Bouwen aan Vlaanderen 04 2014 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

4 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 15 I NUMMER 4 2014 I OKT-NOV

Katoen Natie geeft van katoen GTI Londerzeel maakt school Tongeren herwaardeert postgebouw Duffel heeft oog voor brandweer Sporten in De Panne Koksijde en Zwijnaarde

SCAN WITH

Als financieel verantwoordelijke wilt u dat iedereen in uw stad of gemeente het goed heeft …

Maak samen met uw ING Relationship Manager uw missie waar. Om het welzijn van de bewoners in uw stad of gemeente te

die uw geldstromen optimaliseren en uw liquiditeitsbeheer en

garanderen, is efficiëntie voor u een topprioriteit. Bij ING beseffen

betalingen nog vlotter laten verlopen, bijvoorbeeld. En vergeet het

we dat. Daarom kunt u rekenen op een ING Relationship Manager

elektronisch bankieren niet, speciaal afgestemd op uw situatie en

die uw behoeften begrijpt. Ook bieden we u een aantal financiële

organisatie. Zo maken we u het leven gemakkelijker. Maak gerust

oplossingen die u perfect ondersteunen in uw taak. Diensten

een afspraak met uw ING Relationship Manager.

ing.be/business Aanbod van bankdiensten onder voorbehoud van aanvaarding door ING België en wederzijds akkoord. De voorwaarden en modaliteiten (reglementen, tarieven en andere aanvullende informatie) zijn beschikbaar bij uw ING Relationship Manager of op www.ing.be/business.ING België nv – Bank/Kredietverlener – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

w w w.ftbremmers.com

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

DucoWall Solid Stapelbaar en sterk staaltje

Het DucoWall Solid lamellenwandsysteem kan als losse constructie Dit intensieve ventilatiesysteem is functioneel en decoratief. De â&#x20AC;&#x2DC;stapelbareâ&#x20AC;&#x2122; lamellen maken de wand bijzonder stevig. DucoWall Solid is snel en makkelijk te monteren. De Z-vormige lamel zorgt voor een fraai en strak design.

We inspire at www.duco.eu

info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67

HOME OF OXYGEN

maar ook tegen een bestaande constructie geplaatst worden.

UITGAVE

Voorwoord

4 Komt de huisbaas terug?

Vlaams minister van Wonen Liesbeth Homans (N-VA) wil privé-eigenaren aanmoedigen om hun woonvastgoed te verhuren. Volgens Homans lag de focus van het woonbeleid totnogtoe teveel op de rechten van de huurders in plaats van op die rechten van de verhuurders. Omdat Vlaanderen dankzij de zesde staatshervorming bevoegd is voor de huurwetgeving, kan Homans één en ander in beweging zetten. De voorbije decennia is de markt van de kleine eigenaren-verhuurders verschrompeld, omdat de verplichtingen en beperkingen voor verhuurders almaar toenamen, terwijl de huurderspopulatie verarmde, zodat eigenaren soms meer kosten moesten betalen dan ze huurgelden konden ontvangen. Een toename van het privé-verhuuraanbod zou ook de druk afnemen van overheden en aanverwante instellingen om almaar meer sociale woongelegenheden op te trekken. In die zin hoeven de vermoedelijke vermindering van de woonbonus en de terughoudendheid van banken om woonleningen te verstrekken geen louter negatieve weerslag te hebben op de bouwsector. Want zo komen er weer jonge mensen die hun eigen bouwplannen enkele jaren moeten uitstellen, maar intussen wel solvabele huurders zijn. De aanwezigheid van dergelijke potentiële, doorgaans jonge huurders kan potentiële, doorgaans oudere investeerders aanmoedigen om hun spaargeld in opbrengsteigendommen te investeren. Een neveneffect, dat Homans nog wil stimuleren met een renovatiepremie, is dat gemakkelijker geneigd zullen zijn hun ouder eigendommen op te knappen, als ze al niet meteen in nieuwbouw investeren. De meeste projecten die in dit blad aan bod komen zijn echter geen woonprojecten. We bieden U deze keer een mix van nieuwbouw en restauratie, van monumenten en utiliteitsgebouwen, kerken, zorg-, bedrijfs- en kantoorgebouwen. Opvallend is dat er bij heel wat sterk functionele projecten veel ruimte was voor speelse creativiteit, van de Katoen Natie in het Antwerpse havengebied, over Braet in de polders van Nieuwpoort tot de oogvormige brandweerkazerne van Duffel of het GTI in Londerzeel. Veel leesplezier,

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift voor de bouw Jaargang 15 • nummer 4 • 2014 Sinds 1999 • Verschijnt 5 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Autobaan 22, 8210 Loppem Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

REDACTIEADRES

Koen Mortelmans, eindredacteur Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

REDACTIE

Johannes Van Cauwenberghe, Max Dedulle, Henri Gielen, Jan Hoffman, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Desiree Pennings en Bert Verbeke

BLADMANAGEMENT

Philippe Bourda T +32 (0)11 605540 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 (0)11 605540 M +32 (0) 475 281464 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

ADVERTENTIES

http://louwersmediagroep.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

ABONNNEMENTPRIJS

€ 54,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

VORMGEVING/ART DIRECTION E studio@louwersmediagroep.be

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

6 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

WOON- EN WERKGEBOUWEN NIEUWPOORT: BRAET VIERT 125-JARIG BESTAAN IN NIEUWE KANTOREN BP AALBERS|WICO: ‘ONZICHTBARE’ BOUWKUNDIGE BEVEILIGING DEURNE: DRAKENHOF KRIJGT NIEUW LEVEN KALLO: KATOEN NATIE GEEFT ANTWERPS HAVENGEBIED KUNSTZINNIG TINTJE TONGEREN: BEDRIJVENPARK VOOR KLEINE KMO’S KORTRIJK: CM IN TRANSPARANT COMPLEX BRUSSEL: VERGADERZALEN EN FOYERRUIMTE BADEN IN NATUURLIJK LICHT ANTWERPEN: NIEUWE VESTIGING VOOR INSPECTORATE LEBBEKE: CHOCOLATE ACADEMY COMBINEERT SFEER MET FUNCTIONALITEIT OOSTERZELE: APOTHEEK SPEELT IN OP VERSCHUIVING VAN PATIËNT NAAR CONSUMENT BRUSSEL: OPENING BRAND STORE JOURNAAL DUFFEL: BRANDWEER KLAAR VOOR DE TOEKOMST GENT SWINGT OP CELLENGLAS MECHELEN: CENTRAAL DISTRIBUTIECENTRUM COLRUYT LONDERZEEL: GTI TRENDZETTER KORTRIJK: LEIEDAL BREIDT ‘HUIS IN DE TUIN’ UIT ANTWERPEN: 75STE VERJAARDAG ANTWERPSE BOUWWERKEN IN NIEUWE KANTOREN KOKSIJDE: NIEUWE GOLFCLUB BRENGT SPORT NAAR EEN BREDER PUBLIEK DESSEL: ONDERNEMINGEN SAMEN IN NIEUW BEDRIJVENCENTRUM NIEL: PAREL AAN DE RUPEL GAAT NAADLOOS OP IN OMGEVING GENT: RIJKSARCHIEF LEVENDIG GEBOUW WAAR IEDEREEN ZICH THUIS VOELT HERINGEN: TOONBEELD VAN BOUWTEAM-SAMENWERKING BP STRAFFE KUNSTHARSVLOEREN RESI-CONN MECHELEN: SANOMA ZIT OP DE EERSTE TREIN ZWEVEGEM: WONEN, WERKEN EN WINKELEN ZWIJNAARDE: DOORSCHIJNENDE PANELEN VOOR SPORTHALE ZWIJNAARDE IZEGEM: SLUITSTUK VOOR TELEVIC-SITE

8 21 25 32 44 46 49 52 55 58 59 61 63 65 67 70 73 77 83 85 87 90 92 94 95 97 101 102

Inhoud

77 114

UITGAVE

4 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 15 I NUMMER 4 2014 I SEP-OKT

87 142

DE PANNE: NIEUWE SPORTINFRASTRUCTUUR GENT: E-CUBE BRENGT DUURZAME INNOVATIE IN PRAKTIJK

102 155 104 109

ZORGPROJECTEN Katoen Natie geeft van katoen GTI Londerzeel maakt school Tongeren herwaardeert postgebouw Duffel heeft oog voor brandweer Sporten in De Panne Koksijde en Zwijnaarde

SCAN WITH

Coverbeeld: Nieuw kantoorgebouw Braet (foto Filip Dujardin).

GENT: VAN ZIEKENHUISDROOM NAAR DROOMZIEKENHUIS SERSKAMP: KLEINSCHALIG EN LAAGDREMPELIG WONEN EN ZORGEN ZEMST:OMVANGRIJK WOONZORGCENTRUM OP VISUELE MENSENMAAT STABROEK: SERVICEFLATS MET KARAKTER GENT: NIEUWBOUW VOOR UNIVERSITEIT GENT: UITGEKIENDE VERWARMING EN KOELING VOOR RVT TER HOVINGEN EEKLO: FRAAIE VERPAKKING EN STERKE INHOUD VOOR AZ ALMA BALEN: OCMW BOUWT NIEUW WOONZORGCENTRUM LEUVEN: UZ COMBINEERT STRENGE HYGIËNE EN HUISELIJKHEID

110 120 124 128 131 132 134 139 142

BOUWEN AAN MONUMENTEN TONGEREN: TRANSFORMATIE VOORMALIG POSTGEBOUW LIER: GEVELMATERIALEN VAN DESCHACHT SIEREN JEZUÏETENKERK POPPEL: WONEN IN PASTORIESTIJL OP VOORMALIGE BEDRIJFSSITE POESELE: SINT-LAURENTIUSKERK ONDERGAAT VERJONGINGSKUUR SINT-MARTENS-VOEREN: GRONDIGE RESTAURATIE SINT-MARTINUSKERK

146 150 153 155 159

PARTNERS EN RUBRIEKEN DE PEN: RENAUD BENTÉGEAT BVA CIB WIE DOET WAT

28 162 163 164

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

NIEUWPOORT NIEUWBOUW AANNEMINGEN BRAET Beeld | Filip Dujardin

DIALOOG TUSSEN GEBOUW EN OMLIGGEND POLDERLANDSCHAP

Braet viert 125-jarig bestaan met nieuw kantoorgebouw

SCAN WITH

8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

NIEUWPOORT NIEUWBOUW AANNEMINGEN BRAET

Aannemingen M. & J. Braet is thuis in Nieuwpoort. Zijn bestaande gebouwen waren echter verouderd en op de vroegere site was geen uitbreiding meer mogelijk. De broers Jean-Baptiste en Xavier Braet, de bedrijfsleiders anno 2014, bouwden samen met architect Lieven Achtergael en zijn team op een nieuwe site in het poldergebied nabij de Noordvaart in Nieuwpoort een opvallend kantorenvolume met loods. Het gebouw is terecht een nieuw visitekaartje voor het bedrijf dat dit jaar zijn 125-jarig bestaan viert. â&#x20AC;ş

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

Aannemingen M&J BRAET nv Sterk in Bouw, reeds 125 jaar!

• water- en betonbouw • Gebouwen • Gevel – en betonrenovatie • Detectie en opgraven van oorlogsmunitie

www.braet.be

NIEUWPOORT NIEUWBOUW AANNEMINGEN BRAET

Aannemingen M. & J. Braet is een familiebedrijf, opgericht in 1889 door Henri Braet. In zijn beginjaren specialiseerde het zich in waterbouw en wegeniswerken en voerde het zelfs opdrachten tot in het ‘verre’ Antwerpen en Doornik uit, in die tijd uitzonderlijk. Onder leiding van Maurice en Joseph en later opnieuw Henri Braet kende de bouwonderneming een gestage groei. Na de Tweede Wereldoorlog besliste de directie om de activiteit wegeniswerken af te bouwen en zich te concentreren op waterbouw en gebouwen, van ruwbouw tot afwerking.

125 JAAR Vandaag vormt Braet een dynamisch en innovatief klasse 7 B&D bouwbedrijf met 85 medewerkers, gespecialiseerd in nieuwbouw, gevel- en betonrenovatie, betonbouw, waterbouw en het opsporen van springstoffen. De broers Jean-Baptiste en Xavier Braet richten zich vooral op het kustgebied en het achterland. Kantoorgebouwen en zorginstellingen, maar ook opdrachten voor de Vlaamse en federale overheid, stads- en gemeentebesturen, verenigingen van mede-eigendom en privépromotoren zijn de voornaamste activiteiten. Enkele referentieprojecten zijn de verbouwing van de Koninklijke Villa (Oostende), de afbouw van het Nationaal Visserijmuseum (Oostduinkerke) en de bouw van de inkom van de Abdij Ter Duinen (Koksijde) en het vernieuwen van de staketsels in Nieuwpoort. Bovendien komen door de ligging nabij de kust en de Westhoek met hun oorlogsverleden talrijke opdrachten binnen voor het opsporen en uitgraven van explosieven. “In 2014 vieren we 125 jaar en namen we een nieuwe bedrijfssite met een kantoorgebouw en een loods in gebruik,” zegt Jean-Baptiste. Xavier vult aan: “Jarenlang

waren onze kantoren en loodsen ondergebracht op een verouderde site aan de rand van de binnenstad, waar uitbreiding door de ligging in een woonzone uitgesloten was. Een nieuwe locatie in het polderlandschap nabij de Noordvaart, aan de industriezone van Nieuwpoort, bracht de oplossing.

DIALOOG TUSSEN GEBOUW EN OMGEVING Voor het ontwerp van hun nieuwe visitekaartje organiseerden de broers een architectuurwedstrijd, gewonnen door architect Lieven Achtergael en zijn team. “We tekenden een gebouw op een kleine sokkel, dat zich als een vrijstaand object in het landschap manifesteert,” verduidelijkt Achtergael. “Dit volume komt over als een kantoorschijf op poten, waarbij het gelijkvloers en de bovenste verdieping teruggesprongen zitten. Hierdoor lijkt het eerder boven het landschap te zweven dan in het landschap te staan. Deze spanning tussen vertrouwde groene context en autonoom volume tilt de uitstraling van zowel het polderlandschap als van het gebouw naar een hoger niveau. Het gebouw wordt een landmark van waaruit men prachtige zichten heeft op de weidse omgeving. Grote glaspartijen versterken het contact met het omliggende polderlandschap.“ Hoewel het kantoorgebouw buiten in de eerste plaats als een horizontale schijf overkomt, ervaart de bezoeker bij het betreden een sterke verticale samenhang. Daarvoor zorgen een grote vide, een lichtstraat, een verdiepte patio en verschillende lichtkoepels. Projectarchitecte Isabelle Dierickx vult aan: “De interactie die zo ontstaat, bevordert het contact tussen de werknemers. De visuele samenhang creëert een bedrijvige werksfeer, zonder dat de verschillende activiteiten elkaar hinderen.” ›

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

NATO Headquarters, Brussels Architects: SOM - Assar VK services: building services - energy engineering - structural engineering - civil engineering

VK delivers fully integrated engineering services for demanding clients worldwide who want to invest in buildings in a constantly evolving society where our quality of life is under stress. www.vkgroup.be Want to help build tomorrowâ&#x20AC;&#x2122;s world? Check out how you can realize your possibilities on www.vkgroup.be/careers.

architects & engineers

NIEUWPOORT NIEUWBOUW AANNEMINGEN BRAET

‘OPEN HUIS’ MET DUIDELIJKE INDELING

AANDACHT VOOR ENERGIEVERBRUIK

Het nieuwe kantoorgebouw bestaat uit drie bovengrondse bouwlagen en een kelderverdieping. Het gelijkvloers omvat de inkom met ontvangstbalie, twee kantoren en een vergaderzaal. “De meeste kantoren zijn tegen de buitenkant van de eerste verdieping ondergebracht, telkens met zicht op de omgeving. Centraal liggen de gemeenschappelijke ruimten, zoals bibliotheek, keuken en bergingen,” tekent Jean-Baptiste het ontwerp na. “De bovenste verdieping omvat naast kantoren ook een intiemere lounge, een boardroom en een ruim, deels overdekt buitenterras.” De kelderverdieping huisvest naast het archief en de kleedruimtes een polyvalente zaal voor opleidingen, presentaties en andere evenementen. Een patio met vijver zorgt hier voor het contact met de buitenomgeving. Xavier: “Deze multifunctionele ruimte is apart toegankelijk en te huur voor derden. Ook de boardroom met keuken, lounge en terras zal in de toekomst ter beschikking staan van andere bedrijven en organisaties.”

De bouwheer –tevens hoofdaannemer– was ook bijzonder begaan met de energiezuinigheid. Zo koos hij voor een doorgedreven isolatie van daken en muren, driedubbele beglazing en een combinatie van vloerverwarming en vloerconvectoren. In de akoestisch verbeterde thermische plafonds uit geperforeerd gipskarton zijn zowel de ventilatie met warmterecuperatie als de koeling geïntegreerd. Expressieve screens in verschillende tinten houden de zonnestralen tegen en voorkomen zo oververhitting. Het hele gebouw is voorzien van energiezuinige LED-downlighters met geïntegreerde noodverlichting, gestuurd op basis van bewegingssensoren. ❚

SOBER INTERIEUR MET ACCENTEN Architecten en bouwheren kozen voor een rustig en tijdloos interieur met wit als basiskleur voor wanden en plafonds, plinten en deuren, kasten en meubilair. Aan het onthaal en in de bibliotheek zorgen de kasten voor opvallende rode accenten. “De zakelijkheid van de vloer in natuursteen op het gelijkvloers staat in contrast met de warmte van de plankenvloer op de verdieping,” verklaart Achtergael. “De kelder is opgebouwd uit brandwerende wanden en vloeren in beton. Dat beton keert terug in de paden aan de inkom, de stroken tussen het kantoorgebouw en de loods en in de betonkeien met grasdallen op de parking.” Opvallend element is de wandbekleding met mozaïek tegeltjes in de toiletten: blauwgroen in de kelder, roodbruin op het gelijkvloers en saffraangeel op verdieping één en twee.

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

NIEUWPOORT NIEUWBOUW AANNEMINGEN BRAET

Participanten aan het woord TOPGLASS –GLAZEN BUREAUMODULES Het huidige Topglass (Torhout) werd origineel gesticht in de jaren zestig, maar kreeg zijn uiteindelijke naam pas in 2007 na de overname door Vincent Goethals en zijn vrouw Annemie Bouckaert. “Wij zijn een professioneel aannemersbedrijf, gespecialiseerd in glastoepassingen voor zowel interieur en exterieur: van scheidingswanden in veiligheidsglas en glazen loopstructuren tot profielloze borstweringen, balustrades en gordijngevels,” vertelt zoon en mede-zaakvoerder Xavier Goethals. “Wij stellen vandaag tien ervaren werknemers tewerk.” Topglass leverde en plaatste glazen bureaumodules met doorvalbeveiliging in de nieuwe kantoren van Braet in Nieuwpoort. De bureauwanden en glazen deuren van dit kantoorgebouw bestaan uit gehard veiligheidsglas met een dikte van 12 mm –een esthetische oplossing voor elk interieur. “In de vergaderzaal op de eerste verdieping gebruikten wij gelaagd veiligheidsglas om aan de wetgeving op doorvalbeveiliging te voldoen,” legt de mede-zaakvoerder uit. “Bij eventuele glasbreuk moet de veiligheidsfolie immers voorkomen dat mensen glasscherven over zich heen krijgen of naar beneden kunnen vallen.” Topglass realiseert een tiental dergelijke projecten per jaar. Zaakvoerder Vincent Goethals was zelf betrokken bij de voorbereidingen van deze installatie. Een ploeg van vier plaatsers was nadien gedurende tien werkdagen op de bouwplaats actief. “Dit nieuwe visitekaartje van de firma Braet is voor ons uiteraard een belangrijke referentie,” zegt Xavier Goethals. “Andere recente realisaties zijn het rusten verzorgingstehuis Andante in Menen, de kantoren van Skyline in Roeselare, het nieuwe Vlasmuseum 'Texture' in Kortrijk, de kantoren van ROB Louage – Wisselinck in Ardooie en de vestiging van Decathlon in Gent.”

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

dokterspraktijk

Iphone hersteldienst

Torhoutsesteenweg 107 8210 Zedelgem info@burobelgium.be www.burobelgium

accountancy kantoor

NIEUWPOORT NIEUWBOUW AANNEMINGEN BRAET

Participanten aan het woord BURO BELGIUM –LOS MEUBILAIR ‘We furnish needs and dreams’ is geen holle slogan bij Buro Belgium (Zedelgem), expert in kantoor- en wooninrichting. De inrichting van een kantoorruimte is immers bepalend voor het comfort en de beleving van de medewerkers. Deze specialist tekende voor de inrichting van de kantoren van Braet met de levering en plaatsing van het losse meubilair. “Met onze collectie van meubelfabrikant Alea konden we de bouwheer een gepersonaliseerde oplossing bieden vertrekkend vanuit onze standaardcollectie,” legt zaakvoerder Henk Desaever uit. “De grote bladvormen en de minimalistische draagstructuur met functionele bekabelingsmogelijkheden van de bureaus en de tafels in de vergaderzalen passen perfect bij de architectuur van het gebouw. Aangezien Jean-Baptiste en Xavier Braet veel belang hechtten aan het zitcomfort en de ergonomie van de bureaustoelen, kozen we voor het merk Comforto. De gewone zitstoelen in het gebouw komen uit de collectie Catifa van het Italiaanse merk Arper en in de boardroom hebben we designvolle stoelen uit de collectie van ICF gebruikt.”

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17

NIEUWPOORT NIEUWBOUW AANNEMINGEN BRAET

Participanten aan het woord VANDORPE –THERMISCHE PLAFONDS De firma Vandorpe (Gullegem) werd opgericht in 1979 als een éénmanszaak en is inmiddels uitgegroeid tot een kleine KMO met in totaal dertig medewerkers. Dit familiebedrijf richt zich op de industriële installatiebouw, de appartementsbouw en de nieuwbouw en renovatie van particuliere woningen. “Onze hoofdactiviteit is de installatie van verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC),” legt Andy Vandorpe, medezaakvoerder en zoon van oprichter André uit. “Daarnaast leggen we industriële leidingnetten aan en ontwerpen en coördineren we technische installaties in gebouwen.” Vandorpe investeert continu in innovatieve technieken en oplossingen. Zo heeft het altijd geloofd in de mogelijkheden van vloerverwarming voor de verwarming en koeling van gebouwen. Zijn vakkundige medewerkers beschikken ook over kennis rond de warmtepomptechnologie en de koppeling van zonnecollectoren. “Een project, particulier of professioneel, stopt bij ons niet bij de verkoop en de plaatsing, maar we garanderen onze klanten ook een uitstekende naservice,” vult Andy aan. In de nieuwe kantoren van Braet in Nieuwpoort installeerde Vandorpe de thermische plafonds, in combinatie met akoestische plafondafwerking in gipskarton. Dit is opnieuw een nieuwe innovatieve techniek, waarvoor Vandorpe zelf de nodige ontwikkelingen deed. “Met dergelijke thermische plafonds kunnen ruimtes zowel gekoeld als verwarmd worden. In vergelijking met traditionele systemen voor verwarming en koeling, met name radiatoren en airco’s, haal je een veel hoger rendement en worden de ruimtes ook gelijkmatiger verwarmd of gekoeld. Deze systemen zijn ook perfect koppelbaar met een warmtepomp. Bovendien moeten architecten ook geen rekening houden met radiatoren en leidingen en zijn ze door de afwerking in gipskarton vrijer in hun ontwerp,” verduidelijkt Andy. “We hebben deze techniek ook in onze eigen kantoren geïntegreerd.”

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever-hoofdaannemer Architect kantoren Architectuur- en studiebureau loodsen en wegenis Ingenieurskantoor Meubilair Vast meubilair Los meubilair Chape Sanitaire werken Glazen wanden en deuren Einde werken

Aannemingen M. & J. Braet, Nieuwpoort Architecten Achtergael, Gent Abetec, Dendermonde VK Group, Roeselare Buro Belgium, Zedelgem Architecten Achtergael, Gent Buro Belgium, Zedelgem Defraeye, Koekelare Vandorpe, Gullegem Topglass, Torhout midden 2014

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

het beste in bouwkundige beveiliging

inbraakwering | kogelwering | explosiewering | brandwering

defence & security

BEDRIJFSPRESENTATIE

Opvallend onopvallend:

‘onzichtbare’ bouwkundige beveiliging Niemand zal ontkennen dat de dreiging in de wereld toeneemt. Steeds vaker verlangen overheden, bedrijven en particuliere opdrachtgevers daarom een bepaald niveau van bouwkundige beveiliging in hun nieuwe of bestaande onderkomen. Hierdoor worden architecten en aannemers regelmatig geconfronteerd met de vraag: hoe kunnen we deze beveiligingsmaatregelen toepassen, zonder dat ze de architectonische kwaliteit aantasten? Een vraag die zowel bij nieuwe ontwerpen als bij bestaande – bijvoorbeeld monumentale – panden speelt. Het Nederlandse aalbers|wico kan in dit soort situaties uitkomst bieden. De afdeling defence & security van dit familiebedrijf wordt wereldwijd beschouwd als toonaangevende specialist in bouwkundige beveiliging. Op het gebied van inbraakwering, kogelwering, explosiewering en brandwering behoort het tot de internationale top. De afgelopen jaren voorzag aalbers|wico honderden overheidsgebouwen

en bedrijfspanden van inbraak-, kogel-, explosie- en brandwerende constructies, waaronder inmiddels ook verscheidende panden in Brussel en Vlaanderen.

OPVALLEND ONOPVALLEND Een bijzondere specialiteit van aalbers | wico is, zoals ze het zelf noemen, ‘opvallend onopvallend beveiligen’. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21

Inbraakwerende deuren Brandwerende deuren Tochtwerende deuren IndustriĂŤle deuren

DĂŠ specialist op het gebied van inbraakwerende en brandwerende deuren en poorten. Gecertificeerd en beproefd volgens NEN en EN normen. Meer weten? Kijk op www.indeko.nl of bel +31 162 455 240

NL.indd 1

9/08/2013 17:34:16

BEDRIJFSPRESENTATIE

Een manier van werken waarbij beveiligingsmaatregelen niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Met hun jarenlange ervaring weten de experts van aalbers|wico voor elk project een passende oplossing te vinden. Voor state of the art nieuwbouw, maar ook voor musea, industrieel erfgoed of monumentale panden. Denk daarbij aan volledig in oude stijl gemaakte ramen en deuren, maar dan wel vervaardigd uit bijvoorbeeld kogel- en explosiewerend staal, al dan niet voorzien van houten bekleding. In sommige situaties is het ook mogelijk om de aanwezige constructie op te waarderen. Als bestaande elementen volledig in oude staat moeten blijven, kunnen er bijvoorbeeld achterzetramen worden geplaatst. Een manier van beveiligen die niet alleen opdrachtgevers bekoort, maar ook op de instemming van Monumentenwacht kan rekenen.

MONUMENTAAL GLAS Een ander voorbeeld van ‘onzichtbare’ beveiliging is de toepassing van speciaal versterkt glas met de uitstraling van monumentaal glas. In tegenstelling tot het huidige vlakke glas, werd vroeger louter gebruik gemaakt van getrokken glas. Dit was nooit volledig vlak en foutloos. Bij het vervangen van bestaande, vaak historische beglazing door nieuwe, beveiligde

beglazing maakt aalbers|wico daarom gebruik van monumentaal glas. Dit heeft dezelfde uitstraling als het oude glas, maar levert wel het gewenste inbraak-, kogel- of explosiewerende niveau. Daarbij wordt ook veel aandacht besteed aan de kleur van het glas; een dik pakket beglazing wordt immers al snel groen. Door extra helder glas te gebruiken, kan de originele kleur van het oude, dunne glas behouden blijven.

TESTCENTRUM Een historisch aanzicht en goede bouwkundige beveiliging zijn dus wel degelijk te combineren. Hetzelfde geldt voor moderne architectuur: de toepassing van beveiligingsmaatregelen hoeft niet te betekenen dat er concessies aan het ontwerp moeten worden gedaan. De hiervoor genoemde oplossingen zijn wat dat betreft slechts enkele voorbeelden, want de R&D-afdeling van aalbers|wico werkt continu aan nieuwe oplossingen, die in het eigen testcentrum aan de zwaarste proeven worden onderworpen. Niet onbelangrijk, want opdrachtgevers en verzekeraars willen harde garanties over weerstandsniveaus. Met de producten van aalbers|wico hebben architecten en aannemers de zekerheid dat het weerstandsniveau niet alleen op papier is berekend, maar ook in de praktijk is getest. ❚

aalbers | wico Molenstraat 18 3927 AC Renswoude T +31 (0)318 - 57 14 11 F +31 (0)318 - 57 39 07 E info@aalberswico.nl I www.aalberswico.nl

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

Spanjaardstraat | BruggE

Drie Leeuwen | VilVoordE

Ikea | gENT

Brandekensweg, 17 B-2627 Schelle Tel.: 03/727.28.29 Email: info@mmilegems.be

www.mmilegems.be

DEURNE DRAKENHOF Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Crepain-Binst Visuals | Hooox

WONEN IN EEN STADSPARK

Drakenhof krijgt nieuw leven Het uiterste zuiden van de Antwerpse deelgemeente Deurne telde al veel voorbeelden van opvallende architectuur. Die kregen recent het gezelschap van de appartementen in het Drakenhof, opgetrokken door M&M Ilegems, naar een ontwerp van Crepain-Binst. Ondanks de klinkende naam liggen de historische wortels van het Drakenhof niet zover in de geschiedenis. De oorspronkelijke naam, Zandberg, klinkt ook minder avontuurlijk. Het hofgebouw was een typisch 'huis van plaisantie' van rijke Antwerpse burgers. Delen van het kasteeltje dateren uit de zeventiende eeuw. De omvorming van dit herhaaldelijk verbouwde pand tot hedendaagse woongelegenheden vormt een afzonderlijk project. Hier bekijken we de invulling van het groendomein er rond.

COMMANDOBUNKER De ligging, langzij de startbaan van de Antwerpse luchthaven, maakte dat de Duitsers het kasteel kozen als verblijfplaats voor de Duitse officieren, die tijdens de

Tweede Wereldoorlog de luchthaven controleren. Een zichtbaar relict daarvan is de commandobunker, die ze in de tuin optrokken. Ondanks die luchthaven staan er in het Drakenhof veel hoge bomen. Ze mochten blijven staan, omdat ze niet in de aanvliegroutes liggen.

VIJVER Er was ook een grote vijver. Daarmee zijn architect en aannemer, met goedkeuring van de erfgoeddiensten, creatief mee omgesprongen. Hij lag oorspronkelijk op een wat ongelukkige plaats om de appartementen elegant te kunnen inplanten. De nieuwbouw, met ondergrondse parkeergarage, ligt deels op de plaats van de vijver. â&#x20AC;ş Horizontale betonstroken kenmerken de appartementsgebouwen. De wanden zijn opgetrokken in kalkzandsteen en bekleed met Trespaplaten, die drie soorten hout suggereren. Onder overkragende terrassen zou echt hout op een lelijke manier verouderen, luidt de motivatie. De witte platen die het beton bekleden verwijzen naar de witten kleur van het kasteeltje. Sommige gebouwen kregen een strakke, rechte lijnvoering, andere afgeronde vormen. De appartementen worden casco afgeleverd, de kopers kiezen individueel de binnenafwerking.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

DEURNE DRAKENHOF

Participanten aan het woord ARCHEBO EN ANNIKA DEVROE – ARCHEOLOGISCH EN BOUWHISTORISCH ONDERZOEK Archebo (Kortenaken) en Annika Devroe (Leuven) voerden de archeologische prospectie (2013) uit. Voor de bouwhistorische studies (2011) deed het een beroep op Annika Devroe (Leuven). "De meeste bodemsporen die we aantroffen waren vrij recent, zodat we geen archeologische opgraving adviseerden en het terrein vrij snel kon worden vrijgegeven en de graaf- en bouwwerken konden starten," zegt archeoloog Jan Claesen, zaakvoerder van het in 2011 opgerichte Archebo. "Onze bijdrage bestond hier dan ook vooral uit administratief werk. Dit nam tien werkdagen in beslag. Twee archeologen en één graafmachinist met archeologische ervaring stonden in voor de aanleg van proefsleuven. Dit was een standaard project. Om na te gaan of er zich archeologisch waardevolle sporen in de grond bevonden, legde de dienst onroerend erfgoed een prospectie met ingreep in de bodem op. Tijdens dit veldwerk legden we ongeveer 10% van het oppervlak open om het te evalueren op (waardevolle) archeologische sporen."

ARCHEBO bvba Merelnest 5 3470 Kortenaken BTW BE0834.280.172 www.archebo.be info@archebo.be 0499/24.65.89

Uw lift, Uw Uwlift, lift, ons vak.ons vak.

In samenwerking met:

ons vak.

Nieuwpoort

tel.: +32 (0)58 23 44 52

ANNIKA DEVROE Gent Zelfstandig archeoloog en bouwhistoricus tel.: +32 (0)9 243 85 85 Mechelsestraat 192 bus 4 www.cosmolift.be 3000 Leuven info@cosmolift.be BTW BE0810.453.806 annika.devroe@gmail.com 0472/59.31.41

26 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Nieuwpoort

tel.: +32 (0)58 23 44 52

Nieuwpoort

Gent tel.: +32 (0)58 23 44 52

tel.: +32 (0)9 243 85 85

Gent www.cosmolift.be

tel.: +32 (0)9 243 85 85 info@cosmolift.be www.cosmolift.be info@cosmolift.be

DEURNE DRAKENHOF

"De oude vijver hebben we opgevuld, maar elders hebben we een nieuwe uitgegraven," vertelt projectleider Sven De Bock (M&M Ilegems). Op die manier konden we de nieuwe gebouwen netjes langs de vijver schikken en de verkeerscirculatie naar de parkeergarage optimaliseren. We hebben ook geprobeerd de bestaande hoogstammige bomen zoveel mogelijk te behouden. Voor een aantal ervan lukte dit niet, maar ze worden vervangen door nieuwe."

Crepain-Binst verdeelde 38 appartementen over het kasteel, vijf gebouwen en een nieuw op te trekken poortgebouw. "Enkele gebouwen hebben een strakke vormgeving, de andere zijn afgerond. Ze zijn alleen lager dan de omliggende gebouwen en ook lager dan de boomkruinen," aldus projectarchitect Edwin Remmerie. De daken zijn aangelegd als extensieve groendaken, met sedumbeplanting. Voor regenwaterbuffering zou de vijver volstaan, maar de stad Antwerpen verplicht groendaken bij nieuwbouw.

TOEGANKELIJK De Drakenhoflaan toont een gesloten straatbeeld, met inbegrip van het bestaande, door M&M Ilegems gerestaureerde poortgebouw in neostijl. Daarnaast is er nog één voor wagens geschikte inkom en, achteraan, een toegang voor fietsers en voetgangers. Overdag mogen die zich door het park verplaatsen, als ware het een openbaar park. 's Avonds gaat de achtertoegang echter dicht. Dat is het resultaat van onderhandelingen met het stadsbestuur.

REKENWERK

Participanten aan het woord COSMOLIFT –LIFTEN Cosmolift plaatse vijf machinekamerloze elektrische liften type MRL3. "Het gebruik van een MRL3 laat een optimale benutting van de schachtbreedte toe, in combinatie met een beperkte schachtput en een minimale uitloophoogte," preciseren sales manager Colin Dearman en installation manager Peter Dierckx. "Dankzij de nieuwe technologie op het gebied van draagmiddelen kunnen liftcabines in standaardliftschachten nu tot 47 cm breder gemaakt worden. Dit vergt minder ruimtebeslag neemt dan vroeger. Zo blijft er meer ruimte over voor de mensen. Het stroomverbruik ligt ook heel laag." Cosmolift plaatst niet alleen nieuwe liften in woningen en kantoren. "We vervangen ook oude liften door een type dat we perfect kunnen af stemmen op de architectuur van een gebouw. Deze MRL Flex werkt ook zonder machinekamer of aparte stuurkast, omdat de besturing in de deurstijl wordt ingebouwd." Bij de twee vestigingen van Cosmolift (Zwijnaarde-Gent en Nieuwpoort) werkt een tachtigtal mensen. Het bedrijf was ook al actief in Rusthuis Veilige Have in Aalter, in het Vlasmuseum in Kortrijk en op de Luchthaven van Antwerpen.

"Het Drakenhof vergde heel wat complex rekenwerk," blikt Jan Meijer van het gelijknamige ingenieursbureau terug. "Eerst was er het draagbalkensysteem van de parkeergarage. Daar moesten we er rekening mee houden dat de dragende muren van de gebouwen erboven op de meeste plaatsen niet het ritme van de kolommen van de parkeergarage volgen. Verder moesten we tussen de terrassen en de vloerplaten van de appartementen het beton met een voeg onderbreken. De terrassen liggen niet alleen niet netjes boven elkaar, ze hebben sterk uiteenlopende afmetingen en zijn op sommige plaatsen onderbouwd en elders overkragingen. Dit betekent onder meer dat de thermische belasting en de uitzetting sterk kan verschillen." De bodemstabiliteit op de oorspronkelijke plaats van de vijver vormde gelukkig geen probleem. "Omdat de fundering van de parkeergarage dieper zit dan de vijverbodem. Daarom konden we gebruik maken van een stabiele ondergrond, waarop de aannemer een 30 cm dik zandbed aanbracht." ❚

TECHNISCHE FICHE Ontwerp Studies stabiliteit Archeologisch vooronderzoek Bodemonderzoek Algemene Aannemer Liften Start werken Einde werken Oppervlakte terrein Totale vloeroppervlakte

projectarchitect Edwin Remmerie, Crepain-Binst, Antwerpen Ingenieursburo Meijer, Edegem Archebo, Kortenaken Talboom, Puurs M&M Ilegems, Schelle Cosmolift, Zwijnaarde april 2013 einde 2014 11.200 m² 9.625 m²

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

DE PEN

Renaud Bentégeat Gedelegeerd bestuurder CFE

Laten we komaf maken met lichtzinnige bezwaarschriften Tegenwoordig wordt in België een flink aantal projecten geblokkeerd door bezwaarschriften van concurrenten over de keuze van de geselecteerde kandidaat of door ongepaste bezwaarschriften van buren of derden over de bouwvergunningen. In beide gevallen valt de economische machine stil. Indien het om een bezwaarschrift gaat over de rechtsgeldigheid van een vergunning kunnen de meeste klanten hun project, een vastgoedproject bijvoorbeeld, niet opstarten omdat de banken niet volgen waardoor de verkoop van appartementen of kantoren niet kan plaatsvinden. Zulke blokkeringen remmen de economie en de werkgelegenheid in de bouwsector natuurlijk enorm af. Er zijn tal van tekenende voorbeelden. Wat betreft Vlaanderen, zou ik in het bijzonder de spijtige en gekende opdracht van de Oosterweelverbinding, de sluiting van de ring om Antwerpen, willen aanhalen. Het winnende consortium werd in december 2007 bekendgemaakt, maar de werken konden nog altijd niet van start gaan. De manifestaties tegen het project hebben vele jaren vertraging veroorzaakt. De gevolgen van deze vertraging zijn dramatisch, in het bijzonder voor de ondernemingen die verantwoordelijk zijn voor de realisatie van het project. Aangezien het het belangrijkste project betreft dat het Vlaams Gewest ooit gekend heeft, hebben ze aanzienlijke geldsommen uitgegeven aan studies en hebben ze al hun teams in actie laten treden onder leiding van hooggekwalificeerde deskundigen. Naast deze belangrijke uitgaven hebben ze daarbij ook te kampen met een al even omvangrijk economisch verlies. Maar deze bedrijven zijn niet de enige die bestraft worden. De Vlaamse, en zelfs Brusselse economie en vooral de hele activiteit van de haven van Antwerpen, lijden fel onder het feit dat deze

28 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

werken niet uitgevoerd werden. Men dient enkel maar de ring van Antwerpen te nemen om vast te stellen dat op ieder moment van de dag er bijna permanent files zijn en dat de talrijke vrachtwagens er dagelijks stilstaan met economisch verlies tot gevolg. Tot slot is het duidelijk dat een werf van die grootte –een investering van meerdere miljarden euro’s– niet minder dan 4.000 rechtstreekse, en minstens evenveel onrechtstreekse, jobs gedurende vier jaar oplevert. Dit gezegd, overschrijdt het probleem fors het kader van de Oosterweelverbinding! Elke keer bij de opstart van een groot vastgoedproject in België vertraagt tegenwoordig een bezwaarschrift, ingediend door buren of zelfs door derden die niet in de onmiddellijke omgeving wonen, de start van de werken. Je zou gaan geloven dat bepaalde personen er een soort van voldoening uithalen! Telkens als zo’n actie ongerechtvaardigd is, moet de wetgever dringend sancties treffen! Hieraan kunnen we de bezwaarschriften aangaande de openbare aanbestedingen tussen de concurrenten onderling toevoegen. Het merendeel van de aanbestedingen vormt tegenwoordig aanleiding om een vordering tot nietigverklaring of schorsing in te dienen vanwege de uitgeschakelde kandidaten. Daar de dossiers zeer ingewikkeld zijn, slaagt een gewiekste advocaat er altijd in om een fout te vinden die aanleiding geeft tot een zuiver formele nietigverklaring en derhalve de blokkering van het project. Het zou echt wenselijk zijn dat alle bouwmaatschappijen zich beheersen om voortaan deze acties, die de vlotte economische ontwikkeling van ons land blokkeren, te beperken. ❚ Ik geef de Pen door aan Marnix Galle van Allfin Group.

DE PEN

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

Heijmans Bouw biedt geavanceerde en complete oplossingen Wenst u te bouwen zonder zorgen en zoekt u een volwaardige en betrouwbare bouwpartner? HEIJMANS BOUW NV is voor u de oplossing! Wij verzorgen zowel de ontwikkeling als de uitvoering van uw project. Ons team van specialisten staat garant voor uw investering, zodat die jaar na jaar rendeert. Wij realiseren uw bouwproject in de brede waaier die de sector biedt en leveren op wens van de klant.

Taunusweg 49 • Poort 6349 • B-3740 Bilzen Tel. 089 51 90 80 • Fax 089 51 90 81 heijmansbouw@heijmans.be

Onze specialisatie strekt zicht uit over volgende segmenten: Appartementenbouw Utiliteitsbouw Industriebouw Unitbouw Renovatie Bij ons kan u terecht voor een geavanceerde en complete oplossing.

www.heijmansbouw.be

Pres. Kennedypark 15 • B-8500 Kortrijk Tel. 056 22 17 20 • Fax 056 22 19 34 heijmanskortrijk@heijmans.be

KALLO KATOEN NATIE Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Poponcini & Lootens

KATOEN NATIE GEEFT HAVENGEBIED KUNSTZINNIG TINTJE In Kallo, in de haven van Antwerpen, heeft Heijmans Bouw Kortrijk (ex De Coene Construct Kortrijk) voor Katoen Natie de derde reeks gebouwen en andere constructies opgetrokken van een opvallend nieuw kantorencomplex, naar plannen van architectenkantoor Poponcini & Lootens (Polo). Katoen Natie is één van de belangrijkste logistieke dienstverleners in de Antwerpse haven. De PV-panelen op de daken van zijn magazijnen vormen samen de grootste productiecapaciteit van zonne-energie in België.

DE COENE CONSTRUCT IS HEIJMANS BOUW Midden 2014 zijn Heijmans Bouw en de De Coene Construct met elkaar gefusioneerd. Administratief gaat het om een 'fusie door overname' van Decoene door Heijmans en een 'ontbinding zonder vereffening' van Decoene, met boekhoudkundige en fiscale uitwerking vanaf 1 januari 2014. Heijmans neemt alle rechten en plichten van De Coene over. De Coene Construct maakte al sinds 2001 deel uit van de beursgenoteerde Nederlandse bouwgroep Heijmans. De fusie heeft tot doel de krachten van de bouwbedrijven van de Heijmans Holding in België te bundelen en de structuren te vereenvoudigen, zodat de klanten nog beter bediend kunnen worden. De zetel in Kortrijk blijft integraal behouden en ook de contactpersonen voor de bouwwerven blijven dezelfde.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

ÂŠ Poponcini & Lootens ir. architecten

S M A R T & S U S TA I N A B L E I N F R A S T R U C T U R E

DUURZAAMHEID: WIJ MAKEN HET VERSCHIL... Technum ontwerpt en beheert uw grote infrastructuur- en bouwprojecten. Onze totaalaanpak biedt u duurzame en vernieuwende oplossingen waarbij technologie en rentabiliteit op elkaar afgestemd worden. De ruime ervaring van onze multidisciplinaire teams staat garant voor een optimale operationele ondersteuning. Wij geven vorm aan de stedelijke en landelijke leefomgeving en dragen zorg voor de mobiliteitsvoorzieningen van de steden van de toekomst. Dankzij onze kennis en ervaring, wordt uw visie op een duurzame toekomst werkelijkheid.

TECHNUM - Arianelaan 7 - 1200 Brussel -Tel. +32 2 773 78 70 Technum heeft kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt, Namen en Oostende. E-mail : info@technum-tractebel.be www.technum.be

KALLO KATOEN NATIE

pretatie van de typologie ervan. "Het kantorencomplex manifesteert zich als een kloek geheel. De strategie voor de inplanting van de kantoorgebouwen op het terrein houdt noodgedwongen rekening met de uitgestrektheid en schaalloosheid van het havengebied."

De logistieke activiteiten van Katoen Natie in Kallo strekken zich uit over 260 hectare. De nieuwe kantorencluster kreeg de naam Burcht Singelberg mee en omvat 8.300 m² kantoorruimte en een 400 m² groot restaurant. In de toekomst kan het complex uitgebreid worden tot een totaaloppervlakte van 22.000 m². Singelberg is de naam van een verdwenen kasteel in Beveren-Waas, waarvan Kallo een deelgemeente is. De naam 'Burcht' heeft echter een eigentijdse oorsprong.

GRONDVERZET BEPERKT

Het masterplan van Polo voor dit kantorencomplex omvat een conglomeraat van gebouwen, gegroepeerd rond een plein op een massieve, 3,5 m hoge sokkel. "Dit ontwerp roept het beeld op van een vesting of een burcht," aldus projectarchitect Michiel Verhaverbeke. "Dit krijgt verder vorm in de groepering van de bouwvolumes op de sokkel, met hoge torens op de hoeken van het ensemble, belvedères, een ommuurde tuin en zelfs een slotgracht en een schatkamer." Het gebouw is niet als letterlijke interpretatie van een burcht ontworpen maar als een herinter-

Een sterk bepalende factor is de Schelde. Het zicht op de brede rivier is als een sterke troef gevaloriseerd. "Omwille van de aanwezigheid van de drie meter hoge dijk hebben we de gebouwen opgetild: het dak van de sokkel fungeert als een verhoogd plein, een dek dat fungeert als werkerf waarrond de verschillende kantoorvleugels gegroepeerd zijn. Deze ingreep beperkte ook aanzienlijk het grondverzet." In de sokkel heeft Heijmans Bouw een overdekte parkeergarage voor 350 wagens ondergebracht. Dit volume bevat ook bergingen, archieven en technische ruimten. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL, ANTWERPEN ISM JASPERS-EYERS ARCHITECTS

VAC, GENT

RODE KRUIS VLAANDEREN, ZUIENKERKE

CADIZ, ANTWERPEN ISM META ARCHITECTUURBUREAU

WW W.POLO-ARCH IT E C T S.B E

roject

latiep der iso

oor ie v t s i l a i pec • Dé s aring v r e r a er jaar p • 50 ja n e t c ieproje t a l o s i • 3000 eams t e i t a l o • 25 is SPOUW

PLAFON

VLOER

GEVEL

KELDER

DAK

ww 8218-10-14 ADV BOUWEN AAN VLAANDEREN 197x130.indd 2

am.b e t l o s i . w

2/09/14 16:24

KALLO KATOEN NATIE

Participanten aan het woord TECHNUM – DUURZAME INFRASTRUCTUUR Technum, een entiteit van Tractebel Engineering, telt momenteel 520 medewerkers. Dit multidisciplinair studie- en adviesbureau met vestigingen in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt en Oostende is gespecialiseerd in 'smart sustainable infrastructure.' In opdracht van Katoen Natie Bulk stond Technum in voor de studies inzake structuren, technieken (HVAC, sanitair, elektriciteit, RWA, liften), duurzaamheid en akoestiek en voor de EPB-verslaggeving, in samenwerking met het architectenbureau Poponcini & Lootens. Alles samen liep de opdracht over een periode van drie jaar. Hij is uitgevoerd door een tiental gespecialiseerde medewerkers van het Technum-kantoor in Gent. “Het is voor ons een typevoorbeeld van geïntegreerde engineering in samenspraak met het architectenbureau,” aldus project manager Frank Claes. "Het is ook een belangrijk referentieproject voor Technum, omdat het 100% aansluit bij de visie en missie van onze productlijn gebouwen." Met Poponcini & Lootens werkt Technum nu ook mee aan een volgende uitbreiding van Burcht Singelberg, blok G-H.

ISOLTEAM –PLAFONDISOLATIE

"We hadden de sokkel al afgeboord met schanskorven gevuld met natuursteen. Die hebben we nu met ongeveer 200 m³ verlengd langs de gebouwen, zodat er een soort ommuurde tuin tot stand kwam," blikt project manager Kathy Geiregat (Heijmans bouw) terug. Centraal op het 'dek' bevindt zich een paviljoen met een ruim buitenterras. Dit café-restaurant 'Bebronna' hoort bij een eerdere bouwfase (2008), eveneens naar plannen van Polo en met Heijmans/De Coene Construct als aannemer. Het bestaat uit een combinatie van staal en hout. De grote glasramen zijn uitgerust met een massief houten lattenwerk. De padoek latten zijn horizontaal voor de ramen geplaatst, fungeren als zonwering en bezorgen de horecabezoekers wat privacy. Op de ramen is in zeefdruk een gedicht van voormalig stadsdichter Ramsey Nasr aangebracht. Polo tekende een dakstructuur met gelamelleerde houten liggers. Ze vormen tegelijk de draagstructuur, de binnenafwerking en het onderdak. Langs de onderkant blijven de witgebeitste liggers in het zicht. Bovenaan heeft Heijmans Bouw ze afgewerkt met een PIR-isolatie en een koperen dakbekleding. ›

Isolteam (Kortemark en Hoboken) leverde en plaatste de plafondisolatie in de bovengrondse parkeergarage, in totaal goed voor meer dan 2.000 m². "Ze zorgt voor de thermische isolatie van de bovenliggende kantoren," stelt managing director Hendrik Snauwaert. "We hebben hiervoor isolatiepanelen houtwol Heraklith-combi steenwol gebruikt, dit zijn houtwolpanelen met op de rugkant een bijkomende rotswol isolatielaag. Dit product is uitermate geschikt voor parkeergarages, die hoge eisen stellen inzake brandveiligheid en geluidsabsorptie. De bijkomende isolatielaag zorgt voor een goede thermische isolatie van de bovenliggende verdiepingen. Ook op esthetisch vlak scoort deze oplossing voortreffelijk: het product kan verwerkt worden tot een strak, decoratief oppervlak." Isolteam is gespecialiseerd in thermische isolatiewerken voor gebouwen en bestrijkt het volledige isolatiespectrum; isoleren en naisoleren van daken, gevels, spouwmuren, plafonds en vloeren. "Onze 25 isolatieteams en de ruime en directe beschikbaarheid van alle courante isolatiematerialen, maken ons een preferentiële partner van toonaangevende sleutelop-deur bedrijven, algemene aannemingsbedrijven en industriebouwers."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

A LBRIMA

N.V.

Pulsesteenweg 17b - 2280 Grobbendonk Tel.: 014/71.05.00 - Fax: 014/71.05.05 E-mail: albrima@telenet.be albrima.tvb@telenet.be

Aluminium en PVC Ramen & Deuren • Nieuwbouw en renovatie Particuliere - Industriële • Openbare gebouwen Albrima is actief in heel Vlaanderen. Zowel nieuwbouw als renovatieprojecten worden uitgevoerd. Er zijn kleinere opdrachten maar ook grote werken die bijvoorbeeld via een aanbesteding verlopen. Dan gaat het onder meer om commerciële centra, een industriegebouw of overheidsgebouw. Ook aannemers en architecten doen geregeld een beroep op Albrima. Albrima werkt met topmaterialen zoals hoogwaardig aluminium en PVC. Het schrijnwerk gebeurt in de eigen werk-

plaats. De afwerking kan passen bij elke stijl, zowel eerder landelijk als ook bij strakke en hedendaagse ontwerpen. Klantvriendelijkheid wordt hoog in het vaandel gevoerd. Klanten kunnen rekenen op professionele begeleiding van bij het prille ontstaan van een idee tot de uiteindelijke realisatie van het project. Door de vele ervaring en het werken met optimale materialen, staat Albrima ook borg voor moeilijkere opdrachten. Er is ook een zeer duidelijk afgetekende trend naar passiefbouw. Albrima kan u ook hierover informeren, oplossingen aanreiken en het project ook uitvoeren.

www.albrima.be

P A H C S N A M K A V R A TIG JA TWINLBRIMA N.V.

Pulsesteenweg 17b - 2280 Grobbendonk Tel.: 014/71.05.00 - Fax: 014/71.05.05 E-mail: albrima@telenet.be albrima.tvb@telenet.be

Aluminium en PVC Ramen & Deuren • Nieuwbouw en renovatie Particuliere - Industriële • Openbare gebouwen

www.albrima.be

KALLO KATOEN NATIE

In en rondom de gebouwen kunnen op diverse plaatsen kunstwerken uitgestald worden. Katoen Natie-topman Fernand Huts en zijn vrouw Karine zullen er alvast een deel van hun eigen collectie tonen. Ze hebben ook verschillende kunstenaars gevraagd om specifiek voor deze locatie een werk te ontwikkelen. De monumentale Brabofontein, die er al staat, is van de hand van Wim Delvoye. De bouwvakkers van Heijmans werkten mee aan de plaatsing van diverse kunstwerken, in hun sector een niet alledaagse ervaring.

HUURDERS De zetel van Katoen Natie ligt in de Antwerpse binnenstad. Het gebruikt zelf slechts een deel van Singelberg en verhuurt de overige kantoren. Bedrijven die zich hier vestigen hebben behoefte aan aangepaste en representatieve kantoorruimten in de nabijheid van de industriële magazijnen van het aanpalende logistieke centrum. Bij de huidige huurders zijn onder meer Electrabel, Indaver en Dupont de Nemours. Alle gebouwen samen zullen uiteindelijk een vloeroppervlakte hebben van circa 22.000 m², waarvan eerder al 5.200 m² en in deze fase 6.800 m² is afgewerkt, met gevels in roodbruine baksteen. De kantoorruimten zijn uitgesmeerd over vier tot acht bouwlagen. Het zijn flexibele ruimten waarin ook onder meer vergaderzalen, ontvangstbalies en communicatiehoeken kunnen worden ingericht. Daarnaast zijn kernen voorzien met dienstenfuncties zoals trappen, liften, sanitair, schachten en datalokalen. "Het werken met een repetitieve module, zowel op plan als in gevel en de vrije overspannning van gevel tot gevel, maakt de flexibele vrije invulling mogelijk en speelt mee in de beoogde lange levensduur van het gebouw. Het gebruik van verhoogde vloeren en verlaagde plafonds, beide uitneembaar, versterkt die flexibiliteit." In dezelfde visie zijn de bouwmaterialen gekozen: in functie van stevigheid (zoals bij gewapend beton), levensduur (zink) en onderhoudskost (bv. aluminium ramen). "We lieten ook de streektradities (baksteen), tactiele (massief eiken voordeur) en overwegend esthetische aspecten (geglazuurde keramische elementen) meespelen. Kathy Geiregat wijst erop dat de keramische gevelvinnen, gemonteerd op stalen UPN-profielen, ook een erg praktische functie hebben: "Ze voorkomen brandoverslag." ›

Participanten aan het woord ALBRIMA – BUITENSCHRIJNWERK EN GLAZEN BORSTWERINGEN Albrima (Grobbendonk) plaatste het –in eigen werkplaats gemaakte– aluminium buitenschrijnwerk, de beglazing en de glazen borstweringen. "Dergelijke opdrachten zijn onze specialiteit, we voeren ze uit voor zowel particulieren als voor bedrijven en overheden," zegt zaakvoerder en oprichter Marc Brits. "Dit project liep over ongeveer een jaar, met een gemidddelde inzet van vier van onze medewerkers. Het was de eerste keer dat we een opdracht van deze omvang uitvoerden. We zien Burcht Singelberg als een belangrijke referentie, omdat we verder willen blijven groeien en in de toekomst meer aan zulke projecten willen meewerken." Albrima maakt en plaatst intussen bijna twintig jaar ramen en deuren in heel Vlaanderen. Het werkt ook aan alle aanverwante zaken, zoals veranda’s, sectionaalpoorten en rolluiken. "We voeren zowel nieuwbouw- als renovatieopdrachten uit. Er zijn kleinere opdrachten maar ook grote, die via aanbestedingsprocedures kunnen verlopen: commerciële centra, industrie- of overheidsgebouwen. Ons zeer ervaren en gemotiveerd team telt zes medewerkers die op de bouwplaatsen aan de slag zijn en drie bedienden," aldus Brits. Door zijn lange ervaring en omdat het werkt met materialen van topleveranciers, kan Albrima ook moeilijkere uitdagingen aan en is het al lang vertrouwd met passiefbouw. De productie van het schrijnwerk gebeurt in de eigen werkplaats. De afwerking kan passen bij elke stijl." Voor de 270 raamgehelen en de deuren van Burcht Singelberg gebruikte Albrima de raamreeks CS 77 HI en de CP 155 LS thermisch onderbroken schuifraamreeks van Reynaers, met zonwerende beglazing SNX 60/28 van Gijbels. Recent werkte het in Mortsel ook mee aan de gebouwen van Agfa Gevaert, met Renotec als hoofdaannemer.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

de waal PERFECT AAN DE BASIS

de waal palen Voshol 6a • 9160 Lokeren Tel. +32 (0)9 340 55 00 • Fax +32 (0)9 340 55 18 www.dewaalpalen.be

Roofworkx is uw expert in platte daken Plant u een aanbouw, nieuwbouw of zit u er middenin en u zoekt een professional voor uw plat dak!? Dan bent u meteen goed terecht gekomen bij Roofworkx!

ROOFWORKX Noordlaan 29 - 8 8520 KUURNE

www.roofworkx.be

tel. 056 37 29 37 info@roofworkx.be

KALLO KATOEN NATIE

WARM EN FRIS In de ramen van de noordgevel zit lage emissie-beglazing, op de andere gevels hoogrendementsbeglazing met zonwerende coating. Een bijkomende buitenzonwering bestaat uit strekmetalen roosterpanelen op rails langs de zuidgevels en vaste horizontale lamellen tussen de beglazing op de oost- en westgevels. Om de exploitatiekosten te beperken is de mobiele zonwering niet met motoren uitgerust, maar moeten de gebruikers ze manueel bedienen. Twee condenserende ketels op aardgas zorgen voor de verwarming, twee ijswatermachines voor de koeling. In de kantoren hangen hiervoor vooruitstrevende klimaatplafonds. ❚

Participanten aan het woord DE WAAL PALEN –PAALFUNDERINGEN Drie weken lang stond een driekoppig team van De Waal Palen (Lokeren) in voor het aanbrengen van de paalfunderingen, met trillingsvrije dubbel grondverdringende schroefpalen. " Deze opdracht mag gerekend worden bij de middelgrote projecten die we uitvoeren," stelt gedelegeerd bestuurder Olivier Rens. "We voltooien meer dan 800 projecten per jaar, van masten en woningen tot distributiecentra en industriële projecten. Katoen Natie is een heel goede klant. We kozen dit type palen omdat we hier te maken hadden met een uitbreiding van bestaande constructies. Gezien de locatie en de architectuur is het ook een erg mooie referentie." De Waal Palen telt momenteel 125 medewerkers en heeft vestigingen in Lokeren, Oostende, Polen en Roemenië. Het bedrijf kwam tot stand in 1959, maar de uitbreiding naar Oost-Europa gebeurde vrij recent. Eveneens recent is de bijdrage aan bouwwerken voor Imec (Heverlee), Nike (distributiecentrum in Ham), Ikea (Aarlen), Leonardo (Evere), AZ Damiaan( Oostende) en Total (Antwerpen).

ROOFWORKX – DICHTINGSWERKEN PLAT DAK "Wij zijn gespecialiseerd in het afdichten van platte daken in roofing (80%) en in EPDM (20%) voor zowel nieuwbouw als renovatie," vertelt zaakvoerder Karl De Preter van Roofworkx (Kuurne). "Na de plaatsing, laten we de uitgevoerde werken controleren door de fabrikant, om zo een kwaliteitslabel te kunnen aanbieden. Ons 15-koppig team is opgeleid om volledig individueel de hele dakopbouw af te werken. Om de service van onder meer opvolging en planning te kunnen garanderen houden vier bedienden bezig met het reilen en zeilen van de organisatie. We gebruiken alleen kwaliteitsproducten met ATG-certificaat. We staan ook in voor de plaatsing van groendaken en valbeveiliging." "Technisch vormden de werken bij Katoen Natie een routineproject, maar de naambekendheid maakt het een mooie referentie. Net als de bibliotheek De Munt in Roeselare en de bib van Ternat." Roofworkx werkte verder ook mee aan onder meer de Koramicgebouwen in Kortrijk, diverse woongebouwen langs de kust, het Kato in Gent, het Badengebouw in Zeebrugge en hotel Empain in Brussel.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

Colt Totaalconcept Parkeergarage Ventilatie

De norm voorbij Het Colt concept CPV voldoet aan alle eisen en normen. Met Computational Fluid Dynamics (CFD) wordt vooraf de werking van het systeem aangetoond. Ook daar waar de norm niet toepasbaar is.

Colt Totaalconcept, inclusief • Volledige RWA-installatie • CO-detectie • Branddetectie Stuwkrachttechniek • zorgt voor efﬁciënte rook- en warmteafvoer • is ook geschikt voor dagelijkse ventilatie • en kan naadloos in een gebouwontwerp geïntegreerd worden

Rookafvoerventilatoren

www.coltinfo.be

Stuwkrachtventilator

Kleppenregisters

CO-detectie

CFD

Tel. (015) 28 60 80

Het concept met visie op brandveiligheid

KALLO KATOEN NATIE

Participanten aan het woord ZON, KATOEN EN ROOKLUIKEN De medewerkers van Colt International (Mechelen) zijn stilaan vertrouwde gezichten bij Katoen Natie. Ze voerden er al regelmatig werken uit. "Bij de nieuwbouw waren we niet betrokken, maar we hebben onlangs wel meegewerkt aan de renovatie van de bestaande magazijnen 7E en 7F," vertelt product manager Patrick Janssens. "De brandweer had aangedrongen op bijkomende beveiligingsmaatregelen. Katoen Natie had studiebureau Arcade (Kontich) gevraagd om een oplossing uit te tekenen. Arcade heeft zich voor de praktische uitwerking daarvan tot ons gewend." Colt leverde en plaatste deze keer 42 rookluiken type Euroco-2532 (2.326 x 2.966) mm), vier rookschermen met een lengte van 60 m en een hoogte van 5 m en de nodige bedieningskasten, compressoren en regenvoelers. De werken hebben ongeveer een maand geduurd. "Deze rookluiken zijn echte klassiekers voor de industrie, we hadden ze ook al elders bij Katoen Natie geplaatst. Op Loghidden City (kaai 1998) hebben we ze in de bestaande lichtstraten ingebouwd: we brachten openingen aan, bouwden onze rookluiken erin en brachten een waterdichte afwerking aan." Een delicate opdracht, omdat de magazijnen tijdens de uitvoering van de werken permanent in gebruik moesten blijven. We moesten constant uitkijken of er goederen lagen, voor we een opening in het dak maakten. Daarenboven staat Katoen Natie bekend voor zijn intensieve gebruik van PV-panelen voor de productie van groene elektriciteit. De daken van de magazijnen zijn ermee bezaaid. Het was dan ook heel voorzichtig manoeuvreren tussen de staanders met de PV-panelen."

Participanten aan het woord HESTIA HOUTATELIER – BINNENDEUREN Hestia Houtatelier (Moen (Zwevegem) leverde en plaatste de binnendeuren. "Meer bepaald de eiken deurgehelen, brandwerend en niet-brandwerend, de metalen kaders en HPL-deurbladen en de inox deurgehelen in de sanitaire ruimten," zeggen de zaakvoerders Nele Dierick en Wim Vanhoyweghen. Het leveren en plaatsen van binnendeuren is de specialiteit van Hestia. "Het leeuwendeel van ons werk vindt plaats in appartementsgebouwen, in particuliere woningen komen we slechts sporadisch. En we werken ook mee aan industriële bouwprojecten, zoals hier voor Katoen Natie en voor DB Schenker en Tonickx, beide in Zwevegem. We specialiseren ons in koopappartementen, waarbij we de kopers in onze toonzaal kunnen uitnodigen om het keuzepakket te bespreken en aan te passen. Ze hebben de mogelijkheid hun deurgehelen aan te passen aan hun eigen stijl en wensen." "Katoen Natie was voor ons een mooi project wegens de hoge afwerkingsgraad, de gepoederlakte metalen deurkaders, HPL-deurbladen met eiken en meranti kantlatten, eiken gekleurde en verniste brandwerende deurgehelen met ingewerkte brandwerende roosters en inox stratifié deurgehelen. Er staan ook enkele inbraakwerende (klasse III) deurgehelen."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

â&#x20AC;&#x2DC;Bouwen aan Vlaanderenâ&#x20AC;&#x2122; beschikt opnieuw over business seats bij Gent Hawks (basket 2de nationale) voor het seizoen 20142015 en nodigt haar klanten uit om een wedstrijd naar keuze bij te wonen. Heeft u interesse? Mail naar Philippe Bourda: p.bourda@louwersmediagroep.be en vermeld welke wedstrijd u graag wenst bij te wonen. We nemen dan spoedig contact met u op.

Leveren en plaatsen van binnendeuren www.hestia-houtatelier.be info@hestiahoutatelier.be Vaartstraat 6A -8552 Moen 056/759 260

. Containerverhuur voor alle soorten afval . Huur van rolcontainers . Afvalophaling . KMO-containerpark . Recyclage en sortering van uw afval

U zoekt een oplossing voor uw afval? Geen probleem. Zowel voor de container sdie wij bij u plaatsen of het afval dat u naar ons brengt, bieden wij een snelle en klantvriendelijke service. We denken met u mee om altijd de beste oplossing voor uw onderneming te bieden.

KALLO KATOEN NATIE

Participanten aan het woord DE VOCHT PIONIER IN TRANSPORT OP AARDGAS Containers De Vocht (Rumst) was de eerste Belgische onderneming die zich een Scania vrachtwagen aanschafte, aangedreven door aardgas (compressed natural gas, CNG). Het voertuig voldoet aan de strenge EEV-milieunorm en past in de ﬁlosoﬁe van ecologisch verantwoord werken van de onderneming. In zijn keuze voor duurzame groei met maximaal respect voor mens en milieu investeert De Vocht in propere en stille vrachtwagens. De aankoop van de Scania P310 CNG EEV ligt in die lijn. Het familiebedrijf spitst zich sinds 2001 toe op het verzamelen, sorteren en verwerken van afval. De Vocht plaatst afvalcontainers bij bedrijven en particulieren en verwerkt het afval in het eigen sorteercentrum, waarbij het zoveel mogelijk materiaal recycleert. "We storten minder dan 1%," zegt zaakvoerder Jan De Vocht. "Een enorm verschil met vroeger, toen quasi alles naar een stortplaats ging." Op het bedrijfsterrein rijden tot tweehonderd vrachtwagens per dag af en aan. "Met eigen wagens en containers halen we afval op in de provincie Antwerpen en in het Brusselse, in veel gevallen op bouwplaatsen: hout, papier, steengruis, ramen, plastic, … Het grootste deel van het afval wordt op ons terrein aangeleverd door aannemers, grote en kleine bedrijven en schrijnwerkers uit heel Vlaanderen. Het gaat om sorteerbaar, niet-gevaarlijk bedrijfsafval. Collega-containerbedrijven brengen hun gemengd afval naar ons voor sortering en recyclage. Vorig jaar verwerkten we 150.000 ton."

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Studies technieken, duurzaamheid en EPBl Hoofdaannemer Aluminium buitenschrijnwerk Binnendeuren Plafondisolatie Start werken Einde werken Oppervlakte terrein Vloeroppervlakte Investering bouwwerken

Katoen Natie, Antwerpen Poponcini & Lootens, Antwerpen Technum, Brussel Heijmans Bouw (ex De Coene Construct), Kortrijk Albrima, Grobbendonk Hestia Houtatelier, Moen-Zwevegem Isolteam, Kortemark en Hoboken november 2012 juni 2014 260 ha 6.800 m² kantoren, 3.400 m² parkeergebouw 9,4 miljoen euro

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

TONGEREN BUSINESSPARK PRINSEN

Tekst | Johannes Van Cauwenberghe Beeld | Marc Scheepers (i.o.v. Mathieu Gijbels)

Het werken met een bedrijfsverzamelgebouw is intrinsiek duurzaam, vermits het ruimtebesparend is.

Bedrijvenpark voor kleine KMO’s in Tongeren Businesspark Prinsen langs de Prinsenweg in Tongeren biedt plaats aan een vijftiental KMO’s op terreinen tussen 150 en 350 m². Aannemer Mathieu Gijbels voerde de bouwwerken uit, in opdracht van vastgoedontwikkelaar Futurn. Het nieuwe bedrijventerrein ligt tussen de autosnelwegen E40 en E313. “Daarom is Businesspark Prinsen een uitstekende uitvalsbasis voor bedrijven die in de ruime regio rond Tongeren actief zijn, maar tevens een perfecte locatie voor ondernemingen die meer gericht zijn op de Waalse markt,” zeggen Gijbels en Futurn.

KLEINE KMO’S Om de vraag naar kleinere bedrijfsruimtes tegemoet te komen, houdt Businesspark Prinsen de instapdrempel zo laag mogelijk. Met zijn aanbod van KMO-units/ showrooms vanaf 193 m² richt het bedrijventerrein zich tot kleine KMO’s. Daarnaast is ook ± 12.200 m² grond ter beschikking voor projecten op maat. Momenteel is ruim 70% van de beschikbare bedrijfsruimtes verkocht. “Dit bewijst dat we een goed en correct geprijsd product in de markt gezet hebben wat aan een marktvraag beantwoordt,” aldus Futurn.

RUIMTEGEBRUIK “Businesspark Prinsen is een nieuwe generatie bedrijvenpark met twee bedrijfsverzamelgebouwen,” gaat Futurn verder. "En dit omwille van het ruimtegebruik. We springen op een verantwoorde manier om met ruimte, door te werken met enerzijds privatieve binnenruimtes en anderzijds gemeenschappelijke buitenruimtes voor parkeren, groen en wegenis. Werken met een bedrijfsverzamelgebouw is Businesspark Prinsen biedt plaats aan een vijftiental KMO’s op terreinen tussen 150 en 350 m².

44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TONGEREN BUSINESSPARK PRINSEN

Het bedrijventerrein is een uitstekende uitvalsbasis voor bedrijven die in de ruime regio rond Tongeren actief zijn.

intrinsiek duurzaam, vermits het ruimte bespaart. Ook het parkmanagement zal instaan voor het op peil houden van de kwaliteit en standing van de opgerichte gebouwen.” De gebouwen voldoen aan de strengste normering qua brandklasse (klasse C) en EPB-regelgeving (K-40). Daarnaast is er ook gewerkt met daglichtoptimalisatie en lichte materialen, wat in een lagere ecologische voetafdruk resulteert. ❚

STALEN DAK- & GEVELBEKLEDING BARDAGES & COUVERTURES EN ACIER Met zijn aanbod van KMO-units/showrooms vanaf 193 m² richt het bedrijventerrein zich tot de kleine KMO’s.

TECHNISCHE FICHE Hille 174, 8750 Zwevezele, België T +32(0)51 61 07 77 - F +32(0)51 61 07 79 www.joriside.be

Opdrachtgever Ontwerper Hoofdaannemer Start werken Einde werken

Futurn, Kortrijk Ma°Mu Architecten, Hasselt Mathieu Gijbels, Opglabbeek september 2013 najaar 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

KORTRIJK NIEUWE KANTOREN CM

EEN STATIG GEBOUW, DAT TOCH NIET TE OVERHEERSEND OVERKOMT

CM combineert private en publieke functies in transparant complex De medewerkers van de Christelijke Mutualiteiten in Kortrijk ruilen straks hun verouderde kantoren in het centrum van de stad voor een nieuw administratief centrum aan de stadsrand. Een bouwteam rond de bouwheer met ontwerparchitect Steven Vandenborre, de uitvoerende architecten van Snoeck & Partners, studiebureau r boydens voor het technisch concept en hoofdaannemer Chris Vuylsteke tekenden voor een opvallend transparant volume met een kern uit beton en vooral een grote vliesgevel, die moet zorgen voor transparantie, optimale lichtinval en onbeperkt contact met de omgeving.

46 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

KORTRIJK NIEUWE KANTOREN CM

Recent kregen de 190 werknemers van de CM-administratie een nieuwe werkplek. De kantoren van de CM in hartje Kortrijk waren immers te krap en verouderd. Daarom sloegen de CM en de intercommunale Leiedal de handen in elkaar om een nieuw administratief centrum met private en publieke functies te bouwen op een site nabij de Decathlon-vestiging, AZ Groeninge en het Kennedypark. De kantoren bevinden zich op de verdiepingen, terwijl het gelijkvloers met loketten en doktersconsultaties voor iedereen toegankelijk is.

GROOT MAAR NIET OVERHEERSEND Hoofdaannemer Chris Vuylsteke stond in voor de ruwbouw, maar coördineerde ook het volledige project tot en met de binnenafwerking en de buitenaanleg. “We bouwden een groot, maar toch niet overheersend volume dat de vorm kreeg van een lage balk met verschillende inhammen in de gevel, waardoor er binnenterrassen met groendak ontstonden en de gevel een speels uiterlijk kreeg,” zegt projectleider Karel Derammelaere. “Het complex is opgebouwd rond twee centrale trapkernen uit beton met binnenin ook een structuur van betonnen kolommen en balken en daarrond een gevel met slechts een klein deeltje metselwerk, maar vooral glas en aluminium profielen. Zo ontstond een rasterstructuur, die voor het eerst in België toegepast is.” Deze vliesgevel moet het gebouw transparant maken en zorgen voor voldoende lichtinval. De bureaus situeren zich immers aan de buitenkant, terwijl de vergaderfuncties centraal ingedeeld zijn. Er zijn drie bovengrondse bouwlagen en een kelder voor het archief en economaat.

BODEM- EN ZONNEWARMTE Bij het ontwerp moest ook met de energiezuinigheid rekening gehouden worden. Het bouwteam integreerde onder meer een BEO-veld en koelbakken in de plafonds voor de nodige koeling, terwijl windvaste screens de zoninstraling moeten helpen beheersen, om zo oververhitting te vermijden. Aangezien een gebouw van de Mutualiteiten een voorbeeldfunctie heeft voor toegankelijkheid en openstaat voor een breed publiek, besteedden de partners ook veel aandacht aan de eenvoudige toegang voor elke bezoeker. ❚

Participanten aan het woord RENSON –WINDVASTE SCREENS

“Het nieuwe administratieve centrum van de CM in Kortrijk bestaat uit één grote vliesgevel die zorgt voor voldoende lichtinval en contact met de omgeving. Om oververhitting, storende reflecties en verkleuring van het interieur te voorkomen, integreerden de architect en de bouwheer een efficiënte buitenzonwering,” legt Johan Debaere, communicatieverantwoordelijke bij Renson uit. “Na een grondige evaluatie van de verschillende mogelijkheden op de markt kozen zij voor windvaste screens en voor de Fixscreen van Renson.” Renson, opgericht in 1909, is een trendsetter in ventilatie, zonwering en outdoor solutions. Dit familiebedrijf uit Waregem ontwikkelt systemen, die streven naar gezonde en comfortabele leef- en werkomgevingen. Renson levert niet alleen standaardoplossingen, maar werkt ook nauw samen met architecten en bouwheren om een gepaste oplossing te ontwikkelen voor elk project. “Innovatie en communicatie staan centraal,” vertelt Debaere nog. “Een uitgebreid team van R&D medewerkers is dagelijks bezig met de ontwikkeling van innovatieve oplossingen en de optimalisatie van bestaande systemen.”

STUDIEBUREAU R BOYDENS – UITWERKING TECHNISCH CONCEPT “Binnen het bouwteam dat instond voor de realisatie van het administratief centrum voor de CM in Kortrijk waren we verantwoordelijk voor de uitwerking van het technische concept en hebben we de bouwheer bijgestaan in de zoektocht naar de geschikte aannemers. Zo hebben we de offertes gecontroleerd en ervoor gezorgd dat de basisprincipes zoals voorgesteld in de wedstrijdfase ook opgenomen waren,” legt project manager Pascal Simoens uit. “Tijdens de opleveringsfase hebben we de correcte werking van de installatie gecontroleerd en in de toekomst zullen we dit project blijven opvolgen om na te gaan of de HVAC-regeling op lange termijn ook functioneert, zoals vooropgesteld.” Studiebureau r boydens is overtuigd van het grote voordeel van hoge temperatuur koeling en lage temperatuur verwarming en is dan ook al geruime tijd met het concept BEO-veld bezig. Tijdens de ontwerpfase vroeg de eindgebruiker om rekening te houden met een hoge en flexibele bezettingsgraad van zijn personeel. De uitdaging bestond erin om binnen het vooropgestelde budget een combinatie te vinden van een energetisch verantwoorde productie en een flexibel afgiftesysteem, dat zich aanpast aan de effectieve bezettingsgraad. “Dit project toont nog maar eens aan dat dit concept ook in gebouwen met een hogere bezettingsgraad optimaal kan functioneren,” sluit Simoens af.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

KORTRIJK NIEUWE KANTOREN CM

Participanten aan het woord RDL ENGINEERING – LEVEREN EN PLAATSEN VAN EEN RDL-GOEDERENLIFT RDL Engineering (Izegem) leverde, plaatste en zorgde voor de indienststelling van de RDL-goederenlift met twee tegenoverliggende toegangen in het nieuwe kantoorgebouw van de CM in Kortrijk. Deze lift verbindt het gelijkvloers met de kelderverdieping. “In nauw overleg met de architecte en de bouwheer bouwden we een maatwerk goederenlift met een netto laadoppervlak van 325 x 250 cm en een netto laadcapaciteit van 4.000 kg,” legt zaakvoerder Xavier De Leersnijder uit. “Deze goederenlift is uitgerust met een robuuste elektro-hydraulische schaarheftafel en is volledig aangepast aan de beschikbare schachtruimte. Een projectteam, bestaande uit een ontwerpingenieur, twee elektro-techniekers en een elektro-ingenieur/programmeur werkten twee en een halve maand van ontwerp tot levering en nog eens twee weken op de werf van montage tot oplevering aan deze opdracht.” RDL Engineering werd opgericht in 1986 door Roland De Leersnijder. Vandaag telt dit familiebedrijf onder leiding van de broers Dominiek, Xavier en Vincent De Leersnijder vijfentwintig medewerkers en legt zich toe op het ontwerp en de productie van material handling en automatisering, auto- en goederenliften, schaarheftafels en speciale hefplatformen. “Het ontwerp, de bouw en de plaatsing van maatwerk goederen- en autoliften is één van onze hoofdactiviteiten,” zegt de zaakvoerder. “Dit project was vooral speciaal door zijn montage, die gebeurde op het einde van de werf via een zeer moeilijk bereikbaar traject doorheen het gebouw.” RDL Engineering leverde en plaatste ook dergelijke goederenliften in WZC Weverbos (Gentbrugge), het Heilig Hart Ziekenhuis (Menen) en het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (campus Wilrijk).

Lifting things: easy and safe TECHNISCHE FICHE Project Bouwheer Ontwerparchitect Uitvoerend architect Technisch concept Hoofdaannemer Goederenlift Elektriciteit Schuimbeton/ dekvloeren Verhoogde vloeren Zonwering Start werken Einde werken

Nieuwe kantoren CM, Kortrijk Belfius Bank, Brussel Steven Vandenborre, Kortrijk Lannoo-Snoeck & Partners, Kortrijk Studiebureau r boydens, Loppem Chris Vuylsteke, Meulebeke RDL-Engineering, Izegem Electro Entreprise, Gullegem

GOEDERENLIFTEN VAN RDL De RDL-goederenliften zijn de perfecte oplossing voor het transport van goederen tussen twee of meerdere verdiepingen in productiehallen, opslagplaatsen en showrooms. Maar ook in residenties en woningen kunnen ze hun diensten bewijzen.

Defraeye, Koekelare Atesco, Schriek Renson/Torck september 2012 september 2014

Surf naar www.goederenlift.net RDL Engineering nv - Ambachtenstraat 46 - 8870 Izegem - België T. +32 (0)51/31 35 24 - F. +32 (0)51/31 28 09 - info@rdl-engineering.com

48 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ad-goederenlift(120x210).indd 1

21/08/12 15:30

SCHAARBEEK HUIS VAN DE ARBEID

Beeld | Georges De Kinder

Een belangrijke rol is weggelegd voor het centrale foyer, die de lichtinval in het gebouw maximaliseert.

VERGADERZALEN EN FOYERRUIMTE BADEN IN NATUURLIJK LICHT Een interessant project is hoe architectenkantoor Dewil de inrichting van vergaderzalen en foyerruimtes in een voormalig landschapsbureau voor de vzw Huis van de Arbeid in Schaarbeek aanpakte. Een van de belangrijkste uitdagingen voor het Brusselse architectenkantoor was de inval van natuurlijk licht in de nieuwe vergaderzalen. “Onze opdracht was om een specifieke vleugel in een groter gebouw te renoveren,” vertelt architecte Yasmine Hassouna. “Het begon met een aantal voorontwerpen die we in samenwerking met de bouwheer opstelden. Zo kwamen we tot een definitief ontwerp. Voor dit project maakten we bestekken op voor de architectuur, de inrichting, zachte vloerbekleding, elektriciteit en los meubilair. Daarnaast stelden we verschillende aannemers voor en volgden we de werf op tot het einde.” Dewil architecten nam in totaal vier nieuwe en zes gerenoveerde zalen voor zijn rekening. Het ging om een verbouwde oppervlakte met een grootte van 1.296 m² op een terrein met een oppervlakte van 21.164 m².

grote flexibiliteit krijgt. Verschillende zaalconfiguraties werden hierdoor realiseerbaar. “Het Huis van de Arbeid is immers de hoofdzetel van verschillende sociale organisaties, elk met hun eigen wensen en noden. Er moeten zowel vergaderingen voor een beperkte groep mensen als voor alle gebruikers kunnen worden georganiseerd, soms meermaals per dag. In samenwerking met de bouwheer besloten we dat de zaal zowel in een gekoppelde theateropstelling (een grote ruimte met een spreker) als in een vergaderopstelling moet kunnen staan. In gekoppelde theateropstelling heeft de zaal een capaciteit van 300 personen, in vergaderopstelling bedraagt de capaciteit van de afzonderlijke zalen zo’n dertig personen.”

TECHNISCHE EN AKOESTISCHE EISEN

TECHNISCHE RUIMTES OPGEVAT ALS MEUBEL

“Dit was een totaalconcept, waarbij we rekening moesten houden met de technische en akoestische eisen die bij vergaderzalen horen. Daarbij mochten zowel de architecturale als de esthetische kwaliteit niet uit het oog verloren worden”, verduidelijkt Yasmine Hassouna. “Een belangrijke rol bij dit alles was weggelegd voor het nieuwe, centrale foyer, dat de lichtinval in het gebouw maximaliseert. Zo ontstond er een sterke relatie met de bestaande vergaderzalen aan de overzijde van het gebouw.”

Deze verschillende situaties brengen ook een nood aan bergruimte voor het meubilair met zich mee. De ene opstelling heeft immers meer tafels of stoelen nodig dan de andere. Dit losten de architecten op door berglokaaltjes te creëren die aansluiten bij de vergaderzalen. Zo zijn ze makkelijk bereikbaar voor de technische dienst.

Omwille van de vereiste capaciteit van de nieuwe zalen zijn deze afgesloten door vaste en mobiele akoestische glazen wanden, waardoor het ontwerp een zeer

Opmerkelijk is ook hoe het architectenkantoor omging met de technische ruimtes in de kern van het gebouw. Het besloot om deze op te vatten als meubel en te bekleden met een bamboeparket. Op deze manier krijgt het project een opvallend warme toets. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

SCHAARBEEK HUIS VAN DE ARBEID

Het gebruik van bamboe is overal doorgetrokken, ook in het centrale foyer.

Speels geplaatste ronde verlichtingsarmaturen.

Dewil architecten nam vier nieuwe en zes gerenoveerde zalen voor zijn rekening.

The Floor is Yours

‘Kies voor DESSO AirMaster® tapijt en adem schonere lucht in.’ Kijk op onze website voor nieuwe dessins en kleuren van AirMaster® Elements en Blend

Minder fijnstof in Eenvoudig de lucht dan bij in onderhoud harde vloeren

Betere akoestiek

Voor drukke locaties

DESSO AirMaster®: goed voor het milieu en het binnenklimaat

Desso NV | T +32 (0)522 624 80 l service-be@desso.com | www.desso.com

50 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

SCHAARBEEK HUIS VAN DE ARBEID

De vergaderzalen werden op het vlak van de technieken helemaal aangepast.

“Het gebruik van bamboe trokken we door in de centrale foyer,” gaat de architect verder. “Het technisch meubel wordt eenmalig doorbroken door een intiemer foyer. Het kleurgebruik benadrukt dit, waarbij speels geplaatste ronde armaturen het geheel verlichten. Op haar beurt accentueerden we de inkom van de vergaderzalen door het plaatsen van vestiairemeubels in een frisse groene kleur. Hierin integreerden we ook diverse beeldschermen.”

In totaal plaatste Oxfloor 1.145 m² tapijttegels AirMaster met EcoBase backing (Desso).

Participanten aan het woord TAPIJTTEGELS DRAGEN BIJ AAN BETER BINNENKLIMAAT Goede luchtkwaliteit is van essentieel belang. Daarom is bij de keuze van de vloerbekleding in het Huis van de Arbeid bewust voor een product van specialist Desso gekozen. In totaal leverde Desso 1.145 m² tapijttegels AirMaster met EcoBase backing. Oxfloor, een familiebedrijf gespecialiseerd in de plaatsing van soepele vloeren en bijhorende wandbekledingen, plaatste ze. “Omdat mensen tegenwoordig zoveel tijd binnen doorbrengen, stelden we ons de vraag hoe de vloer kan bijdragen tot onze gezondheid en ons welzijn. Daarom ontwikkelen we producten die zorgen voor een aanmerkelijk beter binnenklimaat. Dit kadert in ons innovatieprogramma, op basis van creativiteit, functionaliteit en Cradle to Cradle,” verduidelijkt Bea Dejonckheere, marketeer bij het in Dendermonde gevestigde Desso. “AirMaster is acht keer effectiever in het opnemen en vasthouden van fijn stof dan harde vloeren en vier keer effectiever dan een standaard tapijt. De nieuwe EcoBase-tapijtrug kan 100% veilig worden gerecycled, iets waarvoor Desso een zilveren Cradle to Cradle-certificaat verkreeg. We bereiken met dit product een niveau waarbij 97% van alle materialen van de tegel volgens de Cradle to Cradle-principes als positief gedefinieerd worden. Kortom, EcoBase is een uitstekend voorbeeld van ecologische innovatie.”

AANGEPASTE TECHNIEKEN “We hebben eveneens de technieken in deze vergaderzalen aangepast. Zo is er per zaal een technisch display voor de sturing van de verlichting, verduistering en projectie, en pasten we dit aan de zaalconfiguratie aan. Verschillende videoschermen laten toe om de zalen zowel in de lange als de dwarse richting te gebruiken. In de vloer zijn ook enkele voedings- en netwerkpunten voorzien. Tegelijk realiseerden we een aangenaam binnenklimaat, door middel van een innovatief koelplafond dat ook bijdraagt aan de akoestiek van de vergaderzalen.” Omdat het om een renovatie gaat, kwamen er soms onverwachte zaken aan het licht tijdens de werken. Zo doken op bepaalde plaatsen betonnen balken op die de uitvoering van het vooropgestelde architecturaal ontwerp of de inplanting van de technieken in de weg stonden. Yasmine Hassouna: “Op die momenten was het aan de ingenieurs stabiliteit en technieken om een passende oplossing te vinden. Bovendien moesten de aanpalende vergaderzalen en de serverlokalen steeds toegankelijk blijven voor het personeel. Daarom hebben we de werken opgesplitst in twee fasen. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Ingenieur stabiliteit Ingenieur technische uitrusting Veiligheidscoördinator Elektriciteitswerken Vloerbekleding Plaatsing vloerbekleding Start werken Einde werken

Huis van de Arbeid vzw, Schaarbeek Dewil architecten (Pierre Dewil, Yasmine Hassouna, Inge Van Haver, Gaëlle Cnop), Brussel IRS-Depré, Kortenberg CES, Asse Proaxis, Aartselaar EEC, Gullegem Desso, Dendermonde Oxfloor, Kortrijk begin 2013 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

ANTWERPEN INSPECTORATE

NIEUWE VESTIGING VOOR INSPECTORATE Vorig jaar nam Inspectorate Antwerpen, dat chemische stoffen test en onderzoekt, zijn intrek in gloednieuwe gebouwen, centraal in de haven. Het project combineert kantoren met laboratoria en opslagruimtes.

52 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN INSPECTORATE

Het ontwerp, door Mertens-Architecten, bestaat uit twee volumes. Het eerste, een kantoorgebouw, huisvest ondersteunende functies voor de laboratoria en is een strak volume dat bestaat uit drie bouwlagen. Door die hoogte vormt het gebouw een oriëntatiepunt in het havengebied. Het tweede volume huisvest de laboratoria en de opslagruimten en heeft een industrieel karakter.

Participanten aan het woord “TRANSPARANTE COMMUNICATIE EN STIPTE OPVOLGING WAREN EEN MUST” Bij Inspectorate nam Bolckmans (Hoogstraten) de volledige aanneming van de ruwbouwwerken, de binnenafwerking, de wegeniswerken en de groenaanplanting voor zijn rekening. Bolckmans startte met de grondwerken in oktober 2012, waarna het laboratorium in april 2013 en de kantoren in september 2013 werden opgeleverd. Op de bouwplaats waren er continu circa 25 bouwvakkers aan de slag. “We demonstreerden dat we onze core business, utiliteitsbouw en kantorenbouw, tot in de kleinste puntjes beheersen en dat we zeer krappe tijdspannes aankunnen,” getuigt commercieel directeur Bob Mertens sr. “In het verleden werkten we al meermaals samen met zowel de eigenaar als de architect en het is bijzonder waardevol vast te stellen dat klanten steeds de weg naar ons terugvinden. Organisatorisch onthouden we dat er verschillende partijen moesten gehoord worden, zowel eigenaars als huurders, waardoor je als aannemer moet zorgen voor een transparante communicatie en stipte opvolging. Bouwtechnisch is het zo dat zowel de gebouwen als de vloeren volledig op palen staan. Het labogebouw kreeg een industriële gietvloer en het kantoor werd uitgerust met beweegbare zonweringspanelen.”

De gevel van het kantoorgebouw valt op door het gebruik van baksteen en vooral door de verdiepingshoge raampartijen, die beschikken over verschuifbare zonwering. Deze zonwering is architecturaal doorgetrokken in de gevel, dankzij de gegalvaniseerde staalprofielen die het kantoorvolume een eigentijds karakter geven. Een andere blikvanger is de luifel uit zichtbeton die de aandacht vestigt op de hoofdtoegang. De laboratoria en de opslagruimten zijn dan weer opgetrokken met geïsoleerde sandwichpanelen. Dit zorgt ervoor dat de twee volumes ook qua materiaalgebruik gescheiden zijn. Omdat in de laboratoria allerlei gevaarlijke stoffen worden getest en geanalyseerd, liggen de eisen op het vlak van brandveiligheid en milieuveiligheid vrij hoog. Het gevolg is een duurzaam, flexibel gebouw dat uitstekend geïsoleerd is.

MANAGEMENT Het management van dit project werd verzorgd door Winpro. “Ik fungeer als tussenpersoon tussen de klant en de bouwbedrijven,” legt zaakvoerder Erwin Van Loon uit. “Bij Inspectorate werken vooral onderzoekers, die niet zo op de hoogte zijn van de bouw of zich er niet mee willen bezig houden. Ik neem hen dit uit handen, onder meer door deel te nemen aan de werfvergaderingen en alles goed op te volgen. Er komt immers veel kijken bij zo’n nieuwbouw, en dankzij mijn rijke ervaring in de sector weet ik hoe alles in zijn werk gaat.” Volgens onze gesprekspartner was het een grote uitdaging om de werking van het bedrijf niet te laten stilvallen bij de verhuis naar de nieuwe vestiging. “Een goeie voorbereiding was cruciaal in dit opzicht, in samenwerking met de onderzoekers en het personeel van Inspectorate. We hebben niets aan het toeval overgelaten.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

RECHT DOOR ZEE tuincentra productieserres onderzoekscentra metaalconstructies daklichten ontwerp fabricage montage onderhoud

Deforche Construct NV Gentseheerweg 108 B-8870 Izegem tel 051 / 30.37.01 www.deforche.be info@deforche.be

UTILITEITSBOUW - T +32 3 314 30 40 INFO@BOLCKMANS.BE WWW.BOLCKMANS.BE

Bolckmans_advertentie_95x130.indd 1

Voor al uw projecten, de oplossing.

22/08/14 09:57

STUER CONTAINERDIENST N.V. Burchtstraat 87 9150 KRUIBEKE

PLAFONDS WANDEN BINNENSCHRIJNWERK

Tel : 03/774.50.93 Fax : 03/744.00.33

Gasthuisbosdreef 16 B-3700 Tongeren 012 23 78 49 www.VALEDRO.be

info@stuercontainers.be www.stuercontainers.be

LEBBEKE CHOCOLATE ACADEMY CALLEBAUT

“Chocolate Academy combineert sfeer met functionaliteit”

In Wieze, een deelgemeente van het Oost-Vlaamse Lebbeke, kunnen bezoekers sinds juni 2014 terecht in de nieuwe Chocolate Academy van chocoladefabrikant Barry Callebaut. Het is het zestiende opleidingscentrum van Barry Callebaut, meteen ook het meest toonaangevende ter wereld.

De ‘Academy’ bevindt zich vlak naast de plaats waar de Callebautfabriek zo’n honderd jaar geleden werd opgericht. De chocoladefabrikant mikt op zo’n duizend bezoekers per jaar. In de Chocolate Academy zijn vier lesruimtes ingericht, elk gericht op een andere doelgroep. Bakkers, patissiers, chocolatiers en professionals uit de horeca kunnen er workshops en cursussen volgen. Deze worden gegeven door gerenommeerde chefs die hun expertise delen met collega’s. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

LEBBEKE CHOCOLATE ACADEMY CALLEBAUT

Participanten aan het woord “OPDRACHT DIE ELKE UITVOERDER GRAAG OP VISITEKAARTJE ZIET STAAN”

Bij Callebaut Chocolate Academy stond het in Tongeren gevestigde en in 1987 gestichte Valedro in voor zowel de binnenplaatafwerking, de verlaagde plafonds als de systeemwanden. Dankzij zijn specialisatie in deze werken hielp Valedro dit prestigieuze project mee afwerken volgens de hoogste standaarden. Valedro was hier actief van half februari 2014 tot begin april. Daarbij werkte het enkel op de bouwplaats. “Uitzonderlijk moeilijk was de Academy niet, maar het is wel het soort opdracht dat je als uitvoerder graag op je visitekaartje ziet staan,” stelt zaakvoerder Hendrik Leën van Valedro, dat dertien personeelsleden en een veertigtal onderaannemers telt. “Het is leuk dat ons bedrijf, dat acht jaar geleden werd uitgebreid met Alfaform (gespecialiseerd in op maat gemaakte en gefreesde gipskartonplaten), dit in een steeds groeiende reeks succesvol afgewerkte projecten kan opnemen. Daarbij denk ik dan aan onder meer het Bru Expo Ontvangstgebouw en Paleis 12 van Brussels Expo in Brussel , Van Havermaet Groenweghe Diepenbeeklaan in Hasselt, WDP & GLS in Nijvel, La Bottega in Hasselt en studentenverblijven in de F.Building/Apra in Antwerpen of de OCMW Dungelhoefsite in Lier.”

56 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Participanten aan het woord KLIMAATREGELING OP MAAT VOOR KWEEK CACAOPLANTEN Deforche Construct uit Izegem leverde en plaatste bij de Callebaut Chocolate Academy een serre met volledige klimaatregeling voor de kweek van cacaoplanten. Deforche, een beursgenoteerd familiebedrijf met zeventig werknemers, is niet alleen gespecialiseerd in dergelijke klimaatregelingen voor totaalprojecten, maar ook in lichtstraten, koepels en overdekkingen in glas en aluminium. Daarbij houdt het telkens rekening met energiebesparende maatregelen. “Dit project was uitzonderlijk omdat er op maat werd gewerkt,” getuigt gedelegeerd bestuurder Steven Deforche. “We moesten bovendien rekening houden met de ongewone vorm van het gebouw, wat betekent dat alles staat of valt bij een goede voorbereiding. Concreet bereidden vijf mensen drie weken lang in het eigen atelier de plaatsing voor, waarna een team van nog eens vijf mensen zes weken lang op de bouwplaats zelf actief was.” “Voor ons vormt de vestiging van Barry Callebaut een mooie nieuwe naam op onze referentielijst. Deze Academy kan de vergelijking doorstaan met recente, prestigieuze opdrachten als het Akademiska Hus voor de Zweedse Stockholm University, de Service Espaces Verts in Luxemburg stad, AZ Alma in Eeklo of de renovatie van de Bank van de Arbeid in Gent.”

LEBBEKE CHOCOLATE ACADEMY CALLEBAUT

Tegelijk vertelt de Academy ook het verhaal van hoe chocolade tot stand komt. Daartoe dient onder meer de grote serre waar cacaobonen worden geteeld, het kroonjuweel van het centrum. Het eindpunt van een rondleiding is de ‘Sensory Room’, een lokaal waar bezoekers chocolade uit diverse landen kunnen proeven en uitleg krijgen van een gespecialiseerde gids. In de Chocolate Academy vinden we ook een bar, waar bezoekers uiteraard kunnen genieten van warme chocolademelk. In de stemmige bibliotheek kunnen chefs elkaar ontmoeten en van gedachten wisselen. Om de bezoekers nog dichter bij de oorsprong van de chocolade te brengen, beschikt de Academy zelfs over een eigen miniatuurcacaoplantage.

STRENGE EISEN

Participanten aan het woord “AFVALVERWERKING CRUCIAAL OP ELKE BOUWPLAATS”

Net zo belangrijk als het bouwproces zelf is de afvalverwerking. Bij Callebaut hielp Stuer containerdienst uit Kruibeke alles vlot verlopen. Stuer verwijdert het afval niet enkel, maar introduceert het vervolgens op de recyclagemarkt. “Wij plaatsen containers, waarin aannemer en onderaannemers hun afval deponeren. Op vraag van de werfleiding plaatsten we drie verschillende containers: voor steenpuin, hout en gemengd afval. Bovendien voorzagen we in een rolcontainer van 1.100 liter voor het restafval van de werfkeet,” legt gedelegeerd bestuurder Joeri Stuer uit. “Zo gebeurt een eerste sortering al op de bouwplaats, de inhoud van de niet-gesorteerde container sorteren we op onze eigen site uit. De materialen worden vervolgens naar diverse verwerkingsbedrijven gestuurd, die er nieuwe producten van maken en alle afval een nieuw leven bezorgen.” Stuer containerdienst telt twintig arbeiders en twee bedienden, die er helpen voor zorgen dat alle werven op de juiste manier aangepakt worden. Zo is het momenteel actief voor Van Laere in Antwerpen (Hardenvoort) en Berchem (station). Voor Cordeel staat Stuer in voor de afvalverwijdering op de werven van Aleca appartementen (Temse) en AZ SintJozef (Bornem).

Ingrid Lemmens van algemeen aannemer Cordeel stond in voor het ontwerp van de Chocolate Academy. “We zijn gespecialiseerd in ‘design & build’, voornamelijk voor professionele klanten, zowel KMO’s als multinationals. Dat zorgt ervoor dat we zeer uiteenlopende opdrachten krijgen, gaande van een fietswinkel tot een diepvriesmagazijn. Toch was de Chocolate Academy ook voor ons een buitenbeentje. Iets als de ‘Sensory Room’ hadden we bijvoorbeeld nog nooit gezien en bracht specifieke uitdagingen met zich mee. Enerzijds moesten de ruimtes sfeervol en luxueus overkomen, maar tegelijk moesten we voldoen aan alle eisen op het vlak van hygiëne, veiligheid en onderhoudsvriendelijkheid. Die waren niet minder streng dan bij een andere keuken. We moesten het juiste evenwicht vinden.” Een andere uitdaging vormde het uitgebreide programma op een beperkte oppervlakte. “Het was noodzakelijk om alles op een zuinige manier aan elkaar te schakelen gezien de beperkte bouwplaats”, gaat de architecte verder. "Door gebruik te maken van veel hoge plafonds hebben we een gevoel van ruimte gecreëerd.” Toch speelt de Chocolate Academy een belangrijke rol op het terrein van Barry Callebaut. “Ze heeft een belangrijke functie als bezoekerscentrum, om klanten en andere contacten te ontvangen. Daarom moest de Academy de ‘look en feel’ van het bedrijf uitstralen. De bestaande ontvangstruimten op de site deden dit niet meer voldoende, dus was het onze taak om het verhaal van Barry Callebaut en de chocolade met het nieuwe gebouw te vertellen. Dat doen we onder meer door een doordacht kleuren materiaalgebruik, zowel aan de buiten- als aan de binnenkant, zodat de mensen zin hebben om binnen te stappen en er te blijven.” ❚

TECHNISCHE FICHE Hoofdaannemer Containers Mobiele wanden Serre Tapijt Binnenafwerking Chapewerken Vloerwerken Binnentrappen

Cordeel, Temse Stuer Containerdienst, Kruibeke FDS, Drongen Deforche Construct, Izegem Jurry Projects, Terneuzen Valedro, Tongeren Carro-Bel, Ternat Technicarro, Asse-Mollem Metalprojects, Overpelt

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57

OOSTERZELE APOTHEEK DEWAEL

Tekst | Bert Verbeke

Inspelen op verschuiving van patiënt naar consument “Een hedendaagse apotheek gaat verder dan het louter verdelen en verkopen van geneesmiddelen. De opdrachtgever wou een meer uitgebreid gamma aanbieden zoals dermatologische en cosmetische producten. De visibiliteit hiervan is van belang. Daartoe creëerden we een ruime “toonzaal” voor de zelfbediening,” vertelt architect Ines Eeman van A-ID Architecten.

“De opdrachtgever liet in het gebouw waarin de apotheek wordt uitgebaat een woongelegenheid maken. Deze woning doet ook dienst als verblijfplaats gedurende de periodes dat de apotheker wachtdienst heeft. Het hoofdvolume realiseerden we in crépie op isolatie gecombineerd met zichtbeton en hout, en met buitenschrijnwerk in aluminium onder andere voor de lamellen in de voorgevel. De apotheker wou ook parkeerplaatsen op het eigen terrein.”

AUTOMATISATIE “Apotheken kennen een zekere verschuiving van patiënt naar consument en van geneesmiddelen naar een ruim productgamma. De automatisatie van de apotheek is mee daarvan het gevolg, het grootste deel van de geneesmiddelen is opgeborgen. Geneesmiddelen worden niet ten toon gesteld. Zo krijgen we een aantrekkelijk toonzaal en geen 'steriele' klassieke apotheek. Er is bovendien een meer afgesloten hoek beschikbaar, wat de privacy van de klanten garandeert.”

SNELLE AFLEVERING “De apothekersrobot positioneerden we in de ruimte achter de toog waar het volautomatisch systeem ingewerkt is. Zowel robot als opslag maken een apotheek compact. De groothandelslevering wordt automatisch ingevoerd, de verpakkingen worden op compacte wijze in het interne ladekastsysteem opgeborgen. Bij de opvraag van een geneesmiddel volgt er opnieuw een controle op barcode. Een robotplaatsing zorgt dus voor een vergroting van de commerciële ruimte van de apotheek en een heel snelle aflevering tot aan de toonbanken. Als gevolg hiervan is een groot deel van de geneesmiddelen niet zichtbaar voor de klanten.”

ARCHITECTURALE ZONWERING Duco Ventilation & Sun Control voorzag in de architecturale zonwering onder de vorm van de DucoSun Cubic 200. De rechthoekige lamellen geven het gebouw een architecturale meerwaarde dankzij het strakke, rechtlijnige accent. De lamellen zijn overigens beschikbaar in verschillende maatvoeringen (van 150 tot 400 mm) en kunnen zowel horizontaal als verticaal gemonteerd worden, in een vast of beweegbaar systeem. Duco is specialist op het vlak van natuurlijke ventilatieen zonweringssystemen. Een goed doordachte totaaloplossing van natuurlijke basisventilatie, buitenzonwering en ventilatieve koeling garandeert een gezond, comfortabel én energiezuinig binnenklimaat, zonder gebruik te maken van kunstmatige ingrepen zoals airconditioningsystemen. Alles gebeurt bij Duco in eigen beheer vanaf het eerste ontwerp tot het afleveren van een volledig afgewerkt product. Een eigen interne studiedienst zorgt bovendien voor een gerichte en ondersteunende aanpak bij elk project. Duco heeft in de afgelopen periode heel wat projecten gerealiseerd, hetzij met haar vraaggestuurde natuurlijke ventilatiesystemen, hetzij met (architecturale) zonwering of een combinatie van beiden. ❚

TECHNISCHE FICHE Architect Lamellen en zonwering Start werken Oplevering werken

58 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

A-ID Architecten, Merelbeke Duco, Veurne september 2012 september 2013

BRUSSEL BMW BRAND STORE

AUDIOVISUELE INSTALLATIE DOMPELT BEZOEKER ONDER IN LEEFWERELD VAN BMW

OPENING BRAND STORE Eind maart opende de Duitse luxewagenbouwer BMW een nieuwe Brand Store in Brussel. Daar kunnen bezoekers een inspirerende wandeling maken doorheen de leefwereld van BMW. Play was nauw betrokken bij de audiovisuele installatie met videowalls, LCD-schermen en een LED wall. â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

BRUSSEL BMW BRAND STORE

Merkbeleving is vandaag belangrijker dan ooit, zeker in de automobielindustrie. Met zijn Brand Store concept speelt BMW op deze trend in en dompelt bezoekers volledig onder in de BMW-leefwereld. Het interieurbedrijf schakelde Play in om het audiovisuele pakket uit te werken. Enkele jaren geleden had de specialist in audiovisuele producten en diensten uit Nazareth immers ook de schermen voor de BMW-concessies in België en Luxemburg geleverd. De Brand Store is uitgerust met een 2 x 2 videomuur met vier 60” schermen en verschillende andere videomuren op basis van 46” schermen. Deze installatie wordt volledig vanuit de BMW-vestiging in Duitsland gestuurd. “Wie deze wondere wereld van BMW binnenkomt, kan niet naast de langgerekte audiovisuele banner van 10 x 1 m kijken,” zegt Stefan de Groodt, senior audiovisual consultant bij Play. “Blikvanger is echter een 8 meter brede LED-wand, die BMW gebruikt om events en lanceringen van nieuwe producten, zoals recent de BMW I8, te communiceren. Deze 'wall' heeft een resolutie van 4 mm. Dat is de beste kwaliteit op de markt.”

BIJKOMENDE APPARATUUR Naast de audiovisuele producten was Play ook verantwoordelijk voor de levering en plaatsing van randapparatuur, zoals de Boseklankinstallatie, en de draadloze bediening via iPad. ❚

60 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Journaal trale en schone steden waarbij restwarmte en hernieuwbare warmte maximaal zullen kunnen worden ingezet. Er wordt ook gefocust op het plaatsen van de vacuümisolatiepanelen, in het kader van een sociaal economieproject. De aanpak op stedelijk korrelniveau, de generieke opbouw van kennis, optimalisatie en methodiek verlaagt de drempel voor opvolgende initiatieven op essentiële vlakken. Het project kan dan ook fungeren als voorbeeld en leertraject voor talloze beluiken, exploitatiehofjes, en godshuizen in de Vlaamse en bij uitbreiding Europese steden.

Huis Meulepas in Lier. (foto KM)

Meulepas blikvanger op Open Monumentendag Aan de 26ste editie van de Vlaamse Open Monumentendag namen 165 steden en gemeenten deel, samen goed voor 450 monumenten, archeologische sites en landschappen en 350 wandelingen, fietstochten, tentoonstellingen en activiteiten voor kinderen. Ongeveer 400.000 mensen namen deel. In Lier vergaapten talrijke bezoekers zich aan de modernistische woning met geglazuurde tegels aan de gevel en de strakke, horizontale betonnen balkons van stadsbouwmeester Jozef Meulepas. Toen de woning in 1932 gloednieuw was, kon ze op minder waardering rekenen. Tot verbijstering van veel stadsgenoten had Meulepas immers een toiletruimte in de woning geïntegreerd, in plaats van ze in de tuin te plaatsen. Ook in Landen trok privéwoningenbouw de meeste aandacht, hier met enkele huizen ontworpen door René Vanvaek. Maar Open Monumentendag is voor veel deelnemers ook een brokje nostalgie en herinneringen ophalen, zoals in de Begijnhofschool in Arendonk en in het kapel van het Ten Broele Instituut in Kortrijk. In Hasselt kwamen veel oud-werknemers een kijkje nemen in de Gelatinefabriek. Het Lijsternest in Anzegem, het huis van schrijver Stijn Streuvels, kon rekenen op heel wat kijklustigen, die de recente herinvulling wilden ontdekken. Het onlangs gerestaureerde en herbestemde spoorwegfort in Duffel kreeg ongeveer 2.000 bezoekers over de vloer. Brugge, waar Open Monumentendag al zaterdagmiddag begon, telde15.000 à 20.000 bezoekers. Antwerpen lokte er zowat 35.000, Oostende 8.000. De winnaar van de Vlaamse Monumentenprijs, kasteel d’Ursel in Hingene, kon rekenen op meer dan 5.000 bezoekers.

Gebouwenzorg en energieoptimalisatie hand in hand in Brugge Het OCMW van Brugge, De Schakelaar, de KU Leuven, de UGent, studiebureau r boydens, Microtherm en Viessmann, de partners In het project ‘Samengaan van gebouwzorg en energieoptimalisatie in historische woonerven’ bouwen samen een methode op om woonerven in historische centra energetisch-ecologisch te opwaarderen. Hun 'proeftuin' is woonerf De Schipjes, met twaaf nagenoeg identieke huisjes in historiserende stijl uit het begin van de twintigste eeuw, rond een binnenhof in hartje Brugge. De woningen worden door het OCMW van Brugge ter beschikking gesteld van bejaarden en bewoners onder het stelsel van ‘begeleid wonen’.Dit woonerf krijgt nu onder meer een klein warmtenet. De financiële optimalisatie van de meest gunstige energie-opwekkingstechnologie en de clustering maken het mogelijk een collectief duurzaamheidsbewustzijn te doen kiemen bij bevolkingsgroepen met minder individuele financiële draagkracht. De clustering vormt bovendien een belangrijke stap naar een latere mogelijke uitwerking van thermische netten in onze stadscentra. Dit kadert in een streven naar klimaatneu-

De Schipjes. (foto's OCMW Brugge)

Rechtzetting Euroshopping De interieurfoto bij 'Mechelen blaast buurt Euroshopping nieuw leven in,' in Bouwen aan Vlaanderen nr. 3 (blz. 73-74) verscheen tot onze spijt zonder bronvermelding. We vullen hierbij graag aan dat het om een foto van architect Gert De Leersnyder gaat.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61

www.naturesolutions.be Nijverheidsstraat 58 • 2570 Duffel • Tel. 015 63 75 53 • info@naturesolutions.be

ANTWERPS ARCHITECTEN ATELIER BVBA Lange Lobroekstraat 201 te 2060 Antwerpen - t 03 226 37 32 - info@architectenatelier.be - www.architectenatelier.be

DUFFEL BRANDWEERKAZERNE Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Brandweer Duffel en V.R. Nature Solutions

Duffelse brandweer klaar voor de toekomst Al enkele jaren was het gemeentelijk brandweerkorps van Duffel te krap ingeduffeld. De inspectie wees onder meer op de risico's van een kazerne met slechts drie poorten. Bij een eventueel defect van een voertuig op de eerste lijn zou het voor de wagens erachter onmogelijk zijn om snel uit te rukken. Uitbreiding op de bestaande locatie was onmogelijk op een manier die dit probleem zou kunnen oplossen. Bovendien is op die plaats ook de gemeentelijke technische dienst gevestigd, die ook nood aan uitbreiding had. In de zoektocht naar een nieuwe locatie kwam een zone tussen de Spoorweglaan en de spoorweg Antwerpen-Mechelen als beste keuze uit de bus. Ze sluit goed aan bij de kern van de gemeente, op korte afstand van risicogebieden zoals ziekenhuizen, scholen, het gemeentelijk sportcentrum en dichtgebouwde buurten. Bovendien is deze locatie goed gepositioneerd binnen het verzorgingsgebied dat het Duffelse brandweerkorps dient te bestrijken in het kader van de hervorming van de brandweer. Het ontwerp, in de vorm van een oog, houdt rekening met de omgeving, zoals de bocht in de Spoorweglaan. Wegens de geringe draagkracht van de bodem is de kazerne geschraagd op 146 funderingspalen. Bovendien voerde specialist V.R. Nature Solutions bijkomende ingrepen uit om de stabiliteit van de bodem te verbeteren.

JEUGDBRANDWEER De nieuwe kazerne, die op 12 september plechtig is ingewijd, telt veertien garagepoorten. Naast een centrale kleedkamer, administratieve lokalen en een polyvalente ruimte voorziet ze ook een lokaal voor de toekomstige jeugdbrandweer. Van het complex maken ook diverse lokalen voor het Rode Kruis Vlaanderen en een conciërgewoning deel uit. De voor een brandweerkazerne typische droogtoren is er niet. "Dat was ook niet nodig," legt luitenant-dienstchef Chris Serneels uit. "We beschikken over een droogmachine, die de slangen niet alleen droogt, maar ook test op drukweerstand en lekken. Die machine neemt nauwelijks enkele vierkante meter ruimte in." De kleedruimte vormt de kern van de garage," zegt architect Bruno Dekoning van Antwerps Architecten Atelier. "Er rondom staan de interventiewagens opgesteld. Om de toegesnelde vrijwilligers efficiënt naar de kleedruimten te loodsen is het gebouw langs beide zijden toegankelijk via een doorlopende dienstgang. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

DUFFEL BRANDWEERKAZERNE

De eerste interventiewagens staan langs de zuidkant. Rond het gebouw loopt een weg, zodat de later toesnellende vrijwilligers de teams van de eerste interventie niet kunnen hinderen." Dekoning heeft het gebouw ontworpen als een coherente structuur, waarvan de verschillende onderdelen onafhankelijk van elkaar kunnen functioneren. Een gemeenschappelijke inkomhal, de noodtrappen en de lift zijn gemeenschappelijke verbindingen. Door de toegangsdeuren van de noodtrap langs de vluchtzijde uit te rusten met panieksluiting, kunnen er nooit ongewenste bezoekers circuleren tussen de Rode Kruispost en de brandweerkazerne.

INTERVENTIES "We hebben het gebouw ingeplant in een hoek van het terrein. De gevellijn volgt de kromming van de straat op een afstand van 20 m van de rooilijn, zodat de doorgang van voertuigen verzekerd blijft," aldus Dekoning. "Zo blijft de rest van het perceel vrij voor een eventuele uitbreiding van het gebouw en het oefenterrein." Het oefenterrein is langs het zuidwesten kant afgeschermd door de parking en

groenzone en langs het noorden door het gebouw. "Zo vormen parking en doorrit een lus rond het gebouw en oefenterrein. Door het gebouw loodrecht op de hoek te plaatsen is de uitrukafstand van voor en achterkant naar de straat beperkt. De eerstelijnsinterventie verloopt over het oefenterrein zodat de verschillende voertuigen elkaar niet kunnen hinderen bij het uitrukken. Door het open karakter van het oefenterrein is de uitruk ook goed zichtbaar voor andere weggebruikers." Het centrale plein is bekleed met kasseien. "Tussen de kasseien kan je piketten in de grond drijven, om tijdelijke constructies te verankeren. De wisselwerking tussen vlakke betonnen afwerking en ruwe kasseien biedt ook extra mogelijkheden voor de oefeningen verdeelt de grote vlakken in geometrische vormen. De vlakverdeling helpt om het terrein voor oefeningen in zones te verdelen." De kroonlijst van het gebouw heeft een glooiend verloop en de vloeroppervlakte van de verdiepingen is kleiner dan die van het gelijkvloers. Op die manier ontstaan een aantal zichtdaken. "Die worden met sedums ingeplant als extensieve groendaken," licht Serneels toe. Op de eerste verdieping bevinden zich de seinkamer en twee slaapkamers. Met die slaapkamers anticipeert Duffel op de mogelijke brandweerhervorming. Die zou met zich kunnen meebrengen dat er ook 's nachts permanentie nodig is. Momenteel bestaat het 54-koppige Duffelse brandweerteam grotendeels uit vrijwilligers. Er zijn slechts twee voltijdse krachten, waarbij Serneels zelf. Op de derde verdieping is een aantal kantoren ondergebracht, naast een 400 m² grote crisiszaal, een polyvalente zaal en een keuken.

RUIMTE

Participanten aan het woord V.R.NATURE SOLUTIONS –GRONDEN WEGENWERKEN V.R.Nature Solutions (Duffel) voerde de gronden rioleringswerken en legde de interne wegen aan. "We hebben het hele terrein afgegraven en opgehoogd, om het op gelijk niveau gebracht met de straat. Het frezen van kalk en cement in de onderfundering zorgde voor een stabiele ondergrond. Daarna is het terrein afgedekt met een steenpuin onderfundering," verklaart zaakvoerder Jurgen Van Rompaey. "Milieugerelateerde aannemingswerken rond regen- en afvalwater vormen onze specialiteit. Daarmee komen veelal riolerings- en bestratingswerken mee in onze projecten. Zo zijn we ook gespecialiseerd in de waterdoorlatende verhardingen. In de brandweerkazerne ging het hoofdzakelijk om olie- benzineafscheiding, regenwaterbuffering en bijhorende afwatering, waterdoorlatende verharding en betonwerken. Wij hebben gebouw en bestrating uitgerust met een riolering in PE en een buffertank voor het gebruik van regenwater. We hebben ook een gestuurde boring uitgevoerd onder de brug, naar een bestaande DWA-pompput (voor grijs water). Het niet gebruikte regenwater wordt gebufferd in een rondom het terrein nieuw aangelegde gracht." Alle parkeerplaatsen zijn uitgevoerd in waterdoorlatende kunststof grastegels. De ringweg is aangelegd in zwaar gewapende betonplaat. Het ronde oefenplein is deels voorzien van kleimatten (dit zorgt voor 100% waterdichting naar de ondergrond, nuttig bij oefeningen en lekkages van uitgebrande toestellen of voertuigen. De visuele indeling van de afvoergeulen springt in het oog, omdat ze vanuit de lucht gezien een grote windroos vormen.

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De precieze invulling van één en ander ligt echter nog niet vast. Het nieuwe gemeentebestuur vindt de plannen nogal volumineus en wil de polyvalente ruimte ook gebruiken voor gemeentelijke doeleinden, zoals infovergaderingen en bloedinzamelingen. Het is ook van plan de conciërgewoning gewoon op de verhuurmarkt aan te bieden. Serneels vindt echter dat een hedendaagse brandweerkazerne vooral niet te krap mag zijn. "Voor wij de architect aan het werk zetten hebben we diverse andere recente kazernes bezocht. De meeste gehoorde opmerking was er dat verschillende korpsen al gauw te krap behuisd zaten, ondanks de nieuwbouw." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Hoofdaannemer Binnenzonwering Grond- en wegenwerken Start werken Oplevering Plechtige opening

gemeente Duffel Antwerps Architecten Atelier, Antwerpen THV Strabag, Antwerpen – CEI-Demeyer, Brussel FDS, Drongen V.R. Nature Solutions, Duffel 28 december 2012 25 juni 2014 12 september 2014

GENT STADSHAL Beeld | Claerhout Communicatiehuis Gent

GENT SWINGT OP CELLENGLAS Dankzij Foamglas cellulair glas rust de veelbesproken Stadshal van Gent op een veilige en stabiele basis. Ook het onderliggende Grand Café is uitstekend beschermd tegen water, vuur, koude, warmte en extreme belasting. In 1997 lanceerde de stad Gent een architectuurwedstrijd voor een ondergrondse parkeergarage. Tegelijk rijpte ook stilaan het idee om van het Emile Braunplein een evenementenplein te maken. De architecten Robbrecht-Daem en Van Hee kwamen toen al met een ‘stadshal’ op de proppen. Dat plan werd een realiteit nadat de Gentenaars bij referendum de parkeergarage wegstemden. Het nieuwe gebouw dient als podium, maar ook als overdekt plein voor optredens, dansdemonstraties en markten. Halfondergronds is er een fietsenstalling en een Grand Café met een terras dat uitkijkt op het groen. De inspiratie komt van overdekte markten, van de dubbelgevel van het stadhuis en van het middeleeuwse kerkschip. Het Emile Braunplein ligt boven het Grand Café, naast de Stadshal. Het is een openbaar plein dat voldoet aan de strakke normen voor veiligheid bij een massa-evenement en aan alle eisen voor passage van brandweer en leveranciers. Voor de ondergrond van het plein viel de keuze snel op Foamglas cellulair glas. Dit isolatiemateriaal behoudt permanent zijn oorspronkelijke eigenschappen. Het vervormt niet, zelfs niet bij langdurige belasting. Het is bij regen of overstroming volledig en blijvend waterdicht. Het is onbrandbaar en het verspreidt geen vuur via de spouwruimte. Deze eigenschappen dankt Foamglas cellulair glas aan zijn structuur: hermetisch gesloten glazen cellen met inerte glazen wanden. (zie ook BAVL 2011-4) ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

Dedicated Fire Protection Solutions

OUR BUSINESS IS TO STORE YOUR BUSINESS www.stow.be

Meer informatie en referenties op

www.aquasecurity.be Tel.: +32 53 64 60 60 • E-mail: info@aquasecurity.be

Sprinkler

Onze magazijnoplossingen:

Schuimblussing

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Gasblussing

Detectie

Onderhoud

Palletstellingen Inrijstellingen Mobiele stellingen Doorrolstellingen Hoogbouwstellingen Stow Atlas Pallet Shuttle Stow Silo Grootvakstellingen Legbordstellingen (met tussenvloeren) Hoogbouw-legbordstellingen Carton live storage Miniload single-store Miniload multi-store Draagarmstellingen Mezza-Stow systeemvloeren Inspectie service Service afdeling

Meer info: Stow Belgium Boulevard Industriel 55 · Futur X, Bât. H 7700 Mouscron, België Tel +32 56 48 11 20 · Fax +32 56 48 11 33

131219_2013-0346-04_AquaSecurity_advertentie vuurvuist (83x266)_2.indd 1

20/12/13 08:52

MECHELEN COLRUYT DISTRIBUTIECENTRUM Tekst | Henri Gielen Beeld | Colruyt Group

Colruyt bevoorraadt zelfstandige ondernemers via nieuw centraal distributiecentrum Colruyt Group centraliseert de administratieve en logistieke diensten voor de bevoorrading van zijn Sparwinkels en zelfstandige ondernemers en van de Alvowinkels in een groot distributiecentrum in Mechelen. Ongeveer 670 werknemers, arbeiders en bedienden, gaan er aan de slag. De groep heeft de ambitie om met deze groothandelsactiviteit tegen 2017 een marktaandeel van om en bij 5% in de Belgische distributiesector te realiseren. “Het nieuwe distributiecentrum moet deze ambitie helpen waarmaken,” poneert Maarten De Tant, afdelingshoofd bouw en patrimonium bij Colruyt Group. “Het ligt geografisch centraal in het land en is uitgerust met de modernste technieken. Ook het samenbrengen van de administratie (nu in Ternat) en de logistieke diensten (nu in Heist-op-den-Berg) komt de kostenefficiëntie ten goede.”

BIJNA 100 LAAD- EN LOSKADES

De kantoorvleugels zijn tegen de magazijnhallen aangebouwd.

Aanzicht magazijnhallen en kantoorgebouw kant De Regenboog.

Het complex is gerealiseerd op een 10 ha groot terrein op de hoek van De Regenboog en de Egide Walschaertsstraat in de industriezone Mechelen-Zuid, dat Colruyt Groep heeft overgenomen van FM Logistics. Circa de helft van het terrein is bebouwd (50.000 m²), de rest is ingenomen door waterinfiltrerende parkings (12.000 m²), wegenis en groen. De bestaande hallen werden deels gesloopt en vervangen door nieuwbouw, deels verbouwd, uitgebreid en aangepast aan de behoeften van de zelfstandige ondernemers van Colruyt Group. Op platforms binnenin, op een soort tweede verdieping, is er bijkomend 3.700 m² opslagruimte uitgebouwd. Ook de twee kantoorvleugels (samen 5.600 m²) zijn nieuw en tegen de voorzijde van de magazijnhallen kant De Regenboog aangebouwd. De sociale lokalen (kleedkamers, sanitair, vergaderzaaltjes, …) beslaan 2.000 m². Het distributiecentrum is uitgerust met 96 laad- en loskades, deels nieuwe en deels getransformeerde bestaande installaties. De bouwkundige werken werden uitgevoerd door de THV ACH Bouw (Antwerpen) – Bouwgroep Van Maercke (Kluisbergen). ACH Bouw is het vroegere Egta Antwerpen, Van Maercke is recent overgenomen door Stadsbader (Harelbeke). Danny Verhelle, directeur werven van ACH Bouw: “De sloopwerken hebben we begin maart 2013 aangevat, gevolgd door het bouwrijp maken van het terrein. Begin mei startte de bouw van de eerste nieuwbouwhal, het retourcentrum, in juni al gevolgd door drie andere nieuwbouwhallen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

MECHELEN COLRUYT DISTRIBUTIECENTRUM

Einde september had Van Maercke de geprefabriceerde betonelementen, de geïsoleerde sandwichpanelen en de vloerplaten (hoofdzakelijk voorgespannen welfsels) geplaatst en konden wij beginnen met de afwerking, zoals de ramen (verbeterde isolerende beglazing in sterk geïsoleerde aluminiumprofielen) en de EPDM-afdichting voor de platte daken. De kantoorgebouwen en het nieuwe portiersgebouw hebben wij opgetrokken in gevelmetselwerk gecombineerd met buitenbepleistering en gevelbeplating. Vanaf begin dit jaar hebben we dan de afwateringskanalen en de sanitaire ruimten geïnstalleerd, gevolgd door de wegen- en rioleringswerken en de nieuwe in- en uitritten aan De Regenboog (in onderaanneming).”

KOUDEKETEN De hallen voor de opslag van de traditionele kruidenierswaren worden met luchtgroepen op een constante temperatuur van 15° gehouden. Voor de bederfbare

waren is niet minder dan 16.800 m² van het distributiecentrum gekoeld op aangepaste temperaturen en deels geautomatiseerd. Dat gebeurt deels met luchtgroepen, deels met condensors waarbij ammoniak en glycol koudeopwekker en -drager zijn. “Spar wil de hele koudeketen garanderen van bij de aanlevering van de producten door de leveranciers tot de verdeling in de momenteel 214 Sparwinkels, 75 Alvowinkels en ongeveer 125 vrije klanten”, preciseert Maarten De Tant. De site beschikt over een noodgenerator om bij stroomonderbreking de elektriciteitsvoorziening en de koeling over te nemen. Colruyt Group stond via zijn afdeling T&I (Technics en Immo) zelf in voor de studie, bestelling en coördinatie van de technieken en binnenafwerking van de hallen en kantoren: koeling, HVAC, automatisaties, beveiliging, … Voor de ESFR-sprinklerinstallatie is een tank van 1.200 m³ met pomplokaal gebouwd. Een ondergrondse buffertank (600 m²) verzamelt het regenwater, dat gebruikt wordt voor de koeling

Participanten aan het woord AQUASECURITY –SPRINKLERINSTALLATIE

Familiebedrijf AquaSecurity (Erembodegem) kwam tot stand in 1992 en is intussen uitgegroeid tot een stevige KMO met zeventig medewerkers. Onlangs werkte het mee aan de Liefkenshoekspoorwegverbinding in Antwerpen, Antwerpen, het hoge gebouw van Samsonite in Oudenaarde en dat van Delta Light in Wevelgem. "Bij Spar Mechelen stonden we in voor zowel het ontwerp als de productie en de montage van de sprinklerinstallatie," vertelt Bart Vaneechoutte. "Automatische brandblusinstallaties, in hoofdzaak sprinkler- en schuimblusinstallaties, zijn onze specialiteit. Voor ons was deze opdracht een groot project, met een doorlooptijd van twaalf maanden. Gemiddeld waren er zes collega's aan de slag, met piekinzetten tot vijftien medewerkers." Het was ook geen routine-opdracht. "Niet alleen door de omvang, maar ook door het feit dat het verbouwing is met gedeeltelijke recuperatie en update van de bestaande installatie."

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

MECHELEN COLRUYT DISTRIBUTIECENTRUM

en het spoelen van de toiletten. In het retourcentrum wordt het teruggekomen leeggoed automatisch gesorteerd en wordt het ingezamelde verpakkingsafval met een balenpers gecomprimeerd voor recyclage. Vermeldenswaard is ook dat het kantoorcomplex een energiezuinig luchtdicht gebouw is dankzij de dikke daken gevelisolatie, de integrale led-verlichting, verluchting en verwarming via verhoogde vloeren, waarbij ook de inertie van beton in rekening is gebracht. “Het complex is gefundeerd op meer dan 800 klassieke funderingspalen, maar heeft bouwtechnisch gezien geen speciale moeilijkheden opgeleverd,” getuigt projectleider Danny Luyckx. “Met de vele aannemers en onderaannemers die geregeld tegelijkertijd op het terrein actief waren, was het hier wel vaak een heksenketel.” Voor Danny Verhelle was het grootste probleem dan ook de nipte uitvoeringstermijn, zowat anderhalf jaar. “We hebben daarbij het geluk gehad dat de afgelopen winter zo zacht is geweest, anders hadden we heksentoeren moet uithalen om de opleveringsdatum te halen.” ❚

Participanten aan het woord STOW –PALLETSTELLINGEN/ AUTOMATISCH BAKKENMAGAZIJN

De parkings en wegenis in uitvoering.

In het distributiecentrum in Mechelen leverde Stow (Spiere-Helkijn/ Dottenijs/Moeskroen) de palletstellingen voor in totaal ongeveer 32.000 palletplaatsen. "Specifiek aan dit project was dat er al een aantal van onze palletstellingen stond, omdat ook de vorige eigenaar een klant van Stow was," vertelt Philip Mylle, hoofd affiliate sales. "Die zijn omgebouwd volgens de specificaties van Colruyt Group en aangevuld met compleet nieuwe stellingen, goed voor 20.000 plaatsen. Naast klassieke palletopslag is er ook een automatisch bakkenmagazijn geïnstalleerd. Voor de stellingen hier deed systeemintegrator Intrion (Huizingen) ook een beroep op onze diensten." Stow levert en installeert wereldwijd 'storage solutions’. De site in Dottenijs produceert wekelijks 2.000 ton rekken, een equivalent van 100.000 palletplaatsen per week in Europa. "We stelden in Mechelen een maatoplossing samen, maar toch zoveel mogelijk op basis van onze standaardcomponenten. We waren al in een vroeg stadium om advies gevraagd naar de optimale stockage-oplossing en benutting van de beschikbare ruimte. Colruyt Group voerde de installatiewerken in eigen beheer uit, omdat het project sterk gefaseerd was."

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Ontwerp technieken en binneninrichting Aannemer bouwkundige werken HVAC Sprinkler Brandventilatie Rookdetectie Elektriciteit A C H B o u w n . v. - D e s g u i n l e i 2 2 - 2 0 1 8 A n t w e r p e n Tel 03 238 69 66 - Fax 03 248 22 58 - E-mail info@achbuild.be B T W / r e g . B E 0 4 7 2 . 5 5 4 . 2 0 7 / 0 2 . 11 . 1 . 1 - w w w. a c h b u i l d . b e

Rekkenbouw Start werken Einde werken Investering

Colim (Colruyt Immobiliën), Halle ABC (Architectenbureau Colruyt), Halle T + I (Technics en Immo, Colruyt Group), Halle THV ACH Bouw (Antwerpen) – Bouwgroep Van Maercke (Kluisbergen) Cofely Axima (Aartselaar) Aquasecurity (Erembodegem) Colt (Mechelen) Autrosystems (Lokeren) Vanderhoydoncks (Alken), Muyshondt (Bornem), ATS (Merelbeke) en ECS (Moorsele) levering STOW (Dottenijs), opbouw IZI Montage (Anderlecht) maart 2013 oktober 2014 circa 80 miljoen euro

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69

LONDERZEEL GEMEENTELIJK TECHNISCH INSTITUUT Tekst | Koen Mortelmans Beeld | AG Real Estate en Philippe Van Gelooven

Scholen van Morgen

LONDERZEELS GTI TRENDZETTER In het kader van het project Scholen van Morgen heeft MBG in Londerzeel een gloednieuw passiefgebouw opgetrokken voor het Gemeentelijk Technisch Instituut (GTI), naar een ontwerp van Teema architecten. Het hele project is grootschalig opgevat en heeft als doel bestaande schoolgebouwen te renoveren en nieuwe te realiseren voor een totaalbedrag van 1,5 miljard euro, dit binnen een termijn van zes jaar. De school in Londerzeel beet de spits af. Teema bekwam al in 2007 de ontwerpopdracht, via een beperkte offertevraag onder toezicht van de Vlaamse Bouwmeester. MBG kreeg de d(esign) B(uild) M(aintain) opdracht toegewezen –de eerste in dit kader– en stond in voor de volledige realisatie van de nieuwbouw, de fietsenberging en parking en de omgevingsaanleg. De bouwwerken gingen van start in maart 2013 en op 1 september 2014 is de nieuwbouw plechtig ingehuldigd. Het gebouw heeft een oppervlakte van 4.395 m², goed voor klaslokalen, werkplaatsen, een labo een 685 m² grote sportzaal, een refter, een open leercentrum, kantoren en technische ruimtes. Er is ook een polyvalente centrale ontmoetingsruimte. Die staat net als het voorplein van de school en de sportzaal ter beschikking van niet alleen de school zelf, maar ook van de lokale gemeenschap. Ze vormt ook het verbindende element tussen de andere lokalen. Langs de kant van de

Plechtige opening van de nieuwe school. (foto AG Real Estate)

Het patroon van de baksteenstrips is niet dat van traditioneel metselwerk. Ze zijn aangebracht volgens de hellinggraad van de gevels, zodat zich op de hoeken geen snijverliezen voordoen.

70 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

LONDERZEEL GEMEENTELIJK TECHNISCH INSTITUUT

speelplaats is ze volledig –en driedubbel– beglaasd. "Door het geheel zo compact mogelijk te ontwerpen konden we zoveel mogelijk buitenruimte overhouden voor het publieke voorplein – met basketbalinfrastructuur– en de parking," merkt architecte Edith Wouters (Teema) op.

BUITENBEENTJE Qua uitzicht en vormgeving is de school een buitenbeentje. De originele architectuur vormt een soort eerherstel voor de Londerzeelse leerlingen en hun lerarenkorps. Ze moesten zich al jaren tevreden stellen met houten noodpaviljoenen, die al uit de jaren zestig van de vorige eeuw. GTI Londerzeel wachtte dan ook al lang op nieuwbouw. Toen Scholen van Morgen werd opgestart, kreeg het dan ook een plaatsje vooraan in dit inhaalprogramma.

Scholen van Morgen is een PPS van AGIOn, de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen, AG Real Estate en BNP Paribas Fortis. De hiervoor opgerichte NV DBFM Scholen van Morgen, staat in voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het dertigjarig onderhoud van de schoolgebouwen. Het GTI betaalt alleen een jaarlijkse gebruiksvergoeding. Na dertig jaar wordt de inrichtende macht, de gemeente Londerzeel, eigenaar van de gebouwen. Uiteindelijk zal het vooral de Vlaamse gemeenschap als geheel zijn die de meeste koste heeft gedragen, inclusief een groot deel van de gebruiksvergoeding. ›

Participanten aan het woord FDS –MOBIELE WANDEN EN ZONWERING FDS (Drongen) leverde en plaatste de mobiele wanden, optrekbare lamellen- en koepelbuitenzonweringen en als binnenzonwering rollo's. "In totaal drie mobiele wanden, negentien horizontaal optrekbare lamellen buitenzonweringen, 24 koepelzonweringen op de sheddaken en 91elektrische en zes manueel bediende rollo’s," zeggen directeur Alain Ronse en de projectverantwoordelijken Didier Degomme en Mathias Pauwels. FDS klaarde deze klus op minder dan drie weken, met inzet van drie medewerkers. Het is dan ook gespecialiseerd in de uitvoering van dergelijke opdrachten. "Het was voor ons ook een uitzonderlijk project, omdat we er de kans kregen ons volledige gamma te leveren. En kunnen meewerken aan uitdagende architectuur is ook wat om trots over te zijn." FDS kwam tot stand in 1983. Recent werkte het ook mee aan onder meer AZ Oostkust in Knokke-Heist, het voetbalstadion van STVV in Sint-Truiden, de campus Sterre van de Gentse universiteit en de Plantijn Hogeschool en het Provinciaal Instituut voor Hygiëne in Antwerpen en het nieuwe Navo-hoofdkwartier in Evere.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

LONDERZEEL GEMEENTELIJK TECHNISCH INSTITUUT

BAKSTEENSTRIPS EN SHEDDAKEN De nieuwbouw valt op door hellende gevels en de kleur en het patroon van de baksteenstrips waarmee ze zijn bekleed. Ook de sheddaken zijn ongewoon voor een schoolgebouw. "Sheddaken waren nog nooit eerder gebruikt in passiefgebouwen," licht projectingenieur Els Bauwens (MBG) toe. "Het was een enorme uitdaging om de passiefbouwprincipes te combineren met de Belgische richtlijnen van Agion en de specificaties vanwege Scholen van Morgen voor akoestiek en toegankelijkheid. Een sheddak is een prima oplossing om veel daglicht te laten binnenvallen in het compacte gebouw. Vooral in het open leercentrum, de refter en de werkplaatsklassen is dit noodzakelijk," vult de architecte aan. De vloerpakketten en dakopbouw zijn voorzien van 23 cm dikke isolatiepakketten. De betonwanden zijn opgetrokken uit holle premuren, die MBG ter plaatse heeft volgestort. De 30 cm dikke EPSmuurisolatie is afgewerkt met uit een sterke Duitse klei gebakken baksteenstrips, die in hun eigen kleur gevoegd zijn. Binnen is het gebruik van berkenfineerhout voor de afwerking kenmerkend. Dit gebeurde niet alleen om esthetische motieven, maar ook vanuit akoestische overwegingen. Een pluviasysteem op de daken leidt het regenwater via goten naar twee grote opvangtanks, samen goed voor 20 liter. Daarmee kunnen de 300 leerlingen heel wat toiletten doorspoelen. ❚

Participanten aan het woord SCHOCKAERT RIOLERINGSWERKEN – AFWATERING

"Wij waren hier gecontracteerd voor het leveren en plaatsen van de ondergrondse binnen- en buitenriolering en het plaatsen van een PP-grondbuis met een diameter van 1.200 mm voor luchttransport," legt zaakvoerder Patrik Schockaert van Schockaert Rioleringswerken (Zele) uit. "We hebben onder het gebouw HDPE-leidingen aangelegd, buiten PVC-leidingen en de wachtleidingen eveneens in PVC uitgevoerd. HDPE onder het gebouw is een verstandige keuze, gezien deze leidingen sterker en dus slagvaster zijn dan PVC, maar ook perfect waterdicht aan elkaar gekoppeld zijn door goed uitgevoerde lasverbindingen. PVC-leidingen worden gekoppeld met steekmoffen voorzien van een rubberdichting, maar deze blijven enkel dicht tot +/- 0,5 bar waterdruk. Als een PVC rioleringstracé na bemaling vol in het grondwater komt te zitten, dan bestaat de kans op waterinfiltratie langs de mofverbindingen. Het is vooral hierom dat we meer en meer merken dat rioleringstracé’s onder (grote) gebouwen in HDPE worden aangelegd. Dit is duurder dan PVC-leidingen, maar de kans op latere problemen is zo veel kleiner, zeker bij hoge grondwaterstanden of kans op zettingen."

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Hoofdaannemer Mobiele wanden, binnen- en buitenzonwering Buitenschrijnwerk Riolering Start werken Einde werken Ingebruikname Vloeroppervlakte Investering

72 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

AG Real Estate, Scholen van Morgen, Brussel Teema architecten, Brasschaat MBG (groep CFE), Wilrijk

FDS, Drongen Afinco, Gent Schockaert, Zele januari 2013 juni 2014 1 september 2014 4.395 m² 7 miljoen euro

KORTRIJK NIEUW GEBOUW LEIEDAL Beeld | Filip Dujardin

Binnen zijn de volumes onder het betonnen plafond 'geschoven'

LEIEDAL BREIDT ‘HUIS IN DE TUIN’ UIT ‘Het huis in de tuin’, zoals veel mensen het kruisvormige gebouw van de intercommunale Leiedal kennen, was te klein geworden. De organisatie schreef een architectuurwedstrijd uit, die leidde tot een uitbreidingsplan in twee fasen. Terwijl de intercommunale in een eerste fase een ‘zinken schuur’ aan het bestaande huis liet bouwen, creëerden Coussée & Goris architecten en hoofdaannemer Furnibo in de daaropvolgende fase een nieuw volume uit beton en glas, dat qua uitzicht breekt met het bestaande, maar de architectuur toch niet kapot maakt. Het nieuwe gebouw achteraan de site is hoger dan de bestaande gebouwen, maar aangezien het terrein naar beneden loopt, stoort dit niet. Dit volume valt op door zijn lange plastische vorm met insnijdingen ter hoogte van de foyer. Het creëert enerzijds een binnenplein tussen het oude en nieuwe gedeelte en zorgt anderzijds voor een opening naar het grote plein tussen Leiedal en het achterliggende gebouw van de Voka.

“Dit nieuwbouwvolume, dat met het oude gebouw verbonden is via een hellende tunnel, omvat de feitelijke inkom met ontvangstbalie, van waaruit bijna het volledige gebouw in het oog gehouden kan worden,” legt architect Ralf Coussée uit. “Het omvat vijf vergaderzalen en een centrale foyer met keuken en sanitair blok. Op het einde ligt de grote zaal voor de raad van bestuur. In de kelder zijn het archief en de technische ruimte ondergebracht.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

KORTRIJK NIEUW GEBOUW LEIEDAL

BETON EN GLASPARTIJEN Beton loopt als een rode draad door het hele concept. “De buitenmuren zijn opgebouwd uit gezandstraald beton, waardoor ze aansluiten bij het metselwerk van het bestaande gebouw. De paden rond het gebouw zijn in beton en op het pleintje voor de ingang en op het binnenplein zijn zelfs banken uit beton geïntegreerd,” vertelt Jan Busschaert, projectleider bij Furnibo. “Ook binnen keert beton terug als basis voor de wanden en de vloeren, die uiteindelijk afgewerkt zijn met tapijt als vloerbedekking. Het plafond lijkt als één grote plaat in zichtbeton die op de binnenmuren rust.” De architect vult aan: “Dit plafond begint laag in de inkom, maar klimt tot een hoogte van 4 m in de grote vergaderzaal. De verschillende ruimtes lijken op vrijstaande blokken die onder de betonplaat geschoven zijn. De binnenwanden zijn wit gepleisterd en de ruimtes zijn afsluitbaar dankzij kamerhoge afrormosiahouten deuren.” Kamerhoge ramen in de foyer en de vergaderruimtes zorgen voor de nodige lichtinval en transparantie. Ze garanderen de gebruiker ook steeds het contact met de omgeving. In de vergaderzalen zorgt een lichtstraat voor een straaltje zon.

BEPERKT ENERGIEVERBRUIK Zoals elke goede huisvader hielden de architecten en de bouwheer ook rekening met het energieverbruik in ‘hun huis’. Zo is er een doorgedreven isolatie van wanden, vloeren en daken én omvat het gebouw een ventilatiesysteem met warmterecuperatie. De verlichting gebeurt via een energiezuinige LED-verlichting. “Vloerverwarming in combinatie met een BEO-veld zorgt voor de nodige warmte,” sluit Coussée af. “Aangezien het gebouw op het noorden gericht is, blijft de invloed van de zon eerder beperkt. Aan de foyer voorkomen uitkragende betonnen luifels de opwarming van de ruimte.” ❚

Coussée & Goris architecten

Buro II & Archi+I architecten

www.artemise.be

Totaalprojecten Burgerlijke bouwkunde Waterzuivering Schoonbeton Klantenbegeleiding

Bedrijvenlaan 7 B-8630 Veurne

74 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

T. +32 (0)58 52 49 24 F. +32 (0)58 51 63 74

info@furnibo.be www.furnibo.be

Antea Group i.s.m. arch. X. Donck & Partners

KORTRIJK NIEUW GEBOUW LEIEDAL

Participanten aan het woord ARGENT ALU – ONZICHTBARE DEURSYSTEMEN Argent Alu (Kruishoutem) is een bekende speler op de markt van deurbeslag. Het maakt deel uit van de Renson Groep en bouwt op een ervaring die teruggaat tot 1909. “Argent Alu, dat eigenlijk beter bekend is onder de merknaam argenta, ontwikkelt, produceert en verkoopt scharnieren, paumellen, schuifdeur-, venster- en luikbeslag,” vertelt communicatieverantwoordelijke Johan Debaere. “Sinds enkele jaren investeert het fors in de ontwikkeling van systemen (deurkaders, scharnieren, pivots, schuifdeurbeslag, …) voor de onzichtbare integratie van binnendeuren.” Innovatie is de bron van het succes en de groei van het bedrijf. Een team van R&D medewerkers en product managers werkt dagelijks aan de optimalisatie van bestaande producten en de ontwikkeling van nieuwe oplossingen. Die innovaties worden in een eigen testlabo aan uitvoerige CE-gekeurde testen onderworpen. Argent Alu leverde onzichtbare aluminium kaders type argenta invisidoor (DL) en onzichtbare 3D-regelbare scharnieren type argenta invisible (neo) voor de kamerhoge deuren in de nieuwbouw van de intercommunale Leiedal. Deze systemen zorgen ervoor dat gesloten deuren en wanden één geheel vormen zonder storende omlijstingen en zichtbare scharnieren.

APP ALL REMOVE – NABEHANDELING GEVELELEMENTEN IN ARCHITECTONISCH BETON APP All Remove (Schoten), opgericht in 1997, is gespecialiseerd in het duurzaam beschermen van bouwwerken, gevels en vloeren tegen graffiti en andere vormen van verontreiniging. “Zo hebben we ook 750 m² geveldelen in architectonisch beton van het nieuwe gebouw van Leiedal in Kortrijk door impregneren behandeld tegen vochtindringing en omgevingsvervuiling,” vertelt zaakvoerder Peter Nuijs. “In november 2013 waren twee van onze medewerkers op verschillende tijdstippen op de werf actief. Zij bewerkten het beton met de oppervlakte-impregnering 'ThefAPP.” Een moleculair dun laagje dat tot 1 cm in de poriën, van het beton penetreert, volstaat om de beoogde verlaging van de oppervlaktespanning van de ondergrond te realiseren, zodat vocht en daarmee ook de omgevingsvervuiling er niet in doordringt. APP All Remove was recent met ThefAPP ook betrokken bij bouwwerken in de Artesis Hogeschool (Antwerpen), hortel De Kinkhoorn (Oostende), administratief centrum Den Bell (Antwerpen) en het ‘Philharmonie’ theater in Luxemburg.

TECHNISCHE FICHE Boven: Kortrijk, Kantoren Leiedal, betonnen geveldelen behandeld met ThefAPP® Onder: Brussel, Koninklijke Militaire School, vloerdelen in Spaanse natuursteen, beschermd met ThefAPP®

Bouwheer Architect Rioleringen, beton- en metselwerken Leverancier prefab beton Vloerisolatie en chape Hydrofuge gevels Start werken Einde werken

intercommunale Leiedal, Kortrijk Coussée & Goris architecten, Gent Furnibo, Veurne Enjoy Concrete, Veurne Defraeye, Koekelare App All Remove, Schoten oktober 2012 begin 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

ANTWERPEN NIEUW KANTOORGEBOUW ANTWERPSE BOUWWERKEN Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Toon Grobet

Antwerpse Bouwwerken viert 75ste verjaardag in nieuwe kantoren Tegelijk met zijn 75ste verjaardag vierde Antwerpse Bouwwerken (AB) de ingebruikname van zijn nieuwe kantoorgebouw. Dat gebouw staat op de vroegere parking, naast het bestaande AB-kantoorgebouw in Borgerhout. AB blijft vertrouwen in de mogelijkheden van deze binnenstedelijke locatie, niet ver van de kantorenzone Kievit en de – mee door AB gebouwde – nieuwe toegang tot het Centraal Station. Gedelegeerd bestuurder Eric Onraedt wijst erop dat ook de Antwerpse Ring, het station van Berchem en het historische stadscentrum vlakbij liggen, net als de charmante Bell Epoque-architectuur van Zurenborg. Overigens heeft AB zelf ook een bijdrage geleverd aan de levendigheid van de buurt: het oude kantoor is intussen afgebroken, om plaats te maken voor een eigentijds complex met 48 appartementen.

75 jaar Antwerpse Bouwwerken AB maakt sinds 1993 deel uit van de Franse bouwgroep Eiffage. Met die ruggensteun achter zich kon AB zich verder ontwikkelen en deelnemen aan diverse grote bouwprojecten van deze tijd. Zo is nu actief betrokken bij de bouw van de Deurganckdoksluis, met haar 500 bij 68 m grootste sluis ter wereld. AB werkt ook mee aan de bibliotheek aan de Waalse Krook in Gent en de nieuwe stationsparking in Mechelen. Op het palmares staan onder meer 30 km hogesnelheidslijn (HSL) naar Nederland, de HSL-doortocht in Halle, het Diabolo- viaduct in Brussel, de sluiting van de R4 in Gent en het provinciehuis in Leuven. Met een omzet van 100 miljoen euro per jaar en 220 werknemers is AB ook de grootste bouwonderneming van Eiffage in Vlaanderen.

Het nieuwe AB-kantoorgebouw is een visitekaartje voor de recentste energie-efficiënte technieken. "Met een E-peil lager dan 40 voldoet het al aan de Europese doelstellingen die pas in 2020 de norm zullen zijn," zegt architecte Veronique Orens. Dit peil werd verwezenlijkt door onder meer het BEO-veld onder het gebouw, het gebruik van betonkernactivering voor verwarming en koeling en de PV-panelen op het dak, of toch op een deel ervan. Want AB, dat uiteraard zelf als hoofdaannemer optrad, legde alle zichtbare dakoppervlakken aan als groendaken.

FUNCTIONELER GEBRUIK Het nieuwe kantoorgebouw is kleiner dan het oude. "Maar opdat het veel functioneler is ontworpen, biedt het ook meer ruimte," aldus Nico Godderis, directeur uitvoeringen bij AB. "We verhuren zelfs een deel van de bovenruimte." Heel wat beton is zichtbeton, zelfs de vloerplaten zijn overal te zien. "Als aannemer van betonnen constructies tonen we graag beton. Daarom is er zelfs prefab beton verwerkt in de speciale metalen trap die we lieten ontwikkelen." De hoge ramen en de glazen binnenwanden laten veel daglicht door. Hun ritmiek is zo uitgekiend dat het op termijn heel gemakkelijk zal zijn de binnenindeling van het gebouw te veranderen. Het aanbrengen van de databekabeling onder verhoogde vloeren draagt daaraan bij. Het daglicht wordt aangevuld met elektrisch licht, aangestuurd door aanwezigheidssensoren. "We hebben de kantoren zoveel mogelijk uitzicht op de binnentuin gegeven, dat, en het gebruik van akoestische vloertapijten, ontspant de werksfeer. ❚

Participanten aan het woord HUGO DE JONGH –LIFT De NV Hugo De Jongh (Antwerpen) leverde en plaatste de machinekamerloze lift bij Antwerpse bouwwerken. "Een personenlift op maat, zowel wat betreft afmetingen als in afwerking," onderstreept kwaliteitsmanager Lennert Swaeb. "Ons plaatbewerkingsatelier kan alle maatwerk aan. De nieuwe plooibank en ponsmachine met sheetmaster, het automatisch magazijn Stopa en de ontwikkeling via Solidworks zorgen voor een efficiënt tijdgebruik." De werken in het atelier van De Jongh namen ongeveer twee weken in beslag, de plaatsing bij Antwerpse Bouwwerken drie à vier weken. "Wat betreft uitvoering een standaardklus, maar door de creatieve visie van de architect en speciale afwerking een allesbehalve alledaagse opdracht, die voor ons erg verrijkend was. Het is dan ook een bouw referentie voor ons, ook omdat Antwerpse Bouwwerken een gerenommeerde stadsgenoot is." In Antwerpen werkte Hugo De Jongh ook mee aan de Lessius Hogeschool (campus Molenstraat) en aan de sportaccommodatie van de Sint-Lutgardisschool. De onderneming kwam tot stand in 1974 en telt nu zeventig medewerkers.

Het ritme ven de hoge ramen vergemakkelijkt de herindeling van het gebouw.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

Wat doen we :

Onze service :

• Residentieel als industrieel schilderwerk

• Reeds 30 jaar ervaring

• Behangwerken • Kunstharsvloeren (epoxy-polyurethaan)

• Technisch advies op de werf

• Vloeichapes

• Gratis Kleur advies

• Betonreparatie

• Gratis offerte

Phenix Total Interior Bvba • Wijnegembaan 2 • Bus 36 , 2900 Schoten Tel: +32 (0)3 311 86 43 • Fax: +32 (0)3 311 86 44 • Sales @Phenixinterior.be Erkenning / Klasse D13, D21, D25, D29, F3

Www.phenixinterior.be

ANTWERPEN NIEUW KANTOORGEBOUW ANTWERPSE BOUWWERKEN

Alle zichtbare daken zijn aangelegd als groendak.

Participanten aan het woord SCHILDEREN EN NOG VEEL MEER Phenix Total Interior (Schoten) is gegroeid vanuit een groep bestaande bedrijven die een totaalconcept willen aanbieden. Het bundelt zo wel tientallen jaren nuttige ervaring en expertise van zijn stichters. Ervaren is hier geen synoniem voor traditioneel. Zo werken de schilders van Phenix Total Interior bijna uitsluitend met de recentste apparatuur en met watergedragen verven en springen ze uiterst voorbeeldig om met restafval. De teams zijn ingedeeld in functie van de grootst mogelijke synergie. Phenix werkt met alle kwaliteitsnamen binnen de verffabrikanten geeft ook vrijblijvend kleurenadvies. "Bij Antwerpse Bouwwerken was dit niet nodig," blikt zaakvoerder Patrick Tjoens terug. "De interieurarchitect wist al perfect welke kleur hij wou in het kader van zijn huisstijl. We hebben er een glasvlies aangebracht op alle wanden, om scheurvorming te voorkomen. Daarna hebben we er een Sigma Superlatex op aangebracht, een sleet- en stootvaste coating, die ook uitstekend afwasbaar is." Phenix Total Interior werkt zowel voor de industrie als voor projectontwikkelaars en particulieren, ook via kleinschalige opdrachten. Recent voerde het omvangrijke werken uit in de woonzorgcentra De Zathe in Nieuwpoort (14.500 m² schilderwerk), en De Stek in Damme (9.500 m² glasvlies met schilderwerk) en in de Lessius Hogeschool in Antwerpen (4.500 m² schilderwerk) en in het Sint-Jozefziekenhuis in Malle (12.000 m² Vescombehang in de patiëntenkamers en de gangen). Naast klassiek schilderwerk kunnen de Phenix-medewerkers ook kaleien, houten marmerimitaties en antigraffiticoatings aanbrengen. "We doen echter veel meer dan schilderen en schildertechnieken uitvoeren. We behangen, werken met Gyproc, leggen kunstharsvloeren aan en voeren gevelrenovaties en betonherstellingswerken uit." Een voorsmaakje daarvan krijg je in de toonzaal. Veel zichtbeton.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

Studies verwarming & ventilatie, conditioning, elektriciteit, data bekabeling, sanitair, vertikaal transport

Studies van constructies in beton, staal, metselwerk en hout.

www. tecon-groep.be

Winna

ard 20

lux aw

Bene van de

MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y for more info: www.eestairs.be

WE MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y

for more info: www.eestairs.be WE MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y

WE MAKE STAIRS YOUR THING OF BEAUT Y for more INTO info: www.eestairs.be

Zuidlaan 153 - 9230 Wetteren

for more info: www.eestairs.be

Tel.: 09/365 30 30 - Fax: 09/365 30 35

+32 15 85 98 74

www.dewitte-aluconstructies.be

+32 15 85 98 74

MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y 140522FC234x334.indd 1

+32 15 85 98 74 +32 15 85 98 74

for more info: www.eestairs.be

140522FC234x334.indd 1 140522FC234x334.indd 1

14900491_eestairs 1-4.indd 1

22-05-14 14:26

22-05-14 14:26 22-05-14 14:26

14900165_Wittealuconstruct 1-4.indd 1 29-08-14 10:28

22-05-14 14:26 20-02-14 12:35

ANTWERPEN NIEUW KANTOORGEBOUW ANTWERPSE BOUWWERKEN

Participanten aan het woord EESTAIRS BE –WENTELTRAP Aanvankelijk dacht Antwerpse Bouwwerken aan een wenteltrap in stortbeton. "Omwille van gewichtsbesparing kwam het concept van een stalen wenteltrap in zicht. Het ontwerp kreeg vleugels toen EeStairs BE (Mechelen) het design van een hangende V-vormige betonnen trede aanbracht," verklaart creative director Mark Geerts. "Dit voerden we uit in hogesterktebeton, samen met UrbaStyle. Het resultaat is één van de blikvangers van het gebouw, een verzachtende uitgepuurde curve in het strak uitgelijnde bouwwerk." "Architecten en aannemers waarderen sterk onze expertise in complexere trappen en stalen of glazen borstweringen. Het traject van concept over 3D-simulatie tot afgewerkte trap liep van april 2012 tot maart 2014. 3D-designer, de project engineer, productie- en installatiemedewerkers: al onze afdelingen waren erbij betrokken. Onze bedrijfsstructuur is gefocust op zulke gedetailleerd afgewerkte complexe trappen." Recent werkte EeStairs BE mee aan het nieuwe Havenhuis in Antwerpen en het kantoor van Linklaters in Brussel. Het ging in 2012 van start als BVBA en is dit jaar na een kapitaalinjectie omgevormd tot NV.

TECON VAN VELE MARKTEN THUIS

Speciaal voor AB ontwikkelde trap.

Participanten aan het woord VLIEGEN –SANITAIRE INSTALLATIE EN BRANDBESTRIJDING "Het is een eervolle vorm van erkenning dat een klant ons vraagt om mee te werken aan zijn eigen kantoren," blikt gedelegeerd bestuurder Raf Vliegen (Vliegen NV, Bree) terug. Zijn bedrijf zorgde bij Antwerpse Bouwwerken voor het sanitair en de brandbeveiliging. "We hebben er DAB-toestellen gebruikt voor de recuperatie van regenwater, sanitaire toestellen van Desco, een regenwaterafvoersysteem en bijna uitsluitend leidingen van Gerberit. Vliegen NV werd in 1960 opgericht door Pierre Vliegen. Van eenmansbedrijfje, gespecialiseerd in lood en zinkwerk groeide het uit tot een bedrijf met als kernactiviteit de levering en plaatsing van sanitaire installaties. Momenteel telt de onderneming 23 medewerkers. Recent werkte ze ook mee aan Momenteel werkt Vliegen NV ook mee aan de Financietoren in Luik, het nieuwe Havenhuis van Antwerpen en de 214 studentenkamers Vaartkom in Leuven, de scholengroep Kasterlinden in Sint-AgathaBerchem en Campus Irena VI in Elsene.

Tecon (Antwerpen) is een multidisciplinair ontwerpteam van raadgevende ingenieurs voor speciale technieken in de bouw, constructies en EPB-verslaggeving. Het bundelt de krachten van het vroegere Studieburo Van Der Wee en raadgevend ingenieur Van Der Valk. De aandacht van de vijftien medewerkers gaat uit naar elegante, intelligente en geïntegreerde oplossingen die de esthetische en technische aspiraties van de opdrachtgevers maximaal tegemoet komen. Specialisaties zijn centrale verwarming, lucht en koeltechniek, automatische regelingen, sanitaire techniek en elektriciteit, funderingen, beton-, staal- en houtconstructies en dragend metselwerk voor zowel nieuwbouw, renovaties als restauraties. Bij Antwerpse Bouwwerken stond Tecon in voor de stabiliteits- en technische studies, met als hoogstandje de betonkernactivering annex BEO-veld met 25 boringen tot op een diepte van 114 m. Daarmee komt 70% van de warmte die Antwerpse bouwwerken nodig heeft uit de bodem. Het ventilatiesysteem met warmtewiel haalt een recuperatierendement van 80%, de RWA van de parking een debiet van 120.000 m³ per uur.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever-hoofdaannemer Ontwerp Studies stabiliteit en technieken Sanitair Lift Stalen trap Zonwering Schilderwerken Mobiele wanden Buitenschrijnwerk Start werken Einde werken

Antwerpse Bouwwerken, Antwerpen Orens - Van Grimbergen Architecten, Kapellen Tecon groep, Berchem Vliegen, Bree Hugo de Jongh, Antwerpen Eestairs, Mechelen Duco, Veurne Phenix Total Interior, Schoten FDS, Drongen C&S, Weelde augustus 2012 april 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

De referentie in kwaliteit en geĂŻntegreerde aanpak Aclagro concentreert zich als aannemer op de kernactiviteiten infrastructuurwerken, bodemsanering en waterzuivering, afbraak en asbestverwijdering. Een volledige verticale integratie gecombineerd met een uitgebreid machinepark en het aanwezige menselijk kapitaal, maken de groep uniek in zijn kracht, snelheid en kwaliteit van uitvoering. Aclagro maakt deel uit van Square Group waarin synergieĂŤn gezocht worden tussen haar verschillende entiteiten zijnde AC Materials (recyclage en betoncentrales) en projectontwikkeling. ACLAGRO NV: Industrieweg 74, 9032 Wondelgem, Tel: +32 9 370 75 10, Fax: +32 9 372 99 79, info@aclagro.be

www.aclagro.be

KOKSIJDE NIEUWE GOLFCLUB

Nieuwe golfclub brengt sport naar een breder publiek In Koksijde konden golfliefhebbers deze zomer voor het eerst genieten van ‘Hof ter Hille’, een gloednieuwe golfclub met zeventien golfbanen. Vroeger stond op dezelfde plek een middeleeuwse hoeve. Die kreeg een fraaie herbestemming. De nieuwe golfclub is een onderdeel van een breder plan om het hoogseizoen in Koksijde langer te laten duren. Tegelijk moet het de golfsport dichter bij de mensen brengen en een nieuwe generatie aan het golfen krijgen. Burgemeester Marc Vanden Bussche maakt er een erezaak van om de sport te democratiseren in zijn gemeente en de nieuwe club speelt hierin een sleutelrol. De golfbaan zelf is een ontwerp van de Britse architect Jeremy Pern, de clubgebouwen zijn van de hand van Xavier Donck & Partners. De club bevindt zich op een site met een rijke geschiedenis. Op dezelfde plek bevonden zich de resten van een abdijhoeve uit de dertiende eeuw. Het ontwerp

maakt de link tussen heden en verleden, onder meer dankzij de ‘geplooide muren’ en het karakteristieke pannendak. De twee gebouwen op de site zijn ook op een losse manier geordend, wat doet denken aan een oud boerenhof. Rond de oude hoeve bevonden zich ooit walgrachten, die opnieuw werden uitgegraven. Het resultaat is dat de golfclub zich op een autovrij eiland bevindt. De parking is zo ingeplant dat auto’s nagenoeg onzichtbaar zijn. Waar zich vroeger een schuur bevond, staat vandaag een utiliteitsgebouw, dat onder meer dient om er kleedkamers in onder te brengen en golfkarren in te parkeren. Zowel de grote afdaken als de toegangspoort en het zadeldak verwijzen naar het verleden. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

KOKSIJDE NIEUWE GOLFCLUB

Participanten aan het woord MOOI UITZICHT

“IN ALLE OPZICHTEN UNIEK” Bij de aanleg van de nieuwe golfclub speelde Aclagro uit Wondelgem, het veruit grootste onderdeel van de 400 personeelsleden tellende Square Group, een cruciale rol. Het zette op tal van plaatsen twee kalenderjaren lang dagelijks tot negen arbeiders in, aangevuld met drie leidinggevenden. Aclagro stond in voor het grondwerk (ca. 1,4 miljoen m³), het opruimen van explosieven (+- 2.700 targets, overblijfselen uit Wereldoorlog 2), de bouw van de Driving Range (27 afslagplaatsen), het pomplokaal met HS-cabine, de venturi met overstort en de pompput, de aanleg van de golfpaden (ca. 15.000 m²), de afsluitingen, de rioleringen, de verbindingen tussen de vijvers, de data en elektriciteit en de omgevingswerken rondom de onderhoudsloods (ca. 4.000 m²). De vennoot binnen de THV pakte de aanleg van de drainage, de irrigatie en het fijnere grondverzet aan, terwijl beide partners samen instonden voor de beplanting. Gedelegeerd bestuurder Jean-Marie de Buck van Overstraeten is terecht trots. Net als bij andere prestigieuze werken, zoals onder meer de aanleg van 12 km nieuwe snelweg tussen Brugge en Westkapelle, die momenteel in uitvoering is, is wat Aclagro in Koksijde deed immers beeldbepalend: “Dit vrij toegankelijke golfterrein vormt een attractief geheel tussen de kuststrook en het hinterland. Dit was de eerste keer dat we zoiets realiseerden en verschilde zeer van wat we normaal, grondwerken en de aanleg van rioleringen, uitvoeren. Het helpt ons nieuwe markten aanboren, om gelijkaardige projecten te helpen realiseren.” “Wij hebben niet enkel door de uitstekende samenwerking met meerdere aannemers uit diverse disciplines goede herinneringen aan dit project , maar ook omdat we niet alle normale werkzaamheden op de traditionele werkwijze aanpakten. Zo werd op het volledige terrein geen enkele piket uitgezet, maar gebeurden de werken aan de hand van GPS-controlling met lokaal basisstation.”

84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het belangrijkste en grootste gebouw op de site is het eigenlijke clubhuis, waar zich onder meer een restaurant en een bar bevinden. Vanuit de horecagelegenheden hebben bezoekers een prachtig uitzicht over het golfterrein. Zo wordt de nieuwe golfclub ook voor niet-golfers een fijne plek om te vertoeven en te genieten van de sfeer en het groen. De luxueuze aankleding doet geen afbreuk aan de duurzame aanpak van het project. Zo bestaat het gebouw deels uit gerecycleerde materialen, werd gebruik gemaakt van geothermie en is het clubhuis uitstekend geïsoleerd. Met behulp van een uitstekend domotica-systeem kunnen alle technieken op afstand bediend worden.” Furnibo trad op als hoofdaannemer. “Het was een huzarenstukje om de hoeve te verzoenen met de hedendaagse wensen en eisen,” vertelt projectmanager Karel Lambert. “We moesten het bestaande gebouw respecteren, maar tegelijk uitrusten met moderne technologie. Dat hebben we gedaan door hedendaagse technieken te verbergen of net meer te accentueren.” Ook de timing van het project vormde een uitdaging. “Het lag niet voor de hand om alle partijen snel op dezelfde lijn te krijgen," gaat Lambert verder. "Dit kwam door de steeds wijzigende inzichten in het project, de bestemmingswijziging van bepaalde lokalen en de vele partijen die betrokken waren bij deze realisatie. Uiteindelijk kwamen we samen wel tot een mooi resultaat.” ❚

TECHNISCHE FICHE Ontwerp Hoofdaannemer Golfbaan

Antea Group, Antwerpen Furnibo, Veurne Aclagro, Wondelgem

DESSEL BEDRIJVENPARK OUDE MOLEN Tekst | Koen Mortelmans

DESSELSE ONDERNEMINGEN SAMEN IN NIEUW BEDRIJVENCENTRUM Op de site van een gesloopte, oude betonfabriek in Dessel heeft bouwbedrijf Altez een eigentijds nieuw bedrijvencentrum opgetrokken. Het bestaat uit twee gebouwen, die samen een twintigtal bedrijfsunits tellen. Bij de bedrijven die er in intrek namen is ook Artstone, goed voor twee units. Als specialist in buitenverhardingen stond het in voor de aanleg van de klinkerverharding rond de gebouwen. Die is heel wat ecologischer dan de vroegere, weggenomen betonverharding. "De gebruikte holle fluvio bufferklinkers spelen ook een belangrijke rol in de efficiëntie afwatering van het hele terrein via bodeminfiltratie," aldus bouwconsulent Raf Colson (aannemer Altez). De ligging van het terrein, in een gebied voor ambachtelijke bedrijven/KMO, maakte de ontwikkeling van bedrijfsunits vanzelfsprekend. "Ontwerpmatig hebben we eerst de basisstructuur uitgezet: groenbuffer, circulatie en bouwzone. De keuze voor éénrichtingsverkeer maakte het mogelijk de circulatiebreedtes te beperken," verklaart Tom Matheeussen van Architectenbureau Beliën. De CVOA Oudemolen, die het bedrijvencentrum liet bouwen, kwam gemakkelijk bij aannemer Altez terecht. "Wij hebben heel wat ervaring in het optrekken van dergelijke gebouwen," zegt Colson. "We staan in voor de technische aspecten van het ontwerp en kunnen eigen staalconstructies, silexpanelen en steenstripwanden gebruiken." Eerdere realisaties van de groep Altez zijn onder meer ixX Pharma in

Sint-Niklaas, ChocDecor in Lokeren, WVI in Tielt, Vandemoortele in Eeklo, Heusdens in Sint-Truiden en AHeadIt in Wetteren.

SILEXPANELEN EN STEENSTRIPS De meeste units zijn uniform en hebben een oppervlakte van 18 bij 12 m. Doorlopende glaspartijen breken de bouwvolumes. Dit verkleint de schaal en verhoogt de afleesbaarheid. De units langs de Turnhoutsebaan zijn uitgewerkt met gevelsteen, omdat ze daarmee mooi in het straatbeeld passen. De gebruikers zijn heel variant, ook al gebruiken ze veel ruimte als opslagplaats. "Waterbedrijf Pidpa, een autobusonderneming, een bandenbedrijf… In het centrum van Dessel waren nog heel wat zonevreemde kleine ondernemingen actief," weet Colson. "De komst van het bedrijvencentrum bood hen en de gemeente een comfortabele oplossing." De uniforme bedrijfsunits zijn bekleed met geïsoleerde silexpanelen, de units aan straatzijde met zwarte steenstrippanelen. Ze hebben ook veel meer glaspartijen en beschikken over een gelijkvloers en twee verdiepingen, alles samen goed voor een hoogte van 9 m. Een deel van de ruimte is als vide uitgevoerd. De bedrijfsunits zijn wat lager, 7,5 m. Dat is goed voor een vrije hoogte van 6,80 m. "We hebben alles casco afgeleverd." Mogelijk komt er nog een tweede fase. Het hangt ervan af hoe gauw er voldoende gegadigden worden gevonden. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

DESSEL BEDRIJVENPARK OUDE MOLEN

Participanten aan het woord ARTSTONE – WATERDOORLATENDE VERHARDING Artstone (Puurs, zeven vestigingen) bood hier zijn esthetische waterdoorlatende verharding aan en begeleidde de berekening en het inplantingsplan voor het onderliggende infiltratieraster. Dit is een vervangende funderingslaag. Ze bestaat uit Fluvio, infiltrerende bufferklinkers met een capaciteit van 80 l/m². "Een perfecte oplossing om het regenwater lokaal en gespreid op te vangen, te bufferen en het zachtjes in de bodem te laten infiltreren. Een bijkomend voordeel is dat hiervoor geen riolering of pompen nodig zijn, wat een aanzienlijke besparing opleverde," legt gedelegeerd bestuurder Ann De Schutter uit. Omdat het horizontale infiltratieveld is aangelegd met betonelementen, heeft het een grotere drukweerstand. De grote buffercapaciteit van dit systeem maakt het mogelijk om het dakwater mee op te vangen in de brandwegen. "De Oudemolen is een referentieproject voor de toepassing van Fluvio in KMO-zones. Plaatselijk vrachtwagenverkeer wordt mogelijk, op een voordelige en esthetische wijze." Momenteel worden de Fluvio bufferklinkers en het bijbehorend infiltratieraster ook geplaatst bij garage Deckx in Turnhout, de Immaculataschool in Malle en de Intermarché-vestiging in Hannuit.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Hoofdaannemer en stabiliteitsstudie Betonwanden, staalconstructies en schrijnwerk Buitenverhardingen Start werken Oplevering Vloeroppervlakte

Bedrijvenpark Oude Molen CVOA, Dessel Architectenbureau Beliën, Heusden-Zolder Altez, Tielt

LG Products, Meeuwen Artstone, Dessel 2012 einde 2013 fase 1 3.000 m², fase 2 2.000 m²

FLUVIO INFILTRATIE -EN BUFFERBLOK REGENWATER INFILTREERT LOKAAL EN SPREIDT ZICH HORIZONTAAL ZONDER RIOLERING = BESPARING!

Staal

Complete constructies op maat van de klant (van engineering t.e.m. montage)

Bodeminfiltratie buffering 80 L/M2

Halffabricaten in een geautomatiseerd proces

Betonwanden

Geïsoleerde of volle wandpanelen (Gladde beton, Uitgewassen silex, Steenstrips of Grindbaksteen motief)

Schrijnwerk Hout

Betonnen infiltratieraster te plaatsen onder een esthetische afwerkingslaag

TIP: vraag vrijblijvend naar een bespreking over dimensionering, toepassing, kostprijs en inplanting in het licht van de Stedenbouwkundige Verordening juli 2013 inzake regenwaterinfiltratratie! www.bufferklinker.be • www.artstone.be Tel. +32 (0)11 560 000 • +32 (0)3 889 64 00

Weg op Bree 125 - 3670 Meeuwen - T +32 11 79 02 02 - info@lgproducts.be

86 | BOUWEN AAN VLAANDEREN Ad-95x130mm-bouwenaanvlaanderen.indd 1

29/09/14 aan 11:28 LG_Bouwen Vlaanderen_95Bx130H_2.indd 1

13/08/2014 11:27:09

NIEL RESIDENTIE DAMMAN

PAREL AAN DE RUPEL GAAT NAADLOOS OP IN OMGEVING In Niel zijn dit najaar de eerste fasen van Residentie Damman opgeleverd, een schelpvormig complex waarvan de onderdelen een harmonieus geheel vormen. Deze residentie staat op de vroegere kleiputten van de voormalige steenbakkerijsite Damman, vlak naast de Rupel. Het project heeft een hedendaagse architectuur en is mooi geïntegreerd in de omgeving. Het ontwerp bestaat uit drie zinken ‘schelpen’ waaronder telkens een massief, maar frivool volume is ontworpen, waarin 67 wooneenheden zijn voorzien. Blok C en B werden begin september opgeleverd, de afwerking van Blok A is voorzien voor het najaar.

Het ontwerp van M2 Architecten bouwt trapsgewijs af langs weerszijden van de Rupeldijk, waardoor de residentie naadloos opgaat in de omgeving. Met de paramentstenen gevel vormt het volume van de appartementen een verwijzing naar de voormalige baksteenindustrie op de site. De gevels bestaan verder uit een houten gevelbekleding in ceder en antraciet zinken schelpen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

Woonproject Oude Vaert te Antwerpen

Woonproject De Poort Van Berlaar

Een persoonlijke aanpak voor maximaal wooncomfort DCA Woonprojecten realiseert woonprojecten waarbij kwaliteit en duurzaamheid centraal staan. Elk aspect van het bouwproces wordt met de grootste zorg aangepakt, met respect voor mens en milieu. Kenmerkend voor DCA Woonprojecten is de unieke kopersbegeleiding. Een persoonlijke kopersbegeleider ondersteunt de koper gedurende het hele bouwproces. Een extra troef is het feit dat DCA zelf de aannemer is. Dat heeft als grote voordeel dat de koper met raad en daad wordt bijgestaan in de uitvoering van de bouwwerken.

www.dca-woonprojecten.be

DCA Woonprojecten | Lilsedijk 50 | 2340 Beerse T 014 62 22 09 | woonprojecten@dca.be

428368 DCA advertentie Bouwen aan Vlaanderen v3.indd 1

12/09/14 09:54

Groots in houten en stalen trappen Voor particuliere en professionele opdrachtgever

Trappenfabriek Vermeulen BV Lokkerdreef 14 4879 ND Etten-Leur, Nederland Postbus 82 4870 AB Etten-Leur, Nederland T: (+31) 76 508 80 00 E: info@vermeulen-trappen.nl I: www.vermeulen-trappen.nl

Showroom met ruim 35 trappen openingstijden: ma t/m vrij van 08:00 - 17:00 za van 10:00 - 16:00

Dakwerken Van Loon Geert BVBA Ambachtstraat 11 B-2340 Beerse Tel. 014/61 64 30 Fax 014/61 64 90 e-mail: geertvanloonaskynet.be

Leveringsprogramma: houten en stalen trappen en hekwerken voor woningen utiliteitsbouw, voor nieuwbouw, verbouw en renovatie, van enkelstuks tot seriematig, van eenvoudig tot exclusief

14900438_Loon.indd 1

10-10-14 12:17

NIEL RESIDENTIE DAMMAN

KOPERSBEGELEIDING DCA-WOONPROJECTEN “Onze kopersbegeleiding is zo georganiseerd dat de koper in heel de bouwfase centraal staat”, aldus Michiel Schellekens, hoofd DCA-woonprojecten bij DCA. “De afdeling woonprojecten is een onderafdeling van onze bouwafdeling en specialiseert zich als aannemer voor residentiële projecten, zowel voor de kleine als voor de grotere bouwpromotor. Grote troef van DCA-woonprojecten is dat onze afdeling beschikt over een eigen dienst, welke instaat voor de koperbegeleiding. In een eerste fase worden de kopers uitgenodigd op onze burelen in Beerse. Op dit kennismakingsgesprek overhandigen we onze kopersleidraad. Hierin wordt elke bouwfase stap voor stap uitgelegd en geven we de ‘deadlines’ aan in functie van goedkeuring van uitvoeringsplannen. Dit gaat van de goedkeuring van het ruwbouwplan, goedkeuring van badkamer en keuken tot goedkeuring van de volledige technische installatie. In heel dit keuzeproces wordt de koper uitvoerig geadviseerd en ondersteund.” Een van de troeven van deze kopersbegeleiding is een digitaal platform waar zowel de kopers als de uitvoerders de goedgekeurde uitvoeringsplannen van elke wooneenheid kunnen raadplegen. Zo worden misverstanden vermeden en wordt een correcte uitvoering gegarandeerd. “Eenmalig organiseren we met de koper een rondgang op de werf,” gaat Schellekens verder. “Zo geven we hem de mogelijkheid om voor de oplevering zijn appartement te bezichtigen. Dit is een extra belasting voor onze koperbegeleiding, maar wordt zeer gewaardeerd door de koper. We willen de koper vanaf het eerste kennismakingsgesprek tot en met de definitieve oplevering het gevoel geven dat we voor hen klaarstaan. De leuze van DCA-woonprojecten is dan ook: ‘Dat is thuiskomen’. Meer info vind je op onze website www. dca-woonprojecten.be.” Een belangrijke eigenschap van Residentie Damman is de gunstige ligging naast de Rupel. Vooral aan de zijde van de rivier speelt het ontwerp hierop in, dankzij het doorgedreven gebruik van glas. De witte prefabterrassen, in combinatie met de witte stalen balustrades, geven het gebouw aan de zijde van de Rupel een frisse toets. Op deze ruime terrassen genieten de bewoners extra van het uitzicht. Het gemeentebestuur doet er alles aan om de fauna en flora in stand te houden. Residentie Damman wordt een nieuwe parel voor de omgeving. ❚

Participanten aan het woord BLAZEN VAN RIJNGRIND EN PLAATSEN VAN SCHEIDINGSWEEFSEL Bij Residentie Damman zorgde Fihuma uit Schilde voor de levering en het opblazen van Rijngrind 16/32 en leverde en plaatste het het scheidingsweefsel. Het bedrijf zette vijf personeelsleden in op de bouwplaats in Niel. Dit team deed een beroep op twee zuigen blaaswagens. De familiale onderneming, die zeventien werknemers telt, beschikt over twee vestigingen, een in België en een in Nederland (Breda). Het bedrijf voert projecten uit in België, Nederland, Frankrijk en Luxemburg en wordt ingeschakeld door tal van dakwerkers, bouwaannemers, industriële reinigingsfirma’s en gevelreinigingsbedrijven voor het uitvoeren van verschillende opdrachten. Naast de kernactiviteit, het zuigen en blazen van dakgrind en andere droge stoffen, legt de firma extensieve daktuinen of groendaken aan en staat ze in voor het opzuigen van straalgrit.

1.600 M² VM ZINK MET STAANDE NAAD VOOR GEVELS EN DAK Bij de residentie Damman stond Dakwerken Van Loon Geert uit Beerse in voor de gevelbekleding en de dakbedekking in zink, van het type VM staande naad. In totaal werd 1.600 m² oppervlak met zink bekleed, in een eigentijdse antraciet look. Dakwerken Van Loon, dat met zijn tien werknemers tevens gespecialiseerd is in hellende daken met leien en pannen en platte daken met EPDM of roofing, werkte het project af op een tijdsspanne van drie maanden. Hiervoor zette het een team van drie plaatsers in en werd er enkel op de bouwplaats zelf gewerkt. “Wij zijn behoorlijk trots op deze uitvoering. De markt voor specifieke bouwprojecten en gespecialiseerde bedrijven is niet erg groot en deze opdracht stelde ons in staat te illustreren dat we hierin een referentie zijn”, blikt zaakvoerder Geert Van Loon terug. “De residentie Damman vormde een uitdaging op het vlak van zowel vormgeving als omvang. Damman illustreert ons kunnen, net zoals eerder bij onder meer het WZC Hof van Schoten in Schoten en Algemeen Ziekenhuis Klina in Brasschaat.”

TECHNISCHE FICHE Hoofdaannemer Dakwerken Opblazen Grind Liften

DCA, Beerse Van Loon Geert, Beerse Fihuma, Schilde Coopman Liften, Waregem

Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind

• • • • • • •

Grondzuiger NIEUW in gamma Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23 Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuigen blaaswagens

Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail: info@fihuma.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89

GENT RIJKSARCHIEF Tekst | Bert Verbeke

RIJKSARCHIEF GENT LEVENDIG GEBOUW WAAR IEDEREEN ZICH THUIS VOELT

Archiefdepot in Thurgau (Zwitserland).

Het nieuwe Rijksarchief in de Bagattenstraat in Gent voorziet in meer dan 40 kilometer archiefruimte die vooral onder de grond zit. Het tijdloze karakter van het archiefgebouw weerspiegelt zich onder meer in de materiaalkeuze: baksteen, glas, hout en staal. Het Rijksarchief, de bewaarplaats van veel en waardevolle archiefstukken van de overheid, bevond zich sinds 1904 in het historische Geraard de Duivelsteen in het centrum van de stad. Dit gebouw voldeed evenwel niet meer aan de huidige eisen op het vlak van gebruiksvriendelijkheid, veiligheid en technieken. Een uitbreiding was geen optie. De nieuwe locatie ligt vlakbij de universiteitsgebouwen waarin het departement geschiedenis van de UGent is ondergebracht, één van de voornaamste gebruikers van het Rijksarchief. Het gebouw omvat 787 m² kantoorruimte en bijhorende lokalen voor personeel, 4.508 m² depotruimte, 1.406 m² publieksruimte en 2.530 m² voor archiefbewerking.

LICHTKOEPELS In tegenstelling tot het oude Rijksarchief ademt het nieuwe archiefgebouw een open en levendige sfeer uit. De lees- en studieruimte bovenaan het voorste gedeelte baadt in een noordelijk gedempt licht dat binnenkomt via zeventien lichtkoepels op het dak. Het volledig rondom als een glazen sokkel uitgevoerde gelijkvloers, draagt bij tot transparante karakter. Voorbijgangers en omwonenden hebben op die manier een inkijk in de werking van het gebouw. Achteraan langs de Jeruzalemstraat komt er een pleintje met bomen en zitbanken. Op die manier wordt het nieuwe Rijksarchief geïntegreerd in de buurt.

90 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Met de installatie van een verrijdbaar archiefsysteem van Bruynzeel Storage Systems kon de Duitse Nationale Bibliotheek in Leipzig haar opslagcapaciteit meer dan verdubbelen. Dit kwam neer op de opslagmogelijkheid voor 1 miljoen extra boeken.

ELEKTRISCH GESTUURDE REKKEN “In het nieuwe Rijksarchief wordt zowel gebruik gemaakt van mobiele als vaste rekken, CE gekeurd,” vertelt Lieven Martens van Bruynzeel Storage Systems. “De rekken met een hoogte van 2,30 meter worden elektrisch aangestuurd. Dat heeft zijn voordelen op het vlak van ergonomie en veilig gebruik. Voor Bruynzeel Storage Systems lag de uitdaging vooral in de zeer korte levering- en plaatsingstermijn. Ook de plaats van levering in het centrum van de stad met weinig ruimte rondom de bouwplaats, vereiste een goede coördinatie tussen alle betrokken partijen.” ❚

GENT RIJKSARCHIEF

TECHNISCHE FICHE Met een verrijdbaar archiefsysteem van Bruynzeel Storage Systems beschikt het archief van Krefeld (Duitsland) over ruim 2 km extra opslagcapaciteit.

Architect Rekken Start werken Oplevering werken

Robbrecht & Daem, Gent Bruynzeel Storage Systems, Brussel maart 2012 december 2013

Spacefulness速 Open your mind, free your office

Ontdek de mogelijkheden op www.bruynzeel-storage.com/kantoor

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

BERINGEN RUNNERS SERVICE LAB Tekst | Johannes Van Cauwenberghe

Toonbeeld van bouwteamsamenwerking Als eerste in de gloednieuwe industriezone de Korkdries in Beringen opende Runners Service Lab de deuren. Met een hoogtechnologische loopstrook analyseert Runners Service Lab (kortweg RSLAB) voettypes en looppatronen om tot een persoonlijk advies te komen voor (loop)schoenen of steunzolen. De gietvloer op basis van polyurethaan werd uitgevoerd door Resi-Conn. Aannemer Mathieu Gijbels voerde de algemene aannemerij uit. Runners Service Lab (of kortweg RSLAB) is sinds 1980 gespecialiseerd in het adviseren van loopschoenen. Na Gent en Zwijndrecht is ook het filiaal in Beringen uitgerust met een 40 m lange loopstrook voor footscan-testen. Dat is een wetenschappelijke loopanalyse waarmee het drukpatroon van de voet wordt gemeten. Aan de hand van die resultaten adviseert men de correcte loopschoenen of steunzolen. Het gebouw werd in een mum van tijd opgetrokken.

NUL-ENERGIEGEBOUW

Er was een ook grote aandacht voor licht. “Dit is het eerste gebouw in België dat helemaal met LED verlicht is: een primeur”, zegt Johan Vandegaer. Daarnaast is er gekozen voor Lightcatchers. “Dat is een lichtkoepel waarin een zonnepaneel in verwerkt is dat 500 lm geeft, ook bij bewolkt weer.” Door middel van een ingenieus spiegel- en technologiesysteem brengen zij daglicht binnen. Een spiegel vangt het daglicht op en reflecteert het naar binnen, gefilterd en versterkt door een lichtschacht, waarna het netjes in het gebouw verspreid wordt.

“Het is een heel goed bouwteam”, zegt architect Tom Goos. “We zijn erin geslaagd om één jaar tijd het ontwerp te maken, het gegund krijgen en het gebouw klaar krijgen. Dat gebeurt niet vaak. Maar hier is het gelukt.” Het is niet evident om een gebouw van zo’n omvang in zo’n korte termijn te realiseren. “Het moest allemaal heel snel gaan”, zegt Johan Vandegaer, bouwadviseur bij Mathieu Gijbels. “We zijn in oktober gestart en ze moesten er in april al in zitten.” Het is de verdienste van het hele bouwteam dat het gelukt is. “Wat ook heel belangrijk was, was een heel goed isolatie, en dat gecombineerd met groene technieken”, zegt Johan Vandegaer. “Dit is geen passiefbouw maar wel een bijna energieneutraal gebouw. Er is onder andere met een warmtepomp gewerkt.” Deze gebruikt de aardwarmte zowel om op te warmen als te koelen. “In combinatie met zonnepanelen haal je dan een gebouw dat bijna energieneutraal. Het Runners Service Lab is dus zo goed als helemaal zelfvoorzienend, zowel qua verwarming als qua elektriciteit.”

Participanten aan het woord BERGER – STAAL- EN BETONCONSTRUCTIE Berger BVBA (Bocholt) stond in voor de constructie in staal en beton. Het voerde de horizontale en verticale montage van de geprefabriceerde materialen uit. “Wij zijn gespecialiseerd in het bouwen van kleine tot middelzware constructies in beton en staal. Tevens kunnen we onze opdrachtgevers ondersteunen door de aanvoer van alle materialen te verzorgen”, zegt zaakvoerder Ludo Berger. “De opdracht van project Runners Lab was interessant omwille van de innovatieve technieken. We hebben er onze expertise en middelen volledig kunnen benutten om tot een zo perfect mogelijk resultaat te komen.” Berger heeft al jaren ervaring in montage van metaal en betonconstructies. De referentielijst is sprekend. Zo stond Berger in voor de ruwbouwwerken bij Scania Opglabbeek, Delorge Hasselt, Versuz Hasselt, Eco Beton Sint-Truiden, Omni Beton en tientallen andere mooie projecten. Na Gent en Zwijndrecht is ook het filiaal in Beringen uitgerust met een 40 m lange loopstrook voor footscan-testen.

92 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BERINGEN RUNNERS SERVICE LAB

POLYURETHAAN

Er is gewerkt met Lightcatchers, een lichtkoepel waarin een zonnepaneel in verwerkt is dat 500 lm geeft, ook bij bewolkt weer.

Ook aan de vloeren werd bijzondere zorg besteed. Vloerder Resi-Conn is niet aan zijn proefstuk toe. Resi-Conn werkt al meer dan 10 jaar samen met Mathieu Gijbels en ook voor Runners Service Lab was dit het tweede project. “Een emmer epoxy of polyurethaan aanschaffen en uitgieten kan iedereen”, vertelt zaakvoerder Daniël Bicqué. “Het verschil zit hem in onze vakkennis. Resi-Conn weet wat kan en niet kan, en soms wordt er ook duidelijk neen gezegd. We willen niet zomaar snel de vloer er in gooien en verdwijnen.” Voor het Runners Service Lab in Beringen stelde Resi-Conn een naadloze gietvloer voor op basis van polyurethaan. Deze is kleurvast en esthetisch aantrekkelijk. “Om de levensduur te verlengen werd er een additionele transparante toplaag aangebracht die de slijtweerstand verhoogt en bijdraagt tot de esthetiek van de vloer”, zegt Daniël Bicqué. Het polyurethaan is bovendien scheuroverbruggend, slijtvast, strak, geluidsdempend, en ook zeer onderhoudsvriendelijk. Ook voldoet het qua opbouw volledig aan de VOC-wetgeving. Resi-Conn werkt met eigen plaatsers, dagelijkse werfopvolging, en heel veel flexibiliteit. “Ons succes is dat we met betrouwbare partners werken, en zelf instaan voor de garantie. Wij beloven geen kwaliteit, wij staan erop”, zegt Daniël Bicqué. ❚

Met een hoogtechnologische loopstrook analyseert Runners Service Lab voettypes en looppatronen om tot een persoonlijk advies te komen voor (loop)schoenen of steunzolen.

Vloerder Daniël Bicqué van Resi-Conn: “Om de levensduur te verlengen werd er een additionele transparante toplaag aangebracht die de slijtweerstand verhoogt en bijdraagt tot de esthetiek van de vloer.”

Montage van staalconstructies Wij beschikken over eigen kranen, hoogwerkers en verreikers. Ook transporten kunnen wij voor onze rekening nemen daar wij beschikken over trekkers, opleggers en dieplader.

Berger Bvba

Johan Vandegaer, bouwadviseur bij Mathieu Gijbels: “Dit is het eerste gebouw in België dat helemaal met LED verlicht is: een primeur.”

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerper Hoofdaannemer Start bouwwerken Einde bouwwerken

Runners Service Lab Architect Tom Goos Mathieu Gijbels oktober 2013 juni 2014

Driemorgenstraat 53950 Bocholt T 089 258460 F 089 258461 GSM 0475 281998 BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

BEDRIJFSPRESENTATIE

Straffe kunstharsvloeren ! Kunstharsvloeren in mechanische werkplaatsen, stockageruimten, private woningen, winkelruimtes,... wie erover begint hoort vaak een lange klaagzang. Soms is de vloer moeilijk te reinigen, scheurt en verkleurt hij, zijn er blaasjes zichtbaar,... Daniël Bicqué van 'Floor better & best' by Resi-Conn®, heeft de ervaring en de flexibiliteit om kunstharsvloeren perfect te leggen en een langetermijnrelatie aan te gaan met zijn klanten. CLEAN EFFECT We ontmoeten Daniël Bicqué bij Runners Lab in Beringen. Dit is reeds hun tweede project in samenwerking met Mathieu Gijbels. Daniël Bicqué: “Wij leveren en plaatsen duurzame kunstharsvloeren conform de hoogste normen, en voeren betonherstellingen door ten behoeve van de industrie. We plaatsen vloeren in mechanische werkplaatsen zoals autowerkplaatsen, in loodsen, fabrieken, stockageruimtes, ziekenhuizen, sporthallen, gevangenissen, winkelruimten, woningen, en zo veel meer…. De vloer bij Runners Lab moet hier zowel kleurvast, geluidsdempend, decoratief als tegen een stootje kunnen, waarbij het loopcomfort niet uit het oog mag verloren worden. Hiervoor werd geopteerd voor een taai-elastische, naadloze als strakke scheuroverbruggende polyurethaan gietvloer, met een extra transparante als matte hoog slijtvaste topping. Deze is bestand tegen de verwering van de schoenzolen! Want, Runners Lab trekt vele bezoekers! Ze willen een clean effect in de winkel met het nodige loopcomfort, wat een meerwaarde geeft voor de klanten, én voor hun mensen. Tevens diende de vloer te voldoen aan de VOC-wet-

geving. Service is het codewoord voor ons succes in de vloerenbusiness, want een emmer epoxy of polyurethaan aanschaffen en uitgieten kan iedereen. Het verschil zit hem in onze vakkennis en onze flexibele garantie. Resi-Conn® weet wat kan en niet kan, en soms wordt er ook duidelijk neen gezegd. We willen niet zomaar snel de vloer er in gooien en verdwijnen.“ Ook voor privéwoningen werkt Daniël Bicqué vaak samen met architecten. “De mensen vragen vaak gepolierde polybeton nu, maar je raakt nooit in de hoekjes om te polieren, je krijgt ook kleurverschillen, en scheuren. Plekken in de keuken kun je niet reinigen en trekken in de betonmassa. Polyurethaan is dan een veel betere optie.”

POLY-WAT? Een kunstharsvloer is opgebouwd uit verschillende lagen op basis van 2-componenten harsen. Al onze producten beantwoorden aan de VOC-wetgeving, hebben een CE-label en beschikken over uitgebreide labo-rapporten. Kunstharsvloeren worden meer en meer toegepast, in renovatie, maar ook in nieuwbouw: ze zijn naadloos, strak en decoratief, krasbestendig, en dus goed voor vele jaren gebruiksgenot. Het best is om de vloeren te voorzien van extra slijtlagen: dat verlengt de levensduur aanzienlijk. Je kan bijvoorbeeld in grootmagazijnen enkel een stofwerende, vloeistofdichte, transparante laag aanbrengen om de gestockeerde goederen te vrijwaren van betonstof. In publieke parkings zie je dat de vloeren een veel lichtere uitstraling hebben dan vroeger, om het veiligheidsgevoel van de bezoekers te verhogen. Alle RAL en NCS kleuren zijn mogelijk, zelfs designs. Bij een bekende snoepfabrikant in Frankrijk hebben we zo de snoepverpakkingen in de inkomhal op de grond verspreid en overlaagd.

Daniel Bicqué.

WEINIG ONDERHOUD In een privéwoning kun je gewoon dweilen met neutrale zeep. In bedrijven kun je agressiever reinigen met schrobveegmachines. De lat ligt heel hoog. Een nieuw type vloer is de ResiPur® “Silent & Comfort”. Er is geen contactgeluid meer en hij laat zich een klein beetje indrukken, met goede terugvering, wat het loopcomfort ten goede komt. De vloer zal vaak gebruikt worden in rusthuizen of ziekenhuizen, fitnessruimtes, privéwoningen, dokterspraktijken... Daarnaast kunnen we ook hoog chemische- en temperatuurbestendige vloeren aanbieden, bestand tot 150 graden, voor bijvoorbeeld grootkeukens, waarbij ze het kookwater naar het putje uitgieten. We werken met eigen plaatsers, dagelijkse werfopvolging, en heel veel flexibiliteit. De meeste projecten geschieden in drie dagen. Ons succes is dat we met betrouwbare partners werken, en zelf instaan voor de garantie. Wij beloven geen kwaliteit, wij staan erop, voegt Daniël er met een knipoog aan toe. ❚

Floor better & best powered by Resi-Conn® bvba Zandvoortstraat 12 D 2800 Mechelen T +32 (0)15-44 32 20 E info@resi-conn.be I www.resi-conn.be

94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

MECHELEN SANOMA Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Philippe van Gelooven en Steven Massart / Jaspers-Eyers en Bart Gosselin / Interalu

De gevels van de bestaande gebouwen bleven behouden. Ze typeren de architectuur uit het midden van de twintigste eeuw. (Steven Massart)

Sanoma zit op de eerste trein

De passerelle tussen beide bestaande gebouwen is een toevoeging door Jaspers-Eyers. (Philippe van Gelooven)

Een centralere plaats dan de vroegere Belgacomsite tegenover de ingang van het spoorwegstation van Mechelen kan je je niet indenken. Vlak voor de deur staat de gedenkpaal, die het nulpunt van het Belgische spoorwegnet markeert. Na het vertrek van Belgacom raakte de site verdeeld over diverse gebruikers. In de zone langs de vaart heeft mediagroep Sanoma nu al zijn Belgische activiteiten ondergebracht in twee gebouwen. Architectenkantoor Jaspers-Eyers tekende de plannen voor de renovatie en uitbreiding. Opdrachtgever is Virix, dat na het vertrek van Belgacom de hele site kocht. Sanoma gebruikt een gebouw langs de straatkant (A) en een tweede gebouw (E), in het binnengebied. Dat staat er bijna loodrecht tegenover. "Oorspronkelijk stonden beide gebouwen los van elkaar," vertelt architect Karl Anthonissen (Jaspers-Eyers). "Wij hebben ze op het niveau van de verdiepingen met elkaar verbonden door een volledig beglaasde passerelle. Door bovendien de begane grond vrij te houden behielden we het afzonderlijke karakter van beide gebouwen. Dat realiseerden we door haar te laten steunen op vier kolommen." Onder de passerelle ligt ook de inrit naar de ondergrondse parking. Die is gemeenschappelijk voor heel de site. â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

MECHELEN SANOMA

Langs de kant van de vaart paalt het Sanomagebouw aan De Zegel, een beschermd gebouw, waarin vroeger de Belgische posterijen waren ondergebracht. "Daarom en ook omwille van de eigen typische architectuur uit het midden van de twintigste eeuw, moesten we de gevels behouden en moesten we de hedendaagse isolatie wel langs de binnenkant aanbrengen. We hebben wel de oude ramen vervangen, door energieperformante exemplaren." Binnen was er niet zoveel voorbehoud. Naast een monumentale trap hield Jaspers-Eyers ook enkele decoratieve omkastingen in ere. "Verder hebben we de gebouwen grotendeels gestript langs de binnenkant. We hebben ze ook heringedeeld. De meeste kantoren zijn nu landschapskantoren." Nieuw zijn ook de kernen met liften en sanitaire infrastructuur. Het lichtjes hellende dak kreeg een nieuwe afdichting, in EPDM. De bestaande betonstructuur maakte het mogelijk de open klimaatplafonds als zwevende eilanden op te hangen. "Op die manier komt de structuur zelf ook nog altijd tot zijn recht. De data- en andere kabels liggen onder verhoogde vloeren." â?&#x161; Klimaatplafonds met SAPPceiling van Interalu als zwevende eilanden. Toen de opdracht werd uitgeschreven was dit systeem nog gloednieuw. (Bart Gosselin)

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Gebruiker Ontwerp Hoofdaannemer Klimaatplafonds Start werken Oplevering Vloeroppervlakte Beeld Philippe van Gelooven.

96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Virix, Kontich Sanoma, Mechelen Jaspers-Eyers, Brussel Cordeel, Temse Interalu, Antwerpen einde 2010 einde 2013 16.000 mÂ˛ bovengronds

ZWEVEGEM SHOPPING CENTER

Appartementen, kantoren en winkelpanden nabij Evolis Business Park

WONEN, WERKEN EN WINKELEN IN ZWEVEGEM

Zwevegem lijkt in volle ontwikkeling. De laatste jaren vonden veel bedrijven en jonge gezinnen de weg naar de Bekaertgemeente. Begin dit jaar leverden projectontwikkelaar Arthus (Groep Sobradis Arthus), 3architecten en hoofdaannemer Willy Naessens het gemengde project Zwevegem Shopping op. Dit complex combineert 'drie W’s: wonen, werken en winkelen. Door zijn ligging vormt het een toegangspoort tot het centrum van de gemeente en tegelijk een tegenpool voor de grootschalige ontwikkelingen in het tegenoverliggende Evolis Business Park. Zwevegem Shopping, op een terrein van 2,2 ha, omvat twintig appartementen, twee niveaus met kantoren en acht winkelpanden. “Het gelijkvloers is volledig ingenomen door ruime commerciële ruimtes, die vrij door de huurders in te delen zijn,” lichten architecten Jan Tyvaert en Wouter Vanthournout van 3architecten het ontwerp toe. “Op beide kopse zijden van het gebouw zijn hogere volumes opgetrokken. Zo zijn aan de kant richting Evolis kantoorruimtes voorzien, terwijl op de verdiepingen aan de kant van het gemeentecentrum appartementen ondergebracht zijn.”

INDUSTRIEBOUW In tegenstelling tot andere kantoor-, woonen winkelprojecten kozen bouwheer

en architect hier voor industriebouw. Hoofdaannemer Willy Naessens, specialist in dergelijke projecten, nam de volledige opvolging van start tot oplevering voor zijn rekening. “Dit complex steunt op een constructie, die bestaat uit een combinatie van gewapend en voorgespannen beton,” legt projectleider Mathias Geeraert uit. “De sokkel van het gebouw bestaat uit hoge glaspartijen met zwarte aluminium profielen en daarboven een band uit zwartgeschilderde betonpanelen, die dient om de lichtreclames van de winkels te bevestigen. Witte betonpanelen vormen de kroon van het commerciële gedeelte en die is als een slang in de gevels van het kantoorgedeelte en de appartementen doorgetrokken. Op de verdiepingen integreerden we veel ramen met tussenpanelen in zwarte vezelcementpanelen (rockpanels).” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

ZWEVEGEM SHOPPING CENTER

Participanten aan het woord WILLEMS - CNOCKAERT – SCHILDERWERKEN Willems-Cnockaert (Gentbrugge), een familiebedrijf in de vierde generatie, is gespecialiseerd in schilderwerken, zowel binnen als buiten, voor particuliere en professionele toepassingen. “Dankzij het doorgeven van ervaring en kennis van generatie op generatie en de frequente bijscholing van onze medewerkers in nieuwe technieken, beschikken we over een traditioneel en hedendaags vakmanschap, dat in staat is om elk project een extra dimensie te geven,” zegt zaakvoerder Alex Cnockaert. Willems-Cnockaert was verantwoordelijk voor alle schilderen behangwerken en voor de plaatsing van de vloerbekleding in Arthus/ Sobradis met zijn winkels, kantoren en appartementen. “In het najaar van 2013 zijn we gestart met de buitenschilderwerken a,” aldus de zaakvoerder. “Vandaag zijn nog steeds vier van onze vakmensen op deze bouwplaats actief voor de interieurafwerking in de winkels, kantoren en appartementen.” Willems-Cnockaert is vaak betrokken bij grotere projecten, zoals AZ Maria Middelares en de studentenkamers Ascona in Gent, maar ook bij verschillende vestigingen van BNP Paribas Fortis en de Europabank.

LUCHTDICHTHEID EN E-PEIL CRUCIAAL De bouwpartners trokken dit project op met grote aandacht voor het E-peil en de duurzaamheid. Zo is de buitenschil bewust heel luchtdicht opgebouwd en hebben de appartementen een compacte, rechthoekige vorm met weinig uitspringende delen en inpandige terrassen als buffer voor de zon. “De winkelzone is uitgerust met een groendak, dat niet alleen zorgt voor een mooi uitzicht vanuit kantoren en appartementen, maar ook fungeert als waterbuffer en warmteregulator voor de onderliggende winkels,” vult de architect aan. “En elk hoog dak staat in verbinding met een afzonderlijke waterput die water levert voor de sanitaire spoeling.”

GROENE OMGEVING Op vraag van de gemeente opteerden bouwheer en architect voor een groen concept met wandelzones rond het gebouw en een aansluiting op de nabijgelegen fietssnelweg. De site omvat ook een permanente vijver aan de rand van de straat en een wadi bepaalt mee de glooiing in het landschap.

IN VOLLE ONTWIKKELING De winkelpanden en kantoren zijn in januari 2014 opgeleverd, terwijl de appartementen midden 2014 klaar waren. De eerste commerciële huurders gingen in februari al open en ook de bovenste verdieping van het kantoorgedeelte is verkocht. De helft van de appartementen is al verkocht. De eerste bewoners namen er in augustus hun intrek. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

Fabricatie - Ontwerp - Plaatsing

KALITEK

S TA A L - A L U - I N D U S T R I Ă&#x2039; L E G L A S G E V E L S

Onderbossenaarstraat 29 - 9680 Maarkedal - BELGIUM tel: +32(0) 55 30 15 57 fax: +32(0) 55 30 16 58 email: info@kalitek.be

ZWIJNAARDE SPORTHAL HEKERS

Snelle, makkelijke en kosteneffectieve plaatsing van doorschijnende panelen Bij Sporthal Hekers in Zwijnaarde werkten Kalitek uit Maarkedal en Everlite Concept, met moederbedrijf in het Franse Grigny, nauw samen. Kalitek nam de plaatsing van 890 m² doorschijnende panelen, met aansluitend de waterdichte afwerking naar de ruwbouw toe, voor zijn rekening. Everlite produceerde en leverde Danpatherm K7, het systeem dat gebruikt werd als een doorschijnende muur en dat voor natuurlijke lichtinval zorgt. “Danpatherm K7 is een in de fabriek geassembleerd, op maat versneden systeem. Zo past het bij elk ontwerpplan, waardoor de plaatsing snel, gemakkelijk en kosteneffectief gebeurt,” verduidelijkt Dominiek Danneels, business development manager Benelux bij Everlite Concept. “In totaal leverden we 1.100 m² Danpatherm K7 cassettes. Bij deze sporthal hebben de modules een breedte van 624 mm en hoogtes tot 7,69 meter. Elke module bestaat uit een 12 mm dik Opal paneel aan de binnenkant en een 12 mm dik Clear Softlite paneel aan de buitenkant.”

Daniel De Bosscher van Kalitek uit. “In Zwijnaarde voltooiden we de plaatsing in november 2013. Drie weken lang waren vijf mensen permanent bezig met de plaatsing van de polycarbonaat panelen en profielen, waarna voor de eindafwerking nog één week met twee mensen nodig was. Het versnijden van de profielen gebeurde in ons eigen atelier, maar de detailafwerkingen aan de panelen werden op de bouwplaats uitgevoerd, inclusief het aluminium plooiwerk binnen en buiten.”

“Bij dit project kwam het er op neer een energie-efficiënt gebouw neer te zetten. De hoge isolatiegraad van Danpatherm K7, in combinatie met een beperkte zonsinval, zorgt er voor dat het gebouw het hele jaar door bijzonder weinig energie verbruikt. Bovendien is Danpatherm K7 bijzonder resistent en heel licht, met weinig belasting van de structuur.”

“Dit dubbelwandige systeem is nieuw in België. In samenwerking met Everlite en de hoofdaannemer bereidden wij de uitvoering grondig voor, wat extra interventies op de werf tot een minimum herleidde. Het concept van polycarbonaat panelen in cassettes maakt het Everlite-systeem eenvoudig plaatsbaar. Het gaat niet om een standaard tand-groef systeem maar om een aluminium connector tussen de panelen. Dit komt hun stabiliteit ten goede. Ook de hoge isolatiewaarde van de cassettes is een troef. Bij Kalitek leerden we dat het materiaal perfect is voor het gebruik in een sporthal, en dit voor de lichtdoorlatendheid, veiligheid en isolatie.” ❚

“Wij zijn gespecialiseerd in het leveren en plaatsen van aluminium buitenschrijnwerk met beglazing en plaatsen ook polycarbonaat gevels. Zowel de engineering, de productie als de plaatsing gebeuren met eigen personeel”, legt zaakvoerder

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101

IZEGEM NIEUW KANTOORGEBOUW TELEVIC

Binnenplein speelt cruciale rol in ontwerp

SLUITSTUK VOOR TELEVIC-SITE De voorbije jaren kende Televic een spectaculaire groei, waardoor de specialist in hoogtechnologische communicatiesystemen investeerde in de bouw van een nieuw headquarters met een totale oppervlakte van 4.500 m² en een ondergrondse parking van 2.200 m² op de hoek van de Leo Bekaertlaan en de Lodewijk de Raetlaan in Izegem. De architecten van de tijdelijke vereniging Architectenbureau Naert & Declerck-Daels Architecten en hoofdaannemer Cordeel realiseerden een overzichtelijk kantoorgebouw met drie strakke, heldere vleugels die zich openen rond een centraal binnenplein. De buitenschil oogt dan weer massief. In de toekomst krijgt ook de rest van de site een opwaardering. DRIE AANEENSLUITENDE GEBOUWEN ROND EEN CENTRAAL BINNENPLEIN “De drie aaneensluitende gebouwen vormen een U-vormig geheel rond het binnenplein dat dienst doet als ontmoetingsplek,” legt architect Wouter Naert uit. “Blok A met twee bouwlagen is verbonden met het bestaande productiegebouw. Aan de overzijde van het binnenplein staat Blok C, een gebouw met een lange gevel, waar

102 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

een volume met twee bouwlagen boven de sokkel zweeft. Een toren met vijf bouwlagen vormt een landmark op de site. Hij verbindt beide blokken, zorgt ook voor de nodige schaduw op het centrale plein en verhindert ook hinderlijke slagschaduw van de nabijgelegen windturbines.” Vanop het binnenplein komen medewerkers en bezoekers in een ruime inkom met ontvangstbalie en vergaderunits. Van daaruit kunnen ze vlot de kantoren, labo’s of vergaderzalen in de verschillende blokken bereiken.

IZEGEM NIEUW KANTOORGEBOUW TELEVIC

TRANSPARANT, ECONOMISCH EN COMFORTABEL Grote glaspartijen bevorderen de lichtinval en het contact met de omgeving, maar ook binnenin zorgt glas voor de nodige transparantie tussen de verschillende werkplekken. “Samen met de bouwheer kozen we voor een rustig en tijdloos interieur met wit als basiskleur voor wanden, plafonds, deuren, meubilair en voor de lange wanden met schuifdeuren in de gang, waarachter zich de archieven bevinden. De betonkolommen zijn blootgelaten om de eenvoudige structuur te benadrukken,” verduidelijkt architect Bernard Declerck. “Eiken wanden aan het onthaal en de multifunctionele ruimte (refter, ontmoetingsplaats, vergaderzaal) in Blok C stralen warmte uit en hier en daar komen kleuraccenten voor, zoals het Televic-groen in het los meubilair.” De bouwheer koos voor een doorgedreven isolatie van daken en gevels en een intensieve ventilatie met nachtkoeling. De vervuilde lucht wordt afgezogen op basis van CO2-metingen. Windvaste screens aan de kant van het binnenplein en een architecturale zonwering met aluminium lamellen aan de voorzijde van het gebouw voorkomen oververhitting en storende reflecties op zonnige, warme dagen. “De doorgedreven symbiose tussen architectuur, interieur, stabiliteit, technieken en buitenaanleg resulteert in een uitgekiend en krachtig project,” sluiten de architecten af. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Mobiele wanden Databekabeling Paalfundering Betegeling Windvaste screens Aluminium zonwering en gevelbekleding Start werken Einde werken

Televic, Izegem tv Naert & Declerck-Daels, Pittem FDS, Drongen Mahieu Cabling, Waregem CVR, Beringen Cornillie, Izegem Renson, Waregem Duco, Veurne oktober 2012 september 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103

DE PANNE SPORTHAL

Multifunctionele en ‘groene’ sporthal aan de Kust

DE PANNE VERNIEUWT SPORTINFRASTRUCTUUR De gemeente De Panne nam recent haar nieuwe sporthal in gebruik. Architect Luk Derycke en zijn team bouwden samen met aannemer Artes Depret een zeer toegankelijke en ‘groene’ sportinfrastructuur met alle mogelijke faciliteiten, die tegelijk sober is, maar toch opvalt in haar omgeving. In plaats van een uitgeleefd sportcomplex (sporthal en zwembad) met heel wat bouwkundige mankementen kreeg De Panne een sober maar stevig gebouw met ruimte voor een totaalaanbod aan sporten ontspanningsfaciliteiten. “We tekenden een sporthal met een sobere maar duurzame architectuur,” licht architect Derycke zijn ontwerp toe. “De afgeschuinde gevels met dakranden in zink en de

104 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

iets lagere voor- en achterbouw minimaliseren de totale visuele impact van het gebouw, zonder aan functionaliteit te moeten inboeten.” Hoofdaannemer Artes Depret nam het volledige project voor zijn rekening, op de klimmuur en de buitenaanleg na. “De gevels bestaan grotendeels uit witgrijze panelen in architectonisch beton, maar ter hoogte van de inkom en de cafetaria gebruikten we hout,

DE PANNE SPORTHAL

dat onder invloed van de weersomstandigheden zal vergrijzen,” zegt projectleider Nick Dildick. “De grote glaspartijen met zwarte aluminium profielen zorgen voor de nodige lichtinval en het zicht naar buiten aan de inkom, de cafetaria en de multifunctionele zaal.”

MULTIFUNCTIONEEL SPORTCOMPLEX De sporthal omvat drie gewone velden, goed voor een binnenruimte van 54 x 36 m, en één extra wedstrijdveld met een tribune voor twee honderdzestig bezoekers. Met een vrije hoogte van 9 m en een aangepaste sportvloer voldoet deze zaal aan alle normen voor hedendaagse indoor-sportinfrastructuur. “De sportzaal is ideaal voor alle balsporten, terwijl op de eerste verdieping een powerzaal en een multifunctionele ruimte ondergebracht zijn,” vertelt de architect. “Blikvanger is ongetwijfeld de klimmuur met een hoogte van 12 m.” Naast kleedkamers omvat de accommodatie ook een cafetaria met zicht op de buitensportterreinen. Daar voorziet het plan immers een Finse looppiste, een omnisportveldje, twee padelkooien (padel is een racketsport), een hindernissenpiste, een outdoor-fitness en speeltuigen voor de kleinsten.

‘GROENE’ SPORTHAL Bij het ontwerp besteedden architect en bouwheer ook veel aandacht aan de energiezuinigheid met onder meer een goede isolatie, vloerverwarming in de kleedkamers en luchtverwarming in de sportzalen. “De verlichting is weersafhankelijk en schakelbaar in verschillende niveaus en speciale lichtkoepels met een spiegeloptiek (lighttracks) laten het licht steeds optimaal binnenkomen en reduceren zo het energieverbruik aanzienlijk,” sluiten architect Luk Derycke en projectleider Nick Dildick af. “De sportieve toekomst van De Panne is alvast verzekerd.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Hoofdaannemer Levering glazen borstwering Plaatsing glazen borstwering Start werken 2013 Einde werken

gemeente De Panne Architectenbureau Luk Derycke, Ieper Artes Depret, Zeebrugge Ectors, Sint-Truiden Granox, Hooglede-Gits april 2013 (afbraak oude sporthal) en eind juni 2013 (eerste steen nieuwbouw) juni 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105

Sporthal “de Panne”

Flex-Fit The best way to adjust your glass!

DE PANNE SPORTHAL

Participanten aan het woord

ECTORS –LEVERING GLAZEN BORSTWERING

GRANOX –PLAATSING GLAZEN BORSTWERING

Ectors (Sint-Truiden) is gespecialiseerd in de productie van beglaasde borstweringen voor de meest uiteenlopende toepassingen. De firma leverde de beglaasde borstwering voor de nieuwe sporthal van De Panne. “In totaal 90 m topmontage profielen TL-30 met verzonken bevestigingen en de Lerobel beglazing, die Granox vakkundig op de werf monteerde,” zegt zaakvoerder Philip Ectors. “Architect en bouwheer kozen zoals bij veel sportaccommodaties voor onze 3.0 Kn Ectors/OnLevel oplossing. We weten allemaal hoe enthousiast supporters kunnen worden tijdens een wedstrijd, maar willen toch steeds de veiligheid van volwassenen en kinderen garanderen, zelfs bij de zwaarste belasting.” Ectors liet zijn systemen daarom ook speciaal testen door onafhankelijke internationale keuringsorganisaties zoals het WTCB, CSTB, KOMO, AbP, BS618, …. Binnenkort neemt het deel aan de beurs Glasstec in Düsseldorf, waar het vooral het ingenieuze glasregelsysteem Flex-Fit en zijn werking aan de professionele bezoekers wil voorstellen.

Granox (Gits), opgericht in 1997, is gespecialiseerd in het produceren, leveren en plaatsen van onder meer borstweringen in inox, staal en glas, trapleuningen, noodtrappen en lichte metaalconstructies voor klanten uit de meest uiteenlopende sectoren, zoals de voedingssector, de farmaceutica, de bouw, de chemische industrie en de designwereld. “We plaatsten de glazen borstwering voor de nieuwe sporthal in De Panne,” zegt zaakvoerder Ghislain Ramboer. “Het is geen uitzonderlijke toepassing, maar wel een belangrijke referentie waar we opnieuw onze expertise in dergelijke installaties konden tonen. We waren gedurende drie dagen op de bouwwerf actief.” Granox was recent ook betrokken bij de werken voor onder meer de woonzorgcentra Sint-Vincentius (Woumen en Avelgem), Sint-Jozef (Brugge) en Ten Hovingen (Gentbrugge, zie elders in dit blad), de spoorwegstations van Brugge en Roeselare, de Rugby Club in Anderlecht en de Imec Toren in Leuven.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107

Sportoase - architect: ALTIPLAN째architects, studiebureau: VK engineering, fotograaf: Georges De Kinder

Van Roey Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 Rijkevorsel T +32 3 340 17 11 F +32 3 340 18 99 info@vanroey.pro

www.vanroey.pro

Algemene Bouw Maes Toemaattragel 1 9000 Gent T 32 9 240 01 30 F +32 9 222 91 91 info@maes.pro

GENT E-CUBE Tekst | Bart De Riemaeker

E-Cube brengt duurzame innovatie in praktijk In 2011 ontwikkelde een team van architectuurstudenten aan de Universiteit van Gent de E-Cube als eindwerk. Het uitgangspunt? Het ontwerpen en bouwen van een betaalbare, energieneutrale en passieve woning. Het resultaat? Een betaalbare doe-het-zelf kit voor een ecologische, door zonne-energie aangedreven woning. De woning wordt geprefabriceerd in de fabriek en is zonder speciale technische kennis of vaardigheden te monteren. Ze bestaat uit een basisunit, die uitgebreid kan worden met een verbeterd PV-systeem en interieurafwerking naar keuze en met een uitbreiding van de leefruimte. Dit stelt de toekomstige eigenaar in staat om zijn huis later aan te passen naargelang tijd en budget.

GEBOUW OP REIS De E-Cube werd door de studenten voor de eerste keer gebouwd aan de Ufo (zie BAVL 2009-3) langs de Sint-Pietersnieuwstraat in Gent. Na de voorstelling aan het grote publiek reisde het project naar Washington, waar het als enige Europese inzending deelnam aan de prestigieuze Solar Decathlon, een competitie tussen verschillende universiteitsteams wereldwijd. De Vlaamse delegatie won er de prijs van het meest betaalbare ontwerp. Vervolgens verhuisde het gebouw opnieuw naar België, als bouwpakket netjes verpakt in drie zeecontainers. In september 2013 schreven de Universiteit Gent en Bureau Bouwtechniek de opdracht uit voor het opnieuw monteren van ditzelfde nulenergieproefgebouw (de E-Cube) op het wetenschapspark Greenbridge in Oostende. Dit wordt de definitieve locatie van dit duurzaam bouwproject. Aangezien bouwonderneming Maes focust op innovatie en duurzaamheid was er meteen interesse. Het bedrijf ging bovendien nog een stapje verder.

ENTHOUSIASME Al van bij de calculatie zorgde E-Cube voor heel wat enthousiasme binnen het bouwbedrijf. Naast innovatie en duurzaamheid vond Maes ook het aspect van een doe-het-zelf kit belangrijk. De E-Cube is immers zo opgevat dat hij zonder bijzondere technische kennis te monteren valt. Een gemotiveerd gemengd team van arbeiders en bedienden van Maes kon zo aan den lijve ondervinden wat het betekent om mee te bouwen aan een energie-efficiënt gebouw, welke details belangrijk zijn om luchtdichtheid te garanderen en hoe deze in de praktijk worden gebracht. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Architect Aannemer Start werken Einde werken

Universiteit Gent, Gent Ruben Rottiers, Pieter Jan De Loof, Dietwin van de Walle en Toon Vermeir, Universiteit Gent, Gent Bureau Bouwtechniek, Antwerpen Algemene Bouw Maes, Gent 1 februari 2014 1 april 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 109

GENT JAN PALFIJN ZIEKENHUIS

Jan Palfijn Ziekenhuis krijgt nieuw gelaat … en adres

VAN ZIEKENHUISDROOM

NAAR DROOMZIEKENHUIS De lang aangekondigde renovatie van het Jan Palfijn Ziekenhuis van Gent startte in juli 2012 met de bouw van een nieuwe tijdelijke ziekenhuisvleugel en de sloop van de eerste delen van het bestaande gebouw. Na dertig jaar was het immers tijd voor een grondige opfrisbeurt. Het ziekenhuis werd tot op de betonstructuur gestript en vervolgens met een volledig nieuwe indeling en een gewijzigd uitzicht heropgebouwd. De Tijdelijke Vereniging Boeckx-Arch&Teco-Bontinck tekende het masterplan en hoofdaannemer Cordeel coördineerde de globale reorganisatie, de verbouwing van het hoofdgebouw en de stookplaats en de heraanleg van de site rond het gebouw. De werken namen 2,5 jaar in beslag, maar het ziekenhuis bleef ononderbroken in gebruik.

Algemeen Ziekenhuis Jan Palfijn werd in 1982 in gebruik genomen. De typologie dateerde zelfs al uit de jaren zeventig en was heel typisch voor die periode, met een hoofdingang langs de zijkant van het gebouw, aan de Henri Dunantlaan, die bereikbaar was via twee hellingen naar de eerste verdieping boven het maaiveld, die dan ‘gelijkvloers’ genoemd werd. In 2008 liet de directie een studie uitvoeren en kwam tot de conclusie dat het beter was om meteen het volledige ziekenhuis te renoveren. “Vooraleer het bestaande gebouw aan te pakken, bouwden we aan de inkom een tijdelijke modulaire vleugel met drie bouwlagen, die bestaat uit een staalconstructie en Trespa-panelen,” zegt architect Michel Wuyts van Arch&Teco. “Op 2,5 jaar tijd is het gelaat van dit ziekenhuis dan volledig veranderd en hebben we een lompe mastodont tot een fris ogend gebouw met slanke, elegante lijnen omgetoverd.”

110 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ELEGANT SILHOUET Om het gebouw een nieuwe uitstraling te geven en de bouwschil ook aan te passen aan de huidige eisen, kreeg het Jan Palfijn Ziekenhuis een compleet nieuwe gevel. “Alleen de sokkel in blauwe hardsteen bleef behouden, omdat de directie deze een aantal jaren geleden liet renoveren en isoleren,” zeggen architecten Jan De Schuyteneer en Jérôme Boels van Bontinck Architecture & Engineering. “Op de gestripte betonnen constructie van de bovenliggende verdiepingen brachten we nieuwe chape, PVC-vloeren en een isolatielaag van 16 cm aan, zodat het gebouw voldoet aan de huidige normen op het vlak van isolatie en comfort. Op deze isolatielaag kwam een waterdichte folie en een witte gevelbekleding uit gelakte aluminium cassettes, die met vloeiende lijnen de verschillende blokken tot een eenheid samenbrengen.” Wuyts vult aan: “Alle bestaande ramen zijn vervangen door nieuwe systemen met thermisch onderbroken raamprofielen en aangepaste beglazingen. Om de invallende zonnewarmte

GENT JAN PALFIJN ZIEKENHUIS

Participanten aan het woord LIMEPARTS –ALUMINIUM CASSETTEGEVELS Limeparts (Genk), opgericht in 1989, is gespecialiseerd in de levering van geventileerde cassettegevels en laat de klant en/of architect de keuze tussen zes materialen voor de opbouw van de buitengevel: aluminium gelakt, geanodiseerd of geperforeerd, in gelakt staal, Quartz-Zinc en Anthra-Zinc, cortenstaal en inox. Limeparts leverde en plaatste de aluminium cassettegevels in het Jan Palfijn Ziekenhuis. “We hanteren het one-stop shop principe. De architect kan vanaf het begin van een project op onze ondersteuning rekenen, waarna we de uitvoering van engineering tot montage beheren,” vertelt business unit director sales en marketing Geert Michels. “De architect en de bouwheer kozen aluminium wegens de esthetische gelakte afwerking. Daarenboven beperkt het lage gewicht van het systeem de belasting op de onderliggende structuur.” Limeparts heeft meer dan twintig jaar ervaring, maar beschouwt toch elk project als uniek. De firma levert gevelbekleding voor alle mogelijke projecten van puur industrieel tot high tech afwerking. “Flexibiliteit was hier zeer belangrijk, want de strakke uitvoeringstermijn was de grootste uitdaging,” geeft Michels aan. “We stonden in voor het hele plaatje, van engineering tot montage. Van oktober 2012 tot op vandaag hebben we continu met twaalf medewerkers aan Jan Palfijn gewerkt.” Limeparts was recent ook betrokken bij andere zorgprojecten, waaronder woonzorgcentra De Zathe (Nieuwpoort) en Mayerhof (Mortsel), AZ Maria Middelares (Gent) en AZ Sint-Augustinus (Veurne). Tegelijk daarmee voerde Limeparts ook werken uit in het hoofdkwartier van de Navo in Evere.

RENSON – ZONWERING EN GEVELBEKLEDING

Renson, opgericht in 1909, is een trendsetter in ventilatie, zonwering en outdoor solutions. Dit familiebedrijf uit Waregem ontwikkelt systemen, die streven naar gezonde en comfortabele leef- en werkomgevingen. Renson levert niet alleen standaardoplossingen, maar werkt ook nauw samen met architecten en bouwheren om een gepaste oplossing te ontwikkelen voor elk project. “Innovatie en communicatie staan centraal,” vertelt communicatieverantwoordelijke Johan Debaere. “Een uitgebreid team R&D-medewerkers is dagelijks bezig met de ontwikkeling van innovatieve oplossingen en de optimalisatie van bestaande systemen.”

in de kamers te beperken zonder het contact met de omgeving te verliezen, kozen we voor luifels met aluminium lamellen, die boven de ramen gemonteerd zijn. Deze luifels en de uitspringende dorpels rondom het hele gebouw benadrukken de horizontale lijn in het gevelconcept.” Op andere locaties in het gebouw integreerden de architecten windvaste screens om de zon onder controle te houden. De technische ruimtes van het gebouw zijn op verschillende plaatsen in de constructie voorzien: op een ‘halve verdieping’ boven de sokkel, in technische kokers achter de krommingen aan het einde van het gebouw en op het dak. Die technische installaties op het dak zijn met elkaar verbonden en zitten verdoken achter een aluminium lamellenwand om zo een afgesloten volume te vormen. Ook de stookplaats is nu op het dak ondergebracht en het vroegere stookgebouw, dat naast het hoofdgebouw staat, is omgetoverd tot het restaurant, de keuken en een verdeelkeuken. ›

Renson leverde luifels met aluminium lamellen type Icarus, windvaste screens type Fixscreen en gevelbekleding met de aluminium Linius-lamellen en roosters voor de nieuwbouw en renovatie van het Jan Palfijnziekenhuis in Gent. “De luifels met doorlopende Icarus Plano aluminium lamellen, zelfs in gebogen vormen, zijn boven de ramen gemonteerd. Zo laten ze de zonnewarmte van een laagstaande zon in de wintermaanden binnen en blokkeren de zon op warmere zomerdagen,” legt Debaere uit. “De Fixscreen, die voor de ramen van de kamers geïnstalleerd is, zorgt eveneens voor de beheersing van de zon. Met Fixscreen ontwikkelde Renson de eerste windvaste screen ooit. Dankzij continue optimalisaties garandeert dit systeem op vandaag een windvastheid tot 130 km/u. Deze windvaste screen wordt ook gecombineerd met een zelfregelende ventilatie in de Fixvent Mono AK.” De aluminium lamellen van het type Linius in combinatie met de roosters geven de architecten nieuwe mogelijkheden voor een esthetische gevelbekleding. “Voor opdrachten zoals het Jan Palfijnziekenhuis bekijkt ons projectteam de wensen van architect en bouwheer en zoekt naar een geschikte oplossing.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

13-03-2006 14:06:59 ��

meten is weten

PRECISIE, NAUWKEURIGHEID EN BETROUWBAARHEID opmeten van eigendommen (notariële akte) - opmeten van gebouwen en gronden in functie van ontwerp - maatvoering bij gebouwen, wegenissen, en kunstwerken i.f.v. de aannemer - maatvoering bij spoorwegen i.f.v. de aannemer - opmeten en berekenen van grondverzet - nauwkeurige waterpassingen - GPS-metingen - verkavelingsontwerpen - plaatsbeschrijving voor en na de werken plaatsbeschrijving van huurceel - schatten van onroerend goed i.f.v verkoops- en bedrijfsrevisoren.

Parklaan 60 • 9140 Temse Tel : 03 771 20 54 • Fax : 03 771 02 66 landmeter@teugels.eu • www.teugels.eu

LANDMEETKUNDE EN EXPERTISE BURO N.V.

GENT JAN PALFIJN ZIEKENHUIS

HOOFDGEBOUW MET RUIM ATRIUM Het hoofdgebouw kreeg een grondige make-over. Hoofdaannemer Cordeel bouwde de centrale inkom uit tot een lobby met een onthaalbalie, gebruiksvriendelijke loketten met flexibele bestemming, een wachtzone, een cafetaria, de afdeling medische beeldvorming en toegang tot de polikliniek en de andere afdelingen enerzijds en het restaurant anderzijds via roltrappen. “Alle circulatiestromen zijn gemeten en geanalyseerd en volledige hertekend,” zegt architect Serge Lefevere van Boeckx architecture en engineering. “Alle stromen liepen eigenlijk gewoon door elkaar, met alle gevolgen van dien. Nu zijn er gescheiden stromen voor patiënten, bezoekers en goederen.” Het gebouw kreeg twee nieuwe kernen van vier personenliften in de bestaande trappenhallen van het middenblok en nieuwe trappen aan de overzijde. Deze liften brengen de bezoekers en patiënten via het niveau van de polikliniek naar de operatiekwartieren of de dagklinieken, tot in het beddenhuis. Een grote lichtstraat zorgt voor de natuurlijke lichtinval in de lobby en op het niveau van de polikliniek.

VAN VIER- NAAR ÉÉN- EN TWEEPERSOONSKAMERS Jan Palfijn was een ziekenhuis met vooral vierpersoonskamers, die telkens van gemeenschappelijke tussenliggende sanitaire voorzieningen gebruik moesten maken. Het ziekenhuis was dan ook genoodzaakt steeds patiënten van hetzelfde geslacht op te nemen, wat een beperking van de bezettingsmogelijkheden met zich meebracht. Tijdens de renovatie zijn deze gemeenschapszalen dan ook één voor één vervangen door één- of tweepersoonskamers met een eigen sanitaire cel, die voldoen aan alle huidige eisen op vlak van reglementering en toegankelijkheid. De kamers situeren zich in de rechthoekige vleugels, terwijl de verpleegposten in de centrale kernen kwamen te liggen. Ook het aantal operatiezalen is uitgebreid van acht naar twaalf, met negen grote zalen, twee zalen voor kleine ingrepen en één operatieruimte in het verloskwartier.

ENERGIE-EFFICIËNTIE Naast de doorgedreven isolatie en de zonwering dragen ook het hergebruik van regenwater op alle niet-medische afdelingen, de integratie van automatische ›

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Jan Palfijn Ziekenhuis, Gent

Architect tv boeckx-arch&teco-Bontinck, Gent

Aannemer Cordeel, Temse

Paalfundering CVR, Beringen

Gevelcassettes Limeparts, Genk

Arduinen gevelelementen en aanpassing bestaand gevel Murex-Stone, Lot

Ondergrondse muren (in Foamglas) Pittsburgh Corning Europe, Lasne

Aluminium zonwering (luifels), screens, lamellenwand en roosters Renson, Waregem

Mobiele wanden FDS, Drongen

Elektriciteitswerken tv VMA-EEC, Sint-Martens-Latem en Gullegem

Verwarmingsinstallatie Remeha, Wommelgem

Omgevingswerken Hertsens, Burcht

Start werken juli 2012 (sloop)

Einde werken najaar 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113

Geventileerde cassettegevels van Limeparts gevelarchitectuur met toegevoegde waarde

Limeparts kan prat gaan op een indrukwekkende staat van dienst. Het bedrijf dat, net zoals de zusterbedrijven Kreon en Vasco, deel uitmaakt van de groep Vaessen Industries, bestaat vandaag 25 jaar. Het is actief in vijf landen en kan bogen op een mooi gestoffeerde lijst van klanten en referenties. Met zijn zelf ontwikkelde systeem van cassettegevels overstijgt de Limburgse fabrikant het statuut van leverancier en proﬁleert hij zich als een partner die de ontwerper en zijn project toegevoegde waarde levert. Een partner die vanaf de ontwerpfase meedenkt, budgettaire zekerheid biedt, de volledige engineering op zich neemt en instaat voor de montage. Een nadere kennismaking in vijf trefwoorden. ESTHETIEK Het cassettegevelsysteem biedt quasi onbeperkte ontwerpmogelijkheden, zowel voor nieuwbouw als voor renovatie. De cassettes zijn verkrijgbaar in zes verschillende materialen: gelakt of geanodiseerd aluminium, gelakt staal, rvs, cortenstaal, zink en Aluzinc. TECHNIEK Technisch heeft Limeparts een vernuftig concept ontwikkeld, zonder te vervallen in nodeloos complexe oplossingen. De onderstructuur staat ook in voor de onzichtbare afvoer van het water tegen de gevel en is 100% recyclebaar. De cassettes worden gemonteerd met een eenvoudig clipsysteem. KWALITEIT Die technische ﬁnesse gaat hand in hand met een keuze voor kwaliteit. Het gevelsysteem beschikt over een ATG technische goedkeuring en is gegarandeerd door het kwaliteitslabel Qualicoat voor aluminium en Qualisteelcoat voor staal. ONDERSTEUNING Al in het vroegste stadium krijgt de architect een betrouwbare prijsofferte voor het systeem plus de montage. PRODUCTONTWIKKELING Cassettes met scherpkantige hoeken, die voor een nog strakkere gevel zorgen alsook geïntegreerde ledverlichting werden recentelijk aan het productaanbod toegevoegd. WWW.LIMEPARTS.BE

adv NAV 1/2 pg.indd 1

15/09/14 14:36

UW PARTNER IN NATUURSTEEN PROJECTEN Jozef Huysmanslaan 60-61 1651 lot Website: www.murex-stone.be

email: Info@murex-stone.be

GENT JAN PALFIJN ZIEKENHUIS

kranen in de publieke toiletten en het gebruik van energiezuinige verlichting met aanwezigheidsdetectie en daglichtregeling bij tot de energie-efficiëntie van het gebouw. Een warmtekrachtkoppeling zorgt voor de productie van sanitair warm water. De bijkomende opwekking van elektriciteit wordt ingezet voor de productie van koeling met ijswater overdag en voor het produceren van een ijsbuffer ’s nachts. Daardoor blijft de warmtekoppeling zowel overdag als ’s nachts optimaal renderen.

VLOTTE UITVOERING IN VERSCHILLENDE FASES Het volledige nieuwbouw- en renovatieproject nam amper 2,5 jaar in beslag, wat een enorme uitdaging op het vlak van coördinatie en timing betekende. Om de continuïteit van het ziekenhuis te garanderen, zijn de werken in drie fases uitgevoerd, waartussen telkens een periode van 1 maand voorzien was voor de verhuis uit de oude gebouwen en de installatie in de gerenoveerde ruimtes of tussentijdse locaties. Ook de site met zijn wegenis rond het ziekenhuis is volledig hertekend. “De renovatie van Jan Palfijn was een huzarenstuk,” sluit Wuyts af. ❚

Participanten aan het woord TEUGELS –OPMETINGEN

Participanten aan het woord DELABIE BENELUX – WASTAFELKRANEN, DOUCHETHERMOSTATEN EN EENGREEPSMUURMENGKRANEN Delabie is een familiebedrijf dat toonaangevend is in de productie van kranen voor de utiliteitsbouw, met een speciaal programma voor de zorgsector. “De producten binnen dit programma zijn zeer innovatief op het gebied van veiligheid en ergonomie”, zegt Roos Ysebaert, marketing manager voor de Benelux. In totaal leverde Delabie zo’n 1.700 kranen voor de nieuwbouw van Algemeen Ziekenhuis Jan Palfijn in Gent. Daaronder zo’n 1.000 wastafelkranen, waarvan 170 in verhoogde uitvoering en 100 sensorgestuurde. Ook leverde het bedrijf 430 douchethermostaten met een speciale ‘Ergo’-greep. Veiligheid, zoals het voorkomen van zorginfecties, zijn van essentieel belang. “De speciale Biosafe-kranen van Delabie helpen om de ontwikkeling van bacteriën tegen te gaan”, zegt Roos Ysebaert. Deze kranen hebben een volledig gladde binnenkant en, afhankelijk van het type, een demontabele uitloop. De kranen worden in statische toestand tien keer minder snel besmet met Pseudomonas aeruginosa, een bacterie die een belangrijke oorzaak is van zorginfecties. “De kranen uit het Bioclip-programma, met afneembare uitloop, kunnen van binnen gereinigd worden. Daarmee kan de biofilm verwijderd worden, zodat de ontwikkeling van bacteriën bestreden kan worden”, vertelt Roos Ysebaert. “Maar ook zaken als ergonomie en temperatuurbegrenzing dragen bij aan de veiligheid en het gemak voor de zorgmedewerkers.” Roos Ysebaert geeft aan dat Delabie heel blij is dat het Jan Palfijn heeft gekozen voor kranen van Delabie. “Het is een prachtig project en een mooi voorbeeld voor vergelijkbare instellingen.”

Dirk Teugels startte in 1973 de eenmanszaak, die in het jaar 2000 uitgroeide tot Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels (Temse). Deze nv, waar naast de stichter ook diens zoon Bart en schoonzoon Steven Buytaert tot het management behoren, telt vandaag drieëndertig medewerkers en is gespecialiseerd in metingen, waarmee de aannemer nadien correct een bouwplaats kan uitzetten. “Ook bij het prestigieuze Jan Palfijn Ziekenhuis voerden we vanaf de beginfase opmetingen uit, die nadien de basis vormden voor de ontwerpplannen en het uitzetten van de assen voor de nieuwe constructie van het ziekenhuis,” zegt Steven Buytaert. “Tijdens het project hebben we regelmatig bijkomende metingen uitgevoerd. Ons team, bestaande uit een landmeter en een meetassistent, volgde deze werf van bij het begin tot vandaag op.” Andere recente referenties zijn de Ghelamco Arena (Gent), de uitbreiding van het tramnetwerk in Antwerpen (Livan) en de HSL-lijn in Anderlecht.

MUREX-STONE – LEVEREN EN PLAATSEN ARDUIN EN AANPASSING GEVEL N Murex-Stone (Lot) is een jong, middelgroot natuursteenbedrijf, opgebouwd rond en opgericht door een team, dat over een jarenlange ervaring en een ongekende knowhow op het vlak van realisaties met natuursteen beschikt. “We verzorgen alle werken in natuursteen, zowel exterieur als interieurtoepassingen,” zegt zaakvoerder Ivan Van Overmeire. “Vandaag ligt de klemtoon vooral op gevelbekleding, vloeren en trappen, maar ook keukens, badkamers, sierschouwen en kunstwerken behoren tot onze activiteiten. En we voeren ook onderhouds-, renovatie- en restauratiewerken uit.” Murex-Stone werkt uitsluitend samen met vaste onderaannemers en heeft gemiddeld ongeveer zestien man op de diverse bouwplaatsen. Deze specialist leverde en plaatste gevlamde arduin op de nieuwe gevels van het Jan Palfijn ziekenhuis. Murex-Stone herstelde daarnaast de bestaande gevels en paste die aan de nieuwe architectuur aan. “De combinatie van nieuwbouw en renovatie maakt deze referentie speciaal. Bovendien is het een langlopende opdracht,” geeft de zaakvoerder aan. “De nieuwe gevels zijn routinewerk, maar de herstellingen aan de bestaande gevels eisten wel een permanente opvolging. We hebben twee jaar met gemiddeld vier arbeiders aan dit project gewerkt.” MurexStone werkte recent ook mee aan residentie Amadeus (De Panne), de kantoorgebouwen van RCK (Aalst) en meerdere grote villa's.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 115

MOBIELE WANDEN BUITEN ZONWERING BINNEN ZONWERING

INDUSTRIEPARK DRONGEN 11A

9031 GENT (DRONGEN)

T +32 (0)9 280 84 30

F +32 (0)9 280 84 39

INFO@FDS.BE WWW.FDS.BE

GENT JAN PALFIJN ZIEKENHUIS

Participanten aan het woord HERTSENS –OMGEVINGSAANLEG Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen Campus Edegem, woonzorgcentrum Hopperank in Aalst, de Singel in Antwerpen, de nieuwe parking van het Rivierenhof in Deurne of sportcomplex Bergenmeersen in Destelbergen, het zijn stuk voor stuk projecten, waar Hertsens (Burcht) de omgevingsaanleg verzorgde. Dit familiebedrijf, opgericht in 1992, is immers gespecialiseerd in riolerings- en nivelleringswerken, uitgravingen, asfalt- en betonwerken, het plaatsen van klinkers en meer algemeen, het totaalpakket van de iets specialere, gevarieerde omgevingsaanleg. Ook de architecten en de bouwheer van het Jan Palfijn Ziekenhuis kozen voor het vakmanschap en de knowhow van Hertsens Wegenwerken. Van half juni tot eind november voerden vijftien medewerkers van de firma, samen met een aantal onderaannemers, verschillende werken uit op deze Gentse bouwplaats. “We voerden de riolerings- en grondwerken uit en zorgden voor de verhardingen en de groenaanleg. Daarnaast zorgden we onder meer ook voor de volledige buitenverlichting, het bewakingssysteem, de stalen luifels met fietsenbeugels en de brandleidingen,” legt zaakvoerder Helena Hertsens uit. “Niet alleen de omvang maakt dit project speciaal, maar vooral het feit dat het ziekenhuis tijdens de werken gewoon op volle kracht bleef functioneren. Verder moesten we één van onze grootste wegenisprojecten ooit ook binnen een uiterst korte termijn en in samenwerking met niet één maar verschillende architecten en nevenaannemers uitvoeren.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117

De grote ketel die nergens te groot voor is

De staande condenserende gasketels van Remeha zijn toonaangevend in het segment van de hogere vermogens. De gietaluminium warmtewisselaar, de premix verbrandingstechniek, de handige transportwielen: het zijn succesfactoren die er voor hebben gezorgd dat deze Remeha ketels het warm kloppend hart vormen van talloze hotels, zorginstellingen, scholen, kantoren en andere grote gebouwen. De Remeha Gas 310 en 610 Eco PRO worden op specificatie gebouwd. Naast de techniek zijn ook het installatiegemak en de toegankelijkheid voor service en onderhoud erg vooruitstrevend. Remeha Gas 310 en 610 Eco PRO ketles zijn voorzien van de nieuwe Remeha Comfort Master besturingselektronica.

Remeha Gas 310/610 Eco PRO

De Remeha Gas 310 Eco PRO voldoet ruimschoots aan de eisen van gasrichtlijn 2009/142/EC en rendementsrichtlijn 92/42/EEG. Ook leverbaar in duo-uitvoering: Remeha Gas 610 Eco PRO, met onder andere een gecombineerde rookgasafvoeraansluiting. Warmtewisselaar uit corrosiebestendige gietaluminium leden. Premix verbrandingstechniek met gas-/luchtkoppeling. De ketels worden compleet gemonteerd en vooringesteld geleverd. Voorzien van transportwielen en verstelbare ketelpoten.

Meer informatie over deze of andere producten ? Scan de QR-code hiernaast met uw smartphone of ga naar www.remeha.be Remeha nv, Koralenhoeve 10, B-2160 Wommelgem T +32 (0)3 230 71 06 F +32 (0)3 354 54 30 E info@remeha.be

BESCHOEIINGSTECHNIEKEN Secans- en Tangenspalenwand met beton/soilmix Berlinerwand

•

Soilmixwand Damwand

FUNDERINGSTECHNIEKEN Funderingsputten Ø 30 tot 280 Avegaarpaal (CFA)

•

Verbuisde schroefboorpaal Micropaal

•

Boorpaal grote diameter

NIEUW

Soilmixpaal •

Vibropaal

Grondverdringende schroefpaal (GVS) Energiepaal

DIVERSE Bovenleidingsmassieven voor trein en tram Uitgraven buispalen en collectorputten Gasontspanningsputten Onderschoeiingswerken Grondankers Verliesputten Sanering

Lameire Funderingstechnieken nv Industrielaan 4 BE-9900 Eeklo T +32(0)9 379 72 77 F +32(0)9 379 72 78

www.lameireft.be

.be

info@lameireft.be

SERSKAMP WZC DEN ANKER

KLEINSCHALIG EN LAAGDREMPELIG WONEN EN ZORGEN In Serskamp, een deelgemeente van Wichelen, opent eind dit jaar ‘Den Anker’, een woonzorgcentrum met zestig seniorenflats. Dit kleinschalig rusthuis combineert een kwalitatieve zorg met een echt thuisgevoel. De coördinatie van de werken lag in handen van Aconcept Building Team.

120 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

SERSKAMP WZC DEN ANKER

Participanten aan het woord “DE KEUZE VOOR HET JUISTE FUNDERINGSSYSTEEM IS CRUCIAAL”

Opvallend aan Den Anker is dat dit woonzorgentrum duidelijk de kaart trekt van kleinschalig wonen en zorgen. Het cliché van het grote rusthuis is verleden tijd. Bij Den Anker is het contact tussen de bewoners onderling en met de verzorgers zeer belangrijk. Op die manier wordt de stap naar een woonen zorgresidentie al een stuk kleiner voor veel mensen. De werken werden begeleid door Aconcept Building Team uit Sint-MartensLatem. “De bouwheer had een originele kijk op een zorgcentrum en het was onze taak om dit in realiteit om te zetten,” aldus Borries Schutte. We hebben de keuze van architect en aannemers, de vergunningsprocedure, de opvolging van de werken, de budgetcontrole en de oplevering begeleid. Alles gebeurde in een open, aangename verstandhouding.”

GEEN KLASSIEK RUSTOORD Den Anker is dus geen klassiek rustoord. Het woonzorgcentrum bestaat uit vier woningen, die elk kleine woongemeenschappen van vijftien mensen zullen huisvesten. Elk van deze woongemeenschappen is afzonderlijk toegankelijk, zodat bezoekers en bewoners nooit langs een receptie moeten wandelen. Daarnaast zijn er vier woongelegenheden voor koppels voorzien en acht voor kortverblijf. Elk van de vier huizen beschikt over een gezamenlijke leefruimte waar bewoners samen kunnen koken of strijken. Op die manier behouden ze de aanknopingspunten met het dagelijks leven. In het ontwerp is onder meer gebruik gemaakt van typisch Belgische rode gevelsteen. Ook het spel van horizontale luifels en verticale elementen doet denken aan het klassieke straatbeeld in Vlaanderen. Op die manier gaat het woonzorgcentrum naadloos op in de omgeving, zonder als een kolos over te komen. Op die manier voelen de bewoners van het woonzorgcentrum zich nog steeds een deel van de lokale gemeenschap.

PASSIEF KOELEN “Den Anker is gebouwd volgens de hedendaagse normen op het vlak van isolatie en andere technieken. Bovendien probeerden we om voor zoveel mogelijk passieve koeling te zorgen. Airco is enkel nodig bij extreme temperaturen. Aan de zuidelijke en de westelijke kant is bovendien ook zonwering voorzien.” Aan Den Anker hangt een prijskaartje van 7 miljoen euro. Hiermee krijgt Serskamp er een mooie aanwinst bij op het vlak van ouderenzorg. “We blikken tevreden terug op deze opdracht,” aldus nog Schutte. “Ondanks de talrijke vergunningsperikelen van tegenwoordig hebben we de wensen van de bouwheer waar gemaakt.” ❚

TECHNISCHE FICHE Coördinatie Hoofdaannemer Liften Elektriciteit Schuifdeuren Fundering

Aconcept, Sint-Martens-Latem Juri, Zele Verolift, Gent KG Elektro, Deinze Rohan Projects, Overpelt Lameire funderingstechnieken, Eeklo

Lameire Funderingstechnieken uit Eeklo stond in voor de funderingstechnieken van ‘Den Anker’. Om de kelderverdieping op een zo efficiënt en veilig mogelijke manier aan te leggen, viel de keuze op een berlinerwand. Deze tijdelijke constructie is bovendien een zeer prijsbewuste oplossing. Het bedrijf is gespecialiseerd in funderings- en beschoeiingssystemen. Verschillende soorten putfunderingen, paalfunderingen, beschoeiingen en andere oplossingen behoren tot de mogelijkheden. Dankzij een hoogtechnologisch machinepark en een eigen studie- en ontwerpdienst is een veilig, milieuvriendelijk eindresultaat verzekerd. Bij Lameire Funderingstechnieken staat momenteel de derde generatie aan het roer. Het gevolg is dat dit bedrijf heel wat ervaring en kennis in huis heeft om voor elk project (zowel gebouwen als civiele constructies) het geschikte funderingssysteem te kiezen en uit te voeren. “Welke funderingstechniek we kiezen, hangt af van twee factoren,” weet zaakvoerder Bart Lameire. “Enerzijds moeten we het type ondergrond in overweging nemen. Anderzijds is er het type gebouw. Zowel de structuur als architecturale aspecten (zoals bijvoorbeeld het aantal niveaus) zijn van belang. Het kiezen van een geschikt funderingssysteem is zeer belangrijk, door het ontbreken van goede bouwgronden of omvangrijke ruimtes.” Bij WZC Den Anker werkte Lameire met een berlinerwand aan de straatzijde. “Dit is een van de meest goedkope, efficiënte vormen van beschoeiingswerken," aldus de zaakvoerder. “Zeker wanneer er een kelderverdieping is, zoals hier, is deze techniek aan te raden. De wand bestaat uit metalen profielen en platen, die we in de grond trillen. Vervolgens bouwt de aannemer tot vlak tegen de wand. Eens de kelderverdieping is afgewerkt en er een vloer op ligt, is de berlinerwand niet meer nodig. Vervolgens trillen we de plaat en de profielen er opnieuw uit. De berlinerwand is dus een tijdelijke constructie waarbij de bouwheer niet veel meer hoeft te betalen dan de arbeidskosten.”

LICHTGEWICHT SCHUIFDEURSYSTEEM ZORGT VOOR OPTIMAAL RESULTAAT Bij WZC Den Anker in Serskamp demonstreerde het in Overpelt gevestigde RoHan Projects dat het een echte specialist in schuifdeursystemen is. Twee werknemers plaatsen er 61 schuifdeursystemen, met inbegrip van de noodzakelijke retombes waaraan de schuifdeursystemen worden opgehangen. “In Den Anker gebruikten we lichtgewicht, met polystyreen gevulde deurbladen. Deze wegen heel erg weinig en zijn daardoor uiterst licht in de bediening,” verduidelijkt zaakvoerder Dirk Jan den Boggende. “Het gevolg is dat slijtage aan de loopwagens zeer beperkt blijft. In combinatie met de speciaal ontwikkelde geleiderail zorgden we voor een mooi afgewerkt totaalproduct.” “We demonstreerden hier hoe we gespecialiseerd zijn in de aanpak van zowel ziekenhuizen als verzorgingsinstellingen. Deze opdracht was speciaal omdat we voor een aannemer werkten die tevreden was over onze uitvoering van een vroeger project en ons daarom aan de bouwheer voorstelde als kwalitatief goed en prijstechnisch interessant.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121

14900473_kg.pdf

Mr. F.J. Haarmanweg 46, 4538 AS Terneuzen Telefoon +31 (0) 115 69 59 51 e-mail info@jurryprojects.nl www.jurryprojects.com

HOFLEVERANCIER

BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING

VEROLIFT, MEER DAN 40 JAAR ERVARING TOT UW DIENST! Topservice: 24 u op 24 u, 365 dagen per jaar! Maatwerk mogelijk voor alle liften Woningen ∙ Appartementen Commerciële gebouwen Zorgsector Liften zonder machinekamer Hydraulische liften ∙ Huisliften Liften zonder put en schachtkop Autoliften Onderhoud en Modernisering

Onze lift, uw comfort www.eeuwenaert.be

Hutsepotstraat 150 ∙ 9052 Zwijnaarde T 09 220 79 78 ∙ www.verolift.be Like ons op Facebook

08-10-14

17:15

SERSKAMP WZC DEN ANKER

Participanten aan het woord “COMBINATIE VERPLEEGOPROEPSYSTEEM MET TELEFONIE WAS MOOIE UITDAGING” KG elektro uit Deinze stond bij WZC Den Anker in voor de algemene elektriciteitswerken, met inbegrip van branddetectie, toegangscontrole, domotica, datasystemen en telefonie met geïntegreerd verpleegoproepsysteem. Kortom, het bedrijf voerde vooral die werken uit waarvoor het als specialist gekend is en waarbij het bij totaalprojecten verschillende systemen met elkaar combineert en integreert, dit zowel in de woningbouw als in de industriële sector. “Dit aantrekkelijke project met nieuwe technologieën, dat we aanpakten met vier werknemers en één projectleider, startte in september 2013 en wordt midden september 2014 opgeleverd,” legt zaakvoerder Kristof Goeminne uit. “Nieuw voor ons was de combinatie van het verpleegoproepsysteem met telefonie. We werkten voor de verlichting samen met HVP Lighting, sloegen voor het domoticasysteem van de gemeenschappelijke delen en de serviceflats de handen in elkaar met ANB Security, bouwden elektrische borden op samen met Schrack Energietechniek en voerden de datakasten en telefonie uit samen met Cebeo en Telict. Vooral door de integratie van verschillende systemen groeide Den Anker uit tot een uitstekende referentie naar toekomstige projecten en klanten.”

Participanten aan het woord DRIE LIFTAFMETINGEN IN ÉÉN GEBOUW In WZC Den Anker installeerde Verolift uit Zwijnaarde drie luxueus afgewerkte liften zonder machinekamer (MRL) uit hun Eco-line gamma, en dit volgens de toegankelijkheidsnorm. In vergelijking met traditionele liften zijn deze stiller, heel soepel en energiezuiniger. Verolift integreerde een lift met 90 graden-toegang en een draagvermogen van 630 kg, een lift met enkelvoudige toegang met hetzelfde draagvermogen en een brancardlift met een draagvermogen van 1.000 kg. Net zoals bij alle andere liftsystemen werkte Verolift met leverancier IGV. Het bedrijf zette twee ploegen met telkens twee monteurs in. De liften waren binnen de drie werkweken geleverd, geïnstalleerd, gekeurd en in gebruik genomen. “We realiseerden drie verschillende afmetingen binnen één project," getuigt zaakvoerder Francis Verrone. “Het belangrijkste is dat we aantoonden hoe we zowel bij liften in appartementsbouw als bij huisliften telkens voldoen aan de hoogste eisen voor het leveren en plaatsen van diverse lifttechnieken. Om een optimale service te garanderen volgen we elk project zelf op en werken we uitsluitend met eigen personeel. Bovendien is het voor ons uiterst belangrijk om met Europese producten te werken. We mikken immers op kwaliteitsinstallaties, niet op volume.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 123

ZEMST WZC ZONNESTEEN

Tekst | Koen Mortelmans

WZC Zonnesteen in Zemst

Omvangrijk woonzorgcentrum op visuele mensenmaat Op een onregelmatig gevormd perceel tussen twee straten ontwierp architectenkantoor Llox voor Anima Care een nieuw woonzorgcentrum met 84 kamers en 22 serviceflats. In dit project integreerde het ook een bestaande dokterswoning met een eeuwenlange bouwgeschiedenis.

124 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ZEMST WZC ZONNESTEEN

"De historische sporen waren goed zichtbaar," vertelt projectarchitect Dieter Wuyts. "Door een nabije bominslag tijdens de Tweede Wereldoorlog was het hele dak gewoon verschoven." Omdat de bouwgeschiedenis nog veel verder teruggaat, hadden de erfgoeddiensten het behoud van de woning opgelegd. "Essentieel is vooral dat de straatgevel historisch verantwoord is afgewerkt. Binnen hebben we het gebouw helemaal gestript en hedendaags heringericht. De buitengevels hebben we met een witte pleisterlaag afgewerkt, zodat de woning, ondanks haar gevarieerde bouwgeschiedenis, een homogeen karakter krijgt."

TRANSPARANTIE TROEF De rest van het woonzorgcentrum is uitsluitend nieuwbouw. Daarvoor waren slechts beperkte sloopwerken nodig: op het terrein stond alleen een kleine boerderij. Het nieuwe gebouw ontwikkelt zich L-vormig, met een lang volume langs één straat en een beperkt volume langs de drukke Brusselsesteenweg. "Die aanpak zorgt voor evenwicht met het bestaande bebouwing en laat ruimte voor een tuin,

die langs drie kanten is omsloten door de dokterswoning, de cafetaria en het hoofdgebouw." De cafetaria maakt deel uit van het verbindingsvolume tussen de oude woning en het hoofdgebouw en is zo beglaasd als enigszins mogelijk uitgewerkt. Dat geldt ook voor de dagzalen in het hoofdgebouw. Dit versterkt de transparantie tussen straat en tuin.

TERUGSPRINGENDE GEVELS Het hoofdgebouw omvat drie bovengrondse bouwlagen en een kelder. De serviceflats bevinden zich op de hoogste verdieping. De meeste bejaardenresidenties eronder zijn ingericht voor één bewoner, enkele zijn uitgevoerd als tweepersoonskamers. De kamers zijn uitgewerkt volgens hedendaagse inzichten, met schuifwanden, een inloopdouche,… Gelijkvloers en eerste verdieping tellen allebei twee leefgroepen, telkens met eigen leefruimte en keuken. "Op de tweede verdieping hebben we de gevels teruggetrokken. Verdeeld over de lengte van de lange gevel zijn er drie doorzichten in verwerkt. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125

Wij bieden u:

• Producten op maat, aangepast aan uw specifieke eisen en behoeften • Persoonlijke service en verkoop in heel België • Tormax dienst na verkoop in heel België, 24 u.- 7/7 Gontrode Heirweg 186 - 9090 Melle T. +32 (0)9 272 72 72 - com@tormax.be

www.llox.eu

BAV 201409-pub.indd 1

T +32 3 828 09 08

F +32 3 828 13 12 Lodewijk Mortelmansstraat 9 - 2610 Wilrijk

16-10-14 13:53

ZEMST WZC ZONNESTEEN

Op die manier oogt het geheel zo kleinschalig mogelijk." In de kelder zijn personeelsruimtes, bergingen, technische lokalen en een grootkeuken ingericht, maar ook een kapsalon en een publiek toegankelijke zone, die zowel voor kine-oefeningen kan dienen dan als 'stille' ruimte. De dokterswoning kreeg houten vloeren, omdat er onzekerheid bestond over de draagkracht van de eeuwenoude fundering. Daarover moeten komende generaties zich alvast geen zorgen maken voor de huidige nieuwbouw: die bestaat uit een combinatie van betonpanelen en dragend metselwerk, die rusten op funderingspalen, een funderingsplaat, kolommen, betonbalken en tussenvloeren, opgebouwd met welfsels. De façades zijn afgewerkt met gelijmd gevelmetselwerk en glasoppervlaktes. Langs de Leopoldstraat is een aantal erkers in het gevelvlak ingewerkt, afgewerkt met witte kunstharspanelen. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Studies technieken en EPB-verslaggeving Mobiele wanden Start werken Oplevering gesloten ruwbouw Ingebruikname Vloeroppervlakte Investering

Anima Care, Antwerpen Llox architecten, Antwerpen studieburo r boydens, Brugge en Brussel FDS, Drongen 16 augustus 2012 20 augustus 2013 eerste semester 2014 6.377 m² 10,4 miljoen euro (excl. erelonen en BTW)

Participanten aan het woord STUDIEBUREAU R BOYDENS – TECHNISCHE INSTALLATIES "Wij stonden in voor het ontwerp en de opvolging van de werken aan de technische installatie. Eveneens hebben we het bepalen van de wettelijk vereiste energieprestaties begeleid," vertelt Wim Dieltjens, branch manager Brussel bij studiebureau r boydens (Brugge en Brussel). "Het gebouw is uitgerust met een WKK-installatie van 40 kW voor de gebouwverwarming en de productie van sanitair warm water. Om de piekvraag op te vangen zijn er ook condenserende gasketels aanwezig. Een centraal gebouwbeheersysteem stuurt de verlichting, het oproepsysteem, de klimatisatie, de energiemonitoring, kortom heel het gebouw aan en visualiseert het. Dat is een vrij unieke aanpak, maar we streven ernaar om in de toekomst meer op deze manier te werken. Dit is echter niet evident, omdat elk platform zijn eigen kennis en noden heeft. De centralisatie biedt de eigenaar de mogelijkheid om op afstand alle gebouwen op te volgen. Voor Animacare voltooien we momenteel een vergelijkbaar project in Haut-Ittre. De oplevering hiervan is gepland tegen einde 2014."

SCHOCKAERT RIOLERINGSWERKEN – RIOLERING Schockaert Rioleringswerken (Zele) stond in voor de aanleg van de rioleringsleidingen onder de vloerplaat van de kelder. "Het tracé bestaat zowel uit PVC SN 4 als HDPE PN 4-leidingen en hulpstukken," licht zaakvoerder Patrik Schockaert toe. "We gebruikten PVC voor alle leidingen vanaf RWA- en DWA-afvoerpunten, uitgezonderd de lozingsleidingen van de keukenapparaten. HDPE is veel beter bestand tegen de hogere temperaturen van keukenafvoerwater." Riolerings- en verhardingswerken vormen de hoofdbezigheid van Schockaert. "In rioleringswerken kunnen we ons onderscheiden door de doorgedreven kennis in het plaatsen en verlassen van HDPE-leidingen. Het is een kwestie van zorgvuldig en proper werken, zodat elke las perfect (water)dicht is. Toch zijn er weinig bedrijven die deze werken voldoende onder de knie hebben." Schockaert werkte ook mee aan onder meer AZ Sint-Maarten in Mechelen, de renovatie van het Albert I-monument in Nieuwpoort, het Emmaüsinstituut in Aalter, het Sint-Claracollege in Arendonk, de NMBS-perronoverkapping in Oostende, de Deurganckdoksluis in Beveren-Waas, school en revalidatiecentrum Kasterlinden in Sint-Agatha-Berchem en het havenhuis van Antwerpen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127

STABROEK SERVICEFLATS

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Llox Architecten

Serviceflats met karakter

voor Stabroek

parkeerplaatsen voor de bewoners en oplaadpunten voor elektrische fietsen en elektrische scooters, almaar populairder bij ouderen. "Bezoekers en serviceverleners parkeren op de begane grond, waar we ook een kiss & ride zone intekenden voor het kinderdagverblijf." De opdrachtgever maakte er ook een punt van dat de 41 serviceflats niet allemaal identiek mochten zijn. "De meest kenmerkende verschillen zitten in het aantal slaapkamers, de aanwezigheid en de omvang van een terras en de totale oppervlakte. Er zijn flats van 59 m², maar ook van 90 m². Elke serviceflat beschikt over een flink pakket domotica, aangestuurd via een tablet tegen de muur. "Daarmee kunnen ze niet alleen zorgverleners oproepen, maar ook met de bewoners van andere flats telefoneren, via het systeem voor videoparlofonie. In een later stadium zal het ook gebruikt worden om in het rusthuis maaltijden te bestellen. Maar in de serviceflats is koken geen probleem. Er staan geen kitchenettes, maar degelijke keukeneilanden."

IETS MEER Stabroek is een eerder onopvallend dorp in de Antwerpse polders. Het 'godshuis' Aalmoezenier Cuypers was er één van de meest kenmerkende gebouwen, ook al wegens de ligging bij het binnenrijden van het dorp. De opdracht voor architectenkantoor Llox impliceerde dan ook het behoud van dit karakter.

De afwerking heeft net "dat ietsje meer." Dat merk je aan talrijke details, zoals de ingewerkte schilderijrails, inox handgrepen, volkunsstof werkbladen in de keuken, PU-vloeren in badkamers, bergingen en gangen en aan het bamboe –nagroeibaar materiaal bij uitstek– parket. Op het inspringende hoogste dak staan de technische installaties voor de luchtverversing en de koeling, volledig uit het zicht onttrokken. De andere daken, inbegrepen dat van de parkeergarage, zijn intensieve groendaken. Naast regenwaterbuffering hebben ze ook een esthetische functie als zichtdak. ❚

De nieuwbouw onttrekt het bestaande gebouw grotendeels aan het zicht. Het herneemt wel de kenmerkende bouwmaterialen ervan: baksteen en breuksteen. De hedendaagse accenten zitten in de vormgeving, de ritmiek van ramen en gevels en de technische infrastructuur. "De belangrijkste uitdaging was een gebouw creëren dat zich voldoende onderscheidt van het bestaande gebouw maar er ook niet volledig mee breekt," blikt architect Geert Bekaert terug. "Het moest een eigen, hedendaags karakter hebben en vernieuwing uitstralen en tegelijk aansluiten bij het bestaande gebouw. De nieuwbouw is groter dan het bestaande rusthuis en daardoor ook dominant. De oude baksteen was niet meer verkrijgbaar, maar we vonden een recent type met een benaderende tint. De stenen van de nieuwbouw zijn niet gemetseld, maar verlijmd. Dit verleent de gevelvlakken een meer egaal uitzicht. Als alternatief voor de breuksteen uit beton is nu gekloofde blauwe hardsteen gekozen.

LICHT EN LUCHTIG Het gebouw bestaat uit twee balkvormige baksteenvolumes, omarmd door een volume in hardsteen. Deze twee balkvolumes verwijzen naar de vleugels van het oude godshuis. Een belangrijke troef van de nieuwbouw is de levendigheid die tot stand komt door de vele overkragingen en de binnenpatio. Het bewust vermijden van kolommen en veel glaspartijen geven het gebouw een lichte en luchtige indruk. "Zo konden we ook een klassiek probleem bij seniorenresidenties vermijden: eentonige, rechte gangen." Op de begane grond zijn een cafetaria, een polyvalente zaal, een kinderdagverblijf en enkele kantoren ingericht. Het gebouw is ook volledig onderkelderd. Ondergronds bevinden zich de

128 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever vzw Aalmoezenier Cuypers, Stabroek Ontwerp Llox architecten, Antwerpen Start werken april 2012 Oplevering mei 2014 Vloeroppervlakte 6.124 m² Investering 9 miljoen euro

STABROEK SERVICEFLATS

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 129

ASIB BVBA INDUSTRIELE / ALGEMENE SCHILDERWERKEN SCHILDERWERKEN • STRAALWERKEN • METALLISATIEWERKEN SPRUITWERKEN • BRANDVERTRAGENDE COATINGS

14900380_asib.indd 1

03-07-14 11:01

Grond-, wegenis-, en omgevingswerken Alsook afbraakwerken! Wulteputte Boudewijn Bvba Industriezone E 17 – 1073 • Zoomstraat 12 • B-9160 Lokeren Tel. +32 (0) 9 346 72 35 • Fax. +32 (0) 9 345 83 50 • evelien@wulteputtebvba.be

www.wulteputtebvba.be 130 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

GENT UZ NIEUWBOUW PATHOLOGIE

NIEUWBOUW

VOOR UNIVERSITEIT GENT Het Universitair Ziekenhuis Gent neemt eind oktober 2014 een vervangingsnieuwbouw in gebruik voor pathologische anatomie en dissectie. Het gebouw bestaat uit drie bouwlagen en een technische verdieping, samen goed voor een oppervlakte van 3.500 m². Het lage-energie-gebouw heeft de vorm van een trapezium en de gevels zijn bewust maximaal zongericht. Ook een groendak maakt deel uit van het ontwerp. Dit verbetert de isolatie van het dak en vertraagt de afvoer van regenwater.

MICROSCOPISCH ONDERZOEK In de kelder vinden we de lokalen voor dissectie van de faculteit geneeskunde van de Universiteit Gent. Hier worden ziekteprocessen in verschillende stadia geanalyseerd. Het gaat om een dissectiezaal met ruimte voor 180 personen, een zone voor behandeling en bewaring van lichamen en een kleine administratieve en logistieke ruimte.

Het gelijkvloers en de eerste verdieping zijn gereserveerd voor de afdeling pathologische anatomie van het UZ Gent. Via microscopisch onderzoek van cellen en weefsels stelt deze afdeling diagnoses op, die de verdere behandeling bepalen. Een voetgangersbrug verbindt de nieuwbouw met het bestaande gebouw P8.

BRANDWERENDE SCHILDERWERKEN Voor de uitvoering van brandwerende schilderwerken op verstevigingen en windverbanden van de stalen constructie van technische verdieping op het dak, werd Asib ingeschakeld. “De gevolgen van brand op de stalen draagconstructies van gebouwen zijn enorm,vertelt Véronique Roba van Asib. "Daarom is het belangrijk dat deze constructies beveiligd worden tegen brand, met behulp van een brandwerende coating. Wij kunnen coatings aanbrengen die het metaal een half uur tot maximum twee uur lang beschermen tegen het vuur. Voor de start van de werken hebben we een berekening gemaakt van de benodigde laagdiktes. De vereiste metingen voerden we uit tijdens en na de werkzaamheden, pas daarna hebben we de attesten uitgereikt.”" ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 131

GENT TER HOVINGEN

Uitgekiende verwarming en koeling voor RVT Ter Hovingen Langs de Gentse Kliniekstraat is al verschillende jaren de gefaseerde bouw bezig van een RVT met in totaal 185 bedden, verschillende leefruimtes een ondergrondse parking en een grootkeuken. De opdeling in vier fasen was nodig om het bestaande rusthuis te kunnen behouden. Na de eerste fase werd een interne verhuis georganiseerd en kon men aan de tweede fase beginnen. De tweede fase bestond terug uit een nieuwe vleugel met ondergrondse parking, inclusief de ombouw van het bestaande klooster, met behoud van de kapel. De derde fase bevatte ondermeer de leefruimte en de grootkeuken. De laatste fase is de straatvleugel.

FASERING MET VOORDELEN Het hele concept moest pragmatisch, praktisch en gebruiksvriendeljik zijn. De fasering noopte de aanleg van een afzonderlijke stookplaats per fase. Energetisch had dit ook een voordeel in vergelijking met ene centrale stookplaats: het vermijdt lange transferleidingen die veel warmteverlies geven. Iedere stookplaats heeft zijn eigen condenserende ketels, zijn eigen luchtgroep voor balansventilatie met hoogrendementsrecuperator (energierecuperatie uit de extractielucht) en EC-ventilatoren. De balansventilatie laat ook toe om tijdens de nacht aan free cooling te doen (nachtspoeling). Hiemee kan eventueel de 'opgehoopte' warmte afgevoerd worden en verse frisse nachtlucht binnengebracht worden. Daarmee is het gebouw de volgende dag terug op 'temperatuur.' Dit is vooral belangrijk tijdens warme zomerdagen. Iedere stookplaats heeft ook zijn eigen sanitair warmwaterbereiding in een zonneboiler van 500 liter met zonne-

132 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

collector. Deze zonneboiler is hier echt zinvol, want een RVT heeft een typisch hoog warmwaterverbruik.

UIT DE BODEM De keuken is uitgerust met een eigen direct gasgestookte condenserende warmwaterboiler, dit om verliezen over te lange leidingen te vermijden en de lokale verbruikspieken –zoals tijdens de afwas– op te vangen. Iedere fase heeft ook zijn eigen metingen voor water-, gas- en elektriciteitsverbruik. De keuken heeft haar eigen monitoring. Voor de verwarming/koeling (via vloerverwarming) van de grote leefruimte, een onderdeel van de derde fase, werd een bodemgekoppelde warmtepomp geïnstalleerd. Hiervoor is een BEO-veld aangelegd, met vier boringen tot op een diepte van 85 meter. De warmtepomp onttrekt warmte uit de bodem tijdens de winter en brengt deze op een hoger temperatuursniveau. Aan het einde van het stookseizoen is de bodem afgekoeld. Deze bodemkoude kan vervolgens (zonder gebruik van de warmtepomp) aangewend worden tijdens periodes met koudevraag (passieve koeling). Voor piekmomenten, zoals op koude winterdagen, blijft de stookplaats van die fase ter beschikking. Enkel tijdens heel warme dagen wordt de warmtepomp gebruikt als koelmachine. Door het gebruik van de opgeslagen koude wordt de bodem opnieuw opgewarmd, met het oog op een verbeterd warmtepompbedrijf tijdens het volgende stookseizoen. ❚

GENT TER HOVINGEN

Participanten aan het woord WULTEPUTTE –GROND- EN OMGEVINGSWERKEN, WEGEN EN RIOLERING

Wulteputte (Lokeren) voerde de grond-, riolerings-, wegenis- en omgevingswerken uit voor WZV Ter Hovingen. " Onze grote troef is het totaalpakket aan dergelijke werken, verklaart zaakvoerder Boudewijn Wulteputte, die het bedrijf in 1998 oprichtte. "De afbraakwerken lieten we over aan ons zusterbedrijf Fidabo." Wulteputte werkt ook dikwijls voor spoorwegbeheerder Infrabel, voor het vernieuwen van spoorwegbeddingen, het aanleggen van perrons en het vernieuwen van overwegen. "De opdracht voor Ter Hovingen was bijzonder wegens zijn fasering: de eerste werken vonden voorjaar 2012 plaats, de laatste einde 2014. Maar als referentie is het een mooi voorbeeld van welke werken allemaal in onze mogelijkheden liggen. Recent stond Wulteputte ook in voor de vervangingsnieuwbouw van een WZC in Hamme –in opdracht van Dexia– en voor de omgevingsaanleg voor de algemene ziekenhuizen van Oudenaarde en Lokeren. Het bedrijf stelt 45 mensen tewerk, maar is nog altijd een familiebedrijf. Naast het eigen hoofdkwartier en recyclagecentrum in Lokeren beschikt het ook over een depot in Belsele en over de recent overgenomen BVBA Johan Sanders in Sinaai.

TECHNISCHE FICHE Studies technieken Studies stabiliteit Schuifwanden Liften Foamglas Handgrepen, metalen trappen, trapleuningen, borstweringen

Erbeko, Oosterzele Fraeye & Partners, Sint-Amandsberg RoHan Projects, Overpelt Coopman, Waregem Pittsburgh Corning Europe

Granox, Hooglede

Participanten aan het woord PLAFONDHOGE SCHUIFWANDEN ALS ALTERNATIEF VOOR ZWEEFWANDEN

Bij het WZC Ter Hovingen leverde en plaatste RoHan Projects, een vier man tellende bvba uit Overpelt, negentig plafondhoge schuifwanden. RoHan Projects is gekend voor het leveren van totaaloplossingen op het gebied van schuifdeuren, die zowel in als voor de wand schuiven, en dit In RF0-, RF30-als RF60-uitvoeringen. RoHan Projects illustreerde het belang van (vak)kennis bij het uitvoeren van dergelijke werken. “Het doet mij vooral plezier dat de opdrachtgever voor ons koos als alternatief voor zweefwanden, omdat wij een kwalitatief vergelijkbaar, maar budgetvriendelijker product aanbieden. We toonden aan hoe belangrijk een grondige kennis van de eigen netwerkmarkt is, waarin veel projectbezoeken worden gedaan voor er besluiten worden genomen over de toe te passen materialen,” getuigt zaakvoerder Dirk Jan den Boggende. Eerder leidde RoHan Projects andere prestigieuze WZC-projecten in goede banen (zoals Hoevezavel in Lommel, Immaculata in Overpelt en Sint-Anna in Herentals) en demonstreerde het zijn kunnen in een andere specialiteit, die van de ziekenhuizen, onder meer bij het Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk en ziekenhuis De Asster in Sint-Truiden.

“GEFASEERDE UITVOERING VOOR GEBOUW MET DELICATE FUNCTIE DAT IN GEBRUIK BLEEF”

Fraeye & Partners uit St.-Amandsberg bij Gent staat al sinds jaar en dag bekend als een specialist in stabiliteitsstudies. Ook bij het WZC Ter Hovingen stond dit twaalf medewerkers tellende studiebureau in voor de stabiliteitstudies voor fundering, kelder en bovenbouw. Net als bij alle andere projecten maakte het hiervoor gebruik van zijn talrijke computers met moderne en sterk ontwikkelde rekenen tekenprogramma’s voor de praktische uitwerking van opdrachten. “Deze opdracht vormde voor ons niet zozeer technisch een uitdaging. Wel hadden de twee medewerkers die dit WZC aanpakten de handen vol met het feit dat de uitvoering gefaseerd verliep, omdat dit gebouw met een hoogst delicate functie tijdens de werken in gebruik bleef,” verduidelijkt gedelegeerd bestuurder Ignace Holemans . “Zij deden dit uitstekend en bevestigden daarmee de ver doorgedreven knowhow van ons bureau, die we eerder al bij gelijkaardige projecten demonstreerden. Dat was onder meer zo bij de WZC’s Broekpoort van het OCMW in Mechelen en van Sint-Barbara in Herselt (uitbreiding in twee fasen) en het RVT Sint-Anna in Herentals.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 133

EEKLO AZ ALMA

Tekst | Johan Debaere Beeld | MBG

AZ Alma bouwt ziekenhuis van morgen

Fraaie verpakking en sterke inhoud voor ziekenhuis Eeklo In 2017 verhuizen beide campussen van AZ Alma naar een nieuwbouwziekenhuis aan de Ringlaan in Eeklo –dé visualisering van de fusie tussen het vroegere Elisabeth Ziekenhuis van Sijsele en de Heilig Hartkliniek van Eeklo. In twee jaar tijd bouwde ruwbouwaannemer MBG de structuur en de huid van een site van ongeveer 60.000 m². In de komende twee jaar volgt de afwerking van de binnenkant. Het management AZ Alma, Grontmij en AAPROG Architecten zorgen ervoor dat het werk volgens een strak schema wordt uitgevoerd, waardoor de einddatum oktober 2016 blijft. AZ Alma is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van het Elisabeth Ziekenhuis en de Heilig Hartkliniek. Omdat schaalvergroting zich opdrong, ondertekenden beide ziekenhuizen een fusieakkoord dat in 2003 van kracht werd. Drie jaar werkten ze intensief samen, tot aan de definitieve fusie in juli 2006 Op 1 februari 2007 kreeg het nieuwe fusieziekenhuis zijn naam, slagzin en logo: AZ Alma, zorg met een hart. “De gebouwen van beide campussen voldeden echter niet meer aan de behoeften van een hedendaags zorgproject. Daarom drong een nieuwbouw zich op,” vertelt Henk Vincent, directeur facilitaire diensten en masterplan van AZ Alma. “Toen ik hier in januari 2004 startte, was er enkel een bouwintentie, waardoor we vanaf een blanco blad konden beginnen. In februari 2004 verzamelde ik daarom liefst 24 werkgroepen vanuit elke dienst van het ziekenhuis om onze wensen af te stemmen en aan de architecten over te brengen.” Architect Jo De Maesschalck vult aan: “Een lang ontwerpproces van 2004 tot 2010 leverde uiteindelijk een definitief ontwerp voor de bouwvergunning op. Functionaliteit, duurzaamheid en ‘zorgverblijf’ staan centraal bij de realisatie van dit regionale, goed bereikbare en servicegerichte ziekenhuis. Door verfijningen van het programma en het gebruik van nieuwe materialen en technieken, evolueert het ontwerp mee met de tijd. Op die manier

134 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

is het ziekenhuis bij de opening niet gestoeld op inzichten van tien jaar geleden, maar klaar voor een periode van dertig tot vijftig jaar.”

‘HART’ VAN HET ZIEKENHUIS Het concept bestaat uit twee grote T-vormige ziekenhuisvleugels, met een achterliggend medisch-technisch blok en centraal een ‘glazen’ atrium als hart van de site. De beide vleugels (Blok B & C) bestaan uit zeven bouwlagen, waarvan één deels ondergronds en een dakverdieping met de technische lokalen. De begane grond is licht en transparant en lijkt losgetrokken van de andere verdiepingen. In deze vleugels komen onder meer de pediatrie, de materniteit en het verloskwartier, het dagziekenhuis, de geriatrie en verschillende verpleegeenheden. De medisch-technische blokken D & E hebben drie bouwlagen en omvatten onder andere de spoedopname en de intensieve zorg, de radiologie, de nierdialyse, de operatiekwartieren, de apotheek, de keuken en de magazijnen. “De patiënten en bezoekers zullen via een opvallende rode ‘aorta’ uit staal en glas, omgeven door een spiegelend watervlak, in het ‘hart’ van het ziekenhuis terechtkomen”, aldus Vincent. “Deze centrale entreehal met zijn glazen dak, panoramische liften, ontvangstbalie, restaurant, zithoeken, groene zones en kunstintegratie zal eerder de sfeer van een hotel dan die van een ziekenhuis oproepen. Alle andere gebouwen sluiten op dit ‘hart’ aan.”

EEKLO AZ ALMA

Participanten aan het woord ELECTRO ENTREPRISE – VAN BRAECKEL – BUILDING IQ –SYSTEEMINTEGRATIE TECHNIEKEN Electro Entreprise (Gullegem) is een familiebedrijf, opgericht in 1936. Vandaag is het uitgegroeid tot een installatiebedrijf met meer dan tweehonderd medewerkers. “We zijn voornamelijk gespecialiseerd in zorgprojecten,” zegt gedelegeerd bestuurder Karl Neyrinck. “We werken daarbij in vele gevallen samen met onze partners Van Braeckel (Sint-Martens-Latem), een sterke speler op het vlak van HVAC met een ervaring die teruggaat tot 1920, en Building IQ (Sint-Andries Brugge), die de gebouwenbeheersystemen benadert als het brein van het gebouw. Van Braeckel heeft vijfenzestig mensen in dienst, waaronder een vijftigtal installateurs, en Building IQ stelt vijf mensen tewerk.” In AZ Alma zorgt Electro Entreprise als systeemintegrator voor de volledige elektrische installatie en de integratie met alle mogelijke koppelingen. Vaste partner Van Braeckel neemt een substantieel deel van het HVAC-systeem en het sanitair voor zijn rekening, terwijl Building IQ het volledige gebouwenbeheersysteem integreert. “Dit project is in opstart en zal een tweetal jaar duren. In het begin van de werken zullen we met een twintigtal werknemers op de bouwwerf actief zijn. In piekperiodes kan dat aantal tot 35 stijgen,” legt Karl Neyrinck uit. “Electro Entreprise heeft heel veel referenties en lopende bouwplaatsen, maar het AZ in Eeklo behoort zeker tot de grotere. De omvang maakt het dan ook een heel uitzonderlijk project.”

TIMING EN PLANNING BELANGRIJK MBG, als hoofdaannemer ruwbouw, startte op 7 maart 2012 met de eerste paalfunderingen op het terrein. “In een periode van ruim twee jaar konden we de gesloten ruwbouw van het ziekenhuis met het atrium uitvoeren, twee parkeergebouwen realiseren en ook de volledige omgevingsaanleg afmaken”, legt Kurt van den plas, directeur der werken bij MBG uit. “Het welslagen van een project wordt bepaald door een grondige werfvoorbereiding. Ons team bestaat hier uit een projectdirecteur, twee projectleiders, een projectingenieur prefab en drie werfleiders.” De structuur bestaat uit een betonskeletbouw, opgebouwd rond ter plaatse gestorte kernen, waar omheen een huid geplaatst werd. Deze huid bestaat uit metselwerk met een mix van drie verschillende tinten gevelsteen, vezelcementgevelplaten, aluminium lamellen en accenten in rode Alucobond-cassettes. Dit najaar moeten de gebouwen wind- en waterdicht zijn en moet de buitenaanleg met omheining, wegeniswerken, bezoekersparkeerplaats en personeelsparkeerplaats met onderliggend Beo-veld - met 108 boringen - af zijn. Architect De Maesschalck: “De werken verlopen volgens een strikt schema. Al bij het concept van de ruwbouw anticipeerden we op een aantal potentiële conflicten, die zich bij de afwerking konden voordoen. Zo kon het buitenschrijnwerk bijvoorbeeld volledig onafhankelijk van de gevelbekleding geplaatst worden. Ook de opeenvolging van de werken aan de binnenkant van de gebouwen moet volgens een strikte planning per afdeling en per niveau van boven naar beneden gebeuren. Verschillende typekamers vormen het laboratorium waar de aannemers hun werk op elkaar laten aansluiten.”

OP SCHEMA Vanaf nu zullen de omwonenden en passanten de gebouwen minder snel zien veranderen. Maar de werken gaan gewoon verder en op bepaalde dagen zullen ruim driehonderd arbeiders op de werkvloer bezig zijn met de integratie van technieken en de afwerking van de binnenkant. Eén objectief: een oplevering in oktober 2016. ❚

De partners waren ook betrokken (apart en/of samen) bij andere zorgprojecten, zoals het AZ Groeninge Kortrijk, het Jan Palfijn Ziekenhuis van Gent en het Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper, WZC De Ril in Middelkerke en de serviceflats Mater Amabilis in Wervik. Naast deze zorgprojecten werkten ze ook mee aan andere projecten, waaronder de REO Veiling (Roeselare), SkylinE40 (Aalst) en het Berlaymontgebouw (Brussel).

EMOTEC – PRODUCTIE EN MONTAGE VAN STAALCONSTRUCTIES

De productie en de montage van speciale staalconstructies is een kolfje naar de hand van familiebedrijf Emotec, een onderdeel van de Emergo-Group. Daarom kozen de architecten en bouwheer van AZ Alma in Eeklo deze specialist voor de productie en montage van alle staalconstructies voor het atrium, de gevels en de technische ruimtes. “De constructie in het atrium kreeg een ‘vogelnest’-vorm. Het Olympisch Zwembad van Peking diende als inspiratiebron voor deze speciale vormgeving,” vertelt afgevaardigd bestuurder Paul De Neef. “Een complexe constructie en een plaatsing op een zeer geringe oppervlakte maakten dit project wel zeer uitzonderlijk. Dertig medewerkers waren dan ook gedurende anderhalf jaar met dit project bezig.” Verder staat Emotec in de sector bekend voor zijn computergestuurde vijzeltechnieken. Architecten en bouwheren kunnen er ook terecht voor de productie en montage van de brugdekvoegen en oplegtoestellen, want Emotec is exclusief licentiehouder van Maurer. Fietsers- en voetgangersbruggen, passerelles, luifel- en dakstructuren, portieken, polygonen en zware liftingstructuren maken het gamma compleet. Zo produceerde en monteerde de firma onder meer de passerelle over de Ourthe in Barvaux, de Placerelle in Charleroi en de portieken van treinviaduct Blauwe Toren in Brugge.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 135

VENTILATIE LUCHTKANALEN LUCHTBEHANDELING De Arend 18 8210 Zedelgem tel. 050 25 25 10 info@beltherm.be

www.beltherm.be

EEKLO AZ ALMA

Participanten aan het woord BELTHERM – INSTALLATIE LUCHTBEHANDELINGSTECHNIEKEN

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Management AZ Alma, Eeklo Projectmanagement Grontmij, Brussel Architect AAPROG Architecten, Wetteren,

projectarchitect Jo De Maesschalck

Aannemer ruwbouw MBG, Wilrijk en infrastructuur Aannemer afwerking Wycor, Wetteren Aannemer elektrische installaties Electro Entreprise Gullegem Aannemer HVAC en thv Declerck - Beltherm - Van Braeckel, Izesanitaire installaties Vloeren Vast meubilair Liften Medische gassen Start werken Einde werken

gem en Zedelgem en Sint-Martens-Latem thv Alba (Oxfloor-Bourgeois), Lebbeke Bekaert Building Company (BBC), Waregem Kone, Kontich Heyer, Sint-Truiden maart 2012 voorzien oktober 2016

Beltherm (Zedelgem) verzorgde binnen de tijdelijke handelsvereniging Declercq – Beltherm – Van Braeckel het aerolisch gedeelte van het pakket HVAC voor AZ Alma. “We zullen voor het ziekenhuis ongeveer 40.000 m² rechthoekige luchtkanalen produceren. Deze kanalen voldoen aan luchtdichtheidsklasse C,” legt gedelegeerd bestuurder Jan Segaert uit. “Momenteel is ongeveer 20% van de werken uitgevoerd, maar het project loopt nog tot eind 2015. Zes maanden voor de start van de montagewerken waren onze mensen al met de voorbereiding bezig. We maakten tekeningen, selecteerden het materiaal en zetten de coördinatie met de andere technieken op punt.” Beltherm, opgericht in 1954, is vandaag gespecialiseerd in luchtbehandeling in al zijn facetten. “We stellen momenteel 115 medewerkers te werk met twintig montageploegen in Zedelgem, dertien in Nazareth en zeven in Eksel,” zegt Segaert. “De laatste jaren zijn we meer en meer actief in de zorgsector, waar de eisen naar luchtdichtheid en correcte afregeling heel hoog liggen. AZ Alma is door zijn omvang een uitzonderlijk project. Dankzij onze ervaring, de hoge capaciteit van onze productie en montage kunnen we de kwaliteit van dergelijke installaties garanderen en ook de grotere opdrachten aan.” Naast het AZ van Eeklo is Beltherm ook actief in AZ Maria Middelares (Gent) en het Sint-Andriesziekenhuis (Tielt). Er zijn ook lopende bouwplaatsen in rusten verzorgingstehuizen, kantoren, culturele centra, sporthallen, zwembaden, industriële toepassingen in de voedings- en de farmaceutische industrie.

FOTO MBG

CE gecertificeerd volgens EN 1090-1 + A1:2012 Uitvoeringsklasse: EXC3

We add the steel to your construction.

INDUSTRIEZONE °583 // RIJKSWEG 91 // 2870 PUURS // T: +32 3 860 19 70 // INFO@EMERGO.BE PROJECTEN, REFERENTIES EN PRODUCTENGAMMA: WWW.EMERGO.BE BOUWEN AAN VLAANDEREN | 137

Electro Entreprise NV Oostlaan 5 - 8560 Gullegem telefoon 056 42 53 43 - fax 056 42 14 43 eeg@electro-entreprise.be Electro Entreprise Gullegem (EEG) is actief in het ontwerp, de realisatie en installatie van elektrische totaalprojecten. We werken zowel voor de rusten verzorgingssector als in utiliteits- en industriële gebouwen. We beschikken over een erkenning klasse 8, een jarenlange ervaring en een bijzonder competent personeelsbestand. Alle medewerkers krijgen ook permanent een doorgedreven theoretische en praktische begeleiding door onze eigen ingenieurs, ervaringsdeskundigen en dit i.s.m. leveranciers en externen.

In het AZ Alma Eeklo project zorgt Electro Entreprise als systeem integrator voor de volledige elektrische installatie en integratie met al zijn mogelijke koppelingen Bovendien werken we met vast samengestelde teams, wat bevorderlijk is voor de efficiëntie en de kwaliteit van het geleverde werk. Door onze schaalgrootte kunnen onze klanten ook altijd rekenen op een enorme flexibiliteit. Als onafhankelijk familiaal bedrijf met een vlakke ondernemingsstructuur, zijn we in staat snelle beslissingen te nemen en efficiënt te werken. Onze nauwe betrokkenheid bij de lopende projecten en de lange termijnvisie die we hierbij voor ogen houden, zijn absolute pluspunten. De focus ligt op een gezond en rendabel bedrijf, een onberispelijke kwaliteit van onze opgeleverde projecten en tevreden klanten. De vaste partners van Electro Entreprise NV zijn Van Braeckel (verwarming, ventilatie, aircondition en Building IQ (volledige integratie gebouwenbeheersysteem)

www.electro-entreprise.be

BALEN WZC TER VEST

BODEMGEKOPPELDE WARMTEPOMPINSTALLATIE EN ZONNECOLLECTOREN VOOR ELK WOONBLOK

OCMW VAN BALEN BOUWT NIEUW WOONZORGCENTRUM In je eigen omgeving wonen, gezond en gelukkig oud worden: dit is wat veel ouderen willen. Maar in de meeste gevallen is de private woning dan niet meer geschikt om de minder mobiele oudere te ondersteunen. Door de vergrijzing van de bevolking neemt de vraag naar woonzorgfaciliteiten nog steeds toe. Ook het OCMW van Balen, een gemeente met meer dan 20.000 inwoners, kent dit probleem en bouwt momenteel naar een ontwerp en de visie van Osar Architects en een technisch concept van studiebureau r boydens het nieuwe woonen zorgcentrum Ter Vest. Dit najaar nemen de bewoners er hun intrek. Het nieuwe woonen zorgcentrum omvat in totaal 101 woongelegenheden, een cafetaria, een polyvalente zaal alsook de nodige administratieve- en bergruimtes. “Bij dit ontwerp gaan we niet uit van één instituut, maar van een collectie van zes individuele woningen, telkens voor zestien of zeventien bewoners. Deze blokken hebben twee bouwlagen, die op de eerste verdieping met elkaar verbonden zijn. Deze

site omvat op loopafstand van de woningen ook een klein administratief gebouw, de ‘schuur’,” zegt architect Marcel Oudt. “Elk woonblok omvat op het gelijkvloers de gemeenschappelijke leef- en woonruimtes, terwijl de bewonerskamers met eigen badkamer op de eerste verdieping ondergebracht zijn. Die kamers bestaan uit drie zones: een inkomgedeelte, een woonen slaapgedeelte en een sanitaire cel.” De verbinding

tussen de verschillende blokken moet het verplegende personeel toelaten, zich snel van het ene naar het andere blok te verplaatsen. Het administratief gebouw bestaat uit cellenkantoren en vergaderzalen, maar huisvest ook een polyvalente ruimte, waar het woonen zorgcentrum groepsactiviteiten kan organiseren. “Alle gevels van de woningen bestaan uit een eenvoudige rode baksteen in combinatie met zichtbeton, maar de vormgeving is door de gevelopeningen wel telkens verschillend. De gevel van het administratieve gebouw is uitgerust met lichtgrijze vezelcementlei,” vervolgt de architect. “We kozen bewust voor sobere materialen met een knipoog naar de architectuur van de woningen in de buurt.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 139

BALEN WZC TER VEST

Participanten aan het woord LIFTEN COOPMAN – LIFTEN ZONDER MACHINEKAMER (MRL) Coopman Liften installeerde zes liften in woonzorgcentrum Ter Vest in Balen.“Wij integreerden liften zonder machinekamer, kortweg MRL, uitgerust met een energiezuinige motor en een frequentieregeling, wat zorgt voor een soepele werking en een laag energieverbruik,” legt commercieel directeur Christof Van Heddegem uit. “Deze liften hebben een hefvermogen van 1000 kg of 13 personen en bieden dus zonder problemen plaats aan een brancard. De kooien van deze liften zijn afgewerkt in inox.” Coopman Liften (Waregem), opgericht in 1957, levert oplossingen om verdiepingen in gebouwen toegankelijker te maken: personen- en goederenliften, maar ook trapliften voor privéwoningen. Er werken 200 mensen, verdeeld over vier afdelingen: Coopman Liften (nieuwe installaties), Coopman Service (service-afdeling), Comfortlift (toegankelijkheid: trapliften, hefplateaus) en Coopman Modernisation (renovatie van liften). Sinds 2010 maakt de firma deel uit van de internationale Orona groep in Spanje. Andere recente zorgprojecten van de firma zijn AZ Damiaan Oostende, AZ Maria Middelares Gent en fase 2 van het AZ Groeninge Kortrijk.

Personenliften | Ziekenliften Goederenliften | Autoliften Wenst u bijkomende info : sales@coopman.be

Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | 056 35 85 80 | www.coopman.be

adv_95x130H_BouwenAanVlaanderen.indd 1

140 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

7/01/14 15:57

BALEN WZC TER VEST

BODEMGEKOPPELDE WARMTEPOMPINSTALLATIE

TECHNISCHE FICHE Bouwheer OCMW, Balen Architect Osar Architects, Antwerpen Studiebureau technieken studiebureau r boydens, Brussel en Brugge Liften Liften Coopman, Waregem Start werken maart 2013 Einde werken oktober 2014

Studiebureau r boydens werkte het technische concept uit. Naast een goede isolatie van ramen, muren en daken en een balansventilatiesysteem voor een comfortabel binnenklimaat integreerde het studiebureau een bodemgekoppelde warmtepompinstallatie in elk woonblok en in het administratieve gebouw. “we werkten met een open bronsysteem, zodat de bodem voor koude- en warmteopslag gebruikt kan worden,” legt Wim Dieltjens, branch manager Brussels van het studiebureau uit. Vooruitstrevend op deze site is dat voor het klimatiseren van het gebouw en voor de productie van sanitair warm water geen enkele fossiele brandstof nodig is. Elk dak is uitgerust met 32 m² zonnecollectoren, die instaan voor de voorwarming van zowel sanitair als verwarmingsondersteuning. In het tussen- en zomerseizoen zal de zonne-installatie bij veel zonuren de globale dagelijkse warmtevraag dekken. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 141

LEUVEN FASE 4 UZ LEUVEN

Tekst | Henri Gielen Beeld | thv Ar-Te – djGA – Stabo

NIEUWBOUW

‘KRITIEKE DIENSTEN’

UZ LEUVEN COMBINEERT STRENGE

HYGIËNE MET

HUISELIJKHEID De nieuwbouw ‘kritieke diensten’ op de Leuvense ziekenhuissite Gasthuisberg is opgetrokken tussen de nieuwe parkeergarage en het bestaande operatiekwartier. Behalve tien bijkomende operatiekamers omvat hij een nieuwe spoedgevallendienst met ambulancehal, radiologie, intensieve eenheden en afdelingen neonatologie en hemodialyse. De absolute prioriteit bij het ontwerp was de hygiëne in deze afdelingen voor zwaar zorgbehoevende patiënten, gecombineerd met het creëren van een huiselijk, rustgevend kader, ondanks de hoogtechnologische omgeving. De zichtbare bovenbouw is ongeveer 160 meter lang en 25 meter breed (ondergronds zelfs 200 en 40 meter) en staat met de kopgevel langs de ringweg rond de Gasthuisbergsite. Hij is opgetrokken in rode baksteen in stapelverband, alsof de stenen als tegels verlijmd zijn. “Samen met het iets grotere baksteenformaat en het wegwerken van de raamkozijnen achter het metselwerk zorgt dit speciale verband voor een vriendelijke architectuur”, aldus ingenieur-architect Filip Deschryver van architectenvennootschap Ar-Te. De korrelige oppervlaktestructuur van de baksteen geeft een zacht geveloppervlak. Verder bepalen vooral de uitspringende beglaasde erkers op de hoogste verdieping de architectuur van het gebouw. De functieverdeling per niveau sluit aan op het bestaande ziekenhuis, waarmee het ook in logische verbinding staat. Op het niveau van de ringweg bevinden zich de spoedgevallendienst, met ambulancehal in de naastliggende parkeergarage, en aansluitend een afdeling radiologie. Bovendien tien

142 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

nieuwe polyvalente operatiezalen die aansluiten op het bestaande operatiekwartier en momenteel worden gebruikt om de 23 operatiezalen fasegewijs te kunnen moderniseren tegen einde 2015. De zichtbare bovenbouw bestaat in de lengterichting uit twee bouwblokken, gescheiden door een iets smaller logistiek verbindingsblok (liften, trappen, bergingen) met een buitengevel in lichtgrijze vezelcementbeplating. Aan de ringweg bevinden zich op niveau 1 en 2 twee eenheden hemodialyse (nierdialyse) en aan de andere zijde een afdeling intensieve verzorging op de eerste, en dokterskantoren op de tweede verdieping. Op het derde niveau is er vooraan een tweede afdeling intensieve verzorging en achteraan de afdeling intensieve neonatologie (voor te vroeg geboren kinderen of baby’s met een aangeboren aandoening). Publieksprijs De neonatologie kreeg een heel nieuw zorgconcept, naar Amerikaans model, dat het Nederlandse ontwerpbureau de Jong–Gortemaker–Algra (djGA)

ontwierp in nauwe samenwerking met de specialisten van UZ Leuven. Het bestaat uit drie ‘eilanden’ van twaalf individuele kamertjes in waaiervorm rond de centrale werkzone voor artsen en verzorgend personeel. Voor de ouders is er een aparte verblijfsruimte ingericht in de gevelerkers, van waar ze via een badge permanent toegang hebben tot de kamer van hun kindje. Die kamer kunnen ze bovendien naar eigen smaak inrichten, zelfs de lichtkleur kunnen ze kiezen. Het is een eigentijds concept dat de kindjes rust en de ouders veel vrijheid geeft om bij hun kind te zijn zonder de verzorging te hinderen. Dit vooruitstrevende concept heeft trouwens de publieksprijs gekregen van I2C Concept, een wedstrijd voor innovatieve ontwerpen in zorginstellingen.

LEUVEN FASE 4 UZ LEUVEN

De 160 meter lange nieuwbouw in rode baksteen is met een logistieke brug over een publieke straat verbonden met de witte’ nieuwbouw psychiatrie. De architectuur wordt sterk bepaald door de uitspringende beglaasde erkers op de bovenste verdieping.

Het vierde niveau is een technische verdieping, waarvan het dak deels als daktuin met speeltuin zal worden ingericht voor het ernaast nog te bouwen ‘vrouw-en-kindziekenhuis’. Deze volgende bouwfase zal functioneel aansluiten op ‘kritieke diensten’ en via loopbruggen verbonden worden met onder andere de neonatologie en de daktuin. Op niveau 2 staat ‘kritieke diensten’ nu al via een logistieke brug over de nieuwe publieke straat in verbinding met de kort nadien in gebruik genomen ‘witte’ nieuwbouw ‘psychiatrie’.

PATIËNT CENTRAAL Verticaal zijn de functionele diensten ingepakt tussen twee technische verdiepingen, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 143

Wij bouwen op innovatieve en duurzame wijze aan projecten in Vlaanderen

LEUVEN FASE 4 UZ LEUVEN

zoals een ‘sandwich’. Dat verkort de afstand tussen beide en is dus energiebesparend. “Maar de eerste prioriteit bij het ontwerpen van deze ziekenhuisafdelingen waar alleen zwaar zorgbehoevenden behandeld en verpleegd worden, was toch de hygiëne”, stipt ingenieur-architect Stef Wevers van Ar-Te aan. “Dat betekent inzonderheid dat alles goed reinigbaar moet zijn. Daarom bijvoorbeeld zijn de plinten 15 cm hoog met afgeronde hoek en hebben het vast meubilair en een groot deel van de wanden een volkern afwerking. Tegelijk hebben we gestreefd naar een aangename en zelfs huiselijke omgeving, zowel in de bezoekers- als in de patiëntruimten. Dat gebeurt vooral via de daglichttoetreding, de kleurkeuze van de afwerkingsmaterialen en de vormgeving van het meubilair. Tevens zijn de lokalen met medische apparatuur uitgerust met metalen koelplafonds, maar hebben we elders geopteerd voor afwasbare minerale plafonds. Ook in deze hoogtechnologische omgeving moeten de patiënten centraal staan, niet de machines. ‘Healing environment’ heet dat.”

pers en de twee gespecialiseerde diensten van de opdrachtgever (de technische dienst en de milieu- en preventiedienst). Pas nadat die vier partijen het licht op groen hadden gezet, mocht een lokaal of afde-

“Het energierecuperatiesysteem is eveneens afgestemd op de hygiëne”, voegt ingenieur Frank Mellaerts van studiebureau Stabo eraan toe. “Het is niet het meest performante systeem, maar wel het meest hygiënische. Met het twin-coilsysteem wordt de warmte uit de afgezogen lucht via een soort warmtewisselaar aangewend om de ingeblazen verse lucht al enigermate op te warmen. In de ziekenhuissector is het gebruikelijk dat elke afdeling zijn eigen luchtbehandelingssysteem heeft. Het innovatieve en inventieve bij ‘kritieke diensten’ is dat we die systemen aan elkaar gekoppeld hebben, wat de efficiëntie verhoogt. Daartoe hebben we de luchtgroepen in de technische ruimten op de bovenste en de onderste verdieping met elkaar verbonden. De gerecupereerde warmte komt zo in een ‘pool’ terecht, waaruit het luchtbehandelingssysteem van iedere afdeling naar behoefte kan putten. Dat optimaliseert niet alleen het energieverbruik, maar vergemakkelijkt bovendien het onderhoud en het beheer van de installaties.” Dat dit zo al complexe gebouw dan nog gefaseerd in gebruik is genomen, heeft hoge eisen gesteld aan het projectmanagement van EIM (Engineers in Management), een (onafhankelijke) dochter van Arte en Stabo. “Bovendien hanteerde UZ Leuven een heel streng systeem van validatie van de opgeleverde functionele en technische systemen”, getuigt directeur Wilfried Devriendt. “Normaal wordt de technische uitrusting steekproefsgewijze getest vóór de ingebruikname. Voor deze ‘kritieke diensten’ eiste de opdrachtgever dat elk technisch detail van elke techniek afzonderlijk werd getest: ieder stopcontact, iedere aansluiting van medische gassen, elk detail van verwarming, koeling, ventilatie, sanitair en elektriciteit, en alle data. Als vertegenwoordiger van de opdrachtgever heeft EIM een uiterst gedetailleerde checklist opgemaakt voor de aannemer, de ontwer-

ling in gebruik worden genomen. Afhankelijk van de technische complexiteit van een afdeling neemt dergelijke validatieperiode enkele weken tot enkele maanden in beslag.” ❚

Strikte hygiëne staat een rustige omgeving niet in de weg.

Een van de twee intensieve eenheden.

TECHNISCHE FICHE Project Opdrachtgever Ontwerpteam Architectuur Studies stabiliteit en technische installaties Projectmanagement Aannemer ruwbouw Start werken Einde werken Bruto vloeroppervlakte Bouwbudget

nieuwbouw ‘kritieke diensten’, Gasthuisberg, Leuven UZ Leuven, Leuven thv Ar-Te – dJGA – Stabo, Leuven dJGA (Rotterdam) en Ar-Te, Leuven Stabo, Leuven EIM, Leuven Cordeel, Hoeselt mei 2009 juni 2014 circa 37.000 m² circa 75 miljoen euro, BTW inberepen

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 145

TONGEREN VOORMALIG POSTGEBOUW Tekst | Johannes Van Cauwenberghe

Transformatie voormalig postgebouw Tongeren

Yvette Janssen van aannemer Gebroeders Janssens: “Er is een mooie samenhang gecreëerd tussen het oud postgebouw en het Tinnen Potje en de nieuwbouwappartementen op Piepelpoel. Dat het authentieke karakter behouden bleef, geeft een meerwaarde aan het centrum van Tongeren.”

146 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

In het Tongerense stadscentrum kreeg het voormalige postgebouw een restauratie en herbestemming. Het gebouw zelf werd ingericht als bankkantoor. Twee aangrenzende gebouwen werden mee in het project opgenomen en het geheel werd omgevormd tot vijf woningen, een handelszaak en een binnenplein met daaronder een parking.

TONGEREN VOORMALIG POSTGEBOUW

Het postgebouw dateert van omstreeks 1867. Oorspronkelijk werd het als neoclassicistisch herenhuis opgetrokken. In 1910 werd het omgevormd tot een postgebouw, en werd in 2001 als beschermd monument beschermd.

VOORGESCHIEDENIS Het postgebouw dateert van omstreeks 1867. Oorspronkelijk werd het als neoclassicistisch herenhuis opgetrokken. In 1910 werd het omgevormd tot een postgebouw en in 2001 beschermd als monument. De Vlaamse overheid kende het een restauratiepremie toe van 369.177,13 euro. In 2010 werden het postgebouw en de twee aangrenzende gebouwen verkocht. Door de samenvoeging van de drie percelen kon een gemengd project worden ontworpen. In opdracht van Immo Dujardin werd naast het postgebouw ook het historische pand'“Het Tinnen Potje' gerestaureerd. Een derde pand is vervangen door nieuwbouw. Architectenbureau Michel Janssen stond in voor het ontwerp. Bouw en Interieur Gebroeders Janssen voerde de algemene aanneming uit. De restauratie was onvermijdelijk geworden, vertelt zaakvoerder Yvette Janssen van aannemer Gebroeders Janssens. “Door de leegstand was het gebouw onderhevig aan ouderdomsverschijnselen. Vandaar was het zaak om dit zo snel mogelijk aan te pakken. De dragende moerbalken waren her en der versleten en moesten gerestaureerd worden, het hout moest volledig behandeld worden, de buitengevels waren in slechte staat, overal zat er scheurvorming in de gevels en het gebouw was niet meer 100% waterdicht, waardoor er ook vochtschade was.”

AMBACHTELIJKE RESTAURATIETECHNIEKEN MET STRAKKE UITBOUWEN “Het postgebouw en Het Tinnen Potje werden zorgvuldig gerestaureerd met maximaal behoud van de historische bouwstructuren en materialen”, vertelt architect Michel Janssen. “De smeedijzeren balkonleuning werd gerestaureerd en de draagstructuur werd plaatselijk geconsolideerd. Scheuren in de muren werden verankerd. Het houten buitenschrijnwerk werd vernieuwd met dezelfde raamverdeling en fijne profilering. Op de gevels van het postgebouw werd de kalkbepleistering plaatselijk hersteld met aandacht voor de profileringen rondom de gevelopeningen en het bossagewerk op het gelijkvloers. Vervolgens werden de façades herschilderd met het gelijkvloers in een meer geprononceerde lichtgrijze kleur.” › Architect Michel Janssen: “Om op de zolderverdiepingen voldoende daglicht te laten binnenvallen, werden in de daken van de drie gebouwen strakke kubusvormige dakerkers geïncorporeerd.” BOUWEN AAN VLAANDEREN | 147

TONGEREN VOORMALIG POSTGEBOUW

Architect Michel Janssen: “Op de verdiepingen zijn er vijf woningen en loftappartementen ingericht met ruime inpandige terrassen. Een nieuwe traphal met lift bevindt zich in de nieuwbouw en geeft ook toegang tot een parkeergarage die geïntegreerd werd onder het binnenplein.”

“Er is een mooie samenhang gecreëerd tussen het oud postgebouw en het Tinnen Potje en de nieuwbouwappartementen op Piepelpoel”, zegt Yvette Janssen. “Dat het authentieke karakter behouden bleef geeft een meerwaarde aan het centrum van Tongeren.” “Om op de zolderverdiepingen voldoende daglicht te betrekken, werden in de daken van de drie gebouwen strakke kubusvormige dakerkers geïncorporeerd”, vertelt Michel Janssen. “Ook de andere nieuwe uitbouwen en het erin aangebrachte buitenschrijnwerk zijn vormgegeven in dezelfde strakke vormgeving. Deze nieuwe toevoegingen revitaliseren deze oude panden en maximaliseren de gebruiksmogelijkheden ervan.” “De appartementen op de eerste twee verdiepingen van het oud postgebouw zijn zeer ruim en hebben een mooi terras met uitzicht op de basiliek van Tongeren”,

148 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Participanten aan het woord LD METAALDESIGN – TRAPPEN, LEUNINGEN EN BALUSTRADES LD Metaaldesign (Tongeren) verzorgde de productie en montage van de trappen, leuningen en balustrades bij de renovatie van het oude postgebouw te Tongeren. “We hebben al meermaals meegewerkt aan renovaties van historische gebouwen zoals de Moerenpoort te Tongeren en C-Mine te Genk. Dit project vult het lijstje weer verder aan,” zegt zaakvoerder Leroy Steven. “Wij zijn gespecialiseerd in productie en montage van trappen, leuningen en balustrades voor zowel particuliere klanten als voor ondernemingen, voor zowel nieuwbouw als renovatie. We werken met allerhande materialen, zoals glas, natuursteen en hout.” LD Metaaldesign werd opgericht in 2005 door Steven Leroy en Cindy Dillen en telt intussen vijftien werknemers. In oktober vorig jaar verhuisde de onderneming naar een nieuw pand in industriezone Overhaam in Tongeren. De blikvanger van het nieuwe pand is de toonzaal van meer dan 150 m². Enkele referenties zijn Technopolis in Mechelen, C-Mine in Genk, de WZC Bocasa in Heusden-Zolder en Clarenhof in Hasselt en Lumina in Lummen.

TONGEREN VOORMALIG POSTGEBOUW

zegt zaakvoerder Lino Janssens. “Met de restauratie hebben we het gebouw in zijn vroegere glorie hersteld, met de nodige respect voor materialen en uitvoeringsmethoden. Zo werd de houten trap bijvoorbeeld volledig gedemonteerd bij aanvang van de werken, aangepast en volledig gerestaureerd en terug gemonteerd, en werden de oude moluren op de eerste verdieping volledig gerestaureerd in hun oorspronkelijke staat.”

HERBESTEMMING In het project kregen de drie gebouwen een nieuwe bestemming. De nieuwe functie van het oude postgebouw, bankkantoor, sluit aan bij de vroegere bestemming als postkantoor. Naast de bank kwamen een immobiliënkantoor en een verzekeringskantoor. “Het geheel is georiënteerd rondom een nieuw semi-publiek binnenplein. Dit wordt via de vroegere wagendoorrit ontsloten naar het Vrijthofplein”, vertelt Michel Janssen. “Op de verdiepingen zijn er vijf woningen en loftappartementen ingericht met ruime inpandige terrassen. Een nieuwe traphal met lift bevindt zich in de nieuwbouw en geeft ook toegang tot een parkeergarage die geïntegreerd werd onder het binnenplein.” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Stabiliteitsstudie Hoofdaannemer Start werken 14900358_ld.pdf Einde werken

Dujardin Immo, Tongeren Architectenbureau Michel Janssen, Tongeren Bijnens Constructie Engineering, Riemst Bouw en Interieur Gebroeders Janssen, Opglabbeek juni 2012 13-10-14 januari 2014 11:59

Architect Michel Janssen: “De panden “Postgebouw” en “Het Tinnen Potje” werden zorgvuldig gerestaureerd met maximaal behoud van de historische bouwstructuren en materialen.”

EEN TRAPJE HOGER IN DESIGN

www.ldmetaaldesign.be

B BOUW & & INTERIEEUR B BOUW & & INTERIE EUR EN bvba GEBR G . JA ANSSE G GEBR . JA ANSSEEN bvba

TRAPPEN EN LEUNINGEN

METAALCONSTRUCTIES IN INOX & STAAL Opglabbee ek - Gemee entehuis TONGEREN - Tinnen potje

LD metaaldesign / Overhaamlaan 25, 3700 Tongeren

T 012 39 25 25 / info@ldmetaaldesign.be Openingsuren toonzaal: van maandag tot vrijdag na telefonische afspraak zaterdag van 9u tot 12u / elke eerste zondag van de maand van 9u tot 12u

Opglabbee ek - Gemee entehuis Industrie eweg‐Noo ord 1165 ‐ ‐ 3660 OPG GLABBEEK K

Industrie eweg‐Noo ord 1165 ‐ GLABBEEK K Tel. 089‐ ‐85 69 04 ‐ 3660 OPG Fax 08 89‐85 59 2 23 Tel. 089‐‐85 69 04

Fax 08 89‐85 59 2 23

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 149

LIER JEZUITENKERK DESCHACHT

Eternit-gevelmaterialen van Deschacht sieren Jezu誰etenkerk Lier 150 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

LIER JEZUÏTENKERK

De voorbije jaren onderging de Jezuïetenkerk van Lier een ingrijpende metamorfose. Naast een complete restauratie van de kerk, werd aanpalend ook een prachtige nieuwbouw gerealiseerd. Architecte Daniela Verwilt en hoofdaannemer Jeroen Verreydt kwamen hierover al aan het woord in BAVL 2014-2. Hier blikken we terug op de Eternit-materialen voor de gevelafwerking van de nieuwbouw, geleverd door Deschacht. De jongste (1749-52) Jezuïetenkerk van België paalt aan de Stedelijke Academie voor Muziek, Woordkunst en Dans. Anno 2004 was de kerk volop in verval. Vrijwilligers besloten toen de openmonumentenvereniging vzw Eduard Bressinck op te richten. De initiatiefnemers ijverden voor de restauratie en herbestemming van de kerk tot concertruimte, om zo de bloeiende schoolwerking en het sprankelende enthousiasme van de talrijke koren, orkesten en dansgroepen te ondersteunen.

Riolering & Afvoer

Dak, Gevel & Isolatie

Begin 2010 werd de buitenrestauratie van de kerk voltooid en eind 2012 werd de eerste steen van de nieuwbouw gelegd. Die opende dit voor jaar zijn deuren voor het grote publiek. Het nieuwe gebouw omvat onder meer een ruime foyer met 150 zitplaatsen, een volledig uitgeruste HACCP-keuken, twee artiestenloges, drie akoestisch geïsoleerde leslokalen voor slagwerk en lichte muziek en een opnamestudio.

Folies

ARCHITECTONISCHE GEVELBEKLEDING Oud en nieuw gaan hier naadloos in elkaar over. De gevel van het lichte en luchtige nieuwe gedeelte is volledig afgewerkt met Equitone van Eternit. Dit gevelbekledingsmateriaal uit vezelcement is een mineraal composietmateriaal met uitstekende fysische en esthetische eigenschappen. Het wordt onder meer toegepast voor de bekleding van geventileerde gevels, topgevels en geveldelen, dakranden, oversteken, dakkapellen en gevels van bijgebouwen voor zowel nieuwbouw als renovatie. Aannemer Jeroen Verreydt: "Niet alledaags aan dit gebouw zijn de diverse plaatsen waar de gevel schuin is uitgevoerd, en we dus ook de gevelpanelen schuin moesten plaatsen."

Compleet gamma ROOFING + bijhorende LIQUIDE producten Een zo compleet en complementair mogelijk aanbod in private label ROOFING-producten. Voor minder gaan we bij Deschacht niet.

AANNEMER VAN ONZE DESCHACHT-FILIALEN Jeroen Verreydt is een goede bekende bij Deschacht: hij werkte mee aan de realisatie van diverse Deschacht-filialen. "Onze samenwerking verloopt altijd vlot en soepel. Ik ben bijzonder tevreden over de service en de uiterst correcte opvolging van de medewerkers van Deschacht. Uiteraard vormt ook zijn brede productaanbod een grote meerwaarde voor mijn activiteiten," besluit hij.

Enerzijds vindt u in het SUPER-gamma heel wat succesnummers in top- en onderlagen. Anderzijds bieden we, onder de naam SUPRA, alle nodige liquide producten voor een integrale dakafwerking. Van Sneldrogende Primer over Bitumineuze Koudlijm tot Isolatielijm.

Meer info over Equitone? Contacteer onze divisie Dak, Gevel & Isolatie via carl.jansen@deschacht.eu of 0499 513 344. ❚

141585

Op diverse plaatsen kent de gevel een schuin verloop.

DESCHACHT vormt zo uw ONE-STOP-SHOP voor al uw KWALITATIEVE ROOFINGPRODUCTEN. Ontdek ze nu. Meer info: 09 355 74 54 of info@deschacht.eu

www.deschacht.eu

Wij staan klaar om samen te werken.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 151

The Pure Kitchen Line

Het beste recept voor uw nieuwe keuken

Ingrediënten : de beste merken en materialen in unieke concepten. Omringd door vakkundige mensen die kunnen luisteren. Ontworpen door getalenteerde handen. Voorbereid en geplaatst door professionals. Gegarandeerd verrijkt met passie voor goede smaak, voor een persoonlijk en bijzonder resultaat. Kom eens proeven in onze showrooms. www.keukenontwerpers.com – tel 0800 20110 Maandag t/m vrijdag 10 u - 18 u. Zaterdag 10 u - 17 u. Donderdag koopavond tot 21 u (behalve St-Pieters-Leeuw) U heeft al een complete SieMatic keuken voor 7.970 Euro, voorzien van Siemens toestellen.

Antwerpen/Wilrijk Boomsesteenweg 945 - Sint-Pieters-Leeuw Bergensesteenweg 423 - Geel Antwerpseweg 88 Hasselt Herckenrodesingel 71 - Kortenberg Leuvensesteenweg 43 - Waterloo Chaussée de Bruxelles 41

POPPEL DE PASTORIE

Wonen in pastoriestijl op voormalige bedrijfssite Begin dit jaar werd in Poppel, een deelgemeente van Ravels, een nieuw woonproject opgeleverd. ‘De Pastorie’ bevindt zich op de voormalige bedrijfssite van Moonen NV en bestaat uit woningen en luxeflats in een groene omgeving.

De nieuwbouw bestaat uit 27 appartementen met een, twee of drie slaapkamers, verdeeld over drie bouwlagen. De oppervlaktes van deze woongelegenheden variëren tussen 75 en 143 m². Elk appartement beschikt bovendien over een terras of een tuin. De naam verwijst naar de nabijgelegen pastorij van Poppel. De opmerkelijke architectuur in een klassieke pastoriestijl en de prachtige ligging in een nieuw aangelegde groenzone maken De Pastorie uniek in de omgeving. Projectontwikkelaar Condominium mikt op een ouder publiek dat rustig wil wonen in een dorpscentrum. Door de ligging vlakbij de grens is er ook veel interesse uit Nederland. Prioriteiten bij het ontwerp van ‘De Pastorie’ waren wooncomfort en duurzaamheid op het vlak van economische en ecologische normen. Zo is het gebouw uitstekend geïsoleerd, dankzij harde isolatieplaten van 6 cm dikte in de spouw. Ook alle ventilatietechnieken voldoen aan de laatste voorschriften. De koper heeft bovendien inspraak op het vlak van de vloeren, het sanitair en de keuken,

SIEMATIC KEUKENONTWERPERS Voor de afwerking ging bouwheer Condominium Vastgoed onder meer in zee met SieMatic Keukenontwerpers, dat keukens van het merk SieMatic ontwerpt en installeert. “De Pastorie’ is een fraai voorbeeld van Vlaamse architectuur,” vertelt Jef Van Beylen, algemeen directeur van SieMatic Keukenontwerpers. “Wij moesten ervoor zorgen dat de keukens van hetzelfde niveau waren. Bijzonder is dat we met alle kopers aan tafel zaten om hun wensen en verlangens te bespreken. Zo mochten de nieuwe keukens van die mensen geen te grote overgang vergen in vergelijking met die in hun vorige woning. Ook de ergonomie is zeer belangrijk. De meeste mensen kwamen een keer of vier bij ons langs. Dit was ook nodig om elk aspect goed te bespreken. Het resultaat is dat geen enkele keuken in ‘De Pastorie’ identiek is.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 153

WITH

DERBIGUM® WATERDICHTING BLIJFT DE KERN VAN ONZE INNOVATIES Het Derbigum-team komt samen om tegen de regen te zingen. Een gemoedelijke en gezellige manier om onze ongeëvenaarde ervaring wat betreft waterdichting van platte daken te delen. Al 80 jaar wijzen wij de weg door u de meest innovatieve en duurzame oplossingen aan te bieden, aangepast aan alle daken en gebouwen.

De milieuproblematiek stuurt ons onderzoek en onze ontwikkelingen. Wij gebruiken onze knowhow om de ecologische voetafdruk van elk gebouw zoveel mogelijk te beperken. Twijfel niet langer, zing met ons mee op www.derbigum.be.

Bergensesteenweg 32 B-1651 Lot – Belgium

T +32 2 334 87 00 F +32 2 378 14 69 E infobe@derbigum.com

POESELE SINT LAURENTIUSKERK

Kerkrestauratie heeft veel voeten in de aarde

Sint-Laurentiuskerk Poesele ondergaat verjongingskuur De langverwachte restauratiewerken aan de Sint-Laurentiuskerk in Poesele gingen begin april 2014 van start. De huidige kerk, gebouwd halverwege de negentiende eeuw, heeft ooit betere tijden gekend. Het voegwerk valt naar beneden, de goten lekken en de paden rondom de kerk liggen schots en scheef. Al jaren was er sprake van die grondige restauratie, maar een kerkdossier neemt immers veel tijd in beslag. Tussen de indiening van het dossier en de start van de werken verliep ongeveer verliep jaar. Specialist PIT Eiffage geeft onder leiding van architectenbureau De Vloed de kerk van Poesele een grondige opfrisbeurt.

overzicht van de kerkgevel met de stellingen en de werkers en een mooi beeld van de afgewerkte toren met zijn details

De neogotische Sint-Laurentiuskerk in het centrum van Poesele dateert uit 1852. Ze verving toen een kerk in verval uit 1121. Deze hallenkerk omvat een driebeukig schip, een achtkantige toren aan de westzijde, een vijfzijdig afgesloten koor met sacristieën noord en zuid en zijkoren met driezijdige afsluiting. De gevel valt vooral op door zijn metselwerk, dat rode en gele bakstenen en natuursteen combineert, en de terugkerende spitsboogvorm in het portaal en de ramen. Behalve de herstelling van de schade uit de Eerste Wereldoorlog aan de toren en één van de sacristieën en enkele recentere reparaties aan steunberen en natuursteen behield de kerk uit 1852 steeds haar oorspronkelijke vorm.

DRINGENDE RESTAURATIE WENSELIJK Vandaag was een grondige restauratie onvermijdbaar. De gemeente Nevele als bouwheer en de architect van bureau De Vloed deden hiervoor een beroep op PIT Eiffage, specialist in de herwaardering van historische gebouwen zoals kerken. “De herstellingswerken bestaan uit de renovatie van de steunberen en de gevels van de kerk, het constructief herstel van de toren, het herstel en het vernieuwen van de dakgoten met het zinkwerk, verbeteringswerken aan de dakconstructie. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 155

Kasteel dâ&#x20AC;&#x2122;Ursel (beeld Herman Van Damme)

PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen Telefoon (03)605 14 33 Fax (03)605 14 76 E-mail: info@pit.eiffage.be www.pitantwerpen.be

POESELE SINT LAURENTIUSKERK

De aanpassingswerken qua veiligheid en toegankelijkheid van het gebouw voor toekomstige controles behoren ook tot onze taak,” zegt Yoni Vandecappelle, projectleider bij PIT Eiffage.

diepte van 60 cm heropgebouwd. Hierbij moeten we zelf de afgeronde gele bakstenen vorm geven, aangezien ze niet meer te vinden zijn.”

Tijdens de eerste fase is de dakbedekking –in tegenstelling tot het opgemaakte dossier– volledig door nieuwe natuurleien vervangen. Het metselwerk van de toren is in samenspraak met de ingenieur stabiliteit voor meer dan 75% vervangen. De herstellingen, die na de oorlog uitgevoerd waren, verkeerden in een zo slechte staat dat er geen andere oplossing was. Het torenkruis is behandeld tegen corrosie en vervuiling en de haan kreeg een nieuwe vergulding. Ook het elektriciteitsnet is volledig vervangen en aangepast aan de huidige normen. “Nu voeren we werken aan de voorgevel uit. Onze gespecialiseerde medewerkers vervangen bakstenen, herstellen de natuursteen en zijn nu aan de slag met de bakgoten van het schip en het sierlijke glasraam aan de voorgevel,” legt de projectleider uit. “Voor de stabiliteit wordt over de volledige gevel van de kerk de gemetste muurplaat over een hoogte van 1 m en een

Het project is in volle uitvoering. Dagelijks zijn tien tot vijftien medewerkers van het restauratiebedrijf op de bouwplaats actief. “Tijdens de werken is al duidelijk geworden dat dit project nog veel ruimer is dan hoofdzakelijk uitgetekend,” sluit Vandecappelle af. “Zo zullen de opdrachtgevers en de architect in onze volgende fase moeten overwegen om de leien dakbedekking volledig te vervangen.” ❚

IN VOLLE UITVOERING

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect

gemeente Nevele Architectenbureau De Vloed, Heusden-Destelbergen Aannemer PIT Eiffage, Antwerpen Start werken april 2014 Einde werken nog in uitvoering

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 157

SINT-MARTENS-VOEREN SINT-MARTINUSKERK

Tekst | Desiree Pennings

Grondige restauratie Sint-Martinuskerk in Sint-Martens-Voeren De Sint-Martinuskerk in het pittoreske Sint-Martens-Voeren is een classicistische kerk uit 1728, met Romaanse toren uit de twaalfde eeuw. Onlangs werd het exterieur van dit historische gebouw gerestaureerd. Het bouwteam met architectenbureau Josiane Smeets, stabiliteitsbureau Triconsult en restauratiebedrijf Renotec realiseerde een ingrijpende restauratie. Ze namen onder meer de daken, de gevel, het glas-in-lood en de toren onder handen. De grootste uitdagingen zaten in het stabiliseren van de toren, het behoud van de kerkhofmuren en het opnieuw opbouwen van de verdwenen kruiskapel. Rondom de Sint-Martinuskerk ligt een ommuurd kerkhof. Het maaiveld van het kerkhof ligt op enkele cruciale plaatsen twee meter boven het straatniveau. Hierdoor ontstond er een gronddruk op de kerkhofmuur, waardoor die naar buiten toe dreigde om te vallen.

“Om dit te voorkomen, hebben we enkele ingenieuze ingrepen uitgevoerd die de druk wegnamen. Daarnaast hebben we rondom ook drainage aangebracht,” vertelt Marc Smets, projectleider bij Renotec. Hij geeft aan dat dit een erg intensief werk was, maar dat had hij er graag voor over. “Het alternatief was de muur afbreken en later heropbouwen, wat funest zou zijn voor het oude karakter van de muur. Nu wisten we hem te behouden.” ›

De classicistische Sint-Martinuskerk in Sint-Martens-Voeren onderging een grondige restauratie.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 159

Erfgoed

1RRG DDQ H[WUD UXLPWH"

Ruben Willaert bvba afdeling Restauratie werkt met een gediplomeerde groep restaurateurs uit verschillende disciplines. Hierdoor wordt het restauratie- of conservatieproject op een deontologische en budgetvriendelijke wijze aangevat en beĂŤindigd. We staan in voor monumentenzorg, adviesverlening, proefrestauraties, restauratie/conservatie met het oog op deontologie, duurzaamheid en budgetvriendelijkheid. Ruben Willaert bvba afdeling Archeologie kan dankzij de inzet van gediplomeerde archeologen met een jarenlange terreinervaring archeologisch onderzoek snel en efficiĂŤnt uitvoeren. Onze afdeling archeologie heeft de voorbije jaren een ruime expertise uitgebouwd in desktoponderzoek, prospectie met ingreep in de bodem en vlakdekkend onderzoek in zowel landelijke als stedelijke contexten.

'RRUZHUNHQ

6WRFNDJH

5HWDLO RSORVVLQJHQ

(Q YHHO PHHU

ZZZ GHERHU FRP 'H %RHU 7HQWHQ 1 9 _ ,QGXVWULHODDQ .DQDDO 1RRUG %UHH 7 _ ) _ ( VDOHV EH#GHERHU FRP

www.rubenwillaert.be

01MRT0093.indd 1

24/04/2013 9:01:58

SINT-MARTENS-VOEREN SINT-MARTINUSKERK

Het moeilijkst te restaureren gedeelte was de kerkmuur aan de zijde waar het riviertje de Veurs stroomt, vertelt Smets: “De kerkmuren stonden vrij dicht tegen de kerkhofmuur aan, waardoor we extra voorzichtig moesten werken. Enkele grafstenen van piloten uit de oorlog mochten absoluut niet geschonden worden.” Om ervoor te zorgen dat de restaurateurs toch genoeg werkruimte hadden, werden er betonnen U-profielen in het water geplaatst. “Er was zeer weinig plaats om de kerk heen, waardoor het kerkhof moeilijk toegankelijk was voor machines. Alles moest aangeleverd worden vanaf de straat, maar die was ook erg smal. De extra plaats boven de rivier was dus welkom,” aldus Smets.

De glas-in-loodramen werden gereinigd, hersteld en uitgerust met een nieuw voorzetglas.

INSTORTINGSGEVAAR De renovatie van de Romaanse toren moest heel voorzichtig gebeuren omdat hij erg onstabiel was. Sommige delen waren zelfs al ingestort. In samenwerking met het gespecialiseerd stabiliteitsbureau Triconsult werden er roestvrijstalen staven aangebracht die de samenhang van de muren verbeterden. De muren bestaan uit een binnen- en buitenschil en zijn tot twee meter dik. Ze zijn opgebouwd uit onder meer silexstenen en zwerfkeien uit de regio. Nadat de staven waren aangebracht, werd er 50.000 liter groutmortel in de muren geïnjecteerd. Smets: “Bij het plaatsen van de steigers merkten we dat ook het dak in zeer slechte staat was. Daarom hebben we de natuurleien vernieuwd en de eikenhouten dakstructuur gecorrigeerd. Bovendien hebben we het torenuurwerk gemoderniseerd.” Naast de kerkhofmuren en de toren werden ook alle andere muren en daken gerestaureerd, kapotte natuurleien vervangen en het gevelwerk gereinigd. Om in de toekomst gemakkelijk onderhoud te kunnen uitvoeren, werden er ladderhaken geplaatst op het dak. Alle zolders zijn nu veilig toegankelijk via loopbruggen. Boven de ramen van het koor zijn zware ankers geplaatst, omdat daar scheuren zaten. De glas-in-loodramen werden gereinigd en hersteld, waarna er nieuw voorzetglas werd geplaatst. Dit is aangebracht in de oorspronkelijke sponning. De glas-in-loodramen zelf zijn aan de binnenkant geplaatst. Doordat de glas-in-loodramen niet volledig aansluiten, ontstaat er een natuurlijke ventilatie die ervoor zorgt dat er geen condens optreedt. “Wat ik ook interessant vond, was het herstel van de kruiskapel,” vertelt Smets. Deze kleine kapel was helemaal verdwenen, het kruisbeeld lag in bewaring in de kerk. De kapel is geheel gereconstrueerd aan de hand van oude foto’s en afbeeldingen. Smets: “Frappant was de ouderdom van het restauratiedossier. De architecte begon er meer dan twintig jaar geleden mee. Gelukkig konden we erg goed samenwerken met de erfgoeddienst en andere betrokken partijen." ❚ Een blik op het interieur van de gerestaureerde Sint-Martinuskerk.

Om te voorkomen dat de kerkhofmuur zou omvallen, voerde het bouwteam enkele ingenieuze ingrepen uit die de druk wegnamen.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Studiebureau Aannemer Start werken Einde werken

gemeentebestuur Voeren Josiane Smeets, Hasselt Triconsult, Lummen Renotec, Geel november 2012 september 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 161

BVA NIEUWS

BvA BEZOEKT LENS°ASS ARCHITECTEN Op 13 juni 2014 had BVA, in de reeks 'Ten huize van ...', uitgenodigd voor een bezoek aan LENS°ASS ARCHITECTEN. Onder een stralende zon werd kort na de middag verzameld in de binnentuin van hotel 'the Dominican.' Deze oase van rust in hartje Brussel vormde het vertrek van de rondleiding die zaakvoerder Bart Lens en vennoot Thijs Prinsen in petto hadden. Aan de hand van een powerpoint vertelde Bart Lens over de projecten waaraan hij met zijn team werkt, wat hun bekommernissen daarbij zijn en hoe zij dit in de praktijk aanpakken. Hij had het daarbij zowel over de grote opdrachten, die zij meestal na wedstrijden en vaak in samenwerking met andere bureaus uitwerken, als over de kleinere projecten, vaak woningen, over hun ontwerpen voor meubels en armaturen en over het project 'Bokrijk brandmerkt' waarvoor hij als curator is aangesteld. Daarna werden de deelnemers in kleinere groepen rondgeleid door het hotel. Een gebouw waaraan het bureau verschillende jaren gewerkt heeft en dat als een feniks herrees uit de bouwval op de plaats waar in de vijftiende eeuw een Dominicaner klooster stond en na 1800 de woning van de neoclassicistische kunstschilder Jacques-Louis David. Er werd nagepraat bij een hapje en een drankje dat de gastheer aanbood in het restaurant 'AUB-SVP' dat hij annex aan zijn bureau bouwde. Een zeer gezellige dranken eetgelegenheid in een kenmerkende vormgeving en met een bijzonder aanbod aan dranken en gerechten.

Als klap op de vuurpijl kregen de deelnemers als afscheidsgeschenk niet alleen een exemplaar van het boek 'LENS°ASS ARCHITECTEN' door J. Mayer H. - M. Dubois - P. Willaert en een recent tijdschrift met daarin een bespreking van een woning die LENS°ASS in Roeselare bouwden en de nieuwste editie van BRICK 14 in een reeks over internationaal prijswinnende projecten in baksteenarchitectuur, aangeboden door Wienerberger, sponsor van de ‘Ten huize van …’ - reeks van BvA. ❚

BvA KLAAR VOOR NIEUW WERKJAAR Het is een vaste traditie bij BvA om op het einde van de vakantieperiode een 'zomervergadering' te houden. Leden van het bestuur en van de verschillende werkgroepen komen bijeen op de laatste vrijdag van augustus om de voorbije werking te evalueren, te brainstormen over de toekomst en concrete plannen te bedenken om deze ideeën waar te maken. Dit jaar was afgesproken aan de Grote Markt in Mechelen. Verschillende groepen werkten over deelaspecten van de werking. Nadien werden de resultaten voorgelegd aan de volledige vergadering. Hierbij ontstonden vaak heftige discussies, maar enkel op die manier werden de verschillende visies voldoende scherp geformuleerd zodat ze tegen mekaar afgewogen konden worden. Het resultaat was een bron van inspiratie om er opnieuw met volle energie tegenaan te gaan. AMO, de Architectenvereniging van Mechelen en Omstreken, die BvA naar Mechelen had uitgenodigd, had aansluitend voor de deelnemers een boeiende wandeling door de stad in petto. Op de startavond van Maanrock gidste Patrick De Greef de groep in zijn kenmerkende, onnavolgbare stijl langs bekende en minder bekende pareltjes van het historische en hedendaagse Mechelen. ❚

LIDMAATSCHAP BVA Architecten en uitoefenaars van aanverwante beroepen kunnen lid worden van de Bond van Vlaamse Architecten. U kunt alle info hierover terugvinden op www.bondvlaamsearchitecten.be en er online het aanvraagformulier invullen.

162 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CIB NIEUWS

Netwerkmoment bij uitstek van de vastgoedsector

Fiscale vastgoedpuzzel wordt gelegd tijdens 15e Vastgoedcongres De woonbonus bleef de laatste maanden de actualiteit beheersen. Maar hoe zit het nu eigenlijk? Blijven de voorwaarden dezelfde? Of dreigt de woonbonus dan toch te verdwijnen? CIB Vlaanderen tracht tijdens de 15e editie van het Vastgoedcongres, eind november, de fiscale vastgoedpuzzel te leggen. Met het nieuwe Vlaamse regeerakkoord dat afgelopen zomer tot stand kwam, weten we in elk geval welke richting het uitgaat. En CIB Vlaanderen durft behoorlijk positief te zijn met het resultaat: het verwerven van een eigen woning blijft een prioriteit. RECHTSZEKERHEID BESCHERMEN

CIB VLAANDEREN

Als het over vastgoedfiscaliteit gaat, is de woonbonus nooit veraf. CIB Vlaanderen maakte het jongste jaar meer dan eens haar visie duidelijk over o.m. de woonbonus. Maar de nieuwe Vlaamse regering deed eveneens wat verwacht werd: knopen doorhakken. Voor de woonbonus wordt zo allereerst het maximaal aftrekbare bedrag onmiddellijk lineair verlaagd met 760 euro tot 1.520 euro - maar nog altijd verhoogd in de eerste tien jaar van de afbetaling tot 2.280 euro. Daarnaast zal de belastingvermindering nu berekend worden tegen een vast tarief van 40%, wat voor belastingplichtigen in de hogere schalen een reëel verlies betekent. Dit nieuwe stelsel geldt voor de contracten afgesloten vanaf 1 januari 2015. M.a.w.: elke koper van een woning vanaf die datum zal dus 760 euro minder kunnen inbrengen als maximaal aftrekbaar bedrag. Voor bestaande contracten –afgesloten vóór die datum– blijven de huidige voorwaarden geldig. Of nog anders gezegd: de rechtszekerheid waar de vastgoedmakelaardij zo sterk op heeft aangedrongen, is gevrijwaard. Om de budgettaire impact van de bestaande contracten te beperken zullen de maximaal aftrekbare bedragen evenwel niet worden geïndexeerd. CIB Vlaanderen staat achter die keuze omdat dit de enige manier is om zowel de rechtszekerheid als de budgettaire houdbaarheid te beschermen.

DE VLAMING EN ZIJN BAKSTEEN

Vastgoedfiscaliteit de puzzel wordt gelegd

november 2014

KURSAAL OOSTENDE

www.vastgoedcongres.be #vgc2014

CIB Vlaanderen is tevreden dat de rechtszekerheid wordt beschermd. De noodzaak van een besparing kunnen we betreuren, maar valt moeilijk te ontkennen. De woonbonus, zij het in de vorm van een lager voordeel, blijft behouden. Vele actoren pleitten de voorbije jaren nochtans voor een volledige afschaffing van de woonbonus en/of de heroriëntatie van de middelen naar de sociale huisvesting. Maar daarvan is vandaag geen sprake in het regeerakkoord. Integendeel, de tekst maakt perfect duidelijk dat de besparingen op de woonbonus enkel omwille van budgettaire overwegingen worden doorgevoerd. Het principe van de ondersteuning van eigendomsverwerving blijft onverkort overeind. Meer nog, het regeerakkoord wil “een beleid dat nog meer Vlamingen de mogelijkheid biedt een eigen woning te verwerven”. En dat principe is voor onze sector –en bij uitbreiding voor de Vlaming met zijn baksteen– van cruciaal belang.

SAVE THE DATE Nu is het tijd om de stukjes van de fiscale puzzel samen te leggen. CIB Vlaanderen stelt vastgoedfiscaliteit centraal tijdens de vijftiende editie van haar Vastgoedcongres. De woonbonus komt uitgebreid aan bod, samen met andere fiscale thema’s zoals registratierechten, onroerende voorheffing, premies en subsidies, … Naast de centrale sessie kunnen de deelnemers net zoals de voorbije jaren een keuze maken uit een ruim aanbod van workshops over actuele thema’s in vastgoedland. En er is de hele dag tijd om te netwerken met collega-vastgoedprofessionals, maar ook met vertegenwoordigers van andere beroepsgroepen en middenveldorganisaties, opinie- en beleidsmakers, ... ❚

Pa r t ner va n BOUWEN AAN VLAANDEREN | 163

www.bouwenaanvlaanderen.be www.bouwenaanmonumenten.be

Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be?

Bel dan 011 605540

De meest complete overzichten van leveranciers online Wie doet wat zijn servicepaginaâ&#x20AC;&#x2122;s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de (monumenten)bouw

Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet! Bel voor meer informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen en Bouwen aan Monumenten met nummer 011 605540

WIE DOET WAT

ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN

AANNEMERS

GROEP VAN ROEY NV

ALGEMENE BOUW MAES NV Toemaattragel 1 9000 GENT T +32 (0)9 2400130 F +32 (0)9 2229191 E info@maes.pro W www.vanroey.pro

Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 RIJKEVORSEL T +32 (0)3 3401711 F +32 (0)3 3401899 E info@vanroey.be

J. HERMANS & C째 N

W www.vanroey.pro

3300 TIENEN

IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 T +32 (0)16 820300 E info@hermansco.be

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK VANHOUT.PRO NV

Ambachtstraat 33 2390 MALLE T +32 (0)3 3202400 F +32 (0)3 3202499 E info.be@ask-romein.com W www.ask-romein.com

Everdongenlaan 6 2300 TURNHOUT T +32 (0)14 420081 F +32 (0)14 422938 E info@vanhout.pro W www.vanroey.pro

Oostrozebeekstraat 54 8770 INGELMUNSTER T +32 (0)51 316080 F +32 (0)51 302237 E info@monument.be W www.monument.be

AUTOMATISCHE DEUREN

T +32 (0)50 362820 Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

ARCHITECTEN

ADVOCATEN

TORMAX BELGIUM Gontronde Heirweg 186, 9090 MELLE T +32 (0)9 2727272 F +32 (0)9 2524224 E com@tormax.be W www.tormax.be

BEDRIJFSWAGENINRICHTING ARCHITEKTENBURO DE VLOED BVBA

HERBRANT & PARTNERS ADVOCATEN

Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T +32 (0)2 7205845 F +32 (0)2 7213470 W www.pellikaan.be

RUBEN WILLAERT

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T +32 (0)9 3818640 F +32 (0)9 3818649 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

8340 SIJSELE

Aalter | Eeklo | Oostkamp

PELLIKAAN BOUW NV

www.monument.be/companies/2-altritempi

nv PLAY AV

Bloemisterijstraat 6

VERSTRAETE | VANHECKE NV

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE

AUDIOVISUEEL MATERIAAL

F +32 (0)16 821461 W www.hermansco.be

ASK-ROMEIN NV

Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 W www.vkgroup.bebo

Steenweg op Deinze 43b 9880 AALTER T +32 (0)9 3746204 F +32 (0)9 3746473 E info@herbrantpartners.be W www.herbrantpartners.be

Laarnebaan 106 a 9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN T +32 (0)9 2521122 F +32 (0)9 2521125 E info@devloed.be W www.devloed.be

AFWERKING

SORTIMO Schaarbeeklei 207 1800 VILVOORDE T +32 (0)2 3550370 F +32 (0)2 3550371 E info@sortimo.be W www.sortimo.beBetonwerken

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING Torhoutsesteenweg 52

PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27 2950 KAPELLEN T +32 (0)3 6051433 F +32 (0)3 6051476 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be

8400 OOSTENDE

CONVENTS PRODUCTS NV Laakstraat 53 3582 KOERSEL T +32 (0)11 458100 F +32 (0)11 424680 E receptie@conventsgroup.com W www.conventsgroup.com

T +32 (0)59 808804 F +32 (0)59 709818 E info@boeckx.be W www.boeckx.be

KRUISBETON DE SLOOVERE NV Stokstraat 14 9770 KRUISHOUTEM T +32 (0)9 3883315 F +32 (0)9 3883277 E info@kruisbeton.be W www.kruisbeton.be

BOUWMATERIALEN

RENOTEC NV Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

PROMAT INTERNATIONAL NV Bormstraat 24 2830 TISSELT T +32 (0)15 718100 F +32 (0)15 718109 E info@promat-international.be W www.promat-international.com

BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV Kortrijksesteenweg 1092 9051 GENT - SINT DENIJS -WESTRUM T +32 (0)9 2250174 F +32 (0)9 2256414 W www.bontinck.biz

BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA Weststraat 8 8340 MOERKERKE T +32 (0)50 209 024 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 165

WIE DOET WAT

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

ELECTRONISCHE BEVEILIGING

HANG- EN SLUITWERK

GET NV

INGENIEURSBUREAU

Antwerpsesteenweg 107 2390 MALLE T +32 (0)3 3129230 F +32 (0)3 3117290 E info@get.be W www.get.be

Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 W www.vkgroup.be

DORMA FOQUIN N.V.

EXPLOSIEWERING

BRANDWERING

Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T +32 (0)50 451570 F +32 (0)50 319505 E info@dorma.be W www.dorma.be

HOUTEN DAKCONSTRUCTIES STUDIEBUREAU R. BOYDENS Autobaan 13 8210 LOPPEM - ZEDELGEM T +32 (0)50 831320 F +32 (0)50 831329 E boydens@boydens.be W www.boydens.be

AALBERS | WICO AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

WOODLAM

GEVELBEKLEDING

BRANDWERENDE DEUREN

INBRAAKWERING

ISOCAB NV

INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T +31 (0)162 455240 F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS

AALBERS | WICO

GIETVLOEREN

INTERIEURAFWERKING

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nlIn

LIQUIDFLOORS

DMV AFWERKING BVBA

BRAAKWERENDE DEUREN

GLASRESTAURATIE EMMERY NV

DIEPVRIESBOUW

• algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

KANTOORINRICHTING Everdenberg 11B • algemene elektriciteit • elektrische in 4902 TTinstallaties OOSTERHOUT de industrie T +31 (0)162 455240 • privé-installaties

RENOTEC NV

Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

JOYE NV

ONGELOOFLIJK INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN STRAKKE GIETVLOEREN Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

ISOCAB NV VERSTRAETE | VANHECKE NV Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T+32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 100% naadloos E info@v-v.be W www.v-v.be

Overal toepasbaar

www.liquidfloors.be

166 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 5692798 F +32 (0)3 2949107 E kurt@dmvafwerking.be W www.dmvafwerking.be

INDEKO HOLLAND

Abutriek

Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T +32 (0)56 734311 F +32 (0)56 734322 E info@isocab.be W www.isocab.be

VANHOUT.PRO NV Everdongenlaan 6 2300 TURNHOUT T +32 (0)14 420081 F +32 (0)14 422938 E info@vanhout.pro W www.vanroey.pro

Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T +32 (0)56 734311 F +32 (0)56 734322 E info@isocab.be W www.isocab.be

Gentsesteenweg 204 8500 KORTRIJK T+32 (0)56 241 390 W www.liquidfloors.be

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +32 (0) 3 2335727 F +32 (0) 3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

INTERIEUR

Chaussée de Liège 160c 6900 MARCHE-EN-FAMENNE T +32 (0)84 323386 F +32 (0)84 323380 E info@woodlam.com

ABUTRIEK Jagershoek 8 8570 VICHTE T +32 (0)56 772165 Onderhoudsvriendelijk Duurzaam E info@abutriek.be W www.abutriek.be

114

Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK

• CV-ketels, stoomketels T +32 (0)56 70 70 00 en thermische olieketels F +32 (0)56 7010010 • warmeluchtgeneratoren E info@joyekantoor.be en stralingspanelen • airconditioning en ventilatie W www.joyekantoor.be

KOGELWERING

AALBERS | WICO

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

WIE DOET WAT

OMGEVINGSWERKEN

LIFTEN

BETONWERKEN

SPRINKLERS

RUBEN WILLAERT COOPMAN LIFTEN NV Heirweg 123 8520 Kuurne T +32 (0)56 358580 F +32 (0)56 355865 E liften@coopman.be W www.coopman.be

HERTSENS WEGENWERKEN NV Oeverkant 38 2070 BURCHT T +32 (0)3 2534040 F +32 (0)3 2534040 E helena@hertsens.be W www.hertsens.be

de waal

PERFECT AAN DE BASIS

DE WAAL PALEN NV Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE T +32 (0)3 3254300 F +32 (0)3 3259903 W www.eurorent.be

Voshol 6a 9100 LOKEREN T +32 (0)9 340 55 00 F +32 (0)9 340 55 18 E info@dewaalpalen.be W www.dewaalpalen.be

METAALCONSTRUCTIES

Meir 45, 2381 WEELDE T +32 (0)14 654510 F +32 (0)14 658329 E info@cs-alu.be W www.cs-alu.be

MOBIELE WANDEN

DESCHACHT

Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T +32 (0)9 3557454 F +32 (0)9 3557679 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

SCHILDERWERKEN

INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T +31 (0)162 455240 F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

Bredastraat 112 B - 2060 ANTWERPEN T +32 (0) 3 3368264 F +32 (0)3 3368231 E info@asibbvba.be W www.asib.be

AD ULTIMA GROUP NV Beneluxpark 7 8500 KORTRIJK T +32 (0)56 740 740 F +32 (0)56 740 700 E info@adultima.be W www.adultima.be

STAALCONSTRUCTIES

FDS N.V.

EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T +32 (0)2 2370820 F +32 (0)2 2370821 W www.extensa.be

METAALCONSTRUCTIES COUWENBERG & SCHELLENS Meir 45, 2381 WEELDE T +32 (0)14 654512 F +32 (0)14 654758 E info@cs-alu.be W www.cs-alu.be

NV STAALBETON SA PRORENO BVBA

NATUURLIJKE HYDRAULISCHE KALK

SOFTWARE

POORTEN

PROJECTONTWIKKELING

Industriepark Drongen 11 A 9031 DRONGEN T +32 (0)9 2808430 F +32 (0)9 2808439 E info@fds.be W www.fds.be

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +32 (0)3 2335727 F +32 (0)3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

RIOLERINGEN

ASIB BVBA

COUWENBERG & SCHELLENS N.V.

EMMERY MAPLE AND FOX NV

PAALFUNDERING

MATERIAAL VOOR AANNEMERS

EURORENT N.V.

Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 (0)50 362820 F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 2983073 F +32 (0)3 2949107 E info@proreno.be W www.proreno.be

Oostmalsesteenweg 269 2310 Rijkevorsel T +32 (0)3 3128540 F +32 (0)3 3128549 E info@staalbeton.be W www.vanroey.pro

STAALSCHRIJNWERK

SILICAATSTENEN DEJOND NV

REYNCHEMIE NV

Industrieweg 25 8800 ROESELARE T +32 (0)51 242527 F +32 (0)51 229892 E reynchemie@skynet.be W www.reynchemie.com

NATUURSTEEN

VAN ROEY VASTGOED NV Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 RIJKEVORSEL T +32 (0)3 3401870 F +32 (0)3 3401879 E info@vanroeyvastgoed.be W www.vrwonen.be

ZUIDLAND LIJMWERKEN BV Noordhoeksestraat 7 4751 TM OUD GASTEL E info@zuidlandlijmwerken.nl W www.zuidlandlijmwerken.nl

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T +32 (0)3 8203411 F +32 (0)3 8203511 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

TRAPPEN

SPORTINFRASTRUCTUUR

RESTAURATEURS NV DAS NATUURSTEEN

GROEP SPORTOASE NV

DAS NATUURSTEEN

Reppelsebaan 85 3294 MOLENSTEDE-DIEST T +32 (0)13 780540 F +32 (0)13 778073 E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be

HBS&C Winkelomseheide 223a 2440 GEEL T +32 (0)474 691537 E info@hbsc.be

World Trade Center - Tower 1 Koning Albert II-laan, 30 - b.28 1000 Brussel T 0800/63.111 E info@sportoase.be W www.sportoase.be

DECOTRAP

Mijnwerkerslaan 42 3550 HEUSDEN-ZOLDER T +32 (0)11 360460 F +32 (0)11 360461 E info@decotrap.be W www.decotrap.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 167

WIE DOET WAT

VERVEN

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

RENSON WAREGEM

PPG COATINGS BELUX NV Genkersteenweg 311 3500 HASSELT T +32 (0)11 278701 F +32 (0)11 278700 E info@sigma.be W www.sigma.be

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

ZONWERING & VENTILATIE

COLT INTERNATIONAL NV DAENS KITVOEGWERKEN

Ambachtstraat 58 3530 HELCHTEREN T +32 (0)495-254155 F +32 (0)11 96 49 63 E kitvoegwerkendaens@telenet.be W kitvoegwerkendaens@telenet.be

Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T +32 (0)15 286080 F +32 (0)15 270828

ZONWERING

Koralenhoeve 10, 2160 WOMMELGEM T +32 (0)3 2307106 F +32 (0)3 3545430 E info@remeha.be W www.remeha.be

FDS N.V.

Industriepark Drongen 11 A 9031 DRONGEN T +32 (0)9 2808430 F +32 (0)9 2808439 E info@fds.be W www.fds.be

Handelsstraat 19 8630 VEURNE T +32 (0) 58 330033 F +32 (0) 58 330044 E info@duco.eu W www.duco.eu

Advertentie ISOTEC® LINEA is een speciaal ontworpen paneel dat dienst doet als geïsoleerde draagstructuur voor metalen bekledingen op gevel en dak. Uniek aan ISOTEC® LINEA is de geïntegreerde metalen lat met speciale schroefuitsparing waardoor de panelen zonder voorboren kunnen worden vastgeschroefd. De metalen bekleding kan vervolgens meteen op het isolatiepaneel worden aangebrcht. ISOTEC® LINEA maakt zo de isolatie van gevels en daken efficiënter en goedkoper.

168 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ZUIGEN EN BLAZEN VAN DROGE STOFFEN

DUCO “VENTILATION & SUN CONTROL” REMEHA NV

Maalbeekstraat 10 B - 8790 WAREGEM T +32 (0)56 627111 F +32 (0)56 602851 E info@ renson.be W www.renson.be

FIHUMA Turnhoutsebaan 129 2970 SCHILDE T +32 (0)3 3142903 F +32 (0)3 3151903 E info@fihuma.be W www.fihuma.be

EEN DAG OM ONZE NIEUWIGHEDEN EN HANDIGE TIPS & TRICKS TE ONTDEKKEN Neem deel aan onze praktijk trainingen

Nieuw!

VELUX opleidingscentrum

VELUX opleidingen, een ideale tool, voor de uitbreiding van uw activiteit Schrijf u in voor één van onze modules : Basiskennis Uitgebreide kennis INTEGRA® oplossingen (elektrisch - zonne-energie) Vervanging Gratis – Exclusief voor professionelen - Geeft recht op opleidingspremies

PROGRAMMA EN INSCHRIJVINGEN OP velux.be/pro

Belgisch marktleider in vloei-chape, vloerisolatie en egaline Wij bieden de geschikte oplossing voor ieder bouwproject, nieuwbouw of renovatie Vloei-chape op cementbasis Beloopbaar na 4 uur, betegelbaar na 1 Ă 2 dagen

NIEUW!

Anhydriet vloer-chape (Knauf) Vanaf 3 cm dikte, druksterkte 26 N/mm2 Grote oppervlaktes zonder uitzettingsvoegen

Vloei-chape op vloerverwarming (op anhydriet- of cementbasis) 60% betere warmtegeleiding dan met zandcementchape

Egaline De oplossing voor geringe diktes

Renovatie van industriĂŤle vloer naar zichtvloer Grote druksterkte 36 N/mm2

NIEUW! De vloei-chapes hebben heel wat voordelen, de chapes zijn zelfnivellerend, vlakker en veel sterker dan traditionele chape en kunnen geplaatst worden in zeer geringe diktes. CALMIX bvba - Hof Ter Weze 32 - 8800 Roeselare - TEL. 051/77 88 89 - FAX 051/77 21 05 - www.calmix.be - info@calmix.be

Health Care Concept® Efficiënte buitenzonwering voorkomt oververhitting Het Jan Palfijn Ziekenhuis in Gent maakte een ware metamorfose door. Luifels met doorlopende aluminium lamellen van RENSON®, gemonteerd boven de ramen, laten patiënten, bezoekers en personeel genieten van de aangename zonnewarmte op koudere wintermaanden, terwijl tijdens de warmere dagen de zonnestralen tegengehouden worden om oververhitting te vermijden.

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

Luifel met Icarus® lamellen

Uw werf, met Euro Rent! GRATIS ADVIES op de werf

GRATIS catalogus op eurorent.be

Bisschoppenhoflaan 633 | 2100 Deurne | T 03 325 43 00 | eurorent.be | info@eurorent.be