ILUSTRACJA: BEATA SZPURA
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
ER KURI P L U S
P O L I S H NUMER 1524 (1824)
W E E K L Y
ROK ZA£O¯ENIA 1987
M A G A Z I N E
TYGODNIK
25 LISTOPADA 2023
Pierwsza polska lekarka Chris Miekina Kiedy Regina Salomea Pilsztynowa przychodzi³a na œwiat, nad Nowogródkiem zawis³a czapa chmur z której na miasto i okolice sypa³y siê gromy. Jej matka w po³ogu i bólu wrzeszcza³a co si³ w p³ucach z³orzecz¹c Wiekuistemu i pewnie by nieszczêœcie jakieœ z tego by³o, gdyby babka akuszerka nie wetknê³a jej w usta knebel przestrzegaj¹c, ¿e tego robiæ nie uchodzi, a poza tym Bóg i tak tego nie s³yszy bo nie wie czy te przekleñstwa by³y ju¿ chrzeœcijañskie czy mo¿e jeszcze dotyczy³y ¿ydowskiego Jahwe. Rusiecka by³a przechrzt¹ i zdenerwowana tym co powiedzia³a stara akuszerka, w jednej chwili „wyplu³a” swoj¹ córkê na œwiat.
B
y³ rok 1718, a dopiero co urodzona dziewczynka wrzeszcza³a tak okropnie, ¿e jej ojciec Joachim Rusiecki omal nie oszala³. Trzyma³ palce w uszach i jêcza³, ¿e na œwiat przysz³a mu córka, a nie syn. Ustali³ wówczas ¿e ochrzci córkê u Franciszkanów. Koœció³ Franciszkanów w Nowogródku by³ nowy, dopiero co postawiony i dusza dziewczynki te¿ by³a nowa. Nadano jej imiona Regina, bo by³o to królewskie i chrzeœcijañskie imiê i Salomea po babce, która kilka lat wczeœniej przesz³a na ³ono Abrahama.
R
egina szybko wyros³a na dorodn¹ dziewczynê o d³oniach jak bochny chleba i twardych jak kamienie. Trudno ja by³o upilnowaæ bo niezmiernie by³a ciekawa œwiata jaki j¹ otacza³ i niemal¿e za ka¿dym razem wpada³a w k³opoty. Któregoœ dnia ojciec pos³a³ j¹ do austerii Joska Buchmana po œwiece, bo w³aœnie siê skoñczy³y. Kiedy tam dotar³a okaza³o siê ¿e w karczmie przebywa patrol rosyjskiej kawalerii. a w tamtych czasach Regina Rosjan nie lubi³a. Josek z kolei nie lubi³ Reginy bo dla niego by³a sziks¹ od przechrztów, ale szybko spakowa³
w papier jej zamówienie. W tym momencie Regina poczu³a ³apsko Moskala na swoim ty³ku i nie zastanawiaj¹c siê d³ugo odwróci³a siê na piêcie i dala mu w pysk z ca³ej swojej si³y. Tu warto dodaæ, ¿e cios by³ twardy, zadany piêœci¹ przez co Moskal run¹³ jak d³ugi trac¹c przytomnoœæ. Jego kamraci zaczêli rechotaæ, a Moskal dochodz¹c do siebie wyrwa³ zza paska pistolet i niechybnie by z niego wystrzeli³, gdyby znów nie opuœci³a go przytomnoœæ. Regina chwyci³a za pistolet i trzymaj¹c resztê Moskali na muszce powoli wysz³a z karczmy. Ojciec chcia³ jej ten pistolet odebraæ, ale Regina rezolutnie odpowiedzia³a, ¿e „nie odda czegoœ co zdoby³a w walce”.
R
eginê ci¹gnê³o do wiedzy. W Nowogródku by³a co prawda szko³a u Dominikanów, ale mogli do niej chodziæ tylko ch³opcy. Baka³arz, ojciec Izydor, t³umaczy³ jej, ¿e dziewczêciu takiemu jak ona do garnków nachylaæ siê trzeba, a nie do ksi¹¿ek. Poza tym za szko³ê trzeba by³o p³aciæ. Zrozpaczona Regina postanowi³a zostaæ rozbójnikiem i grabie¿ami na kupcach zarobiæ na szko³ê u Dominikanów. í 16
l Regina Salomea Pilsztynowa