De Hortus heeft een prachtige varentuin (Jack Sluijs

de hortus heeft een prachtige varentuin

v.l.n.r. Harry Roskam, Miguel Fernandez Voortman en Pieter Huisman Harry Roskam aan het werk Stinzenpant in de varentuin Corydalis solida

De varencollectie van Harry Roskam was bij een verhuizing al eens verplaatst. Nog een verhuizing bracht hem ertoe om zijn collectie aan de Hortus te doneren. Toenmalig prefect Jan de Koning was enthousiast en vroeg Harry een varentuin te ontwerpen. Op 3 september 1994 was de opening, op heuvelachtig terrein met een vijvertje en stromend water. Bij die gelegenheid werd een Polystichum setiferum ‘Plumosum Bevis’ uit de niervarenfamilie geplant. Zoals Nederland de ‘tulpengekte’ had, kende Engeland in de 19e eeuw de ‘fern-fever’ Er werden extreme prijzen voor betaald. [tekst] Jack Sluijs [foto’s] Adri Mulder

HHarry beschikt als oprichter en jarenlange voorzitter van de Nederlandse Varenvereniging over contacten over de hele wereld, zoals ook met de oudste varenvereniging ter wereld in Engeland. Plantjes werden verzameld. Sporen uit de hele wereld liet hij in Aalsmeer opkweken. Er staan nu wel zo’n 400 soorten en variëteiten varens in de

Hortus.

De varentuin is wellicht het meest romantische deel van de Hortus. ’s Zomers, als de planten volledig tot hun recht komen, en ‘s winters met groenblijvende varens. In het vroege voorjaar is het een stinzentuin met bloeiende planten uit de regio. Er staan varens afkomstig uit het noordelijk halfrond, uit de Himalaya en het zuiden van Nieuw-Zeeland, Chili en Argentinië.

Recentelijk is extra ruimte gevonden bij de Oude

Sterrewacht, omdat de collectie nog steeds groeit. De winters worden zo zacht dat mediterrane varens nu kunnen overleven. Er bestaan zelfs woestijnvarens.

Voor deze planten zou Harry graag nog een rotstuin met optimale drainage aanleggen.

Harry heeft het naar zijn zin en dus blijft de Varentuin nog lang in goede handen. Hij krijgt daarbij hulp van

Pieter Huisman, lid van de varenvereniging van het eerste uur en van Miguel Fernandez Voortman, die als 13-jarige al het college MuseumJeugdUniversiteit (MJU) bij de Hortus volgde. Inmiddels heeft Miguel zelf al les gegeven aan de MJU en hij hoopt binnenkort af te studeren aan de Hogere Tuinbouwschool met als onderwerp het kruisen van varens uit verschillende geslachten.

Als hij moet kiezen, noemt Miguel de varens uit het geslacht Woodwardia uit de gematigde gebieden van het noordelijk halfrond het meest interessant. Maar eigenlijk zijn alle varens mooi. Er zijn soorten van enkele centimeters tot twee meter hoog. Harry noemt Cystocarpium roskamianum, een door hem in de Pyreneeën ontdekte en naar hem vernoemde spontane kruising tussen twee geslachten. Heel bijzonder, want dit soort kruisingen komt bijna nooit voor!

Het is geweldig dat Harry, Miguel en Pieter belangeloos zo enthousiast zijn. Want het onderhoud van zo’n grote varencollectie is een flinke klus. Kan het beter? ‘Ja’, zegt Harry, ‘het zou geweldig zijn als met GPS een elektronische plattegrond gemaakt werd. Dan zouden we af zijn van het zoekraken van naambordjes en labels in de tuin.’ Een mooi project voor de toekomst dus.

Genoemd naar Harry Roskam: Cystocarpium roskamianum