Kurier Plus - e-wydanie 8 czerwca 2024

POLISH WEEKLY MAGAZINE

NUMER 1552 (1852) ROK ZA£O¯ENIA 1987 TYGODNIK 8 CZERWCA 2024

Tomasz Bagnowski

Trump jako przestêpca

Skazanie Donalda Trumpa za nieprawid³owoœci finansowe, maj¹ce na celu ukrycie romansu z gwiazd¹ porno, na razie pomog³o mu w walce o Bia³y Dom.

Zadanie nowojorskiej prokuratury w procesie, w którym kluczowym œwiadkiem oskar¿enia by³ by³y prawnik Donalda Trumpa Michael Cohen, nie by³o wbrew pozorom ³atwe. Musia³a ona bowiem przekonaæ ³awê przysiêg³ych, ¿e op³acenie milczenia Stormy Daniels, gwizdy filmów porno, z któr¹ Trump mia³ w przesz³oœci romans, zosta³o dokonane nie tylko ze z³amaniem regulacji finansowych dotycz¹cych kampanii wyborczej, ale tak¿e, ¿e mia³o ono na celu wp³yniêcie na wynik wyborów prezydenckich w 2016 roku. Prokuratura wygra³a proces uzyskuj¹c wyrok skazuj¹cy co do wszystkich 34 zarzutów fa³szowania dokumentów finansowych. Wraz z wyrokiem, pierwszym w kilku procesach wytoczonych Trumpowi po odejœciu z urzêdu, sta³ siê on jedynym w historii by³ym prezydentem, który w œwietle prawa jest skazanym przestêpc¹. Wyrok ju¿ jest, teraz pozostaje tylko kwestia kary jaka zostanie wymierzona Trumpowi. S¹d ma og³osiæ decyzjê w tej sprawie w czerwcu. Teoretycznie by³y pre-

zydent mo¿e otrzymaæ nawet ponad sto lat wiêzienia, jednak wed³ug specjalistów, jest to bardzo ma³o prawdopodobne zwa¿ywszy, ¿e Trump nie by³ wczeœniej karany, a przestêpstwa, które wed³ug s¹du pope³ni³, nie by³y brutalne. Najbardziej prawdopodobny jest wiêc wyrok w zawieszeniu.

Donald Trump zapowiedzia³ apelacjê, która mo¿e potrwaæ d³ugie miesi¹ce, jeœli nie lata. Ostatecznie sprawa zostanie wiêc rozstrzygniêta ju¿ po rozegraniu kampanii prezydenckiej, w której Trump, jak dot¹d radzi sobie bardzo dobrze. Wyrok pomóg³ mu jeszcze skonsolidowaæ poparcie wœród swoich twardych zwolenników. Wed³ug Erica Trumpa, syna by³ego prezydenta, który jest mê¿em wspó³przewodnicz¹cej Partii Republikañskiej Lary Trump, wp³aty na kampaniê wyborcz¹, po og³oszeniu decyzji s¹du, pop³ynê³y szerokim strumieniem. W ci¹gu zaledwie trzech dni oko³o 70 mln dolarów wp³acili drobni donatorzy, a blisko 130 mln wspieraj¹cy by³ego prezydenta miliarderzy.

6

PE£NE WYDANIE

➭ Jak poszkodowani pracownicy mog¹ chroniæ... – str. 5

➭ Polonijni seniorzy spotkali siê z... – str. 5

➭ Weterañska pielgrzymka do W³och – str. 8-9

➭ Polska w kosmosie – str. 10

➭ Gdy dorabiasz do emerytury – str. 13

➭ Wykroczenie i zemsta – str. 15

Jedna z prac Pacity Abad w MoMA PS1. O artystce i jej pracach pisze Weronika Kwiatkowska na stronie 11.

Jestem wiecznym eksperymentatorem

Z multiinstrumentalist¹ Marcinem Steczkowskim rozmawia Marcin ¯urawicz

Jesteœ muzykiem z ugruntowan¹ pozycj¹ w Polsce. Jak to siê sta³o, ¿e po wielu latach rozwijania kariery w kraju znalaz³eœ siê w Nowym Jorku? Do Nowego Jorku przylecieliœmy mniej wiêcej trzy lata temu, a wiêc jeszcze w trakcie trwania pandemii. Moja ¿ona Maja dosta³a pracê w Instytucie Kultury Polskiej w Nowym Jorku i oczywiœcie podjêliœmy decyzjê, ¿e wyje¿d¿amy wspólnie z nasz¹ córk¹, Aniel¹, wtedy dwuipó³letni¹. O ¿adnej roz³¹ce nie mog³o byæ mowy.

Jako muzyk chyba specjalnie nie oponowa³eœ? ¯ycie w Nowym Jorku to przecie¿ marzenie ka¿dego artysty. To prawda. Chocia¿ podzia³ mamy taki, ¿e to ja zajmujê siê g³ównie córk¹, poniewa¿ Maja ma wiele obowi¹zków zawodowych. Dlatego czas jaki mogê poœwiêciæ na muzykê jest mocno ograniczony. Muszê w tym miejscu podkreœliæ, ¿e ja nigdy nie uwa¿a³em siê za muzyka jazzowego i pewnie nigdy za takiego uwa¿aæ siê nie bêdê. Co wiêcej, nigdy nie uwa¿a³em siê za muzyka jakiegokolwiek gatunku i raczej tak ju¿ pozostanie. Wynika to z faktu, ¿e moja historia mu-

zyczna jest doœæ skomplikowana. Jak powszechnie wiadomo pochodzê z rodziny muzykuj¹cej. Ojciec zacz¹³ uczyæ mnie gry na flecie jak mia³em kilka lat, aw wieku mojej córki gra³em ju¿ od dawna z nut. Chodzi³em do szkó³ muzycznych w Stalowej Woli oraz w Gdañsku i praktycznie to czego siê nauczy³em w szkole, od razu mog³em przetestowaæ w zespole rodzinnym. Du¿y wp³yw na moj¹ edukacjê mieli moi starsi bracia, którzy s³uchali bardzo ró¿norodnej muzyki. Najstarszy Jacek s³ucha³ wiele jazzu w wykonaniu takich muzyków i zespo³ów jak Pat Matheny czy Wheather Report. Ci artyœci kszta³towali moje wyobra¿enie o muzyce jazzowej. Z kolei starszy brat Pawe³ pasjonowa³ siê zupe³nie inn¹ muzyk¹ poszukuj¹c inspiracji nie tylko w jazzie, ale równie¿ w muzyce filmowej czy nawet w techno. Te ró¿norodne style muzyczne, które wp³ywa³y na mnie od dziecka spowodowa³y, ¿e tak naprawdê nigdy nie bêdê ostatecznie ukszta³towany.

Jazz jednak jest Ci w jakiœ sposób bliski. Jazz gram i æwiczê, poniewa¿ uwa¿am, ¿e jest to pewien uniwersalny jêzyk.

Marcin Steczkowski uwa¿a jazz za umiwersalny jêzyk.

Naturalny sojusznik w walce z cholesterolem

Podwy¿szony poziom cholesterolu LDL, znanego jako „z³y” cholesterol, mo¿e prowadziæ do powa¿nych problemów zdrowotnych, zw³aszcza zwi¹zanych z uk³adem sercowo-naczyniowym.

LDL ma tendencjê do odk³adania siê na œciankach têtnic, co prowadzi do tworzenia blaszek mia¿d¿ycowych. Z czasem, te blaszki mog¹ siê powiêkszaæ i twardnieæ, co zwê¿a naczynia i utrudnia przep³yw krwi. Taki stan, nazywany mia¿d¿yc¹, zwiêksza ryzyko zawa³u serca, udaru mózgu i innych chorób serca. Dlatego wa¿ne jest utrzymanie prawid³owego poziomu cholesterolu we krwi. Lipocorect, preparat firmy Œwiat Zdro wia, to innowacyjny suplement diety, któ ry mo¿e pomóc w walce z podwy¿szonym poziomem cholesterolu LDL. Jego sk³ad zosta³ tak dobrany, aby wspieraæ zdrowie sercowo-naczyniowe i poprawiaæ profil lipidowy krwi. Wœród g³ównych sk³adników Lipocorect znajduj¹ siê fitosterole, wyci¹g z karczo cha i witaminy z grupy B. Fitosterole to zwi¹zki roœlinne, które budow¹ chemiczn¹ przypominaj¹ cholesterol.

Dziêki temu mog¹ skutecznie zmniejszaæ je go wch³anianie w jelitach. Fitosterole „wypieraj¹” cholesterol z miceli, struktur odpowiedzialnych za jego transport z jelit do krwiobiegu. Niezwi¹zany cholesterol zostaje wydalony z organizmu, co przyczynia siê do obni¿enia poziomu LDL we krwi o oko³o 10-15%. Co wa¿ne, fitosterole nie wp³ywaj¹ na poziom dobrego cholesterolu (HDL) ani na trójglicerydy. Stosowanie fitosteroli mo¿e byæ bardziej efektywne, gdy jest po³¹czone z lekami na receptê, takimi jak statyny. Fitosterole wykazuj¹ tak¿e w³aœciwoœci przeciwnowotworowe, przeciwzapalne i przeciwutleniaj¹ce, co czyni je cennym sk³adnikiem diety. Karczoch, wa¿ny sk³adnik Lipocorect, jest znany ze swoich korzyœci zdrowotnych. Wyci¹g z niego pomaga obni¿yæ poziom z³ego cholesterolu LDL oraz podnieœæ poziom dobrego cholesterolu HDL. Jest bogaty w b³onnik, który wi¹¿e siê z cholesterolem i wspomaga jego wydalanie z organizmu. Zawiera równie¿ polifenole, takie jak cynaryna i kwas chlorogenowy, które dzia³aj¹ jako silne antyoksydanty. Nie tylko pomagaj¹ one w obni¿eniu poziomu cholesterolu, ale równie¿ zmniejszaj¹ stany zapalne i ryzyko mia¿d¿ycy i innych

chorób sercowo-naczyniowych. Polifenole mog¹ te¿ wspomagaæ naturalne mechanizmy obronne organizmu przed nowotworami oraz opóŸniaæ procesy starzenia. Lipocorect zawiera równie¿ witaminy z grupy B, w tym witaminê B6, witaminê B12 oraz kwas foliowy. Te witaminy odgrywaj¹ kluczow¹ rolê w metabolizmie homocysteiny, aminokwasu, który w podwy¿szonych stê¿eniach mo¿e prowadziæ do rozwoju mia¿d¿ycy. Witaminy B6 i B12 pomagaj¹ przekszta³caæ homocysteinê w metioninê, co zmniejsza ryzyko uszkodzenia naczyñ krwionoœnych. Kwas foliowy jest niezbêdny do produkcji czerwonych krwinek i wspomaga prawid³owy metabolizm komórkowy. Dziêki temu, witaminy z grupy B zawarte w Lipocorect wspieraj¹ zdrowie uk³adu sercowo-naczyniowego i pomagaj¹ w utrzymaniu prawid³owego poziomu cholesterolu we krwi. Regularne stosowanie Lipocorect, zgodnie z zaleceniami producenta, mo¿e znacz¹co przyczyniæ siê do poprawy profilu lipidowego krwi. Zalecana dzienna porcja to jedna tabletka, najlepiej przyjmowana trakcie posi³ku. Wa¿ne jest, aby nie przekraczaæ zalecanej dawki i stosowaæ preparat jako uzupe³nienie zdrowej diety i aktywnego trybu ¿ycia. Suplement ten nie powinien byæ stosowany jako substytut zró¿nicowanej diety, ale jako jej uzupe³nienie w celu osi¹gniêcia lepszych wyników zdrowotnych.

Podsumowuj¹c, Lipocorect firmy Œwiat Zdrowia to preparat, który ³¹czy w sobie skutecznoœæ fitosteroli, dobroczynne w³aœciwoœci karczocha oraz wsparcie witamin z grupy B. Dziêki temu kompleksowemu dzia³aniu, suplement ten mo¿e znacz¹co wp³yn¹æ na zdrowie sercowo-naczyniowe, obni¿aj¹c poziom z³ego cholesterolu, podnosz¹c poziom dobrego i wspieraj¹c metabolizm homocysteiny. Regularne stosowanie Lipocorect, w po³¹czeniu ze zdrowym stylem ¿ycia, mo¿e przyczyniæ siê do zmniejszenia ryzyka chorób serca i poprawy ogólnego stanu zdrowia.

Instytut Józefa Pi³sudskiego w Ameryce

138 Greenpoint Ave., Brooklyn NY 11222

Zapraszamy 13 czerwca (czwartek) o godzinie 18:00 na wyk³ad prof. Andrzeja Nowaka pt. „Polska i Rosja: historia i relacje w XXI wieku”.

Profsor Andrzej Nowak, urodzony w 1960 roku w Krakowie, jest historykiem i sowietologiem. Specjalizuje siê w dziejach rosyjskiej myœli politycznej oraz stosunkach polsko-rosyjskich w XIX i XX w. W 2002 roku uzyska³ habilitacjê, a w 2011 roku tytu³ profesora zwyczajnego. Kieruje Pracowniami Historii Europy Wschodniej w Instytucie Historii PAN i na Uniwersytecie Jagielloñskim. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 30 ksi¹¿ek i blisko 200 artyku³ów naukowych oraz ponad 400 artyku³ów publicystycznych.

Profesor by³ redaktorem naczelnym czasopism „Arka” i „ARCANA”. Ostatnie ksi¹¿ki to „Klêska imperium z³a” (Feniks 2021), „Miêdzy nie³adem a niewol¹” oraz „Polska i Rosja. S¹siedztwo wolnoœci i despotyzmu X-XXI w.” (Ksi¹¿ka Roku 2022). Jego najwa¿niejsze dzie³o to „Dzieje Polski”, z których ukaza³o siê szeœæ tomów.

Laureat wielu nagród, w tym Wac³aw Jêdrzejewicz History Award (2011). 11 listopada 2019 r. zosta³ odznaczony Orderem Or³a Bia³ego przez prezydenta Andrzeja Dudê w uznaniu za wybitne dzia³ania na polu historii, za propagowanie wartoœci patriotycznych oraz monumentalne „Dzieje Polski” ukazuj¹ce siê w wydawnictwie Bia³y Kruk.

| 212 505 9077 | OFFICE@PILSUDSKI.ORG | WWW. PILSUDSKI.ORG |

Drogi do wolnoœci

Zapraszamy na spotkanie „Drogi do wolnoœci”, organizowane przez Miêdzynarodowy Festiwal Filmowy NNW, które odbêdzie siê 14 czerwca o godzinie 19:00 (wejœcie od 18:30) w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku. Ide¹, która od pocz¹tku przyœwieca³a Festiwalowi Filmowemu Niepokorni Niez³omni Wyklêci, by³o stworzenie przestrzeni, w której spotkaæ siê mog¹ œwiadkowie wspó³czesnej historii Polski, twórcy obrazów filmowych inspirowanych dziejami naszej walki o niepodleg³oœæ oraz widzowie poszukuj¹cy filmów o tej tematyce, chc¹cy pog³êbiæ znajomoœæ wydarzeñ skazanych na zapomnienie. Przez lata Festiwal poszerzy³ formu³ê o opowiadanie o drogach do wolnoœci narodów ca³ego œwiata. Podczas wydarzenia odbêdzie siê uhonorowanie œwiadków historii – zas³u¿onych cz³onków Polonii, a tak¿e projekcja filmu, oraz program artystyczny obejmuj¹cy recytacjê wierszy i mini-recital fortepianowy. Spotkanie ma charakter otwarty za wczeœniejszym potwierdzeniem obecnoœci. Serdecznie zachêcamy do przyjœcia, a tak¿e przekazania zaproszenia zainteresowanym osobom. Prosimy o potwierdzenie obecnoœci pod wskazanym linkiem: https://forms.gle/uMwwU1poXT8eQxb59 Konsulat RP, 233 Madison Avenue (Jan Karski Corner), New York, NY 10016

Spotkanie

Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku wspólnie z Polish American Sports Association serdecznie zaprasza 7 czerwca, godzinie 19:00 (wejœcie od 18:30) na spotkanie ze Zbigniewem Bródk¹, z³otym medalist¹ olimpijskim w ³y¿wiarstwie szybkim, w 10-lecie jego triumf podczas Igrzysk w Soczi w 2014 r.

Bêdzie to okazja do rozmowy o jego drodze do sukcesu, pasji do sportu, a tak¿e pracy na rzecz spo³eczeñstwa jako stra¿ak. Spotkanie bêdzie prowadzone w jêzyku polskim. Zapisy na spotkanie poprzez link: https://forms.gle/MdkD8VhiFQUUNV8x6

Konsulat RP, 233 Madison Avenue (Jan Karski Corner), New York, NY 10016

sta³a wspó³praca

Maria Bielski,

Polska aktorka w roli Marii Magdaleny

„Magdalene: I am the utterance of my name” to dzie³o muzyczno-teatralne rzucaj¹ce œwiat³o na mity, wierzenia i sprzecznoœci, które od ponad 2000 lat towarzysz¹ postaci Marii Magdaleny.

Spektakl jest dzie³em Sylvi Milo i Nathana Davisa, wed³ug scenariusza i re¿yserii Milo oraz muzyki Davisa.

Z³o¿one dzie³o tworzy z³o¿ony obraz Marii Magdaleny, który pokazany jest podczas siedmiu objawieñ. Sylvia Milo ucieleœnia te archetypy, podczas gdy Nathan Davis wykonuje swoj¹ muzykê na scenie, u¿ywaj¹c instrumentów zarówno dawnych, jak i wspó³czesnych, m.in.:

fotografia

redaktor naczelna

Zofia Doktorowicz-K³opotowska

Andrzej Józef D¹browski, Ma³gorzata Ka³u¿a, Czes³aw Karkowski, Krzysztof K³opotowski, Bo¿ena Konkiel, Weronika Kwiatkowska, Chris Miekina, Jolanta Szczepkowska, Katarzyna Zió³kowska

Zosia ¯eleska-Bobrowski wydawcy

John Tapper

Zofia Doktorowicz-K³opotowska

Adam Mattauszek

m³otkowanych cymba³ów, fisharmonii, piasku i wody.

Projekcja wideo autorstwa Moniki Duncan, re¿yseria ruchu Janice Orlandi oraz choreografia Natalie Lomonte i Joanny Kotze poszerzaj¹ przestrzeñ – i nasze zrozumienie tej niezwyk³ej historii. Nowojorska premiera odbêdzie siê na Off-Broadway 13 czerwca w HERE Arts Center (145 Sixth Avenue, Manhattan). Spektakle potrwaj¹ do 30 czerwca

Bilety do nabycia na stronie: https://ci.ovationtix.com/219/production/ 1201997

Wiêcej informacji: utteranceofmyname.com

Kurier Plus, Inc.

Adres: 176 Java Street Brooklyn, NY 11222 Pokój numer 6

Tel: (718) 389-3018

E-mail: kurier@kurierplus.com Internet: www.kurierplus.com

Redakcja nie odpowiada za treœæ og³oszeñ.

Na drogach Prawdy Bo¿ej

Ks. Ryszard Koper

Nieodpuszczone grzechy

Jezus przyszed³ z uczniami swoimi do domu, a t³um znów siê zbiera³, tak ¿e nawet posiliæ siê nie mogli. Gdy to pos³yszeli Jego bliscy, wybrali siê, ¿eby Go powstrzymaæ. Mówiono bowiem: „Odszed³ od zmys³ów”. A uczeni w Piœmie, którzy przyszli z Jerozolimy, mówili: „Ma Belzebuba i moc¹ w³adcy z³ych duchów wyrzuca z³e duchy”. Wtedy przywo³a³ ich do siebie i mówi³ im w przypowieœciach: Jak mo¿e Szatan wyrzucaæ Szatana? Zaprawdê, powiadam wam: Wszystkie grzechy i bluŸnierstwa, których by siê ludzie dopuœcili, bêd¹ im odpuszczone. Kto by jednak zbluŸni³ przeciw Duchowi Œwiêtemu, nigdy nie otrzyma odpuszczenia, lecz winien jest grzechu wiecznego”. (Mk 3, 20 -23, 28)

Media spo³ecznoœciowe s¹ jak nó¿, którym mo¿na kroiæ chleb i obdzielaæ nim g³odnych albo niszczyæ i zabijaæ. Zale¿y to od tego w czyich znajdzie siê rêkach. Wystarczy jedno klikniêcie, aby zniszczyæ komuœ ¿ycie. Wyró¿niaj¹cy siê zdzicza³ym poczuciem humoru u¿ytkownik Facebooka umieœci³ zdjêcie 23-letniego Triza Jefferiesa na stronie poœwiêconej poszukiwaniom seryjnego mordercy. Jefferies nie mia³ nic wspólnego ze spraw¹ Dusiciela z Kensington, odpowiedzialnego za co najmniej trzy morderstwa i trzy gwa³ty, do których dosz³o w Filadelfii. Ale fa³szywe oskar¿enie posz³o w obieg. Plotka uaktywni³a grupê, która liczy ponad tysi¹c facebookowiczów i kieruje siê mottem: „Z³ap go, zanim on z³apie kogoœ, kogo kochasz”.

Nie wiadomo, kto wrzuci³ do sieci zdjêcie Jefferiesa. Przera¿ony mê¿czyzna otrzyma³ mnóstwo SMS-ów z pogró¿kami, a ko³o jego domu pojawi³y siê plakaty z oskar¿eniami i rozjuszeni ludzie. Wtedy zwróci³ siê do policji o ochronê i podda³ badaniom DNA, które potwierdzi³y, ¿e nie ma zwi¹zku z przestêpstwami. Policjanci za¿¹dali od administratorów portalu by zdjêli zdjêcie Jefferiesa, który w ostatniej chwili unikn¹³ linczu.

Stajemy w gronie potencjalnych zabójców, gdy preparujemy oszczerstwa, powielamy je w realnym ¿yciu, czy w mediach spo³ecznoœciowych. Nasza rêka mo¿e staæ siê zbrodnicz¹, gdy klika pod niesprawdzonymi oszczerstwami.

Papie¿ Franciszek nazywa fa³szywe oskar¿enia œmierteln¹ trucizn¹. U¿y³ tego okreœlenia w czasie rozwa¿añ przed modlitw¹ „Anio³ Pañski”, nawi¹zuj¹c do fragmentu z Ewangelii œw. Marka, któr¹ zacytowa³em na wstêpie tych rozwa¿añ. Papie¿ nawi¹za³ do zachowanie uczonych w Piœmie, którzy oskar¿yli Jezusa, ¿e moc¹ w³adcy z³ych duchów wyrzuca z³e duchy. Jezus leczy³ chorych, czyni³ dobro, a oni

zarzucaj¹ Mu, ¿e nie czyni tego moc¹ Ducha Bo¿ego, ale moc¹ szatana. Zaprzeczaj¹ mi³oœci Boga, co Chrystus nazywa grzechem przeciwko Duchowi Œwiêtemu, który nie bêdzie odpuszczony, bo zamyka serca na Bo¿e mi³osierdzie. Zachowanie cz³onków rodziny Jezusa ociera siê o ten grzech. Wydawa³o siê, ¿e wêdrowne ¿ycie Jezusa i niektóre s³owa i czyny s¹ szalone i chc¹ Go sk³oniæ do powrotu do Nazaretu. Na co Jezus odpowiada, ¿e Jego Matk¹ i braæmi s¹ wszyscy, którzy pe³ni¹ Bo¿¹ wolê.

Papie¿ Franciszek, nawi¹zuj¹c do Ewangelii zacytowanej na wstêpie przestrzega przed niszczeniem dobrej opinii drugiej osoby: „Ale wydarzenie to zawiera ostrze¿enie potrzebne nam wszystkim. Mo¿e siê bowiem zdarzyæ, ¿e silna zawiœæ z powodu dobra i dobrych uczynków danej osoby mo¿e doprowadziæ do fa³szywego jej oskar¿enia. Dostrzegamy tutaj œmierteln¹ truciznê: zjadliwoœæ z jak¹ rozmyœlnie chce siê zniszczyæ dobr¹ opiniê drugiej osoby. Niech Bóg nas uwolni od tej strasznej pokusy! A jeœli, badaj¹c nasze sumienie widzimy, ¿e ten chwast zaczyna w nas kie³kowaæ, to natychmiast idŸmy go wyznaæ w Sakramencie Pokuty, zanim siê rozwinie i zrodzi swoje niedobre skutki, które s¹ nie do zaleczenia. Uwa¿ajcie, bo takie postêpowanie niszczy rodziny, przyjaŸnie, wspólnoty i w ostatecznoœci spo³eczeñstwo”.

Nieraz nawet nieœwiadomie mo¿emy negatywnie wp³ywaæ na opiniê o drugim cz³owieku jak w poni¿szej historii. Œw. Matka Teresa z Kalkuty znalaz³a na ulicy biedn¹ dziewczynkê i przyprowadzi³a do sierociñca, gdzie dzieci mia³y zapewnion¹ opiekê, ubranie, jedzenie i dach nad g³ow¹. Jednak po kilku godzinach dziewczynka uciek³a. Po kilku dniach Matka Teresa ponownie spotka³a j¹ na ulicy i zabra³a z sob¹. Ale i tym razem ma³a znik-

nê³a. Siostry postanowi³y sprawdziæ, dok¹d ucieka. Okaza³o siê, ¿e dziewczynka wraca³a do bezdomnej matki. Matka Teresa by³a œwiadkiem radoœci ma³ej dziewczynki ze spotkania z mam¹. Zapyta³a: „Dlaczego nie chcia³aœ z nami zostaæ? U nas mia³aœ wszystko”. Dziewczynka odpowiedzia³a: „Nie mog³abym ¿yæ bez mamy. Ona mnie kocha.” Matka Teresa i jej siostry zrozumia³y, ¿e pochopnie os¹dzi³y uciekaj¹c¹ dziewczynkê, nies³usznie pos¹dzaj¹c j¹ o z³e intencje.

Do bluŸnierczych s³ów, które Jezus nazwa³ grzechami przeciw Duchowi Œwiêtemu doprowadzi³y faryzeuszy grzechy oszczerstwa i pochopnego os¹du. Te grzechy mog¹ i nas doprowadziæ do grzechu przeciw Duchowi Œwiêtemu.

Jakie s¹ to grzechy? Pierwszy, to grzeszyæ zuchwale w nadziei Mi³osierdzia Bo¿ego. Pope³niamy œwiadomie ciê¿kie grzechy z przekonaniem, ¿e Bóg w swoim mi³osierdziu i tak nam je wybaczy. Taka postawa to ubli¿anie Bogu i lekcewa¿enie Jego dobroci. Drugi grzech, to rozpacz i zw¹tpienie w mo¿liwoœæ otrzymania ³aski Bo¿ej. Uwa¿amy, ¿e ze wzglêdu na pope³niane przez nas czyny nie ma dla nas litoœci i wybaczenia, dlatego nie podejmujemy wysi³ku pokuty i nawrócenia. Stan rozpaczy zamyka drogê do zbawienia.

W¹tpimy, ¿e ³aska Bo¿a mo¿e nas ocaliæ. Trzecie bluŸnierstwo to odrzucanie prawdy chrzeœcijañskiej objawionej i uznanej. Czwarty grzech przeciw Duchowi Œwiêtemu to zazdroœciæ bliŸniemu ³ask jakie otrzyma³ od Boga. Z woli Bo¿ej ³aski te s¹ darem dla nas i naszych bliŸnich. Powinniœmy byæ wdziêczni Bogu za otrzymane ³aski dla nas i dla naszych bliskich, znajomych, s¹siadów. Pi¹te bluŸnierstwo to zatwardzia³oœæ naszego serca na zbawienne natchnienia. Jeœli Bóg stawia na naszej drodze kogoœ, kto chce nas zbli¿yæ do Niego, a my odrzucamy jego pomoc, odrzucamy tak¿e pojawiaj¹ce siê w naszym sumieniu zbawienne natchnienia, wtedy równie¿ pope³niamy grzech przeciwko Duchowi Œwiêtemu. Bóg wyci¹ga do nas rêkê, a my j¹ odrzucamy. Ostatni grzech przeciwko Duchowi Œwiêtemu to odk³adanie nawrócenia i pokuty. Trzeba pamiêtaæ, ¿e œmieræ mo¿e przyjœæ w ka¿dej chwili, dlatego nawrócenia nie mo¿na odk³adaæ. ❍

Zapraszamy na stronê Autora: ryszardkoper.pl

Katolicki Klub Dyskusyjny Œw. Jana Paw³a II

Zapraszamy 9 czerwca o godz. 12:15 na spotkanie z o. Micha³em Czy¿ewskim, który przybli¿y Historiê kultu Najœwiêtszego Serca Pana Jezusa.

Koœció³ Œw. Stanis³awa B. i M.

101 E 7 Str., Manhattan miêdzy 1 Av i Av A. Info: 212 475 4565 www.stanislauschurch.us

Jak poszkodowani pracownicy mog¹ chroniæ siê przed zarzutami oszustwa stawianymi przez ubezpieczyciela

podczas badañ lekarskich przez lekarza ubezpieczeniowego

Jedn¹ z taktyk stosowanych przez wszystkich ubezpieczycieli podczas rozstrzygania roszczeñ przed Nowojorsk¹ Komisj¹ ds. Wynagrodzeñ Pracowniczych –NYS Workers' Compensation Board – jest preparowanie niespójnych raportów medycznych sk³adanych przez ich w³asnych konsultantów medycznych w odniesieniu do wczeœniejszych lub póŸniejszych wypadków ucierpianych przez poszkodowanego pracownika. Ubezpieczyciel wykorzysta te niespójnoœci, aby wesprzeæ zarzut oszustwa wobec poszkodowanego pracownika. Na przyk³ad, jeœli ubezpieczyciel jest œwiadomy, ¿e poszkodowany pracownik dozna³ wczeœniej obra¿eñ czêœci cia³a, które zdiagnozowa³ jego lekarz, a raport lekarza ubezpieczeniowego stwierdzi, ¿e pracownik nie zg³asza³ ¿adnych wczeœniejszych obra¿eñ tej czêœci cia³a, ubezpieczyciel zg³osi oszustwo i stwierdzi, ¿e wszystkie wczeœniejsze i przysz³e œwiadczenia z roszczenia œwiadczeñ pracowniczych powinny zostaæ utracone z powodu „fa³szywego zeznania” pracownika. Zarzuty te czêsto prowadz¹ do procesu przed sêdzi¹ prawa administracyjnego. Wa¿ne jest, aby ka¿dy poszkodowany pracownik zatrudni³ adwokata, który pomo¿e zapobiec tym fa³szywym zarzutom ze strony ubezpieczycieli.

Jeœli zarzut oszustwa jest wniesiony przez ubezpieczyciela przeciwko poszkodowanemu pracownikowi na mocy nowojorskiego prawa wynagrodzeñ pracowniczych (NY Workers' Compensation Law), Komisja ds. Œwiadczeñ Pracowniczych (Workers' Compensation Board) dokona oceny

wszystkich dowodów w celu ustalenia, czy poszkodowany pracownik umyœlnie z³o¿y³ fa³szywe oœwiadczenie, dokona³ mylnej interpretacji lub pominiêcia, lekarzowi ubezpieczyciela w odniesieniu do wczeœniejszych lub póŸniejszych obra¿eñ. Je¿eli Komisja uzna, ¿e wystêpuj¹cy z roszczeniem celowo zeznawa³ nieprawdê w celu uzyskania dodatkowego odszkodowania, Komisja mo¿e nakazaæ utratê przesz³ych i /lub przysz³ych œwiadczeñ z tytu³u roszczenia. Czêsto Ÿród³em zarzutu oszustwa przez ubezpieczyciela s¹ odpowiedzi jakie roszcz¹cy sobie prawo udzieli na pytania znajduj¹ce siê w kwestionariuszu pisemnym który to kwestionariusz poszkodowany pracownik otrzymuje podczas badania u lekarza ubezpieczeniowego. Wielu poszkodowanych pracowników Ÿle rozumie lub nieprawid³owo wype³nia kwestionariusze pisemne dostarczone im przez konsultantów medycznych ubezpieczyciela.

Wiêkszoœæ, jeœli nie wszyscy, lekarze firm ubezpieczeniowych za¿¹daj¹, aby poszkodowany pracownik wype³ni³ pisemny kwestionariusz w momencie badania. Kwestionariusz zazwyczaj bêdzie zawiera³ pytania dotycz¹ce historii leczenia, objawów i fizycznych mo¿liwoœci. Kwestionariusz zazwyczaj pyta o to czy poszkodowany pracownik ulega³ poprzednim lub kolejnym wypadkom. Pytania w tych kwestionariuszach s¹ czêsto sformu³owane w myl¹cy i niejasny sposób.

Wielu poszkodowanych wnioskodawców nie wie, ¿e wype³nianie kwestionariusza pisemnego dostarczanego im przez le-

karzy ubezpieczeniowych nie jest prawnie wymagane; musz¹ oni natomiast zawsze odpowiedzieæ na wszystkie pytania s³owne podczas badania. Niestety, wielu okaleczonych pracowników wype³nia te pisemne kwestionariusze na w³asn¹ szkodê. Wype³nienie kwestionariusza lekarza ubezpieczyciela zapewnia niewiele lub jest zupe³nie bez korzyœci dla poszkodowanego pracownika, a jedynie pozwala ubezpieczycielowi skorzystaæ z myl¹cych i Ÿle sformu³owanych pytañ lekarzy jako podstawy do wniesienia zarzutu oszustwa. Firmy ubezpieczeniowe wiedz¹, ¿e wielu pokrzywdzonych pracowników niezamierzenie nie zg³osi wczeœniejszych lub kolejnych obra¿eñ na podstawie treœci pytañ kwestionariusza lub zapomni podaæ szczegó³y wczeœniejszego lub póŸniejszego wypadku. Zarzuty oszustwa s¹ równie¿ czêst¹ taktyk¹ stosowan¹ przez ubezpieczycieli podczas negocjacji ugodowych w celu obni¿enia wartoœci roszczenia z Workers” Compensation. Wielu poszkodowanych pracowników, szczególnie ci którzy wykonuj¹ pracê o charakterze fizycznym tak¹ która sprzyja obra¿eniom, bêdzie zmagaæ siê, aby przypomnieæ sobie ka¿d¹ okazjê, kiedy doznali obra¿enia danej czêœci cia³a w ich ¿yciu. Niestety, Workers' Compensation Board rutynowo poœwiêca niewiele uwagi co do takich okolicznoœci i wykryje oszustwo wobec wnioskodawcy w oparciu o to, co jest w rzeczywistoœci niezamierzonym b³êdem lub pominiêciem w kwestionariuszu pisemnym lekarza ubezpieczeniowego.

Jeœli Pañstwo sami stali siê ofiar¹ wypadku, lub znaj¹ kogoœ kto potrzebuje pomocy prawnej po wypadku, to zapraszamy do bezp³atnej konsultacji pod numerem telefonu 212-514-5100, emaliowo pod adresem swp@plattalaw.com, lub w czasie osobistego spotkania w naszej kancelarii na dolnym Manhattanie. Mo¿ecie Pañstwo równie¿ zadaæ nam pytania bezpoœrednio na stronie internetowej (www.plattalaw.com) u¿ywaj¹c emaila lub czatu, który jest dostêpny dla Pañstwa 24 godziny na dobê. Oferujemy bezp³atne konsultacje we wszystkich potencjalnych przypadkach obra¿eñ cia³a.

Sytuacja ta podkreœla znaczenie poszkodowanego pracownika w uzyskaniu porady prawnej w procesie dochodzenia roszczeñ. Ta kancelaria, jest w pe³ni zaznajomiona z powszechnymi taktykami stosowanymi przez firmy ubezpieczeniowe w celu zmniejszenia wartoœci roszczeñ, w³¹cznie z ich pragnieniem do produkcji oszustw lub co najmniej próby preparowania oszustwa, jako strategii ugodowej. W obliczu takich zarzutów, walczymy energicznie o naszych klientów przed Workers' Compensation Board i mamy wprowadzone w ¿ycie procedury w celu ograniczania mo¿liwoœci ubezpieczyciela aby frywolnie stawia³ zarzuty oszustwa przeciwko naszym klientom. ❍

Polonijni seniorzy spotkali siê z Lincolnem Restlerem

Seniorzy w ogródku restauracji Piero¿ek. Lincoln Restler siedzi na pierwszym planie. Aleksandra Kucharski, w³aœcicielka restauracji, pierwsza z prawej

W poniedzia³ek, 3 czerwca, cz³onek Rady Miejskiej Nowego Jorku, Lincoln Restler i pracownicy jego biura zaprosili seniorów Klubu Krakus z Centrum Polsko-S³owiañskiego na Greenpoincie i Centrum Seniorów Northside na Williamsburgu na sympatyczny lunch. Spotkanie odby³o siê w Piero¿ku, restauracji usytuowanej w sercu Greenpointu, a zorganizowano je w podziêkowaniu za znacz¹cy wk³ad starszych osób w ¿ycie Williamsburga i Greenpointu.

Biuro Restlera stara siê pomagaæ seniorom, ¿eby mogli w jak najwiêkszy stopniu cieszyæ siê swoimi z³otymi latami.

Wspólny lunch wspar³y Katolickie Organizacje Charytatywne.

Atmosfera by³a bardzo serdeczna. Radny Restler by³ prawdziwym gospodarzem spotka-

El¿bieta Kieszczyñska, prowadz¹ca Przytulisko Literackie, zorganizowa³a w Centrum Polsko-S³owiañskim promocjê ksi¹¿ki Danuty Pi¹tkowskiej, zatytu³owanej „Polski Akcent w American Expeditionary Forces Historie prawdziwe, fascynuj¹ce i prawie zapomniane.” Pisarka opowiada³a o swoich wêdrówkach polskimi œladami w Nowym Jorku i nie tylko, o ¿mudnym, ale fascynuj¹cym procesie zbierania materia³ów i zdjêæ, o literackich przygodach i odkryciach, które j¹ spotyka³y podczas pisania ksi¹¿ki. Spotkanie prowadzi³ ojciec Micha³ Czy¿ewski. Wkrótce szersze omówienie tej interesuj¹cej, bibliofilskiej pozycji.

nia, z uœmiechem chodzi³ od sto³u do sto³u, rozmawia³ z ludŸmi, a na koniec z wielk¹ cierpliwoœci¹ pozowa³ do zdjêæ. Seniorom towarzyszyli: Urszula Galej, Koordynator Programu Krakus, Agata Forys, pracownik socjalny Krakusa oraz Marta Edwards, asystent administracyjny Northside Senior Center. Byli te¿ pracownicy Piero¿ka, jego w³œcicielka Aleksandra Kucharska, i Jakub Madej, mened¿er restauracji. Na zakoñczenie tego mi³ego spotkania, seniorzy Klubu Krakus wrêczyli Lincolnowi Restlerowi zdjêcie z poprzedniego wspólnego lunchu we wrzeœniu ubieg³ego roku w piêknej scenerii Brooklyn Bridge Park z widokiem na wie¿owce dolnego Manhattanu, nad East River, oraz wszyscy pozowali do grupowego zdjêcia.

Uczestnicy spotkania z Danut¹ Pi¹tkowsk¹ i ojcem Micha³em Czy¿ewskim

Polskie

wczoraj i dziœ

Œl¹sk w dziejach Polski

W ubie³ym tygodniu prezydent Andrzej Duda zawetowa³ nowelê ustawy o mniejszoœciach narodowych i etnicznych, która uznaje jêzyk œl¹ski za jêzyk regionalny.

Nowelizacjê uchwalili pos³owie koalicji rz¹dz¹cej, która posiada obecnie wiêkszoœæ sejmow¹. Przeciw g³osowali pos³owie PiS i Konfederacji. Obóz rz¹dowy nie posiada wymaganej iloœci g³osów (60 proc.) do odrzucenia prezydenckiego weta. Aktualnie jedynym jêzykiem uznawanym za jêzyk regionalny jest jêzyk kaszubski.

Zgodnie ze spisem powszechnym z roku 2021 do u¿ywania gwary (etnolektu) œl¹skiej w domu przyzna³o siê ponad 460 tys. osób. W olbrzymiej wiêkszoœci s¹ to mieszkañcy Górnego Œl¹ska i Opolszczyzny. Gwara œl¹ska wystêpuje równie¿ w niewielkim stopniu w czeskich Morawach, szczególnie na Zaolziu.

W komunikacie Kancelarii Prezydenta RP powo³ano siê na opinie ekspertów wœród których przewa¿a stanowisko, ¿e „gwary œl¹skie s¹ takim samym dialektem jêzyka polskiego, jak np. dialekt ma³opolski i mazowiecki”.

Œl¹sk jest regionem wyj¹tkowym w historii Europy. Przez ostatnie tysi¹c lat wchodzi³ w sk³ad ró¿nych organizmów

pañstwowych. Podobnie ludnoœæ regionu by³a zró¿nicowana. Mieszkali tu Czesi, Morawianie, Polacy, Niemcy. Œl¹sk zosta³ przy³¹czony do Polski pod koniec panowania Mieszka I. W czasie rz¹dów Boles³awa Chrobrego margrabiowie niemieccy kilkakrotnie naje¿d¿ali prowincjê. Podobnie by³o za panowania Boles³awa Krzywoustego, kiedy dosz³o do klêski Niemców na Psim Polu oraz bohaterskiej obrony G³ogowa.

Zgodnie z testamentem Boles³awa Krzywoustego Królestwo Polskie zosta³o podzielone na kilka dzielnic pomiêdzy synów Boles³awa. Œl¹sk przypad³ ksiêciu W³adys³awowi II nazwsanemu póŸniej Wygnañcem.

W nastêpnych latach Œl¹sk ulega dalszemu podzia³owi miêdzy potomków Boles³awa Krzywoustego. W pocz¹tkach XIV wieku dochodzi do rywalizacji o Œl¹sk miêdzy ksi¹¿êtami polskimi, a w³adcami Czech. W roku 1339 Kazimierz Wielki zrzek³ siê panowania nad wiêkszoœci¹ Œl¹ska na rzecz Królestwa Czech. Prowincja zosta³a oficjalnie wcielona do monarchii czeskiej w roku 1348. Pod koniec XV wieku w³adzê nad Czechami i Œl¹skiem obejmuje dynastia Jagiellonów. Po œmierci Ludwika Jagielloñczyka w 1526 r. panowanie przechodzi w rêce austriackich Habsburgów.

W wyniku wojny œl¹skiej (1740-1742) niemal ca³a prowincja zostaje przy³¹czona do Królestwa Prus, a póŸniej do Cesarstwa Niemieckiego. Nastêpuje gwa³towna kolonizacja Œl¹ska przez osadników niemieckich. Znaczn¹ czêœæ ludnoœci Œl¹ska stanowi¹ ci¹gle Polacy. W XIX wieku rozwija siê d¹¿enie ludnoœci polskiej do zachowania rodzimego jêzyka i kultury.

W wyniku Wiosny Ludów 1848 r. do Zgromadzenia Narodowego w Berlinie zostaje wybranych 13 Polaków.

Dramatyczny okres w historii Œl¹ska rozgrywa siê po I wojnie œwiatowej. Ple-

Trump jako przestêpca

Jest wœród m.in. wdowa po Sheldonie Adelsonie, w³aœcicielu kasyn gry w Las Vegas, która – wed³ug w³asnych deklaracji – gotowa jest wesprzeæ kampaniê Trumpa sum¹ stu milionów dolarów. Spoœród ludzi bardzo bogatych by³ego prezydenta poparli tak¿e Stephen Scharzman, szef firmy inwestycyjnej Blackstone Group, David Sacks miliarder inwestuj¹cy w firmy technologiczne, jak równie¿ Bill Ackman, kolejny z bogatych przedsiêbiorców gie³dowych. Blisko by³ego prezydenta jest tak¿e Elon Musk, który wprawdzie nie wspiera finansowo jego kampanii wyborczej, ale wed³ug doniesieñ prasowych, regularnie odbywa z Trumpem rozmowy telefoniczne i jest rozwa¿ny przez niego jako przysz³y doradca w Bia³ym Domu.

Na razie nie ma jeszcze miarodajnych sonda¿y, które pokazywa³yby jak na skazanie Trumpa zareagowa³a wiêkszoœæ Amerykanów. Wiêcej powiedzieæ bêdzie mo¿na zapewne po 11 czerwca, kiedy ma on us³yszeæ wyrok.

Jedno z pierwszych badañ, wykonane przez ABC News/Ipsos zwiastuje, ¿e Trump uniknie raczej drastycznego spadku popularnoœci, g³ównie dlatego, ¿e blisko po³owa Amerykanów (47 proc.) uwa¿a, i¿ zarówno zarzuty wobec niego, jak i ca³y proces s¹dowy, by³y motywowane politycznie. Strategia obrony by³ego prezydenta, nie tylko w procesie o fa³szowanie dokumentów finansowych, ale tak¿e we wszystkich procesach mu wytoczonych, jest w³aœnie dok³adnie taka. Jestem niewinny, a ci¹gaj¹ mnie po s¹dach po to, by utrudniæ lub zablokowaæ

biscyt przeprowadzony na Górnym Œl¹sku wypad³ dla Polaków niekorzystnie.

W wyniku trzech powstañ œl¹skich (1919-1921) Rada Ambasadorów przyzna³a odrodzonej Polsce czêœæ Górnego Œl¹ska (29 proc. obszaru plebiscytowego).

We wrzeœniu 1939 r, rozpoczyna siê okupacja niemiecka Œl¹ska. Hitlerowcy wydaj¹ zakaz u¿ywania polskiej mowy. Wielu polskich dzia³aczy spo³eczno-politycznych zostaje umieszczonych w wiêzieniach lub obozach.

W pocz¹tkach 1945 r. na Œl¹sk wkracza Armia Czerwona. W wyniku postanowieñ aliantów Górny i Dolny Œl¹sk zostaje przyznany Polsce. Los Œl¹zaków po „wyzwoleniu” by³ tragiczny. Traktowano ich jak zgermanizowanych Polaków. Do koñca lat 40. ponad 300 tys. ludnoœci pochodzenia polskiego zostaje wysiedlona do Niemiec. Komuniœci wprowadzaj¹ maksymaln¹ eksploatacjê wydobycia wêgla. Olbrzymie iloœci „czarnego z³ota” s¹ wysy³ane do Zwi¹zku Sowieckiego za bezcen. Taka sytuacja panuje do przewrotu politycznego w 1956 roku.

mój start w wyborach prezydenckich – mówi Trump. W wywiadzie w telewizji Fox News by³y prezydent stwierdzi³ wprost, ¿e nowojorski wyrok zosta³ spreparowany przez administracjê Joe Bidena i ¿e jest gotowy na ewentualn¹ karê wiêzienia. „Ten wyrok to hañba, ale bêdziemy w³¹czyæ do koñca i wygramy, bo nasz kraj jest wywracany do góry nogami” – powiedzia³ Trump. Demokraci nie kryj¹ zadowolenia z decyzji s¹du, twierdz¹c jednoczeœnie, ¿e sprawa, wbrew temu co mówi Trump, nie jest polityczna. Lider wiêkszoœci demokratycznej w senacie Charles Schumer powiedzia³, ¿e wyrok mówi sam za siebie i ¿e „nikt nie mo¿e staæ ponad prawem.” Joe Biden na swoim profilu, na platformie X (dawniej Twitter) napisa³ natomiast, ¿e jedynym sposobem na powstrzymanie Trumpa przed powrotem do gabinetu owalnego jest kartka wyborcza. Republikanie podkreœlaj¹, ¿e zemsta polityczna, któr¹ wed³ug nich kieruj¹ siê przeciwnicy by³ego prezydenta, k³adzie siê

Obecnie wielu Œl¹zaków uwa¿a siê za przedstawicieli narodowoœci odrêbnej od innych, w tym od polskiej, niemieckiej, czeskiej i s³owackiej. Zwolennicy tej tezy argumentuj¹ swój pogl¹d odmiennoœci¹ kulturow¹, historyczn¹ i jêzykow¹. W 2021 roku a¿ 596 224 obywateli Polski deklarowa³o przynale¿noœæ do narodowoœci œl¹skiej. Nale¿y jednak podkreœliæ, ¿e odrêbnoœæ tej grupy nigdy nie zosta³a uznana, a S¹d Najwy¿szy w swoim orzecznictwie (1998 r. i 2007 r.) przyj¹³, ¿e Œl¹zacy nie mog¹ byæ uwa¿ani za odrêbn¹ grupê narodow¹. Trzeba jednak wspomnieæ, ¿e niebawem mo¿e to ulec zmianie. W pierwszym kwartale 2024 roku Trybuna³ Praw Cz³owieka w Strasburgu uzna³, ¿e polskie s¹dy, które odmówi³y Œl¹zakom rejestracji Stowarzyszenia Osób Narodowoœci Œl¹skiej, dopuœci³y siê z³amania prawa gwarantuj¹cego wolnoœæ zrzeszania siê. Je¿eli Œl¹zakom uda siê wywalczyæ uznanie mowy œl¹skiej za jêzyk regionalny i uznanie ich za mniejszoœæ etniczn¹, znajd¹ siê bardzo blisko swojego celu. ❍

cieniem na ca³ej amerykañskiej historii. Mike Johnson, przewodnicz¹cy izby reprezentantów powiedzia³, ¿e wyrok to „dzieñ wstydu dla Ameryki,” a znany senator z Ohio JD Vance skazanie Trumpa okreœli³ jako „kompromitacjê wymiaru sprawiedliwoœci.” Nawet senator Mitch McConnell, maj¹cy w przesz³oœci napiête stosunki z by³ym prezydentem, wyraŸnie opowiedzia³ siê po jego stronie uznaj¹c, ¿e zarzuty wobec niego w ogóle nie powinny zostaæ postawione i wyra¿aj¹c nadziejê, ¿e apelacja od wyroku bêdzie skuteczna. Skazanie formalnie nie blokuje kampanii prezydenckiej Donalda Trumpa, zgodnie z prawem nadal mo¿e on ubiegaæ siê o najwy¿szy urz¹d w pañstwie. Nawet w przypadku wygranej Trump nie bêdzie móg³ jednak u³askawiæ sam siebie, bo ³aska prezydencka odnosi siê jedynie do przestêpstw federalnych, a zarzuty, za które zosta³ skazany w Nowym Jorku, dotyczy³y z³amania prawa stanowego, nie federalnego.

Bitwa na Psim Polu

Kartki z przemijania

Wci¹¿ mam w sobie ¿y³kê kolekcjonersk¹ i bibliofilsk¹. Nie wiadomo po co. Wygaszam j¹ w sobie i wygaszam, ale niestety bez rezultatu. Nie umiem nie zabraæ z brzegu oceanu muszelki, która mi siê podoba, nie umiem nie kupiæ zabytkowej szklanki, nie udaje mi siê zrezygnowaæ z kolejnej fili¿anki o wyrafinowanych kszta³tach, nie potrafiê nie kupiæ zarejestrowanego na dvd filmu czy przedstawienia, do którego chcê wracaæ i wracaæ. Tych niepotrafieñ jest du¿o. Za du¿o. A przecie¿ wiem, ¿e moje zbiory nikogo nie interesuj¹ i nikomu nie bêd¹ potrzebne, kiedy mnie ju¿ nie bêdzie. Nie uda³o mi siê nikogo namówiæ do obejrzenia moich angielskich i amerykañskich wydañ dzie³ Szekspira z bezcennymi ilustracjami, nikt nie zajrza³ nawet na chwilê do pomnikowego wydania ilustrowanych listów Fryderyka Chopina i Heleny Modrzejewskiej. Po moje albumy o sztuce nie siêga nikt, dos³ownie nikt. Nawet te o sztuce erotycznej. Wiem, wiem, teraz niemal wszystko mo¿na znaleŸæ w internecie, ale to jednak nie to samo. Ksi¹¿ka to byt szlachetniejszy. Obcowanie z ni¹ jest czymœ nadzwyczajnym i swoistym zatrzymaniem biegn¹cego czasu. Ju¿ samo patrzenie na ni¹ sprawia mi przyjemnoœæ. Nie ukrywam, ¿e mêczê siê w pomieszczeniach bez ksi¹¿ek. A jest ich coraz wiêcej. Wiem, ¿e jestem dziwakiem, ale – o zgrozo – chcê byæ nim nadal. W domu rodzinnym pozostawi³em kilka roczników „Przekroju”, do którego póŸniej i ja pisywa³em, z Wilna przywioz³em ca³e roczniki „Tygodnika Ilustrowanego” z prze³omu XIX i XX wieku a w antykwariacie w warszawskich Alejach Ujazdowskich naby³em kilka zszywek przedwojennych „Wiadomoœci Literackich”. Za du¿e pieni¹dze, bo by³y cymesem. Wiadomo – „Jad¹ Moœki Literackie”. W m³odoœci zbiera³em znaczki poczto-

Wtorek z rana

„Myœli na ka¿dy dzieñ” – 4 czerwca. „Kontroluj swój jêzyk. S³owo ma moc: mo¿e tworzyæ dobro lub z³o. Trzeba unikaæ s³ów, które nie tworz¹ dobra – s³ów zbêdnych, pobudzaj¹cych do z³a. Wszelkie opinie, s¹dy trzeba wyra¿aæ bardzo ostro¿nie, wa¿¹c ka¿de s³owo. Pochopne wypowiedzi mog¹ byæ zal¹¿kiem z³a, które siê rozrasta i dzia³a destrukcyjnie. Trzeba dbaæ o to, ¿eby wypowiadane s³owa by³y Ÿród³em dobra, by tworzy³y dobro, umacnia³y je i rozszerza³y.” – Alicja Lenczewska, „Œwiadectwo” nr 94.

Wierz¹cym, ¿e Lenczewska zapisa³a wiernie s³owa Jezusa ukazuj¹cego siê jej w ma³ej, szczeciñskiej kawalerce, nie trzeba wiêcej nic t³umaczyæ.

Dla niewierz¹cych, albo wierz¹cych ale nieuznaj¹cych prywatnych objawieñ, nic

we o tematyce historycznej, przyrodniczej i o sztuce malarskiej oraz rzeŸbiarskiej. Polskie i zagraniczne, nie wy³¹czaj¹c australijskich. U³o¿y³em je w dziewiêtnastu du¿ych klaserach. Niestety wszystkie pad³y ofiar¹ z³odzieja, który ogo³oci³ moje warszawskie mieszkanie z najcenniejszych przedmiotów, ksi¹¿ek, obrazów i rzeŸb. Teraz zbieram amerykañskie dwudziestopiêciocentówki z ciekawymi p³askorzeŸbkami na rewersach. Mam ju¿ ich ca³kiem sporo. Po co je zbieram, nie wiem, ale zbieram. Kolekcjonujê równie¿ zamieszczane w internecie wizerunki osób, które mnie fascynuj¹ oraz ilustracje ich dotycz¹ce. Jednym z moich odkryæ w tej mierze jest m³odzieñczy rysunek Fryderyka Chopina przedstawiaj¹cy jego nauczyciela Samuela Bogumi³a Lindego, twórcy monumentalnego S³ownika Jêzyka Polskiego. Wiedzia³em, ¿e mój ukochany Frycek ma zdolnoœci literackie, satyryczne i parodystyczne, nie wiedzia³em natomiast, ¿e potrafi³ tak œwietnie w³adaæ kredk¹.

Do niektórych dzie³ sztuki mam stosunek wrêcz erotyczny, ¿eby nie powiedzieæ – po¿¹dliwy. ¯eby jeszcze bardziej podpaœæ nobliwym czytelnikom, ujawniê, i¿ nie ufam filozoficznym teoriom, rozprawom historycznym i religijnym oraz biografiom, w których nie ma erotyzmu. Bez niego s¹ niepe³ne.

Mój dawny uczeñ – „Panie Profesorze, dzisiaj liczy siê tylko internet, seks i u¿ywki. Ksi¹¿ki przegra³y z internetem, rozmowy przegra³y z internetem a seks siê broni ostatkiem si³”. Przyj¹³em do wiadomoœci.

Ostatnio œmieræ goni w Polsce œmieræ. W ubieg³ym tygodniu zmar³a Ludwika Wujcowa bohaterska dzia³aczka opozycji antykomunistycznej, w tym tygodniu

Tydzieñ na kolanie

nie szkodzi bo to s³owa trafne, dobrze opisuj¹ce rzeczywistoœæ, potrzebne zw³aszcza w dzisiejszych czasach zgie³ku, bylejakoœci i nadmiaru.

Wtorek noc

Jak mi³uj¹ca praworz¹dnoœæ i rz¹dy prawa „uœmiechniêta Polska” nowej koalicji prowadzi sprawy s¹dowe? Œwiadcz¹ o tym zarzuty i przetrzymywanie w areszcie ksiêdza Micha³a Olszewskiego, oskar¿onego o nie wiadomo jakie malwersacje: powraca urok „aresztu wydobywczego”, gdzie oskar¿ony kruszeje a¿ siê przyzna do wszystkiego, czego trzeba rz¹dz¹cym. Albo „coœ siê znajdzie”.

Mecenas Krzysztof W¹sowski, obroñca, reaguje na nowe zarzuty wobec ks. Olszewskiego: Nie ma podstaw do kontynuowania aresztu wydobywczego.

Prokuratura Krajowa postawi³a ksiêdzu Olszewskiemu dwa nowe zarzuty, dotycz¹ce rzekomego pope³nienia przestêpstwa prania pieniêdzy. „Ju¿ oficjalnie!… owymi ‘brudnymi pieniêdzmi” s¹ œrodki Funduszu Sprawiedliwoœci (!), które mia³

Andrzej Józef D¹browski – wybitna aktorka Izabela Olszewska i znakomity re¿yser teatralny Jan Szurmiej. Z pani¹ Ludwik¹ i Jej mê¿em Henrykiem Wujcem, równie bohaterskim opozycjonist¹ antykomunistycznym, mam mi³e wspomnienia. Z podziemnych spotkañ solidarnoœciowych i wspólnych spacerów po Rzymie. Byliœmy zgodni w naszych wizjach Polski dalekiej od nacjonalizmu, ksenofobii i wyznaniowego fundamentalizmu, przyjaznej wobec tych, którzy wobec niej s¹ przyjaŸni i lojalni. Oboje namawiali mnie na powrót do ojczyzny, gdzie Ich zdaniem by³em bardziej potrzebny ni¿ na emigracji. Nie zdecydowa³em siê jednak na to, bo nie czu³em w sobie ¿adnego partyjnego powo³ania. Prawdopodobnie to m.in. oni wyst¹pili z wnioskiem o przyznanie mi Medalu za Zas³ugi dla Kultury Polskiej. Kiedy o to pyta³em, uœmiechali siê tajemniczo. Obiecali odwiedziæ mnie w Nowym Jorku, ale zawsze coœ sta³o na przeszkodzie. Izabela Olszewska stworzy³a wstrz¹saj¹c¹ kreacjê jako Pani Rollison w „Dziadach” w inscenizacji Konrada Swinarskiego oraz w jego re¿yserii jako Jewdocha w „Sêdziach” i Wró¿ka w wiekopomnym „Wyzwoleniu”. By³a znakomit¹ Mari¹ Lebiatkin¹ w „Biesach” Andrzeja Wajdy i Janin¹ Chomiñsk¹ w spektaklu i telewizyjnym serialu tego¿ re¿ysera „Z biegiem lat, z biegiem dni”. Nie mia³a ról nieudanych. Nie tylko na scenach Starego Teatru, ale tak¿e w telewizji i filmach. By³a cenion¹ nauczycielk¹ sztuki aktorskiej w krakowskiej PWST. Lubi³em J¹ bardzo. Jan Szurmiej zaœ zapad³ mi w pamiêæ jako twórca najpiêkniejszych wystawieñ „Skrzypka na dachu”. By³y pog³êbione w interpretacjach postaci i piêkne wizualnie. Porywa³y publicznoœæ. By³y lepsze od inscenizacji nowojorskich.

W nawo³ywaniach do udzia³u w wyborach do Parlamentu Europejskiego czytam, ¿e europos³owie powinni walczyæ w nim o interesy swoich krajów. Zgoda. Pytam jednak, kto bêdzie walczy³ o interesy samej Unii? Ona musi byæ teraz coraz silniejsza! Kandydaci polskiej Zjednoczonej Prawicy nie zostawiali na tej¿e organizacji suchej nitki, dziœ natomiast bez ¿enady do niej kandyduj¹. Nie widzê, by mieli jakieœ twórcze pomys³y z ni¹ zwi¹zane. Kandydaci innych ugrupowañ te¿ ich nie maj¹. Nie mogê oprzeæ siê wra¿eniu, ¿e naszym kandydatom chodzi g³ównie o unijne apana¿e i przechowanie siê do lepszych czasów dla ich przysz³ych karier politycznych w Polsce. ❍

‘wypraæ” ks. Micha³ Olszewski SCJ razem z generalnym wykonawc¹ – tyle, ¿e owa ‘umowa” nie by³a zawarta ani przez ks. Micha³a ani przez fundacjê Profeto” – zareagowa³ na te doniesienia mec. Krzysztof W¹sowski, obroñca ks. Olszewskiego.

„Dodaæ nale¿y, ¿e wszyscy kluczowi œwiadkowie sytuacji opisywanych w tych „nowych” zarzutach zostali ju¿ przes³uchani, z tym, ¿e do przes³uchañ najbardziej istotnych nie zosta³ dopuszczony ¿aden z obroñców ksiêdza Micha³a…” – zaznaczy³ mecenas W¹sowski.

„Niemniej w tym w¹tku prokuratura wydaje siê mieæ zebrany ca³y materia³ dowodowy, st¹d te¿ brak podstaw do kontynuowania i tak ju¿ zbyt d³ugiego aresztu wydobywczego… #UwolniæKsiêdzaMicha³a” – doda³.

Jak widaæ nowe-stare standardy rozkwitaj¹…

Œroda

Podebrane od twitterowiczki (obecnie platforma X) Ewelina Maria (@Ewelina _Maria_t):

W Centrum Nauki Kosmicznej NASA jest umieszczony plakat ze zdjêciem trzmieli, na którym jest napisane: „Cia³o aerodynamiczne trzmieli nie nadaje siê do

latania, ale dobrze, ¿e trzmiel o tym nie wie”. Prawo fizyki, zasada aerodynamiczna mówi, ¿e jego szerokoœæ skrzyde³ jest zbyt ma³a, aby utrzymaæ ogromne cia³o trzmiela w locie, ale on o tym nie wie, nie zna siê na fizyce ani na jej logice i wbrew temu nadal lata. To jest coœ, co wszyscy mo¿emy zrobiæ - lataæ mimo trudnoœci... S¹ rzeczy, które nie œni³y siê… trzeba tylko bardzo chcieæ.

Œroda póŸniej Naprawdê, stê¿enie propagandy i manipulacji faktami przebija sufit. Trwa kampania przed glosowaniem na nowych cz³onków Parlamentu Europejskiego. Oczywiœcie dominuje nawa³nica premiera Tuska, gdzie z³odzieje, ruscy agenci itp. pod adresem opozycji to normalka. PiS nie odpuszcza oczywiœcie, ale trzeba przyznaæ ¿e stê¿enie negatywnej propagandy Tuska a¿ rozwala medialn¹ rzeczywistoœæ. Litoœci! Na szczêœcie ju¿ w niedzielê (u nas w sobotê) g³osowanie, bêdzie potem trochê spokoju, tak? O, naiwny, przecie¿ wiemy, ¿e napiêcie, walka trwaæ musi, polaryzacja pisu/antypisu ma trwaæ, nie ma litoœci, agresja na pe³nym gazie, a¿… Kiedyœ to pêknie. Oby tylko Polska to przetrwa³a.

Jeremi Zaborowski

Marsz, marsz Polonia

Pielgrzymka do W³och na obchody

80. rocznicy zdobycia Monte Cassino

Na tegoroczne obchody 80. rocznicy zdobycia Monte Cassino wybra³a siê na pielgrzymkê do W³och grupa ze Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce licz¹ca 22 osoby, wœród których byli m.in. koledzy i kole¿anki z nastêpuj¹cych placówek: Pl. 24 w Bridgeport, CT; Pl. 81 w Trenton, NJ; Pl. 111 w New Britain, CT; Pl. 123 w Nowym Jorku, NY i Pl. 152 w Cleveland, OH. By³y te¿ dwie reprezentantki Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego w USA: Maria Bielska i Magdalena Rudnik-Nieroda.

Po przylocie do Rzymu 16 maja, czêœæ dnia poœwiêciliœmy na krótki spacer po mieœcie m. in. Schody Hiszpañskie i pobliski Piazza del Popolo. Nie dane nam by³o zajrzeæ do s³ynnej Caffe Greco na Via dei Condotti (bywa³o w nim wielu wybitnych Polaków: Mickiewicz, S³owacki, Norwid, Sienkiewicz, Reymont), poniewa¿ lokal ten jak i s¹siednie wystawne sklepy pad³y akurat ofiar¹ zwariowanych ekologów, którzy zaatakowali te miejsca du¿ymi iloœciami ¿ó³tej farby. Ulica natychmiast zosta³a zamkniêta przez policjê i karabinierów. Wkrótce musia³em na kilka godzin od³¹czyæ siê od grupy, aby pojechaæ do Instytutu Polskiego na konferencjê zorganizowan¹ przez Fundacjê Rzymsk¹ Margrabiny Janiny S. Umiastowskiej o 2 Korpusie Polskim gen. W³adys³awa Andersa, gdzie przedstawi³em informacjê o dzia³aniach SWAP na rzecz pielêgnowania pamiêci o tej wyj¹tkowej formacji Polskich Si³ Zbrojnych. Nastêpnego dnia, 17 maja, po wymeldowaniu siê z hotelu wszyscy pojechaliœmy autokarem do po³o¿onego 51 km na po³udnie od Rzymu Anzio celem odwiedzenia

w pobliskim Nettuno wielkiego cmentarza ¿o³nierzy amerykañskich poleg³ych we W³oszech w latach 1943-1944, g³ównie w walkach o Sycyliê (lipiec-sierpieñ 1943) i na przyczó³ku pod Anzio (styczeñ-marzec 1944). Na tej piêknie utrzymanej nekropolii o powierzchni 77 akrów pochowanych jest ³¹cznie 7 860 ¿o³nierzy. S¹ te¿ tablice upamiêtniaj¹ce 3 093 ¿o³nierzy zaginionych. Na nagrobnych krzy¿ach widniej¹ równie¿ polskobrzmi¹ce nazwiska.

Z Nettuno pojechaliœmy do Gaety, ma³ego urokliwego miasta po³o¿onego nad Morzem Tyrreñskim, zazwyczaj omijanego przez zmasowany ruch turystyczny. Dziêki temu mo¿na by³o tam choæ przez kilka godzin spokojnie odpocz¹æ, co po trudach podró¿y z USA wszystkim bardzo siê przyda³o. Z Gaety wyruszyliœmy do Piedimonte San Germano, gdzie uczestniczyliœmy w uroczystoœci upamiêtniaj¹cej polskich ¿o³nierzy z 6 Pu³ku Pancernego „Dzieci Lwowskich”, walcz¹cych w dniach 20-25

maja 1944 r. o zdobycie tego œredniowiecznego miasteczka, zamienionego przez Niemców w bastion obronny na tzw. linii Hitlera. To mocno ufortyfikowane miejsce po upadku Monte Cassino (18 maja 1944 r.) wci¹¿ blokowa³o aliantom drogê na Rzym. Po kilkudniowych ciê¿kich walkach (20-24 maja) Niemcy zagro¿eni okr¹¿eniem wycofali siê z Piedimonte San Germano noc¹ z 24/25 maja. W walkach o ten kluczowy punkt niemieckiego oporu poleg³o lub zosta³o rannych 208 polskich ¿o³nierzy. Droga na Rzym zosta³a wreszcie ca³kowicie odblokowana.

W uroczystoœci w Piedimonte San Germano, zorganizowanej przez Urz¹d ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, wziêli udzia³ nieliczni sêdziwi weterani 2 Korpusu Polskiego, polskie delegacje pañstwowe, Kompania Honorowa Wojska Polskiego, reprezentacje ró¿nych organizacji spo³ecznych, zw³aszcza harcerstwa, oraz skupiaj¹ce powszechn¹ uwagê grupy

rekonstrukcyjne. Ku naszej radoœci spotkaliœmy Helenê Knapczyk (naczeln¹ prezeskê Korpusu Pomocniczego Pañ przy SWAP) i naczelnego komendanta SWAP Tadeusza Antoniaka, którzy przylecieli z Polski jako oficjalni goœcie Urzêdu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Spotkaliœmy te¿ dobrze nam znanych przedstawicieli delegacji Instytutu Pamiêci Narodowej m.in. prezesa dr. Karola Nawrockiego i prof. S³awomira Cenckiewicza. Po zakoñczeniu uroczystoœci pojechaliœmy do hotelu w Cassino, gdzie podczas kolacji by³y burmistrz tego miasta, Giuseppe Petrarcone, odznaczony zosta³ Z³otym Krzy¿em Zas³ugi SWAP za uwieñczon¹ powodzeniem dzia³alnoœæ przekszta³cenia czêœci dawnego pola bitwy z lat 1943-1944 w pomnik przyrody o nazwie „Monumento Natural Monte Cassino”. Miejsce to, oprócz góry klasztornej, obejmuje równie¿ s¹siednie wzgórza 569 i 593, le¿¹ce w dawnym pasie natarcia 3 Dywizji Strzelców Karpackich.

Uczestnicy pielgrzymki SWAP na amerykañskim cmentarzu wojennym w Nettuno w okolicy Anzio. Fot. Mariusz Jackowski

Piedimonte San Germano, 17 maja 2024. W drodze pod pomnik 6 Pu³ku Pancernego „Dzieci Lwowskich”. Z prawej liczna grupa harcerzy z ZHR przyby³ych z Dolnego Œl¹ska.

By³y burmistrz Cassino Giuseppe Golini Petrarcone dziêkuje za odznaczenie Z³otym Krzy¿em Zas³ugi SWAP. Z prawej Helena Knapczyk.

Obecnie jest to prawnie chroniony obszar, na którym nie mo¿na prowadziæ komercyjnej dzia³alnoœci gospodarczej oraz urz¹dzaæ imprez rozrywkowych i rekreacyjnych. 18 maja z samego rana pojechaliœmy autokarem na szczyt Monte Cassino, sk¹d pieszo udaliœmy siê na pobliski Polski Cmentarz Wojenny, na którym spoczywa 1075 poleg³ych ¿o³nierzy. Mia³a siê tam odbyæ centralna uroczystoœæ obchodów 80. rocznicy zdobycia Monte Cassino, zorganizowanej przez Urz¹d ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych we wspó³pracy z ambasador RP we W³oszech Ann¹ Mari¹ Anders. Na rozpoczêcie uroczystoœci przysz³o nam czekaæ na g³ównej p³ycie cmentarza d³ugich szeœæ godzin, czego nigdy nie by³o w poprzednich latach. Na dodatek zrobi³o siê deszczowo i zimno, a nie wszyscy byli przygotowani na tak¹ ewentualnoœæ. Na szczêœcie mo¿na by³o siê schroniæ pod namiotami ró¿nych s³u¿b, które zabezpiecza³y uroczystoœæ. W momencie jej rozpoczêcia o godz. 16 aura okaza³a siê ³askawa, przesta³o padaæ i wyjrza³o s³oñce.

Najwa¿niejszymi goœæmi byli ostatni sêdziwi weterani II Korpusu Polskiego m.in. blisko 100-letni kpt. W³adys³aw Antoni D¹browski (ur. 6 paŸdziernika 1924 r.), mjr Stanis³aw Kowalski (ur. 21 lipca 1922 r.), Feliks Osiñski (ur. 4 sierpnia 1925 r.). Ze Stanów Zjednoczonych przyjecha³ kpt. US Army dr Krzysztof Flizak (ur. 19 sierpnia 1932 r.), który w 1941 roku jako 10-letni ch³opiec wyruszy³ z syberyjskiego zes³ania w samotn¹ podró¿ do polskiego wojska. Trafi³ do Junackiej Szko³y Kadetów przy Armii Polskiej gen. W³adys³awa Andersa. W gronie goœci specjalnych by³a te¿ Helena Knapczyk, sybiraczka, naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pañ przy SWAP, wdowa po œ.p. Wincentym Knapczyku, naczelnym komendancie SWAP, sybiraku, uczestniku bitwy pod Monte Cassino. Obecne te¿ by³y rodziny poleg³ych ¿o³nierzy przyby³e z ca³ego œwiata, duchowieñstwo, liczne grupy harcerzy, delegacje ró¿nych organizacji oraz w³adze miasta Cassino. W koñcu przyby³y oficjalne delegacje pañstwowe m. in. prezydent RP Andrzej Duda z ma³¿onk¹ Agat¹ Kornhauser-Dud¹, prezydent W³och Sergio Mattarella,

Uczestnicy pielgrzymki SWAP przy grobie gen. W³adys³awa Andersa po zakoñczeniu uroczystoœci.

ksiê¿na Edynburga Zofia, przedstawiciele najwy¿szych w³adz pañstwowych Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii i Irlandii Pó³nocnej oraz Australii.

Po Mszy Œw. polowej odprawionej przez biskupa polowego Wojska Polskiego Wies³awa Lechowicza, nast¹pi³y okolicznoœciowe przemówienia, które kolejno wyg³osili: szef Urzêdu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell, prezydent RP Andrzej Duda, prezydent W³och Sergio Mattarella oraz córka gen. W³adys³awa Andersa – ambasador RP w Rzymie Anna Maria Anders. Pani ambasador wyg³osi³a swoje przemówienie w trzech jêzykach – po polsku, w³osku i angielsku.

Prezydent RP Andrzej Duda wskazuj¹c na ¿o³nierskie groby stwierdzi³ – Oni przyszli z sowieckich ³agrów, z zes³ania, z dalekiej Syberii, z Kazachstanu, gdzie spêdzili lata przy niewolniczej, kator¿niczej pracy, z której zdo³ali siê wyrwaæ dziêki porozumieniu z zachodnimi aliantami, bo potrzebny by³ ¿o³nierz na froncie, a wielu z nich by³o wczeœniej ¿o³nierzami polskiej armii.

Nastêpnie zwróci³ uwagê, ¿e wielu ¿o³nierzy, zdobywców Monte Cassino, po zakoñczeniu wojny nie mog³o wróciæ do ojczystego domu. – Mimo, ¿e skrwawili siê na frontach II Wojny Œwiatowej, mimo ¿e wygrali pod Monte Casino, to ich bohaterstwo zosta³o pominiête przez sojuszników. Nie wziêli udzia³u w defiladzie zwyciêstwa, odepchniêto ich, a Polskê oddano w rêce sowietów i przez 40 lat by³a za ¿elazn¹ kurtyn¹.

Nawi¹zuj¹c do obecnej sytuacji na wschodzie Europy prezydent stwierdzi³ – Wierzê w to, ¿e dzisiejsza Europa odrobi³a tamt¹ lekcjê i nie pozwoli wiêcej rosyjskiemu imperializmowi zagarniaæ krajów i niewoliæ ludzi, tak jak dzia³o siê to w przesz³oœci.

– Nie ma znaczenia, jaka Rosja jest w danym momencie – carska, sowiecka czy putinowska, rosyjski imperializm jest zawsze taki sam: zbrodniczy, okrutny i bezwzglêdny – podkreœli³.

– Ruski mir to nie jest ¿adna rosyjska kultura, to jest brutalne w³adanie nad drugim cz³owiekiem, podporz¹dkowanie sobie innych narodów, wysysanie z nich krwi, porywanie ich dzieci na wschód. To jest rusyfikacja, brutalna si³a, jaka jest stosowana wo-

bec innych narodów, która ze wspó³czesnymi standardami pañstw demokratycznych nie ma nic wspólnego – stwierdzi³.

Po Apelu Poleg³ych, salwie honorowej w wykonaniu Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego i odœpiewaniu utworu „Czerwone Maki”, nast¹pi³a ceremonia sk³adania wieñców przy kamiennym Krzy¿u Virtuti Militari oraz na grobie genera³a W³adys³awa Andersa. Odegranie hejna³u mariackiego, którego melodia wybrzmia³a pamiêtnego 18 maja 1944 roku w ruinach zdobytego klasztoru na Monte Cassino, zakoñczy³a uroczystoœæ. Na opuszczenie cmentarza musieliœmy czekaæ d³u¿szy czas, a¿ wszystkie VIP-y i pañstwowe delegacje bezpiecznie zjad¹ do swoich miejsc zakwaterowania. W efekcie, ju¿ w zupe³nych ciemnoœciach zje¿d¿aliœmy z góry klasztornej do Cassino, a do Rzymu, gdzie mieliœmy nocleg, nasza grupa dotar³a oko³o pó³nocy. Nadmieniæ nale¿y, ¿e grupa SWAP zalicza³a siê do uprzywilejowanych, a co mog¹ powiedzieæ inne grupy, które zosta³y umieszczone w gorszych sektorach znajduj¹cych siê poza p³yt¹ cmentarza? Ciekawe o jakiej porze dotarli oni do swoich miejsc zakwaterowania? Nie mogliœmy zrozumieæ tegorocznych zasad organizacji uroczystoœci na Monte Cassino. W poprzednich latach uroczystoœæ rozpoczyna³a siê o godz. 10 rano i koñczy³a siê o godz. 12 w po³udnie, a o godz. 14 by³ ju¿ obiad w mieœcie Cassino. Dobrze, ¿e w tym roku, dziêki zapobiegliwoœci naszego przewodnika, mieliœmy ze sob¹ do zjedzenia kanapki, bo inaczej by³aby trudna sprawa. Przez niefortunn¹ organizacjê uroczystoœci nie mogliœmy odwiedziæ w Cassino placu im. Genera³a W³adys³awa Andersa, na którym stoi ufundowany przez Okrêg 2. SWAP pomnik tego¿ dowódcy, autorstwa Mistrza Andrzeja Pityñskiego. W³aœnie tam chcieliœmy siê spotkaæ i odznaczyæ ma³¿eñstwo Jolantê

Grunert i Maurizio de Maria, którzy od 10 lat spo³ecznie opiekuj¹ siê tym pomnikiem, dbaj¹c o jego otoczenie i przeprowadzaj¹c ka¿dego roku zalecan¹ konserwacjê rzeŸby. Powsta³a przykra sytuacja dla obu stron. 19 maja o wczesnej porze pojechaliœmy do Watykanu, gdzie o godz. 7:30 przy grobie œw. Piotra w podziemiach Bazyliki jego imienia, a wiêc w najwa¿niejszym dla Chrzeœcijañstwa miejscu w Europie, odprawiona zosta³a Msza Œwiêta w intencji SWAP. By³o to mo¿liwe dziêki staraniom honorowego naczelnego kapelana SWAP o. Krzysztofa Wieliczki, który przez 12 lat s³u¿y³ jako administrator Fundacji Jana Paw³a II w Rzymie, a obecnie jest prowincja³em Zakonu Paulinów w Stanach Zjednoczonych. Po powrocie do hotelu, zjedliœmy póŸne œniadanie, przebraliœmy siê i pojechaliœmy na zwiedzanie „wiecznego miasta”. Koloseum, Kapitol, Forum Romanum, Panteon, Fontanna di Trevi, Piazza Navona, to najbardziej znane zabytki i miejsca, jakie mogliœmy zobaczyæ dziêki œwietnej pracy naszego przewodnika Mariusza Jackowskiego i jego ¿ony Ani. 20 maja po¿egnaliœmy Rzym i wyruszyliœmy w poprzek „w³oskiego buta” do Loreto, kolejnego celu naszej pielgrzymki.

ZDJÊCIA ZYGMUNT BIELSKI

Redakcja: Jolanta Szczepkowska Teofil Lachowicz

Adres redakcji: P.A.V.A. of America, District 2 , 17 Irving Place, New York, NY 10003 e-mail: pava.swap@gmail.com tel. 212-473-0580, www.pava-swap.org

Przemawia prezydent RP Andrzej Duda.

Anna Maria Anders, Helena Knapczyk i Marek Chroœcielewski sk³adaj¹ wieniec od SWAP na grobie gen. W³adys³awa Andersa.

Pami¹tkowa fotografia przed Bazylik¹ Œw. Piotra w Watykanie, 19 maja 2024. Fot. Maria Bielska Po Mszy Œwiêtej przy grobie Œwiêtego Piotra. Fot. Jolanta Szczepkowska

Polska w kosmosie

W pierwszej lidze Kosmos jest dziœ miejscem bezprecedensowego rozwoju nie tylko techniki, ale i przedsiêbiorczoœci. Na orbicie mo¿na du¿o osi¹gn¹æ, ale równie du¿o zarobiæ, choæby w telekomunikacji, obserwacji czy pomiarach. Wymaga to oczywiœcie nak³adów technicznych i finansowych. Czy Polska nimi dysponuje? Niew¹tpliwie gramy ju¿ w œwiatowej pierwszej lidze, co regularnie wykazuj¹ ró¿nego rodzaju rankingi. Jesteœmy liderem Europy Œrodkowo-Wschodniej w liczbie nowopowsta³ych firm zaawansowanych technologii (startupów high-tech), a w polskiej bran¿y informatycznej szacowanej na 40 mld euro dzia³a sto kilkadziesi¹t tysiêcy firm. Nic dziwnego, ¿e Urz¹d Patentowy rejestruje kilka tysiêcy wynalazków rocznie. Ponadto, Miêdzynarodowy Fundusz Walutowy obliczy³, ¿e przez ostatnie 30 lat Polska osi¹gnê³a drugi na œwiecie wzrost PKB po Chinach, a wed³ug OECD nasi 15-latkowie zajmuj¹ ósme miejsce na œwiecie w naukach œcis³ych bij¹c na g³owê USA i 58 innych pañstw tworz¹cych 90 procent œwiatowej gospodarki. Mamy zatem potencja³ i siêgamy gwiazd. Bior¹ w tym udzia³ instytucje naukowe, firmy prywatne i w³adze pañstwowe. Inicjatyw jest tak du¿o, ¿e konieczne by³o powo³anie Polskiej Agencji Kosmicznej odpowiedzialnej za nadzorowanie Polskiej Strategii Kosmicznej przyjêtej przez rz¹d w 2017 roku po to, aby Polska mog³a w pe³ni korzystaæ z „pozaziemskich” mo¿liwoœci, a nasz przemys³ kosmiczny móg³ konkurowaæ na rynku europejskim. Tak tak, to nie pomy³ka. Kosmos jest ju¿ rynkiem, a Polska ma przemys³ kosmiczny. Czym siê zajmuje?

Na orbicie

Zacznijmy od satelitów. Pierwszy polski satelita PW-Sat, dzie³o studentów Politechniki Wroc³awskiej, zosta³ wyniesiony na orbitê ju¿ w 2012 roku przez rakietê

Vega Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) podczas dziewiczego lotu z Gujany Francuskiej. Jego zadanie polega³o na testowaniu nowatorskiego systemu deorbitacji, czyli usuwania satelitów nieaktywnych, swoistego kosmicznego sprz¹tania. W 2018 roku wystartowa³ PW-Sat2, a na 2024 rok zaplanowano PW-Sat3. Liderem rynku orbitalnego jest firma SpaceX. Jej rakiety Falcon wystartowa³y ju¿ ponad 200 razy umieszczaj¹c na orbitach ponad cztery tysi¹ce satelitów, aw kolejce czeka kolejnych 30 tysiêcy. By³y te¿ loty za³ogowe, planowana jest podró¿ na Marsa. W 2023 roku Falcon 9 zabra³a na pok³ad m.in. cztery satelity wyposa¿one w polskie urz¹dzenia. Pierwszy to Star Vibe z optycznym komponentem wykorzystuj¹cym tzw. sztuczn¹ inteligencjê z wroc³awskiej firmy Scanway. Trzy kolejne to Iceye z radarowymi urz¹dzeniami wysokiej rozdzielczoœci do obrazowania Ziemi. Firma Iceye za³o¿ona w 2014 r. przez Rafa³a Modrzewskiego i Pekkê Laurila z Finlandii posiada najwiêksz¹ na œwiecie konstelacjê 21 takich satelitów, z których korzystaj¹ si³y zbrojne Finlandii i USA oraz rz¹dy Wielkiej Brytanii i Brazylii. 30-osobowe centrum kontroli lotów znajduje siê w Warszawie. Wspó³pracujemy tak¿e z Francj¹. Ministerstwo Obrony Narodowej zamówi³o w firmie Airbus budowê dwóch satelitów obserwacyjnych i stacji odbiorczej w Polsce. Znajd¹ siê na orbicie do 2027 roku aby obrazowaæ du¿e obszary z dok³adnoœci¹ do 30 centymetrów dla potrzeb militarnych i zapobiegania klêskom ¿ywio³owym. Co najwa¿niejsze, Polska buduje ju¿ w³asne satelity obserwacyjne. Kilka tygodni temu zakoñczono budowê EagleEye skonstruowanego przez firmy Creotech i Scanway oraz Centrum Badañ Kosmicznych PAN, zaœ w 2025 roku powstan¹ trzy satelity o piêknej nazwie PIAST (Polish ImAging SaTellites) konsorcjum kierowanego przez Wojskow¹ Akademiê Techniczn¹.

Na Ksiê¿ycu Nasze mo¿liwoœci wykraczaj¹ jednak poza orbity oko³oziemskie. W 2022 roku Ksiê¿yc okr¹¿y³a kapsu³a Orion w programie Artemis prowadzonym przez NASA.

Na jej pok³adzie znajdowa³y siê detektory podczerwieni polskiej firmy VIGO Photonics i promieniowania jonizuj¹cego Instytutu Fizyki J¹drowej PAN. Znajdowa³y siê te¿ manekiny o wdziêcznych imionach Helga i Zohar, poniewa¿ wkrótce trasê tê pokonaj¹ astronauci misji Artemis II, o których bezpieczeñstwo podczas lotu zadbaj¹ w³aœnie detektory z Polski. Czy na Ksiê¿ycu te¿ znajdzie siê coœ dla nas? Niewykluczone, zw³aszcza dla m³odych. Ju¿ w 2011 ksiê¿ycowy ³azik Magma2 skonstruowany przez studentów Politechniki Bia³ostockiej zwyciê¿y³ na miêdzynarodowych zawodach University Rover Challenge w USA pokonuj¹c m.in. Amerykanów wspieranych przez NASA. W 2018 roku studenci z klubu AGH Space Systems z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie zbudowali ³azika Kalman, który wci¹¿ zdobywa pierwsze miejsca na zawodach w USA i Indiach, wyprzedzaj¹c setki konkurentów z ca³ego œwiata. Ma ko³a z drukarki 3D, kamerê stereo i GPS dok³adny do piêciu centymetrów. Ma te¿ manipulator mog¹cy przenosiæ i obracaæ przedmioty, otwieraæ w³azy i uruchamiaæ prze³¹czniki.

W marcu tego roku reprezentanci Politechniki Wroc³awskiej z debiutuj¹cym ³azikiem Scorpio zdobyli piêæ z³otych medali i zwyciê¿yli w konkursie Australian Rover Challenge symuluj¹cym misje na powierzchni Ksiê¿yca, w którym oceniano konstrukcjê, nawigacjê i pozyskiwanie surowców. Polska obecnoœæ na Ksiê¿ycu to zreszt¹ nic nowego. W 1969 roku, w którym wyl¹dowali tu pierwsi amerykañscy astronauci w historycznej misji Apollo, NASA zleci³a budowê ³azików dla kolejnych wypraw zespo³owi polskiego konstruktora Mieczys³awa Bekkera, absolwenta Poli-

techniki Warszawskiej i uczestnika kampanii wrzeœniowej. General Motors i Boeing wykona³y cztery takie pojazdy, które przemierza³y Ksiê¿yc w latach 1971 i 1972. Mia³y napêd elektryczny na cztery ko³a, wa¿y³y 200 kilogramów i mog³y pokonaæ 100 klometrów. Sam Bekker zaprojektowa³ nowatorsk¹ technologiê jazdy po tym trudnym terenie.

Bez granic Ksiê¿yc nie jest naszym ostatnim s³owem. W 2023 roku w kierunku Jowisza wyruszy³a sonda Juice (Jupiter Icy Moon Explorer) flagowej misji ESA, któr¹ przygotowa³y zespo³y z 16 krajów Europy, ale te¿ z USA, Japonii i Izraela. Kluczowy jest tu nasz udzia³, bowiem trzy z dziesiêciu instrumentów pok³adowych powsta³y w Polsce: dwa w Centrum Badañ Kosmicznych PAN i jeden w firmie Astronika. Misja zbada warunki fizyko-chemiczne satelitów Jowisza, zw³aszcza Ganimedesa, który byæ mo¿e stanie siê baz¹ wypadow¹ do dalszej eksploracji kosmosu. Nie za daleko, jak na dzisiejsze mo¿liwoœci cz³owieka? Póki co, NASA i ESA tworz¹ i przygotowuj¹ zespo³y astronautów. W grudniu 2022 roku ESA z ponad 20 tysiêcy ochotników wybra³a szeœciu g³ównych i 11 rezerwowych. W pierwszej grupie znalaz³ siê Hiszpan Pablo Fernandez, absolwent Politechniki Warszawskiej mówi¹cy p³ynnie po polsku, a w drugiej Polak dr S³awosz Uznañski, absolwent Politechniki £ódzkiej. Jak nietrudno siê ju¿ domyœliæ, oœrodki szkoleniowe dla astronautów dzia³aj¹ nie tylko w Europie i USA, ale tak¿e w Polsce. Polish Analog Training Center w Rzepienniku i Lunares Research Station w Pile organizuj¹ tzw. treningi analogowe, czyli symulacje misji w warunkach maksymalnie zbli¿onych do kosmicznych. Stacja Lunares wykorzystuje w tym celu hangar by³ej radzieckiej jednostki lotniczej. Polska pomys³owoœæ nie ma granic.

£azik Kalman z AGH Space Systems

£azik misji Apollo Satelita EagleEye

Satelita Iceye

Sonda Juice

£azik Scorpio z Wroc³awia

Weronika Kwiatkowska

Chodniki

Czerwcowe popo³udnia. Pe³ne œwiat³a. Oddechu. Wysycone kolorami m³odej trawy. Kwitn¹cych krzewów. P³o¿¹cych siê roœlin anektuj¹cych najmniejszy skrawek ziemi. Uderzaj¹ do g³owy. Miasto wygl¹da jak z kolorowanki. B³yszczy. Mieni siê. Oœlepia. Nic, tylko spacerowaæ godzinami. Nurzaæ w zielonoœci. Ch³on¹æ. W poniedzia³ek zabieram mamê na wystawê prac Pacity Abad w MoMA PS1. Artystka urodzona w 1946 roku na Filipinach do Stanów Zjednoczonych wyemigrowa³a w latach 70. XX wieku, aby unikn¹æ przeœladowañ politycznych ze strony autorytarnego re¿imu Marcosa. Jej pierwsze obrazy, g³ównie figuratywne, by³y mocno zaanga¿owane politycznie i spo³ecznie. Z czasem

twórczoœæ Abad rozszerzy³a siê o tematykê przyrodnicz¹, inspirowan¹ miejscami, które odwiedzi³a podczas licznych podró¿y w egzotyczne strony. Dziœ artystka jest przede wszystkim znana z trapuntos – pikowanych obrazów, przypominaj¹cych patchworki, które powstaj¹ w procesie zszywania i wypychania p³ócien zamiast naci¹gania ich na drewnian¹ ramê. Wieloformatowe „makatki” osza³amiaj¹ kolorem i faktur¹. Wyszywane muszelkami i paciorkami, suto dziergane kolorowymi niæmi, wydaj¹ siê byæ trójwymiarowe.

*

galerii i miejsc wystawienniczych by³y zamkniête. Odchodzi³a z kwitkiem. Po œmierci jej siostrzeniec znalaz³ oko³o stu listów odmownych z ró¿nych muzeów w USA. Zachowa³a je wszystkie. „Pacita wyskoczy³aby z grobu widz¹c, za jakie sumy sprzedaj¹ siê teraz jej prace” – powiedzia³ w jednym z wywiadów wdowiec po artystce. „Nie uwierzy³aby, ¿e jej trapunto bêdzie wisia³ na Biennale w Wenecji”.

*

* Rozmawiamy o wystawie w drodze do parku. Pod kultowym neonem Pepsi Cola –¿ywej duszy. Zwykle ustawiaj¹ siê tutaj kolejki do zdjêæ. Prom, który w³aœnie odp³ywa z przystani burzy wody Wschodniej Rzeki i przez chwilê powietrze pachnie siarkowodorem. Drewniane ³awki i hamaki w wiêkszoœci puste. Poniedzia³ek, wszyscy w pracy. Jeszcze raz patrzymy na niebiesk¹ makatkê po drugiej stronie. Miasto imigrantów. Spe³niaj¹cych siê marzeñ. I bezdennych rozczarowañ. Gdzieœ tam s¹ chodniki wy³o¿one z³otem. Ale dzisiaj œpi¹ na nich g³ównie uchodŸcy. ❍ Stany wewnêtrzne

Pacita Abad zmar³a na raka w 2004 roku w wieku zaledwie 58 lat. W œwiecie sztuki zachodniej nie by³a w zasadzie znana. Dopiero teraz, dwie dekady póŸniej, prze¿ywa najdonioœlejszy moment w swojej karierze. A w³aœciwie nie prze¿ywa. Bo nie ¿yje. Wczeœniej s³ysza³a od kuratorów, ¿e jej sztuka jest zbyt kobieca, zbyt dekoracyjna, zbyt etniczna. Zbyt. Albo nie doœæ. Drzwi do najwiêkszych zachodnich

Praca wchodzi w sk³ad cyklu „Immigrant Experience” z lat 90., który by³ prób¹ zwrócenia uwagi na historie osób zepchniêtych na margines, a tak¿e rzuceniem wyzwania eurocentrycznej perspektywie œwiata sztuki. Na jednym z p³ócien artystka pomieœci³a symbole amerykañskiego dobrobytu – ma³y bia³y domek, wypakowany po brzegi wózek na zakupy, samochód, w centrum stawiaj¹c ciemnoskór¹ kobietê. „Gdyby moi przyjaciele mogli mnie teraz zobaczyæ” – tak zatytu³owa³a swoje dzie³o.

Praca z 1991 roku nosi tytu³ „I Thought the Streets Were Paved with Gold”. Na p³ótnie napis AN AMERICAN REALITY i twarze imigrantów, którzy – wed³ug artystki – s¹ ofiarami amerykañskiego snu. Pielêgniarka, niania, pracownik budowlany. Z opisu dowiadujemy siê, ¿e praca zosta³a zainspirowana wycieczk¹ Abad na Ellis Island, gdzie w muzeum odczyta³a zdanie wyg³oszone przez w³osk¹ imigrantkê z 1903 roku. „Przyjecha³am do Ameryki, poniewa¿ us³ysza³am, ¿e tutejsze ulice s¹ wybrukowane z³otem. Kiedy tu dotar³am, zrozumia³am trzy rzeczy: po pierwsze, ulice nie s¹ wybrukowane z³otem, po drugie – ulice w ogóle nie s¹ wybrukowane, a po trzecie – oczekuje siê, ¿e to ja mam je wybrukowaæ”.

Zapraszamy na stronê Autorki: www.stanywewnetrzne.com

Frykasy na prowincji

Jan Latus

Straszny kwik. Œwinia wie, ¿e za chwilê zostanie zabita. Ludzie, którzy nie lubi¹ i nie rozumiej¹ zwierz¹t, jak na przyk³ad Filipiñczycy, w ogóle nie widz¹ problemu. Œwinia jest na naszej posesji, tam, gdzie zjecha³em z Jenny, jej bratem i trzema ciotkami. Ten kwik jest przeraŸliwy. Œwinia, wedle pewnych naukowych ocen, jest bardziej inteligentna ni¿ psy, których nigdy byœmy nie zjedli (choæ jeszcze do niedawna na filipiñskiej prowincji psy jadano). Œwinka jest przera¿ona samym procesem: obezw³adniania jej, wi¹zania jej koñczyn. Sam akt zabijania jest relatywnie mniej okrutny: doœwiadczony w tej funkcji koleœ jednym sztychem maczety przebija szyjn¹ tchawicê. Powinienem siê oburzaæ, protestowaæ, wykupiæ zwierzê, ¿eby ¿y³o. Ale nie oszukujê samego siebie – w koñcu moje ulubione danie to schabowy z kartoflami i zasma¿an¹ kapust¹.

Po zabiciu, naprawdê wielkiej, œwini, kolesie przystêpuj¹ do jej oprawiania. Jak siê dowiedzia³em, nikt im za to nie p³aci – podobnie jak nikt nie p³aci³ tym samym kolesiom, który œcieli palmê, elektryczn¹ laubzeg¹ pociêli j¹ na deski i zrobili stó³ na urodzinowe party – tu wszystko odbywa siê na zasadzie samopomocy. Rodzi-

na, dalecy krewni, s¹siedzi – raz komuœ ktoœ pomo¿e, drugi raz poprosi o pomoc. Jak to siê ma do nowoczesnej ekonomii, kalkulowania zysków i strat – nie wiem. W ka¿dym razie, w filipiñskiej wiosce dzia³a to tak.

Œwinia zostaje poæwiartowana, nawet krew bêdzie u¿yta nastêpnego dnia do rodzaju gulaszu, z krwi¹ i kawa³kami flaków i miêsa. Bardzo smaczne!

Ju¿ siê rozczuliliœcie, jak wieœniacy potrafi¹ nacieszyæ siê dobr¹, organiczn¹ wieprzowin¹? Not so fast! Wieœniacy kroj¹ wszystko, jak leci, maczet¹, Z koœci¹, t³uszczem. Zapomnijcie o starannym dzieleniu miês – co bêdzie szynk¹, co boczkiem. Przez nastêpne dwa dni jestem karmiony ry¿em ze skrawkami wieprzowiny otoczonej t³uszczem, którego nie potrafiê zjeœæ. Oraz gulaszem ze œwiñskiej krwi zmieszanej z flakami – która to potrawa, wierzcie mi lub nie, ca³kiem mi smakowa³a.

Trzy dni póŸniej, inna, œwinia – tym razem kupiona – zostaje zabita. Wiele jest powodów do celebracji: Jenny przywioz³a swojego zagranicznego boyfrienda, urodziny ciotki, chrzest jej córeczki. Zostañmy jednak przy kulinariach w tym odcinku.

Wczesny ranek, kobiety – ciotki, kuzynki, trudno powiedzieæ – siedz¹ wokó³ wielkiej kadzi z ugotowanym ry¿em. Prasuj¹ ten ry¿ – sticky rice – i owijaj¹ starannie w liœcie palmy bananowej. To bêdzie bezsmakowa – ani s³odka, ani pikantna – przek¹ska znana na Filipinach.

Jenny podtyka mi potem tê przek¹skê – smakuje ok, w koñcu widzê, ¿e nikt tu g³odny nie chodzi.

Albo camote, czyli s³odki ziemniak (yam w innych jêzykach), pieczony na wêglach, w zasadzie bez smaku, ale syc¹cy i ponoæ bardzo zdrowy.

Ca³y czas ktoœ – Jenny albo jej rodzina – podtyka mi jedzenie. Nie tylko s³odkie ziemniaki czy wieprzowinê – po posesji hasaj¹ te¿ kury. Niektóre znosz¹ jaja, ale inne ponosz¹ œmieræ, aby zrobiæ z nich rosó³. Ma³y ch³opczyk – nie nad¹¿am, czyim jest synem – przywi¹za³ siê do kurczaka, to mia³ byæ jego pet. Ale potem widzi, jak jego wujek, sprawnym gestem, ukrêca ³eb kurze, nastêpnie usuwa pióra i w ogóle szykuje j¹ ¿eby sta³a siê jedzeniem. Ch³opczyk p³acze, nie rozumie. Ale wkrótce zrozumie – tu nie ma sentymentów wobec zwierz¹t, zostawcie to nowojorczykom. Jem tu dobre, proste jedzenie. Ryba, czasem wieprzowina lub kurczak. Oczywiœcie, zawsze do tego ry¿. Wracamy z k¹pieli (o wodzie bêdzie inny odcinek) i mijamy obnoœnego sprzedawcê ryb na motorku. Jenny kupuje gigantyczn¹ rybê, z gatunku tuñczyka (12 dolarów). Sprzedawca kroi j¹ na plastry. Zabieramy j¹ do domu – wystarczy dla 20 ludzi. Potem idziemy sto metrów do innej cioci, która ma w ogrodzie jak¹œ dziwn¹ bylinê. Bierzemy jej du¿o – oczywiœcie za damo, w koñcu to rodzina – i po godzinie wszystkie ciocie i Jenny zaanga¿owane w kuchni produkuj¹ dla wszystkich krewnych i goœci pyszn¹ curry z ryby, bia³ego sosu i zielonego zielska. Do curry pos³u¿y³y kokosy, które tu rosn¹ na ich posesjach, wiêc s¹ za darmo. Brat Jenny cierpliwie wystruga³ wiórki

kokosa u¿ywaj¹c do tego prymitywnego narzêdzia przypominaj¹cego tarkê.

Innego dnia odwiedzamy kuzynów. Zbli¿a siê pora lunchu, wiêc daj¹ nam jedzenie. Ry¿ oczywiœcie, potrawka z owocu jackfruit, potem przek¹ska – chipsy robione z wieprzowego miêsa i t³uszczu, nazywane chicarones (pamiêtacie, ¿e Filipiny by³y koloni¹ Hiszpanii?). Wiele rzeczy spada tu z drzew. W moim hotelu w du¿ym mieœcie Angeles City, który jest obrzydliwy, ale jest wœród zieleni, ci¹gle coœ spada: mango (odmiana apple mango), kokosy. Pytam, czy mogê sobie wzi¹æ? Oczywiœcie i za darmo. W wiosce w prowincji Bicol, w której wizytê w³aœnie z³o¿y³em i j¹ opisujê, przed oknem mojej sypialni mia³em drzewa uginaj¹ce siê od jackfruit, mango, kokosów, bananów. Robi¹ z tego potrawy, niekoniecznie s³odkie, choæ s¹ to przecie¿ owoce. W przygotowaniu posi³ków uczestniczy tu ca³a rodzina. Moja Jenny, choæ niby tylko goœæ z miasta, bez problemu siedzi z babami i kroi z nimi marchewkê, pakuje ry¿ w bananowe liœcie, sma¿y rybê. Mê¿czyŸni te¿ nie s¹ daleko od kuchni. Odwiedzamy ciotkê – sto metrów od naszego domu – i wpraszamy siê na œniadanie. Gotowa³ facet – ten sam, który oprawia³ nasz¹ œwiniê.

Nie twierdzê, ¿e filipiñska kuchnia jest wyj¹tkowa – nie jest. Ludzie jedz¹ tu podstawowe produkty, jakoœ tam je doprawiaj¹, – czosnkiem, czerwon¹ cebul¹ – ale sztuka kolorów, akcentów, ostrych przypraw, tak piêknie rozwiniêta na przyk³ad w Tajlandii, jest im obca. Ale co tam. Jad³em œwietnie przyrz¹dzon¹ rybê w nowojorskich restauracjach, ale bêdê te¿ wspomina³ prost¹, œwie¿o z³owion¹, jedzon¹ rêkami, z ry¿em, rybê w biednej, filipiñskiej prowincji Bicol. ❍

Jestem wiecznym eksperymentatorem

Przez rok uczêszcza³em do szko³y na Bednarskiej w Warszawie i tam mój nie¿yj¹cy ju¿ profesor Micha³ Kulenty, znakomity saksofonista i pedagog, powiedzia³ mi kiedyœ, ¿e wcale nie muszê byæ jazzmanem, ale jak bêdê rozwija³ siê w tym kierunku, poznawa³ harmoniê i improwizacjê, to jazz tak naprawdê pomo¿e mi we wszystkim innym. Bez wzglêdu na to, w jak¹ stronê bêdê chcia³ pójœæ. Tak wiêc pewnie nigdy nie bêdê muzykiem jazzowym, ale od jazzu jednak nie potrafiê odejœæ.

Obecnie pracujesz nad swoim nowym, kolejnym ju¿ albumem. Po tym co powiedzia³eœ mo¿na siê domyœlaæ, ¿e nie bêdzie to p³yta stricte jazzowa. Na pewno nie bêdzie, a sama praca nad p³yt¹ nie jest ³atwym procesem. Mam wiele pomys³ów i praktycznie ka¿dy utrzymany jest w innej stylistyce. Na obecnym etapie sam ze sob¹ dogadujê siê, jakie emocje chcia³bym w tej p³ycie zamkn¹æ. Szukam brzmieñ i eksperymentujê. Mo¿na powiedzieæ, ¿e w muzyce ci¹gle poszukujê i jestem wiecznym eksperymentatorem. A sam jazz? Myœlê, ¿e ¿yjemy w czasach, w których wiele pojêæ trzeba by zdefiniowaæ na nowo. Pewne definicje poszerzyæ, albo wrêcz zawêziæ i dotyczy to równie¿ jazzu.

Czym jest w takim razie dla Ciebie ten rodzaj muzyki?

Dla mnie jazz to by³a zawsze forma muzyki, która daje najwiêksz¹ wolnoœæ do eksperymentów w czasie rzeczywistym. Najlepiej oczywiœcie jeœli odbywa siê to w formie interakcji z innymi muzykami. Czyli jazz to po³¹czenie ludzi, którzy tu i teraz graj¹ i mog¹ pozwoliæ sobie na to, aby na ¿ywo eksperymentowaæ z muzyk¹, graæ zgodnie z zastan¹ harmoni¹ albo j¹ zupe³nie zburzyæ. To ludzie, którzy graj¹ to, co w danej chwili czuj¹. Tym dla mnie jest jazz. On daje wolnoœæ, która pozwala pójœæ muzykowi w któr¹ tylko chce stronê.

Nowy Jork muzycznie zrobi³ na Tobie du¿e wra¿enie?

Bez w¹tpienia. W Nowym Jorku muzycznie dzieje siê niemal wszystko. Od Carnegie Hall i wystêpów w garniturach, po awangardê w ma³ych klubach, gdzie ludzie dos³ownie wypluwaj¹ p³uca graj¹c. I co najwa¿niejsze, tutaj jest te¿ publika na to wszystko. Nowy Jork daje ci poczucie totalnego uwolnienia, coœ, czego w Polsce nie doœwiadczy³em. Studia muzyczne w Polsce by³y cudownym doœwiadczeniem, ale w szkole muzycznej od ma³ego dziecka

uczyli mnie przede wszystkim jednej rzeczy. Doskonalenia warsztatu muzycznego po to, aby zagraæ Bacha, Mozarta czy Chopina w taki sposób, w jaki powinno siê go graæ. Podejœcie nauczycieli obecnie oczywiœcie zmienia siê, ale samo za³o¿enie jest takie, ¿e szko³a tworzy profesjonalistów, którzy potrafi¹ dobrze odtwarzaæ muzykê z danej epoki. Od dziecka towarzyszy³a mi jednoczeœnie mniejsza lub wiêksza krytyka, ¿e coœ zrobi³em Ÿle, bo przecie¿ wystarczy tylko, ¿e raz siê pomylisz. Dopiero na studiach pozna³em wspania³¹ profesor, Gra¿ynê Fliciñsk¹ – Panfil, która powtarza³a „o dobrze”, „wspaniale tê frazê zaœpiewa³eœ”, „w tym kierunku powinieneœ iœæ” i tym podobne zdania. Czyli okazuje siê, ¿e s¹ jednak tacy ludzie nawet w Polsce, ale w Nowym Jorku takich osób jest znacznie wiêcej. Tutaj nikt ciê nie ocenia i nie krytykuje, mo¿esz robiæ wszystko, graæ i œpiewaæ co chcesz. Pod tym wzglêdem Nowy Jork ma niesamowit¹ energiê. To bardzo motywuje do dzia³ania i ci¹g³ego rozwoju.

W Nowym Jorku uda³o Ci siê spotkaæ wybitnego saksofonistê Boba Mintzera, a nawet rozpocz¹æ z nim wspó³pracê muzyczn¹.

Tak. Bob Mintzer to dla wielu muzyków na œwiecie legendarna postaæ. Kiedy przed laty us³ysza³em p³ytê Greenhouse zespo³u Yellowjackets na której on gra, by³em pod ogromnym wra¿eniem. W Nowym Jorku spotkaliœmy siê w jednym ze sklepów muzycznych, który prowadzi mój znajomy. Spontanicznie zaproponowa³em mu udzia³ w moim projekcie muzycznym, „duodemic”, a on po przes³uchaniu nagrañ zgodzi³ siê. Dla mnie to zupe³ny odjazd. Takie rzeczy s¹ mo¿liwe tylko w Nowym Jorku. Tutaj znani muzycy czêsto s¹ na wyciagniêcie rêki i mo¿na z nimi nawi¹zaæ bli¿sze relacje.

Jesteœ multiinstrumentalist¹, absolwentem dwóch wydzia³ów Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, wydzia³u instrumentów smyczkowych, harfy i lutnictwa, a tak¿e wydzia³u wokalno-aktorskiego. Który z instrumentów jest Twoim ulubionym? Najwiêcej obecnie æwiczê na saksofonach, poniewa¿ sprawiaj¹ mi najwiêcej trudnoœci. Jednak czy nale¿¹ do moich ulubionych instrumentów, to ju¿ trudniejsze pytanie. Na pewno maj¹ bardzo du¿e mo¿liwoœci brzmieniowe, ale s¹ doœæ chimeryczne. Bardzo lubiê skrzypce i mo¿liwoœci jakie daj¹. Lubiê te¿ tr¹bkê, na któ-

rej kiedyœ gra³em. Uwielbiam gitarê, na której akurat nie gram. Patrz¹c na moj¹ edukacjê muzyczn¹ to rzeczywiœcie uczy³em siê gry na wielu instrumentach, ale myœlê, ¿e ¿adnego ulubionego nie posiadam. U¿ywam ich raczej w zale¿noœci od nastroju. Czyli gdy przyk³adowo danego dnia potrzebujê siê rozweseliæ i coœ na szybko zagraæ, to biorê do rêki flet, poniewa¿ aby poæwiczyæ na saksofonie musze odczekaæ przynajmniej pó³torej godziny po posi³ku.

Bez wzglêdu na stopieñ trudnoœci ka¿dy instrument ma swoj¹ specyfikê i wymaga od muzyka codziennych, regularnych æwiczeñ. Bez tego rozwój, a nawet utrzymanie dotychczasowego poziomu, jest niemo¿liwe.

Mimo ograniczeñ zwi¹zanych z obowi¹zkami rodzinnymi znalaz³eœ jednak czas nie tylko na æwiczenia, ale nawet uda³o Ci siê utworzyæ zespó³ z³o¿ony ze znakomitych muzyków, z którymi wyst¹pisz zreszt¹ podczas Greenpoint Jazz Festival. Jak do tego dosz³o?

Nie by³o to jednak ³atwe i zajê³o chwile, gdy¿ pierwszy raz na powa¿nie wyszed³em z domu dopiero po pó³ roku pobytu w mieœcie. RzeŸbiarz Pawe³ Althamer, którego znam jeszcze z Polski, po swojej wystawie w Nowym Jorku pozna³ mnie z graj¹cym w nowojorskim parku wiolonczelist¹ Jacobem Cohenem. On z kolei zapozna³ mnie z dzia³alnoœci¹ grupy performatywnej o nazwie Guerilla Theatre. Jednym z jej cz³on-

ków jest gitarzysta Nick Demopoulos, graj¹cy na dotykowym instrumencie w³asnej produkcji o nazwie S.M.O.M.I.D. Pewnego wieczoru Nick zaproponowa³ mi wspólne granie podczas wystêpu na scenie Main Drag Music w zastêpstwie osoby, która siê akurat rozchorowa³a. Spyta³em siê, co bêdziemy grali. Powiedzia³, ¿e to bêdzie improwizacja. Jak to us³ysza³em, to nie zastanawia³em siê d³ugo. Tamtego wieczoru trafi³em do miejsca, gdzie pozna³em fenomenalnego perkusistê Jeremmego Carlstedta, który zreszt¹ ma polskie korzenie. Po kilku graniach jakoœ tak naturalnie pojawi³a siê propozycja utworzenia zespo³u. Tak narodzi³a siê formacja o nazwie IMPROVOLYPTIC. W zespole ka¿dy z nas odpowiada swoj¹ historiê, ale wszyscy wzajemnie siê s³uchamy. Wspaniale mi siê gra w tym sk³adzie.

Jak rozumiem Wasz wystêp podczas Festiwalu w CPS równie¿ bêdzie jedn¹ wielk¹ improwizacj¹?

Tak. To bêdzie po prostu improwizacja bez okreœlania jakiegoœ stylu muzycznego. Chcemy ten koncert budowaæ stopniowo wraz z jego trwaniem. Na pewno bêd¹ w tym wszystkim elementy jazzu, ale generalnie idziemy na ¿ywio³. Ju¿ przy powstaniu zespo³u umówiliœmy siê, ¿e nie tworzymy ¿adnych tematów, na których bazie mo¿e przebiegaæ improwizacja. Mamy jednak pewne za³o¿enia, których realizacje uzale¿niamy od tego, jak koncert bêdzie siê rozwija³ i jakie bêd¹ mo¿liwoœci techniczne zwi¹zane na przyk³ad z oœwietleniem. Na pewno bêdê chcia³ wpleœæ do naszego wystêpu s³owiañskie motywy, jakieœ ludowe czy góralskie melodie.

Na czym bêdziesz graæ podczas Greenpoint Jazz Festival?

Na saksofonach, na flecikach i EWI, czyli Electronic Wind Instrument. Mo¿e te¿ coœ zagwi¿d¿ê albo zaœpiewam. Zobaczymy jaki bêdzie rodzaj emocji. Na pewno jednak bêdzie to jeden wielki eksperyment. I to zarówno dla nas, jak i dla publicznoœci. ¯yczymy powodzenia na festiwalu i dziêkujê za rozmowê.

Festiwal Jazzowy na którym zagra Marcin Steczkowski z zespo³em odbêdzie siê 15 czerwca, od godz. 19:00 w CPS, przy 177 Kent Street na Greenponcie.

Museum of the Moving Image i Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku prezentuj¹ retrospektywê Agnieszki Holland (7-21 czerwca 2024 r.).

Od szeœciu dekad polska re¿yserka jest jedn¹ z najbardziej odwa¿nych, wszechstronnych i zaanga¿owanych politycznie postaci œwiatowego kina. Pocz¹wszy od jej pierwszych dzie³ z lat siedemdziesi¹tych, poprzez miêdzynarodowe przeboje z lat osiemdziesi¹tych, a¿ po triumf w la-

tach dziewiêædziesi¹tych jako ulubienica kina artystycznego z takimi filmami jak Europa, Europa i Tajemniczy ogród; po coraz odwa¿niejsze dramaty wspó³czesnego oporu politycznego, takie jak Pokot czy Zielona Granica, Holland konsekwentnie tworzy porywaj¹ce narracje w swoich filmach.

Museum of the Moving Image (MoMI) 36-01 35 Ave, Astoria, NY 11106 https://movingimage.org/series/holland/

Aktorzy Prowincjonalni

Pi¹tek, 7 czerwca, 18:45

Gor¹czka

Sobota, 8 czerwca, 13:30

Kobieta Samotna

Sobota, 8 czerwca, 16:00

Europa Europa

Niedziela, 9 czerwca, 14:00

Czwartek, 20 czerwca, 19:00 – Agnieszka Holland bêdzie obecna na tym pokazie W ciemnoœæi

Pi¹tek, 14 czerwca, 18:30

Pokot

Sobota, 15 czerwca, 18:00 Tajemniczy Ogród

Niedziela, 16 czerwca, 13:00

Pi¹tek, 21 czerwca, 16:00 – Agnieszka Holland bêdzie obecna na tym pokazie

Szarlatan

Niedziela, 16 czerwca, 15:00

Marcin Steczkowski – W muzyce ci¹gle poszukujê

El¿bieta Baumgartner radzi

Gdy dorabiasz do emerytury

Wiele osób decyduje siê na wczesn¹ emeryturê, a potem wraca do pracy, by uzupe³niæ skromne œwiadczenia. Niektórzy wol¹ pracowaæ, by czuæ siê potrzebni. Warto znaæ wp³yw, jaki ma praca na wysokoœæ œwiadczeñ Social Security.

Wolno pracowaæ, ale…

W Stanach wolno pobieraæ emeryturê albo rentê rodzinn¹ Social Security i jednoczeœnie pracowaæ. Emeryci, którzy osi¹gnêli pe³ny wiek emerytalny, mog¹ dorabiaæ bez obawy redukcji œwiadczeñ. Natomiast osoby m³odsze s¹ karane za swoj¹ pracowitoœæ. Jest im potr¹cany dolar emerytury za ka¿de dwa dolary zarobione ponad limit wynosz¹cy 22,320 dol. w roku 2024.

W roku, w którym osi¹gasz pe³ny wiek emerytalny, pobierasz emeryturê i dorabiasz, to obowi¹zuje inny limit. Wtedy „tracisz” 1 dol. na ka¿de 3 dol. zarobków ponad limit 59,520 dol. w roku 2024. Limit ten jest zniesiony w miesi¹cu, w którym osi¹gniesz pe³ny wiek emerytalny.

Nale¿y zaznaczyæ, ¿e „zarobek” (earnings) oznacza tylko wynagrodzenie za czynn¹ pracê albo przychody netto osób samozatrudnionych, a nie inne pasywne przychody.

Rodzina te¿ straci

Je¿eli nie osi¹gn¹³eœ pe³nego wieku emerytalnego, a przekroczysz limit zarobków, to SSA odpowiednio pomniejszy œwiadczenia Twoje, a tak¿e rodziny wyp³acane na podstawie twojej pracy, czyli ma³¿onkowi albo nieletnim dzieciom. Je¿eli to cz³onek twojej rodziny maj¹cy rentê rodzinn¹ przekroczy limit – tylko jego œwiadczenia zostan¹ uszczuplone.

Uwaga: Podobne limity zarobków dotycz¹ wdów i wdowców, otrzymuj¹cych rentê poœmiertn¹ (survivers benefits).

M³odzi emeryci i renciœci powinni zg³osiæ swoje ponad limitowe zarobki, a SSA odpowiednio pomniejszy ich œwiadczenia. Je¿eli tego nie zrobi¹, SSA i tak dowie siê o zarobkowaniu z opóŸnieniem z raportów pracodawcy. W miêdzyczasie nadp³ata uzbiera siê znaczna, a SSA odbierze j¹ przez wstrzymane wyp³at emerytury na kilka miesiêcy, co dla wielu osób mo¿e byæ du¿ym zaskoczeniem.

Roœnie emerytura

Potr¹cone z powodu przekroczenia limitu zarobków œwiadczenia nie gin¹, lecz

zostan¹ dodane do twojej puli zarobków. Ponadto, kontynuuj¹c pracê, nadal p³acisz sk³adki na Social Security, mimo ¿e pobierasz emeryturê. Te dwa czynniki mog¹ sprawiæ przeliczenie i podwy¿szenie œwiadczeñ po osi¹gniêciu pe³nego wieku emerytalnego, który wynosi od 66 do 67 lat, zale¿nie od roku urodzenia. Je¿eli zarobkujesz po osi¹gniêciu pe³nego wieku, to twoje œwiadczenia bêd¹ przeliczone co rok z uwzglêdnieniem dodatkowego roku pracy. Czy praca na emeryturze spowoduje podwy¿szenie œwiadczeñ, zale¿y od wysokoœci twoich zarobków. SSA nalicza wysokoœæ œwiadczeñ na podstawie œrednich zarobków liczonych z 35 lat z najwy¿szymi zarobkami. Je¿eli nie pracowa³eœ w USA 35, a na przyk³ad 26 lat, to zarobki dziewiêciu lat równe s¹ zero. W takim przypadku ka¿dy dodatkowy przepracowany rok wype³ni jeden rok zerowy, co podwy¿szy œredni¹. Gdyby natomiast twój sta¿ pracy w Stanach by³ d³ugi (35 lat albo wiêcej), to œrednia zarobków (a przez to emerytura) wzroœnie tylko wtedy, gdy w ostatnim roku dorobi³eœ wiêcej ni¿ w którymœ z uwzglêdnionych przez SSA 35 latach.

Wniosek: Imigrantom o sta¿u pracy krótszym ni¿ 35 lat zawsze op³aca siê dorabiaæ do emerytury.

Ubezpieczenie w pracy

Niektórzy emeryci maj¹cy w pracy ubezpieczenie medyczne mog¹ zrezygnowaæ z Medicare, ale zale¿y to od wielkoœci firmy. W zak³adzie zatrudniaj¹cym mniej ni¿ 20 pracowników daj¹cym grupowe ubezpieczenie zdrowotne, Medicare pozostanie twoim g³ównym ubezpieczeniem, a zak³adowe – wtórnym. Musisz nadal p³aciæ za czêœæ B Medicare. W wiêkszym zak³adzie pracy ubezpieczenie grupowe stanie siê twoim pierwotnym ubezpieczeniem (primary insurance), a Medicare wtórnym. Je¿eli zak³adowe ubezpieczenie jest dobre, to mo¿esz zrezygnowaæ z p³acenia za czêœæ B Medicare. Pamiêtaj tylko, ¿e gdybyœ opuœci³ Medicare i pozosta³ bez ubezpieczenia zdrowotnego, to w przysz³oœci zap³acisz za Medicare o 10 proc. wiêcej za ka¿dy rok. W obydwu przypadkach koniecznie porozmawiaj z pracownikiem dzia³u kadr.

Uwa¿aj na podatki

Emerytura osób, które maj¹ umiarkowane inne dochody, nie podlega opodatkowaniu. Ale to mo¿e siê zmieniæ, gdy wrócisz do pracy. Do 85 proc. twojej emerytury czy renty mo¿e zostaæ dodane do twego dochodu podlegaj¹cego opodatkowaniu, a wynagrodzenie z pracy wepchn¹æ siê do wy¿szego przedzia³u podatkowego. I tak podatki mog¹ poch³on¹æ znaczn¹ czêœæ emerytury. W takiej sytuacji warto rozwa¿yæ zawieszenie wyp³aty œwiadczeñ.

Rozwa¿ zawieszenie

lub rezygnacjê z emerytury

Je¿eli wróci³eœ do pracy, masz przychód, p³acisz du¿e podatki, a emerytura

niekoniecznie jest ci potrzebna, to zastanów siê nad jej zawieszeniem (voluntary suspension). Po osi¹gniêciu pe³nego wieku emerytalnego masz prawo zawiesiæ (wstrzymaæ) swoj¹ emeryturê, a to podwy¿szy twoje przysz³e œwiadczenia o 2/3 proc. miesiêcznie, a 8 proc. za ka¿dy rok. Po ukoñczeniu siedemdziesi¹tki zawieszona emerytura podwy¿szana ju¿ nie jest. Pamiêtaj tylko, ¿e od 2 maja 2016 roku zawieszenie twojej emerytury powoduje wstrzymanie renty ma³¿onka czy dzieci. Innym rozwi¹zaniem jest wycofanie podania o emeryturê Social Security (withdrawal of application), co mo¿esz zrobiæ do 12 miesiêcy od daty jej przyznania niezale¿nie od swego wieku. Polega to na tym, ¿e zwracasz otrzymane œwiadczenia i jest tak, jakbyœ o emeryturê nigdy siê nie ubiega³. Wiêcej informacji znajdziesz w ksi¹¿ce „Ubezpieczenie spo³eczne Social Security”.

Zarobkowanie, a emerytura polska Emeryt maj¹cy emeryturê ZUS równie¿ powinien byæ œwiadomy konsekwencji zarobkowania. Po pierwsze, ¿eby dostaæ emeryturê ZUS, nie mo¿na pracowaæ, choæ po jej przyznaniu mo¿na wróciæ do pracy. Po drugie w Polsce równie¿ istniej¹ limity zarobków. Emeryci, którzy osi¹gnêli pe³ny polski wiek emerytalny (60 dla kobiet i 65 dla mê¿czyzn) mog¹ pracowaæ

El¿bieta Baumgartner

nie jest prawnikiem, a artyku³ ten nie powinien byæ uwa¿any za poradê prawn¹. Jest autork¹ wielu ksi¹¿ek-poradnikówo profilu finansowym i konsumenckim, m.in. „Ubezpieczenie spo³eczne Social Security“, „Emerytura polska i amerykañska“ i wielu innych. S¹ one dostêpne w ksiêgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo bezpoœrednio od wydawcy Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492 www.PoradnikSukces.com poczta@poradniksukces.com

do woli. Co do osób m³odszych, to je¿eli wysokoœæ ich zarobków przekracza 70 proc. przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia obowi¹zuj¹cego w Polsce, ale nie wiêcej ni¿ 130 proc. miesiêcznego wynagrodzenia – emerytura lub renta ulega zmniejszeniu. Je¿eli zarobki przekraczaj¹ 130 proc. przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia– prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu. Przeciêtne miesiêczne wynagrodzenie w sektorze przedsiêbiorstw wynosi w Polsce 8,077 z³ w drugim kwartale 2024 roku. ❍

Nie ubiegaj siê o emeryturê zanim nie poznasz przepisów i pu³apek

Labirynt emerytur imigranta

wyjaœniaj¹ unikalne ksi¹¿ki El¿biety Baumgartner

„Emerytura polska i amerykañska” – ich ³¹czenie i skutki Umowy o zabezpieczeniu spo³ecznym. Cena $35 + $5 za przesy³kê.

„WEP: Jak walczyæ z redukcj¹ Social Security dla Polaków”. Unikalne informacje. Cena $30 + $5 za przesy³kê.

“Ubezpieczenie spo³eczne Social Security”. Dowiedz siê, jak maksymalizowaæ œwiadczenia swoje i rodziny. $35 +$5 za przesy³kê.

Równie¿: “Powrót do Polski” ($35+$5), „Emerytura reemigranta w Polsce” – dla seniorów wracaj¹cych do kraju ($35+$5), „Obywatelstwo z przeszkodami” ($35+$5).

Ksi¹¿ki s¹ uaktualnione na rok 2023 i dostêpne w ksiêgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 718-224-3492

www.PoradnikSukces.com

POLSKI OŒRODEK WYPOCZYNKOWY

po³o¿ony w Górach Catskills nad jeziorem Mohican zaprasza

➪ Mieszkania jedno i dwusypialniowe

➪ Dodatkowa mo¿liwoœæ korzystania z wolno stoj¹cego domu

➪ Mieszkania wyposa¿one w kuchniê i ³azienkê, TV, Wi-FI

➪ Akceptujemy goœci z psami

➪ Atrakcje, m.in: wêdkowanie, kajakowanie, rowery wodne, ognisko, plac zabaw dla dzieci i inne

➪ Oœrodek mieœci siê 100 mil od Nowego Jorku

Tel: 1(845) 858.8784

MohicanLakeResort@comcast.net

● INSTALACJA NOWYCH BOILERÓW

● ZAMIANA BOILERÓW OLEJOWYCH NA GAZOWE

● USUWANIE GAS, NATIONAL GRID, DEPT OF BUILDINGS VIOLATIONS

● RPZ/BACKFLOW PREVENTER INSTALACJA & COROCZNE SERWISY

● CON ED/ NATIONAL GRID GAS SERVICE RESOTRATION

● INSPEKCJE SYSTEMÓW LINII GAZOWYCH ZGODNIE Z LOCAL LAW 152

Acupuncture and Chinese Herbal Center

Dr Shungui Cui,

L.Ac, OMD, Ph.D

– jeden z najbardziej znanych specjalistów w dziedzinie tradycyjnych chiñskich metod leczenia. Autor 6 ksi¹¿ek. Praktykuje od 47 lat. Pracowa³ we W³oszech, Kuwejcie, w Chinach. Pomaga nawet wtedy, gdy zawodz¹ inni.

● katar sienny ● bóle pleców ● rwê kulszow¹ ● nerwobóle ● impotencjê

● zapalenie cewki moczowej ● bezp³odnoœæ ● parali¿ ● artretyzm ● depresjê ● nerwice

● zespó³ przewlek³ego zmêczenia ● na³ogi ● objawy menopauzy ● wylewy krwi do mózgu ● alergie ● zapalenie prostaty ● rekonwalescencja po chorobach nowotworowych z zastosowaniem chiñskiego zio³olecznictwa itp.

Do akupunktury u¿ywane s¹ wy³¹cznie ig³y jednorazowego u¿ytku

144-48 Roosevelt Ave. #MD-A, Flushing NY 11354

Poniedzia³ek, œroda i pi¹tek: 12:00 - 6:00 PM; tel. (718) 359-0956 1839 Stillwell Ave. (off 24th. Ave.), Brooklyn, NY 11223

Wtorek, czwartek i sobota: 12:00-6:00 PM, w niedziele 12:00 - 3:00 pm (718) 266-1018 www.drshuiguicui.com

✓ Sprawy imigracyjne ✓ Notariusz 57-53 61st Street, Maspeth, N.Y. 11378 Tel. 718-416-0645, Fax 718-416-0653

✓ Ksiêgowoœæ ✓ Rozliczenia podatkowe indywidualne i biznesowe, w tym samochodów ciê¿arowych Us³ugi w zakresie:

✓ Rejestracja biznesu i licencje

✓ Konsultacje

✓ Bezpodatkowa zamiana domów

✓ #SS - korekty danych

Fax: 718-387-7042

CAFFE - PASTICCERIA ESPRESSO - SPUMONI GELATI - CAKES

W³oska ciastkarnia czynna do 22:00, a w pi¹tek i sobotê do pó³nocy. Zapraszamy.

muzeach z Herodotem

Dalszy ci¹g historii króla Kandaulesa, jego piêknej ¿ony i w³adcy ulubionego kopijnika, Gigesa, przybra³ nieoczekiwany obrót.

Przypominaj¹c: Kandaules, panuj¹cy w Lidii, mia³ piêkn¹ ¿onê, której urody nie móg³ siê ów król nachwaliæ. Opowiada³ o niej zw³aszcza Gigesowi, a¿ w koñcu zniecierpliwiony przeœwiadczeniem, i¿ s³uchacz niedostatecznie docenia wdziêki kobiety, postanowi³, ¿e Giges sam zobaczy i przekona siê osobiœcie o prawdzie s³ów królewskich. Zaaran¿owa³ sytuacjê w sypialni w taki sposób, aby jego podw³adny móg³ niezauwa¿ony podejrzeæ kobietê jak siê rozbiera do ³o¿a, a potem niepostrze¿enie wymkn¹æ siê.

Spisek przeciw Kandaulesowi

Sta³o siê, jak za¿¹da³ Kandaules, ale… oddajmy g³os Herodotowi:

(I, 10) „Wtedy ona wychodz¹cego zobaczy³a i zrozumia³a, ¿e jest to sprawka mê¿a, a nie Gigesa. Ale jakkolwiek wstyd jej by³o, nie wyda³a ¿adnego okrzyku i zachowa³a pozory, jak gdyby niczego nie zauwa¿y³a; w duchu jednak postanowi³a zemœciæ siê na Kandaulesie (…) (11) Skoro jednak dzieñ nasta³ zapewni³a sobie gotowoœæ tych s³ug, którzy za najwierniejszych sobie uwa¿a³a, i kaza³a przywo³aæ Gigesa”. Kiedy siê zjawi³ „odezwa³a siê do niego w te s³owa: – teraz, Gigesie, dajê ci dwie drogi do wyboru, (…) Albo zabijesz Kandaulesa i posi¹dziesz mnie wraz z królestwem Lidyjczyków, albo sam musisz zaraz na miejscu umrzeæ, abyœ na przysz³oœæ nie s³ucha³ we wszystkim Kandaulesa i nie widywa³ tego, czego ci siê nie godzi widzieæ.” (…) Giges pocz¹tkowo siê opiera³, ale widz¹c, ¿e nie ma wyboru, zgodzi³ siê na zg³adzenie swego pana „i zada³ królowej takie pytanie – Jeœli mnie zmuszasz, abym wbrew woli zabi³ mojego pana, pozwól mi us³yszeæ, w jaki sposób podniesiemy na niego rêkê? – A ona odpowiedzia³a: – Z tego samego miejsca ma nast¹piæ zamach, sk¹d on pokaza³ mnie nag¹; kiedy wiêc bêdzie spa³, nale¿y nañ uderzyæ. (12)… i z nastaniem nocy Giges (…) poszed³ za niewiast¹ do sypialni. Ona wrêczy³a mu sztylet i ukry³a go za tymi samymi drzwiami. Kiedy Kandaules zasn¹³, Giges wychyli³ siê spoza drzwi, zabi³ go posiad³ jego ma³¿onkê wraz z królestwem.”

Jak wspomnia³em, malarskich wyobra¿eñ tej sceny z Herodota by³o co niemiara – przedstawieñ królowej Lidii nagiej z frontu, z boku i z ty³u. Malarze uwielbiali nagoœæ na p³ótnie nie tylko ze wzglêdów komercyjnych, ale i artystycznych: dawa³o to mo¿liwoœæ ukazania przed surowymi sêdziami akademickiej sztuki klasycznego wizerunku piêkna, a co za tym idzie zwiêksza³o szanse na ich pozytywn¹ ocenê dzie³a.

Z braku miejsca ograniczê siê tylko do jednego obrazu, ale za to jednego z najwiêkszych mistrzów akademizmu, Jeana-Leon Gerome’a. Przedstawia on znan¹ z Herodota (ówczesny widz musia³ byæ dobrze wykszta³cony, aby oceniæ w pe³ni wartoœæ obrazu, czyli trafnoœæ doboru œrodków do okreœlonej narracji) sytuacjê: rozebrana królowa przed antycznym (?) ³o¿em z mê¿em Kandaulesem, w³aœnie zauwa¿a wymykaj¹cego siê cichaczem Gigesa, który j¹ podgl¹da³ z ukrycia. Twarz ma zwrócon¹ w jego stronê, ale jak Czytelnik wie z „Dziejów” nie da³a po sobie poznaæ, ¿e widzia³a intruza w sypialni. Jest wiêc spokojna, dziêki czemu prezentuje siê w ca³ej krasie.

Król esteta?

Drogo Kandaules zap³aci³ za swe upodobanie do ¿ony, ale na jego obronê mo¿emy powiedzieæ, i¿ zachowa³ siê (podle wprawdzie), ale

Wykroczenie i zemsta

jak prawdziwy koneser piêkna, posiadacz wspania³ego dzie³a sztuki (podobnie: w³aœciciel obrazu, kunsztownego przedmiotu, ozdobnego stroju, czy nawet wyj¹tkowej urody konia). Zachwytem musi podzieliæ siê z innymi, aby zobaczyli, docenili, podziwiali i zazdroœcili. Zapomnia³ jednak o najwa¿niejszym i za to spotka³a go kara: ¿ona nie jest przedmiotem, z który mo¿na sobie dowolnie poczynaæ. Wprawdzie dawna Lidia (dziœ zachodnia Turcja) to dla nas niemal Orient, gdzie kobiety przez tysi¹ce lat (i do teraz) traktowano jak rzecz, ale widaæ piêkna królowa mia³a odmienne na ten temat zdanie.

Zbrodnicza kobieta

Œmieræ Kandaulesa tak¿e znalaz³a liczne odzwierciedlenie w malarstwie. Wybieram obraz innego francuskiego malarza akademickiego, Paul Louis Boucharda, który akurat specjalizowa³ siê w przedstawianiu nagich kobiet i w doœæ bezwstydny sposób (w sensie: komercyjnie nachalny) traktowa³ ten temat. Widz mia³ szansê obejrzenia sceny zabójstwa Kandaulesa tak jak j¹ opisa³ Herodot – wiêc w ³o¿u ma³¿eñskim, z nag¹ ¿ona wskazuj¹c¹ na pierœ œpi¹cego mê¿a – gdzie serce, miejsce dla zbrodniczego ciosu. Giges w tej scenie potraktowany zosta³ jako niewa¿ny osobnik, zredukowany tylko do rêki z wielkim no¿em. W wyobra¿eniu Boucharda (zgodnie zreszt¹ z Herodotem) prawdziw¹ morderczyni¹ jest królowa; to ona przecie¿ wszystko zaaran¿owa³a, zaœ Giges, który – jak wiemy, opiera³ siê zamys³owi – by³ tylko narzêdziem podstêpnej kobiety. Znajdujemy w tym obrazie, jak i w tysi¹cach innych z epoki, wyraz wrêcz chorobliwego XIX-wiecznego mizoginizmu: kobieta jest z³em, od stworzenia œwiata dzia³a na zgubê mê¿czyzny. ❍

Jean-Léon Gérôme – Król Kandaules i Giges

Paul Louis Bouchard – Œmieræ Kandaulesa