NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
ER KURI P
P O L I S H NUMER 872 (1222)
W E E K L Y ROK ZA£O¯ENIA 1987
L
U
21 MAJA 2011
Eryk Promieñski
Pakt dla kultury W ferworze walki politycznej partie niewiele uwagi poœwiêcaj¹ kulturze, mo¿na nawet powiedzieæ, i¿ nie istnieje ona w ich deklaracjach programowych. Zatem z tym wiêkszym zadowoleniem nale¿y odnotowaæ porozumienie zawarte miêdzy premierem Donaldem Tuskiem a ruchem spo³ecznym Obywatele Kultury. Zosta³o ono nazwane podnioœle - Paktem dla Kultury. Po wielu rozmowach prowadzonych ze strony ruchu m. in. przez re¿yserów: Agnieszkê Holland, Krzysztofa Krauze i Krzysztofa Warlikowskiego dosz³o do porozumienia, w myœl którego 1 procent bud¿etu pañstwa bêdzie przeznaczony na resort kultury. Powinno do tego dojœæ nie póŸniej ni¿ w roku 2015. Zarówno przedstawiciele twórców, jak i premier nie kryli zadowolenia z podpisania paktu, mimo ¿e ów 1 procent nie pokryje wszystkich po-
Wa¿ne dla mieszkañców Greenpointu - str. 2
í
Po zebraniu cz³onków CPS - str. 3
í
£upki, g³upku! - str. 5
í
Skandal z udzia³em ¿ywych pijawek - str. 16
S
M A G A Z I N E TYGODNIK
í
trzeb zwi¹zanych z kultur¹ i nie uczyni z Polski kraju szczególnie o ni¹ dbaj¹cego. Niemniej jest siê z czego cieszyæ, zwa¿ywszy ¿e w przysz³ym roku kultura dostanie zaledwie 0,86 bud¿etu pañstwa. Praktycznie oznacza to 2 miliardy 600 milionów z³otych. W roku bie¿¹cym na kulturê bud¿et przewidzia³ tylko 0, 77 procent, czyli 2 miliardy 300 milionów. Walka o 1 procent, prowadzona przez twórców g³ównie z ministrem Micha³em Bonim, nie by³a ³atwa, zwa¿ywszy na koniecznoœæ ciêæ wszystkich wydatków bud¿etu spowodowanych z jednej strony œwiatowym kryzysem finansowym, z drugiej zaœ rosn¹cym wci¹¿ d³ugiem publicznym pañstwa. í6
Adam Sawicki
Pycha kroczy przed upadkiem Niedosz³y prezydent Francji siedzi w nowojorskim areszcie. Policja poprowadzi³a go w kajdankach przed kamerami telewizyjnymi.
Areszt socjalisty Dominique Strauss-Kahn’a pod zarzutem usi³owania gwa³tu na pokojówce w hotelu na Manhattanie wstrz¹sn¹³ francusk¹ scen¹ polityczn¹. Najpowa¿niejszy rywal Francoise Sarkozy wyeliminowa³ siê tym samym z wyborów prezydenckich
w 2012 r.. Zamiast czterech lat przepychu Pa³acu Elizejskiego grozi mu 25 lat odsiadki z przestêpcami. Skandal naszed³ w najgorszym momencie nie tylko dla francuskiej partii socjalistycznej ale tak¿e dla europejskiej gospodarki. í15
Niedosz³y prezydent Francji siedzi w nowojorskim areszcie
Cezary Doda 200-lecie najkrwawszej bitwy Kampanii Iberyjskiej Napoleona, z udzia³em Polaków.
Niezapomniana bitwa pod Albuer¹ Niewiele jest bitew w historii podobnie kontrowersyjnych, co bitwa pod Albuer¹. Tam narodzi³a siê legenda, o której anglojêzyczny œwiat nie zapomnia³, legenda, któr¹ Polacy w s³u¿bie Napoleona, mimo odniesionych zas³ug przez lata woleli pomijaæ milczeniem. Ten krótki rozdzia³ wielkiego dramatu Wojny Hiszpañskiej przeszed³ do historii jako jedna z najkrwawszych bitew w dziejach œwiata.
U³ani Nadwiœlañscy zdobywaj¹ angielskie sztandary pu³kowe pod Albuera 16 maja 1811 – obraz wspó³czesny Jaros³awa Strankowskiego.
Ka¿dego roku 16-go maja w miejscach pamiêci narodowej w Wielkiej Brytanii flaga wci¹gana jest na maszt – to Dzieñ Albuery (Albuera Day). W koszarach Regimentu West Middlesex wznosi siê tego dnia toast upamiêtniaj¹cy tragiczne wydarzenia sprzed dwustu lat. „Za pamiêæ nieœmierteln¹!” podnosz¹ kielichy oficerowie, a szeregowcy czcz¹ poleg³ych minut¹ ciszy. Dwa s³owa, „Die Hard”, które m³odsze pokolenie kojarzy z seri¹ filmowych hitów, nabra³y historycznego znaczenia w³aœnie pod Albuer¹. Pu³kownik William Inglis, le¿¹c na ziemi tu¿ za s³abn¹c¹ lini¹ obrony 57-go Regimentu Piechoty (dziœ – West Middlesex) na granicy utraty przytomnoœci powtarza³ swoim ¿o³nierzom – „Die Hard!” czyli poka¿cie, ¿e ciê¿ko was zabiæ. Mimo francuskiej przewagi, brytyjski oddzia³ wytrwa³, a jego pó³¿ywy dowódca legendarnymi s³owami, pomóg³ resztkom regimentu przetrzymaæ ka¿dy z kolejnych ataków niezrównanej kawalerii francuskiej Marsza³ka Soulta. Soult, z kolei, ugruntowa³ sobie pozycjê w historii szeœæ lat wczeœniej pod Austerlitz, prowadz¹c decyduj¹c¹ o losach bitwy szar¿ê na
si³y sprzymierzone przeciw Francji. Pod Albuer¹ jego imiê budzi³o podziw tak wœród swoich, jak i po stronie wroga. W sk³ad kawalerii Soulta wchodzili tak¿e Polacy. I to nie byle kto, bo sami U³ani Nadwiœlañscy pod dowództwem legendarnego pu³kownika Konopki. Doœwiadczeni w walce wiarusi o twardych sercach. Tu warto wspomnieæ, ¿e jeœli najs³ynniejszym ze wszystkich polskich regimentów w Kampanii Hiszpañskiej by³ Trzeci Szwadron Szwole¿erów Gwardii, s³u¿¹cy bezpoœrednio Cesarzowi, to najbardziej doœwiadczon¹ polsk¹ formacj¹ by³ tam w³aœnie Pu³k U³anów Nadwiœlañskich. A mowa tu o bohaterach s³awionych w pieœniach, co to za przewodem Jana Henryka D¹browskiego wrócili „z ziemi w³oskiej do Polski”, ¿eby „da³ nam przyk³ad Bonaparte, jak zwyciê¿aæ mamy”. S³awni szwole¿erowie, z których wielu po pamiêtnej szar¿y pod Somosierr¹ awansowa³o w zawrotnym tempie, w porównaniu z polskimi u³anami byli grup¹ nowicjuszy. Tak jest. Somosierra (30 listopada 1808) dla wiêkszoœci szwole¿erów by³a pierwsz¹ bitw¹, natomiast Albuera dla polskich u³anów by³a jedn¹ z wielu. í6