149

1 4 9 .

z e n b a k i a .

2 0 0 8 k o

u r r i a

149

Jauzi aurrera

IRITZIA

4 Bergoi Madernat del Pozo: Gazteak versus ekonomia

SINDIKALGINTZA

5-12 Indusal, una victoria que hace historia Abiadura Handiko Trenak badu alternatiba Derecho de huelga, intentos de criminalización LAB, a favor de una caja al servicio de la sociedad

LABetik

13-22

Prud’hommes, le compte à rebours est lancé Euskararen normalizazioan beste urrats bat

EUSKAL HERRIA

23 Nazio Eztabaida Gunea, indarrak batu eta aitzina

12

Munduko ekonomia eredua agortuta

agenda

Urria

Abendua

29 asteazkena

3 asteazkena

Agerraldi nazionala Baionan goizeko 10etan.

Bozka LAB eta LAB bozkarazi!

Azaroa

5 ostirala

PRUD’HOMMES-AK

8 larunbata

PRUD’HOMMETAKO HAUESKUNDEAK

DELEGATUEN BATZAR NAZIONALA Donostiko Atano pilotalekuan 9.30etan.

Ondoren manifestazioa Donostiako kaleetan.

NAZIO EZTABAIDA Nazio Eztabaida Gunearen osoko bilkura.

Iruñeako Golem zinemetan, goizeko 10etan

18 asteartea

PRUD’HOMMES-AK ETA ZINEMA Film emanaldia eta eztabaidak.

Arratsaldeko 7etan Baionako Vaudan zinemetan

25 asteartea

GENERO BORTIZKERIAREN AURKAKO NAZIOARTEKO EGUNA Adi mobilizazioetara!

2008KO UZTAILAREN 9AN Informazio gehiago: www.labsindikatua.org/sarrera/ekintza/alda/albiste_eu/00alb

Erredakzioa: Aiora Imaz, Maider Jauregi Maketazioa: Jose Mari Ibarguren. Inprimaketa: Bulkograf, S.A.L. Lege gordailua: S.S. 734-77 Iraultzen aldizkariarekin kontaktuan jartzeko: Pokopandegi, 9; 2. 20018 Donostia. Telf.: 943 32 64 67 /943 22 44 00.

Posta elektronikoa: iraultzen@labsindikatua.org 2

2008ko URRIA

BAIONA

Donostia Tlf.943. 22 44 00

IRUÑEA

BILBO DONOSTIA

Coursic Karrika, 13. 64100 Baiona. Tlf.00 33 559 59 50 20

Zumarkalea, 62, behea 48010 Bilbo. Tlf. 94 470 69 00

GASTEIZ

Errekalde

Pokopandegi, 9; 2. 20018

Fermin Lasuen, 13 behea -01001 Gasteiz Tlf. 945. 25 58 77

Martxelo Zelaieta, 75 2A Atea; Iwer Etxea (antigua Matesa), B3 Lonja, 22 Bulegoa.

Iruñea, 31014. Tlf. 948. 22 11 30

argizaiola

Beste bide bat posible da Hazkundearen moteltzeak bilakaera ekonomikoa eztabaida politiko eta sozialaren erdigunean kokatu du, baina ikusten ari garenez, ez dago egoera honen atzean dauden jatorrizko elementuen inguruko hausnarketarik. Instituzioek kanpoko faktoreetan kokatu dituzte arazoaren gakoak (hidrokarburoak, elikagaiak edota Europan zehazten den Euriborra), izaera ezberdinak dituzten arazoak nahastuz eta erantzukizunak bizkar gainetik kenduz.

Oraindik ez dugu entzun hidrokarburoen garestitzeak dituen eragin ikaragarriak ekoizpen ereduaren ondorioa direnik edo multinazionalek elikagaien banaketan duten erabakitzeko gaitasuna dagoenik horien garestitzearen atzean, edota etxebizitza eskubidea espekulazio hutserako bitartekoa bilakatu izana denik familia askok eta askok duten zorpetze mailaren iturburua. Ez dago, beraz, garapen ereduaren inguruko eztabaidarik, eta are gutxiago, eredu hau auzitan jartzen duen adierazpenik.

Aldiz, krisiaren inguruko zalapartaren atzean langileriaren eskubide eta bizi baldintzak okertuko dituzten neurri berriak iragartzen dira. Kurtso honetan aurrera eraman ditzaketen eraso errealak dira Europan ezarri nahi duten 65 orduko direktiba, Madrilen martxan jarri duten elkarrizketa sozialaren balizko emaitzak edota Sarkozyren eskutik frantses Estatuko sektore publikoan burutzen ari diren birmoldaketa.

Eztabaida eta elkarrizketa sozialik ez, baina enpresen mesedetan neurriak hartzeko orduan azkar ibili dira instituzioak. Egitasmo bana jarri dute martxan Hego Euskal Herrian, eta oraingoan ere, euskal langileon parte hartzerik gabe. Eredu ekonomikoa auzitan jarri beharrean, UPNk zein PNVk zuzendutako instituzioak krisiaren testuingurua baliatzen ari dira orain arteko beraien politi-

kak indartzeko eta egoera kudeatzeko langileriari bizkar emanez, beti ere beren erantzukizunak eta ekimenak egungo markoaren kudeaketa gaitasunera mugatuz.

Geroz eta nabarmenagoa da erabakitzeko eskubideari buruzko konfrontazio mediatikoaren eta kudeaketa politiko errealaren arteko aldea. Zalantzarik gabe, hemen hasi eta bukatzen da egungo instituzioetatik aldaketa politiko eta sozialak gauzatzeko egon daitezkeen aukeren sinesgarritasuna.

Kurtso hasiera oso esanguratsua izan da, begibistan utzi baititu aurrez aurre ditugun erronkak.

Lehenik eta behin, testuinguru ekonomiko eta sozialak, Euskal Herrian eta euskal eragileen artean egin beharreko eztabaida nazionala eskatzen du.

Azterketa horrek agerian utziko du zein den euskal langileriaren benetako egoera, eta hortik etorriko da egiturazko arazoak mahai gainean jartzea, baita hauen aurrean herri bezala alternatibak proposatu eta garatzearen beharra ere.

Bigarrenik, krisi hotsen atzean egiten dituzten mehatxuek gure ekintza sindikala mugatzea ekidin behar dugu, ez gaitezen gu geu izan gure aldarrikapenak mozten ditugunak enpresarien mesedetan.

Sektore eta enpresen inguruan geuk egin azterketen arabera finkatu behar ditugu gure aldarrikapenak, aberastasunaren banaketan kokatuz gure erreferentzia nagusia.

Batez ere egoerari aurre egiteko beharrezkoa den klase aliantzaz hitz egiten hasi behar dugu, aldaketa politiko eta sozialak ekarriko dituen indar korrelazioan urratsak eman ditzagun.

Langileon aldarrikapenak eztabaida politiko eta sozialaren erdigunean kokatzeko gai izango gara gure eskubideen aldeko langile mobilizazioak indartzen baditugu. Hori da euskal sindikalgintzaren erronka, LABek konbentzimendu osoz bereganatzen duena.

Todavía no se ha dado ningún debate sobre el modelo económico y social actual, y menos aún declaraciones que lo pongan en duda

Debemos evitar que las Instituciones limiten nuestra acción sindical mediante las amenazas que nos hacen aprovechándo la coyuntura

2008ko URRIA 3

iritzia

Gazteak vs ekonomia Bergoi Madernat del Pozo, ikaslea Gaur egun, gazteak gara ekonomia hau sostengatzeko gaitasuna daukagunak. Sistemak geure beharra dauka esplotazio bidez ahalik eta etekin gehien ateratzeko, baina baita ere ideia berriak eta freskotasuna ekartzeko. Eta era berean, paradoxikoa dirudien arren, sistemaren kalte larrienak jasaten dituen kolektiborik garrantzitsuena ere bagara.

Esplotazio eta asimilazio fase hau guztia txiki-txikitatik dator. Eskolan hasten dira hartu beharreko bidea markatzen. Nagusitan zer lan egin nahi dugun galdetzen digute, txiki-txikitatik guk geuk aukeraketa egin dezakegunaren ideia buruan sartuz. Geroak argi eta garbi utzi digu ezin dugula nahi dugun lana topatu.

DBH eta Batxilergoan egiten dute lehenengo banaketa lan batzuk pertsona zehatz batzuentzat gordez.

Badirudi, sistemak inposaturiko kontzeptu arrotzak jasotzeko gai ez den pertsona batek ez dauka lan baldintza duinak izateko eskubiderik.

Ikasketa garaian beste bi konturekin topatzen gara. Batetik, derrigorrezko praktikak, eta bigarrenik, behin bukatuta zertan egingo dugun lan. Praktiketara bidaltzen gaituztenean egin dezakezun gauzarik onena atzamarrak gurutzatzea da. Zorte pixka batekin ez zaizu tokatuko esklabu baten moduan tratatuko zaituen nagusia, ez baita ahaztu behar honentzat ikasleak doan lan egiten duen pertsonak garela soilik. Eta behin amaituta, ez pentsa ikasitako arloan lan egitea hain erraza denik. Bi aukera gelditzen dira: edo lana aldez aurretik daramazu besapean, aitatxok edo amatxok dena aurreikusita zutelako edo McDonnalds batean amaitzen duzu.

Lanean hasi ostean, gehienetan lanik txarrenak eta gogorrenak gazteon eskuetan gelditu ohi dira.

Baldintza kaskarretan, segurtasun neurririk gabe, material egokirik gabe eta presiopean egin behar izaten da lana, ahalik eta azkarren amaitzeko. Honek, normalean, oso ondorio larriak dakartza, lan istripuak gertatzea eta bajak maiz hartzea alegia.

Baldintza hauek hobetzeko borroka da biderik egokiena, baina tamalez bide hau hartzeko ere ez daukagu erraztasunik. Kontratuak prekarioak izan ohi dira, aste edo hilabete batzuetarako normalean, beraz, enpresariei ez zaie ezer kostatzen langile gazte bat kaleratzea eta beste berri bat hartzea. Honekin lortu nahi izaten dutena da kexa gutxiago jasotzea, eta gainera, gutxiago ordaintzea. Instituzioek ere ez dute ezer egiten honen kontra.

Lanaz aparte, sistema hau eskubide guztiak pribatizatzen dabil. Etxebizitza eskubidea guztiz urratuta daukagu. Zer uste dute baina, gure bilobei utziko diegula hipoteka ala? 50 urte etxea ordaintzen 40 eman behar ditugunean lanean? Beno, guk agian laurogeita hamar urterekin utzi beharko dugu lana. Etxebizitza publikoen salmenta ere neoliberalismoan oinarrituta dago, zozketa bidez tokatzen ahal zaizu bakarrik eta diru sarrera minimo batzuk behar dituzu zozketan parte hartu ahal izateko, behar gehien daukan jendea kale gorrian utziz.

Lanaz eta eskubideez hitz egin dugu, baina aisialdia ez dugu aipatu oraindik. Gaur egun inposatzen diguten aisialdian dirutza uzten dugu. Orain dela urte gutxi zinemara nahiko erraz joan zintezkeen, gaur egun zinemako sarrera erosi ondoren ez da beste ezertarako gelditzen. Tamalez zinema adibide bat besterik ez da. Ezker eskuin entzuten dugu gazteok ez dugula kulturan inbertitzen, baina nola inbertituko dugu daukan prezioarekin?

Azken finean, gazteak gara sistema kapitalista honek daukan etorkizuna. Ondorioz, guri dagokigu ahalik eta estropezu gehien egiten saiatzea, bestela laranjekin egiten duten bezala, ahalik eta zuku gehien ateratzen saiatuko dira. Izan libre, aldarrikatu eta kontsumismo honetatik ahalik eta aldenduen mantendu.

Lanik txarrenak eta gogorrenak gazteon eskuetan gelditu ohi dira. Baldintza kaskarretan, segurtasun neurririk gabe, material egokirik gabe eta presiopean egin behar izaten da lana, ahalik eta azkarren amaitzeko

4

2008ko URRIA

esandakoak 16% de los trabajadores cree que el trabajo afecta negativamente a su salud Gara. 9 de septiembre de 2008

40 % menos de salario para los trabajadores con contratos temporales.

La discriminaci贸n es importante, m谩s si hablamos de las mujeres.

Gara. 7 de octubre de 2008

66,67% El aumento en las horas extraordinarias en el primer semestre de 2008 en relaci贸n a 2007. Los empresarios empiezan a recurrir a esa f贸rmula ante el estado de necesidad de los trabajadores.

Gara. 7 de octubre de 2008

sindikalgintza Krisia... Eta langileon eskubideak?

.

Gerrikoak estutzeko momentua omen da; langileenak, noski.

Estuago...? Langileok ez gaude zulo berriak egiteko. Krisiari aurre egiteko neurriak hartzean langileriaz ahaztu dira; langileoz, eta gure eskubideez. Greba egitea bera ere delitu bihurtu nahi dute orain: Dornier enpresan gertatutakoa da horren adibide. Egoerari buelta ematea posible eta beha-

rrezko da, ordea; hala erakutsi dute Indusal enpresako langileek, burututako borroka eredugarriarekin.

Langileoi dagokigu eskura ditugun eta badagozkigun tresnak erabiltzea lan baldintza duinak irmo eskatzeko eta bestelako Euskal Herria eraikitzen joateko. Euskal Herriak, hain zuzen ere, jendartearen zerbitzura

dagoen kutxa beharko du. Horrela ikusten du LABek Kutxen fusioaren inguruko gaia.

Euskal nazioa eraikitzeko hori eta gehiago hartu beharko da kontuan: hezkuntza, hizkuntza...

Eta nola ez, bestelako lan harremanak. Bitartean, aldarrikapenekin jarraitu behar, nola ez, geureak ditugun eta guztiz zilegi diren bideak erabiliz.

2008ko URRIA 5

sindikalgintza L.A. San Vicente, R. Aspiazu y P.A. Manzanos delegados en Indusal

ELKARRIZKETA

“Este conflicto ha marcado un antes y un después” BILBO. Aiora Imaz

Después de mes y medio de huelga indefinida es hora de recoger los frutos del trabajo bien hecho. Luis Angel San Vicente, Raquel Aspiazu y Pedro Antonio Manzanos, tres miembros del comité de empresa de Indusal, han estado junto con sus compañeros durante todos esos días exigiendo a la dirección de la empresa un convenio colectivo en el que se abordaran la precariedad y la discriminación laboral.

Los delegados y delegadas de LAB han contado a Iraultzen cómo han vivido este proceso desde dentro.

Para comenzar. ¿Cuál era la situación de la plantilla cuando entrasteis en el comité? ¿Y más en concreto la de las mujeres?

La situación de los trabajadores y trabajadoras era muy precaria. Después de ser elegidos delegados y delegadas empezamos a mirar cómo estaban las cosas y nos dimos cuenta de que los hombres tenían pluses de toxicidad y de actividad que no tenían las mujeres. Eramos conscientes de que los hombres cobraban algo más, pero no conocíamos los números exactos; así nos dimos cuenta de las diferencias que existían. ¿Cuales eran vuestras reivindicaciones?

Pedíamos acabar con la discriminación de la mujer y la precariedad. Hemos peleado por mejorar las condiciones de trabajo, por conseguir un convenio digno y plantarle cara a la empresa.

Lleváis poco tiempo como delegados y delegadas, pero no habéis dudado a la hora de emprender esta lucha.

El miedo siempre está ahí, pero no nos dejaron otra opción. Intentamos negociar con ellos, pero siempre rechazaban nuestras propuestas. La empresa prefirió firmar con USO y ELA un convenio de efecto limitado y a partir de ese momento se negaron a hablar con nosotros. Quieras o no el camino nos lo han ido marcando ellos.

Este proceso ha sido muy largo. Brevemente, nos podríais dar algunas pinceladas de cómo ha transcurrido?

Los primeros días, cuando nos concentrábamos delante de la empresa, llegábamos antes que los trabajadores para colocar las pancartas y a las noches éramos los últimos en marcharnos a casa.

En este proceso ha habido diferentes etapas, primero convocamos varios días de huelga y a partir del 14 de julio empezamos la huelga indefinida. La huelga se ha dividido en dos fases: la primera se ha centrado en el polígono y la empresa. En la segunda, decidimos socializar el conflicto y para ello hici-

6

2008ko URRIA

De izquierda a derecha, Pedro Antonio Manzanos, Raquel Aspiazu y Luis Angel San Vicente.

mos movilizaciones en los pueblos, en el eskualde, con caravanas, carteles… En esta fase, también nos trasladamos a Bilbo, a los hospitales y a los hoteles que son clientes de Indusal. Nos dimos cuenta de que lo más interesante era salir del polígono y darle a la empresa donde más le duele. ¿Cuál ha sido la actitud de la dirección de la empresa?

Respecto a la empresa, nos hemos topado con una pared. No han mostrado voluntad de diálogo.

Indusal es una empresa que llevaba 20 años sin comité, 20 años en los que ha funcionado a su antojo.

Han dialogado cuando han entendido que no les quedaba más remedio. Han ido a agotarnos, utilizando métodos incalificables y cometiendo todas las irregularidades que podían cometer. ¿Os habéis sentido amparados en esta lucha?

Ha habido de todo. En los hoteles ha habido clientes que nos han entendido y que han dicho que iban a poner una queja. También ha habido gente que nos ha tirado jarros de agua.

Tampoco hemos recibido ninguna ayuda de las instituciones. Hemos ido a la Defensoría de la Mujer, a la Inspección de Trabajo, a Emakunde y a Osakidetza, pero no ha servido para nada. La actitud de la Ertzaintza ha sido inaceptable.

El sindicato ha sido el único que nos ha ayudado,

delegados de LAB de otras empresas han estado en piquetes, movilizaciones y manifestaciones con nosotros. Nos han apoyado y nos han entendido.

Estos meses han sido muy duros, habéis recibido presiones por parte de la dirección de la empresa… ¿Cómo explicáis la unión que se ha creado entre las personas trabajadoras?

La unión ha sido lo más importante entre los que estábamos en huelga. Nos hemos unido y hemos avanzado juntos en la misma dirección. ¿En estos momentos como están las cosas?

El conflicto ha marcado un antes y un después.

Hemos pasado a un escenario en el que todos los trabajadores y trabajadoras tenemos un convenio de eficacia general, pero un proceso como éste deja heridas. Hay gente con la que la relación se ha cortado, pero no había otra manera de hacer las cosas.

La precariedad y discriminación que existían en vuestra empresa no son problemas aislados, ¿qué les diríais a los trabajadores y trabajadoras que se encuentran frente a esta misma situación?

Que luchen, porque si no luchas no consigues nada y vivir con miedo es vivir a medias.

Que se defiendan. Nadie se debe llenar sus bolsillos a cuesta de sus trabajadores y trabajadoras, porque sin esas 200 personas, los jefes no tendrían los bolsillos tan llenos.

sindikalgintza Indusal

La lucha es la única vía posible

Huelguistas de Indusal en una concentración realizada frente a la empresa.

ARRIGORRIAGA. Juankar Vizán (*)

La lucha llevada a cabo por la plantilla de Indusal, empresa dedicada a la lavandería, es un ejemplo a seguir por cualquiera que reivindique una mejora real de las condiciones laborales. El sacrificio de mujeres de todas las edades, incluidas madres de familia, con lo que ello supone, ha sido el motor de esta huelga.

En primer lugar, hay que subrayar que nos enfrentábamos a una realidad desfavorable, un sector muy feminizado, con muchísima inmigración y alta eventualidad. Los colectivos más desfavorecidos del ámbito laboral se concentraban en una empresa que llevaba más de 20 años campando a sus anchas, sin comité de empresa.

Ante esta situación, intentamos unir a estos colectivos y hacer un frente común contra la empresa.

Fracasamos. Con la espada de Damocles de la expulsión y del despido, la empresa anuló cualquier respuesta por parte de estos dos colectivos y consiguió que no se sumaran a la huelga.

Un proceso largo Las dos primeras semanas de huelga indefinida fueron de resistencia. El objetivo era impedir a esquiroles y camiones entrar con normalidad en la empresa. A lo largo de este periodo, la Dirección de Indusal presionó a la plantilla y 140 personas trabajadoras se adhirieron “voluntariamente“ al convenio de eficacia limitada. Tras dos semanas sufriendo la violencia de la Ertzaintza en un polígono indus-

trial situado en el monte, se decidió cambiar de estrategia e ir a donde se encontraban los clientes de la empresa (hoteles y hospitales).

Entretanto, abrimos varios frentes institucionales, tocamos todas las puertas habidas y por haber, constatando la nula voluntad de los organismos públicos de acabar con el problema. Inspección de Trabajo dejó claro que no se iba a posicionar hasta que la huelga terminara, la Defensoría de la Mujer manifestó que no iba posicionarse hasta que Inspección de Trabajo dictase una resolución y mientras tanto, las trabajadoras solas y en la calle.

Tuvieron que pelear un mes más, concentrándose delante de los hoteles más conocidos de Bilbo, desde las 08:00 de la mañana hasta las 20:00 de la tarde de lunes a sábado, denunciando una situación injusta ocultada durante años y que una vez denunciada fue obviada por las instituciones.

Pero lo verdaderamente determinante ha sido la convicción de 60 huelguistas, que no han dudado ni un momento y se han mantenido en pie de guerra, hasta conseguir finalmente un acuerdo que mejora sustancialmente su situación precaria anterior y sienta las bases para eliminar la discriminación de género.

Esta huelga nos ha recordado que no hay atajos, que organismos públicos como Emakunde y la Defensoría de la Mujer no son más que un mero lavado de cara del Gobierno de Gasteiz. Y que la clave esta en la unión, organización y coordinación, algo que afortunadamente hemos conseguido durante mes y medio de huelga indefinida, tanto en el colectivo de huelguistas como en la estructura del Sindicato, pasando por el apoyo de la militancia del eskualde. (*) Responsable de servicios en Hego Uribe – Arratia

Parekidetasunaren bidean BILBO. Zaloa Ibes de la Cruz (*)

Indusaleko langileek eraman duten borroka eredugarria izan da LABeko Emakume Idazkaritzaren iritziz. Emakumeen eskubideen alde enpresa honetan egindako lanak berriz ere erakutsi digu langileen indarrari esker posible dela honelako egoera lotsagarriei aurre egitea.

Hala ere zapore gazi-gozoa geratu zaigu. Izan ere, beren babesa eta laguntza eman behar zuten hainbat instituziok (Emakumearen Defentsoria, Emakunde edo lan ikuskaritzak) ez dute inolako parte hartzerik izan eta bizkarra eman diete Indusaleko langileei. Honelako egoeren aurrean gure buruari galde diezaiokegu zertarako balio duten horrenbeste lege eta balizko emakumeen eskubideen defentsarako bulegok, gero neurri horiek guztiak aplikatzen eta erabiltzen ez badira.

Aldiz, Euskal Herriko Bilgune Feminista, Bizkaiko Emakumeon Asanblada... Orohar beren babesa eta laguntza eman duten guztien lana azpimarragarria izan da. Argi daukagu borroka hau langileei esker lortutakoa dela eta Emakume Idazkaritzatik animatu nahi ditugu beren enpresetan honelako egoera larrien aurrean aurkitzen diren langileak neurriak hartu eta emakumezkoek pairatzen dituzten eraso eta diskriminazioei aurre egitera.

Ekintza sindikala lan tresna bihurtu behar dugu honelako egoerak errepika ez daitezen.

Oraindik bide luzea daukagu aurretik, baina Indusalen egin bezala, LABek emakume eta gizonezkoen arteko parekidetasuna lortu arte denontzat onuragarriak izango diren eraldaketak bultzatzen jarraituko du. (*) Emakume Idazkaritzako arduraduna

Datu batzuk: - Enpresako egoera: 200 bat langileko enpresa %70 a emakumeak 700 euroko soldatak - Greba: Uztailaren 14tik abuztuaren 29ra LABek bakarrik deiturikoa - Lorpenak: Plusak berdindu edo lanpostuen arabera banatu Larunbateko txandak berrorganizatu KPI +%6,5eko igoera eta igoera lineala beheko kategorientzat

2008ko URRIA 7

sindikalgintza

Irakaskuntza ere, bestelako Euskal Herriaren alde lanean DONOSTIA. Jon Urrusolo

Irakaskuntzako langileria sektore honen beharrei erantzuteko lanean jartzea izango da hasi berri den ikasturteko erronka garrantzitsuena. Honekin, Euskal Herriak behar duen aldaketan eragitea du helburu Irakaskuntzak. Sektore honetako beharrak bi norabidetan kokatzen dira: alde batetik, irakaskuntzako langileen lan baldintzak hobetzea, eta bestetik, Euskal Herriak behar duen Hezkuntza Sistema hezurmamitzen lagunduko duten aldaketak bultzatzea. Bi norabide hauek txanpon bereko aldeak baino ez dira.

Negoziazio kolektiboei dagokionean, hiru dira oraindik zabalik dauden lan hitzarmen sektorialak (ikastolak, irakaskuntza pribatua, eta heziketa berezia); hirurak Euskal Autonomia Erkidegoan. Hitzarmen hauek, baita sinatuta dauden gainontzekoak ere, itxi ahal izateko diru aurrekontua behar dute, eta momentuz ez dirudi Hezkuntza Sailak zentzu honetan mugimendurik egiteko asmorik duenik. Hiru azpisektore hauetan iragan ikasturte amaieran lanuzteak burutu genituen, eta hasi berri den honetan gogoeta egin beharko dugu jakiteko nola jo aurrera.

Hitzarmen berriak Irakaskuntza pribatuan eta ikastolen kasuan, sindikatuko kideok garbi dugu lan hitzarmen berriek ezinbestez erantzun beharko diotela azpisektore hauetako langileek urteetan nozitu duten soldata diskriminazioari, irakaskuntza publikoko langileekiko homologazioa bermatuz. Heziketa Berezian ere, langileek dituzten aldarrikapenei bidea zabaltzeko diru partidak beharrezkoak dira. Finean, negoziatzen ari diren lan hitzarmen hauetan eta negoziatuta daudenetan agertzen diren konpromisoak aurrera eramateko Administrazio Publikoek diru gehiago bideratu behar dute Irakaskuntzara. Egun, Barne Produktu Gordinaren %3,7 soilik bideratzen da irakaskuntzara. Sindikatuko kideon ustetan balore horrek %7koa izan beharko luke, Europako beste herrialdeekin parekatuz. Langileok beste eragileekin batera elkarlanean aritu behar dugu irakaskuntzarako eta orokorrean hezkuntzarako diru gehiago bidera dezaten.

Garai hauetan berebiziko garrantzia du, gobernu neoliberalek sortu duten egoera ekonomikoaren aurrean, herri sektoreek eta langileriak ordaindu beharrik ez izatea, gobernu neoliberalek eta Administrazio Publikoek honela lortu nahi baitute beraien eredu ekonomikoarekin eragindako egoera emendatzea, ekonomia era axolagabean erabiliz eta euren mesedetan eta interesen araberako neurriak proposatuz diru publikoarekin, hau da guztion diruarekin. Ondorioz, gutxi horien poltsikoetan diru publikoa jartzen bada, gehienon beharretarako, hau da, hezkuntza, osasuna edo prestazio sozialetarako 8

2008ko URRIA

Euskal Herriak behar duen hezkuntza sistema lantzen jarraituko du LABek .

Gutxi batzuen poltsikoetan diru publikoa jartzen bada, gehienon beharretarako gutxiago izanen da gutxiago izanen da. Eta zer esanik ez, enplegatu publikoen lan baldintzei dagokienez.

Hezkuntza politikan, euskarazko irakaskuntzaren aferak Euskal Herri osoari eragiten dion ildoa izaten jarraitzen du. Ipar Euskal Herrian irakasle euskaldunen falta izan da kurtso hasierako berria. Hau euskararen ofizialtasun ezaren eta euskarazko irakaskuntzaren estatusaren ondorio zuzena da. Nafarroa Garaian ere, euskararen egoera antzekoa iza-

nik, ikasturte honetako ardatza izango da hau. Gogoratu behar dugu UPNren asmoa dela gaur egun dauden ereduak, kurtso honetan bertan, beste eredu berri batekin ordezkatzea (euskaraz/gazteleraz, edo ingeleraz/gazteleraz). EAEn berriz, badirudi hiruhilabete honetan egungo hizkuntza ereduak ordezkatuko dituen legea aterako dutela. Beraz, legeak guk nahi dugun edukia izan dezan lanean segituko dugu. Ikusirik markoa aldatu beharra dagoela, marko berri hau edukiz betetzen saiatuko gara.

Euskal curriculuma eta euskal unibertsitate ekimenei dagokionez, azken muturreraino eraman behar ditugu, eta honetan ere Irakaskuntzako langileok badugu zer eskaini. Pasa den ekainaren 21ean euskal curriculumaren aurkezpena egin zen eta ikasturte honetan curriculumaren mailakatzearekin batera, Euskal Herri osoko ikastetxeetan honen aldeko lanarekin segitu beharko da. Euskal Unibertsitatearen ekimena ere martxan da, iragan ekainaren 28an unibertsitate honen sorreraz arduratuko den Fundazioa aurkeztu ondoren, badirudi gutxiago gelditzen zaigula Euskal Unibertsitatea abian ikusteko.

sindikalgintza

Ingurumena Aitzakiarik ez, AHTak alternatiba du ere beharrezko ikusten da, Pau eta Baiona artean, sartu-irten orduetan. Garazi eta Baiona arteko linea berriz jar daiteke indarrean ospitalearen parera eta Glainera iritsaraziz.

Ipar-Hegoalde ardatzari dagokionez, une honetako aldiriko trenak (TERak Ipar Euskal Herrian eta Cercaniasak Hegoaldean) eta sortzeke daudenak Donostia-Baiona (baita Akize edo Bordele ere) lotzen dituen tren lineekin ordezkatu beharko lirateke, Alvia eskualde arteko lokomotora berriak baliatuz. Merkantzien garraiorako, BD/raffil teknologia berriak martxan jarri behar dira, honek aukera ematen baitute gurpilen arteko zabalera batetik bestera pasatzeko modu azkarrean.

Orain arte bezala, LABek AHTren aurkako borrokan eta egoera hobetzeko proposamenak sustatzeko lanean dihardu.

Beste aukerarik ez balego bezala AHT-a inposatu nahi dute .

BAIONA. Iraultzen

Gaur egungo garraio sistemek zerbitzuan oinarritutako ekonomiaren sakoneko izaera erraz antzemateko aukera eskaintzen dute. Gehienetan jarduera horren ezaugarri nagusiak dira desordena, diru xahuketa eta biziaren suntsiketa. “Urrunago eta lasterrago” leloa plan-egileen obsesio bihurtu da.

Etengabeko zirkulazioa askatasuna bezala saldu nahi dute, baina ez da hala.

Garraioa zuzenean dago lotuta lurralde antolamenduarekin. Egun, bankuak, aseguruak, ikerketa guneak... gero eta gehiago metatzen dira leku zehatzetan. Aldi berean, ekoizpen tokiak lekutzen ari dira lan-esku merkeko herrialdeetarantz. Horrela, gune erraldoiak sortzen ari dira eta herri txiki eta ertainak beheraka doaz. Horrenbestez, azpiegitura egitasmoen xedea gehiago da gizabanakoak batetik bestera laster eramatea, elkar-komunikazioaren aitzakia baino. Azken finean, emaitza da lehortu egiten dutela ureztatu baino.

Saleroskinen joan-etorriek eta lanaren lekutzeek garraioaren gorakada dakarte. Ezin da onartu, esaterako, Danimarkan harrapatutako otarrainxkak Marokon zuritzea eta gero, potean sartu ondoren, Danimarkara berriz itzultzea. LAB saleroskinak eta lana bertaratzearen aldekoa da. Garraioaren gorakada hau oztopatzeko, jokamolde hauek gehiago zergapetu beharko lirateke, eta alderantziz, izakinak gutxiago. Honekin batera hurbileko nekazaritza bultzatu behar da, kontsumitzaileekin lotura sendoagoak eraikiz; hondakinak sorburuan tratatzearen alde gaude, garraioa murriztuz eta ondasun sendo eta iraunkorragoak ekoitzi behar dira, bizi-

zikloa luzatuz. Finean, neurri zehatzen bidez etengo da garraioaren hazkundea.

Horrekin batera, Ipar Euskal Herrirako egindako proposamen zehatzen artean lehena izan da esatea ez dela behar trenbide berririk dagoena hobetu baizik, adibidez, tren luze eta astunagoak martxan jarriz eta aldaketa modalerako konponbide sorta abiaraziz. Beste hainbat proposamen ere jakinarazi dira egungo sistema hobetzeko, adibidez, bidaiarientzat Pauerako bidean bi geltoki irekitzea gomendatzen du sindikatuak, Maignonen eta Glain parean. Loturako garraio bat martxan jartzea

“Urrunago eta lasterrago” leloa plan-egileen obsesio bihurtu da.

Etengabeko zirkulazioa askatasuna bezala saldu nahi dute, baina ez da hala

Objectif: améliorer le transport BAIONA. Iraultzen

La construction du nouveau réseau de ligne à grande vitesse à Ipar Euskal Herria fait partie des débats incontournables en ce moment. En 2007 eut lieu un débat public, comme simple formalité, pour recueillir les diverses opinions sur le sujet.

Lors du débat, les données apportées par le RFF sur le collapsus du réseau ferroviaire suscitèrent la polémique auprès des participants. Un groupe suisse composé d’expert présentat pour sa part une étude qui arrive à une toute autre conclusion.

Après ce débat public, un groupe du coordination a été créé; il regroupe les membres de CADE (Collectif des Associations de Défense de l’Envi-

ronnement), toute personne intéressée par le sujet et LAB. Ce groupe se réunit tous les mois et organise différents actes comme la réunion réalisée le 19 janvier 2008 à Ustaritze et dans la quelle ont participé les personnes intéressées par le sujet, en faveur ou contre le TGV. A la fin de cette réunion, un document de synthèse et de contre-propositions avait été présenté. Grâce à LAB, cette synthèse a pu être édité et sera divulguée avec le CADE (tous les adhérents de LAB pourront le solliciter en téléphonant au bureau de LAB de Bayonne).

D’autre part, des référendums seront organisés dans les villes comme cela a été fait à Ustaritze et Mugerre l’an dernier.

2008ko URRIA 9

sindikalgintza

Juridikoa Derecho de huelga: se intensifican las amenazas DONOSTIA. Jose Luis Rezabal

La huelga es un instrumento esencial para una acción sindical de corte reivindicativo, y constituye la máxima expresión del conflicto de clase. Configurada como derecho fundamental en el ordenamiento jurídico, debería ser objeto de la máxima protección por parte de los poderes públicos y, en particular, de quienes están encargados de tutelar los derechos conexos con la huelga, como son la libertad sindical y la negociación colectiva.

Sin embargo, la realidad es bien distinta. La “unidad de acción” entre el empresariado y la Administración se proyecta aquí con intensidad, de modo que se limita y cercena el derecho de huelga a través de distintos mecanismos: la imposición por parte de la autoridad laboral de servicios mínimos abusivos, la consideración expansiva de los servicios esenciales para la comunidad, la amenaza de abortar el conflicto mediante laudos de obligado cumplimiento o la inacción de la Inspección de Trabajo ante la sustitución flagrante e ilegal de huelguistas y el desvío de la producción a otras plantas, por señalar los supuestos más frecuentes.

En los últimos tiempos observamos además un incremento de la persecución policial y judicial de las y los trabajadores huelguistas y de los militantes del sindicato que participan en la lucha. Citaré dos casos en los que LAB ha tenido una participación relevante, Indusal y Dornier: En la huelga indefinida realizada en la lavandería de Arrigorriaga Indusal, la intervención de la Ertzaintza fue asfixiante, con un acoso constante a las y los huelguistas y la apertura de atestados policiales que sirvan de base para imponer multas administrativas y activar diligencias ante la jurisdicción penal. Con todo, resulta muy significativa la indicación de la Ertzaintza de que “si la huelga termina los expedientes se pueden archivar”, en un claro intento de desactivar el conflicto tomando parte activa en defensa de la empresa. Nada de lo anterior resulta extraño teniendo en cuenta los intereses de clase que defiende con ahínco el partido que dirige la policía autonómica desde hace más de un cuarto de siglo. Lo raro sería ver a la Ertzaintza disolviendo una reunión del Consejo de Administración de Indusal por la ilegal discriminación laboral por razón de género.

Intento de criminalización En el caso de Dornier, empresa encargada del servicio de OTA en Iruñea, la situación es aún más complicada. A pesar de la firma del convenio colectivo cuya negociación dio origen a la huelga, las denuncias presentadas en su día por la empresa y algunos esquiroles han seguido su curso.

Hasta un total de nueve huelguistas han sido acusados, en dos procedimientos penales, por un 10

2008ko URRIA

Conflictos como los de Dornier e Indusal demuestran la necesidad de movilizarse.

supuesto “delito contra los derechos de los trabajadores”, previsto en el artículo 315.3 del Código Penal, enfrentándose a penas de tres años de prisión.

Hay que tener en cuenta que, según el artículo 80 del Código Penal, solo cabe la suspensión de la ejecución de las penas en condenas no superiores a dos años, por lo que una eventual sentencia condenatoria en los términos solicitados por la Fiscalía de Iruñea supondría el ingreso en prisión de los huelguistas. Se ha dictado una primera sentencia, el pasado 10 de abril, que absuelve a dos acusadas por falta de pruebas. El 9 de septiembre se celebró el segundo de los juicios, no habiéndose dictado sentencia todavía.

Es realmente grave que se quiera criminalizar el ejercicio del derecho de huelga penalizando la actuación de los piquetes informativos, cuya actividad debería tener plena protección jurídica al formar parte del contenido esencial del derecho de huelga.

Estamos ante un intento de amedrentar a la clase trabajadora, poniendo bajo sospecha su principal instrumento de autotutela. Se pretende disciplinar a las y los huelguistas, atemorizándoles con los rigores del Derecho Penal, buscando sentencias ejemplarizantes que cuentan con el impulso de la patronal y la colaboración de la Fiscalía.

En Dornier una eventual sentencia condenatoria en los términos solicitados por la Fiscalía supondría el ingreso en prisión de los huelguistas

sindikalgintza

Ekonomia ¿Negocio o construcción nacional?

LAB defiende una caja al servicio de la sociedad

Rueda de prensa que ofreció LAB en Gasteiz para explicar su posición ante la hipotética fusión de cajas. ARP DONOSTIA. Joxean Urkiola

El debate sobre la fusión de las cajas se está centrando interesadamente en si ésta debe ser entre dos o entre tres, ocultando así otros intereses. En primer lugar, pretenden ocultar el debate fundamental de la territorialidad, centrándolo en el modelo autonomista y olvidando una vez más al conjunto de Euskal Herria. Tampoco se está analizando el modelo social que van a construir, únicamente se han centrado en analizar la viabilidad mercantil de este proyecto.

Estos dos puntos, modelo social y de país, resumen las claves de la cuestión. LAB ha vuelto a presentar a las presidencias de las cajas, de la misma forma que lo hizo en 2005, los temas de debate necesarios para afrontar con garantías un proceso de fusión que realmente pudiera posibilitar una caja al servicio de Euskal Herria y que contribuyera a la creación de un sistema financiero vasco. Un guión abierto que el sindicato entiende, debe incluir los siguientes temas: participación y democratización, control y garantías, inversiones y obra benéfico-social, empleo, territorialidad, una caja para toda Euskal Herria. Pero el sindicato no ha recibido todavía ninguna respuesta para poder debatir y negociar.

Detrás de este afán por una fusión a dos se encuentran los intereses políticos del PNV que perdería la mayoría en la asamblea de Kutxa y por ello quiere garantizar el control de la nueva entidad.

Después de tres años sin que hayamos recibido ninguna respuesta a nuestra propuesta, ahora, deprisa y corriendo, lanzan un envido, con el único propósito de seguir con el control de la nueva entidad, pero, eso sí, con la excusa de la actual crisis.

Desde la perspectiva de LAB lo importante para determinar si este proyecto es aceptable o no, no se dirime en parámetros de acumulación de capital o de capacidad de asunción de grandes proyectos. La pregunta a responder es si el modelo es acorde a las necesidades de nuestra sociedad.

La propuesta de LAB La propuesta de LAB es conocida por los presidentes desde hace ya tres años, pero al parecer no están dispuestos a aceptarla, ni siquiera a discutirla.

El proyecto pasa por la apuesta por un modelo social y de país en el que esta entidad permitirá su vertebración social y económica, y en el que Euskal Herria deberá ser el marco de relaciones laborales y sociales. Su gestión será pública, plural y el euskara

deberá ser el idioma oficial. LAB también piensa que esta entidad deberá reforzar la obra social con un aumento de las aportaciones.

Las cuestiones laborales y de empleo son un elemento clave para el sindicato. Según este proyecto, la nueva caja establecerá, a efectos de negociación colectiva, el territorio de Hego Euskal Herria como ámbito de sus relaciones laborales. También deberá garantizar que se mantendrá el nivel de empleo existente y establecerá una política de contratación que elimine la precariedad. La renovación de parte de la plantilla deberá de hacerse por sustitución, con contrataciones en condiciones dignas, haciendo frente a la política de subcontratación y eliminando dobles escalas salariales. Con demasiada frecuencia se amortizan puestos de trabajo con objetivo de abaratar costes laborales. Por último, LAB cree que se debe abordar un protocolo laboral de fusión y un pacto de homologación en donde se concreten las cuestiones más importantes, haciendo hincapié en la precariedad y la discriminación.

Para LAB las cuestiones relativas al ámbito laboral y de empleo son parte del debate del modelo y está dispuesto a debatirlo en su conjunto pero no a avalar un proyecto basado en intereses mercantilistas, económicos y políticos, y alejado de las necesidades de Euskal Herria.

Al sindicato no se le ha perdido nada en negocios de otro tipo como los que tememos que están siendo prioridad de los actuales dirigentes de las cajas.

No avalará una operación al servicio de oscuros intereses económicos que considera fraudulentos y alejados de las necesidades de la sociedad.

LAB no avalará un proyecto basado en intereses mercantilistas, económicos y políticos, y alejado de las necesidades de Euskal Herria

2008ko URRIA 11

sindikalgintza

Ekonomia

Crisis financiera

Capitalismo, un modelo agotado

La globalización ha hecho que la crisis desatada en EEUU se haya extendido a todo el mundo.

GASTEIZ. Rafa Izquierdo

Hace poco más de un año que se desató la crisis financiera en EEUU, y lo que en principio parecía ser un problema limitado al estallido de la burbuja inmobiliaria estadounidense y la morosidad de los créditos hipotecarios de alto riesgo o “subprime” se extendió rápidamente a los mercados financieros internacionales, contaminados por la propagación de productos financieros poco transparentes y ligados a la titulización de créditos subprime.

La expansión de la inestabilidad financiera a escala global ha provocado la falta de liquidez, el encarecimiento del crédito e incluso el riesgo de colapso del sistema financiero mundial. Estas perturbaciones se han trasladado a la economía real, dando lugar a un escenario de desaceleración e incertidumbre.

Otro factor que ha trastornado la economía ha sido la escalada de precios del petróleo, los alimentos y las materias primas en general. El incremento estructural de la demanda mundial de estos productos no justifica el exagerado aumento de precios; todo indica que la magnitud de este alza de precios se debe al importante movimiento de capitales especulativos que busca refugio en los mercados futuros de las materias primas o “commodities” como consecuencia de la crisis financiera y el ajuste del sector inmobiliario.

La severa corrección a la baja que recientemente 12

2008ko URRIA

Esta situación resulta mucho más dura para las capas sociales con menos recursos porque dedican la mayor parte de sus ingresos a la compra de alimentos básicos han sufrido los precios de las materias primas confirma la existencia de una burbuja especulativa que ya parece desinflarse. Por tanto, es probable que a partir de ahora las tensiones inflacionistas disminuyan.

En todo caso, los efectos del encarecimiento del petróleo han sido más intensos en aquellas econo-

mías que mantienen una fuerte dependencia energética de los hidrocarburos, como es nuestro caso.

Los primeros sectores en soportar las consecuencias directas del nuevo shock petrolero fueron el agrícola, el pesquero y el transporte por carretera.

Pero al final, el progresivo incremento de los precios al consumo ha ido mermando el poder adquisitivo del conjunto de la clase trabajadora.

Por supuesto, la situación resulta mucho más dura para las capas sociales con menos recursos porque dedican la mayor parte de sus ingresos a la compra de alimentos básicos, precisamente uno de los componentes que más ha influido en el descontrolado aumento del IPC. Además de la especulación en “commodities”, otra de las razones que explica la carestía de ciertos alimentos apunta al control que las grandes cadenas de distribución y las multinacionales de la alimentación ejercen sobre los mercados y los precios.

Ante el continuo repunte inflacionario, el Banco Central Europeo, más preocupado por la inflación que por los síntomas de desaceleración, ha decidido endurecer la política monetaria, aumentando los tipos de interés. La restricción crediticia y el incremento de los gastos financieros han forzado el ajuste de la actividad productiva al moderar el consumo privado y la inversión, agravando así el debilitamiento económico en Europa.

En Euskal Herria La economía vasca no es ajena a este clima de ralentización; sin embargo, está resistiendo mejor que otras economías de nuestro entorno y todavía mantiene un ritmo de crecimiento en torno al 2,6% en tasa interanual. Esto es debido al mayor peso de la industria en la estructura productiva y a una menor dependencia del sector de la construcción, ahora en declive.

No obstante, la evolución de los precios y de los tipos de interés han provocado el deterioro de los niveles de confianza, la reducción de los márgenes y una considerable merma de la renta disponible de las familias. Estos factores reducen el impulso inversor de las empresas y obligan a contener el consumo de los hogares.

El menor dinamismo de la inversión y del consumo ya se ha trasladado al mercado laboral, que acusa una menor creación de empleo, y un repunte del paro en aquellos sectores ligados a la construcción y a la producción de bienes de consumo duradero.

Pero el origen de la actual situación económica no responde únicamente a factores externos. La maduración del ciclo y el agotamiento de un modelo de crecimiento insostenible y basado en el crédito fácil, el consumo desmesurado y la especulación inmobiliaria, impondrán la corrección de los graves desequilibrios incubados en la fase más expansiva: el excesivo endeudamiento familiar y la sobrevaloración de los precios de la vivienda.

Labetik 08-09 Lan ildoak

Zailtasunen gainetik, bidea eginez DONOSTIA. Maider Jauregi

Kurtso honetan sindikatuaren jarduera zuzenduko duten ardatz nagusiak antolatzerakoan arreta berezia eskatzen du nahitaez egungo testuinguruak.

Langileok, esan beharrik ez da, gero eta zailtasun handiagoak ditugu gure bizimodua baldintza duinetan garatzeko; egungo baldintza horiek dira, hain zuzen ere, testuinguru ekonomiko eta sozial honen ezaugarri nagusienak. Beste behin ere bistakoa da instituzioek“krisiari aurre egiteko” aurkezten dituzten neurriekin zer bilatzen duten: kapitalaren interesak zaintzea. Langileokin ez da inor gogoratzen.

Ez dute aztertzen egoera ekonomiko eta sozial honetara zergatik eta nola iritsi garen. Ez zaie interesatzen benetako arrazoien inguruko gogoetarik.

Garapen ereduaren inguruko eztabaidak falta dira.

Langileen aldeko neurriak ez, baina hazkundea bultzatzeko erabakiak hartzen ari dira instituzioak.

Diru publikoa erabili interes pribatuak babesteko, hori da eragiketa. PNV eta UPNri ongi datorkie testuingurua, hain zuzen ere, eredu ekonomikoan sakontzeko. Gauza bat da erabakitzeko eskubideari buruz hedabideetan konfrontazio itxura emanez erakutsi nahi dutena eta beste bat, benetako kudeaketa politikoa.

Argi dago Euskal Herriko bilakaera ekonomikoa modu sakonean aztertu behar dela, bai nazio mailako azterketak eginez, bai lurralde bakoitzeko azterketarekin. Langileok aurre egin behar diogu egoerari, nahiz eta oztopo izan sakoneko aldaketak erabakitzeko eskubide eza.

Langileok autodeterminazioa Aipatu testuinguruak agerian uzten du Euskal Herriak duen aldaketa politiko eta sozialen beharra. Horiek lortzeko borrokan beste urrats bat emateko prest da LAB, eztabaida sozial eta politikoa sustatuz, eta eztabaida horren erdigunean kokatuz erabakitzeko eskubidea eta aberastasunaren banaketa, alternatibaren bi ardatzak. Proposamen eraginkor baten bidez langileen mobilizazioa indartzea izango da aldarrikapen horiek lantzeko bidea.

“Langileok autodeterminazioa” leloak argi eta garbi finkatu eta zabaltzen du sindikatuaren jarrera zein den Euskal Herrian gauzatu beharreko aldaketa politikoaren aurrean. Erreferentzia hori bera era-

Instituzioek kapitalaren interesak zaintzen dituzte; langileokin ez da inor gogoratzen

Autodeterminazioaren autobusa zain dugu langileok.

biliko da datozen hilabeteetan ere eztabaida politikoan eragiteko.

Burujabetza prozesuan sakontzen egin nahi du LABek bere ekarpena. Ekimenak, nola ez, bere baitan jasoko du askatasun demokratikoen aldeko aldarrikapena, Euskal Herriaren eskubideen defentsan.

Enpleguaren defentsa ardatz Egoera ekonomikoaren inguruko eztabaida langile ikuspegitik astintzeko momentua da; aberastasunaren banaketaren inguruko irakurketa eta aldarrikapen propioak ditu sindikatuak, baina LABen nahia ere bada beste hainbat eragilerekin batera aritzea aldaketaren bidean mobilizazio soziala in-

Un emploi digne pour toutes et tous Au moment de fixer les objectifs pour l’année à venir, il n’est pas possible de laisser de côté la situation économique actuelle. Les travailleurs ont de plus en plus de difficultés à avoir des conditions de vie et de travail dignes. Face à cette crise, les institutions ont préféré soutenir la croissance laissant de côté les travailleurs. Il est évident qu’il faut analyser la situation économique actuelle de façon à faire face avec tous les moyens dont dispose le syndicat.

La situation actuelle met en évidence le besoin d’un réel changement politique pour le Pays Basque. Et c’est dans cette direction que LAB veut avancer ; avec le soutien et la mobilisation des travailleurs et en plaçant au coeur du débat le droit de décision et le partage des richesses.

En ce qui concerne la défense de l’emploi, LAB a fait sa propre analyse et est prêt à mener jusqu’au bout ses revendications. Et même si elles

sont nombreuses, LAB a les idées claires, les travailleurs doivent être au coeur du débat. Le Pays Basque à besoin d’un vrai changement social qui respectera les droits de toutes et de tous, et en même temps mettra l’accent sur le besoin de services publics de qualité.

Le syndicat LAB ne peut pas rester immobile face aux accidents de travail. En réponse à ces drames, LAB doit créer de nouvelles dynamiques aussi bien dans les centres de travail que dans les rues.

Tous ces objectifs devront être approfondis dans les entreprises par le biais de l’action syndicale. L’analyse de la réalité de chaque centre de travail devra permettre la planification et la mise en place d’actions spécifiques. Et lors de la négociation des conventions collectives, les travailleurs ne devront pas perdre de vue l’objectif principal, qui est la défense de l’emploi digne.

2008ko URRIA 13

Labetik Un contexto, dos ejes principales El contexto actual influye de manera especial en las líneas generales de trabajo de este curso. A la hora de sacar una foto de la situación, el foco se dirige hacia la cada vez mayor dificultad que tenemos los y las trabajadoras para organizar nuestra vida en condiciones dignas.

Las medidas que se presentan desde las instituciones para hacer frente a la crisis no hacen más que proteger los intereses del capital. Los debates en torno al modelo de desarrollo brillan por su ausencia, como las declaraciones que ponen en duda el capitalismo; al contrario, lejos de preocuparse de la situación de los trabajadores y trabajadoras, PNV y UPN se aprovechan de la coyuntura para profundizar en el modelo económico actual.

Nos corresponde a los y las trabajadoras hacer frente a la situación, aunque el no reconocimiento dartzen. Proposamen bateratua jorratzeko prest da sindikatua, beti ere, langileria kalera atera dadin aldaketak exigituz. Herri bezala erantzuteko unea da, eta zentzu horretan, apostu garbia da LABetik egiten dena.

Asko dira kurtso honetarako aldarrikapenak. Lanaren eta aberastasunaren banaketari lotutakoek langileentzat erreferentzia izan behar dute eta aldarrikapen horiek garatzeko neurri zehatzak proposatuko dira.

Zentzu horretan, politika sozialetan sindikatuaren interbentzioa zehaztu eta artikulatu behar da.

Bide hori egiteko asmoz oinarrizko errentaren in-

del derecho a decidir siga suponiendo un obstáculo. El contexto del que hablamos deja en evidencia la verdadera necesidad de cambios políticos y sociales en Euskal Herria. LAB pretende desarrollar el debate social y político de este curso en torno a dos ejes principales: el derecho a decidir y el reparto de la riqueza.

Así mismo, se entiende que ahora más que nunca, el debate respecto a la situación económica tiene que darse desde el punto de vista de la clase trabajadora. LAB hace su propia lectura sobre el reparto de la riqueza, lo que no le impide actuar junto con otros agentes con el fin de reforzar la movilización social y allanar el camino del cambio. Las reivindicaciones relacionadas con el reparto del trabajo y la riqueza deben servir de referencia para los trabajadores. Desde el sindicato se

propondrán medidas específicas que propicien el desarrollo y la consecución de dichas reivindicaciones.

Hablando de los objetivos a cumplir, se pretende poner un nuevo punto de inflexión en la salud laboral, para que la respuesta contra los accidentes laborales sea cada vez mayor, tanto en los centros de trabajo como en la calle. Desde octubre hasta finales de año está previsto elaborar la dinámica confederal y a principios de 2009 llegará el punto de inflexión con las movilizaciones.

La acción sindical de este curso se diseñará en torno a todas estas líneas aquí expuestas. Las Federaciones y la Comisión de Acción Sindical serán las encargadas de diseñar su desarrollo y las secretarías comarcales de dinamizar las áreas de intervención.

guruko lanketa egingo du LABek. Aldaketa sozialak lortzeko ezinbestekoa da eskubide sozialak bermatzea, eta horrek, era berean, kalitatezko zerbitzu publikoak izatea eskatzen du.

Politika sozialen baitan, oinarrizko eskubideei dagokienez, etxebizitza eskubidea bermatzearen aldeko borrokan ere hor izango da LAB, interbentzio sindikalaren bitartez instituzioei zuzendutako aldarrikapenak eginez.

Testuinguru ekonomiko honek enpleguaren bilakaerari arreta berezia ematea eskatzen du, argiak baitira prekarietatean oinarritutako lan harremanen ereduan sakonduko denaren iragarpenak.

Hortaz, enplegu politikarako proposamenaren iniziatiba berreskuratu eta ardatz izango du LABek instituzioei benetako elkarrizketa soziala artikula dezaten egingo dien aldarrikapenean. Borroka horretan lantokiak izango dira ekintza sindikalaren gune nagusi. 2009ko urtarrila eta maiatza bitartean ekimen zehatzak landuko dira lantokietan.

Lan osasuna Lan osasunean inflexio puntu berria jarriko da.

Lantokietan eta kalean istripuen kontrako erantzuna indartzeko urrats berriak ematea izango da aurtengo plangintzaren helburu nagusietako bat.

Lan eta aberastasun banaketari lotutako aldarrikapenek erreferentzia izan behar dute lan-urte honetan Lan osasunaren arloan inflexio puntu berria jartzeko unea da, bai lantokietan, bai kalean Lan ildoen barruan, prekarietatearen aurkako borroka lehentasunetan kokatzen da.

14

2008ko URRIA

Labetik Antolakuntza Ekintza sindikala eremu bakoitzaren baldintzen arabera sakonago aztertu eta definitzeko gaitasuna edukitzeko eratu dira federazioak

Diseinu berria FEDERAZIOAK Industria

Metalgintza

Aipatutako bi eremuetan mobilizazioa indartu behar da. LABek badu erantzuna indartzeko eredua finkatzen duen protokoloa; hausnarketaren bidez egungo zailtasunak gainditu eta protokolo horretan sakontzea da helburua. Lan istripuen aurkako borroka kurtso hasieratik da erreferentzia nagusi. Urritik urte bukaera arte dinamika konfederala garatuko da eta 2009.urtea hastearekin batera, urtarrilean, mobilizazioak indartu eta inflexio puntua jarriko da.

Ekintza sindikala Aipatutako ardatzak eta helburuak lantzea izango da aurten ekintza sindikalaren arloan egiteko nagusiena. VII. Biltzar Nagusiak ekarri dituen berrikuntzetako bat da federazioen sorrera. Ekintza sindikala eremu bakoitzaren errealitatearen eta baldintzen arabera sakonago aztertu eta definitzeko gaitasuna edukitzeko eratu dira federazioak. Lehen urratsa emanda, eredua errotzeko eta eskaintzen dituen aukeretan sakontzeko urtea izango da aurtengoa.

Zalantzarik gabe, barneko eztabaidek garrantzia izango dute, baina interbentzio sindikalean ere egoerak eskatzen duen neurriko indarra jarriko da, aldarrikapenak aberastasunaren banaketan kokatuz.

Enpleguaren defentsa izango da ekintza sindikalaren ardatz nagusia hitzarmenak negoziatzerakoan.

Hor badira zerrendatu beharreko lerro nagusi batzuk: Lanpostuen defentsa, enpleguaren suntsiketa dakarten espedienteen aurrean; lanorduei dagokienez, ez luzapenik, ez lanorduak malgutzeko neurririk; soldatei arreta berezia eman behar zaie enpresa hitzarmenetan; emakumeen aurkako diskriminazioari aurre egiteko borroka...

Federazioetatik eta ekintza sindikaleko batzordetik etorriko da plangintzaren garapena, eta bertan azalduko dira lantokietan landu beharreko ildoak eta lehentasunak. Eskualdeko idazkaritzak izango dira, halaber, interbentzioa dinamizatzeko guneak.

EraikuntzaKimika

Zerbitzu Pribatuak

Zebitzu Pribatuak

Zerbitzu Publikoak

Administrazioa Irakaskuntza

GarraioItsasoa

SEKTOREAK

DONOSTIA. Iraultzen

LAB sindikatuak beti izan du langileekiko konpromiso tinkoa eta datozen urteetan ere horretan jarraitzeko asmoa du. VII. Biltzar Nagusian etxeko lan asko finkatu arren, LABek argi du antolakuntzari dagokionez zer nolako sindikatua garatu nahi duen eta zeintzuk izan behar duten indartu behar diren arloak edota protagonismo gehiago eskatzen dutenak.

Gaur egungo gizartearen aldaketarekin batera, sindikatuak ere bere burua birkokatu behar du. LABen jarduerak, organigrama, antolatzeko erak errealitateei erantzun behar die, eta horretarako langileen aktibazioa ezinbestekoa da. Bide honetan aurrera egiteko, sektoreetan eta batez ere eskualdeko idazkaritzetan finkatu behar dira egin nahi den sindikalismoaren oinarriak.

LABek dituen helburuak landu ahal izateko militanteen zuzeneko interbentzioa oinarrizkoa da eta horretarako gertutasuna behar da; enpresetatik, sail sindikaletatik, herriko dinamiketatik hurbil egon beharra dago.

Sektoreen antolaketa Langileek dituzten arazoei eta beharrei ahalik eta hobekien erantzuteko asmoz, VII. Biltzar Nagusian aldaketak onartu ziren sektoreen antolaketan. Aldaketa hauekin sindikatuak jauzi berria eman nahi

Osasungintza Sozio-komunitarioa

izan du. Etapa berri honetan sektoreetako zuzendaritzako guneak indartzeko beharra sentitzen zuen sindikatuak eta horretarako hiru federazio sortu dira: federazio bakoitza idazkari batek, interbentzioetako arduradunak eta sektoreko arduradunek osatzen dute. Federazioetako idazkariak, halaber, Exekutiboko kide dira.

Berrikuntza hau beste askoren artean kokatu beharrekoa da. Hain zuzen ere, lanurte hasiera honetan sindikatua gertutik begiratuz gero aldaketa asko aurki ditzakegu organigramaren maila guztietan.

Sindikatuaren ustetan antolaketa on bat beharbeharrezkoa da langileak dituzten beharrei ahalik eta modu eraginkorrenean erantzun ahal izateko.

Langileekiko gertutasuna eta elkarlana izango dira langileria aurrera eramateko gakoak.

LABek argi du zer nolako sindikatua garatu nahi duen eta zeintzuk izan behar duten indartu beharreko arloak 2008ko URRIA 15

Labetik Industria Federazioa

Errezetarik onena, LABen eredu sindikala indartzea DONOSTIA. Garbiñe Aranburu

Burutu berri dugun Biltzar Nagusian datozen lau urteetarako sindikatuaren ardatz nagusiak izango direnak erabaki ditugu eta baita ardatz horiek garatzerakoan, modu eraginkorrean aurrerapausoak emateko nola antolatuko garen ere: federazioak sortzea izan da erabakietako bat.

Ekintza sindikalean urrats berriak eman eta aldarrikatzen dugun eredu ofentsiboan sakontzen joateko, gure interbentzioan esparru bakoitzaren errealitate eta behar espezifikoak kontuan hartu eta horren araberako planteamenduak egin behar ditugu.

Hasi berri dugun kurtso honi begira erronka handia dugu Industria Federazioan. Biltzar Nagusian ekintza sindikalean onartutako ildoak testuinguru ekonomiko korapilatsuan garatu beharko ditugu ekonomiaren moteltze edo krisia dela eta.

Ezin dugu kanpotik datozen planteamenduen zain egon, eta horren arabera defentsiban kokatu. Bizi dugun moteltze ekonomiko honek gure eredu sindikala auzitan jartzera ez, alderantziz indartzera eraman behar gaitu.

Enpresen krisia, kapitalaren krisia, guztion krisi bilakatu nahi dute eta horretarako enpresarien, instituzioen eta hainbat komunikabideren laguntzarekin beldurra sortzen saiatuko dira, langileen mobilizazio eta erantzun gaitasuna indargabetu eta beste aukerarik egongo ez bailitzan langileen lan eta bizi baldintzetan atzerapausoak onar ditzagun.

Krisia ez dugu langileok sortu eta ez dagokigu guri irtenbidea ematea. Azken urteak hazkunde ekonomikoko urteak izan badira ere, hazkunde hori ez da bideratu langileen lan baldintzak edo soldatak hobetzera. Sortutako aberastasuna banatzerakoan ez dira enpresariak langileekin oroitu, baina orain, beren irabazi tasak mantentzeko zailtasunak dituztenean, moteltze ekonomikoaren erabilpen interesatua egin eta berriro ere langileentzat kaltegarriak izango diren errezetak jarri dituzte mahai gainean; errezeta horiek enplegua suntsitu eta lan kostuak merketzea dute helburu, horretarako bitarteko hauek erabiliz: soldatak moteltzea, langabeziaren igoera, behin-behineko kontratuak deuseztea, erregulazio espedienteak, lekualdatze mehatxua areagotzea, zerbitzu publikoen pribatizazioa etab.

Gakoa aberastasuna banatzeko moduan dago eta diskurtso eta proposamen argi eta zehatzekin langileengana helarazi behar duguna da aldarrikapenetarako tartea izan, badela. Lana eta aberastasuna banatzearen erreferentzia da indartu behar duguna eta norabide horretan enplegu duinaren aldeko aldarrikapena eta borroka izango da lehentasuna ekintza sindikalean eta negoziazio kolektiboan.

Enplegu duinaren aldeko borroka Industria Federazioan zertan gauzatzen den zehaztu behar du16

2008ko URRIA

Egungo testuinguruan aurreikusten den lanpostuen suntsitzea gogor borrokatuko du LABek.

gu. Datorren urtean lanpostuen suntsitzeari arreta berezia jarri eta aurre egin beharko diogu. Batetik, lantegiak itxi eta erregulazio espedienteen bidez kaleratzeak izango direlako, eta bestetik, behin-behineko kontratuak dituzten langile batzuei ez zaizkielako kontratuak berrituko eta hainbat lanpostu desagertuko dira modu ez hain “traumatikoan”. Gogoratu behar da behin-behineko kontratuen gehiengoa iruzurrean eginikoa dela eta finkoak izan beharko luketela. Modu bateko edo besteko lanpostuen galerarik ezin dugu ontzat eman, eta aurka azaldu beharko dugu lanpostuak mantentzea defendatuz eta borrokatuz.

Lanpostuak defendatzetik haratago, lan baldintza eta soldata duinen aldeko borrokarekin jarraitu beharko dugu, arreta berezia jarriz testuinguru ho-

nek emakumeengan izan dezakeen eragin are kaltegarriagoan.

Lan osasunarena ere landu beharreko ildo garrantzitsua izango da. Lan istripuen aurrean ematen dugun erantzuna indartzearekin batera, lantokietako ekintza sindikalean lan osasun eta segurtasun ezaren arazoa gure ekinbidearen erdigunean kokatzeko urratsak ematen joatea behar beharrezkoa izango da.

Bizi dugun momentu ekonomiko honetan, beraz, inoiz baino garrantzitsuagoa da langileak diskurtso eta alternatiba argi eta zehatzen inguruan ondo prestatzea, eta aldaketak bultzatu nahi baditugu, kalera ateratzea beste biderik ez dugula barneratzea. Azken batean, langileen mobilizaziorako indarra garatu behar dugu.

El empleo digno como objetivo La Federación de Industria, como las otras dos federaciones, comienza a desarrollar las lineas de trabajo decididas para los próximos cuatro años en el contexto de desaceleración económica. Es ahora, y no en los años de bonanza económica, cuando los empresarios empiezan a acordarse de los trabajadores y las trabajadoras, exigiéndonos actuar con responsabilidad. Pretenden justificar así los intentos de aplicar nuevas medidas que suponen nuevos retrocesos en las condiciones laborales y de vida de las personas trabajadoras.

En este contexto resulta muy importante concretar cómo se desarrolla la lucha por el empleo digno en la Federación de Industria. Más allá de defender los puestos de trabajo, tenemos que seguir luchando por unas condiciones de trabajo dignas, poniendo especial atención a la situación de las mujeres.

Otro de los puntos a tener muy en cuenta es el de la salud laboral; el objetivo principal es hacer del derecho a la salud y la seguridad en el trabajo en el centro de las reivindicaciones a desarrollar mediante la acción sindical.

Ahora, más que nunca, debemos asumir que para impulsar los cambios necesarios no queda más opción que la de mobilizarse y salir a la calle. Tenemos que profundizar en nuestro modelo sindical, organizándonos en torno a una alternativa clara y concreta.

Labetik Zerbitzu Pribatuetako Federazioa

Numerosos sectores, multitud de retos DONOSTIA. Amaia Almirall

La característica principal de la Federación de Servicios Privados se resume en su diversidad; aglutina espacios y debates estratégicos que, por su importancia, superan la propia Federación. Los retos que LAB ha de asumir, por tanto, son numerosos.

Sin profundizar en todos ellos, tiempo habrá más adelante para hacerlo, enumeramos brevemente los principales: El objetivo de un Marco Vasco de Relaciones Laborales tiene sus propios nombres y apellidos: trabajadoras y trabajadores de telemarketing llevan ya una larga pelea, desde la movilización a la huelga, para arrancar un convenio autonómico que dignifique sus condiciones; ahora se suman las ambulancias; banca, seguros y ahorros siguen en su trabajo por un convenio propio. Tenemos todavía multitud de empresas o subsectores enmarcados en convenios generales o de empresa de ámbito estatal cuya negociación hay que ubicarla en el ámbito vasco, con claras estrategias de actuación, organizando el conflicto con determinación, cuando así sea necesario.

Estamos ante sectores en clara expansión. Por una parte, porque las tendencias económicas de nuestro entorno avanzan hacia un aumento del comercio o el transporte, junto con nuevos modelos de producción ligados a los servicios. Por otra, porque como consecuencia directa de las privatizaciones, subcontrataciones o externalizaciones, hay que añadir un cada vez mayor número de trabajadores y trabajadoras que antes se incluían en otros sectores.

El objetivo de reagruparles atendiendo a sus necesidades y problemáticas específicas mira hacia ese colectivo.

En clave de negociación colectiva, sigue siendo prioritaria la consecución de convenios sectoriales en aras a garantizar una base mínima de derechos y

Objectifs Les objectifs de LAB pour l’année à venir sont nombreux. Sans entrer dans les détails, il est possible d’affirmer que les travailleurs de la fédération des services publics auront comme principal objectif la signature de nouvelles conventions collectives dans le but d’homogénéiser les conditions de travail. La lutte contre la précarité (salaires, 35 heures, contrats à temps partiel…) et les menaces du néolibéralisme présent aussi bien dans les entreprises qu’au niveau des politiques européennes feront partie des principaux axes de travail du syndicat.

Son muchos los sectores que se aglutinan en esta Federación.

En clave de negociación colectiva, sigue siendo prioritaria la consecución de convenios sectoriales en aras a garantizar una base mínima de derechos homogeneizar condiciones laborales de sectores especialmente atomizados. La lucha contra la precariedad dibuja un mapa de bajos salarios, dobles escalas, jornadas parciales, contratos de obra y eventuales, horarios partidos o jornadas eternas, además de estar muy lejos del objetivo de las 35 horas.

Hablar de la conciliación de la vida laboral y personal es un sueño imposible si no se activan planes de igualdad, si no priorizamos entre nuestras reivindicaciones la lucha contra la precariedad y contra los sutiles sistemas de discriminación que han ido ideando en las empresas. La necesidad de continuar avanzando en procesos de homologación de condiciones salariales y sociales o la de asegurar la subrogación, siguen estando entre las prioridades diarias,

mientras avanzamos en un debate confederal sereno sobre los procesos de reversión dentro de la visión general sobre servicios públicos.

A estas consecuencias ya conocidas del neoliberalismo hay que añadir nuevas amenazas tanto locales como generales. Entre estas últimas hemos visto hacia dónde apunta Europa con proyectos como la directiva Bolkenstein, las propuestas privatizadoras constantes de sectores claves como el transporte, las telecomunicaciones, los puertos... Ahora hay que añadir el acoso de los Tribunales de la Competencia. Disfrazados de salvadores de los derechos de las y los consumidores, en realidad, practican un doble objetivo: salvaguardar las leyes del mercado, es decir, la ley de la selva siempre a favor de los intereses del capital y limitar cada vez más la intervención de los agentes sociales.

Por último, desde la Federación debemos liderar la intervención sobre materias que llevamos ya tiempo analizando en el sindicato o junto con otros agentes sociales y en las que hay que seguir avanzando. Por recordar algunas: los modelos de consumo y sus consecuencias múltiples, las políticas de transporte, los grandes macroproyectos (AHT, Puerto de Pasaia), la importancia de apuntalar el sector primario, la necesidad de un sistema financiero público propio, etc.

Luchas y victorias como la de Indusal, que se analiza en este número de Iraultzen, nos dicen que queda mucho por hacer, pero que es posible conseguirlo.

2008ko URRIA 17

Labetik Zerbitzu Publikoetako Federazioa

Euskal sektore publikoa helburu BILBO. Arantzi Sarasola

Sortu berri den Zerbitzu Publikoetako Federazioren baitan Irakaskuntza, Osasungintza, Administrazioa eta Zerbitzu Soziokomunitarioen sektoreak bildu ditugu.

Euskal Herrian 253.000 langile aritzen dira federazio honek biltzen duen eremuan modu zuzenean, hau da, administrazioak kontratatuta. Horiez gain, langile asko daude zerbitzu publikoetan lan egiten dutenak, baina pribatizazioaren bidetik enpresa batek edo bestek kontratatuta; kopuruan, beraz, langile multzo oso garrantzitsua da geure eguneroko praktika sindikalean eta negoziazio kolektiboaren borrokan defendatu eta aktibatu beharrekoa.

Batek baino gehiagok pentsa lezake Zerbitzu Publikoetan eta Administrazioan prekarietaterik ez dagoela eta lan baldintzak ezin hobeak direla, baina ez da horrela. Sektore Publikoan prekarietateak izen oso ezaguna du: pribatizazioa. Baldintza txarrak jendaurreko ardurari lotuta agertzen zaizkigu gehienetan, lan karga eta erritmo handiei lotuta.

Zer esanik ez zerbitzu soziokomunitarioen arloan lanean dabiltzan langileen kasuan (etxez etxeko laguntzaileak, adinekoen egoitzak...).

Dena dela, Zerbitzu Publikoen Federazioaren zerizana honetatik haratago heltzen da. Geurea Euskal Herriarentzat independentzia eta sozialismoa aldarrikatzen dituen sindikatu soziopolitikoa denez, Euskal Herria herritar guztien eskubide sozialen bermean oinarrituz eraiki ahal izateko sektore publikoari duen izaera estrategikoa aitortu behar diogu eta horren arabera egin behar dugu lan.

Izaera bikoitzeko lana Zerbitzu publikoei buruz aritzean jende askok ezagunak diren administrazio eta burokrazia irudikatzen ditu; publikotzat aurkeztu ohi diren zerbitzuetan pentsatzen da eta ziurrenik kexak sortzen dira arrazoi ezberdinengatik: udal eta foru egoitzetan gurasoak sartzeko plazarik ez dagoela, herriko kalea ez dagoela garbi, espezialistak artatzeko denbora lar itxaron behar dela, seme-alabak zaintzeko eta hezteko behar adina haur eskola publikorik ez dela, udaleko zerbitzuren baten adjudikazioa guztion ezaguna den “iturginaren” esku utzi dutela, entxufismoa nagusi dela, udaletxean beti erderaz hartzen gaituztela... Kexu hauek fundamentuzkoak eta salatu beharrekoak dira eta federazioaren zereginetako bat da salaketa hauek sustatzea, baina hori baino gehiago ere egin nahi dugu.

LABek Euskal Sektore Publikoa eraikitzeko apustua egina du, eta Federazio honi dagokio bide hori sustatzea. Euskal Herri osorako, beharrizanen araberakoa, parte-hartze sozialaren gainean eraikia, herritarren eskubide sozialak bermatuko dituena, kalitatezko zerbitzu publikoak eskainiko dituena, aberastasunaren banaketa orekatuan eraginez ekonomiaren zuzentzaile izaera eskuratuko duena eta lurralde egituraketa gauzatuko duena.

18

2008ko URRIA

Jendaurreko ardura, lan karga eta erritmo handiak... Zerbitzu Publikoetan ere ageri da prekarietatea.

Ikusten denez, ez da lan makala izango, azken batean, egun neoliberalismoak bere interesen arabera zuzentzen duen eremua borrokatzeaz eta irabazteaz ari baikara. Horrek esanahi oso arriskutsua du kapitalarentzat, ez soilik administrazioan duen boterea zalantzan jartzeagatik, baizik eta kapitalaren esparru den merkatu osoaren logika bera ere zalantzan jartzeagatik.

Beraz, gure lanak izaera bikoitza izango du. Batetik, eremu honetako langileen eguneroko arazoei irtenbideak bilatu eta horretan langileak eurak eragile bihurtzea da helburua, eta bestetik, euskal sektore publiko berria eraikitzea, horretarako langile klasea aktibo bilakatuz.

Langileen eguneroko arazoei irtenbidea eman eta langileak eurak eragile bihurtu nahi dira

ARP

Hacia el Sector Público Vasco La nueva Federación de Servicios Públicos está constituida por los sectores de Irakaskuntza, Osasungintza, Administrazioa y el sector de los servicios sociocomunitarios. En Euskal Herria cerca de 253.000 personas trabajan de forma directa en alguno de los sectores que forman parte de la federación.

Aunque se tienda a pensar que quienes trabajan en el Sector Público gozan de buenas condiciones laborales, la realidad demuestra lo contrario. En este ámbito, la precariedad se presenta en forma de privatización.

Así las cosas, LAB se reafirma en su apuesta por el desarrollo del Sector Público Vasco. Un sector sustentado en participación social y desarrollado conforme a las necesidades de Euskal Herria; un sector que garantice los derechos sociales de la ciudadanía y que ofrezca servicios públicos de calidad; un sector que jugará un papel decisivo en la estructuración territorial.

Labetik Prud’hommes

Le compte à rebours est lancé Beste bide bat

Une des nombreuses manifestations en faveur de droits des travailleurs réalisé par LAB. BAIONA. Iraultzen

Le compte à rebours est lancé. Il ne reste plus que deux mois avant que ne débute le scrutin prud’homal du 3 décembre 2008. Deux mois pour mobiliser les travailleurs, pour les faire participer à une campagne dynamique, pour qu’ils interpellent leurs collègues, pour qu’ils sensibilisent leur entourage.

Deux mois pour convaincre de voter LAB. Deux mois pour prouver que la voie prise par le syndicat est la meilleure, pour convaincre que le travail mené depuis huit ans dans et hors les entreprises permettra la construction d’une société plus juste envers les travailleurs.

Mais pour pouvoir défendre les intérêts des travailleurs, il est important pour le syndicat de continuer la progression entamé il y a six ans lors de son irruption au conseil des prud’hommes de Baiona avec 9% des voix et l’obtention d’un conseiller dans la section de commerce. Il s’agit pour LAB de continuer à basculer le champ syndical, de faire progresser les idées et les pratiques chez les salariés en améliorant les résultats électoraux. Le Pays Basque veut faire entendre sa voix et donnera sa propre réponse le 3 décembre.

LAB a trouvé sa place Avec plus de 400 adhérents et 2000 voix lors des

Sindikatuek baliabide desberdinak dituzte langileen eskubideak errespetarazteko horietako bat dira prud’hommes-ak. Nahiz eta ekintza sindikala zuzenki burutzen den tokia ez izan, langileek arlo juridikoan beren eskubideak defendatzen ahal dituzte bertan. Honen adibide argia da Iraultzen 141ean azaldutako, Martine Poncelet, ALTIS taldeko Champion supermerkatuko kutxazainaren kasua.

Poncelet 2005eko urrian kanporatu zuten, urte bereko irailean izandako lapurreta baten ondoren, lapurreta erraztu zuela leporatuta. Bezeroak, lankideak eta LABeko militanteak eguna joan eta eguna etorri, dendaren aurrean manifestatu baziren ere, hartan soluzio bidea Prud’hommes-etatik etorri zen. LABen laguntzarekin, 2007ko apirilean, ALTIS taldea Ponceleti 40.000 euro ordaintzera kondenatua izan zen.

ALTIS taldeak Prud’hommes-etan hartu erabakia onartu ez eta errekurritu egin zuen, erabakia Paueko apelazioko auzitegiaren esku utziz.

Borroka sindikal gogorra burutzen da Prud’hommes-etan eta nahiz eta gauzak beti errazak ez izan langileek beraien boza entzunarazteko aukera ezin hobea izaten dute.

Quiconque âgé de plus de 16 ans, sans critères de nationalité, disposant de ces droits civiques et exerçant une activité avec un contrat de droit privé ou étant à la recherche d’un emploi le 28 décembre 2007 peut voter aux élections prud’homales dernières élections prud’homales, LAB est devenu sans nul doute un acteur incontournable du monde syndical au Pays Basque. De plus en plus de salariés fréquentent les permanences organisés par LAB, rejoignent le syndicat dans les entreprises, dans la rue ou dans les diverses actions menées tout au long de l’année.

Selon le syndicat LAB, le syndicalisme ne s’arrête pas aux portes de l’entreprise, il faut aussi être présent dans la rue, les collectifs et les actions internationales. Néanmoins il existe un lieu de décision qu’il ne faut pas négliger à l’heure de faire aboutir les revendications des travailleurs: les prud’hommes.

Les élections prud’homales sont un rendez-vous incontournable pour le syndicat. Premièrement, car ces élections reste la meilleure manière de mesu-

rer la représentativité de LAB, écarté bien souvent des élections professionnelles à cause de la loi injuste qui donne la représentativité à seulement cinq confédérations laissant à l’écart les petits syndicats agissant sur un territoire spécifique qu’il s’agisse du Pays Basque, de la Corse, de Bretagne, de la Guadeloupe, de la Guyane, de la Kanaky ou de la Martinique.

D’autre part, bien que n’étant pas l’endroit où s’exerce directement l’action syndicale, les pud’hommes constituent le lieu où les salariés peuvent se défendre et faire respecter leurs droits.

Le rendez-vous du 3 décembre est un enjeu important pour tous les travailleurs du Pays Basque.

L’énergie et la disponibilité de tous ceux et celles qui se reconnaissent dans le projet du syndicat LAB sera indispensable pour avancer.

2008ko URRIA 19

Labeuskara

Urrats berria sindikatuaren baitan, euskararen normalizazioan DONOSTIA. Jagoba Zulueta

2000. urtean ekin zion LABek EUSLAB plangintzari. Euskararen normalizaziorako lanabes izateko sortu genuen eta izaten ari da, zalantzarik gabe. Aurten, datozen lau urteetarako egitasmo estrategikoa diseinatu, adostu eta erabaki behar dugu, aurretik egindako lanaren jarraipena izango dena.

2004tik 2008ra garatu dugun II. Egitasmo Estrategikoan EUSLABeko sistematizazioa sindikatuaren planifikazio eta prozesuetan integratzea genuen helburu. Urratsak egin dira bide horretan eta euskararen normalizazioaren helburuak eta plangintzak dimentsioa hartu dute sindikatuaren baitan. Hala ere, integratze lana erabat burutu gabe dago oraino, izan ere, EUSLABeko sistematizazioa ez dugu sindikatuaren egitura eta jarduera guztietara hedatu, ez eta lurralde guztietara ere modu homogeneoan.

Egin balantzeak garbi marraztu digu erronka berrietako bat integratze fasean sakontzea eta orokortzea dela. Sakontze lana egin beharrekoa da euskararen normalizazioak behar duen praktika berria ez baitago erabat arautua eta finkatua LABeko egituretan. Aurrerapen ikusgarriak egin diren arren, irabazitakoa gal ez dezagun baliatu beharreko sistema ez dago guztiz txertatua. Halaber, euskararen normalkuntzaren egitasmo honek ez duenez eragin eta aplikazio zabala izan sindikatuan, argi dago lana orokortu behar dela. Egitura eta funtzionamendu aldetik, estrategikoak diren egiturei begira lan egin da, baina kanpoan gelditu dira beste asko. Bereziki azpimarragarria da euskararen garapena lurraldeei

dagokionean ez dela sindikatuaren hedapenaren parekoa izan eta jarduera aldetik sektore publikoari begira garatzen dugun ekintza sindikala egitasmo honetatik kanpo gelditu dela.

Jauzi berriak Urratsez urrats egin behar dugu bidea. Egoerak eskatzen dituen jauzi berriak eman behar dira. Sindikatuaren barne euskalduntzean (SINEUS), azken 8 urteetan eraikitako oinarriaren eta ikasitakoaren gainean ekintza eraginkorragoak gauzatu behar dira. Bereziki lan mundua euskalduntzeko ardatzean (LANEUS) egin behar dugu aurrera. Helburu zehatz eta lorgarriak erabaki eta planifikatu behar dira eskualde guztietan, bakoitzean nagusi den egoeraren arabera, baina denetan aurrera eginez.

Euskararen normalizazioak ekintza sindikalaren ardatz izan behar du sektore pribatuan zein publikoan. Sektore publikoan LABen lanak garrantzia berezia hartuko du, izan ere, orain arte ez diogu EUSLAB egitasmotik eginkizun honi behar bezala eutsi eta, garbi dago, azken hamarkadetan administrazio ezberdinek indarrean izan dituzten plangintzek porrot egin dutela bata bestearen atzetik. Testuinguru honetan, LABeko kideen lan eta borroka euskaltzaleak garrantzi handia izango du euskararentzako aukera berriak sortuko baditugu.

Martxan da III. Egitasmo Estrategikoa. Badakigu, hala ere, egitasmoa tresna hutsa dela, LABeko emakume eta gizonek sindikatuan zein lan munduan euskararen normalizazioa bultzatzeko baliatuko dugun tresna.

Vers la normalisation de l’euskara Dans les prochains mois, le syndicat LAB approuvera le IIIième Plan Stratégique pour la normalisation de l’euskara (EUSLAB). Après les deux plans antérieurs que nous avons développés depuis l’an 2000 jusqu’à aujourd’hui, nous pouvons dire que le bilan est positif.

Le bilan réalisé permet aussi de marquer de nouveaux objectifs. Nous devons intégrer le plan EUSLAB dans toutes les structures et toutes les activités du syndicat. Nous devons aussi multiplier nos actions en faveur de l’euskara par le biais de l’action syndicale.

Hacia la normalización del euskara En los próximos meses LAB va a aprobar el III. Plan Estratégico para la normalización del euskara (EUSLAB). Tras los dos planes anteriores que hemos desarrollado desde el año 2000 hasta la fecha, hay razones para hacer un balance positivo. Es mucho lo conseguido tanto en la euskaldunización del sindicato como a la hora de fijar la posición de LAB de cara a la normalización del euskara en las empresas o en la administración.

Además, el balance realizado también ha servido para ir marcando los siguientes retos: para empezar, debemos integrar la sistematización del plan EUSLAB en todas las estructuras y actividades del sindicato, extendiéndolas por toda Euskal Herria. Al mismo tiempo, hemos de multiplicar nuestra actividad en favor de la normalización del euskara, por medio de la acción sindical tanto en el sector privado como en el público.

20

2008ko URRIA

Labharremanak

Cuatro claves en el ámbito internacional

Ekialdeko Europako sindikatuekin lankidetza sakontzen

BILBO. Igor Urrutikoetxea(*)

Frente a la globalización las relaciones intersindicales recobran importancia.

BILBO. Igor Urrutikoetxea

Tras la celebración del VII. Congreso se abre un periodo en el que LAB debe ir implementando las decisiones adoptadas en todos los ámbitos de actuación del sindicato. En lo que concierne a nuestra intervención a nivel internacional, los próximos tiempos serán cruciales para consolidar y profundizar el trabajo realizado y abrir nuevas líneas de actuación.

Así, el objetivo es convertir la intervención internacional en algo transversal, que llegue a todas las estructuras de LAB. Las líneas de actuación en este ámbito son muchas y variadas, pero se pueden resumir en cuatro grandes campos: En primer lugar, LAB seguirá denunciando firmemente el modelo de construcción europea que pretenden imponer, y presentará sus propias alternativas. Frente a la Europa del capital y de los Estados, LAB ha señalado reiteradamente que es necesario luchar por una Europa social y de los pueblos.

El sindicalismo de clase debe hacer frente, entre otros, a la llamada “directiva de retorno”, que permitirá conculcar derechos y libertades de las personas inmigrantes en los países de la UE, y la directiva que permitirá ampliar la jornada laboral semanal hasta las 65 horas.

El segundo de los campos abordados por LAB se

situará en el trabajo por implementar un sindicalismo de clase a nivel internacional. LAB debe trabajar codo con codo con otras organizaciones sindicales que compartan los mismos objetivos de cara a lograr una mayor eficacia. Por eso, es necesario potenciar el papel que deben jugar la Federación Sindical Mundial y su Oficina Europea, como alternativa al pactismo que propugna la Confederación Europea de Sindicatos.

En tercer lugar, LAB tendrá como objetivo dar a conocer la realidad de Euskal Herria fuera de nuestras fronteras. Es fundamental explicar la realidad política, social, económica y sindical de Euskal Herria, y superar el muro de desinformación que existe acerca de este pueblo.

Para terminar, el sindicato quiere introducir paulatinamente el internacionalismo en los centros de trabajo. Un pueblo como éste, que requiere la solidaridad internacional, también debe ofrecérsela a otros pueblos en lucha. Por ello, la perspectiva internacionalista de LAB deberá tener su propio hueco en los quehaceres de todos los días.

Estas líneas de actuación pueden parecer ambiciosas, pero son perfectamente realizables con la participación de todos y de todas. Y es que, en este mundo globalizado, el proyecto sociopolítico y sindical de LAB también se la juega, en el ámbito internacional.

Bielorrusiak 11 milioi biztanle ditu eta ekonomiaren %80 Estatuaren esku dago.

Han izan zen LAB irailean, Munduko Federazio Sindikalaren Europako Bulegoko kide bezala, Txipreko, Kanariar Irletako eta Austriako kideek osatutako delegazio batekin.

Hainbat bilera izan ziren Bielorrusiako Sindikatuen Federakuntzako (BSF) lehendakari den Leonid Kozikekin eta lehendakariordearekin, eta baita arlo ezberdinetako sindikatuetako buruekin. Aipatu beharra dago BSFk ia lau milioi afiliatu dituela, eta 28 arlotako sindikatuak hartzen dituela bere barne.

LABentzat bidaia honek helburu bikoitza izan du: alde batetik, FSMko bulego bat Bielorrusian ireki dadin lortzea, izan ere, FSMren zabalpen prozesuaren barruan Sobietar Batasun ohian eta, oro har Ekialdeko Europan, sasoi batean izandako eragina berreskuratzea helburu estrategikoa da. Horretarako BSFk paper garrantzitsua joka dezake, sindikatu honek eragin nabarmena baitu Europako lurralde horietan. Zentzu honetan, era oso baikorrean baloratu beharra dago Bielorrusiako kideek baietza eman izana euren herrian FSMaren bulegoa zabaltzeari.

Bestalde, hango metaleko sindikatuak (BTUWI) VII. Kongresuan egon zenean LABi egin gonbidapenari erantzuteko baliatu zuen bisita sindikatuak. 189.000 afiliatu dituen eta BSFren partaide den sindikatu honekin harremanak estutzeko aukera izan zen. Aurrerantzean elkarlanean aritzeko proposamena ere luzatu zion LABi, eta nahiz eta aurrera begira gauzak findu beharko diren, urrats berri hau biziki interesgarria suertatu da.

Honetaz gain, azpimarratu beharra dago bisitak bertako komunikabideetan izandako oihartzun zabala. Euskal Herriaren inguruko jakingura suma zitekeen.

Bielorrusiako zein Europa Ekialdeko sindikatuekin batera jorratzen hasi bide honetan pauso bat besterik ez da, baina LABen ezagupena eta jarduera nazioartean garatzeko garrantzitsua izango dena. (*)Nazioarteko Harremanetarako Idazkaria

2008ko URRIA 21

Labetik

Puntu eta jarrai

DONOSTIA. Iraultzen

Esku artean duzun Iraultzen hau aurtengo azkena da. Puntu eta aparte egiteko unea iritsi da. Aurreikusita zegoen bezala, aldizkariarentzat etapa bat bukatu eta beste bat hasteko momentua da honakoa. Egungo gizartean arlo gehienak, eta zer esanik ez kazetaritza, erabateko berrikuntza prozesuan murgilduta daude. Eta sindikatuak bere-berea duen argitalpen honek ere behar horiei erantzun nahi die.

Sindikatuak bere historian zehar egin duen ibil-

bidean lagun izan du beti Iraultzen. LABen bozgorailu, harremanetarako tresna... da aldizkaria. Izena eta izana beti mantendu arren, aldizkariaren itxura ederki aldatu da 30 urteotan. Orrialde gutxi batzuk izatetik aldizkari oso bat izatera pasatu da, eta orain hauspo berria emateko garaia da.

Esan beharrik ez da, izaera eutsiko dio Iraultzenak, baina itxura berrituta etorriko da 2009arekin batera. Edukiak aldatuko dira, formatoa, diseinua... Baina ez dezagun gehiago aurreratu.

150. alea jasotzean ikusiko dituzue gainerakoak.

Ipar-Hegoa fundazioak, EHU-UPVko Lan Harremanen Unibertsitate Eskolako irakasle talde batekin batera, gizarte arloko jurisdikzioan gehien erabiltzen diren hainbat ereduren euskarazko bilduma argitaratu du (demandak, errekurtsoak, salaketak…)

LAB sindikatuaren abokatuei auzitegietan euskaraz burutzen duten lana errazteko, aipatu irakasleek emandako ikastaroan oinarritzen da argitalpen hau.

Argitalpenaren helburua, gizarte arloko epaitegietan euskaraz lan egiten duen pertsona orori laguntzea denez, argitalpena sindikatuko web orrian dago eskuragarri.

22

2008ko URRIA

Corrupción en Navarra

IRUÑEA. Iraultzen

Es poco, por no decir nada, lo que se ha avanzado en la Administración Foral de Navarra en los últimos treinta años. Hace algunos años, cada diputado tenía el “derecho” de nombrar a dedo en la Diputación a un grupo de personas de su entorno para cubrir la vacantes existentes.

Hoy en día, en el siglo XXI, siguen ocurriendo en la Administración cosas muy similares: nombramientos de cientos de jefaturas a dedo, comisiones a servicios fraudulentas, colocación de otros cientos de amigos…Conclusión, la democracia todavía no ha llegado a la Administración Foral.

Este libro no pretende abordar todas las irregularidades y corruptelas que, por desgracia, abundan tanto en la Administración del Gobierno de Navarra. LAB ha optado por estudiar la realidad más cercana a la práctica sindical diaria que realizamos. En este libro se analizan principalmente tres temas: En primer lugar, la estructura jerárquico-burocrática de la Administración del Gobierno de Navarra. El segundo, la disolución de la Función Pública a través de cada vez mayor privatización de los servicios públicos y el papel que juega en todo esto la intrincada y opaca red de empresas públicas. Y para acabar, se estudiará la relación entre estos dos fenómenos.

El trabajo de LAB no consiste solamente en denunciar todo esto; el sindicato adquiere el compromiso de editar en un futuro próximo un “libro rojo” en el que se plantearan propuestas para construir una Administración plenamente democrática a servicio de la ciudadanía.

euskalherria Nazio eraikuntzan, indarrak batuta Nazio Eztabaida Gunea eh´08 Eztabaida prestatzen ari da DONOSTIA. Iraultzen

2003an, Nazio Eztabaida Gunea sortu zenean, gaurkoen modura une zail eta garrantzitsuak bizi zituen Euskal Herriak. Indar guztiak bildu eta nazio modura pentsatu eta aritzeko premiaz jabetuta, bide horri heldu zion Nazio Eztabaida Guneak orduan.

Gaur, bost urte beranduago, ate joka da eh´08 Nazio Eztabaida: azaroaren 6an izango da, Iruñean, eta atariko gisa, abiapuntua jarri zuten irailaren 25ean Andoaingo Martin Ugalde kultur parkean egindako aurkezpenean. Euskal Herriko egoeraren gakoak aztergai izan zituzten bertan, eta, besteak beste, aurtengo eztabaidaren helburuak finkatu zituzten.

Nazio aitortza ezak Euskal Herriaren egiturazko egoeraren gako nagusi izaten jarraitzen du, eta subjektu politiko gisa ez onartzeak dakartzan ondorioak agerikoak dira: eskubide kolektibo eta indibidualen urraketa sistematikoa, lurralde zatiketa eta euskal herritarrok gure etorkizuna libre eta demokratikoki erabakitzeko eskubidea gauzatzeko ahalmenik ez izatea, besteak beste.

Urtebete honetan ere, etengabekoak izan dira Euskal Herria nazio egiten duten zutoinak indargabetzeko asmoz Espainiar eta frantziar Estatuen aldetik emandako erasoak; estrategia horren sakontasunaz jabetzea garrantzitsua dela gogorarazi zuten bilkuran.

Aurrera bidean Zailtasunak zailtasun, azken urteotan Euskal Herrian, Nazio aitortzan, autodeterminazioan eta lurraldetasunean oinarritzen den aldaketaren aldekotasuna gorpuzten joan da. Nazio eraikuntzan egindako ahaleginen artean daude, esaterako, ikurrinaren aldeko ekimenak, euskal unibertsitatea sortzeko egindako aurrerapauso garrantzitsuak, Euskal Curriculumaren definizioan aurreraturikoa, Nazio auzolan praktika berrien garapena, ezartzen ari diren eredu sozial eta proiektuen (errausgailuak, AHT...) aurreko ekimen soziala... Andoainen bildutakoak bat etorri ziren baieztatzerakoan emandako urrats horiek guztiek erakusten dutela hartutakoa bidearen eraginkortasuna; norabide horretan sakontzearen beharra azpimarratzen du Nazio Eztabaida Guneak.

Eh´07 Nazio Eztabaidan Euskal Herriaren burujabetzaren bidean beharrezkoa den aldaketa politikoaren oinarri nagusiak finkatu ziren: Euskal Herriaren Nazio aitortza, eskubide kolektibo eta indibidualak bermatzea, lurraldetasuna eta autodeterminazio eskubidea. Eta orain, Euskal Herria ataka garrantzitsuan izanik, beharrezkoa da Euskal Herriak nazio gisa bizi duen zapalkuntza egoera gainditu eta aipatu oinarriak bilduko dituen marko juridiko-politiko berriaren premiari erantzutea.

Euskal Herriaren aldeko lanean dabiltzan eragile, herri sektore eta herritarrei deia egiten die Nazio

Irailaren 25ean Andoaingo Martin Ugalde Kultur parkean aurkeztu zen 2008ko Nazio Eztabaida.

Eztabaida Guneak, Nazioak bizi duen egoera sakon hausnartu eta ezberdintasunen gainetik, indarrak metatzen joateko, Nazio Estrategia finkatze aldera.

Hori guztia landu eta eztabaidatzeko abagunea izango da, esan bezala, azaroaren 6an Iruñean, eh´Nazio Eztabaidaren baitan.

ARP

Nazio aitortza eza da egiturazko egoeraren gako nagusia

Llega el Debate Nacional Nazio Eztabaida Gunea arrancó en el año 2003 en un contexto en el que Euskal Herria vivía momentos tan difíciles como importantes. Hoy, cinco años después, se sigue trabajando para dar respuesta a la necesidad de este pueblo de pensar y actuar como una nación.

En noviembre se realizará el denominado eh´08 Nazio Eztabaida, lo que viene a ser el Debate Nacional de Nazio Eztabaida Gunea. Precisamente el pasado 25 de septiembre se llevó a cabo la presentación de las bases del debate y de la metodología a desarrollar.

En el intervalo de un año (desde que se celebrara el Debate Nacional de 2007) no han cesado los ataques de los Gobiernos francés y español encaminados a terminar con las bases que hacen de Euskal Herria una nación. Sin embargo, pese a las dificultades, también han sido muchos los pasos realizados en favor del reconocimiento de Euskal Herria como sujeto político.

Ahora llega el turno de analizar con profundidad la situación actual de Euskal Herria. Es el momento de acumular fuerzas en una única dirección y fijar la estrategia nacional. Para ello, Nazio Eztabaida Gunea llama a participar en el Debate Nacional que tendrá lugar el próximo 6 de noviembre en Iruñea.

23

2008ko URRIA

jo ta fuego Arropa zikina Nafarroako Gobernuan

Espe IRIARTE Sabino CUADRA

Tasio

24

2008ko URRIA

Nafarroako Gobernuko LAB sindikatuko lau delegatu Administrazioko leku ilunetan sartu gara eta trapu zikinak atera ditugu, ustelkeria zuria agerian utziz. Bertako txoko beltzetan genbiltzala, Gobernu honetako Administrazioan finkatzen eta sendotzean ari den ustelkeriarekin egin genuen topo, baita paraleloki eratzen ari den eta interes ekonomiko mamitsuak dituen funtzionarioen sarearekin ere.

Ustelkeria hitza entzuten dugunean, segituan jarduera ilegalak, eroskeriak, sobornoak, influentzia-trafikoak… datozkigu burura. Baina Nafarroako Gobernuko Administrazioan miatzen badugu, zerbait sakonago topatzen dugu, guztiz legala dena, sistema beran oinarritua dagoen ustelkeria zuria dei dezakeguna.

Ustelkeria hau bi zutabetan oinarritzen da. Lehendabizikoa Administrazioan bertan aurkitzen da eta harridurazko datu asko aurki ditzakegu. Foru Administrazioan, hainbat kasutan, lau langileko buru edo zuzendari bat dago, alegia kapitain bat eta hiru marinel. Beste modu batera esanda patroi asko peoi gutxirentzat. Badira ere departamentuak non buruen kopurua langileena baino handiagoa den. Oraindik ez bazara asaldatu, segi irakurtzen: Administrazioan badira 55 buru estruktura barik eta bere ardurapean langilerik ez dutenak. Baina, nola ez, lan hori oso ongi ordainduta dago. Zorioneko jabe horiek gehigarri ederrak jasotzen dituzte oso zaila den lan hori egin eta beren lana zuzendu eta koordinatzeagatik.

Bigarren zutabea Administraziotik at dago, baina ez oso urruti, enpresa publikoak dira. Hauek guztiak, nola ez, Nafarroako Gobernuko kapitalaz sostengaturik daude.

Gaur egun era honetako 32 elkarte daude, eta horietako baten bat, Sodena adibidez, beste 40 enpresatako partea da, akzio kopuru handiarekin. Ongi pentsatzen ari zaren bezala, enpresa hauek guztiek euren Administrazio-Kontseilua dute, baita “profesional trebez” osatutako euren zuzendaritza ere. Eta nola ez, guztiak Gobernuko alderditik hurbil.

Zure jakin mina pizteko datu batzuk emanen dizkizugu: J.J. Armendarizek, Industria Kontseilariak, eta bere eskuineko eskua den Enrique Diaz Zuzendari Orokorrak, urteko bilera bakar batera joateagatik 2.400 €tik 10.600 € bitarte kobratzen dute dieta bidez. Miguel Sanzen 2008ko soldata legala, dietak kontutan hartu gabe, 80.000 € izan bazen, bere zuzendarien bataz besteko soldata 100.000 € ingurukoa zen. Orokorrean, 2006an, harrapakin eder honetan parte hartu zuten: Nafarroako Gobernuko 11 Kontseilarietatik 8k, 10 Kabinete zuzendaritzatik 5ek, 33 Zuzendari Orokorretatik 23k eta 118 Zerbitzu Zuzendarietatik 44k.

Hau dena ikusita, ez da harritzekoa zerbitzu publikoen pribatizazioak sortzen duen interesa goi mailako funtzionarioen artean. Ahalik eta enpresa publiko gehiago, eta aukera gehiago pasteletik zatiren bat eskuratzeko. Instituzioengandik ere ez dugu honekin bukatzeko gogorik ikusten. Alderdi politikoek gero eta mendekotasun handiago dute parlamentarien soldatek direla eta, hauetatik 35 liberatuta daude 52.020 eurotako soldatekin. Eta horrez gain, alderdiek funtzionamendurako zero askoko diru kopuruak kobratzen dituzte.

Eta hau administrazioan topa dezakegunaren zati txiki bat baino ez da…