Agribulletin 161028

Oktober 2016

Avo’s eindig vroeg

2

Woodwasp threat

5

Plaasveiligheid

9

Optima die nuwe somervariëteit met ’n baie hoë opbrengspotensiaal. Sien bladsy 11.

2

Oktober 2016

’n publikasie van Bulletin

Uitgewer: Laeveld Bulletin editor@bulletin.us.com Redakteur: Louis Roux louis@bulletin.us.com Joe Dreyer joe@bulletin.us.com Bemarking: Jacques Smuts jacques@bulletin.us.com Uitleg en ontwerp: Tamryn Branch tamryn@bulletin.us.com Tessa Thompson tessa@bulletin.us.com Crownstraat 8, Tzaneen, 0850 015 307 7248 015 307 7684 www.bulletin.us.com Drukker/Printer: PaarlColdset Laeveld Bulletin BK (Reg 2004/031396/23) is die uitgewer en verspreider van die Bulletin.

Lowveld Bulletin CC (Reg 2004/031396/23) is the publisher and distributor of Bulletin.

Copyright on advertisements, editorial material & photo’s reserved.

Kopiereg op advertensies, redaksionele inhoud & foto’s word voorbehou.

To advertise call:

Jacques 071 268 2543

Avo’s uit Europa – teen ‘n prys ‘n Korter avo-seisoen weens weerstoestande kan die verskaffers en verspreiders van dié vrug noop om reeds van November af avo’s vanaf Spanje en Israel in te voer om aan die groeiende binnelandse vraag te voorsien.

Volgens mnr Derek Donkin, uitvoerende hoof van die SA Avokado Kwekersvereniging (SAAGA), het die plukseisoen reeds dié maand geëindig, met net enkele vrugte wat kan volg. In normale omstandighede oes avokwekers tot einde November.

Hy het gesê droogte en haelstorms het ‘n gevoelige uitwerking op vanjaar se oes gehad.

Die avo’s was kleiner en het meer kosmetiese skade gehad, terwyl na-drag of buite-seisoen vrugte ook nie voorgekom het nie. Dit is vrugte wat gewoonlik in Oktober geoes word. ‘n Klein hoeveelheid avo’s kan egter nog verkry word uit streke wat ‘n later oestydperk het.

Donkin het gesê verspreiders sal weens die stygende vraag nou vroeër begin invoer.

Weens die koste van aankope en skeepsvrag kan ‘n merkbare styging in die prys van avo’s ook verwag word.

Etlike produsente het reeds laat weet dat hulle ‘n goeie blomseisoen vir die 2017-oes beleef, maar die sukses hiervan is afhanklik van goeie reënneerslae in Oktober en No-

vember. Volgende jaar se vrugte sal na verwagting ook kleiner as in normale jare wees, maar die vruggehalte en tekstuur sal steeds ‘n hoë standaard handhhaaf.

Die groeiende Suid-Afrikaanse verbruikersmark het ook gelei tot groter aanplantings deur boere. Wat hulle nou nodig het, is goeie reën om groter oesopbrengste te verseker.

Die netjiese vervoerband by Letaba Pakhuis staan stil na ‘n minder bedrywige jaar.

A Daimler Brand

Mercedes-Benz Vito, Viano and V-Class tyres* now available at participating Mercedes-Benz dealerships. *Offer on Continental tyres.

MERCURIUS COMMERCIAL POLOKWANE TEL: 015 298 4700

Mercedes-Benz Sprinter tyres are also available.

3

Oktober 2016

Grond: Makgobas stoei steeds Die magstryd om die bates van die Makgoba-stam tussen Tzaneen en Modjadjiskloof woed voort, ondanks die toetrede van die landboureus ZZ2 om die grondeienaars met ‘n avo-ontwikkelingsplan ter wille te wees.

Groot planne vir die meer as 2 000 ha vrugbare grond is reeds ter tafel gelê om die bestaande teeplantasies van Sapekoe met avo’s te vervang en ‘n wêreldmarkgerigte produk onder die handelsnaam Makgoba Afrika internasionaal die lig te laat sien.

Daar is egter sprake van struikelblokke wat pla, omdat verdeeldheid al jare onder die Makgobas bestaan oor wie nou eintlik die voordele van die grond moet geniet. ‘n Groot vlieg in die salf is klaarblyklik die dagbestuur by Sapekoe,

Breedt se netjies versorgte woning

wat tot onlangs verantwoordelik was vir die invordering van huurgeld van verskeie huurders op die landgoed, asook vir die instandhouding van dienste soos water en elektrisiteit. Dit was volgens huurders nie behoorlik gedoen nie en sprake van huurgeld wat “verdwyn” het, was ook al verskeie kere ter sprake. ‘n Nuwe dagbestuur gaan op 13 November aangewys word, waarna sake hopelik beter sal verloop.

Verskeie huurders op die Sapekoelandgoed het die afgelope tyd ander blyplek gaan soek weens probleme met die dagbestuur. Een van die huurders wat vasskop, is mnr Gideon Breedt, omdat hy ‘n opbetaalde tienjaarkontrak met die eienaars het. Hy sê hy is reeds meegedeel dat die grond deur ZZ2 vir avo-produksie aangewend gaan word.

“Ek is deur een van die bestuurslede van die Trust vertel dat ‘n ooreenkoms uiteindelik met die bestuur van die MAM (Makgoba Asset Management) groep bereik is. Dit lyk nou of iets ordentliks hier kan gebeur. Intussen hou ek vas aan my stukkie huurgrond, waaraan ek die afgelope tyd duisende rande bestee het.” ‘n Brand het onlangs in die tee-

‘n Brand het deel van die teelande verwoes

plantasie reg onder sy huis ontstaan. Hy moes verskeie ander huurders inroep om te help keer en die brand is uiteindelik geblus. Agterna is hy deur lede van die dagkomitee beskuldig dat hy self die brand gestig het, maar dit kon nie bewys word nie.

“Die handvol van die huurders wat oorgebly het, is nou keelvol vir die onderlinge twis, die swak dienste, ‘n reeks diefstalle en ‘n algemene gevoel van onveiligheid.” Breedt sê hy het darem goeie nuus van MAM se hoof, mnr BJ van Zyl, gekry dat dinge vorentoe beter sal verloop.

Tomatoes • Peppers • Cabbage • Tobacco • Vegetable Seedlings

SEEDLINGS| SAAILINGE The difference is in the quality

Tel: 087 751 1043 Cell: 083 276 3177 email: nursery@paseedlings.co.za

Die vrugbare Sapekoe-landskap

4

Oktober 2016

Mango-oes kan groot vreugde bring Reën op die regte tyd gaan vir die mangoboere van Letaba ‘n belowende oes bring, want die vrugset lyk klaar goed. Die vruggies is reeds daar en wissel van ertjie- tot duifeiergrootte.

Mnr Theuns Botha van Platland buite Tzaneen sê die toestand van boorde is deurgaans gesond en al word water spaarsaam aangewend, kry elke boom sy billike kwota.

Groot welslae is die afgelope jaar of twee behaal met die produk Lima, wat bloeiselmisvorming voorkom. Botha was

konstruktief by die ontwikkeling van die produk betrokke en het bewys dat die middel beslis mangoboere se oplossing vir die wêreldwye probleem is. Dit is ‘n eg SuidAfrikaanse produk en is reeds geregistreer om toegepas te word.

Toediening van Lima het reeds gelei tot ‘n verbetering van tot 85% in die herstel en opbrengs in van sy boorde, sê Botha. Dit is sedertdien deur etlike produsente aangewend met groot sukses. Botha was betrokke by inligtingsbesoeke

in ander Afrika-lande waar die middel met welslae toegedien word.

Theuns Botha

Droogte en hael eis kwart van neutopbrengs Die makadamia-neutboere van Limpopo en Mpumalanga het ‘n aansienlike insinking in produksie vir 2016 weens die droogtetoestande en haelskade in sekere produksiegebiede.

Volgens die jongste raming van die SA Makadamia Kwekersvereniging (SAMAC) sal vanjaar se oes byna ‘n kwart minder wees as verlede jaar s’n.

Na raming word ‘n oes van 38 500

ton (neut-in-dop) verwag, teenoor ‘n verwagte 50 500 ton. Hiervan kom die meeste van Mpumalanga (53%), terwyl Limpopo 26% tot die totaal bydra.

Die res kom van KwaZulu/Natal (15%) en ander streke (6%).

Daar is ook ‘n aanduiding dat meer makadamias vanjaar uit die dop aangebied word, wat die produksie van “nut-in-shell” beduidend laat

krimp het. Dit het meegebring dat uitvoere van skoon makadamias die getal neut-in-dop oorskry het.

Mnr Walter Giuricich, die voorsitter van SAMAC, het gesê die vooruitsigte vir die volgende seisoen is steeds duister weens die gebrek aan dringende reën in die blomseisoen. Dit is volgens hom egter nog te vroeg om te bepaal hoe dit 2017 se oes sal bein-

vloed.

Intussen is die neutboere hoopvol vir die toekoms, want die prys bly wêreldwyd konstant en die vraag na neute groei steeds. Met nuwe aanplantings die afgelope twee jaar behoort produksie verder te styg, om Suid-Afrika se status as die grootste uitvoerder van makadamias in stand te hou.

Oktober 2016

5

Woodwasp threatens SA’s pine forests fect the wasp larvae,” Slippers said in Pretoria.

A devastating woodwasp is threatening South Africa’s work as well in South Africa. pine forests, which could lead to the deficit of millions Researchers at FABI are using microscopic worms The process is complex. By studying each organism’s called nematodes against Sirex as biocontrol. The genome and population, FABI can select and develop of rands and vast job losses. the best nematode and process It is known as the Sirex woodfor the job. For this purpose, the wasp (Sirex noctilo) and has researchers are creating global damaged pine forests in other parts of the world to a mere maps of the natural distribution of different variants of the nemastandstill. todes, wasps and the fungus. The Limpopo forestry mainly congenomic information might one sist of eucalyptus, but many hecday even be used to create stertares of pine are produced. It is ile male wasps, which might offer part of more than half of the 1,3 million hectares of plantation additional control options, says Slippers. forests in the country. The indusFABI works in close partnership try employs 170 000 people and and regularly shares new findings exports 1,7 billion dollars worth The sirex wasp Infected holes in the pine bark with government and industry of wood products annually.

Research is done by the Forestto help keep trees healthy. As a ry and Agricultureal Biotechnology Institute (FABI) at nematodes infect wasp larvae and eventually sterilize global front-runner in holistic tree health research, the University of Pretoria to combat the Sirex infesta- the adult females that develop from these larvae. “A FABI has called on world leaders to adopt a more intions, but it is no easy task. According to Prof Bernard fungus that lives in symbiosis with the wasp plays a tegrated model to tackle similar problems on a global Slippers a solution that works in Australia or else- key role in this biological control approach, since the scale through international collaborations and multiwhere in the world against the infestation does not nematodes must feed and breed on this fungus to in- disciplinary research.

6

Oktober 2016

Avo-produsente bly positief Die bedrywige Tzaneen avostudiegroep het dié maand sy voorlaaste vergadering gehou, waar die klem geplaas is op die doeltreffende gebruik van elektrisiteit in die boerdery. Dit is deur nagenoeg veertig

boere en verteenwoordigers op die plaas van Makgoba Halls in Georges Valley bygewoon. Onder die gassprekers was mnr Roger Stones, Eskom se verteenwoordiger in Tzaneen. Lees ook berig op bladsy 10.

Die avo-studiegroepvergadering is deur nagenoeg veertig lede bygewoon.

‘n Klein stroompie water uit die Ebenezerdam voed die Groot Letabarivier op sy kronkelroete na Tzaneendam. Dié vallei is in normale tye onder water.

Mnr Pieter Briel van Tzaneen Rewind demonstreer sy pomptegnieke waarmee krag bespaar kan word.

Me Kate Hamilton-Fowle is die vriendelike stem wat oproepe na Subtrop in Tzaneen beantwoord.

Mnr Paul van den Bergh van Bekmar gesels met mnr Bram Snijder van Afrupro oor avo-aangeleenthede.

Mnr Koos Coetzee, avoboer van Soekmekaar, woon deesdae in Modjadjiskloof.

Nog ‘n foto van die byna droeë rivierloop.

Mnre Samuel Maponya en Matimba Macebebe was deel van die studiegroep.

Mnre Nick Human en Kosie Eloff gesels by die studiegroepvergadering op die perseel van Makgoba Halls buite Tzaneen.

Jacques Prinsloo 082 564 2284

gravelotte.fencing@gmail.com

bulletin©11193gf160930tb

Gates • Electric Gates Security Fencing Game Fencing Boma’s

7

Oktober 2016

Landbousake gaan na die boere

Die geskiedkundige boeresaal op Leydsdorp

AgriLimpopo se beleid dat vergaderings eerder na boere gelok word as andersom, is goed deur AgriLetaba se lede ondersteun, toe die organisasie sy vergadering in die saal van die Leydsdorp Boerevereniging ge-

hou het.

Die opkoms was goed en die gesprekke tersaaklik soos altyd, maar die hartlikheid van die klein dorpie (wat eintlik as ‘n stad geproklameer is) was bo verwagting.

In die toekoms sal vergaderings van AgriLetaba op verskeie plekke gehou word om boereverenigings die geleentheid te gee om gasheer te speel, pleks van die bestaande vergaderplek op Tzaneen se skouterrein.

BO: Mnr Willem van Jaarsveld, uitvoerende hoof van AgriLimpopo, gesels met mnr Tertius Botha, voorsitter van die Leydsdorp boerevereniging.

8

Oktober 2016

Pakhuise kry ‘n vroeë blaaskans Pakhuise speel ‘n kernrol in die bemarking van Limpopo se jaarlikse kleur- en geurvolle oes van vrugte, maar hulle is net so afhanklik van die weersomstandighede as die produsente.

Groot klem is die afgelope klompie jare gelê op fitosanitêre vereistes in die produksie van vrugte (en groente) wat vir die buiteland bestem is.

GlobalGap se stem is al harder gehoor uit veral invoerders van Europa, wat ‘n fyn balans in die hantering van Suid-Afrikaanse produkte en dié van ander lande in die Suidelike Halfrond moet handhaaf.

Dit het aan die lig gekom dat Suid-Afrika steeds hoogs mededingend op die markte is danksy streng toepassing van die fitosanitêre reëls en regulasies. Deel hiervan lê in die hantering van vrugte in pakhuise, waar deurgaans goeie beheer uitgeoefen word.

Tzaneen is omring deur groot en moderne pakhuise wat teen groot kostes opgerig en in stand gehou word. Een

Deel van Letaba Pakhuis se werkstonnel rus tot volgende jaar.

van hulle is Letaba Pakhuis naby Politsi, tussen Tzaneen en Modjadjiskloof. Hier is groot verbeterings die afgelope ses jaar en langer gedoen om aan produsen-

Dankseggingsdag en Kersmark Graag nooi ons u met groot opgewondenheid om deel te word van ‘n Dankseggingsdag en Kersmark wat aangebied word deur Agri Letaba/Letaba Skou.

Hierdie dag is vir almal om dankie te sê aan ons Hemelse Vader vir al die gawes wat ons elke dag uit Sy hand uit ontvang.

Program: 13:00 – laat: Hekke en Kersmark-kraampies open 16:00 – 18:30: Optredes deur Kerksanggroepe 18:30 – 20:00: Danksegging met Dewald Gouws 20:00 – 21:30: Opelug fliek – Faith like Potatoes

Donasie by die hekke: R20.00 vir volwassenes R10.00 vir kinders onder 13 jaar Tesame met die volgende: • Nie-bederfbare voedsel • Klere, skoene en linne • Toiletware • Sagte speelgoed • Honde- en katkos

Ons bied die dag aan vir liefdadigheidsorganisasies in en om Tzaneen wat ons graag ‘n helpende hand voor wil bied.

Uitstalruimtes nog beskikbaar teen R150 per stalletjie.

Kontak gerus vir Hanneri by 015 307 2725/admin@letabashow.co.za

bulletin©al161021tb

Die Dankseggingsdag sal gehou word op 11 November 2016 vanaf 13:00 – 21:00 by Tzaneen Skouterrein.

te se vereistes, asook dié van uitvoeragente te voldoen.

Hulle bedien 52 produsente van verskillende vrugtekultivars, maar spesialiseer in

avokado-verpakking.

Volgens die finansiële bestuurder, me Adri Jacobs, het die pakhuis vanjaar aansienlik minder volumes hanteer weens die droogte. Bome het minder gedra en van die produsente (groot en klein) het aan die begin van die jaar ernstige haelskade gehad. Van die produsente kon geen oes lewer nie, terwyl baie vrugte weens kosmetiese skade op die skil nie vir die uitvoermark geskik was nie.

Die skade aan boorde was van so ‘n aard dat minder volumes vir verpakking in die volgende twee tot drie jaar ondervind kan word.

Letaba Pakhuis is ‘n gevestigde instelling en verpak vrugte jaarliks vanaf Week 9 tot Week 36. Dit is nie net lede of aandeelhouers wat hanteer word nie, maar enige produsent wat GlobalGap geakkrediteer is.

Hul bedrywigste tyd is tussen Maart en Augustus, wanneer dikwels twee skofte ingestel word om die werk te kan hanteer.

9

Oktober 2016

Plaasveiligheid maak sy rug styf vee word deur die veediefstaleenheid in Letsitete hanteer.

Nog ‘n misdaad wat aan die toeneem is, is die span van visnette in damme regoor die provinsie. Visverkopers word dikwels in Nkowankowa, Lenyenye en Letsitele gewaar, maar die oorsprong van die vis bly onbekend.

Volgens Large het Afriforum ook plaaslik tot die beskerming van landbougebiede toegetree. Hulle het ‘n plan van samewerking en werf lede om teen geringe koste daarby aan te sluit. Die kontakpersoon is mnr Louis Naudé by 082 300 9957.

Die personeel van Northern Sekuriteit (082 300 9957), Letaba Sekuriteit (083 279 3844) en Large Sekuriteit (082 957 7352) is te alle tye beskikbaar vir hulp in misdaadvoorvalle. Hulle word ook bygestaan deur Letaba Alarms (082 655 2260), Kloof Armed Response (083 309 9677) en lede van die SAPD.

voertuie word gesteel om die vervoerwerk van gebuite goedere mee te vervoer. Minstens vyf voertuigkapings is onlangs in die omge-wing van Tarentaalrand tussen Tzaneen en Letsitele ondervind. Van die voertuie is later naby grensposte gevind. Drie voertuie wat by ‘n handelaar in Tzaneen gesteel, is, is later in die bosse naby die ZimPSIRA No: 1777489. CK 2009/065458/23 babwe-grens aangetref. ‘n Private skut vir geAlarm systems • Gate & Garage motors • CCTV systems • Guarding • Electric fencing & Maintenance steelde vee is onlangs in Letsitele deur mnr Ben van Contact us today for all your security needs Coller ingerig. Hy verskaf 015 308 0019 / 082 957 7352 net die perseel en die skut-

LARGE

SECURITY SUPPLIES

DEFENDER GAME VIEWER

DESIGNED TO CONQUER THE OUTDOORS

PURCHASE ONE OF THE LAST DEFENDER GAME VIEWERS. AVAILABLE FROM LAND ROVER POLOKWANE. The Land Rover Defender Game Viewer is the vehicle of choice amongst upmarket lodges and resorts in Southern Africa.

These vehicles give thousands of wildlife enthusiasts a grandstand view of Africa’s gorgeous bush. With the inherent Defender qualities and extreme off-road capability, the Land Rover Defender Game Viewer is the ultimate outdoor vehicle.

Call us today to book your test drive.

Land Rover Polokwane 64 Hans van Rensburg Street, Polokwane Tel: 015 590 3122 polokwane.landrover.co.za

bulletin©lss161028tb

Plaasveiligheid maak vanjaar sy rug styf teen die verwagte eindjaar-aanslag deur rowers, diewe en stropers, sê mnr Corrie Large van Tzaneen.

Vier groepe in Modjadjiskloof, Tzaneen, Georges Valley (Magoebaskloof) en Letsitele is slaggereed met noodkanale om die geringste voorval met mekaar te deel. Dit is veral in die Letsiteledistrik waar ‘n dringender netwerk tot stand gebring is om veral diefstal op plase aan bande te lê.

Die sitrusseisoen is agter die rug en ‘n groot aantal plukkers uit lande soos Mosambiek en Zimbabwe is veronderstel om vir die feestyd na hul lande terug te keer.

Dit gebeur egter nie omdat baie van hulle die geriewe hier beter ervaar as tuis. Sonder inkomste neig hulle dan tot misdade soos diefstal, wildstropery en ander kriminele oortredings.

Van hulle word deur boere na die grense teruggeneem, maar hulle keer self terug hierheen om die misdrywe voort te sit.

Large sê baie van die seisoenwerkers keer elke plukseisoen na dieselfde plase terug en weet presies wat die omstandighede is. Hulle weet waar word die diesel gebêre, waar die transformators geinstalleer is en waar die vee loop. Met die steun van sindikate uit die buurlande is dit vir hulle maklik om toe te slaan. Selfs

10

Oktober 2016

Plase gaan minder en groter word Anders as in die res van Suid-Afrika sit die landbousektor met ‘n voedselinflasie van elf persent, sê mnr Dries Enslin, beleggingskonsultant van Absa. Enslin is ‘n voormalige voorsitter van AgriLetaba.

Hy was een van die sprekers by ‘n vergadering van die Tzaneen avostudiegroep, wat vroeër die maand op die plaas van Makgoba Halls in Georges Valley gehou is.

Absa se landbouverteenwoordiger in die gebied, mnr Nico le Roux, is intussen bevorder en na Rustenburg verplaas.

Enslin voorsien stygings in die rentekoers van 0.25% en 0,75% volgende jaar, waarna toestande sal stabiliseer.

Oor die ekonomie in boerdery het hy Stones Enslin gesê die groot boere word groter, terwyl die kleineres verdwyn of opgeslurp paalbaar nie, maar word oor ‘n paar jaar gemeet. word. Daar word verwag dat die nageAnder sprekers by die byeenkoms was mnr Roger noeg 35 000 volhoubare boere binne die volgende tien tot vyftien jaar na net 15 000 kan verminder, na- Stones, Eskom se verteenwoordiger in Tzaneen, oor mate doeltreffendheid en ekonomie van skaal al meer hoe om krag (en geld) te bespaar. Mnr Zander Ernst noodsaaklik word vir winsneming. Boerderye van van Allesbeste Boerdery en ondervoorsitter van Agrigemiddeld 200 ha sal oor vyf jaar eenhede van 500 ha Letaba, het gepraat oor die verbouing van avokado’s op bergplase en teen hellings. Hy het verwys na faktore en meer wees.

Hy voorsien dat vertikale uitbreiding landbou se soos erosie, besproeiing, meganisasie en ‘n reeks ander voorland is, met groter produksie per eenheid pleks faktore wat produksiekoste kan beinvloed.

Die vergadering is afgesluit met ‘n demonstrasie deur van meer grond. Hier is die koste per eenheid van groot belang. Die doeltreffendheid daarvan is nie dadelik be- mnr Pieter Briel, van elektriese motors wat teen ver-

DISCOVERY SPORT

REDEFINES THE ‘S’ IN SUV

Model Retail Price (incl VAT, Incl CO2) Principle Debt

Land Rover’s range of advanced Ingenium engines will effortlessly take you on any adventure. Inside, clever 5+2 seating offers room for either more explorers or 1,698 litres of stowage for more provisions. Little wonder Discovery Sport is considered one of the most versatile compact SUVs on the road, or off it come to that.

If you would like to advertise in the AgriBulletin, please contact:

RANGE ROVER SPORT

ADVENTURE. IT’S IN OUR DNA.

DISCOVERY SPORT AVAILABLE FROM R8 499 PER MONTH*

skeie sterktes ingespan word om krag mee te bespaar.

Die studiegroep se volgende byeenkoms is op 1 November, wanneer die jaarvergadering en die kies van ‘n nuwe bestuur gehou sal word.

Deposit (12%) Period Monthly Instalment Rate

Discovery Sport SD4 SE R727 044 R640 996 R87 245

72 months R8 499 6.61%

Balloon Payment (30%)

R218 113

Total Cost of Finance

R 821 637

Call to find out more about our latest financial offers.

Land Rover Polokwane 64 Hans van Rensburg Street, Polokwane Tel: 015 590 3122 polokwane.landrover.co.za

*Offer available from Land Rover Financial Services. Deal parameters are flexible but will affect rate and payment. Contact dealer F&I manager for options. These payments are indications only and may change depending on date of first payment etc. Changes in the prime rate, currently 10.50%, will cause changes to this schedule unless calculated on a ‘Fixed Rate’ basis. Customer responsible for Balloon Payment when and if applicable. Subject to normal credit approval as per JLR FS credit criteria. Retail prices subject to change without notice. Advertised monthly payment includes initiation fee of R1197.00 and R68.40 monthly service fee. Terms and conditions apply and while stocks last. Land Rover Financial Services, a product of WesBank. WesBank is a division of FirstRand Bank Limited. An Authorised Financial Services and Credit Provider. NCRCP20.

BOOK YOUR TEST DRIVE TODAY Range Rover Sport is the most agile, dynamic and responsive Land Rover ever. Its 5.0 litre V8 Supercharged engine delivers an exhilarating 0-100kph in just 5.3 seconds. Supported by the latest Terrain Response 2 technology, capable of adapting to changing road conditions seamlessly and effortlessly.

LAND ROVER POLOKWANE 64 Hans van Rensburg Street, Polokwane 015 590 3122 polokwane.landrover.co.za

Jacques Smuts 071 268 2543 jacques@bulletin.us.com

11

Oktober 2016

Verhoog die opbrengste van jou koolgewasse Die toename in insetkoste en die vraag na gehalteprodukte noodsaak die groenteboer van vandag om te alle tye optimale produksie na te streef en die skaars hulpbronne so goed as moontlik te bestuur.

In hierdie artikel bespreek Sakata, ‘n leier op die gebied van koolgewasse in Suid-Afrika, twee van die belangrikste faktore om optimale produksie te bereik, naamlik die bemesting en besproeiing van die gewasgroep.

Met die droogte wat tans heers is besproeiingswater baie skaars en dit gaan in die toekoms net skaarser raak en regulering gaan steeds strenger toegepas word. Produsente sal moet leer om beskikbare besproeiingswater so doeltreffend as moontlik te gebruik.

Een van die mees doeltreffende en ekonomiese metodes om hierdie doel te bereik is deur drupbemesting. Die persepsie bestaan dat wateroplosbare bemestingstowwe duurder is en word daar soms weggeskram van hierdie praktyk. In werklikheid is hierdie metode baie meer doeltreffend deurdat die voedingstowwe direk by die wortelsone toegedien word en dus onmiddellik vir die plant beskikbaar is.

Dit het ook vandag nodig geword om die verskillende variëteite te bemes volgens hul spesifieke behoeftes. Daar is byvoorbeeld geen sin daarin om steeds stikstof toe te dien as die plant dit nie meer kan opneem nie. Hierdie benadering lei telkens tot besparings op bemesting en ‘n verlaging in produksiekoste.

Nieteenstaande sulke verlagings, kan die gehalte en opbrengs steeds verbeter word.

Dit is belangrik om beide grond- en besproeiingswater te laat ontleed. Deur die ontledings gereeld uit te voer, kan akkurate bemestingsprogramme opgestel word wat weereens telkens groot

besparings in die hand werk. Waterontledings is nodig om die mineralesoute wat in water voorkom, te bepaal. Hierdie soute bepaal die beskikbaarheid van voedingstowwe aan die gewasse en moet in aanmerking geneem word

in die samestelling van ‘n bemestingsprogram.

Drupbemesting is baie eenvoudiger as wat soms geglo word. Daar is ‘n hele aantal bekostigbare, eenvoudige stelsels beskikbaar wat maklik is om in stand te hou en goeie waarde vir geld bied. Dit is ‘n voorvereiste om slegs wateroplosbare bemestingstowwe in hierdie stelsels te gebruik, aangesien produkte wat moeilik oplosbaar of onoplosbaar is, die druppers kan beskadig en verstop. Afhangende van die boer se bestuurstelsel en behoeftes, kan hy kies tussen voorafvermengde

mengsels wat reeds die makro- en mikro-voedingstowwe in een sak bevat, of hy kan sy eie kombinasie van mikroen makro-elemente saamstel. Hierdie “saamgestelde mengsels volgens behoefte” is meer bestuursintensief, maar kan baie koste-doeltreffend wees. In hierdie geval word tot 6 of meer verskillende elemente vereis om aan die voedingsbehoeftes van die gewas te voldoen en word dit gelyktydig toegedien.

Vir koolgewasse word daar normaalweg tussen 10 en 20 % van die bemestingsbehoefte vooraf in die grond ingewerk. Na plant word daar aanvanklik klein hoeveelhede bemesting deur die

drup toegedien en dan geleidelik verhoog in ooreenstemming met die fisiologiese groeibehoeftes van die plant. Nadat die volwasse stadium bereik is neem die behoeftes geleidelik af tot met oes.

Dit is verder belangrik om die regte variëteit te plant op die regte tyd om

optimale opbrengs te verkry. Vandag se bastervariëteite beskik oor goeie siekteweerstand wat nodig is vir die produsent om ‘n goeie oes te verkry en om chemiese bespuiting te verminder.

Sakata se nuwe koolvariëteit, Optima, bied presies wat die produsent verlang – goeie gehalte groot koolkoppe met uitstekende siektebestandheid.

Optima beskik oor weerstand teen swartvrot en is dus hoofsaaklik geskik vir areas waar die swartvrot-druk baie hoog is - veral met die huidige wisselvallige klimaatsomstandighede. Dit bied die produsent bykomende versekering van goeie gehalte koppe. Die sterk groeier neem ongeveer 80 tot 100 dae om bekwaamheid te bereik nadat dit verplant is.

Die groot raam beskerm die koppe baie goed teen sonbrand asook windskade.

Koppe is semi-rond tot rond met ‘n kopgrootte tussen 3 en 5 kg.

Vir meer inligting oor koolverbouing of Sakata se koolvariëteite skakel gerus Leon Labuschagne by 083 585 1181 of besoek Sakata se webwerf by www.sakata.co.za.

AFWYSENDE KLOUSULE: Hierdie inligting is op ons waarnemings en/of inligting vanaf ander bronne gebaseer.

Aangesien gewasprestasie van die interaksie tussen die genetiese potensiaal van die saad, die fisiologiese eienskappe daarvan en die omgewing, bestuurspraktyke ingesluit, afhang, gee ons geen waarborg uitdruklik of deur implikasie, vir die prestasie van gewasse relatief tot die inligting gegee, nog aanvaar ons enige aanspreeklikheid vir enige verlies, direk of as gevolg daarvan, wat tewyte aan enige oorsaak ookal mag ontstaan. Lees eers asseblief Sakata Seed Southern Africa (Pty) Ltd se verkoopsvoorwaardes voordat saad bestel word.

Can’t get to the store for your favourite monthly newspaper?

We’ve got you covered... visit our website at www.bulletin.us.com

for all the lastest agricultural news. From desktop to palm — office to field.

12

Oktober 2016