Περιοδικό "Ιππικό Τεθωρακισμένα" Νο 105 by Liverios Petridis

ΤΡΙΜΗNΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΙΠΠΙΚΟΥ - ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΩΝ • ΤΕΥΧΟΣ 105 • ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2019 • ΒΕΡΑΝΖΕΡΟΥ 30, Τ.Κ. 104 32

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ

Το μεταναστευτικό απογυμνώνει γεωπολιτικά την Ελλάδα Σελ. 16-17

Θέλει η Ουάσιγκτον μια ελληνοτουρκική σύραξη; Σελ. 5

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΙΠΠΙΚΟΥ ΣΤΟ ΜΕΤΣΟΒΟ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Σελ. 24

Το Δ.Σ. του Συνδέσμου εύχεται στα μέλη και τους φίλους ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ!

ΙΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Γραφείο: Βερανζέρου 30 ΤΚ 104 32 Αθήνα Τηλέφωνο και Fax: 210 5226351 Δικτυακή τοποθεσία: http://www.saith.gr e-mail: info@saith.gr Tεύχος Νο 105 Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2019 Ιδιοκτήτης: Σύνδεσμος Αποστράτων Αξιωματικών Ιππικού Τεθωρακισμένων Εκδότης - Διευθυντής: Υποστράτηγος ε.α. Χρ. Παπαδογεωργόπουλος Συντακτική Επιτροπή: Πρόεδρος Αντιστράτηγος ε. α. Σεραφείμ Παπαποστόλου Μέλη: Αντιστράτηγος ε.α. Κυριάκος Δημήτριος

Περιεχόμενα τεύχους 105 Μια νέα ελληνική εξωτερική πολιτική

Σελ. 4-5

Θέλει η Ουάσιγκτον ελληνοτουρκική σύρραξη

Σελ. 5

Το ΝΑΤΟ, η Τουρκία και η Δύση

Σελ. 7

Θα αφήσουν οι ΗΠΑ την Τουρκία να γίνει η " Κούβα της Μ. Ανατολής" Η ρωσοτουρκική εμβάνθυση μας προσγειώνει στην πραγματικότητα;

Σελ. 10-11

Τι κέρδισε και τι ρισκάρει η Μόσχα στη Συρία

Σελ. 13

Εθνική ασφάλεια: Υπαρξιακή διάσταση κρατικών οντοτήτων

Επιμέλεια Έκδοσης: Έφεδρος Ίλαρχος Λιβέριος Πετρίδης

Σελ. 15-16

Το μεταναστευτικό απογυμνώνει γεωπολιτικά την Ελλάδα

Σελ.16-17

Τι κέρδισε η Τουρκία από την εισβολή στην Συρία Σελ. 18 Παύλος Μελάς (1870-1904)

Σελ. 19-20

Τα Νέα του Συνδέσμου

Σελ. 26-29

Τα Νέα του Όπλου

Σελ. 30-31

Ο τραπεζικός λογαριασμός του Συνδέσμου είναι: ΙΒΑΝ GR310171832000 και 6832-130556-296 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Με την ευκαιρία απευθύνομε έκκληση στα μέλη μας και τους αποδέκτες του περιοδικού μας να αποστέλλουν την ετήσια συνδρομή τους των 20 ΕΥΡΩ, διότι η συνέχιση εκδόσεως του περιοδικού μας κινδυνεύει. Ευχαριστούμε Το Διοικητικό Συμβούλιο

Αντιστράτηγος ε.α. Μπαλτζώης Ιωάννης

Σελ. 8-9

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο για να είστε πάντα ενημερωμένοι για τα τεκταινόμενα στο Όπλο μας, στην διεύθυνση: http://www.saith.gr

Στους Αναγνώστες μας Η Ρωσία έχει ρέντα στη Μέση Ανατολή. Η ρωσική αεροπορία έσωσε το καθεστώς Assad από βέβαιη ήττα. Η Τουρκία και το Ισραήλ πρέπει τώρα να δεχτούν την παρουσία ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορά τους. Η Σαουδική Αραβία έχει επιφυλάξει στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, μεταχείριση κόκκινου χαλιού. Και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, ευχαρίστησε τον Πούτιν για την διευκόλυνση της επιχείρησης για να εξοντωθεί ο αρχηγός του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι. Σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, από την Βόρεια Αφρική έως τον Περσικό Κόλπο, η Ρωσία είναι πανταχού παρούσα, με τους υψηλού επιπέδου επισκέπτες της, τα όπλα της, τους μισθοφόρους της και τις συμφωνίες της για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών. Η Ρωσία έχει εμπλακεί σε αυτήν την περιοχή καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες απομακρύνονται από εκεί -μια τάση που ακόμη και η επιτυχία της επιδρομής για τον Μπαγκντάντι μπορεί να κάνει λίγα για να κρύψει. Η επανεμφάνιση της Ρωσίας ως σημαντικού μεσίτη ισχύος στη Μέση Ανατολή είναι εντυπωσιακή όχι μόνο σε σύγκριση με την αλλοπρόσαλλη στάση των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή, αλλά επειδή για ένα τέταρτο αιώνα μετά τον Ψυχρό Πόλεμο η Ρωσία απουσίαζε από την περιοχή. Αλλά η ανωμαλία είναι η απουσία της Ρωσίας, και όχι η επιστροφή της. Για αιώνες, η Ρωσία πολέμησε την Τουρκία, την Αγγλία και την Γαλλία για πρόσβαση στη Μεσόγειο, ώστε να προστατεύσει τους ομοδόξους της υπό οθωμανική κυριαρχία Χριστιανούς και για να εξασφαλίσει μια θέση στους Αγίους Τόπους. Για το μεγαλύτερο μέρος της εποχής μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σοβιετική Ένωση ήταν μια σημαντική δύναμη στη Μέση Ανατολή. Η Μόσχα υποστήριξε την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στον αγώνα της εναντίον της «σιωνιστικής οντότητας». Η Αίγυπτος και η Συρία διεξήγαγαν πολέμους εναντίον του Ισραήλ με σοβιετικά όπλα, βοήθεια από Σοβιετικούς στρατιωτικούς συμβούλους και, περιστασιακά, ακόμα και σοβιετικούς πιλότους. Σοβιετικοί μηχανικοί και χρήματα βοήθησαν στην κατασκευή του φράγματος Ασουάν της Αιγύπτου. Στην συνέχεια, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η Σοβιετική Ένωση έπεσε σε δύσκολους καιρούς και γρήγορα υποχώρησε. Για τις δύο δεκαετίες που ακολού-

θησαν, η Ρωσία μόλις που κατέγραψε μια παρουσία στη Μέση Ανατολή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνήθισαν να ενεργούν ως ηγεμόνες της περιοχής –διεξάγοντας πολέμους, υπαγορεύοντας το πολιτικό όραμά τους, και τιμωρώντας τις κυβερνήσεις που αψηφούσαν την βούλησή της. Αυτό ήταν το νέο κανονικό μέχρι το 2015. Το φθινόπωρο εκείνου του έτους, η Ρωσία έστειλε τον στρατό της στην Συρία. Ένας συνασπισμός ομάδων της αντιπολίτευσης υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ αναμενόταν ευρέως να κερδίσει τον εμφύλιο πόλεμο στην χώρα αυτή και να ανατρέψει το καθεστώς του Μπασάρ αλΆσαντ. Αλλά η τολμηρή κίνηση του Πούτιν και η απροσδόκητη ικανότητα του στρατού του άλλαξε γρήγορα την πορεία των γεγονότων, αποδεικνύοντας ότι η Μέση Ανατολή χωρίς την Ρωσία ήταν στην πραγματικότητα μια παρέκκλιση, όχι ο κανόνας. Ο κανόνας συνήθως ήταν μια Μέση Ανατολή με την Ρωσία ως κύριο μεσίτη ισχύος. Με τη νίκη του πολέμου στην Συρία, η Ρωσία επιδιώκει να κάνει το παλιό κανονικό, [να γίνει και το] νέο. Από την σκοπιά της Μόσχας, η επανάκαμψη στις πολιτικές ισχύος της Μέσης Ανατολής ήταν μια λογική, ακόμη και αναγκαία, κίνηση το 2015. Το καθεστώς Assad ήταν ο τελευταίος πελάτης στην περιοχή που απέμεινε στην Ρωσία –ένας [πελάτης] με τον οποίο έκανε δουλειές για μισό αιώνα. Τώρα ο Άσαντ ήταν στριμωγμένος, σχεδόν νικημένος από έναν συνασπισμό ομάδων της αντιπολίτευσης που υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ. Η διάσωση του συριακού καθεστώτος ήταν απαραίτητη, αν η Ρωσία ήθελε να διατηρήσει μια θέση στη Μέση Ανατολή και μια ευκαιρία να καταφέρει ένα πλήγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ποιος καλύτερος τρόπος να ξαναγίνει η Ρωσία σπουδαία ξανά; Επιπλέον, η Ρωσία είχε ανησυχίες σχετικά με την εσωτερική ασφάλεια όσον αφορά την διάχυση από τις συριακές μάχες. Ορισμένες από τις πιο ριζοσπαστικές ομάδες του εμφύλιου πολέμου στην Συρία φέρονται να μετρούσαν εκατοντάδες, ενδεχομένως χιλιάδες, μαχητές από την Ρωσία στις τάξεις τους. Η γεωγραφική εγγύτητα της Ρωσίας προς τη Μέση Ανατολή και τα πορώδη σύνορα σήμαιναν ότι η καταπολέμηση των τρομοκρατών στην Συρία είχε περισσότερο νόημα, σύμφωνα με τα λόγια του Πούτιν, από το να περιμένει «να έρθουν αυτοί στο σπίτι μας». Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Μια νέα ελληνική εξωτερική πολιτική Του Παντελή Σαββίδη Δημοσιογράφου «Η πείνα δεν έχει θρησκεία», δήλωσε ένας από τους χιλιάδες διαδηλωτές στον Λίβανο όπου εξεγέρθηκαν κατά της κυβέρνησής τους, όπως και στο Ιράκ. Είναι εντυπωσιακό να το ακούς από έναν μουσουλμάνο, έστω και στον κοσμικό Λίβανο. Ο κόσμος έχει εξεγερθεί στις δύο αυτές χώρες και η πολιτική σημασία αυτής της εξέγερσης δεν αφορά μόνο τις κυβερνήσεις τους. Κυρίως, αφορά το Ιράν. Είναι αυτό που επέβαλε την πολιτική του και τους ανθρώπους του, αλλά φαίνεται πως η ένοπλη επιτυχία δεν αρκεί. Χρειάζεται ένα αφήγημα για την επόμενη ημέρα και αυτό δεν μπορεί να είναι η επίκληση του Μωάμεθ και του Αλή. Αν δεν υπάρχει φαγητό στο τραπέζι, ακόμη και οι μουσουλμάνοι εξεγείρονται. Το εντυπωσιακό με τις εξεγέρσεις σε Λίβανο και Ιράκ είναι ότι σιίτες διαδηλώνουν κατά των σιιτικών κυβερνήσεων και των πολιτοφυλακών που τους στηρίζουν. Το εμπάργκο, αλλά και τα πολεμικά μέτωπα, έχουν εξαντλήσει το Ιράν και το έχουν περιθωριοποιήσει. Είναι ένα από τα αποτελέσματα της αμερικανικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή, μιας καταστροφικής πολιτικής που διέλυσε την περιοχή. Όπου αναμείχθηκαν για να υλοποιήσουν το σχέδιό τους για την ευρύτερη Μέση Ανατολή, έχουν αποτύχει. Διέλυσαν το Ιράκ και τη Συρία, δημιούργησαν σοβαρό πρόβλημα που ευτυχώς απεσοβήθη στην Αίγυπτο, κατέστρεψαν τη Λιβύη, «πούλησαν» τους Κούρδους, περιθωριοποίησαν το Ιράν και μέσα από αυτήν τη διάλυση της περιοχής επέτρεψαν την ανάδυση της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης και την εξασθένιση

Η Τουρκία, ανεξαρτήτως ομάδας διακυβέρνησης, επιδιώκει –και θα συνεχίσει να το κάνει– να έχει άμεση επιρροή σε κυβερνήσεις της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων ακόμη και του Ισραήλ. Η γεωπολιτική, όπως και η φύση, απεχθάνεται το κενό, αλλά έχει σημασία ποιος θα το καλύψει. Αν επρόκειτο να το καλύψει μια δύναμη που θα επεδίωκε τη δική της αλλά και την ευρύτερη περιφερειακή ευημερία θα αποτελούσε μια ευκταία εξέλιξη. Αλλά στην περίπτωση της αναθεωρητικής Τουρκίας που απολαμβάνει ό,τι και αν κάνει της υποστήριξης του Τράμπ (και των ΗΠΑ;), έχουμε να κάνουμε με μια άκρως αρνητική εξέλιξη. Ο οθωμανισμός στην αρχή και ο τουρκισμός στη συνέχεια είναι μια ιδεολογία που επεβλήθη στις μικρασιατικές λαότητες μετά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, και έχει βάρβαρα και επιθετικά χαρακτηριστικά. Έχει μονίμως κατακτητική αντίληψη που, στην περίπτωση του τουρκισμού, συνομολογήθηκε από τους ιθύνοντές του το 1920 με τον περίφημο Εθνικό Όρκο, ο οποίος προβλέπει την ανακατάληψη των εδαφών που απώλεσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ένας Αμερικανός πρόεδρος (σε πλήρη

Στους Αναγνώστες μας Η υποχώρηση της Ρωσίας από την παγκόσμια σκηνή κατά την δεκαετία του 1990 ήταν τόσο πλήρης που το απλό γεγονός της στρατιωτικής επιχείρησής της στην Συρία επισκίασε την σχετικά μετριοπαθή και συντηρητική κλίμακα της προσπάθειας. Μέχρι το φθινόπωρο του 2015, όταν ο Πούτιν απέστειλε την αεροπορία του και τα στρατεύματά του στην Συρία, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν καταστήσει σαφές ότι δεν θα επενέβαιναν άμεσα στον εμφύλιο πόλε4

αναντιστοιχία με το λαό που κυβερνά) βοηθά στην υλοποίηση του τουρκικού Εθνικού Όρκου, έστω και αν δεν γνωρίζει τίποτε περί αυτού. Η ανθρωπότητα έχει την ατυχία να κυβερνάται, σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή της μετεξέλιξής της, από έναν άνθρωπο που αγνοεί παντελώς ιστορία, πολιτική, γεωγραφία. Ενδιαφέρεται αποκλειστικά για τα προσωπικά του συμφέροντα, είτε οικονομικά είτε πολιτικά (επανεκλογή). Η Τουρκία, ανεξαρτήτως ομάδας διακυβέρνησης, επιδιώκει –και θα συνεχίσει να το κάνει–είτε να έχει άμεση επιρροή σε κυβερνήσεις της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων (στην Κεντρική Ασία τα βρήκε σκούρα με την παρουσία και την επιρροή της Μόσχας), είτε να δορυφοριοποιήσει τις υπόλοιπες. Μηδέ της Ελλάδας εξαιρουμένης. Στην Κύπρο δε επιδιώκει τον απόλυτο έλεγχο ολόκληρου του νησιού. Απέναντι σε μια τέτοια δύναμη δεν αρκεί η προβολή ήπιας ισχύος μέσω της συμμετοχής χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην πραγματικότητα η ΕΕ για λό-

μο της Συρίας. Ο κίνδυνος μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν επομένως ελάχιστος. Έμεινε ο κίνδυνος να χτυπήσουν ο ένας τον άλλο τυχαία, αλλά αυτό επιλύθηκε μέσω της απεμπλοκής], κάτι που ήταν από μόνο του ένας θρίαμβος για τον ρωσικό στρατό: Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που είχαν προηγουμένως το ελεύθερο να επιχειρούν στην Συρία κατά βούληση, έπρεπε τώρα να συντονίζουν τις δραστηριότητές τους με την Ρωσία

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

Το Διοικητικό Συμβούλιο.

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ γους ακατανόητους δεν προβάλλει ούτε ήπια ισχύ απέναντι στην Τουρκία. Η οικονομική εξάρτηση της Άγκυρας από την Ένωση είναι μεγάλη και αν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες το ήθελαν θα μπορούσαν να νουθετήσουν μια επιθετική και προκλητική Τουρκία. Τα επιμέρους συμφέροντα, όμως, υπερισχύουν των συμφερόντων της Ένωσης, η οποία έχει μετατραπεί σε γερμανικό εξάρτημα. Προκύπτει λοιπόν στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή ένα κενό ασφαλείας το οποίο θα μπορούσαν να καλύψουν σοβαρές, και όχι χυλώδεις, συνεργασίες των χωρών που νιώθουν ότι απειλούνται από τον τουρκικό επεκτατισμό και την αμφισβήτηση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου. Ο ΝΑΤΟϊκός προσανατολισμός δημιουργεί μια ομιχλώδη αίσθηση ασφάλειας που δεν καλύπτει στρατιωτική απειλή από χώρα-μέλος της Συμμαχίας, σύμφωνα με την ερμηνεία Λουνς του γνωστού άρθρου5. Στη μεταβατική φάση που περνά ο κόσμος μετά το 1989 και μέχρι να διαμορφωθεί μια νέα παγκόσμια ισορροπία δεν μπορεί να αποκλεισθεί άμεση στρατιωτική απειλή. Και στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής η απειλή αυτή θα προέλθει από την Τουρκία. Με τη συναίνεση ή μη των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να δημιουργηθούν ευρύτερες κρατικές συνεργασίες που στην αρχή θα προβάλουν ήπια ισχύ, αλλά δεν θα αποκλείουν και τη σκληρή. Στη Μέση Ανατολή αυτές οι συνεργασίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο, ακόμη και τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στα Βαλκάνια αρχικός πυρήνας της θα μπορούσαν να είναι η Ελλάδα, η Σερβία και η Βουλγαρία. Φυσικά, η συνεργασία θα είναι ανοιχτή και στις άλλες βαλκανικές χώρες. Ο αποκλεισμός της Τουρκίας από αυτές τις συνεργασίες θα είναι ένα πρώτο μήνυμα στην Άγκυρα ότι περιθωριοποιείται σε μια μεγάλη περιοχή. Αν δεν εγκαταλείψει την προκλητική της συμπεριφορά, οι χώρες θα μπορούσαν να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός περιφερειακού αμυντικού συμφώνου. Η Τουρκία αποτελεί υπαρκτό κίνδυνο στην περιοχή. Αν δεν υπάρξει πρωτοβουλία για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος θα γίνει άκρως απειλητικός.

Θέλει η Ουάσιγκτον μία ελληνοτουρκική σύρραξη; Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΡΙΒΑΣ Αμυντικός Αναλυτής Οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν μια σύγκρουση με την Τουρκία. Έχουν επιλέξει μια “αναγκαστική φιλία” με αυτήν, έτσι ώστε να τη διατηρήσουν, έστω και στα χαρτιά, στη δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας. Άρα, πολύ δύσκολα μπορούμε να περιμένουμε κάποιας μορφής στήριξη από την Ουάσιγκτον έναντι της ολοένα και εντεινόμενης τουρκικής επιθετικότητας. Υπάρχει, ωστόσο, και ένα άλλο σενάριο. Ας υποθέσουμε, ωστόσο, ότι δεν είναι έτσι, ότι οι ΗΠΑ θα καταλήξουν στο συμπέρασμα πως δεν πάει άλλο με την Τουρκία και θα επιδιώξουν να την εξοβελίσουν από τη ΝΑΤΟϊκή δομή. Ένας από τους λόγους που θα μπορούσαν να ωθήσουν την Ουάσιγκτον προς αυτήν την επιλογή είναι το ότι –εξαιτίας της στενής σχέσης με τη Ρωσία– η Τουρκία θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν άμμος στα γρανάζια του μηχανισμού συλλογικής άμυνας της Ατλαντικής Συμμαχίας σε περίπτωση κάποιας ρωσικής ενέργειας στη Βαλτική. Ιδιαίτερα δε αν η Μόσχα εφάρμοζε μεθοδολογίες υβριδικού πολέμου, που θα κινούνται κάτω από το “κατώφλι του πολέμου”, η επαμφοτερίζουσα Τουρκία θα μπορούσε να καθυστερήσει τη διαδικασία αντίδρασης. Μία τέτοια καθυστέρηση θα πρόσφερε στους Ρώσους τον χρόνο και το απαι-

τούμενο παράθυρο ευκαιρίας, ώστε να πετύχουν τετελεσμένο και να βρεθούν σε πλεονεκτική θέση. Η αμερικανική ενεργειακή στρατηγική Η αδρανοποίηση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες εκτάσεις νοτίως της Μεγαλονήσου, που προσπαθεί να επιτύχει η Άγκυρα, απειλεί να μεταμορφώσει ριζικά την ενεργειακή αρχιτεκτονική στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό στρέφεται ενάντια στους αμερικανικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς. Συγκεκριμένα, τα ενοποιημένα κοιτάσματα Ισραήλ, Αιγύπτου, Κυπριακής Δημοκρατίας και Ελλάδας θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια σημαντική ενεργειακή δεξαμενή που θα τροφοδοτούσε την Ευρώπη, μειώνοντας την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε αυτήν την περίπτωση η Ανατολική Μεσόγειος θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ενδιάμεσο ενεργειακό χώρο μεταξύ Ρωσίας και Μέσης Ανατολής. Θα ενίσχυε δραστικά την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια, θα περιόριζε τον ρόλο της Ρωσίας και θα επέτρεπε στις ΗΠΑ να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση της ανερχόμενης Κίνας. Όμως, η τουρκική κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο απειλεί να καταστρέψει αυτήν την προοπτική. Δεδομένης, μάλιστα, της σημερινής σχέσης Άγκυρας-Μόσχας, η Ρωσία θα επιτύχει έμμεσο πλην αποφασιστικό Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κάνει δηλώσεις στους δημοσιογράφους, στον κήπο του Λευκού Οίκου. EPA, MICHAEL REYNOLDS

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

έλεγχο των ενεργειακών κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, ανατρέποντας τους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Έτσι, η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία θα αυξηθεί αντί να μειωθεί. Επιπλέον, δεδομένων και των στενών σχέσεων Ιράν-Ρωσίας, θα διαμορφωθεί ένας ενιαίος ενεργειακός χώρος με τρία κέντρα (Μόσχα, Άγκυρα, Τεχεράνη) που θα απειλεί με ενεργειακό στραγγαλισμό την Ευρώπη και συνακόλουθα θα υπονομεύει την αμερικανική στρατηγική. Ακόμη, όμως, και με τη Ρωσία εκτός κάδρου, πολύ δύσκολα οι ΗΠΑ θα δέχονταν μια τόσο μεγάλη ενίσχυση του ρόλου και της ισχύος της απρόβλεπτης Τουρκίας. Κι αυτό, επειδή η Τουρκία θα μετατρεπόταν σε κλειδοκράτορα της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Διώχνοντας την Τουρκία από το ΝΑΤΟ Έτσι λοιπόν, μια Τουρκία εκτός ΝΑΤΟ θα μπορούσε να καταστεί προτιμότερη από μια Τουρκία εντός ΝΑΤΟ. Η έξοδός της θα μπορούσε να δρομολογηθεί από ένα πολεμικό “ατύχημα” μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Σε αυτήν την περίπτωση, θα λύνονταν τα χέρια των Αμερικανών έναντι της Τουρκίας. Θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε ενέργειες στρατιωτικής πίεσης εναντίον της, ώστε να εξασφαλίσουν την επιθυμητή ενεργειακή αρχιτεκτονική στην περιοχή. Επιπροσθέτως, η έξοδος της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να επιτρέψει την είσοδο σε αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αυτήν την περίπτωση θα δημιουργούνταν ένας γεωπολιτικός διάδρομος στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα ξεκινούσε από την Ελλάδα, θα πέρναγε από την Κύπρο και θα κατέληγε στο Ισραήλ. Αυτό το γεωπολιτικό οικοδόμημα θα αποτελούσε ένα φράγμα έναντι της ρωσικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα απομόνωνε τη Συρία του Άσαντ και θα αποτελούσε βάση στήριξης για τους Κούρδους, εάν και όποτε η Δύση αποφάσιζε να διορθώσει την πολιτική του προέδρου Τραμπ. Θα μπορούσα6

με να το παρομοιάσουμε με ένα ακόντιο καρφωμένο στη Μέση Ανατολή, το σώμα του οποίου θα αποτελούνταν από την Ελλάδα, την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ισραήλ και η αιχμή του από τον κουρδικό παράγοντα στη Συρία και το κουρδικό κρατικό μόρφωμα στο Ιράκ. Επιπροσθέτως, μια παρόμοια εξέλιξη θα μπορούσε πιθανώς να ρυμουλκήσει την Αίγυπτο προς μια φιλοδυτική στρατηγική, απομακρύνοντάς την από την επαμφοτερίζουσα κατάστασή που είναι σήμερα. Μια Αίγυπτος πακτωμένη πάνω στη δυτική γεωπολιτική αρχιτεκτονική θα ήταν μάλλον προτιμότερη επιλογή για την Ουάσιγκτον από ό,τι μια ασαφής Τουρκία μέσα στο ΝΑΤΟ. Βέβαια, εδώ μπορεί να προκύψει η αντίρρηση ότι με αυτόν τον τρόπο θα προέκυπτε μια ισχυρή ρωσοτουρκική συμμαχία. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβεί. Μεγάλο μέρος της πολυτιμότητας της Τουρκίας για τη ρωσική στρατηγική είναι το γεγονός ότι αποτελεί μέλος του ΝΑΤΟ. Επίσης, η επιλογή της “φιλίας” με την Άγκυρα μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού Su-24, σε σημαντικό βαθμό επιλέχθηκε από τη Μόσχα ως ένα είδος “έμμεσης στρατηγικής”. Κι αυτό, επειδή δεν μπορούσε να τα βάλει με ένα μέλος του ΝΑΤΟ για να μην προκαλέσει την αντίδραση ολόκληρης της Συμμαχίας. Όμως, με μια Τουρκία εκτός ΝΑΤΟ παρόμοιοι φόβοι δεν υπάρχουν. Έτσι, με μια μοναχική Τουρκία, η οποία θα είναι λιγότερο πολύτιμη για τη Ρωσία από ό,τι είναι σήμερα, τα διαχρονικά ανταγωνιστικά στοιχεία στις γεωπολιτικές ταυτότητες των δύο χωρών πιθανώς να έρχονταν ξανά στην επιφάνεια. Ενδεχομένως και να οδηγούσαν την εύθραυστη ρωσοτουρκική συμμαχία σε κρίση, εξυπηρετώντας περαιτέρω την αμερικανική στρατηγική. Θερμό επεισόδιο ή ελληνοτουρκική σύρραξη Βέβαια, όλα τα παραπάνω είναι σενάρια. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι μια πιθανότητα που δεν στερείται λογικής και θα πρέπει να εξεταστεί. Το

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι να μην θεωρήσουμε ότι παρόμοιο σενάριο θα ήταν μια εξέλιξη χωρίς κινδύνους για την Ελλάδα. Μεταξύ των άλλων, αν οι ΗΠΑ ερωτοτροπούν με παρόμοιες σκέψεις, τότε δεν μπορούμε να είμαστε καθόλου σίγουροι ότι θα σπεύσουν να λειτουργήσουν πυροσβεστικά για τον τερματισμό πιθανής σύγκρουσης μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, όπως θεωρούμε ότι θα πράξουν σήμερα για να διαφυλάξουν τη συνοχή του ΝΑΤΟ. Αντιθέτως, αν στόχος τους είναι η καταστροφή της υπάρχουσας δομής της Συμμαχίας, ώστε να την επαναδημιουργήσουν όπως επιθυμούν, τότε πιθανώς δεν θα αρκεί ένα σύντομο θερμό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών. Μπορεί να βολεύει την Ουάσιγκτον μια πολεμική σύγκρουση που “δεν θα αφήσει άλλη επιλογή” στις ΗΠΑ από το να θέσουν “προσωρινά” εκτός ΝΑΤΟ την Τουρκία, ίσως και την Ελλάδα. Με το τέλος, βέβαια, της σύγκρουσης θα καλωσορίσουν εκ νέου στη Συμμαχία μια βαριά πληγωμένη Ελλάδα και πιθανώς και την Κύπρο και θα κρατήσουν έξω την Τουρκία. Πιθανώς, μάλιστα, μια βαριά πληγωμένη Ελλάδα να είναι περισσότερο χειραγωγήσιμη από τις ΗΠΑ, όταν μάλιστα αυτές θα έχουν πλέον μετατραπεί σε “αντιτουρκική” δύναμη. Σε κάθε περίπτωση, όπως ο γράφων έχει αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο του, η Ελλάδα θα πρέπει να ωριμάσει γεωπολιτικά. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να πάψει να θεωρεί ότι μπορεί να λειτουργεί ως απόφυση ισχυρότερων δυνάμεων που θα παίρνουν αποφάσεις για λογαριασμό της. Στον εξαιρετικά ρευστό κόσμο που διαμορφώνεται σήμερα δεν υπάρχουν βεβαιότητες και θα πρέπει να είμαστε εξαιρετικά καχύποπτοι. Ακόμη και “αντιτουρκικά” σενάρια, σαν αυτό που περιγράψαμε πιο πάνω, μπορεί να συνεπάγονται μεγάλα δεινά για την πατρίδα μας. Θα πρέπει, λοιπόν, να λειτουργούμε αυτόνομα χωρίς να θεωρούμε δεδομένη τη συμπεριφορά και την στρατηγική κανενός. ΠΗΓΗ: slpress.gr-apopseis

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Το ΝΑΤΟ, η Τουρκία και η Δύση Γράφει ο Μάριος Ευρυβιάδης Μια πρόσφατη δημοσκόπηση στη Γερμανία (25-25 Οκτωβρίου) παρουσιάζει το 58% των Γερμανών να θέλουν την αποπομπή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ -την γνωστή Ατλαντική συμμαχία που ιδρύθηκε το 1949 στη Ουάσινγκτον με 12 μέλη και σήμερα απαριθμεί 29- λόγω της επιδρομικής της πολιτικής στη Συρία. Μόνο 18% υποστηρίζουν την παραμονή της στο ΝΑΤΟ. Επιπλέον 61% υποστηρίζουν την επιβολή οικονομικών κυρώσεων, ενώ 69% θέλουν ολοκληρωτικό εμπάργκο στις πωλήσεις γερμανικών όπλων στην Άγκυρα. Ως γνωστό το Βερολίνο αλλά και άλλες Νατοϊκές και Ευρωπαϊκές χώρες έχουν επιβάλει μερικό εμπάργκο όπλων στη Τουρκία λόγω της συμπεριφοράς της στη Συρία. Η Ιταλία απέσυρε ήδη ένα αντιαεροπορικό σύστημα που ανέπτυξε στα σύνορα Τουρκίας- Συρίας. Το ίδιο έπραξε και η Γερμανία προ καιρού με μια συστοιχία Πάτριοτ, ενώ για απόσυρση της δίκης της συστοιχίας Πάτριοτ προβληματίζεται και η Ισπανία. Οι τρεις αυτές χώρες ανέπτυξαν τα συστήματά τους στο πλαίσιο της Νατοϊκής αλληλεγγύης, όταν άρχισε ο πόλεμος στη Συρία που γειτονεύει με τη Νατοϊκή Τουρκία. Η ανάπτυξη ήταν προληπτικό μέτρο μην τυχόν και από τον πόλεμο απειληθεί η εδαφική ακεραιότητα μιας Νατοϊκής χώρας. Το ζήτησε η Άγκυρα. Η σημερινή θέση πολιτικών δυνάμεων σε Νατοϊκες χώρες είναι πως η Τουρκία δεν αμύνεται αλλά αντίθετα διεξάγει επιδρομικό πολέμο και έτσι ακυρώνει τη ρήτρα αλληλεγγύης του ΝΑΤΟ. Επιπλέον υποστηρίζεται πως η Τουρκία συμπεριφέρεται έτσι εσκεμμένα ώστε να εκμαιεύει Νατοϊκή νομιμοποίηση για τη επιδρομική της συμπεριφορά, ακόμη και για να παρασύρει το ΝΑΤΟ σε μη αμυντικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή, μια περιοχή έξω από τις όποιες δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ. Η παραπάνω δεν είναι η επίσημη Νατοϊκή θέση. Αντίθετα πρόσφατη τοποθέ-

τηση του ΝΑΤΟ πλέκει το εγκώμιο της Τουρκίας ως «γέφυρας» μεταξύ Ανατολής και Δύσης και ως καθοριστικού ανατολικού αμυντικού πυλώνα του ΝΑΤΟ. Και όλοι γνωρίζουμε πόσο τουρκόπληκτος είναι ο σημερινός Νορβηγός ΓΓ του ΝΑΤΟ. Πάντως τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν στις 3-4 Δεκεμβρίου όπου θα έχουμε στο Λονδίνο την ετήσια Νατοϊκή μάζωξη των 29 αρχηγών των Νατοϊκών κρατών που φέτος συμπίπτει και με τα 70 χρόνια της ίδρυσής του. Εκεί θα δούμε αν θα υπάρξουν αστερίσκοι στα διάφορα Νατοϊκά ανακοινωθέντα και στην τελική διακήρυξη. Ανεξάρτητα και στις δυο πλευρές του ατλαντικού έχει ανοίξει μια έντονη συζήτηση ως προς τον Νατοϊκό ρόλο της Τουρκίας. Ειδικά στην Αμερική πληθαίνουν τα κείμενα, οι τοποθετήσεις ειδικών αλλά και μελών του Κογκρέσου πως η σημερινή Τουρκία δεν πληροί πλέον τα κριτήρια παραμονής στο ΝΑΤΟ και θα πρέπει συνεπώς να αποπεμφθεί. Οι αφορμές και τα αίτια είναι πολλά, αρχίζοντας από τον αμφιλεγόμενο ισλαμιστή της ηγέτη Ερντογάν, αλλά καταλήγοντας πως η Τουρκία έχει λάβει σημαντικές και μη ανατρέψιμες αποφάσεις που αλλάζουν τις κρατικές της δομές και που την καθιστούν δυνητικό εχθρό και όχι σύμμαχο της Ατλαντικής Δύσης.

Η αντιευρωπαϊκή συμπεριφορά της Άγκυρας στο ζήτημα του προσφυγικού/μεταναστευτικού, ο αυταρχισμός/ δεσποτισμός την ηγετών της, ο αντιαμερικανισμός/αντισημιτισμός, η αρωγή προς τους αποκεφαλιστές/ εξτρεμιστές του Ισλαμικού κράτους, η αγορά των Ρωσικών πυραύλων S-400 και οι επιδρομικές και αναθεωριτικές τουρκικές πολιτικές στην περιοχή, δεν θεωρούνται πλέον ως μεμονωμένες αντιδράσεις. Ερμηνεύονται ως απτά δείγματα γραφής μιας νέας στρατηγικής που εχθρεύεται τον Δυτικό κόσμο και τον πολιτισμό της και που προτάσσει μια άλλη κοσμοθεωρία- ένα πάντρεμα ισλαμισμού και τουρκισμού- έναντι της Δυτικής. Τα πράγματα όμως έχουν ως εξής. Η Τουρκία α) δεν μπορεί να εκδιωχθεί από το ΝΑΤΟ και β) η Τουρκία δεν θέλει να εκδιωχθεί από το ΝΑΤΟ. Στη Βρετανία σήμερα γίνεται ο κακός χαμός διότι το Λονδίνο, με την απύθμενη ιμπεριαλιστική σοφία που το χαρακτηρίζει, αποφάσισε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επικαλέσθηκε επί τούτου τη σχετική ρήτρα αποχώρησης και άρχισε το μεγάλο ταξίδι επιστροφής στις ρίζες. Αντίθετα στο ΝΑΤΟ δεν υπάρχει ρήτρα αποχώρησης. Ίσως το σκεπτικό τότε, το 1949, να ήταν πως ο πόλεμος Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

κατά του κομμουνισμού θα ήταν αέναος και πως κανείς δεν θα ήθελε να αποχωριστεί από μια τέτοια αντικομμουνιστική συμμαχία. Ίσως. Αν όμως σήμερα μια Νατοϊκή χώρα πεμτοφαλαγγίσει, τι γίνεται; Αν αρχίσει να υποσκάπτει το στρατηγικό δόγμα; Αν ξενοκοιμάται; Λύσεις υπάρχουν. Ακόμη και εκδίωξη, παρά τα προαναφερθέντα. Αν στην περίπτωση της Τουρκίας, για παράδειγμα, οι 28 αποφασίσουν πως τα πράγματα δεν πάνε άλλο, τότε μπορεί να αρχίσουν μια πολύπλοκη διαδικασία αποπομπής που α) θα χρειαστεί ομοφωνία και από τους 28 και β) θα χρειαστεί επικύρωση της απόφασης τους από τα 28 κοινοβούλια. Είναι δύσκολη διαδικασία αλλά εφικτή. Και αφού έτσι αποφασιστεί, η Τουρκία θα μαζέψει τα μπαζάκια της διότι δεν θα έχει πρόσβαση σε κανένα μέλος του ΝΑΤΟ και σε κανένα θεσμό. Κατά αρχή θα της γίνει έξωση από το Αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ως παράνομος ένοικος. Ποιο σημαντικό όμως είναι πως η Τουρκία δεν θέλει να φύγει από το ΝΑΤΟ. Και εδώ βρίσκεται η ουσία. Στην επιστολή του ημερ. 25 Οκτωβρίου 2019 στα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου, στη απέλπιδα προσπάθειά του να αποτρέψει ψήφισμα για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, ο Τούρκος πρέσβης στην Ουάσιγκτον επικαλέσθηκε τη Νατοική συμμαχία. Έγραψε: «Does the United States Congress really want to take sides in a century old historical discussion against a NATO ally; particularly in this 8

period, when closer relations between Turkey and the United States are imperative to global and regional stability and peace?» Σε ελεύθερη μετάφραση: «Επιδιώκει πραγματικά το Κογκρέσο να πάρει θέση σε μια ιστορική συζήτηση ενατίον ενός Νατοϊκού της συμμάχου; Ειδικά την περίοδο αυτή όταν στενές σχέσεις επιβάλλονται για την παγκόσμια και περιφερειακή ειρήνη;». Εξανέστη ο έντιμος κύριος πρέσβης. Είναι ποτέ δυνατόν μια τέτοια συμπεριφορά σε ένα Νατοϊκό κράτος που παράγει - μαζί με τις Νατοϊκές ΗΠΑ- το παγκόσμιο και περιφερειακό αγαθό της ειρήνης; Είναι; Και μετά έχουμε και τον Τούρκο υπουργό Άμυνας να σχίζει τα υμάτια του διαψεύδοντας πως η χώρα του μπήκε σε διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα για την αγορά 35 πολεμικών αεροπλάνων SU35. Είμαστε συνέταιροι για τα F-35, δήλωσε και τα θέλουμε. Υπάρχουν και πολλά άλλα καθημερινά παραδείγματα κσι συμπεριφορές που καταδεικνύουν αυτό που υποστηρίζω. Η χήνα που γεννά τα χρυσά αυγά Το ΝΑΤΟ και η Δύση είναι για την Τουρκία η χήνα που γεννά τα χρυσά αυγά. Χίλια χρόνια τούρκικα και να περάσουν η Τουρκία δεν φεύγει από το ΝΑΤΟ και τη Δύση. Οι δυο την έφτιαξαν. Ποιος θα πληρώνει τους λογαριασμούς της όταν η Τουρκία φύγει από το ΝΑΤΟ; Πώς θα έχει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο; Με το Κοράνι και τις ευλογίες του (σουνίτη) Αλλάχ; Φιλελεύθερος

Θα αφήσουν οι ΗΠΑ Γράφει ο Διεθνολόγος Βασίλης Κοψαχείλης Το καθεστώς Κάστρο στην Κούβα δεν θα είχε καμία τύχη επιβίωσης αν δεν είχε οικοδομήσει ένα ισχυρό δίκτυο μυστικών υπηρεσιών σε συνδυασμό με ισχυρές δόσεις Λατινοαμερικάνικου σοσιαλισμού, ελέγχοντας έτσι χώρες και πολιτικούς από τις ακτές της Δυτικής Αφρικής ως και ολόκληρη σχεδόν την Λατινική Αμερική. Αυτό το διεθνοποιημένο πλέγμα ασύμμετρης ισχύος είναι που καθιστούσε και ακόμη καθιστά την Κούβα ελκυστική για συμμαχίες ή να μετρά ως υπολογίσιμη απειλή σε μια περιοχή πολύ πιο ευρεία από τις πραγματικές δυνατότητες της ίδιας της χώρας. Και φαίνεται πως αυτό το διεθνοποιημένο πλέγμα ασύμμετρης ισχύος είναι τόσο ισχυρό ώστε να κρατά το καθεστώς των Κάστρο σταθερά στο τιμόνι της χώρας, παρά τον οικονομικό αποκλεισμό της Κούβας από τις ΗΠΑ για πολλές δεκαετίες. Η «Κουβανική Στρατηγική» του Ερντογάν Πιθανότατα, ένας από τους καλύτερους μελετητές της στρατηγικής Κάστρο να είναι ο σημερινός Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. Φαίνεται πως ο Ερντογάν ήξερε ότι οι καλές μέρες της παγκόσμιας οικονομίας που τον βοήθησαν να αναμορφώσει την χώρα του δεν θα κρατούσαν για πολύ, οπότε σιωπηλά και πολύ νωρίς προετοίμασε το έδαφος για τις δύσκολες μέρες, αποκτώντας ισχύ τέτοια και τόση, που να μην μπορεί να αγνοηθεί ούτε σαν εχθρός, ούτε και σαν σύμμαχος. Σε ιδεολογικό επίπεδο προσεταιρίστηκε και οικειοποιήθηκε το κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων, θέτοντας παράλληλα εκτός παιχνιδιού τον Γκιουλέν και όσους βρίσκονταν πίσω από την Αραβική Άνοιξη. Μετά την Αραβική Άνοιξη έγινε ο εκφραστής και προστάτης της Διεθνούς των Αδελφών Μουσουλμάνων, ενισχύοντας την παρουσία της στη Μέση Ανατολή και ελέγχοντας ένα προς ένα τα Γκιουλενικά δίκτυα στην Αφρική. Με το αποτυχημένο πραξικόπημα του καλοκαιριού του 2016 – που πιθανότατα δεν το οργάνωσε ο ίδιος, αλλά ήταν καθόλα έτοιμος να το αντιμετωπίσει υπονομεύοντάς το πριν καν εκδηλωθεί και αφήνοντάς το να εξελιχθεί ώστε να εκθέσει όλους τους αντιπάλους του – έγινε απόλυτος κυρίαρχος στο εσωτερικό της Τουρκίας χωρίς φωνές αμφισβήτησης. Έχει εργαλειοποιήσει και προσαρμόσει τους ανταγωνισμούς των μεγάλων δυνάμεων στη δική του ατζέντα στρατηγικής παρουσίας της Τουρκίας σε ένα χώρο πολύ ευρύτερο από όσο η ίδια η Τουρκία θα μπορούσε βάσει των φυσικών και διπλωματικών της δυνατοτήτων να επηρεάσει. Η παραπάνω στρατηγική Ερντογάν καταλήγει στο να έχει η σημερινή Τουρκία ισχυρότατες συμμαχίες αλλά και ισχυρότατες πιέσεις και διπλωματικές συγκρούσεις. ΗΠΑ και Ερντογάν

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

την Τουρκία να γίνει «Κούβα της Μ. Ανατολής»; Το ερώτημα είναι αν η ΗΠΑ θα αφήσουν τον Ερντογάν να ολοκληρώσει τον «Κουβανικό» σχεδιασμό του. Η αλήθεια είναι πως για τις ΗΠΑ είναι άλλο πράγμα η Τουρκία και άλλο το καθεστώς Ερντογάν. Πάντα θα υπολογίζουν στην Τουρκία και δεν πρόκειται ποτέ να την κάνουν πετράδι στο στέμμα του τσάρου στο Κρεμλίνο. Το καθεστώς Ερντογάν είναι που τους ενοχλεί, οι φιλοδοξίες του ίδιου του Ερντογάν τους ενοχλούν, και δεν υπολογίζουν πια στους ελάχιστους και αδύναμους Κεμαλιστές. Ψάχνουν να βρουν τον δικό τους άνθρωπο μέσα από την παλιά φρουρά του ΑΚΡ. Όπως και στην περίπτωση της Κούβας των Κάστρο, έτσι και στην περίπτωση της Τουρκίας του Ερντογάν, φαίνεται πως οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται πως μόνο με οικονομικές κυρώσεις δεν μπορούν να αποσταθεροποιήσουν την εξουσία του Ερντογάν. Επίσης, φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται πως χρειάζεται λελογισμένη δόση οικονομικών πιέσεων, ειδάλλως το παιχνίδι θα γυρίσει διπλωματικά εναντίον τους. Η απόφαση του Λευκού Οίκου να κηρύξει την Οργάνωση των Αδελφών Μουσουλμάνων ως τρομοκράτες, μπορεί μεν να εξυπηρετεί την Αίγυπτο, αλλά η κίνηση στοχεύει πρωτίστως το προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα! Την ίδια στρατηγική που ακολούθησαν οι Αμερικανοί στη σχέση Τουρκίας – ISIS σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν και στην περίπτωση Τουρκίας – Αδελφών Μουσουλμάνων. Όσο καθοριστική ήταν η διακοπή της παραπάνω σχέσης για τις εξελίξεις στη Μεσοποταμία, άλλο τόσο καθοριστική θα είναι η διακοπή της παραπάνω σχέσης στην προώθηση του Αμερικανικού σχεδίου στο Λεβάντε. Η στρατιωτική κλιμάκωση στην Ανατ. Μεσόγειο Ο συνδυασμός οικονομικών πιέσεων και ιδεολογικής απονομιμοποίησης του καθεστώτος Ερντογάν το οδηγούν σε στρατιωτικούς λεονταρισμούς στην περιοχή της Ανατ. Μεσογείου. Μιλάω για λεονταρισμούς, διότι στην πραγματικότητα η σημερινή Τουρκία

δεν μπορεί να υποστηρίξει επαρκώς μια ευρύτερη σύγκρουση στην Ανατ. Μεσόγειο. Ο πόλεμος είναι πρωτίστως υπόθεση κοινωνικοοικονομικής αντοχής και επιμελητείας! Η Τουρκία το γνωρίζει αυτό και εύχεται να της τύχει ένα νέο «Μαβί Μαρμαρά», δηλαδή μια χαμηλής έντασης δυναμική απάντηση των θιγόμενων από τις ενέργειές της κρατών της περιοχής, που θα την παρουσίαζε τελικά ως θύμα και όχι ως θύτη, ώστε να ενορχηστρωθεί μια αποκλιμάκωση, με εκείνη κερδισμένη σε διπλωματικό επίπεδο. Ενδεχομένως σε κάτι τέτοιο να προσβλέπει και ο Αμερικανικός παράγοντας. Δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία μέσα από τα χέρια τους και όλοι, τόσο η Άγκυρα όσο και η Ουάσινγκτον, ψάχνονται για έναν αξιοπρεπή συμβιβασμό. Μην ξεχνάμε ότι η υποκριτική έχει πολλές σχέσεις με την εφαρμοσμένη διεθνή πολιτική… Θύμα οι Τριμερείς Συνεννοήσεις; Όσο η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος και το Ισραήλ θα παραμένουν μονάδες προσδεμένες στις άνευρες Τριμερείς Συνεννοήσεις, όποια εξέλιξη και αν υπάρξει στις σχέσεις Ουάσινγκτον – Άγκυρας, θα είναι απειλή στα περιφερειακά τους συμφέροντα. Η προσέγγιση που έχουν υιοθετήσει στην αντιμετώπιση των νομικών, στρατιωτικών και ενεργειακών υποθέσεων είναι τόσο παλαιά και απαρχαιωμένη όσο και τα εκκρεμή προβλήματα της

περιοχής! Η συγκρότηση δυο ανταγωνιστικών γεωστρατηγικών μπλοκ στην Ανατ. Μεσόγειο, του Τουρκο-Ρωσικού από τη μία και του Γαλλο-Αμερικανικού από την άλλη, έχει περιορίσει την Ιταλική παρουσία στα νερά του κοιτάσματος Ζορ και την πολύ πιο έξυπνα κινούμενη Γερμανία να διαπραγματεύεται σε Αίγυπτο και Κύπρο την ορθότερη εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου με την εγκατάσταση γεννητριών φυσικού αερίου που θα παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα. Αν η Γερμανική στρατηγική συνδυαστεί με τον διπλής διαδρομής αγωγό ηλεκτρικού ρεύματος που χρηματοδοτεί η ΕΕ και ήδη συνδέει το Ισραήλ με την Κύπρο και που θα συνεχίσει ως την Ελλάδα, σημαίνει απλά ότι υπάρχει ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας απεμπλοκής των κρατών της περιοχής από το γεωπολιτικό άγος που θέλει να τους φορτώσει η παρωχημένη τους αντίληψη (που ενισχύεται από κύκλους εντός των κρατών αυτών) και φυσικά η στρατηγική της Τουρκίας στην περιοχή. Αν θέλουν ωστόσο τα κράτη των Τριμερών Συνεννοήσεων να δουν κέρδη από τους περιφερειακούς σχεδιασμούς θα πρέπει να καινοτομήσουν πολιτικά! Η σύσταση Εταιρείας Ανατολικής Μεσογείου, για την οποία έχω κάνει αναφορά σε προηγούμενη αρθρογραφία μου, είναι επίκαιρη όσο ποτέ στις μέρες μας!

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Η ρωσοτουρκική εμβάθυνση μάς προσγειώνει στην πραγματικότητα; Γράφει ο Δημήτρης Τσαϊλάς* Η τρέχουσα αντι-δυτική συμπεριφορά της Τουρκίας δεν βασίζεται στις ιδιοτροπίες ενός αυταρχικού, αντι-δυτικού και ισλαμιστού ηγέτη της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αντίθετα, η τουρκική προσέγγιση στη ρωσική σφαίρα επιρροής, η οποία ξεκίνησε με την αγορά των S-400 που ενώ εξέπληξε αρκετούς, δείχνει τελικά να αντικατοπτρίζεται η εκπλήρωση και η εκδήλωση των μακροχρόνιων φιλοδοξιών της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής για την εξυπηρέτηση της ασφάλειας της. Όμως, το πιο ανησυχητικό για τη δύση είναι, η αξιοσημείωτη απόσυρση της αμερικανικής επιρροής από τη Μέση Ανατολή. Ενώ το 2003, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατάρτισαν σχεδιασμό με σκοπό τη μετατροπή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής προς όφελος των δυτικών συμφερόντων ασφαλείας, το εγχείρημα αυτό, όχι μόνο απέτυχε να εξασφαλίσει μια πιο φιλελεύθερη, ευημερούσα και σταθερή Μέση Ανατολή, αλλά και να αποξενώσει την Τουρκία, που ήταν το προπύργιο της Αμερικής στη Μέση Ανατολή, και τα απόρθητα τείχη της Ανατολικής Ευρώπης και της Ευρασιατικής, εν γένει, πολιτικής. Το μεγαλύτερο αγκάθι αυτής της οπισθοδρόμησης, είναι ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να επανεξετάσει όλες αυτές τις πολιτικές, και όχι μόνο τη σχέση της με την Άγκυρα. Όσον αφορά τη δική μας εξωτερική πολιτική, καλείται να ασχοληθεί πιο επισταμένα με τις γεωπολιτικές αλλαγές που έρχονται. Επισημαίνεται ότι όποτε ο Ελληνισμός ησύχαζε και διατηρούσε μια στερεότυπη δυσπιστία σχετικά με την ετοιμότητα της Τουρκίας να πλησιάσει τη Ρωσία ήταν λόγω της υπόθεσης ότι η Τουρκία και η Ρω10

σία έχουν μοιραστεί από τη γεωγραφία, την ιστορία και τον πολιτισμό για να είναι αντίπαλοι. Η ιδέα ότι οι δύο χώρες θα μπορούσαν να είναι εταίροι ή ακόμη και σύμμαχοι φαινόταν αδιανόητη σε όσους έβλεπαν τα πράγματα με παρωπίδες. Όμως η πιο σημαντική περίπτωση της ρωσο-τουρκικής συνεργασίας, η οποία μάλιστα μας αφορά άμεσα, ήρθε κατά τη διάρκεια του λεγομένου πολέμου της εθνικής ανεξαρτησίας (1919-22) της Τουρκίας, όταν οι Ρώσοι παρείχαν ουσιαστική οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στους Τούρκους. Ακόμη και προτού αναδειχθεί για να διεκδικήσει την ηγεσία των Τούρκων Εθνικών Δυνάμεων τον Μάιο του 1919, ο Κεμάλ προσέγγισε εκπροσώπους των μπολσεβίκων για να συζητήσουν πιθανή συμμαχία. Με την ανάληψη της διοίκησης του εθνικιστικού κινήματος των Νεοτούρκων, ακολούθησε αμέσως συμμαχία με τον Λένιν και τη Μπολσεβίκικη Ρωσία. Στη συνέχεια, η Σοβιετική Ρωσία παρέδωσε στις δυνάμεις του Κεμάλ και όπλα και χρήματα. Η προσέγγιση του Κεμάλ με τον Λένιν ήταν μια γεωπολιτική πραγματικότητα. Δεν ήταν ούτε καπρίτσιο ούτε συμβιβασμός του τουρκικού εθνικιστικού σχεδιασμού, πολύ περισσότερο δεν ήταν ιδεολογική ταύτιση. Η τουρκική «συμμαχία» με τη Σοβιετική Ρωσία κατά των αντιμαχομένων δυνάμεων αντικατόπτριζε την επιμονή του Κέμαλ στην αδιαμφισβήτητη κυριαρχία και την πλήρη ανεξαρτησία. Αυτές ήταν οι θεμελιώδεις αρχές των Νεοτούρκων που ήταν αποφασισμένοι να δημιουργήσουν ένα αυτόνομο έθνος κράτος στα χαλάσματα της παρηκμασμένης αυτοκρατορίας. Το χρυσό και τα πυροβόλα όπλα που παρέδωσε η Σοβιετική Ρωσία επέτρεψαν στους Τούρκους να κυριαρχήσουν στρατιωτικά στην Ανατολία και να αψηφήσουν

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

τη Συνθήκη των Σεβρών του 1920, με την οποία οι νικητές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου συμφώνησαν να μοιράσουν την Ανατολία μεταξύ Βρετανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ελλάδας και Αρμενίας και να αφήσουν το παρηκμασμένο Τουρκικό Σουλτανάτο στα βόρεια της Ανατολίας και ένα πιθανό κουρδικό κράτος στα νοτιοανατολικά. Η επιτυχία του Κεμάλ ήρθε με τις στρατιωτικές νίκες κυρίως εναντίον του Ελληνισμού, που καθιστούσαν άκυρη τη Συνθήκη των Σεβρών και κατέστησαν δυνατή την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η Τουρκική Δημοκρατία πιθανότατα δεν θα υπήρχε εάν οι Σοβιετικοί δεν την υποστήριζαν. Ο Κεμάλ όπως ήδη αναφέραμε δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για τον μπολσεβικισμό ως μορφή κοινωνικής οργάνωσης και μάλιστα, ήταν αυτός που κατέστειλε το αναδυόμενο Τουρκικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Επίσης ήταν ο ίδιος που κατανόησε τις δυνατότητες των Σοβιετικών ως γεωπολιτικών συμμάχων. Η σοβιετική βοήθεια με τη μορφή χρημάτων, όπλων και πυρομαχικών ήταν κρίσιμη για την επιτυχία του στον πόλεμο της ανεξαρτησίας τους. Στη συνέχεια οι εδαφικές και άλλες απαιτήσεις του Στάλιν στην Τουρκία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έσπρωξαν τους Τούρκους αποφασιστικά προς τη Δύση και προς τον Οργανισμό του ΝΑΤΟ, στον οποίο προσχώρησε το 1952. Για τις επόμενες πέντε δεκαετίες, υπήρξε ο δυτικός προσανατολισμός. Ωστόσο, ακόμα και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Τουρκία βρήκε μερικές φορές συμπαθητικό κοινό στη Μόσχα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η προσέγγιση με τη Σοβιετική Ένωση, για παράδειγμα, διευκόλυνε το 1974 την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης μετασχημάτισε θεμελιωδώς τη γε-

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ πέρα από τον κυρίαρχο τουρκικό εθνικισμό. Η στροφή προς τη Ρωσία είναι σύμφωνη με τα βασικά θεμέλια της εξωτερικής πολιτικής που έχει θέσει ο Μουσταφά Κεμάλ και, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στην πραγματικότητα έχει το προηγούμενο της στην προσωπική διπλωματία του Κεμάλ. Επομένως όποιος και να ήταν στη θέση του Ερντογάν, θα ακολουθούσε την ίδια πολιτική.

ωπολιτική κατάσταση της Τουρκίας. Η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια της Τουρκίας είχε διαλυθεί και για πρώτη φορά εδώ και αιώνες η Τουρκία δεν μοιράζετε πλέον σύνορα με τη Ρωσία.Αρκετά κράτη μαξιλάρια (Bufferstates) με πολιτικές απομονωτισμού τώρα χωρίζουν τους δύο. Επιπλέον, η Ρωσική Ομοσπονδία κατέχει περίπου το ήμισυ του μεγέθους και είναι στρατιωτικά, λιγότερο ικανή από τον σοβιετικό πρόγονο. Έτσι σήμερα τα βαθύτερα ρεύματα του Κεμαλισμού, δηλαδή η καχυποψία προς όλες τις μεγάλες δυνάμεις, ότι επιθυμούν το διαμελισμό της και η φιλοδοξία για πλήρη ανεξαρτησία της, και γιατί όχι τη δημιουργία του νέο-οθωμανισμού, άρχισαν να επαναπροσδιορίζονται στη διαμόρφωση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Αυτή η κοσμοθεωρία έχει συσσωρευτεί στους Τούρκους μέσω του σχολείου, της στρατιωτικής θητείας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης για πάνω από επτά δεκαετίες. Είναι δε, πολύ σκληρά συνδεδεμένη με την τουρκική μνήμη. Στις πιο σκληρές εκδηλώσεις της, είναι γνωστή ως «Σύνδρομο των Σεβρών», μια αναφορά στην αποτυχημένη Συνθήκη του 1920 που θα διαμέλιζε την Τουρκία. Πιστεύω πλέον ότι ο σύγχρονος άξονας της Άγκυρας με τη Μόσχα πρέπει να εξεταστεί με παρόμοιο τρόπο. Το

μέλλον των ρωσο-τουρκικών δεσμών θα εξαρτηθεί αποφασιστικά, από το μέλλον των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία παραμείνουν σύμμαχοι η Άγκυρα εκτιμάται απίθανο να εμβαθύνει τους δεσμούς της με τη Ρωσία πέρα από αυτό που γίνεται σήμερα. Οι ίδιες φιλοδοξίες για ανεξαρτησία και αδιαμφισβήτητη κυριαρχία που ωθούν την Τουρκία να αποστασιοποιηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα λειτουργήσουν, ειδικά σε συνδυασμό με μια ιστορικά επικαιροποιημένη ευσπλαχνία της Ρωσίας, να γίνει στενός και ενθουσιώδης εταίρος της Ρωσίας. Η Μόσχα εκτιμάται ότι θα επιδιώξει να διευρύνει και να εκμεταλλευτεί τις διαφωνίες με την Ουάσιγκτον, ώστε να διαταράξει την εσωτερική δυναμική του ΝΑΤΟ. Συμπεράσματα Η Τουρκία, η οποία επί δεκαετίες υπήρξε σταθερός, αν και μερικές φορές δυσαρεστημένος, σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δύσης γενικότερα, τώρα προτιμά να αποστασιοποιηθεί από τη Δύση για χάρη της ασφάλειας. Αν και τολμηρή και επικίνδυνη, η αγορά των S-400 και η ευρύτερη στροφή προς τη Ρωσία δεν μπορεί να αποδοθεί στον υποτιθέμενο εξωραϊσμό του Ερντογάν, ακόμα λιγότερο στον ισλαμικό προσανατολισμό του ή σε οποιαδήποτε ιδεολογία

Όσον αφορά τον Ελληνισμό το σημαντικότερο, είναι να αναγνωρίσουμε τη θεμελιώδη γεωστρατηγική πραγματικότητα, και να αποκτήσουμε απόλυτη ελευθερία δράσης και λειτουργίας που να βασίζεται στις στρατιωτικές πτυχές και τα θέματα ασφαλείας ως απάντηση σε οποιαδήποτε δεδομένη απειλή ή κίνδυνο. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος αύξησης της βάσης των εθνικών μας πόρων που θα εγγυώνται την υποστήριξη της ασφάλειάς μας. Η ανθεκτικότητα του Ελληνισμού, και η προθυμία μας για εθνική ανεξαρτησία, μεταξύ άλλων και η αξιόπιστη εθνική μας ισχύς, πρέπει να επιμένουν στις δύσκολες συνθήκες ακόμη και εν καιρώ πολέμου. Έτσι, το καθήκον της διασφάλισης της εθνικής ύπαρξης και των ζωτικών συμφερόντων διαμορφώνεται από τα ακόλουθα γενικά διδάγματα: Οι ένοπλες δυνάμεις, είναι μόνο ένα στοιχείο της γενικής εθνικής ασφάλειας. Οι ένοπλες δυνάμεις δεν είναι παντοδύναμες, και η ικανότητά τους να εκπληρώνουν τον καθορισμένο ρόλο τους και να αναλαμβάνουν τις αποστολές εξαρτάται από τη δημιουργικότητα και την εγγύηση σε εθνικό πολιτικό επίπεδο της αναγνώρισης των επαρκών συνθηκών πρωτίστως στο επίπεδο της γεωπολιτικής. Βασικές λειτουργικές παραδοχές εθνικής ασφάλειας πρέπει να είναι η μόνη βάση για τη θέσπιση πολιτικής εθνικής στρατηγικής για την εθνική ασφάλεια. Απαιτείται ετοιμότητα ακόμη και για κατάρρευση κάθε υφιστάμενου συμφώνου ή συνθήκης. Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

«Αν θέλετε ειρήνη, προετοιμαστείτε για πόλεμο»; αυτό συνεπάγεται, την πειστική ετοιμότητα για να εγγυηθούμε τη διατήρηση των ζωτικών εθνικών συμφερόντων μας. Είναι η πιο, αξιόπιστη διασφάλιση της δημιουργίας και της διατήρησης της αποτροπής για την πρόληψη του πολέμου. Αυτή η έννοια αναφέρεται στην ικανότητα του Ελληνισμού να υπερασπίζεται τον εαυτό του με τις δικές του δυνάμεις, δημιουργώντας ταυτόχρονα και διατηρώντας μια σειρά επιλογών για δράση. Η αποτροπή, η υπεροχή στις πληροφορίες, η άμυνα και τελικά η νίκη, είναι τα συστατικά για την κυρίαρχη στρατηγική αποτροπής του Ελληνισμού για την υπεράσπιση των ζωτικών συμφερόντων μας με βάση την επίτευξη της νίκης ως σαφούς εκδήλωσης της προβολής εθνικής ισχύος. Μια τέτοια νίκη βασίζεται στην έγκαιρη προειδοποίηση του πολέμου από πηγές πληροφοριών, τη διαρκή ικανότητα ενίσχυσης της εθνικής άμυνας, και την αποτροπή των εχθρικών στόχων. Η κατάλληλη προετοιμασία για πόλεμο, επίσης απαιτεί κωδικοποίηση των ρυθμίσεων ασφαλείας που καθιερώνουν αποδεκτές παραχωρήσεις ασφαλείας. Βέλτιστη κατανομή των πόρων λόγω δημοσιονομικών περιορισμών και τον καθορισμό εθνικών προτεραιοτήτων βάσει πολιτικών συμφωνιών. Αυτά τα περιθώρια ασφαλείας επιτρέπουν τους υπολογισμούς κινδύνου στον δρόμο προς την ειρήνη. * Ο Υποναύαρχος ε.α. ΠΝ Δημήτρης Τσαϊλάς είναι Senior recercher of Strategy International και Member of Institude for National and International Security. 12

Τι κέρδισε και τι ρισκάρει η Μόσχα στη Συρία Γράφει ο Omar Lamrani Μεγάλη κερδισμένη η Ρωσία από τις εξελίξεις στο μέτωπο της Συρίας. Η σταθεροποίηση του Ασαντ, η διχόνοια στο ΝΑΤΟ και οι δοκιμές νέων όπλων και στρατηγικών. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι με τους οποίους βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη. Τέσσερα μόλις χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία, η Μόσχα συνεχίζει να απολαμβάνει διπλωματικά, εμπορικά και στρατιωτικά οφέλη από τις επιχειρήσεις της στο Λεβάντε. Προκαλώντας διχόνοια μεταξύ των αντιπάλων της στο ΝΑΤΟ, δοκιμάζοντας νέα όπλα και πολλά άλλα, η Ρωσία έχει καταγράψει σειρά στρατηγικών και τακτικών επιτυχιών στη Συρία. Ανεξάρτητα από τα κέρδη αυτά, ο δρόμος για τη Μόσχα από εδώ και πέρα δεν είναι δίχως εμπόδια: από τη μεγαλύτερη έκθεση σε στρατιωτικές επιθέσεις μέχρι την προοπτική να υποστεί η Ρωσία παράπλευρες απώλειες σε τοπικές μάχες ισχύος, υπάρχουν πολλά ρίσκα στον ορίζοντα. Κίνηση υψηλής απόδοσης Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα επιτεύγματα της Ρωσίας στη Συρία είναι τα υπέρμετρα κέρδη που καρπώθηκε με συγκριτικά χαμηλό κόστος. Με τη συμμετοχή της να φτάνει σε μια δύναμη περίπου 5.000 στρατιωτών, οι περισσότεροι από τους οποίους ανέλαβαν την εναέρια υποστήριξη, ειδικές αποστολές και συμβουλευτικά καθήκοντα, η Μόσχα (σε συνεργασία με Τεχεράνη) σταθεροποίησε την παραπέουσα κυβέρνηση της Συρίας, αποκαθιστώντας την κυριαρχία της Δαμασκού έναντι των ανταρτών στο πεδίο της μάχης. Tούτο, με τη σειρά του, προστάτευσε τις συριακές βάσεις της Ρωσίας – οι οποίες περιλαμβάνουν πλέον ένα λιμάνι

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

και αεροπορικές βάσεις – δίνοντας της πρόσβαση στο εμπόριο στη χώρα, ενισχύοντας το προφίλ της ως στρατιωτικής δύναμης και ανοίγοντας τον δρόμο για να αποκτήσει μεγαλύτερο διπλωματικό ρόλο στην περιοχή. Στο διπλωματικό πεδίο, η Ρωσία διεύρυνε τη συνεργασία της με το Ιράν, μετέτρεψε την αντιπαράθεση με την Τουρκία σε μια ραγδαία εξελισσόμενη σχέση και έγινε ένας σημαντικός περιφερειακός παίχτης, τον οποίο δεν μπορούν να αγνοήσουν το Ισραήλ, η Ιορδανία και (αν και σε μικρότερο βαθμό) το Ιράκ και η Σαουδική Αραβία. Το κυριότερο, ανάγκασε επιτέλους τις ΗΠΑ να εμπλακούν σε εκτεταμένες διαπραγματεύσεις για διάφορα περιφερειακά ζητήματα, μεταξύ των οποίων οι συνομιλίες για την εξάλειψη των χημικών όπλων στη Συρία, σε μια εποχή που οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές δυνάμεις τιμωρούσαν το Κρεμλίνο για την προσάρτηση της Κριμαίας και τις υπόλοιπες κινήσεις της Μόσχας στην Ευρώπη. Για τον στρατό, η επέμβαση επέτρεψε στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις να δοκιμάσουν νέο εξοπλισμό σε συνθήκες μάχης όπως πυραύλους τύπου Κρουζ και νέα αεροσκάφη, να μετακινήσουν την πλειονότητα των αξιωματικών σε διάφορες θέσεις στο θέατρο των επιχειρήσεων για να αποκτήσουν εμπειρία, να προσχωρήσει σε περισσότερες αγορές για εξαγωγές μετά την επίδειξη των επιδόσεων των όπλων της και να πειραματιστεί με τη χρήση μισθοφορικών σωμάτων όπως η «ομάδα Βάγκνερ». Η Ρωσία τα κατάφερε όλα αυτά με τόσο λίγες απώλειες σε εξοπλισμό που η ανωτέρα διοίκηση έχει αρχίσει να συζητά την χρήση της εμπειρίας από τη Συρία ως μοντέλου ενός νέο πλαισίου επιχειρήσεων που φέρει το προσωνύμιο «στρατηγική περιορισμένης δράσης».

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ άμεση επιρροή της Ρωσίας και καθιστώντας τη Μόσχα αυξανόμενα απαραίτητο ενδιάμεσο μεταξύ όλων των δυνάμεων που παραμένουν στη χώρα, περιλαμβανομένης της Τουρκίας και του SDF. Ταραγμένα νερά μπροστά μας… Κι’ όμως παρά τα κέρδη που αποκόμισε η Ρωσία από την εμπλοκή της στην Συρία, υπάρχουν πολλά σύννεφα στον ορίζοντα. Ο πρώτος σημαντικός κίνδυνος αφορά στην μάχη ενάντια στις εξτρεμιστικές ομάδες στην περιοχή που απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει.

Στο διπλωματικό πεδίο, η Ρωσία διεύρυνε τη συνεργασία της με το Ιράν, μετέτρεψε την αντιπαράθεση με την Τουρκία σε μια ραγδαία εξελισσόμενη σχέση και έγινε ένας σημαντικός περιφερειακός παίχτης, τον οποίο δεν μπορούν να αγνοήσουν το Ισραήλ, η Ιορδανία και (αν και σε μικρότερο βαθμό) το Ιράκ και η Σαουδική Αραβία. Από το ξεκίνημα της τουρκικής εισβολής στη βορειοανατολική Συρία στις 9 Οκτωβρίου, οι Ρώσοι πέτυχαν σημαντικούς στόχους μέσω της παρουσίας τους στη χώρα. Όχι μόνο οι ΗΠΑ ξεκίνησαν την αποχώρησή τους από την Συρία –ένα μακροπρόθεσμο αίτημα της Μόσχας- αλλά αμερικανικοί στρατιώτες παρέδωσαν κάποιες από τις βάσεις και τις εγκαταστάσεις τους απευθείας σε ρώσους, προσφέροντάς τους μια ισχυρή συμβολική νίκη που χρησιμοποίησαν για λόγους προπαγάνδας. Τα γεγονότα αναδεικνύουν μια σημαντική κλιμάκωση στη σχέση δυο βασικών συμμάχων του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Οι διχασμοί μεταξύ των δυο μεγαλύτερων στρατών της συμμαχίας είναι πολύ ευπρόσδεκτο νέο για την Μόσχα, η οποία συνεχίζει να θεωρεί το ΝΑΤΟ κρίσιμη απειλή. Η Ρωσία δουλεύει πολύ προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης αυτού του χάσματος, πουλώντας οπλι-

κά συστήματα, όπως οι S-400 στην Αγκυρα, τα οποία περιπλέκουν την διαλειτουργικότητα των όπλων και ενθαρρύνοντας τη στροφή της Τουρκίας κάνοντας στρατηγικές παραχωρήσεις υπέρ της Τουρκίας στη Συρία, όπως το ότι στάθηκε δίπλα της στην επίθεση στο Αφρίν τον Ιανουάριο του 2018 ή κλείνοντας τη συμφωνία της 22ης Οκτωβρίου η οποία αναγκάζει τους Κούρδους να αποτραβηχτούν από τα σύνορα. Η πρόσφατη επίθεση της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία και η συνακόλουθη απόσυρση των ΗΠΑ, οδήγησε της Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) να στραφούν προς την κυβέρνηση Ασαντ, επιτρέποντας στις δυνάμεις του να επεκτείνουν τον έλεγχό τους σε ευρύτερα τμήματα της χώρας. Αμφότερες οι εξελίξεις διευρύνουν την επιρροή και τη θέση της Ρωσίας στη χώρα, καλλιεργώντας μια ισχυρότερη και περισσότερο εδραιωμένη συριακή κυβέρνηση, υπό την

Με το SDF σε αποδιοργάνωση, τους αμερικάνους εν πολλοίς αναγκασμένοι να φύγουν από τη χώρα και τους Τούρκους να εστιάζουν στη μάχη τους κατά του YPG, τον κουρδικό πυρήνα του SDF-, το ISIS έχει μια χρυσή ευκαιρία να ανακάμψει στο εκμεταλευόμενο το κενό που δημιουργείται στην ανατολική Συρία. Οι μεγάλοι αριθμοί βίαιων εξτρεμιστών που τώρα δραπετεύουν από στρατόπεδα συγκέντρωσης στη βορειοανατολική Συρία θα τονώσουν σημαντικά αυτή την προσπάθεια. Επιπλέον άλλες εξτρεμιστικές ομάδες, όπως οι σύμμαχοι της al Qaeda Hurras al-Din θα είναι σε καλύτερη θέση στην προσπάθειά τους να ενισχυθούν καθώς η προσοχή στρέφεται από το προπύργιό τους, την επαρχία Ιντλίμπ, σε άλλες περιοχές της Συρίας. Η Ρωσία μπορεί να χρειαστεί να δεσμεύσει ακόμα περισσότερους στρατιώτες και πόρους στην Συρία για να πολεμήσει μια αναγεννημένη ομάδα που βλέπει όλο και περισσότερο τη Μόσχα ως τον βασικό εχθρό. Ακόμα και μια από τις πιο αξιοσημείωτες επιτυχίες της Ρωσίας την τελευταία χρονιά, το να βοηθήσει στο να δημιουργηθεί κρίση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία, δημιουργεί ορισμένους σημαντικούς κινδύνους για την ίδια. Το πρώτο είναι η αυξανόμενη τριβή μεταξύ Αγκυρας και Μόσχας Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

που θα δημιουργηθεί από το ότι οι δυο πλευρές μοιράζονται μια αυξανόμενη πρώτη γραμμή ανά τη Συρία, μετά την κατάρρευση του SDF και την αποχώρηση των ΗΠΑ. Εως τώρα το μοναδικό «σημείο επαφής» ήταν το de facto σύνορο στη Βόρεια Συρία μεταξύ τουρκόφιλων πολιτοφυλακών και δυνάμεων του Ασαντ που στηρίζει η Ρωσία. Τώρα, όμως, η πρώτη γραμμή μεταξύ των δυο θα επεκταθεί ανατολικά του Ευφράτη, κάτι που σημαίνει ότι η πιθανότητα συμπλοκών μεταξύ των δυνάμεων που υποστηρίζουν θα αυξηθούν, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε δυνητικές συγκρούσεις ανάμεσα σε δυνάμεις της Μόσχας και της Τουρκίας. Ενας ακόμα κίνδυνος για τη Ρωσία, που αναδύεται από τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας, είναι το θέμα των πυρηνικών όπλων, ειδικά σε πιθανή κατάρρευση της συμφωνίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Αγκυρας. Ως τμήμα της εκτεταμένης πυρηνικής αποτροπής που προσφέρουν οι ΗΠΑ στους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ, έχουν περίπου 50 πυρηνικές βόμβες B61 αποθηκευμένες στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ στην Τουρκία. Αυτά τα όπλα προσφέρουν εξασφάλιση στους συμμάχους του ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία, ότι δεν θα βρεθούν ανυπεράσπιστοι απέναντι σε μια πυρηνική επίθεση, αν και οι χώρες που τα φιλοξενούν δεν μπορούν να τα ελέγξουν άμεσα χωρίς έγκριση των ΗΠΑ. Με τις αυξανόμενες ρωγμές στις σχέσεις Ουάσιγκτον – Αγκυρας, η τύχη αυτών των όπλων τίθεται εν αμφιβόλω. Πρόσφατα οι New York Times μετέδωσαν ότι αξιωματούχοι από το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Ενέργειας επανεξετάζουν το θέμα των πυρηνικών όπλων στην Τουρκία. Αν οι ΗΠΑ εν τέλει αποφασίσουν να τα αποσύρουν, η Τουρκία μπορεί να αποφασίσει να επιδιώξει να αποκτή14

Αν οι ΗΠΑ εν τέλει αποφασίσουν να αποσύρουν τα πυρηνικά, η Τουρκία μπορεί να αποφασίσει να επιδιώξει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα μέσα από ένα δικό της πρόγραμμα, το οποίο θα μπορούσε να πυροδοτήσει γρήγορη εξάπλωση στην περιοχή, σει πυρηνικά όπλα μέσα από ένα δικό της πρόγραμμα, το οποίο θα μπορούσε να πυροδοτήσει γρήγορη εξάπλωση στην περιοχή, καθώς άλλοι, όπως η Σαουδική Αραβία πιθανότατα θα ακολουθήσουν. Το αποτέλεσμα θα είναι μια επικίνδυνη κούρσα εξοπλισμών η οποία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την περιοχή και να φέρει περισσότερα πυρηνικά όπλα κοντά στα σύνορα της Ρωσίας. Η ισχυρή θέση της Μόσχας στη Συρία τοποθετεί επίσης της Ρωσία εν μέσω της μεγάλης περιφερειακής εχθρότητας, ειδικά μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Αμφότερες Μόσχα και Τεχεράνη έχουν προσφέρει σημαντική στήριξη στη συριακή κυβέρνηση, αλλά οι ρωσικές δυνάμεις μπορεί να βρεθούν στη μέση διασταυρούμενων πυρών αν ιρανοί στρατιώτες που βρίσκονται κοντά τους εμπλακούν σε εχθροπραξίες με το Ισραήλ. Στην πραγματικότητα οι Ρώσοι στρατιώτες έχουν ήδη υποστεί απώλειες από τις διαμάχες μεταξύ Ιρανών και Ισραηλινών. Τον Σεπτέμβριο του 2018 ένας συριακός πύραυλος που είχε εκτοξευτεί σε μια

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

προσπάθεια να αποκρουστεί ισραηλινή επίθεση κατέρριψε ρωσικό αεροσκάφος σκοτώνοντας τους 15 επιβαίνοντες σε αυτό. Και ενώ οι Δυτικές δυνάμεις εγκαταλείπουν τη Συρία, οι ρωσικές μπορεί να υποστούν παράπλευρη ζημιά από ένα χτύπημα κατά των δυνάμεων του Ασαντ, ως αντίποινα σε πιθανή εκτεταμένη χρήση χημικών όπλων. Εως τώρα, η παραμονή της Ρωσίας στη Συρία υπήρξε επιτυχής. Με ελάχιστες δαπάνες έδρεψε κέρδη μετατρεπόμενη στον ισχυρότερο παίκτη στη χώρα. Τώρα, όμως, η ισχυρότερη παρουσία της κάνει τη Μόσχα περισσότερο ευάλωτη σε στρατιωτικές επιθέσεις και διασταυρούμενα πυρά μεταξύ τοπικών ανταγωνιστών, ενώ διευρύνει τις δεσμεύσεις της για την περιφρούρηση τόσο των συμφερόντων της, όσο και αυτών της συριακής κυβέρνησης. Για τη Ρωσία η μεγαλύτερη δύναμη συνοδεύεται από περισσότερες ευθύνες, καθώς και μεγαλύτερη έκθεση σε νέους κινδύνους.

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Εθνική ασφάλεια: Υπαρξιακή διάσταση κρατικών οντοτήτων Γράφει ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης* Η ικανότητα αποτροπής δεν εκδηλώνεται αυτομάτως ή σπασμωδικά, αλλά συνίσταται ως το σύνολο των στρατηγικών επιλογών τακτικής και πολιτικής πρόβλεψης των ηγεσιών της χώρας, αποτυπώνουσα κατά ταύτα και την πολιτική συναίνεση του πολιτικού συστήματος εν το συνόλω του. Άνευ πρόβλεψης και προετοιμασίας οι κίνδυνοι επιβίωσης είναι άμεσοι και απολύτως ορατοί. Ακολουθώντας την περίφημη ρήση της ισραηλινής κρατικής οντότητας τού «ποτέ ξανά», που αναπτύσσεται ως παράδοση και εμπεδώνεται ως δόγμα, αναφερόμενη στο Ολοκαύτωμα, υπογραμμίζουμε την πρωταρχική αναγκαιότητα συνυφασμένη με την ύπαρξη των κρατών, που παραπέμπει στην εθνική επιβίωση ως εθνική ασφάλεια. Εθνική ασφάλεια σημαίνει, όχι μόνο τη στρατιωτική, αποτρεπτική ισχύ, που προβάλλει την σχέση κόστους - οφέλους σε κάθε επίδοξο επιβουλέα της εθνικής ακεραιότητας μιας χώρας, αλλά και την εσωτερική διάρθρωση σε επίπεδο παιδείας, εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης, που συντρέχει τη δόμηση της ικανότητας του κοινωνικού συνόλου να αντιστέκεται και να προβάλλει τούτη του τη θέληση προς πάσα αναθεωρητική ή επιθετική δύναμη του περιφερειακού ή του ευρύτερου διεθνούς συστήματος. Αυτό ήταν και η θεμελιακή προϋπόθεση, όρος και παράγοντας υπαρξιακής πορείας και ζώσας συνάφειας της ισραηλινής κρατικής οντότητας. Αντιστοίχως τούτο υπαγορεύει και στην ελληνική, ελλαδική και κυπριακή διάσταση της περιφερειακής και διεθνούς πολιτικής, προκειμένου η ελληνικότητα και το ελληνικό έθνος να επιβιώσουν στους σύγχρονους και επερχόμενους δύσκολους πολιτικά, και από κάθε διεθνή άποψη επερχόμενους κινδύνους, να προβάλει δομές αντίστα-

σης και πολιτικές διεκδίκησης δικαίου. Η ικανότητα αποτροπής δεν εκδηλώνεται αυτομάτως ή σπασμωδικά, αλλά συνίσταται ως το σύνολο των στρατηγικών επιλογών τακτικής και πολιτικής πρόβλεψης των ηγεσιών της χώρας, αποτυπώνουσα κατά ταύτα και την πολιτική συναίνεση του πολιτικού συστήματος εν το συνόλω του. Άνευ πρόβλεψης και προετοιμασίας οι κίνδυνοι επιβίωσης είναι άμεσοι και απολύτως ορατοί. Η πλέον απειλητική, εξωτερική επιβουλή παραπέμπει άνευ δισταγμού στην τουρκική διεκδικητική, επεκτατική παρουσία στη νοτιοανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία διαχρονικά δεν κρύβει τις επιθετικές της προθέσεις, αλλά αντιθέτως τις ανακοινώνει, τις δημοσιοποιεί, τις κοινοποιεί και τις εμπεδώνει στη διεθνή δημοσιότητα, η οποία και βεβαίως δεν αντιδρά υπέρ της απειλούμενης Ελλάδος, εάν δεν έχει ίδιο συμφέρον σύμπραξης. Επομένως, η αίσθηση που καλλιεργείται σε ορισμένους κύκλους πως το σύστημα του ΟΗΕ ή της ΕΕ μπορούν να αποτελέσουν ασπίδα προστασίας και διεθνούς ασφάλειας για τον Ελληνισμό, είναι τόσο παραπλανητική, όσο και επικίνδυνη. Ο ΟΗΕ δεν πα-

ρεμβαίνει από μόνος του, ως προδήλως θα όφειλε, αλλά δίνει διά του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη στα κράτη το δικαίωμα να υπερασπίζονται εαυτούς και αλλήλους, μόνα και μετά συμμάχων. Η εθνική ασφάλεια και διά της τελευταίας σχετικής αναφοράς στη Συνθήκη της Λισσαβώνας υπογραμμίζεται πως παραμένει στην αποκλειστική ευθύνη των κρατών. Εκδηλώνεται ως επικίνδυνη ψευδαίσθηση για την υπόσταση των κρατών εκείνη η αντίληψη που θεωρεί πως υφίσταται, εν είδει παγκοσμίου κράτους, ικανότητα υποστήριξης για τους απειλούμενους ή τους αδικημένους ή και έναντι παντός αδικοπραγούντος. Πρόκειται για μια ιδεαλιστική προσέγγιση της πολιτικής, που παραπέμπει στο δέον γενέσθαι και δεν ανταποκρίνεται στη διαχρονική πραγματικότητα του κόσμου των κρατών. Εκείνοι που έχουν την ισχύ, όπως η Τουρκία εν προκειμένω, τη θέληση και την ικανότητα παρανόμου, πλην αποτελεσματικής για τα συμφέροντά τους παρέμβασης και παραβίασης της διεθνούς νομιμότητας, το πράττουν και δη άνευ κόστους. Εσχάτως

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

δε αυτή η πολιτική επιθετικής στάσης παρατηρείται και στην περίπτωση της βόρειας Συρίας, όπου τουρκικές δυνάμεις εισέβαλαν με τη στόχευση της κατάληψης, όπερ τυγχάνει και της σιωπηρής, πλην ηχηράς συναίνεσης του ρωσικού και του αμερικανικού παράγοντα, εκδιώκοντας και εξοντώνοντας τους Κούρδους. Κράτη που διαδραματίζουν ή που επιδιώκουν να διαδραματίσουν ρόλο στη διεθνή πολιτική, το πράττουν με την ασφάλεια να διατηρεί την πρωτοκαθεδρία των εθνικών τους επιλογών. Τούτο αποτελεί τη μόνιμη και σταθερή επίκληση, προσχηματική ή πραγματική, όλων εκείνων των δυνάμεων που ενεργοποιούνται σε διάφορα πεδία των διεθνών σχέσεων, επιθετικά ή και αμυντικά, στοχεύοντας στην αποκόμιση διεθνοπολιτικών κερδών από την κατά τα ανωτέρω δράση τους. Η επένδυση στην εθνική ασφάλεια στέλλει το μήνυμα στη διεθνή κοινότητα πως η συγκεκριμένη κρατική οντότητα προβάλλει και με αυτό τον τρόπο την αποφασιστικότητά της για εμπέδωση και διατήρηση της εθνικής της ακεραιότητας. Η μηνυματική εν προκειμένω στάση συνιστά ή εκπέμπει και μία σημειολογική, ορατή και έμπρακτη αναβάθμιση του κράτους στη διεθνή σκακιέρα. Ο κατευνασμός, ο οποίος παραδοσιακά συντρέχει τις σχέσεις των κρατών σε επίπεδο σύγκρουσης, συνύπαρξης, αντιπαράθεσης και ανταγωνισμού, εκδηλώνεται και εκφράζεται μόνο στο πλαίσιο της σχέσης ισχυρού προς αδύναμο. Εάν εκδηλωθεί από τον αδύναμο προς τον ισχυρό, σηματοδοτεί σχέσεις παράδοσης και υποταγής. Η περίπτωση της Ελλάδας με την Τουρκία αναφέρεται προπάντων στην τουρκική επιθετικότητα, η οποία ούσα αναθεωρητική δύναμη, αντιμετωπίζεται μόνο διά της πολιτικής αποτροπής, δηλαδή προβολής ισχύος ως μόνης στρατηγικής, που μπορεί να διαφυλάξει την ασφάλεια και την ακεραιότητα της χώρας. Εν κατακλείδι, επανερχόμενοι στην αρχική τοποθέτηση περί της ισραηλινής κρατικής παράδοσης, που αποτελεί απόσταγμα πολυετούς διεθνούς και περιφερειακής εμπειρίας, υπογραμμίζουμε πως, Ελλάδα και Κύπρος, οφείλουν προκειμένου να αποτελέσουν και εν τοις πράγμασι παράγοντες σταθερότητας στην περιοχή, να επενδύσουν στην πραγμάτωση πολιτικών εθνικής ασφάλειας. *Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Διευθυντής Κέντρου Ανατολικών Σπουδών για τον Πολιτισμό και την Επικοινωνία, Πάντειο Πανεπιστήμιο 16

Το μεταναστευτικό α Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης, μέλος του ΣΑΙΤΘ Όταν η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της ΕΟΚ, το 1981, υιοθέτησε την πολιτική των βέτο απέναντι στο 4ο Χρηματοδοτικό Πρωτόκολλο που προέβλεπε χρηματοδότηση της Τουρκίας. Η πολιτική των βέτο ακολουθήθηκε από όλες ανεξαιρέτως τις ελληνικές κυβερνήσεις μέχρι το 1995, που η Ελλάδα αποφάσισε να δεχτεί την υπογραφή της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και να «ανταλλάξει» την άρση του βέτο με την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κύπρου. Η πράξη εκείνη της Τσιλέρ, που με βάση την απαράδεκτη Συνθήκη Εγγυήσεων θα μπορούσε να μπλοκάρει την είσοδο της Κύπρου στην ΕΕ, θεωρήθηκε από το βαθύ κράτος της Τουρκίας προδοσία. Τότε το τουρκικό κράτος, οι μηχανισμοί του οποίου είναι αυτοί που χάρασσαν και συνεχίζουν να χαράσσουν πολιτική, θεωρούσε ότι η θέση της Ελλάδας στην ΕΕ της χαρίζει στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας, αφού κάθεται σε ένα τραπέζι όπου λαμβάνονται αποφάσεις για την Τουρκία, από το οποίο απουσιάζει η τουρκική κυβέρνηση. Έκτοτε η Τουρκία έθεσε έναν στρατηγικό στόχο: Να αφαιρέσει αυτό το στρατηγικό πλεονέκτημα από την Ελλάδα. Όσον αφορά το πώς, είτε μπαίνοντας και η Τουρκία στην ΕΕ, είτε οδηγώντας την Ελλάδα εκτός ΕΕ. Το πρώτο το επιχείρησε το 1999, με τη συμφωνία του Ελσίνκι, το δεύτερο το επιχείρησε το 2015, με την επαίσχυντο ενέργεια της κυβέρνησης Τσίπρα, που βάφτισαν δημοψήφισμα, στο οποίο η Τουρκία είχε επενδύσει πολλά, αν κρίνουμε από τη δράση των εγκάθετών της στη Θράκη, βουλευτές και άλλα στελέχη της μειονότητας που πάλεψαν είναι αλήθεια πολύ… φιλότιμα για το ΟΧΙ, μαζί με τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ και άλλους πλανημένους

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

Έλληνες. Πίστεψαν κι αυτοί ότι το ΟΧΙ θα υποχρέωνε την κυβέρνηση Τσίπρα να συγκρουστεί με την ΕΕ και να οδηγηθεί η Ελλάδα εκτός Ευρώπης, που ήταν και παραμένει ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας. Πού να ήξεραν κι εκείνοι με ποιους έχουν να κάνουν! Όμως, παρότι τότε η ανακολουθία της κυβέρνησης Τσίπρα δεν τους επέτρεψε να πετύχουν το στόχο τους, τους έδωσε ένα άλλο «δωράκι», που στην ουσία έφερε το ίδιο αποτέλεσμα. Ενώ μέχρι το 2014, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση Σαμαρά είχε θέσει υπό σχετικό έλεγχο τα σύνορα, πότε με το φράχτη και πότε με άλλες μεθόδους, μετά το 2015 ο Ερντογάν είδε με έκπληξη τη νέα ελληνική κυβέρνηση να ανοίγει τα σύνορα και να μετατρέπεται η Ελλάδα στην κυριολεξία σε μια αφύλακτη χώρα, σε ένα ξέφραγο αμπέλι, όπως λέει ο λαός μας. Ενώ μέχρι τότε ο Ερντογάν κρατούσε υπό τον απόλυτο έλεγχο του κράτους τους πρόσφυγες από τη Συρία, σε νομούς κοντά στα τουρκοσυριακά σύνορα, με στόχο τη δημογραφική αλλοίωση των νομών αυτών που «κινδυνεύουν» από τον υπερπληθυσμό των Κούρδων, όταν είδε το ξέφραγο αμπέλι, άρχισε να στέλνει κατά εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά. Ταυτόχρονα, ήρε το καθεστώς θεώρησης για μια σειρά από μουσουλμανικές χώρες, με αποτέλεσμα ένας Μαροκινός ή Αλγερινός που ήθελε δέκα χιλιάδες δολάρια για να βρεθεί στα αφύλακτα ελληνικά σύνορα, τώρα βρισκόταν εκεί με 100 δολάρια, με την… ευγενική χορηγία της ΤΗΥ (Τουρκικές Αερογραμμές). Έτσι ο Ερντογάν πέτυχε μ’ έναν σμπάρο πολλά τρυγόνια: Πρώτον, διέλυσε στην κυριολεξία τα ελληνικά σύνορα. Δεύτερον, εξευτέλισε το σύστημα ελέγχου των συνόρων, που απο-

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

πογυμνώνει γεωπολιτικά την Ελλάδα

Ενώ μέχρι το 2014, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση Σαμαρά είχε θέσει υπό σχετικό έλεγχο τα σύνορα, πότε με το φράχτη και πότε με άλλες μεθόδους, μετά το 2015 ο Ερντογάν είδε με έκπληξη τη νέα ελληνική κυβέρνηση να ανοίγει τα σύνορα και να μετατρέπεται η Ελλάδα στην κυριολεξία σε μια αφύλακτη χώρα, σε ένα ξέφραγο αμπέλι, όπως λέει ο λαός μας. τελεί μέρος του σχεδίου άμυνας των νησιών και του Έβρου. Τρίτον, προχώρησε σε δημογραφική αλλοίωση των νησιών και οδήγησε στην κατάλυση του κράτους, αφού προκάλεσε την άλωσή τους από ΜΚΟ, που τη στιγμή αυτή είναι ισχυρότερες από το ελληνικό κράτος. Τέταρτον, προκάλεσε το διχασμό της κοινής γνώμης στα νησιά αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα, προκαλώντας ένα ανύπαρκτο δίλημμα, δηλαδή ανάμεσα σε εκείνους που υποτίθεται ότι αγαπούν και σε εκείνους που υποτίθεται ότι δεν αγαπούν τους παράνομους μετανάστες. Πέμπτον, οδήγησε στον εκμαυλισμό σημαντικό μέρος της κοινωνίας στα νησιά και στις περιοχές όπου φιλοξενούνται πρόσφυγες και μετανάστες, προσφέροντάς τους ψίχουλα, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να αντιληφθούν την εθνική ζημιά που προκαλείται από το θέμα και το μέγεθος της νίκης που πετυχαίνει η Τουρκία. Έκτον, με τις ανεξάντλητες ροές μεταναστών, στη συντριπτική τους πλειονότητα μουσουλμάνων, έχει θέσει σε

εφαρμογή την προκαταρκτική φάση του εθνικού στρατηγικού σχεδίου «Γαλάζια Πατρίδα» που θέλει τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου «τουρκικά». Έβδομον, ειδικά με την αύξηση των ροών μετά τον Ιούνιο του 2019, μόλις μετά την παρέλευση τριών μηνών έχει αποδυναμώσει σε μεγάλο βαθμό την κυβέρνηση Μητσοτάκη και την οδηγεί σε αδιέξοδο, ενώ δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο Ερντογάν μπορεί να ρίξει την κυβέρνηση σε διάστημα μερικών μηνών με «όπλο» το μεταναστευτικό. Όγδοον, με την εγκληματική πράξη των Τσίπρα-Χριστοδουλοπούλου να ανοίξουν τα σύνορα το 2015 και να εκχωρήσουν μέρος της κρατικής κυριαρχίας σε… επαγγελματίες του είδους, διεθνές οργανισμούς και ΜΚΟ, στην ουσία οδήγησαν σε γεωπολιτική απαξίωση την Ελλάδα, σε μη χώρα και σε μη κράτος, η οποία φυσικά εκτός των άλλων έχασε και το στρατηγικό πλεονέκτημα που είχε έναντι της Τουρκίας, ως μέλος της ΕΕ. Είναι γνωστό πλέον ότι κανείς στην Ευρώπη δεν υπολογίζει την Ελλάδα, ίσα-ίσα μας θεωρούν την «αχίλλειο πτέρνα» της Ένωσης

στο μεταναστευτικό, αφού εν αντιθέσει με τη Βουλγαρία δεν μπορούμε να φυλάξουμε τα σύνορά μας. Άλλωστε γι’ αυτό συνομιλούν απευθείας με τον Ερντογάν, για να μην καταντήσουν και οι άλλες χώρες της Ευρώπης… Ελλάδα. Αυτή είναι δυστυχώς η κατάσταση, και όποιος θέλει να δει την αλήθεια κατάματα, μπορεί να ανακαλύψει κι άλλα δώρα που προσφέραμε στον Ερντογάν, ανοίγοντας τα σύνορα το 2015. Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω δύο πράγματα. Η Ευρώπη πρέπει να απαλλαγεί από το ενοχικό σύνδρομο το οποίο την οδηγεί στην υποχρέωση να δεχτεί τους πρόσφυγες από τη Συρία και συνεπακόλουθα τους παράνομους μετανάστες που εισβάλλουν κατά κυριολεξία στην Ελλάδα. Η Ευρώπη δεν συμμετείχε στην επιχείρηση αποσταθεροποίησης της Συρίας, με εξαίρεση ίσως της Μεγάλης Βρετανίας. Άρα, δεν έχει υποχρέωση να δεχτεί τους πρόσφυγες. Αν κάποιος έχει υποχρέωση, αυτός είναι η Τουρκία, που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιχείρηση αυτή, μαζί με τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τις ΗΠΑ. Άρα, ειδικά οι Έλληνες ευρωβουλευτές να πάψουν να αναμασούν αυτήν την καραμέλα, περί υποχρέωσης της Ευρώπης. Εθνικό είναι το θέμα, η Ελλάδα πρέπει να το λύσει, προστατεύοντας τα σύνορα και την αξιοπρέπειά της ως κράτος. Τέλος, η λύση στο προσφυγικό βρίσκεται στη Συρία και τον Άσαντ. Τώρα που τον έχουν αποδεχτεί οι ΗΠΑ, η Ελλάδα και η ΕΕ, αντί να εκβιαζόμαστε από τον Ερντογάν αενάως και να τον επιβραβεύουμε με λύτρα εννιά δισ. ευρώ, να πάμε στον Άσαντ, να του δώσουμε ένα ποσό, ας πούμε 10 δισ. ευρώ, υπό τον όρο τα λεφτά αυτά να πηγαίνουν απευθείας για επισκευή της οικίας όποιου πρόσφυγα επιστρέφει στη Συρία. Αν το κάνουμε αυτό, να είστε σίγουροι ότι η Τουρκία θα μείνει χωρίς πρόσφυγες, αν και τώρα που… γλυκάθηκε, είναι σε θέση να δημιουργεί πρόσφυγες για να εκβιάζει εις το διηνεκές Ελλάδα και ΕΕ.

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Τι κέρδισε η Τουρκία από την εισβολή στη Συρία Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης Μελος ΣΑΙΤΘ Η Τουρκία εισέβαλε στη Συρία για τρίτη φορά μέσα σε τρία χρόνια. Δηλαδή μία εισβολή το χρόνο, ενώ υπάρχει και μια εναλλακτική εισβολή, με τη δημιουργία 12 παρατηρητηρίων-στρατοπέδων στην πολύπαθη περιφέρεια Ιντλίμπ. Η πρώτη εισβολή έγινε στις 24 Αυγούστου του 2016 και ολοκληρώθηκε στις 29 Μαρτίου 2017, τότε που οι τουρκικές δυνάμεις έθεσαν υπό τον έλεγχό τους την περιοχή Τζαραμπλούς - Αλ Μπαμπ, με μια στρατιωτική επιχείρηση που είχε την ονομασία «Ασπίδα του Ευφράτη». Η κατοχή της περιοχής αυτής συνεχίζεται μέχρι σήμερα και η Τουρκία δημιουργεί διοικητικές, εκπαιδευτικές και θρησκευτικές δομές που μπορεί να οδηγήσουν πρώτα στην «αυτονομία» της περιοχής και μετά στην ενσωμάτωση. Η επιχείρηση έγινε μετά από άδεια της Ρωσίας. Ο στόχος της Τουρκίας ήταν να αποτραπεί η ένωση των καντονιών Κομπάνι και Αφρίν, μετά την απελευθέρωση της Ιεράπολης/Μένπετζ, δέκα ημέρες πριν, από τους Κούρδους και τις ΗΠΑ. Ο στόχος επετεύχθη. Η δεύτερη εισβολή έγινε στις 20 Ιανουαρίου 2018 στο Αφρίν και ολοκληρώθηκε στις 24 Μαρτίου του 2018. Η επιχείρηση ονομάστηκε «Κλάδος Ελαίας» και πραγματοποιήθηκε κατόπιν άδειας της Ρωσίας. Στόχος της επιχείρησης η εξάλειψη του κουρδικού στοιχείου −ήγουν εθνοκάθαρση− από αυτήν την πλούσια περιοχή, τα δυτικά όρια της οποίας απέχουν μόλις 18

20-30 χλμ από τις ακτές της Μεσογείου. Δηλαδή, στόχος ήταν η απομάκρυνση των Κούρδων από τη Μεσόγειο. Ο στόχος σε μεγάλο βαθμό επετεύχθη, γιατί η επιχείρηση εθνοκάθαρσης συνεχίζεται χωρίς να μιλάει κανείς γι’ αυτήν. Η τρίτη εισβολή έγινε στις 9 Οκτωβρίου 2019 και −υποτίθεται ότι− σταμάτησε στις 17 Οκτωβρίου, μετά από παρέμβαση της Ρωσίας, με τη συνομολόγηση της Συμφωνίας του Σότσι. Η επιχείρηση ονομάστηκε «Πηγή Ειρήνης», αλλά όπως αποδείχτηκε είναι πηγή αίματος, χωρίς να υπερβάλλουμε καθόλου. Αίμα, αίμα, αίμα. Η τρίτη εισβολή έγινε μετά την απόφαση του Τραμπ να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τα σύνορα Συρίας-Τουρκίας και τη μετέπειτα απόφασή του να αποσύρει όλες τις δυνάμεις από το έδαφος της Συρίας. Η Ρωσία με τη Συμφωνία του Σότσι πρόσφερε νομιμοποίηση της εισβολής και κατοχής μιας έκτασης −μιάμιση φορά η Κύπρος− στην οποία εγκληματικά και τρομοκρατικά στοιχεία, μαζί με τον τουρκικό στρατό, προβαίνουν σε πράξεις λεηλασίας και εθνοκάθαρσης, αφού ήδη έχουν φύγει περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι από τα σπίτια τους. Ο ομολογημένος στόχος του Ερντογάν ήταν να δημιουργήσει μια ζώνη ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων Συρίας-Τουρκίας, μέσα στο έδαφος της Συρίας, μήκους 440 και εύρους 30 χλμ, από την οποία θα είχαν εκδιωχθεί τα τμήματα των Δημοκρατικών Δυνάμεων της Συρίας, τα οποία ο Ερντογάν θεωρεί τρομοκράτες. Ο ανομολόγητος είναι να δημιουργήσει μια ζώνη κατοχής σε όλο το μήκος των συνόρων με τη Συρία, από το Ιντλίμπ, το

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

Αφρίν, την Τζαραμπλούς - Αλ Μπαμπ και τη ζώνη ασφαλείας των 440 χλμ μέχρι τα σύνορα με το Ιράκ, την οποία θα «εκκαθαρίσει» από τους κουρδικούς, αρμενικούς και ασσυριακούς πληθυσμούς, κατά την... προσφιλή του μέθοδο της εθνοκάθαρσης, για να την ενσωματώσει σταδιακά στην τουρκική επικράτεια και να φθάσει κοντά στον τελικό στόχο που είναι η εισβολή και κατοχή του Χαλεπίου και της ζώνης Μοσούλη-Κιρκούκ. Όσον αφορά τον ομολογημένο στόχο, ο Ερντογάν πέτυχε μια περιορισμένη-οριοθετημένη νίκη, αφού δεν κατόρθωσε να καταλάβει ολόκληρη τη ζώνη των 440 χλμ, ενώ και η απομάκρυνση των Κούρδων μαχητών από περιοχές που δεν κατέλαβε ο τουρκικός στρατός είναι υπό συζήτηση. Αν και ο ίδιος δηλώνει ότι θα συνεχίσει να καταδιώκει τους Κούρδους μαχητές των Δημοκρατικών Δυνάμεων της Συρίας (ΔΔΣ) μέχρι να τους εξολοθρεύσει όλους, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της ανατολικά του Ευφράτη περιοχής, η παρουσία του στρατού των ΗΠΑ στην περιοχή και η συνεργασία με τις ΔΔΣ, για την από κοινού εκμετάλλευση των 1.200 πετρελαιοπηγών που βρίσκονται ανατολικά του Ευφράτη, δημιουργεί ένα σοβαρό εμπόδιο στον Ερντογάν για την επίτευξη του στόχου του, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα αλλάξει και πάλι γνώμη ο Τραμπ. Όσον αφορά τον ανομολόγητο στόχο του Ερντογάν, να καταλάβει μια τεράστια λωρίδα του συριακού εδάφους και να φθάσει μέχρι τη Μοσούλη και το Κιρκούκ, το σχέδιο αυτό μάλλον απομακρύνεται, αφού Ρωσία και ΗΠΑ φαίνεται να θέτουν ανυπέρβλητα εμπόδια σ’ αυτό.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Ένα άλλο κέρδος του Ερντογάν έχει να κάνει με την εσωτερική κατάσταση και το κόμμα του. Οι απίστευτοι μηχανισμοί προπαγάνδας του τουρκικού κράτους, που καθιστούν τους πάντες, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, θρησκείας και εθνότητας, υπερασπιστές των πολεμικών επιλογών της εκάστοτε ηγεσίας, με αιχμή του δόρατος τη μουσουλμανική πίστη, τα 90.000 τζαμιά και τον ίδιο τον... Αλλάχ, που "έδωσε εντολή στον Ερντογάν να συντρίψει τους απίστους και να καταλάβει τα εδάφη της Συρίας", όπως δήλωσε ο ίδιος μέσα σε τζαμί την ώρα της προσευχής της Παρασκευής, ανέβασαν τα ποσοστά του ΑΚΡ και του ιδίου, που πριν την επιχείρηση ήταν τα χαμηλότερα τα τελευταία 15 χρόνια. Από την άποψη αυτή, είναι κι αυτό ένα κέρδος για τον Ερντογάν, αν και ίσως αποδειχτεί πρόσκαιρο, αφού από τη μια στη Συρία έγινε «μισή δουλειά» και από την άλλη οι διαδικασίες ίδρυσης των κομμάτων των Μπαμπατζάν και Νταβούτογλου, που είχαν παγώσει με την έναρξη της επιχείρησης «Πηγή Αίματος» και όχι ειρήνης, ξεπάγωσαν μετά το πάγωμα των επιχειρήσεων που ακολούθησε τη συμφωνία του Σότσι. Συμπερασματικά, η Τουρκία εκμεταλλευόμενη τον στρατηγικό στόχο της Ρωσίας, που είναι η δημιουργία προβλημάτων στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, πέτυχε να φέρει αντιμέτωπες την Ουάσινγκτον και την Άγκυρα, με αποκορύφωμα την πίεση που άσκησε ο Ερντογάν στον Τραμπ, και είχε ως αποτέλεσμα την υποχώρηση των ΗΠΑ, την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τα σύνορα και από τη Ρωσία, γεγονός που θεωρήθηκε κυριολεκτικά προδοσία των ΗΠΑ προς τους συμμάχους τους Κούρδους.

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ (1870- 1904) Προσκύνημα στον τάφο του Γράφει ο Άκης Σκιάνης Έφεδρος Ανθυπίλαρχος Μετά την προσκυνηματική επίσκεψη στο μνημείο των πεσόντων ηρώων ιππέων του έπους 1940-41 στο Μέτσοβο, μια ομάδα εφέδρων ανθυπιλάρχων αποφασίσαμε να επισκεφτούμε τις περιοχές όπου έδρασε και το μέρος όπου «φτερούγισε» η χαλύβδινη ψυχή του «Μεγάλου Ήρωά» μας, Παύλου Μελά. 20 χιλιόμετρα βόρεια της Καστοριάς βρίσκεται το χωριό Μελάς (πρώην Σιάτιστα). Εκεί, στο χαγιάτι του σπιτιού, που σήμερα στεγάζει το μουσείο του με πολλά προσωπικά του αντικείμενα και μεγάλο αριθμό φωτογραφικού υλικού, ο ήρωάς μας δέχτηκε το τουρκικό βόλι και άφησε την τελευταία του πνοή.

Εκεί σε αυτό το σπίτι, παρακολουθώντας την ξενάγηση από τον δισέγγονο του Π. Μελά, ο οποίος ζει στο διπλανό σπίτι, συντηρεί το μουσείο και ξεναγεί τους επισκέπτες, δεν ήταν δυνατόν να μην φτέρωνε μέσα μας η εθνική μας περηφάνεια. Νιώσαμε την ψυχή μας να πλησιάζει περισσότερο τον μεγάλο ήρωα που γνωρίσαμε από το ξεφύλλισμα της ιστορίας. Ακούσαμε το μυστηριώδες χτύπημα της καρδιάς μας να μαρτυρεί σεβασμό και δέος στη μνήμη του. Ήταν Τετάρτη απόγευμα, 13 Οκτωβρίου 1904 που ο Παύλος με 32 συντρόφους του φτάνουν υπό βροχή στο χωριό για να στεγνώσουν και να περάσουν εκεί το βράδυ τους. Χωρίζει τους συντρόφους του ανά ομάδες σε 3 παρακείμενα σπίτια. Έχοντας Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

Αυτό είναι μια επιτυχία της Τουρκίας, κυρίως αν σκεφθεί κανείς ότι με την εισβολή και την επέκταση της επιρροής της Ρωσίας ανατολικά του Ευφράτη περιορίζονται οι πιθανότητες ίδρυσης ενός αυτόνομου κουρδικού κράτους στα όρια της επικράτειας της Ρωσίας. Οι ελπίδες των Κούρδων να εξασφαλίσουν συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτονομία περιορίζονται δραματικά, αν σκεφθεί κανείς ότι, κατόπιν απαίτησης της Τουρκίας, δεν εκπροσωπούνται καν στις συνομιλίες που είναι σε εξέλιξη στη Γενεύη για το νέο σύνταγμα της Συρίας. Έτσι έχει η κατάσταση στη Συρία μετά την εισβολή της Τουρκίας, και κλείνοντας το άρθρο μας να σημειώσουμε ότι τα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν στη Συρία, όσον αφορά τη συμπεριφορά της Τουρκίας και κυρίως τον τρόπο με τον οποίο εκμεταλλεύεται την αντιπαλότητα ΗΠΑΡωσίας, θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο σεμιναρίου σε Λευκωσία και Αθήνα, σε επίπεδο κυβέρνησης και κρατικών υπηρεσιών. Γιατί μετά από όλα αυτά, λογικό είναι να περιμένουμε ότι κάποια στιγμή θα έλθει η σειρά μας. Και πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

φτάσει το σούρουπο, ενώ μιλούσε στο ένα από τα σπίτια με τους εκεί συντρόφους του, μπαίνει φοβισμένη η σπιτονοικοκυρά, λέγοντάς τους ότι είδε στρατό να έρχεται από τον κάτω δρόμο. Ο Παύλος αμέσως ειδοποιεί τους άντρες του στα καταλύματα να είναι σε επιφυλακή αλλά να μην πυροβολήσουν αν δεν τους δώσει σήμα ο ίδιος. Ο στρατός ειδοποιημένος από τον προδότη-κομιτατζή Μήτρο Βλάχο, πλησίασε το σπίτι που ήταν ο Παύλος και χτυπώντας με τους κόπανους των όπλων το αντικρινό σπίτι, ζητούσαν να ανοίξουν προτού το κάψουν. Μη έχοντας πλέον άλλη επιλογή, ο Παύλος σηκώνει το τουφέκι και πυροβολεί, δίνοντας το έναυσμα και στους συντρόφους του. Μια σκληρή μάχη αρχίζει, φωτιά, καπνός, οι σφαίρες θέριζαν μέσα στο σκοτάδι. Οι ώρες περνούσαν και η νίκη δεν χαμογελούσε πουθενά. Ο Παύλος μαζί με ένα σύντροφό του, κατεβαίνουν από την ξύλινη ανεμόσκαλα στο στάβλο του σπιτιού και από εκεί βλέπουν μέσα στο σκοτάδι έναν Τούρκο να προσπαθεί να μπει στο σπίτι. Τον πυροβολούν. Ο Παύλος βγαίνει στον περίβολο του σπιτιού να δει τις απέγινε. Ακούγεται ένας και μοναδικός πυροβολισμός. Οι άσπρες κάλτσες τον πρόδωσαν μέσα στο σκοτάδι. Το μοιραίο βόλι τον πέτυχε στην κοιλιά. Στο μέρος που είχε το πουγκί με τις λίρες. Μία από τις λίρες παρασυρόμενη από το βόλι, έκανε το τραύμα του ακόμα πιο μεγάλο. Αμέσως, ξεζώθηκε, έβγαλε το σταυρό του και το πορτοφόλι με τις φωτογραφίες των παιδιών του, τα έδωσε στο σύντροφό του να τα παραδώσει στη γυναίκα του, ζητώντας του να της πει «το καθήκον μου το έκαμα». Εδώ, άφησε την τελευταία του πνοή. Η σπιτονοικοκυρά τον μετέφερε στον στάβλο και τον σκέπασε με άχυρα για να μην τον βρουν οι Τούρκοι. Την επομένη, κάποιοι από τους συντρόφους του, αφού πρώτα τον αποκεφάλισαν, μετέφεραν το ακέφαλο σώμα του 200 μέτρα πάνω από το σπίτι και τον έθαψαν, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα του κενοτάφιό του. Όταν μετά από τρεις ημέρες οι Τούρκοι έμαθαν από τις ελληνικές εφημερίδες για το θάνατο του Παύλου Μελά, έστειλαν στρατιωτικό απόσπασμα στο χωριό και μετά από ξυλοδαρμούς και εκβιασμούς έμαθαν το σημείο της ταφής του. Πήραν το ακέφαλο σώμα του και το μετέφεραν στην Καστοριά όπου, κατ΄ άλλους διαπραγματεύτηκαν την παράδοσή του, 20

κατ’ άλλους το πούλησαν στο Μητροπολίτη Καστοριάς, Γερμανό. Το ακέφαλο σώμα του τάφηκε μέσα στο νάρθηκα του παρεκκλησίου των Ταξιαρχών. Το 1907, μετεφέρθη και η κεφαλή που ήταν θαμμένη επί 3 χρόνια κάτω από το Άγιο Βήμα της Αγίας Παρασκευή στο Πισοδέρι. Σήμερα, ο τάφος του βρίσκεται στο περίβολο της Μητρόπολης Καστοριάς. Μελετώντας λεπτομερώς το βιογραφικό του Παύλου Μελά εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς το μεγαλείο του Ανδρός που στα 34 χρόνια του είχε εγκαταλείψει όλα τα εγκόσμια, τα πλουσιοπάροχα υλικά αγαθά καιμια ευτυχισμένη οικογένεια, θυσιάζοντας παιδιά, τον έρωτα της ζωής του, μάνα, αδέλφια, φίλους, καλοπέραση, για έναν και μόνο σκοπό. Την ελευθερία της Μακεδονίας, μιας φλεγόμενης Μακεδονίας που καταπιεζόταν από τους Οθωμανούς αφέντες και τις Βουλγάρικες συμμορίες των κομιτατζήδων. Πολύ αίμα ελληνικό πότιζε τη μακεδονική γη, και αυτό δεν ήταν ανεκτό από τον Παύλο. Σάλπισε μαζί με τα παλικάρια του τον γενικό ξεσηκωμό σε όλα τα χωριά της Μακεδονίας και συστηματοποίησε τον μακεδονικό αγώνα. Προικισμένος με τις αρετές της αντρείας και του ανθρωπισμού,

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

κίνησε από τα νότια χώματα της ελληνικής γης να γεμίσει ελπιδοφόρες ακτίνες λευτεριάςτον δοκιμαζόμενο μακεδονικό λαό. Ο θάνατός του έγινε εφαλτήριο νέων αγώνων, η θυσία του ενέπνευσε, άνθρωποι από όλη την Ελλάδα αφυπνίστηκαν και συντάχτηκαν στον απελευθερωτικό αγώνα. Είθε η μνήμη του Παύλου Μελά να φωλιάζει πάντα στην ψυχή και τη σκέψη όλων των Ελλήνων και να ενδυναμώνει το αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας, απαραίτητο για τη διαμόρφωση ιδανικών και οραμάτων της σημερινής ελληνικής νεολαίας μας.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

01 Νοεμβρίου 1940, Χωριό Λυκορράχη: Πρώτη Νίκη, το Ιππικό Πρωταγωνιστεί Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α Δημήτριος Κυριάκος Το χωριό Λυκορράχη βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλαγιά του Γράμμου, σε υψόμετρο 1050 μ. περίπου και σήμερα είναι ακατοίκητο. Τη δεκαετία του 70, οι κάτοικοι μετακινήθηκαν, λόγω κατολισθήσεων, σε νεότερο οικισμό, λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα, πολύ κοντά στην επαρχιακή οδό Πεντάλοφου Κοζάνης – Κόνιτσας. Το νέο χωριό,απέχει 35 χλμ από τη Κόνιτσα και ονομάζεται «Κεφαλοχώρι». Η περιοχή του χωριού Λυκορράχη, αποτέλεσε το βορειο - ανατολικότερο σημείο της προώθησης των Ιταλών αλπινιστών της επίλεκτης μεραρχίας «Τζούλια», το Νοέμβριο του 1940. Στις 31 Οκτωβρίου του 1940, η κατάσταση στο θέατρο επιχειρήσεων Ηπείρου ήταν κρίσιμη για την ελληνική πλευρά. Στο τομέα της Πίνδου όπου αμυνόταν το Απόσπασμα του Συνταγματάρχου Δαβάκη, η κατάσταση χαρακτηριζόταν κρίσιμη έως και δραματική. Οι ασθενείς ελληνικές δυνάμεις είχαν υποχωρήσει υπό τη σφοδρή πίεση τωνυπερτέρωνιταλικών δυνάμεων στην ευρύτερηπεριοχήτου Επταχωρίου. Το Απόσπασμα Πίνδου ήταν επιστρατευόμενος σχηματισμός,είχε προεπιστρατευθεί από τις 29 Αυγούστου στα Τρίκαλα και είχε προωθηθεί στο Επταχώρι από την 1η ως τις 10 Σεπτεμβρίου. Αποτελούνταν από δύο τάγματα (το Ιο και το ΙΙο), του 51 Συντάγματος Πεζικού (ΣΠ), το Λόχο Βούρμπιανης του Τάγματος Προκαλύψεως Κόνιτσας (της VIIIης Μεραρχίας), μια πυροβολαρχία ορειβατικού πυροβολικού των 75΄΄, έναν ουλαμό πυροβολικού συνοδείας των 65΄΄ και ουλαμό ιππικού. Το Ι/51 Τάγμα αποτελούνταν από τους 1ο, 2ο και 3ο Λόχο του 51 ΣΠ. Το δε ΙΙ/52 Τάγμα αποτελούνταν από τους 5ο, 6ο και 7οΛόχο. Το ΙΙΙο Τάγμα του 51 ΣΠ, αποτελούμενο από 9ο 10ο και 11ο Λόχο,είχε συγκροτηθεί στις 15 Οκτωβρίου και από τις 27 Οκτωβρίου κινούνταν από το Πεντάλοφο Κοζάνης προς το Επταχώρι που αποτελούσε την έδρα του Αποσπάσματος Πίνδου. Εναντίοντους, επιτέθηκε η Ιταλική μεραρχία αλπινιστών «Τζούλια» αποτελούμενη από δύο συντάγματα αλπινιστών,σύνταγμα ορειβατικού πυροβολικού

Η Λυκορράχη σήμερα (έξι πυροβολαρχίες), τάγμα πεζικού, ίλη ιππικού και λόχο Αλβανών. Μέχρι το βράδυ της 31ης Οκτωβρίου, στο τομέα της VIIIης Μεραρχίας, οι Ιταλοί είχαν ανατρέψει τα τμήματα προκαλύψεως, είχαν προωθηθεί και λάβει την επαφή με τη κυρία τοποθεσία άμυνας, τη τοποθεσία «Ελαίας», στο Καλπάκι. Στο Νότιο δηλ. στο παραλιακό τομέα της Μεραρχίας, είχαν ήδη προελάσει και αναχαιτιζόντουσαν, με δυσκολία,προ του ποταμού Καλαμά. Το Τμήμα Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας (ΤΣΔΜ) έστελνε εσπευσμένα ενισχύσεις για να συγκρατήσει το θύλακα στο τομέα της Πίνδου και έτσι το απόγευμα της 30ης Οκτωβρίου (περί της 16.00) έφτασε στο Επταχώρι το στρατηγείο της ΙΙας Μεραρχίας με διοικητή τον υποστρατηγό Βραχνό. Η Ίλη Γεωργιάδη Ήταν οργανική ίλη της Β’ Ομάδας Αναγνωρίσεως, η οποία αποτελούσε επιστρατευόμενη - και όχι ενεργή μονάδα - το δε υλικό και προσωπικό της προερχόταν κυρίως από τη Σχολή Εφαρμογής Ιππικού, με έδρα τη Λάρισα. Η Ίλη με διοικητή τον Ίλαρχο Δημήτριο Γεωργιάδη, προεπιστρατεύτηκε, τον Αύγουστο του 1940, στονΑμπελώνας Λάρισας και στις 26 Αυγούστου προωθήθηκε στο Καρπερό Γρεβενών, ασκούμενη και προετοιμαζόμενη, ενόψει των κλιμακούμενων ιταλικών προκλήσεων (βλέπε τορπιλισμός της «Έλλης» κλπ). Η Ίλη αποτελούνταν από 4 ουλαμούς ιππικού, έναν ουλαμό πολυβόλων και ένα ουλαμό όλμων. Κάθε ουλαμός ιππικού περιελάμβανε 3 ενωμοτίες οπλοπολυβό-

λων των 4 ανδρών η κάθε μία (3 οπλοπολυβόλα) και μία ενωμοτία ανιχνευτών των 4 ανδρών. Η Ίλη διέθετε συνολικά, 12 στοιχεία οπλοπολυβόλων. Ο ουλαμός πολυβόλων περιελάμβανε τους υπηρέτες των 2 στοιχείων πολυβόλων. Ο ουλαμός όλμων περιελάμβανε του υπηρέτες και τους αναγκαίους άνδρες για την μεταφορά πυρομαχικών των 2 όλμων των 81 χιλ.. Στις 28 Οκτωβρίου 1940, η Ίλη με διαταγή του ΤΣΔΜ προωθείται στο Ελευθεροχώριο Γρεβενών και στις 29 Οκτωβρίου προωθείται εκ νέου στο Δοτσικό Γρεβενών (τότε Δούτσικο). Στη συνέχεια διατάσσεται να προωθηθεί στο Επταχώρι και να τεθεί υπό διοίκηση του Αποσπάσματος Πίνδου. Η Ελληνική Αντίδραση Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου βρήκε το ΙΙΙ/51 Τάγμα ,δηλ. το τρίτο τάγμα του 51 Συντάγματος, του οποίου τα άλλα δύο τάγματα ουσιαστικά συγκροτούσαν το Απόσπασμα Πίνδου, να κινείται προς Επταχώρι, ως εφεδρεία του Αποσπάσματος. Πρώτος έφτασε ο 9ος Λόχος και Ομάδα Πολυβόλων. Ακολούθησε ο 10ος Λόχος και τέλος τις πρώτες απογευματινές ώρες της 28ης, έφθασαν ο 11ος Λόχος, με τον υπόλοιπο Λόχο Πολυβόλων του Τάγματος καθώς και τον Λόχο Όλμων του 51ου Συντάγματος με επικεφαλής το διοικητή του ΙΙΙ/51 Τάγματος, ταγματάρχη Νικήτα. Η τμηματική χρησιμοποίηση του Τάγματος που αποτελούσε και την εφεδρεία του Αποσπάσματος δεν έφερε ουσιαστικό επιχειρησιακό αποτέλεσμα. Ο ιδιαίτερα κακός καιρός, έντονη βροχόπτωση και κρύο, επέτεινε τη κόπωση και τη φθο-

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

ρά των τμημάτων. Από το μεσημέρι της 30ης Οκτωβρίου άρχισαν να φτάνουν σταδιακά στο Επταχώρι,οι ενισχύσεις που έστελναν, τα προϊστάμενακλιμάκια. Πρώτο έφτασε Ι/2 Τάγμα (δηλ. 1ο τάγμα του 2ου Συντάγματος Πεζικού) υπό τον ταγματάρχη Πατιστή Γεώργιο, χωρίς τα μεταγωγικά του. Το τάγμα ανήκε στη VΤαξιαρχία, και αμέσως, τις μεταμεσημβρινές ώρες, διατάχθηκε και επάνδρωσε επίκαιρες θέσεις πέριξ του Επταχωρίου. Τις εσπερινές ώρες αφίχθηκεη Ίλη Γεωργιάδη, η οποία κινούμενη περισυνέλεξε, στο χωριό Ζούζουλη (νότια του Επταχωρίου), διασκορπισμένα τμήματα του Αποσπάσματος Πίνδου. Στη συνέχεια άρχισαν να καταφθάνουν και τμήματα Ι/4 Τάγματος καθώς και μια πυροβολαρχία που αμέσως τάχθηκαν και αυτά στην έσχατη γραμμή άμυνας προ του Επταχωρίου, πίσω από την οποία διατάχθηκε να συμπτυχθεί για αναδιοργάνωση, το σύνολο του καταπονημένου Αποσπάσματος Πίνδου που επί 3 ημέρες, διεξήγαγε επιβραδυντικό αγώνα. Ο Στρατηγός Βραχνός, αφού ανέλαβε υπό τι διαταγές του όλα τα τμήματα, στη περιοχή του Επταχωρίου, διέταξε την Ίλη Γεωργιάδη να κινηθεί από τα ξημερώματα της 31ης Οκτωβρίου προς τα Δυτικά,προς τη κατεύθυνση «χωριό Λυκορράχη–χωριό Ζέρμα» και ταυτόχρονα να στείλει αναγνωρίσεις επί δύο ακόμη κατευθύνσεων – δρομολογίων, για τη λήψη επαφής με τον εχθρό και τη συλλογή πληροφοριών. Ο Μέραρχος συνάντησε προσωπικά τον Ίλαρχο, του έδωσε προφορικές οδηγίες σχετικά με την αποστολή του και του επέστησε την προσοχή εξ αιτίας της σοβαρότητας της κατάστασης. Πράγματι, το πρωί της 31ης Οκτωβρίου ο Ίλαρχος ανέφερε τηλεφωνικά στον Μέραρχο ότι η Ίλη του είχε εγκατασταθεί στη διάβαση Πρίασπος, χωρίς να συναντήσει Ιταλούς, και είχε αποσταλεί αναγνωρίσεις προς τα χωριά Ζέρμα και Κάντζικο, οι οποίες δεν είχαν επιστρέψει, αλλά ο ίδιος είχε πληροφορηθεί από χωρικό ότι οι Ιταλοί κατείχαν ήδη τη Λυκορράχη. Τότε για πρώτη φορά διαφάνηκε ότι ο εχθρός δεν είχε την πρόθεση να κινηθεί προς Επταχώρι. Λίγο αργότερα, περί της 11.00, ο Γεωργιάδης ανέφερε ότι το χωριό Ζέρμα δεν κατεχόταν από τους ιταλούς, ενώ κατεχόταν το χωριό Κάντζικο. Ο στρατηγός Βραχνός μετά από πρωινή αναγνώριση και τοπογραφική ενημέρωση από τον συνταγματάρχη Δαβάκη, αποφάσισε αντεπίθεση από τα ξημερώ22

Ο αντισυνταγματάρχης Μισύρης προ του Διοικητηρίου του Αποσπάσματος Δαβάκη, στο Επταχώρι, το Σεπτέμβριο του 1940

ματατης 1ης Νοεμβρίου με τρία τακτικά Συγκροτήματα: το Βόρειο Βόρειο υπό τον αντισυνταγματάρχη Μισύρη,υποδιοικητή του Αποσπάσματος Πίνδου,το Νότιο υπό το Συνταγματάρχη Δαβάκη και το απόσπασμα ταγματάρχη Πανταζή, Το Απόσπασμα Μισύρη αποτελούνταν από δύο λόχους πεζικού του ΙΙΙ/51 Τάγματος (5ος και 9ος), την Ίλη Γεωργιάδη,δύο διμοιρίες πολυβόλων και ουλαμό πυροβολικού και θα ενεργούσε από τις 07:30 της 1ης Νοεμβρίου,στη κατευθύνση «αυχένας Πρίασπος – χωριόΛυκορράχη–χωριό Οξυά». Ο Μισύρης ξεκίνησε στις 16:00 της 31 Οκτωβρίου από το Επταχώρι,υπό ακατάσχετη βροχή, ψύχος και πυκνό σκοτάδι, κατευθυνόμενος προς Πρίασπομε τη διλοχία πεζικού, τη διμοιρία πολυβόλων και τον ουλαμό πυροβολικού, για να καταλάβει το ύψωμα ανατολικά του χ. Ζέρμας. Από τα υπό τον Μισύρη τμήματα, αρκετοί άνδρες ήσαν ανυπόδητοι και με εφθαρμένοιματισμό, επειδή πολεμούσαν ακατάπαυστα από τις 28 Οκτωβρίου. Η οδός προς Πρίασπο βρισκόταν σε άθλια κατάσταση, εξ αιτίας των συνεχών έντονων βροχοπτώσεων, με αποτέλεσμα στρατιώτες και κτήνη να βυθίζονταιστη λάσπη. Σαν να μην έφτανε αυτό, τα τμήματα έπρεπε να διέλθουν από τη κατεστραμμένη γέφυρα στη συμβολή του ποταμού Σαρανταπόρου με το ρεύμα Μαρδίτσα.Επειδή τα πεζοπόρα τμήματαδεν θα μπορούσαν να διαβούν τον ποταμό, η Ι Μεραρχία αναγκάσθηκε να στείλει διμοιρία σκαπανέων μαζί με χωρικούς για την πρόχειρη επισκευή της, ώστε να μη καθυστερήσει

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

το απόσπασμα στην αποστολή του. Τελικά ο Μισύρης έφθασε στον Πρίασπο κατά τις πρώτες μεταμεσονύκτιες ώρες και εκεί συναντήθηκε με την Ίλη Γεωργιάδη. Εξ αιτίας των αντίξοων συνθηκών το πυροβολικό αναγκάσθηκε να διανυκτερεύσει καθ’ οδόν και έφθασε στη Λυκορράχη κατά τις 14:00 της επομένης, για να συμμετάσχει καθυστερημένα στη μάχη. Η διαταγή επιχειρήσεων της μεραρχίας για επιθετική ενέργεια έφθασε στα χέρια του Μισύρη στις 04:00 της 1ης Νοεμβρίου. Η επίθεση στη Λυκορράχη Μισή ώρα πριν την προκαθορισμένη έναρξη της επιθέσεως, στις 07:00, ο ίλαρχος Γεωργιάδης προώθησε την Ίλη του προς Λυκορράχη. Περί τις 08:00, οι ανιχνευτές ιππείς αντελήφθησαν κίνηση ιταλικού τμήματοςδυνάμεως300 περίπου ανδρών με πολλά μεταγωγικά και χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, να κινείται από Λυκορράχη προς χωριό Κάντζικο. Η πληροφορία διαβιβάστηκεταχύτατα στον Ίλαρχο, ο οποίος έσπευσε ο ίδιος για να εκτιμήσει την κατάσταση. Αμέσως έταξε τους ουλαμούς έτσιώστε να σχηματίσει κλοιό, και ανέφερε στον επικεφαλής αντισυνταγματάρχη Μισύρη, ο οποίος προώθησε τους δύο λόχους πεζικού για να επιτεθούν από κοινού με το ιππικό. Όλα έγιναν με τέτοια ταχύτητα, ώστε, όταν το αντελήφθη ο εχθρός, ήταν πλέον αργά. Τα πυρά των ελληνικών όπλων ήσαν τόσο δραστικά, ώστε επετεύχθη πλήρης αιφνιδιασμός και ο εχθρός υποχώρησε πανικόβλητος φυγή προς τη Λυκορράχη όπου βρισκόταν και άλλη Ιταλική δύναμη. Τα έμφορτα κτήνη αφήνιασαν και έτρεχαν προς κάθε κατεύθυνση. Τα εντός του χωριού τμήματα επιχείρησανκαι αυτά να διαφύγουν είτε προς το κάτωμέρος του οικισμού, είτε προς τις χαράδρες. Όμως το ιππικό περιέσφιγγε τη Λυκορράχη και το πεζικό, αφού κατέλαβε τα γύρω υψώματα, το υποστήριζε με δραστικά πυρά. Χωρίς άλλη διέξοδο οι Ιταλοί άρχισαν πλέον να αμύνονται από σπίτι σε σπίτι. Στο σημείο αυτό η Ίλη ανέλαβε την πρωτοβουλία να διεξαγάγει αγώνα εντός κατοικημένου τόπου. Οι πεζομαχούντες ιππείς εισέδυσαν στο χωριό και άρχισαν την εκκαθάριση των οικιών, από τις οποίες αμύνονταν σθεναρώς οι Ιταλοί με χρήση χειροβομβίδων και ολμίσκων. Σύντομα και το πεζικό εισόρμησε εντός του χωρίου και οι απώλειες αυξάνονταν εκατέρωθεν. Γύρω στις 11:00 ο διοικητής του Συγκροτήματος Μισύρης τραυματίσθηκε στο αριστερό πόδι αλλά παρέμεινε στη Λυκορράχη ως τις 16:30, οπότε μεταφέρθηκε στο

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ πρόχειρο χειρουργείο Επταχωρίου,παραχωρώντας τη διοίκηση στο λοχαγό Λαμπράκη Δημήτριο,διοικητή του 5ου Λόχου. Η μάχη κόπασε περί τις 17:00. Στο χωριό αιχμαλωτίσθηκαν τρεις αξιωματικοί και 130 οπλίτες. Άλλοι 80 οπλίτες, 120 κτήνη, τέσσερα βαρέα πολυβόλα Fiat, περίπου 15 οπλοπολυβόλα, χιλιάδες χειροβομβίδες και διάφορα υλικά διαβιβάσεων, εξαρτύσεως και ιματισμού περισυλλέγησαν στην κοιλάδα του Σαρανταπόρου ποταμού, την επόμενη μέρα. Οι απώλειες του συγκροτήματος ανήλθαν σε 30 οπλίτες νεκρούς και τραυματίες. Η Ίλη Γεωργιάδη παρότι διεξήγαγε το δυσκολότερο κομμάτι της επιχείρησης είχε απώλειες μόνο ένα νεκρό ιππέα και ένα ιππέα τραυματία. Το σχετικό σήμα που συνέταξε ο Μισύρης είναι άκρως κατατοπιστικό: «ώρα 16:30, Ι Μεραρχίαν, Αναφέρω Λόχοι κατέχουσι υψώματα Ν.Δ. και Β.Δ. Λυκορράχης. Συνελάβομεν αιχμαλώτους και πολλά υλικά. Κατέρχομαι εις Επταχώριον, 1-111940, Μισύρης». Στο δε Πολεμική Έκθεση των επιχειρήσεων της Πίνδου από 28η Οκτωβρίου μέχρι τη 1η Νοεμβρίου 1940 που ο ίδιος συνέταξε πολύ αργότερα, αναφέρει:«Ηθικόν πολύ καλόν, το οποίον ανεπτερώθη ακόμη περισσότερον μετά την πρώτηνήτταν των Ιταλών και των συλλήψεων των αιχμαλώτων. Η χαρά και η ικανοποιήσιςεφαίνοντο αποτυπωμένη εις τα πρόσωπα όλων». ΟΙ Άλλοι τομείς - Η σημασία της Νίκης Το Νότιο Συγκρότημα, υπό τον Δαβάκη, επιτέθηκε σε δύο κατευθύνσεις προς τα ύψωματα Προφήτη Ηλία Φούρκας και Τσούκα όπου και καθηλώθηκε.Η Τσούκα καταλήφθηκε δύο φορές από τους Έλληνες αλλά ανακαταλήφθηκε από τους Ιταλούς. Κατά την τρίτη αντεπίθεση, χωρίς θετικό αποτέλεσμα, σκοτώθηκε ο διοικητής του Ι/4 Λόχου υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος και ο υποδιοικητής του έφεδρος ανθυπολοχαγός Ελευθέριος Ντάσκας. Το απόσπασμα ταγματάρχη Πανταζή πιέστηκε ισχυρά από υπέρτερες ιταλικές δυνάμειςκαι συμπτύχθηκε 8 χλμ, δυτικότερα. Συνεπώς από πλευράς επιχειρήσεων τα μόνο καλά αποτελέσματα ήρθαν από το Βόρειο Συγκρότημα στο οποίο πρωτοστάτησε η Ίλη Γεωργιάδη. Η Ίλη δεν «επαναπαύθηκε στις δάφνες της» συνέχισε νακινείται και να μάχεται συνεχώς και τις επόμενες ημέρες, μέχρι την κατάληψη της Κόνιτσαςστις 16 Νοεμβρίου, συμμετέχουσα σε πολλές νικηφόρες μάχες. Η σπουδαία και νικηφόρα δράση της, κατά τη συνέχεια της μάχης της Πίνδου, θα αποτελέσει αντικείμενο ενός μελλοντικού άρθρου.

Πόσο "μετράει" ο Έλληνας Αξιωματικός Επιστολή του Εφ. Ανθυπιλάρχου Ερμή Παντελάτου Συνάδελφοι Καλημέρα σας και εύχομαι ολόψυχα χρόνια πολλά σε όλους μας. Και θα σας εξηγήσω αμέσως γιατί εύχομαι σήμερα... Όταν πρωτοπήγα στην Αμερική για να σπουδάσω, στο Πανεπιστήμιο με ρώτησαν να τους δώσω ένα μικρό βιογραφικό μου.. Μέσα σε αυτό έβαλα όλες τις προυπηρεσίες μου αλλά έβαλα διστακτικά και την υπηρεσία μου ως έφεδρος αξιωματικός. Την επόμενη ημέρα, με κάλεσαν από το γραφείο για να με ξαναδούν. Απ ευθείας με την είσοδο μου ακολούθησε ένα "Κύριε Παντελατο, σας ευχαριστούμε για τις υπηρεσίες σας. Είμαστε ευτυχείς που έχουμε έναν βετεράνο αξιωματικο στο Πανεπιστήμιο μας και σας είμαστε ευγνώμων". Όταν τους είπα ότι δεν πολέμησα, και δεν θεωρούμαι βετεράνος και ότι απλά έκανα το χρέος μου προς την πατρίδα, μου εξήγησαν ότι "Για μας κυριε Παντελατο είναι βετεράνος οποίοσδηποτε υπηρετεί τον σκοπό της ελευθερίας προς την πατρίδα του". Από τότε κατάλαβα σε πόσο μεγάλη υπόληψη ήμουν με την ιδιοτητα του Αξιωματικου των Ελληνικων Ε.Δ., σε μια ξένη χώρα. Ακόμη και όταν εκπροσώπησα τον στρατό ξηράς στην παρελαση της Νέα Υόρκης, με έβλεπαν περαστικοί με τη στολή και μου έδιναν το χέρι για να μου πουν "Thank you for your service sir" ... Απο θέμα ηθικού και περηφάνιας, οφείλω να ομολογήσω ότι όλη αυτή η αγκαλιά που μου πρόσφεραν οι Αμερικανοί πολιτες αλλά και οι Έλληνες της Αμερικής, ήταν ατέλειωτη, καθότι σε ξένο κράτος να δέχεσαι τέτοιες επευφημίες το θεωρώ μεγάλο πράγμα. Η 11η Νοεμβρίου λοιπόν στην Αμερική είναι αφιερωμένη σε εμάς τους "βετεράνους", μαχιμους και μη, έφεδρους και μόνιμους, που ορκίστηκαμε και θα κάνουμε πράξη αυτό που εκπαιδεύτηκαμε να κάνουμε για το πολυτιμότερο αγαθό που είναι η ελευθερία.. Γι αυτό λοιπόν συνάδελφοι, μόνιμοι και μη, μπορεί στην Ελλάδα να μην έχουμε τέτοια ανταπόκριση από τους πολίτες μας, και καποιες φορές από την ίδια μας την κυβέρνηση αλλά μεταξύ μας θα μπορούσαμε πιστεύω να είμαστε ευγνώμων για τον συνάδελφο μας και ισως, κάποια στιγμή στο μελλον να προσαρμόσουμε οχι μονο το Αμερικάνικο τρόπο ζωής αλλά και την ευγνομωσύνη προς τους στρατιωτικούς στην Ελληνική κοινωνία.. Ήθελα πολύ να μοιραστώ τις σκέψεις μου μαζί σας και περνω το θαρρος λογω της ημερας μιας και ζω και στις δυο χωρες.. Αλλά πιο πολύ θέλω να χρησιμοποιήσω αυτήν την ημέρα για να σας πω., Happy Veterans Day! "Σας ευχαριστώ ολόψυχα για τις υπηρεσίες σας" Με τιμή,

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

H επίσκεψη του προέδρου Σι Τζινπίνγκ - Ο "Δρόμος του Μεταξιού" και η Ελλάδα Γράφει ο Κώστας Γρίβας Η επίσκεψη του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, παρότι υποβαθμίστηκε επικοινωνιακά από τα ΜΜΕ, αποτελεί αντικειμενικά μείζονος σημασίας πολιτικό γεγονός και μόνο επειδή έλαβε χώρα. Και τούτο, επειδή η σημαντικότερη, ίσως, γεωπολιτική εξέλιξη της τρέχουσας δεκαετίας, η οποία αναμένεται να επιδράσει με κοσμογονικό τρόπο στη διαμόρφωση του μελλοντικού διεθνούς συστήματος στα επόμενα χρόνια, είναι η ανάπτυξη από πλευράς της Κίνας της περιβόητης BRI (Belt and Road Initiative), του νέου "Δρόμου του Μεταξιού". Η BRI είναι ένα σχεδιαζόμενο κολοσσιαίο πλέγμα υποδομών στα νότια ευρασιατικά παράλια, την Κεντρική Ασία, αλλά και τον απώτατο αρκτικό βορά, με τελικό στόχο την Ευρώπη. Οι υποδομές της περιλαμβάνουν αυτοκινητόδρομους, σιδηροδρομικές γραμμές, αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου, ποτάμια δίκτυα επικοινωνίας, λιμάνια κλπ. Ακόμη και ολόκληρες πόλεις. Το κόστος για την κατασκευή τους θα ανέλθει σε αρκετά τρισ. δολάρια, ενώ η ευρύτερη οικονομική τους αξία είναι απλά ανυπολόγιστη. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, όλες αυτές οι υποδομές θα διαμορφώσουν μια νέα ανθρωπογεωγραφική πραγματικότητα στην Ευρασία και συνακόλουθα στο διεθνές σύστημα, με τεράστιες δυνητικές γεωπολιτικές συνέπειες. Κατά την άποψη μου, η BRI αποτελεί κομβικό στοιχείο μιας νέας γεωπολιτικής μηχανικής που οδηγεί στην ενοποίηση της Ευρασίας και εν συνεχεία στην αυτονόμησή της από το ωκεάνιο δίκτυο επικοινωνιών. Άρα, σε βάθος χρόνου ενδέχεται να οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου διπολικού παγκόσμιου συστήματος, που θα διαδεχθεί το υπό διαμόρφωση σημερινό πολυπολικό σύστημα. Αλλά αυτό είναι μια άλλη και πολύ μεγάλη κουβέντα. Σε κάθε περίπτωση, η BRI είναι η κορωνίδα και το θεμέλιο της υψηλής στρατηγικής της Κίνας και συνακόλουθα απο24

"Η BRI είναι ένα σχεδιαζόμενο κολοσσιαίο πλέγμα υποδομών στα νότια ευρασιατικά παράλια, την Κεντρική Ασία, αλλά και τον απώτατο αρκτικό βορά, με τελικό στόχο την Ευρώπη. Οι υποδομές της περιλαμβάνουν αυτοκινητόδρομους, σιδηροδρομικές γραμμές, αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου, ποτάμια δίκτυα επικοινωνίας, λιμάνια κλπ." τελεί βασικό στοιχείο της διαμόρφωσης της γεωπολιτικής στρατηγικής των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ινδίας και της Ευρώπης. Επωφελής για όλους Η BRI προκαλεί μεγάλες προσδοκίες για τα οικονομικά και γεωπολιτικά της οφέλη αλλά και φόβους και αντιδράσεις, θεωρούμενη από μεγάλο μέρος του μηχανισμού διαμόρφωσης της υψηλής στρατηγικής της Δύσης ως μια προσπάθεια "έμμεσης στρατηγικής" της Κίνας να επιτύχει ηγεμονικό ρόλο στον πλανήτη. Από την πλευρά της, το Πεκίνο προσπαθεί να τονίσει την οικονομική διάσταση αυτού του κοσμογονικού εγχειρήματος, που δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια ιστορία. Οι Κινέζοι υπογραμμίζουν ότι αυτό το σχέδιο εξασφαλίζει στις συμμετέχουσες χώρες οφέλη, με την έννοια ότι θα επωφελής για τους πάντες (win win), ακόμη και για ανταγωνιστές της, όπως η Ινδία. Ως εκ τούτου δεν θα υπάρξουν γεωπολιτικές τριβές. Στο πλαίσιο αυτής της δύσκολης προσπάθειας είναι μεγάλης σημασίας η συμμετοχή στην BRI χωρών που θα λειτουργήσουν ως αποσβεστήρες κραδασμών στις αντιδράσεις που τυχόν προκύψουν από τους ισχυρούς δρώντες του Δυτικού Κόσμου, οι οποίοι βλέπουν την άνοδο της Κίνας με φόβο και καχυποψία. Έτσι, λοιπόν, στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία αποτελεί σημαντικό κομμάτι της BRI, ο ρόλος της Ελλάδας είναι σημαντικός ακριβώς γιατί μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας μείωσης των τριβών μεταξύ των ισχυρών δρώντων. Μεταξύ των άλλων υποδομών που προβλέπονται να κατασκευαστούν στο πλαίσιο της BRI, είναι η δημιουργία ενός

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

ποτάμιου δικτύου μεταφορών στα Βαλκάνια, το οποίο θα διασυνδέεται με το ποτάμιο δίκτυο μεταφορών της Κεντρικής Ευρώπης. Αυτό το δίκτυο ενδέχεται να διευκολύνει τη μεταφορά των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη, κάτι που είναι κρίσιμο στοιχείο της υψηλής στρατηγικής της Δύσης, δεδομένου ότι έτσι θα μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο ρόλος της Τουρκίας Αντιθέτως, η συμμετοχή της Τουρκίας στην BRI θα μπορούσε να προκαλέσει την αντίδραση των μεγάλων διεθνών δρώντων, ιδιαίτερα των ΗΠΑ, αλλά πιθανώς και της Ρωσίας. Αυτό θα συνέβαινε γιατί έτσι θα προέκυπτε μια υπερβολικά ισχυρή Τουρκία, κάτι που οι δύο μεγάλες δυνάμεις επιδιώκουν να αποφύγουν, ακριβώς γιατί έτσι πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να την ελέγξουν. Επιπροσθέτως, μια Τουρκία αυτονομημένη από τη Δύση και με στενές σχέσεις με τη Μόσχα, αν αποκτούσε και αυξημένο ρόλο στην BRI θα μπορούσε να εντείνει περαιτέρω τους φόβους της Ουάσιγκτον, δεδομένης και της στενής σχέσης Κίνας-Ρωσίας. Συνακόλουθα, ο ήδη υπάρχων φόβος των ΗΠΑ έναντι της Κίνας θα συνδυαζόταν με το φόβο και την καχυποψία των Αμερικανών έναντι της Ρωσίας και της Τουρκίας, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει να προκληθεί μια βίαιη αντίδραση από πλευράς τους, με όποια επίπτωση θα είχε αυτή στην ίδια την BRI. Με μια αρχική ματιά, λοιπόν, προκύπτει το συμπέρασμα ότι ενδέχεται να υφίσταται μια αρχική στιβαρή βάση οι-

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Με μια αρχική ματιά, λοιπόν, προκύπτει το συμπέρασμα ότι ενδέχεται να υφίσταται μια αρχική στιβαρή βάση οικοδόμησης μιας νέας στρατηγικής σχέσης Ελλάδας-Κίνας, κοδόμησης μιας νέας στρατηγικής σχέσης Ελλάδας-Κίνας, χωρίς να θίγονται κρίσιμα δυτικά συμφέροντα. Αντιθέτως, ενδέχεται να επιτυγχάνονται σοβαρές συνέργειες με αυτά. Βέβαια, αυτό είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο και πολυσύνθετο θέμα για να εξαντληθεί στο στενό πλαίσιο αυτού του κειμένου. Ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι μια μεγάλη δυνητική στρατηγική ευκαιρία για την Ελλάδα είναι ενώπιον της, παρότι ΗΠΑ και Ευρώπη προσπαθούν να αποτρέψουν την Αθήνα από το βαδίσει αυτό το μονοπάτι. Μια Ελληνίδα στην υψηλή στρατηγική της Κίνας Ιδιαίτερα ενδιαφέρον δε είναι το γεγονός ότι στο πλέγμα των ειδικών που συμμετέχουν σε ακαδημαϊκό επίπεδο στη συνδιαμόρφωση της υψηλής στρατηγικής της Κίνας για την BRI και μάλιστα σε ένα από τα πιο ιδιόρρυθμα σημεία της, τον Αρκτικό, συμμετέχει και μια Ελληνίδα. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πελαγία Καρπαθιωτάκη διδάσκει στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και είναι υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων της Academy of China Open Economy Studies Διεθνών Σχέσεων του ίδιου πανεπιστημίου, το οποίο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά της Κίνας. Επίσης, η Πελαγία Καρπαθιωτάκη ανέλαβε στις αρχές του 2018 την

επιστημονική επιμέλεια (editing) της μελέτης "Mapping the Arctic’s Geoeconomic Importance in the Global Future", καθώς και τη συγγραφή δύο κεφαλαίων της μελέτης που εξετάζουν θέματα διακυβέρνησης, εθνικής κυριαρχίας και ασφάλειας στον Αρκτικό. Η μελέτη διεξάγεται από κοινού από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Πεκίνου με το Κέντρο Διεθνούς Εμπορίου και Οικονομικών Ερευνών (International Trade & Economics Research Center) του Guangdong University for Foreign Studies που εδρεύει στην Γκουαντζού, στη Νότιο Κίνα και αποτελεί επίσης ένα άλλο από τα κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας. Για την ίδια μελέτη ο υπογράφων έχει αναλάβει δύο κεφάλαια για τις στρατιωτικές ισορροπίες στον Αρκτικό και τον εν δυνάμει ρόλο του Αρκτικού στη διαμόρφωση του διεθνούς συστήματος. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας συμμετείχα την άνοιξη του 2018 με την Πελαγία Καρπαθιωτάκη σε συνάντηση στην Γκουαντζού όπου οι συγγραφείς της μελέτης παρουσίασαν τα αρχικά συμπεράσματά τους σε πανεπιστημιακούς και ανώτατα στελέχη κρατικών οργανισμών της Κίνας που ασχολούνται με το σχετικό αντικείμενο, όπως ήταν το Ίδρυμα Ναυτικής Στρατηγικής.

Εκεί είχα την ευκαιρία να ακούσω από πρώτο χέρι για τη σημασία που δίνουν οι Κινέζοι ιθύνοντες στην ανάπτυξη της BRI με όσο το δυνατόν λιγότερες γεωπολιτικές τριβές, την προσήλωσή τους σε στρατηγικές win win, επωφελείς για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και συνακόλουθα τον ρόλο χωρών όπως η Ελλάδα σε αυτήν την προσπάθεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοιες προσπάθειες στην Κίνα δεν έχουν μόνο ακαδημαϊκό χαρακτήρα, αλλά εντάσσονται σε έναν ευρύτερο μηχανισμό για τη διαμόρφωση της υψηλής στρατηγικής της χώρας και η συγκεκριμένη προσπάθεια δείχνει να έχει σοβαρή δυναμική. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το όλο εγχείρημα εποπτεύει ο καθηγητής Lin Guijun, πρόεδρος της Ακαδημαϊκής επιτροπής του Οικονομικού Πανεπιστημίου του Πεκίνου (UIBE), Διευθυντής της Academy of China Open Economy Studies, (UIBE) και ακαδημαϊκός υπεύθυνος του Boao Forum, το οποίο είναι το "Νταβός της Ασίας". Στην πραγματικότητα είναι μάλλον σημαντικότερο δεδομένου ότι η ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας βρίσκεται πλέον στην Ασία και όχι στην Ευρώπη. Εν κατακλείδι, η BRI δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στην ευρασιατική σκακιέρα και η Ελλάδα πιθανώς να έχει σοβαρό ρόλο να παίξει στη διαμόρφωσή της.

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Προσκυνηματική Εκδήλωση στο Μνημείο Ιππικού στο Μέτσοβο ΣΤΙΣ 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2019

Γράφει ο Μεντεσίδης Χαράλαμπος Αντιστράτηγος ε.α. Πραγματοποιήθηκε και φέτος η προσκυνηματική εκδήλωση του Συνδέσμου μας στο Μνημείο Ιππικού στο Μέτσοβο, σε συνεργασία με την ΓΕΣ/ ΔΙΤ, την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2019 και ώρα 12:00. Όπως είχε προγραμματισθεί ,το πρωΐ του Σαββάτου 19 Οκτ.2019, αναχωρήσαμε με λεωφορείο, από την Αθήνα, 33 μέλη και φίλοι του συνδέσμου και μέσω της ΙΟΝΙΑΣ ΟΔΟΥ φθάσαμε στο Μέτσοβο το απόγευμα. Το πρωΐ της Κυριακής 20 Οκτ.2010 εκκλησιασθήκαμε στον Ι.Ν.Αγ. Παρασκευής Μετσόβου όπου παρέστησαν ο ΥΦΕΘΑ κ. Στεφανής Αλκιβιάδης, η Περιφερειακή Σύμβουλος Ηπείρου κ. Μητροκώστα Παναγιώτα , ο Δήμαρχος Μετσόβου κ. Τζαφέας Κωνσταντίνος, το ΔΣ του Συνδέσμου , Ανώτατοι και Ανώτεροι ε.ε. Αξιωματικοί ,πολλά μέλη μας καθώς και πλήθος κατοίκων του Μετσόβου. Μετά την Θεία Λειτουργία τελέσθηκε μνημόσυνο στη μνήμη των ηρωϊκώς πεσόντων Αξιωματικών και Οπλιτών των Σχημτισμών και Μονάδων 26

του Ιππικού κατά το έπος του 40. Στις 12:00 άρχισε η τελετή, στο επιβλητικό μας Μνημείο με επιμνυμόσυνη δέηση υπέρ των πεσόντων Αξιωματικών και Οπλιτών των Σχηματισμών και Μονάδων του Ιππικού που έπεσαν μαχόμενοι ηρωϊκώς κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41. Ακολούθησαν ομιλίες, από τον Πρόεδρο του ΣΑΑΙΤΘ Υποστράτηγο ε.α. κ. Παπαδογεωργόπουλο Χρήστο και από τον Διευθυντή της Διευθύνσεως Ιππικού –Τεθωρακισμένων του ΓΕΣ Ταξίαρχο κ. Σαμαρά Αστέριο , οι οποίοι αναφέρθηκαν στο ιστορικό, στους αγώνες της Μεραρ-

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

χίας και των Μονάδων Ιππικού κατά την παραπάνω περίοδο, υπενθυμίζοντας παράλληλα σε εμάς τους νεοτέρους το χρέος

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

μας έναντι της Πατρίδος και του Έθνους μας κατά την ειρηνική περίοδο. Χαιρετισμό απηύθυνε ο ΥΦΕΘΑ κ. Στεφανής Αλκιβιάδης. Η δράση του Ιππικού κατά το έπος του 40 συνέβαλε αποφασιστικά στη συντριβή της επίλεκτης Μεραρχίας Αλπινιστών «ΤΖΟΥΛΙΑ» των Ιταλών. Στη συνέχεια κατατέθηκαν δάφνινα στεφάνια στη μνήμη των πεσόντων από τους: ΥΦΕΘΑ κ. Στεφανή Αλκιβιάδη Αντιστράτηγο κ. Φλώρο Κων/νο Διοικητή 1ης Στρατιάς, εκ μέρους του ΓΕΣ Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλο Ηπείρου κ. Μητροκώστα Παναγιώτα εκπρόσωπο του Περιφερειάρχη Ηπείρου. Δήμαρχο Μετσόβου κ. Τζαφέα Κωνσταντίνο Πρόεδρο του ΣΑΑΙΤΘ Υποστράτηγο ε.α. κ. Παπαδογεωργόπουλο Χρήστο. Πρόεδρο ΤΠ ΕΑΑΣ Ιωαννίνων Αντιστράτηγο ε.α. κ. Κωστούλα Δημήτριο. Τηρήθηκε σιγή ενός λεπτού στη μνήμη των ηρωϊκώς πεσόντων Ιππέων και στο τέλος όλοι μαζί ψάλλαμε τον ΕΘΝΙΚΟ ΥΜΝΟ. Την όλη τελετή τίμησαν με την παρουσία τους : Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Σεραφείμ εκπρόσωπος του Σεβα-

σμιωτάτου Μητροπολίτου Ιωαννίνων.

Χατζηγεωργίου Αντώνιος

Ο Υφυπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Στεφανής Αλκιβιάδης

Ο Επιτελάρχης της 1ης Στρατιάς Υποστράτηγος κ. Κατσαΐτης Παντελής

Η Ενεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος Ηπείρου κ. Μητροκώστα Παναγιώτα

Ο Διευθυντής της ΔΙΤ/ΓΕΣ Ταξίαρχος κ. Σαμαράς Αστέριος

Ο Δήμαρχος Μετσόβου κ. Τζαφέας Κων/ νος

Ο Διευθντής Α΄ΚΛ. της 1ης Στρατιάς Ταξίαρχος κ. Βασιλάκης Ιωάννης

Ο Διοικητής 1ης Στρατιάς Αντιστράτηγος κ. Φλώρος Κων/νος

Ο Διοικητής ΚΕΤΘ Ταξίαρχος κ. Μαυροειδής Γεώργιος

Ο Διοικητής του Δ΄ΣΣ Αντιστράτηγος κ. Λαλούσης Χαράλαμπος

Ο Διοικητής XXV ΤΘΤ Ταξίαρχος κ. Τριάντης Γεώργιος

Ο Υπαρχηγός του ΓΕΣ Αντιστράτηγος κ. Μπονώρας Δημήτριος

Ο Δκτης 8ης Μ/Π ΤΑΞΠΖ Ταξίαρχος κ. Μπολομύτης Δημήτριος

Ο Διοικητής ΑΣΔΥΣ Αντιστράτηγος κ. Παπαδόπουλος Βασίλειος

Ο Διευθυντής της ΔΕΝΔΗΣ του ΓΕΣ Ταξίαρχος κ. Γιαννόπουλος Αναστάσι-

Ο Διοικητής ΧΧ ΤΘΜ Υποστράτηγος κ.

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ος Ο Διοικητής της ΣΔΙΕΠ Ταξίαρχος κ. Ζαχαρόπουλος Ζαχαρίας Ο Διοικητής της XXI ΤΘΤ Ταξίαρχος κ. Μπόγδος Ιωάννης Ο Διοικητής της ΧΧΙΙΙ ΤΘΤ Ταξίαρχος κ. Γαρίνης Αθανάσιος Ο Υποδιοικητής της ΙΙ Μ/Κ ΜΠ Ταξίαρχος κ. Χρήσταινας Γεώργιος Ο Επιτελής του NRDC-GR Ταξίαρχος κ. Γεωργακάκος Χρήστος Ο Διοικητής XXΙV ΤΘΤ Ταξίαρχος κ. Δημητρέλος Ιωάννη Ο Πρόεδρος του Τοπικού Παραρτήματος ΕΑΑΣ Ιωαννίνων Αντιστράτηγος ε.α. κ. Κωστούλας Δημήτριος Ο Διοικητής του ΑΤ Μετσόβου Αστυνόμος Α΄ κ. Μάντζιος Δημήτριος Μαθήτριες του Γυμνασίου Μετσόβου με την Καθηγήτριά τους Κορίτσια και αγόρια του χορευτικού συλλόγου Μετσόβου με τις παραδοσιακές ενδυμασίες Το Αρχείον Ιστορικών Ντοκουμέντων «ΛΕΒΙΘΟΠΟΥΛΟΣ» Ο Σύνδεσμος Ιστορικών Στρατιωτικών Οχημάτων (ΣΙΣΟ) 10 Νέοι Ανθυπίλαρχοι και 7 Νέοι Μον. Λοχίαι Τάξεων 2019 10 Ευέλπιδες της IV Τάξεως. Ο Ταξχος (ΤΘ) ε.α. κ. Τζαβέλας Λάμπρος υιός του ήρωα Ιλάρχου Τζαβέλα Κων/νου , ο οποίος έπεσε μαχόμενος κατά των Ιταλών στο Έπος του 40. Πολλά μέλη και φίλοι του Συνδέσμου, που προσήλθαν από διάφορα μέρη της Ελλάδος, καθώς και πολλοί κάτοικοι του Μετσόβου. Μετά την τελετή ακολούθησε το καθιερωμένο γεύμα στη ΛΑΦ Ιωαννίνων και αμέσως μετά επισκεφθήκαμε την έκθεση του «ΑΡΧΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΩΝ» σε διπλανή αίθουσα της ΛΑΦΙ. Το πρωΐ της επομένης αναχωρήσαμε για την Αθήνα, αφού πρώτα επισκεφθήκαμε την 8η ΕΑΝ ,την μοναδική ΤΘ Μονάδα της περιοχής, όπου μας υποδέχθηκαν πολύ εγκάρδια ο Διοικητής της Ανχης (ΤΘ) Τζιριβήλας Χρήστος και το προσωπικό της Μονάδος. Ο Σύνδεσμός μας, πιστός στην παρά28

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

δοση , για άλλη μία χρονιά, πραγματοποίησε την παραπάνω

μαχόμενοι, για την ελευθερία της Πατρίδος μας και τα ιδανικά

τελετή , ως ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στη μνή-

της φυλής μας, κατά την εποποιΐα του 40-41. ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΣ

μη των ηρώων Ιππέων μας, οποίοι αγωνίστικαν και έπεσαν

Η ΜΝΗΜΗ.

Επίσκεψη του Δ.Σ. στον Υφυπουργό Εθνικής Αμύνης Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Μεντεσίδης Χαράλαμπος Την Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2019 και ώρα 12:00 το ΔΣ του Συνδέσμου επισκέφθηκε, εθυμοτυπικά στο γραφείο του, κατόπιν προσκλήσεως ,τον Υφυπουργό Εθνικής Αμύνης, Στρατηγό ε.α. και Επίτημο Α/ΓΕΣ κ. Στεφανή Αλκιβιάδη. Η υποδοχή ήταν πολύ εγκάρδια και φιλική. Μετά τις δέουσες φιλοφρονήσεις ο Πρόεδρος του Συνδέσμου ευχαρίστησε τον κ. ΥΦΕΘΑ για την αποδοχή του αιτήματός μας , τον συνεχάρη για την ανάληψη των υψηλών του καθηκόντων , του ευχήθηκε υγεία και δύναμη στην εκπλήρωση της αποστολής του για το καλό της πατρίδος. Ο κ. ΥΦΕΘΑ αφού ευχαρίστησε τον Πρόεδρο και τα Μέλη του ΔΣ του Συνδέσμου για την επίσκεψη, άνοιξε την συζήτηση γύρω από τα τρέχοντα θέματα που αφορούν στις αρμοδιότητές του και όχι μόνο. Η συζήτηση που ακολούθησε ήταν πολύ εποικοδομητική και ωφέλιμη για όλους . Για άλλη

μία φορά μείναμε ενθουσιασμένοι από την συνάντησή μας με τον κ.ΥΦΕΘΑ και εκλεκτό μέλος του Συνδέσμου μας.

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΟΠΛΟΥ

Επετειακή εκδήλωση της ΧΧΤΘΜ για τους αγώνες του Ιππικού στο Έπος του 1940-41 ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΣ του συνδεσμου στην χχτθμ Γράφει ο Μεντεσίδης Χαράλαμπος Αντιστράτηγος ε.α.

Την 25 Οκτωβρίου 2019 ημέρα Παρασκευή τα παρακάτω μέλη του ΔΣ του Συνδέσμου: α) Αντγος ε.α. κ.Παπαποστόλου Σεραφείμ Αντιπρόεδρος, β) Αντγος ε.α. κ. Μεντεσίδης Χαράλαμπος Γεν. Γραμματέας, γ) Αντγος ε.α. κ. Κυριάκος Δημήτριος Μελος και δ) Ταξχος ε.α. κ. Μιχαηλίδης Γεώργιος Ταμίας, αποδεχόμενα πρόσκληση της ΧΧΤΘΜ, μετέβησαν στη ΛΑΦ Καβάλας, για να παραστούν στην επετειακή εκδήλωση της Μεραρχίας με θέμα τους αγώνες του Ιππικού κατά το Έπος του 1940-41. Κύριος ομιλητής ήταν ο Αντγος ε.α. Κυριάκος Δημήτριος, μέλος του ΔΣ, ο οποίος με μία εμπεριστατωμένη και πλήρως τεκμηριωμένη ομιλία, κάλυψε όλους τους αγώνες των Σχηματισμών και Μονάδων του Ιππικού τόσο εναντίων των Ιταλών όσο και εναντίων των Γερμανών και απέσπασε τα ευμενή σχόλια όλων των παρισταμένων. Στην εκδήλωση παρέστην, εκτός από τους Αξιωματικούς της ΧΧ ΤΘΜ, οι Διοικηταί του Δ΄ΣΣ, της ΧΙΙ Μ/Κ ΜΠ και των ΧΧΙΙΙ, ΧΧIV και XXV ΤΘΤ , ε.ε. και ε.α. Αξκοί , Έφεδροι συνάδελφοι ,καθώς και εκπρόσωποι των Δημοτικών και Περιφερειακών αρχών της Καβάλας. Στην Λέσχη υπήρχε έκθεση με φωτογραφικό και αρχειακό υλικό από το έπος του 40 και βέβαια την παράσταση έκλεψε το ομείωμα του Οπλίτη Ιππέα πάνω στο άλογο με όλο τον εξοπλισμό της εποχής. Το ΔΣ του Συνδέσμου συγχαίρει θερμά την ΧΧ ΤΘΜ για την πρωτοβουλία της αυτή να αναδείξει τους 30

λαμπρούς αγώνες του Ιππικού κατά

τρόπο να τιμήσει τους ήρωες που

το έπος του 40-41 και με αυτόν τον

έπεσαν στις μάχες την περίοδο αυτή.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΟΠΛΟΥ

ΝΕΑ ΜΕΛΗ Έφεδρος Ανθυπίλαρχος Πάγκαλος Μιχαήλ

• Οκτώβριος - Νοέμβριος -Δεκέμβριος 2019 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

Κοπή βασιλόπιτας στο ΚΕΤΘ Αγαπητά Μέλη του Συνδέσμου Σας γνωρίζουμε ότι, ύστερα από σχετική πρόσκληση του Διοικητού ΚΕΤΘ Ταξιάρχου κ. Μαυροειδή Γεωργίου, την 19η Ιανουαρίου 2020 ημέρα Κυριακή θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη των μελών του Συνδέσμου στο Κέντρο κατά την οποία θα εφαρμοστεί σχετικό πρόγραμμα, το οποίο θα αρχίσει με τη ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ, ενημέρωση από τον Διευθυντή του Όπλου μας και θα τελειώσει με την κοπή της Βασιλόπιτας και γεύμα στη Λέσχη Αξιωματικών του Στρατοπέδου. Οι επιθυμούντες δύνανται να συνοδεύονται και από τις συζύγους τους. Παρακαλούμε να δηλώσετε την συμμετοχή σας μέχρι 10 Ιανουαρίου 2020 στο γραφείο του Συνδέσμου (210-5226351 και 6942482481) ή σε οποιοδήποτε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητος δηλώσεων, λόγω του περιορισμένου χώρου της Λέσχης του ΚΕΤΘ. Θα διατεθεί λεωφορείο που θα ξεκινήσει από τη ΛΑΕΔ Ρηγίλλης, με μία στάση στη Λέσχη Αποστράτων Αξιωματικών στη πλατεία Αγίου Γεωργίου Παπάγου. Παρακαλούμε οι επιθυμούντες να χρησιμοποιήσουν το λεωφορείο να το δηλώσουν εγκαίρως, διότι η διάθεσή του θα γίνει εφόσον συμπληρωθεί ικανοποιητικός αριθμός επιβαινόντων, λόγω οικονομικών δυσκολιών. Αναχώρηση λεωφορείου από ΛΑΕΔ 08.45 Ω. Όσοι επιβιβαστούν στη Λέσχη Παπάγου να ευρίσκονται εκεί 09.15 Ω. Συνάδελφοι που θα χρησιμοποιήσουν ΙΧ όχημα για την μετάβασή τους να ευρίσκονται στο ΚΕΤΘ την 10.15Ω. Λόγω οικονομικών δυσκολιών του Συνδέσμου και για πρώτη φορά από της καθιερώσεως του θεσμού, οι συμμετέχοντες θα επιβαρυνθούν με το ποσόν των 10 ΕΥΡΩ κατ’ άτομο για την αντιμετώπιση των εξόδων του γεύματος.

Ετήσια χοροεσπερίδα του Συνδέσμου Αγαπητά Μέλη και Φίλοι του Συνδέσμου, Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου, στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του, αποφάσισε την πραγματοποίηση της ετήσιας χοροεσπερίδας του την 8η Φεβρουαρίου 2020 ημέρα Σάββατο, σε ένα καταπληκτικό χώρο, που δεσπόζει η προτομή του Καβάφη, οι εντυπωσιακοί πίνακες Αιγυπτιωτών ζωγράφων και μέσα στους μαγευτικούς ήχους αξιόλογων μουσικών, οι οποίοι μεταφέρουν την κουλτούρα, αλλά και το μπρίο των «γλετζέδων» Ελλήνων Αιγυπτιωτών, θα απολαύσουμε μια ξεχωριστή βραδιά. Το μενού που επιλέξαμε θα είναι πλούσιο, αλλά και ιδιαιτέρως εκλεκτό, μια και θα απολαύσουμε, εκτός των άλλων, πρωτότυπες γεύσεις, όπως Φαλαφέλ, Κουμπέμπα, Κόφτα, Σούπα μολοχία, Ρύζι Αιγυπτιακό, Γλυκό αρίσα,…..κλπ.(Αραβική κουζίνα) Τιμή κατ’ άτομο 25 ΕΥΡΩ συμπεριλαμβανομένων των ποτών και…… λοιπών εκπλήξεων. Πέρας προσελεύσεως η 21.00 Ω. ΧΩΡΟΣ : Λέσχη Αιγυπτιωτών (3ης Σεπτεμβρίου 56 1ος Όροφος τηλ. 2108213038). Πλησίον της Λέσχης και στη γωνία 3ης Σεπτεμβρίου και Ηπείρου λειτουργεί υπαίθριο πάρκιγκ με ειδικό κόστος 4 ΕΥΡΩ. Η προετοιμασία και οργάνωση της εκδηλώσεως στόχο και σκοπό έχουν, να μείνει ανεξίτηλα στη μνήμη όλων αυτή η ξεχωριστή βραδιά. Δώστε την ευκαιρία σε φιλικά ή αγαπημένα σας πρόσωπα να γνωρίσουν, μιας διαφορετικής ομορφιάς εμπειρία. Θερμά σας παρακαλούμε, οι δηλώσεις συμμετοχής εγκαίρως να περιέλθουν στα γραφεία του Συνδέσμου (τηλ. 210-5226351) το αργότερο έως 31 Ιανουαρίου 2020, ή σε οποιοδήποτε μέλος του ΔΣ του Συνδέσμου. Ακόμη στη διάθεσή σας είναι ο Πρόεδρος τηλ. 6942482481 και Γ. Γραμματέας τηλ. 6942581702. Η παραλαβή των προσκλήσεων θα γίνει κατά την είσοδο στο χώρο της αίθουσας και την πληρωμή των 25 ΕΥΡΩ κατ΄άτομο.