LEISA India June 2018 Punjabi edition by LEISA India

i{B 2018, Á³Õ 1

Magazine on Low External Input Sustainable Agriculture

ñÆ÷Å ê³ÜÅìÆ d;zpo 2017

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ çÅ Ã¼åò» ê³ÜÅìÆ Á³Õ ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ Ö¶åÆ ÇòðÅÃå Çîôé ò¼ñ¯º êÌÕÅÇôå ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÃ Á³Õ Çò¼Ú ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ Çò¼Ú êÌÕÅÇôå Á³×ð¶÷Æ ç¶ Õ°¼Þ î±ñ ñ¶Ö» çÅ ê³ÜÅìÆ Áé°òÅç êÅáÕ» çÆ é÷ð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ AME Foundation No. 204, 100 Feet Ring Road, 3rd Phase, Banashankari 2nd block, 3rd stage, Bangalore- 560085 , India Tel: +91-080-22699512, +91-080-22699522 Fax: +91-080-22699410 E-Mail: leisaindia@yahoo.co.in

Ö¶åÆ ÇòðÅÃå Çîôé ×ñÆ é³. D, ÁÅð. òÆ. ô»åÆ é×ð,ìÅÜÅÖÅéÅ ð¯â, ÜËå¯-AEAB@B Ã³êðÕ: @AFCE-BCADAE, E@CDAE òË¼ìÃÅÂÆà: khetivirasatmission.org ÂÆî¶ñ: khetivirasatmission@gmail.com

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé ç°ÁÅðÅ ÁÅÂÆ. ÁË¼ñ. ÂÆ. ÁÅÂÆ. Â¶. ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ Á³×ð¶÷Æ íÅôÅ Çò¼Ú êÌÕÅÇôå ÕÆåÆ Ü»çÆ åÌËîÅÇÃÕ ê¼ÇåÌÕÅ ÔËÍ î°¼Ö Ã³êÅçÕ: Õ¶. òÆ. ÁË¼Ã. êÌôÅç, Â¶. ÁËî. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé êÌì³èÕ Ã³êÅçÕ: àÆ.ÁË¼î. ðÅèÅ, Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé

ÇêÁÅð¶ êÅáÕ¯ Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé ç°ÁÅðÅ íÅðå Çò¼Ú êÌÕÅÇôå Õ½î»åðÆ Ö¶åÆ ê¼¼ÇåÌÕÅ ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁ» ç¶ Ö¶åÆ ÇòðÅÃå Çîôé ò¼ñ¯º Õ¼ã¶ ×Â¶ ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé çÅ B"tK Á³Õ ÁÅêÜÆ çÆ é÷ð ÕðÇçÁ» ÃÅù ì¶Ô¼ç Ö°ôÆ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ ê¼ÇåÌÕÅ ù ÁÅêÜÆ å¯º Çîñ ðÔ¶ íðê±ð Ô°³×Åð¶ Áå¶ ÇêÁÅð ÃçÕÅ ñÆ÷Å ê³ÜÅìÆ ðÅÔÆº ÁÅêÜÆ éÅñ À°¼Ú ÇîÁÅðÆ Áå¶ Áðæê±ðé ÜÅäÕÅðÆ Ã»ÞÆ Õðé çÆ ÃÅâÆ êÌåÆì¼èåÅ Ô¯ð î÷ì±å Ô¯ÂÆ ÔËÍ ÃÅâÆ Ôî¶ôÅ ÇÂÔ ÔÆ Õ¯Çôô ðÔ¶×Æ ÇÕ ÒñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅÓ ç°ÁÅðÅ Ö¶åÆ -ÇÕÃÅéÆ çÆ ÇìÔåðÆ Áå¶ Ö¶åÆ ù ÇàÕÅÀ± ÁÅÜÆÇòÕÅ çÅ ÃéîÅéÜéÕ ÃÅèé ìäÅÀ°ä ñÂÆ Ú¶åé ÇÕÃÅé» Áå¶ ÇÕÃÅé ÇÔåËôÆ Ã³ÃæÅò» ç°ÁÅðÅ ÕÆå¶ ÜÅ ðÔ¶ ÕÅîïÅì å÷ðÇìÁ» Áå¶ ÇòÕÃå ÕÆåÆÁ» ÜÅ ðÔÆÁ» ÇÕÃÅé Áå¶ Õ°çðå ê¼ÖÆ Ö¶åÆ åÕéÆÕ» ù ÁÅêÜÆ éÅñ Çéð³åð Ã»ÞÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶Í ÇÂÔ òÆ ÇèÁÅé ð¼ÇÖÁÅ ÜÅò¶×Å ÇÕ Ç×ÁÅé, ÜÅäÕÅðÆ Áå¶ åÕéÆÕ» çÅ ÇÂÔ ÇñêÆì¼è ÁÅçÅé-êÌçÅé Ôð ê¼Ö¯º ÃàÆÕ Áå¶ íð¯Ã¶î³ç Ô¯ò¶Í ê¼ÇåÌÕÅ ç¶ ÇÂÃ Á³Õ Çò¼Ú ÒñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅÓ ç¶ î±ñ Á³×ð¶÷Æ Ã³ÃÕðé ç½ðÅé êÌÕÅÇôå Õ°¼Þ Ú¯äò¶º ê¶ÌðäÅçÅÂÆ ñ¶Ö» çÅ ê³ÜÅìÆ À°ñ¼æÅ å°°ÔÅâÆ é÷ð Õðé ÜÅ ðÔ¶ Ô»Í ÁÅÃ Õðç¶ Ô» ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ çÅ ÔæñÅ ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé êÅáÕ» çÆÁ» ÁÅÃ» Óå¶ Öð·Å À°¼åð¶×ÅÍ ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ àÆî i{B^2018

Áé°òÅç Õ¯ÁÅðâÆé¶Áð: ê±ðÇéîÅ, Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé Ã³êÅçÕ î³âñ Áå¶ ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé: À°î¶ºçð ç¼å, ×°ðêÌÆå çìó·ÆÖÅéÅ, ÁîéÜ¯å Õ½ð

ñÆ÷Å Ø¼à ìÅÔðÆ ÁÅ×å» Áå¶ ÇàÕÅÀ± Ö¶åÆ çÆ ÇÃðî½ð ê¼ÇåÌÕÅ ÔËÍ ÇÂÔ Õ°çðå

êÌì³èé: ÜÆ. ÜÆ. ð°ÕîéÆ, Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé

éÅñ ÇÂ¼ÕÇî¼ÕåÅ ðÅÔÆº ëÃñ» çÅ À°åêÅçé Áå¶ ÁÅêäÆ ÁÅîçé òèÅÀ°ä

ñ¶ÁÅÀ°à Áå¶ àÅÂÆê ÃËÇà³×: Ü×ÜÆå ÇÃ³Ø ìðÅó

ñÂÆ ÕÅðÜôÆñ ÇÕÃÅé» ù åÕéÆÕÆ Áå¶ Ãî°çÅÇÂÕ êÇÔñÕçîÆÁ» å¯º ÜÅä±

vcxvxcv

ÛêÅÂÆ: I? nkc;?ZN fgqzNo;, fJzv;Nqhnb J/ohnk, c/I 2, uzvhrVQ cx

ÁÅòðä ë¯à¯: Ö¶åÆ ÇòðÅÃå Çîôé

ñÆ÷Å ê¼ÇåÌÕÅ ç¶ Ô¯ð êÌÕôé: ëÅðÇî³× îËàð÷ (Á³×ð¶÷Æ)

ÕðòÅòÀ°ºçÆ ÔËÍ ñÆ÷Å Õ°çðåÆ Ã¯ÇîÁ» Áå¶ Õ°çðåÆ êÌÇÕÇðÁÅò» ç¶ ÃðòÀ°¼åî ÇÂÃå¶îÅñ ìÅð¶ ÜÅäÕÅðÆ î°Ô¼ÂÆÁÅ ÕðòÅÀ°ºçÆ ÔËÍ ÇÂÔ À°Ôé»

ñÆÃÅ ðÆÇòÃàÅ â¶ ÁË×ð¯ÂÆÕ¯ñ¯÷ÆÁÅ (ñÅåÆéÆ Ã³ÃÕðé)

ÇÂÃåÌÆ, ê°ðô ÇÕÃÅé» Áå¶ Ãî°çÅÇÂÁ» ç¶ ôôÕåÆÕðé ñÂÆ ÕÅðÜôÆñ ÔË

ñÆÃÅ ÇÂ³âÆÁÅ (Á³×ð¶÷Æ, Õ³éóÅ, åÅÇîñ, À°óÆÁÅ, îðÅáÆ, ÇÔ³çÆ Áå¶

ÇÜÔó¶ ÇÕ ÁÅêä¶ Ç×ÁÅé, Ô°éð, ÁÅêäÆÁ» Õçð»-ÕÆîå», Ã¼ÇíÁÅÚÅð Áå¶

å¶ñ×± Ã³ÃÕðé)

ÁçÅÇðÁ» ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÁÅêäÅ íÇò¼Ö ìäÅÀ°äÅ ÚÅÔ°³ç¶ ÔéÍ ñÆ÷Å Ö¶åÆ Çò¼Ú

ÁË×ðÆâ¶ê (ê¼ÛîÆ ÁëðÆÕÅ, ëðËºÚ Ã³ÃÕðé) ÁË×ðÆÕñÚð÷ ÁËÕÃêÆðÆÁËºÇÃÁÅÃ ÂËî ÁË×ð¯ÂÆÕ¯ñ¯÷ÆÁÅ ìÌÅ÷Æñ

Ã°èÅð Áå¶ ÇÂÃù¶ ìçñçÆÁ» ÔÅñå» Áå¶ ÷ð±ðå» î°åÅÇìÕ ãÅñä ñÂÆ Ö¶åÆ

ì¯ÁÅìÅì(ÂÆÃà ÁëðÆÕÅ Á³×ð¶÷Æ Ã³ÃÕðé)

ç¶ ÃÇÔíÅ×Æ åðÆÕ¶ ÁêäÅ Õ¶ ÇÕÃÅé» Áå¶ Ö¶åÆ éÅñ Ü°ó¶ Ô¯ðéÅ ñ¯Õ» çÆ

Ã³êÅçÕ ò¼ñ¯º ñ¶Ö» Çò¼Ú êÌÕÅÇôå ÜÅäÕÅðÆ ìÅð¶ ê±ðÆ ÃÅòèÅéÆ òðåÆ

ÃîðæÅ òèÅÀ°ä Óå¶ ÷¯ð Çç³çÆ ÔËÍ ñÆ÷Å ðòÅÇÂåÆ Ç×ÁÅé Áå¶ ÇòÇ×ÁÅé ù

×ÂÆ ÔËÍ Çëð òÆ Ã»ÞÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÜÅäÕÅðÆ Çò¼Ú ÇÕÃ¶ òÆ ÕîÆ çÆ Ç÷³î¶òÅð Ãì³èå ñ¶ÖÕ çÆ Ô¯ò¶×ÆÍ

ÁÅêÃ Çò¼Ú Ü¯ó Õ¶ éÆåÆ ÇéðîÅä ÕÅðÜ ù êÌíÅÇòå Õðç¶ Ô¯Â¶ Á×ñ¶ð¶ ÇòÕÅÃ

îÅÇÂÜ¶ðÆÁð ç¶ ÃÇÔï¯× Áå¶ Ö¶åÆ ÇòðÅÃå Çîôé À°¼çî ÃçÕÅ

ñÂÆ Áé°Õ±ñ òÅåÅòðä ÇåÁÅð Õðé çÆ ÇÂ¼ÛÅ ð¼ÖçÆ ÔËÍ ñÆ÷Å ÇÂ¼Õ ÇòÚÅð ÔË,

Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ç°ÁÅðÅ êÌÕÅÇôå

ÇÂ¼Õ êÔ°³Ú ÔË ÇÂ¼Õ ðÅÜéÆåÕ Ã°é¶Ô» ÔËÍ

Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé ðòÅÇÂåÆ Ç×ÁÅé Áå¶ Çéò¶ÕñÆÁ» åÕéÆÕ» ç¶ îÅÇèÁî éÅñ Ø¼à ìÅÔðÆ ÁÅ×å êÌì³èé ðÅÔÆº ÇàÕÅÀ± ð¯÷×Åð êËçÅ Õðé ù À°åôÅÇÔå ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂÃ À°ç¶ô çÆ ê±ðåÆ ñÂÆ Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé ç¼Öä ç¶ Áðè Ö°ôÕ Ö¶åð Çò¼Ú Û¯à¶ Áå¶ ÃÆî»å ÇÕÃÅé» éÅñ Çîñ Õ¶ Ö¶åÆ ç¶ ìçñ ÇåÁÅð Õðé, Ç×ÁÅé òèÅÀ°ä, ÇÃÖñÅÂÆ, Ö¶åÆ ù ÇòÕÅÃ Â¶÷³ÃÆÁ» éÅñ Ü¯óé Áå¶ Áé°íò ò³âä çÅ Õ³î Õð ðÔÆ ÔËÍ Â¶. ÁË¼î. ÂÆ. ë»À±ºâ¶ôé Çê³â» ç¶ ×°¼ÇÛÁ» Çò³¼Ú ÇÂ¼ÛÕ ÇÕÃÅé Ãî±Ô» éÅñ À°Ôé» ù ìçñò¶º Ö¶åÆ ê¼çåÆ ÇåÁÅð Õðé Áå¶ ÁêäÅÀ°ä ç¶ ï¯× ìäÅÀ°ä çÅ ÕÅðÜ ê±ðÆ Çô¼çå éÅñ Õð ðÔÆ ÔËÍ ÇÂÔ ÃæÅé Ãì³èå ÇÕÃÅé» Áå¶ À°Ôé» ù À°åôÅÇÔå Õðé òÅñ¶ ÁçÅÇðÁ» ñÂÆ À°Ôé» çÆ ç¶Öä-ÃîÞä çÆ ÃîðæÅ Çò¼Ú òÅèÅ Õðé ñÂÆ ÇÃ¼Öä ñÅÇÂÕ ÔÅñå» ç¶ î°Ô¼ÂÆÁÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇÂÃ Çò¼Ú öËð ÃðÕÅðÆ Ã³×áé Áå¶ öËð ÃðÕÅðÆ Ã³×áé» ç¶ éË¼àòðÕ òÆ ôÅÇîñ ÔËÍ www.amefound.org Ö¶åÆ ÇòðÅÃå Çîôé ÃòËÇéðíð, ÃòËîÅäÆ, Ãòç¶ôÆ Ö¶åÆ Áå¶ Ãðìå ç¶ íñ¶ ù ÃîðÇêå ñ¯Õ ñÇÔð ÔËÍ ÁÅêä¶ Üéî òð·¶ îÅðÚ, B@@E å¯º ÔÆÇÂÔ ê³ÜÅì ù ç¶ðê¶ô Ö¶åÆ ÇÃÔå» Áå¶ òÅåÅòðä ç¶ ÁÇå ×³íÆð Ã³Õà ÇÖñÅø ÁÅî ñ¯Õ» ù Ú¶åé Õðç¶ Ô¯Â¶ ÇÂÃ Ã³Õà ç¶ î±ñ ÕÅðä ÷ÇÔðÆñÆ ðÃÅÇÂÇäÕ Ö¶åÆ ç¶ ìçñ òÜ¯º ÷ÇÔð î°Õå Õ°çðåÆ Ö¶åÆ çÆ ÃæÅêéÅ ñÂÆ ïåéôÆñ ÔËÍ òðåîÅé Ãî¶º Ã±ì¶ íð Çò¼Ú ÃËºÕó¶ ÇÕÃÅé Ö¶åÆ ÇòðÅÃå Çîôé çÆ ðÇÔé°îÅÂÆ Çò¼Ú ê±ðÆ ÃëñåÅ éÅñ ÷ÇÔð î°Õå Õ°çðåÆ Ö¶åÆ çÆ Ã°éÇÔðÆ ÇÂìÅðå ÇñÖ ðÔ¶ ÔéÍ (www.khetivirasatmission.org) îÅÇÂÜ¶ðÆÁð çÆ ÃæÅêé» AIEH Çò¼Ú Ô¯ÂÆÍ ÇÂÔ ÷ðîé ÕËæ¯ÇñÕ Çìôê çÆ ÇòÕÅÃåîÕ ÃÇÔï¯× éÅîÕ Ã³ÃæÅ ÔËÍ ìÆå¶ E@ å¯º òÆ ÇÜÁÅçÅ ÃÅñ» å¯º îÅÇÂÜ¶ðÆÁð ÁëðÆÕÅ, Â¶ôÆÁÅ Áå¶ ñËÇàé ÁîðÆÕÅ Çò¼Ú ×ðÆìÆ ÇÖñÅø ñóé ñÂÆ òÚéì¼è ÔËÍ ÜÅåÆ, èðî Áå¶ Çñ³× í¶ç å¯º À°êðÅî îÅÇÂÜ¶ðÆÁð ÇÕÃ¶ òÆ îé°¼ÖÆ ÷ð±ðå çÆ ê±ðåÆ ÇÔ¼å ÃÇÔï¯× ñÂÆ ååêð ÔËÍ îÅÇÂ¶Ü¶ðÆÁð ×ðÆì» Áå¶ ÷ð±ðåî³çÅ ç°ÁÅðÅ ô°ð± ÕÆå¶ Áå¶ ÁêäÅÂ¶ ×Â¶ ÕÅðÜ» ù ÃÇÔï¯× Õðé Çò¼Ú ÇòôòÅÃ ðÖçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÁÅêä¶ ÃæÅéÕ íÅ×ÆçÅð» éÅñ Çîñ Õ¶ Õ³î Õðé ù êÇÔñ Çç³çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ñÅíêÅåðÆÁ» Áå¶ ÃÇÔï¯×Æ Ã³×áé» ù éÅñ ñË Õ¶ ÇòÕÅÃ ç¶ ÃæÅéÕ ÕÅðÜ» çÆ ð±êð¶ÖÅ åËÁ ÕðçÅ ÔË Áå¶ Ãì³èå êÌ¯ÜËÕà ñÅ×± Õðé Çò¼Ú ÃÇÔï¯× ÕðçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÔÆ ÕÅðé ÔË ÇÕ îÅÇÂÜ¶ðÆÁð ÁÅêä¶ ÃÇÔíÅ×ÆÁ» éÅñ Çîñ Õ¶ Çéð³åð ìçñçÆÁ» Ú°ä½åÆÁ» êÌÇå ÇåÁÅð-ìð-ÇåÁÅð ÖóÅ ÔËÍ (www.misereor.de;misereor.org) ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ñÆ÷Å ê³ÜÅìÆ, i{B 2018 ìÆÜ» å¼Õ êÔ°³Ú Çç³çÆ ÔË ÃòË-ÇéðíðåÅ ù Üéî À°åðÅÖ§â ç¶ Ôó·-êzíÅÇòå ÇÂñÅÇÕÁÅº ÇòµÚ Û¯à¶, ÃÆîÅºå Áå¶ îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº ç¶ Ö¶åÆ Áå¶ ð¯÷Æ ð¯àÆ Öåð¶ ÇòµÚ Ôé¢ Ôó· ð¯èÕ ÇÕÃîÅº çÆ ÕîÆ ÁÕÃð À°é·Åº é±§ ÖÅä¶ çÆ ÁÃ°ðµÇÖÁÅ Õ§ã¶ òµñ èµÕçÆ ÔË¢ ÇÂÃ ÃîµÇÃÁÅ çÅ î°ÕÅìñÅ Õðé ñÂÆ, Ã§å ÕìÆðéÅ×ð ç¶ îÇÔçÅòÅñ ìñÅÕ ç¶ îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº é¶ ÃÅñ íð ÇòÚ í¯Üé Ã°ðµÇÖÁÅ é±§ ïÕÆéÆ ìäÅÀ°ä ñÂÆ Ôó ð¯èÕ ìÆÜ êËçÅ Õðé çÆ êzæÅ é±§ ÁêäÅÇÂÁÅ¢ ê¶Ü é³: 5

õ°ðÅÕ çÆ Ã³êÌí±åÅ ñÂÆ êÌÇåð¯è ç¶ ìÆÜ í¯Üé êðí±ÃµåÅ ÇÂµÕ èðîÆ Ã§ÃÅð çÆ À°ÃÅðÆ ÕðéÅ ÔË Áå¶ ÃîÅÜ é±§ ÁÇåÁÅÚÅð Áå¶ ÁÃîÅéåÅ å¯º î°Õå ÕðéÅ ÔË¢ ÃÅâ¶ ÁÅêä¶ õ°çî°õÇåÁÅðÆ í¯Üé Áå¶ Ö¶åÆìÅóÆ êzäÅñÆÁÅº é±§ êÇðíÅôå ÕðÕ¶, ÁÅêä¶ ØðÅº Áå¶ ÕÇîÀ±ÇéàÆÁÅº ÇòµÚ í¯Üé ç¶ ÃÅâ¶ ÔµÕ é±§ Ã°ðµÇÖÁå Õðé ñÂÆ Áµ×¶ å¯º ÇÂÕ¯ ÇÂÕ ðÃåÅ ÔË, Áå¶ ÇÂÃ éÅñ ÕÅðê¯ð¶à ë±â Áå¶ òêÅð êzäÅñÆ çÅ Çòð¯è ÕðéÅ Áå¶ õåî ÕðéÅ ÔË¢ í¯Üé êðí±ÃµåÅ ÁñÅÇÂ§Ã, íÅðå ÕÂÆ ÁÇÜÔ¶ àÅÕð¶ Áå¶ çÅÁÇòÁÅº ç¶ ÁÇÜÔ¶ ÃæÅéÅº ÇòµÚ¯º ÇÂµÕ ÔË¢ ê¶Ü é³:

ÇÕÃÅé» çÆÁ» éòÆÁ» Ö¯Ü»: ÜñòÅï± êÇðòðåé éÅñ ÇÃ¼Þä ç¶ ÇàÕÅÀ± Ô¼ñ Õ¶ðñÅ ç¶ êÔÅóÆ Ö¶åðÅº ÇòÚ ÇÕÃÅéÅº é¶ ÜñòÅï± åìçÆñÆ ç¶ êzíÅòÅº é±§ Ã°ñÞÅÀ°ä ñÂÆ êzËÕÇàÃÅº Áå¶ êzÇÕÇðÁÅòÅº é±§ éòÆéåÅ éÅñ ÁêäÅÀ°ä ç¶ Áé°Õ±ñ ìäÅÇÂÁÅ ÔË¢ ÃÇæð ÔñÅåÅº é±§ ÇòÕÇÃå Õðé ÇòµÚ ÁÇÜÔ¶ éòÆéÕÅðÆ ÇÕÃÅéÅº é±§ ñ×ÅÀ°äÅ îÔµåòê±ðä ÔË¢ ê¶Ü é³: 12

ÇÃÁÅäê, Ãîêðä Áå¶ ÃÇÔÜåÅ íðê±ð Ãî°çÅÇÂÕ êÇÔñÕçîÆÁ» ÔÆ Õð ÃÕçÆÁ» Ôé Û¯àÆ å¶ ÃÆî»å ÇÕÃÅéÆ çÅ ì¶óÅ êÅð Ö¶åÆ ç¶ òðåîÅé Ã³Õà é¶ ÇÜ¼æ¶ Û¯à¶ Áå¶ ÃÆî»å ÇÕÃÅé» çÅ ÇÜÀ°äÅ î°ÔÅñ Õð Û¼ÇâÁÅ ÔË À°¼æ¶ ÔÆ Ö¶åÆ ðÃÅÇºÂä» çÆ Á³é·Æ å¶ ì¶çð¶× òðå¯º ç¶ Ú¼ñÇçÁ» í±îÆ òÆ ÁÅêäÆ Ã¼ÇåÁÅ ×òÅ Ú¼ñÆ Â¶Í ÁÇÜÔÆ ÃÇæåÆ ÇòÚ Û¯àÆ å¶ ÃÆî»å ÇÕÃÅéÆ ñÂÆ Ü±é ×°÷ÅðÅ ÕðéÅ òÆ î°ôÇÕñ Ô°³çÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ éåÆÜ¶ òÜ¯º ç¶Ã íð ÇòÚ Áé¶Õ» ÇÕÃÅé ÁÅêä¶ Ô¼æÆº ÁÅêäÆ ÜÆòé ñÆñÅ ÃîÅêå Õðé ç¶ ðÅÔ êÂ¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ êð ç±Ü¶ êÅÃ¶ ÇÕå¶-ÇÕå¶ Õ°¼Þ ñ¯Õ Ø°¼ê Ôé¶ð¶ Ú À°îÆç ç¶ çÆò¶ òÆ ìÅñç¶ êÂ¶ ÔéÍ ÒñÆÜÅ ÇÂ³âÆÁÅ ê³ÜÅìÆÓ ç¶ ÇÂÃ Á³Õ ÇòÚ ÁÃÆº ç¶Ã ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ÇÖ¼ÇåÁ» Ú Û¯àÆ å¶ ÃÆî»å ÇÕÃÅéÆ ñÂÆ À°îÆç ìé·ÅÀ°ºçÆÁ» ñÆÕ å¯º ÔàòÆÁ» êÇÔñ ÕçîÆÁ» ìÅð¶ êÅáÕ» éÅñ Ã»Þ êÅÀ°ä çÅ À°êðÅñÅ ÕÆåÅ ÔËÍ ê¼ÇåÌÕÅ ç¶ ÇÂÃ Á³Õ ÇòÚ Õ°¼ñ· ÚÅð ñ¶Ö ôÅÇîñ ÕÆå¶ ×Â¶ ÔéÍ ÁðÚéÅ ÃÌÆòÅÃåò Áå¶ Ã±ìÆÁÅ ÁÇÔîç çÅ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ê¼ÇåÌÕÅ çÅ êÇÔñÅ ñ¶Ö, TìÆÜ» å¼Õ êÔ°³Ú Çç³çÆ ÔË ÃòË-ÇéðíðåÅ ù ÜéîU À°¼åðÅÖ³â ç¶ îÇÔñÅ ÇÕÃÅé» ò¼ñ¯º Ôó· êÌÇåð¯èÆ ìÆÜ êËçÅ Õðé çÆ êÌæÅ ÁêäÅÀ°ä ÃçÕÅ ÁÅêäÆ Ö¶åÆ Áå¶ Ö°ðÅÕ ù çðê¶ô õåð¶ éÅñ ÇÃ¼Þä çÆ ÕÔÅäÆ ÇìÁÅé ÕðçÅ ÔËÍ õ°ðÅÕ êÌí±Ã¼åÅ Áñ»ÇÂ³ÃÇÂ³âÆÁÅ çÅ ÇñÇÖÁÅ ê¼ÇåÌÕÅ çÅ ç±ÜÅ ñ¶Ö, Tõ°ðÅÕ çÆ Ã³êÌí±åÅ ñÂÆ êÌÇåð¯è ç¶ ìÆÜU õ°ðÅÕ ù ÇÕÃÅé» Ô¼æ¯º ì÷Åð ç¶ Õì÷¶ Ú ÜÅä å¯º ð¯Õä ç¶ îÕÃç éÅñ ç¶ÃÆ ìÆÜ» ê¼Ö¯º ÃîÅÜ ù ÃòËÇéðíð ìäÅÀ°ä ñÂÆ Á³ç¯ñéÅåîÕ êÔ°³Ú ÁêäÅÀ°ä çÆ ×¼ñ ÕðçÅ ÔËÍ àÆ Ü¶ Ü¶îÃ Áå¶ Ãà¶ìÆé Õ¶ çÆ ÇñÖå, ê¼ÇåÌÕÅ çÅ åÆÜÅ ñ¶Ö, TÇÕÃÅé» çÆÁ» éòÆÁ» Ö¯Ü»: ÜñòÅï± êÇðòðåé éÅñ ÇÃ¼Þä ç¶ ÇàÕÅÀ± Ô¼ñU Õ¶ðñÅ ç¶ êÔÅóÆ ÇÂñÅÇÕÁ» ç¶ ÇÕÃÅé» ò¼ñ¯º ÜñòÅï± åìçÆñÆ ç¶ êÌíÅò» éÅñ éÇÜ¼áä ñÂÆ ÇòÕÃå ÕÆåÆÁ» ×ÂÆÁ» Çéò¶ÕñÆÁ» åÕéÆÕ» ç¶ îÔ¼åò ù çðÃÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Á³ô±îé çÅÃ çÆ ÇñÖå ê¼ÇåÌÕÅ çÅ Ú½æÅ å¶ Á³Çåî ñ¶Ö, TëÃñÆ ÇòÇí³éåÅ ù î°ó Ã°ðÜÆå ÕðÇçÁ», õ°ðÅÕ çÆ Ã³êÌí±åÅ ù ìÔÅñ ÕðéÅU ÇÂÔ çðÃÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ëÃñÆ Çòí³éåÅ ÇÕÃ êÌÕÅð Û¯à¶ å¶ ÃÆî»å ÇÕÃÅé» ç¶ ÜÆòé Ú ÕÌ»åÆÕÅðÆ åìçÆñÆ çÅ î°¼ã ì³é· ÃÕçÆ ÔËÍ ÃÅâÆ Ôî¶ô» ÇÂÔ ÔÆ Õ¯Çôô ðÇÔ³çÆ ÔË ÇÕ ç¶Ã-ç°éÆÁ» ÇòÚ Ö¶åÆ ÇÕÃÅéÆ çÆ ÇìÔåðÆ ñÂÆ ÇÕÃÅé», ÇÕÃÅé Ãî±Ô» Áå¶ ÇÕÃÅé ÇÔåËôÆ Ã³ÃæÅò» ò¼ñ¯º ÕÆå¶ ÜÅ ðÔ¶ Ãëñ À°êðÅÇñÁ» å¯º êÅáÕ» ù ÜÅä± ÕðòÅÇÂÁÅ ÜÅò¶Í ê¼ÇåÌÕÅ ç¶ ÇÂÃ Á³Õ ÇòÚñ¶ ñ¶Ö òÆ ÇÂÃ¶ îÕÃç éÅñ å°ÔÅâ¶ éÅñ Ã»Þ¶ Õðé çÆ Ö°ôÆ ñË ðÔ¶ Ô»Í ÁÅÃ Õðç¶ Ô» ÇÕ ÒñÆÜÅ ÇÂ³âÆÁÅÓ ê³ÜÅìÆ çÅ ÔæñÅ Ã³ÃÕðä ÁÅê ÜÆ ñÂÆ ñÅÔ¶ò³ç ÜÅäÕÅðÆ íðê±ð Áå¶ ðÅÔ ÇçÃ¶ðÅ ÇÃ¼è Ô¯ò¶×ÅÍ è³éòÅç

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

TìÆÜ» å¼Õ êÔ°³Ú Çç³çÆ ÔË ÃòË-ÇéðíðåÅ ù Üéî ÁðÚéÅ ÃzÆòÅÃåò Áå¶ Ã±ìÆÁÅ ÁÇÔîç

À°åðÅÖ§â ç¶ Ôó·-êzíÅÇòå ÇÂñÅÇÕÁÅº ÇòµÚ Û¯à¶, ÃÆîÅºå Áå¶ îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº ç¶ Ö¶åÆ Áå¶ ð¯÷Æ ð¯àÆ Öåð¶ ÇòµÚ Ôé¢ Ôó· ð¯èÕ ÇÕÃîÅº çÆ ÕîÆ ÁÕÃð À°é·Åº é±§ ÖÅä¶ çÆ ÁÃ°ðµÇÖÁÅ Õ§ã¶ òµñ èµÕçÆ ÔË¢ ÇÂÃ ÃîµÇÃÁÅ çÅ î°ÕÅìñÅ Õðé ñÂÆ, Ã§å ÕìÆðéÅ×ð ç¶ îÇÔçÅòÅñ ìñÅÕ ç¶ îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº é¶ ÃÅñ íð ÇòÚ í¯Üé Ã°ðµÇÖÁÅ é±§ ïÕÆéÆ ìäÅÀ°ä ñÂÆ Ôó ð¯èÕ ìÆÜ êËçÅ Õðé çÆ êzæÅ é±§ ÁêäÅÇÂÁÅ¢ ÇÚÕéÆÁÅç¶Ô ç¶ ÇÕÃÅé Û¯à¶ à°Õó¶ ÷îÆé ç¶ îÅñÕ Ôé, Ü¯ ÇÕ ÁÃîÅé Ôé Áå¶ ÁÕÃð Ôó·Åº çÅ ÇôÕÅð Ô°§ç¶ ðÇÔ§ç¶ Ôé¢ ÇÚÕéÆÁÅç¶Ô, Ã§å ÕìÆð é×ð ÇÜñ·¶ ç¶ îÇÔçÅòÅñ ìñÅÕ ÇòÚ ÃÇæå ÔË¢ ìÖÆðÅ ÞÆñ éÅñ Ü°ó¶ ç°èÆÁÅ åÅñ ÇòµÚ ÁÕÃð Ôó· ÁÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ ìÔ°å ÃÅð¶ ÖðÆë ëµàÆÁÅº Ö¶åÅº é±§ åìÅÔ Õð ÇçµåÅ ÔË¢ ÇÂÔ ÔÅó·ÆÁÅº çÆÁÅº ëÃñÅº ç¶ Ãî¶º ÇÃð Ö¶åÆ é±§ òÆ êzíÅÇòå ÕðçÅ ÔË¢ ÇÃòÅé ÇòÚ éÆòÆº ÷îÆé ç¶ åÕðÆìé BE ëÆÃçÆ ÁêðËñîÂÆ åÕ Ôó· ÁÅÂ¶ Ôé, ÇÜÃ éÅñ ÇÕÃÅé çÆ ð¯÷Æ-ð¯àÆ Òå¶ îÅóÅ ÁÃð êË ÇðÔÅ ÔË¢ ÇÕÃÅé ÁÅî å½ð Òå¶ ÕäÕ Áå¶ Þ¯é¶ çÆÁÅº ÔÅÂÆÇìzâ ÇÕÃîÅº çÅ À°åêÅçé Õðç¶ Ôé Ü¯ ÇÕ Ôó· ð¯èÕ éÔÆº Ôé Áå¶ éåÆÜ¶ òÜ¯º, Ôó·Åº ç½ðÅé íÅðÆ ëÃñÅº ç¶ é°ÕÃÅé Ô°§çÅ ÔË¢

Pes z[ bk dt / h B/ if?te gdkoEK okjhA jVQ oX ' e phi gd ? k ehs. /

ÔÅñÅºÇÕ ÇÂÔ ìÆÜ îÇÔ§×¶ Ôé Áå¶ ÕÆÇóÁÅº ç¶ Ôîñ¶ çÆ íÅòéÅ ÔË, Çëð òÆ ÇÕÃÅéÅº Õ¯ñ ÇÂÃ ìÆÜ ìÆÜä çÆ Õ¯ÂÆ Ú¯ä

ð¯èÕ ìÆÜ êËçÅ Õðé ñÂÆ ôÕåÆôÅñÆ ìäÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ¢ ÃÆîÅ òð×

éÔÆº ÔË, Ü¯ ÃæÅéÕ ìÅ÷ÅðÒ Ú ÁÅÃÅéÆ éÅñ À°êñìè Ôé

ÕÇîÀ±ÇéàÆ ç¶ éÅñ Ãì§èå îÇÔñÅ ÇÕÃÅé ë¯ÕÃ çÅ Õ¶ºçð Ãé¢

Áå¶ ÃðÕÅð ç¶ Ö¶åÆ Õ¶ºçðÅº ÒÚ¢ ëÃñÅº ç¶ é°ÕÃÅé ÕÅðé,

ñ×í× CE Á½ðå ÇÕÃÅéÅº é±§ ç¯ ×ð°µêÅº ÇòµÚ Ã§×Çáå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ:-

ØðÅº ÇòµÚ Õ¶òñ ÃÅñ ÇòµÚ F-G îÔÆÇéÁÅº ñÂÆ ÖÅäÅ

ôzÆîåÆ î°§éÆ ÇÕÃÅé ×ð°µê Áå¶ ç°ð×Å îÇÔñÅ ÇÕÃÅé Ãî±Ô¢ ÇÂÃ å¯º

À°êñìè Ô°§çÅ ÔË¢ ÇÕÃÅéÅº é±§ ÁÅêä¶ êÇðòÅðÅº é±§ í¯Üé ç¶ä

ÇÂñÅòÅ Û¯à¶, ÃÆîÅºå Áå¶ îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ çðê¶ô

ñÂÆ ñ¯é ñËäÅ êËºçÅ ÔË¢ ÁÕÃð, îðç Ö¶åÆ Õ§î Õðé ç¶ éÅñ

ÃîµÇÃÁÅòÅº é±§ ç±ð Õðé ñÂÆ A@@ ÇÕÃÅé (H@ Á½ðåÅº Áå¶ B@ ê°ðô)

éÅñ, êÇðòÅðÅº çÆ ç¶ÖíÅñ Õðé Áå¶ ëÅðîÅº çÆ ç¶ÖíÅñ

é±§ Û¯à¶ ÃÆîÅçÅð ÇÕÃÅé ëð§à ÇòÚ Ã§×Çáå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ¢ÇÂÔ ï±Çéà

ñÂÆ Á½ðåÅº é±§ Ûµâ Çç§ç¶ Ôé¢

À°é·Åº çÆ Ö¶åÆ Áå¶ ð¯÷Æ-ð¯àÆ éÅñ Ã§ì§Çèå ÃîµÇÃÁÅòÅº ç¶ Ôµñ ñµíä ñÂÆ îÔÆéÅòÅð Çîñ¶ Ãé¢

ô°ð±ÁÅå :B@AB ÇòÚ, ×¯ðÖê°ð ÁËéòÅÇÂðîËºàñ ÁËÕôé ×ð°µê, Ü¯ ÇÂÕ ÃòË-ÇÂµÛÕ Ã§×áé ÔË, é¶ AI Çê§âÅº ÇòÚ

Ôó· ð¯èÕ ÇÕÃîÅº çÆ òðå¯º ÕðÕ¶ À°åêÅçé ÇòÚ òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ê±ð¶ ÃÅñ ñÂÆ ØðÅº ÇòµÚ ÖÅäÅ À°êñìè ÃÆ¢

ÇÚÕéÆÁÅç¶Ô Ãî¶å ÇÂÕ êz¯×ðÅî ô°ð± ÕÆåÅ Ü¯ ÇÕÃÅéÅº é±§ Ôó· ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ê½ç¶ ç¶ Õ¯ñ ÃÇæå ëÅðî ÇòÚ àðÅºÃêñÅºà ÕÆåÅ¢ ìÆÜ À°åêÅçé ñÂÆ ñ¯óÆºçÆ åÕéÆÕÆ ÜÅäÕÅðÆ ÜÆ.ÂÆ.Â¶.ÜÆ. ç°ÁÅðÅ î°ÔµÂÆÁÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ¢ ÇÕzìÕ¯ ç¶ ÇÂÕ ÇòÇ×ÁÅéÆ âÅ. Ü¶.êÆ.ÇÃ§Ø é¶ òÆ ÇÃÖñÅÂÆ ÇçµåÆ ÃÆ¢ ÇÕzìÕ¯ çÆ Á×òÅÂÆ Ô¶á ìÆÜ À°åêÅçé çÆ ê±ðÆ êzÇÕÇðÁÅ Úñ ðÔÆ ÃÆ¢ ôÕ°§åñÅ ç¶òÆ ç°ÁÅðÅ Öµñ çÆ ÖÅç, òðîÆ ÖÅç Áå¶ ÜËÇòÕ ÕÆàéÅôÕ çÆ òðå¯ éÅñ ÇÂÕ Â¶Õó å¯º ÕðÆì BB Õ°ÇÂ§àñ Þ¯é¶ çÆ êËçÅòÅð Ô¯ÂÆ¢ Ú§×Æ ×°äòµåÅ Áå¶ ìÆÜÅº çÆ ÇÂÃ ÇÕÃî çÆ ÔòÅ ð¯èÕ Ã°íÅÁ é±§ ç¶Öç¶ Ô¯Â¶, îÂÆ B@AD ÇòµÚ Çê§â ç¶ Ô¯ð ÇÕÃÅéÅº é¶ òÆ ÇÂÃ ìÆÜ çÆ î§× ÕÆåÆ¢ ôÕ°§åñÅ ç¶òÆ é¶ ìÆÜÅº é±§ ACE ð°êÂ¶ çÆ çð éÅñ ò¶ÇÚÁÅ, AH ð°êÂ¶ êzåÆ ÇÕñ¯×zÅî¢ À°Ã é¶ ÇÂÕ òÅð Çëð ìÆÜ À°åêÅçé ÕÆåÅ¢ Ô¯ð Ç÷ÁÅçÅ Á½ðåÅº ìÆÜ À°åêÅçé ÇòÚ ôÅîñ Ô¯ Â ÆÁÅº¢ Ô° ä , Ãòðé Ãì -AçÆ ÔðîéÇêÁÅðåÅ ÇÚÕÇéÁÅç¶Ô éÅñ ÔÆ éÔÆº ÔË, ÇÂÔ Ø±ðÅºêÅñÆ, ìÇèÁÅ æµçð Áå¶ fJZe di { / Bkb ;KM/ eoB d/ ekoB phiK sZe gju z[ ftZu tkXk jf'Jnk j? ÇêèÅðÆ ÕñÅº òð×¶ é¶óñ¶ Çê§âÅº ÇòÚ òÆ ëËÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜµæ¯º

ÇÂÔéÅº ìÆÜÅº çÆ î§× ÔË¢ î°µÖ ÃîµÇÃÁÅòÅº ÇòÚ¯º ÇÂÕ ÇÜÃ çÆ êÛÅä ÕÆåÆ ×ÂÆ, ×ð°µê ÇòµÚ Ãî¶º å¶ ÃÔÆ ìÆÜÅº çÆ ØÅà ÃÆ¢ Çê§â çÅ Ãí å¯º é÷çÆÕÆ

ÇÃµàÅ: - Ãî¶º ÇÃð ÃÔÆ ìÆÜÅº çÆ À°êñìèåÅ ç¶ ÕÅðé, Çê§â ç¶

ìÅ÷Åð ÇêµÇê×§Ü ÇòÚ ÔË Ü¯ AE ÇÕñ¯îÆàð ç±ð ÔË Áå¶ ÃðÕÅðÆ ìÆÜ

îÇÔñÅ ÇÕÃÅé ÇÂÃå¯º êÇÔñÅº, ÃÅÀ°äÆ ÃÆ÷é ç½ðÅé ëÃñ êËçÅ

Ãà¯ð C@ ÇÕñ¯îÆàð ç±ð ÔË¢ îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº é±§ ÃÔÆ ìÆÜ ÖðÆçä

Õðé ç¶ ï¯× Ôé Áå¶ Õ°çðåÆ ÁÅøåÅº ç½ðÅé À°é·Åº ç¶ é°ÕÃÅé é±§

ÇòµÚ î°ôÕñ Ô¯ ðÔÆ ÃÆ¢ À°é·Åº Õ¯ñ ÃæÅéÕ ÔÅñÅåÅº ñÂÆ ã°Õò¶º

ØàÅÀ°ä ÇòµÚ Ãëñ ðÔ¶ Ôé¢ ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·Åº é¶ Ôó·Åº ç¶ êzåÆð¯èÆ

ìÆÜÅº ìÅð¶ òÆ Õ¯ÂÆ ÜÅäÕÅðÆ éÔÆº ÃÆ¢

ÇÕÃî ç¶ ìÆÜÅº çÆ òðå¯º ÕðéÆ ô°ð± Õð ÇçµåÆ ÔË, ÇÂÃ ÕðÕ¶ À°åêÅçé ÇòµÚ Áå¶ ÃÅñ ÇòµÚ í¯Üé À°êñµìèåÅ òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅ

ÃÅÀ°äÆ ÃÆ÷é ÇòµÚ ÁÅÀ°ä òÅñÆÁÅº ÃîµÇÃÁÅòÅº é±§ ÇèÁÅé ÇòµÚ ðµÖç¶ Ô¯Â¶, Ãî±Ô ç¶ îËºìðÅº é¶ ÇÕÃÅé ÃÕ±ñÅº ÇòµÚ

ÔË¢ ôÕ°§åñÅ ç¶òÆ çÆ ÇòµåÆ ÃÇæðåÅ é¶ Ô¯ð îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº é±§ À°Ã ç¶ éÕô¶ ÕçîÅº Òå¶ Úµñä ñÂÆ êz¶ÇðÁÅ ÔË¢

ÇÂµÕ òÅð ÁÅï¯Üé Õðé çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ ÔË åÅº Ü¯ Ã¯éÅ Ãì-A ÇÕÃî ç¶ Þ¯é¶ ç¶ ìÆÜÅº ç¶ ñÅí çÅ êåÅ ñ×ÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕ¶¢ ÃòðéÅ Ãì-A òµÖ-òµÖ ìÆÜ ÔË, Ü¯ AE-AH ÇçéÅº ñÂÆ êÅäÆ ÇòÚ â°µì ÜÅä å¯º ìÅÁç òÆ òèÆÁÅ À°åêÅç Çç§çÆ ÔË¢ ÇÂÔ ÃîÅ×î ÇÕzôÆ ÇòÇ×ÁÅé Õ¶ºçð Áå¶ ÃËºàð ëÅð ÇÂ§àË×ð¶Çàâ êËµÃà îËé¶ÜîËºà ç¶ ÇòÇ×ÁÅéÆÁÅº ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ¢ ÇÂÔ ìÆÜ ED ÇÕÃÅéÅº é±§ î°ÔµÂÆÁÅ ÕðòÅÂ¶ ×Â¶ Ãé Ü¯ ÇÕ òµÖ òµÖ ×ð°êÅº ÇÜò¶º ÇÕ Á½ðå ÇÕÃÅé Ãî±Ô Áå¶ Û¯à¶ Û¯à¶ ÇÕÃÅéÅº ç¶ î¯ðÚ¶¢ ôzÆîåÆ ô°Õ§ååñÅ ç¶òÆ (À°åêÅçé Ã§×áé ç¶ êzèÅé) é¶ ìÆÜ çÆ êËçÅòÅð ç¶ À°ç¶ô ñÂÆ À°Ã ç¶ ÇÂÕ Â¶Õó ç¶ Ö¶å À°µå¶ ÇÂÃ ÇÕÃî çÆ ÕÅôå ÕÆåÆ¢ À°Ãé¶ AE ÇÕñ¯×zÅî ì°ÇéÁÅçÆ ìÆÜ çÅ ÇÂÃå¶îÅñ ÕðÕ¶ ÇÂÕ éðÃðÆ ÇåÁÅð ÕÆåÆ Áå¶ ÇÂé·Åº ìÆÜÅº é±§

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ÁðÚéÅ ÃzÆòÅÃåò, çÃåÅò¶÷ Ã§ÚÅñÕ ×¯ðÖê°ð òÅåÅòðé ÁËÕôé ×ð°µê ê¯Ãà ìÅÕÃ # F@, ×¯ðÖê°ð ÂÆ î¶ñ: pacs@geagindia.org Ã°ÇìÁÅ ÁÇÔîç, Ö¯ÜÕðåÅ ×¯ðÖê°ð òÅåÅòðé ÁËÕôé ×ð°µê ê¯Ãà ìÅÕÃ # F@, ×¯ðÖê°ð ÂÆ î¶ñ: geag@geagindia.org Access to seeds builds self-reliance LEISA INDIA, March 2017

õ°ðÅÕ çÆ Ã³êÌí±åÅ ñÂÆ êÌÇåð¯è ç¶ ìÆÜ í¯Üé êzí±ÃµåÅ ÁñÅÇÂ§Ã-ÇÂ§âÆÁÅ

í¯Üé êðí±ÃµåÅ ÇÂµÕ èðîÆ Ã§ÃÅð çÆ À°ÃÅðÆ ÕðéÅ ÔË Áå¶ ÃîÅÜ é±§ ÁÇåÁÅÚÅð Áå¶ ÁÃîÅéåÅ å¯º î°Õå ÕðéÅ ÔË¢ ÃÅâ¶

ò§ÇâÁÅ, êËÕ ÕÆåÅ ÜÅºçÅ ÔË, ò¶ÇÚÁÅ ÜÅºçÅ ÔË Áå¶ ê¶ô ÕÆåÅ ÜÅºçÅ ÔË, ìÔ°å ÃÅð¶ Çé×îÅº ç°ÁÅðÅ Çéï§åÇðå ÕÆå¶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé,

ÁÅêä¶ õ°çî°õÇåÁÅðÆ í¯Üé Áå¶ Ö¶åÆìÅóÆ êzäÅñÆÁÅº é±§

ÃðÕÅðÅº ç°ÁÅðÅ îçç ÕÆåÆ ÜÅºçÆ ÔË¢ Üç¯º ÇÕ ÃÅâ¶ í¯Üé

êÇðíÅôå ÕðÕ¶, ÁÅêä¶ ØðÅº Áå¶ ÕÇîÀ±ÇéàÆÁÅº ÇòµÚ í¯Üé

êzäÅñÆÁÅº ç¶ À°çï¯×ÆÕðé ÇòµÚ ÔðÆ Áå¶ Ãë¶ç ÕzÅºåÆ êÇÔñÅ

ç¶ ÃÅâ¶ ÔµÕ é±§ Ã°ðµÇÖÁå Õðé ñÂÆ Áµ×¶ å¯º ÇÂÕ¯ ÇÂÕ ðÃåÅ ÔË,

Õçî ÃÆ, AII@ ç¶ çÔÅÕ¶ ç¶ ô°ð± ÇòµÚ ÁÅðÇæÕ À°çÅðÆÕðé é¶,

Áå¶ ÇÂÃ éÅñ ÕÅðê¯ð¶à ë±â Áå¶ òêÅð êzäÅñÆ çÅ Çòð¯è ÕðéÅ

ÇÂÃ À°çï¯Ç×Õ ê±§ÜÆòÅçÆ ÇòòÃæÅ ç¶ ÇòÃæÅð é±§ î÷ì±å

Áå¶ õåî ÕðéÅ ÔË¢ í¯Üé êðí±ÃµåÅ ÁñÅÇÂ§Ã, íÅðå ÕÂÆ

ÕÆåÅ¢ ÁË×ðÆ ÇìÜé¶Ã Áå¶ í¯Üé ÃÅîðÅÜ å¶÷Æ éÅñ í¯Üé

ÁÇÜÔ¶ àÅÕð¶ Áå¶ çÅÁÇòÁÅº ç¶ ÁÇÜÔ¶ ÃæÅéÅº ÇòµÚ¯º ÇÂµÕ ÔË¢

À°åêÅçé, Öêå Áå¶ ò§â ç¶ ÃÅâÆÁÅº êzäÅñÆÁÅº å¶ Çéï§åðä êÅ ðÔ¶ Ôé, ÇÜÃ éÅñ ÃÅâÅ Çòôò Ççzô Áå¶ ÜÆòé êzíÅòå Ô°§çÅ ÔË¢

í¯Üé çÅ îåñì òµÖ òµÖ ñ¯ÕÅº ñÂÆ òµÖðÆÁÅº ÚÆ÷Åº

ÇÂµÕ òÅð Çëð ÃòË-íð¯Ã¶ï¯× Áå¶ Ã°å§åð Û¯à¶ ÇÕÃÅé ç¶

Ô°§çÆÁÅº Ôé¢ ÁµÜ ÁÃÆº ÁÅêä¶ í¯Üé, ë±â êzäÅñÆÁÅº Áå¶ ë±â

ÕÇîÀ±ÇéàÆ ÁÅêä¶ À°åêÅçÅº ç¶ ÖêåÕÅð ìä ðÔ¶ Ôé- ÖÅçÅº,

ÕñÚð å¶ å¶÷Æ éÅñ Õ§àð¯ñ ×°ÁÅ ðÔ¶ ÔÅº¢ ÖÅÇäÁÅº ç¶ ÁÅñ¶-

ÕÆàéÅôÕÅº, ÜËé¶ÇàÕ å½ð å¶ Ã§ô¯Çèå (ÜÆ ÁËµî ú) Áå¶ îÕËéÆâ

ç°ÁÅñ¶ ç¶ ÃÅâ¶ øËÃÇñÁÅº - Ü¯ ÁÃÆº ÖÅºç¶ ÔÅº, ÇÕò¶º òèçÅ ÜÅºçÅ ÔË,

åÕéÆÕ¢ Ãî¶å ìÆÜ Õ§êéÆÁÅº ç¶ ×°ñÅî, À°é·Åº ç¶ ÃÃå¶ î÷ç±ð

Tj [ BK d/ w; " wh Gi ' B uZeo d/ efwTf{BNh BeP/ ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ÁÃÆº ìÆÜ, éÃñ, ÷îÆé, êÅäÆ, ÔòÅ, Ç×ÁÅé, ÇÃÔå Áå¶ ÃÅâÆ êzí±ÃµåÅ é±§ ×°ÁÅ ðÔ¶ ÔÅº¢ ÇÂÃ ìðìÅçÆ ç¶ îµç¶é÷ð, ÁÅÇçòÅÃÆ, çÇñå, ÇÕÃÅé, êÅçðÆ, îµÛÆ êÅñä Áå¶ ÃÇÔ-À°åêÅçÕÅº ç°ÁÅðÅ Çòð¯è ç¶ ìÆÜ ìä¶ ðÇÔä Áå¶ À°é·Åº ç¶ ÃÅèéÅº, í¯Üé Áå¶ Ç÷§ç×Æ ç¶ ðÅÔ À°µå¶ ÁÅêä¶ Ã§ìèå ìÚÅÁ çÆ ðµÇÖÁÅ Õðé ñÂÆ ÁÅï¯ÇÜå ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé¢ ë±â êz¯ÃËêñàÆ ÁñÅÇÂ§Ã, ÇÂ§âÆÁÅ (ÁËëÁËÃÂ¶), ÕÂÆ ÁÇÜÔ¶ àÅÕð¶ Áå¶ çÅÁÇòÁÅº ÇòµÚ¯º ÇÂµÕ ÔË¢ Ö°ðÅÕ çÆ êzí±ÃµåÅ ç¶ ÔµÕ ÇòÚ Ö°ðÅÕ, îÅåÅ èðåÆ ç¶ ÁÇèÕÅðÅº Áå¶ íÇòµÖ çÆÁÅº êÆó·ÆÁÅº ç¶ ÔµÕÅº ÇòÚ Ö°ðÅÕ çÆ êzí±ÃµåÅ ç¶ ÇÂÕ ÁÅî ÇçzôàÆÕ¯ä êzåÆ ÇÂÕÜ°µàåÅ êËçÅ Õðé ñÂÆ B@AC ÇòÚ ×áÜ¯ó çÆ ÃæÅêéÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ¢ ë±â êzÅÃêzËàÆ ÇÂµÕ èðîÆ Ã§ÃÅð çÆ À°ÃÅðÆ ÕðéÅ ÔË Áå¶ ÃîÅÜ À°µå¶ Ô¯ ðÔ¶ ÁÇåÁÅÚÅð Áå¶ ÁÃîÅéåÅ å¯º î°Õå ÕðéÅ ÔË¢ ÃÅâ¶ ÁÅêä¶ õ°çî°õÇåÁÅðÆ í¯Üé Áå¶ Ö¶åÆìÅóÆ êzäÅñÆÁÅº é±§ êÇðíÅôå ÕðÕ¶, ÁÅêä¶ ØðÅº Áå¶ ÕÇîÀ±ÇéàÆÁÅº ÇòµÚ í¯Üé ç¶ ÃÅâ¶ ÔµÕ é±§ Ã°ðµÇÖÁå Õðé ñÂÆ Áµ×¶ å¯º ÇÂÕ¯ ÇÂÕ ðÃåÅ ÔË, Áå¶ ÇÂÃ éÅñ ÕÅðê¯ð¶à ë±â Áå¶ òêÅð êzäÅñÆ çÅ Çòð¯è ÕðéÅ Áå¶ ÇÂÃ é±§ õåî ÕðéÅ ÔË¢

í¯Üé çÆ êzí±ÃµåÅ ñÂÆ ÃÅâÅ ÁÇíÁÅÃ:sb / r z kBk ftZu ve / Dh Gv / K dh ihtBh ihtD bJh pjs [ ioo { h j. ?

ÕÇîÀ± Ç éàÆ ÁË Õ ôé-ÇðëñË Õ ôé-ÇÕÇðÁÅ êzÇÕÇðÁÅòÅº êÛÅäé ñÂÆ Áå¶ À°ÔéÅº ë½ÜÅº çÅ

À°çï¯Ç×Õ ÖÅäÅ ÇåÁÅð Õðé ñÂÆ Õµã¶ ÜÅºç¶ Ôé, Áå¶ À°é·Åº é±§

Çòôñ¶ôä Õðç¶ Ôé Ü¯ í¯Üé çÆ êzí±ÃµåÅ é±§ ð¯ÕçÆÁÅº Ôé, Áå¶

Õð÷¶ ç¶ ÚµÕðÅº ÇòµÚ ëÃ ÜÅºç¶ Ôé¢ ÇÂÃ åð·Åº, ÇÂÕ òÅð Ö¶åÆ-

í¯Üé çÆ êzí±ÃµåÅ ñÂÆ Ãî±ÇÔÕ êÇðòðåé çÆÁÅº ÕÅðòÅÂÆÁÅº é±§

êÇðÁÅòðäÕ å½ð Òå¶ ò§é-Ã°ò§éÆ Ö°ðÅÕ ëÃñ çÆÁÅº Üó·Åº Ô°ä

À°íÅðéÅ ÃÅâ¶ Á§ç¯ñé çÅ î°µÖ ÁÇíÁÅÃ ÔË¢ ÕÇîÀ±ÇéàÆ ë±â

ÇÂÕ¯ ò§é-Ã°ò§éÆÁÅº Ö¶åÆ ëÃñÅº ÇòÚ åìçÆñ Ô¯ ×ÂÆÁÅº Ôé:

êzÅÃêËÕàÆÁÅº ï¯ÜéÅòÅº ÇÃÁÅÃÆ ÕÅðòÅÂÆ çÆ ÇÂµÕ éÅ÷°Õ

Þ¯éÅ, êô± / ê¯ñàðÆ ëÆâ, Õ½ëÆ, ÕÃÅéò°µàÆ Áå¶ ðìó ç¶ ê½ç¶ ÇÜò¶º

êz×àÅò¶ òÜ¯º À°íð Õ¶ ÃÅÔîä¶ ÁÅÂÆ Ôé¢ ÁÅÇçòÅÃÆ Ãî°çÅÇÂÁÅº

ÇÕ ÇêÁÅ÷, àîÅàð, ÇîðÚ, ×§éÅ Áå¶ Ô¯ð ÇÂÕ¯ Ãì÷ÆÁÅº ç¶

ÇòÚ ÜÆòé ÚµÕð, Áå¶ Û¯à¶ ÇÕÃÅé Áå¶ ê¶Ãà¯ÇðÃà ÃîÅÜ ÇòÚ

Çéð§åð Ö¶åð òÜ¯º À°çï¯Ç×Õ îµÕÆ Áå¶ ëñ ÇÂÔ ò¶Ú¶ ÜÅºç¶ Ôé,

Ö¶åÆìÅóÆ ç¶ ÚµÕð, ÃîÅÜÅº ç¶ î±ñ Ç×ÁÅé ç¶ éÅñ ï¯ÜéÅòÅº ñÂÆ

ÇÃðë À°ÔÆ ÕÅðê¯ð¶ôéÅº å¯º í¯Üé ÖðÆçä ñÂÆ Ü¯ ÖÅä¶ çÆ îÅðÕÆà

ÇÂÕ ãÅºÚÅ êzçÅé Õðç¶ Ôé¢ ï¯ÜéÅòÅº ÇòµÚ ôÅîñ Ôé:

Ú¶é é±§ Õ§àð¯ñ Õðç¶ Ôé¢ ÇÂÃ À°çï¯Ç×Õ í¯Üé êzäÅñÆ é¶ ÃîÅÜ

òÃÆÇñÁÅº çÆ ÜîÔ±ðÆ êzôÅôé - ÷îÆé, êÅäÆ, Ü§×ñ,

ÇòµÚ êÇÔñÅº å¯º î½Ü±ç ãÅºÚÅ×å ÁÃîÅéåÅòÅº é±§ ×zÇÔä Õð

ÇÂñÅÇÕÁÅº, ÜËò-ÇòÇòèåÅ, ìÆÜÅº, éÃñÅº Áå¶ Ç×ÁÅé; ÃÅâÆ

ÇçµåÅ ÔË Áå¶ ×zÇÔ ç¶ Õ°çðåÆ êzäÅñÆÁÅº Áå¶ êzÇÕÇðÁÅòÅº ÇòµÚ

Ö¶åÆ ÇòµÚ ÜÅéòðÅº çÅ êÅñä ê¯ôä ÕðéÅ Áå¶ ìÆÜÅº Áå¶

åìÅÔÆ îÚÅ ÇçµåÆ ÔË¢ Õ°çðå éÅñ ÃÅâ¶ ÃÇíÁÅÚÅðÕ Áå¶ ð±ÔÅéÆ

ÜÅéòðÅº çÆ Üäé òÅñÆ ðÅÜéÆåÆ é±§ ÇÃÔåî§ç ò§é Ã°ò§é¶ Áå¶

Ãì§èÅº é±§ ÕµÇàÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË¢ ÃÅâ¶ ÜÆòé ìÅð¶ ëËÃñ¶ Õðé ñÂÆ

ÃµÇíÁÅÚÅðÕ å½ð Òå¶ î÷ç±ðÅº, Ç×ÁÅé Áå¶ À°åêÅçÅº é±§ ò§âä çÆ

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

gP{ gkbD fJjBK xoK ftZu gw q Z[y Gf{wek fBGkTA[dk j. ?

ÕðéÅ Ü¯

Ö¶åÆìÅóÆ À°êÕðäÅº çÆ òðå¯º ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕ¶¢ í¯Üé çÆÁÅº

À°åêÅçÕÅº Áå¶ ÖêåÕÅðÅº é±§ Ü¯óç¶ Ôé, ÇÜÃ éÅñ ëÃñÅº ç¶

ÇòÇí§éåÅòÅº, ÃæÅÇéÕ ÇåÀ°ÔÅðÅº, ×Æå, éÅÚ, æÆÂ¶àð, Ãî°çÅÂ¶

ÇòÇí§éåÅ Áå¶ ìÔÅñÆ Ô¯ä òµñ òèçÅ ÔË¢ ÇÂÔ ×áÜ¯ó ÃÅð¶ Ö¶åðÅº

ç¶ ÖÅä¶ Áå¶ Ô¯ð ÃÇíÁÅÚÅðÕ Õ§îÅº ç°ÁÅðÅ, ÜÆòé ÚµÕðÅº Áå¶

ÇòÚ ìÆÜ ÃÅºÞ¶ Õðé Áå¶ À°ÔéÅº çÅ òàÅºçðÅ Õðé ÇòÚ îµçç

î½ÃîÆ Ö¶åÆìÅóÆ ÕËñ§âðÅº éÅñ Ü°ó¶, ÃÅâ¶ ÁÇíÁÅÃ é±§ òèÅÀ°ä

ÕðçÅ ÔË, ÖÅÃ å½ð Òå¶ À°ÔéÅº ìÆÜÅº åÕ êÔ°§Ú ÕðéÅ Ü¯ ÁÅêä¶

ñÂÆ¢ î°ÇÔ§î, ÜÅàðÆÁÅº Áå¶ ÖÅä¶ çÆ êzí±ÃµåÅ Ã§êåÆÁÅº, ÖÅÃ

Ö¶åð å¯º ñÅêåÅ Ô¯ ×Â¶ Ôé, Ü¯ À°Ô î°ó Ã°ðÜÆå ÕðéÅ ÚÅÔ°§ç¶ Ôé¢

êzôéÅº Òå¶ ÕÇîÀ±ÇéàÆ ÕÅð×°÷ÅðÆ çÆ Ö¯Ü, ÃÅâ¶ åÜðì¶ ÃÅºÞ¶ Õðé

Ã¯ôñ ÜÃÇàÃ í¯Üé çÆ êzí±ÃµåÅ ç¶ ÇòÚÅð ñÂÆ Õ¶ºçðÆ ÔË, Áå¶ ÇÂÃ

Áå¶ î°µÖ èÅðÅ îÆâÆÁÅ, êzÇÃµè Áå¶ ÁÕÅçÇîÕ ðÃÅñ¶ ç°ÁÅðÅ

ñÂÆ ÜÅå, òð× Áå¶ ê°ôåËéÆÁå ç¶ ì¶ÂÆîÅé ãÅºÚ¶ é±§ å¯óéÅ

ÇÚ§åÅòÅº ÃÅºÞ¶ Õðé, í¯Üé çÆ êzí±ÃµåÅ ñÂÆ ÇÂÕî°µáåÅ Áå¶

Á§ç¯ñé ç¶ î°µÖ åµå Ôé¢

Ãî±ÇÔÕ ÕÅðòÅÂÆÁÅº çÅ êÅñä Õðé ñÂÆ Ô¯ð îÔµåòê±ðä

êzíÅòÆ êzäÅñÆ; ÃæÅéÕ ë±â îÅðÕÆàÅº é±§ î÷ì±å

ðäéÆåÆÁÅº Ôé¢ Á§åð-ÜéåÕ ÇÃµÇÖÁÅ Áå¶ íÅÂÆÚÅð¶ ç¶ ì÷°ð×Åº Áå¶

ÁñÅÇÂ§Ã ç¶ îËºìðÅº é¶ í¯Üé çÆ êðí±ÃåÅ ñÂÆ ÁÅêä¶

é½ÜòÅéÅº ÇòÚÕÅð Ç×ÁÅé é±§ ÃÅºÞÅ ÕðéÅ ÇÂÕ ÷ð±ðÆ ðäéÆåÆ

çðôéÅº é±§ ÃæÅÇêå Õðé ñÂÆ òµÖ-òµÖ Ãî±ÇÔÕ ï¯ÜéÅòÅº

ÔË¢ Ü°ÁÅé ÕÇîÀ±ÇéàÆ ì÷°ð×Åº å¯º ÇÃµÖç¶ Ôé, ÖÅÃ å½ð Òå¶ Á½ðåÅº,

ÇåÁÅð ÕÆåÆÁÅº Ôé¢

Üç¯º À°Ô òµÖ-òµÖ Õ§ç , ÜóÆ-ì±àÆÁÅº, ëñ Áå¶ ìÆÜ ÇÂÕµá¶ Õðç¶ Ôé, ÇÂÃ ìÅð¶ ÇÃµÖç¶ Ôé ÇÕ ÇÕÃ åð·Åº À°åêÅçÅº çÆ êzÇÕÇðÁÅ

ÁÅºèðÅ êzç¶ô Áå¶ å¶ñ§×ÅéÅ ç¶ ÁÅçÆòÅÃÆ Ö¶åðÅº ÇòÚ

ÕÆåÆ ÜÅò¶ Áå¶ Ãà¯ð ÕÆåÅ ÜÅò¶, ìÆÜÅº é±§ ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅò¶,

ÁÅçÆòÅÃÆ Ãî°çÅÂ¶, ÁÅêäÆ Ãî±ÇÔÕ ÁÅòÅ÷ ç¶ åÇÔå ÁÅÇçòÅÃÆ

íÅÂÆÚÅðÕ ìÆÜ ìËºÕÅº çÆ ÃæÅêéÅ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕ¶ Áå¶ ÃæÅéÕ

Çê§âÅº çÆÁÅº Õ½ºÃñÅº ðÅÔÆº ÁÅï¯ÇÜå ÕÆåÆ ×ÂÆ - ÁÅÇçòÅÃÆ ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ÁÕÆïÅ ò¶ÇçÕÅ - ÁÅêä¶ êzòÅÃÆÁÅº Áå¶ ÇÂñÅÇÕÁÅº é±§ ÁÅêä¶ ÔµÕÅº å¶ ÷¯ð ÇçñòÅ ðÔ¶ Ôé Ü¯ ÇÕ ÇðòÅÇÂåÆ ÕÅé± § é Åº, Áå¶ ÕÇîÀ± Ç éàÆ Áå¶ òÅÃåÇòÕ ÁÇèÕÅðÅº ç¶

AIIF Áå¶

Ü§×ñÅå ÁÇèÕÅð ÁËÕà, B@@F ¢ ÁÅçÆòÅÃÆ Ö¶åðÅº ÇòµÚ À°çï¯Ç×Õ í¯Üé À°åêÅçé òÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË, ÇÜÃ éÅñ ÇòéÅôÕÅðÆ êzíÅò Ô¯Â¶ Ôé¢ ÇîÃÅñ ç¶ å½ð å¶, îÇÔì±ì é×ð ÇòµÚ, ÃðÕÅðÆ ÃìÇÃâÆÁÅº ç°ÁÅðÅ ñ°íÅÀ°ä òÅñ¶ Ú¶Ú± ÁÅÇçòÅÃÆ Ãî°çÅÂ¶, ÜÆ.ÁËµî.àÆ. ìÆàÆ ÕêÅÔ çÆ Ö¶åÆ Õðé ñÂÆ ìçñ ×Â¶¢ ëÃñÅº çÆ êËçÅòÅð ÇòÚ ÕîÆ ÁÅÂÆ ÔË, ÇîµàÆ çÆ À°êÜÅÀ± ôÕåÆ ØµàçÆ ÔË, Áå¶

no " sK phi dh ftfGB z sk do;kTA[dhnK jJ ' hnK.

ôÇÔç îè± îµÖÆÁÅº ÇÜÔéÅº é±§ ÇÕ êÇòµåð î§ÇéÁÅ ÜÅºçÅ ÔË,

â¶ÕäÆ ×¯ð¶ñÅ î¶µÕÅñÅ êËîêµÕçð°µñÅ Ã§Øî ÇòñµÖä

ÕÆó¶îÅð çòÅÂÆÁÅº ÕÅðé ìÔ°å ØàÆÁÅº Ôé¢ éÅ÷°Õ êzåÆÇì§ì

ÕÅñÅ-À°µé âÕËÕéÆ í¶âÅº çÆ éÃñ, çÆ Ã°ðµÇÖÁÅ ñÂÆ ÁÅï¯ÇÜå

Áå¶ ÇòÚÅð òàÅºçð¶ ðÅÔÆº, ÕÇîÀ±ÇéàÆ é¶ ÁÅêä¶ î½ÃîÆ í¯Üé,

ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé, å¶ñ§×ÅéÅ ÇòÚ ÁÅÜóÆ ðÇÔ§ç¶ ÁÅòÅÃÆ çÆ

ÚµÕð, ÜÅéòð, ÜÆò ÇòÇí§éåÅ Áå¶ í¯Üé éÅñ Ã§ì§Çèå

Áñ¯ÚéÅ¢ í¶â îÆà, ÖÅç Áå¶ À°µé çÅ Ãð¯å ÔË, ÇÜµæ¶ À°µé çÅ êzï¯×

ÇåÀ°ÔÅðÅº çÅ ÇîñÅê ÕÆåÅ ¢ ÇÂÔ ÚµÕð ÁÅêä¶ Ü§×ñÅº éÅñ

×½ºâÆ, ÇÂÕ ðòÅÇÂåÆ Õ§ìñ é±§ Õðé ñÂÆ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË¢

ÁÅêä¶ Ãì§èÅº é±§ ÷ìðçÃåÆ Ü¯óé ñÂÆ ÇÂÕ À°êï¯×Æ ÇòòÔÅÇðÕ

éµì¶ÇòÁÅº ç¶ îµè ÇòÚ ÃðÕÅð çÆÁÅº éÆåÆÁÅº é¶ âËÕéÆ Þ°§âÅº ÇòÚ

ã§× ÃÆ, ÇÜò¶º ÇÕ ÜñòÅï± åìçÆñÆ ç¶ êzíÅòÅº çÅ êåÅ ñ×ÅÀ°ä

íÅðÆ Áå¶ å¶÷Æ éÅñ òèÆÁÅº ìäÆÁÅº ð°µÖÅº òÅñÅ À°µé çÅ éËñ¯ð

çÅ åðÆÕÅ Áå¶ ÜòÅì ðäéÆåÆÁÅº ìÅð¶ ÚðÚÅ ÕðéÅ¢ ÇÂÔéÅº

éÃñ çÅ (åµàÆ ÁÅºèðÅ êzç¶ô å¯º) ê¶ô ÕÆåÅ, ÇÜÃ ç¶ ÇÃµà¶ òÜ¯º

êzÇÕÇðÁÅòÅº é¶ ÕêÅÔ çÆ Ö¶åÆ Õðé òÅñ¶ ñ¯ÕÅº é±§ êz¶ÇðÁÅ, í¯Üé

Çîôðå í¶âÅº çÆ Õ¯ÂÆ À°µé éÔÆº ÁÅÂÆ¢ Ã§×î é¶ éÃñ é±§ â¶ÕäÆ

òÅñÆÁÅº ëÃñÅº é±§ Ö¶åÆ-ÇòµÇçÁÕ ã§× éÅñ À°×ÅÀ°ä ñÂÆ

í¶âÅº ç¶ êzì§èÕÅº ç°ÁÅðÅ Ã§×Çáå ÕÆå¶ ÜÅä Òå¶ ÇèÁÅé Õ¶ºçÇðå

òÅêÃ êð¶ÇðÁÅ¢ ÇÂÃé¶ ìçñ¶ ÇòµÚ Õ°çðå ç¶ Õ°çðåÆ ÚµÕðÅº é±§

ÕÆåÅ ÔË, Áå¶ ç±Ü¶ ÇîÕÃâ-ÇÂµÜó ç¶ îÅñÕÅº é±§ éËñ¯ð ìzÆÇâ§×

ç°ìÅðÅ ÃæÅêå ÕÆåÅ ÔË ÇÜÃ ç¶ éåÆÜ¶ òÜ¯º îè±îµÖÆÁÅº çÆ

çÆÁÅº í¶âÅº é±§ â¶ÕäÆ êzÜéé ç¶ í¶â±ÁÅº çÆ æÅº ç¶ä ñÂÆ

ÁÅìÅçÆ ÇòµÚ òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË¢

À°åôÅÇÔå ÕÆåÅ ÔË¢ Ü§×ñÅº ÇòÚ À°é·Åº çÆÁÅº ÚðÅºçÅº ç¶ ÔµÕÅº çÅ ìÚÅÁ Õðé, Çôµà ç¶ çðõåÅº çÆ ÕàÅÂÆ é±§ ð¯ÕäÅ Áå¶ ÃÅºÞÆ

ÁÅºèðÅ êzç¶ô ç¶ ÇÚµå¯ó Ç÷ñ¶ ÇòÚ çÇñå îÔÆîÅ Ã§Øî é¶

ÜÅÇÂçÅç ç¶ íµçÆ ÃÅèéÅº é±§ ÕÅÇÂî ðµÖäÅ, éÅñ ÔÆ ÜÅéòðÅº çÆ

ÁÅêä¶ íÅÂÆÚÅð¶ çÆ ÷îÆé ñÂÆ Ã§ØðôÅº çÆ Á×òÅÂÆ ÕÆåÆ ÔË¢

ÇÃÔå çÆ ç¶Ö-ð¶Ö çÅ ÇéµÜÆÕðé ð¯Õä ñÂÆ ÃðÕÅð Òå¶ çìÅÁ

À°é·Åº ç¶ Ã§Øðô ÇòÚ ÇÂÔ ×µñ ïÕÆéÆ ÕðéÅ ôÅîñ ÔË ÇÕ ÇÂÕ

êÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ, ÇÂÔ Ö°ðÅÕ Ã§êµåÆ çÆ À°é·Åº ç¶ çÅÁò¶ ç¶ î°µÖ Ôé,

òÅð Üç¯º ÷îÆé À°é·Åº ç¶ Ôµæ ÇòÚ Ô¯ò¶ åÅº À°Ô í±îÆ çÆ Ö¶åÆ-

ô°µè çÕôÅéÆ í¶âÅº çÆ òÅêÃÆ é¶ ×½ºâÆ çÆ Ã°ðÜÆåÆ ñÂÆ òÆ êz¶Çðå

Õ°çðåÆ å½ð Òå¶ Ö¶åÆìÅóÆ çÅ êÅñä-ê¯ôä, îÜì±å ÇÃÔå

ÕÆåÅ ÔË ÇÜÔéÅº é±§ ÃæÅéÕ ìÅ÷ÅðÅº ÇòÚ êzçðôéÆÁÅº ç¶ éÅñ

ìäÅÀ°ä ñÂÆ î÷ì±å ÃîÅÜ Ç×ÁÅé, ì°µèÆ Áå¶ ÁÇíÁÅÃ Òå¶

ò¶ÇÚÁÅ ÜÅºçÅ ÔË, ÇÜµæ¶ À°µÚ íÅÁ å¶ ÇòÕðÆ, À°åêÅçé Òå¶ À°é·Åº

âðÅÇÂ§× Áå¶ í¯Üé çÆ ÇòÇí§éåÅ é±§ î°ó ÃæÅÇêå Õðé¢ ÇÂÃ

çÆ ñÅ×å é±§ ÃìÇÃâÆ Çç§ç¶ Ôé¢

êzÇÕÇðÁÅ é¶ ê¯ôä, ÇÔ§ÃÅ Áå¶ ÇòåÕð¶ Çòð°µè ñóé ñÂÆ Á½ðåÅº çÆ Ãî±ÇÔÕ ôÕåÆ é±§ î÷ì±å ÕÆåÅ ÔË¢ ÁµÜ, Á½ðåÅº é¶ ÁÅêä¶ À°êÜ é±§ ò¶Úä ñÂÆ ÁÅêäÆ ÃæÅéÕ îÅðÕÆà ÃæÅêå ÕÆåÆ ÔË¢

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

B@AA ÇòµÚ, ÁÅºèzÅ êzç¶ô ÇòµÚ ôzÆ ×¯êÆ ð¶ô± Ã§Øî é¶ ÁÅêä¶ ç°µè çÆ îÅðÕÆà ÁÅï¯ÇÜå ÕðÕ¶ ÕÅðê¯ð¶à â¶ÁðÆ êz¯ÃËÃðÅº

çÆ ÃðêzÃåÆ çÅ Çòð¯è Õðé çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ¢ F ñÆàð å¯º, ÁµÜ

Á§ç¯ñé ìäÅÀ°äÅ:-

À°Ô F@@ ñÆàð ç°µè/Ççé ìÅ÷ÅðÅº, E Çê§âÅº ç¶ H@ ÇÕÃÅéÅº å¯º,

ÃÕ±ñÅº Áå¶ ï±éÆòðÇÃàÆÁÅº ÇòÚ ìµÇÚÁÅº Áå¶

ÇÂµÕ ÃæÅéÕ ÃÕ±ñ Áå¶ AE@ ç¶ ÕðÆì ×ÅÔÕ îçéêñ¶ ç¶ é¶ó¶

é½ÜòÅéÅº åµÕ êÔ°§ÚäÅ, ôÇÔðÆ Áå¶ ôÇÔðÆ Ã§çðíÅº ÇòÚ, ÖÅä¶ çÆ

ÃÇæå ôÇÔð ÇòµÚ ÇÂÕµáÅ Õðç¶ Ôé¢ Ã§Øî ç¶ îËºìðÅº Áå¶ ×zÅÔÕÅº

êzí±ÃµåÅ Òå¶ ×µñìÅå ñÂÆ ÇÂÔ Á§ç¯ñé ç¶ íÇòµÖ ñÂÆ ÷ð±ðÆ ÔË¢

é¶ ÇÂÕµá¶ ç°µè çÆ ÕÆîå ñ×ÅÀ°ä çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ¢ ÇÕÃÅé ÇòÇí§é

ÁÅêÃÆ åÅñî¶ñ ÃÕ±ñ/ï±éÆòðÇÃàÆÁÅº ÇòÚ ÃÇæå ÔË, Áå¶

ëÃñÅº çÆ êËçÅòÅð òèÅÀ°ºç¶ Ôé, ÇÜò¶º ÇÕ :- ìÅÜð¶, çÅñÅº,

å¶ñ§×ÅéÅ (www.kudali.org) ÇòÚ ÃÇæå Á§ç¯ñé ç¶ ÇÃµÖä

å¶ñìÆÜ Áå¶ Ãì÷ÆÁÅº¢ Øð çÆ Öêå å¯º ìÅÁç, À°Ô ÁÅêä¶ ìÅÜð¶

Õ¶ºçð Õ°âÅñÆ ÇòÚ òÆ î½Ü±ç Ôé¢ ÃÅâ¶ Ãî±ÇÔÕ íÇòµÖ ìÅð¶

çÆ êzÇÕÇðÁÅ Õðç¶ Ôé Áå¶ é¶óñ¶ ê¶ºâ± ÔÃêåÅñ ÇòµÚ ÃæÅêå

ê°µÛÇ×µÛ Áå¶ ÁÅñ¯ÚéÅåîÕ Ã¯Ú é±§ À°åôÅÇÔå Õðé ç¶ ÕÂÆ

ÇÂµÕ ç°ÕÅé ÇòµÚ òÅè± ìðÅîç Õðç¶ Ôé¢ ÔÅñ ÔÆ ÇòÚ À°é·Åº é¶

åðÆÕ¶ ôÅîñ Ôé: Ö¶åÆ-êÇðÁÅòðäÕ ÇÕÃÅéÅº é±§ ÇîñäÅ, À°é·Åº

ÇÂÕ ÃæÅéÕ ë±â ÇòÕð¶åÅ é±§ ÁÅêä¶ ìÅÜð¶ é±§ ò¶Úä çÆ ô°ð±ÁÅå

ç¶ Ö¶åÅº Áå¶ Þ°§âÅº çÅ ç½ðÅ ÕðéÅ, À°é·Åº ç¶ Ö¶åÅº ÇòµÚ À°Ç×ÁÅ

ÕÆåÆ ÔË, Ü¯ Ã§×åÅº ç¶ éÅñ ÕÂÆ ÃÅñ å¯º ×µñìÅå Õðç¶ Ãé, À°é·Åº

í¯Üé ÖÅäÅ, ÃæÅéÅº çÆ ÜËÇòÕ-ÇòÇí§éåÅ çÅ êåÅ ÕðéÅ, ñ¯ÕÅº

ç¶ î¶é± ÇòÚ òµÖ òµÖ ìÅÜð¶ ÁÅèÅÇðå éÅôåÅ êÕòÅéÅº é±§ ôÅîñ

ÇòÚÕÅð Ã§ì§èÅº é±§ ÃîÞäÅ òÅåÅòðä, ÃµÇíÁÅÚÅð, í¯Üé, ë¯ðÃÅº

Õðé ìÅð¶ ïÕÆé ÃÆ ÇÕ ÇÂÃ é¶ ÁÅñ¶ ç°ÁÅñ¶ ç¶ Çê§âÅº ç¶ ÃæÅéÕ ñ¯ÕÅº ñÂÆ ÇÂÕ éòÆº Ü×·Å Ö¯ñ·Æ ÔË, Ü¯ ÇÕ ÇÃÔåî§ç ÖÅäÅ ÔË Áå¶ ÃæÅéÕ À°åêÅçé çÅ Ãîðæé ÕðçÅ ÔË¢ ÁËë.ÁËÃ.Â¶. ê±§ÜÆòÅçÆ ÁÅðÇæÕ êzäÅñÆ ç°ÁÅðÅ êzíÅÇôå, Â¶ÕÅÇèÕÅð ç¶ î§âÆÕðé î§âÆ ç¶ ÇòÚÅð é±§ ðµç ÕðçÅ ÔË¢ ñ¯Õñ îÅðÕÆà Áµ×¶ Áµ×¶ Ôé, ÇÕÀ°ºÇÕ ñ¯Õ À°åêÅçÅº çÆ ÕÆîå ç¶ À°åêÅçé ç¶ Çéï§åðä ÇòÚ Ôé Áå¶ ÇÂÔ Ú°ä½åÆ ç¶ä Áå¶ ô¯ôä Õðé òÅñ¶ Çòôò òêÅðÕ òêÅðÆÁÅº çÅ Çòð¯è Õðé Áå¶ ñ¯ÕÅº çÆ ð¯÷Æ-ð¯àÆ çÅ ìÚÅÁ Õðé çÅ ÇÂÕ á¯Ã åðÆÕÅ ÔË¢ îÅð×çðôÕ ÁÃ±ñ ÖÅä ñÂÆ ÔË

Áå¶ ãÅºÇÚÁÅº é±§ îÅéåÅ Çç§ç¶ Ôé Áå¶ êzôé Õðç¶ Ôé Ü¯ í¯Üé çÆ êzí±ÃµåÅ é±§ ð¯Õç¶ Ôé, ÇîµàÆ, ×¯ìð, ìÆÜÅº éÅñ Õ§î ÕðéÅ ÇÃµÖç¶ Ôé Áå¶ ÕñÅ, ×Æå Áå¶ ÇæÂ¶àð Ãî¶å ÇòÇí§é ðÚéÅåîÕ åðÆÇÕÁÅº ÇòÚ ÁÅêä¶ ÇòÚÅð êz×à Õðç¶ Ôé¢ ÁÅêä¶ ÃÕ±ñ Áå¶ Ãî°çÅÂ¶ ç¶ òÅåÅòðäÅº (ÇÜò¶º ÁÅêä¶ ÃÕ±ñÅº Áå¶ ØðÅº ÇòµÚ òè ðÔÆ Ãì÷Æ) ÇÂÃ Áé°íò çÅ Áé°òÅç ìµÇÚÁÅº Áå¶ À°é·Åº ç¶ îÅÇêÁÅº ç¯òÅº ñÂÆ ÇÂµÕ ìÔ°å ÔÆ ôÕåÆôÅñÆ êÇðòðåé êzÇÕÇðÁÅ Ô¯ ÃÕçÆ ÔË: ÁÅêä¶ í¯Üé êzäÅñÆ Áå¶ Öêå ç¶ êËàðé Òå¶ ÕÅì± êÅÀ°ä çÆ îÔµåòê±ðä ÕÅðòÅÂÆ¢ âËÕ¯ñ¯éÅºÇÜ§× Áå¶ î°Õå ÇÂ§àðÜÆéÆÁð¶ôéñ Áå¶

Ü¯ Õ°Þ ÁÃÆº òèç¶ ÔÅº Áå¶ òµè å¯º òµè À°êÜ é±§ ò¶Úç¶ ÔÅº,

Á§åð-ÃµÇíÁÅÚÅðÕ êzÇÃµè ÇÃµÇÖÁÅ Áîñ í¯Üé çÆ êzí±ÃµåÅ

Áå¶ ÇÂÃ å¯º ÔÆ ÇÜÀ°ºç¶ ÔÅº , éÅñ ÔÆ Ã¯Õ¶ çÆ ÇîÁÅç ñÂÆ Ãà¯ð¶Ü

ñÂÆ ÁÅï¯Üé ç¶ ìñÅÕ ìäÅ ðÔ¶ Ôé¢ ÇÂÔ ÃÅé±§ ÇÂÃ ×µñ çÅ

ÇÃÃàî é±§ î°ó Ã°ðÜÆå Õðé ñÂÆ¢ îÔµåòê±ðé å½ð å¶ ÁÃÆº

ïÕÆé ÇçòÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÕ ÁÃÆº ë±â ÁËºâ ÁË×ðÆÕñÚð ÁËºêÅÇÂð÷ ç¶

ÃæÅéÕ ìÅ÷ÅðÅº é±§ ×µñìÅå ñÂÆ Ü×·Å òÜ¯º ç¶Öç¶ ÔÅº Áå¶ ÜÆòä

ê§Ü¶ ÇòÚ¯º ÁÅêä¶ ÁÅê é±§ ÁÅ÷Åç Õð ÃÕç¶ ÔÅº Áå¶ ÁÅêäÆ

ç¶ ìÚÅÁ ñÂÆ Ã§ØðôÅº ÇòµÚ ÖêåÕÅðÅº é±§ ôÅîñ Õðç¶ ÔÅº¢

Ö°çî°ÖåÅðÆ çÅ çÅÁòÅ Õðç¶ ÔÅº Áå¶ ÇòÇí§é ë±â ÕñÚð÷ ç¶ ÁÅêä¶ ÔµÕÅº çÅ ìÚÅÁ Õðç¶ Ô¯Â¶ ÇÂµÕ íÇòµÖ ê±ðòÕ ÇÂÕ ç±Ü¶ ç¶

ÕÇîÀ±ÇéàÆ ÁËÕôé Ö¯Ü é±§ âÆÕ¯ñ¯éÅÂÆÇÂâ ÕðéÅ ÃÅâÆ

éÅñ Áå¶ îÅåÅ èðåÆ ç¶ ÃçíÅòéÅ ÇòµÚ ðÇÔ§ç¶ Ôé¢

ÁÇíÁÅÃ çÅ ÇÂµÕ Ô¯ð îÔµåòê±ðé ÇÔµÃÅ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÁñÅÇÂ§Ã ç¶ ÃÅð¶ ÕÅðÜÕÅðÆ Ãî±ÔÅº ç¶ î°µç¶ é±§ ÃîÞä Áå¶ ÇÂÃ é±§ ëËñÅÀ°ä Áå¶ ÕÇîÀ±ÇéàÆ çÆ îÔµåòê±ðä Ã§òÅçÅº ç°ÁÅðÅ ÇÂÃ çÆ êóÚ¯ñ Õðé

í¯Üé êðí±ÃµåÅ ÁñÅÇÂ§Ã

ç°ÁÅðÅ ÕÆåÅ ÜÅºçÅ ÔË¢ ÃæÅéÕ, ðÅÜ Áå¶ Õ½îÆ êµèð Òå¶

Â¶ -BA ÃËäÆê°ðÆ ÇÃÕ§çðÅìÅç -E@@@ID

ðÚéÅåîÕ ÕÅðòÅÂÆÁÅº À°íðçÆÁÅº Ôé Áå¶ ÇéÁÅº ñÂÆ á¯Ã

å¶ñ§×ÅéÅ, íÅðå www.foodsovereigntyalliance.wordpress.com

Ãî±ÇÔÕ î°ÇÔ§îÅº òµñ Ã§ÚÅð ÇòµÚ òµâ¶ çðôÕÅº é±§ ôÅîñ ÕðéÒ å¶ ÇèÁÅé Çç§çÆÁÅº Ôé¢ ÃÅâÆÁÅº Õ°Þ Úñ ðÔÆÁÅº î°ÇÔ§îÅº â¶ÁðÆ ÃËÕàð, ìÆë çÆ êÅì§çÆ, ÜËé¶ÇàÕ å½ð Òå¶ Ã¯èÆÁÅº ëÃñÅº Áå¶

Seeds of resistance for food sovereignty LEISA INDIA, March 2017

ÁÅÇçòÅÃÆ ÷îÆéÅº ç¶ À°êÅÁ Ã§Õà ÒÚ Ôé¢ ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

no " sK B/ :w ? dh ekPs B{z wV [ Q ukb{ ehsk.

ÇÕÃÅé» çÆÁ» éòÆÁ» Ö¯Ü»: ÜñòÅï± êÇðòðåé éÅñ ÇÃ¼Þä ç¶ ÇàÕÅÀ± Ô¼ñ

àÆ Ü¶ Ü¶îÃ Áå¶ Ãà¶ìÆé Õ¶

Õ¶ðñÅ ç¶ êÔÅóÆ Ö¶åðÅº ÇòÚ ÇÕÃÅéÅº é¶ ÜñòÅï± åìçÆñÆ ç¶

ê¶ðîâ¶ ÇâòËñêîËºà Ã¯ÃÅÇÂàÆ (êÆ âÆ ÁËµÃ) Õ¶ðñÅ ÇòÚ

êzíÅòÅº é±§ Ã°ñÞÅÀ°ä ñÂÆ êzËÕÇàÃÅº Áå¶ êzÇÕÇðÁÅòÅº é±§

ÇÂÕ êzÇÃµè ×Ëð ÃðÕÅðÆ Ã§ÃæÅ ÔË, Ü¯ ÇÕ Õ¶ðñÅ ç¶ êÔÅóÆ

éòÆéåÅ éÅñ ÁêäÅÀ°ä ç¶ Áé°Õ±ñ ìäÅÇÂÁÅ ÔË¢ ÃÇæð

ÇÂñÅÇÕÁÅº ÇòÚ ÕìÅÇÂñÆ Ãî±ÔÅº, ÇÕÃÅéÆ Áå¶ êzòÅÃÆ ÃîÅÜÅº

ÔñÅåÅº é±§ ÇòÕÇÃå Õðé ÇòµÚ ÁÇÜÔ¶ éòÆéÕÅðÆ ÇÕÃÅéÅº é±§

éÅñ Õ§î Õð ðÔÆ ÔË¢ êÆ.âÆ.ÁËÃ. ÇêÛñ¶ AH ÃÅñÅº å¯º ÇÕÃÅéÅº ç¶

ñ×ÅÀ°äÅ îÔµåòê±ðä ÔË¢

éòÆéåÅ ç¶ Ö¶åð ÇòÚ ÇðÔÅ ÔË¢ ÇÂÃ é¶ Õ¶ðñÅ ç¶ À°µÚ Ü¯Öî òÅñ¶ ÇÂñÅÇÕÁÅº å¯º A@@@ å¯º òµè Ö¯ÜÅº çÆ ôéÅõå ÕÆåÆ ÔË Áå¶

Õ¶ðñÅ ç¶ êÔÅóÆ ÇÂñÅÇÕÁÅº é±§ ÃðÕÅðÆ Ã°ðÇÖµÁå Ü§×ñÅº ç°ÁÅðÅ ãÇÕÁÅ ÜÅä òÅñÅ ÁµèÅ ÷îÆéÆ ÇÔµÃÅ ãÅñä ñÂÆ í±×¯ñ ç°ÁÅðÅ çðÃÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË¢ ÇÂé·Åº Ö¶åðÅº ç¶ Ç÷ÁÅçÅåð Çê§â Çðî¯à Ôé Áå¶ ì°ÇéÁÅçÆ ÃÔ±ñåÅº å¯º òÅºÞ¶ Ôé¢ ÇÂé·Åº Çê§âÅº çÆÁÅº ÖÅÃ ñ¯óÅº é±§ À°çï¯Ç×Õ ÃËÕàðÅº ç°ÁÅðÅ é÷ðÁ§çÅ÷ ÕÆåÅ ÜÅºçÅ ÔË¢ ÇÕÀ°ºÇÕ îÅðÕÆà ÃÆîå ÔË Áå¶ êzÅÂÆò¶à ÃËÕàð çÆ òÆ À°µÚ çðÜ¶ ñÂÆ ñ¯óÆºçÆÁÅº åÕéÆÕÅº Áå¶ À°åêÅçÅº ç¶ ÇòÕÅÃ Áå¶ î§âÆÕðé ÇòµÚ ÇçñÚÃêÆ éÔÆº ÜÅêçÆ¢ ÇÕÃÅéÅº ñÂÆ ÁÅêä¶ Ö°ç ç¶ Ôµñ Áå¶ éòÆéåÅ é±§ ÇòÕÃå ÕðéÅ, ÃÆîå ÃæÅéÕ Ãz¯åÅº é±§ ìÚÅÀ°ä Áå¶ òµè å¯º òµè Õðé çÅ ÇÂµÕ¯ ÇÂµÕ ÇòÕñê ÔË¢

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

çÃåÅò¶÷ ÇåÁÅð ÕÆå¶ Ôé¢ ÇÂé·Åº ÇòÚ ê½ÇçÁÅº çÆÁÅº ÇÕÃîÅº, Ö¶åÆìÅóÆ çÆ ÕÅôå, Ö¶åÆìÅóÆ À°êÅÁ, ÇîµàÆ Áå¶ êÅäÆ êzì§èé, ÕÆà Áå¶ ð¯× êzì§èé, ÕàÅÂÆ, òÅãÆ, êzÅÃËÇÃ§× ÁÅÇç ôÅîñ Ôé¢ çÃåÅò¶÷Æ Ö¯ÜÅº ÇòµÚ òÅè¶ Áå¶ ÇÂÃ ç¶ ØÅà¶ é±§ êzíÅÇòå Õðé ñÂÆ ÇÕÃÅéÅº Áå¶ î±ñ òÃéÆÕÅº ç°ÁÅðÅ ÇòÕÇÃå ÕÆå¶ ×Â¶ ÖÅÃ ÁÇòôÕÅð òÆ ôÅîñ Ôé¢ ÖÅÃ ëÃñ ÇÕÃîÅº çÆ êÇÔÚÅä Áå¶ Ú¯ä, Ã¯Õ¶ ð¯èÕ Øµà ëÃñÅº ç¶ î°ó Ã°ðÜÆå, ëÃñÆ ÇòÇí§éåÅ Áå¶ Á§åð, ðòÅÇÂåÆ åìçÆñÆ ç¶ ÜòÅì ÇòÚ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ ÇòÕÃå ÕÆåÆÁÅº ×ÂÆÁÅº Õ°Þ ðäéÆåÆÁÅº Áå¶ Ö¯ÜÅº Ôé¢

ÖÅÃ ÇÕÃÅé ÃæÅé çÆ Ú¯ä Áå¶ êzÃÅð:ÇîðÚ, ÂÆñÅäÅ, Õ½ëÆ, ðìó, ÚÅÔ, ÕÃÅòÅ Áå¶ Þ¯é¶ Õ¶ðñÅ çÆÁÅº À°µÚÆÁÅº ÇðÁÅÃåÅº, ÖÅÃ å½ð Òå¶ ÇÂâ°ÕÆ Ç÷ñ·¶ ç¶ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ êËçÅ Ô°§çÆÁÅº êzî°µÖ ëÃñÅº Ôé¢ ÂÆâ°ÕÆ ç¶ êÔÅóÆ

ÃÅðäÆ A: ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ ÇòÕÇÃå ÕÆåÆ ÂÆñËçÅ ç¶ ÃæÅéÕ ÇÕÃÅé òµÖ-òµÖ ÃæÅéÅº ñÂÆ ã°ÕòÅº Çåð°èÅñÆ:

AA@@ îÆàð å¯º AB@@ îÆàð (ÁËîÁËÃÁËñ)

êÅéÆÕ°ñ°§×óÅ: òµè À°ÚÅÂÆ åµÕ AD@@ îÆàð å¯º B@@@ îÆàð (ÁËîÁËÃÁËñ) ÇÂñÅðÜé:

I@@ îÆàð å¯º AB@@ îÆàð (ÁËîÁËÃÁËñ) åÕ ìçÇñÁÅ Ç×ÁÅ

ÔËðâ:

ÔË¢ ÇÂÔ çðÜ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ÇÂµÕ¯ ÇÕÃî çÆÁÅº øÃñÅº òµÖ¯

Øµà À°ÚÅÂÆ (I@@ îÆàð å¯º A@@@ îÆàð) ÁËîÁËÃÁËñ ÇòµÚ ìçÇñÁÅ Ç×ÁÅ

éÜñÅéÆ:

AA@@ å¯º AB@@ îÆàð ÁËîÁËÃÁËñ é±§ ÇîñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ

òµÖð¶ êµèð Òå¶ Áå¶ òµÖ-òµÖ êµèð å¶ êËçÅ Ô°§çÆÁÅº Ôé¢

ÕÇéñÆÁî:

îËçÅéÆ ñÂÆ ã°ÕòÅº

Ö¶åðÅº ÇòµÚ îµè ÃÅ×ð ç¶ êµèð å¯º H@@ å¯º òµè BD@@ îÆàð ñ§ìÅ

ÇÂñÁÅî (ÂÆñ¶ à ÅðÆÁÅ ÕÅðâî½ î î) é± § ÜñòÅï±

êzÃÅð ñÂÆ Çòô¶ô ÕÃ½àÆ çÆ êÛÅä Õðé ç¶ ã§×Åº å¯º êåÅ ñµÇ×ÁÅ

åìçÆñÆ ñÂÆ Ãí å¯º òµè Ã§ò¶çéôÆñ ëÃñÅº ÇòµÚ¯º ÇÂµÕ î§ÇéÁÅ

ÔË ÇÕ ÇÂñÅÔÅ çÆÁÅº ÃÔÆ ÇÕÃîÅº çÆ êÛÅä Õðé ñÂÆ Ç÷ÁÅçÅåð

ÜÅºçÅ ÔË¢ ÇÂÔ çµÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ åÅêîÅé, ìÅðô Áå¶ ÇÃµà¶ òÜ¯º

ÇÕÃîÅº ç¶ ÇÕÃÅéÅº é¶ ÇÂÃ é±§ ñÅ×± ÕÆåÅ ÔË¢ î½Ü±çÅ ÔÅñåÅº ÇòÚ

ÁÅè°ÇéÕåÅ ÇòµÚ ìçñÅò Áå¶ À°åðÅÁ-Úó·ÅÁ ÇòµÚ òÅèÅ Áå¶

êËçÅòÅð, ìÅ÷Åð é±§ ÃòÆÕÅð ÕðéÅ, ìÆîÅðÆ Áå¶ Ã¯Õ¶ êzåÆð¯è Áå¶

ÁËñðÜÆ ç¶ À°åêÅçé ÇòµÚ Ç×ðÅòà ÁÅÂÆ ÔË¢

êÅäÆ çÆ Öêå, Õ°çðåÆ Ú¯ä ñÂÆ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ ÁêäÅÂ¶ ×Â¶ îÅêç§â Ôé¢

ÁÃÆº ÕÂÆ ÇÂñÅÇÕÁÅº ÇòÚ ÂÆñÅÂÆ ç¶ ÕÂÆ ÇÕÃîÅº çÅ Ôé (ÃÅðäÆ A ç¶Ö¯) ÖÅÃ À°ÚÅÂÆÁÅº é±§ ÃòÆÕÅðï¯×, ÇÂÔ ÇÕÃî ÖÅÃ ÜñòÅï± çÆÁÅº ÃÇæåÆÁÅº ÇÜò¶º ÇÕ è°§ç, éîÆ, ìÅÇðô, À°ÚÅÂÆ Áå¶ åÅêîÅé çÆ î½Ü±ç×Æ ç¶ Áé°Õ±ñ Ô°§ç¶ Ôé¢ Õ°çðåÆ Ú¯ä êzäÅñÆ çÆ Ã°ÚµÜÆ êÅñäÅ Áå¶ ÃæÅéÕ ÔÅñåÅº Áå¶ ÇÂÃ ç¶

ÇîðÚ (êÅÇÂêð Çé×ðÅî) êµÛîÆ ØÅà çÅ ÇÂµÕ ÇéòÅÃÆ ÔË Áå¶ ÇîðÚ çÆ ÜËé¶ÇàÕ ÇòÇí§éåÅ ÇÂé·Åº ÇÂñÅÇÕÁÅº ÇòµÚ ÇòÁÅêÕ ð±ê ÇòµÚ ÕÆåÆ ÜÅºçÆ ÔË¢ ÇîðÚ ÇÂÕ Ô¯ð ëÃñ ÔË Ü¯ ÇÕ î½Ãî ç¶ êzåÆ Ã§ò¶çéôÆñ ÔË¢ ÁÃÆº ÇîðÚÅº çÆÁÅº E òµÖ¯ òµÖðÆÁÅº ÇÕÃîÅº çÆ êÛÅä Õðé ÇòÚ ÕÅîïÅì ðÔ¶ ÔÅº, Ü¯ ÇÕ Õ¶ðñ ç¶

;EkBe fe;ktk tB z ^;t [ B z sk tkg; nkTA[dh jJ ' h.

çÃåÅò¶Ü ê¶ô ÕÆåÅ ÔË, ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ êÛÅä¶ ×Â¶ Áå¶ Ú°ä¶ ×Â¶

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

î½Ü±çÅ ÖÅÃ î½ÃîÆ Áå¶ ÇîµàÆ çÆÁÅº ÃÇæåÆÁÅº ñÂÆ ï¯× ÇÕÃÅéÅº

ëÃñÆ ÇòÇí§éåÅ :-

ç°ÁÅðÅ ÇòÕÃå ÕÆå¶ Áå¶ êzÚÅð¶ ×Â¶ Ôé¢ éÇòÁÅÀ°ä òÅñ¶

ëÃñ ÇòÇí§éåÅ ÇÂµÕ Ö¶åÆìÅóÆ åìçÆñÆ ç¶ ÜòÅì ÇòµÚ

ÇÕÃÅé Õ¶.àÆ. òðèÃ é¶ ç¶ÇÖÁÅ ÇÕ éµì¶ ç¶ çÔÅÇÕÁÅº ç¶ ÁÖÆð

ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ ÁêäÅÂÆ ÜÅä òÅñÆ ðäéÆåÆ ÔË¢ ÇÂâ°ÕÕÆ Ç÷ñ¶

ÇòµÚ À°Ã ç°ÁÅðÅ êËçÅ Ô¯ÂÆÁÅº Ç÷ÁÅçÅåð ÔÅÂÆÇìzâ ÇîðÚ çÆÁÅº

ÇòÚ ÇÂÕ ç±ð-ç°ðÅâ¶ Çê§â ÇÃîî¶å± å¯º ÇÂÕ ÇçñÚÃê îÅîñÅ

òÅÂÆé Ã¯ÕÅ Áå¶ å¶÷ ÞµÖó (ëÅÂÆàðæ¯æðÅ ç¶ ÇíÁÅéÕ À°µñÆ ç¶

ÃÅÔîä¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔË, ÇÜæ¶ ÕÅëÆ Áå¶ Þ¯é¶ î°µÖ øÃñ Ôé¢ ÔÅñÅºÇÕ

Ôîñ¶ ç¶ ÕÅðé) ç°ÁÅðÅ åìÅÔ Õð ÇçµåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ¢ ÇÂµÕ Çòô¶ô

ÇÂâ°ÕÕÆ Ç÷ñ·¶ ÇòÚ Á½Ãåé CBFE ÇîñÆîÆàð òðÖÅ Ô°§çÆ ÔË, êð

ê½çÅ ÇìîÅðÆ éÅñ êzíÅÇòå éÔÆº ÃÆ¢ À°Ã é¶ ç¶ÇÖÁÅ ÇÕ ÇÂÃ ÇòµÚ

ÇÂÃ Ö¶åð ÇòÚ AIIE å¯º B@@C åÕ ìÔ°å Ç÷ÁÅçÅ Ã¯Õ¶ çÆ ×µñ

Ã¯ÕÅ Áå¶ ÇìîÅðÆ ð¯èÕ ×°ä Ãé Áå¶ ìÅÁç ÇòµÚ À°Ãé¶ ÇÂÃ é±§

Ô¯ÂÆ ÔË¢ î½éÃ±é çÆ ñ×ÅåÅð ÁÃøñåÅ é¶ ÇÕÃÅéÅº é±§ éòÆºÁÅº

ëËñÅÇÂÁÅ¢ ÃêÅÂÆÃ ì¯ðâ Áå¶ éËôéñ ÇÂé¯ò¶ôé ëÅÀ±ºâ¶ôé é¶ Ã¯Õ¶

ëÃñÅº éÅñ êzï¯× Õðé ñÂÆ î÷ì±ð ÕÆåÅ¢ À°é·Åº é¶ ÕäÕ, ðÅ×Æ

Áå¶ ÇìîÅðÆ ð¯èÕ ×°äÅº ñÂÆ ÇÂÃ ÇÕÃî çÆ êzòÅé×Æ ÇçµåÆ¢

(ìÅÜð¶), ïËî÷ Áå¶ Ãì÷ÆÁÅº çÆ ÕÅôå ÕðéÆ ô°ð± Õð ÇçµåÆ ÔË¢ B@@E åµÕ, À°é·Åº é¶ Ú§×Æ î½éÃ±é ñËäÆ ô°ð± Õð ÇçµåÆ Áå¶ ÕÂÆ

ðòÅÇÂåÆ Áå¶ ÃæÅéÕ ëÃñÅº é±§ î°ó å¯º ÚÅñ± ÕðéÅ :-

òÅð À°é·Åº é±§ À°îÆç å¯º Øµà ìÅÇðô ÇîñÆ¢

ÇÂÃ ìçñÅò é¶

ÃðÕÅðÆ Çð÷ðò Ü§×ñ ÇòÚ ðÇÔ ðÔ¶ À°ðÅñÆ ÁÅÇçòÅÃÆ

ÇÕÃÅéÅº é±§ êz¶ÇðÁÅ ÇÕ Ô¯ð øÃñÅº ÇÜò¶º ÂÆñÅÃî Áå¶ ÇîðÚ çÆ

Ãî±ÔÅº ç°ÁÅðÅ Ã¯Õ¶ Áå¶ ð¯× ð¯èÕ ×¯íÆ ÇÕÃîÅº é±§ î°ó Ã°ðÜÆå Õðé

òðå¯º Õðé¢ òðåîÅé ÇòµÚ, À°Ô ëÿÅº, ×ÅÜð, ïËî÷ Áå¶

Áå¶ êzÃÅð Õðé ç¶ ïåéÅº, ÇÕÃÅé ç¶ å÷ðì¶ çÅ ÇÂµÕ Ô¯ð Ãëñ

Áî¯ðë¯ëÅñÃ òð×ÆÁÅº Ãì÷ÆÁÅº ç¶ éÅñ ÁñÕ¯Ôñ, ÇîðÚ òèç¶

Õ¶Ã ÔË¢ À°ðÅñÆ ÁÅÇçòÅÃÆ Ãî±ÔÅº ç°ÁÅðÅ À°×ÅÇÂÁÅ ÃæÅéÕ ×¯íÆ

Ôé¢ ÇÂÔ êÇðòðåé ÇÕÃÅéÅº ç¶ ìçñä Áå¶ åÜðì¶ çÆ ÃîðµæÅ

ÇÕÃîÅº (Çò×ÅéÅ ÁËÃ¯ÃÆÂ¶àÃ) ÁÇå çÆÁÅº ÃÇæåÆÁÅº ñÂÆ À°é·Åº ç¶

é±§ ÇçÖÅÀ°ºçÅ ÔË Ü¯ ìçñ ðÔ¶ î½ÃîÆ ÔÅñÅåÅº ç¶ Áé°Õ±ñ Ô¯ä¢

ê¯ôä ×°äÅº, Øµà ÃÅºí-Ã§íÅñ, åÅÕå Áå¶ Çòð¯è ñÂÆ îôÔ±ð Ôé¢ îÅðÕÆà ÇòµÚ Ô¯ð ÁÅî ÇÕÃî ç¶ îàð ç¶ êzòÅÔ ÕÅðé, ìÔ°å¶ ÕÇîÀ±ÇéàÆ ç¶ îËºìðÅº é¶ ÇÂé·Åº ÇÕÃîÅº ç¶ ×°äÅº çÆ Áäç¶ÖÆ ÕÆåÆ ÔË¢ ÔÅñÅºÇÕ, À±ðÅñÆ ÁÅÇçòÅÃÆ íÅÂÆÚÅð¶ ÇòµÚ Õ°Þ Õ° Á½ðå ÇÕÃÅéÅº é¶ ÇÂé·Åº ×¯íÆ ÇÕÃîÅº çÆ ÃÅºí Ã§íÅñ ÕÆåÆ ÔË Áå¶ ÇÂÔéÅº é±§ Ã§íÅÇñÁÅ ÔË¢ ÔÅÂÆÇìzâ îàð ÇÕÃîÅº çÆ ÁÃëñåÅ ç¶ ÕÅðé, À°ðÅñÆ ÕÇîÀ±ÇéàÆÁÅº Áå¶ ÁÅñ¶ ç°ÁÅñ¶ ç¶ Çê§âÅº å¯º ÇÜÁÅçÅ Áå¶ ÇÜÁÅçÅ Á½ðåÅº ÃæÅéÕ ×¯íÆ ÇÕÃîÅº çÆ ÕÅôå ÇòµÚ òè¶ð¶ ÇçñÚÃêÆ ÇçÖÅ ðÔ¶ Ôé¢ ×¯íÆ ÇÕÃîÅº ç¶ ìÆÜÅº çÆ Ã§íÅñ ñÂÆ ÁÅÇçòÅÃÆ ÇòèÆÁÅº òÆ ÇçñÚÃê Ôé¢

ÇÂ§àðÕð¯Çê§×:òèçÅ åÅêîÅé ÕÅðÕÅº òÜ¯º î§ÇéÁÅ ÜÅºçÅ ÔË ÇÜÃç¶ éåÆÜ¶ òÜ¯º ðìó ç¶ À°åêÅçé ÇòÚ Ç×ðÅòà ÁÅÀ°ºçÆ ÔË¢ À°åêÅçé ÇòÚ ÕîÆ éÅñ éÇÜµáä ñÂÆ, ÇÕÃÅé ð¶ô¶ ç¶ éÅñ òµÖ¯-òµÖðÆÁÅº ëÃñÅº çÆ òðå¯º Õð ðÔ¶ Ôé¢ Áð¯ð±à (îÅºðÅºàÅ Áð°§ÇâéÃÆÁÅ) ðìó ç¶ òÅÇãÁÅº ÇòÚ Ãí å¯º ã°ÕòÅº ÇÂ§àðÕð¯Çê§× ÔË¢ ì÷Åð ÇòµÚ êz¯ÃËÃâ ÁðÅð¯à êÅÀ±âð çÆ ìÔ°å Ç÷ÁÅçÅ î§× ÔË¢ ÔÅñÅºÇÕ Ã§ÃÅÇèå åÆð çÆ Üó· ñÂÆ îÅðÕÆà ÕÆîå ìÔ°å À°µÚÆ ÔË, êð§å± êz¯ÃËÇÃ§× ÇòµÚ î°ôÕñ ç¶ ÕÅðä ÇÕÃÅé ì¶ð°÷ÅéÅ é±§ êËçÅ

ÁÃÆº ÕÂÆ ÇÕÃÅéÅº é±§ ç¶ÇÖÁÅ ÔË Ü¯ êÇÔñÅº òêÅðÕ ñÅÂÆéÅº Òå¶ ÔÅÂÆÇìzâ ÕÃÅòÅ êËçÅ Õðç¶ Ãé, Ô°ä ÁÅêä¶ ëÅðîÅº Òå¶ òµÖ òµÖ ÇÕÃîÅº çÆÁÅº ÕÃÅòÅ ÇÕÃîÅº çÆ Ö¶åÆ Õð ðÔ¶ Ôé¢ ÁÅî å½ð Òå¶ ÔÅÂÆÇìzâ ÇÕÃîÅº F îÔÆÇéÁÅº ÇòµÚ D-E ÇÕñ¯×zÅî À°êÜ Çç§çÅ ÔË, Üç ÇÕ ÃæÅéÕ ÇÕÃîÅº A@ å¯º AB îÔÆÇéÁÅº ñÂÆ À°êÜ ÕðçÆÁÅº Ôé¢ êð î½ÃîÆ ÔÅñåÅº ÇòµÚ åìçÆñÆÁÅº ç¶ ÕÅðé ÔÅÂÆÇìzâ ÕÃÅòÅ çÆ êËçÅòÅð ìÔ°å Øà ×ÂÆ ÔË¢ ÇÂÔéÅº ÇÕÃÅéÅº é¶ ÇÕÃÅòÅ ç¶ ðòÅÇÂåÆ ÇÕÃîÅº é±§ ÇÂÕµáÅ ÕÆåÅ ÇÜÔéÅº ñÂÆ Øµà êÅäÆ çÆ ñ¯ó ÃÆ Áå¶ À°ÔéÅº ñÂÆ À°µÚ À°åêÅçÕåÅ ðµÖÆ Áå¶ À°ÔéÅº çÆ Ö¶åÆ ÕðéÅ ô°ð± Õð ÇçµåÅ¢ ÇÕÃÅé ç°ÁÅðÅ Ú¯ä ç°ÁÅðÅ Ú°ä¶ ×Â¶ Á§ìÕÅçÅé ç¶ ÇÕÃÅòÅ, ÔÅñ ç¶ ÃÅñÅº ÇòµÚ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ Ú°äÆÁÅº ×ÂÆÁÅº ÇÕÃîÅº ÇòµÚ¯º ÇÂµÕ ÔË¢

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

To [ kbh nkfdtk;h ;wki B/ tZy^tZy rp ' h fe;wK dh ;KG ;G z kb ehsh j. ?

Õðé å¯º ÁÃîðµæ Ôé¢ îËé±Áñ êz¯ÃËÇÃ§× Áå¶ ìÅðð¯à¯à êÅÀ±âð çÆ

ÇòÁÕå ëÃñÅº çÆ Ö¶åÆ Õðé ÇòÚ ÇçñÚÃêÆ ÇçÖÅ ðÔ¶ Ôé, êð

êÅÀ±âÇð§× ÃîÅº ìðìÅç Õðé òÅñÆ ÔË Áå¶ ÇÂÃ ÇòµÚ ÕÅëÆ

ã°ÕòÆº êz¯ÃËÇÃ§× åÕéÅñ¯ÜÆÁÅº çÆ ØÅà ÇÂÕ òµâÆ ð°ÕÅòà ÔË¢

Õá¯ðåÅ ôÅîñ ÔË ¢ ÇÂµÕ ÇÕÃÅé ÁÇòôÕÅð Â¶.Â¶. æ½îÃ é¶ êËÇé§× îËéð±à çÆ ÇÂµÕ îôÆé ÇòÕÃå ÕÆåÆ Áå¶ êzÇÕÇðÁÅ é±§ ÁÅÃÅé

ÇÃµàÅ: -

Áå¶ Õá¯ð Ô¯ä å¯º ÇìéÅº ìäÅÇÂÁÅ¢ êÅÀ±âÇð§× îôÆé çÆ

ÇçÔÅåÆ Çê§âÅº çÆ î§× Áå¶ ñ¯óÅº òµÖ-òµÖ Ôé Áå¶ ÖÅÃ

À°êñìèåÅ é¶ ÕÂÆ ÇÕÃÅéÅº é±§ òêÅÇðÕ åðÆÕ¶ éÅñ ÁðÅð¯à çÆ

ÃæÅé Ôé¢ ÇÂÕÃÅð Áå¶ êzîÅÇäå Ôµñ, Ö¶åð ÖÅÃ çÆÁÅº ñ¯óÅº é±§

êËçÅòÅð ô°ð± Õðé ñÂÆ êz¶ÇðÁÅ¢

ê±ðÅ éÔÆº Õðé×¶¢ ÇÕÃÅéÅº çÆ ôî±ñÆÁå Áå¶ Ãð×ðî ôî±ñÆÁå, Çòô¶ô å½ð Òå¶ éòÆéåÅÕÅðÆ ÇÕÃÅé ÃæÅÂÆ Ôµñ ç¶

ðòÅÇÂåÆ ìÅ×ìÅéÆ ÇòÚ À°×ÅÂÆ ÜÅä òÅñÆ ÕÅëÆ

ÇòÕÅÃ ñÂÆ îÔµåòê±ðä ÔË¢ Ãëñ ÇÕÃÅéÅº ç¶ éòÆéåÅ ç¶

ÇÕÃî çÆ Õ½ëÆ çÆ êÛÅä ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ Çðê¯ðà ÕÆåÆ ×ÂÆ ÇÂÔ

çÃåÅò¶÷ é¶ òÅåÅòðä åìçÆñÆ, ÇÜò¶º ÇÕ Ã§ÃÅðÕ ÃîµÇÃÁÅòÅº

ÇÂÕ Ô¯ð éòÆéåÅ ÔË¢ ÇîðÚ Áå¶ ÂÆÃàÅîÅº çÆ ÇÂ§àðÕêÆÇê§× òÆ

é±§ Ôµñ Õðé ñÂÆ Áå¶ ÃæÅéÕ ÔµñÅº é±§ À°åôÅÇÔå Õðé ç¶

Õ¶ðñÅ ç¶ À°µÚ ôz¶äÆÁÅº ÇòÚ ÕÂÆ éòÆéÕÅðÆ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ

îÔµåò é±§ ç°ÔðÅÇÂÁÅ ÔË¢

ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË¢

Ã±Þ-ì±Þ Áå¶ Ã°ÞÅÁ:ÇÕÃîÅº çÆ éòÆéåÅ ç¶ çÃåÅò¶ÜÅº çÆ êzÇÕÇðÁÅ ÇòÚ ÇñÁÅºç¶ Õ°Þ Á§ôÅº Áå¶ ÜñòÅï± åìçÆñÆ ç¶ éÅñ î°ÕÅìñÅ Õðé ñÂÆ ÇÂÕ ÃÅèé òÜ¯º ÇÕÃÅéÅº çÆ éòÆº åÕéÅñ¯ÜÆ é±§ À°åôÅÇÔå Õðé ñÂÆ Õ°Þ Ã°ÞÅÁ ÇÂÔ Ôé:À) ÇÕÃÅéÅº é±§ éòÆÁÅº ÇÕÃîÅº, êÔ°§Ú Áå¶ À°µåðÜÆòÆÁÅº çÆÁÅº ðäéÆåÆÁÅº çÃåÅò¶÷ÆÕðé, êóÅÂÆÁÅº, ê±ðÕ, êzÃÅÇðå Áå¶ îÅéåÅòÅº êzÅêå Ôé¢ Á) òÅåÅòðé åìçÆñÆ ç¶ Ã§çðí ÇòµÚ ÃæÅéÕ Áå¶ ÇÕÃÅé ÇòÕÇÃå ÇÕÃîÅº çÅ Çòô¶ô îÔµåò ÔË¢ ÇÕÃÅéÅº ñÂÆ îÅðÕÆà î°µñ

ÔòÅñ¶: Õ¶. ÕÅºÇâÁÅéé, Õ¶.ÁËÃ. ÇÕzôéî±ðæÆ, ÁËÃ.Ü¶. ÁéÕ¶ ×½óÅ Áå¶ ÁËµî. Áé§çðÅÜ, î½Ãî åìçÆñÆ Áå¶ ÕÅñÆ ÇîðÚ çÅ À°åêÅçé¢ íÅðåÆ Üðéñ ÁÅë Â¶ðËÕéà, îÃÅñ¶ Áå¶ îËâÆôéñ êñÅºà, ò¯ñ AF ( D ) êÆ.CB-CE ÁËµî. î°ð°×é, êÆ.Õ¶. ôËàÆ, Â¶. Áé§æÆ Áå¶ ÁÅð. ðòÆ, íÅðåÆ ÁÅÇÂñî½î êÔÅóÆÁÅº ÇòµÚ î½Ü±çÅ Áå¶ íÇòµÖ ç¶ î½Ãî ìçñÅÁ: ÇÂñÁÅî À°åêÅçé Áå¶ ÃÇæðåÅ ñÂÆ êzíÅò , B@AB, ÇìzÇàô Üðéñ ÁÅë òÅåÅòðé Áå¶ î½ÃîÆ åìçÆñÆ, B (D), êÆ. CFHCI@.

Áå¶ î°µñ çÆÁÅº òÃå±ÁÅº çÅ ÇòÕÅÃ ÕðéÅ, ÇòÕÃå Áå¶ Øµà Ö¶åÆ òÅñÆÁÅº ëÃñÅº , î°µÖ èÅðÅ ç¶ íÅÂÆÚÅð¶ ÇòÚ ëÃñÅº çÆ ò§â Áå¶ ÇÂé·Åº ëÃñÅº çÆ êzòÅé×Æ ÇòµÚ ÃÔÅÇÂåÅ Õð¶×Å¢ ÇÂÔ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ÇÕÃÅéÅº çÆÁÅº éòÆÁÅº Ö¯ÜÅº ëÃñÅº Òå¶ ÕÆåÆÁÅº ×ÂÆÁÅº Ôé ÇÜé·Åº çÅ òêÅðÕ î°µñ ÔË¢ òêÅðÕ, ìzÅºâ

àÆ Ü¶ Ü¶î÷ ÃñÅÔÕÅð, ê¶ðîËâ ÇòÕÅÃ Ã¯ÃÅÇÂàÆ ê¶ðîËâ êÆ.ú., ÇÂâ°ÕÆ Õ¶ðñ - FHEECA www.pdspeermade.com ÂÆ-î¶ñ: james.tj6@gmail.com

Áå¶ îÅðÕÆà î°µñ ìäÅÀ°ä éÅñ êzï¯× ç¶ ñÂÆ ÇÕÃÅéÅº é±§ êz¶Çðå Ãà¶ìÆé Õ¶

Áå¶ À°åôÅÇÔå ÕÆåÅ ÜÅò¶×Å¢ Â) Ã¯Õ¶ Áå¶ ÇìîÅðÆ ð¯èÕ ÇÕÃîÅº ç¶ ÇòÕÅÃ ñÂÆ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ ÇòÕÃå Áå¶ ÃæÅéÕ ÇÕÃîÅº éÅñ Õð½ÃÇìzÇâ§× ç°ÁÅðÅ ê½ç¶ çÆÁÅº

Õ¯ÁÅðâÆé¶àð, ê¶ðîËâ ÇòÕÅÃ Ã¯ÃÅÇÂàÆ ê¶ðî¶â êÆ.ú., ÇÂâ°ÕÆ, Õ¶ðñÅ- FHEECA www.pdspeermade.com

ÇÕÃîÅº ÇòµÚ Ã°èÅð ÕðéÅ ìÔ°å ÇÜÁÅçÅ êðÚñé ÔË¢ Ã) ÁÅêäÆÁÅº êÇÔñÕçîÆÁÅº Áå¶ éòÆéåÅòÅº çÅ êzï¯× Õðé Áå¶ À°ÔéÅº é±§ À°åôÅÇÔå Õðé ñÂÆ ÇÕÃÅéÅº ç¶ ÁÇòôòÅôÕÅº ñÂÆ åÕéÆÕÆ Áå¶ ÃñÅÔ ç¶ä çÆ ÃÔÅÇÂåÅ çÆ ñ¯ó ÔË¢

Farmer innovations Sustainable solutions to fight climate change LEISA INDIA, June 2017

Ô) êz¯ÃËÇÃ§× åÕéÅñ¯ÜÆÁÅº Áå¶ î°µñ çÆÁÅº òÃå±ÁÅº é±§ ÇòÕÃå Õðé ñÂÆ ñ¯óÆºçÆ ñ¯ó ÔË¢ ÔÅñÅºÇÕ ÇÕÃÅé Ãòç¶ôÆ Áå¶ Øµà ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ëÃñÆ ÇòÇí³éåÅ ù î°ó Ã°ðÜÆå ÕðÇçÁ», õ°ðÅÕ çÆ Ã³êÌí±åÅ ù ìÔÅñ ÕðéÅ vwqwvrx Anuswr iqAwr kIqy gey ^yq qoN JwV, poSx Aqy Awmdn qoN ielwvw iek ikswn prvwr hor vI keI &wieidAW dI vwFI krdw hY[ ies vwsqy vwqwvrn AwDwrq KyqI pRxwlI dy pRBwv ƒ mwpx vwsqy swƒ v`Kry mwpdMf vrqxy pYxgy[ v`K-v`K iksm dy mwpdMfW Anuswr vwqwvrn AwDwrq KyqI dy pRBwvW ƒ mwpx krky Bwrq, nypwl Aqy bMglwdyS dy ikswn iviBMnqw vwly KyqI pRxwlI pRqI auqSwhq hoey hn[ Õ°Þ çÔÅÕ¶ êÇÔñÅº åµÕ, ê±ðìÆ íÅðåÆ ðÅÜ À°óÆÃÅ ç¶ Õ§èîÅñ Ç÷ñ¶ ç¶ ÁÅÇçòÅÃÆ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅð¶ é¶ ÷îÆé ç¶ ÇÂµÕ ÔÆ ÇÔµÃ¶ Òå¶ Øµà¯ Øµà D@-E@ òµÖ-òµÖ ÇÕÃîÅº çÆÁÅº ëÃñÅº çÆ êËçÅòÅð ÕÆåÆ¢ ÔðÆ ÕzÅºåÆ ÇñÁÅÀ°ä ç¶ éÅñ ÔÅñÅå ìçñ ×Â¶¢ ÔðÆ ÕzÅºåÆ åÕéÆÕÅº çÆ ÃìÇÃâÆ ç¶ éÅñ òµâ¶ êµèð Òå¶ êz¯åÃÅÔé, À°µÚ À°êÜ ç¶ä òÅñÆÁÅº ÇÕÃîÅº (ÁËÚ.òÅÂÆ.òÆ.) ç¶ î¯é¯ÃÇêñàÃ é¶ Ãòç¶ôÆ Çîôðå ëÃñÅº ç¶ êzäÅñÆÁÅº é±§ ìçÇñÁÅ - TìÅÜð¶ñ-îµÕÆ-ëñÜÆ÷-Õ§çT.B@AA åµÕ, Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç

-Á³ô±îé çÅÃ

íÅÂÆÚÅð¶ ç°ÁÅðÅ êËçÅ ÕÆåÆÁÅº ÜÅä òÅñÆÁÅº Ãòç¶ôÆ ëÃñÅº çÆ ÇòÇí§éåÅ Øà Õ¶ AB-AC ÇÕÃî ç¶ Ô¯ ×ÂÆ ÔË.Õ°àÆÁÅ Õ¯ºâ÷ é±§ êðç¶ÃÆ ÁËÚ.òÅÂÆ.òÆ. î¯é½ÇÕñÚð÷ Áå¶ êðç¶ÃÆ Ö¶åÆ ÁÇíÁÅÃÅº é±§ ÁêäÅÀ°ä ñÂÆ îÜì±ð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË.ëÃñ çÆ Çí§éåÅ é±§ Øµà Õðé ç¶ éÅñ, îÔµåòê±ðé ê½ôÇàÕ åµåÅº çÆ Á½Ãå êzåÆ ÇòÁÕåÆ çÅ ÇÂ§å÷Åî òÆ Øà Ç×ÁÅ¢ ÇÂµÕ öËð-î°éÅøÅ Ã§×áé ÇéðîÅä é¶ Õ§èîÅñ Ç÷ñ¶ ç¶ ÁÅÇçòÅÃÆÁÅº éÅñ Õ§î ÕðéÅ ô°ð± ÕÆåÅ, ÇÜÃ éÅñ ÇÂÃ Ö¶åð ÇòÚ ëÃñ ç¶ ÜÆò ÇòÇí§éåÅ é±§ î°ó êzÅêå Õðé ÇòÚ îçç ÕÆåÆ ×ÂÆ Áå¶ Á½ðåÅº é±§ Ö¶åÆìÅóÆ ÇòÚ îÅéåÅ êzÅêå Õðé ÇòÚ îçç ÕÆåÆ ×ÂÆ¢

íÅÂÆÚÅð¶ é±§ ÃîÞäÅ :B@AA ÇòÚ, ÇéðîÅä ç°ÁÅðÅ ÁÅè°ÇéÕ ìÅÜð¶ ÁÅèÅÇðå ÇîñÆ Ü°ñÆ Ö¶åÆ êzäÅñÆ çÆ ÃÇæåÆ çÅ î°ñÅºÕä Õðé ñÂÆ

eN [ hnk eA'd d/ GkJhuko/ ftZu pkio^ / nkXkfos, fwbh^ib [ h ys / h gD q kbhnK dk Gogo { frnkB j?

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ôzÆîåÆ ïô¯çÅ îÅÞÆ Áå¶ À°é·Åº ç¶ êåÆ ôzÆ Áô¯Õ îÅÞÆ, Õ§èîÅñ Ç÷ñ·¶ ç¶ å°îÆçÆì§èÅ ìñÅÕ ç¶ ç°êÆ Çê§â ç¶ ÇéòÅÃÆ Ôé ôzÆîåÆ îÅÞÆ, ×zÅî ê§ÚÅÇÂå çÅ ÇÂµÕ Ú°ÇäÁÅ òÅðâ îËºìð ÔË êÇðòÅð Õ¯ñ Çå§é Â¶Õó ÜîÆé ÔË Áå¶ ÇÂÃ ÇòÚ À°êÜÅÀ± òµâÆÁÅº øÃñÅº ôÅîñ Ôé, ÇÜò¶º ÇÕ ÁÅñ±, Þ¯é¶, çÅñÅº, Õ§ç Áå¶ å¶ñìÆÜ ç¶ ÁÅÇçòÅÃÆ ÇÕÃîÅº ÇÂÔ êÇðòÅð êÔÅóÆ ãñÅÇäÁÅº éÅñ Ö¶åÆìÅóÆ é±§ ìçñä çÅ ÁÇíÁÅÃ ÕðçÅ ÃÆ ÇÂÃ å¯º ÇÂñÅòÅ, êÇðòÅð ÁäÇÚµå ×Ëð-ñµÕó ç¶ Ü§×ñÆ À°åêÅçÅº ÇÂÕµáÅ ÕðçÅ ÔË ÇÜò¶º ÇÕ Ü§×ñÆ Õ±óÅ, îôð±î, ÖÅä òÅñ¶ êµå¶ Áå¶ ëñ Ü§×ñÆ ÇòíÅ× çÆÁÅº êÅì§çÆÁÅº Áå¶ ÁÚÅéÕ ìÅÇðô êËàðé ÕÅðé, Ö¶åÆ åìçÆñ Õðé ç¶ ÁèÆé Ö¶åð Öåî Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ øÃñÆ ÇòÇí§éåÅ ØàÆ ÔË ÇÜÃ ÕÅðé Øð¶ñ± Ö¶åÆ À°åêÅçé ÇòµÚ Ç×ðÅòà ÁÅÀ°ºçÆ ÔË Áå¶ Ãòç¶ôÆ ìÆÜ ÇÕÃîÅº çÅ é°ÕÃÅé Ô°§çÅ ÔË B@AB ÇòÚ, ÇéðîÅé ç¶ çÖñ éÅñ, ÃzÆîåÆ îÅÞÆ ç¶ êÇðòÅð é¶ Ö¶åÆìÅóÆ î°ó ô°ð± ÕÆåÆ ëÃñÅº Áå¶ ìÆÜ çÆ ÇòÇí§éåÅ Ô½ñÆ Ô½ñÆ òèçÆ ×ÂÆ îÅÞÆ ç¶ êÇðòÅð çÆ Ç×äåÆ G å¯º òè Õ¶ BE Ô¯ ×ÂÆ ÔË B å¯º G ÃêÆÃÆ÷ Áå¶ ëÿÆçÅð / çÅñÅº çÆÁÅº E å¯º AB ÇÕÃîÅº ç¶ å¶ñ ìÆÜ òè ×Â¶ Ôé ÃzÆîåÆ îÅÞÆ é¶ ëÃñ çÆ ÇìÜÅÂÆ ç¶ Ãî¶º é±§ ÇÕò¶º ÇòÃæÅð ÕðéÅ ÇÃµÖ ÇñÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂÃ éÅñ î½Ãî çÆ ÁäÇ×äå çÆ ëÃñ é±§ ìÚÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ëÃñ çÆ ÇìÜÅÂÆ ÕðÕ¶ ë°µñ çÆ ÇîÁÅç ç½ðÅé Áäê Û°äÅòñÆ îÆºÔÅº ÇòµÚ¯º ìÚ Õ¶ À°ÃçÆ çÅñÅº çÆ ëÃñ ì¶ÁÃð ðÔ¶ Çê§â ç¶ ìÅÕÆ ñ¯ÕÅº é¶ C Õ°ÇÂ§àñ ç¶ î°ÕÅìñ¶ À°Ã é¶ G Õ°ÇÂ§àñ ç¶ çÅä¶ Õµã¶ âñ À°åêÅçé çÆ ÕîÆ ç¶ éåÆÜ¶ òÜ¯º î§âÆ çÆ ÕÆîå D@ ð°êÂ¶ êzåÆ ÇÕñ¯ å¯º òèÅ Õ¶ FE ð°êÂ¶ êzåÆ ÇÕñ¯ Ô¯ ×ÂÆ îÅÞÆ ç¶ êÇðòÅð é±§ òèÆÁÅ ÁÅîçéÆ êzÅêå Õðé ñÂÆ, êÇðòÅð é¶ Áðè-âµñ· òÅãÆ ò¶Ú Õ¶ DB,BE@ ð°êÂ¶ çÆ ÕîÅÂÆ ÕÆåÆ.êÇðòÅð A@,@@@ / -ð°êÂ¶ çÅ Õð÷Å ÕãòÅ ÃÕçÅ ÔË - Ü¯ À°é·Åº é¶ ÁÅêä¶ ìµÇÚÁÅ çÆ ÇÃµÇÖÁÅ çÅ í°×åÅé Õðé Áå¶ êÇðòÅðÕ îËâÆÕñ ÇìµñÅº é±§ íðé ñÂÆ ÃæÅéÕ îÅñÆÁÅ ç¶ä òÅñ¶ å¯º À°èÅð ñÂ¶ êÇðòÅð é¶ ÁÅêä¶ ìµÚ¶ çÆ ÇÃµÇÖÁÅ ç¶ ÖðÚ¶ ñÂÆ CB,BE@ / - ð°êÂ¶ çÆ ìÚå ðÕî ìÚÅÂÆ Áå¶ ÃæÅéÕ êËÃÅ À°èÅð ç¶ä òÅÇñÁÅº å¯º êËÃÅ À°èÅð éÅ ñËä çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ êÇðòÅð é±§ ÇÂÕ Øð ìäÅÀ°ä ñÂÆ ÇÂ§çðÅ ÁòÅÃ ï¯ÜéÅ ç¶ åÇÔå ë§â êzÅêå Ô¯Â¶ Ãé Áå¶ êÇðòÅð é¶ Øð çÆ À°ÃÅðÆ Òå¶ Õì±åð îàð çÆ ÇòÕðÆ å¯º ìµÚåÅº ç¶ Õ°Þ ÇÔµÃ¶ ÖðÚ Õðé çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ ÔË Øð¶ñ± í¯Üé Ã°ðµÇÖÁÅ Áå¶ ÜÆòä ÇîÁÅðÅº ÇòµÚ Ã°èÅð Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Áå¶ êÇðòÅð çÆ ÁÅîçéÆ ÇòµÚ Ô½ñÆ Ô½ñÆ òÅèÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ôzÆîåÆ îÅÞÆ é¶ ÇÕÔÅ: TÁé± é± Â¶Õ Ü¶ñÅ Áåå¶ Â¶, ÇÂé ×ÅÂ¶ éÅ, Çð×Å ÁåË ÃÆ, ê¯é¶, î¶Ü ÂÆÜÜ¯ ú Ü¯ñË àÆ, î§éÅ î±, ÁÅÜÅ ÇÃñÅ à¶Ã ç°Ö¯åÆ ðÇÔ Áéî± îÅºT (ôzÆîåÆ.îÅÞÆ é¶ Ã¯Õ¶ é±§ ç±ð Õðé ñÂÆ ÁÅêäÆ Ö°ôÆ ÷ÅÔð ÕÆåÆ, ÇÜÃ éÅñ êÇðòÅð çÆ ÁÅðÇæÕåÅ, í¯Üé Áå¶ ð°÷ÅéÅ Ã°ðµÇÖÁÅ Òå¶ åìÅÔÆ îÚÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ )

ÇéðîÅä ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ Áå¶ ÇÖµå¶ ç¶ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºâ÷ çÆ Ö°ðÅÕ Áå¶ ê¯ôÇàÕ Ã°ðµÇÖÁÅ çÅ ÁÇèÁËé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ¢ Õ§èîÅñ Ç÷ñ·¶ çÆÁÅº C ×zÅî ê§ÚÅÇÂåÅº ç¶ A@ Çê§âÅº ÇòµÚ ÇÂµÕ Ãðò¶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, ÇÜÃ ÇòµÚ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºâ íÅÂÆÚÅð¶ ç¶ CE@ êÇðòÅð ôÅîñ Ãé¢ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅðÅ Ö¶åÆìÅóÆ (Ç÷ÁÅçÅåð îÆºÔ éÅñ Ö°ÁÅÇÂÁÅ ÜÅºçÅ ÔË), êÔÅóÆ ãñÅäÅº ç¶ éÅñ Ö¶åÆìÅóÆ çÆ ÕÅôå (ÃæÅéÕ å½ð Òå¶ ÇêÀ±â¯ ÚÃÅ òÜ¯º ÜÅäÆ ÜÅºçÆ ÔË), ×Ëð-ñµÕó ç¶ Ü§×ñ À°åêÅçÅº (ÁËéàÆÁËëêÆ÷) çÆ ÇòÕðÆ Áå¶ ò¶Úä òÅñ¶ î÷ç±ðÅº å¶ Çéðíð ÕðçÅ ÔË¢ â½ºó çÆ ÕÅôå (êÔÅóÆ ÇÂñÅÇÕÁÅº ç¶ é¶ó¶ ÇÂÕ Û¯àÆ êÔÅóÆ ÔË), êÔÅóÆ ãñÅäÅº Áå¶ òÅçÆÁÅº À°µå¶ ÕìÅÇÂñÆ ÁðæÚÅð¶ çÆ Õ¶ºçðÆ ÔË¢ ëÃñÆ ÇòÇí§éåÅ ç¶ ìÅòÜ±ç, ìÔ°å ÃÅð¶ Õ°çðåÆ Ãð¯å Áå¶ ÁîÆð Ãòç¶ôÆ Ç×ÁÅé, ÕìÅÇÂñÆ êzíÅÇòå Ö¶åðÅº ÇòµÚ ×ðÆìÆ ìÔ°å å¶÷ ÔË.ÕðÆì H@ ëÆÃçÆ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºâ ç¶ ØðÅº ç¶ ÁÇèÁËé Ö¶åð ÇòÚ ÇÕÃÅéÅº Áå¶ ìÅÕÆ ç¶ Û¯à¶ ÇÕÃÅé Ôé¢ Ç÷ÁÅçÅåð ÇîµàÆ Øµà êÅäÆ ìÚÅÀ°ä òÅñÆ ÃîðµæÅ òÅñ¶ ñÅñ-ÁÅñîÆ ÇîµàÆ Ô°§çÆ ÔË, Ü¯ ÇÕ ÃÅÀ°äÆ ÃÆ÷é ç¶ ç½ðÅé íÅðÆ îÆºÔ Áå¶ ÇîµàÆ ç¶ ã¶ðÅº ç¶ ÁèÆé ÔË¢ ÇÂÔ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ ÁÇèÁËé Ö¶åð ç¶ À°µÚ Ö¶åðÅº ÇòµÚ ìÅÜð¶ ÃëñåÅê±ðòÕ òèç¶ Ôé¢ ÇÂÔ ôÅÇÂç ÇÂÃ ÕÅðé ÃÆ

ÇÕ Õ°Þ ×ðÆì Áå¶ ÔÅôÆÂ¶ Òå¶ æ¯ó¶ ÇÜÔ¶ ÃîÅÜÅº ç°ÁÅðÅ ï°×Åº å¯º Ü±ó¶ À°åôÅÇÔå ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé¢ ÇÂÃç¶ ÇÂñÅòÅ, ìÅÜð¶ çÆ ÕÅôå òÆ Ãòç¶ôÆ íÅÂÆÚÅð¶ ç¶ ñ¯ÕÅÚÅð ÇòµÚ â±§ØÆ Üó ÔË, ÇÂÔ Õ°çðå ç¶ éÅñ ÇÂµÕ ÔË¢ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅðÅ òÅåÅòðä êµÖÆ ìÅÜð¶ çÆ ÕÅôå é±§ îÅéåÅ Çç§çÅ ÔË ÇÜò¶º Õ°çðå ç¶ Ã°î¶ñ éÅñ ðÇÔäÅ¢ ÇÂÔ êÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç ÁÜ¶ òÆ ÁÅêä¶ ÁÅè°ÇéÕ ìÅÜð¶-ÁÅèÅÇðå ÇîñÆ-Ü°ñÆ Ö¶åÆ êzäÅñÆ çÅ ÁÇíÁÅÃ Õðç¶ Ôé Áå¶ À°é·Åº ç¶ ëÅðîÅº å¶ Õ°Þ Õ° îÅåðÅ ÇòÚ ëÃñ çÆ ÇòÇí§éåÅ é±§ ÕÅÇÂî ðµÖç¶ Ôé¢ î½Ü±çÅ Ãî¶º, ÇÃðë AB ÇÕÃî çÆÁÅº Ãòç¶ôÆ ëÃñÅº çÆ ÕÅôå ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË¢ íÅÂÆÚÅð¶ ÇòÚ ìÅÜð¶ çÆ Öêå ÇòÚ ÕîÆ ÁÅÂÆ ÔË¢ ÔÅñÅºÇÕ À°é·Åº Õ¯ñ Ççé ÇòÚ Çå§é òÅð ÖÅäÅ ÔË, ìÅ÷ÅðÅº çÅ çÅÖñÅ ìÔ°å Øà Ç×ÁÅ ÔË¢ ÖÅäï¯× êçÅðæÅº çÆ ÁçÅÇÂ×Æ é±§ ÜéåÕ ò§â êzäÅñÆ ðÅÔÆº ÃêñÅÂÆ ÕÆåÅ ÜÅºçÅ ÔË ÜÅº ìÅ÷Åð å¯º ÖðÆÇçÁÅ ÜÅºçÅ ÔË¢ ÖÅè êçÅðæÅº çÆ Öêå é±§ ÕÅøÆ Ôµç åµÕ ØàÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, ÚÅÔ¶ À°Ô ì÷Åð ÇòÚ ò¶ÚÆÁÅº ÜÅ ðÔÆÁÅº Ôé, ÚÅòñ çÆ ÖðÆç ñÂÆ¢ çÅñÅº ç¶ Öêå ç¶ Ãì§è ÇòÚ ÇÂÃ¶ åð·Åº ç¶ ð°Þ¶òÅº é±§ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË¢ Ú½ñ, îÅñ, ôðÅì ÁÅÇç ÖðÆçä ñÂÆ îÔµåòê±ðé çÅñÅº éÕç ñÂÆ ò¶ÚÆÁÅº ÜÅºçÆÁÅº Ôé¢ ÇÂÃ å¯º ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

ÇÂñÅòÅ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅð¶ ÇòÚ ÇÃÔå ç¶Ö-ð¶Ö ç¶ Á½Ãå

îÅåðÅ ÁÅÇç¢ ÁÅêä¶ ÃæÅéÕ Ö¶åÆìÅóÆ ÇòÔÅð é±§ î°ó Ã°ðÜÆå

êÇðòÅðÕ ÖðÚ¶ ÇêÛñ¶ Õ°Þ ÃÅñÅº ÇòÚ ÃÅã¶ Çå§é ×°äÅº òµè ×Â¶

Õðé ñÂÆ íÅÂÆÚÅð¶ é±§ êz¶Çðå Õðé ñÂÆ, Ãòç¶ôÆ ëÃñÆ

Ôé¢

ÇòÇí§éåÅ, Ãòç¶ôÆ Ö¶åÆìÅóÆ ÁÇíÁÅÃÅº Áå¶ ÇàÕÅÀ± Ö¶åÆìÅóÆ ç¶ ÖÅåî¶ éÅñ Ã§ì§Çèå î°µÇçÁÅº Òå¶ ÚðÚÅ Õðé ñÂÆ ÇÂµÕ Çê§â ÇéððîÅé ç¶ ÁÇèÁËé ç¶ Çå§é òµâÆÁÅº åÜðÇìÁÅº å¯º

êµèð çÆ ìËáÕ ÁÅï¯ÇÜå ÕÆåÆ ×ÂÆ¢ ìÅÜð¶ ÁÅèÅÇðå ÇîñÆ-Ü°ñÆ

êåÅ ñµ×Å ÔË: ÕÇîÀ±ÇéàÆ ÇòµÚ Á½ðåÅº é¶ Ö°ç é±§ Ãòç¶ôÆ Ö¶åÆ

Ö¶åÆ Òå¶ ÇÃÖñÅÂÆ çÅ Õ§î êzÅÜËÕà çÖñ ç¶ êÇÔñ¶ ÃÅñ ç½ðÅé

êzäÅñÆ ÇòµÚ ÁÇÔî í±ÇîÕÅ ÇéíÅÂÆ ÔË êð îÅéåÅ çÆ ØÅà ÔË;

ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Áå¶ ç±Ü¶ ÃÅñ, Çê§âÅº ç¶ êµèðÒ å¶ ÇàÕÅÀ± Ö¶åÆìÅóÆ

ÕÇîÀ±ÇéàÆ ÁèÅðå ×åÆÇòèÆÁÅº ÇÜò¶º ÇÕ ìÆÜ ìËºÕ Áå¶ ìÆÜ

ÁÇíÁÅÃÅº Òå¶ ÇÃÖñÅÂÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ¢ Á½ðåÅº é±§ ÇîÕÃâ ëÅðîÅº çÆ

ÇåÀ°ÔÅð ñ×í× õåî Ô¯ ×Â¶ Ôé; Áå¶ Á½ðåÅº çÆ ÇîÁÅç çÆ

êzËÕÇàÃ Õðé ñÂÆ À°åôÅÇÔå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ åÅº Ü¯ À°Ô Ãòç¶ôÆ

Ã°ðµÇÖÁÅ Áå¶ â½º×ðÅº Áå¶ ðòÅÇÂåÆ ÜîÆéÅº ç¶ ÔµÕÅº çÆ ØÅà ÔË,

ÇîñÅòà Áå¶ ÜÆò ÇòÇí§éåÅ Ö¶åÆ îôÆéðÆ é±§ î°ó Ã°ðÜÆå Õðé

ÇÂÔéÅº ÁÇèÁËéÅ ç¶ éåÆÇÜÁÅº ç¶ ÁÅèÅð å¶, ÇéðîÅä é¶ Ãòç¶ôÆ

çÆ Õ¯Çôô Õð ÃÕä¢

îÇÔñÅ ÇÕÃÅéÅº çÆ í±ÇîÕÅ é±§ îÅéåÅ ç¶ä ñÂÆ ðäéÆåÆÁÅº ÇòÕÇÃå ÕÆåÆÁÅº; ÕÇîÀ±ÇéàÆ ÁèÅðå ×åÆÇòèÆÁÅº ÇÜò¶º ÇÕ

ìÆÜ çÆ ÇòÇí§éåÅ é±§ ìÔÅñ ÕðéÅ :-

ìÆÜ ìËºÕÅº Áå¶ ìÆÜ ÇåÀ°ÔÅðÅº é±§ ìÔÅñ ÕðéÅ Áå¶ ÃæÅéÕ

ÃÅâ¶ çÖñ çÆ î°µÖ ðäéÆåÆ Á½ðåÅº çÆ Á×òÅÂÆ òÅñ¶

íÅÂÆÚÅð¶ ç¶ ÁÇèÕÅðÅº (ÖÅÃ å½ð Òå¶ Á½ðåÅº) é±§ â½º×ð ÷îÆéÅº Áå¶

ã§×Åº é±§ Áµ×¶ òèÅÀ°ä ñÂÆ ÃÆ, Ü¯ ÖÅä¶ ç¶ À°åêÅçé ç¶ êzì§èÅº Òå¶

ðòÅÇÂåÆ ÷îÆéÅº À°µå¶ ÕÅé±§éÆ îÅéåÅ êzÅêå Õðé ñÂÆ, Õ°àÆÁÅ

ÁÅêä¶ ÕÅì± é±§ ÷ÅÔð Õðé Áå¶ ÁÅÇçòÅÃÆ Ö¶åÆ-ÜËò-ÇòÇòèåÅ

Õ½ºâ ç¶ í¯Üé çÆ ÃðòÀ°ÚåÅ é±§ ïÕÆéÆ ìäÅÀ°ä ñÂÆ ÇÂÕ ÃÅèé

ç¶ ìÚÅÁ ñÂÆ ÃÆ¢ Á½ðåÅº Áå¶ Çê§â êµèð ç¶ Ã§ÃæÅéÅº

òÜ¯º Ö¶åð é±§ Ãì§èå Ôé¢

(òÆ.ÁÅÂÆ.ÁÅÂÆ.) ç¶ éÅñ Çê§âÅº çÆÁÅº ìËáÕÅº çÅ ÁÅï¯Üé ÕÆåÅ

Ãòç¶ôÆ Ö¶åÆ ç¶ ÁÇíÁÅÃÅº é±§ î°ó êzÅêå ÕðéÅ :-

Ç×ÁÅ¢ åÕðÆìé BA Çê§â êµèð Ã§ÃæÅé çÅ ×áé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ

ÃÅñ B@AB ÇòµÚ, ÇéðîÅä é¶ Çîôðå ÜÆò ÇòÇí§éåÅ

Áå¶ îËºìðÅº é±§ ìÅÜð¶ ÁÅèÅÇðå íÅÂÆÚÅðÕ ìÆÜ ìËºÕÅº Áå¶ À°é·Åº ç¶

Áå¶ ÇàÕÅÀ± Ö¶åÆìÅóÆ êzæÅòÅº é±§ À°åÃÅÇÔå Õðé òÅñ¶ íÅÂÆÚÅð¶

êzì§èé Òå¶ ÇÃÖñÅÂÆ ÇçµåÆ ×ÂÆ ÃÆ¢ ÕÇîÀ±ÇéàÆ-ÁèÅÇðå ìÆÜ

éÅñ Õ§î ÕðéÅ ô°ð± ÕÆåÅ¢ êÇÔñÅ Õçî Ô¯ä ç¶ éÅå¶, ÃÇÔíÅ×Æ

ìËºÕÅº å¯º íÅÂÆÚÅð¶ çÆÁÅº ìÆÜÅº çÆÁÅº ñ¯óÅº ê±ðÆÁÅº Õðé çÆ

ê¶ºâ± î°ñÅºÕä (êÆÁÅðÂ¶) çÆ êzÇÕÇðÁÅ ÃÅð¶ Çê§âÅº ÇòµÚ

À°îÆç ÕÆåÆ ÜÅºçÆ ÔË¢ òðåîÅé ÇòµÚ BG Ãî°çÅÂ¶ ÁÅèÅðå ìÆÜ

ÁÅèÅðñÅÂÆé ÜÅäÕÅðÆ ÇÂÕµáÆ Õðé ñÂÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ¢

ìËºÕÅº çÅ ×áé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË, BG Çê§âÅº ç¶ ÕðÆì F@@ ÇÕÃÅéÅº

êÇðòÅðÕ ÁÅîçé òð×¶ òµÖ-òµÖ êÇÔñ±ÁÅº ìÅð¶ ÜÅäÕÅðÆ,

çÅ Ãîðæé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË¢

Ãòç¶ôÆ Ö¶åÆìÅóÆ ÁîñÅº çÆ ÃÇæåÆ, ìÆÜ çÆ ÇòÇí§éåÅ ÁÅÇç çÆ íÅÂÆÚÅð¶ ñÂÆ ÇÔðñ¯î ìÆÜ çÆ ñ¯ó çÅ î°ñÅºÕä ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ¢ ÃæÅéÕ Ú¯ä ç¶ AB Ãòç¶ôÆ ëÃñÅº ç¶ ÇÔð¯ñ¯î ìÆÜ ÃæÅéÕ íÅÂÆÚÅð¶ é±§ Ãê°ðç ÕÆå¶ ×Â¶ Ãé, ÇÜò¶º ÇÂÕ ÃÅñ çÆ ìÆÜ çÆ ðÅÜèÅéÆ, ðµÇÖÁÅ ñÂÆ¢òðåîÅé ÇòµÚ, ÇÂÕ íÅÂÆÚÅðÕ ÁÅèÅðå ìËºÕÅº çÆÁÅº EE ÇÕÃîÅº çÆÁÅº Ü§×ñÆ ì±àÆÁÅº ç¶ ìÆÜÅº çÆ ÃÅºí-Ã§íÅñ ÕÆåÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË, ÇÜÃ ÇòÚ ìÅÜð¶, îµÕÆ, çÅñÅº, Ãì÷ÆÁÅº Áå¶ ÖÅä òÅñ¶ Õ§ç ôÅîñ Ôé¢ co " ; ? N okJhN; ne ? N s/ Nof/Br z ;P ? B

ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

Õ§èîÅñ ÇòÚ ì¯ðñÅ× ïÅåðÅ Òå¶ ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ ìÆÜ Ççµå¶ ×Â¶:À°óÆÃÅ ç¶ Õ§èîÅñ Ç÷ñ¶ ÇòÚ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅð¶, Ôð ÃÅñ ëðòðÆ-îÅðÚ ç½ðÅé Çê§â ç¶ êµèð Òå¶ ÇÂµÕ Ôøå¶ ç¶ ñ§ì¶ ÃñÅéÅ ÁÅè°ÇéÕ êzòÅÃÆ íÅÂÆÚÅðÕ ìÆÜ ÇåÀ°ÔÅð îéÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÂÃ ÃÅñ ÕÇîÀ±ÇéàÆ ò¶Á çÅ ÇåÀ°ÔÅð E îÅðÚ, B@AG é±§ úñÇâÁÅ ç¶ Õ§èîÅñ Ç÷ñ¶ ç¶ å°î±çÆíÅº ìñÅÕ ç¶ ì¶ñ×ó Çê§â ê§ÚÅÇÂå ç¶ å°ÕÅñÅ Çê§â ÇòÖ¶ ÁÅï¯ÇÜå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ E ×zÅî ê§ÚÅÇÂåÅº ç¶ ÃæÅéÕ íÅÂÆÚÅð¶ é¶ ÇÔµÃÅ ÇñÁÅ F@@ å¯º òÆ Ç÷ÁÅçÅ ÁÅÇçòÅÃÆ ÇÕÃÅéÅº é¶ ÇÂÃ ÇåÀ°ÔÅð ÇòµÚ ÇÔµÃÅ ÇñÁÅ ÇåÀ°ÔÅð Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç éÅñ ô°ð± Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ Ü¯ Á½ðåÅº ÁÅêä¶ ÇÃðÅº å¶ ìÆÜ ñË Õ¶ ÁÅÂÆÁÅº Ãé Áå¶ åÅÇîñÅº ç¶ Ö¶å ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁîÆð ìÆÜÅº çÆ êzçðôéÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ ÇÕÃÅéÅº ç°ÁÅðÅ I@ å¯º òµè ÇÕÃî ç¶ ìÅÜð¶, çÅñÅº Áå¶ å¶ñ ìÆÜÅº ç¶ ìÆÜ êzçðôå ÕÆå¶ ×Â¶ ÇÂÔ ÁÅÇçòÅÃÆ ç¶ ÇÕÃÅéÅº é±§ ÁÅêä¶ ÁÅç¶ôÆ Ç×ÁÅé é±§ ÃÅºÞÅ Õðé, ÁÅêä¶ ÇòÚÅðÅº Áå¶ ÃÇíÁÅÚÅð çÅ ÁÅçÅé-êzçÅé Õðé ñÂÆ ÇÂÕµá¶ Ô¯ä ñÂÆ ÇÂÕ î§Ú ÃÆ ÁÅÇçòÅÃÆº Á½ðå ÇÕÃÅéÅº é¶ ìÅÜð¶, çÅñÅº, å¶ñ ìÆÜÅº Áå¶ Ãì÷ÆÁÅº ç¶ ìÆÜÅº çÆÁÅº Ãòç¶ôÆ ÇÕÃîÅº ç¶ ÁÅêä¶ ìÚÅÁ êµÖ ç¶ ïåéÅº ðÅÔÆº ÁÅêäÆ ÃòË-ÇÚ§åÅ ìÅð¶ ×µñ ÕÆåÆ Õ°ÇàÁÅ ç¶ ÇÕÃÅéÅº é¶ ÁîÆð ÃÇíÁÅÚÅðÕ Ç×ÁÅé Áå¶ ìÅÇÂú òÅÂÆâ òÅÂÆâ êz¯Çò§ôÆÁñ ÇÃÃàî ìÅð¶ ÃîÞ ÕÆåÆ Ü¯ Ô÷ÅðÅº ÃÅñÅº å¯º ÇòÕÃå Ô¯ ðÔÆ ÔË, êÆó·Æ å¯º êÆó·Æ åµÕ, ÃéîÅé Áå¶ ô°ÕðÅé¶ çÆ íÅòéÅ éÅñ êÅÃ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÇéðîÅé, Õ°àÆÁÅ Õ§è ç°ÁÅðÅ êzÅÜËÕà çÆ ðòÅÇÂåÆ ë§â ëËñÅÀ°ä ñÂÆ ÕñµÃàð êµèð ÒôzÆîÅé Ô¶î§å çÅÃ âÅÇÂðËÕàð, ôzÆ êzî§åÆ î¯Ô§åÆ, Â¶àÆîÅ, ÇâêàÆ êz¯ÜËÕà âÅÇÂðËÕàð, ôzÆ çñÆê Ã°ì°âÆ, ëzÆñËºÃ êµåðÕÅð, ôzÆ ìÃ§å éÅÕ, êzî¯ç çÅô ÃîÅÇÜÕ ÕÅðÕ°é Áå¶ ðÅÜ ÕéòÆéÆà¶àð ç¶ ÇìÜË éÅÇÂÕ é¶ è§éå ëÅÀ±ºâ¶ôé ÇòµÚ ÇÔµÃÅ ÇñÁÅ Áå¶ ÇÂÃ ÇåÀ°ÔÅð ÇòµÚ ÇòÚÅð-òàÅºçðÅ ÕÆåÅ Ö¶åÆ ÜËò-ÇòÇí§éåÅ é±§ Ã§íÅñä ñÂÆ ÇÕÃÅéÅº é±§ À°åôÅÇÔå Õðé ñÂÆ, ÃÅºåÅÕ¶ñ¶ Çê§â ç¶ ÇîÃåðÆ ðÅÇôàÆ îÅÞÆ, Çê§â ê°Õð ç¶ ÇîÃ. Ã°ô§åÆ îÅÞÆ, Çê§â ÃÅðçê°ð ç¶ ÇîÃ. ì°µã± êàîÅÜÆ Áå¶ Çê§â ì¶åÅìÅÂÆ ç¶ î¯éÅñÆ êå¯à¯ôÆ Áå¶ B Çê§âÅº ÁÅÂÆ, ÂÆ, ç¶ò×ÅâÅ Áå¶ ÕñÅî×°âÅ Ãé, Üôé ç½ðÅé ÃéîÅÇéå ÕÆå¶ ×Â¶ íÅÂÆÚÅðÕ ìÆÜÅº çÅ ÇåÀ°ÔÅð Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç ç¶ êð§êðÅ×å éÅÚ ç¶ éÅñ ÇÃµè Ô¯ÇÂÁÅ, Õ§èîÅñ ÇòÚ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç Áå¶ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅð¶ ÇòÚ ÁÅÇçòÅÃÆ ìÆÜÅº é±§ ò§âç¶ Ô¯Â¶

ÁÅè°ÇéÕ îµÕÆ çÆÁÅº F ÇÕÃîÅº, ÁÅè°ÇéÕ îµÕÆ çÆÁÅº C ÇÕÃîÅº,

ì¯ðñÅ× ïÅåðÅ éÅº éÅñ îôÔ±ð ÜËò-ÇòÇí§éåÅ À°åÃò

æ¯ó·¶ ìÅÜð¶ çÆÁÅº C ÇÕÃîÅº, ìÅïðé¶ð ìÅÜð¶ çÆÁÅº ç¯ ÇÕÃîÅº,

îéÅÀ°ºçÆ ÔË¢ ÇÂÃ ÇåÀ°ÔÅð é±§ îÅåÅ èðåÆ Áå¶ ìÆÜÅº êzåÆ

î¯åÆ ìÅÜð¶ çÆÁÅº B ÇÕÃîÅº, ë¯ÕàËñ ìÅÜð¶ çÆÁÅº C ÇÕÃîÅº, Ü±éÆ

è§éòÅç Õðé ñÂÆ îéÅÇÂÁÅ ÜÅºçÅ ÔË Ü¯ ÇÕ À°é·Åº ç¶ Ö¶åÆ çÅ

çÆÁÅº B ÇÕÃîÅº, ×¯íÆ îàð çÆÁÅº D ÇÕÃîÅº, ×À± îàð çÆÁÅº B

ÁèÅð ÔË¢ ìÆÜÅº ç¶ ÇåÀ°ÔÅðÅº é¶ éÅ ÇÃðë Øð¶ñ± Ü§×Æ ìÆÜÅº é±§

ÇÕÃîÅº, ÚÅòñ ìÆé çÆÁÅº C ÇÕÃîÅº, ç¶ô çÆÁÅº D ÇÕÃîÅº,

òàÅºçðÅ Õðé ñÂÆ ÇÂµÕ êñ¶àëÅðî òÜ¯º Õ§î ÕÆåÅ ìñÇÕ

ÕÅñÅ ×zÅî çÆÁÅº ç¯ ÇÕÃîÅº, Ø¯ó¶ çÅ ×zÅî Áå¶ AG ÇÕÃî ç¶ ÖÅä

ÃæÅÂÆ ÇòðÅÃåÆ ìÆÜ çÆ ÇòÇí§éåÅ é±§ òèÅÀ°ä Áå¶ òèÅÀ°ä

òÅñ¶ Õ§ç, ìÅÜð¶ ÁÅèÅÇðå ÇîÕÃâ êñÅºà êzäÅñÆ

ñÂÆ ÇÂµÕ Çðê¯÷àðÆ òÜ¯º òÆ Õ§î ÕÆåÅ ÔË¢ ÇéðîÅé ÇêÛñ¶ ÚÅð

ÁèÆé,éÅÂÆÜÆð Áå¶ Çåñ ç¶ G ÇÕÃîÅº çÆÁÅº Ãì÷ÆÁÅº, AG

ÃÅñÅº å¯º ì±ð§× ïÅåðÅ çÅ Üôé êzçÅé Õð ÇðÔÅ ÃÆ¢ ÃÅñ B@AF

ÇÕÃî ç¶ ÖÅä êÆä òÅñ¶ Õ§ç, B ÇÕÃî çÆÁÅº ÔÜÅð, ÁçðÕ,

ÇòµÚ ÔÆ, G@@ å¯º òµè ÇÕÃÅé íÅÂÆÚÅð¶ ÁÅèÅðå ìÆÜ ÇåÀ°ÔÅðÅº

ñÃä, ÇîðÚ, ÇêÁÅ÷ Áå¶ Õ°Þ Ô¯ð ÃæÅéÕ Çîôðå ÁéÅÜ Áå¶

ÇòµÚ ÇÔµÃÅ ÇñÁÅ¢F@ å¯º Ç÷ÁÅçÅ êzòÅÃÆ À°µåðÅÇèÕÅðÆÁÅº ç¶

çÅñÅº Á½ðåÅº ç¶ ÇÕÃÅé Ãòç¶ôÆ ëÃñÅº, ÕÇîÀ±ÇéàÆ-ÁèÅðå

ìÆÜ êzçðÇôå ÕÆå¶ ×Â¶ Ãé Áå¶ ÇÕÃÅéÅº ÇòÚÕÅð òàÅºçðÅ

ìÆÜ ìËºÕÅº ç¶ êzì§èé Áå¶ Ãòç¶ôÆ Ö¶åÆ-ÜËò-ÇòÇòèåÅ ç¶ ìÚÅò

ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ¢ ÇÂÕ òÅð Çëð, Á½ðå ÇÕÃÅéÅº é¶ ÜËÇòÕ-

é±§ î°ó Ã°ðÜÆå Õðé ÇòµÚ ÁÇÔî í±ÇîÕÅ ÇéíÅ ðÔ¶ Ôé¢

ÇòÇí§éåÅ ç¶ ÇåÀ°ÔÅð ÇòÚ ÇÂÕ êzî°µÖ í±ÇîÕÅ ÇéíÅÂÆ¢

íÅÂÆÚÅðÕ ìÆÜ ÇåÀ°ÔÅð ìÆÜ ÁçñÅ-ìçñÆ çÆ ÃÔ±ñå:-

÷îÆé À°µå¶ ÁÇèÕÅð êzÅêå ÕðéÅ:-

Õ°ÇàÁÅ Õ¯ºç ÃîÅÜ ëÃñ çÆ òÅãÆ å¯º ìÅÁç ÃæÅéÕ å½ð Òå¶

Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅð¶ é±§ ÇÂÕ Ô¯ð Ú°ä½åÆê±ðé î°µçÅ ÔË Ü¯ ÇÕ ÁÅî ñÆ÷Å ÇÂ³âÆÁÅ, ê³ÜÅìÆ Ã³ÃÕðé, i{B 2018

www.leisaindia.org

wfjbk fe;kB GkJhuko/ nkXkos phi pA?eK d/ gp q X z B ftZu fJZe gw q Z[y Gf{wek fBGkTA[d/ jB

å½ð Òå¶ òðåÆ ÜÅä òÅñÆ ÷îÆé Áå¶ Ãî°µÚÆ Ãî°çÅÇÂÕ ÃÅèéÅº ç¶

ÇòÚ òÅèÅ éÔÆº Õðç¶ êð éÅñ ÔÆ ÷îÆé ç¶ À°Ã¶ ÇÔµÃ¶ ñÂÆ À°êÜ ç¶

ÇÔµÃ¶Ò å¶ ÁÇèÕÅðÅº çÆ éÅ-îÅéåÅ ÔË¢ÇÕÀ°ºÇÕ Á½ðåÅº Ö¶åÆìÅóÆ çÆ

Ãî¶º ÇòÚ òÆ òÅèÅ Õðç¶ Ôé¢ ÇÂÔ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ ÁéÅÜ

Õ°§ÜÆ Ôé, êzòÅÃÆ å½ð å¶ òðå¶ ×Â¶ ÇòÁÕåÆ×å ÷îÆéÅº À°µå¶

çÆÁÅº ÇÕÃîÅº ç¶ ìÆÜÅº çÆ À°êñìèåÅ é¶ ÕzîòÅð ÕËñ§âð çÆ

ÃæÅéÕ íÅÂÆÚÅð¶ ç¶ ÁÇèÕÅðÅº çÆ ÕÅé±§éÆ îÅéåÅ çÆ Ã°ÇòèÅ ñÂÆ

ñ§ìÅÂÆ DE-F@ ÇçéÅº ÇòµÚ òèÅ ÇçµåÆ ÔË¢ Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç íÅÂÆÚÅðÅ

ïåé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË¢ ÇÂÔ ÷îÆéÅº òÆ ìÅÜð¶ ÁÅèÅÇðå Ö¶åÆìÅóÆ

ÖÅä êÆä ñÂÆ ìÔ°å é¶ó¶ ÔË, ÇÕÀ°ºÇÕ çÖñÁ§çÅ÷Æ å¯º ìÅÜð¶

êzäÅñÆÁÅº ñÂÆ ã°ÕòÆºÁÅº Ôé¢ Ü§×ñ ÁÇèÕÅð ÁËÕà

ÁèÅÇðå ÜËÇòÕ-ÇòÇí§é Ö¶åÆ êzäÅñÆ ç¶ ê°éð Ã°ðÜÆÕðä ðÅÔÆº

(ÁËë.ÁÅð.Â¶.) çÆÁÅº ôðåÅº å¶ ÃæÅéÕ íÅÂÆÚÅð¶ ñÂÆ í§×ÅðÆÁÅº

Á½ðåÅº Òå¶ Çòô¶ô ÇèÁÅé ç¶ éÅñ ÕÇîÀ±ÇéàÆ çÆ ÃæÅêéÅ Ö¶åÆ

çÆÁÅº îÆÇà§×Åº ÁÅï¯ÇÜå ÕÆåÆÁÅº ×ÂÆÁÅº Ãé Áå¶ ÷îÆé À°µå¶

ÇòµÚ î½Ü±çÅ Ãî¶º ç¶ Ã§Õà ñÂÆ Ôµñ êzçÅé ÕðçÆ ÔË¢

çÅÁò¶ çÅÖñ Õðé çÆÁÅº ÇòèÆÁÅº Ãî°µÚÆ êzÇÕÇðÁÅ é±§

ô°ÕðÅé¶ ÇéðîÅé Õ§èîÅñ ÇòÚ ÇÂÃ êÇÔñÕçîÆ ñÂÆ

ÕÇîÀ±ÇéàÆ òñ§àÆÁðÅº ç¶ Ãîðæé éÅñ ô°ð± ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, ÁÅî

îÆñËà÷ éËàòðÕ ÁÅë ÇÂ§âÆÁÅ Áå¶ ÁËÕÃÆÂ¶â é±§ ÃòÆÕÅð ÕðçÅ

å½ð Òå¶ òðåÆ ×ÂÆ ÷îÆéÒ å¶ Õ°µñ HI êÇðòÅðÅº é±§ ÇéµÜÆ ÷îÆé

ÔË , âÅ. Çé×îÅé§ç ÃòÅé, ëÅðÇî§× ÇÃÃàî îÅÇÔð

ÁÇèÕÅð êzÅêå Ô¯Â¶ Ôé¢ Á½ðåÅº é±§ ÇòÁÕåÆ×å à±ðéÅîËºà çÆ ÃÅºÞÆ îÅñÕÆ ÇçµåÆ ×ÂÆ ÃÆ¢ ñ×í× AE Õ°àÆÁÅ Õ¯ºç Çê§âÅº é±§ ÕÇîÀ±ÇéàÆ Ü§×ñÅå Ãð¯åÅº å¶ íÅÂÆÚÅðÕ ÁÇèÕÅð ÜÅðÆ ÕÆå¶ ×Â¶ Ôé¢ ÇòÁÕåÆ×å Áå¶ ÕÇîÀ±ÇéàÆ í±îÆ / Ã§ÃÅèéÅº ÇòµÚ ÃÔÆ çÆ êÛÅä Ãð¯åÅº Òå¶ ÁÅêäÆ ÇÔµÃ¶çÅðÆ é±§ î÷ì±å Õðé, Ö°ðÅÕ À°åêÅçé Áå¶ Ö°ðÅÕ Ã§êµåÆ ç¶ ñÂÆ Üð±ðÆ ÔË¢

êzôÅºå î°Ô§åÆ, ÕÅðÜÕÅðÆ âÅÇÂðËÕàð ÇéðîÅé, ÁËÃ -C / GEA- ÇéñÅçðÆ ÇòÔÅð, êÆú: ÃËñôzÆ ÇòÔÅð, í°òé¶ôòð - GEA@BA, íÅðå. ÂÆ-î¶ñ: prasant@nirmanodisha.org òËµìÃÅÂÆà: http://www.nirmanodisha.org Reviving crop biodiversity, restoring food sovereignty LEISA INDIA, March 2017

ÇÃµàÅ:- ÕÇîÀ±ÇéàÆÁÅº é¶ Áé°íò ÕÆåÅ ÔË ÇÕ À°Ô ÇÃðø À°êÜ

@LeisaIndia