มีสติไมสรางกรรมใหม
เผชิญกรรมเกาอยางไมเปนทุกข ดวยกรรมฐาน บทสวดชนะมาร ชุด
“อิส๎วาสุ พาหุงมหากา คาถาชนะมาร” โดย...
พระธรรมสิงหบุราจารย์ (หลวงพ่อจรัญ ิตธมฺโม)
เจ้าอาวาสวัดอัมพวัน อ.พรหมบุรี จ.สิงห์บุรี
Dhamma Guide : D.G. ทวี อุดมสวนังกูร บรรณาธิการสาระ : ศักดิ์สิทธิ์ พันธุสัตย ออกแบบปก : อนุชิต คำซองเมือง บรรณาธิการศิลปะ : อนุชิต คำซองเมือง ภาพประกอบ : ภัทฬศิลปธอน โกศัลวัรณ รูปเลม/จัดอารต : กัญนัฐ ทองโสม
ธรรมทานสร้างสุขแก่ โลก การให้ธรรมะเป็นทาน จัดเป็นทานที่มีผลมาก ผู้ใดให้ธรรมะเป็นทาน ผู้นั้น ชื่อว่า ได้สร้างบารมีที่ยิ่งใหญ่ เพราะนอกจากจะเป็นการให้แสงสว่าง คือปัญญา แก่คนแล้ว ยังช่วยให้คนมีคุณธรรมในใจให้คนเป็นคนดีอีกด้วย พระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญว่า “สพฺพทานํ ธมฺมทานํ ชินาติ การให้ธรรมะเป็น ทาน ชนะการให้ทั้งปวง” การที่พระองค์ตรัสเช่นนั้น เพราะการให้ธรรมะเป็นทาน เป็นการให้สิ่งที่มีค่าที่หาไม่ได้จากการให้ทานด้วยวัตถุอย่างอื่น ปัจจุบัน โลกกำลังผจญกับปัญหาภาวะโลกร้อน ซึ่งเป็นภัยที่น่ากลัว แต่ภัย ที่น่ากลัวและทำให้โลกร้อนยิ่งกว่า ก็คือ ภาวะโลกขาดธรรม ส่งผลให้จิตใจของมนุษย์ ถูกแผดเผาด้วยไฟกิเลส แห้งแล้ง เป็นทุกข์ ไร้ชีวิตชีวา ขาดความชุ่มชื้น ธรรมะเปรียบดั่งน้ำที่ฉ่ำเย็น เปรียบเหมือนป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ การช่วยให้ ผู้คนในโลกได้เข้าถึงและสัมผัสกับธรรมะ จึงเป็นการคืนความสุข ความสดชื่นแก่ผู้คน แก่สังคม และแก่โลก ทุกท่านสามารถให้ธรรมะเป็นทานได้ง่ายๆ ด้วยการช่วยบอก ช่วยสอน ช่วยแนะนำให้คนรอบข้างได้รู้จักใช้ธรรมะแก้ไขปัญหาในชีวิตประจำวัน หรือการหยิบ ยื่ น หนั ง สื อ ธรรมะดี ๆ สั ก เล่ ม หนึ่ ง ให้ เ ขาได้ อ่ า น ก็ ไ ด้ ชื่ อ ว่ า ได้ บ ำเพ็ ญ ธรรมทาน เช่นเดียวกัน การพิ ม พ์ ห นั ง สื อ ธรรมะแจกเป็ น ธรรมทาน ถื อ เป็ น การเติ ม เชื้ อ ธรรมะ นิ ว เคลี ย ร์ DNC (Dhamma NuClear) ให้ แ ผ่ ก ระจายอย่ า งทั่ ว ถึ ง และยาวนาน ดังสุภาษิตจีนที่ว่า
“คำพูดหนึ่งคำ สอนคนได้ ๑ ปี หนังสือหนึ่งเล่ม สอนคนได้ ๑๐๐ ปี” พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
คำนำ พระพุทธเจ้าตรัสความเชื่อที่ถูกต้องและเป็นประโยชน์ไว้ ๔ ประการ คือ ๑. กั ม มสั ท ธา เชื่ อ ว่ า กรรมมี จ ริ ง ๒. วิ ป ากสั ท ธา เชื่ อ ว่ า ผลของกรรมมี จ ริ ง ๓. กัมมัสสกตาสัทธา เชื่อว่ากฎของกรรมมีจริง คือเชื่อว่าใครทำดีย่อมได้ดี ทำชั่ว ย่อมได้ชั่ว ๔. ตถาคตโพธิสัทธา เชื่อในปัญญาตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ในความเชื่อทั้ง ๔ ประการ ๓ ข้อแรกเป็นความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องของกรรม ทั้งหมด กรรมจึงถือเป็นเรื่องใหญ่ของสรรพสัตว์ทั้งมวล ดังคำที่พระเดชพระคุณ พระ ธรรมสิงหบุราจารย์ (หลวงพ่อจรัญ ิตธมฺโม) กล่าวไว้ในหนังสือเล่มนี้ว่า “ปัญหา ของชีวิตของแต่ละคน คือ “กฎแห่งกรรม” แก้ให้กันไม่ได้ ตัวใครตัวมัน ต้อง แก้ด้วยตัวเอง” ซึ่งตรงกับพุทธพจน์ที่ว่า กมฺมุนา วตฺตตี โลโก สัตว์โลกย่อมเป็น ไปตามกรรม การยอมรั บ ในเรื่ อ งกฎแห่ ง กรรมนั้ น อาจทำให้ ห ลายคนเข้ า ใจผิ ด ว่ า พระพุทธศาสนาสอนให้เป็นคนงอมืองอเท้ารอรับแต่ผลกรรมอย่างเดียว แต่ถ้าหาก เราได้ศึกษาให้เข้าใจถึงกฎแห่งกรรมอย่างแท้จริงแล้วจะเข้าใจว่า พระพุทธศาสนา ไม่ได้สอนให้ยอมรับในกฎแห่งกรรมแบบงอมืองอเท้า แต่สอนให้รู้จักยอมรับกฎ ความจริงของธรรมชาติและปฏิบัติตนให้อยู่กับกฎของธรรมชาตินั้นอย่างมีความสุข หนั ง สื อ พุ ท ธวิ ธี เ ตรี ย มตั ว ตาย เล่ ม นี้ เป็ น บทพระธรรมเทศนาของ พระธรรมสิ ง หบุ ร าจารย์ (หลวงพ่ อ จรั ญ ิ ต ธมฺ โ ม) วั ด อั ม พวั น จ.สิ ง ห์ บุ รี ทางสำนั ก พิ ม พ์ เ ห็ น ว่ า เป็ น บทพระธรรมเทศนาที่ ดี มี ป ระโยชน์ ช่ ว ยให้ ค นเข้ า ใจ กฎแห่งกรรมได้อย่างแจ่มแจ้ง จึงนำมาจัดวรรคตอน ซอยแบ่งหน้า ย่อหน้า ตั้งหัวข้อ ย่อย เหยาะสีอักษร วาดภาพประกอบพร้อมคำการ์ตูน ทำเชิงอรรถเสริมคำอธิบาย เพื่อให้ผู้อ่านอ่านง่ายและเข้าใจเนื้อความได้อย่างรวดเร็ว แจ่มแจ้งยิ่งขึ้น และได้รับ ความเมตตากรุณาจาก อาเฉิน (คุณมณฑน์จิตต์เกษม จงพิพัฒน์ยิ่ง) เสริมธรรม ขอ กราบขอบพระคุณ พระเดชพระคุณหลวงพ่อผู้เป็นเจ้าของผลงานไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย ขอการเตรียมพร้อมในชีวิตจงมีแด่ทุกท่าน สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
ศึกษา ๗ เส้นทางหลังการตาย ก่อนที่จะตายนั้น เราควรจะรู้เส้นทางเดินแห่งชีวิตเสียก่อนว่า เมื่อคน เราสิ้นชีวิตลงแล้ว จะต้องเดินไปสู่เส้นทางไหนบ้าง ซึ่งเส้นทางเดินหลังความ ตายนั้น มีอยู่ ๗ สายด้วยกัน คือ ๑. ทางไปนรก ทางสายนี้สามารถไปได้ด้วยอำนาจของโทสะ คือ ความโกรธ ๒. ทางไปเป็นเปรตอสุรกาย ทางสายนี้สามารถไปได้ด้วยอำนาจของ โลภะ คือ ความโลภ อยากได้ของผู้อื่นมาเป็นของตน หรือความหวงแหน ทรัพย์สมบัติที่ตนเองมีอยู่จนเกินพอดี ๓. ทางไปเป็นสัตว์ดิรัจฉาน ทางสายนี้สามารถไปได้ด้วยอำนาจของ โมหะ คือ ความลุ่มหลงมัวเมาในสิ่งต่างๆ เช่น ทรัพย์สมบัติ หรือข้าทาส บริวาร สามี ภรรยา บุตรชาย-หญิง เป็นต้น ๔. ทางไปเป็ น มนุ ษ ย์ ทางสายนี้ ส ามารถไปได้ ด้ ว ยอำนาจของ ศีล ๕ และกุศลกรรมบถ ๑๐๑ ประการ มีเว้นจากการฆ่าสัตว์ เป็นต้น ๕. ทางไปสวรรค์ ทางสายนี้สามารถไปได้ด้วยอำนาจของมหากุศล เช่น การให้ทาน การฟังเทศน์หรือศึกษาเล่าเรียนธรรมะหรือการบริจาคทรัพย์สิน เพื่อก่อสร้างถาวรวัตถุไว้ในศาสนาหรือเพื่อประโยชน์แก่สาธารณชน เช่น โบสถ์ วิหาร วัดวาอาราม สร้างสะพานหรือถนนเป็นต้น
๖. ทางไปพรหมโลก ทางสายนี้สามารถไปได้ด้วยอำนาจของ ฌาน๒ คือ ผูต้ อ้ งการจะไปพรหมโลกต้องเจริญสมถกรรมฐาน๓ จนสามารถ บรรลุฌานตั้งแต่ปฐมฌาน เป็นต้น ๑ กุศลกรรมบถ ๑๐ คือ ๑. เว้นจากทำลายชีวิต ๒. เว้นจากถือเอาของที่เขามิได้ให้ ๓. เว้นจากประพฤติ ผิดในกาม ๔. เว้นจากพูดเท็จ ๕. เว้นจากพูดส่อเสียด ๖. เว้นจากพูดคำหยาบ ๗. เว้นจากพูดเพ้อเจ้อ ๒๘. ไม่โลภคอยจ้องอยากได้ของเขา ๙. ไม่คิดร้ายเบียดเบียนเขา ๑๐. เห็นชอบตามคลองธรรม ๓ฌาน อ่านว่า ชาน แปลว่า การเพ่ง หมายถึง การเพ่งอารมณ์จนใจตั้งมั่นแน่วแน่ สมถกรรมฐาน อ่านว่า สะ-มะ-ถะ-กำ-มะ-ถาน แปลว่า กรรมฐานเป็นอุบายทำให้ใจสงบ หมายถึง การ ฝึกจิตให้สงบแน่วแน่เป็นสมาธิ พุทธวิธีเตรียมตัวตาย พระธรรมสิงหบุราจารย์
๗. ทางไปนิพพาน ทางสายนี้สามารถไปได้ด้วยอำนาจของการ เจริญสติปัฏฐาน ๔ หรือการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน๑ ดังพระบาลีว่า “เยเนว ยนฺติ นิพพฺ านํ พุทธฺ า เตสญฺจ สาวกา เอกายเนน มคฺเคน สติปฏฺาน สญฺญนา พระพุทธเจ้าและเหล่าพระสาวก ไปสู่พระนิพพานด้วยทางสายใด ทางสายนั้นอันนักปราชญ์รู้ทั่วถึงกันแล้วว่าได้แก่ สติปัฏฐาน๒ ซึ่งเป็นทาง สายเอก เป็นทางสายเดียวเท่านั้น ที่จะนำสรรพสัตว์ไปสู่นิพพาน” หนทางทั้ง ๗ สายนั้น ๖ สายแรก เราทุกคนต่างได้เคยท่องเที่ยวมา ทั้งหมดแล้ว ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า การเวียนว่ายตายเกิดของสัตว์ตน หนึ่งๆ ในวัฏสงสาร นับจำนวนครั้งไม่ถ้วนมากกว่าเม็ดทรายในมหาสมุทร การที่สัตว์ผู้หนึ่งไม่เคยเกิดเป็นเทวดา พรหม หรือสัตว์ในอบายภูมิเป็นไม่มี เหลือเพียงหนทางเดียวเท่านั้นที่เราทั้งหลายยังไม่เคยเดิน คือทางดำเนินไป สู่พระนิพพาน ทางที่นำไปสู่ความสิ้นทุกข์ นำตนออกจากวังวนการเวียน ว่ายตายเกิด เราทุกข์มามากพอแล้ว น้ำตาที่หลั่งออกมาด้วยความเสียใจ มีมากกว่าน้ำในมหาสมุทรเสียอีก ท่านยังปรารถนาที่จะทุกข์ซ้ำๆ อย่างนี้ไป จนถึงเมื่อไร โปรดจงได้สติ อย่าหลงเพลิดเพลินในมายาแห่งทุกข์ อย่าปรารถนา การเสพสุขอยูเ่ ลย จงบ่ายหน้าตัง้ เป้าหมายสูพ่ ระนิพพานด้วยการดำเนินตาม มรรคมีองค์ ๘ รีบเร่งเจริญสติปฏั ฐาน ๔ เพือ่ นำพาตนให้พน้ ทุกข์ถงึ พระ นิพพาน ในเร็ววันในชาตินเี้ ถิด สาธุ สาธุ สาธุ ๑
ทวี อุดมสวนังกูร ผู้เรียบเรียง
อ่านว่า วิ-ปัด-สะ-นา-กำ-มะ-ถาน แปลว่า กรรมฐานเป็นอุบายเรืองปัญญา หมายถึง การปฏิบัติธรรมที่ ๒ใช้ปัญญาพิจารณาเป็นหลักจนเกิดการรู้แจ้งเห็นจริง อ่านว่า สะ-ติ-ปัด-ถาน แปลว่า ที่ตั้งของสติ คือการฝึกสติด้วยการพิจารณากาย เวทนา จิต ธรรม เป็น อารมณ์เพื่อให้เห็นความจริงว่า สิ่งเหล่านี้มิใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน เรา เขา แล้วถ่ายถอนความยึดมั่น ถือมั่นเสีย สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
¾Ø·¸ÇÔ¸ÕàµÃÕÂÁµÑǵÒÂ
เจริญพร...
ท่านผู้ใคร่ธรรมสัมมาปฏิบัต๑ิ ทุกท่าน อาตมา ขออนุโมทนาแก่ท่านที่มองเห็นการณ์ไกล นิมนต์อาตมา ให้บรรยายเรื่อง “พุทธวิธีเตรียมตัวตาย” เป็นหัวข้อที่ดีมาก ไม่มีใครคิด ขึ้นมา คิดมองกันแต่ข้างหน้า ไม่มองย้อนหลัง โปรดใชเลมนี้ใหคุมสุดคุม & อานแลว -> แบงกันอานหลายทานนะจะ
อานสิบรอบ ระดมสมองคิดสิบหน ฝกฝนปญญา พัฒนาการประยุกตใชในชีวิตประจำวัน จิตมีสติสัมปชัญญะ รูเทาทันสรรพสิ่ง ฉลาดใช เฉลียวคิด
ชีวิตจักสนุก สงบ นิ่ง ยิ้ม เย็น เปนสุขเฉกเชนพระนิพพาน เห็นทางออกของปญหา สรางสรรคสิ่งดีงามใหมๆ ไดประโยชน และความสุขมากกวาเดิม สำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน ปรารถนาใหทุกคนมีความสุข
๑ ธรรมสัมมาปฏิบัติ มาจากคำว่า ธรรมะ (คำสอน) + สัมมา (ชอบ) + ปฏิบัติ (ปฏิบัติ) แปลรวมกันว่าการ ปฏิบัติชอบตามคำสอนของพระพุทธเจ้า พุทธวิธีเตรียมตัวตาย พระธรรมสิงหบุราจารย์ 6
จิตใจต่ำ ทำโลกแย่ ต้องรีบแก้ ท่านทั้งหลายโปรดพิจารณา โลกกำลังจะแตกแล้ว ขาดความ สามัคคี หาความพอดีไม่ได้ เดินสวนทางกันหมดแล้ว ประเทศจะเหมือน เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๐ สมัยกรุงศรีอยุธยาราชธานี๑ ที่ผ่านมา
ปจจุบันโลกเจริญมาก แต่...จิตใจเลวที่สุด... เดี๋ยวนี้...เด็กติดยาเสพติดกันมาก เด็กไม่เรียนหนังสือกันนั้น เป็นเพราะเหตุประการใด ? สถิติเด็กรุ่นสาว ม.๕ ม.๖ ติดโรคเอดส์มาก ตรวจโรคเอดส์ ตรวจอย่างไร ดูตากับลิ้น ไม่ต้องไปตรวจ ปัสสาวะ ขอฝากพยาบาลไว้ด้วย ตรวจตากับแลบลิ้นดู คล้ายๆ เป็น ทรายเป็นจุดๆ แล้วก็กำลังถอยลงไป นั่นแหละโรคเอดส์ เรื่องยาเสพติด ก็พูดกันมาก แต่โรคนี้มากกว่า ไม่มใี ครรูเ้ ลย เป็นทีน่ า่ เสียดาย ในชีวติ ของเขามาก ท่านผูเ้ ป็น บิดามารดาโปรดพิจารณาด้วย
สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
7
พ่อแม่ต้องอยู่ใกล้ อย่าให้เด็กหลงทาง
ถ้าท่านเป็นบิดามารดา... ไม่ได้ดูลูกเลย จะเสียใจต่อภายหลัง นี่เป็นความสำคัญของชีวิตในระยะกลาง
อย่าให้ลูกอยู่ว่าง อย่าให้ห่างผู้ใหญ่ จะหลงทางได้ง่าย ท่านเตรียมตรงนี้หรือยัง ? จะไปเตรียมตอนแก่ แล้วจึงเข้าวัด จะเกิดประโยชน์ไหม ? เข้าวัดตอนแก่ จะเข้าไปทำไม ? ควรจะเตรียมตัวตั้งแต่เป็นเด็ก...
8
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
พัฒนาถูกที่ เอาดี ได้แน่ ศาสนาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้านี้ “ยอดพัฒนาจริงๆ” เริ่มพัฒนาจิตคน พอพัฒนาจิตแล้วคนก็อยากมีการศึกษาอยากจะแสวงหา ความรู้ เรียกว่า “พัฒนาการศึกษา” พอพัฒนาการศึกษาเสร็จแล้ว ทุกคน ก็อยากจะประกอบอาชีพการงาน พัฒนาเศรษฐกิจ ให้เศรษฐกิจดีขึ้น ถ้าจิตใจดีแล้วก็จะพัฒนาอย่างนั้น... สุดท้าย... ก็พัฒนาสังคม อยู่ด้วยความเมตตาและปรานี อารีเอื้อเฟอ ขาดเหลือคอยดูกัน
ถ้าพัฒนาผิดที ่ ก็เอาดีไม่ได้ ถ้าสร้างความดีถูกสถานที่ ถูกตัวบุคคล ถูกกาลเทศะ และเสมอต้นเสมอปลาย รับรองผู้นั้นดีแน่ ปลูกตนไมลดโลกรอน ปลูกความดี ลดใจรอน โลกรมเย็น
³ ¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã ¤¹ä·Â¦‹Ò¡Ñ¹àͧ ñô µ.¤. ñö, ÍÕ¡ ó »‚µ‹ÍÁÒ ö µ.¤. ñù, ÍÕ¡ ñö »‚µ‹ÍÁÒ ¾.¤. óõ, ÍÕ¡ ñ÷ »‚µ‹ÍÁÒ àÁ.Â. õò, ÍÕ¡ ñ »‚µ‹ÍÁÒ àÁ.Â. õó ͹Ҥµ¤§äÁ‹¦‹Ò¡Ñ¹àͧ ËÒ¡ ¡ÃзÃǧÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃáÅÐÃÑ°ºÒÅ·Ø¡ªØ´ ์¹¨Ó¹Ç¹ªÑèÇâÁ§àÃÕ¹ õð% ໚¹ ¡ÒÃŧÁ×;Ѳ¹Ò¨Ôµ¤¹¨ÃÔ§æ ¾Ñ²¹ÒÍÐäáç¼Ô´ ¶ŒÒ¨ÔµäÁ‹¾Ñ²¹Ò สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
9
ป ญหาของชีวิตเกิดจาก กรรมชั่วที่ตัวสร้าง
ขอเจริญพรพี่น้องทุกคนว่า
ปญหาของชีวิตของแต่ละคนคือ “กฎแห่งกรรม” แก้ให้กันไม่ได้ ตัวใครตัวมัน ต้องแก้ด้วยตัวเอง คนอื่น จะไปแก้ไขเขา ก็ไม่ได้
พระพุทธเจ้าจบ ๑๘ ดอกเตอร์ ๑๘ ศาสตร์ เรียนมาหมดทุกอย่าง แล้ว เพราะเหตุใด จึงต้องเสด็จบรรพชา ท่านต้องการไปหาวิชาแก้ปัญหาชีวิต วิชาแก้ทุกข์ ต้องใช้เวลาไป เรียนวิชานี้ถึง ๖ ป กว่าจะได้วิชานี้มาให้เรา “วิชาแก้ปัญหาชีวิต วิชาแก้ปัญหาทุกข์” แต่เรากลับเอาไปทิ้ง ไม่เคยมีใครนำมาใช้เลย มีแต่สร้างความทุกข์ หาความสนุกในสังคมเท่านั้น
10
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
TOP HIT
๕ ทุกข
ผู้ที่มีทุกข์มาที่วัดอัมพวัน มี ๕ ประการ ได้แก่
๑. ครอบครัวไม่มีความสุข
๒. ผิดหวังในชีวิต แก้ปัญหาไม่ได้
ผูกคอตาย ฆ่าตัวตาย เป็นโรคทันสมัยกันมาก โรคทันสมัยก็คือ โรคประสาท
สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
11
๓. ลูกไม่เรียนหนังสือ
อย่างนี้ อย่าโทษเด็ก เด็กติดยาเสพติด อย่าไปโทษเด็ก อาตมาโทษแม่ แม่ไม่ได้เป็นแม่แบบ แม่แผน แม่แปลน ใช้ไม่ได้ แม่บา้ นการเรือนเคหศาสตร์๑ ไม่ดี ถ้าแม่บ้านการเรือนเคหศาสตร์ดี สามีจะเจ้าชู้ หรือเล่นการพนัน ก็ไม่เป็นไร แม่บ้านเอาลูกไว้ได้แน่นอน ลูกได้ดีหมดทุกคน อาตมาจึงเขียนขึ้นมาว่า...
“กันอยู่ที่แม่ แก้อยู่ที่พ่อ ก่ออยู่ที่ลูก ปลูกอยู่ที่ครู ความรู้อยู่ที่ศิษย จะได้เปนมิตรกัน”
๑ อ่านว่า เค-หะ-สาด แปลว่า ความรู้เกี่ยวกับการบ้าน การเรือน ดังที่โบราณกล่าวไว้ว่าผู้หญิงต้องมี เรือน ๓ น้ำ ๔ เรือน ๓ คือ ๑. เรือนผม รักษาผมเผ้า ร่างกายสะอาดอยู่เสมอ ๒. เรือนไฟ (ครัว) จัดเก็บ ทำความสะอาดอุปกรณ์ในครัวให้เรียบร้อย ไม่ปล่อยให้สกปรกน่าเกลียด ๓. เรือนนอน ดูแลบ้านช่อง จัดเก็บข้าวของให้ดูสะอาดเรียบร้อย ไม่สกปรกรกรุงรัง, น้ำ ๔ คือ ๑. น้ำดื่มน้ำใช้ ๒. น้ำคำ ๓. น้ำใจ ๔. น้ำอดน้ำทน
12
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
๔. เศรษฐกิจไม่พอปากท้อง
นี่แหละปัญหามันเกิดขึ้น เป็นหนี้เป็นสินกันไม่มีปัญญาจะใช้หนี้ เป็นกฎแห่งกรรม โดนล้มละลายเป็นแถว เพราะอะไร จะแก้อย่างไร เตรียมตัวอย่างไร น่าจะคิดตรงนี้...!
๕. มีแล้วยังไม่พอ ตะเกียกตะกายไป
ยากจนหมดเงินหมดทอง สิน้ เนือ้ ประดาตัว เดินทางผิด กฎจราจรผิด ก้าวพลาดก้าวผิดตลอดไป ชีวิตจึงไร้สาระ มีปัญหาอย่างนี้ ท่านจะแก้ อย่างไร...? สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
13
ทางแก้ทุกข ทุเลากรรม ด้วยการสร้าง ความรู้, คุณธรรม, ทำกรรมฐาน
๑. ศึกษาหาความรู้เพื่อเป็นมหานิยมแก่ตน
ถ้ า ท่ า นไม่ ศึ ก ษาปฏิ บั ติ ธรรม ไม่ใช้ธรรมะของพระพุทธเจ้า แล้ ว ท่ า นจะแก้ ปั ญ หาไม่ ไ ด้ น ะ อาตมาจึงถามเด็กว่า “หนู มหา นิยมอยู่ที่ไหน ?” แม่ก็ตอบไม่ได้
มหานิยมอยู่ที่วิชาความรู้ ถ้าลูกเราเรียน มีวิชาความรู้เปนดอกเตอร รับรองมีคนนิยมชมชอบมาก ตรงนี้เปนมหานิยม...
ไม่ใช่ไปให้พระเป่าหัว ไปรดน้ำมนต์ วัดโน้นวัดนี้ ลงเสน่ห์... ตรงนี้น่าคิดนะ.... ถ้าลูกของโยมเรียนหนังสือเก่งทุกคน จบปริญญาโท จบปริญญา เอกนี่สิเป็นมหานิยม มีคนนิยมชมชอบมากมาย น่าที่จะเตรียมตัวกันตรงนี้ ไม่ใช่ไปเตรียมตัวตอนจะตาย
14
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
๒. ปลูกฝังคุณธรรมในใจเพือ่ ใช้เป็นเสน่หใ์ ห้คนรัก นอกเหนือจากนั้นแล้ว อะไรหนอที่เป็น เสน่ห์ ?
เสน่หอยู่ที่คุณธรรม ถ้าคนไหนไม่มีคุณธรรม ไร้เหตุผล จะมีเสน่หได้อย่างไร ไม่มีใครมองหน้าแน่นอน...
ถ้าลูกของท่านทั้งหลายไม่เรียนหนังสือเลย ไปไหนก็เก้อเขิน ไม่มี ความรู้ความสามารถ นี่เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้า ต้องแก้ปัญหา แต่เรา ไปแก้ปัญหากันผิดจุด น่าจะแก้ตรงไปตรงมา ปากกับใจตรงกันหน่อย ได้ไหม ? อาตมาจึงสรุปความไว้ขอ้ หนึง่ ว่า “เรียนให้ร ู้ ดูให้จำ ทำให้จริง” ลูกนี้สำคัญมาก จะยกตัวอย่างให้เห็น ลูกมีทั้งเมตตามหานิยม ที่สิงห์บุรีเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๐ ครอบครัวพ่อเป็นจับกัง แม่รับจ้างซักรีด มีลูก ห้าคน เป็นดอกเตอร์สามคน เป็นเถ้าแก่เนีย้ ขายทองทีเ่ ยาวราชสองคน จนแท้ ๆ เพราะเหตุใด ?
เพราะเขามีคุณธรรม มีทั้งเสน่ห มีทั้งมหานิยม เรียนให้รู้ ดูให้จำ ทำให้จริง
¤¹à»š¹·Òʢͧ¡ÔàÅÊ ¨Ö§ÇØ‹¹ÇÒ ໚¹·Ø¡¢ Í‹ҧÃÙŒµÑÇËÃ×ÍäÁ‹ÃÙŒµÑÇ Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ àªÔުǹ·Ø¡·‹Ò¹Ã‹ÇÁ¡Ñ¹ª‹ÇÂà¾×è͹Á¹ØÉ ãËŒàÍÒª¹Ð¡ÔàÅÊ ¾ºÊآ䴌 ´ŒÇ¡ÒþÔÁ¾ ˹ѧÊ×ÍàÅ‹Á¹Õéᨡ໚¹¸ÃÃÁ·Ò¹ ÂÔè§ÁÒ¡ ºØÞÂÔ觷ÇÕ Í‹ҧäÁ‹âÅÀàÁÒºØÞ ÃٌNjÒ໚¹Ë¹ŒÒ·Õ誋ÇÂà¾×è͹Á¹ØÉ ´ŒÇ¡ѹ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
15
๓. เจริญพระกรรมฐาน เพื่อแก้ปัญหา แก้กรรมของตน
ปฏิบัติพระกรรมฐาน เปนการแก้ปญหา แก้กรรมของเขาได้ ขอเจริญพรว่า คนดีมีปัญญาอยู่ที่ไหนก็จะไปถึงที่ได้ คนเป็นเศรษฐีมหาเศรษฐี มีลูกไม่เอาไหนก็เยอะ แก้ปัญหาชีวิตไม่ได้ ทั้งรักทั้งแค้นแน่นในทรวง ทั้งหึง ทั้ ง หวงหนั ก หน่ ว งในหั ว ใจ จึ ง ฆ่ า รั น ฟั น แทงกั น ได้ ง่ า ยเหมื อ นผั ก ปลา ขาดสติสัมปชัญญะ ขาดเหตุผล
16
....น่าจะเตรียมพร้อม ตรงนี้ก่อนตาย เวลาไม่เหมือนกัน เตรียมพร้อม เสียแต่วันนี้...
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
คนเรามีป ญหาแตกต่าง เพราะสร้างเหตุไว้ต่างกัน ความเข้ า ใจในหลั ก ของธรรมะตามที่ พ ระพุ ท ธเจ้ า สอน เป็ น บทความที่จะแก้ปัญหาชีวิตได้เป็นอย่างดียิ่ง...แต่แล้วเราก็ไม่ทราบว่า ปัญหาของเราคืออะไร ?
ปญหาของแต่ละคนไม่เหมือนกัน เกิดจากการกระทำ และกฎแห่งกรรมไม่เหมือนกัน ลักษณะการเกิดมามีหู มีตา มีจมูก มีปาก มีฟน มีเพศหญิงเพศชาย... เหมือนกันไม่ได้ สืบเนื่องจากการกระทำ ครั้งอดีตชาติแต่ชาติปางก่อน เราเลือกเกิดไม่ได้ และเลือกตายไม่ได้เหมือนกัน ปราสาทราชวังเขาเปด ไม่มีใครเข้าไปเกิด บ้านอาเสี่ยมีมากมาย ไม่มีใครเข้าไปเกิด แต่ทำไมหนอ... คุกปดใส่กุญแจเสียตั้งหลายชั้น เข้าไป กันได้เป็นพัน ไม่ทราบเข้าไปกันได้อย่างไร เป็นกฎแห่งกรรมจากการกระทำ ของแต่ละท่านไม่เหมือนกัน สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
17
เจริญกรรมฐาน รู้กฎแห่งกรรม แก้ป ญหาได้
ท่านทั้งหลายเอย ! เวลาไม่เหมือนกัน เราต้องเตรียมพร้อมเสียแต่ วันนี้ เพื่อสัมภาระที่จะต้องทำในวันพรุ่งนี้ พระพุทธเจ้าสอนไว้ชัดเจนมาก กฎแห่งกรรม ซ้ำเติมส่งเสริมโทษ เหมือนกันไม่ได้
ถ้าท่านเจริญพระกรรมฐาน เจริญสติปฏฐาน ๔ ท่านจะระลึกชาติได้ รู้กฎแห่งกรรม และแก้ปญหาที่เกิดขึ้นเฉพาะหน้าของท่านได้ ท่านไม่ต้องไปหาผีเจ้าเข้าทรง ตรงนี้เปนหลักสำคัญของชีวิตของแต่ละคน
ใครมีบุญวาสนาก็จะเดินไปหาบุญวาสนาเอง แข่งเรือแข่งพาย ใครก็แข่งได้ แข่งบุญวาสนาไม่ได้ก็จริง แต่อยากถามว่า.... ท่านพายเรือ เป็นไหม ? พายเรือไม่เป็นจะแข่งได้อย่างไร ท่านต้องฝึกหัดต้องปฏิบัติ ·Ø¡»˜ÞËÒÁÕ·Ò§ÍÍ¡ ¢ÍãËŒµÑ駵Œ¹·ÕèÁÕ ÊµÔ àµ×͹µ¹ ¨§Ê§º »Ò¡ ʧº¡Ò ʧº¤ÇÒÁ¤Ô´ ¹Ôè§ÍÂÙ‹¡ÑºàÃ×èͧà´ÕÂǤ×Í¡Ò÷ÓÊÁÒ¸Ô ÍÕ¡ ÊÑ¡¤ÃÙ‹¤ÇÒÁÌ͹ã¹ã¨¨ÐŴŧ¨Ö§¾º·Ò§ÍÍ¡¢Í§»˜ÞËÒ à¾ÃÒл˜ÞÞÒ à¡Ô´ ¾ºÊØ¢ ÀÙÁÔã¨ã¹ÇÔ¸Õ¡ÒÃઋ¹¹Õé ¨§ÁÕ¨Ôµ¤Ô´·Õè¨Ð½ƒ¡½¹ËÅÑ¡¡ÒùÕé ãËŒà¡Ô´¤ÇÒÁªÓ¹ÒÞ
18
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
คุณหมอนั่งกรรมฐาน แก้ป ญหารักร้าว
ยกตัวอย่าง... สามีภรรยาคูห่ นึง่ สามีเป็นนายแพทย์เป็นผูอ้ ำนวยการโรงพยาบาล ภรรยาเป็นแพทย์หญิง รูปร่างสวยน่ารัก บ้านใหญ่โต ลูกเรียนธรรมศาสตร์ เรียนจุฬาฯ ทั้งนั้น แต่เป็นที่น่าเสียใจว่า สามีฟ้องหย่าตลอดรายการ เพราะ ไปชอบลู ก จ้ า งในโรงพยาบาล ต้ อ งการทรั พ ย์ ส มบั ติ ไ ปให้ อี ก บ้ า นหนึ่ ง แพทย์หญิงก็มาปรึกษาอาตมา อาตมาจึงบอกว่า... เอาอย่ า งนี้ ก็ แ ล้ ว กั น ตอนนี้ พู ด กั น ยั ง ไม่ รู้ เ รื่ อ ง ให้ แ พทย์ ห ญิ ง ลาพักร้อนมาเจริญกรรมฐาน เจริญสติปัฏฐาน ๔ จะแก้ไขปัญหาชีวิต ได้แน่นอน... เขาจะได้รู้กฎแห่งกรรมว่า เขาได้ทำกรรมอะไรไว้จะได้ไม่ปฏิเสธ ทุกข้อหา สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
19
ปฏิบัติกรรมฐาน ได้สติ เกิดป ญญา พบทางออก แพทย์หญิงก็มาปฏิบัติกรรมฐาน ๒ ครั้ง ครั้งละ ๗ วัน จิตเข้าถึง ซึ้งใจ ใฝ่ดีแล้ว บอกหลวงพ่อว่า “หนูรู้แล้ว” อาตมาจึงบอกว่า ถ้ารู้แล้วจะพูดให้ฟัง ถ้ายังไม่รู้จะพูดให้ฟังไม่ได้ แพทย์ชายเตรียมจะฟ้องหย่าท่าเดียว แพทย์หญิงก็จะหย่าให้ แต่พอมาเจริญกรรมฐานได้สติ มีปัญญา อ่านหนังสือไม่มีตัวออก ชัดเจนแล้ว แพทย์หญิงก็บอกว่า “หลวงพ่อให้สติหนูได้แล้วค่ะ หนูจะตั้งใจฟังแล้ว เพราะว่าเมื่อก่อน หลวงพ่อบอกหนู หนูไม่ตั้งใจฟังเลย” อาตมาบอกว่า “คุณหมอ ขอประทานโทษนะ จะเห็นด้วยหรือไม่ ก็ไม่ว่ากัน ลูกเราโตแล้ว เรียนถึงปริญญาโทแล้ว คนเล็กเรียนปริญญาตรี อยู่ที่จุฬาฯ ถ้าลูกรู้เข้าจะเสียกลศึกยุทธวิธีในสงคราม จะหมดกำลังใจเรียน แม่กับพ่อแยกกันอย่าให้เขารู้ได้ไหม”
20
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
มีสติ พูดดี...เข้าใจง่าย ขาดสติ พูดร้าย...เข้าใจยาก แพทย์หญิงตกลง ผู้ที่มีสติจะพูดง่าย คนไม่มีสติพูดอย่างไรก็ไม่รู้ เรื่อง ถึงจะมีความรู้สูงก็ไม่รู้เรื่อง ทั้งแพทย์ชายแพทย์หญิงจบปริญญาโท เหมือนกัน แต่หาเรื่องทะเลาะกันเรื่อย อาตมาให้สติไปว่า คุณหมออย่าหย่านะ เขาจะฟ้องก็ฟ้องไป เรา ไม่ ย อมหย่ า ท่ า เดี ย ว จะไปหย่ า ก็ ต่ อ เมื่ อ ลู ก เรี ย นจบปริ ญ ญาเอกแล้ ว มีหลักฐานมีงานทำแล้ว จะหย่าก็หย่าได้เลย แพทย์หญิงเห็นด้วย นีเ่ ป็นการ...
เตรียมตัวก่อนตาย เตรียมการให้พร้อมในชีวิต ไม่ใช่เข้าวัดตอนแก่ ต่อมาลูกเรียนจะจบปริญญา เอกแล้ว ก็ยังไม่หย่า แพทย์หญิงบอก ว่าหย่าไม่ได้หรอกค่ะ เพราะอายลูก ถ้าอาตมาไม่ยับยั้งไว้ก็หย่ากันไปแล้ว ก็ขอฝากข้อความไว้ว่า “พูดดี เข้าใจง่าย พูดร้าย เข้าใจยาก” ถ้า พูดดีๆ เพราะๆ ไม่มีทางจะทะเลาะกัน ไม่หย่าแน่นอน
สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
21
จงเตรียมตัวตายจริง ตายสมมติ, ตายสูญ
ชนิดของการตาย การตายมี ๓ ชนิด ได้แก่ ๑. ตายจริง ๒. ตายสมมติ ๓. ตายสูญ ท่านจะต้องเตรียมอย่างไรบ้าง ? ต้องเข้าใจความหมายของการตาย แต่ละชนิดก่อน
๑. ตายจริงคือตายทุกวินาที
พี่น้องทั้งหลาย...ท่านอย่าเข้าใจผิดนะว่า ตายจริงคือตายใส่หบี แล้วนำไปเผา ไม่ใช่นะ ตาย จริ ง คื อ เหมื อ นอย่ า งที่ ท่ า นนั่ ง อยู่ นี่ ก็ จ ะตาย ต่อไปเป็นเฒ่าชะแรแก่ชราไปตามลำดับ จึงต้อง เตรียมตั้งแต่เดี๋ยวนี้ก่อน ไม่ใช่รอให้แก่แล้วจึงไป เตรี ย มในชี วิ ต บั้ น ปลาย ต้ อ งเตรี ย มตั้ ง แต่ ต้ น ตั้งแต่ออกแขก ขอเจริญพรว่า
ชีวิตคนเราเหมือนลิเก เหมือนละคร ออกแขกดี บอก เรื่องดี ออกหน้าพาทยดี ก็เล่นดีตลอดชีวิต ออกแขกไม่ดี บอก เรื่องไม่ดี จะเล่นไม่ดีตลอดจนตาย ...นี่คือ ตายจริง 22
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
๒. ตายโดยสมมติคือหมดลมหายใจ ได้แก่ การตายที่หมดลมหายใจ นำไปใส่หีบศพ แล้วนำไปฝัง นำไป เผา นี่เป็น สมมติบัญญัติ๑
ทำไมเรียกว่า สมมติบัญญัติ...? เพราะร่างกายสังขาร หมดไปตามกาลเวลา แต่จิ ตวิ ญญาณไม่ตาย เกิดดับตลอด ซับซ้อนอยู่เปนกฎแห่งกรรม ไม่ใช่ตายจริงนะ ท่านต้องมีความเข้าใจในเรื่องนี้ จึงจะเตรียมตัวก่อนตายได้ถูกต้อง เพราะจิตนี้มันเกิดดับ เหมือนไดนาโม จิตนี้เป็นธรรมชาติ เป็นกระแสไฟ มันเตรียมส่งไฟฟ้าอยู่แล้ว แต่ยัง ไม่เปดสวิตช์ พอเปดสวิตช์เข้าก็เตรียมไปติดที่หลอด จิตของท่านเตรียม พร้อม แต่จะไปติดตรงไหน ต้องเปดสวิตช์ร่างกาย สังขารอยู่มานานก็ ต้องพัง จิตวิญญาณ รูปนามขันธ์ ๕ เป็นอารมณ์ มันไม่มีตาย มันเกิดดับ จนมองไม่เห็น จะไปสู่สถานที่ทำกรรมไว้ทุกประการ ๑ อ่านว่า สม-มุด-ติ-บัน-หยัด สิ่งที่ผู้คนสมมติเรียกกันเพื่อใช้พูดคุยสื่อสารกัน เช่น ลูกกลมๆ สีเขียว มีรสเปรี้ยว เราสมมติเรียก “มะนาว” เป็นต้น สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
23
๓. ตายสูญคือนิพพาน
ได้แก่ ตายแล้ว ไม่เวียนว่ายตายเกิดอีก คือ บรรลุนิพพาน หมด กิเลสตัณหาทั้งปวง ไม่มีโลภ ไม่มีโกรธ ไม่มีหลง ไม่กลับมาในโลกมนุษย์ อีกแล้ว
“นิพฺพานํ ปรมํ สุขํ นิพพาน เปนสุข อย่างยิ่ง”
ความสุขที่ไม่เจือปนด้วยกิเลสนานาประการ หรือไฟดับไม่มีเชื้อ เรียกว่า “นิพพาน” พระพุทธเจาตรัสวา สัพพะทานัง ธัมมะทานัง ชินาติ การใหธรรมะเปนทาน ชนะการ ใหทั้งปวง ไมมีทานใดจะยิ่งใหญและมีอานิสงสมากเทา เพราะการใหทานดวยธรรมะ เปนการชวยคนใหมีปญญา ใหเปนคนดี พนทุกข มีสุข จึงควรใหธรรมทาน
24
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
คนเราตายได้ทุกเวลา อย่าประมาท เตรียมตัวให้พร้อม
การตายแบ่งเป็น ๒ ประเภท ได้แก่
๑. กาลมรณะ หมายความว่า ถึงเวลาที่จะต้องตาย ๒. อกาลมรณะ หมายความว่า ยังไม่ถึงเวลาที่จะต้องตาย ทั้งนี้....ย่อมแสดงให้เห็นว่า ความตายนั้น เมื่อถึงเวลาหรือถึงที่แล้ว จึงจะตายลง และเมื่อยังไม่ถึงเวลา ยังไม่ถึงที่แล้วตายลงก็มี คำว่า มรณุปปัตติ แยกศัพท์ออกเป็น ๒ ประการ มรณะ แปลว่า ตาย อุปปัตติ แปลว่า เกิด เกิด ตาย เกิด ดับ หมายถึง ความตายและ ความเกิดขึ้น ÁÕÊµÔ äÁ‹¡ÅÑǵÒ µŒÍ§àµÃÕÂÁµÒ ¨ÐµÒÂÊÇÂæ «Ôè§Ã¶ äÁ‹¡ÅÑǵÒ äÁ‹àµÃÕÂÁµÒ µÒ«ÇÂæ ṋ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
25
ตายเพราะหมดอายุ, หมดกรรม หรืออุบัติเหตุตัดรอน ได้แก่
มรณุปปัตติ นั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ ๔ ประการ
๑. อายุกขยะ๑ หมายถึง ตายโดยสิ้นอายุ ๒. กัมมักขยะ๒ หมายถึง ตายโดยสิ้นกรรม ๓. อุภยักขยะ๓ หมายถึง ตายโดยสิ้นอายุและสิ้นกรรม ๔. อุปัจเฉทกมรณะ๔ หมายถึง ตายโดยอุบัติเหตุต่างๆ มาตัดรอน คือ ยังไม่สิ้นอายุ และยังไม่สิ้นกรรม อาจเป็นตกต้นไม้ตาย หรือโดนฆ่าตาย มาจากเวรกรรม จะต้องโดนรถชนตาย โดนฆ่าตาย เป็นต้น
๑ ๒อ่านว่า อา-ยุก-ขะ-ยะ มาจากคำว่า อายุ + ขยะ (สิน้ ไป, หมดไป) ๓อ่านว่า กำ-มัก-ขะ-ยะ มาจากคำว่า กัมมะ (กรรม) + ขยะ (สิ้นไป, หมดไป) อ่านว่า อุ-พะ-ยัก-ขะ-ยะ มาจากคำว่า อุภยะ (ทั้งสอง) + ขยะ (สิ้นไป, หมดไป) หมายถึง ตายเพราะกรรม ๔และอายุหมดพร้อมกัน อ่านว่า อุ-ปัด-เฉ-ทะ-กะ-มะ-ระ-ณะ มาจากคำว่า อุปัจเฉทกะ (เข้าไปตัด, ตัดขาด) + มรณะ (ความตาย) แปลว่า การตายที่มีเหตุเข้าไปตัดรอน
26
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
๑. อายุกขยะ ตายโดยสิ้นอายุ ข้อนี้ เพราะสัตว์ทั้งหลายย่อมมีชีวิตอยู่ภายในขอบเขตของอายุขัย เช่น เต่ามีอายุ ๑๓๐ ป ช้างมีอายุ ๓๐๐ ป ยุงมีอายุไม่เกิน ๑๕ วัน มนุษย์ ปัจจุบันนี้ มีอายุขัยเพียง ๗๕ ปเท่านั้น แม้จะมีผู้มีอายุสูงกว่า ๗๕ ป บ้าง ก็ มีเพียงเล็กน้อย การที่ โ ลกในปั จ จุ บั น ค้ น คว้ า ในเรื่ อ งสรี ร ะของมนุ ษ ย์ จ นมี ความรู้ละเอียด ค้นคว้าในเรื่องอาหารและยา เพื่อประสงค์จะให้มนุษย์ ปราศจากโรคภัยมาเบียดเบียน และมีอายุยืนยาวนั้น ถึงจะค้นคว้ากัน ต่อไปสักเพียงใด วิทยาศาสตร์การแพทย์จะเจริญก้าวหน้าสักเพียงไหน ก็ เป็นการช่วยได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น เพราะการมีอายุยืนหรืออายุสั้น มิได้มีเหตุเพียงในด้านวัตถุเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ความจริงแล้วยังมี สาเหตุอื่นที่สำคัญมากอีกหลายประการ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
27
๒. กัมมักขยะ ตายโดยสิ้นกรรม
ข้อนี้ หมายถึงว่า การที่สัตว์ทั้งหลายเกิดขึ้นมาและเป็นไปนั้น อาศัยกำลังของกรรมที่หล่อเลี้ยงอยู่ หรือสนับสนุนให้ชีวิตดำเนินไปได้ อย่างไร อาตมาจะให้เหตุผลข้อเท็จจริงต่อไปในภายหลัง การที่จะต้อง กล่าวถึงกรรม ก็เพราะว่าเกี่ยวพันไปถึงความตาย
๓. อุภยักขยะ ตายโดยสิ้นอายุและสิ้นกรรม
ความตายที่เกิดขึ้นเพราะสิ้นอายุนั้น หมายถึงแก่เฒ่าอายุมากแล้ว ร่างกายก็หมดกำลังที่จะอยู่ต่อไปได้ ทั้งกรรมที่สนับสนุนให้ดำรงชีวิตอยู่ ก็หมดลงด้วย บุคคลจึงมักจะถึงความตายด้วยเหตุทั้งสองดังกล่าวแล้ว
28
พุทธวิธีเตรียมตัวตาย
พระธรรมสิงหบุราจารย์
๔. อุปัจเฉทกมรณะ หมายถึง ตายด้วยอุบัติเหตุต่างๆ มาตัดรอน ทั้งๆ ที่ยังไม่ถึง อายุขัย และยังไม่สิ้นกรรม เช่น ตกต้นไม้ตาย หรือถูกรถทับตาย ความ ตายในข้อนี้ เป็นความตายโดยเหตุต่างๆ อันเป็นปัจจุบัน มิได้สิ้น อายุ หรือมิได้มีกรรมแต่อดีตมาตัดรอน แต่อาศัยกรรมแต่อดีตเป็น แรงส่ง เช่น กรรมแต่อดีตเป็นตัวส่งให้เข้าไปอยู่ในเรือนจำ แล้วไปติดโรค ระบาดตายในเรือนจำ เป็นต้น ˹ѧÊ×Í ¾Ø·¸ÇÔ¸ÕàµÃÕÂÁµÑǵÒ ñ àÅ‹Á ẋ§¡Ñ¹Í‹Ò¹ ñ𠤹 à¼×èÍἋẋ§»˜¹¤ÇÒÁÊآ䴌 ñð𠤹 ˹ѧÊ×Í ñð,ððð àÅ‹Á ẋ§»˜¹¤ÇÒÁÊآ䴌 ñ,ððð,ðð𠤹 ËÇÁÊÌҧ¤ÇÒÁÊØ¢ ʹѺʹع¡ÒþÔÁ¾ (ÂÔ觾ÔÁ¾ ÁÒ¡ ÂÔ觶١ÁÒ¡) µÔ´µ‹Í â·Ã. ðò-ø÷ò-ùñùñ, ðò-ø÷ò-øñøñ, ðò-ø÷ò-õù÷ù, ðò-òòñ-ñðõð สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์
29