Bouwen aan de Zorg 01 2016 by Louwers Mediagroep

BOUWEN AAN DE ZORG

2016 • jaargang 16

www.bouwenaandezorg.eu

VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX

Diversificatie naar zorgvastgoed

OK-Special

OLV Lourdes klaar voor de toekomst

NVTG-IFHE Wereldcongres 18-19 april

In deze ruimte bepalen specialisten het succes OKâ&#x20AC;&#x2122;s MITeC Radboudumc, Nijmegen

We hebben de kennis, de ideeĂŤn, de materialen... CCG Holding bestaat uit een groep gespecialiseerde bedrijven die zich richten op de inrichting en realisatie van hoogwaardige interieurs en geclassificeerde ruimtes en algemene bouw, met een focus op de zorg, farma en biotech-markt. Alle bedrijven werken autonoom maar zullen daar waar mogelijk hun gezamenlijke kennis en vaardigheden voor uw project inzetten.

gebe-bouw.nl

gebe-interieur.nl

cleanroomcg.com

rfc-products.nl

rooms-for-care.nl

ccg-belgium.be

CLINICARE 100

HYBRID FOAM

wissner-bosserhoff presenteert wederom een innovatie op het gebied van zorg: • Geïntegreerd microclimate management (MCM) • Hoge mate van comfort • Optie: upgrade met system control unit (SCU) voorzien van alternating pressure therapy (APT)

VOORWOORD

EDITIE

Inspiratie Het eerste nummer van het jaar staat weer vol interessante en inspirerende artikelen waarin we u een kijkje in de keuken geven bij diverse (ver)bouwprojecten. Interessant is bijvoorbeeld de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente (MST) in Enschede. Waar de meeste nieuwe ziekenhuizen langs invalswegen en buiten de bebouwde kom verrijzen, staat dit ziekenhuis midden in de stad. De kolossale transparante gevels en de vijf atria geven het gebouw een gevoel van ruimtelijkheid en overzichtelijkheid. Meer rust, aandacht en privacy voor de patiënt is de filosofie. Ook het Alexander Monro Ziekenhuis in Bilthoven, dat helemaal is gespecialiseerd in borstkanker, is het vermelden waard. Het ziekenhuis vierde onlangs haar eenjarige bestaan met topscores op het gebied van medische zorg en patiënttevredenheid: het ziekenhuis kreeg een 9,8, terwijl het gemiddelde cijfer een 7,6 is. Iedere ruimte is zo vormgegeven en ingericht dat de patiënt er zich maximaal comfortabel, veilig en in goede handen voelt. De wens van initiatiefnemer en chirurg Jan van Bodegom om op maat georganiseerde en volledig op de patiënt gerichte zorg te verlenen, kwam daarmee uit. Daarnaast is er in dit nummer aandacht voor woonzorgcentra die onder handen zijn genomen, waaronder Woonzorgcentrum De Muze in het Belgische Muizen. Een woonzorgcentrum op een ongewone locatie - bereikbaar via een inrit tussen de woonhuizen - en met een speels uiterlijk: de gevel vertoont een afwisseling van vlakken in rode baksteen met diverse kleurvariaties en reliëfstructuren. Verderop in België hebben de bewoners van woonzorgcentrum Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes in Erps-Kwerps een nieuw gebouw gekregen met een totaal nieuwe beleving. Van een gesloten, sterk verouderde omgeving, verhuisden ze naar een parkresidentie met veel glas en daglicht, een ruimere brasserie, binnentuinen en zelfs een bibliotheek. Maar u kunt in dit nummer ook lezen over de inspirerende open dag van Vervoort in Goirle, die in het teken stond van beleving en het brein. Onder andere klinisch neuropsycholoog prof. dr. Erik Scherder - bekend van het tv-programma De Wereld Draait Door - gaf een kijkje in de werking van onze ‘harde schijf’ en deed enkele testjes met de aanwezigen. Een passende woninginrichting, maar ook muziek is volgens de professor belangrijk om de hersenen te motiveren. Interessant is bovendien het International Federation of Hospital Engineering Wereldcongres 2016, dat op 18 en 19 april 2016 in Den Haag wordt georganiseerd door de NVTG. Het programma bestaat onder andere uit een lezing van minister Edith Schippers en de uitreiking van de eerste internationale BouwAward voor innovatieve zorgbouwprojecten. Ook presenteren meer dan 110 bedrijven hun producten en innovaties. Daarnaast bevat dit nummer een special over operatiekamers. Van verbetering van de luchtkwaliteit tot operatielampen, -tafels en plafondpendels, u leest er van alles over. Tot slot wil ik u er op wijzen dat we bezig zijn met het nieuwe jaarboek, dat medio oktober verschijnt. Interessant voor bedrijven die zich breder in de markt willen zetten. Geïnteresseerd? Kijk voor meer info op www.bouwenaandezorg.eu/jaarboek.

Eindredactie

BOUWEN AAN DE ZORG Onafhankelijk VAKTIJDSCHRIFT & WEBSITE over de bouw en ontwikkeling in de zorg voor de benelux

www.bouwenaandezorg.eu Jaargang 16, nummer 1, 2016 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0600 UITGEVER

Schatbeurderlaan 6, Nederland Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 495 45 00 95 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

Domein De Herten, Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp Postbus 85, B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

EINDREDACTIE Ank van Lier REDACTIETEAM Martijn van den Bouwhuijsen, Rob Buchholz, Henk Geist, Michel Van den Heede, Lilian Heijmans , Tim Janssens, Koen Mortelmans, Ank van Lier, Jeroen Schreurs, Bram Souffreau, Irene Teunissen, Jan-Kees Verschuure, Margot Visser, Willem de Volder, Philip Willaert BLADMANAGER Patty Ros E p.ros@louwersuitgevers.nl SECRETARIAAT Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders ADVERTENTIES Online aanleveren: www.wetransfer.com Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 495 45 00 95 Postbus 85, B-3900 Overpelt, België T +32 50 36 81 70 FOTOGRAFIE Martijn van den Bouwhuijsen, Johan Godschalk, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Michel Oehlen, Marc Sourbon, Jan Kees Verschuure ABONNEMENTSPRIJS € 63,00 per jaar excl. BTW Buiten Nederland: € 99,00 per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Bouwen aan de Zorg Informatie over abonnementen: T +31 495 45 00 95 E info@louwersuitgevers.nl

NIEUWE VERPLEEG AFDELING ANTONIUSHOVE De sfeervolle nieuwe verpleegafdeling van Antoniushove in Leidschendam, onderdeel van Stichting Medisch Centrum Haaglanden en Bronovo-Nebo, is sinds 16 november 2015 in gebruik. Er is een volledig nieuwe entree en nieuw atrium gerealiseerd, die de nieuwbouw van het ziekenhuis in een vloeiende lijn met de oudbouw verbindt.

10 ERVAREN EN VEELZIJDIGE PARTNER BIJ INRICHTING OK’S Heijneman Medical heeft sinds haar oprichting in 1993 ruim honderdvijftig operatiekamers ingericht met operatielampen, operatietafels, voorzieningenbruggen en/of plafondpendels.

ADRESWIJZIGINGEN Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert

OPZEGGINGEN Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. DOELGROEP Als abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de gezondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abonnementen. VORMGEVING E studio@louwersuitgevers.nl DRUKWERK Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

MEER RUST EN AANDACHT IN NIEUW MST IN ENSCHEDE Pontificaal in het centrum van Enschede werd afgelopen januari de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente (MST) geopend. Van bovenaf lijkt het gebouw op een opengespreide hand met vijf ‘vingers’ die de atria illustreren. De kolossale transparante gevels en de atria bezorgen het gebouw een enorm gevoel van ruimtelijkheid en overzichtelijkheid. Meer rust, aandacht en privacy voor de patiënt is de filosofie.

INHOUD Het Interview: Sebastien Berden, Cofinimmo nu ook in Nederland............. 8 AVL combineert capaciteitsgroei................................................................ 14 Bouwen aan intensivering en capaciteitsuitbreiding.................................. 17 Bussman bouwt hybride OK Tergooi......................................................... 18 Luchtkwaliteitsmeting voor Lighthouse in de OK...................................... 20 nora voor veeleisende inrichtingsoplossingen............................................ 23 Hotfloor bij MST in Enschede.................................................................... 26 Nieuwe modulaire plenum bij Interflow.................................................... 27

Gerflor Benelux thuis in de zorg................................................................ 29 OK Zorgflitsen............................................................................................ 31 Weiss Technik Nederland voor cleanrooms en operatiekamers................. 33

OLV VAN LOURDES, KLAAR VOOR DE TOEKOMST

Caribische zorgmissie voor Vanguards....................................................... 34

Pontificaal in het centrum van Enschede werd afgelopen januari de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente (MST) geopend. Van bovenaf lijkt het gebouw op een opengespreide hand met vijf ‘vingers’ die de atria illustreren. De kolossale transparante gevels en de atria bezorgen het gebouw een enorm gevoel van ruimtelijkheid en overzichtelijkheid. Meer rust, aandacht en privacy voor de patiënt is de filosofie.

Robots doen intrede in ziekenhuizen......................................................... 37

Toekomstbestendige OK’s.......................................................................... 35

Nieuw assortiment RVS voor Delabie......................................................... 39 Kostenbesparing met klimaat bij Pedak..................................................... 40 Sepago voor separatiegordijnen................................................................. 41 Alexander Monro met Forbo vloer onderhoudsvrij ingericht .................... 42 Speelse bakstenen voor De Muze in Mechelen......................................... 44 Geluidbeheersing een zorg minder bij Plaka............................................. 50 Column André van der Gun: De kunst van het genieten......................... 57

HET ‘NET ZOALS THUIS’ GEVOEL VAN DE HEEMHAVEN

Bedwandpanelen Reinier de Graaf Gasthuis............................................. 68

Bij de herinrichting van de begane grond van het woonzorgcentrum De Heemhaven in Heemstede was het ‘net zoals thuis’-concept het uitgangspunt. Met als resultaat dat de 81 bewoners zich in deze nieuwe huiselijke en sfeervolle omgeving vrijer kunnen bewegen en de keuze hebben uit verschillende ontmoetingsruimten en zithoekjes.

Zorgflits: Efficiënte en esthetische bewegwijzering voor Signburo ........... 73

NVTG organiseert IFHE-Wereldcongres 2016............................................ 70

Chromosomen in Bloemendal, Sint-Agatha-Berchem............................... 76 Zorgflitsen................................................................................................... 81 Renson en het Jan Palfijn Ziekenhuis......................................................... 82 Wie doet wat............................................................................................. 85

COVER

BOUWEN AAN DE ZORG

2016 • jaargang 16

www.bouwenaandezorg.eu

VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX

Vooral voor de doelgroep ouderen en in het bijzonder dementerenden is dat aspect van wezenlijk belang. Als geen ander is Vervoort in Goirle daarvan doordrongen en anticipeert daarop. Niet vreemd dat de inrichter van onder meer zorginstellingen de open dag voor die doelgroep liet opluisteren door klinisch neuropsycholoog en bekende Nederlander prof. dr. Erik Scherder. Maar ook de voordrachten van Ingeborg van Meel (WoonWerkGeluk) en Kees Theeuwes (De Leyhoeve) verrijkten de themamiddag ´Beleving´.

BOUWEN AAN DE ZORG

BELEVING BEGINT IN HET BREIN

De kolossale transparante gevels en de atria creëren in het gebouw een sfeer van ruimtelijkheid en overzichtelijkheid. (Foto René van der Meer)

1 Diversificatie naar zorgvastgoed

OK-Special

OLV Lourdes klaar voor de toekomst

NVTG-IFHE Wereldcongres 18-19 april

Tekst: Koen Mortelmans

Sebastien Berden, Cofinimmo:

'Diversificatie naar zorgvastgoed strategische beslissing' Vorig jaar verwierf het Belgische Cofinimmo in Nederland drie bestaande zorginstellingen - samen goed voor 29,5 miljoen euro - en liet het een nieuwbouw van 4,5 miljoen euro opleveren. Het verwacht hiervoor initiële bruto huurrendementen van 7,0 tot 8,3%. "Hiervoor en voor andere projecten in Nederland en Duitsland hebben we in het voorjaar een kapitaalverhoging uitgevoerd", licht Sebastien Berden toe, hoofd van de afdeling zorgvastgoed. "Sinds mei 2015 hebben we in beide landen samen verbintenissen ondertekend voor in totaal 108,4 miljoen euro."

Klinieken Van de Stichting Rijnstate, de belangrijkste ziekenhuisuitbater in de regio Arnhem, kocht Cofinimmo voor 5 miljoen euro haar polikliniek (4.200 m²) in ArnhemZuid, om ze meteen aan Rijnstate zelf te verhuren. Dit via een erfpachtovereenkomst van twintig jaar.

niveaus zal het negenhonderd parkeerplaatsen bieden. De uitbater, Stichting Amphia, heeft met Cofinimmo een erfpachtovereenkomst ondertekend. Aannemer Aan de Stegge Twello moet de bouwwerken (9,7 miljoen euro) afronden in het derde kwartaal van 2016. Bij de oplevering zal Amphia een huurovereenkomst voor dertig jaar ondertekenen met Cofinimmo."

Verkopen en daarna huren "Het is voor zorginstellingen wel degelijk zinvol om hun vastgoed eerst aan ons te verkopen en dan van ons op lange termijn te huren", vertelt Berden.

"Heel wat instellingen hebben veel geld nodig om hun bestaande gebouwen te moderniseren en/of om te groeien. Ze kunnen voor het nodige geld bij banken aankloppen of met ons in zee gaan. Meestal vallen de eerste huurstromen die de instelling in een ‘sale & lease back’ betaalt lager uit dan de leenlasten. Na ongeveer vijftien jaar keert die situatie om, door de indexering van de huur. Een ander voordeel is dat de instelling geen eigen vermogen hoeft te reserveren en we vaak koopopties aanbieden op het einde van de huurperiode, die tot 33 jaar kan duren. De afweging tussen huren of lenen is een oefening die voor elke instelling anders kan zijn."

Van Sevragram kocht Cofinimmo revalidatiekliniek Plataan in Heerlen, voor 3,7 miljoen euro. "Het gebouw ondergaat dit jaar een zware renovatie van 11,1 miljoen euro. Bij de oplevering van de werken, in het eerste kwartaal van 2017, zullen Sevagram en Cofinimmo een huurovereenkomst voor vijftien jaar ondertekenen, hernieuwbaar voor tien jaar", legt Berden uit. In november 2015 zijn de bouwwerken van een polikliniek van 2.237 m² op innovatiecampus Strijp-Z in Eindhoven opgeleverd. Cofinimmo had de grond al in 2014 aangekocht. "Samen met de bouwwerken vergde dit een investering van 4,5 miljoen euro. De instelling wordt uitgebaat door Stichting Gezondheidscentra Eindhoven (SGE), waarmee Cofinimmo een huurovereenkomst voor 25 jaar heeft ondertekend."

Parkeergebouw In Breda laat Cofinimmo een parkeergebouw optrekken op de campus van Amphia, het belangrijkste ziekenhuis in de regio Breda. "Met vijf bovengrondse

8 | BOUWEN AAN DE ZORG

Cofinnimo laat op de Amphiacampus in Breda een parkeergebouw optrekken. (Foto: Cofinimmo)

Interview

De Plataan ondergaat een grondige renovatie. (Foto: Cofinimmo)

Cofinimmo

Sebastien Berden Sebastien Berden studeerde toegepaste economische wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen en aan de HEC-McGill in Montréal. Later pikte hij nog een Harvard-bijscholing mee en een opleiding in ziekenhuisuitbating in Louvain-La-Neuve. Hij startte zijn professionele loopbaan bij bedrijfsrevisor KPMG. In 2004 stapte hij over naar Cofinimmo, waar hij doorgroeide tot hoofd van de afdeling zorgvastgoed. (Foto: David Plas)

Cofinimmo zelf houdt niet van halfslachtige oplossingen. "Bij het organiseren van een ‘sale & lease back’ stellen we als voorwaarde de site in volle eigendom te verkrijgen. Mede-eigendomsituaties zijn juridisch behoorlijk complex en werken inefficiënt."

Nieuwe partners welkom Aanvankelijk mikte Cofinimmo puur op de kantorenmarkt. "Twaalf jaar geleden voelden we dat er

teveel nieuwe kantoren werden opgetrokken, terwijl de kantoorbehoeften veranderden. Daarom besloten we te diversifiëren. In België kwam toen net de consolidatie van de woonzorgsector op gang, waarbij de meeste kleine rusthuizen werden opgenomen in grotere groepen. Daarvoor hadden die groepen geld nodig, zodat we vrij snel konden groeien in die sector. In Frankrijk stapten we ook in revalidatieklinieken. Drie jaar geleden stapten we ook in de Nederlandse markt, met de Bergman ZBO-kliniek

Cofinimmo, opgericht in 1983, is tegenwoordig de belangrijkste Belgische beursgenoteerde investeerder in huurvastgoed en een belangrijke speler op de Europese markt. Het bedrijf bezit een gediversifieerde portefeuille, in België, Frankrijk, Nederland en Duitsland, met een totale vloeroppervlakte van meer dan 1,8 miljoen m². Cofinimmo is hoofdzakelijk actief in de zorgvastgoedsector (44 %) en in de kantorensector (39%). Het aandeel maakt deel uit van de referentiebeursindex Bel20 en geldt in België als een 'goed huisvadersaandeel'. Het kapitaal zit sterk verspreid onder het brede publiek, pensioenfondsen, verzekeraars en andere institutionele beleggers.

in Naarden. In België bestaan dergelijke gespecialiseerde ziekenhuizen niet. We zijn er constant op zoek naar nieuwe moeilijke partnerschappen, want we willen ook in Nederland een grote speler worden in zorgvastgoed." De ervaring in andere Europese landen komt daarbij goed van pas. "We zien in Nederland bepaalde trends op gang komen en kunnen dankzij onze ervaring vrij accuraat inschatten hoe deze trends en de regelgeving zullen evolueren", zegt Berden, zonder strategische informatie prijs te geven. Ligt het niet gevoelig dat een buitenlandse onderneming de eigendommen van gevestigde en zelfs traditionele Nederlandse stichtingen overneemt? "Onder onze aandeelhouders zijn diverse Nederlandse pensioenfondsen. Op congressen en presentaties merken we aan de vragen dat Nederland ook heel wat andere aandeelhouders telt. En ze maken duidelijk dat ze de diversificatie naar de zorg op prijs stellen."

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 9

Tekst: Lilian Heijmans Beeld: Michel Groen

Nieuwe verpleegafdeling Antoniushove:

functioneel en sfeervol ontwerp De sfeervolle nieuwe verpleegafdeling van Antoniushove in Leidschendam, onderdeel van Stichting Medisch Centrum Haaglanden en Bronovo-Nebo, is sinds 16 november 2015 in gebruik. Er zijn een volledig nieuwe entree en een nieuw atrium gerealiseerd, die de nieuwbouw van het ziekenhuis in een vloeiende lijn met de oudbouw verbindt. De centrale ingang is een duidelijk baken waar de bezoeker automatisch naar toe geleid wordt. Zodra de bezoeker in het atrium is, komt hij meteen de informatiebalie tegen en aan de linkerzijde de apotheek. Er tegenover ligt de doorgang naar de poliklinieken in de oudbouw. Daarnaast bevindt zich een stijlvolle houten trap naar boven die een naadloze overgang vormt tussen de begane grond en de lichte vide op de eerste verdieping. Hier is een restaurant gevestigd met veel lichtinval door de hoge ramen. Achter in de hal is de bloedafname gesitueerd.

De balie in de centrale hal van Antoniushove.

10 | BOUWEN AAN DE ZORG

Rustgevende sfeer Bij het ontwerp van het ziekenhuis is gezocht naar een optimale benutting van de ruimte en voldoende lichtinval om een open en rustgevende sfeer te creĂŤren. Zowel binnen als buiten het ziekenhuis is gebruikgemaakt van een lijnenspel dat tot in detail is doorgevoerd. Zo is de gevel voorzien van lichte, keramische tegels die op een aluminium frame zijn aangebracht, waardoor voegwerk niet nodig is. Doordat de hoge ramen met donkere kozijnen onderbroken worden door penanten, zijn de individuele kamers van buitenaf herkenbaar.

Antoniushove, Leidschendam

Marieke Smit en Nienke Ettema. (Foto Lilian Heijmans)

Eenpersoonskamer op de verpleegafdeling.

Balie aan het begin van de verpleegafdeling.

De atmosfeer in het atrium en de vides op de eerste en tweede verdieping hebben meer weg van een lounge van een grand café dan van een ziekenhuis. “En dat is ook precies de opzet”, aldus Marieke Smit, hoofd Bouwbureau van MCH-Bronovo. “We willen dat patiënten zich ondanks de persoonlijke omstandigheden zo prettig mogelijk voelen. Daarom hebben we met natuurlijke materialen, zachte kleuren en veel licht gewerkt. Ook voor het atrium en de overige verblijfsruimten hebben we gekozen voor comfortabele loungebanken en stoelen.”

U-vorm “Als je op de verpleegafdeling bent, loop je steeds naar het licht toe”, vervolgt Nienke Ettema, architect bij Prent - Landman Architecten in Den Haag. “De nieuwe verpleegafdelingen zijn in een U-vorm opgezet, waarbij alle patiëntenkamers ofwel aan de buitenruimte grenzen of aan de sfeervolle binnentuin. Eén gang van de U-vorm sluit aan op de operatieafdeling in de oudbouw, zodat patiënten en personeel snel in het OK-complex kunnen komen. Op de verpleegafdelingen zelf bevinden zich 124 bedden; de meeste ervan in eenpersoonskamers. De kamers hebben ook weer grote ramen die iets naar binnen liggen, waardoor een geleidelijke overgang naar de buitenruimte ontstaat. Centraal in de gangen op de verpleegafdeling zijn alle facilitaire ruimtes aangebracht. Aan het begin van iedere afdeling bevindt zich een balie, zodat patiënten bij binnenkomst direct een aanspreekpunt hebben.”

Centrale hal met zitjes en loungestoelen.

De kamers zijn hotelachtig ingericht en voorzien van een uniforme stijl qua kasten en bedwandpaneel. Hierin zijn alle aansluitingen en apparaten volledig weggewerkt. Elke kamer beschikt over een brede toegangsdeur en een eigen badkamer. Omdat de kamers steeds met verschillende accentkleuren zijn uitgevoerd, ziet de kamer van de buurman of buurvrouw er net even anders uit.

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 11

‘Wij werken duurzaam aan een aangenaam klimaat voor u.’ Een ruimte moet niet alleen functioneel zijn, maar ook inspireren en uitdagen. De werkomgeving van nu en de toekomst vraagt om een intregrale en conceptuele aanpak. Van ideëen en ontwerp tot projectrealisatie is Kuyvenhoven uw partner. Ruim 35 jaar ervaring in het inrichten van complete zorgprojecten. Benieuwd naar onze expertise? Neem contact op via:

12 | BOUWEN AAN DE ZORG

Antoniushove, Leidschendam

Centrale hal met stijlvolle houten trap.

Toegankelijkheid Parkeren kan gedeeltelijk ondergronds en gedeeltelijk op de begane grond. Deze inpandige parkeergarage zorgt ervoor dat het ziekenhuis direct toegankelijk is via de centrale hal. Verder is voor een goede bereikbaarheid de tramlijn bij de nieuwbouw naar de zijkant van het gebouw verplaatst. De arcade aan de voorkant van de gevel zorgt er daarmee voor dat de bezoekers onder een overkapping van de tramhalte naar de ingang van het ziekenhuis kunnen lopen. Ook aan duurzaamheid is gedacht. In de nieuwbouw is overal gewerkt met vloerverwarming en ledverlichting. De keramische tegels zijn duurzaam en recyclebaar. Ettema: “Verder beschikken alle patiëntenkamers over wandver-

Van Galen Klimaattechniek, partner in duurzaamheid en comfort

warming in de badkamer en een klimaatplafond boven ieder bed. Er zijn nog zonnepanelen op het dak gepland; deze worden in 2016 geplaatst.”

Uitdaging Het bouwproces kende ook een aantal specifieke uitdagingen, zoals heien en bouwen op drie meter van de nieuwe tramrails. “Buiten de natuurlijke zetting van de rails, is er geen verschuiving van de trambaan geweest door de nieuwbouw. Daarnaast is het ziekenhuis steeds opengebleven tijdens de verbouwing. Dat vergde een strakke planning en gedegen communicatie met patiënten en personeel. Uiteindelijk hebben we de klus binnen de geplande tijd geklaard en krijgen we veel positieve reacties over het resultaat”, besluit Smit.

•

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER Stichting Medisch Centrum Haaglanden

Voor de nieuwbouw van Antoniushove moesten ook werktuigbouwkundige installaties geleverd en aangepast worden. Van Galen Klimaattechniek uit Rotterdam bleek de perfecte partner voor het leveren van deze installaties. Het ging onder andere om sprinklerinstallaties, afvoer, installaties voor hemel- en leidingwater, sanitair, cv en koeling, en ventilatie. Overal in het gebouw is vloerverwarming toegepast. In de badkamers van de patiëntenkamers is de vloerverwarming aangevuld met wandverwarming, en boven de bedden zijn klimaatplafonds geïnstalleerd. Op deze wijze kan er zowel in de winter worden verwarmd als in de zomer worden gekoeld. In de centrale hal is de vloerverwarming door Van Galen Klimaattechniek aangevuld met luchtverwarming uit de wand in plaats van uit het plafond. In zomer en winter zorgt deze combinatie voor een constante gebouwtemperatuur. Hierdoor ontstaat in het gehele ziekenhuis op innovatieve wijze een stabiel en comfortabel klimaat. Een prachtig voorbeeld van het samengaan van duurzaamheid en comfort.

en Bronovo-Nebo

ZORGVERLENER Stichting Medisch Centrum Haaglanden en Bronovo-Nebo

ARCHITECT Prent-Landman Architecten BNA W-INSTALLATIE Van Galen Klimaattechniek, Rotterdam KLIMAATBEHEERSING Van Galen Klimaattechniek, Rotterdam GORDIJNEN Kuyvenhoven Projecten, Zoetermeer START NIEUWBOUW december 2013 OPLEVERING november 2013 TOTALE VLOEROPPERVLAKTE 18.833 m² (inclusief parkeergarage) TOTALE BOUWKOSTEN totale investering: 25 miljoen euro AANTAL BEDDEN RESTAURANT

(inclusief btw) 124 200 plaatsen

BOUWEN AAN DE ZORG | 13

Nieuwe uitbouw bij hoofdentree maakt uitbreiding mogelijk. Tekst: Jan-Kees Verschuure Beeld: DigiDaan - Antoni van Leeuwenhoek

AVL combineert capaciteitsgroei met introductie nieuwe technieken Het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam-Slotervaart, begin jaren zeventig gebouwd, wordt sinds 2001 verbouwd en uitgebreid. De meest recente verbouwing betreft een forse capaciteitsvergroting van poliklinieken, dagbehandeling, OK's en IC. Een transparante uitbouw zorgt voor licht en ruimte. Nieuwe OK's maken de introductie van beeldgestuurd opereren mogelijk. Uitgangspunt van het Antoni van Leeuwenhoek bij de verbouwing: “Wij willen dat de fysieke bouw de patiënt ondersteunt.” Sinds de oprichting in 1913 bevinden het Nederlands Kanker Instituut - de onderzoekspoot - en het in de behandeling van kanker gespecialiseerde ziekenhuis Antoni van Leeuwenhoek zich vrijwel altijd onder één dak. Snelle implementatie van nieuwe ontwikkelingen en technieken - zoals recentelijk het beeldgestuurd opereren - heeft daardoor altijd prioriteit gekregen. Daarnaast veroorzaakt de groeiende toestroom van patiënten een continue

14 | BOUWEN AAN DE ZORG

huisvestingsbehoefte. Er is zelfs een groei voorzien van 70% in de periode 2008-2020. Om de gewenste capaciteitsgroei mogelijk te maken, zijn de poliklinieken, dagbehandeling, IC en het OK-complex uitgebreid. Om het gebouw een mooie en vriendelijke entree te geven, zijn de voorgevel en hoofdentree van het ziekenhuiscomplex uitgebouwd. De uitbreiding is ontworpen

door De Jong Gortemaker Algra met Bouwbedrijf De Vries en Verburg als bouwkundig aannemer en Heijmans Installaties als installatietechnisch aannemer. “Het ontwerp waarborgt voldoende daglicht in de verschillende onderdelen van het gebouw”, vertelt bouwdirecteur Robert Clement. “Verder was het de kunst om de uitbreidingen zo in te passen dat er samenhang blijft bestaan voor de patiënt.”

Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam-Slotervaart

Ruimtelijkheid en rust De geheel nieuwe afdeling dagbehandeling op de eerste etage, in gebruik genomen in mei 2015, behelst een uitbreiding van dertig naar vijftig behandelplaatsen - geschikt voor een bed, een brancard of een stoel. “Ook op deze afdeling, waar onder andere chemotherapie wordt toegediend, heerst ruimtelijkheid en rust”, vervolgt Clement. “De bedden zijn in een waaiervorm geplaatst, waardoor privacy en contact met medepatiënten goed samengaan. Toegankelijke, daglichtrijke patio's zorgen ervoor dat patiënten en begeleiders rond de behandeling ook buiten kunnen zitten - uiteraard indien mogelijk.”

'De fysieke ruimte richt zich naar de patiënt' in de nieuwe poliklinieken.

De IC-afdeling op de tweede etage is met het oog op de toekomst uitgebreid van zes naar twaalf eenpersoons IC-kamers. Het operatiecomplex in het nieuw aangebouwde deel op de tweede etage wordt verdubbeld. “Naast de zes bestaande operatiekamers zijn er zes bijgebouwd. De huidige OK's zijn ongeveer 38 m2 groot; de nieuwe variëren in omvang van 70 tot 80 m2. De inleidruimte van het OK-complex gaat van vier naar tien bedden en de herstel- of uitslaapruimte van tien naar achttien bedden.”

Innovatieve technieken Twee van de nieuwe OK's zijn of worden ingericht met een CT-scan, waardoor de operatiekamers geschikt zijn voor innovatieve, beeldgeleide navigatietechnieken. Deze technieken helpen de chirurg tumoren beter te verwijderen. Oncologisch chirurg prof. dr. Theo Ruers: “Hierdoor kunnen patiënten met een tumor op een lastige plek - zoals in het bekken - beter, nauwkeuriger en met minder risico's worden geopereerd.”

Intensive care.

Poliklinieken Vanuit de gebouwhoge, daglichtrijke ontvangsthal, die later dit jaar verder wordt doorgetrokken naar de achterzijde van het complex, slaat de bezoeker linksaf naar de geheel vernieuwde polikliniek - in december 2015 in gebruik genomen. “De polikliniek bestaat nu uit drie gelijkwaardige delen, met elk een eigen wachtruimte. Daglicht en openheid spelen ook hier een belangrijke rol, maar wel binnen de grenzen van de vereiste privacy”, aldus Clement. “Het nieuwe policoncept huldigt het principe 'de patiënt centraal', wat concreet inhoudt dat het gebouwde zich naar de patiënt richt”, zegt Arthur Dernison, een van de drie teamleiders van de Polikliniek. “Wat wij willen is dat de fysieke bouw de

patiënt ondersteunt. In het Antoni van Leeuwenhoek staan afspraken zelden op zich, en van belang is dat de patiënt zo min mogelijk loketten passeert. In de nieuwe polikliniek staan bijvoorbeeld zuilen waarop de patiënten zich kunnen aanmelden als ze voor een vervolgafspraak komen. Maar een eerste afspraak zal altijd één op één plaatsvinden. Elke polikliniek heeft zijn eigen doelgroep, waardoor de patiënt altijd naar dezelfde wordt verwezen. Ook back office-functies, zoals het secretariaat, zijn telkens aan een vaste poli verbonden. De behandelkamers zijn - op enkele specialismen na - zoveel mogelijk flexibel bruikbaar gemaakt. De drie nieuwe poli's hebben elk een eigen sfeer, maar rust, ruimte en een prikkelarme omgeving gaan in alle gevallen samen; dat wordt ook door het personeel zo ervaren.”

Eén operatiekamer van het Antoni van Leeuwenhoek is al in gebruik als 'OK van de toekomst'. De patiënt ligt hierbij op een elektromagnetische plaat die functioneert als een soort satelliet. Door gebruik te maken van speciale operatie-instrumenten kan de chirurg op een beeldscherm precies zien hoe hij de tumor het best kan benaderen, vergelijkbaar met een TomTom. De uitbreiding van het OK-complex wordt aangegrepen om inhoudelijke stappen te maken, aldus Ruers. Hij is bij het gehele uitbreidingstraject betrokken en gaf tijdens de ontwikkeling van nieuwe operatietechnieken leiding aan multidisciplinaire teams van het eigen ziekenhuis, de Universiteit Twente en marktpartijen. “In losse componenten bestonden de genoemde technieken misschien al; wij hebben deze geïntegreerd.”

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 15

Het in kanker gespecialiseerde ziekenhuis loopt hiermee voorop in de wereld. “Met de nieuwe operatiekamers boeken wij op meerdere fronten vooruitgang. Enerzijds hebben wij extra capaciteit nodig in verband met het stijgend aantal verwijzingen, anderzijds hebben wij gesteld: wij willen andere OK's waarin alle beschikbare technologie te

implementeren is.” De twaalfde en laatste OK is nog niet in gebruik, maar wel bouwkundig gereed. Deze is voorzien van een demontabele buitenwand, zodat bijvoorbeeld een MRI-scanner kan worden geïnstalleerd. “In het plantraject hebben wij verscheidene buitenlandse topinstituten bezocht en de conclusie was

dat een operatiekamer niet groot genoeg kan zijn. Wij verwachten dat de OK's van de toekomst alleen maar meer technologie gaan bevatten; het einde van de mogelijkheden is nog lang niet in zicht. Beeldvorming en chirurgie zijn niet langer gescheiden werelden in het Antoni van Leeuwenhoek.”

•

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER Antoni van Leeuwenhoek

ONTWERP

De Jong Gortemaker Algra Architecten en Adviseurs

UITVOERING

Bouwbedrijf De Vries en Verburg (bouwkundig)

BOUWPERIODE

2013 - 2015 (nieuwbouw en renovatie polikliniek, dagbehandeling, OK's, IC)

PROGRAMMA

nieuwbouwdeel circa 8.200 m² (bvo) renovatiedeel circa 5.200 m² (bvo) De nieuwe afdeling dagbehandeling.

16 | BOUWEN AAN DE ZORG

Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam-Slotervaart

Bouwen aan intensivering en capaciteitsuitbreiding AVL Onder het motto ‘Groei & Innovatie’ zijn de OK's en IC's, polikliniek en dagbehandeling van het Antoni van Leeuwenhoek de afgelopen jaren uitgebreid en gerenoveerd. Het project - gefaseerd opgeleverd in 2015 - omvat een nieuwbouwdeel van circa 8.200 m² (bvo) en een renovatiedeel van ongeveer 5.200 m² (bvo). Bouwbedrijf De Vries en Verburg B.V. was coördinerend hoofdaannemer. De uitbreiding is ontworpen door De Jong Gortemaker Algra en sluit aan bij het bestaande hoofdgebouw en de entreehal van het ziekenhuiscomplex. “Dit gebouwdeel is in de periode 2002 - 2003 eveneens door Bouwbedrijf De Vries en Verburg B.V. gebouwd”, vertelt projectleider Bernhard van Houwelingen van het bouwbedrijf, dat in 2013 startte met de nieuwe uitbreiding. “Omdat ruimte voor een bouwterrein nagenoeg ontbreekt op het ziekenhuiscomplex, hebben wij mobiele kranen gebruikt en is de bouw gefaseerd en in meerdere bouwstromen uitgevoerd over een periode van 2,5 jaar. Wij hebben ervoor gekozen eerst het nieuwbouwdeel wind- en waterdicht te maken, waarna de renovatie en uitbreiding van polikliniek, dagbehandeling en het bovengelegen OK- en IC-complex konden plaatsvinden.”

Prefabcasco De uitbreiding is gefundeerd op vibropalen, staat op betonnen pijlers en strekt zich uit over de gehele voorzijde van het ziekenhuiscomplex. Dit nieuwbouwdeel heeft een prefabcasco met kanaalplaatvloeren en breedplaatvloeren; de

betonconstructie is afgewerkt met glazen vliesgevels en natuursteen. “Op het voorterrein kon enige ruimte worden vrijgemaakt, maar je bouwt dit ziekenhuiscomplex echt op een postzegel en uiteraard in een ziekenhuisomgeving. Wij hebben daarom de nodige geluidsbeperkingen in acht genomen.”

OK-uitbreiding Het bestaande OK-complex is in gebruik gebleven tijdens de bouw. De uitbreiding met zes OK's, die dubbel zo groot zijn als de bestaande en voorzien zijn van de laatste technieken, is eind 2014 in één keer opgeleverd. In de loop van 2015 zijn de afdelingen stap voor stap in gebruik genomen. “De logistieke uitdagingen gingen gepaard met een hoge plankwaliteit: in de nieuwe afdelingen is veel daglicht voorzien. Ook in de interne plandelen, zoals de dagbehandeling. De patiënt wordt op die manier zoveel mogelijk bediend met een daglichtrijke ziekenhuisomgeving.” De dagbehandeling is tevens voorzien van toegankelijke patio's die zijn bekleed met terrastegels, terwijl de daken zijn afgewerkt met Sedum.

•

Het OK-complex is meer dan verdubbeld, opereren met behulp van beeldgestuurde technieken is nu mogelijk.

BOUWEN AAN DE ZORG | 17

BUSSMAN BOUWT MODULAIRE HYBRIDE OK VOOR TERGOOI Binnenkort start Bussman Medical & Research met de bouw van een hybride operatiekamer bij het Tergooi Ziekenhuis in Hilversum. De operatiekamer is voorzien van de meest moderne techniek op het gebied van beeldvorming en chirurgie. De kwaliteit van de operaties verbetert en de kans op complicaties neemt af. De behandelingen zijn voor patiĂŤnten ook minder belastend. Ze hoeven daarom minder lang in het ziekenhuis te verblijven.

IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen T +31 (0)24 6790100 F +31 (0)24 6790101 info@bussman-mr.com www.bussman-mr.com

18 | BOUWEN AAN DE ZORG

Bijzonder aan het project is dat het gebouw volledig modulair wordt uitgevoerd. De operatiekamer wordt samengesteld uit geprefabriceerde modules, waarbij een groot deel van de werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties reeds in de fabriek zijn aangebracht. Na het verlaten van de fabriek worden de modules op de bouwplaats in Hilversum gekoppeld tot een complete hybride operatiekamer. Groot voordeel hierbij is dat de bouwtijd sterk verkort

wordt en de overlast op de bouwlocatie zeer beperkt blijft. De nieuwe OK wordt geplaatst op een staalconstructie, waarbij het gebouw gekoppeld wordt aan de bestaande OK-afdeling van het ziekenhuis. Hiermee wordt de routing op de afdeling gewaarborgd.

Optimale operatieomgeving De moderne techniek in de hybride OK maakt het mogelijk een ingewikkelde â&#x20AC;&#x2DC;gesloten opera-

Bedrijfspresentatie

tie’ (endovasculaire operatie) te combineren met een ‘open operatie’ (klassieke vaatoperatie). In een hybride OK kunnen de verschillende methoden worden uitgevoerd in één sessie. Tijdens een operatie via het bloedvat kan de chirurg ter plekke besluiten over te stappen op een open operatie. Zeker bij vaatingrepen kan snel switchen cruciaal zijn. In een moderne hybride OK wordt de patiënt altijd behandeld in de meest optimale operatieomgeving, kunnen verschillende behandelingen in één keer worden uitgevoerd en is een verlengde opname of heropname voor een aanvullende behandeling niet meer nodig. Op de hybride OK staat de meest moderne röntgenapparatuur. Deze kan volledig om de patiënt heen bewegen en zelfs ter plekke een CT-scan maken. De behandelaars passen geavanceerde navigatietechnieken toe en zien operatiebeelden en andere informatie over de patiënt op een gigantisch beeldscherm, in een superieure beeldkwaliteit. Zo kunnen ze

tijdens een operatie echobeelden en een eerder gemaakte CT-scan bekijken, maar blijven ze via het scherm ook op de hoogte van belangrijke lichaamsfuncties, zoals hartritme, bloeddruk en polsslag.

Hoogwaardige beeldkwaliteit De specialisten op de nieuwe OK krijgen ook meer bewegingsvrijheid. De operatiekamer is bijna twee keer zo groot als een normale operatiekamer en veel apparatuur is in de wanden en het plafond geïntegreerd. Zo kan het operatieteam op de hybride OK rustig, veilig en steriel werken. De aansturing van de techniek in de operatiekamer vindt plaats vanuit een grote technische ruimte die op het dak van de OK wordt gesitueerd. Tergooi zet de nieuwe OK voornamelijk in voor vaatchirurgie en interventieradiologie. Door de hoogwaardige beeldkwaliteit kan er nauwkeuriger en efficiënter geopereerd worden. Voor Bussman is het niet het eerste project voor het

Tergooi Ziekenhuis; eerder werd de afdeling radiologie uitgebreid met een gebouw ten behoeve van MRI.

Topklinische zorg De nieuwe hightech-OK past binnen de ambitie van Tergooi om topklinische zorg te bieden die zinvol, doordacht en toekomstbestendig is. Toegankelijke zorg van de hoogste kwaliteit in de regio, dicht bij huis. Voor Bussman is het inmiddels het derde hybride OK-project. Ook bij het Amphia Ziekenhuis in Breda en het Algemeen Ziekenhuis St. Maarten in Duffel (België) realiseerde Bussman hybride operatiekamers. Ook bij andere ziekenhuizen in Nederland start Bussman binnenkort met de bouw van operatiekamerprojecten, zoals bij de NoordWest Ziekenhuisgroep in Den Helder, het SLAZ in Amsterdam en opnieuw bij het Amphia Ziekenhuis in Breda. De nieuwe operatiekamer van Tergooi zal naar verwachting in het voorjaar in gebruik genomen worden.

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 19

Tekst en beeld: Lighthouse

Luchtkwaliteitsmeting op de OK De verbetering van luchtkwaliteit in operatiekamers en opdekruimten is reeds vele jaren een aandachtspunt in de strijd tegen het terugdringen van postoperatieve wondinfecties. In de nieuwe VCCN-Richtlijn 7 (2014) voor het classificeren van OK’s en opdekruimten, worden richtlijnen gegeven voor het valideren van een nieuwe of gewijzigde OK. Hierbij is het bepalen van de ISO-stofklasse op basis van deeltjesmeting in de lucht een belangrijk onderdeel. Echter na oplevering van de OK wordt de luchtkwaliteit vaak niet meer gemeten tijdens het gebruik van de OK, terwijl juist dan de luchtkwaliteit van het allergrootste belang is. Inmiddels is de projectgroep ‘VCCN Richtlijn 8; Operationele monitoring van OK’s en opdekruimtes’ van start gegaan. Deze projectgroep richt zich op de belangrijke parameters voor de OK’s en opdekruimtes in gebruik en zal aanbevelingen geven voor het monitoren van deze kritische omgevingen. In verschillende onderzoeken is aangetoond dat het continu meten van de luchtkwaliteit middels deeltjesmetingen onmisbare informatie verschaft over de verstorende factoren van de luchtkwaliteit tijdens een ingreep. Hiermee kan men preventieve maatregelen nemen om de luchtkwaliteit tijdens ingrepen te verbeteren en zo het risico op infecties te verkleinen. Voorbeelden van beïnvloedende factoren op de luchtkwaliteit die door deeltjesmetingen naar voren zijn gekomen: • Is de OK goed schoongemaakt? • Is de opstartperiode juist gekozen? • Zijn er incidenten geweest tijdens de ‘stand by’-perioden in de nacht of het weekend? • Timing van de voorbereiding in de OK versus starten van de ingreep. • Gebruik van de opdektafel en overige apparatuur tijdens de ingreep (zoals diathermie). • Werkzaamheden tijdens de ingreep die verstorend werken, zoals opdektafel opruimen voor de wondsluiting, aansluiten gassen, plaatsen van apparatuur in beschermd gebied et cetera. • Positie van chirurg en OK-medewerkers tijdens de ingreep.

Klasse 1 OK: In rust Tijdens operatie

20 | BOUWEN AAN DE ZORG

- Deuropeningen en loopbewegingen tijdens de ingreep. - Juiste kledingprocedure en kwaliteit van de kleding. - Juiste hygiëneprocedures en materialen. Uitgevoerde onderzoeken luchtkwaliteit In 2015 zijn diverse onderzoeken* uitgevoerd in ziekenhuizen om de luchtkwaliteit op de OK’s te monitoren: • Bij het Radboudumc is een onderzoek uitgevoerd door een team van OK-assistenten in opleiding, waar verrassende informatie beschikbaar kwam die het management ter aanbeveling heeft meegenomen bij de ontwikkeling van nieuwe OK’s. Door deeltjesmetingen op belangrijke locaties, zoals bij het wondgebied, de opdektafel en ook in de periferie in combinatie met visuele waarnemingen, heeft men gezien en gemeten welke factoren het meest van invloed zijn op de luchtkwaliteit. • Door Johan Laurensse is met deeltjesmonitoring onderzoek gedaan naar de invloed op de luchtkwaliteit van alle activiteiten voor, tijdens en na ingrepen en is daarnaast gekeken naar de luchtkwaliteit in de opdekruimtes in twee ziekenhuizen tijdens verschillende soorten ingrepen. • In het MCL heeft Heinze Sikkema een (MBA) afstudeeronderzoek verricht: ‘Luchtbehandeling in de OK bijzaak of noodzaak?’ In dit onderzoek zijn onder andere deeltjesmetingen gecombineerd met microbiologische airsampling. • In het JBZ heeft Cees van Duijn een onderzoek verricht: ‘Deeltjesdepositie tijdens afdekken van opdektafels, transport van afdektafel naar OK, en overige deeltjesdepositie in de OK’. Hierbij is de oppervlaktereinheid in de OK onderzocht. *Onderzoeken beschikbaar op aanvraag: benelux@golighthouse.com

•

Wilt u meer weten over het meten en bewaken van de luchtkwaliteit op uw OK’s? Neem dan contact op met Lighthouse of kijk op onze website: www.golighthouse.nl

OK Classificatie Maximaal toegestane deeltjes per m³ lucht Beschermd gebied Periferie ≥0,5µm ≥5,0µm ≥0,5µm ≥5,0µm 3.520 (ISO-5) 29 35.200 (ISO-6) 293 35.200 (ISO-6) 293 352.000 (ISO-7) 2930

OK-special

Lighthouse Benelux is adviseur en leverancier van OK Monitoring Systemen, Cleanroom meetapparatuur en (GMP) monitoringsystemen voor cleanrooms. Lighthouse biedt daarnaast technische ondersteuning en opleiding op deze vakgebieden. U kunt bij ons terecht voor levering, service en advies van: - Deeltjestellers (handheld, portable en remote) - Microbiologische airsamplers (stand alone en remote) - Ziekenhuismonitoringsystemen (OK, apotheek, isolatiekamers, laboratorium, CSA) - Meetproducten voor oppervlaktereinheid (o.a. controle van schoonmaak) - GMP-monitoringsystemen voor pharma en laboratoria - Testapparatuur voor HEPA/ULPA-filter - On-site kalibratieservices voor alle merken producten - Opleidingen en huur van meetapparatuur en monitoringsystemen

Lighthouse Worldwide Solutions Benelux BV benelux@golighthouse.com www.golighthouse.nl tel. 0487 560811

BOUWEN AAN DE ZORG | 21

nora®, uw partner in de gezondheidszorg. Goed om te weten dat er een specialist is! De aantrekkelijke rubber vloerbedekkingen van nora® zijn de eerste keuze bij de inrichting van ziekenhuizen. Niet alleen bieden ze een aantrekkelijk design, maar ook alle belangrijke technische eigenschappen die ziekenhuizen nodig hebben voor hun dagelijkse werk.

nora ﬂooring systems B.V. T +32 26575250 T +31 416 286140 www.nora.com

OK-special

Tekst en beeld: Nora

nora® rubber vloerbedekkingen voor veeleisende inrichtingsoplossingen Om operatiekamers uit te rusten, is veel ervaring en knowhow vereist. Als specialist voor degelijk kwetsbare toepassingsgebieden, beschikt nora® over begrensd elektrisch geleidende rubber vloerbedekkingen in verschillende kwaliteiten en dessins. Naast de standaard vloerbedekkingen biedt de nora®-collectie voor speciale toepassingen een breed assortiment van rubber vloerbedekkingen met onbeperkte combinatiemogelijkheden.

Vloerbedekkingen Voor operatiekamers adviseren wij de volgende vier vloerbedekkingen: noraplan® signa ed, noraplan® sentica ed, noraplan® stone ed en norament® 928 grano ed. Begrensd elektrisch geleidend en antistatische rubber vloerbedekkingen van nora® beschermen de gevoeligste elektronische apparatuur tegen storingen respectievelijk onherstelbare beschadigingen door elektrostatische ontladingen. Ze bieden eveneens bescherming bij ontvlambare gasen luchtmengsels. Met een minimale isolatieweerstand worden bovendien de opererende arts en patiënt beschermd.

Uniform design Uniek aan het nora®-systeem is dat u de verschillende vloerbedekkingskwaliteiten in dezelfde kleuren en dessins kunt laten doorlopen in verschillende ruimtes, met de meest uiteenlopende functionele eigenschappen. Hierbij wordt het totaalbeeld van een uniform design behouden.

UMC Utrecht en Bergman Clinics Recentelijk zijn de OK-complexen van UMC Utrecht en de Bergman Clinics afgerond met de installatie van noraplan® sentica en noraplan® signa vloerbedekkingen van nora flooring systems B.V. De aantrekkelijke rubber vloerbedekkingen van nora® bieden niet alleen een aantrekkelijk design, maar ook alle belangrijke technische eigenschappen die ziekenhuizen en klinieken nodig hebben voor hun dagelijkse werk.

•

Meer informatie: www.nora.com /be-nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 23

medical

Heijneman Medical BV

Heijneman Medical BV is sinds 1993 meer dan alleen leverancier van hoogwaardige producten. Heijneman Medical is ook partner van en vraagbaak voor gebruikers en ziekenhuis technici bij het inrichten van Operatiekamers, Recovery, Spoed Eisende Hulp, Care afdelingen en Poliklinieken. Het leveringspakket bestaat uit LED operatielampen van KLS Martin, operatietafels van OPT SurgiSystems en voorzieningenbruggen en/of plafondpendels van modul technik. Allen gerenommeerde merken met topkwaliteit producten welke wereldwijd verkocht worden. Aanvullend heeft Heijneman Medical een uitgebreid pakket aan accessoires en bijbehorende producten in haar programma. Neem contact op voor een presentatie of bezoek onze website.

Copenweg 17 3411 NX LOPIK Tel. 088 11 81 000 Fax: 088 11 81 081 heijnemanmedical.nl

OK-special

Tekst en beeld: Heijneman

Heijneman Medical: ervaren en veelzijdige partner bij inrichting OK’s Heijneman Medical heeft sinds haar oprichting in 1993 ruim honderdvijftig operatiekamers ingericht met operatielampen, operatietafels, voorzieningenbruggen en/of plafondpendels. Deze producten innoveren geregeld. Zo is het nu al mogelijk de zwaarste anesthesiemachine of apparatentoren van de vloer te tillen met een dubbelarmige pendel met een reikwijdte van 2.60 meter! De door Heijneman Medical geleverde voorzieningenbruggen volgen elke vorm van het inblaasplenum. Hierdoor is de nieuwe WIP-richtlijn geen enkel probleem meer, zoals onlangs bewezen in Ziekenhuis Bernhoven in Uden en het net opgeleverde Laurentius Ziekenhuis in Roermond.

Wandgoten en -panelen Ook op het gebied van intensive care, high care en medium care heeft Heijneman Medical haar sporen verdiend met ruim driehonderd bedplaatsen. De productlijn van wandgoten en -panelen voor holding, recovery, behandelkamers en verpleegafdelingen is geheel herontworpen en voldoet aan de huidige eisen en wensen.

De led-operatielampen van KLS Martin zijn niet alleen in Nederland marktleider, maar in heel Noord-Europa. De lichttechnische mogelijkheden (kleurtemperatuur, lichtveldvorm et cetera) zijn niet alleen uniek, maar ook de ophangmogelijkheden met extra lange armen voor bijvoorbeeld hybride operatiekamers en de toepasbaarheid van camera’s in de lamp, maken het tot een topproduct.

Meer dan leverancier Inmiddels heeft Heijneman Medical een groot aantal hybride en IORToperatiekamers met haar producten ingericht. Maar Heijneman Medical is meer dan alleen leverancier van hoogwaardige producten. Het bedrijf is tevens partner van en vraagbaak voor de gebruikers en ziekenhuistechnici. Ook kan Heijneman Medical (technische) trainingen verzorgen en onderhoudscontracten aanbieden.

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 25

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: MST

‘Hotfloor’

bundelt afdelingen intensieve zorg Op de zogeheten ‘hotfloor’ in het nieuwe MST zijn onder meer alle OK’s en alle intensive care- en medium care-ruimten gebundeld. Hoe korter de afstanden tussen deze afdelingen, hoe veiliger er gewerkt kan worden en des te geringer de kans op complicaties. De ‘hotfloor’ is een essentiële levensader van het ziekenhuis en daarom één van de belangrijkste pijlers van de nieuwbouw van het ziekenhuis. Meer dan de helft van de patiënten die naar het ziekenhuis komt, ondergaat ergens in het behandelingstraject een operatieve ingreep. Deze intensieve zorgvoorziening is op de derde etage tussen de poliklinieken en de klinische zorg gepositioneerd.

Geavanceerde apparatuur De elf algemene OK’s, de drie thorax-OK’s voor hart- en longoperaties en de gezamenlijke hybride OK voor ingewikkelde operaties aan het hart, de longen en de grote bloedvaten, zijn uitgerust met de meest geavanceerde en hoogwaardige apparatuur. Dit omdat er complexe, risicovolle behandelingen plaatsvinden. Ook de intensive care, medium care, hartbewaking, eerste hulp, hartcatheterisatiekamers en vaatkamer bevinden zich op dezelfde verdieping. De medium care-afdeling is nieuw; deze patiënten hoeven geen intensieve zorg, maar sommige lichaamsfuncties moeten wel worden bewaakt. Tevens zijn de OK’s uitgerust met camera’s die eventueel een volledige operatie kunnen filmen. Zodoende kunnen de chirurg

26 | BOUWEN AAN DE ZORG

en het OK-personeel naderhand alle medische ingrepen evalueren op hun merites en deze toevoegen aan het elektronisch patiëntendossier. Daardoor krijgt het MST de mogelijkheid om te blijven leren en ontwikkelen van de intensieve zorg.

Veel aandacht voor familie Het transport van patiënten vindt strikt gescheiden plaats van de goederenstroom. Via een separate gang worden de patiënten naar de OK vervoerd. Aan de andere kant van de OK-afdeling worden in de zogenaamde ‘schone gang’ OK-materialen verzameld en gesteriliseerd. Een geavanceerd luchtverversingssysteem houdt de ruimten steriel, waardoor de kans op infecties tot een minimum wordt beperkt. Temperatuur, luchtvochtigheid en overdruk moeten goed worden bewaakt. Zoals overal in het ziekenhuis wordt ook op de ‘hotfloor’ veel aandacht besteed aan de familie van de patiënt, gezien de vijf familiekamers waar dierbaren rustig kunnen praten met de behandelend arts of artsassistent.

•

OK-special Tekst en beeld: Interflow

MET NIEUWE MODULAIRE PLENUM VOORBEREID OP DE TOEKOMST Interflow heeft een uniek plenum voor de operatiekamer ontwikkeld, dat aan te passen is aan de huidige en toekomstige wensen. Het modulaire plenum is onderdeel van het Flex OK-concept van het bedrijf, maar het plenum is ook apart leverbaar. Het modulaire plenum biedt onder andere flexibiliteit, lagere onderhoudskosten en maximaal comfort voor nu en in de toekomst. Of het nu nieuwbouw betreft of een bestaande situatie, toekomstige veranderingen in de afmeting van uw plenum zijn eenvoudig door te voeren door de modulaire opbouw. Ook biedt de modulaire opbouw u een aanzienlijk lagere bouwhoogte. Hierdoor is het plenum prima in te passen in gebouwen met een geringe verdiepingshoogte.

Lage onderhoudskosten De levensduur van de luchtverdelers wordt aanzienlijk verlengd doordat de verlichting binnen het plenum geen UV-straling uitstraalt. Hiermee bespaart u op onderhoudskosten en verhoogt u de beschikbaarheid van en de patiëntveiligheid op de operatiekamer.

Daarnaast is het plenum leverbaar met recirculatiemodules. Dit geeft u, door lokaal kanaalwerk, een besparing ten opzichte van de traditionele luchtbehandelingsinstallatie. Een maximaal resultaat wordt bereikt door toepassing van het modulair plenum in combinatie met de Flex OK. Door de optimale balans tussen toevoer en afzuiging weet Interflow een minimaal insnoeringsgebied te bereiken.

Maximaal comfort In combinatie met het operatiekamerplafond van Interflow met geïntegreerde led-verlichting, is verlichting binnen de contouren van het plenum niet meer nodig. De led-armaturen van Interflow garanderen de juiste lichtopbrengst, ook onder het plenum. Naast led-verlichting is het ook mogelijk om te kiezen voor steunverlichting of een combinatie van verlichtingsmogelijkheden. Vanzelfsprekend voldoet het modulair plenum aan alle eisen van deze tijd en biedt het de gebruikers in de operatiekamer maximaal comfort.

•

Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Peter van Wieren (06) 53 168 846 of peter.van.wieren@interflow.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 27

OK-special Tekst en beeld: Gerflor

Gerflor Benelux thuis in de gezondheidszorg Gerflor Benelux ontwikkelt, produceert en verkoopt innovatieve, duurzame en decoratieve vinylvloerbedekking, wandbescherming en leuningen voor projecten, woningen en sportaccommodaties. Het bedrijf is al jaren specialist op het gebied van vloeren voor ziekenhuizen en zorginstellingen. De juiste balans tussen functionaliteit, sfeer en hygiëne staat hierbij centraal.

Sterk en duurzaam

Met het uitgebreide Gerflor-assortiment is het mogelijk om elke ruimte een eigen identiteit en karakter te geven. In de wachtkamer maakt u een keuze uit ons uitgebreide assortiment Luxury Vinyl-stroken of -tegels. In de operatiekamer kiest u een elektrisch geleidende vloer en in de kamers een duurzame homogene vinyl vloerbedekking van Mipolam, met een eigentijds design en een biologische weekmaker.

Voor meer informatie: www.gerflor.nl

Oogkliniek Zonnestraal koos Mipolam Elegance EL 5 voor de operatiekamers. “De vloer voldoet aan de klasse3-normering, de hoogste klasse. Daarmee is een optimale elektrische geleiding gegarandeerd, een must in OK’s.” Ook het feit dat de vloer waterdicht en hygiënisch is, eenvoudig te onderhouden is, sterk en duurzaam is en bovendien een mooie uitstraling heeft, zijn volgens Oogziekenhuis Zonnestraal pluspunten.

•

Onze Mipolam-vloerbedekking is voorzien van Evercare ™, een unieke en gepatenteerde oppervlaktebehandeling die zorgt voor een uitstekende bestendigheid tegen chemicaliën. Denk aan desinfectiemiddelen, Betadine voor wondverzorging et cetera. De vloer is daarnaast eenvoudig te reinigen, bestand tegen intensief gebruik en krassen en heeft bovendien een duurzaam ontwerp met een blijvende kleurhelderheid. Oogkliniek Zonnestraal .

Albert Schweitzer Ziekenhuis.

BOUWEN AAN DE ZORG | 29

MODERN - HOOGWAARDIG - SNEL

Europees marktleider in de gezondheidszorg industrieel bouwproces Turn-key klinieken

integrale projecten

Hybride operatiekamers

Beddenhuizen

125 jaar ervaring één aanspreekpartner snelle realisatie weinig bouwoverlast flexibel en hoogwaardig www.cadolto.nl info@cadolto.nl

Complete operatiekamercomplexen

Functieruimtes zoals MRI / CT / Nucleaire

Hoogwaardige gebouwen - modulair op maat, zoals complete laboratoria

Complete functiegebouwen zoals IC / SEH / Sterilisatie/laboratoria

TE KOOP

Hoogwaardige Intensive Care

Al meer dan 600 OK’s gerealiseerd

ZBC’s

MST heeft recent haar nieuwbouw betrokken. Hierdoor is de voormalige intensive care afdeling vrijgekomen. Door het moderne bouwconcept kan deze integraal worden verplaatst en elders opnieuw tot inzet komen. Deze hoogwaardige afdeling werd in 2009 geleverd en geïnstalleerd door de firma Cadolto. Het betreft een gebouw met 18 gesluisde IC kamers, inclusief de vaste inventaris verdeeld over twee vrijwel identieke verdiepingen. 41 m. 41000 13m2

techniek 9m2

13m2 30m2

11m2

6m2

5m2

13m2

16000 16 m.

Zowel tijdelijk als permanent inzetbaar 18 isolatiekamers van 19m2

sluis isolatiekamer 19m2

multifunctionele ruimte 44m2 bevoorradingssluis 47m2

Voor verdere informatie zie www.nieuweintensivecare.nl of mail naar: MST@nieuweintensivecare.nl

OK-special

CPS6000-systeem: een modulair ruimtedruk monitoringsysteem In verband met besmettingsgevaar voor patiënt en personeel dienen ziekenhuizen hun ruimtes steeds vaker op over- of onderdruk te controleren. Speciaal voor deze toepassing en voor cleanrooms waar hoge eisen gelden met betrekking tot ruimtedrukbewaking, zijn het CPS6000en het PresSura-systeem ontwikkeld. Het CPS6000-systeem is een uniek modulair drukverschilsysteem dat door middel van een interne Modbus een netwerk van touchscreen displays en verschildrukopnemers met elkaar verbindt. Op deze manier kan de status van de verschildruk aan beide zijden van de ruimten en in de zusterposten worden gevisualiseerd. Simpel en doeltreffend wordt de status van de verschildruk in kleuren weergegeven, zonder afbreuk te doen aan de inrichting. De status van de druk kan tevens via de externe Modbus aan het GBSsysteem worden doorgegeven. Daarnaast zijn de drukopnemers (6280serie) naast de interne Modbus uitgerust met analoge uitgangssignalen (0-10V, 4-20mA). Het PresSura-systeem bestaat uit geavanceerde touchscreen kleurendisplays die zowel met de unieke ‘through the wall’-sensoren van TSI als met verschildruktransmitters kunnen worden verbonden. Het PresSura-systeem

beschikt naast de analoge uitgangssignalen over digitale busuitgangen, zoals Modbus, Bacnet en LonWorks.

•

Kijk voor meer informatie op: www.catec.nl

GASSENDISTRIBUTIESYSTEMEN: een medisch hulpmiddel! Apparatuur die medisch personeel op een afnamepunt aansluit, is altijd een medisch hulpmiddel en als zodanig gekwalificeerd. Het leidingsysteem staat in dienst van die hulpmiddelen. Dat is de reden voor Dräger om alleen gassendistributiesystemen te leveren met de conformiteitsverklaring dat deze als medisch hulpmiddel zijn gebouwd. Die garantie geeft Dräger als kwaliteitswaarborg. Als het gaat om de technische installatie van een gassendistributiesysteem, sluit Dräger geen compromissen. Het bedrijf beschikt als enige installateur in Nederland over een gecertificeerd kwaliteitswaarborgsysteem en iedere installatie wordt binnen de kwaliteitskaders gebouwd, als zijnde een medisch hulpmiddel en conform de NEN EN ISO 7396-1-norm. Ook voldoet iedere installatie aan de Richtlijn 93/42/EEG. Het blijven voldoen aan deze norm wordt gegarandeerd met onderhoud dat Dräger biedt voor deze installaties . Een woordvoerder van Dräger vertelt dat in ziekenhuizen al snel dertig tot veertig kilometer buizen ligt om medische gassen te distribueren. “Het medicament mag daarin niet veranderen van kwaliteit en samenstelling. Want juist op het eindpunt waar het wordt toegediend aan de patiënt, moet het de juiste kwalificatie en kwaliteit hebben en houden!”

•

Voor meer informatie: www.draeger.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 31

Onze Life Science producten voor Operatiekamers en Cleanrooms innovatief betrouwbaar veilig Ontwerp en realisatie van: Operatiekamers, Cleanrooms, Hetelucht sterilisatoren en nog veel meer.

Weiss Umwelttechnik Weiss Klimatechnik Weiss Pharmatechnik

Vötsch Industrietechnik Vötsch Wärmetechnik

www.wkt.com

OK-special

Tekst en beeld: Weiss

Weiss Technik Nederland realiseert cleanrooms en operatiekamers Weiss Klimatechnik GmbH is in Nederland vertegenwoordigd door Weiss Technik Nederland BV te Tiel. Weiss Technik heeft zich altijd geprofileerd als betrouwbare producent en leverancier van kwalitatief hoogwaardige apparatuur op het gebied van klimaatbeheersing, cleanrooms, meetkamers, operatiekamers, klimaatsimulatie apparatuur en ovens.

Door haar ervaring en de bewezen kwaliteit op het gebied van deze Air Solutions heeft Weiss Technik Nederland haar productgroepen uitgebreid met het ontwikkelen en realiseren van cleanrooms, meetkamers en operatiekamers. Weiss Technik profileert zich hiermee als volwaardige speler met alle daarvoor van toepassing zijnde vakdisciplines voor totaaloplossingen.

Alle vakdisciplines in huis Luchtbehandeling voor een schone productie omgeving is bedoelt om geclassificeerde ruimten in stand te houden en deeltjes emissie te beheersen. Door haar geavanceerde luchtbehandelingsystemen en integrale oplossingen op het gebied van contamination control in zowel de gezondheidszorg, micro-elektronica, medische-, fijnmechanische- en farmaceutische sector heeft Weiss Technik Nederland alle vakdisciplines in eigen huis en is de partner voor uw cleanroom op maat.

Revolutionaire Plenum techniek Om contaminatie tijdens het operatieproces tot een minimum te beperken, heeft Weiss Technik een volledig programma voor de realisatie van operatiekamers. Het bedrijf heeft nu haar revolutionaire plenumtechniek toegepast bij de testruimten van Philips Medical Systems. U bent van harte uitgenodigd om kennis te maken met deze nieuwe techniek, waarbij zowel de standaardoperatiekamer als ook de hybride OK kan worden voorzien van een systeem waarbij de deeltjesconcentratie en insnoering van het plenumgebied tot een minimum worden beperkt, zonder toepassing van glasafscherming. Gezondheidszorg is op ons lijf geschreven en Weiss Technik biedt u dan ook een totaaloplossing voor de bouw van uw operatiekamer.

Validatie-expertise Voor de validatie en het onderhoud van cleanrooms, meetkamers en operatiekamers is het serviceteam van Weiss Technik Nederland uitgebreid. Weiss biedt u de kwaliteit en expertise voor de validatiestudies en het onderhoud, waardoor zij borg staat voor de werking van uw cleanroom of operatiekamer. Zodat deze blijft voldoen aan het gerealiseerde ontwerp. Hierdoor kan Weiss u garanderen dat de door u aangeschafte hoogwaardige installaties optimaal blijven functioneren. Validaties kunnen plaatsvinden op basis van onder andere de RL7-richtlijnen in de gezondheidszorg en conform de ISO- en GMP-standaarden.

â&#x20AC;˘

Voor meer informatie: www.wkt.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 33

Tekst en beeld: Vanguard

VANGUARDS CARIBISCHE ZORGMISSIE WORDT VERVOLGD Sinds februari 2015 voorziet een van de meest geavanceerde mobiele operatiekamers, voorzien van laminaire ventilatie, in de helft van de klinische capaciteit van het Caribische eiland Bonaire. In verband met renovatiewerkzaamheden aan één van de permanente operatiekamers van het enige ziekenhuis op het eiland, valt het te verwachten dat de mobiele OK tot januari zal worden gebruikt.

Vanguards mobiele faciliteiten hebben het leven er een stuk makkelijker op gemaakt voor de inwoners, patiënten en klinische staf op Bonaire, die anders het vliegtuig hadden moeten nemen om zorg te bieden of te ontvangen. In plaats daarvan bracht Vanguard de zorg naar hen toe. Tristan Botjes, de interne projectcoördinator van het San Francisco Ziekenhuis, vertelt over het project: “In zekere zin zullen Vanguard Health Systems en Bonaire levenslang met elkaar verbonden blijven. Op straat kom je mensen tegen die vertellen over hun ervaringen voor en na een operatie en soms laten ze zelfs hun kind zien dat in de mobiele OK geboren is. Tot nu toe zijn hier al twintig kinderen geboren.”

•

Voor meer informatie: www.vanguard.com/nl

34 | BOUWEN AAN DE ZORG

OK-special Tekst en beeld: CCG

Toekomstbestendige OK’s door prefabricage In juni 2015 is Cleanroom Combination Group gestart met de realisatie van het OK-complex in de nieuwbouw van het Academisch Ziekenhuis Maastricht aan de Verheylaan. De uitbreiding bestaat uit zes bouwlagen met een kelder en een dakopbouw met een omvang van in totaal 22.500 m2. Op niveau drie wordt een OK-complex gerealiseerd met twaalf klinische operatiekamers in drie units van vier, met per unit een centrale opdekruimte. Twee OK’s worden uitgevoerd als hybride OK en twee OK’s beschikken over een tussengelegen MRI. Operatiekamers zijn tegenwoordig hoogwaardige technologische ruimtes met uiteenlopende beeldvormende technieken, ICT en audiovisuele apparatuur. Veel van deze techniek wordt in de wanden geïntegreerd. Door de snelle ontwikkelingen is binnen enkele jaren veel van deze apparatuur aan vervanging toe. Door deze op een slimme manier in het CCG-10 wandsysteem te integreren, kan deze apparatuur in een uiterst kort tijdsbestek worden vervangen, waarmee de OK weer voldoet aan de laatste stand van de techniek.

Snelle en schone bouw Door verregaande prefabricatie van de OK-wanden kan een zeer efficiënte, snelle en schone bouw gerealiseerd worden. Het CCG-10 wandsysteem van Cleanroom Combination Group is op een dusdanige wijze ontwikkeld, dat deze vrij van de ruwbouw-constructie gemonteerd wordt. Na de montage van de frames kan de techniek door de diverse partijen geïntegreerd worden.

Daarna worden de wandpanelen en beglazing gemonteerd en wordt de techniek definitief aangesloten. Deze wijze van bouwen levert een groot planningsvoordeel op, waardoor de disciplines minder van elkaar afhankelijk zijn. Flatscreens, whiteboards, bedieningspanelen en nursewerkstations worden volledig vlak in de wand geïntegreerd, evenals de HPL-luchtretourkanalen.

Minimaal buiten gebruik De scheiding tussen de bouwkundige wand en het CCG-10 wandsysteem, biedt de mogelijkheid zo snel mogelijk aanpassingen aan de techniek in en achter de OK-wanden te doen. Hierdoor wordt de kostbare ‘buiten gebruik-tijd’ van de OK geminimaliseerd en wordt de voortgang op de OK-afdeling minimaal verstoord. Tijdens de aanpassing van de techniek vindt nauwelijks vervuiling van de OK plaats, omdat de wandelementen volledig geprefabriceerd worden aangeleverd. CCG levert een compleet as-built-dossier, waarbij elk wandpaneel met een uniek nummer geregistreerd staat. Genoemd wandsysteem, gemaakt van Trespa Virtuon, is geheel vrij van de bouwkundige constructie opgesteld. Hierdoor worden de brandwerendheid en stralingsdichtheid van de bouwkundige wanden maximaal gegarandeerd.

•

Voor meer informatie: www.cleanroomcg.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 35

Gloednieuw modulair plenum ziet levenslicht! De Flex OK is het OK-concept van Interflow. In dit concept worden wensen en eisen van gebruikers, managers, onderzoekers, adviseurs, architecten, inspectie en andere publieksgroepen vertaald naar innovatieve oplossingen. Voorbereid op de toekomst! Interflow ontwikkelde een uniek OK-plenum wat aanpasbaar is op de huidige en toekomstige wensen. Dit unieke plenum concept is nu ook naast de Flex-OK apart leverbaar! De voordelen voor u op een rijtje: Door modulaire opbouw is het plenum, ook na installatie, eenvoudig in afmeting aanpasbaar. Door zijn aanzienlijk lagere inbouwhoogte is het plenum prima in te passen in gebouwen met een geringe verdiepingshoogte. In combinatie met ons OK-plafond met geĂŻntegreerde LED verlichting, is verlichting binnen de contouren van het plenum niet meer nodig.

Zonder verlichting (UV straling) boven de luchtverdelers wordt de levensduur van de verdelers aanzienlijk verlengd. U bespaart onderhoudskosten en het verhoogt de beschikbaarheid van, en de patiĂŤntveiligheid op de operatiekamer. Het Plenum is leverbaar met recirculatie-modules, wat een besparing geeft ten opzichte van de traditionele luchtbehandelingsinstallatie. Uw interesse gewekt? Neem voor meer informatie of een afspraak, met bezoek aan de Flex-OK, contact op met: Peter van Wieren, T (06) 53 168 846, E peter.van.wieren@interflow.nl

Interflow | De Stek 15, 1771 SP Wieringerwerf | Tel. (0227) 60 28 44 | www.interflow.nl | info@interflow.nl Interflow is onderdeel van BAM Bouw en Techniek bv

OK-special Tekst en beeld: Roboticare

ROBOTS doen intrede in ziekenhuizen In landen als Amerika en Japan zien we ze al vaker en ook in Nederland doen diverse robots hun intrede binnen Nederlandse ziekenhuizen. Roboticare (Deventer) is één van de pioniers op dit gebied en biedt naast sociale robots, revalidatierobots en telepresence robots ook robots die gericht zijn op de meer facilitaire zaken in een ziekenhuis. “Eén van de eerste projecten in samenwerking met onze nieuwe partner Blue Ocean Robotics (Denemarken), is de UV-C robot voor gebruik in ziekenhuizen. Deze robot is een grote aanwinst in de bestrijding van bacteriën en virussen”, aldus Erwin Vennik, eigenaar van Roboticare. Het is een mobiele ruimte en oppervlaktedesinfectierobot die patiëntenkamers en aangrenzende badkamers kan desinfecteren. De robot positioneert zichzelf zodanig dat het bacteriëndodende UV-C licht wordt geconcentreerd op ‘specifieke infectie-hotspots’, zoals wasbakken, patiëntbedden, deurkrukken, infuuspalen en overig ‘meubilair’. De robot vereist vrijwel geen menselijke interactie en er wordt geen gebruikgemaakt van chemische middelen.

Werking De robot bestaat uit een AGV-platform - zelfrijdend en navigerend - en desinfecteert middels UV-C licht. Hierdoor worden het DNA en het RNA beschadigd, waardoor de micro-organismen zich niet meer kunnen voortplanten. Per afdeling/verdieping kan een robot worden gestationeerd en worden voorzien van het juiste takenprogramma en de juiste routing.

•

Voor meer info: www.roboticare.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 37

U NIE

VoCHT- en TemperaTUUr sensor • energiebesparing door hoge nauwkeurigheid • kalibratie zonder meetonderbreking • unieke verwisselbare sensor • tot 4 sensoren op 1 unit

Cleanroom displays • weergave en status van klimaat (T, RV, dP, teller, enz.) in één display • visueel en akoestisch alarm • strak en compact design

HYGIËNE VEILIGHEID TOEGANKELIJKHEID

• communicatie met GBS

info@pedak.nl | www.pedak.nl T +31(0)475-497424

Kranen en filters voor ziekenhuizen

PROFESSIONALS FOR PROFESSIONALS

Kranen voor verzorgend personeel Kranen voor patiëntenkamers Sanitaire toestellen in RVS

Toegankelijkheid en autonomie Grepen in RVS en Nylon Douchezitjes Hygiëne accessoires

Postbus 60030 | 9703 BA Groningen Postbus 2101 | 5202 CC ‘s-Hertogenbosch

Het ontwerp en de inrichting van een operatieafdeling is een ingewikkelde aangelegenheid. De eisen vanuit de diverse specialismen, diverse logistieke processen en snelle technologische veranderingen vragen om coördinatie door een ervaren adviseur.

Wij zijn een betrouwbare, resultaatgerichte en professionele partner. Plannen? Neem contact op voor een vrijblijvend oriënterend gesprek. +31 (0) 73 62 34 381 | WWW. OKCN. NL

| INFO@OKCN.NL

Meer informatie op delabiebenelux.com

OK-special Tekst en beeld: Delabie

Nieuw assortiment sanitaire apparaten in RVS Met de overname van de Portugese producent SENDA, wordt de DELABIE-groep een belangrijke Europese speler in de productie van sanitaire apparaten in RVS, zoals wasbekken, wastafels, urinoirs, toiletten en wastroggen. DELABIE heeft de afgelopen twintig jaar een zeer efficiënte industriële uitrusting en een uitzonderlijke knowhow in de productie van sanitaire toestellen in RVS opgebouwd. Met meer dan drieduizend referenties in de catalogus beschikt DELABIE over een uitzonderlijk aanbod in de sanitaire markt voor niet- huishoudelijke toepassingen.

Vandaag de dag kan de DELABIE-groep een volledig assortiment aanbieden dat geproduceerd wordt in Aveiro en opgeslagen wordt in Frankrijk, te Friville. Zo zijn korte levertijden haalbaar: een vaste regel bij DELABIE, maar een innovatie voor dit type product.

•

Voor meer info: www.delabiebenelux.com "De recente overname van SENDA is een fantastische opportuniteit voor de ontwikkeling van ons bedrijf, omdat de producten complementair zijn met ons assortimenten kranen voor utiliteiten en ziekenhuizen", bevestigt Luc Delabie.

Duurzaamheid en beperkt onderhoud De unieke voordelen en antwoorden van sanitair in RVS zijn bekend. In harde utiliteitsomgevingen zoals scholen, lycea, luchthavens en detentiecentra staan duurzaamheid en gemakkelijk en beperkt onderhoud centraal. In ziekenhuizen en zorginstellingen is ook hygiëne een belangrijk aandachtspunt. Sanitaire apparaten in RVS zijn bovendien geliefd vanwege het strakke design en de kwaliteit.

Korte leveringstermijnen Dit nieuwe DELABIE-assortiment wordt zoals altijd uitsluitend verdeeld via het netwerk van sanitaire groothandels, onder dezelfde verkoopvoorwaarden als het volledige aanbod aan competitieve prijzen.

BOUWEN AAN DE ZORG | 39

Tekst en beeld: Pedak

Kostenbesparing met een perfect klimaat Is het toegestaan om een cleanroom zoals een operatiekamer, laboratorium, of apotheek binnen te gaan als het klimaat niet de juiste waarden heeft? Hoe vaak mag de deur open? En hoe lang? Er worden steeds meer eisen gesteld aan cleanrooms. Niet alleen vanuit de overheid, maar ook vanuit de industrie en de consument. Pedak meettechniek is al veertig jaar leverancier van zeer nauwkeurige klimaatsensoren voor temperatuur, luchtvochtigheid, verschildruk enzovoorts. Als aanvulling hierop heeft het bedrijf speciaal voor schone ruimten een serie cleanroom displays ontwikkeld. De cleanroom displays visualiseren de actuele meetwaarden en zorgen ervoor dat het klimaat in één oogopslag duidelijk is. Een perfecte oplossing voor toegangscontrole, sluizen en het verhogen van het bewuste gedrag van de mensen die werken in een cleanroom. Nieuw op sensorgebied is een transmittersysteem met intelligente sensoren. De unieke hoge nauwkeurigheid zorgt voor een stabieler klimaat, waardoor de energiekosten lager zijn.

•

Meer informatie: www.pedak.nl

40 | BOUWEN AAN DE ZORG

OK-special Tekst en beeld: Sepago

SEPAGO: revolutie in separatiegordijnen Hygiëne en veiligheid behoren tot de belangrijkste aspecten in de gezondheidszorg. Waar bijvoorbeeld schone lakens en ander materiaal op dit gebied de hoogste prioriteit hebben, blijven gordijnen rondom de bedden te lang hangen. Zowel bezoekers, personeel als de patiënt zelf laten bacteriën achter op de stof van conventionele gordijnen. Dat is een gevaar voor iemand met minder weerstand. Dat kan anders en beter dachten ze bij Sepago. De textielspecialist ontwikkelde de eigen Sepago Disposables. Deze speciale weggooigordijnen zijn niet alleen eenvoudig te bevestigen, maar bieden volgens Raymond van Hal van Sepago nog veel meer voordelen. “Deze vervangbare gordijnen blijven in de plastic verpakking tot het moment dat ze worden opgehangen. Zo is geen contact met de vloer mogelijk. Een ideale oplossing voor elke IC, OK of dialyseafdeling. Daarnaast zijn de gordijnen niet duur en op lange termijn kostenbesparend, omdat ze niet gewassen hoeven te worden.” Deze Sepago Disposables passen in vrijwel alle soorten rails van Nederlandse en Belgische ziekenhuizen. Bovendien kunnen ze voorzien worden van speciale IC-doorkijkvensters, werken ze vlamvertragend en zijn ze in diverse maten verkrijgbaar.

•

Voor meer informatie: www.sepagodisposables.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 41

Tekst en beeld: Forbo Flooring

Nieuwe Alexander Monro borstkankerziekenhuis fraai en onderhoudsvrij ingericht

Mensvriendelijke zorg op maat blijkt succesvol Het eerste gespecialiseerde borstkankerziekenhuis ter wereld, het Alexander Monro Borstkankerziekenhuis in Bilthoven, vierde dit jaar haar eenjarige bestaan met topscores op het gebied van medische zorg en patiënttevredenheid. Patiënten beoordelen het ziekenhuis met maar liefst een 9,8, terwijl het gemiddelde cijfer in Nederland een 7,6 is. Initiatiefnemer en chirurg Jan van Bodegom kan tevreden zijn. Zijn wens om op maat georganiseerde en volledig op de patiënt gerichte zorg te verlenen, kwam uit. Daarbij speelt het interieur, verzorgd door Casper Schwarz van C4ID interieurarchitecten, een grote rol. Iedere ruimte is zo vormgegeven

42 | BOUWEN AAN DE ZORG

en ingericht dat de patiënt er zich maximaal comfortabel, veilig en in goede handen voelt. Neem de knusse haard in de ontvangstruimte zonder balie en ponskaarten, maar met een gastvrouw en koffie. En het fraaie, maar ook hygiënische en onderhoudsvriendelijke Marmoleum en Allura op de vloer.

Alexander Monro, Bilthoven

Veel mogelijkheden; snelle behandeling In het Alexander Monro Ziekenhuis werken ervaren specialisten en verpleegkundigen in een multidisciplinair team, dat zich bezighoudt met sneldiagnostiek, operatie en reconstructie, chemotherapie, nabehandeling en psychosociale zorg. In het eerste jaar bezochten maar liefst 1.300 patiënten het ziekenhuis. Ruim 295 operaties werden verricht, waarbij in 80 procent van de gevallen direct een borstreconstructie werd gedaan (normaal 20 procent in Nederland). Snelheid en geen wachttijden staan voorop.

Wellnesshotel C4ID interieurarchitecten maakte het ontwerp, in nauwe samenwerking met het specialistenteam. “Vermoeden of weten dat je ziek bent, is een emotionele kwestie en ons doel was om iedere patiënt het gevoel te geven dat dit ziekenhuis de beste plek is om hier mee om te gaan”, aldus Schwarz. Hij paste veel rondingen en zachte tactiele materialen toe in het nieuwe ziekenhuis. Het interieur heeft meer weg van een wellnesshotel dan van een medische instelling. De verblijfkamers met boxspringmatrassen zijn warm en uitnodigend, het restaurantgedeelte heeft een modern barretje, het kleurgebruik is fraai en de collages aan de muur van sterke vrouwen als Marie Curie en Frida Khalo zijn opvallend. Ook in de chemoruimte staan zorg en welzijn centraal. Zo bepaal je bijvoorbeeld zelf hoeveel privacy je wilt. Een eenvoudig gordijn maakt praten met de buurvrouw mogelijk. De meubels zijn deels maatwerk van Van Eijk Meubel- en Interieurbouw en deels designmeubelen van B&B Italia en Kartell. Fraaie houten tafels in de spreekkamers en verpleegpost geven ook een hele andere sfeer dan het witte ‘plastic’ bureau in een standaard ziekenhuis.

Unexpected Nature-collectie Op de vloer veel fraai Allura Wood en duurzaam, waterdicht, doorlopend bacteriostatisch Marmoleum uit de mooie Unexpected Nature-collectie, alles van Forbo Flooring. Dat zijn vlakke materialen die net als het gladde meubilair makkelijk en goed zijn schoon te maken. Hygiëne is namelijk ook in het Alexander Monro heel belangrijk. Schwarz: “We wilden oorspronkelijk een echte houten vloer leggen totdat de installateur meldde dat die elke vier jaar geschuurd moest worden. Dat betekende dat er stof zou vrijkomen en de ventilatie- en luchtverversingsroosters van het klimaatsysteem afgeplakt moesten worden. Gezien de strenge hygiënische eisen die gesteld worden aan zorginstellingen, zou dat betekenen dat het ziekenhuis minimaal een week dicht zou moeten en dat kan natuurlijk niet. Toen zijn we dus uitgekomen op de Allura-vloer die toch een warme sfeer geeft, maar onderhoudstechnisch veel makkelijker is.” In de medische ruimten is Marmoleum gebruikt, omdat deze vloer voldoet aan de K3-specificaties. Dat betekent onder andere dat de vloer niet-geleidend is en bacteriostatisch. “In de gangen en patiëntenkamers wilden we eigenlijk voor gietvloeren gaan. Maar omdat dat te duur bleek, hebben we ook daar besloten om Marmoleum te gebruiken.” Deze vlakke vloer kan volgens Forbo eenvoudig en snel worden gereinigd met een stofwisser met olie geïmpregneerde doeken of klamvochtige microvezelvlakmoppen, wat het meest effectief is en ergonomisch verantwoord. Periodieke verzorging is het beste met de spraymethode. Door de vloer zoveel mogelijk op een droge wijze te onderhouden, wordt het beste hygiënische resultaat bereikt. Aangevuld met een goede schoonloopmat om vuil en vocht tegen te houden, is het vloeronderhoud te verminderen en wordt de vloer optimaal beschermd. • Voor meer informatie: www.forbo-flooring.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 43

Tekst: Koen Mortelmans Beeld: Bart Gosselin

SPEELSE BAKSTENEN IN EEN RUSTIG GROEN KADER Woonzorgcentrum De Muze is niet alleen opgetrokken op een ongewone locatie en deels daarom ook met een ongewone architectuur, als bouwproject was het ook onderhevig aan de recente conjunctuurgolven in de zorgsector. De eerste bewoners hebben er al hun intrek genomen. De Muze ligt in Muizen, een onopvallende deelgemeente van Mechelen. De site zelf ligt verscholen in een al even onopvallende traditionele woonverkaveling tussen de Dijle en een brede bundel spoorwegen. Maar heel wat bejaarden en hun familieleden gaven erg snel de voorkeur aan deze locatie boven de verkeersverzadigde binnenstad. Jaren geleden kochten de eigenaren van een bestaand privérusthuis uit Mechelen de grond - inclusief het voormalige bedrijfspand erop - en bestelden ze een eerste ontwerp van architectenkantoor ‘Door middel van Architectuur’ (dmvA). In de brede consolidatiebeweging van de voorbije jaren verkochten ze hun patrimonium aan Senior Living Group (SLG), die meer dan vijftig woonzorgcentra heeft in Vlaanderen, Brussel en het noorden van Wallonië. SLG verkocht de grond met

bouwplannen zelf aan verzekeringsmaatschappij Federale. "We leasen nu het gebouw van een dochterbedrijf van de Federale, zodat we ons kunnen concentreren op onze kerntaak: het uitbaten van het wzc", vertelt Sigrid Knops, verantwoordelijk voor het vastgoed bij SLG. "We investeren onze middelen liever in de zorg dan in stenen."

Harmonie met woonbuurt Aan de straatkant verraadt niets de flinke omvang van het gebouw. Het is bereikbaar via een inrit tussen de woonhuizen. Het perceel met het wzc begint pas achter de achtertuinen van die

Claustraverband, reliëf en milde kleurschakeringen maken dat de gevel nergens monotoon wordt.

44 | BOUWEN AAN DE ZORG

huizen. De integratie van een 'conciërgewoning' in rode baksteen langs één van de inritten versterkt die discretie. "Met die woning, waarin eventueel een medewerker van het wzc zijn intrek kan nemen, maar die ook op de privéhuurmarkt zal worden aangeboden, konden we in één moeite een wachtgevel en een lelijke hoogspanningscabine verbergen die moest blijven staan", zegt Bert Heerwegh, projectleider bij hoofdaannemer Democo.

De Muze, Mechelen

Bert Heerwegh, projectleider bij Democo, en Sigrid Knops, real estate manager bij Senior Living Group. Op de achtergrond de ongewone schuine kolommen die de verdieping ondersteunen. (Foto Koen Mortelmans)

Het nieuwe zorggebouw is volledig omringd door groen. Dat groen bestaat momenteel vooral uit oude bomen. Weldra zal nieuw, laag groen dit karakter versterken. Achteraan is een wadi uitgegraven, om overtollig regenwater te bufferen. De grond vlakbij het gebouw is voldoende versterkt om, indien nodig, een brandweerwagen te dragen. Maar er is geen brandweg zichtbaar, wel een kronkelend wandelpad. Tot hun eigen verbazing ondervonden de medewerkers van Democo bij het uitgraven van de zes meter diepe bouwput geen last van grond-

Het metselwerk van de buitengevels vormt een patchwork van vlakken met reliëfeffecten en claustra.

water. "De in de tijd van het bedrijf vervuilde grond is afgegraven en gereinigd, de rest van de grond mochten we ter plaatse hergebruiken. We hebben er de berm mee aangelegd, die de tuinen van de buren deels aan het zicht onttrekt." De kelder fungeert overwegend als parkeerruimte. Bovengronds is er geen enkele wagenstalplaats ingetekend, zodat het parkkarakter van de omgeving gevrijwaard blijft, ondanks de krapte van het perceel. Eigenlijk had het groene kader breder moeten zijn. Maar buurtbewoners maakten bezwaar tegen het optrekken van een tweede verdieping. Een lager gebouw had een ruimere grondoppervlakte tot gevolg. SLG compenseerde dit verlies aan open ruimte door alle parkeerplaatsen onder te brengen in de kelder.

Geen monotone bedoening Een woongebouw met een lengte van meer dan tachtig meter had een erg monotoon uitzicht kunnen krijgen, maar de architecten vonden daar een oplossing voor. "Een die van onze metselaars veel concentratie vergde", lacht Heerwegh. "Af en toe moest ik hen zelfs werk laten overdoen. We hadden bedenkingen of al die inspanningen wel de moeite zouden lonen. Maar nadat we de werken hadden afgerond en het totaalbeeld zichtbaar werd, twijfelde niemand meer. We waren samen erg trots op het bereikte resultaat."

›

De wit bepleisterde patio's spelen een essentiële rol bij het naar binnen halen van daglicht.

BOUWEN AAN DE ZORG | 45

Woonzorgcentrum DE MUZE MuizenMuizen-Mechelen

Samen naar een kwaliteitsvol eindresultaat Democo heeft ruime expertise in de bouw en renovatie van zorgprojecten : van woonzorgcentrum tot assistentiewoningen. In partnerschap met de opdrachtgever en ontwerper zoeken we mee naar de best mogelijke bouwoplossingen om tot een duurzaam eindresultaat te komen. In heel dat traject houden we rekening met de bewoners en de omgeving. Een onberispelijke kwaliteit is ons einddoel ! Benieuwd naar onze aanpak ? Contacteer ons ! Jan van Gentstraat 1 bus 101 • B - 2000 Antwerpen • T +32-3-844.35.40 • rudy.adriaenssens@democo.be • www.democo.be STRUCTURES FOR LIFE

Remise 17 - 2, 3930 Hamont- Achel T 0032 (0)11666900 M 0032 (0)471 34 25 56 info@zind.be www.zind.be

Brussels-airlines is Belgisch Nationale luchtvaartmaatschappij, wij van ZIND kregen de kans om in het nieuwe concept "The Loft" de ruimtes te voorzien van immitatie tegel parket en kerlite wandtegels.

De Muze, Mechelen

Een echt thuisgevoel met Haelvoet Voor het nieuwbouwproject wzc De Muze te Muizen leverde Haelvoet een compleet en perfect op elkaar afgestemd gamma kamer- en zitmeubilair. Om de omgeving te verzachten en te ontzorgen, koos De Muze in samenspraak met de interieuradviseurs van Haelvoet voor een weloverwogen kleuren- en stoffenpalet. De zetels en stoelen uitgevoerd in stoflook hebben een zachte uitstraling, maar zijn toch eenvoudig te reinigen. De witte lakkleur van het hout, doorgetrokken in alle meubelen, bevordert de harmonie en onderlinge eenheid en heeft bovendien een rustgevend effect. Producten ontwikkelen en produceren zit in het DNA van Haelvoet. Door de eigen productievestiging in Ingelmunster kan Haelvoet flexibel reageren op specifieke vragen van de klant. Deze flexibiliteit gecombineerd met de mogelijkheid om beitskleuren, laminaten en stoffering volledig op elkaar af te stemmen, gaf de doorslag voor wzc de Muze om voor Haelvoet te kiezen als betrouwbare leverancier van zorgmeubilair.

Schuine draagstructuren onder de toegang tot de open patio. Rechts is de inrit naar de parkeerkelder zichtbaar.

‘Goede voorbereiding heeft meerwaarde’ Het tegelwerk in Woonzorgcentrum De Muze is verzorgd door het bedrijf ZIND, dat is gevestigd in HamontAchel (België). ZIND is al bijna twintig jaar gespecialiseerd in het plaatsten van keramische en natuurstenen vloeren wandbekleding. Daarnaast levert het ook laminaat en parket. Eigenaar Pascal Ziyan vertelt dat ZIND in Woonzorgcentrum De Muze 3.000 m2 aan keramische tegels heeft gelegd en 90 badkamerunits heeft betegeld. Daarnaast is ook de grootkeuken voorzien van tegels, waarbij aan speciale hygiëne-eisen moest worden voldaan. Zo zijn de voegen met epoxy ingewassen en lopen de plinten door naar de vloer.

Het restaurant is ook toegankelijk voor niet-residenten.

De gevel vertoont een afwisseling van vlakken in rode baksteen met diverse kleurvariaties. Maar vooral de in claustraverband of met reliëfstructuur afgewerkte partijen maken het verschil. "We wisten dat onze metselaars dit technisch aankunnen, maar toch is er een groot verschil met het repetitief metselen van strakke, rechte muren. Dat kan een bedreven metselaar op de automatische piloot. Bij dit soort werk komt het erop aan de hele dag met je hoofd erbij te zijn, bij elke steen weer. En als projectleider moet je de bouwvakkers constant stimuleren, motiveren en zelfs zorgen dat bepaalde

ongebruikelijke technieken op de bouwplaats zelf worden aangeleerd." Heerwegh geeft toe dat deze werkwijze ook voordelen biedt. "Omdat iedereen wist dat deze manier van bouwen meer voorbereiding en meer controle vergt, waren we niet onderworpen aan een te strakke timing. Maar zelfs zonder krappe timing was een strakke planning noodzakelijk. Door de grote grondoppervlakte van het gebouw ten opzichte van het perceel, waren de mogelijkheden om bouwmaterialen tijdelijk op te slaan beperkt en moesten de leveringen op stipte afroep plaatsvinden."

›

Veel mogelijk Zowel op de vloer als in de badkamer ligt dezelfde antisliptegel, in hetzelfde formaat en in dezelfde kleur. “Het is altijd lastig om tegels te combineren. Meestal heb je niet dezelfde afmeting of kleur. Deze tegel zat in hetzelfde gamma; vandaar dat de keuze daar ook op is gevallen”, licht Ziyan toe. De ondernemer kreeg de opdracht via Democo in Antwerpen, hoofdaannemer van het project. “Onze kracht is dat we een goede prijs hanteren, weten waar we het over hebben en flexibel zijn. Als dingen tijdig worden aangegeven, is er veel mogelijk.” Uiteindelijk is dit project in 3,5 maand afgerond. “Voordat we zijn begonnen, hebben we alles goed besproken. Daardoor is het allemaal heel vlot gegaan. Een goede voorbereiding heeft echt meerwaarde!”

BOUWEN AAN DE ZORG | 47

DÉ VAKBEURS VOOR DE ZORGSECTOR

FL ANDERS EXPO

GENT — 28—30 SEPT 2016

ONTMOETEN

Ontmoet zo’n 6.000 zorgprofessionals en 280 toeleveranciers die hun producten en diensten voorstellen.

INSPIREREN

Bent u actief in een ziekenhuis, woonzorgcentrum of thuiszorg? Laat u inspireren door een sterk contentprogramma.

www.health-care.be

INNOVEREN

Ontdek nieuwe projecten op de beurs die u op de hoogte brengen van innovaties, start-ups en nieuwe technologieën.

De Muze, Mechelen

IKP gaat voor duurzaamheid en toegankelijkheid Voor IKP - een onafhankelijk studie- en adviesbureau met ervaring op het gebied van technische installaties en gebouwuitrustingen - was het de uitdaging om binnen het budget een degelijke installatie uit te werken met klassieke energiezuinige systemen. Er werd gekozen voor condenserende gasketels met radiatoren, gecombineerd met indirecte boilers. De kamers zijn uitgerust met verluchtingssysteem C, in de algemene ruimtes is een balansventilatie met topkoeling aanwezig. De afzuiging van de industriĂŤle keuken is voorzien van een warmterecuperatie. Er is extra aandacht besteed aan de toegankelijkheid van de sanitaire cellen van de kamers door het gebruik van beugels in contrasterende kleuren in het toilet en de inloopdouche. De speelse led-panelen in de gang en pendels in de algemene zones zijn energiezuinig en geven een zeer aangename sfeer. Verpleegoproep, (deur)telefonie en branddetectie zijn gekoppeld aan de smartphone van de zorgkundige, zodat meldingen snel en correct afgehandeld kunnen worden.

David Driesen en Tom Verschueren, dmvA, Mechelen.

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER Immo Bepa (groep Federale), Brussel

ONTWERP

De plafondhoge (3,20 meter) schuifdeuren van de sanitaire cellen hangen aan plafondrails.

Tom Verschueren en David Driesen, dmvA, Mechelen

Wit en goudgrijs De muren van de patio's zijn wit bepleisterd, wat ze een heel ander uitzicht geeft dan de andere buitengevels. Het wit accentueert hun functie, het naar binnen halen van zoveel mogelijk daglicht. De gemeenschappelijke ruimten en de woongroepen - voor dementerenden en licht en zwaar hulpbehoevenden - zijn per verdieping rondom beide patio's ingedeeld. De open patio geeft toegang tot het restaurant en de andere gemeenschappelijke voorzieningen. De dementerende residenten wonen op de begane grond, rondom de gesloten patio. Daar

kunnen ze van de buitenlucht genieten, zonder risico op verdwalen. SLG liet de kamers in een neutrale wittint schilderen. "Deze kleur past bij iedere interieurstijl", legt Knops uit. "Onze residenten kunnen zoveel mogelijk hun eigen vertrouwde meubilair meebrengen." Ook elders binnen De Muze ligt het accent op huiselijkheid. De architecten speelden met de dominante kleuren zachtwit en goudgrijs om de herkenbaarheid van en contrasten tussen wanden en deuren, kleuren en deurstijlen, deurstijlen en leuningen te versterken.

HOOFDAANNEMER Democo, Hasselt

ADVIESBUREAU IKP, Heusden-Zolder

KAMER- EN ZITMEUBILAIR Haelvoet, Ingelmunster

INRICHTING RESTAURANT Gunaco, Kapellen

TEGELWERK

ZIND, Hamont-Achel

AANTAL BEDDEN 90

â&#x20AC;˘

BOUWEN AAN DE ZORG | 49

Geluidbeheersing een zorg minder Geluid is overal. Dat kan uiteraard gewenst zijn, denk aan muziek. Maar wat te doen als er sprake is van ongewenst geluid? Als we kijken naar zorginstellingen, kan ongewenst geluid een negatieve invloed hebben op patiënten, personeel, bezoekers en bewoners. Een goede geluidbeheersing en een juiste akoestiek in de gebruiksruimten van zorginstellingen zijn van essentieel belang. Plaka Nederland heeft ruim veertig jaar ervaring op het gebied van akoestiek. Met een zeer uitgebreid en kwalitatief hoogwaardig assortiment producten, is er voor elke ruimte een passende oplossing beschikbaar. Meer en meer is men bewust van de invloed die de gebouwde zorgomgeving heeft op zowel patiënten, cliënten en bewoners, maar ook op het personeel en de bezoekers. Er wordt daarom steeds meer aandacht besteed aan het creëren van een gebouw met optimale omgevingskenmerken. Geluid is één van die omgevingskenmerken die een positieve bijdrage kan leveren aan het welzijn, welbehagen en de gezondheid van de gebruikers van zorggebouwen. Onderzoek heeft aangetoond dat een goede akoestiek een positieve invloed heeft op de beleving en het comfort van een ruimte. De akoestiek is vaak een onbewuste, maar zeker niet te onderschatten factor binnen een vertrek.

Negatieve gevolgen Een ongunstige akoestiek en een te lange nagalmtijd van het geluid kunnen leiden tot concen-

Bezoekadres Storkstraat 25 2722 NR Zoetermeer Postadres Postbus 81 2700 AB Zoetermeer T +31 (0)279 344 63 63 F +31 (0)79 344 63 88 info@plakagroup.nl www.plakagroup.nl

50 | BOUWEN AAN DE ZORG

tratieverlies, desoriëntatie, versneld optredende vermoeidheid en hoofdpijn. Bij zorginstellingen zijn de negatieve gevolgen zelfs nog groter. Denk hierbij aan slaapproblemen, toename van onrust bij patiënten, een lagere pijngrens, geheugenverlies en meer irritatie. Terwijl er juist bij zorggebouwen een grotere behoefte is aan rust en stilte. Ook is een correcte geluidbeheersing van groot belang voor een goede communicatie tussen patiënt (cliënt of bewoner) en het personeel.

Lawaai bij zorginstellingen wordt onder andere veroorzaakt door de vele aanwezige geluidsbronnen, zoals medische apparatuur, alarmsystemen, rammelende karren, telefoons, gesprekken enzovoorts. Maar niet alleen geluidsbronnen vormen het probleem. De veelal harde materialen die worden toegepast voor wanden, vloeren en plafonds veroorzaken een hoge geluidsreflectie, waardoor een zeer hinderlijke nagalm ontstaat. Door deze nagalm gaat men harder praten, gaat de televisie nog een

Bedrijfspresentatie

tikje harder en wordt het geluidsniveau alleen maar hoger. Hierdoor worden de problemen alsmaar groter. Het is dan noodzakelijk om akoestische materialen in de ruimte aan te brengen.

Geluidsabsorberende materialen Door het toepassen van geluidsabsorberende materialen wordt de nagalmtijd in een ruimte teruggebracht en kan een aangenaam akoestisch klimaat worden gecreĂŤerd. Plaka Nederland biedt een groot assortiment aan geluidsabsorberende materialen die in iedere situatie en in elke ruimte kunnen worden ingezet. Van plafondeilanden tot wandpanelen, van wandbekleding tot scheidingsschermen en van ophangelementen tot vrijstaande objecten. Ook de materialen waarvan deze producten zijn vervaardigd, zijn zeer divers. De geluidsabsorberende materialen hebben naast de functionele eigenschappen ook steeds meer een esthetische functie. Door de vele uitvoeringen en mogelijkheden in vorm, materiaal en kleur, vinden

de akoestische oplossingen van Plaka aansluiting bij de laatste interieurtrends en de hedendaagse architectuur.

Deskundig advies Plaka Nederland heeft ruim veertig jaar ervaring

opgebouwd op het gebied van akoestiek en biedt deskundig advies, berekeningen en geluidsanalyses voor alle akoestische vraagstukken. Indien gewenst kan tevens een professionele verwerking worden geboden. Op weg naar een gezonde omgeving met een optimale geluidbeheersing op maat.

â&#x20AC;˘

BOUWEN AAN DE ZORG | 51

Tekst: Marcel Van Rijnbach Beeld: MST en Voskamp

Meer rust en aandacht voor de patiënt in nieuw MST Pontificaal in het centrum van Enschede werd afgelopen januari de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente (MST) geopend. Van bovenaf lijkt het gebouw op een opengespreide hand met vijf ‘vingers’ die de atria illustreren. De kolossale transparante gevels en de atria bezorgen het gebouw een enorm gevoel van ruimtelijkheid en overzichtelijkheid. Meer rust, aandacht en privacy voor de patiënt is de filosofie. De nieuwbouw omvat bijna 80.000 m². Waar de meeste nieuwe ziekenhuizen langs de invalswegen en buiten de bebouwde kom verrijzen, heeft de directie van het MST al in 2008 bewust gekozen voor een binnenstedelijke locatie, aansluitend bij het bestaande ziekenhuis aan de Haaksbergerstraat. “De helft van het patiëntenbestand komt uit de stad Enschede en wil het ziekenhuis onder ‘handbereik’”, zo liet een woordvoerder van het ziekenhuis in 2008 weten.

Glazen stolp Dat besluit had wel ingrijpende gevolgen voor de bereikbaarheid en de parkeergelegenheid van het

52 | BOUWEN AAN DE ZORG

ziekenhuis. De bestaande parkeergarage bood onvoldoende soelaas. In de naburige Van Heek-garage met een totale capaciteit van 1.650 plaatsen, is echter wel voldoende plek. Er is een nieuwe zuidelijke inrit aangelegd. Via een ondergrondse tunnel onder het nieuwe entreeplein kunnen patiënten en bezoekers over het innovatieve 200 meter lange rolpad - vergelijkbaar met dat van Schiphol, maar dan ondergronds - snel de hoofdingang van het ziekenhuis bereiken. De uitgang van de ondergrondse parkeergarage komt uit in het midden van de centrale hal. Bezoekers kunnen ook eerder omhoog en komen dan uit op het zogeheten Koningsplein, waarlangs nieuwe invalswegen zijn aangelegd voor het verkeer.

In feite ligt de nieuwbouw onder een glazen stolp waar de ziekenhuisfuncties in een soort kamstructuur horizontaal verdeeld zijn. Deze stolpconstructie beperkt de oppervlakte aan buitengevel, waardoor het gebouw minder beïnvloed wordt door het buitenklimaat. Bezoekers en patiënten zullen een geleidelijke overgang ervaren van de buitenlucht naar de geconditioneerde verblijfsruimten in het ziekenhuis. In de winter vormt het atrium een warme schil om het gebouw en in de zomer voelt het als een koele ‘jas’. De vloeren zijn uitgerust met betonkernactivering en het warme en koele water zijn afkomstig van een WKOsysteem.

< Een van de vijf atria die het ziekenhuis rijk is. (Foto René van der Meer)

Healing environment Naast klimatologische voordelen bieden de atria veel daglichtinval door de sheddaken en de kolossale vliesgevels aan de pleinzijde. In zowel de publieke ruimten als de zorgafdelingen dringt het natuurlijke licht diep door, zelfs tot op de IC-afdeling en uitslaapkamers na de operatie. De patiënt heeft altijd uitzicht op de binnenstad van Enschede of op een atrium waarin grote bomen zijn geplant. Het ziekenhuis noemt dit de ideale ‘healing environment’, waardoor het genezingsproces sneller op gang zou moeten komen. Verder kan de gebruiker aan de hand van de atria zien waar hij zich bevindt en waar hij moet zijn. De poliklinieken zijn te bereiken via de begane grond en via de open trappen in de atria naar de eerste en tweede verdieping. Op de derde etage zijn alle OK’s gebundeld op de zogeheten ‘hotfloor’ en de vierde, vijfde en zesde etage zijn gereserveerd voor de klinische zorg. Belangrijk uitgangspunt bij de indeling van de nieuwbouw was dat de transportafstanden van de patiënt zo kort mogelijk zijn. Daarom zijn bijvoorbeeld de voorzieningen van de poli’s en klinische zorg zoveel mogelijk geclusterd en logisch ingedeeld.

›

Medisch Spectrum Twente, Enschede

Open waar het kan, gesloten waar het moet Het nieuwe pand van het Medisch Spectrum Twente (MST) heeft een gastvrije uitstraling. Ondanks het uitnodigende karakter, zijn er geen concessies gedaan op het gebied van veiligheid en controle. Een belangrijk onderdeel hiervan is de controle op de toegang van de verschillende ruimtes in het ziekenhuis. Voskamp beveiligingstechniek heeft de toegangscontrole, vluchtwegtechniek en het rook- en warmte afvoersysteem weten te combineren tot één totaaloplossing. Er werden in totaal meer dan 700 deuren in het pand voorzien van een toegangscontrolesysteem in combinatie met ver- en ontgrendeltechniek. Omdat deuren automatisch openen en sluiten, is de bewaking optimaal gewaarborgd. Het managementsysteem voor de controle is flexibel en overzichtelijk, om eenvoudig veiligheid te kunnen garanderen. Vluchtwegtechniek De regelgeving omtrent brandveiligheid vereist een goed uitgedachte werking van vluchtdeuren. Alle vluchtweg- of brandwerende deuren zijn verbonden met de brandmeldinstallatie. In geval van brand zorgt het systeem ervoor dat de deuren dicht- of vrij gestuurd worden. Door de gesloten deuren zal vuur en rook zich niet kunnen verspreiden en is een veilige rookvrije vluchtweg gegarandeerd. Rook- en warmteafvoersysteem Het MST is voorzien van een rook- en warmteafvoersysteem met branddetectie, ontruimingsinstallatie en rookcompartimentering. Bij een branddetectie zal de (warme) rook worden afgevoerd. Door de verschillende systemen intelligent met elkaar te verbinden, is de toegankelijkheid en veiligheid van de cliënten, verpleging en bezoekers gewaarborgd.

De uitstraling van de polikliniek is rustig en functioneel (foto René van der Meer)

BOUWEN AAN DE ZORG | 53

Compleet bedcomfort voor patiënt van het MST Het nieuwe MST heeft de beschikking gekregen over 573 nieuwe, geavanceerde bedden, die comfortabel zijn voor zowel patiënten als personeel. Ergonomie, hygiëne, mobilisatie en veiligheid staan centraal. Leverancier wissner bosserhoff ontwikkelt en innoveert voortdurend op deze terreinen. De gespecialiseerde firma leverde 543 bedden, 10 Clinicare-matrassen voor de verpleegafdeling, 30 Multicare-bedden voor de ic-afdeling en een speciaal pomploos matrassysteem. Het MST had een gedetailleerd, separaat programma van eisen (pve) opgesteld voor de verpleegkundige bedden en ic-bedden. Het ziekenhuis stelde ‘harde’ eisen aan de maatvoering, de aansluiting van apparatuur, de instelbaarheid van de bedden en de ruimte voor aanvullende faciliteiten, zoals een tillift. Verder had het MST aanvullende wensen wat betreft de verlengmogelijkheden van het bed, het maximumgewicht en het reinigingscomfort. Bed is optimaal verstelbaar. (Foto wissner bosserhoff)

Aandacht voor ergonomie Wissner bosserhoff speelde het best in op de vier pve’s van het MST. Bij de ontwikkeling van ziekenhuisbedden besteedt het bedrijf veel aandacht aan de ergonomie. Zo is er voor het ligvlak een ergo-frame ontwikkeld die voor de patiënt optimaal comfort biedt. Voorts heeft het beddenframe een doorlopend glad oppervlak, waardoor het bed optimaal gereinigd kan worden. De kolommen die het meest aangeraakt worden, bevatten een bepaalde ‘film’ die de hechting van vuil voorkomt. De veiligheid van onrustige patiënten is gewaarborgd door de extra bedprotector die in het frame geklikt kan worden. Daardoor zijn extremere maatregelen overbodig. Vanwege de zwenking van de Multicare-bedden, is het makkelijker voor het personeel om de patiënt te mobiliseren. Slechts een verpleegkundige is genoeg om een bed te transporteren. Dankzij een elektrisch aangedreven wiel onder het ic-bed, is duwen overbodig.

Healing environment voor de patiënt. (Foto René van der Meer)

54 | BOUWEN AAN DE ZORG

Multicare-bed voor de IC-patiënt. (Foto wissner bosserhoff)

In de eenpersoonskamers wordt de natte cel afgescheiden via een schuifdeur. (Foto MST)

Medisch Spectrum Twente, Enschede

Allemaal eenpersoonskamers De poliklinieken zijn vanaf de atria zeer makkelijk bereikbaar via open trappen of de lift. Elke polikliniek is overzichtelijk en eenduidig vormgegeven met een ontvangstbalie, spreek -en behandelkamers en een wachtruimte. De overwegend witte kleur met het donkergroen als steunkleur oogt steriel, maar straalt wel rust en ruimtelijkheid uit. Het kleurgebruik is overal hetzelfde, waardoor de patiënt en de zorgverlener zich puur op de zorg kunnen richten. Bijzonder aan de klinische zorg is dat er allemaal eenpersoonskamers zijn gecreëerd. Een bewuste

strategische keuze van het ziekenhuis, omdat de patiënt over het algemeen prijs stelt op rust en privacy. Elke kamer is voorzien van een met een schuifdeur afgesloten badkamer/wc en uitgerust met een geavanceerd bed (zie kader). Volgens het ziekenhuis kunnen patiënt, arts en verpleegkundig personeel beter met elkaar communiceren in een eenpersoonskamer. De patiënt wordt in de watten gelegd: op een tablet kan hij zelf zijn keuzemenu samenstellen en tv kijken. Vaste bezoekuren zijn er niet; bezoekers mogen komen wanneer ze zelf willen. Het is wederom een uiting van hospitalitynieuwe stijl van het ziekenhuis.

•

Van zorgvisie naar state-ofthe-art ziekenhuis vastgoed Een project als de nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente (MST) kent een proces waarin veel actoren, belangen en doelen een rol spelen. Samenhang en synergie tussen deze actoren, belangen en doelen is in een dergelijk proces van groot belang om het maximale resultaat te behalen. Met ruim vijftien jaar ervaring op het gebied van complexe huisvestingsvraagstukken in de gezondheidszorg, beschikt adviesbureau pieterse terwel grevink over brede kennis en expertise van de ontwikkeling van ziekenhuisvastgoed. Het Medisch Spectrum Twente (MST) vroeg het bedrijf om als huisvestingsadviseur en proces- en projectmanager integraal bij te dragen aan de totstandkoming van de nieuwbouw in Enschede. Klaar voor de toekomst “Pieterse terwel grevink is intensief betrokken geweest, vanaf de visievorming tot en met de realisatie van dit nieuwe ziekenhuis in het hart van Enschede. Hiermee is het MST nu klaar voor de toekomst”, aldus partner Michiel Sitsen. Kenmerkende taken voor pieterse terwel grevink waren de ontwikkeling van een langetermijnhuisvestingsplan (LTHP), het formuleren van de basisfilosofie en de basisprogrammering voor de nieuwbouw en de hierop volgende begeleiding van de ontwerpontwikkeling van structuurplan tot en met bestek. “Ook de advisering over en begeleiding van de prijsvorming en de financiële beheersing van de onder het LTHP vallende huisvestingsprojecten van het MST, behoorden tot ons takenpakket.”

Het nieuwe MST ligt in de Enschedese binnenstad. (Foto Lars Smook)

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER ARCHITECT HUISVESTINGSADVISEUR TOEGANGSTECHNIEKEN VEILIGHEIDSTECHNIEKEN BEDDEN INVESTERINGSKOSTEN BOUWPERIODE BRUTO VLOEROPPERVLAK AANTAL BEDDEN OK'S

MST projectbureau nieuwbouw IAA Architecten, Almelo PTG Advies, Amersfoort Voskamp, Almelo Voskamp, Almelo wissner-bosserhoff, Dordrecht 239 miljoen euro juni 2012 - juli 2015 89.000 m² 620 11 algemene OK’s, 3 thorax-OK’s en 1 hybride OK

Daglicht dringt diep door tot in de eenpersoonskamer. (Foto MST)

BOUWEN AAN DE ZORG | 55

Toegang en veiligheid onder controle Weten wie er wel Ă¨n geen toegang heeft tot de ruimtes in uw pand. DĂĄt geeft een veilig gevoel aan patiĂŤnten, werknemers en bezoekers van het MST. Om deze veiligheid te garanderen heeft Voskamp Beveiligingstechniek oplossingen op maat geleverd.

Voskamp Beveiligingstechniek T. 0546 - 454546 E. beveiligingalmelo@voskampgroep.nl I. www.voskampbeveiligingstechniek.nl

huisvesting met zorg pieterse terwel grevink richt zich op huisvestingsvraagstukken in de gezondheidszorg en houdt zich vooral bezig met de wisselwerking tussen huisvesting en bedrijfsvoering.

www.ptg-advies.nl

Column André van de Gun

De kunst van het genieten, of genieten van kunst Hoe vaak gebruiken we het woord genieten? Te pas en te onpas komt het voorbij. Ik heb bij het maken van mijn boek ‘Het geluk van binnen’ gezien en ervaren dat genieten niet altijd vanzelfsprekend is. ‘Lekker genieten’, ‘geniet ervan’ en meer van dat soort uitdrukkingen worden de hele dag door gebezigd, waardoor ze hun waarde verliezen en een soort van eindzin zijn geworden. Het leven is meer dan een kop thee. Ik heb situaties gezien waarbij het heel veel moeite kost om te genieten van de dagelijkse dingen, laat staan van bijzondere dagen of zaken waar je veel moeite voor moet doen.

Ik heb daarom een actie bedacht: met een groepje ouderen en kinderen een middag doorbrengen in het Van Abbe museum. Onbekende ouderen en kinderen tegenover elkaar aan tafel en vervolgens, na een rondleiding en instructie, elkaars portret tekenen. Het klinkt erg simpel, maar het kost veel kruim om iedereen op tijd en voorbereid te krijgen. De museummedewerkers, een goede kunstenaar voor de juiste begeleiding en dan nog het vervoer voor de ouderen en kinderen. Maar als het dan zover is, dan is de middag ook gemaakt en is genieten geen kunst meer. Dan is dat iets wat je zelf arrangeert en wilt neerzetten tot algemeen genoegen.

Maar genieten is niet altijd vanzelfsprekend. Ik heb ook mensen gesproken die uit een oorlog komen en een heel leven daarna niet meer uit die beleving en ervaring komen. Of andere mensen die blind zijn en zoeken naar beleving en zingeving. In onze voortrazende maatschappij lijkt genieten vaak vanzelfsprekend. Maar tijdens het schrijven van het boek heb ik gezien dat daar meer bij komt kijken. Genieten van je bestaan, met alle beperkingen en ervaringen uit het verleden, is een hele opgave. Dit bracht ons - het boek ‘Het geluk van binnen’ heb ik samen met Wendy van Venrooij gemaakt - op het

idee om wat dieper in te gaan op dit thema door het maken van een boek dat over de kunst van het genieten gaat. Niet alleen over ouderen en minder valide mensen die zorg behoeven, maar ook over alle mensen die direct of indirect met de zorg voor deze doelgroep te maken hebben. Van cliniclowns tot vrijwillige mantelzorgers, therapeuten en verzorgers die daar hele dagen mee vullen. Waar genieten zij van en wat is hun drive om door te gaan? Samen met Wendy ben ik een reis aan het maken langs vele mensen en adressen, om volgend voorjaar tot een mooie bloemlezing te komen.

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 57

Tekst: Koen Mortelmans Beeld: Boeckx Architects

Woonzorgcentrum OLV van Lourdes klaar voor de toekomst De bewoners van woonzorgcentrum Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes in Erps-Kwerps hebben een nieuw gebouw gekregen met een totaal nieuwe beleving. Van een gesloten, sterk verouderde omgeving, verhuisden ze naar een parkresidentie met veel glas en daglicht, een ruimere brasserie, binnentuinen en zelfs een bibliotheek.

58 | BOUWEN AAN DE ZORG

OLV van Lourdes, Erps-Kwerps

slechts 44 bedden, maar op het laatst met 160 bedden. Tot in de jaren negentig vonden er verbouwingen en uitbreidingen plaats, maar uiteindelijk was het veel efficiĂŤnter om de achterste gebouwen te slopen en nieuw te bouwen."

Zusters in penthouse

V.l.n.r. Frank Daems, Martine Engelen, Koen Pauwels en Koen Vanhoorne. (Foto Koen Mortelmans)

Van het totale aanbod aan voorzieningen, inclusief zithoeken en animatie- en fitnessruimten, lijkt tijdens de eerste weken vooral de kapsalon erg populair te zijn. De architecten en de aannemers zien andere hoogtepunten in het bouwproject, dat zijn voltooiing nadert. Het oude gebouw van OLV van Lourdes zet door het gesloten karakter en door de grote gevelvolumes alle overige gebouwen in het dorpscentrum van Erps-Kwerps in de schaduw. "Het is opgetrokken in 1836, als meisjespensionaat", weet directrice Martine Engelen. "Later is het omgevormd tot rusthuis; aanvankelijk met

De oorspronkelijke voorbouw staat nu leeg, maar wordt binnenkort omgebouwd tot een dagcentrum en 44 assistentiewoningen. De zwartzusters van Halle hebben, volgens hun overeenkomst met de vzw OLV van Lourdes, de oude locatie verlaten en hun intrek genomen op de penthouseachtige bovenverdieping van de nieuwbouw. Een lift brengt de nog actieve zusters naar de benedenzone, waar ze zorgtaken kunnen uitvoeren. Omgekeerd kunnen de hulpbehoevende zusters rekenen op de diensten van het wzc. Het gebouw is flexibel ontworpen, zodat op termijn - wanneer de kloosterfunctie uitdooft de bovenverdieping in het woonzorgcentrum kan worden opgenomen. "Het wzc maakt nu deel uit van de groep Solidum, die in Vlaams-Brabant nog zeven andere woonzorgcentra heeft", legt de directrice uit.

Masterplan als basis "De architectuur van Boeckx Architects is gebaseerd op een stedenbouwkundige analyse en een masterplan dat we samen met Architecten BOB 361 en de Vlaamse bouwmeester opstelden", legt architect Koen Vanhoorne (Boeckx Architects) uit. "Vanaf de Leuvensesteenweg gezien staat het woonzorgcentrum op een helling en tekende het oorspronkelijke gebouw zich in een U-vorm af, met een aantal uitlopers.

â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN DE ZORG | 59

DETOO DESIGN TO OPERATE

Johan Cogge • Albaan Tas • Jan De Vloed • Serge Lefevere

Boeckx en De Vloed, twee architectenbureaus die zich steeds hebben gespecialiseerd in onderwijs en de zorg, engageren zich nu om samen toonaangevende projecten te realiseren die het leef- en werkcomfort van de 21ste eeuw mee bepalen. Die nieuwe entiteit heeft een naam gekregen die de gemeenschappelijke kracht en ambitie perfect onderstreept: DETOO Architects.

Torhoutsesteenweg 52, BE-8400 Oostende T +32 59 808 804 info@boeckx.be, www.boeckx.be

Laarnebaan 106a, BE-9070 Heusden-Destelbergen T +32 92 521 122 www.devloed.be, info@devloed.be

OLV van Lourdes, Erps-Kwerps

Er was een duidelijke vraag om dergelijke contouren te behouden. In het plan voor een nieuwe zorgcampus hebben we de U-vorm gekoppeld aan twee H-vormen, om in het plan tot een nieuwe zorgcampus te komen." De evenwijdig opgestelde, gesloten woonvolumes, die dwars op zowel de straat als het park staan, zijn verbonden door open volumes evenwijdig aan de straat. Deze laten de doorkijk naar het park rond de Weesbeek toe. Een 'zorgstraat' aan de parkzijde verbindt de volumes op het onderste niveau met elkaar. Hier bevinden zich gemeenschappelijke therapielokalen, de administratie, de kapper, de uitgang voor een parkwandeling, de polyvalente zaal met aangrenzend zonneterras en een eveneens polyvalent bruikbare kapel. De afdeling dementerenden is in het westen van de site ingepland, rondom een afgesloten bloemen- en kruidentuin. De kamers van de andere bewoners liggen oostelijk. Alle bewonerskamers zijn oost-west georiënteerd, over twee niveaus. Volgens Koen Vanhoorne is dit de beste oriëntatie om tijdens het grootste deel van de dag optimaal te genieten van natuurlijk licht, zon en klimaatervaring. Met zonneweringen kunnen de bewoners hier individueel op ingrijpen. Technische en andere ruimten die weinig of geen daglicht nodig hebben, zijn ingetekend aan de straatkant van de helling.

Huiselijkheid troef De basisarchitectuur is erg hedendaags. Het zijn de binnenafwerking en de decoratie die voor het huiselijke karakter met een tikkeltje retro zorgen. Vooral in de zones met woonkamers: witte deurstijlen, beige behangtinten, hier en daar een meubeltje zonder echte functie… "De nieuwbouw rust op paalfunderingen met een lengte van 6 tot 8 meter", merkt toezichthoudend architect Koen Pauwels op. "We hebben ook extra grond moeten aanvoeren", voegt projectleider Frank Daems (Aannemingen Janssen) eraan toe. "Na het slopen van de bestaande gebouwen, was er heel wat grondverzet nodig om de oude kelders te dempen en om elders op de site nieuwe ondergrondse volumes uit te graven. Deze werken werden sterk bemoeilijkt doordat het uitgestrekte terrein zeer rijk was aan grondwater en doordat de aanwezige grond qua samenstelling niet echt ideaal was voor een klassieke bronbemaling. Om het terrein bouwrijp te maken, moesten we bovendien noodgedwongen de sterk geroerde grond stabiliseren met kalk. Maar op het moment dat de funderingsplaat er lag, verliepen alle verdere werken vlot." De verlijmde buitengevels vormen een vrij donkere baksteenarchitectuur, dit in combinatie met aluminium ramen tot op de grond.

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 61

‘Het is een mooie referentie voor ons’ Electro Corbeels uit Holsbeek (België) was in het nieuwe Woonzorgcentrum OnzeLieve-Vrouw van Lourdes verantwoordelijk voor alle elektrotechnische installaties. Eigenaresse Fanny Corbeels geeft aan dat het daarbij niet alleen ging om zaken als verlichting, vaste telefonie en internet, maar ook om een hoogspanningsinstallatie, warmtekrachtkoppeling, oproep- en signalisatiesysteem, branddetectiesysteem en gebouwbeveiliging.

ELECTRO CORBEELS de vakman voor uw comfort

Alg. elektriciteitswerken Ook alle kleine herstellingen Bordenbouw Industrie - privé - signalisatie laag- & hoogspanning telefonie aarding - domotica

Ook verkoop van alle elektrisch materiaal

Leuvensebaan 78 - 3220 Holsbeek Tel. 016/23.87.11 - Fax 016/22.10.14 E-mail : info@corbeels.be

www.corbeels.be 62 | BOUWEN AAN DE ZORG

Het familiebedrijf bestaat inmiddels zeventig jaar en heeft veertig medewerkers in dienst. Het bedrijf focust zich vooral op de provincie Vlaams-Brabant, waar het actief is op zowel de particuliere als de zakelijke markt. Electro Corbeels kreeg de opdracht op basis van prijs, kwaliteit en ervaring. Tevreden gevoel Volgens Corbeels verliep het proces, mede door het regelmatige overleg, vlot. “Ik denk dat iedereen met een tevreden gevoel kan terugkijken.” De kracht van het familiebedrijf zit volgens haar in het feit dat ze klanten snel van dienst kunnen zijn. “Ook eerlijkheid vind ik heel belangrijk; daar bereik je het meeste mee. Je kunt beter tijdens het proces zeggen dat het niet goed is, dan achteraf. Het gaat er uiteindelijk om dat je samen een positief resultaat neerzet.” Terugkijkend is ze in ieder geval tevreden over het eindresultaat. “Zeker en vast. Ik ben er heel trots op dat we dit met z’n allen hebben bereikt. Het is een mooie referentie voor ons!”

OLV van Lourdes, Erps-Kwerps

De baksteenarchitectuur wijkt sterk af van de bepleistering van het oude gebouw, die in de negentiende eeuw trendy was. "Maar ze vormt wel een harmonieus geheel met andere baksteengevels in de straat", motiveert de architect zijn keuze. "Misschien gebruiken we wel gevelpleister in een volgende fase, wanneer het oudste gebouw wordt omgebouwd tot assistentiewoningen", merkt Vanhoorne op. "De dagzalen zijn gesitueerd in de verbindingsvolumes tussen de kamerblokken en zijn maximaal beglaasd. Dit om de bewoner zoveel mogelijk contact met buiten te geven, zowel aan de straatzijde - waar binnentuinen zijn ingericht - als aan de kant van het park. "We leggen nu het park weer aan, met streekeigen bomen en struiken en verhoogde wandelpaden", zegt de directrice. "De dierenkraal in het park ligt tussen het woonzorgcentrum en een school aan de andere kant van het park. Ze kan weer een ontmoetingsplek worden voor jong en oud."

•

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER ONTWERPARCHITECT TOEZICHTARCHITECT HOOFDAANNEMER ELEKTROTECHNIEK AANTAL BEDDEN

vzw OLV van Lourdes, Groep Solidum, Erps-Kwerps Boeckx Architects,Oostende Boeckx Architects i.s.m. Eskape-architecten, Mechelen Aannemingen Janssen, Geel Corbeels, Holsbeek 154

Aannemingen Janssen nv heeft zich gespecialiseerd in residentiële bouw, de zorgsector, utiliteits- en industriebouw en waterkundige werken. Onze missie is u op alle fronten te begeleiden met kwaliteit en duurzaamheid als fundament.

AANNEMINGEN JANSSEN NV • Van Doornelaan 2 • 2440 Geel • tel 014/59.09.99 • www.janssen.be • info@janssen.be

INDUSTRIE

KANTOREN

RESIDENTIEEL

COMMERCIEEL BOUWEN AAN DE ZORG | 63

De brocante kamer met onder meer spulletjes uit tweedehands winkels. Tekst en beeld: Henk Geist

Het ‘net zoals thuis’- gevoel van De Heemhaven Bij de herinrichting van de begane grond van het woonzorgcentrum De Heemhaven in Heemstede was het ‘net zoals thuis’concept het uitgangspunt. Met als resultaat dat de 81 bewoners zich in deze nieuwe huiselijke en sfeervolle omgeving vrijer kunnen bewegen en de keuze hebben uit verschillende ontmoetingsruimten en zithoekjes. De Heemhaven is een van de zorglocaties van Zorgbalans, een grote ouderenzorgorganisatie in Kennemerland en Zuid-Holland-Noord. “De nieuwe inrichting van de begane grond is onder-

64 | BOUWEN AAN DE ZORG

steunend aan de visie van Zorgbalans op zorg en welzijn”, zegt senior teammanager zorg Marjolein ten Dam. “In de oude situatie had de begane grond een instellingssausje, dat wilden we eraf

hebben. Daar waren onder meer de kantoren en het restaurant te vinden en twee ruimten voor dagbesteding, gelegen rond het binnenplein van het atrium.

›

De Heemhaven, Heemstede

Kokkelkoren.nl ontzorgt Het toepassen van brandvertragende en goed schoon te houden producten is ontzettend belangrijk in de zorgsector. Ook leefbaarheid, veiligheid en duurzaamheid zijn belangrijke aspecten, die het verblijf van uw cliënt, bezoekers en werknemers een stuk aangenamer kunnen maken. Een prettige werkomgeving leidt tevens tot een hogere productiviteit en een lager ziekteverzuim. De specialisatie in een grote diversiteit aan vloerafwerkingen, raambekleding, zonwering, meubels, verlichting en karpetten stelt Kokkelkoren.nl in staat om een passend product toe te passen in iedere ruimte, waarbij een hoge kwaliteit op één staat. Kokkelkoren.nl ontzorgt, vanaf het eerste advies tot ver na ingebruikname van de geleverde producten. Laat Kokkelkoren. nl doen waar zij goed in zijn, dan kunt u het werk doen waar u goed in bent, zonder zorgen. Zithoeken in het atrium en op het dorpsplein.

Voorheen de Pronkkamer, het voormalige kantoor van de locatiemanager.

BOUWEN AAN DE ZORG | 65

Ontmoetingsruimten met eigen thema Het nieuwe interieur op de begane grond van De Heemhaven is gerealiseerd door Zorgbalans, interieurarchitect Mike Groot en Vervoort Meubelen. “Mike Groot heeft het concept voor het interieur gemaakt, dat uitgaat van verschillende ontmoetingsruimten op de begane grond met elk een eigen thema”, zegt Joost Graat van Vervoort. “Op veel van zulke zorglocaties zie je dat een aantal slaapkamers gegroepeerd ligt rond een centrale huiskamer. Dat concept is hier niet toegepast. De bewoners hebben hun slaapkamer op de verdiepingen en op de begane grond vinden ze de verschillende ontmoetingsruimten. Iedereen kan kiezen in welke van de zes ontmoetingsruimten/huiskamers ze willen gaan zitten.” Eigen stijl Gezien de uitgebreide collectie zorgmeubilair was Vervoort de aangewezen partner om het concept tot uitvoering te brengen. Voor elk van de ontmoetingsruimten is een ontwerp gemaakt met een eigen stijl, die zich laat aflezen aan de keuze voor de stoelen, banken en fauteuils, de (raam)stoffering, de kasten en de verlichting. Zo onderscheidt de klassieke muziekkamer zich onder meer door chique stoelen met een fraaie stoffering, terwijl in de creatieve ruimte bijvoorbeeld is gekozen voor kunststofstoelen. Daarnaast heeft Vervoort de inrichting van het atrium, de winkelruimte, de wasserette en het kantoor verzorgd.

66 | BOUWEN AAN DE ZORG

De Heemhaven, Heemstede

Dat binnenplein was een loze ruimte, maar dat is nu de spil van ons huis geworden: een dorpsplein met onder meer een kiosk waar je koffie en thee kunt krijgen. We wilden die begane grond, met een prachtig uitzicht op de weilanden en het Spaarne, zo goed mogelijk benutten.”

Ontmoetingsruimten Rondom het plein liggen vier ontmoetingsruimten variërend in grootte en elk met een eigen sfeer. Dit komt tot uitdrukking in de vloerbedekking, het behang, de gebruikte stoffen en de toegepaste kleuren. Ten Dam: “Elke ruimte heeft zijn eigen thema en een naam, die door de bewoners is bedacht. Zo is er de natuurkamer bij de tuin met tinten als groen en bruin, we hebben een klassieke ruimte die wat chiquer en barokker is ingericht, met bijvoorbeeld grotere stoelen. De creatieve ruimte is weer wat stoerder en strakker. En dan is er nog de brocante kamer, waar bijvoorbeeld spulletjes staan die afkomstig zijn uit de tweedehands winkel. Niet alle accessoires komen uit het stijlboek. We hebben een mix van nieuwe en oude meubels die voor iedereen

herkenbaar zijn. Er is voor iedereen wel een stoel die fijn zit. Voor onze bewoners valt er nu iets te kiezen, ze kunnen naar die ruimte gaan waar ze zich het prettigst bij voelen.” Een bijzonder onderdeel van het dorpsplein vormt het winkeltje met een nostalgische inrichting. Hier kunnen de bewoners terecht voor een boodschap. De wasserij is ook opgeknapt. Ten Dam: “Bewoners kunnen hier even een wasje doen en de was opvouwen. Het gaat om activiteiten die mensen herkennen, een dagbesteding in de vorm van kleine, gewone dingen.”

De Pronkkamer Het kantoorgedeelte is ingekrompen, vanuit de gedachte dat het personeel het werk ook met laptops in een van de ontmoetingsruimten kan doen. Zo is Ten Dams eigen werkkamer omgetoverd naar de Pronkkamer, de kleinste ontmoetingsruimte. Daar worden nu bijvoorbeeld nieuwe bewoners en hun familie ontvangen voor het eerste gesprek. “Met de kerst hebben we in de Pronkkamer drie bewoners met een zwaardere vorm van dementie een gezellig kerstdiner kunnen aanbieden. Daar hadden ze anders niet aan mee kunnen doen en nu hebben ze een zalige avond gehad.”

Voor de bewoners met een zwaardere vorm van dementie is er nog een aparte dagbestedingsruimte. Deze ligt het verst van het dorpsplein, buiten de drukte, zodat de gebruikers niet teveel prikkels krijgen. Ook de omheinde tuin is opnieuw ingericht met terrassen en er is een loopparcours aangelegd. De bewoners kunnen daar lekker wandelen als ze daar zin in hebben. Bij de renovatie en herinrichting heeft Ten Dam zich laten adviseren door het Breincollectief, een groep deskundigen die zich bezighoudt met mensen met een hersenaandoening. Vanuit hun expertise geven ze onder meer advies over de fysieke leefruimte.

Eigen appartement Op de drie bovengelegen woonverdiepingen van De Heemhaven is niets veranderd. Daar beschikken de bewoners over een eigen appartement met toilet en badkamer. Ten Dam: “Hier kunnen ze zich terugtrekken als ze daar behoefte aan hebben. We hebben afscheid genomen van de tijd dat bewoners op hun huiskamer moesten blijven. Als ze onrustig zijn, willen ze gaan lopen en dat moet kunnen. Ze kunnen wandelen door de lange gangen, waar ze uitzicht hebben op de mooie omgeving en ze kunnen nu ook gemakkelijk naar beneden naar het dorpsplein of naar een van de ontmoetingsruimten als daar behoefte aan is. Gesloten woonafdelingen willen wij niet meer. Het instellingssausje is eraf en de bewoners kunnen zich vrijer bewegen in een huiselijke sfeer. Daar ben ik trots op.”

Uw partner in de zorg! Gespecialiseerd in meubels, verlichting, karpetten, vloeren raamstoffering.

www.kokkelkoren.nl - info@kokkelkoren.nl - 0226-392182 De winkelruimte.

BOUWEN AAN DE ZORG | 67

Tekst: Lilian Heijmans Beeld: Dräger

REINIER DE GRAAF GASTHUIS content met bedwandpanelen voor verpleegafdelingen In november 2015 is het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft na ruim twee jaar bouwen officieel geopend. Hierdoor werden twee bestaande panden - het H-gebouw en het B-gebouw - samengevoegd. De nieuwbouw vond plaats op het voormalig parkeerterrein tussen beide panden. Kwaliteit en esthetiek stonden centraal bij bouw en inrichting. “Omdat het om volledige nieuwbouw ging, hebben we in samenspraak met het bouwconsortium direct besloten voor een zo hoog mogelijke kwaliteit te gaan qua bouwmaterialen, inrichting en installaties”, vertelt Louis de Pauw, manager Techniek en Vormgeving Facilitair Bedrijf bij het Reinier de Graaf ziekenhuis. “Voor alle techniek hebben we bij de aanbesteding een merkenkader van A-merken opgegeven, zodat we er zeker van zouden zijn dat we kwalitatief goede producten in huis haalden.”

Huygensstraat 3-5 2721 LT Zoetermeer Postbus 874 2700 AW Zoetermeer T +31 79 344 46 66 F +31 79 344 47 47 info@draeger.com www.draeger.com

68 | BOUWEN AAN DE ZORG

Esculaapvorm Bij het ontwerp heeft de bouwdirectie ervoor gekozen de esculaap als uitgangspunt te nemen voor de bouw van het ziekenhuis. De staf vormt de centrale gang door het ziekenhuis, waar de poliklinieken op de eerste verdieping op uitkomen. Op de bouwlagen daarboven bevinden zich de verpleegafdelingen in de curves van de slang van de esculaap. Die zijn op deze wijze makkelijk toegankelijk vanuit de centrale hal, maar liggen

Bedrijfspresentatie

Medisch hulpmiddel

Louis de Pauw, manager Techniek en Vormgeving Facilitair Bedrijf.

wel in de luwte. Op die manier kan de privacy van de patiënten zoveel mogelijk worden gewaarborgd. Ook voor het verplegend personeel zorgt deze opstelling voor korte lijnen en efficiënt ruimtegebruik.

Bedwandpaneel Bij de inrichting van het ziekenhuis vormden ook de esthetiek en verbondenheid belangrijke uitgangspunten. Zo is er op de verpleegafdelingen gekozen voor neutrale kleuren met een warm, bruin, metaalkleurig accent. Dit draagt bij aan een rustgevende omgeving voor de patiënten. Deze vormgeving is tot in detail in het meubilair - zoals kasten en zelfs bedwandpanelen - doorgevoerd. Dräger Nederland heeft binnen het ziekenhuis het hele medische gassendistributiesysteem aangelegd. Onder meer zuurstof, perslucht, vacuüm en lachgas stromen daar doorheen. Het eindpunt van dit distributiesysteem bevindt zich in de patiëntenkamer en wordt gevormd door het bedwandpaneel. Dräger heeft deze eveneens geleverd en geïnstalleerd in het Reinier de Graaf.

“Vaak realiseert men zich niet dat een bedwandpaneel een medisch verzorgingssysteem is”, geeft Rudy Wuring, accountmanager bij Dräger Nederland, aan. “En dat het dus aan wettelijke maatvoering, regelgeving en certificering moet voldoen. Je kunt je als ziekenhuis immers niet permitteren dat de zuurstoftoevoer naar een kwetsbare patiënt wordt onderbroken, omdat een bedwandpaneel verkeerd is aangesloten of slijtage vertoont. Doordat het bedwandpaneel door ons geheel prefab kan worden aangeleverd, vergt de plaatsing ervan relatief weinig tijd. Veel minder dan wanneer een meubelmaker samen met een E- en W-installateur ter plekke alle losse onderdelen moet aanbrengen volgens de wettelijk voorgeschreven maatvoering en regelgeving. Zeker in een meubel of gipswand kan bij aanleg of intensief gebruik makkelijk slijtage plaatsvinden. Die problemen hebben onze panelen niet, omdat alles constructief op de juiste plek is aangebracht. Ook het onderhoud is daardoor eenvoudiger.”

Certificering Dräger levert bedwandpanelen geheel op maat gemaakt voor de opdrachtgever. De aansluitpunten kunnen worden weggewerkt en de panelen zijn in alle kleuren en meerdere houtmotieven leverbaar. Zodat ze naadloos passen bij de inrichting van de omgeving. Tegelijkertijd voldoen ze aan alle wettelijke eisen en zijn daarmee ook direct gecertificeerd. Als Dräger de gasseninstallatie tot en met het bedwandpaneel heeft geïnstalleerd, is daarmee zelfs direct de hele installatie gecertificeerd. Het bedrijf beschikt namelijk over een eigen certificeringssysteem. Er zijn in Nederland geen andere bedrijven die deze keten van begin tot eind kunnen leveren. “We zijn heel content met de constructieve samenwerking met Dräger. En met het feit dat ze bereid waren de bedwandpanelen volledig naar onze wensen te ontwerpen. Daarmee voldoen ze zowel kwalitatief als esthetisch aan onze hoge normen”, besluit De Pauw.

•

Meer informatie: www.draeger.com/bedwandpaneel.

BOUWEN AAN DE ZORG | 69

NVTG organiseert IFHE-Wereldcongres 2016 Op 18 en 19 april 2016 organiseert de Nederlandse Vereniging voor Technologie in de Gezondheidszorg (NVTG) het International Federation of Hospital Engineering (IFHE) Wereldcongres 2016. Het congres vindt plaats in het World Forum te Den Haag, het grootste congrestheater van Nederland.

De congrescommissie is op dit moment hard aan het werk om de laatste details in het programma af te ronden voor de verwachte achthonderd bezoekers. Het programma bestaat onder andere uit een lezing van de minister voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Edith Schippers, de uitreiking van de eerste internationale BouwAward voor innovatieve bouwprojecten in de zorg en natuurlijk een spectaculaire feestavond. Ook zullen de bezoekers kennis kunnen maken met de nieuwste uitvindingen en producten in de zorg op de uitgebreide bedrijvenexpositie, waar meer dan 110 bedrijven aanwezig zullen zijn.

â&#x20AC;ş

70 | BOUWEN AAN DE ZORG

IFHE-Wereldcongres 2016

Uitreiking BouwAward

Netwerken

Eerder dit jaar heeft de congrescommissie ook een oproep gedaan voor wetenschappelijke papers met betrekking tot het thema van het congres: ‘Sharing Knowledge for Better Healthcare Worldwide’. Uit de meer dan vijftig ingezonden papers heeft de - speciaal hiervoor opgezette - International Scientific Committee van het IFHE twintig sprekers geselecteerd. Deze sprekers zullen hun innovatieve en hoogwaardige papers presenteren tijdens het congres.

Natuurlijk is er tijdens het congres ook voldoende ruimte om te netwerken, kennis te delen met uw collega’s en elkaar op een informele wijze te leren kennen. Het congres zal plaatsvinden in het World Forum in Den Haag, een kleine twintig minuten van station Den Haag Centraal verwijderd.

Ook zal de eerste internationale BouwAward uitgereikt worden. Sinds 1997 is deze prestigieuze prijs vijf keer uitgereikt door de NVTG in Nederland. De veertig inzendingen van dit jaar zijn allemaal zeer moderne, innovatieve en kwalitatief hoogstaande bouwprojecten in de zorgsector. De internationale jury - speciaal samengesteld voor de BouwAward - is op dit moment druk bezig met het selecteren van de definitieve nominaties die op het congres gepresenteerd zullen worden.

De inschrijving voor het congres is inmiddels geopend. U kunt de inschrijving, samen met alle extra informatie over het congres, vinden op www.ifhe2016.nl Mocht u verder nog vragen hebben, neem dan gerust contact op met de NVTG via: backoffice@nvtg.nl of 0183-646 332

•

Technical en cultural visit Naast het interessante programma met lezingen op maandag 18 en dinsdag 19 april, heeft de congrescommissie ook een technical en cultural visit georganiseerd op respectievelijk woensdag 20 en donderdag 21 april. De technical visit geeft bezoekers de gelegenheid voor een rondleiding in twee van de meest moderne en innovatieve ziekenhuizen van Nederland of in drie splinternieuwe zorginstellingen in het noorden van Nederland. Bezoekers zullen hierbij op de hoogte worden gebracht van de nieuwste ontwikkelingen en technieken op het gebied van de technologie in de zorg. De cultural visit geeft Nederlandse bezoekers de kans om samen met de internationale bezoekers het echte Hollandse gevoel te ervaren. De verschillende keuzemogelijkheden die de bezoekers hebben, laten allemaal een andere kant van Nederland zien. Maar of dit nu de klassieke Hollandse molens en tulpen van Kinderdijk zijn, de Keukenhof of de unieke architectuur van Rotterdam, alle keuzes zullen het échte Nederland laten zien.

BOUWEN AAN DE ZORG | 71

Signburo voor efficiënte en esthetische bewegwijzering Signburo is gespecialiseerd in architecturale bewegwijzering en visuele communicatie met net dat tikkeltje meer. Mensen vlot van A naar B begeleiden en tegelijkertijd hun gevoel van zekerheid versterken; dat is waar we goed in zijn. Bewegwijzering is geen opzichzelfstaand dossier. In een ideale situatie is de bewegwijzering geïntegreerd in de omgeving. Het is dus belangrijk om al vroeg in het traject betrokken te zijn, zodat we gepaste adviezen kunnen geven. We werken daarom ook vaak en graag nauw samen met (interieur)architecten; een geünificeerde aanpak zorgt immers voor de beste oplossing. Juiste strategie Toepassingen voor bewegwijzering in de zorgsector vragen een brede kennis. Kleurgebruik, leesbaarheid, grafische tendensen, folietoepassingen, veiligheidssignalisatie, mobiele apps, braille... Het zijn allemaal vaste aandachtspunten. Maar vooral de diverse bewegwijzeringsconcepten vragen een specifieke expertise. Onze ervaring in hoe mensen in een vreemde omgeving navigeren en hoe ze architectuur ervaren, helpt ons om voor elk project het best mogelijke bewegwijzeringssysteem te ontwerpen. Onze ervaring in wayfinding gecombineerd met onze kennis van branded communication, is uw beste garantie op een efficiënte en esthetische bewegwijzering.

•

Voor meer informatie: www.signburo.be

BOUWEN AAN DE ZORG | 73

VERVOORT weet dat beleving begint in het brein Beleving begint in het brein. Vooral voor de doelgroep ouderen en in het bijzonder dementerenden is dat aspect van wezenlijk belang. Als geen ander is Vervoort in Goirle daarvan doordrongen en anticipeert daarop. Niet vreemd dat de inrichter van onder meer zorginstellingen de open dag voor die doelgroep liet opluisteren door klinisch neuropsycholoog en bekende Nederlander prof. dr. Erik Scherder. Maar ook de voordrachten van Ingeborg van Meel (WoonWerkGeluk) en Kees Theeuwes (De Leyhoeve) verrijkten de themamiddag ´Beleving´. professor een belangrijk aspect om de hersenen te motiveren. “Hard nodig, omdat de grip op het leven wegebt.” Scherder maakte zijn toehoorders verder wegwijs in grijze en witte hersenbanen en ging dieper in op hersenkwabben, prefrontale cortex, amygdala, empathie, zelfreflectie en zette zijn publiek aan tot het zingen van ‘Het is een nacht’ van Guus Meeuwis.

De hersenen werden tijdens de open dag van Vervoort aardig gemasseerd. Sterker nog: Scherder, onder meer bekend van het tv-programma De Wereld Draait Door, gaf een inkijkje in de werking van onze ‘harde schijf’ en deed enkele testjes met zo’n 250 aanwezigen. Tevens voorzag hij hen van tips voor de verzorging van delen van hun hersenen. “Laat je hersenen niet zitten! Beweeg elke dag een half uur! De beloning volgt onder meer in de vorm van de remming van negatieve emotie!”

Huiskamermoeder

Scherder wees op kleurrijke, maar soms ook enge beelden haarfijn aan waar het mis is als mensen kampen met dementie en Parkinson. Een passende woninginrichting, maar ook muziek is volgens de

Luchtig maar ook heel pakkend was de lezing van Kees Theeuwes. Hij is directeur van Zorglandgoed De Leyhoeve in Tilburg en onderscheidde zich onder meer door zijn aanpak in zorginstelling Padua in Tilburg. “Laat het woord ‘zorg’ voort-

Beleving: ook tijdens de lezingen in de showroom van Vervoort ontbreekt het daaraan niet.

74 | BOUWEN AAN DE ZORG

De sprekers op de open dag voor de zorginstellingen bij Vervoort in Goirle. Van links naar rechts: Kees Theeuwes, Ingeborg van Meel en prof. dr. Erik Scherder.

Open Mind Middag

Ivar Selier: ‘Wonen zoals thuis’ “Het is goed om op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen en spelers in de zorg te spreken.” Terwijl ze geniet van een hapje en een drankje kijkt Ivar Selier van Wilgaerden in West-Friesland (negentien locaties) terug op een geslaagde open dag bij Vervoort. Met vier collega’s was ze naar Goirle gekomen om de blik te verruimen en zich te verrijken met nieuwe ideeën. “Herkenbaar, maar het is altijd de moeite waard om mensen uit te praktijk te horen. De zienswijze van Theeuwes was inspirerend. Ook bij ons staat ‘wonen zoals thuis’ centraal.”

Jaap Sprey: ‘Wat muziek al niet doet’

Prof. dr. Erik Scherder gebruikte aanvankelijk een kartonnen koker van Vervoort als aanwijsstok. Snel werd die vervangen door een handzamere stok.

Jaap Sprey van Markenheem, een ouderenzorginstelling in Doetinchem, reageert met de woorden ‘verantwoorde ongehoorzaamheid’ en ‘veilige zorg’. “Een zorginstelling is geen gevangenis, maar vraagt wel om regels.” Hij heeft genoten van de lezingen (“gevarieerd en boeiend”), neemt nog een hapje voor hij de reis aanvaardt (“perfect verzorgd”) en refereert nog even aan de lezing van Scherder. “Leuk om te weten hoe je hersenen werken. Opvallend wat muziek kan doen. Het haalt je uit een bepaalde modus en dat is niet alleen mooi, maar ook heel belangrijk.”

Tegen de achtergrond van de lezingen presenteerde CRDLT een interactief product dat Alzheimer-patiënten in staat stelt op een alternatieve wijze te communiceren met anderen.

Ook aan de ‘nazorg’ ontbreekt het niet bij Vervoort.

aan vieren. Wonen en comfort staan centraal.” Theeuwes pleit voor meer passie in de zorg en wil de regie meer en meer in de handen van de verzorgenden leggen.

richte zorg.” Haar advies: “Betrek de bewoner, het personeel en de familie/bezoeker bij de conceptontwikkeling en laat licht, akoestiek en herkenbaarheid zegevieren.” Joost Graat van Vervoort en namens het bedrijf medeorganisator van de open dag, vatte het na afloop krachtig samen. “Het komt allemaal samen in inspireren en dat is de kracht van Vervoort.”

“Uiteraard zijn er protocollen, maar daaraan kan niet alles worden gekoppeld. Neem de angst om verantwoording te nemen weg. Bij De Leyhoeve heeft een huiskamermoeder de regie op de afdeling. Zij heeft een GVB, een Gezond Boeren Verstand, weet wat er leeft en kan zich inleven in de situatie van de bewoners. Met het hart, dus niet te beredeneerd wel te verstaan!” Theeuwes belichtte de inrichting van de (huis)kamers. “Natuurlijk hebben we kleedjes

op de vloer.” Ook het aannamebeleid van nieuwe krachten kwam ter sprake. “Met mensen die zichzelf minder dan een tien geven voor passie, kunnen wij niet uit de voeten.”

Kruip in de huid van.. Het was Ingeborg van Meel die de themamiddag opende. Haar verhaal met als onderwerp ‘Healing environment’ was doorspekt met praktijkvoorbeelden. Ze belichtte functionaliteit, beleving, welbevinden en het reduceren van stress. Allemaal aspecten die, mits goed aangepakt, leiden naar een prettig verblijf in een zorginstelling. “Kruip in de huid van de dementerende en sta borg voor belevingsge-

•

De leverancier in Horeca- Zorg en Projectmeubilair organiseerde de Open Mind Middag ter traktatie en inspiratie van haar bestaande relaties en geïnteresseerden die werkzaam zijn in voornamelijk de zorgsector.

BOUWEN AAN DE ZORG | 75

Tekst: Bram Souffreau Visuals: Ar-te

‘Chromosomen’

kenmerken woonzorgcentrum Sint-Agatha-Berchem

Woonzorgcentrum ‘Bloemendal’ uit Sint-Agatha-Berchem is in 2015 verhuisd naar een nieuwbouw met 120 kamers. Blikvanger van het nieuwe rusten verzorgingstehuis vormt het transparante entreegebouw met de schuine steunbalken die intussen de koosnaam ‘chromosomen’ dragen.

76 | BOUWEN AAN DE ZORG

WZC Bloemendal, Sint-Agatha-Berchem

Het oude rusthuis Bloemendal in de Brusselse gemeente Sint-Agatha-Berchem was in de jaren zestig ‘state of the art’. De architecten René Aerts en Paul Ramon ontwikkelden toen een modernistisch, licht en voor die tijd hypermodern zorgcentrum. Maar tegenwoordig loopt het tehuis achter op de nieuwste ontwikkelingen inzake ouderenzorg. Sommige kamers hebben zelfs geen eigen toilet. Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) van SintAgatha-Berchem besloot daarom om iets verderop een nieuwbouw te plannen en nam daarbij aannemer Strabag en de bureaus Ar-te en Stabo in de arm. De nieuwbouw bestaat uit twee vleugels. De entree bevindt zich in een transparant volume, waar de bezoeker door de ramen heen zicht heeft op de achterliggende, naar boven hellende tuin in het besloten binnengebied. De twee vleugels tellen vier bouwlagen met telkens een veertigtal bewoners per verdieping, verdeeld over twee leefgroepen. De gemeenschappelijke ruimten en eetruimten bevinden zich in het transparante schakelvolume.

Aansluiting met buurt Het nieuwe woonzorgcentrum ligt in een woonwijk en zoekt actief aansluiting met de buurt. De omliggende tuin is openbaar voor iedereen. De entreezone kreeg een lobbyachtige sfeer en staat eveneens open voor de buurt. De cafetariaruimte herbergt een sociaal restaurant. Dankzij de nieuwe kamers genieten de bewoners niet enkel meer comfort, maar kan het personeel ook flexibeler met de zorgbehoeften omspringen. Het dagelijkse leven van de rusthuisbewoners speelt zich af rond de terrassen van de leefruimte. Elke leefruimte heeft aan de zuidzijde, in het schakelvolume, een royale buitenruimte. De stalen borstwering van de terrassen karakteriseert samen met de zogenaamde ‘chromosomen’ het gebouw. De chromosomen zijn de schuine kolommen die de façade van het woonzorgcentrum een gezicht geven en tegelijkertijd een ondersteuning vormen voor de terrassen.

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 77

www.strabag.be

SAmEn mAkEn WE GEWElDiGE BouWoPloSSinGEn moGElijk. STRABAG: lokale partner met wereldwijde expertise. Van zorgprojecten, kantoorgebouwen, scholen en industriële sites tot PPS-projecten: al onze bouwprojecten steunen op een duurzame lokale samenwerking en de expertise van één technologieconcern dat wereldwijd de toon zet. Als onderdeel van de STRABAG SE groep levert STRABAG Belgium zo al 50 jaar innovatieve en financieel sterke bouwoplossingen. We brengen mensen, bouwmaterialen en machines altijd op de juiste plaats en op het juiste moment samen. Dicht bij de klant, met oog voor kwaliteit en tegen een correcte prijs. Samen gaan we voor een resultaat dat werkt! N.V. STRABAG Belgium S.A.

•

Rijnkaai 37

•

B-2000 Antwerpen •

belgium@strabag.com

Zol Genk Blok k, © Toon Grobet

ARhus Roeselare, © Toon Grobet

WZC Bloemendal, Sint-Agatha-Berchem

Sleutel-op-de-deur-realisatie Aannemer Strabag nam de bouwwerken voor zijn rekening. Het bouwbedrijf zorgde voor een sleutel-op-de-deur-realisatie. De opdracht omvatte de ruwbouw van de vervangingsnieuwbouw, de afwerkingen, de dichtheid en het schrijnwerk. De gevel is opgetrokken in lichtgrijs metselwerk met aluminium ramen. Hier en daar zijn accenten in zichtbeton toegevoegd, zoals de raamkaders, de dakranden en de terrassen, met vooral een sobere en natuurlijke uitstraling. De ramen van het gebouw lopen door vanaf de vloer tot aan het plafond, wat een bijzondere sfeer creëert aan de binnenkant van het gebouw. Strabag stond ook in voor de technieken. De bouwheer koos voor een systeemD-ventilatie met warmteterugwinning en adiabatische koeling (directe verdamping). De kamers worden met klassieke radiatoren verwarmd, maar in alle gemeenschappelijke ruimtes ligt vloerverwarming die door een gasabsorptiewarmtepomp wordt gevoed. De aannemer rustte het woonzorgcentrum ook uit met een koelsysteem, zodat de temperatuur in de kamers en in de gemeenschappelijke ruimten altijd aangenaam blijft. Met het oog op duurzaamheid heeft de bouwheer naast de warmtepomp geopteerd voor een warmtekrachtkoppeling die instaat voor de productie van het sanitaire warme water. Voorts werd een communicatiesysteem voor het verzorgend personeel geïntegreerd, samen met brand- en inbraakdetectie.

Maatwerk voor iedereen!

ramen & deuren hout - pvc - alu

interieur puur maatwerk Wonen is je ergens ‘thuis’ voelen

•

Ons doel is tegemoetkomen aan ieders wensen

FEITEN EN CIJFERS

Met Baens benjij de koning!

www.baensafw.be Leuerbroek 1002, 3640 Kinrooi, T 089 700 120

Meer informatie, offerte of een afspraak? Bel 089 700 120

ecologische

perfectie

OPDRACHTGEVER ARCHITECT STUDIEBUREAUS HOOFDAANNEMER INRICHTING START WERKEN EINDE WERKEN OPPERVLAKTE BOUWBUDGET

OCMW Sint-Agatha-Berchem Ar-te architectenvennootschap, Leuven Stabo Engineers, stabiliteit en technieken, Leuven Strabag Belgium, Antwerpen Baens, Kinrooi september 2013 2015 8.200 m² 11,45 miljoen euro (exclusief btw)

BOUWEN AAN DE ZORG | 79

Miele Professional Er is geen betere voor professioneel wassen en drogen in de zorgsector

• Hygiënisch wassen en drogen • Kostenbesparend: grote volumes, korte looptijden • Wat u zelf doet, doet u beter • Zachte behandeling van het wasgoed

Miele Professional - infopro@miele.be - 02/415.15.40 - www.miele-professional.be

Z-care: ergonomische en comfortabele kwaliteitsmeubels Z-editions is een Belgisch merk dat zijn oorsprong vindt bij De Zetel NV, een vierde generatiebedrijf uit Ardooie. De Z-care-collectie speelt in op de behoeftes van de zorgsector en staat voor ergonomie, comfort en intensief gebruik. Dit gaat bij Z-care hand in hand met design. Zo ontwierp onder meer Axel Enthoven een lijn voor Z-care, waarbij design en functionaliteit één zijn. Onze collecties zijn geproduceerd in kwalitatief hoogstaand beuken- of eikenhout en vervaardigd met de grootste precisie, met als resultaat een meubel waarvan jarenlang en naar volle tevredenheid gebruik kan worden gemaakt. Een team van agenten en dealers staat klaar om u een professionele en efficiënte service te bieden. We care! Kijk voor meer info op: www.z-editions.be.

Gebebouw splitst zich in Gebe Interieurbouw en Gebe Bouw Gebebouw is al vele jaren de vaste partner van diverse ziekenhuizen, privéklinieken, tandartspraktijken en zorginstellingen. Om de uiteenlopende diensten beter te positioneren en verder uit te breiden, is ervoor gekozen om het bedrijf te splitsen in Gebe Interieurbouw en Gebe Bouw. Daarmee bouwt het bedrijf verder op kwaliteit! Gebe Interieurbouw ontwerpt, produceert en monteert vaste inrichting en hoogwaardige interieurs. Gebe Bouw is actief op het gebied van renovatie en afbouw tot en met service en onderhoud. Daarnaast realiseert het bedrijf volledige turnkey-projecten. Voor meer informatie: T +31 (0)492 - 54 05 90 E info@gebe-interieur.nl

Ruim 10 miljoen euro verzameld met crowdfunding voor verbouwing ziekenhuis Vlissingen De grootste crowdfundingactie voor de zorg in Nederland heeft in slechts vier maanden tijd het streefbedrag van 10,6 miljoen euro opgehaald. Daarmee heeft Zeeland een primeur te pakken: het is de eerste keer dat het vastgoed van een Nederlands ziekenhuis wordt gefinancierd door crowdfunding. Het verkrijgen van een passende financieringsbron voor investeringen in vastgoed is de laatste jaren moeilijker geworden. Daarom besloot het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis in Vlissingen het over een andere boeg te gooien. De helft van de financiering voor de aankoop en verbouwing van hun locatie, ruim 10,6 miljoen, haalden ze op via crowdfunding.

650 investeerders Bijna 650 particuliere en zakelijke investeerders verbonden zich aan initiatiefnemer Zeeland Investments Beheer (ZIB), beheerder van beleggingsfondsen in vastgoed. Particulieren kunnen investeren vanaf 2.500 euro, met een maximum van 40.000 euro. De grootste zakelijke investering komt van een investeerder uit Noord-Holland en was 250.000 euro. Deelnemers ontvangen een rente van 5% per jaar. Hoewel het streefbedrag is bereikt, is nog eens 10 miljoen euro nodig om alles te financieren. Investeren in het project is nog steeds mogelijk. Het bedrag dat niet via crowdfunding binnenkomt, wordt bij de bank geleend.

BOUWEN AAN DE ZORG | 81

Tekst en beeld: Renson

JAN PALFIJN ZIEKENHUIS oogt fris na renovatie Het Jan Palfijn Ziekenhuis in Gent maakte een grondige metamorfose door. Het ziekenhuis werd tot op de betonstructuur gestript en vervolgens met een volledig nieuwe indeling en een gewijzigd uitzicht teruggebouwd. De Tijdelijke Vereniging Boeckx-Arch&Teco-Bontinck tekende het Masterplan en coรถrdineerde dit huzarenstukje. De architecten besteedden niet alleen aandacht aan het uitzicht van het gebouw, maar ook aan een gezond binnenklimaat. Luifels met aluminium lamellen en windvaste screens van Renson controleren het binnenvallende zonlicht en voorkomen zo oververhitting. Het oorspronkelijke Algemeen Ziekenhuis Jan Palfijn werd in 1982 in gebruik genomen. Het was dan ook stilaan tijd geworden om deze lompe mastodont om te toveren tot een fris ogend gebouw met slanke, elegante lijnen. Naast een grondige make over in het gebouw, kreeg het Jan Palfijn Ziekenhuis ook een compleet nieuwe gevel. Alleen de sokkel, bestaande uit blauw

82 | BOUWEN AAN DE ZORG

hardsteen, bleef behouden. De aannemer stripte de rest van het gebouw tot op de betonstructuur en bracht een nieuwe isolatielaag aan met daarop een waterdichte folie en een witte gevelbekleding uit gelakte aluminium cassettes, die met vloeiende lijnen de verschillende blokken tot een eenheid samenbrengen.

Jan Palfijn Ziekenhuis, Gent

Efficiënte zonwering Alle bestaande ramen zijn vervangen door nieuwe systemen met thermisch onderbroken raamprofielen en aangepaste beglazingen. Om de invallende zonnewarmte in de kamers te beperken, kozen de bouwpartners voor luifels met aluminium lamellen type Icarus van Renson. Aangezien deze luifels boven de ramen hangen, verstoren ze het uitzicht naar buiten niet. Bovendien bieden deze systemen bij hoge stand van de zon tijdens de zomermaanden een goede beschaduwing. Tijdens de wintermaanden - als de zon laag staat - laten ze de aangename zonnewarmte in het ziekenhuis schijnen en beperken ze mede het energieverbruik door verwarmingsinstallaties. Deze luifels en de uitspringende dorpels rondom het hele gebouw benadrukken de horizontale lijn in het gevelconcept. Op andere locaties in het gebouw integreerden de architecten windvaste screens type Fixscreen Mono AK of Fixvent Mono AK, die een ventilatierooster voor de continue toevoer van verse lucht combineert met een windvaste doekzonwering. Beide systemen zijn uitgerust met een ingenieus geleidingssysteem met ritsprincipe, waardoor ze zelfs windsnelheden tot 130 km/h weerstaan. Dankzij de integratie van akoestisch materiaal in de kast van de screen, wordt elke hinder door omgevingslawaai vermeden. Naast de doorgedreven isolatie en de zonwering, dragen ook het hergebruik van regenwater op alle niet-medische afdelingen, de integratie van automatische kranen in de publieke toiletten en het gebruik van energiezuinige verlichting

met aanwezigheidsdetectie en daglichtregeling bij aan de energie-efficiëntie van het gebouw. Een warmtekrachtkoppeling zorgt voor de productie van sanitair warm water. De bijkomende opwekking van elektriciteit wordt ingezet voor de productie van koeling met ijswater overdag en voor het produceren van een ijsbuffer ’s nachts.

Gevelbekleding De technische ruimtes van het gebouw zitten op verschillende plaatsen in de constructie: op een ‘halve verdieping’ boven de sokkel, in technische kokers achter de krommingen aan het einde van het gebouw en op het dak. Die technische installaties op het dak zitten verscholen achter een aluminium lamellenwand type Linius van Renson, om zo een afgesloten volume te vormen. Linius is al jaren een vaste waarde bij gevelbouwers en architecten voor de esthetische en functionele bekleding van gevels. De eerste lamellen werden ontworpen om de klokken in de klokkentoren tegen regen en wind te beschermen, zonder daarbij het geluid te storen. Tegenwoordig zijn ze zo geëvolueerd, dat ze kunnen zorgen voor de afscherming van installaties tegen regen, ongedierte, vogels en geluid. In andere gevallen zijn ze specifiek ontworpen om een bepaalde luchtdoorlaat toe te laten of als afscherming van luidruchtige installaties of ruimtes.

•

Voor meer informatie: www.renson.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 83

VLAMVERTRAGENDE GORDIJN- EN MEUBELSTOFFEN VOOR PROJECTEN

WWW.ARTIMO.NL

‘Kan niet’ bestaat niet U bent bouwexpert. Wij zijn specialist in hulpmiddelen voor de zorgsector. En we hebben precies hetzelfde doel: het beste leveren aan al onze klanten. Hoe richten we een ziekenhuis of zorginstelling zó in, dat alles optimaal functioneert voor de cliënten, de medewerkers en alle andere betrokkenen? Daar ligt onze uitdaging en uw uitdaging. Life without limits waarmaken. Daar gaan we voor.

Bel of mail ons gerust voor meer info of een vrijblijvende afspraak.

www.lopital.nl

Lopital Nederland B.V. Laarakkerweg 9, 5061 JR Oisterwijk, Tel +31 (0)13 5239300, Fax +31 (0)13 5239301, E-mail info@lopital.nl, www.lopital.nl

BOUWEN AAN DE ZORG

WIE DOET WAT VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET! ‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Bel of mail voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan de Zorg met Patty Ros: T +31 495 45 00 95 - E p.ros@louwersuitgevers.nl

WWW.BOUWENAANDEZORG.EU HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VOOR DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX

Staat u nog niet op www.bouwenaandezorg.eu? Neem dan voor meer informatie contact op met Patty Ros: p.ros@louwersuitgevers.nl

SCHRIJF U NU IN VOOR ONZE ONLINE NIEUWSBRIEF!

wie doet wat NEDERLAND

GROOTKEUKEN

AANGEPAST SANITAIR

DELABIE BENELUX Kommenstraat 20 1070 BRUSSEL T +32 2 520 16 76 F +32 2 520 19 78 E info@delabiebenelux.com W www.delabiebenelux.com

LOPITAL NEDERLAND BV Laarakkerweg 9, 5061 JR OISTERWIJK T +31 13 523 93 00 F +31 13 523 93 01 E info@lopital.nl W www.lopital.nl

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 497 552819 F +31 497 575224 E info@rfc-products.nl W www.rfc-products.nl

MAASBOUW BV Nijverheidstraat 16, 2984 AH RIDDERKERK Postbus 107, 2980 AC RIDDERKERK T +31 180 41 22 92 F +31 180 43 20 86 E info@maasbouw.nl W www.maasbouw.nl ADVIES-BOUWMANAGEMENT

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

25-08-11 11:40

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com

BOUTER BV Postbus 674, 2700 AR ZOETERMEER T +31 79 345 15 15 F +31 79 345 15 88 E info@bouter.nl W www.bouter.nl HANG- EN SLUITWERK

AMS ADVIES EN ONTWIKKELING BV Postbus 98, 1260 AB BLARICUM T +31 35 533 65 05 M +31 6 42 25 26 99 E amshuizen@planet.nl W www.amshuizen@com ARCHITECTEN

JORISSEN SIMONETTI ARCHITECTEN LEIDEN DOETINCHEM MAARSSEN RIJSSEN STEENWIJK Hogepad 83, 7462 TB RIJSSEN Postbus 203, 7460 AE RIJSSEN T +31 548 51 88 88 E info@jsagroep.nl W www.jorissensimonettiarchitecten.nl BUISPOSTSYSTEMEN

AANNEMERS-BOUWBEDRIJVEN

BOUWBEDRIJF DE VRIES EN VERBURG BV Postbus 59, 2820 AB STOLWIJK T +31 182 34 17 41 F +31 182 34 24 75 E info@devriesverburg.nl W www.devriesverburg.nl

Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 55 368 88 88 F +31 55 368 88 99 E healthcare.nl@swisslog.com W www.swisslog.com CLEANROOMS

CLEANROOM COMBINATION GROUP De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 497 55 65 65 F +31 497 57 52 24 E info@cleanroomcg.nl W www.cleanroomcg.com

VAN BUUREN Nijverdalseweg 125, 7461 AG RIJSSEN T +31 548 53 53 53 F +31 548 53 53 57 E info@van-buuren.com W www.van-buuren.com

DECORATIEF PLAATMATERIAAL

POLYREY SAS 700 Route de Bergerac F-24150 BANEUIL T +31 20 708 31 31 (NL) T +32 2 753 09 09 (BE) E polyrey.benelux@polyrey.com W www.polyrey.com

GEZE BENELUX B.V. Steenoven 36 5626 DK EINDHOVEN T +31 40 262 90 80 F +31 40 262 90 85 E benelux.nl@geze.com W www.gezebenelux.com

GEROBOTISEERDE APOTHEEK

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 55 368 88 88 F +31 55 368 88 99 E healthcare.nl@swisslog.com W www.swisslog.com

DICTATOR PRODUCTIE BV Energieweg 11, 8304 AJ EMMELOORD T +31 527 61 34 56 F +31 527 69 84 20 E info@dictator.nl W www.dictator.nl HOOGWAARDIGE HUISVESTING

GORDIJNRAILS Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

GEBE BOUW BV Achterdijk 18, 5705 CB HELMOND T +31 492 540590 F +31 492 547059 E info@gebebouw.nl W www.gebebouw.nl

86 | BOUWEN AAN DE ZORG

BRECON CLEANROOM SYSTEMS Kroonstraat 6, 4879 AV ETTEN-LEUR Postbus 555, 4870 AN ETTEN-LEUR T +31 (0)76 5047080 E brecon@brecon.nl W www.brecon.nl

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

GOELST NL BV Lorentzstraat 11, 6716 AD EDE Postbus 480, 6710 BL EDE T +31 318 648100 F +31 318 648109 E info@goelst.nl W www.goelst.nl

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com

25-08-11 11:40

wie doet wat KEUKENS

INRICHTING

A.S. PROJECTINRICHTERS BV Westlandseweg 6-8 2291 PG WATERINGEN T +31 174 29 69 47 F +31 174 29 54 47 E info@asprojectinrichters.com W www.asprojectinrichters.com

WISSNER-BOSSERHOFF NEDERLAND BV Amstelwijckweg 2, 3316 BB DORDRECHT T +31 78 652 18 50 F +31 78 652 18 55 E sales@wi-bo.eu W www.wi-bo.com INTERIEURBOUW

INTERIEUR

KUSCH + CO Industrieweg 2, 4104 AR CULEMBORG T +31 345 53 28 44 F +31 345-53 28 55 E info-nl@kusch.com W www.kusch.com

VAN WARMERDAM SPECIAAL MEUBILAIR BV “Maatwerk voor elk project” Morsestraat 20, 4004 JP TIEL Postbus 6002, 4000 HA TIEL T +31 344 63 69 69 F +31 344 63 04 87 E info@wsm.nl W www.wsm.nl

COORS INTERIEURBOUW Postbus 2054, 2980 CB RIDDERKERK Nikkelstraat 17, 2984 AM RIDDERKERK T +31 180 80 21 00 E info@coors.nl W www.coors.nl

CARRIER AIRCONDITIONING BENELUX BV Rijndijk 141 2394 AG HAZERSWOUDE-RIJNDIJK T +31 71 341 71 11 E info@carrier.nl W www.carrier.nl

GEBE INTERIEURBOUW BV Achterdijk 18, 5705 CB HELMOND T +31 492 54 05 90 F +31 492 54 70 59 E info@gebebouw.nl W www.gebebouw.nl

VAN WARMERDAM SPECIAAL MEUBILAIR BV “Maatwerk voor elk project” Morsestraat 20, 4004 JP TIEL Postbus 6002, 4000 HA TIEL T +31 344 63 69 69 F +31 344 63 04 87 E info@wsm.nl W www.wsm.nl INTERIEURARCHITECTEN

VERVOORT MEUBELEN Edisonstraat 3, ind. Tijvoort 5051 DS GOIRLE T +31 (0)13 534 00 34 F +31 (0)13 534 00 35 E info@vervoort.nl W www.vervoort.nl

MEDISCHE VERZORGINGSSYSTEMEN

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 497 55 28 19 F +31 497 57 52 24 E info@rfc-products.nl W www.rfc-products.nl OPERATIEKAMERS

KOEL EN AIRCO SERVICE KAS BV Sanderboutlaan 2a, 6181 DN ELSLOO T +31 46 436 00 00 F +31 46 436 01 26 E info@koel-enaircoservice.nl W www.koel-enaircoservice.nl MEDICIJN KOELKASTEN

RIJVERS BV Princenweg 7 6002 AK WEERT Postbus 200, 6000 AE WEERT T +31 495 45 90 00 F +31 495 45 90 19 E info@rijversweert.nl W www.rijversweert.nl

IDEAL STANDARD NEDERLAND BV Postbus 7, 5900 AA VENLO T +31 77 355 08 08 F +31 77 354 21 86 E idealstandard.nl@idealstandard.com W www.idealstandardnederland.nl

KLIMAATBEHEERSING

KOELEN - VRIEZEN - BEWAKEN

LENSEN PROJECTINRICHTERS BV Schimminck 1 5301 KR ZALTBOMMEL Postbus 2063 5300 CB ZALTBOMMEL T +31 88 599 05 99 F +31 88 599 05 00 E info@lensen.nl W www.lensen.nl

MEDISCH SANITAIR

KOEL EN AIRCO SERVICE KAS BV Sanderboutlaan 2a, 6181 DN ELSLOO T +31 46 436 00 00 F +31 46 436 01 26 E info@koel-enaircoservice.nl W www.koel-enaircoservice.nl MEDISCHE GASSENDISTRIBUTIE SYSTEMEN

BRECON INTERNATIONAL Kroonstraat 6, 4879 AV ETTEN-LEUR Postbus 555, 4870 AN ETTEN-LEUR T +31 88 287 46 46 E info@breconinternational.com W www.breconinternational.com

BUSSMAN BV IJzerwerf 1, 6641 TK BEUNINGEN GLD. T +31 24 679 01 00 F +31 24 679 01 01 E info@bussman.nl W www.bussman.nl

Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

verbonden aan stichting mens & architectuur

ANDRÉ VAN DER GUN Van Hogendorpplein 58, 5051 ST GOIRLE T +31 13 534 84 82 M +31 6 22 80 67 01 E info@andrevandergun.nl W www.andrevandergun.nl

DRÄGER NEDERLAND B.V. Huygensstraat 3-5, 2721 LT ZOETERMEER Postbus 874, 2700 AW ZOETERMEER T +31 79 344 46 66 F +31 79 344 47 47 E info@draeger.com W www.draeger.com

25-08-11 11:40

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 87

wie doet wat PROJECT- BEPLANTING

CLEANROOM COMBINATION GROUP De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 497 55 65 65 F +31 497 57 52 24 E info@cleanroomcg.nl

MAQUET NETHERLANDS B.V. Oscar Romerolaan 3, 1216 TJ HILVERSUM Postbox 388, 1200 AJ HILVERSUM T +31 35 625 53 20 F +31 35 625 53 21 E info.NL@maquet.com W www.maquet.com

INTERIEURBEPLANTING VAN DER VLEUTEN

PLAFOND PLAFONDLIFTSYSTEMEN

BUSSMAN BV IJzerwerf 1, 6641 TK BEUNINGEN GLD.

Jan Tinbergenstraat 4, Showroom (op afspraak)

T +31 24 679 01 00

5491 DC SINT-OEDENRODE

F +31 24 679 01 01

T +31 413 42 08 06

W www.cleanroomcg.com

TIJDELIJKE EN SEMI PERMANENTE HUISVESTING

E info@bussman.nl W www.bussman.nl

F +31 413 42 08 93 E info@vandervleuten-beplanting.nl

VLOEREN

W www.vandervleuten-beplanting.nl DRÄGER NEDERLAND B.V. Huygensstraat 3-5, 2721 LT ZOETERMEER

PROJECTSTOFFEN

Postbus 874, 2700 AW ZOETERMEER T +31 79 344 46 66 F +31 79 344 47 47 E info@draeger.com W www.draeger.com

ERGOCARE VENNIK BV Kopersteden 24-1, 7547 TK ENSCHEDE T +31 53 428 30 90 F +31 53 428 30 55 E info@ergocare.nl

ARTIMO TEXTILES

FORBO FLOORING BV Postbus 13, 1560 AA KROMMENIE T +31 75 647 74 77 F +31 75 647 77 26 E contact@forbo.com W www.forbo-flooring.nl

Postbus 1150, 4700 BD ROOSENDAAL T +31 165 54 39 40 INTERFLOW

F +31 165 55 48 55

De Stek 15, 1771 SP WIERINGERWERF T algemeen +31 227 60 28 44 T direct

+31 227 60 31 65

E info@interflow.nl W www.interflow.nl

LOPITAL NEDERLAND BV Laarakkerweg 9, 5061 JR OISTERWIJK T +31 13 523 93 00 F +31 13 523 93 01 E info@lopital.nl W www.lopital.nl

E info@artimo.nl W www.artimo.nl TOEGANGSCONTROLE

Tiltechniek

Uniek in zelfstandig wonen LAVERO MEDICAL BVBA Nieuwlandlaan 9, 3200 AARSCHOT T +32 16 25 55 20 F +32 16 25 44 41 E info@lavero-medical.be W www.lavero-medical.be

TILTECHNIEK BV Energieweg 12a, 4145 NW WAALWIJK Postbus 334, 5140 AH WAALWIJK T + 31 416 65 08 67 F +31 416 65 09 53 E info@tiltechniek.nl W www.tiltechniek.nl

NAAMSVERMELDING Vanaf € 45 per uitgave weten uw klanten ook wat u doet! Bel of mail naar Patty Ros, T +31 495 45 00 95, E p.ros@louwersuitgevers.nl

88 | BOUWEN AAN DE ZORG

SALTO SYSTEMS BV Kraanspoor 48, 1033 SE AMSTERDAM T +31 20 635 31 00 E info.nl@saltosystems.com W www.saltosystems.nl TOTAAL INRICHTING

PROJECTINRICHTING

Hier uw logo?

GERFLOR BENELUX BV Postbus 7102, 5605 JC EINDHOVEN T +31 40 266 17 00 F +31 40 257 46 89 E gerflornl@gerflor.com W www.gerflor.nl

MODULEO DESIGN FLOORS Nijverheidslaan 29, B-8580 AVELGEM T +32 56 65 32 11 F +32 56 65 32 29 E info@moduleo.com W www.moduleo.com

VERVOORT MEUBELEN GEBE INTERIEURBOUW BV Achterdijk 18, 5705 CB HELMOND T +31 492 54 05 90 F +31 492 54 70 59 E info@gebebouw.nl W www.gebebouw.nl

Edisonstraat 3, ind. Tijvoort, 5051 DS GOIRLE T +31 (0)13 534 00 34 F +31 (0)13 534 00 35 E info@vervoort.nl W www.vervoort.nl

NORA FLOORING SYSTEMS BV Belgiëstraat 14, 5171 PN KAATSHEUVEL T +31 416 28 61 40 F +31 416 28 61 49 E info-nl@nora.com W www.nora.com/nl

wie doet wat BELGIE

TARKETT HOLDING GMBH Taxandriaweg 15, 5142 PA WAALWIJK T +31 416 68 54 91 F +31 416 68 42 35 E info.nl@tarkett.com W www.tarkett.nl

TEN DAM PROJECTEN BV Postbus 9013, 3007 AA ROTTERDAM T +31 10 485 03 71 F +31 10 484 68 13 E info@tendam.nl W www.tendam.nl

AANGEPAST SANITAIR

CLEANROOM COMBINATION GROUP De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK DELABIE BENELUX Kommenstraat 20 1070 BRUSSEL T +32 2 520 16 76 F +32 2 520 19 78 E info@delabiebenelux.com W www.delabiebenelux.com

VK STUDIO ARCHITECTS, PLANNERS & DESIGNERS Brugsesteenweg 210, 8800 ROESELARE T +32 51 26 20 20 F +32 51 26 20 21 E vks-roe@vkgroup.be W www.vkgroup.be

Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 497 55 65 65 F +31 497 57 52 24 E info@cleanroomcg.nl W www.cleanroomcg.com.

www.cleanroomcg.com DECORATIEF PLAATMATERIAAL

BEDDEN EN MATRASSEN

POLYREY SAS 700 Route de Bergerac,

WANDBESCHERMING

F-24150 BANEUIL

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 497 55 28 19 F +31 497 57 52 24 E info@rfc-products.nl W www.rfc-products.nl

LOPITAL BELGIË BVBA Antwerpsesteenweg 124, 2630 AARTSELAAR T +32 3 870 51 60 E info@lopital.be W www.lopital.beAD

DISTRAC NV Bleyveld 14, 3320 HOEGAARDEN T +32 16 76 82 82 F +32 16 76 75 25 E info@distrac.com W www.distrac.com

T +32 2 753 09 09 (BE) E polyrey.benelux@polyrey.com W www.polyrey.com GEROBOTISEERDE APOTHEEK

ADVIESBUREAU BEWEGWIJZERING

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN

WANDEN

BREEDVELD MOBIELE WANDSYSTEMEN Postbus 60, 6650 AB DRUTEN T +31 487 54 28 88 F +31 487 54 20 76 E info@breedveld.com W www.breedveld.com

T +31 20 708 31 31(NL)

PROBIS CORPORATE Acaciastraat 8, 2440 GEEL T +32 14 58 58 00 F +32 14 59 12 82 E info@probis.be W www.probis.be ARCHITECTEN

SIGNBURO Kempische Kaai 71 bus 1, 3500 HASSELT T +32 11 42 44 84 F +32 11 42 10 84 E info@signburo.be W www.signburo.be

T +31 55 368 88 88 F +31 55 368 88 99 E healthcare.be@swisslog.com W www.swisslog.com GORDIJNRAILS

Skype: johan.lambrechts1 BUISPOSTSYSTEMEN

ZONWERING

GOELST NL BV

RENSON SUNPROTECTION SCREENS NV Kalkhoevestraat 45 I.Z. 1 Flanders Field, 8790 WAREGEM T +32 56 62 65 00 F +32 56 62 65 09 E info@rensonscreens.nl W www.renson.nl

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING Torhoutsesteenweg 52 8400 OOSTENDE T +32 59 80 88 04 F +32 59 70 98 18 E info@boeckx.be W www.boeckx.be

Postbus 480, 6710 BL EDE SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 55 368 88 88 F +31 55 368 88 99 E healthcare.be@swisslog.com W www.swisslog.com

T +31 318 64 81 00 F +31 318 64 81 09 E info@goelst.nl W www.goelst.nl HANG- EN SLUITWERK

BUITENTERREININRICHTING

ZORGBADKAMERS

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 497 55 28 19 F +31 497 57 52 24 E info@rfc-products.nl W www.rfc-products.nl

Lorentzstraat 11, 6716 AD EDE

AR-TE Remylaan 2b 3018 LEUVEN T +32 16 50 80 00 F +32 16 50 80 01 E info@ar-te.be W www.ar-te.be

GEZE BENELUX B.V. HERTSENS NV WEGENWERKEN Oeverkant 38, B-2070 BURCHT T +32 3 253 40 40 F +32 253 40 45 E helena@hertsens.be W www.hertsens.beS S

Steenoven 36 5626 DK EINDHOVEN T +31 40 262 90 80 F +31 40 262 90 85 E benelux.nl@geze.com W www.gezebenelux.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 89

wie doet wat PROJECTINRICHTING

INRICHTING

TOP CLASS FURNITURE TEXTILES BVBA Bruinbeekstraat 53 B-2820 BOSHEIDEN T +32 15 28 63 63

CLEANROOM COMBINATION GROUP

DISTRAC NV

De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK

T +32 16 76 82 82

Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK

F +32 15 28 63 64

T +31 497 55 65 65

E info@topclass-mechelen.be W www.topclass-mechelen.be

F +31 497 57 52 24

Bleyveld 14, 3320 HOEGAARDEN

Hoeilaart Office Park

F +32 16 76 75 25

Ildefonse Vandammestraat 1-7, Building C

E info@distrac.com

B-1560 HOEILAART

W www.distrac.com PROJECTSTOFFEN

E info@cleanroomcg.nl INTERIEUR

NORA FLOORING SYSTEMS BV

T +32 2 657 52 50 F +32 2 657 53 30 E info-be@nora.com

W www.cleanroomcg.com

W www.nora.com/be-nl ARTIMO TEXTILES Postbus 1150, 4700 BD ROOSENDAAL T +31 165 54 39 40

KUSCH + CO BVBA Avenue Herbert Hoover Laan 34, 1200 BRUSSEL

F +31 165 55 48 55

TARKETT BELUX BVBA

T +32 (2 735 20 00

E info@artimo.nl

Wingepark 27C,

F +32 2 735 0800 E info@kusch.be W www.kusch.com

LAVERO MEDICAL BVBA Nieuwlandlaan 9, 3200 AARSCHOT

W www.artimo.nl SANITAIR

T +32 16 25 55 20

T +32 16 35 98 80

F +32 16 25 44 41

F +32 16 57 12 81 E info.be@tarkett.com

E info@lavero-medical.be WISSNER-BOSSERHOFF NV BELGIUM SA Bedrijvenlaan 1, 2800 MECHELEN

W www.lavero-medical.be PLAFONDLIFTSYSTEMEN

W www.tarkett.be

DEUREKA BVBA

M +32 471 38 38 98

F +32 15 29 14 64 E info@wi-bo.be

E info@deureka.be

W www.wi-bo.be

W www.deureka.be VLOEREN

LOPITAL BELGIË BVBA

T +32 11 66 69 00

Antwerpsesteenweg 124, 2630 AARTSELAAR

M +32 471 34 25 56

T +32 3 870 51 60

E info@zind.be

E info@lopital.be W www.lopital.be

T +31 24 679 01 00

GERFLOR BENELUX BV

W www.zind.be

Postbus 7102, 5605 JC EINDHOVEN T +32 (0)3 766 42 82 F +32 (0)3 766 29 14

F +31 24 679 01 01

ZONWERING

E gerflor@gerflor.com

E info@bussman.nl W www.bussman.nl

W www.gerflor.be ERGOCARE VENNIK BV

Hier uw logo?

ZIND Remise 17-2, B-3930 HAMONT-ACHEL

OPERATIEKAMERS

IJzerwerf 1, 6641 TK BEUNINGEN

VLOER-TEGELWERKEN

Dragonderdreef 6, B-8570 ANZEGEM T +32 56 77 36 00

T +32 15 21 08 41

BUSSMAN BV

3110 ROTSELAAR

RENSON SUNPROTECTION SCREENS NV

Kopersteden 24-1 7547 TK , ENSCHEDE

Kalkhoevestraat 45 I.Z. 1 Flanders Field, MODULEO DESIGN FLOORS

8790 WAREGEM

NAAMSVERMELDING Vanaf € 45 per uitgave weten uw klanten ook wat u doet! Bel of mail naar Patty Ros, T +31 495 45 00 95,

T +31 53 428 30 90

Nijverheidslaan 29, B-8580 AVELGEM

T +32 56 62 65 00

F +3153 428 30 55

T +32 56 65 32 11

E p.ros@louwersuitgevers.nl

W www.ergocare.nl

90 | BOUWEN AAN DE ZORG

E info@ergocare.nl

F +32 56 65 32 29

F +32 56 62 65 09

E info@moduleo.com

E info@rensonscreens.be

W www.moduleo.com

W www.renson.be

Accessoires

IT & monitordragers

Focus op inrichting Waardenburg Medical heeft jarenlange ervaring bij bouwen inrichtingstrajecten binnen de gezondheidszorg, en beschikt over een breed leveringspakket waarmee deze trajecten van begin tot eind kunnen worden ingevuld. Van de plaatsing van medische rail en onderzoekslampen in de bouwfase tot de levering van bijvoorbeeld infuussystemen en medische werkplekken in de inrichtingsfase. Waardenburg Medical werkt samen met toonaangevende producenten binnen de gezondheidszorg. Door de ruime ervaring en de mogelijkheid tot het combineren van verschillende oplossingen slaagt zij er in voor alle vragen een passende oplossing te leveren. Indien gewenst inclusief vakkundige montage.

Inrichting

Infuushouders

Verlichting

Enkele van onze partners:

Karren

Villa Pardoes, Kaatsheuvel

INSPIRATIE VAN

Showroom, kantoor en logistiek centrum Edisonstraat 3 | Goirle Nederland T +31 13 534 00 34 info@vervoort.nl www.vervoort.nl