ΤΡΙΜΗNΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΙΠΠΙΚΟΥ - ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΩΝ • ΤΕΥΧΟΣ 98 • ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 • ΒΕΡΑΝΖΕΡΟΥ 30, Τ.Κ. 104 32
Ανοιχτά όλα τα Εθνικά Θέματα Βαλλόμεθα πανταχόθεν
Νέα ταυτότητα για τα Σκόπια Σε κρίσιμη καμπή οι διαπραγματεύσεις
Αλβανικό
Προκαλούν οι Τσάμηδες. Οργάνωναν "Προσκύνημα" στην Ήπειρο.
Τουρκική προκλητικότητα Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η Τουρκία;
Η νίκη θα είναι δική μας, αν βασιλεύση εις την καρδίαν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό. Ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης.
Ιωάννης Καποδίστριας.
Προκλήσεις ασφαλείας στην ανατολική Μεσόγειο Απειλές και ευκαιρίες για την Ελλάδα Το 1ο μέρος του άρθρου του Δρ. Γεωργίου Χρυσοχού*
χάρτεςστους που όρισαν Το Δ.Σ.Οιεύχεται φίλους τηκαι "γεωγραφική Μακεδονία" τα μέλη του Συνδέσμου Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα
Οι χάρτες που όρισαν τη "γεωγραφική Μακεδονία"
ΙΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Γραφείο: Βερανζέρου 30 ΤΚ 104 32 Αθήνα Τηλέφωνο και Fax: 210 5226351 Δικτυακή τοποθεσία: http://www.saith.gr e-mail: info@saith.gr Tεύχος Νο 98 Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 Ιδιοκτήτης: Σύνδεσμος Αποστράτων Αξιωματικών Ιππικού Τεθωρακισμένων Εκδότης - Διευθυντής: Υποστράτηγος ε.α. Χρ. Παπαδογεωργόπουλος Συντακτική Επιτροπή: Πρόεδρος Αντιστράτηγος ε. α. Ευστάθιος Κολιοκώτσης Μέλη: Αντιστράτηγος ε.α. Ε. Γεωργαντάς
Περιεχόμενα τεύχους 98 Προκλήσεις ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειου
Ο Ελληνισμός και οι Τουρκικές Γεωπολιτικές επιδιώξεις
Δημοσιογραφική Επιμέλεια: Έφεδρος Ίλαρχος Λιβέριος Πετρίδης
Σελ. 8-9
Κυπριακκό: Ένα ανεπίλυτο πρόβλημα; Γεωστρατηγικές παράμετροι
Σελ. 10-12
Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η Τουρκία;
Σελ. 13-14
Οι χάρτες που όρισαν τη "γεωγραφική Μακεδονία"
Σελ. 15-16
Μια νέα ταυτότητα για τα Σκόπια
Σελ. 17-19
Ντοκουμέντο: Πως χάσαμε τα Ίμια. Δείτε τους χάρτες του 1932
Σελ. 20
Θέλουν οι ΗΠΑ την ελληνοτουρκική σύρραξη;
Σελ. 22-23
Τα νέα του Συνδέσμου
Σελ. 26-29
Τα Νέα του Όπλου
Σελ. 30
Ο τραπεζικός λογαριασμός του Συνδέσμου είναι: ΙΒΑΝ GR310171832000 και 6832-130556-296 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Με την ευκαιρία απευθύνομε έκκληση στα μέλη μας και τους αποδέκτες του περιοδικού μας να αποστέλλουν την ετήσια συνδρομή τους των 20 ΕΥΡΩ, διότι η συνέχιση εκδόσεως του περιοδικού μας κινδυνεύει. Ευχαριστούμε Το Διοικητικό Συμβούλιο
Αντιστράτηγος ε.α. Μπαλτζώης Ιωάννης
Σελ. 4-7
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο για να είστε πάντα ενημερωμένοι για τα τεκταινόμενα στο Όπλο μας, στην διεύθυνση: http://www.saith.gr
Στους Αναγνώστες μας Η σχέση της Ελλάδος και της Αλβανίας διαχρονικά είναι σχέση όλων των ανησυχιών και όλων των αμφιβολιών. Ωστόσο, ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος είναι φυσικό από την ελληνική πλευρά κυρίως, οι ελληνοαλβανικές σχέσεις να υπακούουν σε κανόνες και αρχές που χαρακτηρίζουν την ευρωπαϊκή πολιτική. Κατά την πρώτη φάση της προσπάθειας της Αλβανίας να λειτουργήσει δημοκρατικό καθεστώς, η Ελλάδα συνέβαλε αποφασιστικά με βοήθεια πάσης φύσεως. Η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη 19901993, στήριξε αποφασιστικά την προσπάθεια για τη δημιουργία θεσμών και δομών προκειμένου η χώρα να προσαρμοστεί στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η πολιτική της προσέγγισης της Αλβανίας και η προσπάθεια καλών σχέσεων συνεχίστηκαν και από τις ελληνικές κυβερνήσεις που ακολούθησαν. Το ζήτημα των θρησκευτικών ελευθεριών είχε εξαιρετική σημασία για τη λειτουργία της δημοκρατίας και για τα δικαιώματα της ελληνικής εθνικής μειονότητας. Η εγκατάσταση του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στα Τίρανα συνέβαλε αποφασιστικά στις δημοκρατικές εξελίξεις αλλά και στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης της μειονότητας. Οι σχέσεις των δύο πλευρών πέρασαν από πολλές φάσεις, άλλοτε θετικές και άλλοτε αρνητικές. Σημασία είχαν και τα πρόσωπα που διαχειρίζονταν από την πλευρά της Αλβανίας τις διάφορες πολιτικές. Παραδείγματος χάρη, η κυβέρνηση του επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος και νυν πρωθυπουργού Εντι Ράμα, αποδείχθηκε η πλέον αρνητική για την Ελλάδα και την ελληνική εθνική μειονότητα. Η πολιτική που ασκείται σήμερα από αυτή την κυβέρνηση προφανώς απομακρύνει την Αλβανία από την ευρωπαϊκή προοπτική και θέτει σοβαρά ερωτήματα για τις μελλοντικές ελληνοαλβανικές σχέσεις. Η ελληνική διπλωματία κατέβαλε ιδιαίτερες προσπάθειες για τη διατήρηση καλού επιπέδου επικοινωνίας με την αλβανική πλευρά, με στόχο τις σχέσεις καλής γειτονίας που θα εξασφάλιζαν και τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας. Η πεποίθηση ότι χρειάζονταν σοβαρές και συνεχείς προσπάθειες για την εξασφάλιση των παραπάνω είχε διαχρονικό χαρακτήρα και υποστηρίχθηκε σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο από το 1990 μέχρι σήμερα, αν και η αλβανική πλευρά πέρασε από πολλές διακυμάνσεις στο επίπεδο της πολιτικής που άγγιζε την ελληνική μειονότητα. Τα τελευταία γεγονότα με την επιλεκτική καταστροφή και δήμευση των περιουσιών Ελλήνων μελών της ελληνικής εθνικής μειονότητας έδειξαν ότι μέσα στην Αλβανία υπάρχει ακόμη σκληρός πυρήνας που αντιδρά στα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, αφού δύο βασικά ζητήματα παραμένουν ανεπίλυτα: η επιστροφή εκκλησιών και ιδιοκτησίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας και η μη αναγνώριση της εθνικής μειονότητας σε περιοχές που αυτή είναι αρκε-
τά ισχυρή. Το τελευταίο, μάλιστα, συνιστά συνέχιση ανάλογης πολιτικής του κομμουνιστικού καθεστώτος. Οτι η Αλβανία ακόμη σήμερα δεν πληροί βασικά κριτήρια για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαφθοράς κ.λπ., είναι αντιληπτό από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τα οποία υπενθυμίζουν με τις εκθέσεις και τις αναφορές τους τις αποκλίσεις από τα δημοκρατικά ειωθότα. Η στρατηγική σημασία της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα είναι κατανοητή από τα ευρωπαϊκά όργανα. Αυτό που πρέπει να γίνει από ευρωπαϊκής πλευράς είναι να δοθούν σαφή και ρεαλιστικά μηνύματα στις χώρες που προσδοκούν σε ένταξη – στην προκειμένη περίπτωση στην Αλβανία– ώστε να μη δημιουργούνται επίπλαστες προσδοκίες που η πραγματικότητα εν συνεχεία θα διαψεύσει. Η πορεία προς την Ευρώπη είναι μια μακροχρόνια προσπάθεια που στο τέλος μπορεί να αποφέρει πολλά ποιοτικά και ποσοτικά οφέλη. Τη μεγάλη ευθύνη όμως φέρουν αποκλειστικά τα ίδια τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Ο πλήρης σεβασμός των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου, ο σεβασμός των μειονοτήτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, η αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τη συνέχιση της ενταξιακής πορείας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η διατήρηση ανεπίλυτων προβλημάτων τα οποία μάλιστα εξαρτώνται αποκλειστικά από την αλβανική πολιτική τάξη, στην ουσία εμποδίζει το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας αυτής. Η μετάθεση της επίλυσης των προβλημάτων στο μέλλον είναι στρατηγική που διαχρονικά έχει αποτύχει. Κάθε υποψήφια χώρα οφείλει να συνεργαστεί και να δείξει πνεύμα καλής θέλησης, αποδεικνύοντας ότι είναι έτοιμη για την υπέρβαση που αποτελεί η συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια. H ελληνική στάση σε κάθε περίπτωση οφείλει να συνδυάζει δύο πτυχές. Πρώτον, εκείνη της απόλυτης προσήλωσης στους κανόνες που συνιστούν την ευρωπαϊκή δημοκρατία και πρέπει να τύχουν εφαρμογής στη γείτονα χώρα και δεύτερον, της συνεχούς προσπάθειας για τη διατήρηση όσο το δυνατόν καλύτερων σχέσεων με την Αλβανία σε όλα τα επίπεδα κοινωνικά και πολιτικά. Η τυχόν εγκατάλειψη της γραμμής αυτής θα αποβεί εις βάρος του ελληνισμού στην Αλβανία και θα φθείρει τις ελληνοαλβανικές σχέσεις. Το Διοικητικό Συμβούλιο
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Προκλήσεις ασφαλείας στην ανατολική Μεσόγειο Απειλές και ευκαιρίες για την Ελλάδα Γράφει ο Δρ. Γεώργιος Χρυσοχού*
1ο Μέρος Παρόλο που το τέλος του Ψυχρού Πολέμου συνοδεύτηκε από πεποιθήσεις για εξάλειψη απειλών ασφάλειας τόσο στην Ευρώπη όσο και στην ευρύτερη περιφέρειά της, οι μετέπειτα εξελίξεις, οι γεωπολιτικές αλλαγές, οι μεταβολές στους συσχετισμούς ισχύος και οι κοινωνικοί μετασχηματισμοί των κρατών της περιοχής (όπως η επανάκαμψη της Ρωσίας, η ανάδυση της Κίνας, η Αραβική Άνοιξη και η άνοδος του ισλαμικού φονταμενταλισμού), αποκαθήλωσαν τις εν λόγω ελπίδες και πεποιθήσεις. Το νέο περιβάλλον που διαμορφώθηκε παρήγαγε απειλές που αφορούν και επηρεάζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), πολλές εκ των οποίων έχουν επίκεντρο αυτών τη γεωγραφική περιοχή της Ανατολικής (Αν.) Μεσογείου. Για το λόγο αυτό η Αν. Μεσόγειος αποτελεί ένα κατεξοχήν πεδίο προκλήσεων ασφάλειας, ως έχει αναγνωριστεί τόσο σε επίπεδο ΝΑΤΟ αλλά και σε επίπεδο Ε.Ε., με την εκπόνηση των αντίστοιχων στρατηγικών τους δογμάτων για την περιοχή αυτή. Σε αυτό το πεδίο προκλήσεων ασφαλείας προσδιορίζονται σημαντικές απειλές οι οποίες σε γενικές γραμμές είναι: α. Οι απειλές ή χρήση βίας από την αμφισβήτηση των δικαιωμάτων (rights) και δικαιοδοσιών (jurisdictions) μεταξύ όμορων κρατών επί των θαλασσίων ζωνών αυτών, με ηχηρό παράδειγμα αυτό των διενέξεων μεταξύ Ελλάδος-Τουρκίας και ΚύπρουΤουρκίας. β. Το διασυνοριακό οργανωμένο έγκλημα στο οποίο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, έκνομες δραστη4
ριότητες στη θάλασσα, όπως η παράνομη μετανάστευση και η πειρατεία καθώς και δράση εγκληματικών ομάδων με αντικείμενα την παράνομη διακίνηση προσώπων, όπλων και ναρκωτικών.
Έτσι, σε κάθε περίπτωση, στην περιοχή της Αν. Μεσογείου μπορούμε να διακρίνουμε αρκετές πραγματικές ή δυνητικές καταστάσεις ασφαλείας που δύναται επηρεάσουν τη χώρα μας, όπως για παράδειγμα:
γ. Η τρομοκρατία και άλλες παράνομες δραστηριότητες τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, ενισχυόμενη από το γεγονός της αύξησης του φονταμενταλιστικού ισλαμισμού που ενισχύεται από τον εμφύλιο στη Συρία και τη δράση του Ισλαμικού Χαλιφάτου στην ευρύτερη περιοχή και εκδηλώνεται είτε οργανωμένα υπό στρατιωτικού τύπου επιθέσεις είτε υπό καθεστώς προσβολών μοναχικών λύκων σε γειτονικές χώρες της Μέσης Ανατολής, στην Τουρκία αλλά και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
- Μια αυξημένου επιπέδου έντασης Ελληνοτουρκική διένεξη στο Αιγαίο, αναφορικά με την αμφισβήτηση από τουρκικής πλευράς των εθνικών μας κυριαρχικών τίτλων καθώς και δικαιωμάτων μας επί των θαλασσίων ζωνών.
δ. Η διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής (ΟΜΚ), όπως ραδιοβιοχημικών και πυρηνικών υλικών. ε. Η παραβίαση των αρχών της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και της ειρηνικής χρήσης των θαλασσών, μέσω της άρνησης πρόσβασης σε θαλάσσιες περιοχές και στενά και την παρεμπόδιση των θαλάσσιων γραμμών επικοινωνίας από τη δέσμευση θαλάσσιων περιοχών για στρατιωτικές επιχειρήσεις και ασκήσεις, κάτι στο οποίο ιδιαίτερα η γείτονα Τουρκία φαίνεται να πρωτοστατεί, στο πλαίσιο της αναθεωρητικής της πολιτικής και της τάσης της για προβολής της ως το ισχυρότερο «ναυτικό αφεντικό» της περιοχής. στ. Και τέλος κίνδυνοι για το θαλάσσιο περιβάλλον μέσω της υπερβολικής και παράνομης εκμετάλλευσης των θαλάσσιων πόρων (όπως πχ η υπεραλίευση), της μόλυνσης και υποβάθμισης από τον ανθρώπινο παράγοντα καθώς και από φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές.
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
- Συγκρουσιακές καταστάσεις υπό τη μορφή θαλάσσιων επεισοδίων αναφορικά με ενεργειακούς ανταγωνισμούς επί υποθαλασσίων κοιτασμάτων, με επίκεντρο την περιοχή από ανατολικά Κρήτης μέχρι και Κύπρο, με αντίστοιχη αμφισβήτηση από την τουρκική πλευρά των ζωνών οικονομικής δικαιοδοσίας Ελλάδος και Κύπρου. - Τρομοκρατικές ή πειρατικές επιθέσεις, αλλά και περιπτώσεις ένοπλης ληστείας στο θαλάσσιο περιβάλλον που περικλείεται από τα ανοικτά της Λιβύης έως και την Νοτιοανατολική (Ν.Α.) Μεσόγειο, ιδιαίτερα από μέλη του ISIS ή άλλων τρομοκρατικών ομάδων, αλλά και από εξαθλιωμένες ομάδες ανθρώπων - θύματα της συνεχιζόμενης εμφύλιας σύγκρουσης και κατάστασης αστάθειας και οικονομικής δυσπραγίας σε Λιβύη και Συρία. - Αυξημένα ρεύματα μεταναστευτικών ροών, τα οποία ενέχουν τον κίνδυνο να αποτελέσουν πηγή άνθισης του οργανωμένου εγκλήματος και δημιουργίας θυλάκων τρομοκρατίας στα ευρωπαϊκά κράτη αλλά και στην Ελλάδα, διευκολυνόμενα από μια πιθανή αντίδραση της Τουρκίας για διοχέτευση μεταναστών μέσω του Αιγαίου από τις ακτές της λόγω της
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
απομόνωσης που δέχεται από την Ε.Ε. και τη Δύση εν γένει. - Περαιτέρω, οι προβληματισμοί για την ασφάλεια στην περιοχή της Αν. Μεσογείου περιλαμβάνουν τη θέση της Τουρκίας ως αναθεωρητική δύναμη στην περιοχή, η οποία και ασκεί μια προκλητική πολιτική ρεύματος παντουρανισμού και πέπλου προστασίας των απανταχού Μουσουλμάνων. Πέραν των ανωτέρω, στην ατζέντα των θεμάτων ασφάλειας της ευρύτερης περιοχής πρωτοστατούν χρόνια και καίρια φλέγοντα αλληλεπιδρώντα μεταξύ τους ζητήματα όπως: ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, οι συγκρούσεις στον Λίβανο, η δυνητική πολιτική αστάθεια στην Αίγυπτο - αν και το καθεστώς Αλ Σίσι φαίνεται προς το παρόν να επιμένει σταθερά να οδηγήσει τη χώρα εκτός της επιρροής των Αδελφών Μουσουλμάνων - , το διαλυμένο κράτος της Λιβύης, οι συγκρούσεις στην Υεμένη, το Κυπριακό, το Παλαιστινιακό, οι ψυχραμένες, αν όχι τεταμένες, σχέσεις του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο – ιδίως μετά την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ από τις Η.Π.Α. ως πρωτεύουσα του Ισραήλ -
καθώς και το Κουρδικό Ζήτημα με τις διαστάσεις που έχει τελευταία λάβει, λόγω της έντονης και βίαιης στρατιωτικής αντίδρασης από τουρκικής και ιρακινής πλευράς κατά των Κούρδων μαχητών. Σε όλα τα παραπάνω, η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί επίσης κύριο στοιχείο του μεσογειακού περιβάλλοντος, καθώς περισσότερο από το 65% των εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ευρώπης διέρχεται από τη Μεσόγειο, με το ανατολικό κομμάτι αυτής να διαδραματίζει προεξέχοντα ρόλο, λόγω και της γειτνίασης αυτού με τη διώρυγα του Σουέζ και τη Μέση Ανατολή, αλλά και τη Μαύρη Θάλασσα. Κατά συνέπεια, ένα ασφαλές και σταθερό περιβάλλον στην περιοχή είναι σημαντικό, όχι μόνο για τις χώρες που εισάγουν, αλλά επίσης για τις χώρες-παραγωγούς ενέργειας και τις χώρες μέσω των οποίων γίνεται η διαμετακόμιση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Οι απειλές και οι ευκαιρίες για την Ελλάδα Έχοντας παρουσιάσει τις δυνητικές
αλλά και πραγματικές καταστάσεις ασφαλείας της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου οφείλουμε να παρατηρήσουμε σε μεγαλύτερο βάθος τα πλέον σύγχρονα ζητήματα ασφαλείας της περιοχής. Τα ζητήματα αυτά, όπως διαμορφώνονται από τις τελευταίες εξελίξεις των τοπικών πρωταγωνιστών και διεθνών δρώντων παρουσιάζουν συνάμα πραγματικές αλλά και εν δυνάμει απειλές και ευκαιρίες για την Ελλάδα. Χωρίς να απαριθμήσουμε εξαντλητικά, μπορούμε να εστιάσουμε στα εξής ζητήματα: 1ον στην Νατοϊκή εξάπλωση στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, η οποία έχει περιλάβει σε μια διάρκεια οκτώ ετών περίπου - μέχρι και το καλοκαίρι του 2017 - δεκατρία νέα κράτη-μέλη, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες κυρώσεις της Αμερικανικής Γερουσίας κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας αλλά και την αλλαγή της φιλορωσικής στάσης των Σκοπίων. Αυτή η διεύρυνση του ΝΑΤΟ σε συνδυασμό και με τη διεύρυνση της Ε.Ε. στην εν λόγω περιοχή σίγουρα είναι κάτι το οποίο στο πλαίσιο της ειρηνικής γειΣυνέχεια στην επόμενη σελίδα
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
5
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα
τονίας και της σταθερότητας στην περιοχή το επιθυμεί η Ελλάδα, πάντα με γνώμονας το εθνικό της συμφέρον και τις πάγιες εθνικές της θέσεις, ιδίως σε ζητήματα κυριαρχίας. Στο ίδιο πλαίσιο η Ελλάδα παραμένει υποστηρικτής της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, παρόλο που διαφαίνεται μια συνεχής απομάκρυνση της τελευταίας από την ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Είναι προφανές, ότι μια Τουρκία που δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, που έχει στο εσωτερικό της ένα περιβάλλον πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας με υψηλό κίνδυνο για τρομοκρατικά χτυπήματα στην επικράτειά της, αλλά και με μια επιθετική ρητορική κατά της Δύσης και αναθεωρητική πολιτική σε Αν. Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, δεν είναι η Τουρκία που θα ήθελε η Ε.Ε. Παρόλο που κάτι τέτοιο απογοητεύει και την Ελλάδα, η οποία δεν θέλει μια Τουρκία ως αποσταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή, εντούτοις μπορεί να της δώσει στην ίδια τη δυνατότητα, να θέσει εαυτόν ως το μόνιμο πόλο σταθερότητας στην περιοχή. Συνεπώς στην παρούσα φάση, υφίστανται οι προοπτικές ώστε η πατρίδα μας να επαυξήσει τις οικονομικές της αλλά και τις αμυντικές της δυνατότητες μέσω των κατάλληλων μηχανισμών που υφίστανται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, με ισχυρή αιτίαση την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών ανατολικών συνόρων σε θάλασσα, αέρα και ξηρά αλλά και των συναφών ευρωπαϊκών συμφερόντων στους τομείς του εμπορίου, των μεταφορών, του τουρισμού, της ενέργειας, της έρευνας και ανάπτυξης αλλά και της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας. 2ον στη συνεχιζόμενη και επαυξανόμενη παρουσία πολεμικών ρωσικών πλοίων στην Ν.Α. Μεσόγειο προς υποστήριξη των ρωσικών συμφερόντων που πηγάζουν από τη βάση Tartus της Συρίας, η οποία δύναται μελλοντικά δυναμιτίσει την ατμόσφαιρα στην 6
Ανατολική Μεσόγειο, παρουσία και των μόνιμων δυνάμεων του ΝΑΤΟ που δρουν εκεί, συμβάλλοντας στην επαύξηση ενός κλίματος αβεβαιότητας για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και την απρόσκοπτη διεξαγωγή του θαλασσίου εμπορίου και μεταφορών αλλά και γενικότερα της ειρηνικής χρήσης των θαλασσών. 3ον στη συνεχιζόμενη διαδικασία αμυντικής απομόνωσης της Τουρκίας από τη Δύση, ως αυτό γίνεται αντιληπτό από τη σταδιακή απόσυρση αμερικανικών και γερμανικών στρατευμάτων από την αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ στη Τουρκία, και την αναζήτηση ισοδύναμων βάσεων στη Σούδα ή και σε έτερες ελληνικές νήσους του Ανατολικού Αιγαίου, ως απόρροια της επιθετικής ρητορικής του Ερντογάν αλλά και της ρωσοτουρκικής προσέγγισης σε αμυντικό και ενεργειακό τομέα. Υπό το πρίσμα αυτό, διαφαίνεται ο σημαντικότατος ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει το γεωγραφικό περιβάλλον της Ελλάδας για τις αμυντικές μας συμμαχίες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., οι οποίες δύναται επιφέρουν πολλαπλά οφέλη και σε έτερους τομείς συνεργασίας. Σίγουρα, μια τέτοια προοπτική ευκαιριών θα αγγίξει και το ζήτημα επίλυσης του Κυπριακού αλλά και το θέμα ονομασίας των Σκοπίων, ιδίως τώρα που η νέα σκοπιανή κυβέρνηση εμφανίζεται λιγότερη αδιάλλακτη και πιο συνεργάσιμη από την προηγούμενη. 4ον στο ρόλο που η Τουρκία διαδραματίζει με την υποστήριξη των αδελφών Μουσουλμάνων τόσο στην Αίγυπτο και στη Συρία όσο και στην Αλβανία, όπου και έχουν ενταχθεί τα στοιχεία του πρώην Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσόβου, τα οποία με τη σειρά τους έχουν σημαντική δραστηριότητα στις τάξεις των τζιχαντιστικών οργανώσεων στη Συρία. Εν λόγω ρόλος, σε συνδυασμό με το όραμα της Μεγάλης Αλβανίας, υπό τις ευλογίες της Άγκυρας και τις αλυτρωτικές τάσεις της πρώτης εναντίον της Ελλάδας, αλλά και με το σκιώδη ρόλο που επιτελεί το Τουρκικό ΥΠΕΞ
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
στη Δυτική Θράκη προς ανακίνηση μειονοτικών θεμάτων, σίγουρα δημιουργεί από τη μια εν δυνάμει απειλή ως προς την εθνική μας ασφάλεια αλλά ταυτόχρονα μεγαλύτερες προοπτικές για στρατηγική συμμαχία με χώρες που αισθάνονται την ίδια δυσαρέσκεια, όπως πχ η Αίγυπτος, το Ισραήλ ή ακόμα και η Σερβία ή η Βουλγαρία, σε πληθώρα τομέων, ιδίως όμως στο ενεργειακό και στρατιωτικό σκέλος. 5ον στην επικράτηση στην παρούσα φάση της λεγόμενης «διπλωματίας του αδιεξόδου» ως προς την επίλυση του Κυπριακού Ζητήματος, στηριζόμενη στο φαινομενικά ελλειμματικό ισοζύγιο ισχύος μεταξύ Ελλάδος-Τουρκίας υπέρ της δεύτερης τη δεδομένη στιγμή, αλλά και επειδή η λύση του Κυπριακού δεν συνάδει με τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων που συνδέονται με το Παλαιστινιακό, το οποίο και προσομοιάζει σε ορισμένο βαθμό το Κυπριακό λόγω της παράνομης κατοχής της Παλαιστίνης από το Τελ-Αβίβ. Σε αυτό το σημείο τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος πρέπει να είναι προσεκτική λόγω των συμμαχιών που έχουν αναπτυχθεί με το Ισραήλ, κάτι που επιβεβαιώνεται από την τριμερή συνεργασία στον ενεργειακό τομέα (για τη μεταφορά υδρογονανθράκων και ηλεκτρικής ενέργειας), επιδεικνύοντας την αρετή της υπομονής προς διεκδίκηση βιώσιμης και δίκαιης λύσης, που να κινείται συνδυαστικά τόσο επί τη βάσει των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας όσο και επί της ισορροπίας των δυνάμεων στην περιοχή. 6ον στην τριβή της Τουρκίας σε πολιτικό, αμυντικό και οικονομικό επίπεδο στο Κουρδικό Ζήτημα, η οποία και προκαλεί στην τουρκική κυβέρνηση «φθορές» κοινωνικοπολιτικού και οικονομικού κόστους. 7ον στην εναλλακτική διέξοδο εκτόνωσης των τουρκικών προβλημάτων στα ανατολικά και στο εσωτερικό της Τουρκίας, προς τα δυτικά σε Ελλάδα και Κύπρο, μέσω στρατηγικού σχεδια-
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ οργανωμένου εγκλήματος, η πιθανή όξυνση πολιτισμικών και θρησκευτικών διαφορών που διαταράσσουν την κοινωνική ειρήνη, αλλά ακόμα και ίσως πιο σημαντικά ζητήματα εθνικής ασφάλειας στην περίπτωση που οι δημιουργούμενοι πολιτισμικοί και θρησκευτικοί θύλακες εντός της χώρας μας ελεγχθούν και καθοδηγηθούν από ξένα κέντρα και κράτη που θα θελήσουν να πλήξουν τη χώρα μας.
Οι αλλαγές στο συσχετισμό ισχύος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας υπέρ της δεύτερης τα χρόνια της δημοσιονομικής κρίσης της χώρας μας, θα πρέπει να προκαλέσουν έντονο προβληματισμό καθόσον απαιτούν την άμεση αντίδραση από ελληνικής πλευράς, προκειμένου να διατηρήσουμε ανέπαφη την αποτρεπτική μας αμυντική στρατηγική, υποστηρίζοντας στο ακέραιο τα εθνικά μας συμφέροντα.
σμού δημιουργίας έντασης και κρίσεων, που δύναται οδηγήσουν διά ειδικά στοχευμένων στρατιωτικών επιχειρήσεων σε τετελεσμένα γεγονότα προς εξυπηρέτηση ιδίων συμφερόντων και επιδιώξεων για την ανατροπή του status quo επί της κυριαρχίας των νησιών του Αιγαίου, των δικαιοδοσιών σε θαλάσσιες ζώνες της Αν. Μεσογείου και της εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών εντός αυτών, αλλά και του Κυπριακού. Σε αυτή την τουρκική στρατηγική πειθαναγκαστικών παρεμβάσεων σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο συνηγορεί ο αριθμητικός όγκος των τουρκικών Ε.Δ., με πρόσκτηση υπερσύγχρονων αεροπορικών και ναυτικών μονάδων σε σχέση με την αλματώδη εξέλιξη της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, και τη γενικότερη τεχνολογική αναβάθμιση στους τομείς της βαριάς της βιομηχανίας, επαυξάνοντας την απειλή για Ελλάδα και Κύπρο. Συνεπώς, οι αλλαγές στο συσχετισμό ισχύος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας υπέρ της δεύτερης τα χρόνια της δημοσιονομικής κρίσης της χώρας μας, θα πρέπει να προκαλέσουν έντονο προβληματισμό καθόσον απαιτούν την άμεση αντίδραση από ελληνικής πλευράς, προκειμένου να διατηρήσουμε ανέπαφη την αποτρεπτική μας
αμυντική στρατηγική, υποστηρίζοντας στο ακέραιο τα εθνικά μας συμφέροντα. Έτσι, καθίσταται αναγκαίο να μπει ένα τέλος στη ολοένα και συνεχιζόμενη άνευ στρατηγικού σχεδιασμού μείωση των αμυντικών δαπανών και τη συρρίκνωση της αμυντικής μας βιομηχανίας, έχοντας υπόψη τη μεγάλη αυτονομία της αντίστοιχης τουρκικής, ενώ θα πρέπει άμεσα να συνδεθεί η εγχώρια αμυντική βιομηχανία με όλους τους υπόλοιπους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας επενδύοντας στην έρευνα και ανάπτυξη και αποφέροντας όφελος στην ελληνική κοινωνία. 8ον στη συνεχιζόμενη αθρόα και ανεξέλεγκτη στην πλειοψηφία της είσοδο προσφύγων και μεταναστών, κυρίως μουσουλμάνων, προς την Ε.Ε. μέσω της Ελλάδας, με την παραμονή του μεγαλύτερου μέρους αυτών στη χώρα μας, η οποία σε συνδυασμό με τη φθίνουσα δημογραφία του κράτους μας εγκυμονεί σημαντικούς οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτισμικούς και εθνικούς κινδύνους, σε περίπτωση που δεν τύχει της δέουσας άμεσης και προσεκτικής αντιμετώπισης. Τέτοιοι κίνδυνοι θα μπορούσαν να είναι η αλλοίωση της σύνθεσης του ελληνικού πληθυσμού, η επιβάρυνση της εθνικής μας οικονομίας, η αύξηση του
Τέλος, στις δημιουργούμενες εντάσεις από τα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο, μέσω της περιπλοκής αυτών από αναθεωρητικούς κρατικούς δρώντες, και δη από την Τουρκία, με χρόνια ζητήματα ασφαλείας της περιοχής (όπως το Κυπριακό και η ελληνοτουρκικές διενέξεις στο Αιγαίο). Οι εν λόγω εντάσεις, ωστόσο διαφαίνεται ότι βρίσκουν ανάχωμα στο ρόλο που οι ανακαλύψεις ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής - ιδίως αυτών του φυσικού αερίου - μπορούν να διαδραματίσουν στην ενεργειακή επάρκεια και διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας της Ε.Ε. σε μακροπρόθεσμη βάση. Συνάγεται, λοιπόν, πως οι όποιες αποφάσεις πρέπει να ληφθούν άμεσα, καθώς η διασφάλιση της πρωτιάς από τα κράτη της Αν. Μεσογείου, και ιδιαίτερα των Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας, όσον αφορά στην είσοδό τους στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά ως εναλλακτικοί προμηθευτές που θα διαθέσουν το πρώτο μη ρωσικό αέριο του νότιου ευρωπαϊκού ενεργειακού διαδρόμου, συνεπάγεται σημαντικό όφελος, κυρίως σε σχέση με τη λήψη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την κατασκευή αγωγού και την ενθάρρυνση σχετικών projects. Στο επόμενο τεύχος το 2ο Μέρος της Ανάλυσης με τα Συμπεράσματα και Προτάσεις. *Ο Δρ. Γεώργιος Χρυσοχού είναι Διεθνολόγος - Καθηγητής Ακαδημιών Ενόπλων Δυνάμεων.
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
7
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ο Ελληνισμός και οι Τουρκικές Γεωπολιτικές επιδιώξεις Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης* Το τελευταίο επεισόδιο της τουρκικής προκλητικότητας, που έλαβε χώρα την Τρίτη και 13/2/18, στην περιοχή των Ιμίων, μας προσέφερε πολλά και ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα στους τομείς της πολιτικής, της εθνικής στρατηγικής, της τουρκικής γεωστρατηγικής και της στάσης των διαφόρων διεθνών δρώντων. Αυτό το επεισόδιο σε μια πρώτη ανάγνωση αποτελεί αναβαθμισμένη και ποιοτική μεταβολή των τουρκικών προκλήσεων εις βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Είναι δε ακόμη το τρίτο αξιολογικά γεγονός τουρκικής επιθετικότητας και ωμής βίας κατά του Ελληνισμού, μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974, τα γεγονότα των Ιμίων το 1996 και το γκριζάρισμα της περιοχής. Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Αναλύοντας την τουρκική στάση, διαπιστώνουμε ότι η Τουρκία κλιμακώνει την επιθετικότητά της σε τρία μέτωπα σήμερα. Στην Συρία, εισβάλοντας στο έδαφος ξένης χώρας στην περιοχή του Αφρίν, μοναδική περίπτωση χώρας που έχει εισβάλει σε τρία κράτη σήμερα, (Κύπρος, Ιράκ και Συρία), στην Κυπριακή ΑΟΖ, με την πειρατική ενέργεια επί ενός άλλου κράτους, μέλους της Ε.Ε. και την απροκάλυπτη δολοφονική επίθεση τουρκικής ακταιωρού κατά Ελληνικού σκάφους του Λιμενικού μας. Φαίνεται ότι η τουρκική πολιτική, δείχνει να πιστεύει ότι μπορεί να κάνει πράξη τη θεωρία των «δυόμισι πολέμων», μία άκρως επικίνδυνη θεωρία που είχε αναπτύξει ο πρώην αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της γειτονικής χώρας, ναύαρχος ε.α. Μπουλέντ Μποστάνογλου. Δηλαδή ένας πόλεμος στην Συρία, ένας πόλεμος με την Ελλάδα και μισός πόλεμος στο εσωτερικό της χώρας με τους Κούρδους. 8
Ο πρόεδρος Ερντογάν ωθείται σε αυτή την επικίνδυνη πολιτική του, από τους εξής παράγοντες: Α. Οι μέχρι τώρα αποτυχίες στο μέτωπο του Αφρίν, όπου ενώ υποσχέθηκε την κατάληψη του Κουρδικού αυτού καντονιού στο ΒΔ άκρο της Συρίας, λόγω της σθεναρής αντίστασης των Κούρδων. Και παρά την στήριξη των «φίλων» Ρώσων, που απενεργοποίησαν την αντιαεροπορική τους άμυνα, για να δράσουν τα τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη και παρά την χρήση ως εμπροσθοφυλακή του Τουρκικού στρατού του FSA (Free Syrian Army), ένοπλα απομεινάρια της Συριακής αντιπολίτευσης, το Αφρίν αντιστέκεται και εκμηδενίζει τις τουρκικές φιλοδοξίες, γιατί οι Κούρδοι της Συρίας υπερασπίζονται την πατρίδα τους. Β. Οι ενεργειακές εξελίξεις στην ΑΟΖ της Κύπρου, όπου νέα κοιτάσματα ανακαλύπτονται και μεγάλες ξένες εταιρείες συμμετέχουν στο παιχνίδι της ανεύρεσης και εξόρυξης Υ/Δ. Έτσι με μια πρωτοφανή πειρατική ενέργεια τουρκικά πολεμικά σκάφη εμποδίζουν πλατφόρμα γεώτρησης της Ιταλικής ΕΝΙ να μεταβεί στο χώρο των ερευνών, στο οικόπεδο 3 της Κυπριακής ΑΟΖ. Φυσικά δεν τολμά να κάνει νταηλίκια στα οικόπεδα που έχουν αναλάβει οι Γαλλικοί, Αμερικανικοί και Ισραηλινοί κολοσσοί ΤΟΤΑL, EXON MOBIL κλπ. Γ. Οι κατηγορίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας κατά του Ερντογάν, για εθνική μειοδοσία, αφού στην διάρκεια της διακυβέρνησης του, άφησε την Ελλάδα να «αρπάξει» 18 νησιά στο Ανατολικό Αιγαίο, που ανήκουν στην Τουρκία. Δ. Ο Τούρκος πρόεδρος χρειάζεται σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε επιτυχίες και «κατακτήσεις», για να επανεκλεγεί στις εκλογές του 2019. Έτσι ο αδύναμος κρίκος στην παρού-
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
σα κατάσταση, είναι σύμφωνα με τις τουρκικές εκτιμήσεις, η Ελλάδα, λόγω της καταστροφικής πολιτικής κατευνασμού και μη κλιμάκωσης της έντασης και των προκλήσεων που ακολουθεί συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Ο πιο εύκολος στόχος για να στήσουν το σκηνικό των προκλήσεων είναι τα γκριζοποιημένα Ελληνικά Ίμια, με την κατάπτυστη για την Ελλάδα μυστική συμφωνία του 1996 «No Troops, no Ships, no Flags», που αποκάλυψε η εφημερίδα «Καθημερινή», τον Ιανουάριο 2011. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Σε ότι αφορά τις διεθνείς αντιδράσεις και τον ΟΗΕ θα λέγαμε ότι κυμαίνονται από την αδιαφορία και τη αφωνία, έως την επιτήδεια ουδετερότητα, εξομοιώνοντας τον θύτη με το θύμα, δίδοντας ανούσιες συμβουλές αποκλιμάκωσης, συνδιαλλαγής και επίλυση του θέματος μεταξύ των ενδιαφερομένων!!!!! Η ΕΕ, που είχε υποχρέωση να στηρίξει δύο κράτη – μέλη της, δεν έχει την πολιτική και στρατιωτική δυνατότητα να το κάνει, καθόσον στερείται ολοκληρωτικά των δομών που θα της επέτρεπαν να ταχθεί υπέρ της Κύπρου και της Ελλάδας, ακόμη και αν το ήθελε. Ακόμη, πλείστα ευρωπαϊκά κράτη είναι και απρόθυμα, αλλά και προφανώς αδύναμα, για έμπρακτη στήριξη, παρά για μια λεκτική συμπαράσταση, κάτι που η Ερντογανική Τουρκία ούτε το λαμβάνει υπόψη. Από την άλλη, ο μεγάλος μας σύμμαχος ΗΠΑ, που σήμερα οι σχέσεις μας βρίσκονται στο καλύτερο σημείο, αρκέστηκε σε ρόλο Ποντίου Πιλάτου, και σε ανούσιες συμβουλές. Όπως ορθότατα επισημαίνει και σε άρθρο του της 18-2-18, στην εφημερίδα «Νέα Σελίδα», ο Αναπλ. Καθηγητής της ΣΣΕ , Κων-νος Γρίβας, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε σύγχυση αναφορικά με το πώς θα κινηθούν σε αυτό τον νέο κόσμο, ενώ έναντι της Τουρκίας, ακολουθούν
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
όπως διαπιστώνουμε μια πολιτική κατευνασμού μέχρι τώρα , θεωρώντας ότι μια επίσημη ρήξη θα ήταν καταστρεπτική για την πολιτική τους, καθώς θα είχαμε σημαντικά και ενδεχομένως ολέθρια ρήγματα, τόσο στο ΝΑΤΟ, όσο και στον Ανασχετικό Δακτύλιο (Rimland), της Γεωπολιτικής θεωρίας του Nickolas Spykman, δομικό στοιχείο της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μετά τον Β’ΠΠ, μέχρι και σήμερα. Έτσι θα πρέπει να κατανοήσουμε, ότι δεν θα πρέπει να προσμένουμε τον αγαθό γίγαντα, ή το ξανθό γένος να μας σώσει, αλλά θα πρέπει να το φροντίσουμε εμείς πρωτίστως, με την βοήθεια και τις συμμαχίες που πρέπει να καλλιεργήσουμε. Πόλεμος ένδοξος, ειρήνης αισχράς αιρετώτερος. Δημοσθένης ΕΠΙΛΟΓΟΣ Θα πρέπει να ευχαριστούμε τον πρόεδρο Ερντογάν, καθόσον κάνει ότι είναι δυνατόν ο άνθρωπος να μας δείχνει τις προθέσεις του, την πολιτική του και την εθνική στρατηγική του, που είναι επιθετική, αναθεωρητική και έχει εδαφικές διεκδικήσεις κατά της Ελλάδος. Επίσης η κρίση αυτή μας απέδειξε την ουτοπική αντίληψη που καλλιεργήθηκε επί δεκαετίες στην εφησυχασμένη Ελληνική κοινωνία, ότι η Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κινδυνεύει από κανέναν, ιδιαίτερα από ένα σύμμαχο-μέλος του ΝΑΤΟ και ότι τα σύνορα της Ελλάδος είναι Ευρωπαϊκά σύνορα, άρα η ασφάλειά των είναι και υποχρέωση όλων των Ευρωπαϊκών κρατών και όχι και τόσο των Ελλήνων!! Εξάλλου η ανεύθυνη, απαράδε-
κτη και ολέθρια απόφαση πρώην ΥΕΘΑ, για μείωση της θητείας σε 9 μήνες, τι άλλο σημαίνει; Αλλά φευ!!!Ο Ερντογάν έχει θέσει σε λειτουργία μια μακρόπνοη , μεγαλοπρεπή και φιλόδοξη πολιτική επιδίωξη, στο να καταστήσει την Τουρκία, αρχικά μεγάλη περιφερειακή δύναμη στην Ανατ. Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή και σε δεύτερη φάση σε ένα παγκόσμιο πόλο-κρατικό δρώντα, εφάμιλλο των ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Ε.Ε. στο νέο παγκόσμιο πολυπολικό σύστημα που ήδη διαμορφώνεται. Πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα και συνάμα πολύ επικίνδυνο και για τον ίδιο και για την Τουρκία, αν αποτύχει. Αν ο Σουλτάνος όμως το επιτύχει τότε θα εκπληρώσει το όνειρό του, να γίνει ο νέος Ατατούρκ (πατέρας των Τούρκων), ξεπερνώντας τον παλαιό Μουσταφά Κεμάλ, ιδρυτή της νέας Τουρκίας, εμείς δε είναι βέβαιο ότι θα γίνουμε τουρκικό προτεκτοράτο, ευνουχισμένο εθνικά και ακρωτηριασμένο εδαφικά. Η πατρίδα θα πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα (χθες και όχι σήμερα) την γεωπολιτική μεταβολή και μετάλλαξη της Ισλαμικής Ερντογανικής και ανεξέλεγκτα επιθετικής Τουρκίας . Θα πρέπει με κάθε κόστος να εφαρμόσουμε μια νέα υψηλή Εθνική Στρατηγική, με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, ιδιαιτέρως με εθνική ομοψυχία, που σε ότι αφορά το πολιτικό προσωπικό σήμερα δεν υφίσταται δυστυχώς, που η Εθνική αυτή Στρατηγική να εδράζεται σε ισχυρή αποτρεπτική στρατηγική έναντι της Άγκυρας. Οι δηλώσεις του Έλληνα ΥΠΕΞ, ότι η Ελλάδα στο μέλλον δεν θα αντιμετωπίσει με ειρηνικό τρόπο μελλοντικές τουρκικές ενέργειες κινούνται φυσικά προς την σωστή κατεύθυνση, αρκεί να μην παραμείνουν μόνο λόγια.
Ας κοιτάξουμε κατάματα την Τουρκία, χωρίς φοβικά σύνδρομα, χωρίς την ολέθρια πολιτική κατευνασμού του παρελθόντος. Η Τουρκία δεν είναι ούτε αήττητη, ούτε τόσο φοβερή, όπως πολλοί εδώ στην Ελλάδα Τουρκολάγνοι την παρουσιάζουν. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, παρά τις τεράστιες μνημονιακές περικοπές, παραμένουν σε υψηλό επίπεδο ετοιμότητας και επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας. Δεν υπάρχει σύγκριση Έλληνα με Τούρκο, στον Στρατό, στο Ναυτικό, στην Αεροπορία. Η τουρκική στρατιωτική ισχύς είναι υπερεκτιμημένη, έχει δομικές αδυναμίες αντιφάσεις, ελλείψεις σε ανώτατα έμπειρα στελέχη, προβλήματα ηθικού, ομογένειας, συναδελφικότητας, ιδιαίτερα μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου 2016. Οι δε φαραωνικές φιλοδοξίες και επιδιώξεις του Σουλτάνου Ερντογάν, δημιουργούν αντιπαλότητες, ανταγωνισμούς, μισαλλοδοξίες και ξυπνούν δυσάρεστες μνήμες οθωμανικής αυτοκρατορίας, που ενυπάρχουν στο DNA όλων των λαών της Μέσης Ανατολής και της Βαλκανικής. Τέλος, εκτιμώ ότι πρέπει να υπάρξει εθνική ομοψυχία και να ενημερωθεί ο Ελληνικός λαός για την πραγματική κατάσταση, τις ενδεχόμενες εξελίξεις, ώστε να προετοιμαστεί για το χειρότερο, που ευχόμαστε να μην υλοποιηθεί και να συνδράμει στην νέα εθνική προσπάθεια. Άνδρες πόλις και ού τείχη, ουδέ νήες ανδρών κεναί. Η πόλη [και η δύναμή της] είναι οι άντρες και όχι τα τείχη ούτε τα άδεια πλοία. Θουκυδίδης, * O Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι Αντγος (ε.α.), πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ, πρώην Αξκος επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), Μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ).
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
9
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Κυπριακό: Ένα ανεπίλυτο πρόβλημα; Γεωστρατηγικές παράμετροι O Τουρκικός εκβιασμός και η ελληνική αποτρεπτική στρατηγική Γράφει ο Νίκος Παναγιωτίδης Ασχέτως ποια λύση ο κάθε πολίτης πιστεύει ότι είναι η ιδανική για επίλυση του χρόνιου Κυπριακού προβλήματος, ουδείς μπορεί πρέπει πλέον να αμφιβάλλει για τους στόχους της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και για το γεγονός πως αυτοί οι στόχοι δυσχεραίνουν τα μέγιστα τις όποιες προσπάθειες επίλυσης του προβλήματος. Η στρατηγική συμπεριφορά του τουρκικού κράτους, με προεξάρχον το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό και τα εμπόδια που προβάλλει στη διενέργεια της γεώτρησης στο Οικόπεδο 3, αυτό καταμαρτυρά.Η εκτράχυνση της τουρκικής αναθεωρητικής συμπεριφοράς όπως εκδηλώθηκε και κοντά στα Ίμια με τον εμβολισμό του σκάφους του ελληνικού Λιμενικού δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης του προαναφερθέντος. Τι επιδιώκει όμως η Τουρκία και ποιοι οι στρατηγικοί στόχοι της σε αυτήν τη φάση;Πριν υπεισέλθουμε σε αυτό το θέμα όμως ας εξετάσουμε λίγο την τουρκική στοχοθεσία η οποία, όπως διαπιστώνει ο καλόπιστος παρατηρητής, είναι ασυμβίβαστη με την όποια δίκαιη –έστω υπό τις περιστάσεις– επίλυση του Κυπριακού.Το τουρκικό πολιτικό κατεστημένο βλέπει τη διευθέτηση του Κυπριακού μέσα από στρατηγικό φακό και επιθυμεί την υποταγή του όλου θέματος στις ηγεμονικές αξιώσεις της Τουρκίας. Όπως επισημαίνει ο ιδεολόγος των ισλαμιστών και πρώην πρωθυπουργός Αχμετ Νταβούτογλου, η Κύπρος εντάσσεται γεωπολιτικά στον ζωτικό χώρο της Τουρκίας. Πιο συγκεκριμένα, θεωρεί ότι η Κύπρος έχει κεντρική θέση στον παγκόσμιο χάρτη βρισκόμενη σε ίση απόσταση από τρεις ηπείρους, την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. 10
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Νταβούτογλου, όποιος αγνοεί την Κύπρο δεν μπορεί να είναι ενεργός στην παγκόσμια πολιτική και δεν μπορεί να ασκήσει περιφερειακή στρατηγική. Άρα λοιπόν εξάγεται το συμπέρασμα ότι προτεραιότητα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής δεν είναι η λύση του προβλήματος, αλλά η εξυπηρέτηση των γεωστρατηγικών βλέψεων της Τουρκίας. Η τουρκική γεωστρατηγική πρέπει να μας διδάξει πολλά. Φυσικά, αυτό ουδόλως σημαίνει ότι εμείς δεν πρέπει να συνεχίσουμε να επιδιώκουμε το διάλογο για την επίλυση του προβλήματος. Ωστόσο, πρέπει σε κάθε προσπάθεια επίλυσης να συνυπολογίζεται σοβαρά και αυτή η μεταβλητή. Επιστρέφοντας στις στρατηγικές επιδιώξεις της Τουρκίας, συνοψίζονται σε διχοτόμηση του Αιγαίου σε δύο μέρη, εγκλωβίζοντας τα ελληνικά νησιά σε τουρκική υφαλοκρηπίδα, αφού η τουρκική θέση για το θέμα είναι ότι τα νησιά δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδας – μια θέση αντίθετη με το Διεθνές Δίκαιο και τη σύμβαση για το Δίκαιο της Θαλάσσης του 1982. Όσον αφορά το Κυπριακό, η Άγκυρα αποσκοπεί στον εξαναγκασμό της ΚΔ να τερματίσει το γεωτρητικό της πρόγραμμα και να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ακόμα πιο αδύνατη διαπραγματευτική θέση, αποδεχόμενη πολλές από τις τουρκικές θέσεις. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η Τουρκία εποφθαλμιά το κυπριακό φυσικό αέριο και επιδιώκει τη μεταφορά του μέσω αγωγού στην Τουρκία και από εκεί στην Ευρώπη. Ένας από τους κύριους άξονες του δόγματος του «στρατηγικού βάθους» του Νταβούτογλου είναι ο γεωοικονομικός, που
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
θέλει την Τουρκία να μετεξελίσσεται σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο στην περιοχή της. Μέσα από αυτό το πρίσμα αντικρίζουν το κυβερνών AKP και ο Ερντογάν τη διαχείριση του κυπριακού φυσικού αερίου. Παρά τα όσα έχουν εκτεθεί πιο πάνω, κατά την ταπεινή μας γνώμη η ΚΔ πρέπει να συνεχίσει να επιδιώκει λύση του Κυπριακού εδραζόμενη σε τέσσερις βασικές αρχές: 1. Αποχώρηση στρατού και άρση του καθεστώτος εγγυήσεων, 2. Επιστροφή διψήφιου ποσοστού εδάφους για επιστροφή μεγάλου αριθμού προσφύγων στις πατρογονικές τους εστίες, 3. Εφαρμογή των τεσσάρων βασικών ελευθεριών της ΕΕ (διακίνησης, εγκατάστασης, περιουσίας, δικαίωμα κατοικίας), 4. Εσωτερική πολιτειακή οργάνωση που εγγυάται πολιτική σταθερότητα και μηχανισμό αποτελεσματικής επίλυσης αδιεξόδων. Δεν φαίνεται η εκ περιτροπής προεδρία να τυγχάνει ευρείας αποδοχής από τους Ελληνοκύπριους. Αντ’ αυτού, η φόρμουλα ΕΚ πρόεδρος, ΤΚ αντιπρόεδρος αποτελεί την πιο ορθολογική επιλόγή στο συγκεκριμένο ζήτημα. Μπορούν αυτές οι αρχές να διασφαλιστούν δεδομένων των αναθεωρητικών και νεοοθωμανικών ηγεμονικών αξιώσεων της Τουρκίας; Αυτό είναι το ερώτημα που πρέπει να λύσουν όσοι ασκούν πολιτική. Μια πραγματικότητα που θα την βρίσκουν συνεχώς μπροστά τους σε περίπτωση που ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις.
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τι κρύβεται πίσω από τις τουρκικές διεκδικήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ
Γράφει ο Χρήστος Ιακώβου* Παρατηρούμε ότι η Τουρκία τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει την ένταση σε ό,τι αφορά τις διεκδικήσεις της στους θαλάσσιους χώρους του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτή η συμπεριφορά υπαγορεύεται από τη στρατηγική προτεραιότητα της Τουρκίας να αυξήσει τη θαλάσσια ισχύ της, κάτι που θα της επιτρέψει να διευρύνει ακόμη περισσότερο τη θεμελιακή έννοια για την εξωτερική της πολιτική, αυτή δηλαδή του στρατηγικού βάθους. Το ερώτημα στρατηγικής που εγείρεται από τις διεκδικήσεις της Άγκυρας στο δεδομένο θέμα είναι: Γιατί η Τουρκία επιδεικνύει τόση ευαισθησία για τον θαλάσσιο χώρο της Ελλάδας και της Κύπρου, την οποία συνοδεύει μάλιστα και με ανοικτές απειλές;
Η πολυσύνθετη έννοια της θαλάσσιας ισχύος αναλύθηκε για πρώτη φορά από τον κορυφαίο θεωρητικό της γεωπολιτικής του θαλασσίου χώρου, τον αμερικανό Άλφρεντ Μάχαν (1840-1914), από τον οποίο επηρεάστηκε και ο Νταβούτογλου και ο οποίος προσδιορίζει τη θαλάσσια ισχύ ως τη δυνατότητα ελέγχου των θαλασσίων οδών, καθώς επίσης και της νομής και κατοχής των θαλασσίων πόρων, οι οποίοι προσδίδουν πολιτική δύναμη και οικονομική ευρωστία στα κράτη. Ο Μάχαν, αφού αφιέρωσε χρόνια μελέτης στην ιστορία της ανόδου της Μεγάλης Βρετανίας ως μεγάλης ευρωπαϊκής δυνάμεως, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η θαλάσσια ισχύς μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη μετατροπή ενός κράτους σε ισχυρό, αν συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: Αν διαθέτει κατάλληλη γεωγραφική
θέση, όπως για παράδειγμα να γειτνιάζει με σημαντικές θαλάσσιες διόδους. Αν η φυσική διαμόρφωση των ακτογραμμών του τού παρέχει πρόσθετα πλεονεκτήματα, όπως νησιά και φυσικά λιμάνια. Αν διαθέτει μεγάλη έκταση ακτογραμμής σε σχέση με τον πληθυσμό του. Αν έχει υψηλό ποσοστό πληθυσμού το οποίο στρέφεται προς τη θάλασσα (αλιεία, εμπορικό ναυτικό, ισχυρό πολεμικό ναυτικό). Αν η πολιτική της κυβέρνησης παρέχει συστηματική και ευφυή καθοδήγηση με στόχο την ανάπτυξη της θαλάσσιας ισχύος. Αυτό που σήμερα περιορίζει την ανάπτυξη της τουρκικής θαλάσσιας ισχύος, σε σχέση με τις πέντε προαναφερθείσες προϋποθέσεις, είναι το μειονέκτημα που προσδιορίζεται από την ανισορροπία που προκαλείται από την ύπαρξη μεγάλης έκτασης Συνέχεια στην επόμενη σελίδα
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
11
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα
ακτογραμμής της χώρας, χωρίς όμως να έχει ελεύθερη πρόσβαση σε ανοικτή θάλασσα, τόσο στο Αιγαίο, λόγω του ελλαδικού πλεονεκτήματος, όσο στην Α. Μεσόγειο, λόγω της ύπαρξης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτή η πραγματικότητα επιβάλλει στην Τουρκία το «σύνδρομο της Συνθήκης των Σεβρών», τη μειονεκτική γεωπολιτική θέση δηλαδή ότι είναι εγκλωβισμένη στα δικά της χωρικά ύδατα, λόγω του ότι τρία βασικά της λιμάνια (Κωνσταντινούπολης, Σμύρνης και Μερσίνας) είναι από θαλάσσης αποκλεισμένα, καθώς επίσης παραμένει χωρίς πρόσβαση στις ναυτικές οδούς που εξασφαλίζουν διασύνδεση της Τουρκίας με τον δυτικό κόσμο και τη Μέση Ανατολή. Ως εκ τούτου, η Τουρκία παραμένει κράτος ξηράς, όπως επέβαλαν οι δυτικές δυνάμεις με τη Συνθήκη των Σεβρών το 1920. Με τον στρατηγικό σχεδιασμό των ισλαμιστών, σύμφωνα με τον οποίο η Τουρκία θα πρέπει να αναδυθεί, μέχρι τα μέσα του τρέχοντος αιώνος, με πλανητικούς όρους, σε δύναμη διεθνούς εμβέλειας, το «σύνδρομο της Συνθήκης των Σεβρών» περιορίζει την Τουρκία από τον ζωτικό χώρο της εγγύς θαλάσσιας λεκάνης (Μαύρη Θάλασσα, Αν. Μεσόγειο, Ερυθρά Θάλασσα και Περσικός Κόλπος) ο οποίος είναι κομβικής σημασίας, κατά τον Νταβούτογλου, για τα μακροχρόνια σχέδια της χώρας του. Επιπλέον, παράγοντες οι οποίοι αναγκάζουν την Τουρκία να κινηθεί προς την κατεύθυνση απόκτησης θαλάσσιας ισχύος, είναι: α) Η επιτάχυνση της παγκοσμιοποίησης, η οποία αυξάνει τις προϋποθέσεις του διεθνούς εμπορίου, και μάλιστα διά θαλάσσης. β) Η ραγδαία αύξηση των παγκοσμίων ενεργειακών αναγκών, γεγονός που καθιστά τόσο τις υποθαλάσσιες ενεργειακές πηγές όσο και τις θαλάσσιες ενεργειακές οδούς του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου σε μείζονος 12
Κατά τον Νταβούτογλου, η Τουρκία δεν θα μπορέσει ποτέ να αυξήσει την επιρροή της στην ενδοχώρα, δηλαδή στην Κεντρική Ασία και Μέση Ανατολή, εκεί που βρίσκονται οι πλούσιες ενεργειακές πηγές, αν πρώτα στην εγγύς θαλάσσια λεκάνη (γεωπολιτική εγγύτητα) δεν υλοποιήσει μία στρατηγική υπεροχής θαλάσσιας ισχύος. σημασίας γεωστρατηγικά εργαλεία, ιδιαίτερα αν δει κάποιος αυτόν τον παράγοντα σε σχέση με τις ευρωπαϊκές προσπάθειες απεξάρτησης της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Ο Νταβούτογλου, με το δόγμα του στρατηγικού βάθους, εισάγει στη σύγχρονη τουρκική εξωτερική πολιτική κεντρικές γεωπολιτικές έννοιες, όπως της εγγύτητας, της ενδοχώρας και του κεντρικού βάρους. Κατά τον Νταβούτογλου, η Τουρκία δεν θα μπορέσει ποτέ να αυξήσει την επιρροή της στην ενδοχώρα, δηλαδή στην Κεντρική Ασία και Μέση Ανατολή, εκεί που βρίσκονται οι πλούσιες ενεργειακές πηγές, αν πρώτα στην εγγύς θαλάσσια λεκάνη (γεωπολιτική εγγύτητα) δεν υλοποιήσει μία στρατηγική υπεροχής θαλάσσιας ισχύος. Γι’ αυτό, εισηγείται η Τουρκία να γίνει η κύρια ναυτική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο, Μαύρη Θάλασσα, Αδριατική, Ερυθρά Θάλασσα, μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, κομβικής σημασίας για την ανάπτυξη της τουρκικής θαλάσσιας ισχύος είναι οι θαλάσσιοι χώροι του Αιγαίου και αυτοί γύρω από την Κύπρο. Στο πλαίσιο γεωστρατηγικού αναθεωρητισμού Θεμελιακής σημασίας για την κατα-
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
νόηση της γεωπολιτικής σκέψης του Νταβούτογλου και κατ’ επέκταση της σημερινής τουρκικής διπλωματίας είναι η έμφαση την οποία αποδίδει στη θεωρία της ναυτικής ισχύος, σύμφωνα με την οποία η θαλάσσια δύναμη εξασφαλίζει τον μέγιστο βαθμό ελέγχου με τον ελάχιστο βαθμό επιβολής. Η ουσία αυτής της γεωστρατηγικής προσέγγισης βρίσκεται στην αντίληψη ότι ο έλεγχος επί των ηπειρωτικών περιοχών απαιτεί πλήρη επιβολή στους τοπικούς πληθυσμούς. Ενώ, αντιθέτως, η κυριαρχία στους θαλασσίους χώρους απαιτεί όχι πλήρη έλεγχο και συνεχή στρατιωτική παρουσία, όπως στις ηπειρωτικές περιοχές, αλλά αποτελεσματικό έλεγχο επί των θαλασσίων χώρων και οδών. Επομένως, θα ήταν παιδαριώδες σφάλμα στρατηγικής προσπέλασης και ανάλυσης να μη θεωρείται ως πηγή των τουρκικών διεκδικήσεων και ηγεμονικών αξιώσεων επί του Αιγαίου και των θαλασσίων χώρων της Κύπρου ο γεωστρατηγικός αναθεωρητισμός της Τουρκίας. * Ο Χρήστος Ιακώβου είναι Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών Πηγή : Φιλελεύθερος
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η Τουρκία; Γράφει ο Παντελής Σαββίδης, Δημοσιογράφος Πλοίο της τουρκικής ακτοφυλακής εμβόλισε, πλοίο της ελληνικής ακτοφυλακής, προκαλώντας του ζημιές. Το περιστατικό κρίνεται άκρως σοβαρό, καθώς, πριν από λίγο ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στην τουρκική Εθνοσυνέλευση: «Προειδοποιούμε όσους περνούν τη γραμμή στην Κύπρο και τη θάλασσα του Αιγαίου να μην κάνουν το λάθος βήμα»! Η δήλωση Ερντογάν έρχεται ως συνέχεια της δήλωσης του Τούρκου αρχηγού ΓΕΕΘΑ ότι η χώρα του μπορεί να διεξάγει, ταυτόχρονα, πόλεμο σε Συρία και Αιγαίο. Το σχέδιο αυτό παλαιότερα ήταν γνωστό ως σχέδιο 2,5 πολέμων. Η Τουρκία υπονοούσε πως ετοιμαζόταν να διεξάγει πόλεμο με τη Συρία, την Ελλάδα, και τους Κούρδους στο εσωτερικό. Το πεδίο έχει μεταβληθεί σε ορισμένες παραμέτρους του, και προφανώς με τη μεταβολή των παραμέτρων αυτών προσαρμόστηκαν και τα τουρκικά σχέδια. Βρίσκεται, λοιπόν, σε εξέλιξη μια τουρκική επιχείρηση στηριγμένη σε ένα σχέδιο το οποίο ετοιμάστηκε χρόνια πριν. Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη για να γίνει αντιληπτό πώς θα αντιδράσει η Αθήνα, καθώς η μόνιμη ελληνική επωδός είναι ψυχραιμία. Εδώ που βρίσκονται τα πράγματα ίσως να μην υπάρχουν πολλά περιθώρια επιλογών. Ο υπουργός Εξωτερικών, για λόγους άγνωστους, άνοιξε όλα τα μέτωπα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής (Σκόπια, Αλβανία, Κύπρος, Τουρκία) και είναι άγνωστο αν η ελληνική διπλωματία μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις τους. Η χώρα βρίσκεται ήδη σε μακρά προεκλογική περίοδο, ανοίγοντας δι-
Στη Συρία ο Ερντογάν δίνει τη μάχη του μέλλοντός του. Μια νίκη του στη συριακή κόλαση θα του δώσει παράταση ζωής. Μια ήττα του θα τον οδηγήσει στην καταστροφή. χαστικά μέτωπα και στο εσωτερικό τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε ακραίες καταστάσεις. Υπενθυμίζεται ότι όποτε η Τουρκία επεδίωξε επιθετική ενέργεια κατά της Ελλάδας το έκανε σε στιγμές εσωτερικού διχασμού (1974) ή κυβερνητικής αβεβαιότητας (Ίμια). Το έκανε, επίσης, σε στιγμές που είχε τη συναίνεση της διεθνούς κοινότητας. Είναι το μόνο στοιχείο το οποίο δεν διαθέτει αυτήν τη στιγμή, καθόσον τόσο από πλευράς συσχετισμού δυνάμεων όσο και από πλευράς ελληνικής ομοψυχίας οι συνθήκες την ευνοούν. Έχει απομονωθεί όμως διεθνώς, καθώς ο Ερντογάν ήρθε σε ρήξη με όλους –τουλάχιστον τους Δυτικούς– συμμάχους της χώρας του. Τα ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας στη Συρία, η σύγκρουσή της με τους Κούρδους στο Αφρίν –η οποία προκάλεσε το θάνατο σημαντικού αριθμού Τούρκων στρατιωτών–, οι κακές σχέσεις με τις ΗΠΑ και οι προβληματικές σχέσεις της με τη Ρωσία, παρά τα αντιθέτως διαδιδόμενα, δεν ευνοούν ένα ακόμη μέτωπο στα δυτικά, με την Ελλάδα. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί
να προβλέψει τον ασταθή χαρακτήρα του Τούρκου προέδρου, ο οποίος βρίσκεται σε προσωπικά και πολιτικά αδιέξοδα. Στη Συρία ο Ερντογάν δίνει τη μάχη του μέλλοντός του. Μια νίκη του στη συριακή κόλαση θα του δώσει παράταση ζωής. Μια ήττα του θα τον οδηγήσει στην καταστροφή. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου ευνοϊκά γι αυτόν. Το Γενικό Επιτελείο ανακοίνωσε χθες ότι 31 Τούρκοι σκοτώθηκαν στη Συρία και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν, αλλά η αντιπολίτευση πιστεύει πως οι νεκροί είναι πολλοί περισσότεροι. Το πιθανότερο είναι η επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» στο Αφρίν να μην εξελιχθεί καλά, και τα φέρετρα στην Τουρκία να πολλαπλασιαστούν. Τότε, μια λαϊκή κατακραυγή και μια στρατιωτική δυσαρέσκεια θα ανάγκαζαν τον Ερντογάν να υποχωρήσει. Μια στρατιωτική ήττα, όμως, στην εθνικιστική Τουρκία δεν γίνεται εύκολα αποδεκτή. Το μέλλον του Ερντογάν προδιαγράφεται δυσοίωνο. Συνέχεια στην επόμενη σελίδα
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
13
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα
Ενδεχομένως ο Τούρκος πρόεδρος να ελπίζει ότι μια υποχώρηση από τη Συρία μπορεί να εξισορροπηθεί από μια τακτική νίκη επί μιας φοβισμένης Ελλάδας. Και αυτή η νίκη θα μπορούσε να επιτευχθεί με την παγίωση των τουρκικών θέσεων γύρω από τα Ίμια. Εκεί λοιπόν εστιάζεται το τουρκικό ενδιαφέρον, και εκεί δεν αποκλείεται μια στρατιωτική κλιμάκωση. Περιμένουμε να δούμε τα σχέδια της Αθήνας για την υπεράσπιση της κυριαρχίας επί ελληνικού εδάφους. Εκτός και αν κάτι διαφορετικό έχει συμφωνηθεί τη νύχτα των Ιμίων το οποίο δεν γνωρίζουμε. Γι’ αυτό θα πρέπει οι πρωταγωνιστές της νύχτας των Ιμίων, οι κ.κ. Σημίτης και Πάγκαλος, να ενημερώσουν τον ελληνικό λαό αν και τι συμφώνησαν. Και αν δεν το κάνουν οι ίδιοι, το υπουργείο Εξωτερικών να κάνει γνωστό στον ελληνικό λαό τι συμβαίνει με τα Ίμια. Ποιο είναι το σημερινό καθεστώς των Ιμίων. Τι ακριβώς σημαίνει, και αν ισχύει στο διηνεκές το no flags, no ships, no troops. Για να αποφύγει ο Ερντογάν μια οδυνηρή ήττα στο Αφρίν με πολλούς νεκρούς, έχει συγκροτήσει αντάρτικη ομάδα ισλαμιστών από τα υπολείμματα του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (ούτε ελεύθερος ήταν, ούτε συριακός, ούτε στρατός) και διάφορες τρομοκρατικές ομάδες με βασικό πυρήνα την αλ Νούσρα ώστε να πολεμήσουν αυτοί στην πρώτη γραμμή του μετώπου και να ακολουθήσει ο τουρκικός στρατός. Η ομάδα που συγκρότησε είναι η «Μεραρχία Χάμτζα», την οποία χρησιμοποίησε και παλαιότερα στις επιχειρήσεις στο Ιντλίμπ. Είχε εκπαιδευτεί και εξοπλιστεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία ως μέρος του συριακού προγράμματος εκπαίδευσης και εξοπλισμού στη Βορειοδυτική Συρία. Για να καταλάβει κανείς τη σύνθεσή της να σημειώσουμε πως η «Μεραρχία Ιντλίμπ» αποτελείται από πέντε ομάδες του «Ελεύθερου Συριακού 14
Πάντως, για να έχουμε και μια εικόνα του προβλήματος Τουρκία, ας μην έχουν την εντύπωση στην Αθήνα πως η έκλειψη του Ερντογάν θα λύσει τα προβλήματα. Η αντιπολίτευση είναι πολύ χειρότερη. Στρατού» που εδρεύουν στην πόλη Μάρε, επαρχία του κυβερνείου του Βόρειου Χαλεπιού, την ταξιαρχία Hamza, την ταξιαρχία Dhi Qar, τη Βόρεια Βροντερή Ταξιαρχία, την Ταξιαρχία Αντίστασης της Μάρε και την Ταξιαρχία Ειδικών Επιχειρήσεων. Όλος ο τζιχαντιστικός ανθός.
εκτονώσουν την κατάσταση. Αντιθέ-
Τόσο ο συριακός στρατός και οι Κούρδοι όσο και οι άλλες δυνάμεις που βρίσκονται στη Συρία και το Αφρίν καταγράφουν τους βομβαρδισμούς στους οποίους προβαίνει ο τουρκικός στρατός εναντίον αμάχων, νοσοκομείων και κέντρων παροχής βοήθειας.
προσπάθειες να εκθέσουν τον Ερντο-
Δεν αποκλείεται μετά τις στρατιωτικές εξελίξεις ο Ερντογάν να αντιμετωπίσει και άλλου είδους διεθνείς κατηγορίες. Ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να συντηρήσει και τα ανοικτά διπλωματικά μέτωπα της Ελλάδας στα Βαλκάνια, τόσο με τα Σκόπια όσο και με την Αλβανία, και πιθανώς αυτός να είναι ο λόγος που ο Έλληνας ΥΠΕΞ επιχειρεί αγώνα δρόμου να τα κλείσει. Αλλά η αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων μέσα σε κλίμα άγχους και νευρικότητας δεν θα οδηγήσει σε λύσεις που θα
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
τως, θα την περιπλέξουν. Υπάρχει και μία ακόμη παράμετρος που αφορά στην τουρκική πολιτική: οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Βρίσκονται στο χειρότερο σημείο τους, με τους Αμερικανούς να καταβάλλουν γάν χωρίς να δημιουργήσουν μακροπρόθεσμη βλάβη στις σχέσεις τους με την Άγκυρα. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με προσωπικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, μπορεί να οδηγήσουν τον Ερντογάν να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή. Πάντως, για να έχουμε και μια εικόνα του προβλήματος Τουρκία, ας μην έχουν την εντύπωση στην Αθήνα πως η έκλειψη του Ερντογάν θα λύσει τα προβλήματα. Η αντιπολίτευση είναι πολύ χειρότερη. Ορισμένες από τις νευρικές κινήσεις του Ερντογάν οφείλονται στην κριτική που του ασκεί η αντιπολίτευση ότι δεν είναι και τόσο σκληρός με την Ελλάδα.
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Οι χάρτες που όρισαν τη «γεωγραφική Μακεδονία» Γράφει ο Ιωάννης Μάζης * Επιμένω εδώ και πολύ καιρό, στην σύνθετη ονομασία «Κεντροβαλκανική Δημοκρατία», διότι όλες οι άλλες δεν ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα, πράγμα που θα καταλήξει, όχι μόνον εις βάρος των ελληνικών συμφερόντων, αλλά και εις βάρος των συμφερόντων και του ιδίου του κρατιδίου των Σκοπίων Ας εξετάσουμε πρωτίστως κάποιες επιχειρηματολογικές αφηγήσεις του δημοσίου διαλόγου σχετικά με το «συνετόν» του συμβιβασμού των Αθηνών εις μίαν ονομασία σύνθετη εμπεριέχουσα τον όρον «Μακεδονία». Η υπόθεση της ονομασίας των Σκοπίων είναι πρωτίστως και ουσιαστικώς κρίσιμη, για τους εξής λόγους: Πρώτον, ο όρος «Μακεδονία» per se αποτελεί τον κατ’ εξοχήν φορέα του σκοπιανού δήθεν αλυτρωτισμού. Εξ αυτού και μόνον θα χαλκευθεί η νομιμοποίησις της ανυπάρκτου εθνικώς «μακεδονικής ταυτότητος», ανυπάρκτου γλωσσολογικώς «μακεδονικής γλώσσης» και φυσικά της ανυπάρκτου νομοκανονολογικώς «ορθοδόξου μακεδονικής εκκλησίας». Δεύτερον, σημειωτέον ότι η ιστορική Μακεδονία της αρχαιότητας αντιστοιχεί σχεδόν πλήρως στο τμήμα της ελληνικής επικράτειας στην βόρειο Ελλάδα. Η έννοια της «γεωγραφικής Μακεδονίας» αποτελεί σε μεγάλο βαθμό κατασκευή Ρώσων, Γερμανών και Βουλγάρων χαρτογράφων τον ύστερο 19ο αιώνα. Σε χάρτες των μέσων του 19ου αιώνος, όπως του Γάλλου χαρτογράφου Ami Boue (1847, Βλ. σχετ. Χάρτη), ο όρος Μακεδονία δεν περιλαμβάνει τα Σκόπια, αλλά μόνο το όριο Μοναστηρίου-Αχρίδας και φυσικά την γνωστή μας Μακεδονία στην ελληνική επικράτεια.
Χάρτης Εθνολογικός του Ami Boué (1847) Αντιθέτως σε χάρτες του ύστερου 19ου αιώνος δημιουργείται η «γεωγραφική Μακεδονία», η οποία σύμφωνα με μία διαστρεβλωτική αντίληψη μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους
μοιράστηκε μεταξύ Ελλάδος, Σερβίας και Βουλγαρίας. Όμως δεν υφίστατο «Μακεδονία» ως διοικητική ή γεωγραφική ενότητα κατά την οθωμανική πεΣυνέχεια στην επόμενη σελίδα
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
15
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα
ρίοδο. Επίσης εθνογραφικοί χάρτες, όπως αυτός του Γερμανού γεωγράφου Heinrich Kiepert (βλ. σχετ. Χάρτη), οι οποίοι έδειχναν υψηλά ποσοστά σλαβοφώνων, αποτελούσαν παραγγελία του βουλγαρικού εξαρχάτου στην Κωνσταντινούπολη. Δεν εξασφαλίζεται η ελληνική πλευρά Τρίτον, τα ζητήματα της απαλοιφής από το Σύνταγμα των Σκοπίων των δήθεν «αλυτρωτικών» επιταγών του, δια της απαλοιφής των αντιστοίχων άρθρων, δεν αποτελούν, κατά κανένα τρόπο, εξασφάλιση για την ελληνική πλευρά. Ασφαλώς ένα κράτος έχει το απόλυτον δικαίωμα να δημιουργεί, αλλά και να αναθεωρεί τον συνταγματικό του χάρτη κατά: i) τα εθνικά του συμφέροντα, ii) τα ιδεολογικά του ζητούμενα και iii) τα πολιτικά και iv) τα γεωστρατηγικά του προτάγματα, όπως αυτό τα αξιολογεί. Εάν, συνεπώς, το σκοπιανό πολυεθνοτικό (αλβανο-σλαβο-ρομανικό) μόρφωμα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ με σύνθετη ονομασία εμπεριέχουσα τον όρο «Μακεδονία» δεν θα έχει κανένα λόγο να μην τροποποιήσει εκ νέου το Σύνταγμά του προς την προϋπάρξασα δήθεν «αλυτρωτική» κατεύθυνση. Είναι λοιπόν φενάκη η διατυμπανιζομένη, από τους υποστηρικτές της υπάρξεως του όρου «Μακεδονία» στην «λύση» του ονοματολογικού, «διασφάλιση του αποκλεισμού των αλυτρωτικών διατάξεων από το νέο Σύνταγμα των Σκοπίων». Έχει εισέτι υποστηριχθεί ότι εάν δεν καταλήξομε σε «σύνθετη ονομασία» (…με τον όρο «-Μακεδονία» άραγε εννοούν οι υποστηρίζοντες «λυσιν»;) τότε δεν θα υπάρξει «λύσις». Μα, αυτό ποιόν απειλεί; Την Ελλάδα ή τα Σκόπια τα οποία επείγονται να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ; Ας λάβουμε επίσης υπόψη την προ εβδομάδος προειδοποίηση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ προς την Σκοπιανή κυβέρνηση, η οποία αποκλείει 16
Χάρτης των Βαλκανίων του Γερμανού γεωγράφου Heinrich Kiepert, 1882 την εισδοχή του κρατιδίου εις το ΝΑΤΟ με την συνταγματική των ονομασία. Και αυτά συμβαίνουν ενώ τα Σκόπια απαιτούν τον σφετερισμό της εθνικής ελληνικής ταυτότητος, της ελληνικής αυτοσυνειδησίας και της ελληνικής ιστορίας και μάλιστα με την επίσημη συναίνεση της…Ελλάδος; Προτείνουν «καθρεφτάκια» Και μας προτείνουν…«καθρεφτάκια και χάντρες για ιθαγενείς» προσφέροντάς μας την αλλαγή της ονομασίας του αεροδρομίου των και κάποιων οδών της πρωτευούσης των; Ο κος Μητσοτάκης είχε απόλυτο δίκαιο όταν ανέφερε προχθές ότι : «δεν θα διακινδυνεύσω τον διχασμό των Ελλήνων για να διαφυλάξω την ενότητα των Σκοπιανών». Μόνο που θα πρέπει να προχωρήσει θαρραλέα και στην αποκήρυξη του όρου «Μακεδονία» από την προερχομένη εκ του, επικινδύνως συγχροτιζομένου μετά του κου Σόρος και παταγωδώς αποτυχόντος επί
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
25ετίαν, «διαμεσολαβητού» του ΟΗΕ και να απαιτήσει την άμεση απομάκρυνση και αντικατάστασή του. Τότε θα ευεργετούσε πρωτίστως το έθνος μας και τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του πολυεθνοτικού κρατιδίου των Σκοπίων και δευτερευόντως την μεγάλη παράταξη της οποίας επιδιώκει να ηγηθεί. Υπό το κράτος της εκφράσεως της λαϊκής βουλήσεως από το Συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης αλλά και του επομένου των Αθηνών, εις το Σύνταγμα, στις 4 Φεβρουαρίου, είναι αδύνατον η «μυστική διπλωματία» των Αθηνών να επιτρέψει εις τα πολιτικά κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου να «αυτοκτονήσουν» πολιτικώς. Άρα «λύσις» του προαναφερθέντος τύπου δεν νομίζω ότι θα υπάρξει. Γιατί «Κεντροβαλκανική Δημοκρατία» Επιμένω εδώ και πολύ καιρό, στην σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ προσδιορισμό και erga omnes, «Κεντροβαλκανική Δημοκρατία», διότι όλες οι άλλες δεν ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα, πράγμα που θα καταλήξει προϊόντος του χρόνου, όχι μόνον εις βάρος των ελληνικών εθνικών συμφερόντων, αλλά και εις βάρος των κρατικών συμφερόντων και του ιδίου του κρατιδίου των Σκοπίων. Και αυτό διότι οι ισορροπίες στην Βαλκανική, από τούδε και εις το εξής, θα είναι άκρως επισφαλείς με πρώτα θύματα, εκείνα τα πολυεθνικά μορφώματα τα οποία δεν έχουν και δεν μπορούν να αποδείξουν βαθύτατες εθνικές ταυτότητες οι οποίες να αποτελούν κοινή εθνική συνείδηση και πεποίθηση του μωσαϊκού των λαών που τα συνιστούν. Επίσης η ονομασία «Κεντροβαλκανική Δημοκρατία» δεν διαγράφει ούτε καταπνίγει κάποια εθνοπολιτισμική ή γλωσσική ταυτότητα των συνιστωσών εθνοτήτων του κρατιδίου. Εις τα ταξιδιωτικά έγγραφα των κεντροβαλκανίων πολιτών, η κάθε εθνότης θα μπορεί να αναφέρει την ταυτότητά της: Π.χ. ο εθνοτικώς αλβανογενής, θα μπορεί να αναφέρει:«Εθνικότης αλβανική», ο εθνοτικώς Σλάβος αντιστοίχως: «Εθνικότης σλαβική», ο εθνοτικώς Έλλην: «Εθνικότης ελληνική», κ.τ.λ. Επίσης το ίδιο το ΝΑΤΟ θα ήταν απολύτως ικανοποιημένο όταν στον κατάλογο των μελών του εγένετο εμφανές δια της ονομασίας αυτής, ότι ασκεί επιρροήν εις την κεντρική βαλκανική! Άρα, όλοι θα ήσαν ικανοποιημένοι. * Ο Ιωάννης Μάζης είναι Καθηγητής, Πρόεδρος του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών & Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών, Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γνωστικό αντικείμενο: Οικονομική Γεωγραφία και Γεωπολιτική Θεωρία Πηγή:slpress.gr
Μια νέα ταυτότητα για τα Σκόπια Το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ με όρους ισχύος
Διαδηλωτές διαμαρτύρονται εναντίον μιας συμφωνίας που θα εξασφάλιζε την ευρύτερη επίσημη χρήση της αλβανικής γλώσσας στα Σκόπια, στις 9 Μαρτίου 2017. REUTERS / Ognen Teofilovski
Γράφει ο Νικόλαος Λιόλιος Το ζήτημα της επίλυσης της διαφοράς μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ ταλανίζει εδώ και δεκαετίες πλέον τις διμερείς σχέσεις των δύο κρατών, και χαρακτηρίζεται από περιόδους κλιμάκωσης και αποκλιμάκωσης που συνοδεύονται από διαπραγματευτικές και διαμεσολαβητικές πρωτοβουλίες, με αρνητικά μέχρι στιγμής αποτελέσματα. Η επαναφορά του στο προσκήνιο της διμερούς ατζέντας ήταν αποτέλεσμα της πρόσφατης κυβερνητικής αλλαγής στην γείτονα χώρα και η αντικατάσταση του σκληροπυρηνικού εθνικιστή πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφκσι από μια κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ του Κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών και μικρών κομμάτων της αλβανικής μειονότητας, η οποία έχει θέσει ως προτεραι-
ότητα την επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος, καθώς αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την είσοδο της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ (διαδικασίες που μπλοκάρονται συστηματικά από την ελληνική πλευρά από το 2008). Αυτό το παράθυρο ευκαιρίας επέλεξε να εκμεταλλευτεί και η ελληνική κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι μια ενδεχόμενη επιστροφή του Γκρούεφκσι στην εξουσία θα σημάνει την εκ νέου σκλήρυνση της στάσης της ΠΓΔΜ και συνεπώς την απώλεια της δυνατότητας υιοθέτησης μίας συμβιβαστικής λύσης. Το ερώτημα βέβαια που ανακύπτει είναι αν η παραπάνω αλλαγή φρουράς που συνέβη στην διακυβέρνηση της ΠΓΔΜ σημαίνει ουσιαστική αλλαγή στην χάραξη της εθνικής στρατηγικής στο ζήτημα της ονομασίας ή πρόκειται για μια κατ’ όνομα διαλλακτικότερη προσέγγιση του Συνέχεια στην επόμενη σελίδα
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
17
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα
ζητήματος. Όπως προκύπτει από τις πρόσφατες (17/01/2018) δηλώσεις του διαπραγματευτή της ΠΓΔΜ κ. Ναουμόφσκι, επιβεβαιώνεται η άποψη ότι δεν έχει επέλθει καμία ουσιαστική αλλαγή στις θέσεις της γείτονος χώρας. Αυτή η εξέλιξη δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη, καθώς το ζήτημα της ονομασίας, το οποίο συνδέεται άμεσα με την ταυτότητα μιας χώρας και την θέση της στην διεθνοπολιτική διάρθρωση του αντίστοιχου περιφερειακού αλλά και του διεθνούς συστήματος, βρίσκεται στον πυρήνα της εθνοκρατικής υπόστασης της ΠΓΔΜ, και συνεπώς δεν μπορεί να μεταβάλλεται με συνοπτικές διαδικασίες που θα εκκινούνται από αλλαγές στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. Στο σημείο ετούτο εδράζεται και η λανθασμένη ελληνική προσέγγιση στο φλέγον αυτό ζήτημα που ακολουθείται από την ανάκυψη του ζητήματος στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας και την ανάδυση της νέας αυτής κρατικής οντότητας μέχρι και σήμερα που επανέρχεται το ζήτημα και πάλι στην επικαιρότητα. Βέβαια, όπως ήταν και είναι φυσικό, η προσπάθεια δημιουργίας μιας «μακεδονικής» εθνικής ταυτότητας αποσυνδεδεμένης από το ελληνικό πολιτιστικό, και κατ’ επέκταση εθνικό, στερέωμα πυροδότησε και πυροδοτεί πλήθος αντιδράσεων όχι μόνο στο επίπεδο της ελληνικής κοινής γνώμης αλλά και μεταξύ των ακαδημαϊκών της ιστορικής επιστήμης. Από την άλλη, όμως, το μέγεθος αυτών των κινητοποιήσεων έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την διαμόρφωση της στρατηγικής των ελληνικών κυβερνήσεων, μην αφήνοντας περιθώρια σε μια ρεαλιστική (με όρους Διεθνών Σχέσεων) ανάλυση του ζητήματος και κατά συνέπεια σε μια αποτελεσματικότερη περιφερειακή στρατηγική. Μια ρεαλιστική ανάλυση, λοιπόν, θα εκκινούσε από το γεγονός ότι, λόγω της αναρχίας (δηλαδή, λόγω της μη 18
ύπαρξης μιας ανώτατης αρχής) που επικρατεί σε επίπεδο διεθνούς συστήματος, η διεθνής πολιτική και η διάρθρωση των διμερών σχέσεων διαμορφώνεται στην βάση του εθνικού συμφέροντος και της ισχύος, και όχι του δικαίου ή της ιστορικής αλήθειας. Συνεπώς, ούτε μια απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν θα μπορούσε να διασφαλίσει την μη οικειοποίηση του ονόματος της Μακεδονίας από την γείτονα χώρα (όπως άλλωστε απέδειξε η εμπειρία της τελευταίας εικοσαετίας) ούτε μια σειρά εμπεριστατωμένων ιστορικών μελετών από την ελληνική πλευρά περί της ελληνικότητας της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας θα μπορούσε να μεταπείσει τους γείτονες της Ελλάδας για το ποια ιστοριογραφική προσέγγιση θα πρέπει να ασπαστούν κατά την αναζήτηση των ιστορικών θεμελίων της εθνοκρατικής τους υπόστασης. Και όλα αυτά, δεδομένης της περιορισμένης ισχύος της Ελλάδας, τόσο κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990 (οπότε και τέθηκαν οι βάσεις πάνω στις οποίες θα εξελισσόταν το ζήτημα της ονομασίας) όσο και σήμερα, αλλά και της ανάγκης των Μεγάλων Δυνάμεων, και ιδίως των ΗΠΑ, για την όσο το δυνατόν πιο άμεση σταθεροποίηση των κρατών που προέκυψαν από την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας και την αποκατάσταση μιας σχετικής ισορροπίας στην περιφέρεια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των Δυτικών Βαλκανίων ειδικότερα. Συνεπώς, η Ελλάδα δεν είχε την δύναμη (αν και το εμπορικό εμπάργκο που επιβλήθηκε αρχικά αποτέλεσε μια κίνηση άσκησης πίεσης), και οι σύμμαχοί της το συμφέρον, να επιβάλλουν μια λύση διαφορετική από αυτή που πρόκρινε το εθνικό συμφέρον της ΠΓΔΜ. Στο επίκεντρο, λοιπόν, αυτού του εθνικού συμφέροντος των Σκοπίων βρισκόταν, και βρίσκεται ακόμα (καθώς η εσωτερική ενδυνάμωση και σταθεροποίηση της χώρας δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι και σήμερα), η εθνική της ταυτότητα, η οποία συν-
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
δέεται φυσικά άρρηκτα με την ονομασία της. Να σημειώσουμε εδώ ότι τα ζητήματα εθνικής ταυτότητας δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ήσσονος σημασίας ως προς την ισχύ ενός κράτους, καθώς αποτελούν μέρος της ίδιας της υπόστασής του, και την βάση πάνω στην οποία θα αναπτυχθούν και θα εδραιωθούν όλοι οι υπόλοιποι συντελεστές ισχύος του. Αν ένα κράτος δε διαθέτει μια σαφώς διαμορφωμένη και αυτόνομη εθνική ταυτότητα, εντός τουλάχιστον του ισχύοντος εθνοκεντρικού διεθνούς συστήματος, τότε θα αντιμετωπίσει προβλήματα και στην εσωτερική πολιτική και πολιτειακή οργάνωσή του (λόγω της αντιπαλότητας των διάφορων εθνοτικών ομάδων) αλλά και στην οικονομική και στρατιωτική ενδυνάμωσή του. Είναι, λοιπόν, αναμενόμενο ένα νεοσύστατο κράτος να αρχίσει άμεσα την αναζήτηση/διαμόρφωση μιας εθνικής ταυτότητας προκειμένου να αποφύγει την κατάρρευση. Πολύ δε περισσότερο όταν προέρχεται από μια κρατική οντότητα που η ίδια κατέρρευσε λόγω αυτής της ύπαρξης πολλών εθνοτικών ομάδων και τα διάδοχα κράτη της ενεπλάκησαν σε εσωτερικές πολεμικές αντιπαραθέσεις που οδήγησαν στην περαιτέρω διάσπασή τους. Η επιλογή της τότε ηγεσίας της ΠΓΔΜ ήταν να αξιοποιήσει το ιδεολόγημα του «μακεδονισμού» που είχε αναπτυχθεί ήδη από τον Μεσοπόλεμο, να το συνδέσει με την ιστορική παρακαταθήκη της αρχαίας Μακεδονίας και να διεκδικήσει την γραμμή διαδοχής ενός αρχαίου ένδοξου βασιλείου που δεν συνδεόταν με την ιστορία κανενός από τα γειτονικά κράτη (Σερβία, Βουλγαρία και Αλβανία) που διέθεταν δικές τους μειονοτικές εθνικές ομάδες στο έδαφός της και που θα μπορούσαν να τις αξιοποιήσουν προς όφελός τους στο πλαίσιο μιας αναθεωρητικής εξωτερικής πολιτικής. Δυστυχώς για την ελληνική περίπτωση και την ιστορική αλήθεια, η προσπάθεια αυτή της γειτονικής χώρας έγινε αποδεκτή από τις Μεγάλες
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ χώρα μπορεί να διαθέτει). Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα έχει περιοριστεί μέχρι στιγμής σε αυτή την παραδοσιακή
στρατηγική,
εναλλάσσοντας
στο μέτρο του δυνατού, τη μια μορφή άσκησης πιέσεων με την άλλη (από το εμπάργκο της δεκαετίας του 1990 έως το βέτο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008). Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι η στρατηγική αυτή μπορεί να επιτρέπει την καθυστέρηση των όποιων εξελίξεων, αλλά δυστυχώς δεν μεταβάλλει την defacto κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, και η οποία βασίζεται στην προώθηση των συμφερόντων των συμμάχων της
Tο βέτο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008. Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι η στρατηγική αυτή μπορεί να επιτρέπει την καθυστέρηση των όποιων εξελίξεων, αλλά δυστυχώς δεν μεταβάλλει την defacto κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, και η οποία βασίζεται στην προώθηση των συμφερόντων των συμμάχων της Ελλάδας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ελλάδας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Συνεπώς, θα πρέπει να αναζητηθεί μια στρατηγική η οποία θα οδηγήσει σταδιακά στη μεταστροφή της πολιτικής ηγεσίας της ΠΓΔΜ στο ζήτημα της
Δυνάμεις για τους λόγους που προαναφέρθηκαν και έτσι οδηγηθήκαμε στην ενδιάμεση συμφωνία του 1995, η οποία οδήγησε με την σειρά της στην defacto αναγνώριση της ΠΓΔΜ με το συνταγματικό της όνομα από ένα πολύ μεγάλο αριθμό χωρών. Έτσι οικοδομήθηκε και η αντίστοιχη εθνική ταυτότητα, η οποία δεν έχει εδραιωθεί ακόμα, κυρίως λόγω της ισχυρής αλβανικής μειονότητας της χώρας, αλλά καλλιεργείται συστηματικά μέσω προγραμμάτων όπως το «Σκόπια 2014», τα οποία μπορεί να φαντάζουν γραφικά και να συγκεντρώνουν τα σκωπτικά σχόλια μερίδας του εγχώριου και διεθνούς Τύπου, αλλά δεν παύουν να συνιστούν μια οργανωμένη προσπάθεια εδραίωσης της όποιας εθνικής ταυτότητας της χώρας.
ρει μια άνωθεν επιβεβλημένη αλλαγή ονομασίας, και άρα εθνικής ταυτότητας, είναι προς όφελος της Ελλάδας. Κι αυτό γιατί μια διάσπαση ή αποσταθεροποίησή της θα ενδυναμώσει τα γειτονικά κράτη της Βουλγαρίας και της Αλβανίας, τα οποία εμφανίζουν κατά διαστήματα αναθεωρητικές τάσεις (ιδίως η Αλβανία) και αποτελούν ισχυρότερους εν δυνάμει αντίπαλους από τα ασθενικά Σκόπια. Αν λοιπόν δεν αποτελεί επιδίωξη η περαιτέρω αποσταθεροποίηση της ΠΓΔΜ, θα πρέπει να διαμορφωθεί μια στρατηγική επηρεασμού και διαμόρφωσης των εξελίξεων στην χώρα ως προς το ζήτημα της ονομασίας, αλλά όχι η εύκολη επιλογή του συμβιβασμού για μια άμεση λύση, που ουσιαστικά θα επικυρώσει το υπάρχον καθεστώς.
ονομασίας. Μια τέτοια πιθανή εναλ-
Εφόσον, λοιπόν, γίνει αντιληπτό το πλαίσιο εντός του οποίου διαμορφώθηκε το ζήτημα της ονομασίας, υπάρχουν περιθώρια ρεαλιστικής αντιμετώπισής του. Καταρχήν θα πρέπει να σταθμιστεί κατά πόσο η κατάρρευση της ΠΓΔΜ, την οποία μπορεί να επιφέ-
Η πρώτη λύση που προκρίνεται πάντα σε ανάλογες περιπτώσεις είναι η άσκηση πιέσεων είτε άμεσα (εφόσον υπάρχουν μοχλοί άσκησή τους και άρα σημαντική ισχύς) είτε έμμεσα (μέσω των συμμάχων και των δικτύων συμμαχικών σχέσεων που μια
λεστή ισχύος της, όπως είναι η ιδε-
λακτική θα ήταν η εκκίνηση μιας συντονισμένης προσπάθειας από την ελληνική πλευρά, με πιθανούς συμμάχους και εκτός συνόρων, όχι για την απόδειξη της ελληνικότητας του μεγαλύτερου μέρους της γεωγραφικής Μακεδονίας, κάτι που είναι αυταπόδεικτο και καταγεγραμμένο σε πλήθος πλέον αξιολογότατων μονογραφιών, αλλά για την διαμόρφωση και τεκμηρίωση μιας ξεχωριστής εθνικής ταυτότητας των κατοίκων της ΠΓΔΜ στην βάση της ιστορικής πραγματικότητας της περιοχής. Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα θα καταφέρει να εμπλακεί στην διαδικασία εσωτερικής ενδυνάμωσης της χώρας επηρεάζοντας την ανάπτυξη ενός ιδιαίτερα σημαντικού συντεολογική βάση της εθνοκρατικής της υπόστασης, και αυξάνοντας την επιρροή της στην γειτονική χώρα αλλά και την ευρύτερη περιοχή.
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
19
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ντοκουμέντο: Πώς χάσαμε τα Ίμια Δείτε τους χάρτες του 1932 Όλη η αλήθεια! Πώς το 1996 η κυβέρνηση Σημίτη δημιούργησε «γκρίζες ζώνες» στα Ίμια - Γιατί σιωπούν όλες οι κυβερνήσεις Από το newsbomb.gr Ίμια: Οι εμμονές της Τουρκικής πλευράς για το καθεστώς των βραχονησίδων στο Αιγαίο είναι γνωστές εδώ και χρόνια - Η δημιουργία όμως γκρίζων ζωνών είναι κάτι που αφορά και τους άθλιους χειρισμούς των ελληνικών κυβερνήσεων - Τι αλήθεια συμβαίνει στην περιοχή; Υπάρχουν ΝΑΙ ή ΌΧΙ γκρίζες ζώνες; Δείτε τους χάρτες που αποδεικνύουν την ελληνικότητα των Ιμίων. Η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, σε μια εποχή που η κυβέρνηση Σημίτη έκανε τα πρώτα της βήματα, φέρνοντας Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα ένοπλης αντιπαράθεσης. Τα Ίμια είναι δύο μικρές ακατοίκητες βραχονησίδες μεταξύ του νησιωτικού συμπλέγματος των Δωδεκανήσων και των νοτιοδυτικών ακτών της Τουρκίας. Απέχουν 3,8 ναυτικά μίλια από το Μποντρούμ (Αλικαρνασσός) της Τουρκίας, 5,5 ν.μ. από την Κάλυμνο και 2,5 ν.μ. από το πλησιέστερο ελληνικό έδαφος, τη βραχονησίδα Καλόλιμνος. Τα Ίμια παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία το 1947 με τη Συνθήκη των Παρισίων, ακολουθώντας την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το Τουρκικό κράτος είχε αποδεχτεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά αυτά. Η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των Ιμίων ξεκίνησε από ένα ναυτικό ατύχημα που συνέβη στις 25 Δεκεμβρίου 1995. Οι Τούρκοι προσπάθησαν να εφαρμόσουν για την περίσταση 20
τη δική τους ερμηνεία στη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), με την οποία είχαν παραχωρηθεί τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία στο σύνολό τους και όχι ονομαστικά, και να αμφισβητήσουν την ελληνική κυριαρχία κάποιων βραχονησίδων. Παράλληλα, αμφισβητούσαν το Πρωτόκολλο του 1932 που είχε υπογραφεί μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας, το οποίο χάραζε το θαλάσσιο όριο στο μέσο ακριβώς της απόστασης μεταξύ των βραχονησίδων Ίμια και της ακτής της Ανατολίας, με το αιτιολογικό ότι το πρωτόκολλο αυτό υπογράφτηκε κάτω από ιδιάζουσες συνθήκες, στα πρόθυρα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (εφτά χρόνια πριν ξεσπάσει!) και ότι δεν κατατέθηκε στην Κοινωνία των Εθνών για επικύρωση! Αυτή υπογράφτηκε στις 4 Ιανουαρίου 1932, και καθόριζε τα σύνορα των Δωδεκανήσων με την Τουρκία. Την ημέρα που υπογραφόταν η συμφωνία, ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών Ρουσδή Αράς, ένας από τους πλέ-
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
ον επιφανείς πολιτικούς της γείτονος, έγραφε στον Ιταλό πρεσβευτή στην Άγκυρα: «Η συνθήκη την οποία υπογράψαμε, έχοντας έτσι ρυθμίσει κατ' ευχήν την οροθέτηση των θαλασσίων συνόρων των νήσων και νησίδων του Αιγαίου, των οποίων υπήρξε μέχρι σήμερα αντικείμενο αμφισβητήσεως μεταξύ μας και έχοντας αποδεχθεί το γεγονός ότι ολόκληρη η απομένουσα θαλάσσια ιταλοτουρκική μεθόριος δεν αποτελεί αντικείμενο καμίας διαφοράς οποιασδήποτε φύσεως μεταξύ των δύο μερών, έχω την τιμήν να απευθύνω την πρόταση να προχωρήσετε αμέσως στη διαγράμμιση αυτού του τμήματος των συνόρων…». Η διαγράμμιση των συνόρων (που έχει τελικά η θάλασσα…) έγινε τους επόμενους μήνες, πάνω στους χάρτες του Βρετανικού Ναυαρχείου. Η υπογραφή του σχετικού Πρωτοκόλλου, έγινε στην Άγκυρα, στις 28 Δεκεμβρίου 1932. Το Πρωτόκολλο υπόγραψαν εκ μέρους της Τουρκίας οι S.Saip,
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ertugrul, M.Asim και Hayrettin και εκ μέρους της Ιταλίας, ο Roberto Soldati.
Οι χάρτες από το παρελθόν αποδεικνύουν ξεκάθαρα τι συμβαίνει στην περιοχή.
Το Πρωτόκολλο, επειδή θεωρήθηκε συμπλήρωμα της συμφωνίας, δεν χρειαζόταν να πρωτοκολληθεί στην ΚΤΕ (πρόδρομο του Ο.Η.Ε). Το γεγονός αυτό, επιβεβαιώνει σήμερα και η, τότε άμεσα εμπλεκόμενη, Ιταλία. (Κώστας Φ. Τσαλαχούρης, "ΙΜΙΑ, Το Χρονικό της Χάραξης των Συνόρων της Δωδεκανήσου (1932 – 1947)") Το Πρωτόκολλο, επισυνάφθηκε στη Συμφωνία, όπως έγινε και στις 9 Ιανουαρίου 1948, όπου τα κείμενα της Συμφωνίας και του Πρωτοκόλλου ενσωματωμένα μαζί με το κείμενο της Συνθήκης στη Διάσκεψη της Ειρήνης, έγιναν Νόμος του Ελληνικού Κράτους, με αριθμό 518. Ειδικά, στην περιοχή των Ιμίων ή Λιμνιών, Μικρού και Μεγάλου ή Ίμιας ή Καρντάκ, όπως πέρασε στη συμφωνία του 1932 το σημείο 30 των συνόρων είναι ξεκάθαρο. Διέρχεται από "το μέσον της γραμμής της ενούσης τας βραχονησίδας Καρντάκ με τη νησίδα Κάτο (Τουρκία)"(“A moitie distance entre Kardak(RKs) et Kato(Anatolie)”,σύμφωνα με το επίσημο κείμενο στα γαλλικά). Το όνομα Καρντάκ, παρέμεινε γιατί έτσι αναφερόταν στον χάρτη 1056 του Βρετανικού Ναυαρχείου. Το 1996 μπορεί να αποσοβήθηκε μια ένοπλη σύρραξη μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας, ωστόσο η άλλη πλευρά πέτυχε μέσα σε λίγες ώρες με την ανοχή των Αμερικανών να ανοίξει θέμα γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο αν και καμία ελληνική κυβέρνηση δεν αποδέχεται κάτι τέτοιο. Συνέχεια στην επόμενη σελίδα
Δεξιά: Επάνω,Δείτε ο Τουρκικός χάρτης του 1969 που αποδεικνύει ότι τα Ίμια είναι ελληνικά. Κάτω: Την ελληνική κυριαρχία στα Ίμια αποδεικνύει και ιταλικός χάρτης του 1933
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
21
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Θέλουν οι ΗΠΑ ελληνοτουρκική σύρραξη; Γράφει ο Κώστας Γρίβας Επανειλημμένως ο γράφων έχει υποστηρίξει την άποψη ότι οι ΗΠΑ επ’ ουδενί δεν επιθυμούν μια σύγκρουση με την Τουρκία, ότι έχουν επιλέξει μια «αναγκαστική φιλία» με αυτήν, έτσι ώστε να τη διατηρήσουν, έστω και στα χαρτιά, στη δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας. Άρα, πολύ δύσκολα μπορούμε να περιμένουμε κάποιας μορφής στήριξη από την Ουάσιγκτον έναντι της ολοένα και εντεινόμενης τουρκικής επιθετικότητας. Ας υποθέσουμε, ωστόσο, ότι δεν είναι έτσι, ότι οι ΗΠΑ θα καταλήξουν στο συμπέρασμα πως δεν πάει άλλο με την Τουρκία και θα επιδιώξουν να την εξοβελίσουν από τη ΝΑΤΟϊκή δομή. Ένας από τους λόγους που θα μπορούσαν να ωθήσουν την Ουάσιγκτον προς αυτήν την επιλογή είναι το ότι, εξαιτίας της στενής σχέσης με τη Ρωσία, η Τουρκία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως η άμμος στα γρανάζια του μηχανισμού συλλογικής Άμυνας της Ατλαντικής Συμμαχίας σε περίπτωση κάποιας ρωσικής ενέργειας στη Βαλτική. Ιδιαίτερα δε αν η Μόσχα εφάρμοζε μεθοδολογίες υβριδικού πολέμου, που επιδιώκουν να κινούνται «κάτω από το
κατώφλι του πολέμου», η επαμφοτερίζουσα Τουρκία θα μπορούσε να καθυστερήσει τη διαδικασία αντίδρασης, προσφέροντας στους Ρώσους το απαιτούμενο παράθυρο ευκαιρίας, ώστε να πετύχουν τετελεσμένο. Η αμερικανική ενεργειακή στρατηγική Η αδρανοποίηση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες εκτάσεις στο νότο της χώρας, που προσπαθεί να επιτύχει η Άγκυρα, απειλεί να μεταμορφώσει ριζικά την ενεργειακή αρχιτεκτονική στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό στρέφεται ενάντια στους αμερικανικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς. Συγκεκριμένα, τα ενοποιημένα κοιτάσματα Ισραήλ, Αιγύπτου, Κυπριακής Δημοκρατίας και Ελλάδας θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια σημαντική ενεργειακή δεξαμενή που θα τροφοδοτούσε την Ευρώπη, μειώνοντας την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε αυτήν την περίπτωση η Ανατολική Μεσόγειος θα μπορούσε να αποτελέσει έναν «ενδιάμεσο ενεργειακό χώρο» μεταξύ Ρωσίας και Μέσης Ανατολής. Θα ενίσχυε δραστικά την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια, θα περιόριζε τον ρόλο της Ρωσίας και θα επέτρεπε στις ΗΠΑ να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση της ανερχόμενης Κίνας. Όμως, η τουρκική κυριαρχία στην
Ανατολική Μεσόγειο απειλεί να καταστρέψει αυτήν την προοπτική. Δεδομένης, μάλιστα, της σημερινής σχέσης Άγκυρας-Μόσχας, η Ρωσία θα επιτύχει έμμεσο πλην αποφασιστικό έλεγχο των ενεργειακών κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, ανατρέποντας τους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Έτσι, η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία θα αυξηθεί αντί να μειωθεί. Επιπλέον, δεδομένων και των στενών σχέσεων Ιράν-Ρωσίας, θα διαμορφωθεί ένας ενιαίος ενεργειακός χώρος με τρία κέντρα (Μόσχα, Άγκυρα, Τεχεράνη) που θα απειλεί με ενεργειακό στραγγαλισμό την Ευρώπη και συνακόλουθα θα υπονομεύει την αμερικανική στρατηγική. Ακόμη, όμως, και με τη Ρωσία εκτός κάδρου, πολύ δύσκολα οι ΗΠΑ θα δέχονταν μια τόσο μεγάλη ενίσχυση του ρόλου και της ισχύος της απρόβλεπτης Τουρκίας. Κι αυτό, επειδή η Τουρκία θα μετατρεπόταν σε κλειδοκράτορα της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Διώχνοντας την Τουρκία από το ΝΑΤΟ Έτσι λοιπόν, μια Τουρκία εκτός ΝΑΤΟ θα μπορούσε να καταστεί προτιμότερη από μια Τουρκία εντός ΝΑΤΟ. Η έξοδός της θα μπορούσε να δρομολογηθεί από ένα πολεμικό «ατύχημα» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Σε αυτήν
Πώς χάσαμε τα Ίμια. Δείτε τους χάρτες του 1932 Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα Η περίφημη εντολή του Ρίτσαρντ Χόλπρουκ στον Πάγκαλο και στο Σημίτη «Νο ships, no troops, no flags» ήταν αρκετή για να δημιουργήσει νομικό προηγούμενο για τους Τούρκους. Την εντολή αυτή (Όχι πλοία, όχι στρατεύματα, όχι σημαίες), όχι μόνο την αποδέχθηκε ο τότε πρωθυπουργός, αλλά φρόντισε να ευχαριστήσει και τις ΗΠΑ!!! Την ίδια εντολή η οποία έχει καταγραφεί στα αρχεία του State Department, την ακολουθούν πιστά και σιωπηρά όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις μετά το 1996, αφήνωντας 22
τους Τούρκους να παίζουν τα δικά τους επικοινωνιακά παιχνίδια. Και μη βιαστείτε να απαντήσετε ότι δεν υπάρχει ζήτημα Εθνικής Κυριαρχίας στα Ίμια, διότι τότε θα ήταν πολύ εύκολο οποιοσδήποτε Έλληνας πολίτης να ανέβει σε κάποια από τις βραχονησίδες. Κάτι τέτοιο απαγορεύεται δια ροπάλου όπως είναι γνωστό. Κανείς Έλληνας πολίτης δεν μπορεί να προσεγγίσει τα Ίμια, δεν μπορεί δηλαδή να ανέβει σε ελληνικό έδαφος
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ τε δεν μπορούμε να είμαστε καθόλου σίγουροι ότι θα σπεύσουν να λειτουργήσουν πυροσβεστικά για τον τερματισμό πιθανής σύγκρουσης μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, όπως θεωρούμε ότι θα πράξουν σήμερα για να διαφυλάξουν τη συνοχή του ΝΑΤΟ.
την περίπτωση, θα λύνονταν τα χέρια των Αμερικανών έναντι της Τουρκίας. Θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε ενέργειες στρατιωτικής πίεσης εναντίον της, ώστε να εξασφαλίσουν την επιθυμητή ενεργειακή αρχιτεκτονική στην περιοχή. Επιπροσθέτως, η έξοδος της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να επιτρέψει την είσοδο σε αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αυτήν την περίπτωση θα δημιουργούνταν ένας γεωπολιτικός διάδρομος στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα ξεκινούσε από την Ελλάδα, θα πέρναγε από την Κύπρο και θα κατέληγε στο Ισραήλ. Αυτό το γεωπολιτικό οικοδόμημα θα αποτελούσε ένα φράγμα έναντι της ρωσικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα απομόνωνε τη Συρία του Άσαντ και θα αποτελούσε βάση στήριξης για τους Κούρδους. Θα μπορούσαμε να το παρομοιάσουμε με ένα ακόντιο καρφωμένο στη Μέση Ανατολή, το σώμα του οποίου θα αποτελούνταν από την Ελλάδα, την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ισραήλ και η αιχμή του από τα κουρδικά κρατικά μορφώματα στη Συρία και στο Ιράκ. Επιπροσθέτως, μια παρόμοια εξέλιξη θα μπορούσε πιθανώς να ρυμουλκήσει την Αίγυπτο προς μια φιλοδυτική στρατηγική, απομακρύνοντάς την από την επαμφοτερίζουσα κατάστασή που είναι σήμερα. Και μια Αίγυπτος πακτωμένη πάνω σε μια δυτική γεωπολιτική αρχιτεκτονική θα ήταν μάλλον προτιμότερη επιλογή για την Ουάσιγκτον από ό,τι μια ασαφής Τουρκία μέσα στο ΝΑΤΟ. Βέβαια, εδώ μπορεί να προκύψει η αντίρρηση ότι με αυ-
τόν τον τρόπο θα προέκυπτε μια ισχυρή ρωσοτουρκική συμμαχία. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβεί. Μεγάλο μέρος της πολυτιμότητας της Τουρκίας για τη ρωσική στρατηγική είναι το γεγονός ότι αποτελεί μέλος του ΝΑΤΟ. Επίσης, η επιλογή της «φιλίας» με την Άγκυρα μετά την κατάρριψη του ρωσικού Su24, σε σημαντικό βαθμό επιλέχθηκε από τη Μόσχα ως ένα είδος «έμμεσης στρατηγικής». Κι αυτό, επειδή δεν μπορούσε να τα βάλει με ένα μέλος του ΝΑΤΟ για να μην προκαλέσει την αντίδραση ολόκληρης της Συμμαχίας. Όμως, με μια Τουρκία εκτός ΝΑΤΟ παρόμοιοι φόβοι δεν υπάρχουν. Έτσι, με μια μοναχική Τουρκία, η οποία θα είναι πολύ λιγότερο πολύτιμη για τη Ρωσία από ό,τι είναι σήμερα, τα διαχρονικά ανταγωνιστικά στοιχεία στις γεωπολιτικές ταυτότητες των δύο χωρών πιθανώς να έρχονταν ξανά στην επιφάνεια. Ενδεχομένως και να οδηγούσαν την εύθραυστη ρωσοτουρκική συμμαχία σε διάλυση, εξυπηρετώντας περαιτέρω την αμερικανική στρατηγική. Θερμό επεισόδιο ή παρατεταμένος πόλεμος Βέβαια, όλα τα παραπάνω είναι σενάρια που μπορεί να βρίσκονται στη σφαίρα της φαντασίας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι μια πιθανότητα που δεν στερείται λογικής και θα πρέπει να εξεταστεί. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι να μην θεωρήσουμε ότι παρόμοιο σενάριο θα ήταν μια εξέλιξη χωρίς κινδύνους για την Ελλάδα. Μεταξύ των άλλων, αν οι ΗΠΑ ερωτοτροπούν με παρόμοιες σκέψεις, τό-
Αντιθέτως, αν στόχος τους είναι η καταστροφή της υπάρχουσας δομής της Συμμαχίας, ώστε να την επαναδημιουργήσουν όπως επιθυμούν, τότε πιθανώς δεν θα αρκεί ένα σύντομο πολεμικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών. Μπορεί να βολεύει την Ουάσιγκτον μια παρατεταμένη αναμέτρηση που «δεν θα αφήσει άλλη επιλογή» στις ΗΠΑ από το να θέσουν «προσωρινά» εκτός Συμμαχίας τόσο την Τουρκία όσο και την Ελλάδα. Με το τέλος, βέβαια, της σύγκρουσης θα καλωσορίσουν εκ νέου στη Συμμαχία μια βαριά πληγωμένη Ελλάδα και πιθανώς και την Κύπρο και θα κρατήσουν έξω την Τουρκία. Πιθανώς, μάλιστα, μια βαριά πληγωμένη Ελλάδα να είναι περισσότερο χειραγωγήσιμη από τις ΗΠΑ, όταν μάλιστα αυτές θα έχουν πλέον μετατραπεί σε «αντιτουρκική» δύναμη. Σε κάθε περίπτωση, όπως ο γράφων έχει αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο του στο SLpress, η Ελλάδα θα πρέπει να ωριμάσει γεωπολιτικά. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να πάψει να θεωρεί ότι μπορεί να λειτουργεί ως απόφυση ισχυρότερων δυνάμεων που θα παίρνουν αποφάσεις για λογαριασμό της. Στον εξαιρετικά ρευστό κόσμο που διαμορφώνεται σήμερα δεν υπάρχουν βεβαιότητες και θα πρέπει να είμαστε εξαιρετικά καχύποπτοι. Ακόμη και «αντιτουρκικά» σενάρια, σαν αυτό που περιγράψαμε πιο πάνω, μπορεί να συνεπάγονται μεγάλα δεινά για την πατρίδα μας. Θα πρέπει, λοιπόν, να λειτουργούμε αυτόνομα χωρίς να θεωρούμε δεδομένη τη συμπεριφορά και την στρατηγική κανενός. Πηγή:slpress.gr
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
23
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Νέα Αμυσός Δράμας (Τσάϊ Τσιφλίκ, το χωριό του παππού μου) Συγγραφέας (Έφ. Υπίλαρχος μέλος ΣΑΙΤΘ): Θεόδωρος Ρωμανίδης Η Νέα Αμυσός Δράμας είναι η γενέτειρά μου όπου πέρασα τα μαθητικά και εφηβικά μου χρόνια. Ο τόπος των γονιών μου, οι ρίζες μου, με τον οποίο διατηρώ αδιάκοπη επαφή. Το βιβλίο είναι η ταπεινή μου συμβολή στο να αναδείξω μέσα από αφηγήσεις συγχωριανών, δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής εκείνης, αρχειακό υλικό αλλά και προσωπικά βιώματα, τις αγωνιώδεις προσπάθειες των προσφύγων προγόνων μας, απόρροια του βίαιου διωγμού τους, από τις εστίες τους, να εγκατασταθούν σε έναν αφιλόξενο, πολλές φορές, τόπο και να ορθοποδήσουν μεταφέροντας και διασώζοντας την Προσφυγική κληρονομιά με τις παραδόσεις και τον πολιτισμό της. Με πρωτεργάτη όλης αυτής της προσπάθειας τον παππού μου Θεόδωρο Χρυσοστόμου Ρωμανίδη, όπως γίνεται φανερό από το πλήθος των αφηγήσεων και των δημοσιευμάτων, οι συγχωριανοί μας πρόσφυγες, γυναίκες και άνδρες, κάτω από δραματικές συνθήκες στέριωσαν ένα τόπο και δημιούργησαν έναν οικισμό πλούσιο σε φυσικές ομορφιές και δραστηριότητες με παράλληλη συμμετοχή στην πολιτιστική, πολιτική και οικονομική ζωή της Δράμας. Ελπίζω το βιβλίο αυτό να φωτίσει ακόμη μία πτυχή της διαδρομής των προγόνων μας. Τα έσοδα από τη διάθεση του βιβλίου, υπό μορφή οικονομικής ενίσχυσης, έχουν εκχωρηθεί στον Πολιτιστικό Σύλλογο της Νέας Αμυσού. Τηλέφωνο συγγραφέα : 6945104018
Την 01 Δεκεμβρίου 2017 ημέρα Παρασκευή και από ώρα 21:00 πραγματοποιήθηκε , όπως ήταν προγραμματισμένη, η ετήσια χοροεσπερίδα του Συνδέσμου μας, στην αίθουσα τιμών της ΛΑΕΔ. Η προσέλευση άρχισε από τις 20:00 και συνεχίστικε μέχρι και τις 21:30. Η συμμετοχή των μελών και φίλων του συνδέσμου ξεπέρασε τους 170. Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Υποστράτηγος ε.α. Παπαδογεωργόπουλος Χρήστος , στην ομιλία του, στην αρχή της εκδήλωσης, αφού ευχαρίστησε όλους για την συμμετοχή τους και ιδιαίτερα τους προσκεκλημένους που μας τίμησαν με την παρουσία τους, ευχήθηκε ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ και ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε όλα τα μέλη του Συνδέσμου. Η επιβλιτικότητα της αιθούσης τιμών της ΛΑΕΔ , η χριστουγεννιάτικη διακόσμηση , τα υπέροχα εδέσματα με το ωραίο σέρβις καθώς και η καταπληκτική ζωντανή μουσική δημιούργισαν μία πολύ ωραία ζεστή και συνάμα εορταστική ατμόσφαιρα. Τα χαμόγελα, οι φιλοφρονήσεις και οι συζητήσεις στα πηγαδάκια περίσσευαν. Την χοροεσπερίδα μας τίμησαν με την παρουσία τους ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστράτηγος κ. Στεφανής Αλκιβιάδης , ο Διοικητής της ΑΣΔΥΣ Αντιστράτηγος κ. Βασιλειάδης Κωνσταντίνος , ο Διευθυντής Δ΄ΚΛΑΔΟΥ /ΓΕΣ Υποστράτηγος κ. Σταματιάδης Γεώργιος , ο Διευθυντής ΓΕΣ/ΔΙΤ Υποστράτηγος κ.
24
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
Η χοροεσπερίδα του Συνδέσμου μας
Παπαδόπουλος Βασίλειος , ο Διοικητής του ΚΕΤΘ Ταξίαρχος κ. Σιγουλάκης Δημήτριος , οι Ταξίαρχοι κ.κ. Χατζηγεωργίου Αντώνιος και Μόσχος Κοσμάς του ΓΕ-
Πρέσβεις ε.τ. κ.κ. Ροκανάς και Αλιάγας… Κατά γενική ομολογία ,όλων των παρευρισκομένων,
ΕΘΑ , ο Πρέσβης ε.τ. και πρώην Αναπληρωτής Υπουρ-
ήταν μία υπέροχη βραδιά και έφυγαν όλοι με τις καλύτε-
γός Εθνικής Αμύνης κ. Γεωργίου Γεώργιος καθώς και οι
ρες εντυπώσεις ευχόμενοι ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ.
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
25
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
Η κοπή της Βασιλόπιτας του Συνδέσμου στο ΚΕΤΘ Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Μεντεσίδης Χαράλαμπος, Γ.Γ. του ΣΑΑΙΤΘ Την Κυριακή 28 Ιανουαρίου 2018 , όπως ήταν προγραμματισμένο, πραγματοποιήθηκε στο ΚΕΤΘ ο καθιερωμένος πλέον, από 17ετίας, θεσμός της κοπής της Βασιλόπιτας του Συνδέσμου μας. Στις 11:00 συγκεντρωθήκαμε στη Λέσχη του ΚΕΤΘ περίπου 150 μέλη και φίλοι του συνδέσμου μετά συζύγων καθώς και οι ε.ε. Ανώτεροι και Ανώτατοι Αξκοί του Όπλου μας.Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Διοικητής της ΑΣΔΥΣ Αντιστράτηγος κ.Βασιλειάδης Κωνσταντίνος (και εκπρόσωπος του κ. Α/ΓΕΣ) , ο Διευθυντής Δ΄ΚΛΑΔΟΥ/ΓΕΣ Υποστράτηγος κ. Σταματιάδης Γεώργιος,ο Διοικητής της ΣΣΕ Υποστράτηγος κ. Λαλούσης Χαράλαμπος ,ο Υποδιοικητής της ΣΕΘΑ Υποστράτηγος κ.Λέτσιος Γεώργιος,ο Επίτημος Αρχηγός ΓΕΣ Στρατηγός Ζιαζιάς Κωνσταντίνος και ο Πρέσβης ε.τ.(π.ΑΝΥΕΘΑ) και μέλος του Συνδέσμου μας Εφ.Επίλαρχος κ. Γεωργίου Γεώργιος.. Οικοδεσπότες ο Διευθυντής του Όπλου μας Υποστράτηγος κ. Παπαδόπουλος Βασίλειος και ο Διοικητής του ΚΕΤΘ Ταξίαρχος κ. Σιγουλάκης Δημήτριος. Μετά τον καφέ στη Λέσχη και την καθιερωμένη αναμνηστική φωτογραφία στην είσοδο του Διοικητηρίου μεταβήκαμε στην αίθουσα ενημερώσεων. Μέσα στην αίθουσα ο Διοικητής της ΑΣΔΥΣ απηύθυνε χαιρετισμό προς τους παρευρισκομένους καθώς και τις ευχές του κ.Α/ΓΕΣ, ο οποίος δεν μπόρεσε να παρευρεθεί λόγω απουσίας του εκτός Αθηνών. Ακολούθως ο Δντής ΔΙΤ/ ΓΕΣ μας ενημέρωσε για την εκπαίδευση,την οργάνωση, το έργο, τις εξελίξεις και τις προοπτικές του Όπλου μας. Ήταν πράγματι μία πλήρης και εμπεριστατωμένη ενημέρωση και όχι μία τυπική συνηθισμένη. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Υποστράτηγος ε.α. Παπαδογε26
ωργόπουλος Χρήστος απηύθυνε χαιρετισμό, ευχήθηκε ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ σε όλους και ευχαρίστησε τους Ανωτέρους και Ανωτάτους Αξκούς του Όπλου για την αποδοχή της προσκλήσεως και την παρουσία τους στην εκδήλωση. Ευχαρίστησε τον Δντή του Όπλου και τον Δκτή του ΚΕΤΘ για την φιλοξενία αλλά και για την άριστη συνεργασία που έχουν με τον Σύνδεσμο. Τέλος ευχαρίστησε τα μέλη του συνδέσμου για την συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις μας και έκανε ιδιαίτερη μνεία για την συμμετοχή μεγάλου αριθμού Εφέδρων σε αυτές.Αναφέρθηκε επίσης στο έργο και τις δραστηριότητες Συνδέσμου, στις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο Μνημείο Ιππικού στο Μέτσοβο, στην έκδοση του περιοδικού και στις λοιπές εκδηλώσεις του Συνδέσμου μας. Με την ολοκλήρωση των ενημερώσεων και ομιλιών μεταβήκαμε στη Λέσχη όπου ο Πρόεδρος του Συνδέσμου έκοψε την Βασιλόπιτα. Στο κομμάτι της XXV ΤΘΤ βρέθηκε το φλουρί, το οποίο παρέλαβε ο Αντιστράτηγος ε.α. κ. Καγκιούζης Στέλιος. Για άλλη μία χρονιά οι ε.ε.και ε.α. Αξκοί βρεθήκαμε στο ΚΕΤΘ, ανταλλάξαμε απόψεις και ευχές, γνωριστήκαμε με
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
νέους συναδέλφους, μονίμους και εφέδρους και επιβεβαιώσαμε και πάλι τους άρρηκτους δεσμούς που συνδέουν τους ε.ε. και ε.α.συναδέλφους του Όπλου μας.
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
27
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
Επίσκεψη Εφέδρων Αξιωματικών στο Στρατόπεδο “Επχου Μελίδη” βασμού, με τους αποφοίτους της ΙΛΗΣ ΥΕΑ παραμένουν αναλλοίωτοι επί σειράν ετών.
Γράφει ο Έφεδρος Υπίλαρχος Θεοδοσίου Θεόδωρος Μέ εγκαρδιότητα, ευγένεια και φιλική διάθεση, χαρακτηριστική αλλωστε των Τεθωρακισμένων συμπεριφορά, ο Δ/ντής ΓΕΣ/ΔΙΤ Υποστράτηγος Παπαδόπουλος Βασίλειος υπεδέχθη τους προσελθόντας απ’ όλα τά σημεία της χώρας Εφέδρους Α/ ξκούς Την επισημότητα αλλά και την Ιδιαιτέρα σημασία της σημερινής εκδήλωσης υπογράμισε η Παρουσία τού ΑΡΧΗΓΟΥ ΓΕΣ κ. Στεφανή Αλκιβιάδη Η παρουσία του κ.Αρχηγού χαροποίησε τα μέγιστα το σύνολο των Εφέδρων, καθώς είναι γνωστό ότι πολλοί εξ΄ αυτών υπηρέτησαν υπό την Δ/σή του, τόσο στην ΥΛΗ ΥΕΑ, όσο καί σε πολλές άλλες Μάχιμες Μονάδες. Τήν θερμή υποδοχή , ακολούθησε η προσφορά καφέ και αναψυκτικών , κατά την διάρκεια της οποίας εξελίχθησαν ωραιότατες και με έντονους ψυχικούς κραδασμούς , στιγμές βλέποντας ,κανείς, να συναντώνται , μετά από δεκαετίες ολόκληρες ,παλαιοί φίλοι και συνάδελφοι Μαυροσκούφηδες. Με μια ακρως ενδιαφέρουσα παρουσίαση –ενημέρωση , στην Αίθουσα Ενημερώσεων της Σχολής ΤΘ, άρχισε το κυρίως πρόγραμμα της εκδηλώσεως. Με λόγια ειλικρινή , και γεμάτα θέρμη , ο Δ/ντής ΓΕΣ / ΔΙΤ Υποστρατηγος Παπαδόπουλος Βασίλειος καλωσόρισε τους παρισταμένους και τους ανακοίνωσε το πρόγραμμα ξενάγησης που θα ακολουθούσε. Γενικά για την εξέλιξη του Οπλου και τη σημερινή του, κατάσταση ανεφέρθη διεξοδικά ο ΣΧΗΣ Τ/Θ του ΓΕΣ/ΔΙΤ Δέλλας Ιωάννης . Στη συνέχεια ο ΣΧΗΣ ΠΒ του ΓΕΣ/ ΔΕΠΣ Μουρελάς Ηρακλής σε μια κατατοπιστική εισήγηση ενημερωσε το ακροατήριο για τις Διακλαδικές Δράσεις, τις Ασκήσεις του Στρατεύματος,καθώς και 28
Ο κ. ΑΡΧΗΓΟΣ ΓΕΣ ετίμησε με αναμνηστική πλακέτα τον Υπλχο Θεοδοσίου Θόδωρο, ο οποίος στη σχετική αναφορά του Α/ΓΕΣ , απήντησε ότι η τιμή αυτή , αντανακλά στα πρόσωπα όλων των Συναδέλφων Εφέδρων , παρισταμένων και απόντων.
το Κοινωνικό Πρόσωπο του Στρατού. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η εμπνευσμένη παρέμβαση – ομιλία του κ.ΑΡΧΗΓΟΥ Στεφανή Αλκιβιάδη , ο οποίος με τεκμηριωμένα στοιχεία ανέδειξε το αξιόμαχο του Οπλου , το Υψηλό Ηθικό και την Αρτια Εκπαίδευση πάντων των στρατευμένων. Αισθήματα υπερηφάνειας και χαράς κατέκλυσαν τά στήθη των παρισταμένων, όταν από του στόματος του Α/ΓΕΣ ακούσθηκαν, μεταξύ άλλων, και οί πρόσφατες επιτυχίες Ουλαμού Αρμάτων μας, σε Διακρατικές ασκήσεις στη Βουλγαρία, με την συμμετοχή αντίστοιχων μονάδων, άλλων χωρών , και μάλιστα με ‘’πρόσφατες" ‘εμπόλεμες εμπειρίες. Στη συνέχεια εγκάρδιο χαιρετισμό απηύθυνε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Απόστρατων Α ξ/κών ΤΘ κ. Χρήστος Παπαδογεωργόπουλος, τονίζοντας την άψογη συνεργασία μεταξύ της ΔΙΤ/ ΓΕΣ του ΚΕΤΘ και του Συνδέσμου. Εκ μέρους των Εφέδρων, το λόγο έλαβε ο Εφ. Υπλχος Θεοδοσίου Θόδωρος , ο οποίος αφού ευχαρίστησε την Ηγεσία του Οπλου για την πρωτοβουλία της εκδηλώσεως, έκανε μια μικρή ιστορική αναφορά από τά ιδικά του, παλαιά χρόνια τής ΙΛΗΣ ΥΕΑ μέχρι σήμερα. Με έντονη συναισθηματική φόρτιση, ανέσυρε παλαιές εικόνες και βιώματα από τη θητεία του ως ΥΕΑ αλλά και ως Ουλαμαγού – Εκπαιδευτού στη ΣΑΤ. Εξήρε την παρουσία του Α/ΓΕΣ, του οποίου οι δεσμοί Αγάπης, Φιλίας, Εκτίμησης και Σε-
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
Μετά το πέρας των παρουσιάσεων ,και τις αναμνηστικές φωτογραφίες ,οι διαπιστευμένοι προς τούτο, φιλόξενοι και τέλεια κατατοπισμένοι Α/ΞΚΟΙ του ΚΕΤΘ, μέ άριστο σχεδιασμό και οργάνωση , φρόντισαν για την επίδειξη αρματικού δυναμικού. Την περιήγηση στις εγκαταστάσεις της Σχολής ΤΘ [ΠΠ ..ΙΑΝΟΣ, Αμμοδόχος κλπ], την εντυπωσιακή περιήγηση στους εξομοιωτές οδήγησης Μ60 /Βολής –Τακτικής LEO 1Α5, στους χώρους της Δ/ νσης – Ιλης ΥΕΑ με ο,τι αυτό συνεπάγεται (Αναμνήσεις ,σχόλια, ιλαρές εικόνες , νοσταλγία, Υπερηφάνια), και τέλος στο Μουσείο Αρμάτων. Τελειώνοντας, δεν θα μπορούσε να μην αναδειχθεί το φιλόξενο κι ευγενές Πνεύμα των απανταχού Τεθωρακισμένων, με εύγευστα εδέσματα επειδή ‘’ Καὶ οἶνος εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου τοῦ ἱλαρῦναι πρόσωπον ἐν ἐλαίῳ, καὶ ἄρτος καρδίαν ἀνθρώπου στηρίζει»… Μιά αγκαλιά ,νέοι και παλαιοί ΜΑΥΡΟΣΚΟΦΗΔΕΣ. Μόνιμοι κι Εφεδροι , με τη σκέψη στή σκόνη, τη μυρωδιά του κινητήρα, τη λάσπη να ‘’περπατοδυσκολεύει ‘’ ΟΛΟΙ μια οικογένεια , αλλά και μια γροθιά , αν ποτέ χρειασθεί, απολαύσαν τη φιλόξενη κι ευγενική προσφορά τής ΔΙΤ/ΓΕΣ καί του ΚΕΤΘ Μόνο ευμενή σχόλια κι ευχαριστίες απεύθυνωνται τόσο στους Α/ξκους του ΓΕΣ, του ΚΕΤΘ και ιδίως στους Κατώτερους και αφανείς συντελεστάς της εκδήλωσης αυτής. Είθε να θεσμοθετηθεί η ημέρα αυτή ως "Η ΤΩΝ ΤΘ ΥΕΑ ΗΜΕΡΑ"
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
29
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
Επίσκεψη του Δ.Σ. στο Στρατηγείο της 1ης Στρατιάς Όπως ενημερωθήκαμε, στην έδρα της 1ης Στρατίας υπάρχει Μνημείο Ιππικού κατασκευασθέν το έτος 1933, το οποίο για τους περισσότερους και κυρίως τους νεότερους είναι άγνωστο. Κατόπιν αυτού το ΔΣ το Συνδέσμου αποφάσισε να το επισκεφθεί και να το δεί από κοντά. Έτσι στις 5 Δεκεμβρίου 2017 ημέρα Τρίτη, αφού ήρθαμε σε συνεννόηση με την 1η Στρατιά, τα παρακάτω μέλη του Συνδέσμου: Υπτγος ε.α. Παπαδογεωργόπουλος Χρήστος, Αντγος ε.α. Αγγελόπουλος Γεώργιος, Αντγος ε.α. Γεωργαντάς Ευάγγελος, Αντγος ε.α. Τετριμίδας Ευάγγελος, Αντγος ε.α. Μεντεσίδης Χαράλαμπος, Αντγος ε.α. Κυριάκος Δημήτριος και Ταξχος ε.α. Μιχαηλίδης Γεώργιος Επισκεφθήκαμε το Μνημείο προκειμένου να καταθέσουμε στεφάνι αποτίοντας φόρο τιμής στη μνήμη των Ιππέων που έπεσαν μαχόμενοι υπέρ πατρίδος.κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 12-13 και την Μικρασιατική Εκστρατεία. Φθάσαμε στη Στρατιά στις 12:15. Στην είσοδο του Στρατηγείου μας περίμενε ο Διοικητής της Αντιστράτηγος Ζερβάκης Δημόκριτος ο οποίος μας υποδέχθηκε με μεγάλη εγκαρδιότητα και θέρμη. Αμέσως μεταβήκαμε στο μνημείο, το οποίο βρίσκεται απέναντι από το κανονικό μνημείο της Στρατιάς, όπου έγινε τρισάγιο στη μνήμη των πεσόντων, κατάθεση στεφάνου από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Υποστράτηγο ε.α. κ. Παπαδογεωργόπουλο Χρήστο και τέλος ψάλαμε όλοι μαζί τον Εθνικό Ύμνο. Την όλη τελετή πλαισίωναν η Πολεμική Σημαία της Στρατιάς, μία Διμοιρία αποδόσεως τιμών και ηΣτρατιωτική Μουσική.
μέρωση για την αποστολή το έργο και τις δραστηριότητες της Στρατιάς. Ακολούθως πήγαμε στο κτηνιατρικό μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε ένα πολύ ωραίο κτήριο 200 ετών η χρήση του οποίου ήταν σταύλος αλόγων. Το κτήριο ευρίσκεται μέσα στο στρατόπεδο της Στρατιάς. Τα εκθέματα του μουσείου αφορούν κυρίως άλογα. Μετά το γεύμα που ακολούθησε, στη ΛΑΦ Λάρισας , επιστρέψεμε στην Αθήνα. Η επίσκεψη αυτή πέτυχε απόλυτα το σκοπό για τον οποίο έγινε και εδώ πρέπει να τονισθεί η άρτια οργάνωση, ενημέρωση και φιλοξενία από την 1η Στρατιά και κυρίως από τον Διοικητή της, ο οποίος καθ`όλη την διάρκεια της επισκέψεώς μας ήταν μαζί μας. Του οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ.
Στη συνέχεια μεταβήκαμε στο γραφείο του Στρατάρχου και μετά από λίγα λεπτά μπήκαμε στην αίθουσα όπου μας έγινε μία εμπεριστατωμένη ενη30
• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018
ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΟΠΛΟΥ
Και όμως σήμερα ο Συνταγματάρχης Αδάμος χαμογελά και είναι …Υπερήφανος για το γιό του! Είναι παράξενο το πως τα φέρνει η ζωή και όμως όλοι μας κρινόμαστε και εμείς από αυτό το μετερίζι που δεν χρωστάμε τίποτε και σε κανέναν κρίνουμε και κρινόμαστε …Αλλά η υπόσχεση που έδωσε στο γιό του και κράτησε ο ΥΕΘΑ Πάνος Καμένος την ώρα που ο Συνταγματάρχης Αδάμος πέταγε στα Ουράνια , μας έκανε να …ανατριχιάσουμε! Απρίλιος 2017 το Στράτευμα θρηνεί 4 νεκρούς Αξιωματικούς από την πτώση του Ελικοπτέρου στο Σαραντάπορο! Την ώρα που Συνταγματάρχης Θωμάς Αδάμος αναχωρούσε για τα Ουράνια, πίσω στη ΓΗ ένας άλλος Αδάμος ο Μεγαλύτερος Γιός του, παραλάμβανε μαζί με τα Μετάλλια ,τα Παράσημα και το Ξίφος του Πατέρα του δια χειρός ΥΕΘΑ … Ενώ έδινε και την υπόσχεση να συνεχίσει όπως άλλωστε είχε αποφασίσει και ίδιος, να υπηρετήσει και αυτός την Πατρίδα ,μέσα από την Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων ,ακολουθώντας τα χνάρια του Πατέρα του! Απο τις σπάνιες ανθρώπινες στιγμές που δείχνει το Μεγαλείο της Ελληνικής Ψυχής και ίσως το γιατί να ξεχωρίζουμε αν και είμαστε τόσο λίγοι ! Η κίνηση του ΥΕΘΑ Πάνου Καμένου να παραδώσει μαζί με την Σημαία τα Παράσημα και το Ξίφος του στο γιό του Ήρωα … Ενώ του υποσχέθηκε να του δώσει ο ίδιος το ξιφίδιο στην Σχολή Ευελπίδων ! Ο ΥΕΘΑ Πάνος Καμμένος έκανε πραγματικότητα την Υπόσχεση του προς τον γιο του Συνταγματάρχου Αδάμου ,Βασίλη του
παρέδωσε ο ίδιος το ξιφίδιο στη ΣΣΕ …Μια κίνηση που σίγουρα απο ψηλά ο Συνταγματάρχης Αδάμος θα βλέπει και θα καμαρώνει για τον γιό του ! Πραγματικά η κίνηση ήταν άξια θαυμασμού και μπορεί να λέμε πολλά για τους Πολιτικούς ,αλλά υπάρχουν και στιγμές που τα Μπράβο πρέπει να μας βγαίνουν αβίαστα!
Απεβίωσε ο Διοικητής της Σχολής ΤΘ Σχης (ΤΘ) Σίμος Ανδρέας Την τελευταία του πνοή άφησε στο γραφείο του ο Διοικητής της Σχολής ΤΘ Σχης Σίμος Ανδρέας, πατέρας δύο παιδιών. Ο Συνταγματάρχης (ΤΘ) Σίμος Ανδρέας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1989 ως Ανθυπίλαρχος. Προήχθη στο βαθμό του Συνταγματάρχη το 2014. Παρακολούθησε όλα τα προβλεπόμενα Σχολεία Εκπαίδευσης Αξκών ΤΘ. Επίσης, αποφοίτησε από τη Σχολη Επιτελών (2000), την Ανωτάτη Σχολή Πολέμου (2010) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (2015). Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του έχει υπηρετήσει σε Μονάδες του Όπλου των ΤΘ και ως επιτελής στο ΓΕΣ. Διετέλεσε Δκτης στο ΚΕΞ και την 24 ΕΜΑ. Το Δ.Σ. του Συνδέσμου μας εκφράζει την βαθύτατη λύπη του για τον αδόκητο χαμό του αγαπητού συναδέλφου. Τα ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια του
Νέα Μέλη Αντιστράτηγοι ε.α.: Παπαποστόλου Σεραφείμ, Γκαρτζονίκας Παναγιώτης, Θωμαϊδης Δημήτριος Ταξίαρχοι ε.α.:Βαρδάκης Ανάργυρος, Έφ. Υπίλαρχος: Χριστονάκης Νικόλαος Έφ. Ανθυπίλαρχοι: Παπατριανταφύλλου Περικλής, Σπέλας Αναστάσιος, Κόκκινος Νικόλαος, Ανδρεόπουλος Αθανάσιος, Τσιοπανάς Βασίλειος, Κατσίφας Βάϊος, Πολυχρόνης Σάββας, Νησωτάκης Σπυρίδων, Μπάκης Απόστολος, Ζαχαριουδάκης Γεώργιος,
Χατζάκης Νεκτάριος, Χαϊκάλης Αθανάσιος, Καλός Νικόλαος, Μπογράκος Δημήτριος, Κυδωνάκης Περικλής, Γούτσος Ευάγγελος, Παπαγεωργίου Ανδρέας, Πελεκούδας Νικόλαος, Ζλατάνος Αντώνιος, Κάντζος Παναγιώτης, Χρανιώτης Λάμπρος, Τζοάννος Αχιλλεύς.
ΠΕΝΘΗ Απεβίωσαν τα μέλη του Συνδέσμου ο Αντιστράτηγος ε.α Βάγιας Ιωάννης και ο Υποστράτηγος ε.α. Μυλωνάς Θεόδωρος.
• Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2018 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ
31
25η Μαρτίου 1821. Σήμανε η ώρα της Εθνικής μας Παλιγεννεσίας με την ευλογία της Θεοτόκου!
«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Η φράση του Ρήγα Φερραίου ή Βελεστινλή είναι συνώνυμη του εορτασμού της 25ης Μαρτίου και έχει συνδεθεί άρρηκτα με τον απελευθερωτικό αγώνα.
25η Μαρτίου 1821. Ημέρα ορόσημο για το Ελληνικό Έθνος που σηματοδότησε την αρχή του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα για την αποτίναξη του Τούρκου επικυρίαρχου.
11 Απριλίου 1826. Η ηρωϊκή Έξοδος των υπερασπιστών της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου Ελεύθεροι πολιορκημένοι
Το απόσπασμα αυτό είναι από το ποίημα του Διονυσίου Σολωμού «Ελεύθεροι πολιορκημένοι», που το σχεδίασε ο ποιητής τρεις φορές, χωρίς να το ολοκληρώσει. Είναι Απρίλιος του 1826. Οι Τούρκοι πολιορκούν το Μεσολόγγι. Οι κάτοικοι αρνούνται να παραδοθούν. Περνάνε φρικτές στιγμές. Yποφέρουν από πείνα και αρρώστιες. Κι είναι άνοιξη. Η φύση, γεμάτη ζωή, είναι σαν να θέλει να παρασύρει τους πολιορκημένους με την ομορφιά της. Οι πολιορκημένοι όμως βάζουν το χρέος για την πατρίδα πάνω από τη ζωή τους. Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει· λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει. Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει· στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει: «Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω ’γω στο χέρι; Οπού συ μου ’γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».