1
2
3
4
5
16
Inhoud Contents
Voorwoord of De betovering van alledaagse objecten
Foreword or The Enchantment of Mundane Things
19
The euphoria of discovering something special
29
Stijn Schoonderwoerd
De euforie van een bijzondere ontdekking Jasper KrabbĂŠ
Catalogus
Catalogue
127
Colofon
Colophon
198
17 17
18
Voorwoord of De betovering van alledaagse objecten Foreword or The Enchantment of Mundane Things Stijn Schoonderwoerd
19
In the closing lines to his introduction to this catalogue, Dutch artist Jasper Krabbé suggests that centuries old objects in museum collections, and especially those in the collections of the Tropenmuseum, not only bear witness to the past but continue to have relevance for our contemporary society. Like art, Krabbé argues, these objects, many of which are mundane, everyday things, possess timeless allure, perpetual aesthetic qualities that continue to enchant us, and provide inspiration. Such a statement, along with many others in his text in this catalogue, reveals Krabbé’s intense curiosity; the almost childlike fascination that, in clichéd terms, we often associate with the disorientation that children feel in the proverbial chocolate or confectionary factory. Here, however, the factory is replaced by the museum’s storage depot and Krabbé’s visits to the storage were what evoked his excitement and enchantment. Yet, to reduce his comments to cliché would not sufficiently comprehend his belief in the power of (mundane) things and the important role they play in our daily lives. Indeed, it is now well accepted, at least in academic and museum circles, and this is what Krabbe alludes to, that while we are the creators of the artefacts around us, once created these objects help to structure the ways we experience and understand our world. His interest, however, is not just in knowing the world through things, but in that relationship between objects and acts of enchantment. Jasper Krabbé’s qualities as an artist and as a curios and generous reviewer of art are unquestionable. He is known both nationally and internationally, and his work is part of several major collections. This, added to his fascination for objects from across the world, made him an ideal candidate to be invited to participate in the museum’s new series of curatorial interventions. These interventions are intended to bring new perspectives on our collections, presenting them in novel ways to our various publics. Krabbé’s artwork evidences a non-linear, associative quality, exploring ideas of materiality and ephemerality, reality and dreamscapes. He utilises found objects in his work,
20
In de slotregels van zijn inleiding op dit boek suggereert kunstenaar Jasper Krabbé dat eeuwenoude objecten in museumcollecties, en met name die in de collecties van het Tropenmuseum, niet alleen getuigen van het verleden, maar ook betekenis hebben voor onze huidige samenleving. Net als kunst, zegt Krabbé, bezitten deze vaak alledaagse objecten een eeuwige schoonheid, tijdloze esthetische kwaliteiten die ons blijven betoveren en inspireren. Zo’n uitspraak onthult, zoals ook de rest van zijn tekst, Krabbé’s intense nieuwsgierigheid; de bijna kinderlijke fascinatie die we, om een cliché te gebruiken, vaak associëren met de sensaties die kinderen voelen in de spreekwoordelijke chocolade- of snoepfabriek. Hier is de fabriek echter vervangen door het museumdepot en Krabbé’s bezoeken daaraan betoverden hem en maakten hem enthousiast. Echter, zijn uitspraken terugbrengen tot clichés zou onvoldoende recht doen aan zijn geloof in de kracht van (alledaagse) objecten en de belangrijke rol die zij spelen in ons dagelijks leven. Want het nu is – in elk geval in academische en museumkringen – algemeen geaccepteerd, en dat is waar Krabbé op doelt, dat hoewel wijzelf de makers zijn van de objecten om ons heen, deze objecten ons op hun beurt helpen structuur aan te brengen in de wijze waarop we onze wereld ervaren en begrijpen. Zijn interesse gaat echter niet alleen uit naar het door middel van objecten leren kennen van de wereld, maar vooral ook naar de relatie tussen objecten en de betovering die ze oproepen. Jasper Krabbé’s kwaliteiten als kunstenaar en als nieuwsgierige en genereuze kunstbeschouwer staan buiten kijf. Hij is in binnen- en buitenland bekend en zijn werk is opgenomen in vooraanstaande collecties. Dit – en zijn fascinatie voor objecten uit de hele wereld – maakte hem de ideale kandidaat om te participeren in een nieuwe reeks tentoonstellingen waarbij de maker kan putten uit de rijke collectie van het museum. De inzet van deze gastconservator is bedoeld om
21
Woman in red kimono Japan Circa 1900 Paint, glass 21.5 x 29 cm
22
Jasper KrabbĂŠ Egon at a young age 2011 Watercolour on cardboard on canvas 60 x 50 cm Private Collection, Amsterdam
23
28
De euforie van een bijzondere ontdekking The euphoria of discovering something special Jasper KrabbĂŠ
29
It is like browsing through crates of second-hand LPs or 12-inches records at the Hell’s Kitchens Flea Market in New York. Your fingers get smudged leafing through the stacks. Suddenly you are rewarded with a gem - ‘Melodies’ (a complete night of disco on one record) by the obscure seventies band ‘Made in the USA’. Somewhere, about halfway through the record there is an incredible break when the singer reaches an almost unnaturally high note that could quite easily be sampled for numerous new house tracks. Being in the depot of the Tropenmuseum and seeing, for example, the painting of V.O.C. ambassadeur Johannes Bacherus in het kamp van Mughal keizer Aurangzeb in de Dekkan (V.O.C. ambassador Johannes Bacherus in the camp of Mughal emperor Aurangzeb in the Dekkan) conjures a similar feeling, only this time visually. The painting is like a comic. The emperor can be seen in several places simultaneously. Seeing the red underpaint peep through the blue topcoat of paint, combined with the rigorous, almost geometric arrangement of patterns, creates an immediate impulse for a new painting. The tents depicted in the painting seem like echoes from another moment in time – from elsewhere - a place where people do not shy away from notions of originality or authenticity as is sometimes fashionable today in the West, but in fact emphasise such ideas. Here the circle in which art moves is alive, new is created from old. Art is continuous energy. Seeing the schoolbook in Urdu (identified in the Tropenmuseum’s catalogue as those used by fourth year students in a village school in Punjab before 1964,) raises similar feelings. The well-worn cover is tarnished, reminiscent of most of the canvasses in my studio upon which time, desire and dust from the feet of the occasional visitor have blended together to create artworks. This form of what I regard as ‘accidental creativity’ generates objects of exceptional quality, effigies from things that have been set aside. The creators of such ‘accidental’ artworks’ are not just artists, they seem to possess the higher power of deities (if they exists) which cannot be matched.
30
Het is als het browsen door bakken met tweedehands lp’s en 12inches op de Hell’s Kitchens FleaMarket in New York waar je vingers vies worden, maar waar je opeens beloond wordt met een parel als ‘Melodies’ (een complete disconacht in één plaat) van de obscure seventies band ‘Made in the USA’, die halverwege een prachtige break bezit waarin de zangeres een bijna bovenwerelds hoge noot haalt die als sample voor menig nieuwe house track de basis zou kunnen vormen. Het zien van het schilderij V.O.C. ambassadeur Johannes Bacherus in het kamp van Mughal keizer Aurangzeb in de Dekkan is net zoiets, maar dan op visueel vlak. Het schilderij is als een stripverhaal. De keizer is op meerdere plekken tegelijk. De rode onderschildering schemert door de blauwe toplaag heen en met de strenge, bijna geometrische ordening en kleurstelling levert dat een onmiddellijke impuls voor een nieuw schilderij. De afgebeelde tenten zijn dan de echo uit een vergeten tijd in een contemporaine setting die de vergelijking met zijn oorspronkelijke bron niet uit de weg gaat, sterker nog, benadrukt. Zie hier de cirkel waarin de kunst zich beweegt. Nieuw uit oud. De kunst als continue energie. Het schoolboek in Urdu (gebruikt in de vierde klas van een dorpsschool in Punjab vóór 1964, zo vermeldt het archief van het Tropen museum) is ook zo’n object. Het heeft een met vlekken bezoedelde, door en door gebruikte omslag die deze toevallige sporen deelt met de meeste doeken in mijn atelier, waarop zich de tijd, het verlangen, maar ook het stof aan de voeten van toevallige bezoekers aan mijn studio samenvoegen tot een geloofsbelijdenis van de kunst. Deze vorm van wat ik beschouw als ‘toevallige creativiteit’, genereert voorwerpen van uitzonderlijke kwaliteit. De makers van deze ‘toevallige kunstwerken’ zijn niet alleen kunstenaars, ze lijken de hogere macht te bezitten van goden (als ze bestaan) die niet kan worden geëvenaard.
31
32
Cloth of beaten bark Samoa First half of the 20th century
Jasper KrabbĂŠ J.G. 2012
Bark 103 x 120 cm
Coloured pencil on cardboard 30 x 21 cm Private collection,The Netherlands
33
Such are the the ‘gems’ that one encounters, the experiences that one goes through in the depot of the Tropenmuseum, with its wealth of treasures; where time and place seem non-existent and material expressions from almost every cultural group across the world are stored and displayed alongside each other. From large Buddhas that once stood in temples to scale models of houses in the tropics, from a crushed-ice cart to long pirogues carved of wood. Endless racks containing mostly portraits from all corners of the globe, many of which have never been seen by the public: from the stylised Egyptian singer Umm Kulthum from a coffeehouse in Cairo, to crudely designed barber signs from West-Africa. Beeldend kunstenaar Visual artist Jasper Krabbé There are countless objects, placed in tall cupboards and hanging in racks. Jasper Krabbé dwaalde delves into the depots of the Meticulously decorated shells of a memory game avant-la-lettre from Japan; door de depots van het Tropenmuseum, where he well-used wooden door locks from Berber houses in the Atlas mountains; Tropenmuseum en raakte becomes enchanted by the flamboyant carnival costumes from Bolivia and stools from Cameroon er overweldigd door de vibrancy and energy of the decorated with crocodiles or crouching warriors. The cotton coated magical bezieling van de voor special and the everyday bottles from Haiti, which are thought to contain spirits, actually seem as if hem onbekende bijzondere objects he encounters there. they do. The cassava graters from Suriname have the appearance of abstract maar ook dagelijkse Magical staves from Sumatra, paintings by the Zero group. objecten. Toverstaven uit pre-Colombian textiles, barber And thenshop there is an impressive number of large and small statues that Sumatra, pre-Columbiaans signs from Africa and originate from home shrines and temples; statues to aid the passing of the soul textiel, kappersborden uit numerous portraits from of the deceased, to keep evil spirits away or to ensure happiness with rituals Afrika en portretten zoals hij across the world. Many of the that to a large extent have disappeared or may even have been forgotten. And ze niet eerder zag. Zonder objects were previously there also just happens to be my favourite animal, the sloth. ogenschijnlijke verwantunknown to him. At first glance schap, maar door Krabbé’s the objects seem unrelated, but But what intrigues me most, and ultimately what is most moving, is the associaties op basis van Krabbé’s associative eye, based intense spirituality that seems to have been condensed into these objects. intuïtie, herkenning, kleur, on intuition, recognition, They share the same universal mysterious source that is inherent in all good vorm en materiaal bijeen colour, shape and material, art. It is this quality that I find intriguing and inspiring. gebracht tot een nieuwe brings them together to create wereld vol inspiratie; een a new world full of inspiration; boek vol vurige zintuiglijka book full of sensuousness and heid en verwondering, wonder, where the viewer waarbij de lezer de simultaneously discovers the verwantschap ontdekt kinship between the objects in met Jasper Krabbé’s the museum’s collection and eigen werk. Jasper Krabbé’s own work, as well as their own affinity for things. 34