NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
ER KURI P L U S
P O L I S H NUMER 1534 (1834)
W E E K L Y
ROK ZA£O¯ENIA 1987
M A G A Z I N E
TYGODNIK
3 LUTEGO 2024
PE£NE WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
í Kap³an bo¿ego serca – str. 3 í Ubezpieczenie na wypadek o którym ubezpieczalnie... – str. 5 í Zanim przykrêcono œrubê – str. 6 í Patrz Koœciuszko na nas z nieba – str. 8-9 í Nawiguj¹c œwiatem podró¿y – str. 10 í Kiedy lepiej bez œlubu – str. 13 FOT. £UKASZ/FOOD2.PL
Tomasz Bagnowski
Ludobójstwo w Strefie Gazy? Miêdzynarodowy Trybuna³ Sprawiedliwoœci (ICJ) w Hadze nakaza³ Izraelowi powstrzymanie siê od aktów ludobójstwa w Strefie Gazy. Sprawê przeciwko Izraelowi pod koniec grudnia zesz³ego roku wnios³a Republika Po³udniowej Afryki. I RPA i Izrael s¹ sygnatariuszami konwencji o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa (genocide convention) oraz uznaj¹ jurysdykcjê trybuna³u w Hadze. Zdaniem RPA izraelska ofensywa w Strefie Gazy, podjêta po ataku Hamasu 7 paŸdziernika 23 r., nosi znamiona ludobójstwa i w zwi¹zku z tym RPA – jako sygnatariusz konwencji – ma obowi¹zek zg³osiæ to do instytucji miêdzynarodowych i domagaæ siê jej zatrzymania. Izrael podczas rozprawy wnosi³ o oddalenie wniosku twierdz¹c, ¿e jest on nie tylko nieuzasadniony, ale równie¿ oburzaj¹cy, bo oskar¿a o ludobójstwo cz³onków spo³ecznoœci, która kiedyœ by³a ofiar¹ Holocaustu. Miêdzynarodowy Trybuna³ Sprawiedliwoœci doœæ szybko, bo ju¿ po mniej wiêcej miesi¹cu, wyda³ wstêpn¹ decyzjê w sprawie skargi RPA. Zawiera ona szeœæ nakazów skierowanych wobec Izraela domagaj¹cych siê by kraj ten: podj¹³ wszelkie dzia³ania maj¹ce zapobiegaæ jakimkolwiek aktom, które mog³yby byæ uznane za ludobój-
stwo, by zapewni³, ¿e izraelskie wojsko nie bêdzie dopuszczaæ siê ludobójstwa, by zakaza³ i ukara³ wypowiedzi nawo³uj¹ce do ludobójstwa, by zabezpieczy³ dowody ewentualnych aktów ludobójstwa, by dopuœci³ do Strefy Gazy szersz¹ pomoc humanitarn¹ i w ci¹gu miesi¹ca poinformowa³ trybuna³ o podjêtych dzia³aniach. S¹d nie nakaza³ jednoczeœnie ca³kowitego przerwania dzia³añ zbrojnych, o co równie¿ wnosi³a Republika Po³udniowej Afryki. T³umacz¹c decyzjê ICJ na bardziej zrozumia³y jêzyk mo¿na powiedziedzieæ, ¿e sêdziowie doszli do przekonania, i¿ dzia³ania militarne Izraela, które mia³y byæ wymierzone w bojowników Hamasu, powoduj¹ zbyt wielkie ofiary wœród ludnoœci cywilnej i Izrael, jeœli chce nadal je prowadziæ musi zapewniæ tej ludnoœci ochronê, inaczej narazi siê na ³amanie konwencji i potwierdzenie oskar¿enia o ludobójstwo. Wnioskiem RPA bêdzie wiêc dalej rozpatrywany, choæ ostateczny wyrok, czy Israeli ju¿ teraz z³ama³ konwencjê, czy nie, poznamy pewnie dopiero za wiele miesiêcy, jeœli nie kilka lat. í6
l 8 lutego – T³usty czwartek
Wolnoœæ we krwi. Marusarze w Zakopanem Chris Miekina Górale na Podhalu mówi¹, ¿e wolnoœci nie da siê nauczyæ. Trzeba siê z ni¹ urodziæ i mieæ j¹ we krwi. Takie zdanie dla niektórych brzmi byæ mo¿e zbyt patetycznie, ale w pe³ni potwierdza je zakopiañska rodzina Marusarzów.
H
elena Marusarzówna by³a idealnym przyk³adem tak rozumianej wolnoœci. Kiedy przysz³a na œwiat to jej dziadek Szymon mia³ powiedzieæ: „kolejna kiecka w domu i ani to do lasu pójdzie ani w domu nie pomo¿e”, ale Helena jak na dziewczynê okaza³a siê byæ prawdziwym ³obuziakiem i to jej ubrania trzeba by³o najczêœciej cerowaæ. By³a niezwykle wysportowana i fascynowa³a j¹ cyrk. Brat Stanis³aw pomiêdzy drzewami zawiesi³ jej rurkê hydrauliczn¹ po to, by mog³a æwiczyæ swoje „wygibasy”.
W latach miêdzywojennych Helena Marusa-
l Helena Marusarzówna – w latach miêdzywojennych jedna ze sportowych celebrytek.
rzówna z bratem Stanis³awem, a tak¿e Bronis³awem Czechem i Józefem Kul¹ stali siê góralskimi, sportowymi celebrytami. Zakopane nadal by³o ma³¹ wiosk¹, a ludzie jacy tam mieszkali nie nale¿eli do najbogatszych. Jedn¹ z nielicznych szans na zrobienie kariery dawa³ sport i zakopiañscy górale rzeczywiœcie rwali siê do sportów – przede wszystkim zimowych. Stanis³aw Marusarz sta³ siê gwiazd¹ skoków narciarskich. Skaka³ na renomowanych nartach robionych przez Józefa Zubka. Jego narty doskonale spisywa³y siê na stoku. Helena te¿ chcia³a jeŸdziæ na
nartach, ale na drug¹ parê takich nart Marusarzów ju¿ staæ nie by³o. Stanis³aw zrobi³ wtedy siostrze narty z klepek z beczki. Narty by³y tak dobre, ¿e m³odziutka Helenka bez trudu zdobywa³a medale na zawodach organizowanych przez Kornela Makuszyñskiego na Lipkach. Pisarz organizowa³ te zawody od 1925 roku i obok medali rozdawa³ tak¿e swoje ksi¹¿ki z dedykacj¹. Makuszyñski posiada³ willê w Zakopanem, w której dziœ znajduje siê jego muzeum.
N
arty robione z klepek z beczki by³y w tym czasie niezwykle popularne. Takich w³aœnie u¿ywa³a Bronis³awa Staszel-Polankowa, gdy wozi³a mleko z Kir do Zakopanego. Staszel-Polankowa by³a fenomenaln¹ biegaczk¹ narciarsk¹ i uznawano j¹ za najlepsz¹ narciarkê na œwiecie. W 1944 roku przenios³a siê do Warszawy, gdzie wziê³a udzia³ w Powstaniu. Walczy³a pod pseudonimem „Du¿a Bronka” za co otrzyma³a Krzy¿ Walecznych. Po wojnie swoje narty przekaza³a papie¿owi Janowi Paw³owi II, a puchary jakie zdoby³a kaza³a przetopiæ na dzwon do koœcio³a na Krzeptówkach. í 12