Bouwen aan Vlaanderen 03 2016 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

3 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 17 I NUMMER 3 2016 I JUNI -JULI

ARCHITECTURAAL HOOGSTAAND POLITIEKANTOOR IN BRAKEL INSPIRERENDE GEBOUWEN MET HOUTSKELETSTRUCTUUR WOONZORGCENTRUM MET VIJFSTERRENALLURE KUNSTZINNIGE ZIEKENHUISBLOK IN GENK HET ZWIN IN EEN NIEUW KLEEDJE

Gedempte Zuiderdokken, Antwerpen

Technum is nu Tractebel. Met de opkomst van

Technum is nu Tractebel

gedecentraliseerde energie enerzijds en smart cities anderzijds, zijn energie, infrastructuur, water en gebouwen onlos-makelijk met elkaar verbonden. Door onze expertise onder één merknaam samen te brengen, kunnen we uw duurzame toekomst helpen waarmaken, waar ter wereld u zich ook bevindt. Tractebel levert wereldwijd oplossingen in meer dan 140 landen. In België hebben we kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt en Oostende.

tractebel-engie.com

Shaping our world

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

www.remmers.be

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

DucoSlide Aluminium schuifpanelen

Kijkwoning Lapeirre, Nevele (BE)

DucoSlide is een extern zonweringsysteem met schuifpanelen. Ze combineren optimale zonwering met behoud van daglicht en bieden zo een maximum aan privacy! DucoSlide schuifpanelen zijn beschikbaar met ‘LuxFrame’ of ‘SlimFrame’ kaderprofielen met vaste of verstelbare lamellen. Toepasbaar in een enkelvoudig, symmetrisch, telescopisch, BiFold of QuadraFold schuifsysteem.

We inspire at www.duco.eu

UITGAVE

Voorwoord

3 Betonstop

Tenzij u voorbije maand met vakantie was en mindfullness-gewijs elke vorm van digitale of analoge berichtgeving heeft geweerd, is het u allicht wel op een of andere wijze ter ore gekomen: Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) wil tegen 2050 een ‘betonstop’ invoeren. Elk nieuwbouwproject dat na deze deadline niet-bebouwde ruimte inneemt, zal dat moeten compenseren door elders een gelijkaardige oppervlakte ‘terug te geven aan de natuur’. Daarnaast wil de minister ook de verouderde verkavelingsvoorschriften afschaffen, zodat bestaande woningen uit de jaren 60 en 70 makkelijker te verbouwen of af te breken zijn. Tot slot is er ook sprake van een groennorm, die zal stipuleren dat elke bebouwde oppervlakte op perceels- of verkavelingsniveau een bepaald percentage groenruimte moet bevatten. "Er wordt te veel open ruimte aangesneden, dus we moeten die trend dringend keren", motiveert Schauvliege, die momenteel de laatste hand legt aan het nieuwe Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV), de langverwachte opvolger van het beruchte Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Het spreekt voor zich dat de nakende ‘betonstop’ het nodige stof doet opwaaien – zij het voorlopig enkel in figuurlijke zin. Waar het bouwwezen zich deze dagen over het algemeen nog steeds hoofdzakelijk toelegt op nieuwbouw, moet de balans de komende 33,5 jaar grotendeels overhellen naar vernieuwbouw en renovatie. “Toch wel erg ambitieus”, klinkt het bij de een, want het zal zeker geen sinecure zijn om deze nieuwe filosofie en de bijhorende mentaliteitswijziging op middellange termijn te implementeren. “Veel te laat”, vindt de ander, want tegen 2050 zal een groot deel van de nu al veel te schaarse open ruimte helaas definitief ingenomen zijn. Over de deadline valt met andere woorden te redetwisten, maar het primaire uitgangspunt van het plan – de voortschrijdende verharding en ‘verrommeling’ van Vlaanderen eindelijk een halt toeroepen – kan uiteraard wél bij iedereen op bijval rekenen. Anno 2016 is ruim een derde van het Vlaamse land al bebouwd, gebetonneerd of geasfalteerd. Dat we daarmee Europees koploper zijn, mag niet verbazen. Bovendien neemt dit aanzienlijke aandeel dagelijks verder toe, zelfs in die mate dat Vlaanderen volgens de berekeningen van Groen tegen 2050 voor 41,5 procent zal bestaan uit gebouwen en infrastructuur. “Iedereen moet de kans krijgen om te sporten of tot rust te komen in het groen, zonder daarbij eerst in de file te moeten staan”, vindt de minister. “Maar ik wel een evolutie, geen revolutie.” Betekent dit dat er voor knappe nieuwbouwprojecten geen plaats meer zal zijn in het Vlaanderen van de toekomst? Geenszins. Ook binnen 33,5 jaar zullen we nog volop kunnen genieten van realisaties zoals iGent in Zwijnaarde, de nieuwe moskee in Lier, de K-blok op Campus Sint-Jan in Genk, de Trudo Sporthal in Sint-Truiden of het politiecommissariaat in Brakel, die verderop in dit nummer uitvoerig beschreven en rijkelijk geïllustreerd zijn. Bovendien krijgen we in het beste geval twee hoogstandjes voor de prijs van één, want de ruimte die elders zal worden vrijgemaakt ter compensatie, zal vermoedelijk worden omgevormd tot kwalitatieve publieke ruimte. Om van de knappe verbouwingen en renovaties die ons pad zullen kruisen maar te zwijgen… Wie bij het horen van het woord ‘betonstop’ alvast een zekere bezorgdheid voelde opwellen, kan dus opgelucht ademhalen. Als dat geen positieve noot is om de zomer mee te beginnen…

Veel leesplezier Tim Janssens

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift & website voor de bouw Jaargang 17 • nummer 3 • 2016 Sinds 1999 • Verschijnt 6 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

H.B.J.M. Louwers Domein De Herten Hertsbergsestraat 4 B-8020 Oostkamp Postbus 85 B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

EINDREDACTIE Tim Janssens

REDACTIETEAM

Tim Janssens, Jeroen Schreurs en Aaron Eerdekens (Redactiebureau Palindroom). Henri Gielen, Hans Herbrant, Els Jonckheere, Koen Mortelmans, Bram Souffreau, Frie Van der Planken, Bart Vancauwenberghe en Arne Vansteenkiste

BLADMANAGEMENT

Philippe Bourda T +32 50 36 81 70 M +32 478 43 75 43 E p.bourda@louwersmediagroep.be

WOON- EN WERKGEBOUWEN Zwijnaarde: Sterk staaltje van technologische en architecturale creativiteit

Knokke: Het Zwin in een nieuw kleedje

Antwerpen: Brooklyn-project fleurt Antwerpse Luchtbal-wijk op

Brussel: Nabeschouwing Realty 2016

Pieter Maeyaert T +32 50 36 81 70 E p.maeyaert@louwersmediagroep.be

Sint-Truiden: Trudo Sporthal biedt Truiense sportliefhebbers moderne accommodatie

Pascal Op de Beeck T +32 50 36 81 70 M +32 475 28 14 64 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

Brakel: Politiekantoor met architectuur die ‘vertelt’

Bedrijfspresentatie: Wavin

De Pen: Piet Van Cauwenberghe, zaakvoerder ABSCIS ARCHITECTEN

www.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project E traffic@louwersmediagroep.be Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 50 36 81 70

Ternat: Maison GAB, Architectuur herleid tot haar essentie

Bedrijfspresentatie: AVT

Massenhoven: Eigentijds winkelplezier op Top-niveau

SECRETARIAAT

Lier: Herkenbaar volume met eigen franje

Lummen: Passief architectenkantoor van eigen makelij

België: € 54,00 per jaar excl. BTW Buiten België: € 90,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 50 36 81 70

Bedrijfspresentatie: Mathieu Gijbels NV

Beveren-Waas: Grootste sluis ter wereld versterkt Antwerpen als internationale haven

Nazareth: Indrukwekkende luifels sieren Total in Nazareth

Heusden-Zolder: Tweehonderd deelnemers voor eerste editie van Bouwproces 2016

ADRESWIJZIGINGEN

Neder-over-Heembeek: Pionier in duurzame industriegebouwen

Poperinge: Ruimere, eigentijdse en efficiëntere uitvalsbasis

Bedrijfspresentatie: Metaleuven

Torhout: Opvallende nieuwe uitvalsbasis voor Scalini

Poppel: Totaal vernieuwde Peugeot-garage in Poppel

Nevele: Inspirerende kijkwoning met dynamisch gevelbeeld

ADVERTENTIES

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

ABONNNEMENTPRIJS

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

VORMGEVING/ART DIRECTION

THEMA DUURZAME BOUWTECHNIEKEN

E studio@louwersmediagroep.be

Houtskeletbouw in prestigieuze projecten: een bloemlezing

DRUKWERK

Betonwanden en -vloeren met een duurzame stempel

Duurzaam bouwen verankerd in planning en werking

Fraaie gevelstenen uit natuurlijke Limburgse leem

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Inhoud

106

128

144

DAK & GEVELTECHNIEKEN 89 91

Bedrijfspresentatie: Dejong Bedrijfspresentatie: Deschacht

ONDERWIJSPROJECTEN 93 99 100 102 106 111

Oostakker: Klassieke nieuwbouwschool met speelse elementen Bedrijfspresentatie: Zeno Signs Riemst: Nieuwbouwschool maakt optimaal gebruik van hoogteverschil Wetteren: Sporten op het hoogste niveau Gent: Studeren in alle comfort Aalter: Techniek op een beperkte ruimte

ZORGPROJECTEN Antwerpen: Performantie cruciaal voor nieuw psychiatrisch centrum Zelzate: OCMW 'verzilvert' Bloemenbos Genk: K-blok valt op door veelkleurig kunstwerk Wijgmaal: Oude dag tussen kerk en natuurgebied Lokeren: Assistentiewoningen met klassieke toets Knokke: Knokke-Heist verwelkomt vijfsterrenwoonzorgcentrum Maasmechelen: Strakke glazen balustrades voor De Mispelaer Brasschaat: Zorgcentrum in de vorm van urban villaâ&#x20AC;&#x2122;s Gent: Vernieuwde vakbeurs HEALTH&CARE zorgt voor nieuw elan in Belgische zorgsector

113 118 124 128 131 133 136 138 142

BOUWEN AAN MONUMENTEN Brussel: Panoramisch dakterras voor kunstencentrum WIELS

144

PARTNERS EN RUBRIEKEN

UITGAVE

3 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 17 I NUMMER 3 2016 I JUNI -JULI

Journaal De Vijfde gevel

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE

Archeologie anno 2016 CIB Nieuws De Derde Long BVA Nieuws Juridisch advies van Hans Herbrant VCB Nieuws ORI Nieuws

3 2016084 BAVL 03.indd 1

22-06-16 17:17

Wie Doet Wat

49 92 143 147 148 149 150 151 152 154

Coverbeeld: politiekantoor in Brakel BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

ZWIJNAARDE | iGent

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | UGent / Hilde Christiaens

STERK STAALTJE VAN TECHNOLOGISCHE EN ARCHITECTURALE CREATIVITEIT

8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ZWIJNAARDE | iGent

Op de campus Ardoyen in Zwijnaarde pronkt sinds december 2015 ‘iGent’, het nieuwe kantoren- en labocomplex van UGent Tech Transfer en de vakgroepen INTEC en ELIS. De activiteiten binnenin het gebouw worden perfect weerspiegeld door de gedurfde architectuur, die een futuristische look combineert met extreme duurzaamheid en efficiënt ruimtegebruik. Dat hierbij de nieuwste technologieën werden aangewend, is evident. iGent is een betonconstructie van 54 meter hoog. De vijftien bouwlagen (waarvan twee ondergronds) vormen samen een benutbare oppervlakte van 18.000 m², die onderdak biedt aan talrijke labo’s, kantoren, pratica en vergaderzalen. Daarnaast zijn er ook een auditorium, twee datacenters en diverse technische ruimtes. Architect Jan Van Den Broeke van evr-Architecten: “Onze opdracht bestond erin de hoogtechnologische activiteiten van UGent Tech Transfer, INTEC en ELIS te vertalen in de architectuur en daarbij ook zo efficiënt mogelijk met de beschikbare ruimte op het terrein om te gaan. Deze invalshoek leverde een dens gestapeld volume op dat bestaat uit een sokkel van publieke functies met een achterliggend datacenter, waarop een kantoor- en labotoren is opgetrokken.”

OP MENSELIJKE SCHAAL De toren is opgevat als een stapeling van kolomvrije en flexibel in te richten kantoor- en onderzoekplateaus rondom een centrale kern. De verdiepingen zijn twee per twee aan elkaar gekoppeld via dubbelhoge soft-meeting-ruimtes. Communicatie is een centraal thema in en rond het gebouw. Architect Van Den Broeke: “Het gelijkvloers en de eerste bouwlaag zijn aan de pleinkant ingepalmd door transparante publieke functies en een foyer. Op die manier is een inte-

ressant binnen-buitentussengebied ontstaan. Het voorplein fungeert als een openluchtverblijf- en ontmoetingsruimte met een fietsenstalling, zitmogelijkheden, bomen ... Hierdoor hebben we architecturaal een samenhangend geheel van gebouw en publieke ruimtes gecreëerd, dat ondanks de omvang van het project toch helemaal op menselijke schaal is gebouwd.”

GEEN EENVOUDIG PROJECT De concrete realisatie van het project werd in handen van de tijdelijke vereniging MBG (ruwbouw, gevels, afwerking, liften en sanitair), Cegelec (elektronica en HVAC) en VMA (elektrische installaties en sturingen) gegeven. Pol Lauwers, projectdirecteur van MBG: “Igent was geen eenvoudig project. Enerzijds was er de vrij gewaagde architectuur. Betonnen wanden, kolommen en plafonds werden bewust in zichtbeton uitgevoerd. Hierbij bleven de techieken aan het plafond zichtbaar om de betonmassa als temperatuurbuffer te gebruiken. Anderzijds is het een hoogtechnologisch gebouw met heel wat speciale technieken, die door de integratie in wanden en verhoogde vloeren aan het oog onttrokken zijn. Een grote uitdaging was het faradisatielokaal op de twaalfde verdieping, met speciale ramen waarin een soort van koperdraad geweven is die de straling tegenhoudt.” ›

Wanden, kolommen en plafonds werden bewust uitgevoerd in zichtbeton.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

ZWIJNAARDE | iGent

Vrij uniek en opvallend zijn de PV-panelen op de zuidgevel, die tevens dienst doen als zonwering.

GOEDKOOP VERWARMEN EN KOELEN iGent is duurzaam in de brede zin van het woord: efficiënt ruimtegebruik, maximale toegankelijkheid, flexibiliteit, compactheid, duurzaam materiaalgebruik, hergebruik van regenwater, passieve nachtkoeling, vraaggestuurde verlichting ... Het meest spraakmakende klimaattechnische aspect is de recuperatie van de restwarmte van het 1.000 m² grote datacenter, die wordt gebruikt om het hele gebouw in de winter te verwarmen. Stijn Van Hoey van Cegelec: “Deze warmte staat immers gratis ter beschikking en wordt door middel van een warmtepomp bruikbaar voor de lokaalverwarming met lagetemperatuurradiatoren, vloerverwarming en ook de sanitaire warmwaterproductie. De warmte die niet kan worden gerecupereerd, wordt via een droge koeler op het dak afgevoerd. De koeling van het datacenter is overigens redundant uitgevoerd tot op het niveau van twee verschillende elektrische voedingsbronnen, zodat bij uitval van het ene systeem het andere het volledig kan overnemen. Daarnaast is er nog een datacenter dat door de vakgroepen wordt gebruikt. Daar gebeurt de klimatisatie door middel van indirect adiabatische

“Onze opdracht bestond erin de hoogtechnologische activiteiten te vertalen in de architectuur en zo efficiënt mogelijk om te gaan met de beschikbare ruimte op het terrein” koelgroepen, wat toelaat om de traditionele en energieverslindende compressiekoeling zo lang mogelijk uit te stellen en gedurende het grootste deel van het jaar zonder mechanische compressiekoeling te werken. Eenvoudig was dit project niet. Het was een hele uitdaging om enerzijds de installaties zo energetisch mogelijk uit te bouwen en anderzijds de bedrijfszekerheid en redundantie zo verregaand te garanderen. Vandaar dat we bijzonder trots zijn op de prestaties die we in iGent hebben neergezet.”

MET NACHTKOELING In functie van een ecologisch verantwoorde nachtkoeling zijn op strategische plaatsen in de gevels gemotoriseerde ramen aangebracht. Stijn Van Hoey: “Wanneer de buitencondities dit toelaten, wordt het gebouw ’s nachts met een totaal luchtdebiet van 120.000m³/h frisse lucht doorspoeld. De grote thermische massa van het gebouw laat toe deze koude-energie te bufferen, waardoor een aangenaam binnenklimaat ontstaat zonder dat er mechanische koeling aan te pas komt.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

Uw lokale partner, met meer dan 40 jaar ervaring, voor platenwarmtewisselaars • Enkelwandig en dubbelwandig • Geschroefd • Gebraseerd • Gelast Onderhoud, herstellingen en wisselstukken voor alle merken.

Ook uw lokale partner voor UV installaties

CHEC bvba Smederijstraat 32 Unit 15 – 2960 Brecht +32 3 326 00 02 – sales@chec.be

Uitdagende engineering Esthetische afwerking Glas, aluminium, staal en/of RVS Eigen plaatbewerking en montage

Gremelsloweg 9 B-3680 Maaseik Tel.: +32 - 89 56 30 72

info@cevan.be Website: www.cevan.be

SURF NAAR DE MEEST COMPLETE STARTPAGINA VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be? Neem dan contact op met: Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be Philippe Bourda p.bourda@louwersmediagroep.be Of bel: +32 50 36 81 70

ZWIJNAARDE | iGent

PV-PANELEN OP DE GEVEL Vrij uniek en opvallend zijn de PV-panelen op de zuidgevel, die tevens dienst doen als zonwering. Erik Brabants van Cegelec: “In totaal hebben we 676 stuks geplaatst met een totaal vermogen van 135kWp. De installatie van deze panelen was geen evidentie. Het vereiste een speciale ophangstructuur uit staal en aluminium om de ideeën van de architect in de praktijk om te zetten.” Waarmee de tijdelijke vereniging eveneens erg tevreden is, is de blowerdoortest – met als resultaat een luchtdichtheid van 0,24 voor het volledige gebouw, inclusief ondergrondse verdiepingen en technische lokalen. Pol Lauwers: “En natuurlijk zijn we ook fier dat we het gebouw vijf maanden eerder konden opleveren dan verwacht. Want dat is toch wel een prestatie voor een technologisch en architecturaal hoogstandje als iGent.” ❚

Participanten aan het woord J. HERMANS & CO – VLIESGEVELS EN RAMEN

Participanten aan het woord CEVAN METAALWERKEN – LUIFEL, SPILTRAPPEN, LEUNINGEN EN HANDGREPEN Een belangrijke eyecatcher van iGent is de stalen gelakte luifel aan de hoofdingang. Deze werd gerealiseerd door Cevan Metalworks uit Maaseik. Dit bedrijf specialiseert zich al meer dan dertig jaar in twee activiteiten. Enerzijds zijn er de metaal- en glasconstructies, inclusief montage. Anderzijds is er de plaatbewerking in staal, aluminium en rvs. Vandaar dat Cevan Metalworks in Igent meer dan enkel de luifel leverde. Managing Director Dirk Dezeure: “We plaatsten vijf spiltrappen in ruwbouwfase, en in afwerkingsfase ongeveer 180 lopende meter gelakte leuningen en handgrepen in de traphallen. De trap van de centrale inkomsthal voorzagen we dan weer van een glazen leuning met houten handgrepen. Maar de grootste uitdaging was toch wel de luifel, vooral omdat we die op vraag van de architect in één stuk moesten produceren, monteren en transporteren. Door creatieve engineering en een uitstekende samenwerking in het bouwteam hebben we het beoogde resultaat toch bereikt.”

Alle vliesgevels en ramen van iGent zijn van Belgische makelij. Het is immers J. Hermans & Co uit Tienen dat dit alles fabriceerde en installeerde. Opgericht in 1921 evolueerde het familiebedrijf van glazenmaker tot fabrikant van gebrandschilderd glas. In 1971 kwam daar aluminium glasgevelbouw bij en in 1981 werd via zusteronderneming Astrawall Benelux een eigen glasgevelsysteem ontwikkeld. Vandaag is J. Hermans & Co een toonaangevend constructiebedrijf in de Benelux. Sinds 2007 is het ook de exclusieve vertegenwoordiger van het revolutionaire Kalwall-systeem en verdeelt het de Svalson-guillotineramen. In iGent zorgde de onderneming ook voor de voorhangconstructie met de looproosters en de draagconstructie voor de zonnepanelen. Project Manager Marc Velleman: “De combinatie van verschillende technieken – zonwering, nachtventilatie, zonnepanelen ... – maakte van dit project een echte uitdaging. Maar dankzij een goede voorstudie en onze ervaring zijn we glansrijk in onze missie geslaagd.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Universiteit Gent (Gent) Architect evr-Architecten (Gent) Hoofdaannemer MBG (Antwerpen) – Cegelec (Zwijndrecht) – VMA (Sint-Martens-Latem)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

KNOKKE | Bezoekerscentrum Zwin

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Coussée & Goris Architecten

HET ZWIN IN EEN NIEUW KLEEDJE Het Zwin is al jaar en dag een grote trekpleister voor natuurliefhebbers, maar vanaf 10 juni zal het zonder twijfel nog veel meer volk mogen ontvangen. Dankzij een investering van 24 miljoen euro in nieuwe infrastructuur moet het immers een toeristische lokker van formaat worden. Een nieuw bezoekerscentrum inclusief speeltuin, een kijkcentrum, talrijke educatieve ‘hutten’, een concièrgewoning en een onderhoudsgebouw maken deel uit van dit enorme bouwproject in het beroemde natuurgebied. De realisatie van het project Zwin Natuur Park is een gezamenlijk initiatief van de Provincie West-Vlaanderen en het Agentschap Natuur en Bos (ANB) van de Vlaamse Overheid, dat de Zwinvlakte beheert. De totale investering bedraagt 24 miljoen euro, waarvan 19,2 miljoen wordt voorzien door de Provincie WestVlaanderen. Het kijkcentrum werd volledig door het ANB gefinancierd, meer bepaald voor een bedrag van 1,3 miljoen euro. De gemeente Knokke-Heist leverde

een bijdrage van 500.000 euro, de Vlaamse Regering 800.000 euro via het Kustactieplan III en de Europese Unie 1,6 miljoen euro via het REECZ-project plus 430.000 euro via Natura People. Het volledige project omvat een totale oppervlakte van bijna 200 ha. De provincie nam 18 ha voor haar rekening voor de installatie van het nieuwe Zwin Natuurpark. ANB beheert de overige 180 ha uit het project, wat overeenkomt met de Vlaamse Zwinvlakte.

HOOFDGEBOUW MET HOUTEN PORTIEKEN Het ontwerp voorziet een doorbreking van het dichtgeslibde bos om plaats te maken voor een waardevol slikken- en schorrengebied en aan te sluiten op de heraangelegde Kleyne-vlakte. In concreto werd op de bestaande parking een langwerpig gebouw met een lengte van 135 meter in twee bouwlagen (en technische ruimte) opgetrokken. Architect Klaas Goris

Klaas Goris: “Door de architectuur van de gebouwen te laten aansluiten bij het polderlandschap, zijn we erin geslaagd om een soort van afwezige aanwezigheid te creëren die perfect op maat van het natuurdomein gesneden is.” 14 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

KNOKKE | Bezoekerscentrum Zwin

Het nieuwe bezoekerscentrum van het Zwin is op elegante wijze ingebed in het natuurrijke landschap. van Coussée & Goris Architecten: “We stelden voor om dit bezoekerscentrum op te bouwen met houten portieken in verschillende hoogtes. In concreto betreft het een houtskelet met een betonnen kern aan de binnenzijde. De muren zijn bekleed met een thermisch verduurzaamd naaldhouten beplanking die zwart gebeitst is. In dit gebouw werden een onthaal met cafetaria, een tentoonstellingsruimte, enkele kantoren en een seminariezaal ondergebracht. Ook de conciërgewoning en het groenbeheer zijn in hetzelfde hout opgetrokken.”

planken bekist zichtbeton. Tussen de wanden is als een overdekte loggia een volume in hout geschoven, van waaruit de bezoekers zicht op de Zwinvlakte hebben. Daarnaast werden er nog acht educatieve hutten neergepoot in het natuurdomein. Dit zijn kleine houten structuren van circa 20 m² die volledig met Douglas zijn afgewerkt. De natuurlijke uitstraling

maximaliseren en culturele tekens zoveel mogelijk beperken, vormt de centrale gedachte in het algemeen landschapsconcept van het Zwingebied. Door de architectuur van de gebouwen te laten aansluiten bij het polderlandschap, zijn we erin geslaagd om een soort van afwezige aanwezigheid te creëren die perfect op maat van het natuurdomein gesneden is.” ›

NOG TAL VAN ANDERE GEBOUWEN Het kijkcentrum dat zich in de Internationale Dijk bevindt, is 62 meter lang en opgebouwd uit beton met plankenbekisting. Klaas Goris: “Het gaat over vijf parallelle wanden, op volle hoogte gestort in met

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

+32 (0) 486 358 148

+32 (0) 50 680 950

Groendaken - Daktuinen - Groengevels - Tuinontwerp & -aanleg 16900327_green.indd 1

09-06-16 15:16

Grondwaterverlaging putboringen bronbemalingen

Poststraat 38-40 B-8560 Gullegem Tel. 056/41.14.34 Fax 056/41.12.85 info@avyncke.be

KNOKKE | Bezoekerscentrum Zwin

De fauna en flora in Het Zwin kunnen zich ook na de metamorfose van het natuurgebied ten volle ontplooien.

“De natuurlijke uitstraling maximaliseren en culturele tekens zoveel mogelijk beperken, vormt de centrale gedachte in het algemeen landschapsconcept van het Zwingebied” MIDDEN IN DE NATUUR: GEEN EVIDENTIE

De muren van het bezoekerscentrum zijn bekleed met een thermisch verduurzaamd naaldhouten beplanking die zwart gebeitst is.

Via een openbare aanbesteding werd de realisatie van het volledige project toegekend aan Artes Depret. Projectleider Laurens Verlinde: “We kregen de opdracht om de ruwbouw en afwerking van het bezoekerscentrum, het natuureducatie- en kijkcentrum, de concièrgewoning met groenbeheer, de hutten en de voederplaatsen uit te voeren. Aangezien de nieuwbouw van het Zwin heel wat ecologische snufjes bevat, zijn er voor de technieken andere partijen ingeschakeld. Op dat vlak werden we als pilootaannemer aangesteld, wat betekent dat wij instonden voor de planning en coördinatie. Een eenvoudig project was het niet, eerst en vooral omdat we natuurlijk in een beschermd natuurgebied moesten werken en het terrein zijn specifieke eisen qua bescherming van de aanwezige fauna en flora heeft. Daarnaast was het niet evident om het

ontwerp van het hoofdgebouw in de praktijk om te zetten. Vooral het construeren van de verlijmde houten lamellen tot een solide, maar ook esthetische constructie, was specialistenwerk waarvoor we Woodlam hebben ingeschakeld. Daarnaast moest het zichbeton eruitzien als een plankenstructuur. Om dit te verwezenlijken, hebben we dennenhouten planken op de bekisting genageld, om zo het negatief in print op het beton te verkrijgen. Een andere belangrijke uitdaging lag in het gestructureerde beton, dat tegelijkertijd als zichtbeton fungeerde. Vandaar dat we meteen bij de ruwbouw de hoogste afwerkingskwaliteit moesten voorzien, wat in de praktijk niet altijd gemakkelijk is. Maar dankzij onze jarenlange ervaring en de assistentie van gespecialiseerde onderaannemers, hebben we ervoor gezorgd dat het Zwin een metamorfose heeft ondergaan waarvan alle bezoekers onder de indruk zullen zijn.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17

DIT IS EEN LOCKERTJE VOOR ARCHITECTEN

Bij Loggere weten we wat architecten mooi vinden. Sowieso houdt u meer van sprekende projectfotoâ&#x20AC;&#x2122;s dan lange verkoopverhalen, dus houden we het kort. Loggere richt kleedkamers en sanitaire ruimtes in, zoals toegepast in het vernieuwde Natuurpark het Zwin in Knokke-Heist. De sanitaire lokalen van de nieuwe gebouwen zijn ingericht met semi-vrij hangende vingerveilige sanitaire cabines met een terugliggende rvs poot onder de tussenwanden. Verder is er een 13 mm volkern wandbekleding toegepast. Voor de lockers werd er gekozen voor een solide metalen uitvoering, versterkte deuren met speciale perforaties voor verluchting en afsluitbaar d.m.v. pandsloten met geldteruggave. Tot slot heeft Loggere de Babychangers met rvs omkasting geplaatst. Zoals u op de fotoâ&#x20AC;&#x2122;s kunt zien, stuk voor stuk producten die perfect aansluiten bij de look-and-feel van het project en belangrijk: de visie van de architect. We hopen dat we ook u kunnen verlokken. Neem voor meer informatie contact op met Michel Bergers of kijk op www.loggere.com Loggere Metaalwerken NV, Europastraat 40, 2321 Meer, tel. 03-3170350 / gsm 04-96238385

STEEL GOING STRONG

KNOKKE | Bezoekerscentrum Zwin

Participanten aan het woord Participanten aan het woord LAMEIRE – MOEILIJKE BESCHOEIINGEN EN FUNDERINGEN Om het waterpeil in het zwingebied niet te verstoren, moest speciale aandacht aan de bouwputbeschoeiing worden besteed. Voor de meest kritieke punten werd een beroep gedaan op Lameire uit Eeklo. De firma realiseerde er een gesloten waterkerende beschoeiingswand in CSM (Cutter Soil Mix) voor de ondergrondse verdieping van het bezoekerscentrum, inclusief een tijdelijk schoorkader. Voor de beschoeiing van de uitkijkpost maakte het een secanspalenwand bovenop een smalle zanddijk en boorde het palen als fundering. Bestuurder Yves Lameire: “Het was absoluut geen standaardproject en toch wel een uitdaging om de opdracht tot een goed einde te brengen. Vooral de moeilijke bereikbaarheid van de uitkijkpost was een heikel punt, maar dankzij de keuze van de juiste technieken en machines zijn we er toch in geslaagd om onze taak correct en tijdig uit te voeren.”

GREEN BUILDING PROJECTS - GROENDAKEN De groendaken op het nieuwe bezoekerscentrum van Het Zwin werden met zorg uitgevoerd door Green Building Projects uit Brugge en omvatten een totaaloppervlakte van 1870 m². Een drielaagse opbouw van een drainageplaat met waterbuffer, geotextiel en een 15 cm dikke substraatlaag zorgen voor een gezonde habitat voor de 14.000 Festuca Glauca-plantjes. Deze sterke, winterharde planten werden stuk voor stuk met veel geduld geplant. ‘Een monnikenwerk voor de ganse equipe, maar het uitzicht vanop de daken en het toewerken naar het eindresultaat maakte ons enthousiast, gaf het duwtje in de rug – figuurlijk dan, uiteraard”, zegt zaakvoerder Simon Perneel (Green Building Projects). “Een druppelirrigatie zorgt ervoor dat de beplanting ook de droogteperiodes kan overbruggen. Een groendak slaagt pas op lange termijn als je voldoende waterbuffering voorziet in de volledige opbouw van het groendak.”

LOGGERE METAALWERKEN – LOCKERS EN SANITAIRE WANDEN In het bezoekers- en het natuureducatiecentrum zijn stalen lockers geplaatst. Met hun strakke uitstraling, afsluitbare deuren met pandslot, geldteruggave en geperforeerde ventilatiegaten zijn deze lockers de top in hun soort. Het was Loggere Metaalwerken uit Meer die ze leverde. Deze inrichter van sanitaire ruimtes en kleedkamers plaatste ook de sanitaire scheidingswanden in 13 mm antibacteriële Volkernplaat, uitvoering semivrijhangend met vingerveiligprofiel en rvs-beslag. Ook de 13 mm Volkern-wandbekleding op geventileerde achterstructuur werd door Loggere Metaalwerken in de sanitaire lokalen geplaatst. Loggere Metaalwerken richt sanitaire ruimtes en kleedkamers in met producten zoals lockers, garderobekasten, sanitaire cabines, rvs-sanitair, polyester badkamerunits, garderobe- en droogsystemen ... Daarnaast kan u er terecht voor prefab kantoorunits, fietsenrekken en overkappingen. Commercieel directeur Michel Bergers: “Loggere is actief op de Belgische, Nederlandse en Franse B2B-markt. Onze producten worden toegepast in de industrie, sportaccommodaties, scholen, zwembaden, ziekenhuizen, kazernes, gevangenissen, politiebureaus en dergelijke. We kiezen voor een persoonlijke benadering en zoeken samen met de klant naar de beste oplossing op het vlak van duurzaamheid, kwaliteit, functionaliteit en moderne vormgeving.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

KNOKKE | Bezoekerscentrum Zwin

Participanten aan het woord VYNCKE NV - BRONBEMALING De firma A. Vyncke uit Gullegem is specialist in grondwaterverlaging. Ook in Het Zwin ging ze aan de slag. “Wij waren reeds van bij de aanbestedingsfase nauw betrokken bij dit project. Door bijkomend grondonderzoek, uitgevoerd door Geolab, pasten we het bemalingsconcept aan”, vertelt Benoit Vyncke. “Hierdoor daalde het waterbezwaar drastisch. Het opgepompte debiet was lager dan initieel voorzien, waardoor een retourbemaling overbodig werd. “Dit project is voor ons het beste bewijs dat een nauwe samenwerking tussen alle partners vanaf het prille begin kostenbesparend kan zijn en ook gunstig voor milieu en omgeving.” Opgericht in 1969, kan A. Vyncke meer dan 45 jaar ervaring voorleggen. Momenteel is het bedrijf aan de slag voor de grondwaterverlaging op een zestigtal werven in West- en Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Zuid-Brabant en Henegouwen. “Ook NoordFrankrijk behoort tot ons actieterrein. Wij kunnen hiervoor een beroep doen op drie boormachines en meer dan tweehonderd pompinstallaties”, aldus Benoit Vyncke.

GRANOX – METAALCONSTRUCTIES Al het metaalwerk in het bezoekerscentrum van Het Zwin is afkomstig van Granox uit Gits. Deze firma die in 1997 werd opgericht, specialiseert zich in lichte metaalcontructies zoals brandtrappen, borstweringen, balustrades ... Het unieke van Granox is dat het zowel inox, staal, glas en hout kan verwerken. In Het Zwin kon de firma al haar kunde kwijt, want ze leverde een grote variatie aan producten: een toegangshekken van 2,60 x 1,20 meter in gepoederlakt staal, 220 meter rvs-handgrepen, 400 meter plinten in gegalvaniseerd staal en verschillende noodladders in aluminium. Zaakvoerder Ghislain Ramboer: “Minder standaard zijn de 40 meter geplooide en gepoederlakte staalplaten die de houten structuur van de borstwering rond de bezoekerstoren beschermen. Ook speciaal was de onderstructuur van de brug naar het speeleiland. Deze is iets meer dan vijftien meter lang, weegt 2.200 kg en hebben we gemaakt uit inox met een plaatdikte van 15 en 20 mm.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Provincie West-Vlaanderen, Agentschap voor Natuur en Bos

Visualisatie van het interieur van het bezoekerscentrum.

20 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Architect Coussée & Goris Architecten (Gent) Hoofdaannemer Artes Depret (Zeebrugge)

De eerste zijwaarts openschuivende zonwering

Slidefix® • Ideaal voor grote schuiframen en hoekschuiframen • Windvast tot 90 km/u in gesloten toestand • Onzichtbaar in te werken in de bouwschil • Grote afmetingen: tot 4 m B x 3 m H per zijelement

www.renson.be

KNOKKE | Bezoekerscentrum Zwin

Tekst en beeld | Renson

GEZOND BINNENKLIMAAT IN NIEUW BEZOEKERS CENTRUM HET ZWIN In het nieuwe bezoekerscentrum van natuurgebied Het Zwin lag de keuze voor natuurlijke ventilatie voor de hand. Samen met de zonwering zorgt ze ervoor dat het er voor bezoekers steeds aangenaam en comfortabel vertoeven is.

“Deze totaaloplossing vatten we samen onder de noemer ‘Healthy School Concept’” 22 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het was Renson dat een totaaloplossing voor een gezond binnenklimaat in het bezoekerscentrum uitwerkte. “Die totaaloplossing vatten we samen onder de noemer ‘Healthy School Concept’”, licht Charlotte Margot, conceptadviseur bij Renson, toe. “Door natuurlijke toevoer van verse lucht via raamventilatie te combineren met een mechanische afvoer van vervuilde binnenlucht via de Renson Healthconnector garanderen we in elke ruimte een gezond binnenklimaat. De slimme afvoerklep stemt het ventilatieniveau op basis van CO2-sturing automatisch en vraaggestuurd af op de luchtkwaliteit in elk lokaal, waar het CO2-niveau logischerwijze afhankelijk is van de bezettingsgraad. Zo wordt er enkel daar geventileerd waar en wanneer dat nodig is en gaat er geen onnodige energie verloren.”

Maar er is meer: de Fixvent-raamventilatie die zich boven de ramen bevindt, zorgt er tegelijk voor dat de binnentemperatuur in warmere perioden niet te hoog kan oplopen. In één en dezelfde kast zit namelijk ook doekzonwering vervat. Deze houdt de zonnestralen tegen nog voor die het glas bereiken en de kans krijgen om de lokalen op te warmen. Tegelijk vermijden ze dat invallend zonlicht het zicht op de computerschermen en smartboards belemmert, en dat terwijl zelfs met de zonwering neergelaten toch steeds het zicht naar buiten behouden blijft. ❚

Lameire Funderingstechnieken NV Industrielaan 4 - BE-9900 Eeklo

T +32(0)9 379 72 77 F +32(0)9 379 72 78

www.lameireft.be info@lameireft.be

Funderingstechnieken • • • • • • •

Funderingsputten Grondverdringende Schroefpaal Verbuisde Boorpaal Micropaal Boorpaal grote Ø Vibropaal Avegaarpaal (CFA)

Beschoeiingtechnieken • • • •

Secans- en Tangenspalenwanden Berlinerwanden Damwanden Soilmixwand (CSM)

Diversen • Uitgraven boor-/buispalen & collectorputten • Bovenleidingsmassieven voor trein & tram en geluidschermen • Gasontspanningsputten • Onderschoeiingstechnieken • Grondankers • Verliesputten

UW PARTNER IN FUNDERINGS- EN BESCHOEIINGSTECHNIEKEN

ANTWERPEN | Brooklyn-project

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Groep Van Roey

BROOKLYN-PROJECT FLEURT ANTWERPSE LUCHTBAL-WIJK OP De Luchtbal in Antwerpen onderging een ware metamorfose. In de plaats van de zes grijze woonblokken die de wijk al jarenlang een troosteloos uitzicht gaven, prijken er nu immers acht nieuwe sociale appartementscomplexen die de hele buurt opfleuren. Dankzij hun hedendaags, strak ontwerp tillen ze de hele omgeving naar een hoger niveau. Tot grote vreugde van de (buurt)bewoners... De vernieuwde site bestaat uit acht woonblokken van vier bouwlagen. Hun lengte varieert van 30 tot 60 meter, hun diepte van 12 tot 16 meter. De dragende structuur werd voornamelijk uitgevoerd in beton, aangevuld met dragend metselwerk (snelbouw). Naast grote glaspartijen bestaat de buitenschil uit geel-beige-groenachtige Deppe-steen, die in de vakken is afgewisseld met gele en groene geglazuurde steen om wat kleur in het gebouw te brengen. Ook kreeg elk appartement een ruim terras dat in gezuurde witte prefab betonÂ elementen werd uitgevoerd. Binnenin bestaan de geplamuurde wanden uit niet-dragend metselwerk. De vloeren van de woon- en slaapkamers zijn bekleed met pvc, terwijl de rest is afgewerkt met keramische tegels. Alle 126 sociale woningen werden door Groep Van Roey uit Rijkevorsel uitgerust met een standaard keuken, alle sanitair en elektriciteitsvoorzieningen. De blokken omvatten elk eveneens een trappenhal en twee volledig afgewerkte fietsenstallen.

Elk appartement kreeg een ruim terras dat in gezuurde witte prefab betonelementen werd uitgevoerd.

De lengte en diepte van de acht woonblokken varieert.

24 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Brooklyn-project

“DANKZIJ EEN STRIKTE PLANNING KONDEN WE HET PROJECT MAAR LIEFST VIER MAANDEN EERDER OPLEVEREN DAN VOORZIEN” VIER MAANDEN SNELLER OPGELEVERD Groep van Roey kreeg met dit project heel wat op zijn boterham. Projectleider Kurt Van den Broeck: “Eerst moesten we de oude gebouwen slopen. Aangezien er asbest aanwezig was, moesten we hiervoor een speciaal team inzetten. Daarna volgde de volledige ruwbouw, inclusief het isoleren van de appartementscomplexen, de afwerking van de gevel, het plaatsen van het schrijnwerk en de roofing. Vervolgens hebben we de technieken geïnstalleerd, waarna de afwerking volgde met de plaatsen van de chape, het bezetten en in primer zetten van de muren, het leggen van de vloerbedekking ... Tevens voorzagen we in elk blok een lift en één betonnen trap. Ondanks het feit dat het een relatief groot project was, hebben we het dankzij een strikte planning maarl liefst vier maanden eerder kunnen opleveren dan voorzien.” ❚

Naast grote glaspartijen bestaat de buitenschil van de Brooklyn-blokken uit geel-beige-groenachtige Deppe-steen.

Participanten aan het woord ORYE CONSTRUCT – OPLOSSINGEN VOOR OPTIMALE LUCHTDICHTHEID

construct keeping energy inside

Orye Construct bvba Waterkering & Luchtdichting Elzenstraat 8 bus 4 B-3500 Hasselt gsm: +32 468 183686 thomas.orye@hotmail.com

De Brooklyn-blokken danken hun hoge luchtdichtheidsgraad onder meer aan de luchtdichtingsfolies aan de ramen. Deze vermijden immers dat koude of warme lucht ontsnapt doorheen barstjes die ontstaan door het ‘zetten’ van het gebouw. In totaal werd zo’n 6.000 lopende meter folie van het type Siga Fentrim IS 20 geplaatst door Orye Construct uit Hasselt, dat zich sinds 2013 op deze specialisatie toelegt. Ook gespoten luchtdichting vormt één van de activiteiten. Daarnaast installeert het eveneens waterkeringen in de vorm van bitumineus gespoten product. Thomas Orye: “Door een volvlakse verlijming kunnen we een naadloos resultaat afleveren.” Een vierde specialiteit is het aanbrengen van EPDM-slabben aan de buitenzijde van ramen als waterkering. “Maar het plaatsen van luchtdichtheidsfolies is nog steeds onze belangrijkste activiteit. Intussen realiseert ons team van zeven personen gemiddeld 150.000 lopende meter per jaar, en dit voornamelijk in grote gebouwen zoals kantoor-en appartementscomplexen, SVM, zorgcentra en ziekenhuizen.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Woonhaven Antwerpen (Antwerpen) Architect De Nijl Architecten (Rotterdam, Nederland) Hoofdaannemer Groep Van Roey (Rijkevorsel)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

Nabeschouwing Realty 2016

Tekst en beeld | REALTY

REALTY 2016 LOKT RECORDAANTAL VASTGOEDPROFESSIONALS Van 24 tot en met 26 mei vond op de site van Tour & Taxis in Brussel het jaarlijkse vastgoedevent REALTY plaats. Ook de achtste editie was opnieuw een succes, met maar liefst 6732 bezoekers. Goed 127 bedrijven die actief zijn in het professionele vastgoedwezen stonden gedurende de drie beursdagen ter beschikking van hun klanten en nieuwe relaties. De frisse look en nieuwe indeling van de standen werd net als de gerichte inhoudelijke programmatie overduidelijk gesmaakt. De organisatie zette deze editie extra in op het aantrekken van internationale investeerders, publieke overheden en retailers. De publieke overheden kwamen vooral op de eerste dag aan hun trekken, meer bepaald op de Smart Cities-conferenties. Het aardig gevulde programma met presentaties van verschillende steden, gesteund door de aanwezigheid van Brussels Minister-President Rudi Vervoort, Waals Minister-President Paul Magnette en vele andere politieke figuren, mocht rekenen op bijzonder veel belangstelling.

De organisatie zette deze editie extra in op het aantrekken van internationale investeerders, publieke overheden en retailers.

RETAIL Traditioneel stond dag drie in het teken van retail en zorgvastgoed. De BLSC (Belgian Luxemburg Council of Shopping Centres) kon rekenen op zo’n honderd deelnemers tijdens het panelgesprek omtrent ‘Retailers op een keerpunt’. Opmerkelijke nieuwkomers bij de exposanten dit jaar waren de grote retailbedrijven Lidl, Carrefour en Colruyt. Vaste partner KU Leuven organiseerde samen met diverse andere partners voor het derde jaar op rij haar Zorgvastgoedsessies, drie interactieve panelgesprekken rond zorgvastgoed. Een mooie afsluiter van een geslaagde editie die smaakt naar meer – met name op 16 en 17 mei 2017, alweer op de site van Tour & Taxis in Brussel. ❚

Dag drie van REALTY draaide rond retail en vastgoed.

INTERNATIONALE INVESTEERDERS Op dag twee was er enerzijds was er het seminarie van UPSI-BVS, waar circa driehonderd vastgoedspecialisten aan deelnamen. Afgevaardigd burgemeester van Parijs, Jean-Louis Missika, en architect Manal Rachdi gaven presentaties over wat steden in de toekomst met de nodige dosis creativiteit kunnen bereiken. Anderzijds was er de zogenaamde International Investors Day, die startte met een kick-offontbijt met een Chinese delegatie en de Brusselse publieke overheden. Aansluitend vonden de PropertyEU & EPRA Investment-briefings plaats in het BIMgebouw. Het programma werd afgerond met het Investment Seminar van CBRE Belgium & Luxemburg, dat met meer dan 450 aanwezige investeerders opnieuw een groot succes kende. Tot slot was er de REALTY NIGHY, een exclusief netwerk evenement voor exposanten en genodigden van sponsors Renson, Reynaers Aluminium, Delta Light en Saint-Gobain.

26 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Dag twee stond quasi volledig in het teken van de internationale investeerders.

SINT-TRUIDEN | Trudo Sporthal

Het nieuwe sportcomplex ligt op een scharnierpunt net buiten de stad, als primaire link tussen de groene rand en het centrum.

Tekst | Tim Janssens

Beeld | Philippe van Gelooven

TRUDO SPORTHAL BIEDT TRUIENSE SPORTLIEFHEBBERS MODERNE ACCOMMODATIE Vrijdag 13 november 2015 heeft de (sportieve) inwoners van Sint-Truiden geenszins ongeluk gebracht. Op die dag werd immers de nieuwe Trudo Sporthal ingehuldigd, een polyvalent complex met een grote sportzaal, drie kleinere ruimtes voor dans en gevechtssporten en een aanpalende sportbar met weids terras. Sportclubs en scholen in en rond Sint-Truiden halen opgelucht adem, want in de fruithoofdstad heerste al enige tijd een groot gebrek aan hedendaagse sportfaciliteiten. Gelukkig kunnen ze voortaan dus terecht in de nieuwe Trudo Sporthal, meteen ook de eerste prestigieuze realisatie van het AGOST – het autonoom gemeentebedrijf van de stad Sint-Truiden. Het project werd voltooid in drie verschillende fases. Allereerst was er de bouw van een grote, multifunctionele hal voor recreatieve en schoolse sportactiviteiten (ca. 2000 m²). Deze heeft een vrije hoogte van acht meter en kan via

elektronisch ophijsbare scheidingswanden worden opgedeeld in drie volwaardige compartimenten. Aansluitend zijn er drie kleinere, polyvalente zalen met een vrije hoogte van zes meter opgetrokken (200 à 300 m²). Een van deze zalen wordt vast gebruikt door een boksclub. De andere twee polyvalente units zijn voorbehouden voor andere gevechtssporten (mattenvloer) en dans/theater (parketvloer). Tot slot omvatte het project ook de inrichting van de V-bar, een sportbar met groot terras en een apart zaaltje voor VIP-gelegenheden, vergaderingen of bedrijfsbijeenkomsten.

DESIGN & BUILD Fase 1 – lees: de grote sporthal – werd gerealiseerd via de Design & Build-methode. Dbv-architecten en aannemer Schoofs bundelden de krachten en kregen groen licht om het finale concept uit te werken. “Zowel bouwheer als gebruiker moesten op het eind van de rit winnaar zijn”, vertelt Lawrence Lesire, technisch directeur bij Schoofs. “Budget was dan ook een belangrijk criterium, dus hier en daar hebben we moeten bijsturen om de prijs onder controle te houden. In plaats van te werken met twee verdiepingen en te moeten ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

Bouwbedrijf Schoofs is een gevestigde waarde voor het (ver-) bouwen van winkelpanden, appartementsgebouwen, industrie- en utiliteitsgebouwen en openbare aanbestedingen. Als flink uit de kluiten gewassen familiebedrijf slaagt Schoofs erin om trouw te blijven aan het familiale karakter, een persoonlijke aanpak te garanderen en een doorgedreven professionalisering door te voeren. Door te werken met multidisciplinaire teams die meedenken met de klant rondt Schoofs elke opdracht tot ieders tevredenheid succesvol af.

SINT-TRUIDEN | Trudo Sporthal

“UNIEK AAN HET CONCEPT VAN DE GROTE SPORTHAL IS DAT DE DRAAGSTRUCTUUR ZICH AAN DE BUITENKANT VAN DE CONSTRUCTIE BEVINDT”

In de knap ingerichte V-bar kan iedereen terecht voor een hapje en een drankje.

Aansluitend op de grote sporthal zijn er drie kleinere, polyvalente zalen voor vechtsporten en dans/theater opgetrokken. zorgen voor bijkomende toegankelijkheids- en circulatievoorzieningen (gangen, trappen, liften …), hebben we geopteerd voor laagbouw. Anderzijds hebben we de materiaalkeuze vrij sober gehouden (zichtbeton, zichtbare structuur …). In dit opzicht vormden de nauwe samenwerking met de architect en het acteren als ‘bouwteam’ een enorm voordeel. Ook fase 2 en 3 – de bouw van de drie extra sportzalen en de afwerking van de V-bar – hebben we overigens mogen uitvoeren. Ze werden in tegenstelling tot fase 1 toegekend via klassieke openbare aanbestedingen, waarbij we gelukkig twee keer aan het langste eind trokken. Dit is de kwaliteit van het project ongetwijfeld ten goede gekomen.”

STRUCTUUR WORDT AFWERKING Het nieuwe sportcomplex ligt op een scharnierpunt net buiten de stad, als primaire link tussen

de groene rand en het centrum. Het is gelegen op een grote openbare parking waar je gratis kan parkeren – voor de Truienaren met andere woorden een zeer dankbare locatie. “De ‘lay-out’ van het gebouw is in belangrijke mate geënt op die omgeving, met aan de ene kant de industrieel ogende Veemarkthallen en aan de andere kant een toekomstig appartementencomplex in een groene omgeving”, geeft projectarchitect Bertie De Gauquier aan. “We hebben de grote schaal van de sporthal proberen te doorbreken door ze te omringen met lagere volumes. Om de aandacht er specifiek op te vestigen, hebben we die lagere volumes bovendien bekleed met felgekleurde gevelpanelen. Uniek aan het concept van de grote sporthal is dat de draagstructuur zich aan de buitenkant van de constructie bevindt. De zichtbare betonnen kolommen geven het

complex op die manier een bepaalde geleding. De sandwichpanelen zijn er aan de binnenkant tegengeplaatst. We hebben het geluk gehad dat Schoofs elke fase voor zijn rekening heeft mogen nemen. Dat heeft gezorgd voor een efficiënt verloop en een uitmuntend resultaat. Het doet ons ook plezier dat het AGOST bijzonder fier is op zijn eerste realisatie. Je mag dit dus gerust een succesproject noemen.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer AGOST (Sint-Truiden) Architect dbv-architecten (Hasselt) Hoofdaannemer Schoofs (Borgloon)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

BRAKEL | Politiecommissariaat

Architect Luk Peeters: “We kozen voor een radicaal intelligent gevelsysteem dat monumentale kracht en moderne eenvoud uitstraalt.”

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Orgpermod

Politiekantoor met architectuur die ‘vertelt’ Sinds mei 2016 kan de politiezone Brakel uitpakken met een gloednieuwe uitvalsbasis. Het project kwam tot stand na een Open Oproep onder leiding van de Vlaamse Bouwmeester. Er werd geopteerd voor een wel erg opvallend ontwerp waarbij laagdrempeligheid, openheid, functionaliteit en soberheid centraal staan. Het nieuwe politiekantoor werd opgetrokken achter het bestaande gebouw. ORG Architecten moest dus een concept bedenken dat voldoende volume bood en toch op de beschikbare oppervlakte paste. Bovendien moest het gebouw zich in de omgeving integreren én de nodige toegankelijkheid, praktische veiligheid en voldoende lichtinval bieden. Architect Luk Peeters: “We kozen voor een radicaal intelligent gevelsysteem dat monumentale kracht en moderne eenvoud uitstraalt. Omdat de rest van de weg geflankeerd wordt door een rij huizen, stelden we voor om het politiekantoor ‘op te tillen’, zodat het agrarische landschap erachter zichtbaar is.”

30 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

‘BEELDENDE’ ARCHITECTUUR In het ontwerp zijn verschillende verwijzingen verweven, waardoor het gebouw als een ‘kunstwerk’ zijn verhaal vertelt. Zo maakt het commissariaat een buiging naar de straat: een welkomstgebaar naar zijn bezoekers, maar tegelijkertijd een manier om met kleinere ramen meer privacy aan de straatzijde te bieden en met grote glaspartijen de zuidzijde naar het landschap te openen. Architect Luk Peeters: “We verbeeldden de politiemacht in het ontwerp door het gebouw door ‘Atlanten’ te laten dragen: dertien statige beelden van politieagenten in polyester. Deze verbergen de kolommen onder

BRAKEL | Politiecommissariaat

het gebouw en fungeren tevens als isolatie en kolombescherming. De gevel bestaat uit vier rijen van gestapelde cassettes. Deze omvatten de gevelafwerking, isolatie, alle verticale structurele elementen en de wandkasten aan de binnenzijde.”

E-PEIL VAN 60 Het politiekantoor is een betonconstructie in drie bouwlagen. De Atlanten bestaan uit glanswitte polyester en de gevel is opgebouwd uit houten cassetes, gevangen in stalen profielen en bekleed met steenstrips. Dankzij een doorgedreven isolatie (K35), koeling en verwarming via vloerverwarming en klimaatplafonds (gevoed door een warmtepomp die zijn energie uit de

‘IN HET ONTWERP ZIJN VERSCHILLENDE VERWIJZINGEN VERWEVEN, WAARDOOR HET GEBOUW ALS EEN ‘KUNSTWERK’ ZIJN VERHAAL VERTELT’ bodem haalt), warmterecuperatie, geautomatiseerde zonwering en aanwezigheidsdetectie werd een E-peil van 60 behaald. Architect Luk Peeters: “Intussen is het oude gebouw afgebroken en wordt de laatste hand aan de omgevingswerken gelegd. De heuvel vooraan is aangelegd met siergrassen en heesters. Een trap en een hellend pad zullen bezoekers door de groenzone naar de publieke toegang tot het gebouw leiden.”

BEGELEIDING EN COÖRDINATIE Gezien het doorgedreven ontwerp, de gefaseerde bouw en de complexe technische uitvoering werd A-RES aangesteld ter begeleiding en coördinatie van het nieuwe politiecommissariaat. Edwin Renders: “Het was onze taak om erop toe te zien dat de werken binnen het opgelegde tijdskader en vastgelegde budget werden gerealiseerd. Daarnaast fungeerden we als communicator tussen de diverse uitvoerende aannemers en de bouwheer: geen gemakkelijke job, aangezien er aan beide kanten heel wat partijen betrokken waren en we vrij laat in het proces werden ingeschakeld (nadat de werken reeds waren gestart), zodat we helaas geen invloed hadden op het ontwerp, noch op de uitwerking van bestekken en uitvoeringsdetails. Niettemin zijn we in onze missie geslaagd, want sinds mei 2016 heeft de Politiezone Brakel een gebouw waarop het trots kan zijn.”

PUZZEL VAN CASSETTES Ook hoofdaannemer DETRAC is bijzonder fier op zijn prestatie. “Het was een bijzonder ontwerp dat niet gemakkelijk naar de praktijk te vertalen was”, vertelt Jean Degezelle. “Vooral het cassettesysteem vroeg een uitgebreide voorbereiding. Omdat dit nooit eerder in België is toegepast, moesten we het volledig zelf uitwerken. De uitdaging lag zowel in de combinatie van verschillende materialen – staal, hout en steenstrips – als de complexe geometrische vorm die per cassette verschilt. Het principe werd eerst op de tekentafel uitgewerkt en daarna met een model op schaal getest. Omdat de

Architect Luk Peeters: “We verbeeldden de politiemacht in het ontwerp door het gebouw door ‘Atlanten’ te laten dragen: dertien statige beelden van politieagenten in polyester.” cassettes de buitenschil vormen, moesten ze naadloos op elkaar passen. Er is heel wat tijd, studiewerk en vakmanschap in dit project gekropen, maar we hebben de klus toch met verve geklaard.”

AMBITIEUZER DAN WETTELIJK VEREIST Het ingenieursbureau Sweco Belgium leidde het project technisch in goede banen en zorgde voor de stabiliteitsstudie, milieuvergunning, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

BRAKEL | Politiecommissariaat

te werk gegaan dan de wetgeving voorschrijft. Het resultaat is er dan ook naar: het gebouw scoort qua E-peil tot 40% beter dan wat wettelijk vereist was. De kunst is om de verschillende disciplines niet afzonderlijk te ‘engineeren’, maar alles op projectniveau te laten samensmelten. Zo komen we tot een duurzaam totaalconcept dat meer is dan de som van de delen… Naast de hoge duurzaamheidsgraad waren er voor ons ontwerpteam nog andere uitdagingen, zoals de hoge techniciteit, de specifieke eisen van een politiekantoor, de complexe architectuur, de strakke timing en budget ... Aangezien we alle expertise onder één dak hebben, is Sweco Belgium de ideale partner voor dit soort projecten.” ❚

Participanten aan het woord GREEN BUILDING PROJECTS - DAKTUIN Het nieuwe politiekantoor van Brakel is zowel op architecturaal als energetisch vlak een absoluut hoogstandje.

EPB-verslaggeving, duurzaamheidsadvies en de engineering van de technieken (HVAC, sanitair, elektriciteit, lift …). Ir. Pieter Maerien: “Het Politiekantoor Brakel is voor ons een mooi voorbeeldproject qua totaalontwerp van een erg duurzaam gebouw. Op alle vlakken zijn we een stuk ambitieuzer

METAALCONSTRUCTIE

Green Building Projects realiseerde voor dit project de daktuin die uitloopt in de aangrenzende tuin, een esthetisch knap concept dat zich voortzet in de omliggende velden. De opbouw van de daktuin bestaat uit een beschermdoek en een HDPE-drainageplaat met waterbuffer waarop 20 cm substraat is voorzien voor siergrassen (Carex Morrowii). Per m² werden acht plantjes geplant. Dit zorgt voor een snelle verdichting en creëert een natuurlijke barrière tegen onkruid. Simon Perneel, zaakvoer Green Building Projects: “Een belangrijk verschil tussen een groendak en een daktuin is dat we bij een daktuin een dikkere substraatlaag kunnen voorzien en dus een bredere waaier aan vegetatie kunnen aanbieden. Deze tuinen vragen ook meer en intensiever onderhoud. Het aangrenzende tuingedeelte vormt een egaal, onderhoudsvriendelijk vlak. Omdat de grond hier voornamelijk uit klei bestaat, opteerden we voor de 'Sneeuwbes', een halfwintergroene bodembedekker die vlot groeit en eveneens een snelle verdichting garandeert.”

DB METAALCONTRUCTIES – STREKMETAAL Verschillende accenten in het Politiekantoor Brakel werden met ‘strekmetaal’ gelegd. Dit wordt gemaakt door sneden in metalen platen te maken en deze daarna uit te rekken. Het is een van de materialen waarmee DB Metaalconstructie uit Roeselare werkt. Zaakvoerder Wim De Brabander: “In onze werkplaats maken we de meest uiteenlopende metalen constructies voor particulieren en bedrijven. Daarnaast kan men bij ons terecht voor de herstelling en aanpassing van industriële installaties. Voor het Politiekantoor in Brakel realiseerden we een leuning in strekmetaal voor de binnentrap. Tevens maakten we het hekken dat de parking afsluit. Dit bestaat eveneens uit strekmetaal en is 3m75 hoog. Speciaal is dat het patroon tot 2m 30 voor 80% gesloten is, terwijl de rest een eerder open structuur heeft. Momenteel zijn we bezig met de laatste fase: de leuning van het slingerpad naar de inkom en de handgrepen op de buitentrap, uiteraard allebei in strekmetaal.”

W. De Brabandere-Bacquaert Meensesteenweg 726-728, B-8800 Roeselare Tel. & Fax 056 500 222, GSM 0475 31 41 67 info@dbmetaalconstructie.be www.dbmetaalconstructie.be

32 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TECHNISCHE FICHE Bouwheer

Politiezone Brakel – Horebeke – Maarkedam – Zwalm Architect ORG Architecten (Brussel) Hoofdaannemer DETRAC (Zulte)

BEDRIJFSPRESENTATIE | Wavin

Beeld | Wavin

NIEUWE DOORBRAAK IN LEIDINGONTWERP MET BIM Wavin kondigt de lancering aan van zijn nieuwe Building Information Modelling (BIM) packages voor leidingontwerp. Deze werden opgebouwd in Revit en bevatten intelligente hulpmiddelen waarmee de Revit-modelleur zeer gemakkelijk tot een volledig 'as built' leidingontwerp kan komen. Deze doorbraak maakt het nu ook mogelijk om te profiteren van tijd- en kostenbesparing in BIM-projecten voor leidingsystemen.

Wavin heeft het nu echter zeer eenvoudig gemaakt om leidingsystemen toe te voegen in een BIM-project en snel tot een accurate 'as built' situatie te komen. Een voorbeeld van die intelligentia, waar Wavin een patent op heeft aangevraagd, is de oplossing voor de verbindingen in een binnenriolerings-

'DANKZIJ DE WAVIN REVIT-PAKKETTEN KUNNEN REVIT-MODELLEURS SNELLER EN GEMAKKELIJKER TOT EEN VOLLEDIGE 'AS BUILT' SITUATIE KOMEN, ZONDER DE HULP VAN CATALOGI'

BIM. FOUTLOOS SANITAIR ONTWERP

systeem. In een gemiddeld binnenrioleringssysteem zijn enkele honderden verschillende verbindingen te maken. Elke verbinding kan bestaan uit één enkel hulpstuk (bijvoorbeeld een verloop of T-stuk) of een combinatie van verschillende hulpstukken (maximum zes elementen). Wavin heeft dit meest complexe deel van het leidingontwerpen opgelost door vooraf alle beschikbare mogelijkheden te programmeren, een belangrijke doorbraak in het ontwerpen van leidingsystemen in BIM. Alle hulpstukken, die nodig zijn voor een verbinding, zijn automatisch in te voegen met slechts één muisklik. Bovendien maakt Wavin dit mogelijk zonder door catalogi te hoeven bladeren of gedetailleerde kennis van de productportfolio te moeten hebben.

Tot nu toe werden voornamelijk generieke leidingsystemen gebruikt in BIMprojecten. De beperkte beschikbaarheid van Revit-pakketten voor leiding‑ systemen en de complexiteit van de keuze voor de juiste hulpstukken in een leidingsysteem waren tot op heden de grootste hindernissen.

ALLE HULPSTUKKEN GEPROGRAMMEERD

binnen handbereik

SNELLER WERKEN, GROTERE BETROUWBAARHEID

GRATIS

REVIT PACKAGE Download nu via

wavin.be/bim

• Snelste manier voor een volledig as-built sanitair plan • Nauwkeurig ontwerp met slimme oplossingen • Volledig geïntegreerde materialenstaat Download nu op www.wavin.be/bim

Revit-modelleurs, die de Wavin Revit-pakketten hebben getest, bevestigen dat zij in staat zijn om sneller en gemakkelijker tot een volledige 'as built' situatie te komen zonder de hulp van catalogi. Nu kunnen ook zij profiteren van de tijd- en de kostenbesparing die deze manier van werken met leidingsystemen in BIM met zich meebrengt. Wavin hecht, net als de testende Revit-modelleurs, erg veel waarde aan het gebruik van marktstandaarden. Daarom voldoen de Wavin BIM Revit-pakketten ook volledig aan de Dutch Revit Standards (DRS). Een gedetailleerd, 100% accuraat leidingontwerp verbetert de betrouwbaarheid en signaleert mogelijke problemen in een vroeg stadium. Onderaannemers en installateurs kunnen kritische informatie in het model toevoegen voordat de bouw begint, waardoor mogelijkheden ontstaan voor het prefabriceren of preassembleren buiten de bouwplaats. Afval op de bouwlocatie kan worden geminimaliseerd en producten kunnen worden geleverd op een just-in-timebasis in plaats van grote voorraden te moeten voorzien op het bouwterrein zelf. Om gebruikers te ondersteunen, heeft Wavin tips en tricks geplaatst op een speciaal YouTube-kanaal, een downloadbaar handboek gemaakt en trainingsmogelijkheden voor Revit-gebruikers gecreëerd. Daarnaast zit er binnen Wavin België een team van Revit-experts klaar om gebruikers te ondersteunen met de creatie van leidingsystemen in hun BIM-modellen. ❚

CONNECT TO BETTER

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

DE PEN

34 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE PEN

Piet Van Cauwenberghe, zaak voerder ABSCIS ARCHITECTEN

Goede samenwerking betekent keuzes maken Gedurende mijn loopbaan heb ik de bouwpraktijk in Vlaanderen grondig zien evolueren. Kant-en-klaarformules verlossen opdrachtgevers van de organisatie, de financiering en de verkoop van hun bouwprojecten. Maar voor de architect is dit even wennen. Opdrachtgevers in de publieke en private sector kiezen steeds vaker voor formules als PPS, DBFM(O), Design & Build en bouwteam. Hierdoor ontstaat een nieuwe dynamiek tussen bouwpartners die vandaag nog moeilijk weg te denken is. Met zijn strikte opdeling tussen de bouwheer, de aannemer en de onafhankelijke architect moest de wet van 1939 de onwetende bouwheer behoeden voor de kruipende commercialisering van de bouwpraktijk. Deze wet stamt uit een tijd dat vrije beroepen – zowel advocaten en artsen als architecten – het monopolie kregen over hun vakdomein. Vanuit hun opleiding, en onder het waakzaam oog van hun ordes, kregen zij het mandaat om autonoom te oordelen wat goed is voor de mensen. Dit maakte van de architect een onafhankelijke ontwerper en raadgever die zorgvuldig en gewetensvol waakt over de kwaliteit van de gebouwen en hun omgeving. In ruil mogen zij (zelf) niet bouwen, niet ontwikkelen en zich niet contractueel verbinden met de aannemer.

Maar Europa heeft veel veranderd. De overheidsfinanciën kregen strengere regels opgelegd, terwijl de nood aan aangepaste en vooral energiezuinige gebouwen alleen maar toeneemt. Zo’n context vraagt een betere samenwerking tussen de bouwpartners, die wettelijk geregeld is en ruimte geeft aan scherpe en eigentijdse architectuur. Hiervoor hebben we niet alleen goede architecten nodig, maar tegelijk een overheid die keuzes maakt, op evoluties anticipeert en innovaties stimuleert. Binnenkort wordt een nieuwe Vlaams Bouwmeester aangeduid. Architecten hebben gepleit vóór het voortbestaan van deze functie: niet een comité, maar een sterke persoonlijkheid, een visionair en een bruggenbouwer. Ik hoop dat het iemand wordt die zich interesseert voor dit debat. Een Vlaams Bouwmeester die midden op het kruispunt gaat staan, niet afgeschermd in veilige niches, maar daar waar het gebeurt – op het veld, op de plaatsen waar massaal gebouwd moet worden. Er is dringend nood aan nieuwe scholen, sportinfrastructuur, sociale woningen en zorgwoningen. Onze infrastructuur is verouderd en als historische regio zijn we bovendien opgezadeld met een gigantisch energieverslindend patrimonium waarvoor verantwoorde en betaalbare oplossingen moeten worden gezocht. Ik hoop oprecht dat hier dringend werk van wordt gemaakt.

De pen wordt doorgegeven aan Lode Waes, CEO van Vanhaerents Development. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

TERNAT | Maison GAB

Beeld | PSGstudio.be

MAISON GAB:

ARCHITECTUUR HERLEID TOT HAAR ESSENTIE De Belgische modegroothandel GAB gaf carte blanche aan Filip Tack en Joep Debie voor het ontwerp van een nieuwe tentoonstellingsruimte voor de collecties van Tommy Hilfiger. Het ontwerpersduo antwoordde met een welgemikt architecturaal archetype, dat in het oog springt door haar hagelwitte kleur en sterk uitgepuurde vormgeving. “Het is een huis zoals een kind het zou tekenen. Het lijkt wel Monopoly.” Een compact blok met zadeldak en een totale oppervlakte van 800 m², verdeeld over vier verdiepingen. Geen uitstekende randen. Geen onnodige ornamenten. Alleen zuivere lijnen in oogverblindend wit, donkere raamvlakken en geperforeerde details in de zonwering. “We wilden per se deze typologie, maar dan niet met bakstenen en een pannendak”, vertelt architect Joep Debie. “Vandaar het idee om alles in hetzelfde materiaal uit te voeren. Eerst dachten we aan betonpanelen, maar dan werd de constructie te zwaar. Uiteindelijk zijn we uitgekomen bij de aluminium gevelcassettes van Limeparts.” Daardoor komt het oorspronkelijke idee nog krachtiger uit de verf als architecturaal statement, aldus interieurarchitect Filip Tack: “Aangezien we de volledige buitenschil hebben

Het volume kan indien gewenst volledig gesloten worden.. 36 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ingepakt in één materiaal en kleur, wordt het archetypische karakter van het ontwerp extra benadrukt. Het lijkt wel Monopoly.”

OGENSCHIJNLIJKE EENVOUD Die ogenschijnlijke eenvoud verbergt niettemin een maniakale zin voor detail. “Alles aan dit gebouw is weloverwogen in functie van het beoogde gebruik”, zegt Joep Debie. “We hebben gezorgd voor een multiinzetbaar en flexibel karkas. De uitsnijdingen laten toe om precies op die plaatsen daglicht binnen te brengen. En om de daglichttoetreding nog beter te kunnen regelen, zijn er door Limeparts ‘huisfiguren’ geponst in de verticale lamellen. De gebruikers kunnen de zonwering handmatig in de gewenste stand zetten

Om de daglichttoetreding nog beter te kunnen regelen, zijn er ‘huisfiguren’ geponst in de verticale lamellen.

TERNAT | Maison GAB

om de hoeveelheid licht te controleren. Toch zitten er ook veel gesloten vlakken in de gevel. Het volume kan indien gewenst volledig gesloten worden.” De grootste uitdaging was het minutieuze lijnenspel. “Die strakke belijning was vanaf het begin onze hoofdfocus”, legt interieurarchitect Filip Tack uit. “We hadden bij het ontwerp een soort grid opgesteld waarop het gebouw moest inhaken. En we wilden koste wat het kost dat die lijnen doorheen heel het gebouw zouden doorlopen. Ook aan de binnenkant hebben we die visie doorgetrokken. De aannemer heeft zelfs bekistingspanelen op maat gemaakt voor de vloeren in zichtbeton, zodat ook die voegen perfect aansluiten op de verticale naden in de wanden. Ik vergelijk het graag met een binnenstebuiten gekeerd kledingstuk. De relatie binnen-buiten is cruciaal.”

ZONWERING OP MAAT De geperforeerde zonwering – let op de detaillering: twee panelen komen qua breedte perfect overeen met één gevelcassette – werd door Limeparts speciaal op maat gemaakt. “De standaardoplossing van de producent bleek niet geschikt voor onze plannen”, vertelt Filip Tack. “Daarom stelde Limeparts voor om de basisprofielen aan te kopen en er zelf een soort vleugel overheen te plooien. Omdat we ook iets wilden doen met het ‘maison’-gegeven, hebben we door Limeparts

De geperforeerde zonwering werd speciaal op maat gemaakt. Twee panelen komen qua breedte perfect overeen met één gevelcassette. allemaal kleine openingen in de vleugels laten ponsen met een huismotief. Daarvoor was maatwerk nodig, maar dankzij het advies van Limeparts om rekening te houden met bepaalde parameters hebben we de kosten kunnen beperken.”

CREATIEVE VRIJHEID De diepliggende, donkere ramen contrasteren sterk met de witte gevelvlakken. Ondanks die sneeuwwitte kleur vergt Maison GAB nauwelijks onderhoud. Dat

ALUMINIUM STAAL CORTEN STAAL ALUZINC ZINC INOX

komt enerzijds door de ingesneden raamvlakken, en anderzijds door de onzichtbare geïntegreerde waterafvoer van Limeparts, die water langs de achterzijde van de gevel afvoert. Met een strak icoon als Maison GAB kan de modegroothandel zijn verschillende labels voortaan nog beter positioneren. “Het was een enorm fijn project”, besluit Joep Debie. “De opdrachtgever ons alle vrijheid. Bovendien kregen we expliciet de vraag om een gebouw te ontwerpen dat uit de band springt, net als mode dat soms doet.” En of dat gelukt is! ❚

ARCHITECTURALE GEVELCASSETTES Limeparts is vandaag toonaangevend in het aanleveren van totaaloplossingen voor geventileerde gevelprojecten. Meedenken met bouwheer en architect in het aanreiken van de meest efficiënte oplossing en het meest efficiënte compromis, maken van Limeparts een zeer betrouwbare en betrokken partner. Onder het motto ‘alles onder één dak’ (inclusief afwerking en finishing), werkt zij mee vanaf de voorstudie en de engineering, over de productie en de montage en speelt zij systematisch flexibel in op elke samenwerking en de strakke planning die de realisatie van een hedendaags bouwproject vraagt.

www.limeparts.be GAB MAISON, TERNAT (BE) COATED ALUMINIUM ARCHITECT: JOEP DEBIE, ANTWERPEN & FILIP TACK DESIGNOFFICE, ROOSDAAL

adv_bouwen aan vlaanderen 1/2 B.indd 1

| 37 BOUWEN AAN VLAANDEREN 13/05/16 10:46

BRUSSELS AIRPORT, ZAVENTEM BRUSSELS AIRPORT, ZAVENTEM

DEEL JIJ MET ONS EEN PASSIE VOOR BOUWEN? WILLEMEN GROEP is vandaag de grootste familiale Belgische bouwgroep. We bieden onze klanten een bijzonder complementaire waaier aan bouwactiviteiten, MAS, ANTWERPEN MAS, ANTWERPEN

gaande van civiele projecten, over industriebouw, residentiÃ«le en utilitaire projecten, tot wegenbouw, al dan niet in combinatie.

ONTDEK ONZE VACATURES OP WWW.WILLEMEN.BE

ADMINISTRATIEF CENTRUM, VLAAMSVLAAMS ADMINISTRATIEF CENTRUM, GENT GENT

WILLEMEN GROEP Boerenkrijgstraat 133 - 2800 Mechelen - 015 569 965

BEDRIJFSPRESENTATIE | AVT

Alles voor warmte en water AVT (Algemene Verwarmingstechnieken) uit HeusdenZolder legt zich toe op alles wat met warmte en water te maken heeft: verwarming, koeling, luchtbehandeling- en aircosystemen, sanitair, zwembadontvochtiging, zonneboilers ... Vijftien jaar geleden nam Rob Praets de toenmalige eenmanszaak van zijn schoonvader over en bouwde hij ze uit tot een familiebedrijf met zes werknemers en twee zaakvoerders. Vandaag kan AVT al heel wat interessante referenties voorleggen. Dat de firma voor dergelijke projecten wordt ingeschakeld, heeft alles te maken met haar visie en beleid. “De nieuwste technologieën toepassen in residentiële en commerciële gebouwen en bedrijfspanden, meedenken met de klant, het leveren van service, maatwerk én degelijk vakmanschap: dat zijn de manieren waarmee wij het verschil maken”, vertelt Rob Praets. “Wij ondersteunen de klant vanaf het eerste architectenplan tot en met de complete uitvoering en onderhoud van het project. Door onze jarenlange ervaring met servicegerichte oplossingen in combinatie met ons professioneel team van monteurs en techniekers kunnen wij garanderen dat installaties aan comfort, efficiëntie en rendement zullen winnen. Bij ons stopt een project ook niet bij de implementatie, want we zorgen ook voor een erg snelle service bij depannages en herstellingen. AVT hanteert één gouden regel: de klant moet een goed gevoel hebben en tevreden zijn.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

Luca Beel fotograaf-designer Ontwerpster van de trofee voor de FEBE Elements Awards 2016

Hebt u uw meesterwerk al ingeschreven?

Werken met beton is een kunst. Waarom zou prefab beton dan geen meesterwerken opleveren? FEBE bekroont jaarlijks de meest prestigieuze projecten in prefab beton. Valt dat van u ook in de prijzen? Het antwoord op 29 november!

Inschrijven kan tot 3 oktober 2016 via www.febe.be of www.febeawards.be

MASSENHOVEN PLAATSNAAM | Top Projectnaam Interieur

De begane grond van het gebouw en de zone tussen gebouw en straat zijn goed voor 290 parkeerplaatsen. Het gesloten gedeelte van het gebouw is afgewerkt met witte prefab betonplaten.

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | F. Bogaert

EIGENTIJDS WINKELPLEZIER

OP TOP-NIVEAU Met een winkeloppervlakte van zowat 22.000 m² is Top Interieur in Massenhoven nu veruit de grootste meubelen interieurwinkel van de hele Kempen. Het bestaande gebouw (11.500 m² winkelruimte) is vervangen door een nieuwe constructie die zowel bouwkundig als qua winkelplezier helemaal aan de huidige vraag beantwoordt. Vlakbij de lokale open afrit van de E313 en via een dubbele tweebaansweg op slechts enkele kilometers van die van de E34 in Zoersel beschikt Top Interieur al sinds jaar en dag over een erg gunstige ligging voor kooplustigen uit zowel heel de Kempen als de Antwerpse agglomeratie en ver daarbuiten. Het had zich hier al in de jaren zeventig gevestigd en daarna de vestiging in verschillende fasen uitgebreid. Die geschiedenis begon helaas stilaan een probleem te vormen.

RENOVEREN GEEN KEUZE "De meeste gebouwen dateerden uit de jaren zeventig en tachtig en waren energetisch erg verouderd", vertelt zaakvoerder Pieter Sintobin. "Door de verschillende bouwfasen ontbrak het aan ruimtelijkheid en was het ook niet gemakkelijk om de circulatie flexibel aan te passen. Hier en daar was ook de hoogte beperkt." Top Interieur bestudeerde heel even het idee om de ›

Grote glaspartijen kenmerken de voorgevel.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

PLAATSNAAM | Projectnaam

Een oplossing voor ieder budget buiten gewoon goed | Zonwering Maatwerk Breed gamma producten Flexibiliteit Voor elke situatie een gepaste oplossing Eigen R&D afdeling Gedreven dynamisch team

Bekijk de mogelijkheden op www.verano.be Voor meer informatie: info@verano.be | 02-2704202

Ook voor buitengewone projecten kan u bij Verano® terecht. Voor dit project heeft Verano® aangepaste screens ontwikkeld om de specifieke toepassing mogelijk te maken. Verano® zonwering in het nieuwe Havenhuis Antwerpen, van Zaha Hadid Architects

42 | BOUWEN B u i t AAN e n zVLAANDEREN onwering

| B u i t e n l e v e n | R a a m d e c o r a t i e | R o l l u i k e n | G a r a g e d e u r e n w w w.v e r a n o . b e

MASSENHOVEN

| Top Interieur

bestaande structuren te renoveren en ze aan de bestaande energienormen aan te passen. "Dat zou echter erg veel geld kosten en we bleven dan uiteindelijk met oude gebouwen zitten. Daarom besloten we een nieuwbouw op te trekken, ook al betekende dit een tijdelijke sluiting van de winkel."

WIT Om de bouwtijd in te korten, werkten M2 Architecten en hoofdaannemer Cordeel zoveel mogelijk met prefabmaterialen. "We gebruikten onder meer witte betonpanelen als gevelbekleding", legt hoofdprojectleider Kevin De Hainaut (Cordeel) uit. "Sinds augustus 2015 kan Cordeel deze zelf maken, via een carrousel op onze nieuwe prefabafdeling op de Zaat, de voormalige Boelwerf in Temse. "Het kwam er vooral op aan een egale, uniforme witte kleur te verkrijgen door de passende zanden, granulaten en toeslagstoffen te kiezen voor het betonmengsel. We hebben eerst enkele proefstalen gemaakt en hebben ze voorgelegd aan de architect en de bouwheer." De gebruikte betonpanelen zijn sandwichpanelen, met een isolatiepakket tussen het zichtbeton en het gewone beton, dat langs de binnenkant van het gebouw zit. "Dergelijke panelen zijn in opmars sinds de EPB-eisen almaar strenger worden", merkt De Hainaut op.

Panoramische roltrappen.

Naast het witte zichtbeton zijn de grote glaspartijen in de vitrinegevel over twee bouwniveaus kenmerkend voor de nieuwe winkel. "Het glas hebben we opgehangen aan de 3,6 m brede uitkraging van de vloer van de eerste verdieping. Elk glaspaneel weegt wel 1.500 kg. Om breuk van het glas door te zware doorbuiging van de vloer te vermijden, moesten de wapening van de vloerplaat en de stalen ondersteunende consoles afdoende berekend en gedimensioneerd zijn."

"We hebben de natuurlijke helling van het terrein benut voor de loskades" GLAZEN ROLTRAPPEN

De vrachtwagens met leveringen volgen achteraan de helling van het terrein, de laad- en loskades hebben hetzelfde vloerniveau als de hoofdingang.

Voor de bezoekers valt de nieuwe winkel eveneens op door de open zichten en de panoramische glazen roltrappen. Die leiden naar de verdiepingen, want de begane grond fungeert vooral als parkeerruimte. Wat de bezoekers niet zien is de structurele flexibiliteit. Zo zijn de verplaatsbare binnenmuren dubbelwandig om de nodige leidingen te verbergen. De vloeren bestaan uit gepolierd beton, zodat het mogelijk is om er vloerbekledingen naar keuze op aan te brengen. "Overspanningen op basis van een grid van 12 m voor de overspanningen van de balken en op 14 m voor die van de voorgespannen welfsels beperken het aantal dragende kolommen en optimaliseren de openheid", vertelt architect Philip Mortelmans. "In het magazijngedeelte – goed voor 7.500 m² – bedraagt de vrije overspanning zelfs 42 m, de grootst mogelijk breedte met beton. De levering van de betonnen balken moest via uitzonderlijk transport gebeuren."

PLUVIASYSTEEM M² Architecten benutte de helling van het terrein om achteraan het gebouw loskades op het niveau van de begane grond aan te brengen. De vrachtwagens volgen de helling van het terrein. De dakoppervlakte van meer dan 15.000 m² vergde een uitgekiende oplossing voor de regenwaterafvoer. Die bestaat uit een pluviasysteem met overdruk, een ontspanningskamer aan de voet van het gebouw, ondergrondse buffering in kunststofkratten en een wadi met bodeminfiltratie. ❚

Maximale betonoverspanningen in het magazijn.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

Top Interieur kiest voor liften en roltrappen van Schindler voor haar nieuwste vestiging. Meubel- en interieurzaak Top Interieur in Zandhoven wil de winkelbeleving heruitvinden. Dat was de instelling toen het familiebedrijf in 2015 aan de uitbreiding begon van wat ondertussen de meubelwinkel met de grootste netto winkeloppervlakte in BelgiĂŤ is. Omdat er diverse niveaus zijn, werd Schindler als partner aangesteld om de lifftechnologie te leveren.

www.schindler.be

MASSENHOVEN

| Top Interieur

TECHNISCHE FICHE Bouwheer: Top Interieur (Zandhoven en Izegem) Architect: M² Architecten (Antwerpen) Hoofdaannemer: Cordeel (Temse)

Participanten aan het woord SCHINDLER – LIFTEN EN ROLTRAPPEN Schindler (Zwijndrecht) leverde en installeerde beide winkelliften, de restaurantlift, de goederenlift en vier roltrappen voor het vernieuwde Top Interieur. "Eén winkellift is volledig panoramisch. Hij staat centraal opgesteld aan de inkom tussen de glazen doorkijkroltrappen", zegt sales manager Wim Stockx.

Top Interieur tijdens de werken, gezien vanuit de lucht.

Participanten aan het woord LUNOO - FUNCTIONEEL EN SFEERVOL VERLICHTEN Top Interieur is al ruim twintig jaar een klant van Lunoo. Het lag dan ook voor de hand dat de verlichtingsfabrikant uit Oostrozebeke de verlichting van de vernieuwde winkel op zich zou nemen. "We leverden niet alleen de ongeveer 3.600 spots, maar berekenden ook het lichtplan", vertelt projectverantwoordelijke Sven Meert. "Want Top Interieur had niet zomaar een algemene verlichting nodig. In het restaurant kwam het erop aan om met de verlichting de juiste sfeer te creëren. Ze vormt er een geheel met de decoratie. In de winkel moet de verlichting niet alleen de aangeboden meubelen en andere interieurelementen functioneel kunnen verlichten, maar moet ze het ook mogelijk maken om accenten te leggen." De verlichting van Top Interieur is dan ook Dali-gestuurd. "Die technologie maakt het mogelijk om de lampen met een intensiteit van 3.500 lumen te dimmen, vanaf de pc, maar ook vanaf een iPad of iPhone." Alle lampen zijn leds. "Met een color rendering index (CRI) van meer dan 90%. Dit betekent dat de kleurweergave erg natuurgetrouw is. 80% wordt doorgans al als goed beschouwd. Zonder een optimale CRI zou je thuis bij een raam kunnen ontdekken dat de kleur van de bekleding van je nieuwe zithoek niet helemaal dezelfde is als in de winkel. Dat laat een goede interieurzaak niet toe." De plaatsing liet Lunoo over aan een installatiebedrijf. "We volgden wel de werken op, zoals we dat voor al onze klanten doen. Met deze begeleiding bieden we onze klanten een comfortzone aan, die hen veel stress kan besparen en hen toelaat om zich op hun kernactiviteiten te concentreren. We krijgen dan ook veel opdrachten van retailketens zoals Casa, Leen Bakker, Maxitoys, Paris-Londres of Vanden Borre. Voorts staan we regelmatig in voor de relighting van kantoren, zoals recent nog voor Lease Plan in Boortmeerbeek en Zaventem. We verhoogden er het lichtniveau van 250 naar 500 Lux en verminderden er tegelijk het energieverbruik met de helft."

De panoramische lift was puur maatwerk. "Beide winkelliften zijn geconcipieerd volgens ons Schindler 5500-gamma. De restaurantlift is een Schindler 3300. De goederenlift is een 3th party elevator. De roltrappen zijn van ons type Schindler 9300. De keuze van het type en de afwerking hangt af van wat de klant en zijn architect qua esthetische uitstraling vragen en van het verwachte gebruik. Het gamma van Schindler is zeer breed, er zijn altijd oplossingen binnen een bepaald kader." Voor een liftenbouwer kan het een uitdaging Wim Stockx. vormen om de esthetische verwachtingen te verzoenen met de technische en wettelijke eisen. "Elke opdracht is anders. Mits een goed contact tussen alle bouwpartners weten we wat het best is voor de eindklant. In dit geval was er geen vraag naar iets dat we nog niet eerder hadden verwezenlijkt." Schindler had ongeveer negen maanden nodig om deze Top-opdracht volledig uit te voeren. "Onze verkoper Jurgen Debecker volgde dit dossier commercieel op, Dirk Broodcoorens leidde een team van techniekers en monteurs om de liften in Massenhoven te monteren en correct af te stellen. We maakten alles in onze eigen ateliers. Een mooi voorbeeld daarvan zijn de roltrappen, die quasi volledig afgewerkt toekwamen op de bouwplaats." Voor Schindler is Top Interieur een belangrijke referentie. "Omdat het een publiek toegankelijke plaats is die niet alleen veel bezoekers over de vloer krijgt, maar waar ook het accent op interieur ligt en er een breed segment van ons aanbod op één locatie te zien is."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

Nieuw & Tweedehands • • • • • • •

Steamers Vaatwassers Pottenwassers Fornuizen Barbeques Spoeltafels Maatwerk RVS

• Steamers • Vaatwassers Vanal NV. - Zagerijstraat 3 - 2960 Sint Job in ’t Goor - Tel. 0 • Pottenwassers • Fornuizen • Barbeques • Spoeltafels • Maatwerk RVS

Horeca- & bedrijfskeukens Nieuw & Tweedehands Nieuw & Tweedehands • • • • • • •

Steamers Vaatwassers Pottenwassers Fornuizen Barbeques Spoeltafels Maatwerk RVS

Zagerijstraat 3 | 2960 Sint Job in ’t Goor telfoon 03/663.57.67 | info@vanal.be

www.vanal.be

Lighting solutions for professional projects

VAK TIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE

NIEUW IN BOUWEN AAN VLAANDEREN 2016: PLANET AIR / UP

1 THEMA PER NUMMER

PLANET

PLANET Discover PLANET, a range of circular lighting fixtures. Available in different sizes and as a suspended, mounted or recessed version. The recessed version has an adaptable diffuser: place it on the same height of the ceiling or let it sink into it.

LUNOO NV Wantestraat 14 BE - 8780 Oostrozebeke T: +32 (0)56 676 100 info@lunoo.eu

www.lunoo.eu

planet adv_BaV.indd 1

the lighting company

Nr 4 Nr 5

Augustus Oktober

Nr 6

December

Interieurafwerking Toegangscontrole, beveiliging en automatisatie Brandbeveiliging

VOOR MEER INFORMATIE MAIL INFO@LOUWERSMEDIAGROEP.BE OF BEL +32 50 36 81 70

29/01/16 09:52

MASSENHOVEN

Participanten aan het woord LANDMEETKUNDE-EXPERTISEBURO TEUGELS – LANDMEETKUNDIGE REFERENTIEPUNTEN Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels (Temse) assisteerde aannemer Cordeel bij het uitzetten van de gebouwen. "Ons werk omvatte onder meer het plaatsen van de piketten voor de uitgravingen, het uitzetten van de de hoofdassen voor het plaatsen van de ankers en kolommen en het uitzetten van de referentiehoogtes", zegt bestuurder Steven Buytaert. Voor de meetwerken ter plaatse stonden telkens twee medewerkers van Teugels in, een landmeter en een meetassistent. Achteraf verwerkte de landmeter de opmetingen. "Top Interieur is, mede door zijn ligging, een gebouw met uitstraling. We zijn er dan ook trots op dat we hieraan meewerkten. Maar inhoudelijk was het voor ons geen uitzonderlijke opdracht." Het buro Teugels, in 1973 opgericht door Dirk Teugels, telt 31 medewerkers. Recent werd hun expertise ook ingeroepen voor de Ghelamco Arena en het Jan Palfijnziekenhuis in Gent, de LIVAN-uitbreiding van het Antwerpse tramnetwerk in Antwerpen en de hogesnelheidslijn in Anderlecht. Dirk heeft intussen de pensioenleeftijd bereikt, maar er is opvolging. Na zoon Bart en schoonzoon Dirk Buytaert stapte in 2014 ook zoon Stijn mee in de zaak.

| Top Interieur

Participanten aan het woord VANAL – KEUKEN Vanal en zusterbedrijf Vanalko zijn gevestigd in Sint-Job-in-'t-Goor, een deelgemeente van Brecht. Er zijn momenteel vijftien mensen aan de slag. "We houden ons bezig met het ontwerpen en plaatsen van horeca- en bedrijfskeukens", vertelt zaakvoerder Marc Hense. "We werken ook veel voor woonzorgcentra." Vanalko kwam in 1993 tot stand, zeven jaar na Vanal. "Vanalko spitst zich toe op de koeltechnische installaties in de keukens die we ontwikkelen." "We beperken ons werkgebied bewust tot de provincie Antwerpen. Daarin zien we nog veel groeipotentieel. Het is net deze politiek die de zaakvoerders van Top Interieur deed beslissen om met ons in zee te gaan voor hun horecagebeuren. We beschouwen deze blijk van vertrouwen als een opsteker en een mooie referentie. Onze eigen keuze om ons niet te bezondigen aan verdere verplaatsingen heeft ervoor gezorgd dat we met onze huidige medewerkers een correcte naservice kunnen waarborgen tegen een correcte prijs. Met deze naservice kunnen we een belangrijke meerwaarde bieden." Vanal koopt zijn basismaterialen zoveel mogelijk rechtstreeks aan bij de fabrikanten. "Het uitsluiten van de tussenhandel heeft een gunstige weerslag op de prijs-kwaliteitverhouding voor de eindklant en waarborgt ons en hem de vlotte beschikbaarheid van reserveonderdelen."

meten is weten

PRECISIE, NAUWKEURIGHEID EN BETROUWBAARHEID opmeten van eigendommen (notariële akte) - opmeten van gebouwen en gronden in functie van ontwerp - maatvoering bij gebouwen, wegenissen, en kunstwerken i.f.v. de aannemer - maatvoering bij spoorwegen i.f.v. de aannemer - opmeten en berekenen van grondverzet - nauwkeurige waterpassingen - GPS-metingen - verkavelingsontwerpen - plaatsbeschrijving voor en na de werken plaatsbeschrijving van huurceel - schatten van onroerend goed i.f.v verkoops- en bedrijfsrevisoren.

Parklaan 60 • 9140 Temse Tel : 03 771 20 54 • Fax : 03 771 02 66 landmeter@teugels.eu • www.teugels.eu

LANDMEETKUNDE EN EXPERTISE BURO N.V.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

Met Pellikaan heeft u een ervaren partner voor de totale realisatie van uw nieuwbouw, renovatie. Meer dan 65 jaar internationale ervaring in algemene bouw en 45 jaar in Leisure centers, wellness en sport. Exploitatie van 7 eigen fitness-leisure centra. Eigen studie en uitvoering of in bouwteam met architecten en studiediensten Van ontwerp tot realisatie, alles in ĂŠĂŠn hand.

Excelsiorlaan 1 - 1930 Zaventem Tel: 02/720.58.45 - Fax: 02/721.34.70 info@pellikaan.be - www.pellikaan.be

Journaal Passive for Architects: infosessies bouwgebreken Om architecten te behoeden voor bouwgebreken bij energiezuinig bouwen en renoveren organiseerde Passive for Architects eind maart infosessies in de vier Vlaamse provincies. Negen gastsprekers focusten er op diverse vormen van schade, aansprakelijkheid en passende oplossingen. Nathan Van Den Bossche (Universiteit Gent) schetste het academisch kader rond de pathologie van gebouwen. Volgens hem is vocht in België de belangrijkste bron van schade zijn aan gebouwen. Thomas Neyt (IRS BTech) had het over

Schüco ontwikkelt eerste antimicrobieel raamsysteem De eisen voor hygiëne in ziekenhuizen, woonzorgcentra, kinderdagverblijven, scholen en openbare gebouwen worden almaar strenger, onder weer wegens het toenemend aantal multiresistente kiemen, die niet meer reageren op een conventionele geneesmiddelenbehandeling. Schüco reageert hierop met de ontwikkeling van het eerste raamsysteem met antimicrobieel oppervlak. Schüco SmartActive is flexibel toepasbaar op alle Schüco AWS-raamsystemen: niet alleen voor de grepen als primair contactvlak, maar ook voor de hele binnenkant van de raamconstructie. Er zijn Schüco-grepen beschikbaar met de oppervlaktebehandelingen geanodiseerd, Inox, Inox-look en poedercoating. Antimicrobiële profielop-(foto Schüco) pervlakken worden uitsluitend met poedercoating geproduceerd. De raamelementen die op deze manier gecoat worden, bieden dankzij de grote keuze aan kleuren een grote ontwerpvrijheid.

(foto Passive for Architects) veelvoorkomende fouten bij het luchtdicht afwerken van dakdetails. Jan Desmet (Skylux) praatte over lichtkoepels met condens na dakisolatie. Frank Putteneers (BelgaClima) kaartte de schade aan die kan ontstaan na slechte plaatsing van luchtdichtingsmaterialen. Pol Van Acker (Unilin) meent dat je een energiezuinige vrijstaande woning best met een plat dak bouwt, omdat er dan geen energieopwekkende technieken nodig zijn om te voldoen aan de E-peileisen.

Gerechtsspecialist Koen Van De Velde (Condek) verschafte met praktijkexpertises uitleg over de wettelijke aansprakelijkheid van architecten. Over schrijnwerk en het vermijden van waterinfiltratie sprak Jasper Dobbelaere (Timmerman). Edgar Neicken (Roto) bood oplossingen voor het lucht-, wind-, en waterdicht maken van dakramen. William Van Den Berghe (Bostoen) rondde af met langetermijndoelstellingen en het vermijden van een ‘Lock-in’, een stap in het bouwproces die een andere stap in de toekomst onmogelijk maakt. Meer info: www.passiveforarchitects.be

Microscopisch kleine, in het oppervlak verwerkte zilverdeeltjes staan in voor de antimicrobiële werking. Kiemen die met het SmartActive-oppervlak in contact komen, sterven af. De zilverdeeltjes die Schüco gebruikt kunnen niet via de huid in het lichaam doordringen. Meer info: www.schueco.be

Renotec laat diamantslijperij weer fonkelen In opdracht van de gemeente Nijlen heeft Renotec de diamantslijperij Lieckens grondig gerestaureerd, naar plannen van Pluspunt Architectuur. Het op het eerste zicht bescheiden gebouw uit 1908 is wel het tienduizendste dat in Vlaanderen beschermd werd als monument. In Nijlen was het slijpen van diamanten tientallen jaren lang een belangrijke nijverheid. Slijperij Lieckens is de laatste volledig uitgeruste vooroorlogse diamantwerkplaats uit de streek. In 1985 sloot ze de deuren. Het gemeentebestuur kocht het fabriekje en enkele aangrenzende gronden op in 2004. De slijperij, vlakbij het spoorwegstation van Nijlen, is voortaan te bezoeken tijdens dezelfde openingsuren als het Kempens Diamantcentrum ernaast. Meer info: www.briljantekempen.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

20160406-Adv-Dethier-Bouwen-aan-Vlaanderen-255x180.indd 1

23/05/2016 19:07:38

Gespecialiseerde vakkrachten Gespecialiseerde vakkrachten Gespecialiseerde vakkrachten voor & Nederland! voorBelgië Nederland & België! België! voor Nederland & Eén van de kunt verleggen met de Eénvan vande devoordelen voordelenvan vaneen eenverenigd verenigdEuropa Europais datu uwgrenzen grenzenkunt kuntverleggen verleggenmet metde de Eén voordelen van een verenigd Europa isisdat dat uuuw uw grenzen inzet van buitenlandse werknemers. EMS groep bestaat uit divisies: EMS uitzendgroep inzetvan vanbuitenlandse buitenlandsewerknemers. werknemers.EMS EMSgroep groepbestaat bestaatuit uit333divisies: divisies:EMS EMSuitzendgroep uitzendgroepbv, bv, inzet bv, EMS Slowakije bv enconstruct EMS construct bv (speciaal voor Belgische zaken). Uiteraard zijn de EMS Slowakije en EMS construct (speciaal voorBelgische Belgische zaken).Uiteraard Uiteraard zijnde despeciale speciale EMS Slowakije bvbven EMS bvbv(speciaal voor zaken). zijn vergunningen (erkenning) dieininBelgië België vereist zijnbij bijEMS EMSconstruct construct aanwezig. speciale vergunningen (erkenning) die in België vereist zijn bij EMS construct aanwezig. vergunningen (erkenning) die vereist zijn aanwezig. De moderne vraag om flexibele Demoderne modernearbeidsmarkt arbeidsmarktvraag vraag om flexibele inDe om flexibele ininzet van personeel. Wij leveren de vakmensen zetvan van personeel. Wij leveren vakmensen die zet personeel. Wij leveren dedevakmensen die die zoekt u zoekt voor de bouw-, houten metaalindusvoor bouw-, houtmetaalindustrie, u uzoekt voor dedebouw-, houtenenmetaalindustrie, trie, voor kleine of grote projecten, voor langere voor kleine of grote projecten, voor langereofof voor kleine of grote projecten, voor langere of kortere tijd en tegen marktconforme tarieven. korteretijd tijdenentegen tegenmarktconforme marktconformetarieven. tarieven.Ook Ook kortere Ook bezorgen wij u op verzoek goede referenties. bezorgenwij wiju uop opverzoek verzoekgoede goedereferenties. referenties. bezorgen

Ons motto is:

Onsmotto motto is: Ons wij zijn pasis: tevreden als u het bent! wijzijn zijnpas pastevreden tevredenals alsuuhet hetbent! bent! wij

Voor de tewerkstelling screenen wij onze menVoorde detewerkstelling tewerkstellingscreenen screenen wij onze mensen Voor wij onze mensen sen eerst zorgvuldig en krijgen zij begeleiding. eerst zorgvuldig krijgen begeleiding. Wezorzoreerst zorgvuldig enenkrijgen zijzijbegeleiding. We We zorgen voor goede tijdelijke huisvesting in de gen voorgoede goede tijdelijke huisvesting directe gen voor tijdelijke huisvesting inindededirecte directe werkomgeving en helpen de mensen werkomgevingenenhelpen helpendedemensen mensenop opweg weginin werkomgeving op weg in onze samenleving. De werknemers onzesamenleving. samenleving. De Dewerknemers werknemerskrijgen krijgenhet het onze krijgen het wettelijke cao-loon dat in uw bedrijf wettelijkecao-loon cao-loondat dat inuw uwbedrijf bedrijfgebruikelijk gebruikelijkis.is. wettelijke gebruikelijk is. Deze in uitgebreide en zorgvuldiDeze uitgebreide zorgvuldige behandeling Deze uitgebreide enen zorgvuldige behandeling ge behandeling maakt dat zij zich gewaardeerd maakt datzijzijzich zich gewaardeerd comfortabel en comfortabel voelen en optimaal functionemaakt dat gewaardeerd enencomfortabel

voelen enoptimaal optimaal functionerenopophun hunwerkplek. werkplek. ren open hun werkplek. voelen functioneren Bij personeelsbehoefte of vervanging neemt u Bijpersoneelsbehoefte personeelsbehoefte vervanging neemt eenNeemtu vrijblijvend contact met onswij op,kowij Bij ofofvervanging neemt u ueenNeemt u uvrijblijvend vrijblijvend contact met op, wij een-voudig contact met ons op. Wij zorgen erNeemt contact met onsons op, voudig contact metons ons op.Wij Wijzorgen zorgen ervoor datu u komen komen graag uom om zakentetebespreken besprekenenen voor dat u zo spoedig mogelijk en zonder zorgen men graag bij uuom de zaken voudig contact met op. ervoor dat graag bijbij dede zaken zospoedig spoedig mogelijk zonder zorgenbeschikt beschikt over eventueeleen eenplanning planningte maken. beschikt over de benodigde vakmensen. Veelover teeventueel een planning zo mogelijk enenzonder zorgen eventueel tetemaken. maken. vreden klantenvakmensen. gingen u voor. debenodigde benodigde vakmensen. Veeltevreden tevredenklanten klanten de Veel gingenu uvoor. voor. gingen

MikeMurdoch Murdoch Mike

M SS EE M construct construct

16900382_ems 1-2.indd 1

EMS construct b.v (Uitzenderkenning (bouw) PC 124. VG. 1668/BC Uitzenderkenning (algemeen) VG. 1668/BUC, Erkenning van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, nummer 00580-406-20160524)

EMSconstruct constructb.v b.v(erkenningen: (erkenningen:VG1668/BC VG1668/BCenenBUC) BUC) EMS

Industriepark 25 25 6603 BE BE Wijchen, Nederland Industriepark 6603 Wijchen, Nederland Industriepark 25 6603 BE Wijchen, Nederland Tel. +31 24 6453138 www.ems-construct.nl Tel.+31 +3124246453138 6453138 www.ems-construct.nl www.ems-construct.nl e.vandam@ems-construct.be e.vandam@ems-construct.be E-mail: e.vandam@ems-construct.be Tel.

06-06-16 11:44

Journaal Cordeel verhuist naar Scheldekant Tijdens de zomer van 2016 verhuist bouwbedrijf Cordeel zijn hoofdkantoor naar een nieuwbouw op de Zaat in Temse, waar het nu al over een afdeling beschikt voor de productie van prefabbeton. De Zaat is de site van de vroegere Boelscheepswerf. Cordeel was de stuwende kracht om de vervallen werf om te toveren tot een nieuwe en levendige woon- en werkomgeving. Meer info: www.cordeel.eu

Haven van Brussel krijgt Bouwmaterialendorp van 25.000 m² De haven van Brussel heeft de afbraakwerken opgestart om plaats te maken voor een Bouwmaterialendorp. Bouwmaterialen zijn traditioneel de belangrijkste vrachten in die haven. Het nieuwe 'dorp' tussen de Havenlaan en het Vergotedok zal in essentie een magazijnencomplex zijn voor de handel in bouwmaterialen. Deze nieuwbouw maakt het mogelijk om bestaande activiteiten in de haven te herschikken, zodat er ruimte vrijkomt voor een nieuwe brug over het kanaal BrusselWillebroek.

uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Beide bruggen zijn al jaren wettelijk beschermd als industrieel erfgoed. Het zijn rolbasculebruggen, met draaias buiten de eigenlijke constructie, die geen kelder met tegengewicht nodig hebben. Door intensief gebruik verkeren de bruggen nu in zeer slechte staat. (foto: Agentschap Onroerend Erfgoed) Na de noodzakelijke restauratie zullen ze verder in gebruik kunnen blijven. De bruggen tussen het Kattendijk- en het Houtdok waren aanvankelijk spoorwegbruggen en dienen nu voor autoverkeer. Volgens het masterplan voor mobiliteit in Antwerpen moet er tegen 2020 ook een tram over de Mexicobruggen rijden. Meer info: www.onroerenderfgoed.be

Eerste kolom voor trainingscentrum waterdichting en isolatie Waterdichtings- en isolatiespecialist Soprema, aannemer Mathieu Gijbels, Asymmetric Architectes Associés en energieconsultant Geert De Bruyn hebben samen met burgemeester van Grobbendonk Eric Van Meensel (N-VA) de symbolische eerste kolom gezet van een nieuw opleidings- en kenniscentrum. Na oplevering van het gebouw in december 2016 ambieert Soprema het uit te bouwen tot referentieplek voor erkende waterdichtings- en isolatieopleidingen in de Kempen en ver daarbuiten. Het investeert er dan ook 2,5 miljoen euro in. Het kantoor met

(beeld: Tetra) De plannen van architectenkantoor Tetra omvatten de aanleg van multifunctionele, modulaire ruimten voor magazijnen, toonzalen en kantoren, op een totale oppervlakte van 25.000 m². Daarvan wordt 7.000 m² ingevuld met 'duurzame' magazijnen. In de gevelrij komen er openingen op het kanaal om de stedelijke integratie te bevorderen. Het havenbedrijf verwacht dat het transport over water hiermee met 210.000 ton per jaar zal toenemen, vooral dankzij de bouw van een stedelijk overslagcentrum voor bouwmaterialen, aanvullend op het Bouwmaterialendorp. Het hele project kost bijna 8,5 miljoen euro. Aannemer Cordeel zal de bevoorrading en de afvoer van de bouwplaats integraal verzorgen via de waterweg. Dat is een primeur voor Brussel. Hij levert in april 2017 drie nieuwe gebouwen als gesloten ruwbouw op aan Mpro, dat ze na verdere afwerking in september 2017 in gebruik kan nemen. Meer info: www.port.brussels

3,2 miljoen euro voor restauratie Mexicobruggen in Antwerpen Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) trekt vanuit zijn bevoegdheid voor onroerend erfgoed een premie van 3,2 miljoen euro uit voor de restauratie van de Mexicobruggen in de haven van Antwerpen. De Mexicobruggen dateren

(foto Mathieu Gijbels) tentoonstellingsruimte en "amfitheater" zal voldoen aan de eisen voor een BEN-gebouw. Het wekt elektriciteit op met PV-panelen en onttrekt warmte en koelte uit de bodem. De nieuwbouw moet ook een demonstratieruimte worden voor duurzame bouwtoepassingen, zoals groendaken, diverse soorten waterdichting (bitumineus, vloeibaar, synthetisch …), isolatie- en zonne-energiesystemen. Meer info: www.soprema.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

SOMS MAAK JE KEUZES VOOR “HET LEVEN

”

Isoleren is door de jaren heen superbelangrijk geworden. Een kleine investering … met grote energiebesparingen als gevolg. En dat is goed voor het milieu en uw budget. Bovendien draagt een efﬁciënte vloerisolatie bij tot het ideale woon- en leefcomfort. Voeg daarbij een snelle service, een goede prijs en een perfecte ondersteuning, en u weet waarom APPLIS uw ideale isolatiepartner is. APPLIS plaatst jaarlijks +/- 160.000 m² vloerisolatie en +/-100.000m² dakisolatie op basis van gerecycleerde polystyreenkorrels.

LIER

| Nieuwe moskee

‘De in het oog springende moskeekoepel behoort met een diameter van zestien meter tot de grootste in Europa’ Op een terrein van 10.000 m² werd een moskee van 22 x 23 meter en een hoogte van 13 meter opgetrokken.

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Geert van Hamme

HERKENBAAR VOLUME MET EIGEN FRANJE

Binnenkort kan de Turkse gemeenschap van Lier haar gebedsdiensten in een gloednieuwe moskee op de Donk laten plaatsvinden. Het ontwerp is een eigentijdse interpretatie van een Ottomaanse moskee: duidelijk herkenbaar, maar zonder in het typepatroon van vijfhonderd jaar geleden te vervallen. Kortom, een gebouw met een eigen identiteit.

Al jaren was de Turkse gemeenschap van Lier op zoek naar een grotere locatie om haar gebedshuis in onder te brengen. Uiteindelijk vond ze haar gading op de Donk, waar een oude school stond. Ir. architect Geert van Hamme: “Het was geen evidentie om de benodigde bouwvergunningen te verkrijgen, maar twee jaar geleden kon dan toch met de bouwwerken worden gestart. Op het terrein van 10.000 m² werd een moskee van 22 x 23 meter en een hoogte van 13 meter opgetrokken. Deze is intussen zo goed als klaar. Sinds mei is ook de bouw van een tweede pand gestart, dat zich aan de zijkant van het gebedshuis bevindt. Het gaat om een trapeziumvormig volume van 1000 m² in twee bouwlagen. Het gelijkvloers biedt plaats aan twee leslokalen, vergaderzalen, enkele ruimtes voor de jeugd en een multifunctionele zaal. Op de eerste verdieping komt er een appartement voor de imam.”

ZWEVENDE MOSKEEKOEPEL Beide gebouwen bestaan uit traditioneel metselwerk met staalbalken, dat wordt afgewerkt met een lichtgrijze gevelsteen. Erg in het oog springend is de met natuurzink beklede koepel, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

“Wij zijn een dakwerkers bedrijf dat gespecialiseerd is in dakbedekkingen voor diverse woningen en voor speciale realisaties die wij beiden met veel kwaliteit tot een mooie realisatie leiden.”

DAKWERKEN KID HERREMANS

Vlimmersebaan 136 unit 15 - 2275 Lille Tel : 014/883599 – 03/4226780 e-mail : info@dakwerkenherremanskid.be website: www.dakwerkenherremanskid.be

Kwaliteit en Zekerh

eid

LIER

| Nieuwe moskee

De koepel van de moskee is een nieuwe eyecatcher aan de Lierse einder.

Participanten aan het woord DAKWERKEN HERREMANS KID – DAKKOEPEL

In tegenstelling tot de eigentijdse buitenkant, koos de Turkse gemeenschap ervoor om het gebedshuis binnenin heel traditioneel in te richten.

die een diameter van zestien meter heeft en daarmee tot de grootste moskeekoepels van Europa behoort. Tussen het metselwerk en de koepel bevindt zich een verlijmde ramenpartij, waardoor het lijkt alsof de koepel ‘zweeft’. Aan de voorkant van het gebouw werd een kunstige inkom gecreëerd. De bezoekers stappen doorheen een ‘tulp’ (herkenbare vorm in de Turkse islam) die met zwarte graniet zal worden bekleed. Deze tulp is gesitueerd tussen twee muren die zich elegant naar buiten krullen. Links bevindt zich dan de ‘minaret’, het typische herkenningselement van de

moskee. Deze werd opgebouwd uit witte prefabbetonelementen en heeft een natuurzinken punt.

TRADITIONEEL INTERIEUR Binnenin bestaat de moskee uit één grote ruimte, met een mezaninne voor de vrouwen. In tegenstelling tot de eigentijdse buitenkant, koos de Turkse gemeenschap ervoor om het gebedshuis binnenin heel traditioneel in te richten. De muren werden door de gemeenschap zelf met de typische ornamenten beschilderd, en op de vloer komen tapijten te liggen. ❚

Er is geen twijfel over: de koepel van de moskee is een sterk staaltje van bouwkundig en architecturaal vernuft. Het is Dakwerken Herremans Kid uit Lille dat dit hoogstandje op zijn naam mag schrijven. In 2002 opgericht, specialiseert deze firma zich in schuine daken, platte daken met roofing, het bekleden van zijgevels en zink-, koper- en loodwerk. Met acht werknemers realiseerde het al tal van speciale daken. Maar de koepel van de moskee is toch wel een unicum. Kid Herremans: “Ik heb de opdracht aangenomen als uitdaging, wetende dat dit mijn expertise zou vergroten. Het was geen evidentie om de dakkoepel met een diameter van 15,7 meter en een omtrek van 53,29 meter te verwezenlijken. We hebben staande naadbanen in Zinc plus 0,8 mm van Umicore gebruikt. In totaal kwamen er 126 baanelementen aan te pas, waarvan de helft volledige exemplaren van 7,73 m en de andere helft doormidden gesneden om een mooie lijn in de constructie te krijgen. Op de bovenkant van de dakkoepel hebben we een opstand gemaakt met een diameter van 2,3 meter. Ook deze is met geprofileerde banen in Zinc plus 0,8 mm afgewerkt.” Dakwerken Herremans bekleedde tevens de dakgoot aan de voor- en onderkant met Zinc plus 0,8 mm. Dit liet de firma telkens uitkomen met de stijl van de ramen, wat resulteerde in zeventig stuks met een lengte van 75 cm. Kid Herremans: “De dakrand is rond getrokken met een aluminium profiel van 60/62. Daarover legden we plooiwerk in Zinc plus 0,8 mm om een uniform uitzicht te verkrijgen. Tenslotte hebben we ook de punt van de minaret afgewerkt. Dit gebeurde eveneens met Zinc plus van 0,8 mm. Hierbij werden twaalf banen van circa 32 c x 3,54 meter gebruikt die naar het minimum uitlopen.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Turkse Moslimgemeenschap Lier Architect Geert Van Hamme (Nijlen) Hoofdaannemer Bouwwerken Van Echelpoel (Lille)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

LUMMEN | Q-BUS

Tekst | Frie Van der Planken

Beeld | Marc Sourbron

PASSIEF ARCHITECTENKANTOOR VAN EIGEN MAKELIJ Passief bouwen op een logische en betaalbare wijze. Met die instelling begon Q-BUS Architectenbureau aan het ontwerp en de realisatie van zijn nieuwe kantoorgebouw in Lummen. Het resultaat is op zijn minst indrukwekkend te noemen.

BEREDENEERD EN BETAALBAAR Het kantoorgebouw in Lummen werd niet passief ‘gemaakt’, maar van bij het begin doordacht ontworpen als passiefbouw. “Vanaf dag één ontwierpen we het gebouw in functie van een laag energieverbruik. We maakten dynamische simulaties en werkten het ontwerp zo uit dat het gebouw aan de hand van betonkernactivering verwarmd en passief gekoeld kon worden, zonder daarbij gebruik te maken van andere afgiftesystemen”, licht Driesmans toe. De cijfers bevestigen die weloverwogen en betaalbare aanpak. De bouwkost is met maar 1520 euro per vierkante meter niet hoger dan die van een normaal kantoorgebouw. Ook de energieprestaties zijn opmerkelijk: “Het kantoor heeft een E-peil van 23, zelfs zonder dat we de PV-panelen in rekening brengen. Daarnaast heeft het een K-peil van 17 en een luchtdichtheid van 0,21 ACH. Vooral op dat laatste zijn we erg trots, aangezien de norm bij passieve gebouwen maximaal 0,6 ACH bedraagt. Die lage waarde hebben we te danken aan onze bouwmethode in massief beton”, aldus Driesmans.

TROEVEN Hoe ziet zo’n passief kantoorgebouw er dan precies uit? Nizet: “Bij het ontwerp hadden we niet enkel oog voor het energieverbruik, maar ook voor comfort en flexibiliteit. Zo is de temperatuur in het kantoor heel constant dankzij de betonmassa en de mogelijkheid tot passief koelen via geothermie. Ook het CO2-gestuurde ventilatiesysteem en de zuinige ledverlichting dragen bij tot een laag verbruik. Daarnaast zijn er grote over-

Zijgevel van het gebouw. Na dertien jaar besloot Q-BUS Architectenbureau om Heusden in te ruilen voor Lummen. Het vorige kantoorgebouw was te klein geworden en bood geen mogelijkheid tot uitbreiding. Een nieuwe werkomgeving op een andere locatie leek dan ook de beste oplossing. Zaakvoerders en architecten Dirk Driesmans

56 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

en Luc Nizet: “Als architectenbureau hebben we een voorbeeldfunctie, en duurzaam bouwen is daar een belangrijk onderdeel van. Het nieuwe kantoorgebouw moest samenvatten waar Q-BUS Architectenbureau voor staat: energiezuinig bouwen op een verstandige manier en met een focus op de toekomst.”

Het nieuwe kantoorgebouw van Q-BUS Architectenbureau bevindt zich op een hellend en moeilijk bebouwbaar perceel van 20 are.

LUMMEN | Q-BUS

“Het nieuwe kantoorgebouw moest Participanten aan het woord samenvatten waar ons WILLY LAUWERS & ZONEN architectenbureau voor ALUMINIUM RAMEN MET staat: energiezuinig DRIEDUBBELE BEGLAZING bouwen op een verstandige Q-Bus Architectenbureau koos voor de aluminium ramen Sapa, die werden geplaatst door het bedrijf Willy Laumanier en met een focus op van wers & zonen uit Hamont-Achel, waar Sapa leverancier is. de toekomst.” In lijn met de rest van het gebouw koos de bouwheer voor spanningen en plaatsten we overal verhoogde vloeren, waardoor het gebouw in de toekomst gemakkelijk aanpasbaar is.”

BIJNA ENERGIENEUTRAAL

Detailbeeld van het trappenhuis.

Het kantoorgebouw is al BEN. Maar het streefdoel van Q-BUS Architectenbureau is een volledig energieneutraal gebouw. De architecten zijn alvast goed op weg. “Het domoticasysteem volgt het energieverbruik nauwkeurig op en stuurt bepaalde installaties bij om het verbruik zo laag mogelijk te houden. Dankzij herprogrammaties van domotica konden we dat verbruik al met 30% doen dalen sinds de verhuis. Zodra we een nauwkeurig beeld hebben van het exacte verbruik, zullen we in functie daarvan zonnepanelen plaatsen. Op die manier zullen we een volledig energieneutrale werkomgeving creëren”, rondt Driesmans af. ❚

het passiefraam Avantis 95 Passive. “Het raam is de perfecte combinatie tussen een uiterst slank profieldesign van slechts 95 mm en een hoge thermische isolatiewaarde”, zegt project manager Simon Schuermans van Sapa. “Het voldoet daarbij aan de EPB-normen. De ramen beschikken over een hoge performantie door de grote glaspartijen met driedubbel glas. De ramen van Sapa voldoen als een van de weinige producenten zowel aan de passiefhuisstandaard van het Passive House Institut Darmstadt als aan de standaard IftRosenheim. De Avantis 95 Passive komt zo tegemoet aan de eisen van het passiefbouwen en speelt tegelijkertijd in op de moderne architectuurtrends. De ramen zijn door constructeur Willy Lauwers & zonen aan de buitenzijde van het beton geplaatst. Daardoor konden ze eenvoudig luchtdicht worden afgeplakt met een Extoseal Encors-folie. De ramen op zich zijn ook zeer luchtdicht en beschikken over een uitstekend thermische isolatiewaarde.”

‘Meer dan 30 jaren constructiewerken’ Wij maken Aluminium - Ramen - Deuren - Schuiframen - Gevelwanden - Verandabouw - Ballustrades - Rolluiken Glaswerken Autom. schuifdeurgehelen Zonneweringen Verluchtingselementen

Wij hebben meer dan 30 jaar ervaring in het plaatsen van ramen, deuren, schuiframen, overkappingen, veranda’s, ... U bent bij ons steeds aan het juiste adres voor uw project, of het nu gaat om nieuwbouw of renovatie. Elk project werken wij af volgens de regels van de kunst. Bovendien werken wij met kwalitatieve materialen en worden alle geplaatste elementen perfect afgewerkt. Wij houden rekening met uw wensen en vooral: met uw budget. Door een gratis prijsopgave die wordt opgemaakt na een verkennend gesprek, bent u steeds op de hoogte van wat u krijgt en wat u hiervoor betaalt. Op die manier komt u niet voor verrassingen te staan wanneer u de factuur bekijkt. Bij Lauwers BVBA krijgt u tevens garantie op de plaatsing (10 jaar garantie op het glas).

Industriestraat 14 • 3930 Hamont-Achel • Tel. +32 11 44 70 47 • Fax +32 11 62 15 69 • info@lauwersbvba.be

16900384_lauwers.indd 1

| 57 BOUWEN AAN VLAANDEREN 16-06-16 12:30

BEDRIJFSPRESENTATIE | Mathieu Gijbels NV

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Marc Scheepers

LIMBURGSE AANNEMER OPENT ZETEL VOOR OOSTEN WEST-VLAANDEREN De Limburgse aannemer Mathieu Gijbels maakt de oversteek. Sinds maart 2016 is het bedrijf operationeel vanuit een zetel in Gent. Met de nieuwe uitvalsbasis mikt de specialist in kantoren en bedrijfspanden nog meer op de Oost- en West-Vlaamse markt. Het nieuwe filiaal draagt de toepasselijke naam “Mathieu Gijbels Zetel West”. Mathieu Gijbels NV is met zijn 315 medewerkers en een omzet van 75 miljoen euro al een zwaargewicht in de Vlaamse bedrijfs- en kantoorbouw. Met de komst van een nieuwe zetel voor West- en Oost-Vlaanderen zal dat gewicht enkel toene-

men. “We hebben door de jaren heen mooie relaties opgebouwd met klanten en architecten uit West- en Oost-Vlaanderen. We merken dat onze werkwijze en expertise in bedrijfs- en kantoorbouw erg gewaardeerd wordt. Dat vertaalt

Zetel West is gevestigd in het kantorencomplex 3Square, een toplocatie op de kruising van de E40 en E17 in Gent.

58 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

zich in de mooie projecten die we toegewezen krijgen. Zo realiseren we vandaag al ongeveer twintig procent van onze projecten in deze twee provincies”, vertelt Mathi Gijbels, CEO van Mathieu Gijbels NV.

BEDRIJFSPRESENTATIE | Mathieu Gijbels NV

MOBILITEIT De uitbreiding richting het westen mag geen verrassing zijn. Dankzij de nieuwe uitvalsbasis wil de aannemer korter op de bal spelen bij nieuwe en bestaande klanten. Het onderstreept ook de ambitie van het bedrijf om steeds vooruit te denken op een creatieve manier. Een extra reden voor het starten van de nieuwe zetel is het mobiliteitsprobleem. Vanuit Opglabbeek, de thuisbasis van Gijbels, zijn Gent, Brugge of Kortrijk moeilijk bereikbaar. “De muur Antwerpen-Brussel vormt een groot obstakel om vanuit ons hoofdkantoor efficiënt te opereren in Oost- en West-Vlaanderen. Momenteel blijven onze ploegen er vaak slapen, wat voor onze medewerkers uiteraard extra belastend is. Onze nieuwe zetel in Gent biedt een oplossing voor dat mobiliteitsprobleem en vormt tevens de perfecte hefboom voor onze groeiplannen in deze regio”, aldus de CEO.

ERVAREN TEAM Het Gentse filiaal van Mathieu Gijbels is gevestigd in het kantorencomplex 3Square, een toplo-

catie op de kruising van de E40 en E17. Zetel West start in eerste instantie als een verkoopkantoor. Op korte termijn zal het uitgroeien tot een volwaardige, autonome zetel met een eigen calculatie- en studiedienst, inclusief eigen lokale medewerkers en partners. Ondertussen telt het team zes medewerkers. Ken Alleweireldt (voormalig algemeen directeur van aannemer Vandenbussche nv) neemt de algemene leiding op zich, Sonny Catelin (ex-Quares) de commerciële leiding.

BIJZONDERE POSITIONERING In de bouwwereld staat Mathieu Gijbels bekend voor zijn specifieke profilering als voordenkende aannemer, specialist in het bouwen van complexe panden zoals kantoren en bedrijfspanden en garages met hoge afwerkingsgraad. “En daar hebben we de beste mensen uit de sector voor nodig: De Voordenkers. Mensen die steeds vooruitdenken, de lat steeds hoger leggen en onze klanten perfect door het bouwtraject gidsen om hen een zorgeloze bouwbeleving te geven.

Een bedrijfsfilosofie die – ook in Zetel West – hoog goed is”, verduidelijkt Ken Alleweireldt.

TWEE KEER BOUWEN Mathieu Gijbels profileert zich in België als een van de pioniers in BIM, Building Information Modelling. BIM is het proces om via een 3D-computermodel samen te werken aan een bouwproject. “Dit computermodel bevat alle informatie van het project. Voor alle betrokken partijen – van bouwheer over architect tot aannemer. Dankzij het model is een perfecte voorbereiding van elke bouwfase mogelijk. Op die manier bouwen we als het ware tweemaal: een eerste maal virtueel en een tweede maal op de werf. Fouten op de werf worden zo tot een minimum herleid.” Om architecten goed te informeren over de mogelijkheden van BIM organiseert Mathieu Gijbels drie seminars in België onder leiding van hun BIM-Manager Nic Maes en lanceert het in juni een website over BIM: bouwenmetbim.be. ❚

Mathieu Gijbels Zetel West: van links naar rechts: Sonny Catelin – Ken Alleweireldt – Christophe Nollé – Dirk Lammens.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

BEVEREN-WAAS | Kieldrechtsluis

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Havenbedrijf Antwerpen

GROOTSTE SLUIS TER WERELD VERSTERKT ANTWERPEN ALS INTERNATIONALE HAVEN Op 10 juni heeft de Antwerpse havengemeenschap de Kieldrechtsluis plechtig ingehuldigd, qua volume de grootste sluis ter wereld. Ze verbindt het Deurganckdok, dat noordwaarts rechtstreeks op de Schelde uitgeeft, zuidwaarts met de Waaslandhaven. Net als de andere zeesluis op de Linkerscheldeoever, de Kallosluis, is de Kieldrechtsluis vernoemd naar een deelgemeente van Beveren-Waas. Toch was ook de naam van Eugeen Van Mieghem, bekend om zijn schilderijen van het labeur in de haven, lang in de running. Van Mieghem-fans kunnen zich troosten met het feit dat de bezoekers- en tentoonstellingsruimte in het nieuwe sluisgebouw wel zijn naam draagt. De andere bijhorende volumes zijn een technisch gebouw, twee machinegebouwen met aandrijvingsinstallatie voor de bruggen, een loods en een gebouw voor de sleepdiensten.

ANTWOORD OP SCHAALVERGROTING De bouw van sluizen voor de Waaslandhaven was noodzakelijk omdat de Schelde een getijdenrivier is. Het verschil in waterpeil tussen hoog en laag tij kan er hoog oplopen. Achter de sluizen staat het waterpeil echter altijd op hetzelfde niveau. "Dankzij de

60 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Kieldrechtsluis kan de Antwerpse haven een gepast antwoord bieden op de schaalvergroting in het scheepvaartverkeer en behoudt en versterkt ze haar positie in Europa", zegt Sofie Nullens, die als projectingenieur de werken aan de gebouwen controleerde namens de Vlaamse overheid. "De bouw van de Kieldrechtsluis was noodzakelijk om de Linkerscheldeoever en de bedrijven die er al gevestigd waren beter te ontsluiten en zo meer bedrijfszekerheid te bieden. De Kallosluis had immers haar limieten bereikt. Omdat de Kieldrechtsluis langer, dieper en breder is, is de Waaslandhaven nu ook toegankelijk voor schepen die te groot zijn voor de Kallosluis."

gelegen in de haven van Antwerpen. De tijdelijke aannemerscombinatie ‘Waaslandsluis’ groef 4,5 miljoen ton grond uit – DEME en Jan De Nul baggerden ook 4,6 miljoen ton weg – en legden daarbij het skelet bloot van een 3,5 miljoen jaar oude walvis. De aannemers hebben ook 22.000 ton constructiestaal in de Kieldrechtsluis verwerkt, genoeg voor drie Eiffeltorens.

DRIE EIFFELTORENS Met haar lengte van 500 meter, breedte van 68 meter en diepte van 17,8 meter is de nieuwe sluis qua volume de grootste ter wereld. Ze neemt op de wereldranglijst de toppositie van de Berendrechtsluis over, eveneens

Op drukke momenten werd er tot 2.550 m³ beton per dag gestort.

BEVEREN-WAAS | Kieldrechtsluis

telkens slechts een deur wordt gesloten bij het gebruik van de sluis, zorgt de tweede deur voor bedrijfszekerheid bij onderhouds- of herstellingswerken aan de deuren. De elektrisch aangedreven deuren rollen gesteund op een speciale onderrolwagen over en weer op bodemrails en worden tevens gesteund door bovenrails in de deurkamer.

LOGISTIEKE UITDAGING Bouw van de deurkamers voor de sluisdeuren. De aannemersvereniging bestaat uit niets dan grote namen: Jan De Nul, CEI-De Meyer, Betonac, Herbosch-Kiere en Antwerpse Bouwwerken. "Zelfs voor een grote aannemer zou het onbegonnen werk zijn om op zijn eentje een opdracht van die omvang uit te voeren. De Kieldrechtsluis zou zo zwaar beslag leggen op zijn mensen en machines dat alle andere projecten in het gedrang zouden komen. Nu hebben we de risico's gespreid", verklaart Eric Beyts, projectdirecteur namens de aannemerscombinatie.

Heel wat materialen voor de omvangrijke werken zijn per schip aangevoerd. "Niet alleen cement, grind, zand en granulaten, maar bijvoorbeeld ook de 2.000 ton wegende metalen sluisdeuren", herinnert Beyts zich. "De tijdelijke opslag van de bouwmaterialen vormde een zware logistieke uitdaging voor ons: dagelijks moesten we vier of vijf schepen lossen langs een kade waar slechts twee schepen tegelijk konden aanleggen." ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Deurganckdoksluis NV (Antwerpen)

Ontwerp

BEDRIJFSZEKERHEID

Vlaamse overheid (Antwerpen)

De nieuwe sluis bestaat uit een schutkolk – waar de schepen liggen om te versassen – met aan elk uiteinde twee roldeuren. Hoewel aan elke kant

Meyer, Betonac, Herbosch-Kiere en Antwerpse Bouwwerken; Aalst)

Hoofdaannemer THV Waaslandsluis (Jan De Nul, CEI-De

Participanten aan het woord DE GROOT FUNDERINGSTECHNIEKEN – PAALFUNDERINGEN De Groot Funderingstechnieken (DGF, Laarne) plaatste de funderingspalen voor de administratieve gebouwen bij de Kieldrechtsluis. "Hiervoor gebruikten we verschillende technieken en zowel trillingsvrije geschroefde palen als geheide palen", vertellen Emmanuel en Xavier Ertryckx, respectievelijk bestuurder en afgevaardigd bestuurder. Het familiebedrijf plaatste voor de gebouwen B en C telkens een week lang een boorunit met drie medewerkers en voor gebouw H enkele dagen lang een tweekopige hei-unit. "Werken zoals het boren van trillingsvrije schroefpalen met uithaling van de grond of met dubbele wegpersing en het heien van palen zijn als onze specialiteiten dagelijkse kost, naast het realiseren van beschoeiingen voor bouwputten met secanspalen, berlinerwanden of damplanken. Onze eigen studiedienst berekent de dimensionering van de noodzakelijke trekankers, die horizontale verplaatsingen moeten beperken", aldus vader en zoon Ertryckx. Met eigen machines en een vijftigtal medewerkers – die regelmatig worden bijgeschoold – is De Groot Funderingstechnieken een van de grotere spelers op de Belgische funderingsmarkt. "Daarom beschikken we ook over een vestiging in Wallonië met extra bedrijfsruimtes en -terreinen. DGF kwam begin jaren negentig tot stand. Op jaarbasis is het op 300 tot 350 Belgische bouwplaatsen aan de slag. Recent kon je DFG ook zien bij Transport Gheys in Beringen (meer dan 10.000 palen), aan het nieuwe Havenhuis in Antwerpen, bij imec in Leuven, bij Coca-Cola in Gent en op Forum Julium in Tongeren. Het werkt ook voor onder meer Aldi, Delhaize en Ikea.

‘product met topkwaliteit’ De Groot Funderingstechnieken is dé referentie voor berlinerwanden, damwanden, onderschoeiingen, secanspalenwanden, e.d. naast boren van trekankers, heien van geprefabriceerde of in de grond gevormde heipalen, boren trillingsvrije palen, kokerpalen, pulspalen e.d. De website www.dgft.be geeft je meer informatie over de verschillende producten van De Groot Funderingstechnieken, alsook hun kwaliteitscontrole: statische belasting, trillingsmetingen en ultrasoontesten. Uiteraard is iedereen welkom voor info of ter optimalisatie van je project.

De Groot Funderingstechnieken Heirweg 103 9270 Laarne, T: 09/ 355 51 55 F: 09/ 355 74 67 info@dgft.be 16900353_degroot.indd 1

| 61 BOUWEN AAN VLAANDEREN 06-06-16 16:23

• Luifelbouw • Staalstructuren • Dak– en wandbeplatingen • Trappen en bordessen • Buizenbruggen

• bruggenbouw • Studie, tekenen, ontwerpen • Eigen fabricatie • Eigen plaatsing • Flexibele behandeling

Constructie Industrie nv

Hendekenstraat 1A • B-9960 ASSENEDE Tel: 0032(0)9 373 67 87• Fax : 0032(0)9 373 83 17 • E-mail: c.i@constructie-industrie.be

16900341_constructie.indd 1

13-06-16 10:22

NAZARETH | Total

“Door de pure en lichte vormgeving wordt het station een stijlvol ensemble in het landschap”, aldus architecte Niki van Turenhout.

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Studiegroep Omgeving/Total

INDRUKWEKKENDE LUIFELS SIEREN TOTAL IN NAZARETH Aan beide kanten van de E17 opende Total ter hoogte van Nazareth een nieuwe ‘dienstenzone’ met tankstation, restaurant, sanitaire voorzieningen en shop. Bij het ontwerp greep de architect terug naar hét kenmerk van de omgeving: landschapskamers, dreven en lanen. Vandaar dat de dienstenzone richting Gent anders is ingericht dan deze richting Kortrijk. Terwijl de eerste weidse zichten op een gevarieerd landschapsbeeld biedt, ligt de andere site meer ingebed in een weelderige groene zoom zonder vergezichten. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

NAZARETH | Total

METALEN CONSTRUCTIES OP MAAT

De luifel verbindt de traditioneel losse elementen van de dienstenzone, waardoor de site gestructureerd is en een duidelijke oriëntatie heeft.

De engineering van alle staalconstructies werd door Constructie Industrie gedaan. Zaakvoerder Robert De Gryse: “We specialiseren ons al meer dan vijftig jaar in speciale projecten, zoals luifels. En deze van de Total tankstations in Nazareth waren wel heel erg uitzonderlijk vanwege hun specifieke vormgeving met ontzettend veel details, hun aangepaste structuur en beplating in strekmetaal. Wij moesten de ideeën van de architect naar de praktijk vertalen, inclusief het bepalen van een correct kostenplaatje vooraf. Dat we daarin geslaagd zijn, heeft alles te maken met onze ervaring op dit vlak. Niet alleen de luifel maakte dit project bijzonder voor Constructie Industrie. Ook het feit dat we, naast metaal, tevens met composietmaterialen voor de terrassen en bepaalde bekledingen van plafonds en muren hebben gewerkt, was uniek. Daarnaast zijn ook alle andere metalen constructies van onze hand: de omkadering rond het terrein, de structuur en beplating van de shops, de terrassen ... Hoewel het een gigantische opdracht was, zijn deze twee dienstenzones van Total bijzonder geslaagd. Het zijn referenties die in het oog springen, vooral dan door de fantastische luifels.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Total Belgium NV (Brussel) Architecten Studiegroep Omgeving (Berchem) en Lydia Decocker (Total Belgium)

Hoofdaannemer Stadsbader (Harelbeke)

Participanten aan het woord TORMAX BELGIUM – AUTOMATISCHE SCHUIFDEUREN

Een groot kader zweeft schijnbaar van het gebouw tot aan de weg. Architecte Niki van Turenhout van Studiegroep Omgeving: “Beide gebouwen zijn uitgepuurd om de dialoog met het landschap maximaal te bespelen. Het verblijven en rusten wordt centraal geplaatst en maken een contextuele ervaring mogelijk. Kenmerkend is de strakke vormgeving, die wordt vertaald door een puur materiaalgebruik en duidelijk leesbare architectuur. De gebouwen bestaan uit een betonstructuur die met donkere geprofileerde staalplaten en grote glaspartijen is afgewerkt. Een groot kader zweeft schijnbaar van het gebouw tot aan de weg. Deze luifel verbindt de traditioneel losse elementen van de dienstenzone, waardoor de site gestructureerd is en een duidelijke oriëntatie heeft. Een rode loper leidt de bezoeker veilig naar zijn bestemming. Door de pure en lichte vormgeving wordt het station een stijlvol ensemble in het landschap.”

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

HEEL WAT BIJZONDERE TECHNIEKEN Istema is sinds lang een partner van Total voor de bouw en aanpassing van grote servicestations. Voor het station in Nazareth stond de firma in voor het ontwerp van alle gebouwgebonden technische installaties, zoals verlichting, verwarming, koeling, ventilatie ... Piet Delagaye van Istema: “Ontwerp en uitvoering liepen parallel met de twee kleinere Total-sites in Kruishoutem. We pasten recuperatie van de warmte toe die ontstaat door de koeltogen te koelen, om deze vervolgens als verwarming aan te wenden. Daaraan gekoppeld, zorgt een omkeerbare warmtepomp voor de koeling en verwarming van het restaurant. De luchtgroepen zijn uitgerust met een kruiststroomwarmtewisselaar. Het was niet eenvoudig om dit project tijdig en binnen de gestelde budgetten te realiseren. Vandaar dat we het als een mooie referentie beschouwen.”

De automatische schuifdeuren in Total zijn afkomstig van Tormax Belgium uit Melle, een filiaal van Landert Motoren dat sinds 1924 elektromotoren voor automatische deuren ontwikkelt en produceert. Tormax zelf bestaat sinds 1951 en is sinds 1983 actief in België. De firma legt zich toe op het assembleren en installeren van automatische deuren, alsook de ontwikkeling van aluminium profielen voor automatische schuifdeuren. Zowat alle grote retailketens maken gebruik van de Tormaxschuifdeuren, maar daarnaast vindt u ze ook in tal van publieke gebouwen, openbare instellingen, bij zelfstandigen en in privéwoningen. Dit succes heeft vooral te maken met de hoge kwaliteit van de aandrijvingen, de eigen AC-synchroonmotoren en de profielen met een wanddikte van 3 mm aluminium, waardoor de schuifdeuren erg robuust zijn. Zaakvoerder Yves Heylen: “Onze deuren staan gekend om hun lange levensduur van meer dan twintig jaar. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat ook Total bij ons kwam aankloppen. Want in een tankstation worden schuifdeuren intens gebruikt. In totaal leverden we zeven stuks. Total koos voor onze antipaniekschuifdeuren in combinatie met de Tormax iMotion 2301-aandrijving en het SR30-profielsysteem voor isolerende beglazing.”

HEUSDEN-ZOLDER | Bouwproces 2016

Tekst en beeld | CeDuBo

TWEEHONDERD DEELNEMERS VOOR EERSTE EDITIE VAN BOUWPROCES 2016 Centrum Duurzaam Bouwen pakte op 26 mei uit met de eerste editie van zijn gloednieuw concept: Bouwproces 2016. Met een mix van netwerking en inhoud moest het evenement de brug slaan tussen de verschillende schakels in de bouwketen – bouwheer, architect, aannemer, studiebureau, materialenfabrikant én gebouwbeheerder. Circa tweehonderd deelnemers tekenden voor een aardige opkomst en zagen dat het goed was. CeDuBo koos voor een sterk inhoudelijk programma dat de kwesties aansnijdt waar de bouwketen vandaag mee bezig is. Publiekstrekkers waren de casestudies die de BIM-aanpak (Building Information Modelling) van het nieuwe Stadskantoor in Hasselt onder de loep namen. De eerste lezing bekeek het project vanuit het perspectief van de architect, de tweede vanuit het perspectief van de aannemer. Ook de sessie rond onderhoudsvriendelijk ontwerpen van Jan Moens (Bureau Bouwtechniek) – niet alleen belangrijk voor bouwheer en gebouwbeheerder, maar ook in toenemende mate voor architect en aannemer – trok veel volk.

Circa tweehonderd deelnemers tekenden present op de eerste editie van Bouwproces.

SLUITSTEEN 2016 Naast een blok rond brandveiligheid ging het nog over groene wanden voor duurzame gebouwen en steden, integrale toegankelijkheid, aanbestedingen volgens wedstrijdformule, BREEAM, de wetgeving rond hemelwater en de keuring van de privéwatertoevoer. Mike Bogaerts van WTCB gaf een sessie rond kostprijsberekening in de bouw, fel gesmaakt door verschillende architecten, die graag wilden weten hoe de aannemers hun prijzen berekenen. Blikvanger van het namiddagprogramma was de uitreiking van de Sluitsteen 2016 in samenwerking met bouwverzekeraar Assiver. Deze prijs werd in het leven geroepen om een professional in de bloemetjes te zetten die heel actief een verbindende rol speelt tussen de verschillende schakels van de bouwketen. Voor deze eerste editie viel de keuze op Jan Moens van Bureau Bouwtechniek. Hij brengt al jaren systematisch bouwgebreken in kaart, is doordrongen van het nut van preventief onderhoud en onderhoudsvriendelijk ontwerpen en is altijd bereid zijn kennis te delen op studiedagen en opleidingen. ❚

De Sluitsteen 2016 was voor Jan Moens van Bureau Bouwtechniek.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

NEDER-OVER-HEEMBEEK | Tweebeek

Kmo-park Tweebeek in Brussel: fris, modern en volledig afgestemd op de behoeften van verschillende ondernemingen. (Foto: Nathalie Van Eygen)

Tekst | Frie Van der Planken

Kmo-park Tweebeek:

PIONIER IN DUURZAME INDUSTRIEGEBOUWEN 14.600 vierkante meter. Zo groot is de site Tweebeek, eigendom van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en gelegen in het noorden van de hoofdstad. In 2010 organiseerde citydev.brussels een offerteaanvraag voor de ontwikkeling van een kmo-park op een gedeelte van de site. De vraag was een ontwerp met aandacht voor hoge milieu- en energieprestaties. Het was architectenbureau DDS & Partners dat citydev.brussels het best van antwoord diende. Met het kmo-park op de Tweebeek-site wil citydev.brussels de vestiging van kmo’s en start-ups aanmoedigen. De beschikbare 9.400 vierkante meter op de site moest ingevuld worden met 5.000 vierkante meter aan moduleerbare, gelijkvloerse ateliers. DDS & Partners creëerde een ontwerp van twee gebouwen met in totaal negen modules van zes meter hoog. Daarbij zette het architectenbureau expliciet in op duurzaamheid en flexibiliteit.

66 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ECOLOGISCHE MATERIALEN Aandacht voor duurzaamheid bij industriële gebouwen is een uitzonderlijke zaak, wat van het kmo-park een opvallend project maakt. Saskia Claes, projectleider bij hoofdaannemer Ondernemingen Jacques Delens, licht toe: “Doorgaans bestaan industriële panden uit een eenvoudige staalstructuur met betonnen platen. Bij dit project stond het gebruik van ecologische materialen echter centraal. Het skelet bestaat dan ook uit een combinatie van betonnen kolommen en balken in gelamineerd hout. Ook de

daken, de gevels en het schrijnwerk werden uitgevoerd in hout. Daarnaast zijn de gevels geïsoleerd met cellulosevezels.”

ECONOMISCH, MAAR DUURZAAM Maxime Jamar, projectleider bij DDS & Partners, legt uit hoe bij het ontwerp gezocht werd naar een evenwicht tussen economische en duurzame keuzes: “De gebouwen bevatten een structureel grid van 6 op 7,2 meter. Die modulering laat een rationeel en economisch gebruik toe van constructiematerialen in

NEDER-OVER-HEEMBEEK | Tweebeek

gestandaardiseerde afmetingen. Daarnaast besteedden we veel aandacht aan een goede isolatie van de bouwschil en natuurlijke lichtinval. Bij dat laatste spelen de glazen sheddaken een belangrijke rol. Bovendien kunnen gebruikers ervoor kiezen om met hernieuwbare energiebronnen te werken.”

FLEXIBILITEIT De ateliers werden in april van dit jaar casco afgeleverd, wat een flexibele afwerking toelaat. Zo zijn de eenheden volledig aan te passen aan de specifieke behoeften van verscheidene ondernemingen. Vincent Dupont, architect bij DDS & Partners: “Alle compartimenten kunnen opgedeeld worden. Dankzij de dimensionering van de structuur kunnen gebruikers ook een mezzanineverdieping toevoegen en op die manier extra ruimte creëren. Voorts is het mogelijk om over de volledige oppervlakte van de platte daken nieuwe bandramen te integreren voor nog meer lichtinval. Dat kan zelfs nog nadat de hele afwerking is afgerond.” Het zijn de kleine details die van het kmo-park een flexibele werkomgeving maken. “Door de regenwaterafvoer met houtbekisting te bekleden, zijn de ateliers ook geschikt voor activiteiten met betrekking tot agroalimentaire productie. Daarnaast plaatsten we meer sectionaalpoorten dan er eenheden zijn. Zo zijn er zestien poorten en toegangsdeuren voor maar negen ateliers. Het zijn kleine ingrepen, maar ze zorgen ervoor dat het kmo-park een heel toegankelijke site wordt voor ondernemingen uit verschillende sectoren”, verklaart Jamar.

Het skelet bestaat uit een combinatie van betonnen kolommen en balken in gelamineerd hout. Ook de daken, de gevels en het schrijnwerk zijn uitgevoerd in hout. (Foto: Nathalie Van Eygen)

“De hele vormgeving zou je kunnen beschouwen als een hedendaagse interpretatie van de typische industriegebouwen van vroeger”

AANGENAAM KADER Ook het esthetische aspect van het ontwerp laat niet te wensen over. Dupont: “Elke eenheid kenmerkt zich door een uniek vormen- en kleurenspel. De hele

vormgeving zou je kunnen beschouwen als een hedendaagse interpretatie van de typische industriegebouwen van vroeger. Daarnaast werden beide

noord-zuidgeoriënteerde gebouwen onevenwijdig ingeplant rondom een binnenstraat en een pleintje. Dat creëert niet enkel een interessant perspectief en een gevoel van convivialiteit, het verbetert ook de leesbaarheid van de uithangborden en laat toe de oppervlakte van de wegen te reduceren.” De architecten besteedden eveneens veel aandacht aan de landschappelijke integratie van het project. Dupont: “We voorzagen niet alleen een nieuwe weg die de toegang tot de site verbetert, maar creëerden ook een groen kader. De groene omgeving zal onder meer de biodiversiteit verhogen, alsook regenwaterrecuperatie en bodemdoorlaatbaarheid mogelijk maken. Bovendien creëert het een aangename sfeer die sociale interactie bevordert en de werkomgeving nog prettiger maakt.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer citydev.brussels (Brussel)

Architect Beide noord-zuidgeoriënteerde gebouwen werden onevenwijdig ingeplant rondom een binnenstraat en een pleintje. (Foto: Shot & Spicy Photography)

DDS & Partners (Brussel)

Hoofdaannemer

Ondernemingen Jacques Delens (Brussel)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

POPERINGE | drafabGREEN

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Sjouke Wittouck

RUIMERE, EIGENTIJDSE EN EFFICIËNTERE UITVALSBASIS Hedendaags tuinhoutwerk, tuinmeubilair en interieurdecoratie verkopen in een verouderde uitvalsbasis is niet ideaal. Vandaar dat de derde generatie van drafabGREEN uit Poperinge besloot om haar bedrijfspand een volledig nieuwe look te geven. Door het middengedeelte te vervangen door een strakke en moderne module biedt de showroom nu precies wat de eigenaars nodig hebben: veel ruimte en een concept dat kan worden aangepast aan de seizoenen. Om de nieuwe uitvalsbasis te realiseren, werd zo’n 80% van het bestaande gebouw afgebroken. Enkel de kleinere linker- en rechtervleugel zijn behouden. Tussen beide is een balkvormig volume gebouwd: een verticale staalconstructie van 500 m² in twee niveaus, ingevuld met betonpanelen. De verdieping bestaat uit houten spanten en CLT-verdiepingsplaten. Op het gelijkvloers is de voorgevel afgewerkt met geïmpregneerd grenenhout dat in verschillende groen- en bruintinten is aangekleurd, een bekleding die is doorgetrokken naar de bestaande rechtervleugel. Aan de achterkant bevindt zich een grote glaspartij die zicht biedt op de 1.000 m² grote expositietuin. De eerste verdieping beschikt over een groot geïntegreerd dakterras en de voor- en

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

achtergevel bestaan eveneens uit glas. De rest van de gevels is bekleed met witte zichtbeton.

SPELEN MET HOUTSOORTEN Binnenin heeft drafabGREEN voor een volledig open structuur gekozen. Zaakvoerster Severien Mortier: “Op die manier kunnen we de ruimte met scheidingswanden indelen naargelang de behoefte. Omdat we zelf producent van alle tuinhoutwerk zijn, wilden we ook het houtaspect optimaal in het interieur verwerken. De plafonds werden daarom met grote panelen uit geoliede Poolse den bekleed. De volledige rechterzijde bestaat uit zwart gebeitste latten in vallende breedtes, met geïntegreerde kasten. Deze afwerking komt ook terug in het ruime kassa-eiland. Vanaf de inkom loopt

De eerste verdieping beschikt over een groot geïntegreerd dakterras.

POPERINGE | drafabGREEN

rechthoekig pand moeten bouwen”, vertelt hij. “Maar het was ook en vooral een project waar we onze technische knowhow in kwijt konden. Er kwam heel wat berekeningswerk aan te pas aangezien het nieuwe gedeelte naadloos op delen van het bestaande gebouw moest aansluiten. Daarnaast waren de ramen al gemaakt voor de ruwbouw startte, waardoor we minitieus te werk moesten gaan opdat alles perfect zou passen.” ❚

De afwerking met zwart gebeitste latten in vallende breedtes komt terug in het ruime kassa-eiland. er een ‘pad’ in thermo-essenhout, en dit over de trappen tot aan het dakterras, dat eveneens met dit materiaal is afgewerkt. Qua vloer kozen we op het gelijkvoers voor gegoten zwart gepolierde beton, terwijl we op de eerste verdieping platen in geoliede Poolse den installeerden.”

UITDAGING VOOR DE AANNEMER De ruwbouw van dit project is uitgevoerd door Govar Industriebouw uit Ardooie. Volgens werfleider Piet Rooze is het voor de onderneming een erg mooie referentie geworden. “Eerst en vooral is er de toch wel specifieke architectuur van dit gebouw, wat het altijd wat prestigieuzer maakt dan wanneer we een gewoon

De showroom biedt nu precies wat de eigenaars nodig hebben: veel ruimte en een concept dat kan worden aangepast aan de seizoenen.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer drafabGREEN (Poperinge) Architect Spoor 9 architecten (Ieper) Aannemer Govar Industriebouw (Ardooie)

Participanten aan het woord CARPENTIER – VLOERPAD EN GEVEBEKLEDING Het statige vloerpad van inkom tot dakterras werd in thermo-essen (HOTwood essen) uitgevoerd, net zoals de gevelbekleding op de verdieping. DrafabGREEN besloot om dit hout van Carpentier Hardwood Solutions uit Meulebeke af te nemen. Dit familiebedrijf van de tweede generatie was tot 2008 een traditioneel houtbedrijf met als specialiteit Europese eik en import uit de VS, Afrika, Brazilië ... In 2008 nam het management de strategische beslissing om te stoppen met tropisch hardhout en resoluut voor ecologische alternatieven te gaan, zoals eik en thermisch gemodificeerd hout (HOTwood essen/naaldhout). Zaakvoerster Heidi Carpentier: “Daarnaast zijn we ons meer op toegevoegde waarde gaan concentreren. Hiertoe startten we twee nieuwe afdelingen op: één richt zich op gevelbekleding, terrassen, omheiningen ... De andere op de productie van houten bijgebouwen onder de merknaam Livinlodge. Onze slogan luidt ‘Smart Wood for Nice Places’, wat inhoudt dat hout niet alleen mooi, maar ook slim moet zijn. Wij zorgen voor het plaatsingsgemak voor onze klanten. Zo kunnen ze met het ‘QuickClip’-systeem minstens 50% besparen op plaatsingskosten. Bij drafabGREEN leverden we 213,76 m² terrasplanken en 36,9 m² gevelbekleding in thermo-essen.”

HOTwood / THERMO ESSEN 100% ECOLOGISCH

ANDERE VOORDELEN UICKCLIP Q

Te gebruiken voor gevel en terras.

Volg ons op facebook CARPENTIER NV | Abeeldreef 15 , B-8760 Meulebeke T. +32 51 48 89 61 | info@carpentier.be | www.carpentier.be

Duurzaamheidsklasse 1 Bestand tegen verrotting Vormvast en stabiel Warme kleur en mooie vergrijzing

• • • •

a ar 5 0 % t

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69

BEDRIJFSPRESENTATIE | Metaleuven

Tekst en beeld | Metaleuven

ALLES ONDER ÉÉN DAK Al meer dan 60 jaar is Metaleuven hét adres voor zowel de professionelen uit de bouwsector als de particulieren die op een kundige manier willen bouwen of verbouwen. De groothandel heeft werkelijk alle gereedschappen in huis om een bouwproject te laten slagen. Het assortiment is gigantisch, van de kleinste schroef tot de zwaarste hamer. Ook biedt de onderneming een enorme keuze aan elektrische machines voor de bouwsector. De groothandel is het predicaat ‘groot’ waardig. Want Metaleuven heeft ook een uitgebreid ijzermagazijn waar professionelen en particulieren terechtkunnen voor onder meer draad, smeedijzer, hekpunten en paalkoppen, roosters en traptreden ... Maar in de winkel vinden ze nog veel meer. De groothandel biedt immers eveneens talrijke accessoires en benodigdheden, zoals hangsloten en veiligheidsbeslag, brievenbussystemen, magazijnbakken, industriële zepen, industriële stofzuigers,

70 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

bouwen meubelbeslag, hogedrukreinigers, sleutelsystemen en sloten, lijmen, transpaletten, spuitverven, smeermiddelen en vetten, borstels, kettingen en kabels, pictogrammen en signalisatie, coatings, schuurmateriaal, werkkledij, ladders en stellingen, wielen, onderhoudsartikelen en veiligheidsartikels.

VESTIGING IN MECHELEN Bij Metaleuven kunnen (ver)bouwers niet enkel terecht voor alles wat met bouwen en verbouwen te

maken heeft. Het totaalpakket van de groothandel omvat eveneens tuinmaterialen, zelfs groot huishoudelektro, cookware, artikels voor tafelschikking en keukenelektro. Thomas Verlaenen: “De grote huishoudtoestellen worden gratis geleverd en geïnstalleerd door een eigen technieker van de zaak.” In mei 2014 opende de groothandel een tweede vestiging in Mechelen. “We wilden graag onze vakkennis en jarenlange ervaring uitbreiden om zo nog meer klanten van dienst te kunnen zijn”, aldus

BEDRIJFSPRESENTATIE | Metaleuven

Verlaenen. “In Mechelen hebben we een prachtige winkel neergezet, er is zowaar meer dan 3.700 m² winkeloppervlakte waar de betere merken terug te vinden zijn.”

IN DIENST VAN DE KLANTEN Interessant is dat Metaleuven en Metamechelen over een eigen hersteldienst voor het groot huishoudelektro beschikken én een efficiënte dienstna-verkoop hebben voor het volledige assortiment. Thomas Verlaenen: “Voor de grote huishoudtoestellen hebben we eigen techniekers op de baan. En defecte gereedschappen en machines laten we door de producent zelf herstellen. Kortom: wij proberen een echte partner van onze klanten te zijn. Niet alleen door een compleet gamma aan te bieden, maar ook door na de verkoop de benodigde ondersteuning te leveren! In geval van moeilijkere vragen staan onze salesafdelingen elke dag paraat om de klanten te helpen bij hun projecten en ze van de nodige vakkundige uitleg te voorzin. In ons ijzermagazijn realiseren we projecten op maat, die door ons eigen personeel volledige technisch kunnen worden getekend. We proberen ook onze personeelsleden regelmatig nieuwe of bijkomende opleidingen van verschillende productgroepen te geven omdat we graag de juiste informatie naar de klant willen overbrengen.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

TORHOUT | Scalini

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Hollevoet Martin

OPVALLENDE NIEUWE UITVALSBASIS VOOR SCALINI De Torhoutse kledingzaak Scalini nam in februari haar intrek in een gloednieuw gebouw langs de Roeselaarse Weg aan de rotonde met de Vredelaan. Met een opvallende architectuur reflecteert de uitvalsbasis exact waarvoor Scalini staat: hedendaags, modern en kwaliteitsvol. En met een oppervlakte van 800 m² is het nu ook voor de klanten aangenaam rondneuzen in de collecties van de ruim 75 merken die het modehuis aanbiedt. Scalini verliet de binnenstad van Torhout wegens te weinig parkeerruimte en een te kleine huisvesting. Aanvankelijk was het de bedoeling om de villa op het perceel aan de rotonde te verbouwen tot een statige winkel. Maar uiteindelijk besloten de zaakvoerders toch voor een nieuwbouw te gaan. Ze kozen voor een pand met een grondoppervlak van 15,8 x 24,9 meter in vier bouwlagen – waarvan één ondergronds, die als opslag- en technische ruimte dient. De winkel zelf is ingericht op het gelijkvloers en de eerste verdieping. De tweede verdieping is een penthouse, maar

72 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

door dat kleinschalige volume terug te trekken ten opzichte van de voorgevel is het quasi onzichtbaar.

INTRIGEREND ONTWERP Om het gebouw de nodige visibiliteit te geven, kozen Govaert & Vanhoutte Architects voor een concept van een gereduceerde sokkel waarop een geperforeerde box gepositioneerd staat, in combinatie met een kleinschalig rechthoekig dakvolume. Speciaal is de kokervormige ontwikkeling van de verdiepingsuitbouw, terwijl op de

achterzijde een afwisselend volumespel ontstaat dat zich inschrijft in de kleinschaligere woningbouw in de Breskenslaan. Architect Tommy Van den Brandt: “Het pand bestaat uit een betonstructuur met witgrijze zichtbeton, ingevuld met grote aluminium raampartijen. Zo zijn de voorgevels en delen van de zijgevels op de eerste verdieping volledig beglaasd. De penthouse kreeg een gebleekte houten afwerking. Binnenin zijn de wanden afwisselend geschilderd en gestoffeerd. De vloeren bestaan uit gepolierd beton. Mooie

TORHOUT | Scalini

overspanningen en de vele glaspartijen. De mooie afwerking met zichtbeton was eveneens geen evidentie, maar daarvoor hebben we een beroep gedaan op Enjoy Concrete. Dankzij onze vakkennis en eigen atelier, waar

we de prefabelementen maken, én het inschakelen van onderaannemers die de beste in hun vakgebied zijn, zijn we erin geslaagd om Scalini een gebouw te geven waar niemand langs kan rijden zonder het op te merken!” ❚

Participanten aan het woord TOPGLASS – GLAZEN BALUSTRADES EN BORSTWERINGEN

accenten zijn de centrale trap in zichtbeton, begrensd door een open uitstalrek in massief messing, en het betaaleiland dat met witte pastellone is afgewerkt. Tommy Van den Brandt: “De bouwheer koos voor een doorgedreven isolatie, ventilatie met warmterecuperatie en verwarming/koeling via warmtepompen.” De realisatie van dit project was in handen van Hollevoet Martin. Voor dit aannemersbedrijf was het de eerste keer dat het zo’n ingewikkeld bouwwerk uitvoerde. Cederique Maes: “Vooral de vele en grote hangende stukken waren een uitdaging. Dat we in prefab gespecialiseerd zijn, was een troef om deze opdracht op amper acht maanden tijd tot een goed einde te brengen. Door de profielen mee in de prefabelementen te gieten, konden we erg snel werken. Andere uitdagingen waren de grote

Een mooi accent in het gebouw van Scalini zijn de glazen balustrades en borstweringen. Deze werden gerealiseerd door Topglass uit Torhout, dat gespecialiseerd is in glastoepassingen voor zowel interieur en exterieur. Het aanbod loopt van scheidingswanden in veiligheidsglas met verhoogde akoestische waarden over glazen loopstructuren tot profielloze glazen balustrades. Belangrijke referenties zijn Tonickx Building in Kortrijk, Advocatenkantoor Uniqum in Kortrijk, Advocatenkantoor Marlex in Brugge, Rob Kantoren in Ardooie, Delta Light in Gullegem, Skyline Building in Izegem, Decathlon in Gent ... Medezaakvoerder Xavier Goethals: “We zijn heel fier dat we dit mooi project in eigen stad konden realiseren. Het nieuwe gebouw van Scalini is een prachtig staaltje architectuur waaraan we ons steentje hebben bijgedragen met enkele nieuwe producten. De 45 lopende meter glazen balustrades bestaan uit maatwerk staal met gelaagd, klaar DG41-glas. De vernieuwing aan het staal zorgt voor verankering zonder het EPDM te doorboren, en de DG41-folie voorkomt dat het glas door aanraking met uvstralen en vocht gaat delamineren.” Glasbalustrades op EPDM-daken, de toekomst voor borstweringen.

Industrielaan 4C | 8820 Torhout T +32 (0)50 21 26 90 | info@topglass.be

SERIOUSLY REM ARK ABLE GLASS ENGINEERS I N TA K E | S T U DY | D E S I G N | R E S U LT BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

POPPEL | Garage Bols

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Garage Bols

TOTAAL VERNIEUWDE PEUGEOT-GARAGE IN POPPEL

In Poppel is Garage Bols sinds januari 2016 de trotse eigenaar van een compleet vernieuwde garage. Op het eerste zicht lijkt het een vrij eenvoudig ontwerp, maar in de realiteit is het een vernuftig hoogstandje van aan- en inbouw. Het bestaande pand werd immers met 1.500 m² uitgebreid, waarbij zowel showroom als ateliers van locatie verschoven. En het resultaat mag er wezen: volledig conform de richtijnen van Peugeot en de wetgeving, toekomstgericht en vooral... veel extra ruimte. Sinds Marc Bols in 2007 Garage Jochems overnam, zitten de activiteiten in stijgende lijn. Helaas had deze medaille één vervelende keerzijde: de firma kampte met een schrijnend plaatstekort. Vandaar dat de zaakvoerder besloot om het huis aan de rechterkant van het gebouw te kopen. “Gelukkig kreeg ik van de gemeente

74 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

toelating om dit terrein te benutten en de garage uit te breiden”, vertelt Zaakvoerder Marc Bols. “Zo hebben we de garage kunnen verdubbelen in oppervlakte. Door ze bewust volgens de strengste milieu- en brandveiligheidsnormen in te richten, zijn we nu door alle verzekeringsmaatschappijen erkend als hersteller.”

INTEGRATIE MET BESTAANDE PAND In concreto werd een metaalconstructie met een hoogte van zeven meter geplaatst, ingevuld met sandwichpanelen in de kleuren van Peugeot en vooral veel glaspartijen (van vijf meter hoog). De zijwanden van de bestaande garage zijn openge-

POPPEL | Garage Bols

“De garage is verdubbeld in oppervlakte en bewust ingericht volgens de strengste milieu- en brandveiligheidsnormen” broken, waardoor de nieuwe showroom vooraan één grote ruimte met de bestaande showroom en receptie vormt. Achteraan werd een nieuwe carrosserie- en voorbereidingszone ingericht, alsook een spuitkamer en een labo verf. Grote rolpoorten zorgen voor een vloeiende doorgang naar het bestaande gebouw. Speciaal is dat ruimte van de zijgevel benut is om drie manuele carwashes te installeren. Daar wordt trouwens regenwater gebruikt dat via het dak wordt opgevangen in collectoren.

ONDER GROTE TIJDSDRUK De aannemer die de ruwbouw in goede banen leidde, was Verhoeven Contacting uit Poppel. Zaakvoerder Eddy Verhoeven: “Wij stonden in voor de afbraak van de woning, het gieten van de funderingen, de installatie van de betonnen kolommen en staalstructuur, alsook de afwerking met betonpanelen. Dit alles gebeurde in eigen beheer, zelfs de productie van de betonpanelen. In Heusen-Zolder hebben we immers een zusterbedrijf dat zich toespitst op de fabricage van betonnen elementen. De grootste uitdaging in dit project bestond erin de activiteiten van

Garage Bols niet te belemmeren. Ze heeft geen dag de deuren moeten sluiten! Vandaar dat we in twee fases hebben gewerkt. Eerst werden de ateliers en carwashes gebouwd, om daarna aan de showroom te beginnen. Tweede uitdaging was de tijdsdruk. De werken zijn in oktober gestart en het vernieuwde gebouw moest voor het autosalon volledig klaar zijn. Dankzij een doorgedreven voorbereiding, gedetailleerde uitvoeringsplannen en erg strikte planning, zijn we erin geslaagd om de klus op amper drie maanden te klaren, ondanks het feit dat de weersomstandigheden in die periode barslecht waren. We zijn dan ook erg tevreden dat we deze bijna onmogelijke klus toch tot een goed einde hebben gebracht.” ❚

Participanten aan het woord RAVELSE TEGELWERKEN – CHAPEWERKEN EN BETEGELING Voor de chape-, vloeren betegelingswerken schakelde Garage Bols Ravelse Tegelwerken uit Weelde in. Het begon voor dit familiebedrijf allemaal in 1980 toen Jef Mostmans startte als vloerder. Vandaag telt de onderneming al vijftien medewerkers die nieuwbouw- en renovatieprojecten voor particulieren en aannemers in België en Nederland realiseren. PUR, vloerisolatie, chape, terras- en gewone vloeren in natuursteen, tegels of mozaiek, trappen in natuursteen of tegels, houtvloeren in parket of laminaat ...: het behoort allemaal tot het kennisterrein van Ravelse Tegelwerken. Jef Mostmans: “We onderscheiden ons van de concurrentie vanwege onze prijs-kwaliteitverhouding, de ervaring en vakbekwaamheid van onze mensen, een efficiënt advies en natuurlijk een snelle en perfecte afwerking.” Enkele belangrijke referenteis zijn Toulouse in Edegem, Garage Peeters in Herentals, Turnova in Turnhout en Parkresidentie Dr. Boon in Vosselaar. Ook Garage Bols pronkt in dit lijstje, want daar voerde Ravelse Tegelwerken de chapewerken van de volledige showroom uit. Daarna werkte het deze oppervlakte van 475 m² af met tegels. Tevens verzorgde de firma de wandbetegeling in de sanitaire ruimtes. Dit alles werd gerealiseerd op amper tien dagen met een team van vier personen.

GT-FOAM – VLOERISOLATIE De nieuwe toonzaal van Garage Bols werd voorzien van vloerisolatie door middel van gespoten polyurethaan. Dit werd door GT-Foam uit Weelde gerealiseerd, een bedrijf dat zich sinds 2009 in deze materie specialiseert. Zaakvoerders Guy Van Den Broeck en Tom Van de Perre: “In de particuliere markt doen we voornamelijk de na-isolatie van spouwmuren, zoldervloeren en daken, maar ook vloeren via de kruipruimte. Bij de professionele klanten zorgen we vooral voor gespoten thermische en akoestische PUR-vloerisolatie voor een aanbouw tot grotere oppervlaktes, zoals het Leonardo-project in Evere, waar we ruim 17.000m² vloerisolatie spoten.” In Garage Bols is ongeveer 400m² vloerisolatie met een dikte van 10cm gespoten. Deze werd achteraf afgeschuurd om ervoor te zorgen dat de voorziene vloerverwarming quasi vlak kwam te liggen. “Het toegepaste polyurethaansysteem komt van Soudal, waarvoor wij ATG-gecertificeerd zijn. Het volledige project werd door twee van onze medewerkers op een zestal uur uitgevoerd. De grootste uitdaging was dat de glaswanden en het zichtbeton in de toonzaal perfect moesten worden beschermd tegen eventuele PUR-nevel. Voor GTFoam is dit een mooie referentie uit eigen streek waarin we hebben gedemonstreerd dat we steeds op een snelle en efficiënte manier binnen een afgesproken tijdskader werken.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

info@ravelsetegelwerken.be

16900381_ramo.indd 1

13-06-16 17:02

De kernactiviteit van GT-Foam is polyurethaan. Thermische (en akoestische) vloerisolatie in gespoten polyurethaan is niet meer weg te denken in nieuwbouw en renovatie. Deze naadloze isolatie kan rechtstreeks op de zuivere ondergrond gespoten worden zonder dat leidingen moeten uitgevlakt worden. Snel, efficiënt en duurzaam.

Uw isolatiepartner!

GT-Foam is ATG-gecertiﬁceerd aannemer voor: – Gespoten polyurethaan voor vloerisolatie – Na-isolatie van spouwmuren met minerale wol, polyurethaan en EPS-parels

Vloerisolatie – spouwmuurisolatie – dakisolatie – vloerisolatie via de kruipruimte – zoldervloerisolatie GT-Foam isoleert de volledige bouwschil door gebruik te maken van verschillende isolatietechnieken. Sprayen en gieten van polyurethaan – inblazen van minerale wol – injecteren van verlijmde EPS

GT-Foam bvba Nijverheidsstraat 8 B-2381 Weelde www.gt-foam.be nfo@gt-foam.be 014 88 34 45

• Advies op maat

• Duidelijke afspraken

• Competitieve prijzen

• Gespecialiseerde uitvoeringsteams

• 100% Belgisch

• Kwalitatieve uitvoering

• Gecertiﬁceerde isolatiesystemen

• Accurate opvolging

NEVELE | Kijkwoning Lapeirre

Tekst en beeld | Duco

INSPIRERENDE KIJKWONING MET DYNAMISCH GEVELBEELD Een strakke, duurzame en luchtdichte woning met specifieke aandacht voor het binnenklimaat trekt steeds meer kandidaatbouwers aan. Dit maakt dat ook architectenbureaus en bouwondernemingen op deze sterk opkomende trend moeten inspelen. Onder de noemer ‘less is more’ trokken architectenbureau denc!-studio en Lapeirre Woningbouw alle registers open om in Nevele een doortimmerd woonconcept neer te zetten waarbij moderne en tijdloze architectuur hand in hand gaat met energiezuinigheid. Een inspiratiewoning met de mens als uitgangspunt. Net zoals de markante KBC Arteveldetoren nabij Gent vormt ook de nieuwe kijkwoning van Lapeirre Woningbouw in het landelijke Nevele een duidelijk herkenningspunt voor de passerende verkeersstroom op de E40. Het vervallen gebouw, dat ooit dienst deed als hoevewoning, onderging in januari 2015 een ingrijpende transformatie. Isabel Lapeirre, zaakvoerder van Lapeirre Woningbouw en bouwheer van het nieuwbouwproject: “Het ontwerpen van een kijkwoning is een complexe zoektocht naar wat de kandidaat-bouwer echt wil. De kunst is dan ook om een concept te ontwikkelen dat geschoeid is op de leest van je klant. Door de ligging waren we echter gebonden aan stedenbouwkundige beperkingen en was het een ware uitdaging om het eenvoudige woonvolume er toch aantrekkelijk en opvallend te laten uitzien, zonder de huidige energienormen en een comfortabel binnenklimaat uit het oog te verliezen. Om aan al deze eisen te voldoen, kozen we er bewust voor om de bestaande hoeve af te breken en ruimte te creëren voor een woning met één bouwlaag, naar analogie met het oude bouwplan. De combinatie van onder meer wit gekaleide gevelsteen met roodbruine tegelpannen en zwarte aluminium ramen zorgt voor een moderne, frisse uitstraling.”

energieconcept neerzetten. We zijn in zee gegaan met Duco, zodat we al in een vroeg stadium konden nadenken over een concrete invulling op het vlak van buitenzonwering. Het was een bewuste keuze om niet het pad van de klassieke zonwering op basis van textiel of screens te bewandelen, maar om te werken met een architecturaal zonweringsysteem.”

FUNCTIONEEL ÉN ESTHETISCH VERANTWOORD In nauw overleg met Duco opteerde Lapeirre Woningbouw voor DucoSlide, een architecturale oplossing met schuifpanelen die naadloos aansluit bij het inspirerende concept van de kijkwoning. De horizontaal geplaatste, aluminium lamellen garanderen een goede daglichtinval en maximale privacy. Ener-

zijds zorgen ze op een natuurlijke manier voor een aanzienlijke daling van de hitte in de warmere periodes van het jaar, anderzijds laten ze de warmte van de laagstaande zon toe in de koudere maanden, wat resulteert in een optimale energiewinst. Daarnaast biedt de DucoSlide-zonwering ook een esthetische meerwaarde. “Ze geeft het gevelbeeld een unieke toets dankzij haar strakke, rechtlijnige design”, aldus Isabel Lapeirre. “Als kaderprofiel is er gekozen voor SlimFrame, met discrete en elegante zijprofielen. Voorts creëert DucoSlide extra dynamiek dankzij de schuifbare elementen, die een speels en boeiend samenspel creëren met de strikte architectuur. Dat de lamellen van DucoSlide konden worden gelakt in dezelfde kleur als de wit gekaleide gevelsteen, vormde een bijkomend pluspunt!” ❚

GROTE GLASPARTIJEN Dat grote glaspartijen niet mogen ontbreken in hedendaagse architectuur, heeft ook Lapeirre Woningbouw goed begrepen. Zo is de achtergevel quasi volledig opgetrokken uit glas, waardoor er een uniek zicht op de omgeving ontstaat. Om de privacy te garanderen, oververhitting tegen te gaan en hinder door de opkomende of ondergaande zon te vermijden, werd er geopteerd voor buitenzonwering – naast verwarming, koeling, ventilatie en verlichting een belangrijk aandachtspunt bij het realiseren van een optimaal binnenklimaat. “Met zonwering voorkom je hinderlijke lichtinval en reflectie”, vertelt Isabel Lapeirre. “Daarnaast houdt ze de warmte buiten, waardoor er minder gekoeld hoeft te worden. Dit zorgt niet alleen voor een prettiger binnenklimaat, maar ook voor een lagere energierekening. En dat was nu net ons opzet: als energiezuinige aannemer een krachtig

De zonwering geeft het gevelbeeld een unieke toets dankzij haar strakke, rechtlijnige design.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

Tekst | Tim Janssens

Beeld | Alides, Liesbeth Goetschalckx en Marc Sourbron

HOUTSKELETBOUW IN PRESTIGIEUZE PROJECTEN: EEN BLOEMLEZING Een materiaal dat gezien zijn natuurlijke oorsprong quasi synoniem is aan duurzaamheid, is hout. Houtskeletbouw wordt al langer toegepast in privĂŠwoningen, maar heeft intussen ook al zijn waarde bewezen in grotere en/of publieke gebouwen. Wij zetten in dit artikel enkele recente voorbeelden op een rijtje. In de aanbieding: een ultramodern en een bio-ecologisch kantoorvolume, een appartementencomplex met handelsruimte, een basisschool, een ecologische loods, een bibliotheek en een OCMW-gebouw.

78 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

QUANTUM BUILDING Het Quantum Building op het Oktrooiplein in Gent sierde dit jaar de cover van de eerste Bouwen aan Vlaanderen, en terecht! Het moderne kantoorgebouw, ontworpen door de local heroes van evr-Architecten, staat met zijn elegante façade symbool voor de heropleving van de Oude Dokken. Opvallend zijn vooral de verdiepingen die trapsgewijs uitkragen, een creatieve vondst die het complex de status van iconisch landmark verleent. Het Quantum Building is ingedeeld volgens een H-vormig grondplan. De oosten westgevel zijn opgebouwd uit geïsoleerde houtskeletwanden, bekleed met tegelpannen in een mix van vier kleuren. De getrapte zuidgevel is dan weer volledig beglaasd, terwijl de gevels aan de noordzijde grijskleurige leien bevatten. Dankzij een uitstekende luchtdichtheid, een BEO-veld en klimaatplafonds voor de verwarming en koeling van de kantoorruimtes en een deel van de kern van het volume heeft het iconische gebouw een E-peil van 70.

Het gelijkvloers van het markante OCMWgebouw van Ternat is opgebouwd uit dragende betonblokken en een betonnen plafondplaat, de verdieping uit een sterk geïsoleerde houtskeletstructuur.

De oosten westgevel van het Quantum Building zijn opgebouwd uit geïsoleerde houtskeletwanden, bekleed met tegelpannen in een mix van vier kleuren.

KANTOORGEBOUW STROOMOP Een kantoorgebouw van een heel andere orde is dat van Stroomop in Kuurne, een importeur van ecologische pelletverwarming die zijn voorbeeldfunctie kracht bijzette via de bouw van een passieve hoofdzetel die quasi integraal uit hout bestaat. Het ontwerp van EA+ getuigt van een duurzame architecturale vormgeving en een vooruitstrevend energieconcept. Het gelijkvloers is voorbehouden voor een transparante showroom vol pelletkachels en cv-systemen. De kantoren, de opleidingsruimte en de vergaderzalen bevinden zich op de verdieping en zijn in een U-vorm gegroepeerd rond een ruime patio die fungeert als centrale eet- en ontmoetingsruimte. De gevels zijn ingepakt met een houtskeletstructuur, opgevuld met ingeblazen houtwolisolatie en bekleed met thermisch verduurzaamd hout. Binnen doen grote CLT-structuren dienst als muren en plafonds die de kantoren, de opleidingsruimte en de vergaderzalen afbakenen. Geheel in lijn met de filosofie van het bedrijf wordt de hoofdverwarming aangestuurd door een grote ÖkoFEN_e-pelletketel, een ingenieus stukje techniek dat niet enkel warmte produceert, maar ook elektriciteit opwekt. Een inventief verlichtingssysteem, balansventilatie met warmteterugwinning, nachtventilatie, een koelingsmechanisme met adiabatisch mechanisme op basis van temperatuursensoren en bodemwarmtewisselaars in de bluswatervoorraad doen de rest.

WOONHOF BERINGEN Het Woonhof in Beringen (PCP Architects) omvat zestig wooneenheden en 3000 m² handelsruimte, verdeeld over zeven bouwblokken met een maximale breedte van 34,45 meter en hoogstens twee bouwlagen. De appartementen zijn opgebouwd uit een houtskeletstructuur met een maximale isolatiedikte. De façade vertoont een combinatie van metselwerk en houten gevelbekleding. De architecten maken gebruik van een Nederlandse constructiewijze, waarbij de leidingen voor elektriciteit, gas, water en riolering al tijdens de ruwbouwwerken ingestort worden (deels in situ, deels in de productiehallen ter plaatse). De aantrekkelijke ligging, vlakbij een rijke diversiteit aan groenzones, garandeert een uitstekende woonkwaliteit.

BASISSCHOOL WINDEKIND Basisschool Windekind in Denderwindeke wordt binnenkort uitgebreid met een hedendaagse nieuwbouw die plaats biedt aan extra klassen en een polyvalente zaal. Het ontwerp is van Architectenbureau Bressers, dat opteerde voor een L-vormig volume. In samenspraak met het studiebureau stabiliteit (Tecclem) besloot het de eerste verdieping uit te voeren in houtskeletbouw. Zo blijft het gewicht beperkt en blijven de steunbalken van de polyvalente zaal binnen de perken. Het duurzaamheidsplaatje wordt vervolledigd via de aanleg van een groendak en de installatie van een ruim scala aan energiezuinige technieken: een ventilatiesysteem D met warmtewinning en DDC-sturing, een warmtepomp en fotovoltaïsche panelen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

ECOLOGISCHE LOODS NATUURPUNT Natuurpunt bouwde een houten, klimaatneutrale loods aan de rand van de Gentbrugse Meersen in Gent. De loods is een schoolvoorbeeld van BEN-industriebouw en is mede mogelijk gemaakt door de ontwerpers van Eco-Architecten en denc!-studio, die de uitvoering, detaillering, materialisatie, gevelverdeling en het interieur voor hun rekening namen. Ook hoofdaannemers De Noordboom, EcoPuur, Verhaege en L-Door droegen hun steentje bij. Het volume is opgetrokken met behulp van prefab houtmassiefbouw, in de vorm van CLTpanelen uit kruislings verlijmde naaldhouten planken met vooraf uitgefreesde openingen voor ramen, deuren en leidingdoorvoeren. De buitenwanden zijn uitgerust met een FSC-voorzetstructuur, geïsoleerd met papiervlokken. De gevel bestaat uit een openvoegconstructie met een horizontale beplanking van wisselende hoogte

BIBLIOTHEEK DE PINTE Een hedendaagse bibliotheek groepeert niet enkel boeken, maar vormt eveneens een ideaal decor voor de organisatie van voordrachten, tentoonstellingen en andere educatieve en culturele evenementen. In De Pinte ontwierp Van Wassenhove Architecten een knap exemplaar met een mix van intieme leesplekjes en grote ontmoetingsruimtes, waarin bezoekers – ondanks de beperkte oppervlakte en de compactheid van het volume – kunnen genieten van een groot ruimtegevoel. Het gebouw heeft een apart karakter door de ritmiek in de gevel, die verwijst naar de boeken in een boekenkast. De buitenwanden zijn opgebouwd uit een houtske-

Het kantoorgebouw van Stroomop in Kuurne bestaat quasi volledig uit hout.

80 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

letstructuur met dikke isolatiepakketten, voornamelijk afgewerkt met natuurleien in combinatie met vlakke gevelpanelen (zwart en wit). Dankzij de compactheid van het gebouw en de opbouw van de buitenwanden realiseerden de architecten een K-peil van 20. Het energieverbruik blijft beperkt dankzij ventilatie met warmterecuperatie, vloerverwarming, verlichting met daglichtsturing en zonwering.

OCMW TERNAT Het Vlaams-Brabantse Ternat beschikt ongetwijfeld over een van de meest bijzondere OCMW-gebouwen van het land. Het bestaande complex – een gewezen pastorie in deelgemeente Sint-Katherina-Lombeek – werd uitgebreid met een markant, intelligent ontworpen passiefgebouw. Zijgevels met een intrigerend dambordpatroon van spiegelende delen en groenvlakken fungeren als visuele echo van de omliggende tuin. Het ontwerp is van de hand van De Bouwerij, dat met het oog op de BREEAM-criteria en de Cradle-to-Cradle-standaard voor de dag kwam met een uitgesproken ambitieus concept. De basisstructuur bestaat uit een combinatie van massief- en houtskeletbouw. Het gelijkvloers is opgebouwd uit dragende betonblokken en een betonnen plafondplaat, de verdieping uit een sterk geïsoleerde houtskeletstructuur. De klimaatbeheersing van het gebouw verloopt volledig via een balansventilatiesysteem dat niet enkel verse lucht, maar ook warmte levert (via een koppeling met de warmtepomp). Gecombineerd met fotovoltaïsche panelen, adiabatische koeling en een gebouwbeheersysteem op basis van aanwezigheidsdetectie en CO2-meting leidt dit tot een prima comfort en een efficiënt energieverbruik. ❚

Tekst | Groep Kerkstoel

Beeld | Juan Wyns

BETONWANDEN EN -VLOEREN MET EEN DUURZAME STEMPEL

Beton kent qua levensduur zijn gelijke niet en levert – onder meer gezien zijn thermische inertiekwaliteiten – een belangrijke bijdrage aan de energiezuinigheid van gebouwen.

Beton wordt nog niet altijd blind geassocieerd met duurzaamheid. Nochtans kent het qua levensduur zijn gelijke niet en levert het – onder meer gezien zijn thermische inertiekwaliteiten – een belangrijke bijdrage aan de energiezuinigheid van gebouwen. De producten en toepassingen van Groep Kerkstoel vormen hiervan het beste bewijs. Met de Comfort-wand en de Activ-vloer komt prefabspecialist Kerkstoel 2000+ optimaal tegemoet aan de steeds strengere EPB-eisen. Met de Comfort-wand probeert Kerkstoel 2000+ een woning al a priori te laten voldoen aan het vooropgestelde E-peil. Bij de fabricage worden de nieuwste en meest performante isolatiematerialen immers rechtstreeks ingebouwd in een wandelement. De Comfort-wand is bovendien meer dan enkel een dubbele betonschil met isolatie. Er wordt gericht gezocht naar oplossingen om de koudebruggen tot een minimum te herleiden. Zo worden de twee betonschillen verbonden met speciale connectoren in vezelversterkte kunststof die de warmte zo min mogelijk geleiden. De nieuwste investering in de fabriek is de ‘iso-matic’, een robot die de isolatiepanelen op maat uitsnijdt en ook met de grootste precisie uitsparingen kan maken. Dit maakt dat de wanden pasklaar op de werf aankomen, zodat ze enkel nog gemonteerd moeten worden.

MAATWERK MET OOG VOOR DETAIL Aangezien de Comfort-wanden volledig op maat worden verwerkt, kan Kerkstoel 2000+ ook een indicatieve berekening maken van de U-waarde van een wand,

inclusief de invloed van koudebruggen. Dit geeft de ontwerper een zeer interessant instrument om het uiteindelijke E-peil van een gebouw te bepalen. Het toepassingsgebied van de Comfort-wanden is zeer breed. Op dit moment worden ze vooral gebruikt in woningen. Anderzijds worden kelders steeds vaker geïsoleerd of zelfs opgenomen in het beschermd volume. Een bijkomend voordeel van de Comfort-wanden is de waterdichtheid van het beton. Om ook de horizontale en verticale voegen waterdicht te maken, wordt samen met andere fabrikanten gezocht naar pasklare oplossingen. Detailleringen dienen steeds met de grootste aandacht bekeken te worden. Kerkstoel werkt dan ook nauw samen met architecten en ingenieurs.

BETONKERNACTIVERING Beton kan ook ‘actief’ bijdragen aan het thermisch comfort. Sinds enkele jaren is de technologie van betonkernactivering in België aan een opmars bezig. Hierbij worden de verwarmingsleidingen geïntegreerd in de betonnen vloerplaten. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

Alle betontoepassingen worden geprefabriceerd in het Kerkstoel-atelier. Vanwege de hoge massa van het beton wordt de gegenereerde warmte lang bijgehouden en traag afgegeven aan de omgeving (thermische inertie). Het grote voordeel van deze techniek is de mogelijkheid om het verwarmingswater op een veel lagere temperatuur te verwarmen dan bij traditionele systemen. Je kan er ruimtes overigens ook mee koelen, nota bene met een even laag temperatuurverschil. Algemeen is het verschil in temperatuur tussen het verwarmings- of en koelingswater een kleine 10 °C, terwijl het temperatuurverschil bij traditionele verwarmingssystemen oploopt tot 50 °C. De warmte wordt bovendien afgegeven door straling in plaats van convectie, waardoor onaangename luchtstromen (‘tocht’) verleden tijd zijn.

GEPREFABRICEERDE BETONKERNACTIVERINGSPLATEN Kerkstoel 2000+ heeft ook een prefaboplossing voor betonkernactivering in huis: in plaats van het verleggen van deze watervoerende verwarmingsbuizen op de werf, met alle bijkomende ‘bouwknopen’ van dien, wordt het buizennetwerk in geprefabriceerde breedplaten gelegd. Schade en lekken zijn dus uit den boze. Steekkoppelingen zorgen voor de meest eenvoudige aansluitingen van de buizen op de ringleiding. Betonkernactivering is vooral toepasbaar in projecten waarin de warmtevraag uniform is: het is moeilijker om de temperatuur apart te regelen in verschillende ruimtes en de reactietijd van het systeem is trager. Daarom wordt het geïnstalleerd in gebouwen waarin de belasting constant is zoals ziekenhui-

Kerkstoel biedt ook een prefaboplossing voor betonkernactivering. zen, kantoren, rusthuizen, gevangenissen en scholen. Voor dit type gebouwen kan men perfect voorspellen op welk tijdstip ze verwarmd moeten worden. De meest spraakmakende realisatie waarin de Activ-platen tot dusver gebruikt zijn, is het nieuwe NAVO-gebouw in Evere – goed voor 100.000 m² breedplaten met betonkernactivering. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Bolckmans

DUURZAAM BOUWEN VERANKERD IN PLANNING EN WERKING Tegenwoordig heeft elke architect, elke promotor en elke aannemer de mond vol van 'duurzaam bouwen'. Bouwbedrijf Bolckmans (Hoogstraten) houdt het niet bij algemene 'duurzame' lijnen, maar heeft de duurzame aanpak zowel in zijn interne en externe werking als op zijn bouwplaatsen in concrete contouren verankerd. OP DE BOUWPLAATS

Architecturale zonwering bij Power Solutions in Wijnegem. (Foto: Veronick Sneyders) "We zijn vooral actief op de B2B-markt", legt Peter Van Dijck uit, die de afdeling Ontwerp en Bouwtechniek leidt. "Voor ons is het de uitdaging om een evenwicht te vinden tussen een zo duurzaam mogelijk bouwconcept en een economisch verantwoord kostenplaatje. Bij onze klanten neemt de aandacht voor duurzaamheid almaar verder toe. Hun ambities reiken daarbij veel verder dan het creëren van een groen imago. De total cost of ownership van een gebouw wordt steeds belangrijker. "Dit kan betekenen dat de bouwkosten wat hoger mogen uitvallen, op voorwaarde dat de latere gebruikskosten en de onderhoudskosten dit op termijn compenseren."

Leveringstransporten naar de bouwplaatsen worden zoveel mogelijk gecombineerd. "Op de bouwplaatsen en in onze ateliers in Hoogstraten vindt ook een ver doorgedreven sortering van bouwafval plaats. "Niet alleen tussen steen, hout, metaal en kunststof, maar bijvoorbeeld ook tussen geschilderd en ongeschilderd staal. We produceren overigens onze eigen staalstructuren, bijna integraal met gerecycleerd DIBO in Wommelgem: zonwering beperkt de staal." Bolckmans voert ook luchtdichtheidstesten uit op opwarming van de kantoren. (Foto: Vanhuffel.be) de gebouwen die het optrok. "Almaar meer klanten streven naar BREEAM-certificatie. Daarvoor zijn zulke testen nodig. Maar voor onszelf zijn de gunstige resultaten van die testen ook nuttig: ze vertellen ons dat we goed bezig zijn. Dat is bemoedigend."

INTERN Intern heeft Bolckmans alle kennis gebundeld in de afdeling Ontwerp en Bouwtechniek. "Hier optimaliseren we de bouwplannen. We bereiden alle bouwplaatsen grondig voor, zodat faalkosten zoveel mogelijk uitgesloten zijn, waardoor er minder tijd, materiaal en transportenergie verloren gaat. Door te bouwen constructies eerst volledig virtueel uit te tekenen in BIM, lossen we al tijdens de werkvoorbereiding bouwknopen en luchtlekken op." Extern werkt Bolckmans intensief samen met diverse universiteiten en hogescholen. "Dit gebeurt vooral door de begeleiding van masterproeven, maar we zitten ook samen in onderzoekscellen." Centrauto in Wijnegem behoort tot de meest duurzame BMW-garages ter wereld.

60.000 m² zonnepanelen op de daken van Schelde-Natie in Antwerpen. (Foto: Vanhuffel.be)

TOEKOMST Van Dijck ziet nieuwe toepassingsgebieden voor duurzaam bouwen in de renovatie. "Industriegebouwen die pakweg vijfentwintig jaar geleden zijn opgetrokken, voldoen niet meer aan de huidige normen. Soms is het beter ze te slopen en te vervangen door nieuwbouw, bijvoorbeeld wanneer de gebruiker meer werkhoogte wenst. Maar meestal verkeert de dragende structuur nog in goede staat en kunnen we het gebouw updaten door onder meer nieuwe daken wandisolatie en zonwering te plaatsen, de TL-verlichting te vervangen door leds en energiezuinigere verwarming te installeren." ❚

84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DELTABEAM Unieke brandwerende hoedliggers

Slanke draagstructuur ook bij hoge vloerbelastingen 180 minuten brandwerend zonder bekleding Onderscheidend constructief ontwerpen Inclusief engineering en detaillering

ONTWERPTABEL

Peikko Benelux B.V. Leemansweg 51 6827 BX Arnhem Telefoon: +31 (0)26 384 38 66 Email: info@peikko.nl

Deltabeam halve A4 advertentie 4.indd 1

www.peikko.be 4-2-2016 11:13:41

elke CENTIMETER telt

Met zijn exclusief formaat van 24 cm lang en 7 cm breed is hij langer en slanker dan zijn vriendjes. En dat telt! N70 is beschikbaar in 2 diktes van 4 en 5 cm.

meer architecturale vrijheid meer karakter meer isolatie

minder mortel minder ruimteverlies minder milieubelastend

Ontmoet hem op www.nelissen.be/N70 N70/4

Âą240x70x40

N70/5

Âą240x70x50

Kiezelweg 460 I B-3620 Kesselt (Lanaken) I + 32 12 44 02 44 I nelissen.be

Tekst en beeld | Steenfabrieken Nelissen

FRAAIE GEVELSTENEN UIT NATUURLIJKE LIMBURGSE LEEM Het is een huizenhoog cliché, maar de Belg heeft nog steeds een baksteen in de maag. Dat dit een traditioneel materiaal is, betekent overigens niet dat het niet ecologisch kan zijn. De gegeerde handvormgevelstenen van Steenfabrieken Nelissen, die volgens een authentiek recept gefabriceerd worden uit Limburgse leem, tonen aan dat je met een quasi volledig natuurlijk product stevige, duurzame en esthetisch hoogwaardige constructies kan optrekken die voldoen aan alle hedendaagse normen. Steenfabrieken Nelissen werd in 1921 opgericht in Kesselt (Lanaken) door Alfons Nelissen. Nelissen is met zijn vestiging in Kesselt en toonzalen in Gent en Marcheen-Famenne de derde grootste handvormgevelsteenfabrikant in België. Het exporteert zijn producten ook naar meer dan 25 landen, waaronder Rusland en Japan. “Ons bedrijf telt een honderdvijftigtal medewerkers en is vooral gefocust op de Belgische markt. Dat neemt echter niet weg dat we ook zeer exportgericht zijn: 66 % van de productie is bestemd voor export”, vertelt Roberta Melis

ISOLERENDE GEVELSTEEN Duurzaamheid is een belangrijke prioriteit voor Steenfabrieken Nelissen. Niet enkel met betrekking tot de levensduur en het productieproces, maar ook als bijdrage aan het isolatiepeil van gebouwen en woningen. Denk bijvoorbeeld maar aan ISO-Façade, een totaalsysteem dat toelaat gevels tegelijkertijd te isoleren en met gevelsteenstrips naar eigen smaak te bekleden. “Het systeem is inmiddels alomtegenwoordig, een goede zaak voor mens en milieu”, vertelt Roberta Melis. ›

Dat gevel- en snelbouwstenen worden beschouwd als een traditioneel bouwmateriaal, betekent niet dat ze niet ecologisch kunnen zijn.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

De Baekelsteen is aan één zijde uitgerust met een schijngroef. Wanneer die wordt opgevuld met voegmortel lijkt het alsof de metselaar halve stenen gebruikt heeft, wat een retro-uitzicht oplevert. “De steenproductie gebeurt bij ons nog steeds op basis van het authentieke recept. De productielijn is uiteraard geautomatiseerd, maar bootst nog steeds de authentieke werkwijze na. De vroegere steenvormers sloegen de bezande kleiballen in een mal, streken vervolgens de overtollige klei ervan af en wentelden de mal om de natte steen eruit te lichten. Onze geavanceerde installaties bootsen natuurgetrouw de bewegingen van de vroegere vakmensen na.”

“De steenproductie gebeurt nog steeds op basis van het authentieke recept”

EERDER RECYCLAGE DAN PRODUCTIE Steenfabrieken Nelissen besteedt ook aandacht aan de omgang met onze (beperkte) energiebronnen. Het werkt dan ook met Löss, een volledig natuurlijk product. Nelissen ontgint de klei in zijn eigen groeve en vervoert ze via transportbanden naar de fabriekshallen. Daar wordt de klei op ecologische wijze verwerkt. Bovendien is het productieproces van Nelissen eerder een recyclageproces. Daardoor gaat er niets verloren, wat ook geldt voor de levenscyclus van de gevelstenen. Klei wordt verwerkt tot gevelstenen, waarop de gevelstenen dan weer worden gebruikt in woningen die minstens honderd jaar kunnen blijven staan. Na afbraak recycleert Nelissen zijn bakstenen opnieuw om ze te kunnen benutten als funderingsmateriaal.

INSPELEN OP TENDENSEN Niet enkel op ecologisch, maar ook op esthetisch vlak behoort Steenfabrieken Nelissen tot de beste leerlingen van de klas. “Neem bijvoorbeeld onze

88 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Baekelsteen, een baksteen die aan één zijde is uitgerust met een schijngroef. Wanneer die wordt opgevuld met voegmortel lijkt het alsof de metselaar halve stenen gebruikt heeft, wat een retro-uitzicht oplevert. In werkelijkheid kan hij gewoon in verband blijven bouwen zonder te hoeven kappen of zagen”, illustreert Roberta Melis. Anderzijds speelt het bedrijf graag in op nieuwe tendensen. “We merken bijvoorbeeld dat renovatie zeer belangrijk geworden is en dat men gevel- en snelbouwstenen steeds meer verlijmt. Daarom bieden we een productlijn met dunne stenen aan. De N70-collectie bestaat uit gevelstenen die 3 cm dunner zijn. Hierdoor kan je 3 cm extra woonruimte creëren of 3 cm extra isoleren. Door zijn lengte van 24 cm en dikte van 7 cm heeft de steen een lang en slank uitzicht, waarmee je de gevel een lineaire uitstraling kan geven.” ❚

Tekst en beeld | Dejond

HOOGISOLEREND PROFIEL VOOR SUPERSLANKE RAMEN EN VASTE WANDEN Met zijn uiterst smalle stalen profielen en extra hoge isolatiewaarden creëert het Forster Unico XS-systeem een nieuwe maatstaf op het vlak van thermisch onderbroken stalen ramen. Het is bij uitstek geschikt voor toepassing in superslanke ramen en vaste wanden. De profielen zijn erg slank uitgevoerd in functie van een grotere daglichtinval en meer transparantie. De aanzichtsbreedte voor de vaste ramen bedraagt 23 mm, voor de opendraaiende ramen is dat 55 mm. De slanke profielaanzichten verenigen het architectonisch design, het comfort en het welbehagen met uitstekende isolatiewaarden die zowel op akoestisch als op thermisch vlak beantwoorden aan de meest recente eisen. Tweevoudige en drievoudige beglazingen tot een dikte van 60 mm kunnen worden ingezet voor U-waarden tot 0.9 W/m²K en voor vaste beglazing tot 0.8 W/m²K. Drainage- en ventilatievoorzieningen zijn ingewerkt in het geheel. Het Unico XS-systeem beschikt over een onzichtbaar raambeslag voor enkele en dubbele opendraaiende, draai-kip- of kipramen.

ECOLOGIE EN RENOVATIE Forster Unico XS bestaat voor 100% uit recycleerbaar staal en bevat geen milieubelastende kunststof isolatoren. Dit onderstreept het ecologisch design van het

De profielen zijn erg slank uitgevoerd in functie van een grotere daglichtinval en meer transparantie. systeem en laat eveneens toe om het systeem te gebruiken voor de renovatie van oude gebouwen. De oppervlaktebehandeling gebeurt door moffelen of poederlakken zonder temperatuurbeperking. Extreem hoge statische waarden laten grote glasoppervlakken toe zonder dat de profielen extra verstevigd moeten worden. Het systeem voldoet bovendien aan de Europese normen prEn 14351-1 en EN 13830 en beantwoordt aldus aan de CE-markering.

De slanke profielaanzichten verenigen het architectonisch design, het comfort en het welbehagen met uitstekende isolatiewaarden.

Het systeem kan eveneens gebruikt worden bij de renovatie van oude gebouwen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89

De perfecte glazen balustrade Het

Litefront

geraffineerd

systeem

met

zijn

bevestigingssysteem

dat in de hoogte regelbaar is opent nieuwe perspectieven voor moderne glazen balustrades. De hedendaagse architectuur geeft de voorkeur aan eenvoudige vormen en strakke lijnen. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend en zorgt tegelijkertijd voor een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Hoewel polyvalent en eenvoudig te plaatsen beantwoordt het toch aan de hoogste architectonische eisen.

Sinds 1980

Binnen- en buiten betonvloeren, granito, terrazzo, harsvloeren, hellende inritten, trapbekleding, dekvloer, chapewerken, vloerisolatie, injecties, alternatieve ecolo vloerbekleding.

Dejond nv. Terbekehofdreef 55 - 59 2610 Wilrijk (Antwerpen)

TEL: +32 (0) 3 820 34 43 FAX: +32 (0) 3 820 35 43 dbs@dejond.com

www.dejond.com www.forster-unico.be

EMB sprl rue Arthur Maes 65 - 1130 Bruxelles T: 02 215 19 49 - F: 02 216 66 42

EMB_adv.indd 1

info@emb.be www.emb.be

12/02/14 15:35

Tekst en beeld | Deschacht

BOUWTEAM: TECHNISCHE ONDERSTEUNING MET KENNIS VAN ZAKEN Met het BOUWTEAM benadrukt Deschacht zijn ambities als toonaangevende speler in de utiliteitsbouwsector. De specialist in Riolering & Afvoer, Dak, Gevel & Isolatie en Folies ondersteunt projectleiders met uitvoeringsoptimalisaties, dossierbegeleiding en de zoektocht naar de beste producten. Sinds vorig jaar maakt het BOUWTEAM structureel deel uit van de werking van Deschacht. Project Manager Bouwteam Herwig Van Peer: “Het BOUWTEAM gaat proactief te werk. We zoeken zelf projecten van klasse 7- en klasse-8-bouwbedrijven waarbij we als bouwpartner een meerwaarde kunnen betekenen. Projectleiders kijken vandaag de dag aan tegen een waslijst van normen en eisen. Dat maakt hun werk bijzonder complex. Met ons BOUWTEAM willen we een deel van hun werk uit handen nemen door hen te ondersteunen met technische oplossingen. Dat gaat van planoptimalisatie voor rioleringswerken tot dakanalyse met bijhorende productvoorstellen.”

uitgebreid productgamma, ruime voorraden en een eigen transportdienst. Tot slot biedt het bedrijf de mogelijkheid om een beroep te doen op een groot netwerk aan onderaannemers voor gronden omgevingswerken, dakwerken, HVAC en geothermie, onafhankelijk van de regio of werfplaats. Zo worden de juiste partners met elkaar in contact gebracht om tot het beste eindresultaat te komen.

STEVIGE PRODUCTKENNIS Een van de grote voordelen van het BOUWTEAM is de sterk onderbouwde productkennis. Project Manager Bouwteam Didier Van Moorleghem: “De medewerkers bij Deschacht volgen via een erkende organisatie een opleiding tot dakspecialist. Vorig jaar volgde ik een opleiding tot platdakinspecteur. Dat zorgt ervoor dat we bij Deschacht zeer accurate dakanalyses kunnen maken. Bovendien combineren we die expertise met een uitgebreide productkennis. Bij Deschacht volgen we alle productontwikkelingen op de voet. We werken niet alleen met de gekende merken, maar bieden met ons privatelabelgamma SUPER ook sterke alternatieve dakproducten aan.” Kortom, het BOUWTEAM geeft projectleiders een kosteloze technische ondersteuning, van lastenboekontleding tot oplevering. ❚

Het BOUWTEAM gaat proactief te werk. Het zoekt zelf projecten van klasse 7- en klasse-8-bouwbedrijven waarbij het als bouwpartner een meerwaarde kan betekenen.

EFFICIËNT EN BUDGETVRIENDELIJK Het BOUWTEAM vormt een essentiële meerwaarde voor grotere bouwprojecten. In de eerste plaats is er de technische expertise op het vlak van riolering, afvoer, isolatie en dakopbouw. De studiedienst van Deschacht bekijkt de dimensionering en optimalisatie van rioleringsplannen. Ook projectadvies, ondersteuning en zelfs aanwezigheid bij het opstarten van de werf maken deel uit van de service. Daarnaast gaat het BOUWTEAM op zoek naar de meest duurzame, efficiënte en budgetvriendelijke oplossing qua materialenkeuze. Deschacht beschikt hiervoor over een one-stop-shop met zeven filialen verspreid over Vlaanderen, een zeer

Het BOUWTEAM wil een deel van het werk van projectleiders uit handen nemen door hen te ondersteunen met technische oplossingen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

DE VIJFDE GEVEL

Tekst: Mark Delreux

gevel

Beeld: FOAMGLAS®

25 jaar garantie op Vijfde gevel PlatDak25 is een volledige dakopbouw voor platte daken die in meer dan één opzicht uniek is. Dat het systeem een garantie van 25 jaar meekrijgt, is zelfs een Europese primeur. gebouw zijn vijf keer groter dan de investerings kost, en de kosten van de bedrijfsactiviteiten zelfs tweehonderd keer groter. Kiezen voor duurzame oplossingen zoals PlatDak25 resulteert in minder onderhoudskosten, minder energiekosten en minder zorgen. Betere lambdawaarde FOAMGLAS® PlatDak25 is bijzonder solide, stabiel en gegarandeerd waterdicht. Het cellenglas behoudt gedurende de volledige levensduur zijn initiële thermische prestaties. PlatDak25 wordt voornamelijk voorgeschreven met de nieuwe FOAMGLAS® T3+ isolatie, die met een lambdawaarde van 0,036 W/m.K een minder dikke dakopbouw oplevert.

FOAMGLAS® is sinds vele jaren een trouwe partner van de Vijfde gevel. In de bouwsector heeft het al tientallen jaren een gevestigde reputatie. Het cellenglas geldt als het isolatiemateriaal bij uitstek voor platte daken van industriële gebouwen, scholen, zorginstellingen, enzovoort. Op basis van de jarenlange dakopbouwervaring ontwikkelde het een beproefde ‘alles-in-éénoplossing’ met bijzonder overtuigende voordelen: PlatDak25. Beproefde oplossing voor elk plat dak Bouwheer en architect hebben de keuzevrij heid uit vijf gecertificeerde platdaksystemen,

gevel

De Vijfde gevel is het communicatie- en kennisdelingsplatform dat bouwheren, architecten, studiebureaus, aannemers en eigenaars van gebouwen creatieve ideeën aanreikt om méérwaarde uit hun dak te halen

www.devijfdegevel.be

92 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

naargelang de gewenste doelstellingen. Stuk voor stuk ‘one-stop-solutions’, waarbij de verantwoordelijkheid uitsluitend bij FOAMGLAS® ligt en dus niet gedeeld wordt tussen verschillende leveranciers. Ook voor de uitvoerder (aannemer, dakdekker) biedt de kant-en-klare oplossing duidelijkheid en zekerheid. Glasharde garanties Het FOAMGLAS®-team begeleidt het volledige traject, van de ontwerpfase, de keuze van de dakopbouw en het opstellen van de bestek teksten tot uitvoering. Bij de uitvoering verzekert de projectbegeleider de opvolging tot en met de oplevering. Indien de bouwheer dit stappenplan volgt, geniet hij bovenop de garantie van tien jaar van een verlengde waarborg van vijftien jaar. Daarna inspecteren de specialisten van FOAMGLAS® de toestand van het dak om de vijf jaar. Investering vs ‘total cost of ownership’ De initiële investering in PlatDak25 ligt hoger dan bij andere systemen, maar die meerkost verdient de bouwheer terug. De utiliteitsbouw hanteert in dit verband de 1-5-200-regel: de exploitatiekosten gedurende de levensduur van een

Groendak op betonnendrager.

Terrasdak op betonnendrager.

OOSTAKKER | De Vogelzang ONDERWIJS

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Denys

KLASSIEKE NIEUWBOUWSCHOOL MET SPEELSE ELEMENTEN In Oostakker wordt momenteel druk gewerkt aan de laatste afwerkingen van de nieuwe basisschool ‘De Vogelzang’ waarin 260 lagere schoolkinderen en 140 kleuters vanaf volgend schooljaar les zullen volgen. Verschillende van de bestaande gebouwen waren al langer niet meer geschikt om als educatieve omgeving te fungeren. De nieuwbouw van ruim 3.451 m² zal dan ook zeer welkom zijn. Het project kadert in het Scholen van Morgen-programma. Het betreft een DBFMovereenkomst waarbij de aannemer naast de effectieve bouw ook verantwoordelijk is voor het onderhoud van het pand gedurende dertig jaar. Het accent bij de uitvoering ligt logischerwijs nog meer dan anders op kwaliteit, duurzaamheid en ener-

giezuinig bouwen. Financierder AG Real Estate kende het contract van een tiental scholen toe aan de Tijdelijke Handelsvereniging IDIB, een consortium van de bouwgroepen IBO, Invest Pro, Denys en Building. Binnen dit consortium werd beslist dat Denys de bouw van ‘De Vogelzang’ volledig voor zijn rekening zou nemen. ›

Plaatselijk vertonen de gevels ritmische openingen in wit prefab beton. Felle gele uitsnijdingen signaleren de inkom. BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

Building Works

w w w. d e ny s . c o m

OOSTAKKER | De Vogelzang ONDERWIJS

Binnenin worden de gangen gevormd door zichtbare betonblokken. Kleurrijke deuren en kasten zorgen voor een frisse toets.

‘COMPLETE’ SCHOOL Het ontwerp van Planomatic omvat zeven klassen voor kleuteronderwijs, zestien klassen voor lager onderwijs, een refter, een turnzaal, drie sanitaire blokken, een secretariaat, een EHBO-lokaal en twee inkomhallen die kunnen fungeren als polyvalente ruimte. De inplanting langs de straat zorgt voor een afsluitbare en overzichtelijke schoolcampus. Het gebouw plooit zich op twee plaatsen terug, zodat er uitbreidingen van het openbaar domein ontstaan. Tegelijk worden door deze opstelling speelplaatsen op het eigen terrein afgebakend. Dankzij de dwarse inplanting van de hoofdvolumes genieten de meeste klassen van een gunstige oost- of westoriëntatie. De kleuterafdeling positioneert zich als gezicht van de school op de hoek. Ook de sportzaal, refter en parking zijn optimaal ingeplant.

‘Dankzij de dwarse inplanting van de hoofdvolumes genieten de meeste klassen van een gunstige oost- of westoriëntatie’

HEDENDAAGSE LOOK Het volume beschikt over een klassieke massiefbouwconstructie in beton, veruitwendigd door massieve gevels in witgekaleide gevelsteen. Plaatselijk vertonen de gevels ritmische openingen in wit prefab beton. Felle gele uitsnijdingen signaleren de inkom. De grote uitkraging van een van de vleugels markeert de inkom naar de lagere school, die tevens dienst doet als centrale toegang voor de hele schoolsite. De platte daken, waarvan een gedeelte in groendak wordt uitgevoerd, geven het geheel een hedendaagse look. De omheiningen en de poorten zijn uitgevoerd in witgelakt strekmetaal. In samenwerking met landschapsbureau B. Fondu is ook de buitenaanleg in het concept geïntegreerd. De totale oppervlakte van 4.720 m² werd afgewerkt met waterdoorlatende betonklinkers, afgewisseld met groenzones die voorzien zijn van grasdallen en bomen.

GEZELLIG EN ENERGIEZUINIG Binnenin worden de gangen gevormd door zichtbare betonblokken. De klaslokalen zijn bepleisterd en wit geschilderd. Het binnenschrijnwerk in veel verschillende kleuren zorgt voor een aangename omgeving. Qua vloerbekleding is er gekozen voor onderhoudsvriendelijke linoleum, terwijl de plafonds akoestisch bekleed zijn met houtwolplaten. Het is evident dat een school van de toekomst ook ‘energiezuinig’ moet zijn. Door een hoge isolatiegraad na te streven (tien cm PIR), luchtdicht te bouwen en extra-isolerende beglazing toe te passen, bereikt het gebouw een K-peil van minder dan 40. De verwarming van het geheel gebeurt nog op traditionele wijze met gasgestookte radiatoren. Het project werd gerealiseerd in een periode van 19 kalendermaanden en was tegen 30 juni volledig gebruiksklaar. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

W NIEU

Glass

measurement

DE AGC ‘GLASS MEASUREMENT APP’

Detecteer of er coatings aanwezig zijn en meet de glasdikte. Beschikbaar voor iOS, Android en Windows. Download on the

ANDROID APP ON

Download from

Windows Store

For classic and not so classic AGC Glass Europe - België - T +32 2 409 30 00 - www.yourglass.be

ANDANTE

Geluidsonderzoek

Andante Geluidsonderzoek ondersteunt de bouwsector als erkend geluidsdeskundige met: - AKOESTISCHE DOORLICHTING BOUWPROJECTEN IN DE ONTWERPFASE - AKOESTISCHE BEGELEIDING EN ADVIES TIJDENS DE BOUWFASE - AKOESTISCHE CONTROLES NA DE AFWERKING - AKOESTISCHE ONDERZOEKEN i.f.v. MILIEUVERGUNNING of BREEAM

ANTWERPEN • BRUGGE • GENT • GROOT-BIJGAARDEN SINT-STEVENS-WOLUWE • WAVRE

www.intercarro.be

www.andante-geluid.be

andante.geluidsonderzoek@skynet.be

GSM: +32-496/26.36.96

Intercarro-95x267-VM-goud.indd 1

05/06/14 16:06

OOSTAKKER | De Vogelzang ONDERWIJS

Participanten aan het woord INTERCARRO – VLOER- EN WANDTEGELS De vloeren wandtegels die in de keuken, het sanitaire blok en de inkomsthal van De Vogelzang werden geplaatst, zijn afkomstig van Intercarro, een van de marktleiders in België op het vlak van keramische tegels, natuursteen, laminaat en parket, en dit voor zowel de particuliere als projectmarkt. De firma, die in 1974 door de familie Paermentier werd opgericht, beschikt over zes eigen toonzalen in Antwerpen, Brugge, Gent, Groot-Bijgaarden, Sint-Stevens-Woluwe en Waver. “We maken het verschil door onze topmerken, professionele adviesverlening, een correcte verwerking van de bestellingen, een stipte levering en een opvolging van de werf van a tot z”, luidt het bij Intercarro. “Voor De Vogelzang was het onze opdracht om de juiste tegels in de gevraagde kleur aan te bieden aan de vooropgestelde prijs. Uiteindelijk viel de keuze op de effen volkeramische tegels van Cipa Colourstyle in de kleuren FUMO en OUMI. Voor de vloer betrof het de formaten 40/40 in combinatie met de 20/40 en de 20/20 antislip. Voor de betegeling van de muren werd een 20/20-uitvoering gebruikt. Voor ons is dit een belangrijk project omdat het deel uitmaakt van de Scholen van Morgen. Op die manier werken we dus ook mee aan de toekomst van onze kinderen.”

ANDANTE GELUIDSONDERZOEK – AKOESTIEK

TECHNISCHE FICHE Bouwheer AG Real Estate (Brussel) Architect Planomatic – Radermacher & Schoffers Architecten (Brussel) Hoofdaannemer Bouwgroep Denys (Wondelgem)

Participanten aan het woord DS ENGINEERING – ECONOMISCHE STABILITEITSBEREKENINGEN Het is evident dat aan een gebouw als De Vogelzang heel wat stabiliteitsberekeningen te pas komen. DS Engineering uit Antwerpen nam deze taak op zich. Dit bouwkundig ingenieursbureau is gespecialiseerd in stabiliteitsstudies en de opmaak van uitvoeringsplannen. Tevens staat het in voor de controle en coördinatie van deze werken op de werf en het uitvoeren van expertiseopdrachten. Zaakvoerder Harry De Smet: “We zijn actief in appartement-, industrie- en kantorenbouw, alsook zieken-, rusten verzorgingstehuizen en scholen. Een zestal ingenieurs en zeven tekenaars werken dagelijks de projecten uit. DS Engineering maakt het verschil door erg economisch te rekenen, wat zich vertaalt in een gunstigere aannemingsprijs. Bovendien zijn onze plannen erg degelijk en duidelijk. Hierdoor konden we al flink wat grote projecten doen, zoals verschillende Scholen van Morgen, de tweehonderd appartementen van Roderveld, woonzorgcentra in Stekene, Bilzen en Antwerpen, de 195 sociale appartementen in Mechelen ...” Voor De Vogelzang berekende DS Engineering de stabiliteit van de funderingen, de bovenbouw in betonstructuur en de betonwanden. De grootste uitdagingen hierbij waren de erg grote overspanningen van vloeren en wanden. Gedurende een drietal maanden werkte een projectingenieur samen met twee tekenaars aan het project.

Het is evident dat een goede akoestiek in een schoolgebouw van uitermate groot belang is. Vandaar dat aannemer Denys zich door Andante Geluidsonderzoek uit Aalter liet begeleiden om het project zonder overbodige meerkosten akoestisch tot een goed einde te brengen. Deze firma is sinds haar ontstaan in 1993 erkend als geluidsdeskundige die architecten, aannemers, bouwpromotors en eigenaars bijstaat voor een akoestische doorlichting vooraf, begeleiding tijdens de uitvoering van een project en/of controle achteraf, en dit zowel voor grote als kleinere gebouwen. Zaakvoerder Luc Geens: “We worden voornamelijk ingeschakeld voor BREEAMprojecten, scholen, woonzorgcentra, kantoren, hotels, servicebouw, appartementsgebouwen, horeca ... Adante werkt volgens het ‘Fit the Need’-principe: we geven advies op maat en kunnen teams samenstellen met andere zelfstandige collega’s naargelang de noodzaak aan mankracht en knowhow. In De Vogelzang hebben we het project eerst doorgelicht om daarna op afroep de werken te controleren.”

FORÉ – SCHEIDINGSWANDEN De scheidingswanden van De Vogelzang zijn van de hand van Foré uit Eeklo, die voor de raamgehelen een beroep deed op AGC. In concreto werd voor binnenramen van de klaslokalen gelaagd glas met een gekleurde pvb van Vanceva gebruikt, en dit in verschillende kleuren. Voor de traphal viel de keuze op brandwerende pyrobel 25-beglazing, en voor de wandgehelen werd gewoon gelaagd glas aangewend. Foré: “Omdat alle deurgehelen en beglazing een andere kleur hadden, was dit geen gemakkelijke opdracht, vooral niet omdat we het project in een tijdspanne van vijf weken moesten verwezenlijken. Door een concrete planning en de efficiënte samenwerking met AGC zijn we er echter in geslaagd om de gestelde doelen te halen. Na twee weken productie werd alles door drie van onze mensen op de site geïnstalleerd. De Vogelzang is een belangrijk project omdat we deze weg verder willen betreden.” Foré is een familiebedrijf met een geschiedenis van meer dan 110 jaar. De focus ligt op binneninrichting en buitenschrijnwerk, waarbij de leidraad ‘creatief met hout’ is.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

Kwaliteit door ervaring Totaal Renovatie Delrue BVBA biedt u de volledige renovatie van uw project van A tot Z, dit onder professionele begeleiding. Ons bedrijf is ontstaan uit een groep ervaren mensen uit verschillende takken van de bouw. Samen hebben we meer dan 30 jaar ervaring in ruwbouw en natte en droge afwerking. Onze kernwoorden zijn advies, kwaliteit en timing. Onze wens is een oplossing te bieden voor het project van onze klant, een vlotte voortgang van de werken onder begeleiding te garanderen, met een onberispelijk resultaat. Met trots durven wij beweren een meerwaarde te zijn voor uw akoestische en thermische problemen en oplossingen.

+32 59 44 40 76 | info@delruejp.be | www.delruejp.be

Engineering

Scholen

Woongelegenheden

Openbare gebouwen

Winkels

Kantoren

Bedrijven

Rusthuizen

Renovaties

Lange Leemstraat 372 – 2018 Antwerpen – T 03 641 63 00 info@ds-engineering.be – www.ds-engineering.be

16900399_DS-Engineering.indd 1

09-06-16 17:19

BEDRIJFSPRESENTATIE | Zeno Signs ONDERWIJS

Tekst en beeld | Zeno Signs

WEGWIJS IN SIGNALISATIE Vind je makkelijk de weg in grote gebouwen zoals scholen of zorgcentra? De kans bestaat dat je daarvoor Zeno mag bedanken. Het bedrijf is gespecialiseerd in alle vormen van signalisatie. Zowel in als rond gebouwen.

Zeno Signs richt zich tot alle bedrijven, groot of klein. Sinds vorig jaar is ook onderwijs een groeiende markt voor de signalisatiespecialist. Niet toevallig is die stijgende betrokkenheid het gevolg van de vele Scholen van Morgen-projecten. “Tot op vandaag zijn we betrokken bij een tiental schoolprojecten. Sommige zijn al afgewerkt, andere niet. Ons grootste schoolproject tot nu toe is de signalisatie van de Artevelde Hogeschool, campus Kantienberg in Gent. Het gebouw telt tien verdiepingen, naar een ontwerp van Crepain Binst Architecture, en groeide al snel uit tot een van de landmarks van de stad”, aldus Carlo Stalpaert van Zeno. Zeno biedt een totaalpakket van producten en diensten op vlak van signalisatie. Zowel voor veiligheidsaspecten, service als communicatie. “In het onderwijs zijn budgetten niet onbeperkt. We houden daar rekening mee. Daarom kiezen we in schoolomgevingen vaak voor bescheiden aluminium of kunststof als drager van de communicatie. Sowieso houden we altijd rekening met de meest recente normen, zoals ISO7010-2012.” Zeno Signs plaatst niet enkel de visuele communicatie, het maakt ze ook. Carlo Stalpaert: “We hebben een volledig eigen productie. Daarnaast gebruiken we indien mogelijk ook bestaand materiaal of halfafgewerkte basisonderdelen. Alles is afhankelijk van wat de architect of bouwheer van ons verlangt. Sowieso streven we altijd naar een kwalitatieve langetermijnsamenwerking met onze klanten en een vlotte, correcte dienstverlening.”

Ook signalisatie en belettering draagt bij tot de uitstraling van een gebouw.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

RIEMST | Basisschool De Tol ONDERWIJS

Tekst | Bart Vancauwenberghe

Beeld | Dierendonckblancke Architecten bvba

NIEUWBOUWSCHOOL MAAKT OPTIMAAL GEBRUIK VAN HOOGTEVERSCHIL Op 1 september van dit jaar mag Gemeentelijke Basisschool De Tol in Herderen-Riemst haar nieuwe schoolgebouw in gebruik nemen. Circa 180 leerlingen krijgen er vanaf dan onderwijs in een gebouw met een oppervlakte van 1881 m² in drie bouwlagen. De multi-inzetbaarheid van de gemeenschappelijke ruimtes stemt ook de kerkfabriek tevreden. Op de site van Gemeentelijke Basisschool De Tol stond vroeger een parochiezaal en een pastorijwoning. De kerkfabriek bereikte een overeenkomst met de gemeente om die gebouwen af te breken en de ruimte ter beschikking te stellen van de school, op voorwaarde dat bepaalde polyvalente zalen ook ter beschikking zouden worden gesteld van het verenigingsleven en de kerkfabriek. Die gedachte stond ook centraal in de ontwerpwedstrijd die werd uitgeschreven. Uiteindelijk haalde Dierendonckblancke Architecten de opdracht binnen. "We hadden aanvankelijk een constructie uitgetekend met een bovenbouw en een ingegraven bouwlaag, die ten opzichte van elkaar wat verschoven. Op vraag van de bouwheer hebben we dat aangepast tot een constructie in drie bouwlagen, waarbij we het niveauverschil van de site ook opnemen in het gebouw zelf", legt zaakvoerder Alexander Dierendonck uit.

INDELING Op het laagste niveau van de site (-1) werd de kleuterschool geïntegreerd. De drie kleuterklassen en de gemeenschappelijke ruimte sluiten naadloos aan op het maaiveld van het nabijgelegen park. "Hierboven bevindt zich een tussenlaag waarin alle gemeenschappelijke functies zijn ondergebracht. Zo is er een polyvalente zaal voorzien die aansluit op de speelplaats." Vooral deze zaal is multi-inzetbaar. De ligging, op een steenworp van de kerk, maakt het mogelijk om ze op niet-schooldagen ter beschikking te stellen van het verenigingsleven of de kerkfabriek, waardoor ze een prima alternatief vormt voor de afgebroken parochiezaal. In de derde bouwlaag – de eerste verdieping – worden alle klassen van de lagere school ondergebracht.

100 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De klassen van de lagere school zijn ondergebracht in de derde bouwlaag (eerste verdieping), de kleuterklassen bevinden zich op het laagste niveau.

RIEMST | Basisschool De Tol ONDERWIJS

COMPACT Het aangepaste ontwerp zorgde voor een uiterst compact gebouw met een lage E- en K-waarde, zodat ook het duurzaamheidsverhaal klopt als een bus. "Het is een gerationaliseerde versie van het aanvankelijke ontwerp geworden, waarbij we in drie bouwlagen dezelfde footprint realiseren als in het ontwerp met twee bouwlagen", besluit Alexander Dierendonck. ❚

“In drie bouwlagen realiseerden we dezelfde footprint als in het initiële ontwerp met twee bouwlagen”

Het aangepaste ontwerp zorgt voor een heel compact gebouw met een lage K- en E-waarde.

Participanten aan het woord RAMENBEDRIJF DRIJKONINGEN – ALUMINIUM SCHRIJNWERK Het aluminium schijnwerk in Bassisschool De Tol is van de hand van Ramenbedrijf Drijkoningen uit Maaseik. Deze onderneming kan bogen op een ervaring van 43 jaar en werkt zowel voor particulieren als projectbouwers en afnemers. Zaakvoerder Mathieu Drijkoningen: “We beschikken over een eigen productie en plaatsingdienst. Voor elk project onderzoeken we de haalbaarheid, inventariseren we de parameters waarmee we rekening moeten houden en geven we tips over esthetiek, comfort, functionaliteit, energiezuinigheid en isolatie. Via Reynaers bieden we topkwaliteit in aluminium profielsystemen en via Deceuninck doen we hetzelfde met de pvc-uitvoeringen.” De ramen en deuren van De Tol werden uitgevoerd in de CS68-reeks van Reynaers en de gevelconstructie in de CW50-reeks. Bij de ramen werd gekozen voor RAL 9010-coatex (structuurlak), met vleugels in RAL 9005-coatex. De plaatsing verliep in samenwerking met het controlebureau SECO, dat de kwaliteit van de werken controleerde en bevestigde.

40 jaar ervaring in PVC en Aluminium ramen en deuren. Meer dan 40 jaar geleden begon Drijkoningen als een ambachtelijke eenmanszaak voor PVC en Aluminium ramen. Het traditionele vakmanschap van toen vindt u vandaag nog altijd terug – verpakt in een vooruitstrevende kmo met modern machinepark. In de 3000 vierkante meter bedrijfsruimte en ateliers zorgen wij voor kwalitatief hoogstaande pvc en aluminium ramen en deuren. Klein Rootstraat 3 3680 Neeroeteren Tel: 089 86 38 10 info@drijkoningenbvba.be www.drijkoningenbvba.be

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Aannemer Architect

DBFM Scholen van Morgen (Brussel) THV Reynders - Antwerpse Bouwwerken - Valens, vertegenwoordigd door Reynders B&I (Houthalen) Dierendonckblancke Architecten (Gent)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101 16900366_drijkoningen.indd 1

07-06-16 10:59

WETTEREN | Sint-Gertrudiscollege ONDERWIJS

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | CONIX RDBM Architects en A.S. Construct

SPORTEN OP HET HOOGSTE NIVEAU Een refter voor vijfhonderd leerlingen en een sporthal voor wel duizend leerlingen. In het St. Gertrudiscollege in Wetteren geniet de jeugd van sport en ontspanning in een nieuw complex. Met dank aan visie en architectuur. Het nieuwe multifunctionele schoolgebouw van het St. Gertrudiscollege in Wetteren is een van de Scholen van Morgen. CONIX RDBM Architects verzorgde het ontwerp en de opvolging. Het architectenbureau werd geselecteerd als een van de partners voor het Scholen van Morgen-verhaal en zette in eerste instantie zijn zinnen op een schoolproject in Berchem. Dat ontwerp bracht hen in Wetteren. “We namen ons voor om voor vijf projecten een kleine analyse te maken en een eerste visie te formuleren. Dat charmeerde de jury, waarin onder andere de schooldirecties zetelen”, vertelt Frederik Jacobs, CEO en een van de partners van CONIX RDMB Architects. Zo werd er in de analyse van Wetteren onder andere rekening gehouden met de nabijheid van achterburen. De visie en de analyse werden goed onthaald en CONIX RDBM Architects werd aangeduid als partner. “Omdat het schoolbestuur van bij de start betrokken was bij het ontwerp, liep de samenwerking vlot.” Concreet had

102 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

de school dringend nood aan een nieuwe refter en een moderne sportzaal. De oude gebouwen, die nog steeds gebruikt worden, konden de toevloed aan leerlingen niet langer aan.

MAXIMALE FUNCTIONALITEIT Het ontwerp van CONIX RDBM Architects omvat een eetzaal met keuken op het gelijkvloerse en een sporthal met kleedkamers op de verdieping. Visueel bestaat het gebouw uit een duidelijke boven- en onderlaag. De gevelbekleding op het gelijkvloers is traditionele baksteen, de gevelbekleding van de sporthal een industriële beplating. “Wie voor scholen bouwt, weet op voorhand dat de budgetten beperkt zijn. De focus ligt maximaal op functionaliteit en het gebruik van de ruimte”, aldus Jacobs. Het volume is opgebouwd uit een betonnen skelet, opgevuld met grijze betonstenen die aan de binnenkant zichtbaar zijn. “Bouwen voor scholen is rationeel bouwen. De bescheiden budgetten zijn een uitdaging. Maar het zijn leuke projecten voor een architect. Bij CONIX RDBM Architects houden we van maatschappelijk verantwoorde ontwerpen. De relevantie en het maatschappelijk belang van schoolgebouwen is des te groter.” Die maatschappelijke meerwaarde is ook merkbaar in de architectuur. “De logica en de structuur van het gebouw zijn zichtbaar. Zo ontdekken de kinderen met eigen ogen de regels van de zwaartekracht.”

WETTEREN | Sint-Gertrudiscollege ONDERWIJS

Het ontwerp omvat een eetzaal met keuken op het gelijkvloerse en een sporthal met kleedkamers op de verdieping. ook een overdekte speelplaats om tussen de lesuren droog of in de schaduw uit te rusten. CONIX RDBM Architects nam zowel de buitenschil als het interieur voor zijn rekening. Zo werd er in de refter gekozen voor een pvc-vloer met een opvallend element: de loop van de nabije Schelde is het patroon in de vloerbekleding. In de keukenruimte zorgen HPL-panelen met houtprint voor een huiselijke en gezellige sfeer. De bovenverdieping – ook bereikbaar via een lift – is volledig voorbehouden voor een moderne sporthal van 1.000 vierkante meter met bijhorende kleedruimtes, douches en sanitair. De sporthal is uitgerust met een rolgordijn dat uit het plafond verschijnt om de zaal op te splitsen. “Onderwijs is voor ons een groeiende markt. Voor elk project maken we een analyse van de context en creëren we een gebouw met eigen identiteit. Passend binnen de context. We willen duurzaam ontwerpen en bouwen”, besluit Frederik Jacobs. ❚

SPEELSE ELEMENTEN Opvallend aan het gebouw is de ingang. Een reeks witte kaders verbergt de dragende kolommen. De kaders hebben een driedubbele functie. Behalve decoratieve elementen vormen ze ook speelse zitbanken. De leerlingen kunnen de refter vrij in- en uitlopen via de grote glazen wand met dubbele deuren. Meteen ontstaat

“De logica en de structuur van het gebouw zijn zichtbaar. Zo ontdekken de kinderen met eigen ogen de regels van de zwaartekracht.”

Visueel bestaat het gebouw uit een duidelijke boven- en onderlaag.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Scholen van Morgen (Brussel- en St. Gertrudiscollege (Wetteren) Architect CONIX RDBM (Brussel) Hoofdaannemer Jan De Nul – Van Laere (Aalst)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103

Architectonisch Beton

AGREF nv - Tragelweg 4 - 9230 WETTEREN www.agref.be - info@agref.be - tel. 09/369 19 11

Architectonisch Beton

De kracht van maatwerk

WETTEREN | Sint-Gertrudiscollege ONDERWIJS

Participanten aan het woord AGREF – ARCHITECTONISCH BETON Rondom het Sint-Gertrudiscollege leggen de zichtbare dragende kaders in wit uitgewassen beton een mooi architecturaal accent. Deze werden geleverd door Agref uit Wetteren. Dit familiebedrijf werd in 1945 opgericht door de vijf broers De Witte en legt zich sinds jaar en dag toe op maatoplossingen in architectonish beton. Deze worden in het eigen atelier gemaakt in verschillende kleuren en afwerkingen (glad, gezuurd, gewassen, gezandstraald, gepolijst, gegoten op structuurbekisting ...). Vandaag werkt Agref met 35 personeelsleden en richt het zich vooral op de grotere werven. Bernard De Witte: “We hebben alle expertise in huis om de meest uitdagende opdrachten tot een goed einde te brengen. We doen zelf het studie- en tekenwerk, hebben bekisters in dienst, beschikken over een eigen ijzerbinderij en betoncentrale en hebben natuurlijk ook erg competente vakmensen in dienst.” Enkele belangrijke referenties zijn De Capucien in Aalst, Westwijk in Harelbeke, de drie appartementsgebouwen Av F. Rops in Anderlecht, de restauratie van de Hippodroom in Ukkel, l’Ecluse in Jambes ... En nu komt daar dus ook het SintGertrudiscollege in Wetteren bij. Bernard De Witte: “De architect had voor deze dragende structuurelementen een uitvoering in glad grijs beton voorzien. Maar gezien het type kader was het onmogelijk om ze rondom glad te bekisten – er zou altijd een stortvlak zijn. De aannemer wou ze ook niet ter plekke storten gezien de moeilijkheid en de esthetische waarde. Vandaar dat wij hebben voorgesteld om de kaders in uitgewassen beton te maken. Op die manier kregen de bekiste en niet-bekiste zijden eenzelfde afwerking. Op ons aanraden werd tevens voor een witte korrel en witte cement gekozen, want op die manier kreeg het gebouw een fleurig accent. En het resultaat mag er wezen. Voor ons is dit dan ook een mooie demonstratie van onze kennis en kunde!”

Participanten aan het woord A.S. CONSTRUCT – ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN A.S. Construct (Brakel) installeerde in de nieuwbouw van het St. Gertrudiscollege ramen en deuren in aluminium van eigen makelij. A.S. Construct werd bij dit project nauw betrokken door hoofdaannemers Van Laere en Jan De Nul. “In ons ruime atelier in Brakel, met moderne CNC-machines, produceerden we ramen en deuren met Reynaers-profielen. Reynaers ontwikkelt de meest innovatieve oplossingen en wil de concurrentie altijd een stapje voor zijn”, aldus Andy Sienaert, zaakvoerder van A.S. Construct. Scholen van Morgen zijn onderhevig aan zware eisen op vlak van luchtdicht bouwen, klasse 4 met name. Blowertesten toonden dat die horde moeiteloos genomen werd. “Al onze deuren combineren veiligheid en energiebesparing dankzij standaard vijfpuntensloten en een automatische tochtborstel.” Verschillende vluchtuitgangen en nooddeuren met speciale paniekbaren reiken de pupillen een efficiënte vluchtweg aan. En voorkomen panieksituaties. Grote, monocolor raamprofielen creëren een uitgestrekt zicht over de groene omgeving. “Ook in de turnzaal plaatsten we Reynaers-profielen met onze speciale werfkraan.” De leerlingen lunchen en sporten in stijl. Het aluminium schrijnwerk is langs beide zijden in dezelfde RAL 9T07-coatex gepoederlakt. Deze structuurlaklaag maakt de profielen krasvast en zelfreinigend. De lak past mooi bij de kleuren van de buitengevel. “Een harmonieus geheel, dat we realiseerden dankzij een vlotte samenwerking met de andere partijen”, besluit Andy.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105

GENT | Campus Artevelde ONDERWIJS

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | IBS Bouw en Studiegroep Bontinck

STUDEREN IN ALLE COMFORT Aan de Brusselsepoortstraat in Gent kunnen sinds kort 83 studenten in alle comfort en veiligheid leven en studeren. Xior Group liet er immers een studentenhuis met 83 ruime kamers bouwen. Naast functionaliteit stonden esthetiek en een groene omgeving centraal in het ontwerp. Het moet gezegd dat de architecten perfect in deze missie geslaagd zijn. Het woonhuis ademt rust uit dankzij de gekozen bouwmaterialen en het vele groen. Campus Artevelde bevindt zich tusssen de Brusselsepoortstraat en de Benedenschelde, vlakbij de Artevelde Hogeschool. Er werd geopteerd voor twee fysiek gescheiden gebouwen die architecturaal en programmatorisch een visuele eenheid vormen. Aan de straatzijde is een rechthoekig volume met vier bouwlagen opgetrokken. Architecte Loes Vandemarliere van Studiegroep Bontinck: “Ter hoogte van de aansluiting met de Artevelde Hogeschool hebben we het gebouw als het ware van de buur ‘losgetrokken’ met behulp van een

De gevel van de voorbouw is bekleed met lichtgekleurde keramische tegels.

106 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

dubbelhoge inrijpoort van vier meter breed. Deze vormt de hoofdtoegang voor de studenten en creëert vanuit de eerder grauwe Brusselsepoort ook een doorzicht op het groene binnengebied en de achtergelegen Nederschelde.”

EEN WAAR CAMPUSGEVOEL In de binnenkern bestaat het bouwvolume uit een T-vormig bouwblok van drie verdiepingen. De onderste, half ondergrondse etage biedt plaats aan

GENT | Campus Artevelde ONDERWIJS

de gemeenschappelijke ruimtes met grote schuiframen. Loes Vandemarliere: “Een van de conceptuele uitgangspunten was het creëren van een campusgevoel. Daarom hebben we het gemeenschappelijke gebeuren gecentraliseerd rondom een verzonken plein. Het T-vormige gebouw nestelt zich aan de noordzijde van dit plein. Dit zorgt niet enkel voor een gunstige zuidelijke oriëntatie van de ruimtes, maar zorgt tevens voor een beschutte kuip waar het voor de studenten aangenaam vertoeven is en waar de impact van eventuele overlast tot een minimum beperkt is. Vanuit de kamers heb je een mooi zicht op de tuinstroken. Omdat we met versterkt gras werken, konden we de verharding

“Om een campusgevoel te creëren, hebben we het gemeenschappelijke gebeuren gecentraliseerd rondom een verzonken plein” en de gevraagde detailleringsgraad te behouden, moet je een erg flexibele organisatie hebben. Gelukkig zijn we het gewoon om zo te werken, vermits we permanent voor industriële klanten als BASF, Atlas Copco en Procter & Gamble projecten uitvoeren.” Werfleider Kim Beyers: “Vandaar dat we in dit project wisten welke maatregelen we moesten nemen. Zo hebben we de twee bouwblokken gelijktijdig opgetrokken, waarbij bekisters, silicaatploegen en torenkraan alternerend en zonder rendementsverlies waren ingepland.” ›

De balustrades ter hoogte van de buitenpasserelles (en het gelijkvloers aan de straat) zijn uitgevoerd in gemoffeld staal. tot een absoluut minimum beperken. Aan de waterzijde zal de stad Gent op termijn een jaagpad realiseren dat een vlotte fietsverbinding met de binnenstad garandeert. Tot slot hebben we ook een groendak voorzien op het laagste van de twee bouwvolumes, zodat zoveel mogelijk studentenkamers een ‘groen’ uitzicht hebben.”

Het gevelvlak wordt ritmisch onderbroken door grote raamopeningen, waarin dieperliggend aluminium schrijnwerk in een donkere contrasterende kleur is geplaatst.

EN HOE ZIET HET ERUIT? De gevel van de voorbouw is bekleed met lichtgekleurde keramische tegels, en die van de achterbouw met lichtgekleurde sierpleister. Het gevelvlak wordt ritmisch onderbroken door grote raamopeningen, waarin dieperliggend aluminium schrijnwerk in een donkere contrasterende kleur is geplaatst. De gemeenschappelijke ruimtes hebben raamopeningen die net buiten het gevelvlak liggen. Op die manier wordt de interne planindeling vertaald in de gevel en de ritmering subtiel verbroken in de diepte. Borstweringen voor het schrijnwerk zijn beglaasd, terwijl de balustrades ter hoogte van de buitenpasserelles (en het gelijkvloers aan de straat) in gemoffeld staal zijn uitgevoerd. De dakranden kregen een donkere uitvoering, zodat de bovenkant van de gevels scherp is afgelijnd.

ERG KORTE UITVOERINGSTERMIJN De ruwbouw was in handen van IBS Bouw uit Melsele. Zaakvoerder Kris Luckx: “De grote uitdaging bestond erin de doorgedreven architecturale detaillering te verzoenen met een haalbaar kostenplaatje en zeer strakke timing. Aangezien de studentenkamers uiterlijk bij het begin van het academiejaar beschikbaar moesten zijn en de startdatum een paar keer werd uitgesteld, was het een race tegen de klok. Om dan ook nog de kwaliteit van de constructie

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107

IBS is uw referentie voor residentiele en industriële bouwprojecten. Bij ons staan flexibiliteit en klantentevredenheid helemaal bovenaan. Onze lange lijst met terugkerende klanten bewijst dit. Vanaf het ontwerp van uw bouwproject op maat, staan we u graag bij met advies en onze jarenlange ervaring. IBS Bouw : een professionele aanpak met persoonlijke toets. Onze kernwaarden : • Service² • Onze medewerkers • Veiligheid (VCA-P) • Inventiviteit

IBS bouw nv | www.IBS-bouw.be Slekkenstraat 12 | 9120 Melsele Tel +32 3 260 16 00 | Erkenning Klasse 8D

GENT | Campus Artevelde ONDERWIJS

TAL VAN UITDAGINGEN Projectleider Jan Celis: “Het was tevens een huzarenstukje om in de eindfase de grote prefab trappenpartij van de patio gemonteerd te krijgen. Vooral omdat er veel details in verwerkt zaten om het moderne, strakke uiterlijk te kunnen combineren met gebruiksgemak, fietsersgeulen, waterdichting en het latere onderhoud. Andere technische uitdagingen waren de uitkragende passerelle boven de patio, met integratie van de borstwering en de zichtbetonwanden in het gemeenschappelijke kelderverdiep. Gezien de ligging naast de Nederschelde waren grondbemaling en waterdichting eveneens geen evidentie. Er moesten zelfs trekpalen worden geïntegreerd om te vermijden dat het gebouw in de ruwbouwfaze zou gaan ‘drijven’. Het was een aangename ervaring om samen te werken in een bouwteam waarbij opdrachtgever, architect en aannemer maximaal meedachten en elkaar vertrouwen gaven. Zo kon onze eigen studiedienst diverse optimalisaties doorvoeren die de planning, het budget en de kwaliteit ten goede kwamen.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Xior Student Housing (Leuven)

Architect

Bontinck Architecture and Engineering (Gent)

Hoofdaannemer Aan de straatzijde is een rechthoekig volume met vier bouwlagen opgetrokken.

IBS Bouw (Melsele)

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

| 109 BOUWEN AAN VLAANDEREN 13-03-2006 14:06:59 ��

HOOG KWALITATIEVE GEPREFABRICEERDE SYSTEEMOPLOSSINGEN IN HOUT

www.pxp.be

WANDELEMENT :

1. 2. 3. 4.

Gegarandeerd water-, wind- en luchtdicht! Buitenschrijnwerk gemonteerd in atelier. Tot 13.5m lange wanden mogelijk Passief mogelijkheden (KVH/I-profielen)

VLOERELEMENT :

1. Integratie van service- en ventilatiekanalen 2. Tot 12m lange elementen mogelijk 3. Overspanningen mogelijk tot +9m

PLAT DAKELEMENT :

1. EPDM of TPO reeds aangebracht in atelier 2. Integratie van service- en ventilatiekanalen 3. Dampschermen en isolatielagen voorzien

HELLEND DAKELEMENT :

5. Gevelafwerking in atelier aangebracht  tot 80% crepi  tot 95% steenstrips,  tot 95% vele houten afwerkingen

4. Eigen intern studiebureau oa. stabiliteit 5. Geluidseisen mogelijk tot +65dB

4. Overspanningen tot +9m mogelijk 5. Tot 12m lange elementen mogelijk 6. Garantie wind-, water- en luchtdichtheid

1. Binnenafwerking tem de panlat in atelier 4. Overspanningen tot +10m mogelijk 2. Integratie van service– en ventilatiekanalen 5. Standaardelementen tot 4m bij 12m 3. Alle damp-, regenschermen en isolatieslagen 6. Garantie wind-, water- en luchtdicht in atelier

PREFAB DAKKAPPEL :

1. Alle maatwerk mogelijk 2. Dak enkel voor een zeer korte tijd open aan weersinvloeden! 3. Buitenschrijnwerk gemonteerd in atelier

VLIESGEVEL :

1. Direct aansluitend met ruwbouw (volledige voorbereiding in atelier) 2. Garanties wind-, water en luchtdichtheid 3. Buitenschrijnwerk gemonteerd in atelier

ZAAGWERK :

4. Gevelafwerking in atelier aangebracht 5. EPDM of TPO reeds aangebracht in atelier 6. Alle aansluitingen aanwezig voor verdere afwerking

4. Wanden tot +12m hoog in één keer 5. Passief mogelijkheden

1. Balkenbewerkingsmachine WBZ 160 * secties : van 20/50 tot 200/420 * bijna alle mogelijke verbindingen * zeer grote nauwkeurigheid * alles genummerd volgens plan en element

2. Platen CNC Biesse Rover A * Alle plaatwerk

PLAATSING :

PLAN- & STUDIEBUREAU :

1. Eigen gemotiveerde plaatsingsdienst! 2. Mogelijkheden tot binnenafwerking naar keuze

1. Planvoorbereiding en -ondersteuning voor architecten (van ontwerp tot realisatie) 2. Alle detail- en productieplannen tot op 0.5mm nauwkeurig

PxP Projects bvba—Boskouter 13—B-9620 ZOTTEGEM info@pxp.be—www.PxP.be—+32 9 335 02 80

AALTER

| Emmaüsinstituut ONDERWIJS

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Jan De Nul NV – Van Laere, Walter Verniers

TECHNIEK OP EEN BEPERKTE RUIMTE Het Emmaüsinstituut in Aalter is een grote school. Ruim 1.100 leerlingen worden er klaargestoomd voor de toekomst. Sinds kort gebeurt dat op één site, met dank aan een ambitieus nieuwbouwproject in het kader van Scholen van Morgen. De bebouwde oppervlakte van de school is uitgebreid met maar liefst 5.730 vierkante meter. Het Aalsterse Emmaüsinstituut bood plaats aan negenhonderd leerlingen. Een probleem, want de school telt er 1.100. Een indrukwekkende nieuwbouw, gespreid over drie onderdelen, biedt sinds eind 2015 antwoord op het plaatsgebrek. Voortaan kunnen alle studierichtingen terecht op één campus, ook de technische klassen die voordien elders gehuisvest waren. Het totale nieuwbouwproject omvat zeven nieuwe klassen, zes labo’s, drie grote ateliers, twee praktijklokalen, twee nijverheidsklassen, een keukenklas, kleedkamers voor de sporthallen, een grote refter met keuken en een nieuw administratief centrum. Uiteraard zijn er ook extra toiletten, hallen en gangen voorzien. De lijst van extra lokalen is lang, maar de bouwtijd was kort. In amper achttien maanden was de nieuwbouw een feit. De algemene bouwwerken werden toegewezen aan de joint-venture Jan De Nul NV– Van Laere. VMX Architects leverde de plannen.

met Vanca-panelen. Op het gelijkvloers is er plaats voor een ruime refter, keuken en informaticalokalen. Op de eerste verdieping zijn leslokalen ondergebracht.”

TECHNISCHE UITRUSTING Achteraan kregen de nieuwe atelierklassen vorm, inclusief alle uitrusting voor de lessen elektriciteit, lassen, labo of automechaniek. Daarbij horen uiteraard ook alle ventilatiesystemen en veiligheidsvoorzieningen. “In het pakket als aannemer was de eerste uitrusting inbegrepen. ›

PRECIES PASSEN “De moeilijkheid was vooral de inplanting van de nieuwe gebouwen. De nieuwe ruimtes kregen hun plaats tussen de bestaande schoolgebouwen. Er werd slechts een klein stukje gesloopt om wat vrije ruimte te creëren”, vertelt Kristien De Vries, projectdirecteur voor Scholen van Morgen bij Jan De Nul NV. “Alles moest precies passen. Het was puur maatwerk. Bovendien bleef de school ook gewoon open tijdens de bouwwerken en moesten we rekening houden met de directie en de leerlingen.” Aan de straatkant geeft een 3D-vakwerkstructuur in beton onderdak aan leerkrachten, directie en andere administratieve functies. “Hiervoor waren een zware bekisting en zware betonwerken nodig. De gevelbekleding bestaat uit geperforeerde golfplaten. Aan de kant van de speelplaats staat vandaag een lange balk met geprefabriceerde houten wanden, afgewerkt

Aan de straatkant geeft een 3D-vakwerkstructuur in beton onderdak aan leerkrachten, directie en andere administratieve functies.

De nieuwe ruimtes kregen hun plaats tussen de bestaande schoolgebouwen. BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

AALTER

| Emmaüsinstituut

ONDERWIJS

Om alles in goede banen te leiden – de uitrusting voor een technische school is vrij specifiek – riepen we de hulp in van gespecialiseerde firma’s”, aldus De Vries. Hoewel de opdracht duidelijk was van bij de start, hield de aannemer zoveel mogelijk rekening met de schooldirectie en de leerlingen. “Uiteindelijk gaat het om hun toekomst. Daar hebben we maximaal oog voor. We luisteren naar hun noden en betrekken hen zoveel mogelijk bij het maken van keuzes. Want zoals bij elk dossier moesten ook hier gaandeweg aanpassingen gebeuren, gaande van stabiliteitskeuzes over brandveiligheid tot winddichtheid.”

SCHOLEN VAN DE TOEKOMST Jan De Nul Group is bij het grote publiek het best bekend als een baggeraar. “Maar Jan De Nul is meer dan baggerwerken. De laatste jaren is er een grote groei in de afdeling burgerlijke bouwwerken. Behalve een ruime ervaring inzake wegenbouw zijn we steeds

meer zichtbaar op de markt van de algemene aannemingswerken voor gebouwen. Ook in België. Met onze expertise in PPS-structuren en DBFMprojecten, zoals ook de Scholen van Morgen, is het een onderdeel dat we graag verder uitbouwen”, aldus Kristien De Vries. Jan De Nul is via andere projecten nog tot januari 2017 betrokken bij Scholen van Morgen. Daarna verwacht De Vries zich aan een nieuwe reeks van schoolprojecten en dertig jaar onderhoud. “We zijn er nog niet klaar mee”, lacht ze. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Scholen van Morgen (Brussel) en Emmaüsinstituut (Aalter) Architect VMX Architects (Amsterdam, Nederland) Hoofdaannemer Jan De Nul NV – Van Laere (Aalst) Het totale nieuwbouwproject omvat zeven nieuwe klassen, zes labo’s, drie grote ateliers, twee praktijklokalen, twee nijverheidsklassen, een keukenklas, kleedkamers voor de sporthallen, een grote refter met keuken en een nieuw administratief centrum.

Participanten aan het woord PXP - VLIESGEVEL IN HOUTSKELETBOUW

Liften en roltrappen

Verleent service volledig naar uw wens Van elke 10 nieuwe liften die in Europa worden geïnstalleerd, is er één van Orona. Wereldwijd zijn er 250.000 liften met Orona-technologie. Eerste liftfabrikant ter wereld met certificaat voor milieuvriendelijk ontwerpen (ISO 14006).

Dezelfde professionals, nieuwe naam. www.coopman.orona.be

Coopman Orona Hoofdzetel : Mannebeekstraat 3, 8790 Waregem Tel +32 56 358 580 Brussel : Tel +32 2 569 62 49 Antwerpen : Tel +32 3 501 35 54 info@coopman.orona.be

112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Een van de blikvangers van het Emmaüsinstituut is de gedetailleerde vliesgevel van de nieuwe klaslokalen en refter. Hiervoor werd PxP (, onder leiding van Pieter Vrijsen, aangesproken. “We moesten de volledige detaillering herzien omdat de beschikbare details niet klopten”, aldus de zaakvoerder van PxP. Om aan alle esthetische voorwaarden te voldoen, werkte de firma een oplossing op maat uit. Pieter Vrijsen: “Het is de kracht van mijn bedrijf: houtsysteemoplossingen uitwerken met oog voor perfectie.” De uitvoering van de gevel gebeurde in twee fases. Tijdens de externe opbouw werden in het eigen atelier zoveel mogelijk structuur, water- en winddichtheid, ramen en HPL-platen voorzien. Tijdens de interne fase werden geprefabriceerde MDF-kaders met grondverf en drevels gemonteerd op de hoofdgevel. “Het lijnenspel moest binnen en buiten perfect overeenstemmen. Absolute nauwkeurigheid was op alle niveaus vereist: al het tekenwerk, de verschillende CNC-machines en de plaatsing moesten perfect op elkaar afgesteld zijn. Een gevel plaatsen van meer dan honderd meter met slechts enkele millimeters speling vergt volmaaktheid op alle vlakken.” Om het risico op waterinfiltratie uit te sluiten, is rond de ramen een driedubbele dichting aangebracht. Op vraag van het studiebureau werd de sectie verzwaard om overspanningen van 3,5 tot 4 meter mogelijk te maken. “Een snelle bevestigingstechniek was een must en is dan ook door ons ontworpen”, aldus Pieter Vrijsen. “De uiteindelijke plaatsing van de geprefabriceerde gevelelementen nam vier dagen in beslag. Op onze website staat een montagevideo die perfect illustreert hoe dat in zijn werk ging.”

ANTWERPEN | Forensisch Psychiatrisch Centrum

Tekst | Bart Vancauwenberghe

Beeld | R. Mahaux

Het centrale gebouw met U-vormig grondplan is het meest polyvalente. Aan de achterzijde telt het zeven bouwlagen.

PERFORMANTIE CRUCIAAL VOOR NIEUW PSYCHIATRISCH CENTRUM Met de nakende oplevering van het FPC (Forensisch Psychiatrisch Centrum) is Antwerpen een belangrijke schakel in de zorgsector rijker. Aan de Beatrijslaan, op Linkeroever, zette hoofdaannemer Denys een gebouw neer dat veel gelijkenissen vertoont met het FPC in Gent, dat ook door hen werd gerealiseerd. Diverse uitdagingen zorgden ervoor dat het bouwproces uitdraaide op een huzarenstukje. Het FPC is een instelling voor geïnterneerden en mensen met een behoefte aan extra zorgen die niet in de klassieke gevangenissen kunnen worden verstrekt. Opdrachtgever en bouwheer Regie der Gebouwen hamerde er bij architectenbureau VK Architects op dat dit centrum op een harmonieuze manier diende te worden geïntegreerd in de bestaande omgeving, met een goed evenwicht tussen natuur en bebouwing.

GEKOPPELDE GEBOUWEN "Centraal in onze benadering van dit project staat het individuele behandelingstraject waarvoor patiënten in dit centrum terecht kunnen", stipt projectleider Patrick Bourgain (VK Architects) aan. "We opteerden daarom voor drie aan elkaar gekoppelde gebouwen, waarvan je toch de indruk hebt dat ze apart op het terrein gerealiseerd zijn. Elk gebouw heeft een specifiek karakter, afhankelijk van de behandeling die voor de patiënten vereist is."

Het centrale gebouw met U-vormig grondplan is het meest polyvalente. Het groepeert onder meer een medisch complex met therapeutische functies, een sporthal, de administratie en de technische dienst, werkplaatsen, de inkomhal en het bezoekerscomplex. Het omvat ook een ondergrondse parking met magazijnen. Aan de voorzijde bevindt zich een gedeelte met drie bouwlagen, inclusief een publiek plein met de hoofdingang, de logistieke ingang en een inrit naar de ondergrondse parking. Het gedeelte achteraan telt zeven bouwlagen.

VERSCHILLENDE AFDELINGEN "Het tweede gebouw bestaat uit vier bouwlagen en typeert zich door een langgerekt balkvormig volume. Het bevat kamers en andere leefeenheden en vormt de gesloten afdeling, waar veertig patiënten zijn ondergebracht in de afdeling Observatie en Oriëntatie en zeventig in de afdeling Intensieve Behandeling", vervolgt Patrick Bourgain. "In het derde gebouw, waar we kozen voor een Y-vorm en vijf bouwlagen, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113

Remeha Gas HP 35a HT ›

Significante vermindering van CO2-emissies.

›

Eenvoudig te installeren of integreren in een bestaande installatie.

›

Verlaging van het energieverbruik.

›

Toestel dient buiten geplaatst te worden, daar de buitenlucht als energiebron funtioneert.

›

Uitermate geschikt als tapwater voorverwarmer.

›

Hoog rendement en probleemloze werking bij extreme buitentemperaturen.

›

Toe te passen in nieuwbouw of op de renovatiemarkt.

›

Seizoensgebonden energie-efficiëntieklasse voor ruimteverwarming: 35°C A - 55°C A+

Groot vermogen - gasabsorptiewarmtepomp

Remeha Gas HP 35a HT De ecologische totaaloplossing

Remeha Gas HP 35a HT

De duurzame energiecentrale met een grote toekomst De Remeha Gasabsorptiewarmtepomp is een verwarmingsoplossing die tevens bij uitstek geschikt is om de CO2-uitstoot fors te verlagen bij nieuwbouw of renovatie. De Gas HP 35a HT maakt gebruik van de duurzame warmte uit de omgevingslucht. Deze warmte wordt samen met de warmte van de gasbrander afgestaan aan de installatie. De Remeha gasabsorptiewarmtepompen zijn geschikt voor gebruik in een hoog temperatuur systeem HT. Dankzij de unieke OpenTherm aansluiting laat de gasabsorptiewarmtepomp zich eenvoudig aansturen. Het is eveneens een ideaal product om in cascade te combineren met bestaande Remeha toestelen zoals Quinta Pro, Gas 210 Eco Pro of de Gas 310-610 Eco Pro. Als leidende generator maakt de Gas HP veel draaiuren en verbruikt hij, dankzij het hoge rendement, veel minder gas dan normale condenserende ketels.

ANTWERPEN | Forensisch Psychiatrisch Centrum

“De akoestische en esthetische eisen voor binnen- en buitenschrijnwerk vormden een forse uitdaging”, vertelt projectleider Davy Van Praet. kunnen 72 patiënten terecht. Dit gebouw tekenden we uit aan de achterzijde het perceel. Het staat grotendeels op kolommen, zodat mensen er onderdoor kunnen lopen, met een vrij zicht op het achterliggende natuurgebied." De strenge veiligheidsmaatregelen die eigen zijn aan een dergelijk complex, zijn op een esthetisch verantwoorde wijze ingebed in de omgeving, onder meer door de creatie van een groene bufferzone.

REALISATIE Tijdens het bouwproces diende de hoofdaannemer onder meer te letten op de krappe uitvoeringsplanning en was het geen sinecure om op voorhand al te bewijzen dat onder meer de ramen, deuren en sloten van het gebouw zouden voldoen aan de gestelde eisen inzake performantie. "Vooral de veiligheid naar uitbraak toe was essentieel", stipt projectleider Davy Van Praet (Denys NV) aan. "Ook de akoestische en esthetische eisen voor binnen- en buitenschrijnwerk vormden een forse uitdaging. Het is namelijk belangrijk dat dit er strak en mooi uitziet, zodat de patiënten niet de indruk krijgen dat ze geïnterneerd zijn en het genezingsproces wordt versneld. Omdat het meubilair ook vandalismebestendig moet zijn, zijn hiervoor vooral massieve kunstharsplaten gebruikt. In tegenstelling tot traditionele gevangenissen, was het gebruik van tralies taboe. Daarom is er geopteerd voor speciaal ontwikkeld glas van meer dan 6 cm dik." Ook tijdens de voorbereiding stond het veiligheidsaspect centraal. Zo zijn de grondwerken op de hele site bijvoorbeeld uitgevoerd onder toezicht van bomexperts, nadat tijdens een vroege fase van het bouwproces een explosief werd aangetroffen.

TOEGANKELIJKHEID Naarmate de werken vorderden, diende ook de toegankelijkheid van de site te worden gegarandeerd. Geen evidentie aangezien het complex volledig omheind is met hoge afrasteringen of perimetermuren, inclusief gracht en schrikdraad. "Bij het voorzien van de technieken dienden we deze aan elkaar te koppelen via intelligente sturingen en terug te koppelen naar het CIP-lokaal, van waaruit het complex wordt beheerd", aldus Davy Van Praet. Aan dit project hangt een prijskaartje van € 60 miljoen (aankoop van de grond, studie en bouwkost, exclusief btw). Het wordt vermoedelijk eind dit jaar in gebruik genomen voor 180 geïnterneerde patiënten met een hoog tot middelhoog veiligheidsrisico. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 115

NAESSENS-HVAC bvba Burelen & magazijn: Desselgemsesteenweg 39-41 - 8540 DEERLIJK T 056 61 31 13 F 056 61 72 42

info@naessenshvac.be www.naessenshvac.be

• WARMTEPOMPEN • VENTILATIE • SANITAIR • VERWARMING ENERGIEZUINIGE TOTAALCONCEPTEN VOOR KANTOREN

Wij garanderen “SERVICE & KWALITEIT”!

FAÇADE FASCINATION.

Bauhaus Berlijn Halensee, Duitsland I ALUCOBOND® plus Brilliant Metallic I Müller Reimann Architekten, Berlijn | facade-lab GmbH | © Stefan Müller Door de wisselende hoeken in de parametrische ALUCOBOND®-cassettes, ontstaat er een reflectie waardoor de kleur verandert. 3A Composites GmbH Alusingenplatz 1 78224 Singen, Duitsland Tel +32 471 42 23 22 luc.ameys@3AComposites.com www.alucobond.com

ANTWERPEN | Forensisch Psychiatrisch Centrum

Participanten aan het woord AGC - SPIEGELPANELEN AGC leverde voor FPC Antwerpen circa tweehonderd spiegelpanelen van het type Mirox MNGE Safe aan installateur Naessens HVAC. Deze spiegels zijn voorzien van een veiligheidsfolie op de achterzijde die ervoor zorgt dat er bij een eventuele breuk geen scherven loskomen. Hierdoor wordt de kans op schade of letsels tot een minimum herleid. De hoogwaardige spiegels zijn vervaardigd op een milieuvriendelijke manier. "Aangezien het karakter van de omgeving om een verhoogde veiligheid vraagt, is het nodig om een beglazing te gebruiken die continu de veiligheid van de gebruikers garandeert. Vandaar dat geopteerd is voor dit type spiegels", verduidelijkt Stijn Cappon van AGC. AGC Mirodan Bouwglas is een filiaal van AGC Glass Europe, gevestigd in Heule. AGC Glass Europe produceert, verwerkt en verdeelt vlakglas voor de bouw (buitenbeglazing en interieurglas), de autosector (origineel en vervangglas) en de solarindustrie. Het is de Europese tak van de toonaangevende vlakglasproducent AGC Glass en is gevestigd in Louvain-La-Neuve.

Tot slot zijn we ook een koeltechnisch erkend bedrijf en Daikin-superdealer.” In het Forensisch Psychiatrisch Centrum installeerde Naessens HVAC zes condenserende Remaha gasketels van 261 kW, acht gasgestookte boilers van 80 kW, dertien luchtgroepen met energierecuperatie, zo’n 2.500 m² vloerverwarming en voor 400 kW radiatoren. Luc Naessens: “Dit was het grootste project dat we ooit hebben gerealiseerd. De belangrijkste uitdaging was de opgelegde planning waarmaken. Maar met een gemiddelde bezetting van twintig man zijn we daar glansrijk in geslaagd.”

DE WAAL PALEN - DUBBEL GRONDVERDRINGENDE SCHROEFPALEN De Waal Palen stond bij de realisatie van het FPC in voor de levering en plaatsing van 1400 dubbel grondverdringende schroefpalen met een lengte tot 24 meter. Behalve de drie gebouwen werden ook de perimetermuren en -draden op dergelijke palen gefundeerd. Dat gebeurde op een kleine drie maanden tijd, met behulp van twee zware palenmachines. "Er is voor deze palen gekozen vanwege de uitermate heterogene grond, waardoor grote verschillen in paallengte nodig waren", zegt projectleider Damien Sneyers. "Speciaal aan dit project was dat het grootste deel van het terrein zich bevindt op de geul waar destijds de tunnelelementen van de Kennedytunnel gebouwd werden. Deze geul werd nadien terug aangevuld met erg slappe en zettingsgevoelige grond. Vandaar dat we met zeer lange palen dienden te werken."

NAESSENS HVAC – HVAC-TECHNIEKEN Het is evident dat een gebouw als het Forensisch Psychiatrisch Centrum heel wat HVAC-technieken nodig heeft. De bouwheer koos ervoor om deze te laten realiseren door Naessens HVAC uit Deerlijk. Deze firma, in 2001 opgericht door Luc Naessens, concentreerde zich aanvankelijk voornamelijk op warmtepompen en ventilatie-installaties. Maar doorheen de jaren werd vakkennis over alle HVAC- installaties opgebouwd, en dit voor de particuliere, kmo- en openbare markt. Alle projecten worden voor 100% door het eigen team van vijftig mensen gereaiseerd. Luc Naessens: “Dat is een van de belangrijkste troeven van onze onderneming. Daarnaast beheersen we de nieuwste technieken inzake alternatieve energie en energierecuperatie, zoals BEO-velden, betonkernactivering, WKK’s, zonneboilers in combinatie met verwarmingsondersteuning en alle types warmtepompen. De Waal Palen, waar circa zeventig mensen werken, biedt ook prefab heipalen, in de grond gevormde heipalen en geheide en geschroefde kokerpalen aan. Via zusterbedrijf Olivier Funderingstechnieken biedt het daarnaast CSM-wanden, secanspalenwanden en berlinerwanden aan voor een totale funderingsoplossing. Het bedrijf realiseerde onlangs ook projecten voor IVC Avelgem, Medrepair Doel en het A11-project in Westkapelle. De dubbel grondverdringende schroefpalen zijn de jongste jaren uitgegroeid tot het visitekaartje van het bedrijf.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Regie der Gebouwen (Brussel) Architect VK Architects & Engineers (Brussel) Hoofdaannemer Denys NV (Wondelgem)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117

ZELZATE

| Zilverbos

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Frederik Bogaert (Artitec)

OCMW ZELZATE

'VERZILVERT' BLOEMENBOS Binnenkort verhuizen de bejaarde bewoners van woonzorgcentrum Bloemenbos naar hun nieuwe tehuis, Zilverbos, eveneens in Zelzate. Bloemenbos wordt afgebroken om plaats te maken voor de bouw van assistentiewoningen. Voor de uitbating van zowel de assistentiewoningen als van Zilverbos, heeft de oorspronkelijke eigenaar van het woonzorgcentrum, het lokale OCMW, samen met het gemeentebestuur, het Gentse Sint-Lucasziekenhuis en woonzorgcentrum De Veilige Have (Aalter) de vzw Zilverbos opgericht.

DOORDACHTE INPLANTING Zilverbos omvat vier vleugels rondom een centraal knooppunt. De bewonerskamers zijn in drie vleugels ingericht. In de vierde vleugel bevinden zich de ondersteunende diensten en de publiek toegankelijke functies, zoals de wasserij, de kleedkamers voor de medewerkers, de kantoren, de grootkeuken, ruimtes voor ergo- en kinesitherapie en een polyvalente zaal. "De 126 bewonerskamers hebben we ingedeeld in drie afdelingen van veertien kamers, met telkens een leefgroep per dertien of veertien kamers", verklaart architect Peter Van Driessche van Atelier4, dat samen met Evolta de plannen tekende. "Daarnaast zijn er vijf kamers beschikbaar voor kortverblijf."

118 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Voor de verplegende en logistieke medewerkers van Zilverbos is het belangrijk een overzicht over de leefgroepen te behouden. "Daarom ontwierpen we een overzichtelijk gangenstelsel dat aansluit op verticale circulatiekokers. Om inkijk te vermijden, hebben we de kamers geschrankt opgesteld. Dit vermeed ook een monotoon uitzicht, vertaalde zich in wisselende oriĂŤntaties en bezorgde elke kamer een eigen belevingspatroon, van levendig of rustig tot overwegend groen. De grote ramen kunnen niet tot oververhitting leiden. De ramen van de kamers en de publieke leefruimte in het knooppunt zijn uitgerust met verticale buitenscreens.

EXTRA FUNDERINGEN Dit deel van Zelzate ligt in een archeologisch interessante zone. Het archeologisch vooronderzoek leverde echter geen archeologisch, maar wel bouwkundig nieuws op. "Het onderzoek wees uit dat de bodem er veel minder draagkrachtig was dan verwacht", vertelt projectleider Bart Reyniers van aannemer Antwerpse Bouwwerken (AB). De laag teelaarde bleek erg dik. Daarom moesten we zwaardere funderingen aanbrengen. We hebben van de nood een deugd gemaakt en tegelijk extra kelderruimte gecreĂŤerd." "Antwerpse Bouwwerken had bij de aanbesteding de structuurplannen en algemene principes inzake belasting, dimensionering en wapening ontvangen.

ZELZATE

| Zilverbos

Dit dossier was opgesteld door Evolta, dat eveneens instond voor de studie van de technische uitrustingen", blikt directeur Ignace Holemans van ingenieursbureau Fraeye & Partners terug. "Wij kregen de opdracht de uitvoeringsplannen op te stellen, zowel de bekistingsplannen als de wapeningsplannen, op basis van de beschikbare gegevens. Omdat AB toen de opdracht al had binnengehaald, moesten we de stabiliteitsstudie meteen en zo snel mogelijk uitvoeren. Waar mogelijk probeerden we door het optimaliseren van de structuur besparingen te realiseren. Bovendien moesten we niet alleen verantwoording afleggen tegenover de aannemer en de opdrachtgever, maar ook tegenover de oorspronkelijke ontwerper van de stabiliteit."

"Archeologisch onderzoek maakte duidelijk dat we zwaardere funderingen moesten plaatsen" Sterke uniformiteit in het gevelbeeld. Ten gevolge van een wijziging in het gebouwconcept – door de intrede van een nieuwe uitbater – terwijl de werken al volop bezig waren, moesten Evolta en Fraeye respectievelijk voor de architectuur en de stabiliteit ook een bijkomende liftkoker met bordessen ontwerpen en verder uitwerken. "Terwijl de bouwwerken al bezig waren en de aansluitende gebouwen er al stonden als ruwbouw. De extra liftput moest tussen de bestaande funderingen worden uitgegraven, in een moeilijke ondergrond."

PREFAB METSELWERK "Ondanks die verrassing was Zilverbos voor ons toch een vrij klassieke opdracht, via inschrijving op een openbare aanbesteding", zegt Reyniers. "We maakten een bestek en offerte op, gebaseerd op de vermoedelijke benodigde hoeveelheden bouwmaterialen." AB liet voor Zilverbos zowat 11.000 m² prefab metselwerk aanrukken, veel meer dan voor welk eerder bouwproject ooit. "Op die manier konden we de bouwtijd gevoelig inkorten", legt Reyniers uit. "De totaalkost van prefab metselwerk ligt echter hoger dan die van metselen op de bouwplaats. Daarom gebruiken we het niet frequenter. In Zilverbos bepaalde ook het sterk repetitieve en uniforme karakter van de gevelvlakken de keuze. ›

Participanten aan het woord DE KOBRA – KEUKENVENTILATIE De Kobra (Opwijk) installeerde in woonzorgcentrum Zilverbos een keukenventilatiesysteem met compensatieregeling en recuperatie van warmte uit de afgevoerde lucht met een warmtewisselaar. Dit systeem kruist langs gescheiden platenwisselaars de (warme) extractielucht met de verse pulsielucht. De kruisstroom resulteert in een enorme energiebesparing van goed 70% ten opzichte van traditionele ventilatie. Het systeem maakt deel uit van een gecombineerde luchtgroep.

Ruime glaspartijen laten het daglicht volop binnenvallen in de gemeenschappelijke ruimtes.

Als toonaangevend bedrijf in grootkeukenventilatie beschikt De Kobra over een eigen studiedienst, fabricage, montageploegen en dienst na verkoop (7 op 7). Met meer dan vijftig jaar ervaring biedt het zowel oplossingen voor de horeca en collectieve keukens als specifieke ontwerpen voor de voedingsnijverheid. Het productengamma beperkt zich niet tot de verschillende soorten dampkappen, ventilatieplafonds, kanaalwerk en luchtgroepen, maar omvat ook oplossingen voor geurbestrijding, geluidsoverlast en energiebesparing.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 119

16900370_kobra.indd 1

07-06-16 09:15

ZELZATE

| Zilverbos

Twee van de bewonersvleugels zijn zelfs volkomen identiek." De binnenafwerking bestaat uit plafondtegels, pleister- en schilderwerk. "Oorspronkelijk was voorzien dat de wanden van de kamers met pvc zouden worden afgewerkt, maar het OCMW koos er uiteindelijk voor om ze te beschilderen."

VIJVERS AB voerde niet alleen de ruwbouwwerken uit, maar stond ook in voor de omgevingsaanleg. Alleen de binnenafwerking liet het aan onderaannemers over. De omgevingswerken omvatten onder meer de aanleg van een brandweerweg rondom het complex, een parking en een speciale tuin voor dementerende bewoners en de plaatsing van ondergrondse afvalcontainers. "We hebben bestaande vijverpartijen gesloopt en een nieuwe vijver aangelegd, in een betonnen kuip van 100 m³. Die is er niet alleen voor de sfeer en het uitzicht, maar ook opdat de brandweer in geval van nood over voldoende bluswater zou beschikken. De bluswatervijver wordt gevoed met regenwater. Hij heeft een overloop naar een eveneens door ons uitgegraven wadi, met bodeminfiltratie." ❚

Participanten aan het woord Participanten aan het woord AGREF – ARCHITECTONISCH BETON In WCZ Bloemenbos kan je niet naast de balkonnen en luifels kijken. In totaal gaat het om tien balkons, waarvan er twee met uitzonderlijk vervoer moesten worden aangeleverd. Want balkons van 420 x 380 cm behoren niet meer tot de ‘standaardtypes’. De architect koos voor uitvoeringen in gezuurd beton met ‘blauwe steen’ als kleur. Daarnaast zijn er ongeveer 200 lm luifels geleverd. Ook deze werden in hetzelfde materiaal uitgevoerd. De firma die dit alles realiseerde, is Agref uit Wetteren. Zaakvoerder Bernard De Witte: “De grote uitdaging was dat het vloerpeil van binnen en het balkon identiek moesten zijn om toe te laten dat ook mensen in rolstoelen er gebruik van zouden kunnen maken. Maar dankzij onze jarenlange expertise wisten we daar vrij gemakkelijk een mouw aan te passen. We zijn heel erg tevreden met het resultaat. WCZ Bloemenbos voegen we dan ook erg graag toe aan onze (intussen erg uitgebreide) referentielijst, met onder meer De Capucien in Aalst, Westwijk in Harelbeke, de drie appartementsgebouwen Av F. Rops in Anderlecht, de restauratie van de Hippodroom in Ukkel, l’Ecluse in Jambes ...”

FDS – AKOESTISCHE WAND FDS (Drongen) leverde en installeerde de mobiele scheidingswand die kinesi- en ergotherapieruimten samenvoegt of van elkaar scheidt. De klus was op een dag tijd geklaard. "Deze met HPL afgewerkte wand heeft een akoestische isolatiewaarde van 50 dB. Dat is veel, zelfs in een zorginstelling, waar gesprekken met de nodige discretie moeten kunnen worden gevoerd", zegt projectverantwoordelijke Mathias Pauwels. "We kregen deze taak toevertrouwd na een aanbesteding door hoofdaannemer AB, waarmee we regelmatig samenwerken." De wand, die over een plafondrail glijdt, is 5,30 meter lang en 3,90 meter hoog. "Dat is de hoogte van het verlaagde plafond. Die structuur is te licht om het gewicht van de wand te dragen. Daarom hebben we in het 'plenum' tussen het echte plafond en het verlaagde plafond een akoestische dam van 90 cm aangebracht. Die kan wel de 45 kg per vierkante meter van de wand dragen." FDS kwam tot stand in 1983. Recent werkte het ook mee aan onder meer AZ Oostkust in Knokke-Heist, het voetbalstadion van STVV in Sint-Truiden, campus Sterre van de Gentse universiteit, de Plantijn Hogeschool en het Provinciaal Instituut voor Hygiëne in Antwerpen en het nieuwe NAVO-hoofdkwartier in Evere.

Agref is een familiebedrijf dat in 1945 door de vijf broers De Witte werd opgericht en dat zich toelegt op maatoplossingen in architectonish beton. Deze worden in het eigen atelier gemaakt, in verschillende kleuren en afwerkingen (glad, gezuurd, gewassen, gezandstraald, gepolijst, gegoten op structuurbekisting ...). Vandaag werkt Agref met 35 personeelsleden en richt het zich vooral op de grotere werven. Bernard De Witte: “We hebben alle expertise in huis om de meest uitdagende opdrachten tot een goed einde te brengen. We doen zelf het studie- en tekenwerk, hebben bekisters in dienst, beschikken over een eigen ijzerbinderij, een eigen betoncentrale en natuurlijk ook erg competente vakmensen voor wie architectonisch beton geen geheimen meer heeft.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer OCMW Zelzate Architect THV Atelier 4 Architecten (Gent) en Evolta (Brussel) Hoofdaannemer Antwerpse Bouwwerken (Borgerhout)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121

ZELZATE

Tekst | Koen Mortelmans

| Zilverbos

Beeld | Trans-Beton

BETON MET ZACHTE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK De levering van de 3.500 m³ stortklaar beton voor Bloemenbos gebeurde met de kleinst mogelijke ecologische voetafdruk: het kwam van de overkant van het kanaal Gent-Terneuzen. Leverancier Trans-Beton koos voor de inplanting van zijn vierde betoncentrale bewust voor de ligging langs het Kluizendok. In 1970 dwong een crisis in de sector vlasboer Paul Devooght en zijn vrouw Henriette Werbrouck een nieuwe weg in te slaan. Dat jaar richtten ze hun eerste betoncentrale op in Wingene. De tweede kwam in 1988 tot stand in Lokeren, de derde in 2007 in Roeselare. Na het overlijden van Paul Devooght zetten zijn vrouw en kinderen Marnix, Ingrid en Jeannette de zaak verder. Met een team van vijftig medewerkers verzetten ze op jaarbasis meer dan een half miljoen m³ beton. Daarmee is het in België het grootste familiebedrijf in de sector en de nummer vier van alle betonleveranciers.

De nieuwe hallenpomp van Trans-Beton aan het werk bij Volvo Cars in Gent. Deze pomp kan in een fabriekshal staan en kan openplooien onder kleine hoogte.

De recentste betoncentrale van Trans-Beton in Gent. Net als de centrales in Wingene, Lokeren en Roeselare is ze ook op zaterdagmorgen open.

ECOLOGISCH VERANTWOORDE INPLANTING Met zijn vijftig betonmixers en zes betonpompen, waarvan twee met een bereik van 43 meter, bedient Trans-Beton zowel particulieren en kmo-bouwbedrijven als grote aannemers van klasse 7 en 8. In 2013 opende Trans-Beton zijn vierde centrale, in Ertvelde, in het Gentse havengebied. "De keuze van de site voor de vierde centrale gebeurde heel doordacht", vertelt Alain Vanden Meersschaut, verkoopagent bij Trans-Beton. "We voelden dat de Vlaamse kilometerheffing voor vrachtwagens onafwendbaar was. Met een ligging langs het water konden we grondstoffen per schip laten aanvoeren. Dat scheelt flink in transportkosten. Maar ook ecologische principes en de toenemende fileproblemen wogen door in deze keuze. Overigens kozen we eerder in Roeselare ook al voor een voor binnenschepen bereikbare locatie." Omdat het Gentse havenbedrijf actief zocht naar sterke, watergebonden bedrijven rond het Kluizendok, kon Trans-Beton er een terrein van vier hectare in concessie

krijgen. "Dankzij de grote diepgang kunnen we er schepen tot 10.000 ton lossen. Van hieruit vertrekt er ook zand en grind naar onze niet-watergebonden sites. Ook hiervoor is de ligging ideaal, nabij de Gentse ring, de wegen naar het stadscentrum en de E34 richting Knokke of Antwerpen."

RUIM AANBOD De Gentse betoncentrale ligt vlak tegenover de staalfabriek van ArcellorMittal, het vroegere Sidmar. Daar leverde Trans-Beton al beton voor een nieuwe hefbalkoven. Maar iconischer voor de omgeving worden meer en meer de windmolens langs het Kluizendok. "We hebben ook voor de funderingen van deze turbines het nodige beton geleverd", onderstreept Vanden Meersschaut. De Gentse betoncentrale heeft een capaciteit van 180 m³ per uur en telt vijf cementsilo’s en zestien aggregatensilo’s. "Dit betekent dat we naargelang de vraag betonsoorten met diverse granulaten kunnen maken.” Voor de inrichting van de centrale gebruikte Trans-Beton de beste beschikbare technieken. Een bullist kan de centrale vanuit zijn bulldozer bedienen met een iPad. Verrijdbare transportbanden optimaliseren de lostijden van de schepen. "Alle mixers en pompen zijn uitgerust met een track and trace-systeem, waardoor we ze per minuut kunnen volgen en onze klanten het precieze uur van aankomst kunnen mededelen." ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 123

GENK | K-blok Campus Sint-Jan

Tekst | Jeroen Schreurs

Beeld | Architectengroep A4

K-BLOK VALT OP DOOR VEELKLEURIG KUNSTWERK Op de verschillende campussen van het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) vond de voorbije jaren een ingrijpende bouwen vernieuwingsoperatie plaats. Een van de mooiste realisaties: de nieuwe K-blok op de Campus Sint-Jan in Genk, waarvan de gevel bekleed is met kleurrijke glaspanelen.

'De kleur van het zwevende volume leunt aan bij die van de zichtbetonelementen van het bestaande ziekenhuis'

124 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

GENK | K-blok Campus Sint-Jan

Het Ziekenhuis Oost-Limburg heeft naast het medisch centrum André Dumont in Waterschei en de campus Sint-Barbara in Lanaken een grote campus in het oosten van de Genkse binnenstad. Blok K ligt aan de oostelijke zijde van de campus, langs het parkeergebouw. Het opvallende volume huisvest niet enkel de diensten die oorspronkelijk op campus André Dumont in Waterschei gevestigd waren, maar ook enkele extra functies: vijf verpleegafdelingen geriatrie plus het dagziekenhuis, de raadpleging pneumologie, een cardio-thoraxcentrum met zeven interventiezalen voor hoofdzakelijk hartkatheterisaties en een cardiale revalidatieafdeling. “De benodigde vierkante meters waren uiteindelijk veel groter dan initieel voorzien, wat uiteraard ook een belangrijke impact had op de architectuur”, vertelt ir. Philip Verheye, manager technische zaken in het ZOL. “Even vreesden we dat de K-blok visueel te zeer zou domineren, maar uiteindelijk valt het goed mee en is het in wezen het nieuwe gezicht van het ziekenhuis.” ›

Participanten aan het woord CENTRALE VERWARMING PEETERS – SANITAIR EN TOEBEHOREN Het sanitair in Blok K van Campus Sint-Jan is uitgevoerd met de nieuwste technieken. Een uitdaging die toekwam aan Centrale Verwarming Peeters uit Bree. Deze firma kan bogen op zeventig jaar ervaring in sanitair en verwarming en heeft doorheen de jaren ook een grote kennis inzake ventilatie, warmtepompen, zonneboilers en airconditioning opgebouwd. Intussen werkt de onderneming met 48 medewerkers die projecten realiseren in appartementscomplexen, openbare gebouwen, industriële panden en private woningen. Enkele belangrijke referenties zijn Vrijetijdscentrum De Kimpel in Bilzen, Lidl in Genk, Park Leopold in Sint-Truiden, Basisschool De Driehoek in Bocholt, Kim Clijsters Sports & Health Club in Bree ... Op Campus Sint-Jan installeerde de firma een driehonderdtal sanitaire toestellen: lavabo’s, toiletten, douches, spoeltafels, bedpanspoelers en zes medische scrubs. Tevens zorgde ze voor ongeveer duizend stuks toebehoren zoals alcogelhouders, handschoenhouders, elektronisch kraanwerk, zeepdispensers, spiegels en zeshonderd antisuicidale kapstokken.

GREGOIRE SCHILDERWERKEN – VAN VLOERBEKLEDING TOT SCHILDERWERKEN Een van de belangrijkste aannemers qua binnenafwerking op Campus Sint-Jan was Gregoire Schilderwerken uit Tongeren. Deze familieonderneming van de derde generatie is gespecialiseerd in traditioneel en brandwerend schilderwerk, behangwerk en het plaatsen van vloerbekleding. Ook het behandelen van houtwerk, het herstellen van kapotte moluren en buitenschilderwerken behoren tot haar activiteiten. Gregoire Schilderwerken richt zich zowel op de projecten- als privémarkt. Bij de grote realisaties in de zorgsector, onder meer het UZ Leuven en AZ Vesalius Tongeren, komt nu dus ook Campus Sint-Jan. Daar was de firma verantwoordelijk voor de plaatsing van zo’n 10.000 m² vinylvloerbekleding, ongeveer 1.500 m² pvc-wandbekleding en 14.000 m² polyesterdoek, die ook werd geverfd. Jean-Luc Gregoire: “Campus Sint-Jan was voor ons een belangrijk project vanwege de omvang. Onze ervaring kwam er goed van pas, net als onze souplesse om alles tijdig klaar te krijgen.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125

PEETERS ZN

am omslag

20-08-2009

09:23

Pagina 1

Centrale Verwarming Sanitair • Airconditioning

BOUW- EN INFRASTRUCTUURPROJECTEN

PEETERS & ZONEN N.V.

BOUWEN MET GEMOCO, EEN ZEKERHEID MEER, EEN ZORG MINDER !

Industrieterrein Kanaal Noord 1423 3960 BREE 089/46.13.24 Onze Firma is reeds werkzaam is sinds 1945 Fax 089/47.35.26 dus beschikt over jarenlange ervaring en vakmanschap. E-mail: info@peeterscv.be

Wij zijn werkzaam in appartementen, openbare gebouwen, industriegebouwen, woningen.

• Grondwerken • Betonwerken • Woningen • Appartementen • Riolering • Wegenbouw • Parkings & inritten

Onze speciliteiten zijn : Centrale verwarming Sanitair Airco Ventilatie Warmtepompen

Oude Heidestraat 83 3740 Bilzen tel: 089-41 52 80 info@gemoco.be www.gemoco.be

Industrieterrein Kanaal Noord 1423 3960 Bree / Tel.: 089 - 461324 Fax 089 - 468061 / info@peeterscv.be

16900367_peeters.indd 1

GREGOIRE & ZOON nv Schilder- & decoratiewerken

www.gregoirenv.be milieuvriendelijke natuurverven • behangen vloerbekleding • exclusieve raamdecoratie privé en industrie • nieuwbouw en renovatie GRATIS ADVIES EN PRIJSOFFERTE 10 JAAR GARANTIE OP BUITENSCHILDERWERKEN

Tomstraat 67 • 3700 TONGEREN • tel. 012 39 30 72 • fax 012 26 29 39 • info@gregoirenv.be • www.gregoirenv.be

vandemoortele adv

04-06-2007

14:18

Pagina 1

Voor iedere vraag een professionele oplossing Renovatie en nieuwbouw van openbare gebouwen, sporthallen, rusthuizen, serviceflats, culturele centra, kantoren en winkelruimtes.

Schardouwstraat 16/1 I 8870 Izegem G 0474 55 20 36 I F 051 30 44 41 tom@elektriciteitvandemoortele.be

06-06-16 14:2

GENK | K-blok Campus Sint-Jan

‘EXTRA CACHET’

UNIEK BEELD VOOR ELKE PATIËNT

Het nieuwe volume wordt gevormd door een grote portiek in gevelsteen. Die is van hetzelfde type als bij het bestaande ziekenhuis, maar krijgt door verlijming een ander patina. “In die portiek hangt een zwevend volume, uitgewerkt in een keramische gevelbekleding en integraal voorzien van kamerhoge aluminium gordijngevels”, zegt Gunther Herrijgers, ir. architect bij Architectengroep A4. “Die keramische gevelbekleding met samengestelde panelen van 3,6 meter op 1,2 meter is drie millimeter dik. Het is een niet-alledaagse gevelafwerking die het ziekenhuis een extra cachet geeft.”

Over de volledige lengte en hoogte van het gebouw zijn kleurrijke glaspanelen van de Nederlandse lichtkunstenaar Joost Van Santen geïntegreerd, met wie het ziekenhuis al eerder samenwerkte. De schijnbaar willekeurige compositie van glazen panelen met een meerkleurige opdruk doorbreekt de lineariteit het volume. Herrijgers: “Ze zijn zo ingeplant dat elke patiënt als het ware zicht heeft op een eigen en uniek schilderij, een compositie van zachte, diffuse kleuren.”

“De schijnbaar willekeurige compositie van glazen gevelpanelen met een meerkleurige opdruk doorbreekt de lineariteit het volume”

De bouw van de nieuwe K-blok was een intensief project voor Architectengroep A4, in het kader van een tijdelijke vereniging met Stabo en VK Engineering. “Het geeft ons dan ook veel voldoening dat het gebouw, in relatie met het glaskunstwerk, een nieuw uithangbord vormt voor de Genkse campus”, sluit Herrijgers af. ❚

De kleur van het volume leunt aan bij die van de zichtbetonelementen van het bestaande ziekenhuis. Dat geheel steunt op een sokkel waarvoor de architecten eveneens keramische gevelpanelen kozen, zij het in een iets donkerdere kleur. Die sokkel herbergt ook een nieuwe overdekte verbinding vanuit het ondergrondse parkeergebouw naar de toegang van het ziekenhuis. “En aangezien het volume van de uitbreiding niet conform de bestaande gebouwen is, opteerden we ervoor om de verbinding tussen het bestaande en het nieuwe gebouw te maken met twee lichtere volumes, uitgewerkt met een gordijngevel”, zegt Herrijgers.

Elke patiënt heeft zicht op een eigen en uniek schilderij, een compositie van zachte, diffuse kleuren.

Participanten aan het woord GEMOCO – BUITENAANLEG

Bouw- en infrastructuurbedrijf Gemoco uit Munsterbilzen nam de buitenaanleg van de ZOL Campus Sint-Jan in Genk voor zijn rekening. Het bedrijf verzorgde in de eerste plaats de gronden omgevingswerken. “De grootste uitdagingen van de werken waren de geringe bereikbaarheid van de werf, het feit dat alles in verschillende fases moest gebeuren en dat we al aan de slag moesten terwijl er nog andere werken aan de gang waren”, zegt zaakvoerder Arno Moors. “Het was ook niet gemakkelijk om de werken uit te voeren met een minimum aan lawaai en stofhinder en om doorheen het hele proces de toegankelijkheid van het gebouw te vrijwaren voor de patiënten. Dit alles vroeg een grote flexibiliteit op vlak van planning, inzet van personeel en aangepast machinegebruik.” De eyecatchers van Gemoco zijn vooral de houten Bilinga FSC-bekleding van de trapconstructie en de verharding van blauwe steen aan de hoofdingang van het ziekenhuis. Het bedrijf heeft ook onder meer een bushalte geplaatst.

TECHNISCHE FICHE Het opvallende volume huisvest niet enkel de diensten die oorspronkelijk op campus André Dumont in Waterschei gevestigd waren, maar ook enkele extra functies zoals verpleegafdelingen.

Bouwheer Ziekenhuis Oost-Limburg (Genk) Architect TV Architectengroep A4 (Leuven)

– Stabo (Leuven) - VK Engineering (Brussel)

Hoofdaannemer STRABAG Belgium (Antwerpen)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127

WIJGMAAL | Wijgmaalbroek

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | A33 Architecten

OUDE DAG TUSSEN KERK EN NATUURGEBIED Tussen de dorpskern van Wijgmaal en natuurgebied ‘het Broek’ verscheen in 2015-2016 de nieuwe woonzorgcampus Wijgmaalbroek. De doordachte inplanting verankert het wonen voor ouderen in het dagelijks leven van de dorpskern van Wijgmaal. Dankzij een uitgekiend ontwerp en selectieve materiaalkeuze slaagde de architect erin om deze woonzorgcampus naadloos in de omgeving te laten opgaan. A33 Architecten stelde de realisatie van een volwaardig publiek park voorop, in het verlengde van de Weduwenrij en op de rand van het Broek. De woonzorgcampus wordt beperkt tot één zijde van dit park. Een eerste bouwstrook met 26 assistentiewoningen trekt de gevellijn van de Weduwenrij door tot bij het Broek. Een tweede evenwijdige strook met het woonzorgcentrum voor 120 bejaarden werkt het bouwblok langs de Hadrianusstraat af met een private tuin voor dementerende bewoners, die aansluit op de private tuinen van de woningen. Tussen het woonzorgcentrum en de assistentiewoningen bevindt zich een semipublieke parktuin die een groene link vormt tussen kerk en Broek. Architect Gert Standaert van A33 architecten: “Een gelede gevelstructuur in licht beton, ingevuld met glas en hout, wil de gebouwen neerzetten als objecten in het weidelandschap. Een aardkleurige sokkel in gevelsteen (rond administratie en afdeling dementerende bewoners) laat het woonzorgcentrum zweven en pronken in het groen.”

Z-VORMIG GRONDPLAN Er werd voor een specifiek Z-vormig grondplan gekozen om de relatie met de omgeving vanuit alle kamers en verblijfsruimtes te maximaliseren. Architect Gert Standaert: “Met het oog op een minimale drempelvrees voor buitenstaanders werd de inkom verweven met een brasserie met terras, waar wandelaars en bewoners samen iets kunnen drinken. De ruimte achter de inkom is ingericht met een kwalitatieve woning voor dementerende bewoners met een centrale patio, interne rondgang, buitenwandeling, geur- en kleurtherapie … Op de verdiepingen is het gebouw ingedeeld in kleinere leefgroepen van vijftien bewoners. Elke leefgroep heeft een centrale leefruimte die is aangevuld met privatere zithoeken

128 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het centrum heeft een gelede gevelstructuur in licht beton, ingevuld met glas en hout. op het einde van de eigen woonstraat. De assistentiewoningen kenmerken zich door de gezellige inrichting van de leefruimte en slaapkamer rond een oost- of westgericht inpandig terras met zicht op het Broek.”

ONDER GROTE TIJDSDRUK Het volledige project werd sleutel-op-de-deur gerealiseerd door Bouwbedrijf Dethier. Hoewel deze onderneming al heel wat ervaring heeft met de bouw van dergelijke zorgcentra, was dit toch wel één van de grootste

WIJGMAAL | Wijgmaalbroek

Participanten aan het woord CONVENTS PRODUCTS – MAATMEUBILAIR

Door de specifieke inplanting kunnen de bewoners genieten van een prachtig zicht op het natuurgebied. dat het mocht concretiseren. Hoofdprojectleider Kristof Aerts: “De te realiseren omzet (+/- 14 miljoen) ten opzichte van de beschikbare tijd zorgde voor een erg hoge werkdruk en drukke werfbezetting. Op amper achttien maanden tijd moest het gebouw worden opgeleverd. Het is evident dat dit een erg strikte voorbereiding, planning en coördinatie vereiste. Samen met collega Thijs Smeets en Tom Van Severen slaagden we er niettemin in deze missie tot een goed einde te brengen. Natuurlijk ook met dank aan onze vakmensen en vele onderaannemers. En eveneens een dikke pluim voor de architect, die een bijzonder goed uitgewerkt dossier afleverde. Bouwtechnisch waren er weinig uitdagingen – met uitzondering de gevel, die is opgebouwd uit witte betonbalken en betonnen kolommen die zijn opgehangen aan een achterliggende structuur. Gezien hun grote afmetingen en hoge gewicht was het niet evident om ze allemaal mooi gelijnd en vlak bevestigd te krijgen. Maar ook daar zijn we glansrijk in geslaagd. Meer nog, we hebben lovende woorden gekregen over de erg kwalitatieve afwerking van dit gebouw.” ❚

In een zorgcentrum als WZC Wijgmaalbroek is de keuze van meubilair van primordiaal belang. Het moet immers niet alleen een ‘thuisgevoel’ geven, maar ook resistent, comfortabel en aangenaam ogend zijn. Vandaar dat de keuze op Convents Products uit Koersel viel. Dit schrijnwerkersbedrijf is immers al 65 jaar gespecialiseerd in de fabricatie van kwalitatief maatmeubilair voor de B2B-sector. Als onderdeel van de Convents Group kan de firma eveneens de afwerking van interieurs verzorgen (deuren, plafonds, muren, vloeren, schilderwerken ...). Vandaag bestaat het team van Convents Products uit een tachtigtal mensen. Enkele belangrijke referenties zijn het Havenhuis in Antwerpen, de nieuwe site van Nike in Laakdal, SVM Beringen en Peer ... En natuurlijk ook WZC Wijgmaalbroek in Wijgmaal, waar de firma voor het volledige maatmeubilair voor bewoners en personeel zorgde. In concreto ging het om het meubiliair voor de verpleegposten, de keukens op vier afdelingen, de tv-kasten in de zithoeken en de inkombalie. In de serviceflats plaatste het de keuken en bad/slaapkamerkasten, terwijl het de gemeenschappelijke delen van kasten voor de technieken en tv-kasten in de zithoeken voorzag. Hoewel het voor Convents Products de eerste keer was dat het met Bouwfirma Dethier en A33 Architecten samenwerkte, is alles heel vlot en aangenaam verlopen.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Aannemer

SLG – Senior Living Group (Kontich) A33 Architecten (Leuven) Bouwbedrijf Dethier (Kessel-Lo)

Uw interieur, onze expertise Laakstraat 53 | B-3582 Koersel t. +32 (0)11 45 81 00 | f. +32 (0)11 42 46 80

www.conventsgroup.com Offices | Healthcare | Hotels & Restaurants | Shops | Education

Convents-197x130-BAV.indd 1

| 129 BOUWEN AAN8/06/16 VLAANDEREN 08:50

ELBETON NV Nijverheidslaan 10 9880 AALTER Tel. 09/237.11.70

info@elbeton.be – www.elbeton.be ARCHITECTONISCH BETON Terrassen – Friezen Kolommen – Balken Sandwichpanelen – Plinten Maatwerk ISO – CBC - BCC

Wij trekken uw plan

Als bouwheer kunt u bij Vandenbussche opteren voor de co-engineering-formule, waarbij wij het volledige bouwtraject voor onze rekening nemen.

Net zoals elk aannemingsbedrijf stapt ook Vandenbussche in bouwprojecten waarvoor een lastenboek werd uitgeschreven.

Van voorbereidende studies, via het opstellen van het lastenboek tot de uiteindelijke oplevering.

Op basis van onze knowhow, ervaring en grootschalige structuur maakt de onderneming steevast een budgetvriendelijke offerte op en begeleiden we de professionele klant bij elke stap van het bouwproces.

‘Wij Trekken Uw Plan’

Vandenbussche NV - Groendreef 21 - 9880 Aalter - Tel.: 09 325 75 75 info@nvvandenbussche.be - www.nvvandenbussche.be

Het service-team Akko streeft op langere termijn naar algemene tevredenheid. Concreet betekent dit dat we ook na oplevering en ingebruikname instaan voor ontzorging. En dat voor onderhoud, aanpassingswerken en herstellingen.

LOKEREN | Hof Ter Clipsen

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Archeos en Vandenbussche

ASSISTENTIEWONINGEN

MET KLASSIEKE TOETS Hof ter Clipsen in Lokeren is een seniorenresidentie met 92 erkende assistentiewoningen. Met dit initiatief speelt Piron Invests in op de toenemende vraag naar aangepaste woningen voor oudere mensen die wel wat zorg nodig hebben, maar nog niet aan een verblijf in een woonzorgcentrum toe zijn.

Het fronton boven de inkom, de gemetselde zuilen en de loggiaterrassen verwijzen naar Italië en het classicisme. De appartementen zijn 55 tot 125 m² groot en tellen één of twee slaapkamers. Ze beschikken allemaal over een afzonderlijk terras of een eigen stuk tuin. Als zorgverlener fungeert Dicava, dat al langer assistentiewoningen beheert in SintNiklaas en Waasmunster. Vandenbussche (Aalter) heeft ze in twee fasen van respectievelijk 59 en 33 woningen opgetrokken. "Naargelang de vraag van de kopers hebben we bepaald hoeveel appartementen van elk type we inplantten", verklaart architect David Bouwens (Archeos). "We hebben Ter Clipsen niet ontworpen vanaf het gebouwencomplex, maar vanuit de individuele appartementen. Het kwam erop aan ze op de meest praktisch en esthetisch verantwoorde manier met elkaar te combineren." Vooraf bestudeerde Archeos vooral de bestaande assistentiewoningen van Piron elders in het Waasland. "Intussen hebben we zelf nieuwe opdrachten gekregen van initiatiefnemers die Hof ter Clipsen hebben gezien."

JETSTREAM

"De hoekwoningen hadden de meeste aantrekkingskracht"

Ter Clipsen ligt in een parktuin met vijver en petanquebaan. Het beschikt over een eigen restaurant, strijk- en wassalon, een salon voor lichaamsverzorging met pedicure, manicure en massage, een fitnessruimte en een wellnessruimte met jacuzzi, sauna en infraroodcabine. "Allemaal net als het binnenzwembad rolstoeltoegankelijk", onderstreept Bauwens. Het vier meter brede zwembad is slechts acht meter lang, maar wel uitgerust met jetstream, zodat je er echt stevig kan zwemmen." ›

Het restaurant heeft een oppervlakte van 250 m².

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 131

LOKEREN | Hof Ter Clipsen

gespreid over drie bouwlagen, maar de met pannen beklede puntdaken verlenen de hoeken een torenachtig karakter. "Die daken hebben geen functionele betekenis, maar zijn een puur esthetische keuze", aldus Bauwens. "Tijdens de verkoop stelden we wel vast dat de hoekappartementen het populairst waren."

VLOERVERWARMING ÉN -KOELING Binnen vestigt de projectleider de aandacht op de verwarming. "In de gemeenschappelijke ruimtes staan ventiloconvectoren, maar in de woningen hebben we vloerverwarming en -koeling geïnstalleerd. Het gekozen vierpijpssysteem kan niet alleen verwarmen, maar ook koelen. Met individuele thermostaten per appartement." ❚

TECHNISCHE FICHE

Het gevelmetselwerk is uitgevoerd in wildverband. “Hof ter Clipsen is een typisch 'Wij trekken uw plan’-dossier,” zegt Wouter Lavens, projectleider bij hoofdaannemer Vandenbussche. "De bouwheer had bij het eerste contact twee redelijk eenvoudige plannen zonder meetstaat en bestek, zonder studies van stabiliteit en technieken. Onze eigen studiedienst stond in voor het opstellen van een lastenboek en meetstaat en maakte een kostenraming. Na het aanstellen van de ingenieurs voor het uitvoeren van een studie en het kiezen van een EPB-verslaggever en veiligheidscoördinator konden we een concreet voorstel uitwerken. We werken heel graag op deze manier. Desgewenst zorgen wij ook voor een architect. Zo kunnen we zelf ook onze onderaannemers kiezen en slagen we erin om zowel de opdrachtgever als de architect te ontzorgen."

HOEKTORENS De lichte afwerking, de gemetselde zuilen, loggiaterrasen en uitspringende balkons in prefabbeton met aluminium leuningen verlenen de buitengevel een Italiaans, neoklassiek karakter. Een fronton boven de hoofdinkom versterkt dit beeld. De appartementen zijn

lift, Uw Uwlift, lift, vak.ons vak. ons vak. Nieuwpoort

tel.: +32 (0)58 23 44 52

Gent

tel.: +32 (0)9 243 85 85

Nieuwpoort

tel.: +32 (0)58 23 44 52

Nieuwpoort

Gent tel.: +32 (0)58 23 44 52

tel.: +32 (0)9 243 85 85

www.cosmolift.be info@cosmolift.be

Gent www.cosmolift.be

tel.: +32 (0)9 243 85 85 info@cosmolift.be www.cosmolift.be info@cosmolift.be

132 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Bouwheer Piron Invests (Beveren-Waas) Architect Archeos (Lokeren) Hoofdaannemer Vandenbussche (Aalter)

Participanten aan het woord COSMOLIFT – LIFT VOOR ASSISTENTIEWONINGEN Twee techniekers van het vijftigjarige familiebedrijf Cosmolift (Zwijnaarde/ Gent) plaatsten in Hof ter Clipsen een machinekamerloze lift voor de assistentiewoningen. "Zowel in woongebouwen als in kantoren vormt de MRL3 één geheel met zijn omgeving", zegt sales manager Colin Dearman. "Niet alleen door zijn aansprekende vormgeving, maar ook door zijn robuuste en compacte technologie, die optimaal gebruik van de liftschacht mogelijk maakt, is hij universeel inzetbaar." In de liftensector profileert Cosmolift zich zowel in installatie als onderhoud. "We leveren en plaatsen nieuwe liftinstallaties voor nieuwbouw en bestaande gebouwen. We staan ook in voor transformaties en renovaties van bestaande liftinstallaties. Eén van onze sterkste troeven is onze onderhouds- en ontstoringsdienst, die permanent ten dienste staat van onze klanten." Bij de twee vestigingen van Cosmolift (Zwijnaarde-Gent en Nieuwpoort) samen werken negentig mensen. Ze werkten recent ook mee aan de woonzorgcentra Huis aan Zee in Blankenberge en Zoetenaard in Stekene en aan Seniorencentrum OLV in Bornem.

ELBETON – ARCHITECTONISCH BETON Elbeton (Aalter) vervaardigde alle terrassen en kroonlijsten in architectonisch beton. Elbeton bouwde de voorbije dertig jaar een uitgebreide knowhow op in dit segment van de bouw. Het onderscheidt zich door de precisie en afwerkingsgraad van de betonelementen. Dit is ook op Hof Ter Clipsen duidelijk, met als blikvanger de kroonlijst boven de hoofdingang. "Dergelijke projecten zijn gesneden brood voor ons", zegt technisch directeur Francis Reynaert. "Maar we gaan ook geen enkele uitdaging uit de weg en trachten zo flexibel mogelijk in te spelen op de markt. Onze eigen studie- en tekendienst en productieverantwoordelijke Patrick Decorte zijn vanaf de start actief betrokken bij bouwprojecten. Ze denken mee met de aannemers en architecten om zo vlot mogelijk de architectonische prefab te implementeren op de bouwplaats. In totaal werken bij Elbeton een 25-tal degelijk opgeleide mensen samen om de architectonische betonelementen vorm geven." Sinds 2004 is Elbeton in handen van RVM Invest, dat blijvend investeert in de verdere uitbouw ervan. Recente referenties zijn wooncluster Clos Du Marais in hartje Brussel voor Besix Red, residentie Keizerhof in Oudenaarde voor Senior Homes en woonzorgcentrum De Vlinder voor het lokale OCMW en Belfius in Harelbeke.

KNOKKE | Belle Epoque

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Orpes

KNOKKE-HEIST VERWELKOMT

VIJFSTERRENWOONZORGCENTRUM In de schitterende nieuwe wijk Duinewater in Knokke-Heist, op wandelafstand van het station, ligt de residentie Belle Epoque. Dit uniek zorgconcept verzamelt onder één dak een woonzorgcentrum, een centrum voor kortverblijf, een beschermende eenheid voor bewoners met dementie en twintig assistentiewoningen. Dit alles met een service die qua hotellerie en restauratie aan de normen van een vijfsterrenhotel beantwoordt. De Groep Orpea-Clinea is sinds haar ontstaan in 1989 uitgegroeid tot een belangrijke Europese speler binnen de zorgverlening aan hulpbehoevende personen. Ze investeert continu in woonzorgcentra, revalidatieziekenhuizen en psychiatrische klinieken. Mikael Shamim, adjunct-directeur van Orpea Belgium: “Persoonlijke aandacht en zorgverlening op maat lopen als een rode draad doorheen ons beleid. Vandaar ook dat we proberen om kamers en assistentiewoningen naar ieders wensen en budget te voorzien. Daarom biedt Orpea in België zowel volkse als erg prestigieuze oplos-

singen, waar mensen zich thuis voelen in een omgeving die de hunne is. Sinds 2016 is er met Park Lane in Antwerpen én Belle Epoque in Knokke-Heist de befaamde vijfsterrenklasse bijgekomen.” Marc Verbruggen, afgevaardigd bestuurder van Orpea Belgium: “Met Belle Epoque beogen we superieure kwaliteit van wonen en verzorging voor een doelgroep van mensen die graag gedijen in deze levensstandaard.”

VEEL RUIMTE PER BEWONER Belle Epoque is een L-vormig gebouw met vier bouwlagen (waarvan één ondergrondse parking), opgesteld rond een elegante toren. De totale oppervlakte van het pand bedraagt 10.755 m², dus gemiddeld maar liefst 90 m² per bewoner. De individuele kamers variëren van 24,5 tot 60 m² en de assistentiewoningen van 44 tot 66 m². Binnenin werd het gebouw met de meest hoogwaardige materialen afgewerkt, zoals bamboeparket, prachtige houten lambrisering, vloerverwarmde keramische parkettegels .... Natuurlijk zijn ook de zorgvoorzieningen zoals gehospitaliseerde bedden, meldingssysteem, muurgeleiders, afwezige (douche)opstapjes, rolstoeltoegankelijkheid en een zwembadlift in de afwerking geïntegreerd, en dit op bijna onzichtbare wijze. › Het eten wordt verzorgd door tweesterrenchef Yves Mattagne.

‘Lichtheid, helderheid, harmonie en rust zijn de zichtbare architecturale kenmerken waarmee Belle Epoque zich naadloos integreert in de standingvolle buurt’ BOUWEN AAN VLAANDEREN | 133

Betonconstructies 100% waterdicht afsluiten? Dat is gegarandeerd door gebruik van Novacell: een koud gespoten en dus naadloze bedekking van betondelen die 100% verkleefd ook op vochtige ondergronden. Betondelen zoals parkeergarages, kelderwanden, daktuinen, reinwaterkelders en kunstwerken. Een product van het hoogste niveau. Wenst u meer informatie bezoek dan onze website of neem telefonisch contact met ons op.

Kimmenade Nederland B.V. Vossenbeemd 9 5705 CL Helmond Postbus 144 5700 AC Helmond Nederland

T +31 (0)492 53 31 22 F +31 (0)492 52 80 95 E info@kimmenade.nl W www.kimmenade.com

Mr. F.J. Haarmanweg 46, 4538 AS Terneuzen Telefoon +31 (0) 115 69 59 51 e-mail info@jurryprojects.nl www.jurryprojects.com

BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING

HOFLEVERANCIER

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Bouwen aan Monumenten? Bel of mail ons! T +32 50 36 81 70 Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

KNOKKE | Belle Epoque

Belle Epoque is een L-vormig gebouw, opgesteld rond een elegante toren.

De individuele kamers variëren van 24,5 tot 60 m².

RUIME WAAIER AAN VOORZIENINGEN Orpea investeerde maar liefst 34 miljoen euro in Belle Epoque. Het resultaat is dan ook ongekend in het Belgische zorglandschap. Het volledige centrum ziet eruit als een vijfsterrenhotel waar standingvolle huiselijkheid en sociaal contact centraal staan. De bewoners kunnen genieten van een zwembad inclusief een personenlift, een welness- en welzijnscentrum, gezellige ontmoetingsruimtes, dagelijkse animatie, tal van stijlvolle activiteiten en een tuin van meer dan 9.000 m² (inclusief golfterrein). Het eten wordt verzorgd door tweesterrenchef Yves Mattagne, die ook een aanpalende brasserie uitbaat. Ondanks het kwaliteitsvolle kader waarmee Orpea op de eerder begoede klasse mikt, werd met het ontwerp van het gebouw een traditionele soberheid gecultiveerd. Met traditioneel metselwerk, witgekalkte muren en hellende daken met natuurrode stormpannen werd een eenvoudig natuurlijk karakter nagestreefd dat op het bouwkundig kusterfgoed is geïnspireerd. Lichtheid, helderheid, harmonie en rust zijn de zichtbare architecturale kenmerken waarmee Belle Epoque zich naadloos integreert in de standingvolle buurt die Duinewater is geworden. ❚

Participanten aan het woord KIMMENADE NEDERLAND – AFDICHTING KELDERWANDEN EN DEKKEN De kelderwanden en dekken van Belle Epoque werden door Kimmenade Nederland naadloos waterdicht gemaakt. Hiertoe maakte het Helmondse bedrijf gebruik van Novacell. Deze eigen ontwikkeling betreft een koud gespoten betonnen afdichtingsmiddel dat voor de permanente afdichting van onder meer betonkelders, parkeergarages, forten, kunstwerken en daktuinen zorgt. Directeur Betonafdichtingen, Marco Schippers: “Novacell wordt al veertig jaar lang succesvol in vele projecten toegepast. Het is scheuroverbruggend, snel toepasbaar – tot 1.500 m² per dag, direct verwerkbaar op de nog vochtige ondergrond, direct beloopbaar, 100% uv-bestendig, erg elastisch, bestand tegen chemicaliën en dooizouten, zelfherstellend, oplosmiddelenvrij én erg duurzaam met een bewezen technische levensduur van meer dan 35 jaar. Aannemersbedrijf Van der Poel koos voor deze oplossing in Belle Epoque om zekerheid in te bouwen. Want lekkende wanden en dekken, en de daaraan verbonden faalkosten, worden dankzij Novacell gegarandeerd tot een minimum beperkt.” Kimmenade Nederland BV werd in 1905 opgericht en staat bekend als een gerenommeerd dakbedekkingsbedrijf. In de loop der jaren heeft de onderneming zich ontwikkeld tot een full service-organisatie op het vlak van daken betonafdichtingen voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten. Naast waterdichting is Kimmenade Nederland ook sterk in het uitvoeren van service en onderhoud aan daken.

De bewoners hebben toegang tot allerlei zorgvoorzieningen, waaronder een mooie wellnessruimte.

Participanten aan het woord JURRY PROJECTS – VLOERBEKLEDING Ook voor de vloerbekleding werd bij Belle Epoque gekozen voor gerenommeerde Belgische fabrikanten. 6.800 m² statig Mohawk Lounge-tapijt van Lano is afgewisseld met rustiek gerookt eiken naturel geoliëd parket (in totaal 800 m²) en PVC houtlook kleur Verdon Oak van Moduleo (500 m²). Dit alles werd geleverd en gelegd door Jurry Projects uit Terneuzen, dat trouwens ook 1.600 strekkende meter plint installeerde. Deze specialist in flexibele vloerbekleding en binnenzonwering is al sinds 1878 in Nederland actief en profileert zich sedert enkele jaren ook in België. Zaakvoerder Jos Konings: “We zijn in het bezit van het predikaat hofleverancier, wat onder meer staat voor bewezen kwaliteit, solidariteit en continuïteit van onze onderneming. Jurry Projects onderscheidt zich verder door zijn korte communicatielijnen, no-nonsensementaliteit, vakbekwaamheid en persoonlijk contact.” Vandaag werkt de onderneming met tien vaste medewerkers, die bij grote projecten ondersteund worden door interimkrachten. In Belle Epoque was Jurry Projects vijf maanden lang actief met vier mensen, wat het een van de grotere realisaties in België maakt.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Orpea België (Brussel) Architect Arcas (Knokke-Heist) Hoofdaannemer Van der poel (Terneuzen)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 135

MAASMECHELEN | De Mispelaer

Tekst | Aaron Eerdekens

Beeld | Tectum Aluminium

STRAKKE GLAZEN BALUSTRADES VOOR DE MISPELAER Eind april is De Mispelaer in Maasmechelen officieel ingehuldigd. Het gebouw bestaat uit een grote winkelruimte met daarboven drie verdiepingen die plaats bieden aan serviceflats van verschillende groottes met één of twee slaapkamers. In september 2016 nemen de eerste bewoners hun intrek in het gebouw, dat onder meer in het oog springt dankzij de balustrades met zijdelings ingeklemd glas op de terrassen.

De balusters met zijdelings ingeklemd glas zijn iets stijlvoller dan de andere modellen, vooral qua afwerking”, vindt Frank Van de Wyer. “In de meeste balustrades zit het glas in een boven- of onderprofiel geklemd”, zegt Frank Van de Wyer van Tectum Aluminium, dat instond voor de plaatsing van de balustrades. “Tegenwoordig willen architecten echter alles strakker hebben. Bij balustrades waar het glas onderaan is ingeklemd, is er amper of geen aluminium zichtbaar, maar het glas is veel dikker en dus ook duurder. Zijdelings ingeklemd glas biedt een tussenoplossing. Er is geen boven- of onderprofiel, er zijn enkel halfhoge balusters waartussen het glas is ingeklemd.”

GEMODERNISEERD SYSTEEM Tectum Aluminium beschikte in het verleden al over een vergelijkbaar systeem. Het bedrijf heeft dat systeem nu gemoderniseerd en heeft er nieuwe balusters met halfronde profielen van gemaakt. In de Mispelaer zijn de MT Glass Wedged S-balustrades voor de eerste keer toegepast. Het is een project van 500 lopende meter dat ook aluminium muurkappen en negentien samengestelde privacyschermen bevat. “De grootste meerwaarde van het systeem is dat er vrij weinig aluminium zichtbaar is en dat de baluster geen boven- of onderprofiel heeft. Het gaat om halfhoge verticale stijlen met een strak uitzicht, waarbij de transparantie van het glas optimaal benut wordt. Omdat het om serviceflats gaat, is er in De Mispelaer ook op enkele plaatsen gekozen om een extra

136 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

handgreep op de balusters te plaatsen. Zo zullen de senioren minder geneigd zijn om dicht bij de buitenkant van het terras te komen”, zegt Van de Wyer.

STRAK EN MODERN GEBOUW Het plaatsen van de balusters is onlangs afgerond. Ondanks het feit dat het om een nieuw product gaat, heeft de plaatsing weinig problemen veroorzaakt. Het systeem was op voorhand uitvoerig getest. Bovendien is ook de plaatsingsprocedure ongeveer dezelfde als bij andere balusters. “Eerst worden de tekeningen gemaakt en brengt de monteur de juiste aftekening aan op het beton. Vervolgens worden de ankergaten geboord, worden de balusters chemisch verlijmd en geplaatst en wordt het glas ertussen gezet. De balusters met zijdelings ingeklemd glas zijn iets stijlvoller dan de andere modellen, vooral qua afwerking. Voorts passen ze mooi bij de rest van het gebouw, dat eveneens strak en modern oogt”, zegt Van de Wyer.

UITBREIDING NAAR NIEUWBOUWMARKT Tot een jaar geleden was Tectum Aluminium enkel actief in de renovatiemarkt. “Vanaf toen is er geïnvesteerd om producten te kunnen aanbieden waar de nieuwbouwmarkt heel specifiek naar vraagt. Dat betekent dat er meer nadruk moest worden gelegd op stijl en design. In 2016 bestaat de orderportefeuille

MAASMECHELEN | De Mispelaer

“De grootste meerwaarde van het systeem is dat er vrij weinig aluminium zichtbaar is en dat de baluster geen boven- of onderprofiel heeft”

Door het glas zijdeling in te klemmen tussen halfhoge verticale stijlen, wordt de transparantie ervan optimaal benut. van ons bedrijf al voor 30% uit nieuwbouwprojecten”, zegt Van de Wyer. Om een ruimer aanbod dan de concurrenten te creëren, vervaardigt Tectum Aluminium naast de klassieke aluminium- en glasbalustrades en de zijdelings en onderaan ingeklemde balusters ondertussen ook producten van staal, zoals spijltjes- en lamellenbalustrades, trapleuningen en muurgrepen. Op die manier biedt het bedrijf de architect een grote verscheidenheid aan producten die in één tekening op elkaar kunnen worden afgestemd. ❚

De balusters passen mooi bij de rest van het gebouw, dat eveneens strak en modern oogt.

balustrades in aluminium, staal en glas privacyschermen muurkappen frontplaten trapleuningen muurgrepen balkonbeglazing

T +32 3 889 66 03 www.tectumalu.be

TectAlu_Adv_BouwenaanVlaanderen_B.indd 1

| 137 BOUWEN AAN1/06/16 VLAANDEREN 15:31

BRASSCHAAT | Prins Kavelhof

Het project omvat de realisatie van twaalf paviljoenen met lageenergiewoningen.

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Michiel De Cleene

ZORGCENTRUM IN DE VORM VAN URBAN VILLA’S Op de site van het oude OCMW-rusthuis in Brasschaat komen 192 nieuwe assistentiewoningen. Het project omvat drie bouwfases en zal eindigen in maart 2017. Dankzij een uitgekiende architectuur van POLO Architects & ar-te is Prins Kavelhof een conglomeraat van urban villa’s geworden dat bijzonder goed in het landschap past en de bewoners een plekje geeft waar het aangenaam vertoeven is. Bij het ontwerp van ‘Prins Kavelhof’ stond integratie in de omgeving centraal. Geen eenvoudige opdracht aangezien het behoud van het karakteristieke parklandschap een belangrijk aandachtspunt was. Michiel Verhaverbeke, director bij POLO Architects: “Vandaar dat we kozen voor een ruimtelijk concept dat geënt is op het principe van een conglomeraat van afzonderlijk ingeplante gebouwen. In concreto zijn de gebouwen opgevat als urban villa’s in het groen. De bestaande open ruimte werd als karakteristiek element maximaal gerespecteerd en zelfs versterkt door een ingreep met kleinere deelentiteiten.”

TWAALF PAVILJOENEN EN FOYERGEBOUW Er werden drie verschillende typologieën ontwikkeld met lage-energiewoningen van circa 60 tot 100 m², verspreid over twaalf paviljoenen. Het betreft constructies in dragend metselwerk in kalkzandsteen en wisselende parament-voegwerkmengelingen per bouwblok. De buitengevels zijn afgewerkt in gevelmetselwerk met

138 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

aluminium buitenschrijnwerk in drie kleurvariaties. Michiel Vanhaverbeke: “Het aantal bouwlagen varieert van vier tot zeven. Op die manier ontwikkelden we een diverse beeldtaal, in harmonie met de kleinschalige korrel van de omgeving.” Aan de zijde van de hoofdontsluiting aan de Prins Kavellei bevindt zich het gemeenschappelijk foyergebouw van 540 m² met één bouwlaag, waarin onder meer een ontvangstbalie en permanentie van de woonassistenten voorzien zijn, samen met een bibliotheek, ontmoetingsruimte en café-restaurant. De kelderverdieping is ingericht als parkeerfaciliteit voor de bewoners. Het gebouw bestaat uit een staalconstructie, afgewerkt met natuursteen, glaspartijen en houtwerk.

PERGOLA ALS AORTA VAN DE SITE Zonder meer in het oog springend, is de grote meanderende pergola uit gelakt staal die alle entiteiten op informele wijze met elkaar verbindt. Michiel Verhaverbeke: “Met dit speelse, luchtige element wilden we het Prins Kavelhof een eigen

BRASSCHAAT | Prins Kavelhof

Participanten aan het woord MEBO CONSTRUCT - STALEN PERGOLA'S

Het gemeenschappelijke foyergebouw biedt plaats aan een ontvangstbalie, bibliotheek, ontmoetingsruimte en café-restaurant.

‘Met de grote, meanderende pergola wilde de achitect Prins Kavelhof een eigen en eigenzinnige plek in het park geven’ en eigenzinnige plek in het park geven. De pergola creëert contrasterende ruimtes en lijnt het landschap scherper af in horizontale richting. Door zich naar en tussen de bestaande boomstructuren te plooien, gaat hij immers op in het omhullende landschap. De pergola is trouwens voldoende hoog, zodat hulpdiensten eronder kunnen rijden en ook taxi’s of auto’s zich gecontroleerd tot aan de voordeur kunnen begeven. Daarnaast dient hij ter beschutting van rustbanken, de petanquebaan, aangepaste fitnesstoestellen ...” ›

Tussen de verschillende gebouwen van het complex in werden wegenis en groenzones geïntegreerd. Blikvangers in die groenzones zijn drie stalen pergola's die werden gerealiseerd door Mebo Construct uit Lokeren. "De pergola's kenmerken zich door hun grillige vorm", legt zaakvoerder Filip Melis uit. "Ze staan stuk voor stuk op stalen kolommen en worden bovenaan nog voorzien van specifieke verlichting die een leuke sfeer creëert. Nadat we vorig jaar de eerste plaatsten (30 x 15 m), hebben we intussen de tweede gemonteerd, die 100 x 25 m is. In het najaar is de plaatsing van de derde voorzien." De pergola's bestaan uit stalen kaders van 85 x 85 cm en aan elkaar gelaste stalen latten (elk 30 cm). "Het lassen en monteren van die kaders vergt een bepaalde stabiliteit. Daarnaast moesten we ervoor zorgen dat alle grote vlakken op elkaar afgestemd en perfect uitgelijnd zijn, zodat het er aan de buitenkant uitziet als een doorlopend geheel met mooie rondingen." Na een eerste montage in het atelier onderging het materiaal een roestwerende behandeling (stralen, metalliseren, poederlakken in RAL-kleur), waarna de diverse elementen met kranen op de kolommen worden gezet. Een uitdagende klus voor deze aannemer, die graag speciale werken uitvoert en zich onder meer specialiseert in totaalprojecten op maat in staal, rvs en aluminium (van trappen, leuningen, passerelles, luifelstructuren tot zonweringssystemen). Met Umbris ontwikkelde het bedrijf ook een eigen lamellendak.

OTIS – ENERGIEZUINIGE LIFTEN In een woonzorgcentrum zijn betrouwbare en energiezuinige liften een must. Vandaar dat de bouwheer van Prins Kavelhof een beroep deed op Otis (Dilbeek) voor de installatie van de twaalf liften in de serviceflats en de twee liften voor de gezamenlijke ruimtes. Otis produceert, installeert, moderniseert en onderhoudt liften, roltrappen en rolpaden. De liften die in Prins Kavelhof werden geïnstalleerd, hebben een energierecuperatiemodule en werken met platte-riemtechnologie, waardoor ze niet alleen geruisloos zijn, maar ook minder energie verbruiken ten opzichte van andere liften. Sales Engineer New Equipment Tim Debucquoy: “De grootste uitdaging in dit project was de planning. Je hebt immers niet alles zelf in de hand vermits er meerdere onderaannemers op de werf actief zijn. Vandaar dat we in drie fases hebben gewerkt, telkens met een team van vier mensen.”

TECHNISCHE FICHE Zonder meer in het oog springend, is de grote meanderende pergola uit gelakt staal.

Bouwheer Van Roey Vastgoed (Rijkevorsel) Architect POLO Architects (Antwerpen & Brussel) en ar-te (Leuven) Hoofdaannemer Van Roey (Rijkevorsel)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 139

Flemish Government office tower, Ghent

Tavernierkaai 2 box 28 B 2000 Antwerp +32 (0)3 225 18 84 Artesis Plantijn university college, Antwerp

Havenlaan 86C box 409 B 1000 Brussels +32 (0)2 486 02 86 www.polo-architects.be info@polo-architects.be

MEBO CONSTRUCT

Ontdek nog meer knappe staaltjes vakmanschap op www.mebo.be en www.umbris.be Brandstraat 26, 9160 Lokeren - 09 349 49 88 - info@mebo.be

BRASSCHAAT | Prins Kavelhof

Participanten aan het woord KA CONSTRUCT – ALUMINIUM SCHRIJNWERK

SLEUTEL-OP-DE-DEUR Groep Van Roey nam de volledige realisatie van dit project voor zijn rekening. Het ging om een sleutel-op-de-deuropdracht, wat betekent dat de onderneming instond voor de afbraakwerken, ruwbouw, technieken, nutsleidingen, binnenafwerking en zelfs de tuinen wegenisaanleg. Projectleider Jan Rombouts: “Het is een van onze grotere projecten vanwege het aantal woningen én de grote verscheidenheid aan opdrachten. Hoewel we veel ervaring hebben met de bouw van zorgcentra, is Prins Kavelhof toch iets speciaals aangezien elke woning een andere eigenaar heeft met specifieke wensen. Elke woning moest anders worden ingericht, wat een gigantische coördinatie met zich meebracht. Een andere uitdaging bestond in de afstemming van de woningen op de zorgfuncties, wat gepaard ging met de implementatie van speciale systemen en oplossingen. Denk hierbij maar aan toegangscontrole, verpleegoproep- en alarmsystemen met spraak, aangepaste

Het mooi ogende aluminium schrijnwerk van Prins Kavelhof werd ontworpen, geproduceerd en geïnstalleerd door KA Construct uit Beerse. Deze firma specialiseert zich al meer dan 35 jaar in aluminium oplossingen voor ramen, deuren en gevels voor de projecten residentiële bouw. Afgevaardigd bestuurder Rita Sprangers: “We werken bijna uitsluitend met Sprangers-profielen die al meer dan veertig jaar een kwaliteitsnorm op de markt zijn. Ons R&D-team zet die kwaliteit in om origineel maatwerk en profielconcepten uit te werken die bijdragen tot de esthetiek en het duurzame karakter van een project. Vervolgens wordt alles in onze eigen fabriek gefabriceerd en door onze vakmensen geïnstalleerd.” Bij Prins Kavelhof zorgde KA Construct voor de volledige montage en plaatsing van het aluminium schrijnwerk met hoge thermische en luchtdichtheidseisen. Er werd gekozen voor Sprangers-raamkaders type SP70 I en SD70, die van multiplex isolatiekaders werden voorzien om de luchtdichtheid rond het schrijnwerk te optimaliseren. In het foyergebouw koos de bouwheer voor de G50-gordijngevelprofielen. Rita Sprangers: “Gezien het succes bij de verkoop van de panden werd de uitvoeringstermijn sterk ingekort. Omdat KA Construct de montage en plaatsing volledig in eigen beheer doet, konden we probleemloos op deze gewijzigde planning inspelen en het project volgens alle wensen van de bouwheer opleveren.”

badkamers en toiletten ... Er werd ook veel aandacht besteed aan ventilatie (systeem D), akoestisch comfort, energieverbruik, groendaken en zonnepanelen. Het was een hele uitdaging om dit project in zo’n kort tijdsbestek te realiseren, maar we zijn erg blij dat we de kans hebben gekregen om Prins Kavelhof te ontwikkelen en te bouwen. Het is een uitermate mooi woonzorgcentrum geworden, waarop we bijzonder trots mogen zijn.” ❚

van Profiel tot Project

KA Construct ontwerpt, levert en installeert al meer dan 35 jaar aluminium maatoplossingen voor ramen, deuren en gevels voor de projecten residentiële bouw. “Van profiel tot project” begeleiden we u met kennis van zaken. Samen met ons R&D team kunnen we snel originele profielconcepten uitwerken en realiseren.

Betrouwbaar Veilig Duurzaam Innova5ef

Kempische Aluminiumconstructie nv Beemdenstraat 2, 2340 Beerse T 014 60 92 40 ■ F 014 62 00 34 info@kaconstruct.be www.kaconstruct.be

OTIS NV Toekomstlaan 6 2200 Herentals Telefoon: 014/57.50.60 Fax: 014/59.26.09

www.o"s.com

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 141

GENT | voorbeschouwing Expo 60+

Tekst en beeld | Probis

VERNIEUWDE VAKBEURS HEALTH&CARE ZORGT VOOR NIEUW ELAN IN BELGISCHE ZORGSECTOR De afgelopen jaren vonden in Mechelen en Brussel afwisselend de vakbeurzen Expo 60+ en Healthcare plaats. Beide evenementen smelten nu samen tot de vernieuwde vakbeurs HEALTH&CARE, die van 28 tot 30 september zal plaatsvinden in Flanders Expo in Gent. 280 toeleveranciers aan de gezondheids- en zorgsector zullen er hun producten, diensten en vernieuwingen voorstellen aan zesduizend zorgprofessionals.

Als platform voor de zorgsector brengt HEALTH&CARE de drie belangrijkste actoren samen: zorgindustrie, zorgprofessionals en de overheid. Voor haar eerste editie kan de organisatie meteen uitpakken met een sterk inhoudelijk programma. Naast een dertigtal geaccrediteerde seminaries rond zeer uiteenlopende actuele thema’s, staan er al sterke topsprekers op de agenda: onder meer Minister Jo Vandeurzen, Rector Anne De Paepe, Piet Vanthemsche (Voorzitter Wit-Gele Kruis), Jeff Gravenhorst (CEO ISS) en Leo Bormans (auteur en inspirator). Het programma wordt de komende weken nog verder aangevuld en is te raadplegen op www.health-care.be.

REALISTISCHE ZORGBELEVING Aan inhoud geen gebrek, maar daarnaast is er zeker ook ruimte voor ‘beleving’. Dankzij de bouw van drie zorgervaringskamers (woonzorg-, ziekenhuis en huiskamer) kunnen bezoekers de zorg beleven in een realistische omgeving, met al hun zintuigen. Op 30 september is er bovendien de uitreiking van de HEALTH&CARE-awards. Hiermee wil de organisatie nieuwigheden in de kijker plaatsen, creativiteit aanmoedigen, doordachte architectuur de aandacht geven die ze verdient en gastvrijheid belonen. Een onafhankelijke jury wijst de vakprijs toe en de bezoekers beslissen tijdens de beurs wie de publieksprijs verdient.

142 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

INNOVEREN, ONTMOETEN, INSPIREREN De standplaatsen, die vandaag al voor 95 % ingevuld zijn, worden in segmenten verdeeld over vier hallen op 10.000 m². In hal 5 wordt de kaart van de gezonde voeding getrokken. Daar wordt een Healthy Food Market en Kooktheater gelanceerd in samenwerking met Parki’s Kookatelier. Het thema van deze eerste editie is: ‘Malnutritie voorkomen zelfs als eten moeilijker wordt’. Via demonstraties wordt aangetoond dat mensen met slik- en kauwproblemen ook lekker, gezond en veilig kunnen eten zonder te moeten teruggrijpen naar fijngemalen voedsel dat niet zo smakelijk is en er niet lekker uitziet. Kortom: de sleutelbegrippen van dit nieuwe platform voor de zorgsector zijn innoveren, ontmoeten en inspireren. HEALTH&CARE gaat door van 28 tot en met 30 september in Flanders Expo in Gent. De vakbeurs krijgt enerzijds de steun van de overheid (Flanders’ Care) en anderzijds van de academische wereld (UGent en VIVES Hogeschool en KU Leuven). Ook de belangrijkste beroepsverenigingen uit de zorgsector zetten hun schouders mee onder het event: Zorgnet-Icuro, de Belgische Vereniging van Ziekenhuisdirecteurs, HFDV, VTDV, VSDV en VVAV. ❚

Archeologie

Tekst | Jeroen Van den Borre en Lien Van de Dooren

Beeld | BAAC Vlaanderen

ARCHEOLOGIE ANNO 2016 Medio 2016 verandert er heel wat voor wie een stedenbouwkundige aanvraag indient. Vanaf dan zal het nieuwe Vlaamse onroerend erfgoeddecreet zich immers duidelijk laten voelen op het terrein. De specialisten van BAAC zetten u graag op weg! of er waardevolle archeologische resten aanwezig zijn. Om na te gaan of een terrein al dan niet tot een zone behoort, kan je de website Geoportaal van de dienst Onroerend Erfgoed consulteren: www.geo. onroerenderfgoed.be.

Gebouwen uit Gent Minnemeers. De Vlaamse overheid heeft sinds 2016 een aantal archeologen en bedrijven gecertificeerd om welbepaalde stappen binnen het archeologisch onderzoekstraject uit te voeren. Die certificering is een waardemeter en zekerheid dat het traject op een juiste manier gevolgd wordt.

ARCHEOLOGIENOTA

om 58 historische stadskernen. Daarnaast zijn er ook een aantal zones vastgesteld die archeologisch ‘leeg’ zijn. Denk aan oude groeves of gebieden die reeds opgegraven zijn. Het leeuwendeel van Vlaanderen is echter onbekend terrein en niet ingedeeld in één van beide bovenvermelde zones. Daar dient dan ook vaak een vooronderzoek te gebeuren om na te gaan

CRITERIA Een archeologienota is in principe nodig wanneer iemand: • binnen een vastgestelde archeologische zone een terrein van minstens 300 m² wil ontwikkelen en minstens 100 m² van de oppervlakte zal verstoren. • in de rest van Vlaanderen een terrein van minstens 3000 m² wil ontwikkelen en minstens 1000 m² van de oppervlakte zal verstoren (voor landbouwzones geldt een grens van minstens 5000 m²). De concrete criteria zijn verduidelijkt in een beslissingsboom op de website van Onroerend Erfgoed.

De meest merkbare verandering in het decreet is de verplichting voor de indiener van een bouw- of stedenbouwkundige aanvraag om een archeologienota op te stellen wanneer zijn terrein voldoet aan bepaalde criteria. Zo’n nota is een studie waarin de opdrachtgever aangeeft hoe hij zal omgaan met archeologie binnen de ontwikkeling van zijn terrein. Per definitie bestaat een archeologienota uit een bureauonderzoek en veldwerk (meestal boringen en/of proefsleuven). Een uitzondering is mogelijk wanneer terreinen bijvoorbeeld nog niet in eigendom zijn en/of wanneer het terrein nog niet toegankelijk is, bijvoorbeeld doordat er nog gebouwen moeten worden gesloopt.

KORT SAMENGEVAT

ZONES De Vlaamse overheid heeft Vlaanderen ingedeeld in verschillende zones. Zo zijn er terreinen waar de kans op archeologie redelijk groot is, de zogenaamde archeologische zones. Concreet gaat het voorlopig

Skelet Gent Minnemeers.

Pottenbakkersoven Kortrijk Schaapsdreef.

Wanneer men dus een verkavelingsvergunning of stedenbouwkundige vergunning wil aanvragen voor een terrein dat voldoet aan de nodige criteria, moet een erkend archeoloog een archeologienota opstellen (al dan niet met onderzoek op het terrein zelf). Na bekrachtiging door de Vlaamse overheid wordt deze uiteindelijk bij de bouwaanvraag gevoegd. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 143

BRUSSEL | Kunstencentrum WIELS

Tekst | Bram Souffreau

PANORAMISCH DAKTERRAS VOOR KUNSTENCENTRUM WIELS Het Brusselse kunstencentrum WIELS pronkt sinds dit voorjaar met een panoramisch dakterras. De federale bouwexpert Beliris verbeterde ook het bezoekerscomfort en investeerde in een energiezuiniger museumgebouw. Beliris bouwde een toegang naar de dakverdieping van het Centrum voor hedendaagse kunst in Vorst. De lift en de trap werden met één niveau verhoogd. De diensttoegang tot het dakterras is nu een volwaardige toegang geworden. Lift en trap komen toe in een gloednieuwe constructie op het dak. Op die manier kan ook het grote publiek genieten van het prachtig uitzicht over Brussel, dat reikt tot diep in het Pajottenland.

MEER BEZOEKERS Maar dat was niet de enige ingreep die Beliris vorig jaar in de voormalige brouwerij uitvoerde. De verlichting en de isolatie van het auditorium werd verbeterd. De ruimte kreeg ook akoestische isolatie. In de educatieve ruimte onder de brouwkuipen paste

Beliris eveneens de verlichting aan en plaatste het isolatie. De bouwheer installeerde er ook nieuwe toiletten. Het gebouw uit 1930 kreeg voorts een extra keukenruimte voor traiteurs in de kelderverdieping en kitchenettes voor de seminariezaal en het dakterras. Beliris plaatste tevens extra noodtrappen en -uitgangen. “Dankzij deze ingrepen kan WIELS meer bezoekers ontvangen en genieten ze ook van meer comfort”, vat woordvoerder Elien De Swaef van Beliris de doelstelling samen. “De historische brouwzaal kan nu 160 personen extra aan – 369 bezoekers in totaal. In het auditorium mogen nu 120 personen binnen; dat zijn er 80 meer dan voor de werkzaamheden. Tussen mei 2015 en maart van dit jaar voerde Beliris verschillende ingrepen uit om de dagelijkse werking van WIELS te optimaliseren. Daarnaast hebben we ook de energieprestaties van het gebouw fors verbeterd.”

BETERE ENERGIEPRESTATIE Beliris boorde op de nabijgelegen parking 28 putten voor een bodemenergieopslagveld en koppelde dat BEO-veld aan een warmtepomp (119 kW). De warmtepomp sluit

De brouwerij Wielemans had ooit de grootste brouwzaal van Europa. Vandaag is het gebouw een getuige van de modernistische industriële architectuur in Brussel. (Foto: Kristien Daem)

144 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BRUSSEL | Kunstencentrum WIELS

dubbel glas met een U-waarde van 1,8 W/m²K. Daardoor zal het verbruik er met 70% dalen. “Dat werk was geen sinecure”, zegt De Swaef. “De typische zwarte metalen raamprofielen hebben we behouden. Het glas moest dus passen in profielen uit begin vorige eeuw die bedoeld waren voor enkelvoudig glas, vandaar dat er speciaal dun dubbel glas voor monumenten en beschermde gebouwen werd gebruikt.” Ook bij het plaatsen van de muurisolatie hield Beliris rekening met de eigenheid van het gebouw. Daarom koos de bouwheer ervoor om de isolatie in de brouwzaal, de technische ruimtes en kunstenaarsateliers en de educatieve zalen langs de binnenkant te plaatsen. Het architecturale karakter van het iconische, modernistische gebouw van de familie Wielemans, ontworpen door Adrien Blomme, bleef zo bewaard. ❚

Participanten aan het woord Arbeiders werken de gloednieuwe hal op het dak van WIELS af. De inzet van een mobiele kraan was noodzakelijk. (Foto: Beliris) aan op het bestaande ventilatiesysteem. Beliris moderniseerde de ventilatie ook in verschillende ruimtes, zoals de educatieve ruimte, het auditorium en de expozalen. Naast de warmtepomp beschikt WIELS nog over een klassiek verwarmingssysteem met een gasketel en een radiatorennetwerk.

“Het was geen sinecure om het glas in de monumentale brouwzaal te vervangen” “Vóór de eerste werkzaamheden in 2005 had WIELS geen muurisolatie en bestonden alle ramen uit enkel glas. Toen werd al een deeltje aangepakt. Wij hebben de inspanningen uitgebreid: 370 vierkante meter enkel glas werd vervangen door dubbel glas”, licht de Beliris-woordvoerder toe. Het WIELS-gebouw telt 980 vierkante meter raamoppervlakte. In de monumentale brouwzaal is al het glas vervangen door speciaal dun

In de brouwzaal met de drie brouwkuipen van de voormalige brouwerij Wielemans plaatste Beliris dubbel glas en muurisolatie. (Foto: Beliris)

BORINGEN VERHEYDEN – BEO-VELD “Naast het kunstencentrum Wiels, op het parkeerterrein, hebben we een boorgatenergieopslagveld (BEO-veld) geboord”, legt zaakvoerder Johan Verheyden van Boringen Verheyden uit Sint-Katelijne-Waver uit. “We boorden 28 putten van circa honderd meter diepte, voorzagen de verticale en horizontale leidingen en de vloeistoffen, bouwden het collectorpunt en verbonden de installatie met de warmtepomp.” Boringen Verheyden heeft de warmtepomp en het aangesloten warmte- en ventilatiesysteem niet geplaatst. “Onze specialiteit zijn de boringen, dus daarom werken we nauw samen met de HVAC-installateurs”, stipt Verheyden aan. Het bedrijf boort al ruim vijftig jaar waterputten. Zo’n vijftien jaar geleden nam het ook boringen voor geothermische installaties in de portfolio op. En intussen zijn die boringen de hoofdactiviteit van het bedrijf geworden. “We zijn vooral actief in Vlaanderen (tot aan de taalgrens), want we zijn meer gespecialiseerd in boringen doorheen zanden kleiformaties dan in massieve geologische lagen”, schetst Verheyden de werkzaamheden. “Onze twintig medewerkers voeren zowel boringen uit bij particulieren voor grondgekoppelde warmtepompen van 6 kW tot 12 kW, als bij scholen, ziekenhuizen, grote bedrijven en dus ook het kunstencentrum Wiels”, zegt Verheyden. “We werken soms rechtstreeks met de bouwheer, maar regelmatig ook in opdracht van aannemers. Vooral bij grote projecten is dat laatste het geval.” Boringen Verheyden voerde de voorbije jaren ruim 850 geothermische projecten uit.

Boringen Verheyden perfectioneert zowel de spoelboor- als de zuigboortechniek en hecht veel belang aan veiligheid en milieuvriendelijkheid.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 145

PROFESSIONAL KITCHENS

Wavre Zoning Wavre Nord Avenue Eiffel 8, B-1300 Wavre T +32(0)10 47 12 12 F +32(0)10 47 12 24 E info@sabemaf.be W www.sabemaf.be

Erembodegem Industriezone Zuid III Industrielaan 4, B-9320 Erembodegem T +32(0)53 70 98 07 F +32(0)10 47 12 24 E info@sabemaf.be W www.sabemaf.be

QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be

16900355_verheyden.indd 1

06-06-16 14:56

CIB NIEUWS

VLAAMSE VASTGOEDMAKELAARS IN DE MEDIA Als vertegenwoordiger van de Vlaamse vastgoedmakelaardij laten we regelmatig onze stem in de media horen. Daarbij proberen we telkens weer op een constructieve en positieve manier de spreekbuis van de sector te zijn. Onder meer deze visies en voorstellen kregen de laatste maanden de nodige aandacht. KORTE LOOPTIJDEN POPULAIRDER DAN OOIT BIJ AFSLUITEN WOONLENING Steeds meer Belgen sluiten voor de aankoop van hun woning een lening af van amper vijftien jaar of minder. In 2015 koos bijna de helft (44%) van de kopers voor een woonlening met zo’n korte looptijd. Dat stelt de Confederatie van Immoberoepen (CIB Vlaanderen), die de jaarlijkse cijfers van de Centrale voor het krediet aan particulieren (CKP) onderzocht. Belangrijkste redenen waarom de Belg meer en meer voor kortere looptijden kiest: de weerstand van de banken om leningen met een lange looptijd af te sluiten, het hoge aantal herfinancieringen en het feit dat de Belg steeds vaker een bescheiden woning koopt die hij dan in een latere fase inruilt voor een droomhuis. Tegelijkertijd zien we dat er op steeds oudere leeftijd geleend wordt. De veroudering toont volgens CIB Vlaanderen aan hoe lastig het voor jonge gezinnen en starters geworden is om een eigen woning aan te kopen als gevolg van de strengere kredietverstrekking. Doordat steeds meer eigen inbreng vereist is, blijven meer en meer jongeren langer thuis wonen of zijn ze aangewezen op de private huurmarkt. Nochtans zijn er op dit moment veel te weinig woningen op die huurmarkt.

stelt de Confederatie van Immoberoepen (CIB Vlaanderen) op basis van de jaarlijkse cijfers van de FOD Binnenlandse zaken. Achter deze tendens schuilt naast socio-economische redenen vooral een fiscale concurrentieslag tussen de gewesten. “En daar heeft de vastgoedconsument alleen maar baat bij”, aldus CIB Vlaanderen. In 2015 verhuisden zo’n 18.500 Brusselaars naar de Vlaamse Rand, de Kust en een aantal grotere steden zoals Gent, Antwerpen, Mechelen en Aalst. Sinds 2011 is het aantal Brusselaars dat zich in Vlaanderen vestigt stelselmatig gestegen. Ook het aantal Walen dat zich in Vlaanderen settelt, is toegenomen (van 7.300 in 2009 naar 7.460 in 2015). Meer nog: in 2015 vestigden zich voor het eerst meer Walen in Vlaanderen dan Vlamingen in Wallonië. De vraag moet dan ook worden gesteld in welke mate een streng beleid rond de looptijden op lange termijn houdbaar is, zeker als bijvoorbeeld de rentetarieven opnieuw uit het historische dal zouden klimmen. CIB Vlaanderen toont zich geen voorstander van excessen, maar meent dat er opnieuw langere looptijden (+25 jaar) moeten worden overwogen. Zeker voor jonge mensen en met het oog op langere loopbanen zou deze piste opnieuw bespreekbaar moeten zijn.

STEEDS MEER BRUSSELAARS EN WALEN BEGEVEN ZICH OP VLAAMSE WONINGMARKT Steeds meer Walen en Brusselaars begeven zich op de Vlaamse woningmarkt, terwijl minder en minder Vlamingen de omgekeerde beweging maken. Dat

Naast socio-economische redenen is het volgens CIB Vlaanderen vooral de fiscale concurrentieslag tussen de gewesten die de Brusselaars en Walen meer en meer voor de Vlaamse woningmarkt doet kiezen. CIB Vlaanderen stelt vast dat deze fiscale concurrentieslag tussen de gewesten alleen maar in het voordeel van de belastingplichtige is. Wil men wonen betaalbaar houden, dan is een verdere vermindering van de fiscale druk bij aankoop hoe dan ook broodnodig. CIB Vlaanderen blijft in dat opzicht pleiten voor een vereenvoudiging en een nieuwe verlaging van de verkooprechten. Zo heeft een eerdere verlaging van de toenmalige registratierechten in 2002 bewezen dat dit soort beleidsmaatregelen zowel voor de burger als de overheid een win-winsituatie kan creëren. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 147

DE DERDE LONG

INTELLIGENT BOUWEN! EEN DAG OVER BIM, LUCHTKWALITEIT EN AKOESTIEK De Derde Long, het kenniscentrum rond duurzaam woon- en werkcomfort, veiligheid en een gezond binnenklimaat, organiseerde op 14 juni een derde workshop. Relevante bijdragen en een interactieve rondleiding zorgden ervoor dat de bouwtheorie naadloos overging in de bouwpraktijk! In de bijdragen van Leen Peeters (Th!nk E) en Jelle Laverge (RUG) lag de focus op luchtkwaliteit. Op basis van enkele conclusies uit recent academisch onderzoek en een aantal prikkelende pratkijkvoorbeelden werd duidelijk dat luchtkwaliteit niet alleen een belangrijke parameter is om ons goed te voelen en performant te zijn, maar dat balansventilatie niet meer weg te denken is uit hedendaagse woningen en kantoren. Dat er tussen ontwerp en realiteit echter vaak een verschil zit, was eveneens een vaststelling die aan bod kwam, meer bepaald in de bijdrage van Bart Ingelaere (WTCB) rond akoestiek en nieuw akoestische normen in relatie tot actuele bouwconcepten. Een degelijke akoestische bescherming is een element dat in binnenruimten nog vaak over het hoofd wordt gezien. Nochtans is het van essentieel belang voor de gezondheid en de privacy van de bewoners, maar ook voor de productiviteit van de werknemers. BIM voor interieurontwerpen De bijzonder praktische benadering van Jos Vandamme (C3A) en Sebastiaan Van Damme zorgde voor werkbare inzichten rond BIM en Revit Architecture als een uitstekend instrument voor het modelleren en uitwerken van interieurontwerpen. Tegelijk vormt het ook een prima hulpmiddel om snel en professioneel een interieurconcept aan opdrachtgevers te kunnen tonen. Wanneer het interieurconcept later tot een uitvoeringsdossier wordt uitgewerkt in REVIT, zorgt dit voor een aanzienlijke tijdswinst. Tal van praktijkvoorbeelden ondersteunden dit uitgangspunt.

Leen Peeters

Jelle Laverge

Interactieve rondleiding AUDITORIUM4, een nieuwbouwproject op de CommunicatieCampus Gent dat volledig is opgetrokken in BIM, werd betrokken in deze workshop op basis van een interactieve rondleiding. De deelnemers maakten er kennis met nieuwe trends, innovatieve toepassingen en materialen: Daikin met het nieuwe driepijpswarmterecuperatiesysteem VRV IV, de innovatieve keukenmengkraan GROHE Blue Chilled & Sparkling, het maatwerk van Multiline en Knauf… Innovaties die zonder meer de ingrediënten vormen voor het bouwen aan morgen. ❚

Interactieve sessie Multiline.

Jos Vandamme

Sebastiaan Van Damme

Bart Ingelaere

Meer informatie via www.dederdelong.be en www.communicatiecampus.be

148 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BVA NIEUWS

HET AS-BUILTATTEST IN DE PRAKTIJK Het As-builtattest wordt gedefinieerd als een attest waarin wordt verklaard dat een constructie of gebouwencomplex niet of slechts beperkt afwijkt van de plannen die zijn ingediend ter aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning of melding. Het zou natuurlijk het eenvoudigst zijn als er voor elk gebouw een attest kon worden opgemaakt dat bevestigde dat er niet van de plannen afgeweken is. Terwijl dit enkele decennia geleden nog had gekund, toen het bouwen nog geregeld werd door bestemmingen in het gewestplan, bepalingen in een BPA of verkaveling en enkele ongeschreven regels, is dit vandaag echter steeds minder haalbaar. Complexere regelgeving, met stedenbouwkundige verordeningen en ruimtelijke uitvoeringsplannen op gewestelijk, provinciaal en gemeentelijk niveau, opgelegd vanuit uiteenlopende invalshoeken, met masterplannen, duurzaamheidmatrices en externe adviezen van brandweer, toegankelijkheid, welstand, duurzaamheid, erfgoed, mobiliteit … die elkaar bovendien vaak tegenspreken, maakt het steeds moeilijker zekerheid te krijgen omtrent de kansen op een stedenbouwkundige vergunning. Het opmaken van een uitvoeringsdossier met inbegrip van onder meer de studies stabiliteit, en technieken in de fase van de stedenbouwkundige aanvraag is dan ook een onverantwoord economisch risico. Deze technische studies worden noodgedwongen uitgesteld tot de vergunning bekomen is. Het is juist het achteraf integreren van deze studies bij de omzetting van vergunningsnaar uitvoeringsplan dat aanpassingen onvermijdelijk maakt.

WAT MET AFWIJKINGEN? Daarmee komen we op het delicate begrip “slechts beperkt” uit bovenstaande definitie. In het verleden werd getracht om een “marginale afwijking” eenduidig te definiëren. De materie bleek echter te complex voor een eenvoudige benadering. In de praktijk is het de architect die bij het opmaken van uitvoeringsplannen alle aanpassingen toetst aan de regels die hij hanteerde om voor zijn initieel plan een stedenbouwkundige vergunning te bekomen. Een grenswaarde voor een dergelijke afwijking is niet eenvoudig te bepalen omdat deze sterk bepaald wordt door de concrete situatie. Zo maakt het vaak niet uit dat een kolom breder wordt – tenzij de kolom toevallig in een doorgang staat, waardoor de minimale afmetingen in

functie van rolstoeltoegankelijkheid of vrije vluchtweg bij brand niet meer gerespecteerd worden. De dikte van vloerplaten aanpassen op vraag van de ingenieur stabiliteit kan, tenzij hierdoor de minimale verdiepingshoogte niet meer voldoet. Verschillende voorschriften hebben niet enkel te maken met afmetingen, maar ook met materialen, kleuren, technische karakteristieken … Ze kunnen dan ook niet gewaarborgd worden door dimensionele grenswaarden. Kortom, het niet toestaan van afwijkingen tussen het vergunnings- en uitvoeringsplan is in de praktijk onhaalbaar en grenzen van afwijkingen vastleggen in percentages of afmetingen is niet alleen ontoereikend en inefficiënt, maar ook complex en arbeidsintensief.

ATTESTERING BEPERKEN Architectenverenigingen hebben daarom steeds gepleit om de attestering te beperken tot de meest wezenlijke kenmerken van het gebouw: • Inplanting • Omvang (volume, hoogte) • Bestemming Door de controle hierop te richten, is de attestering wel uitvoerbaar en zijn grenswaarden vast te leggen. Handhaving en rechtszekerheid betreffende de belangrijkste aspecten van het gebouw worden ermee ondersteund. Andere aspecten eigen aan een stedenbouwkundige vergunning worden daardoor niet minder belangrijk. Ze worden op een andere niveau benaderd. Elke overtreding blijft strafbaar, maar ieder wordt geacht onschuldig te zijn tot zijn of haar schuld bewezen is, ook zonder een attest dat de onschuld a priori moet bewijzen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 149

JURIDISCH ADVIES

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Deinze

Tekst | Hans Herbrant (Herbrant Partners ADVOCATEN)

GARANTIEVERPLICHTING VAN DE AANNEMER

Zoals de vrijwaring voor verborgen gebreken van de verkochte zaak een hoofdverplichting is voor de verkoper, zo is de vrijwaringsverplichting voor verborgen gebreken ook bij aanneming van werk een hoofdverplichting voor de aannemer. Een aannemer wordt immers verondersteld een werk te kunnen uitvoeren en afleveren dat niet behept is met een verborgen gebrek dat de zaak ongeschikt of merkelijk minder geschikt maakt voor het doel waarvoor de bouwheer het heeft besteld. langer kan duren dan de wettelijke tien jaar voor gebreken die de stevigheid van het gebouw aantasten (artikelen 1792 en 2270 B.W.). De garantietermijn begint te lopen vanaf de goedkeuring van het uitgevoerde werk of vanaf de ingebrekestelling van de aannemer om het uitgevoerde werk op zich te nemen.

Bij aanneming van een bouwwerk is de vrijwaring voor verborgen gebreken wel beperkt tot gebreken die de stevigheid van het gebouw in gevaar brengen. Ze is echter niet beperkt tot het loutere herstel, maar de garantieplichtige is ook aansprakelijk voor de schade die het onmiddellijk gevolg is van het verborgen gebrek. De aannemer kan ontkomen aan zijn verantwoordelijkheid, maar dan moet hij aantonen dat hij geen garantieplicht had ten aanzien van het verborgen gebrek, dat hij door overmacht in de onmogelijkheid was het gebrek te voorkomen, dat het vóór de oplevering was opgeheven of dat de vordering niet ontvankelijk is doordat ze niet tijdig is ingesteld. Dit brengt ons tot de toepassingsvereisten van de garantie voor verborgen gebreken in bouwwerken. Het moet dus gaan om een verborgen gebrek, het moet ernstig zijn en de vordering tot garantie moet tijdig ingesteld zijn. Een gebrek is verborgen als het niet kon worden opgemerkt bij de oplevering. Het moet volgens de meerderheid van de rechtspraak en rechtsleer zo ernstig zijn dat de bouwheer daarvoor de oplevering had mogen weigeren of slechts een significant lagere prijs had moeten betalen. Voor wat de duur van de garantie betreft, is er geen wettelijke termijn bepaald. Tegenwoordig wordt ervan uitgegaan dat de gemene aannemersgarantie toch niet

150 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De aannemer/installateur kan zich wel vrijwaren van aansprakelijkheid voor fouten – zelfs voor zware fouten - in zijn overeenkomst of in de verkoops- en/of factuurvoorwaarden, behalve als dit tegen wettelijke bepalingen ingaat, in geval van opzet of bedrog of wanneer daardoor elke zin of betekenis aan de verbintenis zou worden ontnomen. Ook de termijn (duur van de garantie of termijn waarbinnen moet worden geageerd door de bouwheer) kan daarin beperkt worden. We mogen dan ook besluiten met de vaststelling dat de aannemer zich tegen de aansprakelijkheid voor verborgen gebreken kan beschermen en de garantietermijn kan inkorten. Maar niet ten aanzien van consumenten die zich te allen tijde op de wetgeving inzake consumentenbescherming kunnen beroepen. Dit aspect belichten we in een volgende bijdrage. ❚

Hans Herbrant Advocaat HERBRANT PARTNERS ADVOCATEN

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Deinze

VCB NIEUWS

TRACIMAT-SLOOPATTEST BIEDT VOORDELEN VOOR BOUWHEER, SLOPER EN BREKER Voor sloop- en afbraakwerken worden nieuwe spelregels van kracht. Niet alleen slopers en brekers, maar ook bouwheren zullen geconfronteerd worden met veranderende wetgeving rond sloop- en afbraakwerken. Weliswaar treedt de nieuwe methode pas in werking vanaf april 2017. Maar tegen dan moeten dus alle betrokken partijen klaar staan. Wie niet mee is, zal problemen ondervinden om puin verwerkt te krijgen en zal te maken hebben met hogere kosten. In het eenheidsreglement voor gerecycleerde granulaten, dat de regels vastlegt waaraan brekers en granulaten in Vlaanderen moeten voldoen, werd een belangrijke wijziging aangebracht, namelijk de verplichting dat de brekers bij acceptatie van puin een onderscheid moeten maken tussen puin met een laagmilieurisicoprofiel (LMRP) en puin met een hoogmilieurisicoprofiel (HMRP). De voorwaarden voor verwerking van HMRP-puin zijn uitgebreider, waardoor de kostprijs van HMRP-puin aanzienlijk hoger zal zijn. Om puin als LMRP-stroom te kunnen aanbieden bij een breker moet het puin selectief gesloopt zijn en moet het een ketenzorgsysteem van een erkende sloopbeheerorganisatie die opereert conform het Vlarema hebben doorlopen. In de zomer van 2014 heeft de Vlaamse Confederatie Bouw de sloopbeheerorganisatie Tracimat vzw opgericht, samen met ORI (dat de advies- en ingenieursbureaus vertegenwoordigt), CASO (de vereniging van sloop- en ontmantelingsbedrijven) en FPRG (de vereniging van de bedrijven die actief zijn in de puinrecycling). Vanaf april 2017 zal deze organisatie de selectieve sloop attesteren en een sloopattest afleveren voor bouwen sloopafval dat selectief is ingezameld en correct een traceringssysteem heeft doorlopen.

POSITIEVE EFFECTEN SLOOPATTEST Met het sloopattest kan de verwerker sloopafval aanvaarden als LMRP-puin, het bijgevolg apart houden van de HMRP-stromen en het daardoor ook goedkoper verwerken. Zuiverdere LMRP-stromen bieden vanzelfsprekend meer kansen op hoogwaardige recyclage. Dit schept op zijn beurt mogelijkheden voor de verwerking in meer hoogwaardige toepassingen dan vandaag het geval is. Het feit dat het sloopafval een attest van een erkende organisatie heeft, zal het vertrouwen verhogen â&#x20AC;&#x201C; niet alleen in de kwaliteit van het gerecycleerd product, maar ook in de kwaliteit van de sloper.

Tracimat zal een sloopattest afleveren nadat een traceerbaarheidssysteem is doorlopen. De hele tracering start met de opmaak van een sloopopvolgingsplan, dat een Tracimat-deskundige voorafgaandelijk aan de selectieve sloop- en ontmantelingswerken zal moeten opmaken. Aan de hand van tussentijdse controles op de bouwplaatsen en een deskcontrole van de afvoerbewijzen/verwerkingsdocumenten zal Tracimat controleren of de gevaarlijke afvalstoffen en de niet-gevaarlijke afvalstoffen die de recyclage van het puin bemoeilijken selectief en correct werden verwijderd. â?&#x161;

Voordelen voor de bouwheer

Voordelen voor de sloper

Voordelen voor de breker

- Correcte meetstaat bij aanbesteding van de

- Kwaliteitsvolle sloopinventaris beschikbaar

- Kwaliteit van het aangevoerde puin

sloopwerken, zodat de sloper met kennis van

bij aanbesteding van de sloopwerken, zodat

verbetert, waardoor het risico op niet

zaken prijs kan geven

hij met kennis van zaken prijs kan geven.

- Risico voor onverwachte kosten daalt dankzij een kwaliteitsvolle sloopinventaris. - Het puin kan tegen een lagere prijs verwerkt worden. Het verschil in kostprijs voor een particuliere woning kan oplopen tot 4.000 euro.

- Minder kans op deloyale concurrentie. - Minder discussies over onvoorziene werken. - Zuiverdere materiaalstromen en bijgevolg lagere verwerkingskosten.

conforme granulaten daalt. - Vertrouwen in de kwaliteit van de granulaten zal toenemen. - Verhoogde kwaliteit als opstap naar meer hoogwaardige toepassingen.

- Commercieel voordeel gezien de kwaliteitsborging.

- Garantie dat alle afvalstoffen op een legale wijze verwijderd worden. - Meewerken aan een ketenzorgsysteem dat de circulaire economie bevordert.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 151

ORI NIEUWS

FINANCIËLE KATER VAN ZESDE STAATSHERVORMING ZET VLAAMSE ZIEKENHUIZEN IN DE WACHTZAAL “De sector vraagt dringend een nieuw verdienmodel om de noodzakelijke investeringen in zorgbouw te faciliteren”, stelt Jan Bosschem, CEO van ORI. Als brancheorganisatie van de advies- en ingenieursbureaus wil ORI samen met het beleid, de VTDV (Vereniging van Technische Diensthoofden van Verzorgingsinstellingen), het VIPA (Vlaams Investeringsfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden) en haar ingenieursbureaus meedenken om de stilstand van de investeringen en dus de achteruitgang van de ziekenhuiszorg om te buigen tot een dynamisch en innovatief investeringsbeleid dat zichzelf terugverdient. Jan Bosschem: “Meer dan 40 procent van de Belgische ziekenhuizen zit in de rode cijfers. Uit de MAHA-studie van Belfius blijkt dat het in 2012 om 28 van de 92 algemene ziekenhuizen ging, en in 2013 al om 40 van de 92. Ook al blijken de resultaten van 2014 iets beter, voor een structurele oplossing is het wachten op de regeringsplannen over de herfinanciering van de zorgsectoren, zowel federaal als bij de Gemeenschappen en Gewesten.”

Vandaag doet iedereen nog te veel van alles. De Vlaamse Regering werkt aan een radicaal nieuwe visie voor de ziekenhuis- en zorgbeleid: ‘Het zorgstrategisch plan’ Men denkt aan operationeel samenwerken, het vormen van netwerken en doelgericht specialiseren volgens de behoeften. De infrastructuur zou niet langer via VIPA gefinancierd worden, maar via een dubbel forfait. Het strategisch forfait beoogt de ondersteuning van nieuw- en vernieuwbouw. Het onderhoudsforfait ondersteunt het groot onderhoud en medische apparatuur. De forfaits zouden berekend worden per bezet bed en gebaseerd worden op een levenscyclus van veertig jaar. Hieruit volgt dat ziekenhuizen zelf zullen moeten lenen en de nodige waarborgen moeten vinden om de investeringen te financieren. Aangezien het dubbel forfait voor bouw en groot onderhoud voor de infrastructuur afhankelijk zal zijn van bijvoorbeeld het aantal bezette bedden, gebruikte m² of andere prestatie-indicatoren (nog te bepalen binnen de Vlaamse regering), zal de vernieuwing of aanpassing van de infrastructuur niet langer afhangen van een subsidiegedreven beleid, maar een van door efficiëntie gedreven beheer van ziekenhuis- en zorginstellingen. VIPA zou zichzelf omvormen tot een kenniscentrum. ORI hoopt dat er niet voor de zoveelste keer een overheidsinstelling gecreëerd wordt die in concurrentie zal gaan met de private adviesmarkt.”

SNELLERE INVESTERINGEN VEREIST

STAND STILL “Vlaanderen houdt aan de overheveling van de bevoegdheden een financiële kater over door de te lage inschatting van de benodigde financiële middelen bij de zesde staatshervorming. Als klap op de vuurpijl zal het totale overgedragen tekort nog groeien omdat de federale overheid een achterstand heeft in het afsluiten van de financiële dossiers, die nog gauw beslist werden vóór de invoering van de laatste staathervorming. Door gebrek aan middelen werden geen nieuwe investeringen meer goedgekeurd en worden sommige goedgekeurde investeringen stilgelegd. Dit leidde in 2015 quasi tot een ‘stand still’ van nieuwe investeringen. In 2013 bedroegen de investeringen voor ziekenhuisinfrastructuur nog Mia€ 1,72. In 2014 was dat al 15,5% minder: Mia€ 1,45 (hoofdzakelijk uitvoering van genomen beslissingen).

ZORGSTRATEGISCH PLAN “Er wordt door de Vlaamse regering vooral naar financieringsoplossingen gezocht die ESR-neutraal zijn, maar ook naar andere verdienmodellen die mikken op efficiëntere zorgvoorzieningen met een professioneel management en minder ziekenhuisbedden. De situatie noopt tot specialisatie en meer samenwerking tussen de ziekenhuizen.

152 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

“De voorbije jaren zijn er grote investeringen gebeurd in nieuwe ziekenhuisinfrastructuur, maar de noden zijn nog heel groot. ORI juicht de nieuwe visie toe en hoopt dat ze in die zin snel wordt goedgekeurd. ORI gelooft dat ze zal leiden tot snellere investeringen, nodig voor de aanpassing van het bestaand patrimonium in functie van de vraag naar zorg. De aanpassingen aan de verouderde infrastructuur zijn nodig om efficiënte antwoorden te geven op de uitdagingen, zoals het flexibiliseren van de uitbating van de infrastructuur (lagere operationele kosten) en het verduurzamen van het patrimonium (lagere uitbatingskosten). Ziekenhuizen zijn bijvoorbeeld technologische bolwerken die zich in steeds sneller tempo moeten aanpassen aan de moderne medische spitstechnologie. Er is nood aan gebouwen die hier flexibel op inspelen. Daarenboven zijn ziekenhuizen energievreters. Oudere ziekenhuizen zijn niet alleen functioneel inefficiënt, maar voldoen vaak totaal niet aan de moderne energienormen. Zelfs al telt de infrastructuurkost van een ziekenhuis maar voor 7% van haar totale exploitatiekost, het effect op een efficiëntere uitbating en op de balans (restwaarde van de gebouwen) is een veelvoud van die 7%.”

NIEUWE SAMENWERKINGSVORMEN “Vlaanderen beschikt over de absolute Europese top van ontwerpers voor ziekenhuisinfrastructuur. Deze kennis kan de hoge kwaliteit van ziekenhuiszorg verder verbeteren door mee te denken aan oplossingen en mee te werken aan de renovatieplannen voor efficiëntere en flexibeler zieken- en zorgtehuizen. Nieuwe samenwerkingsvormen tussen ontwerpers en financiers kunnen de katalysator zijn van belangrijke financierbare renovatieprojecten, die bijdragen tot de 2020-doelstellingen en een flexibel patrimonium dat de steeds sneller evoluerende technologie vlotter kan huisvesten. Er zijn immers vaak miljoenen te recupereren met verduurzaming en flexibiliseren van de ziekenhuisinfrastructuur.” ❚

LELIAERT & PARTNERS

Bezoek ons domotica model appartement Zuidzicht fase 1 â&#x20AC;&#x201C; Hasselt

www.showroom-zuidzicht.be

WIE DOET WAT VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET!

‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Bel of mail voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen: T +32 50 36 81 70 - E info@louwersuitgevers.be

WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VOOR GERENOMMEERDE TOELEVERANCIERS VOOR DE BOUW

Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be? Neem dan voor meer informatie contact op met Kevin Desender: k.desender@louwersmediagroep.be

SCHRIJF U NU IN VOOR ONZE ONLINE NIEUWSBRIEF!

WIE DOET WAT

AANNEMERS

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK NV VANDENBUSSCHE

ASK-ROMEIN NV Ambachtstraat 33 2390 MALLE

Groendreef 21 9880 AALTER T +32 9 325 75 75 F +32 9 325 75 80 E info@nvvandenbussche.be W www.nvvandenbussche.be

ARCHITECTONISCH BETON

www.monument.be/companies/2-altritempi

RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 50 36 28 20 F +32 50 50 00 19

T +32 3 320 24 00

E ruben@rubenwillaert.be

F +32 3 320 24 99

W www.rubenwillaert.be

E info.be@ask-romein.com

ARCHITECTEN

W www.ask-romein.com

DECOMO NV Industrielaan 96 7700 MOESKROEN T +32 56 85 07 11 F +32 56 34 48 91 E info@decomo.be W www.decomo.be

AUDIOVISUEEL MATERIAAL

VERSTRAETE | VANHECKE NV

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 3 829 04 00 F +32 3 829 08 06 E info@v-v.be W www.v-v.be

Oostrozebeekstraat 54

ADVOCATEN

8770 INGELMUNSTER

nv PLAY AV

DE VLOED ARCHITECTS Laarnebaan 106 a 9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN

T +32 51 31 60 80

T +32 9 252 11 22

F +32 51 30 22 37

F +32 9 252 11 25

ADVOCATEN

E info@monument.be W www.monument.be

Aalter | Eeklo | Oostkamp | Deinze

E info@devloed.be W www.devloed.be

PELLIKAAN BOUW NV Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T +32 2 720 58 45 F +32 2 721 34 70

AFWERKING

W www.pellikaan.be

BOECKX ARCHITECTS 8400 OOSTENDE T +32 59 80 88 04 E info@boeckx.be W www.boeckx.be

PROMAT INTERNATIONAL NV

Starrenhoflaan 27

Bormstraat 24

2950 KAPELLEN

2830 TISSELT

T +32 3 605 14 33

T +32 15 71 81 00

F +32 3 605 14 76

F +32 15 71 81 09

E info@pit.eiffage.be

E info@promat-international.be

W www.pitantwerpen.be

W www.promat-international.com

ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN

BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV

TORMAX BELGIUM Gontronde Heirweg 186 9090 MELLE T +32 9 272 72 72 F +32 9 252 42 24 E com@tormax.be W www.tormax.be

BEDRIJFSWAGENINRICHTING

Ottergemsesteenweg Zuid 808-A31 9000 GENT T +32 9 225 01 74 F +32 9 225 64 14 E studiegroep@bontinck.biz W www.bontinck.biz

RENOTEC NV

J. HERMANS & C° N

Acaciastraat 14e

IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20

2440 GEEL

3300 TIENEN

Brugsesteenweg 210

T +32 14 86 60 21

T +32 16 82 03 00

8800 ROESELARE

F +32 14 86 60 16

F +32 16 82 14 61

T +32 51 26 20 20

E info@renotec.be

E info@hermansco.be W www.hermansco.be

F +32 51 26 20 21

W www.renotec.be

AUTOMATISCHE DEUREN

Torhoutsesteenweg 52

F +32 59 70 98 18

PIT ANTWERPEN NV

SOVILUX BVBA Donkerstraat 68 9870 MACHELEN - ZULTE T +32 9 324 08 69 E info@sovilux.be W www.sovilux.be

HERBRANT & PARTNERS ADVOCATEN Steenweg op Deinze 43b 9880 AALTER T +32 9 374 62 04 F +32 9 374 64 73 E info@herbrantpartners.be W www.herbrantpartners.be

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T +32 9 381 86 40 F +32 9 381 86 49 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

W www.vkgroup.be

SORTIMO BVBA Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE T +32 2 355 03 70 F +32 2 355 03 71 E info@sortimo.be W www.sortimo.be

SORTIMO WEST Gentseweg 749 8793 SINT-ELOOIS-VYVE

SORTIMO CENTRUM

Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE

SORTIMO OOST Industrieweg 49/7 3980 TESSENDERLO

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 155

WIE DOET WAT

BETONWERKEN

BRANDWERING

AALBERS | WICO KRUISBETON DE SLOOVERE NV Stokstraat 14 9770 KRUISHOUTEM T +32 9 388 33 15 F +32 9 388 32 77 E info@kruisbeton.be W www.kruisbeton.be

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

HOUTEN PREFABCONSTRUCTIES

LIQUIDFLOORS Gentsesteenweg 204 8500 KORTRIJK T +32 56 24 13 90 W www.liquidfloors.be

PXP PROJECTS BVBA Boskouter 12 9620 ZOTTEGEM T +32 9 335 02 80 F +32 9 361 02 28 E info@pxp.be W www.pxp.be

GLASRESTAURATIE

BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS

BINNENZONWERING

HVAC EMMERY NV

JURRY PROJECTS TERNEUZEN Mr. F.J. Haarmanweg 46 4538 AS TERNEUZEN T +31 115 69 59 51 F +31 115 69 59 53 E info@jurryprojects.nl W www.jurryprojects.nl

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +32 3 227 36 30 F +32 3 227 36 31 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

EXPLOSIEWERING

TCV

ONGELOOFLIJK STRAKKE T.C.V. GIETVLOEREN Rue de France 1

RENOTEC NV Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 14 86 60 21 F +32 14 86 60 16 E info@renotec.be W www.renotec.be

4280 HANNUIT T +32 19 65 92 70 F +32 19 65 92 79 E info@tvc-hvac.be W tcv-hvac.be

INBRAAKWERING

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

SA NV

AALBERS | WICO

VERSTRAETE | VANHECKE NV

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 3 829 04 00 F +32 3 829 08 06 E info@v-v.be W www.v-v.be

100% naadloos

Overal toepasbaar

www.liquidfloors.be

GESPECIALISEERDE VAKKRACHTEN GRONDSTOFFEN

Onderhoudsvriendelijk

Duurzaam

• algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

AALBERS | WICO Molenstraat 18

• algemene elektriciteit NL-3927 AC Renswoude • elektrische installaties in de T industrie +31 318 57 14 11 • privé-installaties

F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN

BRANDBEVEILIGING

Abutriek

EMS CONSTRUCT BV

S.AIR NV Industriezone Noord 1 - Nijverheidslaan 4 9308 GIJZEGEM (AALST) T +32 53 21 63 17 F +32 53 78 13 11 E info@sair.be W www.sair.be

COLT INTERNATIONAL NV Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T +32 15 28 60 80 F +32 15 27 08 28 E info@be-coltgroup.com W www.coltgroup.com

156 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Erkenningsnummer: Bouw: PC124 VG 1668/BC, Algemeen: VG 1668/BUC - Erkenning van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, nummer 00580-406-20160524 Industriepark 25 NL 6603 BE WIJCHEN T +31 24 645 31 85 E e.vandam@ems-construct.be W www.ems-construct.nl

Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

ORCEM Postbus 6067 4780 LX MOERDIJK T +31 168 74 50 40 F +31 168 38 23 31 E info@orcem.nl W www.orcem.nl

HANG- EN SLUITWERK

ABUTRIEK Jagershoek 8 8570 VICHTE T +32 56 77 21 65 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

GIETVLOEREN

KUNSTSTOFVLOEREN

BOGAERT KUNSTSTOFVLOEREN Bosdreef 78 9080 LOCHRISTI T +32 9 355 13 56 F +32 9 356 94 33 E info.bogaert@telenet.be W www.bkv-nv.eu

114

INGENIEURSBUREAU

DORMA FOQUIN N.V. Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T +32 50 45 15 70 F +32 50 31 95 05 E info@dorma.be W www.dorma.be

VK Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 51 26 20 20 F +32 51 26 20 21 W www.vkgroup.be

• CV-ketels, stoomket en thermische olieke • warmeluchtgenerato en stralingspanelen • airconditioning en ve

WIE DOET WAT

INNOVATIE

LICHTKOEPELS

MATERIAAL VOOR AANNEMERS

PATRIMOON

D-LUX DAYLIGHT SOBEMO Chaussée de Dinant 13 5537 Anhée T +32 82 64 78 68 F +32 82 64 78 67 E info@sobemo.be W www.sobemo.be

Singelken 1 9980 SINT-LAUREINS T +32 9 259 20 25 F +32 9 259 00 64 E info@dluxdaylight.be W www.dluxdaylight.be

LIFTEN

EURORENT NV

Winkelomseheide 223a 2440 GEEL T +32 474 69 15 37

Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE

E info@patrimoon.be

T +32 3 325 43 00

W www.patrimoon.be

F +32 3 325 99 03 W www.eurorent.be

NATUURSTEEN

INTERIEURAFWERKING

RUBEN WILLAERT

Reppelsebaan 85

Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 50 36 28 20 F +32 50 50 00 19 E ruben@rubenwillaert.be

3294 MOLENSTEDE-DIEST

W www.rubenwillaert.be

NV DAS NATUURSTEEN

DAS NATUURSTEEN DMV AFWERKING BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 3 569 27 98 F +32 3 294 91 07 E kurt@dmvafwerking.be W www.dmvafwerking.be

COOPMAN ORONA Mannebeekstraat 3 8790 WAREGEM T +32 56 35 85 80 F +32 56 35 58 65 E sales@coopman.orona.be W www.coopman.orona.be

T +32 13 78 05 40

RIOLERINGEN

F +32 13 77 80 73 E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be

PAALFUNDERING

ISOLATIETECHNIEKEN

de waal

PERFECT AAN DE BASIS

RDL ENGINEERING GT - FOAM BVBA Nijverheidsstraat 8 2381 WEELDE T +32 14 88 34 45 E info@gt-foam.be W www.gt-foam.be

RESTAURATEURS

Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 51 31 35 24 E info@rdl-engineering.com W www.autolift.be W www.goederenlift.net

DE WAAL PALEN NV Voshol 6a 9100 LOKEREN

DESCHACHT Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T +32 9 355 74 54 F +32 9 355 76 79 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

SCHILDERWERKEN

T +32 9 340 55 00 F +32 9 340 55 18 E info@dewaalpalen.be W www.dewaalpalen.be

POORTEN

KANTOORINRICHTING ASIB BVBA STROBBE MOBILITY SOLUTIONS BVBA JOYE NV Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK T +32 56 70 70 00 F +32 56 70 70 10 E info@joyekantoor.be W www.joyekantoor.be

Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 51 92 09 08 E info@strobbemobility.be W www.strobbemobility.be W www.parkeersysteem.be

LUCHTDICHTING

KOGELWERING

AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T +31 162 45 52 40 F +31 162 42 91 60 E info@indeko.nl

Elzenstraat 8 bus 4 3500 HASSELT M +32 468 183686 E thomas.orye@hotmail.com

E info@asibbvba.be W www.asib.be

W www.indeko.nl

PROJECTONTWIKKELING

EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE ORYE CONSTRUCT

Bredastraat 112 2060 ANTWERPEN T +32 3 336 82 64 F +32 3 336 82 31

Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T +32 2 237 08 20 F +32 2 237 08 21 W www.extensa.be

PRORENO BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 3 298 30 73 F +32 3 294 91 07 E info@proreno.be W www.proreno.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 157

WIE DOET WAT

SILICAATSTENEN

STAALSCHRIJNWERK

WEGDEKVERWARMING DUCO “VENTILATION & SUN CONTROL”

DEJOND NV ZUIDLAND LIJMWERKEN BV Noordhoeksestraat 7 4751 TM OUD GASTEL E info@zuidlandlijmwerken.nl W www.zuidlandlijmwerken.nl

SPRINKLERS

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T +32 3 820 34 11 F +32 3 820 35 11 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

VAST MEUBILAIR

Handelsstraat 19 8630 VEURNE T +32 58 33 00 33

HEATING SOLUTIONS INTERNATIONAL

F +32 58 33 00 44

Postbus 47

E info@duco.eu

5258 ZG BERLICUM

W www.duco.eu

T +31 88 130 02 00 E info@hsi-heating.com W www.hsi-heating.com

EMMERY NV Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +31 3 227 36 30 F +31 3 227 36 31 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

SOFTWARE

www.youtube.com/user/HSIBV2010

EB PROJECTS N.V. Toekomstlaan 41A B-2200 HERENTALS T +32 14 28 55 20 F +32 14 21 11 88 E info@EBprojects.be W www.EBprojects.be

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

ZONWERING & VENTILATIE RENSON WAREGEM Maalbeekstraat 10

COLT INTERNATIONAL NV

T +32 (0)56 627111

Zandvoortstraat 1

F +32 (0)56 602851

2800 MECHELEN

AD ULTIMA GROUP NV Beneluxpark 7 8500 KORTRIJK T +32 56 74 07 40 F +32 56 74 07 00 E info@adultima.be W www.adultima.be

STAALBETONCONSTUCTIES

REMEHA NV Koralenhoeve 10 2160 WOMMELGEM T +32 3 230 71 06 F +32 3 354 54 30 E info@remeha.be W www.remeha.be

VLOEREN (FLEXIBEL)

B - 8790 WAREGEM

T +32 15 28 60 80

E info@ renson.be

F +32 15 27 08 28

W www.renson.be

VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRUCTUUR, RUIMTELIJKE INRICHTING, CIVIELE- EN OPENBARE WERKEN

VAKTIJDSCHRIFT JURRY PROJECTS TERNEUZEN PEIKKO BENELUX Leemansweg 51 6827 BX ARNHEM T +31 (0)26 384 38 66 E info@peikko.nl W www.peikko.be

Mr. F.J. Haarmanweg 46 4538 AS TERNEUZEN T +31115 69 59 51 F +31115 69 59 53 E info@jurryprojects.nl W www.jurryprojects.nl

VOEGWERKEN

VERSCHIJNING THEMA’S

Nr 4 september

GWW: SPECIAL STAAL - Signalisatie - Milieu - Afwatering BOUWMAT: Graafmachines - Bouwtransport - Electrisch en Hybride Compact Machinery - Track en Trace

Nr 5 oktober

GWW: SPECIAL RIOLERING en ONDERGRONDSE INFRA - Cement - Waterbouw - Hout in infra

STAALCONSTRUCTIES

BOUWMAT: Rupsgravers - Machinebesturing en GPS - Straat en Wegenwerk Nr 6 december

GWW: SPECIAL DUURZAAMHEID - Bruggenbouw - Openbare Ruimte - Asfalt BOUWMAT: Vrachtwagens en kippers - Betoncentrales - pneumatische

NV STAALBETON SA Oostmalsesteenweg 269 2310 Rijkevorsel T +32 3 312 85 40 F +32 3 312 85 49 E info@staalbeton.be W www.vanroey.pro

158 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

gereedschappen

DAENS KITVOEGWERKEN Ambachtstraat 58 3530 HELCHTEREN T +32 495 25 41 55 F +32 11 96 49 63 E kitvoegwerkendaens@telenet.be W www.kitvoegwerkendaens.be

Voor informatie:

Wim Fierens, E w.fierens@louwersmediagroep.be M +32 476 67 65 55 Pascal Op de Beeck, E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be, M +32 475 28 14 64

BEDRIJFSPROFIEL

“De beschikbare technieken die we op de wegen gebruiken, zijn vanzelfsprekend ook van toepassing op bedrijfsterreinen of parkings”, zegt Tom Hoogmartens, commercieel directeur. “Alleen nemen bedrijven het doorgaans niet zo nauw met het onderhoud hiervan. Ze beschouwen dit in de eerste plaats als een overbodige uitgave. Dat de klanten niet meteen een positieve indruk van de winkelketen overhouden door de erbarmelijke toestand van de parking, of dat op een bepaald ogenblik een vrachtwagen een deel van zijn lading verliest door de kuil die nooit hersteld is - daar staat men niet bij stil. Toch lijdt het bedrijf hierdoor schade. Bovendien kost een regelmatig onderhoud uiteindelijk minder dan een wegdek in slechte staat helemaal te moeten vernieuwen.” CONTRACT Daarom denkt Wegenbouw Hoogmartens bijvoorbeeld aan een langetermijncontract met zijn klanten. Daarbij wordt op regelmatige tijdstippen de staat van het wegdek geïnspecteerd en waar nodig bijgewerkt. Het nieuwste wapen in de strijd tegen een verloederde deklaag is bij Wegenbouw Hoogmartens een drone.

“Dit voorjaar nog starten we een proefproject bij een transportbedrijf dat over verschillende sites beschikt”, zegt Tom Hoogmartens. “De drone zal het terrein scannen met speciale meetapparatuur die een zeer gedetailleerd beeld van de toestand van het terrein geven. Een scheur in het asfalt, een kuiltje dat aan herstelling toe is, of de lijnen van de parkeerplaatsen die bijgeschilderd moeten worden - het wordt allemaal gelokaliseerd. De drone en geavanceerde software zorgen ervoor dat dit in kaart wordt gebracht en dat Hoogmartens kan bepalen waar onderhoud noodzakelijk is.” Deze extra service is interessant voor iedereen die een parkeer of opslagplaats bezit maar ook de vastgoedsector, want zij zijn vaak eigenaar van panden en terreinen die door bedrijven worden gehuurd. Hoogmartens kan dan een staat van bevinding opstellen en indien nodig herstellingen uitvoeren aan de buitenverharding. Hoogmartens Wegenbouw staat alvast klaar met zijn vernieuwende aanpak.

Tom Hoogmartens

Hoogmartens Wegenbouw nv | Industrieweg Noord 1137 | 3660 Opglabbeek | 089 81 02 30 | info@hoogmartens.be

W W W. H O O G M A R T E N S . B E

VERANTWOORDELIJKE TEKST: HOOGMARTENS WEGENBOUW NV

Met een innovatieve aanpak zorgt Hoogmartens Wegenbouw ervoor dat uw bedrijfsterrein of parking in topvorm blijft. Hiermee verhoogt u de uitstraling van uw bedrijf en vermijdt u uiteindelijk zware kosten. Dubbele winst, dus. Hoogmartens Wegenbouw heeft voor het aanleggen van wegen alle moderne technieken onder de knie. Allicht heeft u hen onderweg al aan het werk gezien. Bij de aanleg van een parkeer/opslagplaats, een straat in je buurt of op de grootste verkeersassen van België.

GOED ONDERHOUDEN TERREIN BETEKENT DUBBELE WINST

U ondersteunt uw bewoners. Wie is er om u te ondersteunen? Maak samen met uw ING-bankier uw missie waar. Om het welzijn van uw bewoners te garanderen, is efficiëntie voor u een topprioriteit. Bij ING beseffen we dat. Daarom kunt u rekenen op een ING-bankier die uw behoeften begrijpt en financiële oplossingen aanreikt die u perfect ondersteunen in uw taak. Diensten die uw geldstromen optimaliseren en uw liquiditeitsbeheer en betalingen nog vlotter laten verlopen, bijvoorbeeld. Of elektronisch bankieren, speciaal afgestemd op uw situatie en organisatie. Zo maken we u het leven gemakkelijker. Maak gerust een afspraak met uw ING-bankier. ing.be/business

ING België nv – Bank/Kredietgever – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.