WAT ER PE TER-JAC STEENMAN
Special thanks to Speciale dank gaat uit naar Gertjan van Eck who made creating this book possible die het mogelijk heeft gemaakt dit boek gestalte te geven Marc Mulders De heer A.M.Kies Adje Verhoeven
Publisher Uitgever Lecturis Design Ontwerp Copy Tekst Scherpontwerp Typeface Lettertype Scala, Flama Paper Papier Heaven 42, 150 g/m2 Publishing, lithography and printing Uitgave, lithografie en druk Publishing Lecturis ISBN: 978-94-6226-085-6 NUR: 653 All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means without prior written permission of the Publisher. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Š2014 Peter-Jac Steenman & uitgeverij Lecturis www.lecturis.com
Cover: Backbone_I
WAT E R
NOT SEARCHING BUT FINDING
Peter-Jac Steenman has been talking for more than half an hour now. Mostly about the book ‘Water’ that you are now holding. And about himself, because ‘Water’ is a very personal book. We are sitting on the terrace of the striking, only-just-not-fairy-tale house where Peter-Jac and his partner Adje reside. It is sunny and warm, so we enjoy the shade cast by the trees. The terrace affords us an uninterrupted view of the pond. Actually The Pond! The inspiration for this book. The Pond originated 80 years ago from a disused quarry. Captured water in the midst of a small wood at the perimeter of Berkel-Enschot. A magical spot. The interview with Peter-Jac is progressing well. He speaks calmly, well considered. Thinks and formulates carefully. Each time he stops to think, his eyes wander over his kingdom, finally returning to rest on The Pond. This turns out to be a perfect parallel for our conversation as it has unfolded up to this point. A conversation about calm and turmoil in your head. Find a balance. Necessary equilibrium. The hectic character of his daily work draws balance from the peace that Peter-Jac finds as he records ‘his water’. Through the regularity, through repetition of the subject, through waiting and watching, and especially, “through not searching, finding much”. This has produced a book that is far more than just a photo book. Peter-Jac has fathomed the water. Or perhaps better said, the water has revealed itself to him. In all its aspects, seasons
and circumstances. The peace, the time, the patience and the professional skill have resulted in superb images. Images that become more intriguing as they become more abstract. Images, too, that look increasingly more like paintings as they travel into abstraction. When asked if this is ‘painting with a camera’, Peter-Jac goes quiet. Smiles. Thinks for a moment. Looks at The Pond and answers that the wind created the brush strokes and all he did was record it. Not so much individual images, but more a continuum of images that together sort of create a stop-frame animation. With this book, Peter-Jac shows and, more especially, lets us feel that recording water is a stoic, almost religious experience. In which he has recorded more and more details. Creating increasingly abstract images. “In the close-ups I perceive the birth of the cosmos. And the transience of it all. And that this enormous process lumbers on in complete silence. The silence, the process, the eternal cycle is what I wanted to record. Or in any case attempt to.” Now the sun has sunk somewhat lower. We have finished a packet of cigarettes together. We look again out over The Pond. Where 5 white-faced whistling ducks are swimming. Released by Adje and Peter-Jac. The project ‘Water’ is at an end. For now. Meditative photography goes on. He did not have to look far. From the water, his attention has shifted to the dry. Again every day. Now with more intervention by the photographer after recording the images. But what the result will be, he does not yet know. Just as was with ‘Water’, this is a process. Requiring patience. Of not searching. And yet finding.
NIET ZOEKEN MAAR VINDEN
Peter-Jac Steenman is inmiddels al meer dan een half uur aan het woord. Vooral over het boek ‘Water’ dat U nu in uw handen heeft. En over zichzelf omdat ‘Water’ een zeer persoonlijk boek is. We zitten op het terras van het opvallende, net-niet-sprookjeshuis van Peter-Jac en partner Adje. Het is zonnig en warm en dus genieten we van de schaduwen die de bomen ons toewerpen. Het terras biedt ongehinderd uitzicht op het ven. Of liever Het Ven! De bron van dit boek. Het Ven is eigenlijk een 80 jaar oude afgraving. Stilstaand water midden in een klein bos aan de rand van Berkel-Enschot. Een magische plek. Het gesprek met Peter-Jac verloopt goed. Hij praat rustig, weloverwogen. Denkt na en formuleert zorgvuldig. Het valt op dat hij tijdens het nadenken steeds zijn ogen laat ronddwalen over zijn koninkrijk om ze uiteindelijk altijd weer te laten rusten op Het Ven. Dat ligt naadloos in het verlengde van het gesprek zoals zich dat tot op dat moment heeft ontvouwen. Een gesprek over rust en onrust in het hoofd door het hedendaagse leven. Een balans zoeken. Het vinden van evenwicht. Het hectische karakter van zijn dagelijkse werk krijgt tegenwicht van de rust die Peter-Jac neemt als hij ‘zijn water’ vastlegt. Door de regelmaat, door steeds hetzelfde onderwerp, door te wachten en te kijken en vooral door “niet te zoeken en daardoor veel te vinden”.
Dat levert een boek op dat veel meer is dan een fotoboek. Peter-Jac heeft het water doorgrond. Of liever, het water heeft zich aan hem laten zien. In alle facetten, jaargetijden en omstandigheden. De rust, de tijd, het geduld en het vakmanschap hebben geleid tot fantastische beelden. Beelden die meer intrigeren naarmate ze abstracter worden. Beelden ook, die meer en meer op schilderijen lijken naar mate ze abstracter worden. Op de vraag of het ‘schilderen met een camera is’, valt Peter-Jac even stil. Glimlacht. Denkt nog even. Kijkt naar Het Ven en antwoordt dat de wind de penseel-streek is geweest en dat hij zelf alleen registreert. Niet zozeer losse beelden maar eerder een continuüm aan beelden die samen een soort stop motion film vormen. Met dit boek laat Peter-Jac zien en vooral voelen dat het vastleggen van water voor hem een stoïcijnse, bijna religieuze ervaring is. Waarbij hij steeds meer details is gaan vastleggen. Steeds abstracter beeld creëerde. “In de close-up beelden zie ik het ontstaan van de kosmos. En de vergankelijkheid ervan. En dat enorme proces voltrekt zich bijna in volledige stilte. Die stilte, dat proces, die eeuwige cyclus wilde ik vastleggen. Of in ieder geval wilde ik dat proberen.” Inmiddels is de zon wat gezakt. Hebben we samen een pakje sigaretten op. We kijken nog maar eens naar Het Ven. Daar zwemmen inmiddels 5 Witwangfluit-eendjes. Uitgezet door Adje en Peter-Jac. Het project ‘Water’ is ten einde. Voorlopig. Het meditatieve fotograferen niet. Ver heeft hij niet gezocht. Van het water is de aandacht nu gericht op het droge. Maar weer iedere dag. Nu met meer ingreep van de fotograaf op de beelden na het vastleggen zelf. Maar wat dat oplevert weet hij nog niet. Net als ‘Water’ is het een proces. Van lange adem. Van niet zoeken. Van toch vinden.
REFLECTIONS & MOVEMENTS
BRANCHES_I
CHANGING COLORS
DAWN
BRANCHES
CIRCLES
DISTORTED MOVEMENTS
DRIFTED
FLOWING
AWAK ENING_ I
MOV ING FORWARD
AWAK ENING_ II