UITGAVE
2 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 16 I NUMMER 2 2015 I MEI-JUN-JUL
Zaventem hoort ze niet meer vliegen Navo-hoofdkwartier strijdklaar Kortrijk: jeugdherberg met historische achtergrond Inno- en renovatief winkelen in Hasselt Sint-Katelijne-Waver: politiekantoor plaats van gebed
Als financieel verantwoordelijke wilt u dat iedereen in uw stad of gemeente het goed heeft …
Maak samen met uw ING Relationship Manager uw missie waar. Om het welzijn van de bewoners in uw stad of gemeente te garanderen,
optimaliseren en uw liquiditeitsbeheer en betalingen nog vlotter
is efficiëntie voor u een topprioriteit. Bij ING beseffen we dat. Daarom
laten verlopen, bijvoorbeeld. En vergeet het elektronisch bankieren
kunt u rekenen op een ING Relationship Manager die uw behoeften
niet, speciaal afgestemd op uw situatie en organisatie. Zo maken we
begrijpt. Ook bieden we u een aantal financiële oplossingen die u
u het leven gemakkelijker. Maak gerust een afspraak met uw ING
perfect ondersteunen in uw taak. Diensten die uw geldstromen
Relationship Manager.
ing.be/business Aanbod van bankdiensten onder voorbehoud van aanvaarding door ING België en wederzijds akkoord. De voorwaarden en modaliteiten (reglementen, tarieven en andere aanvullende informatie) zijn beschikbaar bij uw ING Relationship Manager of op w w w.ing.be/business.ING België nv – Bank /Kredietverlener – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.
BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19
♦
2280 Grobbendonk
♦
tel +32 (0) 14 84 80 80
www.remmers.be
♦
fax +32 (0) 14 84 80 81
DucoSun Ellips Architecturale zonwering
De ellipsvormige lamellen van de DucoSun Ellips zorgen voor
elektronisch verstelbaar. Dankzij het groot aantal hellingshoeken kan het systeem een ruimte optimaal beschaduwen, ongeacht de glasoppervlakte of de stand van de zon.
We inspire at www.duco.eu info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67
HOME OF OXYGEN
een maximum aan diffuus daglicht. De lamellen zijn vast of
UITGAVE
Voorwoord
2 Ideeën over huiselijk groen zijn niet altijd groene ideeën Beste Lezer,
De Vlaming houdt nog altijd sterk vast aan het traditionele beeld van een huisje met eigen tuin. Dat blijkt uit een studie van het overheidsdepartement Leefmilieu, Natuur en Energie. Ze vinden dat individuele, gemakkelijk toegankelijke eigen strookje groen belangrijker dan de nabijheid van publiek groen. In de afweging van een eigen tuin ten opzichte van een bos, park of natuurgebied in de buurt, kiest toch 70% van de in het kader van de studie ondervraagde Vlamingen voor die eigen tuin. Ze geniet vooral de voorkeur omwille van de rust, de vrijheid om zelf beslissingen te nemen, het zicht op groen en het gemak om snel even buiten te kunnen zonder zich te verplaatsen. "De voorkeur voor een eigen tuin is volgens mij logisch, gelet op de permanente toegankelijkheid," reageert de Leuvense professor Martin Hermy, specialist in openbaar groen. "Anderzijds kan je via de satellietbeelden van Google Maps merken dat toch veel tuinen er onverzorgd en verwilderd bij liggen. De vraag is dan ook in hoeverre mensen met een tuin er ook van gebruik maken." Hermy wijst erop dat alle tuinen samen goed zijn voor 8 à 9% van de oppervlakte van Vlaanderen, bijna evenveel als de 10 à 11% bosareaal. "De voorkeur is deel het gevolg van het jarenlang propageren van het eigen huis met tuin als ideaalbeeld. In andere landen is dit veel minder het geval geweest. Zo is in Nederland het concept van gemeenschappelijke buurttuinen al goed ingeburgerd. In Vlaanderen staat dit nog in de kinderschoenen." Hermy ziet ook een belangrijke rol voor een groene omgeving als vluchtomgeving uit het jachtige werkleven. "Maar een groene omgeving kan je uiteraard op veel manieren verkrijgen: tuinbomen, gevel- en dakgroen of zelfs tegeltuintjes. Meestal worden die mogelijkheden niet benut. De meeste ervan vergen slechts heel weinig ruimte." Sommige overheden leggen bij nieuwe verkavelingen of stadsvernieuwingsprojecten al bepaalde volumes gemeenschappelijk of semi-gemeenschappelijk groen op. Ze zouden ook gevelgroen en tegeltuintjes kunnen stimuleren, zoals tien jaar geleden het geval was met groendaken. De subsidies zijn sindsdien wel weggevallen, maar de groendaken zelf zijn wel gebleven.
Veel leesplezier,
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5
2
Inhoud
Vaktijdschrift voor de bouw
COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift voor de bouw Jaargang 16 • nummer 2 • 2015 Sinds 1999 • Verschijnt 5 x per jaar
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Autobaan 22, 8210 Loppem Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)50 368170 E info@louwersmediagroep.be
REDACTIEADRES
Koen Mortelmans, eindredacteur Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com
REDACTIE
08
Henri Gielen, Jan Hoffman, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Desiree Pennings, Jeroen Schreurs, Simon Schreurs, Bram Souffreau, Bert Verbeke en Nick Vanderheyden
32
68
BLADMANAGEMENT
Philippe Bourda T +32 (0)50 368170 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 (0)50 368170 M +32 (0)475 281464 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be
ADVERTENTIES
WOON- EN WERKGEBOUWEN Zaventem: Met zicht op het tarmac naar de gates Zaventem: 'Werken op luchthaven vergt grondige voorbereiding' Zaventem: 'Kind aan huis bij Brussels Airport' Evere: Navo-gebouw bijna klaar voor de strijd
www.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project E traffic@louwersmediagroep.be Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)50 368170
Evere: Uitgekiend verluchtingsconcept garandeert Navo comfort
SECRETARIAAT
De Pen: Jurgen Van Bogaert, gedelegeerd bestuurder Cores Development
Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders
ABONNNEMENTPRIJS
Evere: 100.000 m² betonkernactivering in nieuwe hoofdzetel Navo Evere: Mondiale samenwerking, Belgische engineering Evere: Strakke cassettegevel voor Navo Brussel: Batibouw blijft de bouwtoon aangeven Sint-Truiden: HQ Punch Powertrain: overvloed aan daglicht
€ 54,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 (0)50 368170
Sint-Truiden: Designlift creëert esthetisch surplus bij Punch Powertrain
ADRESWIJZIGINGEN
Overijse: Bouwen in de zware leemgrond
Bedrijfspresentatie: Sobemo Baasrode: Hero Construct etaleert competentie met eigen kantoorgebouw Bedrijfspresentatie: Fe2 Zoersel: Vernieuwd dorpscentrum voor de boekjes
Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België
Hasselt: Inno terug na dertig jaar
OPZEGGINGEN
Mere: Ventilatie en verwarming in harmonie in Ben-woning
Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.
DOELGROEP
Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.
VORMGEVING/ART DIRECTION
Antwerpen: Business terminal geeft luchthaven uitstraling Zaventem: Eerste Belgische Jaguar Land Rover-garage in nieuwe bedrijfsidentiteit Zemst: Serene scheiding van flows naadloos in omgeving ingewerkt Destelbergen: Fit out: transparante 21ste-eeuwse sporttempel Sint-Katelijne-Waver: Politiekantoor een plaats van gebed Anderlecht: Wooncomplex in historische context geniet van Brusselse skyline Bedrijfspresentatie: RG Tegel Gent: Nieuw vlaggenschip Renault & Dacia
E studio@louwersmediagroep.be
Hasselt: Limburgs grootste BMW-toonzaal officieel geopend
DRUKWERK
Bedrijfspresentatie: Moeskops
Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.
6 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Geel: JBC betonvast in Geel Izegem: Gezond binnenklimaat in Televic-kantoren Putte-Kapellen: Meer licht en ruimte voor garage Gwijde Beerse: Industrieel gebouw moet meer zijn dan vierkant blok
8 11 17 18 21 25 29 30 32 35 38 41 43 44 49 51 58 62 68 73 74 81 85 86 88 95 96 101 104 107 108 109 110
Inhoud
88
118
133
146
DAK & GEVELTECHNIEKEN Bedrijfspresentatie: Deschacht
114
ONDERWIJSPROJECTEN Antwerpen: Passiefschool moet buurt activeren Gent: Aanpassingswerken herenigen leerlingen zorgcampus IVV Sint-Vincentius Gent: Lichtstraten optimaliseren gebruik daglicht, zonnewarmte en luchtcirculatie Sint-Pieters-Leeuw: Brede school De Groene Parel komt met nieuwe wijk Bedrijfspresentatie: Ebema Leuven: #94: energieneutrale studentenresidentie met ongekend comfort
116 118 123 125 127 128
ZORGPROJECTEN Sint-Agatha-Berchem: Chromosomen kenmerken woonzorgcentrum Interview: Positieve mentaliteit bij VTDV Tienen: Nieuw Huis in de Stad Kortrijk: Oude bakstenen muur basiselement jeugdherberg Groeninghe Oostende: Completerend onderdeel van een stadswijk
133 136 138 140 141
BOUWEN AAN MONUMENTEN
UITGAVE
2 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 16 I NUMMER 2 2015 I MEI-JUN-JUL
Brussel: Laagje bladgoud voor gildehuizen
146
VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLAANDEREN.BE
PARTNERS EN RUBRIEKEN Journaal De Vijfde gevel De Derde Long
Zaventem hoort ze niet meer vliegen Navo-hoofdkwartier strijdklaar Kortrijk: jeugdherberg met historische achtergrond
Juridisch advies van Hans Herbrant
Inno- en renovatief winkelen in Hasselt Sint-Katelijne-Waver: politiekantoor plaats van gebed
CIB Nieuws
2 2015081 BAVL 02.indd 1
Coverbeeld: Connector Zaventem. (foto: Georges De Kinder)
07-05-15 11:58
BVA Nieuws Wie Doet Wat
54 113 149 151 152 153 154
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7
ZAVENTEM | Connector
Tekst | Bram Souffreau Foto's | Georges De Kinder
MET ZICHT OP HET TARMAC NAAR DE GATES Connector op Brussels Airport verbindt de luchthaventerminal met de pieren A en B. Bovengronds. Passagiers hoeven niet meer na verschillende roltrappen door een eindeloze en sombere ondergrondse tunnel te stappen, maar wandelen via een in daglicht badend en ruim hedendaags ontworpen luchthavengebouw. "Connector vormt het nieuwe zwaartepunt van Brussels Airport", geeft architect Erwin Persoons mee.
Connector beschikt over de grootste handbagagecontroleruimte van Europa. Het telt 25 lanen.
"De zaagtandstructuur van het dak, de beheerste wisselwerking tussen wit- en grijstinten, de licht hellende glazen gevels en het elegante, afgeronde meubilair in een rustgevend kleurenpallet drukken de dynamische luchthavenervaring van de passagier uit," legt senior architect Persoons van architectenbureau Chapman Taylor – Buro Happold – Moss (CTHM) uit. Bij het ontwerp van Connector stond het comfort van meer dan twintig miljoen passagiers die elk jaar door Connector zullen stappen centraal, net als hun ervaring en dat alles op menselijke schaal. Connector straalt rust uit. De hoofdkleuren wit en grijs met enkele accentkleuren maken het gebouw licht en luchtig, terwijl graniettegels een neutrale en rustige sfeer scheppen. Dankzij de verdiepingshoge glaspartijen over de hele lengte van het gebouw dromen
8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
passagiers weg bij het fantastisch zicht op het tarmac. In Connector bevindt zich ook de handbagagecontrole. Met 25 lanen –de grootste airportscreening van Europa– wordt het wachten er tot een minimum beperkt. Na de screening ligt het uitgebreide shopping- en ontspanningsgedeelte. Het nieuwe luchthavengebouw telt 5.000 vierkante meter bars, restaurants en winkels. Een wandelboulevard leidt de passagiers langs de zogeheten walk through shops met parfums, cosmetica, drank en chocolade. Connector telt drie niveaus. Op het gelijkvloers op tarmacniveau bevinden zich kantoren, archieven, technische ruimten en tarmacdiensten. De eerste verdieping omvat een bagagereclaim en de winkelruimte. De controlefaciliteiten bevinden zich op verdieping twee.
DE JETBLAST De 220 meter lange en 50 meter brede Connector linkt het luchthavengebouw met de gates en staat in het midden van de luchthavensite. "Daardoor stelde Brussels Airport hoge eisen, onder andere inzake de akoestische kwaliteit, het voorkomen van de reflectie van radarsignalen en de belasting van de glasgevels door de jetblast," stipt Persoons aan. Een vliegtuig produceert een jetblast als het de motoren opstart. De windsnelheden kunnen tot 160 km/u oplopen. De complexe dak- en gevelopbouw en de project specifieke glaseigenschappen laten niet meer dan 85 dB door waardoor landende en opstijgende vliegtuigen amper gehoord worden. En dankzij de helling van 8 graden hinderen de glazen gevels de radarsignalen niet.
ZAVENTEM | Connector
De zaagtandstructuur van het dak karakteriseert het Connectorgebouw.
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Brussels Airport Company, Zaventem
Architect en studies stabiliteit en EPB Chapman Taylor, Londen; Buro Happold, Bath; Moss, Brussel
Studies technieken, brandveiligheid, koude- en warmteopslag Technum Tractebel, Brussel Studies akoestiek Bureau De Fonseca, Meise Hoofdaannemer THV CEI De Meyer (Brussel) en CIT Blaton (Brussel)
Glasgevels Hegge, Hamont-Achel Buitengevels Nedicom, Eindhoven (Nederland) HVAC Imtech, Brussel Liften Schindler, Brussel Plafondprofielen Hunter Douglas, Lokeren Installatie plafondprofielen Genisol, Gent Start werken april 2013 (start voorbereidende werken)
Einde werken maart 2015 Totaaloppervlakte 32.850 m² Bouwbudget 75 miljoen euro (totaalkost Connectorproject) Ook de zaagtandstructuur van het dak heeft een praktische invulling. De constructie laat natuurlijk licht binnenvallen. Maar doordat de ramen zich aan de noordkant bevinden, warmt het gebouw niet op. Zonneschermen en zonnevinnen vervullen dezelfde rol, maar dan voor de ramen. Aan de westkant zijn de schermen overigens gekarteld en bevatten ze mazen in de vorm van langwerpige ruitvormige perforaties. De grootte en de vorm van de mazen zijn zo door het architectenbureau ontwikkeld dat ook zij geen radarstralen terugkaatsen.
GEOTHERMIE Ook de eisen inzake duurzaamheid lagen hoog. Brussels Airport streeft immers tegen 2020 een CO2-vermindering met 20% na. De isolatiewaarde van het gebouw bedraagt K-20; de helft van de opgelegde norm. Dakisolatie, muurisolatie en
hoogrendementglas zorgen hier onder andere voor. De luchthaven opteerde ook voor een koude-warmteopslaginstallatie. In de zomer gebruikt Brussels Airport koud grondwater om het gebouw te koelen. Dat opgewarmde water wordt dan in de ondergrond tot de wintermaanden opgeslagen. Dit geothermiesysteem levert in de wintermaanden 70% van de energiebehoeften. 's Zomers voorziet het systeem in 30% van de energie om het gebouw te koelen. Het regenwater dat op het 11.000 m² groot dak valt, vangt de luchthaven dan weer op in een regenwatertank met een capaciteit van 670.000 liter. Het opgeslagen water wordt in sanitaire voorzieningen gebruikt en voor de reiniging van afvalcontainers.
COMPLEXE BOUWOMGEVING "De bouw vond plaats in een zeer complexe omgeving," zegt Persoons. "Tijdens de werken moesten we
rekening houden met de bestaande ondergrondse verbinding. Die bleef de hele tijd operationeel. De werkzaamheden in de bestaande terminal en het Topaas-gebouw mochten de passagierscirculatie, de commerciële exploitatie en de technische installaties niet hinderen. Dat was geen evidentie," aldus de architect. "Maar we hebben het project uiteindelijk wel binnen het budget en binnen de timing gerealiseerd." Brussels Airport investeert 75 miljoen euro in Connector. De werkzaamheden in de eerste, meest omvangrijke fase hebben twee jaar in beslag genomen. Tegen begin 2016 zal fase twee van de werken afgerond zijn. De tweede fase bestaat uit het aanleggen van het traject voor de passagiers die naar Pier B moeten. Het huidige afgewerkte traject in de Connector brengt de passagiers naar Pier A. ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9
HVAC (verwarming, ventilatie, koeling) Sanitair Elektriciteit Brandbeveiliging
15900277_Hegge.pdf
1
15-04-15
14:54
Care & Cure Industrie Kantoren Sport- & evenementenhallen Scholen Openbaar
Imtech Belgium nv Industrielaan 28 1070 Brussel T: +32 2 558 59 00 Info.be@imtech.com – imtech.com
14900570_Imtech.indd 1
15-12-14 09:50
Hegge NV Bosstraat 131 B-3930 Hamont-Achel Tel: +32 (0)11 440 420 Fax: +32 (0)11 440 429 msw@ hegge.be
STERK IN METAALSCHRIJNWERK Hegge-adv-190x127.5mm.indd 1
www.hegge.be 11-03-2011 10:03:59
ZAVENTEM | Connector
Tekst | Bram Souffreau Foto's | Georges De Kinder
'WERKEN OP LUCHTHAVEN VERGT GRONDIGE VOORBEREIDING' Technisch installatiebedrijf Imtech heeft in de nieuwe Connector de HVACinstallatie geplaatst, het gebouw met sanitair uitgerust en de brandbestrijding geïnstalleerd. "Soms werkten we verder op de bestaande installaties van de terminal en het gebouw aan Pier A, de twee gebouwen die door Connector met elkaar verbonden worden," legt projectmanager Yves De Permentier uit. "Maar voor de installatie van de koelings- en verwarmingselementen hebben we heel wat nieuwe systemen in het gebouw gezet." De HVAC-infrastructuur neemt vijf technische ruimtes in beslag. Momenteel functioneert de verwarming en de koeling nog los van de warmte-koudeopslag, maar beide systemen zullen binnenkort met elkaar geïntegreerd worden. Brussels Airport wilde een energie-efficiënt gebouw. Volgens De Permentier biedt de koppeling van een warmte-koudeopslag annex een warmtepomp met een klassieke HVAC-infrastructuur de beste oplossing. "We plaatsten in de technische ruimtes luchtbehandelingsgroepen, een warmtepomp die op de warmte-koudeopslag aangesloten zal worden, luchtverhitters in de voorlopig casco ingerichte ruimtes, ventiloconvectoren (ventilators met een warmtewisselaar) voor de kantoren en split-units
in de datalokalen", somt De Permentier de werkzaamheden op. "Daarbij hebben we heel wat aandacht besteed aan de inregeling van de juiste debieten en de plaatsing van de luchtmonden." Naast de HVAC-werken heeft Imtech ook alle sanitaire voorzieningen en brandbestrijdingstoestellen geplaatst, waaronder de sprinklernetten, de brandhaspels en het rook- en warmteafvoersysteem. De in samenspraak met Technum, het architectenbureau en de bouwheer gekozen technieken hebben hun degelijkheid in de installatiewereld trouwens al lang bewezen, stipt De Permentier aan.
WERKEN OP EEN LUCHTHAVEN Imtech voerde de werkzaamheden uit in het midden van een volledig operationele luchthaven. "Dat vergt een zeer grondige voorbereiding en planning", klinkt het. "Alle materialen en alle mensen moeten tijdig op de werkplek geraken, maar daarbij mogen we de veiligheidsaspecten niet uit het oog verliezen. Voor alle werken moeten we aan Brussels Airport
toegang vragen. En dit geldt zowel voor de mensen als het materiaal. Waar de werken air-side gebeurden, werden de arbeiders en het materiaal nog eens extra grondig gescreend", schetst de project manager de verschillen met een klassieke werf. "Zo'n opdracht vraagt dus heel veel projectmanagement en ondersteuning; en dat zowel op de werf als op het kantoor in Temse." Maar werken op een luchthaven vormt geen nieuwigheid voor Imtech. "We hebben voldoende ervaring met dergelijke werken op Zaventem", zegt De Permentier. Daarbij verwijst hij onder andere naar de installatiewerken in de Flagship Lounge van Brussels Airlines. Imtech werkt ook nog op andere werven in België waar de veiligheidseisen zeer hoog zijn en waar dus niet iedereen zomaar de werf op kan. Zo plaatst Imtech momenteel de sanitaire technieken in het nieuwe Navo-gebouw in Evere. Imtech is een internationale groep actief in industriële werken, infra en traffic, maritieme technologieën, datacenters en last but not least alle gebouwtechnieken met als specialiteit multi-technische aspecten. Het beursgenoteerde bedrijf heeft in Europa 425 kantoren en heeft ook werken uitgevoerd op onder andere de luchthavens van Schiphol en Berlijn. ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11
GENISOLn.v.
www.genisol.be
ZAVENTEM | Connector
Participanten aan het woord
Participanten aan het woord
GENISOL –BINNENAFWERKING
HUNTERDOUGLAS BELGIUM – PANELEN
Genisol (Gent) stond in voor de binnenafwerking. "We gebruikten hiervoor gipskarton van Gyproc voor de meer dan 6.000 m² wanden en voor de akoestiek van de plafonds verschillende types van HunterDouglas voor de 9.000 m² metalen verlaagde plafonds. We plaatsten in de plafonds ook verschillende types minerale tegels van Rockfon, samen goed voor meer dan 3.000 m² en ongeveer 4.000 m² akoestisch Duripanel van Eternit," preciseert projectleider Thomas Vanderper. "Dit is onze specialiteit. Bovendien verzorgen we ook het binnenschrijnwerk en de totaalafwerking voor kleinere projecten. De blikvanger is hier de Wing, de nabootsing van een vliegtuigvleugel opgebouwd uit gebogen metalen plafondpanelen van HunterDouglas en eindstukken die we op maat lieten maken. In deze eindstukken zijn jets en brandrolluiken geïntegreerd." In de drukste periodes zette Genisol zowat veertig medewerkers in op de Connector. De eerste fase liep half maart ten einde, de tweede fase loopt nog tot juli 2015. "Wegens het werken op grote hoogte was dit voor ons een uitzonderlijke opdracht. De kolombekledingen en de plafonds moesten we op een hoogte van bijna 20 m aanbrengen. Ook de talrijke gebogen vormen, zowel in de wanden als in de plafonds, zijn geen dagelijkse kost. Maar we konden hier bewijzen dat we omvangrijke werken met een hoge moeilijkheidsgraad goed aankunnen." Bij Genisol werken 48 mensen. Op hun palmares staan onder meer het kantoorgebouw van Fedex in Kopenhagen, de Ghelamco Arena in Gent en het Crematorium in Zemst. Het in 1982 gestichte bedrijf telt drie afdelingen: Genisol Projects voor binnenafwerking, Domus Arte voor gevelrenovaties en Canhouse voor houtskeletbouw.
HunterDouglas Belgium (Lokeren) leverde verschillende plafondpanelen, zoals de 300C-panelen op gesegmenteerde dragers, 300C convex gebogen panelen, bandrasterpanelen en inhaakpanelen type Durlum. "Speciaal voor het Connector gebouw hebben we gesegmenteerde dragers en gebogen panelen ontwikkeld om de vorm van de 'wing' te verkrijgen," zeggen de verantwoordelijken voor marketing en sales, Denis Demeester en Linda De Ridder. "We zijn het gewend mee te denken met architecten en bouwheren om aan specifieke projecttechnische eisen te voldoen." De gesprekken met het architectenbureau begonnen in 2012. "Wij beschouwen Connector als een uitzonderlijk project, wegens de hoge eisen van de architect en de bouwheer wat betreft precies de gebogen profielen en gesegmenteerde dragers. Als je voor een nationale luchthaven kan werken worden je producten door miljoenen mensen gezien. Daarom was dit zeker ook een prestigieuze opdracht." HunterDouglas biedt zijn klanten een uitgebreide waaier aan mogelijkheden met metalen plafonds, aluminium gevelbekleding, vaste en mobiele zonneroosters en zonwering op basis van glasvezeldoek. Het is wereldwijd actief en beschikt in België over een verkoopskantoor met drie medewerkers. Het werkte er recent ook mee aan het imposante congrescentrum van Mons en het stadhuis van Gembloux.
HEGGE –GLASGEVELS Hegge (Hamont-Achel) leverde en plaatste de glasgevels. Het NoordLimburgse bedrijf is al lang een gekende naam voor zowel aluminium als stalen gevelelementen en sinds enkele jaren ook voor gordijngevels in combinaties van hout en aluminium. "We hebben veel verticale gordijngevels inwendig verstevigd en ruwbouwkundig ingeklemd om de grote overspanningen zonder zichtbaar staal te kunnen realiseren," vertelt technisch-commercieel directeur Andy Coninx. "Om bovendien geen zichtbare verbindingen te hebben op het einde van de standaardlengte van 6 m zijn de stijlen geëxtrudeerd op een lengte van 10 m." Hegge zorgde ook voor de voorover hangende glasgevels. "Inclusief de stalen draagstructuur en de aluminium bekleding hiervan," onderstreept Coninx. "Deze opdracht vergde op verschillende fronten een maatoplossing. Heel weinig constructeurs kunnen dit aan, terwijl het net onze specialiteit is om maatoplossingen te vinden, eventueel via het gebruik van nieuwe technieken of materialen. Door zijn omvang, diversiteit en complexiteit is ook Connector zo'n project. We hebben hiervoor diverse nieuwe extrusieprofielen ontwikkeld en toegepast. Deze bieden de mogelijkheid om gevels zowel stabiliteitstechnisch, budgettair als architecturaal te optimaliseren. Uiteraard zijn dergelijke oplossingen alleen economisch verantwoord bij volumineuze projecten zoals Connector. De voorover hellende gevels vormden de belangrijkste technische uitdaging. Het oorspronkelijke ontwerp zou tot koudebruggen leiden en voorzag onvoldoende tolerantie voor een montage en demontage bij breuk van de beglazing. In samenspraak met de architect hebben we dit aangepast. Het verticaal ontwikkelde projectprofiel laat de bekleding van de draagstructuur mooi overlopen naar de binnenkant, zodat visueel één grote ellips ontstaat. Resultaat: een slanker binnenzijde van de gordijngevel en een vlottere montage van structuur en beglazing."
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13
Beautiful
Protective
Sustainable
Tel: 0031-40-2661466 | info@znd.nl | www.zndnedicom.nl
ZAVENTEM | Connector
Bouwflits GEEN GELUIDSHINDER DANKZIJ AKOESTISCHE EIGENSCHAPPEN DAK EN GEVEL Voor de opbouw in diverse lagen van de dakconstructie van de Connector was het nodig om een massa-veersysteem te plaatsen, zodat buitengeluiden er niet kunnen binnendringen. Daardoor kreeg het hele dakpakket een dikte van 40 cm. Het Nederlandse ZND Nedicom (Asten) leverde en monteerde de dakconstructies, de geïsoleerde gevelbekledingen en cassettegevels. "Ook het maken van zo’n dubbele gevel, waarbij de sandwichgevel zorgt voor én de isolatie én de waterdichting is vrij uniek," zegt commercieel directeur Ted Ham. "Daarop hebben we nog eens een esthetische cassettegevel geplaatst, met zijn achterconstructie en z’n speciale bevestigingsmethodiek. Momenteel zitten we in de laatste fase voor het verkrijgen van een ATG-certificaat voor dit gevelcassettesysteem." Engineeringtraject "In het engineeringtraject van de circa 12.000 m² gevelconstructies hebben we intensief samengewerkt met architect Erwin Persoons van CTHM en de hoofdaannemers CIT Blaton en CEI De Meyer. Voor het dak (circa 14.000 m²) was het de uitdaging om een hoge geluidsweerstand, van 50 dB, te behalen zodat de reizigers geen hinder ondervinden van het vliegtuiglawaai. Hiervoor zijn, in samenwerking met Bureau Fonseca, in een akoestisch laboratorium geluidstesten uitgevoerd, op een steeldeckprofiel met daarop verschillende lagen cementgebonden platen, afgewisseld met isolatielagen. De sheddaken zijn afgewerkt met aluminium felsbaanprofielen van Kalzip, de platte daken met een kunststofdakbedekking van Sika." De gevels zijn samengesteld uit sandwichpanelen van Kingspan. "Deze zogenaamde 'Benchmark' panelen combineren een goede isolatiewaarde met de mogelijkheid om er een esthetische gevel tegenaan te plaatsen. De architect heeft voor een groot deel van de gevels een gevelbekleding uit gepoedercoate aluminium cassettepanelen ontwerpen. Voor de vliesgevels aan de westgevel, is een transparante screengevel ontworpen. Die bestaat uit speciaal geperforeerde aluminium panelen en als voorgehangen gevel zijn aangebracht op stalen dragers." Een aanspreekpartner Het is de specialiteit van ZND Nedicom om de hele buitenschil van utiliteitsgebouwen te verzorgen, zodat klanten één enkele aanspreekspartner hebben, voor alle bekledingen van het gebouw. Deze specialiteit zet zich voort in grotere en complexere industriegebouwen, zoals energiecentrales. De Connector was voor ZND Nedicom een uitzonderlijke opdracht, wegens de grootte en het aanzienlijke aantal verschillende producten dat er is gebruikt. Nedicom werkte eerder ook mee aan onder meer de studentenkamers Sint-Maartensdal in Leuven en de uitbreiding van de productiehallen van Audi in Brussel. Naast een honderdtal vaste medewerkers doet het ook regelmatig een beroep op vertrouwde, gespecialiseerde onderaannemers. ZND Nedicom is een familiebedrijf met een zestigjarige geschiedenis. De vestiging in Eindhoven legt zich toe op dakdichtingswerken met kunststof en bitumen, die in Asten op dak- en gevelconstructies.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15
S M A R T & S U S TA I N A B L E I N F R A S T R U C T U R E
DUURZAAMHEID: WIJ MAKEN HET VERSCHIL... Technum ontwerpt en beheert uw grote infrastructuur- en bouwprojecten. Onze totaalaanpak biedt u duurzame en vernieuwende oplossingen waarbij technologie en rentabiliteit op elkaar afgestemd worden. De ruime ervaring van onze multidisciplinaire teams staat garant voor een optimale operationele ondersteuning. Wij geven vorm aan de stedelijke en landelijke leefomgeving en dragen zorg voor de mobiliteitsvoorzieningen van de steden van de toekomst. Dankzij onze kennis en ervaring, wordt uw visie op een duurzame toekomst werkelijkheid. TECHNUM - Arianelaan 7 - 1200 Brussel -Tel. +32 2 773 78 70 - E-mail : info@technum-tractebel.be - www. technum.be Technum heeft kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt, Namen en Oostende.
Metaal Hout Textiel Dijkstraat 26, Industriezone E17/1080 B-9160 Lokeren Tel +32 (0) 9 340 44 66 E-mail: info@hunterdouglas.be www.hunterdouglas.be
15900221_Hunter.indd 1
21-04-15 14:21
ZAVENTEM | Connector
Tekst | Bram Souffreau Foto's | Georges De Kinder
'KIND AAN HUIS BIJ BRUSSELS AIRPORT' De ingenieurs van Technum zijn kind aan huis bij Brussels Airport. Ook voor de gloednieuwe Connector hebben ze de speciale technieken bestudeerd en uitgewerkt. "Technum is al lang partner van Brussels Airport. We zijn dan ook fier dat we mee helpen bouwen aan de luchthaven," poneert Jan Higuet, projectleider bij Technum. "We waren vijftien jaar via een raamcontract bevoorrechte partner voor de airside infrastructuur van Brussels Airport's voorganger BIAC en slepen nu nog steeds regelmatig aanbestedingen binnen. Momenteel werken we mee aan de beveiliging van de Kiss & Fly-zone en hebben we net de uitbreiding van Pier-A met succes afgewerkt. Binnenkort pakken we de laad- en loszone voor de vrachtvliegtuigen aan." Technum drukte vroeger reeds zijn stempel op de nieuwe terminal, Pier-A en de bijhorende gebouw Topaas en de tunnels tussen de nieuwe terminal, Topaas en Pier-A. Ook voor de pas ingehuldigde Connector heeft Technum de technieken uitgewerkt. "We beschikken over een ruime ervaring in het selecteren en ontwikkelen van technieken voor grote ruimtes, eigen aan luchthavens", geeft ingenieur Geert Vandersteen aan. "En dankzij onze lange en intense geschiedenis met Brussels Airport weten we ook hoe de luchthaven functioneert, wat haar verwachtingen zijn en hoe we de werken kunnen uitvoeren terwijl de luchthaven 100% operationeel blijft."
CONNECTOR Voor de bouw van de Connector stond Technum in voor de studies van de speciale technieken, brandveiligheid en koude- en warmteopslag. "Vanaf de eerste pennentrek hebben we zeer nauwe samengewerkt met de architectenbureaus Chapman Taylor, Buro Happold en Moss," legt Vandersteen de geĂŻntegreerde aanpak met de architecten uit. "Binnenkort start bouw van koude- en warmteopslag" In de zomermaanden zal Brussels Airport de via de grondwaterlaag opgeslagen koude uit de ondergrond halen om Connector af te koelen. Die periode wordt warmte gestockeerd waarmee tijdens de wintermaanden het gebouw verwarmd zal worden. Tijdens de wintermaanden kan de installatie tot 70% van de energiebehoeften leveren en in de zomer kan tot 30% in de energiebehoeften voor koeling.
gaan ook veel langer mee dan traditionele lampen. In een hal met een hoogte van 12 meter speelt dat laatste aspect ook een belangrijke rol," weet hij. "Idem voor het branddetectiesysteem. We kozen voor een detectiesysteem door aspiratie. Zo'n systeem werkt in hoge ruimtes veel beter dan de klassieke rookdetectoren. Het systeem is ook onderhoudsvriendelijker," aldus Vandersteen. "Aangezien brandveiligheid voor Brussels Airport een absolute prioriteit is, zijn in Connector ook een volledig sprinklernetwerk en een rook- en warmteafvoersysteem aanwezig." Vandersteen stipt verder aan dat met waterloze urinoirs en de recuperatie van regenwater het leidingwaterverbruik tot het uiterst noodzakelijke werd gereduceerd. â?š
"We hebben de verlichtingsplannen zijn tijdens de uitvoering van de werken nog grondig aangepast," geeft Vandersteen verder een inkijk in de werkzaamheden. "Brussels Airport besliste om bijna overal ledverlichting te plaatsen, terwijl het architectenteam initieel vooral aan klassieke verlichtingsmethoden dacht. Leds zijn niet alleen energiezuinig, maar zijn
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17
EVERE | Navo-gebouw
Tekst | Tim Janssens
NAVO-GEBOUW BIJNA KLAAR VOOR DE STRIJD Al sinds 2010 vormt een reusachtige site langs de Leopold III-laan in Evere het toneel voor een van de grootste Belgische bouwprojecten van de voorbije decennia: de realisatie van het nieuwe Navo-hoofdkwartier, bevlogen toparchitectuur met een footprint van liefst 250.000 m². Gespreid over zeven niveaus zal het hypermoderne complex plaats bieden aan onnoemelijk veel verschillende functies. Iconisch, imposant, impressionant: het zijn maar enkele pompeuze adjectieven die het nieuwe Navo-gebouw enigszins beschrijven. De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie zetelt sinds 1967 in Brussel en is als dusdanig stevig verankerd in het stedelijk weefsel van de Belgische en Europese hoofdstad. Het huidige Navo- gebouw, recht tegenover de imposante bouwplaats van het nieuwe Navo-hoofdkwartier, voldoet al even niet meer aan de (steeds strengere) eisen inzake veiligheid, functionaliteit, flexibiliteit, toegankelijkheid en energiebeheer. Hoog tijd voor een nieuw onderkomen dus.
18 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
SYMBOLISCH ONTWERP De bouw van het nieuwe hoofdkwartier –die in goede banen wordt geleid door het bouwconsortium BAM Alliance en dochterfirma’s CEI-De Meyer, Interbuild, Galère, Wayss & Freytag Ingenieurbau en BAM Construct U– is een werk van lange adem. De Navo organiseerde eind jaren negentig al een internationale architectuurwedstrijd en koos uiteindelijk voor een markant ontwerp van de Britse architectenmultinational SOM en het Brusselse
Assar Architects. Het nieuwe gebouw symboliseert de kernwaarden van de organisatie: vereniging en integratie tussen de 28 leden van de militaire alliantie, samen sterk voor een betere toekomst. Het bestaat uit een verstrengeling van langwerpige volumes die –ondanks het feit dat hun neuzen in een andere richting wijzen– vertrekken vanuit één gemeenschappelijke basis. Een symboliek die boekdelen spreekt. SOM en Assar Architects scoorden niet enkel met de strenge, zakelijke uitstraling van
EVERE | Navo-gebouw
Leidingen in de betonnen vloeren zorgen ervoor dat het binnenklimaat voortdurend op peil blijft. Het water dat door deze leidingen stroomt en de betonnen massa opwarmt of afkoelt, wordt gedeeltelijk op temperatuur gebracht via waterwaterwarmtepompen en geothermische sondes in een BEO-veld (gesloten lussysteem met verticale warmtewisselaars dat seizoensgebonden temperatuuropslag mogelijk maakt).
Ruim 120.000 m² van de beschikbare vloeroppervlakte is voorbehouden voor kantoren. (foto: ministerie van defensie)
dat een vlotte aanpassing in functie van nieuwe of veranderende functies en activiteiten mogelijk maakt. Daarnaast is het gebouw –hoe kan het anders– een toonbeeld van ecologisch bewustzijn. Op het vlak van energie is het complex quasi volledig zelfbedruipend. De architecten gingen uit van een laagenergieconcept. De gebouwschil is uitstekend geïsoleerd en wordt zo luchtdicht mogelijk opgebouwd. De kantoren kunnen genieten van passieve verwarming en koeling via een uit de kluiten gewassen betonkernactiveringssysteem.
Dit lagetemperatuurverwarmingssysteem wordt eveneens aangedreven door cogeneratiegroepen (WKK, de gelijktijdige opwekking van warmte en elektriciteit). Ook het mechanische ventilatiesysteem met warmterecuperatie neemt een deel van de interne klimatisatie op zich. Thermische zonnepanelen staan in voor de productie van warm water in het zwembad en de douches. De verlichting –in totaal meer dan 60.000 armaturen– wordt gestuurd via aanwezigheidsdetectie, en de lichtintensiteit in de kantoren is daglichtafhankelijk. Een laatste bijzonderheid is het fiber to the desk-systeem, een integraal glasvezelbekabelingsnetwerk dat ervoor zorgt dat alle werknemers gebruik zullen kunnen maken van een snelle netwerkverbinding met een hoge bandbreedte. ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Navo, Evere Architecten SOM Architects, Londen en Assar, Brussel Studies stabiliteit SOM Architects, Londen en VK Engineering, Anderlecht Studies technieken VK Engineering, Anderlecht Aannemer BAM Alliance, België/Nederland Gevelbekleding Limeparts, Genk Betonkernactivering en breedplaatvloeren Kerkstoel, Grobbendonk Ventilatie Renson, Waregem Bekisting + borstweringen en kolommen Peri, Londerzeel Luchtroosters en luchtkleppen Trox, Brussel Start werken oktober 2010 Einde werken zomer 2016 Het imposante complex heeft een footprint van 250.000 m². (foto: ministerie van defensie)
het nieuwe Navo-gebouw, maar ook met de flexibele en multifunctionele inrichting. Het gebouw bulkt van de modulaire en aanpasbare ruimtes die systematisch heringericht en/of uitgebreid kunnen worden. Ruim 120.000 m² van de beschikbare vloeroppervlakte is voorbehouden voor allerhande types kantoren. Voorts kunnen werknemers en bezoekers terecht in een conferentiecentrum met vergaderzalen, media- en restaurantfaciliteiten, een bank, faciliteiten voor sport en ontspanning, een personeelscentrum, een technisch gebouw voor de energievoorzieningen, magazijnen en werkplaatsen.
LAAGENERGIECONCEPT Het spreekt voor zich dat het nieuwe Navo-gebouw meerdere generaties moet kunnen overleven. Dit uit zich allereerst in het flexibele inrichtingsconcept,
Het nieuwe Navo-gebouw bestaat uit een verstrengeling van langwerpige volumes die –ondanks het feit dat hun neuzen in een andere richting wijzen– vertrekken vanuit één gemeenschappelijke basis. (foto: ministerie van defensie)
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19
Technologie in functie van design
AIRNAMIC
XARTO
FLEXTRO
■ Dankzij zijn drie-dimensioneel gebogen richtlamellen evenaart de nieuwe wervelrooster AIRNAMIC de perfectie met een hoog thermisch comfort en een akoestische ongeëvenaardheid ■ Met de inductie koelbalken multi-service SMART BEAM ontwikkelt TROX, partner van architect en ontwerper Hadi Teherani, de toekomst van klimaatsystemen ■ Dankzij een vernieuwend concept die de technologie van polymeer combineert, ontwerpt TROX het eerste geluiddempend plenum FLEXTRO, flexibel voor een maximum comfort en een verbeterde logistiek door zijn modulaire opbouw ■ Met 10 design varianten en volgens RAL kleur naar keuze symboliseert het wervelrooster XARTO de geslaagde alliantie tussen technologie en design
SMART BEAM
www.trox.be
EVERE | Navo-gebouw
Tekst | Tim Janssens
UITGEKIEND VERLUCHTINGSCONCEPT
GARANDEERT COMFORT VOOR NAVO Als alles goed gaat, verhuist in de zomer van 2016 een vierduizendtal Navo-medewerkers naar de nieuwe hoofdzetel aan de overkant van de Leopold III-laan. Het gebouw blinkt uit door zijn uitdagende architectuur en zal zijn gebruikers ook een aangepast comfort en ideale werkomstandigheden bieden. Zo zullen tal van luchtroosters en luchtkleppen voor een aangename, continue luchttoevoer zorgen,
geïndividualiseerd
volgens
grootte, gebruik en inrichting van de verschillende ruimtes. Het minste wat je over nieuwe Navo-hoofdkwartier kan zeggen, is dat het met zijn 250.00 m² enorm groot is. Zo worden er in het complex vergaderzalen, persruimtes en een veelheid aan kantoren ingericht, maar is er evengoed plaats voor restaurants, een bank, winkels en sport- en ontspanningsfaciliteiten. Veel verschillende ruimtes betekent ook veel verschillende noden en behoeften. Toch stelt de Navo zich tot doel om in elke ruimte een ongeëvenaard comfort te garanderen. Dit resulteerde in een veelheid aan strikte technische richtlijnen, onder meer inzake ventilatie en verluchting.
PLAFONDROOSTERS Om optimaal aan deze richtlijnen te kunnen voldoen, deden de installateurs een beroep op Trox, dat onder meer een vijfduizendtal luchtroosters leverde. “We hebben drie soorten luchtroosters geleverd,” vertelt Hugues Sirjacobs (sales). “In de bureaus komen er (alles opgeteld) een zeshonderdtal plafondroosters type VDW, met de hand verstelbare wervelroosters die voor een optimale vermenging van de aanwezige en de ingeblazen lucht zorgen. Doordat luchtsnelheid en straaltemperatuur op die manier sneller
VDW-wervelroosters in de bureaus zorgen voor een optimale vermenging van de aanwezige en de ingeblazen lucht.
afgebouwd worden, is er van grote temperatuurverschillen en koude tocht geen sprake. Dit zorgt voor een erg comfortabele, quasi onopgemerkte manier van verluchten.” Een tweede type dat in het nieuwe Navo-complex veelvuldig zal worden toegepast, zijn de DUK-roosters, straaldüsen die de lucht aan een hoge snelheid inblazen. “Deze komen vooral van pas in grotere ruimtes met hoge plafonds, waar een gelijkmatige luchttoevoer door middel van plafondroosters niet opportuun is,” licht Sirjacobs toe. “Door hun uiterlijk passen ze perfect in hedendaagse gebouwen. Hun gestroomlijnde vormgeving zorgt bovendien voor een groot akoestisch comfort. Het gaat in totaal om tweehonderd stuks.”
VLOERROOSTERS EN LUCHTKLEPPEN Een derde type dat Trox levert, zijn de FBA-roosters. Dit zijn ronde aluminium vloerroosters die ontworpen zijn voor hoge belastingen en die door hun mogelijkheden aan oppervlaktestructuren en kleuren ook op esthetisch vlak een meerwaarde kunnen bieden. “Belangrijke troeven zijn dat ze geen geluidshinder met zich meebrengen en dat de vloertegels met geïntegreerde roosters bij een eventuele herinrichting probleemloos verwisseld kunnen worden. Net als de VDW-roosters zorgen de FBA-roosters voor een goede vermenging van de aanwezige lucht. De personen in het gebouw zullen met andere woorden weinig tot niets merken van eventuele temperatuurverschillen. In het Navo-complex worden binnenkort ongeveer vierduizend van deze vloerroosters geïnstalleerd.” ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21
Sluis, Ternaaien
Succesvol bouwen met PERI UP, steigers en ondersteuningen
Bekistingen Steigers Engineering www.peri.be
PERI Belgium-Luxemburg | Nijverheidsstraat 6, B-1840 Londerzeel, België | 2- 4, Rue Edmond Reuter, L-5326 Contern, Luxemburg PERI BE_15.044_197x130.indd 1
20/04/2015 12:35:20
BE PERI/15.044
Veilig Geïntegreerde veiligheid dankzij de voorloopleuning, geïntegreerd veiligheidsslot tegen het opliften van de vloeren en automatisch valslot van de liggers bij montage. Efficiënt Eenvoudige manipulatie door gewichtsbesparing en gestandaardiseerde met de kraan verplaatsbare structuren. Flexibel Maximale aanpassingsmogelijkheden voor iedere werf en hoge last concentraties dankzij het metrisch raster.
EVERE | Navo-gebouw
Tienduizend VFC-luchtkleppen garanderen zowel bij constante als variabele ventilatiedebieten een continue luchttoevoer, en dat op een onafhankelijke, mechanische wijze.
De DUK-roosters komen vooral van pas in grotere ruimtes met hoge plafonds, waar een gelijkmatige luchttoevoer door middel van plafondroosters niet opportuun is.
Behalve een vijfduizendtal luchtroosters leverde Trox ook tienduizend VFC-luchtkleppen. Deze ronde luchthoeveelheidsregelaars garanderen zowel bij constante als variabele ventilatiedebieten een continue luchttoevoer, en dat op een onafhankelijke, mechanische wijze. “Onze producten hebben hun waarde voordien al bewezen in andere grote, complexe projecten, bijvoorbeeld in het Europees Parlement. Qua omvang steekt dit project er echter bovenuit. Het is bovendien
een werf die met argusogen bekeken wordt, dus de kwaliteitseisen liggen zeer hoog. Alles is tot in de kleinste puntjes uitgekiend en wordt dan ook verschillende keren gecontroleerd en geverifieerd. Om te voldoen aan de strikte normen, hebben we voor quasi elke ruimte individueel bekeken welke roosters er op welke plekken moesten komen en welke akoestische belasting de luchtgroepen in kwestie met zich zullen meebrengen.” ❚
Participanten aan het woord PERI - BETONBEKISTING Peri (Londerzeel) leverde het betonbekistingsmateriaal. "Trio en Vario bekisting, klimbekisting en FTP-gevelklimbekisting voor borstweringen," specifieert marketing coördinator Alice Vanderkerken. "Trio is onze basisbekisting. Bij het ontwerpen van dit systeem heeft Peri de meeste aandacht besteed aan het verminderen van de bekistingstijd. Dit universeel bekistingsysteem, dat met weinig verschillende elementen en met slechts zes paneelbreedtes op de eenvoudigste manier aan de eisen op de bouwplaatsen beantwoordt, is hier gebruikt voor de rechte wanden. De paneelbreedtes zijn veelvouden van 300 mm, naast een supplementair paneel van 720 mm. Trio beperkt de stock en bevordert het hergebruik van bekistingen." "Vario is een variabel en flexibel wandbekistingsysteem, standaard of op maat, geschikt voor alle vormen en toepassingen. Het wordt meestal gebruikt bij specifieke eisen met zichtbeton. Bij de Navo zijn de trap- en liftkernen ermee bekist. Klimbekisting wordt gebruikt bij hoogbouw. Hier zijn buiten klimvloeren met klimkonsolen gebruikt en binnen klimplatformen met klapkonsolen. FTP-gevelklimbekisting is hier ingezet voor de kolommen en de borstweringen ertussen, wat een volledige ondersteuning aan de buitenzijde uitspaarde."
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23
Duurzaam bouwen met ACTIV vloeren en COMFORT wanden
■ ■ ■ ■ ■ ■ www.kerkstoel.be
■
Wanden met Hoog comfortniveau geïntegreerde isolatie Hygiënische ventilatie Vloeren voor Energetisch optimaal betonkernactivering Beperkte nood aan ruimte Lage kosten (Investering + exploitatie) Eenvoudige snelle montage Duurzaam en energievriendelijk
Meer weten over de Kerkstoel ACTIV vloeren en COMFORT wanden? www.kerkstoel.be of info@kerkstoel.be Dubbele wanden
■
Kerkstoel COMFORT wanden
■
Vloerplaten
■
Kerkstoel ACTIV vloeren
Gestoeld op ervaring, gedreven door vernieuwing.
■
Vloerplaten met polystyreen
EVERE | Navo-gebouw
Voor de Navo leverde Kerkstoel in totaal 130.000 m² aan breedvloerplaten, waarvan 100.000 m² bestemd voor betonkernactivering.
Tekst | Tim Janssens
100.000 M² BETONKERNACTIVERING IN NIEUWE HOOFDZETEL NAVO De bouw van het nieuwe Navo-hoofdkwartier doet –letterlijk en figuurlijk– heel wat stof opwaaien. Een van de zaken die het gebouw bijzonder zullen maken, is dat het quasi volledig zelfbedruipend wil zijn op het vlak van energie. Het complex bulkt dan ook van de zuinige technieken en is onder meer uitgerust met een enorm betonkernactiveringssysteem, dat bestaat uit 100.000 m² breedplaatvloeren met geïntegreerde leidingen. Betonkernactivering is een innovatieve verwarmings- en koelingstechniek die optimaal inspeelt op de thermische massa van een gebouw. In de betonnen vloeren en plafonds worden leidingen geïntegreerd die de omliggende betonmassa op de vereiste temperatuur brengen. Wanneer het water dat door de leidingen stroomt warmer is dan de temperatuur in de omliggende ruimtes wordt het gebouw in kwestie verwarmd, bij kouder water is er sprake van koeling. Door de thermische inertiekwaliteiten van beton gebeurt dit op een aangename, geleidelijke manier. Aangezien
het verwarmen en koelen van gebouwen op deze wijze met zeer gematigde watertemperaturen kan gebeuren (lagetemperatuurverwarming), is betonkernactivering een energiezuinige en relatief goedkope oplossing.
ACTIV-BREEDPLAATVLOEREN Betonkernactivering is de laatste jaren sterk in opmars. “Logisch, want bouwen met betonkernactivering is doordacht, duurzaam en zuinig,” weet Vincent Kerkstoel, afgevaardigd bestuurder van Kerkstoel 2000+. “Ook voor de Navo was het vanaf het begin de
bedoeling om deze voordelige techniek te gebruiken. In samenspraak met aannemersconsortium THV Bam Alliance en studiebureau VK Engineering hebben we een oplossing ontwikkeld waarbij we de betonkernactiveringsleidingen hebben geïntegreerd in onze Activbreedplaatvloeren (predallen die fungeren als verloren bekisting). Ze hebben een standaardbreedte van 2,4 tot 3 meter, kunnen tot 8,5 meter overspannen en zijn 9 à 10 centimeter dik. Dit laatste zorgt ervoor dat de wapening en de leidingen perfect beschermd liggen in de breedplaatvloer.” ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25
Centrum Duurzaam Gebouwbeheer www.gebouwbeheerder.be
Centrum Duurzaam Gebouwbeheer Centrum Duurzaam Gebouwbeheer (CDG) wordt vanaf 1 april 2015 hét kennisplatform voor gebouwbeheerders. Deze kennis komt uit werkgroepen, studiedagen en onderzoeksprojecten en wordt actief gedeeld met het netwerk. CDG wil de gebouwbeheerder technisch op een zo hoog mogelijk niveau brengen door te werken aan betere methoden en systemen die toelaten meerjarenplanningen en –budgetten te ontwikkelen. CDG werkt rond thema’s als uniforme conditiemeting, planmatig onderhoud van de gebouwschil en installaties, veiligheid, kwaliteitsborging, regelgeving, verzekeringen, professionele software, enz.
Thema’s opleidingen en studiedagen voorjaar - najaar 2015 > Theorie en praktijk conditiemeting van
gebouwen volgens NEN2767 > Beheer van Gebouwen
(www.beheervangebouwen.be) > Inspectie en onderhoud van platte daken > Studiedag ‘Onderhoud van installaties’
Participeren Een participatie voor gebouwbeheerders bedraagt per organisatie 350€ excl. 21% BTW voor 1 jaar. Participeren is voorbehouden aan organisaties en dus niet aan individuen. Zo kunnen meerdere werknemers profiteren van de voordelen die het participeren biedt. En die zijn talrijk!
> U krijgt een flinke korting op de activiteiten (congressen, opleidingen, netwerkevenementen, enz.) van CDG. > U kunt zelf mee kennis ontwikkelen voor uw organisatie, door mee te werken in één van de werkgroepen. > U ontvangt gratis de nieuwsbrief > U krijgt een eigen inlogcode om meer informatie uit de website te halen > U hebt toegang tot de helpdesk op de website
U kunt nu al participeren via www.gebouwbeheerder.be. Een participatie start vanaf 1 april 2015. Voor bijkomende informatie kunt u terecht bij Bart van de Pol, bart@gebouwbeheerder.be of 011 79 97 54. Centrum Duurzaam Gebouwbeheer is een afdeling van Centrum Duurzaam Bouwen vzw.
EVERE | NAVO-GEBOUW
De kantoren van het nieuwe Navo-gebouw kunnen genieten van passieve verwarming en koeling via een uit de kluiten gewassen betonkernactiveringssysteem. (foto: ministerie van defensie)
PREFABSYSTEEM Kerkstoel 2000+ deed voor de praktische uitwerking van de Activ-betonkernactiveringstoepassing een beroep op Henco, dat de geïntegreerde leidingen leverde. “De buizen van Henco –ATG-gekeurde PE-Xc/AL/PE-Xc-buizen met een diameter van 2 centimeter– zijn in het midden uitgerust een extra laag aluminium, wat een gunstig effect heeft op de warmteafgifte,” vertelt Kerkstoel. “Voor het Navohoofdkwartier is een onderaannemer van Henco de buizen bij ons op de wapening komen vlechten.” Kerkstoel leverde tussen maart 2012 en september 2013 in totaal 130.000 m² aan breedvloerplaten, waarvan 100.000 m² bestemd voor betonkernactivering. Een belangrijk voordeel van het Activsysteem is dat de kans op schade bij uitvoering miniem is. “Het is een prefabsysteem, wat maakt dat we de ingrepen op de bouwplaats kunnen beperken tot een absoluut minimum,” aldus Kerkstoel. “Het enige wat nog ter plaatse moest gebeuren, was het koppelen van de afzonderlijke breedvloerplaten aan de aanvoerleiding. Dit kon via twee aansluitpunten aan het uiteinde van de buizenlus (steekkoppeling).” ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27
RETAIL - HOUSING - INDUSTRIES - INTERIORS - CONFERENCE CENTERS - RESTAURANTS - LABORATORIES - INSTITUTIONS - OFFICES - EQUIPMENTS - URBANISM - HEALTH
NATO HQ - BRUSSELS REALEX TOWER - BRUSSELS
CHC - MONTLEGIA CLINIC - LIEGE
PH. SAVERYSLAAN - TEMSE ASSAR ARCHITECTS Chaussée de La Hulpe 181/2 Terhulpsesteenweg - Bruxelles 1170 Brussel (BE) - T +32 (0)2 676 71 00 I ASSAR FRANCE ARCHITECTS T +33 (0)2 52 00 98 L’ATELIER ARCHITECTS Rue Sainte-Marie 5/12 - 4000 Liège (BE) - T +32 (0)4 221 20 00 I ASSAR UNIVERSUM ARCHITECTS 12 rue Jean Engling - 1466 Luxembourg (LU) - T +352-44 13 671
www.assar.com
EVERE | Navo-gebouw
Tekst | Tim Janssens
MONDIALE SAMENWERKING, BELGISCHE ENGINEERING De bouw van het nieuwe Navo-hoofdkwartier is een van de grootste bouwprojecten die ooit op Belgische bodem plaatsvond. De duizelingwekkende omvang van het gebouw, het vooruitstrevende energetisch concept en de strenge veiligheidsmaatregelen vereisen uitmuntend vakmanschap en expertise. Hoe het is om als Belgisch studiebureau een dergelijk prestigeproject in goede banen te leiden en samen te werken met een reeks buitenlandse partners, vernemen we van Nadia Molenstra, technology officer bij VK Architects & Engineers. Nadia Molenstra: “Als studiebureau staat VK in voor de engineering van het ontwerp, op het vlak van stabiliteit, technieken en energie. Voor het luik stabiliteit hebben we intensief samengewerkt met SOM Architects, dat behalve als architect ook deels fungeerde als ingenieur. Onze ingenieurs hebben het concept samen met SOM op punt gesteld. Voor bepaalde delen v hebben we de stabiliteit integraal verzorgd, van concept tot uitvoering. Voor andere volumes hebben we dan weer enkel de uitvoering begeleid. De technieken hebben we daarentegen wel volledig op ons genomen. Er worden heel wat duurzame oplossingen toegepast, waarvan sommige ten tijde van de aanbesteding nog in hun kinderschoenen stonden, zoals bijvoorbeeld het BEO-veld. Bovendien werd het aanzetniveau van de funderingen zodanig gekozen dat het grondverzet minimaal bleef.
Infrastructure en de Guard Houses van de hand van Assar zijn. Een buitenlands ontwerp realiseren in een Belgische context noopte zowel de architecten van Assar als de ingenieurs van VK tot bepaalde bijsturingen om alles aan te passen aan onze regelgeving, onder meer qua brandveiligheid. Zo werd het in zekere zin onze taak om het structurele design van SOM Architects te vertalen naar de Belgische bouwcontext. Hadden we dat niet gedaan, dan was het gebouw allicht volledig opgetrokken geweest in staal en niet in beton. Angelsaksische partijen hebben bovendien de gewoonte om projecten een stuk minder gedetailleerd uit te werken voor aanbesteding. Onze meerwaarde zat dan ook vooral in het verder detailleren van bouwoplossingen zoals wapening en prefabelementen.
Wat het Navo-hoofdkwartier ook erg bijzonder maakt, zijn de strenge veiligheidseisen. Elke levering moest grondig gescreend worden, met de nodige extra tijdsdruk tot gevolg. Er geldt ook een strikte geheimhouding. Dit had geen gevolgen voor het studiewerk an sich, maar wel voor de communicatie met de architect of de aannemer. Op een speciaal platform wisselden we plannen en officiële documenten uit, en bijkomende vragen of informatie moeten steeds via de bouwheer passeren. Niet altijd evident, maar hoe dan ook wel erg leerrijk. Van projecten als dit –samenwerken met grote groepen specialisten van diverse pluimage– steek je doorgaans het meest op. Het Navo-complexproject is na het viaduct van Millau weer een internationaal kunststukje waarin de Belgische inbreng niet weg te denken is. Daarop mogen we terecht trots zijn.” ❚
Wat de studies zelf betreft, vroeg de Navo vooral qua projectmanagement een alternatieve aanpak. Het gebouw is enorm groot, maar ook vrij repetitief. De stalen daken boven de lange vleugels en de noord- en zuidgevels aan de agora zijn wel bijzonder vanwege de kleine toelaatbare toleranties. Uiteraard is het een gigantisch complex en moesten we steeds in grote hoeveelheden rekenen, maar dat hebben we intern opgelost via een opsplitsing in deelprojecten die telkens opgevolgd werden door één à twee ingenieurs. De raakvlakken tussen de verschillende onderdelen en disciplines werden gemonitord door Assar, het lokale uitvoerende architectenbureau. Zeker geen sinecure, maar als één en ander goed op elkaar afstemt, dan zijn zelfs de grootste ondernemingen relatief makkelijk verteerbaar. Een andere moeilijkheid was de coördinatie tussen de verschillende partijen: het conceptueel en uitvoerend architectenbureau, het conceptueel en uitvoerend studiebureau, het aannemersconsortium met zijn verschillende entiteiten, ... Communicatie en overleg zijn dus cruciaal en hebben meer impact dan wanneer er voor elke discipline slechts één aanspreekpunt is. Het hoofdgebouw is ontworpen door SOM, terwijl het Staff Center, de Common
Nadia Molenstra (VK Architects & Engineers): “Wat de studies zelf betreft, vroeg het Navo-hoofdkwartier vooral qua projectmanagement een alternatieve aanpak.” (foto: ministerie van defensie)
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29
EVERE | Navo-gebouw
Tekst | Tim Janssens
STRAKKE CASSETTE– GEVEL VOOR NAVO Hoe 'voor' of 'tegen' je ook bent: het nieuwe Navo-gebouw maakt een onuitwisbare indruk. Dit is onder meer te wijten aan de rigoureuze uitstraling van het complex, die het in belangrijke mate te danken heeft aan de strategisch gekozen gevelbekleding. Zwartgelakte staalcassettes zorgen ondanks de onconventionele vorm van het gebouw voor een uiterst strakke afwerking.
De gevelbekleding van de Navo bestaat uit cassettes die via een clipsysteem op de onderstructuur moeten worden bevestigd.
Een gebouw met de esthetische en ecologische allure van het nieuwe Navo-hoofdkwartier vereist een ingenieus gevelontwerp. Om tot een optimale oplossing te komen voor de kantoorgevels (noordelijk en zuidelijk georiënteerd) voerde studiebureau VK Engineering een gedetailleerde energie- en comfortstudie uit. Uiteindelijk werd er qua gevelbekleding voor een systeem met gelakte staalcassettes geopteerd, grotendeels geleverd en geplaatst door Limeparts.
30 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
LIMEPARTS Het is intussen goed twintig jaar geleden dat Limeparts een eigen gevelbekledingssysteem ontwikkelde. Ook vandaag de dag wordt het nog steeds veelvuldig toegepast, met België en Frankrijk als belangrijkste afzetmarkten. Gezien de specifieke volumewerking van het Navo-gebouw komt het Limeparts-systeem in dit project volledig tot zijn recht, vertelt director sales & marketing Geert Michels: “Het is een clipsysteem
waarbij de cassettes kant-en-klaar toekomen op de werf en enkel nog op de onderstructuur moeten worden bevestigd. Mechanische verankering op de werf is dus uit den boze, wat de montagesnelheid natuurlijk alleen maar ten goede komt. Technisch gezien was het best een complex gebeuren. Haast alle uitdagingen inzake hedendaagse gevelbekleding kwamen aan bod: geperforeerde platen, gebogen platen, detailafwerking aan dakranden,
EVERE | Navo-gebouw
ramen en vliesgevels,... Samen met de aannemer en de architect konden we alle gevelvlakken –dankzij de veelzijdigheid van het systeem– optimaal invullen. We maken steeds alle elementen op maat om in elk project een perfecte afwerking te kunnen garanderen. Bij de Navo was dit niet anders: we hebben het gebouw strak aangekleed en maken het verschil door de verfijnde finishing touch aan ramen, randen en hoeken. De afwatering is onzichtbaar en van koudebruggen is nauwelijks sprake.”
QUALISTEELCOAT-LABEL Een belangrijk voordeel van het systeem is dat Limeparts het niet enkel levert, maar ook plaatst. De aannemer heeft op die manier één aanspreekpunt voor vragen over technische aspecten en de montage van de gevelbekleding. “We hanteren het one stop shop-principe in de breedste zin van het woord, van pre-engineering over ontwerp en budgetbewaking tot montage,” vertelt Michels. “Dit maakt dat we niet afhankelijk zijn van derden voor het opmaken van de planning en dat we dus zeer flexibel kunnen inspelen op de werfomstandigheden. Dat ons systeem ATGgekeurd is, heeft ongetwijfeld ook meegespeeld in de keuze voor onze gevelbekleding. Voorts is het voornamelijk de algemeen (h)erkende duurzaamheid van onze elementen die de doorslag heeft gegeven. We bezitten als een van de weinige Belgische bedrij-
Een gebouw met de esthetische en ecologische allure van het nieuwe NAVO-hoofdkwartier vereist een ingenieus gevelontwerp. De zwarte façade draagt bij aan de rigoureuze uitstraling van het complex. (foto: ministerie van defensie)
ven het Qualisteelcoat-label en geven maar liefst tien jaar garantie op onze gelakte stalen cassettes. Bovendien hebben we ruim voldoende expertise om zulke grote opdrachten tot een goed einde te brengen. Het spreekt voor zich dat de gevelafwerking van het Navo-gebouw ons –ook op internationaal
vlak– een enorme boost geeft. Zo leveren en plaatsen wij op dit moment de gevelbekleding van het Franse ministerie van defensie in Parijs, dat ook wel het Europees Pentagon genoemd wordt. En ook in eigen land gaat het hard, met de volledige gevelrenovatie van AZ Jan Palfijn in Gent als meest recente topreferentie.” ❚
SPANNEND EN DYNAMISCH, EEN GLOOIENDE SPEELSHEID GEVORMD MET
VERLICHTE
CASSETTES
Met zijn verlichte gevel biedt Limeparts de perfecte oplossing voor een snelle, esthetische en economische renovatie van elke gevel inclusief LED integratie wat de gevel een nog specifiekere en eigen look bezorgt, zonder de onderliggende structuur extra te belasten.
Interesse? Aarzel dan niet en contacteer ons. Wij helpen u graag met uw geveldesign!
www.limeparts.be SCHELLEN Architecten BVBA
adv_verl_casettes_bouwen aan vlaanderen.indd 1
| 31 BOUWEN AAN VLAANDEREN 6/02/15 15:40
DE PEN PLAATSNAAM | Projectnaam
32 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
DE PEN
Jurgen Van Bogaert, gedelegeerd bestuurder Cores Development
Focus op binnenstedelijke totaalprojecten Meer dan ooit focussen tal van projectontwikkelaars zich op grote binnenstedelijke totaalprojecten. Ook hierin willen wij, Cores Development, graag ons steentje bijdragen. Voor ieder een eigen woon- en werkplek. Verloederde buurten, industriële sites en gebouwen worden aangepakt om plaats te maken voor nieuwe ontwikkelingen. Vandaag zijn deze plekken vaak in handen van één eigenaar, maar finaal zijn ze wel bestemd voor een veelvoud aan individuele eigenaars en gebruikers. Daarom wil ik graag wijzen op onze verantwoordelijkheid om zuinig en beredeneerd met deze schaarse ruimte om te springen. Eens de nieuwe ontwikkelingen in handen zijn van honderden individuele eigenaars, wordt het voor onze opvolgers quasi onmogelijk om deze gebieden opnieuw een impuls te geven. Het is onze taak om visionair te kijken naar de samenleving van morgen. Niet alleen ruimtelijk en architecturaal maar ook gebruiksmatig moeten we rekening houden met de toekomstige generatie(s). Functies als wonen, werken en zorgen dienen flexibel te zijn door de tijd heen. Onze nieuwe stadgezichten moeten ruimtelijke en architecturale statements zijn die de tijd kunnen trotseren. Het is fantastisch dat er ganse bouwblokken aangepakt worden, alleen moeten we er wel voor kunnen zorgen dat deze blokken later onafhankelijk van de
parkeerkelder fragmentair kunnen herbekeken worden. Onderhavige ingrepen kosten uiteraard handenvol geld en vormen vaak een budgettair struikelblok. Vandaar zou ik graag expliciet willen een oproep doen aan de vergunnende overheid om pragmatisch met ons in dialoog te gaan en verder te durven kijken dan de heersende stedenbouwkundige krijtlijnen. Geef ons de mogelijkheid om buiten deze lijnen te kleuren, indien het ruimtelijk verantwoord is! Laat ons hoger bouwen, laat ons nieuwe invullingen onderzoeken, laat ons ‘out of the box’ denken! Geef ons de financiële ruimte zodat wij in ruil meer publieke ruimte in onze projecten kunnen teruggeven, zodat wij meer groen in onze projecten kunnen verwerken en zodat wij naar meer flexibele en duurzame oplossingen kunnen zoeken. Niet om onze rendementen op deze projecten te verhogen, maar wel om meer ademruimte te hebben en verder te kunnen inspelen op de wijzigende maatschappij. Jurgen Van Bogaert, gedelegeerd bestuurder Cores Development: Ik geef de pen door aan Olivier Carrette, afgevaardigd bestuurder van de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS) ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33
BETONBOUWERS
AANNEMERS
PRODUCEREN
PLANNEN
PREFAB...
IN SITU... STABILITEITSINGENIEURS
WAPENEN
BETON... ... MET TEKLA
BIM SOFTWARE
TEKLA BIM SOFTWARE VOOR: STABILITEITSINGENIEURS & (ONDER)AANNEMERS IN SITU & PREFAB BETON STAAL- EN HOUTBOUW
Ontwerp en detailleer in 3D, plan in 4D, elke constructie van in situ, prefab beton en staal, inclusief wapening en verbindingen en lever toegevoegde waarde aan het BIM proces.
Voor meer informatie kijk op construsoft.com
AUTHORIZED RESELLER
BRUSSEL | Batibouw 2015
Tekst | Koen Mortelmans
BATIBOUW BLIJFT DE TOON AANGEVEN IN BELGISCH BOUWGEBEUREN Met iets meer dan 300.000 bezoekers was Batibouw 2015 een grotere publiekstrekker dan de editie 2014. De beurs profileerde zich bovendien meer dan ooit als een economische katalysator voor de hele sector. Eén van de grote motoren van dit succes was ongetwijfeld het inspelen op het thema renovatie. ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35
BRUSSEL | Batibouw 2015
Batibouw zette dit jaar ook de digitalisering in de schijnwerpers. Dankzij apps en digitale toestellen worden woningen immers almaar intelligenter, wat het comfort verhoogt en energiebesparingen mogelijk maakt. Batibouw is veruit de grootste bouwbeurs in België. Ze duurt elf dagen en overspant daarbij twee weekends. Tijdens die dagen hebben bijna duizend exposanten hun bakstenen en houten tenten opgeslagen in de dertien hallen van Brussels Expo, beter bekend als de Heizelpaleizen, samen goed voor een oppervlakte van bijna 120.000 m². Volgens algemeen directeur Geert Maes is Batibouw eigenlijk een bundeling van twaalf beurzen, die elk een verschillend segment van de bouwsector vertegenwoordigen. Producenten van bouwmaterialen, sectororganisaties en zelfs ministers maken van het forum dat Batibouw hen biedt dankbaar gebruik om nieuwe initiatieven aan te kondigen, innovatieve producten voor te stellen of de verzuchtingen van een
Vlaams minister van wonen en energie Annemie Turtelboom (VLD) was van de partij tijdens de openingsdag.
Premier Charles Michel (MR) aan het woord.
hele sector te uiten. De bouwbeurs vormt ook een gedroomd podium om allerlei bekroningen uit te reiken. Zo werden er –in aanwezigheid van eerste minister Charles Michel (MR) de jaarlijkse Belgian Building Awards uitgereikt.
BEKRONINGEN De prijs voor beste niet-residentieel gebouw van het jaar ging naar de sportzaal van het Atheneum van Ukkel, een ontwerp van de architecten Kiki Verbeeck en Yves Malisse (Ura). Woongebouw van het jaar is een hoekwoning op een klein perceel (50 m²), in de negentiende-eeuwse stadsuitbreiding van Antwerpen, een verbouwing van de hand van Lieve Vermeiren. De jury kende ook een speciale vermelding toe aan een vakantiewoning in Wachtebeke, een ontwerp van het jonge bureau Gafpa-architecten. Bouwonderneming CIT Blaton won de award voor het meest innoverende product of concept, voor de technieken die ze toepaste bij de bouw van het nieuwe congrescentrum in Bergen, een ontwerp van Daniël Liebeskind. De Safe4Zero Award, die de focus legt op veiligheid in de bouw, ging naar Altrad ProFix Services, de Design Award naar de sculptuurlampen van Barrisol. Algemeen directeur Geert Maes leidt federaal minister van economie Kris Peeters (CD&V) rond.
In 2016 vindt Batibouw plaats van 25 februari tot en met 6 maart.
❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37
SINT-TRUIDEN | HQ Punch Powertrain
Tekst | Tim Janssens
HQ Punch Powertrain:
OVERVLOED AAN DAGLICHT IN EEN OPEN STRUCTUUR Wie deze dagen op bezoek gaat bij Punch Powertrain, een fabrikant van transmissiesystemen die opereert vanuit SintTruiden, kan zich aan een warme ontvangst in het nieuwe hoofdkwartier verwachten. Het fijnzinnig afgewerkte complex vormt sinds begin dit jaar het visitekaartje van de firma en straalt –letterlijk en figuurlijk– luciditeit uit. Star of the show is ongetwijfeld het centraal gelegen atrium, het kloppend hart van een resoluut hedendaags bedrijfsgebouw met een uitermate open structuur.
De nieuwe hoofdzetel van Punch Powertrain is een kantoorgebouw dat ook kan fungeren als ontvangstfaciliteit voor de vele buitenlandse bezoekers.
Punch Powertrain heeft de voorbije jaren een enorme evolutie doorgemaakt. Het bedrijf is zowel qua personeelsbezetting als qua omzet sterk gegroeid en heeft zijn steile ambities kracht bijgezet met de bouw van een nieuwe hoofdzetel. Het ging in zee met LRM Lease om een knap kantoorgebouw te realiseren dat bovendien kan fungeren als ontvangstfaciliteit voor de vele buitenlandse bezoekers. Dat ze in dit opzet geslaagd zijn, hoeft geen betoog.
GROOT RUIMTEGEVOEL Het gebouw biedt plaats aan tachtig personen. Het bevat 2.400 m² kantoorruimte en een handvol vergaderzalen. Het ontwerp is van de hand van het Hasseltse dbv-architecten, dat voornamelijk inzette op
38 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
beeldkwaliteit. “Aangezien de nieuwe hoofdzetel het gezicht van de firma is, is het belangrijk dat de look & feel goed zit,” vertelt projectarchitect Stefaan Vanheeswyck. Een centraal gelegen atrium vormt het hart van het complex. Riante beglazing onder een zuidelijk gericht schuin dak boven dit atrium maximaliseert de natuurlijke lichtinval. “Zo kunnen personeelsleden en bezoekers continu genieten van een zacht, noordelijk licht, wat voor een groot ruimtegevoel zorgt en de open structuur van het gebouw versterkt. De binnenwanden zijn eveneens volledig beglaasd. Het interieur is strak en flexibel ingericht, met onder meer witte aluminiumplafonds en geïntegreerde verlichting (lijnverlichting in de gangen). Dankzij een systeem van bandrasters kunnen alle wanden indien nodig verplaatst worden.”
ZUIVERE VORMGEVING Ook de gevel van de nieuwe hoofdzetel mag er zeker zijn. De opbouw is tweeledig: enerzijds een massieve sokkel, anderzijds een schijnbaar zwevend wit volume bovenop die sokkel. “We hebben geopteerd voor een zuivere vormgeving”, legt Stefaan Vanheeswyck uit. “Het gelijkvloerse niveau heeft een horizontale geleding. Dit is te danken aan het specifieke patroon van de langwerpige MBI-stenen. Door een bepaalde verhouding witte stenen in te passen tussen de grijze exemplaren wordt de uitgesproken horizontaliteit van het complex extra benadrukt. Het wit verdiepingsvolume bestaat uit een combinatie van LMP-cassettes en gordijngevels. Op de schuine zijde van het hellend dak boven het atrium zijn zonnepanelen geplaatst. ›
dAk GEVEL ISOLATIE INTERIEUR
pARkET
TUINHOUT
TERRAS
dE pARTNER VAN dE HOUTVAkmAN !
Welkom voor raad en voorraad in onze 12 woodshops : Waregem - Heule - Brugge - Oostende - merelbeke - Relegem Beringen - Halen - dottignies - Trazegnies - manhay - Latinne
www.cras.be
SINT-TRUIDEN | HQ Punch Powertrain
Vermits Punch Powertrain ook inzet op fotovoltaïsche technologie, springen deze bewust in het oog. Al bij al is dit project een zeer positieve ervaring geweest, zowel voor ons als voor de bouwheer. We hebben inmiddels ook nog een masterplan voor de rest van de site ontwikkeld, want Punch Powertrain voorziet de komende jaren nog een sterke capaciteitsuitbreiding.”
KORTE UITVOERINGSTERMIJN De nieuwe hoofdzetel van Punch Powertrain werd op korte tijd tot stand gebracht. Op amper één jaar tijd moest het gebouw er volledig staan. “Daarom moesten we ons aan een erg strakke planning houden,” vertelt Thijs Smeets van Bouwbedrijf Dethier. “De interieurafwerking is van een hoog niveau, en dat maakte het voor ons wel mooi en interessant. Door de veelheid aan interne beglazing en de voortdurende tijdsdruk was het echter een hele uitdaging om aan die hoge kwaliteitseisen te voldoen. We konden de glaspartijen pas uitmeten, op maat snijden en plaatsen als de vloeren, de plafonds en de deurkaders volledig klaar waren, waardoor het soms een race tegen de tijd was. Ook de staat van de ondergrond –meteen modderig bij regenweer– noopte ons tot een doordachte werforganisatie en coördinatie. Ik ben alleszins zeer tevreden met het resultaat en de samenwerking met de andere partijen. Bij de bouw van grote complexen als deze is het van belang dat je niet op een eiland werkt, maar dat je samen als bouwteam hetzelfde doel nastreeft. Ook hier is dat uitstekend gelukt.” ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever LRM Lease, Hasselt Architect dbv-architecten, Hasselt Studies stabiliteit Studiebureau ir. P. Poelmans, Lummen (technieken) Aannemer Lift Leverancier Binnendeuren Gevelbekleding Zonwering Start werken Einde werken
en V2S, Genk Bouwbedrijf Dethier, Alken Schindler, Brussel Cras, Waregem Limeparts, Genk Renson, Waregem januari 2014 januari 2015
Schindler 3300 Neither shaken nor stirred Comfort is standaard in onze Schindler 3300. Vanaf de eerste stappen in de planning tot het dagelijks gebruik. Deze lift is sterk gestandaardiseerd, waardoor hij eenvoudig te plannen en snel te installeren is. En de speciale Schindler Traction Media verzekeren een comfortabele en geruisloze rit – hij fluistert letterlijk door het gebouw.
www.schindler.be
40 | BOUWEN AAN VLAANDEREN 1 15900249_Schindler.indd
Schindler N.V. Bronstraat 15 1060 Brussel
Schindler N.V. Boekstraat 77b 2610 Wilrijk
Tel. +32 (0)2 535 82 11 Fax +32 (0)2 535 82 82
Tel. +32 (0)3 820 97 50 Fax. +32 (0)3 231 74 15
info.bru@be.schindler.com
info.bru.north@bnl.schindler.com
21-04-15 15:13
SINT-TRUIDEN | HQ Punch Powertrain
Tekst | Tim Janssens
DESIGNLIFT CREËERT ESTHETISCH SURPLUS IN NIEUWE HOOFDZETEL PUNCH POWERTRAIN Het nieuwe hoofdkantoor van Punch Powertrain blinkt uit door zijn open structuur en grote glaspartijen. Alle interieurcomponenten zijn op elkaar afgestemd en dragen bij tot de stijlvolle uitstraling van het gebouw. Ook de Schindler 3300-lift die pendelt tussen het gelijkvloers en de eerste verdieping is optimaal geïntegreerd in het geheel. Het systeem koppelt functionaliteit aan design, ruimte-efficiëntie en een energiezuinige werking.
smaller en langer. Dit leidt tot een mooie ruimtebesparing, die via toepassing van de TSD-optie (Temporary Safety Device) zelfs nog zou kunnen toenemen. In dit project is daar echter niet voor gekozen.”
MEERWAARDE VOOR INTERIEUR De Schindler 3300 is een designelement op zich. Qua ontwerp en inrichting is de keuze erg ruim, zodat hij in principe in elk interieur tot zijn recht kan komen. Punch Powertrain kon het uitzicht van zijn lift optimaal afstemmen op de rest van het gebouw. “Je hebt oneindig veel mogelijkheden om de lift naar eigen smaak af te werken: twee stijlen (Round en Square), vier plafonds en 41 kleuren,” licht Stockx toe. “Ook de bedieningspanelen, spiegels en handleuningen kan je plaatsen waar je wil. Er zijn dus erg veel unieke combinaties mogelijk. Punch Powertrain opteerde voor de Square Picadilly Santorini White-uitvoering, een luxueuze kooi met glanzende witte wanden en een lineair uitzicht. Ze is prachtig afgewerkt, met hoogwaardige materialen en quasi onzichtbare naden. In plaats van spotjes bevat de Punch Powertrain-lift ledlijnen, en de vloer is zwart om het contrast met de witte wanden extra in de verf te zetten. De lift past met zijn stijlvolle, professionele look perfect bij de rest van het complex.”
BEPERKT ENERGIEVERBRUIK
De Schindler 3300-lift is een designelement op zich. Punch Powertrain opteerde voor de Square Picadilly Santorini Whiteuitvoering, een luxueuze kooi met glanzende witte wanden en een lineair uitzicht.
De Schindler 3300-lift is specifiek ontwikkeld voor toepassingen in residentiële projecten en kleine tot middelgrote kantoorgebouwen. Waar veel andere liften een louter functioneel doel hebben, zet De Schindler 3300 ook in op andere aspecten. Eén van die aspecten is het hoogst efficiënte gebruik van de beschikbare ruimte. “De oppervlakte van de schacht wordt optimaal benut, in die zin dat we door een herdimensionering van de technische voorzieningen
–binnen de klassieke maatvoeringen die architecten hanteren– meer lift kunnen bieden voor eenzelfde schachtgrootte,” vertelt Wim Stockx van Schindler. “In sommige gevallen win je wel 25 centimeter. De bedieningskast past in het bordesvlak van de overloopdeur, door het gebruik van speciale tractieriemen (Poly-v Belts) zijn de klassieke tractieschijven overbodig en dankzij de STM-techniek (Suspension Traction Media) is de tractiediameter kleiner (85 mm) en de motor
Een derde en zeker niet minder belangrijk voordeel is de energiezuinige werking van het systeem. De efficiënte aandrijftechnologie, gebaseerd op directe tractie, maakt dat het energieverbruik beperkt blijft (energieclassificatie A of B volgens de VDI4707-1-norm). De tractieriemen liggen rechtstreeks op de aandrijfas, dus van een overbrenging –en het bijhorende energieverlies– is geen sprake. “De regeneratieve Power Factor One-aandrijftechnologie zorgt ervoor dat de Schindler 3300 in vergelijking met traditionele systemen tot 30% minder transportenergie verbruikt. Daarnaast is de lift uitgerust met ledverlichting en schakelt hij automatisch over op de stand-by-modus als hij een tijdje niet gebruikt wordt (20% energiebesparing). Een extra voordeel is de zeer stille werking van het systeem, wat zowel voor de gebruikers van de lift als voor personen in de nabije omgeving erg aangenaam is. Dit project sprak ons onmiddellijk aan omdat Punch Powertrain gespecialiseerd is in de ontwikkeling van energiezuinige overbrengingen –CVT’s of Continuously Variable Transmissions. Zelf leggen we ons immers ook toe op innovatieve aandrijfmethodes en energiezuinige toepassingen zoals een Solar Elevator en sponsoren we het Solar Impuls-project. We vonden het dan ook fijn dat we met onze beproefde technologie mochten participeren in dit mooie project.” ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41
ONTDEK EEN NIEUWE STANDAARD IN LUXE CRUISES Seven Seas Explorer, het meest luxueuze cruiseschip dat ooit gemaakt werd, zal klaar zijn in juli 2016. De inauguratiecruise van dit schip is overigens al volledig volzet, zo sterk wordt er uitgekeken naar deze nieuwe mijlpaal in de geschiedenis van het cruisen. Het nieuwste vlaggenschip van luxerederij Regent Seven Seas is zeer ruim en toch intiem, uitermate elegant en perfect ingericht om Regent’s topniveau naar ongekende hoogtes te brengen. Naar alle verwachtingen zal de rederij hiermee alle andere huidige schepen in het luxesegment van de troon stoten en een nieuwe standaard worden voor ultra-deluxe niveau en allinclusive service. Reis mee naar de mooiste plekken op aarde in uitzonderlijk ruime designer-suites, onderga een rijkelijk relaxerende spa-behandeling in de gerenommeerde Canyon Ranch SpaClub, geniet van het muzikale entertainment in een luxueuze lounge en proef de verrukkelijke culinaire topgerechten, dag of nacht ! Zoals steeds bij Regent is ALLES INBEGREPEN, van een onberispelijke en persoonlijke service tot het comfort en de privacy van een ongelimiteerde vrijheid en ruimte. Voor alle verdere informatie en boekingen kan u terecht bij Cruise Travel in Antwerpen.
Info en reservatie
03/236.89.39
reservations@cruisetravel.be of bij uw reisagent
BEDRIJFSPRESENTATIE
MEUBILAIR IN BETON Beton staat bekend om zijn weerstand en duurzaamheid. Deze eigenschappen maken het bijzonder geschikt voor exterieur gebruik. De vraag naar marktontwikkelingen en vormgeving heeft geleid tot de ontwikkeling van het materiaal. uur wordt al ontkist en de drukweerstanden op 28 dagen overschrijden gemakkelijk de 150 MPa. Eco2cem heeft een hele hoge blaine, gemiddeld 4.200 mm²/kg, vergelijkbaar met die van cement. Het zorgt zoals hoogkwalitatieve fillers voor een betere rheologie en verdichting van het beton, met alle bijkomende voordelen vandien en is in tegenstelling tot fillers latent hydraulisch. Eco2cem is een uiterst reactief poeder dat, ook nadat cement stopt met reageren, nog lang blijft werken. Dit draagt op termijn bij tot een hogere sterkte. Het vermindert niet alleen de porositeit van het beton, dankzij Eco2cem is het ook beter bestand tegen chloruren en sulfaten die het beton op termijn zouden kunnen aantasten. Het gedeeltelijk vervangen van cement door Eco2cem vermindert tevens de hydratatiewarmte van massabeton en vermijdt zo het ontstaan van microscheuren. ❚ Oorspronkelijk was dit meubelstuk een opslagplaats voor brandhout. Hier is het ontdaan van zijn primaire functie en moduleerbaar gemaakt naar wensen en behoeften: een voetbank, tafelpoot, opbergruimte... vervaardigd in ultrahogesterkte beton, met een prestigieuze architectonische en gekleurde afwerking.
Beton moet duurzamer zijn, efficiënter en esthetischer. Deze eisen hebben in eerste instantie het architectonisch beton in het leven geroepen. Tijdens de twintigste eeuw werd ruw, ter plaatse gegoten beton gebruikt omwille van zijn structurele kenmerken en industrieel design. Dit beantwoordde perfect aan de eisen van architect Le Corbusier en zijn stijl, het 'brutalisme.' Vandaag wordt beton nog altijd gewaardeerd om zijn sterkte, duurzaamheid en natuurlijke uitstraling. Architecten, ontwerpers en andere creatievelingen, die een meer gladde esthetiek eisen, liggen aan de basis van architectonisch prefab beton: een specifieke bekistingstechnologie voor een optimale afwerking.
ton, zoals Sobemo het maakt. Daar komt nog bij dat een belangrijk deel van het cement vervangen is door gemalen hoogovenslakken (Eco2cem) van Orcem. Tot 300 kg Eco2cem wordt gedoseerd per m³ beton. De voordelen hiervan vertalen zich niet alleen mechanisch, maar ook esthetisch. Na 12
Om tegemoet te komen aan de vraag naar hoge weerstanden, laat ultrahogesterktebeton, ook wel vezelbeton genoemd, toe de dikte van het materiaal te verminderen en esthetisch lichter te maken, terwijl het de mogelijkheden drastisch verhoogt. Dit nieuw materiaal, vijf keer sterker dan traditioneel beton, zorgt voor een baanbrekende vooruitgang binnen de architecturale principes en binnen onze dagelijkse omgeving. Beide concepten, verstandig gebruikt, verplaatsen de grenzen van de creativiteit. Beton is veelzijdig, zeker het zelfnivellerende ultrahogesterkte vezelbe-
Sobemo verwezenlijkt ook projecten op maat, zoals dit werkblad voor binnenhuisarchitectenkantoor Atypique in Rochefort.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43
BAASRODE | Nieuwkantoor Hero Construct
Tekst | Nick Vanderheyden
BOUWBEDRIJF ETALEERT COMPETENTIE MET EIGEN KANTOORGEBOUW
Een bouwonderneming die voor zichzelf een nieuw kantoorgebouw met privévertrekken optrekt; dat moet een structureel meesterwerk opleveren. Het Buggenhoutse Hero Construct vulde die denkwijze perfect in. Samen met onder andere interieurarchitect Michael Lievois, plantte het in het nabije Baasrode (Dendermonde) een knap staaltje architectuur neer. Tevens fungeert het gebouw als ideaal uithangbord en visitekaartje waarmee het Hero-team klanten wegwijs kan maken in het ruime aanbod aan bouwtechnieken en -materialen. Het gaat hard voor Hero Construct. Het laatste anderhalf jaar ging het zelfs zo snel dat een uitbreiding zich opdrong. De intrede van drie jonge werkkrachten, waarbij de opvolgende zonen van gedelegeerd bestuurder Roger De Vriendt en bestuurder Daisy Durinck, Jelle en Bart, gaven dit klasse 6 bouwbedrijf die extra boost om vol voor een nieuwbouw te gaan. “Niet onlogisch dat we met dit persoonlijke project ook meteen een visitekaartje wilden afleveren,”
44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
begint Daisy Durinck die enkele jaren nadat echtgenoot Roger de zaak oprichtte, hem in de zaak vervoegde.
GEBOUW MAAKT MOGELIJKHEDEN DUIDELIJK Met de verdraaiing van de bovenverdieping ten opzichte van de benedenverdieping, samen met de combinatie van het wit met het zwart, krijgt het
gebouw een aparte uitstraling. “De verdraaiing kwam tot stand in functie van de perceelsgrenzen. Met het contrast wit / zwart springt het gebouw eruit, de accenten aan de buitenkant hebben we vervolgens doorgetrokken naar het interieur.” Het bouwproject bood voorts een uitgelezen kans om in te spelen op de toekomst. “We hielden rekening met de nieuwste technieken en hebben voldoende geanticipeerd op toekomstige normeringen. Zo selecteerden we een
BAASRODE | Nieuwkantoor Hero Construct
geothermische warmtepomp voor de verwarming van het gebouw, installeerden we voldoende hard- en software om ontwerpen voor te stellen aan klanten en behielden we de mogelijkheid om eventueel extra personeel in de toekomst voldoende werkruimte te geven.” In elk facet vormde het idee om een beeld te vormen van de mogelijkheden van Hero de ondertoon, niet in het minst in het interieur. “We plaatsten onder een trap die we veel gebruiken in projecten. Zo hebben geïnteresseerden meteen een ideale visuele steun, wat de keuze voor een bepaald concept kan vergemakkelijken.
UITNODIGENDE KANTOREN Een belangrijk aandeel was weggelegd voor interieurarchitect Michael Lievois, zaakvoerder van Atelier Lievois. Deze conceptualist stond in voor het volledige interieur. “Niet makkelijk, aangezien de klant ook de coördinator van de werken was en het erg grote ruimtes betrof," legt Lievois uit. "Maar het was wel een enorme uitdaging om voor dergelijke vooruitstrevende bouwonderneming te kunnen werken.” De ontwerper vertrekt steevast van twee uitgangspunten: circulatie en de relatie met het daglicht en maximaliseert daarnaast de functionaliteit in elke ruimte. “In dit opzet koos ik bijvoorbeeld voor de integratie van een vide achter aan de ontvangstbalie om zoveel mogelijk daglicht in de ruimte te laten binnenvallen.” Het was een van de gebruikte technieken om de grote ruimte te transformeren tot een gezellige kantooromgeving. “Wat uiteindelijk ook onze betrachting was,” pikt Durinck in. “We wilden een kantoorgebouw waar onze medewerkers alle ruimte kregen om samen te werken. Daarnaast gingen we op zoek naar een ruimtelijke invulling die uitnodigend overkomt op onze klanten, zonder echt inkijk te geven in het reilen en zeilen van onze interne werking.”
De aangetrokken ontwerper speelde hier vlot op in met onder andere de keuze voor glas en de integratie van een polyvalente vergaderruimte in de centrale ruimte. “De grote kantoren in grijs glas geven van binnenuit een mooi overzicht op het interieur, zonder dat er kan worden binnengekeken. De openheid die het glas biedt, is ook het uitgangspunt van de polyvalente vergaderruimte. Grote tafels vullen de ruimtes op. Daarmee verhoogden we de flexibiliteit van elk kantoor en bezorgden we de medewerkers van Hero een gevoel van vrijheid.” ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Interieur Ramen en deuren Trappen en deuren Chapewerken Pleisterwerken Start werken Einde werken Oppervlakte terrein Vloeroppervlakte kantoren Oppervlakte bestaande loods Oppervlakte nieuwe loods
Hero Construct, Dendermonde Atelier Lievois, Sint-Niklaas R2 Projects, Dendermonde Verco Metaal, Dendermonde R&S Projects, Affligem Meerschaut & co, Aalst september 2013 oktober 2014 circa 1 hectare 800 m² 1.200 m² 1.650 m²
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45
bvba
R & S PROJECTS
CHAPEWERKEN VLOERISOLATIE
Binnen- & buitenbepleistering Sierpleisters
Een perfect compromis tussen technologie en vakkennis. Een jong, professioneel, dynamisch en ervaren team staat voor u klaar!
Cementeringswerken Gyprocwerken Zolderinrichting
MEERSCHAUT PLUS bvba Lippenslaan 200 bus 41 8300 Knokke West-Vlaanderen Fax. 053 77 07 19 Gsm 0477 512 468 info@pleisterwerken-meerschaut.be
www.pleisterwerken-meerschaut.be
Onze belangrijkste troeven - Sterke know how - Professionele afwerking - Efficiënte en correcte planning - Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding - Korte wachttijden - Binnen de week gedetailleerde offerte, gratis info en advies
R&S Projects Guchtveld 21 1790 Affligem T 053 41 36 39 E info @rsprojects.eu W www.rsprojects.eu
R
2
PROJECTS
MEERSCHAUT & CO bvba Ouden Dendermondse Steenweg 341 9300 Aalst Oost-Vlaanderen Fax. 053 77 07 19 Gsm 0477 512 468 bvba.meerschaut@telenet.be
Samenwerken met een specialist = kiezen voor kwaliteit
R² Projects nv RAMEN – DEUREN – VERANDA’S GARAGEPOORTEN
ALU & PVC Hoogveld52 Trappen & trapleuningen Borstweringen Ramen & deuren Roosters & balkons Montage- & demontagewerken
verco 1-4.indd 1
9200 DENDERMONDE
Verco-Metaal bvba Industrieterrein Hoogveld Wissenstraat 10 9200 Dendermonde Tel: 052 21 90 15 info@vercometaal.be www.vercometaal.be
T
052/34.54.70
F
052/34.54.71
E
mail@r2projects.be
W www. r2projects.be 04-07-13 11:27
BAASRODE | Nieuwkantoor Hero Construct
Participanten aan het woord VERCO-METAAL – TRAPPEN EN DEUREN Het Dendermondse Verco-Metaal fabriceerde, leverde en installeerde de stalen deuren en de binnen- en buitentrappen. “Voor ons was het bijzonder om te werken aan het hoofdgebouw van één van onze opdrachtgevers,” vertelt zaakvoerder Hans Van Der Poorten. “Het project omvatte de realisatie van de stalen deuren, een gegalvaniseerde trap in de loods en een gegalvaniseerde buitentrap aan de achterkant van het gebouw. Voorts een gelakte buitentrap met zijscherm voor begroeiing, dat tevens dienst doet als trapleuning én een binnentrap in de kantoorzone.” Stalen schrijnwerk dus, de specialiteit van dit bedrijf dat graag uitdagende projecten aangaat. “Onze sterkte is dat we alles in huis hebben om het meest complexe maatwerk te leveren. Zo hebben we een eigen tekenatelier om alles tot in detail uit te werken, eigen lassers en een eigen plaatsingsdienst. Daarnaast leveren we dit steeds binnen een scherpe levertermijn.” De huidige zaakvoerders Hans Van Der Poorten en Michel Robberecht namen het bedrijf in 2011 over. In 2013 breidden ze bestaande loods uit met een nieuwe loods van 1.450 m². Dit jaar volgt de oplevering van de nieuwe toonzaal.
MEERSCHAUT & CO – PLEISTERWERKEN
Participanten aan het woord R&S PROJECTS – CHAPEWERKEN R&S Projects, een familiebedrijf met hoofdzetel in Affligem en kantoor en magazijnen in Buggenhout, is gespecialiseerd in vloerisolatie en chapewerken. Bij Hero Construct legden vijf medewerkers op vier dagen tijd circa 1.200 m² ondervloer met vlakheidsklasse I. “Dit is van groot belang willen we de perfect egale en vlakke ondergrond garanderen, die nodig is voor een gietvloer,” zeggen de zaakvoerders Filip Suls en Kristien Van Schandevijl. “Daarnaast voorzagen we in gepaste uitzettingsvoegen, aangezien overal vloerverwarming ligt.” Volautomatische vrachtwagens brachten met een pompsysteem de chape rechtstreeks op de ondergrond aan. "De werfverantwoordelijke zette dan met de klant de vloerpassen uit. Daarna konden de chapisten beginnen met het nivelleren. Dit is van essentieel belang voor de eindafwerking, in dit geval een 3 mm gietvloer). Terwijl de chape wordt genivelleerd, spreiden andere arbeiders de gestorte chape uit over de ruimte en plaatsen ze wapeningsnetten en randuitzetstroken.” Naast chapewerken voert R&S Projects allerhande vloerisolatiewerken uit.
Meerschaut & Co uit Aalst, met vestigingen in Knokke en Affligem, voerde de algemene pleisterwerken op de muren en de plafonds uit. Zaakvoerder Steven Meerschaut richt zich al sinds de oprichting in 1993 op allerhande pleisterwerken. Daarnaast voert zijn bedrijf chapewerken uit en staat het in voor vloerisolatie en -betegeling. In 22 jaar bouwde Steven zijn zaak uit tot een bedrijf dat zestig personen tewerkstelt. Ze richt zich niet alleen tot de particuliere markt, maar neemt ook opdrachten uit de projectmarkt aan. “Bij Hero hebben we vier personen gedurende veertien dagen ingezet om zowel de muren als plafonds af te werken. Aangezien we veel ervaring hebben konden we deze werken vlot uitvoeren. Interessant bij deze werken is dat de kantoren veel bezoekers over de vloer krijgen. Goed werk leveren binnen de afgesproken timing en met een propere bouwplaats achteraf, resulteert zo vaak in nieuwe opdrachten," besluit Meerschaut.
R2 PROJECTS – RAMEN EN DEUREN Het gebouw valt op door de vele ramen, geplaatst door R2 projects uit Dendermonde. Die ramen zijn bepalend zijn voor de vormgeving van de kantoorruimte. R2 projects, dat ook de deuren plaatste, is al sinds zijn oprichting in 2007 specialist in de installatie van ramen, deuren en veranda's. “In die tijd sloegen mijn kompaan Jan Rens en ik de handen in elkaar,” zegt zaakvoerder Chris Rymenants. “Onze toenmalige firma's vulden elkaar perfect aan, zodat de samensmelting een behoorlijke boost gaf aan onze competenties. Op die manier konden we ons nog beter profileren als de specialist die we nu zijn.” “Hero Construct is een van onze vertrouwde opdrachtgevers. Het was dus enorm belangrijk dat we de werken binnen de vooropgestelde eisen uitvoerden. Uiteraard is dit altijd ons streven, maar het feit dat het hier een aannemingsbedrijf betreft, geeft het toch nog dat extra. We beschouwen deze realisatie dan ook als een belangrijk referentieproject,” besluit Rymenants.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47
15900102_CVR.indd 1
18-02-15 14:47
Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Bouwen aan Monumenten? Bel of mail ons! T +32(0) 11 605540 Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be
BEDRIJFSPRESENTATIE
TRAPPENMAKER PUR SANG STREEFT NAAR TEVREDENHEID Sinds 2004 al is las- en ontwerpatelier Fe2 uit Bilzen gespecialiseerd in maatwerk in trappen, trapleuningen en balustrades. Dat leverde de firma al heel wat interessante opdrachten op zoals het 'honderdjarige eik'-project in Lummen, naast trappenbouw voor fietsenwinkels, videotheken ... Zaakvoerders Sammy Driesen en Sven Geraerts profileren zich sinds de start als gespecialiseerd trappenbouwer. “Klanten kunnen bij ons terecht voor zowat alle soorten en stijlen van trappen,” vertelt Geraerts, “denk bijvoorbeeld aan rechte, gedraaide of wentelende constructies. Als basismateriaal voor de structuur gebruiken we steeds inox, staal of aluminium.” Opvallend is de mogelijkheid om te combineren met onder andere hout, glas en steen of de optie voor een bepaalde coating. “De basisconstructies moeten uiteraard aangevuld worden met elementen als treden, balustrades of leuningen. Afhankelijk van de stijl waarvoor de eindgebruiker opteert, kan het interessant zijn om met dergelijke materialen te werken. We laten de klant vrij in die keuze. Elk voorstel, onafhankelijk van de complexiteit of de hoeveelheid in bijkomende materialen, is mogelijk indien het ook effectief realiseerbaar is. Een belangrijke meerwaarde waarmee de Limburgers zich kunnen en willen onderscheiden, ligt in de totaalaanpak van het team. “We werken elk project van A tot Z uit. We tekenen het ontwerp, bouwen de structuur op, integreren de verschillende elementen en installeren de bestelling ter plaatse bij de klant. Onze klanten appreciëren deze aanpak, aangezien ze slechts met één aanspreekpunt te maken krijgen gedurende het gehele proces. Omdat we alles in het atelier opbouwen, kunnen we bovendien de werken op de bouwplaats zelf minimaliseren.” De las- en constructiewerken realiseert het team van zes binnenkort vanuit een splinternieuw gebouw. “In augustus start de bouw van ons 1.000 m2 groot atelier met showroom. Dat was nodig gezien de groei die we de laatste jaren doormaakten. Het biedt ons de mogelijkheid om ons nog flexibeler op te stellen en nog sneller te reageren op vragen van onze klanten,” besluit Geraerts. ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49
Bouwheer: De Linde Vastgoed Architect: Omgeving
Mensen maken het verschil. Samen met onze honderden bouwspecialisten realiseren wij bouwprojecten in diverse sectoren, van woningbouw, kantoren, scholen en verzorgingsinstellingen tot infrastructuur, industriebouw en milieubouw. Ervaren en gedreven medewerkers bewaken en begeleiden zorgvuldig elke fase van het bouwproces, vanaf de start tot en met de oplevering. Onze aanpak? Wij luisteren en denken met u mee, in openheid, eerlijkheid en vertrouwen.
www.vanroey.pro Van Roey Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 Rijkevorsel T +32 3 340 17 11 F +32 3 340 18 99 info@vanroey.pro
ZOERSEL | Centrumontwikkeling Tekst | Koen Mortelmans
ZOERSEL: VERNIEUWD DORPSCENTRUM VOOR DE BOEKJES Tegenover het toeristische Lindepaviljoen beschikt de gemeente Zoersel nu ook over een gloednieuwe bibliotheek. De bouw ervan, door een PPS-bouwteam van de gemeente Halle-Zoersel en de groep Van Roey, kadert in een ruimer project om de kwaliteit van het dorpscentrum op te trekken. Het is gebaseerd op een wedstrijdwinnend ontwerp, ingediend door Van Roey en architectenkantoor Omgeving.
en het perspectief." Binnen vallen de gelamelleerde houten dakbalken op." De binnenindeling is flexibel, wat de levensduur van het gebouw kan verlengen."
Zoersel is gegroeid langs de baan Lier-Oostmalle. Dat is nog altijd een drukke doorgangsweg, maar niet meer op maat van een dorpscentrum. Daarom wordt de 'doortocht' vervangen door een omleidingsweg. Dit opent in het centrum mogelijkheden voor zowel renovatie als nieuwbouw en voor de heraanleg van het dorpsplein, over de bibliotheek. Binnen dit geheel is de bouw van de bibliotheek geclusterd met die van een groep van twaalf nieuwe woningen in haar achtergebied. De bibliotheek zelf moet mee het imago van het dorp dragen. Daarom is het ontwerp een evenwichtsoefening tussen de schaal van een dorp en die van een toonaangevend openbaar gebouw.
NIET ALLEEN LEZEN Een hedendaagse lokale bibliotheek is veel meer dan een plaats waar je boeken en andere media kan ontlenen. Het is ook een ontmoetingscentrum, met tal van activiteiten, voor mensen van alle leeftijden. Zoersel koppelt hier nog enkele andere functies aan. Zo is in de nieuwbouw een horecazaak geïntegreerd, een conciërgewoning en kantoren voor een aantal gemeentediensten en voor de wijkagent. "De draagstructuur bestaat uit een combinatie van beton en baksteen," zegt projectleider Luc Wertelaers van Van Roey. "Die
hebben we afgewerkt met esthetische gevelstenen." Voor de medewerkers van Van Roey was het bijna een thuismatch, want Zoersel ligt slechts enkele kilometers van Rijkevorsel. "Het is een leuke ervaring om dichtbij huis een in het oog springend totaalproject uit te voeren, waarop je later nog dikwijls kunt terugkijken." De werken omvatten sloop van enkele verkrotte, bestaande gebouwtjes, een onderbreking voor archeologisch onderzoek –waarbij bewoningssporen uit de volle middeleeuwen werden aangetroffen–, gevolgd door de nieuwbouw en omgevingsaanleg. "Daarmee houdt het niet op," onderstreept Wertelaers. "Het is een DBM-project. Dit houdt in dat Van Roey de komende 25 jaar zal instaan voor het onderhoud van het bibliotheekgebouw."
De doorgedreven isolatie van de buitenschil, de sterk isolerende beglazing en zonwerende screens zorgen voor een K-peil van 31. De bibliotheek heeft vloerverwarming en gebruikt verdringingsventilatie en natuurlijke nachtventilatie. Met het opgevangen regenwater spoelt ze de toiletten. "PV-panelen op het dak produceren jaarlijks circa 8,7 MWh elektriciteit."
WOONKORREL De woonkorrel omvat vier huizen en acht appartementen met een gezamenlijke ondergrondse parkeergarage met bergingen en fietsenstalling. Het gebied tussen bibliotheek en woningen blijft publiek toegankelijk en moet de verankering van de nieuwbouw in het dorpsweefsel verzekeren. De gelijkvloerse appartementen hebben een eigen tuintje, de hogere appartementen een terras. ❚
DORPSKARAKTER "De gelede gevelopbouw met vijf verschillende breedtes en meerdere hellende daken verwijst naar de rijwoningen in een dorpscentrum," legt architect Karol Grygolec (Omgeving) uit. "We hebben een uiterst gebalanceerde mix samengesteld van lichtglanzende, bezande en met kolen gebrande bakstenen. De brute en oneffen structuur van de gevelstenen zorgt ervoor dat het uiterlijk van de gevels varieert naargelang de weersomstandigheden
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51
www.
.be
DE MEEST COMPLETE WEBSITE VOOR DE BOUW BOUWENAANVLAANDEREN.BE heeft naast het veelzijdige vaktijdschrift een nieuwe, en up-to-date website. Het is alweer een aantal jaren het toonaangevende platform over Vlaamse bouwprojecten. Zes keer per jaar wordt de vakman en -vrouw geïnformeerd over actuele projecten, vakinformatie, productnieuws, techniek, design, regelgeving en alle overige informatie van de gerenommeerde producenten en leveranciers.
Laat u dagelijks informeren over het laatste vaknieuws met BOUWENAANVLAANDEREN.BE, platform over Vlaamse bouwprojecten Een platform volgens de allerlaatste technologieën, voor de professional die 365 dagen per jaar op de hoogte wil blijven van actuele projecten en ontwikkelingen. Het biedt de meest actuele project- en productnieuws.
Wanneer professionals bij uitvoerende bouwbedrijven, architecten- en studiebureaus, projectleiders en beleidsmakers partners zoeken en zich oriënteren, dan beginnen ze veelal bij BOUWENAANVLAANDEREN.BE voor referentieprojecten, producten en oplossingen. Aanbieders die op de website vermeld staan, genereren hiermee waardevolle leads. BOUWENAANVLAANDEREN.BE is de kern, de plek waar alles samenkomt. Iedere serieuze ondernemer en marketeer zet tegenwoordig internet in, om zijn doelgroepen optimaal te bereiken. Wij adviseren en helpen u graag op weg, om het platform dat BOUWENAANVLAANDEREN.BE u biedt op de meest effectieve wijze in te zetten.
Wat krijgt u terug voor een goede online positionering? U verhoogt de vindbaarheid op Google voor uw website U stuurt mensen direct door naar uw website U vergroot uw naamsbekendheid U wordt verbonden met uw directe doelgroep
Homepage Top Banner 175 x 110 pix, 72 dpi
- Publicatie van uw persberichten op de nieuwspagina (zelf aan te leveren) - Bedrijfspresentatie in bedrijvenindex - Automatische koppelingen naar eerder gepubliceerde artikelen - Looptijd 12 maanden
n Bouwen aa heeft Vlaanderen eelzijdige naast dit v ft een vaktijdschri up-to-date nieuwe en website!! Homepage Leaderbord Banner 728 x 90 pix, 72 dpi
Homepage Sidebar Banner
- Publicatie van uw persberichten op de nieuwspagina (zelf aan te leveren) - Bedrijfspresentatie in bedrijvenindex - Automatische koppelingen naar eerder gepubliceerde artikelen - Animerend - Maximaal 5 deelnemers - Looptijd 12 maanden
- Publicatie van uw persberichten op de nieuwspagina (zelf aan te leveren) - Bedrijfspresentatie in bedrijvenindex - Automatische koppelingen naar eerder gepubliceerde artikelen - Maximaal 3 deelnemers - Looptijd 12 maanden
300 x 200 pix, 72 dpi
Neem voor meer informatie contact op met Pascal op de Beeck of Philippe Bourda, tel. +32(0)50 368170
ZOERSEL | Centrumontwikkeling
Participanten aan het woord
Participanten aan het woord
KACONSTRUCT –ALUMINIUM SCHRIJNWERK, VERLUCHTING EN ZONWERING KAconstruct (Beerse) stond in zowel de bibliotheek als de woningen in voor de productie en de plaatsing van al het aluminium schrijnwerk inclusief beglazing, voor de gordijngevels, de verluchting en de zonwering. "We gebruikten voor het schrijnwerk Sprangers-profielen SP70 Prestige Plus. Voor de gevelconstructies met overspanning tot 6.60 m kozen we verticale profieldragers uit de reeks GG60, met een diepte van 2.81 m," vertelt afgevaardigd bestuurder Rita Sprangers. "Conceptueel was er veel belang gehecht aan de geveldetaillering, zodat we de zonwering helemaal konden wegwerken in een nis achter het buitenspouwblad." KAconstruct houdt eraan om de productie in eigen huis en de montage op de bouwplaats met eigen mensen uit te voeren en te beheren. "Dit is de enige manier om onze klanten volledige kwaliteitswaarborg en leveringszekerheid en een soepele naservice te kunnen bieden. Voor ons is het prioritair dat we proactief kunnen participeren aan het bouwgebeuren en bevestigen dit door onze afspraken exact na te leven."
NATUURSTEEN BAEKEN –BLAUWE STEEN Het maatwerk in Belgische blauwe hardsteen staat hier op naam van het Turnhoutse bedrijf natuursteen Baeken. Het specialiseerde zich in het leveren van maatwerk in natuursteen: dorpels, plinten, trapbekledingen en raamtabletten. “Belgische blauwe hardsteen blijft het referentiemateriaal voor dorpels en tabletten,” vertelt zaakvoerder Michel Baeken. “Het is opvallend dat architecten blijven kiezen voor dit traditioneel materiaal, ondanks een brede keuze in alternatieven. Onze medewerkers meten de materialen meestal op de bouwplaats in en verwerken deze metingen zo nodig voor ultiem overleg in maatplannen. De materialen worden vervolgens in onze ateliers op maat gezaagd en afgewerkt. Daarna leveren wij ze volgens planning op de bouwplaats.” Al sinds de oprichting in 1959 richten het Kempische bedrijf zich op maatwerk in natuursteen. Ondertussen beschikt het over een hoogtechnologisch machinepark en opende het onlangs zijn splinternieuwe toonzalen. “Met circa vijftig mensen werken we als toeleverancier voor algemene aannemers (voor de afdeling dorpels, omlijstingen, plinten), maar zijn we eveneens inzetbaar als onderaannemer voor het leveren en plaatsen van trapbekledingen en bevloeringen in natuursteen.”
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever PPS De Linde Vastgoed, Rijkevorsel (gemeente Zoersel en Groep Van Roey, Rijkevorsel) en architectenkantoor Omgeving, Berchem-Antwerpen Ontwerp Omgeving, Berchem-Antwerpen, projectteam: Evy Depauw, Kaat Balcaen, Karol Grygolec, Koen Moelants, Luc Wallays, Otsoe Verdonckt, Peter Seynaeve, Steven Petit, Tristan Verleyen Hoofdaannemer Groep Van Roey, Rijkevorsel
Liften Coopman Orona, Wargem Dorpels Blauwe Steen Baeken Natuursteen, Turnhout Predallen Kerkstoel 2000+, Grobbendonk Buitenschrijnwerk KA Construct, Beerse Start werken augustus 2013 Laatste oplevering november 2014 Vloeroppervlakte bibliotheek: 5.500 m²; privéwoningen met ondergrondse parking: 2.315 m²
Aluminium ramen, deuren en gevels
Fotografie: Liesbet Goetschalckx
BAEKEN CREATIEF NATUURSTEENMAATWERK Sierschouwen badkamerbekleding bevloeringen keukenaanrechten - trapbekledingen - dorpels - deuromlijstingen
Kempische Aluminiumconstructie nv Beemdenstraat 2, 2340 Beerse ■ T 014 60 92 40
■
F 014 62 00 34
■
www.kaconstruct.be info@kaconstruct.be
Toonzalen : Veedijk 48 - 2300 Turnhout tel. +32(0)14 41 80 59 - www.baeken.be - info@baeken.be
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53
Journaal Keukens met Scheldezicht
Derveaux Keukens & Kasten leverde en plaatste in de appartementen van De Ham (zie ook BAVL 2015-1) de keukens en diverse kasten. "Keukens zijn onze specialiteit, maar daarnaast kunnen wij ook zorgen voor een totaalinrichting, met onder meer dressings, badkamerkasten en livingmeubilair," legt medezaakvoerder Ingrid Derveaux uit. Dergelijke opdrachten worden in een goed geolied teamverband uitgevoerd. "Projectverantwoordelijke Sebastiaan Mertens coördineerde het project De Ham. Onze interne verkoopster begeleidde de keuze van de keukens. Zodra de productie ervan klaar was, vertrokken onze installateurs naar de bouwplaats voor de plaatsing." Ingrid beschouwt De Ham als een boeiende opdracht: "Het is niet alleen een mooi gebouw op een unieke locatie langs de Schelde, het ligt ook in onze eigen thuisstad Oudenaarde. Een andere reden die het een belangrijke referentie maakt is de geïndividualiseerde inrichting van elk appartement. In sommige ervan mochten we de volledige inrichting met kasten op ons nemen." Derveaux Keukens & Kasten telt 35 medewerkers, verspreid over de toonzaal in Oudenaarde en het logistiek centrum in het nabije Kluisbergen. Het is een familiebedrijf gegroeid vanuit de ambachtelijke meubelmakerij. "We begonnen met het bouwen van keukens in 1987. Intussen hebben we niet alleen ons productenaanbod grondig uitgebreid, maar –in 2012– ook de toonzaal."
de restauratie van de Koningsmolen in de deelgemeente Eliksem en nog eens 602.000 euro aan de stad Landen voor de restauratie van de Sint-Petrushoeve in de deelgemeente Attenhoven.
Koningsmolen in Eliksem. (foto Onroerend Erfgoed)
De Koningsmolen is een gesloten hoeve met vierkant binnenhof en watermolen. De voornaamste gebouwen uit bak- en blauwe hardsteen dateren uit de achttiende eeuw. In de negentiende en begin twintigste eeuw werden enkele andere bedrijfjes ingeplant, zoals een margarinefabriek en een brouwerij waarvan de gebouwen typologisch bewaard bleven. De keermuren/watermuren verkeren in een slechte toestand van zodat een dringende basisrestauratie zich opdringt. Dit wordt gekoppeld aan een integrale restauratie van de molen en site. De molen zal na restauratie weer malen en ook elektrische stroom produceren. De premie geldt voor de bestaande molentechnieken, de stuw en de rivierwanden. Het nieuwe waterwiel en de stroomopwekking krijgen geen toelage. De hoeve wordt een kangoeroewoning. Meer info: www.onroerenderfgoed.be
Meer info: www.derveaux.com
Geert Bourgeois toont zich koningsgezind Geert Bourgeois (N-VA), Vlaams minister-president en minister van onroerend erfgoed, kent een premie van 182.000 euro toe aan de privé-eigenaar voor
Opbrengst kilometerheffing naar onderhoud en ontwikkeling wegen? In 2016 zullen alle drie de Belgische gewesten een kilometerheffing invoeren voor voertuigen boven 3,5 ton. De Confederatie Bouw vraagt dat de opbrengst van deze maatregel integraal naar het onderhoud en de ontwikkeling van de infrastructuur in ons land gaat. Omdat de weginfrastructuur zorgt voor de opbrengst van een kilometerheffing is het niet meer dan logisch dat die opbrengst ook terugvloeit, stelt de aannemersorganisatie. De opbrengst van de kilometerheffing moet volgens de aannemers gaan naar het onderhoud, de bouw en de ontwikkeling van gewestelijke transportinfrastructuur, vooral naar wegen die vandaag slecht onderhouden zijn en "het slachtoffer van een permanent gebrek aan investeringen." Wat uiteraard moet worden vermeden, is dat de opbrengst van de kilometerheffing de bestaande budgetten zou vervangen, waarschuwt de Confederatie Bouw. "De kilometerheffing moet in de eerste plaats worden toegepast op de autosnelwegen. Pas wanneer er duidelijk sluipverkeer wordt vastgesteld, moeten ook de andere wegen belast worden. Om te vermijden dat een grotere vrachtwagen wordt vervangen door meerdere kleine bestelwagens, moet er een speciaal verlaagd tarief komen voor de vrachtwagens tussen 3,5 en 12 ton."
Sint-Petrushoeve in Attenhoven. (foto Onroerend Erfgoed)
54 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Meer info: www.confederatiebouw.be
Journaal David Brock nieuwe woordvoerder Duco Na bijna vier jaar bij Duco –als opvolger van Lieven Pieters– zoekt Tone Vannieuwkerke elders een nieuwe uitdaging. Zijn opvolger als marketing- en communicatieverantwoordelijke is David Brock, die tot voor kort voor Case New Holland werkte. David is afgestudeerd als vertaler-tolk en heeft ook een diploma marketing op zak. Meer info: www.duco.eu
Antwerpen kiest ontwerpteam voor restauratie stadhuis Het 450 jaar oude stadhuis van Antwerpen is toe aan een grondige restauratie: het goudlederen behang komt los van de muren, het klimaatsysteem werkt niet optimaal, de tweede verdieping is gestript en staat leeg. Het stadsbestuur Het stadhuis van Antwerpen. (foto stad Antwerpen)
het bijdraagt aan een daling van de CO2-uitstoot. Om die ambitie waar te maken schreef Antwerpen een architectuur- en restauratieopdracht uit, gewonnen door ontwerpteam 'Huis Van De Stad.' Daarin bundelen Hub, Origin, Bureau Bouwtechniek, RCR, BAS, Daidalos Peutz en FPC hun krachten. Het ontwerpteam brengt de centrale inkom terug naar de Grote Markt en voegt de talrijke gangen en kamertjes op het gelijkvloers samen tot een centrale foyer. De tweede verdieping wordt opgewaard en krijgt dezelfde uitstraling als die van de eerste verdieping, 't Schoon Verdiep.
Meer info: www.antwerpen.be
Jef Lembrechts leidt Vlaamse Confederatie Bouw
Tweede verdieping van het stadhuis van Antwerpen. (foto Dries Luyten)
definieerde immers enkele duidelijke krachtlijnen voor de restauratie en de herinrichting van het Antwerpse stadhuis tot een hedendaags huis van bestuur in Antwerpen. De restauratie gaat dan ook een stap verder dan herstellen. Het stadhuis moet een open huis zijn en een icoon van waardevol onroerend erfgoed, maar toch een hedendaagse invulling bevatten. Het als monument beschermde gebouw moet ook een duurzaamheidscertificaat verkrijgen, zodat
Jef Lembrechts (62) is de nieuwe voorzitter van de Vlaamse Confederatie Bouw. Hij wil de VCB en haar leden doen groeien in een sterk veranderende economische context. Lembrechts verliet de KU Leuven met het diploma van burgerlijk bouwkundig ingenieur op zak en de Vlerick Management School met dat van licentiaat (master) in management. Hij werkt al sinds 1977 voor bouwbedrijf Vanhout (Geel), dat hij sinds 2004 leidt als gedelegeerd bestuurder. Vanhout, sinds 1986 onderdeel van de groep Besix, is actief in een brede waaier van bouwJef Lembrechts. activiteiten. Lembrechts is sinds 2006 is voorzitter van de Confederatie Bouw Kempen en sinds 2011 ondervoorzitter van de VCB. Die telt in Vlaanderen circa 9.000 aangesloten aannemers, grote en kleine. Als voorzitter volgt hij er Christophe Maes op.
Meer info: www.vcb.be
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55
Journaal Werken Bootsman in Oostende gestart
VPT Versteeg
In Oostende zijn de werken gestart voor het stadsontwikkelingsproject Bootsman. Het stadsbestuur werkt hierin samen met DMI Vastgoed en Willemen Real Estate. De eerste fase omvat drie gebouwen, waarvan twee met elk achttien appartementen met ondergrondse parkeerplaatsen en bergruimten. Het derde gebouw telt veertien appartementen en twee commerciële ruimtes en maakt deel uit van een initiatief van de Stad Oostende dat jonge gezinnen en koppels de kans geeft om een betaalbare woning te kopen op een centrumlocatie. Bootsman omvat verschillende 1-, 2- en 3-slaapkamerappartementen. Van de gelijkvloerse woningen met privétuin tot en met de penthouses met uitzicht op het park variëren de oppervlakte en de indeling. De grote variatie aan woonoppervlakte moet zowel investeerders aanspreken als tweedeverblijvers en mensen die zich permanent in Oostende willen vestigen.
In de technische fiche bij het artikel over de Verdieping, de herbestemming van de vroegere steenkoolmijn van Heusden-Zolder (verschenen in een vorige uitgave van BAVL), haspelde een zetduiveltje de voorletters door elkaar van het Nederlandse bedrijf VPT Versteeg (uit het Nederlandse Heusden) dat er voor de gevelbekleding instond. Dat is hierbij rechtgezet.
Meer info: www.vptversteeg.nl
Vlaanderen verlaagt schenkingsrechten
plant, zodat elk appartement van véél daglicht geniet.
De Vlaamse regering heeft besloten de schenkingsrechten voor onroerende goederen sterk te verlagen. De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) is verheugd over dit initiatief. "De verlaging stelt een groot aantal jonge gezinnen gemakkelijker in staat om te voldoen aan de hoge eisen op het vlak van eigen middelen die de banken momenteel stellen bij de toekenning van een hypothecaire lening," zegt directeur-generaal Marc Dillen." Ze stelt een grote groep van oudere eigenaars eindelijk in staat om op korte termijn hun vastgoed aan de volgende generatie te schenken. Tot nu toe was het voor een groeiende groep van ouderen (bijna) onmogelijk om te schenken omwille van de zware kasmiddelen die nodig waren om de rechten te kunnen betalen." De VCB gaat er dan ook van uit dat de verlaging het aantal schenkingen zal versnellen. De doorgevoerde verlaging van de tarieven zal de Vlaamse overheid volgens de VCB uiteindelijk niet minder maar juist meer inkomsten uit schenkingsrechten opleveren.
Meer info: www.bootsmanoostende.be
Meer info: www.vcb.be
Bootsman is geen hoogbouw, maar tuinstadarchitectuur, geïnspireerd door de beschermde officiersmess van de kazerne Bootsman. De gebouwen worden bovendien ‘geschrankt’ inge-
56 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Journaal VCB wil sloop en recyclage aanzwengelen
Paul Kumpen nieuwe voorzitter Voka
De recyclage van bouw- en slooppuin is in Vlaanderen een succes. In 2014 werden bijna 13 miljoen ton gerecycleerde granulaten geproduceerd. Het aantal sloopvergunningen voor woningen is de laatste jaren ongeveer verdubbeld. Maar in 2014 vertraagde de groei, blijkt uit een enquête van de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) bij slopers en recyclagebedrijven. Slechts 25% zag vorig jaar de sloopactiviteit toenemen en voor dit jaar denkt amper 21% aan een toename. De VCB pleit dan ook voor maatregelen om grondige renovaties, sloop en vervangende nieuwbouw te stimuleren en zo ook de recyclage te bevorderen. Heel wat oudere woningen en niet-woongebouwen kunnen niet energiezuiniger worden gemaakt tegen een redelijke prijs. Afbraak en vervangende energiezuinige nieuwbouw dringen zich op, stelt de VCB. De overheid moet dit stimuleren, bijvoorbeeld door op de combinatie van afbraak en vervangende nieuwbouw een BTW-tarief van 6% toe te passen in heel Vlaanderen en niet alleen in de grotere steden.
Paul Kumpen, gedelegeerd bestuurder van bouwbedrijf Kumpen, is de nieuwe voorzitter van ondernemersorganisatie Voka. Wouter De Geest, CEO van BASF, is aangeduid als ondervoorzitter. De raad van bestuur van Voka verkoos Kumpen unaniem, als opvolger van Michel Delbaere. De effectieve voorzitterswissel zal pas in oktober 2015 plaatsvinden. Kumpen, als sinds jaar en dag voorzitter van Voka Limburg, krijgt alvast de taak om Voka te profileren als de spil in het Vlaams werkgeverslandschap.
Meer info: www.vcb.be
Mathieu Gijbels renoveert Vorst Nationaal In 2013 besliste de Sportpaleisgroep te investeren in een nieuwe infrastructuur voor Vorst Nationaal, met een capaciteit van meer dan 8.000 toeschouwers één van grootste concertzalen in België. Aannemer Mathieu Gijbels voerde in 2014 de renovatiewerken uit, naar plannen van ABV+ Architecten. De Sportpaleisgroep baat naast Vorst Nationaal drie arena’s (Sportpaleis, Lotto Arena en Ethias Arena) en drie theaters (Capitool, Stadsschouwberg Antwerpen en Ethias) uit. In 2013 investeerde de groep al in de renovatie van het Ethias Theater in Hasselt. Ook deze werken vertrouwde hij toe aan Mathieu Gijbels en ABV+ Architecten. Ook voor de bouw van de nieuwe evenementenhal Versuz in Hasselt deed hij
(foto: Michel Delbaere (l.) en Paul Kumpen.)
Op 24-jarige leeftijd (in 1973) nam Paul Kumpen het bedrijf van zijn vader over. Ruim tien jaar geleden stond hij mee aan de wieg van het samengaan tussen het samengaan van de Kamers van Koophandel en het Vlaams Economisch Verbond in Voka. Kumpen is getrouwd en heeft vier kinderen, waarbij racepiloot Anthony. Paul zelf toonde zich tijdens zijn studentenjaren toegepaste economische wetenschappen aan het Ruca (voorloper van Universiteit Antwerpen) een succesvol wielrenner. Nu zetelt hij ook in verschillende bestuursorganen van de (Vlaamse) Confederatie Bouw, in de raad van bestuur van het Circuit van Zolder en in die van de Koninklijke Automobiel Club van België. Meer info: www.voka.be
FAC pakt uit met kwaliteitslabel voor alu-gevelbouwers een beroep op deze tandem. De bestaande VIP foyer van Vorst Nationaal kreeg een nieuwe look door de toog centraal te plaatsen in de ruimte en esthetische elementen zoals houten lamellen tegen het plafond en print op de wanden. Zaal en de foyer zijn van elkaar gescheiden zodat er geen licht- of geluidsoverlast is in de zaal.
Meer info: www.gijbels.be
Ten behoeve van de alu-gevelbouwers heeft de Federatie Aluminium Constructeurs (FAC) een update gepubliceerd van haar handboek met richtlijnen over kwaliteitseisen en adviezen. De diverse spelers in het bouwproces ( architecten, aannemers, bouwheren, … ) kunnen aan de hand van deze FAC-publicaties hun bouweisen concreet verwerken in hun aanbestedingsdossiers. Deze vakpublicatie richt zich uiteraard ook tot het technisch onderwijs, toeleveranciers en openbare instellingen. Dit handboek is ook beschikbaar voor niet leden. Meer info: www.fac-belgium.eu
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57
OVERIJSE | De Zagerij
Tekst | Bram Souffreau Beeld | Immpact
BOUWEN IN DE ZWARE OVERIJSE LEEMGROND De zware, natte leemgrond in het pittoreske centrum van Overijse heeft aannemer Kumpen bij de bouw van het appartementencomplex 'De Zagerij' parten gespeeld. "De grond was stug, maar met extra inspanningen hebben we de grond uit Overijse onder de knoet gekregen," zegt projectleider Lode Rosvelds. De Zagerij bestaat uit 48 appartementen, verdeeld over drie gebouwen, en een ondergrondse parking. Het complex staat in het hartje van de druivengemeente Overijse en kijkt uit op de IJsevijver en het nieuw aangelegde landschapspark naast het
58 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Stationsplein. Ook het plein zelf kreeg onlangs een opfrisbeurt, net als de brasserie in het stationsgebouw. De appartementen, een ontwerp van Philip Mortelmans Architecten, vervangen een oude vervallen zagerij. "De afbraak liep vlot,"
vertelt Rosvelds. "Maar de grondwerken kondigden zich zwaar aan. De grond in Overijse is van nature zwaar en nat. Dat wisten we. Bovendien ligt het dorpscentrum in het dal van de IJse, de beek die door Overijse meandert. Onder de drie gebouwen
OVERIJSE | De Zagerij
moesten we een doorlopende kelderverdieping bouwen voor de ondergrondse garage en enkele technische ruimten. Tijdens de graafwerken hebben we daarom een bemaling geplaatst, het waterpeil bij de omliggende gebouwen permanent gemonitord en de hulp van een UGent-professor ingeroepen. Uiteindelijk liep alles zonder problemen." Rosvelds legt uit dat de funderingen bestaan uit druk- en trekpalen van 10 à 12 meter diep. "Broodnodig, want na de aanleg van de waterdichte kelder halen we de bemaling weg en vindt het grondwater opnieuw haar weg naar het terrein. De kelder vormt dan een soort boot en kan op het grondwater 'drijven'. De trekpalen houden dit tegen," zegt de projectleider van Kumpen. Ook elders in het ontwerp gaat aandacht uit naar de waterproblematiek in de regio. "Overijse is zeer overstromingsgevoelig. Daarom houden
we het water zo lang mogelijk op het terrein. De groendaken vangen het regenwater op en werken als een natuurlijke buffer. Nadien vloeit het water naar ondergrondse reservoirs waaruit
het water voor de beregening van de tuinen gebruikt kan worden. Het overtollige water stroomt verder naar een ondergronds bufferbekken voor het in de IJsekoker terechtkomt."
LABO Het appartementencomplex bestaat uit drie gebouwen. "Eerst hebben we het kleinste gebouw opgetrokken, zodat we konden 'experimenteren' met de gevelbekleding," zegt Rosvelds. "De architect koos voor een samenspel van Indische natuursteen en metselwerk aangevuld met terrassen die een glazen leuning hebben die naadloos in die natuursteen loopt. Dat allemaal op elkaar afstemmen, was geen sinecure. Gebouw C vormde ons 'labo' waar de arbeiders de technieken verfijnden en nadien op grotere schaal in de andere twee gebouwen toepasten." De woongelegenheden ogen klassiek. De aannemer stond ook in voor de kopersbegeleiding. Kumpen nam alle wensen van de koper, zoals extra lichtpunten, vloerverwarming of een natuurstenen vloer op en voerde ze ook uit. ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Immpact, Brussel
Architect
Philip Mortelmans Architecten, Antwerpen Hoofdaannemer Kumpen, Hasselt
Brandbeveiliging en CO-detectie Colt, Mechelen
Keukens
Deaplus, Heusden-Zolder Start werken november 2012 Einde werken juli 2014 Vloeroppervlakte 4.500 m² Bouwbudget 6,5 miljoen euro
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59
Werken bij Kumpen, gewoon doen!
alle vacaturesds
werkenbijkumpen.be
kumpenbe
DEAPLUS
UW PROJECTPARTNER KEUKENS BADKAMERS MAATKASTEN
1504024
Deaplus biedt 30 jaar ervaring in het op maat ontwerpen ĂŠn fabriceren van kwalitatieve keukens, badkamers en maatkasten. Vanuit onze eigen productie in Heusden-Zolder staan we garant voor Belgisch vakmanschap! Onze expertise en flexibiliteit maken van Deaplus de ideale en betrouwbare projectpartner voor aannemers en bouwpromotors. Appartementen, rustoorden, vakantiecentra, scholen, sociale woningen, projectontwikkeling in de ruime zin: het Deaplus team begeleidt u van A tot Z!
.com
Interesse? Bel of mail ons voor een prijsaanvraag: 011 53 01 11 - info@deaplus.be Deaplus nv, Vlinderstraat 20, 3550 Heusden-Zolder
30 JAAR BELGISCH VAKMANSCHAP Toonzalen in Boortmeerbeek, Hasselt, Roeselare, Schoten en Sint Pauwels. Ontdek ons ook op www.deaplus.be
OVERIJSE | De Zagerij
Participanten aan het woord COLT –BRANDBEVEILIGING EN CO-DETECTIE In de ondergrondse parkeergarage van de Zagerij heeft Colt International (Mechelen) een installatie geplaatst voor CO-ventilatie en voor de natuurlijke afvoer van rookgassen en warmte. "Ze bestaat uit detectoren voor CO en gevelverluchters van ons type Colt FCO," vertelt product manager Patrick Janssens. De gevelverluchtingsroosters zijn elk ongeveer 2 m breed en 1,6 m hoog en zijn per twee ingeplant langs de koppen van de afdelingen. "Omdat de parking kleiner is dan 2.500 m² vond de brandweer het niet noodzakelijk om ook extractie- of stuwkrachtventilatoren te plaatsen." Recent werkte Colt ook voor BMW-garage Van Osch in Hasselt (zie elders in dit blad), voor woon- en winkelcomplex De Commanderie in Bilzen, voor Katoen Natie in Kallo en voor woongebouw Escaut op de vroegere Boelwerf in Temse. Colt International werd in 1931 opgericht in Engeland en is ondanks de omvang –met vijfitg vestigingen wereldwijd– nog een familiale onderneming. De Belgische vestiging telt 32 medewerkers. Het is gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en installatie van duurzame systemen voor een comfortabel en gezond binnenklimaat en een veilige omgeving. "We bieden volledige oplossingen voor klimatisatie, zonwering en brandveiligheid voor de industrie- en voor utiliteitsgebouwen." Colt is van oudsher actief in natuurlijke ventilatie, maar ontwikkelt ook voortdurend nieuwe systemen. "Een goed ontworpen systeem kan forse energiebesparingen opleveren. Het aanbod is heel breed en omvat onder meer klimaatsystemen op basis van warmtepompen of adiabatische koeling voor industriehallen. Verder gaat het om technieken voor energieopslag, het gebruik van de zon voor elektriciteitsproductie en uiteraard warmte- en rookafvoer."
DEAPLUS –KEUKENS Deaplus maakte en plaatste in De Zagerij-appartementen 29 keukens. "Als basismateriaal gebruikten we hier spaanplaat, afgewerkt met melamine," vertelt gedelegeerd bestuurder Jos Vaes. Het totaalaanbod van Deaplus is echter veel ruimer. Het omvat naast keukens ook badkamers en maatkasten, van melamine tot gelakte en hoogglansafwerking. "Onze keukens zijn Belgische producten, die al ruim dertig jaar gemaakt worden in onze vestiging in Heusden-Zolder. "Rekening houdend met de voorkeuren van de eindklanten hebben we de standaardkeukens in de Zagerij helemaal gepersonaliseerd, waardoor de diversiteit in ons gamma ten volle aan bod kon komen Door de centrale en tegelijk groene ligging en de mooie architectuur is het voor ons ook een prachtige referentie." Deaplus plaatste ook al keukens in andere opvallende woongebouwen, zoals Lindepark en Parkzicht in Tervuren, De Kade in Rumst, Belisa in Bilzen, Groenstaete in Hasselt, De Kleine Markt in Sint-Truiden en Sailors’ Beach in Nieuwpoort. Het bedrijf telt ongeveer 85 medewerkers, verdeeld over de hoofdzetel in Heusden-Zolder en, de vijf toonzalen in Hasselt, Boortmeerbeek, Schoten, Roeselare en Sint-Pauwels. Naast de projectmarkt focussen we ons nu ook meer op particulieren, merkt Vaes op. "Vandaag is de projectmarkt goed voor ongeveer 85% van het zakencijfer en de particuliere markt voor 15%. Dit jaar mikt Deaplus op een extra marktsegment met de nieuwe merklijn Ariade. Die omvat vijf top design collecties in de hogere prijsklasse. Deze vijf ontwerpen verschillen sterk, maar hebben met elkaar gemeen dat ze er vernieuwend uitzien, heel functioneel zijn en vooral ook kunnen worden doorgetrokken naar ander meubilair, zoals dressings, badkamers of eetkamers. Wie wil kan in de stijl die hij verkiest een volledig interieur samenstellen."
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61
HASSELT | INNO
Tekst | Jeroen Schreurs
INNO NA 30 JAAR TERUG IN HASSELT Het centrum van Hasselt heeft er sinds kort een nieuwe referentiewinkel bij. Galeria Inno keert na een lange afwezigheid terug naar de jeneverstad en neemt zijn intrek in hetzelfde gebouw als vroeger. Dat ziet er na een grondige renovatie wel helemaal anders uit. Vóór de renovatie bestond het gebouw uit een parkeergarage van drie verdiepingen met onderaan een Kruidvat- en een Go Sportfiliaal. Baltisse, de projectontwikkelaar, wou bij het vertrek van die laatste de winkeloppervlakte vergroten tot twee bouwlagen en schakelde Bontinck Architecture and Engineering in voor het ontwerp. Op dat moment was er van Inno nog geen sprake. “Toen Baltisse enkele weken na de bouwaanvraag dan met Inno op de proppen kwam, moesten we ons hele ontwerp omgooien,” herinnert Mahir Yavas, toenmalig mede-
62 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
werker van Bontinck, zich. “Inno wou het volledige gebouw immers als winkelruimte gebruiken. De aanpassingen die we konden uitvoeren dankzij de eerste bouwaanvraag zijn er wel gekomen. Daarom is de gevel van het gebouw bijvoorbeeld vrij gesloten: dat komt nog uit de oorspronkelijke garage-plannen.”
GEZANDSTRAALD MARMER
hoek van de Koning Albertlaan en de Guffenslaan een grondige facelift. De voorgevel van het gebouw bestaat uit gezandstraald Carraramarmer dat Baltisse zelf uitkoos in Italië. Een donkere band onderaan zorgt voor eenheid en binding in de gevels van beide winkels. Die band, in combinatie met het opwaartse gevelpatroon van het marmer, geeft een verticaal gevoel in het stedelijke weefsel.
Die parkeergarage is dus volledig afgebroken, samen met de verschillende dakvolumes. Ook aan de buitenzijde kreeg het L-vormige pand van 9450 m² op de
De achtergevel, aan de Guffenslaan krijgt dezelfde architecturale lijn als die aan de Koning Albertstraat,
HASSELT | INNO
De samenwerking met de winkeliers in de straat verliep heel goed.
'DE KRUIDVAT-WINKEL BLEEF TIJDENS DE HELE RENOVATIEPERIODE OPEN' maar in donkere baksteen. Ook intern verandert er veel. De renovatie zorgt voor een opwaardering van het comfort, het uitzicht en de energiezuinigheid van het gebouw en optimaliseert de inrichting en de circulatiekernen.
KRUIDVAT Veel aanpassingen dus, en dat in een zeer krappe tijdspanne. Yavas: “De timing was zeker een uitdaging. We vergaderden twee jaar geleden voor het eerst over het gebouw en in april van dit jaar vond de voorlopige oplevering al plaats. De winkel opende zelfs al een paar maanden eerder.” Peter Jamin, projectmanager bij aannemer Democo, beaamt: “Inno wou voldoende tijd om hun eigen werken uit te voeren, het is daarom al gestart op een moment dat wij nog exclusief recht hadden op de hele bouwplaats. Ons team, onder leiding van projectleider Mark Verlinden,
moest de werken dus heel snel uitvoeren.” De Kruidvatwinkel bleef ondertussen open. Tegelijkertijd de bovenliggende winkel renoveren was voor Bontinck en Democo een huzarenstukje. Yavas: “Sommige werken konden niet plaatsvinden tijdens de openingsuren. Afbraakwerken bijvoorbeeld, moesten voor 10 uur plaatsvinden of pas na de sluiting van de winkel.” Jamin vertelt hoe dat in z’n werk ging: “In de eerste fase maakten we het oorspronkelijke gelijkvloers van Go Sport klaar voor het Kruidvat. Op hetzelfde moment bereidden we rondom en boven de bestaande winkel de werken voor de Inno voor, zowel voor nieuwbouw als voor renovatie. Na de verhuis van het Kruidvat, rond februari 2014, braken we de parking af en startte het nieuwbouwgedeelte. Tussen april en juni hebben we de ruwbouw dan wind- en waterdicht gemaakt, om ze in het bouwverlof over te kunnen dragen aan de afwerkers van Inno.” ›
De achterkant van het gebouw ligt vlakbij de oude rijkswachtkazerne.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63
STRUCTURES FOR LIFE DEMOCO realiseerde de verbouwing en nieuwbouw voor INNO en KRUIDVAT. We wensen hen beiden succes met hun vernieuwde aanwezigheid in Hasselt.
www.democo.be
HASSELT | INNO
WINKELSTRAAT Bovenop dat ingewikkeld proces moesten de bedrijven ook rekening houden met de winkelstraatbezoekers en de andere winkeliers. “Werken in een winkelstraat is altijd uitdagend op vlak van mobiliteit,” zegt Jamin, “maar we zijn de handelaars zeer dankbaar voor de manier waarop ze met ons hebben samengewerkt en omgingen met de overlast. Dat heeft de werken erg versneld.” Binnenin het gebouw had de aannemer ook een opvallende uitdaging: de integratie van de roltrappen was moeilijker dan anders. “Klassiek kan je de rolputten plaatsen met een open dak, maar dat was hier niet het geval. We moesten daarom een juiste manier vinden om de roltrap te integreren, en bouwden er dan omheen, in samenspraak met Schindler, de installateur van de roltrappen.”
OPWAARDERING BUURT
Baltisse koos het marmer voor de gevel zelf in Italië.
Het pand van Baltisse ligt naast de oude Hasseltse rijkswachtkazerne. De stad wil dat gebouw ontwikkelen en het integreren in een soort ‘wandelring’ die een aantal winkelpanden met elkaar verbindt. Die ring zou volgens Yavas recht door de Inno lopen. “Daarom moesten we in ons ontwerp rekening houden met een nieuwe opening achteraan in de winkel, die uitgeeft op het binnenplein van de oude kazerne. Op die manier krijgt niet alleen het gebouw een opwaardering, maar meteen ook de hele buurt,” sluit Yavas af. ❚
TECHNISCHE FICHE Bouwheer Baltisse (Gent) Architect: Bontinck Architecture and Studies Aannemer Afbraakwerken Roltrappen Leverancier verwarmingsinstallatie Opening Inno Voorlopige oplevering Oppervlakte
Engineering (Gent) Arcadis (Brussel) Democo (Hasselt) De Meuter (Ternat) Schindler (Sint-Gillis) Remeha (Wommelgem) november 2014 april 2015 9.450 m²
����������������
26900102_bontinck.indd 1 ��������������������������
| 65 BOUWEN AAN VLAANDEREN 13-03-2006 14:06:59 ���������������������
Nieuwe generatie isolatieglas
LEROBEL SANCO TPS4SG
Kenmerken:
Uitvoering dubbel of triple; spouwbreedte naar keuze tussen 6 en 20 mm tot 1/10 mm Steeds WARM-EDGE 2de dichting polysulfide of silicone Afgescherpte glasranden
Voordelen:
Beste gasdicht product, ook na tijdsverloop Langere levensduur; hogere duurzaamheid. Hoge score in ECO efficiëntie
den Wij bie
u meer
tzelfde voor he
geld !
Vraag vrijblijvend onze technische fiche op
info@lerobel.be
LEROBEL & SANCO: samen sterk in glas ! R
Glas www.lerobel.be
THE BEAUTY OF FLEXIBILITY
Innovatie vanuit de praktijk Voor een snelle en perfecte uitlijning van glaspanelen ontwikkelde OnLevel het handige Flex-Fit systeem. Met dit systeem bepaalt u in één handbeweging tot op de millimeter nauwkeurig de instelling van het glas. Vraag naar de mogelijkheden voor uw project.
EN1090-1 EN1090-3 EXC 3
Ectors bvba | Tomstraat 32 | 3800 Sint-Truiden | België
Ga voor meer informatie naar www.ectors.be info@ectors.be | +32(0)11 69 51 51
HASSELT | INNO
Participanten aan het woord GALERIA INNO HASSELT: GLASBALUSTRADES ZIJN 'IN' Bij haar terugkeer naar Hasselt, hoofdstad van de smaak, combineert Galeria Inno Hasselt mode-elegantie met beglaasde balustrades op de diverse niveaus, samen goed voor een lengte van 140 m. "Galeria Inno koos ook voor een maximale veiligheid en opteerde daarom voor een glasbalustrade-systeem dat beantwoorde aan de hoogst geldende Belgische veiligheidsnorm (3Kn)," aldus zaakvoerder Philip Ectors van bvba Ectors (Sint-Truiden), dat de balustrades leverde. "We leverden installateur Lerobel de aluminiumprofielen met alle toebehoren, op het glas na." "Dankzij de transparantie van de glasbalustrade rondom de roltrappen, beleeft de klant sneller en intenser de winkelsfeer op elke verdieping, door het betere zicht op de tentoongestelde producten en de mannequinpoppen." Ectors en Lerobel werken regelmatig en wederzijds samen. "Onze recentste samenwerking is de renovatie van het bedrijfsgebouw van Waterleau in Wespelaar, samen met Raes Constructies, dat instond voor de plaatsing van 420 m glasbalustrade."
Participanten aan het woord LEROBEL GLAS –GLAZEN BORSTWERINGEN, SPIEGELS EN GELAAGD GLAS Openheid en een groot ruimtegevoel, dat zijn de typische kenmerken van een Inno-winkel. In Hasselt is het niet anders, en dus is er binnenin het gebouw heel wat glas aanwezig. Lerobel Glas (Hasselt) installeerde onder meer transparante borstweringen in de vorm van Q-railing aluminium grondprofielen met gelaagd gehard glas, tal van spiegels en constructies in gelaagd glas. “Het uitgekiende Q-railing-profielsysteem laat toe om de borstweringsbeglazing, waarvan enkel de onderkant vervat zit in een speciaal grondprofiel, perfect uit te lijnen en dermate te verankeren dat de stabiliteit verzekerd is,” legt Kurt Michiels, hoofd van de plaatsingsdienst, uit. "We zijn hiermee niet aan ons proefstuk toe, want we hebben al een gelijkaardig borstweringssysteem geplaatst in Inno-winkels in Antwerpen, Charleroi, Woluwe en Brugge. Gespreid over een periode van drie maanden zijn alle glas- en spiegelwerken uitgevoerd door drie Lerobel-installateurs.” Lerobel Glas is een Hasselts familiebedrijf opgericht in 1938. Het bedrijf produceert en plaatst (gehard of gelaagd) veiligheidsglas in alle mogelijke samenstellingen en kleuren. Daarnaast legt Lerobel zich ook toe op hoogwaardig isolatieglas en gebogen glas.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67
ANTWERPEN | Business terminal
Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Crepain Binst Architecture
BUSINESS TERMINAL GEEFT ANTWERPSE LUCHTHAVEN UITSTRALING Wie haar als gebruiker kent kan de luchthaven van Antwerpen waarderen om haar kleinschaligheid, vlotte bereikbaarheid en parkeergelegenheid en korte doorlooptijden. Wat totnogtoe ontbrak was een gebouw met allure. De business terminal, die binnenkort in gebruikt wordt genomen, brengt daarin verandering.
Het hoofdgebouw uit de tussenoorlogse periode was ooit een voorbeeld van modernistische architectuur, maar na talrijke verbouwingen en uitbreidingen kwam die architectuur niet meer tot haar recht. De luchthaven van Antwerpen is vooral bekend voor de verbinding met Londen, maar biedt nu ook lijndiensten aan naar diverse Duitse, Zwitserse, Spaanse en Italiaanse bestemmingen. Minder
68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
bekend is dat ook heel wat privĂŠjets er gebruik van maken. Om hun passagiers passende accommodatie aan te bieden is de business terminal opgetrokken.
LUIFEL Crepain Binst Architecture won de architectuurwedstrijd met een gebouw in de vorm van een vliegtuigvleugel, met een lengte van 60 m. "Om de uitstraling
die bij privĂŠjets past te bereiken hebben we de in het programma gevraagd luifel uitvergroot tot beeldbepalend element," zegt projectarchitect Edwin Remmerie. "De benedenindeling van het gebouw zelf is vrij eenvoudig: een lounge, een servicezone, een 'security check point' en daarop een aan twee kanten breed uitkragende luifel. Op de verdieping zijn kantoren ingericht.
ANTWERPEN | Business terminal
UITBREIDING MOGELIJK De luifel fungeert ook als zonwering, zodat het gebouw geen zware koelinstallaties nodig heeft, hoewel het een sterk beglaasd volume is. Alleen de wand die tegen een bestaande loods is aangebouwd is gesloten. "Dat is één van de lange zijden van de driehoek. Op termijn kan die loods gesloopt worden en kan er een spiegelbeeldgebouw tegen de business-terminal worden aangebouwd. Zo kunnen we het volume verdubbelen zonder aan de architectuur en de vormgeving af te doen," zegt projectarchitect Edwin Remmerie. "Een eventuele eerdere, beperkte nood tot uitbreiding kunnen we ook gemakkelijk opvangen. De lounge en het check point hebben geen verdieping. Daar volstaat een extra verdiepingvloer om een uitbreiding tot stand te brengen."
Eerder bracht Alpas al meer opdrachten met een hoge moeilijkheidsgraad tot een goed einde. "Onder meer voor de Antwerpse Zoo en haar vestiging in Planckendael. Als aannemer moet je de uitdagingen durven aangaan en een zekere fierheid nastreven. In dergelijke kan je dat." ❚
Door de servicezone –met keuken, sanitair, vergaderzaaltjes en personeelslokalen– centraal in te planten verloopt het verkeer tussen lounge en check point door een gang langs de zijgevel, waar de passagiers in beide richtingen circuleren. Een tweede gang is uitgewerkt als servicegang met toegang tot sanitair, keuken en technische ruimten."
ONGEBRUIKELIJKE MATERIALEN "We hebben geen echt innovatieve materialen of technieken gebruikt, wel minder gebruikelijke en dus minder evidente materialen," aldus gedelegeerd bestuurder Christophe Van Hoey van hoofdaannemer Alpas. "Ik denk hierbij aan de gepolijste betonvloer en aan het composietmateriaal Alucobond voor de luifel. Maar de grote uitdaging lag hier voor ons in de bijzondere vormgeving van de luifel en de hoge glaspartijen en in de onzichtbare integratie van de nutstechnieken. Dit vergde soms ingewikkelde aansluitingsdetails en minder voor de hand liggende oplossingen."
LUCHTHAVENCOMMANDANT IN DE WOLKEN “in 2015 zal de luchthaven van Antwerpen niet alleen nieuwe routes introduceren naar verschillende Europese bestemmingen, wij investeren ook in een nieuwe bagageband, de uitbreiding van de parking en een retailzone," zegt Marcel Buelens, CEO van de luchthavens van Antwerpen en Oostende-Brugge. "Met de business terminal bieden we onze zakenjet-passagiers een efficiënte, discrete en kwalitatieve service." De 'vliegtuigvleugel' van den nieuwe terminal is zijn favoriete deel van dit gebouw. "Hij fungeert niet alleen als zonwering, maar zorgt er bij regenweer ook voor dat passagiers droog in en uit hun wagen kunnen stappen, erg handig in een land als België.”
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69
Waarom u kiest voor Kalwall® Kalwall® is een diffuus lichtdoorlatend bouwsysteem voor gevels en daken met extreem goede isolatie-eigenschappen (U-waarde tot 0,28 W/m2K). Kalwall® is UV-bestendig en verkleurt niet, is zelfreinigend, zeer licht (15 kg/m2) en snel in montage. Dit systeem is uitermate geschikt voor oa.: • Zwembadcomplexen • Showrooms en industrie • Sporthallen • Scholenbouw • Musea • Bureelgebouwen • Atriums
J. HERMANS & C° is exclusief verdeler van Kalwall® voor de Benelux en Frankrijk. Voor meer info en technische ondersteuning: I.Z. West-Grijpen Z2 Grijpenveldstraat 20, B - 3300 TIENEN Tel. (32) 16 82 03 00 info@hermansco.be www.hermansco.be
Kalwall® is een geregistreerd handelsmerk van Kalwall Corporation
Service op maat
Toonaangevend in koeltechnieken & klimaatbeheersing
Niaessuortwiment:
MBO
in ons oorten hekken, p rk we & smeed op maat.
bvba
Algemene onderneming
Voor een correcte service en superieure projectbegeleiding rekent u op Air Systems Koeltechniek!
AIR SYSTEMS BVBA Deurnsebaan 3 | B-2170 Merksem | F+32 (0) 3 489 29 82 | T+32 (0) 3 488 44 06 info@airsystems.be | www.airsystems.be
Specialiteit: Algemene ruwbouwwerken, metselwerken, renovaties, verbouwingen, …
Industrieweg 2039 B-3520 Zonhoven Tel.: +32 (0)474 888 007 Tel./Fax.: +32 (0)11 720 478 e-mail: info@mbo-bvba.be www.mbo-bvba.be
ANTWERPEN | Business terminal
Participanten aan het woord BIJLBOUW –PLAFOND
Participanten aan het woord MBO –METSELWERKEN MBO (Zonhoven) voerde als vertrouwde partner van Alpas de metsel- en voegwerken aan de Business Terminal uit. Zaakvoerder Mark Ordutowski richtte de onderneming in 2006 op, nadat hij al tien jaar vakkennis had opgedaan. "Wat begon als een eenmanszaak is sindsdien uitgegroeid tot een specialist in renovatie- en verbouwingswerken. Wij zijn onlangs verhuisd naar het industrieterrein van Zonhoven, waar we meer mogelijkheden hebben voor verdere uitbreiding en opslag." In maart 2015 is een nieuwe zaak opgericht, Algemene Onderneming MBO. "Die gaat alle bouwwerkzaamheden op zich nemen. MBO bvba wordt een afdeling die enkel metalen poorten en hekken op maat gaat maken voor vooral particulieren. Deze afdeling is gevestigd op het industrieterrein van in HeusdenZolder. Recente voerde MBO over het OCMW van Sint-Amandsberg de nieuwbouw, renovatie- en rioleringswerken uit aan het 'Poortgebouw', met behoud van de beschermde voorgevel. Voor het OCMW van Mechelen renoveert (ruwbouw en riolering) het nu 26 sociale woningen in een voormalig nonnenklooster. In Diest staat MBO mee in voor de heraanleg van de Demer. Het kleedt er de betonwanden aan met nieuw metsel- en voegwerk.
J. HERMANS & C° –GORDIJNGEVELS Familiebedrijf J. Hermans & C° (Tienen) plaatste in mei en juni 2014 het buitenschrijnwerk, dat hier helemaal bestaat uit beglaasde gordijngevels met profielen van Reynaers en beglazing van AGC. Hermans voerde ook het voorbereidende studiewerk uit. "Dit project kadert in de huidige tendens van grote en hoge gevels met grote glasvlakken. De montage is hierbij zeer belangrijk en cruciaal. De glasvlakken kunnen tot 500 kg per stuk wegen. "De profielen moesten zo slank mogelijk zijn om de strakheid van de gevel tot haar recht te doen komen," stelt bedrijfsleider Joël Hermans. "Wij zijn al sinds 1921 gespecialiseerd in glazen constructies, vooral in meer uitdagende gordijngevels. Wij zijn ook distributeur van Kalwall gevelelementen, uiterst isolerende en lichtdoorlatende sandwichpanelen." Recent was Hermans ook aan het werk aan New Ursulines, het Brusselse hoofdkwartier van Groep S, aan het datacenter van Universiteit Gent in het Technologiepark in Zwijnaarde en aan de kantoren Kievit II in Antwerpen.
Bijlbouw is sinds zijn ontstaan in de vroege jaren zeventig als onderaannemer voor eenvoudige dakbeplatingswerken uitgegroeid tot een totaalaanbieder van complexe dak- en gevelprojecten. In het hoofdkantoor in Alblasserdam en de vestiging in Emmen samen werken nu ongeveer zestig mensen. "Voor de Business Terminal leverden en monteerden we het plafond. Dit bestaat uit een 4 mm dik aluminium sandwichpaneel, met een onbrandbare kern in Alucobond," verklaart verkoopleider Guus Hoogland. "De keuze viel op deze uitvoering omdat het plafond een zeer strak uiterlijk moest hebben en verschillende kniklijnen en hellingshoeken. Dergelijke technisch moeilijke opdrachten voor projecten met een grote uitstraling vormen onze specialiteit." Voor Bijlbouw was het de overdekking van de Business Terminal in Deurne een klein project. "Maar wel een zeer fijn project," onderstreept Hoogland. "We hebben er vier medewerkers voor uitgestuurd. "De technische moeilijkheid zat in de ruime toleranties van de omringende en achterliggende bouwdelen, maar we zijn er toch in geslaagd een zeer strak ogend plafond te maken." In Vlaanderen werkte Bijlbouw ook al mee aan de renovatie van de Belfius bank in Gent.
AIR SYSTEMS –HVAC Air Systems (Merksem) leverde en plaatste de HVAC-installaties. " Voor de ventilatie zorgt een luchtgroep die verse lucht aanvoert in de verschillende publieke ruimtes. In de ‘natte’ ruimtes en loopgangen wordt dezelfde lucht terug afgezogen. Op deze manier komt er luchtzijdig een balans tot stand," legt zaakvoerder Sam Van Hove uit. "In de luchtgroep zelf passeren de luchtstromen elkaar via een platenwarmtewisselaar. Die wint in de winter de warmte terug." Voor de verwarming en de koeling installeerde Air Systems een VRFsysteem van Toshiba. "Met een energiezuinig invertersysteem op de compressoren. De binnenunits –type satellietmodel– zijn weggewerkt in het verlaagde plafond. De uitblaasroosters zijn lijnroosters. Dat past esthetisch het best bij de algemene architectuur." De esthetiek was hier erg delicaat. " Zo maakten we een kooflijst om de lijnrooster onzichtbaar te integreren in de plafondopbouw." Naast HVAC is Air Systems ook gespecialiseerd in koeltoepassingen voor serverlokalen en datacenters. Van de acht medewerkers zijn er vier gecertificeerde koeltechniekers.
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Vlaams Agentschap voor Facilitair Management (AFM), Brussel
Ontwerp: Crepain Binst Architecture, Antwerpen, projectarHoofdaannemer Ruwbouwwerken Buitenschrijnwerk Alucobond HVAC Start werken Einde werken Vloeroppervlakte
chitect Edwin Remmerie Alpas, Dendermonde MBO, Lummen J. Hermans & Co, Tienen Bijlbouw, Alblasserdam (Ned.) Air Systems, Merksem september 2013 september 2015 700 m²
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71
Terra College Wateringen
Geldersarchief Arnhem
Waterwoningen Almere
WSN gebouw Universiteit Groningen
Brandweer Den Helder
Het Strijkijzer Studentenhuisvesting Den Haag
VESTIGING WEST Hertzweg 4 2952 BA Alblasserdam T 078 - 699 57 77
VESTIGING OOST Marco Polostraat 12 7825 VM Emmen T 0591 - 63 00 10
De Sterrenkijker Kinderdagverblijf Groningen
Waterlandplein Amsterdam
Mobiele website!
www.bijlbouw.nl
Centrum Levenswetenschappen Groningen
Achmea Vergadercentrum Apeldoorn
Augustinus college Groningen
Brasemstraat Hoogvliet
Appartementen Sphinx Rijswijk
Avri Geldermalsen
MERE | Ben-woning
VENTILATIE EN VERWARMING IN HARMONIE IN BEN-WONING In zijn nieuwe demowoning in Mere, een instapklare Ben-woning ontworpen door Coppens & Coen, zorgde T.Palm-Elbo voor een doorgedreven isolatie en besteeddde het veel aandacht aan luchtdichtheid. Een lucht-water warmtepomp, op een intelligente manier gekoppeld met de vraaggestuurde ventilatie, produceert de weinige warmte-energie die de woning nodig heeft. Fotovoltaïsche zonnepanelen zorgen voor elektriciteit. Dit resulteert in een E-peil 9 en een K-peil van 30. Om condensatie en schimmelvorming te vermijden, is zorgvuldige ventilatie heel belangrijk. T.Palm koos voor het nieuwe systeem E+ van Renson, dat de continue toevoer van verse lucht in de droge leefruimtes via zelfregelende ventilatieroosters (type Invisivent EVO) combineert met de mechanische afvoer van vervuilde lucht, in zowel de natte als de droge ruimtes, via een centrale afvoerventilator. Bij vraaggestuurde ventilatie wordt alleen geventileerd als het echt nodig. Dat zorgt voor een drastische verlaging van het energieverbruik in de woning. Sensoren registreren de concentratie van CO², vocht en/of vluchtige organische stoffen in de afvoerlucht en op basis daarvan wordt er meer of minder lucht ververst. Het ventilatiesysteem in de demowoning werkt volgens het Smartzone-principe.
Kijken de bewoners ‘s avonds televisie, dan zorgt het ventilatiesysteem voor een verhoogde afvoer in de leefruimte. Gaan ze slapen, dan vermindert de afvoer in de living onmiddellijk en wordt er meer lucht afgevoerd in de slaapkamers. Het resultaat is een goede luchtkwaliteit in elke ruimte, aangepast aan het leefpatroon van de bewoners. Uniek aan het systeem is dat de warme extractielucht niet onmiddellijk afgevoerd wordt, maar volledig benut wordt voor de ingebouwde warmtepomptechnologie. Zodra er ruimteverwarming of sanitair warm water gewenst wordt, treedt de geïntegreerde lucht/water-warmtepomptechnologie in werking. Het systeem omvat eveneens een buffervat van 300 liter voor het sanitair warm water. Wanneer de vraag naar warmte op een bepaald moment hoger is dan wat de warmtepomp kan
aanbieden, komt automatisch een klassieke gascondensatieketel in actie. Een ingebouwde Energy Analyser’ zorgt ervoor dat telkens de meest voordelige energiebron gekozen wordt.
DESIGN BRIEVENBUS Bij deze woning is duidelijk ook nagedacht over het esthetische aspect, zowel binnen als buiten. Zo is er bewust gekozen voor een afwerking van de gevel met houten lamellen en kunnen kopers ook kiezen voor een designbrievenbus type Albo Fenix, uitgerust met een verticale en volledig vlakke brievenklep. Binnenin is de bodem uitneembaar zodat het postvolume verdubbeld kan worden, wat ideaal is tijdens vakantieperiodes of lange afwezigheid. Deze brievenbus, bekroond met een Red Dot Design Award, voldoet aan de Belgische postnorm en de Europese norm EN13724. ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73
ZAVENTEM | Jaguar Land Rover Brussels East
Tekst | Bram Souffreau Beeld | Serge Brison
EERSTE BELGISCHE JAGUAR LAND ROVER-GARAGE IN NIEUWE BEDRIJFSIDENTITEIT
De gloednieuwe garage 'Jaguar Land Rover Brussels East' langs de Leuvensesteenweg in Zaventem straalt als eerste in de Benelux de nieuwe luxueuze huisstijl van de twee Britse automerken uit. Het Brusselse architectenbureau FCM Architects waakt over die bedrijfsidentiteit.
Concessiehouder Jean-Michel Martin baat de Jaguar- en Land Rover-garage in Zaventem uit. De garage met de iconische automerken vormt voor Jean-Michel Martin de vierde concessie in het Brusselse. De autoverkoper bezit immers ook twee BWM-concessies en een MINI-concessie.
74 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
De garage bestaat uit twee volumes die in elkaar vloeien. "De showrooms van Jaguar en Land Rover staan normaliter apart, maar het terrein in Zaventem is smal. Daardoor lopen de twee showrooms in elkaar en hebben we het atelier en de carrosserie in de kelderverdiepingen geplaatst", legt architect
Thierry Martin van FCM Architects uit. In de showroom bevindt zich ook een mezzanine met klantenruimtes, een vergaderlokaal en kantoren. "Een vaak gebruikt ontwerp," geeft Thierry Martin aan. "Zo krijgen de klanten en de medewerkers een zicht op de hele showroom."
ZAVENTEM | Jaguar Land Rover Brussels East
fieke lichtaccenten, het kleurgebruik en de aankleding met bijvoorbeeld houten panelen en tapijten."
In het ontwerp van de nieuwe garage hield de architect ook rekening met de nieuwe 'corporate identity' van Jaguar en Land Rover. "Aan de buitenkant springen de hoekige vorm en de hoge ramen in het oog. De gevel is met Alucobond-panelen bekleed,", zegt Martin. "Binnen gaat het onder andere om speci-
Zo goed als elk aspect van de garage staat overigens in de nieuwe bedrijfsidentiteit uitgeschreven. Jaguar Land Rover tracht haar dealernetwerk wereldwijd een innovatieve en luxueuze uitstraling te geven. In de Benelux is de garage in Zaventem de eerste die de nieuwe stijl aangemeten krijgt. FCM Architects zal trouwens bij alle garages in de Benelux optreden als adviseur bij de invoering van de bedrijfsidentiteit.
BOUW IN HALF JAAR Aannemer Cosimco heeft de showroom van 1.000 vierkante meter en het bijhorend atelier en carrosserie in sneltreinvaart gebouwd. Amper zes maanden nam de bouw in beslag. "Een krachttoer", geeft projectleider Rob Carpentier van Cosimco aan. "We hadden met de bouwheer afgesproken dat de showroom zeker tegen einde 2014 af zou zijn, maar uiteindelijk hebben we ook de onderhoudsgarage en de magazijnen op de ondergrondse verdiepingen tegen die deadline kunnen afwerken." ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75
0800 30 123 ELECTRICITY
LIGHTING
GREEN ENERGY
DOMOTICS
DATA NETWORK
SECURITY
AVDE NV - Gemeentestraat 44 - 1083 Ganshoren
www.avde.be
Erfgoed Algemene binnen- en buitenschilderwerken
zowel voor particulier als industrie Schilderwerken uitsluitend met kwaliteitsverven
Vloerbekleding
Plaatsing van tapijttegels, vasttapijt en linoleum vloeren
Behangwerken
Ruben Willaert bvba afdeling Restauratie werkt met een gediplomeerde groep restaurateurs uit verschillende disciplines. We staan in voor monumentenzorg, adviesverlening, proefrestauraties, restauratie/conservatie met het oog op deontologie, duurzaamheid en budgetvriendelijkheid. Ruben Willaert bvba afdeling Archeologie kan dankzij de inzet van gediplomeerde archeologen met een jarenlange terreinervaring archeologisch onderzoek snel en efficiĂŤnt uitvoeren. Onze afdeling archeologie heeft de voorbije jaren een ruime expertise uitgebouwd in desktoponderzoek, prospectie met ingreep in de bodem en vlakdekkend onderzoek in zowel landelijke als stedelijke contexten.
Tasso en variovlies + behangwerken Oudstrijderslaan 16 - 3940 Hechtel - T 011 80 33 02 GSM 0495 68 41 72 - info@cruysberghs-schilderwerken.be
www.rubenwillaert.be
ZAVENTEM | Jaguar Land Rover Brussels East
"Vergeleken met vroeger scoren autogarages heel wat beter inzake isolatie en duurzaamheid", voegt Martin toe. Zijn architectenbureau heeft de voorbije jaren al heel wat garages voor luxemerken ontworpen en ziet een duidelijke evolutie naar meer aandacht voor de klant en het gebruik van kwaliteitsvolle bouwproducten. "Zo recupereren we in de Jaguar Land Rover-garage in Zaventem niet alleen het regenwater, maar ook het water van de car wash en staan led's in voor de verlichting." ❚
Participanten aan het woord
Participanten aan het woord CARRO-BEL –CHAPEWERKEN EN VLOERISOLATIE Carro-Bel voerde in de Jaguargarage in Zaventem de chape- en isolatiewerken uit. De Carro-Bel Group is opgericht in 1994 en telt nu 220 werknemers. Carro-Bel voert op jaarbasis voor 1.500.000 m² chapewerken uit. Tweeëntwintig medewerkers beantwoorden elke aanvraag binnen de week, inclusief een bezoek aan de bouwplaats en een vrijblijvende prijsofferte. “We gebruiken de nieuwste materialen en machines om efficiënt te werken en wachttijden te minimaliseren. Onze volautomatische computergestuurde vrachtwagens garanderen een perfecte dosering voor een zéér vlakke dekvloer. Ook voor akoestische matten en milieuvriendelijke uitvullingslagen met schuimcement en polystyreenparels heeft Carro-Bel alles in huis," zegt projectleider Gregory De Smet. Isofloor, onder leiding van Jos Meert, is gespecialiseerd in het naadloos spuiten van polyurethaanschuim. Deze afdeling draagt het nieuwste ATG-attest, een bewijs van excellente uitvoering van alle opdrachten. De gecertificeerde spuiters voeren regelmatig kwaliteitscontroles uit om een optimaal eindresultaat te garanderen. De vaklui in binnen- en buitenbepleistering van Plafo-Bel garanderen egale en vlakke muren. "Onze stukadoors brengen de pleister machinaal aan en strijken die met de hoogste precisie af," aldus De Smet. "Waar nodig, plaatsen de stukadoors gegalvaniseerde hoekprofielen en pleisterstops." De afdeling Carro-Floor is gespecialiseerd in het plaatsen van tegels, parket, gepolierd beton en gietvloeren.
CRUYSBERGHS FRANCO – SCHILDEREN EN LAKKEN
AVDE –ELEKTRICITEITSWERKEN
De BVBA Cruysberghs Franco Schilder-en interieurwerken uit Hechtel stond in voor het beschilderen van de wanden en plafonds en het lakken van de deuren. "we gebruikten hiervoor ons huismerk Herbol Zenit PU03, een matte muurverf van uitstekende kwaliteit, zonder compromis," legt Sonja Vanhelden uit. "Deze reukarme, waterverdunbare, isolerende muurverf voor binnengebruik –op basis van PU-versterkt acrylhars– biedt een uitstekende dekkracht en voldoet aan DIN EN 13300." Het in 2007 opgerichte bedrijf is erkend in klasse 3D en gaat prat op zijn combinatie van flexibiliteit en punctualiteit en op zijn naservice. "In de Jaguar Garage hebben we in december 2014 en januari 2015 gemiddeld vier schilders ingezet. Het was geen uitzonderlijke opdracht voor ons. Binnenlands en buitenlands hebben we al diverse opvallende projecten op ons palmares staan, van winkels (H&M, JBC, Esprit) tot kantoorgebouwen (JBC) en het Kim Clijsters Tenniscentrum in Bree. Recent kregen we de opdracht om schilder- en behangwerken uit te voeren in het KBVB-hotel in Tubize."
AVDE (Brussel) stond in voor de algemene elektriciteitswerken. Die omvatten de bouw van een hoogspanningscabine, laagspanningsdistributie, verlichting, domotica, brand- en inbraakalarm, camerabewaking en geluidsdistributie. "We stellen voor alle toepassingen altijd de meest duurzame oplossing voor," getuigen zaakvoerder Alain Vander Elst en project manager Andries De Cock. "Zo leverde AVDE de verlichting hoofdzakelijk in energiezuinige led's aan. Door de slimme bediening van de led-verlichting met bewegingsdetectoren en programmatie met horloges en/ of schemerschakelaar, is de meer-investering van de klant binnen de kortste keren terugverdiend." AVDE biedt een intelligente totaaloplossing aan voor gebouwen en heeft de expertise in huis om alle technieken aan elkaar te koppelen en met elkaar te laten communiceren. "Een bijkomende specialiteit is onze doorgedreven knowhow in KNX. De opdracht in de Jaguar garage was ons op het lijf geschreven. Wij gaan altijd op zoek naar de iets grotere meer gesofisticeerde en intelligente bouwplaatsen, waar verschillende technieken tegelijk met elkaar verweven worden." Alain Vander Elst richtte AVDE op in 1995. Het bedrijf telt momenteel twintig medewerkers en bedient dankzij zijn strategische ligging heel Vlaanderen.
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Studies stabiliteit Hoofdaannemer Chapewerken Schilderwerken Elektriciteitswerken Start werken Einde werken Oppervlakte terrein Vloeroppervlakte Bouwbudget
Jean Michel Martin, Sint-Pieters-Woluwe FCM Architects, Brussel DS Engineering, Antwerpen Cosimco, Kontich Carro-Bel, Ternat Franco Cruysberghs, Hechtel-Eksel AVDE, Ganshoren mei 2014 december 2014 1.100 m² 1.000 m² 1,7 miljoen euro
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77
“HET ESTHETISCH WATERDICHT MAKEN VAN HET GRILLIGE, RONDE TERRAS IS GOED GELUKT”
“Luxe is niet per se goud tegen de muren, maar zit hem in comfort voor senioren.”
De zorg is aanwezig, maar druipt niet van de muren bij Alfons Smet Residentie Alfons Smet Residentie in Dessel wil bewoners hetzelfde gevoel als thuis geven. Dankzij de hoge plafonds, het eiken parket, de grote raampartijen, de stijlvolle inrichting én het opvallende terras is dat gelukt, vindt directeur Tonny Huysmans. “Die ziekenhuisachtige sfeer vind je bij ons niet.” Van buitenaf gezien lijkt de residentie in niets op een serviceflat, vervolgt Huysmans. “Vaak worden deze gebouwen toch recht toe recht aan gebouwd. Bij ons is er echt sprake van een unieke vorm.” Ook de ‘enorm grote raampartijen’ zijn bijzonder. Het gebouw heeft aan de binnenkant ook niets weg van een seniorencomplex. Dankzij het vele daglicht dat ruimschoots naar binnenvalt, de 3.30 meter hoge plafonds, het eiken parket en de grote balie. Comfortabel gevoelig Die sfeer is ook doorgetrokken in het meubilair. “Dat kan net zo goed uit de woonkamer van de mensen geplukt zijn. De zorg is aanwezig, maar druipt niet van de muren af. We hebben de look van thuis, maar met de mogelijkheden van een zorgmodel.” Alfons Smet Residentie werd in mei 2014 geopend en is onderverdeeld in serviceflats en het woonzorgcentrum. Drie leden van de ondernemersfamilie Smet uit Dessel namen het initiatief voor dit concept. “Twee van hen zijn binnenhuisarchitect en hebben vooraf goed nagedacht over wat nu luxe is. Dat is niet per se goud tegen de muren, maar zit hem veel meer in comfort voor senioren.”
Adembenemend uitzicht Een mooi uitzicht hoort daar volgens de directeur ook bij. “Bewoners hebben dat in alle windrichtingen. Aan de oostkant is een park met waterpartijen en aan de westkant de kerktoren en het levendige straatbeeld.” Daar kunnen ze van genieten vanachter de grote raampartijen of op het buitenterras. De grillige, ronde vormen van het terras zijn mooi om naar te kijken, maar het esthetisch waterdicht maken is nog niet zo gemakkelijk, zegt Christophe Vandyck van Triflex. “Er werd gekozen voor het geïsoleerde terrassysteem van Triflex voor een gering hoogteverschil tussen binnen en buiten. Dat is ideaal voor het isoleren van terrassen, en is omwille van de drukverdeelplaat op de isolatie, bestand tegen mechanische indrukkingen.” De grillige en ronde vormen van het terras maakten het gebruik van traditionele afdichtingen extreem moeilijk. Daarom is er gekozen voor het Triflex BTS-P systeem, waarmee alle moeilijke vormen en details eenvoudig en gewapend waterdicht kunnen worden gemaakt. De vloeibare waterdichting van het terrassysteem is doorgeplaatst over het ronde L-profiel, tot onder het groendak gedeelte. Zo werd een moeilijk detail met 100 procent zekerheid duurzaam waterdicht gemaakt. Vandyck: “De bewoners kunnen genieten van een mooi afgewerkt terras met groendak. Het terras is bovendien makkelijk toegankelijk door het geringe hoogteverschil tussen binnen en buiten.”
Diamantstraat 6c, B-2200 Herentals | T +32 (0)14 75 25 50 | F +32 (0)14 75 26 14 | info@triflex.be | www.triflex.be
BEDRIJFSPRESENTATIE | Nature Solutions
DUURZAAM WATERBELEID, ONZE TOEKOMST
De klimaatverandering is niet meer te ontkennen, laat staan te negeren. Daarvoor lijdt Europa te hard onder de gevolgen. De hittegolven, overstromingen en bosbranden nemen jaarlijks toe. Ook dichterbij laten de heftige regenval en de steeds vaker voorkomende stormen zich voelen. Onze verharde gebieden breiden met de dag uit en grondwaterlagen raken uitgeput. Dat vraagt een aanpassing van onze maatschappij. De oplossingen zijn er Bedrijven, overheden en particulieren zijn genoodzaakt om na te denken over oplossingen. En die zijn er. Denk maar aan de opslag en vertraagde lozing van regenwater om overstromingen te voorkomen. Of het slim laten doorsijpelen van regenwater om verdroging tegen te gaan. Vervuild water zuiveren en ons rioleringsstelsel scheiden is een andere realistische oplossing, die ook nog eens winst oplevert. Verantwoord waterverbruik betekent ook bewust omgaan met leidingwater. De prijs zit in de lift en zal in de komende jaren alleen maar toenemen. Nu al betalen ondernemingen een toeslag voor de zuivering ervan. Gelukkig zijn er ook hier oplossingen voor handen, zoals buffer- en opslagvoorzieningen, pomp- en recuperatiesystemen, vet- en olieafscheiders, … Minder leidingwater, gezonder waterfactuur Met regenwaterrecuperatie bespaart u fors als waterverslindend bedrijf. Nature Solutions zorgt voor een geschikt systeem op maat. Het resultaat? Pure winst. Zowel financiële als milieutechnisch. Nature Solutions begeleidt ondernemingen die hun waterbeleid willen optimaliseren. Op maat van de behoefte en in functie van de milieu-impact reikt het bestudeerde oplossingen aan. Samen met zijn ervaren partner-aannemers zorgt het daarna voor een vlekkeloze uitvoering, mét kwaliteitsgaranties. Meer info: www.naturesolutions.be
NAT-4243-BouwenAanVl-Adv-B197x130mm 12022015.indd 1
12/02/15 17:12
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79
Compacte techniek met brede toepasbaarheid
Remeha Gas 210 Eco PRO
De Remeha Gas 210 Eco PRO is een compacte staande ketel gekenmerkt door een groot modulatiebereik, optimale prestaties en een ruim aanbod aan gebruiks- en toepassingsmogelijkheden. De ketel wordt compleet geassembleerd en volledig vooringesteld geleverd.
Sterke punten Tot 200 kW op slechts 0,5 m² vloeroppervlak Plaatsing tegen de muur mogelijk Overzichtelijke ketelopbouw ten dienste van de vakman Inzetbaar bij moeilijke schoorsteentrajecten Kan werken met variabel debiet
Door zijn geringe afmetingen en lage gewicht is de Remeha Gas 210 Eco PRO eenvoudig transporteerbaar en makkelijk in het ketelhuis te plaatsen. Met zijn opstellingsoppervlakte van slechts 0,5 m2 neemt het toestel bovendien slechts een minimale ruimte in beslag.
Leveromvang De ketel wordt in de fabriek getest en ingeregeld De voorgemonteerde en bedrijfsklare ketel wordt beschermd tegen weersinvloeden en op een pallet geplaatst en afgeleverd op de werf naast de vrachtwagen Transport naar de stookplaats niet inbegrepen Opstart, proefstook, opmaak van stookrapport en één jaar storingsverhelping
De Remeha Gas 210 Eco PRO ketels zijn voorzien van het nieuwe Remeha Comfort Master besturingssysteem. Deze moderne besturing zorgt voor een flexibele inpassing in iedere installatie. Tot slot is ook ruimte voorzien voor integratie iSense of iSense Pro regeling.
Meer informatie over deze of andere producten ? Scan de QR-code hiernaast met uw smartphone of ga naar www.remeha.be Remeha nv, Koralenhoeve 10, B-2160 Wommelgem T +32 (0)3 230 71 06 F +32 (0)3 354 54 30 E info@remeha.be
ZEMST | Crematorium Daelhof
Tekst | Nick Vanderheyden
SERENE SCHEIDING VAN FLOWS NAADLOOS IN OMGEVING INGEWERKT Verschillende flows in alle sereniteit van elkaar scheiden, dat was de taak bij de start van het concept voor het gloednieuwe crematorium Daelhof van Havicrem in Zemst. De intergemeentelijke vereniging voor crematoriumbeheer in de provincie Vlaams-Brabant nam Bopro onder de arm om het project in goede banen te leiden. Bopro's aanpak resulteerde in een vredevolle infrastructuur die geluidloos overgaat in zijn omgeving.
de overledenen,” vertelt Arnold Schautteet, projectleider voor Bopro. “Het ontwerp van architect Christian Kieckens voldeed hieraan. Er zouden geen conflicten tussen de verschillende flows van rouwenden, kisten, personeel, catering … optreden. Daarnaast kwam de ontwerper tegemoet aan de uitdaging om de bovengrondse parking voor tachtig wagens naadloos over te laten gaan in het achterliggend bos. Kieckens maakte daarenboven een spel van natuurlijk en kunstmatig licht mogelijk. Voor de initiatiefnemers vitaal om hiermee een vredevolle sfeer te creëren zonder inkijk te bieden van buiten uit.”
Het project kreeg de naam Daelhof mee, een verwijzing naar een hoeve die hier vroeger stond. Het terrein nu heeft een oppervlakte van 5,5 ha en grenst aan een groene bufferzone. Door de naadloze integratie van het crematorium in de omgeving, blijft het bestaande overstromingsgebied behouden en wordt er een verbinding gemaakt met een nabijgelegen bos.
Het lichtspel doet bovendien dienst als onderdeel van het verplicht te integreren kunstelement. Opvallend in het ontwerp van de installatie is het maximale gebruik van daglicht. Die verkreeg het in de ontvangstruimte door de integratie van een koepel. “De ruimte doet zo denken aan het concept waarvoor het Pantheon in Rome wereldwijd bekendheid geniet. Het zonlicht in combinatie met kunstmatige
AFGESTEMD OP BEZOEKERS
lichtaanvullingen schept een vreedzame sfeer." De ontwerpers besteedden voorts aandacht besteed aan de integratie van andere kunstelementen zoals de columbariumwand en strooiweide. “Voor de toekomst bekijken we nog mogelijkheid om bijvoorbeeld een heuvel op te werpen aan de strooiweide, en zouden uitvaarten online te volgen kunnen zijn”, besluit Schautteet. ❚
Een gebouw met dergelijke sociale impact moet volledig afgestemd zijn op zijn bezoekers, bedachten initiatiefnemers. “Het doel van Daelhof was om door middel van het gebouw en de infrastructuur aan iedereen de mogelijkheid te geven om in alle sereniteit op een eigen persoonlijke manier afscheid te kunnen nemen van
KUNSTELEMENTEN
TECHNISCHE FICHE Projectbegeleiding, construction management en veiligheidscoördinatie Bopro, Gent
Audio & video Play, Nazareth
Vloeren
Bulcke bevloeringen, Knesselare
Leverancier verwarmingsinstallatie Remeha, Wommelgem
Plaatsing verwarmingsinstallatie De Kock, Turnhout BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81
ZEMST | Crematorium Daelhof
Bouwflits PERSOONLIJK AFSCHEID DANKZIJ SOBERE AUDIOVISUELE INSTALLATIE Crematorium Daelhof in Zemst belooft samen met het nieuwe gebouw ook een persoonlijker aanpak van de plechtigheden. De nabestaanden kunnen de afscheidsceremonie samen met de begrafenisondernemer en het crematorium personaliseren. Daarin speelt de audiovisuele installatie een hoofdrol. Familie en vrienden van de overledene reiken eigen bindteksten aan en halen met foto's en muziek herinneringen aan hun dierbare op. Dankzij de installatie van het audiovisueel bedrijf Play staat muziekbeleving op een hoog niveau en komen de speeches volledig tot hun recht. Ook achterin de aula's. Kwaliteit was een belangrijke parameter, want in een sowieso stressvolle situatie als een crematie wensen de nabestaanden of de medewerkers niet met haperende of ingewikkelde apparatuur geconfronteerd te worden. Play koos daarom voor een performant systeem met een esthetische no nonsense uitstraling en een hoge redundantie. Als er toch iets fout zou lopen, dan kan het snel hersteld worden, klinkt het. Play verzorgde in het project de installatie van alle audiovisuele apparatuur in de drie aula's en in de indrukwekkende verwelkomingsruimte. De plaatsing omvatte onder meer de installatie van Samsung-schermen, projectieapparatuur van Sony, een Bose-audio-installatie en een Extron-systeemintegratie. Samen met architect Christian Kieckens en de binnenhuisarchitect zocht Play naar de meest esthetische inwerking zonder kwaliteitsverlies op het audiovisuele vlak. Daarbij hielden de specialisten van Play onder andere rekening met de lichtinval op de schermen, de akoestische studie en de weerkaatsing van het geluid in de zaal. Dankzij het live captatiesysteem kunnen ceremonies in één aula ook op de schermen van de andere ruimten vertoond worden. Op die manier kan het crematorium ook grotere plechtigheden aan. De video-opname kan ook dienen voor het maken van een herinneringsfilm voor de nabestaanden. Voorts plaatste Play in het gebouw ook een digitaal signalisatieplatform zodat de bezoekers onmiddellijk weten waar ze heen moeten en het crematorium de informatie op de schermen gemakkelijk kan aanpassen. Meer info: www.playbiz.be
Participanten aan het woord REMEHA / DE KOCK –VERWARMING EN LUCHTBEHANDELING Remeha leverde de verwarmingsinstallatie. Deze oorspronkelijk Nederlandse fabrikant groeide door de jaren heen uit tot een internationale speler. In België verwierf hij sinds 2009 naam en faam op de markt van grote projectketels. Voor het crematorium selecteerde het bouwteam een Gas 210 Eco Pro 6 met een vermogen van 200 kW. “Wij kozen voor een Eco Pro omdat het vloeroppervlak beperkt is,” vertelt Stephanie Collin, communicatieverantwoordelijke bij de fabrikant met vestigingen in Antwerpen, Wommelgem en Braine. “Dankzij de compactheid van dit model waren er meer mogelijkheden voor de inrichting van de stookplaats. De ketel voldeed ook aan de technische voorschriften van het studiebureau.” Voor de plaatsing zorgde het Kempisch installatiebedrijf De Kock. Drie teams van De Kock plaatsten in een periode van acht maanden het systeem voor centrale verwarming en luchtbehandeling. “Deze opdracht paste perfect in ons werkgebied,” zegt John Van Trier die voor de installateur het project in goede banen leidde. De Kock implementeerde een bedrijfszeker en energiezuinig geheel. “Een belangrijk aspect in dit systeem ligt bij de restwarmte van de oveninstallatie. Omdat deze gebruikt zal worden in de hele cv-installatie geeft de recuperatie een aanzienlijke boost aan de rendabiliteit.” De Kock profileert zich sterk als projectspecialist in de sectoren verwarming, luchtbehandeling en sanitair. “Studie en calculatie, voorbereiding, uitvoering, service en onderhoud van verwarming, sanitair, koeling en airco, ventilatie; niets is ons teveel.” Deze mentaliteit en expertise leverde het installatiebedrijf al heel wat interessante projecten op. Naast het crematorium werd het onder andere ingeschakeld bij werkzaamheden in Universiteit Antwerpen, de Zoo en ZNA Middelheim in Antwerpen, de welzijnscampus in Genk en woongebouw het Velleke in Geel.
82 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Real Estate advisory
Life Cycle Costing Bilan Carbon TransactionManagement&Investment
Due Diligence PortfolioAnalysis GreenAssessments Cost studies
ProjectManagement Strategies for buy, sell, hold, renovate
GENT - MECHELEN - LUXEMBOURG www.bopro.be
Waardering voor uw werk uit zich op het eerste gezicht. Van professioneel uitgeruste vergaderzalen tot een vlekkeloos seminarie, achter elk audiovisueel totaalconcept schuilt een team van gepassioneerde ingenieurs. Vertrouwd met state-of-the-artaudiovisuele technieken hechten we veel belang aan opvolging en service. Zoals flexibele leasing- of huurformules. PLAY dimensioneert licht, geluid projectie tot verwondering van u ĂŠn uw klanten.
BouwenaanVlaanderen_nummer 2 2015_DaelhofZemst_Bopro_15900297.indd 1
en
Kwadamstraat 1 9910 Knesselare, BelgiĂŤ Tel.: +32 (0)9 325 80 10 Fax: +32 (0)9 325 80 16 GSM: +32 (0)496 27 28 11 E-mail: toon.bulcke@bulckebevloeringen.be Website: www.bulckebevloeringen.be
www.playbiz.be
bouwen_feb14_halve_staand.indd 1
11/02/14 16:21
4/27/2015 6:38:48 AM
www.dgft.eu
FUNDERINGSTECHNIEKEN
Specialist in funderingstechnieken “In de grond zijn we goed!”
Al meer dan tien jaar lang is De Groot als funderingsspecialist actief op de Belgische markt. Naast bedrijfsleider Manu Ertryckx werken ook zijn zoon Xavier en dochter Sofie voor het familiebedrijf. "Het geeft mij een heel goed gevoel te weten dat mijn zoon Xavier de zaak zal voortzetten,” vertelt Manu Ertryckx enthousiast. De Groot Funderingstechnieken kwam tot stand in maart 2000 en kocht al gauw in Laarne een terrein van 10.000 m2 aan. Dat was nodig, want al vanaf het begin kent het bedrijf met als motto ‘De Groot, in de Grond zijn we goed’ een stevige groei. “Vandaag zijn wij een tamelijk grote speler op de Belgische funderingsmarkt. In 2000 zijn we begonnen met drie mensen en anno 2013 stellen we er meer dan vijftig mensen tewerk. Bovendien groeien we nog altijd!” De Groot Funderingstechnieken neemt per jaar vierhonderd bouwplaatsen voor zijn rekening. Het is een referentiespeler in berlinerwanden, damwanden, onderschoeiingen, secanspalenwanden, het boren van trekankers, geprefabriceerde heipalen, in de grond gevormde heipalen, in de grond gevormde trillingsvrije palen (met gedeeltelijke uithaling van de grond of met zijdelingse wegpersing), kokerpalen, pulspalen en kwaliteitscontrole: statische belasting, trillingmetingen en ultrasoontesten. Eigen studiedienst “Een vijftal topingenieurs bemant onze studiedienst. Ze volgen de ontwikkelingen op het gebied van funderingstechniek nauwkeurig op,” vertelt Ertryckx. “We hebben permanent aandacht voor de evoluties in grondmechanica en speciale funderings- en beschoeiingstechnieken. We zijn ook altijd op zoek naar nieuwe technieken. Op die manier zijn we in staat om proactief in te spelen op de constant wijzigende marktsituaties en snel veranderende producten.” Gekwalificeerde mensen gezocht “We zijn steeds op zoek naar gemotiveerd en gekwalificeerd personeel,” gaat Ertryckx verder. “Werknemers die ons helpen om erop vooruit te gaan worden bij ons goed gesoigneerd.” Momenteel zoekt hij mecaniciens, vrachtwagenchauffeurs voor uitzonderlijk transport (rijbewijs CE), paalmachinemachinisten, graafkraanmachinisten, betonpompbedieners, betonslopers en bouwkundige ingenieurs met gevoel voor commerciële contacten. Meer details over deze vacatures staan op www.dgft.be.
Heirweg 103 , 9270 Laarne T 09-355 5155
F 09-355 7467
E Info@dgft.be
DESTELBERGEN
| Fit Out BV
Tekst | Bert Verbeke
FIT OUT: TRANSPARANTE 21STE-EEUWSE SPORTTEMPEL De eisen die aan een fitnesscentrum gesteld worden kwamen in de loop der jaren steeds hoger te liggen. Dat is precies waarop de nieuwe vestiging van Fit Out in Destelbergen –met 1.750 leden– mikt: een hypermoderne, transparante “sporttempel” met een enorme waaier aan nieuwste cardiotoestellen, trainingsbikes en andere apparatuur. Aimé Naudts van Altez NV, bezieler van het project vertelt over de realisatie van het gebouw. “Altez is hiermee niet aan zijn proefstuk toe: Fit Out is het vijfde fitnesscentrum dat wij bouwden. De expertise van elke realisatie nemen we mee naar een nieuwe opdracht. Transparantie was het motto voor de uitbaters van Fit Out. Het gebouw staat aan de rand van natuurgebied Damvallei. Dankzij hoge raampartijen hebben de bezoekers een maximaal zicht op het nabijgelegen groen en water. Het fitnesscentrum –30 m x 48 – trokken we op in onder meer een betonconstructie met metalen sand-
wichpanelen van 12 cm en een steeldeck met een bovenliggende isolatielaag van 12 cm. Omwille van de turfondergrond plaatsten we funderingspalen met bovenop een 20 cm dikke zwevende vloerplaat. Door fors te isoleren bereikten we een K-peil van 50, wat bijdraagt aan lage energiekosten. Omdat de totale oppervlakte van het gebouw met twee verdiepingen minder bedraagt dan 2.500m² moesten we niet in een brandcompartimentering voorzien. Aan de buitenkant zijn twee noodtrappen aangebracht.”
KORTE OPLEVERTERMIJN “Naast het fitnessgedeelte op het gelijkvloers omvat Fit Out ook vijf sportzalen op de verdieping, waarvan een aantal verhuurd worden aan een balletschool. Het complex omvat voorts hamams, sauna’s, zonnebanken en een gezellige lounge en sportbar met buitenterras. Graag vermeld ik de korte oplevertermijn: de bouwwerkzaamheden startten op 24 april 2014 en de oplevering vond al op 1 september 2014 plaats,” besluit Aimé Naudts. ❚
Fit Out beschikt over een gezellige lounge en sportbar met buitenterras.
Het fitnesscentrum –30 m x 48 m– is opgetrokken in een betonconstructie met metalen sandwichpanelen van 12 cm en een steeldeck van 12 cm.
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Fit Out Sport, Destelbergen
Hoofdaannemer Altez, Tielt
Funderingstechnieken
Transparantie was het motto voor de uitbaters van Fit Out.
De “sporttempel” omvat een enorme waaier aan nieuwste cardiotoestellen, trainingsbikes en andere apparatuur.
De Groot Funderingstechnieken, Laarne Start werken 24 april 2014 Oplevering werken 1 september 2014 BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85
SINT-KATELIJNE-WAVER
| Bodukap
Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Praet-Verlinden
POLITIEKANTOOR EEN PLAATS VAN GEBED De politiezone Bonheiden, Duffel, Sint-Katelijne-Waver, Putte, kortweg Bodukap, heeft een nieuw kantoor in gebruik genomen. Dit kantoor omvat een nieuwbouw en een gerenoveerd voormalig klooster in Sint-Katelijne-Waver. De tijdelijke aannemersvereniging Willemen-Brebuild voerde de werken uit, naar een ontwerp van architectenkantoor Praet-Verlinden. Bodukap had enkele jaren geleden een gedeelte van het vroegere klooster Hagelstein aangekocht, wegens de centrale ligging in haar werkingsgebied. In de toekomst is hier een rechtstreekse aansluiting op de ringweg rond Mechelen mogelijk. Op de kloostersite staan naast het kloostergebouw uit de jaren vijftig van de twintigste eeuw ook een middelbare school en een kerk, in een groen kader. De renovatie van de kloostergebouwen en de nieuwbouw moest stilistisch aansluiting vinden bij deze buren. "In principe was het mogelijk geweest het klooster af te breken en te vervangen door een nieuwbouw,"
vertelt architecte Yvette Verlinden. "De gebouwen in neostijl hadden een beperkte historische waarde. Maar ze zijn karakteristiek en vormen een maatvast geheel, ook met hun omgeving. De vier burgemeesters waren het er dan ook vanaf het begin over eens om ze te behouden en de nieuwbouw te beperken tot een volume langs de straatkant." Die nieuwbouw zou volgens de eerste ideeën eerder een veeleer representatief inkompaviljoen worden, maar gaandeweg groeide het concept om er zoveel mogelijk diensten in onder te brengen. Zo nam het volume ervan toe en werd het een volwaardig gebouw met verdieping. "We stapten wel af van het voornemen om een kelder
voor een schietstand uit te graven, wegens het hoge grondwaterpeil en het gewijzigde programma." In het bestaande gebouw, met twee verdiepingen, zijn de stijlelementen, zoals het bakstenen gewelf van de kapel en de accenten in natuursteen zoveel mogelijk gevaloriseerd. Ook de authentieke kloosterrondgang behield zijn oorspronkelijke charme. "Bovendien hebben we tussen oud en nieuw een patio gecreëerd, zoals gebruikelijk in oude kloosters. En om de harmonie nog meer te versterken hebben we in de nieuwbouw –die wel veel ruimer is beglaasd– zoveel mogelijk dezelfde bouwmate-
De publiekstoegang bevindt zich in de zijgevel van de nieuwbouw. De personeelstoegang en de toegang tot de arrestantenzone bevinden zich achteraan en zijn aan het oog onttrokken. Achteraan is er een bijkomende dienstingang voor leveringen.
86 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
SINT-KATELIJNE-WAVER
| Bodukap
Participanten aan het woord CARRO-BEL –CHAPEWERKEN EN VLOERISOLATIE Carro-Bel voerde bij Bodukap de chape- en isolatiewerken uit. "We bieden een totaaloplossing op maat voor elk bouwproject en hebben daarvoor vier afdelingen: CarroBel, Isofloor, Plafo-Bel en Carro-Floor," zegt projectleider Gregory De Smet. "Met een gedreven team van achttien chapeploegen, achttien pleisterploegen, drie isolatieteams en vijftien vloerdekkers zijn we dé specialist voor kleine oppervlaktes, terrassen en garages, maar ook voor grotere projecten zoals ziekenhuizen en winkelcentra."
Het klooster staat tussen een nieuw kantoorvolume vooraan en een eveneens nieuw cellencomplex achteraan.
rialen gebruikt als in het gerenoveerde deel, zodat de overgang tussen beide erg zacht verloopt."
Isofloor, onder leiding van Jos Meert, is gespecialiseerd in het naadloos spuiten van polyurethaanschuim. De vaklui in binnen- en buitenbepleistering van Plafo-Bel garanderen egale en vlakke muren in nieuwbouw en renovatie. Ze brengen de pleister machinaal aan en strijken die met de hoogste precisie af. Waar nodig plaatsen ze gegalvaniseerde hoekprofielen en pleisterstops." Carro-Floor is gespecialiseerd in het plaatsen van tegels, parket, gepolierd beton en gietvloeren.
ROUTES De architecte en de opdrachtgevers hadden vooraf een tiental nieuwe politiekantoren bezocht. Dit was erg inspirerend, al leidde vooral de lokale context tot het nemen van beslissingen. Ze besteedden ook veel aandacht aan de functionaliteit. Zo verloopt het verkeer binnen de gebouwen langs diverse routes, zodat slachtoffers onderweg nooit geconfronteerd worden met arrestanten en interventieteams vlot kunnen uitrukken. De aannemerscombinatie stripte het bestaande gebouw volledig en verwijderde ook de binnenindeling. Dat was nodig, want de meeste bestaande lokalen waren te klein om nog functioneel te kunnen gebruiken. Om de stabiliteit te waarborgen plaatste ze wel nieuwe betonplaten en stalen liggers. Om een comfortabele aansluiting met de nieuwbouw te verwezenlijken is de voerplaat op de begane grond van het klooster gedeeltelijk naar een lager niveau verplaatst. "Dit maakte het mogelijk er een duplexniveau aan te brengen met hetzelfde vloerniveau als de verdieping van de nieuwbouw."
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Politie Bodukap, Sint-Katelijne-Waver
Ontwerp
TECHNISCHE HOOGSTANDJES "Op technisch vlak is het nieuwe politiekantoor een zeer vooruitstrevend gebouw," zegt Ansgar Segbers, projectleider bij bouwbedrijf Willemen. "Zo zijn de vier cellen uitgerust met levensdetectie: via speciale instrumenten wordt de ademhaling en de borstkastbeweging van de arrestanten opgevolgd. Bij vermoeden van levenloosheid treedt een alarm in werking. In
Carro-Bel voert jaarlijks voor 1.500.000 m² chapewerken uit. "Zaakvoerder Jimmy De Breucker zorgt voor individuele opleidingen en springt zelf in waar nodig," verduidelijkt De Smet. “We gebruiken de nieuwste materialen en machines om efficiënt te werken en wachttijden te minimaliseren. Onze volautomatische computergestuurde vrachtwagens garanderen een perfecte dosering voor een zéér vlakke dekvloer. Ook voor akoestische matten en milieuvriendelijke uitvullingslagen met schuimcement en polystyreenparels heeft Carro-Bel alles in huis."
cascade opgestelde gaswarmtepompen zorgen in de winter voor verwarming en in de zomer voor koeling. De beveiliging is een geïntegreerd geheel. Zo is de camerabewaking afgestemd op zowel de toegangscontrole als op de inbraakbeveiliging. Bij aanbellen en inbadgen focussen de camera’s in de buurt zich op de plaatsen van deze handelingen." ❚
Praet-Verlinden, Antwerpen Hoofdaannemer THV Willemen (Mechelen) - Brebuild (Antwerpen) Chape Carro-Bel, Ternat Leverancier isolatiemateriaal Deschacht Plastics, Oostakker Paalfundering De Waal Palen, Lokeren Start werken augustus 2012 Einde werken maart 2014 Vloeroppervlakte 3.770 m²
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87
ANDERLECHT | La Bonneterie
Tekst | Nick Vanderheyden
WOONCOMPLEX IN HISTORISCHE CONTEXT GENIET VAN BRUSSELSE SKYLINE Het oude fabriekspand van Manufacture Belge des Lampes Electriques, kortweg MBLE en later Philips, in Anderlecht, kreeg onlangs een opwaardering naar een prestigieus wooncomplex. “Dankzij de vrijheid die de bestaande structuur ons verschafte, konden we het industriële karakter makkelijk behouden,” zegt architecte Kathleen Smout. “Bovendien resulteerde de toevoegingen van privéterrassen en een zesde verdieping voor prachtige uitzichten op de Brusselse skyline.” LA BONNETERIE Mertens Architecten vormde het oude lampenbedrijf La Bonneterie in opdracht van Bluestone Invest om tot een nieuw wooncomplex met 56 appartementen van 75 m² tot 175 m². Het gebouw van circa 10.000 m² valt op door zijn open ruimtes met 4 m hoge plafonds. Grootse raampartijen van 3 m hoog laten de appartementen baden in een zee van licht, zodat de
88 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
bestaande volumes helemaal tot hun recht komen. “Het voordeel was dat de oude fabriekszalen nog steeds de open ruimtes waren van weleer. De manier waarop de bouw was gestructureerd, liet ons toe deze openheid vrij te versterken. Door de betonstructuur zichtbaar te laten, de grote ramen met betonnen raamkaders te behouden en enkele nieuwe raamopeningen toe te voegen. De lichte invulwanden met thermische en akoestische isola-
tie droeg hieraan bij.” Aan de buitenkant werd voor het overgrote deel de baksteen gereinigd. Waar de gevelafwerking in baksteen voordien ontbrak is een nieuwe gevelbekleding van isolatie en crepi aangebracht. “Steeds met het behoud van de historische eigenheid van het gebouw in gedachte. Dat komt trouwens terug in de manier waarop de terrassen met stalen constructies en verticale balustrades zijn opgebouwd.”
ANDERLECHT | La Bonneterie
Participanten aan het woord DEAPLUS –KEUKENS Deaplus maakte en plaatste in La Bonneterie elf keukens. "Als basismateriaal gebruikten we hier spaanplaat, afgewerkt met melamine," vertelt gedelegeerd bestuurder Jos Vaes. Het totaalaanbod van Deaplus is echter veel ruimer. Het omvat naast keukens ook badkamers en maatkasten, van melamine tot gelakte en hoogglansafwerking. Na een carrière bij Intercom (intussen opgegaan in Electrabel), Gamma en Mathieu Gijbels startte Jos Vaes midden jaren tachtig met de verkoop van sanitairproducten voor zelfstandige doe-het-zelfzaken. Vrij snel schakelde hij over naar badkamers. Als toonzaal gebruikt hij een voormalige meubelsite in Haacht. Jos deed er bijna alles zelf: inkoop, verkoop, levering,... Al gauw kwamen er ook keukens bij en begon Jos samen te werken met projectontwikkelaars en aannemers. Dit leidde tot het inrichten van nieuwe toonzalen in Boortmeerbeek, Hasselt, Schoten, Roeselare en Sint-Pauwels. Stap voor stap groeide Deaplus zo uit tot de belangrijkste interieurleverancier voor aannemers en bouwpromotoren in België. "Aanvankelijk vooral keukens, maar al vlug ook dressings, kasten voor living en berging… Deaplus werkt in rusthuizen en serviceflats, huurpanden, sociale woningen, sleutel-op-de-deur huizen, residentiële woningen,… "Onze keukens zijn Belgische producten, die al ruim dertig jaar gemaakt worden in onze vestiging in Heusden-Zolder. Naast de projectmarkt focussen we ons nu ook meer op de particulieren, merkt Vaes op. "Vandaag is de projectmarkt goed voor ongeveer 85% van het zakencijfer en de particuliere markt voor 15%. Dit jaar pakken we uit met de nieuwe merklijn Ariade. Die omvat vijf top design collecties in de hogere prijsklasse. Deze vijf ontwerpen verschillen sterk, maar hebben met elkaar gemeen dat ze er vernieuwend uitzien, heel functioneel zijn en vooral ook kunnen worden doorgetrokken worden naar ander meubilair, zoals dressings, badkamers of eetkamers. Wie wil kan in de stijl die hij verkiest een volledig interieur samenstellen."
EXTRA VERDIEPING Niet alleen het gelijkvloers en de vijf verdiepingen die de lampenfabriek oorspronkelijk opdeelden wist het architectenbureau vlot op te waarderen, het voegde een zesde etage toe. “Er was bovenaan nog een kleine technische ruimte van 1 m hoog.” We besloten om die als basis te nemen voor een extra verdieping met vijf penthouses. Met de keuze voor een houten skeletbouw met grote raamopeningen sloten we vlot aan op het open, lichte karakter van de hele constructie.” Die extra verdieping zet meteen ook de Brusselse skyline mee in de verf voor de bewoners. “De basiliek van Koekelberg, het Atomium, de Leopoldwijk, de Madoutoren, het Justitiepaleis,” in elke richting valt er wel ergens een monument te spotten,” besluit Smout. ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Bluestone Invest, Brussel Hoofdaannemer M&M Ilegems, Schelle Architecten Mertens Architecten, Stabroek prefab houtskeletstructuur Immover Houtskeletbouw, Geel Metalen schrijnwerk Metalprojects, Overpelt Liften Schindler, Wilrijk Soundblock-wanden Gyproc-Saint Gobain, Kallo Keukens Deaplus, Heusden-Zolder Start werken Begin augustus 2013 Einde werken Eind april 2015 Oppervlakte terrein 5.032 m² Vloeroppervlakte 9.430 m² voor alle bovengrondse Investering/bouwbudget
verdiepingen samen circa 7 miljoen
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89
Plots is het zo stil...
SoundBlock-wandsystemen creĂŤren een optimale geluidsisolatie Echte stilte is vandaag soms ver te zoeken. Op het werk, in de auto, buiten. Overal is het een drukte van jewelste. Ook thuis. Als de buren je rust niet verstoren, dan maken je huisgenoten te veel kabaal. Gelukkig heeft Gyproc met SoundBlock een doeltreffende oplossing tegen geluidshinder ontwikkeld. Of je nu nieuw bouwt of renoveert, de compacte en eenvoudig te plaatsen SoundBlock scheidings- en voorzetwanden verbeteren de akoestische isolatie in en tussen woningen aanzienlijk. Ze verlagen het aantal decibels en verhogen het wooncomfort.
Doe zelf de test en ontdek hoe stil het binnen kan zijn op www.SoundBlock.be Scan de QR-code of surf naar www.SoundBlock.be
ANDERLECHT | La Bonneterie
Bouwflits COMFORTABELE EN VEILIGE SCHEIDINGSWANDEN OP MAAT La Bonneterie was op zoek naar een zo licht mogelijke constructie met goede akoestische en brandwerende eigenschappen om de wanden tussen de verschillende appartementen te realiseren. In het oorspronkelijke fabrieksgebouw waren die eigenschappen niet belangrijk en was er ook niet veel aandacht aan besteed. Het klopte hiervoor aan bij Gyproc (Kallo), een divisie van Saint-Gobain Construction Products, maar ook één van de weinige bouwproducten waarvan de eigennaam algemeen als soortnaam wordt gebruikt. "Een bijkomende uitdaging was de hoogte van de wanden en het behoud van de industriële uitstraling van het gebouw. Voor de combinaties van eisen hebben we een nieuwe wandsamenstelling ontwikkeld," zeggen regio manager Brussel Geza Torzsok en project manager Hugo Van Keymeulen. De wanden tussen de appartementen bestaan uit een combinatie van twee SoundBlock-platen en een Rigidur-plaat aan beide zijden van de wand –met ontkoppelde dubbele stijlen. De 80.000 m² Soundblock-platen en -profielen met dubbele isolatielaag (Isover Sonepanel 60 mm) zorgen voor het akoestisch comfort (= 58 dB DnTw) en de brandweerstand, de 40.000 m² Rigidurplaten voor de stijfheid van de constructie. "Een noodzaak, vanwege de aanzienlijke hoogte van de wanden." De wanden binnen de appartementen zijn standaardwanden MS 100/2.50.2 A, met A-platen. De profielen van de schachtwanden zijn bekleed met drie brandwerende platen.
Dit geeft ze een brandweerstand van twee uur, waarmee ze voldoen aan de wettelijke eisen voor hoge gebouwen. De managers wijzen er ook op dat alle gebruikte Gyprocplaten volledig recycleerbaar zijn. Verdeler en ondersteuning La Bonneterie klopte met haar vragenlijstje wel rechtstreeks aan bij Gyproc, maar als fabrikant van gipsmaterialen houdt het bedrijf strikt vast aan het principe om eindklanten alleen via verdelers te beleveren: La Bonneterie koos hiervoor het Brusselse Bois Watteau. Gyproc bleef wel nauw betrokken bij de werken door technische ondersteuning te geven aan plaatsingsbedrijf BT Dani (Brussel) en aan de architect. "En omdat het een nieuwe wandsamenstelling betrof, hebben we eerst een modelwand opgebouwd in ons eigen atelier. We verwachten dat er in de toekomst meer zulke renovatieprojecten zullen plaatsvinden met deze wandsamenstelling."
Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind
• • • • • • •
Grondzuiger NIEUW in gamma Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23 Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuig- en blaaswagens
Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail: info@fihuma.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91
ijzersterk in staalwerk! Europalaan 39 | B-3900 Overpelt | T 011/64.75.68 | F 011/64.26.93 | E info@metalprojects.be | W www.metalprojects.be
ANDERLECHT | La Bonneterie
Participanten aan het woord METALPROJECTS OVERPELT – PREFAB TERRASSEN Metalprojects Overpelt werd aangesproken om de terrasconstructies voor hun rekening te nemen. Opvallend is dat de volledige voorbereiding en assemblage van de terrassen in het atelier van het Limburgse constructiebedrijf gebeurden.“Het project omvatte in totaal toch 1.000 m2 aan terrasoppervlakte met 870 lopende meter aan balustrades,” vertelt zaakvoerder Davy Winters, die dergelijke opdrachten wel meer in zijn atelier uitvoert. “Als de mogelijkheid er is, dan opteren wij wel vaker voor de prefab methode. Dat scheelt in transportkosten en houdt minder arbeidsintensief werk in op de werf.” In deze situatie lag daarnaast de keuze voor de houten bankirai terrasplanken mee aan de basis van deze beslissing. “Aangezien het wooncomplex zes bouwlagen omvat, waarvan er vijf identiek zijn, moesten we vermijden dat de onderliggende terrassen waterlast ondervonden van doorsijpelend water. Daarom hebben we de terrassen onderaan voorzien van geprofileerde platen, die het water naar de voorzijde van de buitenconstructies leiden.” Daarenboven assembleerde het bedrijf de noodtrap die over de volledige hoogte aan de zuidflank van het oude fabrieksgebouw werd gemonteerd. “We richten ons op allerhande metaalwerken en specialiseren ons in de moeilijkere decoratieve constructies.” Hiervoor beschikt Metalprojects Overpelt over hoogtechnologische apparatuur om staal, inox en aluminium op de meest uiteenlopende manieren te bewerken: van knippen, plooien en draai- en freeswerk tot torsen en plasmasnijden.
IMMOVER BOUWT UW PROJECT OP MAAT VAN DE TOEKOMST MET DE NORMEN VAN 2020! Immover is een toekomstgerichte onderneming gefundeerd op meer dan 60 jaar ervaring in de ontwikkeling en bouw van houtskeletbouw.. Onze missie is het bouwen van projecten tegen concurrentiële prijzen, die reeds de BEN-norm halen van 2020 (bijna energie neutraal). Elk project , elke bouwstijl en afwerking is mogelijk. Ook appartementen, industriebouw, kantoorbouw, rusthuizen en scholen komen meer en meer aan de orde… Opbouw of aanbouw is met houtskeletbouw ook een regelmaat geworden en Immover heeft hier de knowhow in huis. LA BONNETERIE is hier als casco opbouw een mooi voorbeeld van te Anderlecht. Een groot voordeel van onze firma is onze eigen fabriek waar alle elementen vooraf worden vervaardigd om nadien snel gemonteerd te kunnen worden op de werf. Het totale skelet voorzien van muren, vloerelementen en onderdak staat er in amper een paar dagen tijd. Hierdoor kunnen de weersomstandigheden de bouw amper hinderen. Tijdswinst dus voor de bouwheer = time is money! Doordat de opbouw zéér precies berekend is en even nauwkeurig in de fabriek gebouwd wordt, zijn de toleranties miniem: dus ook de tocht doorlatende openingen zijn eerder beperkt en verwaarloosbaar. Hierdoor is de constructie snel opgewarmd temeer omdat de luchtdichtheid met de grootste zorg steeds verzekerd is. Conclusie : Laag verbruik = money! Het eigen studiebureel van Immover bereidt elk project via CAD en Sema tot in de puntjes voor. Onze tekenafdeling vormt de architectuurplannen om tot 3D-plannen waarbij elke slechte verbinding of leemtes voortijdig uitgesloten worden. Door alle voorbereidingen kunnen wij het totale bouw- en afwerkingsproces met verschillende maanden inkorten. Dit resulteert in een extra besparing = time is money! Wij integreren ook de juiste mix van moderne technieken zoals een warmtepomp en ventilatiesysteem D om uitstekende prestaties bij de EPB aangifte te behalen. Kortom , Immover staat garant om uw project van A-Z uit te voeren rekening houdend met de steeds strengere normen die reeds worden opgelegd aan de bouwheer.
Winkelomseheide 237 2440 Geel T +32 (0)14 86 61 21 F +32 (0)14 86 65 91 info@immoverhoutskeletbouw.be www.immoverhoutskeletbouw.be
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93
U ziet het ook graag groot? NIEUW BIJ RG TEGEL De ULTRA high tech collectie van Ariostea. De nieuwe referentie in surface design. • Hét nieuwe topproduct in grote keramische platen. • Grote formaten 300x150 cm tot 75x37,5 cm / 6mm dun ! • Geschikt voor vloer- en wandbedekking, meubel- en keukendesign. interieur & exterieur. • Fantastische keuze aan surfaces: marmer, beton, natuursteen, hout, unitinten.. • Uiterst licht en zeer makkelijk hanteerbaar. • Eenvoudige en snelle plaatsing. • Speciale plaatserpakketten nu verkrijgbaar bij RG Bouwmachines. • Initiatie-sessies in het plaatsen van grote keramische platen bij RG Tegel.
Laat u niets wijsmaken. Size does matter.
Maak nu een afspraak: gino.degrande@rgtegel.be 0477/ 70 97 78
BEDRIJFSPRESENTATIE | RG TEGEL
VOLUIT INZETTEN OP GROTE HIGH TECH KERAMISCHE PLATEN EN NIEUW DESIGN RG Tegel is al 3 generaties lang één van meest gewaardeerde specialisten in tegels en hoogwaardig keramisch materiaal op de Vlaamse bouw- en projectmarkt en ene vertrouwde naam bij architecten, tegelzetters, keukenbouwers en projectontwikkelaars. CEO Caroline Vergauwen, kleindochter van de stichter, wil met haar team voluit inzetten op innovatie, high-end kwaliteit en doorgedreven service naar de klanten. VAN TEGELS TOT SURFACE DESIGN Caroline Vergauwen: "De keramische tegelmarkt verandert razendsnel. Door high tech evoluties zoals digital printing en nieuwe productietechnieken komen er nieuwe materialen op de markt, die ongeziene mogelijkheden hebben qua design, toepassingen en installatie, zowel voor vloeren als voor wandbedekking. RG Tegel wil aan zijn klanten vooral tonen dat we naast ons vertrouwd hoogkwalitatieve keramisch materiaal (o.m. Ergon, Ariostea, Mirage, Italgraniti, Panaria, Kronos, … ) nieuwe, boeiende mogelijkheden bieden, zoals composietmaterialen en grote keramische platen, die trouwens dé nieuwe trend zijn in vloer-en gevelbedekking. Daarom spreken wij hier graag over surface design."
SIZE DOES MATTER AFTER ALL "Grote high tech keramische platen van 3 m x 1,5 m en 6 mm dik zijn inderdaad letterlijk en figuurlijk the next big thing", zegt aankoopdirecteur Jan Stuyck. "We hebben ze in alle mogelijke bedekkingen: van natuursteen, over marmer, betonlook en iridium tot prachtige houtprints. Ze lenen zich bovendien uitstekend tot volwaardige en geïntegreerde interieur- en exterieurprojecten, die zich onderscheiden door hun design en de hoogwaardigheid van het materiaal. Bovendien
zijn deze platen door hun geringe gewicht makkelijk te plaatsen en zijn ze door hun sterkte toepasbaar op plaatsen die je vroeger niet voor mogelijk hield. RG Bouwmachines heeft trouwens een specifiek plaatserspakket voor de grote platen samengesteld waarmee je zo aan de slag kan."
NIEUWE HIGH TECH TOONZAAL VOOR PROJECTMARKT De klanten van RG Tegel mogen uitkijken naar de nieuwe ontwikkelingen in het aanbod. Daarnaast wil RG nog meer inzetten op de projectmarkt. Projectmanager Jonathan Daniels: "In juni opent RG een nieuwe toonzaal, RG Technica, specifiek voor onze professionele klantengroep uit de projectmarkt: architecten, projectontwikkelaars en aannemers. In RG Technica zetten we specifiek in op innovatieve materialen, nieuwe mogelijkheden en technische toepassingen hieraan gekoppeld. De toepassingen binnen de keramische wereld zijn vandaag vrijwel immers onbeperkt. RG Technica zal een duidelijk beeld scheppen hoe deze toepassingen in projecten kunnen worden geïmplementeerd." Meer info: www.rgtegel.be Tel. 03 485 50 35 ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95
GENT | Garage Mahy
Beeld | Marc Scheepers
GENT VERWELKOMT NIEUW VLAGGENSCHIP RENAULT & DACIA In 2013 besliste de in Gent bekende autofamilie Mahy om op de brownfieldsite in de Zeeschipstraat een nieuwe pilootgarage te bouwen. HVC Architecten kroop in opdracht van PSR Brownfield Developers achter de tekentafel voor het ontwerp. Mathieu Gijbels zette de plannen om in realiteit. De garage fungeert als hub voor Renault en Dacia in Oost-Vlaanderen.
De Renault- en Dacia-rijders in Gent en omstreken een betere service bieden, dat is de doelstelling van de in begin 2015 geopende garage. Het Renault-Daciagebouw in Gent kadert in de reconversie van de terreinen van de voormalige teerfabriek Lummerzheim en Co. De site ligt strategisch in het oude Gentse industriegebied en grenst aan de havenzone. PSR Brownfield Developers (onderdeel van Jan De Nul Group) herontwikkelde het 7,5 ha groot terrein aan de Zeeschipstraat tot een hedendaags en duurzaam regionaal bedrijvenpark.
96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
OPEN GEVOEL “Een transparante opbouw die vertrouwen wekt bij de klanten, dat was ons doel.” Aan het woord is Frank Tack, architect bij HVC Architecten. “Een lichte spanstructuur zonder kolommen moet samen met de lange glazen gevel een open gevoel creëren.” De showroom van garage H. Mahy biedt plaats aan meer dan vijftig wagens en is uitgerust met een glaspartij van 122 meter lang en een groendak. Het gebouw omvat een administratief gedeelte, een ruime werkplaats, een onder-
delenmagazijn en een grote carrosserieafdeling. Het beslaat 5.000 m2 met daarnaast een luifel van 225 m2, waaronder de carwash en de containers zich bevinden. Een beveiligde stockruimte kan meer dan honderd (bestel)wagens onderdak bieden
GROENDAK Mathieu Gijbels gaf de wanden een superisolerende PIR-isolatie met een dikte van 8 cm. "Het groendak met daaronder een 10 centimeter dikke PIR-isolatie moet
GENT | Garage Mahy
opwarming via het dak tegengaan,“ vertelt Herman Verwimp, marketing & HR directeur bij Mathieu Gijbels. "Met een oppervlakte van 2.150 m2 kan het groendak meer dan 67.000 liter water bufferen. “Verzadigd weegt het dak meer dan 200 ton. De structuur en fundering van het gebouw zijn daarom danig verzwaard,” weet Verwimp. Het dak boven de showroom is niet uitgerust met groen maar draagt toch bij aan het duurzame aspect van de garage. “Het groendak en het dak boven de showroom vangen het hemelwater op en stockeren het vervolgens in een ondergronds bekken met een capaciteit van 140.000 liter. Dit water voedt de aanvoer van de carwash en andere toepassingen, zodat de garage geen druppel leidingwater moet verbruiken,” stelt Verwimp.
waterlopen of rioleringen om geen overlast te creëren.” In totaal verzamelt het project meer dan 400.000 liter water in het groendak en in de ondergrondse bekkens. Die hoeveelheid komt overeen met de inhoud van een klein gemeentelijk zwembad.
GEMEENTELIJK ZWEMBAD
MINIMAAL ELEKTRICITEITSVERBRUIK
Op de site bevindt zich een beschermd monument, het oude kanaal De Lieve. Dat loopt parallel met de achterliggende groenzone. “De hele site is verhard om de nog aanwezige restvervuiling af te schermen van het hemelwater,” legt Verwimp uit. “Het hemelwater dat op de buitenverharding valt, voeren we zo af naar een ondergronds bekken van 200.000 liter. Vervolgens wordt dat water traag geloosd in openbare
INTELLIGENTE TECHNIEKEN De verwarming en de koeling van het gebouw gebeuren op verschillende vlakken. Warmtepompen halen hun energie uit de lucht. Er is ook recuperatie van warmte uit het productieproces van de carrosserieafdeling. Een warmtewiel recupereert warmte uit het ventilatiesysteem. Ventilatie on demand voert in de tussenseizoenen de overtollige warmte af.
Een doorgedreven gebouwenbeheersysteem detecteert de aanwezigheid van mensen en laat verlichting niet onnodig branden. Voor voldoende daglichttoetreding zorgen lichtstraten in het dak led-armaturen moeten het basisverbruik minimaliseren. Intelligente daglichtsturing zal de intensiteit van de verlichting dimmen als de lichtopbrengst van de zon voldoende blijkt. ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97
GENT | Garage Mahy
VEILIGHEIDSMAATREGELEN De garage is uitgerust met verschillende veiligheidsmaatregelen zoals camerabeveiliging en inbraak- en branddetectie. “De compartimentering van het gebouw is zo opgebouwd dat bij brand in een compartiment de aanpalende compartimenten gedurende twee uur gevrijwaard blijven. Een automatisch en autonoom blussysteem moet de uitbreiding van de brandhaard voorkomen. Rookcompartimentering verhindert de verspreiding van rook doorheen het gebouw,” aldus Verwimp.
TECHNIEK & DESIGN “Garage Mahy is hét toonbeeld van een autodealership anno 2015 waarbij duurzaamheid, esthetiek en comfort voor de klant een perfect harmonieus geheel vormen,” verduidelijkt Verwimp. “Investeren in duurzame technieken betekent dus zeker niet dat er ingeboet moet worden op architecturaal design,” besluit hij. ❚
Participanten aan het woord DE BOER GREEN ROOF SOLUTIONS – EXTENSIEF GROENDAK Ook De Boer Green Roof Solutions (°1922, Schoten) droeg bij aan het groene karakter van Garage Mahy. Het familiebedrijf leverde en plaatste het ingezaaid extensief groendak van ruim 2.000 m2. “Drie medewerkers voerden deze opdracht uit,” vertelt Philip Bruon, business unit manager. De Boer Green Roof Solutions nam in november 2014 Plant Design over, een bedrijf gespecialiseerd in de creatie en aanleg van verticale tuinen. Sindsdien realiseert de onderneming ook wanden met levend groen of verticale tuinen. Met zes vestigingen biedt het bedrijf werkgelegenheid aan 400 personen.
TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Hoofdaannemer HVAC Metalen Trappen Dakwerken 98 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Gentse autofamilie Mahy, Gent Helsen & Van Com Architecten, Hasselt nv Mathieu Gijbels, Opglabbeek Renson, Waregem Smeets Laswerken, Hechtel-Eksel De Boer Green Roof Solutions, Schoten
Sm e e t s Laswerken
“Ons vertrouwen dubbel en dik verdiend.”
Leo van Osch,
Toonzaal BMW van Osch, Hasselt
“In 2005 deden we voor een eerste keer een beroep op Mathieu Gijbels voor onze nieuwe carrosserie in Halen. Een samenwerking die zeer vlot verlopen is. Toen we in 2007 een bestaand pand gingen ombouwen naar een MINI toonzaal, kozen we opnieuw voor Mathieu Gijbels. Ook dat project was een schot in de roos. Het was dan ook evident dat we voor onze nieuwste BMW toonzaal in Hasselt opnieuw het vertrouwen schonken aan de mensen van Mathieu Gijbels. En we zijn erg tevreden over het eindresultaat!” Meer weten over realisaties in uw sector of uw buurt? Nieuwbouw, renovatie of kleine aanpassingswerken? Tel: +32(0)89 81 91 00 | www.gijbels.com | info@gijbels.be
BMW van Osch, Hasselt Architect: A-tract architecture
Er zijn twee kanten aan elk van ons ...
Koeling én klimatisatie Cooltech is uw partner voor duurzame en innovatieve oplossingen inzake commerciële koeltechnieken & klimatisatie. Kiezen voor Cooltech is kiezen voor zekerheid.
Cooltech prooleert zich bovendien als frontrunner op gebied van Full CO₂-koelinstallaties met geïntegreerde HVAC.
www.cooltech.be
Industrieterrein Kolmen 1607 B-3570 Alken T +32-(0)11 593 400 F +32-(0)11 593 401 E info@cooltech.be
HASSELT | BMW van Osch
Tekst | Simon Schreurs Beeld | Marc Scheepers
Met een totaaloppervlakte van 1.780 m2 en een parkeerdek dat plaats biedt aan 59 auto’s is de BMW-concessie van Osch de grootste BMW-toonzaal in Limburg.
LIMBURGS GROOTSTE BMW-TOONZAAL OFFICIEEL GEOPEND Einde maart opende de nieuwe BMWconcessie van Osch aan de Hasseltse ring haar deuren. Deze state-of-theartshowroom weerspiegelt de ecologische ambities van het merk en springt meteen in het oog door haar transparante, witte voorgevel.
De toonzaal is een realisatie van BMW-concessionaris van Osch in samenwerking met aannemer Mathieu Gijbels en a-tract architecture (naar een ontwerp van Holistic Architecture). Eind maart kon het grote publiek haar komen bekijken, het resultaat van elf maanden gefaseerde bouwwerken. Het complex bestaat uit een gelijkvloers en twee verdiepingen. “Met een totaaloppervlakte van 1.780 m2 en een parkeerdek dat plaats biedt aan 59 auto’s is het meteen de grootste toonzaal van BMW in Limburg,” steekt zaakvoerder Leo van Osch van wal. De nieuwe showroom heeft een uitgesproken, witte
vormgeving en wordt uitgelicht door grote raampartijen. De voorgevel van Mini fungeert als tegenpool: zwarte elementen verfraaien daar de structuur.
ZWART-WIT Didier De Reze van a-tract architecture geeft uitleg bij het ontwerp: “Wegens de beperkte ruimte werd de nieuwe toonzaal vóór de bestaande BMW-concessie gebouwd. Door de gescheiden toonzalen een andere uitstraling te geven –de Mini een zwarte gevel en de BMW een witte voorgevel– behouden de merken hun eigen identiteit.” ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101
Colt Totaalconcept Parkeergarage Ventilatie
Rookafvoerventilatoren
Stuwkrachtventilator type Cyclone
Kleppenregisters type EuroCO
CO-detectie
Stuwkrachtventilator type Jetstream
CFD
Het Colt Totaalconcept, inclusief • Volledige RWA-installatie • CO-detectie • Branddetectie Stuwkrachttechniek • Zorgt voor efficiënte rook- en warmteafvoer • Is ook geschikt voor dagelijkse ventilatie • En kan naadloos in een gebouwontwerp geïntegreerd worden
Het concept met visie op brandveiligheid
De norm voorbij Het Colt concept CPV voldoet aan alle eisen en normen. Met Computational Fluid Dynamics (CFD) wordt vooraf de werking van het systeem aangetoond. Ook daar waar de norm niet toepasbaar is.
www.coltinfo.be Tel. (015) 28 60 80
HASSELT | BMW van Osch
Door de nieuwe samenhang ontstaat er een sterke flexibiliteit qua werkverdeling, controle en bereikbaarheid. Maar ook de communicatie zal naar verluidt soepeler verlopen.
DAKPARKING De dakparking bestaat uit een open structuur die op de daken van de Mini-garage en de nieuwe werkplaats ligt. Ze is bereikbaar door een oprit die langs het gebouw sluipt. De parkeerbehoefte van het bedrijf ligt vrij hoog, mee dankzij de grote stock die het moet aanhouden. Naast een optimalisatie van de bouwschil, het gebruik van nachtkoeling en bewegingssensoren gekoppeld aan de verlichting, het beperken van het waterverbruik en de installatie van een zonnewering en een ventilatiesysteem met warmterecuperatie zet BMW zelf ook sterk in op duurzaamheid. Met de lancering van de i3 in november 2013 wilde het bedrijf zijn groene reputatie bestendigen. "De hele keten is duurzaam, dat is het mooie aan dit project. BMW bouwt een groene auto in een groene fabriek,” stelt Juul Vanleysen van Holistic Architecture.
SHOWROOM VAN DE TOEKOMST De nieuwe BMW i wordt in Limburg exclusief door van Osch verdeeld en krijgt uiteraard een prominente plaats in de nieuwe toonzaal. “Dit gebouw overtreft onze verwachtingen,” stelt een fiere Leo van Osch. “De grote glaspartij aan de voorkant zorgt voor een prachtige lichtinval. Het dynamische en innovatieve design past perfect bij de uitstraling van BMW en verhoogt de merkbeleving bij onze klanten. Natuurlijk verwachten we via deze toonzaal nog meer liefhebbers van het merk BMW aan te trekken. Onze showroom moest de showroom van de toekomst worden. Dat betekende investeren in duurzaamheid. Door de geïntegreerde technieken is onze concessie een CO2-neutrale eyecatcher geworden waarin de auto’s schitteren,” besluit van Osch. Ook Herman Verwimp, marketing & HR-directeur bij Mathieu Gijbels, is dankbaar: “We zijn in ieder geval fier dat Leo van Osch ons voor de derde keer zijn vertrouwen schonk. Eerder bouwden we al zijn carrosserie in Halen en zijn Mini-showroom.” ❚
“Het dynamische en innovatieve design van de showroom past perfect bij de uitstraling van BMW en verhoogt de merkbeleving bij onze klanten”, aldus een fiere Leo van Osch.
Participanten aan het woord COOLTECH –VENTILATIE- EN KLIMAATSYSTEEM Met de nieuwe toonzaal in Hasselt wil BMW niet enkel zijn nieuwste wagens, maar ook zijn inspanningen op ecologisch vlak extra in de verf zetten. Ventilatie- en klimaatsysteem dat Cooltech (Alken) op maat van de nieuwe showroom ontwikkelde, draagt hier in belangrijke mate toe bij. “Zowel koelen als verwarmen én ventileren gebeurt met een DX, een Direct Expansion Air Conditioning,” legt business unit manager Kristof Nagels uit. “Er is specifiek gekozen voor een gloednieuwe VRV IV-warmtepomp van Daikin (Variabel Refrigerant Volume), inclusief een flexibel inzetbaar driepijpssysteem en een Systemair-luchtgroep. Deze slimme warmtepomp recupereert de thermische energie uit de buitenlucht en zorgt zo binnenin het complex zowel voor koeling en verwarming als ventilatie. Dankzij de driepijpsuitvoering garanderen we van Osch een maximale flexibiliteit op het vlak van klimatisatie en ventilatie. Deze hedendaagse all in-oplossing maakt het mogelijk tegelijk bepaalde ruimtes te koelen en andere te verwarmen.” Aangezien ook esthetiek een niet te versmaden rol speelt in een modern vormgegeven designpand als de van Osch-showroom, zijn de binnentoestellen van de veelzijdige Daikin-installatie stuk voor stuk weggewerkt in het plafond en wordt de ingeblazen lucht verdeeld via subtiele lijnroosters. "Net als BMW houden we immers van een ‘aerodynamische look’ die niet afleidt van het eigenlijke ontwerp," geeft Nagels aan. “We streven altijd naar de meest (energie-)efficiënte, elegante en prijsbewuste oplossing. Je kunt gerust stellen dat projecten als deze voor ons een ‘koud kunstje’ zijn. Ventilatie- en klimatisatiesystemen die zoals de VRV zowel kunnen koelen als verwarmen behoren tot onze kernactiviteiten, maar ook op het vlak van commerciële CO2-koelinstallaties met geïntegreerde HVAC zijn we een frontrunner. We hebben in deze nieuwe BMW-showroom ook het sanitair geïnstalleerd."
TECHNISCHE FICHE Bouwheer BMW van Osch, Hasselt
Hoofdaannemer
Mathieu Gijbels, Opglabbeek
Architect Holistic Architecture, Hasselt / a tract architecture, Hasselt
Studiebureau TDE, Hasselt
HVAC
Cooltech, Hasselt
Rookluiken en rookschermen Colt, Mechelen
Zonwering
Renson, Waregem
Start werken april 2014
Einde werken De grote glaspartij aan de voorkant zorgt voor een prachtige lichtinval.
maart 2015
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103
BEDRIJFSPRESENTATIE | Moeskops
EDUGO ARENA EEN MIJLPAAL IN DE GROEI NAAR MEER GROTE PROJECTEN Zowat twintig jaar geleden startte Peter Moeskops op eigen houtje met een schrijnwerkerij in Poppel. Die zaak is intussen uitgegroeid tot een ambitieuze KMO met dertien medewerkers. De bvba Peter Moeskops plaatst tegenwoordig niet alleen deuren, ramen en gordijngevels, maar maakt ook zelf aluminium ramen en deuren.
De gestage groei weerspiegelt zich niet alleen in het aantal medewerkers en de eigen productie, maar ook in de opdrachten die Moeskops uitvoert. Twee jaar geleden mocht het Kempense bedrijf al het buitenschrijnwerk plaatsen voor het Antigooncomplex langs het Hessenplein, in het historische hart van Antwerpen. "Een combinatie van lofts en een commercieel ingevuld gelijkvloers," licht Jelle Moeskops –zoon van Peter– toe.
104 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Vorig jaar kreeg Moeskops een nog grotere opdracht toegewezen: het buitenschrijnwerk voor de Edugo Arena in Oostakker (zie ook BAVL 2014-3). Die 'arena' combineert een hedendaagse sporthal met een centrale ontmoetingsplaats. Mat haar overdekte ‘glazen straat’ zorgt de nieuwbouw voor een verbinding tussen de verschillende campussen van de Edugo-scholen in Oostakker. Het basisconcept eiste een minimale ecologische voetafdruk, ook in
het verbruik van grondstoffen en energie. "Door zijn omvang, uitstraling en opgelegde eisen is de Edugo Arena een referentie die kan tellen. We hebben er Ecofutural-profielen van Aliplast gebruikt en Tanagra & McWall-gordijngevels van dezelfde leverancier," aldus Jelle Moeskops. "De Ecofutural-profielen tellen drie kamers en bevatten een middendichting in EPDM, met aanslag op de isolatiestrip. De thermische onderbreking bestaat uit glasvezelversterkte
BEDRIJFSPRESENTATIE | Moeskops
Edugo zal niet lang de 'grootste opdracht ooit' blijven. "We kregen al de bevestiging dat we het buitenschrijnwerk mogen leveren en plaatsen voor een renovatieproject van sociale huisvestingsmaatschappij Dijledal in hartje Leuven. Het gaat om een complex met 28 appartementen op de verdiepingen en een gelijkvloers dat rondom volledig wordt beglaasd, over een omtrek van zowat 200 m. Bedoeling is dat hier een aantal commerciële zaken hun intrek nemen, waarbij een kunstgalerij." polyamidestrips die geklemd zitten in beide profielhelften. Een lijmdraad waarborgt extra afdichting." Het Tanagra & McWall-vliesgevelsysteem bestaat uit rechtopstaande stijlen en horizontale regels, onderling verbonden met pennen in roestvrij staal. "Voor rechte gevelelementen biedt dit het voordeel van een snelle gevelopbouw. Voor de thermische onderbreking staan polyamide strippen in, versterkt met 25% glasvezel en draadlijm. Die strips zijn in de stijl ingeklemd en verzekeren zo de nodige afstand tussen stijl en profiel. De klemlijst
is opgebouwd uit een co-extrusie van een harde en een zachte kunststof . De zachte kunststof zorgt voor een dichte verbinding met de beglazing."
VERRASSING Voor Moeskops was de toewijzing van de Edugoopdracht een kleine verrassing. "Omdat onze meeste opdrachten dichter bij huis liggen en we geen grote speler zijn. Wellicht speelde onze eerdere samenwerking en ervaring van hoofdaannemer Cosimco met ons mee," vermoedt hij. "Naast natuurlijk onze scherpe prijszetting."
TEAM Voor hij z'n eigen zaak startte had Peter Moeskops heel wat praktische ervaring opgedaan als medewerker in een andere schrijnwerkerij. Nu neemt hij zelf de interne opleiding van nieuwe personeelsleden ter hand en traint hij hen in een nauwkeurige en grondige manier van werken. Volgens Jelle zit het geheim van het succes ook in wat anders. "De meeste collega's wonen in Poppel, een klein dorp. We kennen elkaar door en door en werken in stevig gerodeerd teamverband. Dan is geen bouwplaats te ver en kan je de zwaarste uitdagingen aan." ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105
Master Builders Solutions van BASF • Betonrepararatie • Betonbescherming • Betonindustrie • Waterdichting • Tunnelbouw • Vloersystemen
Kijk voor uw oplossingen op master-builders-solutions.basf.be Of bel direct voor advies: T +32 (0)11 340 431
BAV-197x130.indd 1
29-01-15 11:55
ISO•Façade is een totaalsysteem voor zowel nieuwbouw als renovatie, waarmee je in één beweging je gevel isoleert en een totaal nieuwe look geeft.
Gevelbekleding Iso Facade Houtskeletbouw Verbouwingen Timmerwerken
Wim Daniels Verbouwingen in Hout & Steen
www.iso-façade.be Wim Daniels Drie Eikenstraat 1 3680 - Maaseik Tel.: 089 86 60 38 Gsm: 0495 16 68 12 Fax: 089 86 60 38 info@wimdaniels.be
www.wimdaniels.be
GEEL | JBC
Tekst | Simon Schreurs Beeld | Jolien Fagard
JBC BETONVAST IN GEEL Sinds oktober vorig jaar prijkt langs de Antwerpseweg in Geel een nieuw JBC-gebouw met een grootte van 3.500 m2. Het is opgetrokken in beton en nadien verder ingepakt met een specifiek gevelisolatiesysteem. Een sterk staaltje industriebouw.
Participanten aan het woord WIM DANIELS –GEVELISOLATIE EN -BEKLEDING
Het JBC-gebouw is het resultaat van een samenwerking tussen Europe Investments, de investeringsgroep achter JBC, aannemer Group Ivo Gijbels en het Maasmechelse architectenbureau Architectuur Depot. Emiel Smetsers, commercieel verantwoordelijke bij de Group Ivo Gijbels, geeft uitleg: “Wij zijn een bedrijf met een vijftigtal medewerkers dat actief is in de industriebouw, van industriegebouwen zoals opslagmagazijnen tot garages en winkels. Zoals JBC en zoals ons aandeel in het Porsche Centre in Wommelgem.”
3D-PLANNEN Het skelet van het gebouw is opgetrokken in beton. De buitenschil werd pas later geïsoleerd met het Isofaçade-systeem van baksteenfabrikant Nelissen. Smetsers: “Meestal opteren klanten voor goedkopere varianten op de markt, maar de Isofaçade bezorgt het gebouw extra uitstraling, waarvoor de klant bereid was dieper in de geldbuidel te tasten. Qua EPB-eisen zit het ook goed dankzij de prefabpanelen en de laag geëxtrudeerd polystyreen (XPS) van 16 cm met geïntegreerde voeglijnen voor het aanbrengen van de steenstrips die we tegen de betonnen constructie hebben geplaatst.” De bouwwerken verliepen vlot: na amper vijf weken was de montage van de betonstructuur afgerond. Volgens Smetsers mag de Group Ivo Gijbels zich op de borst kloppen: “Van elk project maken we gedetailleerde 3D-plannen, een andere aanpak zou zich in de montage wreken. Het zorgt ook voor een prettige samenwerking met de bouwheer. Een goede voorbereiding is de sterkte van ons bedrijf.”
En toch, kent niet elk project zijn beslommeringen en problemen, ongeacht een goede voorbereiding? Smetsers nuanceert: “In dit geval is alles vlot verlopen. Op de laatste dag bedankten alle partijen elkaar nog expliciet voor de prettige samenwerking. Voor ons is dat cruciaal. Momenteel werken we ook aan een grootschalig project voor Tigro Industries in Lommel. Negen jaar geleden gingen we al eens met Tigro in zee, en nu doet het opnieuw een beroep op ons. Dat vertrouwen betekent veel.” Dat de Group Ivo Gijbels gespecialiseerd is in industriebouw waar veel staal en beton aan te pas komt, impliceert niet dat ze geen oog voor detail en elegantie zou hebben. “Toegegeven, het is niet het meest gecompliceerde project, maar er zitten toch leuke details in, zoals de betonnen boorden boven het glaswerk die voor een esthetische meerwaarde zorgen. Veel klanten zouden ze hebben weggelaten, zeker in crisistijden.” ❚
Wim Daniels (Opoeteren-Maaseik) isoleerde de buitengevels en beklede ze met Isofacade-steenstrips. Zijn bedrijf bestaat uit drie medewerkers die, stellingbouw wel, maar voegwerken niet inbegrepen, alle drie 65 dagen lang op de JBC-bouwplaats actief waren. "Ondanks de omvang van 870 m² is dit geen uitzonderlijk groot project voor ons. Maar het is wel een sterke referentie, omdat het een mooi gebouw met een prima ligging is. Het stapelverband van de baksteenstrips draagt bij aan de esthetiek," aldus Daniels. "Isofaçade bestaat uit isolatiemateriaal, lijm, isolatiepluggen, steenstrips en 'Seifert'-voegmortel. Wim Daniels ging in 1984 met zijn bedrijf van start. "Eerst als schrijnwerkerij, later namen we ook verbouwingen in hout en steen op ons. De voorbije tien jaar brachten we ook gevelbekledingen met of zonder isolatie aan in hout, Eternit, Trespa, Rock-Panel en Isofaçade. In het centrum van Herentals hebben we bestaand gebouw bekleed met isolatiemateriaal en steenstrips, voegloos horizontaal en verticaal geplaatst in de gevelvlakken. Zelfs de plafonds hebben we zo bekleed, in opdracht van Kibo (Genk)."
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Aannemer Gevelisolatie Start werken Einde werken
Europe Investments, Meerhout Architectuur Depot, Maasmechelen Group Ivo Gijbels, Eksel Nelissen Steenfabrieken, Lanaken maart 2014 oktober 2014
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107
IZEGEM | Kantoorgebouw Televic
GEZOND BINNENKLIMAAT IN TELEVIC-KANTOREN
Een combinatie van basisventilatie, buitenzonwering en ventilatieve koeling in de vorm van intensieve ventilatie houdt het binnenklimaat van het kantoorgebouw van Televic in Izegem (zie ook BAVL 2014-4 en 5) op een natuurlijke manier beheersbaar. Een weldoordachte keuze, waaraan ook Duco Ventilation & Sun Control (Veurne) bijdroeg. luik met actuatorsturing bevindt. Het luik en de verwarming zijn in één en dezelfde omkasting weggewerkt. "De aansturing gebeurt via het gebouwbeheerssysteem op basis van temperatuur en manuele bediening. Zodra het luik open staat, zorgen grote debieten buitenlucht voor een grotere doorspoeling van het gebouw." ❚
DucoGrille NightVent.
Een gebouw met veel en grote glaspartijen.
"Ik geloof niet in een volledig gesloten en luchtdicht gebouw, in combinatie met een mechanisch ventilatiesysteem. Wie hier werkt, moet altijd de vrijheid hebben om een raam te kunnen openen", klinkt het bij CEO Thomas Verstraeten, die zelf mee aan de wieg stond van het hier toegepaste klimaatconcept.
BASISVENTILATIE Duco dacht mee na over de invulling ervan. Het uitgangspunt: zoveel mogelijk natuurlijk. Een combinatie van basisventilatie, buitenzonwering en ventilatieve koeling vormt hiervoor een solide basis. "De basisventilatie gebeurt op basis van manueel te bedienen geluiddempende ventilatieroosters, type DucoMax ZR. Een bewuste keuze, aangezien ons kantoorgebouw op een industrieterrein staat. Het CO2-gehalte in de kantoren en aanwezigheidsdetectie zijn de parameters voor een efficiënte afvoer," legt Verstraeten uit.
BUITENZONWERING VOORKOMT OVERVERHITTING Het gebouw telt veel grote glaspartijen. Een combinatie van windvaste screens en architecturale zonwering met aluminium lamellen, type DucoSun Cubic voorkomt oververhitting. "De architecturale zonwering geeft een esthetische meerwaarde en houdt rechtstreeks invallend zonlicht buiten," aldus Verstraeten.
VENTILATIEVE KOELING Ventilatieve koeling (intensieve ventilatie) vervolledigt het klimaatconcept. Het esthetisch ventilatieluik DucoGrille NightVent wordt van buitenaf afgeschermd door een vandalismeveilig muurrooster (DucoGrille Solid), waarachter zich een openvallend
108 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Architecturale zonwering DucoSun.
PUTTE-KAPELLEN | Garage Gwijde
Tekst | Koen Mortelmans
MEER LICHT EN RUIMTE VOOR GARAGE GWIJDE Garage Gwijde heeft zijn toonzalen in een nieuw kleedje gestoken. De garage bestond tot vorig jaar uit twee gebouwen, die niet rechtstreeks met elkaar verbonden waren. Nu vormen ze één aaneensluitend geheel. Naast Suzuki en Nissan biedt de garage nu ook Mazda en Isuzu aan.
Voor een echt Belgisch puntzakje met frietjes moeten de Nederlanders die hier de grens oversteken zich voortaan wat dieper zuidwaarts begeven. Ze kunnen zich er nu wel op een meer comfortabele manier een vervoermiddel voor die tocht aanschaffen. De typische dorpsfrituur tussen beide toonzalen verhuisde. Het bestaande gebouw –dat in vorige eeuw zelfs een café huisvestte– is deels gesloopt en vervangen door een nieuw volume, dat fysisch en visueel de bestaande gebouwen van Gwijde met elkaar verbindt. De contouren bleven wel ongeveer behouden: net als vroeger beperkt de bouwhoogte van het nieuwe middenstuk zich tot het gelijkvloers. Op het dak kwam er wel een kleine gang om toegang te verlenen tot de appartementen op de verdiepingen van één van de bestaande toonzalen.
GEVELBEKLEDING "De architectuur is nu ook meer eenvormig," verklaart architect Daniël Corten, die deze combinatie van renovatie en nieuwbouw op papier zette. "Zoals het een autotoonzaal past bestaat de nieuwe gevel nu grotendeels uit glaspartijen. Waar geen glas zit is hij bekleed met grijze Pictura-platen van Eternit. Deze beplating is ook aangebracht op de gevel van de bestaande Nissan-toonzaal en de uitgebreide
verdieping van dit gebouw. Zo verkregen we uniformiteit en samenhang. Vroeger was een deel van de gevel wit geschilderd, een deel lichtgeel en bleef ook de baksteen gedeeltelijk zichtbaar." Corten werkte al herhaaldelijk met dit gevelbekledingsmateriaal, maar meestal op kleinere schaal. Voor zijkant van de tweede verdieping, tussen de twee hellende daken, koos hij voor haaigrijze sidings, van dezelfde fabrikant. Het uitzicht van het interieur wordt vooral bepaald door de specifieke vragen van de automerken, die elk een huisstijl met eigen elementen hanteren. De inbreng van de architect bestond hier vooral uit het vinden van een optimale indeling om binnen de beschikbare –beperkte– oppervlakte de nieuwe auto's zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen. ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Garage Gwijde, Putte-Kapellen Ontwerp Daniël Corten (Coda Architecten), Kapellen Werken 2014
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 109
BEERSE | Loda
Tekst | Nick Vanderheyden
INDUSTRIEEL GEBOUW MOET MEER ZIJN DAN VIERKANT BLOK Moet een industrieel gebouw ten volle focussen op het functionele? Je zal het Hans Geerts, bedrijfsleider bij Loda, niet snel horen vertellen. Hij vertaalde zijn visie op fabrieksgebouwen onlangs naar een splinternieuwe constructie, zonder de inbreng van onder meer AIDArchitecten en ASK Romein te onderschatten. Samen construeerden ze in Beerse een, logischerwijs functioneel, fabrieksgebouw dat uitblinkt in materiaalkeuze en technieken en dat opvalt door zijn uitstraling. Geerts wist goed hoe hij zijn nieuwe gebouw wou invullen. Hij was op zoek naar een esthetisch verantwoord geheel met daarin aandacht voor het welzijn van zijn medewerkers. “Ik maak graag de vergelijking met de Nederlandse industrie," legt hij zijn visie uit, “waar op fabrieksterreinen veelal prachtige industriële bouwwerken staan. En die zijn niet eens zoveel duurder dan de functionele vierkante blokken die momenteel beeldbepalend zijn voor de Belgische industrie. Met slechts een beperkte meerkost kom je al heel ver.” Hij benadrukt dat het belangrijk is om te werken met gelijkgezinden. “Iedereen binnen het bouwteam zat vanaf de start op dezelfde golflengte. Bovendien waren ze in staat om complexe vormen te realiseren.
110 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Bijvoorbeeld de inkomhal uit gebogen glas, een verwijzing naar de bleekwaterbus, toch onze core business, konden slechts weinigen verwezenlijken. Natuurlijk moet het ingeschakelde bouwbedrijf ook voldoende tijd worden gegund om dergelijke vormen te construeren.” Een bijkomende vereiste was het afstemmen van de bouw op het welzijn van de medewerkers. “We zijn een familiebedrijf en willen iedereen dezelfde behandeling geven. Daarom stond ik erop dat de bedienden en de arbeiders een gelijkwaardige werkomgeving kregen.”
NADENKEN Een referentieproject wat betreft logisch nadenken over het gebruik van technieken en materialen, zo
omschrijft Kristl Bakermans, architecte bij AIDarchitecten (Westmalle) het gebouw. “Het is niet zozeer een duur project, maar eerder één waarbij materialen en technieken met enige logica werden geselecteerd. Denk bijvoorbeeld aan de akoestische plafonds die werden verwerkt in de burelen, de zuurbestendige vloer in de productieruimte en de doordachte indeling van de ruimtes doorheen het hele gebouw.” Naast de efficiënte invulling en het functionele en esthetische karakter, moest de constructie vooral een aangename werkomgeving bieden aan zijn medewerkers. “We hebben een grote interactie mogelijk gemaakt tussen de bedienden en de arbeiders. Daarmee leveren we een bijdrage leveren aan de
BEERSE | Loda
familiale sfeer die in het bedrijf heerst. Zo geven de kantoren een mooi overzicht op de productieruimte. De refter voor de arbeiders en die voor de bedienden liggen op hetzelfde niveau en werden met dezelfde kwaliteit afgewerkt. We hebben er speelse elementen in verwerkt, zoals een 'slangen'-tafel, die kliekvorming moet tegengaan.” Misschien wel het belangrijkste ingrediënt was de duidelijke visie die de ervaren Hans Geerts vanaf de start mee naar het overleg bracht, geeft de architecte mee. “Bij Loda maakten we kennis met een bedrijfsleider die weet wat hij wil en niet zomaar een zo eenvoudig en goedkoop mogelijke blok wilde neerzetten. Er was voldoende ruimte om te spelen met ideeën, materialen en technieken om deze vervolgens samen te smelten tot een sterk industrieel geheel dat ook fungeert als aandachtstrekker op de fabriekster-
reinen.” Het leverde de familiale KMO met 25 medewerkers een nominatie op voor de staalbouwwedstrijd, een organisatie van Infosteel.
BUDGETTAIRE VRIJHEID Ivan Vinck, gedelegeerd bestuurder bij staal- en totaalbouwer ASK Romein, beaamt deze vooruitziende denkwijze. “Wij streven wij naar een innovatieve, efficiënte en kostenbesparende uitwerking van onze opdrachten. De functionaliteit van een gebouw primeert vaak, hoewel soms ook het esthetische aspect mee op de voorgrond komt. Zo was het bijvoorbeeld het geval bij de uitwerking van dit bedrijfsgebouw. Uiteraard ging ook hier veel aandacht uit naar het functionele, maar het moest daarnaast vooral een mooi gebouw worden.” Het constructiebedrijf is gespecialiseerd in staalconstructie en fungeert als ontwerper en aannemer in één. Het beschikt over een eigen afde-
ling verkoop, engineering, productie en uitvoering waardoor ze projecten van A tot Z aanpakken. “De engineering en het 3D-tekenen op maat doen we volledig zelf. Hierdoor bieden we veel flexibiliteit wat een belangrijke troef was in dit project.” Het streven naar strakke lijnen en hedendaagse vormgeving van de architectuur van het kantoorgedeelte resulteerde zodoende in een creatieve stabiliteitsstudie. “We hielden rekening met minimalistische profielen en grote overspanningen in combinatie met glaspartijen. Daarnaast monteerden we horizontale sandwichpanelen met onzichtbare bevestiging en maximaliseerden we de dakhoogte. Om de indrukwekkende specificaties te realiseren zijn we inzake stabiliteitsnormen tot het uiterste moeten gaan. Het hele project vormde zo voor ons als totaalbouwer een erg mooie uitdaging.” ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Loda, Beerse Aannemer ASK Romein, Malle Architect AIDArchitecten, Malle Start werken juli 2013 Ingebruikname mei 2014 Officiële opening januari 2015 Oppervlakte terrein 12.000 m² Vloeroppervlakte 5.400 m² (nog uitbreidingsmogelijkheid voor +/- 2.000 m²)
Investering 6,5 miljoen € inclusief inrichting en machines
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111
b
Bourdeaud'hui bvba is een schrijnwerkersbedrijf dat bouwt op een jarenlange ervaring en gegroeid is naar de wens van haar klanten. Waar vroeger als een eenmansschrijnwerkerij in hoofdzaak buitenschrijnwerk en dakconstructies geplaatst werden, biedt Bourdeaud'hui bvba haar klanten vandaag een totaal project aan, waarin houtskeletbouw, daktimmerwerk, schrijnwerk, gevelbekleding en interieur met oog voor detail en kwaliteit gerealiseerd wordt. Bourdeaud'hui bvba realiseert schrijnwerk en interieurinrichting op maat. Een eigen productieafdeling, eigen lakkerij en plaatsingsdienst staan borg voor onze naam op de markt.
Interieur en exterieur, zowel zakelijk als particulier Bourdeaud’hui bvba is hoofdzakelijk actief op de projectmarkt, aanvankelijk grotendeels in de renovatie, maar ook in de nieuwbouwprojecten werden de laatste jaren mooie realisaties verwezenlijkt. Particuliere totaalprojecten behoren uiteraard ook tot de mogelijkheden.
Buitenschrijnwerk op maat en naar historisch model Bourdeaudʼhui bvba produceert houten ramen in de meest uiteenlopende stijlen: modern, klassiek, pastoraal. E veneens worden ramen naar historisch model, erker ramen, plafondhoge raamdeuren, lichtstraten, … vervaardigd. Dankzij een eigen lakkerij gebeurd alles in een eigen productieatelier.
BOURDEAUD’HUI BVBA
|
ASTRIDLAAN 181 BUS 2 B-9500 GERAARDSBERGEN
|
T 054 433 533
F 054 433 534
|
BOURDEAUDHUI@JOSTNV.BE
de
gevel
®
DE VIJFDE GEVEL
Tekst: Mark Delreux
BIM toegepast op het labodak van de Vijfde gevel Building Information Modeling (BIM) is een geïntegreerd proces waarmee bouwprofessionals een project digitaal kunnen ontwerpen, uitwerken en verkennen. In het proces wordt gecoördineerde informatie gebruikt om ontwerpen te visualiseren voor betere communicatie en reële prestaties te simuleren om belangrijke kenmerken als kosten, planning en invloed op duurzaam bouwen beter te begrijpen. Een virtueel intelligent 3D-model van het bouwproject vormt hierbij een belangrijk onderdeel. BIM beantwoordt aan vijf grote behoeftes: - faalkosten door verkeerde beslissingen of bouwfouten reduceren door een zo compleet mogelijk in- en overzicht van de te bouwen constructie in een intelligent 3D-bouwmodel te integreren; - aan het 3D-model calculatie- en rekensoftware koppelen. Het is ook mogelijk om een factor tijd (vierde dimensie) en een factor kosten (vijfde dimensie) mee te geven. Een deel van de software heeft een spreadsheet die één-op-één gekoppeld is aan het model, waardoor de wijzigingen onmiddellijk verwerkt worden in een meetstaat met bijhorende prijscalculatie; - bij traditioneel ontwerpen brengen wijzigingen veel werk mee omdat ze tijdrovende revisies van veel tekeningen en documenten noodzakelijk maken. Via software zoals Revit zal iedere aanpassing van het model direct zichtbaar worden in de plannen en tekeningen; - uitwisselen van informatie tussen verschillende softwarepakketten wordt dankzij BIM mogelijk; - het asynchroon samenwerken tussen verschillende partijen wordt mogelijk –zelfs via de cloud– dankzij ingebouwde controles, iteratie-afspraken en revisiesystemen. De 2D-architectuurplannen van de ruwbouw van kantooR4 en AuditoRium4 op de Communicatiecampus te Gent werden tijdens de voorbije
maanden in een 3D BIM-model omgezet. Intussen wekte een tweede ploeg aan het ontwerp en de planning van de binnenafwerking, eveneens in een 3D BIM-model. Het samenbrengen van beide databases verliep vrij vlot. Dit bewees dat multidisciplinair asynchroon samenwerken in de bouw geen ijdel woord meer is. Tijdens de workshop situeerde Stefan Boeykens (KU Leuven) (vanuit een breed theoretisch kader BIM op internationaal niveau. Koenraad Nys (D-Studio) gaf een overzicht van de mogelijkheden om de verschillende bestandsformaten en softwarepaketten met elkaar te integreren. Architect Kobe Weytens stelde het BIM-model van het laboratoriumdak voor en binnenhuisarchitect Sebastiaan Vandamme lichtte de binnenafwerking en -inrichting opgebouwd met Revit toe. De databases van beide deelprojecten werden vlekkeloos in elkaar geplaatst. Jos Vandamme (C3A) verduidelijkte de samenhang tussen een BIM-model in Revit en de automatische opmaak van meetstaten en de gestandardiseerde output van bestekteksten. Jos Duchamps (Procos Group) keek naar de toekomst waarbij de kostprijs van onderhoud en beheer van het gebouw tijdens de komende dertig jaar in kaart kan worden gebracht.
Als afsluiter stelde Nicolas Vyncke (CEO Ingenium) dat BIM gaat over samenwerken, over change management, over een revolutie. Wie als architect, studiebureau of aannemer niet in de boot stapt zal binnen de vijf jaar van de markt verdwijnen.
Herhaalsessie 18 Juni - 18 uur • Brabanthal - Leuven Registreren via www.devijfdegevel.be
Stefan Boeykens (KU Leuven).
Koenraad Nys (D-Studio).
Jos Vandamme (C3A).
Jos Duchamps (Procos Group).
de
gevel
®
De Vijfde gevel is het communicatie- en kennisdelingsplatform dat bouwheren, architecten, studiebureaus, aannemers en eigenaars van gebouwen creatieve ideeën aanreikt om méérwaarde uit hun dak te halen. www.devijfdegevel.be Nicolas Vyncke (Ingenium).
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113
BEDRIJFSPRESENTATIE | Deschacht
DAKDEKKERS KUNNEN VOORTAAN HUN WERK SIGNEREN Vorig jaar introduceerde dak-, gevel- en isolatiespecialist Deschacht RubberShell SA. Dit product leent zich vooral voor het afdichten van kritische aansluitdetails en goten. Het heeft dit aanbod nu uitgebreid met RubberShell, een volwaardige dakfolie op rol, die de voordelen van EPDM combineert met die van bitumens. RubberShell is beschikbaar in alle acht de filialen van Deschacht. Met deze aanvulling biedt Deschacht de dakwerker een compleet dakafdichtingssysteem. “Een strategische keuze,” verduidelijkt Carl Jansen, verantwoordelijke voor de divisie dak, gevel & isolatie. Naast het ruime assortiment private labels van bitumineuze membranen in APP en SBS, onderdak-, gevelfolies en vloeibare producten mocht RubberShell dan ook niet ontbreken.” Bij de ontwikkeling van RubberShell is veel aandacht besteed aan compatibiliteit, veiligheid en gebruiksvriendelijkheid. Deze folie combineert de troeven van EPDM met de goede eigenschappen van bitumineuze producten, zoals thermische lasbaarheid. De membranen zijn verkrijgbaar in twee varianten, de SA-reeks voor zelfklevende toepassingen en de S-lijn voor mechanisch bevestigde en geballaste daken. De reeks onderscheidt zich ten opzichte van bestaande producten door onder andere de aangepaste verhouding van de EPDM-afwerking en de SBS-bitumen onderlaag. De EPDM-laag zelf is 1,5 mm dik en voorzien van SBS partikels om delaminatie te voorkomen. De totale dikte van het membraan is 2,5 mm, voldoende om kleine oneffenheden weg te werken met een strak en egaal dak als resultaat. De vernieuwde wapening van het membraan zorgt ervoor dat mechanische kimfixatie bij geballaste en gelijmde daken overbodig is.
STEMPEL OP DRUKKEN –LETTERLIJK Opvallend is de keuze om de gebruikers toe te laten letterlijk hun eigen stempel op het gemonteerde dak te drukken. Onder het motto 'signeer je eigen dak' bestaat de mogelijkheid de daken te "ondertekenen." Speciaal gefabriceerde EPDM-stukken worden bedrukt met de gegevens van de installateur. Dakdekkers kunnen zo hun werk signeren en personaliseren. Het concept past helemaal in de visie van de verdeler. “We willen niet alleen producten verkopen, maar ook professioneel advies verlenen. Daarom organiseren in overleg met de fabrikant voor de werfopstart. Installateurs staan we bij met specifieke opleidingen en trainingen,” besluit Jansen. ❚
114 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Riolering & Afvoer
Dak, Gevel & Isolatie
RubberShell, innovatief EPDM-systeem voor platte daken
Folies
RubberShell, een vernieuwende technologie voor het eenvoudig, snel en veilig afdichten van platte daken en gebouwen RubberShell is een nieuw performant EPDM rubbermembraan ontwikkeld voor afdichting van de gebouwschil. De plaatsingstechniek is gebaseerd op eenvoud en snelheid. De 2,5 mm dikke EPDM-dakafdichting is thermisch lasbaar en voorzien van een interne glasvezelwapening, die zorgt voor de dimensionele stabiliteit en een hoge inscheurweerstand van de dakfolie. Het materiaal is een goed voorbeeld van de combinatie van efficiëntie en duurzaamheid met milieutechnische aspecten. De verwachte levensduur bedraagt > 50 jaar. Ook geschikt voor afdichting van goten en afdichting in gevelconstructies zoals bijvoorbeeld ramen en kozijnen. RubberShell SA is ook te gebruiken als wind- en luchtafdichting voor funderingen en wanden.
NIEUW & EXCLUSIEF bij Deschacht!
150767
· Verkrijgbaar in verschillende breedtes · Toebehoren ook verkrijgbaar · Ook verkrijgbaar om mechanisch te bevestigen of te lijmen
· Prijs/kwaliteit de interessantste op de markt · Met SBS partikels in de rubberlaag, geen delaminatieproblemen meer · Dikkere rubberlaag garandeert levensduur >50 jaar · UV bestendig · Met CE-markering en ATG in aanvraag · Overal op voorraad bij Deschacht – snelle levering mogelijk · Projectadvies en ondersteuning
Contacteer ons voor meer info, stalen of een offerte: 0499 513 344 – info@deschacht.eu
www.deschacht.eu 150767_Adv_BAV_RubberShell.indd 1
Wij staan klaar om samen te werken.
13/04/15 09:39
ANTWERPEN | Passiefschool Hardenvoort ONDERWIJS Tekst | Koen Mortelmans
PASSIEFSCHOOL MOET BUURT ACTIVEREN Niet zolang geleden leek het of in de Antwerpse wijk tussen het Damstation en het Asiadok de tijd was blijven stilstaan in het midden van de twintigste eeuw. Je herkende er meteen de achtergronden van de verhalen van Willem Elsschot en misschien nog meer die van de jonge Willy Vandersteen. Sinds de omvorming van een voormalig NMBS-terrein tot Park Spoor Noord zit er weer schwung in de wijk. De uitbouw van de Hardenvoortcampus versterkt die evolutie. Deze campus omvat niet alleen de nieuwe school, maar ook een bestaand vroegere spoorwegatelier, die al eerder was omgevormd tot vestiging voor deeltijds kunstonderwijs en buitenschoolse kinderopvang. De nieuwbouw bestaat uit een kleuter- een lagere en een middelbare school. De bestaande kleuter- en lagere school-containerklasjes verdwijnen. "Het is de bedoeling de campusgebouwen breed in te zetten," legt projectarchitect Thomas Dierickx (Buro II & Archi + I) uit. "Zo zullen zowel de buurtwerking als lokale sportverenigingen buiten de schooltijden gebruik kunnen maken van de refter en de sportzaal."
DAGLICHTINVAL De noordelijke kant van de straat Hardenvoort is volledig bebouwd met rijhuizen en magazijnen. De zuidkant vormt de rand van Park Spoor Noord. De uniforme architectuur van de nieuwbouw bestaat uit witte betongevelpanelen, meranti buitenschrijnwerk en dito hekkens en verluchtingsroosters. "Wit als toonaange-
116 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
vende kleur in combinatie met een zo groot mogelijke daglichtinval was een zeer specifieke vraag van het stadsbestuur," licht de architect toe. Tussen de inkom van de kinder- en jongerencampus en die van kinderopvang en kunstonderwijs bestaat er een hoogteverschil. "Binnen de schoolpoorten vangen we dit op door een tribune met treden tussen beiden gebouwen. Dit niveauverschil biedt samen met levend groen een uitstekende afbakening tussen de speelplaats van de school en het speelterrein voor de kinderopvang."
AARDKLEUREN Binnen bestaat het kleurenpalet naast wit uit aardkleuren, die de verschillende afdelingen identificeren. Deze kleuren worden hernomen in zowel de linoleum vloerbekleding als in de screens van de mobiele en automatische zonwering. Langs de straatkant domineren strakke, rechte lijnen het uitzicht. Binnen is de architectuur zachter: de lijnen zijn nog wel recht, maar af en toe vertonen ze een
ANTWERPEN | Passiefschool Hardenvoort ONDERWIJS
knik. De hoeken zijn hier ook niet loodrecht. Het hout domineert er de gevelafwerking, door het gebruik van witte vezelcementplaten met houten belijning die overgaat in de noodzakelijke balustrades van de speelplaatsen op de daken. "De school zal 680 leerlingen tellen, terwijl het perceel minder dan 6.000 m² groot is. Daarom hebben we speelplaatsen ingericht op de daken. Ze zullen afgewerkt worden in steentapijt of kunsthars, in kleuren afgestemd op het koraalrood van het bestaande verbouwde NMBS-gebouw. Een gebruik als speelplaats is niet compatibel met zachte groenaanleg. Op de speelplaatsen op de begane grond zullen verschillende hoogstammige bomen geplant worden." Een beperkt deel van de dakoppervlakte wordt aangelegd als extensief groendak en er komen ook enkele educatieve vierkantemeter-tuintjes. Campus Hardenvoort is niet de eerste, maar nog altijd één van de eerste scholen die volgens de passiefstandaard is opgetrokken: dikkere isolatie, een doorgedreven aandacht voor luchtdichtheid, zonwering, buitenschrijnwerk met drievoudige beglazing en een volledig automatisch gestuurde nachtventilatie die het koelend vermogen van de zware bouwmaterialen van wanden en vloerplaten activeert. ❚
Participanten aan het woord LOVELD –GEVELELEMENTEN Loveld (Aalter) leverde de prefab sandwich gevelelementen in architectonisch gepolijst en gezuurd beton. "De triptiek kostenefficiëntie, kwaliteit en functionaliteit leidde tot de keuze om het gebouw volledig in prefab op te trekken," legt sales manager Vincent Termote uit. "Vanaf de eerste pentekening werd prefab minded ontworpen. Het geheel bestond uit honderden puzzelstukjes, zoals vloerdragende sandwichgevels, kolommen, balken, welfsels, breedplaten, trappen, wanden en prefab vloeren. Die werden op een mum van tijd aan elkaar gepast. Hoewel het beton afkomstig was van verschillende leveranciers, was alles toch vooraf zo grondig uitgekiemd dat alle elementen naadloos in elkaar gemonteerd konden worden." "Achter de wit parelende gevels, uitgevoerd in een hoogwaardig gepolijst / gezuurd architectonisch beton, schuilt een dragend sandwichverhaal. Die maakte dat de aannemer het aantal te monteren elementen met honderden kon verminderen. De binnenschil kreeg een vloerdragende functie. Het buitenblad loopt boven de elementen door. In de sandwichelementen zit een isolerende, 240 mm dikke PIR-isolatiekern. Postzegelgewijs met elkaar verbonden, Ingestorte EPDM-slabben staan in voor de horizontale compartimentering ten behoeve van de waterhuishouding. Het volstond hiervoor om na plaatsing enkele gaines op te gieten met krimpvrije mortel en een mechanische koppeling aan te brengen tussen de horizontale en verticale bouwdelen." De sandwich gevelelementen zijn integraal bij Loveld geproduceerd. "Zowel engineering, design, wapening, bekisting, productie, afwerking en transport maakten deel uit van ons contract." Voor Loveld was Hardenvoort het eerste passief prefab gebouw waarvoor het bouwelementen leverde. Het bedrijf is in 1985 opgericht en telt momenteel – in België – 110 medewerkers. Het heeft ook een vestiging in het Nederlandse Zwijndrecht.
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Autonoom Gemeentebedrijf Vespa, Antwerpen Ontwerp, studies stabiliteit en projectmanagement Buro II & Archi + I, projectarchitect Thomas Dierickx, Gent Techieken en passiefbouwprincipes Buro II & Archi + I, i.s.m. Ingenium, Brugge Omgevingsaanleg Buro II & Archi + I, i.s.m. THV Thiers (Antwerpen)-Dujardin Bekisting + balken- en predalondersteuning Levering gevelelementen Start werken Ingebruikname Oppervlakte terrein Vloeroppervlakte
(Kortrijk) Peri (Londerzeel) Loveld, Aalter 6 januari 2014 gepland op 1 september 2015 5.983,81 m² 8.395,58 m²
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117
GENT | IVV Sint-Vincentius ONDERWIJS
Aanpassingswerken herenigen leerlingen Gentse zorgcampus Alle leerlingen van de middelbare school op dezelfde locatie les laten volgen, dat was de betrachting van het Gentse IVV Sint-Vincentius. Aannemer Vandenbussche en Architektenburo De Vloed verlegden daarom het hart van het gebouw, integreerden hierin een overkapte polyvalente ruimte en verblijdden het leerkrachtenkorps met de uitbreiding van de lerarenkamer met een dakterras.
118 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
GENT | IVV Sint-Vincentius ONDERWIJS
Een probleem voor het gebouw waarin vroeger een deel van het Instituut voor Verpleegkunde Sint-Vincentius was gehuisvest was dat de lessen van een lagere school in hetzelfde gebouw plaatsvonden. Dat resulteerde eerder in een opdeling van de zorgcampus in vier verschillende locaties doorheen het Gentse centrum. Het was bijgevolg hoog tijd dat een bouwteam met een aangepast ontwerp een oplossing uitdacht voor deze verscheurde onderwijsinstelling. “Een eerste fase bestond erin aanpalend een nieuwbouw voor de lagere school op te trekken,” vertelt architecte Sara Van Damme, die bij De Vloed verantwoordelijk was voor het IVV. “Na oplevering van de lagere school, gingen we aan de slag met de herinrichting van het bestaande schoolgebouw.”
BEREIKBAARHEID MAXIMALISEREN De geschiktmakingswerken impliceerden drie fases: de leslokalen, de buitenaanleg en de overkapping van de binnenkoer. De realisatie van die binnenkoer, tevens de polyvalente ruimte van de school, en de aanbouw van het dakterras als uitbreiding voor de leerkrachtenstudio, omvatten binnen deze herconditionering een gedeeltelijke nieuwbouw. Een belangrijke uitdaging voor het projectteam bestond erin de bereikbaarheid van de klaslokalen te maximaliseren. “Vroeger waren ze niet allemaal even vlot bereikbaar. Sommigen kon je pas bereiken via andere klaslokalen. De aangelegde passerelle verschafte de oplossing. Samen met de vier traphallen zijn nu alle lokalen even vlot bereikbaar.” Een ander euvel kwam door de jaren heen tot stand door de manier waarop bouwblokken aan het geheel werden toegevoegd. Dit creëerde een kakofonie in vloerniveaus. “Het bleek niet evident om de lift in het geheel te integreren. De moeilijkheid lag voornamelijk in de zoektocht naar de strategische niveaus die de lift bedient.”
VERWARMD HART Het meest opvallende aan het hernieuwde schoolgebouw is de overkapte binnenkoer. Dankzij de overkapping gebruikt de school het verwarmde binnenplein nu als multifunctionele ruimte. “Als refter en forum bijvoorbeeld, of als aula voor toespraken en diploma-uitreikingen; kortom het nieuwe hart van de school. Omdat
deze 500 m2 grote ruimte zoveel wordt gebruikt, beperkten we de constructieelementen. Dit lukte ons door het inbouwen van passerelles die een overspanning van 18 m mogelijk maakten. Het overdekken van de bestaande binnenkoer is niet alleen een budgetvriendelijke oplossing die met een atrium extra ruimte schept. Ze verbetert ook substantieel de compactheid van het gebouw. Hierdoor verkleinden de te isoleren geveloppervlaktes van de bestaande klaslokalen. Door de circulatie te verleggen naar de passerelle in het ontstane atrium, konden we de klassen vergroten.”
INTEGRATIE IN OMGEVING De lerarenkamer moet niet alleen een ontspannend karakter uitstralen, maar van hieruit moet het korps ook voldoende toezicht behouden op de polyvalente ruimte beneden. “We herwerkten de ruimte tot een deel onder en een deel boven het forum. Daarbovenop vormden we het aanwezige en aansluitende dakterras om tot een oase van rust. Als materiaal voor dit nieuwe volume kozen we zink. Aangezien het gebouw midden in de stad ligt, streefden we ernaar de nieuwbouw te laten opgaan in de omgeving. Het zink loopt perfect over in de leien daken die talrijk aanwezig zijn en dragen het industriële karakter mee uit. Net wat deze stadswijk typeert,” beklemtoont Van Damme. ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 119
Wij brengen uw ideeën tot leven
© 2015 VELUX GROUP ® VELUX, HET VELUX LOGO, CABRIO, INTEGRA, io-homecontrol EN Pick&Click! ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR DE VELUX GROEP.
Modulaire lichtstraten door Foster & Partners en VELUX
VELUX innoveert en geeft nieuwe inzichten aan uw commerciële en institutionele projecten. VELUX BIM Objects Snel, eenvoudig & nauwkeurig
DESIGN BETROUWBAARHEID SERVICE
Download ze nu op velux.be/modulairelichtstraten
GENT | IVV Sint-Vincentius ONDERWIJS
Participanten aan het woord CETIN – AFBRAAK EN VOORBEREIDINGSWERKEN Het Oost-Vlaamse (Heusden) bedrijf Cetin voerde in onderaanneming voor hoofdaannemer Vandenbussche de ontmantelings- en afbraakwerken uit van het bestaande gebouw. Daarnaast stond het bedrijf in voor de voorbereidingswerken voor de heropbouw. “Sloop en afbraak, daarin ligt onze specialiteit,” zegt zaakvoerder Soner Cetin. “Voor IVV Sint-Vincentius gebeurden de werkzaamheden in verschillende fasen. Gelukkig werken wij met grondig opgeleid en vakbekwaam personeel, zodat dergelijke opdrachten geen enkel probleem vormen.” “Het was niet onze eerste samenwerking met Vandenbussche, zodat de communicatie tussen beide bedrijven perfect op elkaar is afgestemd. Het helpt natuurlijk als je weet dat je werkt met een bedrijf dat voldoende communiceert met zijn onderaannemers.” Soner Cetin nam het bedrijf in 2013 vanuit Antwerpen over. Ondertussen heeft hij negen mensen vast in dienst en breidt hij dit aantal naargelang een bouwproject tijdelijk uit. “Deze manier van werken helpt ons om open te staan voor flexibiliteit en verandering. Zo bouwen we iedere dag aan onze toekomst vanuit een hedendaagse mentaliteit.”
Gespecialiseerd in kleine en grote sloop-en afbraakwerken. Voor particulieren en industriële klanten, aannemers en architecten. Meersstraat 79B BE-9070 Heusden T +32(0)9/278 21 59 F +32(0)9/278 21 62 E contact@bvbacetin.be W www.bvbacetin.be
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Agion, Brussel Gebruiker vzw Instituut voor Verpleegkunde Sint-Vincentius, Gent Architect De Vloed, Destelbergen Hoofdaannemer Vandenbussche, Aalter Afbraakwerken Cetin, Destelbergen Dakvenster Velux, Wetteren Start werken oktober 2013 Einde werken december 2014 Bouwbudget 4 miljoen euro
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121
Als bouwheer kunt u bij Vandenbussche opteren voor de co-engineering-formule, waarbij wij het volledige bouwtraject voor onze rekening nemen.
Net zoals elk aannemingsbedrijf stapt ook Vandenbussche in bouwprojecten waarvoor een lastenboek werd uitgeschreven.
Van voorbereidende studies, via het opstellen van het lastenboek tot de uiteindelijke oplevering.
Op basis van onze knowhow, ervaring en grootschalige structuur maakt de onderneming steevast een budgetvriendelijke offerte op en begeleiden we de professionele klant bij elke stap van het bouwproces.
‘Wij Trekken Uw Plan’
Het service-team streeft op langere termijn naar algemene tevredenheid. Concreet betekent dit dat we ook na oplevering en ingebruikname instaan voor ontzorging. En dat voor onderhoud, aanpassingswerken en herstellingen.
Vandenbussche NV - Groendreef 21 - 9880 Aalter Tel.: 09 325 75 75 info@nvvandenbussche.be www.nvvandenbussche.be
Boeckx & De Vloed SAMEN VORM GEVEN AAN EEN DUURZAME SAMENLEVING
BOECKX architecture & engineering
Torhoutsesteenweg 52 , BE-8400 Oostende +32 (0)59 808 804 | info@boeckx.be | www.boeckx.be
Architektenburo DE VLOED
Laarnebaan 106a , BE-9070 Heusden-Destelbergen +32 (0)9 252 11 22 | info@devloed.be | www.devloed.be
GENT | IVV Sint-Vincentius ONDERWIJS Tekst | Nick Vanderheyden
Lichtstraten optimaliseren gebruik daglicht, zonnewarmte en luchtcirculatie Om de inval van het daglicht te maximaliseren, opteerde het bouwteam van IVV Sint-Vincentius voor het gebruik van lichtstraten. Het concept biedt bovendien voordelen wat betreft ventilatie en de toevoer van verse lucht in grote ruimtes. De plaatsing werd toevertrouwd aan installateur D-Lux Daylight uit Sint-Laureins, die als vaste installateur voor onder meer fabrikant Velux fungeert. Dankzij de goede communicatie met fabrikant Velux en de hoofdaannemer konden we de werken op twee dagen klaren,” aldus zaakvoerder Tom Dhooge. “In de polyvalente ruimte van de school installeerden we twee lichtstraten van 4 op 20 m. De moeilijkheid lag erin dat de opstanden waarop de lichtstraten zijn bevestigd, onder een hoek moesten worden geplaatst. Indien ze op een plat dak worden gezet, dan is een maximale speling van 4 mm toegelaten. Onder een hoek is deze ruimte er niet.” Daarom zat de installateur al voor de werken samen met het bouwteam en de fabrikant. “In deze sessies bespreken we elk detail van de werkzaamheden zodat iedereen exact weet waar hij aan toe is. Hoe beter en nauwkeurig de voorbereidende werken worden uitgevoerd, hoe vlotter wij onze opdracht kunnen afwerken. De aannemer vergemakkelijkte onze taak enorm door de precisie van het geleverde werk. Daarom konden we deze opdracht met vier mensen op twee dagen afronden.”
TERUG VAN WEGGEWEEST Het is niet verwonderlijk dat de architect in dit project opteerde voor de integratie van lichtstraten. Het concept is terug populair, zo weet ook Rik Van Keymeulen, nationaal project sales manager bij Velux. “Studies hebben aangetoond dat daglicht en verse lucht duidelijke voordelen bieden. Wij zetten onze knowhow en vindingrijkheid in om de perfecte lichtstraat te ontwikkelen voor commerciële en openbare gebouwen. Daarom kunnen onze modulaire lichtstraten op veel interesse rekenen. De producten bieden niet alleen de mogelijkheid de hoeveelheid daglicht die binnenvalt en bijgevolg de zonnewarmte aan te passen, ook de ventilatie in een ruimte is via deze modellen regelbaar.” De keuze voor het modulaire karakter biedt bovendien extra voordelen: eenvoudige installatie, nauwkeurige pasmaten, gewaarborgde kwaliteit en kostenefficiënte werken. Dankzij de samenwerking met de architecten van Foster + Partners staan de lichtstraten tevens bouwtechnisch op punt. “De systemen bieden erg lage U-waarden (1.0 W/m2K voor standaard beglazing met drie lagen) en maken gebruik van een composietmateriaal van glasvezel en polyurethaan voor de frames. Dit leidt tot goede energieprestaties en heeft een beter milieuprofiel dan de klassieke aluminium tegenhanger. 'Licht doet leven', vormt niet alleen in dit product de uitvalsbasis, het is een visie die we integreren in elk facet van ons bedrijf,” besluit Van Keymeulen. ❚
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 123
BVBA
ALITECH
verwarming • sanitair • ventilatie • airco • milieutechnieken zwembaden • verhuur en verkoop
De firma Alitech werd opgericht in 1989 door de gebroeders Van der Maelen. Door de jaren heen breidde het eens klein begonnen bedrijf uit tot een gekende naar over heel België. Ook de specialisaties werden uitgebreid tot het volledige HVAC (verwarming, ventilatie, airco) gamma, milieutechnieken en electriciteit. Nu meer dan 25 jaar later werken we reeds met 21 techniekers en 2 bedienden + 2 zaakvoerders. Eigenstraat 75 9450 Denderhoutem • telefoon 053/84.02.70 • fax 053/84.87.54
www.alitech.be
SINT-PIETERS-LEEUW
| De Groene Parel ONDERWIJS
Tekst | Bram Souffreau Visuals | Styfhals & Partners
Brede school De Groene Parel komt met een nieuwe wijk De basisschool De Groene Parel uit Sint-Pieters-Leeuw verhuist in mei naar een gloednieuw gebouw in de volkse wijk Negenmanneke. Het onderwijsproject omvat echter meer dan een nieuw schoolgebouw. De Groene Parel trekt als eerste in Vlaams-Brabant de kaart van de brede school. Projectontwikkelaar Vanderstraeten bouwt via dochter Montreal in de nabijheid twee appartementen met elk 21 flats, een crèche, een speelplein en een sociale wijk met 22 gezinswoningen. De publiek-private samenwerking (pps) rond De Groene Parel behoort tot de pilootprojecten van het Vlaams gemeenschapsonderwijs GO!. "De school had twee hectare grond en heeft die aan Vanderstraeten verkocht," legt gedelegeerd bestuurder Jeroen Nevelsteen van hoofdaannemer Peremans uit. "Met de opbrengst bouwt GO! een nieuwe school, terwijl Vanderstraeten de omliggende terreinen ontwikkelt met appartementen, gezinswoningen, een speelweide en een crèche." Architectenbureau Styfhals & Partners won de architectuurwedstrijd en schreef het Masterplan voor De Groene Parel uit. De school wordt omgevormd tot een brede school waarbij de verankering met de buurt centraal staat. Na de lesuren gooit de school de deuren open voor allerhande wijkinitiatieven en -organisaties.
Door de nabijheid van de nieuwe appartementen en gezinswoningen, de ligging in een volkse wijk en de groene en verkeersarme inplanting moet de school tot een ontmoetingsplaats voor jong en oud uitgroeien. De architecten hebben de school in aparte clusters opgebouwd, zodat administratie, basisschool, lagere school en refter apart afgesloten kunnen worden en de school zonder problemen in de wijkactiviteiten geïntegreerd kan worden. Het langwerpige gebouw telt twee bouwlagen en krijgt een kleurrijke aankleding. Op de gelijkvloerse verdieping bevinden zich de administratie, de kleuterklasjes en de turnzaal. De eerste etage herbergt de lagere school. De school is voornamelijk uit beton opgetrokken en de aankleding beperkt zich tot een minimum. Pleisterwerk was dankzij de betonblokken van Coeck overbodig. Dat beperkt vooral het onderhoud en leverde een goede luchtdichtheid af. De akoestische betonstenen van Coeck dempen voorts het geluid. Nevelsteen omschrijft het gebouw als 'laag energetisch' en benadrukt de luchtdichtheidsgraad van 0,9 na een blowerdoortest. Ook ging er bij het ontwerp van het schoolgebouw veel aandacht naar de optimale inval van daglicht en naar een groen kader. De ramen lopen door tot op de grond en een het dak is gedeeltelijk een groendak. Aannemer Peremans heeft de werken aan het schoolgebouw in april 2015 afgerond. Intussen heeft de Halse aannemer de bouw van de twee appartementsgebouwen en de bijhorende ondergrondse parking aangevat. Eind dit jaar zou ook dat deel van het project af moeten zijn, samen met de bouw van de crèche. De bouw van de 22 eengezinswoningen is voor 2017 gepland. ❚
Participanten aan het woord ALITECH –SANITAIR EN HVAC Alitech (Denderhoutem) zorgde voor de inrichting van de sanitaire ruimten en installeerde de HVAC. "Dit zijn onze specialiteiten," zeggen de zaakvoerders Christophe en Pascal Van der Maelen. "We hebben hiervoor zowat negen maanden lang vier tot zes van onze medewerkers ingezet op de bouwplaats en één persoon gedurende enkele dagen in ons atelier. De Groen Parel is voor ons een belangrijke referentie om mee te mogen dingen naar volgende bouwprojecten van het gemeenschapsonderwijs. Het was ook een ongewoon project wegens de akoestische eisen voor de pulsie- en extractiekanalen in de verschillende klassen en ook wegens de speciale sanitaire toestellen voor kleuters." Recent werkte Alitech ook mee aan het nieuwe Matexi-kantoorgebouw in Grimbergen en aan de Onze-Lieve-Vrouwziekenhuizen in Aalst –vernieuwing van de Angiozaal– en Asse, aan het nieuwe sorteercentrum van BPost in Hasselt en aan het nieuwe hoofdkantoor van VPK Packaging in Aalst. De gebroeders Van der Maelen hebben Alitech opgericht in 1989. De naam staat voor ALle Installaties en TECHnieken. Momenteel werken er 21 techniekers.
TECHNISCHE FICHE Projectontwikkelaars Montreal, Lummen Opdrachtgever Gemeenschapsonderwijs GO!, Brussel (voor de school), Architect Studie stabiliteit Studie technieken Hoofdaannemer Paalfundering Betonwerken Chapewerken Pleisterwerken Levering muurroosters Start werken Einde werken
Montreal, Lummen (appartementen en woningen) Styfhals & Partners, Machelen Util, Brussel CES, Asse Peremans, Halle De Waal Palen, Lokeren Loveld, , Aalter Carro-Bel, Ternat Meerschaut, , Aalst
Renson, Waregem maart 2014 april 2015 (voor de school) zomer 2017 (voor het volledige project) Bouwbudget 19,5 miljoen euro
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125
y t i v i t a makes e r C
the dierence
Smooth Objects
Maatwerk
Smooth Obj ects
Aviena Circle
Wildverband Mix & Match
!
BEDRIJFSPRESENTATIE ONDERWIJS
School in Style – een speelplaats die bruist van plezier Wie zegt dat naar school gaan saai is? Of dat speelplaatsen grijs moeten zijn? Stone & Style by Ebema maakt van elke speelplaats een plek waar kinderen voluit kunnen spelen en ravotten. En dat dankzij een compleet gamma tegels, betonklinkers, lineaire elementen en meubilair in tal van leuke kleuren, formaten en afwerkingen. Met Stone & Style by Ebema hebt u alles in handen om van de speelplaats een echte leef- en speelruimte te maken, boordevol prikkels en fantasie. SCHOOL IS COOL!
EDUCATIEVE BESTRATING
Een coole, kleurrijke speelplaats zoals kinderen die het liefst willen? Dankzij ons brede gamma betonproducten creëert u een mooi afgewerkte speelruimte die niet alleen leuk oogt, maar ook beantwoordt aan de strengste veiligheidseisen.
Hinkelpaden, zonnewijzers, het abc, de cijfers van 1 tot 9… ze brengen elke speelplaats tot leven! De speelplaats is ook een plek om op een speelse manier te leren. Integreer eenvoudige en duurzame symbolen, cijfers, letters,… in de bestrating. Kies uit ons uitgebreide assortiment of voor een product op maat.
TEGELS IN ELK FORMAAT De Megategels bestaan in de formaten 100 x 100, 100 x 50, 100 x 25, 120 x 80, 60 x 60 en 50 x 50 cm en creëren ruimte, rust en openheid op de speelplaats. Ze passen in elk concept en zijn verkrijgbaar in een gladde of uitgewassen uitvoering.
SMOOTH OBJECTS - ZITELEMENTEN Buiten zitten? Buiten spelen? Buiten les volgen? Hippe zitbanken of zitblokken op maat zorgen voor gezellige hoekjes op de speelplaats met vele toepassingsmogelijkheden. Ontworpen in samenwerking met kunstenaars en designers. Een garantie voor speelse en creatieve projecten. Stone & Style by Ebema creeërt niet alleen klinkers en tegels voor speelplaatsen. We helpen ook mee aan de inrichting van pleinen en parkings en zorgen voor veilige verkeerstechnische oplossingen. ❚ Dankzij onze levendig gekleurde klinkers en tegels bent u zeker van een geweldig resultaat. Stone & Style by Ebema, thuis op elk terrein.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127
PLAATSNAAM LEUVEN | Studentenresidentie | Projectnaam #94 ONDERWIJS
Tekst | Tim Janssens Beeld | Steven Massart i.o.v. Jaspers-Eyers Architects
#94: energieneutrale studentenresidentie met ongekend comfort De verwaarloosde industriÍle site rond de Leuvense Vaartkom zal de komende jaren uitgroeien tot een toonaangevende, ecologische stadswijk. Een van de eerste exponenten van deze grootschalige binnenstedelijke transformatie is studentenresidentie #94, een energieneutraal gebouw met 255 kamers dat voortkwam uit de renovatie van het voormalige hoofdkantoor van brouwerij InBev. De ingrijpende reconversie nam amper een twaalftal maanden in beslag en was volledig klaar tegen de start van huidig academiejaar. Studentenhuisvesting is in een populaire universiteitsstad als Leuven een nietaflatende problematiek. Steeds meer jongeren gaan op kot, en dus was een vooruitstrevende realisatie als #94 bij de aanvang van dit academiejaar meer dan welgekomen. De bouw van de nieuwe studentenresidentie kadert in het DijleDelta-project, dat naast studentenkamers ook nog appartementen en stadswoningen met tuin voorziet (in totaal 60.500 m² extra woonruimte).
128 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
KWALITATIEVE INRICHTING EN AFWERKING Het #94-gebouw komt voort uit een samenwerking tussen de KU Leuven, het stadsbestuur en projectontwikkelaar ViRiX. Ondanks het feit dat studenten doorgaans iets minder belang hechten aan luxe en comfort, is er niet bespaard op kwaliteit. De inrichting en de afwerking zijn van een hoog niveau en overschrijden ruimschoots de normen die de KU Leuven ook in haar andere studentenresidenties
< # 94 is één van de meest inspirerende en vooruitstrevende reconversieprojecten in Vlaanderen. Met 768 zonnepanelen op het dak is het meteen ook het grootste fotovoltaïsche gebouw in de Leuvense binnenstad.
hanteert. “Het #94-gebouw bevat 52 budgetkamers (ca. 15 m²) en 203 comfortkamers (ca. 21 m²),” vertelt Luc Van den Wyngaert, projectdirecteur bij ViRiX. “Ze zijn volledig bemeubeld (bureau, kast, stoel, boekenrek, bed met matras, …), beschikken over draadloos internet en aansluitingen voor digitale televisie. De comfortkamers hebben zelfs een eigen sanitaire cel met douche en toilet. Om het contact tussen de studenten te bevorderen, is het complex opgedeeld in leefgemeenschappen van elf tot veertien kamers. Elke leefunit heeft een gemeenschappelijke ruimte met keukenfaciliteiten, een eigen kleur en dus ook een eigen identiteit. De studenten kunnen eveneens terecht in een ontspanningsruimte van 210 m² op het ondergrondse niveau. Deze sluit aan op een ruim terras en een tuin met groen en zitmeubilair en is onder meer ingericht met een pool-, pingpong- en kickertafel, een breedbeeldtelevisie en tafels en stoelen. Een eigen fietsenparking biedt plaats aan 255 tweewielers. Alles is aanwezig om een zorgeloze studententijd door te brengen.”
ENERGIENEUTRAAL De lat lag hier zeer hoog. Het voormalige hoofdkantoor van InBev werd volledig gestript en op basis van een ontwerp van Jaspers-Eyers & Partners in een mum van tijd omgetoverd in een hedendaags, energieneutraal woonblok. Projectontwikkelaar ViRiX besloot –conform de doelstellingen van Leuven Klimaatneutraal– een E-peil van 0 na te streven. #94 is dan ook een van de meest inspirerende en vooruitstrevende reconversieprojecten in Vlaanderen. Doorgedreven isolatie (K<16) en een verbeterde luchtdichtheid beperken de energievraag, terwijl een reeks gesofisticeerde technieken het gebouw quasi volledig zelfvoorzienend maken: mechanische ventilatie met warmteterugwinning, een eigen warmtenetwerk met combilussysteem, ledverlichting en bewegingsdetectoren, (regen)waterrecuperatie, voorzieningen voor aansluiting op toekomstig warmtenet, ... Met 768 zonnepanelen op het dak is #94 meteen ook het grootste fotovoltaïsche gebouw in de Leuvense binnenstad. Dit alles had uiteraard de nodige implicaties voor de uitvoering: “Als je een bestaand gebouw op een E-peil van 0 wil brengen, is het cruciaal dat je elke stap in het bouwproces monitort en onder controle houdt,” aldus Thomas Van Sanden, (zelfstandig) projectleider voor THV Cordeel-Nadiluxe. “Door de energetische eisen en de complexiteit van de technieken was dit geen sinecure. Een mooi voorbeeld is het sanitair warm water, dat per twee kamers wordt opgewarmd door een eigen satellietboiler. ›
LEUVEN | Studentenresidentie #94 ONDERWIJS
Participanten aan het woord VLIEGEN – SANITAIR EN BRANDVEILIGHEID Dat de Leuvense studentenkoten in het #94-gebouw qua afwerking en inrichting zeker niet moeten onderdoen voor hedendaagse appartementen of woningen, bewijst onder meer de kwaliteit van de sanitaire installatie in de kamers en de gemeenschappelijke ruimtes. Vliegen (Bree) opteerde zoals altijd voor gekende merken en producten. “We werken uitsluitend samen met leveranciers die ons vertrouwen ten volle genieten,” aldus gedelegeerd bestuurder Raf Vliegen. “Ook als bepaalde producten iets duurder zouden zijn, verkiezen we toch de gekende merken omdat we hun kwaliteit kunnen garanderen aan onze klanten. In studentenresidentie #94 hebben we Duravit D-Code-sanitair, DAB-pompen (drukverhoging, regenwaterrecuperatie en dompelpompen) en Geberit-componenten (afvoer, aanvoer en inbouwmodules wc’s) geplaatst. We leggen ons uitsluitend toe op sanitaire werken in grotere gebouwen. #94 is een mooie referentie, vooral omdat we er konden tonen dat we ook in studentenflats uitstekend werk kunnen leveren.” De firma Vliegen werd meer dan een halve eeuw geleden opgericht door Pierre Vliegen. Sinds tien jaar vormt sanitair de kernactiviteit van de Breese onderneming, die zich tegenwoordig over steeds grotere projecten ontfermt (van ontwerp tot uitvoering). “Door het uitwerken van Autocad-tekeningen met behulp van Stabicadtoepassingen kunnen wij onze ontwerpen op een verzorgde en duidelijke wijze aan de bouwheer voorleggen,” aldus Vliegen. “Coördinatieproblemen met andere technieken kunnen zo zeer snel en accuraat opgelost worden. Onlangs zijn we ook, als een van de eerste installatiebedrijven in Vlaanderen, gestart met de Revit- en BIM-applicatie binnen Stabicad, wat op het vlak van coördinatie nog grotere voordelen biedt.”
Het voormalige hoofdkantoor van InBev werd volledig gestript en in een mum van tijd omgetoverd in een hedendaags, energieneutraal woonblok.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 129
Vakmanschap op basis van kwaliteitsproducten
Sinds jaar en dag zijn wij gespecialiseerd in de plaatsing van veranda’s en pergola’s, aluminium ramen en deuren, rolluiken, sectionale poorten en zonwering. En dit zowel voor nieuwbouw als voor verbouwingen, voor particulieren én bedrijven. Hiervoor gebruiken wij enkel de hoog-kwalitatieve producten van de marktleiders in hun domein: Reynaers, voor al onze veranda’s, pergola’s, ramen en deuren. Harol,voor al onze plaatsingen van rolluiken, sectionale poorten en zonwering.
Bezo ek onze toon zaal !
Balendijk 231
•
3920 Lommel
•
T 011 55 25 80
•
info@rmvandenboer.be
•
www.rmvandenboer.be
OpEningSuREn TOOnzaaL: di. tot vr.: 14-18u. / za.: 10-12u. & 13-16u. / ma.: gesloten / Verder op afspraak / uitgezonderd zo- en feestdagen
R&MVDB-adv-197x130mm-02B-15.indd 1
26/02/15 10:02
Posa Vloer- en tegelwerken
Posa is vandaag de dag uitgegroeid tot een betrouwbare partner in: - Chape - Pur isolatie - Natuursteen & tegels - Wand- en vloertegels - Parket & laminaat Voor dit alles kan u bij ons terecht! Service en kwaliteit staat bij ons hoog in het vaandel. Een planning volgen wij nauwgezet. Neem een kijkje op onze website om een goede impressie te krijgen van de werken die we realiseren Of laat u begeleiden in de toonzaal van Wijckmans NV voor een uitgebreide keuze. Posa Vloer- en tegelwerken Beekstraat 23A 3945 Ham Info@posabvba.be www.posabvba.be
0495/264 802
LEUVEN | Studentenresidentie #94 ONDERWIJS
Participanten aan het woord De ontspanningsruimte op het ondergrondse niveau sluit aan op een ruim terras en een tuin met groen en zitmeubilair. Alles is aanwezig om een zorgeloze studententijd door te brengen.
We werken met een combilussysteem, een gemeenschappelijke circulatieleiding voor verwarmingswater en sanitair warm water die vertrekt vanuit een centrale stookplaats. Deze oplossing komt niet veel voor, maar als we de warmwaterproductie niet lokaal gehouden hadden, moesten we veel te veel leidingwerk plaatsen en zou dat resulteren in warmteverliezen.”
UITDAGINGEN Het aannemersconsortium kreeg amper een jaar de tijd om het gestripte kantoorcomplex om te toveren in een hedendaags woonblok. “Dit bracht behoorlijk wat uitdagingen met zich mee – gesofisticeerde technieken plaatsen en op elkaar afstemmen, akoestische scheiding tussen de kamers, stabiliteittechnische complexiteiten bij aanleg van nieuwe parkeerkelder door het hoog grondwaterpeil, … – maar het eindresultaat mag er zijn,” vindt Van Sanden. “We zijn er trots op dat we de uiterst krappe planning hebben kunnen respecteren zonder in te boeten aan kwaliteit. De vorm van het gebouw –drie grote vleugels– maakte wel dat we behoorlijk goed konden faseren. We hebben in feite gewerkt met een doorschuifsysteem, zodat de verschillende ploegen simultaan konden werken. Soms waren er wel 150 arbeiders tegelijk actief op de werf!” ❚
R&M VAN DEN BOER – ALUMINIUM SCHRIJNWERK Het #94-complex is een energieneutraal gebouw waarin niet enkel het thermisch, maar ook het akoestisch comfort zeer groot is. Het spreekt dan ook voor zich dat de isolatiewaarde van de ramen en deuren enorm hoog ligt. “Er is gekozen voor Reynaers CS104-raamen deursystemen, die isolatiewaarden tot 0,88 W/m²K halen en die in combinatie met drievoudige beglazing uiterst geschikt zijn voor toepassingen in passief- en lage-energiebouw,” vertelt Ronny Vanden Boer, zaakvoerder van R&M Van den Boer uit Lommel, dat instond voor de levering en de plaatsing van het aluminium schrijnwerk (inclusief beglazing). “Dit was het eerste project waarin we deze profielen gebruikt hebben en het resultaat is naar behoren. Momenteel werken we ook mee aan de bouw van residentie Rembrandt in Genk (luxeappartementen) en Technisch Instituut Sint-Paulus in Mol (Scholen van Morgen).” R&M Van den Boer maakte in 1991 een bescheiden start als houtschrijnwerkerij, met Ronny en Marc Van den Boer aan het roer. Wegens de groeiende vraag naar aluminium als bouwmateriaal specialiseerde de firma zich in de constructie en montage van aluminium ramen, deuren en andere gevelelementen. In 2013 verhuisde R&M Van den Boer naar de Balendijk in Lommel en breidde het de bedrijfshal uit tot 3.000 m².
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever projectontwikkelaar ViRiX, Kontich Architect Jaspers-Eyers & Partners, Leuven Studiebureaus VK Engineering en Arcade Concept Sanitair Vliegen, Bree Tegelwerken Posa, Ham Levering en plaatsing van alu-schrijnwerk, inclusief beglazing
R&M Van de Boer, Lommel
Remeha, Wommelgem THV Cordeel-Nadiluxe, resp. Hasselt en Diest 1 juli 2013
Leverancier verwarmingsinstallatie Aannemer Start werken
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 131
ar-te, STABO
dJGA, ar-te, STABO WZC Bloemendal, Sint-Agatha-Berchem (B)
dJGA, ar-te, STABO
Ziekenhuis Maas en Kempen, Maaseik (B)
UZ Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth, Gent (B)
UZ - Kritieke Diensten, Leuven (B)
Wij bouwen op innovatieve en duurzame wijze aan zorgprojecten in Vlaanderen
dJGA, ar-te, STABO
dJGA, ar-te, STABO
ar-te, STABO
WZC Bessemerberg, Lanaken (B)
Pilootproject zorgsite Sint-Anna Sint-Truiden (B)
WZC Den Boogerd, Hechtel-Eksel (B)
ar-te, NU atelier, STABO, Dujardin- Thiers
ar-te, STABO
ar-te, STABO
WZC Rustenborg, Wijnegem (B)
AZ Sint Blasius, Dendermonde (B)
SINT-AGATHA-BERCHEM | WZC Bloemendal
Tekst | Bram Souffreau Beeld | Strabag Visuals | Ar-te
Chromosomen kenmerken woonzorgcentrum Sint-Agatha-Berchem Woonzorgcentrum 'Bloemendal' uit Sint-Agatha-Berchem verhuist deze zomer naar een nieuwbouw met 120 kamers. Het plaatselijke OCMW profiteerde van het project om het aantal kamers met vijftien uit te breiden. Blikvanger van het nieuwe rust- en verzorgingstehuis vormt het transparante inkomgebouw met de schuine steunbalken die intussen de koosnaam 'chromosomen' dragen. Het oude rusthuis Bloemendal in de Brusselse gemeente Sint-Agatha-Berchem was in de jaren zestig 'state of the art'. De architecten René Aerts en Paul Ramon ontwikkelden toen een modernistisch, licht en voor die tijd hypermodern zorgcentrum. Maar vandaag loopt het tehuis achter op de nieuwste ontwikkelingen inzake ouderenzorg. Sommige kamers hebben zelfs geen eigen toilet. Het OCMW van Sint-Agatha-Berchem besloot daarom om iets verderop een nieuwbouw te plaatsen en nam daarbij aannemer Strabag en de bureaus Ar-te en Stabo onder de arm. De nieuwbouw bestaat uit twee vleugels. De inkom bevindt zich in een transparant volume waarbij de bezoeker door de ramen heen een zicht heeft op de achterliggende, naar boven hellende tuin in het besloten binnengebied. De twee vleugels tellen vier bouwlagen met telkens een veertigtal bewoners per verdieping, verdeeld over twee leefgroepen. De gemeenschappelijke ruimten en eetruimten bevinden zich in het transparant schakelvolume.
Het nieuwe woonzorgcentrum ligt in een woonwijk en zoekt actief aansluiting met de buurtbewoners. De omliggende tuin is publiek. De inkomzone kreeg een lobby-achtige sfeer en staat eveneens open voor de buurt. De cafetaria-ruimte herbergt een sociaal restaurant. Dankzij de nieuwe kamers genieten de bewoners niet enkel meer comfort, maar kan het personeel ook flexibeler met de zorgnoden omspringen. Het dagelijks leven van de rusthuisbewoners speelt zich af rond de terrassen van de leefruimte. Elke leefruimte heeft aan de zuidzijde, in het schakelvolume, een royale buitenruimte. De stalen borstwering van de terrassen karakteriseert samen met de zogenaamde 'chromosomen' het gebouw. De chromosomen zijn de schuine kolommen die de façade van het woonzorgcentrum een gezicht geven en tegelijkertijd een ondersteuning vormen voor de terrassen. ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 133
Samen maken we geweldige bouwoplossingen mogelijk.
STRABAG. Lokale partner met wereldwijde expertise. Vandaag bouwen aan de woonzorgcentra, ziekenhuizen en scholen van morgen is onze eerste zorg. Daarom steunen al onze bouwprojecten op een duurzame lokale samenwerking en de expertise van ĂŠĂŠn technologieconcern dat wereldwijd de toon zet. Als onderdeel van de STRABAG SE groep levert STRABAG Belgium zo al 50 jaar innovatieve en financieel sterke bouwoplossingen. We brengen mensen, bouwmaterialen en machines altijd op de juiste plaats en op het juiste moment samen. Dicht bij de klant, met oog voor kwaliteit en tegen een correcte prijs. Samen gaan we voor een resultaat dat werkt!
www.strabag.be
ARhus, Roeselare
SINT-AGATHA-BERCHEM | WZC Bloemendal
SLEUTEL-OP-DE-DEUR OPLOSSING Aannemer Strabag nam de bouwwerken op zich. Het bouwbedrijf zorgde voor een sleutel-op-de-deur realisatie. De opdracht omvatte de ruwbouw van de vervangingsnieuwbouw, de afwerkingen, de dichtheid en het schrijnwerk. De gevel is opgetrokken in lichtgrijs metselwerk met aluminium ramen. Hier en daar zijn accenten in zichtbeton toegevoegd, zoals de raamkaders, de dakranden en de terrassen, met vooral een sobere natuurlijke uitstraling. De ramen van het gebouw lopen door van op de vloer tot aan het plafond wat een bijzondere sfeer creëert aan de binnenkant van het gebouw. Strabag stond ook in voor de technieken. De bouwheer koos voor een systeem-D ventilatie met warmteterugwinning en adiabatische koeling (directe verdamping). De kamers worden met klassieke radiatoren verwarmd, maar in alle gemeenschappelijke ruimtes ligt vloerverwarming die door een gasabsorptiewarmtepomp wordt gevoed. De aannemer rustte het woonzorgcentrum ook uit met een koelsysteem zodat de temperatuur in de kamers en in de gemeenschappelijke ruimten altijd aangenaam blijft. Met het oog op duurzaamheid heeft de bouwheer naast de warmtepomp geopteerd voor een warmtekrachtkoppeling die instaat voor de productie van het sanitair warm water. Voorts werd een communicatiesysteem voor het verzorgend personeel geïntegreerd, samen met brand- en inbraakdetectie. ❚
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Studiebureaus Hoofdaannemer Start werken Einde werken Oppervlakte Bouwbudget
OCMW Sint-Agatha-Berchem Ar-te architectenvennootschap, Leuven Stabo Engineers, stabiliteit en technieken, Leuven Strabag Belgium, Antwerpen september 2013 juni 2015 8.200 m² 11,45 miljoen euro exclusief btw
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 135
VTDV interview
Tekst | Nick Vanderheyden
Positieve mentaliteit bij overkoepelende organisatie technische diensten De zorgsector beschouwt zijn technische diensten niet meer als een noodzakelijk kwaad, zoals dat ooit het geval was. Een goedwerkende technische dienst levert een organisatie heel wat geld op. Het niveau is er ook naar. Dat merkt toch de overkoepelende vereniging VTDV. Voorzitter Eddy De Coster en ondervoorzitter Martin Claeys weiden uit over het verleden, het heden en de toekomst van hun organisatie en technische diensten. VTDV
MENSELIJKE MENTALITEIT
De Vereniging voor Technische Diensthoofden in de Verzorgingsinstellingen, kortweg VTDV, werd al in 1973 opgericht door tien technisch verantwoordelijken uit Vlaanderen en Wallonië. Slechts twee jaar later vergrootte het ledenaantal naar honderd, en werd er besloten om enkel in Vlaanderen door te gaan met dit initiatief. Onze gesprekspartners vandaag verschenen rond het millennium op het toneel en staan sinds 2012 aan het roer van dit zorginitiatief. Net zoals eerder hun voorgangers, doen ze dit volledig als vrijwilligers. “Eén van de uitgangspunten binnen onze organisatie is het humane contact versterken tussen professionals met dezelfde passie,” vertelt Claeys, tevens technisch verantwoordelijke bij WZC Domino. “Net daarom kunnen we het vrijwillige karakter blijven behouden in een professioneel kader waarvan het niveau almaar stijgt.” Want hoe je het ook draait of keert, de aangesloten leden bekleden vooral functies met een grote verantwoordelijkheid. “Wat vroeger toch anders was, aangezien er minder aandacht was voor de kwaliteit van technische diensten. Daarnaast breiden instellingen hun beddenaantal verder uit, of werken ze samen. Een tendens die ertoe bijdraagt dat het niveau van technisch verantwoordelijke meegroeit.”
Het bestuur richt zich op twee facetten: nationale en regionale vertegenwoordiging. “Er zijn drie regionale kringwerkingen: Antwerpen, Limburg en VlaamsBrabant, en Oost- en West-Vlaanderen. De werking van deze kringen wordt steeds gecoördineerd in overleg met de leden van het nationale bestuur, aan wie ook altijd de geplande activiteiten worden voorgelegd. Het optimaliseren van het functioneren binnen deze regio's draagt bij tot de algemene kennisuitwisseling en de netwerking. Voortdurend stellen we de sociale en humane waarden voorop. Dat er ook een kring voor senioren is opgericht vertelt veel. Heel wat leden blijven ook na hun carrière het karakter van de vereniging waarderen. Die mentaliteit dragen ze ook buiten de vereniging uit. “Binnen de sector heerst er weinig concurrentie tussen de verschillende technische diensten onderling,” geeft De Coster mee. Zelf leidt hij de technische dienst van UZ Leuven, waardoor hij een perfect zicht heeft op de praktijk. “Bel ik de technische diensten van UZ Antwerpen, UZ Brussel of UZ Gent, dan pogen ze mij zo goed als mogelijk verder te helpen. Die mentaliteit trekken wij door naar onze vereniging.” Het heeft zijn voordelen, niet in het minst bij de werving van subcontractors. “Overwegen we een samenwerking met nieuwe firma's en refereren zij naar werken bij andere instellingen, dan duurt het geen vijf minuten of we hebben de bevoegde persoon daar aan de lijn om zijn bevindingen te bevragen. Malafide bedrijven krijgen zo geen kans. Omgekeerd geldt hetzelfde: zijn wij ontevreden over een bepaalde firma of hebben we er problemen mee, dan doet dit uiteraard snel de ronde. Gelukkig werken we in de sector veelal met bedrijven en bureaus die al lang actief zijn en maken we dergelijke toestanden zelden tot nooit mee.”
COMMUNICATIE EN SAMENWERKING VERSTERKEN De vereniging heeft een belangrijk aandeel in de continue verbetering van de zorgvoorzieningen in Vlaanderen. Belangrijke tools daarvoor zijn congressen, studiedagen en activiteiten die ze jaarlijks voor hun leden inrichten. “Steeds met een specifiek thema in gedachte”, verduidelijkt Claeys. “Zo zetten we eerder een congres op touw met als thema 'de architect en ingenieur in team met de bouwheer'. Vaak hebben bouwteams een andere manier van werken dan technische diensten of wijken hun visies van elkaar af. Tijdens dit inspirerend congres groeiden ingenieurs en architecten meer naar elkaar toe. Dit kan in de toekomst heel wat misverstanden uitsparen.” Daarnaast leiden contacten met toonaangevende instanties tot een belangrijke meerwaarde. “Denk maar aan Belgische organisaties als Vipa, BVDZ, of Zorgnet. Bovendien bouwen we ook internationaal een netwerk uit met zusterverenigingen zoals het Nederlandse NVTG en IFHE Europe.” ❚
136 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Met Pellikaan heeft u een ervaren partner voor de totale realisatie van uw nieuwbouw, renovatie. Meer dan 65 jaar internationale in algemene jaar in Met Pellikaan heeft u een ervaren partner voorervaring de totale realisatiebouw vanen uw45nieuwbouw, renovatie. Leisure centers, wellness en sport. Meer dan 65 jaar internationale ervaring in algemene bouw en 45 jaar in Exploitatie van 7 eigen fitness-leisure centra.
Leisure centers, wellness en sport.
Eigen studie en uitvoering of in bouwteam met architecten en studiediensten
Exploitatie van 7toteigen fitness-leisure centra. Van ontwerp realisatie, alles in één hand.
Eigen studie en uitvoering of in bouwteam met architecten en studiediensten Van ontwerp tot realisatie, alles in één hand.
Excelsiorlaan 1 - 1930 Zaventem Tel: 02/720.58.45 - Fax: 02/721.34.70 info@pellikaan.be - www.pellikaan.be
TIENEN | Huis in de Stad
Tekst | Bram Souffreau Beeld | Architecten- en Studiebureau Rimanque
NIEUW HUIS IN DE STAD IN TIENEN Het Tienense zorgcentrum Huis in de Stad heeft dit voorjaar een nieuwbouw voor een zestigtal personen met een verstandelijke beperking in gebruik genomen. Het ontwerp is van de hand van het Tienense Studie- en Architectenbureau Rimanque. Bouwbedrijf Pellikaan paste het principe van 'lean bouw' toe waardoor het budget binnen de perken bleef en de efficiëntie van de werken werd verhoogd. "Bij lean bouw zoeken alle partners naar methoden om de doorlooptijd te verkorten, de efficiëntie te verhogen en de kosten naar beneden te halen," legt algemeen directeur Johan Tousseyn (Pellikaan) uit. "We elimineren verspillingen en garanderen dezelfde kwaliteit." Bij de bouw van de campus Huis in de Stad resulteerde de aanpak in onder andere een andere materiaalkeuze. Projectleider Guido Roovers: "We hebben de dragende structuren van het gebouw in kalkzandsteen opgetrokken. Kalkzandsteen is goedkoper en de bouw gaat ook sneller vooruit. Dankzij onder andere deze ingreep hebben we het bouwbudget niet overschreden." De nieuwbouw aan de Hamelendreef in Tienen omvat de bouw van vier leefgroepen van acht mensen en enkele gemeenschappelijke ruimten verspreid over de gelijkvloerse en de eerste verdieping. De vier leefgroepen tellen 32 kamers, verdeeld over de twee vleugels. Op de tweede etage bevinden zich zes ruime studio's van minstens 36 vierkante meter. De nieuwbouw staat
138 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
naast het bestaande gebouw. In maart verhuisden de bewoners uit het oude gebouw naar hun nieuwe stek. De bouw mondt dus niet uit in extra plaatsen.
HUIS IN DE STAD Rimanque gaf vorm aan de wens van de opdrachtgever om een echt 'huis in de stad' te zijn. "De leefgroepen werken kleinschalig en stralen huiselijkheid uit. Elke leefgroep heeft een eigen 'huisdeur,'" concretiseert architecte Hélène Springer het ontwerp. "Daarnaast hebben we een 'marktplaats' in het leven geroepen waar familie, vrienden en zelfs buurtbewoners welkom zijn. Deze grote gemeenschappelijke ruimte sluit overigens aan op het naastliggend bestaande gebouw en zal in de toekomst de hoofdingang vormen." Huis in de Stad besloot in 2009 al in de nieuwbouw te investeren omdat het oude gebouw ernaast niet meer aan de hedendaagse noden voldeed. De vier bestaande
TIENEN | Huis in de Stad
woningen krijgen later in 2015 een opfrisbeurt. Het oude hoofdgebouw wordt in 2016 grondig gerenoveerd. Dit gebouw zal alleen administratieve diensten en enkele noodwoningen herbergen. Het comfort van de bewoners is voor Huis in de Stad en Rimanque een belangrijk aandachtspunt. "De kamers zijn ruimer; minstens 18 vierkante meter," geeft het architectenbureau aan. "Elke kamer beschikt over een eigen badkamer met douche, toilet en lavabo. Iedere bewoner kan ook een accentmuur naar eigen smaak (laten) afwerken."
"Bovendien moesten ze naadloos aansluiten op de bestaande systemen in het oude gebouw. Zo hebben we een automatisch verlichtingssysteem geplaatst, zijn de studio's en kamers met een oproepsysteem uitgerust en kunnen alle technieken via pc bestuurd worden. Intern en extern." Studie- en Architectenbureau Rimanque stipt ook de wasserij in de kelder aan. "De kelder is zo ingeplant dat daglicht binnen schijnt en het er aangenamer werken is." ❚
TECHNIEKEN Daarnaast speelt ook technologie een steeds grotere rol in een woonzorgcentrum. "Naar de plaatsing van allerlei technieken ging ruime aandacht", zegt Roovers.
TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp en studies Hoofdaannemer Start werken Einde werken
Huis in de Stad vzw, Tienen Studie- en Architectenbureau Rimanque, Tienen Pellikaan, Zaventem oktober 2013 maart 2015
A R C H I T E C T E N – en S T U D I E B U R E A U R I M A N Q U E Kabbeekvest 73a - 3300 Tienen – 016/82 24 40 - info@rimanque.be
1. Residentie Vierdelanciers 2. Muziekacademie Tienen 3. Pomagro – Tienen 4. Ontwerp Lyceumsite Tienen 5. Woon- & Zorgcentrum Oase
www.RIMANQUE.be ARCHITECTUUR – STABILITEIT – LANDMETING – INFRASTRUCTUUR – EXPERTISES - SCHATTINGEN BOUWEN AAN VLAANDEREN | 139
KORTRIJK | Groeninghe
Tekst | Nick Vanderheyden Visual | URA
Oude bakstenen muur basiselement jeugdherberg Groeninghe Onlangs huldigden de stad Kortrijk, de provincie West-Vlaanderen en Toerisme Vlaanderen, de hogescholen Howest en Vives en de vzw Vlaamse Jeugdherbergen de nieuwe jeugdherberg Groeninghe in. Dit hostel kadert in een lijn van nieuwe infrastructuren waarmee Vlaanderen en Brussel reageren op de toename van rugzaktoerisme. Volledig in de sfeer van het backpacking gingen architectbureau URA Yves Malysse Kiki Verbeeck en hoofdaannemer Chris Vuylsteke aan de slag met een strikt budget. Zij realiseerden een gebouw dat een perfect past in de symboliek van zijn omgeving. INHAALBEWEGING Liefst 500.000 jongeren overnachten jaarlijks in de Vlaamse steden en Brussel. De opening in Kortrijk maakt daarom deel uit van de inhaalbeweging voor jeugdherbergen waarvoor Toerisme Vlaanderen ongeveer 30 miljoen euro uittrok. De nieuwe verblijfplaatsen moeten nog meer jonge rugzaktoeristen, internationale studenten, grote en jonge gezinnen en mensen met een beperkt reisbudget naar Vlaanderen halen. Daarnaast zijn de overnachtingsplaatsen bestemd voor klassieke doelgroepen als school- en sportklassen en jeugdgroepen. “De Kortrijkse nieuwbouw levert met zijn veertig kamers, goed voor het logement van 125 personen, een gevoelige bijdrage aan de totale capaciteit voor de Leiestreek,” zegt Karel De Rammelaere, projectleider bij Chris Vuylsteke.
MASTERPLAN Het volledige masterplan dat URA uitwerkte, omvatte de opwaardering van de hele site aan de Passionistenlaan in de Guldensporenstad. Tijdens de prospectie van het bouwteam op het terrein trok de oude bakstenen muur die de locatie omzoomt meteen de aandacht. “Hij geeft een heel eigen en intieme sfeer aan deze sociale en publieke ruimte,” verheldert architect Yves Malysse. “We bedachten bijgevolg al snel het idee om het karakter van deze boogjesmuur door te trekken naar de rest van het gebouw. Hiermee refereren we bovendien naar de andere beeldbepalende bouwwerken op de Groeningheheemsite, zoals het Passionistenklooster en de Sint-Jan-Baptistkerk.” Het bouwteam trok een compact blok op dat heel dicht bij de muur staat en er een soort verdraaiing mee maakt. Samen met de keuze voor rood gepigmenteerd beton, naar analogie met de conventionele rode baksteen, geeft dit de site een identiteit, een gezicht. Achteraan, waar vroeger het oude hostel stond, is een grote groene centrale zone in aanleg. Deze groenzone geldt als gemeenschappelijke ruimte voor alle activiteiten op de site.
STRIKT BUDGET Een van de grootste uitdagingen van het project was werken binnen en beperkt budget. “1.275 euro per m2 all-in, toch een erg strikt budget,” zegt de architect. “Toch bleef ons doel om binnen een gering budgettair kader een maximum aan sferen, functionele elementen (lift,…) en ruimtes in te passen. Het compacte blok in een homogeen materiaal geeft extra dynamiek, extra expressie mee aan de site.
140 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Maar de vormgeving en het ruwe profiel van beton resulteren ook in een soort hardheid. Aan de binnenkant hebben we geprobeerd dit door het gebruik van materialen als hout en messing in combinatie met verschillende subtiele kleurstellingen zacht te maken.”
KAMERS EN VISTA'S Grote slaapzalen zijn passé, die vind je niet meer. De initiatiefnemers opteerden voor kamers voor één tot zes personen met de uitstraling van reguliere hotelkamers. De vertrekken bevinden zich in de compacte bovenbouw, het gedeelte dat over de muur kijkt. “Het zijn allemaal kamers rondom een heel compacte circulatiekern, een helixvorm waarbij twee trappen in elkaar verstrengeld zitten. Grote raampartijen van 2 m op 2 bieden daarbij mooie zichten op de stad. De ring van kamers worden een keer per verdieping onderbroken door een zogenaamde vista. Het zijn salonnetjes met een zicht op de stad die op elke etage op een andere plaats ingewerkt zitten. Willen toeristen een backpackers niet meteen naar hun kamer, dan kunnen ze daar rustig een boekje lezen, hun blog schrijven… “
TRANSPARANTIE Het slaapgedeelte zit bovenaan ingewerkt op een transparante plint. “Eigenlijk een sokkel die als publieke ruimte heel open is en achter die bakstenen muur schuilt. Deze ruimte bevat onder meer een ontvangstbalie, een refter, vergaderzalen, een professionele keuken. De transparante benedenverdieping heeft een specifieke dakvorm die via een steile helling overloopt in een zone boven de keuken Daar bevindt zich de conciërgewoning. De transparantie hebben we doorgetrokken naar de straat, door manshoge gaten in de vormgevende muur uit te houwen. De openingen bieden een kijk in het publiek gedeelte en fungeren als doorgang naar het hostel zelf.” ❚
TECHNISCHE FICHE Architect URA, Brussel Hoofdaannemer Chris Vuylsteke, Meulebeke Paalfundering De Waal Palen, Lokeren Start van de werken 1 april 2013 Einde van de werken 27 maart 2015 Oppervlakte perceel 7.460 m2 Investering/bouwbudget 4 miljoen euro (Excl. BTW)
OOSTENDE | Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth
Tekst | Nick Vanderheyden Visuals | Jo Baeke
Completerend onderdeel van een stadswijk In het hart van de Oostendse wijk Westerkwartier nadert de bouw van de vervangingsnieuwbouw voor woonzorgcentrum Sint-Elisabeth zijn einde. Hiermee vloeit uit de samenwerking tussen architectenbureau Buro II & Archi + I en aannemer Chris Vuylsteke een omgeving die de oudere wijkbewoners met open armen verwelkomen. De stadskern als essentie van een nieuw ontwerp blijkt weer een voltreffer. Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth maakt deel uit van de West-Vlaamse groep GVO (GastVrij Omgeven). De nieuwbouw op de campus Nijverheidssstraat – Zwaluwenstraat verhoogt de capaciteit 105 woonzorgkamers, tien kamers voor kortopvang en vijftien kamers voor dagopvang. “Omdat het woonzorgcentrum een belangrijke aanvulling betekent in de stadswijk 'Westerkwartier', werken we de gelijkvloerse verdieping uit als een open en gastvrij onthaal,” vertelt architect Jo Baeke van Buro II & ArchI+I. De begane grond is volledig voorbehouden voor publieke functies waar buurtbewoners welkom zijn. Hij huisvest onder meer een kapper, een grote cafetaria, een winkeltje en het dagverzorgingscentrum. Bovendien krijgen de gangen en ruimten de namen van straten en pleinen uit de omgeving. Het is een manier om de integratie van nieuwe bewoners te versoepelen, aangezien tweederde van de ouderen uit de omliggende wijk komt. ›
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 141
RAMEN DEUREN TRAPPEN
Nijverheidstraat 24 I 8650 Houthulst T. 051 70 33 70 info@borra.be www.borra.be
BRENGT UW INTERIEUR TOT LEVEN Hoevestraat 35 - 8500 Kortrijk info@devostegelbedrijf.be T +32 (0)56 24 90 10 F +32 (0)56 25 99 48 w w w.devostegelbedrijf.be
Elke weekdag 10u. tot 12 u. - 14 u. tot 18 u. Zaterdag 10 u. tot 12 u. - 14 u. tot 17 u.
21030529_AdvertentieDevos_95x130.indd 1
ERVARING Al 25 jaar een betrouwbare naam in tegels
PROFESSIONEEL ADVIES Voor kleine en grote werven
RUIM EN DIVERS AANBOD Op 1500 m2 binnen- en buitenshowroom
RESPECT VOOR DEADLINES Flexibel en binnen de afgesproken termijn
VLOTTE COMMUNICATIE Werfleiders de klok rond voor u beschikbaar
UITSTEKENDE PRIJS-KWALITEIT Dankzij partnerships met vaste leveranciers
18/06/13 14:09
OOSTENDE | Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth
Participanten aan het woord
Participanten aan het woord
SCHRIJNWERKERIJ BORRA – BINNENSCHRIJNWERK
DE LAERE – VAST MEUBILAIR EN DE SCHUIFDEUREN
Schrijnwerkerij Borra (Houthulst) was hier verantwoordelijk voor het volledige lot binnenschrijnwerk. "Dit omvatte allerhande uitbekledingen zoals die van ophangsystemen van sanitaire voorzieningen, van gordijnkasten en tabletten. Maar de hoofdbrok vormden de bijna driehonderd binnendeuren," zegt Geert Borra. "Zoals het veel gebeurt in woonzorgcentra hebben we ook hier de deuromlijstingen –type Mecop– in metaal uitgevoerd. De deurbladen zijn met een laminaat beplakt. Het geheel vormt een onderhoudsvriendelijke oplossing." In 1984, in een moeilijke economische periode, waagde Geert Borra de stap om een eigen schrijnwerkerij op te richten. Die eenmanszaak is intussen uitgegroeid tot een stevige NV met, naast Borra zelf en zijn zonen Wouter en Dieter, bijna vijftig medewerkers. Ze voeren niet alleen schrijnwerkerijopdrachten uit, maar maken ook ramen en deuren, binnendeuren en trappen voor andere schrijnwerkers. Ook het schrijnwerk voor Sint-Elisabeth is eigen productie. "Het atelierwerk voor Sint-Elisabeth duurde ongeveer die maanden en nam er ongeveer 5% van onze capaciteit in beslag. Het is geen uitzonderlijke opdracht voor ons, maar wel een mooie referentie, vooral voor de productie. We zijn ook altijd heel blij wanneer we dergelijke opdrachten toegewezen krijgen." Eerder werkte Borra ook al mee aan WZC De Waterdam van het OCMW van Roeselare en aan WZC Godtsvelde in Kortemark.
De Laere NV (Gullegem) leverde het vast meubilair en de schuifdeuren. "Voor de inrichting van de 115 kamers hebben wij de bedpanelen, de badkamerkasten en open hangkasten in plaatmateriaal met laminaatafwerking in houtstructuur geleverd," aldus afgevaardigd bestuurder Chris De Laere. Zijn bedrijf zorgde ook voor de hoge kamerkolomkasten, de uitbekleding van de sanitaire cel –met een ingewerkte open niskast in plaatmateriaal met wit laminaat met lijnmotief. De grote en kleine schuifdeuren zijn uitgerust met bovenpanelen en het nodige beslag.
VIJF VERDIEPINGEN ZORG
de afstand tot de kamers minimaal en de interactie op het leven in de straat maximaal. De toevoeging van een aantal wandeltracés moet de sociale interactie tussen de bewoners mee versterken. De groene binnentuin zal maximaal zichtbaar zijn vanuit de cafetaria, de inkom en de aangrenzende ruimtes. “Hiermee poogden we de ideeën die leven in de zorggroep te verwerken in ons ontwerp. De centra stellen het welzijn van de bewoners centraal, in een familiale sfeer. Dit kunnen ze nu bewerkstelligen in een nieuwe infrastructuur die zowel vooruitstrevend als participatief zal zijn,” besluit Baeke. ❚
Het zorgprogramma wordt volledig gerealiseerd op de vijf verdiepingen waar SintElisabeth koos voor de integratie van identieke typekamers. “Enkel op de uiteinden van het gebouw biedt het wzc grotere zorgstudio’s aan,” merkt Baeke op. “Deze zijn telkens koppelbaar met de naastliggende zorgstudio. Het concept maakt de ruimtes erg geschikt voor echtparen.” Door de inplanting van het zorgcomplex in de omgeving, bevinden de kamers zich in een u-vorm rond de binnentuin. De leefruimtes zijn strategisch ingeplant op de hoeken van het gebouw. Zo is
"We leverden ook het vast meubilair voor de bar en de receptie, de verpleegposten en het kapsalon en diverse keukenmeubelen. Vast meubilair is onze specialiteit. We gaan elke maatwerk-uitdaging aan. Een hoge afwerkingsgraad en moeilijke opdrachten kenmerken ons. Zo maken we ook brandwerend schrijnwerk." "De 115 gelijkaardige kamers gaven ons, gezien de schaalgrootte, een productievoordeel. Zowel qua omvang als in de diversiteit van maatwerk konden wij hier onze vakkennis en productiecapaciteit tonen. Het is niet de eerste keer dat wij aan zo'n groot project mogen meewerken. Eerder werkten we ook al mee aan het concertgebouw in Brugge en aan de kanselarij van de eerste minister in Brussel."
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 143
Universitaire campus Hospitaal
Station
Bibliotheek
Museum
Kantoorgebouw
Uw partner in passieve brandbescherming voor gebouwen.
Promat biedt efficiënte en eenvoudig te plaatsen oplossingen voor brandveilige compartimentering, passieve brandbescherming van draagstructuren, technische installaties en het afdichten van doorvoeringen. Daarnaast zijn er ook architectonische oplossingen met brandwerend glas en glazen brandwerende deuren ‘op maat’. Promat International NV | Bormstraat 24, 2830 Tisselt | T 015 71 33 51 | F 015 71 82 29 | info@promat.be | www.promat.be
523409_Algemene Adv_Bouwen aan Vl_B197xH130.indd 1
16/03/15 08:42
Liften en roltrappen
Verleent service volledig naar uw wens Van elke 10 nieuwe liften die in Europa worden geïnstalleerd, is er één van Orona. Wereldwijd zijn er 250.000 liften met Orona-technologie. Eerste liftfabrikant ter wereld met certificaat voor milieuvriendelijk ontwerpen (ISO 14006).
Dezelfde professionals, nieuwe naam. www.coopman.orona.be
SURF NAAR DE MEEST COMPLETE STARTPAGINA VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW Coopman Orona Hoofdzetel : Mannebeekstraat 3, 8790 Waregem Tel +32 56 358 580 Brussel : Tel +32 2 569 62 49 Antwerpen : Tel +32 3 501 35 54 info@coopman.orona.be
Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be? Neem dan contact op met: Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be Philippe Bourda p.bourda@louwersmediagroep.be Of bel: +32 (0)50 36 81 70
OOSTENDE | Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth
Participanten aan het woord COOPMAN ORONA –LIFTEN "Wij installeerden hier drie liften met een hefvermogens van respectievelijk 1.350 (2) en 630 kg en vijf en zes stopplaatsen," blikt Christof Van Heddegem, commercieel directeur bij Coopman Orona (Waregem) terug. "Eén lift is afgewerkt met Trespapanelen, beide andere in inox met linnenstructuur. Het gaat om liften zonder machinekamer, kortweg MRL. Een energiezuinige motor drijft ze aan en bezorgt ze een snelheid van 1 m/s. Een frequentieregeling zorgt voor een soepel ritverloop en houdt het elektriciteitsverbruik onder controle." Coopman Orona installeerde recent ook liften in AZ Maria Middelares in Gent en is nu aan het werk in de metro van Brussel en in AZ Damiaan in Oostende. In de groep Coopman werken 200 mensen, verdeeld over vier afdelingen: nieuwe installaties, service en modernisatie, en 'comfortlift' (toegankelijkheid: trapliften, hefplateaus). Het bedrijf levert en plaatst ook zowel personenliften in appartementsgebouwen als trapliften in privéwoningen. Het biedt eveneens een 24/7-naservice aan.
Participanten aan het woord TEGELBEDRIJF DEVOS –VLOERWERKEN Tegelbedrijf Devos (Kortrijk) nam met inzet van zes medewerkers alle vloerwerken voor zijn rekening, van de isolerende ondergrond tot en met de volledig afgewerkte vloer. "We brachten het schuimbeton en de chape aan en plaatsten de tegels," zegt zaakvoerder Dennis Devos. "We stonden ook in voor het waterdicht maken en de betegeling van de douchecellen." Devos gebruikte daarvoor keramische tegels van RAK Ceramics. "Het woonzorgcentrum koos deze tegels omwille van hun technisch hoge kwaliteit. We voegden ze op met Fugabella Eco Porcelana 0-5, een niet-milieubelastend natuurlijk bacterie- en schimmelwerend mineraal voegmiddel. Het is gestabiliseerd met natuurlijke kalk om de voegen een grote kleurvastheid te bezorgen. "Ook de Fugalite Eco lijm is niet milieubelastend, bacterie- en schimmelwerend en daarnaast vlekbestendig en keramisch." Devos, een familiebedrijf opgericht in 1986, legt zich vooral toe op grote projecten, maar werkt ook voor particulieren. Het voert eveneens vloerwerken uit in woningen van CAW in Kortrijk, in de woonzorgcentra Betzerust in Geetbets en Sint-Vincentius in Kachtem, in gebouwen van de KU Leuven en in residentie Zilt in De Panne.
TECHNISCHE FICHE Architect Bouwheer Vast bemeubeling Vloeren Binnenschrijnwerk Liften Zonwering Start werken Einde werken Oppervlakte terrein Vloeroppervlakte Bouwkost:
Archi + I, Roeselare wzc Sint-Elisabeth, Oostende De Laere, Gullegem Tegelbedrijf Devos, Kortrijk Borra, Houthulst Coopman, Waregem Renson, Waregem 21 januari 2013 30 april 2015 2997,98 m² 10009,12 m² € 12.800.000
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 145
BRUSSEL | Restauratie gevels Grote Markt
Tekst en beeld | Bram Souffreau
Decoratieve zeilen met foto's van de gildehuizen schermen de stellingen af. Tijdens de werkzaamheden zijn de terrassen en handelszaken altijd toegankelijk, wat voor Renotec een logistieke en organisatorische uitdaging vormt.
Laagje bladgoud voor Brusselse gildehuizen "Deze zomer schitteren de westelijke gevels van de Brusselse Grote Markt opnieuw. Het zeer vele bladgoud zal zeker in het oog springen," voorspelt Lies Haesebrouck, projectleider bij Renotec en verantwoordelijk voor de restauratie van de Brusselse façades. De gevels van de zeven gildehuizen tussen de Boterstraat en de Guldenhoofdstraat, waaronder 'Den Coninck van Spaignien', 'Den Cruywagen' en 'Den Horen', ondergaan een grondige restauratie. Restauratiebedrijf Renotec uit Geel heeft de gevels vorig najaar al gereinigd en legt nu de laatste hand aan de restauratiewerkzaamheden. De Brusselse Grote Markt is overigens geen onbekend terrein voor Renotec. In 2012 restaureerde het bedrijf er al de gevels 20 tot 28.
146 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
ZEVENTIENDE-EEUWS SCHRIJNWERK "Na de lagedrukreiniging met olivine-granulaat hebben de architecten van de stad Brussel de gebouwen geĂŻnspecteerd," schetst Haesebrouck het restauratieproces. "Samen hebben we de taken bepaald. Dat omvat het herstellen met kalkmortel of zinkchloridemortel van beschadigde stenen, het vervangen van sommige natuurstenen en het hervoegen van de gevelstenen op een beperkt aantal plaatsen. We herstellen de koepel volledig, reinigen hem en voorzien de
BRUSSEL | Restauratie gevels Grote Markt
lijsten en topgevels van lood. Ook het raamwerk en het schrijnwerk pakken we aan, we brengen er de vergulding op aan en voeren andere schilderwerken uit." De reinigingswerken hebben ook onverwachte problemen aan het licht gebracht. "In het laatste huis, 'De Vos', waren de steunbalken door waterinsijpeling helemaal rot," legt restaurateur Jean-Marie Lambrix uit. "Die hebben we vervangen. De topgevel van 'Den Cruywagen' helde dan weer vervaarlijk over. Zo'n drie centimeter. Ook dat hebben we opgelost." "De vijf standbeelden van 'De Wolvin' moesten we helemaal opnieuw kappen," vult Haesebrouck aan. "De beelden vielen uit elkaar en waren duidelijk slecht geproduceerd. Herstellen met mortel lukte wel, maar hierdoor zou er slechts 15% van de oorspronkelijke steen overblijven. De architecten kozen er daarna voor om mallen te laten maken en de beelden opnieuw te laten kappen." Maar de reiniging bracht ook andere zaken naar boven. "Van het schrijnwerk van 'Den Horen' had niemand plannen", zegt Lambrix. "Na de reiniging bleken het schrijnwerk en het glaswerk uit het einde van de zeventiende eeuw te dateren. Een unieke vondst voor Brussel en zeldzaam in België."
Restaurateur Jean-Marie Lambrix heeft een aantal eigen restauratietechnieken uitgewerkt. Zo haalt hij uit de raamkozijnen enkel het beschadigde deel weg en zorgen de scherpe hoeken van het vervangstuk voor een stevige hechting.
VAKMANSCHAP Met uitzondering van het kapwerk voor de nieuwe beelden en enkele schilderwerken, voert Renotec alles met eigen mensen uit. "We hebben heel wat kennis in huis en iedereen werkt goed samen," zegt Lambrix. "De speciale glasuitvoering uit de zeventiende eeuw heeft onze eigen expert ontdekt," geeft hij als voorbeeld. "Voor het schrijnwerk heb ik eigen technieken uitgewerkt en zoek ik steeds naar duurzame oplossingen die weer en wind kunnen doorstaan." Renotec beschikt over een eigen atelier waar restauratiewerken in veel betere omstandigheden dan op de bouwplaats kunnen worden uitgevoerd. Een deel van het vergulden met mixtion en bladgoud gebeurt er. "Dat wordt overigens een groot karwei, want deze gevels hebben heel veel vergulde elementen. Ik schat dat we zo'n 300 m² bladgoud zullen gebruiken", zegt Haesebrouck. Zicht op de prachtige Grote Markt hebben de restaurateurs niet. Ze werken achter een gigantisch decoratief zeil en mogen de commerciële en toeristische activiteiten op de markt niet hinderen. "We hebben noodgedwongen een atelier op het dak van 'Den Coninck van Spaignien' moeten bouwen. Parkeren in de buurt is hels, want na elf uur is de Grote Markt verboden terrein voor wagens. Daardoor gaat heel wat kostbare tijd verloren," stelt Haesebrouck vast. "En de timing is strak. Voor de bouwvakantie moet alles klaar zijn. Vertraging duldt de stad Brussel niet." ❚
Het schrijnwerk en het glas in het gildehuis 'Den Horen' dateert uit de zeventiende eeuw. Het geblazen glas vertoont een aparte structuur en kleurschakeringen.
Vijf standbeelden moeten opnieuw gekapt worden. Op de voorgrond maakt een restaurateur met silicone en polyester een mal van een beeld.
TECHNISCHE FICHE
De restaurateurs van Renotec bewaren zoveel mogelijk de bestaande steen en herstellen enkel wat nodig is. Nadien beschilderen ze de ornamenten of bezetten ze met bladgoud.
Opdrachtgever stad Brussel Architect Architecten stad Brussel, Brussel Hoofdaannemer Renotec, Geel Start werken mei 2014 Einde werken juli 2015 Restauratiebudget 1,25 miljoen euro, waarvan 80% gesubsidieerd door Bestuur van Monumenten & Landschappen
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 147
Als hoofdaannemer focust Renotec bewust op gespecialiseerde renovatie- en restauratiewerken in en rond gebouwen, bouwconstructies en monumenten. Uitdagende projecten die ambachtelijke kennis vragen zijn een kolfje naar onze hand. Met know-how, innovatieve technieken en logistieke kracht lost Renotec elk complex en buitengewoon renovatieproject op.
Waar een alledaagse aannemer stopt, daar begint RENOTEC. Renotec houdt vakmanschap bewust onder eigen vleugels. Met 600 medewerkers maken we van kwaliteit dagelijks ons handelsmerk.
RENOTEC NV • Acaciastraat 14c - 2440 Geel • T 014 86 60 21 - F 014 86 60 16 • www.renotec.be • info@renotec.be
DE DERDE LONG
KantooR4 op de CommunicatieCampus. ‘De Derde Long’ wordt samen met de partners in praktijk gebracht.
DE RUIMTES IN EEN GEBOUW FUNCTIONEREN ALS EEN DERDE LONG. DE DERDE LONG WERKT ROND EEN DUURZAAM LEEF- EN WERKCOMFORT MET EEN GEZOND BINNENKLIMAAT.
DE DERDE LONG: EERSTE WORKSHOP VOOR HET VOLLEDIGE BOUWTEAM OP 2 JUNI IN GENT 100 jaar research naar een gezond binnenklimaat, werk- en leefcomfort, en toch hebben we de belangrijkste parameters nog niet onder controle. Meer nog, we worden ziek op het werk en de laatste tien jaar worden we geconfronteerd met nieuwe aandoeningen. Wanneer men de wetenschappelijke uitkomsten bekijkt, lijkt het alsof verblijven in gebouwen niet goed is voor onze productiviteit, creativiteit en gezondheid, zelfs wanneer de condities comfortabel genoeg lijken. De invloed van ons leef- en werkcomfort als ‘derde long’ kan dus niet onderschat worden. Om de aandacht te trekken op deze problematiek werd eind 2014 het communicatie- en kennisplatform ‘De Derde Long’ opgericht. De Derde Long richt zich tot architecten, ingenieurs, studiebureaus, professionele bouwheren, binnenhuisarchitecten, aannemers, bedrijfsleiders en eigenaars van gebouwen, om zo de brede uitdagingen rond een duurzaam woon- en werkcomfort met een gezond binnenklimaat een plaats te geven in de discrepantie tussen wat eindgebruikers (bewoners) willen/nodig hebben en wat ze uiteindelijk krijgen. Een academisch team en een selecte groep experten uit de industrie delen hiervoor hun kennis en expertise. In die zin heeft De Derde Long een labfunctie van waaruit een gezamenlijke visie wordt ontwikkeld en een substantiële bijdrage wordt geleverd aan een duurzaam leef- en werkcomfort met gezonde klimatologische omstandigheden.
als andere belanghebbenden een nieuwe of andere rol vervullen. De architect als ‘integratieve ingenieur’ die in staat is om alle onderdelen van een gebouw met de overkoepelende eisen en behoeften te optimaliseren, zowel voor zaken die betrekking hebben op de gezondheid, het comfort als de duurzaamheid. Het volledige programma van deze workshop vindt u op www.dederdelong.be, maar de bijdragen van Philomena Bluyssen (T.U. Delft – ‘100 jaar research en toch worden we ziek op het werk), Theo Compernolle (Vlerick – ‘Open kantoren zijn pure waanzin voor ons brein’) willen we al aanstippen. Beide sprekers onderzoeken al decennia lang hoe mensen leef- en werkomstandigheden ervaren en ondergaan. Hun multidisciplinair onderzoek helpt bij het creëren en renoveren van gebouwen die gezond en duurzaam zijn gedurende hun hele levenscyclus, maar streeft naar positieve effecten op de kwaliteit voor de gebruikers van een gebouw en hun ‘derde long’. ❚
PRAKTISCH
Samen met de partners Boss Paints, Daikin, Knauf, Interalu/LCC, Somfy, Tarkett, Vitra, Multiline, Grohe en Lumac Signs wil De Derde Long een beter inzicht in de bestaande complexiteit ontwikkelen en nagaan hoe bestaande en te verwerven kennis efficiënt over de hele levenscyclus van een gebouw kan worden toegepast.
Workshop De Derde Long Dinsdag 2 juni 2015 09.30 tot 16.00 uur Communicatieloft, Sint-Denijslaan 485, 9000 Gent
bouwheren, binnenhuisarchitecten, aannemers, bedrijfsleiders en eigenaars van gebouwen.
De eerste workshop rond De Derde Long vindt plaats op 2 juni, op de CommuncatieCampus in Gent. Het algemene besef van wat leef- en werkcomfort met een gezond binnenklimaat betekent, hoe men het kan verbeteren en wie actie kan of zou moeten nemen, staat centraal en omvat een benadering waarin zowel de architect
VOOR WIE?
www.dederdelong.be T +32 9 242 82 00 info@dederdelong.be
Voor alle architecten, ingenieurs, studiebureaus, professionele
INFO?
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 149
Comfort by design Healthy Residential Concept ® De hedendaagse woningbouw wordt gekenmerkt door een strakke,
Wens je meer info? Download onze brochure op: www.renson.be
pure en open architectuur met aandacht voor energiezuinigheid en hernieuwbare energiebronnen. Bovendien heeft de consument nood aan comfort in de woning, maar ook buiten op het terras. Ontdek hoe u uw ontwerp esthetisch en functioneel nog verder kan optimaliseren. Dankzij een intelligente combinatie van ventilatie, zonwering en outdoor solutions zorgt RENSON ® voor een gezonde en comfortabele leefomgeving. Bovendien wordt daarbij het energieverbruik tot een minimum beperkt.
design Comfort by Healthy
ntial ResideConcept België
JURIDISCH ADVIES
ADVOCATEN
Aalter | Eeklo | Oostkamp | Deinze
ONVOORZIENBARE ONMOGELIJKHEID OF ONMOGELIJKE VOORZIENBAARHEID? Veel van onze rechtsregels vinden hun oorsprong in het Romeinse recht, zoals bijvoorbeeld de 'pacta sunt servanda'regel. Die regel stelt dat overeenkomsten tussen partijen gelden als wet en moeten worden nagekomen. Hij is opgenomen in art. 1.134 van het Burgerlijk Wetboek. Het recht zou het recht niet zijn mocht op een basisregel geen belangrijke uitzondering bestaan. In het contractenrecht vormt het leerstuk van de overmacht zo’n belangrijke uitzondering op de 'pacta sunt servanda'- regel. Een contractpartij die kan bewijzen dat ze de overeenkomst onmogelijk kan uitvoeren én die daaraan zelf niet heeft bijgedragen kan worden ontslagen van haar verplichting om de overeenkomst uit te voeren. De contractpartij hoeft de overeenkomst niet verder uit te voeren en is daarvoor evenmin aansprakelijk. Dan is de situatie voor aannemers die overheidsopdrachten uitvoeren veel duidelijker: indien onvoorziene omstandigheden de uitvoering van de opdracht moeilijker of kostelijker maken, hebben zij een wettelijk verankerd recht op een herziening van de opdracht, die meestal zal bestaan in een termijnverlenging en/of prijsherziening. Het KB van 14 januari 2013 voorziet een geijkte procedure volgens welke de aannemer de aanbestedende overheid moet inlichten over de onvoorziene omstandigheden die hij ervaart en over hun invloed op het verloop en de kostprijs van de werken. De melding aan de aanbestedende overheid dient schriftelijk te gebeuren, binnen de dertig dagen na het voorval waarop de aannemer zich beroept. De melding moet ook het verwachte effect op de werken beschrijven. Het niet respecteren van deze procedure of de termijn brengt met zich mee dat het recht op herziening van de prijs of uitvoeringstermijn verloren gaat. Dit strikt formalisme krijgt vaak kritiek, maar het systeem bij overheidsopdrachten biedt de betrokkenen wel duidelijkheid die er bij private aanneming niet is. ❚ In België en Frankrijk werd deze uitzondering van oudsher zeer beperkend uitgelegd: alleen wanneer de contractpartij écht in de onmogelijkheid verkeert om de overeenkomst uit te voeren is ze van haar verbintenissen ontslagen. In Nederland is de wet soepeler: daar kan de rechter de draagwijdte van de verbintenissen ook aan onvoorziene omstandigheden aanpassen wanneer deze de naleving van de overeenkomst duurder of moeilijker maken. De rechtsleer en rechtspraak spreken zich in België steeds vaker uit voor zo’n soepelere interpretatie. In tegenstelling tot haar vroegere rechtspraak oordeelde het Hof van Cassatie in 2002 dat een aannemer die zich tegen vaste prijs had verbonden om grondwerken uit te voeren aanspraak kon maken op een vergoeding voor aanzienlijke meeruitgaven omdat hij bij de uitvoering van de grondwerken was gestoten op onvoorzienbare ondergrondse obstakels. Deze tendens tekent zich echter alleen af in de rechtsleer en rechtspraak, is (nog) niet vertaald in de wetgeving, en kent nog steeds tegenstanders. Onzekerheid troef dus.
Hans Herbrant Advocaat Herbrant Partners Advocaten
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 151
CIB NIEUWS
CIB VLAANDEREN REIKT VASTGOEDPRIJZEN UIT De Confederatie van Immoberoepen (CIB Vlaanderen) heeft in Tour & Taxis de Real Estate Awards, de belangrijkste vastgoedprijzen van het jaar, uitgereikt. Met deze prijzen stimuleert én inspireert de beroepsorganisatie het ondernemerschap in de vastgoedsector. CIB Vlaanderen ging op zoek naar sterke ondernemersverhalen. Een onafhankelijke jury boog zich over de ingediende dossiers en duidde in elke categorie drie genomineerden aan. Tijdens de prijsuitreiking bepaalde het publiek –meer dan 350 vastgoedprofessionals– mee wie uiteindelijk met een prijs ging lopen. In de categorie Vastgoedondernemer van het Jaar waren de drie genomineerden Lieven De Prins van Immo De Prins uit Sint-Niklaas, Anita Tamboers en Annick Broux van Actief Immo Tamboers & Broux uit Genk en Stefaan Leliaert van De Syndic uit Brugge. Stefaan Leliaert kwam als winnaar uit de bus. Stefaan is al twintig jaar actief als syndicus aan de Kust. Toen Dewaele Groep hem in 2010 een partnership voorstelde, was hij meteen enthousiast. De Syndic is met zes kantoren vandaag actief in Westen Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Brussel. De drie genomineerden in de categorie Vastgoedbelofte van het Jaar waren Tim Wouters van Fast Forward uit Antwerpen, Naranjo Decamps van Habicom Vastgoed & Advies uit Mortsel en Mustafa Sak van Sensimmo uit Genk. Naranjo Decamps werd de winnaar. Naranjo werkte een aantal jaar bij het twintig jaar geleden opgerichte vastgoedkantoor Habicom. Vorig jaar nam hij samen met een collega de zaak over. Het bestaande kantoor kreeg een volledige restyling en veroverde op amper één jaar tijd een belangrijke positie op de vastgoedmarkt in de zuidrand van Antwerpen.
AGIV VALT IN DE PRIJZEN CIB Vlaanderen reikt elk jaar twee bijzondere awards uit die intern door de beroepsvereniging worden gekozen: de Pieter Pourbusprijs voor een
politicus of organisatie die zich positief inzet voor de sector en de Georges De Wandeleerprijs voor een verdienstelijk CIB-lid. De Pieter Pourbusprijs ging dit jaar naar het Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen (AGIV). Voorzitter van CIB Vlaanderen Stephan Coenen: “AGIV staat in voor de digitale ontsluiting van overheidsinformatie die heel belangrijk is in het verkoopdossier van de vastgoedmakelaar. Zo heeft het agentschap de succesformule Geopunt gerealiseerd. Het is belangrijk dat AGIV ook in de toekomst blijft inzetten op de vastgoedmakelaar. Wat de strategie van AGIV écht uniek maakt in Vlaanderen is dat het agentschap inzet op digitale bouwstenen die overheidsprocessen integreren in de bedrijfsprocessen van de vastgoedprofessional en daarmee de klassieke overheidswebsites op termijn overbodig maken.” De Georges De Wandeleerprijs werd toegekend aan Alain Deketelaere. “Alain Deketelaere engageert zich al jarenlang voor onze beroepsvereniging. Hij zetelt in de Raad van Bestuur van CIB Vlaanderen en is ondervoorzitter van CIB Kust”, aldus Stephan Coenen.
BESTE STUDENT Tot slot werd ook de ‘beste’ vastgoedstudent bekroond. Ann-Sofie Van den Eynde van de Odisee Hogeschool in Aalst mocht de prijs in ontvangst nemen voor haar eindwerk ‘Overdracht recht tot hoger bouwen door mede-eigendom.’ “Haar studie is een handige leidraad voor syndici die geconfronteerd worden met grootschalige renovatiewerken in verouderde appartementsgebouwen,” aldus juryvoorzitter Mathieu Verwilghen. ❚
De winnaars van de Real Estate Awards 2015 samen met CIB Vlaanderen-voorzitter Stephan Coenen (tweede links) en Jan Jassogne, afgevaardigd bestuurder van CIB Vlaanderen (rechts).
152 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
BVA NIEUWS
Tekst: Nathalie Poppe (BVA)
BVA architectuurcafé Brussel In het kader van de debatreeks rond ‘Urban By Nature’ organiseerde de Beroepsvereniging Voor Architecten eind 2014 een architectuurcafé in Brussel rond stad en demografie, gesteund door de Vlaamse overheid. Het architectuurcafé werd op gang getrokken door Joachim Declerck, medeoprichter en programmadirecteur van Architecture Workroom Brussels, een think-and-do tank rond de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving.
Declerck pleitte in zijn lezing voor nieuwe denkpatronen in de benadering van ruimtelijke ontwikkeling als antwoord op het demografische vraagstuk. De huidige verkavelingspolitiek is voorbijgestreefd en er moet dringend ingezet worden op de ontwikkeling van een verdichtingsmechaniek. Declerck lichtte met casestudy’s toe hoe ruimtelijke economisch-landschappelijke principes ontwikkeld kunnen worden om van verstedelijkt gebied opnieuw landschap te maken. Architecture Workroom verrichtte in die context innovatief onderzoek rond een woonuitbreidingsgebied in Beveren-Waas. De site vormt een pilootproject dat een financiële, planologische en ruimtelijke strategie naar woontypologie toont waarbij de bouw van woningen tegelijk ook bouwen aan het landschap betekent en niet de destructie ervan. In datzelfde kader haalde Declerck ook een project aan dat samen met de Vlaamse Landmaatschappij op touw is gezet. Samen met architecten werd nagedacht over mogelijke strategieën rond de problematiek van verstedelijking die landbouwgrond ‘opvreet’ en landbouw die deels de natuurlijke systemen heeft vernietigd. Dit leidde tot het zoeken naar een strategie tussen het generieke ‘één-plan-voorVlaanderen’ beleid en een totaal gebiedsgericht beleid. Vanuit types van uitdagingen en van actoren werden er zes beelden van strategieën gevormd. De strategie van landschapsbouw is er bijvoorbeeld één die toegepast kan worden op het verkavelde Vlaanderen en zo twee probleemtypes met elkaar koppelt: de onverkoopbaarheid van de Vlaamse villa en de
landschappelijke structuren. Om naar een productieve ruimtelijke ontwikkeling te gaan is er volgens Declerck een kruising nodig van ruimtelijke analyse en economische factoren. Het beleid heeft nood aan platformen van ontwerpers om in die context ook de transitie naar de productieve stad te kunnen realiseren. Het debatpanel, gevormd door architect Leo Van Broeck en cultuurfilosoof - socioloog Eric Corijn, pikte aansluitend in op Declerck’s voordracht. Van Broeck sprak zijn ongeloof uit in een mogelijke restauratie van het landschap. Daarvoor is het evenwicht tussen mens en landschap te veel verstoord. Er is een krimp nodig van de menselijke belasting op het landschap en er moet ingezet worden op een duurzame metropolisering. Corijn vulde aan dat de stad meer moet worden dan een gebruiksvoorwerp voor sub-urbane bewoners. In die context manifesteert zich volgens hem een urgentie op drie vlakken; wereldsystematische urgentie, de sociale ongelijkheid die in de steden aanwezig is en het probleem van kosmopolitisch samenleven versus het monoculturele model. We moeten dringend in de spiegel kijken en oude ideologieën laten varen. De markt moet gecorrigeerd worden als we vooruit willen. Vanuit het publiek werd debat gevoerd over de realiseerbaarheid van cohousingprojecten in dit nieuwe denken. Hoe creëer je levenskwaliteit, wat met de zogenaamde ‘sociale mix’ en wat met de financiële repercussie op de verkoopbaarheid? Nog heel wat denkpatronen moeten doorbroken worden in onze transitie naar de productieve stad. ❚
LIDMAATSCHAP BVA
Architecten en uitoefenaars van aanverwante beroepen kunnen lid worden van de Beroepsvereniging voor Architecten. U kunt alle info hierover terugvinden op bvarchitecten.be en er online het aanvraagformulier invullen.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 153
&
www.bouwenaanvlaanderen.be www.bouwenaanmonumenten.be
Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be?
Bel dan +32(0) 50 368170
De meest complete overzichten van leveranciers online Wie doet wat zijn servicepaginaâ&#x20AC;&#x2122;s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.
Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de (monumenten)bouw
Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet! Bel voor meer informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen en Bouwen aan Monumenten met nummer +32(0)50 368170
WIE DOET WAT
ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN
AANNEMERS
VK
GROEP VAN ROEY NV ALGEMENE BOUW MAES NV Toemaattragel 1 9000 GENT T +32 (0)9 2400130 F +32 (0)9 2229191 E info@maes.pro W www.vanroey.pro
Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 RIJKEVORSEL T +32 (0)3 3401711 F +32 (0)3 3401899 E info@vanroey.be W www.vanroey.pro
NV VANDENBUSSCHE
ASK-ROMEIN NV
Groendreef 21 9880 AALTER T +32 (0)9 3257575 F +32 (0)9 3257580 E info@nvvandenbussche.be W www.nvvandenbussche.be
Ambachtstraat 33 2390 MALLE T +32 (0)3 3202400 F +32 (0)3 3202499 E info.be@ask-romein.com W www.ask-romein.com
Oostrozebeekstraat 54 8770 INGELMUNSTER T +32 (0)51 316080 F +32 (0)51 302237 E info@monument.be W www.monument.be
PELLIKAAN BOUW NV Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T +32 (0)2 7205845 F +32 (0)2 7213470 W www.pellikaan.be
IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 3300 TIENEN T +32 (0)16 820300 F +32 (0)16 821461 E info@hermansco.be W www.hermansco.be
ALBRIMA NV Pulse Steenweg 17 2280 GROBBENDONK T +32 (0)14 710500 E albrima@telenet.be W www.albrima.be
Everdongenlaan 6 2300 TURNHOUT T +32 (0)14 420081 F +32 (0)14 422938 E info@vanhout.pro W www.vanroey.pro
Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be
Industrielaan 96 7700 MOESKROEN T +32 (0)56 850711 F +32 (0)56 344891 E info@decomo.be W www.decomo.be
www.monument.be/companies/2-altritempi
RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 (0)50 362820 F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be
ARCHITECTEN
nv PLAY AV Venecoweg 2 9810 NAZARETH T +32 (0)9 3818640 F +32 (0)9 3818649 E info@playbiz.be W www.playbiz.be
AUTOMATISCHE DEUREN
VERSTRAETE | VANHECKE NV Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be
ADVOCATEN
HERBRANT & PARTNERS ADVOCATEN
RENOTEC NV
DECOMO NV
AUDIOVISUEEL MATERIAAL
ADVOCATEN
Starrenhoflaan 27 2950 KAPELLEN T +32 (0)3 6051433 F +32 (0)3 6051476 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be
ARCHITECTONISCH BETON
A LBRIMA
ARCHITEKTENBURO DE VLOED BVBA Laarnebaan 106 a 9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN T +32 (0)9 2521122 F +32 (0)9 2521125 E info@devloed.be W www.devloed.be
Aalter | Eeklo | Oostkamp | Deinze
PIT ANTWERPEN NV
Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 W www.vkgroup.be
N.V.
ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK VANHOUT.PRO NV
NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE
J. HERMANS & C° N
Steenweg op Deinze 43b 9880 AALTER T +32 (0)9 3746204 F +32 (0)9 3746473 E info@herbrantpartners.be W www.herbrantpartners.be
AFWERKING
PROMAT INTERNATIONAL NV Bormstraat 24 2830 TISSELT T +32 (0)15 718100 F +32 (0)15 718109 E info@promat-international.be W www.promat-international.com
TORMAX BELGIUM Gontronde Heirweg 186, 9090 MELLE T +32 (0)9 2727272 F +32 (0)9 2524224 E com@tormax.be W www.tormax.be
BEDRIJFSWAGENINRICHTING BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING Torhoutsesteenweg 52 8400 OOSTENDE T +32 (0)59 808804 F +32 (0)59 709818 E info@boeckx.be W www.boeckx.be
BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV Ottergemsesteenweg Zuid 808-A31 9000 GENT T +32 (0)9 2250174 F +32 (0)9 2256414 E studiegroep@bontinck.biz W www.bontinck.biz
SORTIMO BVBA Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE T +32 (0)2 3550370 F +32 (0)2 3550371 E info@sortimo.be W www.sortimo.be
SORTIMO WEST Gentseweg 749 8793 SINT-ELOOIS-VYVE
SORTIMO CENTRUM
Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE
SORTIMO OOST Industrieweg 49/7 3980 TESSENDERLO
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 155
WIE DOET WAT
NWWerfzeilValcke600x200.pdf
1
16-12-14
BETON
11:07
VALCKE PREFAB BETON Rodenbachtstraat 72 8908 VLAMERTINGE T +32 (0)57 202501 F +32 (0)57 203814 E info@valcke-prefab.be W www.valcke-prefab.be
BETONWERKEN
BRANDWERENDE DEUREN
GLASRESTAURATIE
HVAC
INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B
RENOTEC NV
FEYS-PATTYN AKF BVBA
4902 TT OOSTERHOUT
Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be
Oostkaai 82 8900 IEPER T +32 (0)57 42 94 94 F +32 (0)57 42 94 95 E info@feys-pattyn.be W www.feys-pattyn.be
T +31 (0)162 455240 F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl
BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS
INBRAAKWERING
KRUISBETON DE SLOOVERE NV Stokstraat 14 9770 KRUISHOUTEM T +32 (0)9 3883315 F +32 (0)9 3883277 E info@kruisbeton.be W www.kruisbeton.be
BOUWMATERIALEN
BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA
Boombekelaan 7 B-2660 Hoboken Tel.: 03 227 36 30 Fax: 03 227 36 31 Email : info@emmerynv.be Website: www.emmerynv.be Website: www.deluge.com.sg
EMMERY NV
VERSTRAETE | VANHECKE NV
Boombekelaan 7
Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be
2660 HOBOKEN T +31 (0)3 2273630 F +31 (0)3 2273631 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg
Weststraat 8 8340 MOERKERKE T +32 (0)50 20902 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be
BOUWKUNDIGE BEVEILIGING
AALBERS | WICO
Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl
GRONDSTOFFEN
CHAPE & VLOERISOLATIE
AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl
INBRAAKWERENDE DEUREN • algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies
ORCEM DEFRAEYE BOB BVBA Bergstraat 2b 8680 KOEKELARE T +32 (0)51 589862 F +32 (0)51 583361 E bob@bobdefraeye.be W www.bobdefraeye.be
Postbus 6067 4780 LX MOERDIJK T +31 (0)168 745040 F +31 (0)168 382331 E info@orcem.nl W www.orcem.nl
HANG- EN SLUITWERK
EXPLOSIEWERING
INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B • algemene elektriciteit • elektrische in 4902 TTinstallaties OOSTERHOUT de industrie T +31 (0)162 455240 • privé-installaties F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl
INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN Abutriek Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be
BRANDBEVEILIGING AALBERS | WICO S.AIR NV
Industriezone Noord 1 - Nijverheidslaan 4 9308 GIJZEGEM (AALST) T +32 (0)53 216371 F +32 (0)53 781311 E info@sair.be W www.sair.be
BRANDWERING
AALBERS | WICO
Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl
156 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl
GIETVLOEREN
DORMA FOQUIN N.V. Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T +32 (0)50 451570 F +32 (0)50 319505 E info@dorma.be W www.dorma.be
Gentsesteenweg 204 8500 KORTRIJK T+32 (0)56 241 390 W www.liquidfloors.be
Boskouter 12 9620 ZOTTEGEM T +32 (0)9 335 0280 F +32 (0)9 361 0228 E info@pxp.be W www.pxp.be
114
Jagershoek 8 8570 VICHTE T +32 (0)56 772165 E info@abutriek.be W www.abutriek.be
INGENIEURSBUREAU
HOUTEN PREFABCONSTRUCTIES
PXP PROJECTS BVBA LIQUIDFLOORS
ABUTRIEK
VK Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 W www.vkgroup.be
• CV-ketels, stoomket en thermische olieke • warmeluchtgenerato en stralingspanelen • airconditioning en ve
WIE DOET WAT
KOGELWERING
METAALMAATWERK
PAALFUNDERING
de waal
PERFECT AAN DE BASIS
STUDIEBUREAU R. BOYDENS Autobaan 13 8210 LOPPEM - ZEDELGEM T +32 (0)50 831320 F +32 (0)50 831329 E boydens@boydens.be W www.boydens.be
INNOVATIE
AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl
LIFTEN
DE WAAL PALEN NV SECLA NV Nijverheidslaan 1596 3660 OPGLABBEEK T +32 (0)89 855411
Voshol 6a 9100 LOKEREN T +32 (0)9 3405500 F +32 (0)9 3405518 E info@dewaalpalen.be W www.dewaalpalen.be
F +32 (0)89 858637
PLATTE DAKEN
E info@secla.be W www.secla.be
NATUURSTEEN SOBEMO Chaussée de Dinant 13 B-5537 Anhée T +32 (0)82 647868 F +32 (0)82 647867 E info@sobemo.be W www.sobemo.be
INTERIEUR
COOPMAN LIFTEN NV
www.roofworkx.be
ROOFWORKX
Heirweg 123 8520 Kuurne
Noordlaan 29-8 NV DAS NATUURSTEEN
T +32 (0)56 358580 F +32 (0)56 355865 E liften@coopman.be W www.coopman.be
8520 KUURNE T +32 (0)56 372937
DAS NATUURSTEEN Reppelsebaan 85 3294 MOLENSTEDE-DIEST
E info@roofworkx.be W www.roofworkx.be
POORTEN
T +32 (0)13 780540 F +32 (0)13 778073
VANHOUT.PRO NV Everdongenlaan 6 2300 TURNHOUT T +32 (0)14 420081 F +32 (0)14 422938 E info@vanhout.pro W www.vanroey.pro
INTERIEURAFWERKING
RDL ENGINEERING Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 (0)51 313524 E info@rdl-engineering.com W www.autolift.be W www.goederenlift.net
MATERIAAL VOOR AANNEMERS
E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be
MUREX-STONE BVBA Jozef Huysmanslaan 60
INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T +31 (0)162 455240 F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl
PROJECTONTWIKKELING
1651 LOT E info@murex-stone.be W www.murex-stone.be
DMV AFWERKING BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 5692798 F +32 (0)3 2949107 E kurt@dmvafwerking.be W www.dmvafwerking.be
KANTOORINRICHTING
EURORENT N.V.
OMGEVINGSWERKEN
EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T +32 (0)2 2370820 F +32 (0)2 2370821
Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE T +32 (0)3 3254300 F +32 (0)3 3259903
W www.extensa.be
W www.eurorent.be
METAALCONSTRUCTIES HERTSENS WEGENWERKEN NV Oeverkant 38
JOYE NV Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK T +32 (0)56 707000 F +32 (0)56 7010010 E info@joyekantoor.be W www.joyekantoor.be
COUWENBERG & SCHELLENS N.V.
2070 BURCHT
Meir 45, 2381 WEELDE T +32 (0)14 654510 F +32 (0)14 658329 E info@cs-alu.be W www.cs-alu.be
T +32 (0)3 2534040 F +32 (0)3 2534040 E helena@hertsens.be W www.hertsens.be
VAN ROEY VASTGOED NV Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 RIJKEVORSEL T +32 (0)3 3401870 F +32 (0)3 3401879 E info@vanroeyvastgoed.be W www.vrwonen.be
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 157
WIE DOET WAT
RESTAURATEURS
SCHRIJNWERKEN RAMEN, DEUREN EN TRAPPEN NV STAALBETON SA
PATRIMOON Winkelomseheide 223a 2440 GEEL T +32 (0)474 691537 E info@patrimoon.be W www.patrimoon.be
ZONWERING
SCHRIJNWERKERIJ BORRA NV Nijverheidstraat 24 8650 HOUTHULST T +32 (0)51 70 33 70 F +32 (0)51 70 38 30 E info@borra.be W www.borra.be
Oostmalsesteenweg 269 2310 Rijkevorsel T +32 (0)3 3128540 F +32 (0)3 3128549 E info@staalbeton.be W www.vanroey.pro
STAALSCHRIJNWERK
SILICAATSTENEN
W www.rubenwillaert.be
RIOLERINGEN
DEJOND NV Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN)
ZUIDLAND LIJMWERKEN BV Noordhoeksestraat 7 4751 TM OUD GASTEL E info@zuidlandlijmwerken.nl W www.zuidlandlijmwerken.nl
T +32 (0)3 8203411 F +32 (0)3 8203511 E info@be.dejond.com W www.dejond.com
SPORTINFRASTRUCTUUR
DESCHACHT Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T +32 (0)9 3557454 F +32 (0)9 3557679 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu
World Trade Center - Tower 1 Koning Albert II-laan, 30 - b.28 1000 Brussel T 0800/63.111 E info@sportoase.be W www.sportoase.be
SPRINKLERS
EMMERY NV Boombekelaan 7 B-2660 Hoboken Tel.: 03 227 36 30 Fax: 03 227 36 31 Email : info@emmerynv.be Website: www.emmerynv.be Website: www.deluge.com.sg
Bredastraat 112 B - 2060 ANTWERPEN T +32 (0) 3 3368264 F +32 (0)3 3368231 E info@asibbvba.be W www.asib.be
TRAPPEN
COLT INTERNATIONAL NV Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T +32 (0)15 286080 F +32 (0)15 270828
GROEP SPORTOASE NV
SCHILDERWERKEN
ASIB BVBA
Industriepark Drongen 11 A 9031 DRONGEN T +32 (0)9 2808430 F +32 (0)9 2808439 E info@fds.be W www.fds.be
ZONWERING & VENTILATIE
RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 (0)50 362820 F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be
FDS N.V.
Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +31 (0)3 2273630 F +31 (0)3 2273631 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg
SOFTWARE
AD ULTIMA GROUP NV Beneluxpark 7 8500 KORTRIJK T +32 (0)56 740 740 F +32 (0)56 740 700 E info@adultima.be W www.adultima.be
DECOTRAP Mijnwerkerslaan 42 3550 HEUSDEN-ZOLDER T +32 (0)11 360460 F +32 (0)11 360461 E info@decotrap.be W www.decotrap.be
VERWARMINGSOPLOSSINGEN
REMEHA NV Koralenhoeve 10, 2160 WOMMELGEM T +32 (0)3 2307106 F +32 (0)3 3545430 E info@remeha.be W www.remeha.be
VERWARMINGSOPLOSSINGEN
DUCO “VENTILATION & SUN CONTROL” Handelsstraat 19 8630 VEURNE T +32 (0)58 330033 F +32 (0)58 330044 E info@duco.eu W www.duco.eu
RENSON WAREGEM Maalbeekstraat 10 B - 8790 WAREGEM T +32 (0)56 627111 F +32 (0)56 602851 E info@ renson.be W www.renson.be
ZUIGEN EN BLAZEN VAN DROGE STOFFEN
STAALCONSTRUCTIES
PRORENO BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 2983073 F +32 (0)3 2949107 E info@proreno.be W www.proreno.be
158 | BOUWEN AAN VLAANDEREN
METAALCONSTRUCTIES COUWENBERG & SCHELLENS Meir 45, 2381 WEELDE T +32 (0)14 654512 F +32 (0)14 654758 E info@cs-alu.be W www.cs-alu.be
DAENS KITVOEGWERKEN Ambachtstraat 58 3530 HELCHTEREN T +32 (0)495-254155 F +32 (0)11 96 49 63 E kitvoegwerkendaens@telenet.be W kitvoegwerkendaens@telenet.be
FIHUMA Turnhoutsebaan 129 2970 SCHILDE T +32 (0)3 3142903 F +32 (0)3 3151903 E info@fihuma.be W www.fihuma.be
ASK Romein is een partner voor opdrachtgevers bij het ontwikkelen en realiseren van eenvoudige bedrijfsruimten in BelgiĂŤ en Nederland, maar ook bij het uitvoeren van zeer grote en uiterst complexe bouwwerken in deze landen en over de hele wereld. Vanuit de vestigingen in Malle (B), Roosendaal (NL) en Vlissingen (NL) berekent, ontwerpt, optimaliseert en realiseert ASK Romein projecten voor haar klanten uit onder meer Transport en Logistiek, Sport en Recreatie, Utiliteitsbouw, Industrie, Parkings en Offshore markten.
Ambachtsstraat 33 2390 Malle West Tel: +32 (0)3 320 24 00 Fax: +32 (0)3 320 24 99 info.be@ask-romein.com
www.ask-romein.com
40.000 bedrijfszekere machines VEXTR ESTIG A ING te huur voor bouw en industrie SINT -NIK
LAAS
SINT -NIK
03 7LAAS@EUROR 76 7 ENT.BE 0 70
GRATIS ADVIES
eurorent.be Openingsuren weekdagen: zaterdag:
07u30 - 12u15 08u30 - 12u15
• 13u00 - 17u00 • 13u00 - 17u00 E19 BERGEN OP ZOOM HAVEN A12 BREDA
Vraag nu uw GRATIS catalogus op eurorent.be! A11
E34
Noorderlaan
DEURNE
‘EXPRESSWEG’
AFRIT 2 DEURNE
N70
SINT-NIKLAAS
EXTRA
N451
03 776 70 70
E34
N70
HAASDONK
Tassijnslaan
De Ster
Moerputstraat Zijstraat Heidebaan tov nr 70.
SINT-NIKLAAS
AFRIT 15 SINT-NIKLAAS
N16
N485
A12
BRUSSEL
E19
Bisschoppenhoflaan
E34 E313
E17
SINT-NIKLAAS@EURORENT.BE
E19
Turnhoutsebaan
ANTWERPEN
VESTIGING
HASSELT
AFRIT 18 WOMMELGEM
CATALOGUS 2014/2015
Meer dan 30.000 mac hines onmiddellijk beschikb aar!
• Euro Rent Antwerp NV
op de werf
S
SINT-NIKLAA
‘DE’
A TRING EXTIG VES
T.BE
S@EUROREN
CATALOGUS 03 776 70
SINT-NIKLAA
70
2014 / 2015
Met meer dan 30.000 machines!
AFRIT 15A HAASDONK
E17
GENT
Navigeer naar
DEURNE Bisschoppenhoflaan 633 Tel 03 325 43 00 • Fax 03• 2100 Deurne 325 99 03 deurne@eurorent.be SINT-NIKLAAS Moerputstraat 1 (GPS: Heidebaan) 9100 Sint-Niklaas Tel 03 776 70 70 • Fax 03 sint-niklaas@eurorent.be 776 42 64
EUR080_2014 Cover
Machineverhuur voor Bouw & Industrie
A4_LE05.indd 1
2/12/14 16:42
eurorent.be
Bisschoppenhoflaan 633 | 2100 Deurne | T 03 325 43 00 | deurne@eurorent.be Moerputstraat 1 (Heidebaan, tegenover Gamma) | 9100 Sint-Niklaas | T 03 776 70 70 | sint-niklaas@eurorent.be