TuinSeizoen maart 2019

TUINSeizoen

TUINSeizoen Maart 2019 ∙ € 6,95

Het nieuwe tuinieren!

www.tuinseizoen.com

De beste gazontips

Het nieuwe tuinieren!

ENJOY SPRING!

Romantische cottagetuin boordevol tulpen

Maart 2019

Duurzame tuin is dé trend van 2019

∙ Zaaien in de moestuin - het seizoen gaat van start! ∙ Snel recept: zo vul je een pot met zonnige lentebloeiers ∙ Gele kornoelje brengt al vroeg kleur in de tuin

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 4 9

En ook

01902

10 fijne bodembedekkers

Op tuinbezoek

Tante GrønsAan Have plantvakken

COTTAGETUIN OP Z’N DEENS

doen de heren niet.

De tuin is een bonte verzameling en alles mag door elkaar groeien.

Een romantische beplanting, zachte pastellen en wit zitmeubilair: in de heuvels van het Deense Nykøbing Mors ligt de romantische cottagetuin van Jytte en John Justesen. Zodra de fruitbomen in bloei staan, is er geen houden meer aan.

TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: MAAYKE DE RIDDER

‘Hoewel ik altijd in de stad heb gewoond, voelde ik me vanbinnen een echte countrygirl.’

I

k ben half plant, half mens’’, begint Jytte het gesprek meteen maar met een statement. ,,Een homobotanic, zo noem ik mezelf ook wel eens.’’ Tante Grøns Have is een bekende tuin onder de Deense tuinliefhebbers. ‘Have’ staat voor tuin en ‘Tante Grøn’ verwijst naar een serie Zweedse kinderboeken uit de vorige eeuw, waarvan Jytte als klein meisje al gecharmeerd was. Over haar eigen tuin schreef ze zelf ook twee boeken. Hiervoor werd ze bekroond met een Copenhagen Garden Award. De titel van haar eerste boek staat letterlijk voor ‘Cottagetuin’, al had Jytte daarbij niet direct de Engelse cottagetuin voor ogen. ,,Ik ben gek op de Engelse cottagestijl, maar wij leven in Denemarken en niet in Engeland. Hier zorgen de pittoreske uitzichten, de romantische sfeer en de pastelkleuren voor een cottageachtige sfeer. Zie het maar als de Deense versie van de cottagetuin.’’

Geboren countrygirl Het is een prachtige lentedag vandaag. De zachtblauw geschilderde woning van Jytte en John ligt op een heuvel, waardoor hij fenomenale uitzichten geeft over het glooiende landschap. Een idyllisch decor voor een bloeiende lentetuin. Zichtlijnen vanaf het huis worden omkaderd door wolken van bloesems en bedden vol zachte pastellen. ,,Ik ben gek op pastelkleuren, omdat je ze zo lekker onbeperkt kunt mixen zonder dat het met elkaar botst’’, legt Jytte uit. ,,Felpaars en feloranje vind ik in de lente prachtig, maar in de andere seizoenen zie je die felle kleuren hier niet. Dat komt omdat ik na de winter echt snak naar kleur, het geeft me energie. In de zomer wordt alles veel zachter.’’

Nykøbing Mors ligt in de streek Limfjord, in het noordwesten van Denemarken. Het is de grootste plaats van het eiland Mors. Jytte en John streken er neer in 2000, vastberaden om er samen een mooie tuin van te maken. Jytte was 35 en had nog geen enkele tuinervaring. John daarentegen had al wel wat ervaring op tuingebied. En toch was het vooral Jytte, die haar droom waargemaakt zag worden. ,,Hoewel ik altijd in de stad heb gewoond, voelde ik me vanbinnen een echte countrygirl”, zegt ze. ,,Ik ben altijd al gek geweest op tuinen en bloemen, al sinds ik een klein meisje was. Het is iets wat door mijn bloed stroomt als nectar.

De Engelse cottagetuin in het bijzonder heeft een sterke aantrekkingskracht op me.’’

Jytte ♥ tulpen * Tulpen gaan één tot drie jaar mee, maximaal vijf, is Jyttes ervaring. „Papegaaitulpen doen het hier doorgaans twee jaar goed. Je hebt ook van die grote gele en rode tulpen; die gaan nog niet stuk als je er een atoombom op gooit’’, aldus een lachende Jytte. * Jyttes favoriet is Tulipa ’Spring Green’. „Vooral met tegenlicht een schitterende bloem. Hij gaat twee of drie jaar mee.’’ * Genoeg tulpen? Je kunt altijd nog wat bollen kwijt in pot.

Jytte beplant haar potten elk jaar opnieuw, omdat ze niet wil aanzien hoe het loof langzaam wegkwijnt, iets wat de bollen wel nodig hebben om volgend jaar opnieuw te bloeien.

10

Tuinseizoen 02|2019

Focus op de meubels Jyttes doel was om rond hun woning een natuurlijke tuin te creëren.

Met planten die vanzelf groeien en met heel veel organische vormen.

De uitdaging vanaf het eerste moment was om zoveel mogelijk winterb(l)oeiers te laten groeien, zoals Viburnum, klimop, buxusbollen, Helleborus... Inmiddels bedekken héél veel Helleborussen de bodem tussen de seringen, waarvan er zeker honderd in de tuin staan. ,,Een hobby van John’’, lacht Jytte. ,,Je kunt je misschien wel voorstellen hoe het hier in mei ruikt: werkelijk verrukkelijk!’’

Bij het vormgeven van de tuin was ook het meubilair een belangrijk uitgangspunt. ,,Het zijn belangrijke focuspunten’’, vindt Jytte. ,,Als je een romantische tuin wil, spelen witte meubels een belangrijke rol.

Ze brengen rust in het geheel.’’

De verhoogde bakken werden ooit aangelegd met het idee om eigen groenten te gaan verbouwen. Dit heeft het echtpaar één jaar geprobeerd, maar al snel bleken de slakken daar het meeste plezier aan te beleven.

Nu worden ze gebruikt om bloemen in te laten groeien. Op het moment staan ze vol met tulpen en narcissen, de krokussen zijn al uitgebloeid.

Later in het jaar groeien er dahlia’s in de bakken. Om zelf van te plukken én om mee te bloemschikken, want dat doet de eigenaresse graag en het hele jaar door.

Narcissenheuvel Op de helling is de lentetuin op zijn best. Het licht is er prachtig en de vele fruitbomen die er staan, zijn in bloesem gehuld: peren, appels, pruimen, kersen en kweeperen. Onder de open takkenkronen staan 10.000 narcissen in bloei. ,,De gedachte erachter is erg emotioneel’’, verzucht Jytte. ,,Mijn zus overleed aan de gevolgen van kanker, waardoor ik een tijdlang zo ongelukkig was, dat ik het bijna niet kon verdragen.

Op tuinbezoek

02|2019 Tuinseizoen

11

URBAN GARDEN

Het fijne van een tuin is, dat je helemaal je eigen sfeer kunt kiezen. Van strak met haagjes tot luxe met een designbank of juist ongedwongen met door elkaar groeiende planten en een zelf gehaakte plaid. En ook al heb je weinig ruimte, een groene oase is altijd mogelijk, ook in je urban garden!

TEKST: JACQUELINE LEENDERS

Inspiratie

Knus hoekje

De meeste tuinliefhebbers zullen niet direct voor kunstgras kiezen in hun tuin, toch is het in dit ontwerp wel gepast. Kunstgras in plaats van grind of verharding is helemaal niet verkeerd, zeker niet in een kleine tuin die intensief wordt gebruikt. Het oogt veel vriendelijker dan harde tegels. De bank en de vlondertafel, die mooi rondom de boom is gebouwd, zijn gemaakt van gerecycled hout.

ONTWERP: JAMES WALSH FOTO: GAP PHOTOS/ PAUL DEBOIS

Frisgroen De frisgroene tint van een erwt vormt

de basiskleur in deze tuin; niet alleen in de beplanting, maar ook in de harde materialen zoals deze wand.

Groen is een rustgevende kleur en die rust ervaar je hier dan ook. In een showtuin die gewijd is aan de erwt, mogen botanische wanddecoraties met afbeeldingen van deze groente uiteraard niet ontbreken.

24

Tuinseizoen 02|2019

Chelsea Flower Show

ODE AAN DE ERWT

Niet eerder was er op de Chelsea Flower Show een tuin te zien die volledig bestaat uit één plantenfamilie. Deze conceptuele tuin, waarin de erwt centraal staat, is dan ook uniek. Want alle toegepaste planten zijn hieraan verwant.

TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE GÖRTS

02|2019 Tuinseizoen

25

Het is verstandig om bij veel mosvorming elk voorjaar je gazon te verticuteren.

Groene passies VADER EN DOCHTER ALBERT JAN EN LINDA PASSIES ZIJN GEK OP GROEN. SAMEN RUNNEN ZE WWW.GROENEPASSIES.NL, EEN BLOG OVER ALLES WAT GROEIT EN BLOEIT. VOOR TUINSEIZOEN BEHANDELEN ZE DIT JAAR ELK NUMMER EEN THEMA EN GEVEN ZE PRAKTISCHE TIPS DIE JE OOK IN JOUW TUIN KUNT TOEPASSEN. HEB JE EEN TUINVRAAG VOOR ALBERT JAN EN LINDA? MAIL ZE AAN REDACTIE.TUIN@VIPMEDIA.NL

ZO KRIJG JE EEN MOOIE GROENE GRASMAT Het gras is altijd groener bij de buren? Niet als je zelf goed voor je gazon zorgt! Deze maand al onze tips om je gazon zo sterk mogelijk te maken.

W

FOTO’S: LINDA EN ALBERT JAN PASSIES, SHUTTERSTOCK, IRIS OTTEN (PORTRET)

ij houden wel van een stevig groen tapijt. Zeker Albert Jan kan ervan genieten als zijn gazon mooi donkergroen en goed beloopbaar (dus sterk) is.Wat gazon betreft, laat hij de natuur liever niet helemaal zijn gang gaan, maar is hij meer van het type ‘zelf in de hand houden’.

Heel belangrijk voor een sterk en mooi groen gazon is de bodemstructuur. Hoe beter en luchtiger de structuur, hoe beter het gras kan groeien. En daar kun je ook zelf het nodige aan doen.

Compost Het strooien van compost helpt bij het creëren van een goede bodemstructuur.

Uitstrooien kan op twee momenten: ofwel in het najaar, als het blad is gevallen en het maaiseizoen voorbij is, ofwel in januari of februari (in een sneeuw- en vorstvrije periode). Het heeft dan voldoende tijd om naar de wortels van het gazon toe te zakken. Strooi een laag compost van ongeveer 1,5 cm dik over je grasmat en verdeel het met de achterkant van je gazonhark.

Wormen en allerlei insecten zullen van de compost eten en hun poep levert goede humus op. Ook de beweging van de dieren haalt de bodem mooi open, waardoor het

gras beter kan groeien. Daarnaast zal de grond beter bestand zijn tegen droogte.

Op zandgrond is het aan te raden om elk jaar compost te strooien. Kleigrond is al erg voedzaam, daar mag je het rustig een jaar of twee overslaan.

Verticuteren Heb je veel mos in je gazon? De oorzaak kan zijn dat de bovenste laag van de grond dicht zit. Dit belemmert de groei van het gras. De grasplanten kunnen zelfs stikken als het een te dikke laag is.

Het is verstandig om bij veel mosvorming elk voorjaar je gazon te verticuteren. Met een speciale verticuteermachine verwijder je het mos en afgestorven grasdelen uit het gazon.

Door te verticuteren haal je ook de bovenste laag van de grond open, waardoor zuurstof en

water tot de wortels kunnen doordringen.

De geverticuteerde resten kun je op de composthoop kwijt. Doe er wat kalk doorheen en na twee jaar composteren dient het weer als voedsel voor je gazon: dan is de cirkel rond.

Heb je nou echt heel veel mos, dan zou je je gazon in augustus of begin september nog eens kunnen verticuteren. Kies hiervoor wel een bewolkte dag uit.

Na het verticuteren is de kans groot dat je kale plekken in je gazon overhoudt. Deze plekken kun je inzaaien met graszaad. Eerst ziet je gazon er beroerd uit, maar wees niet bang: het komt goed.

Bemesting Na het verticuteren in het voorjaar begin je met het bemesten van je gazon. Kies je voor organische mest of kunstmest? Organische

MOLSHOPEN Molshopen in je gazon? Haal dan niet alleen de grond weg, want dan zal je gazon op die plek gaan verzakken. Het resultaat: een ongelijke grasmat.

Een goede oplossing is je tuinslang gebruiken. Als je de slang in het midden van de molshoop duwt, vindt hij door de waterkracht de ingang van de hoop. Vaak zit die in het centrum van de molshoop. Vervolgens duw je met je ene hand de grond naar binnen, terwijl je met de tuinslang de grond in het gat blijft spoelen. Op den duur blijft maar een heel klein gaatje over. Zo klein zelfs, dat je daar niets aan hoeft te doen. Alleen doorharken is genoeg. Zorg wel dat je de mol vangt, anders blijf je bezig!

02|2019 Tuinseizoen

35

Sprankelende voorjaarstuin

VAN NOVA ZEMBLA NAAR POLDERGELUK Wie heel veel bollen toegepast wil zien in een waanzinnige tuin, moet beslist eens naar de Tuinen van Lipkjeschat. In de afgelopen twintig jaar plantte Lipkje Schat zo’n 90.000 bollen rond haar boerderijwoning in Bant. Dat klinkt niet alleen als heel veel, maar dat is het ook: de voorjaarstuin is een schat aan licht en kleur.

Aan plantvakken doen de heren niet.

De tuin is een bonte verzameling en alles mag door elkaar groeien.

TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: SIETSKE DE VRIES

ZO DOE JE DAT!

GRAVEL GARDEN IN POT

Wil je een blikvanger op je terras die het hele jaar mooi is en amper onderhoud vraagt?

Tover dan een grote terracotta pot om in een mini gravel garden. Zelfs in een extreme zomer als vorig jaar oogt zo’n pot vol droogte­bestendige planten heel mooi!

TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: GAP PHOTOS

44

Tuinseizoen 02|2019

Praktisch

1

2

1 Neem een mooie terracotta pot met een gat onderin of boor zelf een of meerdere gaten in de bodem voor een goede drainage.

Planten die geschikt zijn voor een gravel garden komen namelijk van oorsprong uit warme, zonnige streken waar ze groeien op droge grond.

Blijft de grond in de pot te lang nat, dan rotten de wortels weg. Leg voor een goede afwatering ook een laag potscherven of kleikorrels onder in de pot; deze voorkomen dat het gat dichtslibt.

TIP Neem geen kunststof, zinken of geglazuurde pot, want deze ademen niet. Hierdoor blijft de potgrond na een regenbui te lang nat.

2 Vul de pot voor driekwart met luchtige potgrond die niet te veel voedingsstoffen bevat. Gravel garden planten gedijen namelijk het beste op arme grond. Maak de grond bij voorkeur nĂłg wat luchtiger door er perliet of scherp zand doorheen te mengen. Eventueel kun je ook speciale potgrond voor rotsplanten gebruiken.

3 Kies voor een boeiende compositie planten van verschillende hoogtes. Hier zorgt Euphorbia x martini (wolfsmelk) voor hoogte; deze wintergroene beauty bloeit al in april en de bloeiaren blijven tot in juni mooi. Maar ook de rest van het seizoen is deze vaste plant decoratief.

Je kunt zo’n hoge plant precies in het midden plaatsen maar het levert een dynamischer beeld op als je dat juist niet doet, zoals hier.

TIP Wrik een dichte wortelkluit eerst wat los, voordat je de plant in de pot zet.

3 02|2019 Tuinseizoen

45

De moestuin van Angelo ANGELO DORNY IS MOESTUINIER ÉN GROENAUTEUR. HIJ SCHREEF ACHT BOEKEN, IS DE GROENSPECIALIST VAN DE VLAAMSE ZENDER RADIO 2 EN POST WEKELIJKS NIEUWE VLOGS OP ZIJN YOUTUBE-KANAAL. IN TUINSEIZOEN LEIDT HIJ JE DIT JAAR DOOR ALLE SEIZOENEN IN DE MOESTUIN. MEER WETEN? KIJK OP TV.ANGELODORNY.BE EN WWW.ANGELODORNY.BE

De start van een nieuw tuinseizoen Ik ben in mijn nopjes. Het is lente! Aan het eind van de herfst ben ik blij dat het na een drukke zomer weer wat rustiger wordt, maar halverwege de winter begint het al te kriebelen om aan de slag te gaan in de moestuin.

Ik heb last van ‘zaaikriebels’ en bij het zien van de eerste lentezon móet ik gewoon naar buiten. Maar wees op je hoede, begin niet te vroeg.

Start met een lenteschoonmaak en maak de bodem zaaiklaar.

E

TEKST: ANGELO DORNY FOTO’S: ROOS MESTDAGH, SHUTTERSTOCK

lk jaar houd ik begin maart een heuse lenteschoonmaak in de moestuin; het is echt een traditie geworden.

Geen onbelangrijke traditie trouwens, want je maakt korte metten met het oude om uiteindelijk plaats te maken voor iets nieuw. Je ruimt nu alle dode en zieke planten op, zodat je straks weer met een schone lei kunt beginnen. De laatste kooltjes gaan er onverbiddelijk uit, het winterjasje van mulch gaat eraf en ik stop op de zonnigste plekjes al de eerste zaden in de grond.

Een rondje schoonmaken in de moestuin doe je overigens sowiese beter in het voorjaar.Vaak gaan tuiniers er al in het najaar mee van start, maar dat is niet altijd een goed idee. Heel wat dieren houden zich schuil tussen afgevallen bladeren en ook de wintergewassen moeten dan nog het beste van zichzelf geven. Ik laat de tuin aan het eind van het seizoen liever in rust gaan, net zoals ikzelf overigens. Dan laat ik de meeste klusjes aan mij voorbijgaan, want vroeg of laat wordt het toch weer lente. Laat de natuur haar gang gaan, stuur af en toe bij, maar forceer nooit echt ingrijpende dingen.

Compost Nog een traditie: in maart laat ik een flinke portie compost aanrukken. Het blijft voor mij het startschot van de lente en het is daarnaast broodnodig om de bodem in goede gezond-

heid te houden. Het is een trekje van mijn grootvader, dat ik blijkbaar zonder het te beseffen heb overgenomen. Hij vond het erg belangrijk om compost te gebruiken.

Zonder moeilijke woorden te gebruiken, probeerde hij mij als kind het een en ander bij te brengen. Hij vertelde altijd dat compost de lijm van je bodem is. Dat het ervoor zorgt dat meststoffen en water beter en langer worden vastgehouden.

Vaak wordt er ten onrechte gedacht dat compost een meststof is. Maar dat klopt dus niet. Compost is zeker voedzaam, omdat het uit natuurlijke elementen bestaat, maar je zult uiteindelijk wel extra voedingsstoffen moeten toedienen als je wil dat je planten er het hele jaar energie uit kunnen halen. Ik breng altijd een dikke laag compost aan op de grond, waarna ik het inwerk met een woelvork. Oppervlakkig, want ik wil de bodem niet onnodig en te diep bewerken.

Ik heb echt ondervonden dat het beter is voor het bodemleven; mijn grond werd er in ieder geval alleen maar beter door.

Spitten: zin of onzin?

Een levendige herinnering aan mijn kindertijd is opa die het niet kon laten de buurman een lesje te geven in hoe hij met de grond in zijn tuin moest omgaan.Want elk jaar in maart was het zover. Gewapend met een spade bewerkte de buurman zijn moestuin alsof zijn leven ervan afhing. Hij zweette zich een ongeluk en liep daarna krom van de rugpijn, maar dat deerde hem niet. En elke keer

probeerde opa hem ervan te overtuigen dat spitten niet eens nodig is. Dat het zelfs beter is voor de bodem om hem onaangeroerd te laten. Maar de buurman, van dezelfde generatie als mijn opa, moest er niets van weten. Spitten bezorgde hem al jaren de beste groenten en dat zou hij niet zomaar veranderen. De grond was zo intens losgemaakt dat hij er bij momenten in wegzakte wanneer hij besloot te gaan planten.

KLEIGROND Een bodem niet bewerken, maar hooguit een paar keer losmaken, is voornamelijk bij zand- en leemgrond makkelijk toe te passen.

Bij natte kleigronden is de uitdaging vaak groter weet ik. Daar ben je meestal genoodzaakt om toch te spitten, al was het maar om de zware structuur lichter te maken. Door jaarlijks compost en zand in te werken, maak je het geheel luchtiger. Het lukt niet meteen, maar na een paar jaar zul je duidelijk verbetering merken. Als je er daarna in slaagt om de bodem gezond te houden, hoef je ook niet of nauwelijks nog de spade te gebruiken.

02|2019 Tuinseizoen

51

VAKANTIESFEER MIDDEN IN DE NATUUR

Altijd al eens een kijkje willen nemen in de privé-tuin van een tuinarchitect? Met het boek ‘Belgische tuinarchitecten en hun tuin’ kan dat. Fotografe Veronique De Walsche laat hierin vijftien parels zien, van een eindeloze plattelandstuin tot een fijne stadstuin. In deze voorpublicatie het privéparadijsje van Geert Merlevede.

TEKST EN FOTO’S: VERONIQUE DE WALSCHE

54

Tuinseizoen 02|2019

PrivĂŠtuin van een tuinarchitect

02|2019 Tuinseizoen

55

DE TUINTRENDS WORDEN ELK JAAR GEPRESENTEERD DOOR TUINBRANCHE NEDERLAND. HET LEUKE IS DAT DE TRENDS NIET ALLEEN IN DIT TIJDSCHRIFT TE BEWONDEREN ZIJN, JE KUNT ZE OOK ZELF BEKIJKEN. ONTWERPER WIM WIJSMAN HEEFT DE TRENDS VAN 2019 VERTAALD IN DRIE ECHTE TUINEN, DIE TE ZIEN ZIJN BIJ TUINCENTRUM HUITING IN VIANEN.

DUURZAAM TUINIEREN IN OPMARS Trends komen en gaan, maar het zou zo maar kunnen dat de trends die voor 2019 worden voorspeld, een wat langer leven beschoren zijn. We hopen het, want tuinieren met oog voor de omgeving, voor de leefbaarheid en het milieu zijn trends waar de hele redactie van Tuinseizoen achter kan staan.

FOTO'S: TUINBRANCHE NEDERLAND/MAAYKE DE RIDDER

De nieuwste tuintrends

Harvesting Elements

De meest opvallende tuintrend heet ‘Harvesting Elements’ en staat in het teken van duurzaam tuinieren.

Zo liggen in de trendtuin tegels met uitsparingen voor planten. Dit ziet er heel vrolijk en natuurlijk uit en het regenwater kan op deze manier gemakkelijk in de grond zakken. Dat is belangrijk in een tijd waarin niet alleen grote droogte, maar ook hoosbuien vaker voor gaan komen door de klimaatverandering. Deze tuin biedt nog veel meer slimme oplossingen, zoals een gecombineerde plantenbak en regenton, een waterbassin met drijfplanten waar vogels kunnen drinken en een fijne kas waar je zelf groenten in kunt kweken. De beplanting is aantrekkelijk voor bijen en vlinders, er is veel materiaal hergebruikt en de tinten zijn bewust wat sober gehouden.

Zelf groenten kweken in een ecovriendelijke tuin.

02|2019 Tuinseizoen

63