Tháng 10 - Chương trình "365 ngày sống Linh đạo I-nhã" by linh thao

Ngày 1.10 

Lời Chúa:

"Thưa Thầy, chúng tôi đã vất vả suốt đêm mà không bắt được gì cả. Nhưng vâng lời Thầy, tôi sẽ thả lưới." (Lc 5:5) 

Lời thánh I-nhã

Nếu bạn ít khi phân định và khó phân định, thì hãy bù đắp sự thiếu hụt này bằng đức vâng phục: hãy nại đến sự vâng phục và bạn sẽ được an toàn 1. 

Suy niệm:

Ngày nay, chúng ta sống trong một sự “hỗn loạn” với những tương tác ảo. Vì thế, chúng ta dễ trở thành những con rối trong tay người khác. Thiếu đi sự phân định khôn ngoan, chúng ta dễ dàng trở thành con mồi cho những trào lưu chóng qua2. Tác giả David Longsdale khẳng định: Làm Kitô hữu là tìm kiếm một chân lý & tình yêu đích thật3. Trong ý nghĩa ấy mà chúng ta thấy rằng mình cần phải sống tinh thần phân định để có thể nhận biết một điều đến từ Thánh Thần hay từ ma quỷ, thế gian... Chúng ta phải phân định luôn vì cỏ lùng vẫn lẫn với cây lúa (Mt 13,24-30); vì quỷ dữ đội lốt thiên thần ánh sáng (2Cr 11,14), vì có những ngôn sứ giả lan tràn (1Ga 4,1b; Mt 7,15), vì thợ gian xảo đội lốt tông đồ của Đức Kitô (2Cr 11,13)... Chúng ta thực hành điều này không chỉ trong những hoàn cảnh đặc biệt, nhưng như là những công cụ chiến đấu để theo Chúa tốt hơn. “Việc nhận định nằm tại trọng tâm của đời sống người môn đệ, bởi vì khi chúng ta bước đi theo con đường của người môn đệ, ta luôn phải đối mặt với những hoàn cảnh luôn thay đổi, nơi đó chúng ta phải khám phá ra làm sao để trung tín với Tin Mừng và sự dẫn dắt của Thần Khí, và sống thực với chính mình.”4 Trong khi phân định, chúng ta hãy để cho Chúa biến đổi. Sự biến đổi ấy không chỉ ở chỗ nhìn nhận tội lỗi của mình mà còn cần phải nhận ra kỳ công của Chúa trong đời sống của mỗi chúng ta ngang qua các biến cố, ngang qua chứng tá của những người xung quanh, những người đi trước. Trong khi phân định nếu có những “chệch choạc” thì những người tiến bước hơn trên con đường thánh thiện sẽ cùng đồng hành để giúp chúng ta được an toàn hơn trong tiến trình nhận định. Vì thế, theo thánh I-nhã, việc nhận định sẽ được bổ khuyết bằng “đức vâng phục”. 

Hồn sống trong ngày

Chúng ta hãy nhớ đến những người trẻ đang định hướng tương lai cuộc đời và cầu nguyện cho họ để họ nhìn thấy nơi cuộc đời của Đức Maria cách thức lắng nghe, tinh thần phân định sâu xa, lòng can đảm bắt nguồn từ đức tin, và sự tận tụy phục vụ. Phân định (“discernment”) là từ hơi khó hiểu đối với nhiều người. Nhưng nó lại là thuật ngữ quan trọng trong linh đạo I-nhã. Để đơn giản, phân định là biết quan sát, lắng nghe, phân biệt, lượng định và xem xét để tìm ra sự thật khách quan, và đưa ra phán đoán. Nhiều người cũng quen dùng từ nhận định. (Thuật ngữ này được phân tích chi tiết trong cuốn: Dòng Tên Việt Nam, Phân Định Thiêng Liêng, Đồng Nai, 2020. 2 X. Christus Vivit 279. X. Gaudete et Exsultate số 167. 3 David Lonsdale, Chiêm Ngắm & Lắng Nghe – Đường Vào Linh Đạo I-nhã, (Montreal: Antôn & Đuốc Sáng, 2007), 115. 4 David Lonsdale, Chiêm Ngắm & Lắng Nghe – Đường Vào Linh Đạo I-nhã, (Montreal: Antôn & Đuốc Sáng, 2007), 144. 1

Ngày 2.10 

Lời Chúa

“Hãy chiến đấu để qua được cửa hẹp mà vào, vì tôi nói cho anh em biết: có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể được” (Lc 13:23-24). 

Lời thánh I-nhã

Khi một con ngựa chưa được thuần hóa và bất kham, lại bị chất lên lưng nhiều đồ nặng vượt quá sức nó, thì nên dùng đinh thúc ngựa, chứ không phải là dây cương5. 

Suy niệm:

Cửa hẹp không dễ gì đi qua vì: “Có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể được”. Hình ảnh cửa hẹp nói lên những vất vả và khó khăn mà tôi phải đối diện trên hành trình thiêng liêng. Bước qua cửa hẹp là chọn sống theo các đòi hỏi của Tin Mừng, là bước trên đường thánh giá mà Đức Giêsu đã xin bỏ ý riêng để vâng phục ý Cha (x Lc 22,41). Đức Giêsu cũng đòi hỏi các môn đệ phải chọn cửa hẹp để noi gương Người: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo” (Lc 9,23). Bước qua cửa hẹp đòi phải loại trừ “cái tôi”: Ở đây là chiến đấu với “cái tôi” ích kỷ của mình, cái tôi cồng kềnh nặng nề vì những vun vén cá nhân, phình to vì tự hào và tham vọng... Cái tôi của chúng ta luôn có khuynh hướng bành trướng nhờ thu tích nơi mình tri thức, tiền bạc, khả năng. Cả kinh nghiệm, tuổi tác, đạo đức, chức vụ, cũng có thể làm cái tôi xơ cứng và khép lại. Cuộc đối đầu là ở đây, ở trong chính chúng ta, ở trong muôn vàn những ham muốn của chúng ta, mà với mỗi người nó có một tên khác nhau. Ai cũng có thể tìm thấy mình trong đó. Đường vào Nước Trời không rộng thênh thang để người ta tha hồ thoả mãn những đam mê tội lỗi. Trái lại đó là cả một cuộc chiến đấu thiêng liêng chống lại cái tôi kiêu ngạo, ích kỷ, tham lam. Phải chiến đấu từ bây giờ trong cuộc sống hiện nay để đạt đến chiến thắng cuối cùng trong ngày cánh chung,. 

Hồn sống trong ngày

Tôi đang phải chiến đấu với những điều gì trong đời sống thiêng liêng của bản thân? Đâu là cửa hẹp mà tôi phải nỗ lực vượt qua trong hiện tại?

Số này thánh I-nhã đề cập đến cách khổ chế sao cho hiệu quả. (x. LT 83, 86, 89, v.v). Có lẽ đây là chính kinh nghiệm của Inhã khi ngài làm Linh thao ở Manrêsa (x. Tự Thuật 23-27). 5

Ngày 3.10 

Lời Chúa

ĐỨC CHÚA phán với Ca-in: "A-ben em ngươi đâu rồi? " Ca-in thưa: "Con không biết. Con là người giữ em con hay sao? " (St 4:9) 

Lời thánh I-nhã

Nội việc có ý hướng bắt tay vào lao tác vì phần rỗi các linh hồn, bạn đã làm một việc lớn lao cho các linh hồn rồi. 

Suy niệm:

Mỗi người phải chịu trách nhiệm về chính bản thân mình nhưng chúng ta không chỉ sống cho riêng mình nhưng chúng ta còn phải sống tình liên đới và thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với tha nhân và với xã hội. Tinh thần ấy khởi đi từ việc: “Thượng đế đã dựng nên mọi người bình đẳng về quyền lợi, nghĩa vụ và phẩm giá, và đã kêu gọi họ sống với nhau như anh chị em”6. Cain không chỉ giết em mình vì ghen tương nhưng ông còn chối từ trách nhiệm của mình đối với em: “Tôi có phải là người canh giữ em tôi đâu?” (St 4,9). Cain đã đánh mất tương quan với em mình. Khi không còn biết đến em mình nữa, thì anh cũng chẳng thể biết mình là ai; và vì thế, anh phải lang thang phiêu bạt một cách vô phương hướng. Khi sống liên đới với tha nhân và lãnh lấy trách nhiệm của mình đối với người khác thì chúng ta mới có thể cảm nghiệm được nỗi đau cũng như niềm vui của người Cha Nhân Hậu: “Con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy!” (Lc 15:24,32). Giúp đỡ tha nhân vì phần rỗi các linh hồn là mục đích mà thánh I-nhã muốn Dòng Tên nhắm đến. Ngay từ những dòng đầu tiên của Định Thức Thể Chế ngài đã viết: “Phải nhớ mình là phần tử của một Dòng được thành lập với mục đích chính yếu là bảo vệ và truyền bá đức tin, cùng giúp các linh hồn tiến tới trong đời sống và giáo lý Đức Kitô.”7 Hiến Luật của Dòng cũng liên tục lặp đi lặp lại điều này trong nhiều số ở nhiều nơi. Đây cũng trở thành nguyên tắc chi phối toàn bộ việc đào tạo anh em trong Dòng. Nó được thể hiện không chỉ bằng những hành động bên ngoài nhưng khởi đi từ “những ước nguyện thánh thiện trước mặt Thiên Chúa là Chúa chúng ta và những lời cầu nguyện”8. 

Hồn sống trong ngày

Tôi duyệt xét xem mình đã và đang sống những trách nhiệm của mình đối với Chúa, với chính mình, với tha nhân và với cuộc sống này thế nào? Đồng thời hãy xin cho mình được ơn khao khát để biết sống yêu thương và phục vụ “vì phần rỗi các linh hồn”.

Văn kiện về Tình Huynh đệ Nhân loại vì Hòa bình thế giới và Chung Sống, Abu Dhabi (4.2.2019). Định Thức Thể Chế Dòng Tên, số 1. 8 Hiến Luật, số 638. 7

Ngày 4.10 

Lời Chúa

“Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.” (Mt 5:48) 

Lời thánh I-nhã

Một đời sống lành thánh thì tốt hơn là học thức, cho dẫu là để đạt tới hay để truyền đạt cho người khác những ơn huệ của Chúa Thánh Thần. 

Suy niệm:

Chúng ta phải nên hoàn thiện, như Cha là Đấng hoàn thiện. Nhận biết và làm đầy đủ như giới răn dạy thì chưa đủ mà còn phải nên hoàn thiện. Hoàn thiện không phải là một lời khuyên, nhưng là một yêu cầu căn bản. Lời mời gọi "nên hoàn thiện như Cha trên trời" được đặt sau lời mời gọi "yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi" cho thấy rằng, chúng ta chỉ có thể nên hoàn thiện như Chúa khi chúng ta biết sống yêu thương mọi người, không phân biệt ai, cho dù đó có là kẻ thù hoặc người gây đau khổ cho ta. Chính khả năng yêu kẻ thù làm cho ta trở nên giống Cha, Đấng đã cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính (Mt 5:45b). Đối với cha thánh I-nhã điều quan trọng nhất đối với một người không phải là những kiến thức thiêng liêng anh ta có được, cũng không phải là những ứng xử khôn ngoan khéo léo, hay những thành quả mà anh ta đạt được, nhưng là mối tương quan cá vị và thiết thân của người ấy với Đức Kitô. Chính trong mối tương quan thân mật và cá vị ấy mà thánh I-nhã cùng với nhóm bạn đường đã dần kết thân, gắn bó với nhau, và đặt nền cho hội Dòng của mình. Con đường hoàn thiện dẫn tới sự sống đời đời không hệ tại ở việc người ta làm, nhưng hệ tại ở việc tin theo và nên một với Chúa Giêsu. 

Hồn sống trong ngày

“Con nhà tông không giống lông, cũng giống cánh.” Điểm nào nơi tôi giúp người khác có thể nhận ra tôi là con cái Thiên Chúa? Tôi giống với Cha tôi?

Ngày 5.10 

Lời Chúa

Có một người phụ nữ tên là Mác-ta đón Người vào nhà. Cô có người em gái tên là Ma-ri-a. Cô này cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lời Người dạy. Còn cô Mác-ta thì tất bật lo việc phục vụ. Cô tiến lại mà nói: “Thưa Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay!” (Lc 10:38b-40) 

Lời thánh I-nhã

Nỗi quan tâm phục vụ tha nhân, mà được trải rộng ra ở mọi chiều kích, thì được gồm tóm trong những khao khát thánh thiện và cầu nguyện. 

Suy niệm:

Mácta đón Thầy vào nhà trong tư cách là chị. Còn Maria sau đó là người tiếp Đức Giêsu. Maria thanh thản, lặng lẽ ngồi bên chân Thầy để lắng nghe. Còn chị Mácta thì ngược lại. Hẳn là chị phải xuống bếp ngay để lo bữa ăn. Chắc hẳn sự băn khoăn lo lắng của chị xuất phát từ lòng yêu mến, niềm vui mừng vì cuộc thăm viếng của Chúa Giêsu và sự tất bật đó của chị, nói cho cùng, đều là vì phục vụ Đức Giêsu. Tuy nhiên, chị đã để công việc chiếm lấy tất cả tâm trí cùng thời gian, khiến trật tự bị đảo ngược, việc phục vụ được đặt lên hàng đầu chứ không còn là Đức Giêsu, là Lời Chúa nữa. “Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi!” Chắc chắn Martha có hảo ý. Nhưng cô không mấy quan tâm đến các sở thích và ý hướng của người khách. Đức Giêsu giúp cô hiểu rằng trước tiên Người không muốn được đón tiếp, nhưng muốn một điều quan trọng hơn nhiều. Chúa Giê-su mời gọi mỗi người chúng ta hãy bắt chước Maria, Ngài muốn tôi hằng ngày hãy ngừng lại những công việc và dành một chút thời gian cho Chúa và chỉ mình Chúa mà thôi. Bạn hãy ngẫm nghĩ về hình ảnh của một cô Maria đang ngồi dưới chân Chúa Giê-su và hãy biết rằng chính Chúa Giê-su cũng muốn được nhìn thấy bạn như vậy. Trong một thế giới đang đánh mất dần ý thức về thần linh, trong một xã hội đề cao quá mức những thực tại vật chất thì những khao khát thánh thiện cùng với việc đặt mình trước Chúa trong tâm tình cầu nguyện sẽ thúc đẩy chúng ta có một tâm tình và thái độ phục vụ rất khác đối với tha nhân. 

Hồn sống trong ngày

Tôi duyệt xét lại chính mình và tự hỏi: “hồn tông đồ” của tôi có hòa trộn và thấm đậm bởi những tâm tình cầu nguyện; ngược lại, đời sống cầu nguyện có thúc đẩy và giúp tôi dấn thân hơn cho những công việc tông đồ?

Ngày 6.10 

Lời Chúa

"Thầy đã đến ném lửa vào mặt đất, và Thầy những ước mong phải chi lửa ấy đã bùng lên!” (Lc 12:49) 

Lời thánh I-nhã

Hãy đi và làm cho thế giới bùng cháy lên. 

Suy niệm:

Ðức Giêsu đã khẳng định sứ mạng của Ngài: đến để ném lửa trên mặt đất, và Ngài ước mong, phải chi lửa ấy đã bùng lên. Ngọn lửa Ðức Giêsu muốn nhóm lên không phải là ngọn lửa của án phạt và hủy diệt, không phải là thứ lửa từ trời mà Gioan và Giacôbê định xin đổ xuống trên một làng của xứ Samari. Ðây là ngọn lửa vẫn bừng cháy trong tim Ngài, lửa của Thánh Thần, lửa của yêu thương, lửa hâm nóng hai môn đệ Emmau đang tuyệt vọng. Chúng ta cần được ngọn lửa của Ðức Giêsu chạm đến, cần được Ngài làm bừng sáng lên những sức mạnh tiềm ẩn nơi ta, để chúng ta trở thành ánh lửa cho thế giới. Thánh Inhaxiô thường kết thúc bài sai để gửi các tu sĩ Dòng Tên đi truyền giáo bằng thành ngữ: “Hãy đi và làm cho thế giới bùng cháy lên”. “Làm cho thế giới bùng cháy” là một thành ngữ gây tò mò. Chúng ta cần lửa để nấu ăn, để giữ ấm, để khai khẩn đất đai ruộng vườn... Lửa cũng phục vụ chúng ta về mặt tinh thần vì nó đóng một vai trò quan trọng trong nghi lễ của nhiều tôn giáo. Lửa tàn phá: thế giới đã bùng cháy với hận thù, oán hận, tham lam, thèm khát và những đam mê tiêu thụ của cá nhân và toàn xã hội. Kinh thánh đề cập đến những lưỡi lửa giáng xuống trên các Tông đồ vào ngày Lễ Ngũ Tuần, mang theo quyền năng của Thánh Thần. Hình ảnh này có thể đã xuất hiện trong tâm trí của thánh Inhaxiô khi ngài sai các tu sĩ Dòng Tên đi và “làm cho thế giới bùng cháy lên”. Ngài muốn mọi người bùng cháy với niềm đam mê và lòng nhiệt thành đối với Nước Chúa. Chúng ta được mời gọi để thực hiện niềm ước mong mà Ðức Giêsu đã suốt đời ôm ấp, và cũng là khao khát của thánh Inhaxiô đối với các Giêsu hữu. 

Hồn sống trong ngày

Tôi hãy xin ơn để cho lửa Giê-su “chạm” đến tôi & biến đổi đời tôi. Nhờ đó tôi trở nên “ngọn lửa làm bùng lên nhiều ngọn lửa khác”.

Ngày 7.10 

Lời Chúa

“Một người Sa-ma-ri kia đi đường, tới ngang chỗ người ấy, cũng thấy, và chạnh lòng thương. Ông ta lại gần, lấy dầu lấy rượu đổ lên vết thương cho người ấy và băng bó lại, rồi đặt người ấy trên lưng lừa của mình, đưa về quán trọ mà săn sóc. Hôm sau, ông lấy ra hai quan tiền, trao cho chủ quán và nói: ‘Nhờ bác săn sóc cho người này, có tốn kém thêm bao nhiêu, thì khi trở về, chính tôi sẽ hoàn lại bác.’ Vậy theo ông nghĩ, trong ba người đó, ai đã tỏ ra là người thân cận với người đã bị rơi vào tay kẻ cướp ?” (Lc 10:33-36) 

Lời thánh I-nhã

Người có bổn phận lớn lao là phục vụ Thiên Chúa như bạn, thì không được bằng lòng với sự lao nhọc và phục vụ thông thường. 

Suy niệm:

Trách nhiệm của chúng ta không chỉ nằm trong những gì được giao phó, nhưng còn nằm trong tình liên đới với mọi người không trừ ai. Câu chuyện người Samari cho ta thấy rằng, có những sự việc xảy ra ngoài trách nhiệm của chúng ta, nhưng đòi buộc chúng ta phải xả thân phục vụ vì nó nằm trong tinh thần liên đới. Không ai có quyền sống riêng cho mình nhất là khi đứng trước tình cảnh khó khăn và đau khổ của người khác; hơn nữa không thể thấy chết mà không cứu; cho dù thế nào đi nữa, thì cũng phải làm điều gì đó để tình trạng của người khác được tốt hơn. Đó là đạo đức làm người, huống chi đối với chúng ta là những người được kêu gọi để liên kết và xả thân cho mọi người, để băng bó và chữa lành mọi vết thương trong đời sống nhân loại, để coi mọi người như anh em mình trong Đức Kitô. Người Samari khi đứng trước một người cần cứu giúp, anh ta không hề tính toán xem mình có trách nhiệm hay không, anh ta cũng không hề nghĩ đến sự khác biệt chủng tộc, tôn giáo, chức vụ, nghề nghiệp, xấu tốt, người thân hay kẻ thù. Anh ta chỉ biết xả thân phục vụ một con người đang khốn đốn trong tinh thần liên đới. Tinh thần liên đới đòi buộc anh ta phải phục vụ, dù biết rằng phải hao tốn nhiều công sức và tiền bạc, làm trì hoãn và gây nên khó khăn cho trách nhiệm của anh ta đang thi hành, hơn nữa, có thể bị liên lụy và nguy hiểm cho tính mạng của mình. Vì thế, tinh thần liên đới theo Kitô giáo, không phải chỉ là sự ràng buộc trên tình người mang tính cách cứu giúp bên ngoài mà thôi, nhưng sâu xa hơn, còn phải dám đồng cam cộng khổ, liên đới với chính số mạng của họ nữa. Tình yêu thiết thân của chúng ta đối với Chúa và với tha nhân đòi hỏi chúng ta không chỉ sống với, sống cho, mà còn sống vì... tha nhân. Một sự lao nhọc và phục vụ không bằng lòng hay dừng lại với những gì là “bình thường”. 

Hồn sống trong ngày

Vua Hằng Sống là Chúa Giê-su kêu gọi hết thảy và riêng từng người một, trong đó có cả tôi: "Ta muốn chinh phục cả thế gian và mọi thù địch, và nhờ thế mà vào trong vinh quang của Cha Ta; bởi vậy, ai muốn đến với Ta, phải lao nhọc cùng Ta, để khi đã theo Ta trong đau khổ, cũng được theo Ta trong vinh quang”9. Và tôi khao khát muốn được cùng Ngài chinh phục thế giới, với Ngài trong lao nhọc, và cùng Ngài trong vinh quang. 9

Linh Thao, số 95.

Ngày 8.10 

Lời Chúa

Đức Giê-su đáp: “Nếu anh muốn nên hoàn thiện, thì hãy đi bán tài sản của anh và đem cho người nghèo, anh sẽ được một kho tàng trên trời. Rồi hãy đến theo tôi.” Nghe lời đó, người thanh niên buồn rầu bỏ đi, vì anh ta có nhiều của cải. (Mt 19:21-22) 

Lời thánh I-nhã

Mối nguy hiểm cho ơn cứu rỗi và sự vô tội to lớn biết bao giữa những cơn giông tố và bão táp, khi thì nổi lên bởi cơn lốc xoáy dữ dội do của cải và sự giàu sang, khi khác thì bởi danh dự và vinh quang, lúc khác bởi những khoái lạc! 

Suy niệm:

Của cải vật chất cần thiết cho đời sống thường ngày của mỗi người. Tuy nhiên, khi có nó tôi có quảng đại để mở lòng chia sẻ những gì mình có với những người khác, nhất là những người nghèo khổ, ở quanh tôi? Chúng có giúp tôi vươn lên cao, tiến tới xa hơn trên hành trình đạt đến hạnh phúc đích thật, hay chúng sẽ thành một cản trở, trói buộc tôi đạt đến đích nhắm mà tôi hằng ao ước. Từ chỗ là phương tiện để giúp tôi đạt đến hạnh phúc thì giờ đây của cải lại trở thành cùng đích cho những chọn lựa của mình. Trong các giáo huấn khôn ngoan của Cựu Ước, giá trị của sự giàu sang phú quí phải nhường chỗ hơn cho các giá trị khác như khôn ngoan, tiếng tốt, sức khoẻ,... Tân Ước cũng chỉ nhìn chúng như một giá trị thứ yếu và nhất thời. Thậm chí, chúng còn bị vạch trần như một cản trở con người đạt đến sự sống đời đời. Chàng thanh niên trong Tin Mừng không dám buông bỏ và cũng chẳng muốn chia sẻ những gì mình có với người nghèo. Anh tìm bảo đảm từ của cải vật chất hơn là chính Chúa và lời mời gọi của Ngài. Anh xa rời người nghèo và vì thế anh cũng không thể dấn thân đi theo Chúa, “Đấng vốn giàu sang phú quý, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì chúng ta, để lấy cái nghèo của mình mà làm cho chúng ta trở nên giàu có.” (2 Cr 8:9). Trong Linh Thao, khi nói về “Nguyên Lý và Nền Tảng”, thánh I-nhã đã nhắc nhớ các thao viên: “chỉ được sử dụng tạo vật theo mức độ chúng giúp đạt tới cứu cánh và phải gạt bỏ khi chúng làm cản trở”10. 

Hồn sống trong ngày

Trong Linh Thao, Bậc Khiêm Nhường mà tôi được mời gọi để suy niệm và ao ước đạt đến chính là: “Để noi gương và nên giống Đức Kitô, Chúa chúng ta cách thiết thực hơn, tôi muốn và chọn sự nghèo khó với Chúa Kitô khó nghèo hơn là sự giàu sang, sự sỉ nhục với Chúa Kitô bị sỉ nhục hơn là danh vọng, và ao ước được coi là ngu dại và điên rồ vì Chúa Ki tô...”11 Ngày hôm nay, tôi đặt mình trước những chọn lựa của cuộc sống cùng với Chúa Kitô và vì Chúa Kitô.

10 11

Linh Thao, số 25. Linh Thao, số 167.

Ngày 9.10 

Lời Chúa

“Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho.” (Mt 6:33) 

Lời thánh I-nhã

Chúng ta được phép hy vọng rằng cùng với của cải tốt lành thiêng liêng của ta, thì những của cải trần gian cũng sẽ không ngừng tăng triển12. 

Suy niệm:

“Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa...” Thiên Chúa phải chiếm chỗ ưu tiên trong tôi và trong những chọn lựa của tôi. Đức Giêsu không khuyên tôi trở nên bất động, tiêu cực đối với những gì ở đời này, đối xử vô trách nhiệm hay làm việc hời hợt. Khi hướng tất cả con người của mình về Thiên Chúa, và làm mọi sự để Người ngự trị trong tôi thì chính Thiên Chúa là Cha, Người sẽ ban cho tôi những gì tôi cần mỗi ngày. Trái lại, nếu lo lắng về mình trước tiên, thì tôi sẽ đi đến chỗ chỉ lo những điều ở trần gian này và trở thành nạn nhân của chúng. Tôi sẽ đi đến chỗ nhìn những của cải đời này như vấn đề thực sự là “của mình”, như “mục đích” cho tất cả mọi nỗ lực của cuộc sống. Tôi sẽ bị cám dỗ là chỉ dựa trên sức riêng và không cần đến Thiên Chúa nữa. Chỉ khi nào tìm kiếm Nước Thiên Chúa, tôi mới cảm nghiệm được quyền năng kỳ diệu của Thiên Chúa, Ngài làm cho tôi, cho chúng ta. Nếu tôi khao khát tìm kiếm Nước Chúa, thì sẽ nghiệm được rằng Thiên Chúa quan phòng cho tất cả những đòi hỏi của cuộc sống. Tôi sẽ khám phá ra những điều lạ lùng thường xảy ra của Tin Mừng. Chúng ta được mời gọi để dùng của cải và đảm nhận đời mình với những lựa chọn lớn nhỏ, với tất cả những gì chúng ta có và chúng ta là, để tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người. Khi ấy, mọi sự khác sẽ không trở thành vấn đề chính yếu cho cuộc sống của tôi, mà sẽ được “thêm vào” hoặc “thêm lên” bởi Đấng là TÌNH YÊU. 

Hồn sống trong ngày

Tôi đang tìm kiếm gì cho cuộc sống này và cuộc sống mai hậu? Phải chăng là tôi đang tìm kiếm Thiên Chúa & khao khát để được nên một với Ngài?

Đối với I-nhã, trong mọi sự có thể tìm thấy Thiên Chúa. Để làm được điều này, I-nhã cũng như Linh Đạo I-nhã luôn mời gọi người ta: “Chiêm niệm để được Tình yêu”. (LT 230-237) 12

Ngày 10.10 

Lời Chúa

Sau khi đã làm phép lạ cho năm ngàn người ăn no, Đức Giê-su liền bắt các môn đệ xuống thuyền qua bờ bên kia trước, trong lúc Người giải tán dân chúng. Giải tán họ xong, Người lên núi một mình mà cầu nguyện. Tối đến Người vẫn ở đó một mình. Còn chiếc thuyền thì đã ra xa bờ đến cả mấy cây số, bị sóng đánh vì ngược gió. (Mt 14:22-24) 

Lời thánh I-nhã

Thiên Chúa đã chọn để tách bạn ra khỏi những mối bận tâm khốn khổ và chóng qua của loài người khiến lòng trí bạn bị xâm chiếm và tâm hồn bạn bị phân tán cách này cách khác. 

Suy niệm:

Sau phép lạ bánh hóa nhiều, trong lúc các tông đồ như đang say mê trong thành công, trong sự nể phục của dân chúng vì họ muốn tôn Chúa Giêsu làm vua. Lúc đó có lẽ các tông đồ cũng đang ảo tưởng vì những “hào quang” mà dân chúng gắn cho họ, thì giờ đây các ông phải xuống thuyền mà không có Chúa đi cùng. Có lẽ các môn đệ không phải là không đồng ý với phản ứng của dân chúng… Vì thế Chúa Giêsu, để kéo họ khỏi sự lôi cuốn ấy, buộc họ sang bên kia hồ. Chính lúc các ông đang còn như tiếc nuối sự thành công, thì đêm tối đã bao phủ lấy thuyền của các ông, và sóng gió bắt đầu nổi lên. Yên lặng trở lại với nơi hoang vắng. Chỉ còn một mình Ðức Giêsu, Ngài lên núi cầu nguyện riêng. Ngài chìm sâu trong gặp gỡ Cha, Ðấng sai Ngài. Và khi chiều tối Ngài vẫn ở lại đó một mình (Mt 14,23). Điều làm chúng ta thán phục là khả năng của Đức Giêsu. Ngài dễ dàng đi từ ồn ào sang tĩnh lặng, từ thành công vang dội sang cầu nguyện trầm lắng, từ gặp gỡ và phục vụ đám đông sang một mình gặp gỡ và trò chuyện riêng tư với Thiên Chúa. Phép lạ Ngài mới thực hiện không làm Ngài tự hào hay bị lôi cuốn vào hư danh, nhưng lại đưa Ngài về gặp Cha. Nhưng Ðức Giêsu không quên các môn đệ. Ngài biết họ đang vật lộn với sóng gió, một mình. Kinh nghiệm cam go này thật cần cho họ, để “tách họ khỏi những mối bận tâm khốn khổ và chóng qua của loài người...” 

Hồn sống trong ngày

Tôi tự hỏi chính mình đang bận tâm về những điều gì? Những bận tâm ấy có giúp tôi đến gần Chúa hơn hay làm cho tôi ngày càng xa Chúa?

11.10 + Lời Chúa: “Hễ cây tốt thì sinh quả tốt, cây xấu thì sinh quả xấu” (Mt 7,17) + Lời thánh I-nhã: Cũng như sự sạch sẽ gọn gàng, tức là sự đoan trang và giản dị, là bằng chứng của một tâm trí điềm đạm và trật tự, thì khi nó trở nên thái quá - và điều này thường trội lên từ lòng hăm hở làm vui lòng người khác - thì phải kể như là sự chểnh mảng. + Suy niệm Khi đối diện với một một hành động một sự kiện, một biến cố, ai trong chúng ta cũng thường phải đánh giá để rồi có cách hành động, ứng xử. Chúng ta cũng dựa vào nhiều tiêu chuẩn để đánh giá một hành động nào đó là tốt hay xấu. Một trong những tiêu chuẩn đó là tiêu chuẩn mà Chúa Giê-su dạy: “Hễ cây tốt thì sinh quả tốt, cây xấu thì sinh quả xấu”. Đây là một tiêu chuẩn có tính nhân quả, dễ dàng quan sát và dễ dàng thực hiện. Muốn biết một con người chỉ cần nhìn cách sống bên ngoài của họ vì con người là một thể thống nhất, tâm hồn như thế nào thì hành động ra bên ngoài sẽ như vậy. Riêng đối với thánh I-nhã, nếu một người tính tình điềm đạm, mẫu mực thì cách sống bên ngoài của họ cũng sẽ giản dị, gọn gàng. Và ngược lại, nếu một người mà cách sống và hình thức bên ngoài của người đó tỏ ra thái quá, chải chuốt quá, đó có thể là một biểu hiện của một tâm hồn chưa tự do, còn bị ràng buộc bởi những phù phiếm bên ngoài, còn bị chi phối bởi đánh giá của người khác. Do đó, Lời Chúa cũng như kinh nghiệm của thánh I-nhã mời gọi ta để ý đến những biểu hiện, cách thể hiện trong những điều thực tế, cụ thể như trang phục, ăn uống, giao tiếp... không phải để vừa lòng người khác, không phải để lấy lòng người khác. Điểm quan trọng là ngang qua những biểu hiện bên ngoài đó, Chúa muốn mời gọi chúng ta biết mình, biết điều gì trong sâu thẳm tâm hồn đang chi phối những biểu hiện bên ngoài đó để rồi chúng ta sửa đổi, hoán cải tâm hồn. + Hồn sống trong ngày Lời Chúa mời gọi con người sống hội nhất từ tâm hồn đến hành động thể hiện bên ngoài. Thánh I-nhã cũng nhắn nhủ mọi người để ý đến cách sống thực tiễn đoan trang, gọn gàng. Cách sống ấy không phải là hình thức hay giả tạo nhưng là hoa trái của một tâm hồn điềm đạm, bình an. Chúng ta hãy để ý chăm lo cho tâm hồn mỗi ngày một trong trắng bằng cách siêng năng hồi tâm xét mình, chịu bí tích hòa giải, để rồi một khi tâm hồn trong sạch, cách sống chúng ta mỗi ngày được biến đổi, mỗi ngày mỗi giản dị, thanh cao.

12.10 + Lời Chúa: “Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa.” (Mt 5,8) + Lời thánh I-nhã: Ai hướng nhìn trời cao với con mắt sáng, sẽ càng thấy rõ sự tối tăm của mọi sự thế gian, bởi lẽ dù chúng phát ra một thứ lấp lánh nào đó, thì sự huy hoàng của bầu trời làm cho mọi ánh sáng của chúng thành tối tăm13. + Suy niệm: Nhiều khi chúng ta tự hỏi tại sao trong nhiều phép lạ Đức Mẹ hiện ra, có người thấy và có người không thấy. Câu trả lời đã có trong lời Chúa dạy từ hơn hai nghìn năm trước, phải có tâm hồn trong sạch mới thấy Thiên Chúa. Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa. (Mt 5,8) Nói cách khác, phải có đôi mắt đức tin trong sáng mới có thể thấy được phép lạ. Thật vậy, chỉ khi tâm hồn trong sạch thì đôi mắt tâm hồn mới có thể thấy những điều thuộc về Thiên Chúa. Và khi đó, một người không những thấy Thiên Chúa nhưng đồng thời còn thấy được cả sự phù phiếm, tối tăm của thế gian. Vì thế, không lạ gì mà khi các môn đệ thấy và nghe lời Chúa liền bỏ mọi sự mà theo Chúa. Không lạ gì khi các thánh một khi đã được cảm nếm vẻ đẹp của Thiên Chúa thì sẽ không còn tha thiết những của cải phù phiếm của thế gian. Không lạ gì khi thánh Phan-xi-cô khi nghe được lời mời gọi của Chúa thì ngài đã từ bỏ hết tài sản để đi theo Chúa vì gia đình ngài rất giàu có. Thật vậy, những của cải thế gian, những gì thế gian cho là đẹp, là quý, là sang và những thứ đó phải vất vả làm lụng mới có được, phải tốn kém tiền của mới mua được nhưng so với vẻ đẹp của Thiên Chúa, sự cuốn hút của Nước Trời thì những thứ đó chẳng đáng là gì. + Hồn sống trong ngày Để có thể nhìn thấy Thiên Chúa, để có thể cảm nếm hạnh phúc đích thực, ta cần có con mắt tâm hồn trong sáng. Chúng ta hãy tập nhìn ngắm những điều thuộc về Chúa, cụ thể là ta có thể tập đọc Lời Chúa hằng ngày, để Lời Chúa soi sáng cho mọi hành động, tư tưởng lời nói của chúng ta. Một khi ta nhìn mọi sự dưới ánh sáng của Chúa, ta sẽ thấy đâu là nơi đem lại hạnh phúc thật và bền vững, đâu là những phù phiếm, ảo tưởng mà ta cần phải loại bỏ.

Có thể đây là kinh nghiệm của I-nhã khi ở Manrêsa. Bắt đầu Linh thao, I-nhã bị lôi cuốn bởi vẻ đẹp lung linh lấp lánh của con rắn. I-nhã thích thú và được an ủi rất nhiều bởi chính con vẻ đẹp này (Tự Thuật 19). Nhưng trước thánh giá, I-nhã nhận ra con rắn chính là ma quỷ. (Tự Thuật 31) 13

13.10 + Lời Chúa: Ai đã có thì được cho thêm, và sẽ có dư thừa; còn ai không có, thì ngay cái đang có, cũng sẽ bị lấy mất. (Mt 13,12) + Lời thánh I-nhã: Sự khác nhau giữa một người đạo đức và một kẻ theo đuổi sự hão huyền là ở chỗ: người này thì kiêng lánh những sự thuộc thế gian và có dư tràn an ủi thiêng liêng, kẻ kia thì vui thích với những gì thuộc giác quan và bị dày vò bởi những vui thú nội tâm14. + Suy niệm: Có một điều có vẻ bất hợp lý nhưng lại là một thực tế mà ai cũng ít nhiều cảm nhận trong đời sống của mình. Đó là điều được Chúa Giê-su nói đến khi nói về thực tại Nước Trời, kẻ có lại được cho thêm, còn người không có thì ngay cái đang có cũng lại bị lấy mất. Thật vậy, trong đời sống đức tin, một khi đã tiến lên trên con đường đức tin thì Chúa lại ban thêm nhiều ân sủng để giúp ta mạnh mẽ đi tiếp. Có thể là những ơn lành nâng đỡ ủi an ta trong đời sống. Cũng có thể là những thử thách, những điều trái ý, nghịch cảnh... để tôi luyện đức tin. Và cũng có thể có những thất bại, vấp ngã, hụt hẫng... mà Chúa để xảy ra để giúp ta một khi đã trải qua, ta lại trở nên mạnh mẽ hơn và tin tưởng vào Chúa hơn nữa. Ngược lại, nếu một người không có đức tin hoặc có mà không chịu sống, thì một lúc nào đó cũng mất hoặc mai một dần. Tương tự, Thánh I-nhã phân biệt hai loại người, một là đạo đức, một là người theo đuổi sự hão huyền. Người đạo đức là không tìm kiếm những lợi lộc tạm bợ trần gian vì biết rằng những thứ đó không mang lại hạnh phúc đích thực, hoặc nếu có an ủi thì cũng là những ảo ảnh chóng qua, không lâu bền. Người đạo đức chỉ tìm kiếm làm đẹp lòng Chúa và được Chúa an ủi dư đầy, bền vững. Ngược lại, những người chạy theo những sự hão huyền cũng tìm thấy an ủi nơi những thứ hão huyền nhưng an ủi đó chóng qua, tạm bợ. Thật vậy, một khi theo đuổi những loại an ủi chóng qua, tạm bợ, thì lại bị những thứ ấy dày vò, tâm hồn bị trống rỗng. + Hồn sống trong ngày Chúng ta hãy tập tìm kiếm những an ủi bền vững ngang qua việc học hỏi và làm những việc thiêng liêng đạo đức như: học hỏi Kinh Thánh, tham gia các hội nhóm trong giáo xứ, tham gia một phong trào đạo đức trong giáo xứ hoặc trên mạng internet... Chúng ta hãy tập bỏ một việc mà không đem lại ích lợi thiêng liêng, trái lại còn làm mất thời gian, tiền bạc, mất lòng anh chị em và khiến tâm hồn dằn vặt, trống rỗng.

Chẳng hạn trong Linh Thao, I-nhã dùng vài cụm từ để giải thích về an ủi thiêng liêng: “Khi linh hồn bừng cháy…”(LT 316), “Khi nước mắt trào ra vì lòng yêu mến, bởi sự đau đớn…”(LT 316), mọi gia tăng của lòng tincậy-mến. 14

14.10 + Lời Chúa: "Đèn của thân thể là con mắt. Vậy nếu mắt anh sáng, thì toàn thân anh sẽ sáng.23 Còn nếu mắt anh xấu, thì toàn thân anh sẽ tối. Vậy nếu ánh sáng nơi anh lại thành bóng tối, thì tối biết chừng nào!” (Mt 6,22-23) + Lời thánh I-nhã: Kẻ xấu thì sẵn sàng nghi ngờ người khác, cũng như người đang bị chóng mặt thì nghĩ mọi thứ đang quay cuồng chung quang mình, mà chẳng do lỗi của chúng, nhưng do đầu óc anh ta bị xáo trộn. + Suy niệm: Trong cuộc sống, chúng ta dù muốn hay không thì cũng có lúc phải đưa ra những nhận xét đánh giá về người khác. Tuy nhiên, có khi cũng một con người, cũng một hành động nhưng mỗi người lại có cách nhìn nhận khác nhau. Nếu chúng ta có cái nhìn trong sáng, thấu đáo, ta sẽ có đánh giá khách quan về người đó, việc đó. Còn nếu chúng ta có cái nhìn nghi ngờ, tăm tối, thì đánh giá chúng ta bị chủ quan, nhìn không đúng người, đánh giá không đúng hành động và từ đó có thái độ hay phản ứng sai lầm. Thánh I-Nhã còn ví người có cái nhìn xấu, nghi ngờ người khác giống như người bị chóng mặt, nhìn gì cũng thấy mọi thứ quay cuồng. Do đó, để có thể nhìn mọi sự khách quan, trong sáng thì điều quan trọng là phải thay đổi cái nhìn thay vì đổ lỗi cho người khác, thay vì đổ thừa cho hoàn cảnh... Đôi khi gặp một điều gì có vẻ tăm tối, không vừa ý chúng ta, có vẻ làm hại chúng ta, chúng ta cũng cần thật bình tĩnh vì có khi không phải do hoàn cảnh, sự kiện mà do cái nhìn của chúng ta mà ra. Tuy nhiên, thay đổi cái nhìn không dễ vì thay đổi cái nhìn là thay đổi cả tâm hồn vì đôi mắt là cánh cửa tâm hồn. Do đó, thay đổi cái nhìn hóa ra chính là hoán cải tâm hồn. Khi tâm hồn trong sáng thì cái nhìn cũng trong sáng theo. Khi đó, việc nhìn nhận, đánh giá sự vật, biến cố, kinh nghiệm... sẽ được khách quan. + Hồn sống trong ngày: Xin cho chúng ta biết xét mình hồi tâm kỹ càng để nhìn thấy mọi sự trong ánh sáng của Chúa, nhờ đó ta có thể phản ứng và hành động theo lời mời gọi của Chúa. Xin cho chúng ta biết khiêm tốn xin Chúa soi sáng mỗi khi ta tăm tối. Xin cho chúng ta biết khiêm tốn xin những người khôn ngoan soi sáng trợ giúp để nhờ đó ta có cái nhìn mỗi ngày mỗi khách quan hơn.

15.10 + Lời Chúa: “Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được.” (Ga 15,5) + Lời thánh I-nhã: Một bộ phận bị tách rời khỏi thân thể sẽ không thể nhận được từ thân thể một cử động, cảm giác hay sự sống nào. + Suy niệm: Ai trong chúng ta mà không mong muốn mạnh khỏe, ai trong chúng ta mà không muốn đời sống thăng hoa. Ai trong chúng ta mà không mong muốn công việc, các mối tương quan... mỗi ngày một phát triển. Nhưng nhiều khi chúng ta muốn một đàng nhưng thực hiện được hay không lại là chuyện khác. Lý do là vì chúng ta chưa biết cách thức. Chúa Giê-su dùng hình ảnh cây nho để chỉ cho chúng ta cách thức làm thế nào để đời sống một người có đức tin có thể phát triển. Đó là cách gắn liền với nguồn sống như cành gắn liền với cây. Còn nếu tách rời cành với cây, tách rời một chi thể khỏi một thân thể, thì chi thể đó, cành đó không thể tồn tại được. Gắn liền với cây là sống các điều răn Chúa dạy. Và điều răn quan trọng nhất là mến Chúa, yêu người hay nói một cách ngắn gọn là điều răn yêu thương. Chỉ khi yêu mến Chúa hết lòng, trên hết mọi sự thì ta mới có thể gắn bó với Chúa và từ đó nhận lấy muôn vàn ân sủng. Chỉ khi yêu thương tha nhân như chính mình thì mới là thực thi điều răn của Chúa và gắn liền với Chúa vì “Chúa là Tình Yêu”. Đồng thời, cũng có nhiều lúc chúng ta tự tách mình ra khỏi nguồn sức sống, ân sủng của Chúa do lối sống của chúng ta. Lối sống kém lòng tin vào Chúa, không yêu thương tha nhân chính là chọn lựa của chúng ta không sống theo điều răn của Chúa, do đó tách khỏi nguồn ân sủng dồi dào mà Chúa muốn ban cho chúng ta. + Hồn sống trong ngày: Chúng ta tập ở lại với Chúa trong những lời nguyện vắn tắt, trên tàu, trên xe, lúc chờ đèn đỏ, lúc xếp hàng... Chúng ta thử nhìn lại xem có hành động, thói quen, lời nói, thái độ, hình ảnh nào khiến ta mỗi ngày mỗi xa Chúa, xa anh chị em của mình, chẳng hạn: một câu nói tục, một thói quen xấu, một thái độ kết án người khác mà chưa biết rõ về người đó...

16.10 + Lời Chúa: “Thật thế, lời rao giảng về thập giá là một sự điên rồ đối với những kẻ đang trên đà hư mất, nhưng đối với chúng ta là những người được cứu độ, thì đó lại là sức mạnh của Thiên Chúa.” (1 Cr 1,18) + Lời thánh I-nhã: Đây là khác biệt giữa hạnh phúc của con người và thập giá Đức Kitô: khi thưởng thức hạnh phúc của loài người, chúng ta kinh tởm nó, nhưng càng uống hạnh phúc của thập giá Đức Kitô, chúng ta càng thấy khao khát. + Suy niệm: Khi đi ngang qua một ngôi nhà, không cần phải chịu phép rửa nhưng hầu như ai cũng có thể biết được đó là một nhà thờ hay một ngôi nhà của người theo Ki-tô giáo. Thật vậy, cho dù Công giáo, Chính Thống, Tin Lành... có một số điểm khác biệt nhau nhưng tất cả những ai tin vào Chúa Kitô đều không bao giờ chối bỏ niềm tin vào thập giá. Đối với thế gian, thập giá là một sự nhục nhã, đau khổ, nhưng đối với những người tin, đó lại là sức mạnh của Thiên Chúa. Thánh I Nhã cũng không ngoại lệ. Ngài cũng tìm thấy nơi thập giá niềm hạnh phúc đích thực mà không hạnh phúc nào của loài người có thể mang lại. Niềm hạnh phúc đó bền bỉ, sâu xa và không ai lấy đi được được mô tả rõ nét qua “kinh nghiệm an ủi” trong Linh Thao. Đối với I Nhã, không phải cứ cái gì đem lại niềm vui cũng là an ủi thiêng liêng, nhưng cái nào phải khiến người ta bừng cháy lòng yêu mến Chúa, chê ghét tội lỗi mình và đặc biệt đau đớn vì sự thương khó của Chúa Ki-tô15 mới là an ủi thiêng liêng. Thập giá đối với I Nhã không phải bất hạnh nhưng là hạnh phúc và đáng khao khát vì ta được giống với người mình yêu thương. + Hồn sống trong ngày: Đối với người đời những gì khiến ta đau khổ, chịu đựng, tổn thương, thì người ta né tránh. Nhưng trong đức tin, nếu chúng ta biết đón nhận tất cả những điều đó như những thập giá của Chúa gửi đến, những điều đó khiến trở nên sức mạnh và ơn cứu độ cho chúng ta. Chúng ta xin Chúa cho chúng ta đón nhận tất cả mọi sự xảy đến một cách bình an, và rút ra ích lợi cho tâm hồn chúng ta. Chúng ta hãy tập cám ơn Chúa vì một điều trái ý, một đau khổ, một tổn thương người khác gây cho chúng ta... vì biết rằng nếu đón nhận theo như cách mà Chúa Giê-su đón nhận thập giá, ta sẽ được hạnh phúc đích thực. Hơn thế nữa, thật hạnh phúc biết bao vì được chia sẻ thập giá với Chúa.

Linh Thao số 316

17.10 + Lời Chúa: “Tôi biết rằng sự thiện không ở trong tôi, nghĩa là trong xác thịt tôi. Thật vậy, muốn sự thiện thì tôi có thể muốn, nhưng làm thì không.” (Rm 7,18) + Lời thánh I-nhã: Chúng ta nên luôn nghi ngờ những gì thân xác cáo buộc chống lại chúng ta, vì nó quen dùng sự ngụy tạo thiếu sức lực để che đậy mong muốn được thoát khỏi những gian khổ. + Suy niệm: Nhiều khi trong cuộc sống chúng ta cảm thấy bức xúc và thất vọng vì chính mình. Lý do là vì có những điều mình thấy tốt và muốn làm nhưng không làm được và ngược lại, có những điều mình biết là sai trái, không nên làm mà mình cứ làm. Đó là điều không mới mẻ vì nó thuộc về bản chất tội lỗi của con người như thánh Phao-lô nói trong thư gửi tín hữu Roma. Thật vậy, thánh Phao-lô coi xác thịt con người bị ảnh hưởng bởi tội nguyên tổ nên xác thịt con người luôn có xu hướng ngăn cản con người làm điều thiện hoặc không phải điều đỏi hỏi nào của xác thịt cũng xấu nhưng cần phải tỉnh táo trước những cám dỗ của xác thịt. Xác thịt con người thì yếu đuối, có thể muốn sự thiện nhưng không chịu làm hoặc ngược lại, có khi gợi lên sự thiện nhưng thực ra là ý hướng xấu. Thánh I-Nhã cũng luôn mời gọi mỗi người tỉnh táo trước những đòi hỏi, chống đối, ngăn cản... của thân xác trước mỗi biến cố, dự định, quyết định... vì có khi thân xác chúng ta cũng lừa dối chúng ta, muốn chúng ta tránh né đau khổ, khó khăn, vất vả cho dù những điều đó lại ích lợi cho tâm hồn, cho ơn cứu độ của chúng ta. + Hồn sống trong ngày: Chúng ta vừa được mời gọi chăm sóc thân thể vì là đền thờ của Chúa Thánh Thần ngang qua những thói quen tốt như tập thể thao, hoạt động thể chất, tay chân lành mạnh. Chúng ta cũng cần để ý những đòi hỏi phi lý, quá đáng, mơ hồ của thân xác chúng ta, khiến chúng ta yếu đuối, nhu nhược, ngăn cản ơn cứu độ của Chúa.

18.10 + Lời Chúa: Vì đối với Thiên Chúa, không có gì là không thể làm được." (Lc 1, 37) + Lời thánh I-nhã: Lòng tự ái có nguy cơ rất lớn; nó thường xuyên đánh lừa con mắt tâm trí ta, khiến chúng ta nghĩ rằng những việc này không thể làm được, nhưng nếu nhìn cho rõ, chúng tỏ ra dễ dàng và thậm chí là cần thiết nữa16. + Suy niệm: Có nhiều điều kỳ lạ Chúa làm trong cuộc sống ta có thể nghiệm thấy hoặc được chứng kiến. Có những việc nếu chỉ dựa vô sức người thì không thể thực hiện. Có nhiều việc khi làm ta lại cảm thấy bị tổn thương, ta thấy mình không là chính mình, ta thấy mình bị xúc phạm nên ta thấy không thể làm được. Nhưng ta cũng thấy rằng có nhiều hoàn cảnh, nhiều trường hợp tại sao người ta làm được mà mình không làm được. Có thể có nhiều lý do nhưng chung quy lại ta có thể thấy có hai điều căn bản. Thứ nhất, có nhiều cái vượt sức của chúng ta và chỉ có Chúa mới có thể làm cho nó thành hiện thực. Thứ hai, có những điều không vượt quá sức của chúng ta và chúng ta có thể làm và làm dễ dàng nhưng vì quá tự ái, quá yêu cái tôi, quá sĩ diện nên tâm trí chúng ta bị lừa dối rằng việc này khó, không thể làm được. Vì thế, chúng ta vừa cần tỉnh táo tránh để lòng tự ái làm mờ đi tâm trí khiến ta không dám, không muốn làm điều gì cho dù điều đó ích lợi và cần thiết cho đời sống chúng ta. Hơn thế nữa, chúng ta cũng phải chấp nhận một thực tế rằng để có thể vượt thắng lòng tự ái không phải là điều dễ dàng, mà ta cần xin Chúa cho chúng ta biết đặt niềm tin vào Chúa chứ không phải vào những suy nghĩ hẹp hòi của mình. + Hồn sống trong ngày: Một trong những yếu tố khiến cho mọi quyết định, hành động của ta dẫn đến sai lầm là lòng tự ái, chúng ta hãy tập xét mình, hồi tâm bằng cách để ý xem hành động này, quyết định này của tôi có bị chi phối bởi lòng tự ái không. Nếu có, tôi xin Chúa mỗi ngày giúp tôi trước hết là ý thức được lòng tự ái nơi mỗi suy nghĩ và hành động của tôi.

“Một điều giúp đỡ rất đặc biệt là hết lòng sốt mến thực hành những phận sự có sức rèn luyện đức khiêm nhường và lòng bác ái hơn. Và nói chung, ai càng gắn bó với Thiên Chúa là Chúa chúng ta và càng tỏ ra quảng đại với Thiên Chúa chí tôn, thì càng thấy Người quảng đại với mình, và càng được sẵn sàng đón nhận những ân sủng và ân huệ thiêng liêng lớn lao hơn.” (HP 282) 16

Tôi xin Chúa giúp tôi mỗi ngày mỗi tin vào quyền năng và ân sủng Chúa hơn, tìm lợi ích cho người khác hơn thay vì quanh quẩn với vùng an toàn mà nơi cái tôi, sĩ diện, ảo tưởng luôn tìm cách đánh lừa tôi để làm tôi không thể trưởng thành trong đức tin, trong đời sống. 19.10 + Lời Chúa: Lời tử tế là tảng mật ong làm cổ họng ngọt ngào, khiến xương cốt lành mạnh. (Cn 16,24) + Lời thánh I-nhã: Sự tròn đầy của ơn an ủi của Thiên Chúa thì lớn lao tới mức vị ngọt ngào của nó không chỉ tác động đến tâm hồn, mà tràn xuống cả thân xác nữa17. + Suy niệm: Cơ thể con người cần chất dinh dưỡng từ thực phẩm để tồn tại. Tuy nhiên để con người có một cơ thể lành mạnh, con người cần những thứ khác nữa. Một lời nói tử tế đem lại sức mạnh cho một người không thua kém một món đồ ăn thức uống. Một người cảm nghiệm được tình thương của Chúa, sự an ủi của Chúa thì cảm nghiệm đó không chỉ là biểu hiện nơi tâm hồn mà thôi mà còn tác động lan tỏa đến cả thân xác nữa. Thành ngữ người xưa vẫn có câu „tâm sinh tướng,” nghĩa là tâm hồn sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến vóc dáng, tướng mạo của con người là vì vậy. Vì con người có xác và hồn nên khi hồn no thỏa ơn an ủi thì xác cũng tự khắc được chia sẻ tác động của ơn an ủi đó. Nói cách khác, sức mạnh của ân sủng thì không dừng lại ở phương diện đức tin, đời sống nội tâm, đời sống thiêng liêng... mà thôi. Ân sủng của Chúa còn lớn lao hơn, lan tỏa đến cả thân xác, khiến thân xác trở nên đền thờ sống động của Chúa Thánh Thần. + Hồn sống trong ngày: Bên cạnh việc chăm sóc nuôi dưỡng bản thân bằng của ăn vật chất, ta cũng cần tiếp xúc với những người tử tế, nghe những câu chuyện tử tế để nuôi dưỡng tâm hồn. Tâm hồn và thể xác là hai thực tại không thể tách rời nhau. Điều gì tốt cho tâm hồn ắt hẳn sẽ có tác động lên thân xác. Do đó, ta hãy nuôi dưỡng đời sống đức tin sống động ngang qua việc siêng năng thực hành đức bác ái giúp đỡ người nghèo, ngang qua việc tham dự cử hành các bí tích cách sốt sắng, nhất là thánh lễ.

An ủi thiêng liêng: “Ðặc điểm của Chúa và các thiên thần khi soi giục là ban sự sảng khoái và vui vẻ thiêng liêng liêng thật, xóa bỏ mọi buồn sầu và xao xuyến do kẻ thù đưa vào. Còn đặc điểm của kẻ thù là chống lại sự sảng khoái và niềm an ủi thiêng liêng ấy bằng cách đưa ra những lý do giả tạo, cầu kỳ và ngụy biện không cùng.” (LT 329) 17

20.10 + Lời Chúa: Tình yêu cốt ở điều này: không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa, nhưng chính Người đã yêu thương chúng ta, và sai Con của Người đến làm của lễ đền tội, vì tội lỗi chúng ta. (1Ga 4,10) + Lời thánh I-nhã: Vì Đấng mà chúng ta yêu mến là Đấng vô biên, nên chúng ta luôn có thể yêu mến nhiều hơn nữa và trọn vẹn hơn nữa. + Suy niệm: Có một người thông thạo luật Do Thái một hôm mới đến hỏi Đức Giê-su, trong các điều răn, điều nào trọng nhất. Chúa Giê-su đã trả lời là yêu mến Thiên Chúa và yêu mến con người. Nói cách khác, ta có thể nói, đối với Chúa Giê-su „yêu” là điều răn quan trọng nhất mà bất cứ ai tin theo Chúa đều phải làm. Nhưng yêu cũng có nhiều loại. Có loại yêu quyết liệt, có loại yêu nửa vời, có loại yêu hời hợt... Tự chúng ta không thể yêu mến Chúa nhưng chính Chúa yêu mến chúng ta trước và sai Con Một đến để thể hiện tình yêu của Ngài đối với chúng ta. Tình yêu của Chúa dành cho chúng ta xuất phát từ chính Chúa. Tuy nhiên tình yêu luôn có hai chiều. Vậy, làm thế nào để đáp lại tình yêu Chúa dành cho con người, cho chúng ta trước? Thánh I Nhã đã chỉ cho chúng ta phải yêu Chúa như thế nào. Ngài khuyên chúng ta rằng vì Thiên Chúa là đấng vô biên, nên khi yêu Chúa, chúng ta không đặt giới hạn, không đặt điều kiện, mà chỉ có cố gắng mỗi ngày yêu Chúa mỗi hơn. Thật vậy, vì đối tượng yêu mến của chúng ta là vô biên, nên mức độ, điều kiện, chuẩn mực để yêu Chúa cũng vô hạn. Vì làm sao lấy cái hữu hạn mà đáp lại cái vô hạn được. Do đó, „chúng ta luôn có thể yêu mến nhiều hơn nữa và trọn vẹn hơn nữa”, chúng ta được mời gọi không thỏa mãn với chính mình mà nỗ lực mỗi ngày một hơn. + Hồn sống trong ngày Chúng ta không tự giới hạn tình yêu của chúng ta dành cho Chúa. Chúa yêu chúng ta vô hạn, vô điều kiện, nên chúng ta cũng phải đáp lại tình yêu với Chúa, với tha nhân, đặc biệt những người nghèo, yếu thế với một mức độ như vậy. Chúa là Đấng vô biên nên chúng ta cũng cần bày tỏ lòng yêu mến với Chúa không giới hạn chỉ trong nhà nguyện. Chúng ta có thể nhớ tới Chúa, có thể tâm sự với Chúa mọi lúc, mọi nơi, mọi thời điểm, mọi thăng trầm của cuộc sống.

Ngày 21.10 + Lời Chúa: "Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó, vì Nước Trời là của họ." (Mt 5,3) + Lời thánh I-nhã: Ai tự nguyện yêu mến đức khó nghèo, người ấy nên giống như một bức tượng, đón nhận quần áo tả tơi, hay vải lanh mềm mại đỏ tía, với nét mặt không thay đổi. + Suy niệm: Có “tinh thần nghèo khó” nghĩa là không đặt lòng tin tưởng nơi sự giàu sang, nơi của cải vật chất,... nhưng nơi tình thương và nơi sự quan phòng của Thiên Chúa. Người giàu cũng khóc và người nghèo cũng không thể cười nếu những bận tâm của tôi về của cải, nhà cửa, về sức khỏe, người thân, công việc, hay những mối tương quan,… đến mức Thiên Chúa không còn nữa chỗ đứng trong tôi, trong những suy nghĩ và lựa chọn của tôi. Hay giờ đây Thiên Chúa chỉ là Đấng “phục vụ” theo những yêu cầu của bản thân tôi. Người môn đệ sống tinh thần Khó Nghèo không vì “Khó Nghèo” nhưng vì tình yêu dành cho Thầy Giêsu, "Đấng đã trở nên nghèo để làm cho chúng ta được giàu có nhờ cái nghèo của Ngài” (x. 2 Cr 8,9). Thánh I-nhã dường như đã viết cuốn Hiến Luật Dòng Tên dưới ảnh hưởng của một trong những trực giác quan trọng nhất của ngài về Tin Mừng. Đó là việc sống đời sống của người môn đệ cũng đòi hỏi việc phải chấp nhận và thậm chí ao ước sống khó nghèo như một cách thức để được nên đồng hình đồng dạng với Thầy Giêsu. Vì thế, trong số quan trọng nhất của Hiến Luật Dòng Tên thánh I-nhã đã mời gọi các Giêsu Hữu: “Điều rất giá trị và tối quan trọng, là họ sẽ được biết bao nâng đỡ và ích lợi cho đời sống thiêng liêng, nhờ chê ghét hoàn toàn chứ không phải chỉ một phần, tất cả những gì thế gian yêu mến và tha thiết, lại nhận lấy và hết sức ao ước tất cả những gì Chúa chúng ta là Đức Kitô yêu mến và tha thiết. Vì như người đời theo đuổi những gì phàm tục, yêu thích và mải mê tìm kiếm vinh dự, danh thơm tiếng tốt trên đời, như thế gian dạy bảo họ, thì những ai bước đi trong Thần Khí, và thật sự theo Chúa chúng ta là Đức Kitô, cũng phải mãnh liệt yêu mến và ao ước ngược lại, nghĩa là mặc lấy cùng thứ quần áo và trang phục hạng tôi tớ mà Người đã mặc, vì kính trọng và yêu mến Người.”18 Trong Nhật Ký Thiêng Liêng, ngài đã phải nhận định nhiều lần, với những an ủi và nước mắt, khi suy nghĩ về việc sống đức Khó Nghèo trong Dòng Tên. Ngài đã đi đến quyết định là Dòng sẽ sống nhờ của bố thí, và các anh em sẽ không nhận thù lao hay những gì người ta trả công cho các thừa tác vụ của mình. Vì ngài xác tín: “Nghèo Khó xét như là thành trì bảo vệ đời tu, cần được yêu mến và gìn giữ trong toàn bộ bao nhiêu có thể nhờ ơn Thiên Chúa.”19 + Hồn sống trong ngày: Hôm nay, tôi tập để sống lối sống giản dị, thanh bần, lối sống giúp tôi gần gũi với người nghèo và có thể nghe được tiếng kêu than của họ... vì tình yêu dành cho Đức Kitô. 18 19

Hiến Luật Dòng Tên, số 101. Hiến Luật Dòng Tên, số 553.

Ngày 22.10 + Lời Chúa: “Thưa anh em, ai bảo rằng mình có đức tin mà không hành động theo đức tin, thì nào có ích lợi gì? Đức tin có thể cứu người ấy được chăng? Giả như có người anh em hay chị em không có áo che thân và không đủ của ăn hằng ngày, mà có ai trong anh em lại nói với họ: "Hãy đi bình an, mặc cho ấm và ăn cho no", nhưng lại không cho họ những thứ thân xác họ đang cần, thì nào có ích lợi gì? Cũng vậy, đức tin không có hành động thì quả là đức tin chết.” (Gc 2:14-17) + Lời thánh I-nhã: Khi bạn chăm lo đường nhân đức, thì đồng thời bạn cũng đang quan tâm đến ơn cứu độ của tha nhân. + Suy niệm: Trong suốt hành trình hoán cải của mình, I-nhã luôn tìm lắng nghe ý Chúa và đồng thời không ngừng nỗ lực để thực thi ý Thiên Chúa, cách đặc biệt là vì lợi ích cho các linh hồn. Trong thời gian ở Manresa, I-nhã hoàn toàn xác tín rằng Thiên Chúa muốn mình cả đời theo cung cách của Đức Giêsu để giúp đỡ các linh hồn tại Đất Thánh. Vì thế, ngài đã đi Giêrusalem với các người hành hương khác và đã quyết định ở lại Giêrusalem để có thể mãi mãi thăm các nơi thánh, và giúp đỡ các linh hồn. Tuy nhiên, ngang qua cha Giám Tỉnh Dòng Phanxico thì ngài đã nhận ra “đó không phải là điều Chúa muốn.” Sau khi trở lại Tây Ban Nha từ cuộc hành hương Đất Thánh, I-nhã quyết định rằng mình cần đi học để có thể “giúp đỡ các linh hồn”. Ngài ý thức rằng mình cần các chứng nhận về triết học và thần học để có thể tiếp tục “giúp ích cho các linh hồn”. Vì trước đó ngài đã bị hạch hỏi về những gì ngài rao giảng. Do đó, linh đạo Dòng Tên sau này cũng nhấn mạnh đến khả năng tri thức như phương thế để “cứu giúp các linh hồn”. Giai đoạn ở Paris, I-nhã có cơ hội gặp gỡ những người bạn trẻ với nhiều ước vọng, thông minh, và đạo đức,... Trong số họ có Phanxicô Xaviê và Phêrô Favre là các bạn cùng phòng. Ngài đã giúp cho sáu người trong số những người bạn này làm Linh Thao cá nhân trong vòng một tháng. Từng anh em này đã đi đến quyết định rằng mình được gọi để đi theo Đức Kitô trong sứ mạng của Người là cứu giúp các linh hồn. Những bạn trẻ này cùng với ba người khác nữa đã trở thành nhóm “những người bạn trong Chúa”. Tình bạn ấy đã khơi dậy trong họ ao ước quy tụ lại với nhau để lập nên Dòng Tên sau này với mục đích “chiến đấu cho Thiên Chúa dưới cờ Thánh Giá, và chỉ phục vụ một mình Chúa Giêsu cùng với Hội Thánh là Hiền Thê của Người, dưới quyền Đức Giáo Hoàng Roma, đại diện của Đức Kitô trên trần gian... và để mưu ích cho các linh hồn...”20 + Hồn sống trong ngày: Tôi ý thức trách nhiệm “vì phần rỗi các linh hồn” của mình mà khao khát để cầu nguyện cho họ, dâng lên Chúa những hy sinh, và nỗ lực để cùng giúp nhau sống đời tông đồ.

Định Thức Thể Chế Dòng Tên, số 1.

Ngày 23.10 + Lời Chúa: Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh. Anh em hãy làm như vậy, đó là điều Thiên Chúa muốn trong Đức Ki-tô Giê-su. (1 Tx 5,18) + Lời thánh I-nhã: Đối với người công chính, thì cả khi số phận hẩm hiu xảy đến cũng sinh ích lợi; trong khi gây đớn đau chúng cũng đem lại lợi ích cho người ấy; giống như giọt sương của đá quý làm cây nho rụng mất lá để tặng cho cây nho một kho tàng quí giá hơn. + Suy niệm21: “Phút Hồi Tâm” theo phương pháp của thánh I-nhã bắt đầu với việc tạ ơn Thiên Chúa, Chúa chúng ta, vì những ơn lành mà ta đã lãnh nhận. Ngang qua việc thực hành này mà chúng ta nhận ra và kinh nghiệm về “Thiên Chúa là Tình Yêu” và con người là đối tượng của Tình Yêu vô biên, không điều kiện này. “Tất cả là hồng ân” phải là điểm căn bản trong bước thứ nhất của Phút Hồi Tâm. Nó vang vọng lời khẳng định của thánh Phao-lô rằng “chính ở nơi Người mà chúng ta sống, cử động, và hiện hữu” (Cv 17,28). “Bạn có gì mà bạn đã không lãnh nhận?” như thánh Phaolô tra vấn chúng ta (1 Cr 4,7). Trong sự nghèo hèn của mình, ta chẳng có gì ngoài tội lỗi. Chính nơi đây mà ta thấy được nghịch lý của đời Kitô hữu: Chúng ta không là gì, nhưng với Thiên Chúa chúng ta có tất cả và là tất cả. Thật vậy, Thiên Chúa đã trao ban cho chúng ta mọi sự, mọi sự Đức Kitô có thì chúng ta cũng có: Cha của Người cũng là Cha của chúng ta (Ga 20,17b); Thần Khí của Người cũng là Thần Khí của chúng ta (Ga 20,22); Mẹ của Người cũng là Mẹ chúng ta (Ga 19,26-27), Thân Thể Người là Thân Thể chúng ta (1 Cr 12,27). Giáo Hội của Người cũng là Giáo Hội của chúng ta... Mầu nhiệm Vượt Qua của Người cũng là mầu nhiệm Vượt Qua của chúng ta. Thập giá của Người, cũng là thập giá của chúng ta. Sự Phục Sinh của Người cũng là sự phục sinh của chúng ta. Sự sống vĩnh cửu của Người cũng là sự sống vĩnh cửu của chúng ta... Ngang qua việc nhận ra những ơn ban mà chúng ta nhận ra Thiên Chúa tốt lành như thế nào khi Người hiện diện và hành động cách độc sáng nơi đời sống của tôi trong khi bình an và cả trong những lúc tưởng chừng như “số phận hẩm hiu”... Đó là lý do tại sao tạ ơn lại là sự đáp trả thuộc bản chất và tự nhiên nhất mà chúng ta có thể làm với Thiên Chúa. + Hồn sống trong ngày: Tôi tập nhận ra sự hiện diện của Chúa và những ơn mà Ngài ban cho tôi ngang qua những biến cố lớn nhỏ của cuộc sống. Để rồi từ đó tôi biết tạ ơn Chúa vì những điều kỳ diệu Chúa đã làm cho đời tôi.

Viết dựa theo: Ramon Ma. Bautista, SJ, Hearts Burning – The Consciousness Examen as an Authentic Ignatian Formation in Discerning Love, Manila, Philippines (Bookmark, 1990), p.41-43.

Ngày 24.10 + Lời Chúa: “Còn người thu thuế thì đứng đằng xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời, nhưng vừa đấm ngực vừa thưa rằng: ‘Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi’”. (Lc 18:13) + Lời thánh I-nhã: Lạy Thiên Chúa là Đấng trọn lành! Làm sao Ngài có thể chịu đựng được một kẻ tội lỗi điên rồ như con đây? + Suy niệm: Luca 18,13 cho ta thấy cử chỉ và lời nguyện của người thu thuế: Anh đứng xa cung thánh và xấu hổ cúi xuống, không dám ngước nhìn Chúa, chẳng dám lại gần tha nhân. Anh thấy rõ các tội của mình. Anh đấm ngực vì đau buồn hối tiếc. Anh chỉ còn biết cậy dựa và phó thác cho tình thương. Lời nguyện của anh bắt đầu bằng việc gọi tên Thiên Chúa. Anh không có gì để tự hào, chỉ nhận mình là tội nhân. Anh cần Chúa, cần lòng thương xót tha thứ: “Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi.” Lúc này, chính tội lỗi và bóng tối làm cho anh trở nên trống rỗng để Chúa có thể bước vào đời anh. “Lạy Thiên Chúa là Đấng trọn lành! Làm sao Ngài có thể chịu đựng được một kẻ tội lỗi điên rồ như con đây?” Chúng ta thật ngỡ ngàng trước Tình Yêu mà Thiên Chúa dành cho chúng ta là những kẻ có tội. Vì thế, Tổng Hội 32 của Dòng Tên đã không ngần ngại để định nghĩa về người Giêsu hữu như “một tội nhân, nhưng được Chúa thương kêu gọi trở nên người bạn đường của Ngài...” Đối với thánh I-nhã, điều ta cần luôn để tâm ngẫm nhìn trước hết là Tình Yêu của Thiên Chúa, rồi sau đó, và chỉ dưới ánh sáng của Tình Yêu ấy, ta mới có thể xem xét đến những khía cạnh của tội. Chỉ khi nào cảm được con tim Thiên Chúa yêu thương bằng một tình yêu say đắm, sắt son và vô điều kiện, thì con tim nhân loại mới không còn run rẩy, khiếp sợ; để trở nên mạnh dạn và tin tưởng mà thưa lên lời cầu xin tha thứ cách khiêm cung, chân thành. + Hồn sống trong ngày: Tôi có ý thức rằng “ Thiên Chúa yêu thương tôi hơn chính tôi yêu mình”? Thiên Chúa yêu thương và che chở ngay cả trong bản tính mỏng giòn và yếu đuối của tôi?

Ngày 25.10 + Lời Chúa: Đức Giê-su Ki-tô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự. (Pl 2, 6-8) + Lời thánh I-nhã: Người yêu sự hoàn thiện phải được đổ đầy lòng sự khiêm nhường như cây đèn được đổ đầy dầu; vì đèn có đầy bên trong thì mới chiếu sáng cho bên ngoài, và người ấy quay hướng nào thì ảnh hưởng của người ấy cũng làm cho người ta cảm thấy. + Suy niệm: Khiêm nhường là nhân đức rất quan trọng và cần thiết trên đường thánh thiện. Nói như Mẹ Têrêxa Calcutta: “Khiêm nhường là mẹ của tất cả mọi đức hạnh... Chỉ khi chúng ta có đức khiêm nhường thì tình yêu của chúng ta mới chân thật, mới tận tâm và nồng nhiệt.” Tuy nhiên, khiêm nhường không chỉ là một nhân đức trừu tượng để được ngưỡng mộ. Đó là đức tính tốt cần phải học hỏi và thực hành thường xuyên trong đời sống của mỗi người. Khiêm nhường là nhân đức làm cho người môn đệ trở nên giống Đức Giêsu, Thầy Chí Thánh, Đấng đã nói: “Hãy học với tôi vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường” (Mt 11,29). Trở nên khiêm nhường là bắt chước gương Chúa Giêsu: “Đấng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự.” “Ai trở nên khiêm nhường thì không còn xem mình là trọng tâm, là nhận biết tất cả chúng ta đều cần đến Chúa, là những kẻ ăn xin lòng thương xót.”22 Khi sống khiêm nhường tôi ý thức thân phận nghèo nàn của mình, đồng thời nhìn nhận mọi sự lành tôi có là do bởi Thiên Chúa ban cho. Nếu không có sự giúp đỡ của Chúa thì chúng ta không thể làm gì tốt được, rằng tất cả những gì tốt chúng ta làm đều đến từ Chúa, mọi tiến bộ chúng ta có được cũng nhờ Chúa, không có gì có thể quy cho giá trị hay công trạng riêng của mình, và chúng ta cũng không giữ được gì nếu không có sự giúp đỡ của ngài. Mọi nhân đức được hình thành trong tâm hồn chúng ta đều do liên lỉ cầu nguyện. Nếu chúng ta thực sự muốn được khiêm nhường thì chúng ta cũng phải cầu nguyện để xin ơn này mỗi ngày. Sống khiêm nhường mời gọi chúng ta không ngừng cầu xin Chúa: “Vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15, 5). Cầu nguyện là đi vào con đường khiêm nhường, là biểu hiện sự bất lực, sự lệ thuộc của chúng ta để tự mình nhận ra công việc của Chúa. Một cách nào đó, cầu nguyện làm cho mình khiêm nhường, và khiêm nhường làm cho mình cầu nguyện, cám ơn không ngừng trong ý thức tất cả những gì nhận được đều không do mình. Vì thế, thánh I-nhã mời gọi chúng ta nếu muốn tiến tới trong sự hoàn thiện thì phải được “đổ đầy lòng sự khiêm nhường như cây đèn được đổ đầy dầu.” + Hồn sống trong ngày: Tôi duyệt xét lại chính mình xem tôi đang ở đâu trên con đường hoàn thiện? Và mỗi ngày một chút, một chút thôi,... tôi tập sống khiêm nhường noi gương Thầy Giêsu.

Câu Tweet của ĐTC Phanxicô, ngày 29.12.2017.

Ngày 26.10 + Lời Chúa: CHÚA là mục tử chăn dắt tôi, tôi chẳng thiếu thốn gì. (Tv 23,1) + Lời thánh I-nhã: Bất kể ân huệ nào từ Thiên Chúa mà bạn nhận ra trong chính mình, thì hãy coi đó như vàng ngọc đến từ sự tốt lành của Thiên Chúa; Ngài là thợ kim hoàn thương tình tạo dựng nên chúng từ những gì chỉ đáng bỏ đi như khúc cây vốn chỉ thích hợp để đốt lửa. + Suy niệm: Nếu bài cầu nguyện đầu tiên trong Linh thao mời gọi người thao viên, nghĩa là người làm Linh Thao, đặt khung cảnh và nhìn xem trong tội lỗi tôi như xa lìa Chúa thế nào, thì bài cầu nguyện cuối cùng của Linh Thao “Chiêm niệm để đạt Tình Yêu” họ được mời gọi để nhìn ngắm một khung cảnh ngược lại: “xem thấy tôi đang ở trước nhan Thiên Chúa,... trước các thiên thần và các thánh.” Trong bối cảnh ấy thao viên khám phá ra: tôi đã và đang được tình yêu “chạm” đến thế nào, bất chấp những giới hạn của bản thân. Thao viên thấy rằng trong Chúa tôi không thiếu thốn gì, hay trong Chúa những hy vọng của tôi đã thành hiện thực. Một cách cụ thể hơn, bài cầu nguyện này mời gọi tôi xin ơn: “hiểu biết thâm sâu về biết bao ơn lành đã nhận: để khi nhận biết những ơn lành đó cách trọn vẹn, tôi có thể yêu mến và phụng sự Chúa chí tôn trong mọi sự”. Tôi cảm nhận và nghiệm thấy tôi được yêu như thế nào, cũng như tôi muốn yêu và có thể yêu ra sao. Thiên Chúa yêu tôi, và tình yêu của Ngài được biểu lộ qua việc Ngài ban cho tôi các ơn lành, ban cho tôi các thụ tạo là những tặng vật của Ngài. Về phía tôi, tôi yêu lại Ngài, và cái mà tôi chia sẻ hoặc trao tặng, lại cũng chính là những thụ tạo mà Ngài đã ban cho. Thế nên không có chuyện giải thích tình yêu chỉ như là cảm xúc. Yêu thương và phục vụ phải đi kèm với nhau. Hơn hết, cần yêu thương trong mọi sự. Tình yêu dành cho mọi sự chỉ thực sự là tình yêu khi nó ở trong Thiên Chúa. Đây chính là việc kết hợp hai con đường: con đường đi từ mọi sự đến Thiên Chúa, và con đường đi từ Thiên Chúa đến với mọi sự. + Hồn sống trong ngày: Khi làm dấu Thánh Giá để đọc kinh, để bắt đầu bữa ăn, tôi làm thật chú tâm và để từng chữ từng lời thấm vào lòng. Nhờ đó tôi ngày càng nhạy bén hơn trong việc nhận ra sự hiện diện của Chúa & những ơn lành Chúa ban cho tôi trong từng ngày sống.

Ngày 27.10 + Lời Chúa: Vì được cả thế giới mà phải thiệt mất mạng sống, thì người ta nào có lợi gì? Quả thật, người ta lấy gì mà đổi lại mạng sống mình? (Mc 8, 36-37). + Lời thánh I-nhã: Thà chết đau đớn còn hơn sống cho những sự phù phiếm. + Suy niệm: Tương truyền rằng thánh Phan-xi-cô khi học ở Pari, thủ đô nước Pháp, sau khi được thánh I-Nhã nói câu này „nếu được cả thế gian mà mất linh hồn mình thì có ích gì” thì đã hoán cải, từ bỏ danh vọng mà hiến mình cho Chúa, trở nên nhà truyền giáo nhiệt thành nổi bật trong giáo hội. Quả thế, cuộc đời ai cũng sống chỉ có một lần. Nhưng cuộc sống thì cũng có nhiều loại cuộc sống. Có cuộc sống hạnh phúc; có cuộc sống bất hạnh. Có cuộc sống đáng sống, nhưng cũng có những cuộc sống phù phiếm mà nếu theo đuổi những cuộc sống như vậy sẽ hư mất đời đời. Đó là lý do mà thánh I-nhã đã có những lời khá mạnh mẽ khuyên Phan-xi-cô Xavier hoán cải để tìm cho mình cuộc sống ý nghĩa. Thánh I-Nhã thậm chí còn mạnh mẽ hơn khi tuyên bố rằng „Thà chết đau đớn còn hơn sống cho những sự phù phiếm”. Bởi lẽ, mục đích của con người không được tạo dựng nên để rồi sống cho những thứ hư ảo, phù phiếm. Thật vậy, „Con người được dựng nên để ngợi khen, tôn kính và phụng sự Thiên Chúa, và nhờ đó cứu rỗi linh hồn mình” (Linh thao số 23). Do đó, bất cứ cách sống nào, cho dù cách sống đó đem lại giàu sang, đem đến sự trường thọ, đem lại sức khỏe... mà không đưa đến hạnh phúc đích thực là nước trời thì cũng không đáng sống. Nói cách khác, sống lâu hay mất sớm, chết êm đềm hay chết trong đau đớn không quan trọng cho bằng chúng ta sống như thế nào, có ý nghĩa không, có đạt được hạnh phúc vĩnh cửu hay không. Và nếu phải được chọn giữa cái chết, cho dù đau đớn nhưng được sự sống đời đời, và cuộc sống phù phiếm dẫn đến hư mất, mất ơn cứu độ, thì thánh I-nhã tâm niệm cũng như rất nhiều thánh tử đạo trong giáo hội đã chọn lựa sự sống đời đời thay vì sự phù phiếm trần gian này. + Hồn sống trong ngày: Hãy dành vài phút cuối mỗi ngày, duyệt xét xem trong ngày sống của chúng ta có hành động, sự kiện, biến cố nào khiến chúng ta vui chốc lát nhưng lại để lại sự bất an, trống trải. Có thể đó là dấu hiệu của sự phù phiếm thế gian mà ta đã theo đuổi trong ngày sống. Ta hãy xin Chúa cho ta hãy từ bỏ một hành động, một sự kiện, hay một điều tương tự nếu điều đó sẽ xảy ra trong tương lai.

Ngày 28.10 + Lời Chúa: Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. (Ga 16,13) + Lời thánh I-nhã: Mặc dầu tự bản chất, óc phán đoán thường nghiêng về những gì có biểu hiện của sự thật, nhưng trong nhiều trường hợp khi mà không có bằng chứng rõ ràng về sự thật, người ta hay phán đoán chiều theo ý muốn nghiêng về điều này thay vì điều kia. + Suy niệm: Trong cuộc sống ta thường sẽ gặp rất nhiều hoàn cảnh đòi ta phải đưa ra quyết định. Mà để đi đến quyết định cho đúng thì ta phải phán đoán dựa trên sự thật. Tuy nhiên, theo thánh I-nhã, có nhiều trường hợp ta chưa có bằng chứng rõ ràng về sự thật về một điều gì đó, một sự kiện hay một người nào. Những lúc như thế người ta thường có xu hướng nghiêng chiều theo ý muốn. Ý muốn có khi đúng nhưng cũng có khi cảm tính, không đúng sự thật và sai lầm. Ý muốn lại dễ bị tác động bởi cảm xúc nhất thời, bởi môi trường, bởi ý kiến người khác, bởi trào lưu xã hội... Nếu chỉ dựa vào ý muốn lúc đó thì có thể ta sẽ không đánh giá đúng sự thật và khi không đánh giá đúng thì sẽ có nguy cơ hành động sai lầm. Thật vậy, con người khi đã chịu ảnh hưởng của tội nguyên tổ thì ý muốn đã bị mất tự do ít nhiều. Do đó, nếu ta phán đoán đánh giá một sự kiện, một biến cố, một con người... mà chỉ dựa trên ý muốn riêng thì phán đoán khi đó sẽ rất khó để có thể hướng về sự thật được. Tự con người không thể làm được gì hoặc phán đoán của con người rất giới hạn. Vì thế Chúa Giê-su cũng đã nhắc nhở các môn đệ về điều này „Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. (Ga 16,13) Chỉ khi nào tâm hồn chúng ta được Thần Khí hướng dẫn, ta mới có thể sống trong sự thật toàn vẹn. Khi Thần Khí hướng dẫn thì ta sẽ có thể phán đoán mọi sự trong sự thật chứ không thiên vị, cảm tính và khi hành động trong sự thật, tâm hồn sẽ được giải thoát, được tự do. + Hồn sống trong ngày: Ta hãy đọc kinh xin ơn Chúa Thánh Thần, kinh Sáng Soi để xin Chúa Thánh Thần soi dẫn ta trước khi làm bất cứ một việc gì. Ta cũng có thể tập xét lại những việc mình làm trong một ngày, hoặc sau một sự kiện, xem việc đó mình có làm trong sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần không. Bình an sâu thẳm là dấu chỉ ta đã hành động theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.

Ngày 29.10 + Lời Chúa: Đường khôn ngoan là đường thú vị, nẻo khôn ngoan là nẻo bình an (Cn 3,17) + Lời thánh I-nhã: Nếu bạn tìm kiếm bình an và yên ổn, thì chắc chắn bạn sẽ không tìm thấy bình an và yên ổn chừng nào bạn chưa tìm ra nguyên nhân của những bất ổn và hỗn loạn trong lòng. + Suy niệm: Dân tộc Do Thái cũng như biết bao nhiêu con người trên hành tình này đều có ước mơ được bình an. Do đó, ngay lời chào của người Do Thái cũng là lời chúc bình an. Người Do Thái cũng như nhân loại từ ngàn xưa cũng đã mong muốn tìm cách làm thế nào để có được bình an. Một trong những bí quyết để có thể đạt bình an của người Do Thái đó là dựa vào Lời Chúa. Lời Chúa trong sách Châm Ngôn mà nơi đó người Do Thái tìm đường nẻo dẫn đến bình an chính là khôn ngoan. Đường khôn ngoan là đường thú vị, nẻo khôn ngoan là nẻo bình an. (Cn 3,17) Để cụ thể hơn con đường khôn ngoan dẫn tới bình an, có rất nhiều nền linh đạo, nhiều kinh nghiệm của các thánh đã nêu gương cho các tín hữu. Thánh I-nhã cũng góp một kinh nghiệm giúp con người phải sống khôn ngoan thế nào để được bình an. Thánh nhân khuyên rằng không nên tìm bình an ở bên ngoài mà thay vào đó hãy tìm ra những nguyên nhân bất ổn và hỗn loạn trong lòng. Nguyên nhân của một tâm hồn thiếu bình an không phải do bên ngoài tác động mà là do nguyên nhân bên trong. Muốn được bình an thì phải biết lý do của những bất ổn và hỗn loạn ấy. Khi biết lý do tại sao lòng ta bất ổn thì cũng là khởi đầu của bình an. Thật vậy, điều này cũng giống như khi ta khám bệnh mà ta biết được mình đau yếu chỗ nào thì đó là khởi đầu của một hành trình chữa lành. Nói cách khác, bình an chỉ có khi ta nghiệm ra được và từ đó biết sắp xếp được những hỗn loạn và bất ổn trong tâm hồn. Những bất ổn đấy có thể là việc ta chưa đặt Chúa làm trên hết, ta tôn thờ những thần tượng thế gian, ta để cho lòng ích kỷ chi phối mọi hoạt động... Một khi Chúa chưa có vị trí xứng đáng trong tâm hồn, tâm hồn sẽ hỗn loạn và ta không thể có sự bình an đích thực. Do đó việc tìm ra những nguyên nhân bất ổn, hỗn loạn cũng như sắp xếp lại cuộc đời mình có trật tự như Chúa muốn chính là con đường khôn ngoan, con đường đem lại bình an và yên ổn đích thực. + Hồn sống trong ngày: Ta duyệt xét xem điều gì khiến ta trăn trở bận tâm, chiếm nhiều thời gian và suy nghĩ của chúng ta. Đó có thể là điều làm ta mất đi bình an trong tâm hồn. Ta có thể xin Chúa sắp xếp lại tâm hồn của ta, để Chúa là trên hết, những thứ khác nếu xấu thì phải xin Chúa giúp ta loại bỏ. Nếu đó là những tốt thì xin Chúa giúp ta biết sắp xếp thế nào theo thánh ý Chúa giúp ta được bình an và yên ổn.

Ngày 30.10 + Lời Chúa: Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính. (Mt 5,45) + Lời thánh I-nhã: „Thiên Chúa sẽ rộng rãi ban cho bạn dư tràn những lợi ích từ lòng quảng đại của Ngài mà Ngài thấy bạn đã xem thường bỏ qua” + Suy niệm: Con người không ai biết Thiên Chúa là Đấng như thế nào nếu Thiên Chúa không tỏ cho họ biết. Nhờ Chúa Giê-su là Con Thiên Chúa, xuống thế làm người mà con người mới biết Thiên Chúa là Đấng thế nào. Ngang qua Chúa Giê-su ta biết được một đặc nét mà chỉ có Thiên Chúa mới có. Đó là lòng quảng đại. Người ban ơn cho mọi người giống như mặt trời, soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, người thánh thiện hay kẻ tội lỗi. Ngài ban ơn cho ai không phải bởi công trạng hay nỗ lực của họ mà chỉ bởi vì lòng quảng đại bao la của Chúa là như thế. Thánh I-nhã cũng nghiệm được điều ấy khi ngài chia sẻ về sự rộng rãi của Thiên Chúa „Thiên Chúa sẽ rộng rãi ban cho bạn dư tràn những lợi ích từ lòng quảng đại của Ngài mà Ngài thấy bạn đã xem thường bỏ qua”. Theo thánh nhân, Thiên Chúa ban ơn cho một người vì ích lợi của người đó hơn là vì người đó muốn hoặc thậm chí người đó có khi còn xem thường nữa. Theo đó, Thiên Chúa mà thánh nhân cảm nghiệm là Đấng quảng đại, vô vị lợi và ban ơn vì mưu ích cho con người chứ không vì mong được nhận lại điều gì hay thiên vị người này mà bỏ người kia. Vì thế, điều xác tín này của Thánh I-nhã cho chúng ta một sự tin tưởng trong đời sống đức tin. Thiên Chúa không tiếc gì với chúng ta. Ngài biết chúng ta cần gì. Ngài sẵn sàng ban cho chúng ta điều ích lợi cho đời sống đức tin của chúng ta cho dù chúng ta có nhận ra hay chưa nhận ra. + Hồn sống trong ngày: Ta hãy nhìn lại những ơn lành, những may mắn, những món quà bất ngờ... mà ta không hình dung ra, hoặc có khi ta không bao giờ nghĩ mình cần. Dành vài phút để cám ơn Chúa vì Chúa quảng đại, ban cho ta điều mà nhiều khi ta chưa nghĩ tới hoặc có khi không thích lúc đó nhưng lại rất ích lợi cho chúng ta.

Ngày 31.10 + Lời Chúa: Kiêu hãnh đi liền với ô nhục, khôn ngoan ở với kẻ khiêm nhường. (Cn 11,2) + Lời thánh I-nhã: Nếu bạn không hiền lành và khiêm tốn, thì Thiên Chúa cho dù là Đấng tốt lành cũng sẽ không giúp bạn được. + Suy niệm: Con người cho dù tốt lành cách mấy thì cũng có nhiều lúc vấp ngã, sai lỗi. Với những ai thấy mình sai lỗi nhiều, muốn thay đổi, muốn tập nhân đức mà chưa biết bắt đầu từ đâu, thì lời Chúa cũng như lời Thánh I-Nhã hôm nay có thể cho họ một câu trả lời. Đó là hãy tập cho mình đức khiêm nhường. Tập đức khiêm nhường cũng là loại bỏ đi tội kiêu ngạo, vì khi kiêu ngạo thì mình lấy mình làm trung tâm, chủ quan, cảm tính... Và khi mọi suy nghĩ, hành động dựa trên sự kiêu ngạo, thì người ta không thể nào có thể suy nghĩ, hành động khôn ngoan được. Lời Chúa trong sách Châm Ngôn đã đúc kết kinh nghiệm này khi khẳng định „khôn ngoan ở với kẻ khiêm nhường. (Cn 11,2). Thật vậy, thánh I-nhã xác tín rằng, nếu không khiêm nhường thì cho dù Chúa có tốt lành biết mấy, quảng đại biết mấy cũng không thể giúp ta được. Lý do là vì khi kiêu ngạo, ta thường coi mình là đúng, là đủ rồi, không cần trợ giúp của người khác. Hệ quả là cho dù người khác có tốt lành, có quảng đại và sẵn sàng giúp đỡ thì ta cũng không đón nhận. Các thánh giáo phụ cũng đã từng dạy rằng Chúa dựng nên chúng ta thì không cần hỏi ý kiến của chúng ta, nhưng để cứu độ chúng ta, Chúa cần chúng ta tự do đồng ý. Người khiêm tốn là người thừa nhận mình chẳng là gì, yếu đuối và luôn sẵn sàng đón nhận ơn cứu độ. Trái ngược lại là người kiêu ngạo. Họ nghĩ tự mình có thể đạt đến ơn cứu độ và khước từ mọi trợ giúp từ Chúa. Do đó, khiêm tốn không phải là thua thiệt hay bất lực, nhưng là đường nẻo khôn ngoan, là nhân đức căn bản, mà từ đó mọi nhân đức khác có thể phát sinh, là nhân đức mà Thiên Chúa ưa thích, và sẵn sàng trợ giúp cho người có nhân đức đó. + Hồn sống trong ngày: Chúng ta có thể bắt đầu việc hoán cải đời sống, bắt đầu từ việc tập nhân đức khiêm nhường. Vì khiêm nhường là mẹ mọi nhân đức, nên nếu tập được nhân đức này, thì các nhân đức khác sẽ được tiến bộ theo. Chúng ta có thể tập sống khiêm nhường trước Chúa, bằng thái độ kính sợ Chúa trong các khoảnh khắc của ngày sống, cũng như qua các cử chỉ cung kính đối với các nơi thánh, sự thánh. Ngoài ra, ta tập sống khiêm nhường trước người khác, bằng cách lắng nghe người khác nhiều hơn, hỏi han những người tiến bộ trong đời sống thiêng liêng hơn, để nhờ đó ta được hướng dẫn, trợ giúp hơn.

Quaûng Ñaïi Hieán Daâng Lôøi kinh cuûa Thaùnh Ignatio Loyola

q = 65 - Taâm tình

         

             Laïy Chuùa Gieâ

      



bieát phuïng söï

           

ñi

 



Chuùa



nhö





maø khoâng tính

toaùn,

 

      



hôn laø ñöôïc bieát

    

con

 

ngöôøi

  

Chuùa. Naøy laø töï

             con moïi söï   



hieåu cuûa con



Ngaøi.

 CODA

    



Xin

ban

 

  A

  

phuïng



   



tình





bieát





cho

  



    

thaân maø khoâng mong chôø phaàn thöôûng naøo

        yù

 

Chuùa.

 

 

Con xin daâng

Chuùa

           con. Nhöõng gì con coù xin daâng laïi cho                                

   



söï,

ñaïi,



   

do, yù chí cuûa con. Naøy laø trí Naøy laø töï do, yù chí cuûa con.

ñeàu



ñaáu khoâng ngaïi thöông tích, bieát laøm

thi haønh

 

quaûng



 

    

con ñang

cuûa



    

bieát soáng

ñöôïc

  

bieát chieán

 

 



 

vieäc khoâng tìm nghæ ngôi, bieát hieán

          

con

Chuùa ñaùng

          



    

su! Xin Chuùa daïy

 

Lm. AÂn Ñöùc, 91

 

ñeàu thuoäc veà thuoäc veà

 

 

yeâu

vaø

 

 



men!







nhôù, trí hieåu cuûa Naøy laø trí nhôù, trí



Chuùa. Xin duøng Chuùa.



aân

con theo thaùnh yù

suûng

 



Chuùa.

   A

 



 -

 

Chuùa.

  

men!