bouwen aan
de zorg
VAKTIJDSCHRIFT over de bouw en ontwikkeling in de zorG
WOUTER BOS: kwaliteit is kostenverlagend
BEURS EXPO 60+ MECHELEN
NUMMER
4
2011
www.BOUWENAANDEZORG.eu
GEZONDHEIDSPARK DORDRECHT
Zorgkamers inrichten is onze zorg
We hebben de kennis, de ideeën, de materialen... CCG Holding bestaat uit een groep gespecialiseerde bedrijven die zich richten op de inrichting en realisatie van hoogwaardige interieurs en geclassificeerde ruimtes en algemene bouw met een focus op de zorg, farma en biotech-markt. Alle bedrijven werken autonoom maar zullen daar waar mogelijk hun gezamenlijke kennis en vaardigheden voor uw project inzetten. Vanaf engineering, via project management en realisatie, tot en met maintenance. Van A/B ruimtes, OK’s of nucleaire hotlabs tot en met medium en low care ruimtes; de volledige inrichting in één hand. De bedrijven stellen zich graag aan u voor:
cleanroomcg.com
gebebouw.nl
rooms-for-care.nl
rfc-products.nl ccgholding.nl
sentida03
het mobiele extra lage bed
wissner-bosserhoff Nederland · Keerweer 42 · 3316 KA Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: info.nl@wi-bo.de · www.wi-bo.com wissner-bosserhoff Belgium · Egide Walschaertsstraat 15/15 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: info@wi-bo.be · www.wi-bo.be
“als u mocht kiezen....�
Jorissen Simonetti architecten
n Simonetti architecten
Doetinchem Lei
Doetinchem Leiden Maarssen Rijssen Steenwijk I: jorissensimonettiarchitecten.nl
197x267 vastgoed.indd 1
19-10-2010 11:45:37
voorwoord
Zo na de zomervakantie kijken we met z’n allen toch altijd weer min of meer reikhalzend uit naar Prinsjesdag, de dag waarop het kabinet haar plannen bekend maakt. En wat we precies mogen verwachten, is misschien wel enigszins in te schatten (bezuinigingen!), maar het gaat natuurlijk ook om de vraag hoe we die plannen precies op hun waarde moeten schatten. Want, in de politiek lijkt niets zeker. En of we werkelijk ‘reikhalzend’ moeten uitkijken, valt daarom dit jaar ook zeer te betwijfelen. Laten we het maar op ‘oprechte nieuwsgierigheid’ houden over wat ons op die traditionele dinsdag in september aan ons wordt gepresenteerd. We zullen er misschien in een volgend nummer op terugkomen, hoewel we ook in deze editie van Bouwen aan de Zorg zien, dat we eigenlijk gewoon voortgaan op de weg die we met z’n allen hebben ingeslagen. Één aspect valt mij daarbij in het bijzonder op; in de loop der jaren lijken we meer waarde te zijn gaan hechten aan het intensiveren van samenwerkingsverbanden in de zorg. Door de toenemende transparantie van de beschikbare kennis in de wereld (zie de ongekende opkomst van de Social Media, met name in de laatste jaren), voelen partijen in de zorg en in de bouw, dat kennis veel meer gedeeld moet worden en dat men niet de angst hoeft te hebben dat anderen er met de credits vandoor gaan. Want, juist vanwege die transparantie weet de markt ook heel goed waar wat wordt bepaald, wie de aanjagers zijn en waar de ideeën worden gegeneerd. Het zijn eigenlijk razend interessante tijden en waar dit allemaal toe zal leiden, blijft koffiedik kijken. En juist daarom vind ik deze editie van Bouwen aan de Zorg toch ook weer een bijzondere. Ondanks de recente vakantieperiode was men andermaal bereid om veel kennis te delen, te vertellen over die samenwerkingsverbanden en over de opgeleverde projecten. En laten we vooral niet vergeten de interessante discussies die op verschillende beurzen en bijeenkomsten plaatsvonden. Blader meteen maar eens door deze Bouwen aan de Zorg en uw conclusie zal overeenkomen met de mijne: er wordt nog steeds gebouwd aan de zorg. En dat is een goede zaak!
Jerry Helmers Eindredactie
Bouwen aan de zorg
5
bouwen aan
de zorg
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... ........................... . . . . . . . . . . . . ................................................... ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Vaktijdschrift over de bouw en ontwikkeling in de zorg
www.bouwenaandezorg.eu Jaargang 11, nummer 4, 2011 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0600 Uitgever
Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl Redactieteam Hedig Beunk, Rob Buchholz, Henk Geist, Roel van Gils, Jerry Helmers, Peter de Koning, Koen Mortelmans, Bram Souffreau, Irene Teunissen, Jan Kees Verschuure, Willem de Volder, Margot Visser, Philip Willaert
12
Redactieadres Vlaanderen Koen Mortelmans Kempenlaan 5 B-2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com Bladmanagement Patty Ros E p.ros@louwersuitgevers.nl Secretariaat Mariëlle van den Groenendaal Advertenties Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bagz wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335
37
44
Postbus 85, B-3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 F +32 (0)11 605541 Fotografie Rein Bollen, Roel van Gils, Jerry Helmers, Peter de Koning, Manon Koopman, Michel Oehlen, Peter Pannevis, Evert van Reijswoud, Jeanette Schols, Jan Kees Verschuure, Willem de Volder, Hilde de Wolf Abonnementsprijs € 47,70 per jaar incl. BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Bouwen aan de Zorg. Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl Adreswijzigingen Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert Opzeggingen Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.
Vormgeving Logo Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. ..
Doelgroep Als abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de gezondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abonnementen.
18
Het interview: Kees Theeuwes, zo weinig mogelijk regels
12
Kleinschaligheid in Birkhoven
17
Column: een interieur moet passen als een noot in zijn dop
18
De Nieuwe Munt, optimale zorg
26
Tiendhove wonen net als thuis
29
Beurs Expo 60+ in Mechelen België
32
Integratie op zorgarchitectuurcongres
36
Inrichten van een beweegtuin
37
De Nije Veste nodigt uit tot samenwerking
40
Corlaer, centraal in eerstelijnszorg in Nijkerk
44
Vredenbergh denken in wonen en zorg
.. ..... .. .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..... ............. ................................................... .. ..... . . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..... . . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. ..... .. .. .. .. .. .. .. ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..... ..... . . . . . . . ............. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
26
52 BOUWEN AAN DE ZORG
...... . ... . ... . ... . . .. . .. . . . .. . .. . . . .. . .. . . .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. . .. ..
bouwen aan
DE ZORG
VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG
NUMMER
4
2011
WWW.BOUWENAANDEZORG.EU
WOUTER BOS: KWALITEIT IS KOSTENVERLAGEND
BEURS EXPO 60+ MECHELEN
GEZONDHEIDSPARK DORDRECHT
4
Het hart van De Nieuwe Munt in Tegelen is de kleurrijke hal waar de deuren van de appartementen op uitkomen.
49 51 52 58 61 62 66 70 74 78 83 91
74
Energiebesparende verlichting Aanmelden voor Hedy d’Anconaprijs 2012 Nieuw centrum voor Senioren in hartje Tilburg. Paviljoens voor GGZinGeest Start interim- huisvesting Innersdijk Wouter Bos: Kwaliteit is vaak kosten verlagend ’t Verlaet brengt jon en oud samen Thema wanden en vloeren Bernhoven: flexibel ziekenhuis in het groen Gezondheidspark Dordrecht Thema hang- en sluitwerk Wie doet Wat
Tekst en foto's: Peter de Koning
Kees Theeuwes in het bruin café: “De gemiddelde Padua-bewoner is 87 jaar. Die ga ik toch niet zijn kroket en sigaartje verbieden.”
8
Bouwen aan de zorg
het interview
weinig mogelijk regels in Padua Zo
“Het leven leiden dat je gewend bent. Je welkom voelen enerzijds én thuis voelen anderzijds; dat zijn twee verschillende aspecten. De bewoner en zijn familie moeten zelfstandig kunnen doen en laten wat ze willen. Daarvoor scheppen wij als instelling de voorwaarden.” Kees Theeuwes’ definitie van gastvrijheid is helder. Alles kan in het belang van het welzijn van de bewoners, vindt de directeur van Zorgcentrum Padua in Tilburg. “Met inachtneming van de normale fatsoensnormen.”
Als vanzelfsprekend hebben de bewoners zelf een sleutel van de voordeur van het pand. Wat minder vanzelfsprekend is dat ook familieleden een voordeursleutel bezitten. “Familie moet altijd op bezoek kunnen komen, zoals vroeger thuis,” vindt Theeuwes. “Wanneer wil iemand gewassen worden, lunchen, bezoek ontvangen? Die keuze ligt bij de bewoner. Dat is volstrekt logisch want iedereen wil toch zoveel mogelijk zelf de regie voeren over zijn eigen leven. Het opgeven van je onafhankelijkheid is het moeilijkste voor nieuwe bewoners, dus beperken we dat tot een minimum. De zorg maakt overal regels voor, wij maken ze zo weinig mogelijk.”
bewoners en mensen uit de buurt. “Zo wordt Padua een wezenlijk onderdeel van de directe omgeving waarin mensen elkaar ontmoeten en daaraan plezier ontlenen. Dit brengt het leven van onze bewoners zo dicht mogelijk bij het leven dat ze gewend waren. En dat is uiteindelijk ons doel.” Theeuwes geeft een draai aan een oude platenspeler, Franse chansonklanken dansen door zijn werkkamer. “Leuk hè. Dit soort platenspelertjes zet ik in de gangen, dan kunnen de bewoners een plaatje draaien als ze willen.”
Hobbyruimten Verzorgingshuis Padua biedt alleenstaanden een woning van 45 vierkante meter, echtparen krijgen 63 vierkante meter. De verpleeghuiskamers meten 19 vierkante meter en de verpleeghuisgasten delen met tweeën één badkamer. Daarmee voldoet het gebouw aan de normen. Maar wat Theeuwes betreft mag dat ruimer. We vragen hem naar de belangrijkste kenmerken van het ideale zorggebouw: “Grotere appartementen staan op mijn wensenlijst bovenaan. ➤
Bruin café Gastvrijheid koppelt Padua aan een inrichting die aansluit bij de belevingswereld van de bewoners. De gangwanden zijn bekleed met stadsgezichten, Juliana, graffitikunst en Tilburgse cartoons. In het restaurant hangt een lamp van oude theemutsen tussen pilaren met Delftsblauwe tegeltjes, om de hoek een donkerbruine boekenkast met leestafel. Een deur verder een bruin café. Theeuwes: “Onze aanpak trekt ook mensen van buitenaf en dat stimuleert de gewone manier van leven in ons gebouw. We bieden hier onderdak aan onder andere drie biljartclubs, een blaaskapel, een jeu de boules club en een jazzband. Reuze gezellig, het biedt vertier en het maakt de exploitatie van ons café en restaurant rendabel. De paar centen die we daaraan overhouden, gebruiken we voor activiteiten en ideeën in Padua.” Al dit soort onderdelen, ideeën en voorwerpen bieden allemaal aanknopingspunten om met elkaar in contact te komen. Voor de Het begon met één koekoeksklok, nu hangen er tientallen. In Padua werken mensen met feeling voor het vinden en verzamelen van de juiste spullen.
Bouwen aan de zorg
9
Creating balance in healthcare
Voor meer informatie bezoek ook onze website: www.lopital.nl Lopital Nederland B.V. Laarakkerweg 9, 5061 JR Oisterwijk, Postbus 56, 5060 AB Oisterwijk Tel 013 5239300, Fax 013 5239301, E-mail info@lopital.nl, www.lopital.nl Pour plus d’informations, visitez notre site web: www.lopital.be Lopital BelgiÍ Bvba, Antwerpsesteenweg 124, 2630 Aartselaar Tel (0032) 03/870.51.60, Fax (0032) 03/877.79.44, E-mail info@lopital.be, www.lopital.be
het interview
En een goed bereikbaar binnenzwembad voor allerlei doeleinden: van revalidatie tot waterpret voor buurtkinderen. En ik zou graag hobbyruimten creëren. Onze nieuwste aanwinst wordt een grote duiventil voor de duivenmelkers in Padua.” En na een slok koffie: “Iedereen die binnenkomt voelt meteen: ik ben welkom! Daar ben ik tevreden over, al kan het natuurlijk altijd beter. Ik wil graag ons servicewinkeltje uitbreiden tot een buurtsupertje, zodat de bewoners en wijkbewoners zelf hun boodschappen kunnen doen. Misschien huren we in de toekomst een aanleunwoning van Wonen Breburg. Dan komen er 63 vierkante meters bij en kunnen we dit realiseren.”
Ja zeggen
“Niks mooiers dan kleinkinderen in het zwembad terwijl oma en opa onder een parasol toekijken. Zo wordt een bezoek een echt bezoek en geen verplichting,” aldus Kees Theeuwes.
In 2006 deed Padua voor het eerst me aan Gastvrijheid in de Zorg (www.gastvrijezorg.nl) en werd toen zesde. In 2009 wonnen de Tilburgers de award. Kennelijk heeft Padua een proces doorlopen. Theeuwes beaamt dat: “In 2006 waren we nog maar vijf maanden open, dus die zesde plaats was prima. Daarna onderzochten we wat beter kon en brachten we lijn in de chaos. We leerden onszelf om geen ‘nee’ te zeggen maar ‘ja, en hoe gaan we dat doen?’ Sommige personeelsleden vertrokken omdat ze hun draai niet vonden in het nieuwe systeem. Nu hebben we een passend team en ligt ons verzuim weer onder het landelijk gemiddelde. Dat vindt ik een compliment.” Binnenkort beleeft Padua in dit proces een mijlpaal als het huishoudelijk reglement van negen pagina’s wordt teruggebracht tot één A4-tje met daarop één regel: Leef Uw leven! Is dat niet raar? “Natuurlijk niet. In een hotel of restaurant krijg je toch ook geen huishoudelijk reglement op je bord.” Theeuwes is 57. Over drie decennia bereikt hij de leeftijd van de gemiddelde Padua-bewoner. Hoe ziet zijn woning er dan uit? “In elk geval een zelf gekozen inrichting. Graag in een omgeving met voldoende beweging en reuring, dicht bij voorzieningen die voor mij belangrijk zijn. Het zijn een woning en een omgeving waarin ik me thuis voel en waarin ik zelf mijn keuzes kan maken. En dat betekent ook een vloerkleed voor de haard, zoals ik dat nu ook heb. Zorginstellingen houden niet van vloerkleden, maar ik wel. Ik hoop dat mijn mening telt als ik in een zorgcentrum ga wonen.” n
In het restaurant hangt een lamp van oude theemutsen tussen pilaren met Delftsblauwe tegeltjes.
Bouwen aan de zorg
11
Tekst: Rob Buchholz Foto’s: Jorissen Simonetti Architecten
‘Senioren zijn geen patiënten’
Kleinschalig bouwen voor een menswaardig leven “Wie op leeftijd is en nog zelfstandig woont, heeft behoefte aan privacy. Waarom zou dat niet gelden voor senioren die in zorginstellingen verblijven.” Aan het woord is Henk Hutten, directeur van Birkhoven Zorggoed in Amersfoort. Dit verpleegen reactiveringscentrum koos bij de renovatie- en nieuwbouwplannen bewust voor zelfstandig en kleinschalig wonen op diverse locaties. “In ons land worden senioren nog te vaak gezien als patiënten die een ziekenhuisomgeving nodig hebben. Dat beeld moet verdwijnen.” Het oorspronkelijke gebouw voldeed zowel functioneel als bouw- en installatietechnisch niet meer aan de eisen van de moderne tijd. Hutten: “Het uit 1972 daterende verpleeghuis was aan het einde van zijn cyclus. We kozen toen bewust om de 155 cliënten voortaan op meerdere locaties onder te brengen. Ik pas ervoor om senioren acht hoog te laten wegkwijnen. Dan zien ze alleen aan de stand van de zon en de kleur van de bladeren welk jaargetijde het is. Ze
Vogelvlucht cad.
12
Bouwen aan de zorg
moeten het contact met de buitenwereld zoeken op een manier die bij hun past.” Sinds een aantal weken zijn de laatste bewoners definitief verhuisd van hun tijdelijk onderkomen naar de nieuwe locaties.
Drie locaties De directie van Birkhoven Zorggoed koos voor drie nieuwe locaties. Op de hoofdlocatie, de plaats waar voorheen het oude gebouw stond,
vinden we 36 PG plaatsen, 24 voor revalidatie en 36 voor SOM. Verder zijn hier de dagbehandeling, revalidatie, eerste lijnsfysiotherapie en ergotherapie gevestigd. De andere twee locaties dragen de namen De Plataan en De Eik. Deze laatstgenoemde is een voormalige villa waar 14 PG plaatsen zijn. “De Eik is een ideale locatie. Een prachtige villa uit 1910. Toen dit gebouw in beeld kwam, hebben wij het direct omarmd. Op een plek als deze kunnen senioren waardig oud
birkhoven, amersfoort
Een uitdagende klus Mossink elektrotechniek staat bekend als een veelzijdige onderneming met diverse specialisaties: installatietechniek, projectverlichting, beveiligingen, inspecties en besturingstechniek. Dankzij het goede contact met adviesbureau Kamperman werd het bedrijf bij dit project in Amersfoort betrokken.
Henk Hutten en Robert Kromhof.
worden. We hebben het in oorspronkelijke staat gelaten. Aan de achterzijde heeft een aanbouw in dezelfde stijl plaatsgevonden.” Naast deze villa is nieuwbouw gerealiseerd voor 24 bewoners PG. Deze is gekoppeld aan de villa door een gemeenschappelijke glazen serre. In de Plataan vinden we cliënten op het gebied van psychogeriatrie, somatiek terug en is tevens een PG dagbehandeling plus een ontmoetingscentrum. “Dit gebouw is een oude school die van de monumentencommissie grotendeels intact moest blijven omdat het een gemeentelijk monument is,” zo vertelt Robert Kromhof, architect en directeur van Jorissen Simonetti Architecten. “Vooral de buitenkant is heilig verklaard. Daar mochten we er eigenlijk niets aan veranderen. De klaslokalen zijn op creatieve wijze verbouwd tot appartementen en ruimtes voor de dagbehandeling. Deze locatie is in 2008 al opgeleverd.”
Het team van Mossink verzorgde bij de diverse locaties van Birkhoven onder andere alle nutsaansluitingen, het leggen van glasvezelkabel, de E-installatie en de aanleg voor de zusteroproep. “Wij hebben in het verleden al projecten in de zorg gedaan,” zo vertelt Wim Emond. Volgens de projectleider was zowel die eerder opgedane ervaring als de juiste prijskwaliteitverhouding doorslaggevend voor de opdrachtgever om met Mossink in zee te gaan. “Dit project was door de diversiteit wel anders dan eerdere opdrachten. Bij een deel van Birkhoven ging het om renovatie, slopen en strippen. De rest van dit project bestond uit volledige nieuwbouw. Dankzij deze combinatie en verscheidenheid was het voor ons team juist een uitdaging.” Volgens de projectleider was vooral de nieuwbouw lastig. Emond: “Onze werkzaamheden dienen in een veel vroeger stadium dan vroeger gereed te zijn. Is de stukadoor eenmaal geweest dan valt er voor ons weinig eer meer te behalen. Modern bouwmateriaal bestaat grotendeels uit beton. Alles is glad en strak. Door deze andere aanpak was het voor ons een uitdagend project.”
Kleinschaligheid De grootste groep cliënten vinden we dus terug in de nieuwbouw op de oorspronkelijke locatie. Volgens Hutten was het bij indiening van het plan bij het bouwcollege niet mogelijk toestemming te krijgen voor het bouwen van kantoren voor Birkhoven Zorggoed. Daarom moest het voormalige zusterhuis intact blijven. “Dat hebben we dan ook gedaan. Deze is nu gerenoveerd en hierin zijn zorgondersteunende en stafdiensten geplaatst, zoals administraties en directie. De therapieën, fitnessruimte, bibliotheek en restaurant zijn als een trommel om de voormalige zusterflat gebouwd. Wie een wandeling over het terrein maakt, heeft inderdaad nergens het gevoel zich in de buurt van een zorginstelling te begeven. Het verpleeghuis oogt als reguliere woningbouw. Het begrip kleinschaligheid is hierop absoluut van toepassing.” Volgens de architect zijn traditionele zorginstellingen voor
Dienstengebouw Soesterweg.
hem een schrikbeeld. “Lange gangen vol kamertjes waar meerdere bewoners huizen. In het midden van een gang is dan de plek gevestigd waar het afdelingshoofd vanuit alle kanten zijn mensen observeert. En de bezoeker heeft een lange tocht door de gangen te gaan om bij de bewoner te komen. Dat wil toch niemand meer. Het bouwen in de zorg moet voortaan anders. De manier waarop Birkhoven Zorggoed de zaken aanpakt, toont aan dat het anders kan.”
Andere benadering Over het kleinschalig wonen, heeft Henk Hutten een duidelijke visie. “Wij willen het wonen
accentueren. Massaliteit is passé. Waarom moet alles grootschalig? Geef de cliënt en zijn familie het gevoel dat er gewoond wordt. Dat nodigt mensen uit om invulling aan dat wonen te geven. Voor de groep dementen ligt dat iets lastiger, maar ook deze mensen hebben behoefte aan privacy. Kleinschalige zorg kost meer energie. Zowel in het bouwen, als bij de visie als bij de scholing van het personeel moet alles kloppen. Het is een heel andere benadering, maar die uitdaging gaan wij graag aan.” Volgens de directeur van Birkhoven Zorggoed is controle noodzakelijk, maar moet verplegend personeel het ook durven om mensen alleen te laten. ➤
Bouwen aan de zorg
13
Balie gastvrouw. (Advertentie)
CV-installaties
Klimaattechniek
Meet- en regeltechniek
Vide in dienstencentrum.
Loodgieterswerk
Duurzame technieken
Megens Installaties uit Druten heeft de complete W-installaties voor dit project gerealiseerd.
14
Bouwen aan de zorg
Technisch beheer
MEGI_alg_A6_sta_FC_Zak
Megens heeft het definitieve ontwerp, in goed overleg met Adviesbureau Kamperman uit Groenlo, uitgewerkt. De installatie is duurzaam, door het toepassen van warmte en koude opslag in de bodem en warmtepompen. Door middel van een geheel eigen beheer ontworpen en geïnstalleerd gebouwbeheersysteem wordt de apparatuur aangestuurd. Door een afstandbeheer kunnen de installaties van Birkhoven, op de vestigingsplaats in Druten worden gemonitord en bediend. Op deze wijze wordt de gebruiker door Megens Installaties ontzorgd.
24 uursservice
Nijverheidsweg 5, Druten • 0487 58 15 10 • www.megens-installaties.nl
birkhoven, amersfoort
“Ook een demente cliënt hoeft niet 24 uur per dag gecontroleerd te worden of met anderen in één ruimte te verblijven. Dat wil een gezond mens ook niet. Ook deze groep senioren heeft behoefte aan rust en wil zelfstandig op een kamer verblijven. Soms heb ik nog het gevoel dat de discussie te zeer over geld gaat. Wat willen wij met de vraag, hoe wonen onze ouderen nu en hoe wonen wij straks? Wonen doe je ook als je oud bent en te maken hebt met beperkingen.”
Stimuleren Wie behoefte heeft aan het ontmoeten van anderen heeft daar binnen de diverse instellingen van Birkhoven Zorggoed voldoende mogelijkheden voor. “We proberen het zelfs op een bepaalde manier te stimuleren. Maar je moet ze niet kunstmatig bij elkaar stoppen. Ons personeel stelt de vraag aan de cliënten: wat wilt u graag? Dat kan betrekking hebben op het douchen, het eten of het zoeken van gezelschap. De bewoner kan al-
leen eten op zijn kamer, maar dat kan ook met een tweede persoon. Tevens is het mogelijk een maaltijd te nuttigen in de gezamenlijke huiskamer. Wij stimuleren familieleden van de senioren echter ook om met deze mensen naar buiten te gaan. Ga lekker uit eten in een restaurant met je vader of moeder. Laat ze een jas aantrekken en voelen dat de zon schijnt of dat het koud is. Dat geeft deze mensen een gevoel dat ze leven.” Zowel Hutten als Kromhof is van mening dat in Nederland nog te veel eenheidsworst bestaat op het gebied van zorginstellingen. “Cliënten moeten kunnen kiezen. Werk volgens je eigen visie en laat de senioren dan kiezen waar ze willen wonen.” n
Somatiek aan binnentuin.
Ervaring in zorgprojecten Het was de ervaring met het bouwen binnen de zorgsector die doorslaggevend was om met Van Norel bouwgroep in zee te gaan. “Bij de selectieprocedure en de aanbesteding keek de opdrachtgever inderdaad naar vergelijkbare projecten die wij in het verleden hebben gerealiseerd,” aldus Ben Wolters die bij het project Birkhoven betrokken was. “We zijn niet alleen capabel in het bouwen van zorginstellingen, maar beschikken tevens over de ervaring om alles op juiste wijze te organiseren.” Het project in Amersfoort was in feite tweeledig. Aan de ene kant had het team van Van Norel te maken met renovatie en restauratie van het voormalige Zusterhuis. Anderzijds was er het aspect van diverse nieuwe gebouwen. Dat was mede de oorzaak dat het totale project lastig was te plannen. “Bij dergelijke oude gebouwen krijg je te maken met verschillen in vloerhoogtes en maatvoering. Bij de fundering bleek dat er een complete veenlaag tussen de zandlagen aanwezig was. Zo waren er meer onverwachte bouwelementen die we bij moderne bouwprojecten niet meer aantreffen. Bovendien hadden we te maken met twee zeer strenge winters. Vooral bij de eerste heeft de bouw tijdelijk stilgelegen.” Het team van Van Norel heeft uiteindelijk alles redelijk binnen de gewenste termijn kunnen opleveren. “De opdrachtgever had nog diverse onverwachte extra wensen zoals pantry’s, sluitsystemen en wijzigingen van ruimte functies en indeling. Uiteindelijk kan iedereen toch met volle tevredenheid op dit project terugkijken.”
FEITEN EN CIJFERS PROJECT: BIRKHOVEN te Amersfoort Opdrachtgever: Birkhoven Zorggoed, werkmaatschappij van Stichting de Opbouw, Amersfoort Zorgverlener: Birkhoven Zorggoed Architect: Jorissen Simonetti architecten, Maarssen Aannemer: Van Norel, Epe E-installaties: Mossink, Hoevelaken W-installaties: Megens, Druten Bouwtijd: • Selectie architecten 2004 • Start sloop juni 2009 • Oplevering sloop september 2009 • Overdracht sloop naar nieuwbouw september 2009 • Start nieuwbouw oktober 2009 • Oplevering mei 2011 - juni 2011 (in juni-juli in gebruik genomen) Totale oppervlakte terrein: 15000 m² Totale oppervlakte gebouwen: 9171 m², waarvan 1458 m² renovatie, totaal 5 gebouwen Capaciteit: • Zwaar 96 plaatsen. • Dagbehandeling 20 plaatsen. Totale bouwkosten: • Investering zorgcentrum circa € 16.000.000,= incl. BTW • Totale investering € 16.000.000,= incl. BTW Aantal bedden: 96 Aantal huiskamers: 13 Restaurant: 60 plaatsen
Bouwen aan de zorg
15
Bouwen aan de zorg Van Norel is uw professionele partner voor utiliteitsbouw, woningbouw, turn-key projecten, projectontwikkeling, renovatie, kleinbouw en onderhoud. Vertrouw en bouw daarom op Van Norel.
Brinkgreverweg 32, 8161 NW Epe T (0578) 615 311 F (0578) 616 893 www.vannorel.nl contact@vannorel.nl
ISO9001 en VCA** gecertificeerd
maakt meer mogelijk InstallatIetechnIek ProjectverlIchtIng BeveIlIgIngen InsPectIes BesturIngstechnIek
Zuiderinslag 12 Postbus 39 3870 CA Hoevelaken T (033) 253 45 81 F (033) 253 58 26 E info@mossink.nl
www.mossink.nl
Sinds de oprichting in 1959 is het familiebedrijf Mossink Elektrotechniek uitgegroeid tot een veelzijdige, gecertificeerde onderneming met meer dan 100 medewerkers. Zij zijn inzetbaar voor een enorme diversiteit aan projecten op het gebied van installatietechniek, projectverlichting, beveiligingen, inspecties en besturingstechniek. Als BRL 6000-gecertificeerd installateur zorgen wij voor kwalitatief hoogwaardige oplossingen die perfect aansluiten bij uw specifieke wensen en bij het beschikbare budget. Wat kunnen wij voor Ăş betekenen? Vraag eens naar de mogelijkheden. Ons team staat voor u klaar om uw wensen feilloos te vertalen naar pasklare oplossingen.
COLUMN Een interieur moet passen als een noot in zijn dop.
Als we naar het verleden kijken dan vinden we de interieurs van gebouwen en woningen heel snel ouderwets en niet mooi meer, waarbij we dan ook de indeling van de ruimten willen aanpassen aan onze tijd en stijl. Architecten doen er alles aan om te bouwen voor de eeuwigheid maar die lijkt altijd korter dan bedacht . Als we een bestaand huis of gebouw betrekken gaan we er alles aan doen om het mee te nemen in de tijd. We gaan verbouwen of renoveren Maar dan is het de kunst om het juiste evenwicht te vinden tussen het oude en nieuwe. Materialen en meubelen veranderen en een juiste combinatie is soms moeilijk te maken. Dan dienen we sowieso niet de techniek en domotica te vergeten, die ingebracht dienen te worden. (Soms is het zelfs goedkoper en makkelijker om het bestaande te slopen en opnieuw te bouwen). Maar ook belangrijk is het feit dat we zelf veranderen .Onze voorouders hadden heel andere ideeën over de maatschappij, omgangsvormen en etiquette dan wij of onze kinderen. En daar werd het gebouw of de woning op gebouwd en ingericht. Wij hebben niet echt meer een voorkamer of eetkamer nodig om onze gasten te ontvangen. Dat gaat meestal in het woonvertrek en eten doen we graag in een grote woonkeuken. In de woningen van de jaren zestig en zeventig was er vaak een kleine ruimte bedeeld om te koken en de eetkamer was als indeling ook al vaak bepaald door de stand en grote van de ramen. Dus waar het bankstel moest komen, was al bedacht. En zo was het ook in de zorg en de bijbehorende gebouwen en woonvertrekken. Als ik een bejaardenhuis kom of in een nieuw zorgcomplex, dan zijn de verschillen van indeling en grootte erg verschillend. Het laatste is uiteraard een positieve ontwikkeling, maar waar we vaak aan voorbij gaan, is het feit dat het ook nog goed ingericht moet kunnen worden. En dan heb ik het ook over de verlichting, de akoestiek en de vormen. De appartementen zijn vaak grote ruimten met veel stukjes niemandsland, waaraan je geen echte bestemming kunt geven en dus ook moeilijk sfeer kunt maken. De ruimten zijn vaak met harde materialen afgewerkt dus lawaaierig. Het is daarom een opgave om een brug te slaan met de meubelen en interieuronderdelen van een andere generatie en een eigentijds gebouw. Hier ligt een uitdaging voor alle interieurontwerpers en architecten. Want een leuk kek behangetje en een leuk lampje en kastje zijn niet voldoende en per definitie snel ingehaald door de tijd.
COLUMN
We leven alle dagen in een interieur, zelfs in de caravan of tent. Een binnenkant heeft namelijk altijd een vorm, een kleur én dus sfeer. Die sfeer bepaalt in sterke mate de beleving van het moment en zet vaak de toon voor een stemming. Daarom is het belangrijk te zorgen voor de juiste onderdelen en combinaties. Een passend interieur in een gebouw op het juiste moment.
André van der Gun
binnenhuisarchitect
Bouwen aan de zorg
17
Tekst: Rob Buchholz Foto’s: Michel Oehlen
Optimale zorg en een eigen woning voor de nieuwe senioren De komende jaren zal het aantal senioren in ons land steeds verder toenemen. Dit betekent dat ook steeds meer voorzieningen voor deze groep geoptimaliseerd dienen te worden. Belangrijke onderdelen daarvan zijn voldoende aangepaste woningen en goede zorg. Over dit laatste punt is de laatste jaren veel en vaak gediscussieerd.
Ook de gevel is kleurrijk gehouden, net zoals het atrium binnen.
18
Bouwen aan de zorg
de nieuwe munt, tegelen
Niemand wil oud worden in een verzorgingstehuis waar bijna alle privacy is verdwenen. Men wil niet op een plek zijn waar mensen verplicht worden om gezamenlijk de hele dag in één ruimte bij elkaar te zitten. Een menswaardig leven is zeker voor senioren belangrijk. Daarbij hoort een echt thuisgevoel. Een woonruimte met eigen meubels en andere persoonlijke bezittingen waar voldoende privacy mogelijk is, maar waar tevens goede zorg verleend kan worden. De Nieuwe Munt in het Noord-Limburgse Tegelen, bij Venlo, is een woon-zorgcomplex dat klaar is voor de toekomst.
Interne motivatie
Een van de zes buurtkamers van het concept edelstenen.
Wie het terrein van De Nieuwe Munt betreedt, ziet eigenlijk een reguliere woonwijk. Hier staan fraaie appartementencomplexen gemengd met rijtjeshuizen in een groenrijke omgeving. Een plek waarvoor menig jong gezin zou kiezen. De Nieuwe Munt is namelijk een plaats waar zowel senioren als ook jongeren en mensen zonder zorg wonen. De wijk moet zoveel mogelijk een gewone wijk zijn. Volgens René Botermans, directeur van De Zorggroep, was het zijn voorganger die de visie van deze manier van wonen voor senioren in gang heeft gezet. “Zij wist uit persoonlijke ervaring met een familielid hoe de verzorging van senioren in Nederland eind twintigste eeuw in elkaar stak; een aantal mensen dat samenwoont op een klein kamertje zonder elke vorm van privacy. Het was een interne motivatie die haar dreef om deze situatie in de toekomst te veranderen. Tot een aantal jaren geleden trok men mensen weg uit hun eigen sociale netwerk. De senioren van toen verloren alle persoonlijke bezittingen en directe contacten. Ze vroeg zichzelf af: wil ik op deze manier oud worden? Het antwoord laat zich niet moeilijk raden. Dat wil niemand. Met haar visie is dit traject in gang gezet.” ➤
Huiselijkheid en kleinschaligheid Al sinds een jaar of acht is de sfeer binnen zorginstellingen gericht op huiselijkheid en kleinschaligheid. Dat geldt ook voor de inrichting van De Nieuwe Munt. Hier zorgde Vervoort Meubelen in samenwerking met Ahrend voor het interieur in de diverse ruimtes. “Het contact is ontstaan dankzij interieurarchitect Margreet van der Hoeven,” zo laat Guus Koevoets van Vervoort weten. “Nadat vier partijen hun visie over de inrichting bij de Nieuwe Munt gepresenteerd hadden, viel de keuze op ons. Ahrend verzorgde de kantoorinrichting. Wij deden de inrichting van de zorggerelateerde ruimtes.” De ervaring die Vervoort heeft met zorginstellingen zorgde ervoor dat deze specialist bij een aantal aspecten het juiste deskundige advies kon geven. “Dan gaat het om zorgspecifieke zaken. Het blijft altijd een afweging tussen huiselijkheid en praktisch gebruik van de meubelen met betrekking tot de stoffering en ergonomie van het zitmeubilair. Verder is het volgens Koevoets essentieel dat de totale inrichting een huiselijke sfeer uitstraalt die past bij het idee van kleinschalig wonen. De bewoners moeten zich hier thuis voelen en in die visie is men bij De Nieuwe Munt zeker geslaagd.”
Bouwen aan de zorg
19
Janssen de Jong Bouw Ruimte voor mensen
Venlo Jan van Riebeeckweg 17 | 5928 LG Venlo Postbus 253 | 5900 AG Venlo tel (077) 355 93 55 fax (077) 354 46 96 info.venlo@bouw.jajo.com
www.janssendejongbouw.nl
de nieuwe munt, tegelen
Natuur als bron van inspiratie De visie achter de inrichting van De Nieuwe Munt is afkomstig van interieurarchitect Margreet van der Hoeven. Zij kon zich vinden in het concept van de opdrachtgever. “Het is goed dat de zorg steeds vaker opgaat in reguliere woonwijken. Het sociale leven van senioren in zorginstellingen krijgt op deze manier steeds meer kwaliteit. Ze leven in een eigen woning inclusief partner plus benodigde zorg.” Van der Hoeven wilde daar een positieve bijdrage aan leveren. Hoe heeft zij haar visie op het interieur ontwikkeld? “Wij zijn geïnspireerd door elementen uit de natuur zoals groente en fruit, de zon, bomen en water.” Met deze gedachte zijn diverse concepten ontwikkeld. Elk gebouw is voorzien van een eigen sfeer. De zes buurtkamers hebben het concept edelstenen. Het gebouw voor de revalidatie is geïnspireerd door de groei van bomen. “Bij de benedenetage zijn we begonnen met het bruin van de stam plus lichte groene tinten. Het eindigt op de bovenste verdiepingen met het donkergroen van de bladeren. Bij de zes groepswoningen voor PG-patiënten heeft elke verdieping een kleur van groente of fruit. Deze afbeeldingen gelden tevens als herkenningspunt voor de bewoners.” Om de natuurlijke sfeer zo goed mogelijk te benadrukken, is bij dit project zoveel mogelijk gebruik gemaakt van natuurlijke producten zoals hout en katoen.
Visie Bij de eerste bouwplannen was al duidelijk dat het nieuwe Tegelse zorgcentrum niet uit één traditioneel gebouw moest bestaan, maar de uitstraling zou krijgen van een echte woonwijk. Volwaardige appartementen en huizen waar mensen zelfstandig kunnen wonen en waar tevens voldoende zorg in de directe omgeving aanwezig is. Met deze visie ging opdrachtgever woningstichting Antares op zoek naar een geschikte bouwpartner. De keuze viel op Janssen de Jong Bouw. Louis Camps, directeur beschrijft het begin van de samenwerking: “We gaven onze visie hoe we projecten als deze in de zorg met de bijbehorende accommodaties zouden aanpakken. Het ging om meer zaken dan alleen wonen. Zoveel was wel duidelijk.” Voor elke betrokkene was helder dat dit project apart zou worden. Uiteindelijk stonden onder andere drie architecten en twee aannemers op de lijst van deelnemende partners. Tevens is Janssen de Jong Infra, ook een onderdeel van de Janssen de Jong Groep, verantwoordelijk voor de totale Infra. Om te zorgen dat niet ieder voor zichzelf aan de slag zou gaan, besloot men een bouwteam samen te stellen. Daarbij kwamen alle neuzen in dezelfde richting te staan.
Bouwteam “Dit project moest het een uitnodigend voorbeeld worden voor toekomstgerichte seniorenwoonvoorzieningen,” vertelt Ton Bons, architect en directeur van A12 Architecten bna uit Veenendaal. “De opdrachtgever zette van meet af aan zeer hoog in op kwaliteit. Achteraf is iedereen trots op deze samenwerking. Er is door alle partijen op een professioneel hoog niveau gepresteerd.” Door het samenstellen van een bouwteam kon elke partner op juiste wijze zijn expertise kwijt. Bons: “Daarbij houdt iedereen zich aan de afspraken. Achteraf zijn er geen discussies over meerwerk of geld meer mogelijk. ➤ Deze ruimte straalt rust uit en een huiselijke sfeer.
Bouwen aan de zorg
21
Stichting het Heem, locatie de Eikelaar, Udenhout
ingrediënten voor
inspiratie Tegenwoordig wordt steeds meer aandacht besteed aan sfeer en huiselijkheid in de zorgsector. Vervoort geeft gastvrijheid letterlijk kleur. We begeleiden u graag bij de complete styling van uw zorglocatie, waarbij inspiratie, gastvrijheid, beleving en maatwerk onze kernwoorden zijn. Ons boek met meubelideeën sluit aan op trends en ontwikkelingen op het gebied van inrichting binnen de zorgsector. Vraag het aan en raak geïnspireerd!
vervoort.nl
Edisonstraat 3 5051 DS Goirle Nederland T 013 534 00 34
de nieuwe munt, tegelen
Diversiteit als uitdaging Diverse partijen waren betrokken bij de inrichting van De Nieuwe Munt. Het totale concept was in handen van interieurarchitect Margreet van der Hoeven. Artimo textiles was bij dit plan verantwoordelijk voor de gordijnstoffen. Goede referenties binnen de zorg waren volgens projectleider Jacco Seldenthuis van Artimo doorslaggevend om deze klus binnen te halen. “We hadden eerder het project Bosdael in Reuver gerealiseerd. Dit was eveneens in samenwerking met Margreet van der Hoeven. Doordat zij ook het interieur voor De Nieuwe Munt mocht realiseren, nam zij contact met ons op. Wij hebben dit project vervolgens samen met projectinrichter Thibor in Roermond gerealiseerd.” Artimo maakte een gordijnenbestek dat aansloot bij de visie van de interieurarchitect en de wens van de opdrachtgever. Het was vooral de diversiteit van de gebouwen die voor een grote uitdaging zorgden. “Dat maakte het soms lastig. Het is in feite een gewone woonwijk met diverse functies. Het is meer dan een zorginstelling met louter verpleegafdelingen. Er zijn tevens reguliere woningen, stafdiensten en gebouwen waar alle bewoners van dit gebied gebruik van maken. De Nieuwe Munt straalt in zijn totaliteit rust en een huiselijke sfeer uit. Daarom maakten wij gebruik van warme kleuren. Alle gebruikte stoffen zijn vanzelfsprekend permanent brandvertragend. Dat is een vereiste. Niet alleen in de zorg, maar ook voor andere gebouwen.”
Dit is een resultaatgerichte aanpak die voor de samenwerking tussen alle betrokkenen de beste oplossing was. Dat geldt tevens voor de opdrachtgever.” Volgens Janssen de Jong Bouw directeur Camps is De Nieuwe Munt voor iedereen een geweldige referentie. “Wonen, zorg en commerciële uitbaters zijn allen in één project gerealiseerd. Dat staat goed op ieders CV.” Uitvoerder Jos van Heugten, ook werkzaam bij Janssen de Jong Bouw voegt daar nog aan toe: “Omdat je met diverse architecten en aannemers te maken hebt, wil je niet het risico lopen dat de uitstraling van bepaalde bouwblokken niet goed op elkaar is afgestemd. De Nieuwe Munt oogt als een wijk met eenheid. Dat is mede dankzij het bouwteam gerealiseerd.”
Reacties Het zijn mooie bouwplannen dus die, zoals nu na de oplevering in juni blijkt, ook in de praktijk uitstekend voldoen. Botermans: “Goed wonen houdt voor ons tevens in: veilig wonen. Daarom zijn de noodzakelijke domoticavoorzieningen in alle woningen aanwezig. De cliënten zijn echter vooral blij dat ze eindelijk weer zelfstandig kunnen wonen. Zo kunnen ze waardig oud worden.” De reacties zijn volgens de directeur van de zorggroep voornamelijk positief. Al vergt een verhuizing als deze ook wel enige aanpassing. “We hebben een cliënt die ruimschoots de negentig is gepasseerd. Tien jaar geleden koos hij bewust voor een traditioneel zorgcomplex. Nu hij weer volledig zelfstandig kan wonen, is dat voor hem vreemd. Maar tachtig tot negentig procent wil zeker niet meer terug naar de oude situatie.” Botermans noemt tevens het voorbeeld van een bewoonster die het bed dat door haar overleden partner was gemaakt nu weer in het nieuwe appartement kan plaatsen. “Dat geeft haar een heel vertrouwd gevoel. Zo kunnen meer mensen weer hun eigen meubels gebruiken. Veel senioren hebben zelfs de mogelijkheid om de kleinkinderen te laten logeren. Dat is een absolute verrijking voor hun leven.”
Verpleging Botermans merkt wel dat het personeel zich nog enigszins aan de situatie dient aan te passen. “Het betekent voor hen ook een omschakeling. Werkten ze de in de oude situatie altijd samen met collega’s, nu staan ze er alleen voor. Ze hebben een volledig eigen verantwoordelijkheid. En dus dient het verplegend personeel goed na te denken voordat ze de deur achter zich dicht trekt. ➤
Bouwen aan de zorg
23
Bouwbedrijf D E V R I E S E N V E R B U R G O N D E R D E E L
‘t Vaartland 8 2821 LH Stolwijk Postbus 59 2820 AB Stolwijk Telefoon 0182 - 34 17 41 Telefax 0182 - 34 24 75 info@devriesverburg.nl www.devriesverburg.nl
U W
V A N
D E
B U R G L A N D
Stolwijk
G R O E P
Kennis en daadkracht Bouwbedrijf De Vries en Verburg bouwt kantoren, zorginstellingen, scholen, bedrijfsobjecten en woningen. Al 25 jaar maakt Bouwbedrijf De Vries en Verburg het verschil door betrouwbaarheid, degelijkheid en vakmanschap.
V O O R T V A R E N D E
P A R T N E R
B I J
B O U W E N
de nieuwe munt, tegelen
Elke beslissing is nu bepalend. Daar staat wel tegenover dat medewerkers nu alle tijd hebben voor één cliënt. Dat is een meerwaarde.” Behalve de aanwezige verpleging, kunnen bewoners tevens gebruik maken van andere voorzieningen als fysiotherapeut, diëtiste en psycholoog. Tevens kunnen ze de eigen huisarts behouden. Bij hoge zorgzwaarte kan om zorginhoudelijke redenen de zorg door een specialist ouderengeneeskunde worden geleverd. Volgens Camps was dit project een enorme uitdaging. “De logistieke planning als de afstemming met meer aannemers en architecten was apart. Maar de onderlinge afstemming is dankzij het bouwteam perfect verlopen.” Zijn collega van Heusten zegt daarop aanvullend: “We hebben te maken gehad met twee zeer strenge winters. Deze waren al jaren niet meer voorgekomen. Nu dus twee achter elkaar. Toch is het hele project op tijd opgeleverd. Mede dankzij de goede afstemming binnen het bouwteam.” n
Van links naar rechts Rene Botermans, Jos van Heusten, Louis Camps en Ton Bons.
FEITEN EN CIJFERS PROJECT: De Nieuwe Munt, Tegelen Opdrachtgever: Antares Projecten, Tegelen Zorgverlener: De Zorggroep, Venlo Architect: A12 Architecten, Veenendaal – DMV Architecten, Kerkrade Aannemer: Janssen de Jong Bouw, Venlo Binnenhuisarchitect: Margreet van der Hoeven, Leusden Los-meubilair: Vervoort, Goirle Gordijnen: Artimo Textiles, Roosendaal Een blik op het Atrium.
Bouwen aan de zorg
25