Papier Spreekt

63

papier spreekt

papierkunst

papiergespot

Coverbeeld Sarah Illenberger

Vri je v al

papier papier 63 63spreekt spreekt

Deze illustratie van Sarah Illenberger werd terecht geselecteerd voor Papercraft, een boek over papierkunst (Gestalten, 2009). Het zijn ingrediënten voor chili con carne, uitgewerkt in papier. Sarah werkt graag met papier vanwege de veelzijdigheid ervan. “Van papier kun je echt álles maken. Een object in papier staat vaak in een grappig contrast met het oorspronkelijke object.

Ook kun je met papier snel en nauwkeurig werken.

Kwestie van knippen en plakken en daar staat het, je eindproduct.” www.sarahillenberger.com

Inhoud p. 4

Papierbericht: kort nieuws

p. 6

Thema: papierveredeling

p. 10

In beeld: KuiperDonse

p. 12

Papiermonster: Arctic Volume

p. 14

Milieunieuws

p. 15

Papiervraag: AKZO Nobel

p. 16

Papierfeit: verantwoord kiezen

p. 18

Papierman: Fons van Broekhoven

Dit j aa Anou r was de b k Kr uitho oekenmu het oo ur va f een gsprin gende van de m n Holla k nd Pa pier B unstwerke eest in ruim v n op d iënna ier met le e er lang en opg , twee m . De muur, ebouwd e t e r hoog met on boeken gev , stond vrij in d eer 4000 onverwac hte momen e ruimte. Op ten klonk daverend een geluid. W ie achter d e muur keek, zag ee n video van ineenstorten boeken. An de ouk Kruithof : “Ik houd van de dynam iek veroorza verrassing akt door en verwarr ing. Hoew boekenmu el de ur aangen aam is om kijken, roept naar te de installatie tegelijkertijd de veront rustende vraa g op stabiel deze ei genlijk is. Het hoe ge luid van het ineenstort confronteren en van de boeken werkt d. Sommige bezoekers lachen erom, anderen vrag en zich af wat dit nu weer is. De meeste boeken van de muur komen uit de voormalige DDR. Het was daar gebruikelijk om de bladzijden van boeken aan de bovenkant te verven. Oorspronkelijk om het stof tegen te houden, later is het ook een trend onder uitgeverijen geweest om de randen van het papier te kleuren. In een jaar tijd heb ik ze gevonden op rommelmarkten en in tweedehandsboekwinkels.”

De installatie van Anouk Kruithof, getiteld ‘Enclosed content chatting away in the colour invisibility’, was van juni tot september te zien op de Holland Papier Biënnale in CODA Apeldoorn. De bijbehorende video-loop is te bekijken en te beluisteren op YouTube of via www.anoukkruithof.nl

‒3‒

papierbericht

papierspreekt

Goed verpakt

Antalis heeft het assortiment uitgebreid met verpakkingsproducten. Het assortiment loopt van standaard verpakkingspapieren, dozen, noppenfolie, tape, rek- en krimpfolie tot aan poets- en hygiëneproducten. Alle verpakkingsartikelen staan overzichtelijk bij elkaar in een nieuwe catalogus die wij u graag toezenden. Aanvragen kan via info@antalis.nl of 036 5394 444.

Antalis verkoopt niet alleen verpakkingsproducten van bekende leveranciers, maar heeft ook een eigen huismerk verpakkingsmaterialen: Masterline. Dit merk biedt een goede kwaliteit voor professioneel gebruik tegen een scherpe prijs.

Een groot pluspunt van deze lijn verpakkingsproducten is – naast het brede assortiment – het bestelgemak. U bestelt de verpakkingsmaterialen tegelijk met uw papier en heeft allebei de volgende dag in huis.

Intuïtief webshoppen

Papierwinkel

Aan de Wielakkerstaat in Arnhem opende half september BL-ij haar deuren. In de winkel worden alleen (cadeau)artikelenvanpapierverkocht, uit binnen- en vooral buitenlandse collecties. Een paradijs voor de papierliefhebber! www.bl-ij.nl

gevoelskwestie

Stephan Achterberg, grafisch ontwerper bij Van Lennep: “Artis is niet alleen een dierentuin, maar ook een plek waar kennis wordt gebundeld. Wetenschappers verbonden aan Artis denken actief mee over internationale fokprogramma’s om bedreigde diersoorten in stand te houden. In het nieuwe ontwerp van hun blad hebben we hierop ingespeeld door in formaat terug te gaan naar de grootte van National Geographic. Het magazine van Artis heeft nu meer pagina’s en fotografie. De bedoeling is dat lezers als het ware kunnen verdwalen in het plaatje. De papierkeuze was echt een gevoelskwestie en had vooral te maken met wat we vonden passen bij het ‘heritage-gevoel’ dat we zochten voor de nieuwe huisstijl van Artis. Munken Polar White past hierbij qua kleur en hoe het aanvoelt.

En omdat Artis veel waarde hecht aan verantwoord ondernemen, was het belangrijk dat het tijdschrift wordt gedrukt op offset met FSC-keurmerk.”

De webshop van Antalis is geheel vernieuwd en biedt nu het hele magazijnassortiment online. Ook is het mogelijk om monsters aan te vragen. Klanten met eigen, klantgebonden artikelen vinden deze eveneens in de webshop terug. “Een groot voordeel van onze vernieuwde webwinkel is dat er meer zoekmogelijkheden zijn”, zegt Thérèse Smeets van Antalis. “Voorheen was het nodig om specifieke zoekcriteria in te geven. Nu kunnen klanten intuïtiever zoeken, bijvoorbeeld op ruw of glad papier. Daarbij geven we veel meer achtergrondinformatie over onze producten. Klanten die nog geen account hebben, kunnen dit eenvoudig aanmaken op www.antalis.nl, waar ook de webshop te vinden is.”

Maar Image is ook een compleet nieuw assortiment kwaliteitspapier voor alle kantoortoepassingen. Het aanbod omvat drie kwaliteiten. Image Volume is bij uitstek geschikt voor het kopiëren in zwart-wit en het afdrukken in grote oplage. Voor de dagelijkse kopieën en afdrukken op kantoor kunt u goed uit de voeten met Image Business. Dit papier is te gebruiken voor diverse typen printers – laser of inktjet – en kopieermachines. Een maximale kwaliteit van afdrukken en kopieën, vooral in kleur, behaalt u met Image Impact.

Ook voor uw zakelijke correspondentie is dit hagelwitte papier van hoge kwaliteit de aangewezen oplossing.

Omdat Antalis belang hecht aan verantwoord ondernemen, biedt Image uiteraard ook milieuvoordelen. Zo zitten zowel het FSC- als PEFCkeurmerk in het aanbod en zijn de meeste referentiesvoorzienvanhetEuropeesEcolabel.

Bovendien geeft het ISO 14001 label aan dat Kunnen er geen drankpakjes komen zonder plastic? Wanneer is de er continu inspanningen worden geleverd om benzine op? Over hoeveel jaar smelt de Noordpool? In het boekje de productie nog minder milieubelastend te maken.

‘Hoeveel papier gaat er in een boom?’ beantwoordt Bas van Lier vijftig vragen van kinderen over duurzaamheid. Van Lier bespreekt de vragen in maximaal twee pagina’s en geeft daarbij inzicht in de hedendaagse milieuproblematiek. Altijd met de positieve inslag dat alles niet zal leiden tot rampspoed, maar juist tot het vinden van oplossingen.

50 vragen over duurzaamheid

Het magazine van Artis

‒4‒

Image is everything

‒5‒

papierveredeling

papierspreekt

Nieuwe ontwikkelingen Een redelijk nieuwe papierveredelings-

methode is de digitale uv-spotlak. Het spotlakken, waarbij delen van een afbeelding glanzend kunnen worden gemaakt, is relatief duur. En er zijn in Nederland slechts enkele bedrijven die deze bijzondere techniek in huis hebben. De digitale methode heeft als voordeel dat er in kleine oplages kan worden

gewerkt én met variabele data. Een andere noviteit is een kunststofpasta van HGCT. Een naar eigen zeggen revolutionair middel voor drukkers die zelf contra’s willen maken. De Contrapreegpasta neemt elke vorm aan en wordt uitgehard met behulp van uv-licht. Drukkers kunnen zo in eigen huis in korte tijd een contra maken voor hun preeg- of foliedruk.

Papier met iets extra’s

Opvallend, catchyenattra ctief Papier Plus is het thema van alweer de veertiende editie van het evenement GrafischPapierHier op 20 november.

Want met drukbewerkingen kan papier net dat beetje extra krijgen.

‒6‒

Met het gebruik van papierveredeling in zijn huisstijl kan een bedrijf zich onderscheiden van concurrenten.

En een kunstboek krijgt een meer luxe uitstraling met een glimmende gouden folie en een reliëf op de cover. Maar het begrip omvat meer. Paul van Oosten, inkoper grafimedia bij Kobalt: “We hebben veel te maken met papierveredeling. Soms om praktische redenen, zoals bij beveiligd drukwerk of kraskaarten. Maar leuker wordt het als het gaat om verfraaiing. Dit maakt niet alleen het drukwerk mooier en extra bijzonder, maar biedt ons ook de mogelijkheid onze vakkennis en passie voor drukwerk te laten zien. Hiervoor zijn oneindig veel mogelijkheden.” Hoewel veel ambachten de afgelopen jaren het loodje legden, is het veredelen van papier nog springlevend. Pregen, foliedrukken, stansen en zeefdrukken zijn eeuwenoude drukbewerkingen die papier extra cachet kunnen geven. Papier Spreekt zet de verschillende methoden op een rij.

Glitter & glamour

Foliedrukken is de opvolger van persvergulden, iets dat de monniken in de middeleeuwen al deden om hun bijbel er mooier uit te laten zien. Het hologram op ons papiergeld is een voorbeeld van een foliedruk, maar de techniek wordt voornamelijk toegepast bij bijzondere kunstboeken of op de verpakking van luxe producten zoals champagne, cognac en parfum. Glimmende producten trekken evenals bij eksters ook bij mensen de aandacht. Een foliedruk valt in de winkel simpelweg meer op. Met behulp van een verwarmde stempel kan een folie in alle gewenste kleuren en vormen worden aangebracht op papier of karton. Waar ‒7‒

papierveredeling

papierspreekt

– Met papierveredeling kunnen we onze vakkennis en passie voor drukwerk laten zien – Paul van Oosten, inkoper grafimedia bij Kobalt

een paar jaar geleden veel holografische folies werden gebruikt en folies met een patroon, zijn nu gouden en zilveren folies populair. Ook in het tijdschriftenschap is dat goed te zien, vooral in december en bij jubileumedities.

(Hoogte)verschil moet er zijn

De machines waarmee een foliedruk wordt aangebracht, kunnen ook pregen. Bedrijven met een meer chique uitstraling zoals notariskantoren en financiële instellingen maken in hun huisstijl relatief vaak gebruik van een preeg of reliëf. Het aanbrengen van een positief of negatief reliëf in het papier wordt gedaan met een speciaal vervaardigde metalen patrijs en matrijs. Die stempel wordt in het papier gedrukt waardoor er een verhoging of verdieping ontstaat.

Stevig papier met een lange vezel is het meest geschikt voor een preegdruk. Een foliepreegdruk is ook mogelijk, maar is relatief kwetsbaar. Door het hoogteverschil kunnen er bij veelvuldig gebruik van het papier makkelijker scheurtjes in de folie ontstaan.

Inkt met karakter

Ook de zeefdruk is een eeuwenoude drukbewerking.

Het grote voordeel ervan is dat er doorgaans met opake inkt gewerkt wordt. Daardoor is het mogelijk om op een donkere achtergrond heel krachtige kleuren neer te zetten. De inkt wordt aangebracht met behulp van een sjabloon. Deze techniek is extra speciaal doordat er met zo veel verschillende soorten inkt gewerkt kan worden. ‒8‒

Paul van Oosten: “Zo bestaat er bijvoorbeeld inkt die van kleur verandert of transparant wordt bij een bepaalde temperatuur. Een kaart met dit soort inkt kan dienen als controlemiddel om de minimale temperatuur van water te meten. Bijvoorbeeld voor installateurs van cv-installaties. Of je kunt het gebruiken om een actiecode pas zichtbaar te laten worden bij koelkasttemperatuur.” Met geurinkt, uv-inkt en gravelinkt – die dikker wordt na het aanbrengen – kun je bijzondere effecten creëren. Zo viel de vorige uitgave van Papier Spreekt bij de jury van de Grand Prix Bedrijfsbladen extra op door het bijzondere contrast tussen het fluweelzachte papier en de opdruk met ruwe gravelinkt.

Drukken zonder inkt

Het stansen is vooral een erg praktische techniek. Het wordt gebruikt voor papier dat een speciale vorm of uitsnede moet krijgen. Het bekendste voorbeeld zijn de tabbladen. De opvolger van het ouderwetse stansen met mesjes, waarmee alleen grove vormen uitgesneden

kunnen worden, is het laserstansen. Daarmee kunnen heel gedetailleerde figuren uit papier gesneden worden.

De fijne en precieze laserstanstechniek maakt in feite het onmogelijke mogelijk: ‘drukken’ zonder inkt.

Geheimschrift

Papiergroothandel Antalis heeft zelf ook een bijzondere papierveredelingsmethode ontwikkeld: de PaperMark.

“Dat is eigenlijk een imitatiewatermerk, wat als groot voordeel boven het echte watermerk heeft dat je het in vrij kleine oplages kunt maken”, aldus Linda van Elk, Marketing Support, Antalis. “We hebben een methode ontwikkeld om de opaciteit van het papier te veranderen. Hoe we dat precies doen, blijft ons geheim.” Hoewel de digitalisering van de afgelopen jaren ook in de grafische industrie een enorme vlucht heeft genomen, wordt er nog volop papier veredeld. Alleen de oplages zijn wat afgenomen. Van Elk: “Maar die ambachtelijke methodes blijven natuurlijk een charmante manier om papier mooier te maken.”

Papierfeest In Pakhuis de Zwijger in Amsterdam organiseert Antalis op zaterdag

20 november het jaarlijkse feest voor papierliefhebbers. Het evenement GrafischPapierHier heeft een zeer gevarieerd programma en een aantal gastsprekers waaronder grafisch en audiovisueel

ontwerper Rogier Wieland. Hij maakte onder meer een videoclip voor de band Trenchcoat, waarvoor hij meer dan tienduizend papieren figuren op karton plakte. Ook in andere animaties werkt Wieland het liefst met papier en karton. Zo zei hij eens in een interview: “Het heeft iets magisch: animaties van dit materiaal die bewegen en van vorm veranderen.”

Daarnaast zal het befaamde Franse ontwerpersduo Antoine+Manuel een presentatie geven. Hun

grafische ontwerpen worden niet alleen op papier gedrukt, maar ook op mokken of T-shirts. Het tweetal ontwierp onder meer de bekende poster met de plattegrond van de Parijse metro.

Gedurende de dag kunnen vormgevers, drukkers, uitgeverijen, binderijen, fotografen en illustratoren er

prachtige drukvoorbeelden en inspirerende papiersoorten bewonderen. Tevens bestaat het programma

uit de bekendmaking van De Bestverzorgde Jaarverslagen, de expositie van Best Verzorgde Boeken 2009 en de uitreiking van de Studentenprijs 2010. www.grafischpapierhier.nl

‒9‒

inbeeld

papierspreekt

GOUDFOLIE Het bladgoud handmatig en met hete stempels opbrengen, hoeft niet meer.

Maar op de moderne machines van KuiperDonse in Utrecht gaat het er nog heel ambachtelijk aan toe. Eigenlijk

wordthetgoudfolieopdezelfdemanieraangebrachtalsboekbindersdatvroegerdeden.Maardanmetbehulpvanmoderne hoogdrukpersenmetfoliestempels.Enwashetvroegeralleen

goud wat er blonk, tegenwoordig kun je kiezen uit een groot aantalmetallickleuren.Bovendienisermeermogelijk.Joepde BoervanKuiperDonse(linksopdefoto):“Oponzefoliepersen kunnen we ook pregen met warmte; dit is in feite hetzelfde als foliedrukken zónder folie, het beeld wordt omhoog gedrukt.

Door de warmte vormt de preeg zich bijzonder fraai.”

‒ 10 ‒

Op deze foliepers is het messing foliestempel met

stelschroeven aan de warmteplaat (de honingraat) bevestigd. Dit stempel wordt verhit naar zo’n 120 graden Celsius. Vervolgens loopt de foliebaan tussen het stempel en het vlak met het te bedrukken papier (de degel).

De degel gaat naar voren en drukt het papier tegen de verwarmde stempel

met de goudfolie. Waar de folie het verhoogde beeld van het stempel raakt, laat het los en hecht zich aan het papier of karton.

‒ 11 ‒

papiermonster

papierspreekt

– De structuur maakt het papier levendig _ Trudy Dorrepaal van drukkerij Lecturis

Arctic Volume

Kijk voor meer informatie over Arctic Volume op www.antalis.nl of vraag de monstermap aan: 036 5397 640.

Arctic Volume is grof van structuur en scherp op de punt; twee kwaliteiten die elkaar vaak uitsluiten. In dit dubbelgestreken papier gaan ze perfect samen. Een grafisch ontwerper en een adviseur van drukkerij Lecturis over deze bijzondere combinatie.

‘De opdikking geeft het idee van een hoger gramgewicht’ “In het boek Dutch Type van Jan Middendorp maakte ik voor het eerst kennis met Arctic Volume. Het viel me op dat de foto’s heel mooi uit kwamen.

Op papier dat toch ruw was en een prettige stugheid bezat.” Grafisch ontwerper Sam Gobin was onder de indruk. Een gestreken papiersoort dat eruitzag als een ongestreken soort. Met opdikking.

Hij had het nog niet vaak gezien. Nu wordt het door Gobin ontworpen drukwerk voor Natuurmomentenstandaard uitgevoerd opArctic Volume. “Een bewuste huisstijlkeuze”, vertelt Gobin. Niet alleen vanwege de natuurlijke uitstraling van het papier en de scherpe foto’s, maar ook vanwege het FSC-keurmerk. Een vanzelfsprekende eis van Natuurmomenten. “En van meer van mijn klanten.” Gobin werkt vooral voor goededoelenorganisaties en wetenschappelijkeinstellingen.

Arctic Volume geeft de Meegehecht papiermonster: boeken en andere uitgaArctic Volume Highwhite 200 g/m2 ven die hij voor deze en

andere klanten vormgeeft, stevigheid en volume. “De opdikking geeft het idee dat een boek is gedrukt op papier van een hoger gramgewicht dan in werkelijkheid het geval is. Maar het blijft bescheiden, vind ik. Wat de kleuren betreft heb ik alleen de variant gebroken wit toegepast. De uitbreiding van Arctic Volume met twee nieuwe ‘witten’, Highwhite en Ivory, is een goede aanvulling.”

‘Goede drukresultaten op een papier met een matte uitstraling’ “De foto’s komen 100 procent goed uit op dit papier en toch heeft het papier de matte uitstraling van ongestreken papier. Dat is fantastisch mooi”, vat Trudy Dorrepaal de kwaliteiten van Arctic Volume samen. Ze is adviseur grafische producties bij drukkerij Lecturis in Eindhoven. Het bedrijf heeft een grote klantenkring in de hoek van kunst en cultuur.

“Grafisch ontwerpers en kunstenaars”, legt Dorrepaal uit. “Die hebben een grote voorkeur voor ongestreken papier. Vanwege de natuurlijke uitstraling. Het mooie van Arctic Volume is dat het gestreken is en dus goede

‒ 12 ‒

drukresultaten geeft, maar toch een matte uitstraling heeft.

De structuur maakt het papier levendig.” Lecturis heeft recent een boek voor de Amstel Brouwerij geproduceerd.

Op Arctic Volume Highwhite. Op dit papier zijn 208 pagina’s gedrukt. Voor de overige veertig bladzijden van het boek is Munken Print White gebruikt. Beide papiersoorten combineren goed, ook al is het een heel grof papier naast een gestreken papier. “Dat geeft een zekere spanning.

In positieve zin. Het is niet saai, maar spannend. Het boek voor de Amstel Brouwerij is uitgevoerd in fullcolour, gecombineerd met PMS goud. Die combinatie op Arctic Volume is heel mooi.” Arctic Volume is een uitgesproken papiersoort. “Het moet echt bij een project passen”, vindt Dorrepaal. “Een mooi voorbeeld daarvan is het oeuvreboek van beeldhouwer Marcus Ravenswaaij. Zijn beelden komen geweldig goed tot hun recht op de pagina’s van het boek. Met dank aan het papier.”

Pluspunten Meer volume zonder extra gewicht. Lekker stevig in lage gramgewichten.

Gestreken, maar toch een matte en natuurlijke uitstraling. Drie pluspunten van Arctic Volume op een rij. “Het uiterlijk en het gevoel van dit papier doen anders vermoeden, maar het is een

gestreken papiersoort. Door de coating zuigt het papier minder inkt. Het beeld wordt scherper”, vertelt productmanager Sandra Roelofs van Antalis. “Ook grafisch ontwerpers die gestreken papier te kunstmatig, te glad vinden, zijn enthousiast. Het ruwe en robuuste geeft het juiste

papiergevoel. Arctic Volume is erg geschikt voor vierkleurendruk, zoals boeken, brochures en tijdschriften waarbij hoge eisen worden gesteld aan zowel drukkwaliteit als creativiteit. Het

papier is in drie tinten verkrijgbaar. Highwhite is het allerwitste opdikkend gestreken papier

op de markt (CIE 140). White (CIE 123) is levendig wit en Ivory (CIE 92) is een warmere tint.”

‒ 13 ‒

milieunieuws

papiervraag

Wat gebeurt er met jullie papierafval?

papier & milieu Duurzaam Drukwerk

Voor de tweede keer organiseert het vakbladGraficusdeDagvanDuurzaam Drukwerk. Dit jaar staan papier én milieu centraal op 16 november in De Fabrique in Utrecht. Antalis is sponsor en ook aanwezig op dit evenement.

De bijeenkomst is bedoeld voor iedereen die met papier werkt: ontwerpers, inkopers, verkopers en producenten.

Talrijke sprekers bieden inspiratie en praktischeinformatie.WillemLageweg, directeur van MVO Nederland, legt het belang van maatschappelijk verantwoordondernemenuit.De‘puurzaamheid’vanGulpenerBierbrouwerijwordt belicht. Meteorologe Helga van Leur spreekt over het weer en een duurzame toekomst.

Het volledige programma – en alle sprekers – zijn te vinden op de website www.graficus.nl. En natuurlijk op de Dag zelf: op 16 november in Utrecht.

Hergebruik groot succes

De inzameling en het hergebruik van verpakkingsafvallopenbovenverwachting goed. Dit geldt voor al het verpakkingsafval:glas,kunststof,metaal,hout én papier en karton.

Burgers en bedrijfsleven leveren een flinke bijdrage aan dit succes. Vorig jaarlaghethergebruikpercentagevoor papier en karton op 94 procent. Daarmee werden zowel de Nederlandse doelstelling van 75 procent als de Europese doelstelling van 60 procent ruimschoots overtroffen.

Nedvang is de organisatie die namens het verpakkende bedrijfsleven de inzameling en verwerking van verpakkingsafvalinNederlandorganiseert.De stichting ondersteunt gemeenten en bedrijven bij het proces van scheiding, inzameling, hergebruik, preventie en registratie.Zijschrijvenhetsuccesmede toe aan de inzet van het verpakkende bedrijfsleven. Ook aan Antalis dus!

Maatwerk

Geteld, voorgestapeld en persklaar.

Papier op maat dus.Antalis biedt deze service aan voor machinegestreken kwaliteiten, offset papier en karton; vanaf 100 kilogram met een bestelinterval van 50 vel.

De service bespaart u veel tijd in de voorbereiding. Uitriemen hoeft niet meer, voorstapelen wordt overbodig, de pallet wordt persklaar afgeleverd.

Bovendien blijft er minder verpakkingsmateriaal over om weg te gooien.

Ook winst dus voor het milieu.

Meer weten over Papier-Op-Maat?

Neem contact op met Ron Blesgraaf, 036 5394 444.

Henk Schrama, Manager Logistiek bij AKZO Nobel

“Bij AKZO Nobel staat het milieu hoog op de agenda. Wij maken onder meer watergedragen verf. Dat is al milieuvriendelijker, maar toch is er afval, namelijk water en glycolen. Voor dit afval hebben we een geweldige oplossing gevonden. We leveren het aan waterzuiveringsinstallaties.

Want glycolen zijn een prima voedingsbodem voor bacteriën die het water zuiveren. Ook een bedrijf als Antalis heeft afval. Veel papier, neem ik aan.

Mijn vraag aan jullie is: wat gebeurt er met dit afval?”

Antwoord door Gert Rieder, milieuconsultant bij Antalis: “We hebben inderdaad veel papierafval, maar ook ander afval als hout, batterijen, olie en chemisch afval. Alles wordt zo zorgvuldig mogelijk gescheiden. Wit papier gaat in de wit papier-container, gekleurd papier in de ‘bonte’. Recyclingbedrijven krijgen dan goed bruikbare grondstoffen. Wit en bont papier bij elkaar geeft grijs papier. Nu blijft wit mooi wit. Voor toners en cartridges hebben we een bijzondere bestemming: de StichtingAAP. Die draagt zorg voor een goede verwerking. Ze worden weer gevuld of – als ze niet meer bruikbaar zijn – gerecycled. De Stichting AAP ontvangt hiervoor een vergoeding die weer ten goede komt aan de apen die ze opvangen.”

Milieuvragen?

Neem contact op met Gert Rieder, milieuconsultant bij Antalis, 036 5397 610 of gert.rieder@antalis.nl

‒ 14 ‒

‒ 15 ‒

papierfeit

papierspreekt

verantwoord kiezen Milieucriteria voor papier

Bij het kiezen van papier spelen diverse factoren een rol. Duurzame bosbouw is belangrijk, maar er is meer. Hoe wordt het geproduceerd?

Is het transport energiezuinig? Wat gebeurt er met gebruikt papier?

Alle elementen voor een verantwoorde papierkeus op een rij.

Bosbouw

Papier wordt gemaakt van pulp en pulp is afkomstig van bomen. Jaarlijks wordt in Europatenminsteevenveelbosaangeplantalserwordtgekaptvoordeproductievan papier. Zo zorgt de bosbouwindustrie zelf voor evenwicht. De laatste 50 jaar is het bos in Europa zelfs met 30 procent toegenomen.

Controle op bosbeheer is noodzakelijk.

Een goede methode om te zorgen voor duurzaamennatuurvriendelijkbosbeheer is certificering. Meest bekend zijn het FSC-enPEFC-certificaat.Papiermetzo’n certificaat is gemaakt van hout dat deugt.

Transport

Vervoer speelt een grote rol in de hele papierketen. Hout moet naar de pulpfabriek, pulp naar de papierfabriek, papier naar de groothandel. En tenslotte naar de gebruiker. Elke afgelegde kilometer kost energie en veroorzaakt uitstoot. Elke twee pallets kosten circa acht kilogram CO2 per 100 kilometer.

Slim transport kan veel milieuwinst opleveren. Door het aantal kilometers te beperken. Door te kiezen voor minder milieubelastende,grootschaligevormenvantransport.Door vrachtwagens in te zetten met moderne dieselmotoren. Al die factoren wegen mee bij het maken van een milieubewuste papierkeus.

Milieureportage

In het Paper Profile staan de milieugegevens van de papiersoort vermeld.

Een systeem van milieurapportage in gestandaardiseerdevormmetalsresultaat: helderheid voor de papierkoper.

Pulpproductie

Van houtsnippers mooi wit papier maken, is een ingewikkeld proces.

Eerst worden de vezels gescheiden vandehoutstoffen.Vervolgensworden de bruine vezels gebleekt. Moderne fabrieken passen hiervoor duurzame methodestoe.Daardoorblijftdeuitstoot beperktenzijndegebruiktechemicaliën en bleekstoffen nauwelijks belastend voor het milieu. ‒ 16 ‒

Hoe groot is de uitstoot van afvalstoffen in water en lucht? Hoeveel brandstof is ingekocht om het papier te maken? Uit welke bossen komt het hout? Al die gegevens staan in het Paper Profile. Vaak is dat te vinden op de website van de producenten. Of anders bij hen op te vragen.

Energie

In alle schakels van de papierketen wordt energie gebruikt. Op al die plekken is het belangrijk daar zo zuinig mogelijk mee om te gaan. Omdat bij verbranding van fossiele brandstoffen veel CO2 (broeikasgas) vrijkomt. Maar ook omdat de ­voorraden beperkt zijn.

Recycling

De meeste mensen gaan ervanuit dat gerecycled papier per definitie milieuverantwoord is. Door afvalreductie en besparing op grondstoffen en energie. Maar zo simpel ligt het niet. Het gaat erom of de totale winst- en verliesrekening positief uitvalt voor het milieu.

Schors, hars en boomblaadjes zijn ongeschikt voor papierpulp. Dit restmateriaal wordtinmodernepulp-enpapierfabrieken gebruiktalsbrandstof.Hiermeekunnenze circa 80% van hun ­energiebehoefte dekken. Pulp- en papierproductie zijn tegenwoordig vaak in een fabriek geïntegreerd.

Daardoor is minder energie nodig voor transport van de pulp. ‒ 17 ‒

Papiervezels kunnen maximaal vier tot zeven keer hergebruikt worden.

En in een dunbevolkt gebied kost het erg veel energie (transport) om papier in te zamelen. Dat kan de milieuwinst vanhergebruiktenietdoen.Bovendien kan papier zo beïnkt of vervuild zijn, dathetteveelchemischebewerkingen kost om het weer wit te maken. Van dat papier kan beter grijs karton worden gemaakt.Datsoortafwegingenbepaalt of recycling verantwoord is of niet.

papierman

De enveloppen expert Fons van Broekhoven

Papier Spreekt - najaar 2010 - nr 63

Omslag: Rives Sensation Gloss Recycled Tactile extra wit 270 g/m2 Binnenwerk: Cocoon Offset 140 g/m2 Papiermonster: Arctic Volume highwhite 200 g/m2 Banderol: Data Copy 90 g/m2 Papier Spreekt is een uitgave van

Verkoopmanager enveloppen Fons van Broekhoven: “Als producent van meer dan 800 miljoen enveloppen per jaar houden we de lijnen kort.”

Antalis ook voor relaties met kleinere oplages de juiste partij. Vanaf een oplage van 5000 stuks zorgen we ervoor dat de klant krijgt wat hij of zij in gedachten heeft. Zo is het mogelijk om de positie of het formaat van het venster op de envelop aan te passen binnen een huisstijl. Een unieke binnendruk kan eveneens worden geregeld.”

“Dankzij de krachtenbundeling waaruit Antalis is ontstaan, kunnen we nu zelf onze enveloppen produceren. Voor de Nederlandse markt maken wij de meeste enveloppen in “Dagelijks geven mijn collega’s en ik klanten tips en Kobbegem, dichtbij Brussel. We merken dat relaties die advies over het gebruik van enveloppen. Door bijvoorbeeld grotere volumes afnemen, deze korte lijn en ons uitgebreide goed te kijken naar gewicht en formaat van enveloppen kan assortiment waarderen. Daarbij is Antalis een van de voorlo- vaak op portokosten worden bespaard. Bij enveloppen is de pers als het gaat om milieubeleid en maatschappelijk verant- prijs afhankelijk van verschillende factoren. Voor elke klant stellen wij daarom een persoonlijk advies op. Wanneer een woord ondernemen. Klanten vragen daar steeds vaker naar.” relatie niet alle enveloppen op kantoor kan bergen, is het “Omdat we nu meer machines en kennis in huis hebben mogelijk ze in ons nieuwe en moderne magazijn in Almere om aan ieders wensen tegemoet te kunnen komen, blijft op voorraad te houden.” ‒ 18 ‒

Antalis

Wittevrouwen 15

Koppelingsweg 10

1358 CD Almere

6673 DT Andelst

t 036 5394 444

t 0488 474747

papierspreekt@antalis.nl www.antalis.nl

Aan dit nummer werkten mee: Koosje de Beer, Martijn

van de Griendt, Jan van der Kooij, Majorie Kool, Anique Mangnus, Mieke Meesen, Dieuwertje van de Moosdijk, Mirrijne Pluim, Shootmedia, Mirjam Streefkerk, Dirk Wolf

Realisatie: Label, Arnhem Papier is recyclebaar, duurzaam en draagt bij aan de ontwikkeling van bossen. Papier is het meest krachtige communicatiemiddel.

Kijk op www.antalis.nl

_Van papier kun je echt _ รกlles maken Sarah Illenberger, pagina 2

antalis.nl