คู่มือ
พระนักเทศน์ ธรรมทูต พ่อ-แม่ ครู-อาจารย์
ผู้บริหารสถานศึกษา เยาวชนผู้รักความก้าวหน้า
ทฤษฎีบัวพ้นน้ำ�
โดย พระราชวิจิตรปฏิภาณ
ทฤษฎีบัวพ้นน้ำ�
โดย : พระราชวิจิตรปฏิภาณ ISBN : 978-616-268-001-4 พิมพ์ครั้งที่ ๑ : ตุลาคม ๒๕๕๔ บรรณาธิการบริหาร : ไพยนต์ กาสี ออกแบบปก/จัดอาร์ต : สุกัญญา ศรีสงคราม ภาพประกอบ : สมควร กองศิลา, เทิดเกียรติ ปลูกปานย้อย พิสูจน์อักษร : มานิตย์ กองษา
ราคา ๙๕ บาท ศิลปกรรมรูปเล่มโดย ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด สำ�นักพิมพ์ แอล ซี พี เด็กดีมีบุญ ๑๐๕/๙๕-๙๖ ซอยประชาอุทิศ ๔๕ ถนนประชาอุทิศ แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ ๑๐๑๔๐ ลิขสิทธิ์ และจัดพิมพ์โดย
บริษัทสำ�นักพิมพ์ เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด
๑๐๕/๙๕-๙๖ ซอยประชาอุทิศ ๔๕ ถนนประชาอุทิศ แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ ๑๐๑๔๐ โทรศัพท์. ๐๒-๘๗๒-๗๖๖๗ จัดจำ�หน่ายโดย
สำ�นักพิมพ์ เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
๑๐๕/๗๕ ซอยประชาอุทิศ ๔๕ ถนนประชาอุทิศ แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ ๑๐๑๔๐ โทรศัพท์ ๐๒-๘๗๒-๙๑๙๑, ๐๒-๘๗๒-๘๑๘๑, ๐๒-๘๗๒-๗๒๒๗, ๐๒-๘๗๒-๙๘๙๘, ๐๒-๒๒๑-๑๐๕๐, ๐๒-๒๒๑-๔๔๔๖ พิมพ์ที่ โรงพิมพ์เลี่ยงเชียง ๒๒๓ ถนนบำ�รุงเมือง กรุงเทพฯ ๑๐๒๐๐ โทรศัพท์ ๐๒-๒๒๑-๑๐๕๐, ๐๒-๒๒๑-๔๔๔๖, ๐๒-๒๒๓-๙๘๗๙
คำ�ปฏิญญาหน้าเสาธงชาติ ใช้อย่างไรให้เกิดประโยชน์ ท่านเจ้าคุณพระราชวิจิตรปฏิภาณ (สุนทร าณสุนฺทโร [เจ้าคุณ พิพธิ ]) ผูช้ ว่ ยเจ้าอาวาสวัดสุทศั นเทพวราราม กรุงเทพมหานคร ได้ปรารภ เรื่องอยากให้มีคำ�ปฏิญญาหน้าเสาธงชาติ โดยจัดทำ�เป็นคู่เพื่อปฏิญญา คุณธรรมในแต่ละสัปดาห์ โดยบอกแนวคิดและจุดประสงค์ของการอยาก ให้มีปฏิญญาหน้าเสาธงชาติ และมอบหมายให้มาทำ�ต้นฉบับ คำ�ปฏิญญาหน้าเสาธงชาติทงั้ หมดนีร้ วบรวมมาจาก ข้อคิด - คำ�สอน กานท์ – กลอนสอนใจ และ แหล่ ของพระราชวิจติ รปฏิภาณ [เจ้าคุณพิพธิ ] วัดสุทัศนเทพวราราม ที่ได้สอดแทรกในพระธรรมเทศนา, ปาฐกถาธรรม, ธรรมบรรยาย และบทความหลายหลากทีไ่ ด้เผยแผ่ทางวิทยุและโทรทัศน์ และตีพิมพ์ลงในหนังสือพิมพ์ วารสาร และนิตยสารต่างๆ และได้นำ�มา รวมไว้ในหนังสือเล่มนี้ไว้ให้ครู-อาจารย์ได้เลือกไปใช้ในการเรียนการสอน ในโอกาสต่างๆ หรือนำ�ไปใช้ในการอบรมนักเรียนประจำ�วันหรือประจำ� สัปดาห์ หรือนำ�ข้อคิดนัน้ ๆ มาเสริมแทรกในบทเรียน และเมือ่ ถึงประเพณี วันสำ�คัญทางศาสนา หรือในวันสำ�คัญต่างๆ ครู-อาจารย์อาจจะเลือก บทกลอนสอนใจทีเ่ กีย่ วข้องนำ�ไปพิมพ์เพือ่ ติดบนกระดานในห้องเรียนหรือ หน้าห้องเรียนให้นักเรียนได้อ่านเพื่อเสริมความรู้ และเป็นการกระตุ้นให้ นักเรียนหันมาสนใจภาษาไทย รูจ้ กั และฝึกการแต่งคำ�ประพันธ์ให้มากขึน้ คำ�ปฏิญญาหน้าเสาธงชาติ ครู-อาจารย์อาจจัดทำ�ไว้เป็นคู่ คือ คำ � ปฏิ ญ ญาด้ า นซ้ า ยเสาธงชาติ และคำ � ปฏิ ญ ญาด้ า นขวาเสาธงชาติ (ตามตัวอย่าง) เพื่อนำ�ไปใช้ในแต่ละสัปดาห์ เลือกมาใช้สัปดาห์ละ ๑ คู่
โดยเริ่มจากสัปดาห์แรกของการเปิดภาคเรียนที่ ๑ เรียงลำ�ดับไป หรือ อาจจะเลือกนำ�มาใช้ตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในห้วงเวลานั้น หรือเมื่อมี วันสำ�คัญในสัปดาห์นน้ั ๆ เช่น สัปดาห์วนั เด็ก, วันแม่, วันพ่อ... ฯลฯ การทำ�ป้ายปฏิญญาหน้าเสาธงชาติ ครู-อาจารย์อาจจะทำ�เองหรือ ให้นักเรียนช่วยกันทำ� โดยลอกข้อความเขียนด้วยตัวอักษรขนาดใหญ่ พอให้มองเห็นและอ่านออกจากระยะไกลได้ หรือเขียนบนกระดาษแข็ง หรือแผ่นกระดานพลาสติก หรือทำ�เป็นแผ่นป้ายขนาดใหญ่ จัดวางไว้ ด้านซ้ายและด้านขวาของเสาธงชาติ “ป้ายปฏิญญาด้านซ้ายเสาธง - ป้าย ปฏิญญาด้านขวาเสาธง” ทุกเช้าหลังจากร้องเพลงชาติและสวดมนต์หน้า เสาธงแล้ว หัวหน้านักเรียนจะนำ�นักเรียนทั้งหมดอ่าน - กล่าวคำ�ปฏิญญา ทั้ง ๒ ป้ายพร้อมกัน ก่อนที่จะแยกย้ายกันไปเข้าชั้นเรียน นอกจากนี้ ครู-อาจารย์ยังสามารถนำ�คำ�ปฏิญญานี้ไปให้นักเรียนในชั้นเรียนนำ�ไป ท่องเป็นอาขยาน, ฝึกหัดคัดลายมือ, แข่งกันประดิษฐ์เป็นแผ่นป้ายประกาศ ติดบนกระดานหน้าชั้นเรียน หรือติดบนกระดานประชาสัมพันธ์ตาม สถานที่ต่างๆ ในบริเวณโรงเรียน นอกจากนี้ ท่านผู้ปกครองหรือท่านผู้สนใจทุกท่านก็สามารถนำ� ข้อคิด กานท์ กลอนสอนใจ แหล่ ทั้งหมดนี้ไปใช้ในการอบรมตักเตือนใจ ลูกหลาน, เด็กๆ หรือผู้อยู่ในปกครองของท่านทุกเพศทุกวัยได้ทุกเวลา ตามประสงค์ ความคิดและความประสงค์ใดใดของท่านเจ้าคุณพระราชวิจติ รปฏิภาณ ท่านได้เขียนไว้ดว้ ยตนเอง ข้าพเจ้าเป็นเพียงผูส้ นองความคิดและปรับปรุง แก้ไขตามความประสงค์ของท่าน
ครูเก่า
ความเข้าใจที่ต้องมีให้กัน ครู - พ่อแม่ - ผู้หลักผู้ใหญ่ - ผู้บริหาร ข้าพเจ้านำ�คน ๔ กลุ่มขึ้นไว้ข้างต้นนี้ เพราะทั้ง ๔ กลุ่มคนนี้มีความ เกี่ยวข้องกับเด็กและเยาวชน ซึ่งจำ�เป็นอย่างยิ่งที่ข้าพเจ้าจะต้องทำ�ความ เข้าใจกับคนทั้ง ๔ กลุ่ม เพื่อให้ทุกกลุ่ม “ทุ่มเทใจให้เด็กและเยาวชน” ข้าพเจ้าเข้าใจดีว่าทุกท่านก็ทุ่มเทใจ แต่บางทีก็ไม่เต็มร้อย บางทีก็ ขาดทิศทาง จึงพยายามบอก ครู และ ผู้ปกครอง ว่า ๒ กลุ่มนี้ต้องทุ่มเท ใจให้เด็กและเยาวชนมากกว่ากลุ่มใดใด โดยขอให้ยึดหลักว่า - บ้าน ต้อง อบอุ่น และ อบรม - โรงเรียน ต้อง อบรม และ อบอุ่น - บ้าน อบอุ่น ๗๐% อบรม ๓๐% = ๑๐๐% - โรงเรียน อบรม ๗๐% อบอุ่น ๓๐% = ๑๐๐% ข้าพเจ้าจะลองประเมินผลเป็นเส้นทแยงมุมให้ท่านดู บ้าน อบอุ่น ๗๐% โรงเรียน อบรม ๗๐%
อบรม ๓๐% อบอุ่น ๓๐% โตๆ กันแล้วดูแล
ผลลัพธ์ บ้าน อบอุ่น ๗๐% บวก โรงเรียนอบอุ่น ๓๐% = ๑๐๐% โรงเรียน อบรม ๗๐% บวก บ้านอบรม ๓๐% = ๑๐๐%
ปรัชญาที่ข้าพเจ้าตั้งไว้ก็คือ l บ้าน ต้องอบอวลไปด้วย “ความรัก” และ “ความรู้” l โรงเรียน ต้องอบอวลไปด้วย “ความรู้” และ “ความรัก” ด้วยปรัชญานี้จึงควรทำ�ความเข้าใจร่วมกัน หันหน้ามาปรึกษากัน นำ �พาเด็ ก และเยาวชนของเราให้พ้นเภทภัย และมุ่งไปสู่ความเจริญ ก้าวหน้า การทำ�อะไรๆ เพื่อเด็กและเยาวชนของพวกเราซึ่งเป็นผู้ใหญ่นั้น บางทีเราก็ลมื ๆ อะไรหลายอย่าง ซึง่ เป็นความล้มเหลวของพวกเรา แต่มนั ไปมีผลแก่เด็กและเยาวชน คือ l เราลืมไปว่าเราเคยเป็นเด็ก l เราลืมไปว่าเราจะต้องอาศัยเด็ก l เราลืมที่จะต้องป้องกันเด็ก (เราต้อง Protect เพราะเด็กเป็น Products) l เราลืมไปว่าเราต้องเป็นตัวอย่างที่ดีของเด็ก l เราลืมไปว่าเราต้องอุปถัมภ์เด็ก l เราลืมไปว่าเราต้องทำ�ให้เด็กรักและศรัทธา l เราลืมไปว่าเด็กทุกคนเป็นคนของเรา l เราลืมไปว่าเด็กต้องการความรักจากเราทุกคน l เราลืมดูแลเด็กที่มิใช่ลูกหลานของเรา l เราลืมอะไรอีกมากมาย ฯลฯ ด้วยเคยเป็นเด็กและโตมาในสังคมที่เรียกว่า “ลูกเขา...ก็คือ... ลูกเรา” ทั้งที่มีชีวิตอยู่ในครอบครัวที่ยากจนแค่อายุ ๕ ขวบ จากนั้นก็ได้ พึ่งใบอาศัยบุญจากวัดและผู้ใหญ่ใจดีทั้งหลาย ข้าพเจ้าได้นำ�เอาวิธีการ
เลี้ยงดู การสอนของครู พระ ผู้ใหญ่ มาใคร่ครวญ จึงพบวิธีการที่จะ สร้าง เด็ก และ เยาวชน ให้เป็น “บัวพ้นนำ�้ ” วิธีการ คือ l สอนสั่ง l บังคับ l ประทับใจ l ให้ความรู้ l ขู่ให้กลัว l ตัวอย่างที่ดี l ให้มีวิจารณญาณ l มีปณิธานในหน้าที่ l มีความสุจริต l มีบุญกุศลติดตัว ข้าพเจ้าประมวลทฤษฎีมาได้เท่านี้ จึงขอเรียกทฤษฎีนี้ว่า “ทฤษฎี บัวพ้นนำ�้ ” บัวพ้นน้ำ�ประกอบด้วย ๑๐ กลีบบัว ซึ่งคน ๔ กลุ่มข้างต้นต้อง พิจารณาทำ�แผนด้วยตนและทำ�แผนร่วมกัน เพื่อ... “ทำ�เด็กและเยาวชน ให้เป็นบัวพ้นนำ�้ ”... การทำ�หนังสือนี้อยู่ในทฤษฎีทั้ง ๑๐ กลีบบัว ซึ่งอยากให้พิเคราะห์ และร่วมกันทำ�ทุกฝ่าย โดยมิปล่อยหรือเกี่ยงว่าเป็นหน้าที่ของใครต่อใคร
สำ�หรับโรงเรียน
โรงเรียนก็คงเห็นความล้มเหลวด้านศีลธรรม จริยธรรม นานาวิธีที่ ท่านทดลองใช้ก็คงรู้แล้วว่า “ล้มไม่เป็นท่า ก้าวหน้าไม่ได้” ก็ควรบูรณาการปฏิญญาหน้าเสาธงอย่างจริงจัง ต่อเนื่อง
สําหรับบ้าน
บ้านทุกบ้านมีรปู พระศาสดา คณาจารย์ ดารา นักฟุตบอล จิตรกรรม แปะติดตามผนังบ้านเต็มไปหมด ไม่เคยมีบ้านใดพิมพ์คติธรรมใส่กรอบ ติด เพื่อแทงหูแทงตาเด็กเลย เพราะขาดสำ�นึกในการปลูกฝัง ซึ่งเรียกว่า “ยัดวิธี” แต่พอเด็กเอนเอียงในอบายมุข ก็ช่วยกันหา “ยุดวิธี” ซึ่งก็สาย และบ่ายเสียแล้ว จึงควรนำ�ไปบูรณาการในบ้าน ในรูปแบบ “ฝาผนังบ้าน คือ กระดานคุณธรรม” เอาอย่างวัดที่เขียนคติธรรมติดตามเสา ผนัง ต้นไม้ แม้แต่ในส้วม
กระทรวง
กระทรวงศึกษาธิการซึ่งมีหน่วยงานเกี่ยวข้องกับการศึกษา ก็ควร บูรณาการ “ยัดวิธ”ี ด้วยการให้ท�ำ ปฏิญญาหน้าเสาธง และควรจัดสัมมนา พิเคราะห์ผลที่อยู่ในหนังสือเล่มนี้ ลองใช้นำ�ร่อง และอย่าลืมว่า “เด็ก ต้องการคะแนน” ถ้าบูรณาการแบบที่ผู้รวบรวมเขียนไว้ (เพราะเธอเป็น ครูเก่า แต่ขอสงวนนาม) ก็จะทำ�ให้การปลูกฝังคุณธรรมงอกงาม และจะ เป็นตัวเชื่อมโยงอันจะเป็นผลดีต่อวิชาการทั้งหมด
ข้าพเจ้า
ข้าพเจ้าแม้มีสถานภาพเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา มิได้ มุ่งหมายให้คำ�ปฏิญญาเป็นแบบ “โรงเรียนวิธีพุทธ” แต่ขอให้ทุกท่าน เชื่อข้าพเจ้าว่า “มีความสุจริตใจ” ที่จะไม่ใช้เล่ห์ เพื่อสร้างความมั่นคง ของพระพุทธศาสนา แต่ “เด็กและเยาวชน คือ คนของเรา” ข้าพเจ้าจึงหวังว่าท่านผู้อยู่ต่างศาสนากับข้าพเจ้าจะไม่สงสัยและ จะไม่ตั้งข้อแม้รังเกียจต่อหนังสือเล่มนี้
เด็กและเยาวชน
ขอให้พวกเธอซึง่ พบหนังสือเล่มนี้ อย่ารอการบูรณาการในบ้านและ ในโรงเรียน อยากให้พวกเธอซือ้ เอง อ่านเอง อนาคตเป็นของพวกเธอทีจ่ ะ สร้างสรรค์ แต่พวกเธอต้องสร้างสรรค์อย่างมีทิศทาง วันนี้ ข้าพเจ้ามีอายุ เป็นรุ่น คุณอา คุณลุง ต่อไปก็เป็น คุณตา ของพวกเธอ ไม่มีอะไรที่อยาก เห็นเท่ากับ “ไม่อยากเห็นพวกเธอหมกมุ่นอบายมุข” แต่ “อยากเห็น ความสุขความเจริญของพวกเธอ” อยากบอกเป็นภาษาใจเหมือนที่พวก เธอเขียนในสมุด “มิตรภาพ” ก่อนออกจากโรงเรียนเมื่อเพื่อนเขียนให้ กันและกัน คืออยากบอกว่า “ฉันรักพวกเธอจริงๆ” และอยากถามว่า “เธอเชื่อว่าฉันรักพวกเธอไหม” กับคำ�ถามสุดท้ายว่า “ถ้าเธอรู้ว่าฉันรัก พวกเธออย่างจริงใจ และพวกเธอจะรับความรักของฉันไหม ?” ถ้าเธอรับ ความรักของฉัน ก็ขอให้เธอรู้ว่า “ปฏิญญาหน้าเสาธง คือ ของขวัญที่เรา จะสื่อถึงกันอย่างมิรู้วันลืม” เด็กๆ ทัง้ หลาย เมือ่ เธอโตขึน้ เธอจงส่งสือ่ รักเล่มนีพ้ ร้อมทัง้ บูรณาการ เพิ่มเติมเต็มให้แก่คนที่เธอรัก ซึ่งเธอควรรักเด็กทั้งโลกด้วย (พระราชวิจิตรปฏิภาณ) วัดสุทัศนเทพวราราม กรุงเทพมหานคร
ส า ร บั ญ เรียนอย่างไรจึงจะเก่ง (ตัวอย่างป้ายปฏิญญาด้านซ้ายเสาธง) สู้ครู (ตัวอย่างป้ายปฏิญญาด้านขวาเสาธง) คนดี... อยู่ด้วยกันด้วยเมตตาธรรม พรหมวิหารธรรม อานิสงส์ของพรหมวิหารธรรม ผู้ที่เจริญพรหมวิหารธรรม ต้องมีสภาวธรรมในตนเอง เจริญพรหมวิหารธรรมที่เริ่มด้วย “เมตตา” ทฤษฎีปลูกฝังนักเรียนในมรรคแปด ทำ�ตัวเหมือนเข็มเย็บผ้า ทำ�งานอาสาให้เหมือนผ้าเช็ดพื้น คุณธรรมประจำ�ใจ คนไม่เห็นแก่ตัว เล่นอย่างมีความสุข คนดี...ทำ�ดี...มีความสุข มิตรจิตให้ไป มิตรใจให้มา บุญกิริยาวัตถุ อย่าให้คนดีติฉินในข้อบกพร่อง ไม่คะนอง ไม่ประมาท พูดดี หักพร้าด้วยเข่า ซื่อกินไม่หมด คดกินไม่นาน เส้นทางเศรษฐี
๑๘ ๑๙ ๒๐
๒๐ ๒๑ ๒๒ ๒๓ ๒๔ ๒๕ ๒๖ ๒๗ ๒๘ ๒๙ ๓๐ ๓๑ ๓๒ ๓๓ ๓๔ ๓๕ ๓๖ ๓๗ ๓๘ ๓๙ ๔๐
สังคมอุดมสุข เป็นผู้เลี้ยงง่าย ยินดีตามมีตามได้ สังวรระวังในการพูด คนพูดไม่จริง บูชาคุณพ่อแม่ “แม่” ความหวังของพ่อแม่ ยอดกตัญญู คำ�บูชาคุณอาจารย์ เตือนใจหญิง ติงใจชาย “มี” มีดี - มีเสีย สุขภาวะ หลักการทำ�งาน บริหารชีวิต ทำ�งานด้วยความรับผิดชอบ มนุษย์ตัว “อ” คนดี - ดีได้อย่างไร ? ฟ้ามีตา เทวดามีจริง กรรมตามทัน อย่าเห็นกงจักรเป็นดอกบัว คนชั่วพญายมชอบ มีชีวิตอยู่เพื่ออะไร ? วันหน้าดี วันนี้ต้องเรียน คนขยัน ย่อมหาทรัพย์ได้ การเรียนเป็นการเสริมปัญญา คนนอนดึกเสีย ๔ ภาพ
๔๑ ๔๒ ๔๓ ๔๔ ๔๕ ๔๖ ๔๗ ๔๘ ๔๙ ๕๐ ๕๑ ๕๒ ๕๓ ๕๔ ๕๕ ๕๖ ๕๗ ๕๘ ๕๙ ๖๐ ๖๑ ๖๒ ๖๓ ๖๔ ๖๕ ๖๖ ๖๗
ปัญญาประเสริฐกว่าทรัพย์ การดำ�รงชีวิตอยู่ในความพอดีมีความสุข ความปลอดภัยในชีวิต เครื่องหมายเป็นสิ่งสำ�คัญ ลูกกตัญญู รักพ่อแม่ โลกธรรม ๘ วิสัยทัศน์ วิสัยธรรม รักสัมมาทิฐิ - รักดำ�ริก้าวหน้า ความสามัคคี ผลอันชื่นชอบจากการไหว้ ศีล เมตตา ขันธมาร คนอายุยืน ธรรมะ ทาน - การให้ ธรรมาภิบาล การพูดไม่ดี คนได้รับเกียรติ หรือมีชื่อเสียง เพราะสัจจะ คาถาข้ามถนนปลอดภัย วิถีชีวิตของเด็กที่ไม่ประมาท ปัญญาเป็นทรัพย์ การหาความรู้สู่ตัวปัญญา การฝึกฝนตนให้เป็นคนมีปัญญา กระบวนแห่งสติ
๖๘ ๖๙ ๗๐ ๗๒ ๗๓ ๗๔ ๗๕ ๗๖ ๗๗ ๗๘ ๗๙ ๘๐ ๘๑ ๘๒ ๘๓ ๘๔ ๘๕ ๘๖ ๘๗ ๘๘ ๘๙ ๙๐ ๙๑ ๙๑ ๙๒ ๙๓
รักษาสามัคคี ๙๔ ผ่อนหนัก ผ่อนเบา ๙๔ ความโกรธ ๙๕ คนขี้โกรธ ย่อมมีผิวพรรณเศร้าหมอง ๙๖ ผลร้ายของความโกรธ ๙๖ การสมานฉันท์ ๙๗ ยิ้ม ๙๘ ดูคนที่การสนทนา ๙๙ พูดอะไรใจต้องมีความปรารถนาดี ๑๐๐ พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี ๑๐๑ อาวุธชนะใจตนเอง ๑๐๒ คาถาปราบผีติดเกม ๑๐๒ ผู้ขอก่อความรำ�คาญ สร้างนิสัยขอทานแก่ตนเอง ๑๐๓ ผู้ให้สิ่งที่เลิศ ย่อมได้สิ่งที่เลิศ ๑๐๔ ความจริง ๑๐๕ อ่อนนักก็ถูกเขาดูถูก แข็งเกินไปก็หัก ๑๐๖ อยู่ดีมีสุขในสังคม ๑๐๗ พึงตอบแทนซึ่งกันและกันด้วยนำ�้ ใจ ๑๐๘ การเป็นหนี้ เป็นทุกข์ในโลก ๑๐๙ โทษของผู้อื่นเห็นง่าย ฝ่ายของตนเห็นยาก ๑๑๐ ศรัทธาตั้งมั่นแล้ว นำ�สุขมาให้ ๑๑๑ ความโกรธครอบงำ�ผูใ้ ดเมือ่ ใด ความมืดมนย่อมเกิดขึน้ แก่ผนู้ น้ั เมือ่ นัน้ ๑๑๒ สุสสูสัง ละภะเต ปัญญัง ๑๑๓ ฝึกฝนตนเอง ๑๑๔ การเลี้ยงดูบิดามารดาเป็นอุดมมงคล ๑๑๕ ปลูกต้นไม้ ๑๑๖ ต้นไม้ ๑๑๗
วัดวาพัฒนาผิด น้ำ� ป่ารักนำ�้ ปลูกฝังสำ�นึกรักแม่น้ำ� ผู้ให้ย่อมเป็นที่รัก หลง - ทำ�บุญ อยู่คนเดียวดีกว่าข้องเกี่ยวเพื่อนชั่ว ผู้ที่ชี้ขุมทรัพย์ ใส่ใจในเรื่องของตัว ฝึกใครไม่ล้นเท่าฝึกตนเอง ทำ�ตนเป็นคนแมลงผึ้ง วิธีทำ�จิตให้ผ่องแผ้วในการอ่าน ดอกบุญ จนยากอย่าพรากจากบุญกุศล อย่าจองเวร อย่าหลงตัว ควรฝืนใจในการทำ�ความดี ดับไฟในใจตน ใจเขา - ใจเรา เรารักชีวิตก็อย่าคิดฆ่าใคร อย่า เด็กดี เยาวชนก้าวหน้า (๑) เยาวชนก้าวหน้า (๒) เยาวชนก้าวหน้า (๓)
๑๑๘ ๑๑๙ ๑๒๐ ๑๒๑ ๑๒๒ ๑๒๓ ๑๒๔ ๑๒๕ ๑๒๖ ๑๒๗ ๑๒๘ ๑๒๙ ๑๓๐ ๑๓๑ ๑๓๒ ๑๓๓ ๑๓๔ ๑๓๕ ๑๓๖ ๑๓๗ ๑๓๘ ๑๓๙ ๑๔๐ ๑๔๑ ๑๔๒
เข้าวัดเพื่ออะไร ? คุณธรรมเตือนใจตนเอง อย่าทำ�เรื่องอับ ๆ สังคมไม่น่าอยู่ องค์ประกอบผู้น�ำ ๕ ประการนี้ ต้องมีในคนไทยทุกคน อย่า ๔ ประการ ต้องอย่าให้เด็ดขาด รักษ์ชีวิตด้วย ๘ อย่า ๔ พูด - นำ�สุข อย่าคลั่ง จงเป็นมนุษย์ตัว “อ” ยิ้มสู ้ คติธรรมสำ�หรับเด็ก โทษของการเที่ยวกลางคืน ลางร้ายแห่งความหายนะ สั่งสมภาวะผู้นำ� เส้นทางสู่ดวงดาว เพลง “เด็กดีมีอนาคต” บุคคลไม่ควรลืมตน ปริศนาธรรมคูณคำ�้ ชีวิตพิชิตความสำ�เร็จ อุปนิสัยและพฤติกรรมของผู้เสพยาเสพติด อุปนิสัยและพฤติกรรมของผู้ไม่เสพยาเสพติด หยุดการทะเลาะวิวาท คนเกียจคร้านได้รับโทษ อบายมุขเหตุทุกข์ในความเสื่อม โทษของการเสพของมึนเมา
๑๔๓ ๑๔๔ ๑๔๕ ๑๔๖ ๑๔๗ ๑๔๘ ๑๔๘ ๑๔๙ ๑๕๐ ๑๕๑ ๑๕๑ ๑๕๒ ๑๕๓ ๑๕๔ ๑๕๕ ๑๕๖ ๑๕๗ ๑๕๘ ๑๕๙ ๑๖๐ ๑๖๑ ๑๖๒ ๑๖๓ ๑๖๔ ๑๖๕ ๑๖๖
คบคนพาลเป็นมิตร พาลพาหาชั่วผิด โทษของการเล่นการพนัน ทัศนคติที่พึงปลูกฝัง อิทธิบาท ๔ พ่อที่แท้ แม่ที่ถูก ลูกที่ดี มาตาปิตุอุปัฏฐานัง (การบำ�รุงบิดามารดา) ลูกกตัญญูกตเวที เพื่อนกัลยาณมิตร มิตรสงเคราะห์มิตร จงระวัง อย่า “หลง” ความวิบัติของชีวิต อย่า ๙ อย่า อย่าเชียวนะ ! พฤติกรรมนำ�สู่หายนะ ความประพฤติด้านเลว เด็กหญิงที่มีแววหายนะ พฤติกรรมที่ไม่ดีในวันวาเลนไทน์ ผู้หญิงอย่างไรที่ผู้ชายไม่ชอบ เป็นภรรยาต้องประสาน เลี่ยงการปะทะ สอนตนเอง อย่าให้หูเป็นหูกลวง แต่จงให้หูเป็นหูกรอง โลกธรรมชำ�้ ชอก คนจน
๑๖๗ ๑๖๘ ๑๖๙ ๑๗๐ ๑๗๑ ๑๗๒ ๑๗๓ ๑๗๔ ๑๗๕ ๑๗๖ ๑๗๗ ๑๗๘ ๑๗๙ ๑๘๐ ๑๘๑ ๑๘๒ ๑๘๓ ๑๘๔ ๑๘๕ ๑๘๖ ๑๘๗ ๑๘๘ ๑๘๙ ๑๙๐ ๑๙๑
ข้อคิดต่อหนูหนูหญิงชายทั้งหลาย เพื่ออนาคต ซึมเศร้าเมื่อเจ้าแก่ตัว คำ�ปฏิญญาอย่างผู้หาญกล้า เทียบฟ้ามหาสมุทร ใจพ่อ ใจแม่ รักใครไหนเล่าเท่ารักของแม่ รักของท่านนิรันดร มาลัยไหว้แม่ แม่จ๋า พ่อแก้ว ลูกแก้ว สงกรานต์กลับบ้านเรา กล่อมเห่ เปลโยน ความรักของคนไทยกับในหลวง ถวายชัยมงคล ราชาแห่งหล้าโลก พระราชินีศรีชาติ วีรสตรีศรีชาติ นุ่งผ้าใต้สะดือ ออกลูกใต้กระได อยู่ไฟใต้กระด้ง คำ�ขวัญวันแห่งความรัก คือ วันพิทักษ์ความดี ภาษิตรณรงค์ต่อต้านยาเสพติด
๑๙๒ ๑๙๓ ๑๙๔ ๑๙๕ ๑๙๗ ๑๙๙ ๒๐๑ ๒๐๓ ๒๐๕ ๒๐๗ ๒๐๙ ๒๑๑ ๒๑๓ ๒๑๕ ๒๑๘ ๒๒๐ ๒๒๑ ๒๒๒ ๒๒๓ ๒๒๔ ๒๓๐
** การสร้างวินัยกับใจที่รักการอ่าน ** เฉลยปริศนาธรรมคูณคำ�้ ชีวิตพิชิตความสำ�เร็จ
๒๓๓ ๒๓๖
สัปดาห์ที่.......
คำ�กล่าวปฏิญญา เดือน..........................
ป้ายปฏิญญาด้านซ้ายเสาธง
เรียนอย่างไรจึงจะเก่ง
ตั้งใจเรียนให้เหมือนกับเพียรร้องเพลง จำ�หนังสือให้เก่งเหมือนจำ�คำ�นินทา อยากพบหน้าครูเหมือนอยากดูดารา เก็บหนังสือที่มีค่าเหมือนกับว่าเก็บเพชร - ทอง สถานบันเทิงจงเห็นว่าเป็นเพลิงนรก หนังลามกจะพาเราให้เศร้าหมอง เพื่อนชั่วจงเห็นว่าเป็นตัวเงินตัวทอง ยาเสพติดจงมองเห็นว่าเป็นยาตาย นอนดึกคือข้าศึกที่พ่ายแพ้ ความเชือนแชคือศัตรูผู้สร้างความเสียหาย ใช้เงินไม่ประหยัดคือความวิบัติวอดวาย การไม่รักษาร่างกายคือความพ่ายทุกกรณี
18 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
หน้าเสาธงชาติ พ.ศ.........................
สัปดาห์ที่....... ป้ายปฏิญญาด้านขวาเสาธง
สู้ครู เป็นนักเรียน เป็นนักเรียน เป็นนักเรียน เป็นนักเรียน
เพียรดู-ฟัง เพียรคิด เพียรถามไถ่ จับปากกา
“ดูหนังสือมาล่วงหน้า ครูสอน ตั้งใจฟัง อ่านหนังสือยามว่าง อ่านหนังสือนำ�หน้าครู
ด้วยตั้งจิต ปริศนา ในวิชา จารึกเอย
วิชาไม่ล้าหลัง จะไม่พลาดพลั้งในความรู้ ปัญญาจะพรั่งพรู ความรู้จะไปประสานกัน”
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
19
คนดี... รู้หน้าทีข่ องตน รู้งานของคนอื่น อย่าฝืนใจเขา อย่าเอาแต่ใจตัว อย่าเมามัวในการเล่นจนลืมหน้าที่ มีความหวังดีต่อเพื่อน ช่วยเตือนสติยามพลาดพลั้ง เป็นกำ�ลังใจให้ในการทำ�หน้าที่ให้สำ�เร็จ
อยู่ด้วยกันด้วยเมตตาธรรม เมตตา
มีใจปรารถนาดีต่อผู้อื่น หยิบยื่นความช่วยเหลือให้พ้นทุกข์
กรุณา
มีใจเป็นสุขเมื่อผู้อื่นได้ดี
มุทิตา
ไม่ยำ�่ ยีในเมื่อผู้อื่นตกต่ำ�
อุเบกขา
20 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
พรหมวิหารธรรม มีใจปรารถนาดี (เมตตา – ภาวนา สัพเพ สัตตาฯ ทุกวัน) ไม่รอรีทจ่ี ะช่วยเหลือในทุกสถานการณ์ (กรุณา) มีใจชื่นบานที่เห็นผู้อื่นสุขสมหวัง (มุทิตา) มีปัญญาตั้งอยู่เพราะรู้กฎแห่งกรรม (อุเบกขา–สัตว์ทง้ั หลายมีกรรม
เป็นของ ๆ ตน ฯลฯ)
มีพรหมวิหารธรรม มุทิตา กรุณา ไม่เลือกเฉพาะทีเ่ รารัก ไม่ผลักพวกทีเ่ ราชัง ไม่หวังความสุขแก่ตน ไม่หวังผลตอบแทน
เมตตา
อุเบกขา สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
21
อานิสงส์ของพรหมวิหารธรรม หลับไปด้วยความอิ่มใจ ตื่นมาหน้าตาอารมณ์แจ่มใส ไม่ฝันร้ายทุกกรณี เป็นที่รักของคนทั่วไป เป็นที่ชอบใจของผีสาง - เทวดา ได้รับการอารักขาจากเทพเทวาทั่วท้องจักรวาล ภัยจากศาสตรา - ยาพิษ ไม่แผ้วพาน เจริญกัมมัฏฐานเข้าสู่สมาธิและฌานได้เร็วไว มีผิวพรรณวรรณะผุดผ่องใส จิตไม่หลงใหลในเวลาถึงแก่กรรม หากยังไม่บรรลุที่สุดแห่งภูมิธรรม ตายแล้วไปเลิศล้ำ�ในเทวโลก
22 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
ผู้ที่เจริญพรหมวิหารธรรม ต้องมีสภาวธรรมในตนเอง คือ
ไม่ หวงตัว
ไม่ กลัวสิ้นเปลือง
ไม่ สร้างความขัด – เคือง – แค้น
ไม่ หวงแหนทรัพย์สินเงินทอง
ไม่ เบียดเบียนใคร
ไม่ ทำ�ให้ใครเศร้าหมอง
ไม่ ทำ�ตนเป็นคนหยิ่งลำ�พอง ไม่กลัวว่าตกเป็นรองใครใคร สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
23
เจริญพรหมวิหารธรรมที่เริ่มด้วย “เมตตา” คือ เมตตาในศัตรู อย่า เมตตาในบิดามารดา อย่า เมตตาในตน อย่า เมตตาในคนเลว คือ เมตตาในสังขาร อย่า เมตตาในจิต อย่า เมตตาในมหาชน ต้อง เมตตาในคุณธรรม ต้อง เมตตาในสัตว์ อย่า เมตตาในมิตร อย่า เมตตาในเยาวชน ต้อง เมตตาในคนไทย อย่า เมตตาในทรัพย์ ต้อง เมตตาในคน ต้อง เมตตาในเทวดา ต้อง เมตตาในผี ต้อง 24 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
ขู่ – ข่ม – เข่นฆ่า ทำ�ตนเป็นคนเลว ทำ�ตนเป็นคนแหลกเหลว สงสารในการทีเ่ ขาต้องประสบเคราะห์กรรม ดื่มทานสิ่งเสพติด คิดเรื่องโศกเศร้าซากซ้ำ� ให้ก�ำ ลังใจคนที่เป็นผู้นำ� เผยแผ่ให้เลิศล้ำ�ก้าวไกล ทำ�ให้ถึงวิบัติแก่ชีวิต จับผิดยามแผลงไผล สอนให้เป็นคนมีวินัย (นั่ง เดิน ยืน นอน ดื่ม ทาน อ่าน เขียน เรียน ระเบียบ) ทำ�ให้แตกสามัคคี จับจ่ายอย่างมีเหตุผล ไม่คิดว่าเป็นคนของคนนั้นคนนี้ อุทิศกุศลเป็นเทวตาพลี ทำ�บุญแล้วพลีอุทิศกุศล
ทฤษฎีปลูกฝังนักเรียนในมรรคแปด
ปลูกฝังทัศนคติในการพึ่งพาคนอื่น - พึ่งพาตน (สัมมาทิฏฐิ)
ฝึกฝนการเป็นคนช่างคิด - ช่างทำ� (สัมมาสังกัปปะ)
ฝึกพูดแต่คำ�น่ารัก และ เป็นประโยชน์ (สัมมาวาจา)
ฝึกไม่เป็นคนชัว่ โฉดในการทำ�รายงาน - การบ้าน - สอบแบบทุจริต
(สัมมากัมมันตะ)
ดำ�รงชีวิตในระเบียบวินัย - ศีลธรรม - กฎหมาย (สัมมาอาชีวะ)
ขวนขวายแบบพึ่งพาตนเอง (สัมมาวายามะ)
เคร่งในเวลา - ตาราง (สัมมาสติ)
ไม่ละวางในปณิธาน (สัมมาสมาธิ)
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
25
ทำ�ตัวเหมือนเข็มเย็บผ้า ตัวเล็ก แต่ทรงไว้ซึ่งคุณค่า เย็บเสื้อผ้าได้อย่างสวยงาม ปะเสื้อผ้ายามขาด เย็บบาดแผลให้สนิท ใช้สะกิดเสี้ยน - หนาม - ฝีหนอง
คือ
26 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
๏ อาสางาน ๏ สร้างสรรค์สิ่งที่ดี ๏ เป็นตัวประสานสามัคคี ๏ ทำ�ให้คนที่แตกกันดีกัน ๏ ช่วยกำ�จัดปัญหาของสังคม
ทํางานอาสาให้เหมือนผ้าเช็ดพื้น อาสางานตำ�่ ทำ�ความสะอาดพื้นที่ กำ�จัดธุลีที่พื้นและเท้า คือ ช่วยงานที่ผู้ใหญ่ทำ�ไม่ได้หรือผู้ใหญ่ไม่ควรทำ� มีน�้ำ ใจต่อผู้ที่ตนเองอยู่อาศัย เฝ้าคอยดูสิ่งที่ขัดข้องและจ้องช่วยแก้ไข
ด้วยการ
ช่วยท�ำ งานบ้าน ช่วยทำ�งานโรงเรียน
อย่าผลัดเพี้ยนหน้าที่ มีใจยินดีที่ได้ทำ�ประโยชน์ สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
27
คุณธรรมประจําใจ ๑. กตัญญูกตเวที ๒. มีความประพฤติอ่อนน้อมถ่อมตนต่อผู้ใหญ่ ๓. เจรจากับใคร ๆ ด้วยถ้อยคำ�ไพเราะ ๔. ไม่พูดจาแซะเซาะเสียดสี ๕. ไม่เป็นคนขี้ตระหนี่ ๖. มีวาจาสัตย์ ๗. กำ�จัดความโกรธด้วยการให้อภัย
ทำ�ดี
อยากให้คนชมว่าดี มีผลคือ “บ้า”
ทำ�ดี อยากได้หน้า
สิ่งที่ตามมาคือ “วุ่น”
ทำ�ดี เพื่อมีบุญ
ใจไม่ขุ่น “สงบสุข”
28 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
คนไม่เห็นแก่ตัว มีใจใฝ่ทำ�ดี
มีใจเกื้อกูลต่อผู้อื่น
หยิบยื่นแก่ผู้เดือดร้อน
เอื้ออาทรต่อการร้องขอ
ไม่ต่อรองผลประโยชน์
ทำ�หน้าที่ของตนให้บริบูรณ์
มีใจปราโมทย์เมื่อได้ช่วยเหลือ
ไม่รู้สึกเบื่อเมื่อได้ทำ�ตนเป็นประโยชน์
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
29
เล่นอย่างมีความสุข
เล่น แหย่ ผิด โกรธ เล่น แกล้ง โกรธ อภัย
30 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
อย่าเล่นรังแก ถูกเขาแหย่อย่าถือโกรธ เมื่อเราผิดต้องรีบขอโทษ ระงับโกรธด้วยการให้อภัย อย่าเล่นรุนแรง เรื่องที่เพื่อนพอรับได้ ถ้าเพื่อนโกรธรีบขอโทษเร็วไว เมือ่ เพื่อนผิดโดยไม่เจตนา
คนดี...ทำ�ดี...มีความสุข การเป็นคนดีและทำ�ดีนั้น ต้องบ่มเพาะมาจากในใจ
ตั้งเมตตาไว้เป็นนิตย์ มีจิตผ่องใส มีน้ำ�ใจอาสา เห็นคนอื่นเกิดปัญหาไม่นิ่งนอนใจ รีบเข้าไปช่วยเหลือ เอื้อเฟื้อเจือจาน ช่วยงานสังคม ไม่ต้องการค่าจ้างและคำ�ชม ต้องไม่ตรมเมื่อถูกใครเขากระแนะกระแหน
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
31
มิตรจิตให้ไป มิตรใจให้มา จนนำ�้ ใจไร้ญาติ จนนำ�้ ใจขาดมิตร จนนำ�้ ใจไร้เพื่อนคิด จนนำ�้ จิตไร้คนพึ่งพา
ผู้ให้ ผู้ให้ ผู้ให้ ผู้ให้
ได้ความรัก ได้รับการพิทักษ์รักษา ได้รับความเมตตา ผีรักษา - เทวดาคุ้มครอง
กรวดน้ำ�ให้ผี ผีรักษา อุทิศบุญให้เทวดา เทวดาคุ้มครอง
32 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
บุญกิริยาวัตถุ บุญเกิดจากการให้ทาน
ทานมัย
บุญได้จากการรักษาศีล
ศีลมัย
บุญเกิดจากการกำ�จัดมลทินในใจ ภาวนามัย บุญเกิดจากการกราบไหว้บูชา อปจายนมัย บุญเกิดจากการอาสาช่วยงาน เวยยาวัจจมัย บุญเกิดจากการบอกบุญและแบ่งส่วนบุญ ปัตติทานมัย บุญเกิดจากการร่วมทุนและมีใจอนุโมทนา ปัตตานุโมทนามัย บุญเกิดจากการฟังแล้วนำ�ไปปฎิบัติ ธัมมัสสวนามัย บุญเกิดจากการหาพระมาเทศน์สอนสั่ง ธัมมเทสนามัย
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
33
บุญเกิดจากการกำ�จัดความเห็นผิด ในจิตของตัว (ทิฏฐุชุกรรม) อย่าให้คนดีติฉินในข้อบกพร่อง อย่าทำ�ตน ความประพฤติ หมั่นฝึกฝน กิจวัตร จงฝึกตน หลักธรรมะ ยึดไตรลักษณ์ ให้เมธี
34 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
ให้เป็นคน นังนุง จรรยา ประจำ� ให้กลืนกลม งดงาม หลักธรรม สรรเสริญ
สร้างเรื่องยุ่ง มุ่งขจัด สารพัด ทำ�ความดี สมฐานะ ตามหน้าที่ นำ�ชีวี เจริญพร
ไม่คะนอง อย่าเสเพล เฝ้าตักเตือน อย่าตลก ละความเคย อันสังขาร เปรียบดังเทียน คือ เกิด แก่ เป็นครรลอง
อย่าเฮฮา ตนเสมอ คะนอง ล้างความคัน เรานี้ ละลายแท่ง เจ็บ ตาย ประพฤติ
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
อย่าป่าเถื่อน เจ้าเกลอเอ๋ย ลำ�พองเลย กันลำ�พอง มีแปรเปลี่ยน ยามแสงส่อง ให้ตรึกตรอง ยึดหลักธรรม
เด็กดีมีบุญ
35
ไม่ประมาท ไม่ประมาท
ในชีวิต
ไม่ประมาท
ในจิตสังขาร ไม่ประมาท
ในหนา้ ที่การงาน ไม่ประมาท
ในการบริหารคน ไม่ประมาท
ในบุญกุศล ไม่ประมาท
ในจิตของตนกอ่ นตาย 36 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
พูดดี
พูดให้ถูกเวลา เจรจาในเรื่องที่เป็นจริง พูดสิ่งที่เป็นประโยชน์ พูดชี้โทษ – ชี้ถูก พูดฝังปลูกคุณธรรม
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
37
หักพร้าด้วยเข่า โบราณวอน ถ้า “หักพร้า ทำ�อะไร เข่าและมือ ทำ�อะไร และมองคน ถึงเราเก่ง รอศรัทธา
38 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
สอนใจ ด้วยเข่า” ถ้าร้อนรน เลือดเปื้อนติด ค่อยไตร่ตรอง หน้า - หลัง อย่าตะเบ็ง สามัคคี
เอาไว้ว่า ต้องเศร้าจิต ผลสัมฤทธิ์ พิษศาสตรา มองเหตุผล ทั้งซ้าย - ขวา เร่งเวลา ย่อมมีชัย
ซื่อกินไม่หมด คดกินไม่นาน ผู้ใดใจฉ้อฉล ทำ�การด้วยมารยา เงินทองกองท่วมฟ้า ทรัพย์สินกินเข้าไส้ โกงกินทรัพย์สินชาติ จิตใจมิไหวกลัว แต่ในใจที่แท้ เคล้าคลุกทุกข์ระทม เพชรทองเส้นโตโต บ้านช่องห้องเคหา
เอาเปรียบคนกลมุสา รวยเงินตราอย่าดีใจ บนน้ำ�ตาคนหม่นไหม้ ดั่งไฟไหม้ตับไตตัว กรรมอุบาทว์พวกชาติชั่ว รื่นเริงร่านงานสังคม กลับจมแช่ความขื่นขม เจ็บปลาบแปลบแสบวิญญาณ์ ก็คือโซ่ล่ามแขนขา มิต่างกว่าคุกเรือนจำ�
สำำนักพิมพ์ แอล ซี พี
เด็กดีมีบุญ
39
เส้นทางเศรษฐี คนจะเป็น ทั้งดำ�รง อยู่บนหลัก ทั้งขยัน อุตสาหะ ไม่ฟุ้งเฟ้อ ปฏิบัติ กตัญญู พัฒนา มีมิตรล้อม ทั้งรักเพื่อน เป็นเศรษฐี
40 ทฤษฎบี ัวพ้นน้ำำ
เศรษฐี ชีวิต ความดี หน้าที่ มานะ เห่อห่าม สัตย์ซื่อ ผู้ที่เขา ฝีมือ หน้าหลัง มนุษย์ มีเงินตรา
มีบุญส่ง ไม่ผิดผัน มีศีลธรรม์ มิมีเพลา พยายาม ไปตามเขา ถือเป็นเงา เลี้ยงเรามา ให้ชื่อหอม ทั้งซ้ายขวา บุตร ภรรยา หน้าชื่นบาน