Bouwen aan Vlaanderen 02 2014 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

2 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 15 I NUMMER 2 2014 I MEI--JUNI

Gentse boeken gaan ondergronds Brusselse banken krijgen zon en groen Ongewoon administratief centrum voor Torhout Dynamische prikkel in Hasseltse stationsbuurt Muziek in Lierse Jezu誰etenkerk

SCAN WITH

Met Pellikaan heeft u een ervaren partner voor de totale realisatie van uw nieuwbouw, renovatie. Meer dan 65 jaar internationale ervaring in algemene bouw en 45 jaar in Leisure centers, wellness en sport. Exploitatie van 7 eigen fitness-leisure centra. Eigen studie en uitvoering of in bouwteam met architecten en studiediensten Van ontwerp tot realisatie, alles in ĂŠĂŠn hand.

Excelsiorlaan 1 - 1930 Zaventem Tel: 02/720.58.45 - Fax: 02/721.34.70 info@pellikaan.be - www.pellikaan.be

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

w w w.ftbremmers.com

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

DucoSun Ellips Architecturale zonwering

De ellipsvormige lamellen van de DucoSun Ellips zorgen voor

elektronisch verstelbaar. Dankzij het groot aantal hellingshoeken kan het systeem een ruimte optimaal beschaduwen, ongeacht de glasoppervlakte of de stand van de zon.

We inspire at www.duco.eu

info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67

HOME OF OXYGEN

een maximum aan diffuus daglicht. De lamellen zijn vast of

UITGAVE

Voorwoord Steun aan erfgoedbeheer kan op andere leest De nieuwe Vlaamse en federale regering zullen meteen na aantreden kleur moeten bekennen. Erfgoedvereniging Herita heeft de politieke partijen immers een uitgebreid memorandum overgemaakt, met daarin enkele zeer concrete vragen voor erfgoedvriendelijke maatregelen. De rode draad daarin is dat de sector algemene stimuli vraagt voor privé-eigenaren en organisaties die erfgoedgebouwen bezitten, bewonen en/of gebruiken, om het onderhoud en de restauratie en renovatie van dergelijke gebouwen aan te moedigen. Die aanpak kan een stuk eenvoudiger verlopen dan de huidige procedures om bepaalde werken aan bepaalde monumenten financieel te ondersteunen. Herita vraagt dat de federale regering het verlaagd BTW-tarief van 6% voor de renovatie van woningen zou doortrekken naar onderhouds- en restauratiewerken aan erfgoedgebouwen, niet alleen de wettelijk beschermde, maar ook de alleen als erfgoed geïnventariseerde. Volgens Herita leidt de toepassing van het verlaagde tarief leidt tot een sterk terugverdieneffect en financiert ze dus grotendeels zichzelf. Het bevordert ook het investeringsklimaat en komt de werkgelegenheid in deze arbeidsintensieve sector ten goede. Aan de Vlaamse regering wordt gevraagd om beschermde monumenten vrij te stellen van onroerende voorheffing, dit naar analogie met de bestaande vrijstelling van onderwijsgebouwen, openbare musea, bibliotheken, kerken of archieven in Vlaanderen en de vrijstelling voor beschermde monumenten in het Brusselse gewest. Herita denkt hierbij specifiek aan beschermde én opengestelde monumenten zonder commerciële exploitatie. Bij de overdracht van onroerend erfgoed via erfenis, schenking en verkoop moeten nu diverse rechten betaald worden. In de natuursector bestaat een vrijstelling van successierechten voor terreinverwervende organisaties die de natuurgebieden toegankelijk maken voor het publiek. Herita pleit er nu voor om eigenaars die hun erfgoed voor het publiek openstellen via een goedgekeurd beheersplan, vrij te stellen van de betaling van deze rechten. Herita stelt ook voor dat erfgoedverenigingen die in het kader van een goedgekeurd beheersplan het erfgoed dat ze beheren openstellen worden vrijgesteld van patrimoniumtaks. Die taks werd ooit ingevoerd als alternatief voor successierechten voor verenigingen, om te vermijden dat grote landeigendommen en bezittingen ondergebracht zouden worden in vzw’s of stichtingen om zo successierechten te ontlopen. Eigenlijk is het een anomalie die is blijven bestaan na de staatshervorming, waarbij het erfgoedbeheer naar de gewesten werd overgeheveld. Bij een eerdere staatshervorming waren successierechten trouwens ook al gewestelijke materie geworden. Overigens genieten vzw’s die natuurgebieden openstellen voor publiek gebruik nu al van die vrijstelling. Veel kijken leesplezier,

Koen Mortelmans

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift voor de bouw Jaargang 15 • nummer 2 • 2014 Sinds 1999 • Verschijnt 5 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

H.B.J.M. Louwers Wildlaan 7 Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

REDACTIEADRES

Koen Mortelmans, eindredacteur Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

REDACTIE

Johannes Van Cauwenberghe, Max Dedulle, Roxane Heeren, Henri Gielen, Tim Janssens, Kevin Moens, Koen Mortelmans, Rik Neven, Bram Souffreau, Bert Verbeke, Jannes Zwaenepoel

BLADMANAGEMENT

Philippe Bourda T +32 (0)11 605540 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 (0)11 605540 M +32 (0) 475 281464 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

ADVERTENTIES

http://louwersmediagroep.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

WOON- EN WERKGEBOUWEN LANGEMARK: ‘JONG EN OUD’ BELGOMILK NAADLOOS VERBONDEN

LEDEBERG: OPENBARE DIENSTEN ONDER ÉÉN DAK

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

HASSELT: CURIA CENTER GEEFT STATIONSBUURT IMPULS

ABONNNEMENTPRIJS

DE PINTE : BIBLIOTHEEK

WIJNEGEM: SHOPPING CENTER VAN GROOTSTE NAAR NOG GROTER

TORHOUT: OPEN CONCEPT VOOR ADMINISTRATIEF CENTRUM

LAAKDAL: OPEN INNOVATIE IN DE LOGISTIEK KRIJGT VASTE STEK

ANTWERPEN: LICHTTOREN TUSSEN STAD EN PARK

BRUSSEL: BATIBOUW HOOPGEVEND SIGNAAL VOOR RELANCE BOUWSECTOR

GENT: ONDERGRONDS DEPOT VOOR BOEKENTOREN

JOURNAAL

SINT-DENIJS-WESTREM: SLAAPCOMFORT IN INDUSTRIEEL KADER

MELSBROEK: FACELIFT VOOR BASISSCHOOL TILIA

IEPER: SOCIALE APPARTEMENTEN LANGS RING

GEEL: FARMACIE-DISTRIBUTIECENTRUM VOOR K+N

PROJECTWERKING VAN GROTE BOUWBEDRIJVEN GESTROOMLIJND

BILZEN: SPORTEN OP DE KATTEBERG

EVERE: MODERNISTISCHE SOCIALE WOONTOREN IN NIEUW KLEEDJE

KLUISBERGEN: TRANSPARANTIE KENMERKT NIEUW BEKINAKANTOOR

HERENT: BOUW TWEEDE BLOK PARK 51OP SCHEMA

SECRETARIAAT

€ 54,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

VORMGEVING/ART DIRECTION Logo Reclame- Ontwerpbureau

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

6 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Inhoud

82 UITGAVE

BRUSSEL: IMPLEMENTATIE TOP-AV IN POLE STAR-GEBOUW GDF SUEZ

MERKSEM: RENOVATIEWERKEN LEIEBOS GERENOVEERD

BRUSSEL: HISTORISCH BANKKLUWEN NU VOORUITSTREVEND GEBOUWENGEHEEL

KORTRIJK: PARKHOTEL FORS UITGEBREID

PIONIEREN VOOR GESLOTEN MATERIALENKRINGLOPEN IN DE BOUWSECTOR

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 15 I NUMMER 2 2014 I APR--MEI

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE

ZORGPROJECTEN

Gentse boeken gaan ondergronds Brusselse banken krijgen zon en groen Ongewoon administratief centrum voor Torhout Dynamische prikkel in Hasseltse stationsbuurt Muziek in Lierse Jezuïetenkerk

SCAN WITH

2 2014088 BAVL 02.indd 1

Coverbeeld: Ondergronds boekendepot van Universiteit Gent. (foto Geert Roels)

16-05-14 09:17

AVELEGEM: TIMING TER MEERSCH BEPAALT KEUZE PREFAB BETONELEMENTEN

MIDDELKERKE: VAKANTIEGENOT VOOR MENSEN MET SPECIALE ZORGNOOD

LIER: BOUWEN

AAN MONUMENTEN

LIER: LAATSTE JEZUÏETENKERK KRIJGT MUZIKALE VLEUGELS

SINT-MARTENS-LENNIK: KERKHOFMUUR SLUITSTUK RESTAURATIE KERK

ANTWERPEN: KEMPISCHE RESTAURATIESPECIALIST LAAT KATHEDRAALKLOKKEN GALMEN

PARTNERS EN RUBRIEKEN DE PEN: JOHAN WILLEMEN

BVA

102

CIB

103

VCB

104

WIE DOET WAT

107

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

more than a crane www.cluma.com

LANGEMARK BELGOMILK

FUNCTIONALITEIT PRIMEERT BIJ UITBREIDING BELGOMILK

‘JONG EN OUD’

NAADLOOS VERBONDEN Op de site van zuivelspecialist Belgomilk in Langemark zijn jong en oud vandaag succesvol verenigd. Neen, het gaat niet om jonge en oude kazen, maar wel om de combinatie van de oude bestaande gebouwen op de site met jonge, nieuwe volumes. Door de continue groei van de firma, hoofdzakelijk in de productie van mozzarellakaas, moest het bedrijf fors uitbreiden. Architect Ruben Vermeulen (Rarchitekten) en projectleider Jan Vanhoucke (Belgomilk) zelf realiseerden een productiehal, een kantoorgebouw en een sociaal gebouw, waar de architectuur ten dienste staat van de functionaliteit en een logische inplanting op een bestaande site, waar de productie tijdens de bouwwerken gewoon verder liep. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

VIER GENERATIES

CONCREET MET BETON Valcke Prefab Beton: een verhaal gestart in 1930… … of zo’n 20.000 realisaties verder, houdt de familie Valcke, samen met haar team, een solide reputatie hoog. Vandaag staan 400 medewerkers borg voor architectonische en kwaliteitsvolle industriebouw op talloze werven in België en Noord-Frankrijk. Valcke Prefab beton: uw perfecte partner voor industriebouw en leverancier van kwaliteitsbeton.

BEDRIJFSGEBOUWEN: Kantoorgebouwen, Overslaggebouwen, Showrooms, Fabriekshallen, … AGROBOUW - BETONCENTRALE

Untitled-2 1

VALCKE PREFAB BETON NV Rodenbachstraat 72 B-8908 Vlamertinge T +32 57 20 25 01 F +32 57 20 38 14 info@valcke-prefab.be www.valcke-prefab.be

04/04/14 10:33

LANGEMARK BELGOMILK

Belgomilk is een dochteronderneming van Milcobel, één van de belangrijkste zuivelondernemingen in België. Belgomilk Ingrediënten is gespecialiseerd in onderzoek en ontwikkeling, productie, verkoop en marketing, en klantenondersteuning op het vlak van zuivelingrediënten, met verdeling naar de voedings- en drankenindustrie in meer dan honderd internationale markten. “Onze belangrijkste producten in Langemark zijn mozzarella, melkpoeders voor onder meer de chocolade-industrie, melkerijboter en op wei gebaseerde ingrediënten,” zegt Vanhoucke. “Vooral de productie van mozzarellakaas voor pizza-toppings kent een gestage groei. Daarom moesten we ook investeren in de uitbreiding van deze afdeling met de bouw van een nieuwe productielijn van 6 ton/uur. Die moet ons in de toekomst toelaten om samen met de bestaande lijn 10 ton mozzarellaproducten per uur te maken.”

DRIE GEBOUWEN De nieuwbouw omvat eigenlijk drie gebouwen met gevels uit wit beton, telkens met drie bouwlagen. Deze volumes bestaan uit geïsoleerde betonpanelen met een dikte van 25 cm. Aangezien Belgomilk een tekort aan kantoorruimte had, ontwierp Vermeulen een bureaugebouw dat voldoet aan alle eisen van vandaag en klaar is voor toekomstige uitbreiding. Daarnaast integreerden architect en bouwheer een sociaal gebouw tussen de bestaande silo’s. Dit volume omvat op het gelijkvloers kleedruimtes, linnenkamers en het sanitaire gedeelte met douches voor de werknemers. Op de eerste verdieping is een ontvangstlaboratorium ondergebracht, waar de binnenkomende melk gecontroleerd wordt. De bovenste verdieping krijgt pas later zijn uiteindelijke invulling. “Vooral de uitbreiding van de productieruimte was aan heel wat eisen onderworpen,” legt architect Ruben Vermeulen uit. “Zo was er nood aan een zuurbestendige bevloering, RVS-plinten en een opdeling met sandwichpanelen. Alle leidingen hebben we in het vals (technisch) plafond geïntegreerd en de compartimentering van het gebouw zorgt voor een extreem hoge brandweerstand.” ›

Participanten aan het woord VALCKE PREFAB BETON – FUNDERINGSWERKEN EN WERKEN MET PREFAB-BETONELEMENTEN Familiebedrijf Valcke Prefab Beton (Vlamertinge), in 1929 opgestart door Charles Valcke en vandaag onder leiding van Carlos Valcke, telt vierhonderd medewerkers en heeft al meer dan twintigduizend projecten gerealiseerd, zowel voor de landbouwsector als voor de industrie. “Ondanks een tegenvallend economisch klimaat en de vertragingen door een strenge winter realiseerden we in 2013 een omzet van bijna 50 miljoen euro,” zegt Carlos Valcke. “Onze ligging vlakbij de Franse grens zorgt ervoor dat we niet alleen in België actief zijn, maar ook bij onze zuiderburen een belangrijk marktaandeel hebben.” Valcke Prefab Beton realiseerde vier gebouwen met een totale oppervlakte van 6.000 m² verspreid over de Belgomilk-site en voerde ook de funderingswerken uit. “Door de korte uitvoeringstermijn van vijf maanden en de vereiste brandweerstand was de keuze voor een structuur met prefab-betonelementen evident,” legt Valcke uit. “We gebruikten grote betonpanelen in een opvallende witte kleur, waarvoor we de samenstelling van het beton aanpasten en titaandioxide toevoegden.” Belgomilk is typerend voor de investeringen in veel voedingsbedrijven de laatste jaren. “Toch was het uitzonderlijk, omdat Belgomilk tijdens de bouwwerken verder bleef produceren,” sluit Valcke af. “Dankzij een strikte, gedetailleerde planning konden we aan alle wensen voldoen.”

Participanten aan het woord K-CONSTRUCTION – ISOLATIEPANELEN K-construction (Langemark en Moorsele) is gespecialiseerd in het plaatsen van isolerende sandwichpanelen en is vooral actief in de voedingsindustrie. De firma bouwt productie-, frigo- en diepvriesruimten maar ook daken gevelrenovaties behoren tot haar bedrijfstak. Het bedrijf heeft ook veel ervaring in het vervangen van asbesthoudende golfplaten door isolerende dakpanelen. Dankzij van de vlugge plaatsing en ombouwmogelijkheden worden sandwichpanelen vaak ook gebruikt als tijdelijke of permanente scheidingswanden. K-construction is een groeiende firma met een tiental allround medewerkers. Wenst u één enkele aannemer voor het hele concept? Dan kan K-construction alle voorafgaande en aansluitende werken tot een goed einde brengen: afbraakwerken, metaalconstructies, plaatsen van inox goten met bijhorende riolering, ombouwwerken… Zaakvoerder Koen Verdru was vroeger technisch directeur bij een groot voedingsbedrijf. Daardoor kan hij meerwaarde bieden om u met raad en daad bij te staan bij de uitbouw van uw voedingsbedrijf. Medewerkers en zaakvoerders dragen veiligheid hoog in het vaandel. Het bedrijf is dan ook trots dat het via een recente, externe audit haar VCA-certificaat verder kan hanteren. Vertrouwde klanten zijn grote industriële voedingsbedrijven, kleine KMO’s en ook particulieren.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

LANGEMARK BELGOMILK

UITDAGING Deze opdracht was voor projectleider, architect en aannemer een ware uitdaging, met functionaliteit als een absolute prioriteit. De architect legt uit: “We moesten nieuwe volumes integreren op een locatie die voor aanvang van de werken al sterk bebouwd was. Die gebouwen stonden kriskras door elkaar. Het was de bedoeling om door de juiste plaatsing van de nieuwe gebouwen alle constructies zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten. Het kwam er eveneens op aan om uniformiteit te creëren in de nieuwe gebouwen, zodat de firma ook klaar was voor verdere vernieuwingen en uitbreidingen in de toekomst.” Naast de gebouwen zelf moest de aannemer ook werken aan de ondergrondse riolering en leidingen uitvoeren, zodat ook deze elementen aan de uitbreiding van de site aangepast waren.

BIJKOMENDE ASPECTEN De coördinatie van dit project verliep onder leiding van het architectenbureau, maar de projectleiding nam Belgomilk met Jan Vanhoucke zelf voor zijn rekening. Tijdens deze bouwwerken besteedde Belgomilk ook aandacht aan enkele andere aspecten, die de kwaliteit van zijn productie verder optimaliseren. Zo zorgt een bufferbekken voor de vertraagde afvoer van regenwatert. Dit bufferbekken kan ook door de brandweer gebruikt worden voor eventuele bluswerken. “Verder hebben we onze productie-afdeling uitgerust met een luchtbehandelingssysteem op temperatuur en relatieve vochtigheid, speciaal ontwikkeld voor de kaasindustrie,” sluit Vanhoucke af. “En de ruimte waar de kaas in een groot inox bad met pekelwater gaat om er te koelen en te pekelen, moest ook speciaal geconditioneerd worden. Deze pekel werkt immers zeer corroderend in op metalen en vereist een koele werkruimte.” Dankzij deze uitbreiding is Belgomilk klaar voor de uitdagingen van vandaag en morgen, al zijn er reeds plannen voor verdere bouwwerken. ❚

Participanten aan het woord HABITAT CONSTRUCT – BUITENSCHRIJNWERK EN LUIFELS Habitat Construct uit Wingene stond in voor de uitvoering van het aluminium buitenschrijnwerk en de luifels. Als erkend Reynaerspartner staat Habitat Construct garant voor kwaliteit en duurzaamheid conform de vereisten van laag energieverbruik en esthetiek. De Reynaers-profielen worden in eigen atelier op maat geassembleerd en door eigen medewerkers op hun eindbestemming geplaatst. Habitat Construct is een familiale KMO met diverse afdelingen. Het profileert zich als een totaalpartner in diverse (ver)bouwprojecten, zowel voor particulieren als voor bedrijven: • buitenschrijnwerk in hout, aluminium of PVC, • binnenschrijnwerk, • totaalinterieur, • badkamer- en keukenrenovatie, • totaalrenovatie.

12 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

the reference in building and renovating Uw partner voor: Buitenschrijnwerk (Alu, Hout, PVC) Binnenschrijnwerk Totaalinterieurs Badkamer- en keukenrenovatie Totaalrenovatie

Ruiseledesteenweg 32 8750 Wingene T. 051 65 54 66 • F. 051 65 75 25 info@habitatconstruct.be www.habitatconstruct.be

LANGEMARK BELGOMILK

Participanten aan het woord CLUMA ENGINEERING – ROLBRUG VOOR LADEN BULKWAGENS

Participanten aan het woord FEYS-PATTYN –HVAC

Feys-Pattyn, opgericht in 1991, is een familiebedrijf gespecialiseerd in het ontwerpen en uitwerken van totaaloplossingen voor koeltechniek, warmtepomp, HVAC, ventilatie en luchtbehandeling voor residentiële, commerciële en industriële gebouwen. Dit installatiebedrijf telt meer dan twintig medewerkers en is koeltechnisch gecertifiëerd (type 1, voor zowel Vlaanderen als voor Wallonië). “We leverden en plaatsten de comfortinstallatie in de burelen en het sociaal gebouw van de nieuwe mozarellafabriek van Belgomilk,” zegt projectingenieur Lieven Dupont. “De installatie omvat de verwarming, koeling, ventilatie en sanitaire voorzieningen van deze gebouwen. Hiervoor maken we gebruik van het proceswater (zowel warm als koud) uit de productie. Voor het luchtzijdig comfort verdeelden we via nozzleroosters de lucht tochtloos optimaal. De ventilatie sturen we aan op basis van de bezettingsgraad. In de winter wordt de warmte van de afgezogen lucht gerecupereerd en in de zomer wordt de beschikbare buitenlucht gebruikt om een gedeelte quasi gratis koelenergie te leveren. In het labo bevindt zich een koelcel voor de proefmonsters." Feys-Pattyn werkte recent ook mee aan Alpro (Wevelgem), het Albion hotel (Ieper), Latexco (Tielt), het Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek (Ilvo, Melle) en Bepco (Luik).

Cluma Engineering (Roeselare) biedt oplossingen voor het heffen van lasten tot 125 ton met rolbruggen, monorails, zwenkkranen, portaalkranen en takels. Voor Belgomilk leverde Cluma een rolbrug voor het dagelijks laden van melkpoeder in bulkwagens. Het melkpoeder is bestemd voor de productie van chocolade in Europa. Het is een rolbrug enkelligger met een capaciteit van 500 kg, een overspanning van 4,45 m en op een hoogte van 15 m. De bulkwagen rijdt achterwaarts de laadruimte binnen en de rolbrug brengt een mondstuk op de juiste plaats om de vrachtwagen te laden. Een vaste operator van Belgomilk bedient de rolbrug (volledig draadloos) en bevestigt het mondstuk. Na drie uur laden koppelt hij het mondstuk weer los en kan de vrachtwagen vertrekken. Er is ook een veiligheid ingebouwd: een breukstuk zorgt ervoor dat, wanneer de vrachtwagen zou vertrekken zonder het mondstuk los te koppelen, het breukstuk alle mogelijke schade opvangt. Belgomilk werkte voor dit project samen met studiebureau Vangheluwe. In de studiefase gaf het studiebureau van Cluma alle inwerkende krachten en inbouwmaten van de rolbrug aan dit externe studiebureau door. Op die manier kon het vlot alle voorzieningen voor de rolbrug in het gebouw treffen en was een vlotte afwerking verzekerd. Rolbruggen kennen toepassingen in heel uiteenlopende sectoren (metaalindustrie, bouwsector, machinebouw, …) met telkens enkele specifieke aanpassingen. Zo zijn de rolbruggen in de voedingsindustrie vaak beschilderd met aanpaste verf en uitgerust met inox toebehoren en voedingsvet. In de petrochemie komen geregeld explosieveilige toepassingen voor.

TECHNISCHE FICHE Project: Bouwheer: Projectleider: Architect: Ruwbouw: Sandwichpanelen: Buitenschrijnwerk: Rolbruggen: Liften: Start werken: Einde werken:

Uitbreiding site Belgomilk Langemark Belgomilk (Milcobel), Langemark Jan Vanhoucke (Belgomilk), Langemark R-Architekten (Ruben Vermeulen), Oostende Valcke Prefab Beton, Vlamertinge K-Construction, Moorsele Habitat Construct, Wingene Cluma Engineering, Roeselare Coopman, Waregem juni 2012 april 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

DE PEN

Johan Willemen CEO Willemen Groep

Kathedraalbouwers moeten er weer zijn Hebben we niet allemaal met bouwen blokkendozen gespeeld toen we klein waren? Houdt dat niet in dat één van de basisbehoeften van de mens “bouwen” is? Torens waren groot of klein, recht of scheef en ze vielen omver als ze te hoog werden. Toch probeerden we steeds opnieuw om hoger te komen. Lag daar ook niet de ambitie van de kathedralenbouwers? Steeds hoger, steeds lichter, tot de kathedraal instortte. En dan opnieuw proberen tot men vond hoe de krachten moesten opgevangen worden. Iedere bouwer wou en zou zijn ambitie waarmaken. En ook vandaag blijft die ambitie de basis van steeds hogere gebouwen. Wanneer je praat met mensen die aan zulk gebouw hebben meegewerkt, voel je de passie en voldoening over die prestatie. Zelf ben ik ook een tikkeltje jaloers op de bouwbedrijven die zo'n droom mogen en kunnen realiseren, zoals Besix met de Burj Khalifa. Tegelijk ben ik fier dat het een bedrijf van bij ons is en dat we die mensen kennen. Alleen, dergelijke gebouwen worden bij ons niet meer gebouwd. In bijna elke stad geldt de regel dat de kerktoren het hoogste gebouw moet blijven. Is onze ambitie bij de kathedralenbouwers blijven steken? Is het een toeval dat de bouw van de grote kathedralen tot stilstand kwam in dezelfde periode waarin

Amerika ontdekt werd? Het is natuurlijk waar dat het economische zwaartepunt niet meer in Europa ligt, evenmin als het zwaartepunt van de macht. Maar waarom geven we onze ambitie op? In de Verenigde Staten, maar ook in vele andere landen, is meer dan plaats genoeg en toch bouwt men er in de hoogte. Bij ons wordt ruimte schaars, maar wordt hoogbouw geweerd. Het meest expliciete voorbeeld hiervan vind ik de parkings van de grote winkelcentra. Waar in de Verenigde Staten bij al deze grote shoppings steevast een bovengronds parkinggebouw met meerdere verdiepingen staat, wordt bij ons het asfalt uitgerold voor eindeloze parkings die er in de weekends als troosteloze gebetonneerde vlaktes bij liggen. Nochtans hebben wij plaats te kort. Inderdaad: Vlaanderen vindt dat er geen groen meer mag verdwijnen en ik ben daarmee akkoord, hoewel de plaats voor woningbouw slechts 16% bedraagt van de totale oppervlakte, woonuitbreidingszones inbegrepen. Hoe kunnen we zo de steeds verder aangroeiende bevolking nog huisvesten? Het Planbureau voorziet immers een bevolkingsgroei van 1,5 miljoen mensen tegen 2030, of ongeveer 700.000 woningen. Er lijkt maar één oplossing : de voorziene gronden efficiënter benutten door hoger en dichter te bouwen. Meer ambitie tonen! ❚ Ik geef de pen door aan Gaëtan Piret Van Immobel.

14 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE PEN

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

LEDEBERG WELZIJNSKNOOP

Tekst | Bert Verbeke

LEDEBERGSE OPENBARE DIENSTEN ONDER ÉÉN DAK

16 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

LEDEBERG WELZIJNSKNOOP

Een groot aantal publieke voorzieningen die voorheen verspreid zaten in de Gentse wijk Ledeberg, kregen door de bouw van de Welzijnsknoop een gemeenschappelijk onderkomen. Het ontwerp van Studiegroep Bontinck in samenwerking met studiebureau Arcadis (technieken en stabiliteit) speelt perfect in op de vraag naar maximale toegankelijkheid en bereikbaarheid.

“De stad Gent zet in op een actieve dienstverlening en tracht zoveel mogelijk mensen te bereiken met een brede dienstverlening,” opent Michaël Boudré, architect bij Studiegroep Bontinck. “Om die reden vond er voor de bouw uitgebreid overleg plaats tussen de betrokken instanties om alle eisen op elkaar af te stemmen. Naast de inkom biedt de benedenverdieping onder meer plaats aan een sociaal restaurant en cafetaria, maar ook een indoor pentanquebaan. Op de eerste verdieping bevinden zich leslokalen, hobbyruimtes, een sportzaal en de lokalen van Kind en Gezin. De tweede verdieping is bestemd voor vergaderzalen, en landschaps- en individuele kantoren voor de diverse diensten die in de Welzijnsknoop gevestigd zijn en het overkoepelende Welzijnsbureau. Bovenaan bevindt zich een verdieping bestemd voor de technische infrastructuur. Het gebouw rust op een klassieke fundering, betonnen vloeren en baksteen snelbouw. Aan de buitengevel trekken meerdere uitspringende houten raamblokken met lamellenstructuur de aandacht, grote glaspartijen vooraan aan de inkom geven een doorkijk doorheen het gebouw.”

FLEXIBELE TOEGANG “De toegang tot de verschillende delen is flexibel en biedt de instellingen in het gebouw een grote autonomie op het gebied van werking en openingsuren. Badgecontrole zorgt voor de nodige beveiliging, eenmaal in het gebouw leidt gekleurde bewegwijzering bezoekers naar de juiste diensten.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

Uw vloer opleveringsklaar!

13-03-2006 14:06:59 ��

PVC, LVT, LINOLEUM, RUBBER, ESD, KERAMISCH, POLYBETON, NATUURSTEEN, SPORTVLOER, EPOXY, PU-

Daar zorgen wij voor

GIETVLOEREN, TAPIJT,

In de praktijk:! Vuile vloeren in nieuwbouw en na verbouwing? Cementsluier, krassen in de toplaag,…? !

= problemen bij oplevering. ! Na plaatsing is een eerste professionele reiniging en onderhoud noodzakelijk, volgens de voorschriften van de fabrikant en dit voor ingebruikname van de vloer.!

Inter-Care oplossingen :! • Eerste reiniging & onderhoud voor oplevering “Bauschlussreinigung” = probleemloos opleveren.! • Herstellen & renoveren van beschadigde toplagen met coatings afgestemd op het gebruik.! • Verbeteren van vloereigenschappen; antislip, weekmaker-en alcoholbestendig, onderhoudsvriendelijker, aanpassen glansgraad, …! • Onderhoudsadvies op maat in samenspraak met vloerfabrikant, huisleverancier en verantwoordelijke schoonmaak. Concept Cleaning bvba - Inter-Care - Brugse Steenweg 199B, 9990 Maldegem - info@inter-care.be - www.inter-care.be

LEDEBERG WELZIJNSKNOOP

MAXIMALE ENERGIEBESPARING “Om het energieverlies te beperken focusten we bij het ontwerp op de posten met het grootste energieverbruik,” stelt Wouter Adriaens, projectingenieur bij Arcadis. “Hierdoor realiseerden we een maximale energiebesparing, wat resulteerde in een K-peil 35 en een E-peil 70, significant beter dan het toenmalig wettelijk opgelegde E-peil 100. Voor de technische installaties opteerden we onder meer om de warmte uit de dampkappen van de keuken te recupereren en te werken met een ventilatie systeem D met free cooling. Verder rustten we de koelproductie uit met een systeem voor warmterecuperatie In het tussenseizoen, bij gelijktijdige warmte- en koudevraag, wordt de compressorwarmte van de koeling nuttig aangewend voor ruimteverwarming. Hierdoor kan de stookinstallatie uitgeschakeld worden. Om de koellast te beperken is er een automatische buitenzonwering aangebracht, gestuurd per verdieping en per gevel, afhankelijk van de weerkundige condities. Tenslotte zijn de verlichtingsarmaturen aan de raamzijde uitgerust met een individuele daglichtsensor, die het kunstlicht regelt en schakelt afhankelijk van de hoeveelheid daglicht. Deze regeling wordt gecombineerd met bewegings- of aanwezigheidsdetectie.”

EXTRA INZET ARBEIDERSPLOEGEN “Het was een uitdaging om dit project op de vooropgestelde uitvoeringstermijn van 200 werkdagen afgewerkt te krijgen,” vertelt Frederik Van Hyfte, projectleider bij klasse 8- en hoofdaannemer Vandenbussche. “Ondanks de winterse omstandigheden waarmee we te kampen kregen tijdens de ruwbouwwerken slaagden we erin om binnen deze termijn zowel ruwbouw, afwerking, vast meubilair als technieken te verzorgen. Het snel bouwen in de ruwbouwfase kwam vooral door het inzetten van meerdere eigen arbeidersploegen op deze werf. In afwerking hebben we de chape vroeg geplaatst, nog voor de pleisterwerken, waardoor de resterende afwerkingen zeer snel konden volgen terwijl de chape aan het uitdrogen was.”

REINIGEN EN HERSTELLEN VAN VLOEREN VOOR OPLEVERING “Inter-Care reinigde en herstelde de tijdens de werken beschadigde linoleum vloeren om een perfecte vloer te kunnen opleveren aan de klant,” vertelt Paul Vanhauter, floor care specialist bij Inter-Care. “Om elastische vloeren te herstellen maken we gebruik van hoogwaardige polymeren en PU-coatings. De transparante en onderhoudsvriendelijke toplagen die al op de vloer aanwezig zijn vanaf de fabriek, kunnen tijdens de werken beschadigd of zwaar vervuild geraken, waardoor herstellingen noodzakelijk zijn. Afhankelijk van het type vloer en beoogde gebruik, wordt een nieuwe toplaag aangebracht. Doordat we niet afhankelijk zijn van een merk kunnen we steeds de beste oplossing aanbieden in functie van de vloer en de wensen van de klant. Het is steeds zo dat wij als laatste schakel en op het laatste moment gecontacteerd worden. Op die manier hadden wij voor De Welzijnsknoop slechts twee dagen nodig om de toplaag te herstellen, die tijdens het weekend kon uitharden. Het linoleum zag er weer als nieuw uit. Door probleemoplossend te denken werd het project op tijd opgeleverd en moest er geen vloerbekleding uitgebroken worden.” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Staalconstructie: Paalfundering: Reinigen linoleum vloeren: Start van de werken: Oplevering werken:

stad Gent Bontinck Architecture and Engineering, Gent Vandenbussche, Aalter AMV, Izegem De Waal Palen, Lokeren Inter Care, Maldegem november 2010 oktober 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

HASSELT CURIA CENTER

Tekst | Johannes Van Cauwenberghe Beeld | Building Group jansen

Curia Center geeft Op een boogscheut van het Hasseltse station, tussen de treinsporen en de drukke Bampslaan, staat het nieuwe Curia Center. Het oude postsorteercentrum vlakbij het Hasseltse station werd deels afgebroken en deels verbouwd en uitgebreid om plaats te ruimen voor nieuwe handelsruimten op de benedenverdieping met drie verdiepingen kantoorruimte erbovenop. Het project is een ontwikkeling van NV De Kavel in samenwerking met Heco Projects. Doorslaggevend was de ligging, op amper vijf minuten wandelen van het centrum, net buiten de binnenring.

De stationsbuurt onderging de laatste jaren een grondige transformatie. Kaderend in een masterplan schreef het stadsbestuur in samenwerking met de vervoersmaatschappijen NMBS en De Lijn verschillende ingrijpende vastgoedontwikkelingen uit. Samen met het iconisch nieuwe gerechtsgebouw en het Vlaams Huis, geeft het Curia Center een belangrijke nieuwe impuls aan de stationsbuurt. Die evolueerde van een verloederde buurt met veel leegstand, tot een aantrekkelijke buurt voor zowel wonen als werken.

VAN SORTEERCENTRUM NAAR CURIA CENTER Het sorteercentrum was traditioneel ingedeeld, met de functionele vorm die de bedrijvigheid die erin plaatsvond weerspiegelde. Onder grote betonnen luifels aan de spoorwegkant voerden treinen postzakken aan, waarop de zakken aan de andere zijde van het gebouw in vrachtwagens werden overgeladen, om zo de weg van verzender naar bestemmeling verder te zetten. Het was een knooppunt in het postverkeer, met op de eerste verdieping stockageruimtes, sorteermachines en kantoorruimtes. In samenwerking met Group Jansen overzag Urban Dots Studio de bouw van ontwerp tot de uitvoering. Als je het vandaag bekijkt, zou je het niet kunnen bevroeden dat het een verbouwing is. Het bestaande gebouw werd deels ontmanteld, en deels verbouwd. Daarnaast werd het ook uitgebreid.

STALEN CONSTRUCTIE De last van de bijkomende verdiepingen bovenop het bestaand gebouw van twee niveaus te schragen, was een bijzondere uitdaging. Daarvoor moesten de funderingen versterkt worden, een honderdtal micropalen werden geboord, en verder werd er in het bestaand gebouw een bijkomende kolommenrij gemaakt die een groot deel van de last van zowel de nieuwe als de bestaande vloeren draagt. Zo werden de bestaande voor- en achtergevels ontlast en konden de nieuwe elementen verder in een lichte constructie opgetrokken worden. Gedragen door een stalen structuur werden welfsels, sandwichpanelen en gevels in lichte materialen aangebracht.

Het oude postsorteercentrum maakte plaats voor nieuwe handels- en kantoorruimten. 20 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

HASSELT CURIA CENTER

Hasselt impuls Diliën Metaalwerken werd ingeschakeld voor de ruwbouwwerken. Het plaatste ook de gevels en voerde uiteenlopende andere werkzaamheden uit, van staalconstructies, metaalschrijnwerken en productie tot montage. Dilliëën nam ook de betonwerken voor zijn rekening. Met de realisatie van Curia Center is een verloederde site, met jarenlange leegstand, uit Hasselt weggenomen, en vervangen tot een mooi en performant gebouw. ❚

Een verloederde site maakte plaats voor een mooi en performant gebouw.

Participanten aan het woord FUNDERINGEN IN BEPERKTE RUIMTE: WERK VOOR SPECIALISTEN

De renovatie van industriële gebouwen heeft ook op het gebied van funderingen zijn specifieke uitdagingen. Janssen Finishings contacteerde CVR voor het aanbrengen van micropalen in het voormalig postsorteercentrum te Hasselt. Het draagvermogen voor elk van de 94 micropalen bedraagt 32 ton. Aangezien de werken in een bestaand gebouw moesten worden uitgevoerd, was ook de beperkte vrije hoogte een bepalende factor. Sinds jaren is CVR gespecialiseerd in het uitvoeren van funderingen en bouwputbeschoeiingen in zéér beperkte ruimte. Om de groeiende vraag op de renovatiemarkt te beantwoorden verzwaarde het zijn machinepark recent met een machine die, met een breedte van 90 cm en een werkhoogte van 2,45 m, palen kan boren met een nuttig draagvermogen van 75 ton. Bijkomende troef is het aparte hydraulisch aggregaat ,waardoor de boormachine werken kan uitvoeren tot op 100 m van het door diesel aangedreven aggregaat.

Het Curia Center staat tussen de treinsporen en de Bampslaan, vlakbij het Hasseltse station. BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21

HASSELT CURIA CENTER

Participanten aan het woord DILIEN METAALWERKEN – RUWBOUW Building Group Jansen schakelde Dilien Metaalwerken (HouthalenHelchteren) in om samen met architect Ruben Hermans (Urban Dots) een bouwteam op te starten voor Curia Center. De opdracht bestond erin drie extra verdiepingen aan te brengen, om zo de totale vloeroppervlakte op te voeren tot ongeveer 4.000 m². De ligging maakt dat de omgeving erg verkeersintensief is, vanwege de vele auto's, fietsers, voetgangers en vooral de lijnbussen. Omdat de bouwplaats zowel langs de straatkant als langs de sporen erg krap was plaatste Dilien zijn bouwkraan in de liftschacht. Dilien was verantwoordelijk voor de volledige ruwbouw. Die omvatte niet alleen de staalstructuur, maar ook het beton: betonfunderingen, betonnen liftschachten en betonwanden over de hele hoogte van het gebouw, dit laatste voor een betere resonantie. De aanpak in bouwteam maakte het mogelijk problemen al in de ontwerpfase te anticiperen, zonder afbreuk te doen aan de voorgestelde architectuur of het budget te belasten. Een belangrijke keuze was om de ruwbouw zo snel mogelijk wind- en waterdicht te maken –door de ramen te plaatsen en met sandwichpanelen te werken–, zodat de binnenafwerking al van start kon gaan terwijl de Eternitbekleding tegen aan de buitengevel werd gekleefd.

22 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Studie stabiliteit: Hoofdaannemer ruwbouw en afwerking: Start werken: Einde werken:

De Kavel, Aarschot Urban Dots Studio, Hasselt Forte, Geel Dilien Metaalwerken, Houthalen-Helchteren Start werken: maart 2012 Einde werken: november 2013

DE PINTE BIBLIOTHEEK

Tekst | Max Dedulle Beeld | Van Wassenhove Architecten/Patricia De Rycke

“DRIE VERDIEPINGEN GAAN NAADLOOS IN ELKAAR OVER” Begin februari werd in De Pinte een nieuwe bibliotheek opgeleverd. Ze staat op een ingesloten terrein in een van de hoofdstraten van De Pinte. Een prioriteit bij het ontwerp was een ruimtelijk gevoel in het interieur. De bibliotheek is een ontwerp van Van Wassenhove Architecten en werd gebouwd door NV Vandenbussche. Een bibliotheek van vandaag heeft andere noden en vereisten dan vroeger. Daar is ook dit gebouw op aangepast. Het ontwerp van is dan ook zo flexibel mogelijk opgevat, als een uitwisselpunt voor media in de brede zin van het woord. Uiteraard kunnen mensen er boeken komen lezen en ontlenen, maar in het gebouw zullen ook lezingen plaatsvinden, naast tentoonstellingen en andere evenementen. “De bibliotheek bevindt zich in een woonzone, midden in de dorpskern van De Pinte,” vertelt projectleider Gunther Lacroix van Vandenbussche. “Dat zorgde voor de belangrijkste uitdaging. Het was voor de ontwerpers belangrijk om het gebouw zo goed mogelijk in te passen in de omgeving en om het volume zo compact mogelijk te houden. Bovendien moest de bibliotheek qua uitzicht passen bij de huizen in de omgeving, maar toch een blikvanger zijn.” Om de nieuwe bibliotheek te bouwen, werd een oude parochiezaal afgebroken.

GROTE RUIMTELIJKHEID Het gebouw is slechts twee bouwlagen hoog, maar een ondergrondse verdieping en een grote vide zorgen voor een grote ruimtelijkheid binnenin. “Wie binnenkomt, heeft meteen een mooi overzicht op de volledige ruimte,” legt Lacroix uit. “De drie verdiepingen gaan naadloos in elkaar over.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

DE PINTE BIBLIOTHEEK

De opvallende gevel van de bibliotheek is zorgvuldig ontworpen en verwijst naar boeken in een boekenkast. Bovendien filtert de gevel het invallend daglicht, hoewel het binnenin nog altijd licht genoeg is. De gemeente De Pinte is zeer geëngageerd voor het realiseren van energiezuinige gebouwen en besteedde veel aandacht aan het gebruik van duurzame materialen. “In dit gebouw combineren we houtskeletbouw met staalbouw, met het oog op de luchtdichtheid,” licht de aannemer toe. “Tussen de stalen structuur hebben we holle houten wanden geplaatst, die binnenin volledig gevuld zijn met cellulosevezels. De kelderwanden hebben we langs volledig geïsoleerd, omdat de beschikbare oppervlakte er volledig wordt benut voor een multifunctionele ruimte.” De buitenwanden zijn voornamelijk afgewerkt met natuurleien, in combinatie met zwart-witte vlakke gevelpanelen. Dankzij onder meer ventilatie met warmterecuperatie en vloerverwarming is het energieverbruik zo laag mogelijk gehouden. Er is ook gebruik gemaakt van verven op basis van natuurlijke grondstoffen, FSCgelabeld hout en verlichting met daglichtsturing. Het nieuwe bibliotheekgebouw heeft een K-peil van 20. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken:

Als bouwheer kunt u bij Vandenbussche opteren voor de co-engineering-formule, waarbij wij het volledige bouwtraject voor onze rekening nemen. Van voorbereidende studies, via het opstellen van het lastenboek tot de uiteindelijke oplevering. ‘Wij Trekken Uw Plan’

Net zoals elk aannemingsbedrijf stapt ook Vandenbussche in bouwprojecten waarvoor een lastenboek werd uitgeschreven. Op basis van onze knowhow, ervaring en grootschalige structuur maakt de onderneming steevast een budgetvriendelijke offerte op en begeleiden we de professionele klant bij elke stap van het bouwproces.

gemeente De Pinte Van Wassenhove Architecten, Zwijnaarde Vandenbussche, Aalter 13 augustus 2012 april 2014

Het service-team streeft op langere termijn naar algemene tevredenheid. Concreet betekent dit dat we ook na oplevering en ingebruikname instaan voor ontzorging. En dat voor onderhoud, aanpassingswerken en herstellingen.

Vandenbussche NV - Groendreef 21 - 9880 Aalter - Tel.: 09 325 75 75 info@nvvandenbussche.be - www.nvvandenbussche.be

24 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

WIJNEGEM SHOPPING CENTER

Tekst | Koen Mortelmans

Grootste winkelcentrum nog wat groter Ruim 21 jaar na de opening –12 maart 1993– is Wijnegem Shopping Center (WSC) nog altijd het grootste en het meest succesvolle winkelcentrum van de Benelux. Maar de tijd is er niet blijven stilstaan. De bestaande 'Sarma' die indertijd in het WSC was geïntegreerd is nu helemaal gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Tegelijk is ook het interieur van het eigenlijke WSC gerenoveerd. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

Colt EcoVision: Energie gaat niet verloren Natuurlijke ventilatie zorgt voor ventilatie en afkoeling tijdens de nacht van het gebouw

Caloris warmtepomp verwarmt, maakt gebruik van de restwarmte

ZUIDKANT

NOORDKANT

Glazen lamellen in strukturele beglazing energiezuinige luchttoevoer en luchtafvoer met behoud van licht en doorzicht

Ringleiding met water optimaal gebruik van energie

Caloris warmtepomp koelt, restwarmte gaat in watercircuit

Energiebuffer

Advies, ontwerp en levering Colt biedt u het gehele concept.Van advies tot ontwerp tot en met installatie. Op zichzelf staand of als onderdeel van een

Rook- en Warmteafvoersysteem, een klimaatsysteem binnen-in het gebouw of zonwering buiten aan de gevel.

www.coltinfo.be Tel. (015) 28 60 80

WIJNEGEM SHOPPING CENTER

De balustrades in metaalsmeedwerk waren wel kenmerkend voor het WSC, maar hun stijl, een soort retro-art deco, voelde stilaan als ouderwets. Ze zijn nu vervangen door trendy modellen in transparant glas. De oude plafonds waren wel uitgerust met praktische verlichting, maar die was erg onopvallend. Dat kan niet gezegd worden van de nieuwe plafonds. De golvende banen met kleurige ledverlichting zijn echt toonaangevend. Zowel het bestaande winkelcentrum als de nieuwbouw zijn er nu mee uitgerust.

VLOEREN EN PLAFONDS "De bestaande balustrades en plafonds waren technisch nog helemaal in orde, maar in een winkelcentrum speelt ook de commerciële schwung een rol. Op dat vlak hadden ze hun tijd gehad," verklaren de architecten Willy Malfeyt en Henri Van Geyt. Hun kantoor, Jaspers-Eyers, ontwierp begin jaren negentig het WSC en kende nu ook de vernieuwingen. "De vernieuwing van de vloeren is een ander verhaal. Negen miljoen bezoekers per jaar en af en toe een winkel die een nieuwe inrichting of een nieuwe huurder krijgt, dat laat sporen na. Algemeen verkeerde de vloer nog in goede staat, maar op diverse plaatsen was hij beschadigd. We hebben hem hersteld met nieuwe tegels, in tegenstelling tot het plafond wel met behoud van het bestaande patroon. De vloer in de nieuwe zone gaven we trouwens hetzelfde patroon." Waar nodig is ook de technische infrastructuur vervangen. De nieuwe zitbanken in de wandelzones zijn eveneens meer eigentijdse exemplaren. Daarnaast lieten de architecten ook schilderwerken uitvoeren in het bestaande gebouw." ›

Participanten aan het woord NIEUWE MOBIELE ROOKSCHERMEN VOOR WIJNEGEM SHOPPING De veiligheidseisen die bijna twintig jaar geleden werden opgelegd bij de bouw van het WSC lagen erg hoog. De toen opgestelde brandscenario’s en zoneopdeling voor brandevacuatie zijn dan ook nog altijd van kracht. Het is de bedoeling dat tijdens de renovatie van het winkelcentrum de bestaande situatie gevolgd en waar mogelijk verbeterd wordt. Colt International België nam de uitdaging op zich om er alle mobiele rookschermen te vervangen. "Colt heeft indertijd ook de rookschermen geplaatst. Ook deze keer ging de opdracht –na een aanbesteding door hoofdaannemer Willemen– naar Colt," vertellen project manager Dave Mees en technisch adviseur Sven Bohets. "We moesten blijven voldoen aan de plannen die het verantwoordelijke studiebureau destijds maakte. Dit betekende dat we alle rookschermen 'één op één' moesten vervangen. Waar uiteraard mogelijk, hebben we verbeteringen aangebracht door er de schermen te verbreden om zo alles te optimaliseren. Daarenboven hebben we enkele nieuwe winkels, waarbij Esprit, Vanden Borre en United Brands, uitgerust met brandevacuatie. Een jaar lang hebben we hier in verschillende fases aan gewerkt. Vooral ’s nachts, omdat het winkelcentrum tijdens de renovatie gewoon geopend bleef." Colt International België zal ook instaan voor het onderhoud van de nieuwe rookschermen en zo de werking ervan en de veiligheid blijven garanderen. Afrolbare, mobiele rookschermen De Colt automatisch afrolbare rookschermen voorkomen in geval van brand dat rook en hitte zich kunnen verspreiden door het winkelcentrum. Ze zijn onopvallend, esthetisch geïnstalleerd en worden alleen uitgerold wanneer dit nodig is. Ze voldoen aan de EN 12101-1-norm (classificatie D120).

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

De golvende lijnen van de led-plafondverlichting scheppen een nieuwe sfeer in het WSC.

www.vari.be Contact@vari.be Hoge Weg 125 2940 hoevenen

Recente projecten

Certificaten

Militair museum - Soesterberg Ambassade van Qatar - Brussel Europees parlement - Brussel Shopping Center Wijnegem Ghelamco Arena - Gent Oostcampus - Oostkamp Riviercruisers Muziekacademie - Dilbeek Ocean House - Zavetem

ISO 9001 Bureau Veritas |ID-number BE008019-1 Veritas Marine Division | Certificate number 13605/BO EC The Wheel Mark | Certificate number SMS. W.I.CE.D/55230A.0 Warringthon fire report | WF report number 158594 WFRGent | Brandstabiliteit 60 minuten Cradle 2 cradle C Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Zie www.vari.be voor verdere informatie.

WIJNEGEM SHOPPING CENTER

Van Geyt is vooral trots op de nieuwe plafonds. "Vroeger waren de plafonds zelf en de armaturen nogal hoekig. Nu hebben we met behulp van gipskarton zachte lijnen gecreëerd. Verder hebben we de strakke lijnen gebroken door het aanbrengen van niveauverschillen in de lichtkoepels." Tijdens de werken bleef het WSC gewoon open. Dat vergde van de aannemerscombinatie Willemen-CIT Blaton een gedetailleerde planning en vooral veel nachtelijke shiften. "We begonnen met het afbreken van het ingebedde Sarmagebouw," blikt projectleider Louis Wijns (Willemen) terug. Onder het gesloopte gebouw hebben we dan een kelder uitgegraven, goed voor 200 extra parkeerplaatsen en een volume opslagruimte."

FORT Die graafwerken waren niet vanzelfsprekend. Waar nu het WSC ligt, bevond zich tussen circa 1860 en 1960 de zuidelijke helft van Fort 1, een essentieel onderdeel van de verdedigingslinie van Antwerpen. Omstreeks 1960 is dat massieve fort op een toen experimentele wijze afgebroken, door het te dynamiteren. Oudere Wijnegemnaren herinneren zich die knal nog altijd. "Het puin is toen gewoon in de brede fortgracht gedumpt, waarin zich ook al een dikke laag slib bevond," vertelt Wijns. "Maar we kenden de voorgeschiedenis van het terrein en stonden dan ook niet voor verrassingen. We hebben veel puin afgevoerd. De nieuwe funderingen zijn ook berekend op de toestand van de ondergrond. En op toekomstige uitbreidingen van het winkelcentrum, want dit zullen er waarschijnlijk niet de laatste werken zijn." De kern van de uitbreiding is een betonnen draagstructuur. Na voltooiing van de werken is het verschil met de rest van het gebouw niet te zien. De binnenafwerking is op net dezelfde manier uitgevoerd en voor de buitengevel klopten de aannemers gewoon bij de zelfde baksteenfabrikant als twintig jaar geleden en bestelden een groot volume van dezelfde steen. "Gemakkelijk, want de steen heet 'Wijnegem' en is toen speciaal voor het winkelcentrum ontwikkeld. Er stond geen exclusiviteit op het gebruik ervan, dus wellicht is hij intussen ook elders gebruikt."

TOEKOMST De huidige nieuwbouw telt twee niveaus. Bedoeling is om er in 2018 een extra commercieel niveau en een extra niveau dakparking aan toe te voegen en in 2021 nog een parkeerlaag. "Niet alleen is de stabiliteit van de huidige constructie daar al op berekend, ook de aanzetten voor de volgende vergroting staan er al. Zo moeten we de huidige lichtkoepels niet afbreken, maar gewoon optillen." Willemen en CIT Blaton hebben al dikwijls samen grote bouwprojecten uitgevoerd en zijn goed op elkaar ingespeeld. Ook qua winkelcentra waren ze hier niet aan hun proefstuk toe. Samen bouwden ze al het winkelcentrum van Genk. "De uitbreiding van het WSC is zelfs niet op de aanbestedingsmarkt geweest, we mochten een offerte indienen op basis van een bouwteamformule. Daarin konden wij onze expertise ten volle gebruiken om het basisontwerp technisch te optimaliseren, voor alle partijen een winwin situatie."

Participanten aan het woord LEVO – BETONVLOEREN Levo-Betonvloeren (Wuustwezel) stortte de betonvloeren en stond ook in voor het polieren en inzagen ervan. "We voeren dergelijke werken uit sinds de jaren negentig, niet alleen uit in België, maar ook in Nederland," vertellen de zaakvoerders Jos en Monique Leenaerts. "Het shopping is niet alleen een mooie en door zijn bekendheid belangrijke referentie, dat het in onze eigen regio ligt geeft het ook wat extra." Recent werkte Levo ook mee aan het de GZA-ziekenhuizen SintAugustinus in Wilrijk (Antwerpen) en Sint-Jozef in Mortsel, OCMWwoonzorgcentrum Stede Akkers in Hoogstraten en de LNG-terminal van gastransportbedrijf Fluxys in de haven van Zeebrugge. Levo-Betonvloeren is een familiebedrijf. Het legt kleine en grote betonvloeren aan voor zowel particulieren als bedrijven en overheden. Het beschikt daarvoor, naast een team ervaren en gemotiveerde vakmannen over een recent machinepark en een eigen technische dienst.

Participanten aan het woord VARI – GRG-PLAFONDS

Vari (Hoevenen) werkt al sinds 1996 met glass reinforced gypsum, kortweg GRG. "Dit compositiemateriaal is licht, stevig, schimmelresistent en onbrandbaar. Het bestaat uit een schil alpha gips, verstevigd met glasvezelmatten. GRG wordt schilderklaar geleverd." Oostcampus (Oostkamp), waar Vari samenwerkte met de Spaanse architect Carlos Arroyo, vormde een mooie referentie om de opdracht in het WSC te krijgen. "We werkten ook mee aan de muziekacademie van Dilbeek, eveneens met Arroyo, en aan Ocean House in Zaventem." Vari zorgde ook voor de gigantische kolommen in de VIP-ruimte van de Ghelamco Arena in Gent. Onlangs werkte het een deel van het Europees Parlement af met GRG. Basisidee in het WSC is een lichtbaan, die als een kronkelende rivier door het gebouw loopt. "De ontwerpers beseften al snel dat dit niet haalbaar was met klassieke gipskartonelementen of mdf, want er was niets repetitief. Met GRG hoefden ze niet af te wijken van de vooropgestelde vormgeving. In totaal is in de nieuwbouw en renovatie van het WSC 40 ton gips verwerkt, goed voor bijna 3.000 m².

NIEUWKOMERS Door het verdwijnen van Sarma –intussen Carrefour– kwam er 13.9000 m² extra winkelruimte voor een kleinere vestiging van Carrefour en 24 andere winkels. Bij de huurders zijn onder meer AS Adventure, Fred & Ginger, G-Star, JBC, Marc O’Polo, Pepe Jeans, Milano, Timberland, Tommy Hilfiger en Supertrash. De opmerkelijkste nieuwkomer en meteen ook trekpleister is echter een internationale fabrikant van 'bouwmaterialen': Lego. In totaal is WSC nu 61.000 m² groot en herbergt het 250 winkels. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

ADVERTENTIE.pdf

CMY

23/11/12

10:50

CEVAN

W NE

Flex-Fit The best way to adjust your glass!

www.ectors.be

WIJNEGEM SHOPPING CENTER

Participanten aan het woord CEVAN – GLASLEUNINGEN In Wijnegem Shopping Center zijn alle bestaande stalen leuningen vervangen door glasleuningen. "De werken moesten buiten de openingstijden van het shopping center uitgevoerd worden. Met als gevolg dat de aanlevering van alle materialen en de montage alleen 's avonds en 's nachts kon gebeuren," aldus Daniël Proosten, managing director bij Cevan. Er is een totale lengte van meer dan 1 km glazen leuningen met bijbehorende Inox handgrepen en afwerkkappen in geplooide inoxplaat aangebracht. Verder is een bestaande vierkante opening omgetoverd in een ronde versie, inclusief het op maat bestelde gebogen glas. De aansluitingen op de roltrappen zijn uitgevoerd met speciale vormglazen om de veiligheid van het winkelende publiek te garanderen. Bij Cevan Metalworks (Maaseik) en zijn Nederlandse dochter PND (Weert) werken samen zeventig mensen. Het startte in 1989 met de productie van zonnebanken. Cevan Metalworks is nu gespecialiseerd in hoog decoratieve metaalwerken zoals luifelconstructies, trappen en leuningen met glas en is specialist in plaatbewerking met hoge moeilijkheidsgraad.

Participanten aan het woord ECTORS – LEVERANCIER BEGLAASDE BORSTWERINGEN Ectors bvba is bij bouwprofessionals een gekend leverancier van leuningsystemen. "Wij zijn gespecialiseerd in beglaasde borstweringen en hebben ons samen met Cevan Metalworks verdiept in de uitvoeringsstudie van dit project," aldus zaakvoerder Philip Ectors. "Onze vroege betrokkenheid in dit dossier als consultant en leverancier, resulteerde in custom made producten en just-in-time deliveries van OnLevel balustradeprofielen aan Cevan Metalworks, dat zorgde voor de vakkundige plaatsing en perfecte afwerking. Daarnaast speelden ook diverse montagevoordelen ook een rol gespeeld in de keuze voor Ectors en OnLevel." De OnLevel glasbalustradesystemen in aluminium zijn licht en sterk, wat een snelle en eenvoudige montage mogelijk maakt. "Bovendien lanceren wij nu het Flex-Fit-systeem voor fijnafstelling van de glasplaten. Hiermee bestaat de mogelijkheid om bij plaatsing elke glasplaat afzonderlijk tot 4 cm te corrigeren ten opzichte van de loodlijn."

Ectors leverde de glazen borstweringsprofielen en handrailings.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

Met onze 45 werknemers en moderne uitrusting staan we steeds klaar om iedereen te bedienen die stortklaar beton of aanverwante produkten nodig heeft. We denken hierbij aan professionelen actief in industrie, woning of utiliteitsbouw, ook voor de wegenbouw, de petrochemie en de agrarische sector hebben wij voldoende kennis in huis om een goede kwaliteit en service te garanderen. Uiteraard zijn ook niet-professionelen welkom. Hierbij denken we aan particuliere klanten of bedrijven die zonder de specifieke hulp van een aannemer toch stortklaar beton willen gebruiken. Voor deze groep is het zeer belangrijk dat er vooraf voldoende informatie wordt opgevraagd, zodat een juist advies kan gegeven worden voor wat betreft de te gebruiken producten en de eventuele uitvoering van de geplande werken.

STORTKLAAR, ZELFVERDICHTEND, SNELHARDEND EN STAALVEZELBETON. STABILISÉ EN GEBRUIKSKLARE METSELMORTEL.

Dankzij onze jarenlange praktijkervaring en het voortdurend onderzoek naar nieuwe producten en toepassingen, is het natuurlijk ook mogelijk om Architecten en Studiebureaus te adviseren in verband met stortklaar beton, een juiste productkeuze in de ontwerpfase kan dikwijls bijdragen tot een verhoogd succes tijdens de uitvoering.

Kanaaldijk 351 – B 2900 Schoten • telefoon + 32 (0)3/326.21.17 • fax + 32 (0)3/326.36.09 • transportbeton@transportbeton.be

WWW.TRANSPORTBETON.BE

WIJNEGEM SHOPPING CENTER

Participanten aan het woord

TRANSPORTBETON DE BEUCKELAER – BETON EN MORTEL

G. SMEYERS –VERLAGING GRONDWATERPEIL

Transportbeton De Beuckelaer (Schoten) maakte, leverde en pompte stortklaar beton voor het WSC en leverde eveneens de nodige mortel. "Meer bepaald ging het om circa 11.000 m³ stortklaar beton en 55 m³ metselmortel," preciseert directeur-bestuurder Emile Vertongen. "Voor de afwerking van de ondergrondse parking (± 10.000 m²) is na overleg met de bouwheer, hoofdaannemer en het controlebureau geopteerd voor een uitvoering in met staalvezel gewapend beton. Geen alledaagse keuze, vermits het ging om een uitvulling van slechts 5 à 6 cm. Daarom maakte de vezelfabrikant hiervoor een afzonderlijke berekening en is er geopteerd voor een korte, op maat gemaakte staalvezel, aangevuld met een kunststofvezel om de plastische krimp te beperken." De belangrijkste voordelen van deze keuze waren een snellere –want geen krimpwapeningsnetten nodig– en veiligere –de betonuitvoerders moesten niet over de krimpwapening lopen om het beton te plaatsen en af te werken– uitvoering. "Het is ook technisch een goede oplossing, want de wapening is mooi verdeeld over de volledige dikte van de uitvulling." De Beuckelaer werkt ook mee aan de nieuwe campus van ArtesisPlantijn Hogeschool en het nieuwe havenhuis in Antwerpen, en aantal fietstunnels in de Rupelstreek en de vernieuwing van een kaaimuur aan het Albertkanaal in Schoten.

G. Smeyers nv (Zandhoven) stond in voor de tijdelijke verlaging van de grondwaterstand . "We moesten er zo voor zorgen dat de THV Willemen-CIT Blaton de bouwwerken in een droge bouwput kon uitvoeren," zegt bestuurder René Lambrechts."In totaal moesten we over een oppervlakte van circa 1.300 m² het grondwaterpeil verlagen van 2,50 m tot 6,00 m onder het maaiveld, plaatselijk zelfs tot -7,50 m. We gebruikten hiervoor de bemalingstechniek met dieptebronnen. Onze eigen studiedienst berekende de dimensionering van de bemalingsinstallatie en kwam daarbij maximaal tegemoet aan de randvoorwaarden in het bijzonder bestek. Met een zestal dieptebronnen, twintig meter diep, uitgerust met onderwaterpompen, hebbe we de bouwput probleemloos droog gezet, tot op de vereiste diepte." Smeyers is actief in heel België en werkt ook in Noord-Frankrijk. Recent startte het met de bemalings- en retourbemalingswerken voor de intunnelling van de R11, die als Krijgsbaan langs het vliegveld van Deurne loopt. "Kortelings weken we ook aan de eerste bouwputten voor 'Spoorbypass' in Mechelen."

Ruime lichtkoepels voor de inval van daglicht.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Bronbemaling: Levering stortklaar beton: Buitenschrijnwerk: Betonvloeren: Mobiele rookschermen: Glazen borstweringen: Levering prefab plafonddelen: Levering glazen borstweringsprofielen en handrailings: Start werken: Einde werken: Investering:

Royawyn (groep Axa)(Brussel) en RPFFB Belgium Branch (Brussel) Jaspers-Eyers (Brussel-Leuven) THV WSC ( Willemen General Contractor (Mechelen)- Cit Blaton (Brussel) Smeyers (Zandhoven) Transportbeton Debeuckelaer (Schoten) KA Construct (Beerse) Levo (Loenhout) Colt (Mechelen) Cevan Industries (Maaseik) Vari (Hoevenen) Ectors (Sint-Truiden) 21 mei 2012 april 2014 50 miljoen € BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

TORHOUT STADSKANTOOR Beeld | Koen Vandamme

Open concept typeert stadskantoor van Torhout

NIEUW ADMINISTRATIEF CENTRUM TOEGANGSPOORT TOT PARK Einde maart opende het nagelnieuwe administratief centrum van Torhout, dat alle administratieve diensten efficiĂŤnt centraliseeert. Architect Gino Debruyne en hoofdaannemer Antwerpse Bouwwerken realiseerden een opvallende nieuwbouw, die als een parkpaviljoen tussen en onder de publieke ruimte en het stadspark schuift. Het hart van het stadskantoor is een centraal atrium, waarrond alle ruimtes zich situeren. Grote glaspartijen op alle verdiepingen en landschapskantoren beklemtonen het open karakter van dit energiezuinig ontwerp.

SCAN WITH

34 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TORHOUT STADSKANTOOR

De administratieve diensten van Torhout waren tot voor kort op verschillende locaties verspreid, wat het voor personeel en inwoners vrij onduidelijk en complex maakte. In 2009 kreeg architect Gino Debruyne de opdracht een ‘Stadskantoor’ te realiseren en tekende een functioneel ontwerp dat alle diensten in één gebouw centraliseerde. Het nieuwe stadskantoor langs de Aartrijkestraat nestelt zich als publieke functie aan de rand van het stadspark, in de buurt van andere publieke gebouwen, zoals het OCMW-kantoor en de brandweerkazerne.

OPVALLEND GEBOUW “In maart 2012 startten wij met de bouw van dit nieuwe stadskantoor,” legt project manager Hendrik Eerens van Antwerpse Bouwwerken uit. “Het omvat een ondergrondse parkeergarage van 1.200 m² en drie bouwlagen bovengronds, goed voor 2.800 m². Voor de opvallende gevel maakten we gebruik van een beperkt aantal materialen: ruitvormige plaatjes in lichtgepolijst aluminium, zichtbeton en grote glaspartijen met donkere aluminium profielen. Rond het gebouw loopt een grote luifel, die als terras gebruikt kan worden.” Het vierkantige volume heeft geen uitgesproken voor- of achtergevel. De sokkel bestaat uit een glazen constructie, waardoor het stadspark voelbaar is aan alle zijden. De overige bouwlagen zijn boven het maaiveld opgetild om het park te accentueren. Om de drempelvrees te verlagen, liet de aannemer de zones rond het gebouw en de inkomhal vlekkeloos in elkaar doorlopen door gebruik van dezelfde natuursteen. Gino Debruyne vult aan: “Het hart van dit nieuwe administratieve centrum is een atrium, dat alle bouwlagen ruimtelijk met elkaar verbindt en zorgt voor voldoende lichtinval tot op het gelijkvloers. Op dit niveau 0 bevinden zich het onthaal, het secretariaat en een expositieruimte. Op de eerste verdieping vinden we alle publieke functies, zoals bijvoorbeeld burgerlijke zaken, terwijl de bureaus van burgemeester en schepenen, interne zaken, personeelsfuncties, ICT en technieken op de hoogste verdieping ondergebracht zijn.”

OPEN CONCEPT MET LANDSCHAPSKANTOOR Architect en stadsbestuur kozen ook binnen voor een open concept, dat moet zorgen voor een grotere betrokkenheid tussen alle gebruikers. Alle publieke functies liggen rond het centrale atrium en hebben ook één voor één zicht op het park of de straat. Het personeel en de bezoekers kunnen de publieke ruimten enkel bereiken via twee trappen in het atrium, die diagonaal ten opzicht van elkaar verschoven zijn. Bovendien koos de bouwheer voor een functionele inplanting van de bureaus in landschapskantoren met verschillende open zithoeken en slechts een paar afsluitbare vergaderruimten.

ENERGIEZUINIG ONTWERP In zijn ontwerp streefde de architect naar een performant kantoorgebouw met een K-peil 29 en een E-peil 60 of lager, dat ook voldeed aan alle normen op het vlak van akoestiek. “We realiseerden een gebouw waar betonkernactivering in combinatie met een warmtepomp zorgt voor de koeling en basisverwarming met aanvullend convectoren als regelend element. Op het gelijkvloers is er vloerverwarming,” legt de architect uit. “We integreerden ook waterbesparend kraanwerk en semi-automatische lichtsturing. Een ventilatiesysteem D met warmterecuperatie zorgt voor een goede luchtkwaliteit in het gebouw, terwijl het centrale atrium in de zomer en de tussenseizoenen natuurlijk geventileerd zal worden.”

‘TITANIC’ Het personeel voelde zich vanaf dag één thuis, terwijl ook de eerste indrukken van de bezoekers positief waren. Het gebouw lijkt op de Titanic, een schip in een groene oase, omarmd door het stadspark. Alleen gaan ze er in Torhout vanuit dat hun schip niet zal zinken. ❚

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

architectuur vanuit content - een helder plan op maat van de gebruiker context - in relatie tot zijn omgeving naar beeldvorming doordacht ingetogen in haar vorm, materiaal en detaillering cross-over - een verbindingsteken met hedendaagse kunst, literatuur, mode, film, fotografie,. .

GINO DEBRUYNE & architecten Witte Molenstraat 54A 8000 Brugge

T: 050/40.86.86 www.ginodebruyne.be ontwerpburo@ginodebruyne.be

TORHOUT STADSKANTOOR

Participanten aan het woord STO – WITTE SIERPLEISTER UIT HET ZWARTE WOUD Alle uitspringende plafonds van het stadskantoor –goed voor circa 1.400 m²– zijn afgewerkt met het gevelisolatiesysteem StoTherm Classic. "Hiermee is een naadloze en strakke afwerking mogelijk," zegt Sto-woordvoerder Bram Pauwels. "Dat gaf voor de architect de doorslag. Maar ook de isolatie-eigenschappen van StoTherm Classic wogen zwaar door." Daarom wordt het systeem doorgaans voor gevelisolatie gebruikt. "Het stadskantoor toont aan dat het ook een prima oplossing is om plafonds te isoleren en ze met een mooie sierpleister af te werken. Hier is een korrel van 1,5 mm gebruikt. Maar eigenlijk zijn de afwerkingsmogelijkheden onbeperkt. Met ons StoColor System is ook de kleurkeuze bijna ongelimiteerd. Het hoofdkwartier van Sto bevindt zich in het Zwarte Woud. De Belgische dochteronderneming, in Asse, telt 47 medewerkers. "We mengen hier ook verf en staan ook in voor het inkleuren van de pleisters en de vloercoatings," geeft Pauwels nog mee. Een van de bekendste recente gebouwen dat eveneens met Sto-producten is afgewerkt is de Balk van Beel in Leuven.

Participanten aan het woord NECAP-CONSTRUCT – SCHEIDINGSWANDEN, PLAFONDS, BAFFLES Necap-Construct heeft hier de kantoren ingedeeld door gebruik te maken van 750 m² gipskarton scheidingswanden met specifieke eigenschappen qua brandweerstand en akoestiek. "Met de plafonds hebben wij gezorgd voor een optimale geluidsabsorptie. In de publieke delen is 880 m² gipskarton plafonds met doorlopende perforatie geplaatst. In de 1800 m² kantoorruimte daarentegen zijn 9.000 lopende meter baffles geplaatst, met tussenafstanden van circa 20 cm. Het vergde een specifieke aanpak om de baffles in wit melamine schuim perfect rechtlijnig op te hangen, rekening houdend met de integratie van de lichttoestellen. Necap-Construct profileert zich hiermee, naast het leveren en plaatsen van verlaagde plafonds, vaste en verplaatsbare scheidingswanden, deuren, verhoogde vloeren, akoestische bespuitingen (o.m. Mono Acoustic) en zijn specifieke koelplafond Metal Pantiles, als volledig partner voor binnenafwerking.

TECHNISCHE FICHE Industrieterrein TTS - Zone D Frankrijkstraat 13 9140 Temse T 03/771.64.69 F 03/771.64.77

Bouwheer: Architect : Studies stabiliteit: Studies technieken: Hoofdaannemer: Lichte wanden en plafonds: Mobiele schuifwanden: Databekabeling: Levernacier gevelisolatiesysteem: Start werken: Einde werken:

gemeentebestuur Torhout Gino Debruyne & Architecten, Brugge Laurent Ney & Partners, Brussel Studiebureau r.boydens, Brugge en Brussel Antwerpse Bouwwerken, Antwerpen Necap Construct, Temse FDS, Drongen Mahieu Cabling, Waregem SCAN WITH Sto, Asse maart 2012 maart 2014

info@necapconstruct.be www.necapconstruct.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

LAAKDAL LOGISTIEK INNOVATIE- EN TRAININGSCENTRUM Tekst | Johannes Van Cauwenberghe Beeld | Laura May

OPEN INNOVATIE IN DE LOGISTIEK KRIJGT VASTE STEK IN LAAKDAL Met de oprichting van het Logistiek Innovatie- en Trainingscentrum (LiTC) in Laakdal wil de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK) innovatie in logistiek ondersteunen. Het project is een primeur wat betreft de toepassing van het open innovatiemodel in de logistiek. Het ontwerp van het gebouw is gericht op uitstekende energieprestaties en comfort.

38 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

LAAKDAL LOGISTIEK INNOVATIE- EN TRAININGSCENTRUM

Open innovatie is de praktijk van bedrijven om innovatieve ideeën met anderen uit te wisselen. Open innovatie staat tegenover gesloten innovatie, waarbij bedrijven eigen innovaties afschermen door middel van octrooien. De IOK schreef de bouwopdracht uit. Het kon daarbij rekenen op Europese steun. Na goedkeuring door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en de Vlaamse regering startte eind 2012 de bouw van het centrum op de terreinen van Nike ELC in Laakdal. In samenwerking met Technum ontwierp Signum+ Architects het gebouw dat door Democo werd uitgevoerd. Het gebouw zal geëxploiteerd worden door vzw LiTC. Die bestaat uit drie partners, Nike, Thomas More hogeschool en de KU Leuven.

INNOVATIE IN LOGISTIEK Door zijn centrale ligging en de dichtheid van transportwegen (water-, spoor- en wegverkeer), de nabijheid van wereldhavens en de bereikbaarheid van belangrijke afzetmarkten, is de Kempen een logistiek- en distributiecentrum bij uitstek. Vlaanderen heeft de logistieke sector aangeduid als een sleutelsector voor de toekomstige economische groei. Maar de druk op logistieke activiteiten neemt toe: bedrijven vragen snelle leveringen op maat, willen hun voorraden verlagen en hun transport- en operationele kosten optimaliseren. Het project is een primeur wat betreft de toepassing van het open innovatiemodel in de logistiek. Bedrijven en onderwijswereld maken samen werk van fundamentele innovatie van logistieke concepten terwijl de overheid dit proces faciliteert. Door onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten worden duurzame oplossingen in de logistiek gestimuleerd. Dit kan gaan van alternatieve energiebronnen voor transport tot nieuwe planningsalgoritmes die de transportnood minimaliseren en effectiviteit maximaliseren.

INSPIRERENDE OMGEVING Het gebouw situeert zich op het schiereiland in de bestaande vijver en is toegankelijk via de voetgangersbrug. Een beloopbaar groendak is geïntegreerdtussen de aanwezige en nieuwe bomen en vormt een akoestisch schild ten opzichte van de autostrade. Naar het Nike-terrein opent het gebouw zich naar het licht en naar het water, wat een inspirerende omgeving biedt voor opleidingen en trainingen. Wat verderop ligt de snelweg E313. Langs de kant van de vijver is de gevel afgewerkt met een thermisch verduurzaamde houten gevelbekleding. Op de gelijkvloers zijn vier klaslokalen en een praktijkruimte ondergebracht. Een grote foyer verbindt de verschillende ruimtes. De eerste verdieping bevat een raadszaal en twee auditoria voor telkens honderd personen. Alle ruimten hebben gemeenschappelijke voorzieningen en zijn gericht op de beste kwaliteiten van de locatie, de vijver met omliggende bomen en planten.

Participanten aan het woord NAUWKEURIG TOT OP DE MILLIMETER In opdracht van Democo Hasselt realiseerde Metaalbouw Vogt (Kerkrade, Nederland) de vliesgevels en ramen van het Logistiek Innovatie Trainingscentrum (LiTC). Door de zeer speciale vormgeving van de gevel was de engineering middels het 3-D pakket Autocad noodzakelijk. De hoofdentree is als basisvorm uitgevoerd als paralellogram, de overige vliesgevels als trapeziums. Beide elementen zijn bovendien als ruimtelijk gekromde gevels opgevat, waardoor de vormgeving van alle stijlen en regels uniek is. Het engineeringstraject startte met het digitaal inmeten van de bouwkundige omgeving, zoals de staalconstructie . Deze aanpak maakte een foutloze montage van de gevel mogelijk, met een tot op de millimeter nauwkeurige maatvoering. De adequate samenwerking tussen Democo en Signum+ Architects en de fabrikant van de gevels leidde tot een uitstekend eindresultaat, wat met een duurzaamheidscertificaat Breeam 'outstanding' werd beloond. Metaalbouw Vogt is onderdeel van de AKS-groep (Grubbenvorst, Nederland). Deze groep behaalt een omzet van ± 70 miljoen euro met 225 medewerkers in Nederland, België en Duitsland.

Participanten aan het woord TEUGELS - OPMETINGEN "Als landmeter werden wij door de aannemer aangesteld om het gebouw uit te zetten zoals op het architectuurplan getekend is. Eerst hebben we de situatie ter plaatse opgemeten en vergeleken met het architectuurplan. Eventuele verschillen kunnen dan preventief worden bekeken en besproken. Nadien hebben we voor de aannemer(s) de nodige assen en passen uitgezet, zodat ze het gebouw en de wegenis correct kunnen bouwen en aanleggen. Ook bij de afwerking hebben we de nodige metingen uitgevoerd. Bij de ruwbouw is er hier en daar een kleine afwijking. Dit kan gevolgen hebben voor de aannemer die de gevel plaatst, zeker omdat we hier met een gebogen vorm te maken hebben. Op basis van de hierbij nodige metingen worden de plannen getekend of gecontroleerd. Nadien wordt hiervoor ook de nodige maatvoering gegeven, zodoende alles perfect wordt geplaatst. Bij twijfel een kleine controlemeting laten uitvoeren door een landmeter is slechts een kleine kost in vergelijking met de kosten wanneer er dingen dienen te worden afgebroken. Meten is weten.

DUURZAAM ONTWERP De ontwerpers streefden naar het duurzaamheidslabel Breeam Outstanding. Concreet werd de uitstekende energieprestatie verkregen door gebruik van materialen met een hoge isolatiewaarde voor vloer, dak en muren. De gebruikte materialen zijn cradle-to-cradle gecertificeerd, FSC-gelabeld en VOC-vrij. Voor verwarming en koeling maken de klimaatregelingsunits gebruik van vijverwater. De waterzuivering zal gebeuren via een rietveld nabij het gebouw. Leidingwater wordt alleen gebruikt als drinkwater. Het water van de vijver zal gebruikt worden om er de toiletten mee te spoelen. Omwille van het akoestisch comfort zijn binnen materialen met een hoge geluidsabsorptiegraad gebruikt. Het groendak dempt het omgevingslawaai. ❚

De grote foyer verbindt de verschillende ruimtes.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

LAAKDAL LOGISTIEK INNOVATIE- EN TRAININGSCENTRUM

Het Logistiek Innovatie- en Trainingscentrum staat op een schiereiland in een vijver.

Het centrum is toegankelijk via een voetgangersbrug. De houten gevelbekleding is thermisch verduurzaamd.

40 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De foyer kijkt uit op de vijver.

LAAKDAL LOGISTIEK INNOVATIE- EN TRAININGSCENTRUM

Er zijn vier klaslokalen op de gelijkvloers en twee auditoria op de eerste verdieping.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Studiebureau: Hoofdaannemer ruwbouw en afwerking: Landmeter: Inkomdeur: Mobiele schuifwanden: Aluminium vliesgevels: Start werken: Einde werken:

IOK, Geel Signum+ Architects Gent Technum Democo, Hasselt Teugels, Temse Tormax, Melle FDS, Drongen Vogt, Kerkrade (Ned.) eind 2012 begin 2014

Wij bieden u:

• Producten op maat, aangepast aan uw specifieke eisen en behoeften • Persoonlijke service en verkoop in heel België • Tormax dienst na verkoop in heel België, 24 u.- 7/7 Gontrode Heirweg 186 - 9090 Melle T. +32 (0)9 272 72 72 - com@tormax.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

Innovatieve oplossingen voor uw beton, daar kunt u op bouwen.

Holcim investeert continu in onderzoek, zowel in het labo als op de bouwplaats. Dat leidt tot innovatieve oplossingen en een almaar vollediger en performanter productassortiment. Holcim werkt immers samen met de beste leverancier-partners om u het allerbeste te kunnen bieden op het vlak van vezelbeton, zelfverdichtend beton, gekleurd beton... Dankzij de klantenondersteuning van Holcim brengt u zelfs de meest complexe projecten tot een goed einde. Holcim organiseert ook opleidingssessies van hoog niveau over zijn producten en het gebruik ervan. Holcim, telkens weer een nieuwe oplossing. Voor meer informatie, documentatie of een afspraak: www.holcim.be

Kracht. Prestatie. Passie.

ANTWERPEN LICHTTOREN Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Niels Donckers

LICHTTOREN TUSSEN STAD EN PARK De Lichttoren is één van de zes torengebouwen in de zone voor stedelijke ontwikkeling die hoort bij Park Spoor Noord in Antwerpen. Het park is enkele jaren geleden aangelegd op een voormalig rangeerterrein van de Belgische Spoorwegen en genoot meteen van een enorme populariteit. Twee hoge bouwlagen vormen samen sokkel, die als een kantoorzone fungeert. Daarop bouwt aannemer Van Wellen drie groepen van telkens zes bouwlagen met variërende verdiepingshoogte en als bekroning één dubbelhoge bouwlaag met tussenvloer, waarin ondermeer de technische installaties een onderkomen krijgen. Die toplagen vormen een weerspiegeling van de sokkel. Parkeergelegenheden en bergingen bevinden zich ondergronds. De verdere invulling bestaat uit 144 appartementen en drie penthouses met één of twee slaapkamers. ›

Antwerpen stond jarenlang schoorvoetend tegenover de bouw van nieuwe hoge torengebouwen zo dicht bij het centrum, maar tegenwoordig kan het weer. De Lichttoren wordt één van de blikvangers.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

ANTWERPEN LICHTTOREN

PARK GEEFT EXTRA ALLURE De toren krijgt een hoogte van 75 m en een voetafdruk van 31 bij 19 m. Hij verrijst langs de Ellermanstraat, nabij de leien, die de historische stadskern aflijnen. Hij begrenst de bebouwingszone langsheen het park. De inkomzone bevindt zich parkwaarts. Op die manier verleent het park de toren extra allure. De toegang gebeurt zelfs via het park, omdat de toren op de rooilijn wordt gebouwd. Gebruikers van de kantoren en bewoners van de verdiepingen delen dezelfde inkom. De draagstructuur bestaat uit een centrale kern met daarin de trappen, liften en leidingschachten en uit dragende gevels. De vloeren overspannen van kern tot gevel, zonder extra constructieve elementen. Dit zorgt ervoor dat de indeling van de verschillende verdiepingen in de toekomst zonder veel ingrepen kan veranderen. Het laat ook een flexibele indeling van de verdiepingsvloeren toe, appartementen kunnen worden samengevoegd zonder constructieve ingrepen. De gevels volgen dit ‘functieneutrale’ karakter. Alleen de aanwezigheid van uitkragende terrassen en loggia’s verraden het huidige gebruik: wonen. De gevelritmes versterken de slankheid van het gebouw. De toenemende hoogte van de ramen per zes verdiepingen geeft het gebouw een ranker en bovenaan meer open karakter. Opengewerkte hoeken werken die slankheid verder in de hand. Ze geven vanuit de appartementen ook overhoeks zicht op het park, de haven en de binnenstad. Alle terrassen samen hebben een oppervlakte van 900 m² groot.

WIT Toch is de Lichttoren tegelijk ook een robuust en monochroom volume, met monolithische contouren. De volledig witte gevels zijn opgetrokken uit grootformaat

baksteen (240 x 72 x 115 mm) en prefab betonelementen, ingevuld met aluminium schrijnwerk. De zonwerende beglazing voorkomt oververhitting

KEUZEVRIJHEID De kopers van de appartementen behouden de volledige keuze over de afwerking ervan. Maar het basisontwerp impliceert wel keuzes voor de gemeenschappelijke ruimten en voor de duurzame aspecten van het gebouw als geheel. Zo wordt het gebufferde regenwater gebruikt voor de spoeling van de toiletten in de kantoorruimten. De verwarminginstallatie in de centrale stookplaats draait op aardgas. Het schrijnwerk is samengesteld uit aluminium profielen, de balustrades van de terrassen uit staal, de dorpels worden uitgevoerd in beton. " De toegang tot de toren hebben we terugliggend ten opzichte van de gevel aangebracht en uitgewerkt met thermisch onderbroken ‘stalen’ buitenschrijnwerk, dit omwille de grotere oppervlakken en de eisen inzake inbraakveiligheid. In de gemeenschappelijke delen van de woonverdiepingen hebben we keramische vloertegels gelegd, in de inkomhal de natuursteen Emperador Grey, omdat die meer allure geeft," verklaart projectarchitect Jan Verrelst (AWG-architecten).

UITDAGING Voor aannemer Van Wellen en zijn projectleider Gert Kerstens was het een ongewoon uitdagend project. "Gebouwen met pakweg zeven verdiepingen zijn dagelijkse kost voor ons, maar 22 verdiepingen is toch andere koek. Het was de allereerste keer dat wij zo'n hoog gebouw moesten optrekken, " zegt Kerstens. "Dit bracht vooral meer aandacht voor veiligheid met zich mee en een uitgekiende organisatie van het verticaal transport." ❚

Aluminium ramen, deuren en gevels

Kempische Aluminiumconstructie nv Beemdenstraat 2, 2340 Beerse T 014 60 92 40 F 014 62 00 34 info@kaconstruct.be

www.kaconstruct.be

44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN LICHTTOREN

De uitkragende terrassen en loggia’s verraden het woonkarakter.

Participanten aan het woord HOLCIM – BETON OP MAAT Een dergelijke hoogbouw stelt bijzondere eisen aan de sterkte van de bouwstructuur. Het was dan ook meteen duidelijk dat enkel een betonnen structuur een antwoord kon bieden aan deze eisen. De eigenschappen van beton laten toe om veilige, duurzame,comfortabele en bovendien betaalbare bouwprojecten zoals dit te realiseren. Holcim België leverde voor de Lichttoren 10.000 m³ stortklaar beton uit zijn centrales in het nabijgelegen Merksem en in Kieldrecht, voor de aanleg van de funderingsplaat, de ondergrondse garage, de vloerplaten, de kolommen en de centrale koker van de woontoren. Voor elke toepassing stelde één van Holcims betontechnologen een aangepaste betonsamenstelling op punt en zorgde Holcim voor een aangepaste logistiek. Voornamelijk voor het storten van de funderingsplaat onder de koker was een goede coördinatie tussen de aannemer en de betoncentrales belangrijk voor een vlotte logistiek, gezien deze in één stortsessie moest gebeuren. Over Holcim Holcim België is een dochteronderneming van de Zwitserse groep Holcim Ltd, een belangrijke wereldspeler op het vlak van bouwmaterialen, aanwezig in meer dan zeventiglanden. In België produceert en commercialiseert Holcim cement , granulaten en beton. Holcim streeft ernaar om met zijn uitgebreide productgamma en dienstverlening aangepaste oplossing aan te bieden voor de utiliteitsbouw, industriebouw en voor burgerlijke bouwkunde. Zijn wereldwijde kennis en ervaring dragen samen met de lokale aanwezigheid bij aan de realisatie van uiterst complexe projecten. Holcim België telt 31 vestigingen –waarbij19 betoncentales in Vlaanderen– en 1.000 geëngageerde medewerker(st)ers.

De toenemende hoogte van de ramen geeft De Lichttoren een rank en bovenaan almaar transparanter karakter.

Participanten aan het woord KA CONSTRUCT – ALUMINIUM SCHRIJNWERK De esthetische krachtwoorden "pure & light" zijn hier veel meer dan een typering van de witte gevel. Voor het schrijnwerk, aangebracht door KA Construct (Beerse), ging de voorkeur uit aan de profielreeks Sprangers-SP64-comfort, in de natuurkleur aluminium geanodiseerd. Het geanodiseerd aluminium profiel heeft een hogere lichtreflectie dan gelakt aluminium en benadrukt de lichtheid van de gevel. De strakke belijning van de raampartijen en terrassen accenturen de "puurheid" van de gevel. Voor de duplexverdieping is nadrukkelijk gekozen voor slanke profielen met achterliggende staalversterking om de transparantie van de bovenverdieping extra aandacht te verlenen. Het nauwkeurige gebruik van luchtdichtingsslabben onderstreept de kwaliteit van de uitvoering van de werken. Voor de beglazing is Coollite-extreme gebruikt. Deze beglazing met hoge licht- en relatief lage zontoetredingsfactor maakt dat veel lichtinval wordt gecombineerd met een lage opwarming. Deze beglazing biedt het "pure & light" concept van de Lichttoren extra troeven.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Ontwerp: Hoofdaannemer: Buitenschrijnwerk: Beton: Verwarmingsketel Oppervlakte terrein: Vloeroppervlakte: Parking: Investering: Start werken: Einde werken:

THV Immpact - BPI (Antwerpen) AWG-architecten, projectarchitect Jan Verrelst (Antwerpen) Aannemingen Van Wellen (Kapellen) KA Construct (Beerse) Holcim (Nivelles) Remeha, 610 Eco Pro/2x6 (Wommelgem) 4.500 m² 12.000m² 7.000m² 20 miljoen euro december 2011 zomer 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

WE CREATE THE FUTURE TODAY

ghelamco arena winner stadium of the year 2013 awarded by stadiumdb.com

winner interiors awards 2014, Sports awarded by Contract design magazine, new york

WATERVIEW, Leuven

WARSAW SPIRE, Warsaw

Zwaanhofweg 10, 8900 Ieper Tel. 057/ 21 91 14 | Fax. 057.20 70 24 www.ghelamco.com | info@ghelamco.com

INTERNATIONAL REAL ESTATE INVESTOR & DEVELOPER Belgie – Polen – Oekraine – Rusland

BRUSSEL NABESCHOUWING BATIBOUW

Batibouw hoopgevend signaal voor relance bouwsector De 55ste editie van Batibouw lokte net geen 300.000 bezoekers en bijna 1.000 exposanten naar de Heizelpaleizen. Het aantal particuliere bezoekers viel wel wat terug ten opzichte van vorig jaar, maar bij de professionelen, dit jaar zowat met 75.000, heeft de grootste bouwbeurs van België duidelijk aan populariteit gewonnen. De twee eerste dagen waren trouwens voorbehouden aan vakmensen, met uitzondering van de politieke partijvoorzitters en dito bouwspecialisten die op het Bouwforum van de Confederatie Bouw met elkaar in debat gingen. Na afloop van de beurs bleken de exposanten optimistisch gestemd. "Als we de analyse maken over de hele beurs maken is ons contactenboekje beter gevuld dan vorig jaar,” bevestigt Yves Sottiaux, voorzitter van het exposantencomité en commercieel directeur van Velux. Een niet te verwaarlozen groep onder de vakbezoekers zijn de architecten. Wel 4.250 architecten bezochten Batibouw 2014. Dit maakt Batibouw meteen de meest succesvolle architectenbeurs van België. Jean-Marc Luypaert, voorzitter van de Orde van Architecten: "Dat architecten massaal de beurs bezoeken, komt omdat het als ’s lands grootste beurs voor nieuwbouw en verbouwing dé ideale ontmoetingsplaats is voor het leggen en onderhouden van contacten met de bouwwereld. Meer dan op andere, regionale of nichebeurzen heeft men er kans om de informatie en de personen te vinden die men al zocht."

Naar jaarlijkse traditie werden hier ook de Belgian Building Awards uitgereikt. Voor 'niet-residentieel gebouw van het jaar' waren er dit jaar twee winnaars, het Gemeenschapshuis Westvleteren van architectuurbureau Tom Vanhee en Strandloper van de architecten De Smet-Vermeulen. Vanhee bouwde nieuwe volumes op oude ‘ruïnes’ en creëerde zo een compromisloos ‘patchwork’ van oud en nieuw, met een hier gedurfde keuze voor baksteen. In kinderdagverblijf De Strandloper deden de architecten de grens tussen binnen en buiten vervagen, door de buitenpatio’s als buitenruimtes aan te leggen en er dezelfde materialen en kleuren als binnen te gebruiken. ❚ In 2015 vindt Batibouw plaats van 26 februari tot en met 8 maart 2015.

Julien De Smedt.

De belangstelling van de bezoekers voor energie-efficiëntie, besparende maatregelen en kortingen sprong in het oog. Het succes van de verschillende infosessies rond betaalbaar wonen die op Batibouw werden georganiseerd, vormde hiervan een treffende illustratie.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

GENT BOEKENTOREN

Tekst | Max Dedulle Beeld | Geert Roels

ONDERGRONDS DEPOT VOOR WAARDEVOLLE BOEKEN Eindelijk is het zover: de imposante Boekentoren, die de Gentse universiteitsbibliotheek huisvest, ondergaat een grootschalige restauratie. Omdat de grote collectie kostbare en kwetsbare boeken tijdens deze werken niet in de toren kunnen blijven, werd de afgelopen jaren onder het binnenplein van de Blandijnsite -waarvan ook de bibliotheek deel uitmaakt- een hypermodern ondergronds depot aangelegd, een ontwerp van THV Ontwerpteam Boekentoren Gent. Hierdoor is de Boekentoren klaar voor een grote opfrisbeurt. De Boekentoren is een van de meest herkenbare monumenten van Gent. De 64 meter hoge toren, een ontwerp van Henry van de Velde, is een voorbeeld van modernistische architectuur. Zo’n drie miljoen boeken zijn hier gehuisvest. In 2005 kwam de beslissing om de Boekentoren te renoveren en de bibliotheek aan te passen aan de hedendaagse eisen.

48 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

“In 2008 begonnen we met het multidisciplinaire ontwerpteam aan de studie van de laagbouw en de toren,” vertelt Tine Cooreman, ingenieur-architect bij Robbrecht en Daem architecten, dat het ontwerpteam aanvoert. “Het was uitgesloten om de Boekentoren te restaureren met de collectie er nog in. Bovendien stelden we vast dat de omstandigheden in de toren vrij veel te wensen overlieten om de

GENT BOEKENTOREN

collectie optimaal te bewaren. Zo hadden de boeken te lijden van UV-straling en temperatuurschommelingen. Gezien de erfgoedwaarde was het uitgesloten om de verregaande bouwfysische verbeteringen aan te brengen die collectie nodig had. Een nieuwbouw was de beste oplossing.” De THV bestaat naast Robbrecht en Daem architecten uit SumProject Architecture and Engineering, Architectenbureau Baro Consulting, Barbara van der Wee Architects, VK Engineering, Bureau d'études Greisch en Daidalos Peutz Bouwfysisch Ingenieursbureau

CENTRALISATIE De bouw van het depot vereiste graafwerken tot een diepte van twaalf meter. Compact werken was een prioriteit bij dit ontwerp, weet Cooreman. “De laatste jaren is de UGent bezig aan een centralisatie van de niet-actieve en de erfgoedcollectie naar de site van de Boekentoren.. Het depot bestaat uit twee niveaus. De onderste verdieping bezit een zwevende vloer en dubbelhoge rekken, zodat er in de praktijk drie etages aan opslagruimte beschikbaar is.” “Op het vlak van het ontwerp probeerden we om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de bestaande architectuur”, gaat de architecte verder. “We werkten met zichtbeton en vulden dit aan met terracottakleurig metselwerk. Een belangrijke uitdaging was om de technische installaties en de collecties zo harmonisch mogelijk te laten samengaan en tot een rustig geheel te komen.”

HOGE EISEN Op het vak van verwarming, ventilatie en koeling ging het ontwerpteam uit van de internationale Ashrae-standaard. “Deze reglementering onderscheidt verschillende klimaatklassen, op basis van de strengheid van de schommelingen op het vlak van temperatuur en relatieve vochtigheid in de ruimtes. De meest kostbare boeken van de collectie zullen onderdak krijgen in het deel van het depot waar de eisen het hoogst zijn.” VK Engineering trad op als studiebureau voor de installatietechnieken. Volgens senior project engineer Eef Mestdagh was het belangrijk om een homogene doorspoeling van de geklimatiseerde ventilatielucht doorheen het depot te realiseren. “Een gemeenschappelijke voorbehandelingsgroep zorgt voor een beperkt aandeel verse lucht, om de luchtbehandelingsinstallatie en voorzieningen voor luchtzuivering minimaal te belasten. Per ruimte hebben we een afzonderlijke nabehandelingsinstallatie voorzien. Zo wordt de lucht verwarmd, bevochtigd of gekoeld en is een constante temperatuur en vochtigheidsgraad gegarandeerd. Dankzij een afzonderlijke nabehandelingsinstallatie per ruimte is de kans op contaminatie tussen de verschillende ruimtes uitgesloten. Op niveau -2 bevindt zich bovendien een kluis, waarin de kostbaarste boeken bewaard worden, die op dezelfde manier is geklimatiseerd.”

ZONLICHT Hoewel het depot niet publiek toegankelijk is, werken er dagelijks enkele personeelseden, waarmee de architecten uiteraard rekening hielden in het ontwerp. “Op maaiveldniveau tekenden we twee lichtschachten die daglicht binnenbrengen tot op de werkplek op niveau -2”, aldus Cooreman. “Hiervoor lieten we ons inspireren door de architectuur van de Boekentoren, waarbij Henry van de Velde ook op elke verdieping daglicht liet invallen.” In de opslagruimtes zorgde een continue lijnverlichting ervoor dat er gemiddeld 100 lux op de boekenruggen zou invallen. “De verlichting boven de boekenrekken wordt geschakeld in zones door middel van overnamecontacten van de geautomatiseerde boekenrekken”, weet Eef Mestdagh. “Het licht knipt enkel aan wanneer er een personeelslid in de betreffende zone aan het werk is. Dat scheelt in het verbruik en is beter voor de boeken. In de kluis voorzagen we verlichting met speciale lampen, om de UV-straling tot een absoluut minimum te beperken.”

ONDERGRONDSE DOORGANG Furnibo fungeerde als piloot- en ruwbouwaannemer voor deze eerste fase. De voornaamste uitdaging was het feit dat er midden in een bestaande constructie wordt gewerkt. Dit vereiste een ondergrondse doorgang, waar al het bouwverkeer door gebeurde. “Deze leidde van de Sint-Hubertusstraat naar de bouwput, onder het bestaande gebouw”, aldus projectleider Jan Busschaert. “Geen simpele manier van werken, dus het was belangrijk om goed op de details te letten.” Een bijkomend risico was dat er dicht bij de bestaande constructie werd gewerkt. Met secanspalen verzekerde Furnibo de stabiliteit van de omtrek van de bouwput én van de constructies erbuiten. Dit zijn in de grond gevormde betonnen palen, uitgevoerd met een eindeloze schroef en voorzien van een mantelbuis. De grond wordt doorheen deze palen naar boven getransporteerd en ook het betonneren gebeurt doorheen deze schroef. Om volledig te zijn, geven we nog mee dat Enjoy Concrete de prefab beton leverancier was van supergladde kolommen en balken in een zachte lichtgrijze kleur, in harmonie met de oudheid van de boeken. Het gaat om prefab beton kolommen met een vierzijdige gladde uitvoering die voldoet aan de strengste eisen qua vorm en esthetiek.

TWEEDE FASE Na een testfase verhuist de collectie van de Boekentoren deze zomer naar het ondergrondse depot. De tweede fase van de werken is opgestart. Hierbij wordt de Boekentoren zelf aangepakt. Tine Cooreman: “Bij de restauratie willen we een ‘box in box’ implementeren zodat ook de Boekentoren een stuk beter uitgerust is om boeken te bewaren. Een groot deel van de collectie blijft in het depot, maar er keren ook veel boeken terug naar de toren.” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Studiebureau technieken: Pilootaanneming en betonwerken: Leverancier prefabbeton: Leverancier isolatie daken en wanden: Start werken: Einde werken (eerste fase):

Universiteit Gent THV Ontwerpteam Boekentoren, Gent VK Engineering, Roeselare Furnibo, Veurne Enjoy Concrete, Veurne Foamglas, Tessenderlo 1 maart 2012 februari 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

PREFAB BETON DUBBELZIJDIG & SUPERGLAD

WANDEN + MEUBILAIR + TRAPPEN + STAPSTENEN + KOLOMMEN + BALKEN + BALKONS

ENJOY THE SMOOTHNESS OF CONCRETE

ENJOY CONCRETE • info@enjoyconcrete.be • Vaartstraat 50A - 8630 Veurne • T 058 28.00.76 • www.enjoyconcrete.be

www.artemise.be

Milieu B eton Algemene Bouwwerken SchoonBeton Burgerlijke Bouwkunde Bedrijvenlaan 7 B-8630 Veurne

T. +32 (0)58 52 49 24 F. +32 (0)58 51 63 74

info@furnibo.be www.furnibo.be

Journaal Van Strobbe NV naar Strobbe Mobility Solutions BVBA

Staalconstructie Ghelamco Arena toegelicht

Op 1 april 2014 heeft Strobbe Mobility Solutions de handelsactiviteiten van Strobbe NV overgenomen. Het maakt nu deel uit van de Group RDL-Strobbe. De drie entiteiten, RDL Engineering, Hymo Belux en Strobbe Mobility Solutions hebben daarmee het grootste en meest diverse aanbod liftsystemen volgens de Europese machinerichtlijn in België. Binnen de nieuwe groep blijft Strobbe Mobility Solutions de exclusieve vertegenwoordiger van de liftsysteem-merken voor de private en zakelijke markt Handicare (trapliften), Wittur, Bremi (huisliften), Euroliften, Garaventa (platformliften) en Wöhr (parkeersystemen Duitsland). RDL Engineering ontwerpt en produceert material handling- en automatiseringssystemen, autoliften, goederenliften en speciale hefplatformen voor de binnen- en buitenlandse afzetmarkt. Het bedrijf is ook alleenvertegenwoordiger van het Marco schaarheftafels in België en Luxemburg. Hymo Belux verdeelt exclusief de schaarheftafels Hymo in België en Luxemburg. Binnen de nieuwe groep behouden de drie bedrijven elk hun directie, personeel, identiteit en specifieke focus op de typische marktsegmenten. Door het delen van hun gespecialiseerde knowhow kan elke onderneming zich nog beter positioneren in de verschillende groeimarkten. Meer info: www.autolift.be, www.strobbe-liftsystemen.be, www.hymobelux.be en www.goederenlift.net

Infosteel, VK, ASK Romein en Bontinck hebben voor 120 belangstellenden een projectbezoek georganiseerd aan de Ghelamco Arena, de nieuwe thuisbasis van voetbalclub KAA Gent. Het multifunctioneel stadion telt 20.000 zitplaatsen en, naast voetbalgerelateerde ruimtes ook kantoren en commerciële ruimtes. Ruth Pollet (Bontinck), Ilse Blondeel (VK) en Ruben Lebbe (ASK Romein) gaven toelichting over de 21.000 ton zware staalconstructie van het dak en de luifel. "De luifel die over de tribune hangt, bestaat uit 58 identieke vakwerkspanten van 38 m, die meer dan 30 m uitkragen. Elk spant heeft een gewicht van ongeveer 8 ton en wordt door 2 betonkolommen op een tussenafstand van 6,5 m ondersteund. De golvende beweging in het dak ontstaat door de spanten in positie te laten variëren." De internationale stadionwebsite StadiumDB.com heeft de Ghelamco Arena uitgeroepen tot 'Stadium of the Year 2013.' Meer info: www.infosteel.be

Builty, innovatieplatform voor grote aannemers Op vakbeurs Builty, op 8 en 9 oktober 2014 in Tour & Taxis, zullen de 600 grootste bouwbedrijven veertig uitverkoren fabrikanten van innovatieve bouwmaterialen ontmoeten. Uit interviews die afgenomen werden bij meer dan honderd technische directeurs, projectleiders, aankopers en calculatoren bleek dat zij op zoek zijn naar technische expertise over de nieuwste bouwmaterialen. Tijdens deze eerste uitgave wordt volledig ingezet op kennisoverdracht. De afgevaardigden van de bouwbedrijven willen specialisten zien en ontmoeten, nieuwigheden ontdekken en in korte workshops tips & tricks oppikken over bijvoorbeeld het optimaal luchtdicht maken van een groot gebouw, hoe daar efficiënte blowerdoor tests kunnen uitgevoerd worden, hoe het verplichte E-peil kan bereikt worden, ... De technische experts van de fabrikanten zullen al hun vragen beantwoorden. Het WTCB verzorgt op Builty enkele infosessies rond hot topics over onder meer lucht- en waterdichtheid. Bij de exposanten ligt de focus op die materialen die te maken hebben met de volledige bouwschil: beton, dragende muren, materialen om gebouwen wind- en waterdicht te maken, thermische isolatie, dakafwerking... Meer info: www.builty.be

Muziek aan zee PVS (Hasselt) en WESound (Knokke), beide vooruitstrevende en dynamische bedrijven, gespecialiseerd in de levering en plaatsing van professionele audiosystemen, leverden samen het volledige audiosysteem voor het Lakeside Paradise Clubhouse in Knokke. "Een multifunctioneel Audac-audiosysteem met zowel voor- als achtergrond audio," vertelt Patrick Van de Sande (PVS). "Een Forte 1000 set met vier krachtige PX110MKII-luidsprekers en een SX412-baskast vormen het voorgrondsysteem, terwijl als achtergrond audio voor de designluidsprekers van de Xeno en Ateo reeks is gekozen." Jeffrey Vantorre (WESound) vult aan: “De bezoekers van Lakeside Paradise kunnen echter niet alleen binnen, maar ook buiten van de muziek genieten. Acht WX802/OB outdoor luidsprekers zorgen er voor de nodige ambiance.” Een M2-matrix vormt het hart van dit audiosysteem. Met deze matrix kunnen de medewerkers van het Clubhouse het geluid van wandpanelen, iPad, iPhone of eender welke browser wijzigen en het audioniveau binnen en buiten monitoren. Bovendien is het mogelijk om de muziekkeuze in elke zone individueel te bepalen. Meer info: www.wesound.be, www.pvs4you.com

I Am architect I Am Architect vindt dit jaar plaats op 19 juni, van 17 tot 23 uur, op de Technologiecampus Gent. De focus ligt er op inspiratie en op inzicht, aan de hand van actuele voorbeelden. Onderwerpen als comfortabele scholen, energiezuinige renovaties, luchtdichtheid, duurzame projectbouw, 3D-meten, ontwerpen en printing worden via concrete projecten geïllustreerd. Op het programma staat onder meer een rondleiding door het Laboratorium van Lichttechnologie en de leslokalen die werden opgetrokken volgens de passiefhuisstandaard, als bio-ecologisch testgebouw. Er zijn ook de uitreiking van fotografiewedstrijd Archifocus en die van de award Buitengewoon Belgisch Bouwen. Meer info: www.iamarchitect.be, www.archifocus.be

Stadskantoor Lier: Achtergael In Bouwen Aan Vlaanderen 2013-5, blz. 57 verscheen een reportage over de omvorming van de vroegere Cadettenschool in lier tot stadskantoor. Als architect stond daar Beel-Achtergael (Gent) vermeld. Het ontwerp is echter van de hand van het nieuwe bureau Architecten Achtergael (Gent). Meer info: www.achtergael.be

Thermad-Brink naar Hoboken Thermad-Brink is verhuisd naar industriezone Hoboken-Polderstad. Het was de voorbije twintig jaar in Deurne gevestigd. De aanhoudende groei maakte een verhuis echter noodzakelijk. Polderstad biedt ook een betere bereikbaarheid en een grotere opslagcapaciteit. In het nieuwe bedrijfsgebouw is er ook ruimte voor een showroom en een opleidingsruimte voor klanten-installateurs. Thermad- Brink verdeelt in België de producten van Brink Climate Systems voor lucht- en waterverwarming, koeling en ventilatie van woon- en werkplekken. Brink is een marktleider op het gebied van gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning en trendsetter in woningventilatie. Meer info: www.thermad-brink.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

SINT-DENIJS-WESTREM 1212 RETAIL CO-BRANDING

INDUSTRIEBOUW MET UITSTRALING

Twaalf-twaalf: slaapcomfort in industrieel kader De Kortrijksesteenweg in Sint-Denijs-Westrem heeft een extra blikvanger: 1212 – twaalf-twaalf – Retail Co-Branding. De eerste vestiging van deze concept store biedt totaaloplossingen voor een goede en gezonde nachtrust en voor home decoration. Het Co-Branding project maakt dankbaar gebruik van de cleane industriële look in een gebouw van de hand van architectenbureau SheCi.be en hoofdaannemer Altez om de bedden en verwante producten in het oog te laten springen. Dankzij het open concept en een duidelijk parcours lijken de producten de bezoekers mee te slepen op hun tocht doorheen de winkel. In een technische ruimte kunnen ze zelfs gaan ‘proefliggen’ om te zien of een bed hen op (of onder?) het lijf geschreven is. Deze nieuwbouw bewijst dat een industriële constructie klasse kan uitstralen. INDUSTRIEEL KADER 25 jaar ervaring moet de partners van twaalf-twaalf in staat stellen om alle bezoekers het juiste advies te geven op hun zoektocht naar een perfecte nachtrust. Daarvoor beschikken zij ook over een ruim assortiment met onder meer bedkaders, bodems, matrassen, hoofdkussens, donsdekens en dekbedden, en zelfs bedlinnen én over een winkel op maat, waar de producten de aandacht op zich vestigen in een ruimte met een industrieel karakter. Architecte Cindy Taelman en interieurarchitect Sebastiaan Van Damme van architectenbureau SheCi.be en hoofdaannemer Altez realiseerden dit resultaat. “We waren van bij de aanvang bij dit project

52 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

betrokken,” zegt Geert Perneel, commercieel directeur bij Altez. “De architecten van SheCi.be waren verantwoordelijk voor de esthetische uitwerking en de verdeling van de ruimte, maar lieten ons toe om in samenspraak voorstellen te doen over de gebruikte materialen. Zo kreeg het gebouw een uitnodigende vliesgevel met grote glaspartijen in combinatie met goed geïsoleerde industriële witte silex betonpanelen. Ook in het interieur blijft het industriële kader zichtbaar, aangezien alle constructieve elementen zoals de witte steeldeck, de stalen kolommen met een brandwerende verflaag en de betonnen wanden en vloeren gewoon bloot gelaten werden. Deze cleane look laat de producten nog beter tot hun recht komen.”

SINT-DENIJS-WESTREM 1212 RETAIL CO-BRANDING

OPEN CONCEPT

Staal

Complete constructies op maat van de klant (van engineering t.e.m. montage)

Halffabricaten in een geautomatiseerd proces

Betonwanden

Geïsoleerde of volle wandpanelen (Gladde beton, Uitgewassen silex, Steenstrips of Grindbaksteen motief)

Schrijnwerk

Hout of Aluminium (Schüco)

Het gebouw bestaat uit een halfondergrondse kelder en drie bovengrondse bouwlagen. “We werkten met een open concept, waarbij de bezoekers vanuit de inkom op het gelijkvloers via verschillende split levels stap voor stap van het ene naar het andere niveau gaan,” leggen de architecten uit. “Een eerste split zorgt ervoor dat een selectie van producten in de schijnwerpers geplaatst worden en een blikvanger kunnen vormen voor de bezoekers. Het parcours en de diagonale doorzichten op elke verdieping slepen hen mee langs de producten.”

SLEUTEL-OP-DE-DEUR OP KORTE TERMIJN De industriële bouwwijze liet de aannemer ook toe het project op een relatief korte termijn te realiseren. “We leverden dit project ‘sleutel-op-de-deur’ op,” aldus commercieel directeur Geert Perneel. “Na het gieten van de kelderverdieping plaatsten we eerst de staalstructuur, waarrond de betonpanelen kwamen. Daarna hebben we het dak dichtgemaakt, de vliesgevel geplaatst en het gebouw binnenin compleet afgewerkt en voorzien van onder meer vloerverwarming.” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architecten: Hoofdaannemer: Ramen, staalconstructie, prefab-betonwanden: Leverancier kelderisolatie: Start werken: Einde werken:

Immo 1212 Retail Co-Branding, Sint-Denijs-Westrem Cindy Taelman/Sebastiaan Van Damme, SheCi.be, Aalter Altez, Tielt LG Products, Meeuwen Foamglas, Tessenderlo mei 2012 maart 2013

Weg op Bree 125 - 3670 Meeuwen - T +32 11 79 02 02 - info@lgproducts.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

MELSBROEK BASISSCHOOL TILIA Tekst | Johannes Van Cauwenberghe

Facelift voor Basisschool Tilia Een basisschool in Melsbroek met oude lindebomen op de speelplaats, waarnaar de naam Tilia verwijst, onderging een grondige verbouwing. Met een beperkt budget gaf architect Fred Vrebos van ArchitectuurGroep Oosthoven (AGO) uit Oud-Turnhout het schooltje meer ruimte en een kleurrijke nieuwe look. Het schooltje kampte al enkele jaren met een nijpend plaatsgebrek. Enkele klasjes moesten zelfs tijdelijk ondergebracht worden in containerlokalen. Op de buitenmuren na werd het volledig gestript. Het zadeldak ging eraf en werd vervangen door een halfrond boogdak. Op die manier kwam op de bovenverdieping ruimte vrij voor vier extra klaslokalen. Het nieuwe dak werd bekleed met zink, dat op sommige plaatsen ook in de gevelbekleding is doorgetrokken. De bestaande gevels zijn rood gekaleid om te harmoniĂŤren met de rode bakstenen gevels van het nieuwe gedeelte. Op de kop van het gebouw kreeg de school een uitbreiding in de vorm van een extra volume, loodrecht op het bestaande gebouw. Het overspant als een brug de Thenaertsstraat aan de zijkant van de school. Dit opvallende volume huisvest het secretariaat en een computerlokaal voor de avondschool en geeft meteen een duidelijke inkom aan de school.

Het nieuwe volume staat loodrecht op het bestaande gebouw.

Een overspanning aan de zijkant van de school huist het secretariaat en een computerlokaal voor de avondschool.

54 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

MELSBROEK BASISSCHOOL TILIA

Systeemplafonds voor een optimale akoestiek.

AKOESTIEK Akoestiek was een belangrijk aandachtspunt, niet alleen in de klaslokalen, maar ook in de gangen en het personeelslokaal. Vrebos zocht materialen en oplossingen die onderhoudsvriendelijk zijn, niet snel beschadigd raken en aan het eind van hun levensduur recycleerbaar zijn. Voor de plafonds koos hij het BL-plafond van LCC. Bovenop de metalen plafonds met open voegen is een akoestische isolatie aangebracht, die de hele school verzekert van een aangename akoestiek. Bovendien garanderen ze met een brandstabiliteit van 30 minuten ook de brandveiligheid. Een domoticasysteem stuurt de verlichting ventilatie en verwarming aan. Sensoren sturen de verlichting aan op basis van invallend daglicht. In niet-continu bezette lokalen, zoals gangen of sanitair, zijn bewegingsdetectoren geplaatst. Verse lucht bereikt de klassen via een centraal kanaal, dat in elk lokaal langs het plafond loopt. ❚

De naam Tilia verwijst naar de oude lindebomen op de speelplaats.

Participanten aan het woord METAALCONSTRUCTIES COUWENBERG EN SCHELLENS –ALUMINIUM BUITENSCHRIJNWERK

De verbouwing en uitbreiding van basisschool Tilia in Melsbroek ging gepaard met een esthetische metamorfose. Net als alle andere gevelonderdelen maakt ook het aluminium schrijnwerk deel uit van een allesomvattend architecturaal concept. Metaalconstructies Couwenberg en Schellens (Weelde) leverde en plaatste het schrijnwerk. “De bandramen zijn aangebracht met verbogen vleugel,” licht projectleider Martin Hoefnagels toe. “De productie van het schrijnwerk nam twee weken in beslag, de plaatsing tweeënhalve week. We voeren regelmatig vergelijkbare opdrachten uit (kantoren, appartementen, handelsruimten, ...). Een mooie recente referentie is Zeven Tuinen in Leuven, de verbouwing van een oude sigarenfabriek tot een woon- en werkcomplex onder leiding van Jaspers-Eyers Architects. Op onze aluminiumafdeling werken in totaal negentig mensen, op onze staalafdeling (zusterfirma) dertig.”

TECHNISCHE FICHE Architect: Studies technieken : Studies stabiliteit: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken:

Fred Vrebos van ArchitectuurGroep Oosthoven (AGO), Oud-Turnhout DWE, Turnhout Atelier Blockx, Hoogstraten DCA, Beerse najaar 2010 voorjaar 2012

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

Cuypers & Q Architecten

SAMEN BOUWEN

Algemene Bouw Maes nv Toemaattragel 1 9000 Gent T +32 9 240 01 30 F +32 9 222 91 91 www.maes.pro

IEPER SOCIALE APPARTEMENTEN TRAMSTRAAT

Wereldoorlog I leidt tot herziening van oorspronkelijke uitvoeringswijze

SOCIALE APPARTEMENTEN OP ZICHTLOCATIE LANGS IEPERSE RING Na honded jaar strooit de Eerste Wereldoorlog nog altijd roet in het eten. Toen de architecten Toon Breyne en Ruben Delahaye samen met hoofdaannemer Algemene Bouw Maes in november 2012 wilden starten met de bouw van vierentwintig sociale appartementen in Ieper, moest eerst de historische 'vervuiling' uit WO I uit de grond. Om de opgelopen achterstand terug goed te maken, moesten de partners het hele project herbekijken. Architectuur, materiaalgebruik en zin voor details resulteren in een prestigieus gebouw, dat voor de voorbijganger niet op sociale woningbouw lijkt. Begin februari 2014 konden de eerste bewoners hun intrek nemen in de vierentwintig sociale appartementen van Ons Onderdak langs de Ring van Ieper. Architectenbureau Breyne tekende een sobere constructie met drie bouwlagen van telkens acht appartementen en ondergronds parkeerruimtes, bergingen en technische lokalen. Alle appartementen hebben een terras van ongeveer 14 m² en voldoen aan de voorschriften van de VMSW, ook de drie appartementen voor rolstoelgebruikers. Dit gebouw omvat verder nog twee buitentrappenkernen en één liftkern in prefabbeton.

VERTRAGING VOOR DE START Nog voor de bouwwerken konden starten, kregen de bouwers met een tegenslag af te rekenen. De grond bevatte 356 metalen projectielen uit WO 1, waarbij bommen, schroot en munitiekoppen. “Een gespecialiseerde onderneming heeft onder toezicht van Dovo onder meer een twaalftal getrokken bommen opgegraven,” vertelt hoofdwerfleider Bart De Riemaeker van Algemene Bouw Maes. “Om deze achterstand op te halen, hebben we met de architecten en de sociale woonmaatschappij het hele project herbekeken en alle ruwbouw uitgevoerd met prefabkolommen, -balken en premuren in de kelder én prefabbalken en silicaat-

blokken op maat op de verdiepingen als dragende wanden. Deze verdiepingen hebben we dan dichtgemaakt met welfsels, zodat we enkel nog de druklagen moesten betonneren. De wapening in de druklagen hebben we vervangen door wapeningsvezels.”

SOBERE CONSTRUCTIE Het gebouw valt op door zijn sobere constructie. “We kozen voor een parament waarbij we drie gevelstenen met een genuanceerd kleurenpallet mengden,” legt Ruben Delahaye uit. “Daarrond wikkelden we een structuur in geprefabriceerd glad beton van Enjoy Concrete als contrast met dat parament. Vooraan doet een brede structuur in prefabbeton dienst als toegang tot de verschillende appartementen en als gemeenschappelijke buitenruimte. Een soortgelijke structuur achteraan het gebouw zorgt voor een zuidelijk terras, voorzien van een antislip loopvlak, met zicht op Heuvelland bij elk individueel appartement.” Toon Breyne, zaakvoerder van het gelijknamige architectenbureau, vult aan: “Op technisch vlak was het zeker geen sinecure om de structuren in prefabbeton rond het gebouw te wikkelen en alles perfect op elkaar af te stemmen, aangezien er meer dan 200 prefab-elementen geïntegreerd werden.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57

IEPER SOCIALE APPARTEMENTEN TRAMSTRAAT

Ondanks het stringente budget hebben we ook veel aandacht besteed aan de compactheid, de isolatie en de luchtdichtheid van dit gebouw, zodat we ook beter scoren op energetisch vlak. Bovendien zorgt een wadi achteraan het gebouw voor de vertraagde afvoer en de infiltratie van regenwater.” Door de architectuur, het materiaalgebruik en de details zullen voorbijgangers nooit merken dat het hier om sociale woningbouw gaat. Dit gebouw biedt ruime appartementen met zuidgerichte terrassen en vergezichten. Via de trappen aan beide zijden loopt de gaanderij vooraan vloeiend over in een plein, dat nog voor het gebouw moet komen.

VROEGE OPLEVERING Door een vlotte samenwerking konden architect en hoofdaannemer de werken uiteindelijk drie maanden vroeger dan vooropgesteld opleveren. Algemene Bouw Maes, dat behoort tot de bouwfamilies Groep Van Roey en Group Maes, stond in voor de eerste spadesteek tot de laatste verfdruppel, inclusief de technieken. “We bouwen zowel voor overheid als privé nieuwbouw- en renovatieprojecten, van residentiële projecten en zorg tot kantoren en scholen,” legt De Riemaeker uit. “Via de bouwteamformule werken we samen met een team van architecten, studiebureaus en adviseurs projecten uit, maar via onze link met de Groep Van Roey kunnen we ook terugvallen op een zeer gedegen ervaring met PPS- en DBFMO-projecten. Zowel in het voortraject als tijdens de uitvoering proberen we steeds open en oplossingsgericht te werken om projecten tot een goed einde te brengen.” ❚

Participanten aan het woord ZUIDLAND LIJMWERKEN – VERLIJMEN KALKZANDSTEEN, PLAATSEN CELLENBETON DAKRAND

UIDLAND LIJMWERKEN B.V. Noordhoeksestraat 7 4751 TM Oud-Gastel Nederland Fax: +31 (0) 165 - 31 52 57 info@zuidlandlijmwerken.nl

Zuidland Lijmwerken (Oud-Gastel, Nederland) is opgericht in het jaar 2000. Dit familiebedrijf telt 35 medewerkers en is gespecialiseerd in het verlijmen van kalkzandsteen elementen en handblokken van kalkzandsteen of cellenbeton. Zuidland stond ook in voor het verlijmen van kalkzandsteen elementen en het plaatsen van cellenbeton aan de dakrand van de sociale appartementen in Ieper. “Dit project bewijst dat een juiste voorbereiding helpt,” leggen de zaakvoerders Leo en Alexander Naenen uit. “Die goede voorbereiding van leverancier en aannemer en de strakke planning van de projectleider zorgden voor een vlotte realisatie. Gedurende de hele ruwbouwperiode waren we met twee personen op de bouwplaats actief.” Zuidland Lijmwerken werkte ook mee aan de residenties White Princess (Koksijde) en Blaisantpark (Gent), RVT Veilige Have (Aalter) en de appartementen Les Papeteries (Genval).

TECHNISCHE FICHE Bouwheer: Architect :

www.zuidlandlijmwerken.nl 58 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Hoofdaannemer: Verlijmen van kalkzandsteen: Levering prefabbetonelementen: Liften: Start werken: Einde werken:

Ons Onderdak, Ieper Architectenbureau Toon Breyne, Ieper, projectarchitecten Toon Breyne en Ruben Delahaye Algemene Bouw Maes, Gent Zuidland Lijmwerken, Oud-Gastel (Nederland) Enjoy Concrete, Veurne Coopman, Waregem november 2012 januari 2014

GEEL DISTRIBUTIECENTRUM KUEHNE+NAGEL Tekst | Kevin Moens

DISTRIBUTIECENTRUM KLAAR VOOR FARMACIESECTOR In 2006 zag het distributiecentrum van Kuehne + Nagel (K+N) het levenslicht aan de Klaus-Michael Kuehnelaan in Geel. Acht jaar later bleek de 45.000 m2 aan opslagruimte te krap. Een uitbreiding van het Europees distributiecentrum met 20.000 m2 , 4.000 m2 mezzanine en 600 m2 kantoorruimte moet de wereldwijd actieve logistieke dienstverlener in staat stellen om tegemoet komen aan het groeiende klantenbestand en om de opslag en behandeling van farmaceutische producten aan te bieden. De opslaghal omvat twee zones: zone 1 voor reguliere klanten, zone 2 voor de farmacie en gezondheidsindustrie. K+N nam net zoals in 2006 opnieuw algemeen aannemer Cordeel (zetel Hoeselt) onder de arm, die in samenwerking met Iglesias-Leenders-Bylois architecten (ILB) uit Herk-de-Stad, architectenbureau Müller & Partner (Zwitserland) en bouwadviseur Seven O uit Zeveneken (Lochristi) het distributiecentrum van plan tot werkelijkheid creëerde. “We hebben het nieuwe

distributiecentrum ontworpen binnen het totaalbeeld van de gehele K+N-site. De nieuwe magazijndelen sluiten vandaag naadloos aan bij de bestaande gebouwen en vormen een eigentijds industrieel complex. Zo heeft K+N met de toekomst in het achterhoofd bewust geïnvesteerdin een volledige ledverlichting in de magazijnen op basis van daglichtsturing en aanwezigheidsdetectie,” stelt Michel Bylois van ILB architecten. ›

De nieuwe magazijndelen sluiten vandaag naadloos aan bij de bestaande gebouwen als een modern industrieel complex.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

Partners for the Future

www.cordeel.eu

GEEL DISTRIBUTIECENTRUM KUEHNE+NAGEL

LEKDICHTE VLOER De opslag voor de healthcare- en famaceuticasector in zone 2 gebood extra maatregelen. K+N eiste daarom lekdichte vloeren. “In de vezelbetonvloer zit een 1,5 mm dikke PE-folie, ingepakt in een worteldoek. Die PE-folie is daarenboven ook opgetrokken tot een goeie 15 cm boven vloerniveau waardoor er een inkuiping ontstaat. De poortsecties zijn voorzien van fluid barriers, kleine dammen die in geval van brand de poortopeningen en dus ook de inkuiping automatisch hermetisch afsluiten. Zo kunnen specialisten het bluswater uit de sprinklers gecontroleerd afvoeren,” vertelt Kurt Vancraybex, projectleider bij Cordeel.

componenten en ledverlichting. “Voor die verlichting hebben we in samenspraak met Philips geopteerd voor de nieuwste ledtechnologie die op grote hoogte garant staat voor voldoende lichtkwaliteit,” weet Gerry Marynissen, IT/IS/QSHE-manager bij K+N en ook projectleider tijdens de bouwperiode. Ook naar materiaalkeuze en afwerking was Kuehne + Nagel veeleisend. “We stonden erop dat de afgewerkte vloer biljartvlak zou zijn. Nu werken we nog met conventionele rekken, maar eens we aan de slag gaan met narrow aisle racking of geautomatiseerde voertuigen moet de vloerafwijking uiterst beperkt zijn.” › K+N richt vanuit de logistieke sector zijn pijlen op de farmacie en healthcare

K+N stelde een korte termijn op en dat noopte volgens Vancraybex tot inventiviteit. “De site van het distributiecentrum ligt naast het Albertkanaal waardoor de draagkracht van de ondergrond ontoereikend bleek. In eerste instantie wilden we met voorbelasting de ondergrond compacter maken. Dit zou drie tot vier maanden in beslag genomen hebben. Door de korte bouwtermijn hebben we dan, in samenspraak met de stabiliteitsingenieurs van StuBeCo (Overpelt), onze toevlucht gezocht in de CDC-techniek. Daarbij ga je de grond aanstampen met een hamer van 16 ton, een relatief nieuwe werkwijze in België.”

TAPA C & SILVER LEED Omdat K+N voor een Silver Leed-certificatie wilden gaan, stelde het heel wat energiebesparende eisen voorop zoals warmtepompen, energiezuinige HVACDe site van het distributiecentrum ligt naast het Albertkanaal, waardoor de draagkracht van de ondergrond ontoereikend bleek.

Participanten aan het woord DE GROOT FUNDERINGSTECHNIEKEN – PAALFUNDERINGEN De Groot Funderingstechnieken (Laarne) verzorgde het inheien van de circa 700 prefabpalen. Die werken namen in maart 2013 een tweetal weken in beslag. "Wij zijn gespecialiseerd in geheide prefabpalen, secanspalenwanden, damwanden, onderschoeiingen, geboorde trekankers, geheide en geschroefde kokerpalen," vertelt zaakvoerder Manu Ertryckx. "Kuehne + Nagel is een mooie referentie voor ons. Zeker omdat het een wereldwijd actief en gerenommeerd transportbedrijf is." De Groot werkt voor een brede waaier van klanten, aannemers,vastgoedbedrijven, ook aan residentiële projecten en privéwoningen. Een voorbeeld is wooncomplex De Schilden (600 palen) langs de Oude Leeuwenrui in Antwerpen. De 'ruien' hebben een lange en complexe waterige voorgeschiedenis, wat doordachte funderingswerken noodzaakt. "We werkten onlangs ook mee aan een sociaal huisvestingsproject langs de Heilig Hartlaan in Aalst (circa 700 palen), de kleinschalige waterzuiveringsinstallatie van Moere (Gistel), de nieuwe luxe-appartementen Damvallei in Destelbergen (1.400 palen), appartementencomplex Campus Irena in Elsene (300 palen) en aan het Centre de Design in Luik." Familiebedrijf De Groot ging in 2000 van start en telt nu een vijftigtal medewerkers. Deels zijn Waalse zusterbedrijf voert het opdrachten uit in heel België. "En we groeien nog altijd," onderstreept Ertryckx.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61

www.dgft.eu

FUNDERINGSTECHNIEKEN

De Groot, dé specialist in funderingstechnieken De Groot Funderingstechnieken nv is dé referentie voor uw bouwputten, groot of klein, gerealiseerd met secanspalen, berlinerwanden of damplanken, al dan niet met trekankers. Ze halen u letterlijk ‘uit de put’. Al meer dan tien jaar lang is funderingsspecialist De Groot één van de grote spelers op de funderingsmarkt.

Heirweg 103 , 9270 Laarne T 09-355 5155

F 09-355 7467

E Info@dgft.be

Activiteiten 1| Midden- en laagspanningsinstallaties Studie, ontwerp, uitvoering en onderhoud 2| Bordenbouw • Schakelkasten LS • Net ontkoppelborden voor PV 3| Total Building Solutions • Domotica - KNX/EIB • Toegangscontrole • Camerabewaking • Inbraak- en branddetectie 4| Power Management • Meten van alle soorten verbruikers • Visualisering op afstand • Diagnose

creatie: liebens.be

5| Relighting

Eikelaarstraat 17a | 3600 Genk | Tel 089 36 07 00 | Fax 089 36 07 01

6| Data-installaties Netwerken cat6 - cat7 - optische vezels

info@verbiesteti.be | www.verbiesteti.be

7| Automatisering

Verbiest_Adv_197x130_Maa14.indd 1

18/03/14 10:48

GEEL DISTRIBUTIECENTRUM KUEHNE+NAGEL

sector. Voorzorgsmaatregelen in zone 2 zorgen er volgens Marynissen voor dat het distributiecentrum daar klaar voor is. “Enerzijds hebben de green logistics-filosofie indachtig geopteerd voor energiebesparende maatregelen zoals ledverlichting. Anderzijds hebben we ook structureel en functioneel moeten anticiperen: zo moest de draagkracht van het gebouw groot genoeg zijn om actieve koeling te kunnen plaatsen. Ook het Tapa-C certificaat inzake beveiliging is binnen dat kader een toegevoegde waarde voor high-techklanten en de farmaciesector. Wij worden nu gecategoriseerd als een level 2. Ter vergelijking, een level 1 is voor zwaarbewaakte oorden zoals musea.” ❚

In de vezelbetonvloer zit een 1,5 mm dikke PE-folie, ingepakt in een worteldoek.

Een biljartvlakke vloer was één van de eisen van K+N.

Participanten aan het woord E.T.I. –ELEKTRICITEIT Verbiest E.T.I. (Genk) stond bij Kuehne & Nagel in voor de elektrische installatie, dit in opdracht van hoofdaannemer Cordeel. Bij aanvang van het project was een bijkomend vermogen van 1.600 kVA voorzien. Na grondige studie en rekening houdend met de eisen K + N inzake energiebesparing werd uiteindelijk geopteerd om de magazijnen uit te rusten met led-railverlichting van Philips. De verlichtingsinstallatie kreeg Dali-gestuurde voedingen, gecombineerd met een KNX-domoticasysteem. In dit concept is elk toestel uniek waardoor de functie ervan altijd kan worden aangepast aan een gewijzigde inrichting. Bewegingsmelders tussen de rekken zorgen ervoor dat alleen bij detectie de verlichting gedurende een bepaalde tijdseenheid actief is. De natuurlijke lichtinval wordt gemeten, waardoor de verlichting automatisch wordt gedimd om zo het gevraagde Lux-niveau te bereiken en verdere besparingen te realiseren. Dit resulteerde uiteindelijk in een halvering van het gevraagde vermogen van 1.600 kVA. De realisatie van deze opdracht gebeurde binnen een termijn van zes maanden.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Ontwerp:

iglesias leenders bylois

architecten www.ilbarchitecten.be

Hoofdaannemer: Bouwadviseur: Studies stabiliteit: Start werken: Einde werken:

Kuehne + Nagel, Geel Cordeel, Hoeselt; ILB architecten, Herk-de-Stad; Müller & Partner, Zwitserland Cordeel, Hoeselt Seven O, Zeveneken-Lochristi StuBeCo, Overpelt Start werken:januari 2013 (grondwerken), maart 2013 (constructiewerken) Einde werken:oktober 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

BEDRIJFSPRESENTATIE Tekst | Tim Janssens

Projectwerking van grote bouwbedrijven gestroomlijnd Grote bouwen infrastructuurprojecten gaan steevast gepaard met een complexe organisatiestructuur. Het bos nog door de bomen zien, is voor de hoofdaannemers in kwestie dan ook niet altijd evident. Zij die ten allen tijde het overzicht willen bewaren, kunnen sinds kort echter gebruik maken van UltimAX Construction, een gebruiksvriendelijk ERP-softwaresysteem dat alle projectgegevens centraliseert en inzichtelijk maakt op basis van de bestaande noden binnen hun onderneming. “Aangezien we niet enkel focussen op het IT-verhaal, maar een procesgerichte insteek hanteren en uitgaan van het ruimere economische plaatje kunnen we de algemene werking van grote bouwbedrijven via dit systeem sterk optimaliseren,” aldus Filip Bossuyt van ontwikkelaar Ad Ultima. EFFICIËNTE BEDRIJFS- EN PROJECTWERKING Risico's zijn inherent aan de bouwpraktijk. Het snel en accuraat inschatten ervan is dan ook zeer belangrijk, zeker nu grote opdrachten schaarser, de concurrentie harder en de winstmarges kleiner worden. Anderzijds moet je als bouwonderneming vlot kunnen inspelen op nieuwe tendensen en evoluties om de andere spelers op de markt een stapje voor te blijven. IT en documentbeheer kunnen in dit verband een cruciale rol spelen, maar staan in weinig grote bouwfirma's al helemaal op punt. Met UltimAX Construction hoopt softwareontwikkelaar en -integrator Ad Ultima UltimAX Construction biedt grote bouwondernemingen één allesomvattende oplossing die op maat van hun specifieke eisen en behoeften ingevuld wordt, zodat het IT-systeem een significante meerwaarde biedt voor de dagelijkse praktijk.

TAL VAN FUNCTIES

OF FE

ëntie van bouwbedrijven ten goede (meerwerken en schuldvorderingen opvolgen, facturatie stroomlijnen, ...). Een laatste belangrijk domein is dat van het documentbeheer en informatiedoorstroming. Dikwijls is er bij constructiebedrijven wel sprake van een degelijke back office, maar weten ze niet hoe ze exact met alle verschillende documenten moeten omgaan. UltimAX Construction omvat echter ook een efficiënt, overzichtelijk documentbeheersysteem dat documenten per project centraliseert en digitaal toegankelijk maakt. Via de rapporteringsfunctie (rapportering van kosten, cijfers, voortgang, ...) worden projecten bedrijfsleiders op de hoogte gehouden van de rendabiliteit van hun project,” somt Bossuyt op.

GEBRUIKSVRIENDELIJKE INTERFACE

Naast functionaliteit is gebruiksvriendelijkheid de belangrijkste troef van het systeem. Aangezien het gebaseerd is op Microsoft Dynamics, gelijkt de interface namelijk zeer sterk op die van Microsoft Office. “We voegen onze eigen elementen toe aan de Microsoft-omgeving om specifiek te kunnen inspelen op de behoeften van grote bouwbedrijven en gespecialiseerde onderaannemers,” legt Bossuyt uit. “Een functie die we ontwikkeld hebben, is bijvoorbeeld het mobiel beantwoorden van RSZ-controles. Voorheen bracht dit een hele papierhandel en een zeer grote verantwoordelijkheid met zich mee, want een aannemer kan hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden als hij de benodigde documenten niet meteen kan

ING

LA TIE

nn Pla vo

u it

PER

o al rt e r ys in g e

ntrol Co

Doc um

IE AT

TIE

Het UltimAX Construction-concept werd officieel gelanceerd op 20 februari. Het gloednieuwe systeem biedt een antwoord op een heel aantal V A E R N KOO ST N vragen waar grote bouwfirma's dezer daP E DI gen mee worstelen. “Dankzij UltimAX Marge Indexatie Construction kan je openbare en private aanbestedingsdossiers WBS Mijlpaal bijvoorbeeld van zeer nabij opvolgen of kan je snel nagaan RelatieFAC Vorderingsbeheer/ TU welke onderaannemers qua E T staat R R XRM prijs en competenties het er Fina e h nc tbe e meest geschikt zijn voor en AanRegie een bepaald werk. Anderbesteding zijds stelt het systeem je in staat om je hoofdelijke aansprakelijkheid te waarIndirecte Materieelborgen en de uitvoering kosten beheer er in g p in g & R a p An en rendabiliteit van een & project te bewaken (marge C C UL Inkoop/ AL AT Bibliotheken per kostenpost nagaan en C IE materiaal NA optimaliseren, materiaal Diensten/ beheren, toekomstige kosten OnderPrijsvragen inschatten, ...). Ook op het vlak aanneming B Import TijdsEL van vorderingsstaten en facturatie N Meetstaat registratie I EI / komt UltimAX Construction de effici&

hier spoedig verandering in te kunnen brengen: “Het is voor moderne aannemers een must om –ondanks de veelheid aan medewerkers, overlegniveaus en (interne en externe) processen– efficiënt en gestroomlijnd te blijven functioneren,” weet CEO Filip Bossuyt. “IT-oplossingen kunnen de efficiëntie van bedrijfs- en projectwerking sterk doen toenemen, zij het enkel als ze het specifieke businessverhaal van bedrijven maximaal ondersteunen. In dat opzicht maken we met UltimAX Construction het verschil: we bieden grote bouwondernemingen één allesomvattende oplossing die we op maat van hun specifieke eisen en behoeften kunnen invullen, zodat het IT-systeem een significante meerwaarde biedt voor de dagelijkse praktijk in het kantoor en op de bouwplaats.”

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

T VA S T E A C

I VA

BEDRIJFSPRESENTATIE

UltimAX Construction maakt complexe projecten overzichtelijk door aannemers en andere bouwbedrijven op veel vlakken te ondersteunen.

voorleggen. Voortaan kan dit alles eenvoudig via de smartphone gebeuren. Zo win je tijd en vermijd je heel wat risico's.” De eigenlijke implementatie van het systeem kan op twee manieren verlopen: alles in één keer aanpassen of opteren voor een geleidelijke overstap. Een langetermijnplan uitwerken en gedurende drie tot vijf jaar stap per stap diverse functionaliteiten integreren, is dus ook mogelijk. “De impact op de werking van een bedrijf is groot, en dus zorgen we ervoor dat bedrijven het systeem ook geleidelijk kunnen implementeren zonder dat de continuïteiervan verloren gaat. We denken namelijk niet in producten, maar in oplossingen. Net dat is de troef van dit concept: procesgericht denken om de algemene werking van bedrijven te bevorderen.” ❚

Alles onder controle?

HOOFDELIJKE AANSPRAKELIJKHEID

WINSTMARGE PER PROJECT

BOUWPLAATS ONLINE

KWALITEITSCONTROLE ONDERAANNEMERS

Architectenbureau Pro Arte

Bent u op zoek naar een ERP-software met daarin alles wat u nodig Havenlaan 86c Bus 316 heeft om uw projecten integraal te beheren? Maak kennis met 1000 Brussel UltimAX Construction, de nieuwste, en meest Tel.: +32meest (0)2-237 08complete 20 gebruiksvriendelijke ERP fax: software voor bouwbedrijven. +32 (0)2-237 08 21 Email: info@extensa.be Internet: www.extensa.be www.adultimagroup.com/bouw

AdUltima_advertentie_finaal_197x130.indd 1

17/03/14 12:06

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

BILZEN SPORTPARK KATTEBERG Tekst | Johannes Van Cauwenberghe Beeld | Dennis Brebels

Door de beperkte beschikbare breedte komt de tribune niet vóór maar langs het cafetaria te staan.

Sporten op de Katteberg in Bilzen In het sport– en recreatiegebied Katteberg in Bilzen is tussen het bestaande hoofdveld en een kunstgrasveld van de plaatselijke voetbalclub een nieuw gebouw voor voetbal, atletiek en recreatiesport gebouwd. De werken moeten een aanleiding zijn om het hele complex opnieuw aansluiting te laten vinden bij de andere sportaccommodaties in de omgeving enerzijds en bij het parkachtige karakter van de site. In opdracht van het Autonoom Gemeentebedrijf voor de Stadsontwikkeling van Bilzen ontwikkelde De Gouden Liniaal Architecten in samenwerking met studiebureau Grontmij Belgium, de nieuwe sportinfrastructuur in Katteberg. Bouwbedrijf Schoofs verzorgde de uitvoering en leverde in maart 2014 de werken op.

De ruime, hoge gangen en kleedkamers vangen voldoende daglicht

66 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

FLEXIBEL CONCEPT “De bestaande gebouwen van de voetbalclub waren totaal verouderd en voldeden niet meer aan de huidige comforteisen,” licht architect Raf Snoekx (De Gouden Liniaal Architecten) toe. “De nieuwbouw gaf aanleiding om ook ruimte te voorzien voor de atletiekclub (en recreatiesporten). In een later stadium zal rond het bestaande kunstgrasveld dan ook een atletiekpiste worden aangelegd.” “Door de zeer beperkte beschikbare breedte tussen de geplande piste en A-terrein moet het gevraagde programma worden ondergebracht in een lang en smal gebouw. Zo komt de (dubbele) tribune niet vóór,maar langs het cafetaria te staan. Dat was de aanleiding geweest om in het verlengde van de tribune een overdekte inkomzone te realiseren, van waaruit de bezoeker zijn weg kan kiezen.” “Het hoogteverschil in het terrein (het A-terrein ligt ongeveer 1,30m lager dan de atletiekpiste) wordt over de hele lengte binnen het gebouw opgevangen. De kleedkamers liggen half-verzonken in de

BILZEN SPORTPARK KATTEBERG

Het nieuwe gebouw voor voetbal, atletiek en recreatiesporten is tussen het bestaande hoofdveld en een kunstgrasveld van de plaatselijke voetbalclub gebouwd.

Het hoogste niveau in de tribune is tegelijk het vloerniveau van het cafetaria.

grond, met daarbovenop het cafetaria, terwijl een asymmetrische tribune op een natuurlijke manier een talud vormt. Het hoogste niveau in de tribune is tegelijk het vloerniveau van het cafetaria.” “Het is een polyvalent gebouw, met een groot en apart ervan een klein cafetaria, dat voor allerlei gelegenheden kan afgehuurd worden. We hebben er in het bijzonder op toegezien dat ook de gangen en kleedkamers voldoende ruim en hoog zijn en voldoende daglicht ontvangen, zodat je hier geen ‘catacomben’ hebt zoals je dikwijls in voetbalgebouwen ziet.” “Het bouwprogramma is gevat in een strak, modulair raster. De constructieve structuur van het gebouw volgt deze modulering zodat een heldere, functionele en vooral economische opbouw ontstaat. Het dak wordt gedragen door slanke stalen kolommen op dit raster; het massieve gedeelte van het gebouw (kleedkamers, tribune) wordt er als het ware onderin geschoven.” “Bouwbedrijf Schoofs heeft een sleutel-op-de-deur-project afgeleverd,” verklaart Dirk Schoofs, gedelegeerd bestuurder bij deze onderneming. “De aanneming omvatte afbraakwerken van de bestaande gebouwen, de ruwbouw, inrichtingswerken en de technische installaties. De combinatie van traditionele ruwbouw (beton- en

metselwerken) en lichte industriebouw (metaalconstructie, prefabbeton) is ons op het lijf geschreven.” Bouwbedrijf Schoofs, gevestigd in Hoepertingen (Borgloon), telt 45 medewerkers. Het is nu ook bezig met de bouw van de sporthal op de Veemarkt, in opdracht van het Autonoom Gemeentebedrijf voor de Ontwikkeling van Sint-Truiden. Het familiebedrijf werd in 2013 voor de tweede keer uitgeroepen tot één van de Limburgse Trends Gazellen in de categorie middelgrote ondernemingen. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Studies stabiliteit: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken:

Autonoom Gemeentebedrijf voor de Stadsontwikkeling van Bilzen De Gouden Liniaal Architecten, Genk Grontmij Belgium, Hasselt Bouwbedrijf Schoofs, Hoepertingen Start werken: juni 2012 Einde werken: maart 2014

PROJECTONTWIKKELING COMMERCIËLE GEBOUWEN OPENBARE GEBOUWEN KANTOORGEBOUWEN RESIDENTIËLE GEBOUWEN

De sterke punten van Schoofs zijn flexibiliteit en snelheid van uitvoering, maar vooral: persoonlijk contact. Persoonlijk contact is het ware kenmerk van de firma Schoofs. Dit persoonlijk kontact leidt tot een optimale tevredenheid bij de klant:

- De partners in het project benaderen vanuit teamwerk, Deze intensieve vorm van samenwerking is niet de gemakkelijkste, ze geeft wel de beste resultaten. Schoofs voelt er zich in thuis.

- Soepel inspelen op de wensen van de klant, niet denken vanuit een standaardoplosssing, wel het nastreven van individuele oplossingen, de unieke oplossing voor elke klant.

- Aandacht voor de kleinste details. Dit is enkel mogelijk dank zij de toegankelijke sfeer en de stabiliteit in het bedrijf. Het personeel is er op afgestemd.

Daalhofstraat 45

3840 Borgloon

telefoon 012 - 741571

fax 012 - 741575

info@schoofsbouw.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

EVERE IEDER ZIJN HUIS Tekst | Henri Gielen Beeld | W illy Van Der Meeren Archives en Origin Architecture & Engineering

‘VERTICALE STAD’ MET ‘STRATEN IN DE LUCHT’

Modernistische sociale woontoren in nieuw kleedje De woontoren die architect Willy Van Der Meeren (19232002) in Evere bouwde voor sociale huisvestingsmaatschappij ‘Ieder zijn huis’, was als een pareltje van modernistische architectuur zijn tijd ver vooruit. Een halve eeuw na de ingebruikneming (1961) was de betonnen structuur nog zo goed als intact, maar het gebouw wel aan modernisering toe. Einde dit jaar steekt deze ‘verticale stad’ in een nieuw kleedje. Het slanke gebouw (90 x 9 m en 47 m hoog) steunt op 4,75 m hoge betonnen pijlers met ertussen vrije gemeenschappelijke ruimte. De technische verdieping erboven heeft een gesloten bakstenen muur. De twaalf verdiepingen met appartementen bestaan uit vier identieke blokken van drie bouwlagen met een doorgedreven modulering. De middelste van die drie bouwlagen heeft telkens een betegelde binnenstraat, waarop de kleurrijke voordeuren van de appartementen en de trappen naar de boven- en ondergelegen verdiepingen –het zijn meestal duplex appartementen– uitgeven. Het zijn ‘straten in de lucht’ volgens het modernistische principe van de ‘verticale stad’.

Stand van de renovatiewerken midden april 2014. (Origin Architecture & Engineering)

De grondige renovatie gebeurt onder leiding van ingenieur-architect Jan de Moffarts van architectenbureau Origin (Brussel). Het gebouw is volledig gestript tot op het betonnen skelet, dat slechts hier en daar restauratie behoefde. Architecte Annelies Neyens (Origin): “We hebben de architecturale kwaliteiten van het gebouw maximaal behouden en ook de indeling in appartementen nauwelijks gewijzigd (103 i.p.v. 105 origineel). De appartementen waren voorzien van alle toenmalig comfort, na de modernisering beantwoorden ze aan de huidige eisen op het vlak van brandveiligheid, akoestisch, thermisch en leefcomfort (E-peil 80, K-peil 35), zonder hun oorspronkelijke ruimtelijke kwaliteiten te verliezen, zoals de open leefruimte, destijds echt vernieuwend. Enkel de portieken met een vrije hoogte van precies 2 meter, zijn structureel en moesten dus behouden blijven. Alle leidingen zijn ingewerkt in de 10 cm van het verlaagd plafond en in de lichte verticale scheidingswanden.”

SANDWICHPANELEN De betonnen gevelpanelen met gestapelde vierkante ramen dragen de signatuur van Willy Van Der Meeren. Ze waren ontwikkeld als industrieel product en zijn als afgewerkt element in de gevel geschoven. Annelies Neyens: “We hebben ze vervangen door nieuwe sandwichpanelen, met de buitenzijde in uitgewassen en de binnenzijde in glad beton. Daarmee voldoend we aan de actuele eisen op het De oude gevelpanelen worden in hun geheel naar boven gehesen voor montage. (Willy Van Der Meeren Archives)

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

EVERE IEDER ZIJN HUIS

De historische oostgevel. (Willy Van Der Meeren Archives)

De open leefruimte van de vroegere appartementen. (Willy Van Der Meeren Archives)

Het gebouw werd volledig gestript tot op het betonnen skelet (situatie januari 2013). (Origin Architecture & Engineering)

gebied van brandoverslag, luchtdichtheid, isolatie en doorvalbeveiliging. Ze zijn daardoor wel een stuk dikker: een dragend binnenspouwblad van 12 cm, 15 cm polyurethaan en 7 cm beton aan de buitenkant.”

Als onderaannemer voor CEI-De Meyer, zijn wij verantwoordelijk voor het leveren en plaatsen van de vloeren tegelwerken net als het in de mortel plaatsen van de betontegels in de passerellen. Omdat we hier spreken over een renovatie, is het belangrijk om actief mee te denken en voorstellen te formuleren die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. Daar wij niet altijd gebonden zijn aan de groothandel in België (rechtstreekse aankoop vanuit het buitenland), kunnen wij onze prijzen concurrentieel houden, iets wat onze klanten zeker ten goede komt. Ons klantenbestand bestaat dan ook grotendeels uit grote hoofdaannemers zoals INTERBUILD, STRABAG, MG REAL - ESTATE, etc... Door onze jarenlange expertise op het gebied van vloeren (keramisch-natuursteen-laminaat-parket-gietvloer), kunnen wij onze klanten het totaal pakket aanbieden, waarbij de verantwoordelijkheid, slecht bij één partij ligt. Onder dit pakket verstaan we ook het leveren en plaatsen van de ondervloer, chape, isolatie, enz. Door ons groot aantal vloerders zijn wij altijd beschikbaar wanneer de ‘nood het hoogst is’.

NIJSSEN GROUP André Dumontlaan 210 3600 GENK 089/244.567 info@nijssen-group.be www.nijssen-group.be

“De panelen zijn net als vroeger in één mal gemaakt en passen als een meccano in elkaar. Om ze te kunnen monteren hebben we de bestaande ringbalk samen met het aanpalende welfsel afgebroken en vervangen door een nieuwe ringbalk. Hij dient als steun voor de panelen en draagt van kolom naar kolom. De bovenkant van de panelen is met uitstekende wapening bevestigd in een nieuwe betonbalk ter hoogte van het afgebroken welfsel. Epdm-slabben sluiten de panelen luchtdicht aan op de structuur.” Het stalen buitenschrijnwerk is vervangen door gerecycleerd grijs aluminium en het houten schrijnwerk in de gevel op het gelijkvloers, de galerijen en de terrassen wordt vernieuwd. De buitenzonwering is centraal gestuurd, maar ook per ruimte individueel te bedienen. De nieuwe geprefabriceerde betonnen balkons worden thermisch onderbroken aan de structuur bevestigd. Het bakstenen parement ter hoogte van de traphallen en kopgevels worden geïsoleerd door er geprefabriceerde, op polyurethaanplaten verlijmde baksteenplaketten, met het uitzicht van een volsteense muur, voor te plaatsen. De gemeenschapsruimten krijgen een nieuwe functie: de brievenbussenhal aan de zuidkant wordt een polyvalente ruimte voor bijvoorbeeld tijdelijke tentoonstellingen. In de stookplaats gelijkvloers aan de noordzijde komt het schrijnwerkersatelier van de sociale huisvestingsmaatschappij. Het vroegere wassalon op het dak wordt een polyvalente ruimte waar vergaderingen, recepties of naschoolse opvang kunnen plaatsvinden. Ze geeft toegang tot het dakterras met betontegels, maar alleen tijdens deze activiteiten. De rest van het plat dak wordt een groendak op wortelwerende epdm, net als het plat dak van de noordelijke inkompartij. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69

EVERE IEDER ZIJN HUIS

Participanten aan het woord DECOMO – ARCHITECTONISCHE BETONELEMENTEN

De belangrijkste uitdaging bij de renovatie van deze woontoren was het minutieus reproduceren van de bestaande gevel, aangepast aan de bouwfysische noden van vandaag. Aan de bestaande draagstructuur van het gestripte gebouw werden betonnen prefab-sandwichelementen bevestigd met een 120 mm dik binnenspouwblad, een PIR-isolatie van 150 mm en een buitenschil van 70 mm. In de buitenschil in uitgewassen beton zijn de horizontale uitstekende banden in glad beton geïntegreerd. De uitvoering in prefab heeft ervoor gezorgd dat de gevel helemaal wind- en waterdicht is gemaakt tussen mei en oktober 2013, waarbij de binnenafwerking al kon worden opgestart vanaf juni 2013.

TECHNISCHE FICHE

ONE COLEMANSTREET I LONDON I ARCH. DAVID WALKER ARCHITECTS - SWANKE HAYDN CONNELL

Het vroegere dakterras in zuidelijke richting in betontegels wordt deels een groendak. (Willy Van Der Meeren Archives)

Opdrachtgever: Architect: Bouwhistorisch onderzoek: Studies stabiliteit: Studies technische uitrustingen: Studies bouwfysica en akoestiek: Asbestverwijdering: Aannemer asbestverwijdering: Algemeen aannemer renovatie: Start renovatiewerken: Einde renovatiewerken: Aannemingsbedrag asbestverwijdering: Aannemingsbedrag renovatie:

Beliris (Brussel) Origin Architecture & Engineering (Brussel) UGent, vakgroep Architectuur & Stedenbouw (Gent) Origin Architecture & Engineering (Brussel) Marcq & Roba (Oudergem) Daidalos Peutz (Leuven) Sophia Engineering (Ukkel) Renotec (Geel) CEI-De Meyer (Brussel) oktober 2012 vermoedelijk einde 2014 70.000 euro (BTW inbegrepen) 13,15 miljoen euro (BTW inbegrepen)

Als architect heb je een idee, een visie. Ondersteuning bij het ontwerp door een bedrijf met kennis van zaken is uitermate belangrijk. Decomo is daarom de ideale partner. Dankzij onze ruime ervaring in architectonisch beton op maat kunnen wij zowat elk creatief idee mee helpen vorm geven. Decomo staat in voor ontwerp en productie van de elementen in architectonisch beton. Maak kennis met de vele

70 | BOUWEN AAN VLAANDEREN DEC06040-adv_NL-A5.indd

Decomo NV Boulevard Industriel 96 ■ B-7700 Mouscron België T. +32 (0) 56 85 07 11 ■ Fax +32 (0) 56 34 48 91 www.decomo.be

DECOMO I MOUSCRON I ARCH. ATELIER D’ARCHITECTURE VAN OOST

VAN DER MEIJ COLLEGE I ALKMAAR I BRTARCHITECTEN

creatieve mogelijkheden op www.decomo.be.

ECOLE D’ARCHITECTURE I VAL DE SEINE (PARIS) I ARCH. FRÉDERIC BOREL

CREATIVE WITH CONCRETE

21/08/09 09:48

KLUISBERGEN NIEUW KANTOORGEBOUW BEKINA Beeld | Valerie Clarysse

Begin van nieuw hoofdstuk in geschiedenis van marktleider in polyurethane laarzen

TRANSPARANTIE KENMERKT NIEUW KANTOORGEBOUW 2012 was een mijlpaal in de geschiedenis van de Vanderbeke Group: vijftig jaar Bekina, twintig jaar productie van polyurethane laarzen, een nieuw magazijn en de overname van het bedrijf door de derde generatie. Bovendien startte de producent van PU-laarzen ook met de bouw van een nieuw kantoorgebouw in Kluisbergen. Architectuurbureau AR-tuur en interieurarchitect Alexander Hugelier ontwierpen een functioneel gebouw met kantoor- en vergaderruimtes, waar transparantie centraal staat. Groei is de rode draad in de geschiedenis van Bekina. Met vijfentachtig werknemers, vele jaren ervaring en een jaarlijkse export van meer dan 400.000 paar laarzen naar een veertigtal landen is deze producent van PU-laarzen dan ook één van de markleiders op wereldniveau. Maar door de groei was er in de loop der jaren hier en daar één en ander bijgebouwd op de bedrijfssite. Dat zorgde ervoor

dat de bedienden van de groep verspreid waren over verschillende gebouwen. Het was dan ook hoog tijd voor een nieuwe kantooromgeving, met ruimte voor alle personeelsleden, een doorzichtige flow en de mogelijkheid tot uitbreiding, die qua oppervlakte in verhouding stond met de productie en de parking én die de groep een nieuwe uitstraling gaf. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

Dedicated Fire Protection Solutions

Sprinkler

Schuimblussing

Gasblussing

Detectie

Onderhoud

Meer informatie en referenties op

www.aquasecurity.be Tel.: +32 53 64 60 60 • E-mail: info@aquasecurity.be 131121_0346-01_Aquasecurity_advertentie_A5_V2.indd 1

21/11/13 12:54

Centraal stofzuigsysteem en Ventilatietechniek: een sterk duo voor gezonde lucht in huis

All -Vac Technology nv Bergensesteenweg 494 1600 St. Pieters Leeuw tel 02 356 97 77 - fax 02 361 32 51 e-mail:info@all-vac.be website: http://www.all-vac.be

……...centrale reinigingssystemen, ventilatie, de technologie voor gezond wonen systèmes de nettoyage centralisé, ventilation, la technologie de l’ habitat salubre

P07MDB0263.indd 1

13/09/2013 11:05:48

KLUISBERGEN NIEUW KANTOORGEBOUW BEKINA

TRANSPARANTIE TROEF Op basis van een uitvoerige maar uitdagende briefing tekende architectenbureau AR-tuur een U-vormig kantoorgebouw met een totale oppervlakte van 775 m²,waarvan de twee benen aan het bestaande fabriekspand aansluiten. Zo ontstaat binnenin de U-vorm een grote buitenpatio, die via een toegangspoort van de bestaande productiehal een visuele schakeling vormt tussen het kantoorgebouw en de productiehal. “De keuze voor grote glaspartijen rond de patio en glazen wanden tussen de kantoren en de circulatieruimtes rond de patio, maar ook voor open gevels met verticale glaspartijen aan de zijkanten van het gebouw zorgt voor een ongekende transparantie in het gebouw,” verduidelijkt architecte Annelies Vancrayveldt het concept. “Arbeiders en bedienden zien elkaar vanuit hun eigen werkomgeving en werken niet langer gescheiden.” Alleen de voorgevel langs de straatkant is relatief gesloten gehouden en krijgt door het gebruik van handvormbakstenen een vrij monolitisch karakter. Het verbindingsgebouw van de U-vorm bestaat uit twee verdiepingen, terwijl de twee benen alleen een gelijkvloers hebben, maar geschikt zijn voor latere uitbreiding met een bijkomende verdieping.

LANDSCHAPSKANTOREN Iedereen heeft zijn eigen werkplek en het gebruik van glas en beton geeft de kantoren een lichte en frisse indruk. Op het gelijkvloers bevinden zich onder meer een multifunctionele vergader- en exporuimte, een vergaderzaal, een keuken met lunchruimte en een landschapskantoor met veertien werkplekken. Op de eerste verdieping is er een landschapskantoor voor twaalf medewerkers, naast twee afgesloten directiekantoren en een grote open vergaderruimte. Interieurarchitect Alexander Hugelier kreeg de opdracht de ruimte optimaal in te vullen: “Interieur, kleuren en natuurlijke materialen zoals cementgebonden composiettegels werden gekozen met oog voor functionaliteit en perspectief. De transparantie en de geometrische ruwbouw van het concept van AR-tuur hebben we doorgetrokken in het interieur. Op de glazen deuren en wanden gebruikten we decoratieve elementen uit vilt, wat tot de esthetische en akoestische kwaliteit bijdraagt.”

GEZONDE WERKOMGEVING Bij het ontwerp hebben bouwheer en architect ook rekening gehouden met een gezond binnenklimaat. Daarom integreerde specialist All-Vac Technology een Gold RX 8 van Swegon, een complete luchtbehandelingsunit met direct aangedreven

Participanten aan het woord AQUASECURITY ONZICHTBARE SPRINKLERINSTALLATIE AquaSecurity uit Erembodegem ontwierp, produceerde en installeerde een actieve brandbeveiligingsinstallatie, gebaseerd op de Amerikaanse NFPA-norm. Het project werd in verschillende fases uitgevoerd. "Eerst pakten we de beveiliging van de bestaande productiegebouwen aan. Het plaatsen van een sprinklerinstallatie zonder de productie te hinderen vereist zorgvuldige voorbereiding, planning en coördinatie",,vertelt managing director Bart Vaneechoutte. AquaSecurity heeft een jarenlange ervaring met dit soort complexe werken in de industrie. "In een tweede fase hebben we de nieuwe burelen en het nieuwe magazijn beveiligd. In de burelen werden de leidingen en sprinklers volledig weggewerkt in het vals plafond. De sprinklerinstallatie is hier onzichtbaar." AquaSecurity stelt momenteel zeventig gespecialiseerde medewerkers tewerk. Momenteel is het grootste project in haar geschiedenis totnogtoe in eindfase. Het blussysteem van de Liefkenshoekspoorverbinding is met meer dan 5.000 lichtschuimgeneratoren de grootste schuimblusinstallatie ter wereld.

ventilatoren voor de toevoer- en extractielucht, filters in de toevoer- en extractiesecties en een warmtewiel. “Een klassiek ventilatiesysteem D zou in dit kantoorgebouw met zijn vele grote glaspartijen tot een droge lucht leiden, maar door de combinatie van warmte- en vochtrecuperatie in een systeem op basis van een warmtewiel met hoog debiet konden wij een gepaste oplossing bieden,” legt zaakvoerder Lode Van Lathem uit. “Door onze ervaring met ventilatiesystemen C, C+ en D en complete luchtbehandelingsunits kunnen wij steeds inspelen op de behoeften van elke toepassing. Bij dit kantoorgebouw was het belangrijk om de ventilatie af te stemmen op andere technieken, zoals de verwarming en de koeling.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer: Architect: Interieurarchitect: Sprinklers: Ventilatie en luchtbehandeling: Start werken: Einde werken:

Bekina, Kluisbergen AR-tuur Architecten en architect Lorenzo Kemel, Waregem Alexander Hugelier, Kluisbergen Aqua Security, Erembodegem All-Vac Technology, Sint-Pieters-Leeuw januari 2012 april 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

innovatieve bouwgroep

www.willemen.be

HERENT PARK 51 BLOK B Tekst | Jannes Zwaenepoel

BOUW TWEEDE BLOK PARK 51 OP SCHEMA De voormalige Henkelsite in Herent wordt langzaam omgetoverd tot een woonwijk. Het grootschalige bouwproject wordt gefinancierd door Vivinvest en omvat onder meer appartementen, kantoren, serviceflats, een brasserie, fitnesscentrum en een dokterspraktijk. Blok A en C zijn al opgeleverd, blok B moet klaar zijn tegen december dit jaar. Het nieuwe blok biedt plaats aan 79 appartementen en zes commerciële ruimtes. Deze laatste bevinden zich op het gelijkvloers. Een parkeergarage onder het gebouw zelf zorgt voor een vermindering van de parkeerdruk in de omgeving. Deze garage werd opgebouwd met grote, gegoten betonnen wanden. De garagekelder uit polybeton biedt plaats een honderdtal wagens. Bewoners zijn dus zeker van een nabijgelegen parkeerplek. Het woon- en leefcomplex ligt vlakbij het centrum en het station van Herent. Achter het gebouw loopt een spoorweg.

(beeld Jaspers-Eyers)

GEEN GELUIDSOVERLAST De werken vorderen gestaag. De ruwbouw, bestaande uit verlijmde silicaatstenen, is afgewerkt. De opbouw van de met gipsblokken beklede binnenkant is nog bezig. Het dak bestaat uit een dampscherm, isolatielaag en een dubbele toplaag met roofing. Kiezeltjes beschermen de roofing tegen de weersomstandigheden. De akoestische isolatie kreeg extra aandacht. “Dit is natuurlijk belangrijk voor alle appartementsgebouwen,” vertelt Stef Jacobs, werfleider bij Willemen Groep, “Niemand houdt immers van het geluid van zware schoenen of een gesprek van de buren doorheen het plafond. Dankzij speciale verluchtingsroosters en akoestisch glas kunnen bewoners genieten van een ongestoorde rust.”

Het complex telt verschillende gebouwen en faciliteiten. Bewoners moeten voor de meeste zaken niet meer buiten het complex komen. (beeld Jaspers-Eyers)

KANSEN EN UITDAGINGEN Een groot complex als Park 51 bouwen brengt heel wat uitdagingen met zich mee. Dat de aannemer rekening moet houden met onder meer de schaal, de afwerking, de algemene veiligheid en het welbehagen van de toekomstige inwoners bemoeilijkt de zaak. “De grote uitdaging is eigenlijk de problemen snel controleren,” legt Jacobs uit. “Er loopt altijd wel iéts fout bij zulke projecten, de kunst is dan ook om de mogelijke problemen zo snel mogelijk onder controle te krijgen.” ›

Het gebouw zal negen penthouses met een prachtig uitzicht tellen. (foto Stef Jacobs)

Het gebouw is volop in aanbouw. De rode bakstenen gevel rijst meter na meter op. (foto Stef Jacobs)

Binnen is gebruik gemaakt van gipsblokken. (foto Stef Jacobs)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

RG TEGEL – LIERSEBAAN 206 – 2240 MASSENHOVEN – T (03) 485 50 35 – info@rgtegel.be – www.rgtegel.be

HERENT PARK 51 BLOK B

Park 51 kan naast zijn bijzonder centrale ligging genieten van een intern dienstenaanbod. Met de bouw van blok D komen er nog twintig appartementen bij, een kinderkribbe en een strijkatelier. Vooral mensen die de drukke Leuvense binnenstad ontvluchten, blijven steeds vaker plakken in Herent. Deze rustige gemeente telt ondertussen 21.000 inwoners. Naast de rust liggen ook de prijzen van nieuwbouw er veel gunstiger.

DORP IN EEN DORP Met Park 51 wil Vivinvest 'een dorp in een dorp maken.' De bewoners vinden er al wat ze nodig hebben. Grote namen zoals drukkerij Acco vestigden zich al in het eerder gebouwde C blok. De appartementen van blok B hebben verschillende typologieën en maten. Zo zijn er eenslaapkamerappartementen van 80 en 85 m², maar ook tweeslaapkamerappartementen van 94, 96, 105 en 108 m² en vierslaapkamerappartementen van 170, 175 en 187 m². De bovenkant van het gebouw telt negen penthouses. ❚

Participanten aan het woord STO – PARK 51 WARM EN STEVIG INGEPAKT Alle buitengevels van Park 51 zijn uitgerust met het gevelisolatiesysteem StoTherm Classic, samen goed voor een oppervlakte van zowat 3.100 m². "Dank zij deze keuze van de architecten kreeg het gebouw niet alleen een energetische, maar ook een esthetische opwaardering," vertelt Sto-woordvoerder Bram Pauwels. "Ze gebruikten hier ons meest geplaatste gevelisolatiesysteem, afgewerkt met een witte en een grijze sierpleister, met een duidelijke korrel (1,5 mm)." Classic is hier een verdiend epitheton. "StoTherm Classic heeft niet alleen al veertig jaar zijn degelijkheid bewezen, het is in die tijd ook almaar verder geperfectioneerd. Het systeem is cementvrij." Die maakt het buitengewoon elastisch, met een scheur- en slagbestendigheid die deze van cementgebaseerde systemen vele keren overtreft. "Om precies te zijn: de slagvastheid of mechanische belastbaarheid bedraagt 7,0 à 8,0 Joule, de scheurvastheid 2,5 tot 3,5%. Cementgebaseerde systemen halen respectievelijk slechts 0,5 tot 1,0 Joule en 0,25 to 0,50%."

Participanten aan het woord (foto Stef Jacobs)

(foto Stef Jacobs)

Participanten aan het woord ARCHITON -TERRASSEN Architon (Dessel) is een achttal jaar geleden opgericht als producent van prefab- en architectonisch beton. "Wij hebben ons gespecialiseerd in het maken van trappen, terrassen, plinten, dekstenen... kortom allemaal maatwerk. Architon kende de laatste jaren een sterke groei. Onze productiehal is de voorbije jaren in omvang verdubbeld, net als ons aantal medewerkers, intussen 25. Sinds enkele jaren werken wij regelmatig én uitstekend samen met Willemen. Wij aarzelden dan ook niet toen Willemen ons vroeg om de terrassen te leveren voor Park 51, meer bepaald 112 terrassen ter waarde van 250.000 euro."

RG TEGEL – COMPLEET EN VERZORGD TEGELAANBOD

RG Tegel (Massenhoven) is een toonaangevende speler op de Belgische markt in keramische tegels. Het ging in 1946 van start als producent van cementtegels en evolueerde in de jaren zeventig tot groothandel. "Zes jaar geleden was RG Tegel klaar om ook een rol te spelen in het projecten aannemersgegeven," legt huidig CEO Caroline Vergauwen uit. "We merkten dat onze toonzaal, die tot dan toe hoofdzakelijk werd gebuikt door onze klanten uit de groothandel, een uitgelezen plek was om klanten van projectontwikkelaars, architecten en aannemers te ontvangen en hen op maat te bedienen. Vandaag zijn we een vaste waarde in dit marktsegment. Het bedienen van deze klantengroep behoort tot onze core business." Recent breidde RG Tegel zijn toonzaalcapaciteit uit. "Daardoor beschikken we nu over een intern toonpark van meer dan 2.000 m², waarin we elke tegel als een beleving aan de eindklant kunnen tonen. Maandelijkse updates van presentaties, wanden vloerpanelen zorgen ervoor dat de nieuwste trends altijd aanwezig zijn. We werken elk project in samenspraak met onze klanten op maat uit, zodat de eindklanten op een comfortabele manier een keuze kunnen maken uit het aanbod. RG Tegel staat garant voor een professionele dossieropbouw, ontvangst, begeleiding, opvolging en verwerking van de keuzes met een vergaande service hieraan gekoppeld." RG Tegel werkt samen met vaste partners, waardoor indien gewenst de levering en plaatsing in één totaalpakket kan aangeboden worden. Recente afgewerkte opdrachten zijn The Hotel in Brussel, Mercedes Turnhout, AZ Sint–Jozef en het Immaculata Instituut in Malle, de residenties d’Oude Kaars in Wijnegem en Borgeind in Schoten, het Sint-Jozef Instituut in Kontich, het Sint-Joris Instituut in Bazel, de tot woningen omgevormde Paterskerk in Boom en het Nextelkantoor langs de E313 in Wommelgem.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

HERENT PARK 51 BLOK B

Participanten aan het woord NOURO 窶天LOER- EN TEGELWERKEN Nouro voert de vloeren tegelwerken uit aan de appartementen en aan het zwembad. Die werken gingen op 5 mei 2014 van start en zullen ongeveer een half jaar duren. Nouro telt zestien medewerkers, maar met de onderaannemers erbij kan het wel veertig mensen op de been brengen. "We werken samen met EBC Chapewerken ook mee aan Livingstone in Brussel, goed voor 130 appartementen," zeggen zaakvoerder Roel Nouwen en werfleider Geert Van Gerven. "Cordeel is er hoofdaannemer. Da Vinci voor L&E Invest en Het Riet voor Sleurs Invest, allebei in Overpelt, zijn goed voor 118 en 52 appartementen. In Hoboken werken we mee aan 25 huizen en dertig appartementen, in opdracht van Nys-Driesen." Nouro kwam in 2007 tot stand in Neerpelt. Daar bevindt zich nog altijd het kantoor. Dit jaar nam de vloeren tegelspecialist wel een nieuw magazijn in gebruik, in Lommel.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Leverancier gevelisolatie: Start werken: Einde werken:

Nouro

JIDS KEUKENS NV Leuvensesteenweg 188, 2800 MECHELEN Tel: 015/33.91.65 Fax: 015/33.91.78

Vivinvest, Leuven Jaspers-Eyers, Brussel Willemen Groep, Mechelen Sto, Asse januari 2012 december 2014

www.jids.be

bvba

Vloer & tegelwerken

Schutterijstraat 14 3910 Neerpelt E info@nouro.be

78 | BOUWENBVBA AAN 1-4.indd VLAANDEREN 14900276_Nouro 1

05-05-14 12:14

BRUSSEL POLE STAR

Implementatie top-AV in Brusselse Pole Star-gebouw Nadat AG Real Estate en GDF Suez nabij het Brusselse Noordstation kantorencomplex North Light afwerkten en de energiereus –het moederbedrijf van Electrabel– er zijn Belgische hoofdzetel in onderbracht, is nu ook een tweede complex, het Pole Star-gebouw, opgeleverd. Bij zowel het eerste als de tweede fase speelde AV Line, dat op 1 januari fusioneerde met de Play AV–groep (gespecialiseerd in de verkoop en verhuur van data- en videoprojectie apparatuur, videoconferentie, klank- en microfoontechnieken, multimedia en communicatie), een belangrijke rol. Voor Play AV vormen zowel North Light als Pole Star visitekaartjes die mogen tellen. Zeker in het nieuwe Pole Star-gebouw kwam het er op aan naadloos aan te sluiten bij het nieuwe gebouw, dat een benchmark werd voor duurzame ontwikkeling en energie-efficiëntie (E62 en K38). Er ontstond onder meer 75.000 m² kantoorruimte, een auditorium met 450 zitjes en een restaurant voor 700 personen. “Nadat we vier jaar geleden al meewerkten aan de eerste fase, schonk Electrabel ons andermaal zijn vertrouwen. We werkten in Pole Star van begin december 2013 tot eind maart 2014”, vertelt Patrick Franco, senior sales bij Play AV. “De opdracht bestond uit verschillende onderdelen. Zo namen we negentig vergaderzalen, verdeeld in kleinere ruimtes –de zogenaamde bubbles–, onder handen en voorzagen we die van LCD-schermen en projectoren. Verder springt ook de mogelijkheid tot videoconferenties in drie crisiszalen in het oog. Hier plaatsten we meerdere LCD-schermen, projectoren en smart boards.”

PARADEPAARDJE: CENTRAAL AUDITORIUM “Het paradepaardje is het grote auditorium, dat plaats biedt aan 450 personen. Hier vind je onder andere drie projectoren, een Bose-geluidsinstallatie en de mogelijkheid tot videoconferenties. We waren er ook verantwoordelijk voor alle verlichting. Interessant om te vermelden is dat we in het grote auditorium tevens alle domotica, die bediend wordt via een Crestron touch screen, voor onze rekening namen en verder alle andere zalen uitrustten met een Crestron-klavier met drukknoppen. Naast dit grote auditorium werden we op de dertiende verdieping ingeschakeld voor een kleiner auditorium voor een honderdtal mensen. Naast een tolkensysteem is dé blikvanger boven de mogelijkheid tot linken in real time met het trading center onder in het gebouw.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

MERKSEM LEIEBOS Tekst | Koen Mortelmans

Renovatie voor renovatiewerken aan groot appartementsgebouw In Merksem, in de Antwerpse agglomeratie, herstelde Renotec de balkonterrassen van een groot appartementsgebouw uit de jaren zeventig. Een routineklus, lijkt het wel. Maar de voorgeschiedenis van het gebouw bewijst dat echt vakmanschap in de bouw veel meer is dan dat. De jaren zeventig waren misschien wel bij de meest actieve, maar niet de meest roemrijke jaren inzake appartementenbouw. Er kwamen, vooral langs de rand van de grote steden, wel veel nieuwe gebouwen tot stand, maar helaas bleek de kwaliteit van gebruikte materialen en werken niet altijd even hoog. Een aantal in die tijd bekende bedrijven zijn dan ook snel verdwenen. "We hebben momenteel veel werk met de renovaties aan gebouwen uit die tijd," zegt Modest Vuegen, die voor Renotec de werken aan het appartementsgebouw leidt. "Maar de eigenaars en bewoners van 'residentie Van Lierde' aan het Leiebos in Merksem hebben wel meer dan een gemiddelde portie pech gehad." Een aantal jaren geleden stelden de bewoners vast dat de aluminium balustraden van hun terrassen loskwamen en het beton van hun balkons afbrokkelden. Hier en daar kwam de wapening bloot, zodat roestvorming en betonrot dreigde. Ze zochten een

80 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

aannemer om de terrassen te renoveren en vonden er één, die de werken tegen een zachte prijs zou uitvoeren. En zo geschiedde.

SCHOK Achteraf bleek dat deze bestelde renovatiewerken niet het beoogde effect hadden. Er deed zich al gauw opnieuw waterdoorsijpeling voor en de voetjes van de borstweringen –die niet waren vervangen– gingen doorroesten. De gevolgen waren dramatisch: delen van de terrassen en de balustrades kwamen los en vlogen tot op de nabijgelegen Bredabaan, de centrale verkeersas van Merksem. "De autoriteiten

MERKSEM LEIEBOS

kwamen ter plaatse en verplichtten een nieuw, deze keer degelijke renovatie. Voor de eigenaren was dit een schok. Ze hadden niet verwacht binnen de tien jaar opnieuw renovatiekosten te moeten dragen en zeker niet voor een hoger bedrag." De offerte van Renotec omvatte veel meer en grondiger ingrepen. "Binnen die noodzakelijke ingrepen hebben we de beste prijs-kwaliteit-oplossing gezocht." De medewerkers van de Geelse renovatiespecialist kapten het slechte beton af en vervingen het via klassieke betonrenovatie door nieuw materiaal. De nieuwe balustrades bestaan uit aluminium met glasvulling, afgewerkt met een aluminium kap. Het uitzicht verschilt nauwelijks van het oorspronkelijke. "Op sommige balkons waren ook de 40 cm hoge en 10 cm dikke boordstenen losgekomen. Die waren niet verankerbaar. Daarom hebben we in zware aluminium L-profielen geplaatst. Een aluminium kap schermt deze totaalopbouw af en geeft quasi het zelfde uitzicht als vroeger," vertelt Vuegen. Renotec verving ook de volledige vloeropbouw, tot op de draagvloeren. "Daarna hebben we een nieuwe hellingschape en een naadloze waterdichting aangebracht. Deze waterdichting wordt daarna nog afgewerkt met keramische tegels."

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Opvolging werken: Aannemer: Leverancier waterdichting en producten betonrenovatie: Start werken: Einde werken:

Gemeenschap van eigenaars, residentie Van Lierde, Merksem Ingenieurs- & expertisebureau Jo Moens, Boechout Renotec, Geel

Sika, Eke september 2013 einde 2015

FASEN De werken worden in fasen uitgevoerd. "De bewoners van de eerst aangepakte appartementen waren tevreden en brachten die tevredenheid over op de anderen. Vergeet ook niet dat de residentie 192 appartementen telt, verspreid over een gelijkvloers en vijftien verdiepingen. Alle appartementen ineens aanpakken zou ook over ons lastig zijn. De fasering zorgt er ook voor dat nooit heel het gebouw maandenlang in de steigers staat. En ze spreidt ook de betaallasten. Alle eigenaren samen delen de totale kosten, op basis van de oppervlakte van hun balkon. Dat we aan één balkon in verhouding meer wek hebben dan aan een ander speelt daarbij niet mee." ❚

Participanten aan het woord

SIKA® BALCONY WATERDICHTE OPLOSSINGEN VOOR BALKONS, TERRASSEN EN GALERIjVLOEREN

MTC Moisture Triggered Chemistry

ca. 10 min.

Ontdek de duurzame, waterdichte, ATG/ETA-goedgekeurde balkonsystemen met verschillende decoratieve afwerkingen op www.sika.be. Of vraag uw brochure aan via marketing@be.sika.com.

SIKA nv Pierre Dupontstraat 167 - 1140 Evere Venecoweg 37 - 9810 Nazareth T: 09/381 65 00 - F: 09/381 65 10

ALLEEN GEKWALIFICEERDE AANNEMERS MOGEN MET SIKA-WATERDICHTING WERKEN Sika België leverde zowel de waterdichting als de producten voor betonrenovatie. Bij die betonrenovatie was een beschermende coating –Sikagard Monolastix– inbegrepen. Dit maakt dat de renovatie niet louter een technische herstelling is, maar ook een esthetische verbetering. Dat geldt trouwens ook voor de waterdichting. In het verleden werd die geflankeerd door een grauwe betonnen plint. Nu is deze plint afgewerkt met kwartskorrels, eveneens geleverd door Sika. "Bij het gekozen waterdichtingsysteem, Sikafloor 405, zijn de kwartskorrels en de speciale lijm om de keramische tegels te bevestigen inbegrepen," legt Dominique Van den Broeck uit, afdelingshoofd renovatie in België. "Het is een vertrouwd systeem, met tien jaar productgarantie. Maar net zo belangrijk als het product zelf is de correcte plaatsing ervan. Daarom laten we dit alleen doen door erkende, gekwalificeerde plaatsers, zoals Renotec, waarmee we al jaren samenwerken. Deze aannemers sturen hun vakmensen één keer per jaar naar ons opleidingsscentrum in Eke, nabij Gent. We zorgen er voor permanente vorming en bijscholing in waterdichting. We zijn trouwens ook als opleidingscentrum erkend door de VDAB. Daarna voeren onze inspecteurs controle op de correcte plaatsing uit op de bouwplaatsen." Het werken met erkende plaatsers impliceert ook dat Sika vanaf de start mee betrokken is bij renovatieprojecten zoals dat van de Merksemse residentie. Sika is een beursgenoteerd Zwitsers bedrijf, met vestigingen wereldwijd. In België is er naast Eke ook een Sika-afdeling in Evere. Ook de productie gebeurt wereldwijd. "Maar niet in België. Sikafloor 405 bijvoorbeeld wordt in Engeland gemaakt."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

BRUSSEL BNP PARIBAS FORTIS Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Toon Grobet

HISTORISCH KLUWEN IS NU VOORUITSTREVEND GEBOUWENGEHEEL Het huidige BNP Paribas Fortis is gegroeid uit de Generale Bank(maatschappij). Die was al in 1822 aanwezig langs de Koningsstraat. De ligging van de gebouwen, tussen het parlement en het koninklijk paleis, symboliseerde het belang van de instelling. De prestigieuze gevels langs de Koningsstraat zijn intussen ook beschermd. De Koningsstraat en het park liggen bovenaan een helling. Westwaarts zakt die helling snel, in de richting van het Centraal Station, de Grote Markt en de Zenne. Op die helling kwam in de loop van twee eeuwen een conglomeraat van gebouwen tot stand, met talrijke niveauverschillen. "Ook de technische infrastructuren van de gebouwen waren met elkaar onontwarbaar gelinkt," vertelt professor-ingenieur Wim Boydens van het gelijknamige studiebureau. "We beschikten over massa's plannen, maar door de lange bouw en verbouwgeschiedenis was het nooit helemaal zeker welke voorzieningen afhankelijk waren van welke installaties. Het was een uitdaging om de verschillende deelgebouwen onafhankelijk van elkaar te laten functioneren." In het hele gebouwencomplex werken ongeveer 2.500 mensen. Die moesten in verschillende bouwdelen ook tijdens de werken aan de slag kunnen blijven. Bovendien mocht de voor een bank zo vitale computerinfrastructuur nooit uitvallen. "Het onafhankelijk laten functioneren van de verschillende deelgebouwen heeft nog een andere reden," aldus Boydens. "Die ingreep maakt het ook mogelijk om op termijn desgewenst één van de gebouwen aan een andere gebruiker over te dragen." Een transparant 85 m lang atrium vormt de ruggengraat van het Kanselarijcomplex. Aan het einde ervan bevindt zich het dubbel hoge bedrijfsrestaurant. Elke dag worden hier tot 2.000 maaltijden geserveerd.

LICHT, LUCHT EN GROEN "Onze voornaamste opdracht was het brengen van licht en lucht in dit kluwen," legt architect Philippe Van Goethem (SVR-Architects) uit. "Alleen de dealing room, waar de financiële transacties plaatsvinden, mocht geen visuele band met de buitenwereld hebben. We maakten ook meer ruimte vrij voor groen, voor zover dit strookte met de eisen van de brandweer. Al vroeg bleek dat grote delen van het bouwblok niet meer beantwoordden aan de huidige normen qua toegankelijkheid, brandveiligheid of ergonomie. Een deel van de oude gebouwen lieten we dan ook afbreken en vervangen." Zo kwam achter de beschermde en gerestaureerde gevels een volledige nieuwbouw tot stand, met aangepaste bouwdiepte en een tussengelegen patio. Er werden ook drie extra parkingniveaus uitgegraven onder de twee bestaande. De architecten namen ook een deel van de publieke ruimte onder handen. Zo kreeg de Elleboogsteeg, die naar de centrale zone van het complex leidt, een flinke verbreding. Door het terugdringen van de bouwlijn kunnen lucht en licht nu tot in de onderste verdiepingen de gebouwen binnendringen. De wandelzone hier vormt een mooi verlengde van het restaurant. Een hoge glaspartij scheidt ze van elkaar. Op verzoek van de stad Brussel, die een beleid voert om wonen en werken op elkaar af te stemmen, integreerde SVR-Architects vijf appartementen in een nieuwbouw op de kop van de Elleboogsteeg. "Deze heropbouw maakte de achterliggende steeg opnieuw toegankelijk vanuit de Koloniënstraat." Maar de opvallendste externe aanpassing is toch die van de trappenstraat op de helling. Waar vroeger een laaden loszone was bevindt zich nu de nieuwe hoofdingang van BNP Paribas Fortis. Zijn stijl respecteert wel de bestaande historische natuursteenarchitectuur van de omgeving, maar hij is toch vooral uitgewerkt in een combinatie van glas en gepatineerd licht metaal. De laaden loszone is nu weggewerkt onder de trappen naar het park. Een nieuwe tunnel, onder een beschermd buurgebouw op de hoek van de Koningsstraat door, verzekert de verbinding met het logistieke hart van de bankgebouwen.

82 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BRUSSEL BNP PARIBAS FORTIS

DUURZAME TECHNIEKEN De gebouwen zijn nu onopvallend, maar in grote mate uitgerust met duurzame technieken. "Toen de eerste plannen rijpten om de cluster te herstructureren was duurzaamheid nog niet de algemene trendlijn, zoals nu," blikt Boydens terug. "De intellectuele overtuiging van de noodzaak ervan was er wel, maar men hield dit liever discreet." Zo liggen er thermische zonnepanelen op de daken en kunnen de medewerkers, die zich met de fiets door Brussel wagen, niet alleen hun rijwiel veilig stallen, maar ook een warme douche nemen. De ingrijpendste 'duurzame' ingreep is echter het uitvoeren van een Beo-veld met boringen tot op een diepte van 100 m onder het gebouw, gekoppeld aan de warmtepompen voor verwarming en koeling, de eerste grootschalige operationele toepassing ervan in het Brusselse gewest. Gezien het massieve karakter van de gebouwen was betonkernactivering eveneens overwogen, maar deze piste werd verlaten wegens de moeilijke verbruikskostenverdeling bij opdeling of verhuur. "De opdrachtgever kon zich toen ook nog niet verzoenen met glijdende comforttemperaturen in koelregime, vandaag een essentieel begrip in energieperformant gebouwbeheer." â?&#x161;

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Ontwerp: Studies technieken: Start werken: Einde werken: Oppervlakte: Investering:

BNP Paribas Fortis, Brussel SVR-Architects, Antwerpen Studiebureau r boydens, Brugge en Brussel begin 2008 einde 2011 circa 70.000 mÂ˛ circa 82 miljoen euro

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

KORTRIJK PARKHOTEL

Villatop roofing

De plannen dateren al van 2007, maar nu is het er eindelijk van gekomen. Parkhotel Kortrijk wordt fors uitgebreid. Chris Dermaut mocht alle dakwerken voor zijn rekening nemen en gebruikte daarbij Villatop Bourgogne roofing van Deschacht. Dermau maakt trouwens al jaar en dag gebruik van materialen van Deschacht. De verbouwingen zijn niet van de poes. Het immense project, een ontwerp van architectenbureau Adins-Van Looveren, maakt van het 3.500 m² grote hotel, met inkom aan het Stationsplein, een exclusief designhotel. Hiervoor werden extra panden aangekocht, aan het Conservatoriumplein, achter het hotel. Daar komen een wellness center en 37 luxesuites van 41 tot 80 m². De betonstructuur van de bestaande gebouwen blijft behouden, maar de gevel verdwijnt. Dit verandert het uitzicht van het Conservatoriumplein grondig. Achter het wellness center komt een 15 m lang binnenzwembad, dat tot in de binnentuin reikt. Een glazen galerij verbindt het bestaande Parkhotel met het nieuwe gedeelte. De nieuwe suites inbegrepen beschikt het Parkhotel voortaan over 135 kamers. Chris Dermaut: “Villatop Duo is een duurzaam dakdichtingssysteem dat kwalitatief zeer goed scoort vanwege zijn 4,2 mm dikte. Ik werk heel graag met dit materiaal. Hier hebben we in totaal 2.000 m² Villatop roofing geplaatst. De keuze voor de kleur bourgogne is gemaakt uit esthetische overwegingen.” Villatop Duo Xtra 4.2 mm leislag is een waterdichtingsmembraan met een composietwapening van polyester en glasvlies. De bovencoating bestaat uit een Apoa-gemodificeerde bitumen, de onderzijde uit een SBS-elastomeer gemodificeerde ondercoating. Het membraan kan gebruikt worden als toplaag voor eenlaagse opbouwen. Naast bourgogne is het ook verkrijgbaar in de kleuren dolomiet, antraciet en talk. ❚

GRATIS DEMODAGEN Deschacht organiseert gratis demodagen in de shop van uw vestiging. U bent van harte welkom tussen 8u en 12u,, inschrijven hoeft niet. Verschillende leveranciers demonstreren hun nieuwigheden en/of topproducten. Heeft u technisch advies nodig of wilt u nieuwigheden ontdekken, kom dan zeker langs op 1 van onderstaande data:

Woe 9 april: Vrij 11 april: Ma 28 april: Di 6 mei: Ma 26 mei: Ma 2 juni: Woe 11 juni:

Derbigum IRS-Btech Monier (Wakaflex) DL-Chemicals (Parasilico) Griffon Velux Borgh

AARTSELAAR Woe 9 april: Ma 14 april: Woe 7 mei: Woe 14 mei: Di 20 mei: Di 3 juni:

ZEDELGEM

IRS-Btech Derbigum Poujoulat Deceuninck Griffon Velux

Woe 2 april: Deceuninck Ma 7 april: IRS-Btech Woe 30 april: Derbigum Woe 21 mei: Griffon Di 10 juni: Velux Do 19 juni: Poujoulat

HOOGSTRATEN Do 10 april: Woe 14 mei: Woe 28 mei: Di 3 juni: Vrij 13 juni: Di 24 juni:

GEEL Di 8 april: Woe 7 mei: Di 13 mei: Woe 21 mei: Woe 28 mei: Vrij 6 juni: Di 17 juni:

IRS-Btech Derbigum DL-Chemicals (Parasilico) Deceuninck Poujoulat Griffon Velux

Meer info? Contacteer ons op 09/355 74 54 of via info@deschacht.eu

84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

140717_ADV_Demodagen_197x130.indd 1

IRS-Btech Derbigum Deceuninck DL-Chemicals (Parasilico) Griffon Velux

140717

OOSTAKKER

www.deschacht.eu

31/03/14 17:09

BEDRIJFSPRESENTATIE

Pionieren voor gesloten materialenkringlopen in de bouwsector Als we grondstoffen op de klassieke manieren blijven vér-bruiken raken heel wat materialen in de loop van de eenentwintigste eeuw onherroepelijk uitgeput. Totaal andere manier van consumeren en ook van produceren zijn daarom aan de orde. Derbigum doet dit al jaren, al lang voor het woord 'duurzaam' gemeengoed werd. Het beleidsprogramma van de afscheidnemende Vlaamse regering streeft niet alleen naar meer materiaalbewust bouwen tegen 2020, het heeft ook de ambitie om tegen 2050 de bouwsector in een kringloopeconomie te laten functioneren. Daarvoor zijn inspanningen nodig in alle schakels van de bouwketen.

VOORUIT KIJKEN Door de overschakeling op hernieuwbare energiebronnen heeft Derbigum sinds 2000 de CO2-uitstoot per m² van zijn productieprocessen met 42% kunnen terugdringen. Maar het teert niet op zijn vroege successen. Derbigum wil in de toekomst niet alleen zijn materiaalkringlopen sluiten, maar ook alle mogelijk gevaarlijke stoffen uit deze kringlopen weren. "Sinds 1999 werkt onze fabriek in Perwez de 'Macalusor,' een verwerkingsmachine die elke gram productie-afval rechtstreeks terug in het fabricageproces brengt. Recenter recycleren we hier ook oude dakbanen bij," zegt woordvoerster Els Trio. "Op basis van doorgedreven onderzoek hebben we ook alle VOC’s uit de meest courante vloeibare producten gebannen."

plantaardige materialen. "Ze is bovendien Cradle-toCradle 'silver'-gecertificeerd," vult Els Trio aan.

TERUGNAME-ENGAGEMENT "Als je weet dat voor 1 m² Derbigum, 80% van de CO2-uitstoot voortkomt uit de productie van de grondstoffen, dan is elk extra procentje gerecycleerd materiaal een grote stap vooruit. Om zowel het gebruik

van NT-dakbanen te promoten als recyclage aan te moedigen, heeft Derbigum een terugnamesysteem ontwikkeld. Klanten kunnen bij het plaatsen van een dak een overeenkomst met Derbigum aangaan. Daarin gaat Derbigum de verplichting aan om, op het einde van de levensduur van het dak –en ook bij bijvoorbeeld afbraak van het gebouw– , de NTdakbanen terug te nemen." ❚

CIRCULAIRE ECONOMIE / CRADLE-TO-CRADLE "De komende jaren zal het ecologisch aandeel in het ontwerp, de toepassingen en de recyclage van bouwmaterialen enkel maar toenemen. Derbigum is zich hier maar al te goed van bewust en integreert het principe van circulaire economie nog meer dan vroeger in zijn strategie." Kringloop- of circulaire economie is niet hetzelfde als een Cradle-to-Cradle kringloop. "Cradle-to-Cradle toetst voor elke stap in de kringloop onder meer het ecologische en het gezondheidsaspect ervan af. Op basis van die score krijgt het product dan zijn score. Die kan gaan van 'basic' tot 'platinum.' Bij de circulaire economie ligt de nadruk vooral op het sluiten van de kringloop, ongeacht de ecologische invloed die het product wel of niet kan hebben."

Met het oog op recyclage in hoogwaardige producten onderzoekt Derbigum nu uitvoerig de afvalstromen van bitumineuze materialen. Als resultaat daarvan kan het al zowel een dakbaan –Derbigum NT– als een onderbaan –Derbicoat NT– op basis van gerecycleerd materiaal aanbieden. De kenletters NT staan daarbij voor Nieuwe Technologie. Die NT maakt het nu al mogelijk om in deze nieuwe producten respectievelijk 25% en 30% recyclagemateriaal te verwerken. Cruciaal is om al bij het ontwerp van gebouwen of bouwmaterialen hun recyclage mee in beschouwing te nemen. Daarin heeft Derbigum al een palmares opgebouwd, zoals met de ontwikkeling van de Derbipure, de eerste dakbaan ter wereld op basis van

Derbigum engageert zich om dakmaterialen terug te nemen na het einde van de levensduur van een dak.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

AVELGEM WOON- EN ZORGCENTRUM TER MEERSCH

WOONZORGCENTRUM TER MEERSCH KLAAR VOOR DE TOEKOMST

TIMING KEUZEBEPALEND VOOR PREFAB BETONELEMENTEN De directie van woonzorgcentrum Ter Meersch in Avelgem zocht dringend een oplossing voor het bestaande rusthuis, dat niet langer aan de normen van een hedendaagse zorginstelling voldeed en bovendien te klein was. VK Studio Architects en hoofdaannemer Chris Vuylsteke zorgden in twee opeenvolgende bouwfases een functionele vervangingsnieuwbouw op dezelfde site. Begin september 2013 namen de bewoners van het woonzorgcentrum de eerste fase van de nieuwbouw in gebruik. Binnenkort leveren architect en aannemer ook de tweede fase op. Het woonzorgcentrum ligt tussen een groenzone en verschillende woonzones, vlakbij het centrum van Avelgem. De kamers van het oude rusthuis waren te klein, de loopafstanden tussen de ruimtes te groot en een werking met leefgroepen was niet mogelijk. De directie en VK Studio Architects evalueerden de mogelijkheden, waarna ze een vervangingsnieuwbouw boven een grondige renovatie van de bestaande gebouwen verkozen.

“In oktober 2011 startten we met de bouw van een eerste volume op het braakliggende terrein naast het bestaande rusthuis. Gedurende ongeveer 300 werkdagen trokken we een nieuwbouw op met drie bouwlagen en een technische ruimte op het dak,” legt projectleider Stijn Devos van aannemer Chris Vuylsteke uit. "Na een schorsingstijd voor de verhuis van de bewoners naar hun nieuwe leefruimtes kregen we dertig dagen voor de sloop van de oude instelling en 120 werkdagen voor de bouw van een tweede nieuwbouwgedeelte.” De gevels van beide volumes combineren metselwerk met architectonisch beton. Door de strikte timing van het hele project koos de aannemer voor de maximale prefabricatie van de betonelementen. Voor de brandveiligheid koos de opdrachtgever voor traditioneel dragend metselwerk en niet voor prefab metselwerkwanden. Het buitenschrijnwerk werd dan weer volgens maatafspraak geproduceerd. Een opmeting en productie na afronding van de ruwbouwfase zou immers een aanzienlijk tijdverlies veroorzaakt hebben."

OOG VOOR GROEN Het nieuwe woonzorgcentrum omvat negenenzestig kamers voor valide, semivalide, zwaar zorgbehoevende en dementerende bejaarden, elk met een oppervlakte van 14 m². Ze bestaan uit een leef- en slaapgedeelte en hebben een eigen sanitaire cel met douche, lavabo en toilet. Verder zijn er vier grote leefruimtes, een ruime cafetaria en grootkeuken, enkele bergruimtes, administratieve en technische lokalen. ›

86 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Van centrale verwarming tot zonneboiler “De tijden zijn veranderd ... ... de service is gebleven”

1972

Chauffage Van Meerhaeghe – kortweg V.M.H. – is al sinds 1972 bekend in Tielt, maar ook ver daarbuiten. Als aannemer centrale verwarming / sanitair klasse 5 zijn wij onder andere gespecialiseerd in: centrale verwarming sanitair elektriciteit ventilatie airco-heaters (HVAC) zonneboilers

Voor particulieren, bedrijven en organisaties Bedrijven en organisaties doen vaak een beroep op V.M.H. Zo werken wij voor een aantal zustergroeperingen in de betere villabouw in de regio Oost- en West-Vlaanderen. Ook verschillende winkelketens, productiehallen, ziekenhuizen, rusthuizen en scholen in de regio Oost- en West-Vlaanderen kloppen regelmatig aan bij Chauffage Van Meerhaeghe.

2014

Service komt op de eerste plaats Doet u een beroep op V.M.H., dan mag u er zeker van zijn dat wij uw project altijd op tijd en in de beste omstandigheden afwerken. En nadien kunt u uiteraard ook altijd bij ons terecht, want een betrouwbare en correcte dienst na verkoop is minstens zo belangrijk als een prima installatie. Daarom kunt u als klant 7 dagen per week en 24 uur per dag terecht op onze servicelijn, via 051/633 940. Wij proberen uw probleem meteen telefonisch op te lossen, of komen ter plaatste voor een interventie. Szamotulystraat 13 - 8700 Tielt - telefoon 051 63 39 40 - fax 051 63 56 20 - info@vmhtielt.be

www.vmhtielt.be

AVELGEM WOON- EN ZORGCENTRUM TER MEERSCH

Tijdens de ruwbouwfase werkte de aannemer in samenspraak met architect en bouwheer al één ‘modelkamer’ volledig af, opnieuw om tijd te winnen bij de afwerking. Architect en bouwheer kozen voor een zachte PVC-bevloering en traditionele radiatoren in elke kamer, terwijl ze in de publieke ruimtes voor een tegelvloer en vloerverwarming opteerden. Devos: “Huiselijkheid en contact met de omgeving staan centraal. De kamers kijken uit op het groene landschap van de Scheldemeersen of op een binnentuin met veel beplantingen. Dankzij vier grote tafels en zitbanken uit beton –kunstwerken die elk één van de seizoenen symboliseren – kunnen de bewoners gezellig buiten genieten of aan buitenactiviteiten deelnemen. Bovendien bleef dit woonzorgcentrum ook op zijn gunstige locatie nabij het centrum van Avelgem en met uitzicht op de Kluisberg en de Vlaamse Ardennen.”

Dankzij deze functionele vervangingsnieuwbouw, uitgerust met de nieuwste technologieën op het vlak van elektriciteit, verwarming, ventilatie, oproepsystemen en sturing, is de directie van woonzorgcentrum Ter Meersch klaar voor de uitdagingen van vandaag en morgen. ❚

Door de ligging in het centrum van Avelgem was de toevoer van materialen met zwaar vrachtverkeer echter geen sinecure. Bovendien zorgde de zware kleigrond voor moeilijkheden bij het graven van de funderingen en de kelders. En aangezien de bejaarden tijdens het volledige bouwproject op de site bleven wonen, moest de aannemer ook daarmee rekening houden. “We kozen zoals bij onze meeste opdrachten voor een formule met een aparte projectleider voor de ruwbouw en de afwerking,” geeft Devos aan. “We hebben de bouwplaats onmiddellijk in vier zones verdeeld, zodat we na de afronding van de ruwbouwfase in één bepaalde zone onmiddellijk met de afwerking konden starten. Zo begonnen we met de afwerking in een eerste zone, terwijl de andere zones nog volop in de ruwbouwfase stonden.”

RAMEN DEUREN TRAPPEN

Nijverheidstraat 24 I 8650 Houthulst T. 051 70 33 70 info@borra.be www.borra.be

88 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

AVELGEM WOON- EN ZORGCENTRUM TER MEERSCH

Participanten aan het woord SCHRIJNWERKERIJ BORRA – BINNENDEUREN EN RAAMGEHELEN

TECHNISCHE FICHE Bouwheer: Architect: Hoofdaannemer: Schrijnwerken: Pur- en chapewerken: Sanitaire installatie en natte brandleiding: Binnenwanden: Start werken: Einde werken fase 1: Einde werken fase 2:

OCMW Avelgem VK Studio Architects, Roeselare Algemene Ondernemingen Chris Vuylsteke, Meulebeke Borra, Houthulst Bob Defraeye, Koekelare Van Meerhaeghe, Tielt Functie en Decoratie Systems, Drongen oktober 2011 september 2013 april 2014

Schrijnwerkerij Borra (Houthulst) leverde en plaatste de binnendeuren en raamgehelen in woonzorgcentrum Ter Meersch. “Net als voor de meeste rusten verzorgingstehuizen kozen architect en bouwheer ook hier omwille van de onderhoudsvriendelijkheid binnendeuren met een HPL-bekleding,” legt gedelegeerd bestuurder Geert Borra uit. “Onze medewerkers hebben veel ervaring met binnendeuren voor zorginstellingen en andere utiliteitsgebouwen. We zijn ook gespecialiseerd in houten trappen en ramen. In dit zorgproject plaatsten we ook ramen in meranti met brandwerende beglazing.” Deze schrijnwerkerij werd in 1984 als een eenmanszaak opgericht door Geert Borra en is vandaag uitgegroeid tot een solide NV met 45 medewerkers. Gedelegeerd bestuurder Geert Borra wordt bijgestaan door Dieter en Wouter Borra als medebestuurders. “Dit was geen uitzonderlijk project, maar dergelijke orders zorgen wel voor heel wat werk en continuïteit in de firma,” zegt Geert Borra. “Twee mensen stonden gedurende een veertigtal dagen in voor de productie van de ramen en deuren in ons atelier. Daarna was één ploeg plaatsers een viertal maanden op de bouwwerf actief, terwijl een tweede ploeg af en toe moest bijspringen.” Schrijnwerkerij Borra was recent ook betrokken bij andere zorgprojecten, waarbij WZC De Waterdam in Roeselare en WZC Van Zuylen in Brugge.

Participanten aan het woord CHAUFFAGE VAN MEERHAEGHE (V.M.H.) – SANITAIR EN NATTE BRANDLEIDING

Chauffage Van Meerhaeghe (V.M.H.) werd opgericht in 1972. Als aannemer centrale verwarming/sanitair klasse 5 is deze onderneming uit Tielt gespecialiseerd in centrale verwarming, sanitair, elektriciteit, ventilatie, airco-heaters en zonneboilers. “We beschikken over een professioneel team van meer dan twintig vaklui: drie projectleiders HVAC, zes ploegen monteurs voor sanitair en centrale verwarming, één ploeg elektriciens, drie technici voor onderhoud en herstellingen en één servicedispatcher,” zegt zaakvoerder Kenny Maes. V.M.H heeft een sterke reputatie op de particuliere markt voor nieuwbouw, renovatie en herstellingswerken, maar ook voor de levering, plaatsing en dienst-na-verkoop van CV-ketels, warmtepompen en zonneboilers. De firma is ook meer en meer actief in projectbouw, zoals productiehallen, winkelketens, zorgcentra en scholen in de regio Oost- en West-Vlaanderen. “Naast een correcte en tijdige levering van de producten garanderen we ook een betrouwbare en correcte dienst na verkoop,” zegt de zaakvoerder. “Onze klanten kunnen 7 dagen op 7 en 24 uur per dag bij ons terecht voor telefonische ondersteuning of interventies ter plaatse.” Chauffage Van Meerhaeghe was verantwoordelijk voor de levering en installatie van de sanitaire installatie en de natte brandleiding in WZC Ter Meersch in Avelgem. “We leverden en plaatsten douches, lavabo’s en toiletten in alle kamers, hoog-laagbaden in de gemeenschappelijke badkamers en kleine keukens in de leefruimtes. Daarnaast monteerden we ook de verschillende brandhaspels in het gebouw en de buitenbrandleiding,” legt Maes uit. “Tijdens de eerste fase waren wij gedurende meer dan een jaar met vier à vijf medewerkers op de bouwwerf actief. Fase twee is nuaan de gang.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89

Compacte techniek met brede toepasbaarheid

Remeha Gas 210 Eco PRO

De Remeha Gas 210 Eco PRO is een compacte staande ketel gekenmerkt door een groot modulatiebereik, optimale prestaties en een ruim aanbod aan gebruiks- en toepassingsmogelijkheden. De ketel wordt compleet geassembleerd en volledig vooringesteld geleverd.

Sterke punten Tot 200 kW op slechts 0,5 m² vloeroppervlak Plaatsing tegen de muur mogelijk Overzichtelijke ketelopbouw ten dienste van de vakman Inzetbaar bij moeilijke schoorsteentrajecten Kan werken met variabel debiet

Door zijn geringe afmetingen en lage gewicht is de Remeha Gas 210 Eco PRO eenvoudig transporteerbaar en makkelijk in het ketelhuis te plaatsen. Met zijn opstellingsoppervlakte van slechts 0,5 m2 neemt het toestel bovendien slechts een minimale ruimte in beslag.

Leveromvang De ketel wordt in de fabriek getest en ingeregeld De voorgemonteerde en bedrijfsklare ketel wordt beschermd tegen weersinvloeden en op een pallet geplaatst en afgeleverd op de werf naast de vrachtwagen Transport naar de stookplaats niet inbegrepen Opstart, proefstook, opmaak van stookrapport en één jaar storingsverhelping

De Remeha Gas 210 Eco PRO ketels zijn voorzien van het nieuwe Remeha Comfort Master besturingssysteem. Deze moderne besturing zorgt voor een flexibele inpassing in iedere installatie. Tot slot is ook ruimte voorzien voor integratie iSense of iSense Pro regeling.

Meer informatie over deze of andere producten ? Scan de QR-code hiernaast met uw smartphone of ga naar www.remeha.be Remeha nv, Koralenhoeve 10, B-2160 Wommelgem T +32 (0)3 230 71 06 F +32 (0)3 354 54 30 E info@remeha.be

MIDDELKERKE ZORGHOTEL MIDDELPUNT

Beeld | Filip Dujardin

Functioneel zorggebouw met veel glas en aangepaste kamers

VAKANTIEGENOT VOOR MENSEN MET SPECIALE ZORGNOOD Iedereen wil genieten van een deugddoende vakantie, ook mensen die nood hebben aan speciale zorg. Ter vervanging van een home in Koksijde liet beschutte werkplaats Mariasteen uit Gits het eerste zorghotel aan de Vlaamse kust bouwen. Middelpunt in Middelkerke is een ontwerp van Tom Gantois van architectuuratelier Dertien12, uitgevoerd door algemeen aannemer Schaubroeck (Tielt). Het zorggebouw telt vierenveertig kamers, waaronder enkele aangepaste kamers voor ALSpatiënten. Lichtinval, openheid en sfeer staan centraal. Middelpunt is geen traditionele zorginstelling. Architect en bouwheer wilden het ziekenhuisgevoel vermijden en bezoekers volop in de vakantiesfeer brengen. “Daarom kozen we voor een ‘open’ architectuur,” zegt architect Gantois. “Grote glaspartijen zorgen voor een lichtinval op het gelijkvloers, waardoor bezoekers zich meteen thuis voelen. Een patio met groen en een fontein vormen de verbinding tussen de inkom en het restaurant, waarvan de verdieping is uitgewerkt als een lounge met uitkijk op het gelijkvloers via een grote vide.” Carine Schaubroeck (Aannemingen Schaubroeck) vult aan: “Boven het gelijkvloers zweeft een contrasterende balk in basaltsteen, die de zorgkamers en enkele polyvalente ruimtes omvat én dienst doet als zonneluifel.”

COMFORTABELE KAMERS De zorgkamers beschikken allemaal over een eigen buitenruimte. Er zijn vierentwintig gekoppelde kamers, bijvoorbeeld voor groepen, en twintig aangepaste kamers voor bezoekers met grotere zorgbehoeften, zoals ALS-patiënten. “Kamerhoge ramen zorgen voor voldoende lichtinval en zicht op de omgeving,” legt Schaubroeck uit. “Elke kamer heeft een sanitaire cel. Op elke verdieping integreerden we ook een grotere badkamer met een relaxfunctie, vergelijkbaar met een spa in

een hotel. Men kan heel eenvoudig modules van twee kamers met één ingang vormen en door de tussendeur in bepaalde kamers zijn zelfs clusters met vier kamers mogelijk.”

TECHNIEKEN zorgt Op het gelijkvloers is er vloerverwarming, op de andere verdiepingen betonkernactivering via een Beo-veld en een grondgekoppelde warmtepomp voor verwarming en koeling. Studiebureau Boydens voert al langer onderzoeken uit om dit Geotabs-concept te optimaliseren. De productie van sanitair warm water gebeurt via thermische zonnepanelen. Een gasketel kan dit warm water bijverwarmen of bij grote vraag naar warmte bijspringen. Verder zijn er nog luchtgroepen met warmterecuperatie en energiezuinige verlichting. “Elke kamer is uitgerust met een zorgoproepsysteem en de aangepaste kamers hebben zelfs een monorail,” aldus Gantois. “Iedereen kan ook vrij bewegen in het zorghotel, want deuren gaan automatisch open met een badge en korteafstand lezer. De automatische liftsturing detecteert of iemand wil instappen en stopt op elke verdieping. Toerisme Vlaanderen gaf het gebouw dan ook het A+label, omwille van de hoge graad van toegankelijkheid.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

MIDDELKERKE ZORGHOTEL MIDDELPUNT

SFEER EN GEZELLIGHEID TROEF Ook het interieur draagt bij tot de aangename sfeer. Zo kozen architect en bouwheer voor een neutraal pallet van materialen en kleuren in de gangen, terwijl kleuraccenten de kamers speelser maken. Deze kleuraccenten komen ook in andere elementen terug, zoals in de stoelen in kamers, restaurant en op het terras en zelfs in het blokje voor het nachtlampje. Ook in de gemeenschappelijke ruimtes staat sfeer centraal. “In de lounge probeerden we bijvoorbeeld een salongevoel te creëren met een houten wandbekleding, tapijt en gestoffeerd meubilair,” sluit Gantois af. “Ook de verlichting is aangepast aan de ruimte. Zo is er ’s avonds warmer licht in de gangen dan in de kamers.” ❚

Participanten aan het woord LIFTEN COOPMAN –MRL-LIFTEN Coopman Liften installeerde twee liften in zorghotel Middelpunt.“Wij integreerden liften zonder machinekamer, kortweg MRL, uitgerust met een energiezuinige motor en een frequentieregeling, wat zorgt voor een soepele werking en een laag energieverbruik,” legt commercieel directeur Christof Van Heddegem uit. “Deze liften hebben ook een ingebouwde sensor, waarmee mensen in een rolstoel de liften automatisch kunnen oproepen.” Coopman Liften (Waregem), opgericht in 1957, levert oplossingen om verdiepingen in gebouwen toegankelijker te maken: personen- en goederenliften, maar ook trapliften voor privéwoningen. Er werken 200 mensen, verdeeld over vier afdelingen: Coopman Liften (nieuwe installaties), Coopman Service (service-afdeling), Comfortlift (toegankelijkheid: trapliften, hefplateaus) en Coopman Modernisation (renovatie van liften). Andere recente zorgprojecten waaraan Coopman meewerkte zijn AZ Damiaan in Oostende, AZ Maria Middelares in Gent en fase 2 van AZ Groeninge in Kortrijk.

Participanten aan het woord CARRO-BEL – CHAPEWERKEN EN VLOERISOLATIE

Personenliften | Ziekenliften Goederenliften | Autoliften Wenst u bijkomende info : sales@coopman.be

Carro-Bel voerde bij zorghotel Middelpunt de chapewerken en de thermische- en akoestische vloerisolatie uit. De Carro-Bel Group is opgericht in 1994 en telt nu honderdvijftig enthousiaste werknemers. “We bieden een totaaloplossing op maat voor elk bouwproject en hebben daarvoor vier afdelingen: Carro-Bel, Isofloor, Plafo-Bel en Carro-Floor,” zegt projectleider Gregory De Smet. “Met een gedreven team van achttien chapeploegen, achttien pleisterploegen en drie isolatieteams zijn we dé specialist voor kleine oppervlaktes, terrassen en garages, maar ook voor grotere projecten zoals ziekenhuizen en winkelcentra.” Carro-Bel verzorgt alle chapewerken, 1.300.000 m² per jaar, met de meeste precisie. Tweeëntwintig medewerkers beantwoorden elke aanvraag binnen de week, inclusief een werfbezoek en een vrijblijvende prijsofferte. “Onze zaakvoerder Jimmy De Breucker zorgt voor een individuele opleiding van elk team en springt nog zelf in waar nodig,” verduidelijkt De Smet. “We gebruiken de nieuwste materialen en machines om efficiënt te werken en wachttijden te minimaliseren. Onze volautomatische computergestuurde vrachtwagens garanderen een perfecte dosering voor een zéér vlakke dekvloer. Ook voor akoestische matten en milieuvriendelijke uitvullingslagen met schuimcement en polystyreenparels heeft Carro-Bel alles in huis. Eén van onze prestigeprojecten is de Ghelamco Arena van voetbalclub AA Gent.” Isofloor, onder leiding van Jos Meert, is gespecialiseerd in het naadloos spuiten van polyurethaanschuim. Deze afdeling is drager van het nieuwste ATG-attest, een bewijs van excellente uitvoering van alle projecten volgens de regels van de kunst. De gecertificeerde spuiters voeren regelmatig kwaliteitscontroles uit om een optimaal eindresultaat te garanderen. De vaklui in binnen- en buitenbepleistering van Plafo-Bel garanderen egale en vlakke muren in nieuwbouw en renovatie. “Onze stukadoors brengen de pleister machinaal aan en strijken die met de hoogste precisie af,” aldus De Smet. “Waar nodig, plaatsen de stukadoors gegalvaniseerde hoekprofielen en pleisterstops.” De afdeling Carro-Floor tenslotte, is gespecialiseerd in het plaatsen van tegels, parket, gepolierd beton en gietvloeren.

Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | 056 35 85 80 | www.coopman.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

MIDDELKERKE ZORGHOTEL MIDDELPUNT

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect:

vzw Mariasteen, Gits Architectuuratelier Dertien12 i.s.m. Herman Markey, projectarchitect Tom Gantois, Brugge Studies technieken (EPB): Studiebureau r boydens, Brugge en Brussel Algemene aannemer: Aannemingen Schaubroeck, Tielt Verwarmingsinstallatie: Remeha, Wommelgem. Type installatie: 2 x Gas 210 Eco Pro â&#x20AC;&#x201C; 5 leden (160 kW) Paalfunderingen: De Waal Palen, Lokeren Levering rioleringswerken: Deschacht Plastics, Lochristi Liften: Coopman, Waregem Start werken: juni 2012 Einde werken: juni 2013

dienste

Reeds meerdere generaties bouwen ten dienste van onze Reeds meerdere generaties bouwen ten klanten (zorgsector, socioculturele(zorgsector, sector, scholenbouw, van onze klanten socioculturele residentieel en renovatie).

scholenbouw, residentieel en renovatie).

sector,

B.A. Guilbertlaan 3, B - 8700 Tielt - T +32 51 40 11 59 info@schaubroeck-nv.be - www.schaubroeck-nv.be

Reeds meerdere generaties bouwen ten dienste van onze klanten (zorgsector, socioculturele sector, scholenbouw, Guilbertlaan 3, B - en 8700 Tielt residentieel renovatie).

B.A. - T +32 51 40 11 59 info@schaubroeck-nv.be - www.schaubroeck-nv.be 94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

LIER JEZUÏETENKERK Tekst | Koen Mortelmans

Laatste Jezuïetenkerk krijgt muzikale vleugels Tien jaar geleden was de laatst gebouwde Jezuïetenkerk (1749-52) in België volop aan het vervallen. Open monumentenvereniging Eduard Bressinck kwam toen tot stand, met als doel de kerk te restaureren en te herbestemmen tot concertruimte. Dat was een logische keuze, want in het aanpalende neogotische gebouw was al de Stedelijke Academie voor Muziek, Woordkunst en Dans gevestigd. De initiatiefnemers wilden met de restauratie en herbestemming van de kerk de bloeiende schoolwerking en het enthousiasme van de talrijke Lierse koren, orkesten en dansgroepen ondersteunen. Onder begeleiding van de Vlaamse Bouwmeester werd daarom een wedstrijd uitgeschreven voor de restauratie van de kerk zelf en de realisatie van een nieuwbouw. De architectenkantoren van Karel Beeck en Daniela Verwilt sloegen de handen in elkaar. Onder leiding van Beeck werd begin 2010 de buitenrestauratie aan de kerk voltooid. Verwilt tekende het nieuwbouwontwerp. Deze werken zijn omstreeks Pasen 2014 afgerond.

HISTORISCHE STIJLEN VERZOEND De nieuwbouw omvat een ruime foyer met 150 zitplaatsen, een volledig uitgeruste HACCP-keuken, sanitair en vestiaire, een onthaalruimte, twee artiestenloges, drie akoestisch geïsoleerde leslokalen voor slagwerk en lichte muziek en een opnamestudio. "Ons ontwerp vertrekt van het geheugen van de site: de bestaande gebouwen krijgen een nieuwe buur die het verticale karakter van de neogotiek verzoent met het massieve van de barok," zegt architecte Daniela Verwilt. Het ontwerp verwijst tegelijk naar de verdwenen bomen en het park achter de gebouwen. De betonnen bomen zijn ook een knipoog naar de luchtbogen van de gotische SintGummaruskerk op de achtergrond. "De organische vormgeving is ideaal voor de akoestische functies en maakt een duidelijk onderscheid met de bestaande gebouwen. Zo wordt de oude, gesloten transcendentale sfeer omgezet naar licht(heid) in de nieuwbouw, wat de creativiteit stimuleert." De hoofdtoegang van de kunstencampus is een glazen volume tussen de historische architectuur en de dynamiek van de verdere nieuwbouw. De leslokalen zijn logisch toegevoegd door het doortrekken van de bestaande gangen, en met de lerarenfoyer als een ruimtelijk –om in muziektermen te blijven– intermezzo. De

raamindeling volgt de functie: groot en ruim waar uitzicht belangrijk is, friezen waar alleen licht nodig is. "Zo krijgt elke ruimte op zich een eigen spankracht en beleveniswaarde," licht de architecte toe.

NUTTIGE ERVARING "Een uitdagend ontwerp," vertelt aannemer Jeroen Verreydt, die vermoedt dat de ervaring die hij hier opdeed hem later nog elders van pas kan komen. "Unieke ervaringen, want voor de schuine kolommen in zichtbeton die de bomen moeten evoceren konden we nergens bestaande voorbeelden vinden. De tot 7 m hoge kolommen hangen tot anderhalve meter uit de loodas en vertonen bovendien een nervenstructuur. We hebben een speciale vloeibeton op punt moeten stellen, via het testen van heel wat stalen. Het kisten en storten gebeurde ter plaatse. De schuine stand heeft trouwens niet alleen visueel betekenis, ze komt ook de akoestiek ten goede." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Ontwerp:

vzw Eduard Bressinck (Lier) TV Architectenbureau Beeck (Mechelen) & Architectenatelier Verwilt-Cautreels (Lier) Algemeen Bouwbedrijf Jeroen Verreydt (Heist-op-den-Berg) september 2012 oplevering: 30 april 2014 1.550 m² 2.240 m²

Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken: Oppervlakte terrein: Vloeroppervlakte: Investering nieuwbouw foyer en leslokalen: 2,2 mln € (excl. BTW)

Barok, neogotiek en 21ste eeuw gaan harmonieus samen. De betonnen kolommen herhalen de contouren van verdwenen en gebleven bomen in het park.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen Telefoon (03)605 14 33 Fax (03)605 14 76 E-mail: info@pit.eiffage.be www.pitantwerpen.be

SINT-MARTENS-LENNIK RESTAURATIE KERKHOFMUUR Tekst | Bram Souffreau Beeld | Bram Souffreau

Kerkhofmuur sluitstuk restauratie kerk Sint-Martens-Lennik Met de ingrijpende restauratie van de kerhofmuur rond de middeleeuwse Sint-Martinuskerk zet Sint-Martens-Lennik een punt achter de jarenlange opfrissing van dit beschermd dorpsgezicht. Na anderhalf jaar hebben de restaurateurs ook de kerkhofmuur en de monumentale trap afgewerkt. De geschiedenis van de Sint-Martinuskerk gaat tot diep in de elfde eeuw terug. Sporen van de oorspronkelijke romaanse kerk zijn nog altijd terug te vinden, maar de huidige parochiekerk pronkt vooral met de machtige westertoren die uitkijkt over het glooiend Pajottenland, het hooggotisch schip met prachtige glasramen en de muur rond het kerkhof. Sinds eind jaren negentig nemen restaurateurs de kerk onder handen. Eerst kwamen de parochiekerk en het interieur aan bod, nadien werd de toren aangepakt en sinds oktober 2012 restaureert PIT Antwerpen de kerkhofmuur. De aannemer heeft de vervallen en afbrokkelende muur, die zich in een dramatisch slechte staat bevond, grotendeels vervangen. Delen waren ingestort of moesten

gestut worden. De trap naar de kerk was amper begaanbaar en de gietijzeren poort van het toegangsportaal achteraan de kerk staat nu in Edingen. PIT Antwerpen kon niet anders dan de eeuwenoude muur afbreken.

KERKHOFMUUR “We hebben nagenoeg de hele muur weggenomen en alleen de bruikbare afdekstenen behouden”, legt projectleider Koen Hechtermans uit. “De grond van het kerkhof hebben we in trappen afgegraven. Geen eenvoudige klus, want de kerkhofmuur overbrugt een hoogteverschil van vier meter. Skeletten en doodskisten die daarbij boven kwamen, zijn intussen ook met respect herbegraven”. De bouwvakkers van PIT Antwerpen hebben een nieuwe fundering gelegd en de kerkhofmuur in zijn oorspronkelijke stijl heropgebouwd. ›

De zware westertoren piept vanachter de gerestaureerde kerkhofmuur. In de muur is de sokkel in zandsteen duidelijk zichtbaar. Het heraangelegde trottoir wacht op een lading zand.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

SINT-MARTENS-LENNIK RESTAURATIE KERKHOFMUUR

een aantal smeedijzeren ankers en ringen. De nis vervangt het kappelletje dat vroeger in de muur was verwerkt. Oorspronkelijk vroeg de dienst Monumenten en Landschappen om de kerkhofmuur wit te kalken, maar liet die vraag uiteindelijk vallen.

MONUMENTALE TRAP Samen met de kerkhofmuur restaureerde PIT Antwerpen ook de trap naar de parochiekerk. Hier werden de treden in oude blauwe stenen wĂŠl grotendeels hergebruikt. De restaurateurs lijmden de gebroken stenen. De trap kreeg ook een aangepaste verlichting en een trapreling. De ruimte rond de kerk doet overigens geen dienst meer als begraafplaats. PIT Antwerpen heeft het kerkhof met gras ingezaaid en een wandelpad aangelegd. Architect Herman Cornelis van Pajo Plan speelt met het idee om fruitbomen in de nieuwe kerktuin aan te planen. De trottoirs langs de kerkhofmuur heeft de aannemer met kasseistenen heraangelegd. â?&#x161; De gerestaureerde monumentale trap. De treden zijn gemaakt met de oorspronkelijke stenen. De trap is afgewerkt met eenleuning en aangepaste verlichting.

â&#x20AC;&#x153;De meeste bakstenen konden niet hergebruikt wordenâ&#x20AC;?, zegt Hechtermans. â&#x20AC;&#x153;Ze waren niet vorstbestendig en heel veel stenen hadden de voorbije tientallen jaren erg te lijden van de zoutafzetting van de ontbindende lijken. De nieuwe bakstenen hebben we uit Spanje ingevoerd. Sommige zandstenen uit de sokkel konden we wel recupereren, net als een aantal afdekstenen.â&#x20AC;? Die oude blauwe afdekstenen werden geclusterd geplaatst, zodat de kleurschakeringen niet te hevig verschilden. Aan de andere kant van de kerk werden nieuwe afdekstenen gebruikt. PIT werkte de kerkhofmuur werd verder af met een nis en

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken: Investering: Subsidies:

Erfgoed

gemeente Lennik Herman Cornelis, Pajo Plan Architecten, Pepingen PIT Antwerpen, Antwerpen oktober 2012 maart 2014 970.000 euro 60% Vlaanderen, 20% Vlaams-Brabant, 10% Lennik, 10% kerkfabriek

1RRG DDQ H[WUD UXLPWH"

Ruben Willaert bvba afdeling Restauratie werkt met een gediplomeerde groep restaurateurs uit verschillende disciplines. Hierdoor wordt het restauratie- of conservatieproject op een deontologische en budgetvriendelijke wijze aangevat en beĂŤindigd. We staan in voor monumentenzorg, adviesverlening, proefrestauraties, restauratie/conservatie met het oog op deontologie, duurzaamheid en budgetvriendelijkheid. Ruben Willaert bvba afdeling Archeologie kan dankzij de inzet van gediplomeerde archeologen met een jarenlange terreinervaring archeologisch onderzoek snel en efficiĂŤnt uitvoeren. Onze afdeling archeologie heeft de voorbije jaren een ruime expertise uitgebouwd in desktoponderzoek, prospectie met ingreep in de bodem en vlakdekkend onderzoek in zowel landelijke als stedelijke contexten.

'RRUZHUNHQ

6WRFNDJH

5HWDLO RSORVVLQJHQ

(Q YHHO PHHU

ZZZ GHERHU FRP 'H %RHU 7HQWHQ 1 9 _ ,QGXVWULHODDQ .DQDDO 1RRUG %UHH 7 _ ) _ ( VDOHV EH#GHERHU FRP

www.rubenwillaert.be

98 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

01MRT0093.indd 1

24/04/2013 9:01:58

ANTWERPEN KATHEDRAAL Tekst | Koen Mortelmans

Kempische restauratiespecialist laat Antwerpse klokken galmen De restauratiewerken aan de Antwerpse Lievevrouwekathedraal naderen stilaan hun voltooiing. Alles samen zullen ze bijna een halve eeuw geduurd hebben. Alle werken samen vormen een erg gevarieerd pakket. Renotec was de voorbije jaren op verschillende plaatsen en met veel hooggespecialiseerde medewerkers aan de slag in de bekendste kerk van Vlaanderen. In de loop van de voorbije vijftig jaar verschoven ook de beleidsaccenten en de inzichten over restauratie. Zo was er in de jaren zestig wel veel waardering voor de laatmiddeleeuwse constructie, maar heerste er toen ook misprijzen voor bijvoorbeeld decoratieve schilderingen uit de negentiende eeuw. De hoge noordtoren werd opgetrokken in de veertiende tot zestiende eeuw. Minder bekend is dat hij ook laat-negentiende-eeuws materiaal bevat. "Toen werd het binnenwerk gerestaureerd met beton," legt projectleider Hans Van Tilborg (Reno-

tec) uit. "Dit beton kampte in de open constructie door vochtinsijpeling met carbonatatie. We hebben de aangetaste delen weggekapt en vervangen door nieuwe betonmortel, afgewerkt met een beschermende coating." Het vervangen door een meer eigentijds systeem was geen optie. "Het toreninterieur maakt deel uit van de geleiden bezoeken. De bestaande betonstructuur was niet lelijk en typeert haar bouwperiode. We mochten het aanwezige volume niet vergroten of verkleinen. Maar om carbonatatie te voorkomen moet de wapening minstens 3 tot 5 cm van de rand van het beton zitten. Dat is hier niet het geval. In plaats van extra volume brachten we de coating aan."

KLOKKEN De oude galmberden waren al lang verdwenen uit de twee klokkengalerijen in de toren. Renotec bracht nieuwe exemplaren aan. "In koper, dat nu nog oranje is, maar door oxidatie stilaan groen zal worden." Omdat de toren op die hoogte acht gevels telt en de 2 x 1,5 m grote galmberden in verschillende rijen boven elkaar hangen, gaat het om in totaal bijna 500 mÂ˛ koper. "Vroeger kan je alleen vlak onder de toren van de beiaard genieten. Door de uitgekiende hellingshoek van de galmberden en het gekozen materiaal is de akoestische kwaliteit nu ook in verdere straten uitstekend." â&#x20AC;ş

NIEUW INKOMPORTAAL Renotec bezorgde de kathedraal ook een nieuw inkomportaal. "Een stalen frame met aan de zijkanten glazen schuifdeuren. Vooraan hangen we de bestaande grote binnenpoorten weer op," aldus Luk Ghys. "Voor aanvang van deze werken hadden we die poorten voorzichtig gedemonteerd en op speciaal aangemaakte, verrijdbare bokken gezet." Renotec integreerde het portaal ook esthetisch in de kathedraal. "Zo bevat het glas kleine glazen piramides. Die verwijzen, ook door hun patroon, naar de klinknagels in de poorten."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

ANTWERPEN KATHEDRAAL

GLAS Renotec heeft ook veel expertise in glas- in loodramen in huis. "Ons glas-in-loodatelier behoort tot de belangrijkste van België," zegt afdelingsverantwoordelijke Jurgen Albert. Zijn team restaureerde al verschillende historische glasramen van de kathedraal. "De opdracht die we nu uitvoeren is esthetisch minder opvallend, maar vergt net zo goed technische knowhow. Binnen het pakket dakwerken pakken we ook de ramen van de dakkapellen aan. Die bevatten klassieke doorschijnende ruiten, maar deze moeten net zo goed herlood worden. We nemen hier ook de schilderwerken en het winddicht maken voor onze rekening." Manager interieurrestauratie Luk Ghys verwacht dat de werken najaar 2014 voltooid zullen zijn. "We zijn nu bezig met de kooromgang, de zone tussen het koor en de verschillende kapellen langs de binnengevels van de kathedraal. Daarvoor moesten we eerst de muren en gewelven grondig ontstoffen en van loshangende verfschilfers ontdoen." Hier bestond de uitdaging erin om een rustige overgang te creëren tussen de sobere, witgekalkte delen van het koor en de kleurrijke neogotische kapellen. "Het op punt stellen hiervan vergde verschillende staalnamen en besprekingen met de opdrachtgevers en de erfgoeddiensten." In de kapel aan de ingang van de sacristie kwam een muurschildering van Sint-Joris tevoorschijn. "Fragmentarisch, maar toch voldoende om te conserveren en in het geheel te integreren." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever: Architect: Aannemer: Start werken: Einde werken:

provinciebestuur Antwerpen, Antwerpen Steenmeijer Architecten, Antwerpen Renotec, Geel 1965 najaar 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101

BVA NIEUWS

OPLEIDINGSSESSIES VOOR ARCHITECTEN: AFWERKINGSTECHNIEKEN Op 14 maart nam een dertigtal architecten deel aan de Handen Uit de Mouwen-namiddag over binnenafwerking. In de ateliers van Willems Waasland konden ze vier verschillende workshops doorlopen. Daarin werd respectievelijk gefocust op binnenafwerking met Sikkens lakverf, de Herbol spuittechniek, plamuren met Polyfilla Pro, de plaatsing van Systexx-glasvliesbehang en op decoratieve Ferdig-afwerking. De deelnemers konden aan de slag met de verschillende materialen, telkens ondersteund door professionals die bijstuurden waar nodig. Het werd bovenal een leerrijk gebeuren dat traditiegetrouw met een bruisende receptie werd afgesloten. Met dank aan de gastheer. ❚

BVA BEZOEKT ARCHITECTEN ACHTERGAEL Op 21 maart lokte de lentezon een zestigtal architecten naar Brugge om er het nieuwe politiekantoor architecturaal te verkennen. Het bezoek aan het vorig jaar opgeleverde gebouw vormde de perfecte introductie tot het bezoek aan het bureau van Lieven Achtergael en zijn medewerkers in het kader van de BVA-reeks 'Ten huize van.'

de vormelijke uitwerking van het gebouw, over het belang van een open publieke opvang, over de comfortabele maar intieme kantoorruimtes en over de noodzakelijke ruimtes voor afscherming en bescherming van personen. Ook het spanningsveld tussen toegankelijkheid en beveiliging was een gegeven dat mee de architectuur bepaalde.

In de ruime, gelijkvloerse 'Plaza' leidde BVA-bestuurslid Patrick Derycker het team in. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om de aanwezigen te wijzen op het belang van BVA voor de architecten, met onder meer de alerte aanwezigheid van BVA op diverse beleidsniveaus en in verschillende bouwtechnische organen.

De groep werd daarop in twee verdeeld, waarna Isabelle Dierickx en Lieven Achtergael elk een groep doorheen het gebouw rondleidden: publieke ruimte die geen geheimen kent en ontvankelijk is, kantoren als lichte werkplekken met doorzicht naar de omgeving via een gevelomhullende zonnefilter in wit strekmetaal, patio’s die de circulatiezones en kantoren ruim van daglicht voorzien... om af te sluiten in het ondergronds arrestantencomplex.

Architecte Isabelle Dierickx gaf vervolgens toelichting over de wedstrijdformule en de samenwerking binnen het bouwteam, over de specifieke omgevingsruimte en

Daarna volgde een rit naar het architectenkantoor Achtergael, in hartje Gent, een mooi historisch hoekpand met architectuuretalage. "Architecten Achtergael staat voor een team," aldus zaakvoerder Lieven Achtergael. Dat wordt weerspiegeld in de verschillende bureauruimtes op de verdieping waar alle architecten een werkplek hebben. De opdrachten bestrijken uiteenlopende sectoren die binnen kleine teams tot uitvoering gebracht worden. Na een overzicht van recente realisaties liet hij enkele medewerkers hun projecten meer specifiek toelichten. Architect Kris Broidioi ging dieper in op CC De Warande in Turnhout, zijn collega's Jeffrey Berghman en Vincent De Keyser gaven tekst en uitleg bij de ombouw van de cadettenschool in Lier tot stadskantoor. Beide projecten tonen hoe het team Achtergael sterke stadsbepalende architectuur evalueert en een nieuw aangezicht geeft. Aan het eind van de middag werden de deelnemers vergast op een drankje met versnapering en konden ze met de andere deelnemers en de medewerkers van het bureau napraten en discussiëren. Architecten ontmoeten, architectuur beleven en inspiratie delen zijn immers de sleutels tot het succes van de Ten huize vanformule. Met dank aan de gastheer en Wienerberger, structurele sponsor van de reeks. ❚

LIDMAATSCHAP BVA Architecten en uitoefenaars van aanverwante beroepen kunnen lid worden van de Bond van Vlaamse Architecten. U kunt alle info hierover terugvinden op www.bondvlaamsearchitecten.be en er online het aanvraagformulier invullen.

102 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CIB NIEUWS

Sector vraagt Vlaamse universiteiten voor 'master in vastgoed'

Nooit eerder studeerden zoveel jongeren voor vastgoedmakelaar Het beroep van vastgoedmakelaar wint aan populariteit. Het aantal jongeren dat aan de hogeschool de opleiding vastgoedmakelaar studeert, is in drie jaar tijd met 34% gestegen. Zowel aan de hogescholen in Gent en Mechelen als in Aalst tekent zich een sterke stijging van het aantal studenten af. De Confederatie van Immoberoepen (CIB Vlaanderen) wil alvast blijven inzetten op een kwalitatieve sector en roept de Vlaamse universiteiten op om te voorzien in een ‘master in vastgoed’. De studierichting ‘bachelor in vastgoed’ kan vandaag gevolgd worden in drie hogescholen: HoGent (Gent), AP Hogeschool (Mechelen) en KaHo Sint-Lieven (Aalst). Waar in 2010 in totaal 685 studenten deze studierichting volgden - verdeeld over de drie hogescholen - waren er dat vorig jaar niet minder dan 920. De opleiding in Gent kende een stijging van 361 studenten in 2010 tot 457 in 2013. In Aalst was er een gelijkaardige groei: van 117 studenten in 2010 tot 180 in 2013. In Mechelen ten slotte steeg het aantal studenten van 207 tot 283 vorig jaar. Naast de bacheloropleiding blijkt ook de opleiding voor vastgoedmakelaar in avondonderwijs aan interesse te winnen. Zo schreven er in het schooljaar 20092010 1.172 cursisten zich in voor de Syntra-ondernemersopleiding vastgoedmakelaar. Vorig schooljaar waren er dat 1.373, een stijging met 17%.

COMPLEXITEIT Reden voor de stijgende populariteit is volgens de Confederatie van Immoberoe-

pen het feit dat meer beroep wordt gedaan op een professional. Voor de Vlaming blijft eigendomsverwerving van groot belang, maar daartegenover zien we de verplichtingen en regels die bij dit belangrijk moment komen kijken zienderogen toenemen. Die complexiteit zorgt er dan ook voor dat de toegevoegde waarde van de vastgoedmakelaar almaar duidelijker wordt.

VLOTTE DOORSTROOM NAAR MASTEROPLEIDING De sector is, samen met de hogescholen, vragende partij om een masteropleiding vastgoed in het reguliere onderwijs te voorzien. Daarom roept de Confederatie van Immoberoepen de Vlaamse universiteiten op om minstens binnen één associatie en op één plaats te voorzien in een ‘master in vastgoed’. Net zoals de Vlaamse vastgoedmakelaars nu al nauw samenwerken met de hogescholen, treft de sector ook de nodige voorbereidingen om voor de bachelors die afstuderen een vlotte doorstroming te voorzien naar een masteropleiding. ❚

Overheid en vastgoedsector maken concrete afspraken voor duurzame samenwerking De overheid en de vastgoedsector maakten onlangs een weinig gezien statement wat samenwerking betreft. De Regie der Gebouwen, CIB Vlaanderen en diverse andere partners uit de vastgoedsector hebben zo een charter ondertekend met concrete en tastbare engagementen voor een duurzame samenwerking. Er worden afspraken gemaakt rond gedragsregels en werkmethodes, maar ook rond fraudebestrijding, concurrentieregels, edm. Belangrijk is dat het charter geen dode letter blijft. De Regie der Gebouwen zal kiezen voor opdrachtnemers die de ethische, maatschappelijke en ecologische standpunten van het charter onderschrijven. De opdrachtnemers kunnen zich hiervoor engageren door een ondertekend exemplaar van het charter toe te voegen aan hun kandidaatstelling en/ of offerte voor opdrachten van de Regie der Gebouwen. Staatssecretaris voor de Regie der Gebouwen Servais Verherstraeten en afgevaardigd bestuurder van CIB Vlaanderen Jan Jassogne.

Pa r t ner va n BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103

VCB NIEUWS

Het voltallige panel van het zesde energiecongres van de VCB.

250 voorlopers op VCB-congres over nul-energie gebouwen Op het zesde energiecongres van de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) overliepen drie workshops de mogelijkheden en knelpunten om tot nul-energie gebouwen te komen. Ongeveer 250 voorlopers namen aan dit congres deel. Om de haalbaarheid van nul-energie gebouwen te bestuderen kan Vlaanderen al uitgaan van een aantal concrete projecten. Sommige opdrachtgevers vragen immers nu al naar energieneutrale gebouwen omdat zij onafhankelijk willen zijn van energieprijsstijgingen en omwille van de toekomstige vastgoedwaarde van deze gebouwen. Het is mogelijk meer kandidaat-bouwers te overtuigen, maar dan moet er meer duidelijkheid komen over de kosten en de terugverdieneffecten. Verschillende sprekers beklemtoonden bij de evolutie naar energieneutrale gebouwen het blijvend prioritair belang van de bouwschil. Bij renovaties blijkt het grootste energiebesparingseffect ook voort te vloeien uit een verbetering van de isolatie. Tegelijk moet men zich hoeden voor te dure en te complexe installaties. Naarmate voor verwarming minder energie nodig is, gaat een groter aandeel van het resterende energieverbruik naar sanitair warm water en elektriciteit. Hierbij speelt het gedrag van de bewoners een toenemende rol. Omdat dit gedrag niet voorspelbaar is, wordt het moeilijk hiervoor een resultaatsverbintenis aan te gaan.

PRESTATIES NAUWKEURIGER METEN Naarmate gebouwen energiezuiniger worden, wordt de lat voor de inschatting van het toekomstige energieverbruik almaar hoger gelegd. Daarvoor zijn gesofisticeerdere meetinstrumenten vereist. De huidige manier van E-peilberekening heeft een globale beweging naar energiezuinigere gebouwen op gang gebracht maar werkt innovatie niet in de hand. Een aanpassing dringt zich op naarmate het maximale energieverbruik in gebouwen verder moet dalen.

104 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Resultaatsverbintenissen worden verder bemoeilijkt door de wisselende uitvoeringskwaliteit bij aannemers en onderaannemers en door de wijzigingen die vaak nog tijdens ontwerp en uitvoering worden aangebracht. Op weg naar energieneutrale gebouwen worden opleidingen van cruciaal belang. De deelnemers aan het congres beklemtoonden het potentieel van bouwteams tussen architecten en ingenieurs van studiebureaus en aannemers. Maar een belangrijke uitdaging voor bouwteams bestaat erin de evoluerende afspraken tijdens het bouwproces te bewaken.

TOENEMEND BELANG VAN SYSTEEMOPLOSSINGEN De technologieën om energieneutrale gebouwen te realiseren bestaan. Het zal er de volgende jaren vooral op aankomen ze op een geïntegreerde en kosten-optimale manier te combineren, te implementeren, te plaatsen en in dienst te nemen. De continue bewaking van programma’s van eisen van ontwerp tot einde levensduur via zogenaamde ‘commissioning’ zal dit leerproces nog versnellen. Tenslotte werd op het congres het belang van een collectieve aanpak voor verschillende gebouwen samen beklemtoond. Tevens werd een duidelijke band gelegd tussen energiezuinigheid en ruimtelijke ordening. Belangrijke energiebesparingen kunnen worden bereikt door bijvoorbeeld kantoorruimten te rationaliseren en door compacter wonen. Op www.vcb.be/energiecongres kan je de congresbrochure downloaden. Ze bevat productfiches van aanbieders en standpunten van experten. De fiches werden gescreend door het WTCB. ❚

Partn er van

VCB NIEUWS

Vlaamse regering drijft investeringen verder op Op het rechtstreeks overleg van de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) met de Vlaamse regering in het VBOC (Vlaams Bouwoverlegcomité) op 10 maart is gebleken dat de Vlaamse regering haar investeringsvolume verder verhoogt. De Vlaamse begroting van 2014 bevat ongeveer 375 miljoen euro meer investeringen dan in 2013. Het investeringsbudget bedraagt daardoor bijna vier miljard euro. Bovendien staan voor de herinrichting van gevaarlijke verkeerspunten voor ongeveer 190 miljoen euro kredieten open binnen het FFEU (Financieringsfonds voor Eenmalige Investeringsuitgaven). Deze middelen zullen nog dit jaar worden vastgelegd dankzij een aantal grotere projecten. In 2014 zullen er middelen in het FFEU bijkomen ten gevolge van onbenutte kredieten uit de begroting van 2013. Maar die wou de huidige regering niet bestemmen. Daarover zal de volgende regering moeten beslissen. De Vlaamse regering beloofde een omzendbrief die gemeenten ertoe aanspoort de saneringsbijdrage maximaal aan te wenden voor investeringen in het rioleringsnetwerk. Deze omzendbrief is op 3 april in het Belgisch Staatsblad verschenen. Over de problematische bestekken voor het PPS-programma Scholen van Morgen is overleg beloofd met gedelegeerd bouwheer AG Real Estate. Dit overleg heeft intussen plaatsgehad.

STANDAARDISERING VAN OVERHEIDSOPDRACHTEN De VCB herhaalde haar vraag naar een standaardbestek voor overheidsgebouwen. De overheden moeten immers al tegen 2019 bijna energieneutrale gebouwen realiseren. De vraag van de VCB zal geagendeerd worden op het Vlaams Vastgoedforum dat minister Bourgeois recent heeft opgericht en voornamelijk uit vastgoedexperten van de Vlaamse overheidsinstellingen bestaat. Voor een meer gestandaardiseerde toepassing van PPS door de lokale besturen verwees de regering naar de ‘guideline’ die het Vlaams Samenwerkingsforum voor

Overheidsopdrachten ondertussen heeft kunnen finaliseren. Voor de sanering van zwaar verontreinigde blackfields heeft de Vlaamse regering er uiteindelijk voor gekozen geen apart PPS-instrument te creëren. De idee om bodemsanering en herontwikkeling geïntegreerd aan te pakken werd wel weerhouden en wordt nu bij een aantal gemeenten afgetoetst. Artikel 37 van het nieuwe KB op de uitvoering van overheidsopdrachten maakt onvoldoende duidelijk vanaf wanneer bij een ‘wezenlijke’ wijziging van de opdracht een verrekening kan gebeuren dan wel een nieuwe opdracht moet worden uitgeschreven. Het Vlaams Samenwerkingsforum voor Overheidsopdrachten kreeg als taak voor overheidsopdrachten in Vlaanderen een oplossing te vinden die zowel door publieke als private actoren wordt gedragen.

SOCIALE DUMPING TEGENGAAN Bij de voorstellen van de VCB om sociale dumping tegen te gaan verwees de regering naar de recentelijk goedgekeurde conceptnota over het voorkomen van fraude en misbruiken bij overheidsopdrachten. Om malafide aannemers te weren focust de nota vooral op de beoordeling van ‘past performances’. De regering beloofde nog een omzendbrief over de concrete gevolgen van de vernietiging van het gronden pandendecreet zodat lokale besturen weten hoe zij hierop moeten reageren. Voorts wees de VCB erop dat het aantal hypothecaire contracten voor meer dan 25 jaar bijna gehalveerd is. De VCB stelde voor een differentiatie in te voeren tussen kredieten voor enerzijds bestaande woningen en anderzijds energiezuinige nieuwbouw. Dit punt wordt verder behandeld in de high level groep die het Vlaams Bankenplan begeleidt. ❚

VBOC-overleg met Vlaams minister-president Kris Peeters en de ministers Hilde Crevits, Philippe Muyters en Freya Van den Bossche.

Partn er van

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105

Health Care Concept速 Bouwen aan energiezuinige en gezonde zorgcentra Plannen om een ziekenhuis of zorgcentrum te bouwen of te renoveren? Bespaar dan niet alleen op energie, maar denk vooral ook aan de gezondheid en het comfort van pati谷nten en personeel. Kies daarom voor een oplossing van RENSON速. De continue toevoer van verse lucht en de gecontroleerde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) zorgt voor een goede luchtkwaliteit. Buitenzonwering in combinatie met intensieve nachtventilatie (nightcooling) garandeert steeds aangename temperaturen in het volledige gebouw.

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

Healthconnector速

www.bouwenaanvlaanderen.be www.bouwenaanmonumenten.be

Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be?

Bel dan 011 605540

De meest complete overzichten van leveranciers online Wie doet wat zijn servicepaginaâ&#x20AC;&#x2122;s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de (monumenten)bouw

Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet! Bel voor meer informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen en Bouwen aan Monumenten met nummer 011 605540

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T +32 (0)9 2209250 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

WIE DOET WAT

AANNEMERS

AFWERKING

ARCHITEKTENBURO DE VLOED BVBA

BUILDING NV Vaartstraat 126, 2520 OELEGEM T.....................................................................+32 (0)3 2067630 F.....................................................................+32 (0)3 2067631 E info@buildingnv.be W www.buildingnv.be

Laarnebaan 106 a, 9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN T.................................................................... +32 (0)9 2521122 F.................................................................... +32 (0)9 2521125 E info@devloed.be W www.devloed.be

CONVENTS PRODUCTS NV

Laakstraat 53 3582 KOERSEL T.....................................................................+32 (0)11 458100. F.................................................................... +32 (0)11 424680 E receptie@conventsgroup.com W www.conventsgroup.com

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE Oostrozebeekstraat 54, 8770 INGELMUNSTER T.....................................................................+32 (0)51 316080 F.....................................................................+32 (0)51 302237 E info@monument.be W www.monument.be

PROMAT INTERNATIONAL NV

PELLIKAAN BOUW NV Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T................................................................... +32 (0)2 7205845 F................................................................... +32 (0)2 7213470 W www.pellikaan.be

ARCHITECTEN

Bormstraat 24 2830 TISSELT T.................................................................. +32 (0)15 718100 F................................................................. +32 (0)15 718109 E info@promat-international.be W www.promat-international.com

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING

Torhoutsesteenweg 52, 8400 OOSTENDE T.................................................................... +32 (0)59 808804 F.................................................................... +32 (0)59 709818. E info@boeckx.be W www.boeckx.be

BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV Kortrijksesteenweg 1092 9051 GENT - SINT DENIJS -WESTRUM T.................................................................... +32 (0)9 2250174 F.....................................................................+32 (0)9 2256414 W www.bontinck.biz

AIRCO, VERWARMING EN KLIMAATBEHEERSING

VK CLIMATE SOLUTIONS NV PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27, 2950 KAPELLEN T.....................................................................+32 (0)3 6051433 F.....................................................................+32 (0)3 6051476 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be

Leuvensesteenweg 48c 1932 ZAVENTEM T................................................................. +32 (0)2 7091320 F................................................................. +32 (0)2 7919654 E info@climatesolutions.be W www.climatesolutions.be

Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 262020 F.....................................................................+32 (0)51 262021 W www.vkgroup.beBO

AUDIOVISUEEL MATERIAAL

ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN nv PLAY AV

RENOTEC NV Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T.....................................................................+32 (0)14 866021 F.....................................................................+32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

J. HERMANS & C° NV IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 3300 TIENEN T.................................................................. +32 (0)16 820300 F.................................................................. +32 (0)16 821461 E info@hermansco.be W www.hermansco.be

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T.................................................................... +32 (0)9 3818640. F.................................................................... +32 (0)9 3818649 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

AUTOMATISCHE DEUREN

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK www.monument.be/companies/2-altritempi

VERSTRAETE | VANHECKE NV Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T.....................................................................+32 (0)3 8290400 F.....................................................................+32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

108 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

RUBEN WILLAERT

Bloemisterijstraat 6, 8340 SIJSELE T.....................................................................+32 (0)50 362820 F.....................................................................+32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

TORMAX BELGIUM

Gontronde Heirweg 186, 9090 MELLE T.....................................................................+32 (0)9 2727272 F.................................................................... +32 (0)9 2524224. E com@tormax.be W www.tormax.be

WIE DOET WAT

SORTIMO

Schaarbeeklei 207 1800 VILVOORDE T.....................................................................+32 (0)2 3550370 F.................................................................... +32 (0)2 3550371. E info@sortimo.be W www.sortimo.be

BLADLOOD

GEVELBEKLEDING

BRANDWERENDE DEUREN

INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T................................................................ +31 (0)162 455240 F............................................................. +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

ARVAL ARCELORMITTAL CONSTRUCTIONS BELGIUM

BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS

T ...................................................................+32 (0) 14 563915 F ...................................................................+32 (0) 14 592710 E info.arvalbenelux@arcelormittal.com W www.arcelormittal.com

Lammerdries 8 2440 GEEL

UZIMET BV

Postbus 1069 2280 CB RIJSWIJK T................................................................ +32 (0)473 893 065. E alexis.vanhove@uzimet.be W www.uzimet.be

BOUWMATERIALEN

EMMERY NV

ISOCAB NV

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T.................................................................. +32 (0) 3 2335727 F ...................................................................+32 (0) 3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T.....................................................................+32 (0)56 734311 F.................................................................... +32 (0)56 734322 E info@isocab.be W www.isocab.be

DIEPVRIESBOUW

ARCELORMITTAL CONSTRUCTIONS BELGIUM

Lammerdries 8 2440 GEEL T.................................................................. +32 (0)14 563915 F................................................................. +32 (0)14 592710 E info.arvalbenelux@arcelormittal.com

GLASRESTAURATIE

W www.arcelormittal.com

GEVELBEKLEDING

BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA

Weststraat 8, 8340 MOERKERKE T....................................................................+32 (0)50 209 024 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be

ISOCAB NV Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T.....................................................................+32 (0)56 734311 F.................................................................... +32 (0)56 734322 E info@isocab.be W www.isocab.be

VERSTRAETE | VANHECKE NV GET NV

BRANDWERING

Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T.....................................................................+32 (0)14 866021 F.....................................................................+32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

ELECTRONISCHE BEVEILIGING

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

AALBERS | WICO

RENOTEC NV

Antwerpsesteenweg 107 2390 MALLE T.....................................................................+32 (0)3 3129230 F.................................................................. +32 (0)3 3117290 E info@get.be W www.get.be

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T.....................................................................+32 (0)3 8290400 F.....................................................................+32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

BEDRIJFSWAGENINRICHTING

HANG- EN SLUITWERK

EXPLOSIEWERING

DORMA FOQUIN N.V. AALBERS | WICO

AALBERS | WICO Molenstraat 18, NL-3927 AC Renswoude T................................................................. +31 (0)318 571411. F................................................................. +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T.................................................................. +32 (0)50 451570 F.................................................................. +32 (0)50 319505 E info@dorma.be W www.dorma.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 109

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

WIE DOET WAT

METAALCONSTRUCTIES

HOUTEN DAKCONSTRUCTIES

STUDIEBUREAU R. BOYDENS WOODLAM Chaussée de Liège 160c 6900 MARCHE-EN-FAMENNE T.................................................................... +32 (0)84 323386 F.....................................................................+32 (0)84 323380 E info@woodlam.com W www.woodlam.com

COUWENBERG & SCHELLENS N.V.

Autobaan 13, 8210 LOPPEM - ZEDELGEM T.................................................................... +32 (0)50 831320 F ....................................................................+32 (0)50 831329 E boydens@boydens.be W www.boydens.be

Meir 45, 2381 WEELDE T.................................................................... +32 (0)14 654510. F.................................................................... +32 (0)14 658329 E info@cs-alu.be W www.cs-alu.be

KANTOORINRICHTING

MOBIELE WANDEN

INBRAAKWERING .

JOYE NV AALBERS | WICO Molenstraat 18, NL-3927 AC Renswoude T................................................................. +31 (0)318 571411. F................................................................. +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

• algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK T................................................................. +32 (0)56 70 70 00 F................................................................. +32 (0)56 7010010 E info@joyekantoor.be W www.joyekantoor.be

KOGELWERING

FDS N.V. ..................Industriepark Drongen 11 A, 9031 DRONGEN T.................................................................... +32 (0)9 2808430 F.................................................................... +32 (0)9 2808439. E info@fds.be W www.fds.be

NATUURLIJKE HYDRAULISCHE KALK

INBRAAKWERENDE DEUREN

AALBERS | WICO

• algemene elektriciteit • elektrische installaties in INDEKO de industrie HOLLAND Everdenberg 11B • privé-installaties

4902 TT OOSTERHOUT T................................................................ +31 (0)162 455240 F............................................................. +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN

Molenstraat 18, NL-3927 AC Renswoude T................................................................. +31 (0)318 571411. F................................................................. +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl • CV-ketels, stoomketels en thermische olieketels • warmeluchtgeneratoren en stralingspanelen • airconditioning en ventilatie

LIFTEN

REYNCHEMIE NV Industrieweg 25, 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 242527 F.....................................................................+32 (0)51 229892 E reynchemie@skynet.be W www.reynchemie.com

NATUURSTEEN

Abutriek Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

NV DAS NATUURSTEEN COOPMAN LIFTEN NV

Jagershoek 8 8570 VICHTE T.....................................................................+32 (0)56 772165 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

Heirweg 123 8520 Kuurne T.....................................................................+32 (0)56 358580 F.....................................................................+32 (0)56 355865 E liften@coopman.be W www.coopman.be

INGENIEURSBUREAU

MATERIAAL VOOR AANNEMERS

ABUTRIEK

114

DAS NATUURSTEEN Reppelsebaan 85, 3294 MOLENSTEDE-DIEST T.....................................................................+32 (0)13 780540 F.....................................................................+32 (0)13 778073 E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be

PAALFUNDERING

de waal

PERFECT AAN DE BASIS

VK Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 262020 F.....................................................................+32 (0)51 262021 W www.vkgroup.be

110 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

EURORENT N.V. Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE T.....................................................................+32 (0)3 3254300 F.....................................................................+32 (0)3 3259903 W www.eurorent.be

DE WAAL PALEN NV Voshol 6a 9100 LOKEREN T.............................................................. +32 (0)9 340 55 00 F................................................................. +32 (0)9 340 55 18 E info@dewaalpalen.be W www.dewaalpalen.be

WIE DOET WAT

SCHILDERWERKEN

METAALCONSTRUCTIES COUWENBERG & SCHELLENS TRIFLEX BV

Diamantstraat 10/301 2200 HERENTALS T.................................................................. +32 (0)14 752550 F.....................................................................+32 (0)14 752614 E info@triflex.be W www.triflex.be

Meir 45, 2381 WEELDE T.................................................................... +32 (0)14 654512. F ....................................................................+32 (0)14 654758 E info@cs-alu.be

GROEP ASLV Steenweg 208, 3665 AS T.....................................................................+32 (0)89 650020 F.....................................................................+32 (0)89 650019 E aslv@aslv.be W www.aslv.be

POORTEN

W www.cs-alu.beTRAPPEN

TRAPPEN

SPRINKLERS DECOTRAP

Mijnwerkerslaan 42, 3550 HEUSDEN-ZOLDER T.................................................................... +32 (0)11 360460. F ....................................................................+32 (0)11 360461 E info@decotrap.be W www.decotrap.be

INDEKO HOLLAND

Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T................................................................ +31 (0)162 455240 F............................................................. +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

PROJECTONTWIKKELING

EMMERY MAPLE AND FOX NV Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T.....................................................................+32 (0)3 2335727 F.....................................................................+32 (0)3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

SOFTWARE EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE

Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T.................................................................... +32 (0)2 2370820 F.................................................................... +32 (0)2 2370821 W www.extensa.be

RESTAURATEURS

VERVEN

PPG COATINGS BELUX NV

Genkersteenweg 311, 3500 HASSELT T.....................................................................+32 (0)11 278701 F.....................................................................+32 (0)11 278700 E info@sigma.be W www.sigma.be

VERWARMINGSOPLOSSINGEN AD ULTIMA GROUP NV Beneluxpark 7, 8500 KORTRIJK T.................................................................. +32 (0)56 740 740 F.................................................................. +32 (0)56 740 700 E info@adultima.be W www.adultima.be

HBS&C

Winkelomseheide 223a, 2440 GEEL T..................................................................+32 (0)474 691537 E info@hbsc.be

REMEHA NV

Koralenhoeve 10, 2160 WOMMELGEM T.....................................................................+32 (0)3 2307106 F.....................................................................+32 (0)3 3545430 E info@remeha.be W www.remeha.be

ZONWERING

CONSTRUSOFT BELGIUM RUBEN WILLAERT

Postbus 60 NL - 6900 AB Zevenaar T..................................................................+31 (0)316 200000 F................................................................. +31 (0)316 342454 E info-be@construsoft.com W www.construsoft.com

FDS N.V.

Industriepark Drongen 11 A, 9031 DRONGEN T.................................................................... +32 (0)9 2808430 F.................................................................... +32 (0)9 2808439. E info@fds.be W www.fds.be

W www.rubenwillaert.be

RIOLERINGEN

STAALSCHRIJNWERK

DEJOND NV DESCHACHT

Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T.....................................................................+32 (0)9 3557454 F.....................................................................+32 (0)9 3557679 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T.................................................................... +32 (0)3 8203411 F.................................................................... +32 (0)3 8203511 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

ZONWERING & VENTILATIE

COLT INTERNATIONAL NV Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T.................................................................. +32 (0)15 286080 F.................................................................. +32 (0)15 270828 E info@be.coltgroup.com W www.coltgroup.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

PARKEREN

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

WIE DOET WAT

ZUIGEN EN BLAZEN VAN DROGE STOFFEN DUCO “VENTILATION & SUN CONTROL” Handelsstraat 19 8630 VEURNE T....................................................................+32 (0) 58 330033. F....................................................................+32 (0) 58 330044.

RENSON WAREGEM Maalbeekstraat 10, B - 8790 WAREGEM T.....................................................................+32 (0)56 627111. F.....................................................................+32 (0)56 602851.

E info@duco.eu

E info@ renson.be

W www.duco.eu

W www.renson.be

FIHUMA

Turnhoutsebaan 129 2970 SCHILDE T.....................................................................+32 (0)3 3142903 F.....................................................................+32 (0)3 3151903 E info@fihuma.be W www.fihuma.be

Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind

• • • • • • •

Grondzuiger NIEUW in gamma Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23 Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuigen blaaswagens

Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail: info@fihuma.be

Verkoop met het oog op de restauratie en de herbestemming van de Sint-Catharinakerk in Tongeren Het Tongerse Sint Catharinabegijnhof is het oudste Limburgse begijnhof. Het werd medio dertiende eeuw gesticht. De Sint-Catharinakerk, beter bekend als Begijnhofkerk of Paterskerk, is een van de oudste kerken van Tongeren. Deze vroeggothische kerk uit 1294 werd in de loop der eeuwen meermaals verbouwd en aangepast. Na de Franse Revolutie kwam de kerk in het bezit van de Tongerse Godshuizencommissie die in 1899 de kerk (voor 99 jaar), verhuurde aan de Minderbroeders. De sfeervolle Sint-Catharinakerk bevat een rijke verzameling kunstvoorwerpen, met vooral opvallende schilderijen en houtsnijwerk. Tongeren droeg de kerk in 2012 in volle eigendom over aan het Autonoom Gemeentebedrijf (AGB) Stadsontwikkeling Tongeren. Het AGB heeft beslist de kerk te restaureren en te herbestemmen, rekening houdend met de beschermingsvoorschriften en met de regelgeving over ruimtelijke ordening. Met het oog op de restauratie en de herbestemming wil het AGB de kerk verkopen. De Sint-Catharinakerk ligt in het centrum van Tongeren, binnen het Begijnhof, aan de Brouwerstraat 7. Het betreft volgend perceel: Tongeren, 1e afdeling, sectie C, nummer 228C, groot 724 m². De kerk is een beschermd monument, bij besluiten van 30 december 1933 en 29 januari 1981. Ze geniet ook erkenning als Unesco werelderfgoed (1988).

Informatie en het verkoopdossier zijn op te vragen bij: Luc Duyssens projectontwikkeling AGB Muntstraat 25 B-3700 Tongeren email: luc.duyssens@stadtongeren.be

112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

WDW

Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind

• • • • • • •

Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail: info@fihuma.be

Informatie en het verkoopdossier zijn op te vragen bij: Luc Duyssens projectontwikkeling AGB Muntstraat 25 B-3700 Tongeren email: luc.duyssens@stadtongeren.be

112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Verrijkt met ‘Interactieve Print’ Breng uw vaktijdschrift tot leven! Layar is een gratis app voor de smartphone en tablet, die het papier van ‘Bouwen aan Vlaanderen’ tot leven brengt. Met behulp van Layar worden advertenties en redactionele content interactief gemaakt. Als lezer slaat u de brug tussen print en de digitale wereld. Het enige dat u nodig heeft, is een smartphone of tablet met de Layar app. U scant met uw smartphone of tablet een pagina, waarna de Layar-app de clickable elementen toevoegt op de pagina zoals: Video’s, foto’s, tekst, e-mailadressen, telefoonnummers, social media sharebuttons, etc.

Wat heeft u nodig? Het vaktijdschrift Een smartphone of tablet De gratis Layar-app

Download de gratis layar app

Scan de pagina

Bekijk de layar!

UITGAVE

Interactieve Print

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOU WENA ANVL AAND

Stap voor stap

EREN.BE I JAARGANG 15 I NUMMER 2 2014 I APR--MEI

Hoe werkt het: VAKTI JDSCH RIFT VOOR DE BOUW I WWW. BOUW ENAA

Even de gratis Layar app downloaden in de Apple Store of de Google Play Store. Open nu de Layar app op uw smartphone of tablet.

NVLAA NDERE N.BE

Klik op het scan-icoon onderaan in de zoekbalk van uw smartphone of tablet. Houd uw smartphone of tablet boven een van de ‘Layarpagina’s’, herkenbaar aan het blauwe logo. Klik in het scherm, nu opent de digitale laag en kunt u op de buttons klikken. Veel lees en kijkplezier!

Gentse boeken gaan ond ergronds Brusselse banken krijg en zon en groen Ongewoon administrat ief centrum voor Torhout Dynamische prikkel in Hasseltse stationsbuu rt Muziek in Lierse Jezuïete nkerk

SCAN WITH

2 2014088 BAVL 02.indd

16-05-14 09:17

Waterproofing&solutions Waterproofing insulation

t r r e e p g n x i p f o EEWxaterprloation su ns n i & in

io t u l so

Belgisch marktleider in vloei-chape, vloerisolatie en egaline Wij bieden de geschikte oplossing voor ieder bouwproject, nieuwbouw of renovatie Vloei-chape op cementbasis Beloopbaar na 4 uur, betegelbaar na 1 Ă 2 dagen

NIEUW!

Anhydriet vloer-chape (Knauf) Vanaf 3 cm dikte, druksterkte 26 N/mm2 Grote oppervlaktes zonder uitzettingsvoegen

Vloei-chape op vloerverwarming (op anhydriet- of cementbasis) 60% betere warmtegeleiding dan met zandcementchape

Egaline De oplossing voor geringe diktes

Renovatie van industriĂŤle vloer naar zichtvloer Grote druksterkte 36 N/mm2

NIEUW! De vloei-chapes hebben heel wat voordelen, de chapes zijn zelfnivellerend, vlakker en veel sterker dan traditionele chape en kunnen geplaatst worden in zeer geringe diktes. CALMIX bvba - Hof Ter Weze 32 - 8800 Roeselare - TEL. 051/77 88 89 - FAX 051/77 21 05 - www.calmix.be - info@calmix.be

Uw werf, met Euro Rent! GRATIS ADVIES op de werf

GRATIS catalogus op eurorent.be

Bisschoppenhoflaan 633 | 2100 Deurne | T 03 325 43 00 | eurorent.be | info@eurorent.be