Lesfiche bij de kortfilm:
f
Downside Up Doelgroep: 1ste en 2de graad secundair onderwijs
Een film van Peter Ghesquière. 2016 / België / 15 min. In een wereld bevolkt door mensen met het syndroom van Down wordt er op een dag een jongen geboren, Eric. Deze jongen is anders. Is hij niet ‘normaal’? Hij ziet er in ieder geval wat anders uit en gedraagt zich ook anders. Hij kan de gewoontes en gedragingen van de andere mensen niet goed overnemen. Maar ook al ben je soms wat anders, iedereen heeft zijn kwaliteiten binnen de samenleving, ook deze jongen. Peter Ghesquière (°1980) volgde eerst een opleiding glas-in-lood-restauratie en daarna regie op het RITCS te Brussel. Hij is bekend om zijn al eerder geregisseerde kortfilms Schijn van de maan en Zondvloed, waarmee hij in de prijzen viel. In het charmante sprookje Downside Up weet hij ons op indrukwekkende wijze te verrassen en zet hij ons aan het denken.
c Lees hier een interview met Peter Ghesquière. We kijken in Downside Up naar een wereld die zowel bevreemdend als vertrouwd aanvoelt. Alles draait om de perspectiefwissel en de vragen die dit oproept. De tot de verbeelding sprekende beeldtaal van de film dompelt ons onder in een verhaal waar normaliteit ter discussie wordt gesteld. We worden meegesleept in de verschillende levensfases van een jongen die een beetje ‘anders’ is, maar toch ook iets kan toevoegen aan de wereld. Terwijl we luisteren naar een onverstaanbare vertelstem wordt onze verbeelding geprikkeld door een mooi samenspel van decor, kostuum en muziek.
1
w
Anders’ zijn… Wat is dat?
f
Vragen voor een klasgesprek ff Wat betekent ‘anders’ zijn voor jullie? Is dat anders-zijn altijd zo opvallend als in deze film?
Eric is anders dan de anderen. Hij werd geboren met een chromosoom te weinig, waardoor hij ‘abnormaal’ is. Samen met ons doorloopt de film de belangrijkste gebeurtenissen in een mensenleven. We zien met welke moeilijkheden je te kampen hebt als je anders bent. Als kind valt het zo niet op, maar naarmate Eric ouder wordt zien we meer en meer verschillen.
ff Wat vinden jullie normaal en abnormaal? Dit kan op het innerlijke én/of het uiterlijke slaan. ff Hoe zou de wereld eruit zien mocht iedereen identiek zijn? We zien bijvoorbeeld dat Eric juist iets belangrijks kan betekenen voor de wereld, juist door anders te zijn. ff In de film draait men het begrip normaliteit om. Welke scènes geven een duidelijk beeld van deze ommekeer? Wat kunnen de zogezegde ‘normale mensen’ leren van mensen met het syndroom van Down? ff Zijn er wel eens momenten dat jij je niet normaal voelt, of een beetje anders dan de rest?
Welke scènes zijn de leerlingen bijgebleven? De film begint bij de geboorte van Eric. Zijn ouders zitten bij de dokter, die ons doorheen de film in onverstaanbare taal het leven van Eric beschrijft. We worden toegesproken door een vertelstem. We kijken naar ‘stille’ beelden. De film gebruikt met andere woorden een vertelperspectief in de derde persoon.
Bespreek met de leerlingen welke momenten of scènes in de film het anders zijn van Eric duidelijk maken.
Eric mist liefde in zijn leven. Niemand lijkt hem te begrijpen, hij voelt zich alleen. De kleur van de beelden (blauwe, groene tonen doorheen de film) en de muziek maken ons dat heel duidelijk. Als Eric dan toch iemand ontmoet die op hem lijkt, verandert dat allemaal.
ff Op een bepaald moment zien we Eric en zijn ouders tv kijken in de woonkamer. Alles lijkt nog vrij normaal tot Eric rechtop wil lopen. Dan zien we dat hij dat niet kan. Eric wordt te groot voor de huizen waarin de mensen leven. Als volgroeide jongen is hij namelijk een pak groter dan de andere mensen. De huizen zijn dan ook niet op zijn maat gemaakt, maar wel op de maat van de rest van de bevolking.
ff Welke scène in de film is de leerlingen bijgebleven? ff Merk je dat er ook filmtechnisch dan iets verandert? Let bijvoorbeeld op de muziek. De triestige, trage melodieën veranderen in meer vrolijke en opzwepende muziek.
ff Alle mensen rondom Eric houden van knuffelen. Veel knuffelen. Er worden zelfs wedstrijden knuffelboksen georganiseerd. Maar Eric lijkt daar niet dol op te zijn. Op een bepaald moment in de film plaatsen ze hem in de ring waar hij moet deelnemen aan zo’n wedstrijd. Hij lijkt het concept niet te snappen en denkt in een echte bokswedstrijd mee te spelen. Vervolgens dragen ze hem op een draagberrie uit de ring, want hij gaf zijn tegenstander een kopstoot in de buik. Dus verliest hij de wedstrijd.
2
w
Wist je dat…
f
ff ... Downside Up tweemaal in de prijzen viel? Op het Internationaal kortfilmfestival Leuven 2016 ontving hij de Publieksprijs en de Humo Award.
Aanverwante filmtips ff Le huitième jour: Een grappige en aangrijpende langspeelfilm over het ontstaan van een mooie vriendschap tussen twee heel verschillende mannen. Ook hier wordt het syndroom van Down in de kijker gezet en zien we hoe verschillen tussen mensen toch tot iets heel moois kunnen leiden.
ff .... bij de creatie van de film meer dan 100 acteurs en figuranten met het syndroom van Down meegewerkt hebben? Voor het vinden van acteurs kon Peter Ghesquière een beroep doen op de organisatie Theater Stap, die samenwerkt met mensen die een beperking hebben. Theater Stap is er van overtuigd dat ook mensen met beperkingen de kwaliteiten hebben om als podiumkunstenaar te evolueren en mensen te ontroeren.
ff Drôle d’oiseau is een semi-autobiografische kortfilm waarin we het leven van Zoë en haar bipolaire vader volgen. We zien hoe Zoë omgaat met het feit dat haar papa wat anders is dan normaal. Je vindt meer informatie over deze film op onze website.
Creatieve opdrachten
Meer informatie over Downside Up
Iedereen is anders en iedereen heeft bepaalde kwaliteiten die hem/haar kenmerken. Laat de leerlingen nadenken over wat hen juist anders maakt dan de rest en wat hun kwaliteiten zijn. Je kunt dit uitwerken in een schets voor een film of een verhaal. Laat je leerlingen drie scènes uitwerken over hoe ze hun ‘anders zijn’ of hun eigen kwaliteiten zouden verwerken in een film. Zorg ervoor dat je een logische volgorde ziet in de drie scènes (begin, midden, einde).
ff Recensie van kortfilm.be: http://www.kortfilm.be/recensie/downside ff Officiële website van de regisseur: http://peterghesquiere.com/#/home
Bronnen
Een bepaalde sfeer in een film zorgt voor samenhang tussen beeld, scenario en muziek. Ter voorbereiding van een film maakt een filmmaker vaak een moodboard om de sfeer van zijn film te visualiseren en op te roepen. Welke kleuren vielen de leerlingen in de film op? Welke muziek roept die sfeer op? In verschillende groepjes kunnen ze met ‘The Matboard’ aan de slag om hun gedachten te verzamelen en te delen. Je kan de leerlingen ook laten verder werken op de eerste opdracht door hun verhaal in een moodboard te laten gieten.
ff http://www.cinevox.be/nl/ikl-peter-ghesquiere-over-upside-down/ ff http://www.kortfilm.be/recensie/downside ff http://www.humo.be/tv-en-film/372387/downside-up-wint-de-humo-awardop-het-internationaal-kortfilmfestival-leuven
3
w