ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
1
_âòd _ûVK,
ùfAiû A ò@û
aòùgh IWò@û iõÄeY
G[ôùe ùfAiû A ò@ûùe _ìaðeê _âKûgòZ AõeûRú bûhûe KòQò aQûaQû cìk ùfLûKê IWò@û bûhûùe iõKkòZ Keû~ûAQò û
Ieúiû ù_ûÁ aûKè - 51, Rò._ò.I,bìaù^gße 751001
www.orrissa.co.in, E-mail: orrissabbsr@gmail.com
G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ^õ-204, 100 `òUþ eòw ùeûWþ, ù`Rþ 3, a^gueú 2d cjfû, 3d ùiû_û^, aûwûùfûe 560085 ù`û^ ^õ :+91-080-26699512, 26699522 `ûKè ^õ: +91-080-26699410 A ùcf : leisaindia@yahoo.co.in @¤l - gâú. Pòe^þRòbò iòõ, @ûA.G.Giþ.(@aie _âû¯) ùKûhû¤l - gâú aò.ùK. gòbþeûcþ ibý - Wÿü. bò[f eûR^, Wÿü. Gcþ . cjûù\aû®û Wÿü. G^þ. Rò. ùjMþùWÿ, Wÿü. Uò. Gcþ. ZýûMeûR^, _âù`ie. bò. aòebù\âdû Wÿü. G. eûR^Ü Wÿü. ùbuùUiþ ZûMZþ Wÿü. iàòZû ù_âcP¦e cêLý iõ_û\K - ùK. bò. Giþ. _âiû\ _eòPûk^û iõ_û\K - Uò. Gcþ. eû]û @^êaû\ @eêYòcû ÊûAñ IWÿò@û iµû\^û I @^êaû\ ic^ßd aògßùcûj^ cjû«ò, Ieúiû @^êaû\ iõù~ûR^û _ì òðcû, G.Gcþ.A `ûCù i^þ _âgûi^òK @]ôKûeú aúYû, G.Gcþ.A `ûCù i^þ @kueY I cê\âY fò_òÄû^þ, bìaù^gße _âz\ `ùUûPòZâ Ieúiû `ùUû fûAùaâeú ùfAiû _ZâòKû @^ýû^ý iõKk^ fûUò^þ @ûùceòKû, Aù ûù^iò@û, _½òc @û`âòKû, aâûRòfþ iõÄeY ùfAiû A ò@û _ZâòKû @^ýû^ý @û kòK iõÄeY jò¦ò, ùZfêMê, Zûcòfþ, _¬ûaú , K^ÜW Gaõ ceûVú (iõ_û\^û c kú Ze`eê _ZâòKûe Cù gýKê ~[ûiû¤ iVòKþ bûùa C_iÚû_^ KeòaûKê icÉ ~^ô ^ò@û~ûAQò û ùZùa G[ôùe _âKûgòZ ùfLûMêWòKe iZýûiZý _ûAñ iõ_éq ùfLK jó \ûdú ejòùa û )
còùReò@e
(MISEREOR)
Kéhò ùR÷a-_eòùag bò òK Pûh _âKâòdûUò cêLýZü `if PKâ _eòa ð^ ij i´kMêWÿòKe _ê^ü-PKâY Gaõ _ê^aðýajûe C_ùe _~ðýùaiòZ û Gjò _âKâòdûUòùe `if ùa÷RðýaÉê MêWÿòKe _ê^üPKâY I _ê^aðýajûe ùjaû ij Rcòe C_ôû\KZû aé¡ò, ù_ûhYe _ê^üPKâY, Pûhùe Lyð Kcþ Gaõ ^M\ fûb aé¡ò ùjûA[ûG û Gjò Pûh _âKâòdûUò Pûh aýaiÚûKê fûbR^K Keòaû ij iûµâ òK icdùe Pûhúcûù^ iûcÜû Keê[ôaû aòbò^Ü iciýûKê \ìe Keò Pûhùe @ûd aé¡ò Keòaû, lZòKûeK ^òMðc^Kê jâûi Keòaû, _eòùag _eòa ð^ iciýûKê \ìe Keòaû AZýû\òùe c¤ ic[ð û ùcûUûùcûUò KjòaûKê Mùf Gjò Pûh _âKâòdû ijR, iek Gaõ Keòaû i¸a_e û Gjò ùfLûUòùe ^òRe C c @bòmZû @ûc ij aû ò[ôaû Pûhúcû^u _ûLùe @ûùc KéZm û Gjò iõÄeYùe aòhd @û]ûeòZ Z[ý, iìP^û ù\A[ôaû Pûhú, i´kaýqò Gaõ _ZâòKûUòùe ùfLû _ùVA[ôaû @^êÂû^cû^uê @ûùc ]^ýaû\ ù\CQê û @ûc _ZâòKûUòKê _Xÿò Gaõ ZûjûKê ^òR Pûh Kûcùe fMûC[ôaû _ûVKcû^u _ûLùe @ûùc iõ_û\K Pòe KéZm û
ùfAiû
ÊÌ aûjý ijûdZû I iÚûdú Kéhò C_ùe @û]ûeòZ ùfAiû _ûeòùagòK Kéhò _âYûkúùe ^òRe C_ôû\^ I C_ûRð^ aé¡ò KeòaûKê Pûjêñ[ôaû Pûhúcû^u _ûAñ GK ùa÷hdòK I iûcûRòK aòKÌ û ùfAiûùe iÚû^úd i´k I _âûKéZòK iõiû]^ MêWòKe iêaýajûe Gaõ @ûagýK iÚùk aûjý iû]^ MêWòKe iêelòZ I _âbûaò aýajûe iõ_KðòZ gòlû còùk û Gjû ^òRÊ mû^, \lZû, cìfýùaû], iõÄéZò I iõMV^ @û]ûeùe ^òRe baòhýZ MV^ KeòaûKê Pûjêñ[ôaû cjòkû, _êeêh I ùMûÂúMêWòK ^òcù« C òÁ û Kéhòùe C^ÜZú Gaõ _eòa ðòZ _eòiÚòZò I @ûagýKZû @^êiûùe Gjûe _âùdûM _ûAñ Pûhú I Kcðú cû^u iûc[ðý MV^ \òMùe ùfAiû ùjCQò GK ijbûMú bò òK _âKâòdû û ùfAiû ù\gú mû^ùKøgk I aòmû^ i¹Z mû^MêWòKê GKûVò Keò[ûG Gaõ Gjûe @û^êiwòK aòKûg _ûAñ ~[û~[ _\ùl_ ù^aûKê ^úZò ^ò¡ðûeK cû^uê _âbûaòZ Keò[ûG û ùfAiû ùjCQò GK iõmû, GK _^Úû I GK eûRù^÷ZòK @ûjßû^ û
còùReò@e - aòKûg ùlZâùe ijù~ûM _ûAñ 1958 ciòjûùe Rcðû^ Kû[fòK aòg_þ iõN \ßûeû còùReò@e iÚû_òZ ùjûA[ôfû û MZ 57 ahð]eò còùReò@e @û`âòKû, Giò@û Gaõ fûUò^þ @ûùceòKû @û\ò ù\g MêWòKùe \ûeò\âý aòeê¡ùe iõMâûc _ûAñ _âZògéZòa¡ ùjûA @ûiòQò û ]cð, RûZò I fòw ^òaðòùghùe _âZýK @bûaMâÉ cYòhe @ûagýKZû _ûAñ còùReò@ee ijûdZû C_f² û còùReò@ee \gð^ ùjCQò ^òù¿gòZ ùfûKcû^ue giqòKeY ^òù¿gòZ _âùPÁûKê ijù~ûM Keòaû û Gjû iÚû^úd @^êÂû^, Pyð @^êÂû^, ùaieKûeú @^êÂû^, iûcûRòK @ûù¦ûk^ I MùahYû @^êÂû^ MêWòK ij bûMú\ûeú jòiûaùe Kû~ðýKeò[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû¤cùe Gjû jòZû]ôKûeú cû^u ij cògò iÚû^úd aòKûg _âKâòdû I _âKÌ Kû~ðýKûeúZûùe RWòZ ùjûA[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû^u ij cò k ò Z bûaùe cò ù Reò @ e _eò a ð ò Z _eò i Ú ò Z ò K ê iûcÜ û Keò [ ûG û (MISEREOR)
(www.misereor.de, www.misereor.org)
Ieúiû GK ùÊzûùiaú @^êÂû^ û Gjû Pûhú ù^ZéZß _âKâòdûùe Kéhòe iÚûdú aòKûg ^òcù« @û\òaûiú ajêk K§cûk I cûfKû^Mòeò Ròfäûùe MZ \êA \g§ò ]eò Kû~ðýeZ û KéhK iõMV^ cû¤cùe _ûeõ_eòK Pûhmû^ ùKøgke C^ÜZú, _ûeµeòK aòj^e iêelû I _âiûe, _âûKéZòK iõ_\ _eòPûk^û cû¤cùe lê\â I ^ûccûZâ Pûhúcû^ue iûaðùbøcZß elû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @û\òaûiú cjòkû icaûd cû¤cùe Kéhò I RwfRûZ \âaýe _âKâòdûKeY Keò Rwf C_ùe ^òbðegúk ùMûÂúMêWòKe RúaòKû iêelû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @^êÂû^ iõ_KðòZ @]ôK aòaeYú eê còkò_ûeòa û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ÊÌ aûjý ijûdZû bò K ò _âûKéZK ò iõ_\ _eòPûk^û _ûAñ iÚû^úd _ûeµeòK mû^ùKøgk Gaõ ^ì@û iéR^gúk ùa÷hdòK mû^ \ßûeû RúaòKûe C^ÜZò \òMùe Kû~ðý Keò[ûG û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ \ûlòYûZý cûkbìcú @ ke lê\â Z[û ^ûccûZâ Pûhúcû^u ijòZ aòKÌ Kéh,ò mû^ùKøgke @bòa¡ é ,ò Zûfòc,þ aòKûg @^êÂû^MêWK ò ij iõ_éqò KeûAaû Gaõ @^êbZ ì ò @û\û^ _â\û^ \òMùe Kû~ðýKeò[ûG û Gjûe ùIßai þ ûAUþ VòKYû ùjCQò (ORRISSA)
(www.orrissa.co.in)
(AME Foundation)
(www.amefound.org)
ijûdZûùe G.Gcþ. A. `ûCù i^þ ij còkZ ò bûaùe Ieúiû \ßûeû _âKûgòZ ùjCQò û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
2
Pûh ùa÷RðýaÉêeê RûùkYú
4
aòùgh IWò@û iõÄeY - 4, Wÿòùi´e 2020
@û^¦ Kûùbð @ûù_â û _â ò G Uþ eê e ûf ùUùKÜ û ùfûRò A^þ Á ò U ê ý Uþ (G.@ûe.Uò . @ûA) ^ò R e _eúlûcìkK Kû~ðý cû¤cùe ùR÷aMýûiþ C_ô û \^ \ò M ùe @ù^K @bò ^ a \éÁòùKûYKê ùfûKùfûP^Kê @ûYòQ«ò û ùR÷aMýûiþ C_ôû\^ _ûAñ ùMûae GKû« Reêeú ùaûfò ùfûKcû^u c¤ùe [ôaû @§ aò g ß û iKê \ì e Keò a û ij G.@ûe.Uò.@ûA ^òRe _eúlY I @bòmZûeê ÆÁ cZ eLòfû ù~ ~alûeRû^ aò j ú^ gê ¡ ùgß Z iûeeê c¤ _â P ê e _eò c ûYùe ùR÷ a Mýûiþ C_ô û \^ Keû~ûA_ûeòa û ùifêýùfûR (Cnò\ ùKûhe @ûaeYeê _âû¯ GK ùR÷aòK ùgßZiûe ~ûjû iìZû, KûMR AZýû\òe aýajéZ jêG), ùjcòùiûfêýùfûRþ, fòM^ò^þ AZýû\ò Kéhò ùa÷RðýaÉê MêWÿòK ùR÷aMýûiþ C_ôû\^ _ûAñ aòKÌ i´k jòiûaùe aýajûee Keû~ûA_ûeòa û
i´ke Kû~ðý\lZû aé¡ò _ûAñ GjûKê _ê^üPKâY-iûù_l Keòaû 07 iµâiûeY _ûAñ GK aûÉaòK Gaõ i`k Xÿû û
4
Pûh ùa÷RýaÉêeê RûùkYú @û^¦ Kûùbð
07.i´ke Kû~ð ý \lZû aé ¡ ò _ûAñ GjûKê _ê^üPKâY-iûù_l Keòaû iµâiûeY _ûAñ GK aûÉaòK Gaõ i`k Xÿû û @^ò[ûKêcûeú _ò Gaõ A¦êRû Giþ 11 @û^¦û - _cðûKfPe Kéhò ùlZ c^ògû fû[ Mê¯û Gaõ eû]û fû[ Mê¯û 17. bûeZùe Ké h ò ùR÷ a _eò ù ag iê e lû
\òMùe cRaêZ cjòkû ù^UIßKðe bìcòKû
Qûdû PòZùe KûjûYò
@^ò[ûKêcûeú _ò Gaõ A¦êRû Giþ ùR÷ a ò K Ké h ò @aùghûõgKê gé v kò Z bûaùe _ê^üPKâY Gaõ _ê^aðýajûelc Keòaû Gaõ G[ôùe MêY~êq Keòaû \ßûeû Pûh Rcòe C_ôû\KZû aé¡ò ùjaû ij Gaõ Gjû @ûcô^òbðegúk ùjûA_ûeòa û Gjò i´kMêWÿòKê _ê^aðýajûelc Keòaû \ß û eû Gjû PûhúKê aò b ò ^ Ü cû¤cùe iûjû~ý Keòa Gaõ PûhúKê ùR÷a _eòùag i´§úd ùiaû c¤ ù~ûùMAa û lê\â Gaõ ^ûccûZâ Pûhúcû^u _ûAñ ^òR Pûh RcòKê _eòùag ijYòK Keòaû \òMùe i´ke _ê^aðýajûe Keòaûe bìcòKû MêeêZß_ì ð û
@^¦û- _cðûKfPe Kéhò ùlZ
iìPú_Zâ
11
c^ògû fû[ Mê¯û Gaõ eû]û fû[ Mê¯û C ûjùe be_êe Gaõ KVò^ _eògâc Keò cê´ûAe GK \µ ò Lû\ý bò òK RwfUòG iéÁò KeòQ«ò û Gjû G_eò GK ùR÷a _eòùag ù~CñVò aòbò^Ü _âKûee MQ, Mêkà, aê\û, _gê_lú icùÉ cògò ejêQ«ò û Gjò Lû\ý RwfUò eûiûd^òK \âaý gì^ý Lû\ý ù~ûMûAaû ij icd aòZûAaû _ûAñ GK cù^ûec _eòùag I _âKéÁ iÚû^ û Gjò iÚû^ùe c^êhýe @ûcôûKê gû«ò còkò[ûG û
ùiøcýû gue ùaûh Gaõ @câòZû Mê¯û
bûeZùe Kéhò ùR÷a _eòùag iêelû \òMùe cRaêZ cjòkû ù^UIßKe ð bìcK ò û Qûdû PòZùe KûjûYò
17
ùiøcýû gue ùaûh Gaõ @câòZû Mê¯û @ûùc Gjû bfbûaùe RûYò iûeòQê ù~ @ûcKê ^òRe ù\gú _âRûZòe aòj^, _ûeµeòK Pûh Gaõ mû^ ùKøgkKê a ûAaû GKû« @ûagýK ~ûjû ùR÷a _eòùag ijûdK Gaõ Gjû _âKéZòKê lZò c¤ _j ûA ^[ûG -Gjû Kê j «ò K ð û UKe aûwûfêeùe @aiÚòZ lê\â Pûhú ùR÷a _eòùag Zûfòc ùK¦â @céZ bìcò e iõù~ûRòKû PêKÑò ^ûZê û Êûcú û eiûd^òK Kéhòe GK aòKÌ Pûh _âYûkú c¤ @býûi Keû~ûA_ûùe ùaûfò _â c ûYò Z KeòaûKê Gjò ùK¦âUòe iÚû_^û Keû~ûA[ôfû û Gjò Zûfòcþ ùK¦âUòùe PûhúVûeê Pûhú gòLòaû _âKâòdû, ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò @býûi, Pûhúcû^ue @]ôKûe û Lû\ý iûaðùbøcZß Gaõ iûcûRòK ^ýûd AZýû\ò \òMùe Pûhúcû^uê _âgòlY \ò@û~ûA[ûG û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
3
Pûh ùa÷Rýð aÉêeê RûùkYú @û^¦ Kûùbð @ûù_âû_âòGUþ eêeûf ùUùKÜûùfûRò A^þÁòUêýUþ (G.@ûe.Uò.@ûA) ^òRe _eúlûcìkK Kû~ðý cû¤cùe ùR÷aMýûiþ C_ôû\^ \òMùe @ù^K @bò^a \éÁòùKûYKê ùfûKùfûP^Kê @ûYòQ«ò û ùR÷aMýûiþ C_ôû\^ _ûAñ ùMûae GKû« Reêeú ùaûfò ùfûKcû^u c¤ùe [ôaû @§ aògßûiKê \ìe Keòaû ij G.@ûe.Uò.@ûA ^òRe _eúlY I @bòmZûeê ÆÁ cZ eLòfû ù~ ~alûeRû^ aòjú^ gê¡ ùgßZiûeeê c¤ _âPêe _eòcûYùe ùR÷aMýûiþ C_ôû\^ Keû~ûA_ûeòa û ùifêýùfûR (Cnò\ ùKûhe @ûaeYeê _âû¯ GK ùR÷aòK ùgßZiûe ~ûjû iìZû, KûMR AZýû\òe aýajéZ jêG), ùjcòùiûfêýùfûRþ, fòM^ò^þ AZýû\ò Kéhò ùa÷RðýaÉê MêWÿòK ùR÷aMýûiþ C_ôû\^ _ûAñ aòKÌ i´k jòiûaùe aýajûee Keû~ûA_ûeòa û 2018-19 aò úd ahðùe @ûce ù\g 113 ^òdêZ U^þ ù_ùUâûf aûjûe ù\geê @ûc\û^ò KeòQò ~ûjûe cìfý _ûLû_ûLò @ûùceòKúd cì\âûùe 12500ùKûUò ùja ùaûfò @^êcû^ Keû~ûCQò û GùZ aWÿ iõLýûKê ù\Lòùf fûMêQò ù~ @ûùc Gjò iûcMâúUòKê iaêVûeê ùagú _eòcûYe aûjûeê @ûc\û^ò KeêùQ Gaõ Gjò ùMûUòG cûZâ iûcMâú aûjûeê @ûYòaû _ûAñ @ûùc _âZòahð iaêVûeê @]ôK Uuû aûjûe ù\gKê ù\CùQ û ù_ùUâûfòdc-RûZ _\û[ð ~[û A§^þ Mýûiþ, ù_ùUâûf, Kòùeûiò^þ Gaõ WÿòùRfe @]ôK Zû_úd cìfý [ôaû ij Rkòaû _ùe G[ôeê ùKøYiò @aùghûõg (~[û _ûCñg) aûjûeê ^[ôaûeê Gjû @ûbý«eúY Rßk^ _âKâòdû \ßûeû PûkòZ A¬ò^þ MêWÿòKùe RûùkYú jòiûaùe aýajûe _ûAñ c¤ C_~ê q û ù_ùUâ û fò d cþ RûZ RûùkYúMê W ÿ ò K e _eòcûYMZ C_f²Zû, Zû_úd cìfý Gaõ Rkòaûe PûeòZâòK MêY \éÁòeê ~\ò ù\Lòaû, ùZùa bûeZùe a ðcû^ ~ûjûiaê A§^ C_ôû\^ Keû~ûCQò, ùiMêWÿòK ù_ùUâûfòdce iÚû^ K\û_ò ù^A _ûeòa ^ûjó û a ð c û^e cUe~û^ Mê W ÿ ò K ùe G[û^fþ Gaõ ùR÷aWÿòùRfKê aòKÌ jòiûaùe aýajûe Keû~òaûKê Pò«û Keû~ûCQò cûZâ aWÿ @ûKûeùe GMêWÿòKê C_ôû\^ Kùf KéhòKû~ðý aû]û_âû¯ ùja KûeY ùR÷a WÿòùRf C_ôû\^ _ûAñ Pûh aýajéZ Rcò Gaõ Rk aýajûe Keû~òa û icû^ icdùe ~\ò @ûùc ù\Lòaû Kéhò C_RûZ \âaý jòiûaùe Pûheê ajê _eòcûYe @ûaRð^û iéÁò ùjûA[ûG û ~\ò GK iû]ûeY ^òdc jòiûaùe ù\Lòaû ùZùa ùMûUòG `ifeê 60 _âZògZ aûùdûcûiþ aûjûeò[ûG ~ûjûKê Kéhò ùa÷RðýaÉê
aûùdûMýûiþ C_ôû\^ _ûAñ Kéhò ùa÷RðýaÉê GK aòKÌ i´k
jòiûaùe aòùaP^û Keû~ûG û ieKûeú Z[ý jòiûaùe bûeZùe ù~ùZ _âKûee Kéhò RûZ _Yý\âaý C_ôû\^ ùjCQò, ùi[ôeê @ûKk^ Keû~ûCQò ù~ bûeZùe Kéhòeê aûhðòK 800^òdêZ U^þ @ûaRð^û~êq aûùdûcûiþ iéÁò ùjûA[ûG û aò_êk _eòcûYùe Kéhò ùa÷RðýaÉê aûjûeòùf c¤ Gjûe KVò^þ _âKéZò Gaõ Rkòaûe PûeòZâòK MêY KûeYeê GMêWÿòKê @ûbý«eúY Rßk^ A¬ò^þ MêWÿòKùe aýajûe Keû~ûA _ûùe ^ûjó û cûZâ GMêWÿòKê @Zò ijRùe còù[^þ (cUe ~û^ùe aýajûe ùjC[ôaû A§^)ùe eì _ û«e Keû~ûA _ûeò a û GK-aò õ gZc gZû úe @ûe¸ùe @ûù_âû_âòGUþ eêeûf ùUùKÜûùfûRò A^þÁòPêýUþ (G.@ûA.Uò.@ûA) Gjû _âcûY Keò ù\LûAQò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
4
aûùdûMýûiùe còù[^þe @ûKûe 60 _âZògZ (IR^ùe 35%) I @wûeKûcæe @ûKûe 40 _âZògZ Mzò Z [ûG û (IR^ùe 65%) ù~Cñ icdùe G.@ûe.Uò.@ûA Gjò ]ûeûùe Kû~ðý @ûe¸ Kfû ùiùZùak _~ðý« bûeZ ahðùe iû]ûeYZü ùMûae I KòQò cûZâûùe Pò^ò Kkeê aûjûeê [ôaû @ûLê ùa÷RðýaÉêKê aûùdûMýûi _âÉêZòùe aýajûe Keû~ûC[ôfû û Gjò \êAUò _\û[ð @cæRû^ ejòZ ùjûA[ôaûeê Gjû @cæRû^ @ûagýK Keê[ôaû Rúau Kû~ðýùe @ûiò ^ [ûG û Gjò C_û\û^eê còù[^þe C_ôû\^ c¤ ajêZ Kcþ ùjûA[ûG û
G.@ûe.Uò . @ûAe ùa÷ m û^ò K cûù^ @cæ R û^ùe be_êe ùR÷aòK aÉê KûùaðûjûAùWÿâU C_ùe @ù^K _eúlY Keòùf û Gjò _eúlY Keòaû icdùe ùicûù^ RûYòaûKê _ûAùf ù~ ùR÷aòK GiòWÿþ, iKðeû Gaõ Áûyð _eò RUòk ùgßZiûe aMð ~[û Áûyð Gaõ ùifêùfûRùe be_êe [ô a û Kûùað û jûAùWÿ â U þ K ê iµì ð bûaùe aûùdûMýûiKê eì _ û«eò Z Keû~ûA _ûeò a û _ea ð ú icdùe Gjò _eúlYeê @ûjêeò Z[ý @ûiòfû ù~ _gêcû^u \ßûeû Lò@û ~ûC[ô a û ù~ ùKøYiò _\û[ð K ê aûùdûMýûi _ä û ùe K ûcûf jòiûaùe aýajûe Keû~ûA_ûeòa û
aKè :1
Kéhò ùa÷RðýaÉêùe cêLýZü ùifêýùfûRþ, ùjcòùifêýùfûRþ Gaõ fòMþ^ò^þ be_êe cûZâûùe ejò[ûG û Gjò Zòù^ûUò C_û\û^eê ùKøYiò ùMûUòG c¤ cYòhcûù^ jRc Keò _ûeòùa ^ûjó û ùifêýùfûRþ I ùjûcòùifêýùfûRKê _gêcûù^ LûA jRc Keò_ûeòùf c¤ GjûKê aûùdûMýûiþ C_ôû\^ùe aýajûe Keû~ûA_ûeòa û @ûùc C_ùe ~ûjû _Xÿ ò ù f ù~ ùKøYiò _\û[ð e ê ùKùZ _eò c ûYe aûùdûMýûi C_ôû\^ ùja Zûjû ùijò _\û[ðe Rú ðKûeK gqòe gZKWÿû jûe C_ùe ^òbðe Keò[ûG û ~\ò @ûùc ]eò ù ^aû ù~ 50% Ké h ò ùa÷ R ð ý aÉê ù e _eò _ ûKlc ùbøZòK _\û[ð ~[û ùifêýùfûRþ Gaõ ùjcòùifêýùfûR ejòQò ùZùa @ûùc Zû ßòK \éÁòeê ù\Lòaû ù~ @ûùc 400 ^òdêZ U^þ aûùdûMýûi aû _ûLû_ûLò 140 ^òdêZ U^þ còù[^þ _ûAaû ~ûjû bûeZùe a ðcû^ aýajéZ ùjC[ôaû icÉ ~û^ aûjû^ A§^e iÚû^ iµì ð bûaùe ù^A_ûeòa û ~û^aûjû^ A§^ _ûAñ @ûC @ûcKê ù_ùUâûfòdcþ A§^ C_ùe ^òbðe KeòaûKê _Wÿòa ^ûjó û
aûùdûMýûiþ iéÁò _ûAñ ù~Cñ _âKâòdû aýajûe Keû~ûG ZûjûKê ùa÷hdòK bûaùe @cæRû^ ejòZ _ûP^ _âKâòdû Kê j û~ûG Gaõ Gjò _Pò a û _ûAñ aýajé Z _ûZâ U ò K ê WÿûAùRÁe Kêjû~ûG û aûùdûMýûiþ iéÁò ij @^ýû^ý @cæ R û^ ejò Z _â K â ò d ûùe @õgMâ j Y Keê [ ô a û @Yê R úacûù^ @^ýû^ý Rúacû^u_eò @cæ R û^ @ûagýK Keò[û«ò û cûZâ @cæRû^ ejòZ _eòùagùe @ûYaòK @cæRû^ C_f² ^ [ôaûeê Gjò @YêRúacûù^ ^òùR ejê[ôaû iÚû^e ^òcÜ Éeùe eûiûd^òK _âKâòdû \éXÿ bûaùe [ôaû @cæRû^eê ^òRe @ûagýKZû ùc ûA[û«ò û Gjò ^ò c Ü É eùe [ô a û @Yê M ê W ÿ ò K ^ò R e _â K é Z eì _ _eòa ð^ Keò iek @aiÚûKê eì_û«eòZ ùjûA[û«ò û ùZYê aûùdûMýûiþ WÿûAùRÁeùe @ûYaòK MV^ùe @cæRû^ [ôaû ùR÷aK ò _\û[ð MêWK òÿ còù[^ùe _eòa ðZ ò ùjûA[û«ò ~ûjû GK jûAùWÿâûKûað^ (C\þRû^ I @wûeKûcæe ù~øMòK _\û[ð) û cò ù [^þ e @^ýû^ý _ûeµeò K ~û^aûjû^ùe aýajéZ A§^ ij icû^ Zû_úd cìfý ejòQò Gaõ Rkòaû icdùe G[ôeê _ûCñg aû @ûfKûZeû _eò @aùghûõg aûjûeò ^ [ûG I Gjû _eòÃûe Rkò[ûG û Gjò _âKâòdûùe @wûeKûcæ ^òMðZ ùjûA[ûG cûZâ aûùdûMýûieê còù[^Kê _é[Kþ Keòaû ajêZ ijR û Gjò iaê ùa÷hdòK aòhdKê RûYòaû_ùe G.@ûe.Uò.@ûAe ùa÷mû^òK cûù^ còù[^þ iéÁò Keòaû _ûAñ ùMûae Gaõ @ûLê KZû aýajûeKê a¦ Keòù\ùf û
fòM^ò^þ, ~ûjû ùKøYiò Rúa« _âûYúu \ßûeû jRc ùjûA_ûeòa ^ûjó, Zûjû aûùdûMýûiþ _äû eê _Zkû cògâY jòiûaùe ^òMðZ ùjûA[ûG û cûZâ Gjû GK @\eKûeú _\û[ð ^êùjñ û fòM^ò^þ _äûÁòK _eò GK aÉê û 200WÿòMâú ùifiòdiþ Zû_cûZâûùe Gjû ^ec ùjûA[ûG û Gjò Zû_cûZâûùe fò M ^ò ^ þ K ê ZekûA G[ô e ê _ä û GCWÿ þ _eò _\û[ð Gaõ aýûùKÖeò@û, RúaûYê aû @^ý ùR÷a _\û[ð \ßûeû iXÿò aûùdûMýûi _äû ùe Kéhò ùa÷RðýaÉêKê K ûcûf jòiûaùe aýajûe Keòaûùe GK aWÿ @lcZû ùjfû ù~ Gjò K ûcûf MêWÿòK Mûñ MêWÿòKùe Pûeò@ûùWÿ aòQêeòZ ùjûA _Wÿò[û«ò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
5
@aKhòZ ð ùjûA_ûeê[a ô û Lû\ý LûAaû ù~ûMý aûi^ ~[û K_þ, Mò^û, Kõiû, [ûkò@û, ù_äU Gaõ PûcP AZýû\ò Zò@ûeò Keû~ûA_ûeòa û fòM^ò^þKê L L Keò GjûKê RûùkYú jòiûaùe aýajûe Keû~ûA _ûeòa û GjûKê ù_ûWÿò @wûe Keò G[ôeê aûùdûPûe _âÉêZ Keû~ûA_ûeòa Kò´û ùR÷aòK LZ jòiûaùe GjûKê Pûh Rcòùe aýajûe Keû~ûA _ûeòa û G.@ûeþ . Uò @ûA \ß û eû Wÿ ò R ûA^þ Keû~ûA[ô a û _â K â ò d ûUò K ê _eúlûcì k K bûaùe _ê ù Y ^ò K Ua ð ú _òeûwêUþe gâú~êq iù«ûh ùMû§ùfKeu Rcòùe Zò@ûeò KeûMfû û iù«ûh Kéhò ùa÷~ðýaÉê cêLýZü ]û^e ^Wÿû KêUûeê còù[^þ C_ôû\^ Keò GjûKê ~û^aûjû^ A§^ jòiûaùe aòKâò Keò[û«ò û Gjò _eúlY bò òK _\ùl_UòKê aýaiûdòK bûaùe KeòaûKê ùjùf ieKûeú Éeeê @ù^K _âKûee @^êcZò Gaõ aò^û-@û_ ò _âcûY_Zâ AZýû\ò ù^aûKê _Wÿòa û iò.G^þ.Rò aýaiûdùe @û\òc @ûaòà ðû jòiûaùe Gjò @ûagýKúd _âcûY_Zâ MêWÿòKê ieKûeú Éeeê iõMâj Keòaû _ûAñ iù«ûhuê @ù^K iciýûe i¹êLú^ ùjaûKê _Wÿò[ôfû û ùi a ðcû^ Gjò _âKâòdûUòKê aýaiûdòK bûaùe Keòaû @ûe¸ KeòQ«ò û
~ûªòK aòmû^ _âùdûM ùlZâùe aòKûg : iúcòZ _eòie Gaõ baòhýZ aûùdûMýûiùe ~ûªòK aòmû^e aýajûe \òMùe G.@ûe.Uò.@ûA.e Kû~ðý @ù^K ^ìZ^ mû^ I \éÁòùKûY ù\LûAaûùe iûjû~ý Kfû û _ìaðeê @ûccû^u c¤ùe GK @§ aògßûi [ôfû ù~ aûùdûMýûiþ C_ôû\^ _ûAñ ùMûae GKû« @ûagýK û cûZâ G.@ûe.Uò.@ûA e ùa÷mû^òKcûù^ _â c ûYò Z Keò ù \ùf ù~ Wÿ û AùRÁeùe [ùe aýûùKÖ e ò @ ûcûù^ ^ò R Kê iÚ û dú bûaùe @]ô  ò Z KeûAù\ùf _â Z ò [ e Wÿ û AùRÁeùe K ûcûf ù\aûicdùe @ûC ùMûae còùgA ù\aû @ûagýK ùjûA ^ [ûG û @ûMeê ùfûKcûù^ RûYò[ôùf ù~ @wûeKûcæ Gaõ ~alûeRû^ @^ê_ûZ ~ûjû ùa÷mû^òKcûù^ iò/G^þ @^ê_ûZ Kjò[û«ò Zûjû @YêRúacûù^ ejê[ôaû ^òcÜÉee GK cêLý ùa÷gòÁý û cûZâ Gjò ]ûeYûUò c¤ bìf _âcûYòZ ùjfû ù~ùZùaùk G.@ûe.Uò @ûA e ùa÷mû^òKcûù^ _âcûY Keò ù\LûA ù\ùf ù~ aògê¡ KûùaðûjûAùWÿâUþ aòjú^ ù~ ùKøYiò ~alûeRû^eê c¤ _~ðýû¯ cûZâûùe aûùdûMýûi C_ô û \^ Keû~ûA_ûeò a û G.@ûA.Uò . @ûAe @^ýGK @^êi§û^ iò¡û« ùjfû Kéhò ùa÷RðýaÉêe @cæRû^ ejòZ _âò-WÿûAùRi^þ _âKâòdû û Gjò _âKâòdûùe ùR÷aòK GiòWÿþ iéÁò
aûùdûMýûiþ C_ôû\^ _ûAñ Kéhò ùa÷RðýaÉê GK aòKÌ i´k
ùjûA[ûG ~ûjû GK Zek _\û[ð Gaõ GjûKê iû]ûeY cû¤ûKhðY gqò Kò´û _µ iûjû~ðýùe _âò-WÿûAùRÁe eê cê L ý Wÿ û AùRÁeKê CVû~ûA[ûG û _\û[ð M ê W ÿ ò K _âòWÿûAùRÁeùe ejò~ûA[ûG Gaõ cêLý WÿûAùRÁeùe ùKøYiò aò g é v kû ^Keò GjûKê @Zò ijRùe Gaõ ^òeû_\ùe aûjûe Keû~ûA[ûG û cûZâ Kéhò ùa÷RðýaÉêKê aûùdûMýûi C_ôû\^ _ûAñ cêLý K ûcûf jòiûaùe aýajûe Keòaûùe GK aWÿ @iê a ò ] û ùjfû ù~ Gjò K ûcûfMê W ÿ ò K Mûñ M ê W ÿ ò K ùe Pûeò@ûùWÿ aòQêeòZ ùjûA _Wÿò[û«ò û GjûKê iõMâj Keò aûùdûMýûi C_ôû\^ iÚû^Kê @ûYòaû GK KÁiû¤ Kû~ðý û Gjû Keòaû _ûAñ C_~êq ~ª_ûZò aòKûg Keû~òaûe @ûagýKZû ejòQò û ~\ò aûùdûMýûi C_ôû\^Kê aýaiûdòK Xÿû ûùe aWÿ @ûKûeùe Keû~òaû _ûAñ Pò«û Keû~ûG, ùZùa K ûcûf iõMâj Gaõ Gjûe _eòaj^ \òMùe C_~êq ~ª_ûZò aòKûg \òMKê MêeêZe ij ù\Lû~òaû CPòZþ û Kéhò ùa÷RðýaÉêe _eò_ûKlc ùQûU L Kê Kò_eò ùR÷aòK GiòWÿùe eì_û«eòZ Keû~ûA_ûeòa ùi \òMùe a ðcû^ G.@ûe.Uò.@ûAe ùa÷mû^òKcûù^ Kû~ðýeZ @Q«ò û ~\ò Gjò eûiûd^òK _eòa ð^ R^òZ _ûe¿eòK _âZòKâòdûKê GKû]ôK iÚû^úd ùK¦âùe Keû~òa ùZùa ùiVûeê ^òMðZ ùR÷ a ò K Giò W ÿ þ K ê _ûA_þ \ß û eû cê L ý aûùdûMýûi WÿûAùRÁeKê @ûYòaûùe ùagú KòQò KÁ ùja ^ûjó û @û^¦ Kûùbð @ûù_âû_âòGUþ eêeûf ùUùKÜûùfûRò iõiÚû MùYg ^Me ^òKU, @ûfMêùWÿIßûWÿò `fUY - aûecûUò eûÉû `fUY-415523 Ròfäû- iûZeû, cjûeûÁâ Email: adkarve@gmail.com
C : ùfAiû A ò@û, Rê^þ 2019
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
6
i´ke Kû~ðý\lZû aé¡ò _ûAñ GjûKê _ê^üPKâY-iûù_l Keòaû iµâiûeY _ûAñ GK aûÉaòK Gaõ i`k Xÿû û @^ò[ûKêcûeú _ò Gaõ A¦êRû Giþ ùR÷aòK Kéhò @aùghûõgKê gévkòZ bûaùe _ê^üPKâY Gaõ _ê^aðýajûelc Keòaû Gaõ G[ôùe MêY~êq Keòaû \ßûeû Pûh Rcòe C_ôû\KZû aé¡ò ùjaû ij Gaõ Gjû @ûcô^òbðegúk ùjûA_ûeòa û Gjò i´kMêWÿòKê _ê^aðýajûelc Keòaû \ßûeû Gjû PûhúKê aòbò^Ü cû¤cùe iûjû~ý Keòa Gaõ PûhúKê ùR÷a _eòùag i´§úd ùiaû c¤ ù~ûùMAa û lê\â Gaõ ^ûccûZâ Pûhúcû^u _ûAñ ^òR Pûh RcòKê _eòùag ijYòK Keòaû \òMùe i´ke _ê^aðýajûe Keòaûe bìcòKû MêeêZß_ì ð û _ûeµeò K bûaùe Pûhúcûù^ i´kMê W ÿ ò K ê _ê^üPKâY Gaõ _ê^aðýajûe Keò[û«ò û ùQûU ùQûU NeaûWÿò [ôaû cjòkû Pûhúcûù^ i´kMêWÿòKê @bò^a C_ûdùe aýajûe Keò[û«ò û ùicûù^ Pûhe @aùghûõgKê RûùkYú jòiûaùe, ùMûaeKê RûùkYú Gaõ _êÁòKe aMòPûùe LZ
jòiûaùe, ùeûùhAgûkeê aûjûeê[ôaû Lûù\ýû_ù~ûMú @ûaRð ^ ûKê Kê K ê e Gaõ ùMûLû\ý jò i ûaùe, @^ýû^ý ùeûùhAgûk @ûaRð^ûKê LZ MûZùe Kò´û ^Wÿò@û MQ cìkùe aýajûe Keò[û«ò û ù~ùZùaùk _eòaûeUò ^òRe Lû\ý Gaõ @^ýû^ý @ûagýKZû _ìeY Keòaû _ûAñ ^òR
aûùdûMýûiþ C_ôû\^ Gaõ _Zkû ùMûaee _ê^üPKâY ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
7
Pûh Rcò C_ùe ^òbðe Keò[û«ò, ùiùZùaùk Ne aû Rcòùe @ûaRð^û ^ûcK ùKøYiò _\û[ð ù\LòaûKê còkò ^[ûG û icÉ @aùghûõgKê i`k bûaùe _ê^üPKâY Keû~ûA[ûG û Gjò RcòMêWÿòK ùMûUòG _òXÿòeê @^ý GK ^ìZ^ _òXÿòKê jÉû«eòZ ùjûA[ûG û lê\â _ûeòaûeòK KéhòùlZ MêWÿòK G_eò bûaùe iRû ~ûA[ûG ù~CñVò i´ke iaðû]ôK Gaõ C_~êq aýajûe ùjûA[ûG û Gjò KéhòùlZ MêWÿòKùe Pûhe aòbò^Ü @õgKê ic^ßòZ Keû~ûA[ôaûeê _eòaûee @ûagýKZû ùc òaû ij @Zòeòq ùeûRMûe c¤ còkò[ûG û Gjò_eò _ê^üPKâY KéhòùlZ MêWÿòK ùR÷a _eòùag ijûdK ùlZùe _eòa òðZ ùjûA C_Kûeú _eòYûcKê ajêMêYòZ Keò[û«ò û Pûh Rcòùe i´kMêWÿòKe _ê^üPKâY Keò Gjûe _ê^aðýajûe Keòaû \ßûeû Pûhùe Lyð Kcò[ûG, aûjý iûcMâú C_ùe Pûhúe ^òbðeZû jâûi _ûA[ûG, C_ôû\òZ iûcMâúe MêYa û aé¡ò _ûA[ûG Gaõ iaêVûeê MêeêZß_ì ð ùjfû _eòùag _eòa ð^ _eòiÚòZòùe Rcòe ij^gúkZû Gaõ iÚûdúZß aé¡ò _ûA[ûG û
_\ùl_ lê\â Gaõ ^ûccûZâ Pûhúcûù^ Rúa^RòaòKû _ûAñ ^òRe ùQûU ùQûU Pûh Rcò C_ùe cêLýZü ^òbðegúk [ôaûeê ùicûù^ _gê_ûk^/KêKêWÿûPûhKê iað\û ^òR Pûh aýaiÚû ij ù~ûWÿò[û«ò û @ûA.iò.G.@ûe- iò._ò.iò.@ûe.@ûA ^òRe KéhK _â[c (PûhRcò, @bò^a _¡ ò, i´k, aòmû^ Gaõ _âûa]ô aòmû^) Kû~ðýKâcKê ùKeke @ûfû_êSû Ròfäû _û[ôùdûe _ ûdZùe 2016 ciòjûeê 1000 Pûhú _eòaûeu ij Kû~ðýKûeú KeêQò û Gjò Kû~ðýKâcùe iûcòf Pûhú _eòaûeMêWÿòKe jûeûjûeò Rcòe _eòcûY 0.32 ùjKÖe Gaõ _gê_ûk^ ùlZâùe ^òRe Lyð Keòaû I _eòPûk^û lcZûKê ù^A Gjò _eòaûeMêWÿòK ùMûUòGeê 30Uò _~ðý« _gê _ûkò[û«ò û Kû~ðýKâce @ûe¸ icdùe _eòaûe MêWÿòKe iûcûRòK iÚòZò, @ûiaûa _Zâ, cìfýaû^ iµ ò, icd aò^òù~ûM, iciýû Gaõ Gjûe KûeY, Pûh @býûiMêWÿòKe icd iûeYú, ]^ú Meúa Ée AZýû\òe aòùgähY Keòaû _ûAñ @õgMâjYbò òK MâûcúY cìfýûu^ (_ò.@ûe.G) KeûMfû û Gjò cìfýûu^ _âKâòdûùe Pûhúcûù^ ^òR PûhRcò I _gê_ûk^Vûeê aûjûeê[ôaû @ûaRð^ûKê ù`û_ûWÿ ò a û GK cê L ý iciýû ùaûfò \gð û A[ô ù f û gâú ùMû_ûkKòâ¾ _òfûA, ùKû ò^û ê aêwfûbêu cZùe 30Uò MûBuVûeê aûjûeê[ôaû @ûõgòK _Zkû ùMûae, ùMûcìZâ Gaõ Mêjûke @^ýû^ý @ûaRð^ûKê _eòPûk^û Keòaû
GK cêLý iciýû û ^òRe _eòaûe Gjò Kéhò Rcò _eòieùe ejê[ôaûeê Cbd Méj_ûkòZ _gê Gaõ _eòaûe i\iýue C c ÊûiÚý Gaõ _eòÃûe _eòz^Zû aRûd eLòaû ùlZâùe ùi @ù^K @iêaò]ûe i¹êLú^ ùjûA[û«ò û Gjû ijòZ ù\÷^òK ùcû Neê 200fòUeeê @]ôK lúe iò]ûikL bûaùe aòKâò ùjC[ôaûeê MûBcû^u @ûaRð^ûeê aûjûeê[ôaû \ìMð§ \êMÛ C_ôû\^e MêYa û Gaõ C_ùbûqûu cû^iòKZû Gaõ MâjYúdZû C_ùe Kê_âbûa _KûAaû ù\LòaûKê còùk û _ùWÿ û gúcûù^ c¤ GjûKê ù^A @ù^K icdùe @bò ù ~ûM Keò [ û«ò Gaõ iÚ û ^úd Êûd gûi^e @]ô K ûeúcûù^ Gjò ùMûgûk _ûAñ _â \ ì h Y ^ò d ªY _âcûY_Zâ ù^aûKê aû¤ Keò[û«ò û Gjò iciýûe icû]û^ _ûAñ bûeZúd Ké h ò C_ù\Áû _eòh\ (@ûA.iò.G.@ûe) e _â[ùc KéhK Kû~ð ý Kâ c (G`.G`._ò ) @]ú^ùe @ûA.iò . G.@ûeiò._ò.iò.@ûe.@ûA GK @bò^a _âûùdûMòK Xÿû û _âÉêZ Kfû û Gjò Xÿû ûùe _gêcû^u ùa÷RðýaÉêKê _ê^üPKâY Keòaû _ûAñ ajêaò] C_ûd aýajûe KeûMfû û 1. ùMûaee @ûKéZò (@ûõgòK _Zkû eê _Zkû) Gaõ _âZò\ò^ ùKùZ _eòcûYe ùMûae Gaõ Zû ij ùMûcìZâ I Mêjûke @ûaRð^û _eòPûk^û KeòaûKê ùja Zû_ùe GK aòùgähY KeûMfû û 2. Pûhú @õgMâjY bò òK _eúlYe ù~ûR^û Gaõ Kû~ðýKûeú KeûMfû û Gjò ùMûaee _Zkû cògâY Gaõ ùMûcì Z â K ê ^Wÿ ò @ ûe ùR÷ a ò K @aùghûõg I Ké h ò ùa÷RðýaÉê ij còùgA Rò@ûLZ MûZùe aýajûe KeûMfû û 3. ùMûaeKê QûAùe gêùLA GjûKê aòKâò C_~êq ùR÷aòK LZ _âÉêZ KeûMfû û 4. ùMûcì Z â I Mê j ûk i`û _ûYò K ê _ê ^ üPKâ Y Keò ùMûLû\ý _ûAñ Nûi I _^ò_eòaû Pûhùe aýajûe Keû~òaû û 5. eû§ò a û Mýûi C_ô û \^ _ûAñ aûùdûMýûi _ä û KeûMfû û
_ê^üPKâYe aòbò^Ü cûMð gâú~êq ùMû_ûkKâò¾ _òfûAue ^òRe GK GKee NeaûWÿò Rcò @Qò û Gjò NeaûWÿòùe ùi 30Uò MûB I aûQêeú
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
8
_ûkòaû ij 200Uò ùMâû aýûMþùe ùR÷aòK _¡ òùe _^ò_eòaû Pûh Ke«ò Gaõ ùMûLû\ý _ûAñ KòQò Rcòùe Nûi Pûh c¤ Ke«ò û Zûue RcòUò ùR÷aòK LZ/ùMûcìZâùe _eò_êÁ û aûhòðK 5eê 6U^þ LZ C_ôû\^ ùjaû_eò 2Uò Rò@ûLZ Kê c¤ Zûu Rcòùe ejòQò û Gjû ijòZ cûQ Pûh _ûAñ GK ù_ûLeú, aûùdûMýûi _äû , jûAùWÿâûù_û^òKè Nûi Pûh (_ûYò ^[ûA eûiûd^òK Zek _\û[ð iûjû~ýùe aûfò, _ûYò AZýû\òùe Nûi Pûh Keòaû _âKâòdû) Gaõ ^Wÿò@û MQ I Zû bòZùe @û«ü`if jòiûaùe aòbò^Ü _âKûee K¦û I cifû Pûh ùjûAQò û ^Wÿò@û bò òK Pûh aýaiÚûùe ùMûUòG _ì ð aòKgòZ ^Wÿò@ûMQ Gaõ cògâòZ `ifeê 80eê 100Kò.Mâû ùR÷aòK @aùghûõg còkò[ûG û ^Wÿò@ûe ùR÷aòK @aùghûõgKê Rò@ûLZ Kê ùe aýajûe Keòaû _ûAñ @ûA.iò.G.@ûeiò._ò.iò.@ûe. @ûA \ßûeû _âÉêZ ùKøgk aýajûe KeûMfû û ^Wÿò@û MQ Gaõ ^Wÿò@ûe aòbò^Ü @aùghûõg ij K¦û/ cifû, K\kú, _^ò_eòaû MQe @aùghûõgKê còùgA Rò@ûLZ Kê ùe aýajûe KeûMfû û Zûue _^ôú gâúcZú Chû Rò@ûLZ Kê ùe _Zkû ùMûae ù\A[û«ò, @^ýû^ý ùa÷RðýaÉê ~[û Mêjûke ^Wÿû KêUûe @aùghûõg/NeaûWÿòùe [ôaû @û´, _Yi MQe gêLòfû _Zâ AZýû\ò iõMâj Ke«ò Gaõ _^ò_eòaû Pûhùe aýajûe Keû~ûC[ôaû ùMûae ùMûcìZâ cògâY _âÉêZ Keòaûùe iûjû~ý Ke«ò û Rò@ûLZ Kê Keòaû \ßûeû @ûc ùlZeê aûjûeê[ôaû ùR÷aòK ùa÷RðýaÉêe _eòcûY 60 eê 70 _âZògZ _~ðý« jâûi_ûAQò û NeaûWÿò _eòÃûe _eòz^Ü ejòaû ij ù~CñVò Pûhú _eòaûe Gaõ Pûhe aòbò^Ü @õg GKûVò eê j «ò , ùijò NeaûWÿ ò ù e _ê ^ üPKâ Y GKû« @ûagýKö
cjòkûcûù^ cêLý bìcòKû ù^A[û«ò û K\kú/_YiMQe iùZR I _ûPòfû _ZâMW ê K òÿ ê ùQkò, MûB Gaõ KêKW ê ûÿ cû^uê _âZ\ ò ^ ò LûAaûKê \ò@û~ûA[ûG û NeaûWÿe ò ê aûjûeê[a ô û Lû\ý, cûQe @ûaRð^û Gaõ ]û^e @ûaRð^ûKê _ê^PðKY â cêLýZü KêKW ê ûÿ cûù^ jó Keò[û«ò û ùa÷Rýð aÉê MêWK òÿ _ê^üPKâY ùjûA LZùe _eòYZ ùjûA[ûG I _eòYûc Êeì_ Rcòeê iùZR _^ò_eòaû còk[ ò ûG û gâú~êq ùMû_ûkKâò¾ _òfûA _ê^eûaé ò Ke«ò ù~ K û ùMûaeKê MûWÿòùe ù^AKeò ~òaû_ûAñ @]ôK cRêeú fûMò[ûG Gaõ Gjûe Pûjò\û Kcþ [ûG, ahðûEZêùe @]ôK _eò c ûYe ùMûae Rcû ùjûA~ò a ûeê GjûKê aûjûùe `òwòaûùe c¤ iciýû @ûiò[ûG û Rò@ûLZ Kê Keòaû \ßûeû cêñ ùMûaeKê G[ôùe aýajûe Keòù\CQò û ùMûaeKê Rò@ûLZùe _eòYZ Keòaû \ßûeû cêñ ^òR Rcòùe aýajûe Keòaû ij akKû LZKê aòKâò Keò_ûeêQò û QûAùe gêLò[ôaû ùMûae LZKê ùQûU Pûhú Gaõ ijee ùfûKcûù^ ù~Cñcûù^ ^òR aMòPû Kò´û QûZùe `êf `k MQ fMû«ò, ùicûù^ KòYòaûKê ùagúcûZâûùe @ûMâj _âKûg Keò[û«ò Gaõ Kò.Mâû _âZò 12Uuûùe KòYò ù^A[û«ò û gâú~êq ùMû_ûkKâò¾ aûhðòK 5eê 6U^þ Rò@ûLZ aòKâò Keò c¤ bf @[ð C_ûRð^ Keò[û«ò û ^òR Neê _âZò\ò^ ùMû_ûkKâò¾ 200-300 fòUe lúe aòKâò Keò[û«ò û ùMûae, ùcûcìZâ I aûùdûMýûi _äû eê aûjûeê[aû cògâYKê _ê^üPKâY I _ê^aðýajûe Keò Gjò _ûeµeòK Kéhò ùlZeê Êû\òÁ, iùZR I _êÁòKe _^ò_eòaû C_ôû\^ Keû~ûCQò û
ùeûùhAgûkeê aûjûeê[ôaû _ûCñg Gaõ cûQ KûZò AZýû\ò K ê ^Wÿ ò @ û MQ cì k ùe iò ] ûikL bûaùe \ò@û~ûA[ûG û jûeûjûeò bûaùe ù\Lòùf ùeûùhA Neê iû¯ûjòK 10eê 12 Kò.Mâû _ûCñg aûjûeò[ûG û _âZò i¯ûjùe ^Wÿò@û Pûeûùe _ûCñg Qò ôû~ûA[ûG û _âûe¸òK icdùe Gjò PûeûMêWÿòKê ùeûM ù_ûK @ûKâcYeê a ûAaû _ûAñ _ûCñg _âZòùhû]Ke Kû~ðý Keò[ûG û bûZe ù_RKê K\kú MQùe `ke aòKûg Gaõ _^ò_eòaû MQùe ùeûMù_ûK _eòPûk^û _ûAñ _ê^üaýajûe Keû~ûA[ûG û aYê@û Nûiaê\û aû Mêke à _ê^PKâY ùlZâùe
PòZâ 1- ^Wÿò@û bò òK NeaûWÿò Pûh aýaiÚûùe _ûeµeòK KéhòùlZâùe i´ke _ê^üPKâY Xÿû û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
9
RùY aýûu KcðPûeúeê @û\gð Pûhú _ûfUò[ôaû gâ ú ~ê q ùMû_ûkKâ ò ¾ _ò f ûAu _ûeµeò K Ké h ò ùlZ ù\LòaûKê ù\÷^òK 100eê ùagú _eò\gðK @ûiò[û«ò û ic^ß ò Z Pûh aýaiÚ û e GK i`k Xÿ û û Gaõ Rcò e ùa÷RðýaÉêKê cìfýaû^ LZùe _ê^üPKâY Keòaû I GjûKê aýajûe Keò Kò_eò _^ò_eòaû I @^ýû^ý Pûh Keû~ûCQò, iaêR ùMûLû\ý, cûQ ù_ûLeú, _^ò_eòaû I `k Pûh AZýû\ò ù\Lò ùi[ô e ê gò L ò a ûKê Gjò _eò \ gð K cûù^ @ûiò[û«ò û Nee cjòkû i\iýcûù^ c¤ Lêiò KûeY ùicûù^ ùeûùhA _ûAñ c^ _i«e iùZR _^ò_eòaû ^òùR Rcòeê ùZûkò Keò @ûYò[û«ò û ^òR ùlZeê aûjûeê[ôaû _^ò_eòaû aòùghKeò RjÜò, Kfeû, KûKêWÿò, KLûeê, fûC AZýû\òKê Nùe ùagú \ò^ _~ðý« eLû~ûA_ûeêQò û ù~ ùKøYiò _eòaûe ^òR Neê aûjûeê[ôaû ù\÷^òK @ûaRð^ûKê LZùe _eòYZ Keò G_eò Êû\òÁ I _êÁòKe _^ò_eòaû C_ôû\^ Keò_ûeòùa û ùR÷aòK Pûh _âYûkú @û_ùYA[ôaûeê iÚû^úd Mâûc _ ûdZ gâú~êq ùMû_ûk Kâò¾ _òfûAuê GK C c Pûhú bûaùe i¹û^òZ KeòQò û Zûue KéhòùlZUò i´ke C_~êq _ê^üPKâY, _ê^aðýajûe I Êdõiµì ð Pûh aýaiÚûe GK Rßk« C\ûjeY û
iûcûRòK Xÿû û jòiûaùe iµâiûeY Gjò i´k _ê^üPKâY Xÿû ûUòKê _ ûdZe @^ý 15RY Pûhú ^òR NeaûWÿòùe KeòQ«ò û Gjò Xÿû ûùe Pûhúcûù^ Rcò I NeaûWÿ ò e ùR÷ a ò K ùa÷ R ð ý aÉê K ê _ê^üPKâY Gaõ cìfý~êq Keòaû _ûAñ aòbò^Ü Xÿû û ~[û Rò@ûLZ Kê , aûùdûMýûi AZýû\ò Keòaû ij ic^ßòZ Pûh aýaiÚû @û_ùYAQ«ò û _û[ôdêe Mâûc _ dûdZe ibû_Zò gâú~êq bò._âbûKe^ aògßûi Ke«ò ù~ Gjò 15RY ~êa Pûhú, ù~Cñcû^u c¤ùe 7RY cjòkû Pûhú iûcòf @Q«ò û ùicûù^ i´ke _ê^üPKâYKê i`kZûe ij Keòùa Gaõ Gjò _\ùl_eê ùicûù^ KòQò @Zòeòq @[ð ùeûRMûe c¤ Keòùa û ùi Kêj«ò ùMûUòG _ ûdZùe Kéhò ùa÷RðýaÉêe C_~êq Gaõ ùa÷mû^òK _ê^üPKâYKê aòùK¦âúKeY Xÿwùe Keû~ûA_ûeòùf Gjû iÚû^úd Pûhúcû^ue cù^ûak aé¡ò Keòaû ij MâûcúY @ kùe ^òeû_\, Êû\òÁ I _êÁòKe Lû\ý C_ôû\^ Keòaû \òMùe ù_âeYû ù~ûùMAa û iÚû^úd bûZe ù_RKê K\kú MQùe iò ^ Keòaû \ßûeû K\kúMêWÿòK bf aXÿò[û«ò I _^ò_eòaû MQùe iò ^ Keò a û \ß û eû ùeûM ù_ûK _eò P ûk^û Keû~ûA_ûùe û
K¦ûPûh _ûAñ cjòkûcûù^ Rcòe ùa÷RðýaÉêKê _ê^üPKâY KeêQ«ò
i´kMêWÿòKe _ê^üPKâY Keòaûùe cjòkû Pûhúcûù^ MêeêZß_ì ð bìcòKû ù^A_ûeòùa û Rcòe Nûi aê\û, Mêkà Gaõ c^ùeMû Kû~ð ý Kâ c eê aûjûeê [ ô a û Rcò e ù\÷ ^ ò K ùa÷RðýaÉêKê ^ Rûkò ùiMêWÿòKê _ê^üPKâY \ßûeû LZ _âÉêZ Keò iò]ûikL Rcòùe aýajûe KeòaûKê @ûùc Pûhúcû^uê C_ù\g ù\CQê Gaõ ù_âû ûjòZ KeêQê û Rcòeê aûjûeê[ôaû ùR÷aòK @ûaRð^ûe aýaiÚûMZ _ê^üPKâY Gaõ G[ôùe cìfý~êq Keòaû \ßûeû RcòUòe C_ôû\KZû aé¡ò _ûAa Gaõ cûUòKê \eKûeú ù_ûhY _~ðýû¯ cûZâ û ùe cò k ê [ ô a ûeê Ké h ò ùlZUò @ûcô ^ò b ð e gúk ùjûA_ûeòa û Rò@ûLZ, ùMûaeLZ AZýû\ò Keòaû \ßûeû Nee @ûaRð^û jâûi _ûAa, ùMûae, ùMûcìZâ AZýû\ò M\û ùjûA ù~Cñ \ìMð§ iéÁò jêG, Zûjû c¤ jâûi _ûAa I Gjò LZ \ßûeû RcòKê _~ðýû¯ cûZâûe ù_ûhY còkòa û aûùdûMýûi C_ôû\^ \ßûeû Pûheê iò]ûikL ^òMðZ ùjC[ôaû Mâú^ jûCiþ Mýûie _eòcûY jâûi _ûAa û ùcûUûùcûUò bûaùe ù\Lòùf lê\â I ^ûccûZâ Pûhúcû^ue Kéhò ùlZâùe _ûYò_ûM _eò a ð ^ ij^gúkZû aé ¡ ò ij Pûh aýaiÚ û Kê @ûcô ^ ò b ð e gúk I Pò e «^ Keò a û \ò M ùe i´ke _ê^üPKâYe bìcòKû @Zý« MêeêZß_ì ð û @^ò[ûKêcûeú _ò cêLý ùa÷mû^òK (Kéhò iµâiûeY)
E-mail: anithacperi@gmail.com
A¦êRû Giþ ùa÷mû^òK (cûAùKâû aûAIùfûRò) @ûA.iò.G.@ûe-iò._ò.iò.@ûeþ.@ûA Kâò¾_êecþ, ù_û- KûdcKêfcþ, ùKek C : ùfAiû A ò@û, Rê^þ 2019
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
10
_âZò Rk aê¦ûKê iõMâj Keû~òaû
@û^¦û-_cðûKfPe Kéhò ùlZ c^ògû fû[ Mê¯û Gaõ eû]û fû[ Mê¯û C ûjùe be_êe Gaõ KVò^ _eògâc Keò cê´ûAe GK \µ ò Lû\ý bò òK RwfUòG iéÁò KeòQ«ò û Gjû G_eò GK ùR÷a _eòùag ù~CñVò aòbò^Ü _âKûee MQ, Mêkà, aê\û, _gê_lú icùÉ cògò ejêQ«ò û Gjò Lû\ý RwfUò eûiûd^òK \âaý gì^ý Lû\ý ù~ûMûAaû ij icd aòZûAaû _ûAñ GK cù^ûec _eòùag I _âKéÁ iÚû^ û Gjò iÚû^ùe c^êhýe @ûcôûKê gû«ò còkò[ûG û c^ògû Gaõ @Mcþ -@ûùc \êARY Kù_ðûùeUþ \ê^ò@ûùe \êA \g¦ò ]eò Kûc Keòaû _ùe ùMûUòG iûjiú _\ùl_ ù^fê Gaõ Kéhò _eò GK iµì ð ^ì@û Gaõ @RYû \ê^ò@ûùe @ûùc 2010 ciòjûùe _û\ eLòfê û P úMWÿ ^òKU ùcûe^ò _aðZe _û\ù\gùe @ûc Ê_Üe @û^¦û `cðûKfPe `ûcð @aiÚòZ û @ûc \êARYue KVò^ _eògâc Gaõ C ûje _eòYûc Êeì_ \òù^ @ûùc \êARY cògò ù\Lò[ôaû @i¸a Ê_Ü @ûRò i¸a_e ùjûA_ûeòQò I @ûùc ^òR Ê_Ü ij iaê\ò^ a êQê û 2010 ciòjûùe _â[ùc @ûùc Gjò iÚû^ùe 6 GKe Rcò Kâd Kfê û G iÚû^ùe bìZk RkÉe ajêZ Zùk [ô f û û _¬ûae @^ý @ kMê W ÿ ò K ùe bì Z k Rk Ée iû]ûeYZü 50`êU Zùk [ôaû iÚû^ùe @ûc Rcò GK aýZòKâc [ôfû Gaõ G @ kùe _ûYò _âûd 350 `êUþ Zùk [ôfû û cûUò c¤ ajêZ @^êaðe [ôfû û Gjò RcòUò iµì ð bûaùe
_Wÿò@û _Wÿò[ôfû I _[eùe be_êe [ôfû û ùcøiêcú EZêùe _ûjûWÿ C_eê _ûYò @ûKhàòK bûaùe Gaõ _âak cûZâûùe ùaûjò ùjûA @ûiê[ôaûeê Gjò iÚû^ùe @]ôKûõg icdùe a^ýû iÚòZò iéÁò ùjC[ôfû û C_eê _âak ùaMùe ùaûjò @ûiê[ôaû _ûYòe ùiâûZKê Kcþ Keòaû _ûAñ Kò´û ]eò eLòaû _ûAñ G @ kùe ùKøYiò _âKûee MQ, fZû Kò´û Cnò\ ^[ôfû û Rcò U ò Kò Y ò a û _ùe @ûùc _cð û KfPe ^úZò @û_ùYA `ûcðe eì_ùeL _âÉêZ Kfê û _cðûKfPe ùR÷a _eòùag bò òK Pòe«^ Kéhò aýaiÚûe GK gûLû û Gjò ùR÷aòK Xÿû ûUò Êdõ iµì ð, Êûaf´ú Gaõ GjûKê eì_ùeL _âÉêZ Keòaû icdùe iÚû^úd iõÄéZò, ùR÷a aòaò]Zû I _âKéZòKê @ûLô @ûMùe eLòaû GKû« Reêeú û Gjò `cðûKfPe ^úZò @û_ùYA @ûùc @^êba Kfê ù~ _Wÿò@û _Wÿò[ôaû Gjò @^êaðe RcòUòKê Pûùhû_ù~ûMú Keòaû _ûAñ Gjû GK ijR
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
11
cû¤c û @ûcKê ùiùZùaùk fûMòfû ù~ Cbd ùa÷mû^òK \éÁò ùKûYeê Gaõ ÊbûaMZ aû @«\éÂú \òMeê @ûcKê _eµeûMZ Pûh aýaiÚ û ùe ù~Zò K ò ùPÁû Keò a ûKê ùjûA[ûG, ZûVûeê Kcþ C\ýc Keò @ûùc _cðûKfPe Xÿû ûùe ^òRe Lû\ý I Rk ^òùR C_ôû\^ Keò_ûeòaê û Gjû @ûcKê Keòaû _ûAñ VòKþ fûMòfû û @ûùc _cðûKfPe Z[ý bò òK KòQò ajò _Xÿòfê, bòWÿòI ù\Lòfê Gaõ `cðûKfPe C_ùe @ûce mû^Kê aé¡ò Kfê û Gjû @ûc _ûAñ Gaõ @ûc @ûL_ûL PòjÜû RYû ùfûKu _ûAñ c¤ GK ^ì@û g± [ôfû û ùZYê @ûùc ^òRKê G \òMùe gòlòZ Keò ^òRKê Êûaf´ú Keòaû flý ù^A @ûMKê aXÿòaû @ûe¸ Kfê û iûeYú-1 `cðûKfPe c kúKeY c k-0 - GK gûeúeòK Xÿû û _âÉêZ Keòaû c k-1 - Gjò Xû ûe Pûeò_ùU _^ò_eòaû aMòPû (KòùP^þ MûùWÿð^)/f^/`êfaMòPû Keòaû (KòùP^þ MûùWÿðWÿUò ùeûùhA Ne KaûU ùLûfê[ôaû iÚû^ùe jó ejòa) c k-2 - `k aMòPû c k-3 - giý Pûh Keòaû _ûAñ KòQò ùQûU ùQûU _äU c k-4 - Rwf (~ûjû RcòKê Pûeò_Uê iêelû Keò eLò [ ûG Gaõ _a^ùeû]ú aé l ùgâ Y úe Kû~ðýKeò[ûG) @ûùc ^ò R Rcò ù e _â û e¸ò K ^úZò jò i ûaùe c kúKeY (iûeYú-1) \òMùe Kû~ðý @ûe¸ Kfê û ùZYê _â[c _\ùl_ jòiûaùe @ûùc ^òRe RcòKê aûWÿ \ßûeû @ûa¡ Kfê ~ûjû RcòKê _gêcû^u _âùag Vûeê a ûAfû û Gjû \ßûeû _âûKéZòK bûaùe CVê[ôaû MQ, fZû, Mêkàcûù^ bfbûaùe aXÿòaûKê iêù~ûM _ûAùf û @ûùc ^òRe _âaé ò I @«\ðéÁò jòiûaùe ^ò¿ ò ù^fê Gaõ Rwf (c k 4) eê jó Kûc @ûe¸ Kfê û @ûùc Gjò icdùe ^òR iûwiû[ú Gaõ ùicû^u _eòaûeKê ^òcªY ù\fê Gaõ _âZò _eò\gðK ùagú ^ ùjùf aò @Zò K cþ ù e ùMûUò G MQ fùMAùf û cûUò ù e _â P ê e cûZâ û ùe CB @ûKâ c Y Keê [ ô a ûeê @ûcKê Kò Q ò aòùghm _eûcgð ù\ùf ù~ MQ fùMAaû _ìaðeê PûeûKê bfbûaùe Aaò W ÿ û ùKæ û e_ò W ÿ þ cò g â Y ùe aê W ÿ û Aùf PûeûMêWÿòKê @ûC CB ]eòa ^ûjó û ~\òI @ûùc eûiûd^òK iûcMâú aýajûe ùNûe aòùeû]ú [ôfê, Z[û_ò 1000eê
@]ôK MQ ^Á ùjaû ij ahðKe _eògâc I Kû~ðý aé[û ~òaû bdùe @ûùc Gjò _\ùl_Uò MâjY Kfê û _a^ùeû]ú MQMêWÿòKê fùMAaû ijR [ôfû KûeY @ûùc 4Uò ]ûWÿòùe iòfbeþ IKþ Gaõ KûRê@ûeò^û MQ fùMAfê û Gjò MQKê ùagú ù\LûùeLû Keò a ûe @ûagýKZû _Wÿòfû ^ûjó Gaõ @Ì KòQò\ò^ Z\ûeL Keòaû _ùe G MQMêWÿòK ^òùR ^òùR aXÿòùf û RwfUòKê ^úkMûB, Rwfú aûeþjû Gaõ CA @ûKâcYeê aù A eLòaû, _ûYòù\aû, iûe ù\aû I Gjûe cìk Pûeò_UKê Nûi _Zâ \ßûeû @ûzû\òZ Keò eLòaû _ûAñ _â[c \êA 2 eê 3 ahð icd ù\aûKê _Wÿòfû û 1000 eê @]ôK MQe ~^ô ù^aû _ûAñ @ûcKê ^òRe _êeû icd ù\aûKê _Wÿò[ôfû û
`ûcðUòe iµâiûeY 2013 ciòjû MâúhàEZêùe @ûùc ^òR 6GKe Rcò ij @ûC 2GKe Rcò còùgAaûe iêù~ûM _ûAfê û Gjò RcòUò @û^¦ûKê fûMò Keò ^[ôfû û Gjû eûÉûVûeê 400cò \ìeùe aêwû MûñKê fûMò Keò [ôfû û Gjò RcòUòe \êA_ùU KûAcò aû _ûYòe ^ûk [ôaûeê Gjû @ûcKê _i¦ @ûiò[ôfû û @ûùc RcòUòKê c k ^úZò -Rúa^ PKâ jòiûaùe Zò@ûeò KeòaûKê ^ò¿ ò ù^fê û ùi[ô_ûAñ Gjò `ûcðUòe ^ûc c k ùjûAMfû û RcòUòe C e \òMùe 4Uò ]ûWÿòùe Gaõ
c k jòiûaùe `if fMû~òa
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
12
\lò Y \ò M ùe 2Uò ]ûWÿ ò ù e @ûùc _a^ùeû]ú MQ fùMAfê û Zû _ùe akKû RcòUòKê cû_ Keò @ûùc G[ôùe 6Uò aé ûKûe ùlZ _âÉêZ Kfê Gaõ _âZòUò aé ûKûe ùlZKê ~òaû _ûAñ ÊZª _âùag _[ ejòfû û _âZòUò c ke aûjûe aé Uòùe @ûùc iÚû^úd @ ke Rwfú MQ, Zû_e aé ùe `kMQ Gaõ bòZe aé ùe `êfMQ fùMAfê û Gjò _eò bûaùe 2 GKe Rcòùe 1000eê ùagú iõLýK MQ fûMòaû _ùe c¤ aòbò^Ü giý Pûh Keòaû _ûAñ _~ðýû¯ Rcò akòfû û Rcòe C e Gaõ \lòY \òMe _eòiúcûùe _âPkòZ _â[û jòiûaùe KûRê@ûeò^û Gaõ iòfbe IKKê ]ûWÿòùe fMûMfû û RcòUòe _ìað Gaõ _½òc \òM iúcûKê fûMòKeò _ûYò^ûk [ôaûeê G iÚû^ùe @ûùc aûCñg Gaõ @^ýû^ý iÚû^úd _âRûZòe MQ fùMAfê û 2014 ciòjû Mâúhà EZêùe @ûùc @ûC 2 GKe Rcò KòYòaûKê iêù~ûM _ûAfê û ùZYê ùcûU @ûc _ûLùe [ôaû Rcò 10 GKeùe _j ôfû û @ûùc _û\Pfû eûÉûe \êA_ùU @ùgûKû MQ fùMAfê û _êeûRcòUòe PZêü_ûgßðùe @ûùc \êA]ûWÿòùe _a^ùeû]ú MQ KûRê@ûeò^û I iòfbeþ IKþ fùMAfê Gaõ aûWÿùe KûùMRú `êf fùMAfê ~ûjû @û^¦ûe GK ÊZª _eòPd _ûfUòfû û @ûRò @ûc `ûcðùe 5,500eê ùagú MQ @Q«òö
bìf´ ùjûA[ôaû Cyg~ýûùe _^ò_eòaû aMòPû 2017 ciòjûùe bìf´ ùjûA[ôaû Cy g~ýû aògòÁ _^ò_eòaû aMòPûUòG KeòaûKê @ûùc ^ò¿ ò ù^fê û @ûùc Rcòùe cû_Keò icùK÷¦âòK aé Zò@ûeò Kfê û _âZòUò aé ùe [ôaû g~ýûMêWÿòKe Iiûe 4.5 `êU [ôfû Gaõ aé
ùKûk[Kê @ck Keòaû GK icd iûù_l Gaõ _eògâc _ì ð Kû~ðý
MêWÿòKe cSòùe PûfòKeò ~òaû _ûAñ 2`êU Iiûee eûÉû aûjûe KeûMfû û _^ò_eòaû aMòPûUòe eì_ùeL cû_ Keò _âÉêZ Keû~òaû _ùe ùMûUòG icdùe ùMûUòG g~ýûùe @ûùc Kûc @ûe¸ Kfê û @ûùc g~ýûUòKê 8eê 10 A Mbúe ùLûkò cûUòMêWÿòKê _û\Pfû eûÉû @ kKê aûjûe Kfê û Zû _ùe g~ýûe ZkÉeùe @ûùc ùcûUû Keò LaeKûMRe GK Ée ù\fê û Gjû g~ýûùe aYê@û Nûi aû Mêkà cûWÿòaû \òMùe _âZòùeû] Keòa û Zû C_ùe @ûùc @û´ Gaõ _òPþ MQe WÿûkKê _Zkû Keò GK _eÉ ù\fê û Gjû ]ôùe ]ôùe cûUòùe _Pò _QKê _~ð ý û¯ _eò c ûYe ù_ûhK Z ß ù\aû ij g~ýûMê W ÿ ò K ê bf aûdaúKeY KeûAaûùe iûjû~ý Keòfû û @ûùc Gjò g~ýûùe KòQò _Zâ c¤ _ùKAfê û _eòùghùe ùLûkû~ûA[ôaû cûUòùe ùMûae LZ còùgA g~ýûe C_eÉe _âÉêZ Kfê û Zû _ùe Rcòùe _Wÿò[ôaû aWÿ aWÿ _[eKê @ûYò g~ýûe Pûeò_ùU cRaêZ Keò iùRA eLòfê û Gjò _[eMêWÿòK cûUò C_eê C¡ßð]ûe ùjûA ejò[ôaûeê g~ýûùe [ôaû cûUò aûjûeKê ^ ~ûA _[e \ò@û~ûA Zò@ûeò Keû~ûA[ôaû g~ýû bòZùe Cyû ùjûA ejòfû û Gjò _[e iaê ejòaûeê Gjû cSòùe [ôaû `ûu ù\A cûZâû]ôK Rk g~ýûeê ^òÃûhòZ ùjûA _ûeòfû û Gjò g~ýûe C_e bûMùe @ûùc _âPêe _eòcûYe LZ, iaêR _Zâ Gaõ Pûhe @aùghûõg ù\fê Gaõ a ðcû^ Gjû Rcòùe c¬ò fMûAaû _ûAñ C_~êq û @ûùc Gjò bìf´ ùjûA[ôaû Cy g~ýûùe ùiù_Ö´e ùgh @ùKÖûae cûi @ûe¸ icdùe @ù^K _âKûee gúZ \ò^ò@û _eòaû ~[û cìkû, MûRe, IfùKûaò, aòfûZò aûAMY, aò^è, cUe, _ûkw, ùgûeòh, ùc[ô, LWÿûgûM, ùfUêiþ, eiêY, ùaâûùKûfò, `êfùKûaò, a§ûùKûaò Gaõ @ûjêeò @ù^K _âKûee _eòaû c¬ò fùMAfê û gúZ\ò^ @ûe¸e KòQò\ò^ _ùe @ûùc Gjò g~ýûùe IùeMûù^û, ùeûRùceò @û\ò Lû\ýKê iêaûiòZ Keê[ôaû MQ c¤ fùMAfê û ùKak GZòKò ^ìùjñ, @ûùc G[ôùe KòQò gúZ\ò^ò@û `êfMQ aò fùMAfê KûeY @ûùc aògßûi Keê ù~ _eòaû `if cSòùe KòQò ewaòewe iê¦e `êf ejòùf aMòPûUò _ì ð ùjaû \ògòa û _ûYò iõelY bf ùjaûeê _ûYòe ùaM ]úe ùjûAQò Gaõ @]ôK Êz ùjûAQò û _âZò ahð ùR÷a _eòùag cRaêZ ùjaûùe fûMòQò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
13
Rk iõelY ùcøiêcú EZêùe ùcûe^ò _aðZeê _ûYò ùaûjò Keò _ûYò @ûiò [ûG Gaõ Rcòùe _j ôaûKê KòQò icd fûMò[ûG û Gjò _ûYò @ûiò Rcò _ûLùe _j ôùf @ûùc ù~Cñ auû auû ^ûk iaê Rcò cSòùe Zò@ûeò KeòQê, Zûjû c¤ ù\A ~ûA[ûG û Gjò aKâ MZòùe _ûYò ~òaû \ßûeû _ûYòe MZò c¤ Kcò~ûA[ûG I @ûùc Rk i d _ûAñ ù~Cñ ù_ûLeú KeòQê, Zû bòZùe ~ûA Rcû ù\aû _ìaðeê cûUò ajê_eòcûYe Rk ùgûhò ù^A[ûG û @ûùc `ûcðe eì_ùeL _âÉêZ Keòaû ùaùk ^ûkùe aûfò M eWÿ û ù\aû, Gjûe _â û «ùe aélùeû_Y Keòaû Gaõ aKâbûaùe ^ûk Zò@ûeò Keòaû AZýû\ò ù~Cñ Kûc Keò[ôfê Zûjû @ûc bûa^û jòiûaùe Kû~ðý Keò iê`k ù\fû û ^ûk KWÿùe MQ, aûCñg, Nûi AZýû\ò fùMAaû \ßûeû _ûjûWÿeê @ûiê[ôaû _ûYò\ßûeû cûUò ù]ûA~ûA ^[ûG Gaõ ù_ûLeúKê ~òaû eûÉûùe _ûYò QûYò ùjûA ù_ûLeúùe _Wÿò[ûG û @ûùc G iaê Xÿû û Keòaû Q@ ahð ùjûAMfûYò Gaõ _âZòahð @ûc `ûcðe ùR÷a aýaiÚû cRaêZ ùjaûùe fûMòQò û _ûYòe ùiâûZ jâûi _ûAQò, _ûYò @]ôK _eòÃûe ùjûA @ûiê Q ò , MQMê W ÿ ò K iaê R Gaõ aWÿ ùjûAQ«ò , aûCñ g aê\ûMêWÿòK N ùjaû ij f´û ùjûAQ«ò Gaõ NûiMêWÿòK Mjkò@û ùjûAQ«ò û
ùR÷aòK Kéhò RúaûcéZ Gaõ @ûùMÜdûÈ _âÉêZ Keòaû gòLòaû _ì a ð e ê Wÿ û fò Gaõ _^ò _ eò a û Pûhùe @ûcKê cò g ûcò g ò
`kû`k còkê[ôfû û giýMêWÿòK KÁ ijò¾ê [ôùf Gaõ ùeûMù_ûK @ûKâcY c¤ Kcþ [ôfû û cûZâ _Zâajêk [ôaû WÿûfòRûZúd `if Gaõ _^ò_eòaû ùlZâùe @ûe¸eê jó @ûcKê i`kZû còkò ^[ôfû û _cðûKfPe Kéhò Xÿû û C_ùe [ôaû _êÉòKû MêWÿòK ùKùa ùjùf MûBùMûeê bò òK Pûh K[û Kùj ^ûjó - cêñ bûaêQò Gjû G[ô_ûAñ KûeY _cðûKfPe C_ùe C_f² @]ôKûõg ùfLû Gaõ ajò _û½ûZý ù\geê @ûiòQò û _û½ûZý ù\gcû^uùe ùagú MûB ^[ôaûeê ùicûù^ Gùa _~ðý« MûBùMûeê bò K ò Pûh aýaiÚû Gaõ Gjûe C_KûeúZû C_ùe RûYò_ûeò ^ûjûñ«ò û ù^ûGWÿûùe [ôaû GK @û\gð Gaõ @^ýKê C ûjòZ Keò_ûeê[ôaû `ûcð aRcþ _eò\gð^ Keòaû icdùe @ûùc MûBùMûeê bò òK Pûh aýaiÚû K[û gêYòfê û Zû _ùe @ûùc ùiVûeê Ròùeû aùRUþ _âûKéZòK Pûh aû ùR÷ a ò K Ké h ò e _ò Z û Kê j û~ûC[ô a û gê b ûh _ûùfKeu KéhòùlZùe _j ôfê û ùiVûùe _j ô Zûu Kéhò ùlZâ ù\Lò Zûu ij @ûùfûP^û Keòaû_ùe @ûùc @^êba Kfê Gaõ ^ò¿ ò ù^fê ù~ MûBùMûeê C_ôû\ iûjû~ýùe @û^¦ûe C_ôû\KZûKê @ûcKê @ûC GK _ûjûP C_eKê ù^aûe _âKéÁ icd @ûiò _j ôQò û @ûc _ûLùe ùiùZùakKê 2Uò MûB [ôfû û ùZYê @ûùc @û^¦ûùe ùR÷aòK Kéhò @býûi @ûe¸ KeòaûKê ^ò¿ ò ù^fê û @ûùc ùMûcìZâ, eiêY, fuû, ]ì@ûñ_Zâ Gaõ ^ò´_Zâ \ßûeû _âÉêZ _âûKéZòK KúU^ûgK @ûùMÜdûÈ _âÉêZ Kfê Gaõ a ð c û^ icdùe @ûc `ûcð ù e icÉ `if_^ò_eòaû, giý, `k _ûAñ @ûùMÜdûÈKê GK iûe Gaõ KúU^ûgK jòiûaùe aýajûe KeêQê û @ûce `ûcðUò Gjò
aòbò^Ü bûhûùe ùfAiû A ò@û _ZâòKû
K^ÜW, ùZfêMê, Zûcòfþ, IWÿò@û, jò¦ú, ceûVú Gaõ _¬ûaú ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
14
\êAUò iûcMâú ~[û @ûùMÜdûÈ I RúaûcéZ \ßûeû PûfêQò Kjòùf @Zêýqò ùja ^ûjó û
aòj^ iõMâj MZ KòQò ahð ]eò @ûùc ^òRe _^ò_eòaû I @^ý `if Pûh _ûAñ aRûeeê aòj^ KòYòaû cù^ _Wÿê ^ûjó û @ûùc @ûMûcú ahð `if Pûh _ûAñ ^òR Rcòeê jó aòj^ aûQò Keò iûAZò eLêQê û aòbò^Ü giý, Wÿûfò I fZû RûZúd `if c¬ò iõMâj Keòaû ijR KûeY giý ^òùR jó c¬ò û cûZâ _^ò_eòaû ùlZâùe @ûcKê KòQò MQ @fMû Keò QûWÿò ù\aûKê ùjûA[ûG Gaõ Gjò MQe `k _êeû_êeò _ûPòaû _ùe ZûKê ùZûkò gêLûA c¬ò eLû~ûA[ûG û cìkû, MûRe, IfùKûaò, `êfùKûaò, ùaâûùKûfò, _ûkw, ùc[ô, aâûiòKû @û\ò gúZ\ò^ò@û _eòaûKê iû]ûeYZü g~ýûùe ùagú\ò^ ]eò QWÿû~ûA[ûG û @[ðûZþ Gjò c¬ò _ûAñ QWÿû~ûA[ôaû MQMêWÿòK [ôaû g~ýûKê @ûùc aògévkòZ ^ Keò G_â ò f cûi ùgh bûM _~ð ý « QûWÿ ò ù\A[ûC û ù~ùZùaùk Mec ùjaû @ûe¸ jêG Gaõ Gjò MQMêWÿòKe `k gêùL, @ûùc ùiùZùaùk _êeû MQUòKê KûUò ùMûUòG KYùe bf Keò gêLòaû _ûAñ eLòù\C û _eòùghùe @ûùc gêLòfû MQMêWÿòKê ùMûUòG aûWÿòùe aûùWÿA ùi[ôeê c¬ò iõMâj Keò[ûC û Mâúhà EZêùe aòùghZü fûC, KûKêW,òÿ Kfeû, QPò¦ûâ , ZebêR, KLûeê , Uò û AZýû\ò Pûh ùjûA[ûG û iû]ûeYZü KòQò `kKê @ûùc MQùe bfbûaùe _ûPò gêLòaû _ûAñ QûWÿò ù\C û @]ôKûõg icdùe @ûùc Gjò LêLôaû _ûAñ QWÿû ~ûA[ôaû `kMêWÿòKê ùZûkòaûKê bìfò~ûA[ûC KûeY GMêWÿòK gêLòfû fZû bòZùe ejò~ûA[û«ò û aûAMY Gaõ UcûùUû ùlZâùe c¬ò iõMâj Keòaû _âKòâdû UòùK RUòk KûeY Gjò _eòaûe c¬ò C_ùe GK @Vûkò@û @ûaeY ejò[ûG û c¬òKê gêLûAaû _ìaðeê GjûKê bf bûaùe aûjûe KeòaûKê _Wÿò[ûG û ~\ò bf bûaùe i`ûKeò c¬ò C_eê GjûKê aûjûe Keû ^~ûG ùZùa G[ô ù e `ò µ ò fûMò ~ ûG Gaõ c¬ò M ê W ÿ ò K ùicû^ue Rúa^gqò jeûA[û«ò û Wÿûfò, aòbò^Ü giý, fZû RûZúd `if, ùZ÷kaúR Gaõ _û^cjêeò, Rê@ûYú AZýû\ò cifû RûZúd `if ùlZâùe @ûùc KòQò @õgKê @ck ^ Keò _ea ðú ahð Pûh _ûAñ QûWÿòù\C û Gjò c¬òMêWÿòKê ^Á ùjaûeê aù Aaû _ûAñ
ùgûeòh Gaõ iì~ðýcìLú aýZòZ eûgò ZéZúd ùZ÷kaúR `if
GjûKê Leûùe bf Keò gêùLAaûKê _Wÿò[ûG û bf bûaùe gêLò ~òaû _ùe GjûKê @ûùc _äûÁòKþ aýûMþùe bf Keò a¦ Keò Kò´û _ûYò ^ _gò _ûeê[ôaû _ûZâùe bf Keò a¦ Keò eLò[ûC û @Zòeòq iêelû jòiûaùe @ûùc Gjò Wÿaû aû aýûMe C_e_UKê ^ò´_Zâ Gaõ ùMûae cògâYKê fùMA gêùLA ù\C ~ûjû\ßûeû KúU _Zw Kò´û `òµò c¬ò _~ðý« ~ûA _ûeò ^[û«ò û
C_ôû\òZ ùR÷aòK `ife aòKâò @û^¦ûùe @ûc _ûLùe KòQò _ò@ûR, @ûkê Gaõ Wÿûfò akKû ejò~ûG û ijRùe ^Á ùjûA~ûC[ôaû _eòaû Gaõ giý ùjûA^[ôaûeê @ûcKê GMêWÿòK cjRê\ Keò eLòaûùe KòQò iciýû ^[ûG û _âZò g^òaûe P òMWÿ ùR÷aòK Pûhú aRûeùe @ûùc GjûKê aòKâò Keò[ûC û @ûùc @]ôKûõg icd ejê[ôaû iÚû^ MêeêMûIñùe c¤ KòQò C_ôû\òZ `if aòKâò Keò[ûC û ùR÷aòK Pûhú jòiûaùe ^òR C_ôû\òZ iûcMâúKê VòKþ \eùe aòKâò Keòaûùe KòQò Pûhúuê iciýû @iò_ûùe û Gjò KûeYeê Pûhúcûù^ ùR÷aòK Kéhò _âZò @ûMâj ù\LûC^ûjûñ«ò Gaõ _eµeûMZ, eûiûd^òK I ~ûªòK Pûhùe @]ôK @ck ùjC[ôaû ij Kcþ cìfý ùjùf aò GjûKê aòKâò Keòaû ijR ùjC[ôaûeê ùicûù^ Gjò Pûh KeòaûKê aûQêQ«ò û cûZâ RùY ùR÷aòK Pûhú ^òR C_ôû\òZ iûcMâúe bf cìfý _ûAaû ij iÚû^úd ùfûKcû^uVûeê i¹û^ Gaõ ÊZª _eòPd
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
15
ùK¦âúbìZ ùjûA ejòQò û cé òKûe CaðeZû aé¡ò Keòaûùe Rwf ^òRe @ùføKòK ù~ûM\û^ ù\CQò û cûUò e C_eÉeUò Rwfú MQeê _Wÿê[ôaû _Zâ Gaõ ùQûU Wÿûk \ßûeû @ûzû\òZ ùjûA ejêQò û @ûc `ûcðùe [ôaû aWÿ aWÿ MûB I ùQkòcûù^ Gjò Wÿûk _Zâ C_ùe Peûaêfû Keò[û«ò Gaõ SûWÿû _eòiâû c¤ Keò[û«ò û Gjò iaê iûcMâú cûUòùe cògòaû \ßûeû @ûùc flý KeêQê ù~ KòQò ahð c¤ùe cûUòe MêYa ûùe CùfäL^úd C^Ü ò ùjûAQò û
@û´MQ MêWÿòKê ^òdcòZ KûUòaû \ßûeû bf iì~ðýKòeY I aûdê _ûA[û«ò
c¤ _ûA[ûG û C\ûjeY Êeì_ c òùe eûiûd^òK iûcMâú \ò @ û~ûA Pûh ùjûA[ô a û @ûkê 1-5Uuû _â Z ò Kò . Mâ û ùjûA[ôaû ùaùk ùijò icû^ aRûeùe ùR÷aòK @ûkê 3040Uuû _âZò KòMâû ejò[ûG û _eòùghùe @ûùc ù\LêùQ ù~ ~\ò aò ùR÷ a ò K _¡ ò ù e @ck Kcþ jê G (~ûjû iû]ûeYZü jêG ^ûjñò ), ùZùa aò RùY ùR÷aòK Pûhú ^òR C_ôû\òZ iûcMâúKê @]ôK cìfýùe aòKâò Keò @]ôK @[ð ùeûRMûe Keò[ûG û
_eògâce _âbìZ fûb _ûAaû _cðûKfPe Xÿû ûùe @ûc Rcòe C_ôû\KZû aé¡ò _ûAQò û C_ôû\KZû Kjòùf ùMûUòG `ûcðeê ùKùZ @ck ùjCQò, Zûjû ^ìùjñ aeõ Pûhùe ùKùZ Lyð ùjCQò I ùKùZ @ck ùjCQò Zûjûe @^ê _ ûZ @û]ûeùe C_ôû\KZûKê c_û~ûA[ûG û @ûùc ù\LòaûKê _ûCQê ù~ @ûc `ûcðùe _âZò \ò^ Lyð KcêQò Gaõ C_ôû\^ aé¡ò _ûCQò _âKéZò ij cògò Kûc Keò @ûùc ^òR `ûcðe cé òKûe MêYa ûKê ajêZ gúNâ C^Ü Keò _ûeòQê Gaõ _ûYòKê bf bûaùe iõMâj Keò MzòZ Keò _ûeòQê û ~\òI @ûùc ùQûU ùQûU @ kùe _^ò_eòaû I aòbò^Ü giý Pûh KeêQê, Z[û_ò @ûce @ûMâj, icd Gaõ Lyð aò ù gh Keò @ûùc Zò @ ûeò Keò [ ô a û RwfUò ù e
\ß ò Z údZü _ûYò e ùiâ û Z @iû]ûeY bûaùe jâûi _ûAQò û MQ Gaõ Mêkà AZýû\ò ejòaûeê @û^¦ûùe @ûùc Kû\ê@_ûYò ùaûjòaû ù\LôaûKê _ûC^ê û @]ôKûõg Rk _Zâ Wÿûk \ßûeû @ûzû\òZ ùjûA[ôaû cûUòùe ùb\ò~ûG Gaõ cûUò Zùk Zùk ~ûA ^ò¡ðûeòZ ù_ûLeú aû Kê ùe còùg û cûUò Zùk ~òaûeê Gjû QûYò ùjûA _eòÃûe ùjûA[ûG û ZéZúdZü Gjò MQMêWÿòK ajê iõLýK _lúuê aûiiÚû^ ù~ûMûCQò û _lúcû^uê ù\Lòaû _ûAñ Gaõ _lúù_âcúcû^u _ûAñ @û^¦û GK iê¦e Gaõ @û^¦\ûdK iÚû^ _ûfUòQò-RùY GVûùe ajê _âRûZòe _lúu ij ùcûe^ò _aðZe _âiò¡ cdêe c¤ ù\LòaûKê _ûAùa û ù~ùZùaùk @ûùc ^òR Rwf c¤ ù\A Pûfò Pûfò ~òaû icdùe MQMêWÿòK @ûKûgKê QêAñaû ù\Lê , Gjò aòaò]Zûùe beû ùR÷a _eòùagùe @ù^K _âRûZòe cjêcûQò, _lú, _âRû_Zò, cìhûRûZúd Rúa AZýû\òuê ù\Lê, ùiùZùaùk ^òRKê bûMýaû^ Gaõ @ûgúaðû\ _âû¯ cù^ Keê û @ûùc ^òR `ûcðùe 100eê ùagú _âRûZòe aòbò^Ü MQ fùMAQê Gaõ _âZòUò MQ ùR÷a _eòùagKê ÊZª bûaùe aògûk QûA aû iê¦e `êf Kò´û _lúcû^u _ûAñ aûiiÚû^ @ûKûeùe KòQò ^û KòQò ù`eûA[û«ò û c^òg ^û[ Mê¯û Gaõ eû]û fû[ Mê¯û @û^¦û : _cðûKfPe `ûcð @ûùiâIßûfò eê aêwû eûÉû, aêwû Mâûc Ròfäû-_ Kêfû, jeòdûYû, bûeZ-134118 E-mail:hello@aanandaa.com
C : ùfAiû A ò@û, ùiù_Ö´e 2019
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
16
bûeZùe Kéhò ùR÷a _eòùag iêelû \òMùe cRaêZ cjòkû ù^UIßKðe bìcòKû Qûdû PòZùe KûjûYò ùiøcýû gue ùaûh Gaõ @câòZû Mê¯û @ûùc Gjû bfbûaùe RûYò iûeòQê ù~ @ûcKê ^òRe ù\gú _âRûZòe aòj^, _ûeµeòK Pûh Gaõ mû^ ùKøgkKê a ûAaû GKû« @ûagýK ~ûjû ùR÷a _eòùag ijûdK Gaõ Gjû _âKéZòKê lZò c¤ _j ûA ^[ûG -Gjû Kêj«ò K ðûUKe aûwûfêeùe @aiÚòZ lê\â Pûhú ùR÷a _eòùag Zûfòc ùK¦â @céZ bìcò e iõù~ûRòKû PêKÑò ^ûZê û Êûcú û eiûd^òK Kéhòe GK aòKÌ Pûh _âYûkú c¤ @býûi Keû~ûA_ûùe ùaûfò _âcûYòZ KeòaûKê Gjò ùK¦âUòe iÚû_^û Keû~ûA[ôfû û Gjò Zûfòcþ ùK¦âUòùe PûhúVûeê Pûhú gòLòaû _âKâòdû, ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò @býûi, Pûhúcû^ue @]ôKûe, Lû\ý iûaðùbøcZß Gaõ iûcûRòK ^ýûd AZýû\ò \òMùe Pûhúcû^uê _âgòlY \ò@û~ûA[ûG û
aýaiûd bò òK, Cù\ýûMùK÷¦âòK Pûh aýaiÚûe _âiûe ùjaû \ßûeû aògße \lòYû kùe cjòkû KéhKcûù^ @\égý ùjaûùe fûMòùf û bûeZ c¤ G[ôeê aû\ _Wÿò ^ûjó û cûZâ bûeZùe aýd gì^ý _âûKéZòK Pûh _âYûkú (a ðcû^ Gjû ùMûÂú _eòPûkòZ _âûKéZòK Pûh jòiûaùe ùagú RYûgê Y û) Kê fl fl lê \ â Gaõ ^ûccûZâ Pûhú
@û_ùYAaû \ßûeû _eòiÚòZòùe _eòa ð^ @ûiêQò û cjòkû Pûhú ~ûjû _ûLùe ^ûñ Z EY @ûYòaû iêù~ûM [ôfû Kò´û Rcòe cûfòKû^û [ôfû, ^û jòñ aòKâò ùjC[ôaû jûAaâòWÿþ aòj^ @ûYòaûe i´k [ôfû û a ðcû^ ùijò cjòkû Pûhúcûù^ ùMûÂú _eòPûkòZ _âûKéZòK Pûh _¡ òKê i`kZûe ij @û_ùYA Gjûe UûYê@û ic[ðK ùjûA_ûeòQ«ò û ^òRe ùMûÂúùK÷¦âòK ù^UIßKð Gaõ Êdõ ijûdK \k cû¤cùe ùicûù^ Kéhò ùR÷a _eòùag Pûh aýaiÚûKê Mûñeê MûñKê iµâiûeòZ Keò_ûeòQ«ò û Gjû \ßûeû ùicûù^ _eòaûee ù_ûhYe iêelû I ùeûRMûe aé¡ò Keòaû ij ^òR _ûAñ ÊZª _eòPd iéÁò Keò _ûeòQ«ò Gaõ \kKê ùMøeaû^ßòZ KeòQ«ò û _êeêhcû^u icKl ùjûA Gjò cjòkûcûù^ ^òRe ZKð Gaõ KVò^ _eògâc \ßûeû _ûeµeòK aRûe aýaiÚ û Kê aê S ò aýaiûdùe c¤ i`k ùjûA ù\LûA_ûeòQ«ò û cûZâ Gjò _âKâòdûe i`kZû ij Gjû eûRù^÷ZòK cù^ûcûkò^ý Gaõ @ù^K aòaû\ c¤ iéÁò KeòQò û
^òRe ùMûÂúbò òK ù^UIßûKð Gaõ cjòkû Êdõ ijûdK \kMêWÿòK cû¤cùe cjòkûcûù^ Kéhò-ùR÷a _eòùag bò òK Pûh aýaiÚûKê Mâûc- Mâûcùe _âPûe Gaõ _âiûe Keò_ûeòQ«ò
@û§â_âù\gùe Kéhò ùR÷a _eòùag ijûdK Pûh _¡ òe ^úZòMêWÿòKê Mâûc Mâûcùe _âPûe I _âiûe Keòaû \òMùe cjòkû Êdõ ijûdK \k MêWÿòK cêLý bìcòKû ù^AQ«ò û ZéYcìk Éeúd cjòkû KéhK @ûù¦ûk^ aò^û Gjò ùR÷ a _eò ù ag ijûdK Ké h ò aýaiÚ û e ^úZò I
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
17
@^«_êee GK cjòkû icìj
@býûiMêWÿòKe iµâiûeY ^ò½d @i¸a ùjûA[û«û û Gjò cjò k û \kMê W ÿ ò K c¤ùe @ûRò e \ò ^ ùe eûRýùe 600000 Pûhú Gjò Pûh @býûiKê @û_ùYAQ«ò Gaõ Gjò \g§òe ùgh ùakKê 60,00000 Pûhúuê G[ôùe iûcòf Keû~òaûe flý eLû~ûAQò û @]ôKûõg _âKÌ Kcðú Gaõ Zûfòc\ûZû ùjCQ«ò cjòkû KéhK û @û§â _ â ù \ge @^«_ê e Rò f ä û ùe ajê i õLýK Rcò j ú^ cjò k û Ké h K @Q«ò - Gcû^u c¤eê @ù^K ùjCQ«ò @ûcôjZýû Keò[ôaû Pûhú (bûeZùe iûµâ òK icdùe Pûfò[ôaû KéhK @ûcôjZýû NUYûPKâ) cû^ue aò]aû _^ôú Gaõ @^ý KòQò ùjCQ«ò @ùa÷] Kûeaûeeê C¡ûe Keû~ûA[ôaû cjòkû û Gcû^u c¤eê _âûd icùÉ ùjCQ«ò RûZò bò òK _l_ûZe gòKûe û Gjò cjòkûcû^u c¤eê KòQò cjòkû \ka¡ bûaùe GKûVò ùjûA iûcÜûKê @ûiòùf Gaõ _ìaðeê Pûh ^ ùjûA _Wÿò@û _Wÿò[ôaû RcòKê iûcêjòK bûaùe fòRþùe ù^ùf û Gjò cjòkûcûù^ ^òRe mû^ ùKøgk Gaõ _eògâcKê ^òR ^òR c¤ùe aû ò ^òR
_eòaûee ù_ûhYe iêelû ùeûRMûe Gaõ cé òKû CaðeZû aé¡ò Kû~ðýùe cjòkûcû^ue bìcòKû MêeêZß_ì ð
_eòaûe _ûAñ eûiûd^òK \âaý gì^ý `if Pûh Keòaû @ûe¸ Kùf û akKû _^ò_eòaûKê ùicûù^ ^òR Rcò _ûLùe [ôaû ù\ûK^ùe aòKâò Keò[û«ò Gaõ iûAùKfùe C_ùbûqûcû^u Nùe c¤ _j ûA[û«ò û GjûKê ùicûù^ GK lê \ â Cù\ýûM jò i ûaùe @ûe¸ Keò Q «ò ~ûjûKê baòhýZùe ùicûù^ aýû_K Keòaûe flý eLòQ«ò û Gjò icìje cjòkûcûù^ Rcòùe _ûkò Keò Kûc Keò[û«ò ~ûjû \ßûeû ùicûù^ Cbd Rcòùe Kûc Keòaû ij Ne KûcKê c¤ iVòKþ bûaùe ZêùfA _ûeò[û«ò û G ùlZâùe _ûeµeòK aRûe aýaiÚû I GjûKê _âbûaòZ Keê[ôaû KûeYMêWÿòK C_ùe ù`cò^òÁ (^ûeú I _êeêhcû^u icû^ @]ôKûe ejòaû \ûaò) ZKð ^òRe _âû]û^ýZû ù\LûA[ûG û Kéhò EZêùe cjòkûcûù^ @ûõgòK cRêeú ù^A[û«ò ~ûjû\ßûeû @ck _ìaðeê Lû\ýûbûa icdùe _eòaûee @ûagýKZû _ìeY _ûAñ @[ð ^ò½òZ ùjûA[ûG û Gjò cjòkûcû^ue @û[òðK iÚòZòùe C^Ü ò @ûiòaû ij ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò _¡ ò cjòkûcû^ue Lû\ý iûaðùbøcZß, Êûaf´ú Gaõ i¹û^ aé¡ò Keòaûùe c¤ cRaêZþ ù~ûM\û^ ù\A[ûG û K ðûUKe ùMûUêùMRfäúùe iêRû[û Gaõ Zûue Êûcú RM\úg ^òRe 4GKe Pûh Rcòùe aòMZ 10ahð ]eò _â û Ké Z ò K Ké h ò Keò @ûiê Q «ò û iê R û[ûu cZùe eûiûd^òK Pûh _¡ òeê _âûKéZòK Pûh _¡ òKê ù`eòaûe _âKâòdû iciýûajêk Gaõ KÁKe [ôfû û cûZâ ùicûù^ ù~ùZùaùk eûiûd^òK iûe I KúU^ûgK aýajûee bdûajZû I ÊûiÚ ý MZ aò _ \ aò h dùe RûYò ù f, ùiùZùaùk ùicû^ue ^ò ¿ ò @ûjê e ò \é X ÿ ùjfû û a ðcû^ Zûu RcòUò 5-Ée aògòÁ _âûKéZòK Kéhò Xÿû ûùe _eòa ð^ ùjûAQò Gaõ Gjû G_eò GK ùR÷a aýaiÚû ù~CñVò Rcò @ù_lû ùagú Rwf ejòQò û RM\úg Maðe ijKûùe ^òR Pûh RcòKê ù\Lò Kêj«ò ù~ ùcû Rcòùe a ðcû^ 200eê ùagú _âRûZòe MQ I `if ejòQò û Gjò Pûhú \µ ò ^òR Rcòùe K\kú, ^Wÿò@û, _òRêkò, _Yi, K¦cìk, aòbò^Ü RûZúd Wÿûfò, ùf´ê AZýû\ò Pûh KeêQ«ò û Rcòe MWÿûYò@û @ kùe ùicûù^ _eúlY bò òùe K`ò c¤ Pûh Keò i`k ùjûAQ«ò û KêKêWÿû Gaõ ùQkò c¤ Gjò aýaiÚûùe iûcòf @Q«ò û iòfbe IKþ Gaõ iR^û MQ _eò ùWÿwû MQ Rcòùe _âûKéZòK aûWÿe Kûc KeêQ«ò Gaõ Gjò MQe _ZâMêWÿòK cûUòKê @ûzû\òZ Keò eLòaû ij cûUòe CaðeZû aé¡ò KeêQ«ò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
18
ùMûÂúMê W ÿ ò K ê iûcò f Keû~ûA ^ûjó , ùijò ùMûÂúe ùfûKcûù^ jó G_eò aòaû\ iéÁò KeêQ«ò û @^ý GK Pò«ûe \òM ùjCQò ùRù^UòKûfò cWÿò`ûGWÿ (Rò.Gcþ) aòj^ C_ùe Gjò Kû~ðýKâce \éÁòùKûY û @û§â_âù\g ieKûe Gjò _âûKéZòK Pûh _âKâòdûùe ùRù^UòKûfò cWÿò`ûGWÿþ Gaõ jûAaâ ò W ÿ þ aò j ^e aýajûe C_ùe ùeûK fMûAQò ù~ùZùaùk @^ý KòQò \k Gjûe aýajûeKê ÊúKéZò ù\AQ«ò û ùZYê Gjò _âKâòdû aýû_K ùjûA _ûeò[ôùf c¤ a ðcû^ aò \ߦ ejòQò ù~ aýd gì^ý _âûKéZòK Pûh aýaiÚû Kò _ eò bûaùe Êûaf´ú Gaõ i`k ùjûA_ûeò a , ù~ùZùaùk Gjû bûeZùe aò.Uò K_û Keò ajêk bûaùe Jù\ýûMòK aòj^ Gaõ ~ûªòK ùKøgk C_ùe ^òbðegúk ?
RM\úg ^òR Rcòùe _û -Ée aògòÁ Xÿû û @û_ùYAQ«ò ~ûjû ù\LòaûKê GK ùQûU Rwf i\ég
aûdû¹û ùeWÿ ú u _eò cjò k ûcûù^ ^ò R e _ûeµeòK mû^ Gaõ ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò @býûi cû¤cùe ^òR Pûh Rcòe cû^ aé¡ò Keòaû ij _ûeµeòK aòj^e Z ßûa]ûeK bìcòKû ZêùfA KéhòùlZâùe ^òR _ûAñ GK ÊZª iÚû^ Gaõ _eòPd iéÁò Keò_ûeòQ«ò û aûdû¹ûue _òfûcûù^ Cygòlû _ûAñ Mûñ QûWÿò Pûfò~òaû _ùe ^òR Ne
K ðûUKe j^êeùe [ôaû ^òiûMð ^òiûMðKû ibûdbû KéhòKûeû iõN GK Êdõ iµì ð icaûd \k û RûZò Gaõ iûcûRòK ùb\bûaKê \ìeùe eLò Gjò \ke icÉ ibý cò g ò _â û Ké Z ò K Pûh _¡ ò I @býûi @û_ùYAQ«ò û aýdgì^ý _âûKéZòK Pûh i`kZûe ij aýû_K ùjaû \ßûeû Gjûe ùfûK_âòdZû eûRù^÷ZòK iciýû I aòaû\ c¤ @ûYòQò û Gjò Pûh @býûie ùK¦â aò¦ê ùjCQò cûUòe CaðeZû Gaõ @YêRúa Kû~ðýKkû_Kê aé¡ò Keòaû _ûAñ cûUòùe ùMûae LZ Gaõ ùMûcìZâ aýajûe û Gjò Pûh aýaiÚûùe GK cêLý iciýû ùjCQò KùVûe _^Úú jò¦ê RûZúdZûaû\ú \kMêWÿòK ù~Cñcûù^ MûBKê _aòZâ ùaûfò aòPûe Keò ùMûjZýû aòeê¡ùe iõMâûc KeêQ«ò ùicûù^ ùMûae Gaõ ùMûcì Z â aýajûeKê eûRù^÷ Z ò K eì _ ù\aûKê ùPÁû KeêQ«ò û Gjò cù^ûbûa @Zý« RUòk Gaõ i¦òMÛ KûeY Gjû bûeZùe cê i fcû^ Gaõ @^ýû^ý @ÌiõLýK ùfûKcû^uê @_eû]ú ùaûfò iûaýÉ Keò a ûKê bd ù\LûCQ«ò ù~Cñcûù^ ^òR Rúa^ RòaòKû Gaõ Lû\ý iêelû _ûAñ MûB ùMûeê AZýû\ò Méj_ûkòZ _gêu C_ùe ^òbðe Keò[û«ò û KòQò icúlK cZ eL«ò ù~ aýd gì^ý _âûKéZòK Kéhò aýaiÚû Gaõ Gjûe ù^UIßûKðùe ù~Cñ ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e
2020
19
www.leisaindia.org
Kbò[û KûeêMû ò
_ûL Pûh RcòUòùe ùi _òXÿò_òXÿò ]eò aýajûe ùjC[ôaû _ûeµeòK mû^ ùKøgk @û_ùYA _âûKéZòK Pûh Keòaû @ûe¸ Kùf û ùi @û§â_âù\ge afKû aûeò _fäúe aûiò¦û @U«ò, ~ûjû ù\ge ceêWÿò _âaY @ k c¤eê @^ýZc û Gjò @ kùe aýaiûd bò òK `if ~ûjû RkùiP^ Gaõ @^ýû^ý aýdajê k iûcMâ ú @ûagýK Keò [ ûG, Zûjû Pûhúcûù^ Keò ^ [û«ò KûeY ùijò `ifMêWÿòK G @ kùe RkùiP^ @bûaeê ùjûA ^[ûG û ùi[ô_ûAñ Lû\ý aòaò]Zû ^ò½òZ Keòaû Gaõ `if jû^ò aò_\Kê Kcþ Keòaû _ûAñ aûdû¹û Gaõ Zûue Êûcú _ûeµeòK @býûi ^a\û^ý (ùMûUòG Rcòùe 9_âKûee aòbò^Ü Wÿûfò Gaõ cû ò@û RûZúd `if ùeû_Y) @û_ùYA ùcøiêcú EZê @ûiòaû _ìaðeê Pûh Keò[û«ò û Kaò [ û Kûeê M û ò @ûgû , \ò @ûfò @ û^è `e iùÁù^af @û þ ùjûfòÁòK GMâòKfPee _âZòÂûZâú û ùi cKûc ^ûcK RûZúd Éee ù^UIßKð ijòZ c¤ RWÿòZ û
Gjò cKûc ù^UIßûKðùe ù\gùe 24Uò eûRýe 120Uò cjòkû KéhK icìj, ùaieKûeú iõiÚû, MùahK Gaõ @ûKÖòbòÁ iûcòf @Q«ò, ~ûjû bûeZùe cjòkû Pûhúcû^ue @]ôKûe I _eòPdKê cRaêZþ Keòaû \òMùe Kûc Keò[ûG û ^òKUùe ù\A[ôaû GK iûlûZKûeùe Kaò[û Kjò[ôùf ù~ _ûeµeòK bûaùe cjòkûcû^uê _ìaðeê _eògâc ajêk Pûh Kû~ðý ~[û Zkòùeû_û, Nûi aQû Gaõ @ck AZýû\ò Kûcùe ^òùdûRòZ Keû~ûA @ûiêQò û cûZâ ù~ùZùaùk bûeZúd Kéhò aýaiÚû aRûe-bò òK, eûiûd^òK Gaõ ZéY^ûgK _\û[ðe ajêk aýajûe Gaõ ~ûªòKKeY \òMKê @Mâ i e ùjfû, ùiùZùaùk ^ò ¿ ò ù^aû Kû~ð ý Uò _êeêhcûù^ ^òR _ûLùe eLòùf û Pûhùe icÉ ^ò¿ ò _êeêhcûù^ cjòkûcû^u ij @ûùfûP^û c¤ ^ Keò ^òùR ù^ùf û ùZYê ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò @býûi @û_ùYAaû \ß û eû cjò k ûcûù^ ^ò R e ^ò ¿ ò ù^aû @]ôKûeKê ù`eò _ûAùf û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -4, Wÿòùi´e Follow us on:
www.facebook.com/Leisaindiamag
2020
@LeisaIndia
20