In deze periode
02
| Zondag 7 jan 2024 | Matteüs 2:1-12
Kom in beweging
Wijzen uit het oosten komen naar Jeruzalem, omdat ze aan de sterren hebben gezien dat er een koning geboren is. Uiteindelijk gaan ze naar Betlehem, waar ze Jezus goud, wierook en mirre aanbieden.
07
| Zondag 14 jan 2024 | Johannes 2:1-11
Heer van het feest
Jezus is op een bruiloft in Kana. Als de wijn op is, vraagt hij de bedienden om zes grote vaten met water te vullen. Het water verandert in wijn.
Rubriek Vieren met jongeren: zie www.kindopzondag.nl
12
22
| Zondag 21 jan 2024 | Marcus 1:14-20
| Zondag 4 feb 2024 | Marcus 1:29-39
Dit is het moment
Laten we verdergaan
Jezus roept zijn eerste leerlingen: Simon, Andreas, Jakobus en Johannes. Ze zijn aan het vissen bij het meer van Galilea als Jezus voorbij komt. Meteen laten ze alles achter om hem te volgen.
Jezus maakt de schoonmoeder van Simon beter. ’s Avonds komen er nog veel meer zieken naar hem toe, die allemaal genezen worden. De volgende dag probeert Jezus rust te zoeken, iedereen gaat naar hem op zoek.
17
27
| Zondag 28 jan 2024 | Marcus 1:21-28
Een ander geluid
| Zondag 11 feb 2024 | Marcus 1:40-45
Jezus gaat met zijn leerlingen naar de synagoge in Kafarnaüm. De mensen zijn diep onder de indruk van wat Jezus vertelt. In de synagoge geneest Jezus een man die bezeten is.
Wat een verschil!
Jezus geneest een man die aan huidvraat lijdt. Hij zegt dat de man het niet verder mag vertellen, maar de genezen man bazuint het overal rond.
7 januari t/m 11 februari 2024 | Kind op Zondag
1
7 januari 2024
Voorbereiden Kom in beweging Matteüs 2:1-12
WELK VERHAAL LEZEN WE?
Wijzen uit het oosten komen naar Jeruzalem, omdat ze aan de sterren hebben gezien dat er een koning geboren is. Uiteindelijk gaan ze naar Betlehem, waar ze Jezus goud, wierook en mirre aanbieden.
Buiten Israël
Het verhaal van de wijzen uit het oosten is niet alleen een mooi verhaal, hiermee wordt ook meteen iets belangrijks verteld over de betekenis van Jezus. In Matteüs 1 hebben we kunnen lezen dat Jezus voortkomt uit de joodse traditie: hij is een ‘zoon van Abraham’. Maar in Matteüs 2 wordt duidelijk dat zijn verhaal niet alleen voor joodse mensen bedoeld is. De wijzen uit het oosten hebben een andere cultuur, een andere geloofstraditie dan de mensen in Israël. Toch zijn ook zij vanaf het begin betrokken bij dit verhaal.
Ster
De wijzen hebben een ster zien opgaan, waardoor ze weten dat er een koning geboren is. De astrologie was aan het begin van onze jaartelling in verschillende culturen ver ontwikkeld. Aan de stand van de sterren werd betekenis ontleend over wat er in de wereld gebeurde.
Naar Betlehem
De sterren vertellen de wijzen dat er een koning van de joden geboren is. Toch weten ze daardoor nog niet precies waar ze moeten zijn. Ze gaan eerst naar Jeruzalem en melden zich bij koning Herodes, maar die weet van niets. Als Herodes de hogepriesters en schriftgeleerden vraagt waar de Messias geboren wordt, verwijzen zij naar de profeet Micha: in Betlehem zal het gebeuren (Micha 5:1). De sterren wijzen
2
een groot deel van de weg, maar de Schriften zijn nodig om de Messias echt te ontmoeten.
Koning Herodes
Herodes was koning van Judea van 37 voor Christus tot 4 voor Christus. Waarschijnlijk valt ons jaar 0 niet helemaal samen met de geboorte van Jezus. Hij maakte belangrijke bouwprojecten mogelijk, zoals een grondige restauratie van de tempel. Toch was hij niet erg populair bij het joodse volk. Herodes stond bekend als een gewelddadige koning die zijn joodse principes opzij zette als hij daar de steun van de Romeinen mee kon krijgen. Daarbij was hij erg bang dat mensen hem van de troon wilden stoten: mede om die reden heeft hij zelfs verschillende familieleden vermoord.
Kindermoord
Uit angst voor een opvolger die hem van de troon zal stoten, besluit Herodes dat alle pasgeboren jongens gedood moeten worden. Het is een gruwelijk besluit dat helemaal aansluit bij het beeld van Herodes als wrede, achterdochtige tiran. Hij speelt in dit verhaal een rol die zich laat vergelijken met de farao van Egypte, die in het boek Exodus alle pasgeboren joodse jongens liet doden. Opvallend is dat het evangelie van Lucas niets vertelt over de kindermoord. Ook de joodse geschiedschrijver Flavius Josephus uit de eerste eeuw vertelt er niets over. Er wordt dan ook aan getwijfeld of deze kindermoord echt heeft plaatsgevonden. Het evangelie maakt hiermee in ieder geval scherp duidelijk dat Jezus vanaf het begin een bedreigd en kwetsbaar bestaan leidde.
Kind op Zondag | 7 januari t/m 11 februari 2024
7 januari 2024
Traditie
Het verhaal van de wijzen kreeg in de liturgie een vaste plek op 6 januari, het feest van Driekoningen. Dat ze met zijn drieën waren wordt in de Bijbeltekst niet verteld, evenmin als het feit dat ze koningen waren. Ook de namen Caspar, Melchior en Balthasar zijn pas later overgeleverd. Veel van deze ‘toevoegingen’ zijn te verklaren vanuit het Oude Testament en vanuit de vroegchristelijke cultuur. Ze maken duidelijk dat het verhaal van de wijzen vanaf het begin een belangrijk verhaal is geweest voor de christelijke traditie. Erik Idema
7 januari 2024
Vieren
Kom in beweging
7 januari 2024
Matteüs 2:1-12
Kindermoment in de dienst
Waar komen de kinderen en volwassenen in de kerk voor in beweging? Vertel dat u een paar dingen gaat opnoemen. Waarvan worden de aanwezigen enthousiast? Bij die voorbeelden gaan ze staan. Vraag daarna steeds weer om te gaan zitten; het wordt dus een beweeglijk moment. – Een slagroomtaart met van die bruine korreltjes aan de zijkant en een chocolaatje erop. – Morgen weer naar school of het werk gaan. – Het zingen van .. (noem hier een lied dat in de dienst gezongen wordt). – Een schilderijententoonstelling. – Een feestje van een vriend of vriendin. – Een voetbalwedstrijd. – Een bord met doorgekookte spruiten. – Een dagje naar een pretpark. Is er nog iemand die nergens voor is gaan staan? Wil diegene misschien vertellen waar hij of zijn enthousiast van wordt? Het thema van deze zondag is ‘kom in beweging’. We horen over wijze mensen uit het oosten die in beweging komen. Ze zijn enthousiast en nieuwsgierig, terwijl ze eigenlijk maar weinig weten van wat ze kunnen verwachten.
Een vraag met veel antwoorden
Elke week stellen we een vraag waarop veel antwoorden mogelijk zijn. De vraag van deze week is:
Wanneer kun jij niet stil blijven zitten? Laat de kinderen en volwassenen verschillende antwoorden geven en toelichten waarom zij dit fijn vinden.
Gebed
Goede God, Wij danken u voor de afgelopen weken, waarin we hebben mogen uitkijken naar kerst, naar de geboorte van Jezus. Wilt u met ons meegaan in dit nieuwe jaar. Wilt u met ons uitkijken naar dagen van diepe vreugde en ons helpen een weg te vinden langs goede voornemens en verwachtingen omdat u ons pad kent.
Amen
Lied: De wijzen en de ster
Werkblad
o
’s nachts in het veld zien de schapen, de herdershond en de herders de weidse sterrenhemel. Wie weet, staat de kok uit de herberg een luchtje te scheppen die nacht van de geboorte van Jezus. Ver weg zijn de wijzen… die zien toch iets geks. Ze kennen de hele hemelkaart, maar nog nooit hebben ze deze ster gezien. Ze komen in beweging. Zoek je mee welke ster zij zagen? Een doolhof aan lijnen. Nodig: kleurpotloden, stiften. Werkblad: zie blz. 6.
Kijk, daar komen de wijzen, Moe van het reizen. Zij komen bij Herodes aan: daar zien zij de ster niet staan. Onderweg naar Bethlehem, boven de stal, daar zien zij hem wel. Tekst en melodie: Jan D. van Laar Bijbelliederen voor jonge kinderen, lied 49
Lezen en zingen
Epifanie Jaar B Lezing uit het Oude Testament
Jesaja 60:1-6
Antwoordpsalm
72
Epistellezing
Efeziërs 3:1-12
Lezing uit het Evangelie
Matteüs 2:1-12
Eerste zondag na Epifanie Jaar B Lezing uit het Oude Testament
Jesaja 55:1-11
Antwoordpsalm
Daniël 3:52-56
Epistellezing
Handelingen 19:1-7
Lezing uit het Evangelie
Marcus 1:1-11
7 januari t/m 11 februari 2024 | Kind op Zondag
3
7 januari 2024
Vertellen Kom in beweging
7 januari 2024
Matteüs 2:1-12
Vertelling 4–7 jaar De koning is geboren
Voor de poort van het paleis staan mannen. Ze zien er bijzonder uit. Anders dan andere mannen in Jeruzalem. De mannen komen niet uit Jeruzalem. Ze zijn niet van hier. Deze mannen komen uit het oosten. Het zien magiërs. Ze hebben al een lange reis gemaakt. Nu kloppen ze aan bij de poort van het paleis. Het is het paleis van Herodes, de koning. Wat doen ze hier? Dat wil koning Herodes graag weten. ‘Wij zoeken de koning van de joden. Wij zagen aan de hemel een ster, een teken. Nu weten we zeker dat er iets bijzonders gaat gebeuren. Daarom zijn we op weg gegaan, want de koning van de joden is geboren. Waar vinden we hem?’ Herodes schrikt. Een pasgeboren koning? Daar weet hij niets vanaf. De koning, dat is hijzelf, maar hij is geen baby meer. Herodes vraagt het aan alle schriftgeleerden en hogepriesters uit Jeruzalem. Waar is de koning van de joden geboren? De schriftgeleerden en hogepriesters schrikken ook. Heel Jeruzalem schrikt. Een nieuwe koning? Ze gaan meteen op onderzoek uit. Ze zoeken in boeken en lezen urenlang oude teksten. Dan vinden ze het. In een van die boeken staat het geschreven. De koning van de joden komt uit Betlehem. Dat vertelt Herodes ook aan de magiërs. En hij stelt ze een vraag: ‘Willen jullie voor mij zoeken? Vind die koning! Vertel mij daarna alles over hem.’ Zo gaan de magiërs op pad op naar Betlehem. Opeens zien ze een ster. Steeds verplaatst de ster weer een stukje aan de hemel. Zo wijst de ster de weg naar Betlehem. Boven een huis blijft de ster stilhangen. Dit moet de plek zijn. Hier is het. In dit huis is de koning van de joden. De magiërs zien er vrolijk uit. Ze zijn niet zomaar vrolijk, ze zijn vol vreugde. Hier woont de koning! Ze zoeken al zolang naar hem. Ze hebben al zover gereisd. In het huis vinden ze de kleine koning. Het pasgeboren kindje ligt in de armen van Maria, zijn moeder. De mannen knielen op de grond. Ze geven drie cadeaus: goud, wierook en mirre. Daarna reizen de mannen terug naar huis. Ze reizen naar het oosten. Maar Jeruzalem bezoeken ze niet meer. Die Herodes vertrouwen de mannen toch niet. Machteld Touwen
4
Kind op Zondag | 7 januari t/m 11 februari 2024
Werkvormen 4-7 jaar Gesprek: Bij de geboorte krijgen ouders en kinderen vaak cadeautjes. Welke cadeaus krijgt de pasgeboren koning in dit verhaal? Weten de kinderen wat voor cadeaus meestal aan baby’s en hun ouders worden gegeven? Wat zouden de kinderen aan de pasgeboren koning willen geven?
l
Spel: De kinderen lopen kriskras door de ruimte. Ze doen alsof ze net als de magiërs al lang op reis zijn. Als je één keer in je handen klapt, stoppen de kinderen met lopen. Dan moeten ze vragen ‘Waar is de koning?’ Daarna lopen de kinderen weer verder. Klap je twee keer in je handen? Dan mogen de kinderen op de grond knielen.
p
o
Tekenen: Teken rompertjes en knip deze uit. De kinderen mogen allemaal een rompertje versieren voor de koning. Hoe ziet een koningsromper eruit?
Gesprek: Het thema van deze week is ‘Kom in beweging’. Wie in dit verhaal komen in beweging? Welke emoties zouden ze daarbij hebben?
l o s
Tekenen: De kinderen maken een stripverhaal van de reis van de magiërs.
Creatief: Alle kinderen krijgen een vouwblaadje. Op het vouwblaadje schrijven ze over bijzondere dingen die Jezus heeft gedaan. Daarna vouwen ze van het vouwblaadje een ster. Kun je aan de sterren al iets zien van de bijzondere dingen die Jezus gaat doen?
11-12 jaar Gesprek: De magiërs weten nu al dat de pasgeboren koning bijzondere dingen gaat doen en dat er iets nieuws gaat gebeuren. Als de kinderen een van die bijzondere dingen mogen vertellen, welk verhaal kiezen ze dan? Deel dit met elkaar.
l s
7 januari 2024
8-10 jaar
Vertelling 8–12 jaar Waar is de koning?
Hoor je dat? Wordt er geklopt? Wie klopt er nu nog op de poort? Weten ze wel hoe laat het is? Een bediende uit het paleis loopt snel naar de poort. Buiten is het donker. Er brandt geen licht. Alleen de maan en sterren schijnen. Ze schijnen zo fel. Hij kan precies zien welke ster waar staat: grote beer, kleine beer. Hee! Daar! In het donker beweegt iets. In het licht van de maan ziet hij een paarse mantel. Wie is daar? Langzaam wennen de ogen van de bediende aan het donker. Hij ziet mannen. Ze zien er bijzonder uit. Anders dan de mensen hier in Jeruzalem. Deze mannen hebben bijzondere mantels om. ‘Wie zijn jullie?’, vraagt de bediende. ‘Wij zijn magiërs uit het oosten.’ Het oosten, denkt de bediende. Dat is wel heel ver weg. Dan zijn de mannen al lang op reis. ‘Wat doen jullie hier?’, vraagt hij. ‘We zoeken de koning van de joden.’ Nogal wiedes, denkt de bediende. Natuurlijk zoek je de koning, anders ga je niet naar het paleis. Toch haalt de bediende koning Herodes op. ‘Hier ben ik dan, Herodes, koning Herodes, hallo hallo’, begroet Herodes de magiërs. De magiërs kijken verward. Maar dit is de koning niet. ‘Wij zoeken de pasgeboren koning van de joden’, zeggen de magiërs. Wij zagen in de sterren dat hij geboren is. Hij gaat bijzondere dingen doen.’ Herodes schrikt heel erg. Meteen vraagt hij alle schriftgeleerden en hogepriesters om raad. Wie is die nieuwe koning en wáár is die nieuwe koning? Alle schriftgeleerden en hogepriesters schrikken ook van de vraag. Maar ze gaan wel op onderzoek uit. Ze lezen teksten, zoeken oude boeken en lezen nog wat meer. Dan vindt iemand het antwoord. Een profeet heeft het voorspeld. De koning van de joden zal in Betlehem geboren worden. Herodes vertelt het verder. Hij stuurt de magiërs op weg. Maar Herodes zegt wel dat ze hem moeten berichten als de nieuwe koning is gevonden. De magiërs zijn weer onderweg. Opeens komt de ster in beweging. Die ster zagen ze in het oosten al. Die ster was het teken van de nieuwe koning. Die ster verplaatst. Hij reist steeds een stukje voor de magiërs uit. Zo weten ze precies hoe ze moeten reizen. In Betlehem staat de ster stil. Boven een huis blijft de ster stralen, feller dan ooit. Hier moet het zijn. De magiërs voelen een intense vreugde. Ze worden er warm van. Het is net alsof iemand een warme deken om hun hart heeft gewikkeld. In het huis ligt de pasgeboren koning in de armen van zijn moeder, Maria. De magiërs knielen voor hem neer. Dit is een echte koning. Ze zien het gelijk. Hier hebben ze zolang op gewacht. Ze hebben zover gereisd. Alle meegebrachte cadeaus geven ze aan de baby: wierook, goud en mirre. Daarna reizen ze terug naar huis. Zonder een bericht aan Herodes te sturen. Hij hoeft niets te weten over deze nieuwe koning, want die oude koning vertrouwen de magiërs niet. Machteld Touwen
Creatief: De kinderen gaan in de eigen ruimte op zoek naar objecten die hen doen denken aan Jezus. Daarna stallen ze de objecten uit. Welke objecten hebben ze gekozen? Waarom?
7 januari t/m 11 februari 2024 | Kind op Zondag
5
Kom in beweging 7 januari 2024 Bijbel: Matteüs 2:1-12
6
Kind op Zondag | 7 januari t/m 11 februari 2024
Kijk bij Vieren voor uitleg bij dit werkblad