NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
ER KURI P L U S
P O L I S H NUMER 1525 (1825)
W E E K L Y
ROK ZA£O¯ENIA 1987
M A G A Z I N E
TYGODNIK
2 GRUDNIA 2023
PE£NE WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
í Kurierowa Sztuka pod choinkê – str. 3 í Jak wypadek joggera... zaowocowa³ pozwem – str. 5 í Akcja polskich biznesmenów... – str. 8-9 í Miasta dobrego porz¹dku – str. 10 í Posuniêcia podatkowe na koniec roku – str. 13 í Œladami Marii Sk³odowskiej Curie – str. 15
Tomasz Bagnowski
Niebezpiecznie jak w wiêzieniu Darek Chauvin, by³y policjant, skazany za zamordowanie George’a Floyda podczas aresztowania w 2020 roku, ledwo uszed³ z ¿yciem po ataku w wiêzieniu. W amerykañskich wiêzieniach siedzi obecnie blisko 1,8 miliona ludzi. W 2021 roku na ka¿de 100 tys. osób przypada³o 531 wiêŸniów, co daje Ameryce szóste miejsce wœród wszystkich pañstw œwiata i pierwsze wœród pañstw wysokorozwiniêtych. Dla porównania w Kanadzie jest 85 wiêŸniów na ka¿de 100 tys. mieszkañców, w Niemczech 67, a w Japonii 36 na ka¿de 100 tys. mieszkañców. Stany Zjednoczone maj¹ równie¿ du¿o wy¿sz¹ liczbê uwiêzionych ni¿ kraje autorytarne. W Arabii Saudyjskiej, która jak wiemy nie jest demokracj¹, tylko monarchi¹ absolutn¹, rz¹dzon¹ niepodzielnie przez rodzinê Saudów, na ka¿de 100 tys. mieszkañców przypada 207 wiêŸniów. Rosja, gdzie niepodzielnie rz¹dzi straszny Putin, ma 300 wiêŸniów na 100 tys. mieszkañców, czyli wci¹¿ du¿o mniej ni¿ USA. Przyczyn tego zjawiska jest wiele. Mamy bardzo restrykcyjne prawo przewiduj¹ce obowi¹zkowe minimum kar za ró¿ne przestêpstwa, czasem bêd¹ce bardziej problemem medycznym (np. uzale¿nienie od narkotyków) ni¿ kryminalnym. Mamy problem z jednakowym zastosowaniem przepisów kodekso-
wych wobec wszystkich (bogatszym i s³awnym ³atwiej wywin¹æ siê sprawiedliwoœci ni¿ biedniejszym), mamy wreszcie bêd¹ce spadkiem po systemowym rasizmie, uprzedzenia wœród czêœci osób stanowi¹cych system sprawiedliwoœci, które powoduj¹, ¿e wobec niektórych ludzi, lub czasem ca³ych spo³ecznoœci, prawo respektowane jest bardziej restrykcyjnie, ni¿ wobec innych. Do takich przypadków, mo¿na zaliczyæ sprawê Dereka Chauvina, policjanta, który przez ponad dziewiêæ minut dusi³ kolanem zatrzymanego i skutego kajdankami Afroamerykanina, George’a Floyda, co doprowadzi³o ostatecznie do jego œmierci. Zanim dosz³o do tego zdarzenia, które wywo³a³o ogólnokrajowe protesty, wobec Chauvina z³o¿ono 18 skarg na jego brutalnoœæ. Policjant uczestniczy³ te¿ w trzech strzelaninach, w tym jednej ze skutkiem œmiertelnym i mia³ na koncie dwie oficjalne nagany za swoje zachowanie. Kiedy wiêc w 2021 roku Chauvin zosta³ skazany na ponad 22 lata wiêzienia, rodzina George’a Floyda odetchnê³¹ z ulg¹. Historia tego policjanta niestety nie skoñczy³a siê na tym. í6
l 6 grudnia – Miko³ajki
Ksi¹¿ê Pepi i honor Polaków O losach ksiêcia Józefa Poniatowskiego i jego bohaterskiej œmierci opowiada Chris Miekina. 210 lat temu w bitwie pod Lipskiem zgin¹³ ksi¹¿ê Józef Poniatowski. Nie ma pewnoœci jak dosz³o do jego œmierci i wiêkszoœæ historyków zgadza siê z tym, ¿e podczas forsowania Elstery, ksi¹¿ê zosta³ trafiony kul¹, spad³ z konia i uton¹³. Na dodatek kula mia³a zostaæ wystrzelona przypadkowo przez Francuzów, bo œmiertelna rana zosta³a zadana w klatkê piersiow¹ w momencie, kiedy Poniatowski dotar³ na drugi brzeg rzeki.
B
l Ksi¹¿ê Józef Poniatowski
itwy pod Lipskiem nie przetrwali ¿adni œwiadkowie tego wydarzenia, bo zginê³o w niej ca³e otoczenie ksiêcia. W ostatniej jej fazie Poniatowski broni³ odwrotu armii francuskiej i wiadomo tylko, ¿e by³ wielokrotnie ranny. Antoni Bia³kowski, uczestnik tych zdarzeñ, w swoich pamiêtnikach pisze, ¿e wieczorem po bitwie, gruchnê³a wieœæ o œmierci ksiêcia. Informacje na temat jego ostatnich chwil miesza³y siê z plotkami, gdy wœród polskich ¿o³nierzy pojawi³ siê masztalerz Poniatowskiego, który opiekowa³ siê jego koñmi. By³ razem z ksiêciem do samego koñca. Opowiada³, ¿e Poniatowski z resztk¹ swoich ludzi przedziera³ siê przez ogrody, gdy nagle z klombu wychyli³o siê siedmiu pruskich strzelców, którzy wypalili w stronê polskich kawalerzystów. Kule trafi³y kilku jeŸdŸców, ale szczêœliwie ominê³y ksiêcia i jego grupa dotar³a do rzeki Elstery, któr¹ zamierzano wraz z koñmi pokonaæ wp³aw. Ksi¹¿ê dop³yn¹³ na drugi brzeg
rzeki, ale jego koñ zeœlizgn¹³ siê kopytami ze stromego brzegu i pozosta³ w wodzie. Poniatowski musia³ powtórzyæ manewr i jeŸdziec wraz koniem ju¿ mieli stan¹æ na l¹dzie, gdy kula dosiêg³a ksiêcia, który wpad³ do wody i uton¹³. Jego cia³o znaleziono dopiero piêæ dni póŸniej. Jeœli jednak przeanalizowaæ zapis w pamiêtnikach Bia³kowskiego, to zabójcami ksiêcia byæ mo¿e nie byli Francuzi, a ci sami Prusacy, którzy wczeœniej strzelali do polskich kawalerzystów i znajdowali siê nieopodal rzeki. Aby jeszcze raz wyjœæ z koniem z rzeki, ksi¹¿ê musia³ zwróciæ siê twarz¹ w stronê miasta Lipsk i stoj¹cych nieca³e dziesiêæ metrów dalej Prusaków i to wtedy pad³ œmiertelny strza³.
J
ózef Antoni Poniatowski by³ bratankiem ostatniego króla Polski Stanislawa Augusta Poniatowskiego i to dziêki niemu sta³ siê Polakiem. Urodzi³ siê w 1763 roku w Wiedniu i wychowywa³ siê w niemieckojêzycznych œrodowiskach Wiednia i Pragi (gdzie nadano mu przydomek ksi¹¿ê Pepi). Jego ojciec s³u¿y³ w armii austriackiej, a matka by³a dam¹ dworu cesarzowej Marii Teresy. M³ody Józef wst¹pi³ do armii austriackiej, w której zosta³ pu³kownikiem. Wzi¹³ udzia³ w wojnie z Turcj¹, a w bitwie pod Sabacem uratowa³ ¿ycie ksiêcia Karola Filipa Schwarzenberga. Æwieræ wieku póŸniej to w³aœnie on zosta³ naczelnym wodzem koalicji antynapoleoñskiej dowodz¹c w bitwie pod Lipskiem. í 12