Journaal april 2013

journaal

magazine van LIGHT FOR THE WORLD Jaargang 31

nr.

1

Apr. 2013

EĂŠn stap te ver Levi geeft niet op na ern stig ong eva l

JUBILEUM: 30 JAAR LIGHT FOR THE WORLD Jubileumjaar met extra aandacht voor Zuid-Soedan

voor bestrijding van vermijdbare blindheid voor inclusie van mensen met een handicap 1

Inhoudsopgave: 4 6 7 8

Kort nieuws

Eén stap te ver Voorkomen is beter...

Opsporing kinderstaar Azië 30 jaar LIGHT FOR THE WORLD

Colofon LIGHT FOR THE WORLD journaal Het journaal verschijnt drie keer per jaar en wordt gratis toegezonden aan donateurs en belangstellenden.

Samenstelling, redactie en fotografie LIGHT FOR THE WORLD, Veenendaal

Joop Atsma in Comité van Aanbeveling Voormalig CDA-staatssecretaris Joop Atsma is toegetreden tot het Comité van Aanbeveling.

Atsma: “Ogen zijn van onschatbare waarde. Om te voorkomen dat mensen steeds slechter gaan zien of zelfs blind worden, is er gelukkig steeds meer mogelijk. Helaas liggen

deze kennis en mogelijkheden niet voor iedereen binnen handbereik.

LIGHT FOR THE WORLD probeert daar te helpen waar het noodzakelijk is. In veel landen verricht de stichting ontzettend belangrijk werk en biedt daardoor mensen een nieuw perspectief.”

Vormgeving RedMatters Comité van Aanbeveling Prof. dr. A. de Reuver Dhr. F. Brink Jhr. Drs. P.A.C. Beelaerts van Blokland Mr. O.W.A. Baron van Verschuer Dhr. G.J. Schutte Drs. A.A. Anbeek van der Meijden Dr. Mr. Th.G.J.M. van de Burgt Dhr. J. Atsma Uw gegevens Uw adresgegevens worden gebruikt om u op

PRAKTISCHE HANDLEIDING Internationaal groeit het besef dat er een sterk verband bestaat tussen armoede en handicaps.

Het is dan ook onmogelijk om de Millenniumdoelen te behalen als mensen met een handicap worden uitgesloten van ontwikkelingshulp.

‘Count me in’ is een praktische handleiding voor ontwikkelingsorganisaties die aan de slag willen met inclusie van mensen met een handicap.

de hoogte te houden van de projecten en activiteiten van LIGHT FOR THE WORLD en worden niet aan derden verstrekt.

Post op maat

Deze engelstalige gids is mede op initiatief van LIGHT FOR THE WORLD tot stand gekomen en gratis te bestellen op tlpinclusion.lightfortheworld.nl

len Gratis te bestel

Postvoorkeuren kunt u via www.lightfortheworld/postopmaat of telefonisch doorgeven.

LIGHT FOR THE WORLD Vendelier 13, 3905 PB Veenendaal Postbus 672, 3900 AR Veenendaal T +31 (0) 318 - 58 63 58 F +31 (0) 318 - 58 63 59 E info@lightfortheworld.nl I

www.lightfortheworld.nl

Giro: 131 KVK-nummer: 41180500 @LFTWNL www.facebook.com/lightfortheworld

Beste goede doel van Nederland * volgens Trouw onderzoek 2010 & 2011 categorie: internationale hulp

2

Spaardoosje vol?

De Veertigdagentijd is voorbij.

Hebt u meegedaan aan de actie ‘Bespaar voor staar’? Maak dan nu de inhoud van uw spaardoosje over op giro 131. Als u iedere dag één euro hebt gespaard, dan is dat ruim voldoende voor één staaroperatie, die € 35,- kost.

Een geschenk voor het leven!

leestip

Ratificatie VN-verdrag Het wetsvoorstel voor ratificatie van het VN-verdrag inzake de Rechten van Mensen met een Handicap gaat voor het zomerreces naar de Tweede Kamer. Dat heeft staatssecretaris Van Rijn toegezegd. Door het ratificeren van het verdrag verplicht Nederland zich om mensen met een handicap op geen enkele manier te beperken in hun sociale en economische mogelijkheden. De ratificatie heeft gevolgen voor de eisen die worden gesteld aan de besteding van ontwikkelingshulp. Het VN-verdrag is inmiddels door 127 landen geratificeerd.

“Reis heeft een onuitwisbare indruk op mij gemaakt” Reinier van den Berg bezocht Zuid-Soedan

Dan til ik Robert uit zijn driewieler. ‘Hij is wel erg licht voor een knul van 16’, schiet door me heen.

Ik draag hem zijn kleine, donkere hut binnen. En zet hem voorzichtig op de rand van zijn bed.

In november reis ik met een team van journalisten naar ZuidSoedan. Mijn middelste zoon, Erik, gaat mee als cameraman om het beeldverslag te maken. ZuidSoedan is officieel het jongste land op aarde, dat pas in juli 2011 een zelfstandige staat werd. Daarvoor maakte het deel uit van Soedan.

Het ligt in het oosten van Afrika, net boven de evenaar.

Jaren van burgeroorlog hebben het land en de bevolking getekend. Het straatarme land kent vrijwel geen infrastructuur.

De medische zorg is ver onder de maat en voor velen onbereikbaar.

Onderwijs is er wel, maar naar schatting de helft van de kinderen woont te afgelegen om een school te bezoeken. Analfabetisme komt er veel voor.

Isolement LIGHT FOR THE WORLD begeleidt hier onder meer een project dat gericht is op onderwijs aan kinderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. Gedurende een week bezoeken we diverse basisscholen.

Sowieso een belevenis om zo een Afrikaanse school te

bezoeken. Je ziet de erbarmelijke omstandigheden van de kinderen, maar beseft ook dat kinderen overal op aarde eigenlijk hetzelfde zijn. Onschuldig, uitgelaten en speels dartelen ze rond.

Op de scholen zitten kinderen met een beperking gewoon in de klas. Dat kunnen blinde, dove of deels verlamde kinderen zijn.

Maar op sommigen scholen zijn ook tientallen kinderen met de zogenaamde ‘nodding disease’.

Vrij vertaald de knikziekte, omdat ongecontroleerd knikken met het hoofd één van de merkwaardige symptomen is van deze ernstige tropische ziekte die in veel gevallen leidt tot de dood.

Het is van levensbelang dat kinderen met een (ernstige) beperking de kans krijgen om onderwijs te volgen. Zo komen ze uit hun isolement. Vaak worden dove, blinde of verlamde kinderen voor de buitenwereld verstopt en dus opgesloten in de hoek van een hut. We zoeken sommige gehandicapte kinderen thuis op.

Meetellen

Robert

Eén van hen is Robert. Een jongen van 16 jaar die door polio verlamd is aan zijn onderlichaam.

Hij heeft een driewieler gekregen en kan daarmee nu zelfstandig naar school. Dat heeft zijn leven radicaal veranderd. Ook hij werd jarenlang verstopt in een hut, maar gaat nu samen met anderen naar school. Hij telt helemaal mee!

De reis naar Zuid-Soedan heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt. Het doet me beseffen hoe belangrijk het werk van LIGHT FOR THE WORLD is. Hier, en in tal van andere landen met vergelijkbare problemen.

Reinier van den Berg Weerman en ambassadeur

3

Eén stap te ver Levi geeft niet op na er ns tig on ge va l “Geschokt was ik toen ik ineens een harde knal hoorde en mijn been niet meer voelde”, vertelt Levi Lokosany (14) uit Zuid-Soedan. Levi was zeven jaar geleden met zijn vrienden aan het spelen in het bos toen hij op een landmijn stapte.

“Ik was zwaargewond, mijn hele lichaam zat onder het bloed en ik voelde mijn been niet meer. Die was door de knal van mijn lichaam gerukt. Ik dacht dat ik dood ging.”

Levi is één van de vele ZuidSoedanese kinderen die gehandicapt is geraakt door de jarenlange burgeroorlog in zijn geboorteland.

Meer dan twintig jaar lang werd er in Soedan gevochten, tussen het noorden en het zuiden. In 2011 koos Zuid-Soedan voor onafhankelijkheid.

Nu kan het verwoeste land hopelijk weer worden opgebouwd. Er moeten mijnen geruimd, wegen

4

aangelegd, scholen en ziekenhuizen gebouwd, artsen en leraren opgeleid en het land moet worden bewerkt.

Ook Levi maakt weer plannen voor de toekomst. “Ik wil heel graag leraar worden”, lacht hij.

Leven met één been Zwaar bloedend, achterop de fiets van zijn moeder Theresa (45), en daarna op de achterbank van een oud, hobbelend busje, bereikte Levi zeven jaar geleden het ziekenhuis.

Zijn moeder en hij hadden beiden weinig hoop dat Levi de ontploffing van de landmijn zou overleven.

Een jaar lang lag Levi in het

ziekenhuis. Hij werd er goed behandeld en hij voelde zich elke dag beter. De pijn nam af en hij kon zich steeds beter bewegen.“Het was gewèldig om van LIGHT FOR THE WORLD een kunstbeen en

krukken te krijgen en -eindelijkweer te kunnen lopen”, vertelt Levi.

“Natuurlijk vond ik het verschrikkelijk om m’n been te missen. Maar ik kan er niets meer aan veranderen en ik ben gewend aan het leven met één been.”

Ze probeert de moed erin te houden. Ze wil per se het schoolgeld voor haar twee zonen bij elkaar sprokkelen, want onderwijs vergroot hun kansen op de arbeidsmarkt.

Theresa werkt keihard voor de toekomst van haar kinderen.

“Het was gewèldig om van LIGHT FOR THE WORLD een kunstbeen en krukken te krijgen en -eindelijk- weer te kunnen lopen”

Te kort

Parelhoen Theresa ziet de toekomst soms wel somber in. Haar man is overleden.

Theresa heeft alleen de zorg voor haar vier kinderen, van wie twee dochters het huis uit zijn. Ze krijgt af en toe wat hulp van de broer van haar man, maar hij voelt zich niet echt verantwoordelijk voor hen.

Theresa moet zichzelf zien te redden.

Het is middag, Theresa en haar gezin hebben vanmorgen een kopje thee gehad. Normaal eten ze om drie uur, als Levi en zijn broer van school komen, dan eten ze wat bonen of cassave. Maar de oogst van vorig jaar is op en de akkers staan nog leeg, dus er is niets meer te eten.

Ja, gisteren hadden ze onverwacht een feestmaal, omdat een zieke parelhoen overleed en ze die konden opeten. Theresa laat haar kleine voorraad mais zien van de oogst van vorig jaar. Dit zaaigoed is aan het rotten en aangevreten door de beesten. Het geeft weinig hoop op een nieuwe oogst.

Toch vertrok Theresa vanmorgen in alle vroegte naar haar stukje land om het verder klaar te maken voor het nieuwe seizoen. Haar hak, waarmee ze het land bewerkte, is kapot.

Sinds kort kan Levi weer naar school. Hij zit in groep zes. Dat had wel wat voeten in de aarde. Zijn gespierde moeder vertelt hoe ze dat voor elkaar kreeg. “De afstand naar school was te groot geworden voor Levi, hij kon minder ver lopen dan vroeger. Maar met hulp van een begeleider van LIGHT FOR THE WORLD hebben we een oplossing gevonden. Ik heb een stukje grond gekocht in de buurt van school en daarop een huis laten bouwen. Het kostte me vijftig Soedanese ponden en vier geiten van honderd pond per stuk. Maar nu wonen we vlak bij school en kan Levi weer leren.”

FEITEN ZUIDSOEDAN • Meer dan 90% van de bevolking heeft een inkomen van minder dan $1 per dag • 33% van de bevolking heeft chronisch honger • 1,2 miljoen mensen zijn afhankelijk van voedselhulp • 1 op de 6 vrouwen sterft tijdens zwangerschap/bevalling • Slechts 10% van alle bevallingen wordt door een deskundige begeleid • 1 op de 6 kinderen overlijdt tijdens het eerste levensjaar • Zuid-Soedan heeft de laagste vaccinatiegraad ter wereld • Malaria komt veel voor in Zuid-Soedan. 88% van de huishoudens heeft geen muskietennet • 3,1% van de bevolking heeft hiv/aids. 70% van de bevolking in de leeftijd 15-49 heeft geen voorlichting gehad over preventie van hiv/aids

Levi is er blij mee dat hij weer naar school kan. Hij is flink gegroeid de afgelopen zeven jaar. Levi loopt daardoor een beetje onhandig, want zijn hulpmiddelen groeiden niet mee. Die zijn te klein geworden voor zijn grote lijf. Ze moeten worden vervangen, maar daarvoor heeft Theresa geen geld. Levi klaagt niet over de te kleine prothese en zijn te korte krukken, hij ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet.

• 50% van de bevolking heeft geen toegang tot schoon drinkwater • Minder dan 50% van alle kinderen volgt vijf jaar lang primair onderwijs • 92% van alle vrouwen kan niet lezen of schrijven • 187.000 mensen zijn gevlucht als gevolg van geweld (bronnen: UNICEF, UNFPA, WHO, UNOCHA)

5

Voorkomen is beter…

Rivierblindheid leidt tot onherstelbaar oogletsel Toen zijn gezichtsvermogen begon te verminderen, dacht Shawil Mach (50) dat het om een eenvoudig te verhelpen probleem ging. Hij bezocht een kliniek in Ethiopië, maar dat bracht geen verbetering.

Zijn gezichtsvermogen ging langzaam achteruit tot hij bijna niets meer kon zien. Pas toen hij in contact kwam met een medewerker van LIGHT FOR THE WORLD, bleek het om rivierblindheid te gaan.

Zwarte vlieg Shawil is weduwnaar en vader van drie volwassen kinderen.

Na de jarenlange burgeroorlog vestigde hij zich als boer langs de Dajo rivier, op de grens van ZuidSoedan en Ethiopië. Alle leven in Dajo is gericht op deze rivier en haar zijrivieren. Bewoners vestigen zich zo dicht mogelijk bij de rivier om voedsel te verbouwen op de vruchtbare grond.

De meeste bewoners wonen in geïmproviseerde hutten, omdat ze naar hogere gebieden verhuizen wanneer de rivier tijdens het regenseizoen overstroomt. De rivier is een ideale broedplaats voor de zwarte vlieg die rivierblindheid veroorzaakt. De vlieg steekt in de vroege ochtend en in de schemering en brengt

6

daarbij een parasiet over.

Dat is hoe Shawil en vele andere bewoners van het gebied besmet zijn geraakt. Nu hij niet meer goed kan zien, valt het werken op het land hem zwaar. Hij is afhankelijk van anderen voor het zaaien van gewassen en het wieden van onkruid. Ondanks zijn beperkingen wil hij blijven werken om voor zijn gezin te kunnen zorgen. De ziekte heeft niet alleen zijn ogen, maar ook zijn huid aangetast.

Sinds 2007 wordt het medicijn Mectizan verstrekt. Ook Shawil krijgt nu zijn jaarlijkse dosis, waarmee verdere schade aan zijn ogen wordt voorkomen. Genezing van reeds opgelopen oogletsel is helaas niet mogelijk.

Verder geeft LIGHT FOR THE WORLD voorlichting in lokale gemeenschappen over de gevaren van de zwarte vlieg, in de hoop dat jongere generaties worden behoed voor nieuwe infecties.

FEITEN ZUIDSOEDAN Rivierblindheid veroorzaakt ernstige jeuk, huiduitslag en pigmentvlekken. Aantasting van het oog kan leiden tot blindheid.

Behandeling LIGHT FOR THE WORLD behandelt hier tweehonderd rivierblindheidpatiënten per jaar.

Omvang: 15,5x Nederland Inwoners: 8,2 miljoen Oogartsen: 0,4 per miljoen inwoners (NL: ruim 40 per miljoen inwoners)

Opsporing kinderstaar Azië Succesvolle aanpak Bangladesh nu ook in andere landen

Gedreven, enthousiast en deskundig. Deze eigenschappen zijn zeker van toepassing op Dr. Muhit uit Bangladesh. Het is zijn persoonlijke missie geworden om kinderen met staar in Azië op te sporen en er voor te zorgen dat zij de juiste medische behandeling krijgen. Een groot, maar oplosbaar probleem.

Het begon in Bangladesh. Aan Dr. Muhit werd gevraagd om in kaart te brengen hoeveel kinderen in dat land staar hebben.

Een flinke klus in een land met tien keer zoveel inwoners als in Nederland. Hij reisde door het hele land, nam steekproeven en kwam tot de conclusie dat 40.000 kinderen blind zijn geworden als gevolg van staar. Ook concludeerde hij dat in 22.000 gevallen de blindheid voorkomen of behandeld had kunnen worden.

Een schokkende conclusie, maar wel vergelijkbaar met cijfers die in andere landen zijn berekend.

Toename doorverwijzingen Voor Dr. Muhit was dit aanleiding om een methode te bedenken om deze grote groep kinderen met staar op te sporen; de zogenaamde ‘key informant method’. Dit houdt in dat door het hele land in elke plaats een

vrijwilliger wordt getraind in het herkennen van staar bij kinderen.

Meestal zijn dat onderwijzers, voorgangers, dorpsleiders of lokale artsen; mensen die veel in aanraking komen met kinderen.

Dit fijnmazige netwerk heeft ervoor gezorgd dat het aantal doorverwijzingen spectaculair is toegenomen. Ook heeft Dr. Muhit ervoor gezorgd dat in de hoofdstad een oogziekenhuis speciaal voor kinderen werd geopend om aan de toenemende vraag te voldoen. Nationaal en internationaal heeft Dr. Muhit veel lof ontvangen voor zijn aanpak.

Voor hem aanleiding om zijn ervaringen uit te werken in een handboek en zijn kennis over te dragen naar andere landen in Azië.

Handboek klaar

resultaat steekproeven

Inmiddels bevinden we ons in het tweede jaar van dit project dat mogelijk wordt gemaakt door LIGHT FOR THE WORLD. Het handboek is klaar en de eerste workshop is gehouden. Vertegenwoordigers uit verschillende disciplines uit Afghanistan, India, Indonesië en Thailand waren daarbij aanwezig.

Ook ambtenaren uit China toonden interesse, maar het is heel moeilijk om daar met de juiste besluitvormers in contact te komen. “Alleen al in China en India samen wonen 2,5 miljard mensen.”, zegt Dr. Muhit.

“Met een betere aanpak kunnen daar enorm veel kinderen worden gered van blindheid. Tijdens de workshop viel het me op dat de omvang van dit probleem structureel wordt onderschat.”

Het handboek van Dr. Muhit

7

LIGHT FOR THE WORLD Dit jaar bestaat LIGHT FOR THE WORLD Nederland 30 jaar! Mede dankzij uw steun kunnen wij al 30 jaar blinden en slechtzienden in Afrika en Azië een betere toekomst geven. In diverse landen hebben we overheden geholpen om hun beleid voor oogzorg te verbeteren. Met lokale partners konden we zelfs de meest afgelegen gebieden bereiken om mensen met oogproblemen op te sporen en te behandelen.

Blinden en slechtzienden kregen hulpmiddelen en trainingen om hun zelfredzaamheid te vergroten en hun isolement te doorbreken. Recent zijn we gestart om andere organisaties te helpen om hun projecten open te stellen voor mensen met een handicap. Op die manier bereiken we nóg meer mensen in onze doelgroep.

Wie jarig is …

Bij een jubileum hoort een cadeau.

Het is onze grootste wens om in dit jubileumjaar een oogkliniek te openen in de plaats Bor in Zuid-Soedan. Door de jarenlange burgeroorlog is er in deze regio een groot tekort aan medische voorzieningen. De nieuwe kliniek is van groot belang om het aantal blinden in deze regio te verminderen.

Voor dit project is € 50.000,nodig om een bestaande ruimte in het staatsziekenhuis volledig te renoveren en te voorzien van specialistische apparatuur. Met een gemeenschappelijke inspanning moet het mogelijk zijn om nog dit jaar de kliniek te openen!

Nieuwe oogkliniek Zuid-Soedan

Hebt u een goed idee om geld in te zamelen? Start dan uw eigen actiepagina op justgiving.nl, of neem contact met ons op voor het bestellen van actiematerialen.

Tip: meer weten over de kwaliteit van oogzorg in Zuid-Soedan? Bekijk de reportage op onze website.

Bekijk ook e onze websit

ZEG JA VOOR INCLUSIE “Zeg JA voor inclusie” is de gloednieuwe campagne van End Exclusion, waarmee aandacht wordt gevraagd voor de rechten van mensen met een handicap in ontwikkelingslanden. Je kunt een filmpje of foto insturen waar jij in gebarentaal JA zegt voor inclusie. In september is er een belangrijke vergadering van de Verenigde Naties. Wereldleiders hebben dan de kans om mensen met een handicap weer écht in de maatschappij te laten meetellen. Tijdens deze vergadering zullen wij alle ingezonden filmpjes en foto’s laten zien om jouw stem te laten horen. Zeg dus JA voor inclusie!

Via www.endexclusion.nl kun je op drie manieren meedoen aan de actie: 1. Voeg jouw naam toe aan de actie en stem JA voor inclusie; 2. Stuur een foto of filmpje in waarin jij JA zegt voor inclusie; 3. Tweet voor inclusie naar al jouw volgers.