Bouwen aan de Zorg jaarboek 2012

bouwen aan

de zorg jaarboek

Jaarboek over de bouw en ontwikkeling in de zorg

bouwen aan

de zorg jaarboek

Jaarboek over de bouw en ontwikkeling in de zorg

foto: Fabio Bruna

‘Bent u zich bewust van de toekomst?’

Jorissen Simonetti architecten

Simonetti architecten

Doetinchem Leiden Maarssen Rijssen Steenwijk

Jorissen Simonetti architecten steunt Care4Future, kijk eens op www.care4future.nl.

Doetinchem Leide

Voorwoord Ondernemerschap in de zorg: drang naar innovatie 2012 is het jaar van de grote vraagtekens. De liberalisering van zorginstellingen is enkele jaren overduidelijk ingezet. Organisaties oriënteren zich op een andere wijze van besturen en vooral ook hoe men de eigen producten en diensten kan positioneren. Grote veranderingen zijn actueel. Tegelijkertijd kan niet aan elke uitdaging een passend antwoord worden gehangen. Natuurlijk is er economische tegenwind maar ook de politieke debatten over de zorg zijn aan de orde van de dag. De uitkomsten van die debatten laten helaas nog iets te lang op zich wachten.

Van Raden van Bestuur worden hoe dan ook nieuwe competenties verwacht; op een volstrekt andere wijze zal elke strategie in de toekomst vorm moeten krijgen.

Voor welke activiteit dan ook, dient bewust de keuze te worden gemaakt of deze al dan niet gaat behoren tot een kernactiviteit.

Daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen de kantoorfuncties, het facilitair bedrijf en de woonfunctie. En… niet te vergeten, de zorgfunctie uiteraard. Want bouwen aan de zorg blijft hoe dan ook wel… bouwen aan de zorg.

In dit jaarboek Bouwen aan de Zorg 2012 ziet u een overzicht van de meest relevante ontwikkelingen van dit jaar. Antwoorden worden wel degelijk gegeven, want ondanks economisch andere tijden, die we niet al te vaak gewend waren, en het richtingenvraagstuk binnen de politiek, zijn er nog wel degelijk prachtige resultaten te noteren van partijen die strikt vasthouden aan een eigen visie en daarmee er vaak al in slagen om zelfs vóór te blijven lopen op de politieke en economische realiteit. En daarmee die realiteit gewoon beïnvloeden.

Dat is knap. Het tekent het ondernemerschap in de zorg en de voortdurende drang naar innovatie. Bouwen aan de zorg is meer dan ooit ‘bouwen aan de toekomst’ geworden. Daar is dit jaarboek 2012 een mooi voorbeeld van. Vraagtekens zijn vertaald in antwoorden!

Wij wensen u al lezend veel inspiratie.

Jerry Helmers Eindredactie

Bouwen aan de zorg Jaarboek

5

bouwen aan

de zorg

Jaarboek over de bouw en ontwikkeling in de zorg www.bouwenaandezorg.eu

Redactie

Bouwen aan de Zorg jaarboek is een jaarlijkse bijlage van het vaktijdschrift Bouwen aan de Zorg Uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

10

Helende omgeving verdient zich terug

14

Zorgtotaal beurs 2013

16

Integrale planning vanaf begin project cruciaal

20

Twee Hedy d'Ancona-prijs winnaars

25

NVTG

26

VDTV

27

VBOI

T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

10

EINDRedactie Jerry Helmers Redactie Rieke Brekelmans, Martijn van den Bouwhuijsen, Jan-Kees Verschuure Bladmanagement Patty Ros E p.ros@louwersuitgevers.nl Secretariaat

16

Manuela Depenbrock Sandra Reijders Advertenties Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bagz Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 Postbus 85, B-3900 Overpelt, BelgiĂŤ T +32 (0)11 605540

20

DOELGROEP Als abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de gezondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abonnementen.

Vormgeving

bouwen aan

DE ZORG jaarboek

Logo Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen

COVER

enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Jaarboek over de bouw en ontwikkeling in de zorg

Moderne, kleurrijke inrichting in nieuwbouw (2012) Medisch Microbiologisch Laboratorium bij het Franciscus Ziekenhuis Roosendaal.

Inhoud Rubrieken

28

46

58

28 30 33

Aangepast sanitair ArjoHuntleigh Nederland BV Lopital Nederland BV Ideal Standard

36

Antibacterieel beslag Häfele Nederland BV

40 42 44 46

57

Automatische deuren Geze

Beveiliging - Brandbeveiliging Saval

60

Bouw Sprangers Bouwbedrijf

64 66 70 72

Cleanrooms - Operatiekamers Bussmam CCG Holding Interflow Octanorm

76

Constructieadvies Bartels

80

Huisvesting De Meeuw

50

84

102

114

Architectuur 2.0 architecten Haykens Jansma Kremer Architecten Jorissen Simonetti architecten VK

84 86 88 90 92

Inrichting Blom Interieurs Distrac NV Lensen Projectinrichters BV Piaval Vervoort Meubelen

96

Installaties Kuijpers

100 102

Interieurbouw Abet Laminati Hardeman

106

Medische koelkasten Dometic Benelux BV

110

Plafonds Rockwool BV / Rockfon

114

Stoffen Artimo Textiles

Verlichting Fagerhult

116 118

Vloeren Nora Tarkett

122

Zonwering en ventilatie RensonÂŽ

112

Kapteynlaan 9, 9351 VG Leek

Tel.: +31(0)50 3095133

www.octanorm.nl

Jorissen Simonetti architecten

Simonetti architecten

Doetinchem Leiden Maarssen Rijssen Steenwijk www.jorissensimonettiarchitecten.nl

Doetinchem Leid

Tekst Rieke Brekelmans, adviseur HEVO

Helende omgeving verdient zich terug

Er is te weinig oog voor de invloed van de ruimte in zorggebouwen op patiënten met een psychische aandoening. Het lijkt soft en zelfs ongepast om in een tijd van krimpende budgetten geld te steken in schilderijen aan de muur, zachte stoelen, grote ramen of een sfeervol aangelegde tuin. Ten onrechte. Aandacht voor de omgeving is een voorwaarde voor iedere zorginstelling die serieus naar efficiency streeft.

Een mooi gebouw waar mensen zich prettig voelen, maakt de zorg beter betaalbaar. Uit onderzoek van de Stichting Architectenonderzoek Gebouwen Gezondheidszorg (STAGG) en TNO Centrum Zorg en Bouw blijkt dat investeringen in een ‘helende omgeving’ zich terugverdienen in lagere exploitatie- en energiekosten, hogere productiviteit van medewerkers en een lager ziekteverzuim. Daarmee levert het een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van de zorgkosten. In een gezonde

10

Bouwen aan de zorg jaarboek

omgeving gebruiken patiënten minder medicijnen. Het aantal dagen dat ze in het ziekenhuis moeten doorbrengen, is geringer dan dat van de groep die in minder optimale omstandigheden verblijft. Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit wetenschappelijk onderzoek van de Texas A&M University. Dit onderzoek toonde aan dat bij bedlegerige patiënten genezing sneller verliep als ze uitzicht hadden op een mooi landschap in plaats van een blinde muur.

Nog pregnanter wordt de invloed van de ruimtelijke omgeving in het geval van patiënten met psychische aandoeningen. Privé badkamers in een kliniek voor mensen met een eetstoornis vergroten de spanning bij patiënten.

Een eigen badkamer maakt angstig omdat dit het braken na het eten makkelijker maakt. In een verpleeghuis zorgt een afgesloten deur bij de entree voor stress. Dementerende bewoners lopen onrustig heen en weer als een afgesloten deur zich in hun loopgebied bevindt. Terwijl de oplossingen vaak heel eenvoudig zijn.

Een gedeelde badkamer kan bijvoorbeeld in combinatie met therapie rust geven voor anorexiapatiënten omdat ze zo controle op elkaar uitoefenen. De verwarring in het verpleeghuis verdwijnt nadat op de deur een afbeelding van een boekenkast is aangebracht.

Je zou verwachten dat ieder inzicht dat leidt tot een sneller herstel van patiënten, en dus een efficiëntere zorg, een hoge prioriteit krijgt.

De praktijk is anders. Bij de bouw van een zorggebouw ligt de focus vooral op zaken als exploitatie, onderhoud, kosten en hygiëne. Opdrachtgevers kiezen een architect die bekend is met de materie en verwachten dat ze daarmee een gebouw krijgen dat aan al hun eisen voldoet. Maar een architect kijkt vooral esthetisch en verdiept zich vaak onvoldoende in de psyche van de gebruiker. En er is nog een ander obstakel. Over de inrichting van een zorginstelling worden meestal pas in de eindfase knopen doorgehakt. Als de budgetten al zijn verdeeld en de tijd begint te dringen. Vaak geeft dan de persoonlijke smaak van de opdrachtgever de doorslag.

Een kant en klaar overzicht van alle elementen die samen dé perfecte fysieke zorgomgeving vormen, is er niet. Daarvoor is de diversiteit in zorgomgevingen te groot, het scala aan voorzieningen te breed. Maar dat wil niet zeggen dat er geen winst te behalen valt. Stel bijvoorbeeld, voordat de architect aan het werk gaat, een belevingsgericht programma van eisen op waarin de emoties van de patiënt leidend zijn. Laat een behandelaar uitleggen aan de architect wat de beperkingen en stressfactoren in de fysieke omgeving van die patiënt zijn. En betrek een omgevingspsychoog bij de plannen zodat een oplossing van meerdere kanten bekeken kan worden.

Ook binnen bestaande zorggebouwen valt winst te boeken. Vaak zonder dat er grote aanpassingen voor nodig zijn. De uitstraling van een lobby kan al veranderen door eenvoudig de verlichting aan te passen. Soms is het een kwestie van aandacht voor de communicatie in een gebouw.

De afgemeten toon van mededelingen op briefjes als ‘niet deze deur gebruiken’, ‘gelieve om te lopen’ en ‘koffie alleen voor personeel’ maken een gebouw niet gastvrij. Integendeel. De invloed er van valt pas op als de mededeling is aangepast. Bijvoorbeeld in ‘we schenken u graag een kopje koffie in de andere hal’. Het zijn dit soort details die barrières in de communicatie tussen medewerkers en patiënten wegnemen en daarmee n een directe bijdrage leveren aan de kwaliteit van de zorg.

Bouwen aan de zorg jaarboek

11

Hét platform voor de zorg

Zorgtotaal is de grootste vakbeurs in de Benelux voor professionals werkzaam in de zorg. Het is met een compleet aanbod van de nieuwste producten en diensten voor de intramurale- en de thuiszorg hét platform voor de totale zorgsector.

De hele zorgsector onder één dak Naast een uitgebreid exposantenaanbod, biedt de beurs een inspirerend inhoudelijk programma met seminars, demonstraties en workshops. Zorgtotaal is bovendien dé plek om te netwerken en te leren hoe andere bedrijven en instellingen probleemoplossend te werk gaan. Van revalidatie tot verpleging en van voeding tot facilitair: op Zorgtotaal vindt u alles over de Nederlandse zorgsector onder één dak. Nergens anders doet u in korte tijd zoveel kennis en contacten op.

Zorgtotaal: het aanbod Zorg & Verpleging De zorgsector is volop ontwikkeling, ook op het gebied van verpleging. In dit segment komen de verschuivingen in de sector aan de orde zoals de marktwerking in de zorg en de privacy van de patiënt.

Zorg & Revalidatie De laatste trends en producten op het gebied van revalidatie treft u in het segment Zorg & Revalidatie, zoals mogelijkheden om vanuit te revalideren en activerende behandelingen.

Zorg & Voeding Het gebruik van verse ingrediënten en speciale menu’s dragen bij aan een sneller herstel van de patiënt. Zorgtotaal krijgt u actuele informatie over de kwaliteit van voeding en dranken, cateringmogelijkheden en kostenbesparingen.

Zorg & Facilitair De inrichting en omgeving van zorginstellingen speelt een belangrijke rol in het herstel van de patiënt. Op Zorgtotaal krijgt u informatie over onder andere Healing Environment, clustering van inkoop, logistiek & warehousing en nieuwbouw van zorginstellingen.

Zorg & Technologie In het segment Zorg & Technologie presenteren producenten de meeste recente ontwikkelingen in de zorgtechnologie. Welke rol kan medische technologie spelen in kostenbesparing, personeelstekort en het herstel van de patiënt?

14

Bouwen aan de zorg jaarboek

13 - 15 maart 2013 Jaarbeurs Utrecht www.zorgtotaal.nl

DATA EN TIJDEN Beursdagen Woensdag 13 maart: 10.00 - 17.00 uur Donderdag 14 maart: 10.00 - 17.00 uur Vrijdag 15 maart:

10.00 - 16.00 uur

Waar Hal 7, 8 en 9 Jaarbeurs Utrecht Meer informatie Ga naar www.zorgtotaal.nl Zorg & ICT 2013 Zorgtotaal 2013 vindt gelijktijdig plaats met de vakbeurs Zorg & ICT 2013, hĂŠt platform voor ICT-toepassingen en -diensten in de zorgsector. De beurs toont de belangrijkste spelers en recente ontwikkelingen op het gebied van automatisering voor de gehele zorgmarkt. Bezoekers van Zorgtotaal hebben ook toegang tot Zorg & ICT en andersom. Dit maakt een bezoek nog completer en dus nog meer de moeite waard!

Bouwen aan de zorg jaarboek

15

Tekst Martijn van den Bouwhuijsen

Sneller, goedkoper en prettiger bouwen met lean

Integrale planning vanaf begin project cruciaal Conventioneel bouwen kenmerkt zich door een sterke scheiding tussen plannen en uitvoeren: De oorspronkelijke top-down planning vervalt tijdens de bouw vaak door onvoorziene zaken. Dit resulteert dikwijls tot uitloop, faalkosten en onderlinge conflicten. Bij lean bouwen zijn alle partijen vanaf het begin betrokken bij de planning (bottom-up). Mogelijke problemen worden in een vroeg stadium gesignaleerd en creatief opgelost. Tijdens de uitvoering vindt regelmatig evaluatie en eventueel bijsturing plaats. Dit resulteert in een veel kortere doorlooptijd, minder faalkosten en een betere beheersing van kwaliteit. Diverse ontwerpers, managers en bouwers deden ervaring op met de methodiek. Arpa lean instituut in Veldhoven begeleidt deze partijen. Het Franciscus Ziekenhuis in Roosendaal ging na een training met lean aan de slag en wist de bouwtijd van een nieuw bouwdeel te halveren. Faalkosten bleven helemaal uit.

Lean komt uit de auto-industrie. Toyota ging hiermee aan de slag na de Tweede Wereldoorlog. De bewezen methodiek richt zich op het voorkomen van verspilling en overbelasting en het beperken van onregelmatigheden in een proces. In een ideaalsituatie voegt elke processtap alleen waarde voor de klant toe.

Arend van Randen werkt als trainer en consultant bij het Arpa lean instituut in Veldhoven. Hij zegt: “Lean bouwen draait in de eerste plaats om het bieden van meerwaarde aan de klant, door bijvoorbeeld overlast te beperken,” zegt Van Randen. “Andere voordelen zijn het beperken van de doorlooptijd en het voorkomen van ontwerp- en bouwclashes, bijvoorbeeld tussen de constructeur en de installateur. Hierdoor hoeft een aannemer minder faalkosten te betalen en kan een opdrachtgever eerder van zijn gebouw gebruik maken.”

“Het is essentieel om in een vroeg stadium de ontwerpende en uitvoerende partijen bij het proces van idee tot uitvoering te betrekken”, vervolgt Van Randen. “Er wordt bij lean bouwen gelijktijdig aan het ontwerp gewerkt door de architect, de adviseurs, de onderaannemers en de leveranciers, bij voorkeur in dezelfde ruimte. Er vindt veel integraal overleg plaats, ook tijdens de bouw. Juist doordat de denkkracht van verschillende specialisten wordt benut en geïntegreerd, ontstaat een meer realistische planning dan bij conventioneel bouwen. Ook komt het geregeld voor dat partijen met creatieve ideeën afwijken van de gebaande paden.”

16

Bouwen aan de zorg jaarboek

Lean training bij Arpa.

Niet harder maar slimmer werken Van Randen licht toe: “Afhankelijk van de projectgrootte en de complexiteit kunnen bij lean tot wel 50 verschillende partijen integraal overleg voeren over het bouwproces. Een grote bespreekruimte met grote vellen papier met de planningen per werkdag vervult een cruciale rol.

De verschillende partijen stemmen hun werkzaamheden onderling af, begeleid door een regisseur. Dit kan bijvoorbeeld door verschillend gekleurde Post-it's op de planningsvellen te plakken. Zo wordt het proces visueel gemaakt. Is er consensus dan wordt de planning vastgelegd. Tijdens de ontwerpfase neemt dikwijls een architect of bouwmanager de regie over dit planningsproces; een uitvoerder neemt de regie tijdens de bouw over.”

De rol van de trainers en consultants van Arpa behelst het bewust maken van de mogelijkheden en begeleiden bij de implementatie van lean bouwen. “We willen de ontwerpers en de bouwers overtuigen van de voordelen,” zegt Van Randen. “Lean is een andere manier van bouwen.

Niet harder werken, maar door een betere organisatie efficiënter en prettiger werken. De bouwplaats wordt doelmatiger ingericht en de bijbehorende logistiek verloopt soepeler, doordat ook leveranciers meedenken over de planning. Ik merk dat bedrijven, die het principe in de vingers krijgen, er veel energie uit halen. Ook mensen uit de zorgsector.

Voor die groep vindt overigens op 10 oktober 2012 een open informatie avond plaats bij het Arpa instituut in Veldhoven.”

Trainer en consultant Arend van Randen

Arpa lean instituur in Veldhoven

Halvering bouwtijd

Samen de lean planning maken

“Wij hebben het bouwteam van het Erasmus Medisch Centrum begeleid bij de nieuwbouw. Zij wilden de hoogbouw versneld uitvoeren op basis van de lean methodiek,” verklaart Van Randen. “Andere voorbeelden in de zorg zijn de nieuwbouw van een hospitaal in Den Helder (Helder Oranje) en de renovatie van het Elisabeth ziekenhuis in Tilburg.

Bij dit laatstgenoemde project vindt de verbouwing per verdieping plaats. Het opleveren per gebouwdeel resulteert in een versnelling van de bouwtijd met een half jaar.”

Ook het Franciscus Ziekenhuis in Roosendaal ging, na een training van Arpa, aan de slag met de lean methodiek. Peter Moelands, hoofd Vastgoed en Techniek, zegt: “Lean ken ik uit de industrie. Bouw- en bedrijfsprocessen worden efficiënter met deze methodiek. In de bouw zie ik nog veel ruimte voor verbetering. Bij het traditionele bouwproces, waarbij de aannemer pas in beeld komt na aanbesteding, is vaak sprake van versnippering en verspilling omdat betrokken partijen veelal langs elkaar heen werken. De belangen zijn verdeeld en het conflictmodel ligt op de loer. Geïntegreerde contracten en lean bouwen creëren een platform voor multidisciplinaire afstemming, tijdige uitwisseling van benodigde informatie en inzicht in elkaars belangen. Door in één keer een goed afgestemd ontwerp te maken, verloopt het bouwproces efficiënter. Ik ben erg positief over lean. De methodiek resulteerde in een halvering van de bouwtijd van een uitbreiding van het Franciscus Ziekenhuis. Bovendien bleven de faalkosten volledig uit.

Mijn team is erover uit. Wij willen alleen n nog maar lean projecten.”

Bouwen aan de zorg jaarboek

17

Kuijpers: 100% zorg Voorelkaar Kuijpers is een professionele technisch dienstverlener met 800 medewerkers en een omzet van 160 miljoen euro. Kuijpers verzorgt alle technische installaties in gebouwen en industrie ĂŠn zorgt voor het onderhoud daarvan. Hierdoor voldoen zij jarenlang aan de gestelde eisen.

Het bedrijf profileert zich met oplossingen op het gebied van milieuvriendelijkheid, energiezuinigheid en veiligheid. Kuijpers combineert zijn sterke klantgerichtheid met de aandacht voor de ontwikkeling en belangen van zijn medewerkers. Het 4e generatie familiebedrijf heeft vestigingen in Arnhem, Den Haag, Helmond, ’s-Hertogenbosch, Roosendaal, Tilburg en Utrecht.

Meer informatie: www.kuijpers.nl.

Jaarboek bouwen aan de zorg 2012 197 x 130 mm.indd 1

18-9-2012 14:48:06

Windvast in elke positie Fixscreen® 150EVO • Connect & Go®: gemakkelijke en snelle (de)montage van doekrol en motor • Kast in 2 designs: Softline & Square • Onderlat verdwijnt in de kast • Afmeting: tot 22 m²

ec

tion

- S creen

s

• jaa

NSON® Sun

ot

7

pr

• Koppelbaar tot 7 m

RE

r g a ra nt i e 7

•

•

an

s d e g a ra nt

ie

Fixscreen® 100EVO MS 7 • Perfecte oplossing voor passief- en laagenergiewoningen • Montagesituatie 7: gemonteerd in de spouw (boven het raam in voorbouw) • Doekrol en motor zijn van buitenaf naar onder uitneembaar • Voorzien van Connect & Go® • Afmeting: tot 10,8 m²

RENSON ® Headquarters • Maalbeekstraat 10 • 8790 Waregem • België Tel. +32 (0)56 62 71 11 • Fax +32 (0)56 60 28 51 • nederland@renson.be • www.renson.nl

Twee Hedy d'Ancona-prijs winnaars Nieuwbouw ACTA De Hedy d'Ancona-prijs, de tweejaarlijkse onderscheiding voor 'excellente zorgarchitectuur', kent in 2012 een duo-winnaar, waaronder de opdrachtgever en ontwerper van het nieuwe Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Zij kregen op 1 juni een prijs van €10.000 uitgereikt uit handen van de naamgeefster, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur van 1989 tot 1994.

Naast de nieuwbouwprojecten van de twee winnaars, waren nog vier gebouwen genomineerd uit een honderdtal inzendingen. ACTA is met negenhonderd studenten en vijfhonderd medewerkers één van de grootste tandheelkundige faculteiten in Europa. De grootschalige nieuwbouw (25.000 m² bvo) bij het VUMc aan de Amsterdamse Zuidas betreft een faculteitsgebouw met onderwijs-, onderzoek- en zorgfuncties. Het dertien verdiepingen en 248 behandelkamers tellende gebouw werd in 2010 opgeleverd door J.P. Van Eesteren. Het bestaat uit een laagbouwdeel met een transparante plint en een blok laboratoria erboven.

20

Bouwen aan de zorg jaarboek

De glaspanelen in de gevel zijn voorzien van een zeefdruk en zorgen afhankelijk van de weersomstandigheden voor een wisselende aanblik.

De jury onder leiding van architect Koen van Velsen spreekt van 'exceptioneel goed uitgewerkte architectuur; een gebouw van internationale allure. Tot in de kleinste details is het thema, een gestroomlijnde omgeving voor zorg, onderwijs en onderzoek, doorgevoerd.'

Winnaar ACTA

Van links naar rechts: Hedy d’Ancona, Mels Crouwel (Benthem Crouwel Architekten), Ben Kruijs (Hoofd facilitaire dienst ACTA), Koen van Velsen (juryvoorzitter / architect).

Ronald McDonald Centre 'innovatief en toegankelijk' Het sportcomplex Ronald McDonald Centre in Amsterdam-Noord is de andere winnaar van de Hedy d'Ancona-prijs 2012 en mag zich daarmee 'excellent zorggebouw' noemen. Toch is er in het innovatieve sportcentrum bij de ringweg A10 alles aan gedaan om juist die zorggerelateerde uitstraling te vermijden.

Van het 'eerste sportcentrum voor kinderen met een handicap en/of chronische ziekte in Europa' – gaat volgens de jury van de voor de tweede maal toegekende Hedy d'Ancona-prijs een sterke voorbeeldfunctie uit.

'Het gebouw is een plek waar kinderen met veel plezier komen om recreatief en competitief te sporten, zonder dat het een zorgfunctie uitstraalt.'

Het complex op Sportpark de Weeren werd in 2010 opgeleverd door Wessels Zeist, telt 7.750 m² en bestaat onder meer uit een sporthal met innovatieve led-lijnen op de sportvloer, zwembaden met beweegbare bodems,

twee sportvelden, een atletiekbaan, een Cruyff Court, een fietsparcours en diverse fitness- en speelvoorzieningen. Hart van het complex is het 'clubhuis', dat met zijn vlinderstrikvorm is ingeklemd tussen de twee ovalen outdoorarena's. Het Ronald McDonald Centre – tevens leerwerkbedrijf voor het ROC - kwam tot stand dankzij een initiatief van Dennis Gebbink, voorzitter van Only Friends – een Amsterdamse sportclub voor kinderen met een beperking. De opdrachtgevende Stichting Ronald McDonald en n ontwerper Fact Architects delen een prijs van € 10.000.-

Winnaar Ronald McDonald Centre

Van links naar rechts: Hedy d’Ancona, Dennis Gebbink (initiatiefnemer Ronald McDonald Centre), Peer Glandorff (Fact Architects), (half ) Mels Crouwel (Benthem Crouwel Architekten), Sonja Robben (directeur Ronald McDonald Centre), Ben Kruijs (Hoofd facilitaire dienst ACTA).

Bouwen aan de zorg jaarboek

21

g n i v e g m o e k El g n i v e l e b n zijn eige

Lensen Projectinrichters biedt u verrassende aan de praktijk getoetste oplossingen, waarin de mens altijd centraal staat. De mens moet zich thuis voelen en volledig opgaan in zijn of haar omgeving. Laat u omringen door de jarenlange expertise van Lensen Projectinrichters en ervaar onze resultaatgerichte werkwijze. Wij beginnen met goed luisteren en stemmen daarna uw project volledig af op de wensen, met smaak uitgevoerd en volledig aangepast aan de eisen van de gezondheidszorg.

Onze ďŹ losoďŹ e is niet voor niets Lensen Surrounds You!

T +31(0)88 599 05 99

WWW.LENSEN.NL

Nieuwe domotica toepassingen op het Elvido Vervo bed

Stiegelmeyer en domotica

Domotica vindt zijn opmars op talrijke gebieden. Ook Europees marktleider Stiegelmeyer heeft die stap gezet door de implementatie op haar zorgbedden.

Na het nodige denkwerk, welke toegevoegde waarde domotica kan betekenen voor de verschillende partijen, worden interessante toepassingen aangereikt voor de gebruiker, de resident, de directie, de technische dienst, …

De Linak Open Bus technologie opent een digitaal platform om heel flexibel intelligente bewegingen draadloos aan te sturen. Die flexibiliteit laat toe talrijke externe huplmiddelen aan te sluiten.

DISTRAC Wellcare Products ® Bleyveld 14 - B-3320 Hoegaarden - Belgium Tel. + 32 (0)16/76 82 82 - info@distrac.com - www.distrac.com

Providing medical care, ergonomics and aesthetics™

van thuis Zorg wordt kritisch bekeken in de huidige maatschappij. Niet alleen de letterlijke verzorging, maar ook de omgeving dragen bij aan het welzijn van uw cliĂŤnten. Wij begeleiden u graag in de complete styling van uw zorglocatie, waarbij gastvrijheid, inspiratie, beleving en maatwerk centraal staan. Vraag ons nieuwe zorgboek aan en kijk met welke elementen u een behaaglijke en gezonde sfeer in huis haalt.

De Nederlandse Vereniging voor technische falicitair management in de Gezondheidszorg

NVTG

Uit de naamgeving van de NVTG: De Nederlandse Vereniging voor Technisch facilitair management in de Gezondheidszorg, is een aantal kenmerken van de vereniging te herleiden. De NVTG verenigt managers, werkzaam in (of toeleverend aan) de gezondheidszorg, gericht op het vakgebied van facility management, waarbij technologische disciplines tot hun aandachtsgebied behoren.

NVTG-leden bekleden functies die te maken hebben met het tot stand brengen, dan wel het in stand houden, van de gezondheidszorgvoorzieningen in Nederland. Dit betreft alle categoriën zorginstellingen, zoals ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, ouderenzorg en ook de thuiszorg. Wat NVTG-leden gemeen hebben is hun ‘zorg voor zorgfaciliteiten’.

De producten en diensten die de NVTG haar leden wil bieden zijn terug te voeren tot 2 hoofdkenmerken: t.w. kennisoverdracht en netwerking. Op verschillende wijze levert de NVTG haar leden mogelijkheden hun kennis te verrijken en ervaringen met collega’s te delen. Verschillende bijeenkomsten, studiedagen en congressen leveren hiertoe het platform, waarbij de communicatie naar de leden op dit moment strek wordt ondersteund met electronische berichtgeving via de NVTG website en e-mail.

Doelstellingen en beleid

overzicht van partijen waarop de NVTG zich richt, via de rechtsstaande buttons is meer informatie op te roepen van de verschillende partijen.

Communicatie Door tal van communicatie-activiteiten staat de NVTG in bredere kring bekend als professionele beroepsorganisatie voor technisch facilitair management in de gezondheidszorg. Met de inzet van verschillende media communiceert de NVTG naar haar achterban en daar buiten.

Daar wordt gebruik gemaakt van de volgende communicatieboodschap en signatuur.

Lidmaatschap Aanvragen voor het lidmaatschap van de vereniging kunen worden ingediend bij de ledenadminstratie. Het aantal instellingsleden is niet gelimiteerd, statutair gelden er regels voor het maximaal aantal bedrijfsleden. Voor de toelating van bedrijfsleden geldt daarbij een adviesaanvraag aan het betreffende kringbestuur.

De NVTG heeft haar doelstellingen vastgelegd in de verenigingsstatuten en werkt deze uit in beleidsnota’s die doorgaans een looptijd van 4 jaar hebben. Naast deze beleidsnota heeft de NVTG een uitgebreide brochure waarin veel informatie over de vereniging is te vinden. Dit hoofdstuk, waar doelstellingen en beleid centraal staan, is onderverdeeld in een aantal paragrafen, zoals deze rechts staan weergegeven.

Deze items zijn veelal gebaseerd op de statuten, de beleidsnota en de brochure, waarbij tevens de mogelijkheid wordt geboden de genoemde stukken te downloaden.

Samenwerking De NVTG werkt nauw samen met verenigingen met vergelijkbare doelstellingen, instanties die beleidsbepalend in de zorgsector actief zijn en universiteiten en hogescholen. Op deze pagina vindt u een algemeen

NVTG

Baars 12 1261PE Blaricum info@nvtg.nl www.nvtg.nl

Bouwen aan de zorg jaarboek

25

Vereniging voor Technische Diensthoofden in de Verzorgingsinstellingen

VTDV In Vlaanderen zijn er tal van instellingen voor algemene gezondheidszorg en deze zijn in hoofdzaak als volgt in te delen :

• Universitaire ziekenhuizen • Algemene ziekenhuizen • Woon- en Zorgcentra • Psychiatrische instellingen • Instellingen voor minder validen • Instellingen voor bijzondere jeugdzorg • Diensten voor geestelijke gezondheidszorg Voor het optimaal functioneren van al deze instellingen zijn de ‘Technische Diensten’ in belangrijke mate mee verantwoordelijk. Deze zijn belast met het beheer en het onderhoud van o.a. de gebouwen, terreinen, technische en medische installaties, energie, uitrusting en logistiek.

Door de snelle uitbreiding, verfijning en toenemende complexiteit van de diverse taken binnen een technische dienst , is er steeds meer behoefte aan gespecialiseerd personeel met begeleiding door ingenieurs, om een goede gang van zaken te kunnen waarborgen. Een voortdurende uitwisseling van informatie is noodzakelijk om een duidelijk inzicht en een volledig overzicht te kunnen blijven behouden. De functie van het Hoofd van de Technische Dienst evolueert inhoudelijk steeds verder mee met deze ontwikkelingen. Het permanent onderhouden van contacten met collega’s van andere instellingen, met gespecialiseerde firma’s, met architecten en studiebureau’s, met de bevoegde overheidsdiensten en met onze aanverwante beroepsverenigingen is hierbij onontbeerlijk. De VTDV kan aan dit totale pakket de juiste vorm geven door middel van verschillende activiteiten zoals o.a. het organiseren van congressen, vakbeurzen, studiedagen, bedrijfsbezoeken enz.

VTDV VZW

Herestraat 49 3000 Leuven België T +32 (0)16 344104 F +32 (0)16 344101 VTDV@uz.kuleuven.ac.be www.vtdv.be

26

Bouwen aan de zorg jaarboek

Verder zijn er nog twee belangrijke activiteiten te vermelden : • Sinds 2004 steunen we jaarlijks een ‘Sociaal Project’ in de provincie waar het congres plaats heeft.

• Sinds 2005 bekronen we tweejaarlijks een duurzaam en innoverend bouwproject in de zorgsector met een ‘Bouw Award’.

Voor beide projecten wordt er een aanzienlijke financiële tussenkomst voorzien.

Voor verdere informatie : zie www.vtdv.be

Geschiedenis De Vereniging voor Technische Diensthoofden in de Verzorgingsinstellingen is ontstaan binnen de schoot van de Nationale Vereniging voor Kaderleden van Ziekenhuizen. Deze laatste bestond uit volgende groepen : algemeen directeurs, verpleegkundige directeurs, administratieve directeurs, boekhouders, economen en apothekers waaraan men toen de nieuwe groep van Technische Diensthoofden heeft toegevoegd. In 1973 werd reeds met 10 personen, waarvan 7 Vlamingen en 3 Walen, de VTDV opgericht welke vanaf dat ogenblik op zelfstandige basis zou verder werken en groeien. In 1975 telde men al bijna 100 leden en werd er besloten om de vereniging enkel nog in Vlaanderen verder uit te bouwen. In 1976 is de VTDV reeds lid geworden van de International Federation of Hospital Engineering IFHE en nemen we actief deel aan de internationale congressen. In 2005 werd de afdeling IFHE-EUROPE opgericht waarvan de VTDV ook actief deel uit maakt. Eind 2008 telt de VTDV nu 213 effectieve leden.

Doelstellingen • Bevorderen van contacten, op menselijk en technisch vlak, tussen de verantwoordelijken van de Technische Diensten van de diverse verzorgingsinstellingen.

• Onderhouden en verbeteren van de kennis van technische en medische installaties.

• Toevoegen van vorming inzake actuele onderhouds- en managements technieken.

• Onderhouden van contacten met vak-specialisten zoals :

Ontwerpers : architecten, studiebureau’s

Uitvoerders : bedrijven en leveranciers-adviseurs,

keuringsorganismen, brandweer enz.

Toezicht en begeleiding : overheidsdiensten n

Verdediging van de algemene belangen van de VTDV-leden.

Vereniging voor Beheer en Onderhoud in Instellingen

VBOI Doelstellingen van de VBOI zijn

• Bevorderen van een goede beroepsuitoefening • Vergroten van de kennis en bekwaamheid van de leden • Organiseren van regio-bijeenkomsten voor informatie-uitwisseling • Informeren van de leden doormiddel van een eigen informatieblad • Bevorderen van de (bij) scholing van de leden • Uitwisselen van werkervaring onderling • Onderhouden van contacten met overheden, bedrijfsleven en organisaties • De service aan en het comfort van de bewoners-patiënten te handhaven en te verhogen

Verder: Opleidingen, trainingen, actuele probleemoplossingen, bedrijfstraining, kennisdeling, website, magazine, onderlinge uitwisseling, nieuwsbrief, netwerken, congres, regiobijeenkomsten, bedrijfsbezoeken

Wat biedt de VBOI haar bedrijfsleden: • Een aantal maal per jaar een nieuwsbrief • De ledenlijst van de VBOI • Deelname aan de algemene leden-vergaderingen en de jaarvergadering/themadag • Organiseren van bedrijfsbezoeken voor de leden.

• Kennis en kunde staan bovenaan

VBOI

Verrijn Stuartlaan 17k, 2288 EK Rijswijk info@vboi.nl www.vboi.nl

• Beheer en onderhoud met een hoge

Contactgegevens Voorzitter Naam: Kees Kors E-mailadres: voorzitter@vboi.nl Secretaris Naam: Hans Versteegen E-mailadres: secretaris@vboi.nl Penningmeester Naam: Cees van de Braak E-mailadres: penningmeester@vboi.nl Ledenadministratie Naam: Luut Vlastra E-mailadres: ledenadministratie@vboi.nl

Vereniging voor Beheer & Onderhoud in instellingen

graad van veiligheid

Ledenbelang Naam: Jan Willem Ruyg E-mailadres: ledenbelang@ vboi.nl

• Goed overleg op meerdere niveaus

Communicatie Naam: Jan-Martien Touw E-mailadres: magazine@vboi.nl

• Wederzijdse ondersteuning en

Activiteiten Naam: Luut Vlastra E-mailadres: congres@vboi.nl

vinden wij een noodzaak netwerken is voor ons belangrijk

WWW.VBOI.NL

Bouwen aan de zorg jaarboek

27

Vroegtijdige integratie van zorg- en bouwprocessen geeft een hoger rendement ArjoHuntleigh is al meer dan 50 jaar uw partner in de zorg. Wij werken al tientallen jaren samen met architecten, zorgverleners en managers van zorginstellingen. Nieuwbouw is een uitstekende gelegenheid om zorgprocessen binnen de zorginstelling te herzien en zo mogelijk aan te passen. Sluit het huidige zorgproces wel goed aan bij het nieuwe gebouw of belemmert het huidige gebouw het gewenste zorgproces?

Expert op het gebied van zorg

verbetering de zorg ArjoHuntleigh Nederland BV Biezenwei 21 4004 MB Tiel T +31 (0)344 64 08 00 F +31 (0)344 64 08 86 Info.NL@ArjoHuntleigh.com www.ArjoHuntleigh.com/nl

28

Bouwen aan de zorg jaarboek

Intermediair voor Zorg & Bouwen Ervaring met Bouwen in de zorg

ArjoHuntleigh adviseert in (ver)bouwtrajecten in de gezondheidszorg op het gebied van zorginhoudelijke vraagstukken in relatie tot het bouwontwerp en treedt op als intermediair tussen zorg- en bouwmanagement. De wensen en uitgangspunten van de opdrachtgever zijn leidend.

Een bouwproject start altijd bij uw visie op zorg.

ArjoHuntleigh ontwikkelde een methode waarbij het huidige zorgproces in combinatie met het

wenselijke zorgproces in kaart wordt gebracht. De visie op zorg van de klant is hierbij het uitgangspunt Dit vertalen wij vervolgens naar een gedegen (bouw)advies, waarbij efficiĂŤntie en rendement sleutelwoorden zijn. Het advies bevat uiteraard ook praktische aspecten van de (ver)bouw: van hulpmiddelen en de benodigde ruimte die nodig is in verschillende werkomgevingen tot tips over het ontwerp van verschillende werkruimtes.

Aangepast sanitair

De Hartekamp Groep De Hartekamp Groep (DHG) biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een (verstandelijke) beperking in de regio Kennemerland, Duin- en Bollenstreek en Amstelland en Meerlanden.

Tijdens de nieuwbouw heeft het bouwteam van ArjoHuntleigh vanaf de eerste fase van dit project input gegeven. Een inventarisatie met behulp van de Bouwscan resulteerde in een klantspecifiek advies op het gebied van werkmethoden, hulpmiddelen, implementatie en beheer. Door gebruik te maken van plafondliften is het comfort van de cliënt gewaarborgd, kan de zorgverlener eenvou-

dig de juiste zorg verlenen en zijn de handelingen efficiënt uit te voeren. Het project Duinwijklaan is in april 2012 geopend.

ZZG Herstelhotel Groesbeek Vanaf eind 2012 kunnen 185 cliënten hun intrek nemen in ruime één- en tweekamersuites van het ZZG Herstelhotel in Groesbeek. Alle badkamers zijn ruim van opzet zodat cliënt en zorgverlener voldoende ruimte hebben om indien nodig met hulpmiddelen te werken. Om de badkamers eenvoudig aan te passen aan de mobiliteit van de gebruiker heeft ArjoHuntleigh geadviseerd het

Care-O-Line concept toe te passen. Dit systeem is flexibel; hulpmiddelen en accessoires zijn eenvoudig te installeren, verplaatsen of verwijderen en bovendien in de juiste hoogte instelbaar.

Dit past tevens uitstekend bij de wens van het ZZG Herstelhotel om de zelfredzaamheid van de cliënten te stimuleren. De toiletten zijn met het oog hierop voorzien van in hoogte instelbare toiletsteunen. De douches zijn ingericht met in hoogte verstelbare douchestoelen, waardoor ook het douchen weer zo snel mogelijk en op een veilige verantwoorde manier kan plaatsvinden n door de cliënt zelf.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

29

Baden met beleving als essentieel doel Het creëren van een perfecte balans in de gezondheidszorg met beleving als essentieel onderdeel. Die doelstelling weerspiegelt in de bijzondere baden van Lopital.

Directeur Cees van Dam geeft inzicht in het aanbod baden en belicht de productrange van het bedrijf in Oisterwijk.

“We hebben twee soorten baden: functionele en wellnessbaden. Eerstgenoemde zijn ergonomisch en kunnen omhoog en omlaag zodat het personeel dat er mee werkt, mensen met een beperking optimaal van dienst kan zijn. Met de wellnessuitvoeringen geven we ‘in bad gaan’ een geheel nieuwe betekenis. Het verblijf in het water is secondair, beleving is het primaire doel met ons Elysee-concept.”

Snoezelen Van Dam staat op, loopt naar de showroomopstelling van het Elysee Bateia-bad en vervolgt: “Uiteraard is ook deze categorie baden uiterst ergonomisch maar we gaan hiermee nog een stapje verder. De toevoeging van licht, kleur, aroma’s en geluid/trillingen verheffen het verblijf in het bad tot therapie. Denk aan Balneo- en Chromotherapie. Bovendien zijn onze baden ideaal voor snoezelprojecten.” Niet alleen de Bateia ook de

Lopital Nederland bv

Laarakkerweg 9 5061 JR Oisterwijk T +31 (0)13 5239300 info@lopital.nl www.lopital.nl

Lopital België bvba

Antwerpsesteenweg 124 2630 Aartselaar T +32 (0)3 8705160 info@lopital.be www.lopital.be

30

Bouwen aan de zorg jaarboek

typen Harmonia en Lanira omvatten die aspecten. De Aromatherapie vraagt, volgens Van Dam, nog enige uitleg. “Kiezen voor een bepaalde geur betekent dat de luchtbellen in het bad langs een speciaal oliereservoir gaan. De geur blijft zich aangenaam aandienen en doordat er geen olie in het water komt, blijft er in het bad geen vettigheid achter. Aangezien er geen gebruik wordt gemaakt van een mix is de geur met het water verdwenen zodat de volgende bader vol kan genieten van zijn eigen voorkeuren als het gaat over geur en alle andere voordelen van het badconcept.”

Gebruiksgemak Dat gebruiksgemak en maatwerk centraal staan, wordt onderstreept met de uitleg over de afmetingen, bediening, veiligheid en de vele plaatsingsmogelijkheden. “De afmetingen maken de weg vrij voor zowat iedereen die wil genieten en de bedieningsknoppen zitten binnen handbereik van zowel de bader als de verzorgende(n). Het bad kan traploos in elke gewenste hoogte worden ingesteld.” De thermostaatkraan maakt een uiterst nauwkeurige instelling van de watertemperatuur mogelijk en de handdouche zorgt voor een extra

Cees van Dam, directeur Lopital, demonstreert hoe met behulp van een lift een patiënt in een van de wellnessbaden kan worden getild.

Aangepast sanitair

dimensie door hydromassage met zijn diverse instelmogelijkheden. Ook draagt de handdouche bij aan het praktisch gemak bij het afspoelen van de bader en bij het reinigen van het bad. Wat betreft de kleuren van het licht is de instelling van een tint mogelijk maar ook kan een cyclus van tinten worden doorlopen. Ook is het bad voorzien van een automatisch desinfectiesysteem.

Elektrische deur Opmerkelijk is het bad met de beweegbare deur. Met een simpele druk op een knop gaat ‘de zijkant’ op in de onderzijde van het bad. Vooral mensen met een kleine beperking kunnen zo gemakkelijk instappen. Anderen moeten misschien met een lift in het bad worden getild. Van Dam geeft aan dat er veiligheidssensoren zijn ingebouwd. “Het water dient zich pas aan als de deur is gesloten.”

Lopital Lopital bestaat 35 jaar. Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd in productontwikkeling, fabricage en distributie van sanitaire, medische en revalidatiehulpmiddelen. De showroom in het mooie bedrijfspand in Oisterwijk geeft daarvan een goed beeld met tilliften, plafondliften, douche- en toiletstoelen, aankleedtafels en een reeks prachtige baden. Ook is Lopital exclusief importeur van een keur aan aanverwante artikelen. Het mag duidelijk zijn dat (gebruiks)comfort en veiligheid op een hoog peil staan binnen het aanbod maar het ethisch aspect wordt daarbij niet uit het oog verloren. Lopital heeft ook een speciale thuiszorglijn ontwikkeld die landelijk via thuiszorgwinkels verkrijgbaar is. Het personeelsbestand omvat 48 mensen waarvan acht monteurs borg staan voor de service op locatie.

Genieten Van Dam: “Uiteraard hebben we oog voor het praktisch gemak maar elk mens wil toch genieten. Wij maken dat mogelijk in huis waar we onze systemen implementeren of in zorginstellingen.

Doordat we zelf ontwikkelen, kunnen we inspelen op de behoefte van de klant. Ook al is er een beperking of dient er zich een aan, mensen willen doorgaan met genieten van het leven en wij dran gen daar een belangrijk facet aan bij.”

Bouwen aan de zorg Jaarboek

31

Gebouwen die alom waardering oogsten‌ SPRANGERS Bouwbedrijf is gespecialiseerd in nieuwbouw, verbouw en renovatie. Realiseert zowel reguliere als innovatieve, utilitaire projecten en woningbouwprojecten.

Onze ambitie luidt: het realiseren van een duurzaam en kwalitatief hoogwaardig eindresultaat met een goede prijskwaliteit-verhouding.

In de overtuiging dat een goed proces een waarborg is voor een bijzonder eindresultaat, laten we in het proces van totstandkoming niets aan het toeval over. Onze gekwalificeerde medewerkers vervullen hierin een sleutelrol.

Zij zijn bekend met the state of the art op het gebied van bouwkunde en techniek. Beschikken over de jongste inzichten in duurzaam bouwen. En leveren topprestaties, op veel plaatsen in Nederland. Resulterend in kwalitatief hoogwaardige gebouwen die alom waardering oogsten.

Zelf blijven we nuchter, met beide benen op de steiger, gestaag doorbouwen aan onze reputatie.

Breda

Delft

Terneuzen

www.sprangers.nl

Aangepast sanitair

Complete sanitaire oplossingen voor de zorgsector

Onze producten, ontworpen door gerenommeerde designstudio’s, garanderen een gemakkelijke inpassing wat betreft vormgeving en toepassing. Dankzij een jarenlange en intensieve samenwerking met architecten en adviesbureaus, heeft Ideal Standard sanitaire oplossingen uitgewerkt voor de meest veeleisende projecten in de zorgsector.

De keuze van het juiste sanitair voor uw project is van cruciaal belang. Wij streven naar duurzame ontwikkeling en houden rekening met gezondheidsreglementeringen en normen die eigen zijn aan de sector. Onze producten zoals het keramische sanitair, de wandgrepen en kranen beantwoorden aan de strenge eisen van voorschrijvers.

Wij hebben specifieke producten ontwikkeld voor zorginstellingen die tegemoet komen aan de

wensen van de gebruiker. Enkele voorbeelden zijn de diverse thermostaten met gebruiksvriendelijke legionella spoelfunctie of wandclosets zonder spoelrand voor extra hygiĂŤne en het besparen van schoonmaakkosten.

Dankzij de hoogstaande kwaliteit van onze producten is Ideal Standard International met de merken Ideal Standard en Venlo uw ideale n partner voor uw project in de zorgsector.

Draai Multi-tool 90 o naar beneden voor spoeling met max. temperatuur.

De spoeltechniek.

Ideal Standard Nederland BV Postbus 7 5900 AA Venlo T +31 (0)77 3550808 idealstandard.nl@idealstandard.com www.idealstandardnederland.nl

Ideal Standard Belgium Petrus Bayensstraat 70 1702 Groot-Bijgaarden T +32 (0)2 48109 30 issalesbelux@idealstandard.com www.idealstandard.be

Bouwen aan de zorg Jaarboek

33

De kracht van Lopital Als expert in de bouw streeft u naar de optimale mix van functionaliteit, veiligheid en uitstraling. Wij van Lopital begrijpen dit. Dankzij onze ruime expertise op het gebied van bouwkunde, elektra en brandveiligheid zijn wij in staat om altijd met u mee te denken over de meest praktische, betrouwbare en niet te vergeten mooiste implementatie van onze hulpmiddelen. Dat is onze kracht!

Door constant met u mee te denken, kunnen onze producten perfect worden geĂŻntegreerd in uw werkwijze en uw zorgvoorziening.

Bent u op zoek naar een betrokken leverancier die meer doet dan alleen het verkopen van producten? Neem dan contact met ons op of bezoek onze website: www.lopital.nl.

Lopital Nederland B.V. Laarakkerweg 9, 5061 JR Oisterwijk, Postbus 56, 5060 AB Oisterwijk Tel 013 5239300, Fax 013 5239301, E-mail info@lopital.nl, www.lopital.nl Lopital BelgiĂŤ Bvba, Antwerpsesteenweg 124, 2630 Aartselaar Tel (0032) 03/870.51.60, Fax (0032) 03/877.79.44, E-mail info@lopital.be, www.lopital.be

Aangepast sanitair ArjoHuntleigh Nederland BV Biezenwei 21 4004 MB Tiel T +31 (0)344 64 08 00 F +31 (0)344 64 08 86 Info.NL@ArjoHuntleigh.com www.ArjoHuntleigh.com/nl

ArjoHuntleigh draagt bij aan verbetering van kwaliteit en efficiency van de zorg

ERGOCARE VENNIK BV Kopersteden 24-1, 7547 TK ENSCHEDE T +31 (0)53 428 30 90 F +31 (0)53 428 30 55 info@ergocare.nl www.ergocare.nl

Ideal Standard Nederland BV Postbus 7 5900 AA Venlo T +31 (0)77 3550808 idealstandard.nl@idealstandard.com www.idealstandardnederland.nl

Ideal Standard Belgium Petrus Bayensstraat 70 1702 Groot-Bijgaarden T +32 (0)2 48109 30 issalesbelux@idealstandard.com www.idealstandard.be

Een bouwproject start altijd bij uw visie op zorg. Samen met u brengt ArjoHuntleigh uw zorgproces in kaart en vertaalt dit naar een gedegen advies. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het uiteindelijk te realiseren bouwproject.

Een speciaal bouwteam fungeert als intermediair tussen zorg en bouwen in uw organisatie en vertaalt uw visie op zorg naar praktische bouwoplossingen. Hierdoor profiteert u van alle benodigdeLopital kennis die wij in huis hebben Lopital Nederland BV BelgiĂŤ bvba om projecten van ideefase tot en met beheerfase op professionele wijze uit te 124 voeren.

Laarakkerweg 9 Antwerpsesteenweg

5061 JR Oisterwijk T +31 (0)13 523 93 00 F +31 (0)13 523 93 01 info@lopital.nl www.lopital.nl

2630 Aartselaar T +32 (0)3 8705160 info@lopital.be www.lopital.be

Expert op het gebied van zorg

Intermediair voor Zorg & Bouwen

Zorg voor Bouwen Ervaring met Bouwen in de zorg

Neem voor meer informatie contact op met onze specialisten via Bouwen.NL@ArjoHuntleigh.com

...with people in mind

SANI-ASSIST

Dortmundstraat 28, 7418 BH DEVENTER T +31 (0)570 634535 F +31 (0)570 634368 info@sani-assist.com 30PC53_ArjoHuntleigh_adv.indd www.sani-assist.com

www.ArjoHuntleigh.com/nl

1

26-03-10 10:10

Bouwen aan de zorg jaarboek

35

Alasept is het ISO-gecertificeerde merk voor de antibacteriële beschermlaag voor bouwbeslag

Het thema, ‘Verbetering van hygiëne in ziekenhuizen, verpleeghuizen en gezondheidspraktijken’ is in de laatste jaren in veel landen belangrijker geworden, omdat er een grote toename is van resistente bacteriën. Deze toename zorgt voor een steeds grotere uitdaging om vooral de zwakkere patiënten op afdoende wijze te beschermen. Wereldwijd zijn 53 miljoen mensen met MRSA (ziekenhuisbacterie) besmet; alleen al in Duitsland sterven er jaarlijks tussen 10.000-15.000 personen aan deze besmetting. (bron: Robert-Koch-instituut) ➤

Häfele Nederland BV Nagelpoelweg 30 7333 NZ Apeldoorn Postbus 1085 7301 BH Apeldoorn T +31 (0)55 538 46 00 F +31 (0)55 542 49 50 info@hafele.nl www.hafele.com

36

Bouwen aan de zorg jaarboek

Antibacterieel beslag

Bouwen aan de zorg Jaarboek

37

Alasept-beslag BESLAG MET ANTI-BACTERIËLE COATING Ideaal voor toepassingen in: • ziekenhuizen • bejaardentehuizen • dokterspraktijken • scholen • kinderdagverblijven • hotels • gemeentehuizen • openbare toiletten • laboratoria • sauna, etc.

Alasept sluit het risico van bacteriële besmetting uit Voordelen: • 40 jaar werkzaam.

• Als enige gecertificeerd naar ISO-norm 22196.

• Overdracht ziektekiemen en virussen direct na aanraking oppervlak al uitgesloten.

• Binnen 24 uur wordt 99,9% van de ziektekiemen en virussen op het oppervlak onschadelijk gemaakt.

• Hoogst mogelijke bescherming tegen corrosie en daarom geschikt voor maritieme doeleinden of omgeving met een hoge zuurgraad zoals laboratoria.

Voor meer informatie over het te behandelen beslag kunt u met ons contact opnemen: telefoon 055-5384600 of per email: info@hafele.nl

www.hafele.com

Antibacterieel beslag

Hierdoor kan ALASEPT dus niet alleen gebruikt worden voor het vermijden van de MRSA bacterie, maar ook om de uitbreiding van virussen, zoals HIV- en Noro-virussen, te verhinderen.

Anticorrosie Naast de antibacteriële bescherming biedt ALASEPT ook maximale bescherming tegen corrosie.

Aangebracht op roestvast staal of staal biedt het een bescherming die aan de hoogste norm van corrosiebescherming voldoet (bijvoorbeeld laboratoria en acid-intensive toepassingen).

Duurzaamheid

De recente uitbraken van ziekenhuisbacteriën in diverse ziekenhuizen hebben het belang van de hygiëne en de controle daarop weer extra onder de aandacht gebracht. De inzet van antibacterieel beslag is daarbij een effectief middel.

De firma Häfele heeft de wereldwijde exclusiviteit op een hoogwaardige, antibacteriële coating verkregen onder de naam ALASEPT. Men heeft deze samen met een gerenommeerd medisch-technisch bedrijf ontwikkeld. Als eerste en enige merk op dit gebied heeft ALASEPT, na een zeer omvangrijk onderzoek door het onafhankelijke instituut ‘Hohenstein Labaratories’ in Bonningheim in Duitsland, op 23 mei 2011 de internationale standaard ISO 22196 verkregen. Dit onderzoek had betrekking op de kiemen van de MRSA ATCC 33592, Staphylococcus aureus (ziekenhuisbacterie). Het onderzoek gaf aan dat 99,999% van de bacteriën na 24 uur onschadelijk gemaakt was.

Hoe werkt ALASEPT? Het Häfele roestvast stalen beslag dat gecoat is met ALASEPT, beschermt de gebruiker tegen het overnemen van bacteriën op de huid. Dit overnemen van bacteriën staat in de gezondheidswereld bekend als ‘kruisbesmetting’. Voorbeeld: als men een deurkruk met de ALASEPT-coating vastpakt, dan sluit de coating de eventuele bacteriën, die op de hand zitten direct op. Deze bacteriën kunnen daardoor niet meer overgenomen worden door de volgende gebruiker. Daarnaast worden de opgesloten bacteriën en virussen binnen 24 uur voor 99,999% onschadelijk gemaakt. Maar het belangrijkste is dat er geen kruisbesmetting meer kan plaats vinden. De techniek van ALASEPT wordt ook toegepast bij hoogwaardige medische implantaten. Deze coating werkt, in tegenstelling tot anti-adhesive oppervlaktes, zowel antibacterieel als ook antiviraal; men voorkomt het aanhechten van kiemen en de vermeerdering daarvan.

De coating blijft volgens laboratoriumtesten zelfs tot 40 jaar actief, gemeten bij zwaar mechanische en acid-intensive toepassingen. Ook is er gedurende deze testen geen vermindering gemeten van de antibacteriële eigenschappen van de ALASEPTcoating.

Coating-proces De ALASEPT-coating wordt op het bouwbeslag aangebracht in een medische productielijn. Een speciale coating met een substantieel deel koperionen wordt onder ultrahoge druk op het materiaal aangebracht. Vervolgens worden middels plasma-techniek beide materialen gefuseerd (autoclave). Dit proces is momenteel alleen nog mogelijk met staal en roestvast staal, maar men werkt reeds aan de mogelijkheid om ook andere materialen, zoals aluminium en kunststof, te behandelen.

ALASEPT is te verkrijgen als coating op een aantal Häfele-deurkrukken, raamgrepen en scharnieren voor de utiliteitsbouw, maar in overleg ook op ander roestvast stalen bouw- en meubelbeslag dat n hiervoor geschikt bevonden wordt.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

39

DE VOLGENDE STAP Onder de naam Clevis-Kleinjans Architecten heeft ons bureau

Optimale ontwerpplannen, gedreven door ambitie, en met oog

ruim 30 jaar de meest uiteenlopende projecten ontworpen

voor ecologie en economie: dat is waar 2.0 Architecten voor

en tot realisatie begeleid. Nu de derde generatie deze

staat. Een sterk, jong en dynamisch team van medewerkers

prachtige werkzaamheden onder leiding van Eric Schellevis

werkzaam in alle disciplines van het architectenvak. We

en Edwin van der Wulp heeft voortgezet is het tijd voor de

richten ons op de volledige breedte van de opgave: van

volgende stap. Clevis-Kleinjans Architecten gaat verder

wens en advies tot ontwerp en realisatie, en ontwerpen voor

onder een nieuwe naam. Een naam die past bij de groei van

uiteenlopende functies en verschillende schalen. Letterlijk

het architectenbureau.

van stoel tot stad.

2.0 ARCHITECTEN MAATWERK, DAT IS ONZE STANDAARD.

Wozoco Eikenhorst, Groesbeek - ZZG zorggroep

40

Bouwen aan de zorg jaarboek

Architectuur

Residentieel wonen, Venlo - Mutsaersstichting

Interieur vlindervisie - ZZG zorggroep

ONZE AMBITIE?

volledig 3D uitgewerkt en we verzorgen onder meer 3D visua-

Vernieuwende totaalconcepten creëren waarbij samenwerking

lisatie, calculatie, bouwbegeleiding en natuurlijk architec-

tussen opdrachtgever, gebruiker en architect centraal staat.

tuur en interieurarchitectuur. Dat doen we niet alleen snel, accuraat en kostenbewust, maar leveren ook verrassend van-

HET RESULTAAT?

zelfsprekende resultaten. Resultaten die van nature lijken te

Mooie gebouwen met sfeervolle en lichte ruimtes, flexibele

passen bij de wensen van onze opdrachtgever, de eindgebrui-

ruimte-indelingen, slimme routes en vooral: gezonde gebou-

ker en de omgeving.

wen waarin de gebruiker zich prettig voelt.

“Bij het ontwikkelen van plannen gaan we voor een maatpak, “2.0 Architecten staat al bijna 70 jaar voor toekomstgerichte

niet voor een confectiepak. Maatwerk, dat is onze standaard.”

ontwerpen. De gebouwen van toen bewijzen dat nu nog. De huidige generatie teamspelers zet die traditie voort.”

ONTZORGD WONEN Dit jaar lanceerden we ons principe van Ontzorgd Wonen

MAATWERK

waarmee we onze benadering van projecten in de zorg

Bouwen is samenwerken, samenwerken is meedenken,

uitleggen en we laten zien hoe wij dit tot een optimaal

meedenken vraagt om visie. Creëren begint bij ons dan ook

resultaat weten te brengen. Meer informatie hierover is te

met samenwerking. Wij gaan voor de win-winsituatie, zonder

vinden op www.2.0architecten.nl/ontzorgdwonen.

compromissen, vanuit een dialoog met de opdrachtgever.

2.0 ARCHITECTEN BV VERRASSEND VANZELFSPREKEND

Antoniuslaan 68, 5921 KE Venlo

2.0 Architecten is thuis in de zorg en heeft kennis van

Postbus 995, 5900 AZ Venlo

procedures en inhoud dankzij onze jarenlange ervaring,

T +31 (0)77 - 382 91 41

gevarieerde opdrachtenportefeuille en doordat we verschil-

E info@2.0architecten.nl

lende disciplines in huis hebben. Al onze projecten worden

I 2.0architecten.nl

Zorgcentrum St. Joseph, Nederweert - Land van Horne

Bouwen aan de zorg Jaarboek

41

Jannes van der Sleedenhuis locatie De Vecht te Hoogeveen een kleinschalig woonzorgcentrum voor 42 bewoners met verschillende zorgbehoeften, 34 levensloopgeschikte aanleunappartementen en een wijkzorgsteunpunt met voorzieningen als een ontmoetings- en activiteitenruimte, een plek voor informatie en advies en een grand cafĂŠ.

In opdracht van Jannes van der Sleeden en Woonconcept Vastgoed

42

Bouwen aan de zorg jaarboek

Architectuur

HJK

architecten Architectenbureau bna Haykens Jansma Kremer bv Zuiderpark 5 9724 AD Groningen 050 3183444 hjk@hjk-architecten.nl www.hjk-architecten.nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

43

Emotioneel Programma van Eisen

Emotie is belangrijk

karakteristiek in vastgoed Jorissen Simonetti architecten heeft een belangrijke tool ontwikkeld om de emotie van de zorgbehoevende in zijn leefomgeving in kaart te brengen, namelijk het Emotioneel Programma van Eisen (EPVE).

Het bureau Jorissen Simonetti architecten is een landelijk integraal opererend architectenbureau, dat een passie heeft voor het bouwen voor mensen met een zorgbehoefte. Uit onderzoek blijkt dat het welbevinden toeneemt in een omgeving waarin mensen zich prettig voelen. Emotie vormt samen met functie, techniek en geld de vier karakteristieken van vastgoed.

Mark Verkade, architect bij Jorissen Simonetti architecten: “Wij willen met de opdrachtgever en gebruikers nadenken over hoe we samen met een ontwerp de leef- en werkomgeving kunnen verbeteren. Een gebouw wordt steeds rationeler ontworpen, terwijl de huidige en toekomstige gebruiker het gebouw juist ziet als een uiting van zijn identiteit. Zij willen fijner wonen en werken, leren en ontspannen. Natuurlijk moet het gebouw functioneel zijn en binnen het budget passen, maar het moet de gebruiker ook aanspreken; hij moet zich er thuis voelen.”

delijkheid van de zorgaanbieders en kent daarmee ook meer risico’s . De overheid trekt zich terug, maar let via toezichthouders op de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.

De gebouwen moeten niet alleen een waardige

woonomgeving vormen met een maximale zelfstandigheid voor hun bewoners, maar zij moeten ook op innovatieve wijze strategisch inspelen op veranderende zorgconcepten. Binnen korte tijd zal de gezondheidszorg er wezenlijk anders uit

Ontwerp thema's Van invloed op onze leefomgeving  1.  2.  3.  4.  5.  6.  7.

Stress Controle of invloed op onze omgeving Sociale interactie en steun (variatie ruimte) Privacy (grenzen openbaar - privé) Negatieve emoties (bijv. drukte beleving) Gezondheidsbevorderend Restoratieve effecten (bijv. verminderd medicijn gebruik)

Bouwen in de gezondheidszorg kent steeds meer vrijheid maar vraagt ook meer eigen verantwoor-

Onze leefomgeving                         

 



a. b. c. d. e. f. g.

Natuur (denken, zien ruiken) Licht Ramen/ Uitzicht Geluid Muziek Geur Kleur

h. Lucht (verse lucht) i. Oriëntatie / Routing j.

Materiaal

k. Kamer



l.

Privacy

m. Personaliseren (Indentiteit) n. Temperatuur o. Ruimte

 Gebruiker aan het woord

 Emotielat  Diepte interview  Verbeelding locatie sterkte / zwakte analyse

 Kruispunt

 Vertaalslag door groep, selecteren, keuzes  Presentaties  Emotioneel fundament / uitgangspunten

Informatie

2 sessies

Jorissen Simonetti architecten Hogepad 83 Postbus 203 7460 AE Rijssen T +31 (0)548 51 88 88 info@jsagroep.nl www.jsagroep.nl

44

Bouwen aan de zorg jaarboek

E.P.V.E.  Droom

Anather day at …, verbeelding dag route  Woorden storm Verbeelding ruimte sterkte / zwakte analyse

Co-creatie  Prototype

Tekenen, bouwen, modelleren  Prototypes tastbaar maken Moodboards Muettes

Architectuur

zien. Investeren en innoveren wordt belangrijker dan ooit of het nu gaat om nieuwbouw of renovatie. Bij (her)ontwikkeling van vastgoed is er volop aandacht voor het budget en de functionele en technische eisen, echter vragen zorg en welzijn om meer. Daarom heeft Jorissen Simonetti architecten de tool 'Het Emotioneel Programma van Eisen' (EPVE) ontwikkeld. Deze tool is een aanvulling op het technische en functionele programma van eisen. Binnen dit programma gaat het over de beleving van het gebouw en zijn omgeving.

Het betrekt eindgebruikers bij het ontwerpproces, zoals de bewoner, de zorgverlener en de bezoeker.

Onze zintuigen worden geprikkeld door de omgeving waarin we verblijven, hierdoor wordt een bepaald gevoel of beleving opgewekt. Het EPVE vertaalt deze emoties naar bouwstenen voor een nieuwe omgeving om daar met plezier te wonen en te werken. Door toepassing van deze methodiek wordt de behoefte van de gebruiker inzichtelijk. In speciaal daarvoor ontwikkelde workshops worden emoties achterhaalt . Deze worden in het ontwerpproces omgezet naar concrete vormgeving. De invloed van een leefomgeving op emotie kan groot zijn. Het Emotioneel Programma van Eisen draagt concrete oplossingen aan en vormt samen met het technisch programma van eisen, het functioneel programma van eisen en de begroting een solide basis bij renovatie- of nieuwbouwprojecten.

Verkade: “Bij het Emotioneel Programma van Eisen zoek je in eerste instantie niet naar oplossingen, maar inventariseer je eerst de vragen die bij mensen leven, emotioneel, psychisch, menselijk.

Daarna ga je het oplossen. Met deze methodiek wordt inzicht verkregen in de behoeften van de gebruiker door hen hun nieuwe woon-, werk- of

leeromgeving vooraf te laten ‘beleven’. De invloed van een leefomgeving op emotie kan groot zijn.

Het Emotionele Programma van Eisen draagt concrete oplossingen aan en vormt, samen met het technisch- en functioneel programma van eisen en de begroting, een solide basis bij renovatie- of n nieuwbouwprojecten.”

De workshops doorlopen een aantal stappen: •E r wordt eerst in beeld gebracht wie de gebruikers zijn van het gebouw en de ruimtes.

• M et de gebruikers, wordt ingezoomd op de emoties van de ruimte. Het inzoomen zorgt voor antwoorden die vertellen waar de gebruiker zich lekker bij voelt. Wat is er bijvoorbeeld nodig om geconcentreerd te werken, hoe kan iemand zich ontspannen en/of hoe herstelt iemand sneller.

De resultaten vormen de eerste versie van het Emotioneel Programma van Eisen.

• D eze stap is een vervolgstap en vertaalt de gevonden emoties om naar bouwstenen voor het ontwerp. Met de gebruikers is het mogelijk om een co-creatiesessie te volgen. Dit wil zeggen dat er samen schetsen, tekeningen, foto’s, filmpjes en/of ‘moodboards’ worden gemaakt, waardoor er nog een duidelijker beeld ontstaat van de beleving, verwachtingen en interpretatie van de gebruikers. Met deze stap krijgen bouwstenen daadwerkelijk vorm.

• D e laatste stap, het presenteren van het Emotioneel Programma van Eisen.

Beelden uit workshop

Bouwen aan de zorg Jaarboek

45

Ziekenhuizen en architectuur:

een zaak voor specialisten VK is actief in vier marktsegmenten: Healthcare, Buildings, Industry en Infrastructure. In Healthcare biedt het bedrijf haar klanten een totaalpakket onder één dak: masterplanning, architectuur, programming, engineering, interieur en landscaping. De zichtbare resultaten vind je overal in België. En binnenkort ook in het buitenland.

VK is al meer dan 50 jaar actief in het ontwerp en de engineering van ziekenhuizen, woon- en zorgcentra en centra voor geestelijke gezondheidszorg.

Ziekenhuizen en architectuur De architecten en ingenieurs van VK werken voor de grootste zorgverstrekkers van België en kunnen terugkijken op een mooi parcours voor tal van organisaties, zoals het Onze-Lieve-Vrouw Ziekenhuis Aalst, het AZ Sint-Jan Brugge, het Brandwondencentrum van het Militair Hospitaal Brussel, Universitair Ziekenhuis Brussel, AZ Sint-Maarten Mechelen, Heilig Hart Ziekenhuis Roeselare, CHU Luik en voor diverse openbare sociale instellingen.

Ziekenhuizen zitten vol levensnoodzakelijke technologie, maar patiënten willen ook herstellen in een zo aangenaam mogelijke omgeving.

Onze architecten en ingenieurs zoeken dan ook de optimale combinatie tussen functie en vorm.

Ziekenhuisprojecten, vaak met een doorlooptijd van meerdere jaren, vereisen van dat de ontwerpers proactief ontwerpen. Het multi-disciplinaire aanbod van VK garandeert nu juist die optimale wisselwerking tussen architectonische concept

en de studies voor de technieken, de civiele en structurele engineering. In februari dit jaar ging het state-of-the-art Operatiekwartier van het AZ Brugge officieel open. Een technisch kunststukje dat Europees tot de top behoort.

waardigheid, autonomie en privacy. VK stemt in zijn ontwerpen deze noden op elkaar af en wil een residentiële omgeving scheppen die aanmoedigt tot zelfstandigheid en keuzevrijheid.

Harmonie

Door de hoge nood aan duurzame gebouwen, ondervinden onze ingenieurs ook dat hun rol in het bouwproces verandert. Ze worden steeds meer vanaf de conceptfase betrokken bij het project. Zo kan de energetische voetafdruk van het gebouw geminimaliseerd worden zonder afbreuk te doen aan de integrale bouwkwaliteit en het comfort. Duurzaamheid is voor VK trouwens geen modewoord: onze ingenieurs maakten al energieefficiënte ontwerpen vóór iedereen het had over duurzaam bouwen. Nachtkoeling, natuurlijke ventilatie, betonkernactivering, geothermie, coen trigeneratie, zonne-collectoren, … werden dan n ook al meermaals succesvol toegepast.

Door de stijgende levensverwachting en de drang naar onafhankelijkheid bij senioren is de rust- en verzorgingssector fel geëvolueerd. Eén van de strategische beleidsopties is om senioren en zorgbehoevenden de kans te bieden zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te blijven. Anderzijds worden zorgcentra steeds meer afgestemd op de toenemende zorgbehoefte van de bewoners. De noden van directies van woon-en zorgcentra verschillen uiteraard van die van hun bewoners. Directies richten zich op een efficiënte organisatie van de zorg, waar de specifieke noden van de bewoners veeleer in de richting gaan van levenskwaliteit,

Duurzaam bouwen

Ready to Design?

VK is steeds op zoek naar gepassioneerde architecten en ingenieurs - www.vkgroup.be/careers

VK STUDIO Architects, Planners & Designers Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 vks-roe@vkgroup.be www.vkgroup.be Binh Chanh Pediatric Hospital Ho Chi Minh City – World Architecture Award Winner 2011

46

Bouwen aan de zorg jaarboek

Architectuur

Zorgcampus Zedelgem

PC Asster Ziekeren – Sint-Truiden, copyright: Marc Sourbron

Operatiekwartier AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV, copyright: Marc Detiffe

Bouwen aan de zorg Jaarboek

47

Operation Theaters General Hospital Saint John, Bruges VK services: architecture - structural engineering - structural engineering - building services - interior architecture

VK delivers fully integrated architecture and engineering services for demanding healthcare clients worldwide who want to invest in healing environments in a constantly evolving society where our quality of life is under stress. www.vkgroup.be Want to help build tomorrow’s world? Check out how you can realize your possibilities on www.vkgroup.be/careers.

ARCHITECTS & ENGINEERS

Architectuur 2.0 ARCHITECTEN BV Antoniuslaan 68 5921 KE Venlo Postbus 995 5900 AZ Venlo T +31 (0)77 382 91 41 info@2.0architecten.nl www.2.0architecten.nl

EGM

Wilgenbos 20 3311 JX Dordrecht Postbus 298 3300 AG Dordrecht T +31(0)78 633 06 60 info@egm.nl www.egm.nl

Architectenbureau bna Haykens Jansma Kremer BV Zuiderpark 5 9724 AD Groningen T +31 (0)50 318 34 44 hjk@hjk-architecten.nl www.hjk-architecten.nl

architecten

HJK a r c h i t e c t e n

Jorissen Simonetti architecten Hogepad 83 Postbus 203 7460 AE Rijssen T +31 (0)548 51 88 88 F +31 (0)548 52 03 97 idema@jsagroep.nl www.jsagroep.nl

VK

Brugsesteenweg 210 Avenue Clemenceaulaan 87 B - 8800 Roeselare B - 1070 Bruxelles Brussel T +32 (0)51 26 20 20 T +32 (0)2 414 07 77 roeselare@vkgroup.be bxl@vkgroup.be www.vkgroup.be

www.vkgroup.be

Bouwen aan de zorg Jaarboek

49

De mogelijkheden in toegangstechnieken Het traditionele sleutelgat mag volgens Product Manager Raf Celis van Geze Benelux opgenomen worden in de geschiedenisboeken.

Geze heeft een compleet programma aan toegangstechnieken beschikbaar, waarin geen plaats meer is voor de traditionele sleutel.

“Via onze elektronische toegangscontrolesystemen kan op elk gewenst moment al dan niet toegang worden verleend. Het systeem is per gebruiker instelbaar, zodoende uitermate geschikt voor zorginstellingen, en kan worden gekoppeld aan vluchtwegdetectie en rook- en warmteafvoer.”

Om de mogelijkheden in toegangstechnieken inzichtelijk te maken, heeft Geze Benelux de nieuwste technologieën verwerkt in haar eigen hagelnieuwe kantoor aan Steenoven in Eindhoven. Celis: “Klanten kunnen hier met eigen ogen zien en tevens ervaren hoe de systemen functioneren. In onze showroom staan bovendien ook nog een groot aantal technieken opgesteld.”

Geze hanteert een heldere productrange: easy, slim en power. Ronald van Driel, Project Manager bij Geze Benelux: “Easy vormt onze standaardrange, bij de slim-producten is tevens grote aandacht besteed aan de vormgeving en de power-lijn is gemaakt voor het ‘ruige’ werk waar grote krachten een rol spelen. We hebben gemerkt dat zorginstellingen behoefte hebben aan een partij die meedenkt en oplossingen biedt voor de vaak zo complexe toegangskwesties. Wij stellen ons op als intermediair, brengen partijen bij elkaar (ook medeleveranciers) en kunnen een totaalconcept bij zorginstellingen neerleggen als het gaat om toegangstechnieken.”

Geze Benelux BV Steenoven 36 5626 DK Eindhoven T +31 (0)40 262 90 80 F +31 (0)40 262 90 85 info@gezebenelux.com www.gezebenelux.com

50

Bouwen aan de zorg jaarboek

Ook wij zijn nieuwsgierig naar de mogelijkheden en laten ons graag rondleiden door het nieuwe kantoor van Geze Benelux. Celis: “Bij de hoofdentree hebben we ons SL WK2 SlimDrive systeem toegepast. Een paradepaardje van slechts 7 centimeter hoog. Daardoor perfect integreerbaar en onzichtbaar in een vliesgevel. Ter vergelijk, een normale aandrijving is 12 tot 15 centimeter hoog.

Het systeem kan worden toegepast op schuifdeuren tot een maximale vrije toegang van 3 bij

3 meter. Een stangensysteem met gehard stalen pennen zorgt voor de vergrendeling en is dankzij een dubbele motor fail secure. De SL WK2 SlimDrive is in dit geval aangesloten op een toegangscontrolesysteem en is volledig zelfcontrolerend.

De deuren openen eenzijdig met behulp van een radar aan de binnenzijde. Aan de buitenzijde bevindt zich een module met fingerprint en/of code. Er wordt automatisch geregistreerd wie op welk tijdstip zichzelf toegang heeft verschaft

Automatische deuren

tot het gebouw. In geval van kortsluiting of een kabelbreuk opent de deur zich automatisch. Het systeem kent een grote mate van flexibiliteit. Op elk moment kan er een gebruiker aan het systeem worden toegevoegd of verwijderd. Probeer dat maar eens met een conventionele sleutel.”

Geze Benelux heeft sinds kort ook een eigen ‘academy’. De Geze Academy is in het leven geroepen om de kennis van de personen die met Geze-producten werken op te vijzelen. “We verkopen met Geze uitsluitend A-producten en zo profileren we ons ook in de markt. Dan is het van belang dat monteurs en verkopers die met onze producten werken, ook weten waarover ze praten. We hebben van alle producten in ons assortiment een basis en gevorderde training opgesteld voor groepen van tussen de 6 tot maximaal 15 personen.” Het loopt inmiddels storm bij de Geze Academy. Celis is bijna drie dagen per week met scholing bezig.

Enkele andere highlights die in het Geze Benelux kantoor naar voren komen, zijn de TS 5000 ECline deurdranger, de ECturn en het SL NT Schuifdeursysteem. Celis: “Om met de laatste te beginnen, ons SL NT Schuifdeursysteem behelst een schuifdeur in een zelfdragende constructie (eventueel met bovenlicht) die eenvoudig in een dagopening geplaatst kan worden.” Van Driel voegt eraan toe: “Het voordeel van dit systeem is tevens de scheiding die we gemaakt hebben tussen het mechanische en elektrische deel. Doorgaans plaatsen we pas de elektrische module zodra het gebouw droog en stofdicht is. We kunnen echter het gebouw wel al mechanisch sluiten. Voor een aannemer een groot voordeel.”

De ECturn is een geluidloze draaideurautomaat voor binnendeuren met een maximaal gewicht van 125 kilogram en een vleugelbreedte van 110 millimeter. Van Driel: “De automaat kan op een standaard kozijn worden gemonteerd, er is geen zwaarder bovenprofiel voor nodig.”

Tot slot is volgens Celis de TS 5000 ECline deurdranger nog altijd een topper binnen het segment.

“Het vormt in feite een relatief voordelige oplossing om de toegankelijkheid te vergroten. Het systeem biedt de eerste 10 tot 15 graden van de opening extra ondersteuning. Zo voelt een 1.200 millimeter brede deur als een reguliere deur.”

Behalve voor een kantoorgebouw komen de toegangstechnieken van Geze natuurlijk ook tot zijn recht in een zorginstelling. “Door de deuren in een netwerk te hangen kan op een eenvoudige wijze onderscheid worden gemaakt tussen bijvoorbeeld bewoners en medewerkers. Sterker nog, het systeem kan per gebruiker en per deur worden ingeregeld. En dat allemaal vanaf één pc.”

Volgend jaar presenteert Geze een zogeheten webbased systeem, dat nu al in gebruik is op het kantoor in Eindhoven. De ‘beheerder’, in dit geval Celis, kan via een beveiligde internetverbinding overal ter wereld, mits een internetverbinding aanwezig is, de toegang tot het gebouw en zelfs voor iedere afzonderlijke ruimte reguleren. “Grote voordeel is dat men niet aan een softwarelicentie is gebonden. Het is webbased en functioneert desgewenst vanaf een smartphone of tablet.” n

Bouwen aan de zorg Jaarboek

51

GEZE ACADEMY

Deursluiters & beslag | Automatische deursystemen | RWA raam- en ventilatietechniek | Vluchtwegcontrole | Glas design

GEZE Benelux B.V. | Steenoven 36 | 5626 DK Eindhoven | www.gezebenelux.com

Snel, slim en leerzaam GEZE staat bekend vanwege de professionele, kwalitatief hoogwaardige producten op het gebied van raam- en deursystemen. Een goede keuze; onze producten staan voor een lange levensduur en optimaal gebruiksgemak. GEZE gaat nĂš nog verder. Wij hebben (gratis!) trainingen ontwikkeld.

Stuk voor stuk leerzame trainingen die u tal van voordelen opleveren, zoals het vergroten van productkennis, het geven van betere (commerciĂŤle) adviezen aan uw klanten en tijdsbesparingen door snellere montage. Oftewel: op deze manier kunt u zich als bedrijf slim onderscheiden. En dat werkt !

Kijk op onze website www.gezebenelux.com onder het hoofdstuk service voor mogelijke trainingsdata.

Tevens kunt u zich hier direct inschrijven.

BEWEGUNG MIT SYSTEM

bouwen aan

DE ZORG Jaarboek Al ruim 12 jaar vormt het tweemaandelijkse vaktijdschrift ‘Bouwen aan de Zorg’ een gevestigde waarde voor met name facilitaire beslissers en zorgmanagers, architecten, directieleden, gebouwbeheerders en andere eindverantwoordelijken in de zorgsector in Nederland en Vlaanderen. Gericht op deze doelgroep verschijnt aan het einde van ieder jaar: Het Jaarboek Bouwen aan de Zorg Aan de hand van heldere en overzichtelijke redactionele presentaties vindt de lezer hierin een inspirerend en informatief overzicht van toonaangevende bedrijven en organisaties. Kernactiviteit en doelstelling van het Jaarboek Bouwen aan de Zorg is om kwalitatief hoogwaardige informatie te leveren. Het jaarboek is dynamisch, stijlvol, helder en objectief.

Dit fraai vormgegeven naslagwerk biedt uitstekende mogelijkheden voor een uitgebreide redactionele bedrijfspresentatie, advertentie of een combinatie van beide.

U kunt uw deelname voor 2013-2014 nu al reserveren door een email te sturen naar Patty Ros, p.ros@louwersuitgevers.nl

huisvesting

medische koelkasten

Technology for life!

Vandaag de dag exporteert Dometic betrouwbare koelkasten, diepvriezers en transportbakken voor vaccins, bloed en bloedproducten, laboratorium- en farmaceutische preparaten over de hele wereld.

De producten bestrijken het spectrum van de specifieke en veeleisende behoeften van de markt: ziekenhuizen, laboratoria, apotheken, bloedbanken, onderzoekcentra, biotechnologie en universiteiten.

Koelkasten voor patiënten en medicijnen Maximaal comfort Een (langdurig) bezoek aan een zieken-/ verpleeghuis hoeft niet langer een onaangename ervaring te zijn. In steeds meer ziekenhuizen en verpleeghuizen treft je een miniCool koelkast voor patiënten aan, omdat patiënten niet langer meer volledig afhankelijk zijn van het verplegend personeel als ze zin hebben in een drankje of een hapje.

elen van +2 ºC tot +15 ºC, vriezen tot -86 ºC rmsysteem met reservevoeding voor uur bij stroomuitval omatische diagnoseregeling 485 interface, controle software itale temperatuurweergave ofdschakelaar met sleutel

MiniCool Perfect voor de medische praktijk De perfecte oplossing voor ziekenhuizen en overige medische praktijken om gevoelige medicatie te bewaren bij een temperatuur tussen de 2 en 8 °C. Alleen geschikt voor dagopslag. Voor langdurige opslag heeft

Dometic professionele medicijnkoelkasten.

Dometic – uw partner voor hotel-, ziekenhuis/ verpleeghuis- en kantoor- en conferentieruimte inrichting, en wijnklimaatkasten

patiënten en medicijnen voor zieken-/verpleeghuizen, zorgcentra of om wijnklimaatkasten, met Dometic heeft u een sterke partner aan uw zijde.

Of het nu gaat om een miniBar en een kluis voor hotels, miniCool koelkasten voor

Laat u inspireren door de veelzijdigheid aan producten! n

Dometic denkt

• Verhoogde kans op technische storingen tijdens de werkzaamheden en dus ook een verhoogd risico op medische complicaties • Gedurende langere tijd over minder capaciteit beschikken betekent ook; • Substantieel minder inkomsten • Gespecialiseerd personeel niet optimaal in kunnen zetten • Het niet volledig kunnen bedienen van het ‘vaste’ patiëntenbestand • Het gefaseerd uitvoeren ten opzichte van het in één keer af kunnen werken van het hele project leidt tot aanzienlijk hogere kosten

roen

De milieuvriendelijke UF 755GG van Dometic het segment van ultradiepvriezers tot -86 °C.

is een toonaangevende innovatie in

De 753 liter vrieskast staat garant voor de hoogste en meest compromisloze eisen op het gebied van de modernste technologie, de economie en het milieu. Ontworpen als een cascadesysteem met twee hermetisch gesloten compressoren is het koudesysteem optimaal geconstrueerd met betrekking tot energieverbruik en ontwikkeling van afvalwarmte en geluid.

Dankzij het innovatieve, unieke condensorsysteem en de toepassing van de modernste VIP technologie garandeert de UF 755GG een evenwichtige, stabiele temperatuur in de gehele te koelen ruimte. En dit bij omgevingstemperaturen tot +32 °C, en zelfs tot +43 °C met de watergekoelde UF 755GG.

Voor Bussman voldoende reden om ook voor dit probleem met een goede oplossing te komen. We spreken hierover met Dick Blommendaal, huisvestingsadviseur gezondheidszorg bij Bussman. “Een jaar geleden zijn we hierover voor het eerst in gesprek geraakt met een van onze relaties waarvoor we al meerdere projecten hadden gerealiseerd. Inmiddels zijn we al met vier verschillende ziekenhuizen in gesprek en ligt er een kant en klaar concept op tafel voor een Universeel verplaatsbaar OK Complex.”

Tijd voor de volgende stap

Het Bussman Universeel verplaatsbaar OK complex

De UF 755GG verbruikt 35% minder energie dan menig andere vrieskast en heeft het laagste energieverbruik op de gehele markt. Daarnaast is hij de eerste echte milieuvriendelijke ultradiepvriezer op de markt met GS certificering. Om het geheel helemaal af te ronden is de UF 755GG uitgerust met ATEX conforme componenten voor een hoge mate van gebruiksvriendelijkheid.

Bussman realiseert al meer dan 30 jaar tijdelijke en semi-permanente huisvestingsoplossingen. Zij doen dat voor veel verschillende toepassingen, maar de laatste 10 jaar is de focus steeds meer op de gezondheidszorg komen te liggen. Naast uitbreidingen bij bestaande (ziekenhuis)gebouwen, heeft Bussman ook een paar concepten ontwikkeld voor specifieke toepassingen zoals dialysecentra en een MRI behandelcentra. Tijd voor de volgende stap…

info@dometic.nl dometic Benelux BV Ecustraat 3, 4879 NP Etten-Leur Postbus 485, 4870 AL Etten-Leur T +31 (0)76 502 90 00 F +31 (0)76 502 90 90 info@dometic.nl www.biomedisch.info www.minikoeler.nl www.dometic.com

Dometic Medical Systems wendt haar jarenlange ervaring op koeltechnisch gebied aan om een optimale kwaliteit en veiligheid te garanderen.

Deze basis is nodig voor een goede, juridisch conforme koelcircuit voor vitale en temperatuurgevoelige levensbehoudende preparaten. Dometic’s inspanningen op dit gebied resulteerden in het concept ‘Technology for life’, die de basis vormt van de voortdurende vooruitgang van alle productlijnen binnen ‘Medical Systems’.

Bussman Verhuur IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen T +31 (0)24 679 01 00 F +31 (0)24 679 01 01 info@bussman.nl www.bussman.nl

De afgelopen twee jaar is het fenomeen operatiekamer nogal eens negatief in het nieuws geweest. Aanleiding was meestal dat het IGZ (Inspectie GezondheidsZorg) ergens in het land één of meerdere operatiekamers had gesloten vanwege problemen met de veiligheid of hygiëne.

Vanzelfsprekend is dit een schrikbeeld voor ieder ziekenhuis. Mede hierdoor zien we dat veel ziekenhuizen zijn begonnen, of plannen aan het maken zijn om hun OK’s grondig te renoveren.

Aangezien geen ziekenhuis het zich kan permitteren om haar OK afdeling een aantal maanden te sluiten, wordt vaak gekeken

of deze renovatie gefaseerd kan worden uitgevoerd. In de praktijk stuit dit toch vaak op een aantal problemen.

Een gefaseerde uitvoering, waarbij steeds een deel van de operatiekamers wordt gesloten duurt langer, waardoor: • Heel veel extra voorzorgsmaatregelen, om het te verbouwen deel hermetisch af te sluiten van het deel dat nog in bedrijf is, nodig zijn • Er veel ongemak is, bijvoorbeeld vanwege de afwijkende routing tijdens de werkzaamheden;

“Inmiddels is de belangstelling voor ons OK complex zo groot, dat we ervan uit kunnen gaan dat het gebouw, inclusief bovengenoemde zaken, meerdere keren in zijn geheel ingezet kan worden. Hierdoor worden niet alleen de kosten van het gebouw, maar ook van de zo kostbare bijkomende zaken, door het achtereenvolgend gebruik, aanzienlijk gereduceerd,” vervolgt Blommendaal. “In ons Universeel verplaatsbaar OK complex zijn tevens alle noodzakelijke nevenruimten, zoals recovery, holding, kleedruimten en opslag steriel materiaal, ondergebracht. Toch kan een aantal belangrijke zaken, zoals het aantal benodigde OK’s, per keer verschillend ingevuld worden.”

Naast de tijdelijke inzet, in geval van renovatie, kan een dergelijk gebouw ook semi-permanent of permanent worden ingezet. Vooral vanuit de kant van de privéklinieken is hier veel belangstelling voor.

Ook voor tijdelijk gebruik moet het complex namelijk al aan de zelfde eisen voldoen als

op Gezonde kijk n mens en welzij

voor permanent gebruik. “Door het gebouw te voorzien van een voorzetgevel kan de gebruiker er, de door hem of haar gewenste uitstraling aan geven. Daarnaast kan men in geval van (semi-) permanent gebruik het gebouw ook van binnen geheel naar eigen wensen finetunen. Dat geldt zowel voor het design als voor de toegepaste techniek.”

Mocht u meer willen weten over het Bussman Universeel verplaatsbaar OK complex, neem dan contact op voor een informatiepakket of een vrijblijvende afspraak. n

In In de de gezondheidszorg gezondheidszorg isis de de laatste laatste jaren jaren het het nodige nodige veranderd, veranderd, ook ook op op het het gebied gebied van van denkprocessen denkprocessen over over de de inrichting inrichting van van instellingen instellingen en en de de wijze wijze waarop waarop projecten projecten gestalte gestalte krijgen. krijgen. Was Was het het aanvankelijk aanvankelijk zo zo dat dat dit dit soort soort werkwerkzaamheden zaamheden in in eigen eigen beheer beheer samen samen met met een een groot groot aantal aantal specialisten specialisten voor voor deeltrajecten deeltrajecten werd werd uitgevoerd, uitgevoerd, nu nu isis daarin daarin een een nieuwe nieuwe koers koers te te ontdekken. ontdekken.

Grip Grip op op processen processen Door Door de de gecompliceerdheid gecompliceerdheid van van dergelijke dergelijke processen processen isis er er steeds steeds meer meer behoefte behoefte ontstaan ontstaan aan aan partijen partijen die die het het gehele gehele werk werk van van eerste eerste interieurontwerp interieurontwerp tot tot de de fifinale nale oplevering oplevering onder onder hun hun hoede hoede nemen. nemen.

Het aantrekkelijke van modulaire bouw is het hergebruik van de modules waaruit het gebouw is samengesteld. Bij alle andere bouwvormen, worden de investeringen afgeschreven op het project. Bij modulaire bouw wordt de basisinvestering, het gebouw, door de achtereenvolgende gebruikers opgebracht. Dat is één van de redenen waarom modulaire bouw zo aan populariteit heeft gewonnen. Bij een OK complex ligt dat echter iets genuanceerder.

Het overgrote deel van de investeringen bij zo’n complex zit hem in projectspecifieke items. Zo zit er in elke OK een aantal zeer kostbare zaken zoals een plenum, OK lampen, een chirurgie- en een anesthesiependel en een hermetisch sluitende deur.

Verder heeft een dergelijk gebouw een zeer kostbare elektrische- en luchtbehandelingsinstallatie. Normaal worden deze investeringen op het project afgeschreven, waardoor de kosten toch nog zo hoog oplopen dat een rendabele exploitatie niet mogelijk blijkt.

In In dat dat proces proces isis vooral vooral de de verandering verandering die die zich zich bijvoorbeeld bijvoorbeeld bij bij Lensen Lensen Projectinrichters Projectinrichters heeft heeft afgetekend afgetekend kenmerkend kenmerkend voor voor die die ontwikkeling. ontwikkeling.

Lensen Lensen was was een een bedrijf bedrijf dat dat zich zich dertig dertig jaar jaar geleden geleden vooral vooral bezig bezig hield hield met met het het aanbieden aanbieden van van stofferingen, stofferingen, waarbij waarbij de de nadruk nadruk lag lag op op vloerbedekking. vloerbedekking. Een Een product product dat dat overigens overigens ook ook vandaag vandaag de de dag dag nog nog een een belangrijke belangrijke rol rol speelt speelt in in het het totale totale leveringspakket. leveringspakket.

te te laten laten volgen volgen bij bij de de inrichting. inrichting. Anderzijds Anderzijds isis levensduur levensduur en en onderhoudsvriendelijkheid onderhoudsvriendelijkheid een een belangrijke belangrijke factor. factor. Vooral Vooral op op die die terreinen terreinen heeft heeft Lensen Lensen Projectinrichters Projectinrichters een een enorme enorme know know how how ontwikkeld. ontwikkeld.

Compleet Compleet pallet pallet diensten diensten Alleen Alleen de de rol rol van van het het bedrijf bedrijf isis een een volstrekt volstrekt andere andere geworden. geworden. Zeker Zeker de de laatste laatste tien tien jaar jaar isis er er een een belangrijke belangrijke verschuiving verschuiving te te zien zien in in de de aangeboden aangeboden diensten. diensten. Van Van uitvoerder uitvoerder isis Lensen Lensen vooral vooral initiator initiator geworden. geworden. In In een een vroegtijdig vroegtijdig stadium stadium worden worden de de specialisten specialisten van van Lensen Lensen ingeschakeld ingeschakeld om om mee mee te te denken denken over over de de inrichting inrichting en en de de uitvoering uitvoering daarvan. daarvan.

Innovatie Innovatie in in alle alle facetten facetten Zo Zo isis er er als als vanzelfsprekend vanzelfsprekend bij bij Lensen Lensen ProjectProjectinrichters inrichters een een nieuw nieuw proces proces op op gang gang gekomen gekomen waarin waarin voortdurende voortdurende ontwikkeling, ontwikkeling, ervaring ervaring en en kennis kennis hebben hebben geresulteerd geresulteerd in in een een dynamisch, dynamisch, praktijkgericht praktijkgericht aanbod. aanbod. Naast Naast de de wens wens naar naar functionele functionele meubels meubels en en stoffering stoffering isis de de totale totale styling styling van van de de woonwoon- en en werkomgeving werkomgeving steeds steeds belangrijker belangrijker geworden. geworden. Van Van ontwerp ontwerp tot tot totaal totaal interieur interieur met met specifi specifieke eke meubels, meubels, daar daar ligt ligt het het specialisme specialisme van van Lensen.

Lensen.

Eigen Eigen productpakketten productpakketten Dat Dat heeft heeft ook ook geleid geleid tot tot de de ontwikkeling ontwikkeling van van eigen eigen productenpakketten, productenpakketten, waarin waarin meubilair meubilair een een opvallende opvallende rol rol speelt. speelt. Met Met name name in in de de gezondgezondheidszorg heidszorg isis er er ten ten aanzien aanzien van van de de toepassing toepassing van van meubilair meubilair een een lastige lastige spagaat spagaat te te constateconstateren. ren. Enerzijds Enerzijds isis er er behoefte behoefte om om instellingen instellingen een een huiselijker huiselijker aanzien aanzien te te geven geven en en cliënten cliënten in in staat staat te stellen stellen op op deeltrajecten deeltrajecten hun hun eigen eigen keuze keuze te

Daarnaast Daarnaast heeft heeft dit dit bedrijf bedrijf een een logistieke logistieke formule formule op op de de kaart kaart gezet gezet die die instellingen instellingen van van een een hoop hoop kopzorgen kopzorgen bevrijdt. bevrijdt.

Maak Maak van van elk elk project project een een succes succes met met onze specifi specifieke eke kennis kennis op op het het gebied gebied onze van projectinrichting, projectinrichting, het het specialisme specialisme van van van onze onze medewerkers medewerkers en en het het blijvend blijvend investeren investeren in in speciale speciale knowhow. knowhow.

Nieuwe Nieuwe locatie locatie De De groei groei die die deze deze aanpak aanpak van van Lensen Lensen tot tot gevolg gevolg had, had, heeft heeft het het bedrijf bedrijf inmiddels inmiddels omgezet omgezet in in een een nieuwe nieuwe vestiging vestiging in in Zaltbommel.

Zaltbommel. Hier Hier zijn zijn alle alle processen processen die die in in het het verleden verleden op op verschillende verschillende locaties locaties werden werden uitgevoerd, uitgevoerd, ondergebracht ondergebracht in in een een royaal royaal pand, pand, waarin waarin nadrukkelijk nadrukkelijk voor voor de de

logistiek logistiek en en opslag opslag ruimte ruimte isis gecreëerd. gecreëerd.

Daarnaast Daarnaast isis het het een een ‘feestje’ ‘feestje’ om om door door de de riante riante showroom showroom te te wandelen. wandelen. Hier Hier zijn zijn een een groot groot aantal aantal oplossingen oplossingen in in de de praktijk praktijk te te zien, zien, waarmee waarmee Lensen Lensen zich zich ook ook in in de de komende komende jaren jaren wil wil onderonderscheiden. scheiden.

Opvallend isis daarbij daarbij het het gecreëerde gecreëerde Opvallend theater theater waar waar grotere grotere gezelschappen gezelschappen met met behulp behulp van van moderne moderne communicommunicatiemiddelen catiemiddelen kunnen kunnen worden worden geïngeïnformeerd. formeerd. Een Een voorziening voorziening waarvan waarvan

overigens overigens ook ook het het bedrijfsleven bedrijfsleven en en de de overheid overheid regelmatig regelmatig gebruik gebruik maken. maken.

De De mens mens als als uitgangspunt uitgangspunt Niet Niet verwonderlijk verwonderlijk met met de de natuurlijke natuurlijke en en vriendelijke vriendelijke manier manier van van optreden optreden die die de de medewerkers medewerkers van van Lensen Lensen kenmerkt. kenmerkt.

Het Het isis duidelijk duidelijk dat dat Lensen Lensen met met de de eigen slogan slogan ‘Lensen ‘Lensen Surrounds Surrounds You’ You’ eigen niet niet alleen alleen een een statement statement heeft, heeft, maar maar dit dit vooral vooral in in de de praktijk praktijk toepasbaar toepasbaar wil wil maken maken voor voor een een groeiende groeiende stroom stroom opdrachtgevers. opdrachtgevers.

Lensen Surrounds You Lensen Lensen Projectinrichters Projectinrichters BV BV Postbus Postbus 2063, 2063, 5300 5300 CB CB Zaltbommel Zaltbommel Schimminck Schimminck 1, 1, 5301 5301 KR KR Zaltbommel Zaltbommel +31(0)88 599 599 05 05 99 99 FF +31(0)88 +31(0)88 599 599 05 05 00 00 EE info@lensen.nl info@lensen.nl WWW.LENSEN.NL WWW.LENSEN.NL TT +31(0)88

120

Bouwen aan de zorg jaarBoek

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 120

Bouwen aan de zorg jaarBoek

27-10-2011 19:22:23

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 121

121

27-10-2011 19:22:27

90

Bouwen aan de zorg jaarBoek

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 90

Bouwen aan de zorg jaarBoek

27-10-2011 19:19:05

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 91

91

27-10-2011 19:19:06

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 102

27-10-2011 19:20:34

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 103

27-10-2011 19:20:35

Enkele voorbeelden uit het Jaarboek Bouwen aan de Zorg

Benader de markt op stijlvolle wijze met het Jaarboek Bouwen aan de Zorg

Automatische deuren Besam Nederland BV Besam BelgiĂŤ NV Postbus 8155 6710 AD Ede T +31 (0)318 69 89 69 info@besam.nl www.besam.nl

Centrum-Zuid 3042 BE-3530 Houthalen T +32 (0)11 60 95 00 F +32 (0)11 60 46 80 info@besam.be www.besam.be

Geze Benelux BV Steenoven 36 5626 DK Eindhoven T +31 (0)40 262 90 80 F +31 (0)40 262 90 85 info@gezebenelux.com www.gezebenelux.com

KONE BV

Rijn 10 2491 BG Den Haag T +31 (0)70 317 10 00 F +31 (0)70 317 14 00 nederland@kone.com www.kone.com/nl

KONE DEURSYSTEMEN BV Accustraat 21 3903 LX Veenendaal T +31 (0)318 53 23 33 F +31 (0)318 53 23 39 deursystemen@kone.com www.kone.com/nl

Metaflex Doors Europe Ambachtsstraat 11 7122 MP Aalten Postbus 300 7120 AH Aalten T +31 (0)543 47 73 33 F +31 (0)543 47 72 22 sales@metaflex.nl www.metaflex.nl

Record Automatische Deuren BV Cardanuslaan 30 6865 HK Doorwerth Postbus 67 6865 ZH Doorwerth T +31 (0)26 339 97 77 F +31 (0)26 339 97 70 info@record-automatischedeuren.nl www.record-automatischedeuren.nl

Vestiging Oosterhout Record/Van Nelfen Deurtechniek Houtduifstraat 6 Postbus 565 4900 AN Oosterhout T +31 (0)162 44 77 20 F +31 (0)162 44 77 30

Bouwen aan de zorg Jaarboek

55

Brandblussers

Onderhouden van brandblussers is duurzamer dan vervangen en hoeft niet duurder te zijn.

Onderhoud

van brandblussers Volgens de wet mag een brandblusser maximaal twintig jaar oud zijn. De meeste brandblussers halen die periode helemaal niet.

Ze worden al na een jaar of zes vervangen door nieuwe exemplaren. De firma Saval maakt brandblussers die – mits goed onderhouden - makkelijk twintig jaar dienst kunnen blijven doen. Dat is beter voor het milieu en het kost niets meer.

Als het om brandblusapparatuur gaat, is Saval een oude bekende. Opgericht in 1925, heeft Saval tegenwoordig zo’n tweehonderd werknemers.

Maakten ze vroeger alleen schuimbrandblussers, nu zijn ze specialisten in brandbeveiliging. Over de hele wereld zetten ze brandmeld- en brandblusinstallaties neer: op boorplatforms, in olieraffinaderijen en bijvoorbeeld in computerruimtes. Omdat elke omgeving vraagt om een specifieke installatie, adviseren ze welke detectie- en blussystemen de optimale oplossing bieden, installeren deze en trainen het personeel om die goed te kunnen inzetten. Daarnaast is de serviceorganisatie van Saval 24 uur per dag bereikbaar en doet de firma al het benodigde onderhoud.

Onderhoud is natuurlijk niet alleen nodig voor bovengenoemde grote installaties. Saval levert ook blusmiddelen als brandblussers, brandhaspels en bluswagens aan bedrijven en organisaties. En ook die ‘kleine’ blusmiddelen moeten regelmatig gecontroleerd en onderhouden worden. Volgens de wet mag een brandblusser twintig jaar oud zijn, daarna moet die worden vervangen. Het komt vaak voor dat leveranciers de brandblussers al veel eerder vervangen, zo als ze tussen de vijf en zeven jaar oud zijn. Als reden wordt dan opgegeven dat het kopen van een nieuwe blusser goedkoper is dan het onderhouden van de oude. Bij Saval denken ze daar volgens marketing coördinator Koen van Dijk anders over. "Onze brandblussers kunnen makkelijk twintig jaar mee. En als er een onderdeel vervangen moet worden, is dat voor ons geen enkel probleem.

Wij maken de brandblussers in onze eigen fabriek in Breda en hebben altijd onderdelen voorradig. En dan is onderhoud echt niet duurder dan de aanschaf van een nieuwe brandblusser, in tegendeel!"

Het goed onderhouden van de blusmaterialen is natuurlijk ook duurzamer dan telkens nieuwe

aanschaffen. De oude moeten immers worden afgevoerd als ‘afval’. Koen van Dijk: "Bij Saval kiezen we – net als heel veel van onze klanten – voor een maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering en dus voor het milieu. Twintig jaar onderhoud is milieutechnisch gezien veel beter dan twee of drie keer een nieuwe brandblusser installeren.

En als een bedrijf ervoor kiest om toch eerder tot vervanging over te gaan – bijvoorbeeld omdat er nieuwe brandblussers zijn ontworpen die duurzamer zijn dan de oudere – kunnen wij natuurlijk die duurzame blussers ook leveren. Zo produceert onze nieuwe schuimblusser B6P-SC gedurende de maximale levensduur van twintig jaar, 95 procent minder schuimafval. Van een traditionele schuimblusser wordt namelijk elke vijf jaar zes liter blusmiddel vervangen. Bij dit nieuwe model is dat slechts 0,3 liter in tien jaar. Kiezen

voor duurzaamheid wordt steeds meer de regel.

Als je schuimblussers aan vervanging toe zijn, kies dan voor de B6P-SC. En laat ze dan twintig n jaar onderhouden voordat je ze vervangt."

Saval BV

Bezoekadres: Huifakkerstraat 22 4815 PN Breda Nederland T +31 (0)76 548 70 00 F +31 (0)76 541 79 22 info@saval.nl www.saval.nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

57

Applicom B.V. Allround in bouwkundige brandpreventie Bouwkundige brandpreventie voorkomt dat een beginnende brand zich binnen een gebouw uitbreidt. Compartimenteren, het isoleren van vuur en rook binnen één compartiment, beperkt de schade en kan persoonlijk letsel voorkomen.

Applicom is deskundig en ervaren (actief sinds 1960) in alle disciplines van bouwkundige brandpreventie: advies over en levering en montage van brandwerende wanden en vloeren, kozijnen en deuren, glas, sparingen in brandscheidingen, brandkleppen, roosters, kortom uw gehele brandscheiding is bij ons in goede handen.

Wij voeren opdrachten uit voor gebouweigenaren, (rijks)overheden, gebruikers van gebouwen, architecten, adviesbureaus en installateurs en aannemers.

Ook onderhoud en beheerplannen kunnen wij aanleveren waarbij periodieke inspecties en periodieke onderhoudsronden worden vastgelegd in speciaal voor u aangelegde logboeken of safety-manuals.

Bel voor een afspraak of een gratis quick-scan van uw gebouw met: 024-3522571 of mail naar welkom@applicom.nl

Bedrijfsgegevens

BOUWKUNDIGE BRANDPREVENTIE

Applicom B.V.

Aantal medewerkers 200 Vestigingen 11

Hulzenseweg 10-20 6534 AN Nijmegen Postbus 6572 6503 GB NIJMEGEN T F E W

+31 (0)243522571 +31 (0)243522579 welkom@applicom.nl www.applicom.nl www.afggroep.nl

Producten/diensten Brandwerende afdichtingen, brandwerende coatings, spuitpleisters, kitten, manchetten, roosters, brandkleppen, staalbescherming, veilgiheidsadviezen, ontruimingsplannen, vluchtwegaanduiding, safety manuals, logboeken, veilighe idssignalering,tekenwerk, 3-D visualisaties, Aerosol blussystemen, BHV-training, detachering, projectcoördinatie, e.o.

Merken Applicom, Flame guard, AFG Group, DSPA.nl, HSC, BSG, AP Alessie, Systemtext Europe, De Wit CAD, ProVisuals Specialisme Bouwkundige Brandpreventie, compartimentering van gebouwen Missie Het meewerken aan een verhoogde brandveiligheid in de Benelux. Kernwaarden en principes zijn Klantgericht handelen, Flexibel en enthousiast zijn, verantwoordelijkheid nemen, deskundig zijn.

Ajax Chubb Varel

Cruquiusweg 118 1019 AK Amsterdam Postbus 94105 1090 GC Amsterdam T +31 (0)20 651 61 15 chubbcare@ajaxchubbvarel.nl www.chubbcare.nl www.ajaxchubbvarel.nl

Applicom Beveiliging - Brandbeveiliging Zeker in brandveiligheid!

A UTC Fire & Security Company

A UTC Fire & Security Company

Applicom Brandpreventie Systemen BV Hulzenseweg 10-20, 6534 AN Nijmegen Postbus 6572, 6503 GB Nijmegen - Nederland T +31 (0)24 352 25 71 F +31 (0)24 352 25 79 welkom@applicom.nl www.applicom.nl

BOUWKUNDIGE BRANDPREVENTIE

Hulzenseweg 10-20 • Nijmegen • T: +31 (0)24 35 22 571

www.applicom.nl Hogla BV

Van Leeuwenhoekstraat 7 Postbus 100, 2810 AC Reeuwijk T +31 (0)182 39 07 00 F +31 (0)182 39 07 07 sales@hogla.com www.hogla.com

‘voor al uw glastoepassingen; ook gespecialiseerd in brandwerend glas’

Protectiepartners Einsteinstraat 26 1704 RT Heerhugowaard T +31 (0)72 534 85 86 F +31 (0)72 574 40 12 info@protectiepartners.nl www.protectiepartners.nl

Saval BV

Bezoekadres: Huifakkerstraat 22 4815 PN Breda Nederland T +31 (0)76 548 70 00 F +31 (0)76 541 79 22 info@saval.nl www.saval.nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

59

Altijd breedte in focus op projecten De Honte, Terneuzen

In oktober 2011 vierde Sprangers Bouwbedrijf haar 215-jarig bestaan. Wellicht is Sprangers zelfs het oudste nog bestaande bouwbedrijf van Nederland. Met drie vestigingen (Breda, Terneuzen en Delft) worden projecten uitgevoerd in Nederland en in een deel van België. Ondanks de slechte economie van de afgelopen jaren blijft de omzet van Sprangers stabiel, rond de € 73.000.000,-. En wat minstens zo belangrijk is: met ook nog een keurig winstpercentage eronder. Ook voor het jaar 2012 zijn de verwachtingen goed. Sprangers is zelfs op weg naar een grotere omzet dan in de afgelopen vier jaar is gerealiseerd.

Sprangers Bouwbedrijf Nijverheidssingel 315 4811 ZW Breda Postbus 3193 4800 DD Breda T +31 (0)76 523 99 00 F +31 (0)76 523 99 88 mail@sprangers.nl www.sprangers.nl

60

Bouwen aan de zorg jaarboek

Hoe kan dat? Als verklaring daarvoor is een aantal redenen aan te wijzen. Zo kiest Sprangers al jaren voor breedte in haar focus op projecten.

Hierbij zijn te onderscheiden: scholenbouw, gezondheidszorg, woningbouw, logistieke projecten, industriële projecten enzovoort. Met andere woorden: de totale breedte van de markt. Om deze projecten uit te voeren beschikt Sprangers over een hoog gekwalificeerd personeelsbestand dat intern breed wordt opgeleid. Ondanks dat is de gemiddelde leeftijd bij Sprangers slechts 37 jaar. Hierdoor is een homogene groep ontstaan met een grote drive, gekoppeld aan een focus om tevreden klanten achter te laten na oplevering van een project.

Een project zonder een zeer tevreden opdrachtgever is niet geslaagd. Elk werk moet als referentie kunnen dienen. Opgeleverd werk is de basis voor de toekomst. Vooral in het zorgsegment is de ervaring sterk verankerd.

Vaak betreft het logistiek lastige projecten waarbij de zorgverstrekking ‘gewoon’ doorgaat. Om het zorgproces door te laten gaan met zo weinig mogelijk overlast voor de patiënt, is niets de medewerkers van Sprangers te veel. Werken op onmogelijke tijden, ‘s nachts of in het weekend, goed communiceren met de andere betrokkenen en gebruikers. Alles om het proces zo te laten verlopen dat zo weinig mogelijk overlast voor iedereen wordt veroorzaakt.

Bouw

Diverse projecten zijn de afgelopen jaren gerealiseerd:

Franciscus Ziekenhuis, Roosendaal Serviceresidentie Vredenbergh, Breda

Zorgcentra Ziekenhuizen Verpleeghuis, deeltijdcentrum en Amphia Ziekenhuis, Breda groepswoningen ‘De Blaauwe Hoeve’, Hulst De Honte, Terneuzen Verpleeghuis ‘De Stelle’, Oostburg De Lievensberg, Bergen op Zoom Woonzorgcomplex ‘De Breedonk’, Breda Franciscus Ziekenhuis, Roosendaal Huize Emmaus, IJzendijke Antonius Ziekenhuis, Oostburg Verpleeghuis ‘De Kreek’, ’s-Gravenzande Havenziekenhuis, Rotterdam Woongebouw ‘De Beukenhof’, Breda UMC, Utrecht Verzorgingshuis Delfshaven, Rotterdam Ziekenhuis Rivierenland, Tiel en Culemborg Groepswoningen en uitbreiding/verbouw 't Lange Land Ziekenhuis, Zoetermeer hoofdgebouw ‘De Okkernoot, Schoondijke Serviceresidentie ‘Vredenbergh’, Breda Verzorgingshuis ‘Het Verlaet’, Westdorpe

Voor diverse opdrachtgevers is Sprangers Bouwbedrijf al meer dan 30 jaar actief.

Ziekenhuis Rivierenland, Tiel

Unieke projecten zijn de interne verbouwingen in het Ziekenhuis De Honte te Terneuzen en het Rivierenland Ziekenhuis te Tiel. Bij het Rivierenland Ziekenhuis te Tiel is bovendien een enorme efficiëntieslag uitgevoerd, waardoor de oorspronkelijke bouwkostenraming werd teruggebracht tot circa 30% van het oorspronkelijke budget. Hetzelfde programma

voor een derde van de oorspronkelijke kosten.

De aanpak van het project was uniek. Onder leiding van de projectmanager van de opdrachtgever, Frank Koning, werden alle ontwerpen kritisch getoetst aan functionaliteit, kwaliteit en kosten met uiteindelijk een fantastisch resultaat. Met een proces, aanhakend op de Lean methodiek werd dit resultaat behaald.

Omdat woorden tekort schieten om het proces te vertellen heeft Sprangers Bouwbedrijf samen met Frank Koning en het Rivierenland Ziekenhuis het proces op film vastgelegd. Met de titel ‘Anders Bouwen’ is de essentie van het proces voor iedereen die daarvan kennis wil nemen inzichtelijk. Deze film is te vinden op n de site van Sprangers Bouwbedrijf.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

61

Bouwen is innoveren, organiseren, coördineren en realiseren

Een aannemingsbedrijf moet een complex bestek kunnen vertalen in een doeltreffend en reëel wensenpakket, dat past binnen het budget en de planning van opdrachtgevers.

Cornelissen aannemingsbedrijf beheerst deze discipline en is in staat om op deze manier aan de verwachtingen van de opdrachtgever en/of eindgebruiker te voldoen.

Er wordt nog altijd gewerkt onder het motto van oprichter Kees Cornelissen: ‘Werken om er vanaf te komen, niet om aan de gang te blijven’.

De uitspraak is tekenend voor onze no-nonsense mentaliteit: aanpakken en de klant centraal stellen.

Het lijkt een typische benadering uit een modern marketingconcept, maar bij Cornelissen aannemingsbedrijf doen we al zes decennia niet anders. Vakbekwaamheid, inzet van eigen personeel, ruime praktijkervaring en betrokkenheid van onze medewerkers, dat is wat onze relaties waarderen.

Met eigen projectleiders, werkvoorbereiders, calculatie afdeling, timmerfabriek, timmerlieden en specifieke brandveiligheid toepassingen hebben we de kennis in huis, dat maakt ons flexibel en veelzijdig.

■

Utiliteitsbouw

■

Overheid

■

Zorg

■

Retail

■

Onderwijs

■

Woningbouw

■

Recreatie

■

Bouwservice

■

Geluidsisolatie

■

Brandveiligheid

bouwen aan kwaliteit

Boekelsedijk 22a Zeeland T 0486 45 16 08 info@cornelissenbouw.nl www.cornelissenbouw.nl

Bouw Cordeel

Eurolaan 7 B-9140 Temse T +32 (0)710 05 00 F +32 (0)771 31 68 info@cordeel.eu www.cordeel.eu

Cornelissen aannemingsbedrijf BV Boekelsedijk 22a 5411 NX Zeeland T +31 (0)486 45 16 08 F +31 (0)486 45 33 03 info@cornelissenbouw.nl www.cornelissenbouw.nl

aannemingsbedrijf b.v.

Dura Vermeer Bouw Rosmalen BV Stationsplein 1 5241 GN Rosmalen Postbus 3 5240 BC Rosmalen T +31 (0)73 528 89 11 F +31 (0)73 521 83 13 rosmalen.bouw@duravermeer.nl www.duravermeerbouwrosmalen

Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen BV Oudewal 21, Postbus 1 1749 ZG Warmenhuizen T +31 (0)226 39 70 00 F +31 (0)226 39 29 74 info@mjdenijs.nl www.mjdenijs.nl

Sprangers Bouwbedrijf Hoofdvestiging Nijverheidssingel 315 4811 ZW Breda Postbus 3193 4800 DD Breda T +31 (0)76 523 99 00 F +31 (0)76 523 99 88 mail@sprangers.nl www.sprangers.nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

63

Modulaire OK Gebouwen flexibel gebouwd met het oog op de toekomst Binnen ieder ziekenhuis geldt de OK afdeling als het kloppend hart van de organisatie. In dit deel van het gebouw vinden de meest gecompliceerde, de meest ingrijpende en vaak ook de duurste behandelingen plaats. Ook worden er binnen de chirurgie voortdurend nieuwe medische technieken ontwikkeld en toegepast. Deze innovaties vragen steeds weer om aanpassingen van het gebouw en aan de daarin toegepaste techniek. Het gevolg daarvan is dat het OK complex binnen een ziekenhuis de snelst verouderende afdeling is.

Traditionele bouw is erop gemaakt om 100 jaar of langer mee te kunnen gaan. De praktijk bij ziekenhuizen is dat het gebouw al lang daarvoor functioneel verouderd is. In de eerste jaren na de ingebruikname zie je vaak dat men al snel begint met kleine aanpassingen. Later volgen de grotere verbouwingen en/of uitbreidingen. Veel ziekenhuisgebouwen gaan na een jaar of 50 รก 60 tegen de vlakte omdat ze niet meer aan te passen zijn aan de huidige eisen. Voor operatiekamers is die termijn al veel eerder bereikt. Na 10 tot 15 jaar is een OK echt aan een grondige renovatie toe. Daarvoor zijn 2 belangrijke redenen. Ten eerste worden de eisen die er gesteld worden, aan bijvoorbeeld de luchtbehandeling en de elektrische veiligheid, steeds strenger. Daarnaast komen er steeds weer nieuwe technieken beschikbaar die men graag wil toepassen, maar waarvoor ingrijpende bouwkundige en/of installatietechnische aanpassingen nodig zijn.

Bussman

IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen T +31 (0)24 679 01 00 F +31 (0)24 679 01 01 info@bussman.nl www.bussman.nl

64

Bouwen aan de zorg jaarboek

Cleanrooms - Operatiekamers

Bussman, een bedrijf dat modulaire huisvesting realiseert, speelt hier op 2 manieren op in: • Voor de ziekenhuizen die besluiten hun OK afdeling te gaan renoveren hebben zij een concept ontwikkeld voor een interim voorziening.

• Voor een permanente oplossing kunnen ze een geheel modulair en dus flexibel gebouw aanbieden dat in de toekomst veel makkelijker aan te passen, uit te breiden of geheel te vernieuwen is zonder dat het ziekenhuisterrein in een grote bouwput veranderd.

Aan de eerste optie, een interim OK complex is in dit blad al eerder uitgebreid aandacht geschon-

ken. Toch nog even een kort resumé. Een volledige renovatie van een OK afdeling in een middelgroot ziekenhuis duurt over het algemeen tussen de 6 en 12 maanden. Natuurlijk kan geen ziekenhuis het zich permitteren om haar OK afdeling voor een paar maanden te sluiten. Voor dit doel heeft Bussman een interim OK complex ontwikkeld waardoor in die periode alle operaties gewoon door kunnen gaan. Op dit moment is zo’n OK complex in gebruik bij het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop. In dit complex zijn niet alleen 6 klasse 1 operatiekamers ondergebracht, maar ook alle noodzakelijke nevenruimte als holding, recovery, steriele opslag etc., etc..

Dit gebouw is turn-key opgeleverd met de volledige luchtbehandelingsinstallatie, OK lampen, pendels en alles wat er verder nodig is. Deze interim voorziening is geplaatst voor een periode van ca. 10 maanden. Inmiddels zijn daar 4 maanden van om en de gebruikers zijn heel tevreden.

Aanvankelijk had het St. Anna Ziekenhuis er voor gekozen de renovatie gefaseerd, dus steeds per 2 operatiekamers tegelijk, uit te voeren. De oplossing die Bussman bood bleek echter veel voordeliger en biedt ook aanzienlijk meer comfort dan een gefaseerd renovatietraject. Daarnaast kleven er aan verbouwingswerkzaamheden, binnen een OK complex dat nog gedeeltelijk in gebruik is, ook enorme risico’s.

Verschillende andere ziekenhuizen hebben interesse getoond en zijn al wezen kijken in Geldrop.

Dit heeft er toe geleid dat dit OK complex volgend jaar zal worden geplaatst bij een ander Nederlands ziekenhuis. Qua grote en indeling wordt het dan aangepast aan de wensen van die nieuwe gebruiker die het ook voor een periode van een klein jaar nodig heeft. Maar de belangstelling beperkt zich niet tot Nederland. Nog dit jaar zal Bussman haar tweede interim OK complex plaatsen bij het Academisch Ziekenhuis Mont Godinne in het Belgische Dinant.

Ondertussen is Bussman ook al op een ander vlak bezig met OK huisvesting. Samen met 2 andere specialistische partijen op dit gebied, wordt gewerkt aan de ontwikkeling van permanente OK huisvesting. Juist omdat operatiekamers relatief snel verouderen, wordt gekeken naar een permanente oplossing op basis van modulaire bouw.

Groot verschil met de interim oplossing is dat het voor maar één gebruiker wordt gemaakt en dus helemaal kan worden afgestemd op de wensen van die opdrachtgever. Het voordeel van modulair bouwen blijft ook hier nog steeds van toepassing, namelijk dat het grootste deel van de werkzaamheden vooraf in de fabriek wordt uitgevoerd. Hierdoor wordt de overlast bij het ziekenhuis tot een minimum beperkt. Minstens zo belangrijk is echter het, de onvermijdelijke renovatie over een aantal jaren, een stuk eenvoudiger maakt. In plaats van een ingrijpende verbouwing kunnen afzonderlijke modules vervangen worden door nieuwe modules die dan weer optimaal zijn afgestemd op gebruik voor het dan volgende decennium.

Naast de realisatie van OK’s is Bussman op velerlei terrein actief bij ziekenhuis gerelateerde bouw.

Eerder bouwde zij een onder andere een compleet oogheelkundig ziekenhuis, diverse dialysecentra, MRI ruimten, kraamsuites, apotheken, etc., etc. n

Bouwen aan de zorg Jaarboek

65

Bouwkundig OK concept afgestemd op de toekomst Hybride OK’s, beeldvormende techniek en op afstandbestuurde ingrepen zijn maar enkele van de ontwikkelingen die er in de OK wereld plaats vinden. Universitair medische centra, topklinische ziekenhuizen maar ook de perifere ziekenhuizen investeren voortdurend in state-of-the-art technieken. Daarmee groeit ook de behoefte aan innovaties in de realisatie- en gebruiksfase. Het CCG OK concept speelt volledig op deze behoefte in door een scheiding van de bouwkundige functionaliteit met de afwerking.

Cleanroom Combination Group De Waterlaat 2 5571 MZ Bergeijk Postbus 87 5570 AB Bergeijk T +31 (0)497 55 65 65 info@cleanroomcg.nl www.cleanroomcg.com

66

Bouwen aan de zorg jaarboek

Operatiekamers worden in groeiende mate voorzien van verschillende hoogtechnologische instrumenten als C-bogen, elektronenmicroscopen, camera’s en andere beeldvormende technieken.

Deze technologische ontwikkelingen hebben grote invloed op de realisatie van het OK-complex, waarbij - naast flexibiliteit en aanpasbaarheid - de hoogste hygiëne en reinigbaarheid wordt geëist.

Behalve technologische ontwikkelingen spelen facetten als brandwerendheid, rookdichtheid, stralingsdichtheid, de K3-norm, de akoestiek en het logistieke proces uiteraard ook een belangrijke rol. Om zowel de bouwkundige functies als de flexibiliteit te kunnen garanderen heeft Clean-

room Combination Group het CCG OK concept ontwikkeld, een vrijstaand wandsysteem dat hygiëne en uitstraling koppelt aan robuustheid en flexibiliteit. Met het CCG OK10 systeem worden operatiekamers gerealiseerd die blijvend voldoen aan de gewenste luchtdichtheid en reinigbaarheid en tegelijkertijd een optimale flexibiliteit behouden.

Garantie van functionaliteit Ten behoeve van de renovatie van het OK-complex in het AMC is er door CCG intensief samengewerkt met een team van ziekenhuismedewerkers, architecten en adviseurs, wat leidde tot de ont-

Cleanrooms - Operatiekamers

wikkeling van het geheel nieuwe CCG OK concept.

Gedurende de realisatie van de eerste 8 OK’s bij het AMC vond er een verdere perfectionering van het concept plaats. Inmiddels heeft ook het AZM gekozen voor het CCG OK concept. Bij het AZM is een hybride OK gerealiseerd waarbij de OK zelf wordt uitgevoerd met het CCG OK10 systeem en de omliggende ruimtes met het CCG OK3 systeem. Bouwkundige wanden vormen in het CCG OK concept de fysieke scheiding tussen de OK’s onderling en overige ruimtes en zorgen daarmee voor een blijvende stralingsdichtheid en brandwerendheid. De afwerking in de OK’s wordt gerealiseerd door een wandsysteem opgebouwd uit een solide HPL-frame dat vrijstaand van de bouwkundige wand wordt gemonteerd, waardoor de K3-norm blijvend is gegarandeerd. HPL-panelen van 10 mm dik worden tussen de ronde plafonden vloeraansluiting geplaatst en met een hoog-

waardig montage systeem, blijvend demontabel aan het HPL frame bevestigd. De ronde hoeken, deurkozijnen en nissen zijn gemaakt van postgeformeerde HPL en sluiten volledig vlak aan op de wanden en kozijnen. Voor de omliggende ruimtes wordt een Trespa 3 mm wandafwerking onzichtbaar op de Metal Stud wanden gemonteerd. Ook hier is uiteraard gekozen voor een volledig vlak wand systeem waarbij alle techniek en overgangen volledig vlak zijn uitgevoerd.

Minimalisering Ondersteunende techniek in de vorm van flatscreens, whiteboards en bedieningspanelen worden bij de CCG OK systemen volledig vlak in de wand geïntegreerd, evenals de geïntegreerde HPL-luchtretourkanalen. De accessoirelijst van onderdelen, zoals een markeerstifthouder van acryl, folieschakelaars, DVD-lade en blusdekenhou-

der, groeit gestaag met ieder project dat wordt gerealiseerd. De aanpak van scheiding tussen bouwkundige wand en de OK-afwerking biedt de mogelijkheid aanpassingen aan de techniek in en achter de OK-wanden in de kortst mogelijke tijd te realiseren. Hierdoor wordt de kostbare buiten gebruik tijd van de OK geminimaliseerd en wordt de voortgang op de OK-afdeling minimaal verstoord. Tijdens de aanpassing van de techniek vindt nauwelijks vervuiling van de OK plaats, omdat de wandelementen volledig geprefabriceerd worden aangeleverd. Het CCG OK concept is een state-of-the-art wandsysteem, waarmee de OK voor de gehele gebruiksperiode gereed is voor alle aanpassingen in de techniek. CCG heeft met diverse wandsystemen veel ervaring opgedaan bij de realisatie van diverse OK's, onder andere in universitair medische centra en topklinische zien kenhuizen.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

67

De klant als focus We hebben de kennis, de ideeĂŤn, de materialen...

CCG Holding bestaat uit een groep gespecialiseerde bedrijven die zich richten op de inrichting en realisatie van hoogwaardige interieurs en geclassificeerde ruimtes en algemene bouw, met een focus op de zorg, farma en biotech-markt. Alle bedrijven werken autonoom maar zullen daar waar mogelijk hun gezamenlijke kennis en vaardigheden voor uw project inzetten.

cleanroomcg.com

gebebouw.nl

rooms-for-care.nl

rfc-products.nl ccgholding.nl

Van life cycle management en technische oplossingen voor Het Slimme Werken tot realisatie van high purity systemen: BAM Techniek is van alle markten thuis.

Wij exploiteren, ontwikkelen, realiseren en beheren technische installaties en systemen in de zorgsector.

Dé installateur met verstand van bouwen.

BAM Techniek is een multidisciplinair installateur met een integrale aanpak.

Een groot aantal technische disciplines is samengebracht onder één dak. Daardoor is ons dienstenaanbod bijzonder breed en veelzijdig.

Wilt u meer weten over de diensten van BAM Techniek?

Kijk op www.bamtechniek.nl of bel (030) 659 89 66 voor meer informatie.

Met alle mogelijke technische vragen kunt u ons benaderen.

Wij gaan voor u op zoek naar de beste oplossing. Of dit nu gaat over nieuwbouw van een OK (door ons bedrijfsonderdeel Interflow), de renovatie van een cleanroom of validatie van de klimaatinstallaties. Elke opdracht is maatwerk, waarbij we de kennis en ervaring die we over de zorg in huis hebben integreren.

Dat leidt tot slimme en praktische oplossingen voor onze opdrachtgevers.

We staan dicht bij onze opdrachtgevers en helpen hen hun doelen te realiseren. Vaak vraagt dat om een integrale aanpak.

Omdat wij zorgen voor integraal ontwikkelen en realiseren van installaties en systemen, kunt u zich richten op uw core business.

Vanzelfsprekend hoort daar ook een goede service en nazorg bij.

www.bamtechniek.nl

Kiezen voor maatwerk en integratie ontzorgt, nu en straks De zorgsector is volop in beweging. Enerzijds is er door onderzoek, zorgvernieuwing en technische ontwikkelingen op medisch gebied steeds meer mogelijk. Anderzijds eist de overheid besparingen op patiëntgebonden kosten. Goed om te weten dat de drie specialisten van BAM Techniek de ontwikkelingen in de zorg nauwgezet volgen. En mét resultaat. Jasper van ’t Wout: ‘Technische installaties worden steeds belangrijker, complexer én maken steeds meer mogelijk. Door vroeg met de opdrachtgever aan tafel te gaan, kunnen we bedreigingen transformeren naar kansen. Dit geldt voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten.’

Interflow bv

De Stek 15 1771 SP Wieringerwerf T +31 (0)227 60 28 44 F +31 (0)227 60 31 65 info@interflow.nl www. interflow.nl Interflow is onderdeel van BAM Techniek bv

70

Bouwen aan de zorg jaarboek

Jasper van ’t Wout is directeur BAM Techniek – Integrated Works. Collega Jan den Braber is commercieel manager bij Interflow, onderdeel van BAM Techniek. Bertil Groot is unitmanager ontwikkelen bij BAM Techniek. Binnen BAM Techniek zijn zij hét aanspreekpunt als het om de zorgsector gaat. Bertil: “Wij vertegenwoordigen drie zeer gespecialiseerde disciplines die naadloos op elkaar aansluiten. We hebben niet zozeer kant en klare oplossingen op de plank liggen, maar denken met de markt mee en ontwikkelen vervolgens waaraan de markt behoefte heeft.” Als voorbeeld

noemt hij de vraag naar efficiëntere DBC-systematiek. “Door te onderzoeken of een aantal handelingen in het proces kan worden teruggebracht naar één, komen we met een marktgericht antwoord.”

Jan vult aan: “Voor de OK’s ontwikkelen we bijvoorbeeld een systeem dat dankzij vroegtijdig onderhoud, uitval sterk reduceert. En gezamenlijk hebben we de focus op meer veiligheid via schone lucht in de OK. Door middel van gebruiksvriendelijke, makkelijk te verifiëren meetapparatuur in het plenumsysteem, beschikt de OK-manager op elk gewenst moment over de juiste, actuele infor-

Cleanrooms - Operatiekamers

matie over de luchtkwaliteit. En kan hierdoor dus direct bepalen of de lucht schoon genoeg is om te opereren.”

Maatwerk Innoveren is volgens de heren ook de opdrachtgever tijdig informeren en adviseren over de juiste installaties. Inclusief de mogelijkheden op het gebied van schone lucht, beveiliging, meet- en regeltechniek, duurzame systemen en ICT. Jasper: “Maatwerk en integratie zijn hierin sleutelwoorden.

Dit maakt investeringen effectief én efficiënt. En staat er straks een ziekenhuis of zorginstelling dat aan alle verwachtingen voldoet.”

Bouwen met het oog op de toekomst is dan ook een onderwerp dat in een vroeg stadium met de opdrachtgever wordt besproken. Bertil: “Flexibiliteit is dan heel belangrijk. Besluit een ziekenhuis of zorginstelling in de toekomst te groeien of te krimpen, dan moet je hier nu al rekening mee houden. Zo hebben wij met veel opdrachtgevers in de zorg een lange relatie. We zijn al tientallen jaren actief in het Westfriesgasthuis. Actueel visitekaartje is de nieuwbouw van een radiotherapeutisch centrum, een bijzondere voorziening met complexe techniek binnen metersdikke muren.

Uit deze goede samenwerking volgt vanzelfsprekend maatwerk.”

Communicatie Dat BAM Techniek de zorgmarkt zo goed kent, is volgens alledrie ook te danken aan de vele interactieve marktonderzoeken die BAM Techniek heeft uitgevoerd. Bertil: “Marktkennis maakt bij ons de weg vrij voor innovatie en vrijuit denken.

We brainstormen regelmatig intern met VitaalZorgVast en met relaties uit de zorgsector. Ook brengen we onze kennis uit andere projecten in.

Laten we zien waarmee we bezig zijnen geven we aan welke integratiemogelijkheden er zijn. Met als doel: efficiënte oplossingen bedenken en ontwikkelen waardoor het productieproces sterk wordt verbeterd.”

Jan: “Zo onderzoeken we bijvoorbeeld hoe productieprocessen in hoogwaardige laboratoria beter kunnen borgen. Omdat we de wet- en regelgeving van IGZ van dag tot dag volgen, weten we precies wat de wettelijke uitdagingen én de mogelijkheden zijn.”

Jasper: “Voor zorginstellingen zijn efficiënte en vooral zeer gebruiksvriendelijke ICT-toepassingen, zoals domotica via een tablet, een uitkomst. Bewoners kunnen bijvoorbeeld vanaf één plek zelf de gordijnen openen, hun avondeten bestellen, een vraag aan een verzorger stellen. Er zijn talloze mogelijkheden op dit gebied. Die mogelijkheden

aan elkaar ‘knopen’ via de juiste infrastructuur, is onze specialiteit. Om ook in de toekomst succesvol te zijn in de zorg is een scherp oog nodig voor de belangen van opdrachtgevers. ‘Het overgrote deel van de kosten van een ziekenhuis hangen samen met personeel. Door oplossingen te ontwikkelen die leiden tot meer efficiency kunnen we onze toegevoegde waarde voor de zorgsector vergroten. ICT speelt daarbij een centrale rol.”

Menselijk gedrag Echte vernieuwing betekent buiten bestaande oplossingen durven denken, waarbij niet de techniek, maar de wensen van de opdrachtgever centraal staan. Jan: “En daarom stoppen we niet bij het leveren van techniek. We evalueren het hele proces van implementatie tot en met gebruik. Soms kom je er bijvoorbeeld achter dat het geleverde luchtkwaliteitsproduct in een OK goed is, maar dat het aantal keer dat de OKdeur geopend wordt de luchtkwaliteit zodanig beïnvloed dat opereren niet acceptabel is. Techniek en menselijk gedrag kun je niet van elkaar loskoppelen. Klakkeloos het bestek uitvoeren, is dan ook aan ons niet besteed. We gaan zelf naar de locatie om ter plekke de knelpunten te analyseren. Alleen dan is een opdrachtgever verzekerd n van optimaal maatwerk.”

Bouwen aan de zorg Jaarboek

71

Cleanroombouw Octanorm is kwaliteit....duurzaamheid. Veel gebruikt in de standbouw, eveneens zeer toepasbaar bij het bouwen van Cleanrooms.

De welhaast onbeperkte mogelijkheden om ontwerpen relatief eenvoudig uit te kunnen voeren met de inzet van Octanorm zijn telkens weer verrassend. De kennis vanuit de standbouw alsook de enorme mogelijkheden om aluminium profielen en accessoires te combineren maken het betrekkelijk eenvoudig Octanorm ook in andere sectoren in te zetten. Denk hierbij, naast standbouw aan, o.a.: • interieurbouw • kantoorbouw • meubelbouw • shop-in-shop bouw • aankleding openbare gebouwen • ondersteuning uitingen reclame boodschappen

Denk in nieuwe dimensies ...met OCTANORM NEDERLAND B.V. Kapteijnlaan 9 9351 VG Leek T . . . . . . . Kapteijnlaan . . . . . . . . +319(0)50 3095133 F . . . . . . . 9351 . . . . .VG . . .Leek +31 (0)50 3095181 E . . . . . . . T . . +31 . . . . (0)50 . . . info@octanorm .nl 3095133 W . . . . . . . . . . . . . . . www .octanorm .nl

OCTANORM NEDERLAND B.V. F +31 (0)50 3095181 info@octanorm.nl www.octanorm.nl

72

Bouwen aan de zorg jaarboek

het nieuwe OCTANORM® light en trusssysteem

Cleanrooms - Operatiekamers

Sinds vijf jaar levert Octanorm Cleanrooms. Omgevingen realiseren waar het nodig is om producten of processen te beschermen, of beter gezegd: om interne vervuiling te voorkomen en te verwijderen. Cleanrooms worden vooral bij fabricageprocessen van halfgeleiders en geneesmiddelen gebruikt. Ook breed in de micro elektronica omgeving, de biotechnologie, optica en ruimtevaart gebruikt men Cleanrooms. Samen met Octanorm zijn de laatste jaren diverse Cleanrooms gebouwd. De hier afgedrukte bouwfoto’s geven een indruk van de kwaliteit van de Octan norm Cleanrooms.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

73

MAQUET VARIOP SYSTEEMWANDEN PERSOONLIJK EN UNIEK

Een persoonlijke en unieke uitstraling: Maquet begrijpt als geen ander dat elk ziekenhuis uniek is. Wij bieden daarom ook systeemwanden met unieke mogelijkheden afgestemd op uw persoonlijke wensen, zoals diverse kleurstellingen en afbeeldingen. De mogelijkheden zijn onbeperkt.

MAQUET — The Gold Standard.

MAQUET Netherlands B.V. Oscar Romerolaan 3 1216 TJ Hilversum Telefoon: 035 - 6255320 Fax: 035 - 6255321 info@maquetnetherlands.nl www.maquet.com

11500322 HET ARCHITECTENHUIS.indd 1

09-06-2011 11:39:52

Cleanrooms - Operatiekamers Bussman

IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen T +31 (0)24 679 01 00 F +31 (0)24 679 01 01 info@bussman.nl www.bussman.nl

CCG Holding

De Waterlaat 2 5571 MZ Bergeijk Postbus 87 5570 AB Bergeijk T +31 (0)497 55 65 65 info@ccgholding.nl www.ccgholding.nl

Goebertus medical group BV Postbus 190 1110 AD Diemen T +31 (0)20 694 73 67 F +31 (0)20 668 47 65 info@goebertus.com www.goebertus.com

Goebertus Medical Group

Interflow

De Stek 15 1771 SP Wieringerwerf T +31 (0)227 60 28 44 F +31 (0)227 6031 65 info@interflow.nl www.interflow.nl

Denk in nieuwe dime

OCTANORM NEDERLAND B.V. Kapteijnlaan 9 9351 VG Leek T +31 (0)50 3095133 F +31 (0)50 3095181 info@octanorm.nl www.octanorm.nl

...met

het nieuwe OCTA light en trusss

OCTANORM NEDERLAND B.V. Kapteijnlaan 9 9351 VG Leek T . . . . . . . . . . . . . . . +31 (0)50 3095133 F . . . . . . . . . . . . . . . +31 (0)50 3095181 E . . . . . . . . . . . . . . . . info@octanorm .nl W . . . . . . . . . . . . . . . www .octanorm .nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

75

Het MST is klaar voor de toekomst In de binnenstad van Enschede wordt een optimale ‘healing environment’ gecreëerd, om het welbevinden en herstel van de patiënt, die het nieuwe Medisch Spectrum Twente zal bezoeken, te bevorderen. Deze optimale omgeving wordt bereikt door een aantal waarden, bijvoorbeeld genoeg en juiste daglichttoetreding, klimaat en temperatuur, goede zichtlijnen, openheid, groen en zicht op buiten.

Zo is een perfect gebouw ontworpen dat aan deze eisen voldoet.

76

Bouwen aan de zorg jaarboek

Constructieadvies

Beeldmateriaal IAA Architecten

Het ziekenhuis is ontworpen met het oog op de toekomst. Dit betekent bijvoorbeeld dat de indeling een hoge mate van flexibiliteit moet hebben, zodat het in de toekomst eventueel aangepast kan worden. Hier lag voor Bartels een mooie uitdaging om dit te realiseren. Stefan Droste, projectleider en vestigingsdirecteur van Bartels Enschede legt uit: “Om te komen tot een zo groot mogelijke flexibiliteit hebben wij bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar diverse vloertypes. Hierbij werden naast flexibiliteit ook het kostenaspect en de aanpasbaarheid van de vloer in ogenschouw genomen.” Voor de intensieve zorgfuncties is gekozen voor een breedplaatvloer.

In het ontwerp is daarbij ook rekening gehouden met transportroutes voor de mogelijke MRI scanapparaten die nog geplaatst moeten worden.

Voor de overige zorgfuncties is gekozen voor kanaalplaatvloeren, aangezien deze functies in de toekomst aan weinig verandering onderhevig zijn. Om achteraf nog kleine verschuivingen en aanpassingen te kunnen doen, bijvoorbeeld van sanitaire voorzieningen, zijn principe-sparingstekeningen gemaakt, zodat er achteraf nog sparingen in de vloer aangebracht kunnen worden.

Door de toepassing van eerdergenoemde vloertypes wordt naast aanpasbaarheid ook een optimale vrijheid van indeling gecreëerd. Er worden kolomvrije overspanningen gerealiseerd van 12 tot 13 meter in de ruimten waar de zorgfuncties zich bevinden. In de atria (ook wel de groene longen van het gebouw genoemd) wordt zelfs een vrije overspanning van 23,5 meter gerealiseerd.

De stabiliteit ontleent het gebouw aan de liftkernen en trappenhuizen, wat betekent dat alle binnenwanden en schachtwanden niet-dragend zijn. Dus in de toekomst zouden deze wanden in de praktijk allemaal verplaatst kunnen worden. “Er ligt dus geen enkele belemmering om in de toekomst aanpassingen te doen!,” aldus Droste.

Healing environment Een optimale healing environment kenmerkt zich door het integreren van alle disciplines binnen het bouwteam, zoals architect, constructeur, installatieadviseur en aannemer. Dat is bij het MST in optima forma toegepast. In het constructief ontwerp van Bartels komt de ruimtelijkheid van het gebouw goed tot z’n recht. De hoge mate van transparantie die IAA Architecten voor ogen had is hierin vertaald.

Hierdoor is het gebouw overzichtelijk en zijn er duidelijke zichtlijnen gecreëerd. De verbondenheid van het ziekenhuis met haar omgeving is bewerkstelligd door een enorme glazen gevel aan de Koningstraat, met een oppervlakte van 3.500 m2. Met het oog op vervorming van dit enorme geveloppervlak, is door Bartels uitgebreid onderzoek gedaan naar de vervormingen ten gevolge van windbelastingen en uitzetting bij temperatuurverschillen.

Voor een optimaal klimaat in het ziekenhuis zijn er zes atria ontworpen, die ook wel groene longen worden genoemd. De atria worden opgewarmd door circulatielucht uit de vleugels van het ziekenhuis. In het atria worden mogelijk grote bomen geplaatst, hier is door Bartels rekening mee gehouden in verband met de extra hoge belasting die de bomen met zich meebrengen. Voor de verwarming en koeling van het gebouw wordt betonkernactivering in de druklaag van de vloeren toegepast. Stefan Droste: “Om optimaal gebruik te maken van deze betonkernactivering, heeft onze afdeling Materiaalkunde de dikte van de druklaag bepaald. Daarnaast heeft deze afdeling onze opdrachtgever ook een besparing opgeleverd bij de keuze voor het betonmengsel van de fundering.

Er bleken namelijk chloriden (zout) in de bodem te zitten, waarbij je normaal gesproken een agressief-milieu geschikt betonmengsel toepast. Na onderzoek bleek dat wij een oplossing aan konden bieden die zo’n 60.000 euro goedkoper was dan dit betonmengsel en minstens zo duurzaam is.” ➤

Bouwen aan de zorg Jaarboek

77

Afbeelding: een artist impression van het nieuwe medisch centrum in Enschede, het MST.

Passie voor techniek

Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra Bartels is een internationale onderneming met vestigingen in Nederland, Duitsland, Ghana, Ierland, Polen en Turkije. Meer dan 250 mensen met een passie voor techniek zijn werkzaam bij ons bedrijf. Bartels is constructief and adviserend partner op gebied van onder meer constructies, bouwtechniek, civiele techniek, brandveiligheid en geotechniek.

Bouwen in en aan de zorg Het bouwen van een zorginstelling, of dit nou een ziekenhuis, medisch kantoorgebouw, verpleeghuis, polikliniek of een state-of-the-art faciliteit is, vereist gespecialiseerde ervaring. Deze gebouwen worden ontworpen in overeenstemming met complexe regelgeving en vereisen een gedetailleerd inzicht in medische procedures. Wij begrijpen dat het ontwerp van deze ‘genezende omgevingen’ vragen om trillingsvrije ruimtes, afscherming tegen (radioactieve) straling, hygiënische vormen, maar bovenal: flexibiliteit.

Multi-disciplinair ontwerp werpt hier zijn vruchten af vanwege de complexe integratie van constructieve, mechanische en electrische elementen, te wijten aan de enorme hoeveelheid medische apparatuur.

Vanwege de snelheid van technologische vooruitgang, moeten zorginstellingen op zo’n manier ontworpen worden dat ze flexibel zijn in de toekomst. Met onze diepgaande kennis van deze ontwerp- en constructievereisten, zijn wij in staat om budget, tijdschema and gebruik van duurzame materialen in evenwicht te brengen.

Interesse in onze ideeën?

Benieuwd wat Bartels kan toevoegen aan uw project?

Kijk op onze website www.bartels.nl voor meer informatie en neem contact op met een van onze vestigingen in Nederland.

www.bartels.nl

Constructieadvies

Samenwerking kan niet vroeg genoeg beginnen De keuze voor een constructeur is voor veel opdrachtgevers vaak een keuze die niet in het begin van het proces wordt gemaakt. Het wordt in eerste instantie wellicht gezien als een noodzakelijk iets, niet als een constructieve bijdrage aan het bouwproces. Stefan Droste: “Wij zijn ervan overtuigd dat onze engineering op maat de sleutel tot succes is.

In dat kader zitten wij graag al in het begin van een project aan tafel als constructeur. Want als constructeur kunnen wij veel goede ideeën inbrengen op gebied van besparingen, maakbaarheid, alternatieven en bouwsnelheid. Zo hebben wij bijvoorbeeld ook het gehele ziekenhuis in 3D uitgewerkt, wat nogal bijzonder is als je kijkt naar de grootte. Daardoor zijn complexe aansluitingen eerder in beeld en neemt de kans op fouten sterk af; fouten die anders wellicht pas tijdens de bouwfase naar voren waren gekomen.”

Doorfunctioneren van het huidige ziekenhuis Tijdens de bouw van het nieuwe MST moet het bestaande ziekenhuis, waarop het nieuwe MST wordt aangesloten, normaal door kunnen functioneren.

Vanwege de locatie van het ziekenhuis, middenin het drukke centrum van Enschede, bleek dit nog wel enige hoofdbrekens op te leveren in het bouwteam. De bestaande logistieke transportroute, die gebruikt wordt voor de toegang naar en bevoorrading van het ziekenhuis, moet tijdens de bouw gebruikt kunnen worden. Stefan Droste: “Na het bekijken van de situatie hebben we ervoor gekozen om over deze transportroute heen te bouwen.

Met de kelder van het nieuwe MST sluiten we op deze route aan, waardoor deze route straks voor beide gebouwen gebruikt kan worden. Twee vliegen in een klap eigenlijk.”

Om zo weinig mogelijk overlast voor de omgeving en de patiënten in het ziekenhuis te veroorzaken, is door Bartels gekozen voor een fundering van mortelschroefpalen. Dit is een trillingsvrije en geluidarme manier van funderen, waarbij eerst een gat in de grond wordt geboord dat vervolgens met beton wordt gevuld.

Bezoekers van het ziekenhuis kunnen straks parkeren op laag -2 in de bestaande parkeergarage aan het Van Heekplein. Het nieuwe ziekenhuis wordt via een 100 meter lange, ondergrondse, tunnel hierop aangesloten. Daarnaast wordt er nog een aantal ingrijpende aanpassingen aan de garage gedaan, waaronder het realiseren van een derde inrit aan de zuidkant. Bartels verzorgt in opdracht van de Gemeente Enschede de tunnel en overige aanpassingen aan de garage.

Bij het MST werden al vroeg alle partijen van het bouwteam geselecteerd en samen ondertekenden zij een zogenaamd ‘Noaberschapstatuut’, een vorm van ketensamenwerking waarbij goede afspraken zijn gemaakt. Een aantal kernwoorden uit dit statuut zijn: met elkaar, vertrouwen, het beste voor het project, communicatie is het sleutelwoord, een integrale benadering, transparantie, plezier hebben en risico’s uitsluiten. “In een samenwerkingsverband als deze zitten alle partijen uit het bouwteam al vroeg aan tafel, wat ertoe leidt dat problemen eerder worden opgelost en iedereen met zijn kennis en inbreng kan bijdragen aan het meest optimale ontwerp. Wij zijn van mening dat succesprojecten starten in de initiatieffase. Zeker bij grote en complexe projecten als het MST is gebleken dat dit zo is. Als alle partijen vroeg aan tafel zitten, bouw je aan een integraal ontwerp en neem je afstand van het werken ‘aan je eigen deeltje’ van het proces,” aldus Stefan Droste. Vroegtijdige samenwerking n is de sleutel tot succes.

Bartels Ingenieursbureau Linie 524 7325 DZ Apeldoorn T +31(0)55 368 05 40 F +31(0)55 368 05 41 info@bartels.nl www.bartels.nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

79

Comfort staat altijd centraal Naast Zorgcentrum De Valentijn aan de rand van het Betuwse dorp Maurik staat het complex Valentino dat het broertje van Valentijn wordt genoemd. Het is een tijdelijk onderkomen en wordt tot 1 januari 2014 tijdelijk gehuurd door Stichting Woningbeheer Betuwe (SWB) aan Zorgcentra De Betuwe(ZDB). Het is een thuis voor maximaal 42 dementerende ouderen aangesloten bij ZDB.

De Meeuw

Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 572 024 info@demeeuw.com www.demeeuw.com

80

Bouwen aan de zorg jaarboek

SWB complimenteerde de betrokken partijen voor hun geweldige inzet bij de snelle realisatie van Valentino toentertijd. “Wij zetten ons graag in voor een leefbare omgeving. En we vinden het belangrijk dat we een bijdrage hebben kunnen leveren aan het oplossen van het tekort aan verpleeghuisplaatsen,” aldus Peter van Overbeek, projectmanager Vastgoed SWB.

ZorgCombi Valentino bestaat uit zes woonunits geschikt voor maximaal zeven bewoners en is van alle gemakken voorzien. Het zijn mensen die veel verzorging

nodig hebben. Vanuit de centrale gang zijn de woongroepen bereikbaar. Elke woongroep beschikt over een gezamenlijke huiskamer en zes zit-/slaapkamers met kamergebonden sanitair.

Iedere huiskamer kent zijn eigen dagritme en iedereen helpt mee naar eigen kunnen. Koken, aardappels schillen, strijken of stofzuigen, alles wordt onder begeleiding door de bewoners zelf gedaan. De woongroepen zijn gerealiseerd op basis van het concept ZorgCombi van De Meeuw Bouwsystemen (zie ook kader), waarbij sfeer en afmetingen optimaal zijn afgestemd op de eisen en wensen van bewoners en verpleegkundigen.

Huisvesting

Huiselijke sfeer en comfort

Over het concept ZorgCombi Toenemende vergrijzing, wisselende zorgzwaartepakketten of capaciteitsproblemen door renovatie of nieuwbouw zijn mogelijke oorzaken dat de zorgvraag aan verandering onderhevig is. Voor zorginstellingen is het de kunst om hier flexibel op in te spelen. Vanuit dit perspectief heeft De Meeuw Bouwsystemen het concept ZorgCombi ontwikkeld. Dit huisvestingsconcept is flexibel van vorm, functie en capaciteit en biedt een prettige en comfortabele leef- en werkomgeving. Er is keuze uit een combinatie van verzorging en zorgappartementen, verpleging in verpleegkamers met een gezamenlijke huiskamer en ziekenhuiszorg in ziekenhuiskamers. Kortom, de gebouwen van De Meeuw passen zich aan uw organisatie en niet andersom.

Door het kleinschalige karakter van het zorgcentrum kan gerichte zorg worden gegeven. En dat is belangrijk, want de cliĂŤnt staat centraal bij Stichting Zorgcentra De Betuwe als afnemer van het complex. De medewerkers van deze stichting hebben zelf de eigentijdse inrichting uitgedacht en de vier zeer fraaie bloemrijke tuinen vormgegeven. Het gebouw voldoet in alle opzichten aan de eisen die de eenentwintigste eeuw aan een zorggebouw stelt. Met name op het gebied van comfort en veiligheid. Huiselijkheid is de basis voor een geborgen omgeving. Iedere cliĂŤnt heeft dan ook een eigen slaapkamer. Daarnaast bestaat elke groepswoning uit een vrolijk gekleurde huiskamer inclusief keuken waar een gezamenlijke huishouding wordt gevoerd. Het is erg belangrijk dat de bewoners zich hier thuis voelen. Het welbevinden en welbehagen van de mensen staat bij ZDB voorop. De reacties van zowel bewoners als familie waren bij de ingebruikname erg positief. n

Bouwen aan de zorg Jaarboek

81

Kijk nu op onze vernieuwde

Website!

+ Online Catalogus

www.blominterieurs.nl

Wij maken het mensen graag naar de zin!

Zorg vraagt om samenspraak, kennis, kracht en expertise van mensen die van wanten weten!

Wij zijn die experts en weten als geen ander hoe we mensen die niet meer thuis kunnen wonen, zich thuis moeten laten voelen. Gastvrijheid en geborgenheid staan bij ons hoog in het vaandel!

Oost west, thuis best nietwaar?

Zeilmakersstraat 4 | 8601 WT Sneek (De Hemmen) | T (0515) 33 41 00 | E info@blominterieurs.nl

Thuis in zorg, recreatie en hotellerie!

Huisvesting Bussman

IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen T +31 (0)24 679 01 00 F +31 (0)24 679 01 01 info@bussman.nl www.bussman.nl

Uw huisvesting inkrimpen of uitbreiden?

de hoogs

Daarin zijn wij uw specialist. Kiezen voor het bouwcon-

kwaliteit

cept van De Groot Vroomshoop betekent, dat u perfect

beperken

kunt inspelen op de veranderende vraag naar huisvesting

hergebru

binnen uw zorgorganisatie. Onze gebouwen voldoen aan

De Meeuw Oirschot B.V. Industrieweg 8 5688 DP Oirschot Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 572 024 F +31 (0)499 574 605 info@demeeuw.com www.demeeuw.com

De Groot Vroomshoop Bouwsystemen Zwolsekanaal 36, Vroomshoop T +31 (0)546 66 63 33 F +31 (0)546 66 64 44 info@degrootvroomshoop.nl www.degrootvroomshoop.nl

T +31

Bouwsystemen is onderdeel van De Groot Vroomshoop Groep

pieterse terwel grevink Koningin Wilhelminalaan 21 3818 HN Amersfoort Postbus 1496 3800 BL Amersfoort T +31 (0)33 422 82 55 F +31 (0)33 463 32 79 info@ptg-advies.nl www.ptg-advies.nl

Wagenbouw

Postbus 98 3360 AB Sliedrecht T +31 (0)184 41 17 66 F +31 (0)184 42 00 75 info@wagenbouw.nl www.wagenbouw.nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

83

BLOM INTERIEURS: Thuis in zorg Gastvrijheid krijgt nieuwe betekenis De zorg verandert. Denk aan wetten, eisen en budgetten. Maar gek genoeg verandert de mens niet. En is dat niet waar alles om draait?

Dat iedereen goed wordt bediend, zich prettig voelt op zijn of haar eigen manier? Instellingen gaan steeds meer samenwerken met eerstelijns zorginstellingen als huisartsen, apotheken, fysiotherapeuten of psychologen. Kennis wordt gebundeld, het aantal doelgroepen neemt toe en wensen ten aanzien van de inrichting veranderen hiermee. Want, iedereen uit de buurt moet zich welkom voelen. Iedere functie moet tot zijn recht komen. En dat moet je terugzien en vooral ook voelen in het interieur. Gastvrijheid slaat meer dan ooit de klok.

Restaurants als centraal ontmoetingsplein Het is dan ook niet vreemd dat Blom Interieurs regelmatig restaurants tot een sfeervolle omgeving omtovert waar mensen graag vertoeven. Belang-

Evean – locatie De Rietvelden - Wormerveer Evean Noordse Balk in Wormerveer in een kleinschalige woonvoorziening voor ouderen met dementie . Dit nieuwbouwproject omvat acht kleinschalige wooneenheden.

Gerealiseerd: Blom Interieurs heeft in samenwerking het complete interieur verzorgd voor meer dan 10 woonkamers, slaapkamers , kantoorruimte en dagopvang.

Blom Interieurs Zeilmakersstraat 4 8601 WT Sneek T +31 (0)515 33 41 00 F +31 (0)515 33 41 01 info@blominterieurs.nl www.blominterieurs.nl

84

Bouwen aan de zorg jaarboek

rijk, want in de restaurants gebeurt tegenwoordig meer dan eten. Het zijn centrale ontmoetingspleinen, waar allerlei activiteiten plaatsvinden en dus ook allerlei mensen komen. Dat vraagt om veel sfeer. Iedereen moet zich thuis, veilig en geborgen voelen. Een concreet voorbeeld hiervan is locatie Bertilla in Drachten van ZuidOost Zorg. De wensen van de cliënt staan hier zeer centraal. Maar niet alleen voor wat betreft welzijn, behandeling en onderzoek. Ook inrichting en services worden afgestemd op de diversiteit aan cliënten. In de recente nieuwbouwplannen zijn de eenpersoonskamers ruim en voorzien van eigen sanitair. Ook komen er nieuwe loungeruimtes waar mensen zich even kunnen terugtrekken met hun familie.

Rondom de entreehal zie je alle nieuwe functies van het expertisecentrum samenkomen. Dit is het centrale ontmoetingsplein voor bewoners, bezoekers en cliënten uit de omgeving. Naast een sfeervol restaurant zijn specifieke winkels, multifunctionele ruimtes, poliklinieken, therapie- en een oefenruimtes hier geconcentreerd.

Fijne thuisbasis als houvast Hoe functies van instellingen ook veranderen, een veilige thuisbasis blijft essentieel. Het geeft mensen een houvast. Vooral als ze noodgedwongen moeten verhuizen om zo de intensieve zorg te kunnen krijgen die ze nodig hebben. Kleinschalig wonen daarom steeds grotere vormen aan.

Dat vraagt qua inrichting om een eigen benadering weet Blom Interieurs als geen ander. Wonen als thuis, maar met de nodige zorg binnen handbereik. Belangrijk voor bewoners, voor bezoekende familieleden, vrienden, maar ook voor werknemers van zorginstellingen. Het moet fijn wonen zijn, het moet leuk zijn om op bezoek te gaan, maar ook moet het voor medewerkers prettig zijn om er te werken. Een goede sfeer zonder de praktische werkbaarheid uit het oog te verliezen. Hier denkt Blom Interieurs graag in mee. Niet alleen is Blom trots op haar gerealiseerde interieurprojecten in de zorg. Maar ook trots op het feit dat ze een bijdrage heeft mogen leveren aan een n prettiger thuis voor velen.

Inrichting

Domus Magnus – locatie De Sterrenschans Nijmegen 'De Sterreschans' is een schitterend monumentaal pand in Nijmegen. Dit voormalige schippersinternaat is verbouwd tot 44 luxe woonzorg appartementen met bijbehorende algemene ruimten.

Gerealiseerd: Blom Interieurs heeft diverse woonkamers, eetkamers, kantoorruimtes, de dagopvang en het restaurant ingericht in de stijl van het pand en zijn omgeving.

Hierbij is gebruik gemaakt van veel natuurlijke materialen, ‘rijke’ goudkleurige en velours stoffen en passende meubels zoals hoge oor fauteuils.

Wilgaerden groep – locatie De Horstenburgh – Obdam Centrum Ouderenzorg De Horstenburgh ligt in het centrum van Obdam. Met de recreatieruimte aan de voorzijde, heeft dit gebouw vier bouwlagen en beschikt het over 42 verzorgingshuisplaatsen, 1 plaats voor een tijdelijke opname en 11 plaatsen in het huiskamerproject (dagbesteding).

Gerealiseerd: Blom Interieurs heeft het interieur voor enkele huiskamers, de dagopvang en meerdere kantoorruimtes verzorgd.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

85

Distrac Wellcare Products: de specialist in zorgmeubilair Distrac is de afgelopen 19 jaar uitgegroeid tot een vaste waarde voor zorginstellingen.

Wij bieden deskundig advies bij het aankoopproces en komen met innovatieve oplossingen voor elke specifieke situatie, kaderend in een lange termijnrelatie gebaseerd op vertrouwen.

Distrac is de exclusieve verdeler in de Benelux van TEMPUR-matrassen. Jarenlang wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat TEMPUR de beste oplossing is ter preventie van decubitus in combinatie met een hoog ligcomfort. Als Belgische divisie van Stiegelmeyer en Burmeier verzorgt Distrac de verkoop, service en support van innovatieve en hoogwaardige ziekenhuisbedden, verpleegbedden, nachtkastjes, kasten en bijzettafels.

Een breed gamma stoelen, tafels en geriatrische relaxzetels vervolledigen het aanbod. Daarnaast verdeelt Distrac een breed gamma orthesen en prothesen.

Stiegelmeyer is in Europa de toonaangevende fabrikant van zorgmeubilair voor ziekenhuizen en woonzorgcentra. Al meer dan een eeuw zijn wij een betrouwbare partner die met u meedenkt over innovatieve oplossingen voor de vraagstukken waar een moderne zorgaanbieder mee geconfronteerd wordt.

Distrac

W E L L C A R E

P R O D U C T S®

Distrac NV

Bleyveld 14 3320 Hoegaarden T +32 (0)16 76 82 82 F +32 (0)16 76 75 25 info@distrac.com www.distrac.com

86

Bouwen aan de zorg jaarboek

Inrichting

We ontwikkelen, produceren en onderhouden rusthuisbedden, ziekenhuisbedden, nachtkastjes en volledige interieurs. Kwaliteit en betrouwbaarheid staan hoog in het vaandel.

Wij hechten grote waarde aan een integere relatie met onze klanten, die niet stopt bij de levering van onze producten. Wij nemen de tijd voor deskundig advies bij het aanschaftraject om te komen tot oplossingen voor uw specifieke situatie.

We beschikken over een eigen technische dienst die herstellingen en onderhoudscontracten voor u verzorgt.

De Tempur matrassen geven blijk van een lange levensduur – vlotjes meer dan tien jaar – en zijn vooralsnog de enige met een bewézen antidecubituswerking. Het verschil met andere matrassen is duidelijk voelbaar. Hun hogere vastheid laat een hoger patiëntengewicht toe en garandeert een langere levensduur. Al onze producten kenmerken zich door duurzaamheid, inventiviteit en gebruiksgemak.

Onze producten voldoen aan de wettelijke eisen en normen die de EU daar aan stelt. Voordat een nieuw product in het assortiment wordt opgenomen, testen we het aan de alledaagse gebruiksn omstandigheden.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

87

s l a s n e m e D uitga ngspunt Voor Lensen Projectinrichters staat de gebruiker van de aangeboden oplossingen centraal. Mensen die zich prettig en thuis voelen in de wijze waarop de inrichting vorm krijgt. Het is duidelijk dat Lensen met de eigen slogan ‘Lensen surrounds you’ niet alleen een statement heeft, maar dit vooral in de praktijk toepasbaar wil maken voor een groeiende stroom opdrachtgevers. Een belangrijk deel van het werk bestaat uit bouwen en inrichten voor zorginstellingen.

Gezonde kijk op mens en welzijn In de gezondheidszorg is de laatste jaren het nodige veranderd, ook op het gebied van denkprocessen over de inrichting van instellingen en de wijze waarop projecten gestalte krijgen. Was het aanvankelijk zo dat dit soort werk-

zaamheden in eigen beheer werd uitgevoerd, samen met een groot aantal specialisten voor deeltrajecten, is daarin nu een nieuwe koers te ontdekken.

Grip op processen Door de gecompliceerdheid van inrichtingsprocessen is er steeds meer behoefte ontstaan aan partijen die het gehele werk van eerste interieurontwerp tot de finale oplevering onder hun hoede nemen. Aan die wens heeft Lensen Projectinrichters via een natuurlijk proces invulling gegeven. Lensen was een bedrijf dat zich dertig jaar geleden vooral bezig hield met het aanbieden van stofferingen, waarbij de nadruk lag op vloerbedekking. Een product dat overigens ook vandaag de dag nog een belangrijke rol speelt in het totale leveringspakket.

Compleet palet aan diensten Zeker de laatste tien jaar is er een belangrijke verschuiving te zien in de aangeboden diensten. Van uitvoerder is Lensen vooral initiator geworden. In een vroegtijdig stadium worden de specialisten van Lensen ingeschakeld om mee te denken over de inrichting en de uitvoering.

Eigen productpakketten Dat heeft ook geleid tot de ontwikkeling van eigen productpakketten, waarin meubilair een

Maak van elk project een succes met onze specifieke kennis op het gebied van projectinrichting, het specialisme van onze medewerkers en het blijvend investeren in speciale knowhow.

opvallende rol speelt. Vooral de gezondheidszorg kent bij de toepassing van meubilair een lastige spagaat. Enerzijds is er behoefte om instellingen een huiselijker aanzien te geven en cliënten in staat te stellen op deeltrajecten hun eigen keuze te laten volgen bij de inrichting.

Anderzijds is levensduur en onderhoudsvriendelijkheid een belangrijke factor. Vooral op die terreinen heeft Lensen Projectinrichters een enorme know how ontwikkeld.

Innovatie in alle facetten Zo is er bij Lensen Projectinrichters een nieuw proces ontstaan, waarin voortdurende ontwikkeling, ervaring en kennis resulteren in een dynamisch, praktijkgericht aanbod. De functionele meubels en stoffering, de totale styling van de woon- en werkomgeving. Van ontwerp tot totaalinterieur met specifieke meubels, daar ligt het specialisme van Lensen.

Nieuwe locatie De groei die uit deze aanpak voortkwam, heeft het bedrijf omgezet in een nieuwe vestiging in Zaltbommel. Hier zijn op economische wijze alle processen die in het verleden op verschillende locaties werden uitgevoerd, ondergebracht in een royaal pand, waarin nadrukkelijk voor de logistiek en opslag ruimte is gecreëerd. Daarnaast is het een ‘feestje’ om

door de riante en toonaangevende showroom te wandelen. Hier zijn een groot aantal oplossingen in de praktijk te zien, waarmee Lensen zich ook in de komende jaren wil onderscheiden. Opvallend is daarbij het gecreëerde theater waar grotere gezelschappen met behulp van moderne communicatiemiddelen kunnen worden geïnformeerd. Een voorziening waarvan overigens ook het bedrijfsleven en de overheid regelmatig gebruik maken.

De mensen van Lensen Lensen is een echt mensenbedrijf met een groot aantal disciplines in eigen huis.

Specialisten die werken aan de woon-, werk- en ontspanningsomgeving van mensen als cliënten van opdrachtgevers of voor mensen die aan een prettige en inspirerende werkomgeving hechten.

Op een natuurlijke en vriendelijke manier staan de Lensen medewerkers voor u klaar, bieden verrassende oplossingen, regelen het logistieke traject met één doel: uw project tot een succes te maken.

Lensen Surrounds You Lensen Projectinrichters BV Postbus 2063, 5300 CB Zaltbommel Schimminck 1, 5301 KR Zaltbommel T +31(0)88 599 05 99 F +31(0)88 599 05 00 E info@lensen.nl WWW.LENSEN.NL

Mooi, functioneel en betaalbaar zorgmeubilair Al geruime tijd is de Italiaanse designmeubelproducent Piaval werkzaam op de Nederlandse zorgmarkt. Piaval wordt vertegenwoordigd door Jeroen Steenkamer met zijn agentschap Out of Factory.

Al meer dan 90 jaar produceert Piaval massief houten meubilair en in het bijzonder stoel- en zitmeubilair. “De producten zijn ontworpen en ontwikkeld door bekende designers, gespecialiseerd in meubelontwerp voor de zorgmarkt,” vertelt Jeroen Steenkamer. “Design, comfort en kwaliteit staan hoog in het vaandel van Piaval, ondersteund door officiële certificaten op organisatorisch gebied ‘ISO’ en het gebruik van materialen met FSC-keurmerk. Het gebruik van uitgekiende stoffen voor de toepassing in de zorg en een lakafwerking op waterbasis maken onze producten uitermate geschikt voor intensief gebruik. Een groot voordeel is dat zelfs al in het ontwerp rekening wordt gehouden met het feit dat de producten snel en eenvoudig te reinigen zijn. Tevens zijn de verschillende onderdelen van het meubilair separaat te vervangen zonder dat er onmiddellijk een nieuw meubel moet worden aangeschaft.”

Piaval srl

Via del Collio 57 33048 San Giovanni al Natisone (UD) Italy T +39 (0)432 75 60 46 F +39 (0)432 75 68 15 info@piaval.it www.piaval.it In Nederland Jeroen Steenkamer Ericalaan 31 2803 BN Gouda T +31 (0)182 58 12 40 M +31 (0)6 11474048 outoffactory@planet.nl

90

Bouwen aan de zorg jaarboek

Inrichting

Kwaliteitsproduct Doordat er per commissie individueel ingegaan kan worden op de speciale wensen van de klant ten aanzien van bekleding, afwerking en maatvoering weet Piaval volgens Steenkamer zich op een unieke wijze te onderscheiden in de Nederlandse zorgmarkt. “Behalve factoren als betaalbaarheid en functionaliteit wordt een mooie uitstraling steeds belangrijker, ook in de zorg. Op al deze gebieden loopt Piaval voorop met zijn innovatieve meubelen voor de zorg. Oftewel mooi, functioneel en betaalbaar gaan hand in hand. Aan de andere kant blijft zorgmeubilair - en zeker dat van Piaval- natuurlijk bovenal een kwaliteitsproduct. Daarmee heeft Piaval door de jaren heen een stabiele positie verworven op de veeleisende n zorgmarkt in Nederland.�

Bouwen aan de zorg Jaarboek

91

Vervoort gaat voor totaalinrichting Afstemmen van behoefte en beleving op alle niveaus Je continu afvragen op welke manier je inrichting in beter wonen, leven, werken en bezoeken, vorm kunt geven. Niet puur alleen met meubilair, maar in zijn geheel. Dat is en blijft het doel van Vervoort in Goirle. “Wat voor de één een werkomgeving is, is voor de andere een huis. De uitdaging is om het voor beide een aangename omgeving te creëren.

En daar zijn we goed in” zegt Guus Koevoets, eigenaar van het snel groeiende bedrijf in Zorg, Horeca, en Project meubilair.

aan. Zij leveren comfortabele bedden die praktisch zijn om mee te werken, maar die ook nog eens een veilige en huiselijke sfeer scheppen”.

Feestelijke opening showroom

Het is ook een mooie completering van de showroom waar nu de bedden uit de collectie van wissner-bosserhoff te beproeven, maar dus ook te bewonderen zijn. “Dat was mogelijk omdat we onze showroom recentelijk hadden uitgebreid met 2000 vierkante meter. Precies hierom; om nog meer een totaalinrichting te kunnen bieden, dat moet je ook terugzien in de showroom. We hebZorgcentrum Laarstede, Nistelrode Samenwerking wissner-bosserhof ben de uitbreiding er van, feestelijk geopend met Van huis uit is Vervoort geënt op de Horeca, dat is een spectaculaire performance van de trendwattoen zij 60 jaar geleden begonnen. Inmiddels, met cher, Adjiedj Bakas. alweer 15 jaar ervaring in de Zorgsector, worden “Zijn manier, die overview in trends, sluit helemaal zij hierin terecht gespecialiseerd genoemd. “De aan bij onze bedrijfsvoering”. Voeling met de ervaring die we in de Horeca hebben op gedaan markt hebben, met trends en behoeften. En dan kunnen we juist goed gebruiken. Het principe dat niet alleen de stijltrends maar ook economische mensen zich fijn willen voelen in een omgeving of politieke, niet alleen de behoeften van de klant, is universeel. Of dat nu om vrije tijd gaat, werk of maar ook die van bijvoorbeeld je werknemers of zoals in de zorgsector herstel en verblijf”. leveranciers. “En dan kijken wat je zelf nodig hebt “Wij zagen in kleinschalige woonkamers in zorgin- om daar op in te spelen”. ig wordt steeds stellingen meer aandacht besteed aan sfeer enin huiselijkheid niet de harmonie een inrichting die ctor. Vervoort begrijpt de huidige geen zo’n ander kamer en Twee in één bij Huize Padua wij voor ogenontwikkelingen hadden. Jealskunt alle ClubColors by Vervoort jheid letterlijk kleur.

We begeleiden u graag bij de complete styling warme kleuren en materialen geven die je wilt, “Zo hebben wij bijvoorbeeld ook ClubColors by “Ik noem dit project nogmaals, niet alleen omdat ocatie. Vervoortmaar hanteer vier in samenwerking met de Vervoort opgezet”. Onze stylisten misten een het en geweldig concept is maar ook omdat het zet erkernwoorden een standaard zorginstellingbed in en tie, gastvrijheid,de beleving en maatwerk.

Dit boek met inspirerende aansluiting tussen en voldoende keuze uit wand, onze belofte onderstreept”. Hier is gekeken naar afbreuk aan de sfeer is meteen duidelijk”. ën sluit aan op trends ontwikkelingen op hetmet gebied van inrichting vloer-, en meubelbekleding. Het kostte enorm de maatschappelijke behoefte van zorginstelDoorende samenwerking beddenfabrikant en rgsector. Kijk voor meer informatie op onze websitekan vervoort.nl veel tijd om precies dat gordijn te vinden, dat in lingen. Een groot probleem voor de bewoners is -specialist wissner-bosserhoff Vervoort die wel kleur of materiaal aan sloot bij de gewenste sfeer. natuurlijk socialisering; een onderdeel blijven vorbieden. “Onze visie sloot naadloos op die van hen Bij inkoop werd de vertraging vaak nog erger om- men in de maatschappij. dat het dan weer ergens anders vandaan getrok- Kees Theeuwes koppelde een oplossing van dit ken moest worden met daarbij weer de nodige probleem aan inrichting. Vervoort maakte van de kans op moeilijkheden rondom de levering". gezamenlijke ruimte een werkelijk sfeervolle hoHet besluit, dan ontwerp je het toch zelf, werd recagelegenheid. “Een hele logische stap voor ons snel gemaakt. Samen met Verotex, een belangrij- natuurlijk vanuit onze ervaring in Gastvrijheid”. ke leverancier van meubel- en projectstoffen, zijn Voor de zorgsector echter een verrassende en de stylisten aan de slag gegaan en zij hebben een perfecte invulling. De aanloop naar de gelegenisonstraat 3 5051 DS Goirle Nederland T 013 534 00 34 geweldige lijn neer gezet: ClubColors by Vervoort. heid is vele malen groter door de sfeer en gezelVervoort Meubelen Ook hier is weer in acht genomen, dat sfeer in ligheid. “Je zit nou eenmaal liever aan de koffie op Edisonstraat 3, ind. Tijvoort 5051 DS Goirle een zorgomgeving, ook een praktische invulling een terrasje dan in een omgeving waarin ziekte of 09-06-2010 14:42:19 T +31 (0)13 534 00 34 behoeft. “Dus zorgen we ervoor dat die ene kleur ouderdom centraal staat. Natuurlijk moet je dan F +31 (0)13 534 00 35 met die mooie bedrukking, ook verkrijgbaar is in niet bij de gezamenlijke ruimte blijven steken. Het info@vervoort.nl www.vervoort.nl een vochtwerende stof”. gaat natuurlijk weer om totaliteit in inrichting”. n

en oor

ratie

92

Bouwen aan de zorg jaarboek

Inrichting

De showroom is tweemaal zo groot om het totaalaanbod waar te kunnen maken

ClubColors by Vervoort

Bouwen aan de zorg Jaarboek

93

Inrichting Blom Interieurs Zeilmakersstraat 4 8601 WT Sneek T +31 (0)515 33 41 00 F +31 (0)515 33 41 01 info@blominterieurs.nl www.blominterieurs.nl

Bulvano

K.P. van der Mandelelaan 100 3062 MB Rotterdam T +31 (0)10 253 50 00 info@bulvano.nl www.bulvano.nl

Antwerpen Industriepark Kapelleveld Koralenhoeve 20 B-2160 Wommelgem T +32(0)3 355 37 40 info@bulvano.be www.bulvano.be

Casala Meubelen Nederland BV Rolweg 10 4104 AV Culemborg T +31 (0)345 51 73 88 F +31 (0)345 53 20 67 info@casala.com www.casala.com

Distrac NV

Bleyveld 14 3320 Hoegaarden T +32 (0)16 76 82 82 F +32 (0)16 76 75 25 info@distrac.com www.distrac.com

Exsta Nederland BV Postbus 181 5140 AD Waalwijk T +31 (0)416 33 11 66 info@exsta.nl www.exsta.nl

94

Bouwen aan de zorg jaarboek

Distrac

W E L L C A R E

P R O D U C T S速

Inrichting Lensen Projectinrichters BV Schimminck 1 5301 KR ZALTBOMMEL Postbus 2063 5300 CB ZALTBOMMEL T +31 (0)88 599 05 99 F +31 (0)88 599 05 00 info@lensen.nl www.lensen.nl

Piaval srl

Via del Collio 57 33048 San Giovanni al Natisone (UD) Italy T +39 (0)432 75 60 46 F +39 (0)432 75 68 15 info@piaval.it www.piaval.it

In Nederland Jeroen Steenkamer Ericalaan 31 2803 BN Gouda T +31 (0)182 58 12 40 M +31 (0)6 11474048 outoffactory@planet.nl

RFC products bv®

ingrediënten voor

De Waterlaat 2 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 55 28 19 F +31 (0)497 57 52 24 info@rfc-products.nl www.rfc-products.nl

Zorgcentrum Laarstede, Nistelrode

inspiratie Rooms For Care De Waterlaat 2 5571 MZ Bergeijk Postbus 87 5570 AB Bergeijk T +31 (0)497 55 61 11 F +31 (0)497 57 52 24 info@rooms-for-care.nl www.rooms-for-care.nl

Tegenwoordig wordt steeds meer aandacht besteed aan sfeer en huiselijkheid in de zorgsector. Vervoort begrijpt de huidige ontwikkelingen als geen ander en geeft gastvrijheid letterlijk kleur. We begeleiden u graag bij de complete styling van uw zorglocatie. Vervoort hanteer vier kernwoorden in samenwerking met de klant: Inspiratie, gastvrijheid, beleving en maatwerk. Dit boek met inspirerende meubelideeën sluit aan op trends en ontwikkelingen op het gebied van inrichting binnen de zorgsector. Kijk voor meer informatie op onze website vervoort.nl

Vervoort Meubelen Edisonstraat 3, ind. Tijvoort 5051 DS Goirle T +31 (0)13 534 00 34 F +31 (0)13 534 00 35 info@vervoort.nl www.vervoort.nl

vervoort.nl

arstede.indd 1

Edisonstraat 3 5051 DS Goirle Nederland T 013 534 00 34

09-06-2010 14:42:19

Bouwen aan de zorg Jaarboek

95

Expertise de basis voor uitvoering

complexe vraagstukken In het menselijk lichaam is alles perfect op elkaar afgestemd. Alles is met elkaar verbonden. De longen zorgen voor de luchttoevoer en de nieren regelen de vochthuishouding. Dit wordt allemaal geregeld door het hart en de hersenen. De energie wordt vervoerd door ingenieuze leidingstelsels. Zo`n lichaam moet je natuurlijk goed verzorgen. Dit is vergelijkbaar met de installaties en de regeltechniek in gebouwen.

Kuijpers

Panovenweg 18, 5708 HR Helmond Postbus 121, 5700 AC Helmond T +31 (0)492 57 86 00 F +31 (0)492 57 86 96 info@kuijpers.com www.kuijpers.nl

96

Bouwen aan de zorg jaarboek

Kuijpers heeft ruime expertise opgebouwd in het ontwerpen en uitvoeren van complexe installatievraagstukken. Bovendien zijn en blijven wij op de hoogte van ontwikkelingen in cure en care, waardoor we onze klanten in de zorgsector beter kunnen adviseren over de mogelijke keuzes en beslissingen. Hierna beschrijven we in het kort twee van onze projecten die we op dit moment in uitvoering hebben.

Nieuwbouw Ziekenhuis Bernhoven Langs de rondweg van Uden-Noord verrijst, geheel volgens planning het nieuwe Bernhoven ziekenhuis. Dit is mede te danken aan de unieke samenwerking tussen het Bouwbedrijf Hurks van der Linden en Kuijpers, verenigd in Bouwcombinatie Bernhoven vof. In de nieuwbouw van 55.000 m² is plaats voor 380 bedden en 8 operatiekamers. Kuijpers, als regionaal familiebedrijf, is er trots op betrokken te zijn van voorbereiding tot de realisatie van dit toonaangevende project.

Een aantal van onze medewerkers woont in het verzorgingsgebied van Bernhoven, zij hebben het gevoel dat zij ‘hun eigen ziekenhuis’ mogen bouwen. Dit zorgt, naast het positieve effect dat zo’n project op de regionale werkgelegenheid heeft, voor extra betrokkenheid. De complexe techniek staat volledig ten dienste van het realiseren van de genezende omgeving met geluidsarme installaties en innovatieve luchtbehandeling, welke zorgt voor het welbevinden van de patiënten en medewerkers. Het ziekenhuis Bernhoven wordt in november 2012 opgeleverd en in het voorjaar van 2013 gaan de deuren open.

Installatietechniek Ziekenhuis Bernhoven Koelvermogen Warmtevermogen Verse lucht Sanitaire toestellen Voedingskabel Datakabel

4.000 kilowatt 3.000 kilowatt 600.000 m 3 per uur 1.800 stuks 300 km 560 km

Installaties

Grondige renovatie VieCuri Medisch Centrum Wie op de huidige verpleegafdeling van het ziekenhuis VieCuri komt, herkent al snel de donkerbruine retrostijl van begin jaren `80. Na 30 jaar is het tijd voor een grondige renovatie. Aangepaste kamerindelingen, uitgebreide sanitaire units per kamer, een warmte koude opslag, zonwerend glas en één isolatiekamer per 12 bedden zorgen ervoor dat de verpleegafdelingen van VieCuri er op alle fronten op vooruit gaan. Hoewel Kuijpers met zes jaar werkervaring bij VieCuri het klappen van de zweep wel kent, wordt wel in het strak geplande project een extra dosis flexibiliteit gevraagd.

profileert zich met oplossingen op het gebied van milieuvriendelijkheid, energiezuinigheid en veiligheid. Kuijpers combineert zijn sterke klantgerichtheid met de aandacht voor de ontwikkeling en

belangen van zijn medewerkers. Het vierde generatiefamiliebedrijf heeft vestigingen in Arnhem, Den Haag, Helmond, ’s-Hertogenbosch, Roosenn daal, Tilburg en Utrecht.

Installaties in VieCuri Medisch Centrum

Over Kuijpers Kuijpers is een professionele technisch dienstverlener met 800 medewerkers en een omzet van 160 miljoen euro. Kuijpers verzorgt technische installaties in zowel gebouwen als industrie én zorgt voor het onderhoud daarvan. Hierdoor voldoen installaties jarenlang aan de gestelde eisen. Het bedrijf

Bouwen aan de zorg Jaarboek

97

Ingenieursbureau voor bouw en techniek ● sanitaire en brandbestrijdingsinstallaties ● verwarming, verluchting en klimatisatie ● elektrotechnische uitrusting ● transportsystemen ● bijzondere medische technieken

met rationeel gebruik van energie, water en grondstoffen in het kader van ecologisch en duurzaam bouwen Voor alle vacatures, contacteer: Edwin SEGERS Ing. Bouwkunde en Elektromechanica Ilse CROMHEEKE Lic.Wetenschappen

Sportstraat 42 - 44 - 2160 WOMMELGEM - e-mail: info@botec.be - www.botec.be tel: 03 354 36 18 - fax: 03 354 41 92

Installaties Bartels Ingenieursbureau Linie 524 7325 DZ Apeldoorn T +31(0)55 368 05 40 F +31(0)55 368 05 41 apeldoorn@bartels.nl www.bartels.nl

Botec NV

Sportstraat 42-44 2160 Wommelgem T +31 (03 354 36 18 F +31 (03 354 41 92 info@botec.be www.botec.be

Ingenieursbureau voor bouw en techniek

Elektropartners BV Einsteinstraat 26 1704 RT Heerhugowaard T +31 (0)72 571 51 41 F +31 (0)72 574 40 12 info@elektropartners.nl www.elektropartners.nl

ULC Groep

Labradordreef 18 Postbus 2405 3500 GK Utrecht T +31 (0)30 265 05 00 F +31 (0)30 262 08 95 info@ulcgroep.nl www.ulcgroep.nl

Vliegen NV

Meeuwerkiezel 37 3960 Bree T +31 (0)89 46 18 94 T +31 (0)89 47 19 89 info@vliegennv.be www.vliegennv.be

Bouwen aan de zorg Jaarboek

99

Nieuw personeels­restaurant Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis Amsterdam

‘Kwaliteit producten was doorslaggevend in de keuze’ De opdracht was duidelijk, ruim 2 1/2 jaar geleden. Het personeelsrestaurant van het Amsterdamse Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL) moest van een flinke upgrading worden voorzien. “Het was allemaal nog iets te studentikoos,” vertelt Peter Vanca, interieurontwerper van het ziekenhuis in Amsterdam-West. “Medewerkers van het ziekenhuis moeten zich meer op hun gemak voelen, want…. als je in het AVL werkt dan maak je beslist vervelende en emotioneel zware momenten mee. Het personeelsrestaurant moest dus een plek worden waar men zich op zijn gemak kon voelen. Waar men de vaak moeilijke momenten die voorvallen op de afdelingen, écht even kon vergeten.”

En dat is gelukt. Sterker nog: het restaurant draait een veel grotere omzet en het is ook de plek in het ziekenhuis waar congressen, symposia en vergaderingen worden georganiseerd. De conclusie is dus dat aan de opdracht is voldaan. Men komt graag in het nieuwe personeelsrestaurant.

Vanca kan een tevreden man zijn. “Ik wilde met de Look and Feel terug naar de chique Seventies.

Ik heb de stijliconen uit die periode bestudeerd.

Van Audrey Hepburn en Jacky Kennedy tot aan Sophia Loren, Brigitte Bardot en Maria Callas. Iets van hen wilden we terugzien in de keuzes die we maakten. Het werd Audrey Hepburn. Zij sprak het meeste aan omdat ze Nederlandse voorouders heeft, van adel is én ook zelf is overleden aan kanker. We hebben gebruik gemaakt van beelden uit de film Tiffany’s, waarin zij een rol speelde.”

Vanca vertelt dat voor de tafelbladen – ongeveer 80 waren er nodig – de keuze viel op die van Abet

ABET B.V.

Lagedijk Noord 4, 3401 VA IJsselstein T +31 (0)88 0101700 F +31 (0)30 6888204 info@abet.nl www.abet.nl

100

Bouwen aan de zorg jaarboek

Interieurbouw

Laminati. “Zij zijn de eersten op de markt met volkern witte bladen, ze zijn oerdegelijk, strak, goed schoon te maken én ze zijn restaurant-bestendig.”

Vanca erkent dat hij nog nooit eerder zaken had gedaan met Abet maar dat hij het bedrijf vanuit het vakgebied wel kende. “De kwaliteit van de producten was in dit geval direct doorslaggevend om tot zaken te komen.”

Maar daar blijft het wat Vanca betreft niet bij. “Ik verwacht veel meer van een leverancier. Deze

moet in staat zijn mee te denken en nieuwe ideeën te genereren. Men dient geduld en begrip voor de ontwerper te hebben. Niks mag te moeilijk zijn. Dus, goed luisteren is een relevante competentie. En After Sales moet belangrijk zijn.

Ikzelf hou niet van de snelle gladde verkoopjongens. Ik wil een band opbouwen met een leverancier die zijn vak verstaat en daar ook oprecht en vol voor gaat. Dát gevoel heb ik zeker bij Abet Laminati. Het klopt gewoon.”

Vanca vindt het terecht dat het personeelsrestau-

rant op dit moment wordt gezien als ‘de leukste plek van het ziekenhuis’. “Dat is een mooi compliment. Ik zie dat de medewerkers er graag komen.

Ik zie ook dat we in de materialisering de juiste keuzes hebben gemaakt en dat de tafelbladen van Abet Laminati prima passen in dat plaatje.

Dikke tafelbladen zijn passé. En gecombineerd met de kleurcombinaties van de rest van het meubilair – pasteltinten – konden we aan de opdracht voldoen; medewerkers zich thuis laten voen len op hun werk.”

Peter Vanca

Bouwen aan de zorg Jaarboek

101

Bij een zorg gerelateerd project moeten we met diverse voorschriften rekening houden’

Prijs-kwaliteitverhouding is essentieel Een interieurbouwer die veelzijdig is en dus alle voorkomende werkzaamheden kan uitvoeren, is niet altijd eenvoudig te vinden. In zee gaan met een allround specialist, die alles van A tot Z geregeld heeft, heeft zijn voordelen.

Hardeman betimmeringen uit Lunteren heeft zich bij diverse opdrachten bewezen. Bijna altijd verzorgt deze specialist alle voorkomende interieurbouwwerkzaamheden uit. Twee recente projecten waarbij dit ook gebeurde zijn de realisatie van een gezondheidscentrum in Barneveld en een tandartspraktijk in Gouda. Bij beide projecten zijn niet alleen de kwaliteit van het interieur en een passende sfeer van belang, maar komen bij zorggerelateerde opdrachten ook diverse voorschriften en wetten om de hoek kijken. Aspecten waar zeker de interieurbouwer rekening mee dient te houden.

Hardeman Betimmeringen BV Kauwenhoven 31 6741 PW Lunteren T +31 (0)318 596120 F +31 (0)318 596121 info@hardeman-lunteren.nl www.hardeman-lunteren.nl

102

Bouwen aan de zorg jaarboek

GEZONDHEIDSCENTRUM De reden voor het gezondheidscentrum om met Hardeman in zee te gaan, had simpelweg te maken met de gunstige prijs-/kwaliteitverhouding die het bedrijf hanteert. De uitspraak ‘goedkoop is duurkoop’ is hier echter allerminst van toepassing omdat Hardeman bekend staat om de stijlvolle inrichtingen.

Doordat deze interieurbouwer alles zelf doet, is het mogelijk om een scherpe prijs te hanteren.

De architect van het project had bovendien al eerder met het team samengewerkt. Ook hij

sprak zijn voorkeur voor deze interieurbouwer uit. Gert Bruinekreeft van Hardeman was nauw bij de realisatie van het centrum betrokken. “Hier zijn drie artsen gevestigd, een verloskundige plus een afdeling van het ziekenhuis uit Amersfoort.

Het is een volledig nieuwbouwproject waarin wij de volledige interieurbouw van het project verzorgd hebben. De wachtruimte, praktijk, behandelkamer, pantry, kantoorgedeelte plus verloskamer. Wij zijn precies volgens de tekening van de architect te werk gegaan. Eigenlijk is het qua uitvoering een standaard gezondheidscentrum, maar je hebt toch met een aantal zaken te maken

Interieurbouw

waarbij onze ervaring met dit soort projecten van belang was. Dat was voor de opdrachtgever ook doorslaggevend bij zijn beslissing om voor ons te kiezen.”

TANDARTSPRAKTIJK Nog meer dan bij het gezondheidscentrum moest het team van Hardeman bij de tandartspraktijk rekening houden met diverse regels en wetten, zoals hygiëne en ergonomie. “De gesteriliseerde onderdelen van deze praktijk dienen zeer strikt gescheiden blijven van de rest van deze praktijk. Dit betekent dat we diverse speciale aanpassingen diende te maken. Zo zijn de lades alleen te openen via het speciale Blumotion concept. Via een lichte aanraking, met bijvoorbeeld de knie, zijn ze eenvoudig te openen en te sluiten. Door goed te luisteren naar de wensen van de opdrachtgever en onze ervaring die we in de afgelopen jaren bij andere zorgprojecten hebben opgebouwd, weten wij precies welke eisen bij opn drachten als deze van belang zijn.”

Bouwen aan de zorg Jaarboek

103

maatwerk voor elk project Van Warmerdam Speciaal Meubilair BV - kortweg WSM - maakt sinds 1978 maatwerkmeubels voor zeer intensief gebruik. Of het nu gaat om keukens, kasten voor woon- en slaapkamer, in hoogte verstelbaar (keuken)meubilair of een receptiebalie: WSM fabriceert ze. De meubels zijn zó degelijk, dat ze zelfs bij zeer intensief gebruik vele jaren meegaan. Meubels van WSM zijn onderhoudsvrij. U heeft er dus geen omkijken naar - een hele zorg minder.

Postbus 6002 4000 HA Tiel T (0344) 63 69 69 F (0344) 63 04 87 E info@wsm.nl I www.wsm.nl

KENNIS van zaken & MAATWERK De GIESSEN INTERIEURGROEP is gespecialiserd in de uitvoering van specifieke wensen op het gebied van interieurarchitectuur.

Kenmerkend voor ons bedrijf is de combinatie van ambachtelijk vakmanschap met hoogwaardige technologische kennis en een ruime ervaring.

Daardoor zijn wij als productiebedrijf in staat om op een optimale wijze als schakel te fungeren tussen het creatieve ontwerp en de praktische uitvoerbaarheid van projecten o.a. in de zorgsector.

Havenstraat 1 • 3372 BD HARDINXVELD-GIESSENDAM Telefoon: +31 0184-612203 • Fax: +31 0184-618409 E-mail: info@gib.nl • Website: www.gib.nl

Interieurbouw Gebebouw BV

Achterdijk 18 5705 CB Helmond T +31 (0)492 54 05 90 F +31 (0)492 54 70 59 info@gebebouw.nl www.gebebouw.nl

GIELISSEN INTERIORS & EXHIBITIONS Galwin 2, 1046 AW Amsterdam T +31 (0)20 581 14 11 Freddy van Riemsdijkweg 21, Postbus 7069, 5605 JB Eindhoven T +31 (0)40 235 36 37 Postbus 6032, 5700 ES Helmond T +31 (0)492 53 15 31 info@gielissen.nl www.gielissen.com

Gosselink Interieuroplossingen BV Bosstraat 15, 6561 CD Groesbeek T +31(0)24 684 32 52 M +31(0)6 51 27 15 73 F +31(0)24 684 10 27 info@gosselinkbinnen.nl www.gosselinkbinnen.nl

HUBBERS B.V. Lieskes Wengs 6 6578 JK Leuth T +31 (0)24 6638820 info@hubbers.nl www.hubbers.nl

maatwerk voor elk project Van Warmerdam Speciaal Meubilair BV - kortweg WSM - maakt sinds 1978 maatwerkmeubels voor zeer intensief gebruik. Of het nu gaat om keukens, kasten voor woon- en slaapkamer, in

Warmerdam Speciaal hoogteVan verstelbaar (keuken)meubilair of eenMeubilair receptiebalie: WSM fabriceert ze. De meubels zijn Postbus 6002 z贸 degelijk, ze zelfs bij zeer intensief gebruik vele jaren meegaan. Meubels van WSM zijn 4000 dat HA Tiel T +31 (0)344 63 69 69 onderhoudsvrij. U heeft er dus geen omkijken naar - een hele zorg minder.

F +31 (0)344 63 04 87 info@wsm.nl www.wsm.nl

Postbus 6002 4000 HA Tiel T (0344) 63 69 69 F (0344) 63 04 87 E info@wsm.nl I www.wsm.nl

Bouwen aan de zorg Jaarboek

105

Technology for life

– veilig en betrouwbaar Dometic wendt haar jarenlange ervaring op koeltechnisch gebied aan op een optimale kwaliteit en veiligheid te garanderen voor vitale en temperatuurgevoelige levensbehoudende preparaten. Dit zorgt ervoor dat u verzekerd bent van goede kwaliteit en veiligheid.

Vandaag de dag exporteert Dometic betrouwbare koelkasten, diepvriezers en transportbakken voor vaccins, bloed- en bloedproducten, laboratorium- en farmaceutische preparaten over de hele wereld. De producten bestrijken het spectrum van de specifieke en veeleisende behoeften van de markt: ziekenhuizen, laboratoria, apotheken, bloedbanken, onderzoekcentra, biotechnologie en universiteiten.

iezen tot -86 ºC ding voor

g ware

Of u nu actief bent in de gezondheidszorg voor patiënten of medisch wetenschappelijke research uitvoert, uw vakgebied moet beantwoorden aan steeds strengere eisen. Naast de specifieke eisen binnen uw vakgebied, zijn er ook verplichtingen die de omgeving u oplegt: enerzijds de economische factoren, anderzijds het respect voor het milieu.

Dometic biedt u oplossingen binnen haar expertisegebied: beveiligde koeling waarbij respect voor het milieu nimmer uit het oog verloren gaat. Dit geldt bovenal voor de koelers en vriezers uit het ecologische gamma ‘Dometic Green’ – optimale koeling gecombineerd met 40 tot 60% minder energieverbruik!

Dometic Benelux BV

Ecustraat 3, 4879 NP Etten-Leur Postbus 485, 4870 AL Etten-Leur T +31 (0)76 502 90 00 F +31 (0)76 502 90 90 info@dometic.nl www.biomedisch.info www.minikoeler.nl www.dometic.com

106

Bouwen aan de zorg jaarboek

Medische koelkasten

Professionele koel- en vriesapparatuur Onze professionele koel- en vriesapparatuur heeft u veel te bieden. Te beginnen met de modellen BR uit de serie ‘Biomedische koelkasten’. Ze beschikken over een volume van 110 tot 750 liter en voldoen aan de strengste eisen in Europa met be-

trekking tot de opslag van bloed- en bloedproducten. Maar vanwege de afmetingen zijn ze tevens bijzonder geschikt voor de opslag van medicijnen en vaccins op kleinere locaties. Zoals alle koel- en vriesapparatuur van Dometic, heeft de BR-serie een laag energieverbruik.

Laboratoria en farmaceutisch onderzoek De koel- en vriessystemen van Dometic voor de opslag van laboratoria en farmaceutische voorbereidingen verzekeren u van een betrouwbare werking. Neem de ML155SG – dit compacte model heeft een inhoud van 153 liter, kan met verschillende interieurs geleverd worden en heeft een zeer laag energieverbruik. Bijkomend voordeel is dat de controle – afhankelijk van de toepassing – van de temperatuur bij opslag en het documenteren van temperatuurveranderingen kunnen worden uitgevoerd via een optionele temperatuur recorder. De controle en documentatie worden uitgevoerd in de vorm van een circulaire grafiek recorder óf via de optionele DCU (monitoring & visualisatie sofware DMN).

Koelkasten voor patiënten en medicijnen Een (langdurig) bezoek aan een zieken-/verpleeghuis hoeft niet langer een onaangename ervaring te zijn. In steeds meer ziekenhuizen en verpleeghuizen tref je een miniCool koelkast voor patiënten aan, omdat patiënten niet langer meer volledig afhankelijk zijn van het verplegend personeel als ze zin hebben in een drankje of een gezond hapje.

miniCool – perfect voor de medische praktijk De perfecte oplossing voor ziekenhuizen en overige medische praktijken om gevoelige medicatie te bewaren bij een temperatuur tussen de 2 en 8 0C. Alleen geschikt voor dagopslag. Voor langdurige opslag heeft Dometic professionele medicijnkoelkasten.

Dometic – uw partner Dometic – uw partner voor hotel-, ziekenhuis/verpleeghuis- en kantoor-/conferentieruimte inrichting. Of het nu gaat om een minibar en een kluis voor hotels, miniCool koelkasten voor patiënten en medicijnen voor zieken-/verpleeghuizen, zorgcentra, met Dometic heeft u een sterke partner aan uw n zijde.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

107

Het nieuwe MediCare assortiment

Een gezonde keuze!

Optimale hygiĂŤne Gezond binnenklimaat Brandveiligheid Duurzaamheid Akoestisch comfort

Praktisch, stijlvol en 100% geruisloos - Silencio miniCool! tic Dome

ool

miniC

Een verblijf in een ziekenhuis of zorgcentrum kan heel comfortabel zijn. Dat comfort biedt de Dometic Silencio absorptiekoelkast. Zo is er altijd een koele verfrissing binnen handbereik van de patiënt , bewoner én het bezoek.

lkast e o k e d rakter a k t e m

Voor echt comfort In oranje, antraciet of wit Absorptie - 100% geruisloos Ruim en compact Inbouw of vrijstaand Vele uitvoeringen en opties

Voor meer informatie: Vraag snel de brochure aan! via: info@dometic.nl of tel. 076 50 29 000, fax 076 50 29 090

Dometic Benelux B.V. Ecustraat 3 4879 NP Etten-Leur T. 076 50 29 010 F. 076 50 29 019 Mail info@dometic.nl Net www.dometic.nl

INSPIRED BY COMFORT

Jaarboek_bouwen_ad_zorg_2012_lodging.indd 1

05-10-11 14:43

veilige medicijn opslag en laboratorium gebruik De voordelen van de Dometic koelkasten: ≥ ≥ ≥ ≥ ≥ ≥

Zeer laag energieverbruik Dometic elektronica Zeer laag geluidsniveau Standaard ingesteld op +5 ºC Classificatie GMP Clean room DIN 58345 goedkeuring

dometic medical systems Innovatieve en betrouwbare koel- en vriesoplossingen ≥ Zeer laag energieverbruik ≥ Koelen van +2 ºC tot + 15 ºC, vriezen tot - 86ºC ≥ Alarmsysteem met reserve voeding voor 48 uur bij stroomuitval ≥ Automatische diagnoseregeling ≥ RS 485 interface, controle software ≥ Hoofdschakelaar met sleutel ≥ DIN 58345 goedkeuring Dometic Benelux B.V. Ecustraat 3 4879 NP Etten-Leur T. 076 50 29 010 F. 076 50 29 019 Mail info@dometic.nl Net www.biomedisch.info

INSPIRED BY COMFORT

Jaarboek_bouwen_ad_zorg_2012.indd 1

05-10-11 14:22

Oplossingen op maat Rockfon introduceerde vorig jaar haar nieuwe MediCare assortiment, specifiek ontwikkeld voor de gezondheidszorg. Ziekenhuizen en medische centra hanteren unieke, strenge eisen op het vlak van hygiëne, reiniging, ontsmetting en brandveiligheid. Het MediCare assortiment van Rockfon is specifiek afgestemd op deze behoeften.

Het MediCare assortiment speelt in op verschillende behoeftes en eisen in de zorg: MediCare Royal: Ruimtes waar basisvereisten gelden op gebied van hygiëne en reiniging MediCare Plus: Ruimtes waar de strengste vereisten gelden op gebied van hygiëne en reiniging MediCare Air: Ruimtes waar luchtdruk beheerst dient te worden ter voorkoming van infecties

Sociaal karakter Naast oplossingen op het gebied van hygiëne biedt Rockfon ook producten waar kleur en design centraal staan. Met deze producten krijgen ruimtes een socialer karakter, zo worden vriendelijke en aangename ruimtes gecreëerd, waarbij mensen zich in het ziekenhuis zich prettiger en meer op hun gemak voelen. Deze aspecten kunnen bijdragen aan een versneld genezingsproces.

In het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam is gekozen om de ruimtes een zo sociaal mogelijk karakter te geven.

Lees op de rechterpagina de casestudy: ‘Het kind staat centraal’.

Over Rockfon

ROCKWOOL BV / ROCKFON Industrieweg 15 6045 JG Roermond T +31 (0)475 35 30 35 F +31 (0)475 35 36 81 info@rockfon.nl www.rockfon.nl

110

Bouwen aan de zorg jaarboek

Rockfon biedt een uitgebreid assortiment akoestische plafondoplossingen op basis van steenwol. Rockfon producten staan bekend om hun esthetische eigenschappen en installatiegemak, gekoppeld aan prestatiekenmerken zoals een superieure brandveiligheid en akoestiek. Extra voordelen zijn vormvastheid, hygiëne en reinigbaarheid. Rockfon plafonds zijn 100% recyclebaar.

Plafonds

Duurzaamheid in de zorg Voor een zeer bijzonder verhaal over duurzaamheid en recycling in de zorg, waarbij Rockfon als leverancier betrokken was, scant u deze QR code.

Emma Kinderziekenhuis

Het kind staat centraal Het Emma Kinderziekenhuis bevindt zich op de bovenverdieping van het Amsterdamse Universitair Medisch Centrum (AMC). OD205 Architectuur uit Delft stond in voor het ontwerp, waarbij men nauw samenwerkte met het designbureau OPERA uit Amsterdam.

OD205 Architectuur stapte in haar ontwerp af van de traditionele ziekenhuisindeling, die vaak wordt gekenmerkt door eindeloze gangen met deuren aan beide zijdes. Hierdoor dringt weinig daglicht het gebouw binnen.

Natuurlijk daglicht tot het gebouw toe te laten was dan ook één van de belangrijkste aandachtspunten tijdens het ontwerp.

De patiëntenkamers bevinden zich aan de gevelzijde van het gebouw en laten daardoor zo veel mogelijk daglicht binnen. Alle ondersteunende functies (verpleegkamers, receptie, vergaderzalen, etc.) bevinden zich in de kern van het ziekenhuis in een brede gangzone, ook wel ‘de parade’ genaamd.

De ‘parade’ leidt naar het publieke gedeelte van het ziekenhuis, dat op haar beurt weer leidt naar de patiëntenkamers.

In het ontwerp is het sociale karakter van het ziekenhuis dominant. Kinderen moeten in staat zijn een zo normaal mogelijk sociaal leven te leiden binnen de muren van het ziekenhuis. Vandaar dat het ziekenhuis zowel een kleuterklas als een lagere school bevat.

Personeel en patiënten zijn dan ook laaiend enthousiast na de eerste fase van het project.

OPERA was verantwoordelijk voor het kleurconcept, voornamelijk ingebracht via de wanden. Iedere afdeling kreeg een specifiek thema en kleurenspectrum toegewezen, ondersteund door het gebruik van signalisatie en iconen.

Door de hoge eisen op gebied van hygiëne, werden hoofdzakelijk harde materialen toegepast die gemakkelijk te reinigen zijn (zoals glas, harde wanden en harde vloeren). Gezien deze materialen sterk geluidsreflecterend zijn, kregen de plafonds een kritieke functie toegewezen als het over akoestische prestatie gaat.

OD205 Architectuur paste relatief weinig traditionele vlak inleg plafondpanelen toe, gezien deze het traditionele imago van het

ziekenhuis versterken. Het brede Rockfon productassortiment bood voldoende keuze.

Zo werd het naadloze Mono Acoustic toegepast in de publieke ruimtes. Daar waar het plafondplenum toegankelijk diende te zijn, werd voor andere types gekozen. Installaties en bekabeling bevinden zich in de patiëntenkamers vlak achter de deuren en niet in de gangen zoals gewoonlijk. Recht boven het bed werd gekozen voor verdekte plafondoplossingen om zo een huiselijke sfeer te verkrijgen. In de natte ruimtes ten slotte werden dan weer Rockfon producten uit de hygiënische reeks gebruikt. Geen beter bewijs dat Rockfon, architecten de ontwerpvrijheid biedt om hun ideeën in praktijk te brengen in de meest duurzame omgevingen.

OD205 Architectuur is ervan overtuigd dat een akoestisch plafond een zeer belangrijk thema in de gezondheidszorg is en zal blijven met een gezonde mix van technische producten in functionele gebieden en designoplossingen in publieke ruimtes. Hierdoor kunnen architecten het cliché van traditionele ziekenhuisgebouwen doorbreken, iets waar OD205 Architectuur en OPERA bij het Emma Kinderziekenhuis perfect in geslaagd zijn.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

111

Referenties: Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch| Hospice Marianahof te Etten-Leur | Gagelbosch te Eindhoven | ‘T Haarhuus te Westerhaar HVO Querido te Amsterdam | UMC St. Radboud te Nijmegen | Zuwe Zorgcentrum te Woerden | ‘T Blauwbörgje te Groningen Gagelbosch te Eindhoven | Delta Ziekenhuis Medimall te Rotterdam | De Vlegter te St. WillebrordMartini Ziekenhuis te Groningen Twee Steden Ziekenhuis te Tilburg | Woonzorgcomplex te Ovezande, Oostkapelle, Aagtekerke, Kapelle en Wolphaartsdijk Uitzicht Florence te Den Haag | Geeracker te Goirle | Isselwaerde te IJsselstein | De Eeuwsels te Helmond Gelre Ziekenhuis te Zutphen | Merefelt te Veldhoven | Sterrebos en Lambertijnenhof te Roosendaal | Sinnehiem te Haulerwijk

Stoffen

In een prettige

leefomgeving voelen mensen zich direct beter Bewoners van zorginstellingen voelen zich direct beter als hun leefomgeving warmte en respect uitstraalt. Want een prettige, natuurlijke leefomgeving bevordert het welbehagen van mensen. Vanuit deze mensgerichte visie kan Artimo Textiles met haar gordijn- en meubelstoffen doelgericht inspelen op de vele specialistische vragen die dagelijks vanuit de gezondheidszorg gesteld worden. Dat werkt, want maatwerk is mensenwerk.

“Stoffen en gordijnen zorgen voor meer warmte, sfeer en kleur”, vertelt Heleen Sieben van Artimo Textiles. “Met materialen, kleuren en ontwerpen willen we mensen elke dag op prettige wijze prikkelen. Zo wordt de gezondheid van bewoners positief beïnvloed, in die zin draagt ook het interieur op een natuurlijke wijze bij aan de helende werking van de zorg.”

Een eigen sfeer geeft respect en warmte “Bewoners van zorginstellingen willen met respect en warmte worden behandeld. Ze willen zich thuis voelen. Een eigen sfeer is daarom wezenlijk om evenwicht en samenhang in een gebouw te creëren”, zegt Heleen. “Samen met u als opdrachtgever of uw architect kijken we in onderling overleg naar een optimale oplossing voor de uiteenlopende ruimtes. Ook de bewoners kunnen in dat proces betrokken worden. In onze ruime showroom kunt u een overwogen keuze van materialen en kleuren maken, zodat ‘het totale plaatje’ klopt. Daar hoort natuurlijk ook een gordijnbestek met matenplan en bijbehorende kostenbegroting bij. Zo kunt u in overleg met alle betrokken partijen een verantwoorde keuze maken.”

Al vele jaren een betrouwbaar aanspreekpunt Met haar jarenlange ervaring en uitgebreide, milieuvriendelijke collectie vlamvertragende gordijn- en meubelstoffen is Artimo Textiles voor veel partijen in de gezondheidszorg een betrouwbare partner. “We zijn al 35 jaar in deze markt werkzaam, op een persoonlijke, deskundige wijze. We zijn een gezonde organisatie met een vaste groep medewerkers met een unieke know-how.

Onze stoffen worden dan ook breed toegepast: in ziekenhuizen, Centrum voor Wonen & Zorg Kerkakkers, Rucphen

verpleeg- en verzorgingshuizen en scholen, maar eveneens in kantoren, hotels en restaurants. Die ervaringen nemen we telkens mee. Zo kunnen we per project inspelen op uw specifieke, individuele wensen of die van de bewoners en medewerkers, zodat we bijdragen aan een omgeving waar mensen zich direct al beter voelen en waar het beste van uw hotel, ziekenhuis en thuis is verenigd. Dat werkt, want mensenwerk is maatwerk.”

De Meeten 53 ❘ 4706 NK Roosendaal 0165-543940 ❘ info@artimo.nl ❘ www.artimo.nl

Licht doet leven De wereld is aan enorme veranderingen onderhevig. Zo ook de wereld van de gezondheidszorg. Welvaartsziektes nemen toe, we leven langer, budgetten worden krapper en verantwoordelijkheden verschuiven. Gelukkig gaan deze veranderingen ook gepaard met vooruitgang. Er is meer aandacht voor de menselijke aspecten rondom zorg, en de nieuwste technologieĂŤn worden ingezet voor verbetering.

Door middel van onderzoeken zijn we steeds beter in staat om de effecten van licht op onze gezondheid in kaart te brengen. Al in 2007 deed Fagerhult onderzoek naar het effect van omgevingslicht op alertheid en welzijn. Via interviews en metingen van cortisol- en melatoninegehaltes, werden de visuele, biologische en emotionele reacties van deelnemers bestudeerd.

FAGERHULT BV

Lichtschip 19, 3991 CP Houten Postbus 320, 3990 GC Houten T +31 (0)30 6889900 F +31 (0)30 6889944 lighting@fagerhult.nl www.fagerhult.nl

114

Bouwen aan de zorg jaarboek

Visueel, biologisch en emotioneel Visuele aspecten omvatten de meer traditionele beoordelingsgronden als zichtbaarheid van voorwerpen, kijkcomfort, contrast en verblinding over langere tijd. Biologische aspecten betreffen in eerste instantie onze biologische klok; de afscheiding van endocriene hormonen door het lichaam en de invloed daarvan op onze waakzaamheid, ons welbevinden en onze prestaties in de loop van de dag en gedurende de verschillende seizoenen. Onderzoek laat zien dat het lichaam voornamelijk wordt beĂŻnvloed door het niveau van het omgevingslicht en spectrale samenstelling daarvan. De emotionele aspecten zijn het meest subjectief; hoe ervaren wij in zijn algemeenheid het licht in de ruimte, de kleuren van de omgeving en de kleur, de dynamiek en het comfort van het licht over langere tijd.

Verlichting

Alertheid en welzijn Alertheid en welzijn zijn in de zorg van cruciaal belang. Denk maar eens aan de dame die uw aderen zoekt voor bloed prikken, of de arts die het leven van een kind redt. Maar het gaat verder dan dat; de juiste hoeveelheid licht kan er ook voor zorgen dat ouderen overdag actief zijn, en zodoende ’s nachts lekkerder slapen. Dat voorkomt nachtelijk dwalen door gangen en kans op vallen of andere kleine ongelukken. Uitgerust wakker worden betekent ook minder kans op depressie en moedeloosheid, waardoor zware medicatie achterwege kan blijven. Herstel verloopt sneller in een kamer met comfortabel, individueel in te stellen verlichting, waardoor men het ziekenhuis eerder kan verlaten. Kortom, beter licht draagt bij aan een kwalitatief beter leven.

Hoe dan?

Het juiste licht, volgens Fagerhult, is licht waarbij er een goede balans is tussen het licht vanaf het plafond en de wanden, en het licht op het taakvlak. Hierbij refereren wij aan de natuur, waarbij wij het licht letterlijk om ons heen ervaren. In onze lichtontwerpen gebruiken we dit als vast uitgangspunt. Daarnaast maken we zoveel mogelijk gebruik van invallend daglicht in de ruimtes, maar als dit niet aanwezig is, kunnen we het verloop van de dag nabootsen met dynamisch licht.

Fagerhult heeft zowel inbouw- als pendelarmaturen in haar assortiment die volledig ontworpen zijn om qua intensiteit en kleurtemperatuur met de dag mee te fluctueren.

LED De komst van LED brengt ons veel nieuwe mogelijkheden, zoals gebruik van meer kleur en variatie in lichtintensiteit. Het nieuwste onderzoek van Fagerhult geeft antwoord op de vraag hoe mensen beïnvloed worden door LED licht. Eerder is aangetoond dat mensen LED als helderder ervaren dan de traditionele fluorescentie verlichting.

Dit betekent dat er mogelijkheden zijn om energie te besparen als de optimale lichtniveaus kunnen worden bijgesteld.

Totaalconcept Kortom: voor Fagerhult gaat het bij het lichtontwerp voor een zorginstelling om het totaalplaatje.

We houden sterk rekening met onze natuurlijke reactie op licht, onze armaturen zijn modern en doordacht en door het brede pakket bieden wij een compleet lichtconcept. Door gebruik van de nieuwste technologieën en slimme schakel- en dimsystemen kan het op milieuverantwoorde wijze uitgevoerd worden. Wij bieden de juiste lichtoplossing voor iedere plaats, op ieder moment van de dag of nacht, voor iedereen die licht nodig n heeft. Juist in de gezondheidszorg.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

115

Welbehagen op elk niveau nora flooring systems BV Kantoor Nederland Belgiëstraat 14 5171 PN Kaatsheuvel T +31 (0)416 28 61 40 F +31 (0)416 28 61 49 info-nl@nora.com www.nora.com/nl

nora flooring systems Kantoor België Duisburgsesteenweg 58 B - 3090 Overijse (Eizer) T +32 (0)26 57 52 50 F +32 (0) 26 57 53 30 info-be@nora.com www.nora.com/be

116

Bouwen aan de zorg jaarboek

noraplan sentica overtuigt door harmoniërende kleuren en een gezond binnenklimaat

Kaatsheuvel, Overijse, april 2012. Kleuren creëren een bepaalde sfeer en beïnvloeden ons welbevinden. Deze kennis gebruiken architecten om met name openbare gebouwen zoals ziekenhuizen, universiteiten of kantoren zodanig in te richten dat een positieve sfeer ontstaat. nora flooring systems heeft deze trend herkend en past deze nu toe in een innovatieve rubber vloerbedekking. De 38 kleuren van noraplan sentica komen overeen met het Natural Color System (NCS) waardoor ontwerpers de vloerbedekking gemakkelijk kunnen inpassen in het totaalkleurenconcept van gebouwen.

Vloeren

Het harmonisch kleurbeeld van noraplan sentica is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen kleurexperts, internationale architecten en de productontwikkelaars van nora flooring systems.

Hun doel was om met de nieuwe vloerbedekking zowel te voldoen aan toekomstige kleur- en interieurtrends als aan de eisen van duurzaam bouwen en een gezond binnenklimaat.

Sylvia Leydecker, interieurarchitect BDIA uit Keulen, heeft met haar bureau 100% interior veel ervaring opgedaan in de gezondheidssector en heeft ons uitgebreid geadviseerd over de definitieve kleurcollectie van noraplan sentica. Het uitgangspunt was een wereldwijd onderzoek onder architecten – van China tot de VS. "De collega's hebben aangegeven welke kleurtrends ze bij vloerbedekkingen zien en welke kleuren ze nodig hebben om hun ontwerpideeën te verwezenlijken", licht Leydecker toe. Het was erg moeilijk om de soms grote internationale smaakverschillen te verenigen in één kleurenpalet, maar het team is hierin toch geslaagd.

Kleurencollectie voor de wereldmarkt "Met het kleurensysteem van noraplan sentica zijn we erin geslaagd een collectie voor de wereldmarkt te ontwikkelen", vertelt Leydecker tevreden.

Hieraan draagt enerzijds het brede spectrum natuurlijke grijs- en beigetinten bij. "Aan deze tijdloze vloerbedekkingskleuren is overal ter wereld behoefte, omdat ze veel speelruimte bieden bij het inrichten van interieurs en ook na jaren nog actueel zijn", verduidelijkt de interieurarchitect.

"Anderzijds kunnen de ontwerpers de krachtige solitaire kleuren toepassen om persoonlijke accenten te leggen".

naal perfect met elkaar gecombineerd worden.

Deze doordachte kleurindeling maakt het voor ontwerpers aanzienlijk eenvoudiger om stijlvolle interieurs met een behaaglijke sfeer te creëren.

Door het bescheiden dessin van noraplan sentica lijkt het of de vloer één kleur heeft en krijgt het interieur een uitnodigende en weldadig rustige uitstraling. Tegelijkertijd camoufleren de harmonisch ingestrooide stukjes granulaat op doeltreffende wijze vuil. Zo bewijst noraplan sentica dat een ontwerp zowel uiterst functioneel als stijlvol kan zijn.

Door het dichte, gesloten oppervlak kunnen nora rubber vloerbedekkingen uiterst gemakkelijk gereinigd worden en hebben ze geen coating nodig.

Dankzij de hoge slijtagebestendigheid zien de vloerbedekkingen er zelfs in druk bezochte openbare ruimtes na vele jaren nog als nieuw uit. Deze lange levensduur zorgt ervoor dat nora vloerbedekkingen uiterst rendabel zijn.

Milieuvriendelijk gecertificeerd Een andere belangrijke factor die ertoe bijdraagt dat wij ons goed voelen in gebouwen is een goed binnenklimaat. Vooral in openbare gebouwen wordt steeds meer aandacht geschonken aan een gezond binnenklimaat. Hiermee wordt de kwaliteit van de binnenlucht bedoeld, die grotendeels door

de keuze van de bouwmaterialen wordt bepaald.

De vloerbedekking speelt hierbij een doorslaggevende rol, omdat de vloer procentueel een groot deel van de ruimte uitmaakt. Architecten vallen daarom bij nieuwbouw of renovatie in toenemende mate terug op emissiearme producten zoals rubber.

Zoals alle nora producten bestaat ook noraplan sentica uit hoogwaardige industriële en natuurlijke rubberkwaliteiten, mineralen uit natuurlijke bronnen en milieuvriendelijke kleurpigmenten. Alle nora vloerbedekkingen bevatten noch pvc, noch weekmakers (ftalaten) noch halogenen (bv. chloor).

Dientengevolge beschikt ook noraplan sentica als jongste telg van de nora productfamilie over talrijke Green Design-certificaten zoals de "Blaue Engel... want emissiearm" en voldoet ze aan de hoogste normen voor een goede binnenluchtkwaliteit.

De designgerichte, milieuvriendelijke vloerbedekkingen van nora flooring systems bieden voor alle deelnemers aan een bouwproject de ideale oplossing: architecten kunnen creatief ontwerpen en hun inrichtingsvisie realiseren. Tegelijkertijd wordt voldaan aan de hoge eisen van de opdrachtgever op het gebied van duurzaamheid en waardebehoud van het object. En van een comfortabele, gezonde, behaaglijke sfeer profiteren alle mensen die in het gebouw wonen of werken.* n

voelt goed aan. In 38 nieuwe kleuren.

De aandacht verschuift steeds meer naar vloerbedekkingen als het gaat om het creëren van een harmonische ruimtewerking en een behaaglijke sfeer. "Bij de keuze van vloerbedekkingen nemen wij een trend waar naar meer natuur - zowel bij de kleuren als bij de materialen", zegt Olaf Küppers, interieurarchitect bij TMK in Düsseldorf. Zo is er vooral behoefte aan milieuvriendelijke producten in warme natuurtinten om een behaaglijke sfeer te creëren in het interieur. "Met het kleurenpalet van noraplan sentica komt nora flooring systems aan deze behoeften tegemoet."

Kleurensysteem nodigt uit om te combineren Het kleurensysteem van noraplan sentica bestaat uit 32 kleuren die aangevuld worden met zes solitaire kleuren om accenten te leggen. Alle kleuren kunnen zowel horizontaal als verticaal als diago-

Bouwen aan de zorg Jaarboek

117

Tarkett profileert zich als de vloerenspecialist in de gezondheidszorg

Tarkett Holding GmbH vestiging Nederland Postbus 362 4900 AJ Oosterhout N-Br T +31 (0)76 578 07 60 F +31 (0)76 578 07 66 info.nl@tarkett.com www.tarkett.nl

118

Bouwen aan de zorg jaarboek

Tarkett is een mondiale speler met jarenlange ervaring in de vloerenbranche en specifiek in de zorgsector. Tarkett is opgericht in 1886 en staat wereldw캐d aan de top van de harde vloerenindustrie. Per dag wordt meer dan 1 miljoen m2 vloerbekleding geproduceerd verdeeld over diverse productgroepen zoals hout, laminaat, vinyl, linoleum en sportvloeren. Met deze producten bedient Tarkett een breed scala aan doelgroepen zoals architecten, verwerkers, distributeurs en eindgebruikers.

Maxima ziekenhuis Veldhoven

Vloeren

Healing environment

Zuidwester te Goes

Tarkett kent een segmentbenadering die erop stuurt de eindgebruiker in bijvoorbeeld de gezondheidszorg te voorzien van een vloeroplossing die voldoet aan de wensen en eisen binnen dat segment. “Samen met de klant analyseren we de diverse wensen en eisen zoals budget, onderhoudsgemak, design en type ruimte en stemmen daar het productaanbod op af.”

Door de jarenlange ervaring van Tarkett binnen de zorgsector weet zij wat nodig is voor het creëren van healing environment. Elke vloeroplossing is uniek en draagt bij aan de verbetering van de kwaliteit van leven. Vloeren van Tarkett bieden tastbare functionele, zintuiglijke en ecologische voordelen voor elk project binnen de zorg. “Zo creëren we duurzame, makkelijk te leggen vloeroplossingen met uitstekende reinigings- en onderhoudskenmerken dankzij unieke oppervlaktebehandelingen. Deze hoogwaardige vloeren bieden de beste productiviteit tegen de laagst mogelijke levensduurkosten op de markt, en leveren uitstekende rendementen voor onze klanten.”

Duurzaamheid Tarkett investeert kapitaal en mankracht in een continue optimalisatie van kwaliteit passend in een gezonde omgeving. Zo hebben alle homogene vloeren van Tarkett VOC-emissies onder het

Zorginstelling De Zuidwester kiest voor vinyl van Tarkett

Nierdialyse, Lievensberg Ziekenhuis Bergen op Zoom

Lievensberg Ziekenhuis Bergen op Zoom

De Zuidwester te Goes is een instelling voor zorg- en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking en aan jongeren met sociale- en gedragsproblematiek. Het nieuwe gebouw kent diverse ruimten: behandelruimten, kantoren en woonruimten. Voor al deze ruimten moest een passende vloer komen die aan verschillende wensen en eisen moest voldoen. Onderhoudsvriendelijk, ongevoelig voor urine, kostenbesparend en een rijke keuze uit kleuren en dessins behoorden tot het wensenlijstje. “De installateur liet ons zien dat Tarkett het beste kan beantwoorden aan deze wensen en eisen. Na het zien van een aantal projecten waren we snel overtuigd,” aldus Rinus Weezepoel, teamleider Facilitair Bedrijf.

meetbare niveau en zijn ftalaatvrij. “Onze Scandinavische roots worden keer op keer bewezen door de verantwoording die wij afleggen ten aanzien van het milieu, de gebruikte grondstoffen en de mensvriendelijke onderhoudsmethodieken.

In 2009 introduceerden we iQ Natural, dat een ftalaatvrij, natuurlijk en hernieuwbaar plastificeermiddel bevat. Tarkett heeft het huidige plastificeermiddel nu vervangen door een nieuwe generatie ftalaatvrije plastificeermiddelen in al haar homogene vinylvloeren.”

Kleuren en dessins In een zorginstelling zijn kleuren van groot belang.

Niet elke kleur is geschikt voor iedere patiënt. “De architect was erg blij met de rijke keuze aan kleuren en dessins van de vinylvloer. Dit gaf haar de mogelijkheid om een mooi eindresultaat te realiseren. Zowel in dessin mogelijkheden als in onderhoudsvoorschriften voldoet de vinylvloer aan onze verwachtingen. De vloer komt tegemoet aan de wensen en eisen van de opdrachtgever en de architect.

Na een voorselectie door de architect hebben de bewoners zelf hun kleur gekozen voor de vloerbekleding op hun kamer.” Tarkett heeft tevens een sportvloer geïnstalleerd in de ruimte voor fysiotherapie.

Onderhoudskosten Het is een enorme klus om in volle ruimten een traditionele vloer te onderhouden. Met deze Tarkett vinylvloer is dat geen probleem. “De vloer is een verademing na jarenlang onderhoud van een traditionele vloer. De aanschafkosten van een vinylvloer zijn hoger dan van een traditionele vloer, maar deze kosten heb je binnen 2,5 jaar terugverdiend door de lage onderhoudskosten. Het personeel van de woningen gaat veelal zelf de woningen schoonhouden. Door het onderhoudsgemak van een Tarkett vinylvloer is dit geen enkel probleem,” aldus de teamleider van het Facilitair Bedrijf. .

Schrobzuigmachine Bij het leggen van de vloer was het nog een komen en gaan van werklieden. Dit zorgde voor veel zand en grind wat naar binnen werd gelopen. “Met een traditionele vloer was dit een groot probleem geweest. De vloer zou weer aan vervanging toe zijn. Dankzij de schrobzuigmachine ziet de vinylvloer er weer als nieuw uit,” vertelt Rinus n Weezepoel tevreden.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

119

the feelgood floor noraplan速 sentica voelt goed aan. In 38 nieuwe kleuren.

Het leven is kleurrijk. Kleuren weerspiegelen onze gevoelens en be誰nvloeden ze. Architecten gebruiken deze kennis vaak om met name gebouwen zoals ziekenhuizen, universiteiten en kantoren creatief en sfeervol in te richten. nora systems heeft deze trend herkend en past haar nu voor het eerst in een innovatieve rubber vloerbedekking toe. Het resultaat overtuigt in 38 schitterende kleuren en heet noraplan速 sentica. Ervaar de Feelgood floor noraplan速 sentica. Kijk op: www.nora-sentica.com/nl

Scan de code met uw smartphone in voor meer informatie.

Vloeren Armstrong Floor Products BV Het Zuiderkruis 9 5215 MV ‘s-Hertogenbosch T +31 (0)735 03 94 40 F +31 (0)735 03 94 41 commercial-flooring.nl@armstrong.com www.armstrong.nl10

Desso

Taxandriaweg 15 5142 PA Waalwijk Postbus 169 5140 AD Waalwijk T +31 (0)416 68 41 00 F +31 (0)416 33 59 55 info@desso.nl www.desso.nl

TED Y G OLO NL G:

20

02

80

8

nora flooring systems BV Kantoor Nederland Belgiëstraat 14 5171 PN Kaatsheuvel T +31 (0)416 28 61 40 F +31 (0)416 28 61 49 info-nl@nora.com www.nora.com/nl

The Floor is Yours

nora flooring systems

DESSO AirMaster® Het tapijt dat de lucht zuivert Kantoor België Duisburgsesteenweg 58 B - 3090 Overijse (Eizer) T +32 (0)26 57 52 50 F +32 (0)26 57 53 30 info-be@nora.com www.nora.com/be

Omdat we gemiddeld meer dan 90% van onze tijd binnen doorbrengen is de kwaliteit van de binnenlucht van grote invloed op onze gezondheid en ons welzijn. Door een slechte binnenluchtkwaliteit kunnen op de langere termijn zelfs problemen als astma ontstaan. Dit wordt voor een Progenta Projectservices groot deel veroorzaakt door een verhoogde concentratie Postbus 50, 3920 DB ELST (Utr.) fijnstof.

T +31 (0)318 47 18 23 F +31 (0)318 47 27 45 E info@progenta.nl W www.progenta.nl

Tarkett Holding GmbH vestiging Nederland Postbus 362 4900 AJ Oosterhout N-Br T +31 (0)76 578 07 60 F +31 (0)76 578 07 66 info.nl@tarkett.com www.tarkett.nl

DESSO AirMaster® met zijn gepatenteerde technologie* is speciaal ontwikkeld om fijnstof op de meest effectieve wijze uit de lucht te filteren. Beter dan elke andere vloerbedekking. DESSO AirMaster® is 8 keer effectiever in het vangen en vasthouden van fijnstof in vergelijking met harde vloeren.

Met DESSO AirMaster® kunt u vertrouwen op de bewezen technologie, waarmee de lucht wordt gezuiverd van schadelijk fijnstof.

T: +31 (0)416 34 20 05

www.desso.com Bouwen aan de zorg Jaarboek

2-6-2010 9:07:10

121

Ziekenhuizen en zorgcentra verdienen gezond en comfortabel binnenklimaat Bij renovatie of nieuwbouw moeten niet alleen energiebesparende maatregelen genomen worden, maar ook voorzieningen worden opgetuigd, die ervoor zorgen dat het comfort in ziekenhuizen en zorgcentra op alle vlakken gegarandeerd wordt. Speciale aandacht dient daarbij uit te gaan naar de kwaliteit van de binnenlucht en de temperatuur in de kamers en andere ruimtes.

De lucht in ziekenhuizen en zorgcentra bevat namelijk vaak schimmels, bacteriën en virussen die meestal veroorzaakt en verplaatst worden door slechte ventilatie en oververhitting. CO² stapelt zich op door te weinig verluchting in kamers en gangen en leidt tot allerlei klachten bij patiënten, personeel en bezoekers. Daardoor wordt de binnenlucht verontreinigd. Net daarom is het zo belangrijk om regelmatig en correct te ventileren. Even de ramen openen is onvoldoende. Een gecontroleerde basisventilatie is de enige efficiënte manier.

Naast die goede luchtkwaliteit speelt ook de temperatuur een belangrijke rol. In zorgcentra wordt vaak gezorgd voor veel vensters. Daglicht heeft immers een positieve invloed op het herstel van een zieke of op het humeur en het comfort van een bejaarde. Bovendien is het voor een patiënt belangrijk om steeds dat contact met de omgeving te behouden. Hoe erg de aandoening ook is, het verblijf in het ziekenhuis moet steeds als tijdelijk beschouwd worden. In rusthuizen en revalidatiecentra genieten de mensen van het zicht op de tuin of het oogcontact met voorbijgangers op straat. Door die vensters kan het op warme dagen behoorlijk heet worden in de kamers, wat het comfort van de patiënt natuurlijk niet bevordert. Intensieve ventilatie tijdens de nacht en de beperking van de zonne-instraling overdag door een efficiënte buitenzonwering moet die oververhitting tegengaan.

122

Bouwen aan de zorg jaarboek

Centre Hospitalier de Moescron.

Zonwering en ventilatie

Het Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes ziekenhuis in Waregem.

Health Care Concept® Met zijn Health Care Concept® biedt RENSON® energiezuinige totaaloplossingen, die helpen om een gezond en aangenaam binnenklimaat te creëren in zorgcentra en ziekenhuizen. Dit concept bestaat uit drie elementen waardoor het comfort in ziekenhuizen en zorgcentra op eenvoudige wijze geoptimaliseerd kan worden, ongeacht of het een grote renovatie en nieuwbouw of een kleine gevelrenovatie betreft: continue, gecontroleerde basisventilatie, intensieve ventilatie (nightcooling) en buitenzonwering.

Bij gevelrenovatie kan dat gaan om de integratie van ventilatieroosters voor de toevoer van verse lucht of van roosters en buitenzonwering voor het beheersen van de temperatuur. Bij grote renovatiewerken of nieuwbouw kan gekozen worden voor een volledig systeem, dat natuurlijke of automatisch gestuurde toevoer van verse lucht en

gestuurde afvoer van vervuilde lucht (Healthconnector op basis van CO2 en vocht) combineert met intensieve ventilatie en buitenzonwering. Bovendien kan het systeem in verschillende modules op verschillende tijdstippen geïntegreerd worden.

Men kan bijvoorbeeld in de eerste fase de gevel voorzien van ventilatieroosters voor de toevoer van lucht, nadien zonwering voorzien en in een nog latere fase de gestuurde afvoer installeren.

Dit Health Care Concept® werd bijvoorbeeld geïntegreerd in het Centre Hospitalier de Mouscron, dat na een renovatie- en nieuwbouwproject is uitgegroeid tot een modern zorgcentrum waar de patiënt en de bezoeker centraal staan. Bij het ontwerp van het nieuwe hoofdgebouw stonden voor de directie en het architectenbureau Van Oost het comfort en well-being van patiënt, bezoeker en medewerker centraal. Vandaar ook de keuze voor het streven naar een gezond bin-

nenklimaat met een goede luchtkwaliteit en aangename temperaturen dankzij het Health Care Concept® van RENSON®.

Ventilatieroosters type THM90 en AR75 zorgen voor de continue en gecontroleerde basisventilatie in de kamers en het operatiekwartier, maar ook in de spoedafdeling, de dialyse en de logistieke en technische ruimtes. Ze regelen de toevoer van verse lucht, terwijl de afvoer van vervuilde lucht in de badkamer gebeurt en aangesloten is op een centraal afzuigsysteem. Naast elk raam in de gevel zit ook een opbouwrooster van RENSON® type 432 met groot debiet. Achter deze roosters zit een deurtje, dat kan opengezet worden om zo grotere stromen verse, koele lucht binnen te laten en zo het gebouw ’s nachts intensief te koelen (nightcooling). Aangezien lichtinval en zicht naar buiten cruciaal waren in dit ontwerp werden veel ➤ vensters geïntegreerd.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

123

RVT Dilhome, Dilbeek.

Daardoor moest ook zonwering voorzien worden.

Aan de west- en zuidkant werd gekozen voor zonweringsystemen met vaste aluminium lamellen met een lensvormige doorsnede type Icarus® 200 Quickfix®. De kamers werden dan weer voorzien van screens, zodat ook daar de invloed van de zon op warme dagen beperkt kan worden.

RENSON® Headquarters Maalbeekstraat 10 8790 Waregem, België T +32 (0)56 62 71 11 F +32 (0)56 60 28 51 info@renson.be nederland@renson.be www.renson.eu

124

Bouwen aan de zorg jaarboek

Ventilatie en/of zonwering In de meeste projecten wordt echter slechts een deel van dit concept geïntegreerd: ventilatieroosters, zonwering met lamellen voor het raam of luifels boven het raam, screens, …. Het OnzeLieve-Vrouw van Lourdes ziekenhuis in Waregem heeft 268 bedden verdeeld over heelkunde, inwendige geneeskunde, pediatrie, materniteit, psychiatrie, geriatrie en spoed. Sedert 1990 heeft dit ziekenhuis ook een RVT-afdeling met 25 bedden. Bij de renovatie van het ziekenhuis kozen de architecten van het bureau FDA (nu Osar) voor ventilatieroosters type THM90 van RENSON® voor een continue luchttoevoer in de kamers. Verticale doekzonwering type Miniscreen® voorkomt oververhitting in het ziekenhuis.

Bij zijn ontwerp van het Rusthuis en RVT Warmhof voor zwaar zorgbehoevende residenten in Maldegem koos Architect Eric Verstraete (AIKO) voor een evenwicht tussen de woonkwaliteit en de nood aan medische zorg en adequate uitrusting. Voor de ventilatie en zonwering werd gekozen voor de Screenvent® van RENSON®, een combinatie van

Hoor- en Revalidatiecentrum Spermalie van AZ Sint-Jan, Brugge.

Zonwering en ventilatie

oververhitting en verblinding vermeden worden.

Daarom moest een geschikt zonweringsysteem voorzien worden. Aangezien de directie van het Hoor- en Revalidatiecentrum de patiënten doorlopend wil laten genieten van het zicht naar buiten en het contact met de omgeving was een luifel met Sunclips® lamellen van RENSON® een ideale oplossing.

RVT De Zilverberg, Roeselare.

een discreet ventilatierooster met een screen. In het RVT Dilhome, dat bestaat uit een rusthuis met 65 bedden en een RVT-afdeling met 25 bewoners, koos architect Exoot uit Brussel voor de akoestische variant van deze Screenvent® met windvaste zonwering, de Screenvent® Mistral AK.

Toen het Hoor- en Revalidatiecentrum Spermalie van AZ Sint-Jan van de Brugse binnenstad naar de rand van de stad verhuisde, tekende architect Vermeersch een nieuwbouw met een uitnodigende ingang uit glas en heldere ruimtes met veel vensters. Op zonnige dagen moet dan ook

In sommige toepassingen worden basisventilatie, screens en aluminium zonwering gecombineerd.

Zo ook in het RVT De Zilverberg in Roeselare, dat zich richt op fysiek zwaar zorgbehoevende senioren en ouderen met dementie. Er zijn 120 comfortabele kamers en 3 kamers voor kortverblijf. Er zijn 8 leefgroepen van telkens 15 personen, die in een kleine intieme groep kunnen functioneren volgens het dagritme, dat ze thuis gewoon waren.

Studio Plus Architecten uit Roeselare integreerde ventilatieroosters type THM90 voor een goede luchtkwaliteit in de kamers, terwijl een combinatie van windvaste screens type RENSON® Fixscreen® en aluminium lamellen type Icarus de zon buiten houdt, indien gewenst.

RENSON biedt een geschikte oplossing voor elk project. Het werkt daarbij nauw samen met archin tect, bouwheer en installateur.

Bouwen aan de zorg Jaarboek

125