ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
1
_âòd _ûVK,
ùfAiû A ò@û
aòùgh IWò@û iõÄeY
G[ôùe ùfAiû A ò@ûùe _ìaðeê _âKûgòZ AõeûRú bûhûe KòQò aQûaQû cìk ùfLûKê IWò@û bûhûùe iõKkòZ Keû~ûAQò û
Ieúiû ù_ûÁ aûKè - 51, Rò._ò.I,bìaù^gße 751001
www.orrissa.co.in, E-mail: orrissabbsr@gmail.com
G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ^õ-204, 100 `òUþ eòw ùeûWþ, ù`Rþ 3, a^gueú 2d cjfû, 3d ùiû_û^, aûwûùfûe 560085 ù`û^ ^õ :+91-080-26699512, 26699522 `ûKè ^õ: +91-080-26699410 A ùcf : leisaindia@yahoo.co.in @¤l - gâú. Pòe^þRòbò iòõ, @ûA.G.Giþ.(@aie _âû¯) ùKûhû¤l - gâú aò.ùK. gòbþeûcþ ibý - Wÿü. bò[f eûR^, Wÿü. Gcþ . cjûù\aû®û Wÿü. G^þ. Rò. ùjMþùWÿ, Wÿü. Uò. Gcþ. ZýûMeûR^, _âù`ie. bò. aòebù\âdû Wÿü. G. eûR^Ü Wÿü. ùbuùUiþ ZûMZþ Wÿü. iàòZû ù_âcP¦e cêLý iõ_û\K - ùK. bò. Giþ. _âiû\ _eòPûk^û iõ_û\K - Uò. Gcþ. eû]û @^êaû\ I @^êaû\ ic^ßd @eêYòcû ÊûAñ IWÿò@û iµû\^û aògßùcûj^ cjû«ò, Ieúiû @^êaû\ iõù~ûR^û _ì òðcû, G.Gcþ.A `ûCù i^þ _âgûi^òK @]ôKûeú eêKàëYú Rò.Rò, G.Gcþ.A `ûCù i^þ @kueY I cê\âY fò_òÄû^þ, bìaù^gße _âz\ `ùUûPòZâ Ieúiû `ùUû fûAùaâeú ùfAiû _ZâòKû @^ýû^ý iõKk^ fûUò^þ @ûùceòKû, Aù ûù^iò@û, _½òc @û`âòKû, aâûRòfþ iõÄeY ùfAiû A ò@û _ZâòKû @^ýû^ý @û kòK iõÄeY jò¦ò, ùZfêMê, Zûcòfþ, _¬ûaú , K^ÜW Gaõ ceûVú (iõ_û\^û c kú Ze`eê _ZâòKûe Cù gýKê ~[ûiû¤ iVòKþ bûùa C_iÚû_^ KeòaûKê icÉ ~^ô ^ò@û~ûAQò û ùZùa G[ôùe _âKûgòZ ùfLûMêWòKe iZýûiZý _ûAñ iõ_éq ùfLK jó \ûdú ejòùa û )
còùReò@e
(MISEREOR)
ùR÷a aòaò]Zû ù\ge GK Gý÷Zòj GK i¸ûa^û I GK iêù~ûM ~ûjû cû]ýcùe @ûùc @ûce aòMòWÿò ~ûC[ôaû _âûKéZòK _eòùag I Rúa^ RúaúKû MêWÿòKê iRûWÿò _ûeòaû, ùR÷a aòaò]Zûe ]ûeûMêWÿòK ^úbðegúk cû]ýc @ùU û GjûKê ~\ò _ì ð cûZâûùe ijù~ûM Keû~ûA _ûeòa ùZùa ùR÷a aòaò]Zûe `k Êeê_ @ûce ieò@ûiê[ôaû _âûKéZòK i´kMêWÿòKê iõelY Keû~ûA _ûeòa, @ù^K _âûKéZòK C MêWÿòKê _ê^ðRúðaòZ Keò_ûeòaû icûR Z[û @ûc _eòùagKê c]ý a ûA eLô_ûeòa û Gjû\ßûeû @ûce _eµeû I Kéhò c]ý a ôejòa û @ûùc @ûgûKeê Gjò iõelYùe C_iÚû_òZ ùfLûMêWÿòK _ûVúKû/_ûVKcû^u _ûeòaûeòK KéhòKê cRaêZþ KeûAaûùe C ûjòZ Keòa û ùfAiû A ò @ û IWÿ ò @ û _Zâ ò K ûe Pò « û]ûeûKê aýû_K KeûAaûùe _ûVKcû^ue @ûMâj I ijù~ûM _ûAñ @ûùc KéZm, @ûgûKeê _ûYò_ûM _eòa ð^ bkò GK aWÿ @ûjßû^ @ûMùe @ûùc icùÉ cògò GK ^ì@û i¸ûa^û iéÁò KeûAaûùe ijûdK ùjûA _ûeòa I ùQûU Z[û ^ûccûZâ Pûhú Kìk _ûAñ Pòe«^ Kéhò ]ûeû iéÁò Keòaû û iõ_û\K
ùfAiû
ÊÌ aûjý ijûdZû I iÚûdú Kéhò C_ùe @û]ûeòZ ùfAiû _ûeòùagòK Kéhò _âYûkúùe ^òRe C_ôû\^ I C_ûRð^ aé¡ò KeòaûKê Pûjêñ[ôaû Pûhúcû^u _ûAñ GK ùa÷hdòK I iûcûRòK aòKÌ û ùfAiûùe iÚû^úd i´k I _âûKéZòK iõiû]^ MêWòKe iêaýajûe Gaõ @ûagýK iÚùk aûjý iû]^ MêWòKe iêelòZ I _âbûaò aýajûe iõ_KðòZ gòlû còùk û Gjû ^òRÊ mû^, \lZû, cìfýùaû], iõÄéZò I iõMV^ @û]ûeùe ^òRe baòhýZ MV^ KeòaûKê Pûjêñ[ôaû cjòkû, _êeêh I ùMûÂúMêWòK ^òcù« C òÁ û Kéhòùe C^ÜZú Gaõ _eòa ðòZ _eòiÚòZò I @ûagýKZû @^êiûùe Gjûe _âùdûM _ûAñ Pûhú I Kcðú cû^u iûc[ðý MV^ \òMùe ùfAiû ùjCQò GK ijbûMú bò òK _âKâòdû û ùfAiû ù\gú mû^ùKøgk I aòmû^ i¹Z mû^MêWòKê GKûVò Keò[ûG Gaõ Gjûe @û^êiwòK aòKûg _ûAñ ~[û~[ _\ùl_ ù^aûKê ^úZò ^ò¡ðûeK cû^uê _âbûaòZ Keò[ûG û ùfAiû ùjCQò GK iõmû, GK _^Úû I GK eûRù^÷ZòK @ûjßû^ û
còùReò@e - aòKûg ùlZâùe ijù~ûM _ûAñ 1958 ciòjûùe Rcðû^ Kû[fòK aòg_þ iõN \ßûeû còùReò@e iÚû_òZ ùjûA[ôfû û MZ 50 ahð]eò còùReò@e @û`âòKû, Giò@û Gaõ fûUò^þ @ûùceòKû @û\ò ù\g MêWòKùe \ûeò\âý aòeê¡ùe iõMâûc _ûAñ _âZògéZòa¡ ùjûA @ûiòQò û ]cð, RûZò I fòw ^òaðòùghùe _âZýK @bûaMâÉ cYòhe @ûagýKZû _ûAñ còùReò@ee ijûdZû C_f² û còùReò@ee \gð^ ùjCQò ^òù¿gòZ ùfûKcû^ue giqòKeY ^òù¿gòZ _âùPÁûKê ijù~ûM Keòaû û Gjû iÚû^úd @^êÂû^, Pyð @^êÂû^, ùaieKûeú @^êÂû^, iûcûRòK @ûù¦ûk^ I MùahYû @^êÂû^ MêWòK ij bûMú\ûeú jòiûaùe Kû~ðýKeò[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû¤cùe Gjû jòZû]ôKûeú cû^u ij cògò iÚû^úd aòKûg _âKâòdû I _âKÌ Kû~ðýKûeúZûùe RWòZ ùjûA[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû^u ij cò k ò Z bûaùe cò ù Reò @ e _eò a ð ò Z _eò i Ú ò Z ò K ê iûcÜ û Keò [ ûG û (MISEREOR)
(www.misereor.de, www.misereor.org)
Ieúiû GK ùÊzûùiaú @^êÂû^ û Gjû Pûhú ù^ZéZß _âKâòdûùe Kéhòe iÚûdú aòKûg ^òcù« @û\òaûiú ajêk K§cûk I cûfKû^Mòeò Ròfäûùe MZ \êA \g§ò ]eò Kû~ðýeZ û KéhK iõMV^ cû¤cùe _ûeõ_eòK Pûhmû^ ùKøgke C^ÜZú, _ûeµeòK aòj^e iêelû I _âiûe, _âûKéZòK iõ_\ _eòPûk^û cû¤cùe lê\â I ^ûccûZâ Pûhúcû^ue iûaðùbøcZß elû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @û\òaûiú cjòkû icaûd cû¤cùe Kéhò I RwfRûZ \âaýe _âKâòdûKeY Keò Rwf C_ùe ^òbðegúk ùMûÂúMêWòKe RúaòKû iêelû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @^êÂû^ iõ_KðòZ @]ôK aòaeYú eê còkò_ûeòa û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ÊÌ aûjý ijûdZû bò K ò _âûKéZK ò iõ_\ _eòPûk^û _ûAñ iÚû^úd _ûeµeòK mû^ùKøgk Gaõ ^ì@û iéR^gúk ùa÷hdòK mû^ \ßûeû RúaòKûe C^ÜZò \òMùe Kû~ðý Keò[ûG û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ \ûlòYûZý cûkbìcú @ ke lê\â Z[û ^ûccûZâ Pûhúcû^u ijòZ aòKÌ Kéh,ò mû^ùKøgke @bòa¡ é ,ò Zûfòc,þ aòKûg @^êÂû^MêWK ò ij iõ_éqò KeûAaû Gaõ @^êbZ ì ò @û\û^ _â\û^ \òMùe Kû~ðýKeò[ûG û Gjûe ùIßai þ ûAUþ VòKYû ùjCQò (ORRISSA)
(www.orrissa.co.in)
(AME Foundation)
(www.amefound.org)
ijûdZûùe G.Gcþ. A. `ûCù i^þ ij còkZ ò bûaùe Ieúiû \ßûeû _âKûgòZ ùjCQò û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð cûyð 2016
2
iÚû^úd aòj^ aýaiÚû
4
aòùgh IWò@û iõÄeY - 1, cûyð 2016
Lû\ý iêelû I Rcòe ^c^údZû aXÿûAaûùe @MâYú bìcòKû Gcþ Kû òðùKd^þ Gaõ iò.Giþ._ò _ûUòf cû ò@û RûZúd giýe aòaò]Zû ]úùe ]úùe Kcþ ùjaûùe fûMòQò û ieKûeu \ßûeû Gjû C_ùe aòbò^Ü _âKûee MùahYû Keû~ûC[ôùf c¤ Gjûe `kû`k VòKþ ùfûKu _ûLùe _jñ ô _ûeê ^ ò Gaõ ùaieKûeú iõiÚûcûù^ iûcdòK bûaùe ajêZ Kcþ ùfûKu ij Kûc Keê[ôaûeê Gjûe aòùgh i`kZû ù\LôaûKê còkò ^[ûG û G _eò GK iÚòZòùe icû^ aòhd C_ùe Kûc Keê[ôaû iõiÚûcû^uê GKûVò cògò Kûc Keòaû ijòZ ^òR Kûc Keòaû _âKâòdûKê iÚû^úd aòj^ aýaiÚûe iêelû ij ù~ûWÿòaûe @ûagýKZû ejòQò û ùegþ cògû G_eò GK cùWÿf ~ûjû iÚû^úd aòj^ aýaiÚûKê cRaêZ Keòaû ij aòbò^Ü _âKûe C^Ü òcìkK ù~ûR^ûij GjûKê ù~ûWÿòaûùe i`k ùjûAQò û
Lû\ý iûaðùbøcZß \òMùe GK _âùPÁû
10
cû ò@û bò òK ùR÷a aòaò]Zû iµ ð Kéhò aýaiÚû _âgû« cjû«ò
4
iÚû^úd aòj^ aýaiÚû Lû\ý iêelû I Rcòe ^c^údZû aXÿûAaûùe @MâYú bìcòKû Gcþ Kû òðùKd^þ Gaõ iò.Giþ._ò _ûUòf
10 Lû\ý iûaðùbøcZß \òMùe GK _âùPÁû
cû ò@û bò K ò ùR÷a aòa] ò Zû iµ ð Kéhò aýaiÚû _âgû« cjû«ò 13 _âKâòdûKeY Keû~ûA[ôaû Lû\ý
ÊûiÚý _ûAñ iað^ûge KûeY aò.G^þ. ^¦ògû 14 ùMûÂú bò òK iõelY
cû ò@û RûZúd giý ù_ûhYùe be_êe G_eò GK giý ~ûjû KÁ ijò ¾ ê Gaõ _eò ù ag _eò a ð ^ e _â b ûaKê ijý Keòaûùe ilc û cûZâ GKK `if Pûh aýaiÚû Gaõ @]ôK @[ð aýd ùjC[ôaû KéhK ò ê ùagú _â û ]û^ý \ò @ û~ò a ûeê aò M Z ahðcû^uùe KâcûMZ bûaùe Gjò giý Pûh ùjC[ôaû @ k jâûi _ûAaûùe fûMòQò û K§cûke @û\òaûiú iµâ\ûdcûù^ cû ò@û bò òK ùR÷a aòaò] Kéhò _¡ ò @û_ùYA GKK `if Pûhe Gjò _âû]û^ýZûKê ùeûKòaûùe i`k ùjûAQ«ò û a ðcû^ ùicûù^ G_eò Pûh _¡ ò @û_ùYAQ«ò ~ûjûe ùagú ij^gúk lcZû ejòQò Gaõ Gjû _eòùagKê lZò _j ûC^ûjó û G[ôeê @]ôK _eòcûYe aòaò]Zûùe be_êe Gaõ ùagú ù_ûhY~êq Lû\ý còkêQò û
ùMûÂú bò òK iõelY
iìPú_Zâ
14
ùMûÂúbò òK ùR÷a aòaò]Zû _eòPûk^û _¡ ò _òZû´e ùgâ Gaõ iRfþ iÚ_òZþ Pûhúcû^uê iõelY I ^ò R Rcò ù e RúaùKûhMê W ÿ ò K e ùKøkò K Mê Y [ô a û C_û\û^MêWÿòKê aýajûe Keòaûùe iûjû~ý Keòaû _ûAñ fòaûWÿð ù^_ûkùe Pûhúcû^u ij cògò ùMûÂú bò òK ùR÷a aòaò]Zû _eòPûk^û cû¤cùe Kûc KeêQò û @ûRòe \ò^ùe ù^_ûkùe 11000eê ùagú Pûhú _eòaûe iÚû^úd aòj^ MêWÿòKe _ê^üeê¡ûe Gaõ iõelY Kû~ðýùe iûcòf @Q«ò û
ùMûÂú bò K ò ùR÷a aòa] ò Zû _eòPûk^û _¡ ò _òZû´e ùgâ Gaõ iRf iÚ_òZþ 17 ùR÷a aòaò]ZûKê aù A eLòaû _ò.bò. g[úg
ùR÷a aòaò]ZûKê aù A eLòaû
17
_ò.bò. g[úg a ð c û^e \î Z _eò a ð ^ gúk Lae @û\û^ bûeZe ùWÿKû^ @ kùe 60,000 eê ùagú cjòkû Pûhú ùR÷a aò a ò ] Zûiµ ð Kéhò _ ¡ ò @ûù_ùYA ^ ò R _eòaûee _âZòù_ûhY Keòaû ij ^òR iõÄéZòKê a ûA eLò _ûeò a ûeê @Zò Mað ú Z û Gjò cjò k ûcû^ue mû^ I i`kZû ùicû^uê RûZúd Gaõ @û«Rð û Zúd Éeùe cû^ýZû ù\A_ûeòQò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
3
iÚû^úd aòj^ aýaiÚû
ùaùeû, SûWÿL ùe gògê _eúlY ùlZ
Lû\ý iêelû I Rcòe ^c^údZû aXÿûAaûùe @MâYú bìcK ò û Gcþ Kû òðùKd^þ Gaõ iò.Giþ._ò _ûUòf a ðcû^e \îZ _eòa ð^gúk Lae @û\û^ _â\û^ ~êMùe cû ò@û RûZúd giýe aòaò]Zû ]úùe ]úùe Kcþ ùjaûùe fûMòQò û ieKûeu \ßûeû Gjû C_ùe aòbò^Ü _âKûee MùahYû Keû~ûC[ôùf c¤ Gjûe `kû`k VòKþ ùfûKu _ûLùe _jñ ô _ûeê^ò Gaõ ùaieKûeú iõiÚûcûù^ iûcdòK bûaùe ajêZ Kcþ ùfûKu ij Kûc Keê[ôaûeê Gjûe aòùgh i`kZû ù\LôaûKê còkò ^[ûG û G _eò GK iÚòZòùe icû^ aòhd C_ùe Kûc Keê[ôaû iõiÚûcû^uê GKûVò cògò Kûc Keòaû ijòZ ^òR Kûc Keòaû _âKâòdûKê iÚû^úd aòj^ aýaiÚûe iêelû ij ù~ûWÿòaûe @ûagýKZû ejòQò û ùegþ cògû G_eò GK cùWÿf ~ûjû iÚû^úd aòj^ aýaiÚûKê cRaêZ Keòaû ij aòbò^Ü _âKûe C^Ü òcìkK ù~ûR^ûij GjûKê ù~ûWÿòaûùe i`k ùjûAQò û
ùQûU cû ò@û RûZúd giý KÁKe _eòiÚòZòùe a ô~òaû ij _êÁòKe MêYùe be_êeþ û Gjû Cbd c^êhý I _gêcû^u _ûAñ Lû\ý ù~ûMûA[ûG û GjûKê Pûh Keòaû _ûAñ Kcþ @[ð Lyð ùjûA[ûG Gaõ Gjû @wûeKûcæ aýûRû¯ Keòaûùe iûjû~ý Keò[ûG û iaêVûeê MêeêZß _ì ð ùjfû \lòY Giò @ û ù\gcû^uùe \úNð \ò ^ ]eò GjûKê Pûh Keû~ûC[ôaûeê Gjûe GK iûõÄéZòK cìfýùaû] ejòQò û G_eò @ù^K bfMêY [ôùf c¤ Gjò giý Pûh ùjC[ôaû @ k Kcòaû ijòZ Gjûe aòaò]Zû c¤ ùfû_ _ûAaûùe fûMòQò û aòMZ \êA \g§òùe bûeZùe Gjò RûZúd `if MêWÿòKe aòaò]Zû \îZ MZòùe ùfû_ _ûAaû @^ê¤û^ Keû~ûCQò û Gjû ijòZ RûZúd Kéhò MùahYû iõiÚû cû^u \ßûeû aûjûeò[ôaû ^ìZ^ I C^Ü cû^e aòj^MêWÿòK @]ôKûõg Pûh @ kùe _j ô_ûeò^ûjó û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
4
a ðcû^ bûeZùe ^ìZ^ aòj^ Zò@ûeò Keòaûùe RûZúd Kéhò MùahYû aýaiÚû (^ûeþi) cìLý bìcòKû ù^AQò û Gjò MùahYû iaê G_eò MùahYû ùK¦âùe Keû~ûA[ûG ~ûjû Pûh @ kVûeê ajêZ \ìeùe [ûG I G _âKâòdûùe jûZ MYZò Pûhú iûcòfþ ùjûA[û«ò û ùagú Pûh ùjC[ôaû @ kùe Gjò MùahYû _j ô ^ [ûG û @^ý _lùe iúcò Z iõLýK ùaieKûeú @^ê  û^ \ê M ð c @ kùe Pûhúcû^u ijòZ cògò Pûh ùlZùe iÚû^úd _âRûZòe iõelY \òMùe Kûc KeêQ«ò û G Kûc iaê ^ò¡òðÁ iÚû^ùe I ^ò¡òð _âKÌ @]ô^ùe ùjûA[ûG I GjûKê aýû_K Keòaûe iê ù ~ûM Kcþ [ûG û G \ê A Uò K ê aû\þ ù\ùf Mûñ ù e @ù^ø_PûeòK aòj^ aýaiÚû iaê _âPkòZ @Qò û Lû\ý iêelû ^ò½òZ Keòaû Gaõ \îZ MZòùe ùfû_ _ûC[ôaû aòaò]ZûKê iõelY Keòaû \òMùe Gjûe _âcêL bìcòKû ejòQò û Gjò Zòù^ûUò ~ûK aýaiÚûe ^òRe \éXÿ iûc[ðý [ôaû ù~ûMêñ Gcûù^ MêeêZß _ì ð bìcòKû ù^A[û«ò I ^òR ^òR ùlZâùe Êûaf´ú ùjûA Kûc Keò[û«ò û a ðcû^ _eòiÚòZòùe G Zòù^ûUò aýaiÚûKê GKûVò Keòaûe @ûagýKZû ejòQò û G Zòù^ûUò ~ûK aýaiÚûKê GKûVò Keò Gcû^ue \lZû aé¡ò Keò_ûeòùf ùMûUòG `ife aòbò^Ü eKce aòKûg ijòZ ùQûU cû ò@û RûZúd `if Pûh ùjC[ôaû @ kùe aòaò]Zû aé¡ò Keòaû _ûAñ GK ic^ßòZ aýaiÚû iéÁò Keû~ûA _ûeòa û
@ûù Uò, Zûcòf^ûWÿêùe eûgò KòicMêWÿòKe cìfýûu^
C_ùeûq Zòù^ûUò aýaiÚûe MêeêZßKê aêSò ]û^þ `ûCù i^þ ^ûcK aòKûgcìkK ùaieKûeú @^êÂû^ GK ic^ßòZ Xÿû û _âÉêZ Kfû û \lòY Giò@ûe ahðû]ûeòZ @ kùe lê\â cû ò@ûe _ê^üeê¡ûe ^ûcK _âKÌ @]ô^ùe Gjò Kûc Keòaû Xÿû ûUòe eì_ùeL _âÉêZ KeûMfû, ~ûjûKê @ûA.Wÿ ò . @ûe.iò Gaõ Wÿ ò . G`.G.Uò . Wÿ ò , Kû^ûWÿ û iò.@ûA.G`þ.Giþ.@ûeþ.G`þ cû¤cùe @[ð ijù~ûM Kùf û Gjò _âKÌUò 2011 ciòjûùe Kû~ðýKûeú KeûMfû Gaõ Gjû cû¤cùe PûeòùMûUò lê\â cû ò@û RûZúd giý ~[û cû ò@û, iê@ûñ, ùKû\ Gaõ lòeû C_ùe 5Uò ^ò¡òðÁ @ k (Zûcòf^ûWÿêùe 3Uò, IWÿògû Gaõ SûWÿL ùe ùMûUòG ùfLûGñ ) ùe Kûc KeûMfû û bûeZe aò a ò ] Zû_ì ð ùbøùMøkòK I _ûeòùagòK \éÁòùKûYeê Gjò eûRý iaê iÚòe KeûMfû û Gjò _âKÌ cû¤cùe G_eò GK c Zò@ûeò KeûMfû ù~CñVò 5Uò _âKÌ Kû~ðýKûeú @ ke Pûhú Gaõ ùicû^ue iõMV^ ~[û cjò k û Êdõ ijûdK \k cjûiõN/KéhK cjûiõN, ùa÷mû^òK, ]û^þ `ûCù i^þe ùlZâKcðú, Zûcòf^ûWÿê Kéhò aògßaò\ýûkde ùa÷mû^òKcûù^ GKûVò ùjûA ^òdcòZbûaùe @ûùfûP^û Keò_ûeòùf û Gjò _âKÌe cêLý Kû~ðý]ûeû ùjfû Pûhú-ù^ZéZß MùahYû ~ûjû _ûeµeòK mû^ @û]ûeòZ [ôfû Gaõ Gjû fòw iù´\^gúk, ùa÷mû^òK I @õgMâjYKûeú _âYûkúKê MêeêZß ù\C[ôfû û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
5
_âKÌ Kû~ðýKûeú ùjC[ôaû _âZòUò @ kùe C òÁ giýe eKc aòaò]Zû 3 ahð c¤ùe aé¡ò _ûA[ôfû ~ûjû iû]ûeYZü C^ÜZ aòj^ ùlZâùe ùKøYiò MZû^êMZòK ^ìZ^ aòj^ iéÁò Kû~ðýKâc cû¤cùe Pûhúcû^u _ûLùe _j ôaûKê 8eê 10ahð icd ù^A[ûG û
ùegcògû cùWÿf ùegcò g û cùWÿ f (ù`ä û PûUð ù\L«ê ) Uò Ké h ò ùlZùe iõelY, icìj @õgMâjY cû¤cùe eKc Pd^ Gaõ ùMûÂú bò òK aòj^ aýaiÚûKê ù~ûWÿò [ûG û MùahYûUò aQû~ûA[ô a û iÚ û ^ùe ùMûUò G `ife aò b ò ^ Ü eKc aòaò]Zûe a ðcû^e iÚòZò aêSòaû Gaõ aòj^ a ^ Vûeê @ûe¸ ùjûA[ûG û G Kûc _ûAñ aòbò^Ü _âKûee cû¤c ~[û iùaðlY,Pûfò Pûfò ~ûA PòjÜU Keòaû, ùR÷a aòaò]Zû _â Z ò ù ~ûMúZû I iÚ û ^úd Pûhúcû^u ij @ûùfûP^û AZýû\òKê aýajûe Keû~ûA _âZòUò aQû~ûA[ôaû @ kùe ùKCñ ùKCñ cêLý `if iaê Pûh Keû~ûCQò Zûjû aûjûe iûeYú - 1 : @¤d^ @ ke giý _âRûZòe aòaò]Zû iÚòZò _âKÌ @ k
giý _âKûe iÚòZò _ûeµeòK ùa÷mû^òK cû^u \ßûeû _âÉêZ C^Ü cû^e giý
Keû~ûG û Gjû_ùe iÚû^úd _âRûZòMêWÿòKe @ûKûe Z ß I Gjûe aòbò^Ü MêY MêWÿòK aûjûe Keû~ûA[ûG û ù~Cñ _âRûZòMêWÿòK @^êi§û^eê aûjûeò[ûG, ZûjûKê \êAUò bûMùe aòbq Keû~ûG : ùfûK_âòd _âRûZò Gaõ ùfû_ _ûA ~ûC[ôaû _âRûZò û ù^ZéZß ù^C[ôaû Pûhúcûù^ ùfû_ _ûA~ûC[ôaû _âRûZò MêWÿòKe iõelY \òMùe Kûc Keê[ôaû iÚkùe ùfûK_â ò d _â R ûZò M ê W ÿ ò K @õgMâ j YKûeú eKc Pd^ _âKâòdûKê @ûiò[û«ò û Gjò @õgMâjYKûeú eKc Pd^ _âKâòdûùe (_ò.bò.Giþ) Pûhúe ùlZùe Gjò eKc C_ùe aòbò^Ü _âKûee aòmû^ bò òK MùahYû Keû~ûA[ûG û Gjò _ò.bò.Giþ _âYûkúùe @ûMKê @ûiò[a ô û eKcMêWK òÿ Kò_eò ùagú _eòcûYùe I ùagú ùfûKu c¤ùe _j ô_ûeòa, Zûjû C_ùe MêeêZß \ò@û~ûG û ùMûÂú bò òK aòj^ aýaiÚû cû¤cùe ùfû_ _ûA~ûC[ôaû eKcMêWÿòKe iõelY Keû~ûA[ûG û
eKc MêWÿòKe aòaò]Zû Gaõ aòj^ aýaiÚû Pò j Ü U Keû~ûA[ô a û @ kùe ~\ò I @ù^K _âKûee ùQûU cû ò@û RûZúd giý [ôfû, aQû~ûA[ôaû 4Uò iõLýû
ùfûK_âòd _âRûZò ^ûc
cû ò@û @ûù Uú
2
3
2
Rò_òdê 28 (@ûeþ), A û`þ 5 (@ûeþ)
ùaùeû
4
-
2
ùWÿ´û(Uò), ùfûjûe\ûMòdû(Uò)
RIßû]ê jòfþiþ
2
-
1
cêUû^þ ùKfbûeûMê (Uò)
ùicòkM ò W ê ûÿ
19
2
4
aûUò(Uò), cûUò(Uò),KkûKùeûwû(Uò), iê^ûcYò (Uò)
9 8
2
3 1
iòUû^þ (Uò), KûeêiU ò û^þ (Uò), ùbfûicûA (Uò) aWÿ iê@û(Uò)
3
-
1
i\ûA (Uò)
4
-
1
iòeê beûMê (Uò)
iê@ûñ RIßû]ê jòfþi ùicòkM ò W ê ûÿ lòeû ù_eûdêe ùKû\ ù_eûdêe
@ûeþ- C^ÜZ aòj^, Uò - _ûeµeòK aòj^ ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
6
giý c¤eê ùKøYiò @ kùe \êAUòeê ùagú eKce giý ùfûKu c¤ùe _âòd ^[ôfû û _êYò Mûñ cû^uùe Gjò aòaò]Zû ù\LòaûKê jó còkê ^[ôfû û Gjò _eòiÚòZòeê ÆÁ ùjC[ôfû ù~ Gjò @ k MêWÿòKùe cû ò@û _âRûZòMêWÿòKê aXÿûAaû GKû« @ûagýK û _êYò ùQûU cû ò@û ùlZâùe 90 _âZògZeê ùagú Pûhú ^òR Rcòeê iõMâj Keò eLò[ôaû aòj^ aýajûe Ke«ò û ùicûù^ C c aòj^ PòjÜU Keòaû _âKâòdû iaê @af´^ Keê ^[ôaûeê ùMûUòG eKc ij @^ý GK eKc cògò ~ûA[ûG, ~ûjû\ßûeû aòj^e cû^ Kcò~ûG û G _eòiÚòZòùe eKc MêWÿòKê C^Ü Keòaû ij Gjûe aòaò]Zû aXÿûAaû _ûAñ iaêVûeê bf C_ûd ùjfû aýqòMZ Pûhú iÚeùe ^ò¡òðÁ _âRûZò aûQòaû _ûAñ @]ôK iêù~ûM iéÁò Keòaû Gaõ C c aòj^ aûQòaû _ûAñ ijR _âYûkúMêWÿòKê Pûhúcû^u c¤ùe _j ûAaû _ûAñ ùPÁû Keòaû û Gjò Kûc _ûAñ @õgMâjY cû¤cùe eKc Pd^ Keò a û _â K â ò d ûKê Kû~ð ý Kûeú KeûMfû û
@õgMâjY cû¤cùe eKc Pd^ Pûhúcû^u @ûagýKZû I @ûMâjKê \éÁòùe eLò _âZòUò ùQûU cû ò@û giýeê eKc (8-10) cû^ aQûMfû û Gjû Cbd _ûeµeò K Gaõ C^Ü cû^e cò g ûcò g ò
aòjûeùe aòj^ ÊúKéZò @]ôKûeú Rcò _eò\gð^ KeêQ«ò
ùjûA[ôfû û 2011 I 2012 ciòjûùe PòjÜU ùjûA[ôaû @ kùe Pûhúcû^u \ß û eû _eò P ûk^û @býûiMê W ÿ ò K @af´^ Keû~ûA _âZò eKce cìfýûu^ Keû~ûA[ôfû (iûeYú-2) û _âRûZòMêWÿòKe Gjò _eúlY bò òK PûhKê cûZé _eúlY Kêjû~ûC[ôfû û Gjò _âKd òâ ûKê ]û^þ `ûCù i^þe ùa÷ h dò K Kcð ú cû^u Z ß û a]û^ I \ò M þ \ gð ^ ùe Keû~ûA[ôfû û 15eê 20 RY @õgMâjYKûeú Pûhú cì f ýûu^ _â K â ò d ûùe @õgMâ j Y Keò a û ij Gjò `ifMêWÿòKe Pûh I @ck Keò[ôùf û Pûhúcû^u _i¦ Gaõ MêYûcôK aòùgähYKê bò òKeò ùKCñ @ kùe ùKCñ
Pûhú ùlZùe iõelY, _âRûZòe aòKûg Gaõ iÚû^úd @ ke ùfûK_âòd aòj^ aýaiÚûKê ù^A ic^ßòZ cùWÿf
_âPkòZ aòj^ aýaiÚû Gaõ _âRûZòe aòaò]ZûKê aêSòaû iùaðlY, Pûfò Pûfò ~ûA PòjÜU Keòaû, Pûhúcû^u ij @ûùfûP^û, ùR÷a aòaò]Zû _âZòù~ûMòZû Gaõ aòj^ iõMâj @õgMâjY _âKâòdûùe _âRûZò Pd^
Pûhúe ùlZùe iõelY ùR÷a aòaò]Zû aäK
Pûhú I aRûee @ûagýKZû RûYòaû _ûAñ _eòiZ òÚ ò aòùgähY C_~êq iûcMâú _ûAaû _ûAñ @^êi§û^- Cbd C^ÜZ I _ûeµeòK _âRûZò Pûhúe ùlZùe cûZé _eúlY Pûhúe ùlZùe gògê _eúlY @ù^ø_PûeòK MùahYû Gaõ aòKûg
é ò ùR÷aaòaò]Zû _ûY×ò iéÁò Keòaû Rcòe _âKûe jòiûaùe _âKZ I MêYKê aûjûe Keòaû Pûhúcû^ue ùR÷a aòaò]ZûKê ù^A [ôaû @ûMâjKê PòjÜòaû
Rò^þ aýûuKê iûcòf Keòaû
ùMûÂú bò òK aòj^ aýaiÚû aòj^ aòùgû]^, \ûaò iéÁò Keòaû, @]ôK iõLýK aòj^ aXÿûAaû, aòj^ a ^ ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
7
eKcMêWÿòK C_~êq, Zûjû PòjÜU KeûMfû û MêYûcôK aòùgähYùe `ife aé¡ò I @ck AZýû\òe cû_\ Kê _âû]û^ýZû \ò@ûMfû û Cbd _êeêh I cjòkû Pûhú\kcûù^ _eúlY bò òùe Keû~ûA[ôaû eKcMêWÿòKê _é[Kþ _é[Kþ bûaùe ^´e ù\A ^òR _i¦e eKcKê aûQò[ôùf û iaêVûeê ùagú ^´e _ûA[ôaû _âRûZòMêWÿòK ZûfòKûe C_ùe ejò[ôfû û fMûZûe \êAahð Gjò_eò eKcMêWÿòKe cìfýûu^ Keû~òaû _ùe _âZò @ k _ûAñ ^ò¡òðÁ `ife 1 eê 4Uò C c eKc (Cbd _ûeµeò K Gaõ C^Ü cû^e, iûeYú1) aQûMfû û Gjò aQû~ûA[ôaû _âRûZòMêWÿòK ^ò¡òðÁ @ kùe Kò_eò `kû`k ù\CQò RûYòaû _ûAñ _ê^½ GjûKê Pûhúcû^u ùlZùe (34-64) Pûhúcû^u `if _eòPûk^û _¡ ò @û_ùYA KeûMfû û GjûKê gògê _eúlY KêjûMfû û Gjò _eúlYùe _âZòUò eKc _ûAñ ^ò@û~ûC[ôaû Rcòe _eòcûY (@Zò Kcþùe 200 cò2) _ìað _eúlYùe ^ò@û~ûA[ôaû RcòVûeê ùagú û ù~Cñ _âRûZò MêWK òÿ e `kû`k ùagú iõLýK iÚû^úd Pûhúu \ßûeû @û\éZ ùjC[ôfû, ùiMêWÿòK ùghùe PòjÜU Keû~ûC[ôfû, @]ôK iõLýûùe aXÿû ~ûC[ôfû Gaõ @ù^ø_PûeòK MùahYû I @^ýû^ý aòKûgcìkK Kû~ðýKâc cû¤cùe ùagú Pûhúu c¤ùe _âiûe Keû~ûC[ôfû û Gjò _eò bûaùe 3 ahð icd iúcû c¤ùe ùMûUòG giýe aòbò^Ü eKce aòj^Kê ùagú iõLýK Pûhúu _ûLùe _j û ~ûA _ûeòfû û Gjû \ßûeû @]ôK iõLýK Pûhúu _ûLùe Zûu _i¦e aòj^ ejòfû û MZû^êMZòK aòj^ iéÁò Kû~ðýKâc, ~ûjû Pûhúu _ûLùe _j ôaûKê 8 eê 10 ahð icd ù^A[ûG , Gjò _âKâòdûùe cûZâ 3 ahðùe Kû~ðýKâce iê`k @]ôK iõLýK Pûhú _ûA_ûeòùf û
Pûhúe ùlZùe iõelY ùMûUò G giýe iÚ û ^úd @û^ê a õgò K i´kKê iõelY Keòaû _ûAñ @ûMâjú Pûhúcû^uê ù^A \êAUò ùR÷a aòaò]Zû aäK Zò@ûeò KeûMfû û ^òR @ kùe C_f² _âRûZòe aòaò]Zû C_ùe Pûhúcû^uê iùPZ^ Keòaû _ûAñ Gjò aäKMêWÿòK iûjû~ý Kùf û @ck icdùe PòjÜU Keû~ûA[ôaû ùK ûeê aòj^ iõMâj Keû~ûA aòj^e aògê¡Zû ^ò½òZ KeûMfû û G[ôùe @]ôK aògê¡Zû @ûYòaû I _â K ûeùb\ iõKâ û «úd MùahYû _ûAñ Gjò iõMâ j Keû~ûA[ô a û aò j ^Kê MùahYû ùK¦â K ê _VûMfû,
PûhúùlZùe iõelY _âKòdûùe @õgMâjY Keê[ôaû Pûhúcû^uê ijù~ûM Keòaû _ûAñ _âZò _âKÌ ùlZâùe ùR÷a aòaò]Zû _ûY×ò MV^ Keòaû _ûAñ _\ùl_ ^ò@ûMfû û
ùMûÂú bò K ò aòj^ aýaiÚû _âKÌ @ kùe iÚû^úd ùMûÂú ~[û Êdõ ijûdK \k I ùicû^ue cjûiõN @û\òKê iûcòf Keòaû _ûAñ aòùgh C\ýc KeûMfû û ùfû_ _ûA~ûA[ôaû _âRûZòMêWÿòKê aXÿûAaû Kûcùe iûcòf [ôaû Pûhúcû^ue iùPZ^Zû aXÿûAaû _ûAñ aûjûe @ kKê _eò\gð^ Kû~ðýKâc cû^ @ûùdûR^ KeûMfû û ùicûù^ ùR÷ a aò a ò ] Zû _ûY× ò _eòPûk^ûùe c¤ iûcòf ùjùf û @õgMâjYKûeú _âKâòdû cû¤cùe aòj^ Pd^eê PòjÜU ùjûA[ôaû aòj^ MêWÿòKe iõelY I @]ôK iõLýûùe aýû_K Keòaû Kûcùe a ðcû^ Gjò ÊdõijûdK \k cjûiõNcûù^ iKâ ò d bì c ò K û ù^CQ«ò û KûeY KòQò ahð Kûc Keòaû _ùe a ðcû^ ùicûù^ iûcûRòK I @û[òðK \éÁò ùKûYeê ùagþ cRaêZ ùjûA_ûeòQ«ò û MùahYû Pûfò[ôaû Gjò @ kMêWÿòKùe Êdõ ijûdK \ke _eúlY bò ò K Pûhùe iûcò f [ô a û Pûhúcûù^ cògò ùegcògû MùahYû iõù~ûR^û KcòUò (@ûeþ.@ûeþ.iò.iò) ^ûcùe Pûhú \k MV^ Kùf û Pòe«^ _âYûkúùe C c cû^e aòj^ C_ôû\^, aòj^ aòùgû]^ I aòj^ a ^ @ûe.@ûe.iò.iòe cêLý \ûdòZß û
Gjò Kûceê còkò[ôaû gòlû aòbò^Ü \éÁòùKûYeê Gjò ic^ßòZ Xÿû û ^òR _ûAñ GK ÊZª iÚû^ iéÁò KeòQò û Gjû G_eò GK Xÿû û ù~CñVò @]ôK iõLýK Pûhú (578 _êeêh Gaõ 333 cjòkû) _êeû _âKâòdûe aòbò^Ü Éeùe iûcòf ùjûA[ôùf û Gjû\ßûeû ùicûù^ ^òR Kûce cìk cìfýùaû] I ^úZòKê bfbûaùe aêSò_ûeò[ôùf û ùa÷mû^òK I Pûhúcûù^ GKûVò Kûc Keòaû \ßûeû RùY @^ý RYKe @bòmZû I mû^Kê i¹û^ ù\aû ij iKûeûcôK `kû`k còkò_ûeòfû û ~\òI C c _âRûZò Pd^ùe @ck cêLý cû^\ [ôfû, _eúlY bò òùe Pûh Keê[ôaû Pûhúcûù^ eKc aûQòaû icdùe `ife @ck icd, C c _gêLû\ý còk[ ê a ô û _âRûZò, GKû icdùe _ûPòaû @û\ò aòhdKê c¤ MêeêZß ù\A[ôùf û aòùgh Keò cjòkû Pûhúcûù^ giýe MêYûcôK ùa÷gòÁý ~[û ew, Êû\, giýe KÁ ijò ¾ ê Z û Mê Y I iõelY C_ùe ùagú ¤û^ ù\C[ôùf û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
8
Gjò @bòmZûeê _âcûYòZ ùjfû ù~ _ûeòµeòK _âRûZò MêWÿòK Pûhúe @ûagýKZûKê _ìeY Keòaûùe ilc ~ûjû J_Pûeò K aýaiÚ û ùe ^ [ûG û aò b ò ^ Ü Éeùe @õgú\ûecûù^ iûcòf [ôaû \ßûeû eûRýe \êMðc Mûñ MêWÿòKùe c¤ Pûhúcûù^ ùMûUòG giýe aòbò^Ü eKc ijRùe _ûA_ûeòùf û Gjò Kûc _ûAñ ^ì@û KòQò iõMV^ ^ Keò ÊdõijûdK \kcû^u iûjû~ýùe Xÿû ûUòKê Kû~ðýKûeú Keû~ûA[ôfû û Pûhúe @ûagýKZûKê _ìeY Keòaû _ûAñ ùMûUòG _âKûe giýe aòbò^Ü eKc MêWÿòKe aòaò]Zûe aòKûg Keòaû GK ^òe«e _âKd òâ û ùjaû @ûagýK û ùMûÂúùe _ìae ð ê _âPkòZ aòj^ aýaiÚû ij GjûKê ù~ûWÿòaû \ßûeû _âKÌ @a]ô _ùe c¤ Kûc ^òe«e Pûfòaûe i¸ûa^û ejòQò û Gjû aýZòZ ^ûeþi \ßûeû Pûfò[ôaû J_PûeòK MùahYûùe i¸ûaý iÚû^úd aòj^MêWÿòKê c¤ iûcòf Keòaûe iêù~ûM Gjò Xÿû ûùe ejòQò û Giaê aýZòZ J_PûeòK I @ù^ø_PûeòK aòj^ aýaiÚ û c¤ùe ùMûUò G iKûeûcô K ijù~ûM i¸a ùjûA_ûeêQò û Pûhúe ùlZùe iõelY, _ò . bò . Giþ Gaõ ùMûÂúMZ aòj^ aýaiÚûe ic^ßd ùQûU cû ò@û RûZúd `ife eKc I aòaò]Zû aXÿûAaûùe ilc ùjûA_ûeòa û Gjò ic^ßòZ Xÿû ûUòe Kû~ðýKûeòZû _ûAñ aòbò^Ü @õgú\ûe ~[û KéhK iõMV^, aòKûgcìkK iõMV^ Gaõ MùahYû iõiÚû AZýû\ò cû^u c¤ùe ijù~ûM ejòaû GKû« @ûagýK û Gjò ijù~ûMúcìkK _âKòâdûKê i`k Keòaû _ûAñ fòw iù´\^gúk Pûhú-ù^ZéZß @õgMâjYKûeú MùahYû _¡ ò @af´^ Keòaû ijòZ _ìaðeê [ôaû gqò ùK¦âMêWÿòKê
_eûÉ Keò ùicû^u ij iêiµKð eLò Kûc KeêaûKê _Wÿòa û Gjò _âKâòdû ù~ ùKøYiò iÚû^ùe I `ifKê ù^A Kû~ðýKûeú Keò ùja û ic^ßòZ Kûc Keòaû Xÿû ûe @ûagýKZû I @õgú\ûecû^u ij ijù~ûMKê PòjÜòaû ij lê\â Pûhú _eòaûe MêWÿòKe Rúa^RúaòKûe C^Ü ò _ûAñ _ìaðeê Pûfò[ôaû _\ùl_MêWÿòKê iõiÚûMZ Keòaûe @ûagýKZû ejòQò û Gjò _â K â ò d ûùe J_Pûeò K aò j ^ aýaiÚ û ùe _ûeµeò K _â R ûZò M ê W ÿ ò K ê ù~ûWÿ ò a û, eûRý \ß û eû @û[ð ò K ijù~ûM \ò@û~ûC[ôaû @^ýû^ý `if ijù~ûM aýaiÚû I Gjû ijòZ Pûhúe @]ôKûe ^ò½òZ Keòaû _ûAñ CPòZþ _\ùl_ ù^aûe @ûagýKZû ejòQò û Gcþ Kû òðùKd^, ùegcògû _âKÌe cêLý @^êi§û^Kûeú I ]û^þ `ûCù i^þe ahðû]ûeòZ Kéhò aòKûg Kû~ðýKâce cêLý iò . Giþ . _ò . _ûUò f , _ì a ð Z ^ cê L ý ùa÷ m û^ò K , Ké h ò aògßaò\ýûkd, aûwûfêe, bûeZ i´§ùe CùfäL Mòfþ. Uò.aò., aûùUiþ, @ûe.,aòKèfe, G., aéù^Uþ, @ûeþ., eòKò@ûeWÿò, bò., Gaõ IWÿe, Gf., \lòY Giú@û cjûù\gùe Lû\ý iêelû aXÿûAaû _ûAñ @^ùJ_PûeúK aòj^ aýaiÚûKê iê\éXÿòKeY Keòaû,ùRûe^ûf, @`þ GMâòKfPe, `êWÿþ iòÁciþ G þ Kcêý^òUò ùWÿbf_þùc , 2013, 3(3), 139-153 C : ùfAiû A ò@û, cûyð 2014
aòbò^Ü bûhûùe ùfAiû A ò@û _ZâòKû
K^ÜW, ùZfêMê, Zûcòfþ, IWÿò@û, jò¦ú, ceûVú Gaõ _¬ûaú ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
9
Lû\ý iûaðùbøcZß \òMùe GK _âùPÁû cû ò@û bò K ò ùR÷a aòa] ò Zû iµ ð Kéhò aýaiÚû _âgû« cjû«ò
@û_ùYAQ«ò ~ûjûe ùagú ij^gúk lcZû ejòQò Gaõ Gjû _eòùagKê lZò _j ûC^ûjó û G[ôeê @]ôK _eòcûYe, aòaò]Zûùe be_êe Gaõ ùagú ù_ûhY~êq Lû\ý còkêQò û
IWÿògûe K§cûk Ròfäû ZêcêWÿòa§ aäKe @ûL_ûL Mûñ MêWÿòKùe cêLýZü KêUò@û K§ iµâ\ûde @û\òaûiú ùfûK aûi Ke«ò û \éXÿ iõKÌ cûZâ \ûeò\âùe [ôaû Gjò KêUò@û K§ iµâ \ ûde cê L ý Rúaò K û C_ûRð ^ e C ùjCQò ahð û ]ûeò Z Pûh Gaõ _ûjûWÿ MWÿ û Yò ù e ù_ûWÿ ê Pûh
ùjûA[ôùf c¤ ùicûù^ Rwf RûZ \âaý C_ùe c¤ ^òbðe Keò[û«ò Gaõ ùicû^u aûhðòK ùeûRMûee jûeûjûeò 15 _âZògZ @Y KûV RûZ Rwf \âaý iõMâjeê _ûA[û«ò û
Kéh-ò _ûeµeòK Rúa^ ]ûeYe C cògâòZ Pûh Keòaûùe KêUò@û K§ iµâ\ûde _âbìZ mû^ ejòQò û ùicûù^ ^òR cògâòZ `if Rcòùe 40eê 50 _â K ûee `if Pûh Keê [ ô ù f û G iaê Pûh @býûi Pûhúcûù^ 20-25 ahð _ìùað Keê[ôùf û iaêR aò_æa mû^ ùKøgk cû¤cùe ieKûeu ]û^ Pûh aXÿûAaû _ûAñ _âûùdûRòZ Kû~ðýKâc I ù~ûR^û MêWÿòK Pûfòaû ù~ûMêñ aòbò^Ü _âKûe cû ò@û I QêAñ RûZúd giýùe be_êe [ôaû Gjò RcòMêWÿòKùe `if aòaò]Zû ]ßõi _ûAaûKê fûMòfû û Gjû aýZòZ iû]ûeY a ^ aýaiÚûùe PûCkKê _âû]û^ýZû \ò@û~òaûeê Pûhúcûù^ @^ý `if Pûh ^Keò ]û^ PûhKê MêeêZß ù\aû @ûe¸ Kùf û @ûRòe \ò^ùe Gjò @ kùe cûZâ 12eê 13 _âKûee `if Pûh ùjCQò û cjòkûcûù^ cû ò@û RûZúd giýMêWÿòKe @ck KeêQ«ò
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
10
`ùUû : ^òcðûY
a ðcû^e \îZ _eòa ð^gúk Lae @û\û^ _â\û^ ~êMùe ù~ùZùaùk Z[û ùcûaûAf ù`û^e cû ò @û RûZúd A eù^U giý ù_ûhYùe be_êe G_eò GK eûRê giýZò PûfòQKÁ ò, Gjòijòicdùe _ûeµeò K mû^ùKøgk _eòaijý ðòZ ~ûjû ¾ê Gaõ _eò ùag _eò a ð^e _âbûaKê icûRe iciýûû cûZâ MêWGKK ÿòKê iûcÜ û KeòPûh aûùe icKl ùjûA Keò aûùe ilc `if aýaiÚ û Gaõ @]ô K _ûeê ^ ûjó û ùQûU Pûhú I lê \ â _gê _ ûkKcûù^ Gjû\ß û @[ð aýd ùjC[ôaû KéhòKê ùagú _âû]û^ý \ò@û~òaûeê aòMZeû ajêccû^uùe ûZâûùe _âKâ bc ûaòûMZ Z ùjCQ«ò Gjò ù_hû ahð bûaùeû @ù^K Gjò giýiÚû^ùe Pûh ùjC[ô aû Mê W ÿ ò K _eò a ð ^ iê @ ùe aò f ê ¯ c]ý ùjûA~ûCQ«ò û jê G @ k jâ û i _ûAaûùe fûMò Q ò û K§cûke @û\ò a ûiúZ Gjò\NWÿ ò i §ò cìcû ò j ê @ð ùûebò@ûce Zaò Kò]KéKéhhò ijûdK iµâ ûdcûù^ òK ùR÷iûµâ a aò ò _¡ ò Kû~ð ý ]ûeû Mê W ÿ ò K ê a ð c û^e \é Z _eò a ð ^ gúk @û_ùYA GKK `if Pûhe Gjò _âû]û^ýZûKê ùeûKòaaûjý ûùe _eò ù ag @û]ûeùe ^ì Z ^ bûùa MXÿ ò ùZûkò a ûKê _Wÿ ò a i`k ùjûAQ«ò û a ðcû^ ùicûù^ G_eò Pûh _¡ òû
_âbûaòZ Keòaû _ûAñ cû ò@û Pûhúcû^ue iõMV^ c¤ MV^ Kfû û
cû ò@û bò òK ùR÷a aòaò]Zû _ì ð Kéhò aýaiÚûe _ê^üeê¡ûe
cû ò@û RûZúd `if KÁijò¾ê Gaõ _ûYò @bûa [ôaû iÚû^ùe c¤ Gjû a ô~ûG
iÚ û ^úd ùfûKcûù^ ^ò R e Lû\ý @ûagýKZû ùc ûAaûKê ahðKê 200eê 210 \ò^ aRûeeê Lû\ý KòYòaûKê aû¤ ùjûA[û«ò û ùicûù^ ^òR _eòaûee Lû\ý @ûagýKZû _ìeY KeòaûKê iÚû^úd iê] ùa_ûeú aû @^ýû^ý aûjý C MêWÿòK C_ùe ^òbðe Keò[û«ò û jûeûjûeò bûaùe _eòaûe _òQû EYe _eòcûY 2800Uuû û Gjò EY ùicûù^ _eòaûee Lû\ý @bûa \ìe KeòaûKê ù^A[û«ò û Gjò EY a\kùe ùicûù^ ^òR Lûf Rcò (iû]ûeYZü G Rcòùe ùicûù^ ]û^Pûh Keò[û«ò) _gê_lú, `k«ò `k MQ (@û´, _Yh AZýû\ò) aû `if (jk\ú, ùgûeòh) AZýû\òKê Kcþ \eùe a§û _ùKA[û«ò û 2011 ciòjûùe ^òcðûY ^ûcK ùaieKûeú @^êÂû^ Gjò aäKe Mêcû Mâûc _ ûdZ \ê_ò Mûñùe cû ò@û C_ùe GK @¤d^ Kfû û ^òcðûY ic^ßòZ Kéhò ùR÷a aòaò]Zûe iõelY Gaõ MâûcúY Rúa^RòaúKûe C^Ü ò \òMùe G @ kùe Kûc Keê[ôfû Gaõ 2011 ciòjûùe K§cûkùe cû ò@û bò òK Kéhòe aòKûg \òMùe Kûc @ûe¸ Kfû û @¤d^eê RYû_Wÿòfû ù~ Gjò @ kùe cû ò@û bò òK ùR÷a aòaò] Kéhò ùjC[ôaû @ k jâûi _ûAaûùe fûMòQò, ~ûjû\ß û eû _eò a ûe Éeùe ù_ûhY I Lû\ý iê e lû ^KûeûcôK bûaùe _âbûaòZ ùjûAQò û ^òcðûY @ù^K iÚû^ùe @ûùfûP^û iaê Kfû Gaõ RûYòaûKê _ûAfû ù~ geúeKê ù_ûhY ù\aû ij cû ò@û RûZúd giý KÁijò¾ê Gaõ C û_ aXÿòaû I _ûYòe @bûa [ôaû iÚû^ùe c¤ Gjò `ife a ôaûe lcZû ejòQò û ^òcðûY ùfûKcû^uê cû ò@û bò òK Kéhò KeòaûKê C ûjòZ Kfû û Gjû ijòZ cû ò@û PûhKê @]ôK Pûhúu c¤ùe _âiûe Keòaû _ûAñ ^úZò I ù~ûR^ûKê
^òcðûY 14Uò Mûñùe 306 _eòaûeuê iûcòf Keò Mâûc Éeúd ùa÷VK iaê @ûùdûR^ Kfû û Gjò ùa÷VK MêWÿòKùe ùMûÂúcû^u ij ^òcðûYe Kcðúcûù^ Lû\ý I ù_ûhYe iêelû I a\kê[ôaû Pûh aýaiÚû @û\ò C_ùe @ûùfûP^û Kùf û @ûùfûP^û Mê W ÿ ò K cû¤cùe Mûñ e ùfûKcûù^ cû ò@û RûZúd `ife _ê^üeê¡ûe Keû~òaû @ûagýK ùaûfò @^êba Kùf û ùMûÂú ù^ZéZß ]ûeû Zò@ûeò Keò ^òR C_ôû\^ aýaiÚû C_ùe Kò_eò ^òRe ^òdªY ejò_ûeòa, Zû C_ùe Mâûcý Éeúd iõMV^ MêWÿòKe \lZû aé¡ò Keòaû, aòj^ aýûu _âZòÂû Keòaû, aòbò^Ü _eò\gð^ I gòlYúd Kû~ðýKâc cû¤cùe mû^e @û\û^ _â\û^ _ûAñ iêù~ûM iéÁò Keòaû Gaõ cû ò@û bò òK ùR÷a aòaò]Zû _ì ð Kéhò aýaiÚûe _ê^üeê¡ûe Keò Rúa^RòaòKûe C^Ü ò Keòaû AZýû\ò ^òcðûYe cêLý Kû~ðý]ûeû [ôfû û _âZò Mûñùe Mâûc Éeúd iõMV^ MV^ KeûMfû û Gjû iÚòe ùjfû ù~ Mâûc Éeúd iõMV^ MêWÿòK aòj^ @ûagýKZûKê @ûKk^ Keòa Gaõ icÉ Mâûcaûiúu _ûAñ aòj^ ù~ûMûWÿ Keòa û Gjò Mâûc Éeúd iõMV^ MêWÿòK cû ò@û aòj^ aýûu MV^ Gaõ Gjûe _eò P ûk^û C_ùe gò l û fûb Kùf û cê q bûaùe _eûMiõMc ùjC[ôaû _âRûZòMêWÿòKê ùagú _âû]û^ýZû \ò@ûMfû KûeY GjûKê Pûhúcûù^ aòùgh Keò cjòkû Pûhúcûù^ ^òdcòZ bûaùe aùXÿA_ûeòùa û Mâûc \kMêWÿòK cû ò@û I Wÿûfò RûZúd aòj^e @ûagýKZûKê @ûKk^ Kùf û _âûe¸òK icdùe ^òcðûY ùMûUò G [e ijù~ûM bûaùe 12 _â K ûee aò j ^ MûñùfûKuê ù\fû û Gjò aòj^ MêWÿòK MâûcýÉeúd iõMV^Kê aòj^ _ûY×ò MV^ Keòaû _ûAñ ijù~ûM jòiûaùe \ò@ûMfû û _ùe GjûKê Pûhúcûù^ aùXÿ A ùf I Mûñ e aò j ^ @ûagýKZûKê _ìeY Kùf û cû ò@ûbò òK Pûh aýaiÚûKê ù`eûA @ûYòaû \ßûeû `if aòa ò ] ò Zû 13eê 25 Kê aé¡ò _ûAQò Gaõ _eòaûe Éeùe Lû\ý iêelû 45 eê 60 \ò^ aXÿò_ûeòQò û ùMûUòG cûZâ `if EZê _ùe aòj^ gì^ý Pûhúcûù^ aòj^ _ì ð Pûhú ùjûA_ûeòQ«ò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
11
Gjò Kû~ðýKâcUòKê ÊPûeêeìù_ Kû~ðýKûeú Keòaû \òMùe cjòkûcû^ue aòj^ PòjÜU I iõelY C_ùe [ôaû mû^ cêLý bìcòKû MâjY Kfû û _eòaûeÉeùe aòj^e _âKûe I _eòcûYKê PòjÜU Keòaû _ûAñ cjòkûcûù^ _eòaûeMêWÿòK ijòZ @ûKk^, iõMâj I a ^ AZýû\ò _âKâòdûùe iKâòd @õgMâjY Kùf û MâûcýÉeúd iõMV^ ùa÷VKùe Mûñ ùfûKcûù^ cjòkûcû^uê ibû_Zò, iµû\K jòiûaùe cù^û^úZ Kùf û ùMûUòG `if EZêùe 25 _âKûee `ifKê _ê^eê¡ûe Keû~ûA _ûeòfû û `ife EZêPKâ aXÿòfû I ùfûKcûù^ @]ôK _eòcûYe giý @ck Kùf û Gjû\ßûeû _eòaûe Éeùe Lû\ýiêelû i¸a ùjûA _ûeòfû û
ùR÷a aòa] ò ZûKê i¹û^ ù\aû `if @ck _ùe KêUò@û K§cûù^ Mûñ Éeùe ùMûÂúMZ bûaùe aêfðûw ~ûZâû _ûk^ Keò[û«ò û Mûñ Éeùe ^òcðûY Gjò _aðKê _ûk^ KeòaûKê ùfûKcû^uê C ûjòZ Kfû û _â[c [e _ûAñ Gjò aêfðûw ~ûZâûKê _ ûdZ Éeùe @ûùdûR^ Keû~ûA _ûLû_ûLò Mûñ MêWÿòKe ùfûKcû^u c¤ùe i\þbûa^û I GKZû ùaû] iéÁò Keû~ûA_ûeòfû û aòbò^Ü _âKûee iÚû^úd aòj^, Kéhò ùKøgk, @býûi I Rúa^ ùg÷kúKê _â\gð^ Keû~ûA Gjò _aðUòKê Kéhò-ùR÷a aòaò]Zû _ê^eê¡ûe Keû~òaûe Lêiòùe C a c^ûAaûe GK iêù~ûM iéÁò Kfû û iÚû^úd aòj^ I Pûh aýaiÚûe iõelY Keû~ûA Gjû Kò_eò ùR÷a aòaò]Zû aXÿûAaû ij Lû\ý I ù_ûhYe iêelû Keò_ûeòQò, Zûjû ùMûÂúcû^u \ßûeû iê¦e bûaùe _â\gð^ Keû~ûA[ôfû û ùfûKcû^u \ßûeû Pûh Keû~ûA[ôaû RûZò RûZòKû cû ò@û, Wÿûfò, ]û^, ùZ÷kaúR I _^ò_eòaû aòj^ iaê iRû~ûA eLû~ûA[ôfû û Gjò iÚû^ùe Pûhúcû^u c¤ùe aò j ^ PûhKê ù^A @^ê b ì Z ò I mû^e @û\û^ _â \ û^ ùjC[ô f û û IWÿ ò g û Z[û @û§â _ â ù \ge aò b ò ^ Ü Rò f ä û e Pûhúcûù^ Gjò _að ù e @õgMâ j Y Keò [ ô ù f û Mê c û Mâûc_ ûdZùe ùfûKcûù^ Kò_eò cû ò@û bò òK ùR÷a aòaò] KéhòaýaiÚûe _ê^eê¡ûe Keò _eòaûee Lû\ý I ù_ûhYe iêelû Keò_ûeòQ«ò, ùi @bòmZû iaê a ð^û Kùf û Gjò @aieùe Pûhúcûù^ aò\ýûkde c¤ûjÜ ùbûR^ I @w^IßûWÿò ùK¦âùe cû ò@û RûZúd Lû\ýKê Kò _ eò iûcò f Keò ù ja û ùi aò h dùe ùfûKcû^u Pò«û]ûeûKê _âbûaòZ KeòaûKê c¤ ùPÁû Keò[ôùf û
C_KûeúZû I baòhýZ Kû~ðýù~ûR^û cû ò@û RûZúd Kéhò aýaiÚûKê _ê^ü _âZòÂû Keòaû \ßûeû 14Uò Mûñùe PûhRcòùe `if aòaò]Zû 13 eê 25 _âKûeKê aé¡ò _ûAQò Gaõ _eòaûeÉeùe Lû\ý aòaò]Zû c¤ aXÿòQò û _eòaûe Éeùe Lû\ýiêelû 45 eê 60 \ò^Kê aé ¡ ò _ûAQò û ùMûUò G cûZâ `if EZê ù e aò j ^gì ^ ý Pûhúcûù^ aòj^ _ì ð Pûhú ùjûA_ûeòQ«ò û iaêVûeê ùgâ C_f² ùjCQò _ûeµeòK mû^e _ê^ü _âZòÂû ~ûjû `if aòaò]Zû ijòZ jâûi _ûA~ûA[ôfû û _òRòGiþ cû¤cùe ùR÷aòK _âcûY_Zâ _ûAaû, C_ôû\^MêWÿòKê cìfý~êq Keòaû, aRûe ij ù~ûMûù~ûM Gaõ cjòkû icaûdMêWÿòKê cRþaêZþ Keòaû @û\ò Kû~ðýKê baòhýZ ù~ûR^û jòiûaùe iÚòe Keû~ûAQò û cû ò@û bò òK Kéhò aýaiÚû @û_ùYA cYòh I _eòùag C_ùe _Wÿ ê [ ô a û aò b ò ^ Ü _â K ûee iKûeûcô K _â b ûaKê ùfûKcû^u c¤ùe _jù Aaû _ûAñ C\ýc KeûMfû û Gjû _ûAñ aòb^ ò Ü _âKûee ù~ûMûù~ûM iûcMâú _âÉZ ê Keû~ûA ùfûKcû^uê a ûMfû û cû ò@û I `if aòaò]ZûKê _âû]^ýZû ù\A KéhK ÊeûR ^ûcùe GK _ZâòKû c¤ _âKûgòZ ùjCQò û iûµâ òK icdùe KéhòKê ù^A ù\Lûù\C[ôaû aòbò^Ü iciýû Gaõ K§cûk _eò @ûõgòK ceêWÿò _âaY Ròfäûùe ùfûKcû^ue Lû\ý I ù_ûhYe @ûagýKZûKê _ìeY Keòaû _ûAñ ^òcðûY _âùPÁûùe ùjûA[ôaû Gjò cùWÿfUò GK icû]û^ û @^òdcòZ ahðû I _eòùag _eòa ð^e _âbûaKê iûcÜû Keò Kéhò aýaiÚûKê ij^gúk Keòaû _ûAñ Gjò cùWÿfUòe lcZû ejòQò û _eúlY bò òùe @ûe¸ ùjûA[ôaû Gjò cùWÿfUòe GAUû \ßòZúd ahð Gaõ \ßòZúd ahðùe Gjû 27Uò Mûñe 445 _eòaûeKê aé¡ò _ûAQò û @w^IßûWÿò Lû\ýùe cû ò@ûKê iûcòf Keòaû _ûAñ ^òe«e C\ýc PûfòQò û ieKûeú @]ôKûeú, ^úZò ^òcðûZû Gaõ còWÿò@û ijòZ iKâòd ù~ûMûù~ûM Rûeò ejòQò û
KéZmZû K§cûkùe cû ò@û bò òK Kéhò aýaiÚûe _ê^eê¡ûe _ûAñ ^òcðûY @û«eòKûZû ij @ûKè^ GWÿþ Gaõ còùfUþ ù^UþIßûKð @`þ A ò@û (cò^ò)e ijù~ûMKê ]^ýaû\ ù\CQò û _âgû« cjû«ò ^òcðûY Giþ -3/751 - ^úkû\âòaòjûe, ù_ûÁ- ùg÷kgâúaòjûe, bêaù^gße - 751021, IWÿògû Email : prasantmohanty@gmail.com
C : ùfAiû A ò@û, cûyð2014
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
12
_âKd òâ ûKeY Keû~ûA[ôaû Lû\ý ÊûiÚý _ûAñ iað^ûge KûeY aò.G^þ. ^¦ògû Giò@û cjûù\gùe bûZ ùjCQò ùfûKcû^ue cêLý Lû\ý û _âZò\ò^ @ûùc LûC[ôaû Lû\ýe 70bûM ùjCQò bûZ, ~ûjû @ûcKê cêLý gqò _â\û^ Keò[ûG û @ûùc iû]ûeYZü @ûLòKê iê¦e \ògê[ôaû, _ûfòiþ, ùQûU, PKþ PKþ, PòKÑY ]kû bûZ LûAaûKê _i¦ Keò[ûC ù~Cñ[ôùe ùKak ùgßZiûe [ûG û G[ôùe [ôaû @^ýû^ý _êÁòKûeK \âaý Phê ij ùMûLû\ý bûaùe aýajûe ùjûA[ûG û Gjò i`û PòKÑY bûZ @Zò gúNâ jRc ùjûA ~ûA[ûG I MäëùKûRþùe _eòYZ ùjûA @ûc eqùe cògò[ûG û @ûRòe \ò^ùe aXÿê[ôaû c]êùcj ùeûMe Gjû cêLý KûeY û Mjcùe c¤ GKû _âKâòdû ùjCQò û MjcKê iò]û @Uû Keò Kcþ ùfûK LûCQ«ò I G[êeê _ûfòiþ ùjûA aûjûeê[ôaû cA\ûKê ùagú ùfûK LûCQ«ò KûeY Gjû ]kû \ògêQò I @ûLòKê ùfûb^úd \ògê[ôaû aòbò^Ü _âKûee Lû\ý G[ôeê ijRùe _âÉêZ Keû~ûA _ûeêQò û Mûñ cû^uùe c¤ Gùa ùfûKcûù^ cûUò@û \ògê[ôaû iûcê\âòK fêY I jòcûkdùe ùMûfû_ú fêY a\kùe Gùa aògê¡ ]kû fêY, MêWÿ a\kùe Pò^ò Gaõ _ýûùKUþùe còkê[ôaû lúe aýajûe KeêQ«ò û Gjò 5Uò \âaý cêLýZü @ûùc _âZò\ò^ LûA[ûC û ùKak ]kû I iê¦e \ògê[ôaûeê Gjò iaê iûcMâúKê @ûùc LûA _êÁòKe Lû\ý I ù_ûhYe @ûagýKZû K[û bêfò~ûAQê û ù~ùZùaùk @ûùc @]ôK @cklc ]û^Kê i`û I PòKÑY Keòaû _~ðý« ù_Wÿò[ûC, ùiùZùaùk 1 Kßò ûf ]û^eê 55 Kò.Mâû PûCk _ûA[ûC û @^ý_lùe @ûùc _ûeµeòK ]û^Kê PòKÑY ^ Keò ù_Wòùf ùi[ôeê 82 Kò.Mâû PûCk _ûA[ûC û G[ôeê _û[ðKý ÆÁbûaùe ù\Lò ùjCQò û Kcþ _âKòâdûKeYùe _âÉêZ ùjC[ôaû Lû\ýeê @ûùc ùagú ù_ûhY _ûA[ûC Gaõ Zûjû aò Kcþ cìfýùe û ùZYê @ûùc ùKøYiò iûcMâúKê Kò_eò aýajûe Keòaû ù~ZòKò MêeêZß_ì ð, ZûKê Kò_eò Pûh Keòaû I ùKùZ _eòcûYe Pûh Keòaû Zûjû c¤ ùiZòKò MêeêZß_ì ð û @ûùc Lû\ý giýKê ù~ùZ @]ô K û _â K â ò d ûKeY Keò a û, ùi[ô ù e ùiùZ @]ô K @ûùc ùKøYiò iûcMâúKê Kò_eò aýajûe Keòaû, ù~ZòKò MêeêZß_ì ð, ZûKê Kò_eò Pûh Keòaû I ùKùZ _eòcûYe Pûh Keòaû, Zûjû c¤ ùiZòKò MêeêZß _ì ð
_eòcûYe eûiûd^òK _\û[ð cògûAaûKê _Wÿòa, ~ûjû @ûce Lû\ýKê \ìhòZ Keò[ûG I Gjò Lû\ý C_ùbûqû KòYòaû ùakKê ùagú Uuû ù\A KòYò[ûG û GjûKê @^êba Keò ]úùe ]úùe ùfûKcûù^ _ûeµeò K _â K â ò d ûKeY \ò M Kê @Mâ i e ùjCQ«ò û @ûMKûkùe aòbò^Ü _âKûe giý I WÿûfòKê _ûeµeòK bûaùe _ûYòùe bòùRA, MRû Keò aû _Pû~ûA Lû\ýe Jù\ýûMòK _âKâòdû Keû~ûC[ôfû û Gjû\ßûeû Lû\ýùe ù_ûhYe aòKûg ùjC[ôfû û aòMZ \ò^ùe, ùfûKcûù^ _Lûk LûC[ôùf û akò ~ûC[ôaû bûZKê _ûYòùe bò~ûA ùMûUòG cûUòjû òùe eûZòiûeû eLû~ûC[ôfû û _e\ò^ iKûùk Gjò _Lûkùe \jò, _ò@ûR I UòùK fêY còùgA LûC[ôùf û bòUûcò^þùe be_êe Gjò _Lûk geúeeê @cæ @õgKê \c^ Keê[ôfû û Zû ij Gjû geúeKê cûZâû]ôK _eòcûYe ù_ûhY ù\aû ij _ûKiÚkú I Lû\ý^kú ij RWÿòZ ùeûM cû^ueê cêq eLê[ôfû û @ûùc ùijò Lû\ýKê @ûRò bêfò~ûAQê ~ûjû Jh]e Kûc Keê[ôfû û aûfòðùe [ôaû Phê KòWÿþ^ú ij RWÿòZ iciýû _ûAñ aýajûe Keû~ûC[ôfû I Gjû geúeKê [ û eLê[ôfû û \lòY bûeZúd Lû\ý ~[û AWÿþfò, aWÿû, ù\ûhû @û\ò G_eò _Pû ~ûA[ûG I Gjû\ßûeû Lû\ýe eì_, ew, Êû\, ù_ûhY iêelòZ ejò[ûG û @ûùc bûaò[ûC ù~ @ûc _ìað_êeêhcûù^ ùaû]jêG Lû\ý ^Á ^ Keòaû _ûAñ akKû Lû\ýKê eLò LûC[ôùf û G_eò ù_ûhYùe be_êe Lû\ýKê @ûùc @ûaRð^û eLê[ôaû iÚû^ùe `òwò ù\A[ûC aû bòKûeú I _gê_lúuê LûAaûKê ù\A[ûC û Gùa ùKøZêjk aòhd ùjCQò a ðcû^ aWÿ aWÿ ije I ^Meùe ejê[ôaû ùfûKcûù^ ^òR aûWÿò QûZ aû aûfùKû^úùe _^ò_eòaû MQ fùMAaû @ûe¸ KùfYò û @ûRò e \ò ^ ùe cû ò @ û I cû ò @ û RûZúd Lû\ý ]^ú ùfûKue Lû\ý [ûkòùe ù\LòaûKê còkêQò ~ûjû ùMûUòG bf flY û aò.G^þ. ^¦ògû Pyð Mê ò, gòKûeò_êeû ZûfêK, gòùcûMû Ròfäû - 577214, K ðûUK, Email:ranjanpanda@gmail.com
C : ùfAiû A ò@û, WÿòùiÖ´e2014 ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
13
ùMûÂú bò K ò iõelY ùMûÂúbò K ò ùR÷a aòa] ò Zû _eòPûk^û _¡ ò _òZû´e ùgâ Gaõ iRf iÚ_òZþ
a ðcû^e \îZ _eòa ð^gúk Lae @û\û^ _â\û^ ~êMùe Pûhúcû^uê I ^òZ[û R Rcò ùe RúaùKûhMê ÿòKeZò ù~ùZùaùkiõelY A eù^U ùcûaûAf ù`û^e WeûRê ùKøkò Y[ôicdùe aû C_û\û^Mê WK òÿ ê aýajûe Keòaûùe_eò iûjû~ý PûfòQKò, MêGjò _ûeµeò K mû^ùKøgk a ðòZ Keò a û _ûAñ fò a ûWÿ ð ù^_ûkùe Pûhúcû^u ij cò g ò ùMûÂú icûRe iciýû MêWÿòKê iûcÜû Keòaûùe icKl ùjûA bò_ûeê òK^ûjó ùR÷ûaùQûU aòaò]Pûhú Zû _eòIPlêûk^û cû¤cùe Kûc Gjû\ß KeêQûò eûû \â _gê _ûkKcûù^ @ûRò ^ ùe ù^_ûkùe ùagú ajêceûZâ\ò ûùe _âbûaò Z ùjCQ«ò11000eê û @ù^K iÚû^ùe Gjò Pûhú ù_hû _eò iÚûa^úd ^üeêùjûA~ûCQ«ò ¡ûe Gaõ iõelY MêWaÿòKûe_eò ð^ aòiêj@^ùeMêWaòÿòKfeê¯ _êc]ý û jêGZ Kû~ð û @ûce iûµâ Z ò K Ké h ò ijûdK Gjò ýùe NWÿ òiûcò i §òfcì@Q«ò jê ðùe Kû~ðý]ûeû MêWÿòKê a ðcû^e \éZ _eòa ð^gúk aûjý _eòùagù^_ûk @û]ûeùe ò ùZûkòaûKê _Wÿòa û _eò^ìZaò^Kbûùa ûggúkMXÿù\gùe Pûhúcûù^ ù~ùZ _âKûee iciýûe i¹êLú^ ùjCQ«ò, ùiMêWÿòK c¤eê Pûhúe ùlZùe Kéhòbò òK ùR÷a aòaò]Zû Gaõ _âûKéZòK Rúa I Cnò\cû^ue aò^ûg ùjaû GK cêLý iciýû û ùMûUòG _Uùe iÚû^úd _âRûZòMêWÿòKê iõelY Keòaû _ûAñ ùKøYiò _\ùl_ ^ò@û ^ ~ûC[ôaû iÚû^ùe Lû\ý C_ôû\^ aé¡ò Keòaû _ûAñ ù^_ûk ieKûe Gaõ @ù^K MêWÿòK ùaieKûeú @^êÂû^ C^Ü Kòic I jûAaâòWÿ aòj^Kê _âû]û^ýZû ù\A _âiûe KeêQ«ò û G_eò ù~ûR^û aû Kû~ðý Pûhúcû^u \ßûeû _ûeµeòK _âYûkúùe aòj^ iõelY I @\ka\k ^úZò aò ù eû]ùe ~ûA[ûG I Pûhúcû^u _ûeµeòK mû^ ùKøgkKê @i¹û^ Keò[ûG û Pò e «^ iõelYKê _â i ûe I ùRù^Uò K i´kMê W ÿ ò K ê aýajûe Keò a û _ûAñ ùfûKûf A^ò i ò G Uò b þ `eþ aûùdûWûÿAbeiòUò eòiyð Gaõ ùWÿbf_ùc (fò-aûWÿð) ^ûcK ùaieKûeú @^êÂû^ 1990 ciòjûeê ù^_ûke aòbò^Ü ùbøMkòK @ kùe ùMûÂú bò òK ùR÷a aòaò]Zû _eòPûk^û _¡ òùe Kûc KeêQò û ùMûÂúbò òK ùR÷a aòaò]Zû _eòPûk^û _¡ ò aû iò.aò.Gcþ G_eò GK _¡ ò ~ûjû PûhúKìkKê igq Keò iûcìjòK ^ò¿ ò ù^aû _âKâòdûùe iÚû^úd ùRù^UòKþ i´k _eòPûk^û Keò Pòe«^ RúaòKû iéÁò Keò[ûG, Kéhòùe ùR÷a aòaò]ZûKê iõelY Keò[ûG Gaõ ùR÷a aòaò]Zû bò òK Rúa^ RòaòKûKê iûj~ý Keò[ûG û Gjò 3ùMûUò ^úZò iò.aò.Gcþ _¡ òe Zòù^ûUò cRaêZ Lê û iò.aò.Gcþ GK _âKâòdû MZ _¡ ò ~ûjû ùMûÂúe \lZû I @ûMâj aé¡ò Keò[ûG û Gjò
ùMûÂú aòj^ aýûu
_¡ òUò @û«RðûZòK ùR÷a aòaò]Zû _âKÌ Kéhò ùR÷a aòaò]Zû iõelY \òMùe ùa÷mû^òK bò òbìcòKê cRaêZ Keòaû e `kû`k ~ûjûKê 1998 eê 2006 ciòjû c¤ùe ù^_ûke KûùPeIßû Gaõ aûeû _ûaðZý @ ke ùaM^ûiþ, KûiþKò ùZeûAùe fò-aûWÿð Gaõ ù^_ûk Kéhò MùahYû KûC^þiòf (G^þ.G.@ûeþ.iò) e còkòZ C\ýcùe Kû~ðýKûeú Keû~ûA[ôfû û
^ò¿ ò ù^aû _âKâòdûùe Pûhúcû^uê Êûaf´ú KeûAaû 2009 ciòjûùe, Gjò _¡ òKê C^Ü Keò @]ôK Pûhúcû^uê G[ôùe iûcòfþ Keòaû _ûAñ fò-aûWÿð ùaieKûeú iõMV^, \ò ùWÿbf_þùc ` ij cògò Kû~ðý Keòaû @ûe¸ Kfû û iò.aò.Gcþ _¡ ò ù^_ûke 8Uò @Zòeòq _ûaðZúd, c¤-_ûaðZúd I ùZeûA icZk @ kùe Kû~ðýKûeú KeûMfû û iûcêjòK ^ò¿ ò ù^aû _âKòâdû ùMûÂú bò òK ùR÷a aòaò]Zû _eòPûk^û aû iò.aò.Gcþe cêLý ùK¦â aò¦ê û iÚû^úd ùfûKcûù^ Pûh Rcò ù e Ké h ò b ò ò K ùR÷ a aò a ò ] ZûKê _eòPûk^û Keò ^òR aòKûg Keòaû \òMùe ^òùR ^ò¿ ò ù^A_ûeòaû iòaòGcþe cêLý ^úZò û Gjû ùiùZùaùk i¸a ZòfKò, Kûùfû^ê^òdû gòbMê @û\ò _ûeµeòK aûiÜû]û^ ~ûjû ùcûUûùcûUò ùfû_ _ûAaûKê ~ûC[ôfû, a ðcû^ iað iû]ûeYùe Pûh ùjC[ôaû _âRûZòùe _eòYZ ùjûA_ûeòQò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
14
ùjûA_ûeòa ù~ùZùaùk Pûhúcûù^ GKûVò ùjûA ^òRe flýKê aêSòùa, ÆÁ bûaùe Kjòùa Gaõ Gjò \òMùe Kû~ðý Keòùa û Kû~ðýKâc Pûfò[ôaû _âZò @ kùe IßûWÿð Éeùe Pûhúcûù^ GKûVò ùjûA \k MV^ Kùf (ù^_ûk eûR^úZòùe IßûWÿð ùjCQò ZîYcìk Éeúd dê^òUþ) û Gjò IßûWÿðÉeúd \kMêWÿòK GKûVò cògò C_e Éeùe ùR÷a aòaò]Zû iõelY I aòKûg KcòUò (aò.iò.Wÿò.iò) MV^ Kùf ~ûjû iÚû^úd @ kùe ùR÷a aòaò]Zû _eòPûk^û C_ùe Kûc Keòaû _ûAñ ù^ûWÿûf iõMV^ bûaùe Kûc Kfû û aò.iò.Wÿò.iò ^òRe aûhðòK ù~ûR^û G_eò bûaùe _âÉêZ Ke«ò ~ûjû iÚû^úd ùRù^UòKþ i´kMêWÿòKe iõelY Keòaû ij Gjûe aýajûe Keòa û iò.aò.Gcþ ùe Pûhúcû^ue \lZû aé¡òKê _âû[còK Kû~ðýKâc jòiûaùe ^ò@ûMfû û Pûh Rcòùe ùR÷a aòaò]Zû _eò P ûk^û Keò a û ij ^ò R e Rò a ò K ûe Kò _ eò C^Ü ò Keò_ûeòùa, G \òMùe ù~ûR^û I Kû~ðýKûeúZû _ûAñ Kò_eò ùicûù^ iVò K þ ^ò ¿ ò ù^A_ûeò ù a, ùi C_ùe Pûhúcû^ue \lZû aé¡ò KeûMfû û a ðcû^ iê]û 11000 Pûhú_eòaûeuê 30Uò aòiòWÿòiòùe iûcòf Keû~ûA_ûeòQò I icMâ ù^_ûkùe Gjò aòiòWÿòiòcûù^ iòaòGcþKê Kû~ðýKûeú KeûCQ«ò û _âZò ahð G[ôùe i\iýcû^u iõLýû aXÿòaûùe fûMòQò û
ùMûÂú aòj^ aýûu Pûhúcûù^ @^ýPûhúuê @^ê K eY Keò a ûe @býûi, aRûe aýaiÚû, @^ýû^ý iûcûRòK Gaõ @û[òðK KûeY AZýû\ò _ûAñ ajêZ MêWÿòG _ûeµeòK _âRûZò ùfû_ _ûAiûeòQò I @ûC ùKùZK ùfû__ûAaû @aiÚûùe @Q«ò û ùZYê ù~Cñ iÚû^ùe @]ôK _âRûZòe giý [ôfû I ù~CñVò jûZ MYZò _âRûZòe giý [ôfû, Cbd iÚû^ùe Pûh Rcòùe Kéhòbò òK ùR÷a aòaò]Zû _eòPûk^ûKê ù_âû ûjòZ KeûMfû û ù~Cñ iÚû^ùe `if aòa] ò Zû Kcþ [ôfû, ùiVò ^ìZ^ _âKûee `if Gaõ aé l iaê fMûMfû ~ûjû ùi aýaiÚ û ùe ij^gúkZû @ûYò_ûeòa û Gjûe cêLý flý[ôfû aòbò^Ü _â K ûee aò j ^, MQ I _gê _ lú Pûhúe ^ò d ªYùe ejò_ûeòa û Gjò iò.aò.Gcþ _âKâòdûUò ~\òI _âûe¸òK icdùe aûjý iõiÚûcû^u \ßûeû Kû~ðýKûeú KeûMfû, iÚû^úd ùfûKcû^uê aò b ò ^ Ü _â K ûe Zûfò c \ò @ û~ûA iÚ û ^úd ùRù^UòKþ i´k, Gjû ijòZ RWÿòZ mû^ Gaõ Z[ýe
^[úKeYùe iûcòf KeûMfû û Gjò Z[ýMêWÿòK iû]ûeY, aòek Gaõ aêWÿò ~ûC[ôaû ùRù^UòKþ i´kMêWÿòKê PòjÜòaû ij ùijò @ kùe C_f² Gaõ aòùgh MêY [ôaû i´kMêWÿòKê aêSòaûùe iûjû~ý Keòa û _âZò iò.aò.Gcþ @ kùe Kéhò bò òK ùR÷a aòaò]Zûe iÚòZò RûYòaû _ûAñ 4 Ée aògòÁ aòùgähY Keû~òaû cû¤c aýajûe KeûMfû I iÚû^úd `if aòaò]Zû _eò a ð ^ _ûAñ _â b ûaò Z KûeY Mê W ÿ ò K ê c¤ @^ê ¤ û^ KeûMfû û Gjò @¤d^, @^êgúk^ Gaõ a¡òðZ mû^Kê @û]ûe Keò _âZò `ife aòbò^Ü eKc _ûAñ iò.aò.Gcþ ù~ûR^û _âÉêZ KeûMfû I ahð _ùe ahð Gjû C_ùe Kûc Pûfòfû û Rcòùe Kéhòbò òK aòaò]Zû _eòPûk^û Kû~ðýKê _âiûe Keòaû \òMùe ùMûÂú aòj^ aýûuKê GK cêLý Kû~ðý jò i ûaùe ^ò @ ûMfû û @ûRò _~ð ý « ù^_ûke aò b ò ^ Ü ùbøùMûkò K @ kùe fò - aûWÿ ð e @û[ò ð K I ùa÷ h dò K ijù~ûMùe 15Uò ùMûÂú aòj^ aýûu Zò@ûeò Keû~ûAQò û ù~ùjZê aRûeùe jûZMYZò aòj^ C_f²ô [ûG, ùZYê ùMûÂú aòj^ aýûu Pûhúcû^uê MûñÉeùe aòbò^Ü _âRûZòe aòj^ _ûAaûùe iûjû~ý Keò[ûG û Gjò ùMûÂú aòj^ aýûuMêWÿòKùe _ûLû_ûLò 1195 _âKûee iÚû^úd `if I Gjûe aòbò^Ü eKc iõelY Keò eLû~ûAQò û aûhòðK _ûLû_ûLò 2000 Pûhú Gjò ùMûÂú aòj^ aýûueê aòbò^Ü _âKûee _ûeµeòK aòj^ ù^A[û«ò û
MâûcúY Rúa^RòaK ò ûe aòKûg iÚû^úd _âKûe I _âRûZòe iõelY ijòZ Pûhú cû^ue ùeûRMûe aXÿûAaû _ûAñ iò.aò.Gcþ _¡ òùe ùR÷a aòaò]Zû bò òK ùeûRMûe aXÿûAaû _ûAñ iêù~ûM iaê iéÁò KeûMfû û iÚû^úd _âRûZòMêWÿòKe MêYaZû I Gjûe iûc[ðýKê @^ê¤û^ Keò aòj^ C_ôû\^, iÚû^úd _âRûZòe Pûh @ kKê aXÿûAaû, iÚû^úd _gê _âRûZò MêWÿòKe iõLýû aùXÿAaû, _â R ûZò aò ù gû]^, _ûeµeò K I iÚ û ^úd Lû\ý giýe cìfý~êq _âKâòdûKeY I aRûe aýaiÚû Keòaû, Cbd ùMûÂú I aýqòMZ Éeùe ^ì@û _âKòâdûKeY dê^òUþ iaê iÚû_^ Keòaû I ùQûU ùQûU Cù\ýûM iéÁò Keòaû @û\ò Kû~ðýKâc jûZKê ^ò@ûMfû û C_ôû\ MêWÿòKe MêYa û Gaõ ^òdcòZ C_ôû\^Kê ^ò½òZ Keòaû _ûAñ Gjû ij RWÿòZ mû^ ùKøgk C_ùe \lZû aé¡ò Kû~ðýKâc iaê @ûùdûR^ KeûMfû û iò.aò.Gcþ _¡ òeê còkò[ôaû i`kZû, ^ìZ^ _âKâòdû Gaõ _eòa ð^ aòaò]Zûùe_ì ð Gaõ Gjò i`kZûKê GVûùe Kjòaûe @ûagýKZû ejòQò û \ûw Ròfäûe _ûeµeòK aûiÜû
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
15
]û^ ZòfK Gaõ gòbMê¬ Ròfäûe _ûeµeòK aûiÜû]û^ Kûùfû^ê^òdû, ~ûjû ùfû_ _ûA~òaû @aiÚûùe [ôfû, a ðcû^ iað iû]ûeYbûaùe @ù^K Pûhú Pûh KeêQ«ò û @]ôK Uuûùe GjûKê aòKâò Keò Pûhúcûù^ fûbaû^þ ùjCQ«ò û Kêù¬û Gaõ iêiÚûw @ kùe ù\gú KêKêWÿû iõLýû aXÿò_ûeòQò û Pûhúcûù^ aRûeeê fuû ^ KòYò ^òùR ^òR Rcòùe Pûh Keò Êûaf´ú ùjûA_ûeòQ«ò û @ûMýûdêfò, ^Ißûf_ûeiò, jêeû @ kùe @Zò aòek _ûeµeòK _âRûZòe Nêhêeúu iõLýû aé¡ò_ûAQò Gaõ cûSò Gaõ ùaûùU R^RûZòe 100Meúa _eòaûe _ûAñ cìLý RúaòKû C_ûRð^e C ùjûA_ûeòQò û ùijò Mûñùe ùfûKcûù^ GKûVò ùjûA 10 ùjKÖe @^ûaû\ò RcòKê ùMûeê Peòaû Rcòùe _eòYZ Keò_ûeòQ«ò ~ûjû _ìaðeê a^ýû\ßûeû ^Á ùjûA~ûA[ôfû û a ðcû^ Gjò ùMûPe Rcò Pûhú _eòaûeMêWÿòKe Méj_ûkòZ _gêu _ûAñ Lû\ý iêelû Keò_ûeòQò û cjòkûcû^ue KVò^ _eògâcKê Kcþ Keòaûùe Gjò iò.aò.Gcþ _¡ ò ZûfòCc Gaõ ~êcfûùe C\ûjeY iéÁò Keò_ûeòQò û G @ kùe ]ùZùfû ^ûcK MQ @Qò ~ûjûKê aûWÿ Zò@ûeò Keòaû _ûAñ aýajûe Keû~ûG I Gjûe c¬òeê LûAaû ùZf aûjûe Keû~ûG û Gjûe c¬òeê ùZf aûjûe Keòaû _ûAñ KVò^ _eògâc KeòaûKê _Wÿê[ôaûeê I Gjûe c¬ò iõMâj Keòaû _ûAñ N û N û PûfòaûKê _Wÿê[ôaûeê @]ôKûõg Meúa _eòaûee cjòkûcûù^ GjûKê iõMâj Keò ùZf aûjûe Keò[û«ò û iû]ûeYZü _ûeµeòK bûaùe G[ôeê 2 fòUe ùZf aûjûe Keòaû _ûAñ RùY cjòkûuê ùMûUòG \ò^ icd fûMò[ûG û a ðcû^ iò.aò.Gcþ ijûdZû I ùfûKcû^u _âùPÁûùe G _eòiÚòZò a\kò_ûeòQò û Gùa Mûñùe [ôaû ùZf ù_Wÿû Kkùe cûZâ 30cò^òUþùe 10Kò.Mâû ]ùZùfû c¬ò ù_Wÿû~ûA 3 eê 5 fòUe ùZf aûjûeò_ûeêQò û Gjû ùKak cjòkûcû^ue gâc fûNa Keò^ò aeõ Meúa cjòkûcûù^ Gjò ùZfKê aòKâò Keò \êA _Ahû ùeûRMûe Keò _ûeêQ«ò û ]ùZùfû iõMâj Gùa ùKak Meúa cjòkûcû^u Kûc ùjûA^ûjó, aeõ Mûñ ùfûKcûù^ GKûVò ùjûA Mûñe @aýajêZ Rcò ù e Pkò Z ahð 2200 Pûeû ùeû_Y Keò Q «ò û ]ùZùfûe cìk cRaêZþ bûaùe cûUòKê ]eò eLò[ôaûeê Gjû _[e ]ùhAaûKê c¤ ùeûKòa ùaûfò Mûñ ùfûKcûù^ bûaòQ«ò û
iò.aò.Gcþ Kê iÚûdú Keòaû Mûñ ùfûKcûù^ Gaõ fò-aûWÿð ijù~ûM eûgò GKûVò Keò iò.aò.Gcþ _ûY×ò MV^ KeòQ«ò û Gjò iò.aò.Gcþ _ûY×òKê Pûhú iõMV^ cûù^ Meúa Pûhúcû^uê Kcþ iê] jûeùe ù\A GjûKê Pk«ò _ûY×ò jòiûaùe aýajûe KeêQ«ò û Kéhò bò òK RòaòKûùe Gjò @[ð aýajûe Keò Pûhúcûù^ ^òR _eò a ûee ùeûRMûe aùXÿ ÿ A aû ij _eò ù agùe
ij^gúkZû aùXÿA _ûeòQ«ò û G[ôeê @ûiê[ôaû iê]Uuû Pûhú iõMV^e aòbò^Ü _âKûee Lyð ZêùfAaû ij _ûeµeòK aòj^e _ê^üeê¡ûe I a ^ Kû~ðýùe aýajûe Keò[û«ò û 21Uò Mûñùe Keû~ûA[ôaû Gjò iòaòGcþ _ûY×ò a ðcû^ 100,000 @ûùceúKòd Wÿfûeþùe _j ô_ûeòQò û aûhòðK 2000eê ùagú ibý Gjò _ûY×òeê ùQûU EY ù^A ùQûU ùQûU Cù\ýûM Keò _eòaûee @û[òðK iÚòZò iê]ûeò[û«ò û KûMR_Zâeê ù\LòaûKê còùk ù~ EY ù^C[ôaû Pûhúu c¤eê 50 _âZògZeê ùagú Pûhú Meúa ùgâYúe û iòaòGcþ Kû~ðýKâc I Gjû ij RWÿòZ iõMV^MêWÿòKê PòeiÚûdú Keòaûùe iò.aò.Gcþ _ûY×ò @û[òðK i´k ù~ûMûWÿòaûùe GK iÚûdú C ùjûA_ûeòQò û _òZû´e ùgâ ( ) iRfþ iÚ_Z ò þ( ) ùfûKûf A^òiòGUòbþ `eþ aûAùdûWÿûAbeiòUò, eòiyð @û ùWÿbf_þùc (fò-aûWÿð) ù_û.aKè - 324, ùM÷eû _ûU^þ ù_ûLeû, KûiþKò ù^_ûk Pitambar@libird.org
ssthapit@libird.org
Website- www.libird.org
i´§ùe CùfäL ùgâ _ò., iÚ_òZþ. Giþ. Gaõ _ûCùWÿf. @ûA.,ùMûÂú aòj^ aýûu: GK C^ÜZ Z[û aòaò]Zû aòj^ _ûAaûe GK iÚû^úd aòKÌ, Kcêý^òUò iòWÿþ aýûu A^þ ù^_ûk: bìZ, a ðcû^ I baòhýZ, 2013 @ûe. bò^d Gaõ _ò. PC]êeú(AWÿòGiþ)., ù_âûiòWÿòwþi @`þ ù^i^ûf Iß û Kð i _,Gfþ . @ûA.-aò . @ûA.@ûe.Wÿ ò / dê G iþ i ò Kû^ûWÿðû Giú@û/ \ò.ùWÿbf_ùc ` þ / @ûA.G`þ.G.Wÿò/ aûùdûWÿûAbeiòUò A eù^iþ^ûfþ,14-15 Rê^þ 2012, ù_ûLeû, ù^_ûk ùgâÂ. _ò. iÚ_Z ò .þ Giþ., _ûCùWÿf, @ûA.,iêùa\ò Giþ., iêùa\ò. G Gaõ iÚ_òZþ.aò., G MûAWÿþ Uê GÁûaòfòiòwþ GMâúKfPeûf aûùdûWÿûAbeiòUò K^Reùbi^ G eêeûf fûAbòfòjêWèþ, 2012, Gf.@ûA- aò.@ûA.@ûeþ.Wÿò, ù_ûLeû, ù^_ûk ùgâÂ. _ò. Gaõ PC]êeú. _ò., cýûù^Ròwþ aûùdûWÿûAbeiòU.ò , ù^_ûkiþ aò.iò.Wÿò.iò, `ûecòwþ cýûUeiþ, bfcêý. 28.3, ùiù_Ö´e 2012, _ò._ò. 22-24 C : ùfAiû A ò@û, cûyð2014
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
16
ùR÷a aòa] ò ZûKê aù A eLòaû
ùjû[ô aò eûR¹ûue aòaò]Zû _ì ð ^ûfò ùKûgkû gûM ùlZ
_ò.bò. g[úg a ðcû^e \îZ _eòa ð^gúk Lae @û\û^ _â\û^ ~êMùe bûeZe ùWÿKû^ @ kùe 60,000 eê ùagú cjòkû Pûhú ùR÷ a aò a ò ] Zû-iµ ð Ké h ò _¡ ò @ûù_ùYA ^ò R _eòaûee _âZòù_ûhY Keòaû ij ^òR iõÄéZòKê a ûA eLò _ûeòaûeê @Zò MaðúZ û Gjò cjòkûcû^ue mû^ I i`kZû ùicû^uê RûZúd Gaõ @û«Rð û Zúd Éeùe cû^ýZû ù\A_ûeòQò û bûeZe @û§â _â ù \g eûRýe Wÿ ò W ÿ þ M ò Mûñ ù e 2003 ciòjûùe 50eê ùagú cjòkû Pûhú\kUòG ùMûUòG Pûk Q_e Mé j ùe bò W ÿ ò I cû¤cùe iò ] ûikL GK aùdûùRý ùa÷mû^òK \k ij K[ûaû ðûùe cMÜ [ôùf û 3 GKe ahðû]ûeòZ Rcòe cûfòK - i¹û¹û ^ûcÜú cjòkû PûhúUòG, ~òG ^òRe Rcòùe 18 _âKûeeê ùagú `if Pûh Kùe, iò]û QòWÿû ùjûA ^òR Rcòùe KûjóKò ùR÷a aòaò]Zû-_ì ð Pûh _¡ ò @û_ùYAQò, Zûjû aòÉûe bûaùe Kjê [ ô f û û @_e_leê jVûZþ RùY ùa÷ m û^ò K bò W ÿ ò I
Kýûùceûùe ZûKê ùeûKò Kjòùf, ^û, ^û, \dûKeò Zêùc cûù^ ùR÷ a aò a ò ] ZûKê ù^A aýÉ jê @ ^ò û @ûùc ùa÷mû^òKcûù^ Gjû C_ùe Pò«û Keòaû CPòZþ I @ûùc KòQò aòj^ iê_ûeòg Keòaê ~ûjû Zêùccûù^ aýajûe Keò Pûh Keòa û @ù^K icdùe ùa÷mû^òKcûù^ ]eò ù^A[û«ò ù~ Kéhò aòmû^ I Gjû ij RWÿòZ mû^ ùKak ùa÷mû^òK cû^u bòZùe iúcòZ I ù~ùZùaùk Kéhò _¡ ò C_ùe @ûùfûP^û Keû~ûG, ùi[ôùe lê\â Pûhú aòùgh Keò cjò k ûcû^ue iÚ û ^ ^[ûG û cûZâ ùWÿ K û^þ @ ke cjòkûcûù^ Gjò cZKê _êeû_êeò bûaùe bìf ùaûfò _âcûYòZ Keòù\ùf û ^òcÜ iµâ\ûde cjòkûcû^u _ûAñ Kéhò ij RWÿòZ cìkýùaû] I ùR÷a aòaò]ZûKê ]eò eLòaû ù\Lòùf céZêý I Rúa^ c¤ùe [ôaû _û[ðKý ù\Lû~ûA_ûeòa û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
17
ùR÷a aòa] ò Zû iµ ð Kéhò _¡ ò
Lû\ý ù~ûR^û MêWÿòKe ^ì ^ eì_ùeL
WÿòWÿþMò Mûñe lê\â cjòkûPûhúcûù^ ùR÷a aòaò]Zû _ì ð Pûh _¡ òe @ù^KMêWÿòG iû]ûeY ^úZò ^òdc aòKûg KeòQ«ò ~[û ùicûù^ icùÉ 2 GKe ùfLû @^êaðe I @Y-Rk ùiPò Z Rcò ù e Pûh Ke«ò , icùÉ aò ^ û eûiûd^òK iûe aýajûe Keò Pûh Ke«ò, ^òR ùQûU ùQûU Rcòùe 12 eê 23 _âKûee `if Pûh Ke«ò I Gcû^u c¤eê ùKjò RùY ùjùf aò aRûeeê Lû\ý KòY«ò ^ûjó û ùWÿKû^ @ ke Gjò cjòkûcûù^ _âùZýK RùY RùY aòj^ iõelòKû û ùicûù^ aòj^ iõelY Keòaû ij Pûh icdùe ùKCñ aòj^Kê Kûjû ij còùgA Pûh Keòùa I ùKùZ _eòcûYe Pûh Keòùa, Zûjû c¤ ^ò¿ ò ù^A[û«ò û iaê _eòù_âlúeê ù\Lòùf Gjû GK bf iÚòZò : cjòkûcû^ue G_eò Pûh _¡ ò ùR÷a aòaò]ZûKê iûjû~ý Kùe I ùR÷a aòaò]Zû cjòkûcû^uê Pûh ùlZâùe ijù~ûM Kùe û
bûeZùe ieKûeú aòbûM I iõiÚûcû^u \ßûeû KòQò _âRûZòKê Lû\ý C_ù~ûMú `if bûaùe _â i ûe I ijù~ûM Keû~ûA[ûG û MâûcúY ùfûKcû^u c¤ùe _ûeµeòK bûaùe Lû\ý I ù_ûhY ù~ûMûC[ôaû @ù^K _âKûee cû ò@û RûZúd giý G[ôùe iûcòf ^ûjûñ«ò û 2013 ciòjûùe, @ûc AZòjûiùe _â[c [e_ûAñ ieKûe cû ò@ûKê Lû\ý iêelû ù\C[ôaû giý bûaùe cû^ýZû ù\A RûZúd Lû\ý iê e lû @ûA^þ ù e iûcò f Keò Q «ò û ùWÿ K û^þ ùWÿbf_þùc ùiûiûAUò Gaõ còùfUþ ù^UIßûKð @`þ A ò @ ûe \kò Z cjò k û Ké h Kcû^ue GK \g§ò ]eò Pûfò[ôaû iõMâûce `kÊeì_ cû ò@ûKê a ðcû^ bûeZe iû]ûeY Lû\ý aýaiÚûùe iûcòf Keû~ûAQò û ùKak @ûc _ûAñ ^ìùjñ, Gjò cìjê ðUò ùijò cjòkûcû^u _ûAñ Lêiò cù^Aaûe icd û ùicûù^ ùeWÿòIKê aýajûe Keò I @^ýû^ý ùQûU ùQûU PkPòZâ _âÉêZ Keò ^òRe KûjûYú I i`kZûKê @^ýcû^u ij aû òùf û ^òR iûjûi I \éXÿ ^ò½òZZû ù~ûMêñ ùicûù^ iûcûRòK, @û[òðK I fòw ùb\ AZýû\òKê _Qùe _KûA i`k ùjûA_ûeòùf I RûZúd Éeùe ù~ûR^û @ûYò a ûùe ^ò R e ù~ûM\û^ ù\A _ûeòùf û 2013 ciòjûùe, cû ò@ûKê bf_ûC[ôaû @ûùc iû[úcûù^ cògò @û`âòKû-A ò@û còùfUþ ù^UIßûKð iÚû_^ Keò @û`âòKûùe GjûKê _j ûAaûùe i`k ùjûAQê Gaõ \êAUò ù\g c¤ùe ^ì@û i\þbûa^û I iµKð iÚû_^ Keò_ûeòQê û
Gjò cjòkûcû^u _ûAñ ùR÷a aòa] ò Zû GùZ MêeZ ê _ ß ì ð KûjóKò? Kéhò aòbûM \ßûeû \ò@û~ûC[ôaû ijù~ûM I _eûcgðKê MâjY Keò Gjò cjòkûcûù^ ùMûUòG aû \êAUò aýaiûdòK `if KûjóKò Pûh Keê ^ûjû«ò ? jk\ò@û RjÜûe aòKâò cìfý Kcþ [ôaûeê Kéhò aòbûM GjûKê Pûh Keòaû _ûAñ ù_âû ûj^ ù\C ^[ôùf c¤ Gjò cjòkûcûù^ ^òR Rcòùe jk\ò@û RjÜû Pûh Keò[û«ò û Gjò \kòZ cjòkûcû^u _ûAñ jk\ò@û RjÜû _eòaûe i\iýcû^ue GK _êÁòKe Lû\ý û Gjûe ^Wÿû Méj_ûkòZ _gê_lúu _ûAñ C c ùMûLû\ý ù\aû ij aûWÿ I Ne Q_e _ûAñ aýajéZ ùjûA[ûG û Gjò `if ùWÿKû^ _eò gêà @ kùe c¤ cjòkûcû^uê @ûagýK _eòcûYe Lû\ý ù~ûMûA[ûG û Gjò iaê KûeY MêWÿòK _ûAñ RjÜûe cìfý Kcþ ùjûA[ôùf c¤ cjòkûcûù^ @ûMâje ijKûùe GjûKê Pûh Keò [ û«ò û G_eò @aùjkò Z `if MêWÿòK _ûAñ Gjò cjòkûcû^ue Pûh Keòaûe gâ¡û ù\Lò Gcû^ue Lû\ý I PûhKê ù^A [ôaû \ìe \éÁòe @ûKk^ Keû~ûA_ûeòa û
Lû\ýeê C¡ßùð e ^òcÜ iµâ\ûde cjòkûcû^u _ûAñ Kéhò ij RWÿòZ cìfýùaû] I ùR÷a aòaò]ZûKê ]eò eLòaû ù\Lòùf céZêý I Rúa^ c¤ùe [ôaû _û[ðKý ù\Lû~ûA_ûeòa û bûeZúd KéhKcûù^ eûiûd^òK Pûh _¡ ò @û_ùYA ^òR Ne \ßûe
I cìfýaû^ iµ òKê a§û ù\A EY bûeùe Q¦ò ùjûA @ûcô j Zýûe gúKûe ùjC[ô a û ùaùk Gjò lê \ â cjòkûPûhúcûù^ Kcþ Lyð ùjC[ôaû ùR÷a aòaò] iµ ð Kéhò ^úZò @af´^ Keò i`k ùjûAQ«ò I Gcû^u c¤eê RùY ùjùf @ûcôjZýûe gúKûe ùjûA^ûjûñ«ò û Kéhò ùR÷a aòaò]Zû G @ ke Pûhúcû^u _ûAñ GK cRaêZ _eµeû Gaõ Pûh Keòaûe GK ~êqò~êq cû¤c û ùicûù^ ÆÁ bûaùe aê S ò _ ûeò Q «ò ù~ _eò ù ag _eòa ð^e _âbûaKê iûcÜû Keòaû _ûAñ Gjò ùR÷a aòaò]Zû _ì ð Pûh _¡ ò iùaðû c û Gjò cjòkûcûù^ ~ûjû Pûh Ke«ò ùi[ôeê Gcû^ue iõÄéZò Gaõ ùeûùhANeê Rcò _~ðý« [ôaû iõ_Kð ÆÁ aêSòjêG û C\ûjeY Êeì_ RjÜû eê _âÉêZ ùjC[ôaû Lû\ý ij jeWÿ Wÿûfò \ßûeû a^û~ûA[ôaû Lû\ý
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016
18
còùgA LûA[û«ò Gaõ Rcòùe RjÜû I jeWÿ WÿûfòKê ijûdK `if jòiûaùe Pûh Keû~ûA[ûG û G_eò @\ßòZúd Rcòeê ùeûùhAgûk Xÿû û ùR÷a aòaò]ZûKê ~êM ~êM ]eò aù A eLòQò û ù~ùjZê cjòkûcûù^ Lû\ý aýaiÚûùe GK MêeêZß _ì ð bìcòKû ù^A[û«ò, ùR÷a aòaò]ZûKê aù A eLòaûùe ùicû^ue bìcòKû @aòiàeYúd û ùR÷a aòaò]Zû _ì ð KéhòùlZ gûeúeòK Rúa^Kê ù_ûhY ù\aû ij ù^÷ZK ò , ùR÷aK ò I @û¤ûcôK ò aòKûg \òMùe iûjû~ý Keò[ûG û Gjò @ kùe ùfûKcûù^ aòbò^Ü _âKûee ]ûcòðK _að_aðûYú cû¤cùe ùR÷a aòaò]ZûKê _ûk^ Keò[û«ò û C\ûjeY Êeì_ GwfûMûUò _ê^Ücþ _að gúZ EZêùe `if @ckùjaû icdùe ^òR Ne cêLý \ßûeùe aòbò^Ü _âKûe `if ùK û Uûwò _ûk^ Keò[û«ò û Gjû\ßûeû ùicûù^ RYû«ò ù~ ù\L, ùcûe Rcòùe cêñ ùKùZ eKce `if Pûh KeòQò û cjòkûcûù^ Gjò giýKê UuûVûeê c¤ ~^ôùe iûAZòKò eL«ò û `kÊeì_ aòj^ iaêKê ^û Gcûù^ aòKâò Ke«ò ^û KòY«ò, ^òR ^òR c¤ùe ùKak @\k a\k Ke«ò û
Maðe ij _âKûg Keòaû ùWÿKû^þ ùWÿbf_ùc ùiûiûAUò (Wÿò.Wÿò.Giþ) GK ZîYcìk Éeúd ùaieKûeú iõMV^, ~òG iûcûRòK I @û[òðK Éeùe @aùjkòZ \kòZ iõµâ\ûde cjòkûcû^u ij cògò \úNð 25 ahð ùjfû Kûc KeêQò û aòùgh Keò Gjò iõiÚû Pûhúcû^ue @^êbìZò I mû^Kê _âPûe I _âiûe Keòaûùe ijù~ûM Keò[ûG û Gjò @ ke cjòkûcûù^ aòùgh Keò iûcûRòK @û[ðòK \éÁòùKûYeê ZkÉeùe [ôaû cjòkûcûù^ - ù_eê Vûeê Kûù´ûWÿò@û _~ðý« @Zò Kcþùe 100eê ùagú [e ~ûZâû Keò ùiVûe Pûhú, ùa÷mû^òK, ^úZò ^òcðûZûcû^u iûcÜûùe ^òR @^êbìZò I Pûh C_ùe ^òR \éÁòùKûYKê C_iÚ û _^û Keò Q «ò û @û«Rð û Zúd i¹ò k ^ú Mê W ÿ ò K ùe ùicûù^ _êeêh, cjòkû ùgâûZûu \éÁò @ûKhðY Keò_ûeòQ«ò û 2003 ciòjûùe ùicûù^ Kû^ûWÿûe bòùKÖûeò@ûùe @ûùdûRòZ aògß ùR÷aòK KõùMâiþKê iù´û]^ Keò[ôùf ù~CñVò @ù^K ùgâûZû Kjò[ôùf ù~ Gjò cjòkûcû^u @^êbìZò gêYò ùicûù^ @û½~ðý I Lêiò @^êba KeêQ«ò û aògßûiùe beû Gjò cjòkûcûù^ Pk^gúk ùR÷a aòaò]Zû _að _ûk^ Keòaû @ûe¸ Kùf û 1998 ciòjûeê
_âZòahð Gcûù^ ùMûUòG cûi ]eò _ûLû_ûLò 50Uò Mûñ aêfò[û«ò I Mâûcaûiú cû^u ij ùR÷a aòaò]Zû _ì ð Kéhò, _ûeµeòK aòj^ Gaõ ùR÷aòK aRûe C_ùe ^òRe ^òdªY aRûd eLòaû AZýû\ò C_ùe @ûùfûP^û Keò[û«ò û G_eò bûaùe ùicûù^ Gjò @ kùe 150,000 Pûhúu c¤ùe _ûeµeòK aòj^ I `if _âûPê~ðýZûe aû ðû _j ûA _ûeòQ«ò û bûeZúd ieKûe Gjò ùR÷a aòaò]Zû _aðKê Pûh ij RWÿòZ iciýû \òMùe GK MêeêZß_ì ð ùMûÂú ùK÷¦âòK iûõÄéZòK @bò~û^e cû^ýZû ù\AQ«ò û
aògÉ ß eúd cû^ýZû ùWÿ K û^e Gjò lê \ â cjò k û Pûhú, ù~Cñ c ûù^ 2003 ciòjûùe @Zò ijRùe ùa÷mû^òKcû^u \ßûeû LûeRþ ùjûA~ûA[ôùf, ùicûù^ a ðcû^ ùR÷a aòaò]ZûKê a ûAaû \òMùe ^òR _\ùl_ MêWÿòK _ûAñ RûZúd I @û«RðûZúd cû^ýZû _ûAQ«ò û C\ûjeY Êeì_ @¬û¹û, 55 ahð ú d lê \ â PûhúUò ~ò G ùKùa aò \ ýûkd \ß û e ù\Lò ^ ûjñ û «ò , ^û _Xÿ ò _ ûe«ò ^û ùfLò _ ûe«ò , a ð c û^ @û§â_âù\g eûRýe Kéhò ùR÷a aòaò]Zû aògûe\ \ke RùY iKâòd i\iýû û ieKûeú KcðPûeú, ùa÷mû^òK, ùaieKûeú iõiÚû, iûcûRòK aòKûg _âKâòdûùe iKâòd [ôaû aýqò I \ì e \gð ^ ,LaeKûMR,ùeWÿ ò I e Kcð ú cûù^ GVûe cjòkûcû^u Rcò I aòj^ ù\LòaûKê ^òdcòZ bûaùe @ûiò[û«ò û Gcû^ue KûjûYú iaê ^òdcòZ bûaùe Lae KûMR I ùUfòbòR^ùe _âiûeòZ ùjûA[ûG û bûeZùe _â[c [e _ûAñ bûeZúd RûZúd ùR÷a aòaò]Zû ùaûWÿð \ßûeû 50,000 ùjKÖe Rcò [ôaû Gjò @ kKê Kéhò ùR÷a aòaò]Zû _ì ð HZòjý iÚû^e cû^ýZû ù\aûKê ~ûCQò û ù~Cñ @ kMêWÿòKùe ùR÷a aòaò]ZûKê ùfûKcûù^ ^òR @býûiùe _ùKA[ôùa, ùijò @ kMêWÿòKê @û«RðûZòd ùR÷a aòaò]Zû i¹òk^ú (iKWÿò) i¹û^ ù\aûKê iÚòe KeòQò û ù~_eò RûZúd _ûKðKê iêelû \ò@û~ûG, Gjò HZòjýe cû^ýZû còkòùf G @ kKê c¤ C_ùeûq iêelû còkòaû ij @^ýû^ý aòùgh iêaò]û, iêù~ûM I Pûhúcû^uê ù_âû ûj^ @[ð c¤ còkòa û Gjò cû^ýZû GK gqògûkú aû ðû ù\a ù~ bûeZ ieKûe @aùjkòZ Pûhú _eòaûeMêWÿòKê ijù~ûM KeêQò I Gaõ ùR÷a aòaò]ZûKê iêelòZ Keò eLòaûùe Gcû^ue Kû~ðýKê cû^ýZû ù\CQò û Gjò cû^ýZû cjò k ûcû^u _ûAñ KY cjZß eLê Q ò ù~ùZùaùk _PeûMfû, cjaZ_êe Êeì_û ^ûcK lê\â cjòkû PûhúUò
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, -1 cûyð cûyð 2016 2016
19
www.leisaindia.org
C^ÜZcû^e aòj^ PòjÜòaû mû^ ai«_êeû ^ûiðû¹ûu _eò cjòkûcû^u _ûLùe ejòQò
Raûa ù\ùf, ùKøYiò _âKûe @û[ðòK fûb _ûAaûKê @ûùc cûù^ @ûMâjú ^ûjêñ û cû^ýZû jó @ûc cû^uê @ûMKê ~òaûKê C ûjòZ Keòa û
cjòkûcû^ue gqò ^òR Pûh Rcò I Pò«û]ûeûKê ¤û^ ù\aû \ßûeû @ûcôMeúcû CùfäL^úd bûaùe aé¡ò _ûAfû û C\ûjeY Êeì_ Lûiòc_êU Mûñe _ûe¹û ^ûcÜú cjòkû aòj^ iõelòKû [ùe ^òR MûñKê @ûiò[ôaû ieKûeú KcðPûeúuê \éXÿ bûaùe Kjòùf, iaê cûiùe Zêùc ^òR \ecû _ûCQ Gaõ ^òR _ùKUKê Uuûùe b òð KeêQ û cûZâ @ûc NeKê @ûiò ù\L û cêñ ^òR NeKê aòj^ùe b òð KeòQò û Zêùc ùKùa aò ùcû ij ^òRKê icû^ Keò_ûeòa? Rúa^ùe aòbò^Ü _âKûee aû]û aòNÜ iûcÜû Keò[ôaû I icûRùe ^MYý \éÁòùe ù\Lû~ûC[ôaû Gjò cjòkûcûù^ Pûh ùlZâùe ^òR mû^, @býûi I iõelY @û\ò Kûc _ûAñ ^òR Nùe, ùMûÂúùe I iûeû ù\gùe GK ÊZª _eòPd iéÁò Keò_ûeòQ«ò û Gjò @ kùe @]ôKûõg lê\â cjòkû Pûhúu cZùe ^òR Rcòùe PûhKê ù^A _eòaûe i\iýcûù^
Zûue cZ cûMò[û«ò I G[ôùe cjòkûcûù^ MêeêZß_ì ð bìcòKû ù^A[û«ò û ùQfûcûcòWÿò flàû¹û ^òR 3 GKe Rcòùe Êûcúu ij cògò WÿRð^eê ùagú _âRûZòe aòbò^Ü `if Pûh Ke«ò û KòQò aûjûee ùfûK ù~ùZùaùk Zûu Êûcúuê KòQò jûAaâòWÿþ `if Pûh KeòaûKê _âa ðûAùf, ùi _â[ùc ^òR Èúu ij @ûùfûP^û Keòùa ùaûfò Kjò[ôùf û ù~ùZùaùk ùi ^òR NeKê @ûiò Èúuê G aòhdùe Kjòùf, flàû¹û eûMò Keò Kjòùf, Zêùc K Y _ûMk ùjûAMf ? @ûcKê jûAaòâWÿþ aòj^ I GKK `if Pûhe @ûagýKZû K Y ? @ûùc a ðcû^ ~ûjû `if Pûh Keò @ck KeêQê, ùi[ôùe K Y @ûùc Lêiò ^ûjêñ ? Gjû gêYò Zûu Êûcú c¤ jûAaâòWÿþ aòj^ Pûh K[ûeê IjeòMùf û flàû¹ûu _eò ZúlY aê¡ò iµ ð iùPZ^ [ôaû cjòkûcûù^ ^òR Êûcú ^òR ùMûÂú Z[û Zû Vûeê C¡ßðùe ~ûA i¹û^ _ûA[û«ò û _ò.bò. g[úg, WÿòWÿòGiþe _âZòÂûZûcû^u c¤eê @^ýZc Gaõ Gjûe iû]ûeY iµû\K û www.ddsindia.com
Email:satheeshperiyapatna@gmail.com
C : ùfAiû A ò@û, cûyð 2014
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2016 Follow us on:
www.facebook.com/Leisaindiamag
@LeisaIndia
20