LESFICHE BIJ DE KORTFILM:
DRÔLE D’OISEAU DOELGROEP: secundair onderwijs
OVER DE FILMMAAKSTER ANOUK FORTUNIER Voor de regie van haar eerste fictieve kortfilm kreeg Anouk Fortunier op het Gentse Filmfestival in 2015 de Publieksprijs. Op het Kortfilmfestival Leuven van datzelfde jaar kreeg ze de VAF Wild Card toebedeeld - goed voor 60.000 euro. Anouk: “Ik ben geschoold in documentaire, dus wou ik graag een docu maken over mijn vader. Het onderwerp stond echter veel te dicht bij mij en ik voelde dat ik daar (nog) niet klaar voor was, een fictieproject geïnspireerd op mijn eigen jeugd was dus een goede oplossing.”
Een film van Anouk Fortunier België, 17 min., Frans gesproken, Nl ondertiteld, 2015 In deze semi-autobiografische film volgen we de jonge Zoë en haar bipolaire vader, Pierre. Hoewel ze niet altijd begrepen worden door hun omgeving, trekken ze zich daar niet teveel van aan. De twee kennen elkaar door en door. De situatie waarin ze leven is niet gemakkelijk, maar gewapend met fantasie tracht Zoë de problemen waarmee haar vader dagelijks kampt te verzachten…
In Drôle d’Oiseau wordt alles, en dus ook de vader, bekeken vanuit het standpunt van het kind. “Een kind idealiseert zijn of haar ouders volledig”, zegt Fortunier. “Alles wat ze doen is goed, alles wat ze zeggen wordt als waar aangenomen. Pas later krijg je een bepaalde afstand tussen jezelf en je ouders en kan je zien dat het ook maar gewone mensen zijn die fouten maken. Deze twee perspectieven zitten allebei in de film: de superhero-fase waarin de ouder wordt verafgood en het moment waarop het kind voor het eerst twijfelt aan de hoedanigheid van de vader. Beide zeer betekenisvol.”
Drôle d’oiseau is ondanks de thematiek niet te zwaar op de hand dankzij de mooie afwisseling tussen fantasie en realiteit, de soms absurde en grappige stijl en de warme kleuren. Een hartverwarmende film!
1
“Papa is een weerwolf”
Anouk op bezoek in de klas?
Dat de film semi-autobiografisch is, heeft volgens Fortunier implicaties op verschillende vlakken. “Als filmmaker stel je jezelf sowieso kwetsbaar op omdat er in elk deeltje iets van jezelf zit. Doordat dit een heel persoonlijk werk is, wordt deze kwetsbaarheid alleen maar groter. Ik vond het bijvoorbeeld heel moeilijk om de film aan mijn vader te laten zien. Toen ik het hem uiteindelijk liet zien, was hij erg ontroerd. Het was voor hem een ode aan een bepaalde periode uit ons leven, waarin we weinig geld hadden, om de haverklap verhuisden, en creatief moesten denken om te ontsnappen aan onze situatie. Zo kwam ik op een dag van school, en het hele huis was met ballonnen en slingers versierd. Toen ik vroeg wat er te vieren was, antwoordde mijn vader: “dat het vandaag dinsdag is, en we voor de zevende dag op rij linzen eten!”
Wil je haar graag nog veel meer vragen? Anouk Fortunier komt graag naar jouw klas om te vertellen over haar film en de aanleiding om die te maken, haar dromen voor de toekomst en haar job als filmmaker! Kostprijs: 165 euro. Info en boekingen: manon@lesseninhetdonker.be
DE PERSONAGES/ACTEURS
Net zoals de vrolijke kant, kwam de schaduwzijde van de stoornis ook wel eens naar boven. “Ik voelde als kind al dat mijn opvoeding anders was dan de “correcte” opvoeding, maar bestaat zoiets wel? Het klinkt als een soort bakvorm waar we allemaal in zouden moeten passen, terwijl het net die afwijkende, bizarre kantjes zijn die mensen maken tot wie ze zijn.” Haar niet evidente jeugd heeft de band met haar vader enkel versterkt. “Een van de beste dingen die mijn vader heeft gedaan, is heel open communiceren over zijn stoornis. “Papa is een weerwolf: soms schijnt de maan en verandert hij in een wolf, maar dat ligt nooit aan jou”, quoteert Fortunier. “Dit heeft me erg geholpen om zijn ziekte te kunnen plaatsen en te proberen begrijpen.”
ANOUK AAN HET WOORD
We zien twee heel sterke acteurs aan het werk. Zowel Elsa Houben (Zoë) als Tibo Vandenborre (vader Pierre) zijn heel geloofwaardig en mooi om te zien in de film. Ook de synergie tussen hen beiden zit goed. Personage Zoë heeft zowel iets aards (guitig en speels) als iets spiritueels (wijs, fantasierijk en dromerig) en zit in de fase waarin ze haar vader vooral nog adoreert. Ook personage Pierre zet een sterk karakter neer. Je voelt hoe hij de hele tijd worstelt om zichzelf te beheersen en zich niet te laten meeslepen door emoties en gedachten. Daarnaast is hij met momenten scherpzinnig (in politiekantoor) en tegelijk soms ook erg verward (sleutels niet vinden).
Bekijk dit filmpje samen met je klas. Hierin vertelt Anouk je meer over het productieproces, de voorbereidingen samen met de acteurs, haar verklaring voor de filmtitel en het werken met dieren en kinderen in een film (wat ze je afraden op de filmschool!). Er passeren ook enkele leuke setfoto’s te revue. Speelduur: 2 min 27
2
Tibo (Pierre) deed aan ‘method acting’ ter voorbereiding van deze filmrol. Dit is techniek waarbij vanuit eigen ervaringen gestalte wordt gegeven aan de rol. Tibo had lange gesprekken met Anouk over haar vader en zocht naar manieren om zich zo goed mogelijk in te leven. Zo heeft hij zich zo sterk gewenteld in zijn personage, dat hij zich naast de set ook Pierre voelde. Op een avond voor een opnamedag bleef Elsa slapen bij Tibo en speelden ze samen spelletjes tot een gat in de nacht. Heel onverantwoord daar ze een drukke dag voor de boeg
-Zoë houdt haar papa bij de les. Moet je dit soms ook doen met je papa of mama of is het eerder omgekeerd? Vertel! -Welke verschillen merk je op met je eigen opvoeding en die van Zoë? -Zoë kijkt op naar haar vader en laat zich snel door hem meeslepen. Hoe zal Zoë op oudere leeftijd omgaan met haar vader denk je? Zullen er problemen ontstaan volgens jou?
hadden en Elsa eigenlijk nog een kind is. Maar het klopte ergens wel met hun personages…
Vragen voor de leerlingen -Wat is het verschil tussen een filmpersonage en een acteur? -Omschrijf de twee personages en hun karaktereigenschappen. -Vond je dat ze goed acteerden?
BESPREKING THEMA’S GEKOPPELD AAN TWEE SLEUTELSCÈNES
FILMTAAL IS VEELZEGGEND
Zoë leeft samen met haar vader die een bipolaire stoornis heeft. Dat omschrijft ze heel treffend in de spreekbeurt in klas aan het begin van de film. “Iedere keer is hij weer een beetje anders. Dat komt omdat hij iedere ochtend zijn gezicht moet kiezen, zegt hij. Omdat hij manisch-depressief is.” -Wat is manisch-depressief volgens jou? Waarom kiest hij dagelijks een gezicht? -Wat is normaal volgens jou? En wat is anders-zijn? -En hoe ga je om met wat anders is? -Kan jij aanvaarding dat iemand anders is, zonder te (ver)oordelen of is dat moeilijk? Vertel. -Wat zijn de gelijkenissen tussen een clown in het circus en de papa van Zoë? Wat maakt hem zo leuk? -Ken je mensen/vrienden of vriendinnen die een beetje op Pierre lijken? In de film zien we ook hoe Zoë wordt opgevoed, hoe haar vader met haar omgaat en wat hij haar zoal vertelt. Bij hen thuis merken we weinig routine (laat opblijven, eten in de zetel, Zoë moet zélf aangeven dat het tijd om naar school te gaan…).
Setfoto tijdens de opnamen van de scène met de kippen.
Om voldoende lichtheid in de film te houden, speelde Anouk met de beeldtaal, leuke gimmicks en woordspelingen. Ze bieden tegenwicht voor het best wel heftige verhaal. Het is niet altijd nodig alles te begrijpen wat je ziet. Als de sfeer maar goed zit en als je als kijker maar meeleeft met de personages…
We verwijzen hier naar de scène op het terras waarbij een man zegt: “En dat moet dan goede opvoeding zijn”, terwijl de verklaring over de mensen met een beperking best leuk is.
Welk beeld of welke scène is je bijgebleven? Vertel wat je er sterk aan vond. Begreep je alles? Past het bij de film?
-Wat is goede opvoeding volgens jou? (Zot zijn doet geen zeer, maar wanneer is zot té zot?) -Wat zou jij antwoorden als je Pierre was? -Maak jij soms dingen mee die totaal niet gepland waren? Vertel! Is dat leuk? Vergelijk met Zoë in de film. (Hierbij ontstaat de vraag wanneer dat spannende té wordt en iemand een gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving… -Waren er momenten waarbij je voelde dat Zoë niet ‘veilig’ was?
Enkele voorbeelden:
3
-Kippenpootjes op het dakje van de bushalte; -Het konijn dat vrij op het bed zit in Zoës kleurrijke slaapkamer; -Het politiekantoor zit plots vol kippen; -We horen een hartverwarmend lied op het eind dat door de wachtenden aan de metro wordt meegezongen; -Leuk beeldovergang: Jongen op school met afgeplakt oog, net na tv-scène
met zombies -Wachtend op de bus: “Je weet toch dat op het einde de schildpad wint?” -Kleine details om de kenmerken/sfeer van bipolariteit weer te geven: licht valt uit, sleutels niet vinden, auto verkeerd geparkeerd, uit “wraak” een bloempot meegenomen die direct een bestemming krijgt (cadeau voor Françoise van het café), speciale taal van Galacticos…
VERWERKING IN DE KLAS Zoek je een andere manier om deze film te benaderen? Download de verzameling van basismethodieken op onze website via www.lesseninhetdonker.be/lesmateriaal
Of bekijk ons prikbord op Pinterest voor meer creatieve tips: https://www.pinterest.com/lessenihdonker/filmeducatie/
4