Περιοδικό "Ιππικό - Τεθωρακισμένα" Νο 112 by Liverios Petridis

ΤΡΙΜΗNΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΙΠΠΙΚΟΥ - ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΩΝ • ΤΕΥΧΟΣ 112 • ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • ΒΕΡΑΝΖΕΡΟΥ 30, Τ.Κ. 104 32

ΝΑ ΜΗΝ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΞΑΝΑ ΜΟΝΗ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΠΟΤΕ ΚΑΝΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΑΝΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟ Το Νεκροταφείο των Αυτοκρατοριών. Αφγανιστάν, όπως Βιετνάμ. Καμπούλ, όπως Σαιγκόν. ΣΕΛ.15

Διοίκηση και Ηγεσία: ανταποκρινόμαστε σε κάθε πρόκληση κάνοντας τα αδύνατα δυνατά ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ ΣΤΕΦΑΝΗ ΣΕΛ. 4

Η σελίδα του Έφεδρου Αξιωµατικού Η Εφεδρεία είναι συναίσθημα, πόθος και ολοκλήρωση. Η Εφεδρεία είναι Ιδέα… ΣΕΛ. 27 Πληροφορίες για την προσκυνηματική εκδήλωση στο Μνημείο Ιππικού στο Μέτσοβο στο οπισθόφυλλο

ΙΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Γραφείο: Βερανζέρου 30 ΤΚ 104 32 Αθήνα Τηλέφωνο και Fax: 210 5226351 Δικτυακή τοποθεσία: http://www.saith.gr e-mail: info@saith.gr Tεύχος Νο 112 Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2021 Ιδιοκτήτης: Σύνδεσμος Αποστράτων Αξιωματικών Ιππικού Τεθωρακισμένων Εκδότης - Διευθυντής: Υποστράτηγος ε.α. Χρ. Παπαδογεωργόπουλος Συντακτική Επιτροπή: Πρόεδρος Αντιστράτηγος ε. α. Σεραφείμ Παπαποστόλου Μέλη: Αντιστράτηγος ε.α. Κυριάκος Δημήτριος

Περιεχόμενα τεύχους 112 Διοίκηση και Ηγεσία: ανταποκρινόμαστε σε κάθε πρόκληση Σελ. 4-6 κάνοντας τα αδύνατα δυνατά

1821 -2021: Απόλυτο ή σχετικό χρονομέγεθος; Το κυπριακό μετά την πενταμερή: Οδεύουμε προς νομιμοποίηση των τετελεσμένων; Η "ακτινογραφία" της ελληνικής επιστολής στον ΟΗΕ για την τουρκική απαίτηση αφοπλισμού των νησιών Το νεκροταφείο των Αυτοκρατοριών. Αφγανιστάν, όπως Βιετνάμ. Καμπούλ. όπως Σαΐγκόν. Οι νέες ισορροπίες μετά το φιάσκο της Καμπούλ Τα Εμιράτα και οι προκλήσεις για την Ελλάδα Η καρδιά και τα μυστικά της Εσκί Σεχήρ 1921. Το Ελληνικό Ιππικό τσακίζει τους Τούρκους Ύμνος Γάλλου ιστορικού για το Ελληνικό Βυζάντιο Η Εφεδρεία είναι συναίσθημα, πόθος και ολοκλήρωση Το Ύστατο χαίρε στον Αντιστράτηγο ε.α. Σούνδια Αναστάσιο Τα Νέα του Συνδέσμου

Επιμέλεια Έκδοσης: Έφεδρος Ίλαρχος Λιβέριος Πετρίδης

Σελ.12-13

Σελ.13-14 Σελ.15-16 Σελ.17-18 Σελ. 22-23 Σελ. 24 Σελ. 25-26 Σελ.27 Σελ.28 Σελ.29

Ο τραπεζικός λογαριασμός του Συνδέσμου είναι: ΙΒΑΝ GR3101718320006832-130556-296 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Με την ευκαιρία απευθύνομε έκκληση στα μέλη μας και τους αποδέκτες του περιοδικού μας να αποστέλλουν την ετήσια συνδρομή τους των 20 ΕΥΡΩ, διότι η συνέχιση εκδόσεως του περιοδικού μας κινδυνεύει. Ευχαριστούμε Το Διοικητικό Συμβούλιο

Αντιστράτηγος ε.α. Μπαλτζώης Ιωάννης

Σελ. 7-10

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο για να είστε πάντα ενημερωμένοι για τα τεκταινόμενα στο Όπλο μας, στην διεύθυνση: http://www.saith.gr

Στους Αναγνώστες μας Τα γεγονότα του 1974 είναι γνωστά σε όλους. Ο τουρκικός στρατός εισέβαλε στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα που οργανώθηκε εναντίον του Προέδρου Μακαρίου. Παρά τη γενναιότητα τους, οι ολιγάριθμες ελλαδικές και ελληνοκυπριακές δυνάμεις δεν μπόρεσαν να αποκρούσουν την επίθεση. Η τουρκική εισβολή συγκλόνισε την Ελλάδα, οδήγησε στην πτώση του Ελληνικού Στρατιωτικού Καθεστώτος και έφερε τη Μεταπολίτευση. Την ώρα όμως που χιλιάδες Ελλαδίτες έβγαιναν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν την επιστροφή της δημοκρατίας, η μικρή Κύπρος αγωνιζόταν για την επιβίωση της εναντίον ενός πανίσχυρου και αδίστακτου αντιπάλου. Η Κερύνεια, τα Βαρώσια, η Μόρφου, το Ριζοκάρπασο χάθηκαν μέσα σε λίγες μέρες. Χιλιάδες νεκροί και πρόσφυγες, εκατοντάδες αγνοούμενοι και ένας άγνωστος αριθμός γυναικών που κακοποιήθηκαν είναι ο θλιβερός απολογισμός της επιχείρησης Αττίλας. Οι βιαιοπραγίες του τουρκικού στρατού, η απώλεια εδαφών και οι δεκάδες νεκροί και αγνοούμενοι Ελλαδίτες στρατιώτες προκάλεσαν ένα συλλογικό τραύμα στην Ελλάδα που δεν έχει ακόμα επουλωθεί. Αν και υπάρχει μια τεράστια βιβλιογραφία που καλύπτει τα αίτια της κυπριακής τραγωδίας, ελάχιστοι έχουν κατανοήσει τις μακροχρόνιες συνέπειες των γεγονότων στην ελληνική στρατηγική κουλτούρα. Μέχρι το 1974, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, το ελληνικό κράτος ήταν κυρίως προσανατολισμένο στην αντιμετώπιση του «από Βορρά κινδύνου». Μετά την τουρκική εισβολή, η ελληνική πλευρά εξήγαγε δικαιολογημένα το συμπέρασμα ότι η Τουρκία δεν θα είχε αποτολμήσει μια στρατιωτική επέμβαση αν η Κύπρος ήταν καλά προστατευμένη. Εξάλλου, η αποστολή της ελληνικής Μεραρχίας το 1964 από την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου είχε θωρακίσει την Κύπρο, αλλά η απόσυρση των ελλαδικών δυνάμεων το 1967, άνοιξε την Κερκόπορτα στους εισβολείς. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, λοιπόν, η πολιτική ηγεσία στην Αθήνα επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά παίρνοντας τις δέουσες αποφάσεις. Η επανασύσταση του Δ΄ Σώματος Στρατού στη Δυτική Θράκη και η συνακόλουθη στρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου εντάσσονταν σε μια νέα στρατηγική απο-

τροπής. η τουρκική απειλή δεν ήταν πλέον δυνητική, αλλά υπαρκτή και άμεση. Μέχρι σήμερα, η Άγκυρα διαμαρτύρεται προβάλλοντας τον αστείο ισχυρισμό ότι δήθεν νιώθει απειλούμενη από τον ελληνικό στρατό στη Ρόδο, τη Χίο και τη Λέσβο. Η εμπειρία της Κύπρου δείχνει ότι η άμυνα είναι εθνική υπόθεση. Η εικόνα των τουρκικών αποβατικών στις παραλίες της Κερύνειας τραυμάτισαν μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων πολιτικών και πολιτών. Επομένως, η (πλήρης ή μερική) αποστρατιωτικοποίηση των νήσων δεν μπορεί ποτέ να μπει σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων, ακόμα και στο ακραίο σενάριο ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Σε ανθρώπινο επίπεδο, η ελληνική κοινωνία δεν θρήνησε όταν έπρεπε τον χαμό τόσων στρατιωτών στις μάχες του 1974. Αντιθέτως θα έλεγε κανείς ότι βίωσε ενοχικά τις ανθρώπινες απώλειες και επέλεξε συνειδητά τη λήθη. Σε αυτή την επιλογή συνέβαλε η απαράδεκτη στάση του ελληνικού κράτους που αντιμετώπισε τους ηρωικούς πολεμιστές του 1974 σαν απόκληρους και παρίες. Αυτό είναι ένα άγος που θα μας αμαυρώνει συλλογικά για πάντα. Νεαροί άντρες από την Κρήτη, τη Θεσσαλία, την Πελοπόννησο και τις φτωχογειτονιές της Αθήνας πολέμησαν για την ελευθερία της Κύπρου και τη χαμένη τιμή της Ελλάδας σε έναν άνισο αγώνα που είχε κριθεί πριν καν ξεκινήσει. Παιδιά αγροτικών και εργατικών οικογενειών έκαναν το καθήκον τους όταν άλλοι λιποψύχησαν. Η αναγνώριση αυτής της θυσίας, ευτυχώς, συμβαίνει στις μέρες μας. Κάθε επαναπατρισμός οστών πεσόντων γίνεται αφορμή αναστοχασμού και περισυλλογής. Η ελληνική κοινή γνώμη πλέον αντιλαμβάνεται, κόντρα στις νουθεσίες ορισμένων, ότι στην Κύπρο κρίνεται το μέλλον της Ελλάδας. Το συλλογικό τραύμα που προκάλεσε η τουρκική εισβολή είναι ανοικτό, αφού οι συνέπειες είναι ακόμα ορατές. Πρέπει όμως να δώσουμε μια υπόσχεση στον εαυτό μας. Να μην αφήσουμε ποτέ ξανά την Κύπρο μόνη, να μην αφήσουμε ποτέ κανένα κομμάτι της πατρίδας ανυπεράσπιστο. Όσο «μακριά» και να είναι! Το χρωστάμε στον Σταυριανάκο, τον Κατσάνη, τον Κατούντα και όσους έπεσαν στις νέες Θερμοπύλες του Ελληνισμού. Το Διοικητικό Συμβούλιο

ΑΡΘΡΟ

Διοίκηση και Ηγεσία : ανταποκρινόμαστε σε Γράφει ο Στρατηγός ε.α. Αλκιβιάδης Στεφανής* Η έννοια της Διοίκησης, σύμφωνα με τα συγγράμματα που κυκλοφορούν, στρατιωτικού ή ακαδημαϊκού περιεχομένου, συνίσταται σε τέσσερις διακριτές δράσεις: τη διεύθυνση, τον συντονισμό, την κατεύθυνση και τον έλεγχο. Θεωρώ ότι το αποτύπωμα των τριών πρώτων, είτε διευθύνεις ιδιωτική επιχείρηση είτε στρατιωτική μονάδα, είναι το ίδιο. Διευθύνεις, κατευθύνεις, συντονίζεις. Εκείνο το οποίο διαφέρει, ως προς το ύφος, την αυστηρότητα και την ένταση με την οποία υλοποιείται, είναι ο έλεγχος. Κυρίαρχη δράση ως προς την ολοκλήρωση των στόχων της διοίκησης στις Ένοπλες Δυνάμεις, αποτελεί ο έλεγχος, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με την πειθαρχία, μία από τις βασικές στρατιωτικές αρετές. Αναφέρομαι σε πειθαρχία ενσυνείδητη, δηλαδή, κάνω αυτό που πρέπει γιατί το πιστεύω, όχι γιατί αναμένω κάποια επιβράβευση, ή φοβάμαι τις αρνητικές συνέπειες. Η ένταση του ελέγχου μιας διαταγής ή εντολής που εκδίδεται, καθώς και η ενσυνείδητη πειθαρχία, αποτελούν την ειδοποιό διαφορά στην ενάσκηση της διοίκησης ανάμεσα στη στρατιωτική μονάδα και την επιχείρηση. Υπάρχει ακόμη μια διαφορά στην υλοποίηση της αποστολής μιας στρατιωτικής μονάδας, και σχετίζεται με το κίνητρο. Το διακύβευμα είναι μοναδικό, αφορά στην υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της Πατρίδας μας και αποτελεί την εφαλτήριο δύναμη, προκειμένου το προσωπικό να είναι αφοσιωμένο στο καθήκον, να αγωνίζεται με όλες τις δυνάμεις του και να επιτυγχάνει σε κάθε μικρή ή μεγάλη αποστολή. Ωστόσο, η Διοίκηση, για να είναι αποτελεσματική, πρέπει να μην χαρακτηρίζεται από απλή εφαρμογή των διαδικασιών με «εργαλειακή» διαχείριση. 4

Κυρίαρχη δράση ως προς την ολοκλήρωση των στόχων της διοίκησης στις Ένοπλες Δυνάμεις, αποτελεί ο έλεγχος, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με την πειθαρχία, μία από τις βασικές στρατιωτικές αρετές. Απαιτείται πάθος, ένταση και επιθετικό πνεύμα. Χαρίσματα που συνδέονται με την ηγεσία. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό της ηγεσίας αποτελεί η ικανότητα καθορισμού διαδικασιών μέσα από τις οποίες να αναγνωρίζονται, να αξιολογούνται και να επιβραβεύονται οι βέλτιστες πρακτικές. Εάν οι διαδικασίες αυτές δεν θεσμοθετηθούν σωστά, εάν δεν θωρακισθούν, αφενός απαξιώνονται, αφετέρου μπορεί να οδηγήσουν στην εσφαλμένη επιβράβευση, μειώνοντας το κύρος του οργανισμού και των ηγετών του. Απαραίτητο επίσης στοιχείο της ηγεσίας είναι να κάνεις ο ίδιος ό,τι απαιτείς από τους άλλους να κάνουν. Αν ο Ηγέτης υποστηρίζει ότι το κυρίαρχο στοιχείο της διοίκησής του είναι η ακρίβεια, τότε πρέπει ο ίδιος να είναι απόλυτα ακριβής. Αν διακηρύσσει τη συνέπεια στην εκτέλεση των έργων, πρέπει ο ίδιος να είναι συνεπής. Αν δίνει βαρύτητα στην αφοσίωση των εργαζομένων στην επιχείρηση, πρέπει ο ίδιος να είναι αφοσιωμένος. Αν θεωρεί το καλό κλίμα ως καταλυτικό για τη λειτουργία του οργανισμού του, πρέπει ο ίδιος να φροντίζει, ώστε να το δημιουργεί. Ηγέ-

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

της, ο οποίος δίνει εντολές χωρίς να θέτει τον εαυτό του ως τον «πρωταθλητή» των αλλαγών, ή ως τον «πρωταθλητή» των εντολών που δίνει, σύντομα απαξιώνεται στα μάτια των συνεργατών του και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα η διοίκησή του θα χάσει τη λάμψη της. Ο Ηγέτης οφείλει να πείθει, να εμπνέει, να προτείνει, να διευθύνει, να κατευθύνει και να προηγείται. Δεν ακολουθεί, αλλά ακολουθείται. Τολμά τις αλλαγές. Κατανοεί την ανθρώπινη φύση και επιβάλλεται μέσω της πειθούς – όχι του καταναγκασμού. Παράλληλα, απαιτείται επιδεξιότητα, προκειμένου, αφού αντιληφθεί τα κίνητρα που παρακινούν τους ανθρώπους, να υιοθετήσει κατάλληλο ύφος και συμπεριφορά, ώστε αυτοί να εργασθούν με ζήλο και αφοσίωση. Είναι καθοριστική η ικανότητα επηρεασμού μέσω κινήτρων και εμπιστοσύνης, χωρίς να σημαίνει ότι χειραγωγεί. Ο Ηγέτης κερδίζει την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό, με αξιοπρέπεια. Προϋπόθεση για να αναδειχθεί κάποιος σε ηγετική φυσιογνωμία, όταν κληθεί να το πράξει, αποτελεί η ύπαρξη έμφυτων στοιχείων. Χαρακτηριστικά που προϋπάρχουν από την παιδική

ΑΡΘΡΟ

κάθε πρόκληση κάνοντας τα αδύνατα δυνατά ηλικία, χαρακτηριστικά που διαμορφώθηκαν μέσα στην οικογένεια, απόρροια της διαπαιδαγώγησης από τους γονείς. Ανεπιφύλακτα, υπάρχουν και στοιχεία ή δεξιότητες που αναπτύσσονται με την πάροδο των ετών. Καλλιεργούνται με την εμπειρία, τη μελέτη, την ανάπτυξη της αντιληπτικής ικανότητας του χώρου όπου κινούμαστε και εργαζόμαστε, με τον εντοπισμό των βέλτιστων πρακτικών γύρω μας και την υιοθέτηση εκείνων που μπορούν να εφαρμοσθούν στην εκτέλεση των έργων μας. Εκτός από τις εγγενείς ικανότητες, βασική παράμετρο στην άσκηση της ηγετικής λειτουργίας, αποτελεί η διάθεση κάποιου να ηγηθεί, να αναλάβει κινδύνους και να αναπτύξει ό,τι ενδεχομένως η πλειοψηφία χαρακτηρίζει ως μη συμβατική συμπεριφορά, που όμως δεν περιορίζεται από στερεότυπα, πάντοτε στο πλαίσιο της ηθικής. Οφείλω να υπογραμμίσω ότι, για να εξελιχθεί κάποιος σε Ηγέτη, απαραίτητες προϋποθέσεις, εκτός από το σύνολο των δεξιοτήτων του, αποτελούν η ακεραιότητα του χαρακτήρα, το ήθος, η αξιοπρέπεια και το αίσθημα δικαιοσύνης.

τό σου ως πρότυπο: "walk the talk" – η χαρακτηριστική ρήση στον επιχειρηματικό κόσμο του εξωτερικού – δηλαδή, όχι λόγια, αλλά πράξεις. Εάν θέλεις ο οργανισμός που διοικείς, η επιχείρηση που διοικείς, η μονάδα που διοικείς να είναι αποτελεσματική, πρέπει εσύ, ως Ηγέτης, να θέσεις τον εαυτό σου ως παράδειγμα. Να αποτελείς το πρότυπο και το σημείο αναφοράς όλων εκείνων που σε βλέπουν και καθοδηγούνται σχετικά με τον τρόπο που απαιτείται να συμπεριφερθούν και να πράξουν. Είναι πολύ πιο αποδοτικό, πολύ πιο αποτελεσματικό. Θεωρώ ότι η ηγεσία δια του παραδείγματος είναι σημαντικό να ακολουθείται σε όλους τους τομείς της δημόσιας λειτουργίας. Αναμφίβολα χρειάζονται φωτισμένοι ηγέτες και άνθρωποι που θα βγουν μπροστά, ώστε να αποτελέσουν προπομπό και παράδειγμα. Η ηγεσία δια του παραδείγματος αποτελεί κομβικό στοιχείο της διοίκησης στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η πίστη στην αποστολή και η αφοσίωση στον επικεφαλής επιτυγχάνεται μέσα από μια διεργασία εμπιστοσύνης, ομοψυχίας, σύμπνοιας, ταυτόσημων στόχων,

κοινής πορείας και, το κυριότερο, κοινής βίωσης των εμπειριών. Ο Ηγέτης δίνει το παρόν, με πάθος, αγάπη για την Πατρίδα, διάθεση προσφοράς, αφοσίωση στον σκοπό και πειθαρχία. Τα στοιχεία αυτά οφείλουν να απαντώνται σε κάθε μοντέλο ηγεσίας και να διέπουν την καθημερινότητά μας. Η αποτελεσματικότητα της διοίκησης και του κάθε μοντέλου ηγεσίας, συναρτάται άμεσα από το όραμα του ηγέτη, τη συνεκτική δύναμη του οργανισμού, την κινητήριο δύναμη για δράση, και βέβαια από το πάθος γι’ αυτό που κάνει. Χωρίς αυτά δεν θα μπορέσεις ποτέ να πείσεις και να κινητοποιήσεις ανθρώπους, να τους παρασύρεις από τα καθημερινά τους προβλήματα και να τους κάνεις συνοδοιπόρους με το πάθος σου, να τους εμπνεύσεις με το όραμά σου. Ειδικά όταν το όραμα αυτό είναι η ασφάλεια και η άμυνα της Πατρίδας, τότε κατανοούμε πόσο σημαντικό είναι να συμπαρασύρεις τους ανθρώπους αυτούς, να τους πείσεις να απομακρυνθούν από την ικανοποίηση ή την ανησυχία του «εγώ» τους και Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

Ο Ηγέτης είναι επομένως το συνδυαστικό αποτέλεσμα των έμφυτων χαρακτηριστικών που προϋπάρχουν σε κάθε άτομο και της εξέλιξής τους, όπως ο ίδιος τη δρομολογεί μέσω κυρίως της εκπαίδευσης, καθώς και της αυτοκριτικής που ενασκεί στη διάρκεια της πορείας του. Το πλαίσιο διοίκησης που ασκεί κάθε Ηγέτης, υπαγορεύεται συχνά από τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του, αλλά και από τον τρόπο που αυτά προσαρμόζονται στο μοντέλο ηγεσίας που έχει υιοθετήσει. Κυρίαρχη έκφανση, στο σύνολο σχεδόν των μοντέλων διοίκησης, αποτελεί η ηγεσία δια του παραδείγματος. Δεν είναι δυνατόν να προσδοκάς θετικό αποτέλεσμα, αν δεν θέσεις τον εαυ-

Απαραίτητο στοιχείο της ηγεσίας είναι να κάνεις ο ίδιος ό,τι απαιτείς από τους άλλους να κάνουν. • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΑΡΘΡΟ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

να ενστερνισθούν την ικανοποίηση και την ανησυχία του «εμείς». Βασική επιπλέον προϋπόθεση είναι να ακούς τις εισηγήσεις. Να μην επιτρέπεις να σου μεταφέρουν μόνο το πρόβλημα, αλλά να επανέρχεσαι ρωτώντας: «Σε άκουσα, τί έχεις να προτείνεις;». Σημαντικό επίσης είναι να διαθέτεις φίλτρα στον τομέα της διαχείρισης των πληροφοριών. Πάντοτε, σε περιόδους κρίσης, εκείνος που έχει την ευθύνη της λήψης απόφασης, δέχεται αναρίθμητες πληροφορίες. Αν δεν έχουν προβλεφθεί τα κατάλληλα φίλτρα, μέσω και της στελέχωσης με έμπειρο προσωπικό που να επιτρέπει, με συγκεκριμένες προτεραιότητες, αυτές οι πληροφορίες να καταλήγουν σε εσένα, τότε δεν θα καταστεί δυνατόν να μπορέσεις να λάβεις απόφαση. Η διαδικασία της ανατροφοδότησης, εκτός από το να ακούς τις εισηγήσεις από το επιτελείο σου, απαιτεί οι άνθρωποι που σε πλαισιώνουν να συμμετέχουν στο war gaming που ακολουθεί, προκειμένου να διαπιστωθούν τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία της κάθε εισήγησης. Σημαντικός, επίσης, είναι και ο τρόπος απεμπλοκής από την κρίση, μια διαδικασία εξαιρετικά σύνθετη, καθώς απαιτεί αυτοκυριαρχία, χιούμορ, ηρεμία και βεβαίως, τη δυνατότητα να μπορείς να διακρίνεις μέσα από τον κυκεώνα των πληροφοριών τις κατάλληλες και εκείνες που θα σε οδηγήσουν στη σωστή απόφαση. Κατά τη διαχείριση της κρίσης πρέπει να είσαι σε θέση να διακρίνεις και το τέλος της. Δύσκολο εγχείρημα, καθώς κατά τη διάρκεια της διαχείρισης μιας δύσκολης κατάστασης, σίγουρα θα απαιτηθεί η εμπλοκή σε έναν κύκλο εισηγήσεων–αποφάσεων και επανεισηγήσεων–επαναποφάσεων, διαδικασία που ενδεχομένως δεν επιτρέπει να πραγματοποιήσεις το άλμα και να διακρίνεις πώς θα τελειώσει, να αντιληφθείς δηλαδή το end state της κρίσης, να αποφασίσεις ή να προβλέψεις από την αρχή, την επιθυμητή τελική κατάσταση και πώς θέλεις να βρεθεί ο ορ6

Πώς θα μπορέσουμε να πείσουμε τους ανθρώπους μας ότι, η εθνική αποστολή είναι πάνω από όλα, ότι εμείς – και όταν λέω εμείς, εννοώ η Πατρίδα – είναι πάνω απ’ όλα. γανισμός σου στην προκειμένη περίπτωση. Στα σαράντα τρία χρόνια παρουσίας μου στις Ένοπλες Δυνάμεις, πολλά ήταν τα γεγονότα τα οποία συνέβησαν, όπως και οι κρίσεις που διαχειρίστηκα. Από αυτά εξήχθησαν πολλά στοιχεία για την ηγεσία και τον τρόπο που αυτή απαιτείται να ασκείται, είτε ως συμπεράσματα, είτε ως διδάγματα. Μια χαρακτηριστική και πρόσφατη κρίση συνέβη τον προηγούμενο χρόνο, όταν η Τουρκία εργαλειοποίησε το μεταναστευτικό ζήτημα, επιχειρώντας να συντονίσει και να προωθήσει στη χώρα μας μεγάλο αριθμό παράνομων μεταναστών. Ήταν μια δύσκολη κατάσταση της οποίας ο χειρισμός υπήρξε εξαιρετικά κρίσιμος, ενώ τα αποτελέσματα από ενδεχόμενη αστοχία στην αντιμετώπιση της, θα ήταν οδυνηρά για τη χώρα.Θα ήθελα, λοιπόν, να σταθώ, τόσο στη διάρκεια του σχεδιασμού αντιμετώπισης της συγκεκριμένης κρίσης, όσο και σε εκείνα που συνέβησαν κατά την εξέλιξή της. Δύο στάδια λοιπόν: ο σχεδιασμός μιας επιχείρησης και η υλοποίηση της. Ποιοι είναι οι τομείς που απαιτείται να εστιάσουμε και να επέμβουμε, έτσι ώστε να σχεδιάσουμε την αντιμετώπιση μιας κρίσης; Διακριτά μπορούμε να επέμβουμε στους ανθρώπους, στις διαδικασίες και στα υλικοτεχνικά μέσα. Η κρίση την περίοδο εκείνη εξελισσόταν τόσο έντονα και με τέτοιες ταχύτητες που δεν μπορούσαμε να επέμβουμε ούτε στις διαδικασίες, ούτε όμως στα υλικοτεχνικά μέσα, των οποίων η αλλαγή ή η προμήθεια νέων απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες. Έτσι, η επιλογή και συνάμα η πρόκληση ήταν μοναδική: πώς θα μπορέσουμε να επέμβουμε στον άνθρωπο; Πώς θα μπορέσουμε να πείσουμε τους ανθρώπους

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

μας ότι, η εθνική αποστολή είναι πάνω από όλα, ότι εμείς – και όταν λέω εμείς, εννοώ η Πατρίδα – είναι πάνω απ’ όλα. Έπρεπε το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, να κατανοήσει το κοινό όραμα, τους κοινούς στόχους, και να υλοποιήσει αυτό το τεράστιο έργο για την Πατρίδα. Η επιτυχής αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού οφείλεται στην έγκαιρη αντίληψη της διαμορφούμενης κατάστασης από τον Πρωθυπουργό και το στενό του επιτελείο, στον καθορισμό δράσεων, εντός ενός σαφώς διατυπωμένου οράματος, με ξεκάθαρη επιθυμητή τελική κατάσταση, σαφή ιεραρχία και αρμοδιότητες, καθώς και με ελεγκτικούς μηχανισμούς για την παρακολούθηση και ανατροφοδότηση της δυναμικής. Θεωρώ ότι το κυρίαρχο στοιχείο για την αλλαγή νοοτροπίας στον τομέα αυτόν και για τη νίκη της Πατρίδας, ήταν ένα: η αποτελεσματική ηγεσία. Η ηγεσία που γρήγορα αντιλήφθηκε το πρόβλημα, γρήγορα στάθμισε τις επιλογές, γρήγορα επέλεξε τρόπο ενεργείας και γρήγορα προχώρησε στην υλοποίηση, με σωστές δράσεις και σωστά έργα. Θεωρώ λοιπόν ότι, για εμένα, ένα πραγματικά αξιόλογο και πολυεπίπεδο μάθημα ηγεσίας προήλθε από τη διαχείριση αυτής της κρίσης. Εκείνο που θα ήθελα να επισημάνω, είναι ο τρόπος που προσωπικά επέλεξα για την αυτοβελτίωση σε θέματα Ηγεσίας. Ηγούμενος προσωπικού, απαιτείται να αξιολογείς καθημερινά τον εαυτό σου. Έχοντας στόχους άμεσους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους και ελέγχοντας καθημερινά ποιους από αυτούς μπορείς να πετύχεις, πρέπει να αυτοαξιολογείσαι, να αναστοχάζεσαι και να καλλιεργείς την ενσυναίσθηση. Πρέπει να προβληματίζεσαι για τους λόγους που σε οδήγησαν σε μια αστοχία. Αν δεν το κάνεις καθημερινά, όσες προσωπικότητες ηγετών και να μελετήσεις, δεν θα μπορέσεις να αυτοβελτιωθείς. Χρειάζεται όμως και να εντοπίσεις

ΑΡΘΡΟ τους λόγους για τους οποίους πέτυχες. Έθεσες τον εαυτό σου ως πρότυπο; Είχες πάθος όταν μιλούσες στους συνεργάτες σου; Είχες θέσει σωστά έργα και στόχους; Αφιερώθηκες σε αυτό δείχνοντας αφοσίωση; Έδειξες πειθαρχία εσύ ο ίδιος, αυτοπειθαρχώντας στους στόχους που είχες θέσει; Θα διαπιστώσεις ότι αν τα έκανες αυτά, δεν θα υπήρχε στόχος καθημερινός, μεσοπρόθεσμος ή μακροπρόθεσμος που να μην έχει επιτευχθεί. Άρα, η ενσυναίσθηση και η αντίληψη όσων συμβαίνουν γύρω σου και η δυνατότητα να αξιολογείς καθημερινά τις πράξεις σου μέσα από την αυτοκριτική σου, είναι εκείνα που σε βελτιώνουν καθημερινά. Αναφορικά με την επόμενη ημέρα, τίποτα δεν είναι πλέον ίδιο. Η Ελλάδα δοκιμάστηκε από μια σφοδρή οικονομική κρίση που έλαβε προεκτάσεις και στην κοινωνικοπολιτική ζωή. Από τις αρχές του περασμένου έτους δοκιμαζόμαστε – τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εθνικό επίπεδο – από μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση. Όταν το εξωγενές περιβάλλον μεταβάλλεται, το ίδιο πρέπει να κάνει και η στρατηγική μας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Πιστεύω ότι η αναπλαισίωση της καθημερινότητάς μας, η ικανότητα δηλαδή να στρέφουμε την προσοχή σε πολλαπλές οπτικές και νέα παραδείγματα, έτσι ώστε να παράγουμε καινοτόμες επιλογές, θα συμβάλλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση κάθε κρίσης. Όταν τα όνειρά μας για τον οργανισμό που διοικούμε δεν μας τρομάζουν, τότε θα πρέπει να τα αλλάξουμε, διότι μάλλον έχουμε θέσει τον πήχη χαμηλά...

1821-2021: Απόλυτο ή σχετικό χρονομέγεθος; Γράφει ο Αναστάσιος Μάνθος Ταξίαρχος (ΥΙ) ε.α, Ομότιμος καθηγητής Ιατρικής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ 1. Γενικό πλαίσιο: Πόσο μεγάλη ή μικρή σημασία μπορεί να έχουν διακόσια χρόνια στην συμπαντική πραγματικότητα, στο διεθνές σκηνικό, στο εθνικό περιβάλλον ή στην γενική ιστορική ροή; Η συμπαντική ύπαρξη εξαφανίζει, ελαχιστοποιώντας, με τα δικά της σχετικά αντίστοιχα μεγέθη, τους δύο αιώνες, καταπίνοντάς τους στην κυριολεξία, μέσα στον άγνωστο αριθμό των δισεκατομμυρίων ετών της, ή και πριν από αυτούς (;). Πόσο μεγάλη είναι η δις αιώνια διάρκεια στην παγκόσμια ιστορία και στην ροή της; Η εκτίμηση είναι ότι αποτελεί σχετικά ικανό χρόνο, εάν προσμετρηθούν μόνο τα ανθρώπινα μεγέθη και εξαιρεθούν όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, τα οποία συνιστούν το κοσμογονικό, μαζί με το βιογονικό-βιολογικό του υπόβαθρο. Στην διεθνή σκηνή ο δις αιώνας μπορεί να σχετισθεί, κλασματοποιούμενος, ως αριθμητής ενός κλάσματος, που έχει ως παρονομαστή του την συνολική ιστορική παρουσία και δράση ενός έθνους

ή μιας συλλογικότητας. Για κράτη με δις αιώνια περίπου ηλικία, τα διακόσια χρόνια αποτελούν το σύνολο της ιστορικής τους διαδρομής, δηλαδή το 100%. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ γιόρτασαν στις 4 Ιουλίου του 1976 τo περίφημο bicentennial, δηλαδή την δισεκατονταετηρίδα της ιστορικής τους ύπαρξης (σήμερα βρίσκονται στους 2,5 περίπου αιώνες της ύπαρξής τους ως κρατική οντότητα). Επομένως το σύνολο των επιτευγμάτων και της σημερινής τους παγκόσμιας θέσης, δημιουργήθηκε σ’ αυτό το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, γεγονός που εμπεριέχει ένα σοβαρό κριτήριο για το πόσο μεγάλη ή μικρή είναι η δημιουργικότητά τους και η εξέλιξή τους. Είναι προφανές ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση τα διακόσια χρόνια ήταν εξαιρετικά δημιουργικά και παραγωγικά, σε πολλούς τομείς, ίσως λιγότερο σε άλλους τομείς, ανάλογα με τα κριτήρια δημιουργικότητας και αποτελεσματικότητας που έχει ο καθένας. Στο δικό μας ιστορικό περιβάλλον τι αποτελούν οι δύο αιώνες ως χρονική διάρκεια; Πώς μπορεί να τους αξιολογήσει κανείς από πλευράς επιτευγμάτων και δημιουργικότητας; Με τι μπορούν να συγκριθούν; Υπάρχει

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

Αγωνιζόμαστε με αισιοδοξία και χαμόγελο, κάνοντας τα αδύνατα δυνατά! *Ο Αλκιβιάδης Στεφανής είναι π. Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και Επίτιμος Αρχηγός Στρατού

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΑΡΘΡΟ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα σχετική περίοδος με την οποία μπορεί να παραβληθεί ή να αντιπαρατεθεί; Θα πρέπει με απόλυτες τιμές να γίνει αποκλειστικά και μόνο σύγκριση με την τότε κατάσταση που επικρατούσε, ώστε να εξαχθούν τα ανάλογα συμπεράσματα, ή θα πρέπει απαραιτήτως να γίνει με το σύνολο της ιστορικής μας διαδρομής; Θεωρώ ότι η απάντηση στα ερωτήματα αυτά μπορεί να δημιουργήσει ένα πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα είχε κανείς την δυνατότητα να κινηθεί με ασφάλεια, ως προς την ισορροπία και την αναλογικότητα, επιχειρώντας μια συγκριτική αξιολόγηση, αλλά και εκμαιεύοντας την συναγωγή κάποιων συμπερασμάτων, σχετικά με την απόλυτη (και όχι σχετική) καταγραφή κάποιων επιτευγμάτων, που καθορίζονται από τις συνεχώς και διαχρονικά αυξανόμενες δυνατότητες των επιστημών και της τεχνολογίας. 2. Σχετικό κλάσμα ιστορικότητας: Είναι πολύ δύσκολο, όπως λένε οι επαΐοντες, να καθορισθεί επακριβώς η απαρχή της κοινής αντίληψης της συλλογικότητας στον ελλαδικό χώρο. Σε κάθε περίπτωση, με προσωπική μου επιλογή, (που είναι πολύ μαχητή και αμφισβητήσιμη, αλλά όχι πολύ εκτός πραγματικότητας) θεωρώ ότι η τρίτη χιλιετία π.Χ., είναι μια μέση χρονική τιμή, σχετικά αποδέξιμη. Επομένως το σήμερα απέχει χρονικά από τότε περίπου 5.000 χρόνια. Κατ’ ακολουθίαν, το κλάσμα σχετικής χρονικής ιστορικότητας είναι 200/5.000. Δηλαδή τα διακόσια χρόνια, αποτελούν ως χρονική διάρκεια, το 4% του συνόλου της αδρής ιστορικής μας διαδρομής. Μόνο το 4%. Η συγκριτική αξιολόγηση του χρονικού αυτού διαστήματος των διακοσίων ετών, είναι ασύμμετρα ανέφικτη με το σύνολο της διαδρομής, διότι οι διάφορες περίοδοι της διαδρομής μας είχαν εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις και συνθήκες ζωής. Επομένως, προκύπτει ότι δεν είναι συγκρίσιμα μεγέθη το σύνολο της ιστορικότητας με την χρονική περίοδο των δύο αιώνων. 3. Εισηγητική θεματογράφηση ιστορικών περιόδων: Η κάθε χρονική περίοδος της ιστορικότητάς μας έχει κάποια ιδιαίτερα χα8

ρακτηριστικά, τα οποία θα μπορούσαν ίσως να τεθούν σε συγκριτική βάσανο, αλλά αυτό αποτελεί αντικείμενο βαθιάς και πολύχρονης μελέτης. Αυτό όμως που μπορεί να γίνει, κατά τον γράφοντα, είναι να αποδοθεί κάποιος ευρύς χαρακτηρισμός στην αλληλουχία των διαφόρων χρονικών περιόδων της συλλογικής ιστορικής μας διαδρομής, οι οποίες τερματίζουν στην βραχεία συγκριτικά περίοδο των επετειακών 200 ετών. Μέχρι και την Μυκηναϊκή εποχή, μπορεί να υπάρξει ο χαρακτηρισμός της πρώιμης και αρχέγονης δημιουργίας συμβατών μορφών οργανωμένης κοινωνίας, αρχαϊκού πολιτισμού και προσπάθειας κατανόησης του κόσμου, με εντυπωσιακή διείσδυση στα ανθρώπινα και στα κοσμικά-θεϊκά, που δημιούργησε πρωτόγνωρο και πρωτοπόρο πολιτισμό. Στους προκλασικούς και κλασικούς χρόνους, σηματοδοτείται κυρίως η δημοκρατική θεώρηση της ζωής και οι αξεπέραστες μέχρι σήμερα εκφάνσεις πολιτισμού, τόσο από πλευράς φιλοσοφίας και γνώσης, όσο και από πλευράς τέχνης και αισθητικής. Η περίοδος των ελληνιστικών χρόνων χαρακτηρίζεται από την διεύρυνση της επήρειας και της επιρροής της ελληνικής αντίληψης στην τότε παγκοσμιότητα και το αποτέλεσμά τους. Δηλαδή, η ιστορική αυτή περίοδος δεν δημιουργεί κατά κύριο λόγο, αλλά επηρεάζει, κατά το μείζον. Στην καταλυτική και τελικά καθοριστική επίδραση ανήκει και η περίοδος της Ρωμαϊκής επέκτασης, με απόληξη την συγχώνευσή της ή και την κατά θέματα πλήρη χώνευσή της, που οδήγησε στην Χριστιανική Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζαντινή). Εμβληματικά θα μπορούσε κανείς να συμπυκνώσει το ιστορικό αποτέλεσμά της στο γεγονός ότι, κατά τη διάρκειά της, έγινε τελικά η μετατροπή του Ρωμαίου σε Ρωμιό. Η σχεδόν μισής χιλιετίας διάρκεια της τουρκοκρατίας, για το σύνολο του ελληνισμού, αποτελεί μια περίοδο σκοτεινή, υφέρπουσα, μη δημιουργική και κατά το μείζον εντροπιακή. Όμως η περίοδος αυτή δεν είναι δημιουργικά και ιστορικά νεκρή. Η εμμονική και

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

προσηλωτική διατήρηση της συλλογικής μνήμης και της συνειδητής μας υπαρκτότητας, μέσα από την οποία ξεπήδησαν η αυτογνωσία και η ταυτοτική βεβαιότητα, μαζί με το αυταπαρνητικό σθένος για τον απο-οθωμανισμό και την από-βαρβαροποίηση (με την αρχαϊκή σημασία του όρου), αποτελούν μοναδικό ιστορικό φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια αυτού του ερεβώδους και παμφάγου χρονικού διαστήματος, για τα ανθρώπινα δεδομένα, υπάρχει εκπληκτική και τεράστια δημιουργία, κατά την διάρκεια αυτής της μαύρης περιόδου, η οποία προκύπτει από την καταλυτική ακλόνητη αντίσταση στην καταβρόχθιση και τελικά στην εξαφάνιση της ελληνικής ιδέας. Αυτό το διάστημα στιγμάτισε έντονα και ανυπόφορα πολλές εκφάνσεις της λειτουργίας της κοινωνίας μας, τις οποίες κουβαλάμε για ένα μεγάλο μέρος της περιόδου των 200 ετών, μετά το 1821, και για ορισμένους μέχρι σήμερα. Η παραπάνω πραγματικότητα αποτελεί και την χειρότερη ίσως κληρονομιά που επιβλήθηκε και εντάχθηκε μέσα στα 200 χρόνια από την επανάσταση του 21. Νοοτροπίες και αντιλήψεις, που καθόλου ή λίγο σχετίζονται με την ελληνική θεώρηση της ζωής και της πολιτείας, παγιώθηκαν στην χαοτική και τυφλή μισή χιλιετία. Η αποτίναξη των αντιλήψεων αυτών αποτέλεσε αντικείμενο πολύ δύσκολης προσπάθειας, που θεωρείται ότι αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιόδου αυτής. Τι χαρακτηρίζει τελικώς την τελευταία αυτή δισεκατονταετή θεματική περίοδο, που είναι κλασματικά ελάχιστη σε σχέση με την διαχρονικότητα της συλλογικότητάς μας; Θα τολμούσε να πει κανείς ότι ο ελλαδικός και ο παγκόσμιος (φιλ)ελληνισμός, με πολλές δυσκολίες και πισωγυρίσματα, σ’ αυτά τα διακόσια χρόνια, κατόρθωσε να εδραιώσει ένα πλήρως σύγχρονο δημοκρατικό κράτος δικαίου, αναδεικνύοντας την ιστορικότητα και την κληρονομιά του, όντας ενταγμένο σε ισχυρούς υπερεθνικούς και παγκόσμιους θεσμούς, με μεγάλο απόθεμα κύρους, λειτουργίας και αποτελεσματικότητας. 4. Μείζονες «αποκλίσεις»: Τελειώσαμε; Όχι βέβαια. Τα αναφερθέντα είναι

ΑΡΘΡΟ με τον στόλο του στο Μεσολόγγι, ενώ το 1824 και το 1825 ελήφθησαν ως δάνεια αντίστοιχα 800.000 και δύο εκατομμύρια λίρες Αγγλίας, που καταβροχθίσθηκαν στον εμφύλιο για την αυτοκαταστροφή μας). Αιτία του εμφυλίου; Ποιος θα κυβερνά ένα κράτος, το οποίο όμως ακόμη δεν είχε απελευθερωθεί! Δεν είχε καν δημιουργηθεί!

Η Δημοκρατία μας είναι ενταγμένη στον σκληρό οικονομικό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρείται πλέον ως μία ισότιμη και ισάξια χώρα, σε σχέση με τις θεωρούμενες ως πρωτοπόρες χώρες της ΕΕ. πολύ θετικά. Ευτυχώς που καταγράφονται και θεωρούνται αποδεκτά, εξυπηρετώντας μια δύσκολη ισορροπία, έναντι των αρνητικών. Μα, θα αναρωτηθεί κανείς, με τα αρνητικά θα ασχοληθούμε και όχι με τα θετικά; Τα αρνητικά μπορεί να αποδειχθούν περισσότερο χρήσιμα, διότι συμβάλλουν στην αυτογνωσία, δημιουργούν αντιστάσεις για την επανάληψή τους και διδάσκουν επιλογές, όταν κυριαρχούν οι κρίσιμες στιγμές, οπότε και τα διλήμματα είναι αδυσώπητα. Τα αρνητικά της περιόδου των 200 ετών είναι εξαιρετικά ζοφερά. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να αναφέρονται λεπτομερειακά ή έστω και επιγραφικά, ώστε να είναι γνωστές οι αβελτηρίες έως και αθλιότητες που έγιναν στην διάρκεια της τελευταίας αυτής ιστορικής περιόδου της συλλογικής μας ύπαρξης. Θα αναφέρω μόνο μερικά ερανίσματα, πολύ χαρακτηριστικά κατά την άποψή μου, από το «πάνθεον των αποκλίσεων», πολλές από τις οποίες στοίχισαν δραματικώς καταλυτικά εναντίον της προσπάθειας δημιουργίας και βελτίωσης του κράτους δικαίου, που ξεκινήσαμε πριν από 200 χρόνια. α. Εμφύλιοι πόλεμοι: Καταλυτική επίδραση είχαν οι δύο εμφύλιοι πόλεμοι, που προηγήθηκαν της μεγάλης ει-

σβολής του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Έγιναν σε χρονική συνέχεια, καλύπτοντας όλο το έτος 1824 και τις αρχές του έτους 1825, οπότε σταμάτησαν (εξ ανάγκης και όχι εκ συναίνεσης), διότι έγινε η μεγάλη εισβολή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, τον Φεβρουάριο του 1825. Αυτή διήρκεσε μέχρι τον Μάϊο του ιδίου έτους και ισοπέδωσε ό,τι είχε απομείνει από τους δύο σπαρακτικούς εμφυλίους πολέμους. Οι εμφύλιοι πόλεμοι δημιούργησαν τραγικό εθνικό διχασμό, απόλυτη οικονομική καταστροφή και ανήκουστες βαρβαρότητες, με σφαγές και λεηλασίες Ελλήνων προς Έλληνες. Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο εύκολη και απολύτως προβλέψιμη ήταν η επιχείρηση του Ιμπραήμ, η οποία θα είχε σίγουρα άλλη απόληξη εάν εύρισκε την εθνική δύναμη συνεκτική, με υψηλό ηθικό και πίστη, όντας ετοιμοπόλεμη και αποφασιστική. Αντ΄ αυτού βρήκε διαλυμένα στρατιωτικά σώματα, πεινασμένα, κατατρεγμένα, με τους αρχηγούς τους φυλακισμένους (Κολοκοτρώνης κ.λ.π.) ή και δολοφονημένους (Οδυσσέας Ανδρούτσος). Η ηρωική τραγωδία και ολοκληρωτική καταστροφή του Μεσολογγίου, με την εμβληματική έξοδο, ήταν άμεσο και ιστορικά αποδεδειγμένο αποτέλεσμα του εμφύλιου σπαραγμού (έλλειψη χρημάτων για να μεταβεί ο Μιαούλης

Ένας δεύτερος εμφύλιος πόλεμος, μετά την λυτρωτική νίκη των συμμαχικών δυνάμεων (και της Ελλάδας) κατά του άξονα, στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος έκρυβε μέσα του μια ανείπωτη τραγικότητα. Αντί η Ελλάδα, ως νικήτρια, να σταθεί περήφανα, δημιουργικά και με αξιοπρέπεια, ώστε να αναστηθεί, αποκαθιστώντας τις τραγικές συνθήκες ζωής, συνέχισε αυτόν τον τραγικό και παρανοϊκό πόλεμο, με έναν δεύτερο πόλεμο, πιο σπαρακτικό, ο οποίος είχε τραγικές απώλειες σε ζωές, συνέθλιψε την οικονομία και παρεμπόδισε για πολλά χρόνια την ανάταξη των ολικών καταστροφών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της κατοχής, προκαλώντας βαθύ εθνικό διχασμό (το σπουδαιότερο), τον οποίον ακόμη, με την μία ή με την άλλη μορφή, η Ελλάδα καθημερινά τον κουβαλά στους ώμους της, ως ένα επαχθέστατο και αποπροσανατολιστικό φορτίο. Αιτία; Ποιος θα κυβερνά ένα ερειπωμένο και ως την ρίζα του κατεστραμμένο κράτος. β. Ιωάννης Καποδίστριας: Ήταν εξαιρετική η συγκυρία του ομόφωνου διορισμού (με επταετή θητεία) του Ιωάννη Καποδίστρια στη θέση του πρώτου Κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδας, στις 30 Μαρτίου 1827, από την Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας. Η επιλογή του θεωρήθηκε (εσφαλμένα) ως ήττα της Αγγλικής και της Γαλλικής εξωτερικής πολιτικής και μεγάλη νίκη της Ρωσίας. Πέραν των αποδεδειγμένων ικανοτήτων του στη διεθνή σκηνή (ως εκτελεστικός Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, με μεγάλες επιτυχίες) το ήθος και η ακεραιότητα της προσωπικότητάς του ήταν εμβληματικά για το ξεκίνημα του ελληνικού κράτους. Η Ελλάδα επέζη-

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΑΡΘΡΟ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα σε και εξελίχθηκε χάρη και στην συμβολή του, αλλά το έργο του έμεινε μόνο στο ξεκίνημα της ιδρύσεως του κράτους, επειδή σύντομα δολοφονήθηκε, οπότε σταμάτησαν οριστικά να υπηρετούνται οι σκοποί του και οι αρχές του. Για λόγους σημειολογικούς θα αναφερθεί μια αδρή οριοθέτηση της κρατούσας κατάστασης, όταν ανέλαβε την θέση του Κυβερνήτη, η οποία χαρακτηριζόταν από τα ακόλουθα: Απουσία κοινής έννοιας περί κράτους. Ανέλεγκτοι τοπικοί άρχοντες (προύχοντες, οπλαρχηγοί, πλοιοκτήτες, τοπάρχες). Πλήρης απουσία οποιουδήποτε μηχανισμού διοίκησης (ουδείς υπάλληλος!). Ισχυρή αντίδραση στην ιδέα κεντρικής δημόσιας διοίκησης. Οικονομικό χάος με παντελώς άδεια ταμεία. Απουσία κρατικού στρατού η κρατικών ενόπλων δυνάμεων. Ελληνικό «υπο-Κρατίδιο» (κράτος ήταν οι «προστάτιδες» μεγάλες δυνάμεις). Αισθάνομαι την ανάγκη να αναφέρω ελάχιστα από τα πολλά που επιτεύχθηκαν και έβαλαν τις βάσεις για την δημιουργία ενός κρατικού μηχανισμού και τελικά την ύπαρξη ενός κράτους. Αυτά είναι: η εξάλειψη της πειρατείας στο αιγαίο πέλαγος διά του Ανδρέα Μιαούλη, η δημιουργία τακτικού στρατού από άτακτους στρατιώτες, η δημιουργία κρατικού στόλου, η ίδρυση της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, του Εθνικού Νομισματοκοπείου (φοίνικας αντί γρόσια), η εκπαίδευση με βάση την παιδεία (αλληλοδιδακτική μάθηση από παλιούς μαθητές), η ίδρυση του Ορφανοτροφείου Αίγινας (τα ορφανά ήταν τότε περισσότερα από τα παιδιά με οικογένεια), της Εκκλησιαστικής Σχολής Πόρου, του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Αρχαιολογικού Μουσείου, η δημιουργία των Ναυπηγείων του Πόρου και του Ναυπλίου, η ίδρυση της Γεωργικής Σχολής Τίρυνθας (υιοθέτηση της καλλιέργειας της πατάτας για τον πεινασμένο λαό), του Ελληνικού και Γαλλικού Τυπογραφείου Αίγινας και πολλά περισσότερα άλλα. Τότε, γιατί δολοφονήθηκε; Ο λόγος της δολοφονίας του είναι η επιτομή της ελ10

Μικρασιατική καταστροφή: Αυτοχειρία μέσω εσωτερικής κατάρρευσης, με αποτέλεσμα όχι την νίκη των Τούρκων, αλλά την επιλογή της ήττας εκ μέρους των Ελλήνων. ληνικής αβελτηρίας που φθάνει στην αυτοκαταστροφή. Με δεδομένη την καχυποψία της Αγγλίας και της Γαλλίας έναντι του οιονεί ρωσόφιλου Καποδίστρια, καθώς και την πρόσκρουση της δημιουργίας κράτους στα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των «αρχόντων», οι οποίοι συνομιλούσαν με τις προστάτιδες δυνάμεις, είναι εξηγήσιμη, αν και αποτρόπαια, η ανταρσία του Τζανή Μαυρομιχάλη στη Μάνη το 1830, με λάφυρο τη συνέχιση της κατακρατήσεως των τελωνειακών εσόδων της Μάνης, από την ευρύτερη οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων, αντί του αυτονόητου. Δηλαδή, τα έσοδα αυτά από τα τελωνεία να κατατίθενται στο άδειο ταμείο του υπό διαμόρφωση Ελληνικού Κράτους. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, μέλος της οικογένειας που στασίασε στην Μάνη, φυλακίζεται με εντολή του Καποδίστρια. Την επόμενη ημέρα, ο Καποδίστριας, δολοφονείται από τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη, αδελφό του Πετρόμπεη, ο οποίος έδρασε μαζί με τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη, γιο του Πετρόμπεη. Έτσι απλά, τραγικά και άδικα για τον ίδιο και για την Ελλάδα. Ο Καποδίστριας ουδέποτε έλαβε μισθό. Αντίθετα ξόδεψε όλη του την μεγάλη περιουσία καλύπτοντας ελλείμματα του υπό διαμόρφωση Ελληνικού Κράτους. Αρνήθηκε και δεν έλαβε την δικαιούμενη χρηματική αποζημίωση που του έδωσε ο Τσάρος, για τις υπηρεσίες του προς την Ρωσία. Επέ-

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

δειξε αγνή φιλοπατρία και αγαθές προθέσεις, σε συνδυασμό με φρενήρη εργατικότητα, της οποίας τα χαρακτηριστικά στοιχεία ήταν η ανιδιοτέλεια και η αυταπάρνηση. Εύστοχα επέδειξε ιδιαίτερη ευαισθησία και έδωσε ξεχωριστή προτεραιότητα στην Παιδεία, την εκπαίδευση και την καινοτόμα αυτοεκπαίδευση. Ίσως άξιο αναφοράς, ως γεγονός που συνέβη στη διάρκεια της δισεκατονταετηρίδας μας, είναι ότι η Ελβετία τίμησε τον Καποδίστρια, τοποθετώντας την προτομή του σε κεντρικό σημείο της Λωζάνης, αναγνωρίζοντας την προσφορά και την πολύτιμη συμβολή του στην συγγραφή του συντάγματος της Ελβετίας και της αποδοχής του συντάγματος αυτού από όλες τις πλευρές, καθώς και για την έκτοτε εφαρμογή του. Ανδριάντας του κοσμεί και πόλη του ακρωτηρίου της Ίστριας (Capo d’ Istria), στην Κροατία, από όπου προέρχεται αυτός και η οικογένειά του, και από το οποίο σχηματίσθηκε το όνομά του. Υπόθεση: Εάν δεν είχε δολοφονηθεί; γ. Μαύρο 97 (ο ατυχής πόλεμος); Ο πόλεμος του 1897 εναντίον των Οθωμανών, κατά την γνώμη μου, κρίνεται αποκλειστικά και μόνο ως συνέχεια της ελληνικής χρεωκοπίας το 1894 και της καταρρακωμένης εσωτερικής κατάστασης του κράτους. Ευτυχώς κατέληξε, όχι από εμάς, αλλά χάρη στις τότε μεγάλες δυνάμεις, σε θετικό αποτέλε-

ΑΡΘΡΟ σμα, δεδομένου ότι δεν υπήρξε απώλεια ελληνικών εδαφών, αλλά κυρίως διότι τελικά ιδρύθηκε η Αυτόνομη Κρητική Πολιτεία, έστω και υπό την Οθωμανική επικυριαρχία. Τελικώς παρά τις έντονες προσπάθειες αυτό- ακρωτηριασμού εκ μέρους της Ελλάδας, τελικώς αυτός δεν έγινε κατορθωτός και η Ελλάδα δεν ακρωτηριάσθηκε, χάρη στις μεγάλες δυνάμεις. δ. Μικρασιατική καταστροφή: Αυτοχειρία μέσω εσωτερικής κατάρρευσης, με αποτέλεσμα όχι την νίκη των Τούρκων, αλλά την επιλογή της ήττας εκ μέρους των Ελλήνων. Εδώ την κατάσταση καθόρισε το σύνδρομο του κάθε Έλληνα, το οποίο έχει ως κοινό παρονομαστή την πεποίθηση της παντογνωσίας και ότι είναι θέμα ωρών η επίλυση του κάθε προβλήματος, εάν αυτός είχε την εξουσία. Ήταν αποτέλεσμα της καταπληξιακής αδυναμίας να αναγνωσθεί και να καταγραφεί η απλή και ηχηρή πραγματικότητα, μαζί με τα δεδομένα της, ώστε να ληφθούν ανάλογες αποφάσεις. ε. Βόρεια ΄Ηπειρος - Κύπρος: Η συνθήκη του Λονδίνου, τον Μάιο του 1913, και το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, καθόρισε αντίστοιχα τη σύσταση της Αλβανικού κράτους και τα σύνορά του, περιλαμβάνοντας σ’ αυτά και την Βόρεια Ήπειρο. Διαχρονικά, παρά το γεγονός ότι τρεις φορές ο Ελληνικός Στρατός εισήλθε και κατίσχυσε, καταβάλλοντας πολύ αίμα, το τελικό αποτέλεσμα παραμένει μέχρι σήμερα το ίδιο. Μετά το ενοχικά ζοφερό για τον Ελληνισμό 1974, η Κύπρος συνεχίζει να παραμένει αιχμάλωτη και ακρωτηριασμένη, κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών και αποφάσεων. 4. Μείζονες «συγκλίσεις». Υπάρχουν μείζονες συγκλίσεις που κατέληξαν σε μεγάλα εθνικά επιτεύγματα. Δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να αναλυθούν όλες οι θετικές συγκλίσεις, ως μια μορφή εξισορρόπησης των αρνητικών συγκλίσεων. Η επίγνωση των αρνητικών αποκλίσεων έχουν μεγαλύτερη δύναμη προς αυτογνωσία και κριτική αξιολόγηση, σε σχέση με τις θετικές, οι οποίες και επαναπαύουν, δίνοντας ένα αίσθημα ψευδούς ασφάλειας και πληρότητας. Ονομαστικά και μόνο θα

αναφερθούν μερικά αποτελέσματα συγκλίσεων, με συμβολικό αλλά και ουσιαστικό χαρακτήρα, που επιβεβαιώνει από την αντίθετη πλευρά, ότι δηλαδή ενώ η μη σύγκλιση καταστρέφει, η σύγκλιση όχι μόνο αποτρέπει την ισοπέδωση, αλλά δημιουργεί συνθήκες επιτυχιών. Η Ελλάδα ξεκίνησε με πρώτο κυβερνήτη τον Ιωάννη Καποδίστρια, έχοντας ως εδάφη της την Πελοπόννησο και μέρος της Στερεάς Ελλάδας. Η πρώτη «αυτόματη» εδαφική ανάκτηση ήταν τα νησιά του Ιονίου, τα οποία ενσωματώθηκαν χωρίς πόλεμο, με απόφαση των τριών μεγάλων δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Το 1864, το Ιόνιο Κοινοβούλιο κήρυξε την ένωση με την Ελλάδα. Το 1881 προστέθηκε η Θεσσαλία (εκτός από την περιοχή της Ελασσόνας) και η επαρχία της Άρτας. Το 1913, με την συνθήκη του Λονδίνου, ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό η Ήπειρος, η Μακεδονία και η Κρήτη. Το 1920 προστέθηκε για λίγο η Ανατολική Θράκη και η περιοχή της Σμύρνης, που επέστρεψαν όμως στην Οθωμανική κυριαρχία, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Στην Ελλάδα προστέθηκε η δυτική Θράκη το 1920. Ως επινίκια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παραχωρήθηκαν το 1947, τα Δωδεκάνησα. Σήμερα, με την επιλογή ένταξής μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα ανήκει στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. 5. Επιμύθιο. Η τρίτη Ελληνική Δημοκρατία, από το 1974 μέχρι σήμερα, συνεχίζει ενδυναμούμενη. Με εφαλτήριο το σήμερα προσβλέπει βασίμως και με αυτοπεποίθηση στη συνεχή διεύρυνσή της, επ’ ωφελεία του κάθε πολίτη της. Δεν είναι ευρέως γνωστό ότι ως δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία θεωρείται η πολιτική κατάσταση της Ελλάδας, από το 1924 έως το 1935. Ως πρώτη περίοδος της Ελληνικής Δημοκρατίας προσμετρούνται τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 και μετά, μέχρι την εγκαθίδρυση της Βασιλείας του Όθωνα, το 1832. Δηλαδή σε αδρές γραμμές, από τα 200 εορταζόμενα χρόνια, οι τρεις περίοδοι της Ελληνικής Δημοκρατίας καλύπτουν περίπου 66 χρόνια, που

αποτελεί το 1/3 της συνολικής χρονικής διάρκειας των δυο αιώνων. Το μείζον και αισιόδοξο, ως κατάκτηση, είναι ότι η τελευταία Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία είναι η μακροβιότερη, η δημιουργικότερη και γίνεται με συνθήκες εξωτερικής στήριξης και συνεργασίας (Ευρωπαϊκή Ένωση). Η Δημοκρατία μας είναι ενταγμένη στον σκληρό οικονομικό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρείται πλέον ως μία ισότιμη και ισάξια χώρα, σε σχέση με τις θεωρούμενες ως πρωτοπόρες χώρες της ΕΕ. Ίσως αυτό αποτελεί και το σπουδαιότερο τελικό και σύγχρονο επίτευγμά μας, που δικαιώνει και την πορεία των δύο αιώνων. Εάν ως μέτρο σύγκρισης θεωρήσουμε την Ελλάδα του 1821, η σημερινή Ελλάδα παρουσιάζει διαστημικά μεγέθη και κατατάσσεται με αντικειμενικά κριτήρια και έγκυρες μετρήσεις στον αναπτυγμένο κόσμο, με υψηλό επίπεδο ζωής και με κράτος δικαίου. Ίσως για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να επικεντρώνουμε κυρίως στις αρνητικές «αποκλίσεις» μας, ώστε να προσαρμοζόμαστε ταχύτερα, μαζικότερα και αποτελεσματικότερα στις ιστορικές προκλήσεις. Η αύρα που αφήνουν αυτοί οι δύο τελευταίοι αιώνες της ιστορίας της Ελλάδας, ως διαχρονική αξία, ως αιτούμενο, αλλά κυρίως, ως παρακαταθήκη, είναι ότι η αναγνώριση της ιστορικής πραγματικότητας και αλήθειας είναι υποχρέωση ηθική και επιστημονική όλων των σκεπτόμενων ανθρώπων. Επιτυγχάνεται μέσω της αυτογνωσίας και της αυτοκριτικής (προσωπικής και συλλογικής). Τα ιστορικά γεγονότα δεν πρέπει να αποτελούν βάση και εφαλτήριο φανατισμού, αλλά να είναι τα μέσα και τα εργαλεία για την κατανόηση της πραγματικότητας και για τη δόμηση στερεών βάσεων συν-εννόησης και συν- δημιουργίας. Η ομόνοια ανθρώπων και λαών οφείλει να βασίζεται στις ιστορικές αλήθειες και στην παρρησία των ιστορικών ή και των προσωπικών γεγονότων.

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Το κυπριακό μετά την πενταμερή: Οδεύουμε προς νομιμοποίηση των τετελεσμένων; Γράφει ο Δρ. Βενιαμίν Καρακωσταντόγλου* Το καθεστώς Ερντογάν, το οποίο αναβάθμισε δραματικά τον τουρκικό επεκτατισμό σε όλα τα μέτωπα, επιχειρεί να εκτρέψει την επίλυση και του Κυπριακού από την θεσμοθετημένη πορεία του, στο πλαίσιο των συνομιλιών υπό του ΟΗΕ για μία Διζωνική και Δικοινοτική Ομοσπονδία και να νομιμοποιήσει την εισβολή και την 47χρονη κατοχή του 37% της κυπριακής επικράτειας, με την πρόταση-καραμέλα, των δύο ανεξάρτητων κρατών! Το τουρκικό θράσος και η αλαζονεία είναι απύθμενη! Αφού τορπίλισαν την προοπτική επίλυσης και επανένωσης με την παράνομη και ουδαμώς αναγνωρισμένη «ανακήρυξη ανεξαρτησίας» των κατεχομένων, το 1983, στη συνέχεια, βασιζόμενοι στο αξίωμα «μακάριοι οι κατέχοντες», και εκμεταλλευόμενοι την ειλικρινή διάθεση της νόμιμης Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ελληνοκυπρίων να δουν και πάλι ενωμένη την πατρίδα τους, πρόβαλαν επί δεκαετίες μαξιμαλιστικούς όρους και διχοτομικές ρήτρες, ώστε να καταρρέουν οι διαδοχικοί γύροι διαπραγματεύσεων, να υπάρχει αφόρητη κόπωση στους ξένους διπλωμάτες μεσολαβητές, και έτσι οι Τούρκοι να παγιώνουν τα κεκτημένα της κατοχής, να διπλασιάζουν τον πληθυσμό τους μέσω του παράνομου εποικισμού και να ξεπουλάνε τις παράνομα κατεχόμενες ελληνοκυπριακές περιουσίες, σε κακόβουλους ξένους. Κυρίως δε, να απονευρώνουν ψυχολογικά κάθε προοπτική λύσης, τόσο στο φρόνημα των Ελληνοκυπρίων όσο και στις προσπάθειες του διεθνούς παράγοντα. Ο τελευταίος, έτσι κι αλλιώς, έγερνε με έναν κυνικό «ρεαλισμό» υπέρ των προνομιακών όρων για την «διασφάλιση» των Τουρκοκυπρίων, σαν να μην βρίσκονταν οι υπέρτερες κατοχικές δυνάμεις, στη Β. Κύπρο, οι έποικοι, αλλά κυρίως, σε απόσταση αναπνοής οι τουρκικές ακτές που παρείχαν ασυναγώνιστο στρατιωτικό πλεονέκτημα για την 12

Η τουρκική κουτοπονηριά και θρασύτητα, αλλάζει σε κάθε γύρο την βάση των διαπραγματεύσεων (όπως τώρα με τα δύο ανεξάρτητα κράτη στην Κύπρο), ώστε, θολώνοντας τα νερά, να αφήνει πίσω όλα τα κεκτημένα των Ελληνοκυπρίων! ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων! Επί 47 χρόνια η τουρκική τακτική κατέτεινε στην υπονόμευση κάθε δίκαιης και βιώσιμης μορφής Ομοσπονδίας, στην ενίσχυση της εξίσωσης της πλειοψηφίας του 80% των Ελληνοκυπρίων με το 18% των αυτοχθόνων Τουρκοκυπρίων μέσω διαφόρων απαιτήσεων «πολιτικής ισότητας», για να φθάσουμε σήμερα στην θρασύτατη «κυριαρχική ισότητα» που αποτελεί την πρώιμη νομιμοποίηση μελλοντικής απόσχισης του τουρκοκυπριακού ομόσπονδου κρατιδίου! Δικαίωμα βέτο, υποχρεωτική ψήφος και των Τουρκοκυπρίων, εκ περιτροπής Προεδρία, και τόσα άλλα αντιδημοκρατικά προαπαιτούμενα στο μελλοντικό Κυπριακό Σύνταγμα, που εκτός από δυσλειτουργικά και διχοτομικά, ήταν ανατρεπτικά της δημοκρατικής αρχής της πλειοψηφίας και την αξιοκρατίας, και απολύτως ασύμβατα με ένα σύγχρονο κράτος, ισότιμο μέλος του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Τούρκοι, επιβάλλουν επιτακτικά τις θελήσεις τους στους Τουρκοκυπρίους, αναιρώντας κάθε προοπτική λύσης και επανένωσης. Η διακηρυγμένη στρατηγική αξία της Κύπρου για την Τουρκία, αποκλείει κάθε δίκαιη και βιώσιμη μορφή επανένωσης, ακριβώς γιατί η

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

Τουρκία δεν θέλει λύση αλλά νομιμοποίηση της διχοτόμησης και επιπλέον έλεγχο (μέσω μίας νόθας Συνομοσπονδιακής λύσης, ή λύσης δύο κρατών), του νοτίου ελεύθερου τμήματος της νήσου και των Ελληνοκυπρίων και κάρπωση των πλεονεκτημάτων που προέρχονται από την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και των αποθεμάτων υδρογονανθράκων που κρύβει η ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τέλος, η μακρά ατελέσφορη πορεία των «διακοινοτικών διαπραγματεύσεων» για το Κυπριακό, αποδεικνύει την διαπιστωμένη κακόβουλη και αντισυμβατική μεθόδευση και τακτική των Τούρκων να κεφαλαιοποιούν όλα τα διαπραγματευτικά κέρδη τους, χωρίς να δέχονται το ίδιο για τις όποιες θετικές θέσεις εξασφάλισαν οι Ελληνοκύπριοι σε προηγούμενο διαπραγματευτικό γύρο. Πρώτα θέλουν την γραπτή αποτύπωση των θετικών ρυθμίσεων για τους ίδιους, μεταθέτοντας για το τέλος τις δικές τους αναμενόμενες υποχωρήσεις! Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το εδαφικό σκέλος της διζωνικής λύσης, όπου το 8-9% της κατεχόμενης περιοχής που θα παραχωρήσουν (ίσως) στην Ελληνοκυπριακή Ζώνη, θα συζητηθεί και θα αποφασισθεί στο τέλος της διαπραγμάτευσης, αφού θα

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ έχουν λυθεί όλα τα άλλα ζητήματα που τους αφορούν: η ασφάλεια, το συνταγματικό, η Προεδρία, το βέτο, η υποχρεωτική ψήφος, τα χρονοδιαγράμματα, το Πολιτειακό (συνέχεια ή κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας), κ.λπ. Επίσης, τα θεμελιώδη ζητήματα για τους Ελληνοκυπρίους όπως η αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων (που πρέπει να είναι άμεση ή ταυτόχρονη με την υπογραφή της λύσης ή πάντως με σύντομο ρητό χρονοδιάγραμμα μεταβατικού χαρακτήρα), διαιωνίζονται και μεταφέρονται από γύρο σε γύρο συνομιλιών, θυμίζοντας «κινούμενη άμμο»! Το ίδιο ισχύει και για την (απαράδεκτη) συνέχιση του αναχρονιστικού καθεστώτος των τριών εγγυητριών Δυνάμεων, που είναι αδιανόητο για ένα ανεξάρτητο, κυρίαρχο και διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος, που είναι επιπλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Η τουρκική κουτοπονηριά και θρασύτητα, αλλάζει σε κάθε γύρο την βάση των διαπραγματεύσεων (όπως τώρα με τα δύο ανεξάρτητα κράτη στην Κύπρο), ώστε, θολώνοντας τα νερά, να αφήνει πίσω όλα τα κεκτημένα των Ελληνοκυπρίων! Εάν η Τουρκία επιμείνει στη νέα τακτική των δύο κρατών, η Κυπριακή Κυβέρνηση θα πρέπει να την καταγγείλει και να αποσυρθεί ως εκ τούτου από τις διαπραγματεύσεις. Ταυτόχρονα να διακηρύξει ότι, ασκώντας τα νόμιμα δικαιώματά της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπλοκάρει απολύτως και συνολικά την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και σε συνεργασία με την Ελλάδα, στο πολιτικό και στρατιωτικό πεδίο οι δύο κρατικοί πυλώνες του Ελληνισμού θα ετοιμασθούν για κάθε ενδεχόμενο, προβαίνοντας σε δραστικές κινήσεις απέναντι στην Τουρκική κατοχική αυθαιρεσία μισού αιώνα και επαναφέροντας στον ΟΗΕ και σε άλλους Διεθνείς Οργανισμούς το Κυπριακό ζήτημα στην αρχική του μορφή ως διεθνούς ζητήματος παράνομης εισβολής και επί 47 χρόνια συνεχιζόμενης στρατιωτικής κατοχής, ξένης, Ευρωπαϊκής χώρας!

Η «ακτινογραφία» της ελληνικής επιστολής στον ΟΗΕ για την τουρκική απαίτηση αφοπλισμού των νησιών Γράφει ο Νίκος Μελέτης, Δημοσιογράφος Πλήρης νομική-διπλωματική απάντηση της Αθήνας στην προσπάθεια της Τουρκίας να φέρει στην επιφάνεια θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, δόθηκε με επιστολή στον ΟΗΕ, ενώ σε ανώτατο επίπεδο ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την συνάντηση του με τον Ν. Αναστασιάδη προειδοποίησε ότι «δεν πρόκειται να παραιτηθούμε από το υπέρτατο δικαίωμα της αυτοάμυνας». Η επιστολή που επιδόθηκε στον ΓΓ του ΟΗΕ και κοινοποιείται στο ΣΑ και φέρει την υπογραφή της Μόνιμη Αντιπρόσωπου (ΜΑ) της Ελλάδας στον ΟΗΕ Μ. Θεοφίλη δίνει μια πλήρη απάντηση στην αντίστοιχη επιστολή που είχε στείλει στις 13 Ιουλίου ο ΜΑ της Τουρκίας Φ. Σινιρλίογλου, με την οποία όχι μόνο έθετε θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών αλλά εμμέσως συνέδεε την ελληνική κυριαρχία στα νησιά με την «τήρηση της αποστρατικοποίησης». Η Τουρκία ήδη από το 1974 και μετά θέτει κατά περιόδους θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών αλλά το τελευταίο διάστημα το έχει βάλει στην κορυφή της ατζέντας, θεωρώντας έτσι ότι αποκτά «ηθικό πλεονέκτημά» έναντι της Ελλάδας η οποία την κατηγορεί ως παραβάτη του Διεθνούς Δίκαιου και των Διεθνών Συμφωνιών.

Επίσης όπως φαίνεται και από πρόσφατες δηλώσεις Ακάρ η Τουρκία θέλει και απαιτεί τον πλήρη αφοπλισμό των ελληνικών νησιών, με την απαίτηση για «αποστρατικοποίηση» ενώ αντιδρά ακόμη και για την προσπάθεια ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων με την αγορά των Rafale και την παραγγελία των φρεγατών, με τα ειρωνικά σχόλια του Τούρκου υπουργού για «μεταχειρισμένα αεροπλάνα που δεν ανατρέπουν την ισορροπία δυνάμεων..», κάτι βεβαίως που δείχνει και την ανησυχία των Τούρκων για την προμήθεια των υπερσύγχρονων γαλλικών μαχητικών. Για την σύνταξη της ελληνικής επιστολής υπήρξε συνεργασία υπό τον συντονισμό του Ν. Δένδια της υπηρεσιακής ηγεσίας του ΥΠΕΞ, της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας και του Διπλωματικού Γραφείου του πρωθυπουργού και των συμβούλων του (μεταξύ των οποίων και η πρώην προϊστάμενη της ΕΝΥ Μ. Τελαλιάν). Η ελληνική επιστολή αποδομεί την τουρκική επιχειρηματολογία και τις ερμηνείες που επιχειρεί να δώσει στα κείμενα των Συνθηκών (αμφισβητώντας τις ίδιες τις Συνθήκες), καταγράφει τις συστηματικές απειλές εναντίον της ελληνικής κυριαρχίας από την Τουρκία, την επιθετική πολιτική σε ολόκληρη την περιοχή και απορρίπτει τέλος κάθε ισχυρισμό Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

*Διεθνολόγος, τ. Λέκτορας Νομικής Σχολής Α.Π.Θ. Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

που διασυνδέει την ελληνική κυριαρχία επί των νησιών με τους ανυπόστατους ισχυρισμούς περί υποχρέωσης αποστρατικοποίησης, και προειδοποιεί ότι: «..η Ελλάδα είναι πλήρως νομιμοποιημένη να πάρει όλα τα στοιχειώδη προληπτικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι είναι σε θέση να ασκήσει το αναφαίρετο δικαίωμα της Αυτοάμυνας στην βάση του άρθρου 5 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ...». Στην ελληνική επιστολή επισημαίνονται: - Η ελληνική κυριαρχία των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου βάσει της Συνθήκης της Λοζάνης δεν έχει τεθεί υπό κανενός είδους προϋπόθεση, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης αποστρατικοποίησης. - Το άρθρο 13 της Λοζάνης δεν περιλαμβάνει αναφορά σε «αποστρατικοποίηση» αλλά αναφορές σε ειδικούς στρατιωτικούς περιορισμούς και αφορά μόνο τα τέσσερα νησιά «Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Ικαρία». Επισημαίνεται ότι ο ισχυρισμός ότι τα νησιά επικάθονται στην προέκταση της ηπειρωτικής ακτής της Ανατολίας και συνεπώς συνδέονται με την «ασφάλεια και άμυνα» της, δεν είναι τίποτε περισσότερο από την συστηματική προσπάθεια της Τουρκίας να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία επί των νησιών αυτών. - Σχετικά με την Λήμνο και Σαμοθράκη: επισημαίνεται ότι η υποχρέωση αποστρατικοποίησης συνδέονταν με την αντίστοιχη υποχρέωση για την Ίμβρο και Τένεδο σχετικά με το καθεστώς των Στενών, και η υποχρέωση καταργήθηκε με την Συνθήκη του Μοντρέ. Η Τουρκία είχε αναγνωρίσει με επιστολή του πρεσβευτή της στην Αθήνα το 1936 και με την ομιλία του τότε ΥΠΕΞ Α. Αράς στην Εθνοσυνέλευση για την κύρωση της Συνθήκης του Μοντρέ (1936) το δικαίωμα εξοπλισμού των νησιών. - Για την Δωδεκάνησο επισημαίνεται ότι η Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1947) παρεχώρησε πλήρως και χωρίς όρους την κυριαρχία των νησιών και των παρακείμενων νησίδων στην Ελλάδα. Η επιστολή τονίζει ότι βάσει του άρθρου 89 της Συνθήκης, οι προβλέψεις της δεν αποδίδουν οποιαδήποτε δικαιώματα και οφέλη σε Κράτη 14

«..η Ελλάδα είναι πλήρως νομιμοποιημένη να πάρει όλα τα στοιχειώδη προληπτικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι είναι σε θέση να ασκήσει το αναφαίρετο δικαίωμα της Αυτοάμυνας στην βάση του άρθρου 5 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ...». που δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη, όπως η Τουρκία. - Η Αθήνα απορρίπτει ως απολύτως αβάσιμο, αυθαίρετο και με κακή πίστη τον τουρκικό ισχυρισμό ότι «η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου είναι υπό την προϋπόθεση της αποστρατικοποίησης τους». Και υπενθυμίζει ότι οι συνεχείς παραβιάσεις του εναέριου χώρου των ελληνικών νησιών από τουρκικά αεροσκάφη παραβιάζουν εκτός των άλλων και την ίδια την πρόβλεψη του άρθρου 13 παρ. 2 της Συνθήκης της Λοζάνης (σ.σ. «θα απαγορευθή εις την Ελληνικήν στρατιωτικήν αεροπλοΐαν να υπερίπταται του εδάφους της ακτής της Ανατολίας. Αντιστοίχως, η Οθωμανική Κυβέρνησις θα απαγορεύση εις την στρατιωτικήν αεροπλοΐαν αυτής να υπερίπταται των ρηθεισών νήσων…») - Στην επιστολή επισημαίνεται ότι η αβάσιμη διασύνδεση της υποτιθέμενης υποχρέωσης αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών με τα δικαιώματα τους σε θαλάσσιες ζώνες επιβεβαιώνει τις προσπάθειες στέρησης των ελληνικών νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ βάσει της UNCLOS που αποτελεί πλέον εθιμικό Δίκαιο και προς επίρρωση αυτού γίνεται ειδική αναφορά στο Τουρκολυβικό Μνημόνιο. - Η Αθήνα όμως δίνει απάντηση και στον ισχυρισμό της Τουρκίας ότι η απαίτηση της για αποστρατικοποίηση των νησιών «γίνεται προς το συμφέρον της διατήρησης της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας», Και επισημαίνεται ότι η Τουρκία διατηρεί μεγάλη στρατιωτική δύναμη απέναντι από τα νησιά του Αιγαίου πραγματοποιώντας συχνά αποβατικές ασκήσεις, και επίσης ότι η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο το 1974 και συνεχίζει την κατοχή του βορείου

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

τμήματος του νησιού, αναγνωρίζοντας αποσχιστική οντότητα και διατηρώντας 37.000 στρατό στο νησί. Επίσης επισημαίνεται ότι η Τουρκία αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σε αριθμό νησιών και παραβιάζει σε καθημερινή βάση τα ελληνικά χωρικά ύδατα και τον Εθνικό Εναέριο Χώρο, αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες είτε με παράνομες συμφωνίες όπως το Τουρκολυβικό είτε με παράνομες σεισμικές έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Από τον κατάλογο αυτό δεν μπορούσε να λείψει βεβαίως και το casus belli. «Μια τέτοια συμπεριφορά κάθε άλλο παρά συμβάλει στην ειρήνη όπως αναφέρεται στο άρθρο 13 (της Συνθήκης της Λοζάνης) και ξεκάθαρα προβάλει την μακρόχρονη επιθετική στάση της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας», αναφέρει η επιστολή. Η ελληνική επιστολή κάνει ειδική αναφορά στην προσπάθεια της Τουρκίας να διαμορφώσει περιφερειακό προφίλ με εισβολή και κατοχή ξένων εδαφών όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στο Ιράκ και στην Συρία, καθώς και στην άρνηση της να αποσύρει τις δυνάμεις της από την Λιβύη. Η επιστολή η οποία δεν είναι εξαντλητική των ελληνικών επιχειρημάτων, δίνει μια πρώτη σε επίπεδο ΟΗΕ απάντηση στην προσπάθεια της Τουρκίας για «διεθνοποίηση» του υποτιθέμενου ζητήματος αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών και αποτελεί την βάση για την αντίκρουση της έγερσης ζητήματος αποστρατικοποίησης σε διεθνή φόρα και οργανισμούς, εάν και εφόσον επιλέξει μια τέτοια κίνηση η Άγκυρα.

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Το Νεκροταφείο των Αυτοκρατοριών. Αφγανιστάν, όπως Βιετνάμ. Καμπούλ, όπως Σαιγκόν. Γράφει ο Ιωάννης Μπαλτζώης*. Το Αφγανιστάν, ή το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν, όπως είναι σήμερα η ονομασία του μετά την επιστροφή και κατάληψή της από τους Ταλιμπάν, είναι μία χώρα στη νότια κεντρική Ασία. Οι πρώτες ιστορικές καταβολές του Αφγανιστάν αρχίζουν από τον 6ο αιώνα π.Χ. όπου και δέσποζαν στην περιοχή κατά σειρά οι Αχαιμενίδες, οι Έλληνες, και στη συνέχεια οι Σελευκίδες, οι Πάρθοι, οι Κουσαίοι κλπ. Από την αρχαία Βακτριανή (σημερινό Αφγανιστάν) , πέρασε ο Μέγας Αλέξανδρος κατά την εκστρατεία του στην Ινδία, χτίζοντας 9 Αλεξάνδρειες, όπως η Κανταχάρ, που κάποτε ήταν και πρωτεύουσα, χτίστηκε από τον Αλέξανδρο ως η Αλεξάνδρεια η εν Αραχωσίᾳ. Το Αφγανιστάν ονομάσθηκε όχι άδικα, ως «Το Νεκροταφείο των Αυτοκρατοριών» και αποδεικνύεται από την ιστορία, ιδιαίτερα σήμερα με την ντροπιαστική αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν και την κυριαρχία των Ταλιμπάν, δημιουργώντας μια χαοτική κατάσταση στην πολύπαθη χώρα. Το γεγονός αυτό έχει ρίξει βαριά σκιά στην εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν, όσο και αν προσπάθησε ο Αμερικανός πρόεδρος να δικαιολογήσει την απόφασή του αυτή, με το επιχείρημα ότι «δεν επιθυμεί να σκοτώνονται Αμερικανοί σε πόλεμο που δεν είναι δικός τους». Η ολική κατάρρευση του Αφγανιστάν και η επιστροφή των Ταλιμπάν είναι μια καταστροφή για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και μια τεράστια γεωπολιτική «τρύπα», που θα την εκμεταλλευτούν άλλες κρατικές οντότητες. «Οι μέχρι τώρα ειδήσεις και εικόνες υποδηλώνουν σημαντική ζημιά στην ηθική ηγεσία των ΗΠΑ στον κόσμο. Η απόφαση να αποσυρθεί μετά από 20 χρόνια ήταν τουλάχιστον εξηγήσιμη. Η εφαρμογή ήταν καταστροφή » είπε ο Σιμόν Χέντερσον, διευθυντής του Προγράμματος Μπερνστάιν για την ενεργειακή πολιτική, στο Think tank “The Institute” της Ουάσιγκτον για την Πολιτική στην Εγγύς Ανατολή. Ο Τζόναθαν Σάνζερ, ανώτερος αντιπρόεδρος στο Ίδρυμα για την

Μετά από 46 χρόνια, βλέπουμε την παγκόσμια υπερδύναμη σε μια νέα και χειρότερη και πιο ατιμωτική και δραματική αποχώρηση από το Αφγανιστάν, με χαοτικές σκηνές που συγκλονίζουν. Άμυνα των Δημοκρατιών δήλωσε στην Washington Post, «Ο καθένας με τα μάτια του ανοιχτά θα μπορούσε να δει αυτό το αποτέλεσμα να προέρχεται από ένα μίλι μακριά». Και όντως έτσι ήταν. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΦΡΑΝΚΕΣΤΑΙΝ Το 1985, ευρισκόμενος για 11μηνη εκπαίδευση στις ΗΠΑ, παρακολούθησα στην επέτειο της αποχώρησης των Αμερικανών από το Βιετνάμ, συνεχή αφιερώματα των αμερικανικών τηλεοπτικών σταθμών, για τα δέκα χρόνια από την ατιμωτική αυτή αποχώρηση, όπως την χαρακτήριζαν. Και σχεδόν όλα τα αφιερώματα ξεκινούσαν με την δραματική διαπίστωση- ερώτημα «Δέκα χρόνια από την αποχώρηση και η Αμερική ακόμη διερωτάται, γιατί, τι έφταιξε», όπου διάφοροι αναλυτές προσπαθούσαν να δώσουν τις εξηγήσεις των, χωρίς τελικά να πείθουν. Και μετά από 46 χρόνια, βλέπουμε την παγκόσμια υπερδύναμη σε μια νέα και χειρότερη και πιο ατιμωτική και δραματική αποχώρηση από το Αφγανιστάν, με χαοτικές σκηνές που συγκλονίζουν. Τι συνέβη στην παγκόσμια δύναμη και εξελίχθηκαν έτσι τα πράγματα; Οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν τον Οκτώ-

βριο του 2001 μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, εκδιώχνοντας τους Ταλιμπάν από την εξουσία, διατηρώντας μια κατοχή και ένα συνεχή πόλεμο φθοράς 20 ετών, στον μεγαλύτερο πόλεμο της ιστορίας των ΗΠΑ. Πολεμώντας την Αλ Κάϊντα και τους καλά κρυμμένους Ταλιμπάν, στα ΒΑ σύνορα της χώρας καθώς και στο Πακιστάν (υποτίθεται συμμαχική χώρα των ΗΠΑ!!), αυτό είχε ως αποτέλεσμα για την χώρα, περισσότερους από 30.000 θανάτους, 60.000 τραυματισμούς αμάχων πολιτών και εκατομμύρια εκτοπισμένους κατοίκους μέσα στο Αφγανιστάν, αλλά ανυπολόγιστος αριθμός προσφύγων στην Μέση Ανατολή και κυρίως στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την εφημερίδα Afghanistan Times Daily, πριν από τον πόλεμο, η μόνη μεγάλη τρομοκρατική οργάνωση στο Αφγανιστάν ήταν η Αλ Κάιντα. Σήμερα, 20 χρόνια μετά, πιστεύεται ότι υπάρχουν περισσότερες από 20 τρομοκρατικές ομάδες, επιδεινώνοντας την κατάσταση σε θέματα ασφαλείας. Οι ΗΠΑ, επί 20 χρόνια στο Αφγανιστάν «έκτισαν» μια «κρατική οντότητα», ένα κράτος Φρανκενστάϊν, που νόμισαν ότι Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα το ήλεγχαν σε όλους τους τομείς και ότι φεύγοντας όλα θα λειτουργούσαν όπως τα είχαν σχεδιάσει. Υπόψη ότι Φρανκενστάϊν είναι ο επιστήμονας, δηλαδή οι ΗΠΑ και το τέρας, είναι το κράτος του Αφγανιστάν, που δημιούργησαν και σήμερα βλέπουμε τα αποτελέσματα, όπως στην υπέροχη νουβέλα της Μαίρης Σέλλεϋ. Ξόδεψαν πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια για το κράτος Φρανκενστάϊν, και πάνω από 88 δισεκατομμύρια για τον νέο Αφγανικό στρατό (και Αστυνομία) 300.000 ανδρών, (έναντι περίπου 70.000 Ταλιμπάν), εκπαιδεύοντάς τον με σύγχρονα τακτικά δόγματα και εφοδιάζοντάς τον με υπερσύγχρονα αμερικανικά οπλικά συστήματα, Ε/Π, επιθετικά Ε/Π, αεροσκάφη, άρματα μάχης, ελαφρά και βαριά όπλα, αποθήκες έμφορτες πυρομαχικών κλπ. Όλα αυτά παραδόθηκαν αμαχητί από το άθλιο τελικά στρατιωτικό δημιούργημα των ΗΠΑ, σύγχρονες ριψάσπιδες, κάτι που έπρεπε να το είχαν αντιληφθεί οι σχεδιαστές, εκπαιδευτές και πάτρωνές του, όπου μαζί με τους εκάστοτε εισηγητές, αναλυτές και τις δεξαμενές σκέψης των ΗΠΑ, που εκτιμούσαν και εισηγούνταν στην πολιτική ηγεσία, την πολιτική για το Αφγανιστάν, θα πρέπει να πάνε έξω από το Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον και να αυτοκτονήσουν, με υπερβολικές δόσεις ηρωίνης, το κύριο παράγωγο του οπίου από τα απέραντα λιβάδια του Αφγανιστάν. Καθόσον οι Ταλιμπάν, αυτό το αμάλγαμα ακραίας ισλαμιστικής θρησκοληψίας, τρομοκρατίας, μισανθρωπισμού, μίσους προς τον πολιτισμό, τις ανθρώπινες αξίες και ηθικές αρχές, να είναι σήμερα χωρίς κόπο ένας από τους πιο σύγχρονους στρατούς στην περιοχή, κατέχοντας σύγχρονα αμερικανικά όπλα, διαθέτοντας αεροπορία, Πυροβολικό και άρματα μάχης. Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΛΑΝΗ Στις 8 Ιουλίου, ο πρόεδρος Μπάιντεν ρωτήθηκε αν πιστεύει ότι η κατάληψη των Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν είναι αναπόφευκτη. «Όχι, δεν είναι», είπε. «Τα αφγανικά στρατεύματα διαθέτουν 300.000 καλά εξοπλισμένους-τόσο καλά εξοπλισμένους όσο κάθε στρατός στον κόσμο-και μια αεροπορία ενάντια σε περίπου 75.000 Ταλιμπάν. Δεν είναι αναπόφευκτο . Έχω εμπιστοσύνη στους Ταλιμπάν; Όχι », συνέχισε ο Μπάιντεν. «Αλλά εμπιστεύομαι την ικανότητα του Αφγανικού στρατού, ο οποίος είναι καλύτερα εκπαιδευμένος, καλύτερα εξοπλισμένος και πιο ικανός όσον αφορά τη διεξαγωγή πο16

λέμου». Αν μπορούσαν να αντιληφθούν ή να μάθουν για τις αντιδράσεις των Ταλιμπάν, φαντάζομαι ότι κάτω από τις γενειάδες των, θα είχαν ξεκαρδιστεί στα γέλια με τις εκτιμήσεις του. Η απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν μετά από 20 χρόνια ήταν τουλάχιστον εξηγήσιμη και όπως είπε ο πρόεδρος Μπάιντεν στο διάγγελμά του «είμαι ο τέταρτος πρόεδρος των ΗΠΑ και δεν θα παραδώσω το πρόβλημα στον πέμπτο». Η εφαρμογή της όμως ήταν πραγματική καταστροφή, ιδιαίτερα για το γόητρο της υπερδύναμης. Τόσο λάθος είχαν εκτιμήσει για την άθλια αφγανική κυβέρνηση, αχυράνθρωποι και υποχείρια των Αμερικανών, που πρώτος ο πρόεδρος Γκάνι εγκατέλειψε τη χώρα με τέσσερα αυτοκίνητα και ένα ελικόπτερο «γεμάτο μετρητά . Το ίδιο και για τον αφγανικό στρατό, που λειτουργούσε όσο είχε την στήριξη των Αμερικανών και την αμέριστη συνδρομή της αεροπορίας των, πλην όμως μόνοι των δεν είχαν καμιά διάθεση να πολεμήσουν κατά πατριωτών τους, έστω και των ακραίων ισλαμιστών Ταλιμπάν. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν προβλέψει ότι οι Ταλιμπάν για να φθάσουν στην Καμπούλ θα απαιτούνταν τουλάχιστον 90 ημέρες. Βλέποντας την ραγδαία προέλαση των, μείωσαν την πρόβλεψη σε 60 ημέρες. Τελικά η Καμπούλ έπεσε σε διάστημα 72 ωρών δηλαδή μέσα σε 3 ημέρες χωρίς καμία αντίσταση και είναι απορίας άξιο τι αναλυτές διαθέτει η CIA. Κανονικά θα έπρεπε όλοι αυτοί να είχαν σταλεί στην Αριζόνα να περιποιούνται τους κάκτους της πολιτείας. Η αστυνομία παραδόθηκε και παρέδωσε και εξοπλισμό. Οι στρατιώτες αυτομόλησαν και διασκορπίστηκαν. Η γεωπολιτική ζημιά είναι ανυπολόγιστη και θα αρχίσει να διαφαίνεται σε λίγο. Ήταν, κατά την εκτίμησή μου, η χαριστική βολή κατά του μονοπολικού κόσμου και της πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ και πλέον εγκαινιάζεται πανηγυρικά, μια νέα γεωπολιτική και αρχιτεκτονική ασφάλειας και μια νέα πραγματικότητα, ο πολυπολικός κόσμος, με νέους αξιόλογους παγκόσμιους παίκτες, όπως η Κίνα και η Ρωσία και ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία και το Ιράν. Η κατάρρευση του αφγανικού στρατού τόσο γρήγορα και η ταχεία προέλαση των Ταλιμπάν, χωρίς ουσιαστική αντίσταση, σου έδινε την εντύπωση, ότι οι νικητές Ταλιμπάν, έκαναν το γύρο του θριάμβου, στην χώρα τους, σπέρνοντας όχι ζητωκραυγές, αλλά φόβο, απόγνωση, προβληματισμό στους μετριοπαθείς Αφγανούς για το μέλλον, ιδιαίτερα δε για τις γυναίκες .

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

ΠΟΙΟΣ ΟΦΕΛΕΙΤΑΙ Όπως αναφέραμε οι φανερά κερδισμένοι είναι η Κίνα, η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν και το Πακιστάν, που αναβαθμίζονται. Ήδη τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα ουδόλως ανησύχησαν από τις εξελίξεις και διατηρούν τις πρεσβείες των στην Καμπούλ, έχοντας εκ τω προτέρων εξασφαλίσει επαφές και «συνεργασία» με την κυβέρνηση Ταλιμπάν, η δε Ρωσία βοηθώντας τους Ταλιμπάν, όπως οι ΗΠΑ είχαν «κατηγορήσει» την Ρωσία, η δε Κίνα φαίνεται ότι θα είναι από τους πρώτους που θα αναγνωρίσει την νέα κυβέρνηση. Το Ιράν (στο στόχαστρο του Μπάιντεν) έχει έναν κοινό εχθρό με το Αφγανιστάν, τις ΗΠΑ, άρα και ως γείτονες και ακραίοι ισλαμιστές αμφότερες οι χώρες, εκτιμάται ότι θα συνεργαστούν. Και ερχόμαστε στην Τουρκία. «Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση» είχε πει ο «μεγάλος τιμονιέρης» της Κίνας, ο Μάο. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν πρέπει να είναι ευχαριστημένος με τις εξελίξεις. Δεν είναι περίεργο που οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν ότι θα θεωρούσαν την Τουρκία ως σύμμαχο και όχι ως εχθρό μετά την κατάληψη της Καμπούλ. Φαίνεται ότι οι Ταλιμπάν άκουσαν δυνατά και καθαρά το μήνυμα του Προέδρου Ερντογάν, ο οποίος είπε ότι συμμερίζεται την ιδεολογία των Ταλιμπάν!! Έτσι η Τουρκία και ο Ερντογάν ξεφεύγουν από την δύσκολη θέση που βρισκόταν πριν από λίγο και γίνονται κράτος ρυθμιστής πολλών εξελίξεων, ο δε Ερντογάν θα αυτοπροβληθεί ως ο μεγάλος ηγέτης που τον χρειάζονται όλοι. Το κυριότερο, ότι λόγω των μεταναστευτικών ροών που αναμένονται, ο Ερντογάν θα παίξει ξανά το βρώμικο παιχνίδι των εκβιασμών και των απειλών κατά της κατώτερης των περιστάσεων ηγεσίας της Ε.Ε. για «φιλοξενία» των προσφύγων και περισσότερη χρηματοδότηση σε δομές φιλοξενίας, σίτιση και κάθε λογής υποστήριξη, εργαλειοποιώντας τους νέους μετανάστες, καθώς και πολιτική ανοχή στην πειρατική του δράση. Οι σκηνές στο Α/Δ της Καμπούλ είναι συγκλονιστικές. Και όπως αναφέρει το Politico εκτιμάται ότι τουλάχιστον 3 εκατομμύρια είναι αποφασισμένοι να εγκαταλείψουν την χώρα. Ακόμη ο Ερντογάν, θα μπορεί να χρησιμοποιήσει «φρέσκο κρέας» και μάλιστα εκπαιδευμένο από τους Αμερικανούς, για τις επιχειρήσεις του σε Συρία, Ιράκ, Λιβύη και οπουδήποτε αλλού επιτάσσει η επιθετική, αναθεωρητική μεγαλόπνοη ιδέα του Ζωτικού Χώρου (Lebensraum), της Γαλάζιας Πατρίδας και του Εθνικού Όρκου.

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΟΣ Γινόμαστε μάρτυρες του οριστικού θανάτου του μονοπολικού κόσμου και της παντοδυναμίας των ΗΠΑ (ή μήπως την έναρξη της κατάρρευσης της κοσμοκρατορίας των ΗΠΑ;), με μια εξευτελιστική αποχώρηση για το κύρος της, ώστε η γεωπολιτική της αξία να μικραίνει και θα έχει οδυνηρές επιπτώσεις στην αξιοπιστία της πολιτικής της, ιδιαίτερα μεταξύ των συμμάχων της. Γιατί μια χώρα να εμπιστευθεί τις ΗΠΑ, όταν η πολιτική της είναι συνεχώς η εγκατάλειψη συμμάχων, όπως στο Βιετνάμ, στο Ιράν (Σάχης), το Ιράκ, τους Κούρδους της Συρίας και τώρα το Αφγανιστάν; Ο νέος πολυπολικός κόσμος και η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας που δημιουργούνται θα απαιτήσουν νέους παίκτες, ικανούς να ανταπεξέλθουν στις νέες γεωπολιτικές εξελίξεις. Φαίνεται ότι τόσο η Κίνα, όσο και η Ρωσία δεν θα αφήσουν την ευκαιρία να πάει χαμένη. Στο παιχνίδι μπαίνουν και περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία, το Ιράν, το Πακιστάν και η Ινδία και αναμένονται οι κινήσεις του Ισραήλ, του Κατάρ, της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας. Όσο για την Ελλάδα, οι εκτιμήσεις και οι προοπτικές είναι δυσοίωνες και επικίνδυνες. Αναμένεται νέα «προσφυγική επίθεση» από την Τουρκία, με όπλο το προσφυγικό ζήτημα, που θα προκύψει συντόμως, καθώς επίσης και την γνωστή τακτική με εκβιασμούς, απειλές, αμφισβητήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, με εξόδους ερευνητικών σκαφών και ίσως γεωτρύπανων από το φθινόπωρο, που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Είμαστε έτοιμοι και καλά προετοιμασμένοι, ή εφησυχάσαμε από τις «επαφές» μας και τον «διάλογο» με την Τουρκία, καθώς και τις διαβεβαιώσεις των συμμάχων μας; Το μάθημα του Αφγανιστάν θα πρέπει όλους να μας διδάξει ότι την κρίσιμη στιγμή θα είμαστε ΜΟΝΟΙ μας και έτσι πρέπει να σχεδιάζουμε και να ενεργούμε. Καλές οι φιλίες και άριστες οι συμμαχίες, πρέπει να επιδιώκονται, ώστε να είμαστε ισχυρότεροι όταν έλθει η ώρα της μοναξιάς και του αγώνα για την πατρίδα, όπως τόσες φορές στο παρελθόν.

Οι νέες ισορροπίες μετά το φιάσκο της Καμπούλ - Τα Εμιράτα και οι προκλήσεις για την Ελλάδα Γράφει ο Νίκος Μελέτης Δημοσιογράφος Σοβαρές ανακατατάξεις και αναζήτηση νέων ισορροπιών ακόμη και συμμαχιών στην ευαίσθητη περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου επιφέρει η άτακτη και καταστροφική όπως αποδεικνύεται αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν, καθώς οι δυνάμεις της περιοχής που έχουν εμπλακεί σε μια σειρά περιφερειακών συγκρούσεων δείχνουν να αγωνιούν για ένα μέλλον με τις ΗΠΑ απούσες. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη περιορίσει στο ελάχιστο την εμπλοκή τους στη Συρία, ενώ και στο Ιράκ έχει ανακοινωθεί η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων. Τους προηγούμενους μήνες υπήρξε σαφής αποστασιοποίηση της Ουάσιγκτον από την πάγια πολιτική στήριξης της Σαουδικής Αραβίας, ενώ και με τα ΗΑΕ δεν φαίνεται να υπάρχει η στενή μέχρι τώρα στήριξη που προσέφεραν οι προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις. Καθώς στην περιοχή οι περιφερειακές συγκρούσεις, στη Συρία, στην Υεμένη και στη Λιβύη απέχουν πολύ από το να επιλυθούν και η κατάσταση στο Ιράκ είναι εξαιρετικά ρευστή και επικίνδυνη, η διατήρηση πυρήνων της ισλαμικής τρομοκρατίας σε ολόκληρη την περιοχή και η αναμενομένη ενθάρρυνση τέτοιων πυρήνων μετά την επιλογή των ΗΠΑ να μείνουν μακριά, και κυρίως η αίσθηση ότι η

Ουάσιγκτον δεν είναι πρόθυμη για μια δυναμική απάντηση στον διευρυνόμενο ρόλο του Ιράν, δημιουργεί ένα γενικό κλίμα ανασφάλειας και αποσταθεροποίησης. Οι αιφνιδιαστικές επισκέψεις του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΑΕ σεΐχη Tahnoun bin Zayed AlNahyan στην Τουρκία και στο Κατάρ για συνομιλίες με τους ηγέτες των δυο χωρών Τ. Ερντογάν και Αλ Θάνι, προκάλεσαν έκπληξη καθώς ειδικά με την Τουρκία, τα Εμιράτα είναι σε διαρκή και έντονη σύγκρουση από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη και στο Κέρας της Αφρικής, σε έναν ανταγωνισμό άσκησης επιρροής και κατοχύρωσης περιφερειακού ρόλου. Τούρκοι αναλυτές έσπευσαν να αποδώσουν την κίνηση των Εμιράτων, ως αποτέλεσμα της πίεσης που δέχονται από την «απομόνωση» τους στον αραβικό κόσμο αλλά και το γεγονός ότι το δίδυμο Κατάρ-Τουρκίας έχει μια σειρά επιτυχιών σε μια σειρά κρίσεις. Στη Λιβύη, στη Συρία αλλά και στο Αφγανιστάν, καθώς το Κατάρ είναι η μοναδική ίσως χώρα με τόσο στενούς δεσμούς με το καθεστώς των Ταλιμπάν. Παρά το ότι παραμένουν οι ριζικά διαφορετικές επιδιώξεις μεταξύ των δυο χωρών, δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητες οι δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων τις οποίες επιβεβαίωσε και ο Μπασάρ Σουέντ CEO του International Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

*Ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι Αντγος (ε.α.) , M.Sc. στην Γεωπολιτική, πρόεδρος του ΕΛΙΣΜΕ.

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

Holding Company (IHC) του Αμπού Ντάμπι, ότι υπάρχει βούληση για επενδύσεις των ΗΑΕ στην Τουρκία σε τομείς που αφορούν την υγεία, τη βιομηχανία, τις υποδομές και τη βιομηχανία τροφίμων. Τέτοιες επενδύσεις θα ήταν σωτήριες για το καθεστώς Ερντογάν και τη χειμαζόμενη τουρκική οικονομία την οποία προς το παρόν αιμοδοτεί το Κατάρ. Συγχρόνως όμως μέσω αυτών των επενδύσεων τα ΗΑΕ θα αποκτήσουν μοχλό πίεσης και επιρροής στην Τουρκία, τον περιφερειακό αντίπαλο τους. Αυτό όμως που φαίνεται να αποτελεί το κίνητρο ώστε τα ΗΑΕ να δρομολογούν τη διαχείριση ανοικτών μετώπων είναι κυρίως η αβεβαιότητα για τις προθέσεις της Ουάσιγκτον να διατηρήσει την εμπλοκή της ως εγγυητής της ασφάλειας στην περιοχή του Κόλπου και συγχρόνως να ηγηθεί της προσπάθειας αντιμετώπισης του Ιράν ως απειλής για την ασφάλεια των χωρών του Κόλπου. Η Ιρανική απειλή εξάλλου ήταν η συγκολλητική ουσία που με πρωτοβουλία της κυβέρνησης Τραμπ έφερε κοντά τις αραβικές χώρες με το Ισραήλ, με τις ιστορικές «Συμφωνίες του Αβραάμ» (Abraham Accords). Ούτε η Σ. Αραβία, ούτε τα ΗΑΕ, μπορούν με δικές τους δυνάμεις να αντιμετωπίσουν το Ιράν και αυτό οδηγεί τα Εμιράτα στην αναζήτηση στηριγμάτων ή ακόμη και διαύλων επικοινωνίας (όπως έχει κάνει ήδη η Σ. Αραβία) με τις δυο χώρες που έχουν στενές σχέσεις με την Τεχεράνη, Το Κατάρ και την Τουρκία. Αυτό φυσικά είναι μια μακρά και δύσκολη διαδικασία, καθώς το Κατάρ και η Τουρκία δεν θα είναι τόσο πρόθυμες να θυσιάσουν τη σχέση τους με το Ιράν, ενισχύοντας τα Εμιράτα σε μια περιφερειακή αντιπαράθεση στην οποία είναι προφανές ότι τα ΗΑΕ διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο. Το Κατάρ θέλοντας να εμπεδωθεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος του και πέραν της περιοχής του Κόλπου είναι αυτό που «σπρώχνει» προς την αποκατάσταση των σχέσεων των χωρών της περιοχής ώστε να υπάρχει ένα ενιαίο μέτωπο έναντι των νέων απειλών ασφαλείας στο οποίο εκτός της Τουρκίας θα συμμετέχουν και η Σ. Αραβία, τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος. Όμως αυτή είναι μια πολύ δύσκολη εξίσωση. Η Σ. Αραβία έχει επιλέξει να αναζητή18

σει τρόπους απευθείας επικοινωνίας με το Ιράν, ελπίζοντας ότι αυτό θα συμβάλει στον τερματισμό των απειλών από το έδαφος της Υεμένης, αλλά το Ιράν δεν έχει κανέναν λόγο να παραιτηθεί του πρωταγωνιστικού ρόλου του στον σιϊτικό κόσμο που της προσφέρει και περιφερειακό ρόλο, μέσω της επιρροής που ασκεί σε Ιράκ, Συρία, Λίβανο και στη Γάζα. Ειδικά σε ό,τι αφορά στο Ιράν, τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος δεν θα επιχειρήσουν κινήσεις οι οποίες θα πλήξουν τη σχέση τους με το Ισραήλ, που αυτή τη στιγμή είναι ένας από τους πιο ισχυρούς παίκτες στην περιοχή και η μοναδική χώρα η οποία μπορεί να θέσει αποτελεσματικό ανάχωμα σε μια επέκταση της ιρανικής επιρροής στην περιοχή. Τόσο για τη Σ. Αραβία όσο και για τα ΗΑΕ και την Αίγυπτο, παραμένει όμως ως διαρκής απειλή και το ζήτημα των Αδελφών Μουσουλμάνων, οι οποίοι στηρίζονται από την Τουρκία και το Κατάρ και αυτό θα μένει ένα μόνιμο πρόβλημα που θα υπονομεύει μια γενική συνεννόηση μεταξύ τους. Ειδικά για την Αίγυπτο δεν είναι τυχαίο ότι οι προσπάθειες που ξεκίνησαν την Άνοιξη για τη σταδιακή αποκατάσταση των σχέσεων της με την Τουρκία δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα και η προγραμματισμένη συνάντηση υψηλόβαθμων αξιωματούχων μεταξύ των δυο χωρών που είχε προγραμματισθεί για τον Ιούνιο ματαιώθηκε χωρίς να προσδιοριστεί νέο ραντεβού. Γιατί εκτός των άλλων η Αίγυπτος όχι μόνο έχει απευθείας ανταγωνισμό με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά αισθάνεται την απειλή και στα δυτικά σύνορά της με τη Λιβύη, χωρίς να παραβλέπεται η πολεμική και με βαρύτατους συχνά χαρακτηρισμούς εναντίον του ίδιου του προέδρου Αλ Σίσι από την τουρκική ηγεσία. Οι εξελίξεις αυτές δεν αφήνουν αδιά-

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

φορη την Ελλάδα, καθώς η στρατηγική των τελευταίων ετών έχει προσανατολισθεί στη δημιουργία στενών και συμμαχικών σχέσεων, με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τα ΗΑΕ. Η Ελλάδα προσέφερε διάδρομό για την παρουσία των Εμιράτων στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που ενισχύει τον ρόλο τους και προσφέρει σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί έναντι και της Τουρκίας. Το ερώτημα είναι εάν αυτή η τακτική προσέγγισης των Εμιράτων με περιφερειακούς αντιπάλους, σηματοδοτεί μια γενική προσπάθεια αναδιάταξης των συμμαχιών τους στην περιοχή, ή αν πρόκειται για τακτικές κινήσεις σε ένα ιδιαίτερα ρευστό σκηνικό. Σύμφωνα με πληροφορίες έχουν δοθεί διαβεβαιώσεις σε Λευκωσία και Αθήνα, ότι δεν αλλάζει τίποτα στο πλαίσιο των σχέσεων που έχουν δρομολογηθεί. Ο Νίκος Δένδιας έχει ανοικτή γραμμή με τον ομόλογο του των ΗΑΕ και δεν είναι τυχαίο ότι ο κύπριος ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον εμιρατιανό ομόλογο του αμέσως μετά την αποκάλυψη της επίσκεψης του Συμβούλου Ασφαλείας του Αμπού Ντάμπι στην Άγκυρα. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες έχουν προγραμματισθεί κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ των χωρών, ενώ είναι στα σκαριά και μια εξαιρετικά σημαντική Αμυντική Συμφωνία μεταξύ της Κύπρου και των ΗΑΕ. Σε κάθε περίπτωση πάντως σε αυτό το ρευστό και γεμάτο απειλές σκηνικό που διαμορφώνεται μετά την αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν και καθώς επιβεβαιώνεται ότι δεν υπάρχουν ούτε «αιώνιες συμμαχίες», ούτε εγγυήσεις ασφαλείας γραμμένες στην «πέτρα του Μωυσή», δημιουργούνται σοβαρές προκλήσεις και για την ελληνική εξωτερική πολιτική.

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Πως επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία οι Ταλιμπάν και οι νέες γεωπολιτικές ισορροπίες Γράφει ο Αφεντούλης Λαγγίδης* Η ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν και οι αντιδράσεις στη Δύση και ειδικότερα της αμερικανικής πλευράς, οδηγούν σε αρνητική αντίδραση τα χρηματιστήρια διεθνώς. Οι πρώτες ημέρες των Ταλιμπάν στην εξουσία επηρεάζουν και τις τιμές του πετρελαίου, ωστόσο αναμένονται διορθωτικές κινήσεις επί τη βάσει του μεριδίου που κατέχει η αφγανική οικονομιά σε παγκόσμιο επίπεδο. Την ίδια στιγμή δημιουργούνται νέες ισορροπίες γεωπολιτικά, με την Κίνα, την Τουρκία και το Πακιστάν να φαίνεται πως βγαίνουν κερδισμένοι. Τα χρηματιστήρια αντέδρασαν στη νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε στο Αφγανιστάν, κάτι που ήταν αναμενόμενο, όμως θα υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις. Δεν αναμένονται μακροχρόνιες επιπτώσεις, κάτι που οφείλεται στην πραγματική επίδραση της οικονομίας του Αφγανιστάν. Οι αρνητικές αντιδράσεις της οικονομίας που παρατηρήθηκαν τις πρώτες ημέρες θα διορθωθούν, καθώς η ψυχολογία σε πολιτικό επίπεδο θα επανέλθει στην κατεύθυνση της σταθεροποίησης. Μία ακόμη επίδραση αφορά στις τιμές του πετρελαίου, καθώς δημιουργούνται πρόσκαιρες διακυμάνσεις. Το Αφγανιστάν όμως δεν είναι παραγωγός υδρογονανθράκων. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχει στρατηγική σημασία, καθώς διατηρεί μεγάλα αποθέματα χαλκού, σιδήρου και ίσως και άλλων πιο σημαντικών, στρατηγικής φύσεως μεταλλευμάτων. Περνώντας στις γεωπολιτικές επιπτώσεις αναδεικνύεται ο

ρόλος του Πακιστάν, που είναι διαχρονικός. Από την εποχή του 1978-79, όταν ξεκίνησε η ρωσική επέμβαση και η ιρανική επανάσταση, το Πακιστάν έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στο Αφγανιστάν. Να μην ξεχνάμε πως οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας έχουν κατηγορηθεί ποικιλοτρόπως, πως υποδαύλισαν το ίδιο το κίνημα των Ταλιμπάν και συνέβαλαν στην καλλιέργεια αυτού. Ωστόσο, το Πακιστάν ενδιαφέρεται να μην επεκταθεί εξτρεμιστική εκδοχή του κινήματος των Ταλιμπάν. Στους κερδισμένους της νέας κατάστασης είναι η Κίνα, καθώς δεν έχει κρύψει τις προθέσεις της να συνεργαστεί με τη νέα κυβέρνηση των Ταλιμπάν, αρκεί βέβαια αυτοί να σεβαστούν τις μουσουλμανικές μειονότητες και να μην επεκτείνουν την εξτρεμιστική ιδεολογία τους. Επίσης, υπάρχουν αναλύσεις που κάνουν λόγο για ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας. Ο λόγος δεν είναι μόνο οι ενδεχόμενες προσφυγικές ροές, αλλά και η επέκταση του ισλαμισμού. Σημειώνεται πως ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν έχει προσωπικές σχέσεις με ανθρώπους «γέφυρες» με τους Ταλιμπάν. Τέτοιο πρόσωπο που αναμένεται να διαδραματίσει ενεργό ρόλο είναι ο Γκουλμπουντίν Χεκματιάρ. Σε ό,τι αφορά στη Ρωσία δεν ενδιαφέρεται να επέμβει ξανά στο Αφγανιστάν, καθώς κάτι τέτοιο είναι τουλάχιστον ανεδαφικό και ίσως καταστροφικό. Την ενδιαφέρει όμως να μην επεκταθεί ο ισλαμικός εξτρεμισμός σε χώρες που συνεργάζεται, όπως είναι το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν. *Ο Λάκης Λαγγίδης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Αν ο Θεός μου δώριζε ένα κομμάτι ζωή...» «Αν ο Θεός μου δώριζε ένα κομμάτι ζωή...» -Το συγκλονιστικό αποχαιρετιστήριο κείμενο του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες Ζώντας με τις λέξεις, ζώντας από τις λέξες. Ακόμα και την ύστατη στιγμή, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έδωσε τη μάχη του γράφοντας, συνομιλώντας με τον εαυτό του και τους αναγνώστες. Το παρακάτω κείμενο είναι από τα έσχατα του μέγιστου «Γκάμπο» και το έγραψε όταν έμαθε από τους γιατρούς πως πρέπει να παλέψει σκληρά με τον θάνατο. Γράφει ο σημαντικός Νομπελίστας συγγραφέας: ... «Αν ο Θεός ξεχνούσε για μια στιγμή ότι είμαι μια μαριονέτα φτιαγμένη από κουρέλια και μου χάριζε ένα κομμάτι ζωή, ίσως δεν θα έλεγα όλα αυτά που σκέφτομαι, αλλά σίγουρα θα σκεφτόμουν όλα αυτά που λέω εδώ. Θα έδινα αξία στα πράγματα, όχι γι' αυτό που αξίζουν, αλλά γι' αυτό που σημαίνουν. Θα κοιμόμουν λίγο, θα ονειρευόμουν πιο πολύ, γιατί για κάθε λεπτό που κλείνουμε τα μάτια, χάνουμε εξήντα δευτερόλεπτα φως. Θα συνέχιζα όταν οι άλλοι σταματούσαν, θα ξυπνούσα όταν οι άλλοι κοιμόνταν. Θα άκουγα όταν οι άλλοι μιλούσαν και πόσο θα απολάμβανα ένα ωραίο παγωτό σοκολάτα! Αν ο Θεός μου δώριζε ένα κομμάτι ζωή, θα ντυνόμουν λιτά, θα ξάπλωνα μπρούμυτα στον ήλιο, αφήνοντας ακάλυπτο όχι μόνο το σώμα αλλά και την ψυχή μου. Θεέ μου, αν μπορούσα, θα έγραφα το μίσος μου πάνω στον πάγο και θα περίμενα να βγει ο ήλιος. Θα ζωγράφιζα μ' ένα όνειρο του Βαν Γκογκ πάνω στα άστρα ένα ποίημα του Μπενεντέτι κι ένα τραγούδι του Σερράτ θα ήταν η σερενάτα που θα χάριζα στη σελήνη. Θα πότιζα με τα δάκρια μου τα τριαντάφυλλα, για να νοιώσω τον πόνο από τ' αγκάθια τους και το κοκκινωπό φιλί των πετάλων τους... Θεέ μου, αν είχα ένα κομμάτι ζωή... Δεν θα άφηνα να περάσει ούτε μία μέρα χωρίς να πω στους ανθρώπους ότι αγαπώ, ότι τους αγαπώ. Θα έκανα κάθε άνδρα και γυναίκα να πιστέψουν ότι είναι οι αγαπητοί μου και θα ζούσα ερωτευμένος με τον έρωτα. Στους ανθρώπους θα έδειχνα πόσο λάθος κάνουν να νομίζουν ότι παύουν να ερωτεύονται όταν γερνούν, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι γερνούν όταν παύουν να ερωτεύονται! Στο μικρό παιδί θα έδινα φτερά, αλλά θα το άφηνα να μάθει μόνο του να πετάει. Στους γέρους θα έδειχνα ότι το θάνατο δεν τον φέρνουν τα γηρατειά αλλά η λήθη. Έμαθα τόσα πράγματα από σας, τους ανθρώπους... Έμαθα πως όλοι θέλουν να ζήσουν στην 20

κορυφή του βουνού, χωρίς να γνωρίζουν ότι η αληθινή ευτυχία βρίσκεται στον τρόπο που κατεβαίνεις την απόκρημνη πλαγιά. Έμαθα πως όταν το νεογέννητο σφίγγει στη μικρή παλάμη του, για πρώτη φορά, το δάχτυλο του πατέρα του, το αιχμαλωτίζει για πάντα. Έμαθα πως ο άνθρωπος δικαιούται να κοιτά τον άλλον από ψηλά μόνο όταν πρέπει να τον βοηθήσει να σηκωθεί. Είναι τόσα πολλά τα πράγματα που μπόρεσα να μάθω από σας, αλλά δεν θα χρησιμεύσουν αλήθεια πολύ, γιατί όταν θα με κρατούν κλεισμένο μέσα σ' αυτή τη βαλίτσα, δυστυχώς θα πεθαίνω. Να λες πάντα αυτό που νιώθεις και να κάνεις πάντα αυτό που σκέφτεσαι. Αν ήξερα ότι σήμερα θα ήταν η τελευταία φορά που θα σ' έβλεπα να κοιμάσαι, θα σ' αγκάλιαζα σφιχτά και θα προσευχόμουν στον Κύριο για να μπορέσω να γίνω ο φύλακας της ψυχής σου. Αν ήξερα ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα σ' έβλεπα να βγαίνεις απ' την πόρτα, θα σ' αγκάλιαζα και θα σού 'δινα ένα φιλί και θα σε φώναζα ξανά για να σου δώσω κι άλλα. Αν ήξερα ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα άκουγα τη φωνή σου, θα ηχογραφούσα κάθε σου λέξη για να μπορώ να τις ακούω ξανά και ξανά. Αν ήξερα ότι αυτές θα ήταν οι τελευταίες στιγμές που σ' έβλεπα, θα έλεγα "σ' αγαπώ" και δεν θα υπέθετα, ανόητα, ότι το ξέρεις ήδη. Υπάρχει πάντα ένα αύριο και η ζωή μας δίνει κι άλλες ευκαιρίες για να κάνουμε τα πράγματα όπως πρέπει, αλλά σε περίπτωση που κάνω λάθος και μας μένει μόνο το σήμερα, θα ΄θελα να σου πω πόσο σ' αγαπώ κι ότι ποτέ δεν θα σε ξεχάσω. Το αύριο δεν το έχει εξασφαλίσει κανείς, είτε νέος είτε γέρος. Σήμερα μπορεί να είναι η τελευταία φορά που βλέπεις τους ανθρώπους που αγαπάς. Γι' αυτό μην περιμένεις άλλο, κάν' το σήμερα, γιατί αν το αύριο δεν έρθει ποτέ, θα μετανιώσεις σίγουρα για τη μέρα που δεν βρήκες χρόνο για ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά, ένα φιλί και ήσουν πολύ απασχολημένος για να κάνεις πράξη μια τελευταία τους επιθυμία. Κράτα αυτούς που αγαπάς κοντά σου, πες τους ψιθυριστά πόσο πολύ τους χρειάζεσαι, αγάπα τους και φέρσου τους καλά, βρες χρόνο για να τους πεις "συγνώμη", "συγχώρεσέ με", "σε παρακαλώ", "ευχαριστώ" κι όλα τα λόγια αγάπης που ξέρεις. Κανείς δεν θα σε θυμάται για τις κρυφές σου σκέψεις. Ζήτα απ' τον Κύριο τη δύναμη και τη σοφία για να τις εκφράσεις. Δείξε στους φίλους σου τι σημαίνουν για σένα.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Η έννοια της ασύμμετρης απειλής και η περίπτωση της Τουρκίας Νέες προκλήσεις. Η Ελλάδα οφείλει να εναρμονιστεί και να αντιμετωπίσει τη νέα πραγματικότητα. Γράφει ο Δρ. Μάρκος Τρούλης Διεθνολόγος Στο άναρχο και ως εκ τούτου ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα, η κατανομή της ισχύος διαμορφώνει τις προϋποθέσεις και τις προοπτικές επιβίωσης των κρατικών δρώντων. Η κατοχή της μέγιστης δυνατής ισχύος προσφέρει τις περισσότερες πιθανότητες εξασφάλισης επαρκούς αυτοβοήθειας και άρα, διασφάλισης των εθνικών συμφερόντων. Συνεπώς, ένεκα της διεθνούς αναρχίας, κάθε μεταβολή στην κατανομή ισχύος συντείνει στην αλλαγή των στρατηγικών συμπεριφορών προς την κατεύθυνση είτε της προσπάθειας μεγιστοποίησης ισχύος είτε της υπεράσπισης του status quo διά της αποτροπής. Τέτοιου είδους ανακατανομή ισχύος εκλαμβάνεται ως απειλή στο επίπεδο του διακρατικού περιβάλλοντος, καθότι αυτή γίνεται αντιληπτή επί του ελέγχου τεσσάρων υποθέσεων, ήτοι της γεωγραφικής εγγύτητας, της λανθάνουσας ισχύος, των επιθετικών δυνατοτήτων και των προθέσεων. Οποιαδήποτε μεταβολή κυρίως επί των συγκεκριμένων τεσσάρων ευρέων πτυχών καθιστά ιδιαίτερα ευαίσθητο στο κόστος κάθε δρώντα, απειλούμενο και αμυνόμενο. Όμως, η εν λόγω απειλή αφορά το επίπεδο των διακρατικών σχέσεων και των στρατηγικών μεταξύ συντεταγμένων κρατικών συλλογικοτήτων. Στον αντίποδα, σε μια εποχή ανόδου των διεθνικών φαινομένων, λαμβάνουν χώρα και ασύμμετρες απειλές, οι οποίες συνηθέστατα προέρχονται από κράτη αλλά όχι κατά τρόπο διακηρυγμένο, σαφή και εμπεδωμένο. Ονομάζονται «ασύμμετρες», καθώς δε σταθμίζονται με βάση τη μέτρηση συντελεστών ισχύος ή τον προσδιορισμό των προθέσεων, αλλά είναι θολές εξαι-

τίας των χρησιμοποιούμενων μέσων και της φύσης των αποτελεσμάτων, τα οποία συνδέονται κυρίως με πλήγματα στο ηθικό του αντιπάλου ή έχουν χαρακτήρα προειδοποίησης, παρά τις επιμέρους κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, μη τοποθετούμενες, όμως, στον πυρήνα ενός στρατηγικού πλήγματος. Επί της συγκεκριμένης διάστασης μέσων και αποτελεσμάτων εν σχέσει με την απειλή εκ μέρους ενός κράτους έγκειται και η «ασυμμετρία». Η προτίμηση της συγκεκριμένης τακτικής συνδέεται αφενός με το ορθολογικό κριτήριο και την απόπειρα ελαχιστοποίησης του ειλημμένου στρατηγικού κόστους και αφετέρου με τη διενέργεια πληγμάτων (αν και όχι στρατηγικών) στον αντίπαλο, χωρίς την απώλεια της διεθνούς νομιμοποίησης, εξέλιξη η οποία θα έπληττε το κύρος, την αξιοπιστία και τη διεθνή θέση της χώρας. Ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Παναγιώτης Ήφαιστος, με κείμενό του στις 29 Αυγούστου 2007 και με αφορμή τις τότε καταστροφικές πυρκαγιές στην Ηλεία και την πρώτη δημόσια και ευρέως γνωστή διατύπωση του όρου «ασύμμετρη απειλή», είχε προχωρήσει σε μια σημαντικότατη παρέμβαση όσον αφορά την οριοθέτηση των προκείμενων εννοιών. Το 2011, ο πρώην Πρωθυπουργός της Τουρκίας Μεσούτ Γιλμάζ υπενθύμισε

τον ανηλεή χαρακτήρα των διακρατικών σχέσεων, όταν ανέφερε σε συνέντευξή του ότι «την περίοδο 1995-1997 Τούρκοι πράκτορες έκαιγαν τα ελληνικά δάση». Ο στόχος ήταν σαφής και πολυεπίπεδος: η οικονομία νησιών όπως η Ρόδος, η Σάμος ή η Χίος, το ηθικό των κατοίκων και η αποστολή απειλητικών μηνυμάτων προς την πολιτική ηγεσία ως πτυχή του συντελούμενου υβριδικού πολέμου. Εν έτει 2021, η συζήτηση παραμένει επίκαιρη λόγω πλέον των αιτιάσεων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι για τις πυρκαγιές στην Τουρκία φταίνε… οι Κούρδοι και οι πρόσφυγες από τη Συρία! Προφανώς είναι ένα ζήτημα η απουσία ηθικής στις διεθνείς σχέσεις και είναι ένα άλλο ζήτημα η εκμετάλλευση της συγκυρίας από μια απολυταρχική Κυβέρνηση, προκειμένου να αποκομίσει εκλογικά κέρδη και να πλήξει τους πολιτικούς αντιπάλους της. Είναι ένα ζήτημα η ασύμμετρη απειλή, η οποία εκτιμάται, προσδιορίζεται και τεκμηριώνεται σε βάθος χρόνου και αντιμετωπίζεται κατ’ αναλογία και είναι ένα άλλο ζήτημα η άρθρωση τέτοιων αιτιάσεων κατά τρόπο ευκαιριακό και με σχετική ελαφρότητα χάριν εντυπωσιασμού. Η μετεξέλιξη του διεθνούς συστήματος και η δυναμική είσοδος διεθνικών ή φαινομενικά διεθνικών δρώντων στη διαμόρφωση των εξελίξεων (βλ. «Ισλαμικό Κράτος», τρομοκρατικές οργανώσεις, ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας όπως η τουρκική SADAT) δημιουργεί νέες προκλήσεις και σκιαγραφεί ένα νέο περιβάλλον διεθνούς ανταγωνισμού. Με αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα οφείλει να εναρμονιστεί και να αντιμετωπίσει τη νέα πραγματικότητα με ένα συντεταγμένο επιχειρησιακό σχέδιο αναχαίτισης των ασύμμετρων απειλών, χωρίς φοβικά σύνδρομα και με στρατηγικό σχεδιασμό, ο οποίος θα διέπει ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό.

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΥΓΕΙΑ

Η καρδιά και τα μυστικά της 130 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΕΚΛΑΪΚΕΥΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού μας είχαμε δημοσιεύσει αποσπάσματα από το βιβλίο του Αντιστρατήγου ε.α κ. Αριστογείτωνος Χαραλαμπάκη Ιατρού Καρδιολόγου, με ερωτήσεις και απαντήσεις που αφορούν την υγεία μας και ιδιαίτερα την καρδιά μας. Συνεχίζουμε με νέες ερωτήσεις - απαντήσεις:

Ποιος είναι ο ρόλος του αλατιού στην υπέρταση; Το αλάτι είναι χλωριούχο νάτριο και αποτελεί για τον οργανισμό την πιο συνήθη πηγή νατρίου. Πέραν του επιτραπέζιου αλατιού βρίσκεται σε πλείστα όσα τρόφιμα καθημερινής κατανάλωσης, σαν άριστο συντηρητικό. Ο κύριος ρόλος του νατρίου είναι να διατηρεί σωστή την ισορροπία των υγρών του σώματος. Βοηθά επίσης στη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων που επηρεάζουν τη σύσπαση και τη χαλάρωση των μυών. Χρειαζόμαστε καθημερινά 4-6 γραμμάρια αλατιού, όμως η ποσότητα που προσλαμβάνουμε συνολικά από όλες τις πηγές φτάνει συνήθως στα 10 γραμμάρια την ημέρα. Τα νεφρά καλούνται να αποβάλλουν το περίσσιο νάτριο, χωρίς να το κατορθώνουν όμως πάντοτε. Το επιπλέον νάτριο αρχίζει να συσσωρεύεται στο αίμα και επειδή το νάτριο συγκρατεί νερό, ο όγκος του αίματος αυξάνεται με συνέπεια την υπέρταση και την αύξηση του έργου της καρδιάς.

Το περίσσιο αλάτι αναμφισβήτητα ανεβάζει την πί-εση. Η αλατιέρα καλό είναι να μη βρίσκεται στο τραπέζι. Το αλάτι που προσλαμβάνουμε από τα τρόφιμα και το ψωμί, συν το αλάτι που μπαίνει στην παρασκευή των φαγητών είναι υπεραρκετή ποσότητα για την ημερήσια πρόσληψη αλατιού. 22

Υπάρχει και η άποψη ότι το αλάτι δεν προκαλεί υπέρταση σε όλα ανεξαιρέτως τα άτομα, παρά μόνο σε όσους παρουσιάζουν ευαισθησία σε αυτό. Θεωρείται ότι το ποσοστό των ατόμων που έχουν ευαισθησία στο αλάτι ανέρχεται στο 40%. Οι περισσότερες πάντως μελέτες καταλήγουν στον επι-βαρυντικό ρόλο του αλατιού σε όλα τα άτομα και συστήνουν μείωση της κατανάλωσής του.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

ΥΓΕΙΑ Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια «παγκόσμια επιδημία υπερκατανάλωσης αλατιού» με συνέπεια να αυξάνεται η συχνότητα της υπέρτασης με όλα τα συνεπακόλουθά της. Αυτό οφείλεται τόσο στην κακή συνήθεια που έχει διαμορφωθεί στον σύγχρονο άνθρωπο, όσο και στην μη δραστική

παρέμβαση του Κράτους για τη θέσπιση αυστηρών προδιαγραφών στην περιεκτικότητα αλατιού στα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα. Η μεγάλη πάντως έκρηξη της εκβιομηχάνισης στον αιώνα μας συνετέλεσε τα μέγιστα στην υπερκατανάλωση αλατιού από τον σύγχρονο άνθρωπο.

Μέχρι ποια ηλικία πρέπει να θεραπεύεται η υπέρταση; Δεν υπάρχει όριο ηλικίας πάνω από το οποίο να μη θεραπεύεται η αυξημένη πίεση. Η υπέρταση μπορεί να πλήξει όλες τις ηλικίες, κυρίως όμως τους ενήλικες οιασδήποτε ηλικίας. Οι ηλικιωμένοι πάνω από τα 75 - 80 έτη κινδυνεύουν το ίδιο από τις επιπλοκές της πίεσης εάν η συστολική τους ξεπερνάει συστηματικά το 150 - 160 mmHg. Η αυξημένη πίεσή τους θα πρέπει να αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά. Οι γνωστές επιπλοκές της υπέρτασης (εγκεφαλικό, νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακή ανεπάρκεια, αμφιβληστροειδοπάθεια) συνεχίζουν να απειλούν με τον ίδιο βαθμό και τη ζωή των ηλικιωμένων. Η διαστολική πίεση στα γηρατειά διατηρείται συνήθως σε χαμηλά επίπεδα, λόγω της σκλήρυνσης και της ανελαστικότητας του τοιχώματος των αρτηριών. Προσοχή χρειάζεται όμως στη δοσολογία των ισχυρών αντιυπερτασικών φαρμάκων. Τα χορηγούμενα φάρμακα δεν θα πρέπει να είναι πολύ ισχυρά γιατί στους ηλικιωμένους η πίεση πέφτει εύκολα σε χαμηλά υποτασικά επίπεδα. Σήμερα που κυκλοφορούν ευρέως σύνθετα αντιυπερτασικά τα οποία περιέχουν μέχρι και τρία φάρμακα μαζί στο ίδιο χάπι, είναι πιο εύκολο να κατακρημνιστεί η πίεσή τους με την ισχυρή αυτή αγωγή.

Ορθοστατική υπόταση: Οι ηλικιωμένοι παθαίνουν εύκολα ορθοστατική υπόταση. Ιδι-αίτερα στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, στην ορθία θέση στο απότομο σήκωμα, αν η πίε-ση πέσει κάτω από τα 100 mmHg μπορεί να προκληθεί έντονη ζάλη, λιποθυμία ή ακόμα και συγκοπτικό επεισόδιο. Γιατί ο εγκέφαλος με τη διάχυτη συνήθως αγγειοσκλή-ρυνση που συνυπάρχει στο γήρας, είναι ευαίσθητος στην απότομη ελάττωση της αιμάτωσής του.

Υπέρταση και γήρας Δεν υπάρχει όριο ηλικίας για την καλή ρύθμιση της πίεσης. Η υψηλή πίεση πρέπει να θεραπεύεται το ίδιο και στους ηλικιωμένους. Με ιδιαίτερη όμως προσοχή στη δοσολογία των χορηγουμένων φαρμάκων, γιατί η υπερ-δοσολογία εύκολα μπορεί να καταλήξει σε λιποθυμία με απρόβλεπτες συνέπειες.

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Εσκί Σεχήρ 1921… Το Ελληνικό Ιππικό τσακίζει τους Τούρκους Γράφει ο Καρύκας Παντελής Το 1921 ο Ελληνικός Στρατός αγωνιζόταν ήδη καιρό στη Μικρά Ασία. Το Ιππικό, αν και ολιγάριθμο, είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις. Σύντομα όμως θα έγραφε νέες σελίδες δόξας στις εκεί ελληνικές πατρίδες. Τον Ιούνιο του 1921 η Ταξιαρχία Ιππικού (ΤΙ), μετά την συμμετοχή της στις επιχειρήσεις του Γ’ Σώματος Στρατού (ΣΣ) την άνοιξη του ίδιου έτους, τελούσε υπό αναδιοργάνωση. Η ΤΙ διέθετε το 1ο Σύνταγμα Ιππικού (ΣΙ) με 4 ίλες και το 3ο ΣΙ επίσης με 4 ίλες. Παράλληλα διέθετε έφιππη Μοίρα Πολυβόλων (24 πολυβόλα), έφιππη πυροβολαρχία (4 πυροβόλα των 75 χλστ.) και έφιππο απόσπασμα Μηχανικού. Η ΤΙ υπό τον συνταγματάρχη Νικολαΐδη μεταστάθμευσε στο Ουσάκ ενόψει των επικείμενων επιχειρήσεων προς Ανατολάς. Η ΤΙ θα συνεργαζόταν με το πεζικό προς υπερκέραση και αποκοπή των τουρκικών δυνάμεων προς Κιουτάχεια. Μάχη Ουτς Σαράι Στις 3 Ιουλίου η ΤΙ διατάχθηκε να κινηθεί ανατολικά του Εσκί Σεχήρ. Την επομένη οι Τούρκοι επιτέθηκαν με ισχυρές δυνάμεις κατά του ελληνικού 14ου Συντάγματος Πεζικού (ΣΠ) στο Ουτς Σαράι. Συνέχιζαν να πιέζουν ασφυκτικά το ελληνικό πεζικό και την επομένη. Η ΤΙ με τις μονάδες της να πεζομαχούν κράτησε τους Τούρκους. Ωστόσο το δεξιό του 14ου ΣΠ κάμφθηκε και οι Τούρκοι, που διέθεταν και πολυάριθμο ιππικό, απειλούσαν με εξόντωση τις ελληνικές δυνάμεις. Για να αποτραπεί το ενδεχόμενο αυτό ο επίλαρχος Σπυρίδων Μαρκόπουλος επιτέθηκε κατά των Τούρκων επικεφαλής της 1ης και της 2ης Ίλης του 1ου ΣΙ. Οι Έλληνες ιππείς εφόρμησαν με την σπάθη κατά των εχθρών σε μια επέλαση θανάτου. Οι Τούρκοι, υπερέχοντας αριθμητικά, απέκρουσαν την επέλαση. Στη μάχη χάθηκαν 53 Έλληνες, μεταξύ τους και ο επίλαρχος και 80 ίπποι. 24

Οι Έλληνες ιππείς έσυραν τις σπάθες και υπό τους ήχους της σάλπιγγας εξόρμησαν με την ιαχή «Αέρα…» να δονεί την ατμόσφαιρα. Οι Τούρκοι αιφνιδιάστηκαν, σάστισαν, πανικοβλήθηκαν και το έβαλλαν στα πόδια καταδιωκόμενοι από τους ιππείς Παρόλα αυτά κερδήθηκε χρόνος και χάρη στην πρωτοβουλία του επιτελάρχη, τότε, της ΤΙ Αντισυνταγματάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, το Ιππικό κάλυψε την υποχώρηση του πεζικού, ελισσόμενο σε διαδοχικές θέσεις και καθυστερώντας τους Τούρκους, προκαλώντας τους σοβαρές απώλειες, τόσο σοβαρές ώστε να πάψουν την καταδίωξη. Η επέλαση στο ΑΚ Μπουνάρ Μετά τη μάχη στο Ουτς Σαράι η ΤΙ κινήθηκε προς το Αν Μπουνάρ. Στις 8 Ιουλίου οι Τούρκοι εκδήλωσαν τη μεγάλη τους επιθετική επιστροφή με στόχο την ανακατάληψη του Εσκί Σεχήρ και την καταστροφή των εκεί ελληνικών δυνάμεων. Το Ιππικό εντόπισε εγκαίρως τις τουρκικές κινήσεις και κάλυψε τα κενά μεταξύ των ελληνικών μεραρχιών πεζικού. Έγραψε όμως παράλληλα μια ανεξίτηλη σελίδα δόξας… Βλέποντας την τουρκική πίεση η ΤΙ διέταξε το 3ο ΣΙ υπό τον Συνταγματάρχη Βάρθη να επελάσει κατά των Τούρκων. Οι δύο επιλαρχίες είχαν επικεφαλής, η 1η, τον ηρωικό εκ Κύπρου, Επίλαρχο Ιωάννη Τσαγγαρίδη και η 2η τον τότε Επίλαρχο Γεώργιο Στανωτά (διοικητή της Μεραρχίας Ιππικού το 1940-41).

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

Οι Έλληνες ιππείς έσυραν τις σπάθες και υπό τους ήχους της σάλπιγγας εξόρμησαν με την ιαχή «Αέρα…» να δονεί την ατμόσφαιρα. Οι Τούρκοι αιφνιδιάστηκαν, σάστισαν, πανικοβλήθηκαν και το έβαλλαν στα πόδια καταδιωκόμενοι από τους ιππείς… Οι Έλληνες καταδίωξαν τους Τούρκους σε βάθος 4 χλμ. σπαθίζοντας πάνω από 500 και αιχμαλωτίζοντας άλλους 100! Το 3ο ΣΙ έχασε μόνο έναν ιππέα… Ήταν μια μεγάλη νίκη. Αξίζει να γίνει μνεία στον Επίλαρχο και μετέπειτα Στρατηγό Ιωάννη Τσαγγαρίδη. Ο Τσαγγαρίδης γεννήθηκε το 1887 στη Λάπηθο. Ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει αλλά τα παράτησε όλα και πήγε εθελοντής να πολεμήσει στη Μακεδονία (Μακεδονικός Αγώνας). Επιστρέφοντας κατατάχθηκε στον Ελληνικό Στρατό ως Υπαξιωματικός. Προήχθη σε αξιωματικό του Ιππικού και πολέμησε ηρωικά στους Βαλκανικούς Πολέμους και ιδίως στη Μικρά Ασία. Τραυματίσθηκε βαριά στις επιχειρήσεις του Σαγγάριου. Δυστυχώς ενεπλάκη στην πολιτική και πέθανε εξόριστος το 1939.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ύμνος Γάλλου ιστορικού για το Ελληνικό Βυζάντιο Το έμβλημα της Δυναστείας των Παλαιολόγων

Γράφει ο Σταυρίδης Φώτιος τού Χρήστου Τό παρακάτω απόσπασμα είναι από τό βιβλίο τού Γάλλου ιστορικού Alfred Rambaud (1842 – 1905) “Η Ελληνική Αυτοκρατορία τόν 10ο αιώνα” γραμμένο τό 1870. Aποτελεί έναν ύμνο γιά τό Βυζάντιο καί πρόκειται γιά ένα απαγορευτικό κείμενο γιά τά σύγχρονα ελληνικά δεδομένα καί τό πολιτικό καί “προοδευ-

τικό” πανεπιστημιακό κατεστημένο πού επιζητεί νά βυθίσει τήν βυζαντινή ιστορία στήν απόλυτη λήθη. Τέτοια κείμενα θά έπρεπε νά βρίσκονται στά σχολικά βιβλία τής ιστορίας, γιά νά διδάσκονται τά παιδιά μας τό μεγαλείο τών Ρωμιών προγόνων τους. Τό διάβασα, εντυπωσιάστηκα καί δέν μπόρεσα νά αντισταθώ στόν πειρασμό νά τό μεταφράσω σάν μία ελάχιστη προσφορά στήν πόλη πού γεννήθηκε καί έζησε ο πατέρας μου.

«L’Empire byzantine a éte chez nous sévérement jugé… Τήν Βυζαντινή Αυτοκρατορία τήν έχουμε κρίνει πολύ αυστηρά. Δέν πρέπει νά τήν κρίνουμε μέ βάση τήν σημερινή εποχή (19ος αι.), αλλά πρέπει νά τήν κρίνουμε μέ βάση τήν εποχή της, δηλαδή τόν μεσαίωνα, ευρισκόμενη σέ μία δύσκολη περιοχή ανάμεσα στήν Ευρώπη καί τήν βάρβαρη Ασία. Ο δεσποτισμός καί η αυστηρή κεντρική διοίκηση Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

ήταν απαραίτητες προϋποθέσεις γιά τήν ύπαρξή της, αφού βρισκόταν πάντοτε σέ πόλεμο. Στό εξωτερικό χρησιμοποιούσε συχνά τόν χρυσό αντί γιά τό σίδερο, στρέφοντας τούς βαρβάρους τόν έναν εναντίον τού άλλου μέ τό γνωστό μας διαίρει καί βασίλευε. Ήταν τό μόνο κράτος στήν Ευρώπη μας τό οποίο υπέστη τόσες επιθέσεις. Τόν 4ο αιώνα από τούς Γότθους, τόν 5ο από τούς Ούνους καί τούς Βανδάλους, τόν 6ο από τούς Σλάβους, τόν 7ο από τούς Πέρσες, τούς Αβάρους καί τούς Άραβες, τόν 8ο, 9ο καί 10ο από τούς Βούλγαρους, τούς Ρώσσους καί τούς Ούγγρους, τόν 11ο από τούς Κουμάνους, τούς Πετσενέγκους, τούς Σελτζούκους καί μέχρι τόν 15ο αιώνα από τούς Οθωμανούς, γιά νά μήν παραλείψουμε τούς Νορμανδούς καί τούς Φράγκους από τήν δύση. Κάποτε η αυτοκρατορία φαινόταν νά παραπαίει, αλλά ξαφνικά βρίσκονταν κάποιοι ηγέτες πού τήν αναγεννούσαν: Ο Ηράκλειος, ο Βασίλειος Α’, ο Νικηφόρος Φωκάς, ο Τσιμισκής, ο Βασίλειος Β’, οι Κομνηνοί. Η γηραιά κυρία φορούσε τά χρυσά της στολίδια καί τά μαργαριτάρια της καί ξαναγινόταν μία νέα καί όμορφη κοπέλλα. Σέ πολλές περιπτώσεις η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έσωσε τήν Ευρώπη. Χωρίς αυτήν οι Άραβες εισβολείς θά είχαν διασχίσει τόν Βόσπορο. Χωρίς αυτήν οι Σελτζούκοι αντί νά σταθούν στήν Νίκαια θά είχαν διασχίσει τόν Τίβερη ή τόν Έλβα ήδη από τόν 11ο αιώνα. Μέ μεγάλες θυσίες οι Βυζαντινοί έσωσαν τούς εαυτούς τους καί μαζί καί τήν Χριστιανοσύνη. Πόσες φορές οι κάτοικοι τού Βυζαντίου δέν είδαν έξω από τίς πόρτες τους νά έχουν στηθεί οι σκηνές τών Τούρκων ή τών Σκυθών; Πόσες φορές οι μεγαλοπρεπείς κατοικίες τους, οι εκκλησίες τους καί τά πλούσια προάστειά τους δέν έγιναν βορά στούς βαρβάρους τών στεππών; Ο πολιτισμός βρισκόταν σέ μία διαρκή απειλή από τούς εισβολείς. Μέσα στήν Κωνσταντινούπολη αφθονούσαν τά περίτεχνα έργα τέχνης, τά θαύματα τής αρχιτεκτονικής καί τής ζωγραφικής, η ποίηση, τό θέατρο, οι ύμνοι καί όλα εκείνα πού μπορούν καί σήμερα νά προσφέρουν τήν πνευματική ικανοποίηση στίς μεγαλύτερες σύγχρονες πρωτεύουσες τής Ευρώπης. 26

Σέ πείσμα τών κατακλυσμών πού απειλούσαν νά τήν πλημμυρίσουν, η Κωνσταντινούπολη περικυκλωμένη από τήν βαρβαρότητα παρέμενε η εστία ενός λαμπρού πολιτισμού καί είτε μέ τήν στρατιωτική ισχύ, είτε μέ τήν διπλωματία, είτε μέ τόν πολιτισμό, είτε μέ τήν θρησκεία δάμαζε τούς βαρβάρους. Κανένας λαός δέν ξέφυγε από τήν γοητεία της. Αυτή μετέτρεψε τίς ορδές τών Σλάβων στό χριστιανικό κράτος τής Σερβίας, τίς ορδές τών Βουλγάρων στό χριστιανικό κράτος τής Βουλγαρίας, τίς ορδές τών Ρώσσων καί τών Σκανδιναβών στό χριστιανικό κράτος τής Ρωσσίας. Τό Βυζάντιο υπήρξε γιά τούς Σλάβους καί τήν ανατολή ότι υπήρξε η Ρώμη γιά τούς Γερμανούς καί γιά τήν δύση. Οι ανατολικοί λαοί τής οφείλουν τήν θρησκεία. Από τήν Ουγγαρία μέχρι τήν Αρμενία καί τήν Αβυσσηνία τό Βυζάντιο τούς μύησε στόν Χριστιανισμό. Οι Σλάβοι οφείλουν τό κυριλλικό αλφάβητο καί τήν γλώσσα σέ δύο Έλληνες από τήν Θεσσαλονίκη (deux Grecs de Thessalonique). Τά πρώτα κέντρα λογοτεχνίας γιά τούς Σλάβους ήταν τά μοναστήρια πού ίδρυσαν οι Έλληνες στό Κίεβο, στήν Βουλγαρία καί στήν Σερβία (les monastères fondés à Kiev, en Bulgarie et en Serbie par des Grecs). Οι Ρώσσοι, οι Ούγγροι, οι Σέρβοι, οι Κροάτες, οι Βούλγαροι, οι Καυκάσιοι έμαθαν τήν ιστορία τους από τούς Έλληνες ιστορικούς τού Βυζαντίου. Εμείς τί θά γνωρίζαμε από τήν ελληνορωμαϊκή μας κληρονομιά εάν δέν είχε βρεθεί στήν άκρη τής Ευρώπης ένα απόρθητο φρούριο στό οποίο είχαν βρεί άσυλο οι ιστορικοί, οι φιλόσοφοι, οι ποιητές, οι ρήτορες τής αρχαιότητος; Οι Βυζαντινοί υπήρξαν οι βιβλιοθηκάριοι (bibliothecaires) τού ανθρωπίνου γένους. Χωρίς τούς Βυζαντινούς οι Άρα-

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

βες θά είχαν παραμείνει ημιβάρβαροι! Μά στήν Αντιόχεια, τήν Αλεξάνδρεια καί τήν Έδεσσσα τής Συρίας βρήκαν τά ελληνικά βιβλία πού έφεραν τήν δική τους αναγέννηση! Οι Ευρωπαίοι έμαθαν στήν Κόρδοβα τής Ισπανίας, αυτά πού είχαν μάθει οι Άραβες από τούς Έλληνες. Χωρίς τό Βυζάντιο θά υπήρχε η Αναγέννηση τού 14ου αιώνα; Όταν ο Βησαρίων καί ο Ιανός Λάσκαρις μετέβησαν στήν Ιταλία γιά νά δώσουν τά φώτα τους, ο τσάρος Ιβάν Γ’ άνοιγε τίς πόρτες τής Ρωσσίας στούς σοφούς, στούς καλλιτέχνες καί τά χειρόγραφα τής Ελλάδος. Η Βυζαντινή Ελλάδα (la Grece byzantine) έκανε τήν είσοδό της στήν Ρωσσία τών τσάρων μέ τόν δικέφαλο αετό τών Παλαιολόγων (l’aigle à deux têtes des Paléologues). Τέσσερεις ανθρώπινες φυλές έχουν ευεργετηθεί από τό Βυζάντιο: Ο γερμανικός κόσμος, τού οποίου οι αυτοκράτορες εκπαιδεύτηκαν αρχικά από τήν Ρώμη καί στήν συνέχεια από τήν Κωνσταντινούπολη. Ο αραβικός κόσμος πού μετέφερε τήν πνευματική λάμψη (splendeur intellectuelle) τού Βυζαντίου στήν Βαγδάτη καί τήν Κόρδοβα. Οι Σλάβοι καί φυσικά οι σύγχρονοι Έλληνες κληρονόμοι. Από πού έχει προέλθει η αχαριστία τής Ευρώπης (ingratitude de l’Europe); Οι προκαταλήψεις μας επέτρεψαν τήν καταστροφή τής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τόν 15ο αιώνα, αλλά πρέπει νά μάς κάνουν νά ξεχάσουμε τήν ιστορία της; Πρέπει νά παραδώσουμε τό Βυζάντιο στήν λήθη όπως τό παραδώσαμε στούς Τούρκους; (Faut-il l’abandonner à l’oubli après l’avoir abandonné aux Turcs?)» L’Empire Grec au Xe siècle, Alfred Rambaud (1870)

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Η σελίδα του Έφεδρου Αξιωµατικού Η Εφεδρεία είναι συναίσθημα, πόθος και ολοκλήρωση. Η Εφεδρεία είναι Ιδέα… Γράφει ο Εφεδρος Υπίλαρχος Ιωάννης Κάλυμνος «Την ημέρα που θα ξημερώσει, και θα είναι η τελευταία σας σε αυτή την γη, κοιτάξτε καλά τον άνδρα που είναι δίπλα σας, τον σύντροφό σας. Όταν θα έρθει η ώρα να βρεθείτε απέναντι από τον εχθρό πολεμήστε για εκείνον, δοθείτε ψυχή και σώμα για τον αδερφό που έχετε δίπλα σας…» Με αυτά τα λόγια επέλεξε να εμψυχώσει ο Λεωνίδας τους συντρόφους του, το τελευταίο βράδυ της μάχης των Θερμοπυλών, λίγες ώρες πριν την τελευταία μάχη της ζωής τους. Έφεδρος, μία λέξη που μέσα της κρύβει τόσα πολλά. Τι σημαίνει όμως πραγματικά; Επίσημα όλοι ανήκουμε στην εφεδρεία των Ενόπλων Δυνάμεων της Πατρίδας μας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ο καθένας μας όμως βιώνει αυτή την ιδιότητα εντελώς διαφορετικά. Για εμάς που επιλέξαμε να επενδύσουμε χρόνο, κόπο και μεράκι στην παραπάνω ιδιότητα, έφεδρος σημαίνει να ανήκεις, να είσαι μέλος μια οικογένειας, της Μονάδας σου, και να είσαι χρήσιμος σε αυτή. Σημαίνει να ζεις δύο ζωές ταυτόχρονα, αυτή του πολίτη-επαγγελματία-οικογενειάρχη αλλά και ταυτόχρονα αυτή του στρατιώτη. Όσοι ανήκουμε στην ενεργό εφεδρεία δίνουμε βαρύτητα και στις δύο ζωές μας, χωρίς να παραμελούμε καμία, ευτυχείς μάλιστα διότι η μία ιδιότητα στολίζει και συμπληρώνει την άλλη.Λαχταράμε να είμαστε έτοιμοι για όταν η Μονάδα μας, οι σύντροφοί μας, μας χρειαστούν και τότε σπεύδουμε να είμαστε δίπλα τους. Απολαμβάνουμε την καθημερινή μας ιδιότητα ως πολίτες με την γνώση ότι εκπληρώνουμε το χρέος μας προς την Πατρίδα με όλη μας την δύναμη και ότι συνεισφέρουμε στην προστασία του πιο πολύτιμου αγαθού: Του δικαιώματος και της «μαγκιάς» να ζεις μέσα στην δική σου Πατρίδα, μια Πατρίδα που ορίζεις, προστατεύεις και αγαπάς. Για τον έφεδρο, οπλίτη ή αξιωματικό, ο στρατός δεν είναι κάτι το απρόσωπο και αφηρημένο. Για τον έφεδρο ο στρατός είναι η Μονάδα του, οι συνάδελφοί του, ο Διοικητής του. Για αυτούς θα προετοιμαστεί, για αυτούς θα θυσιάσει τον χρόνο και τα σαββατοκύριακα του, για αυτό και μόνο για να βρεθεί δίπλα τους. Αυτό που του δίνει δύναμη είναι η σκέψη ότι θα βρεθεί δίπλα σε ανθρώπους που τον εκτιμούν και τους εκτιμά, που θα χαμογελάσουν μόλις τον δουν να «μπαίνει μέσα» για να περάσει μία μέρα μαζί τους. Κανένα άλλο κίνητρο δεν είναι τόσο ισχυρό για να αφήσει την βόλη του όσο το να βρεθεί μαζί με ανθρώπους που θεωρεί την δεύτερη οικογένειά του, να βιώσει την Ιδέα που είναι για αυτόν η Μονάδα του. Ο έφεδρος ποθεί να έχει ρόλο και λόγο ύπαρξης, να αισθάνεται χρήσιμος και να προσφέρει με τις δικές του μοναδικές δεξιότητες, πάντα με ανιδιοτέλεια, για το καλό του συνόλου. Για τον έφεδρο ο στρατός ξεκινάει και τελειώνει στην Μονάδα του και στα πρόσωπα του

προσωπικού της. Εάν για κάποιο λόγο ο έφεδρος δεν έχει την δυνατότητα να είναι μαζί με τους συντρόφους του τότε νιώθει ένα κενό. Νιώθει πως στερείται την δυνατότητα να κάνει το χρέος του προς την Πατρίδα και πως στερείται την χαρά να ζήσει στιγμές αξιοζήλευτες μαζί με τους άνδρες του στα πεδία των ασκήσεων. Τίποτα όμως δεν είναι χειρότερο όσο η αίσθηση ότι δεν είναι πλέον απαραίτητος και ότι η πραγματικότητα τον έχει ξεπεράσει. Το παραπάνω συναίσθημα συγκλονιστικά περιέγραψε ο Κώστας Τριπολίτης μέσα από τους στίχους του «Ανεμολόγιου»: «Έβγαλε βρώμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε / είμαστε λέει το παρατράγουδο στα ωραία άσματα και επιτέλους σκασμός οι ρήτορες πολύ μιλήσαμε / στο εξής θα παίζουμε σ' αυτό το θίασο μόνο ως φαντάσματα» Βιώνουν όλοι έφεδροι τα παραπάνω συναισθήματα; Φυσικά και όχι, τα βιώνουν όμως αρκετοί για να κάνουν την διαφορά την κρίσιμη ώρα. Μια μαγιά εφέδρων οι οποίοι είναι ζωντανό κομμάτι της Μονάδας τους και οι οποίοι θα αποτελέσουν σημαντικό πολλαπλασιαστή ισχύος όταν και όπου απαιτηθεί. Η Πατρίδα μας στηρίχθηκε στους εφέδρους σε κάθε νικηφόρα μάχη που έδωσε. Σήμερα, την ώρα που οι προκλήσεις αλλάζουν και διαφοροποιούνται το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε και εμείς. Όποτε νικήσαμε το πράξαμε γιατί μια εμπνευσμένη ηγεσία κοίταξε στα μάτια τους ψυχωμένους στρατιώτες και τους είπε «πάμε» και αυτοί με χαμόγελο ανταποκρίθηκαν. Αυτό το πνεύμα του εφέδρου υπάρχει ακόμη και σιγοκαίει μέσα στις καρδιές όλων όσων πιστεύουν ότι πατρίδα μας δεν μπορεί να υπάρξει άλλη παρά μόνο αυτή που γεννηθήκαμε εμείς και οι πρόγονοί μας. Και όπως λέει και ο Νίκος Παπάζογλου στο «Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ»: «Καθένας είναι ένας που σύνορο πονά…»

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΠΕΝΘΟΣ

Το Ύστατο χαίρε στον Αντιστράτηγο ε.α. Σούνδια Αναστάσιο Αγαπητέ Στρατηγέ και Συνάδελφε Αναστάσιε Σούνδια Εκ μέρους του Συνδέσμου Αξιωματικών Ιππικού Τεθωρακισμένων του οποίου υπήρξατε ιδρυτικό μέλος εκφράζουμε τα θερμά συλλυπητήρια από τα βάθη της καρδιάς μας Σήμερα είμαστε εδώ μαζί με την οικογένεια σας, τους συγγενείς και τους φίλους σας και σας αποχαιρετούμε με μεγάλη θλίψη, όλοι μαζί που σε αγαπήσαμε και σε εκτιμήσαμε τόσο όσο υπηρετούσατε όσο και όταν αποστρατευθήκατε. Σαν γνωστός σας νοιώθω συγκλονισμένος γιατί δεν πρόλαβα να σας δώ ζωντανό μετά το Πάσχα που μιλήσαμε και εμφανίστηκε μετά το πρόβλημα υγείας το οποίο οδήγησε στο τραγικό γεγονός που σας κατευθύνει στην αιώνια ανάπαυση μακρυά από την οικογένεια και τους συναδέλφους σας. Η πορεία σας στον στρατό μετά την ορκωμοσία σας στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων ήταν υποδειγματική και παρά το γεγονός ότι δεν συνυπηρετήσανε αρκετοί μαζί σας μου έχουν μεταβιβάσει τα άριστα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, της υπηρεσίας σας και την εκτίμηση που είχατε από τους ανωτέρους αλλά και την αποδοχή που είχατε από κατώτερους αξιωματικούς αλλά και οπλίτες. Σε όλη τη στρατιωτική σταδιοδρομία σας το έργο που προσφέρατε στον Ελληνικό Στρατό και στην Πατρίδα ήταν εντυπωσιακό και θα μείνει για πάντα αξέχαστο. Αυτό δεν το λέω για να σας πλέξω το εγκώμιο αλλά γιατί είναι η αλήθεια που έζησα προσωπικά αλλά μου είπαν και από πολύ μακρυά συνάδελφοι που όταν τους ενημέρωσα για το τραγικό συμβάν της απώλειας σας έμειναν κεραυνός εν αιθρία. Στρατηγέ τιμήσατε την Πατρίδα μας, τον Στρατό μας και το όπλο του Ιππικού Τεθωρακισμένων. Επιπλέον με το έργο,την ευγένεια και την καλωσύνη σας, υπήρξατε ένας συνάδελφος, που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, όπως και όσους έχουν αφήσει τα ίδια ίχνη και έκαναν το ίδιο ταξίδι. Κάποια στιγμή δημιουργήσατε την αγαπημένη σας οικογένεια με τη σύζυγο και τα εξαίρετα παιδιά. Οπως υπήρξατε μαχητικός όταν υπηρετούσατε έτσι υπήρξατε και για την οικογένεια σας στην οποία σταθήκατε δίπλα της κυρίως μετά την αποστρατεία σας που σας δόθηκε η ευκαιρία να αφιερώσεται περισσότερο χρόνο απολαμβάνοντας την. Το δυσάρεστο φαινόμενο που ήλθε το παλέψατε με τόλμη, όπως και τον στρατό, και πιστεύαμε ότι θα το ξεπερνούσατε με συμπαραστάτη την οικογένεια αλλά δυστυχώς δεν έγινε δυνατό. Δώσατε μιά δύσκολη μάχη αλλά δυστυχώς το φαινόμενο δεν απομακρύνθηκε και καταλήξατε εκεί που ευρίσκονται και άλλοι συνάδελφοι σας και κάποια άγνωστη στιγμή θα βρεθούμε και εμείς. Δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ αλλά θα σας θυμόμαστε με μεγάλη αγάπη και νοσταλγία. Σήμερα είμαστε παρόντες και νοιώθουμε με μεγάλη λύπη την απουσία σας και το νέο κενό που προέκυψε ανάμεσα μας με την απώλεια σας.

Αγαπητέ Στρατηγέ Η συνεχής πλέον απουσία σας δεν πρόκειται να σας σβήσει από τη μνήμη μας για όσο καιρό θα πατάμε το ίδιο χώμα. Ο πόνος που ήλθε είναι μεγάλος και βεβαιώνουμε την οικογένεια σας ότι θα είμαστε στο πλευρό της όταν μας χρεισθούν. Ευχόμαστε στην αγαπημένη σας σύζυγο και τα παιδιά υπομονή και κουράγιο για να περάσουν τις δύσκολες στιγμές και να σας θυμούνται για πάντα. Μαζί με τα συλλυπητήρια μας εκφράζουμε την επιθυμία να βλέπουμε την οικογένεια σας σε εκδηλώσεις του Συνδέσμου μας για να μη ξεχνούμε ποτέ τον στρατηγό Αναστάσιο Σούνδια. Κλείνοντας θέλω να εκφράσω και τον προσωπικό μου πόνο με κρητικούς στίχους : Αγαπητέ και Σεβαστέ στρατηγέ ευχόμαστε να είναι ελαφρύ το χώμα που θα σας σκεπάσει και ο πανάγαθος Θεός να αναπαύσει την ψυχή σας. ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΣΑΣ. ΑΘΑΝΑΤΟΣ Μιχάλης Σταματογιαννάκης Συνταγματάρχης (ΤΘ) ε.α.

Εγώ δεν έχω την καρδιά

Μέσα στα βάθη της καρδιάς

Ο άνθρωπος ο μερακλής

για να μου δίνει αίμα

όπου η αγάπη βγαίνει

εμπήκε στη ζωή μου

την έχω για να μη ξεχνώ

έχω τη γνωριμία μας

θάναι νεκρός αλλά θα ζεί

συνάδελφε εσένα

για πάντα φυλαγμένη

για πάντα στην ψυχή μου

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Ιστορικό Προσκύνημα στο Μέτσοβο και στη Κόνιτσα Γράφει ο Δημήτρης Κυριάκος Αντιστράτηγος ε.α. Το τριήμερο 7 έως 9 Ιουνίου 2021, μέλη του προεδρείου του Συνδέσμου μας. επισκέφθηκαν το Μέτσοβο, στο πλαίσιο της ετήσιας επίσκεψης στην Ήπειρο, για τον συνεχή ευπρεπισμό και την αναβάθμιση του χώρου του Μνημείου του Ιππικού. Στο πλαίσιο αυτής της επιδίωξης πραγματοποιήθηκε συνάντηση με το δήμαρχο Μετσόβου κ.Τζαφέα για θέματα του Μνημείου (νυκτερινός φωτισμός, κάμερες ασφαλείας, καθαριότητα του χώρου κλπ). Δίπλα στο εκτιθέμενο μουσειακό άρμα Μ 24, τοποθετήθηκε καλαίσθητη πινακίδα που περιγράφει το έκθεμα, αλλά κυρίως προβάλλει την ιστορική συνέχεια και τη μετεξέλιξη του Όπλου του Ιππικού στο σημερινό Όπλο του Ιππικού – Τεθωρακισμένων. Βασική επιδίωξη της φετινής επίσκεψης ήταν η πραγματοποίηση στις 8 Ιουνίου, συνάντησης με το Δήμαρχο κ. Εξάρχου Νικόλαο και τον αρμόδιο Αντιδήμαρχο της Κόνιτσας, παρουσία της περιφερειακής συμβούλου κ. Γιούλας Μητροκώστα, με θέμα την προβολή της μάχης της Λυκορράχης και την κατασκευή αναθηματικής πλάκας. Το χωριό Λυκορράχη, ανήκει στο Δήμο Κόνιτσας, βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλαγιά του Γράμμου, και σήμερα είναι ακατοίκητο. Οι κάτοικοί του μετακινήθηκαν, τη δεκαετία του 70, λόγω κατολισθήσεων, σε νεότερο οικισμό, κοντά στην επαρχιακή οδό Πεντάλοφου Κοζάνης – Κόνιτσας. Το νέο χωριό, απέχει 35 χλμ από τη Κόνιτσα και ονομάζεται «Κεφαλοχώρι». Γύρω και μέσα στο χωριό, διεξήχθηκε τη 1η Νοεμβρίου 1940, εντός του χωριού, η μάχη της Λυκορράχης που αποτέλεσε και τη πρώτη νικηφόρα μάχη του 1940. Εκεί, αντεπιτέθηκε το Απόσπασμα Μισύρη, αποτελούμενο από την προ - επιστρατευμένη Ίλη Ιππικού Γεωργιάδη ,της Β’ Ομάδας Αναγνωρίσεως, με έδρα τη Λάρισα και δύο λόχους πεζικού του ΙΙΙ/51 Τάγματος του Αποσπάσματος Πίνδου (Σχης Δαβάκης), Υποδιοικητής του οποίου ήταν ο Αντισυνταγματάρχης Μισύρης. Η μάχη διήρκησε από το πρωί μέχρι το απόγευμα, και είχε ως αποτέλεσμα τη πλήρη διάλυση διλοχίας της ιταλικής Μεραρχίας «Τζούλια». Αιχμαλωτίσθηκαν 3 Αξιωματικοί και 210 Οπλίτες και περισυλλέγησαν ως λάφυρα, 120 έμφορτα κτήνη, άφθονο πολεμικό υλικό και πυρομαχικά. Οι απώλειες του συγκροτήματος ανήλθαν σε 30 Οπλίτες νεκρούς και τραυματίες. Η Ίλη Γεωργιάδη παρότι πρωταγωνίστησε και διεξήγαγε το δυσκολότερο κομμάτι της επιχείρησης, είχε απώλειες μόνο ένα νεκρό ιππέα και ένα ιππέα τραυματία. Η πρώτη αυτή νίκη έστειλε και το μήνυμα στην Αθήνα, ότι οι επίλεκτοι Ιταλοί αλπινιστές δεν είναι αήττητοι και με τις κατάλληλες επιθετικές ενέργειες αντιμετωπίζονται. Άλλωστε, τελικά, έμελε να συντριβούν με πρωταγωνιστές τις Μονάδες και τους Σχηματισμούς του Ιππικού μας. Για πρώτη φορά Αλπινιστές πολέμησαν με πεζομάχους ιππείς και συνετρίβησαν. Η μάχη αποτέλεσε ένα από το κύρια γεγονότα αντιστροφής των επιχειρήσεων υπέρ της Ελληνικής πλευράς. Η δημοτική αρχή της Κόνιτσας εξέφρασε έντονα το θετικό ενδιαφέρον της, για τη πρωτοβουλία του Συνδέσμου και υποσχέθηκε να υπάρξει σχετική επικοινωνία για την ευόδωση της επιδίω-

Επιδίωξη της φετινής επίσκεψης ήταν η πραγματοποίηση στις 8 Ιουνίου, συνάντησης με το Δήμαρχο κ. Εξάρχου Νικόλαο και τον αρμόδιο Αντιδήμαρχο της Κόνιτσας, παρουσία της περιφερειακής συμβούλου κ. Γιούλας Μητροκώστα, με θέμα την προβολή της μάχης της Λυκορράχης και την κατασκευή αναθηματικής πλάκας. ξής μας. Στην τελευταία επικοινωνία μας με τον Δήμαρχο Κόνιτσας κ. Εξάρχου Νικόλαο μας διαβεβαίωσε ότι το Δημοτικό του Συμβούλιο ενέκρινε την προταθείσα από τον Σύνδεσμο δράση του και θα μας στείλει εγγράφως την σχετική απόφαση του Δ.Σ. Τα μέλη του Συνδέσμου, με την ευκαιρία της παρουσίας τους στην περιοχή, επισκέφθηκαν τη γέφυρα στο Μπουραζάνι (ιστορικό χώρο μαχών το 1940 και της περιόδου 1946 – 1949), το χωριό Μολυβδοσκέπαστη που βρίσκεται ακριβώς επί της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Πραγματοποίησε, επίσης, προσκύνημα στη ομώνυμη Μονή της Παναγίας της Μολυβδοσκέπαστης και

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

επισκέφθηκε το συνοριακό σταθμό της Μέρτζιανης. Υπόψη ότι ο άξονας Κόνιτσα – χωριό Μελλισόπετρα – Μέρτζιανη–Πρεμετή, υπήρξε ο βασικός άξονας αντεπίθεσης της Μεραρχίας Ιππικού, μετά τη απελευθέρωση της Κόνιτσας(16 Νοεμβρίου 1940) και την ολοκλήρωση της καταδίωξης των Ιταλών, εντός του Αλβανικού εδάφους με τη κατάληψη της Πρεμετής (3 Δεκεμβρίου 1940). Εκεί αναζητήθηκαν και ευρέθησαν τα ερείπια της παλαιάς γέφυρας της Μέρτζιανης, επί του ποταμού Σαραντάπορου, που αποτελούσε το συνοριακό πέρασμα, προπολεμικά, από την Ελλάδα στην Αλβανία και αντίστροφα. Από εκεί πέρασαν και οι Ιταλοί, διότι η γέφυρα δεν κατέστη δυνατόν να καταστραφεί το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940. Η γέφυρα αυτή που στα Αλβανικά αποκαλείται γέφυρα του Περάτι (εξαιτίας του γειτονικού μεθοριακού ομώνυμου αλβανικού χωριού), έμελε να αποτελέσει μνημείο οδυνηρών ιστορικών αναμνήσεων για τους Ιταλούς της «Τζούλια», οι οποίοι αναγκάστηκαν, καταδιωκόμενοι από τη Μεραρχία Ιππικού, σε άθλια κατάσταση και με βαρύτατες απώλειες, να διέλθουν εκ νέου οπισθοχωρώντας. Μάλιστα, στη περιοχή των ιταλικών Ιουλιανών Άλπεων γράφηκε και μελοποιήθηκε και σχετικό ιταλικό δημοτικό τραγούδι(μοιρολόι) αφιερωμένο στους νεκρούς αλπινιστές που περιγράφει την ιταλική ανδρεία αλλά και τις κακουχίες του πικρού πολέμου!!!. («SulpontediPerati») Η Μεραρχία «Τζούλια» μετά την ήττα της, ανασυγκροτήθηκε και συνέχισε να πολεμά στο ελληνοαλβανικό μέτωπο μέχρι το τέλος του πολέμου. Το έτη 1942 – 1943 διατέθηκε ως μέρος της 8ης ιταλικής στρατιάς στο Ανατολικό μέτωπο, στη περιοχή του ποταμού Δον. Προ του πολέμου, η «Τζούλια» είχε συμμετάσχει και στη νικηφόρα για τους Ιταλούς, εκστρατεία στην Αιθιοπία. Παρόλα αυτά, οι πλέον πικρές μνήμες της Μεραρχίας αλλά και των περιοχών απ’ όπου κατάγονταν οι άνδρες της, αφορούν τον ελληνο - ιταλικό Sulponte di Perati bandiera near, l'èilluttodegliAlpini cheva a la guera. L'éilluttodella Julia cheva a la guera la megliogioventù chevasot'tera. Sull'ultimovagone l'èl'amormio col fazzoletto in mano midàl'addio. Col fazzoletto in mano mi salutava e con la bocca i baci la mi mandava. Queliche son partiti non son tornati sui montidellaGrecia sonorestati. Sui montidellaGrecia c'è la Vojussa del sanguedegliAlpini s'èfattarossa. Un coro di fantasmi vienzodaimonti, l'èilcoro de li Alpini 30

πόλεμο και ειδικά τους υποχωρητικούς αγώνες που έδωσε η μεραρχία, με εξαιρετικά μεγάλες απώλειες, καταδιωκόμενη από τη Μεραρχία Ιππικού του Στρατηγού Στανωτά!!! Δυστυχώς, ενώ σήμερα οι Ιταλοί τραγουδούν ακόμη το δημοτικό τραγούδι της θυσίας τους, στην Ελλάδα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, μέσα στη βλάστηση, τα ερείπια της γέφυρας της Μέρτζιανης !!! Όμως τα «ανακάλυψε» ο Σύνδεσμος μας και έπεται συνέχεια για την ανάδειξή τους...

Το μοιρολόι της «Τζούλια» che son morti. GliAlpini fan la storia, la storiavera, l'hanscritta con ilsangue e la pennanera. Alpinidella Julia inalto i cuori: sulponte di Perati c'è il tricolore! (Μετάφραση) Στη γέφυρα του Περάτι (της Μέρτζιανης) μαύρη σημαία: είναι το πένθος των Αλπινιστών που πηγαίνει στο πόλεμο. Είναι το πένθος της Τζούλιας που πηγαίνει στο πόλεμο το καλύτερο (κομμάτι) της νεολαίας που πηγαίνει σήμερα. Στο τελευταίο βαγόνι είναι η αγάπη μου με το μαντήλι στο χέρι μου δίνει το αντίο. Μαντήλι στο χέρι με χαιρέτησε

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021

και φιλιά με το στόμα μου το έστειλε. Αυτοί που έφυγαν δεν έχουν επιστρέψει στα βουνά της Ελλάδας έμειναν (αναπαύονται). Στα βουνά της Ελλάδας υπάρχει ο (ποταμός) Αώος (Βωβούσα) που με το αίμα των αλπινιστών έχει γίνει κόκκινος. Μια χορωδία φαντασμάτων έρχεται από τα βουνά, είναι η χορωδία του αλπινιστών που είναι νεκροί. Οι αλπινιστές γράφουν ιστορία, την αληθινή ιστορία, ατην έγραψαν με αίμα και μαύρη πένα. Αλπινιστές της Τζούλια σηκώστε τις καρδιές σας (αναθαρρήσατε), στη γέφυρα του Περάτι (της Μέρτζιανης) υπάρχει το τρίχρωμο (της ιταλικής σημαίας)!

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Επίσκεψη Δ.Σ. του Συνδέσμου στον κ. Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Την Τρίτη 15 Ιουνίου 2021 και ώρα 11:30 το ΔΣ του Συνδέσμου, αποτελούμενο από τον Πρόεδρο Υποστράτηγο ε. α. Χρήστο Παπαδογεωργόπουλο, τον Γενικό Γραμματέα Αντιστράτηγο ε. α. Χαράλαμπο Μεντεσίδη και τον Αντιστράτηγο ε. α. Δημήτριο Κυριάκο ( 3 μέλη λόγω περιοριστικών μέτρων πανδημίας), επισκέφθηκε εθιμοτυπικά στο γραφείο του τον κ. Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Αμύνης, Στρατηγό Φλώρο Κωνσταντίνο. Η υποδοχή ήταν εγκάρδια και το κλίμα κατά την διάρκεια της συναντήσεως ήταν ιδιαιτέρως θερμό. Κατά την συζήτηση ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, αφού ευχαρίστησε τον κ. Αρχηγό για την υποδοχή και την φιλοξενία, τον ενημέρωσε για το έργο και τις δραστηριότητες του Συνδέσμου, καθώς και για το σχεδιασμό και την εξέλιξη του Όπλου Ιππικό-Τεθωρακισμένων.Ο κ. Αρχηγός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την δημιουργία της Ίλης Ιππικού. Η συνάντηση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική Προαγωγές Ο αγαπητός Έφεδρος συνάδελφος.Παπαδόπουλος Σωκράτης προήχθη στο βαθμό του Υπιλάρχου. Το ΔΣ του Συνδέσμου τον συγχαίρει θερμά Πένθη Αντιστράτηγος ε.α. Σούνδιας Αναστάσιος, Ο Αντιστράτηγος ε.α. Μόσχος Χαράλαμπος.

• Ιούλιος - Αυγουστος - Σεπτέμβριος 2021 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

Προσκυνηματική εκδήλωση στο Μνημείο Ιππικού στο Μέτσοβο

Αγαπητά μέλη και φίλοι του Συνδέσμου Σας γνωρίζουμε ότι, το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου αποφάσισε την οργάνωση τριήμερης προσκυνηματικής επίσκεψης στο Μνημείο Ιππικού στο Μέτσοβο - Ιωάννινα από 16 έως 18 Οκτωβρίου 2021. Η τελετή για τέλεση επιμνημόσυνης δέησης, ομιλίες και κατάθεση στεφάνων, για απόδοση τιμής και ευγνωμοσύνης στους ηρωϊκώς πεσόντες της Μεραρχίας Ιππικού κατά το έπος του 1940, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2021 και ώρα 12:00. Το ακριβές πρόγραμμα της τελετής και της επισκέψεως θα κοινοποιηθεί στους συμμετέχοντες εγκαίρως. Για την μετάβαση και επιστροφή των συμμετασχόντων θα διατεθεί κατάλληλο υπηρεσιακό λεωφορείο με μέριμνα της ΔΙΤ/ΓΕΣ, το οποίο θα αναχωρήσει από τη Λέσχη Αξιωματικών Παπάγου το πρωϊ του Σαββάτου 16 Οκτ. 2021 και ώρα 08.00 Οσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν να το δηλώσουν μέχρι την Πέμτη 4 Οκτ. 2021 στο γραφείο του Συνδέσμου (τηλ.210-5226351, 6942-482481, 6942581702) ή σε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Στην εκδρομή μπορεί να συμμετέχουν και φιλικά πρόσωπα των μελών μας. Η διαμονή θα γίνει στο Ξενοδοχείο ΑΣΤΕΡΙ στο Μέτσοβο. Το κόστος του ξενοδοχείου είναι 40€ το δίκλινο και 35€ το μονόκλινο. Δεν συμπεριλαμβάνονται το φαγητό, καφέδες, κλπ. Η επιβάρυνση

κατ’ άτομο για τη χρήση του λεωφορείου είναι 20 Ευρώ, έτσι ώστε ο Σύνδεσμος να αντιμετωπίσει τα λοιπά έξοδα της εκδήλωσης. Το δρομολόγιο μετάβασης που θα ακολουθήσει το λεωφορείο είναι :Λέσχη Παπάγου – Αττική οδός – Ολυμπία Οδός –.Γέφυρα Ρίου-Αντιρίου-Ιόνια Οδός-Ιωάννινα-Μέτσοβο. Δρομολόγιο επιστροφής το αντίστροφο. Οι στάσεις για καφέ , φαγητό κλπ καθώς και ο χρόνος παραμονής σε κάθε χώρο επίσκεψης θα καθορίζονται ανάλογα με την διευκόλυνση των μελών και την πορεία του χρόνου. Για όσους επιθυμούν να επιβιβαστούν στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων στη Ρηγίλλης να το δηλώσουν και να βρίσκονται εκεί την 07.40 Ω. Παρακαλούμε η συμμετοχή να δηλωθεί έγκαιρα για να ρυθμισθούν οι λεπτομέρειες. Θα τηρηθεί σειρά προτερότητος δηλώσεων για το ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ. ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Οι λεπτομέρειες της επιστολής υπόκεινται στις δεσμεύσεις των επιδημιολογικών δεδομένων της χρονικής περιόδου του εορτασμού(αριθμός ατόμων στο λεωφορείο, αριθμός ατόμων που πρέπει να παρευρίσκονται στο χώρο του Μνημείου, πιστοποιητικά εμβολιασμού, μάσκες κ.λ.π.). Λεπτομέρειες θα κοινοποιηθούν στα μέλη μας εγκαίρως μέσω της ιστοσελίδας του Συνδέσμου ή τηλεφωνικώς.