voorwoord Beste bosbeheerder Particulieren spelen een niet te onderschatten rol bij het behoud van ons waardevol bospatrimonium. Die gedachte lag ten grondslag aan de oprichting van de Bosgroepen en ze blijkt meer dan ooit accuraat. Uiteraard verrichten ook overheden absoluut belangrijk werk bij het duurzaam beheer van de Vlaamse bossen, maar ook de inspanningen van particuliere eigenaars betekenen een wereld van verschil, elke dag weer. Dat blijkt eens te meer uit het verhaal over De Holen, een Noord-Limburgs natuurgebied van grote ecologische en historische waarde, dat een particuliere eigenaar beheert. Niet verwonderlijk dat deze man vanaf de eerste dag de bosgroepwerking ondersteunt.
nieuws uit de regio
De Holen: intacte watering vormt Europese tophabitat Tussen de bewoonde kernen en industriegebieden van Neerpelt en Achel bevindt zich een groene, waterrijke oase: De Holen. Dit afwisselend landschap van ruigtes, slootjes, vijvers, populieren en gemengde bossen herbergt niet enkel een bijzondere biodiversiteit, maar ook een boeiende geschiedenis. Dit is nog zichtbaar in het landschap, onder meer dankzij de restauratie van de 19de-eeuwse watering en de nog oudere leemputten waaraan het gebied zijn naam dankt. De Holen geniet Vlaamse erkenning als beschermd cultuurhistorisch landschap en Europese bescherming als Natura2000- (BE2200032 Hageven met Dommelvallei, Beverbeekse heide, Warmbeek en Wateringen ) en Vogelrichtlijngebied (BE2221314, Hamonterheide, Hageven, Buitenheide, Stamprooierbroek en Mariahof ). Het gebied is in handen van een privépersoon, die het met veel toewijding in zijn oude glorie herstelde. Van heide naar watering
Daarnaast brengen we natuurlijk weer de nodige artikelen rond bosbeheer. In het vorige nummer berichtten we over de toenemende gezondheidsproblemen van heel wat soorten. In dit nummer stellen we graag een wat vergeten bosboom met heel wat potenties aan je voor: de olm. Verder staan we stil bij de vooren nadelen van everzwijnen in de Limburgse bossen. Tot slot brengen we weer heel wat nieuwtjes uit de sector en over Bosgroep Limburg zelf. Veel leesplezier!
De Holen bevindt zich op het Kempens plateau en bestaat voor 80% uit lemige zandgronden en voor 20% uit arme zandgronden. Vondsten uit de omgeving tonen aan dat hier al mensen woonden in de Steentijd. In de 18de eeuw bestond De Holen uit een uitgestrekte heidevlakte. De mensen van de dunbevolkte streek zwoegden hard om de ‘woeste gronden’ te bewerken. Daar kwam verandering in toen de overheid halfweg de 19de eeuw besloot om de Kempense gronden economisch rendabel te maken. Met man en macht werkte men aan het (manueel!) uitgraven van het Kempens kanaal tussen Bocholt en Herentals, dat zorgde voor de aanvoer van mineraalrijk Maaswater. Dit water werd via een fijnmazig netwerk van kanaaltjes naar de heide geleid.
Op de zogenaamde vloeiweiden van deze watering werd hooi gekweekt, een belangrijk product in die tijd, want personen- en goederenvervoer gebeurden nog grotendeels met paard en kar. De vloeiweiden zorgden dan ook voor werkgelegenheid en een inkomen voor veel arme Kempenaren. De grootste afnemer van hooi was het leger, die het gebruikte als voer voor de paarden en vulling voor soldatenmatrassen. Ze konden twee keer per jaar oogsten: in mei-juni en in augustus-september. In handen van de premier
De eerste privéeigenaar van De Holen sinds het ontstaan van België was graaf Barthélemy-Théodore de Theux de Meylandt (1794-1874), de allereerste premier van België en tot nog toe de enige Limburger die die
Bert Lambrechts gedeputeerde en voorzitter van Bosgroep Limburg vzw
De Holen heeft als enige gebied in België een volledig intact wateringssysteem.
2 | ‘t Limburgs Bosbelang | 65 | zomer
