พ้นเคราะห์ เพราะพุทธมนต์

เรียบเรียงโดย... ไพยนต กาสี (น.ธ.เอก, ป.ธ.๖, พธ.บ., น.บ.)

บรรณาธิการสาระ : ศักดิ์สิทธิ์ พันธุสัตย บรรณาธิการศิลปะ : อนุชิต คำซองเมือง ออกแบบปก : อนุชิต คำซองเมือง ภาพประกอบ : สมควร กองศิลา รูปเลม/จัดอารต : วันดี ตามเที่ยงตรง พิสูจนอักษร : มานิตย กองษา

ÊÇ´Á¹µ ´Å»˜ÞÞÒ ¹Ó¾Ò¾Œ¹à¤ÃÒÐË วิถีชีวิตในปจจุบัน แมมีสิ่งอำนวยความสะดวกสบายมากมายกวาในครั้ง อดีตก็ตาม แตเปนเพียงวัตถุภายนอกที่กอใหเกิดความฟุงเฟอ มากกวาเปนสิ่งที่ พัฒนาชีวิตคนอยางถาวร ขณะที่กระแสวัตถุนิยมกำลังหลั่งไหลเขามาเรื่อยๆ อยูนี้ กระแสสวนลึกของจิตใชวาจะหยุดนิ่ง แตยังคงดำเนินไปเพื่อแสวงหาคุณคาความ ดีงามมาชโลมใจใหชุมเย็นเชนกัน สำหรับพุทธศาสนิกชนนั้น การสวดมนต เปนวิธีหนึ่งที่นำความดีงาม คือ ศรัทธา ความเชื่อ ความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา ปญญา ความรูในสิ่งที่เปน ประโยชน และไมเปนประโยชนมาสูชีวิตได เพราะการสวดมนตนอกจากเปนการ ระลึกถึงคุณพระรัตนตรัยซึ่งเปนที่พึ่งทางใจแลว ยังถือวาไดทองบนหลักธรรม แลว จดจำนำไปพิจารณาใหเกิดปญญาอีกทางหนึ่งดวย หนังสือ พนเคราะห เพราะพุทธมนต เลมนี้ ผูเรียบเรียงไดอธิบายถึงวิธี การสวดมนต อานิสงสของการสวดมนต พรอมทั้งแนะนำวิธีประยุกตใชสารธรรม ที่แฝงอยูในบทสวดแตละบทกำกับไว เพื่อใหผูสวดมีความสะดวกความเขาใจใน การสวดมนต จึงเหมาะสำหรับมีไวประจำตัว ประจำบาน สามารถหยิบฉวยมาสวดได ในทุกสถานการณ หวังเปนอยางยิ่งวา หนังสือเลมนี้จักมีสวนชวยใหการสวดมนตของทาน ถึงพรอมดวยพลังแหงศรัทธา ความเชื่อมั่นสิ่งดีงามซึ่งจะทำใหทานดำเนินชีวิตอยาง มีคุณคา, พลังปญญา ความรอบรู จักชวยใหทานแกไขอุปสรรคปญหา ที่ถือวาเปน เคราะหรายในชีวิตไดอยางถูกตองเหมาะสม

น.ธ.เอก, ป.ธ.๖, พธ.บ., น.บ. เรียบเรียงในนามคณาจารยสำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน

การไหวพระสวดมนตเปนประเพณีที่นิยมปฏิบัติกันมาแตโบราณกาล แมในปจจุบันพุทธศาสนิกชนก็ยังใหความนิยมสวดกันอยูโดยทั่วไป ไมวาจะ เปนสวดมนตตอนเชากอนกาวออกจากบานไปทำงาน ครั้นกลับถึงบานตอนเย็น ก็สวดมนตกอนนอนอีกรอบหนึ่ง เปนตน บางทานมีจิตศรัทธาในการสวดมนต มาก อยากใหผูอื่นไดหันมาสวดมนตเหมือนกับตน เพราะไดเห็นผลอัศจรรย บางอยาง ถึงกับจัดพิมพหนังสือสวดมนตแจกจายเปนธรรมทานก็มีใหเห็นอยู ทั่วไป นับเปนบุญกิจอันยิ่งใหญของผูใหธรรมะเปนทาน Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

3

ผูเรียบเรียงอยากเลาถึงประสบการณ ที่พบเห็นจากการไดไปเยือนดินแดนพุทธภูมิ ที่ประเทศอินเดีย โดยเฉพาะที่สังเวชนียสถาน ๔ ตำบล ชาวพุทธทุกคนที่ไปถึงที่นั่น นอกจาก กมกราบกรานสักการะแลว กิจวัตรอีกอยางหนึ่ง ที่พบเห็น คือ การรวมกันสวดมนต คิดดูวาคน แตละชาติแตละภาษา ตางเปลงเสียงสวดมนต ออกมาจนดังระงมไปทั่วบริเวณนั้น แตกลับ ไมมีบุคคลหนึ่งบุคคลใดรูสึกรำคาญใจ หรือ บนวาหนวกหูแมแตคนเดียว แตละคนตางมุงมั่นเปลงพลังเสียงสวดมนต ดวยจิตใจที่เปยมลนไปดวยพลังศรัทธา ทำใหบรรยากาศเต็มไปดวยความรูสึก อิ่มอกอิ่มใจอยางยากจะบรรยายหมด แมขณะนั่งในรถไปตามจุดตางๆ ก็ยัง สวดมนตกันไปดวย ทั้งนี้เพื่อชวยใหเกิดความมั่นใจในการเดินทางวาจะมีแต ความปลอดภัย ที่เลามาขางตนนั้น เปนประสบการณที่พบเห็นดวยตาเนื้อ เพื่อใหทาน ทั้งหลายเห็นวา การไหวพระสวดมนต เปนกิจเบื้องตนอยางหนึ่งที่ควรทำ แตเพื่อนำใจใหเกิดศรัทธาเปนฐานพัฒนาสูปญญาตอไป ดังนั้น ใน การสวดมนตดวยตนเองก็ดี หรือเวลาฟงพระหรือผูอื่นสวดมนตใหฟงก็ดี จึง ควรจะทราบเปนเบื้องตนเสียกอนวา สวดมนตนั้น คืออะไร มนตของใคร และสวดไปเพื่อจุดมุงหมายใด เพราะเมื่อไดรับรูอยางถูกตองแลว ทำใหเกิด ความเขาใจอยางประจักษแจงดวยตนเอง ไมใชสักแตวาสวดไปดวยความไมรู หรือสวดไปเพราะดูตัวอยางจากที่เขาทำตามๆ กันมา เพราะวาการทำอะไรดวย ความรูนั้น จะทำใหเกิดความรูสึกสบายอกสบายใจ เปนสุขในขณะที่ทำ และ เปนพละกำลังสำคัญที่จะกอเกิดปญญามากยิ่งขึ้นตอไป จึงขอขยายความของ การสวดมนตใหเกิดผลเปนพุทธฤทธิ์ดังตอไปนี้ 4

¾Œ¹à¤ÃÒÐË à¾ÃÒоط¸Á¹µ

¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ¤ÓÇ‹Ò “ÊÇ´Á¹µ ” พระธรรมโกศาจารย (ชอบ อนุจารี) ราชบัณฑิต ใหคำนิยามไวใน หนังสือตำนานสวดมนตวา “สวด นั้น ไดแก กิริยาที่ตั้งใจกลาวมนตดวย จิตกุศล มีเสียงดังพอประมาณ ไมใชเสก เพราะเสกไมตองใชเสียง และ ตางจากบน ซึ่งเปนการกลาวซ้ำๆ เพื่อใหจำได” พระธรรมโกศาจารย (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) ใหคำนิยามไวในหนังสือ อานุภาพพระปริตรวา “มนต หมายถึง คำที่ศักดิ์สิทธิ์ คำเหลานี้พระสงฆ คัดเลือกมาจากพระไตรปฎกซึ่งเปนพุทธพจน จึงเรียกวา “พุทธมนต” คือ คำศักดิ์สิทธิ์ของพระพุทธองค ซึ่งผูสวดมีสมาธิจิตอันแนวแนสวดพรอมๆ กัน เพื่อใหสัมฤทธิ์ตามความหมายแหงถอยคำพุทธพจนที่นำมาสวดนั้น” จากคำนิยามที่ทานนักปราชญราชบัณฑิตทั้งหลายไดใหไว จึงพอสรุป ใจความไดวา สวดมนต หมายถึง การเปลงวาจากลาวคำที่มีความศักดิ์สิทธิ์ มีอำนาจชวยใหพบความสำเร็จหรือพนจากภยันตรายได แตตองอาศัยการสวด หรือการบริกรรมอยางมีจังหวะจะโคน ไมเร็วหรือชาเกินไป เพื่อใหจิตสงบ ในเวลาสวด จึงจะทำใหเกิดอานุภาพ เทคนิคการสวดมนตนั้น ควรสวดเปนขั้นตอนดังนี้ ๑) สวดใหช้ำ คือ สวดบอยๆ เพื่อจะไดจดจำบทสวดอยางแมนยำ, ๒) สวดใหชัด คือ ตองสวดออกเสียงอักขระของบทสวดนั้นๆ ได อยางถูกตอง ชัดเจนตามฐานกรณของอักขระ, ๓) สวดใหชิน คือ ตองฝกหัดสวด อยูเปนประจำ จนทำใหกลายมาเปนความเคยชิน หากทำไดตามนี้ การสวดของทาน ไมวาผิดๆ ถูกๆ แตจะปลูกนิสัยรักการสวดมนตขึ้นมาแทน Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

5

¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ¤ÓÇ‹Ò “¾Ø·¸Ä·¸Ôì” Á¹µ ã´æ ¡çäÃŒ¼Å ËÒ¡¤¹äÁ‹·Ó´Õ Á¹µ ¨Ð´Õ µŒÍ§ÁÕ¤ÇÒÁ´Õã¹µ¹

พระพรหมคุณาภรณ (ประยุทธ ปยุตฺโต) ใหคำนิยามไวในหนังสือ พจนานุกรมพุทธศาสน ฉบับประมวลศัพทวา “พุทธะ หมายถึง ทานผูตรัสรู แลว, ผูรูอริยสัจจ ๔ อยางถองแท” พระธรรมกิตติวงศ (ทองดี สุรเตโช) ราชบัณฑิต ใหคำนิยามไวใน หนังสือคำวัดวา “ฤทธิ์ หมายถึง อำนาจศักดิ์สิทธิ์, อานุภาพ, พลังอำนาจ ตรง กับคำบาลีวา อิทธิ ที่แปลวา ความสำเร็จ ความเจริญรุงเรือง” จากคำนิยามขางตน จึงประมวลผลความหมายตามใจความไดวา พุทธฤทธิ์ ก็คือ ฤทธิ์ของพระพุทธเจาผูตรัสรูอริยสัจธรรมดวยพระองคเอง แลวนำธรรมที่รูนั้นมาสั่งสอนใหพวกเราไดประพฤติปฏิบัติตาม ทั้งยังทรง เปนบุคคลตัวอยางที่ยืนยันถึงความสามารถในการพัฒนาสิ่งดีงามอันสูงสุดที่ สามารถนำตนใหหลุดพนจากกองทุกขทั้งมวล ไมตองมีการเวียนวายตายเกิด อีกตอไป วาทุกคนมีศักยภาพที่จะพัฒนาตนใหเปนอยางพระพุทธองคได หากวาตั้งใจทำจริง 6

¾Œ¹à¤ÃÒÐË à¾ÃÒоط¸Á¹µ

á¹Ð¹ÓÇÔ¸ÕÊÇ´ ੾ÒÐã¹àÅ‹Á¹Õé บทสวดมนตในเลมนี้มีดวยกัน ๔ พุทธฤทธิ์ คือ ๑. ๒. ๓. ๔.

พุทธฤทธิ์ คาถาบูชาครู พุทธฤทธิ์ พิชิตมาร พุทธฤทธิ์ ชินบัญชร พุทธฤทธิ์ เจริญสมาธิภาวนา แผเมตตา อุทิศบุญกุศล

และเพื่องายตอการสวดจึงไดแบงเปนหมวดหมูดังนี้ บทสวดมนต บทที่ ๑ พุทธฤทธิ์ คาถาบูชาครู และ บทที่ ๔ พุทธฤทธิ์ เจริญสมาธิภาวนา แผเมตตา อุทิศบุญกุศล ถือเปนบทสวดพื้นฐานที่ตองสวด ทุกวัน คือ หากมีเวลานอยก็อาจจะสวดเฉพาะ ๒ หมวดนี้ แตถามีเวลามาก จะเลือกสวดบทอื่นๆ ตามจุดประสงคที่อยากให อำนาจพระปริตรคุมครองปองกันภัย เชน สวดเพื่อพิชิตหมูมารอุปสรรคปญหาที่ถือวาเปนเคราะหรายของชีวิต ใหสวดบทพื้นฐานบทที่ ๑ พุทธฤทธิ์ คาถาบูชาครู ตอดวยบทที่ ๒ พุทธฤทธิ์ พิชิตมาร ปดทายดวยบทสวดพื้นฐานบทที่ ๔ พุทธฤทธิ์ เจริญสมาธิภาวนา แผเมตตา อุทิศบุญกุศล Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

7

สวดเพื่อเสริมมงคลชีวิต มีแตชัยชนะ ใหสวดบทพื้นฐานบทที่ ๑ พุทธฤทธิ์ คาถาบูชาครู ตอดวยบทที่ ๓ พุทธฤทธิ์ ชินบัญชร ปดทายดวย บทสวดพื้นฐานบทที่ ๔ พุทธฤทธิ์ เจริญสมาธิภาวนา แผเมตตา อุทิศบุญกุศล แตถาทานมีอิทธิบาทธรรม (ธรรมที่นำสูความสำเร็จ) คือ ฉันทะ มีใจรัก, วิริยะ พากเพียร, จิตตะ ตั้งใจ, วิมังสา เขาใจ ในการสวดมนตมาก จะสวดทุกบทตามลำดับที่จัดวางไวตั้งแตบทที่ ๑ ถึงบทที่ ๔ ก็ได ยิ่งเปนการดี เพราะอิทธิบาทธรรมนี้ พระพุทธองคตรัสกอนที่พญามารจะมาทูลเชิญใหเสด็จ ดับขันธปรินิพพานวา “อานนท บุคคลใดเจริญอิทธิบาทภาวนาทั้ง ๔ ประการ แลว มีความปรารถนาจะดำรงชีวิตอยูตลอดกัป หรือมากกวานั้น ก็สามารถ ดำรงอยูไดดังใจปรารถนา” ในการสวด ๑๐ ครั้งแรก อยากใหทานไดสวดคำแปลความหมายของ บทสวดดวย เพื่อจดจำสารธรรมที่มีอยูในบทสวดจักเปนประโยชนในการนำไป ใชไดจริง ดังคำอาเฉินเสริมธรรม แนะนำไวในหนังสือของสำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน ดังนี้ “อานสิบรอบ คิดสิบหน ฝกฝนปญญา พัฒนาการ ประยุกตใชในชีวิตประจำวัน มีมหาสติ จิตรูทันสรรพสิ่ง ฉลาดใช เฉลียวคิด ชีวิตจักสนุก สุข สงบ เย็น เปนนิพพานในปจจุบัน” หลังจากนั้นจะสวด คำแปลดวยหรือไมก็ได เพราะคิดวาทานสามารถนึกถึงความหมายของสารธรรม ในบทสวดไดครบถวนขึ้นใจแลว หนังสือเลมนี้บรรจุพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจาและพระอริยสงฆ โปรดใชหนังสือเลมนี้ใหเกิดประโยชนสูงสุด คุมคาที่สุด เมื่อไมอานแลว กรุณาสงตอผูอื่น เพื่อเปนการเผยแผธรรม และบำเพ็ญทานบารมีแกตน

8

¾Œ¹à¤ÃÒÐË à¾ÃÒоط¸Á¹µ

เรียนรูคำสอนพรอมคำสวด : เพื่อนอมอัญเชิญพระรัตนตรัยมาประทับไวในจิต บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์เพื่อขออำนาจฤทธิ์คุมครอง เรียบเรียงโดย : ไพยนต กาสี (น.ธ.เอก, ป.ธ.๖, พธ.บ., น.บ.) ในนามคณาจารยสำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน ภาพประกอบ : โดยทีมงานเลี่ยงเชียง

ºÙªÒ¾ÃÐÃѵ¹µÃÑÂÍ‹ҧäà ãËŒà¡Ô´¼Å´Õ บูชา หมายถึง การยกยองเทิดทูนดวยความนับถือในคุณความดี การบูชาบุคคลผูควรบูชา เปนมงคลอันสูงสุดของชีวิตอยางหนึ่ง วิธีบูชาพระรัตนตรัย ที่นิยมปฏิบัติในปจจุบัน คือ ธูป ๓ ดอก, เทียน ๒ เลม, ดอกไม หรือพวงมาลัย จุดมุงหมายที่ทานกำหนดวัตถุเหลานี้ ไวบูชาพระรัตนตรัย อาจอธิบายไดตามคติธรรมที่แฝงอยูในวัตถุเหลานั้น เชน จุดธูป ๓ ดอก ก็เพื่อบูชาพระคุณทั้ง ๓ ของพระพุทธองค คือ พระปญญาคุณ พระบริสุทธิคุณ และพระกรุณาคุณ ในเวลาที่จุดธูป กลิ่นของธูป จะลอยคลุงทั่วบริเวณนั้น กลิ่นหอมเชนนี้กอใหเกิดความเย็นอกเย็นใจยิ่งนัก ตางจากกลิ่นหอมอื่นที่มีผลยั่วยุกามารมณ แตกระนั้นกลิ่นหอมของธูปก็มิอาจ สูกลิ่นความดีของพระพุทธองค ที่คงทนถาวรอยูจนกระทั่งปจจุบันนี้ จุดเทียน ๒ เลม ก็เพื่อบูชาพระธรรมและพระวินัย ซึ่งถือวาเปน ศาสดาแทนพระพุทธองค ในเวลาที่เราจุดเทียนแสงสวางก็จะปรากฏขึ้น แต แสงสวางนี้ก็ใหความสวางทางตาแกเราเทานั้น ตางจากแสงของพระธรรมที่ สามารถสองสวางถึงกลางใจของผูปฏิบัติตามไดอยางนาอัศจรรย ดอกไม พวงมาลัย เปนเครื่องหมายของการบูชาพระสงฆ ดอกไมที่ เราปกแจกัน หรือรอยพวงมาลัยอยางเปนระเบียบ ดูมีความสวยสดงดงาม ฉันใด คนเราแมจะมาจากตางถิ่นตางฐาน เมื่อมาอยูรวมกันจะดูสวยงามได ก็ตองอาศัยระเบียบวินัย กฎ กติกา มารยาท เปนเครื่องรอยรัดไว ฉันนั้น

10

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

ñ. º·ºÙªÒ¾ÃÐÃѵ¹µÃÑ ¡ÃÒº¾Ãоط¸ ÃÙŒ¾ÃиÃÃÁ ¿˜§¾ÃÐʧ¦

อิมินา สักกาเรนะ พุทธัง อะภิปูชะยามิ.

ขาพเจา ขอบูชาอยางยิ่ง ซึ่งพระพุทธเจา ดวยเครื่องสักการะนี้.

อิมินา สักกาเรนะ ธัมมัง อะภิปูชะยามิ.

ขาพเจา ขอบูชาอยางยิ่ง ซึ่งพระธรรม ดวยเครื่องสักการะนี้.

อิมินา สักกาเรนะ สังฆัง อะภิปูชะยามิ.

ขาพเจา ขอบูชาอยางยิ่ง ซึ่งพระสงฆ ดวยเครื่องสักการะนี้.

การสวดพุทธฤทธิ์บทนี้มีอานุภาพดังโบราณาจารยกลาวไววา “พุทธะปูชา มะหาเตชะวันโต ธัมมะปูชา มะหาปญโญ สังฆะปูชา มะหาโภคะวะโห” แปลเปนใจความวา “ผูใดมีจิตคิดบูชาพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ อยูเปน ประจำ ผูนั้นจัดวาเปนคนประเสริฐ จักบังเกิดเปนผูมีเดชานุภาพมาก มีปญญา มาก มีทรัพยสมบัติมาก และยังอาจกำจัดกิเลสตัวสำคัญ คือ ความโลภ โกรธ หลง ออกจากใจ และหลังจากสิ้นใจแลวก็จักไปเกิดในเทวโลก” Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

11

¡ÃÒº¾ÃÐãËŒ¶Ö§¾ÃÐ คำโบราณทานสอนเอาไววา “กราบพระพุทธ อยาสะดุดอยูที่ทองคำ กราบพระธรรม อยาขยำเพียงแคใบลาน กราบพระสงฆ อยาหลงไปถูกลูก ชาวบาน” นั่นเปนปริศนาธรรมที่ทานพยายามจะบอกกับเราวา กราบพระพุทธ อยาสะดุดอยูที่ทองคำ คือ เวลาเรากราบพระพุทธรูป ระวังอยาหลงยึดติดกับทองคำ ทองเหลืองที่เขานำมาหลอเปนองคพระเทานั้น แตควรกราบใหถึงเนื้อแทขององคพระ ไดแก ความสะอาด (ศีล) ความสงบ (สมาธิ) ความสวาง (ปญญา) และนอมนำพระพุทธคุณใหมีในตนใหได กราบพระธรรม อยาขยำเพียงแคใบลาน คือ สมัยโบราณเขาจาร จารึกหลักธรรมคำสอนลงในใบลาน เพียงแตไหวคัมภีรเทศน แตไมเคยเปด อาน มันก็ไมเกิดประโยชนอะไร เพราะคัมภีรใบลานหรือหนังสือธรรมะ จะมี ประโยชนไดตอเมื่อเราอานศึกษาจนเขาใจนำไปปฏิบัติไดจริงในชีวิตประจำวัน กราบพระสงฆ อยาหลงไปถูกลูกชาวบาน คือ เวลากราบพระสงฆ ขอใหระลึกนึกถึงทานผูปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ไมใชกราบเพียงเพราะวาเปนลูก คนนั้น เปนหลานของคนนี้ การสวดพุทธฤทธิ์บทนี้ มีอานุภาพรวมจิตใจของเรามิใหวาวุนขาดที่พึ่ง แตชวยตรึงใจมิใหหลงใหลใฝต่ำไปทางชั่ว ทำตัวใหตั้งมั่นอยูในความดี เพราะ เมื่อเราเคารพกราบไหวสิ่งดี ก็ยอมตองอยากทำตัวดีใหเปนที่นาเคารพตาม กราบพระพุทธ ผูมีลูกศิษยมากที่สุดในจักรวาล กราบพระธรรม อันเปนคำสอนครอบคลุมจักรวาล กราบพระสงฆ ผูอบรมตนและผูอื่นใหปฏิบัติตามพระธรรม

12

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

ò. º·¡ÃÒº¾ÃÐÃѵ¹µÃÑÂ

อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา,

พระผูมีพระภาคเจา เปนพระอรหันต, ดับเพลิงกิเลส เพลิงทุกขสิ้นเชิง, ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง;

พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ. ขาพเจาอภิวาทพระผูมีพระภาคเจา, ผูรู ผูตื่น ผูเบิกบาน (กราบ)

ส๎วากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม,

พระธรรม เปนธรรมที่พระผูมีพระภาคเจา, ตรัสไวดีแลว

ธัมมัง นะมัสสามิ.

ขาพเจานมัสการพระธรรม (กราบ)

สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,

พระสงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา, ปฏิบัติดีแลว;

สังฆัง นะมามิ.

ขาพเจานอบนอมพระสงฆ (กราบ) Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

13

ÀÒÇ¹Ò ¹ÐâÁÏ à»š¹»ÃÐ¨Ó ·ÓãËŒã¨Ê§ºàÂç¹ คำวา “นะโม” แปลวา ความนอบนอม หมายถึง การกลาวคำบูชา เพื่อแสดงความเคารพอยางสูงสุดตอพระพุทธเจา และความออนนอม เปน มงคลสูงสุดอยางหนึ่ง สวนในจูฬกัมมวิภังคสูตร ไดแสดงอานิสงสของความ ออนนอมถอมตนไววา บุคคลใดประพฤติอยูเปนประจำ ในชาติหนาจะไดเกิด ในตระกูลสูงศักดิ์ สวดภาวนานะโมฯ อยูเปนประจำ ทำใหใจสงบเย็นอยางไร โดยเฉพาะ ในเวลามีเรื่องทำใหโกรธเคือง เราคงเคยไดยินผูใหญแนะนำมาวาใหนับ ๑-๑๐ ในใจจะชวยใหหายโกรธ วิธีที่ทานสอนนั้น เปนการฝกสมาธิอยางหนึ่ง เรียกวา “อานาปานสติ” คือ สติกำหนดนับลมหายใจเขา-ออก ในที่นี้ อยากแนะนำใหสวดภาวนานะโมฯ ระงับความโกรธของใจ เพราะในบทนี้มี พุทธคุณ ๓ ประการ ที่จะทำใหเราหายโกรธได คือ ๑. กรุณาคุณ (ภะคะวะโต) จะชวยใหมีสติฉุกคิดไดวา เราทุกคน ควรมีเมตตากรุณาตอกัน, ๒. บริสุทธิคุณ (อะระหะโต) จะชวยใหมีสติฉุกคิดไดวา ความโกรธ เปนกิเลสที่ทำใจใหเศราหมอง ถาโกรธคนอื่นอยูเราก็ไมเปนผูมีใจบริสุทธิ์ได ๓. ปญญาคุณ (สัมมาสัมพุทธัสสะ) จะชวยใหมีสติฉุกคิดไดวา ความโกรธนี้ไมมีผลดีกับใคร แมแตตัวเองก็ตองเรารอนใจตลอดเวลา คน มีปญญาตองรูจักระงับความโกรธ ใหดับมอดมิดไดอยางฉับพลัน ดังคำที่ พระพยอมทานวา “โกรธคือโง โมโหคือบา ไมโกรธดีกวา จะไดไมบา ไมโง” 14

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

ó. º·¹Íº¹ŒÍÁ¾Ãоط¸à¨ŒÒ

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต,

ขอนอบนอมแดพระผูมีพระภาคเจา, พระองคนั้น; อะระหะโต, ซึ่งเปนผูไกลจากกิเลส; สัมมาสัมพุทธัสสะ. ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง. (สวด ๓ จบ) การสวดพุทธฤทธิ์บทนี้ ดวยใจที่รำลึกถึงพระพุทธคุณอยางแนวแน มีอานุภาพชวยคุมครองใหปลอดภัยจากอันตรายตางๆ ได ดังในครั้งอดีตกาล สมัยพระพุทธเจายังทรงเปนพระโพธิสัตวเพื่อบำเพ็ญบารมี ก็ไดอาศัยการนอม นึกถึงพระคุณของพระพุทธเจาองคกอนๆ ใหมาชวยคุมครองปองกันภัย เชน สมัยเสวยพระชาติเปนนกคุม ไดกลาวคำสัจกิริยาขอพึ่งพาพระพุทธคุณชวยให รอดพนจากไฟปาที่กำลังไหมใกลจะถึงรัง เปนตน Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

15

¼ÙŒ´ÙËÁÔè¹¾ÃÐÃѵ¹µÃÑ ‹ÍÁäÁ‹à¨ÃÔÞ คนโบราณทานสอนไววา “สิ่งใดมีคุณคาอนันต สิ่งนั้นมักมีโทษ มหันต หากระวังไมดี” เหมือนถานไฟที่ใชหุงตมมันมีความหมายดานใหคุณ ประโยชน แตถาเผลอไปเหยียบเขาก็ไหมเทาเราได พระรัตนตรัยก็เชนกัน มีคุณคุมครองปองกันมิใหตกไปสูที่ชั่ว นำตัว นำใจใหตั้งมั่นในความดี แตก็อาจมีบางครั้งที่เราไมไดระมัดระวัง พลาดพลั้ง ปรามาสพระรัตนตรัย กอผลใหมีเวรกรรมติดตามโดยไมทันรูเนื้อรูตัว คำวา “ปรามาส” หมายถึง การดูถูก การลบหลูดูหมิ่นในทางเสียหาย อาจแสดงออกทางกายดวยการกระทำ ทางวาจาดวยคำที่พูด ทางใจดวยเรื่องที่ คิด กิริยาอาการเหลานี้ เรียกวา ปรามาส หรือสบประมาทดวยกันทั้งสิ้น การปรามาสลบหลูพระรัตนตรัย หลายทานอาจคิดวาเกิดขึ้นไดยาก เพราะเปนสิ่งเคารพบูชาสูงสุด แตพุทธบริษัททั้งหลายโปรดอยาลืมวา ในฐานะ อยางเราทานยังมิไดบรรลุธรรมขั้นโสดาบัน ที่จะทำใหศรัทธาไมหวั่นไหว ยอม มีโอกาสเผลอไผลสติคิดไมดีตอพระรัตนตรัยได ตัวอยางงายๆ เวลาที่ทำความดีอยางหนึ่ง แลวคนอื่นไมเห็นความดี บางครั้งก็มีอกุศลจิตเห็นผิดเปนชอบ ประกอบกับความนอยเนื้อต่ำใจจนถึง กับคิดหรือพูดออกมาวา “คนทำดีไดดีมีที่ไหน คนทำชั่วไดดีมีถมไป” ใครเคย คิดหรือพูดเชนนี้ถือไดวา เปนการปรามาสพระรัตนตรัย เพราะไมมีความ เชื่อมั่นในตถาคตโพธิสัทธา คือ ไมเชื่อในพระปญญาตรัสรูของพระพุทธองค ที่ตรัสสอนวา “ทำดียอมไดดี ทำชั่วยอมไดชั่ว” ดังนั้น ทุกสิ่งทุกอยางที่ เกี่ยวของกับพระพุทธศาสนาตองสังวรระวังใหดี จะไดไมมีเวรกรรมติดตัว 16

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

ô. º·¢Í¢ÁÒ¾ÃÐÃѵ¹µÃÑÂ

วันทามิ พุทธัง, สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต.

ขาพเจา ขออภิวาทพระพุทธเจา, ขอพระพุทธองค โปรดทรงยกโทษ ทั้งปวงที่ขาพเจาทำลวงเกินดวยเทอญ.

วันทามิ ธัมมัง, สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต.

ขาพเจา ขออภิวาทพระธรรม, ขอพระธรรม โปรดยกโทษทั้งปวง ที่ขาพเจาทำลวงเกินดวยเทอญ.

วันทามิ สังฆัง, สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต.

ขาพเจา ขออภิวาทพระสงฆ, ขอพระสงฆ โปรดยกโทษทั้งปวง ที่ขาพเจาทำลวงเกินดวยเทอญ.

การสวดพุทธฤทธิ์บทนี้ มีอานุภาพชวยลดวิบากกรรมที่อาจเผลอทำ ตอพระรัตนตรัยได มีผลใหการสรางบารมีใหมไมติดขัด ขจัดความยุงยาก ลำบากกาย-ใจใหมลายหายไปพลัน เสียงธรรมจากวิทยุคลื่นไทธรรม FM 95.25 MHz. เขตทุงครุ กทม. หรือฟงทาง www.fm9525radio.org มีทานอาจารย ดร.สนอง วรอุไร แนะนำวิธีขอขมาฯ ไววา “คนที่ปรามาสพระรัตนตรัย ปฏิบัติธรรมไมสำเร็จ การขอขมาฯ ดวยใจ ควรทำตอหนาพระประธานในโบสถ หรือเจดียบรรจุ พระบรมสารีริกธาตุ สามารถทำได แตเมื่อขอขมาแลว ตองไมละเมิดอีก” Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

17

ÍØ‹¹ã¨·Ø¡¤ÃÒ àÁ×è;Ö觾ҾÃÐÃѵ¹µÃÑ คำวา “ไตรสรณคมน” แปลวา การถึงที่พึ่ง ๓ อยาง หมายถึง การ ยอมรับนับถือรัตนะ ๓ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ เปนที่พึ่งของชีวิต จิตใจ ใหสังเกตวา วัสดุอุปกรณของใชอะไรที่เขาทำที่จับที่ถือไว ทำใหจับได ถนัดมือ ใชก็งาย สะดวกสบาย เชน กระเปาที่มีหูมีสาย ถือก็สบาย สะพาย ก็สะดวก หมอขาวหมอแกงที่มีหู ยกขึ้นยกลงก็งาย ไมรอนมือ เปนตน คนเรา ก็เชนกัน ตองมีสิ่งใหยึดถือเปนที่พึ่ง จึงจะไดชื่อวาปฏิบัติตามพระพุทธดำรัส ที่ตรัสไววา “ภิกษุทั้งหลาย พวกเธออยาไดอยูอยางไรที่พึ่ง” ที่พึ่งอันสูงสุด ของชาวพุทธก็คือพระรัตนตรัยนั่นเอง พระรัตนตรัย ชื่อวาเปนที่พึ่ง เพราะสามารถทำลาย ขจัด ปดเปา บรรเทาทุกขภัย ความสะดุงหวาดกลัว และความเศราหมองของผูนับถือที่ ลงมือปฏิบัติตามได พระพุทธเจา ชื่อวาเปนที่พึ่ง เพราะกำจัดภัยใหผูนับถือดวยการใหถึง สิ่งที่เปนประโยชน (ความดี) นำออกจากสิ่งที่ไมเปนประโยชน (ความชั่ว) พระธรรม ชื่อวาเปนที่พึ่ง เพราะคุมครองผูปฏิบัติมิใหตกลงสูที่ชั่ว ทั้งในโลกนี้และโลกหนา ตลอดถึงบรรลุมรรคผลนิพพาน พระสงฆ ชื่อวาเปนที่พึ่ง เพราะเปนผูปฏิบัติชอบตามพระพุทธเจา แลวสอนผูอื่นใหปฏิบัติตาม การพึ่งพาพระรัตนตรัยจะเปนผลใหพนเคราะหได ก็ดวยนำคำสอน ของพระพุทธศาสนามาปฏิบัติ เพราะพระพุทธองคทรงเพียงแตชี้แนะเทานั้น การสรางที่พึ่งจึงเปนหนาที่ของเราโดยตรง 18

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

õ. º·äµÃÊó¤Á¹

พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ, ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ, สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ, ขาพเจาถือเอาพระพุทธเจา พระธรรม และพระสงฆ เปนที่พึ่ง;

ทุติยัมป พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ, ทุติยัมป ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ, ทุติยัมป สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ, แมครั้งที่ ๒ ขาพเจาถือเอาพระพุทธเจา พระธรรม และพระสงฆ เปนที่พึ่ง;

ตะติยัมป พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ, ตะติยัมป ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ, ตะติยัมป สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ. แมครั้งที่ ๓ ขาพเจาถือเอาพระพุทธเจา พระธรรม และพระสงฆ เปนที่พึ่ง. Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

19

à»ÅÕ蹨ҡ¡ÒÃÊÇ´´ŒÇÂÇÒ¨Ò ÁÒ໚¹¡ÒÃÊÌҧ¾Ø·¸ÀÒÇÐãËŒÁÕã¹µ¹ พุทธคุณ แปลวา พระคุณความดีของพระพุทธเจา มี ๙ ประการ เบื้องตนนับแตทรงบรรลุอรหัตผล จนถึงทรงจำแนกธรรมสั่งสอนสัตวเปน ที่สุด ทำใหชาวพุทธเคารพนับถือพระองคเสมอมา และการสวดมนตจะเกิด ผลดี ก็ดวยนำคำที่สวดดวยวาจา มาแปรเปลี่ยนเปนการกระทำดวยตนใหได ในพระพุทธคุณ ๙ เมื่อวาโดยยอ ก็สรุปเปนพระพุทธคุณ ๓ คือ ทรงมีพระปญญาตรัสรูธรรม แลวนำมาสั่งสอนเวไนยสัตว ตัวเราใน ฐานะเปนพุทธบริษัทของพระองคทาน ก็จักตองมีพัฒนาการทางปญญา ใหรู แจงเห็นจริงในสิ่งทั้งหลาย และในการดำเนินชีวิตจักใชปญญาหาเหตุและผล ไมใชอารมณความรูสึกมาตัดสินปญหา ทรงมีพระหฤทัยบริสุทธิ์ผองใส ไมมีกิเลสที่เปนเหตุใหใจเศราหมอง เราก็ตองครองตนครองใจใหหางไกลจากกิเลสสิ่งยั่วยวนตางๆ รวมกระทั่งถึง หางไกลจากอบายมุขทั้งปวง ทรงมีพระกรุณาตอสรรพสัตวทุกหมูเหลา เราก็จะทำใจใหมีเมตตา ความรัก กรุณา ความสงสาร ตอเพื่อนรวมโลกทุกเชื้อชาติศาสนา พระพุทธคุณทั้ง ๓ นี้ ใครสามารถทำใหเกิดมีในตนได ก็จักเปนคุณ ประโยชนมากมายนัก แมจักไมอาจทำใหครบทั้ง ๓ คุณ ก็ตาม แคทำใหมีใน ตนสัก ๑ คุณ ก็ดีนักหนา เพราะบางคราเขาก็สรรเสริญความมีปญญาของเรา ถาคิดวาตนปญญาไมดี ก็ใหมีใจเมตตากรุณาผูอื่น หยิบยื่นแบงปนกันไป ถาวาตนยากไรขัดสนไมอาจใหได ก็จงรักษาใจ รักษาความประพฤติใหบริสุทธิ์ เขาไว ผูใดทำไดเชนนี้ มีหรือที่ใครๆ จักไมรักใครสรรเสริญ 20

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

ö. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾Ãоط¸¤Ø³

อิติป โส ภะคะวา, พระผูมีพระภาคเจานั้น; อะระหัง, เปนผูไกลจากกิเลส; สัมมาสัมพุทโธ, วิชชาจะระณะสัมปนโน, สุคะโต, โลกะวิทู, อะนุตตะโร ปุริสะทัมมะสาระถิ, สัตถา เทวะมะนุสสานัง, พุทโธ, ภะคะวาติ.

เปนผูตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง; เปนผูถึงพรอมดวยวิชชาและจรณะ; เปนผูไปแลวดวยดี; เปนผูรูโลกอยางแจมแจง; เปนผูสามารถฝกบุรุษที่สมควรฝกได อยางไมมีใครยิ่งกวา; เปนครูผูสอนของเทวดาและมนุษย ทั้งหลาย; เปนผูรู ผูตื่น ผูเบิกบานดวยธรรม; เปนผูมีความจำเริญ จำแนกธรรม สั่งสอนสัตว.

เวลาสวดพุทธฤทธิ์บทนี้ จะมีกำลังใจเขมแข็ง ไมหวั่นไหว ดังใจความ ที่กลาวไวในธชัคคสูตรวา “คราใดเธอทั้งหลายระลึกถึงตถาคตเจา อาการ ขนพองสยองเกลาเพราะความสะดุงตกใจ จักไมมี” Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

21

¨Ó˹Öè§¤Ó ·Ó˹Ö觤س ¡çà¡×éÍ˹عªÕÇÔµãËŒà¨ÃÔÞ พระธรรมคุณ แปลวา พระคุณความดีของพระธรรม หมายถึง คุณคาและความดีงามของพระธรรม ในฐานะเปนสวนหนึ่งของพระรัตนตรัย มี ๖ ประการ เบื้องตนนับแตเปนธรรมที่พระผูมีพระภาคเจาตรัสไวดีแลว จนถึงเปนธรรมที่จะรูไดดวยตนเองเปนที่สุด พุทธศาสนิกชนจึงเคารพและ ปฏิบัติตามพระธรรม ซึ่งเปนคำสั่งสอนของพระพุทธเจาดวยดีเสมอมา พฤกษานานาพรรณในโลกนี้ ยังมีหลากหลายใหไดเลือกไปประดับ ประดา ความงามของพระพุทธศาสนา ก็อยูตรงที่มีความหลากหลายของ หลักธรรม ใหผูสนใจนำไปปฏิบัติไดตามตองการ แตพระธรรมนั้นมีมากถึง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ สามัญชนคงจดจำกันไมไหว จึงใครแนะวา จำสัก หนึ่งคำ ใหขึ้นใจ ทำสักหนึ่งคุณ ไวเปนหลักปฏิบัติในชีวิต เชน เครื่องหมาย ของคนดี ตองกตัญูกตเวทีตอผูมีคุณ เปนตน หรือจะจำหัวใจแหงพระพุทธธรรมทั้งหลาย คือ พระปจฉิมโอวาท ที่ ตรัสกอนเสด็จดับขันธปรินิพพาน วา “สังขารทั้งหลาย มีความสิ้นไป เสื่อมไป เปนธรรมดา จะทำประโยชนตน หรือคนอื่น จงทำดวยความไมประมาทเถิด” คนที่ทำอะไรดวยความไมประมาท โอกาสผิดพลาดแทบจะไมมี การดำเนินชีวิต ที่คลอยตามหลักธรรมเชนนี้ ยอมไมมีการกอเวรกอกรรมกับใคร ภยันตราย ของชีวิตยอมไมมีในทุกอิริยาบถ ดังมีพระพุทธพจนรับรองไววา ธมฺมจารี สุขํ เสติ ผูประพฤติธรรม ยอมอยูเปนสุข 22

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

÷. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃиÃÃÁ¤Ø³

ส๎วากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, พระธรรม เปนสิ่งที่พระผูมีพระภาคเจา ตรัสไวดีแลว; สันทิฏฐิโก, เปนสิ่งที่ผูศึกษาและปฏิบัติพึงเห็นไดดวยตนเอง; อะกาลิโก, เปนสิ่งที่ปฏิบัติได และใหผลไดไมจำกัดกาล; เอหิปสสิโก, เปนสิ่งที่ควรกลาวกะผูอื่นวาทานจงมาดูเถิด; โอปะนะยิโก, เปนสิ่งที่ควรนอมเขามาใสตัว; ปจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญูหีติ.๑ เปนสิ่งที่ผูรูก็รูไดเฉพาะตน. เวลาสวดพุทธฤทธิ์บทนี้ จะมีกำลังใจในการตอสูอุปสรรคปญหา มี สติปญญารอบคอบในการคิดแกไข ไมขวัญหนีดีฝอกับเรื่องรายๆ ที่เกิดขึ้น ดังใจความที่กลาวไวในธชัคคสูตรวา “คราใดเธอทั้งหลายระลึกถึงพระธรรม อาการขนพองสยองเกลาเพราะความสะดุงตกใจ จักไมมี” ๑

อานวา วิน-ยู-ฮี-ติ แปลวา ผูรู Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

23

¤ÇÒÁÊÒÁѤ¤Õ¢Í§ËÁÙ‹ª¹ ¡‹Í¼Å໚¹»ÃÐ⪹ áÅФÇÒÁÊØ¢¢Í§ËÁÙ‹¤³Ð สังฆคุณ แปลวา คุณความดีของพระสงฆ หมายถึง คุณคาและ ความดีงามของพระอริยสาวกของพระพุทธเจา ในฐานะเปนสวนหนึ่งของ พระรัตนตรัย มี ๙ ประการ เบื้องตนนับแตเปนผูปฏิบัติดีแลว จนถึงเปน เนื้อนาบุญของโลกเปนที่สุด คำวา สงฆ แปลวา หมู หมายถึง หมูชนผูมีความเปนอยูเสมอกัน ทั้งทางดานความเห็น ภาษาธรรมเรียกวา ทิฏฐิสามัญญตา และดานความ ประพฤติ ภาษาธรรมเรียกวา สีลสามัญญตา จึงเปนที่มาของความสามัคคี มีความสงบสุขของหมูคณะ สมดังพระพุทธพจนที่วา สุขา สงฺฆสฺส สามคฺคี ความพรอมเพรียงของหมูชน บันดาลผลคือความสุข แนวทางการดำเนินชีวิตรวมกันของพระสงฆ เปนขอเตือนใจเราไดวา สังคมใดมีความราวฉาน มันผลาญประโยชน แตในทางปฏิบัติ ความประพฤติ หรือความเห็น จะใหเปนไปในทิศทางเดียวกันก็คงจะยากสักนิด จึงขอนำ พระราชดำรัสที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวรัชกาลปจจุบัน ไดพระราชทาน ไวในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย วันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๓๖ ความตอนหนึ่งวา “ความสามัคคี หรือการปรองดองกัน ไมไดหมายความวา คนหนึ่ง พูดอยางหนึ่ง คนอื่นตองพูดเหมือนกันหมด ลงทายชีวิตก็ไมมีความหมาย ตองมีความแตกตางกัน แตตองทำงานใหสอดคลองกัน แมจะขัดกันบาง แตตองสอดคลองกัน” 24

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

äËÇŒ¾ÃÐà¶Ô´Ë¹Ù àÃÕ¹ࡋ§æ ¹Ð

ä¡‹¢Ñ¹¡ŒÍ§ ÌͧºÍ¡ÁÒ ã¤ÃÍÂ‹Ò¡ÅŒÒ ÂÖ´ÍÐäà änj໚¹µ¹

áÁ‹ä¡‹¾Ù´á·¹ ËÅǧ»Ù†¾Ø·¸·Òʤ‹Ð

ø. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃÐÊѧ¦¤Ø³ สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,

สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจาหมูใด, ปฏิบัติดีแลว;

อุชุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,

สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจาหมูใด, ปฏิบัติตรงแลว;

ญายะปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,

สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจาหมูใด, ปฏิบัติเพื่อรูธรรมเปนเครื่อง ออกจากทุกขแลว;

สามีจิปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,

สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจาหมูใด, ปฏิบัติสมควรแลว; Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

25

ยะทิทัง, ไดแกบุคคลเหลานี้คือ :จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐะ ปุริสะปุคคะลา, คูแหงบุรุษ ๔ คู นับเรียงตัวบุรุษได ๘ บุรุษ;

เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,

นั่นแหละ สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา;

อาหุเนยโย, เปนสงฆควรแกสักการะที่เขานำมาบูชา; ปาหุเนยโย, เปนสงฆควรแกสักการะที่เขาจัดไวตอนรับ; ทักขิเณยโย, เปนผูควรรับทักษิณาทาน; อัญชะลิกะระณีโย, เปนผูที่บุคคลทั่วไปควรทำอัญชลี; อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัสสาติ. เปนเนื้อนาบุญของโลก ไมมีนาบุญอื่นยิ่งกวา.

เวลาสวดพุทธฤทธิ์บทนี้ จะมีกำลังใจเขมแข็งไมหวั่นไหว ในการทำดี ตามแบบอยางที่พระสงฆปฏิบัติ ทั้งเสริมกำลังใจไมใหหวาดหวั่น ดังใจความ กลาวไวในธชัคคสูตรวา “คราใดเธอทั้งหลายระลึกถึงพระสงฆ อาการขนพอง สยองเกลาเพราะความสะดุงตกใจ จักไมมี” คนเปนทาสของกิเลส จึงวุนวาย เปนทุกข อยางรูตัวหรือไมรูตัว

สำนักพิมพเลี่ยงเชียง เชิญชวนทุกทานรวมกันชวยเพื่อนมนุษยใหเอาชนะกิเลส พบสุขได ดวยการพิมพหนังสือเลมนี้แจกเปนธรรมทาน ยิ่งมาก บุญยิ่งทวี อยางไมโลภเมาบุญ รูวาเปนหนาที่ชวยเพื่อนมนุษยดวยกัน (โปรดใชปญญาพิจารณาเรื่องนี้)

26

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¤Ò¶ÒºÙªÒ¤ÃÙ

เรียนรูคำสอนพรอมคำสวด : เพื่อพิชิตหมูมารรายที่เขามาผจญ

เรียบเรียงโดย : ไพยนต กาสี (น.ธ.เอก, ป.ธ.๖, พธ.บ., น.บ.) ในนามคณาจารยสำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน ภาพประกอบ : โดยทีมงานเลี่ยงเชียง ขอขอบคุณเปนพิเศษแด...  อาจารยเทพพร มังธานี ผูเขียนหนังสือมนตเสกตัว  คณาจารยสำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน ผูเขียนหนังสือ พุทธฤทธิ์ พิชิตมาร ที่ทำใหผูเรียบเรียงมีแนวคิดนำมาตอยอดในบทนี้

¤ÇÒÁ´Õ໚¹à¡ÃÒл‡Í§¡Ñ¹ÀÑÂãËŒªÕÇÔµ พุทธชัยมงคลคาถาบทนี้ มีวิธีประยุกตใชในวิถีชีวิตประจำวัน คือ ตองมุงมั่นทำความดี แมจะมีอุปสรรค เพราะเนื้อหาบทนี้กลาวถึงพระพุทธองค กวาจะตรัสรูก็ยังมีมารมาผจญขัดขวาง แตก็ยังไมทรงทอพระทัย กลับทรงระลึก นึกถึงความดีที่ทรงบำเพ็ญมาในอดีตชาตินับไมถวน ก็เพื่อใหบรรลุถึงจุดหมาย คือโพธิญาณเทานั้น เราซึ่งเปนศิษยพระตถาคตก็เชนกัน การทำดีเพื่อไปใหถึงจุดหมาย ปลายทาง คือความสำเร็จในชีวิต ก็ยอมมีอุปสรรคปญหาตางๆ เขามาเผชิญบาง ก็ตองไมละทิ้งความตั้งใจเดิม แตทั้งนี้จุดหมายของชีวิตที่ปรารถนา ตองไดมา ดวยความดี ความถูกตองชอบธรรมเทานั้น ใหคิดเสียวาอุปสรรคปญหานั้น เปนมารเขามาทดสอบความแข็งแกรงของจิตใจ ¼ÙŒ·Ó¤ÇÒÁ´ÕàËÁ×͹¼ÙŒÁÕáʧÊÇ‹Ò§ÍÂÙ‹¡ÑºµÑÇ ä»¶Ö§·ÕèÁ×´ ¤×Í·Õè¤Ñº¢Ñ¹ ‹ÍÁÊÒÁÒö´Óçµ¹ÍÂÙ‹ä´Œ´ŒÇ´վÍÊÁ¤Çà ¡Ñº¤ÇÒÁ´Õ·Õè·ÓÍÂÙ‹ µÃ§¡Ñ¹¢ŒÒÁ¡Ñº¼ÙŒäÁ‹ä´Œ·Ó¤ÇÒÁ´Õ «Öè§ àËÁ×͹¡Ñº¼ÙŒäÁ‹ÁÕáʧÊÇ‹Ò§ÍÂÙ‹¡ÑºµÑÇ ¢³ÐÂѧÍÂÙ‹ã¹·ÕèÊÇ‹Ò§ ¡çäÁ‹ä´ŒÃѺ¤ÇÒÁà´×ʹÌ͹ ᵋàÁ×èÍã´µ¡ä»ÍÂÙ‹ã¹·ÕèÁ×´·Õè¤Ñº¢Ñ¹ ‹ÍÁäÁ‹ÊÒÁÒö´Óçµ¹ÍÂً䴌͋ҧÊÇÑÊ´Õ ÀÑÂÍѹµÃÒÂÁÒ¶Ö§¡çäÁ‹ÃÙŒäÁ‹àËç¹ äÁ‹ÍÒ¨ ËÅÕ¡¾Œ¹ ¤¹·Ó´ÕÍÂÙ‹àÊÁ͡Ѻ¤¹·ÓäÁ‹´Õ ¨Ö§áµ¡µ‹Ò§¡Ñ¹Í‹ҧ¹Õé พระวรคติธรรม สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก คัดจากพระนิพนธเรื่อง “คิดใหรูจักพอ และการทำดีตองไมมีพอ” 28

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¾ÔªÔµÁÒÃ

¾Ø·¸ªÑÂÁ§¤Å¤Ò¶Ò (¾ÒËا) (๑)

พาหุง สะหัสสะมะภินิมมิตะสาวุธันตัง

ค๎รีเมขะลัง๑ อุทิตะโฆระสะเสนะมารัง ทานาทิธัมมะวิธินา ชิตะวา มุนินโท ตันเตชะสา ภะวะตุ เม๒ ชะยะมังคะลานิ. ดวยเดชานุภาพของพระสัมมาสัมพุทธเจา ผูเปนจอมมุนี ไดทรง ชำนะพญามาร ซึ่งไดเนรมิตแขนตั้งพัน ถืออาวุธครบมือ ขี่ชางพลายคิรีเมขล พรอมดวยเสนามารโหรองกึกกอง ดวยธรรมวิธี มีทานบารมี เปนตน ขอ ชัยมงคลทั้งหลายจงมีแกขาพเจา. บทนี้กลาวถึงชัยชนะของพระพุทธองคที่ทรงมีตอพญามารในวันตรัสรู ดวยธรรมวิธี ดังมีเรื่องเลาตามตำนานวา ขณะที่พระพุทธองคประทับนั่งบำเพ็ญ เพียร ณ โพธิบัลลังก พญาวสวัตดีมารขี่ชาง คิรีเมขล ไดยกพลเสนามารมีอาวุธพรอมสรรพ เขาขัดขวาง พระองคทรงอางความดีที่บำเพ็ญ มาในอดีตชาติเปนที่พึ่ง จึงทำใหแมพระธรณี ไดปรากฏขึ้น แลวบิดน้ำจากมวยผมพัดพาเอา พญามารและเสนามารกระจัดกระจายแตกซาน ไปคนละทิศละทางและพายแพไปในที่สุด ๑ ๒

อานวา ครี-เม-ขะ-ลัง ถาสวดใหแกผูอื่น เปลี่ยน เม เปน เต แปลวา แกทาน ทุกแหง Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

29

¤ÇÒÁÍ´·¹ ¹Ó¼Å¤×ͤÇÒÁÊÓàÃç¨ÁÒãËŒ พุทธชัยมงคลคาถาบทนี้ มีวิธีประยุกตใชในวิถีชีวิตประจำวัน คือ การดำเนินชีวิตตองมีความอดทนอดกลั้น ถึงจะฟนฝาปญหาตางๆ ได เพราะ เนื้อหาบทนี้กลาววา พระพุทธเจากวาที่จะทรงเอาชนะอาฬวกยักษ ก็ทรงใช ความอดทนตอการออกคำสั่งของเขา ใหเดินเขา-ออกจากที่อยูถึง ๓ ครา สุด ทายเมื่อยักษทูลถามปญหาก็ทรงตอบไดเปนที่แจงแกใจเขา ตัวเราในฐานะเปนพุทธศาสนิกชน เมื่อเจอคนที่มารุกราน ถาไมอยาก ใหเหตุการณลุกลามบานปลาย ก็ตองใชความอดทนอดกลั้นใหมาก อนึ่ง ความอดทนเปนสัญลักษณของนักสูที่ไมหวั่นไหวตออุปสรรค ใดๆ เขาในลักษณะวา ยิ้มไดเมื่อภัยมา ไมโศกาเมื่อภัยมี อนุสาวรียแหงความ สำเร็จทุกอยางนั้น เปนผลงานของความอดทนอดกลั้นทั้งสิ้น ¢Ñ¹µÔ ËÁÒ¶֧ ¤ÇÒÁÍ´·¹, Í´ ໚¹ÍÒ¡Ò÷Õè ÍÂÒ¡¨Ðä´Œ ᵋäÁ‹ä´Œ, ·¹ ໚¹ÍÒ¡Ò÷ÕèäÁ‹ÍÂÒ¡ä´Œ ᵋ µŒÍ§ä´Œ ¢Ñ¹µÔ ¤ÇÒÁÍ´·¹ Í´¡ÅÑé¹ ·Õè¾Ãоط¸à¨ŒÒ·Ã§Ê͹ ¤×Í Í´·¹ã¹ÊÔ觷Õè¤ÇÃÍ´·¹ ´ŒÇ¤ÇÒÁàµçÁã¨áÅоÍã¨, Í´·¹ã¹¡ÒÃÅÐ ËÅÕ¡àÅÕ觨ҡ¤ÇÒÁªÑèÇ, Í´·¹·Ó¤ÇÒÁ´Õµ‹Íä» ã¹·Ø¡ ʶҹ¡Òó , Í´·¹ ÃÑ¡ÉÒã¨ãËŒ¼‹Í§ãÊ äÁ‹àÈÃŒÒËÁͧ ÅѡɳÐÊÓ¤Ñޢͧ¢Ñ¹µÔ ¤×Í µÅÍ´àÇÅÒ·ÕèÍ´·¹ÍÂÙ‹¹Ñé¹ ¨ÐµŒÍ§ÃÑ¡ÉÒ ¤ÇÒÁ໚¹»¡µÔ¢Í§µ¹änj䴌 㨼‹Í§ãÊ äÁ‹àÈÃŒÒËÁͧ โอวาทธรรม พระอาจารยมิตซูโอะ คเวสโก คัดจากเรื่อง “มีขันติ คือใหพรแกตนเอง” 30

¾Ø·¸Ä·¸Ôì ¾ÔªÔµÁÒÃ

(๒) มาราติเรกะมะภิยุชฌิตะสัพพะรัตติง โฆรัมปะนาฬะวะกะมักขะมะถัทธะยักขัง ขันตีสุทันตะวิธินา ชิตะวา มุนินโท ตันเตชะสา ภะวะตุ เม ชะยะมังคะลานิ. ดวยเดชานุภาพของพระสัมมาสัมพุทธเจาผูเปนจอมมุนี ไดทรงชำนะ อาฬวกยักษดุราย ผูมีจิตกระดางลำพองหยาบชายิ่งกวาพญามาร เขามารุกราน ราวีตลอดรุงราตรี ดวยวิธีทรมานเปนอันดีคือขันติธรรมนั้น ขอชัยมงคล ทั้งหลาย จงมีแกขาพเจา. บทนี้กลาวถึงชัยชนะของพระพุทธเจา ที่ทรงมีตออาฬวกยักษ ดวย ขันติธรรมวิธี ดังมีเรื่องเลาตามตำนานวา พระเจาอาฬวี กษัตริยเมืองอาฬวี ไดท รงออกล า สั ตวพลัด หลงเขาไปในที่อยู ของอาฬวกยักษจึงถูกจับตัวไว เมื่อจะถูก จับกินจึงตอรองวา ถาปลอยไปจะสงคนมา ใหกินทุกวัน จากนั้นก็สงคนไปใหยักษตนนี้ กินอยูเรื่อย สุดทายตองสงพระโอรสของ พระองคไป แตชะตาพระโอรสยังไมถึงฆาต พระพุทธองคไดเสด็จไปที่อยูของอาฬวกยักษกอน และทรงทรมานยักษใหลดความ อหังการลงแลวจึงแสดงธรรมโปรดชาวเมือง และยักษใหอยูรวมกันดวยเมตตาจิต โดย ยักษก็ชวยความคุมครองรักษาเมืองให สวนมนุษยก็นำอาหารไปใหยักษ นับถือเหมือนเปนเทวดารักษาเมือง Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

31