25 jaar Leidsche Rijn

WE ZIJN JARIG! IN 1998 GING DE EERSTE SLEUTEL IN HET EERSTE SLOT VAN HET EERSTE HUIS AAN DE EERSTE STRAAT IN LEIDSCHE RIJN. NU, 25 JAAR LATER, VRAAG JE JE AF WAAROM JE NOG NAAR DE OUDE STAD ZOU GAAN. HIER IS ALLES.

Premier Wim Kok sloeg eind 1997 de eerste paal in de grond. Een paar maanden later werd het eerste huis opgeleverd, aan het Klifrakplantsoen in Langerak. Het pionieren kon beginnen. Voorheen stonden er in dit gebied tuinderijen, kassen en boomgaarden. ‘Veel moest wijken’, vertelt wijkexpert Evalien van ’t Veen. ‘En het duurde even voordat de nieuwe woonomgeving ervoor in de plaats kwam.’ Jarenlang moesten de bewoners van Leidsche Rijn het stellen zonder zaken als openbaar vervoer, winkels, voetpaden, scholen. Het was de grootste Vinexwijk van Nederland, maar voorlopig was het nog de grootste bouwput van Nederland. Uit die bouwput kwamen overigens wel prachtige bodemvondsten tevoorschijn, waaronder Romeinse schepen en wachttorens.

Máxima

Er werd niet alleen een gigantische woonwijk gebouwd, maar ook enorme infrastructurele werken om die wijk bereikbaar te maken. Zoals twee nieuwe bruggen over het AmsterdamRijnkanaal en een overkapping op de A2. Een ander hoogstandje, tevens een van de parels van Leidsche Rijn, werd het Máximapark, alom geliefd in de wijde omgeving. Evalien: ‘Het heette eerst het Centrale Park en daarna het Leidsche Rijn Park. Maar het was een Utrechtse traditie dat parken de naam kregen van een vrouwelijk lid van het koninklijk huis. Daarom werd het omgedoopt tot Máximapark.’ Máxima zelf kwam het park openen, op de fiets.

‘Bij een fietsbordje naar het centrum denk ik niet aan de Oudegracht. Ik denk aan het Brusselplein.’

Populair

Zo groeide de wijk. Leidsche Rijn werd groter, mooier, beter bereikbaar en leuker. Gaandeweg kantelde ook de publieke opinie. Keken veel Utrechters in de beginjaren nog neer op alles aan “de andere kant van de Gele Brug”, nu is de hele wijk alweer jarenlang flink populair. En niet alleen onder Utrechters. Evalien: ‘Het oude Utrecht wordt minder belangrijk voor Leidsche Rijners. Waarom zou ik nog de Gele Brug over fietsen? Hier is alles. Sterker nog, als ik hier een fietsbordje zie waarop staat “centrum”, dan vind ik dat verwarrend, want het wijst je de weg naar de oude binnenstad maar bij het woord “centrum” denk ik helemaal niet aan de Oudegracht. Ik denk aan het Brusselplein.’,

PLANKAART MASTERPLAN, 1995

Leidsche Rijn In Jaartallen

1991 – De gemeente Vleuten-De Meern wordt bestemd als Vinex-locatie, een plaats waar een nieuwbouwwijk komt. Vinex staat voor: Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra.

1995 – Masterplan Leidsche Rijn van stedenbouwkundige Riek Bakker.

1997 – Premier Wim Kok slaat de eerste paal in de grond op 4 december.

1998 – De eerste bewoners van Leidsche Rijn krijgen de sleutel van hun huis op 14 oktober.

2001 – De gemeente Vleuten-De Meern is vanaf 1 januari een wijk van Utrecht.

2013 – Koningin Máxima opent het Máximapark op 5 juli.

2018 – Burgemeester Jan van Zanen opent op 16 mei het winkelcentrum Leidsche Rijn Centrum.

2021 – Een deel van De Limes, de oude buitengrens van het Romeinse Rijk, gevonden in Leidsche Rijn, komt op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

EXPOSITIE EN LEZINGEN

Het verhaal van 25 jaar Leidsche Rijn is van begin mei tot eind oktober te zien op een gratis expositie bij de Historische Vereniging Vleuten, De Meern, Haarzuilens en Leidsche Rijn, in de Broederschapshuisjes in Vleuten. Met onder meer prachtige oude luchtfoto’s en kaarten komt de geschiedenis tot leven. Je kunt hier ook lezingen van de historische vereniging over het jubileum bijwonen. O.a. op donderdag 20 april: Bettina van Santen over 25 jaar architectuur in Leidsche Rijn. Kijk op www.histvervdmh.nl.

LEIDSCHE RIJN OF LEIDSCHE RIJN?

Hoewel de hele Vinex-locatie bekend stond als Leidsche Rijn (en nog steeds), was Leidsche Rijn altijd al een van de twee wijken van het gebied. De andere wijk is Vleuten-De Meern. Dat was tot 2001 nog een onafhankelijke gemeente.

GROOT, GROTER, GROOTST

De wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern vormen de grootste nieuwbouwlocatie van Nederland. Het plan was: 30.000 woningen voor 100.000 bewoners. Maar het wordt nog groter, vermeldt de website van de gemeente Utrecht: ‘Tot 2035 bouwen we hier nog zo’n 8.000 woningen bij. In totaal staan hier dan 40.000 woningen, waar ongeveer 120.000 mensen wonen.’

7,6

In de afgelopen 25 jaar groeide niet alleen de wijk, maar ook de waardering van Leidsche Rijn. Het gemiddelde rapportcijfer van de bewoners over hun wijk is nu een 7,6.

PLANKAART GEMEENTE UTRECHT, 2019

kaart uit 1985

TEKST: ANNEKE PAUL | BEELD: HISTORISCHE VERENIGING / EVALIEN VAN 'T VEEN