Inkijkexemplaar Hemel en Aarde - jaargang 23 nr. 1

methode levensbeschouwing voor het basisonderwijs

Lippenstiftmond

Mijn moeder zoent rood, lippenstiftrood

Op mijn wang komt een vlekje

een lippenstiftrood vlekje

Dat mag niet van mijn moeder

dus ze poetst het eraf

Met een beetje spuug

Jos van Hest

COLOFON

Hemel en Aarde methode levensbeschouwing voor het basisonderwijs.

Redactie

Ron Benjamins, hoofdredacteur Mariska Bijvank, Marieke de Geus, Marijke van Ooijen, Liesbeth Vroemen, Sandra Wemer

Eindredactie

M+ Redactie & Communicatie, Utrecht

Illustraties

Pauline Oud (onderbouw)

Saskia van Gerven (middenbouw)

Helen van Vliet (bovenbouw en Gedichten en gedachten)

Foto’s en beelden

Omslag, © Jenny Lindhout, pagina 2 en 3, Jenny Lindhout en Wikimedia Commons, pagina 4 en 5

Dreamstime, pagina 8 en 9 Dreamstime, pagina 39, Wikimedia Commons, pagina 3 omslag, © Jenny Lindhout

Vormgeving Twin Media bv, Joke Boer, Zeist

Druk Damen Drukkers

Uitgever

Kwintessens, Berkenweg 11, Amersfoort Postbus 1492, 3800 BL Amersfoort

T 033 460 60 11

E hemelenaarde@kwintessens.nl

Uitgever: Erik Idema I www.hemelenaarde.nl

NL39INGB0000192930

Abonnementen

Hemel en Aarde verschijnt vijf keer per schooljaar. Een abonnement op Hemel en Aarde kan alleen schoolbreed (voor alle groepen) worden afgesloten en bestaat uit een basislicentie plus een vast bedrag per groep. De abonnementsprijs voor het schooljaar 2023-2024 bedraagt € 420,00 voor de basislicentie en € 44,00 per groep. Abonnementen kunnen bij ieder nummer ingaan en worden jaarlijks automatisch verlengd. Het abonnementsjaar loopt parallel aan het schooljaar. Opzeggingen moeten schriftelijk vóór 1 juni worden ingediend.

Abonnees van Hemel en Aarde hebben ook toegang (via Basispoort) tot het aanvullende digitale lesmateriaal op de website www.hemelenaarde.nl.

Het is niet toegestaan de magazines en het aanvullende digitale lesmateriaal van Hemel en Aarde te delen met scholen die geen eigen basisabonnement op Hemel en Aarde hebben afgesloten. Het is evenmin toegestaan het materiaal van Hemel en Aarde te kopiëren met uitzondering van de werkbladen.

Op een abonnement op Hemel en Aarde zijn onze algemene verkoopvoorwaarden van toepassing. Zie www.kwintessens.nl/verkoopvoorwaarden.

Proefabonnement

Een proefabonnement op Hemel en Aarde omvat één editie en kost € 55,-. Het aantal magazines dat wordt geleverd in het proefabonnement komt overeen met het aantal groepen van de school. Toegang tot het aanvullende digitale lesmateriaal op de website www.hemelenaarde.nl is onderdeel van het proefabonnement.

Contact met de abonnementenservice

T 033 460 19 43

E abonnementen@kwintessens.nl

Contact met de redactie

T 033 460 19 43

E hemelenaarde@kwintessens.nl

Privacy

Lees onze privacyverklaring op www.kwintessens.nl/privacy.

Copyright

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk/ fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Mond

Openingsviering

Als je je mond opendoet, kunnen wonderlijke

dingen gebeuren! door Liesbeth Vroemen

Introductie

Proeven en praten door Ron Benjamins

Achtergrond Vertel!

door Marieke de Geus

Meer over … door Geerteke Boesten en uitgeverij Kwintessens

Weer wat geleerd

Waarom zou je monsters tekenen?

door Liesbeth Vroemen

Gedichten en gedachten door Jos van Hest

Onderbouw

Proeven met je mond door Monique van der Zanden

Middenbouw Dat is lekker!

door Mirjam Wolters

Proeven en praten

Je mond is een van je gevoeligste lichaamsdelen en wat je ermee doet is heel belangrijk voor bijna alle mensen: proeven en praten. Wat je wel of niet eet en wat je wel of niet kunt zeggen, kan ons enorm bezighouden. Het is geen wonder dat er in veel levensbeschouwelijke tradities verhalen en rituelen zijn waarin de mond een belangrijke plaats inneemt.

voedsel als onzuiver gezien, iets wat je beter niet kunt eten. Veel mensen hechten waarde aan gezond voedsel, maar deze religieuze overtuigingen geven nog een heel eigen lading aan wat goed, zuiver en rein is.

Praten

In de komende lessen verkennen de kinderen van alles wat met je mond te maken heeft.

Kunst

Een felrode bank in de vorm van een mond, een bovenlip en een onderlip – iedereen heeft die weleens gezien. Op de een of andere manier hoort die bij het collectief bewustzijn. De bank is gemaakt door Salvador Dalí en geïnspireerd op Mae West, een actrice uit de jaren dertig van de vorige eeuw. We dagen kinderen uit om zelf een mondontwerp te maken voor een gebruiksvoorwerp. Dalí is niet de enige die zich liet inspireren door de mond; ook in popart zijn er veel voorbeelden waardoor kinderen zich kunnen laten inspireren.

Proeven

Er is een beroemde rozijnmeditatie die we met de kinderen in de middenbouw doen, maar wie wil kan deze evengoed in de onder- of bovenbouw doen. Heel precies gaan de kinderen na wat je allemaal voelt en proeft als je een rozijntje eet. Je likt, ruikt, proeft, zuigt, bijt langzaam en zo wordt het eten van een enkel rozijntje een hele ontdekkingstocht, terwijl bijna iedereen meestal achteloos een handje naar binnen gooit en nauwelijks stilstaat bij de zoete explosie in je mond. We verkennen ook een heel ander aspect van proeven, namelijk rein en onrein voedsel. In veel tradities wordt een bepaald soort

Veel van de lessen gaan over de woorden die je kiest, wat je wel of niet zegt, de geluidjes die je soms onwillekeurig maakt en complimenten die je maakt. Met je mond praat je en dat is een van de krachtigste instrumenten die mensen hebben om zichzelf te uiten en verbinding met elkaar te maken. Het is een van de meest basale vermogens van een mens. Het is erg als mensen monddood gemaakt worden, als ze niet in staat zijn om uit te spreken wat hen bezighoudt, wat voor hen belangrijk is. Er is een verhaal waarin Jezus een man geneest die niet kan spreken. Die genezing kun je zien als een symbolische erkenning van het feit dat spreken en communiceren iets wezenlijks is voor mensen.

Tradities

In de lessen is ruim aandacht voor verhalen en gebruiken uit verschillende tradities waarin een mond een belangrijke rol speelt. Niet alleen van mensen, maar ook van dieren. In een Anansi-verhaal horen we hoe krokodillen op het idee zijn geko -

Divino labra di Mae West van Salavdor Dalì, 1938 (fotograaf Saiko)

Demonstraties bij de Spaanse ambassade voor vrijheid van meningsuiting (fotograaf Marcel Antonisse / Anefo (Nationaal Archief)

hemel en aarde herfst 2023

men om met hun bek open op de kant te liggen. En we horen het verhaal van het oermonster Leviathan, dat met zijn muil de wereld kan verslinden. Waar hij opduikt, begint het water te koken en van de stank uit zijn bek valt iedereen flauw. In tradities van hindoes en moslims bestaat een ritueel waarin de naam van een pasgeboren kind wordt uitgesproken. In die rituelen komt de magische kracht van woorden aan het licht, die je laat voelen dat iets pas echt bestaat en in de wereld is als het benoemd is en een naam heeft. Met de kinderen voelen we iets van die wonderlijke kracht.

Onderbouw

Natuurlijk is er ook dit keer een dubbele pagina met suggesties voor in de hoeken. U vindt ze op de plek van les 6, maar het is natuurlijk handig om te bekijken wat u in de hoeken met mond kunt doen als u aan de lessenserie begint. Alle lessen kunt u vervolgens in de volgorde geven die u het prettigst vindt. Er zijn twee lessen (1 en 5) waarin kinderen verkennen wat je met je mond kunt doen, ze gaan vooral over proeven en praten. In les 5 gaat het specifiek over hoe lastig het soms is om uit te maken of je iets wel of niet wilt zeggen. Verder zijn er drie lessen waarin bronnen uit verschillende tradities het vertrekpunt van de les zijn. Jezus geneest een man die niet kan spreken. In een Anansi-verhaal horen we waarom een krokodil met zijn bek opengesperd op de kant ligt. Hindoes kennen een ritueel waarbij de naam van een pasgeboren kind voor het eerst wordt uitgesproken.

Middenbouw

In deze lessen is er ruim aandacht voor hoe je kunt communiceren met de klanken die je mond kan maken. Van de impulsieve geluidjes die je maakt als je schrikt (les 4) tot de weloverwogen woorden die je kiest als je bijvoorbeeld complimenten geeft (les 2). In les 5 horen kinderen over een gebruik in de islam om de naam van een pasgeboren kindje in het oor te fluisteren. Maar het gaat niet alleen over praten. Er is een les waarin we de beroemde rozijnmeditatie doen en met kinderen heel precies nagaan wat je allemaal proeft en voelt als je een rozijntje eet (les 1). Er is een les over een gebruik in het oude Egypte, met de bedoeling dat mensen in het hiernamaals met open mond konden eten (les 3). In les 6 bekijken kinderen hoe in popart monden worden afgebeeld.

Bovenbouw

De lessenserie start met een verkennende les over wat je allemaal met je mond kunt doen. Natuurlijk kunt u de lessen geven in elke volgorde die u wilt, omdat er geen leerlijn is waarin je een les pas kunt begrijpen als je de voorgaande les hebt gedaan. Maar de eerste les is wel echt een goed begin. Verder zijn er in deze serie twee lessen die gaan over spreken. In een

les verkennen kinderen wat het is om monddood gemaakt te worden en geen recht van spreken te hebben (les 3). In een andere les maken de kinderen kennis met de profeet Amos, die woorden spreekt namens God (les 4). Verder zijn er afwisselende en boeiende lessen over verschillende aspecten van de mond. Er is een les waarin kinderen de beroemde sofa van Dalí in de vorm van een mond bekijken en zelf een ontwerp maken (les 2). In een andere les horen ze het verhaal over het oermonster Leviathan, dat met zijn bek de wereld kon verslinden (les 5). En er is een les waarin kinderen verkennen waarom er in sommige tradities rein en onrein voedsel is (les 6).

Digibord

We hebben het digibordmateriaal aangepast. Voortaan kunt u door op het lesnummer te klikken de les openen met een openingsbeeld. Ook kunt u dit beeld als achtergrond laten staan bij verschillende werkvormen in de klas. Zodra er dan iets getoond moet worden op het digibord, kunt u daar meteen makkelijk bij. Het werkblad vindt u zoals gebruikelijk onder de knop Werkblad. Alle voorbereidende materialen zoals achtergrondinfo, de uitleg van een handeling of een extra verhaal vindt u voortaan onder de knop Vooraf. Het digitale materiaal dat u tijdens de les nodig heeft om aan de kinderen te laten zien, vindt u zoals gebruikelijk onder de knop van het desbetreffende lesonderdeel op het digibord.

Gedichten en gedachten

Mond

Alle mensen in Helmond hebben er een en iedereen in Roermond, Egmond, Warmond en ook in Driemond (geen drie al zou je dat denken)

Waar je ook woont, in Rijnmond of daarbuiten, ook jij hebt er een en je kunt ermee praten en zwijgen, ermee eten, lachen, zingen en zoenen

Wat een geluk!

Eretitels voor de Mond

Bloem met Rode Lippen

Roos op het Gelaat

Woonhuis voor Tanden

Het Thuis van de Tong

Toegang voor Smullers

Deur voor Smikkelaars

Het Kasteel van de Kiezen

Doorgangshuis voor Woorden

Café van Snater & Tater

Poort van Waffel & Babbel

Woonplaats van Smaak & Spraak

Portaal voor Proeven & Zoenen

Schatkist van de Stem

Mondvol

Al die mensen die je ziet allemaal met een mond

Al die monden die je ziet allemaal met spuug

Al dat natte spuug dat je gelukkig niet ziet

Zo glibberig en vies – je wil het niet weten

Die mond van jou

Jij hebt de mooiste mond van de wereld

je kan de vrolijkste liedjes zingen

je kan de grootste kauwgombellen blazen

je kan de zoetste suikerspinnen eten

je kan de blijste ijsjes likken

je kan de stilste woorden zwijgen

Jij hebt de mooiste mond van iedereen

je kan de liefste kusjes aan mij geven

maar dat durf je niet

hemel en aarde herfst 2023

Lippenstiftmond

Mijn moeder zoent rood, lippenstiftrood

Op mijn wang komt een vlekje een lippenstiftrood vlekje

Dat mag niet van mijn moeder dus ze poetst het eraf

Met een beetje spuug

De rubriek Gedichten en gedachten is bij uitstek bedoeld om een sfeer te scheppen in de klas. Zo kunt u voor u aan een les uit Hemel en Aarde begint, een gedicht uit deze rubriek voorlezen.

Boze mond spreekt

Ik heb er zo’n hekel aan en ik doe het niet meer ik verdom het voortaan om altijd maar ‘cheese’ te moeten zeggen als ze me willen fotograferen altijd dat mondje maken alsof ik lach terwijl ik helemaal niet zo vrolijk ben, altijd dat jolige bekkie trekken en me leuker voordoen dan ik ben voortaan zeg ik niks meer als ik op de foto moet ik houd mijn lippen op elkaar geklemd mijn stralende tanden zullen ze niet meer zien mijn lippen worden een dun kwaad streepje of ik zeg expres heel hard ‘kaaaas’ met lange ‘aaaa’ zodat ik verander in een grote bek, of ‘booooter’ met lange ‘oooo’, als de muil van een nijdige draak of heel hard en krachtig ‘ei’, daar krijg je lelijke lippen van - dat ga ik voortaan doen ‘ei ei ei’ je zult het zien

Smeermond

Liefiedepief soms na het eten hangt er een sliertje uit je mond

Daarom geef ik je dit servet waarop ik heb geschreven: Voor jouw lieve lippen

Proeven met je mond

Levensbeschouwelijk perspectief

De mond is heel gevoelig: je kunt er je omgeving mee ontdekken en ervaren.

Bedoeling

De kinderen verkennen hun mondgevoel en smaak.

Vooraf

Voor Afsluiting: maak eventueel eetbare verf met het recept op het digibord.

Wat je nodig hebt

– zes tot acht dingen om te proeven (zorg dat smaak en textuur voldoende uiteenlopen) en eventueel blinddoeken

voor ieder kind een vel papier, een aantal lippenstiften of eetbare verf, tissues of een keukenrol

Opstap

Zet het openingsbeeld klaar op het digibord door op het lesnummer te klikken. Lees het gedichtje voor van het werkblad. Vraag de kinderen: Hoe vond je het gedichtje? Hoe zou het zijn als je geen mond had? Wat hoort er eigenlijk allemaal bij je mond? (tanden, tong, lippen, keel?) Wat kun je allemaal doen met je mond?

Kern

Probeer samen wat je allemaal kunt doen met je mond: vouw je lippen om je tanden alsof je geen tanden in je mond hebt, geef kusjes in de lucht, steek je tong uit, blaas als een paard tegen je lippen zodat ze gaan trillen, maak je mond heel breed en dan heel smal, blaas lucht van je ene wang in de andere, blaas allebei je wangen op, prik de lucht eruit met je vingers, raak met het puntje van

je tong je lippen aan (wie kan ook zijn neus aanraken?), doe een boze hond na (tanden bloot), enzovoorts. Vraag daarna: Wat vond je het allerleukst? En wat het moeilijkst?

Wat kon je niet? Wat kon je heel goed?

Doe daarna een smaaktest: wie wil mag om de beurt geblinddoekt (of met de handen voor de ogen) iets proeven van een lepeltje. Bijvoorbeeld: suiker, mosterd, hagelslag, banaan, versgeperst sinaasappelsap, beschuit, pindakaas, boter. De kinderen mogen steeds in het oor van juf of meester fluisteren wat ze denken dat ze geproefd hebben.

Vraag eventueel na afloop: Wie kan er vertellen wat je allemaal geproefd hebt? Hoe smaakte dat? (zuur, zoet, lekker, raar) En hoe voelde dat? (korrelig, glad, zacht, hard, knapperig) Vind je dat niet knap van je mond, dat hij dat allemaal voelen en proeven kan?

Afsluiting

De kinderen maken een werkstuk met hun mond. Ze kleuren hun lippen met lippenstift of eetbare verf (zie Vooraf) en drukken die daarna op papier. Het vel mag vol gestempeld worden.

Extra

Laat de kinderen ervaren dat je klanken kunt ‘proeven’. Maak gezamenlijk verschillende klanken (één per keer, zowel klinkers als medeklinkers) en vraag telkens: Wat voelde je in je mond bij deze klank? Wat gebeurde er met je tong, je lippen, de vorm van je mond, je keel? Waar voelde je hem vooral? Vraag ter afsluiting: Wat zou er gebeuren er als je veel klanken achter elkaar maakt? Lees de tongbrekers voor van het digibord en laat de kinderen deze herhalen.

Stel je voor …

Stel je voor dat ik geen mond had, oei, dat was een kale boel! Zonder mond zou ‘k er niet uitzien en het was een gek gevoel.

Het zou ook heel lastig wezen, zonder mond kon ik geen spat. Niet meer praten, niet meer proeven, niet meer zingen in het bad.

Niet meer babbelen of brullen, niet meer blazen in mijn soep. En ook niet mijn tong uitsteken naar de pestkop in mijn groep.

Gelukkig heb ik wél een mond waarmee ‘k een heleboel kan doen. Ik ben er zo geweldig blij mee dat ik alle mensen zoen!

Dat is lekker!

Levensbeschouwelijk perspectief

De mond is een bijzonder lichaamsdeel om de wereld mee te ontdekken.

Bedoeling

De kinderen doen een mindfulness-oefening: de rozijnoefening.

Wat je nodig hebt

– voor ieder kind een (reken)spiegeltje

een zakje gekleurde/gelaagde Engelse drop (of rozijnen voor wie geen snoep mag/wil)

– voor Extra: stukjes appel, banaan, mandarijn, komkommer, paprika, koek, brood, jam en appelmoes

Opstap

Zet het openingsbeeld klaar op het digibord door op het lesnummer te klikken. Vraag de kinderen wat ze graag eten en of ze dat thuis vaak eten. Zitten ze lang of kort aan tafel thuis? Wie eet er snel? Wie doet lang over het eten? Hoe komt dat? Is er verschil als je iets lust of niet? Vertel dat mensen vaak snel eten en daardoor minder goed proeven wat ze eten.

Kern

Vraag: Welke zintuigen gebruik je als je iets eet? Wat ruik je, wat zie je, wat voel je, wat hoor je, wat proef je?

Vertel dat jullie vandaag samen heel langzaam en uitgebreid iets gaan ruiken, voelen, horen, bekijken en ten slotte proeven. Laat de kinderen hun ogen dicht doen en hun hand openen. Leg op iedere handpalm een Engels dropje of rozijn. Volg samen de stappen op het werkblad. Geef ondertussen kinderen de beurt om een reactie te geven.

Afsluiting

Deel de spiegeltjes uit. Vraag de kinderen: Waar heb je nou eigenlijk mee geproefd? Bekijk je eigen mond en die van een ander. Zie je verschillen? Zie je iets wat je nog niet eerder zag? Vertel het aan elkaar.

Extra

Laat de kinderen bij het tussendoortje of lunch terugdenken aan de drop/rozijnoefening. Hoe eet je heel bewust je appel of je banaan?

Maak een buffetje met stukjes appel, banaan, mandarijn, komkommer, paprika, koek, brood, jam, appelmoes. Laat kinderen elkaar in tweetallen ‘blind voeren’. Kunnen ze raden wat ze proeven?

De Engelse drop*-oefening

Houd het dropje op je hand. Houd het ook eens vast tussen je duim en wijsvinger.

Kijk ernaar alsof je nog nooit zoiets gezien hebt.

Wat zie je allemaal? Kleuren, rimpeltjes, gladde plekken, laagjes, spikkels, wat is het voor vorm?

Doe je ogen dicht. Hoe voelt je dropje? Hard of zacht, glad of ruw?

Wat gebeurt er als je erin knijpt of als je het tussen je wijsvinger en duim beweegt?

Houd het dropje bij je oor. Knijp er eens in. Wat hoor je? Of hoor je helemaal niks?

Breng het naar je neus. Ruik je iets? Wat dan?

Krijg je er al zin in? Hoe voelt dat in je lijf?

Breng het dropje naar je lippen, wrijf ermee over je lippen. Wat gebeurt er?

Leg het dropje in je mond, op je tong. Bijt er nog niet op, maar voel dat het daar ligt.

Voelt het zwaar of licht? Hoe groot voelt het?

Beweeg het dropje voorzichtig door je mond. Van links naar rechts, van voor naar achter. Duw het tegen je gehemelte. Wat voel je?

Voelt het nu anders dan toen je het in je hand hield? Welke smaak proef je?

Kauw er even op. Wat gebeurt er?

Hoe voelen je mond, tanden, kaakspieren?

Op welke plek in je mond of op je tong proef je het dropje het beste?

Geniet je van de smaak? Vind je het lekker?

Heb je zin om het door te slikken?

Hoe voel je dat je dat wil doen?

Slik het dropje door. Probeer eens te voelen waar het heen gaat.

Voel je het in keel, je slokdarm, je maag?

Wat vond je ervan om zo een dropje te eten? Wat vond je gek?

Heb je iets ontdekt wat je nog niet eerder had gemerkt?

*Als u rozijnen gebruikt in plaats van Engelse drop, dan overal het woord ‘drop’ vervangen door ‘rozijn’.

Mijn mond

B

Levensbeschouwelijk perspectief

Met hun mond beginnen jonge kinderen de wereld te ontdekken en ook als we groter worden, maken we via onze mond op bijzondere wijze verbinding met de buitenwereld.

Bedoeling

De kinderen staan stil bij wat hun mond allemaal kan en doet.

Vooraf

Voor Kern: bekijk de waarnemingsspelletjes op het digibord.

Wat je nodig hebt

voor ieder kind een spiegeltje

voor ieder kind een stukje boterkoek (of iets anders om te proeven)

– voor ieder kind een kopie van het werkblad

Opstap

Zet het openingsbeeld klaar op het digibord door op het lesnummer te klikken. Geef de kinderen het volgende raadsel. Rara waar ben ik? Ik ben in een holle donkere ruimte. Ik loop over een glibberig tapijtje omringd door ivoren paaltjes. Als ik achteruit loop verdwijn ik in een gat. (antwoord: de mond) Geef zo nodig aanwijzingen. Aanwijzing 1: de ik-persoon is heel klein. Aanwijzing 2: de ik-persoon is op reis door het menselijk lichaam.

Kern

Deel de spiegeltjes uit en laat de kinderen kijken hoe de binnenkant van hun mond eruitziet. Wat zou de ‘ik’ nog meer kunnen vertellen over de omgeving waarin hij zich bevond?

Laat de kinderen vervolgens allerlei waarnemingsspelletjes doen met de mond (zie Vooraf). Geef de kinderen de tijd om te experimenteren en laat ze hun ervaringen delen. Het gaat hier om het oproepen van verwondering over wat de mond allemaal kan.

Afsluiting

Deel het werkblad uit. Bespreek de tekst en het plaatje. Nodig de kinderen daarbij uit hun eigen ervaringen bij de waarnemingsspelletjes hieraan te koppelen. Wat doet de tong bijvoorbeeld bij het eten en het praten? En wanneer komt er speeksel in je mond? Laat de kinderen tot slot noteren wat hun belangrijkste ontdekking was over de mond in deze les.

Extra

Met je mond kun je allerlei emoties uitdrukken en striptekenaars proberen dat in hun cartoons te vangen. Bekijk met de kinderen de monden op het digibord en bespreek wat je eraan kunt aflezen. Laat ze vervolgens één mond uitkiezen en deze verwerken in een eigen strip.

Toch bijzonder wat je mond allemaal voor je doet! Allereerst gebruik je je mond natuurlijk bij het eten en praten. Daarnaast kun je met je mond ook van alles voelen. Toen je een baby was, was je mond dé manier om de wereld te ontdekken. Het is niet voor niets dat baby’s alles in hun mondje stoppen!

Je mond bestaat uit verschillende onderdelen die allemaal hun eigen functie hebben. Heb je alles wat je op het plaatje ziet ook gevoeld? En heb je het gezien in de spiegel? Wat kun je allemaal doen met de verschillende onderdelen?

Wat was je belangrijkste ontdekking over de mond in deze les? Schrijf het hieronder op.

Een wereld vol kleuren

Verhalen over diversiteit

De verhalen in dit boek nodigen kinderen uit om kennis te maken met de veelkleurige wereld om hen heen en verder weg. Het boek bevat verhalen over heel verschillende vormen van diversiteit, niet alleen culturele verschillen, maar ook verschillen in mogelijkheden, gezinssamenstelling en ga zo maar door.

Bij de verhalen staan vragen om met elkaar in gesprek te gaan en te ontdekken waar verschillen en overeenkomsten te vinden zijn. Er zijn gespreksvragen voor de onder-, midden- en bovenbouw.

Samenstelling: Erik Idema en Erik Renkema

Prijs: € 24,95

Bestelnr. 0621