FAUNA I FLORA
NAJCENNIEJSZE Z DRZEW
tekst:
Mateusz Grzębkowski
Naszą planetę porasta ponad trzy biliony drzew ponad 60 tysięcy gatunków. W tym szacownym gronie znajdują się zarówno okazy potężne, uznawane za największe organizmy żywe, jak i te ledwie wyrastające z ziemi. Każde z nich ma ogromną wartość.
K
ażdy organizm chciałby przejść przez życie bez większych przeszkód – drzewa zapewne również. Jedna chwila jednak wystarczy, by całe życie niespodziewanie wywróciło się do góry nogami. Powiew zmian może nadejść wraz z letnią burzą, podczas której pojedyncze drzewa zostaną wyrwane wraz z korzeniami. Inne doznają pęknięcia pnia, obłamania konarów lub złamania gałęzi. Jedno zaś, z pozoru niewinne, złamanie, może uruchomić lawinę wydarzeń. Zarodniki grzybów, niczym wojska powietrzno-desantowe, lądując na zranione miejsce, rozpoczną inwazję. Jeśli uszkodzenie jest płytkie, a biel pozostaje przy życiu, drzewo będzie w stanie chemicznie wyhamować agresora, z czasem zabliźniając ranę. Głębsze uszkodzenia, dochodzące do mniej
12
odpornej na infekcje twardzieli, nie zapowiadają niczego dobrego. Rozwijająca się grzybnia będzie wnikać coraz głębiej. Enzymy wytwarzane przez intruza przekształcą celulozę lub ligninę w łatwiej przyswajalne formy węgla. Wynikiem tego procesu będzie zgnilizna, przez którą drewno zmieni strukturę i pierwotne właściwości, by w końcowej fazie przybrać postać proszkowatej, miękkiej lub włóknistej masy. Po rozłożonym drewnie pozostanie pusta komora, zwana dziuplą naturalną. Z upływem lat grzyb będzie przenikał do coraz głębszych obszarów drzewa. Wyniki tego podboju mogą przybrać różne formy: od dużego zagłębienia w pniu drzewa (dziupla otwarta), przez płytką komorę z szerokim wlotem (dziupla półotwarta),
