herfst 2014
NIEUWSBRIEF
Met o.a.: Voorwoord door Joost Eerdmans Gerard’s keuze De bloeiende stad de agenda borrel en workshops
uit het gastenboek:
er we et op h s t i tisch a he W tas nisc n a a f t Bo de n ! tui ky Mic
Beste lezer, Hier ontvangt u ons herfstnummer en ik ben trots op het resultaat. Met een voorwoord van wethouder Eerdmans, een stuk over onze nieuwe imker en activiteiten die ondanks het winterseizoen toch op het programma staan. We gaan door om de tuin nog meer tot zijn recht te laten komen en hopen dat u ook dit najaar en bij de activititeiten zeker langs komt. Lieke Fortuin coördinator Rotterdam is een aantrekkelijke stad met veel verschillende soorten groen; van kleine parkjes in wijken tot het Kralingse Bos, Arboretum Trompenburg en de Botanische Tuin Afrikaanderwijk. De komende jaren maken we Rotterdam nog groener want veel wijken kunnen nog wel wat extra groen gebruiken. Groen in de stad is goed voor de gezondheid en zorgt voor een gezellige en mooie leefomgeving. De aanwezigheid van groen zorgt voor nog iets heel belangrijks: het brengt mensen en generaties samen. In de Botanische tuin Afrikaanderwijk zorgen verschillende mensen er samen voor dat iedereen van het groen kan genieten. Deze bijzondere plek mag en kan, naast de twee parttime medewerkers, rekenen op een grote groep vrijwilligers. De een helpt fysiek mee met wieden
winnaars Koken in het Groen:de vrouwen van de Kocatepe moskee. Foto: Philip Jol/KokeninhetGroen
van onkruid en het verzorgen van de planten. De ander geeft bekendheid aan de tuin door te werken aan de website. Andere vrijwilligers organiseren educatieve bijeenkomsten in de vorm van workshops en rondleidingen, maar ook een gezellige tuinborrel. Dat vind ik super om te zien. Het geeft aan dat mensen het belangrijk vinden dat de Botanische tuin mooi, onderhouden, toegankelijk en bereikbaar is en blijft. En zo een meerwaarde voor de buurt is. De Botanische tuin Afrikaanderwijk is een mooi voorbeeld van zelfbeheer. Dat is typisch Rotterdams, zelf de mouwen opstropen en het zelf durven te doen. De gemeente bemoeit zich nauwelijks met de tuin, omdat de vrijwilligers zichzelf goed georganiseerd hebben. Jullie stichting weet sponsoren te vinden en te binden. Zo zijn jullie zelf de eigenaar van het groen in de openbare ruimte en zo zie ik dat graag. Ik hoop dat de enthousiaste vrijwilligers, medewerkers en sponsoren zich nog lang blijven inspannen voor de Botanische tuin Afrikaanderwijk. Want daarmee is de toekomst van de tuin geborgd. Zo kan iedereen genieten van deze ‘parel van Zuid'. Joost Eerdmans Wethouder Veiligheid, Handhaving en Buitenruimte
Gerard’s keuze
De herfst komt er aan, de dagen worden donker, de wind huilt door de bomen. Terwijl mensen ‘s avonds wat dichter bij de kachel kruipen in hun veilige huizen en de straten leeg zijn, wordt het in die donkere uren juist drukker op de botanische tuin. Natuurlijk, de tuin is dan al lang gesloten, de hekken zijn dicht en de luiken zitten voor de ramen. Maar wie goed naar de lucht kijkt ziet soms vage schimmen door de lucht schieten… en altijd worden ze aangetrokken door een bepaalde plant, bilzekruid !! Voor ons niets vreemds want deze plant wordt al eeuwen gebruikt door heksen. Wanneer je als gewone sterveling deze plant eens wat beter wil bekijken, kan je beter gewoon overdag langskomen, dan ben je redelijk veilig. De bloeitijd van bilzekruid is van juni tot en met oktober dus misschien kan je de 2 tot 3 centimeter grote bloemen ook nog bewonderen. En durf je niet alleen dan ga je gewoon mee met de rondleiding op 31 oktober, dan laat Gerard ook nog andere heksenkruiden zien… Oh ja, vanwege de verwachte drukte verzoeken we iedereen om de bezemstelen buiten de tuin te laten.
STICHTING BLAAST NIEUW LEVEN IN DE TUIN Hoe stil was het vorig jaar en de jaren daarvoor nog op de tuin en wat een bedrijvigheid is er nu te bespeuren op de tuin? Gerard heeft het druk met al z’n zaailingen in de kas. Dit jaar heeft hij al heel wat plantjes op laten komen, die gretig aftrek vonden bij de ingang van de tuin en zijn overal verspreid en natuurlijk staat er ook wat op de tuin. Arie heeft prachtige borders gemaakt en is nu weer druk aan het spitten. Ook aan de andere kant van het hek bij de moskee wordt er hard gewerkt door Omar en Necdet aan de moestuin en vinden onze groenteplanten ook daar een plek in de aarde om te groeien. Maar we werken niet alleen op de tuin. Ook de vijver ziet er een stuk schoner uit door de inzet van Ahmed en langzamerhand knapt zelfs het park op en worden de deuren van het park door Ahmed in de gaten gehouden. Rik werkt met liefde aan de informatieve en illustratieve wand met vogel- en insecteninformatie en Wessel houdt zich bezig met bezoekers-aantallen, teksten en vele andere organisatorische zaken. Ragnhild geeft regelmatig rondleidingen en weet alles wat er op de tuin bloeit en groeit.
(uit het gastenboek) Ik zie dit voor het eerst ! Prachtig, ik kom zeker terug. Monique
De workshops over kruiden en de toepassingen worden goed bezocht en vooral de diversiteit van de verschillende lesgevers wordt zeer gewaardeerd. Van ieder persoon is weer iets anders te leren. Ook in de herfst en winter zullen er weer workshops worden georganiseerd. Regelmatig komen buurtbewoners naar de tuin met een krakkemikkige plant en vragen om advies aan Gerard wat ze nou met die plant moeten doen en soms neemt Gerard de plant voor een tijdje op in z’n kas, om er even extra aandacht aan te geven. De borrels, netwerkontbijten, bijeenkomsten (zoals Koken in het Groen) de vele rondleidingen voor bedrijven zijn drukbezocht en iedereen geniet van de prachtige tuin en de vele mooie verhalen. De scholen maken ook steeds meer gebruik van de tuin en komen langs voor een leerzame wandeling door de tuin. Er is overleg over meer educatie projecten op de tuin en de scholen werken graag mee.
Naast de enthousiaste bezoekers is ook ons vrijwilligersteam gestaag aan het groeien en werkt iedereen hard om de tuin zo mooi mogelijk te maken. Dankzij een aantal fondsen volgen zij diverse opleidingen, zoals EHBO, botanische tekenlessen, imkeropleidingen en workshops rondom kruiden. Al deze verworven kennis kunnen zij inzetten om de komende jaren de tuin nog bloeiender, interessanter en inspirerender te maken dan de tuin nu is.
(uit het gastenboek) Wat een mooie tuin. Gave planten, zeker een mooi moment om inspiratie op te doen. Lindi Redactie: Wessel Hartman Lieke Fortuin Botanische Tuin Afrikaanderwijk Afrikaanderplein 38a 3072 KE Rotterdam telefoonnummer: (06) 37 55 45 64 bankrek NL75INGB 0008929848 www.botanischetuinafrikaanderwijk.nl info@botanischetuinafrikaanderwijk.nl facebook: botanischetuinafrikaanderwijk twitter: botatuinafri
De BlioeiendE stad
(uit het gastenboek) Erg leerzaam en informatief ! Helemaal fantastisch ! Therese
Sinds juli geven we onderdak aan een drietal bijenvolken. Bloemen en bijen horen namelijk bij elkaar. Deze bijen zijn geplaatst en worden onderhouden door imker Peter Schallenberg van de Stichting Bloeiende Stad. Wat deze stichting beoogt kunt u hieronder lezen: Bloemen en bijen horen bij elkaar. Wie kent nu niet het verhaal van de bloemetjes en de bijtjes? Bijen die van bloem tot bloem vliegen op zoek naar voedsel en door te bestuiven zo ook voor òns voedsel zorgen. Denk alleen al aan groenten, fruit en noten. De natuur is mooi. Ook de natuur in de stad! Wist je dat bijen het in de stad zelfs beter hebben dan op het platteland? Op het platteland vinden bijen steeds vaker te eenzijdig voedsel, door optimalisering van de landbouw. Velden vol dezelfde gewassen verhoogt de opbrengst, maar levert te weinig variatie voor de bijen. Daarnaast bevatten veel gewassen landbouwgiffen die voor de bijen schadelijk kunnen zijn. Zo zijn er steeds minder bijen op het platteland om ons voedsel te bevruchten. Zelfs zo weinig, dat we met die bevruchting van ons voedsel in de problemen dreigen te komen. Wil je hier meer over lezen, lees dan hier de rapporten en onderzoeken.
PROGRAMMA oktober
Monnikenwerk Wie onlangs weer eens een bezoek aan de Botanische Tuin heeft gebracht zal het ongetwijfeld gezien hebben. De paden in de tuin zijn afgezet met klinkers. Dit ziet er niet alleen veel netter uit maar heeft ook als voordeel dat de steentjes van de grindpaden niet meer in de plantvakken terecht komen. Daardoor zijn de plantvakken beter en makkelijker te onderhouden. Die klinkers vliegen er helaas niet vanzelf in… Onze eigen tuinman Arie, die niets liever doet dan keihard werken, is vele dagen bezig geweest met het sjouwen en plaatsen van de vele tientallen meters met klinkers. Op 28 september kon deze kanjer ook nog eens zijn 67e verjaardag vieren… hoezo rustiger aan doen wanneer je met pensioen bent ? Arie, echt enorm bedankt !!
vrijdag 31 oktober 16 -18 uur halloween en borrel einde zomerseizoen
November
zaterdag 1 november wintersluiting (in het weekend dicht, maar van maandag tot en met vrijdag open van 9 tot 16 uur) donderdag 6 november Rondleiding zaterdag 8 november workshop Zalven en Smeersels zaterdag 15 november workshop Kruiden bij winterkwaaltjes
December
donderdag 4 december Rondleiding door de kas donderdag 20 december workshop Winterse Wilde wortels 20 decemer - 5 januari wintersluiting
Gelukkig doen bijen het in de stad dus goed. Dit komt door de grote variatie aan bloemen en bomen. En in de stad worden nauwelijks landbouwgiffen gebruikt. Het gaat goed, maar het kan nog beter! Daarom willen we samen met u, de overheid, en bedrijven bloemrijke gebieden voor de bijen realiseren in de stad. Deze bloemrijke gebieden zorgen er voor dat de bij gezond en gevarieerd te eten krijgt. Als bewoner krijgt je een stad terug vol bloeiende bloemen, planten en bomen, waartussen je heerlijk kunt zitten of doorheen kunt wandelen.
vrijdag 31 oktober 15 uur rondleiding heksenplanten
Koningin van de nacht Slechts één nacht Liet ik u genieten van mijn bloemenpracht En in al mijn bescheidenheid liet ik u in het ongewisse van de juiste tijd Zodat alleen een echte bewonderaar mijn schoonheid kon waarderen En mogelijk de mensheid zal gaan leren Dat wat echt belangrijk moet zijn in het leven Je alleen maar door liefde kan worden gegeven.
(uit het gastenboek) De mooiste plek van Zuid. En iedere keer als ik hier kom is er weer iets leuks bijgekomen. Ga zo door, een pareltje van de wijk. Marianne
EN WAT STAAT ER TE
GEBEUREN?
HEKSENPLANTENRONDLEIDING
vrijdag 31 oktober om 15 uur is het moment dat Gerard zijn geheime verhalen vertelt rondom onze heksenplanten. Kom luisteren en huiveren (vooraf aanmelden) en daarna
BORREL van 16
tot 18 uur met vuur, hapjes, drankjes en onverwachte ontmoetingen.
Workshop heksenkruiden en rituelen met lunch
zaterdag 1 november 10 tot 13 uur Janet en Colinda van J’Olie et Co komen deze dag in het kader van halloween een heksenworkshop geven: we gaan het hebben over rituelen, heksenkruiden en godinnen. Daarnaast maken we een wierook/harsenmengsel voor het aantrekken van liefde en geluk. Ter afsluiting wordt er gezorgd voor een heerlijke lunch met vegetarische pompoensoep. Janet en Colinda zijn beiden herboristen en naast workshops en cursussen hebben zij een webwinkel met producten voor natuurlijke lichaamsverzorging. (www.jolieetco.com) De workshop incl. lunch, koffie en thee kost €25,00 en gaat door bij 10 personen. Geef je dus snel op, want er kunnen er maximaal 15 personen aan meedoen.
RONDLEIDING NOVEMBER
Bij deze rondleiding gaan we dieper in op de volgende families: de maagdenpalm-, karmozijnbes- en steenbreekfamilie. Wat maakt deze families zo bijzonder? en wat is er begin november nog aan te ontdekken? Als je het wilt weten kom langs.
RONDLEIDING DECEMBER
In de winter trekken we ons terug in de KAS en gaan we in op wat er zoal nu te vinden is in de tuin. Welke planten zijn opgeslagen om te overwinteren? en welke planten staan al klaar om te ontkiemen voor het volgend seizoen? en wat voor speciale planten kunnen we verwachten in het komend zomerseizoen?
Kruiden bij winterkwaaltjes
Zaterdag 15 nov 13 uur-15.30 uur Lieve Galle uit Gent komt weer naar de Afrikaanderwijk om weer een inspirerende workshop te geven. Je komt te weten welke bekende keukenkruiden je kunt gebruiken om je gezondheid te bevorderen. Bovendien worden enkele praktische kruidenbereidingen (een siroop, een kruidenthee, een compres, …) aangeleerd, die je thuis op eenvoudige wijze kunt toepassen. Lieve Galle organiseert kruidenwandelingen, schrijft boeken over kruiden en doet van alles en nog wat op het gebied van kruiden. zie haar website http://www.kruidencursus.com Deze workshop kost € 17,50 en met Rotterdampas € 15,00..
Workshop zalven en smeersels maken Zat 8 nov. 13 tot 15.30 uur De workshop zalven maken staat in het teken van het “vangen” van de kracht van de natuur. Dagelijkse zalven zullen aan bod komen als brandnetel zalf, goudsbloemzalf en smeerwortel zalf, maar ook aambeien zalf, spierbalsem en Arnica balsem. Ook bespreken we de mogelijkheden van maceratie van olie. Deze workshop wordt gegeven door Ursula Dannijs van Praktijk Jasmijn uit Tilburg. Ursula geeft naast workshops en lezingen coaching en reiki. (zie http://www.jolieetco.com) Deze workshop kost € 17,50 en met Rotterdampas € 15,00.
Winterse Wilde Wortels
Zaterdag 20 dec 13 uur - 15.30 uur In de winter lijkt het alsof de meeste planten dood zijn. Maar het tegendeel is waar. In dit seizoen ligt de kracht van planten in hun wortels. We gaan op ontdekkingsreis diep in de grond en maken kennis met de wortels van op het eerste zicht heel gewone planten. Tot je ze beter leert kennen... Daarna gaan we er ook zelf mee aan de slag. Wist je dat je bvb. echinaceatinctuur heel makkelijk zelf kunt maken? Ook deze workshop wordt gegeven door Lieve Galle, herboriste uit Gent. Deze workshop kost € 17,50 en met Rotterdampas € 15,00.
Met dank aan:
MEDISCHE SOCIAAL FONDS