TUINSeizoen
TUINSeizoen Augustus 2018 ∙ € 6,50
Het nieuwe tuinieren!
www.tuinseizoen.com
Toptuinen van Chelsea
Het nieuwe tuinieren!
10x planten voor de hot border
De beste snoeitips
Augustus 2018
Kleurrijke gezinstuin met Arabisch tintje
∙ Pluktuin Fien Fleur in de Limburgse heuvels ∙ Mais kweken in de moestuin ∙ Ontwerper Nico Wissing over natuur in de tuin
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 6 7 2
En ook
01807
Bloemen weelde
De vrolijke vloer van Portugese tegeltjes is dé blikvanger in de chillhoek waar tuinontwerpster Daniëlle Hulsebos koffie drinkt met de vrouw des huizes.
Tuin Achtertuin van 6 x 21 m, gericht op het westen. Woning Sfeervolle, uitgebouwde vier-ondereen-kapwoning uit de jaren 30. Bewoners Johan en Miriam van den Eijnden met hun bijna weer studerende zoon en hun tienerdochter. Wensen • een chillhoek met simpele overkapping • niet te strakke tuin • een ‘lekker sfeertje’ • weelderige beplanting • veel kleurige bloemen • niet al te veel onderhoud 6
Tuinseizoen 07|2018
Kleurige gezinstuin
CHILLHOEK IN ARABISCHE SFEER Een deels overdekte loungehoek midden in een smalle, 21 m diepe tuin plaatsen, je moet het maar durven. Tuinontwerpster Daniëlle Hulsebos deed dit in de gezinstuin van Miriam en Johan van den Eijnden in Vught. Met een verrassend mooi resultaat! TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: HANS CLAUZING
07|2018 Tuinseizoen
7
Tuinfeest
Je kunt uitpakken met dure tuinverlichting en chique meubelen, of je gaat juist voor informeel en hergebruik. De simpele houten kast rechts doet dienst als oppottafel, maar kun je voor een feestje ook mooi decoreren. Een vuurkorf en heel veel kaarsen in terracotta potten maken de sfeer compleet. Naarmate de avond vordert, wordt het alleen maar gezelliger in deze mooie moes- en kruidentuin. FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS
Inspiratie
Tuinverrassingen
Een stoeltje van gras, een ronde doorgang naar een nieuwe tuinkamer, een trap waarin een waterloopje is verwerkt; het is leuk om in de tuin een verrassing in te bouwen. Dat kan groot en duur zijn, maar ook eenvoudig en goedkoop, zoals de afbeelding van kippen en kuikens tegen de tuinmuur of een vrolijk patroon van geverfde paaltjes als borderrand. TEKST: JACQUELINE LEENDERS
Ronde doorgang
Wat een prachtige doorgang van het ene tuindeel naar het andere. De ronde poort heeft bovendien een mooie dieptewerking en zet het achterliggende tuindeel in een kader. Bijzonder is dat de vlonder waar je op stapt ook halfrond is aangelegd. Op de voorgrond groeit onder meer rozemarijn en op de achtergrond zie je de peer ’Doyenné du Comice’ en Catalpa bignonioides ’Aurea’. FOTO: GAP PHOTOS/ANDREA JONES ONTWERP: DIARMUID GAVIN
Op de muur
Heel grappig, deze kippetjes op de muur van de Ballymaloe Cookery School and Garden in Ierland. Wie een beetje handig is met tekenpotlood en figuurzaag maakt zo zelf een leuke voorstelling voor op een saaie tuinmuur. Hier zijn de kippen direct op de muur geverfd, maar dat is uiteraard niet altijd mogelijk. FOTO: GAP PHOTOS/MATTEO CARASSALE
Inspiratie
Fauteuil van gras
Hier is heel kunstig een leunstoel van gras gefabriceerd. De grasmat groeit in een frame van hout en kippengaas. Regelmatig bemesten en knippen is nodig en natuurlijk moet je ervoor zorgen dat de stoel niet uitdroogt, want zon en wind hebben vrij spel rond dit bijzondere meubelstuk. FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS
Verfijnde tinten
Bloemen met heel verfijnde tinten komen vaak het mooist uit tegen een rustige achtergrond. Zoals de charmante Penstemon ’Sour Grapes’ (slangenkop) die hier tussen witte Centranthus ruber ’Albus’ (spoorbloem) alle aandacht krijgt die hij verdient. Deze lang doorbloeiende vaste plant houdt net als spoorbloem van niet te rijke grond. Dek hem bij strenge vorst wel goed af. Centranthus ruber ’Albus’ hoogte: 60 cm * standplaats: zon * bloeitijd: juni-juli Penstemon ’Sour Grapes’ hoogte: 50 cm * standplaats: zon * bloeitijd: juni-oktober LOCATIE: MOTTISFONT ABBEY
Inspiratie
Spelen met pastels Met blauwe, paarse, roze en witte bloeitinten kun je heerlijk combineren en als je vooral zachte tinten gebruikt, ogen deze combinaties vaak heel romantisch. In Engeland, dat bekend staat om zijn uitgekiende borders, zagen we deze lieflijke combinaties. TEKST & FOTO'S: ANNEMARIE GÖRTS
Betrouwbaar duo
Ook lage bloemheesters zijn goed te combineren met vaste planten. Zo misstaat de witbloeiende Potentilla fruticosa ’Abbotswood’ (ganzerik) niet in een vasteplantenborder. Met zijn niet aflatende bloei, die van mei tot in oktober doorgaat, is dit makkelijke, bossige struikje een echte aanrader. De helderblauwe, geaderde bloemen van Geranium ’Johnson’s Blue’ vormen samen met deze Potentilla een opvallend en betrouwbaar duo. Geranium ’Johnson’s Blue’ hoogte: 50 cm * standplaats: zon-halfschaduw * bloeitijd: juni-juli Potentilla fruticosa ’Abbotswood’ hoogte: 80 cm * standplaats: zon * bloeitijd: mei-oktober LOCATIE: BROUGHTON CASTLE
Pittig accent
Tegen een lichte achtergrond komen de gevulde, donker purperen bloemen van Aquilegia vulgaris ’Black Barlow’ (akelei) het beste tot hun recht. Zoals hier met de zee van zachtlila bloempjes van Nepeta ’Six Hills Giant’ (kattenkruid). De donkere akeleien vormen zo een pittig accent in de border. Aquilegia vulgaris ’Black Barlow’ hoogte: 70 cm * standplaats: zon-halfschaduw * bloeitijd: mei-juni Nepeta ’Six Hills Giant’ hoogte: 60 cm * standplaats: zon * bloeitijd: juni-juli LOCATIE: BROUGHTON GRANGE ESTATE
07|2018 Tuinseizoen
27
Tuinontwerp ONTWERP
JE EIGEN TUIN DEEL 6
DE UITVOERING VAN JE TUINONTWERP Het complete traject - van bedenken wat je nu precies wil tot het definitieve tuinontwerp en beplantingsplan - zit erop. Het is nu tijd om je droomtuin te realiseren. In dit laatste deel lees je hoe je dat in goede banen leidt.
D
TEKST: SHERA VAN DEN WITTENBOER FOTO’S EN ILLUSTRATIES: SHERA VAN DEN WITTENBOER, SHUTTERSTOCK
De handige doe-het-zelver, die al eens eerder een terras aanlegde en zijn of haar hand niet omdraait voor een ingewikkeld bestratingspatroon of pergolaconstructie, zal geneigd zijn zoveel mogelijk zelf te doen. Degene die dat niet is, besteedt misschien wel de gehele aanleg uit. Ergens daartussenin kan ook. Zo wil je misschien niet het grond- en bestratingswerk doen, maar wel de aanplant en de constructie van verhoogde plantenbakken voor je rekening nemen. Hier kun je goede afspraken over maken met een hovenier of bestratingsspecialist. Het is alleen wel belangrijk dat er dan een werkplan komt met een strakke planning, zodat het werk niet stil komt te liggen.
Tuin opschonen
Als je net verhuisd bent of je oude tuin helemaal op de kop wil zetten, moet je je tuin meestal eerst opschonen. Dat betekent dat je bestrating, planten, heesters en bomen die niet meer hergebruikt worden in je nieuwe tuinontwerp, moet afvoeren. Planten die je wel wil hergebruiken, moeten vaak (tijdelijk) verplant worden. Bij bomen en grote heesters vraagt dat wat voorbereiding. Je steekt een half jaar van tevoren al de zijwortels rondom los. Het verplanten zelf is dan een minder grote schok, omdat de wortels zich al grotendeels hebben kunnen herstellen. Het verplantwerk doe je liefst in de periode september-maart, behalve als het vriest. Tijdens de werkzaamheden aan de tuin kuil je ze tijdelijk in op een plek waar ze niet in de weg staan. Zelf doen of uitbesteden? Als je geld wil besparen, doe je natuurlijk zoveel mogelijk zelf, maar als dat betekent dat je veel zwaar materiaal moet tillen en afvoeren, laat het dan over aan de hovenier, die dit met groot materieel snel en efficiënt kan doen. De kosten vallen vaak mee, zeker als je ook ander werk uitbesteedt.
07| 2018 Tuinseizoen
37
VRAGEN OVER SNOEIEN Ik heb waterlot in mijn boom, wanneer snoei ik wintergroene heesters en hoe zit het met de zomersnoei van blauweregen? In dit artikel zetten we diverse snoeivragen die we hier op de redactie krijgen op een rij. FOTO’S: SHUTTERSTOCK
40
Tuinseizoen 07|2018
Snoeicursus Beukenhaag snoeien Wat is de beste periode om mijn beukenhaag te snoeien? Een beukenhaag (Fagus sylvatica) en een haagbeuk (Caprinus betulus) maken twee groeispurten door tijdens het groeiseizoen. Eerst in het voorjaar en dan nog een keer in de zomer. Het best snoei je de haag na elke groeispurt terug: in juni en nogmaals in september. Snoei de hagen bij voorkeur net boven een bladpaar en snoei ze voor het blad verkleurt. De snoeiwonden zijn dan genezen voordat de winter serieus zijn intrede doet. Let op! Snoei een haagbeuk niet in het (vroege) voorjaar, want dan kan hij gaan ‘bloeden’ (sap lekken).
Het juiste gereedschap Welk snoeigereedschap gebruik ik bij welke klus? SNOEISCHAAR EN TAKKENSCHAAR Investeer in een goede snoeischaar als je graag tuiniert, want die zul je vaak gebruiken. Een takkenschaar kan iets dikkere takken aan, zoals van heesters en bomen; uitschuifbare handgrepen zijn handig. Scharen met een papegaaibek hebben twee snijdende messen, waardoor ze zachte stengels en groene takken minder kneuzen. Een aambeeldschaar heeft één snijdend en een vast mes, wat hem geschikt maakt voor harde en dode takken. SNOEIZAAG De kleine (soms inklapbare) zaagjes zijn handig voor wat dikkere takken, maar ook smal genoeg om in het hart van een struik te kunnen zagen bij verjongingssnoei. Met een grotere beugelzaag kun je zware takken afzagen. Een elektrische zaag komt van pas in een tuin met veel bomen, maar ook bij het op maat zagen van haardhout. HEGGENSCHAAR Messen met een golfsnede hebben meer grip op de scheuten, rechte messen knippen preciezer. Een buxusschaar is een kleiner model met rechte messen, heel geschikt voor vormsnoei. Als je veel hagen hebt, kies dan een motor-heggenschaar (elektrisch, met accu of op brandstof).
Sering met hoekige scheuten Ik knip de uitgebloeide bloemtrossen uit mijn sering, maar bovenin ontstaan veel hoekige scheuten. Hoe krijg ik hem in model? Als je de verwelkte bloemtros wegknipt, zullen de slapende knoppen eronder uitlopen. Die groeien vaak haaks naar links en rechts, wat de vorm van de heester niet ten goede komt. Toch bloeit een sering het rijkst op de bovenste scheuten. Om de vorm te verbeteren, kun je elk jaar een of twee takken terugknippen tot op een lagere uitloper, die naar de buitenkant van de struik wijst (anders krijg je kruisende takken). Als je dit elk jaar bij een paar takken doet, blijft de struik in model zonder dat de bloei er erg onder lijdt. Forsythia, boerenjasmijn, weigelia, Deutzia en Kolkwitzia maken tijdens hun bloei ook scheuten lager op de takken aan, zodat je ze op deze manier goed in model kunt snoeien.
Lavendel is verhout De lavendel in mijn tuin is sterk verhout en ziet er niet mooi meer uit. Moet ik de heester vervangen? Lavendel die niet regelmatig is gesnoeid, kan sterk verhouten en dan is het inderdaad maar beter om de struik weg te doen. Wil je toch proberen de heester te redden? Kijk dan of je in het hart van de plant nog nieuwe scheuten ontdekt. Knip de verhoute delen van de lavendel 07|2018 Tuinseizoen
41
EEN TUIN IN BEWEGING Met eilanden vol wilde bloemen in een fijn, vrolijk knerpend grind, zo verwelkomt tuinarchitect Arne Deruyter je in zijn privétuin. Dat dit geen tuin is als een ander, voel je meteen. De liefde voor de natuur spat er af. „Ik houd van het tijdelijke, breekbare karakter van inheemse bloemen. Daardoor ziet mijn tuin er geen enkele dag hetzelfde uit.’’ TEKST: LAURENCE MACHIELS FOTO’S: VERONIQUE DE WALSCHE
44
Tuinseizoen 07|2018
Op tuinreportage
‘De schoonheid van de natuur overvalt mij nog dagelijks. De mens kan niets maken dat zo mooi is als de natuur zelf.’
07|2018 Tuinseizoen
45
INSPIRERENDE SHOWTUINEN De kwaliteit van de showtuinen op de Chelsea Flower Show 2018 was weer bijzonder hoog. Daarom hier tien geweldige showtuinen, die wellicht inspiratie vormen voor je eigen tuin. TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE GÖRTS
50
Tuinseizoen 07|2018
Chelsea Flower Show
2
Eigentijdse dakterras 1 Dit ontwerp is bedoeld voor een eigentijds dakterras
bij een luxe appartementencomplex waarbij de focus ligt op het verbeteren van het stadsklimaat. Het vele groen helpt mee de lucht te zuiveren en het hitte-eilandeffect in de stad te verminderen. Ook duurzame technologie in de vorm van zonne-energie speelt hier een grote rol; vanuit de zonnige zitkuil kunnen de eigenaren naar een enorm tv-scherm (links) kijken. Ontwerp: Hay-Joung Hwang
Traditioneel Engels 2 Het ontwerp van deze tuin is geĂŻnspireerd op de Arts
1
and Crafts Beweging die in de tweede helft van de negentiende eeuw in Engeland plaatsvond. Vakmanschap staat in deze traditionele Engelse tuin dan ook hoog in het vaandel. Het zichtpunt is de nis als intieme zitplek, die geheel opgetrokken is uit stapelstenen (dus zonder cement!). Gekozen is voor traditionele beplanting in rood, paars en roze. Ontwerp: Janine Crimmins
07|2018 Tuinseizoen
51
‘Het is hier zo mooi en perfect, dat ik het gewoon niet kan bevatten.’
62
Tuinseizoen 07|2018
Pluktuin in de heuvels
Fien Fleur
HET ULTIEME SISSI-GEVOEL
Het zal je werk maar zijn: bloemen telen met een panoramisch uitzicht over het Zuid-Limburgse heuvelland. Voor Astrid Hollands werd die droom werkelijkheid. Vorig jaar plantte ze het eerste zaadje van haar pluktuin Fien Fleur en nu al komen de mensen van ver voor een bosje fien fleur; mooie bloemen die samen met het landschap een idyllisch geheel vormen. TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: HANNEKE REIJBROEK
07|2018 Tuinseizoen
63
1
Crocosmia ’Rheingold’
10X VOOR DE HOT BORDER
Zelfs op bewolkte dagen oogt een hot border heel warm en zonnig. Dankzij de veelal vurige bloeitinten van planten met vaak aansprekende namen als Moonfire, Bee’s Sunset en Hot Papaya. TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: IBULB, IVERDE, SHUTTERSTOCK
Vurige bloeiers Crocosmia ’Rheingold’ Met zijn rijke bloei en vurige bloeitinten is Crocosmia een geweldige plant voor de hot border. In de nazomer en herfst produceren de bloeiaren alsmaar nieuwe bloemen, waardoor je tot in oktober verzekerd bent van gele, oranje of rode bloemen, afhankelijk van de cultivar. Daarnaast ogen de overhangende bloeistengels heel natuurlijk en zijn ook de zwaardvormige bladeren erg decoratief. Dit knolgewas heeft veel te bieden, maar dek hem wel af bij strenge vorst. Hier is Crocosmia ’Rheingold’ gecombineerd met rode gladiolen, rode pompondahlia’s en donkerbladige Canna’s. hoogte: 50 cm * standplaats: zon-halfschaduw * bloeitijd: augustus-oktober ❶
Helenium ’Rubinzwerg’ (zonnekruid) Dat de volksnaam van Helenium zonnekruid is, geeft al aan dat deze vaste plant een echte zonliefhebber is. Hij bloeit rijk en met een intens rode kleur, waarbij het bruine hart met gele meeldraden voor aansprekende bloemen zorgt, die ook bij bijen en vlinders erg in trek zijn. Van Helenium zijn veel cultivars verkrijgbaar, allemaal met gele, oranje of rode bloeitinten, voor een kleurenspektakel in de nazomerborder. hoogte: 90 cm * standplaats: zon * bloeitijd: juli-september ❷
Rudbeckia fulgida ’Goldsturm’ (zonnehoed) Deze veel toegepaste zonnehoed - verwant aan de bekende Echinacea purpurea - bloeit met een zee van bloemen die op stralende zonnetjes lijken. Een vrolijker ogende plant dan deze bestaat bijna niet. Daarbij is deze vaste plant ook nog eens heel sterk en erg makkelijk, en lokt hij veel bijen en vlinders. Een aanrader dus! hoogte: 90 cm * standplaats: zon * bloeitijd: augustus-september
❸
2
3
4
5
Helenium ’Rubinzwerg’
Rudbeckia fulgida ’Goldsturm
Hemerocallis (daglelie) Hoewel de bloemen van daglelie stuk voor stuk maar één dag bloeien, duurt de bloei toch wel enkele weken, aangezien er steeds weer nieuwe bloemen verschijnen. Als je de uitgebloeide bloeistengels afknipt, geeft dat - zoals bij veel vaste planten - een extra rijke bloei. De keuze aan bloeitinten bij Hemerocallis is enorm, waarbij je kunt kiezen uit slanke of meer gedrongen bloemen zoals de hier afgebeelde oranjerode daglelie. Voor elk wat wils dus! Ziet de plant er na de bloei wat rommelig uit, knip de bladeren dan helemaal terug. Na enkele weken heb je dan weer een pol met nieuw, frisgroen blad. hoogte: 60-120 cm * standplaats: zonhalfschaduw * bloeitijd: juni-augustus ❹
Monarda ’Squaw’ (bergamotplant) Met zijn scharlakenrode bloemen is Monarda ’Squaw’ een opvallende borderplant. De lipbloemen staan in schijnkransen rond de stengels en hebben - net als de bladeren - een karakteristieke geur bij aanraking. Deze vaste plant bloeit rijk en lokt hommels, bijen en nachtvlinders. Zorg dat Monarda’s geen of amper voeding krijgen, want dit gaat ten koste van de bloei. Knip de stengels in mei tot een derde terug om mooie bossige planten te krijgen. Prima als snijbloem te gebruiken. hoogte: 90 cm * standplaats: zon * bloeitijd: juli-augustus ❺
Hemerocallis
Monarda ’Squaw’ 07|2018 Tuinseizoen
69