Mei 2013
Tania,
jagkayser(in) van Limpopo
bladsy 8
Foto: Johan Widd
• Ripping • Discing Tzaneen and Surrounding areas
• Bush clearing • Earthdam construction
Office 071 880 0069 • 071 880 0091
agri8465rsp130531dm
• Ploughing
2
Mei 2013
CRI Segment no.1 Mei 2013
TOLWE BOEREVERENIGING BIED AAN:
Hoogte
Onlangse publikas personeel:
CRI Segment no.1 Mei 2013
Populêre publika
is ’n publikasie van
Grout, T.G. 2012. naal, asook vakspesifieke Dit is met groot vreugde datInternational’s CRI 10 ye publikasies soos produksie history. dieriglyne, eersteverskeie uitgawe van die CRI Seg- Suid-Afrikaa handboeke naal. 11(2): 66-67. Onlangse publikasies van CRI en wetenskaplike publikasies ment bekendstel. Grout, T.G. 2012. personeel: sowel as die CRI Net wat 'n and incompatibility. Daar bestaan reeds verskeie komVrugte Joernaal. 11( elektroniese besprekingsPopulêre publikasies munikasie CRI T.G., Kirkm platvorm is. kanale waardeur Grout, 2012. Woolly w Daar wasT.G. egter totCitrus nou Research nielewer S.D. Grout, 2012. naal, asook vakspesifieke breedvoerig verslag oor us floccosus, on citr International’s 10 year celebration and ‘n CRI platvorm wat inforpublikasies soos produksie navorsingsresultate Suid-Afrikaanse Vru en tegniese ashistory. Suid-Afrikaanse Vrugte Joermele blootstelling aan CRI riglyne, verskeie handboeke 11(5): 77, 78, 81. naal. 11(2): 66-67. se personeel en hul aktiwien wetenskaplike publikasiespekte. Grout, T.G. 2012. Pesticide mixtures Grout, T. and le Ro teiteand gegee het nie. Suid-Afrikaanse Diesluit CRI in dieCRI Citrus research sowel as die CRI Net wat 'n Hierdie platvorms CRI incompatibility. Afrikaanse Vrugte J Segment se doel 11(3): is dus69. nie Vrugte Joernaal. elektroniese besprekings- groep se jaarlikse navorsingsverslag, 58-59. om tegniese inligting teW. ver platvorm is. Grout, T.G., Kirkman, and Moore, Joubert, J., Lee, A kwartaallikse vorderingsnie,2012. maar om informele S.D. Woolly whitefly, AleurothrixDaar was egter tot nou nie CRIskafse us floccosus, on sake citrus in South Africa. R. 2012. Performan blootstelling aan van ‘n CRI platvorm wat infor- verslag, die Snykant en die Suidgrapefruit on various Suid-Afrikaanse Joernaal. algemene belangVrugte te gee. mele blootstelling aan CRI Letaba Estates, Lets 11(5): 77,Vrugte 78, 81. Afrikaanse Joer Vaughan Hattingh is die hoof Die CRI Segment sal aan-naal, asook Suid-Afrikaanse Vru se personeel en hulvan aktiwi Grout, T. and le Roux, H. 2012. 7th uitvoerende beampte CRI. 11(1): 38-42. vakspesifi eke publikasies soos produksie riglyne, verskeie vanklik kwartaalliks verskyn. teite gegee het nie. Die CRI CRI Citrus research symposium. SuidNa 'n jaar sal belangstelling Afrikaanse Vrugte Joernaal. 11(6): Segment se doel is dus nie handboeke en wetenskaplike publikasies sowel as dieA Moore, CRI S.D. and H review of current p 58-59. vir die voortsetting daarvan om tegniese inligting te ver options for false cod Net wat ‘n elektroniese besprekingsplatvorm is. Joubert, Lee, A. and bepaal word.J.,Vir eers salFenwick, dit skaf nie, maar om informele in southern Africa. S R. ofwat Star Ruby Daar wasaan egter ‘n 2012. CRI platvorm informele bestaan uit Performance afdelings waar blootstelling saketot vannou nie Vrugte Joernaal. 11( grapefruit on various rootstocks at onlangse gebeure, historiese algemene belang te gee. Robertson, C.G., P blootstelling aan CRI se personeel en hul aktiwiteite gegee Letaba Estates, Letsitele (2003-2007). en algemene hoogtepunte Moore, S.D. & Hill, M Die CRI Segment sal aanSuid-Afrikaanse Vrugte Joernaal. het nie. Die CRI Segment se doel is dus nie om tegniese in- of fruit-feedi traction it is met groot uitgelig word en 'n afdeling 11(1): 38-42. vanklik kwartaalliks verskyn. vreugde datnie, CRI maar waar CRI se personeel be-V. 2012. orchards ligting tesal ver skaf om informele blootstelling aan to different Moore, S.D. and Hattingh, Na 'n jaar belangstelling Eastern Cape Provi review current pre-harvest control die eerste uitgawe gestelofword. vir dievan voortsetting daarvan Suid-Afrikaanse Vru sake algemene belangkend te Aoptions gee. for false moth in citrus vanVir dieeers CRIsal SegAangesien CRI codling se Voorlig11(4): 87-92 bepaal word. dit in southern Africa. Suid-Afrikaanse Die CRI Segment sal aanvanklik kwartaalliks verskyn. bekendstel. tingsafdeling verantwoordelik bestaan uitment afdelings waar Vrugte Joernaal. 11(4): 82-85. Daar bestaan reeds verskeie is vir die koördinering van Na ‘n jaar sal belangstelling vir die C.G., voortsetting onlangse gebeure, historiese Beoordeelde pub Robertson, Pretorius, T., daarvan kommunikasie kanale waar-sal dit interaksie tussen CRI die waar en algemene hoogtepunte Moore, S.D. & Hill, M.P.enMonitoring at- onbepaal word. Vir eers bestaan uit afdelings deur CRI breedvoerig verbedryf, is dit gepas dat Dr. Boardman, L., Gro traction of fruit-feeding moths in citrus uitgelig word en 'n afdeling langse historiese enorchards algemene uit- J.S. 2012. to different fruit baits in the blanche, slag oorpersoneel navorsingsreHennie le Roux die hoogtepunte redakteur waarlewer CRIgebeure, se beleuco Eastern Cape Province, South Africa. sultate en tegniese van die sal bekendThaumatotibia gelig word en ‘naspekte. afdeling waar CRICRI seSegment personeel geskend gestel word. Tortricidae) larvae a Suid-Afrikaanse Vrugte Joernaal. Hierdie platvorms sluit in wees. Aangesien CRI se VoorligInsect Science. 19: 11(4): 87-92 tel CRI word. die groepverantwoordelik se jaarlikse Ek vertrou dat u die nuwe tingsafdeling Carstens E., Le Ro Aangesien CRI se Voorligtingsafdeling verantwoordelik is navorsingsverslag, CRI se toevoeging tot CRI se komis vir die koördinering van Holtzhausen M.A., e Beoordeelde publikasies kwartaallikse vorderingsmunikasie tussen kanale sal geniet black spot is absent vir die koördinering CRI en die bedryf, interaksie tussen CRI envan die interaksie Cape, Northern Cap verslag, die Snykant en Dr. die en interessant sal vind. bedryf, is dit gepas dat Boardman, L., Grout, T.G. and Teris dit gepas dat Dr Hennie le Roux die redakteur (Vervolg o Suid-Afrikaanse Joer - Vaughan Hattingh codling moth blanche, J.S. 2012. False Hennie le Roux Vrugte die redakteur van Segment Thaumatotibia leucotreta (Lepidoptera, van diedie CRICRI Segment sal sal wees. Tortricidae) o o larvae O 1 are O ochill-susceptible. o Ek vertrou dat u die nuwe toevoeging CRI se kommuniwees. Insect Science. tot 19: 315-328. Ek vertrou datsal u die nuwe en interessant kasie kanale geniet salLevind. Carstens E., Roux H.F., toevoeging tot CRI se komHoltzhausen M.A., et al. 2012. Citrus - Vaughan Hattingh munikasie kanale sal geniet black spot is absent in the Western Cape, Northern Cape and Free State en interessant sal vind. Sitrusboere kan nou ge(Vervolg op bl. publikasie 2) - Vaughan Hattingh n nuwe wetenskaplike
Hoogtepunte
Bulletin Redakteur: Francois Aucamp editor@bulletin.us.com Bemarking: Thinus van Deventer thinus@bulletin.us.com Uitleg en ontwerp: David Morrison david@bulletin.us.com
12 Julie 2013 ALLE UITSTALLERS, HIER IS U KANS OM TE KOM SPOG MET DIE NUUTSTE TEGNOLOGIE EN PRODUKTE IN U STAL TEN AANSKOUE VAN ‘N GROOT LANDBOU-GEORIËNTEERDE GROEP.
Crownstraat 8, Tzaneen, 0850 015 307 7248 015 307 7684 www.bulletin.us.com
U, as gewaardeerde uitstaller, word weereens uitgenooi na ons gewilde Boeredag op 12 Julie 2013, op Plaas Bulkop, Tolwe, Limpopo (Wilnick Boerdery). Partye betrokke by die landboubedryf, in veral vee-, vleis-, saai- en groenteboerdery asook wild- en jagbedryf, tesame met al die diensverskaffers aan die landbousektor, word die geleentheid gebied om hul staal te wys.
Drukker/Printer: PaarlColdset
BULVEILING
WILDVEILING
DEMONSTRASIE Vaughan Hattingh is die hoof uitvoerende beampte van CRI.
Laeveld Bulletin BK (Reg 2004/031396/23) is die uitgewer en verspreider van die Bulletin. Lowveld Bulletin CC (Reg 2004/031396/23) is the publisher and distributor of Bulletin. Copyright on advertisements, editorial material & photo’s reserved. Kopiereg op advertensies, redaksionele inhoud & foto’s word voorbehou.
Your agri advertising solution providers Jacques Smuts 071 268 2543
jacques@bulletin.us.com
Thinus van Deventer 083 611 6292
HENK -
D
Trekkers en it is met groot implemente vreugde dat CRI die eerste uitgawe van die CRI Segment bekendstel. Daar bestaan reeds verskeie kommunikasie kanale waardeur CRI breedvoerig verslag lewer oor navorsingsresultate en tegniese aspekte. Hierdie platvorms sluit in die CRI groep se jaarlikse VERDERE NAVRAE: JAQUELINE - 082 799 7337 CRI se 079 893 4838 / wilnick@xpress.co.za / 086navorsingsverslag, 528 4095 kwartaallikse vorderingsverslag, die Snykant en die HOOFBORG: Suid-Afrikaanse Vrugte Joer
Charolais, Brahman, Simmentaler, Charolais/ Boran kruis
Buffels, Swartwitpense, Renosters, Roans, Tsessebes, Njalas
thinus@bulletin.us.com
D
niet. Hierbo is die voorblad van die eerste uitgawe van die ooO 1 Ooo Citrus Research International.
H2 PLANT HIRE FOR RENT: Front End Loaders We service from Letsitele to Musina
Heinrich: 083 648 3514 • Hester: 082 317 5787 hesterred2011@gmail.com
Die natuurlike keuse: agri8396qs130531dm
Paul, baie geluk met jou pragtige gebou! Trots op jou!
agri8469h2ph130531dm
eko-vriendelik veilig bekostigbaar Vital Bugs CC, Lushof Plot 16, Tzaneen | 087 751 0279 | info@vitalbugs.co.za
agri8456jdf180211dm
Suppliers of: Pferd cutting & grinding discs, Safety products, Tools & power tools, Qualichem & Chemspec Tel: 015 307 1632/1836 • Fax: 015 307 1390 1A Koedoe street industrial are Tzaneen
3
Mei 2013
Wees sensitief as jy makadamia snoei Die meeste makadamia-aanplantings in die omgewing is in die vroeë negentigerjare gedoen en die meeste bome is besig om nou te groot te word — daarom moet boere bewus wees van die korrekte snoeimetodes wat vir makadamias geld. So het Gerhard Mostert boere gewaarsku by vanjaar se eerste makadamia-studiegroep-byeenkoms, vroeër dié maand op die plaas van Willemien Roetgers by Politsi. Die studiegroep is aangebied deur Subtrop, onder leiding van Wilna Stones en met die ondersteuning van Andrew en Wikus Thornhill wat die dag geborg het. Mosterd het verduidelik die volgende vier punte geld wanneer besluit moet word oor die snoeiprogram en wanneer dit ‘n aanvang moet neem: Wanneer die boom so hoog word dat dit nie meer doeltref-
1 fend geoes of bespuit kan word nie
Wanneer die groei so oud word dat dit nie meer voldoende
2 produseer nie
Wanneer die boom so dig word dat daar nie meer genoeg
3 son indring om nuwe groei te stimuleer nie
Wanneer die boom sy spasie (8x4 spasiëring is die ideaal)
4 toegroei en die werktuie nie meer doeltreffend deur die boorde kan beweeg nie.
“Moet nooit onder begin snoei nie. Indien moontlik moet die kop eerste uitgehaal word. Dan kan by die skouers begin word, deur takke te verwyder wat so wyd groei dat hulle ander takke in die skadu laat.
“Probeer om die boom een stam te hou van jongs af. Sommige kultivars is makliker as ander. Daar moet verkieslik nie meer as 20% van die boom in een jaar weggesnoei word nie. Snoei een groot oorhangende tak uit aan elke sonkant van die boom,” sê Mosterd. Hy bevel ook sterk aan dat die snoeispan waar moontlik direk na die oesspan moet inbeweeg. As die oesspan kan, moet ‘n aanduiding gegee word van watter takke nie na wense dra nie (gewoonlik takke wat onder ander takke is en minimale son kry). Deur die snoei moet gepoog word om die boom oop te maak aan die bokant, sodat dit nuwe groei kan stimuleer. Bome moet so na as moontlik aan ‘n piramide-vorm gesnoei word, sê Mosterd, want dit gee groter oppervlaktes wat aan son blootgestel word, as wanneer dit plat gesnoei word. Hy beklermtoon ook dat gesnoei word om ou bome te verjong. “Na die vyfde jaar van snoei behoort die meeste van die boom nuwe groei te wees.” Wanneer nuwe groei op die gesaagde ente begin uitkom, moet
4Ton
LPT 813
75 Ton TATA
dit verwyder word — sodat nuwe groei vanuit die hoofstam geforseer kan word. Haal uit wat meeding met vertikale groei soos die hoofstam. Oor die norm vir die spoed waarteen gesnoei kan word, sê Mosterd: “ses manne, elk met ‘n sagie behoort een hektaar per dag te kan snoei; maar let daarop dat die snoeiers net vinnig kan snoei as hul toerusting op standaard is.” Graham Taylor van die Tzamacmakadamia-dopfabriek in Tzaneen het ook ‘n oorsig oor die nuwe seisoen gegee. Hy sê die dopseisoen het vanjaar ‘n paar weke later begin as verlede jaar, maar in die stadium is hulle baie besig. Boere moet met hom in verbinding tree wanneer hulle wil begin oes, om seker te maak daar is nie opeenhopings by die fabriek nie. Dit is baie belangrik vir die jonger boere om daarop te let dat vruggehalte binne 24 uur begin afgaan, wanneer dit in plukkaste is, die ventilasie beperk word en die vrugte dalk vir dae in die kaste moet staan totdat dit gedop kan word. Vrugte kan egter tot ‘n maand op die boordvloer lê en niks oorkom nie, behalwe dat die varke,
8Ton
Thinus van Deventer
Imperial
LPT 1518EX
10m3
ape en bobbejane dit kan wegdra. Wanneer neute gepluk word moet egter seker gemaak word dat die vogpersentasie aan die standaarde voldoen, waarsku Taylor. Die ideale vogpersentasie wanneer neute gelewer word aan die fabriek is 13-14%. As die vrugte gepluk word, moet die vrug los wees van die buitenste dop, anders is die vogpersentasie nog te hoog. Taylor het ook aangekondig dat die skatting vir die 2013-oes 1 200 ton is, teenoor die 1 880 ton van 2012. Boere is weer gevra om seker te maak dat hulle e-posadresse korrek aangedui is, sodat hulle nie kennisgewings en ander belangrike korrespondensie mis nie.
Commercials Welcomes
TATA K5DEF
Fully Built 6x4 Tipper
Novus V3TXF ISX 480 HP ENGINE
to the family.
We’re here to take care of you & in addition to excellence customer service, we provide a 24hr parts line and breakdown service. We also do wheel alignment both on & offsite. Finance options available! Contact Nico Tolmay for further enquiries. General Manager: Ruben Render Sales Team: Nico Tolmay, Herman Koelman, Mias van Vuuren Service Manager: Gert vd Merwe
TRUCKING,
PLAIN AND SIMPLE. 81 19th Ave, Industria Polokwane Tel: 015 297 7046, 24-HR Parts: 083 648 0677 Limpopo 24-HR Breakdown Service: 083 644 7223 Fax: 015 297 7045
Imperial Commercials is an accredited Financial Service Provider (FSP 25934)
4
Mei 2013
Farmers to benefit from free tractor service
MEC forAagriculture Jacob Marule in the red jersey demonstrates how to plough during the launch of tractors to be used by local farmers. With him is Hosi Dzumeri.
in order to boost food security in the country. The initiative aims to benefit mostly communal farmers who have little or no access at all to tractor services on their respective farms, by providing a free tractor service to help
Mabunda also urged traditional leaders owning land to release it for farming when needed by emerging farmers, saying that as farmers, they often struggle to secure farming land from traditional leaders. “During our meetings many farmers often An emerging farmer, Steve Ngoveni, tries the tractor at complain of struggling to Reckson Mabunda’s farm during the launch of tractors to be used by local farmers. secure farming land from traditional leaders… if we’re expected to feed the nation then we need the cooperation of traditional leaders to release land to us,” he said. In response, Hosi Dzumeri said traditional leaders do not hold back the land. It is rather the communities themselves who always claim that the land belongs to them, whenever the land is needed to be allocated for farming. Orlando Chauke The tractors that will service farmers in the Giyani area. agri8382mmf130531dm
Limpopo MEC for Agriculture Jacob Marule has launched a “Mechanization roll out of tractors” to communal farmers in the Giyani area. This is said to be part of a government initiative to help emerging farmers,
them plough their lands. Addressing farmers at Dzumeri, Marule said the province had 73 tractors which would be divided among the five district municipalities in the province. Mopani district has been allocated fifteen tractors, four of which will be shared by the Giyani farmers. The MEC said the service would be available for three years. “We assume that the farmers receiving this service would have grown enough to be able to buy their own tractors after three years,” he said. The farmers’ representative, Adam Mabunda, welcomed the initiative, saying it would save most budding farmers from the hassle of having to hire tractors to plough at hefty costs, which leave them with nothing to buy other necessities.
FROM
R2,999 PER MONTH
NO DEPOSIT P r ice: R1 79, 90 0
*
Of all the cars ever made by Mitsubishi, the Colt is the most heroic. With its legendary durability and cando-attitude, the Colt has served South African drivers with unbreakable loyalty. In the spirit of these heroes, Mitsubishi Colt owners a once in a lifetime deal. Trade in your Colt for a new Triton Single Cab 2.4 MPi GL Hi Rider and you’ll get R10,000 in trade support! Standard with a 5 year/75,000km Service Plan, Dual Airbags, ABS with class-leading EBD, Heavy Duty Rear Suspension and seriously competitive engine performance, the Triton SC 2.4 MPi GL Hi Rider is the Colt, just all grown up. Derivative
National List Price
Deposit (%)
Int. Rate (Linked)
Monthly Instalment
Period (Months)
Balloon Payment (Percentage)
Triton SC GL
R179,900
0%
9%
R2,999
72
19,35%
Mercurius Multifranchise | Polokwane
Mercurius Motors Tzaneen 015 307 2050 | 015 291 1433
www.mitsubishi-motors.co.za
5
Mei 2013
Bekmar is baie, baie meer as net bek…! Bekmar in Tzaneen, wat onlangs ‘n splinternuwe spoggebou in die Ou Nywerheidsgebied betrek het, is reeds sedert 2000 as ‘n eenstopbesproeiingwinkel met puik diens en produkte van hoë gehalte bekend. Dienste wat hulle bied is die opmeet en ontwerp van besproeiingstelsels. Hulle voorsien ook allerlei besproeiingsmateriale. Daar is twee goedgekeurde Suid-Afrikaanse Besproeiingsinstituut-ontwerpers (SABI) by hulle in diens, om te verseker dat diens en produkte van uitstaande gehalte ononderhandelbaar is. Bekmar is ook die verspreiders en verskaffers van ‘n wye reeks produkte wat PVC-pype, filtreerders,
gegalvaniseerde en staalpype, swembadpompe en -toerusting, asook loodgieterstoerusting insluit. Bekmar dek ‘n wye gebied: van Tzaneen, Letsitele en Hoedspruit tot Ohrigstad en Marble Hall. Hulle het selfs klante in Zimbabwe en Mosambiek. Alles word tans vanuit hul tak in Tzaneen gedoen, maar More (1 Junie) open hul nuwe tak in Letsitele — in Trichardsdalstraat 48, die perseel waar Dries Elektries voorheen was. Daar is verdere planne om uit te brei en takke in ander dorpe waar hulle sake doen, te open. Bekmar is ‘n self-help-winkel. Daar is nie baie van hulle nie. Maar by
• 4 Ton Trucks • 8 Ton Trucks • 34 Ton Super Links • Lowbed-Earthmoving 25 Ton Tri-axle Trucks
bulletin8064gt130201dm
Transport Available
• Limpopo • Gauteng • KZN • Cape Province • Free State JJ • 079 511 3731 Email: gotrans@qph.co.za
Bekmar stap jy in en kies wat jy benodig (en soms sien mens sommer iets wat jy nie regtig benodig het nie, maar weet jy eerder moet kry en vir die dag van nood byderhand moet hou). Besoek die Tzaneen-tak in Koedoestraat 11 in die Ou Nywerheidsgebied. Besigheidsure is Maandae tot Donderdae van 08:00– 17:00, Vrydae van 08:00-16:00 en Saterdae van 08:00-12:00. Skakel Bekmar by 015 307 5990 of stuur ‘n e-pos na info@bekmar.co.za vir enige navraag wat jy mag hê. Of vir raad of inligting.
6
Mei 2013
Mangodag Mango day
Swadini
agri8486se130531dm
2013 17
July Julie
STARK
• Concrete Work • Building Of Carports & Roofs • Building And Restoration Of Industrial Machinery • Boilermaking • Automotive Engineering • Panelbeating & Spraypainting • Servicing Of All Vehicles And Heavy Duty Machinery • Custom trailers
Andrew 078 604 0040 | andrew_britz@hotmail.com 16 Plantation Street, Old Industrial Area, Tzaneen, 0850
7
Mei 2013
Case brul nou in Letsitele
… en bied ‘n wye keusereeks Laeveldse boere, veral die boere in die groter omgewing van Letsitele, se keuse wanneer dit kom by trekkers en implemente, is aansienlik verbreed, met die vestiging van Laeveld Case & Implemente in Letsitele. Hulle het onlangs daar sake begin doen, van ‘n perseel langs NTK se koöperasiewinkel. Hulle verkoop alle Case trekkers, TLB’s, TCM-vurkhysers en ‘n reeks implemente. Daar is ook Jactospuite en -toerusting om van te kies, Baldan-skottelploeë en die NorthMec se reeks toebehore. Vir navrae, skakel Nandus van Gass (verkoopsbestuurder) by 082 824 8389, Len Groenewald (onderdelebestuurder) by 083
551 3883, Nelius Robbertze (verkope) by 073 429 9683 of een van die direkteure: Renier Reyneke by 083 654 023 of Koos van Wyk by 083 327 6979.
Quantum AUTOMATIC PRESSURE CONTROLLER 10BAR
R 330 Excl vat
www.quantumpumps.co.za
Mati Irrigation provides a full range of services
System evaluations and renovation
Excl vat
Excl vat
www.quantumpumps.co.za
Quantum PERIPHERAL PUMP 0,75kw 230V
Supplier of:
R 2100
R 2030 Excl vat
Excl vat
www.quantumpumps.co.za
www.quantumpumps.co.za
Quantum BOREHOLE PUMP KIT 0,55kw 230V
Quantum DEWATERING PUMP 12m³ / h 0,55kw 230V
Repair and troubleshooting
www.quantumpumps.co.za
(Pump / Motor / Control box) agri8291mi130531dm
• Tel: 079 692 8731 • Tel: 083 401 6475 • Fax: 086 762 2369
* Please Note that our numbers have changed • Tel: 079 692 8731 • Tel: 083 401 6475 • Fax: 086 762 2369 E-mail: info@maticc.co.za Trichardsdalweg, Industripark nr 4, Letsitele 0885
Quantum Jet Pump S/S 0,9kw 230V
www.quantumpumps.co.za
R 890
R 2100
Pumps • Electrical Motors • PVC & Poly Pipes & Fittings • High-pressure Pipes & Fittings • Filters • Borehole Equipment, Tanks & Stands, Booster Pump Sets • Plumbing Fitters • DIY Misting Systems & Garden Accessories • Shadenet Houses
Excl vat
Quantum POOL PUMP 1,1kw 230V
agri_mi130531dm
Surveying, designing and installation of irrigation systems for farming and residential
R 1170
E-mail: info@maticc.co.za Trichardsdalweg, Industripark nr 4, Letsitele 0885 II R R I G A T I O N c c.
c c.
8
Mei 2013
In geloof op die grootwild se spore Sy is die eienaar van Unico,‘n internasionaal bekende en gesogte jagonderneming net buite Lephalale en die eerste vrou om aangewys te word as die WRSA se Wildboer van die Jaar. Waar het haar liefde vir die jag- en wildbedryf begin? Tania vertel sy het as die dogter van ‘n tandarts op Makhado/Louis Trichardt grootgeword. “Tussen die berge op ons familieplaas het ek lief geraak vir die Bosveld. Hier het ek ook sedert ek agt jaar oud was gereeld saam met my pa gejag. Maar dit was tydens ‘n leeujag in die Kalahari saam met my man Christo en ‘n internasionale rolprentspan, waar ek vir die eerste keer besef het dat ek as ‘t ware geroep is vir die jagbedryf. “Ons het vir ure deur dik sand geloop op soek na ‘n leeuwyfie. Die rolprentspan was besig om ‘n dokumentêr oor vrouejagters te maak en ek het geloop en bid: ‘Here help my asseblief dat hierdie skoot reg sal val’. Terwyl ons in stilte stap, elkeen met sy eie gedagtes, was dit asof iemand agter my kom staan en amper hoorbaar met my praat. Ek het op daardie oomblik baie sterk God se
onderneming sou bestuur.” roeping op my lewe ervaar Die twee jaar het ses jaar en geweet dat ek hier moet geword en vandag is Unico wees. Dat ek sover dit vir my moontlik is, Sy Koningkryk in een van die land se voorste jagondernemings en een van die jag-en wildbedryf moet die baie min met ‘n vroulike uitleef. Ek was half uit die beroepsjagter aan die stuur. veld geslaan, maar het in Tania erken dit was nie altyd daardie stadium vir niemand daarvan gesê nie.” maklik nie. “Daar was tye wat Tania Kayser ek moed wou opgee, maar ‘n Paar maande daarna, in die Here het my elke keer Mei 2007, is Christo tydens ‘n jagtog in Botswana deur ‘n olifantkoei daardeur gedra. Ek het ‘n fantastiese bestorm en noodlotig beseer. Ongeag span om my, mense wat ek glo oor my die skok en verlies moes Tania dieselfde pad gestuur is. Ek moes vinnig leer dat dag nog ‘n besluit neem oor haar en haar vrees nie van die Here af is nie en omdat ek dikwels alleen besluite moet neem, drie jong dogters se toekoms. “Christo was nie meer daar om my te laat ek my deur Sy vrede lei. As ek 1% help met die besluit nie en al waaraan ongemaklik voel oor ‘n besluit, is die ek kon vashou was God se woorde antwoord: nee.” aan my. Ek moes besluit of ek alleen Sy vertel dat die Wildboer van die sou voortgaan met Unico — ‘n droom Jaar-toekenning vir haar ‘n bevestiging wat ek en Christo saam sedert 1999 is dat die Here se Hand oor dit alles opgebou het. Ek het die volgende dag is en dat ‘n mens uiteindelik net so ‘n persverklaring uitgereik, waarin ek goed is soos die mense wat vir jou onderneem het om alle bestaande werk. “Ek moet alle eer aan God gee, jagkontrakte te eer. Dit sou beteken want niks van dit wat ek doen kom uit dat ek vir die volgende twee jaar die my eie krag of sou moontlik gewees
het sonder die Here in my lewe nie .” Vir Tania is ma-wees heel bo aan die lys. “My kinders kom eerste en ek het die onderneming só ingerig dat ek ondanks ‘n propvol program genoeg tyd saam met hulle kan deurbring. Selfs in die bedryf fokus ek graag op familiewees. Ek bemark Unico as ‘n jaggeleentheid vir gesinne en 90% van ons kliënte word vriende en kom jaarliks terug.” Tania en haar span fokus nie net op die jagbedryf nie maar teel ook baie suksesvol met onder meer goue wildebeeste, siektevrye Kruger-lyn buffels, nyalas en top gehalte trofee-wild. Tesame met ‘n vennoot kon hulle ook twee baie besonderse swartwitpensteeltroppe vestig . Tania glo haar aktiewe betrokkenheid as vrou in die wildbedryf is ‘n getuienis van God se getrouheid. Sy kry dan ook gereeld geleentheid om in lande soos Amerika as spreker op te tree, waar sy graag vroue bemoedig om ondanks hul omstandighede hul vertroue in God te plaas. LiN Media/Noordelike Nuus agri8464lt130531dm
*12% Discount on all Corollas!
Undisputed family champion!
*This offer is valid until 30 June 2013
We deliver all over South Africa
Limpopo Toyota 204 Tagore Street, Polokwane (Pretoria N1 Highway - Motorcity)
Tel: 015 292 9500 | Fax: 015 292 9601 www.limpopotoyota.co.za
LEAD THE WAY
9
Mei 2013
Mark de Jonge 083 794 2570 Pieter Tooley 083 346 6788
Tel: 015 307 2660 Faks: 015 307 2674
Significant Yield Increase Significant Fertilizer reduction or Elimination Increased Plant Nutrient Levels Builds Organic Soil Matter Better & Faster Germination Rates Earlier Flowering & Maturing Better Water Holding Capacity Prevents Fertilizer Runoff Better Stress Tolerance Reduces Soil Erosion
FROM
MORE YIELD. LESS COST.
AGRICULTURE, WATER & SANITATION
SMARTER • EASIER • GREENER
Kompaktering is ‘n probleem
… hoor avokadoboere
Die kompaktering van boorde is ‘n groter probleem as wat boere soms dink. Die grootste oorsaak hiervan is swak bestuur en onkunde. Die beste raad om dit te voorkom is om uit die boorde te bly met voertuie of om die verkeer in boorde tot die minimum te beperk. Bly weg uit die boorde met voertuie wanneer dit nat is! Dié goeie raad is by die laaste avokadostudiegroep wat by ZZ2 gehou is, deur Gerhard Nortje aangebied. “Wanneer daar op droë boorde geboer word kan die probleem groter gevolge hê as op lande met besproeiing, omdat reënwater nie die grond tot by die wortels kan binnedring nie. Op skuinstes vloei die water weg, in plaas van om in die grond in te trek,” sê hy. Gereelde “rip” of skeur van die grond maak nie net weer die grond los nie, maar bevorder ook nuwe wortelgroei, volgens Nortje. Die studiegroepbyeenkoms was nog ‘n aangename en suksesvolle werken leersessie vir avokadoboere. Dit is aangebied deur Subtrop met die ondersteuning van ZZ2 en Des-o-germ, wat as borge opgetree het. Gorden Shaw van Des-o-germ het ‘n reeks SA vervaardigde produkte bekend
geste,l wat nie net gehalte beloof te wees nie, maar dit is ook bekostigbaar is. Shaw het drie produkte bekend gestel: Des-o-germ, Des-o-fert en Des-o-wax. Drs Pieterse en Nzanza van ZZ2 het ook ‘n baie insiggewende bespreking oor die maak en toediening van kompos aangebied, asook oor resultate by behandelde bome. Die aanbevole hoeveelheid kompos per boord is tien kubieke meter per hektaar, bevel hulle aan. Die belangrikheid van die regte gebruik van goeie kompos word bevestig met die feit dat ZZ2 jaarliks 50 000 kubieke meter kompos vir eie gebruik vervaardig. Die material vir die maak van kompos moet net oordeelkundig gekies word, sê hulle. Enige plantmateriaal kan gebruik word: gras, fyngekapte takke en selfs houtsaagsels. Die beste toevoeging tot die plantmateriaal is natuurlik veld-beesmis, voerkraalbeesmis en hoendermis. Laasgenoemde kan die fosfaatvlak bo die norm verhoog en boere moet maar versigtig wees daarvoor. As enigiemand meer wil weet kan Dr Nzanza by ZZ2 gekontak word. Die volgende avostudiegroep is Dinsdag (4 Junie) en die hoofonderwerp van bespreking sal snoei wees.
10
Mei 2013
Bewaring leef hier! By die Waterberg Bewaringsforum is die leuse “Hier leef ons bewaring!” en dit is nie sommer net nie. Dié forum het in September verlede jaar die lig gesien en intussen is die stigterslede kliphard aan die werk om die oogmerke van die forum te bevorder. Die forum mik nie laag met hul doelstelling nie. “Ons oogmerk is om te verseker dat die Waterberg binne ’n jaar wêreldwyd net so bekend as Tafelberg sal wees.” Een van die eerste projekte was embleem- en ruitplakkers van die forum wat reeds op honderde motors pryk. Die Shingwedzi-bewaringsentrum vir jagluiperds het byvoorbeeld ’n paar duisend ruitplakkers gekoop, wat hulle by reservate in die omgewing onder besoekers versprei. Die forum het ook ‘n oulike webwerf: by www. waterbergconservationforum.co.za.
Nou kom die olifante…
Olifantstropery vir onwettige ivoorhandel is vinnig besig om suidwaarts in Afrika te versprei, namate olifante hoër op in Afrika uitgeroei raak en dit is iets waaroor die SAJWV al die afgelope drie jaar waarskuwingseine uitstuur, sê dr Krappies Els, die bestuurder: jag en bewaring van die SAJWV. Sy kommentaar volg op berigte dat SA se olifante volgende op internasionale sindikate se inkopielys is,
veral in die lig daarvan dat ivoorpryse die afgelope drie jaar met meer as 100% die hoogte ingeskiet het. In Oos-, Wes- en SentraalAfrika was daar ongekende stropery wat getalle erg laat kwyn het. Die Wildlife and Environment Society het deur Chris Galliers, sy nasionale biodiversiteitsbestuurder, gewaarsku dat olifanstropers net so goed georganiseer is as renosterstropers en dat ‘n rekordhoeveelheid olifanttande verlede jaar van Afrika uitgevoer is. “Die stormloop vir Afrika se natuurlike hulpbronne brei eksponensieel uit, nie net betreffende grondgebied nie, maar ook rakende produkte, of dit
nou lewend of nie-lewend is nie.” Galliers meen wildmisdaadsindikate is dikwels kort op die hake van ander konvensionele ekonomiese ontwikkeling soos mynbou. Namate nuwe paaie en vervoernetwerke vir minerale en ander goedere ontwikkel word, benut sindikate sulke geriewe om hul wildprodukte te vervoer. “Ongelukkig lyk dit asof Mosambiek weer die primêre teiken vir die sekuriteit van die streek se olifantbevolking is. Hul lakse wetgewing en -toepassing kan straffeloos voortduur.” Galliers het die SA regering versoek om sterker diplomatieke druk op
Mosambiek uit te oefen om wildmisdaad te bekamp en bygevoeg dat SuiderAfrika se olifantbevolking betekenisvol gegroei het sedert die wêreldwye verbod op ivoorhandel in 1989 in werking getree het. Die sub-kontinent dra nou meer as 50% van die vasteland se olifante teenoor die 21% van 20 jaar gelede. “Wes-, Oos- en SentraalAfrika het voorheen na aan 70% van die vasteland se olifante gehuisves, maar die bevolkings word deur ongereguleerde huishoudelike ivoormarkte uitgewis.” In die Zakouma National Park in Tsjaad is bykans 3 000 olifante in die afgelope drie jaar uitgewis.
‘Biltong forgers’ beware!
MBH
NC O
MARANATA PANELBEATERS
SO
TECHNO PARK
USTICA 1124 CC t/a
Jean Small: 083 411 1774 TEL: 015 307 6640 | FAX: 015 307 4354 jspet@telkomsa.net | 17 Kudu Street, Industrial Area, Tzaneen
agri8293jsp130329dm
The National Consumer Commission’s (NCC) urgent investigation into the incorrect labelling of meat products‚ including biltong, is ongoing. It has been a source of “alarm and panic” for consumers after researchers showed that some meat products contained other unlabelled varieties of meat. In response Wildlife Ranching SA (WRSA) said it supports the inclusion of accurate information on the labels of all food packaging. Biltong, especially, is a popular and traditional SA snack and “we should ensure that the quality of these products never come under suspicion”. A survey on biltong determined that 75,6% of biltong tested contained different species such as giraffe, horse, pork, beef and even kangaroo. No beef biltong samples were substituted.
11
Mei 2013
Vuurwapens: syfers ontstel én stel gerus • Daar is na raming tussen 500 000 en vier miljoen onwettige vuurwapens in SuidAfrika. • Gewone burgers besit sowat 5 950 000 vuurwapens, waarvan 3 737 676 geregistreer is. • Daar is net 1,8 miljoen wettige vuurwapeneienaars en 12,71 burgerlikes per 100 van die bevolking besit vuurwapens, terwyl 4,04 per 100 gelisensieerde eienaars is. • Hoewel vuurwapens in onwettige besit nie getel kan word nie, is daar na raming sowat 8,42 onwettige vuurwapens per 100 van die bevolking. • Daar is 102 454 gewere, 361 905 haelgewere en 1 956 883 handwapens in private besit, wat die land vyftigste uit 178 lande plaas. • Die Weermag het 350 636 vuurwapens en die Polisie het 250 000. • Die gewelddadige doodsyfer in SuidAfrika het in 2010 op 15 940 gestaan teenoor die 21 758 van 2 000 en die 26 832 van 1994. • In 2010 het 31,8 mense per 100 000 van die bevolking gewelddadig gesterf (op enige wyse) teenoor die 48,6 van 2 000 en die 64,9 van 1994. • In 2007 is 8 319 mense doodgeskiet, teenoor 10 727 in 2000 en 11 134 in 1994. In 2007 was die syfer vir vuurwapenmoorde per 100 000 van die bevolking 17,0 teenoor 24,0 in 2000 en 28,8 in 1994.
• In 1999 het selfmoord op enige wyse 5 047 lewens geëis, wat neerkom op 11,21 per 100 000 van die bevolking. • In dieselfde jaar het 1 716 mense aan selfmoord met vuurwapens gesterf, wat neerkom op 3,81 per 100 000 van die bevolking, terwyl 156 in skietongelukke omgekom het, wat neerkom op 0,35 per 100 000 van die bevolking. • In 2010 het 31 810 mense per 100 000 van die bevolking gewelddadig gesterf (op enige wyse) teenoor die 48,6 van 2 000 en die 64,9 van 1994. • In ‘n klasifikasie van die wêreld se klein, medium en groot wapenvervaardigers beklee SA die 24 ste plek. • Jaarliks word na raming sowat R185 miljoen se wapens uitgevoer (2011), terwyl sowat R227 miljoen se wapens ingevoer word (2011).) • Verslae dui daarop dat die vlak van smokkel met vuurwapens en ammunisie in SA hoog is. Die koste van ‘n AK-47-aanvalsgeweer word op sowat R15 000 geskat. • Die getal wapens en/of rondtes ammunisie wat vrywillig vir vernietiging oorhandig is gedurende die wapenamnestietyd, is 62 404 (2005). • Die getal wapens wat vernietig is, is 244 719. Dis beleid dat surplus, ingesamelde en gekonfiskeerde vuurwapens eerder vernietig as in die sekondêre wapenmark geplaas word. Bron: GunPolicy.org
Die privaatsektor en die staat gaan ontluikende wildboere in Limpopo help om hulle as suksesvolle en volhoubare boere te vestig. Dit spruit uit die ondertekening van ’n ooreenkoms tussen Wildbedryf SA (WRSA) en Limpopo se department van ekonomiese ontwikkeling, omgewingsake en toerisme (LEDET). WRSA se president, dr Gert Dry, en mededireksielede het met me Pinky Kekana, LUR vir LEDET, en ander provinsiale amptenare vergader om ‘n ooreenkoms te sluit wat ontluikende wildboere en die wildbedryf in Limpopo-provinsie ‘n stewige hupstoot sal gee. Só ’n ooreenkoms sal na verwagting ook biodiversiteitsbewaring ondersteun. WRSA, wat sowat tien duisend private wildboere verteenwoordig van wie meer as 50% in Limpopo boer, het sy steun aan die provinsie toegesê, om ontluikende boere se ondernemings suksesvol en volhoubaar te ontwikkel. Dit behels: ondersteuning deur WRSA-lede en ander rolspelers in die voorsiening van vlaktewild (soos rooibokke en blouwildebeeste) vir vleisproduksie en skaarswild (soos swartwitpense, bastergemsbokke en buffels) vir teelprogramme; ontwikkeling van sakeplanne; mentorprogramme vir ontluikende boere; toegang aan ontluikende boere om hul wild op WRSAveilings te bemark en te verkoop. Ingevolge die ooreenkoms, sal LEDET sy samewerking aan WRSA gee om: grond vir ontluikende boere uit te wys; geskikte kandidate vir die projek te identifiseer; diere aan nuwe wildboere te voorsien (vlaktewild vir vleisproduksie en skaars wild vir teelprogramme); skaars wild te
Privaatsektor, staat wil ontluikende wildboere help voorsien aan bestaande ervare wildboere vir teelprogramme om weer diere aan ontluikende boere te verskaf. Na verwagting kan hierdie ooreenkoms ook help om die vooruitsigte vir voedselsekerheid in Suid-Afrika te verbeter, deur gesonde alternatiewe bronne vir rooivleisproteïene aan verbruikers te bied, deur middel van die WRSA se wildvleisskema wat vleis en verwerkte vleisprodukte aan die handel voorsien. Ontluikende boere sal opleidingsprogramme in primêre dieregesondheid vir die versorging van wild en vee kan deurloop en die permitstelsel vir die vervoer en verskuiwing van wild in Limpopo sal verbeter word, om bewaring deur wettige handel in spesies te vergemaklik. Die ooreenkoms skep geleenthede vir meer mense om inkomste uit die wildbedryf te verdien en tot die bewaring van biodiversiteit op ‘n nasionale vlak by te dra. Dr Peter Oberem, die vise-president van WRSA, sê hy is in sy noppies met die positiewe gesindheid en wedersydse respek wat die samesprekings gekenmerk het. “Dit is ’n reusestap in die regte rigting vir alle wildboere en vir Limpopo in die besonder.”
agri8460tts130531dm
Tel << 015 298 8256 | Fax<< 015 298 8643 9 Marmer St << Polokwane << 0699 Johan Bornman 082 372 0072
We MOVE the earth
NEW & Used Earthmoving Equipment << Parts << Workshop << Implements Showroom
Parts
• We have the earthmoving machine for you. From robot skid steers, backhoe loaders, excavators, front wheeled loaders, compaction single rollers, tandem sit on rollers, walk behind rollers, telehandlers and rough terrain forklifts • With a fully equipt workshop, four highly trained technicians and four field service vehicles, we are ready to assist all our customers in no time • Our spare parts department will ensure that your downtime is minimised, and will always be ready to assist your with the best quality jcb parts • We also have a delivery service for our customers, either by courier or our own delivery vehicle • We’ll help all customers on site with services, and parts. Our parts department are also willing to help with parts over weekends.
Workshop
12
Mei 2013
Laat die politici die historiese “Kom ons beweeg vorentoe”, vra Sacau se nuwe president Theo de Jager, die vise-president van AgriSA, is die nuutverkose president van die Southern Africa Confederation of Agricultural Unions (Sacau). Hy deel sy visie vir sy nuwe leierskap-uitdaging met Dr Theo de Jager, pres Jacob Zuma, mnr Johannes Möller (president van AgriSA) en mnr Mathhews Phosa geniet ‘n ligter oomblik by AgriSA se jaarAgriBulletin. kongres vroeër vanjaar
AgriBulletin het kort na sy terugkoms uit Tanzanië, waar Sacau se jaarvergadering gehou en hy tot president verkies is, vir De Jager gevra hoe hy Sacau in een kort sinnetjie sal beskyf. Hy’t geantwoord: “Deur Sacau kry boere in Suider-Afrika ’n stem wat los staan van politiek en ook ’n kanaal vir landboufinansiering.”
De Jager is sowat tien dae gelede in Dar es Salaam by die Suider-Afrikaanse Konfederasie van Landbou-unies (Sacau) se jaarvergadering tot president van dié organisasie verkies. Sacau is in 1992 op die been gebring, met die oog op landbou-ontwikkeling in die streek en ook om die vermoëns van landbou-organisasies binne die onderskeie lande te versterk. Die organisasie het sewentien lede in twaalf van die dertien lande in Suider-Afrika tot by Tanzanie. Net Angola is nog uitgesluit, omdat daar nie ‘n landbouunie is wat onafhanklik van die regering funksioneer nie. Afasa (African Farmers’Association of South Africa) is die jongste lid van die organisasie.
Salum Shamte, die voorsitter van Tanzanië se landbouraad is die nuwe onder-voorsitter in De Jager se plek, Jane Ngulube van die Nasionale Landbouunie van kleinskaalse boere in Malawi is nut as ‘n raadslid verkies. Die ander raadslede is Haja Rakotomandimby van die Coalition Paysanne de Madagascar (CPM) en Ishmael Sungu, die uitvoerende direkteur van Sacau. Die jaarvergadering is voorafgegaan deur ‘n konferensie oor landbou-finansiering en –transformasie. Oor die voordele van Sacau vir boere op die grond sê De Jager: “Sacau organiseer en koördineer kwessies wat in produsente se belang is, tussen nasionale landbou-
strukture in Suidelike Afrika. Sacau hanteer kwessies soos klimaatsverandering en die impak daarvan op landbou, grondbesit en -hervorming, landbou-ontwikkeling van bestaansboerdery tot kommersieel, die gebruik en beskikbaarheid van geneties gemanipuleerde saad en plantmateriaal, handelsbeperkinge en -geleenthede vir landbouprodukte tussen lidlande, finansiering en plaag- en siektebeheer. “Oor al hierdie temas het Sacau in die onlangse verlede mandate vir standpunte verkry en in die VN, SADC en Afrika-Unie se platforms ingedra. Dit gee ‘n stem aan die boere van die streek, verhewe bo die dikwels kleinlike politiek van
individuele nasiestate. “Sacau het baie moeite gedoen om sy affiliasies in terme van die King 3-verslag oor goeie korporatiewe bestuur toe te rus, deur slypskole vir al sewentien sy lede, en hom daardeur geposisioneer as ‘n aantreklike bestemming vir ontwikkelingshulp, donateursbefondsing en klimaatfondse, wat onafhanklik van regerings staan. Die meeste van Sacau se lede trek ‘n direkte voordeel daaruit, deur projekte wat via Sacau geborg word,” verduidelik De Jager. Hy huiwer nie wanneer hy gevra word oor hoe hy die rol vorentoe van Sacua sien nie. “Sacau sal in die volgende drie jaar ‘n nog groter rol speel in die finansiering van
Landini 10 000
2008, Landini 8860 DT
2004, Volvo BL71 TLB
2008, Landini Legend 120
R110 000 BTW uitgesluit
R175 000 BTW uitgesluit
R390 000 BTW uitgesluit
R195 000 BTW uitgesluit
Nuut & Gebruikte Swaarvoetuie
SOLD 2011, Warrior 7-125 (Vragmotor met valkant bak)
2007, Warrior 17210 Tipper
R185 000 BTW uitgesluit
TZANEEN SWAARVOERTUIE Sedert 1987
agri8394ts130531dm
U eerste keuse in swaarvoertuie!
Ou Gravelottepad, Tzaneen
R275 000 BTW uitgesluit
Tel: 015 307 5000 • 015 308 0080/1/2 • Faks: 015 307 1471 • Cel: 087 751 2282
13
Mei 2013
appeltjies met wit boere skil landbou, te midde van die afwesigheid van kollateraal. Vir dié doel is Sacau besig met die oprigting van ‘n landboufonds wat dit vir produsente makliker moet maak om by finansiële instellings krediet te kry — en wat nie ‘n bank se rol sal oorneem nie, maar landbou in die streek meer ‘bankbaar’ sal maak. “Met die hulp van Duitsland word daar ook gewerk aan die loodsing van meganisasie-koöperasies oor die hele streek, om tegnologie en meganisasie meer toeganklik vir alle boere te maak. Dit is belangrik dat dit boerbeheerde strukture moet wee,s wat in streekverband gekoördineer word, om dit uit die kloue van nasionale politieke agendas te hou. “Sacau het ook besluit om tabelle van geadminis-
treerde pryse en landboubelastings onder sy lidlande op te stel en aan regerings, verbruikersverenigings en sakestrukture te versprei, om hul eie mededingendheid in die streek te meet,” sê hy. Hy voeg by dat landboufinansiering en modelle om alternatiewe te bied vir sowel kleinskaalboere wat nie toegang tot finansiering en meganisasie het nie as vir kommersiële boere vir wie finansiering vanweë die erosie van hul kollateraal en ‘n bedompige plaaslike beleidomgewing toenemend ontoeganklik raak, van die belangrikste kwessies was wat by die jaarvergadering bespreek is. In dié verband, sê hy, is groot klem gelê op finansieringsopsies buiten die gewone skuld by’ n bank, en is die rol van beleggersfondse, landboubesighede en verwerkers verken. “President Kikwete van Tanzanië het sy vinger op die seerplek gedruk, toe hy
Suid-Afrikaanse boere wat in die DRK gaan vestig het, staan saam by ‘n gemeenskaplike werkswinkel om implemente te herstel.
by Sacau se beleidskonferensie gesê het dat die nagenoeg 400 miljoen hektaar onbenutte landbougrond in Suidelike Afrika nie met skoffelpikke of handelsbankskuld onder produksie gebring gaan word nie!” Dit is nogal ietwat vreemd, minstens ‘n verrassing, dat ‘n wit boer tot president van Sacau verkies is, het ons dit aan De Jager gestel. Hy sê “nee, in die Suid-Afrikaanse konteks mag dit vrae ontlok, maar die rassebril is ‘n Suid-Afrikaanse produk wat ons dalk veels te effektief ook in beperkte hoeveelhede na Namibië en Zimbabwe uitgevoer het. “Die res van die streek en van Afrika is nie op daardie bladsy nie. My kandidatuur in die aanloop van die verkiesing is openlik deur die Tanzaniërs gedryf, en die Namibiese en Zimbabwe se kommunale en kleinskaalboere het mekaar in die vergadering omhels toe die uitslag gelees is.” Hy borduur voort: “Daar is ‘n groot verwagting dat, soos China oor die af-
Kongo-boere van Suid-Afrika luister vroeër vanjaar na De Jager tydens sy besoek aan verskeie Afrikalande
gelope twee dekades onverwags in ‘n dominante posisie in die wêreld se politieke en ekonomiese arenas wortel geskiet het, Suidelike Afrika dit deur sy landboupotensiaal in ‘n verwagte ontploffing in die vraag na voedsel en vesel sal kan doen. “Die grond, water en klimaat is hier, en vir die tegnologie, kundigheid en ervaring word daar allerweë na wit boere in die streek gekyk. Ek glo dat veral SuidAfrikaanse en Zimbabwe se kommersiële boere nie vir hul eie regerings moet wag om hul historiese appeltjies met wit boere geskil te kry nie, maar intussen hul rol in die res van die streek met selfvertroue en passie moet speel,” sê De Jager.
De Jager staan in verwondering vir die geil omgewing in die DRK, waar verskeie SA boere gaan vestig het
14
Mei 2013
Guide to DANGEROUS snakes
Snakes Dangerous
BOOMSLANG
Snake Guide sponsored by Tzaneen MediClinic
C O NTA C T A S NA K E EXP ERT Mark Enslin 082 373 2396 Garth Carpenter 072 088 5399
In the case of neurotoxic snake bites that attacks the nervous system (e.g cobras and mambas), apply pressure on the wound and bandage the entire limb with a strong stratch bandage - as tightly as for a sprained ankle. Do not cut off the blood flow. Get the patient to medical help - as soon as possible - or it could cost him his life.
In the case of cytotoxis snake bites that aatask the tissue, the limb should preferably not be bandaged, since that will speed up tissue destruction. Get the patient to medical help as soon as possible - or it could cost him his limb or his life.
In the case of haemotoxic snake bites, get the patient to medical help as soon as possible, since anti-venom is not readily available.
Dispholidus typus
Dendroaspis plyeeps
Black Mamba
CAPE COBRA
PUFF ADDER
MOUNTAIN VIPER Bitis atropos
Hemachatus haemachatus
Venom: Haemotoxic. Affects body’s coagulating mechanism, so patient could
Venom: Dangerously neurotixic. Large quantities of deadly venom injected during bite. Paralysis of the nervous system sets in within minutes. Patient
Venom: Dangerously neurotoxic. Deadly venom affects the nervous system, causing paralysis, heart failure and
Venom: Drangerously cytotoxic. Large quantities of venom injected during bite. Causes serve tissue destruction. Amputation of fingers and/or limbs or serve tissue reduction is ucually neces-
Venom: Neurotic. Affects specifically the facial and optical nerves, causing “heavy
Venom: Highly neurotoxic. Dangerously poison that affects breathing and can cause respoiratory failure. Poisin can be spat accuratley to a distance of 2-3
die from internal bleeding. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,2 - 1,5 m. Tree-dweller preferring trees and shrubs, but will come to the ground to hunt. Shy snake and does not attack people. Usually retreats first. Regularly mistaken for the harmless green snake. Widespread in South Africa.
CORAL SNAKE
usually dies from suffocation. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,5 - 2 m. Prefers bushveld, grassland and savanna. Very dangerous and aggtressive and should preferably be avoided. Gets its name from the black interior of the mouth.
Naja nivea
breathing problems. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,5 - 2 m. A nervous snake that can become aggressive when cornered. Hunts by day. Very widespread in western part of South Africa.
Bitis arietans
sary. Deadly if not treated in time. Adult length: 90 cm. The cause of most snakebite cases in Africa. Has huge fangs with strong venom. Well camouflaged in a variety of habitsts of the Fynbos, Karoo, grassland and budshveld.
eyelids” Causes very painful bite, but not usually deadly. Adult length: 30-50 cm. Found from sea level up to 3 000 m in the Cape Fold Mountains, grassland and the Suurveld of the Drakneberg and mountains of Mpumalanga.
RINKHALS
metres. Fatal if not treated quickly, although very few deaths have been recorded. Adult length: 1- 1,5 m. It is not a true cobra. Prefers grassland, savanna, forests and Fynbos. When danger threatens, the rinkhals tends to ‘play dead’, but be careful not to pick up a ‘dead’ rinkhals, it may strike suddenly.
Aspidelaps lubricus
Dendroaspis angusticeps
GREEN MAMBA
MOZAMBIQUE SPITTING COBRA
BLACK SPITTING COBRA
TWIG/BIRD SNAKE
GABOON VIPER
Venom: Neurotoxis. Little is known, but presumably a dangerous venom with
Venom: Dangerously neurotoxic. Dangerous and deadly venom that isn’t as strong as that of the black mamba, and smaller quantities are injected. Green mamba bites are rare as these snakes
Venom: Mainly cytotoxic, but also neurotoxic symptoms. Fafalities rare, but severe tissue damage can occur. Early application of antvenom ususally pre-
Venom: Mainly cytotoxic, but also neurotoxic symptoms. Tissue damage can
Venom: Dangerously haemotoxic, like that of the boomslang. No antivenom
occur. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,2 - 1,5 m. A scarce but one of the deadly cobra and can accurately spit its venom up to further than 2 m. Venom in the eyes causes severe burning sensation and eyes must immediatley be flushed with large quantities of water. Preys on puff adders and prefers rocky parts of the western Succulent Karoo and Great Karoo, as well as the Cederberg Mountains and Great Winterhoek Mountains.
available, and potentially deadly. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,2 - 1,5 m. Very shy and doesn’t easly bite. Treedweller, very well camouflaged, preying on lizards and frogs. Can remain in the same position for a long time if not disturbed. Found in trees and shrubs in lowland forests and dry and damp savanna.
Venom: Deadly dangerous cytotoxic venom, injected in large quantities. Patient must immediatley be traeted for shock. Severe tissue damage and tissue putrefaction usually occurs. A full bite can cause rapid death if not treated in
are shy and avoid people. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,8 - 2,5 m. Tree-dweller preferring trees and shrubs, but will come to the ground to hunt. Preferes the evergreen KwaZuluNatal coastal forets. Sleeps curled up in tress and likes to bask in the morning sun.
vents tissue damage. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,2 - 1,5 m. One of the deadliest cobras and can accurately spit its venom up to further than 2 m. Shy and will ususally seek sheleter first. Venom in the eyes causes severe burning sensation and eyes must immediatley be flushed with large quantities of water.
Naja nigricollis woodi
Thelotornis capensis
Bitis gabonica
time. Deadly if not treated in time. Adult length: 90 - 120 cm. Large, heavy-bodies viper found in the dense, damp KwaZulu-Natal coastal forests. Very limited distruction. Usually hunts at night and can remain in the same spot for days if not disturbed.
agri78392mc130531dm
the same danger levels as cobra venom. Can be deadly if not treated in time. Adult length: 60-75 cm. Seldom seen and spends much time underground in rocky parts of the Karoo, Fynbos and Namibia Desert. Hunts at night and specially active after rains. Unfortunatley snake that loves to hiss and make a noise.
Naja mossambica
Wolkberg Avenue R71, Tzaneen | Tel: 015 306 8500 | 24HR Emergency Centre 015 306 8526
15
Mei 2013
Guide to DANGEROUS snakes SNOUTED COBRA
Snake Guide sponsored by Tzaneen MediClinic
Naja annulifera
Naja melanoleuca
FOREST COBRA
SOUTHERN AFRICAN PYTHON
MANY-HONED ADDER
YELLOWBELLIED SEA SNAKE
HORNED ADDER
Venom: Dangerously neurotoxic. Affects breathing and causes shortage of breath and death due to respiratory failure. Victims are ususally bitten at night
Venom: Dangerously neurotoxic. Affects the nervous system. Because it is a scarce and shy snake, bitting incidents
VICTIM CAN DIE: Not venomous, but kills its prey by squeezing or constriction causing heart failure and asphyxiation. Deadly if not treated in time. Adult length: 4-6 m. Largest snake in Africa. Fairy widespread in the north and prefers damp and dry savanna. Contrary to what is belied, a python does not crush its prey, break any bones, and anchor its tail around a tree while squeezing its prey. Death usually occurs sue to coronary failure. Loves water and can remain under water for a long time. The only snake where the female guards her eggs.
Venom: Non-deadly cytotoxic. Severe pain and discomfort afetr bite, with sweliing and some tissue destruction.
Venom: Neurotoxic, but very little is
Venom: Non-deadly cytotoxic. Severe pain and discomfort afetr bite, with sweliing and some tissue destruction.
on the lower leg. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,8 - 2,5 m. one of Africa’s largest cobras. Can stay the same termite nest for years. Hunts at night and likes to visit chicken runs. Also “plays dead” like the kinkhals. Cammon in the Lowveld and bushveld.
are virtually unknown. Deadly if not treated in time. Adult length: 1,2 - 1,5 m. One of Africa’s largest cobras. Usually found in dense damp KwaZulu-Natal coastal forests. Very active and alert, likes climbing and is equally at home on land in the water
Python natalensis
Bitis cornuta
Treat patient symptomatically. Venom is supposed to be fairy dangerous, but only small quantities are injected. Adult length: 40-55 cm. Has a tuff of 4-7 small horn-like scales above each eye. Found in rocky parts and gravel plains of Namaqualand, the Karoo and the northern Fymbos area. Usually hissess very laoudly and strikes aggressively when threatened.
Pelamis platurus
known about the venom. Very few bites recorded in Soht Africa, but potentially deadly if not treated in time. Adult length: 60-100 cm. The most widely occuring sea snake in the world, and found in the warmer oceans. Inhabits mainly the ocean surface, where it floats objects, but can dive as deep as 50 m and stay under watre for up to 3 hours.
Bitis caudalis
Treat patient symptomatically. Venom is supposed to be fairy dangerous, but only small quantities are injected Adult length: 40-60 cm. Has a single horn-like scale above each eye. Found in arid, sandy parts of Bushmanland, the Karoo and the dry savanna. Usually hinnes very loudky, repeatedly puffs itself up and strikes aggressively when it feels threatened.
STEPS TO TAKE IF YOU’VE BEEN BITTEN • Always be careful and alert when you’re in the veld and be on the lookout for big, dangerous snakes. • If you come across a big, dangerous snake that rears up and spreads its neck or hood, avoid any contact with it and move away. • If you are bitten, take careful note of what the snake looks like. If possible, take a photo of it with your cell phone or camera. • Keep the victim calm and still. Acute stress makes the venom spread more rapidly
through the body. Stay calm and think calmly; immobilise the limb and keep the patient in the shade. • Don’t give the patient anything to eat or drink, especially not alcohol. Remove anything (e.g. watch, jewels) that could constrict the limb if it were to swell. • Don’t cut the wound or suck it. That could cause greater harm. • If the victim has been spat in the eye by a spitting snake, flush the eye immediately with large quantities of water.
• Phone your nearest medical center or hospital and warn them that a snake-bite patient is on his/her way. • Give them the venom information center’s number or other contact information as soon as they have been able to establish what treatment should be determined. Take the patient there as soon as possible.
16
Mei 2013
GOED BEGIN IS OES GEWIN Koringkultivars vir ’n wenkombinasie PANNAR beskik oor ’n volledige droëland kultivarpakket vir die Vrystaat, asook twee nuwe wenner-besproeiingskultivars. Besproeiingskoringkultivars
Saam boer ons vir die toekoms.
G LO B A L E T E G N O LO G I E
P L A A S L I K E P R E S TA S I E
Prestasie beproefde saad
www.pannar.com infoserve@pannar.co.za
2013/WHEAT/A/23
PAN 3471 en PAN 3478 Behaal groot sukses in kommersiële aanplantings en beskik oor goeie siekte toleransie en graderingseienskappe. Vir die besproeiingsboer ’n besliste keuse.