AgriBulletin April 2011

April 2011

Kiwi Nog SA boere in Kongo - bl 4

Kiwi fruit finds its rightful place in Haenertsburg — p 2 & 3 Georgië bied ook agterdeur - bl 9

Groter Boeredag vir 2012 - bl 10 & 11

‘n LiN Groep Publikasie • A LiN Group Publication

2

April 2011

Kiwi fruit finds its rightful place LiN Nuus: Bulletin The age old Chinese gooseberry has found its way to Magoebaskloof in the previous century after years of clinical hybridation by numerous horticulturists and scientists in New Zealand.

It is indeed a fairy tale of how the fruit of this wild shrub from China was developed into a famous and popular delicatessen for the western world.

The fifth kiwi fruit festival was held in Haenertsburg recently and will now be acknowledged as one of the many popular events on the national calendar for special celebrations.

Thanks to a group of six farmers in the area, the kiwi fruit has earned its throne in Limpopo, the fruit basket of the north.

One of these farmers, Italian Aldo Draghi, produces some of the finest kiwi’s high up in the slopes of Magoebaskloof. He and his son Claudio have already achieved the reputation of selling export quality kiwi on local markets.

“I was a late starter in the kiwi business and fol-

lowed the route of other producers in this area to gain knowledge. We’ve been involved for twenty years now and are proud of our product.”

Draghi started with a small patch of kiwi’s along with his avo’s and mango’s, following in the footsteps of bigger kiwi farmers around him. This grew into a full time business, which has led to purchasing adjacent land for the cultivation of the delicate fruit.

There are many cultivars available, but they stick to the two main cultivars, Allison and Hayward.

Hayward is a larger sized fruit with a flat-oval appearance and an excellent crop producer. The Allison is slightly smaller and more symmetric. This variety is highly popular with bakers and confectioners because of its even shape. Housewives also prefer the Allison for the very same reason.

The cultivation of kiwi fruit in SA started in the Western Cape many years ago, after New Zealand allowed the first seedlings to be exported. However, the New Zealanders claimed it as their registered product with legal rights that placed a limitation on

the fruit and plants. This means that you can produce the NZ kiwi anywhere in the world, but the right to sell it still stays “Down Under”.

The kiwi is a vine and closely related to the grape vine. It is grown in a pergola style in Italy – the world’s biggest producer - while the umbrella method is used in SA for a larger bearing surface.

Picking starts normally on 15 March each year and ends up somewhere in June.

So-called dumping has led to big losses for SA producers last year, when countries such as New Zealand and Italy exported their excess to SA markets in February, flushing the markets with prices as low as R5 per carton.

Draghi says the fruit involved were picked several months before and kept in cold storage. Then the fruit were treated with gases and other substances, which made it virtually tasteless resulting in a huge price drop.

The kiwi industry in SA is growing, with many different cultivars on the forefront. One of the most popular cultivars is the golden kiwi, also with exclusive rights to the New Zealand clan.

South Africa has a commissioned nursery in the Cape producing seedlings of the golden kiwi, but every single seedling must be registered with the NZ holding company.

A new hybrid of the ancient Chinese fruit is the kiwi berry. It reaches the size of a large marble or a small chicken egg and has a smooth skin. It can be eaten as a berry without removing the skin.

The berry is already available on overseas markets and is expected to appear in SA soon.

Claudio Draghi, who has taken over the management of Callegra Farm, says the growing of kiwi fruit is a labour intensive business,

Claudio Draghi with the distinguishing packaging of their kiwi fruit.

A A NDA G

ember stus en 2 Nov nie, 24 Augu Ju 1 a: ab et AgriL diegroepe: Alle boere-organSubtrop Stu zaneen) ’s • 3 Mei (T vo A en) ne

za (T ei isasies word geM 5 Lietsjies •

5 Mei (Natal) 4• s ia nooi om datums Makadam

Mei (Natal) Avo’s • 4-5 it) ru sp

van vergaderings, Mei (Nel Avo’s • 12 dspruit) oe (H

lie Ju 20 skoue, studiegrot) Mango’s •

ei (Hoedsprui buite Bela um: 19 M km si 3 po zi m si an ie epbyeenkomste, M a Lietsj 14 Mei, Thab

07 18 7 Wildveiling: 46 2 simposiums, uitAntieke Carl Vos by 08 Modimolle.

Bela. Skakel si-Metsi buite ar ens. et pk M ka , ei en M a stallings, ens aan w Veiling: 28 as, ou osse wild/beespla , ke uk st el versam ons vir publikasie 34 elke by 082 444 37 derdag van Skakel Roelf Eerste Don g: lin ei deur te gee. ev ve Rubbervale maand.

jean@bulletinnews.co.za of faks aan 015 307 7684

3

April 2011

in Haenertsburg NOK gee R750m vir vloedskade demanding high care throughout the year.

It is prone to diseases like nematodes in the root structure, fruit flies and small bugs. They apply bio-insecticides such as Last Call, which has a minimum effect on beneficial insects, while organic fertilizer enjoys preference.

A well-known menace in the orchards are the vervet monkeys. Different to their behaviour in the mango’s where they pick up fallen fruit, they ignore kiwi’s on the ground and pick semi-ripe fruit from the vine.

They give it one bite and leave it behind.

“We are fortunate that the monkeys

do not cause big damage, but they are still a factor to be reckoned with.”

Callegra Farm has never had major natural damages, except in 2009, when a hailstorm devastated about 50% of the crop.

Aldo’s wife, Helen, added that the kiwi has entered her food preparing programme in a special way.

“I garnish my meat with kiwi pulp.

It is a natural tenderiser with many other healthy benefits and qualities.” She also produces sauces and liqueurs for household purposes.

The Draghis are a close-knit family, with Aldo and Helen waiting eagerly to celebrate their 50th wedding anniversary later this year.

• Aansoeke van boere wat regstreeks geraak is, sal oorweeg word

LiN Nuus: Bulletin Die nywerheidontwikkelingskorporasie (NOK) het R750 miljoen toegeken aan boere wat skade gely het weens die onlangse vloede en droogte, berig AgriSA in sy jongste nuusbrief. ‘n Bedrag van R500 miljoen is opsy gesit vir agro-verwerkingsmaatskappye om die vervanging en/of herstel van onversekerde infrastruktuur te finansier. Dit kan ook dien as nood-bedryfskapitaal om verdere verliese vir bestaande boerdery-ondernemings te verhoed. Besighede het tot 1 Februarie 2012 om aansoek te doen vir hierdie fasiliteit by provinsiale kantore van die NOK. Befondsing sal beperk wees tot R25 miljoen per transaksie en is terugbetaalbaar oor 10 jaar. Die rentekoers beloop prima minus 3%.

R250 miljoen van die R750-miljoen toekenning sal gebruik word deur die Landbank as lenings aan die primêre landbou. Aansoeke sal oorweeg word van boere wat regstreeks geraak is deur die vloede en droogte. Die Landbank sal binne die komende week die besonderhede van die skema bekend ABOVE: Claudio Draghi maak.

Die departement van Landbou, Boswith his parents, Aldo and Helen Draghi of Callegra bou en Visserye (DAFF) is besig om Farm. LEFT AND BELOW: die bepaling van vloedskade in die Kiwi fruit onderskeie provinsies te verifieer. Op versoek van DAFF om behulpsaam te wees met die evaluering en verifiëring van die tersaaklike dokumentasie, het

die kommersiële beleidskomitee en die algemene raad op 16 en 17 Maart vergader, waar besluit is dat dit in die belang van boere in die betrokke gebiede is dat Agri SA se provinsiale en plaaslike strukture die onderskeie provinsiale departemente van landbou (PDA’s) bystaan in hierdie verband.

Dit sal nodig wees vir provinsiale affiliasies om die name, adresse en telefoonnommers van boere-organisasievoorsitters asook die besonderhede van boere wat behulpsaam kan wees, te voorsien vir verspreiding aan plaaslike PDA’s. Volledige inligting, met inbegrip van name, adresse, telefoonnommers en die gebiede waar hulp aangebied word, moet verskaf word. PDA’s moet die nodige dokumente, inligting en take wat uitgevoer moet word voorsien.

Voortdurende skakeling met PDA’s is noodsaaklik, asook terugvoering aan Agri SA op nasionale vlak. DAFF het onderneem om die PDA’s in te lig oor sodanige reëlings op ‘n toepaslike wyse. DAFF is ook besig om ‘n vloedhulpskema vir die betrokke boere te finaliseer. Agri SA word op nasionale vlak verteenwoordig in ‘n taakspan wat die besonderhede van die skema sal finaliseer vir goedkeuring deur die Minister van Landbou, Bosbou en Visserye en vir befondsing deur die Nasionale Tesourie.

AgriBulletin — nuus aan die boer wat saak maak

4

April 2011

Groot skroef los by waterwese...

LiN Nuus: Bulletin Groot kommer bestaan landwyd en veral in Limpopo onder boere oor die sloerende wyse waarop die departement van Waterwese die Waterwet van 1998 toepas – of liewer nie toepas nie.

Die nuwe Waterwet het verskeie stipulasies waarvolgens die departement water in die land moet bestuur. Een van hulle is die stigting van agtien agentskappe vir die bestuur van opvanggebiede (catchment management agencies, of CMA’s), wat deur lede van alle watergebruikers in so ‘n opvanggebied verteenwoordig word.

Tot dusver het nog net twee CMA’s die lig gesien.

Hulle is die Breërivier-gebied in die Wes-Kaap en Inkomasi in Mpumalanga.

In Limpopo is twee opvanggebiede uitgewys, naamlik dié wat die Limpoporivier voed en die Letaba/Levubu-gebied. Die regering het die getal CMA’s intussen na twaalf verminder, wat beteken dat die Letaba/Levubu verdeel word. Die Levubu word by Limpopo ingeskakel en Letaba by die Laer Olifants.

Georganiseerde landbou is die grootste watergebruiker in die gebied, maar het net een verteenwoordiger op die raad van “kenners” wat die CMA moet saamstel. Die raad (onder leiding van Waterwese) sukkel nou al langer as vyf jaar om aan die gang te kom.

Kommunikasie op plaaslike vlak met boere bestaan ook nie ten spyte van duidelike omskrywings in die wet oor hoe dit moet gebeur.

Die Waterwet is so saamgestel dat alle waterregte deur die staat onteien is. Alle watergebruikers (mense met fonteine, boorgate en damme) moes registreer en verklaar hoeveel water deur

elkeen benut word, waarna validasie en verifiDie validasie- en verifikasiespanne is reeds in 2010 kasie gedoen moet word om wettige gebruik te deur ‘n span konsultante in ‘n gedeelte van die bepaal. Hierna moes gebruikers om lisensiëring provinsie gedoen en is aan Waterwese oorhandig aansoek doen om water wettig te kan gebruik. Die waar daar sedert Desember niks gebeur nie – netjies Departement se beplanning was om die vestiging in ‘n doodloopstraat. van CMA’s en lisensiering binne 5 jaar na die wet Oor die afgelope jare het die onderafdeling van gepromulgeer is af te handel. Hiervan is bittermin Waterwese wat die CMA moet stig, elke maand gedoen en is dit reeds 13 jaar later. saam met ander belanghebbendes vergadering geDie hoofgebruikers is die landbou, nywerhede, mu- hou. nisipaliteite en myne. Die wet maak voorsiening dat Dit het elke keer met ‘n spoggerige ontbyt begin, Waterwese die CMA se rol moet vervul tot en met die maar eintlik niks opgelewer nie.

CMA gestig is.

Teen Mei 2009 is ‘n konsepdokument deur WaDeel van die CMA se taak sou wees om die hulpbron terwese opgestel oor hoe om met die stigting van te bestuur en te bewaar, onder meer om storting van ‘n CMA voort te gaan, maar dié dokument is nog afval deur munisipaliteite in riviere (soos die Groter steeds nie gefinaliseer nie en lê en stof vergader.

Letaba) te verhoed. Die afgelope tien jaar is nog niks Enslin sê georganiseerde landbou is glad nie gehieraan gedoen nie. lukkig met die huidige stand van sake nie en iets sal Intussen betaal boere en ander gebruikers vir alle drasties binne die Departement moet gebeur om die water. Dié tariewe is veronderstel om die te stigte Waterwet van 1998 tot uitvoering te bring.

CMA aan die gang te hou, maar hier is ‘n groot “Dit lyk of Waterwese alles in sy vermoë doen om skroef los. Sedert 2001 kon Waterwese nog nie ‘n nie die CMA gestig te kry nie. Te veel mense werk enkele finansiële staat oor dié geld verskaf nie, on- in dié afdeling en ‘n CMA kan meebring dat hulle danks herhaaldelike versoeke deur georganiseerde voortaan sonder werk kan sit.” landbou.

“Eintlik is mense met waterregte met ‘n slap riem gevang. Met registrasie het Waterwese ‘n lys adresse gekry waarheen hulle ‘n rekening kon stuur,” sê AgriLetaba se voorsitter, mnr Dries Enslin. Waterregistrasie is nie ‘n bewys van wettige gebruik nie.

Die tweede groep Suid-Afrikaanse bosbou. ‘n Hele paar Tzaneeners is boere het dié maand na die Kongo hierby betrokke. Weens die DRK se vertrek met die vooruitsig om hulle twee somers, geweldige hoë reënvalop 50 000 ha daar te vestig. syfer en hitte is die bosboubedryf ‘n Die elf boere is na dieselfde vallei aanloklike opsie. Veral bloekom groei waar die eerste groep boere vroeër 80 baie vinniger daar en bereik gouer 000 ha toegestaan is. wasdom.

Volgens dr Theo de Jager, adjunkGroot aanplantings van vrugte soos president van AgriSA, sal die nuwe avokado’s en verskeie groentesoorte, groep betrokke wees by groot- mielies en ander graanprodukte word skaalse suikerriet-aanplantings vir onder meer deur die boere in die DRK die produksie van bio-brandstof. beoog.

Wanneer dié aanleg voltooi is, kan Pluimvee, beeste en skape is ook op verwag word dat die DRK ‘n groot die program. trekpleister vir baie ander SA boere Intussen is die vestiging van SA boere kan word. in Mosambiek reeds in ‘n gevorderde Die Kongolese regering het ook 6 stadium, met groot plase wat reeds in 000 ha grond beskikbaar gestel vir volle produksie is.

Nog SA boere vestig in DRK

5

April 2011

Mines pose a threat LiN News: Zoutpansberger Mr Stephen Hoffman, Chairperson of Soutpansberg District Agricultural Union (SDAU), said the argument that one coal mine, such as Coal of Africa’s (CoAL) planned Makhado colliery just north of the Soutpansberg, will not have much of an impact represents an exceptional narrow way of thinking.

“One coal mine will not be able to sustain the environment. It will destroy it. More so, there are 12 huge developments planned in the SDAU area. Those mines need infrastructure, roads, electricity distribution lines, vehicles for transport, secondary industry, etc. More noise, air pollution, water pollution and ground pollution is the result,” Hoffman said.

Hoffman praised the Vhembe Biosphere Reserve (VBR) for the hard work done in trying to protect the Soutpansberg’s biodiversity.

“They saw a unique area - and they acted in time to make the public aware of this very unique area,” Hoffman said.

According to information received by the SDAU, it is said that the Soutpansberg is one of Southern Africa’s most bio-diverse areas and has one of the country’s richest natural assets. Although the mountain covers less than 0.5% of the surface area of South Africa, it contains 30% of the tree species, 48% of the genera of flowering plants, 60% of the bird species, 40% of the mammals, 30% of the amphibians and reptiles and 70% of the 66 families of spiders.

By comparison, the whole of Canada (9 220 970km²) has 3160 plant species as against the Soutpansberg’s about 3000 species in a tiny area of some 6800 km².

In fact, the mountain has been equated to an island such as Madagascar where one finds a specific micro-climate which has resulted in an extremely bio-diverse environment having many endemic species of plants and insects. For example, it has 594 different tree types, which

koopsdiens.

is higher than any other comparable area in South Africa.

“The Witbank, Delmas, Ermelo, Kendall and Ellisras areas should prove the point that mining is seldom just the small area of the mine. It destroys and permanently changes a whole region negatively,” Hoffman said.

According to Hoffman it is clear that if we continue to destroy, we will be unable to live in this area.

“Nobody, including the mines, shareholders and governments where the shareholders live, can stand back and claim to be innocent in this coming destruction. Neither can local communities stand idle while this potential huge destruction engulf us. We will all be judged,” Hoffman said. He warned that the National Environmental Management Act (Act 107 of 1998) section 28(8) (a) is clear.

“All those who benefit from activities that create pollution or degradation of the environment can be held liable,” Hoffman said. This, he said, includes the mining company, the shareholders, the financiers and even consultants.

“The message is clear. Polluters and those who benefit from activities creating the pollution, will pay,” Hoffman said adding that it will be a sad day if people’s inability to control their exploding population, their energy thirsty lifestyle and their greed, destroy something that we did not create and cannot re-create.

“Every electricity distribution line destroys ecotourism. Are we saying that ecotourism, agriculture, hunting and other income generating industries are less valuable than mining? Why is it acceptable to destroy sustainable, flourishing industries for a short term project? This is absurd!” Hoffman said.

Hoffman urged every person who would like to participate in the protection of this precious region, to contact the SDAU at 015 516 3963.

-

6

April 2011

Aanvraag vir soetrissies in SA is groter Weens die groeiende vraag na soetrissies, behoort produsente sekere riglyne te volg om te verseker die produkte voldoen aan die hoë vereistes wat aan hierdie groente gestel word. Die artikel neem die riglyne in oënskou. ’n Besoek aan ’n varsproduktemark of winkel se groente-afdeling sal die toe-nemende gewildheid van groenrissies bevestig. Soos met baie groentesoorte gebeur, is die mark hier ook besig om te diversifiseer. Rissies is deesdae in ‘n magdom van vorms, kleure en smaak beskikbaar. Daar is ’n hoogs betalende mark vir hoë gehalte en verskeidenheid waarvan produsente gerus kan kennis neem.

Soet en warm rissies (Capsicum annuum L.), is lid van die Solanaceae-familie, wat aartappels, tamaties en eiervrugte insluit. Die vrugte wissel in vorm, kleur, smaak en wanddikte, maar die meeste soorte behoort aan een van die twee hoofgroepe, die Grossumgroep, wat die matige en soet variëteite insluit, en die Longum-groep, waaronder die warm tipes val.

Rissies se brandsmaak word deur die bestanddeel capsaicin veroorsaak. Capsicum frutescens, ’n warm rissie wat in die vervaardiging van warm rissiesous gebruik word, bevat tot 1 % capsaicin.

Die brand van ’n rissie word in Scoville-hitte-eenhede gemeet. Jalapeno- en Cayenne-rissies wissel van 2 000 ­­tot 25 000 eenhede, terwyl die warmer “Tabasco”-rissie van 50 000 tot 70 000 eenhede wis-

sel. Soetrissies bevat min of feitlik geen capsaicin nie, wat as nul op die Scoville-skaal beskou word.

Klimaat speel ’n belangrike rol in die ontwikkeling van rissies en het ’n groot invloed op die opbrengspotensiaal. Heelwat hoër opbrengste word egter met baster variëteite behaal as met die ou oopbestuifde variëteite. Die volgende opbrengste (vars vrugte) kan as opbrengsriglyn dien: Soetrissies: Oopbestuifde variëteite behaal 15 tot 30 t/ha en F1-basters onderskeidelik 30 tot 60 t/ha (oopland tipes) en 80 tot 150 t/ha (tonnel tipes).

Warm rissies: Oopbestuifde variëteite lewer ongeveer 8 t/ha (vars) of 1,5 t/ha (gedroog) en F1-baster oopland tipes produseer 14 tot 35 t/ha (vars) of 3 tot 5 t/ha (gedroog).

Rissies floreer in warm toestande. Omdat dit eintlik ’n meerjarige gewas is, het dit ’n besonder lang groeitydperk.

Die plante benodig méér hitte as tamaties; ongeveer 24ºC vir vier tot vyf maande. Teen lae temperature (5 tot 15ºC) ontwikkel die plante stadig en swak. Misvormde vrugte kan dan ook voorkom. Langdurige bewolkte weer sal verder tot die vertraging van vrugvorming bydra.

Afgesien van die rissieplant se behoefte aan hitte, is die plant tóg gevoelig vir temperature hoër as 32ºC, want dan speen dit blomme af. Min, indien enige, vrugset vind plaas by temperature hoër as 35ºC, veral as dit met droë, warm winde gepaard gaan. Vrugte wat wel vorm, sal misvormd wees weens die belangrike rol

wat bestuiwing in die vorming van die vrug speel. Die vrugte is ook gevoelig vir sonbrandskade en variëteite met goeie blaarbedekking moet oorweeg word.

Een van die belangrikste (maar minder bekende) eienskappe van die rissiefamilie, is dat wortelontwikkeling feitlik tot stilstand kom sodra die eerste vrugte gevorm word. Terselfdertyd is dit juis die omvang van die plant se wortelstelsel wat die produksievermoë bepaal. Daarom moet verbouingspraktyke op die ontwikkeling van ’n goeie wortelstelsel gerig word en die boer moet geskikte grond gedagtig aan hierdie vereiste uitkies. Rissies is sensitief vir grond met lae suurstofwaardes (versuipte grond), asook vir gekompakteerde grond. Indien rissies op swaar grond (met ’n hoë klei-inhoud) geplant word, is dit raadsaam om die plantjies op walle te plant om dreinering te verbeter.

Die ideale pH-waarde is tussen 5 en 6,5. Buite hierdie parameters kan ’n wanbalans in die opname van mikro-elemente ontstaan, wat tot misvormige vrugte van ’n swak gehalte kan lei. ’n Wisselboustelsel van minstens drie jaar is raadsaam. Vermy verwante gewasse soos aartappels, tamaties, eiervrug, grondbone, tabak en swartbekbone gedurende hierdie tydperk. Siektes wat in die grond oorleef, soos bakteriese siektes en Fusariumen Verticillium-verwelksiekte, kan in die grond ontwikkel en dit kan tot sewe jaar neem om van dié organismes ontslae te raak.

Dit benadruk die belangrikheid van gesertifiseerde saad, wat vry van saadgedraagde siektes is, veral in gebiede waar rissies vir droging geproduseer word. Siektes kan van gebied tot gebied oorgedra word weens die ontverantwoordelike gebruik van ongesertifiseerde of goedkoop saad. Dit het menige produsent al baie duur te staan gekom.

— Sakata Saadverspreiders

7

April 2011

Protrack’s Farm Workers Protection Unit cuts the edge in Hoedspruit LiN News: Kruger2Canyon Wednesday 13 May was another good day for Protrack Anti-poaching Unit and their Essex area farm indunas. The Protrack Farm Workers Protection Unit (PFWPU) is a cutting edge concept that has been pioneered by Protrack to bring safety and security not only to the farmers, but to their workers as well.

Monthly meetings are conducted in close cooperation with the police who assist in educating the indunas about HIV/AIDS, domestic abuse, alcohol abuse, women and children’s rights. This platform is the perfect setting to discuss gender issues and various social problems. These common problems are seldom discussed in any other context, particularly not in the African household.

The indunas were encouraged to speak about their personal feelings towards their living space, family conditions and their needs. The results were rather interesting as they shared mutual thoughts.

This month Protrack as the mediator, was put to a different challenge because the answers they received were not the usual ones they anticipated. An example of one discussion that came up was: “Mr Mathebula; your drinking habits, or disregard for your health is negatively affecting your family and work performance” and turned out to be an equal learning experience for all present at the meeting.

Protrack received many positive comments that came from the workers regarding the performance of their ground unit, as well as uplifting comments about their work environments, and employers’ choice for becoming part of the PFWPU. There is still a lot of work to be done to further improve this initiative’s performance and as Constable Thuketana (who was addressing the group) said: “Protrack is doing a lot of good for that community, because crime seems to be going down and the workers have somebody to immediately report crime to. Protrack has helped to open that door”.

Farm workers are generally not aware of the systems and structures available to them for support or in the case of emergency which ultimately limits

their use of health care or security structures.

After some research and discussions with farmers as well as farm workers, the Protrack Farm Workers Protection Unit was established in 2009. “We went to the Essex area to research what farm workers’ se-

curity and wellbeing needs are to determine if Protrack would be able to address these needs” says Sboniso Phakathi of Protrack.

The purpose of the PFWPU is to serve as a mediator which brings farmers and farm workers together to talk about each party’s interests and to protect them as a whole.

“We were very fortunate to start the initiative with the help of some interested farmers willing to invest in the idea,” says Sboniso. He went on to say that the monthly meetings between the indunas and women’s groups have proved to be of great value.

“Protrack’s ties with various support structures in the Hoedspruit community ensures that farm workers not only have better access to these, but they also have found an improved flow of information between all concerned,” he affirms.

8

April 2011

9

April 2011

Georgië bied ’n agterdeur vir SA boere LiN Nuus: Bosveld Bulletin Danie Steenkamp van Steenbokpan het met Agri Bulletin gesels nadat hy TLU-SA se tweede inligtingstoer na Georgië meegemaak het.

Hoewel hierdie voormalige broodmandjie van die Sowjet Unie se landbougrond erg verwaarloos is, meen Steenkamp dit mag dalk vir Suid-Afri-kaanse boere goed wees om daar ‘n voet in die deur te kry vir hul kinders se onthalwe.

Steenkamp vertel dat hy baie beïndruk is met die regeingsamptenare van dié voormalige Sowjetrepubliek.

Radikale regeringskommelinge in Georgië het gemaak dat die gemiddelde ouderdom van parlementslede dertig jaar is.

Om van korrupsie en ‘n kommunistiese denkwyse ontslae te raak het die regering die hele polisiemag ontbind en poste gevul met jong amptenare wat daarna streef om die land op te bou.

“Parlementslede het saam met ons gereis om ons die landboupotensiaal van die land te wys. Ek het een van hulle ‘n koeldrank aangebied, maar hy het geweier om dit te neem omdat hulle geen bedrog of omkopery in regeringskringe duld nie,” vertel hy.

Georgië is onlangs aangewys as die land waar korrupsie die meeste in 2010 gedaal het en as die 6de mees gesogde land om in 2011 te besoek. Die land het‘n bevolking van 4,4 miljoen en lê tussen Rusland, die Swartsee, Turkye en Armenië.

Die eerste afvaardiging van TLU SA lede het einde verlede jaar op uitnodiging van Georgië se regering ‘n besoek aan dié land afgelê. Die doel van die besoek was om die landboupotensiaal te ontleed en landboumoontlikhede

vir Suid-Afrikaanse boere vas te stel.

Volgens Steenkamp is dit moeilik om te bepaal hoe vrugbaar die grond is aangesien dit na sy mening baie verwaarloos is. Tog het Georgië bekend gestaan as die broodmandjie van die Sowjet Unie. “Daar is grootskaalse armoede, maar die regering is vasbeslote om die land wat nou deel uitmaak van die Europese Unie van die grond af op te bou.”

Steenkamp vertel dat jy binne twee weke burgerskap van die land kan kry. “Ek sal dit oorweeg om in SuidAfrika te bly, maar aansoek te doen vir burgerskap en die land een maal per jaar te besoek.” Hy sê dit is sy twee seuns se toekoms waaraan hy dink. “Universiteitsgrade in Georgië word deur die Europese Unie erken en alle klasse word in Engels aangebied. Universiteitsonderrig is ook baie bekostigbaar.”

Baie boere wat die toer meegemaak het, het reeds bankrekeninge daar oopgemaak. Die moontlikheid is ook bespreek om saam aandele in grond daar te koop en ‘n jong ongetroude boer te stuur om die plaas te bestuur.

“Dit is vir ons iets om op terug te val indien dinge in Suid-Afrika te moeilik raak,” vertel Steenkamp.

Volgens Bennie van Zyl, hoofbestuurder van TLU SA, wil Georgië se regering graag met Suid-Afrikaanse boere onderhandel omdat bestaande boere daar nie noodwendig ‘n markgedrewe benadering tot landbou het nie. Dit kan volgens hom toegeskryf word aan die kommunistiese tydperk onder die Sowjet-unie se invloed op mense se psige. ‘n Ooreenkoms is in Pretoria onderteken om inligting oor landbou uit te ruil en om Suid-Afrikaanse landbouvaardighede in Georgië te vestig.

10

April 2011

Groter Boeredag gaan in 2012 LiN Nuus: Bulletin ‘n Groot ja-stem het einde verlede maand by ‘n nabetragting van die Langs die Oever Boeredag opgeklink dat ‘n soortgelyke boerefees volgende jaar op dieselfde plek oor twee dae gehou moet word.

Dit gaan ‘n groter bywoningsyfer as vanjaar se nagenoeg 500 mense hê en sal op die eerste dag ‘n bulveiling en moontlik ook ‘n katalogus-wildveiling insluit.

Die Boeredag op 23 Maart het R72 000 opgelewer, terwyl die kostes R62 000 beloop het. Die oorblywende R10 000 is proporsioneel aan AgriLetaba se boereverenigings geskenk.

Leerlinge van die Laerskool Dr Annecke het die dag eetgoed en koeldrank verkoop en ‘n vet wins van R5

500 vir hul skool gemaak.

Die eienaar van die plaas Montrose waar die boerefees gehou is, mnr Kallie Erasmus, sê dit het alles vroeg vanjaar begin toe hy by ‘n beesveiling

by Rubbervale deur ‘n trekkerverspreider genader is om ‘n ploegdemonstrasie op die plaas te hou. Nog ‘n handelaar het met ‘n soortgelyke versoek gekom.

Mnr Renier Reynecke van Premium Trucking wat die veiling bygewoon het, het voorgestel dat minstens vier of vyf handelaars die geleentheid gebied word, wat dit dan ‘n gesellige dag sou maak.

Van daardie dag af het die aanvanklike plan so uitgekring dat die boeredag daaruit gebore is.

Verskeie wysigings en toevoegings word vir volgende jaar in die vooruitsig gestel. Die geborduurde

LINKS: Mnr Arne Verster van die Harmonieblok was een van verskeie boere wat ’n prys gewen het. ONDER: Mnre Jokkie Richards en Andrew Thornhill was onder die etlike landbou-ondersteuners by die Langs die Oever-boeredag. REGS ONDER: Me Mariëtte Diederichs sit op een van Limpopo Agri Rentals se produkte tydens die boeredag.

11

April 2011

twee dae duur pette wat R20 000 gekos het en gratis aan die boere uitgedeel is, sal verkoop word, al bly die toegang gratis.

Vroue gaan betrek word om hul landbouverwante bedrywe saam met die handelaars op die boeredag uit te stal.

Erasmus en Reynecke wat die boerefees van stapel laat loop het, het gesê dit sal goed wees as dié dag met die Letaba Agri Ekspo kan saamsmelt. Hulle sien uit na gesprekvoering met AgriLetaba en die Ekspo-komitee om ‘n goue middeweg vir so ‘n gesamentlike dag te vind.

Die meeste handelaars van trekkers en implemente wat aan die boeredag deelgeneem het, het laat blyk dat hulle nou ‘n wen-dag ontdek het. Die verskuiwing van masjinerie en toerusting na die boeredag het hulle egter baie geld uit die sak gejaag en bemoeilik meer as een groot uitstalling per jaar.

Mnre Nico le Roux en Pieter Oosthuizen wat landbousake by ABSA hanteer, staan in gesprek met mnr Kallie Erasmus op wie se plaas die boeredag gehou is.

ONDER: Die twee hooforganiseerders van die boeredag, mnre Renier Reynecke en Kallie Erasmus, was in hul skik met die bywoning.

Mnr Schalk van der Merwe van Haenertsburg staan in ernstige gesprek met dr Alex Revelas by die boeredag se etensuur.

Mnre Heinrich en Gideon Joubert van Tzaneen, Pieter Rautenbach en Tienie Schonken van Letsitele was deel van die nagenoeg 250 boere langs die Groot Letabarivier.

12

April 2011

Mahindra kry nuwe tuiste in Tzaneen LiN Nuus: Bulletin Limpopo Agri, die verspreiders van Massey Ferguson-trekkers in Tzaneen die afgelope drie jaar, sprei

nou sy vlerke wyer in die landbousektor met die verskaffing van verskeie ander komponente aan die boerderygemeenskap.

Dit sluit onder meer Shantui grondverskuiwings-masjinerie en verskeie soorte spuittoerusting in.

Die eienaar, mnr Thys Diederichs, het die Mahindra-agentskap oorgeneem en rig ‘n volledige werkswinkel in vir die versiening van dié voertuie. Eienaars van Mahindra ligte voertuie was aanvanklik benoud, nadat die vorige agentskap besluit het om uit Tzaneen pad te gee.

Diederichs sê ‘n volledige reeks onderdele is LINKS: Mnr Pieter Liebenberg is verkoopsverteenwoordiger by Limpopo Agri. Hier staan hy by een van Limpopo Agri se produkte.

ONDER: Die argitek se voorstelling van die nuwe verkoopsperseel.

vir dié fabrikaat beskikbaar en diens is die helfte goedkoper as by die vorige agentskap. Dit is beaam deur sy verkoopsverteenwoordiger, mnr Pieter Liebenberg, wat alle Mahindra-eienaars versoek om hom te skakel as hulle klagtes het.

Die maatskappy het reeds ‘n groot kliëntebasis en verwag dat dit verder sal uitbrei namate hul diens bekend word.

Hulle verspreidingsgebied strek vanaf Louis Trichardt en Giyani tot by Hoedspruit en Phalaborwa.

Aan die einde van die jaar open hulle ‘n tweede tak in Thohoyandou.

Die bestaande perseel langs Lydenburgweg net buite Tzaneen kry eersdaags ‘n nuwe aansig en vertoonlokaal, met ‘n groot Mahindra-kenteken op die voorkant. Bouwerk sal binne twee maande begin.

Wat die trekkermark betref, beleef alle verspreiders in Limpopo ‘n stillerige tydperk. Die afgelope maand is vyftig trekkers van alle fabrikate teen ‘n bedrag van R17,5m van die hand gesit. Diederichs verwag vorentoe ‘n groei van minstens vyftien persent, wanneer die departement van landelike ontwikkeling en grondbesit eersdaags sal voortgaan met hulp soos trekkers en implemente aan opkomende boere. “Mense hou al baie jare lank van rooi trekkers.” ‘n Nuwe, bekostigbare MF-reeks word volgende maand by die Nampo Oesdag in Bothaville bekend gestel. Die reeks het ‘n dinamiese brandstofverbruik en Limpopo Agri het reeds van die modelle in voorraad. Dit wissel van 34 kW tot 61 kW.

AgriBulletin — die boer se genoot

April 2011

13

14

April 2011

Aartappels kry hupstoot Een van Syngenta se vernaamste prestasies die afgelope paar jaar is ongetwyfeld die ontwikkeling van gewasproduksieprogramme vir aartappels, mielies, veselperskes en koring.

Sedert Syngenta SA die eerste land wêreldwyd geword het om aartappelgewasoplossing mark toe te bring, is produsente reeds teen dié tyd goed vertroud met Syngenta se verskillende PotatoPack™oplossings wat verhoogde aartappelproduksie tot gevolg het.

Die PotatoPack is vandag ‘n voorkeurproduk vir produsente – trouens, 20% van alle aartappelaanplantings word tans met hierdie oplossing beskerm.

Syngenta het die afgelope tien jaar reeds meer as nege miljard dollar aan navorsing en ontwikkeling bestee. Die 5 000 personeel wat vir hierdie doel aangewend word, ondersoek jaarliks 200 000 nuwe molekules.

Syngenta se revolusionêre PotatoPack is die resultaat van deeglike navorsing en proewe wat dwarsoor Suid-Afrika gedoen is. Die resultate van Syngenta se meer as dertig plaaslike proewe toon ‘n beduidende hoër gemiddelde opbrengs van ses ton per hektaar. Dit is dus duidelik waarom Syngenta se PotatoPack ‘n paradigmaverskuiwing verteenwoordig: Hul produsente kyk ánders na volhoubare aartappelproduksie.

Hierdie program integreer spesifieke kombinasies van aanwendings volgens die plant se fisiologiese eienskappe – sodoende word verseker dat die ver-

skillende sistemiese en kontakmiddels mekaar doeltreffend komplementeer vir optimale pes en plaagbeheer, en terselftertyd die plant se gesondheid te bevorder.

Die PotatoPack bevat die korrekte voorkomende oplossings om siektes en insekte te beveg. Dít alles bevorder risikobestuur, gesonder plante, verlengde vegetatiewe groei en vehoogde opbrengs.

Revus®, Syngenta se nuutste oplossing om laatroes op aartappels in sy spore te stuit, sal ook later vanjaar beskikbaar wees in die PotatoPack.

Revus het tydens 2010 Euroblight se toekenning ontvang as die beste swamdoder in sy klas.

Gaan lees gerus meer op www.euroblight.net.

Bekendstellingsfunksies vir Revus is reeds landswyd onderweg. Vir meer inligting oor die produk, besoek gerus www. revus.co.za Optimale potensiaal Die vindingryke Aartappelpak verpersoonlik revolusionêre navorsing - ‘n markrevolusie in dié sin dat aartappelprodusente groter oeste met kleiner aanplantings kan lewer. In eenvoudige taal gestel: Syngenta se Aartappelpak het suksesvol daarin geslaag om die waarde van landbougrond - een van die produsent se belangrikste bronne - te herstel.

Die Aartappelpak is beduidend dat Syngenta die taal van plante verstaan en bied produsente ongetwyfeld die reuse bestuursvoordeel om progressief te boer.

Grondeise is ’n mislukking

Die toekenning van grondeise in Suid-Afrika het tot stilstand geknars nadat die regering uiteindelik erken het die stelsel was ‘n klaaglike mislukking.

Geen verdere plase gaan deur die departement van landbou aangekoop word nie en net eise wat deur hofbeslissings bepaal is, sal uitgevoer word.

Enkele kleiner transaksies sal nog deurgevoer word waar eienaarsverenigings en eisers ooreenkomste bereik het, maar alle groot oordragte is stopgesit.

Agri SA se adjunk-president, dr Theo de Jager, sê dit is hartseer dat die proses vir soveel jare op die verkeerde spoor bly loop het, ondanks georganiseerde landbou se herhaalde waarskuwings sedert 2003 dat dit in chaos sal eindig.

“Suid-Afrika het in dié tydperk soveel skade gely deur die optrede van onbekwame en ontoeganklike amptenare, wat gelei het tot die vernietiging van etlike spogplase en hoogs produserende landboueenhede. Dit sal die staat vandag meer kos om dié eenhede weer in produksie te stel as waarvoor die grond aangekoop is.”

Hy sê al die betrokke partye en belanghebbendes het in die proses onmeetbare skade gely, met groot konflikte onder eisers oor wie baas en wie klaas is.

Dit het ook gelei tot groot werkloosheid. Net in die Mopani-distrik het 30 000 mense hul werk verloor.

Selfs lande soos Amerika en Duitsland beskuldig die departement van landbou daarvan dat hy dié lande se kollaterale beskerming van reg op grondbesit onteer het.

In Limpopo is etlike eise wat net gedeeltelik afgehandel is. Die moontlikheid bestaan dat die oorblywende eise nie deurgevoer sal word nie en dat die betrokke grond ontlys sal word.

15

April 2011

Boerbokke gaan belangrike rol speel Dit het tyd geword dat die land se vleisproduserende boere en kommersiële ondernemings kennis neem van die lang naam beroepsbokboerdery.

Hier is ‘n bedryf aan die kom wat ‘n heel ander klem op die produksie en gebruik van vleis in SA kan plaas. Soveel so, dat dit veeboere in marginale weigebiede gaan noop om oor te skakel na bokke pleks van beeste, en dan met groter sakke geld bank toe kan stap.

Een van Suider-Afrika se afskeepgebiede, die Kalahari, het in die verlede verskeie wenners voortgebring.

SA se rugbyslot van die eeu, Frik du Preez, woon met trots daar in die boendoe.

Dis egter die bok met ‘n rooi lyf wat met minagting na SA se boerbokke kyk en wat deesdae die vleiseters se wenkbroue laat lig. Die sogenaamde Kalahari Red is besig om veld in SA te wen en veeboere op groot skaal nader te lok.

Dis ‘n “mooierige” bok met ‘n eweredige rooi velkleur en lang ore wat bestand is teen die meeste Afrika-siektes en plae. Dit is ‘n geharde dier wat in droë en semi-droë toestande floreer, langer in die veld kan deurbring as ander boksoorte en nie hulp nodig het as hulle in die veld geboorte gee nie.

Deur jare se natuurlike seleksie het net die sterkste van dié diere in die veld oorgebly. Hul afstammelinge was ewe sterk en het ‘n kragtige ras voortgeplant wat vandag beskou word as ‘n vleiswenner.

Hulle was weinig afhanklik van menslike inmenging in die seleksieproses.

Die Kalahari Red word beskou as ‘n boksoort

Meer water skep meer werk Die begrotingsrede van die minister van water- en omgewingsake, me Edna Molewa, waarin meer water vir ekonomiese groei en werkskepping beskikbaar gestel sal word, is deur AgriSA verwelkom.

Die president van AgriSA, mnr Johannes Moller, sê nagenoeg 90 000 ha ongebruikte besproeiingsgrond is nog beskikbaar en geoormerk vir opkomende besproeiingsboere.

“AgriSA wil graag aan die departement sy samewerking bied om dié geleentheid saam met opkomende boere te ontwikkel op ‘n kontraktuele of aandeelhouer-basis. Ons kan ‘n betekenisvolle bydrae lewer tot die bemagtiging van opkomende boere en terselfdertyd voedselsekerheid en werkskepping bevorder.”

Die organisasie is egter bekommerd dat sommige besproeiingsboere deur die departement verbied word om dié regte vrylik oor te dra as gevolg van ‘n klaarblyklik verkeerde toepassing van die Waterwet en SEB-kodes vir goeie praktyk. “Hierdie praktyk beperk die ekonomiese potensiaal van waterhulpbronne tot nadeel van die doelstellings van die nuwe groeipad-inisiatief. Dis ‘n saak wat ons dringend met die minister sal moet bespreek.”

Die besproeiingsektor sal ook voordeel trek uit die verhoging van die Tzaneen-damwal en die voltooiing van die De Hoop-dam in die nabye toekoms.

Moller sê AgriSA ondersteun ten volle die departement se pogings om onwettige gebruik van water uit die Vaalrivierstelsel te voorkom, asook ander onwettige aktiwiteite wat ‘n invloed op waterstelsels oor die land heen het.

wat hoegenaamd nie verbintenisse het met die tradisionele boerbok nie. Hulle het voorsprong-eienskappe soos sagter vleis, gehardheid in die natuur en ‘n skutkleur wat help om hul kleintjies in die veld te beskerm.

Op die plaas Laparisa buite Letsitele is ‘n klein stoetery besig om gestalte te kry. Dis die aanvoorwerk van mnr Pieter Vorster, bestuurslid van AgriLetaba, en sy plaasbestuurder, mnr Jacques van Wyk. Hulle

beskik oor ‘n broeikudde van 25, nadat hule met sewe dragtige ooie teen R4 000 stuk weggespring het.

Die mikpunt is om die egte Kalahari rooi met seleksie voort te bring en ‘n stoetkudde tot stand te bring vir die vestiging van ‘n winsgewende bokbedryf in die Laeveld.

Veilingpryse vir Kalahari Red stoetbokke het reeds die hoogte ingespring, met bedrae van tot R23 000 vir stoetramme en R18 000 vir ooie. Hul vleisproduksie per hektaar oorskry dié van beeste reeds by verre, terwyl minimum kostes vir medikasie aan dié bokke vereis word.

Hulle toon groot vrugbaarheid en bring meestal tweelinge voort in ‘n weidingsgebied wat hulle soos ‘n handskoen pas.

16

April 2011

Sunloving bulbs for your winter garden LiN News: Kruger2Canyon Creating your perfect garden is great fun as there are just so many beautiful bulb options to explore.

Choosing complementary plant species and matching the flowers’ colour palettes can really get your creative juices flowing. During this lovely planning stage it is worthwhile to consider the positioning of your bulbs within your garden.

Different bulbs have different light requirements; some need Semi shade (filtered sun or dappled shade), others do best in full sun/semi shade (morning sun, afternoon shade), whilst some bulbs thrive in full sun (from sunrise to sunset).

When planting your bulbs check the level of sunlight they require to flourish and choose the perfect position for them in your garden.

We are sure many bulbgrowers are currently preparing their winter gardens, so if you have some lovely sunny positions to offer here are the bulbs we recommend. All of these beauties are available now from the online store www.hadeco.co.za/shop and should be planted from now until late May. Ixia blooms with stunning six-petalled flowers in bright, vivid colours ranging from purple, mauve and blue to red, orange, pink, yellow, cream and white.

When you see these star-shaped flowers appear

on the slender stems it is easy to see why they are fondly referred to as the Wand Flower.

They are best planted in borders or a rock garden, where they will create eye-catching patches of cheerful colour from September in to October.

A perfect border buddy for the Ixia is the Sparaxis as they can grow in similar planting conditions and flower at the same time of year. The sparaxis are a pleasure to watch bloom as they do so with openfaced star-shaped flowers displaying intricate patterns and a spectacular array of colours.

Sparaxis will grow well in a semi-shaded spot, but a position in full sun will allow the blooms to open fully and look their absolute best.

Another bulb that makes an attractive display in a sun-drenched rockery is the Ornithogalum, or commonly known as the chincherinchee.

From October to November you will see these mostly white star-shaped flowers burst out in a pyramid-shaped cluster at the top of a tall bare stem.

Ornithogalum look their best planted in groups, which is also ideal if you wish to cut a few blooms

for a vase, as planting thick clusters will protect against distinguishable gaps in your display.

As well as enjoying a sunny position, all of the bulbs mentioned so far also make excellent cut flowers. The same can be said for the sumptuous ranunculus and vibrant watsonia.

This week’s featured bulb, the ranunculus, flowers for a long time and does so with impressive blooms of multi-layered petals amongst bright green foliage.

They will start flowering from July through to September and colours range from purple to red, orange, golden yellow, cream, white, pink and delicate rose. In contrast, watsonias have tall, slender floral spikes like those of gladioli and add splashes of red, orange, pink, purple or white to your garden. Expect these bulbs to flower a little later, from October to December.

This stunning selection of bulbs are ready to plant and are looking forward to soaking up some sun in your garden … so it’s time to get creative with some sun loving bulbs!

Come see our Facebook page, http://www.facebook.com/hadeco.bulbs, follow us on Twitter @ HadecoBulbs or visit www.hadeco.co.za for more information.

Editor’s Note: For more information on this press release or more pictures please contact Roots SA at info@rootssa.com.

April 2011

17

Welbekende takbokboer uit NZ kuier by WES LiN Nuus: Kwêvoël John Spiers, wat sedert 1978 met Maranoa Takbokke in Hawkes Bay, Nieu-Seeland boer, het onlangs besoek by WESenterprises afgelê.

John het reeds ‘n lang geskiedenis van betrokkenheid by die Takboknywerheid in Nieu-Seeland. Hy was vroeër uitvoerende president van die Nieu-Seelandse ‘Deer Farmer’s association’, asook ‘n direkteur van ‘Deer Industry, New Zealand’. Hy het ook die amp gedra van direkteur -New Zealand ‘Animal Health board’ en van die ‘National Velvet Standards Body’, Nieu-Seeland.

Spiers, sowel as ‘n direkteur van ‘Wildlife Ranching, SA’, Herman Barnard, het besoek afgelê by WES in Thabazimbi, om meer te leer van die ontbossings-prosedure wat WES uitvoer en ook om eerstehands te sien hoe WES hulle uitstekende dierevoere vervaardig.

John het onder meer ook geleer dat WES se ‘Boskos’ uit om enby 50% inheemse Akasia bos bestaan, die natuurlike oorbruggingsvoer voer vir konsentraat, selektiewe wild.

Boskos is ook wetenskaplik gebalanseerd sodat herkouers nie te veel gekonsentreede suur absorbeer en sodoende herkouer suurvergiftiging opdoen nie. Die voer bevat ook voldoende hoeveelhede vesel wat dus herkouer ‘verstopping’ voorkom.

Daar is ook verduidelik dat Boskos natuurlike looisuur ofte-

wel tannien bevat, wat voorkom in Akasia en Sekelbos. Looi-suur is ‘n welbekende, natuurlike teenvoeter teen parasiete en ‘n effektiewe anti-oksidant wat die absorbsie van yster verminder. Te hoë konsentrasies van yster, kan yster-retensie siekte veroorsaak wat dood kan meebring en veral lewensgevaarlik is vir die Swart Renoster. Looisuur help die voorkoming van opblasing en koliek in wild. Boskos is ryk aan natuurlike selenium wat vrugbaarheidsvlakke bevorder en groei in wild stimuleer.

Boskos bevat ‘n reeks bestanddele soos gekapte mieliegruis, beesstroop (melasse), geelmieliegruis, lusern, soya- katoen- ensonneblom-lynsaadkoek (olie), wat gesamentlik ten minste 10% van die voorgestelde daaglikse proteiëninname bevat. Boskos bevat ook geen ureum of enige ander anorganiese middels nie.

Ter afronding van hierdie reeds volledig gebalanseerde voer, word daar P12 en sout, sowel as ‘n mineraal en vitamine aanvulling bygevoeg, om enige mineraaltekorte uit te skakel. ‘n Tekort aan spoorelemente of minerale kan ernstige gesondheidsprobleme tot gevolg hê, soos onvrugbaarheid, opswelling, vertraging in groei, bloedarmoede, gewrigswelling en lae immuniteit, om maar net ‘n paar op te noem.

Die besoekers aan WES, John en Herman het tot die slotsom gekom dat Boskos ‘n goed-gebalanseerde, organiese voer is.

“Van die natuur, vir die natuur, beslis ‘n eerste vir Afrika”

18

April 2011

Why reverse osmosis is important for your home What is reverse osmosis?

Reverse osmosis is a filtration process that works by using pressure to force a solution through a membrane. Thus retaining the solute on one side and allowing the pure solvent to pass to the other side.

This is the reverse of the normal osmosis process, which is the natural movement of solvent from an area of low density or concentration, through a membrane, to an area of high density or concentration when no external pressure is applied.

The standard reverse osmosis process goes through five stages, namely: Stage 1 (PP sediment filter) To remove sand, silt, dirt and rust particles Stage 2 (Granular activated carbon filter) To absorb chlorine, organic matter, odour, smell turbidity.

Stage 3 (Block activated carbon filter) To absorb chlorine, organic matter, odour, smell turbidity and suspended particles.

Stage 4 (RO membrane) This semi-permeable membrane with 0.0001 micron filtration, separates and removes bacteria, heavy metal, salt, bad mineral substances and other dissolved matter in the running water.

Stage 5 (Post inline carbon filter) This final filter is used

to absorb the remaining odour and adjust the taste.

Structure of the reverse osmosis system: 1. PP sediment filter 2. Granular activated carbon filter 3. Block activated carbon filter 4. RO membrane 5. Post inline carbon filter

19

April 2011

Fokus op die Halfmens in die Bosveld-streek Een van Suidelike Afrika se kenmerkendste inheemse vetplante is die Halfmens van die Richtersveld in Namakwaland.

Hy het ‘n paar broers, waarvan een op groot skaal in Limpopo voorkom.

Bekend as die koedoelelie, is dit een van vyf halfmens-soorte in die land. Sy naam is Pachypodium saunderseae en beteken letterlik in Grieks “dikvoet”.

Die koedoelelie het sy oorsprong uit die Lebombobergreeks en het oor jare daarvandaan versprei na KwaZulu/Natal, Mpumalanga en Limpopo se bosveldstreke. Dit is ‘n gewilde sierplant onder plantversamelaars en verkrygbaar by spesialis-kwekerye in die provinsie.

Die oorsprong van die naam halfmens strek baie ver terug in die geskiedenis. Die eerste een is in 1830 deur ene Lindley aangeteken. Vandag is daar twintig spesies. Benewens die vyf in Suidelike Afrika kom die ander soorte in Madagaskar voor.

Volgens oorlewering versinnebeeld die halfmens van die Richtersveld die stryd wat die KoiSan Boesmans eeue gelede gevoer het om te oorleef. Hulle het in Wes-Afrika suid gevlug om weg te kom van vyandige stamme, maar van hulle het in die vlug omgekyk na die noorde en spreekwoordelik soos Lot se vrou soos ‘n soutpilaar bly staan. Die halfmens se kroon en takke kyk vandag nog almal noord.

Die plantspesies verskyn nog nie op die internasionale rooilys van bedreigde plante nie, maar wel op streeklyste waar dit wissel van “laerisiko naby bedreiging” tot “vatbaar”.

In Madagaskar raak die omgewing vir sy halfmenssoorte al kleiner soos die mens in die plante se natuurlike habitat uitbrei. Dit het reeds gelei tot ‘n drastiese vermindering in veral stadiggroeiende soorte. Waarnemers sien kommersiële voortplanting as die enigste manier om hulle te laat voortbestaan.

Limpopo se koedoelelie val in die Apocynaceaegroep (selonsroos) wat berug is vir sy giftige inhoud. Die plante se sap is deur die eeue gebruik vir

die bereiding van gifpyle wat vir oorlogs- en jagdoeleindes gebruik is.

Al die spesies dra helderkleurige blomme boaan die vet stam. Die koedoelelie se blomme verskyn in die herfs en is spierwit. Dit word hoofsaaklik van saad gekweek. Dit word wêreldwyd versprei, maar het wel ‘n CITES-beperking wat die uitvoer van plante op groot skaal verbied.

— Met erkenning aan SP Bester van die Nasionale Herbarium in Pretoria

20

April 2011

Stud game breeders for better future As part of its overall efforts to help create a sustainable future for the game industry in South Africa, the Stud Game Breeders group has taken an important new step towards transformation by establishing two programmes aimed at promoting and encouraging skills development in the industry.

Both programmes were strongly endorsed and accredited by Wildlife Ranching South Africa (WRSA — the national representative body of game farmers in South Africa). The announcement was made on Friday, 25 March 2011 at the WRSA Gala Dinner held in Pretoria, by one of the founder members of Stud Game Breeders, Tony Morton.

The first programme announced is an empowerment scholarship which Stud Game Breeders will fund annually to the value of R70 000. The bursary is targeted at the top two deserving black students studying for a diploma relevant to the Wildlife Industry at Tshwane University of Technology (TUT).

TUT is one of a number of South African institutions that is well recognised for its diplomas relevant to the industry. It offers two alternative courses, Nature Conservation and Game Ranch Management.

Both are 3-year courses where the first two years focus on academic lectures covering 9 different subjects along with field trips across the different provinces. The third year is devoted to practical experience in the field.

A shortlist of potential beneficiaries of the bursary will be identified by the management committee of TUT according to the students’ achievements in the first year and nominated for this award for their second year of study. Two beneficiaries will then be chosen following an interview by Stud Game Breeders and WRSA. Tuition fees, books

and accommodation for the two students will be covered for their second year of study by the bursary. This bursary will be awarded annually and will be known as the “Stud Game Breeders / WRSA Empowerment Bursary”.

The second programme will employ seven thirdyear students for their practical year. As of 2012 each of the members of Stud Game Breeders will annually employ one student thus granting seven 3rd year students valuable work experience. Besides gaining practical experience across a wide spectrum in each member’s operation, it is also envisaged that these students will form a study group enabling them to share experiences and where possible rotate between farms.

Called the “Stud Game Breeders / WRSA Practical Student Programme”, the programme is open to all and every third-year student at TUT studying one of the two courses relevant to the industry.

In response to strong encouragement from WRSA at the Gala Dinner for other associations and study groups to support similar initiatives, the industry enthusiastically stepped forward. At least seven additional associations or enterprises spontaneously signaled their willingness to commit. Proposals will be explored separately by each of the groups or enterprises and submitted for endorsement to WRSA. These are maybe small but important steps that signal that the Wildlife Industry is serious about transformation. The industry was undoubtedly stimulated by the keynote speaker at the WRSA Gala Dinner, Cyril Ramaphosa, talking on the need for transformation, when he urged each member to make a difference however small. Mr Ramaphosa contextualized this with a quote from the late Ro-

bert Kennedy: “Few will have the greatness to bend history itself; but each of us can work to change a small portion of events, and in total of all those acts will be written the history of this generation”.

Selected quality animals including 30 Buffalo, 40 Sable, 30 Roan, 15 Golden Wildebeest 70 Black Impala and 9 Rhino will be on sale at the Stud Game Breeders’ Auction on Saturday, 3 September 2011 at Mbizi Lodge, near Bela Bela starting at 11:00.

Bek en klou lol in ander lande ook ‘n Mate van verligting het die boere in KwaZulu/ Natal se noordelike streek bereik, waar inenting van diere teen bek-en-klouseer volstoom voortgaan.

Die minister van arbeid, me Tina Joemat-Petterson, het die verbod op sekere vleisprodukte wat uit die gebied kom, opgehef. Die hoofmaatreël wat die verbod op die uitvoer van vleis behels, bly egter nog staande.

Bek-en-klou steek ook in ander dele van die wêreld kop uit. ‘n Nuwe uitbraak in Noord-Korea teister veeboere in vier distrikte, waar minstens drie honderd varke en beeste aangetas is.

In Suid-Korea het die siekte ook uitgebreek, nadat die regering ‘n week tevore die beheermaatreëls teen die siekte verslap het. In Boelgarye gaan dit veel erger. Na ‘n tweede uitbraak van bek-en-klou is boere aangesê om alle aangetasde diere van kant te maak, waarvoor die rege-ring hulle sou vergoed.

Hul gesonde vee mag volgens die regering se kwarantynbepalings nie in weidingsgebiede toegelaat word nie en moet in die kraal gevoer word. Na drie maande het die boere steeds geen geldelike hulp ontvang nie en hul gesonde diere vrek nou van die honger omdat boere nie meer voer kan bekostig nie.

Die Bulgaarse owerhede beplan om ‘n stewige grensdraad tussen dié land en Turkye op te rig om verdere besmetting te voorkom.

April 2011

21

22

April 2011

Spoortrekker is baie betroubaar LiN Nuus: Kruger2Canyon

As ‘n distrik wat welbekend vir sy menigte sitrus en mango plase is, is daar volop trekkers van alle make, geure en kleure in die Hoedspruit omgewing te vinde.

Ongeveer drie weke gelede het ‘n ieder en elk wat iets van trekkers weet egter kiertsregop met gedraaide nekke gesit soos hulle verby die nuutgeploegde aartappelland net buite Hoedspruit en oor die Sandrivierbruggie ry.

Die grootste trekkers wat Hoedspruit nóg gesien het, werk tans 24 uur per dag om hierdie 200 ha land voor te berei om die seisoen se Up to Date (UTD) saad te plant met die doel om in September te oes.

Mnr Henk Cilliers boer reeds vir die afgelope sestien jaar met aartappels. Uit die sestien jaar het hy vir veertien jaar eksklusief vir McCain geboer, totdat hy twee jaar gelede sy kennis in sy eie boerdery ondernemings ingespan het.

Henk het sy twee splinternuwe ‘uit-die-boks’ John Deere trekkers in Desember ontvang.

Henk is uitermatig beïndruk met die twee 8345RT trekkers, albei 2010-modelle, en sê dat hy na dese nooit weer wieltrekkers sal gebruik nie.

“Die spoortrekkers is heelwat

meer ekonomies wat betref tyd en brandstof” sê Henk terwyl hy demonstreer hoe die luukse trekker op een plek in die rondte draai.

Henk boer op verskeie plekke in die Laeveld asook op die Hoëveld met aartappels en besing die lof van sy nuwe aankope.

“Omdat dié trekkers soveel smaller as ‘n wieltrekker met dieselfde trekvermoë is, ry hulle gemaklik deur die smal plaashekke van die omgewing,” sê Henk. Met kompak opvoubare implemente, verkies Henk ook om padlangs met die trekkers na die an-

der plase, sommige 9 ure ver, te ry eerder as om ‘n sleepwa vir die taak te huur.

Verder kompakteer die lang, breë spore nie die grond soos die geval met ‘n wieltrekker is nie. “Ek weet dat daar nie harde stukke grond in die land sal wees wanneer ek wil plant nie” sê Henk. ‘n Nuttige toevoegsel tot die 8345RT modelle is die ingeboude GPS funksie en ITC funksie. Die drywer hoef slegs eenmaal ‘n aksie uit te voer vir die GPS om dit te onthou. Daarna, met die druk van ‘n enkele knoppie, lig die trekker vanself die implement, draai en laat sak weer die implement, alles terwyl die trekker perfek reguit op die land ry.

“Tans het die trekkers elk reeds oor die 400 ure op. Op 2000 ure sal ek beide inruil, maar nog steeds ‘n baie goeie prys kry. John Deere trekkers behou hulle waarde baie beter as ander trekkers.

Ek sal op albei steeds ’n goeie inruiltransaksie kry,” eindig Henk.

Henk is in vennootskap met mnr Nelis Potgieter van Two Line Trading.

LINKS: Mnre Henk Cilliers en Fanie Coetzee by een van Hoedspruit se twee grootste trekkers, ‘n John Deere

8345RT.

23

April 2011

Groenskrif oor grond in Junie Failed farms to LiN Nuus: Bulletin Agri SA en Minister Gugile Nkwinti, die minister van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming, het ooreengekom om deur gesprekvoering die gaping tussen die regering en Agri SA oor uitgangspunte vir grondhervorming te vernou en sodoende ‘n basis vir praktiese samewerking te bou.

Daar is saamgestem dat ‘n groter mate van nasionale konsensus hieroor nodig is, gegewe die verwagtinge wat bestaan maar ook in agnemende die sleutelrol wat kommersiële landbou met voedselsekerheid, werkgeleenthede en ekonomiese ontwikkeling in landelike gebiede vervul.

Die samesprekings is op 5 April 2011 in Pretoria gevoer teen die agtergrond van ‘n gewysigde benadering wat minister Nkwinti aangekondig het vir die ontwikkeling van ‘n nuwe beleidsdokument oor grondhervorming asook om Agri SA se kommentaar op die konsep-Verblyfsekerheidswet te bespreek.

Nkwinti het aangedui dat die groenskrif oor grondhervorming wat hy in Junie 2011 aan die kabinet wil voorlê duidelikheid moet bring oor verskeie strategiese vrae wat verskillende gemeenskappe oor grondhervorming vra.

Dit moet ook rigting gee aan die rol van die staat teenoor dié van die mark en realisties wees oor wat die werklike vraag na grond is. Hy voorsien nie dat die beleidsveranderings wat oorweeg word die produksiestruktuur van kommersiële plase sal

wysig nie, maar wel dat verandering ten opsigte van eienaarskap aangebring sal moet word.

Agri SA het in dié verband gewys op implementeringsgebreke met grondhervorming wat reggestel kan word, eerder as om drastiese wysigings in beleidsbenaderings aan te bring. Die beskerming van die kollaterale waarde van grond vir vertroue en vir toegang tot ontwikkelingsfinansiering, is ook toegelig.

Oor die konsep-Verblyfsekerheidswet het die gesprek gefokus op Agri SA se standpunt dat die wetsontwerp onbeperkte regte aan plaasbewoners toestaan wat kommersiële boerderypraktyke kan ontwrig en ‘n ondraaglike finansiële las op grondeienaars plaas. Probleme wat met die uitsetting van bewoners voorsien word, verantwoordelikhede met die daarstel van sogenaamde agridorpies en die rol van die Grondbestuursraad is ook toegelig en bespreek.

Daar was eenstemmigheid dat verskeie aspekte hieromtrent verdere oorweging benodig en dat herformulering ook aangewese is om die doelwitte wat die regering met die wetsontwerp wil bevorder, korrek verwoord word.

Agri SA verwag om binnekort weer hieroor met die minister en sy adviseurs in gesprek te tree.

be rescued

A total of 200 farms handed over to black ownership and promptly failed, will be rescued by government before any further land restitution will be applied.

The minister of rural development and land reform, Mr Gugile Nkwinti, said 5,9m ha of farms – which were active accruing revenue for the state – were handed over to people, and more than 90% of those are not functional.

“No country can afford that.”

The 200 farms are merely a start. The department will eventually deal with all the farms that have been acquired since 1994.

24

April 2011