Bouwen aan Vlaanderen 04 2016 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

4 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 17 I NUMMER 4 2016 I SEPT - OKT

HAVENHUIS SCHITTERT AAN ANTWERPSE SKYLINE HOOGSTE PASSIEFGEBOUW VAN BELGIÃ&#x2039; VOETBALSTADIA IN EEN NIEUW KLEEDJE VERRASSENDE WOON-, KANTOOR- EN SCHOLENBOUWPROJECTEN

U ondersteunt uw bewoners. Wie is er om u te ondersteunen? Maak samen met uw ING-bankier uw missie waar. Om het welzijn van uw bewoners te garanderen, is efficiëntie voor u een topprioriteit. Bij ING beseffen we dat. Daarom kunt u rekenen op een ING-bankier die uw behoeften begrijpt en financiële oplossingen aanreikt die u perfect ondersteunen in uw taak. Diensten die uw geldstromen optimaliseren en uw liquiditeitsbeheer en betalingen nog vlotter laten verlopen, bijvoorbeeld. Of elektronisch bankieren, speciaal afgestemd op uw situatie en organisatie. Zo maken we u het leven gemakkelijker. Maak gerust een afspraak met uw ING-bankier. ing.be/business

ING België nv – Bank/Kredietgever – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.

EEN GOED ONDERHOUDEN TERREIN IS GOUD WAARD De grensverleggende aanpak van Hoogmartens Wegenbouw zorgt ervoor dat uw bedrijfsterrein of parking in topvorm blijft. Hoogmartens Wegenbouw heeft voor het aanleggen van wegen alle moderne technieken tot zijn beschikking, of het nu gaat om de aanleg van een parkeer- of opslagplaats, een straat in je buurt of de grootste verkeersassen van België. “De beschikbare technieken die we op de wegen gebruiken, zijn vanzelfsprekend ook van toepassing op bedrijfsterreinen of parkings”, zegt Tom Hoogmartens, commercieel directeur. Alleen nemen bedrijven het doorgaans niet zo nauw met het onderhoud hiervan en beschouwen dit soms helaas als een overbodige uitgave. Toch is het belangrijk dat klanten een positieve indruk van de winkelketen overhouden en dat vrachtwagens hun ladingen zonder problemen op de bestemming kunnen lossen. Een goede baan en parking zijn daar het beste middel voor, bovendien is regelmatig onderhoud een stuk goedkoper dan vernieuwen.

DENK VOORUIT EN BESPAAR

Optimale service staat centraal en daar hoort ook denken op lange termijn bij. Wegenbouw Hoogmartens hecht veel belang aan een goed contact en dus ook een goed langetermijncontract met zijn klanten. Op regelmatige tijdstippen wordt de staat van het wegdek geïnspecteerd en bijgewerkt waar nodig. Het nieuwste wapen in de strijd tegen een verloederde deklaag bij Wegenbouw Hoogmartens is een drone met hoogtechnologische scanner. “Dit voorjaar nog starten we een proefproject bij een transportbedrijf dat over verschillende sites beschikt”, zegt Tom Hoogmartens. “De drone zal het terrein scannen met speciale meetapparatuur die een zeer gedetailleerd beeld van de toestand van het terrein geven. Een scheur in het asfalt, een kuiltje dat aan herstelling toe is, of de lijnen van de parkeerplaatsen die bijgeschilderd moeten worden: het wordt allemaal gelokaliseerd. De drone en baanbrekende software zorgen ervoor dat dit in kaart wordt gebracht en dat Hoogmartens kan bepalen waar onderhoud noodzakelijk is.”

Deze extra service is interessant voor iedereen die een parkeer of opslagplaats bezit maar voor ook de vastgoedsector. Indien u verschillende panden en terreinen bezit die verhuurd worden kan u op een eenvoudige manier zicht krijgen op de conditie van het wegdek en de parking. Hoogmartens kan dan een staat van bevinding opstellen en indien nodig herstellingen uitvoeren aan de buitenverharding. Hoogmartens Wegenbouw biedt u de middelen zodat u onderhoud niet op de lange baan hoeft te schuiven. Verhoog de uitstraling van uw bedrijf en vermijd uiteindelijk zware kosten met Hoogmartens’ lange termijn visie.

Surf voor meer informatie naar onze website www.hoogmartens.be of contacteer ons op via onderstaande gegevens.

Hoogmartens Wegenbouw nv · Industrieweg Noord 1137 · 3660 Opglabbeek · +32 89 81 02 30 info@hoogmartens.be | www.hoogmartens.be

DucoSun Ellips DucoSlide Wood

Architecturale zonwering Hout en aluminium in een boeiend samenspel

De ellipsvormige lamellen van de DucoSun Ellips zorgen voor een maximum aan diffuus daglicht. De lamellen zijn vast of elektronisch verstelbaar. Dankzij het groot aantal hellingshoeken kan het systeem een ruimte optimaal beschaduwen, ongeacht de glasoppervlakte of de stand van de zon.

We inspire at www.duco.eu

UITGAVE

Voorwoord Nieuwe bouwmeester, nieuwe wetten 1 september was niet enkel voor schoolgaande kinderen een spannende dag. Ook het Vlaamse architectuurwezen keek reikhalzend uit naar deze belangrijke datum. Op die ietwat grijze donderdag begon Leo Van Broeck namelijk officieel aan zijn vierjarige legislatuur als Vlaams Bouwmeester 2.0. Als we hem zelf mogen geloven, was het sombere weer alvast geen onrustwekkende prelude op zijn beleid. Een grijze muis is Leo Van Broeck inderdaad allerminst. Gezien zijn krachtige, rechtlijnige visie inzake architectuur en ruimtelijke ordening lijkt hij de juiste man om het Bouwmeesterschap en de Vlaamse bouwkunst in het algemeen opnieuw naar een hoger niveau te stuwen. De juiste man op het juiste moment ook. Door de controverse rond de figuur van voormalig Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen stond het ambt immers lang op de helling. Was de harde hand van Swinnen wel het juiste middel om de kwaliteit van ons gebouwenpatrimonium op te waarderen? En was het Bouwmeesterschap überhaupt nog nodig? Architecten riepen in koor van wel, zij het op een andere, constructievere manier. De Vlaamse regering hulde zich evenwel lang in mysterieus stilzwijgen, denkend aan de putten in de begroting die louter via een grondige besparingsronde konden worden gedicht. Gelukkig keurde de Vlaamse regering op 1 juni 2015 een conceptnota voor het vernieuwd Vlaams Bouwmeesterschap goed – een beslissing waarvoor ons architectenwezen postuum gerust een kaarsje mag branden. De eerste selectieronde leverde nog geen geschikte kandidaat op, maar bij een tweede poging kwam men dus uit bij de gedoodverfde troonopvolger, de charismatische Leo Van Broeck. Adelbrieven heeft hij alvast in overvloed: burgerlijk ingenieur-architect, hoogleraar, voorzitter van de Koninklijke Federatie van de Architectenverenigingen van België (FAB) en medeoprichter van het gerenommeerde Brusselse architectenbureau Bogdan & Van Broeck. En ook aan ideeën omtrent en engagement jegens het Vlaamse architectuurpatrimonium ontbreekt het hem allerminst. Het heldere gedachtegoed en de dito communicatie van de nieuwbakken Bouwmeester zijn een ware verademing, zeker in vergelijking met de ivorentorenmentaliteit, het afstandelijke intellectualisme en de wollige terminologie die het architectenmetier vroeger typeerden. Leo Van Broeck pleit resoluut voor verdichting en een stopzetting van de versnippering van de ruimtelijke ordening. Daarbij verliest hij Moeder Natuur zeker niet uit het oog: “Alle ecologische en klimatologische problemen die we nu hebben, zijn een gevolg van foutief, antropocentrisch bodemgebruik. De goede biodiversiteit is zoek. Krimpen en gronden vrijmaken is essentieel voor het voortbestaan van onze planeet. Dus als je ergens verdicht, zou je onmiddellijk een evenwaardige oppervlakte moeten voorzien die enkel bestemd is voor de natuur. Het lijkt een utopie, maar in wezen vereist het enkel een kleine mentaliteitswijziging. Kavels zonder meerwaarde geven we terug aan de natuur, en interessante kavels die zich bijvoorbeeld vlakbij hubs voor openbaar vervoer bevinden gaan we simpelweg veel beter benutten.” Kortom: als het van Leo Van Broeck afhangt, herschikken we onze openbare ruimte om ze nadien veel beter en efficiënter te benutten. Een ambitieus plan dat naar schatting dertig à veertig jaar in beslag zou nemen. “ Als je de dichtheid van Engeland zou toepassen op de bebouwde zone van België, dan zou er in ons land plaats zijn voor 17 miljoen inwoners. We zouden dus in principe zes miljoen extra Belgen kunnen huisvesten zonder nog één extra vierkante meter ruimte te gebruiken.“ Het ga u goed, mijnheer de Bouwmeester!

Veel leesplezier

Tim Janssens

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift & website voor de bouw Jaargang 17 • nummer 4 • 2016 Sinds 1999 • Verschijnt 6 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

H.B.J.M. Louwers Domein De Herten Hertsbergsestraat 4 B-8020 Oostkamp Postbus 85 B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

EINDREDACTIE Tim Janssens

REDACTIETEAM

Tim Janssens, Rik Neven (Redactiebureau Palindroom). Mark Delreux, Hans Herbrant, Els Jonckheere, Koen Mortelmans, Bram Souffreau, Frie Van der Planken, Bart Vancauwenbergh, Arne Vansteenkiste en Niels Willaert

BLADMANAGERS

Philippe Bourda T +32 50 36 81 70 M +32 478 43 75 43 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pieter Maeyaert T +32 50 36 81 70 E p.maeyaert@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 50 36 81 70 M +32 475 28 14 64 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

ADVERTENTIES

www.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project E traffic@louwersmediagroep.be Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 50 36 81 70

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock Eva Huyghebaert Sandra Reijnders

ABONNNEMENTPRIJS

België: € 54,00 per jaar excl. BTW Buiten België: € 90,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 50 36 81 70

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

WOON- EN WERKGEBOUWEN Antwerpen: Nieuw Havenhuis fonkelt als een diamant

Brussel: Astro Toren hoogste passiefgebouw in België

Beselare: Tabakloods in harmonie met de omgeving

Kuringen: Winkelen op palen

De Pen: Lode Waes, CEO van Vanhaerents Development

Erembodegem: Breigoedfabriek wordt Woonfabriek

Bedrijfspresentatie: Remeha

Mechelen: KV kan Mechelaars in stijl ontvangen

Bedrijfspresentatie: Alcyon

Tienen: Onderzoekscentrum van het hoogste niveau

Harelbeke: Lano Carpets steekt kantoren en showroom in nieuw kleedje

Ham-Kwaadmechelen: Centrum krijgt opwaardering

Bedrijfspresentatie: RG Tegel

Boom: Peri betonneert zich in Boom

Tessenderlo: Privéwoning gekoppeld aan dierencrematorium

Bedrijfspresentatie: BIS

Roeselare: Transformatie tot hedendaags woonproject

Antwerpen: Kaai Nieuw Zuid start van nieuwe, toekomstgerichte stadswijk

Oostende: Thuishaven KV Oostende krijgt nieuwe gedaante

Bedrijfspresentatie: Delabie Benelux

Ertvelde: Nieuwe thuis voor Gulden Draak

Antwerpen: Royal Yacht Club bouwt dijk van clubhuis

Gent: Indrukwekkende audiovisuele belevenis in AuditoRium4

Woluwe: Groene toekomst voor oude stortplaats

Poperinge: Klimaatzwembad knipoogt naar omgeving

100

Boom: Grondige renovatie van sociale appartementen

106

Kuurne: Snelheidsduivel van 15.000 vierkante meter

109

Interview: Tractebel

111

E studio@louwersmediagroep.be

Antwerpen: Aangenaam tafelen met zicht op Afrikaanse fauna

115

DRUKWERK

Veurne: Beproefd en compleet ventilatiesysteem voor woning Debandt

116

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Bedrijfspresentatie: All-Connects

119

DOELGROEP

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

VORMGEVING/ART DIRECTION Drukkerij Hendrix, Peer

Inhoud

124

138

144

154

ONDERWIJSPROJECTEN Molenbeek: Passiefbouwschool met een groen tintje

122

Turnhout: School van Morgen voor de koks en hoteliers van morgen

124

Heist op-den-Berg: KTA- leerlingen krijgen les in ruimtelijke ordening

126

Hofstade: Specifieke roofing garandeert waterdichte klassen in Scholen van Morgen

129

Leuven: Comfortabele stekken voor Leuvense studenten

131

Overijse: Nieuw hoofdstuk voor Booggebouw Gito Overijse

135

Antwerpen: Campus Zuid van Karel de Grote Hogeschool aanwinst voor Antwerpen

138

ZORGPROJECTEN De Haan: Luxueus oude dag spenderen

142

Schelle: Muydenhof loopt voor op energieregelgeving

144

Zottegem: OCMW opent nieuw woonzorgcentrum

148

BOUWEN AAN MONUMENTEN Brugge: Hemelse renovatie in de Breydelstad

151

Bosvoorde: Hippodroom schittert met baksteenimitatie

154

UITGAVE

4 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 17 I NUMMER 4 2016 I SEPT - OKT

HAVENHUIS SCHITTERT AAN ANTWERPSE SKYLINE

PARTNERS EN RUBRIEKEN

HOOGSTE PASSIEFGEBOUW VAN BELGIÃ&#x2039; VOETBALSTADIA IN EEN NIEUW KLEEDJE VERRASSENDE WOON-, KANTOOR- EN SCHOLENBOUWPROJECTEN

De Vijfde gevel

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE

Journaal

4 2016085 BAVL 04 Jeroen.indd 1

CIB Nieuws

156

De Derde Long

157

Juridisch advies van Hans Herbrant

158

VCB Nieuws

159

BVA Nieuws

160

Wie Doet Wat

161

22-09-16 09:53

Coverbeeld: Havenhuis Antwerpen, Peter Knoop

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

ANTWERPEN | Havenhuis

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Havenbedrijf Antwerpen, Peter Knoop

NIEUW HAVENHUIS

fonkelt als een diamant

Onlangs heeft het Antwerpse Havenbedrijf zijn nieuwe kantoorgebouw in gebruik genomen. Al is nieuw is gezien de combinatie van restauratie-renovatie en nieuwbouw een relatief begrip. Hoe dan ook is het Havenhuis een architecturale parel die op een bijzondere manier verwijst naar de locatie waar het is opgetrokken. Het 'oude' Havenhuis verrees in 1993 op de plaats van het vroegere Entrepot, op de kop van het Willemdok. Die ligging bepaalde het uitzicht in belangrijke mate. De toen populaire mariene architectuur deed dit veel minder. Beide zorgen er nu samen voor dat het Havenbedrijf dit gebouw wellicht tegen een mooie prijs zal kunnen vermarkten. Het nieuwe havengebouw staat wat noordelijker in het oude havengebied, maar zou ook op eender welke andere plaats een absolute blikvanger geweest zijn. Dat is te danken aan de combinatie van

8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

restauratie-renovatie en nieuwbouw. Het ontwerp van de Brits-Irakese architecte Zaha Hadid (19502016) vertrekt van de restauratie van de voormalige brandweerkazerne, een beschermd gebouw uit 1929. Daarboven tekende Hadid een bootvormig volume, dat tevens aan een geslepen diamant doet denken. Dit geeft het gebouw een nieuw elan en creĂŤert indrukwekkende vergezichten over stad en haven.

RESPECT VOOR VERLEDEN Bij de bouw van het vorige Havenhuis regende het protesten over de integrale sloop van de Entrepot,

typische pakhuisarchitectuur uit de jaren 1840. Nu was er geen spoortje van afkeuring te horen. De brandweerkazerne in neotraditionele stijl dateert pas uit 1929, maar oogt ouder. Emile van Averbeke inspireerde zich toen op een verdwenen gebouw uit 1893. Zijn werk wordt nu gerespecteerd en geherwaardeerd. Desalniettemin eist de nieuwbouw de meeste aandacht op. De gevels zijn opgebouwd uit glazen driehoeken die lichtjes roteren ten opzichte van elkaar, zodat de lichtinval steeds veranderende

ANTWERPEN | Havenhuis

Het nieuwe havenhuis wordt ongetwijfeld een van de sterkste blikvangers in het Antwerpse stadsbeeld. Bij het nemen van deze foto's waren de werken nog niet helemaal achter de rug. reflecties oplevert. De kantoren van goed vijfhonderd medewerkers van de haven liggen verspreid over het oude en het nieuwe volume. Het bestaande gebouw huisvest landschapskantoren en vergaderzalen. In het nieuwe volume zijn daarenboven een auditorium en een panoramisch bedrijfsrestaurant ingericht. Medewerkers en bezoekers bereiken dit gedeelte via panoramische liften.

SYMBOLIEK "De bouwwerken omvatten drie fases", blikt Jo Verstraelen, Directeur der Werken bij hoofdaannemer Interbuild terug. "We zijn gestart met het aanleggen van een ondergrondse parking over twee bouwlagen, met 239 plaatsen voor wagens, een fietsenstalling, douche- en kleedruimtes. â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

ANTWERPEN | Havenhuis

Participanten aan het woord MAGISTA SYSTEMS – VERRIJDBARE OPSLAGREKKEN Het nieuwe Havenhuis bevat 3,8 kilometer verrijdbare opslagrekken in het archief en het documentatiecentrum. Deze werden geleverd door Magista Systems uit het Nederlandse Nijverdal, een bedrijf dat deel uitmaakt van de groep Van Keulen Interieurbouw. Deze specialist heeft al meer dan veertig jaar ervaring in de productie en plaatsing van plaatsbesparende verrijdbare opslagsystemen voor kantoren, archieven, bibliotheken en musea. Het Havenbedrijf koos voor een elektromotorisch verrijdbaar rekkensysteem, opgebouwd in duplex. Een dergelijke tweelagige uitvoering biedt het voordeel dat ze de beschikbare vloeroppervlakte optimaal benut. Bovendien wordt ook de hoogte volledig benut zonder dat er bouwtechnische ingrepen aan te pas komen. De opbouw van dit duplexsysteem was voor Magista een primeur. Vandaar dat er vier maanden tijd in de studie-, ontwerpen testfase kroop. De effectieve productie en opbouw duurde drie maanden. Intussen kende het systeem al navolging in verschillende andere Europese Magista-projecten.

De complexe glasgevel bestaat uit 452 glaskaders. Deze kaders zijn 3 tot 8 meter hoog en 1,6 meter breed en wegen gemiddeld 850 kg.

Daarna hebben we de technische installaties in het oude gebouw ontmanteld. De derde fase omvatte het optrekken van de nieuwe bovenbouw en de renovatie van het oude gebouw." De nieuwbouw rust op drie betonnen pijlers, maar is zelf een staal- en glasstructuur. "Net als de diamantachtige facetten bevat dit materiaal de nodige symboliek. Antwerpen is immers de belangrijkste staalhaven van Europa." Naast het staal zijn ook heel wat andere bouwmaterialen per schip vervoerd. Zo kwam het hout voor de 270 nieuwe ramen voor de onderbouw in containers vanuit Canada. "En een groot deel van de in totaal 30.000 m³ uitgegraven grond van de ondergrondse parking is per binnenschip afgevoerd." Het milieuverantwoorde transport speelt een belangrijke rol in het streven van haven en aannemer om het ‘BREEAM Very good’-certificaat te behalen. "Een ander ecologisch aspect is dat de bakstenen die we gebruikten bij de ruwbouwwerken in het bestaande gebouw en de parking gerecupereerd slib uit de Schelde bevatten." ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Havenbedrijf (Antwerpen)

Architect

Zaha Hadid (+) Architects (Londen, Verenigd Koninkrijk)

Hoofdaannemer

A-CONCEPT – BINNENDEUREN De binnendeuren van het Havenhuis zijn van Concept-A uit Wilrijk. Deze firma, die twee jaar geleden als dochter van Moors-interieur uit Riemst werd opgericht, specialiseert zich in grotere binnenschrijnwerkprojecten en totaalrenovaties. Zaakvoerder Jeroen Verhulst: “Dankzij deze combinatie hebben we kennis en ervaring inzake veel verschillende takken en specialiteiten van het bouwproces.” Ondanks de jonge leeftijd van Concept-A kan de firma toch al mooie referenties voorleggen, zoals het binnenschrijnwerk van het hotel van de Nationale Bank in Brussel, de binnendeuren van 38 koopwoningen in Schoten, totaalrenovaties in Lier en Antwerpen en dus ook het Havenhuis. Jeroen Verhulst: “In dit project stelde de architect erg specifieke voorwaarden op het vlak van esthetiek, wat natuurlijk normaal is als je een monument bouwt. Door een goede samenwerking en doorgedreven voorbereiding hebben we deze wensen kunnen vertalen in een resultaat dat echt wel gezien mag worden.”

Interbuild (Antwerpen)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

Een oplossing voor ieder budget buiten gewoon goed | Projectzonwering

Maatwerk Breed gamma producten Flexibiliteit Voor elke situatie een gepaste oplossing Eigen R&D afdeling Gedreven dynamisch team Bekijk de mogelijkheden op www.verano.be Voor meer informatie: info@verano.be | 02-2704202

B u i t e n z o n w e r i n g | B u i t e n l e v e n | R a a m d e c o r a t i e | R o l l u i k e n | G a r a g e d e u r e n w w w.v e r a n o . b e

ANTWERPEN | Havenhuis

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Verano

Performante binnenzonwering voor Havenhuis Verano (Brussel) leverde 250 screens voor de binnenzonwering van de nieuwbouw van het Antwerpse Havenhuis en 277 voor die van het bestaande gebouw. Ze beschikken over een ongewone kleurencombinatie, met name wit (buitenzijde) en antraciet (binnenzijde).

'Speciaal voor het Havenhuis in Antwerpen is een nieuw type binnenscreens ontwikkeld' Hoofdaannemer Interbuild deed voor de plaatsing van de screens een beroep op Interpat. Interpat en Verano werken al meer dan tien jaar samen. "Het lag voor de hand dat Interpat ons hiervoor benaderde", verklaart sales manager Stijn Wellens van Verano. "We hebben alles in huis om in te spelen op de specifieke – technische – eisen én we hebben de productiecapaciteit om op relatief korte tijd een groot aantal producten te kunnen leveren. Onder meer in het 310 meter hoge torengebouw The Shard in Londen hebben we dit al in de praktijk bewezen."

TOTAALOPLOSSING "Binnenscreens zijn in principe altijd maatwerk", legt Wellens uit. "Speciaal voor het Havenhuis in Antwerpen heeft Verano zelfs een nieuw producttype ontwikkeld. Het was daarbij wel een

probleem dat, door de aard van het gebouw, verschillende aspecten aanvankelijk nog onbekend waren. Zo werd al bij het eerste gesprek met Interbuild duidelijk dat de zonwering voor het nieuwe gebouw in het valse plafond moest worden geplaatst. De vrije ruimte was er echter beperkt. En omdat de staalconstructie er nog niet stond was het bovendien onmogelijk om de exacte maten van de vrije ruimte in het vals plafond vast te leggen: we moesten rekening houden met een tolerantie van plusminus drie centimeter. Achteraf bleek dat geen enkele andere screenfabrikant deze uitdaging aankon of aandurfde."

DENK- EN PUZZELWERK Tegelijk met de productie van de screens bij Verano bevestigde een gespecialiseerd bedrijf in Antwerpen de primaire steunen aan de staalstructuur

van de nieuwbouw. "Omdat de exacte positie van de screens nog niet kon worden bepaald, bracht dit heel wat denken puzzelwerk met zich mee”, verduidelijkt Wellens. "Ongeveer 190 schermen hangen er nu, in een hoek met een helling van 15°. Een derde ervan heeft een driehoekig doek. Andere hangen onder een helling van 48° in een boogvormige uitsparing van het valse plafond." Wanneer de screens geopend zijn, zie je alleen de touwtjes die de systemen op spanning houden. Verano ontwikkelde een afdekkap die ervoor zorgt dat er geen bevestigingspunten zichtbaar zijn. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

klimaatplafonds

het resultaat zit hem in het detail De klimaatplafonds van Lindner WELSY leveren een zeer groot vermogen dankzij de ingekleefde koperen- of inoxregisters â&#x20AC;&#x17E;plafothermâ&#x20AC;&#x153;. U werkt telkens in de meest optimale omstandigheden. Lindner WELSY sprl www.Lindner-Group.com

ANTWERPEN | Havenhuis

Klimaatplafond, verhoogde vloeren Lindner-Welsy (Waver) is een dochterfirma van Lindner AG (Duitsland) dat – in België als marktleider – gespecialiseerd is in het leveren en plaatsen van verhoogde vloeren, metalen plafonds en klimaatplafonds.

"Voor de werken aan het Havenhuis hebben we ongeveer vijf maanden lang een veertigtal monteurs ingezet, onder leiding van drie projectleiders", zegt zaakvoerder Rudi Parthoens. Volgens hem is het Havenhuis één van de meest complexe projecten die Lindner-Welsy ooit heeft uitgevoerd in België. "Opvallend was de grote hoeveelheid gebogen en/of hellende wanden en de massa gecompliceerde details. Voor ons was het de eerste bouwplaats waar we quasi de volledige binnenafwerking voor onze rekening hebben genomen.

Het resultaat bewijst niet alleen dat we dergelijke complexe opdrachten aankunnen, maar dat we ze ook op een erg korte termijn kunnen uitvoeren.” Het klimaatplafond (2.000 m²) telt circa vijfhonderd verschillende parallellogramvormige panelen van 1 op 2 m, met een maximale doorbuiging van 1 mm. "Door de ingekleefde koperen registers leveren ze een koelvermogen van 103 W/m². In een tweetal maanden zijn wij erin geslaagd om een klimaatplafond te ontwikkelen, volledig op

maat van dit gebouw, helemaal volgens de eisen die de architecten en het Havenbedrijf stelden." "De verhoogde vloeren (4000 m²) bestaan uit calciumsulfaattegels uit onze eigen productie. Kenmerkend voor dit type tegel is zijn hoge vormvastheid en vochtbestendigheid. Deze zijn afgewerkt met losliggende tapijttegels. Voor de tribunes in het 300 m² grote auditorium hebben we dezelfde tegels gebruikt, maar dan met een verlijmde uitvoering in tand-groef. Daarnaast hebben we op deze werf ook 4.000 m² gipskartonwanden en 3.500 m² gipskartonplafonds geplaatst, in samenwerking met Gyproc, Deze kenmerken zich door hun complexiteit met ingebouwde lichtkoven en talloze schuine, gebogen uitvoeringen." Recent werkte Lindner-Welsy ook mee aan onder meer winkelcentrum Dockx (metalen koelplafonds en verhoogde vloeren, zie volgende editie), Résidence Palace (verhoogde vloeren met eiken bekleding, zie BAVL 2015-05) en passiefkantoor De Meander op Tour & Taxis (verhoogde vloeren) in Brussel, het UZ in Leuven (metalen koelplafonds), de Gateway-kantoren in Zaventem (verhoogde vloeren) en stadsvernieuwingsproject De Krook in Gent (verhoogde vloeren). ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

ANTWERPEN | Havenhuis

Sanitaire expertise op maat van grote gebouwen Het nieuwe Antwerpse Havenhuis is lang niet het eerste bouwproject waarin de NV Vliegen uit Bree en Interbuild samenwerken. Deze keer stond de sanitairspecialist uit Bree niet alleen in voor de plaatsing van alle sanitaire installaties, maar ook voor die van de leidingen voor de brandhaspels, het regenwaterafvoersysteem, de drukverhogingsgroepen, de waterbehandeling en de dompelpompinstallatie. "We hebben hiervoor sanitaire toestellen van Desco uit Wijnegem, brandleidingen van Centratec uit Mechelen en ander leidingwerk van Lambrechts uit Genk gebruikt", vertelt gedelegeerd bestuurder Raf Vliegen. Het gaat vooral om producten van de fabrikant Geberit. "We betrokken bij Geberit alle leidingen en alle spoelelementen voor de toiletten. Onze reputatie als trouwe Geberit-installateur opent veel deuren, want die naam bevestigt de uitstekende kwaliteit van de plaatsing en de duurzaamheid van de installaties." Ook de regenwaterafvoer â&#x20AC;&#x201C; een pluviasysteem op onderdruk â&#x20AC;&#x201C; is samengesteld uit Geberit-materialen."

VOLLEDIGE BOUWTRAJECTEN Het in 1960 opgerichte Vliegen NV heeft zich in de loop der jaren gespecialiseerd in de levering en plaatsing van sanitaire installaties. Ook opdrachten op het vlak van regenafvoer en piping

16 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Havenhuis

kunnen de 26 medewerkers van het bedrijf, aangevuld met een twintigtal vertrouwde onderaannemers, zeker aan. De onderneming werkt niet voor particulieren. Ze legt zich vooral toe op grotere bouwprojecten (kantoren, zorggebouwen, residentiële complexen, bedrijfshallen …) en neemt daarbij graag het volledige bouwtraject op zich – van ontwerp tot uitvoering. "We bezitten de nodige kennis en expertise om eigen studies voor sanitaire of regenwaterafvoerinstallaties uit te werken, een troef die menig opdrachtgever op prijs stelt.” "Aan het Havenhuis hebben we vanaf 2013 meegewerkt, met een wisselende bezetting. Soms waren er zes van onze medewerkers aan de slag. Zowel de architectuur als de internationale naamsbekendheid van wijlen Zaha Hadid maken het Havenhuis een prachtig visitekaartje voor ons. Overigens was het technisch allesbehalve een routineopdracht. Door het zwevende karakter van de bovenbouw moesten we bij het aanleggen van de leidingen heel wat obstakels overwinnen."

AMBITIEUS Vliegen werkt ook mee aan de ambitieuze nieuwbouw van AZ Sint-Maarten in Mechelen. "Dit wordt mogelijk het grootste ziekenhuis van België, met uiteraard dito sanitaire installaties." In Beringen staat het in voor de

bouw van de sanitaire installaties bij Spectrum, met elf gebouwen het grootste Scholen van Morgen-project. "Samen hebben die gebouwen een vloeroppervlakte van ongeveer 27.000 m²." In het eigen Limburg zijn er als blikvangers nog de renovatie van de voormalige

steenkoolmijngebouwen in Waterschei en de nieuwbouw van woonzorgcentrum Sint-Anna in Lanaken, dat 140 bejaarden moet opvangen. "We zijn ook van de partij op Nieuw Zuid in Antwerpen (zie elders in dit blad), waar een volledig nieuwe woonwijk tot stand komt." ❚

www.vliegennv.be Meeuwerkiezel 37 - 3960 Bree - Tel +32 89 46 18 94 - Fax +32 89 47 19 89

15900495_Vliegen.indd 1

17:14 | 17 BOUWEN AAN16-09-15 VLAANDEREN

ANTWERPEN | Havenhuis

Participanten aan het woord ASI ALPACO – SANITAIRE WANDEN ASI Alpaco (Schoten) leverde en plaatste alle sanitaire wanden voor de toiletten en de douches in het bestaande gebouw en de nieuwbouw. "Deze wanden bestaan uit Polyrey-volkern", licht zaakvoerder Alain Bastiaens toe. "Dit materiaal is slijt- en stootvast en heeft een massieve kern. De antibacteriële eigenschappen en het onderhoudsgemak hebben er mee voor gezorgd dat ons product werd geselecteerd. Maar ook het vooruitstrevende design van onze cabines speelde een rol. De combinatie van materialen zoals volkern en inox bezorgt onze afgewerkte producten een lange levensduur." ASI Alpaco heeft een kwarteeuw ervaring opgebouwd in sanitaire wanden, omkleedcabines, wc-cabines, douchecellen, zitbanken, vestiairekasten en vakkenkasten voor zwembaden, scholen, sporthallen, ziekenhuizen en bedrijfsvestiaires. Sinds kort is het ook buiten België actief. In eigen land werkte het recent mee aan onder meer Plopsaland en Plopsaqua in De Panne, Residence Palace in Brussel en de Universitaire Ziekenhuizen van Antwerpen en Gent. "Net als Residence Palace is het nieuwe Havenhuis een visitekaartje dat kan tellen en dat ook in het buitenland de nodige uitstraling zal hebben. Voor ons tienkoppige team dat de werken in het Havenhuis uitvoerde was het een uitzonderlijke ervaring om hieraan te kunnen meewerken."

MEYVAERT GLASS ENGINEERING – BEGLAASD SCHRIJNWERK Meyvaert Glass Engineering (MGE, Gent) installeerde het beglaasde, brandwerende en niet-brandwerende schrijnwerk met de kenmerkende bogen. "De afdeling Fire van MGE spitst zich toe op de productie en installatie van maximaal beglaasde, brandwerende gehelen. Qua concept en vormgeving zijn de mogelijkheden onuitputtelijk", leggen projectleiders Mathias Hoste en Stefan Van de Walle uit. "Aan de kaders hebben vier van onze collega's twee weken lang gewerkt in ons eigen atelier. De plaatsingswerken op de bouwplaats vergden anderhalve week." "Het Havenhuis heeft niet alleen veel uitstraling als architectuur, in de aannemerswereld geniet het ook veel aanzien als bouwproject. We zijn dan ook trots dat we hieraan mochten meewerken. Maar inhoudelijk was het voor ons geen uitzonderlijke opdracht. De geplaatste gehelen zijn opgetrokken met materialen uit ons standaardgamma. Tenminste: standaard voor ons, want met het profielensysteem dat we in de loop der jaren op punt stelden nemen we een unieke marktpositie in."

Foto: Jens van Lysebettens

18 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

MGE telt een honderdtal medewerkers. De lange geschiedenis van het familiebedrijf begon in 1826, toen het zich als spiegel- en glasspecialist vestigde in het Gentse havengebied. Nu bedient het twee nichemarkten: die van brandwerende glasgehelen en die van vitrinekasten voor musea. Meyvaert werkt veel in zorggebouwen, scholen, banken en zwembaden. Daarbij onder meer het Lucerna College in Anderlecht, de woonzorgcentrum Gerda in Sint-Niklaas en Broekpoort in Vilvoorde en Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef in Bornem. Behalve in België is het ook erg actief in Frankrijk.

Sanitaire cabines

ONTWERP, ADVIES, PLAATSING, INSTALLATIE, AFWERKING

Omkleedcabines Douchecellen Vestairekasten Zitbanken INOX accessoires http://www.alpaco.be

info@alpaco.be Wijtschotbaan 3 b1 2900 Schoten

www.meyvaertfire.be brandwerende glassystemen

Â© fotograaf Jens van Lysebettens

ANTWERPEN | Havenhuis

Participanten aan het woord KIPS.BE – POORTEN ONDERGRONDSE PARKEERGARAGE Kips.be (Wommelgem) plaatste de poorten van de ondergrondse parking van het Havenhuis. "Beide poorten hebben we volledig in ons eigen atelier vervaardigd", zeggen zaakvoerders Pierre Declercq en Rafaël Kips. "Ze

bestaan uit een met strekmetaal gevulde staalstructuur." "Wij hebben ons de laatste jaren gespecialiseerd in het ontwerpen en produceren van

maatwerkpoorten, al dan niet bekleed met allerlei materialen. We baseren ons daarbij op de specifieke behoefte van onze individuele klanten, zodat we iedereen een optimale oplossing kunnen aanbieden. Poorten zoals die voor het Havenhuis hadden we nochtans al eerder gemaakt. In het lastenboek zat zelfs een foto van deze eerdere poort. Dit maakte dat het technisch geen ongewone opdracht was, maar de uitstraling die dit gebouw ons meegeeft is buitengewoon." Ivo Kips richtte Kips.be op in 1992. Zoon Rafaël en schoonzoon Pierre Declercq namen de zaak in 2009 over en verhuisden haar van Zandvliet naar Wommelgem. Rafaël zorgt voor het ontwerp, de opmetingen en de technische opvolging van de bouwplaatsen, Pierre staat in voor de administratie. Met hun tien medewerkers waren of zijn ze onder meer aan het werk in gebouwen op de Kanaalsite van antiquair Axel Vervoordt in Wijnegem, TR Residence in Knokke, woonproject De Vierschaer langs de Scheldekaai in Antwerpen en de Brandweerkazerne van Puurs.

SCHRIJNWERKEN

THE ART OF STORAGE

MAGISTA SYSTEMS James Wattstraat 1 7442 DC Nijverdal Nederland tel. +31 548-610555 www.magista.com ellllo oc c e e l l o c elloc yyk kss@ @ssttyyss mss..w m ww ww w

AANNEMINGEN

Concept-A

bvba

Oosterveldlaan 120 B-2610 Wilrijk www.cabvba.be info@cabvba.be

CONTACT BELGIË SMART STORAGE SOLUTIONS +32 (0)471 09 56 29 • info@sx3.be

20 | BOUWEN AAN VLAANDEREN 16900416_concept_A.indd 1

12-09-16 12:20

DELTABEAM Unieke staal-betonliggers

Slanke draagstructuur ook bij hoge vloerbelastingen 180 minuten brandwerend zonder bekleding Onderscheidend constructief ontwerpen Inclusief engineering en detaillering

ONTWERPTABEL

Peikko Benelux B.V. Leemansweg 51 6827 BX Arnhem Telefoon: +31 (0)26 384 38 66 Email: info@peikko.nl

www.peikko.be

BRUSSEL | Astro Tower

Tekst | Bram Souffreau

Beeld | F. Bogaert

ASTRO TOREN HOOGSTE PASSIEFGEBOUW IN BELGIÃ&#x2039;

22 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BRUSSEL | Astro Tower

De Astro Toren kreeg een nieuwe façade, zodat daglicht het gebouw dieper kan binnendringen.

Met zijn speels blauw-wit patroon bepaalt de Astro Toren in Sint-Joost-ten-Node al enkele maanden de Brusselse skyline. De 107 meter hoge toren mag zich intussen ook het hoogste passiefgebouw in België noemen. Het kantoorgebouw uit 1974 kreeg door de architectenbureaus Estudio Lamela uit Madrid en het Brusselse Altiplan een nieuw jasje aangemeten. De architecten hertekenden de ruim 35.000 m² kantoorruimte en optimaliseerden de beschikbare ruimte over de dertig verdiepingen. De Astro Toren kreeg voorts een nieuwe façade, zodat daglicht het gebouw dieper kan binnen-

dringen. De stevige isolatie in de gevel maakt van de toren ook het hoogste passiefgebouw in ons land.

BLAUWGLASSCHIL Met het nieuwe design verdween de stoffige, afgeleefde koperen gevelkleur van de oude Astro Toren uit het Brusselse stadslandschap. Estudio Lamela

en Altiplan kozen voor een blauwe gevel met witte accenten. Ze verhoogden de dertig verdiepingen tellende gevel trouwens met drie ‘verdiepingen’, zodat de technische ruimtes vanop de straatkant niet meer zichtbaar zijn, maar zich achter de glazen gevel bevinden. Onder het gebouw bevinden zich ook vijf verdiepingen parkeerruimte. Aannemers Cordeel en Willemen (THV Astro) renoveerden het torengebouw de voorbije twee jaar. Ze stripten het modernistische gebouw, pasten de structuur aan, installeerden een nieuwe staalstructuur op het dak voor de technische lokalen, bezorgden het gebouw de nieuwe blauwglasschil en bekleedden de binnenkant van de kantoortoren. Eind dit jaar zullen zo’n 1.200 werknemers van Actiris, VDAB en Bruxelles Formation hun intrek nemen in het gebouw. De nieuwe huurders zullen door de flinke isolatie- en energie-efficiëntie-inspanningen overigens 60% minder energie (verwarming) verbruiken: 15 kWh/m² per jaar. De meerkost van de werkzaamheden bedraagt 10% in vergelijking met een klassieke building.

NIEUWE ENERGIEZUINIGE GEVEL “De hoge energie-efficiëntie dankt het gebouw voornamelijk aan de nieuwe gevel”, legt Dries Willockx, projectmanager voor Cordeel, uit. “De isolatiedikte in de buitenwanden bedraagt 20 centimeter (polyurethaan). In het dak zit zelfs 28 centimeter PUR-isolatie. De architecten hebben voorts de glasoppervlakte beperkt tot 50% van de geveloppervlakte door een borstwering in de wanden te verwerken. Iedere 1m30 is 40 centimeter wand niet beglaasd. De ramen bestaan trouwens uit drievoudig zonwerend isolatieglas. Door de keuze voor blauw glas komt er niet minder licht binnen – een probleem bij de oude koperkleurige beglazing – maar warmt het gebouw niet snel op.”

De Astro Tower, een nieuw icoon aan de Brusselse einder.

De gevel plaatsen was overigens geen sinecure, herinnert Willockx zich. “We hebben de oude gevel weggehaald en afgevoerd. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

ASTRO TOWER | BRUSSELS

BRUSSEL | Astro Tower

Participanten aan het woord POLYPANE – DOORZICHTGLAS EN PANEELBEGLAZING

De architecten hertekenden de ruim 35.000 m² kantoorruimte en optimaliseerden de beschikbare ruimte over de dertig verdiepingen. Nadien hebben we de toren opnieuw aangekleed. In drie fases: eerst de bovenste verdiepingen (24 tot 30), nadien de middelste verdiepingen (10 tot 23) en uiteindelijk de laagste verdiepingen (1 tot 10). Elke fase werkten we van beneden naar boven af. De gevelelementen zijn volledig geassembleerd naar boven gehesen en ondergebracht op de verdiepingen. Van binnenuit bouwden we de façade op, waarbij we de elementen van telkens 1m30 breed aan een hoger gelegen rail ophingen, naar de juiste locatie brachten en met elkaar vastklikten. Daarbij zorgden we dat de

vloerverwarming in de grote inkomhal, een betere luchtdrukregeling in het gebouw en in de liftkokers een BlueKit-systeem. Die intelligente regelaar beheert de ventilatie in de schachten en vermijdt overdruk.

LOGISTIEK AANDACHTSPUNT “Het bouwproject valt niet enkel op door de vele energie-efficiënte maatregelen en de omvang van de werken”, aldus Willockx. “Renovatie van zo’n torengebouw vormt toch nog een nieuw verhaal. Maar het zal steeds vaker voorkomen”, weet hij.

‘De nieuwe energie-efficiënte gevel plaatsen was geen sinecure’ gevel volledig luchtdicht was; een basisvereiste voor een passief gebouw. Alle naden tussen de verschillende constructiedelen kregen daarom een luchtdichte strip, waarover een extra pasta werd aangesmeerd.”

MINDER VERWARMINGSVERMOGEN De energie-efficiëntie uit zich ook in de technische lokalen bovenop het gebouw. “De drie technische verdiepingen (31 tot 33) hebben we als eerste aangepakt. Maar de op maat gemaakte stalen structuur herbergt nu slechts twee gasgestookte ketels. Het vermogen daalde van 8 MW naar 1 MW.” Willockx stipt ook de hybride koeltorens, de nachtkoeling, de plafondkoeling en de warmterecuperatiesystemen aan, waardoor onder meer extra op elektriciteit en gas bespaard wordt. In het gebouw hebben de architecten en het studiebureau CES nog andere technologieën verwerkt die de energie-efficiëntie van de Astro Toren laten stijgen: centraal gestuurde DALI-verlichting met afwezigheidsdetectie in de bureauruimtes en aanwezigheidsdetectie in de gangen en de sanitaire ruimtes,

In maart 2014 vingen de werkzaamheden aan met het weghalen van de binnenbekleding en het verwijderen van asbest. Cordeel en Willemen startten in augustus 2014. “Na het strippen van de gevel, pasten we de structuur van het gebouw aan. Op de benedenverdiepingen creëerden we een grotere inkomhal met een mezzanine. De technische lokalen op de bovenverdiepingen vergden ook een nieuwe constructie. De betonstructuur zelf was in prima staat.” Daarna plaatsten Cordeel en Willemen de nieuwe gevel en eens de verdiepingen winddicht waren, startten ze onmiddellijk met de plaatsing van de binnenbekleding. “Alle werken op tijd uitvoeren en rekening houden met de wisselende vereisten van de toekomstige huurders, vormde een uitdaging”, herinnert Willockx zich. “Bovendien staat de Astro Toren in een drukke woonwijk, waardoor logistiek een extra aandachtspunt vormde. Maar uiteindelijk hebben we alles goed afgehandeld en hebben we de Astro Toren een prachtige make-over gegeven.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architecten Aannemer

FG Euro Green 1 SA (Brussel) Estudio Lamela (Madrid, Spanje) en Altiplan (Brussel) THV Astro: Cordeel (Temse) en Willemen (Mechelen)

Bij de renovatie van de Astro-toren werd gekozen voor een combinatie van een neutraal getinte driedubbele doorzichtbeglazing en een isolerende paneelbeglazing van Polypane uit Sint-Niklaas. Dit bedrijf heeft zeventig jaar ervaring in de glassector en specialiseert zich in de productie van functionele beglazingen voor projecten woningbouw. Gedelegeerd bestuurder Franky Symoens: “Bij Astro Tower heeft Polypane het driedubbele doorzichtglas en het dubbele paneelglas geproduceerd en het glas van de sokkel in de gevel gemonteerd. De basisglasproducten zijn afkomstig van AGC, die wij transformeerden naar ons eindproduct Polycool Ultra 60. Dit heeft een Ug-waarde van 0,5 W/m²K, een lichttransmissie van 51% en een g-waarde van 24%. Tevens werden er akoestische eigenschappen aan de glasconfiguratie toegevoegd door een combinatie van gelaagd glas als buiten- en binnenglas te gebruiken. In totaal hebben we ongeveer 9.000 m² glas in de gevel verwerkt.”

FDS - MOBIELE AKOESTISCHE WANDEN FDS uit Drongen heeft in de Brusselse Astro Toren elf mobiele akoestische wanden geplaatst. “Met de wanden kunnen grote ruimtes zoals vergaderzalen makkelijk opgesplitst worden”, legt projectmanager Didier Degomme uit. “De wanden hangen aan een rail in het plafond en worden opgeborgen in een nis. Als de grote open ruimte kleiner moet, worden de wanden uitgerold. En omgekeerd.” De wanden zorgen ook voor een degelijke geluidsisolatie. “Het akoestisch comfort hangt samen met de zwaarte van de wanden. Hoe zwaarder, hoe groter het comfort”, weet Degomme. In de Astro Tower bezette FDS zelfs een aantal zware akoestische wanden die al een verhoogd comfort van 58 dB hadden met een extra absorberend cassettesysteem. Geen enkel geluid verlaat zo de zaal nog. De cassettes absorberen de klanken ook beter, zodat weerkaatsing helemaal geen kans krijgt. FDS levert en plaatst al ruim 45 jaar mobiele akoestische wanden in België en Luxemburg. De marktleider installeert als enige in ons land wanden van het merk Espero. Onlangs nam FDS ook optrekbare akoestische wanden van Skyfold op in zijn assortiment. Dergelijke wanden worden in het plafond opgeborgen. Daarnaast plaatst FDS ook houten vouwdeuren, sanitaire wanden van Meta en buiten- en binnenzonwering.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

Albitum_Ad_BAV_1.1.pdf 1 29/08/2016 15:47:45

Mr. F.J. Haarmanweg 46, 4538 AS Terneuzen Telefoon +31 (0) 115 69 59 51 e-mail info@jurryprojects.nl www.jurryprojects.com

BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING

HOFLEVERANCIER

Barco - The Circle - Jaspers -Eyers Architects

Parktoren - ELD Partnership / Noordster - Jaspers-Eyers Arch. / Artesis Hogeschool - Polo Architects & Jaspers - Eyers Arch.

Tour Paradis Luik - Jaspers -Eyers Architects

Astro Toren - Altiplan / Estudio Lamela

Polypane Glasindustrie NV Nederlandstraat 5 - B-9140 Temse - Belgium T: +32 3 710 90 00 - F: + 32 3 710 90 19 info@polypane.be - www.polypane.be

Bezoek onze vernieuwde website

BRUSSEL | Astro Tower

Participanten aan het woord ALBITUM - DAKDICHTING “Dé uitdaging bij het aanbrengen van de dakdichting aan de Astro Tower was het grote aantal kleine platformen en de detailuitvoering”, stipt Tania Wijnants, zaakvoerder van dakdichter Albitum (Waarloos), aan. Haar bedrijf dicht al ruim vijftig jaar daken en zet daarvoor verschillende dakdichtingssystemen in, waaronder uiteraard de klassieker bitumen (roofing), maar ook kunststof-pvc, EPDM-rubber, het milieuvriendelijke TPO of naadloze vloeibare dichtingen. “Voor de Astro Toren werd er gekozen voor een standaardoplossing: een dubbellaagse verlijmde isolatie, afgewerkt met een roofing”, legt Wijnants uit. De te behandelen dakoppervlakte bedroeg 2.500 m². “Qua oppervlakte valt dat best wel mee. Met Albitum pakken we immers ook grotere projecten aan, zoals 40.000 m² dakoppervlakte in pvc voor het logistiek centrum Domus in Olen of de renovatie met roofing van het C&Adistributiecentrum in Boom, goed voor 20.000 m²”, maakt de Albitumbedrijfsleider de vergelijking met een aantal andere referentieprojecten. “Maar de Astro Toren bestond uit veel verschillende niveau’s. En dat vergt meer tijdrovend precisie- en detailwerk dan een plat dak van een distributiecentrum.” Het samenspel met de vele andere onderaannemers op de werf vormde een bijkomende uitdaging. “Ook de logistieke organisatie was geen sinecure, want de opslagruimte zelf was zeer beperkt”, aldus Wijnants. Albitum heeft uiteindelijk een jaar aan de plaatsing en de afwerking van de dakdichting voor de Astro Tower gewerkt

JURRY PROJECTS - TAPIJTTEGEL De Zeelse tapijtfabrikant Modulyss heeft samen met de Nederlandse tapijtlegger Jurry Projects een speciale tapijttegel voor de Astro Tower ontworpen. De tegel, die de naam ‘Frame’ draagt, siert in diverse kleuren de vloeren van de Brusselse kantoortoren. Twee arbeiders van Jurry Projects plaatsten van januari 2016 tot september circa 24.000 m² tapijt. “375 m² per dag”, verrekent Jos Konings. De tegels liggen bovenop de verhoogde metalen computervloer. Voor de vergaderzalen werkte Jurry Projects met tapijttegels waarbij Modulyss een akoestische onderrug onder de tegels had voorzien. Bovendien moesten de Jurry Projects-medewerkers al het tapijt met stuclopers bedekken, want hoofdaannemer Cordeel-Willemen opteerde ervoor om de schilderwerken en de installatie van plafonds en wanden uitzonderlijk na de plaatsing van de tapijten uit te voeren. “Oorspronkelijk hadden de architectenbureaus Estudio Lamela en Altiplan een veel duurdere tapijttegel voorzien, maar het budget liet dit niet toe”, legt Konings uit. “Samen met hoofdaannemer Cordeel-Willemen hebben we dan besloten om een andere, goedkopere maar evenwaardige tegel te vinden. Na heel wat testen in proefruimtes en een prijzenslag tussen de producenten heeft Modulyss ons een degelijk en mooi alternatief voorgesteld.” Konings geeft ook aan dat de Europese tapijtindustrie heel graag de tegel voor de Astro Toren wilde ontwerpen en leveren. “De concurrentie was bikkelhard. Sommige fabrikanten deinsden er zelfs niet voor terug om rechtstreeks bij de architecten te lobbyen, maar we stonden op onze strepen. Uiteindelijk is de Astro Tower een mooi referentieproject en was het die extra inspanning zeker waard.”

AGC GLASS EUROPE – DRIEVOUDIGE GEVELBEGLAZING Het basisglas van de indrukwekkende gevel van de Astro Tower is afkomstig van AGC Glass Europe uit Louvain-La-Neuve, dat zich specialiseert in de productie van glas met coatings. Het buitenste glasblad van de drievoudige beglazing is zonwerend glas van het type Stopray Ultra-60 op Clearvision. Het betreft extra klaar glas dat de aanwezigen een goed lichtcomfort biedt. Dankzij een coating met een driedubbele zilverlaag biedt het een goede selectiviteit (verhouding tussen lichttransmissie en de zonnefactor). Het middelste glasblad is gemaakt van Planibel Clearvision (extra klaar glas) om de lichtaanbreng te maximaliseren. Tot slot bestaat het binnenste glasblad uit Iplus Advanced 1.0 on Clearvision warmteisolerend glas met coating. De drie glasbladen hebben een ‘cradle-to-cradle’-certificatie niveau ‘silver’. AGC Glass Europe: “Er werd voor de Stopray Ultra-60 op Clearvision gekozen vanwege de erg goede selectiviteit, de excellente kleurstabiliteit en het aangename visuele comfort.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

Industriebouw Spanbo is een gespecialiseerd bedrijf in industriebouw en utiliteitsbouw. Jarenlange ervaring en onze voortdurende zorg voor kwaliteit stellen wij graag ten dienste van de klant. Spanbo beschikt over een uitgebreid studie- en ontwerpbureau dat, samen met bouwheer en architect, een totaalproject uitwerkt. Spanbo combineert geavanceerde techniek met economische uitvoeringsmethoden en streeft naar een perfecte samenwerking en planning.

Gelamelleerde houtconstructies

Gelamelleerd kruislaagshout (CLT)

Innovatief houten bouwelement voor grote, vrije overspanningen en uitkragingen

Spanbo, Breulstraat 111, 8890 Moorslede - T +32 51 78 00 33 - F +32 51 77 12 85 - verkoop@spanbo.be - www.groepterryn.be

BESELARE | Stubbe Tobacco Trading

TABAKLOODS IN HARMONIE MET DE OMGEVING Gelamelleerde liggers zorgen voor overspanningen van wel 38 meter.

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Antea Group, Spanbo

10.000 vierkante meter om tabaksproducten op te slaan en te verhandelen: welkom bij Stubbe in Beselare. Hier komt tabak uit de hele wereld samen in een gloednieuwe opslagplaats die in de eerste plaats erg praktisch ontworpen is, maar ook aandacht heeft voor de omgeving. Zuid-West-Vlaanderen is van oudsher vruchtbare grond voor tabak. Aanvankelijk dankzij kleine tabaksboeren die eigenhandig het rokende genot kweekten en verwerkten, maar vandaag is er van die kleine tabaksboeren amper nog sprake. De geschiedenis toont zich in enkele grote spelers die uitgegroeid zijn tot bedrijven van nationaal en internationaal niveau en die op grote schaal tabak aankopen, verwerken en verhandelen. Stubbe Tobacco Trading is daar een mooi voorbeeld van. Sinds de start in 1943 is het tabaksbedrijf gegroeid tot een bloeiende onderneming met een jaarproductie van 2 miljoen kilogram. Om de distributie in goede banen te leiden, kan het bedrijf sinds kort genieten van gloednieuwe gebouwen, goed voor 10.000 vierkante meter extra oppervlakte. Fernand Nieuwlaet van studie- en adviesbureau Antea Group vertelt: “Het bedrijf is in volle expansie en had nood aan extra opslagruimte. Omdat tabak gebonden is aan oogsten, is een minimale stockage van twee oogsten nodig. De nieuwe

loods met een netto-opslagcapaciteit van 10.000 vierkante meter biedt die buffer voor de komende decennia.”

RATIONEEL RASTER De architecturale uitwerking van de uitbreiding bestaat uit twee geschakelde loodsen. De kleinste is goed voor 3.300 vierkante meter. De grootste haalt 6.700 vierkante meter. “Voor de inplanting en het ontwerp was efficiëntie een van de uitgangspunten. Daarom kozen we voor rechthoekige volumes, ontworpen volgens een rationeel raster in functie van een kostenefficiënte opbouw van de draagstructuren. Op die manier konden de beschikbare gronden zoveel mogelijk benut worden”, aldus projectleider en adviseur Fernand Nieuwlaet. Een belangrijk aandachtspunt daarbij was het maximaal vermijden van kolommen om het laden en lossen in het magazijn zo eenvoudig mogelijk te maken. Daardoor ontstonden grote overspanningen. “Overspanningen

zonder ondersteuning tot 42 meter breed. Daar zorgen gelamelleerde houten balken voor”, legt Stefan Terryn van hoofdaannemer Spanbo uit. “Deze types van logistieke gebouwen met grote oppervlaktes zijn onze specialiteit”, vertelt Stefaan. “Zo bouwden we onlangs een loods voor afvalintercommunale Mirom en waren we in het verleden ook al actief voor Tabaknatie. We hebben dus ervaring in de tabaksector. En dat is nodig, want er geldt een strikte reglementering, onder andere voor de lichtinval. Er is geen enkele natuurlijke verlichting via het dak. Integendeel. Het volledige magazijn wordt gestuurd met ledverlichting, en voor dit soort projecten is dat allesbehalve alledaags.” In functie van het binnenklimaat werden zowel de vloer en het dak als alle wanden geïsoleerd uitgevoerd. Het dak werd overigens gedicht met een witte Derbigum-bedekking om de stralen van de zon maximaal te weerkaatsen en in tegenstelling tot zwarte dakbedekking geen warmte te absorberen, maar af te stoten.

INTEGREREN IN HET LANDSCHAP Om de klassieke aanblik van een betonnen doos te vermijden, werd extra karakter toegevoegd in het ontwerp. Adviseur Fernand Nieuwlaet: “Gelet op het volume van de gebouwen, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

understanding today. Improving tomorrow.

Onze hoofdactiviteit bestaat in het ontwerp, de installatie en het onderhoud van diverse soorten brandblussystemen op basis van water of schuim. Ons cliënteel bevindt zich in Europa.

Nieuwe stockageloods voor Tabaksbedrijf Stubbe n.v. te Beselare.

Wij staan in voor alle fasen van een project: vanaf de risicobepaling over het ontwerp, tot het eigenlijke productie- en installatieproces. Alle INGENIAL klanten kunnen steeds terecht bij de Serviceafdeling, niet alleen voor systeemaudits en onderhoud, maar 24/24 uur voor hulp bij noodgevallen. Voorts, doordat technologie niet stilstaat, heeft de klant de noodzaak om er zeker van te zijn dat zijn personeel familiair is met de nieuwe producten en functionaliteit. Onze training bestaat er in een handleiding ter beschikking te stellen, met als key onderdeel van dit handboek een “on the field” training. Wilt u graag meer weten? Contacteer INGENIAL, de specialist in actieve brandbeveiligingstechnologie.

www.anteagroup.be

INGENIAL FIRE PROTECTION

URBINOLAAN 4 – 7700 MOESKROEN - BELGIUM TEL: +32 56 34 57 55 – FAX: +32 56 34 16 12

WWW.INGENIAL.EU - E-MAIL: INFO@INGENIAL.BE

Sterk in prefab gevelelementen

GLADDE BETONWANDEN I UITGEWASSEN BETONWANDEN I GEPROFILEERDE BETONWANDEN VOLLE SILEXBETONPANELEN I GEISOLEERDE SANDWICHPANELEN I VAKANTIEWONINGEN

HEERNISSE 11 T +32 (0)51 50 17 44

8600 DIKSMUIDE

n n

F +32 (0)51 50 18 89

WWW.CONDECO.BE

BESELARE | Stubbe Tobacco Trading

Participanten aan het woord CONDECO – GEÏSOLEERDE BETONWANDEN

Een afwerking in metalen profielen aan de dankrand zorgt voor een esthetische meerwaarde.

werden belangrijke Inspanningen geleverd om de bedrijfsgebouwen te integreren in het landschappelijk waardevol agrarisch gebied. We probeerden het saaie karakter van een rechthoekig volume te doorbreken en de ruimtes optisch te verkleinen door te werken met verspringende gevellijnen. De zijwanden werden zo laag mogelijk uitgewerkt in beton, inclusief meerdere verspringingen in de daklijn, waardoor de indruk ontstaat van meerdere afzonderlijke, kleinere loodsen.”

REGENWATERINFILTRATIE De aandacht voor de omgeving toont zich ook in de aanleg van een bijhorend infiltratiebekken. In functie van de watertoets is een onzichtbaar bekken gecreëerd dat tot 500.000 liter water kan opnemen en geleidelijk de regen laat insijpelen in de grond. Het bekken is ondergronds geplaatst – bovengronds is enkel straatbedekking te zien – en is verbonden met de regenafvoer van onder andere

'We probeerden het saaie karakter van een rechthoekig volume te doorbreken met verspringende gevellijnen' Aan de buitenkant worden betonnen prefabelementen gecombineerd met metalen profielen aan de dakrand. Een puur esthetische en vooral bewuste keuze van de architect. “We schonken heel wat aandacht aan de materiaal- en kleurkeuze om een rustig geheel te creëren dat niet allesoverheersend is.” Antea Group stond overigens niet enkel in voor het ontwerp. Het zorgden ook voor de nodige dossiervoorbereidingen, prijsvragen, coördinatie van de uitvoering en de technische en financiële controle van de werken. “We werken zowel lokaal als internationaal in opdracht van overheden, organisaties en bedrijven. We zijn vooral actief op het vlak van infrastructuur, milieu, water en ruimte en combineren strategisch denken met pragmatisch handelen”, klinkt het.

de grote dakoppervlakte. Op die manier hielden het bedrijf, de architect en de aannemer rekening met de buurt en gaan ze mogelijke wateroverlast preventief tegen. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Tabaksbedrijf Stubbe (Beselare)

Architect

Antea Group (Gent)

Hoofdaannemer

De uitbreiding bij Stubbe Tobacco Trading omvat zo’n 8.000 m² betonwanden. Het betreft geïsoleerde sandwichelementen in gladde beton, de specialiteit van betonprefabbedrijf Condeco uit Diksmuide. Deze onderneming werd in de jaren 60 door familie Denecker opgericht en startte met de productie van wandelementen voor de realisatie van vakantiewoningen en voorspanbeton. Sinds de jaren 90 legt Condeco zich, met zijn 45 werknemers, vooral toe op de productie van gevelelementen voor industriële gebouwen. Om met de geïsoleerde gevelelementen in gladde beton aan de gestelde eisen te kunnen blijven voldoen, werden de laatste vijf jaar aanzienlijke investeringen doorgevoerd. Vandaag heeft de firma een jaarproductie van 120.000 m², wat meteen aantoont dat Stubbe Tobacco een van de grotere projecten was. Algemeen directeur Miguel Tourlousse: “We zijn dan ook bijzonder trots op deze realisatie. Condeco werd als leverancier gekozen vanwege de kwaliteit van onze producten, alsook de persoonlijke en flexibele aanpak waarmee wij ons differentiëren ten opzichte van de grotere producenten. In de toekomst zal Condeco zich nog verder gaan toeleggen op projecten waarin de geleverde kwaliteit, ondanks de connotatie ‘industrieel beton’, toch net iets meer mag zijn.”

INGENIAL – VAST OPGESTELDE HYDRAULISCHE INSTALLATIES Een adequate brandbeveiliging is in elke fabriek een absolute noodzaak. Ook Stubbe Tobacco Trading is zich daarvan bewust en investeerde daarom in een automatische sprinklerinstallatie op basis van natte en droge installaties. Hiervoor deed de onderneming een beroep op Ingenial uit Moeskroen. Deze firma, die in 2003 werd opgericht, specialiseert zich in het ontwerp, de installatie en het onderhoud van diverse soorten brandblussystemen op basis van water of schuim, en dit voor klanten in heel Europa. Zaakvoerders Brian Vandekerckhove en Dimitri Mullebrouck: “Wij staan in voor alle fases van een project: van risicobepaling over het ontwerp tot het eigenlijke productie- en installatieproces. Daarnaast verzorgen we ook systeemaudits, onderhoud en 24-7-hulp bij noodgevallen.” Bij Stubbe Tobacco stond Ingenial tevens in voor de aanleg van de ondergrondse brandleidingen, de signalisatie van de branden technische alarmen en de montage van een haspelinstallatie.

Spanbo (Moorslede)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

www.stadsbader.com

KURINGEN | Decathlon

Aan de ingang wordt het dak ondersteund door drie stalen kolommen die samen zorgen voor een grote oversteek

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Stadsbader, Groep Infrabo

WINKELEN OP PALEN Zo karakteristiek de inrichting van veel Decathlon-winkels is, zo herkenbaar is hun architectuur. In Kuringen, een deelgemeente van Hasselt, zorgden de architecten van Groep Infrabo voor een nieuwbouw op palen, goed voor zowat 4.000 vierkante meter winkelruimte en een overdekte parking. De Franse sportwinkelgigant Decathlon is al enkele jaren actief in België. Het gelaat van de winkelketen is steeds herkenbaarder. Met de komst van nieuwe filialen doet ook de specifieke Decathlon-architectuur haar intrede. Dat wil zeggen: grote winkelpanden langs invalswegen waarbij parking en winkel gecombineerd worden. Door de winkel op palen te plaatsen, ontstaan steevast enkele tientallen, zo niet honderden parkeerplaatsen, zonder in te boeten op winkelruimte. Die bevindt zich namelijk eenvoudigweg op de eerste verdieping.

CLEANE LOOK EN ZONWERING Ook in Kuringen staat vandaag zo’n opvallend winkelpand. Bovendien eentje waarbij de architecten rekening hielden met een speelse toets. “Architecturaal is een baanwinkel in se een grote lege doos. Het is in de

eerste plaats een zeer praktisch ontwerp”, start Karel Jacobs van Groep Infrabo zijn introductie. “Hier zorgden we met witte sandwichpanelen in beton voor een cleane look. De houten zonwering maakt het geheel aantrekkelijker en minder eentonig.” Die zonwering werd rechtstreeks op de betonconstructie geplaatst en is in de eerste plaats een esthetische keuze, maar heeft ook een functionele invulling. Aan de zijkant van het gebouw bevinden zich enkele lokalen voor het personeel. Die lokalen bevatten ramen, en dus is de zonwering meer dan welkom. “Daarnaast zorgt de houten structuur ook voor eenheid op de volledige site. Naast de nieuwbouw voor Decathlon werden ook de ingangen van de nabijgelegen Carrefour op een gelijkaardige manier aangepakt en kreeg het gebouw van Lunch Garden eveneens een functionele, houten zonwering. Het hout verbindt de drie gebou-

wen die anders als aparte blokken de site zouden vullen”, aldus Karel Jacobs.

INTENSIEVE VOORBEREIDING Een van de uitdagingen bij het bouwen van het Decathlon-filiaal was de strikte timing, vooral in combinatie met de blijvende werking van de site. Ook tijdens de werken moesten de naastgelegen winkels en parking vlot immers bereikbaar blijven. “Dat zorgde voor een zeer complexe planning”, vertelt Peter Nouwen van aannemer Stadsbader. “De uitvoeringstermijn was zeer kort. We zijn gestart na het bouwverlof in 2015 en op 30 oktober moesten we wind- en waterdicht opleveren. Daarbij moesten ook alle nutsvoorzieningen tijdig voorzien worden én bleef het terrein te allen tijde beschikbaar.” Stadsbader nam de ruwbouwwerken voor zijn rekening, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

Schindler 5500 uitgerust met PORT-technologie. Beauty & brains. Ons intelligent en revolutionair PORT-verkeermanagementsysteem brengt niet alleen mensen sneller dan elke andere liftbesturing naar hun bestemming. Het biedt bovendien de meest geavanceerde mogelijkheden inzake toegangscontrole binnen uw gebouw. Zo brengt het samen met onze superieure Schindler 5500 lift, de functionaliteit en veiligheid van uw gebouw naar het allerhoogste niveau. Duurzame en efficiĂŤnte oplossingen voor stedelijke mobiliteit waarop u kunt vertrouwen, zowel vandaag als morgen.

www.schindler.be

KURINGEN | Decathlon

Participanten aan het woord SCHINDLER – LIFTEN

van fundering tot casco-oplevering, inclusief alle metselwerken binnenin en de installatie van aluminium ramen, vertelt Peter Nouwen. Alle prefabelementen werden door Stadsbader zelf – dat twee jaar geleden bouwbedrijf Van Maercke overnam – geleverd en geplaatst. “De oppervlakte was niet zo groot, maar omdat het winkelpand volledig op palen rust, zorgde dit toch voor een complex gegeven. De montage moest op vaste maat gebeuren met het plaatsen van de zuilen, het leggen van de balken, de gewelven en gelamelleerde liggers.” Om alles in goede banen te leiden werd een nauwkeurig prefabplan ontwikkeld. “De voorbereiding was inderdaad uiterst intensief omdat alle geprefabriceerde elementen perfect op elkaar moesten worden afgestemd, inclusief alle technieken die in een winkelpand horen. De puzzel moest op voorhand helemaal klaar zijn. Dankzij die vergaande puzzel was een snelle uitvoering mogelijk”, vult architect Karel Jacobs aan.

OPVALLENDE INKOMPARTIJ Een tweede opvallend visueel element is de ingang. Daar wordt het dak ondersteund door drie stalen kolommen die samen zorgen voor een grote oversteek. Statige trappen brengen de bezoekers tot aan de voordeur van de sportwinkel. De grote oversteek heeft ook een extra doel: plaats creëren voor een groot logodisplay. Met een hoogte van goed 3 meter en een lengte van circa 12 meter zijn de letters van Decathlon ruimschoots aanwezig in het straatbeeld. ❚

In de Decathlon-winkel in Kuringen werden twee liften geplaatst. Eén ervan dient om de bezoekers van het gelijkvloers naar de winkel op de eerste etage te transporteren. De andere is een goederenlift die zich aan de loskade van het gebouw bevindt. Omdat betrouwbaarheid en energiezuinigheid in beide gevallen uiterst belangrijk is, koos de bouwheer voor de expertise van Schindler. Sales Manager Liften & Roltrappen Wim Stockx: “In samenspraak met de klant selecteerden we voor het personenvervoer de ‘Schindler 5500’. Deze biedt een vervoerscapaciteit van 1.600 kg en zorgt dankzij de recent ontwikkelde aandrijftechnologie en tractiemiddelen voor een comfortabel transport. Voor het goederenvervoer kozen we de ‘Schindler 2600’ met een capaciteit van 5.000 kg. Dit type beschikt over een verhoogd heffend vermogen om de meest veeleisende vrachten te vervoeren. Hoewel we gewoon zijn om liften te installeren, was Decathlon gezien de snelheid waarmee we het project moesten realiseren geen evidente werf. Om de strikte deadline te halen, werden concrete afspraken met de bouwpartners gemaakt. Iedereen wist hoe de schacht moest worden gebouwd en welke voorzieningen er moesten worden voorzien om de liften operationeel te krijgen, waardoor we erin geslaagd zijn om dit project binnen de timing te realiseren.”

SCHRIJNWERKERIJ RM VAN DEN BOER – GORDIJNGEVEL LUNCH GARDEN 90% van de Lunch Garden bestaat uit een Reynaers CW50-gordijngevel. Deze is volledig beglaasd (650 m²) en heeft automatische deurgehelen. Het was Schijnwerkerij RM Van den Boer uit Lommel dat dit huzarenstukje realiseerde. En blijkbaar was het een grote uitdaging, vooral vanwege de tijdsdruk. Zaakvoerder Ronny Van den Boer: “Op 15 november 2015 was de fundering klaar en op 13 december moesten de eerste gasten aan tafel kunnen. Door de snelle beslissingen van architect en bouwheer, de stipte leveringen door onze betrouwbare leveranciers en uiteraard ook de competentie van onze medewerkers hebben we dit project toch in deze beperkte tijdspanne kunnen realiseren.” Schrijnwerkerij RM Van den Boer legt zich toe op het maken en plaatsen van allerlei aluminiumconstructies, van glasgevels over ramen tot zonweringen. Het bedrijf werd in 1991 opgericht door Ronny van den Boer, die eerder als zelfstandig schrijnwerker actief was, en zijn jongere broer Marc, die zijn sporen in de aluminiumsector had verdiend. Sindsdien groeide hun familiebedrijf uit tot een stevige kmo met 25 medewerkers. De firma koopt de profielen voor ramen en deuren aan bij Reynaers en vindt de andere materialen op een brede markt.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Redevco Retail Belgium (Brussel)

Architect

Groep Infrabo (Westerlo) Hoofdaannemer Stadsbader (Harelbeke)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

VERANDA’S ROLLUIKEN ZONNEWERING ALU- RAMEN EN DEUREN Vakmanschap op basis van kwaliteitsproducten R&M Van Den Boer is gespecialiseerd in de plaatsing van veranda’s en pergola’s, aluminium ramen en deuren, rolluiken, sectionale poorten en zonwering. En dit zowel voor nieuwbouw als voor verbouwingen, voor particulieren én bedrijven. Hiervoor gebruiken wij enkel de hoog-kwalitatieve producten van de marktleiders in hun domein.

Balendijk 231 - 3920 Lommel - T. 011 55 25 80 - info@rmvandenboer.be

RM-Vandenboer-Adv-197x130mm-6.indd 1

21/06/16 11:14

Langstraat 65 B - 2260 Westerlo Gebr. Vandeveldestraat 68 B - 9000 Gent

Tel.: +32 14 58 50 05 www.infrabo.be

MULTIDISCIPLINAIR STUDIEBUREAU Gespecialiseerde architecten, ingenieurs, technici en CAD-ontwerpers verzorgen de studie, het ontwerp, de uitvoeringscontrole, de EPB-regelgeving, het EPC voor publieke gebouwen, alsook de veiligheidscoördinatie van diverse projecten in de afdelingen bouw, infrastructuur en milieu

BOUW administratiebouw - utiliteitsbouw industriële opslag- en productiehallen renovatie- en restauratiebouw sport-, recreatie- en vrijetijdsbouw laboratoria

INFRASTRUCTUUR wegenis - riolering - parkings - pleinen - bruggen - tunnels gescheiden riolering met berging en infiltratie van hemelwater beplantingen - omgevingsaanleg - sportinfrastructuur verkeer - mobiliteit pompstations - drukleidingen nuts- en procesleidingen

MILIEU openbare en industriële afvalwaterzuivering kleinschalige en individuele afvalwaterzuivering rioleringsdatabanken - integraal waterbeheer hydrodynamische modellering van rioolstelsels bodemsanering

SURF NAAR DE MEEST COMPLETE STARTPAGINA VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be? Neem dan contact op met: Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be Philippe Bourda p.bourda@louwersmediagroep.be Of bel: +32 50 36 81 70

KURINGEN | Decathlon

Participanten aan het woord MERFORD SPECIAL DOORS – VEILIGHEIDS-, LEVERINGS- EN TECHNISCHE DEUREN Merford Special Doors België (Mechelen), onderdeel van de Nederlandse groep Merford, leverde en monteerde alle inbraakwerende veiligheidsdeuren voor Decathlon Kuringen. "Op winkelniveau zijn het ook deuren met vluchtfunctie", legt account manager voor België Gerd Buelens uit. "We leverden en plaatsten ook alle technische deuren voor de ondergrondse parking en de leveringsdeuren aan de laad- en loskades. Alles samen gaat het om vijftien deuren. Door de combinatie van fabricage en installatie kunnen wij onze klanten een volledige ontzorging aanbieden." De deuren van Merford zijn uitvoerig gedocumenteerd met een pakket testrapporten inzake inbraakwerendheid, paniekvluchten, brandbestendigheid en thermische isolatie. "Op basis daarvan is hier voor onze MBWK3-deur gekozen. Doordat we over een eigen lakstraat beschikken, kunnen we niet alleen een hooggradige, maar ook een geïndividualiseerde afwerking aanbieden." Buelens wijst ook op de eenvoud van het montageconcept. "Dit zorgt ervoor dat onze deuren esthetisch een verlengstuk vormen van de gevel." "Decathlon Kuringen was voor ons een erg belangrijke opdracht omdat we er gekoppelde gehelen van meerdere deuren met verschillende eigen-

schappen konden plaatsen, met 'achter de slag' montage voor een optimale gevelesthetiek. Het project in Kuringen leidde ertoe dat Decathlon besloot om meer Merford-deuren te plaatsen in zijn winkels. In het algemeen is de retailmarkt erg belangrijk voor ons omdat ze veeleisend is qua kwaliteit en esthetiek."

TOTAALOPLOSSINGEN IN DEURSYSTEMEN

Maatwerk deuren met één of meer functionaliteiten: ▪ Geluidsisolerend ▪ Brandwerend ▪ Inbraakwerend ▪ Explosiewerend ▪ Kogelwerend ▪ Anti-paniek ▪ Ventilatie

Merford Belgium Tel +32 (0)3 / 321 03 41 | www.merford.com

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

DE PEN

38 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE PEN

Lode Waes,

CEO van Vanhaerents Development

Spaces become places Het herbestemmen van industriële sites tot nieuwe woonomgevingen is de corebusiness van Vanhaerents. We toetsen projecten steeds aan de vier hoekstenen van ons logo: Architectuur, Omgeving, Mens en Economie. Pas als ze goed in balans zijn, gaan we ervoor en trachten we nieuwe ‘places to be’ te realiseren.

bepalende factor voor place making. Zo zullen de inplanting van de nieuwe bibliotheek en de aanleg van de nieuwe boulevard in het kader van het ZuidBoulevard-project in Waregem uitgroeien tot de nieuwe toegang tot het winkelhart van de stad.

Ik zie hierin twee uitdagingen. Een eerste uitdaging is dat er more spaces nodig zijn. Meer ruimtes in het centrum van de steden. Want de uitdagingen zijn groot, met nood aan extra scholen, kinderopvang, enzovoort. De tuinen van de toekomst zijn de stadsparken en de publieke ruimtes.

Daarnaast komt in tweede instantie de plintbeleving. Een woonproject maken op zich is niet zo moeilijk. De uitdaging bestaat erin om levendige nieuwe buurten te creëren. In ‘t Groen kwartier in Antwerpen bijvoorbeeld zijn het niet de residentiële functies, maar wel de buurtwinkel, een co-working space, kantoren, de grootste crèche van Antwerpen, een charmehotel en – last but not least – het restaurant The Jane die leven brengen in de woonbuurt en er een echt stadsdeel van maken.

Een van de eerste PPS-projecten van Vanhaerents was de herbestemming van de voormalige Picanol-site in Ieper, samen gerealiseerd met de stad Ieper en Van Roey Vastgoed. Dit is een schoolvoorbeeld van succesvolle stadsvernieuwing en verdichting. Appartementen en sociale woningen gaan hier hand in hand met de bibliotheek, het stadsarchief en de muziek- en kunstacademie. Het blijft jammer genoeg eerder een uitzondering op de regel om zo’n gemengde projecten te realiseren. De tweede uitdaging is: hoe maak je van die extra space een place? Hoe geef je identiteit aan een plek zodat het een ‘place to be’ wordt? De openbare ruimte, de juiste plintbeleving en participatie zijn volgens mij de sleutels naar zo’n succesverhaal.

Als derde sleutel tot duurzaam succes is participatie en betrokkenheid met de buurt essentieel. Mensen maken het verschil! Reeds tien jaar geleden organiseerden wij de eerste pop up’s en kunstprojecten zoals Freestate in het Militair Hospitaal Oostende. En ook tijdelijke initiatieven zoals DOK vzw of KERK in Gent willen we graag, samen met onze collega-promotoren, ondersteunen. In afwachting van de transformatie tot nieuwe duurzame woonwijken organiseren zij er foodtruckfestivals, pingpongwedstrijden, rommelmarkten …

Het is onze missie als ontwikkelaar om in de eerste plaats zeer kwalitatief om te springen met de openbare ruimte. De inrichting hiervan is een zeer

De pen wordt doorgegeven aan Lieven Achtergael, zaakvoerder van Architecten Achtergael. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

EREMBODEGEM | De Woonfabriek

BREIGOEDFABRIEK WORDT

WOONFABRIEK

De voormalige Breigoedfabriek Henri Verhulst op de hoek van de Hogeweg en de Van der Vijverstraat in Erembodegem werd vorig jaar omgebouwd tot een gezellig wooncomplex met negentien woningen. Door het behoud van de bestaande gevels en het hergebruik van waardevolle delen van het bestaande pand, bleef het karakteristieke beeld van de interbellumarchitectuur intact. De Woonfabriek is dan ook een excellent voorbeeld van hoe oud en nieuw elkaar aanvullen en versterken. Op de begane grond worden negen woningen ontsloten via het gemeenschappelijke ‘fabrieksplein’. Op deze manier is een aangename woonsfeer aan het plein verzekerd. Het bestaande trappenhuis van de breigoedfabriek fungeert als hoofdentree en verticale circulatieas. Op de verdiepingen zijn er nog vijf woningen met elk een individuele toegang, die te bereiken is via een stalen passerel. Ir. Architect Johan De Wachter van 2DVW Architecten: “Zo kunnen de bewoners optimaal van het ‘fabrieksplein’ genieten.”

RENOVATIE EN NIEUWBOUW De woningen in het appartementsgebouw staan achter de fabrieksmuur. Deze bewoners kregen een terras tussen het nieuwe volume en de bestaande muur. Op de begane grond gebeurt het parkeren ‘in de fabriek’. Tot slot zijn er in de voormalige directeurswoning drie stadswoningen gerealiseerd en is er daarbovenop ook nog eens een penthouse ingericht. Ir. Architect Johan De Wachter: “De bestaande bakstenen gevels van het voormalige fabrieksgebouw met directeurswoning zijn in hun oorspronkelijke staat gerestaureerd en blijven de sfeer van het wooncomplex bepalen. Binnenin is een groot gedeelte afgebroken en vervangen door een nieuwe betonstructuur. Deze werd bekleed met geprofileerde gevelelementen in geanodiseerd aluminium. Om de bewoners een maximale daglichtinval te kunnen bieden, hebben we ook heel veel glaspartijen voorzien. Aan de buitenrand zijn de gevels gerealiseerd in prefabbetonnen elementen. Het resultaat is een geïntegreerd geheel waarin oud en nieuw leesbaar blijven. De buitencirculatie, de terrassen en de entree zijn uitgevoerd in een stalen structuur met stalen looproosters. Hiermee sloegen we twee vliegen in één klap. Naast het esthetische accent dat we op die manier aanbrachten, konden we de structuur ook gebruiken om de stabiliteit van het bestaande gebouwendeel te garanderen. Ten slotte wil ik er nog op wijzen dat de vloer van het fabrieksplein in grootformaatbetontegels van 2 x 2 meter is uitgevoerd en dat dit materiaal ook in de verharding van de tuin is doorgetrokken. Het buitenmeubilair is vormgegeven als een extrusie van het vloermateriaal. Op een aantal plaatsen zijn de betonnen zitblokken afgewerkt met een hardhouten zitting. Op deze manier wordt een mooie eenheid gerealiseerd tussen de vloer van het plein en de tuin en het meubilair in de publieke ruimte.”

40 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

EREMBODEGEM | De Woonfabriek

HERWAARDERING VAN INDUSTRIEEL ERFGOED

MOEILIJK PROJECT

De ‘Woonfabriek’ is een referentie waar 2DVW Architecten trots op is. “De Vlaamse dorpen rond Brussel en Aalst beschikken over een industrieel erfgoed dat helaas grotendeels verdwenen is”, legt Ir. Architect Johan De Wachter uit. “Veel ongebruikte fabrieksgebouwen zijn in de loop der jaren gesloopt. Dat het ook anders kan, bewijst de ‘Woonfabriek’. De herontwikkeling van dit cultuurhistorisch erfgoed tot een hedendaags project waar oud en nieuw elkaar aanvullen en versterken, was een hele uitdaging. Het resultaat is wel dat de identiteit en geschiedenis van de industriële activiteiten in de stads- en dorpskernen op deze manier behouden kunnen blijven.”

Het hele project werd sleutel-op-de-deur uitgevoerd door BVBA Van Herreweghe uit Aalst. Zaakvoerder Roger Van Herreweghe: “Samen met mijn drie broers zijn wij al 43 jaar gespecialiseerd in moeilijkere projecten, en de Woonfabriek behoort zeker tot deze categorie. Want het is geen gewoon appartementscomplex. Zo is elke woning verschillend qua afmetingen en inrichting, hebben alle appartementen een eigen ingang, moesten we binnen de bestaande buitenmuren werken ... De metaalstructuur met passerellen en bruggen is eveneens vrij uniek. En we stonden tevens in voor de aanleg van het aangrenzende park, inclusief vijver, wadi, bloemenweide en speeltuin. Het was dus een groot, divers en complex project waarvoor we al onze troeven en expertise uit de kast hebben moeten halen om het te kunnen realiseren. Maar het is ons gelukt, zelfs ruim binnen de gestelde tijdspanne.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Dewaco Werkerswelzijn (Denderleeuw) Architect 2DVW Architecten (Antwerpen) Hoofdaannemer BVBA Van Herreweghe (Aalst)

Participanten aan het woord VANEENOO – METAALCONSTRUCTIES In de Woonfabriek vormt de passerelle de aorta van het wooncomplex. Deze werd gefabriceerd en geplaatst door Vaneenoo, een familiebedrijf uit Wingene dat zich al dertig jaar toelegt op het vervaardigen van metaalconstructies volgens CE-markering en betonconstructies met eigen CNC-gestuurde machines. Gedelegeerd bestuurder Johan Vaneenoo: “Onze grootste troef is dat we het project van a tot z in eigen beheer uitvoeren en dus sleutel-op-de-deur opleveren. Dit alles aan een erg schappelijke prijs en met de grootste flexibiliteit.” In de Woonfabriek leverde Vaneenoo niet alleen de passerelle, maar ook de zes terrassen in galvaroosters en de loopbrug uit hetzelfde materiaal. Tot slot zorgde de firma voor alle leuningen in gegalvaniseerde roosters en staalprofielen. Johan Vaneenoo: “We zijn bijzonder trots op deze realisatie, want eenvoudig was het niet om nieuwe structuren in een bestaand pand te integreren en alle koudebruggen te vermijden.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

“Een zeer vlotte samenwerking!”

Kantoorruimte met winkelgedeelte De Verffabriek, Hamme

“We hadden meteen een goed gevoel bij de firma Gijbels. We wisten dat we met een stabiele partner in zee gingen. De verwachting bij de start van ons project was dan ook een aangenaam project, met weinig discussies. De samenwerking met de mensen van Mathieu Gijbels is zeer vlot verlopen, op een zeer menselijke en constructieve manier. Er is nooit in een conflictgedachte gewerkt. Ze hebben echt gedaan wat wij op voorhand verwachtten: werken in een win-win gedachte, een stukje geven en nemen. Er is heel concreet gedacht zonder loze beloften, en er werd echt gedaan wat er gezegd werd.”

Paul Borms De Verffabriek, Hamme Architect: MW Architecten Meer weten over realisaties in uw sector of uw buurt? Nieuwbouw, renovatie of kleine aanpassingswerken? Tel.: +32(0)89 819 100 | www.gijbels.be | info@gijbels.be.

Klimaatdebat

Belg denkt dat we de klimaatnorm niet zullen halen In het klimaatakkoord van Parijs (2015) hebben 195 landen zich geëngageerd met concrete doelstellingen. Voor de EU impliceert dit 40% minder CO2-uitstoot tegen 2030 (ten opzichte van 1990) en zelfs 80 of 95% minder CO2-uitstoot tegen 2050. De helft van de Belgen heeft er geen vertrouwen in dat ons land deze norm haalt, maar desondanks wil 45% er toch iets aan doen. Dat blijkt uit onderzoek dat het onafhankelijk onderzoeksbureau iVox bij duizend Belgen liet uitvoeren. iVox ging op vraag van Remeha aan de slag met het prangende klimaatvraagstuk. Met de haalbaarheid van de ambitieuze doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs als primair uitgangspunt – tegen 2030 maar liefst 40% minder CO2 uitstoten (ten opzichte van 1990). Slechts 1 op 5 gelooft erin, terwijl meer dan de helft van onze landgenoten (54 %) dit onmogelijk acht. De verantwoordelijkheid voor het niet halen van de doelstellingen zoeken ze bij de overheid (49,5 %), fabrikanten (47,5 %) en energieleveranciers (45,6 %). Opvallend is dat slechts 17,8% van de ondervraagden de hand in eigen boezem steekt. 45% wil best zijn steentje bijdragen, zij het zonder meer belasting te moeten betalen. 6 op de 10 Belgen willen desnoods tot 3.500 euro investeren, maar ook hier is een gebrek aan budget het voornaamste struikelblok.

CONDENSATIEKETEL EN ZONNEPANELEN

woningpark is goed voor ongeveer 30% van het energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen. Meer dan de helft van dit verbruik is bestemd voor het verwarmen of koelen van de woning. Vermits 70% van de gebouwen van 2050 vandaag al gebouwd is, is het noodzakelijk om ook voor bestaande woningen maatregelen te nemen. Indien mogelijk kan dit met hernieuwbare energie-oplossingen, en zo niet is het opportuun om oude, inefficiënte verwarmingssystemen te vervangen door nieuwe, efficiënte toestellen zoals condensatieketels. Circa 10% van ons objectief in CO2-besparing kan hiermee worden bereikt, en elke Belg kan er zijn steentje toe bijdragen. Niet alleen verdient hij zijn investering snel terug, hij bespaart ook op zijn energiefactuur en draagt bij tot het bereiken van de klimaatobjectieven. Het is aan de overheid om de burger samen met de industrie te sensibiliseren en dit vervangingsproces van oude inefficiënte ketels te faciliteren.” ❚

Ondanks het lage vertrouwen en de gebrekkige verantwoordelijkheidszin, is 45,2% dus wel bereid om een inspanning te leveren. Eerst en vooral via de optimalisatie van afval en recyclage. Andere initiatieven waar de Belg zijn schouders onder wil zetten, zijn renovatiewerken en groen vervoer. Groene energie valt net uit de top-drie. De populairste manieren om te investeren in groene of efficiëntere oplossingen zijn de condensatieketel en PV-panelen. Respectievelijk 65% en 60% van de ondervraagden hebben dit al geïnstalleerd of zijn bereid om het te doen. Specifiekere en nieuwere oplossingen zoals een centraal stadsverwarmingsnet (37%) en een windmolen in de tuin (35%) zijn minder populair.

BUDGET IS BEPALEND … Uit het onderzoek komt duidelijk naar voor dat de Belg niet extra in de portefeuille wil tasten. Meer dan de helft is niet bereid om meer belastingen te betalen om de norm te halen. En als men het huidige verwarmingssysteem vervangt door een efficiëntere installatie (op fossiele brandstof of hernieuwbare energie), dan zijn de financiële voordelen de grootste drijfveer. Bijna 4 op 5 zou het immers doen voor de besparing die het hen oplevert. Belastingvoordeel (74%) en mogelijke subsidies en premies (72%) vervolledigen de top-drie. Opvallend is dat de ‘groen gedachte’ voor amper 45% dé motivator is om het huidige verwarmingssysteem te vervangen. Qua investering in een nieuwe, efficiëntere installatie blijkt 3.500 euro voor 6 op 10 Belgen de bovengrens te zijn.

… MAAR OOK GROOTSTE REM Ondanks de bereidheid om zelf te investeren, blijkt budget het grootste struikelblok te zijn. Liefst 3 op 4 respondenten geeft aan dat het de grootste rem is om te investeren in energie-efficiënte oplossingen. De gebrekkige kennis omtrent de mogelijkheden en de ruimte om deze oplossingen te plaatsen, houdt 4 op 10 burgers tegen. Doordat de wetgeving niets verplicht, voelt 22% zich ook niet gehaast om te investeren.

VERVANGING VERWARMINGSSYSTEMEN Christophe Leroy, managing director van Remeha, meent dat de vervanging van oude, inefficiënte verarmingssystemen aanzienlijk kan bijdragen tot de broodnodige reductie van het energieverbruik en de CO2-uitstoot:“Het huidige Belgische

Christophe Leroy: “Vermits 70% van de gebouwen van 2050 vandaag al gebouwd is, is het noodzakelijk om ook voor bestaande woningen maatregelen te nemen.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

MECHELEN

| KV Mechelen

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Willemen General Contractor

KV KAN MECHELAARS IN STIJL ONTVANGEN Voortaan vinden 16.500 supporters van KV Mechelen en zijn tegenstanders een plaats op de tribunes van een vernieuwd voetbalstadion. De gevoelige capaciteitsuitbreiding – vroeger telde het stadion slechts 13.000 plaatsen, nu 4.500 meer – vond plaats in twee fases.

‘De KV-supporters kwamen niet alleen naar de voetballers, maar ook naar de bouwvakkers kijken’ 44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De cascowerken zijn uitgevoerd door bouwbedrijf Willemen, dat hier een thuismatch speelde. Willemen brak eerst de bestaande staanvakken H, I, J en K en zittribune M af. Op die plaats trok het een nieuwe tribune op met niet alleen 5.000 staanplaatsen en 2.120 zitplaatsen, maar ook kantines, een fanshop en een commerciële ruimte, de Grand Kavée Lounge. Daarna volgde de sloop van de tribune langs de kant van Telenet. Ook die heeft plaatsgemaakt voor nieuwe staan- en zitplaatsen en eveneens voor

skyboxen, een kinderdagverblijf en kantoorruimtes. In de vroegere business seats is nu een fitnessruimte ingericht.

DRUK TUSSENSEIZOEN "Onze grootste uitdaging bestond erin beide nieuwe tribunes op te trekken binnen de zeer krappe opgelegde uitvoeringstermijn", zegt projectleider Ansgar Segbers. De eerste fase van de werken moest plaatsvinden tussen twee voetbalseizoenen in: we

MECHELEN

konden de bestaande tribune pas beginnen slopen na de laatste thuismatch in mei 2015, terwijl de nieuwe tribune al gebruiksklaar moest zijn tegen begin augustus van datzelfde jaar, want de eerste thuismatch van het nieuwe seizoen vond al op 8 augustus plaats. Op 15 juni hebben we de eerste prefabelementen geplaatst."

SPEELVELD VERBODEN TERREIN De tweede nieuwe tribune is afgelopen voetbalseizoen opgetrokken. "Hierbij kwam het erop aan om de bouwplaats voorafgaand aan elke thuismatch uitgebreid te beveiligen. Een bijzondere uitdaging tijdens beide fasen was ook het coĂśrdineren en organiseren van de verschillende leveringen en het plaatsen van de prefabelementen en staalstructuren

van de constructie. We mochten tijdens de werken in geen geval gebruikmaken van het speelveld. Nagenoeg alle werf- en logistieke handelingen moesten we aan de zijkanten en de achterkant van de tribune uitvoeren." Maar hoewel ze het veld niet mochten betreden, voelden de bouwvakkers van Willemen zich toch soms roodgele spelers. "Doordat een deel van de werken tijdens vakantieperiodes is uitgevoerd, was de publieke belangstelling erg groot. Talrijke supporters en andere nieuwsgierigen volgden ze vanaf de bestaande tribunes."

PREFAB De ruwbouw is grotendeels een constructie in prefabbeton. "De zwaarste elementen zijn de betonnen gevelkolommen, met een maximaal gewicht van circa

| KV Mechelen

52 ton en een maximumlengte van 23 meter. Door de krappe werkzone en de beperkte uitvoeringstermijn moesten we een aangepaste oplossing vinden voor het plaatsen en afschoren van deze gevelkolommen. We losten dit probleem op door de gevelkolommen op te hangen aan de reeds geplaatste betonstructuur. Zo was het niet nodig om een traditionele schoring te gebruiken, die voor andere loten in de weg zou staan", legt Segbers uit. "De ervaringen die we opdeden tijdens fase 1 kwamen goed van pas bij de uitvoering van fase 2. Die verliep zonder noemenswaardige problemen, zodat de KV-supporters op 29 juli de openingsmatch van het seizoen 2016-17 konden bijwonen op de nieuwe tribune." â?&#x161;

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

Betca Sterk in maatwerk

Doelhaagstraat 81 - 2840 Rumst - T +32 3 888 55 71 - www. betca.be - info@betca.be

de waal sa les pieux

Voshol 6a - 9160 Lokeren Tel. +32 (0)9 340 55 00 Fax +32 (0)9 340 55 18 www.dewaalpalen.be

palen nv

MECHELEN

| KV Mechelen

De nieuwe tribunes zijn stevige betonstructuren. KV Mechelen kan nu 17.500 supporters ontvangen.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer KV Mechelen (Mechelen) Architect E.S.A. (Sint-Truiden) Hoofdaannemer Willemen General Contractor (Mechelen)

Participanten aan het woord STABILOGICS – UITGEKIENDE STAALSTRUCTUUR Een van de opvallendste onderdelen van het nieuwe tribunegeheel bij KV Mechelen is de gebogen vorm van de stalen draagstructuur van de overkraging aan de langs- en kopzijde van het speelveld. Stabilogics (Kampenhout) dat hiervoor de stabiliteitsstudie uitvoerde, was hiermee niet aan zijn proefstuk toe. "Toch was het geen routineopdracht", vertelt bedrijfsleider ir. Eddy Hermans. "Geen enkele spant is even hoog of even lang, we moesten de mogelijke belasting afzonderlijk berekenen voor elk element." Die belasting kan door het spel van wind en – tijdens de winter – sneeuw vrij hoog uitvallen, want de luifel wordt alleen langs de achterkant van de tribune gedragen. "Daar is hij eenzijdig ingeklemd op de betonnen kolommen."

Participanten aan het woord DE WAAL PALEN – FUNDERINGSPALEN De Waal Palen (Lokeren) bracht in twee fases 450 trillingsvrije dubbel grondverdringende schroefpalen aan in de Mechelse bodem. "De keuze viel om verschillende redenen op dit systeem", legt gedelegeerd bestuurder Olivier Rens uit. "Uiteraard omdat het inschroeven trillingsvrij plaatsvindt. Verder ook omdat deze aanpak weinig of geen lawaaihinder veroorzaakt. En ook omdat hierbij geen grond wordt opgeboord en hoeft te worden afgevoerd. Dat is in ecologisch opzicht een pluspunt." Deze werken, een corebusiness van De Waal, duurden tweeënhalve week. "We moesten de klus op een zeer korte tijd klaren en hebben hiervoor drie van onze 130 medewerkers ingezet. Tijdens de eerste fase hebben we op één week tijd meer dan tweehonderd palen geplaatst. Zo konden we onze flexibiliteit en efficiëntie sterk in de verf zetten." Recent plaatste De Waal Palen ook 2.500 palen voor de nieuwe productiehal van IVC in Avelgem en 850 in Zeebrugge, voor de hoogspanningslijn Nemo, die het Belgische en het Britse stroomnet met elkaar moet verbinden. In de Antwerpse Waaslandhaven bracht het achthonderd palen aan voor twee kraanbanen en verschillende viaducten bij MPET en duizend voor nieuwe loodsen bij KTN.

Ingenieursbureau Stabilogics kwam tot stand in 2000 en telt intussen veertien medewerkers. Internationaal liet het zich onder meer opmerken door de stabiliteitsstudie voor het Olympisch stadion van Sochi (Rusland), een tempel van staal en glas, waar in 2012 de Olympische Winterspelen plaatsvonden. "Met Willemen werkten we ook al samen voor het kantooren parkeergebouw naast het spoorwegstation van Oostende en voor de staalstructuur van de Koningin Elisabethzaal naast de Antwerpse Zoo." Stabilogics gaat er prat op dat het niet alleen studies uitvoert, maar dat het zich van veel andere bureaus onderscheidt doordat het ook leiding kan geven aan de structuurwerken op de bouwplaats, de nodige productietekeningen opmaakt en nc-files (numerieke controle) levert om de machines bij de producenten van staalstructuren aan te sturen. "Wat ook voor de nieuwe tribune van KV Mechelen het geval was", onderstreept Hermans.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

Naamloos-4 1

06-09-16 14:50

Volg de opbouw van het laboratoriumdak op www.devijfdegevel.be

20160406-Adv-Dethier-Bouwen-aan-Vlaanderen-255x180.indd 1

23/05/2016 19:07:38

gevel

Tekst: Mark Delreux

DE VIJFDE GEVEL

Beeld: Emporia Malmö © Andre Pihl studio Gert Wingårdh Göteborg

Workshop "Ombouwen en renoveren voor verantwoorde Vijfde gevels" Daken zijn ongelooflijk belangrijk. Een dak boven je hoofd is tenslotte een eerste levensbehoefte. Maar daken zijn meer dan alleen een beschutting. Energie opwekken, water opslaan, isolatie, complete tuinen of recreatie zijn voorbeelden van wat tegenwoordig mogelijk is. Verantwoorde daken verdienen dan ook absolute prioriteit. En het is net dit aspect dat we samen met u willen uitspitten.

Deze tweedelige workshop zal u de weg wijzen naar de betere manier om bestaande, vaak oude daken een nieuwe toekomst te geven.

Kan elk bestaand plat dak zomaar tot een verantwoord dak worden omgebouwd of gerenoveerd?

Elk dak heeft zijn verhaal. Om zijn verleden te begrijpen, krijgt u als basis een uitgebreid overzicht van de vroeger gebruikte technieken voor

dakopbouw. Ze zijn immers bepalend voor de actuele toestand van veel platte daken. Nadien zullen de hedendaagse dakopbouwtechnieken samengevat worden, en dat op een interactieve manier. Met al deze kennis op zak wordt het makkelijker om over te gaan tot de praktijk van een grondig dakonderzoek met de daaruit voortvloeiende bestekken en actieplannen. Afsluitend werpen we een blik naar de toekomst. Wat wordt de veronderstelde leeftijd van daken? Zullen dakdesigners in staat zijn om het gebrek aan leefruimte op te vangen? Autonome daken? Modulaire daken? Organische daken? Wie weet zit er iets tussen waarmee u aan de slag kan… Workshop "Ombouwen en renoveren voor verantwoorde Vijfde gevels" dinsdag 6 december 2016 van 10 tot 16 uur op de CommunicatieCampus Gent inschrijven vanaf 15 oktober via www.devijfdegevel.be Er is een vervolgdeel van deze workshop voorzien in het voorjaar 2017. Voor alle info www.devijfdegevel.be

❚

gevel

De Vijfde gevel is het communicatie- en kennisdelingsplatform dat bouwheren, architecten, studiebureaus, aannemers en eigenaars van gebouwen creatieve ideeën aanreikt om méérwaarde uit hun dak te halen

www.devijfdegevel.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

Journaal Exclusief bezoek aan Vesalius-project In samenwerking met Bouwen aan Vlaanderen organiseren de bouwteampartners van het Vesalius-project in Leuven (IMMOBEL, ION, HOUBEN) op donderdag 20 oktober een exclusief projectbezoek met een bijhorende rondleiding. Vesalius is een gemengd project, bestaande uit appartementen en studentenhuisvesting, gerenoveerde woningen, retail en ondergrondse faciliteiten voor de KU Leuven (aula voor zevenhonderd personen en bioscoopzalen).

Broeck. Sinds 1995 was Van Broeck aan de KU Leuven actief als praktijkassistent en sinds 2006 als professor architectonisch en stedenbouwkundig ontwerpen. Hij is ook als gastdocent betrokken bij verschillende architecturale programma’s en publieke organisaties. In 1997 stichtte hij de vzw Stad en Architectuur. In 2007 richtte hij samen met Oana Bogdan het architectenbureau Bogdan & Van Broeck op, een kantoor dat sterk gericht is op onderzoek en zich onderscheidt door een actief maatschappelijk engagement. Daarnaast is Van Broeck sinds 2013 voorzitter van de Koninklijke Federatie van de Architectenverenigingen van België (FAB). De centrale missie van het bouwmeesterschap is het bevorderen van de architecturale kwaliteit van de gebouwde omgeving. De Bouwmeester en zijn team begeleiden publieke opdrachtgevers bij het ontwerpen en realiseren van gebouwen, publieke ruimte, landschap en infrastructuur. Daarnaast draagt de Vlaams Bouwmeester bij tot visievorming en reflectie, met de klemtoon op interdisciplinaire en intersectorale initiatieven. Hij adviseert ook de hele Vlaamse Regering. Meer info: www.vlaamsbouwmeester.be

Oostende koestert energieke ambities voor stadsgebouwen

In centrum-Leuven was het Vesalius-project de laatste twaalf maanden een opvallende aanwezige. Het bouwteam wist dit prestigieuze project van de hand van JaspersEyers Architects in een recordtempo te realiseren. Sprekers zijn Kristof Vanfleteren (ION), Carl Devlies (Schepen Ruimtelijke Ordening Stad Leuven), John Eyers (JaspersEyers Architects) en Karel Luyckx (Houben). In de namiddag vindt een panelgesprek plaats, dat gemodereerd wordt door Rik Neven (Redactiebureau Palindroom / Bouwen aan Vlaanderen). Het bezoek is exclusief voor bouwheren, architecten, studiebureaus en ambtenaren van steden en gemeenten. Inschrijven kan via http://vesaliusleuven.eventbrite.com of via een mail naar communicatie@houbennv.be

Venetiaanse gaanderijen in Oostende. (foto Jonathan Bakker/Archeonet Vlaanderen)

Leo Van Broeck nieuwe Vlaams Bouwmeester

Oostende heeft een energieplan opgesteld om de eigen stadsgebouwen energiezuinig te renoveren. Dit moet de komende tien jaar jaarlijks gemiddeld 285 ton CO2 besparen. Het bespaarde geld moet mee de kosten van de renovatiewerken dekken.

De Vlaamse regering heeft Leo Van Broeck benoemd tot Vlaams Bouwmeester voor de volgende vier jaar. Van Broeck is burgerlijk ingenieur-architect (Leuven, 1981) en medeoprichter van het Brusselse architectenkantoor Bogdan & Van

De te renoveren stadsgebouwen zijn het stadhuis, de sportcomplexen Mister V. en De Spuikom, de stedelijke werkhuizen, de groendienst, de bibliotheek Kris Lambert en de Venetiaanse Gaanderijen. De renovatiewerken omvatten onder meer de installatie van energie-efficiënte stookplaatsen en energiezuinige verlichtingssystemen, het plaatsen van PV-panelen, het verbeteren van de regeling van de gebouwen; kortom: een mix van energiebesparende maatregelen en hernieuwbare energie. Voor elk gebouw is al onderzocht welke mogelijkheden het meest haalbaar zijn. Het stadsbestuur zal ook 'dataloggers' plaatsen die de energieprestaties permanent in de gaten houden. Op die manier kan het ook de resultaten op regelmatige tijdstippen communiceren. De kosten van deze renovaties worden geraamd op 2 miljoen euro. Hiervoor neemt Oostende een tienjarige lening op. De gemiddelde terugverdientijd van de verschillende maatregelen wordt eveneens op tien jaar geraamd. Op die manier moet de investering in de stadsgebouwen zichzelf terugbetalen. Meer info: www.oostende.be

50 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Journaal Vier bedrijven behalen FAC-kwaliteitskeurmerk

en het onderhoud van de installaties. De structuur van het warmtebedrijf laat participatie door andere partijen toe. Dat zal afhangen van project tot project. Meer info: www.ode.be/warmtenetten

Huis Guiette derde Antwerpse UNESCO-werelderfgoedmonument

Corswarem in Tongeren. (foto: Fac) De aluminium constructeurs Corswarem (Tongeren), Pauwels Glassprojects (Ninove), Timmerman (Maldegem) en Vorsselmans (Loenhout) hebben het FAC-kwaliteitskeurmerk behaald. Eerder dit jaar deden Durv (Zottegem), FMP+ (Duffel), Hegge (Hamont-Achel) en Meutabel (Oeselgem) hen dit al voor. Al deze bedrijven doorliepen met succes een certificatieprocedure. De certificatie is uitgevoerd door de onafhankelijke keuringsinstanties SKG en BCCA, in de fabriek en op de bouwplaatsen. De gecertificeerde bedrijven worden elk jaar opnieuw bezocht om de naleving van de certificatie-eisen te controleren. Basis van het keurmerk is het FAC-Kwaliteitshandboek, geschreven door experts in elk deelgebied: glasproducenten, profielleveranciers, certificatie-instellingen, aluminiumconstructeurs en kenniscentra. Het is een dynamisch boek, dat permanent wordt aangepast aan de eisen en van de markt en de ontwikkelingen van de techniek. FAC besteedt veel aandacht aan het professionaliseren van de sector. Meer info: www.fac-belgium.eu

Vlaamse distributienetbeheerders bundelen krachten voor warmtenetten De voorbije jaren hebben de Vlaamse distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas hun krachten gebundeld in twee werkmaatschappijen, met name Eandis en Infrax. Beide hadden ook al enkele stappen gezet in warmtedistributie. Voor de verdere ontwikkeling van warmtenetten zetten ze nog een stap verder: beide werkmaatschappijen werken hiervoor voortaan samen. Dat is vooral praktisch een goede keuze. Nu zijn er immers gemeenten die eilandjes vormen in het werkgebied van de andere of waar de een instaat voor gas en de andere voor stroom. Een warmtenet kan ook zijn warmtebron hebben in een bepaalde gemeente, en zijn klanten in een andere. De samenwerking is ook een goede zaak omdat schaalgrootte en uniforme werkwijzen de kosten drukken en de dienstverlening ten goede komen. Het nieuwe bedrijf krijgt als naam warmte@vlaanderen en als voorzitter Koen Kennis (N-VA), schepen in Antwerpen. Het moet de volledige ketting van productie, distributie en levering van warmte verzorgen, naast de bouw

Huis Guiette. (foto: agentschap Onroerend Erfgoed) De woning Guiette in de Antwerpse deelgemeente Wilrijk is door de UNESCO erkend als werelderfgoed. He gebouw is ontwerpen door Charles-Édouard Jeanneret-Gris (1887-1965), beter bekend als Le Corbusier. Het is zijn eerste buiten Frankrijk afgewerkt ontwerp en ook het enige van zijn hand in België. De woning werd in 1926 gebouwd voor de schilder René Guiette, is nog altijd een privéwoning en is niet toegankelijk voor het publiek. Voor Antwerpen is dit het derde UNESCO-monument, na het begijnhof en het museum Plantin-Moretus. Heel België telt vijftien UNESCO-werelderfgoedmonumenten. De dertien begijnhoven en 26 belforten worden daarbij wel allemaal samen als één erfgoeditem beschouwd. Van Le Corbusier behoren wereldwijd zeventien bouwwerken tot het UNESCO-werelderfgoed. Meer info: www.inventaris.onroerenderfgoed.be

Sortimo blijft vernieuwen Sortimo heeft zijn al uitgebreide assortiment voor bedrijfsvoertuigeninrichting verder uitgebreid. Speciaal voor de Mercedes-Benz Vito ’14, de Renault Trafic en de Opel Vivaro ’14 biedt het nu ook bescherming voor scheidingswanden. Voor heel wat andere modellen bestond dit al. Het nieuwe toebehoren zorgt niet alleen voor een doeltreffende beveiliging van de scheidingswand in het voertuig, het geeft ook de mogelijkheid om ladingen vast te sjorren dankzij de supplementair verkrijgbare ProSafe-rails. Op twee posities is voor deze rails al voorzien in boorgaten en inslagmoeren. Bovendien ontstaat tussen de bescherming en de scheidingswand extra opbergruimte. Nieuw is ook de bekleding voor wielkasten. Ze is vervaardigd in gecoat plaatstaal, heeft een Sobogrip-front en opslagvlak bovenaan. Deze nieuwe bekleding dekt niet alleen de wielkast, ze schept ook extra opbergruimte. In eerste instantie is de bekleding voor wielkasten enkel voor de VW T6 verkrijgbaar, maar andere modellen volgen snel. Meer info: www.sortimo.be en www.sortimo-shop.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

E M S construct b.v.

Industriepark 25 NL 6603 BE Wijchen T: +31 24 6453138 E: e.vandam@ems-construct.nl

- vloeistofdichte vloeren - laad- en loskuilen EMS construct b.v het gespecialiseerde interim bureau met de Belgische erkenning voor uitzenden van vakmensen uit Slowakije, Hongarije en Roemenie in de bouw en metaaltechniek. Vermeerdering van werk? Ziekte? Zoekt u een vakman? Bel

- paden - eb- en vloedvloeren - funderingen - kelders

of Mail ons voor een vrijblijvende afspraak! (Referenties op verzoek) Erkenning uitzenden Vlaams gewest: Bouw: PC124 VG 1668/BC Algemeen: VG 1668/BUC

www.ems-construct.nl

www.verkadebeton.nl

“Net een nieuw gebouw opgetrokken? Een renovatie achter de rug? Uw woning opfrissen alvorens ze te verkopen of te verhuren?”

Brusselsesteenweg 493 9090 Melle België T 09 232 04 32 E info@alcyon.be W www.alcyon.be 16900498_alcyon.indd 1

13-09-16 09:09

BEDRIJFSPRESENTATIE | Alcyon

Beeld | Alcyon

Onmisbare partner voor de reiniging van gebouwen Net een nieuw gebouw opgetrokken? Een renovatie achter de rug? Uw woning opfrissen alvorens ze te verkopen of te verhuren? Het bouwen van een nieuwbouw of renoveren van een bestaand pand laat steeds een spoor van vuil en stof na. Wilt u alles op een efficiënte en snelle manier netjes krijgen? Dan moet u vóór de oplevering zeker een beroep doen op Alcyon uit Melle, dé expert in het reinigen van gebouwen.

Opgericht in 1992 is Alcyon uitgegroeid tot een onmisbare partner voor het onderhoud van kleine en grote gebouwen. Kwaliteit, veiligheid, milieuzorg en competitiviteit staan centraal in de dienstverlening, die op te delen is in drie grote categorieën.

EENMALIGE WERKEN De afdeling ‘Eenmalige Werken’ verwijdert op een professionele manier cementsluier, verf-, kit- en stickerresten. Ook werfcontainers kunnen op regelmatige basis netjes gehouden worden. Voor het ontsmetten van sanitaire installaties, reinigen na brand-, roet- of waterschade, reinigen van vasttapijt en vloeren/parket (inclusief aanbrengen van beschermlagen) is Alcyon eveneens in te schakelen. Zelfs licht industriële reinigingswerken zoals het ontstoffen van magazijnen, het opvegen van parkeerruimtes en het reinigen van productieomgevingen behoren tot de expertise. Een pand dat door een huurder sterk vervuild achtergelaten werd, kan door Alcyon leeggemaakt, grondig gereinigd en ontsmet worden.

‘Alcyon verwijdert op een professionele manier het spoor van vuil en stof dat gepaard gaat met bouwen of renoveren’ PERIODIEK ONDERHOUD EN RUITEN

Zowel eenmalige reinigingswerken als periodiek onderhoud behoren tot de mogelijkheden.

Alcyon kan tevens een vaste partner worden voor algemeen periodiek onderhoud. Professionele teams reinigen kantoren, winkels, toonzalen, restaurants, schoolgebouwen, zwembaden, sportzalen, gemeenschappelijke delen van residenties en studentenhuizen … Zelfs voor tijdelijke vervangopdrachten, bijvoorbeeld bij afwezigheid van een interne poetsdienst, kan Alcyon ingeschakeld worden. Een team van ruitenwassers zorgt dan weer voor de grondige reiniging van glas- en raamwerk, unieke, moderne en/of moeilijk te bereiken glaspartijen. Het verwijderen van afval uit dakgoten behoort ook tot hun takenpakket, net zoals het afwassen van rolluiken, gevelpanelen en zonnepanelen. Daarnaast specialiseert deze afdeling van Alcyon zich in het gebruik van het osmosesysteem en het verwijderen van kalkaanslag op glas met milieuvriendelijke producten. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

TIENEN | SESVanderHave

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Steven Massart

ONDERZOEKSCENTRUM

VAN HET HOOGSTE NIVEAU Voor de leek zegt de naam SESVanderHave weinig, maar wie thuis is in landbouw weet dat dit een wereldspeler is in de ontwikkeling van suikerbietzaden. Binnenkort wordt die unieke positie nog versterkt door een hypermodern onderzoekscentrum in Tienen. Een plek waar het kantoor letterlijk omringd wordt door testserres en laboratoria. 20 miljoen. Dat is het investeringsbedrag voor het nieuwe onderzoekscentrum van SESVanderHave. Eind dit jaar is het centrum volledig operationeel en biedt het plaats aan vijftig werknemers en zowat 1.3 hectare serres. De locatie voor het complex is treffend: de Feed Food Health-terreinen in Tienen. Bovendien op een opvallende zichtlijn van de site. Alle testserres bevinden zich in een U-vorm rond het centrale gebouw met laboratoria en kantoren. DLV

PROCESMATIG DESIGN De combinatie tussen serres en kantoorgebouw is een van de opvallendste kenmerken van het onderzoekscentrum. Het centrale gebouw is opgebouwd in prefab betonwanden en zorgt met doordachte openingen voor voldoende natuurlijke lichtinval. De scheidingen met de serres zijn uitgevoerd in sandwichbetonpanelen. “De ruwbouw was na drie maanden klaar. Alles paste als legoblokjes in elkaar”, aldus Koen Senecaut. Binnenin

'Het volledige onderzoekscentrum is absoluut state of the art' Glas & Energie ontwierp de serres, klimaatcellen en de logistieke indeling van de site. Architecten- en Studiebureau Rimanque ontwierp het kantoor. “Het gebouw staat in het midden van de serres en is volledig afgestemd op de verschillende werken onderzoeksprocessen. Op die manier is elke serre-unit makkelijk bereikbaar en zijn er logische looplijnen op de volledige site”, legt Koen Senecaut van Architecten- en Studiebureau Rimanque uit.

vormen twee patio’s de centrale ruimtes. Rond de ene patio zijn alle labo’s gegroepeerd en kunnen de stalen uit de serres meteen onderzocht worden. De andere patio is het verzamelpunt voor de kantoren. De patio doet meteen dienst als terras en ontspanningsruimte en draagt bij tot een aangename werkomgeving, wat mooi aansluit bij de bedrijfsfilosofie van SESVanderHave. “Bij de opbouw van het kantoor zorgden we voor een grote vrije hoogte. Op die manier creëerden we ruimte voor

Alle testserres bevinden zich in een U-vorm rond het centrale gebouw met laboratoria en kantoren.

54 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

de integratie van de technieken, een zeer belangrijk onderdeel in een hoogtechnologische omgeving als deze.” De labo’s zijn volledig gescheiden van de rest van het gebouw en bereikbaar via een aparte sas.

HIGHTECH Voor de techniek, de klimaatcellen en vooral de begeleiding bij het bouwen van de vele serres werkte SESVanderHave samen met DLV Glas & Energie. Het Nederlandse bedrijf is gespecialiseerd in de technische aspecten van glastuinbouw. “We waren van bij de start betrokken bij het ontwerp. We stelde het eisenprogramma op, schreven de bestekken/lastenboeken, vroegen offertes aan en zorgden voor de uitbesteding en de bouwbegeleiding”, vertelt Marcel Verbeek, projectleider bij DLV Glas & Energie. “Het was geen eenvoudige oefening, want dit is echt wel een hightechinstallatie. Ter illustratie: de eerste plannen en gesprekken dateren al van eind 2012. Vier jaar lang werden alle mogelijkheden onderzocht en oplossingen uitgedacht. Het resultaat komt vandaag tot zijn recht. Alle vooruitstrevende technieken voor tuinbouwdesign zijn hier toegepast. Het volledige onderzoekscentrum is absoluut state of the art.” Een klein voorbeeld: de klimaatcondities in de verschillende serreafdelingen zijn individueel aanpasbaar. Zo kunnen vele klimaatomstandigheden worden nagebootst, waarbij de suikerbiet wereldwijd groeit.

IN CIJFERS Het gloednieuwe complex is goed voor indrukwekkende cijfers. Rob van Tetering, CEO van SESVander-

TIENEN | SESVanderHave

Have: “Er komen onder andere nieuwe groeikamers, we automatiseren zoveel mogelijk onze bestaande processen en we investeren heel wat middelen in het ecovriendelijke aspect van het complex. Zo kunnen we meer dan 345.000 liter regenwater opvangen om 8 miljoen te hergebruiken bij het bewateren van onze planten. De ledlampen gebruiken 25% van de energie van de bestaande lampen. Daarnaast vonden we het ook erg belangrijk dat de omgeving zo weinig mogelijk last zou ondervinden van onze serre: dankzij verduisterende schermen beperken we de lichtpollutie tot een absoluut minimum.” ❚

Participanten aan het woord COGAS ZUID – WATER-SUBSTRAATINSTALLATIE

TECHNISCHE FICHE Bouwheer SESVanderHave (Tienen)

Architect

Architecten- en Studiebureau Rimanque (Tienen)

Project- en bouwbegeleiding

DLV Glas & Energie (Bleiswijk, Nederland)

Bij de realisatie van het hoogtechnologisch onderzoekscentrum op de Feed Food Health Campus staat Cogas Zuid in voor de volledige water-substraatinstallatie. Voor de 51 onderzoeksserres en 24 klimaatcellen, verdeeld over een oppervlakte van 10.000 m², installeert de Nederlandse firma onder meer een middendruk uv-installatie met de Vialux M-Line. "Dit is een betaalbaar systeem voor waterontsmetting, waarmee ziektebestrijding en watergebruik aanzienlijk worden verbeterd. Onze installatie omhelst daarnaast de plaatsing van substraatunits, een bandfilterinstallatie, twee verhitters-ontsmetters, gietwater- en stadswatervoorziening, een persluchtinstallatie, een hogedruk- en lagedrukbevochtigingssysteem en een afvalwatersysteem. Dit laatste zorgt ervoor dat het drainwater wordt gezuiverd, zodat het opnieuw in het proces kan worden ingezet", stipt zaakvoerder Pascal Janzen aan. Cogas Zuid specialiseert zich sinds jaren in het ontwerp en de plaatsing van technische installaties voor warmte, elektriciteit, klimaat, water en luchtbehandeling, specifiek voor tuinbouwbedrijven. Daarnaast verzorgt het ook projecten voor de industriële sector en de utiliteitsmarkt. "Duurzame, energiezuinige en milieuvriendelijke systemen staan daarbij centraal."

Alle vooruitstrevende technieken voor tuinbouwdesign werden hier toegepast.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

RIMANQUE ARCHITECTS & ENGINEERS

1. Res. 4th Avenue - Tienen 2. Res. 4de Lansiers - Tienen 3. Pomagro nv - Tienen 4. WZC Oase - Tienen 5. Kemels bvba - Tienen 6. School Magnolia - Anderlecht

ARCHITECTUUR • INFRASTRUCTUUR

STABILITEIT • SPECIALE TECHNIEKEN • ADVIES & CONSULTING • LANDMETING • WEGENIS & • STEDENBOUW • EXPERTISES • EPB • VEILIGHEIDSCOÖRDINATIE • SCHATTINGEN

Kabbeekvest 73a – 3300 Tienen – 016/82 24 40 – info@rimanque.be – WWW.RIMANQUE.BE

Een frisse kijk op uw bouwproject met Deschacht Bouwteam Hoe je het nu draait of keert, twee weten altijd meer dan één. En dat geldt des te meer wanneer het om twee specialisten gaat. Zeker bij grote projecten is het van belang dat er een partnership is tussen bouwheer, architect, studiebureau, aannemer en leverancier van bouwmaterialen. Uit die open samenwerking komen frisse ideeën voort. Ideeën die de rendabiliteit van uw project vaak met meerdere procenten verhogen.

Om die reden stelt Deschacht zijn Bouwteam samen voor elk nieuw, groot project. De mensen die daarin verzameld worden, beschikken stuk voor stuk over een diepgaande productkennis die ze kunnen koppelen aan een rijke ervaring met het plaatsen van die producten via een fijnmazig netwerk van deskundige onderaannemers.

Het Deschacht Bouwteam biedt u een totale projectbegeleiding van grondwerken, gevel- en dakopbouw. Dat allemaal 100 % normconform uiteraard. En daarvan plukt u de vruchten.

Contacteer het Deschacht Bouwteam via bouwteam@deschacht.eu of via één van de Deschacht-filialen.

www.deschacht.eu

HARELBEKE | Lano Carpets

Tekst | Els Jonckheere

Op vraag van de bouwheer ontwierp de architect een sober, maar functioneel gebouw met een industriële look.

Beeld | Lano Carpets

Lano Carpets steekt kantoren en showroom in nieuw kleedje Lano Carpets zei onlangs het centrum van Harelbeke vaarwel. Want sinds mei beschikt de tapijtenproducent over een gloednieuwe showroom annex kantorencomplex op zijn productiesite in Stasegem. De vroegere grote, massieve betonvolumes moesten plaats ruimen voor een sober en strak gebouw dat dankzij een rondom beglaasde gevel openheid en lichtheid uitademt. Al meer dan een eeuw lang is Lano Carpets de trots van Harelbeke. Maar zoals veel bedrijven met een lange traditie werd de locatie in de dorpskern een onoverkomelijk probleem. Vandaar dat de tapijtenproducent zijn productie al in de jaren zeventig overhevelde naar het industriepark in Stasegem. Joe Lano: “Hoewel beide sites maar een kleine tien minuten van elkaar verwijderd waren, begon de afstand economisch én ecologisch zwaar door te wegen. Vandaar dat we twee jaar geleden de knoop hebben doorgehakt om het geliefde centrum van Harelbeke definitief vaarwel te zeggen en alles in Stasegem te centraliseren.”

AANGENAAM VOOR BEZOEKERS EN WERKNEMERS De nieuwe uitvalsbasis van Lano Carpets werd in het verlengde van een van de bestaande productiehallen

58 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Lano Carpets koos voor open space-kantoren waar de medewerkers zowel zittend als staand hun taken kunnen uitvoeren. aangebouwd. Ze bestaat uit een betonstructuur met twee bouwlagen die samen een nuttige oppervlakte van 2.500 m² hebben. Op vraag van de bouwheer ontwierp Luc Vandewynckel Architect een sober, maar functioneel gebouw met een industriële look. Architect Luc Vandewynckel: “De twee langsgevels bestaan uit witte sierbetonkolonnades, die er samen

met het grotere volume van de verdieping voor zorgen dat de glasgevels voldoende tegen de zon beschermd worden. Dankzij dit ontwerp geeft de showroom op één van de drie zijden uit op een overdekte galerij. Deze fungeert aan de linkerzijde als inkom naar de showroom en de burelen, terwijl de andere kant toegang biedt tot de productie. Eén centrale midden-

HARELBEKE | Lano Carpets

kern met sanitair en kitchenette vormt het enige volume in de grote binnenruimte. Want de technische installaties, IT-lokalen, printerruimte, archief en bergingen zijn in de eerste travée van het bestaande productiegebouw ingekapseld.” De kantoren bevinden zich op de eerste verdieping en worden met klimaatbalken geklimatiseerd. Qua verlichting werd gekozen voor daglichtgestuurde leds. Joe Lano: “Het was de bedoeling om een aangename showroom én werkplaats te verkrijgen. Vandaar dat we voor open space-kantoren kozen, uitgerust met ergonomisch meubilair. Onze medewerkers kunnen zowel zittend als staand hun taken uitvoeren, wat heel fijn is.”

MINDER DAN DERTIEN MAANDEN Govar stond in voor de volledige ruwbouw en afwerking van het gebouw. Enkel de technieken werden door een derde partij uitgevoerd. Projectleider Piet Rooze: “Ons team heeft de ruwbouw en coördina-

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Lano Carpets (Stasegem)

Architect

Luc Vandewynckel Architect (Poperinge)

Hoofdaannemer

tie van de onderaannemers op zich genomen. Het ontwerp was vrij eenvoudig te realiseren, dus echte uitdagingen waren er niet. Maar zoals in elk bouwproject, zaten we ook hier met strikte deadlines. Lano Carpets vroeg tevens een hoge afwerkingsgraad. Snelheid combineren met kwaliteit is nooit evident.

Maar dankzij een goede samenwerking tussen alle aannemers, de architect en bouwheer is alles vlot verlopen en kon het gebouw na amper dertien maanden worden opgeleverd. En het resultaat mag gezien worden. We zijn heel blij dat we Lano Carpets in onze referentielijst hebben staan.” ❚

Participanten aan het woord ELEKTRICITEIT R. VANDEMOORTELE - VERLICHTING Studiebureau BM Engineering riep de hulp in van Elektriciteit R. Vandemoortele voor het nieuwe Lano-kantoorgebouw met showroom in Stasegem. Een opdracht met een strakke tijdsplanning. “Tussen het startschot van de bouw en de verschillende verhuisfases schuilde weinig tijd. Tussentijdse aanpassingen, zoals de keuze voor bekabeling via de kantoorvloeren in plaats van de vele spanningszuilen, waren een race tegen de klok”, vertelt zaakvoerder Tom Vandemoortele. De firma gaf de nieuwe kantoren en de showroom eigentijdse verlichting. Aanvankelijk vonden de architecten en bouwheer ledverlichting tijdens de studie- en ontwerpfase een te dure optie. Gelukkig kon het Izegemse bedrijf hen alsnog overtuigen van de voordelen van led. “We schakelden over van T5-verlichting naar honderd procent dimbare ledverlichting. Door het grote aantal ramen implementeerden we een gecombineerd aanwezigheid-daglichtsturingssysteem via KNX.” Hierdoor functioneert de verlichting alleen wanneer er gewerkt wordt in de kantoren en wanneer het zonlicht niet toereikend is. Zo’n besturings- en controlesysteem leidt tot een grote energiebesparing, waardoor de investeringskosten terug te verdienen zijn. Tom Vandemoortele: “Dankzij een soepele en correcte samenwerking met de andere bouwpartners haalden we tijdig de eindmeet.”

Govar Industriebouw (Ardooie)

'Het was de bedoeling om een aangename showroom én werkplaats te verkrijgen.'

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

PLAATSNAAM | Projectnaam| Achter de Kerk HAM-KWAADMECHELEN

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Cordeel

CENTRUM HAM-KWAADMECHELEN KRIJGT OPWAARDERING In Ham-Kwaadmechelen heeft het afgetakelde marktplein en het oude gebouw van BNP Paribas Fortis plaats geruimd voor een gloednieuwe handelsruimte met acht casco handelspanden, 31 bovenliggende wooneenheden en een vijftigtal ondergrondse parkeerplaatsen. De bouwheer koos voor een hedendaagse moderne architectuur die zich volledig inpast in het stedenbouwkundig weefsel van Ham en het Dorpsplein een nieuw elan geeft.

Om het project een luchtig karakter te geven en het architecturaal binnen de ruimtelijke context van het dorpscentrum in te passen, koos de architect ervoor om drie losstaande, maar vormelijk-architecturaal samenhorende woonclusters te ontwerpen. Om het project een luchtig karakter te geven en het architecturaal binnen de ruimtelijke context van het dorpscentrum in te passen, koos Architectenbureau a2o ervoor om drie losstaande, maar vormelijk-architecturaal samenhorende woonclusters te ontwerpen. Hierbij werd een mix van verdieping-, grondgebonden duplex- en duplexappartementen gemaakt. Alle entiteiten hebben grote raampartijen in de woonkamers en riante buitenruimtes die zuid(west)elijk georiënteerd zijn. Op het gelijkvloers werd 1.300 m² commerciële ruimte voorzien die op zo’n manier is gebouwd dat ze flexibel herverdeelbaar is in functie van de vraag van potentiële afnemers.

doorgetrokken, alhoewel het overwegend horizontale betonnen banden zijn die het karakter van de gevel bepalen. De derde verdieping is terugliggend gebouwd en is integraal bekleed met hout. Ook de inpandige terrassen van niveau 1 en 2 zijn deels in hout uitgevoerd. Voor de andere terrassen werd voornamelijk een glazen borstwering voorzien, gevat in een aluminium kader in de kleur van het buitenschrijnwerk. De architect besloot om niet voor het traditionele zadeldak te kiezen, maar met volume-elementen te werken die grotendeels als groendak opgevat zijn. Op het terrein werd ook nog een semiprivate tuin aangelegd, wat trouwens de reden is dat het bouwvolume van het gelijkvloers werd ingeperkt.

VERTICAAL KOLOMMENSPEL

DOELSTELLING BEREIKT

Omdat het aangrenzende gebouw rechts een erg gefragmenteerde gevel heeft, werd gekozen voor gevels uit glad bekist grijs beton. Het gelijkvloerse niveau straalt een eigen identiteit uit doordat verticale elementen uit glad bekist grijs beton toegepast zijn volgens een speels en onregelmatig ritme. In de gevel van de eerste en tweede verdieping wordt dit verticale kolommenspel op enkele plaatsen

Het hele project werd sleutel-op-de-deur opgeleverd door de Groep Cordeel. Dit onafhankelijke familiebedrijf werd in 1934 opgericht door Ghislain Cordeel en telt intussen meer dan duizend werknemers, verspreid over vestigingen in België, Nederland, Frankrijk, Duitsland en Bulgarije. De groep heeft een ruime expertise opgebouwd in tal van sectoren. Zo is Cordeel actief in de realisatie van logistieke-,

60 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

HAM-KWAADMECHELEN | Achter de Kerk

productie-, kantoor-, utiliteits-, residentiële- en commerciele gebouwen. Daarnaast heeft het ook ervaring op het vlak van burgerlijke bouwkunde en technische dienstverlening. Om het bouwproces vlot en accuraat te laten verlopen, beschikt Cordeel ook over een eigen productiefaciliteit voor staal, twee (prefab)betonafdelingen, een ijzervlechterij en een schrijnwerkerij. Projectmanager Rudi Bloemen: “In dit project hebben we zelf de ruwbouwwerken uitgevoerd. We traden tevens op als coördinator voor de afwerking, waarvoor we tal van specialisten hadden ingehuurd. We zijn trots dat we in de doelstelling geslaagd zijn: een ontwikkeling op maat van alle leeftijden, die een opwaardering voor het centrum vormt en een gevoel van ruimte creëert op een locatie die voorheen weinig opvallend was.” ❚

'Een ontwikkeling op maat van alle leeftijden, die een opwaardering voor het centrum vormt en een gevoel van ruimte creëert op een locatie die voorheen weinig opvallend was'

In de gevel van de eerste en tweede verdieping zijn het overwegend horizontale betonnen banden die het karakter van de gevel bepalen. De derde verdieping is terugliggend gebouwd en is integraal bekleed met hout.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Cordeel (Hoeselt) Architect a2o (Hasselt) Hoofdaannemer Cordeel (Hoeselt)

Participanten aan het woord WIJCKMANS – BOUWMATERIALEN, VLOEREN EN TEGELS Wijckmans uit Ham heeft alle bouwmaterialen voor de drie bouwprojecten uit het dorpsvernieuwingsplan ‘Achter de Kerk’ in Kwaadmechelen geleverd. Cordeel bouwde in het dorpscentrum het complex ‘De Monade’ met ruim dertig wooneenheden en 1.200 m² winkelruimte. Matexi geeft momenteel vorm aan een woonbuurt met zeventien halfopen en gesloten woningen langs de Genenbemdestraat. En aannemer Janssen uit Opglabbeek plaatste in opdracht van de sociale huisvestingsmaatschappij Vooruitzien zes woningen en zes appartementen.

BOUWMATERIALEN · BETON VLOER- & WANDTEGELS PARKET · BOUWMARKT

Zwartenhoekstraat 1 3945 HAM Tel. 013 66 10 21 Fax 013 66 79 92 www.wijckmans.be

“We leverden alle bouwmaterialen, vloeren en tegels voor de projecten”, zegt Bart Wijckmans, afgevaardigd bestuurder van Wijckmans Bouwmaterialen. De bouwmaterialenhandel bevindt zich op een boogscheut van het centrum van Ham. Het leveren van materiaal voor dergelijke projecten is voor Wijckmans een kernactiviteit. Het bedrijf is overigens actief in heel Vlaanderen; niet enkel in Limburg. Het familiebedrijf Wijckmans bestaat sinds 1818. Door jarenlange ervaring en kwaliteitsvolle service groeide de firma uit tot een van de grootste bouwmaterialenhendelaars in België. De broers Bart, Gert en Kurt – de vierde generatie – runnen het bedrijf en bieden aannemers, projectontwikkelaars en bouwondernemingen een totaalpakket van bouwmaterialen aan, gaande van ruwbouwmaterialen tot betonproducten zoals stortbeton en putten. Wijckmans biedt ook tegels aan die ze rechtstreeks importeren. Het bedrijf bezoekt daarvoor internationale beurzen en haalt zo steeds de laatste trends in huis.

Toonzaal alle werkdagen open van 8u30 tot 18u00 Zaterdag van 9u00 tot 12u00

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61 Wijckmans_BouwenaanVlaandern_95x130.indd 1

19/08/16 12:10

T E G E L

P R O J E C T S & M O R E 2240 Massenhoven

Liersebaan 206

www.rgtegel.be

BEDRIJFSPRESENTATIE | RG Tegel

‘De gekozen tegels sluiten harmonieus aan bij de architecturale taal’

Tekst | Frie Van der Planken

Beeld | RG Tegel

KLASSIEKE MATERIALEN IN HEDENDAAGSE ASSISTENTIEWONINGEN In de dorpskern van Wijnegem worden de 89 assistentiewoningen volop afgewerkt. Wat vroeger het scholencomplex van de zusters Annonciaden was, wordt nu een hedendaagse gebouwencluster, opgericht, volledig in harmonie met het oorspronkelijk historisch kader. Het afwisselend gebruik van klassieke en hedendaagse materialen, zoals keramische tegels met een natuurlijke uitstraling, dragen hun steentje bij in het neerzetten van een prachtig resultaat. Het Annonciadenproject kwam er in opdracht van bouwheer Costermans, in samenwerking met architectenbureau Veelaert Architecten en aannemer Kumpen. Het project bestaat hoofdzakelijk uit assistentiewoningen en omvat daarnaast ook een brasserie, een dokterspraktijk en verscheidene kantoren en handelszaken. Voor de plaatsing van de keramische vloeren wandtegels deed Costermans een beroep op RG Tegel.

ARCHITECTURAAL EVENWICHT Volgens Caroline Vergauwen, CEO bij RG Tegel, bestaat de kunst er in om bij elk project naar een architecturaal evenwicht te streven, zonder overdaad: “Bij RG Tegel beschikken we over een team van zes interieuradviseurs, die de klant vakkundig bijstaan bij de zoektocht naar de geschikte tegels. Of het nu gaat om een moderne of klassieke bouwstijl. Het Annonciadenproject is een unieke combinatie van beide: zo creëert de keramische tegel die gebruikt werd in de brasserie en de onthaalruimte van het complex een warm, nostalgisch gevoel in het interieur, maar sluit hij tegelijk mooi aan bij de strakke architectuur. De materialen die gebruikt werden in de appartementen stralen dezelfde look & feel uit en beantwoorden technisch volledig aan de normen die vereist worden voor assistentiewoningen”

3D-ONTWERP Naast professioneel advies en het aanleveren van de tegels, biedt RG Tegel ook de mogelijkheid tot het afleveren van een uniek 3D-ontwerp van het project. “Dat valt onder ons concept ‘projectservices’, en deden we ook voor het Annonciadenproject (www.rgtegel.be/ nieuws) Het schept meteen een duidelijk beeld van het volledige project en is voor de klant een handig hulpmiddel bij de verkoop ervan. Daarnaast zetten we ook op andere vlakken in op een uitgebreide service: we voeren met plezier alle berekeningen uit, iets wat onze concurrenten nog vaak beschouwen als de verantwoordelijkheid van de bouwheer”, aldus nog Vergauwen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

BOOM | Nieuwbouw Peri

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Peri (P), Crepain Binst Architecture (CBA) en Koen Mortelmans (KM)

PERI BETONNEERT ZICH IN BOOM

Rood, geel en grijs zijn de toonaangevende kleuren. (CBA)

Op vrijdag 16 september stelt Peri zijn nieuwe gebouwen en stockageterreinen plechtig voor aan de buitenwereld. De wereldwijde marktleider in bekistings- en steigermaterialen verhuisde omdat de bestaande bedrijfssite in Londerzeel te klein was om de sterke expansie van het bedrijf te kunnen opvangen. Die groei kadert in een strategie om niet alleen wereldwijd marktleider te blijven, maar om het ook te worden in de afzonderlijke landen waar dit nog niet het geval is. In België en Luxemburg wil het dit doel over ongeveer drie jaar bereikt hebben. "In België kenden we vorig jaar een groei van 30% en dit jaar zitten we al aan 15%", zegt bedrijfsleider Reiner Schwarz. Peri gebruikt hiervoor geen speci-

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ale marketingsnufjes of promotiecampagnes. "We vertrouwen op het concept en de breedte van ons producten- en dienstenaanbod en een HR-politiek om de beste medewerkers te rekruteren. Maar uiteraard moeten onze nieuwe gebouwen dit ook mee uitdragen. Mede daarom organiseren we een plechtig openingsevent voor klanten, leveranciers en overheden en één voor buurtbewoners."

RUIMTE VOOR CREATIVITEIT Crepain Binst Architecture mocht niet van een volledig wit blad vertrekken, maar kreeg toch veel ruimte voor creativiteit. "In alle Peri-vestigingen vind je dezelfde basis terug", vertelt projectarchitect Philippe Vincke. "Je vindt overal drie bouwvolumes en een ruime stockageruimte in open lucht. De drie gebouwen zijn een kantoorgebouw, een atelier voor

BOOM | Nieuwbouw Peri

reiniging en herstelling van geretourneerde materialen en een 'shelter', een magazijn voor materialen die niet geschikt zijn voor opslag in openlucht."

FUNDERINGSPLAAT Net als de vestiging in Londerzeel ligt de nieuwe stek van peri vlakbij de A12, maar noordelijker. Die ligging is binnen België ongeveer even centraal, maar is wat gunstiger om op termijn ook Nederland mee te ondersteunen. De A12 zelf is door de historische gegroeide, ietwat rommeling bebouwing niet ideaal om met sterke architectuur uit te pakken, maar het nieuwe bedrijventerrein op een met industrieel gipsafval opgevulde, voormalige kleiput is dat wel. Peri besloot al ruim acht jaar geleden om hier grond te kopen, maar de omgeving raakte pas recent goed ontsloten via een rotonde. "De nieuwe ontsluitingsweg was al toegezegd, maar nog niet helemaal aangelegd toen wij met de werken van start gingen", blikt Wouter Schuer, technisch directeur bij hoofdaannemer Verelst Projectbouw en Renovatie, terug. "We zagen ons verplicht om zelf met steenslag een voorlopige toegangsweg tot stand te brengen." Ondanks de voorgeschiedenis van het terrein waren

Veel zichtbeton. (CBA)

er geen speciale funderingswerken nodig. "Het gips bleek voldoende draagkrachtig om er een algemene funderingsplaat op aan te leggen."

reau. Een erkend certificaat is vooral zinvol voor opdrachtgevers die hun nieuwe gebouw willen verkopen of verhuren."

ZICHTBETON

ISOLATIE

Het gebouw bevat een betonstructuur – uiteraard gebouwd met behulp van Peri-bekistingen – met een licht hellend, stalen dak. Dit vergemakkelijkt een eventuele latere uitbreiding in de hoogte. De buitenbekleding bestaat uit grijze sandwichpanelen, en binnen is heel wat – grijs – zichtbeton te zien. "Grijs is een vaste huiskleur van Peri, naast het geel en het rood van het logo, die ook in het gebouw verwerkt zijn." Maar binnen vallen ook heel wat uitgesproken maagdelijk witte wanden op. "Die zullen niet lang wit blijven. We gaan ze aankleden met grote foto's van Peri-projecten. Een te kleurige achtergrond zou dergelijke foto's onrecht aandoen."

Energetisch gezien is er vooral ingezet op isolatie. "Dat was budgettair de verstandigste keuze", stelt de architect. "En op luchtdichtheid", vult de aannemer aan. "We hebben een blowerdoortest uitgevoerd om het resultaat bevestigd te zien." "De gebouwen zijn zo sober, eenvoudig en compact mogelijk", legt Vincke uit. "Dit en de toegepaste technieken hebben een belangrijke weerslag op het energieverbruik. Via het gebouwbeheersysteem kan Peri het energieverbruik constant monitoren." De slimme zonwering op de ruime raampartijen bestaat uit buitenscreens met lamellen. "'s Morgens voor kantoortijd laat de zonwering altijd de nodige warmte binnen om het gebouw op de gewenste temperatuur te brengen", aldus Dillen. "Daarna worden ze via diverse sensoren gestuurd." "Momenteel gebeurt de fijnstelling per niveau", verklaart Schwarz. "Maar het is ook mogelijk om per individueel lokaal een afzonderlijke comforttemperatuur te kiezen. Ik vermoed dat dit zal gebeuren zodra onze medewerkers helemaal gewend zijn aan het systeem. ›

ECOLOGISCHE UITGANGSPUNTEN Peri liet veel denkwerk verrichten omtrent het ecologisch plaatje, maar streeft geen BREEAM- of ander certificaat na. "We hanteren onze eigen ecologische normen en laten de toepassing daarvan keuren door een onafhankelijk milieubu-

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

BE PERI 16.129

Openingsevent â&#x20AC;&#x201C; PERI Boom Shaping the future. The discovery. Bezoek ons nieuwe kantoor en opslagruimte in Boom. Vrijdag 16 september van 14u30 tot 20u00. Graag verwelkomen we u. Bevestig uw aanwezigheid via registratie op: www.shapingthefuture.be

Bekistingen Steigers Engineering

Foto: PERI kantoor Boom â&#x20AC;&#x201C; Klampovenweg 300

www.peri.be

BOOM | Nieuwbouw Peri

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Peri (Boom)

Architect Crepain Binst Architecture (Antwerpen) Projectarchitect Philippe Vincke, aannemer Wouter Schuer, Peter Dillen en Reiner Schwarz van Peri in het reinigings- en herstellingsatelier. (KM)

ENGINEERS De binnenindeling weerspiegelt de activiteiten van Peri. Vlakbij de bezoekersparking bevindt zich het kantoorgebouw, met de grootste glaspartijen, de belangrijkste vergaderzaal, de kantoren van de administratieve en commerciële medewerkers, het onthaal en een ruimte om een aantal nieuwe producten en concepten te tonen. Dieper in het gebouw, in een landschapskantoor, buigen de engineers zich over de vragen van klanten, om de beste bekistings- en steigeroplossingen op papier te zetten. De vrachtwagens met gebruikt materiaal passeren

Hoofdaannemer

Verelst Projectbouw en Renovatie (Ham)

op hun weg naar het atelier langs een zijkant van het kantoorvolume. Daar hebben de medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het beheer van de retourmaterialen een kantoor met balie. Tussen de drie gebouwen en de opslagzones blijft heel wat manoeuvreerruimte beschikbaar. Het terrein biedt ook nog veel ruimte om later extra grondverhardingen aan te brengen. "De totale oppervlakte bedraagt 28.371 m². Daarvan gebruiken we nu 15.473 m²", verwijst Dillen naar de verdere groeiambities. ❚

Het reinigings- en herstellingsatelier. (P)

“Zo bouwen & verbouwen wij graag!”

Tel.: 011 34 07 70

verelst.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

TESSENDERLO | Dierencrematorium Adio

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Mathieu Gijbels, MW Architecten

Privéwoning gekoppeld aan dierencrematorium Dierencrematoria worden steeds populairder in Vlaanderen. Meer en meer baasjes willen op gepaste wijze afscheid nemen van hun huisdier. In Tessenderlo doet Dierencrematorium Adio zijn intrede. In een compleet nieuwe setting en een strak, modern kader geven dierenliefhebbers hun huisdieren er een warm vaarwel. Het ontwerp van Dierencrematorium Adio – de naam is niet toevallig afgeleid van het Franse adieu ¬– is van de hand van Robbert Macours (MW architecten). Mathieu Gijbels stond in voor de uitvoering. Meteen kregen de twee partners een dubbele opdracht. Het crematorium is immers gekoppeld aan een privéwoning. De twee zijn verweven, maar gunnen elkaar toch voldoende privacy. “Het gebouw bestaat uit drie delen: een ontvangstruimte waarin ook urnes en gedenkplaten uitgestald staan, de eigenlijke werkplaats met het crematorium en een private woning. De verheven witte balk accentueert de inkom van het crematorium en creëert een overdekt gedeelte. Op de verdieping is er een grote ruimte voor afscheidsceremonies. Die biedt plaats aan vijftig personen”, aldus architect Robbert Macours.

UITNODIGEND VERSUS ANONIEM De totale grondoppervlakte bedraagt ruim 5.400 vierkante meter. Het gebouw zelf is 926 vierkante meter groot. De vrije ruimte wordt ingepalmd door een private tuin en een strooiweide die als park is ingericht. Robbert Macours: “De strooiweide is een essentieel onderdeel. Daarom is de relatie ook duidelijk zichtbaar via grote ramen. Ook de indeling van het gebouw is zeer logisch. Alle functies zijn geschakeld via een centrale as. Aangezien bezoekers hier niet zo vaak meer-

maals op bezoek komen, moet de indeling overzichtelijk en meteen duidelijk zijn.” De lange straatgevel is afgewerkt met gevelmetselwerk, in combinatie met grote glaspartijen. De private inkom is anoniemer dankzij een afwerking in zwart metaal. Gezien de aard van het gebouw is de werkplaats met crematieoven opgedeeld in verschillende brandcompartimenten.

PROJECTBEHEERSING Deze zomer werd de bedrijfsruimte afgewerkt. De privéwoning is in overleg met de bouwheer wind- en waterdicht opgeleverd. Op amper drie maanden tijd realiseerde Mathieu Gijbels het volledige parcours. “We bouwden hier inderdaad aan een erg stevig tempo”, aldus Mathi Gijbels, gedelegeerd bestuurder van Mathieu Gijbels. “Dat is enkel mogelijk dankzij een uiterst strikte planning, een optimale projectbeheersing door onze projectleider Sandro Paglia en zijn ploegen en een goede samenwerking met MW architecten. We hebben er het volste vertrouwen in dat Adio over een ultramodern dierencrematorium beschikt.” De bouw van dit dierencrematorium raakt overigens een gevoelige snaar bij de Limburgse aannemer. “Over het algemeen zijn we vooral gekend voor onze realisaties in bedrijfs- en kantoorbouw of garagebouw. Dat we uitgekozen werden om mee te werken aan dit bijzonder warm en mooi project maakt ons dan ook erg fier”, klinkt het. ❚

De verheven witte balk accentueert de inkom van het crematorium en creëert een overdekt gedeelte. 68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TESSENDERLO | Dierencrematorium Adio

‘Op amper drie maanden tijd werd het volledige project gerealiseerd’

Het crematorium is gekoppeld aan een privéwoning. De twee zijn verweven, maar gunnen elkaar toch voldoende privacy.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Adio (Tessenderlo) Architect MW Architecten (Hasselt) Hoofdaannemer Mathieu Gijbels (Opglabbeek)

Participanten aan het woord A&R VLOER- EN TEGELWERKEN – BETEGELING In Dierencrematorium Adio zijn alle vloeren afgewerkt met keramische tegels. In totaal gaat het om zo’n 550 m², een werk dat is uitgevoerd door A&R Vloer- en Tegelwerken uit Tessenderlo. Daarnaast plaatste de firma ook nog 120 m² keramische wandtegels in het sanitaire gedeelte. Zaakvoerder Andy Ven: “Dit was een behoorlijk grote opdracht voor ons, maar met onze tien jaar ervaring konden we perfect inschatten wat ons te wachten stond. Het project is dan ook vlekkeloos verlopen. Op drie weken was de klus geklaard, en dat met amper twee man.” A&R Vloer- en Tegelwerken werd in 2006 door Andy Ven opgericht en specialiseert zich in vloeren tegelwerken en de totaalrenovatie van badkamers. Met één werknemer realiseert de zaakvoerder voornamelijk projecten voor particulieren in de omgeving van Tessenderlo. Daarnaast heeft de firma ook al opdrachten in verschillende handelspanden tot een goed einde gebracht.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69

BEDRIJFSPRESENTATIE | BIS

Tekst en Beeld | BIS

Vlotte interne communicatie dankzij piekfijne audiovisuele uitrusting Vlotte en efficiënte interne communicatie is voor hedendaagse bedrijven uiteraard van groot belang. Dit geldt eveneens voor Randstad, dat recent een nieuw kantoor in gebruik nam. Het pand telt acht verdiepingen, diverse types ruimtes en verschillende functies. De audiovisuele inrichting van dit geheel bleek een enorme uitdaging. Het was specialist BIS die deze complexe taak op zich nam. Het installeerde tal van systemen die de interne communicatie en het onderlinge overleg sterk bevorderen. Via achttien displays, verspreid over de afdelingen, blijft iedereen op de hoogte van wat er leeft op en naast de werkvloer. Elke afdeling kan individueel content posten, maar tegelijk kan er ook snel nieuws naar elk beeldpunt gepusht worden (indien relevant voor alle werknemers). De look & feel van de content werd eveneens door BIS verzorgd – de opmaak van verschillende templates sluit naadloos aan bij de huisstijl van Randstad. Er werden diverse datakoppelingen gemaakt, zodat een groot deel van de informatie zichzelf up-to-date houdt.

MEETING BUBBELS Randstad promoot flexwerken. De inrichting van het kantoor is er dan ook op geënt. Via achttien meeting bubbels kunnen korte ad-hocvergaderingen geboekt worden. Elke zaal is uitgerust met een 55” Samsung Professional Display, een Barco Clickshare-unit en

70 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

een Crestron-knoppenpaneel (type MPC-M5). Deze MPC staat in verbinding met het netwerk en is van overal te consulteren via Crestron Roomview. De bewegings- en geluidsmelders zorgen ervoor dat alles automatisch wordt uitgeschakeld zodra de laatste persoon de zaal verlaten heeft. De Barco Clickshareunit zorgt er dan weer voor dat verschillende laptops (en andere bronnen) met elkaar kunnen connecteren.

MEETING ROOMS In de grote zalen is er gekozen voor professionele 65”- tot 84”-aanraakschermen van Samsung en Legamaster. Aangezien het gebouw geniet van een riante daglichtinval, was grootbeeldprojectie niet aan de orde. De sturing van alle grote zalen (bronselectie, audiovolume selecteren, videocalls opzetten …) loopt via een Crestron CP3N control processor. De gebruiker kan deze intuïtief aansturen met een Crestron touchpanel van het type TSW-750. Het geluid wordt op zijn beurt weergegeven met diverse BOSE-inbouwluidsprekers. Het geheel is door BIS

De opmaak van verschillende templates sluit naadloos aan bij de huisstijl van Randstad.

netjes geïntegreerd in een strakke en makkelijk te onderhouden voorzetwand.

REFTER De ‘refter’ is misschien wel de meest polyvalente ruimte in dit project. Verschillende displays geven content weer, afkomstig van het digital signagesysteem, maar kunnen indien gewenst ook veranderen van mediabron. Tijdens de middagpauze wordt aangepaste (eerder luchtige) content getoond. Digitale tv kijken of een lokale connectie met je pc maken behoren hier ook tot de mogelijkheden. Daarnaast is een duale projectie voorzien, zodat zeer grote groepen op comfortabele wijze presentaties kunnen bijwonen.

BEDRIJFSPRESENTATIE | BIS

DE RODE DRAAD Alle grote meeting rooms kunnen uiteraard individueel bezet worden. De klant wenste echter een ‘link’ om deze zalen digitaal met elkaar te verbinden. Gezien deze eis was de keuze voor SVSi dan ook logisch. Deze IP-gebaseerde technologie is uniek in het leveren van de beste video- en audiokwaliteit over elk mogelijk netwerk – bijvoorbeeld Local Area Network, fiber uplink of lage bitrate-internetverbinding. Bijkomende voordelen van SVSi zijn de uitgebreide controleopties om de video- en audiorouting – evenals apparaten van derden – door middel van IR, serieel, switch of TCP/IP op afstand of in de ruimte zelf te bedienen en te beheren.

Crestron Fusion-portaal. Naast zaalbezetting kan ook informatie afkomstig van de MPC’s en de Crestron controlprocessoren uitgelezen worden. Het Crestron Fusion-gebouwbeheersysteem resulteert in een effi-

ciënter building management. Al de (audiovisuele) apparatuur werkt samen met een gecentraliseerd dashboard. Storingen zijn direct zichtbaar en kunnen snel opgelost worden. ❚

CRESTRON FUSION In totaal beschikt Randstad over 58 meeting rooms (inclusief meeting bubbels). Op het eerste gezicht lijkt dit indrukwekkend veel, maar toch is het van cruciaal belang dat al deze resources efficiënt bezet worden en dat alle hardware steeds correct functioneert. Aan de buitenkant van elke zaal heeft BIS een 7”-touchscreen van Crestron (type TSS 752) voorzien. Zo kan de gebruiker duidelijk aflezen of een zaaltje al dan niet vrij is. Ook ad-hocreservatie van een beschikbare ruimte bij binnenkomst behoort tot de mogelijkheden. Om het geheel overzichtelijk te maken, wordt al deze data verzameld in het

Alle achttien meeting bubbels zijn uitgerust met een 55” Samsung Professional Display, een Barco Clickshare-unit en een Crestron-knoppenpaneel.

BIS ontwerpt, adviseert, integreert en onderhoudt Audiovisuele oplossingen voor: vergader-, conferentie- en ontvangstruimtes in bedrijven, ziekenhuizen, onderwijs- en overheidsinstellingen. Bezoek onze showroom in Mechelen of www.bis.be | 015 287.487 BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

ROESELARE | De Boterbloem

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Wyseur Woodworks, Buro II & Archi+I, Hannes Verstraete

TRANSFORMATIE TOT HEDENDAAGS WOONPROJECT Ruimte is schaars, zeker in het centrum van de stad. Dat bestaande gebouwen een perfecte basis kunnen vormen voor hedendaagse woonvormen en moderne architectuur, bewijst deze metamorfose in het hart van Roeselare. Een oud appartementsgebouw werd er ontdaan van alle ballast en kreeg een strakke make-over. De Boterbloem, dat is de naam van dit moderne wooncomplex in het centrum van Roeselare. Toch was dit niet altijd zo. Ooit was het een ietwat troosteloze hoogbouw van sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel. Het gebouw bekleedde met zijn grijze, weinig aantrekkelijke betonvlakken jarenlang een sleutelpositie in de stad. Gelukkig is die tijd voorbij. In opdracht van Habitar ontwierp BURO II & ARCHI+I een hedendaags woonproject. Het gebouw, dat ooit dienstdeed als kantoorgebouw in combinatie met kleine sociale appartementen, huisvest nu tien luxeappartementen, twee penthouses met een indrukwekkend en vooral panoramisch zicht op de stad, negen garages en een kelder. De hoogwaardige afwerkingen binnenin maken het de bewoners extra aangenaam. De superieure, strakke gevelafwerking zorgt ervoor dat ook passanten kunnen meegenieten van deze metamorfose.

Zo ontstond een uniforme gevel waarin garagepoorten verborgen zitten. De inkompartijen bestaan uit glas. De volle betonnen balustrades werden vervangen door glazen balustrades in combinatie met dezelfde houten panelen. Deze verschuifbare schermen zorgen voor zonwering en privacy. Al het schrijnwerk werd vervangen door hedendaagse, slanke, witte ramen die in het gevelvlak liggen. Door hun fijne detaillering onderstrepen ze de architecturale kwaliteit van dit gerenoveerde gebouw.â&#x20AC;?

ARCHITECTURALE RENOVATIE De Boterbloem laat op een exclusieve ligging in het centrum van Roeselare toparchitectuur samengaan met de renovatie van een appartementsgebouw tot een prachtig, hedendaags architecturaal concept. Architect Steven Vanwildemeersch van BURO II & ARCHI+I legt uit: â&#x20AC;&#x153;Een nieuwe, witte gevelbepleistering friste het gedateerde gebouw op. De plint van het gebouw werd uitgevoerd in houten latwerk.

Een metamorfose van bestaande hoogbouw tot modern appartement.

72 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ROESELARE | De Boterbloem

SCHRIJNWERK IN VOLKERN Wyseur Woodworks nam al het binnen- en buitenschrijnwerk voor zijn rekening. Van het vervangen van alle ramen door aluminium profielen en het voorbereidende schrijnwerk voor de bepleisterde gevel tot het plaatsen van scheidingswanden en het op maat vervaardigen van alle keukens, dressings en ander houten maatmeubilair. “We zijn gespecialiseerd in totaalinterieurs, maar leveren en installeren op vraag ook aluminium ramen. De grootste uitdaging in De Boterbloem was de omvang van het project. Met ons driekoppig team namen we alles aan. Het vergde heel wat voorbereiding om nadien snel en vlot te kunnen uitvoeren”, vertelt Thomas Wyseur, zaakvoerder van Wyseur Woodworks. Een van de specialisaties van de firma is maatwerk in volkern. Zo werkte het alle keukens in de appartementen volledig af in volkern. “Het compactlaminaat met witte kern leent zich uitstekend tot keukeninrichtingen. Het materiaal is erg praktisch en heeft ook een erg strakke look”, klinkt het. Daarnaast is ook de afwerking van de haast onzichtbare garages een knap staaltje vakwerk. De gevels van de garages zijn bekleed met houten latjes van verschillende diktes, inclusief de sectionale poorten. “Toch zit alle gevelbekleding mooi in één vlak, met het oog op een strak geheel”, aldus een trotse Thomas Wyseur. ❚

Elke maatwerkkeuken is volledig gemaakt in volkern.

wyseurwoodworks To t a a l i nte r i e u r o p m a at B i n n e n - e n b u i te n s c h r i j nwe r k B u re a u - e n w i n k e l i n r i c ht i n g

• • • •

Totaal interieur op maat Binnen- en buitenschrijnwerk Bureau- en winkelinrichting Gespecialiseerd in keukens en maatmeubilair uit volkern, wit in de kern

De Rootputten 19, 8840 Oostnieuwkerke • T. 0496 24 46 58 info@wyseurwoodworks.be • www.wyseurwoodworks.be

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Habitar (Westrozebeke) Architect BURO II & ARCHI+I (Roeselare) Aannemer schrijnwerk Wyseur Woodworks (Oostnieuwkerke)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

Fixvent® Mono AK EVO

Discrete ventilatie, zonwering en muggengaas in één Natuurlijke toevoer van verse lucht in combinatie met doekzonwering

Discreet ingewerkt boven het raam Optimaal akoestisch comfort

Windvaste doekzonwering (garantie tot 130 km/u)

Onderhoudsvriendelijk

Doek eenvoudig te vervangen (bv nieuwe kleur) Insectenwerend

www.renson.be

ROESELARE | De Boterbloem

Tekst en Beeld | Renson

DYNAMISCHE ZONWERING EN PRIVACY DANKZIJ GROTE SCHUIFPANELEN Bij de make-over van ‘De Mandel’ naar ‘De Boterbloem’ vallen onder meer de vijftien grote schuifpanelen op die tegelijk als dynamische zonwering én privacyschermen voor de balkons kunnen worden geschoven. Deze Loggiawood-panelen bestaan uit aluminium kaders en zijn afgewerkt met padoeklamellen, die onder een hoek geplaatst zijn en zowel binnen als op het balkon beschutting bieden tegen invallend zonlicht. Aangezien de stabiliteit niet ten koste mocht gaan van de strakke gevel, schuilde de voornaamste uitdaging in de grootte van de schuifpanelen. AANSLUITEND GEMONTEERD Met het oog op een zo uniform mogelijk buitenaanzicht werden de schuifpanelen voor de glazen balustrades gemonteerd, met het beslag achter in plaats van boven de panelen. Zo werd de afstand tussen de schuifpanelen van de verschillende etages herleid tot amper 5 cm. Gezien de grote afmetingen moeten de houten lamellen in de schuifpanelen de kans krijgen om uit te zetten en te krimpen onder invloed van alle weersomstandigheden. Daarom liggen de lamellen per paneel vrij in het aluminium buitenkader. Uitzettingen worden zo perfect opgevangen, zonder risico op kromtrekken. ❚

De Loggiawood-schuifpanelen vormen een compromis tussen strakke look en stabiele constructie. De Loggiawood-schuifpanelen zijn ontwikkeld door Renson. De houten lamellen zijn gemonteerd in een wit aluminium kader. Om de stabiliteitseisen te verenigen met de extreem grote afmetingen (2,8m breed x 2,5m hoog) kwamen daar in theorie per schuifpaneel extra brede tussenstijlen bij die de horizontale lamellen zouden onderbreken. Aangezien de architect erop stond dat van buitenaf enkel de houten lamellen zichtbaar zouden zijn, zocht het ‘Customized Solutions through Innovations’-team van Renson naar een compromis tussen strakke look en stabiele constructie. De oplossing vond het in uitgelaserde kamvormige T-profielen die als tussenstijlen achter de houten lamellen gemonteerd werden.

Met het oog op een zo uniform mogelijk buitenaanzicht werden de schuifpanelen voor de glazen balustrades gemonteerd, met het beslag achter in plaats van boven de panelen.

ONZICHTBARE RAAMVENTILATIE Behalve via de Loggiawood-schuifpanelen, is Renson ook op een minder opvallende manier betrokken bij deze verbouwing. Bovenaan zijn de ramen immers voorzien van Invisiventraamverluchtingsroosters. Deze zorgen voor een continue toevoer van verse lucht en staan samen met de zonwerende schuifpanelen in voor een gezond en comfortabel binnenklimaat.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

ANTWERPEN | Kaai Nieuw Zuid

'Zowel esthetisch als organisatorisch was het niet vanzelfsprekend om met twee verschillende architecten te werken'

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Interbuild (I) en Stijn Bollaert (SB)

Kaai Nieuw Zuid staat naast het gerenoveerde stationsgebouw, maar vertoont er geen stilistische affiniteit mee. (I)

KAAI NIEUW ZUID START VAN NIEUWE, TOEKOMSTGERICHTE STADSWIJK Kaai Nieuw Zuid is het eerste gebouw in een volledig nieuwe stadswijk in Antwerpen. Duurzame technieken staan hier centraal. Zo krijgt de wijk geen aardgasnet, maar warmtedistributie. Sinds het verdwijnen van de overslagactiviteiten van de havenzone ten zuiden van de kernstad in de jaren zestig lag het gebied er jarenlang grotendeels verlaten bij. De opening van het nieuwe Justitiepaleis en de renovatie van het voormalige goederenstation door de Bank van Breda waren in 2006 de eerste impulsen voor de site. Het masterplan dat Secchi & Viganò opstelden, trekt resoluut de kaart van duurzaamheid.

76 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

WOONOMGEVING MET VEEL GROEN Nieuw Zuid wordt een gemengde stadswijk die tegen 2028 goed tweeduizend nieuwe woningen zal tellen. Daarnaast is er plaats voor kantoren en sociale infrastructuur, waaronder twee scholen, kinderkribbes en een sporthal. Ook commerciële functies voor de buurt moeten van Nieuw Zuid een levendige wijk maken. Sociale huisvesting maakt integraal deel uit van de

ontwikkeling. Parkeren gebeurt in ondergrondse clusterparkings, terwijl een groot park, wijkgroen en een groene parkstrip op de kaaien zorgen voor groene open ruimte voor de wijk én voor de stad.

STRIGA Een basiselement in het masterplan is het 'striga'concept, met straten die loodrecht op de Schelde lopen. Hierdoor zullen alle woningen een panorama op de Schelde, het grote park, het binnengroen of het historische deel van de stad hebben. Kaai Nieuw Zuid is opgetrokken naast het oude goederenstation Antwerpen-Zuid, de enige blijvende

ANTWERPEN | Kaai Nieuw Zuid

randbalk uit hetzelfde materiaal. De gevels zijn opgebouwd uit horizontale stroken architectonisch beton, die rondom overlopen in de terrassen. "Daartussen zijn verdiepingshoge glazen panelen opgehangen. Ze worden afgewisseld met even hoge raamopeningen. De gekozen aquatinten, af en toe met een spiegelende afwerking, zinspelen op de nabijheid van de Schelde", zegt projectarchitect Jorn Peeters (POLO Architects).

TERRASSEN GROENE OMGEVING Bureau Bas Smets, dat ook instaat voor de omgevingsaanleg van Tour & Taxis in Brussel, draagt zorg voor de omgevingsaanleg van de nieuwe wijk. "Van de zeer grote schaal van het gehele ontwerpgebied tot en met de keuze van de zitbank en de borduurstenen van de weg", merkt Bas Smets op. "We werken met alle afzonderlijke architecten samen om hun gebouw zo goed mogelijk in het grotere ontwerp te integreren." Via een ingenieus systeem van open grachten, wadi's en ondergrondse reservoirs wordt het regenwater opgevangen, gebufferd en vertraagd afgevoerd of in de bodem geĂŻnfiltreerd. Bij de bomen zijn er zowel trage groeiers zoals eiken als snel groeiende soorten, zoals de berk en de populier. "Het park scheidt de wijk van het open afrittencomplex van de Antwerpse Ring. Het doortrekken van de vegetatie van het park in de wijk schept de sensatie van wonen in een park."

Interbuild heeft de buitengevels van POLO afgewerkt met witte architectonische betonpanelen en voorzien van uitkragende terrassen met, in dambordpatroon, glazen schuifvouwwanden. "Ons volume staat op een verhoogd maaiveld, om een privacybuffer te vormen met de woonstraat en de drukke Scheldekaai", aldus Peeters. "Bovendien is de begane grond voornamelijk gereserveerd voor vrije beroepen en praktijkruimten." Langs het zuidwesten integreerde POLO het wintertuinconcept. "Deze resulteren in royale uitkragende terrassen in wit architectonisch zichtbeton waarin volgens een dambordpatroon glazen schuifvouwwanden zijn aangebracht. Dit laat toe om de leefruimte in tussenseizoenen te vergroten en in de zomer te genieten van een groot terras."

TWEE CULTUREN "Zowel esthetisch als organisatorisch was het niet vanzelfsprekend om met twee verschillende architecten te werken", vertelt Frederik Wuyts, projectleider bij Interbuild. "Vlaamse architecten vertrekken vanuit enkele krachtlijnen en laten ruimte voor een aangepaste aanpak op de bouwplaats. Nederlanders leggen het liefst vooraf elk detail vast. Het gebouw van POLO bood ons wel de grootste technische uitdaging, door het ruime gebruik van architectonisch beton. De prefabvolumes voor de uitkragende terrassen wegen 8 tot 14 ton per stuk. Tijdens het uitharden zakken ze enkele millimeters. We moesten ervoor zorgen dat alle terrassen net even ver zakten. Bij Kempe Thill verhoogde de zwarte kleur de thermische uitzetting. Omdat sommige balken meer dan 10 meter lang zijn, moesten we de verbindingen met de kolommen hiervoor aanpassen." â?&#x161;

herinnering aan de sporenbundel die ooit een groot deel van de omgeving vulde. Het neoklassieke gebouw met art-nouveaulokettenzaal dateert uit het laatste decennium van de negentiende eeuw en is met veel respect voor het verleden gerenoveerd. De stijl van het eerste nieuwe gebouw op de site, ontworpen door POLO Architects en het Nederlandse Kempe Thill, is echter heel anders. Het strakke, hedendaagse gebouw fungeert als architecturale tegenhanger.

AFWISSELING GEWENST Het was de uitdrukkelijke bedoeling van de stad en de projectontwikkelaar om afwisseling te brengen in de

nieuwe wijk. Daarom deden ze een beroep op meerdere architectenbureaus, die individueel al mooie referenties konden voorleggen. POLO mag ook Zuidpromenade ontwerpen, het tweede appartementsgebouw. Het bovengrondse gedeelte van Kaai Nieuw Zuid bestaat uit twee afzonderlijke gebouwen. De gevel van Kempe Thill is afgewerkt met antracietgrijze balken, kolommen en panelen uit architectonisch beton, gecombineerd met bronzen raamprofielen. POLO Architects liet de terrassen uit architectonisch beton rondom het gebouw visueel doorlopen in een

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Triple Living (Antwerpen)

Architecten

POLO Architects (Antwerpen), Atelier Kempe Thill (Rotterdam) en Bureau Bas Smets (landschap; Brussel)

Hoofdaannemer

Interbuild (Antwerpen)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

Van Tatenhove Kelderafdichting BV

Gapingseweg 10, 4352 JC Gapinge +31 654947360 info@vantatenhovekelderdichting.be vantatenhovekelderdichting.be

ANTWERPEN | Kaai Nieuw Zuid

Tekst en Beeld | DB Afdichtingstechnieken

DROGE VOETEN GEGARANDEERD Als onderaannemer van Interbuild maakte van Tatenhove Kelderafdichting – het vroegere DB Afdichtingstechnieken – uit het Nederlandse Gapinge de kelders van het gebouw op Nieuw Zuid waterdicht. "We voeren alle mogelijke werken uit die met vochtwering te maken hebben", legt directeur Peter van Tatenhove uit. "Het gaat om zowel om kelderbuitendichting en kelderbinnendichting als om het injecteren van beton met epoxyhars, het injecteren van wanden en vloeren met gel, injecties tegen opstijgend vocht en het dichten van doorvoeren in kelderwanden. We gebruiken hiervoor producten van Köster Afdichtingssystemen uit Harderwijk, via de Belgische verdeler Profshop uit Schoten."

BITUMENEMULSIE "Op Nieuw Zuid hebben we de waterdichtheid verzekerd door op de buitenkant van de keldermuren koud spuitwerk aan te brengen. We gebruikten hiervoor Koster Deuxan 2K, een haarscheuroverbruggende bitumenemulsie die bescherming biedt tegen zowel grondwater als zakwater. Dit product is in grote dagelijkse volumes verspuitbaar en garandeert waterdichtheid gedurende minstens tien jaar. Het bevat geen oplosmiddelen en zorgt voor een uitstekende hechting op droge en licht vochtige ondergronden. Met alleen dit tweecomponentenproduct bezorgen we de constructie een primerlaag, dichten we haar af en verlijmen we de isolatieplaten. Door de reactie van de vloeistof met de poedercomponent ontstaat er na korte tijd een

taaiplastische afdichting. Deuxan is drukwaterdicht en kan toegepast worden op onder meer beton en betonblokken, metselwerk en kalkzandsteen."

PALMARES Van Tatenhove Kelderafdichting is in Nederland al lang een vertrouwde bouwpartner, maar in België moet het nog aan de naamsbekendheid werken. "We zijn nog maar drie jaar actief op de Belgische markt." In die drie jaar kon het toch al een stevige referentielijst samenstellen, met daarop onder meer Belisa, een complex met 98 appartementen in Bilzen. "Ook dit was een opdracht vanwege Interbuild. Met deze aannemer werkten we in Antwerpen ook samen aan een kantooren appartementsgebouw, aan 22 studentenkamers, aan woongebouw Kaaipark langs de Ledeganckkaai en aan de woonzorgcentra Stockel in Sint-LambrechtsWoluwe en Veurenveld in Wezembeek-Oppem." ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

ANTWERPEN | Kaai Nieuw Zuid

Participanten aan het woord SANITECHNIEK – SANITAIR EN CENTRALE VERWARMING Zowel de volledige sanitaire installatie van Kaai Nieuw Zuid als de centrale verwarming is van de hand van Sanitechniek uit Mechelen. Deze onafhankelijke expert bestaat sinds 1984 en is sinds 1999 een volledige dochteronderneming van de Willemen Groep, het grootste familiale bouwbedrijf in België. Met veertig medewerkers realiseert de firma jaarlijks tientallen projecten: van centrale verwarming, airconditioning en mechanische ventilatie over sanitair en brandbestrijding tot hybride technologieën zoals zonne-energie, (gas)warmtepompen, bodemenergie, warmtekrachtkoppeling en/of biogasinstallaties. Projectleider Nick Van de Voorde: “Aangezien de gebouwen van Kaai Nieuw Zuid de eerste waren die op het ‘warmte@zuid’ stadsverwarmingsnet werden aangesloten, is dit project wel een uitdaging geweest. Het belangrijkste speerpunt was een zo rendabel mogelijke installatie af te leveren die ervoor zou zorgen dat er een garantie kon worden geboden op een lage retourtemperatuur van het cv-water, waar we glansrijk in zijn geslaagd.”

DE WAAL PALEN – FUNDERINGSPALEN De Waal Palen (Lokeren) boorde driehonderd trillingsvrije dubbel grondverdringende schroefpalen in de grond van Antwerpen-Zuid. "Drie redenen leidden tot de keuze van dit systeem", verklaart projectleider Damien Sneyers. "Ten eerste was een snelle start noodzakelijk. Dankzij ons groot machinepark (negentien stellingen voor dit paalsysteem) konden wij binnen de twee weken een machine ter plaatse brengen en de eerste palen in de grond boren. Verder is dit systeem in tertiaire klei het meest economisch, doordat het de wrijvingsweerstand volop benut om draagkracht te genereren. Tot slot blijft de lawaaihinder beperkt, in een stedelijke omgeving een absolute must. Intussen hebben we ook de palen voor de drie volgende gebouwen in de nieuwe wijk geplaatst. We hopen uiteraard dat er nog veel mogen bijkomen."

Alle gebouwen in de wijk zullen voldoen aan de passiefnorm, door een maximale warmtevraag van 15kWh/m² per jaar. Een lokaal warmtenet zal deze beperkte warmtevraag invullen. (I)

Bij De Waal Palen werken 130 mensen, verdeeld over de vestigingen van De Waal en Sondex in Lokeren, Wig Palen en Olivier Funderingstechnieken in Oostende en De Waal Polska in het Poolse Poznan. "De Waal Palen is sinds 1959 actief op de Belgische markt. In het begin heide het vooral geprefabriceerde palen in. Eind jaren tachtig werd een nieuw systeem ontwikkeld, met dubbel grondverdringende schroefpalen. In de loop der jaren groeiden werken met dit paaltype uit tot de belangrijkste activiteit van De Waal Palen.

SANITECHNIEK

De Rotterdammers gingen voor zwart, de Antwerpenaren voor wit. Vroeger gold Antwerpen, door de overheersende gevelbepleistering, generaties lang als een 'witte' stad. (I) 80 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

www. .be CENTRALE VERWARMING – SANITAIR AIRCONDITIONING – VENTILATIE HERNIEUWBARE TECHNIEKEN

OOSTENDE | Versluys Arena

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | abv+archtecten

Thuishaven KV Oostende krijgt nieuwe gedaante Dit jaar stopte KV Oostende zijn voetbalstadion in een totaal nieuw kleedje. Er kwam een nieuwe hoofdtribune, Tribune E kreeg een opwaardering en ook de verlichtingsmasten zijn vernieuwd. Een make-over die de ambitieuze club van Marc Coucke moet ondersteunen bij het realiseren van haar hoge ambities.

Foto: Versluys Bouwgroep Voor het ontwerp en de uitvoering van het project werd een wedstrijd uitgeschreven. Het was het partnership abv+ architecten, Zwarts & Jansma Architecten, SBE, Ingenium en G4S dat de hoofdvogel afschoot en de thuishaven van KV Oostende een nieuwe gedaante gaf. In concreto werden tribunes A,B en G en de bijgebouwen afgebroken om plaats te maken voor een nieuwe hoofdtribune. Deze telt nu 3.728 zitplaatsen, waarvan 1.543 vipplaatsen. Architect Johan Seliaerts van abv+ architecten: “In dat volume zijn eveneens de kleedkamers, een keuken, een publiekskantine en een ‘open pauzeruimte’ ondergebracht. Anderzijds werd Tribune E aan de kopse zijde richting zee afgebroken om plaats te maken voor een totaal nieuwe tribune met 1.165 zitplaatsen. De totale capaciteit van circa achtduizend supporters blijft dus onveranderd, maar het comfort is enorm toegenomen.”

IN DIALOOG MET OMGEVING De hoofdtribune bestaat uit drie bouwlagen die deels verzonken zijn onder het maaiveld. Het betreft een betonconstructie die met een ‘plint’ in bruin-grijs genuanceerde baksteen is afgewerkt. Johan Seliaerts: “Met dit materiaal en kleur wilden we op een subtiele manier een link naar de duinen en de overige bebouwing in de straat leggen. Baksteen is trouwens een duurzaam, onderhoudsvriendelijk materiaal dat door zijn tastbaarheid en vertrouwdheid op de schaal van de mens is gestoeld. De bovenbouw wordt gekenmerkt door verticaal geplaatste houten lamellen. Deze vereisen geen onderhoud en geven het gebouw een zachte, warme toets. Ook hiervoor hebben we de kust als inspiratiebron gebruikt. Denk maar aan de afbakeningspiketten in de duinen, de pierbekleding ... ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

OOSTENDE | Versluys Arena

Participanten aan het woord ISOLTEAM – ISOLATIEWERKEN De nieuwe tribune van KV Oostende werd zorgvuldig geïsoleerd door Isolteam. Dit bedrijf met vestigingen in Kortemark, Hoboken en Denderleeuw is een zelfstandige spin-off van Waeyaert-Vermeersch Isolatie, een Belgische groothandel in isolatiematerialen. Isolteam is onderdeel van Ipcom, een toonaangevende groep van Europese bedrijven, actief in de distributie van isolatiematerialen. Intussen telt de onderneming 35 isolatieteams die met de meest geavanceerde apparatuur de isolatie en na-isolatie van daken, gevels, spouwmuren, plafonds en vloeren in particuliere woningen, appartementsgebouwen, kantoren, scholen en bedrijfsgebouwen verzorgen. Jaarlijks realiseert Isolteam meer dan 4.500 projecten. Bij KV Oostende leverde en plaatste het bedrijf thermische isolatie aan de onderzijde van de nieuwe tribune. General Manager Hendrik Snauwaert: “Voor deze specifieke toepassing gebruikten we de Isover Mupan Façade-panelen met glaswol. Deze combineren een hoge isolatiewaarde met de beste eisen op het vlak van brandveiligheid. In de kantine kozen we voor de Recticel Powerline-isolatiepanelen met PIR-hardschuim. Deze zijn ontworpen om blijvend zichtbaar en afgewerkt te worden gemonteerd. Door het specifieke karakter en de eigenschappen van het gebouw was dit een vrij uitzonderlijk project voor ons. Maar dankzij onze ervaring en het flexibel inzetten van onze isolatieteams konden we de werken toch binnen de vooropgestelde korte tijdspanne uitvoeren.”

DAK EN ZOLDERVLOER

SPOUW, GEVEL EN BINNENMUUR

VLOER, KELDER EN PLAFOND

Warm aanbevolen Makeveldstraat 5-B 8610 Kortemark 051 79 79 00

Smallandlaan 4 bus 4 2660 Hoboken 03 304 45 00

Raaplandstraat 22 9470 Denderleeuw 053 66 89 98

info@isolteam.be

www.isolteam.be

ADV ISOLTEAM BOUWEN AAN VLAANDEREN_9,5x13.indd 1

14/07/16 09:26

P U T F U N D E R I N G E N • B RO N B E M A L I N G

bronbemaling funderingsputten 

betonpomp

WIG PALEN BVBA E. Vlietinckstraat 22 8400 OOSTENDE

steenputten

Tel. 059/269540 – fax 059/269593 info@wigpalen.be – www.wigpalen.be

Vlamingveld 71 | 8490 Jabbeke telefoon +32 (0)50 38 65 90 | info@monteyne.be

www.monteyne.be 82 | BOUWEN AAN VLAANDEREN



    

OOSTENDE | Versluys Arena

Tot slot hebben we de afboording van de tribune met translucente polycarbonaatplaten laten uitvoeren. Deze laten licht door tot op de tribune en maken de tribuneoverkapping subtiel zichtbaar vanop de straat. De vraag was een gebouw te ontwerpen dat niet om aandacht schreeuwt, maar in dialoog met zijn omgeving gaat. En daar zijn we toch wel goed in geslaagd.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer KVO Oostende Stadion (Oostende) Architecten abv+ architecten (Antwerpen) en ZJA (Amsterdam) Hoofdaannemer Versluys Bouwbedrijf (Oostende)

Participanten aan het woord MONTEYNE – BRONBEMALING Om de grondwaterstand economisch en op korte termijn te verlagen, werd bij de verbouwing van het voetbalstadium de techniek van bronbemaling toegepast. Dit is echter specialistenwerk dat niet altijd zonder risico uit te voeren is. Delicate situaties moeten op voorhand worden ingeschat, zodat het mogelijk is om de nodige voorzorgen te treffen. Vandaar dat drie betrokken aannemers een beroep deden op de diensten van Monteyne uit Jabbeke, een firma met jarenlange ervaring terzake. Zaakvoerder Davy De Backer: “Eerst hebben we voor Versluys een bronbemaling uitgevoerd voor de bouwput. Vervolgens hebben we dat eveneens voor BAM gedaan. En ten slotte pasten we de techniek toe voor de aanleg van de rioleringen en wegenis, in opdracht van Verhelst. Deze site was voor ons technisch gezien geen grote uitdaging. Maar de strikte planning maakte de opdracht er niet gemakkelijk op. Niettemin hebben we de vooropgestelde deadline telkens zonder enig probleem gehaald.”

OLIVIER FUNDERINGSTECHNIEKEN BERLINERWAND

Foto: Versluys Bouwgroep

'De totale capaciteit van circa achtduizend supporters blijft onveranderd, maar het comfort is enorm toegenomen'

Gezien de funderingsaanzet van de nieuwe tribune op 2,5 meter onder het maaiveld was de installatie van een grondkerende constructie noodzakelijk. Olivier Funderingstechnieken uit Oostende plaatste dan ook een berlinerwand. Deze specialist in beschoeiingstechnieken (zoals berliner-, secanspalen- en soilmixwanden) is samen met De Waal Palen en Wig Palen als onderdeel van de Willemen Groep een sterke partner voor alle funderingstechnieken. Verantwoordelijke Tim Van Langehove: “Met drie personeelsleden en één van onze zes funderingsmachines konden we deze klus in zeven werkdagen realiseren. Langs de zijde van het voetbalveld hebben we 120 meter berlinerwand geplaatst die achteraf niet kon worden gerecupereerd. Dat was wel het geval met de 165 meter berlinerwand die we aan de zijde van het openbare domein plaatsten. Op zich was dit geen moeilijk project. Maar de erg strikte planning in combinatie met de afstemming op andere werkzaamheden zorgde ervoor dat KV Oostende toch wel een uitdaging vormde.”

WIG PALEN – PAALFUNDERING Gezien de onstabiele bodem zijn de voetbaltribunes van KV Oostende gebouwd op funderingspalen. In totaal ging het om 335 palen die meteen na de afbraak van de twee tribunes vakkundig geïnstalleerd zijn door Wig Palen uit Oostende. Algemeen Directeur Joeri Ameloot: “Sinds de oprichting veertig jaar geleden is de firma geëvolueerd tot een van de belangrijkste Belgische spelers in grondverdringende funderingspalen die voor de stabiliteit van woningen, appartementen, industriegebouwen en dus ook voetbaltribunes zorgen. Intussen telt ons team 26 medewerkers en hebben we zes paalfunderingsmachines. Eén van onze specialiteiten zijn energiepalen, waarbij warmte uit de grond wordt gehaald via de funderingspalen. Jaarlijks brengen we gemiddeld driehonderd werven tot een goed einde, wat overeenkomt met zo’n 20.000 palen. Bij KV Oostende was de grootste uitdaging de strakke planning. Maar dankzij onze expertise hebben we ook deze opdracht perfect binnen de beoogde tijdspanne kunnen realiseren.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

BEDRIJFSPRESENTATIE | Delabie Benelux

Tekst | Rik Neven

Beeld | Delabie

Utiliteitsbouw vergt andere sanitaire oplossingen dan woningbouw Sommige fabrikanten trachten alle klanten te behagen. Anderen, zoals sanitairspecialist Delabie, focussen op één specifieke doelgroep. Dat Delabie bij weinig particuliere bouwers een belletje doet rinkelen, deert de Franse fabrikant niet. Het heeft in de utiliteitsbouw immers wel een stevige reputatie opgebouwd. Hier het relaas van een bezoek aan de hoofdzetel van Delabie in het Noord-Franse Friville. Een goede oplossing voor de particuliere bouwer is zelden een geschikte oplossing voor de professionele markt. Die premisse vormt de basisfilosofie van Delabie. “In de utiliteitsbouw gelden totaal andere eisen en normen dan in de particuliere woningbouw”, vertelt Frank Desmet, commercieel directeur van Delabie Benelux tijdens zijn presentatie in het kader van het fabrieksbezoek. “Om aan die steeds hogere eisen te voldoen, hebben wij ons gespecialiseerd in utiliteitsbouw in de breedste betekenis van het woord. Je vindt onze kranen, urinoirs, douches en accessoires terug in onder meer ziekenhuizen, sportcentra, openbare gebouwen en horecazaken. Binnen dat segment zijn we momenteel Europees marktleider en exporteren we onze producten naar meer dan 70 landen.”

WATERBESPARING Een eerste belangrijk criterium waarvoor Delabie de lat bijzonder hoog legt, is waterbesparing. “In ziekenhuizen, wegrestaurants of sporthallen waar de kranen haast voortdurend lopen, is het een absolute must om het waterverbruik te beperken”, aldus Frank Desmet. “Daarom zijn we bijzonder trots dat we een waterbesparing van 90% kunnen realiseren zonder in te boeten aan comfort, onder meer door een gecontroleerd debiet in te stellen van drie liter per minuut voor de zelfsluitende kranen en door de looptijd van een straal van een drukkraan te beperken tot zeven seconden. Je duwt op de kraan om je handen nat te maken, dan zeep je ze in en dan duw je nog eens op de kraan om ze af te spoelen. Je laat de kraan al bij al dus slechts 14 seconden lopen voor een volledige handenwasbeurt.”

VANDAALBESTENDIG Gezien het intensief gebruik en de blootstelling aan vandalisme, is het van primordiaal belang dat de sanitaire toestellen in de utiliteitsbouw tegen een stootje kunnen. “Dat is standaard zo voor ons, maar indien nodig kunnen we nog enkele stappen verder gaan. Zo beschikken we over kranen die ideaal zijn voor psychiatrische instellingen of gevangenissen”, legt Frank Desmet uit. Concreet vertaalt zich dit in meervoudige bevestigingen, schokbestendige mechanismen, antirotatiepinnen, een afgeronde vormgeving die verwondingen verhindert, uiterst stevige inbouwframes en antidiefstalschroeven.

COMFORT EN ERGONOMIE In de showroom van Delabie staan de producten van het bedrijf uitgestald.

84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Stevigheid en waterbesparing mogen niet ten koste van het comfort en de ergonomie gaan. Ook op dat vlak moet het kraanwerk beter scoren dan in

BEDRIJFSPRESENTATIE | Delabie Benelux

Op bezoek in de hoofdzetel van Delabie, gelegen in het Noord-Franse Friville.

een doorsneewoning. Een duwkraan moet bijvoorbeeld ook gemakkelijk te bedienen zijn door kinderen of mensen met een beperking. Uiteraard speelt ook het uitgebreide gamma sensorgestuurde kranen en spoeling hierop in. Sensors zorgen er voor dat de urinoirs en toiletten sowieso gespoeld worden.

HYGIËNE EN VEILIGHEID Hygiëne en veiligheid zijn zeker in de zorgsector een bijzonder heikel thema. Er is natuurlijk de niet afnemende dreiging van de legionellabacterie, maar daarnaast mag ook het gevaar van de pseudomonas aeruginosa-bacterie niet onderschat

'In de utiliteitsbouw gelden totaal andere eisen en normen dan in de particuliere woningbouw' worden. Die nestelt zich vooral aan de kraanuitloop. Om dat risico uit te schakelen, heeft Delabie kranen ontworpen met afneembare uitlopen of met uitlopen met een geïntegreerde filter die alle bacteriën tegenhoudt. Daarnaast bestaan er ook demonteerbare kranen die gemakkelijk afgenomen kunnen worden om ze op tijd en stond te reinigen. Behalve de uitloop en het kraanoppervlak is ook de uitvoering van het binnenwerk van belang om bacterievorming tegen te gaan. Daarom heeft Delabie specifiek voor de zorgsector kranen ontwikkeld met een uiterst gladde binnenkant. Daardoor ontstaat er tot veertien keer minder biofilmvorming dan bij ander kraanwerk. Veiligheid heeft niet alleen te maken met het weren van bacteriën, maar zeker ook met het minimaliseren van het verbrandingsrisico. Vanuit dat oogpunt is een temperatuurbegrenzer een belangrijke stap voorwaarts, maar Delabie gaat nog een stap verder met zijn EP-patronen. Die garanderen dat de gevraagde temperatuur altijd dezelfde blijft, ook wanneer het debiet van de koudwatertoevoer bijvoorbeeld ongewild verminderd wordt. ❚

TEMPOFLUX

ZELFSLUITENDE URINOIRSPOELER VOOR OPBOUW

Soepele bediening. Zorgeloos design Zelfsluiting ingesteld op 3 sec, regelbaar tussen 3 en 7 sec. (patent). Debiet ingesteld op 0,15 l/sec aanpasbaar tot 0,3 l/sec. Innoverend systeem met stopkraan en debietregeling geïntegreerd in de rozet (patent). Conform de norm NF EN 12541.

Architectenbureau Pro Arte Havenlaan 86c Bus 316 1000 Brussel T +32 (0)2-237 08 20 F +32 (0)2-237 08 21 E info@extensa.be I www.extensa.be

Meer informatie op delabiebenelux.com

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

ERTVELDE | Brouwerij Van Steenberghe

De nieuwe voorgevel is opgebouwd uit heldere materialen.

Tekst | Bart Vancauwenbergh

Beeld | Patrick Dekeyser

NIEUWE THUIS VOOR

GULDEN DRAAK

Om tegemoet te komen aan de groeiende exportvraag naar speciale kwaliteitsbieren, investeert Brouwerij Van Steenberge circa 9 miljoen euro in uitbreidingswerken, op een totale oppervlakte van 1375 mÂ˛. Dat zal de producent van het populaire bier Gulden Draak toelaten om de productiecapaciteit te verdubbelen. De werken omvatten onder meer een uitbreiding van de bottelarij en de installatie van een waterbesparend reinigingssysteem, waarbij ook het opgevangen regenwater wordt hergebruikt. Het verbeterd koelingsproces, met individueel gekoelde tanks, moet zorgen voor een aanzienlijke energiebesparing. Voor de realisatie van dit project koos architect Katrien De Vos voor een ontwerp dat aan de eisen van de bouwheer voldoet en ook in het straatbeeld past. "Aangezien de Lindenlaan beschermd is als gevelzicht, opteerden we ervoor om de voorgevel te laten aansluiten bij de bestaande bebouwing. De bovenste verdieping werd achteruit geplaatst en bestaat quasi volledig uit glas."

86 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DOORKIJKBROUWERIJ Omdat de brouwerij zich in hartje Ertvelde situeert, naast een school en in een straat met heel veel passage, was het essentieel dat het gebouw geen gesloten, industriĂŤle look had. "Daarom maakten we een doorkijkbrouwerij, zodat de voorbijgangers makkelijk binnen kunnen kijken en op die manier het productieproces kunnen volgen."

De gekoelde inox tanks zijn 15 meter hoog.

De nieuwe voorgevel is opgebouwd uit heldere materialen. "De uitvoering in wit gepolierde panelen in prefab beton, gecombineerd met een lichtgrijze gevelsteen en aluminium schrijnwerk met veel glas (deels met de profielen aan de binnenzijde), zorgt ervoor dat de gevel echt als visitekaartje voor de brouwerij kan fungeren."

TANKS Om ecologische redenen wilde de bouwheer grote inox tanks plaatsen. Dit materiaal scoort immers beter qua koeling en waterverlies en laat zich vlotter reinigen. De nieuwe tanks zijn 15 meter hoog en worden op zichzelf gekoeld. "Ze moeten bovendien van boven bereikbaar zijn via het mangat. Bijkomend probleem was dat het dak overal open moest kunnen om tanks te verwijderen of bij te plaatsen."

ERTVELDE | Brouwerij Van Steenberghe

Arch. Katrien De Vos Ertvelde

PROEFLOKAAL Naast een nieuwe loods voor de productie van bieren, investeert bouwheer Jef Versele ook in nieuwe kantoren, kleedruimtes, een verpozingsruimte, een refter en een proeflokaal. Aannemer NV Vandenbussche moest de bestaande hoogspanningscabine die heel de firma voedt in de nieuwbouw integreren. "Dat was geen simpele opgave omdat het productieproces gewoon moest blijven doorgaan. Dankzij een snelle opvolging en duidelijke afspraken met iedereen zijn we daar toch in geslaagd", stipt projectleider Wouter Lavens aan. "Ook de afwerkingsgraad ligt hoog. Voorbeelden daarvan zijn de glazen leuning op de tweede verdie-

ping, de glazen luifel boven de lift en de gepolijste architectonische betonpanelen voor de gevel, waar de indeling van de panelen en het voegen en afstemmen op het aluminium schrijnwerk een uitdaging was. Om alles tijdig te kunnen opleveren, waren een grondige voorbereiding en de keuze om te werken met prefab elementen cruciaal. In het kader van de voedselveiligheid werd rondom alle ramen in het productiegedeelte een kader in gelakt aluminium geplaatst. De prefab gevelelementen van de loods vallen op door een metselwerkmotief. Een tussenliggende brandwerende koord verbetert de brandveiligheid. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Aannemer Architect

Brouwerij Van Steenberge (Ertvelde) NV Vandenbussche (Aalter) Katrien De Vos (Ertvelde)

'Aangezien de Lindenlaan beschermd is als gevelzicht, opteerden we ervoor om de voorgevel te laten aansluiten bij de bestaande bebouwing' Participanten aan het woord GRANOX – GLAZEN LUIFEL EN INOX POTEN Wanneer je Brouwerij Van Steenberghe bezoekt, kan je niet naast de mooie glazen luifel kijken die met inox spiders aan de voorgevel werd bevestigd. Dit prachtstuk van 5 x 1,6 meter werd door Granox uit Gits gemaakt en geïnstalleerd. Geen evidentie, maar voor de specialist in speciale metalen constructies was het eerder een routineklus. Zaakvoerder Ghislain Ramboer: “Sinds de oprichting in 1997 hebben we al tal van uitdagende projecten tot een goed einde gebracht. Zo realiseerden we de handrelingen in het AZ Sint Jozef in Bornem en het AZ Groeninge in Kortrijk, de trappen, leuningen, handrelingen van het Zwembad Kapermolen in Hasselt en het zwembad Olympia in Brugge, de noodtrappen in de gevangeniss van Dendermonde en het begeleidingslokaal voor de wandeling in de gevangenis van Gent ... Brouwerij Van Steenberghe is opnieuw een mooie nieuwe referentie voor ons. Want we hebben er ook de inox poten onder de nieuwe brouw- en stockeertanks geplaatst.”

In de doorkijkbrouwerij kunnen voorbijgangers makkelijk het productieproces volgen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

Wij gespecialiseerd in Belgische blauwe hardsteen (arduin)

Ruiseledesteenweg 46, 8750 Wingene, België T 051 65 79 32 M 0475 44 79 32 F 051 65 79 33 www.wnbnatuursteen.com

16900483_wingens.indd 1

06-09-16 15:20

Wij trekken uw plan

Als bouwheer kunt u bij Vandenbussche opteren voor de co-engineering-formule, waarbij wij het volledige bouwtraject voor onze rekening nemen.

Net zoals elk aannemingsbedrijf stapt ook Vandenbussche in bouwprojecten waarvoor een lastenboek werd uitgeschreven.

Van voorbereidende studies, via het opstellen van het lastenboek tot de uiteindelijke oplevering.

Op basis van onze knowhow, ervaring en grootschalige structuur maakt de onderneming steevast een budgetvriendelijke offerte op en begeleiden we de professionele klant bij elke stap van het bouwproces.

‘Wij Trekken Uw Plan’

Vandenbussche NV - Groendreef 21 - 9880 Aalter - Tel.: 09 325 75 75 info@nvvandenbussche.be - www.nvvandenbussche.be

Het service-team Akko streeft op langere termijn naar algemene tevredenheid. Concreet betekent dit dat we ook na oplevering en ingebruikname instaan voor ontzorging. En dat voor onderhoud, aanpassingswerken en herstellingen.

ERTVELDE | Brouwerij Van Steenberghe

Participanten aan het woord ZAMAN – HVAC Bij Brouwerij Van Steenberghe werden de HVAC-technieken uitgevoerd door Zaman Groep uit Gent, die intussen een ervaring van meer dan vijftig jaar kan voorleggen. De groep bestaat uit drie zusterbedrijven met elk hun eigen expertise. Zaman richt zich op HVAC-installaties, terwijl IMC de nazorg en het onderhoud voor zijn rekening neemt. Begelec is dan weer de specialist in HVAC-bordenbouw, -bekabeling en -regeltechniek. CEO David Zaman: “Dankzij deze structuur specialiseren we ons in totaalprojecten: van ontwerp tot de installatie en het onderhoud, en dit over heel België.” Bij Brouwerij Van Steenberghe zorgde Zaman voor de sanitaire installatie, inclusief de toiletten en lavabo’s. Daarnaast stond het in voor de equipment die de keukens en labotoestellen van gas en water voorzien. De firma installeerde verder een condenserende, gasaangedreven Remeha-verwarmingsketel met bijhorende boiler, alsook een ‘Swegon type D-ventilatiegroep met hoog temperatuursrendement via een warmtewiel. Deze werkt met vraaggestuurde ventilatie via VAV-boxen en CO2-vochtigheidvoelers. De koeling gebeurt via de ventilatielucht. Hiertoe werden per etage twee koelbatterijen geplaatst. Interessant is dat de volledige HVAC met een Siemens-sturing werkt, die functioneert op basis van de detectie van de aanwezige CO2 en vochtigheid.

WINGENS NATUURSTEENBEDRIJF AFWERKING TRAPHAL Bij dit project stond Wingens Natuursteenbedrijf (Wingene) in voor diverse zaken. Zo verzorgde de onderneming van Kris Scherrens onder meer de afwerking van de traphal. Dit omvatte onder andere de opmeting, levering en plaatsing van respectievelijk 42 traptreden in graniet jasberg met gebouchardeerde boord (antislip), 17 m² tegels (40 x 40 x 2 in jasberg) en 31 m plinten (40 x 7 x 1, eveneens in jasberg). "De belangrijkste uitdaging was om de traphal in vijf werkdagen af te krijgen", stipt Kris Scherrens aan. "Niemand kon het gebouw immers betreden ds die afwerkingsfase. Door op tijd te beginnen, zijn we erin Reetijdens geslaagd om dit effectief op één• week tijd te klaren. DatHVAC was onder meer Installatie diverse technieken te danken aan de goede samenwerking met de architect en de aannemer, • Eigen studies die de betonnen trapconstructie perfect had uitgevoerd."

Totaal projecten HVAC • Intern CAD-tekenbureau

• Indienststelling & proeven varing Daarnaast jaar er stond Wingens Natuursteenbedrijf ook in voor de opmeting,

levering en plaatsing van 1 m² venstertabletten en 12 m²regeling ven• Bordenbouwin&witsteen automatische stertabletten in witte composiet•(42 lopende meter). Onderhoud & gebouwenbeheer

Private en openbare werken Kwaliteitsvolle uitvoering binnen strikte termijnen

Reeds

varing jaar er

Totaal projecten HVAC • • • • • •

Installatie diverse HVAC technieken Eigen studies Intern CAD-tekenbureau Indienststelling & proeven Bordenbouw & automatische regeling Onderhoud & gebouwenbeheer

Private en openbare werken Kwaliteitsvolle uitvoering binnen strikte termijnen 16900445_zaman-1-2.indd 1

Zaman Wondelgemkaai 8 B-9000 Gent www.zamangroep.be | 89 08-09-16 16:14 BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Royal Yacht Club

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Royal Yacht Club van België

ROYAL YACHT CLUB BOUWT DIJK VAN CLUBHUIS Het nieuwe clublokaal naast de jachthaven op Sint-Anneke (AntwerpenLinkeroever) past bij de allure van de Royal Yacht Club van België en bij die van de belangrijke havenstad die Antwerpen is. Van het oude gebouw bleef alleen de loods voor winterberging van de boten behouden.

90 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Tot voor kort gebruikten de Antwerpse pleziervaartliefhebbers een gebouw dat het Duitse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog liet optrekken. Dat was sindsdien regelmatig vergroot, maar raakte stilaan versleten en was ook gedateerd. "De club speelde al lang met het idee om een nieuw clubhuis te bouwen, in lijn met de verhoging van de dijken zoals voorzien in het Sigmaplan", vertelt RYCB-voorzitter Kris Rymenants, tevens architect én ontwerper van het nieuwe clubhuis. "Van de dijkverhoging is intussen nog niets in huis gekomen, maar met het nieuwe clubhuis wilden we niet meer wachten. In het oude gebouw, waarin nogal veel hout was gebruikt, begonnen zich immers verzakkingen voor te doen."

ANTWERPEN | Royal Yacht Club

Het prachtige uitzicht op de rede van Antwerpen vanuit het restaurant en de feestzaal. In de nieuwbouw is ook veel hout gebruikt, maar dan vooral voor de gevelbekleding en de interieurafwerking. Het hout draagt sterk bij tot het scheppen van een maritieme sfeer met een vleugje nostalgie. De nieuwbouw is in hoofdzaak een betonstructuur. "We hebben hem in een U-vorm opgetrokken rond de metalen loods, die we niet zoveel eerder hadden gerenoveerd", legt Rymenants uit. "Hij staat ook niet op precies dezelfde plek als het oude gebouw. Zo konden we wachten met het slopen tot de nieuwbouw zo goed als klaar was en hoefden we nauwelijks tijdelijke bureaucontainers te plaatsen."

HALF VERZONKEN SECRETARIAAT

‘Het hout in de nieuwbouw draagt sterk bij tot het scheppen van een maritieme sfeer met een vleugje nostalgie’

Het maaiveld van de jachthaven ligt 1,7 m onder het huidige straatniveau. Rymenants gebruikte dit niveauverschil om het benedenniveau half verzonken in te planten. "Op dit niveau hebben we vooral het secretariaat, het archief en enkele leslokalen ondergebracht. Zo liggen secretariaat en jachthaven op hetzelfde niveau. Deze verdieping is veel geslotener dan de niveaus erboven. De patrijspoortvormige ramen, die uitgeven op de Schelde, beklemtonen het maritieme karakter van het gebouw en zijn gebruikers." De hoofdingang, langs de straatkant, bevindt zich tussen de niveaus -1 en +1. Daar bevinden zich ook de toiletten en de vestiaire. Bezoekers kunnen er afdalen naar het secretariaat of de leslokalen of zich naar boven begeven, naar het eigenlijke clubhuis. Daar zijn een bar, een bistro, een restaurant

met keuken, een vergaderzaal en een bibliotheek ingericht. Het hoogste niveau (+2) biedt plaats aan een feestzaal met een kleinere keuken. "Een restaurant én een feestzaal lijken op een intensief culinair gebruik te wijzen", lacht Rymenants. "Maar we gebruiken de feestzaal niet uitsluitend voor clubactiviteiten. Onze leden, waaronder heel wat bedrijven uit de Antwerpse haven en de maritieme wereld, kunnen onze faciliteiten – niet alleen de feestzaal – ook afhuren voor zakelijke events of voor private feestelijkheden en kunnen daarbij gebruikmaken van de bar en keuken." Het interieur is afgewerkt met gipskarton en pleisterkalk, maar vooral met hout. De eiken parketvloer accentueert deze keuze.

ZICHTBETON De bodem van de Antwerpse Linkeroever bestaat deels uit aangeslibde, deels uit opgespoten grond. De betonnen vloerplaat is dan ook gegoten op 140 geboorde funderingsplaten. De gevels van het verzonken gedeelte zijn opgetrokken in zichtbeton, dat mee als draagstructuur fungeert. Op de hogere niveaus zijn eveneens snelbouwmetselwerk en vooral grote glaspartijen gebruikt, die uitzicht bieden op de Antwerpse rede. Verder zijn deze niveaus afgewerkt met vergrijzend hout. Het glas is deels in aluminium en deels in stalen profielen vervat. "De vaste ramen zitten in aluminium, maar voor de pivoterende delen was het gebruik van staal noodzakelijk, met name vanwege de omvang – 1,7 op 2,75 m – van deze ramen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

Air4U denkt met u mee om uw HVAC problemen op te lossen. Hierbij staan comfort, technische innovatie, milieubewustzijn en het budget van de klant centraal.

ANTWERPEN | Royal Yacht Club

Het interieur straalt een maritieme, lichtjes nostalgische sfeer uit, onder meer dankzij de geëxposeerde scheepsmodellen en trofeeën. Op elk niveau hebben we ook een horizontale strook beton met een breedte van 1 meter behouden, maar dan afgewerkt met een bepleistering."

ENERGIEZUINIGE HVAC "De verwarming en de koeling zijn zo ecologisch mogelijk georganiseerd binnen het beschikbare budget", licht Ward De Craecker toe. Deze meervoudige Belgische kampioen zwemmen uit het pre-Deburghgraeve-tijdperk stond met zijn Air4U in voor het ontwerp en de plaatsing van de HVAC-infrastructuur en het sanitair. "In het half verzonken gedeelte van het gebouw, een volledig betonnen structuur met ramen zonder zonnelast, wordt de lucht automatisch licht gekoeld. Deze lucht zorgt via het warmtewiel voor een koeling van de aangevoerde verse lucht. Waar het kon,

hebben we 'nozzle' ventilatieroosters geplaatst, waardoor een minimale hoeveelheid koude lucht een maximale hoeveelheid binnenlucht in beweging kan brengen. In het restaurant hebben we uit comfortoverwegingen lijnroosters voor pulsie en extractie aangebracht." Beneden hangen radiatoren, en de twee hoogste niveaus beschikken over vloerverwarming. "Ook

hier zijn comfort en ecologie de doorslaggevende factoren. De leslokalen zijn niet altijd in gebruik; vloerverwarming zou daar een te hoog verbruik betekenen omdat deze altijd aan blijft staan. Waar wel sprake van vloerverwarming is, kunnen we verwarmen met een watertemperatuur van 40 in plaats van 60° C." Doordat het hele dak een groendak is, was recuperatie van regenwater voor sanitaire toepassingen geen optie. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Royal Yacht Club van België (Antwerpen) Architect Kris Rymenants (Antwerpen) Hoofdaannemer Bolckmans (Hoogstraten)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

GENT | Communicatiehuis

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Communicatiehuis Claerhout

INDRUKWEKKENDE AUDIOVISUELE BELEVENIS IN AUDITORIUM4 Communicatiehuis Claerhout uit Gent nam dit jaar zijn intrek in een gloednieuw pand aan de Sint-Denijslaan in Gent. Eyecatcher is zonder twijfel ‘AuditoRium4’, waar bezoekers en klanten op een unieke manier een presentatie kunnen ‘beleven’. Dit state of the art auditorium met een capaciteit tot 150 personen biedt het neusje van de zalm op het vlak van multimediatechnologie.

Communicatiehuis Claerhout wilde zijn unieke en progressieve aanpak van marketingen communicatieprojecten weerspiegeld zien in zijn nieuwe vestiging. Communicatiehuis Claerhout staat bekend om zijn unieke en progressieve aanpak van marketingen communicatieprojecten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zaakvoerder Pieter Claerhout deze visie in zijn nieuwe vestiging weerspiegeld wilde zien. Van de talrijke technologische snufjes

94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

die in het gebouw werden geïntegreerd, zijn vooral de audiovisuele oplossingen opvallend. Zo is er een interactief registratiesysteem waarbij de bezoekers na ingave van hun gegevens persoonlijk worden verwelkomd en via schermen in liften, gangen en trappen naar de juiste locatie worden gegidst.

AUDIOVISUEEL TOTAALSPEKTAKEL Alain Wymeels, Key Account Manager van Play AV, dat instond voor de audiovisuele inrichting: “Bedoeling is dat elk bezoek een ‘beleving’ is. Het summum daarvan is zonder twijfel het ‘AuditoRium4’, dat overloopt in een foyer. Beide ruimtes

GENT | Communicatiehuis

'Het is de bedoeling dat elk bezoek een ‘beleving’ is' kunnen bezoekers onderdompelen in een totaalspektakel van licht, beeld en geluid. Projectie gebeurt op een gigascherm van 10 x 8 meter, dat kan worden aangestuurd door de sprekers. Er zijn verschillende projectoren voorzien in de diverse ruimtes, waaronder een hoogwaardige Sony die een afstand van meer dan vijftien meter kan overbruggen. Daarnaast is er een hoogtechnologische geluidsinstallatie van Bose, waarmee een optimale geluidsweergave verzekerd is. Met diverse gestuurde ledspots en -projectoren kan er op maat en volgens de wensen van de klant de juiste lichtsfeer worden gecreëerd.” ❚

PLAY AV Play AV werd in 1988 opgericht door Dirk Verhellen, en dit als eenmanszaak voor de verkoop, verhuur en installatie van audiovisuele producten. Vandaag telt de firma vestigingen, waar intussen een vijftigtal vakbekwame mensen werken. Alain Wymeels: “Play AV zoekt steeds naar de meest kwalitatieve oplossing voor elk project en gebruikt hierbij innovatieve technieken. Indien gewenst, ontwerpen we een volledig digitaal licht- en geluidsplan. Omdat progressiviteit, kwaliteit en betrouwbaarheid de kernwaarden van Play AV zijn, installeren en onderhouden we ook zelf alle systemen.”

één indruk. Echte waardering voor uw werk uit zich in één moment. De eerste indruk. Verwondering en respect van uw klant voor het eindresultaat. Een professioneel uitgeruste vergaderzaal, een glashelder seminarie of een spektakelrijk personeelsevent. Details maken het af. Zoals een perfect gedimensioneerd evenwicht van licht, geluid en projectie. Bij PLAY zoeken gepassioneerde ingenieurs naar een intelligente integratie van een audiovisueel concept. Inclusief flexibel in leasing- en rentalformules. Niet om verschillend te zijn, wel om het verschil te maken.

Gent Brussel Antwerpen

09 381 86 40 02 767 31 05 03 771 10 01

info@playbiz.be www.playbiz.be

play_annie_ad_aug14.indd 1

5/08/14 17:05AAN BOUWEN

VLAANDEREN | 95

WOLUWE | De Tuinen van Woluwe

Een modern appartementsgebouw biedt, gespreid over tien bouwlagen, plaats aan exact 124 woningen, van studio’s van 50 vierkante meter tot duplexpenthouses met 230 vierkante meter woonoppervlakte.

Tekst | Arne Vansteenkiste Beeld | Vanhout

GROENE TOEKOMST VOOR OUDE STORTPLAATS De Tuinen van Woluwe, dat is de aantrekkelijke naam voor een nieuw woonproject in Sint-Lambrechts-Woluwe. Het project biedt plaats aan 124 appartementen en is gebouwd op een vroegere stortplaats. Deze specifieke ondergrond vormde meteen een van de grootste uitdagingen bij de bouw van het geheel. De realisatie van de Tuinen van Woluwe is een imposant project. Een modern appartementsgebouw biedt, gespreid over tien bouwlagen, plaats aan exact 124 woningen, van studio’s van 50 vierkante meter tot duplexpenthouses met 230 vierkante meter woonoppervlakte. Vandaag – de laatste omgevingswerken zijn nog volop bezig – vormt de site een groene buurt in een populair stadsdeel voor nieuw vastgoed. Maar dat was ooit anders. Het terrein was jarenlang een stortplaats. De vervuilde grond vormde voor hoofdaannemer Vanhout de grootste hindernis. Met name omdat de vervuiling groter was dan aanvankelijk gedacht. “Als

96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

hoofdaannemer werden we bij het project betrokken na de meetstaat. Het niveau van het ondergrondse vuilnis was al geschat in een vooronderzoek”, vertelt Vanhout-projectleider Ben Soons. Op basis van het vooronderzoek werden funderingspalen van 14 tot 16 meter voorzien. In realiteit reikte de onstabiele ondergrond veel dieper. Uiteindelijk bleken er zelfs palen tot 25 meter nodig te zijn.

ONDERGRONDSE VENTILATIE De vervuilde grond maakt specifieke maatregelen noodzakelijk. Zo produceert de ondergrond

methaangas. Om het gevaar op explosie van opgestapeld methaangas te vermijden, is onder de funderingen een compleet radarwerk van ondergrondse buizen aangelegd. Via het buizenstelsel en een installatie in het gebouw zelf wordt de ondergrond constant geventileerd. “Ook tijdens de bouwfases moesten we rekening houden met voorschriften. Zo werden de arbeiders bij momenten verplicht om met gasmaskers, handschoenen of wegwerpoveralls te werken”, aldus Ben Soons. Draconische maatregelen of niet: de moeilijkheden van de site zorgden niet voor twijfel bij Vanhout, dat deel uit maakt van de BESIX Group. “Op hetzelfde terrein voerden we eerder al drie gebouwen uit voor de ontwikkelingsmaatschappij van de eigen groep. We hadden dus al ervaring met de specifieke voorzorgen die gelden voor dergelijke bouwgronden.”

WOLUWE | De Tuinen van Woluwe

VERTRAGING INHALEN In juni 2014 startte Vanhout met de eerste werken. Pas in november 2014 werden de eerste funderingen geplaatst. De problemen met de ondergrond zorgden voor een onvoorziene vertraging van vijf tot zes weken. “Nadien konden we die vertraging grotendeels wegwerken. Uiteindelijk was de doorlooptijd slechts drie weken langer dan voorzien.” De projectgrond van de Tuinen van Woluwe omvat 4.000 vierkante meter. Om ruimte te creëren voor de buurt en de bewoners kozen de ontwerpers van Assar Architects voor een hoogbouw met eenvoudige bouwstructuur en een duidelijke logica. Dankzij een ondergrondse parking met twee niveaus blijft een maximale ruimte op de begane grond beschikbaar voor groene parkzones, goed voor een oppervlakte van 2.500 vierkante meter.

Participanten aan het woord GLAS VANDOREN – GLAZEN BALUSTRADES / GLAZEN DEUREN Een mooi accent van de Tuinen van Woluwe zijn de glazen balustrades. Deze werden door Glas Vandoren uit Werchter gerealiseerd, in samenwerking met Onlevel Nederland. De balustrades bestaan uit gelaagd gehard veiligheidsglas en zijn in alu-gecoate profielen gevat. Op de prefab balkons van de appartementen ging het om 1.216 lm Pro G-5-ballustrades met gelaagde, geharde vulpanelen 66.2 en 198 m² privacyschermen. Daarnaast waren er nog 310 lm structurele glaspanelen in U-klemprofielen met gelaagd gehard glas 1010.2, verticaal bevestigd in de betonboord en horizontaal aan de achterliggende stalen L-profielen. Glas Vandoren leverde eveneens 115 glazen pivoterende deuren op vloerveer en tien glazen schuifdeurgehelen. Beide types zijn vervaardigd in gehard veiligheidsglas van 10 mm dik. De firma is al 65 jaar actief als glasbedrijf en is gespecialiseerd in de plaatsing van allerlei glasmaatwerk, onder meer voor glazen deuren en wanden, douches en balustrades.

Vanhout trad in Sint-Lambrechts-Woluwe op als hoofdaannemer, maar specialiseert zich in de eerste plaats als totaalbouwer voor projecten van 5 tot 30 miljoen euro. Als onderdeel van een feitelijke vereniging zijn er geen limieten. Ben Soons: “We willen een partner zijn voor iedereen. Hoe sneller we betrokken worden in een bouwproces, hoe liever. Met bouwteams of DBFM-projecten participeren we in elke fase van het proces. Door als betrokken partner van a tot z mee te werken, kunnen we nog meer klantgericht zijn en de manier van werken nog beter afstemmen. Zo houdt het eindresultaat maximaal rekening met de wensen van de bouwheer.” ❚

'Via een buizenstelsel en een installatie in het gebouw zelf wordt de ondergrond constant geventileerd'

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

Meer dan 30 jaar ervaring 24/24U - 7D/7D ®

BouwWerven BAECK nv

Hoogspanningscabines en andere elektriciteitsprojecten: een unieke en kwalitatieve totaalservice, sinds 1980.

INDUSTRIËLE RENOVATIEWERKEN

Vragen? Neem vrijblijvend contact op: T +(32) 2 751 81 30 - F +(32) 2 751 89 info@electro80.be - www.electro80.be

bwb@baeck.be

ELECTRO80_8338395_ADV_95x130.indd 1

www.baeck.be

26/08/16 14:57

M & M Vloerengroothandel B.V. Wij ontzorgen u totaal. Top in service en vakmanschap.

glazen deuren & wanden ¡ ¡

douchedeuren

glazen balustrades ¡

alle glaswerken

B-Werchter T. +32(0)16 60 19 70

info@glasvandoren.be

www.glasvandoren.be

Gespecialiseerd in projectvloeren:

- laminaat - samengesteld parket - diverse mozaïek soorten - sportvloeren - eigen plaatsingsdienst E. info@mmvloerengroothandel.com T. 0479 50 93 48

WOLUWE | De Tuinen van Woluwe

Realisatie Glas Vandoren – Belfius kantoor in Antwerpen

Participanten aan het woord BOUWWERVEN BAECK – DAKWERKEN Interessant is dat de vier daken van het wooncomplex de Tuinen van Woluwe uit metaal bestaan. Deze realisatie is van de hand van Group BAECK, waarvoor de basis in 1960 werd gelegd door L. Jansen en daarna werd uitgebouwd door Arthur Baeck. De groep telt verschillende afdelingen met ‘metaal’ als corebusiness: restauratie van metalen structuren, vervaardigen van specifieke metaalconstructies, de bouw van industriegebouwen en dakwerken/gevelbekledingen van grote gebouwen in staal of aluminium. Bij de Tuinen van Woluwe werkte de divisie BouwWerven BAECK, één van de firma’s van de Group BAECK, in onderaanneming van de firma Vanhout. In concreto monteerde ze de buitenschil van de vier daken, die in totaal een oppervlakte van 545 m² besloegen. De dakwerken, die tien weken duurden, omvatten geprofileerde aluminium felsbanen, aluminium verluchtingsroosters, gegalvaniseerde looproosters en een aanzienlijke hoeveelheid aluminium laswerk ter plaatse.

ELECTRO 80 - HOOGSPANNINGSCABINE Problemen met de ondergrond zorgden bij de start voor zes weken vertraging. Die vertraging werd nadien grotendeels weggewerkt.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Immogra (Gent)

Architect

Assar Architects (Brussel)

Hoofdaannemer Vanhout (Geel)

Electro 80 zorgde bij dit project voor de plaatsing van een tijdelijke hoogspanningscabine, zodat de werf gedurende de werkzaamheden van elektriciteit kon worden voorzien. "Door onze goede en correcte samenwerking met de aannemer en met Sibelga was de cabine operationeel bij de opstart van de werf", zegt projectmanager Tom De Rouck. "We plaatsten een van onze 125 mobiele HS-posten die we grondig onderhouden en aan uitgebreide testprocedures onderwerpen. Iedere mobiele HS-werfpost doorloopt deze procedure totdat alle resultaten overeenstemmen met enerzijds de vereiste isolatiewaarden en anderzijds andere geldende reglementen en normen waaraan deze HS-cabines dienen te voldoen." Het bedrijf dient er altijd rekening mee te houden dat een tijdelijke HS-cabine zodanig wordt opgesteld dat ze niet in de weg staat bij de uitvoering van het project, maar toch voldoende dichtbij om de elektriciteitskabels naar de werf zo kort mogelijk te houden. "Iedere meter kabel te veel ligt vroeg of laat weleens in de weg en kan onnodig beschadigd worden."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

POPERINGE | Klimaatzwembad De Kouter

Tekst | Bart Vancauwenbergh

Beeld | LD-Architecten en Furnibo / Remeha

KLIMAATZWEMBAD KNIPOOGT NAAR OMGEVING Een nieuw zwembad neerpoten op een site die tijdens het bouwproces nog zo lang mogelijk door andere sportbeoefenaars moet kunnen worden gebruikt: voor die niet geringe uitdaging stonden LD-Architecten en aannemer Furnibo. De bouwpartners slaagden in die missie en creëerden een nieuw recreatief zwembad dat sterk scoort op het vlak van duurzaamheid en door zijn opvallende uitstraling fungeert als trekpleister voor de omgeving. Klimaatzwembad De Kouter, dat het grootste bouwproject ooit in Poperinge zou zijn, is gebouwd op dezelfde site als het oude zwembad. Het is een locatie waar ook talrijke andere sporters kind aan huis zijn. Zo omvat het bestaande sportcomplex onder meer een drukbezochte vechtsporthal. "Doordat de site tijdens het bouwproces zo lang mogelijk ter beschikking van de Poperingse bevolking moest staan en omdat we rekening dienden te houden

met toekomstige uitbreidingen van de andere sportfaciliteiten en de parking, hadden we slechts 2500 m² ter beschikking", stipt Orfée Barthier van LD-Architecten aan. "Het kwam er dus op aan om maximaal gebruik te maken van iedere vierkante meter door een uiterst compact concept met een logische interne routing uit te tekenen. Daardoor zijn we er toch in geslaagd om 900 m² wateroppervlakte te creëren."

Het speelse gebouw reikt de omgeving de hand met een open gevel aan de straatkant.

100 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De site bevindt zich in het centrum van de stad, waardoor het belangrijk was dat het gebouw een dynamische uitstraling heeft die harmonieert met de rest van het straatbeeld. Dat werd opgevangen door een vormgeving met krachtige lijnen en langwerpige ramen. Het stoere, speelse gebouw reikt de omgeving de hand met een open gevel aan de straatkant (zuidkant), waar zich het sportbad bevindt. "Op die manier wordt maximaal gebruikgemaakt van daglicht, waar-

POPERINGE | Klimaatzwembad De Kouter

De buitenzonwering beperkt de reflectie op het wateroppervlak.

bij de buitenzonwering de reflectie op het wateroppervlak beperkt. Om te anticiperen op toekomstige aanpassingen van de site, kozen we onder meer voor een transparante inkom. Deze vormt door zijn positionering de schakel tussen het zwembad en potentiële uitbreidingen.”

INDIVIDUELE EN GEZAMENLIJKE BELEVING Bij zwembaden is het cruciaal dat iedere doelgroep er zijn plaats vindt, maar dat er tegelijk toch voldoende ruimte is om samen te genieten. Die filosofie weerspiegelt zich bijvoorbeeld in het instructiebad, waar een akoestisch plafond ervoor zorgt dat de muziek in die zone niet in heel het zwembad te horen is. De term klimaatzwembad werd niet toevallig gekozen en benadrukt het duurzame karakter van dit sportcomplex. "Er is onder meer geopteerd voor een warmtekrachtkoppeling met een doorgedreven systeem voor regenwaterrecuperatie, zodat we de zelf opgewekte energie voortdurend kunnen hergebruiken op de site en we gevoelig kunnen besparen op de exploitatiekosten. De gebouwschil is vervaardigd uit hoogwaardig beton. In combi-

'Het zichtbeton is ook op architecturaal vlak een gevoelige meerwaarde' natie met rotswol en cellenglas zorgt dat voor een optimale luchtdichtheid", vervolgt Orfée Barthier.

UITVOERING Waar Visser & Smit Hanab de technieken verzorgde, nam Furnibo de ruwbouw en de afwerking van dit project voor zijn rekening. "Het zwembad moest luchten dampdicht gebouwd worden om een duurzaam en energiezuinig (K20) geheel te bekomen. Dit konden we realiseren door onder meer te opteren voor ter plaatse gestorte hoogwaardige betonnen wanden, 12 cm isolatie en een betonnen buitenschil", aldus werfleider Robbe Verfaille van Furnibo. "Het zichtbeton, dat zowel gebruikt werd voor de opvallende voorgevel als voor het zwembad, is ook op architecturaal vlak een gevoelige meerwaarde." De zijgevels zijn uitgerust met prefab zichtbetonelementen die de strakke lijnen van het gebouw benadrukken. Het dak bestaat uit houten

gelamineerde spanten (tot 24 meter). Daarboven werden platen uit houtwolcement geplaatst. Hierop volgt een volledig dampdichte dakconstructie van 26 cm (cellenglas + rotswol). De houtwolcementplaten bevorderen het akoestische comfort in de zwemhal en nemen geen vocht op. Alle materialen die in contact komen met het zwembadmilieu zijn zowel damp-, krimp-, chloor- als waterresistent.

EXPLOITATIEKOST De bouwheer had een berekening van de 'total cost of ownership' over dertig jaar gevraagd. Een bouwteam nam in dit kader zowel de bouwkost als de energie-, onderhouds- en personeelskost onder de loep. "Alles werd geoptimaliseerd, met de bedoeling zo efficiënt mogelijk in exploitatie te gaan. Zo wordt het hemelwater maximaal hergebruikt als drinkwater (via filtering) en spoelwater. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101

Keramsiche vloer - en wandtegels, Natuursteen, Parket, laminaat en vinylparket alle maatwerk in natuursteen en keramiek Dorpsstraat 173, 8340 Sijsele-Damme (B) T 32 (0) 50 / 35 10 25 F 32 (0) 50 / 37 12 32 bouw@tamsin.be www.tamsin.be 16900470_tamsin.indd 1

06-07-16 13:32

POPERINGE | Klimaatzwembad De Kouter

Participanten aan het woord TAMSIN - VLOER- EN WANDTEGELS De in Sijsele-Damme gevestigde firma Tamsin stond bij dit project in voor de plaatsing van alle keramische vloeren wandtegels. "We deden dat zowel in de baden als op de plages en in de kleedkamers", legt Filip Tamsin uit. "Daarnaast verzorgden we de plaatsing van alle hulpstukken, zoals goten, trappen en kwartronden. Hierbij letten we natuurlijk op een degelijke uitvoering, rekening houdend met de geldende normen voor openbare zwembaden. De betegeling moest voldoen aan de huidige normen inzake plaatsing, veiligheid en kwaliteit."

Daarnaast wordt gebruikgemaakt van lage temperatuurverwarming en warmtewisseling met warmterecuperatie. Bovendien kan de stad het spoelwater van de zandfilters tot 70% recupereren. Deze en andere maatregelen zorgen ervoor dat de exploitatiekost met de helft gereduceerd wordt ten opzichte van een standaardzwembad. " De bouwwerken startten eind augustus 2014 met de afbraak van het oude zwembad. De oplevering was gepland voor eind augustus, maar de aannemer lag voor op het schema, waardoor het zwembad eind juni al kon worden geopend. ❚

Aangezien het project zich in een wateromgeving situeert, was het van groot belang dat er sprake is van een degelijke waterdichting en dat alle niveaus en hellingen juist zijn. "Door onze jarenlange ervaring in de zwembadsector kennen we de gevaren en kunnen we daarop anticiperen." Voor de tegels en alle hulpstukken werd gekozen uit het zwembadgamma van Agrob-Buchtal. Voor de vloeren wandtegels op plages en kleedkamers viel de keuze op de tegels van Pavigres-Grespor. In de inkomhal liggen tegels van Marazzi. Sinds ruim vijftig jaar legt Tamsin zich toe op vloeren muurbekleding voor woningen, kantoren en winkels. Naast keramische tegels bevat het assortiment onder meer mozaïektegels, natuursteen, parket en laminaat. In de showroom vinden klanten een ruim aanbod aan traditionele en meer trendy producten.

Participanten aan het woord VDH LEERDAM - INOX ONDERDELEN Voor het zwembad leverde VDH Leerdam onder meer inoxproducten als startblokken, bassintrappen, perrondoorvoeren, lijnkommen en trainingslijnen. Alle items werden in eigen productie vervaardigd en zijn van een hoge kwaliteit: inox, AISI 316 L/Ti. "Daarnaast bieden onze producten een hoge resistentie tegen het vaak agressieve zwembadmilieu. Dit maakt de keuze voor onze producten een duurzame investering", aldus Madelon Sommer. Pasklare constructies in inox bestaan nauwelijks, weten ze bij VDH Leerdam. "Voorts zien wij dat architecten en opdrachtgevers in toenemende mate aandacht besteden aan de vormgeving. Daarom vraagt elk project om een op maat gesneden aanpak. In samenwerking met de architect is ervoor gezorgd dat de producten passen in de beoogde uitstraling en het ontwerp van het zwembad. Uiteraard staat de veiligheid van de badgasten voorop in een zwemaccommodatie. Daarom voldoen onze producten in alle details aan de geldende Europese norm (EN-1351) en de Belgische wet (VLAREM II) voor zwembadaccommodaties." Het project diende binnen een zeer kort tijdsbestek gerealiseerd te worden. "Door een goede communicatie en samenwerking met opdrachtgever Furnibo, hebben we het tijdig en succesvol kunnen afronden."

Dé totaalleverancier en specialist in zwembadinrichtingen in België en Nederland

VDH Leerdam is met de onderdelen VDH Roestvaststaalbouw, VDH Technisch Handelsbureau en VDH Engineering een totaalleverancier van zwembadinrichting in België en Nederland. "De laatste jaren hebben we steeds meer projecten in België mogen realiseren, waarvan het zwembad 'De Kabouter' in Poperinge een mooi voorbeeld is."

Industrieweg 15a, 4143 HP Leerdam - +31 345 615 266 - info@vdh-leerdam.nl - www.vdh-leerdam.nl

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103

Remeha Gas HP 35a HT ›

Significante vermindering van CO2-emissies.

›

Eenvoudig te installeren of integreren in een bestaande installatie.

›

Verlaging van het energieverbruik.

›

Toestel dient buiten geplaatst te worden, daar de buitenlucht als energiebron funtioneert.

›

Uitermate geschikt als tapwater voorverwarmer.

›

Hoog rendement en probleemloze werking bij extreme buitentemperaturen.

›

Toe te passen in nieuwbouw of op de renovatiemarkt.

›

Seizoensgebonden energie-efficiëntieklasse voor ruimteverwarming: 35°C A - 55°C A+

Groot vermogen - gasabsorptiewarmtepomp

Remeha Gas HP 35a HT De ecologische totaaloplossing

Remeha Gas HP 35a HT

De duurzame energiecentrale met een grote toekomst De Remeha Gasabsorptiewarmtepomp is een verwarmingsoplossing die tevens bij uitstek geschikt is om de CO2-uitstoot fors te verlagen bij nieuwbouw of renovatie. De Gas HP 35a HT maakt gebruik van de duurzame warmte uit de omgevingslucht. Deze warmte wordt samen met de warmte van de gasbrander afgestaan aan de installatie. De Remeha gasabsorptiewarmtepompen zijn geschikt voor gebruik in een hoog temperatuur systeem HT. Dankzij de unieke OpenTherm aansluiting laat de gasabsorptiewarmtepomp zich eenvoudig aansturen. Het is eveneens een ideaal product om in cascade te combineren met bestaande Remeha toestelen zoals Quinta Pro, Gas 210 Eco Pro of de Gas 310-610 Eco Pro. Als leidende generator maakt de Gas HP veel draaiuren en verbruikt hij, dankzij het hoge rendement, veel minder gas dan normale condenserende ketels.

POPERINGE | Klimaatzwembad De Kouter

Tekst en Beeld | Remeha

ENERGIEZUINIGE GASKETEL Visser & Smit Hanab nam bij de bouw van het Klimaatzwembad zowel de waterbehandeling, de elektriciteit, het HVAC-verhaal als de sanitaire installaties voor zijn rekening. "Normaal doen wij het sanitair niet zelf, maar door problemen bij de onderaannemer hebben wij dit nu uitzonderlijk wel behartigd", vertelt Filip De Sloover, werfleider voor elektromechanische werken.

"De installatie is probleemloos verlopen", stipt Filip De Sloover aan. "Het systeem is in dienst sinds 1 juli van dit jaar en werkt perfect. Dit was voor ons een 'Design & Build-project', waarbij alles dus op maat berekend en ontworpen is."

Onder meer omdat er moest worden gekozen voor een 1+1-systeem (dus met een reserveketel als backup), opteerde Visser & Smit Hanab voor de gasketel Remeha 610 Eco Pro. Dit maatwerkproduct levert een vermogen van 261 kW tot meer dan 1 mW in combinatie met een beproefde techniek en nieuwe hoogwaardige elektronica. De staande condensatieketels van Remeha scoren vooral sterk in het segment van de hogere vermogens.

Bij Visser & Smit Hanab zijn ze trots op de realisatie. "De benaming Klimaatzwembad is niet zomaar gekozen: het gebouw moet een voorbeeld zijn op vlak van energiebesparing. Het doet ons plezier om vast te stellen dat de huidige waarden voor het energieverbruik nog lager zijn dan degene die wij hadden vooropgesteld. Ook de sanitaire installaties, die instaan voor de verwarming van zowel het zwembad als de douches, leveren in dit opzicht een belangrijke bijdrage." â?&#x161;

De gasketel met modulerende vermogensregeling (1:5) voldoet aan de HR-TOP-norm en Gaskeur SV. De leden van de warmtewisselaar zijn gemaakt uit gietaluminium en silicium. De ketel werkt op basis van een premixverbrandingstechniek met gas-luchtkoppeling met een ingebouwde mechanisatieterugslagklep. Het systeem is standaard voorzien van handige transportwielen. De compactheid van de ketel (amper 72 cm) zorgt ervoor dat hij probleemloos door iedere deur kan.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105

BOOM | De Golfkes

Tekst en Beeld | Serge Vandenplas

GRONDIGE RENOVATIE VAN SOCIALE APPARTEMENTEN IN BOOM In 2014 startte in opdracht van Goed Wonen Rupelstreek de renovatie van een groot aantal sociale appartementen in Boom. Deze gebouwen vallen op door de opmerkelijke golvende vormen van de terrassen aan de straatkant en de gaanderijen aan de achterzijde, waardoor ze in de volksmond bekend staan als ‘de Golfkes’. De drie appartementsgebouwen verkeren in een uitstekende structurele staat, maar waren dringend aan renovatie toe op het vlak van veiligheid, comfort en energieverbruik. De werken zijn onderverdeeld in zes fases, waarvan de derde nu bijna afgewerkt is. De drie aaneengeschakelde gebouwen zijn in de lengte noord-zuidelijk georiënteerd en worden met elkaar verbonden door gedeeltelijk gesloten gaanderijen waarin zich ook de liften bevinden. Aan de straatkant hebben alle appartementen een terras, dat men kan betreden vanuit de leefkamer. Aan de achterzijde zijn er open gaanderijen die toegang geven tot de appartementen, en aan elk uiteinde van de gebouwen is er een wenteltrap. In totaal telt het complex 126 appartementen met twee kamers. Na de renovatie zullen er nog 112 overblijven: 81 met twee slaapkamers, 28 met drie slaapkamers en drie met één slaapkamer.

WERKEN IN ZES FASES De zes renovatiefases zijn zo ingepland dat er telkens een half appartemensgebouw kan worden ontruimd, om het vervolgens te strippen tot op de dragende structuur. Hiervoor worden de verwarmingsleidingen van de centrale stookplaats afgesneden aan het einde van de nog bewoonde helft. Dit is meteen ook de reden waarom de werken van buiten naar het midden toe worden uitgevoerd. Bij de vernieuwing van de buitenste helft wordt er een nieuwe stookruimte gebouwd op het dak. Deze bedient het volledige gebouw, zodat het oude verwarmingssysteem definitief kan worden ontmanteld.

106 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BOOM | De Golfkes

Nieuwe inox balustrades verzekeren de veiligheid.

Door de golvende terrrassen staat het complex in de Boomse volksmond bekend als ‘de Golfkes’.

‘De zes renovatiefases zijn zo ingepland dat er telkens een half appartemensgebouw kan worden ontruimd, om het vervolgens te strippen tot op de dragende structuur’ ISOLATIE

De terrassen kunnen genieten van een elegante bedekking met gegroefde taliplanken.

Bij de renovatie waren er een aantal aandachtspunten die een grote invloed hadden op de gebruikte technieken. Het gebouw is opgetrokken in een betonskelet. De balken die in aanraking komen met de buitenlucht lopen door tot binnen, zodat er in de woonruimtes condens ontstond, die vervolgens een voedingsbodem vormde voor schimmelvorming. Dit is opgelost door voorzetwanden met een isolatielaag van 6 cm te plaatsen. Ook geluidsisolatie was hoognodig. Een laag gerecycleerde rubberkorrels is samen met een bindmiddel uitgestrooid op de betonplaat, gelijkgetrokken en na uitharding overdekt met een chape. Het dak wordt opnieuw geïsoleerd en bedekt met EPDM. Ook de gaanderijen en de terrassen worden bedekt met EPDM alvorens afgewerkt te worden. Dit gebeurt met rubbertegels voor de gaanderijen, terwijl de terrassen kunnen genieten van een elegante bedekking met gegroefde taliplanken, aan de uiteinden afgewerkt met een roestvrijstalen band.

COMFORT EN VEILIGHEID

Per dak wordt er een zonneboilersysteem met achttien zonnepanelen geplaatst.

De appartementen krijgen een nieuwe indeling met hedendaagse technieken en worden volledig afgewerkt en geschilderd opgeleverd. De uitbreiding van twee naar drie kamers gebeurt via het samenvoegen van drie naar twee appartementen en het maken van een opening tussen twee kamers. Deze opening wordt extra versterkt met staalprofielen. Alle balustrades aan

de voor- en achterzijde die 90 cm hoog waren, worden voor de veiligheid opgetrokken tot 120 cm. Aan de achterkant gebeurt dit door een inox balustrade op de muur te plaatsen, en aan de straatkant door een extra inox balustrade op de bestaande te plaatsen door middel van een blinde verbinding. De oude liften blijven behouden, zij het volledig gereviseerd en uitgerust van een schuifdeur die de liftkooi afsluit.

ENERGIEVERBRUIK De centrale verwarmingseenheid was een energievreter. Er is gekozen voor een aparte stookkamer per gebouw, die wordt ondergebracht in een lichte nieuwbouwconstructie op het dak. Vijf gasketels werken afwisselend en zorgen voor de productie van het warme water, dat wordt opgeslagen in drie buffervaten van elk 1000 liter. Per dak wordt er een zonneboilersysteem met achttien zonnepanelen geplaatst. Het verwarmde water wordt vervolgens in de buffer opgeslagen, ter ondersteuning van de gasketels. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Goed Wonen Rupelstreek (Boom)

Architect

Bogaerts Architectuur en Interieur (Mechelen)

Hoofdaannemer

PIT Antwerpen (Kapellen)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107

(Foto: Joey Heirman)

Restauratie kasteel dâ&#x20AC;&#x2122;Ursel te Hingene.

PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen Telefoon (03)605 14 33 Fax (03)605 14 76 E-mail info@pit.eiffage.be www.pitantwerpen.be

KUURNE | Transport De Rudder

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | Beeuwsaert Construct

SNELHEIDSDUIVEL VAN 15.000 VIERKANTE METER Een groeiend bedrijf dat zich specialiseert in transport en distributie heeft heel wat opslagruimte nodig. En snel. In amper drie maanden werden de nieuwe magazijnen en kantoren van Transport De Rudder in Kuurne, nabij Kortrijk, opgeleverd. Met dank aan simultane bouwfases. Timing is altijd een heikel punt tijdens het bouwen. Maar soms is het belang van timemanagement nog net dat tikkeltje belangrijker. Bijvoorbeeld in Kuurne voor de bouw van een nieuw logistiek centrum voor transportbedrijf De Rudder. Amper drie maanden zaten er tussen het plaatsen van de eerste kolom en de volledige oplevering. Een deel van de nieuwe ruimte was immers al beloofd aan een klant van het transportbedrijf. Om dat mogelijk te maken, werden alle middelen uit de kast gehaald. “Voor het eerst werkten we met drie montagekranen op één werf”, vertelt Mathias Despriet van Beeuwsaert Construct, hoofdaannemer van de werf. Het nam de ruwbouw

voor zijn rekening, net als de dakdichting, het buitenschrijnwerk, alle poorten en de buitenaanleg.

DRIE GEBOUWEN Het nieuwe hoofdkantoor van De Rudder is goed voor 15.000 vierkante meter overdekte oppervlakte. Een resultaat dat precies aan de vraag beantwoordde. Bouwheer De Rudder wou een zo groot mogelijke oppervlakte met veel mogelijkheden om te laden en lossen. Architecturaal bestaat het complex uit drie gebouwen. Een eerste magazijn met 21 laadkades is goed voor 100 op 36 meter. Het tweede gebouw geldt als opslagruimte en meet 80 op 160 meter. Het

Gezien de strikte timing werd op verschillende plaatsen tegelijk gebouwd.

derde gebouw heeft een lengte van 80 meter en een breedte van 36 meter. Om brandveiligheidsredenen is de derde vleugel volledig gecompartimenteerd, zodat ook gevaarlijke stoffen kunnen worden opgeslagen. Elk gebouw vormt sowieso een aparte brandzone. Daar zorgen cellenbetonwanden op strategische plaatsen voor. Vanwege de zachte ondergrond koos de architect voor een constructie van betonplaten in combinatie met sandwichelementen in metaal.

PRIJS-KWALITEIT Om een optimale verhouding tussen prijs en kwaliteit te bereiken, verdeelde architect Hans Geldof het project in samenspraak met De Rudder tussen verschillende nevenaannemers. “Door zelf rechtstreeks onderaannemers aan te stellen, konden we 10 tot 15 procent besparen, zonder in te boeten aan kwaliteit. Als architect is het intensiever om zelf aan te sturen en alle partijen samen te brengen, maar het loont wel voor de bouwheer. ›

Om een optimale verhouding tussen prijs en kwaliteit te bereiken, verdeelde architect Hans Geldof het project in samenspraak met De Rudder tussen verschillende nevenaannemers.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 109

KUURNE | Transport De Rudder

Het is een aanpak die ik graag toepas. Of het nu om een particulier project gaat van 200 vierkante meter of een industriebouw van 2 hectare”, legt architect Hans Geldof uit.

VEEL COÖRDINATIE Gezien de strikte timing werd op verschillende plaatsen tegelijk gebouwd. “Terwijl een ploeg bezig was met de connectie tussen gebouw een en twee, focuste een andere ploeg op de achterzijde van gebouw twee, terwijl een

derde team het kantoorgebouw onder handen nam. Alles op elkaar afstemmen vergde heel veel coördinatie. Bovendien moest alle materiaal via één doorgang aangeleverd worden”, aldus Mathias van Beeuwsaert Construct. “De onderlinge samenwerking was van het grootste belang. En dat liep goed: tussen de verschillende aannemers was het geven en nemen. Het was de enige mogelijkheid om de strakke deadline te halen.” ❚

TECHNISCHE FICHE Het nieuwe hoofdkantoor van De Rudder is goed voor 15.000 vierkante meter overdekte oppervlakte.

Bouwheer Transport De Rudder (Kuurne) Architect Architectenburaeu Hans Geldof (Staden) Hoofdaannemer Beeuwsaert Construct (Ledegem)

Participanten aan het woord ASPHALTEX – GEÏSOLEERD STEELDECK Het enorme dak van het nieuwe gebouw van Transport De Rudder bestaat uit een geïsoleerd steeldeck dat door Asphaltex uit Ledegem werd verwezenlijkt. Dit bedrijf werd in 1960 door de familie Vanackere opgericht en in 2011 overgenomen door Acor-Systems. Vandaag telt Asphaltex 25 werknemers die jaarlijks gemiddeld 240.000m² daken voor industriële gebouwen, kantooren appartementscomplexen, woningen en openbare werken verzorgen. Doorheen de jaren specialiseerde de firma zich voornamelijk in roofing, EPDM, TPO en pvc. Zaakvoerder Andy Cools: “We maken het verschil met de concurrentie door onze ervaring, kleine structuur met korte beslissingslijnen, een uiterst snelle uitvoering en de toepassing van de nieuwste technieken. Bij Transport De Rudder zorgden we voor de hele opbouw van het dak, dat een oppervlakte van 16.500 m² beslaat. In concreto hebben we het dak voorzien van U-ther PIR L-isolatie met een dikte van 7 cm. Voor de dakbedekking koos de bouwheer voor Sporalene Techno M. Zowel de isolatie als de dakdichting hebben we mechanisch verankerd om aan de windbelasting te voldoen. Door de strakke planning was dit project geen evidentie, maar we slaagden er toch in om de werken met tien man in vijftien dagen te verwezenlijken.

Asphaltex is reeds meer dan 50 jaar gespecialiseerd in afdichten en isoleren van platte daken. Doorheen deze jaren werd door ons bedrijf al meer dan 5 miljoen m² aan platte daken gerealiseerd ! Asphaltex voert dakbedekkingen uit in roofing, EPDM, PVC en TPO. Kwaliteit afleveren voeren wij hoog in het vaandel. We zijn er terecht fier op dat klanten uit de eerste generatie nog steeds beroep op ons blijven doen. Asphaltex is zowel actief in industriële dakbedekking als op platte daken in nieuwbouw of renovatie. Onze gemotiveerde en vakkundige werkkrachten zijn op de hoogte van de laatste technieken op de markt en worden continu bijgeschoold. We werken met tal van verschillende producten en bekijken samen met u wat de beste oplossing is voor uw project. Asphaltex hoopt in de toekomst ook met u te kunnen samenwerken!

Oostlaan 10 • 8560 Gullegem • 056351293 • info@asphaltex.be • www.asphaltex.be 110 | BOUWEN AAN VLAANDEREN 1 16900469_asphaltex.indd

16-09-16 12:34

INTERVIEW | Tractebel

Tekst | Tim Janssens

Beeld | MDW & V+ Architects, Jaspers-Eyers Architects

' DE INTEGRATIE VAN TECHNUM EN TRACTEBEL WAS LOGISCH EN OPPORTUUN' MARC LEPIÈCE EN HEIN DIRIX OVER DE NAAMS- EN STRUCTUURWIJZIGING BINNEN TRACTEBEL In de steden van de toekomst vormen gebouwen, infrastructuur en energievoorziening één geïntegreerd geheel. Bij het multidisciplinaire studie- en adviesbureau Technum en energie-engineeringspecialist Tractebel besefte men dit maar al te goed, en dus besloten beide eenheden over te gaan tot een fusie en voortaan te opereren onder het gezamenlijke kwaliteitsmerk ‘Tractebel’. Marc Lepièce en Hein Dirix legden ons uit in welk opzicht de recente naams- en structuurwijziging de filosofie van de ambitieuze onderneming weerspiegelt. Sinds afgelopen lente varen Technum en Tractebel een gezamenlijke koers. Uiteraard roept dit nieuws binnen het bouwen energiewezen de nodige vragen op. Hoe de vork exact in de steel zit, verneemt u van General Manager Belgium and Associated Territories Marc Lepièce en Chief Officer Business Line Infrastructure and Environment Hein Dirix, voorheen General Manager bij Technum. Vanwaar de keuze voor een operationele fusie tussen Technum en Tractebel? Hein Dirix: We hadden meer en meer nood aan samenwerking tussen onze infra-

Foto: Eurostadion, Jaspers-Eyers Architects

structuurpoot (Technum) en onze energiepoot (Tractebel), want de synergie tussen beide is enorm groot. In het energiewezen worden steeds minder grote, gecentraliseerde centrales gebouwd en is er steeds meer sprake van lokaal opgewekte en gedistribueerde energie, eventueel zelfs geïntegreerd in gebouwen. Ook smart grids zijn in opmars en vereisen een gedeelte energieopslag, terwijl elektrische wagens en slimme wegen ook al geen pure toekomstmuziek meer zijn. Energie, gebouwen en mobiliteit zijn dus niet langer aparte entiteiten, maar zijn met elkaar verweven in allesomvattende, stedelijke concepten. Een integratie van Technum en Tractebel leek ons met andere woorden logisch en opportuun. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

INTERVIEW | Tractebel

Heeft de koerswijziging van Engie, de Franse groep waartoe jullie behoren, eveneens een impact gehad op deze beslissing? Marc Lepièce: Jazeker. Aangezien we onze uitstekende reputatie willen blijven waarmaken, moeten we onze diensten uiteraard aanpassen aan de veranderende behoeften van de markt. Waar Engie zich vroeger focuste op de uitbating van grotere, gecentraliseerde energiecentrales (in allerhande technologieën) en op exploratie, productie en transport van olie en gas, richt het zijn vizier nu onder andere op ondersteuning van de steden van de toekomst (B2T). Tractebel wil Engie beter kunnen ondersteunen bij zijn nieuwe activiteiten, met name door het infrastructuur-, gebouwen- en milieuverhaal te integreren in het energiegebeuren. Jullie opteerden voor de naam Tractebel, terwijl Technum toch ook een sterk merk is. Waarom precies? Marc Lepièce: Omdat we internationale ambities hebben. De afgelopen jaren is onze organisatie de nationale schaal ontgroeid. Technum was vooral bekend in Vlaanderen en veel minder in Brussel, Wallonië en de rest van de wereld. Tractebel is ook in het buitenland een sterk merk, dus de keuze lag voor de hand. Op mondiaal niveau behoren we tot de top-3 van energie-engineeringbedrijven. Op infrastructuurvlak is dit nog niet het geval, maar daar hopen we snel verandering in te kunnen brengen. De uitstraling van het merk ‘Tractebel’ zal ons daar ongetwijfeld bij helpen. Dit alles gaat onvermijdelijk gepaard met een interne structuurwijziging. Wat houdt deze precies in? Hein Dirix: Gezien de snelle groei van Tractebel – onder meer door het succes van onze infrastructuurafdeling en de acquisitie van energie-engineeringbedrijf Lahmeyer – heeft de directie beslist om de organisatie op te delen in vier grote geografische regio’s: België – Europa – India – Zuidoost-Azië (1), Frankrijk – Afrika – China – Mongolië (2), Latijns-Amerika (3) en Duitsland - Centraal-Europa - Midden-Oosten – Turkije (4). Dankzij die lokale dienstverlening kunnen we onze klanten voortaan

nog efficiënter bedienen. Tegelijk is er een matrix ingevoerd waarbij transversaal voor alle regio’s vijf business lines bepaald zijn waarin onze verschillende activiteiten ondergebracht worden: Infrastructuur, gebouwen en milieu (1), Hydrocentrales (2), Power & gas (3), Nucleaire activiteiten (4) en Energietransitie (5). Waar Marc verantwoordelijk is voor de regio België – Europa – India – Zuidoost-Azië, ben ik hoofd van de business line Infrastructure and Environment. Het is dus mijn taak om de activiteiten binnen deze afdeling versneld uit te bouwen in de andere regio’s. Zullen jullie klanten en partners hier ook invloed van ondervinden? Hein Dirix: Voor de Belgische klanten verandert er weinig tot niets, want ze kunnen nog steeds terecht bij dezelfde verantwoordelijken als voor de fusie. Voor onze multiregionale klanten wel, in die zin dat we een key account management uitwerken om hen nog beter van dienst te kunnen zijn. Gezien de oprichting van de geografische afdelingen, die volledig onafhankelijk zijn van de business lines, zullen we onze internationale klanten hoe dan ook efficiënter kunnen bedienen. Per land stellen we een country manager aan, die de projecten verdeelt over de verschillende business lines. Anderzijds is het aan de business line managers om in het kader van onze integrale City of tomorrow-ontwerpmethodologie de interne competenties te verzamelen en partnerships uit te bouwen met externe specialisten (bijvoorbeeld stedenbouwers). Belangrijk om weten: de opdeling in regio’s en business lines impliceert niet dat er geen verdere opvolging en optimalisatie mogelijk is. Als een klant terechtkomt bij een bepaalde regionale afdeling, maar een business line manager tegelijk opmerkt dat een andere regio voor het project in kwestie betere competenties heeft, dan wordt er uiteraard ingegrepen. Zo kunnen bepaalde regio’s profiteren van de expertise en de best practices van andere regio’s. Kortom: een professioneler kennisbeheer, verhoogde efficiëntie en betere kwaliteit. Gaat dit alles ook gepaard met nieuwe diensten en specialisaties? Marc Lepièce: Door de decentralisatie van de energievoorziening worden installaties alsmaar kleiner en is de ruimte voor engineering beperkt. Als antwoord daarop

Tractebel is betrokken bij de bouw van enkele toekomstige voetbaltempels, zoals het Eurostadion in Brussel. (Beeld: Jaspers-Eyers Architects)

112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

INTERVIEW | Tractebel

Het nieuwe RTBF-gebouw is zowel qua lay-out als HVAC, communicatie en onderhoud zeer vooruitstrevend. (Beeld: MDW & V+ Architects)

'We trachten voortaan zo veel mogelijk uit te gaan van een integrale City of tomorrowontwerpmethodologie'

Hein Dirix: “Energie, gebouwen en mobiliteit zijn dus niet langer aparte entiteiten, maar zijn met elkaar verweven in allesomvattende, stedelijke concepten.” (Beeld: nieuw RTFB-gebouw, MDW & V+ Architects)

zijn we producten aan het ontwikkelen die in ‘turnkey mode’ kunnen worden verkocht en verder gaan dan alleen engineering, bijvoorbeeld voor de bouw van elektrische offshoreonderstations of LNG-installaties. Daarnaast zetten we in op de ontwikkeling van energie-efficiëntieprojecten bij klanten in samenwerking met constructeurs, analysebureaus en een bank – een totaaloplossing voor het energiebeheer van gebouwen en infrastructuur, zeg maar. We willen ook blijven focussen op complexe gebouwen en infrastructuurwerken zoals datacentra, hospitalen, sportvoorzieningen of passieve kantoorgebouwen. De notie ‘complex’ heeft zowel betrekking op de bouwkundige structuur van het geheel als op de geïnstalleerde technieken. Tot slot zullen we ons via ons nieuwe dochtbedrijf NOVANTE toeleggen op social engineering en stakeholder management. Dit omvat onderzoek omtrent de manier waarop compensatiebedragen voor de realisatie van grote infrastructuurprojecten het best kunnen worden geïnvesteerd, zodat de samenleving er op lange termijn beter van wordt.

Met welk soort projecten zal Tractebel de wereld de komende jaren verblijden? Kunnen jullie enkele voorbeelden geven? Hein Dirix: Zoals hierboven vermeld, trachten we voortaan zo veel mogelijk uit te gaan van een integrale City of tomorrow-ontwerpmethodologie. Ik denk daarbij spontaan aan een masterplan ter verbetering van de leefbaarheid en de welvaart van een stad in Chili, dat we momenteel volop aan het voorbereiden zijn. We werken bijvoorbeeld ook mee aan de bouw van Kingdom City, een nieuwe stad in Saoedi-Arabië. Hierbij acteren we als consultant omtrent het management van alle facilities en de intelligente technologie die kan worden geïntegreerd. We zijn tevens betrokken bij de bouw van enkele toekomstige voetbaltempels, zoals het Eurostadion in Brussel en diverse stadia in Qatar. Dit omvat uiteraard niet enkel de constructie van het geheel, maar ook de bijhorende mobiliteitsoplossingen en energievoorziening. Een mooi voorbeeld van een ‘complex’ gebouw dat we mogen realiseren is het nieuwe RTBF-gebouw, dat zowel qua lay-out als HVAC, communicatie en onderhoud zeer vooruitstrevend is. Om de bouw en de technische performantie van het geheel te optimaliseren, zullen we het realiseren aan de hand van de BIM-methodiek. Dit zijn stuk voor stuk projecten die onze ambities perfect weerspiegelen: enerzijds in België de nummer 1 worden op het vlak van energie-efficiëntie, complexe gebouwen en mobiliteitsoplossingen, en anderzijds internationaal doordringen tot de absolute top van het infrastructuurwezen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113

the passion to drive doors

TORMAX voldoet aan al uw wensen • Grote verscheidenheid aan aandrijvingen en productie op maat resulteren in kwalitatieve en hoogtechnologische deursystemen • Volledige begeleiding van projectplanning, van productie tot en met de installatie en dat allemaal in eigen beheer • Professionele en gepassioneerde technische adviseurs en installateurs, die rechtstreeks communiceren met de ontwikkelings- en productieafdelingen van de TORMAX groep • Innovatieve oplossingen voor een integrale, intelligente en rendabele deurautomatisering • Gecontroleerde kwaliteit en betrouwbaarheid

Gontrode Heirweg 186, 9090 Melle +32 9 272 72 72 com@tormax.be www.tormax.be

PROFESSIONAL KITCHENS

Wavre Zoning Wavre Nord Avenue Eiffel 8, B-1300 Wavre T +32(0)10 47 12 12 F +32(0)10 47 12 24 E info@sabemaf.be W www.sabemaf.be

Erembodegem Industriezone Zuid III Industrielaan 4, B-9320 Erembodegem T +32(0)53 70 98 07 F +32(0)10 47 12 24 E info@sabemaf.be W www.sabemaf.be

ANTWERPEN | Savanne

Tekst | Sabemaf

Beeld | Sabemaf / Jonas Verhulst/Zoo Antwerpen

AANGENAAM TAFELEN MET ZICHT OP AFRIKAANSE FAUNA Met de 'Savanne' is de Antwerpse Zoo anderhalve hectare uitgebreid. Naast een savanne voor Kaapse buffels omvat deze zone een achttien meter hoge volière, een vijver met diverse watervallen en een 67 meter lange 'grot.'

Het neushoornverblijf uit 1893 onderging een renovatiebeurt en huisvest nu zowat 250 zwarte ibissen, abdimooievaars, toerako’s en andere Afrikaanse vogels, maar er is ook nieuwbouw, in de vorm van het volledig in glas uitgewerkte Savannerestaurant. In dit 2.000 m² grote restaurant met 368 zitplaatsen genieten de bezoekers van een doorkijk van 180 graden op de Savanne en de Egyptische tempel. Er is ook een buitenterras met 310 plaatsen, dat tijdens de winter verwarmd wordt. Sabemaf (Waver) leverde de keukeninfrastructuur voor het restaurant: de self-service, de warme en koude keuken en de vaatwassers. "Het was onze grootste uitdaging om een mooi evenwicht te vinden tussen ergonomie, functionaliteit, look & feel en technieken", blikt commercieel directeur Manu Rubbens terug. "Alle koelmeubelen zijn aangesloten op een koelcentrale. In de self-service zijn de gekoelde vitrines van de dranken ingebouwd in de koelcellen, zodat ze langs de achterkant kunnen worden bijgevuld. Voor de gekoelde vitrines met de koude schotels gebruikten we hetzelfde concept: ze zijn rechtstreeks verbonden met de koude keuken. De ronde meubels voor patisserie en soep zijn zo ontworden dat de horecamedewerkers van de Zoo de restaurantgangers gemakkelijk kunnen bedienen. Dit optimaliseert de flow." Voor de warme maaltijden bepalen de gasten hun keuze aan de kassa. Nadat ze hebben afgerekend, kunnen ze zichzelf bedienen aan het buffet. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 115

VEURNE | woning Debandt

Tekst en Beeld | Duco

BEPROEFD EN COMPLEET VENTILATIEÂ SYSTEEM VOOR WONING DEBANDT Hoe zorg je ervoor dat bewoners te allen tijde verzekerd zijn van een optimale luchtkwaliteit in hun woning en tegelijk geen geluidshinder ondervinden van een natuurlijk ventilatiesysteem? Familie Debandt leverde het antwoord door in haar nieuwbouwwoning in Veurne te opteren voor een totaalconcept van vraaggestuurde natuurlijke ventilatie.

Woning Debandt, een typevoorbeeld van hoe een toekomstgericht pand er dient uit te zien.

116 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

VEURNE | woning Debandt

Een vraaggestuurd natuurlijk ventilatiesysteem zorgt in de woning voor een optimaal binnenklimaat. Anders dan woningen van slechts enkele jaren geleden luidt het strakke en karaktervolle onderkomen van familie Debandt niet enkel op architecturaal vlak een nieuw tijdperk in. Ook qua duurzaamheid is het een typevoorbeeld van hoe een toekomstgericht pand er dient uit te zien, onder meer dankzij het gebruik van een zonneboiler, een hoogwaardig ventilatiesysteem en dikke isolatiepakketten.

SPECIFIEKE EISEN VOOR VENTILATIE Het nastreven van een natuurlijk karakter had van meet af aan prioriteit, ook bij de keuze van het ventilatiesysteem. Door de hoge luchtdichtheid van de woning gold een gezond, comfortabel én energiezuinig binnenklimaat als belangrijkste vereiste, en dit met prominente aandacht voor een optimaal akoestisch comfort. Daarnaast had de bouwheer de uitdrukkelijke wens om vervuilde en/of vochtige lucht in de verschillende ‘vochtige’ ruimtes afzonderlijk af te voeren. In 2014 maakte hij op Batibouw kennis met het DucoTronic Plus System, een vraaggestuurd

natuurlijk ventilatiesysteem dat uiterst gebruiksvriendelijk is qua bediening, plaatsing en onderhoud. Ook de (bijna) geruisloze werking en de mogelijkheid om lucht lokaal af te voeren in maximaal zeven ruimtes vormden twee bijkomende troeven. Het aantrekkelijke kostenplaatje maakte het verhaal compleet.

AANZIENLIJKE ENERGIEBESPARING Centraal in het DucoTronic Plus System staat de DucoBox Focus, een compacte en duurzame afvoerventilator die een bijzonder stille en energiezuinige luchtafvoer garandeert, waar en wanneer nodig én in de juiste hoeveelheid. De geïntegreerde CO2- en vochtregelkleppen openen en sluiten zich automatisch naargelang de ventilatiebehoefte. Zo wordt er bijvoorbeeld tijdens piekmomenten bij het douchen een signaal doorgestuurd naar de DucoBox Focus, waardoor deze zal optoeren en vochtige lucht afvoeren. De afvoerbox voorkomt dus onnodige luchtafzuiging, wat dan ook resulteert in een aanzienlijke energiebesparing. Daarnaast implementeerde Duco esthetische afvoerventielen

en een bedieningsschakelaar (230 V). Op die manier kunnen de bewoners nog altijd zelf de ventilatie in de gewenste stand aansturen. Dit voor maximaal vijftien minuten, waarna de DucoBox Focus overschakelt op de automatische stand. De ‘uit huis’-modus is een extra functie die familie Debandt naar waarde weet te schatten, want zelfs bij langdurige afwezigheid wordt er op een minimaal niveau geventileerd.

CO2-GESTUURDE TOEVOERROOSTERS Voor de toevoer van verse lucht in de woonkamer werd er in nauw overleg tussen de bewoners en Duco gekozen voor de ClimaTop 60. Per ruimte wordt de juiste hoeveelheid verse lucht exact bepaald op basis van CO2-metingen. Dankzij deze metingen wordt het rooster automatisch verder geopend of gesloten en wordt de afvoer hierop afgestemd, zodat de afvoerventilator niet meer elektriciteit verbruikt dan nodig. En door de interne warmtestrip, die voorzien is om de buitenlucht voor te verwarmen, is het binnenshuis steeds aangenaam vertoeven. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117

FAÇADE FASCINATION.

Karma House student accomodation, London | ALUCOBOND® Anodized Look C32 + spectra Sahara Crystal | Architect: HTA design | © Richard Gooding ALUCOBOND® aluminium composiet platen bieden door hun verwerkingsmogelijkheden een grote architectonische vrijheid. 3A Composites GmbH Alusingenplatz 1 78224 Singen, Duitsland Tel +32 471 42 23 22 luc.ameys@3AComposites.com www.alucobond.com

Raadgevend Ingenieurs

Jules Cockxstraat 8-10 B-1160 Brussel www.mrengineering.be

Technische uitrustingen gebouwen

+32 2 421 79 10

Ballaarstraat 69-71

B-2018 Antwerpen +32 3 259 05 80 info@mrengineering.be

BEDRIJFSPRESENTATIE | All-Connects

Tekst | Arne Vansteenkiste

Beeld | All-Connects

EEN ROLSTOEL- EN MILIEU VRIENDELIJK BEDRIJFSGEBOUW Energiebewust bouwen doet al langer zijn intrede in de utiliteitsbouw. Bijvoorbeeld in Kontich, waar een industrieel pand met winkelruimtes, kantoren en ateliers gebruikmaakt van warmtepompen om 2.500 vierkante meter oppervlakte te verwarmen en te koelen. All-Connects en Trapmann zijn sinds kort trotse buren. De zusterbedrijven huizen voortaan samen in een gloednieuw gebouw in Kontich. De uitvoering en de architectuur van hun nieuwe hoofdkantoor staat volledig in het teken van hun businesssector, en die is behoorlijk specifiek. Zo past Trapmann voertuigen op maat aan voor personen met een beperking en is All-Connects gespecialiseerd in volgsystemen voor bedrijfswagens. Met name door de aanwezigheid van het eerste bedrijf is het volledige gebouw rolstoeltoegankelijk. “Onze klanten komen geregeld langs om

afstellingen en afmetingen te testen. Daarom moet ook het atelier volledig bereikbaar zijn voor rolstoelgebruikers”, vertelt bouwheer Christophe Minne.

KLEIGROND Het industriële gebouw is vooraan opgebouwd met betonpanelen en grote glaspartijen. Voor de achterliggende atelierruimte werd gebruikgemaakt van staalbouw en sandwichpanelen. Martens Constructies, dat zich al sinds 1977 toespitst op industriële bouwprojecten in eigen beheer, stond in voor de ruwbouw. Van

voorbereiding tot de productie van de verschillende elementen en het plaatsen van de constructie: met eigen engineering, prefabricage en montage gebeurde alles door dezelfde hoofdaannemer. Onder meer de zachte kleigrond zorgde hier voor extra uitdagingen op het vlak van stabiliteit. Met kalkinspuitingen en paalfunderingen werden die getackeld.

NIEUWSTE TECHNIEKEN De vrij traditionele bouwtechniek verrast met een uitstekend binnenklimaat. Zomer of winter, de temperatuur is in beide delen nagenoeg constant. “In plaats van gasbranders of grote luchtblazers kozen we in het atelier voor vloerverwarming. Onze techniekers liggen vaak onder een wagen voor montage. De vloerverwarming maakt het voor hen aangenaam”, ›

Met kalkinspuitingen en paalfunderingen werd de zachte kleigrond bouwklaar gemaakt.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 119

Sign & Facade gaat voor totaaloplossingen. Wij bieden zowel gevelbekleding als lichtreclame aan en zijn daarmee uniek op de markt. Slechts ĂŠĂŠn aanspreekpunt voor al uw projecten in gevel en licht.

Herrestraat 29 3294 Molenstede-Diest T +32 13 35 01 00 info@sign-facade.be

sign-facade.be

BEDRIJFSPRESENTATIE | All-Connects

verklaart bouwheer Christophe. Het nieuwe bedrijfsgebouw is uitgerust met de nieuwste technieken. Zo staat een warmtepomp in voor de verwarming. “Er zijn acht boringen van 150 meter diep.” Een reservegasketel schiet in actie als de buitentemperaturen dalen tot 0 °C. “De gasketel hebben we nog niet nodig gehad”, lacht Christophe. In de zomer wordt koel water door de vloerverwarming gestuwd voor een verfrissende temperatuur. Daarnaast is er in elke ruimte ledverlichting aanwezig, aangestuurd door KNX-aanwezigheidsen -bewegingssensoren. Er is haast geen enkele schakelaar aanwezig.

MOBIEL INGERICHTE WERKPOSTEN Het ontwerp van de nieuwe hoofdkantoren is van LV-architecten. “Die samenwerking verliep erg vlot. Dagelijks stonden we in contact. Het team volgde ook alles op”, vertelt Christophe die de eindbeslissing nam voor de keuze van de aannemers, op voorspraak van LV-architecten. Om ook tegemoet te komen aan eventuele toekomstige eisen, zijn in de atelierruimte alle werkposten relatief mobiel ingericht met behulp van sandwichpanelen. Zo kunnen de lokalen voor metaalof houtbewerking in functie van drukte of expansie verplaatst of uitgebreid worden. LV-architecten groeide vanuit de particuliere woningbouw. Vandaag behoren ook openbare gebouwen, kantoren en kmo-eenheden tot de corebusiness. ❚

Het volledige gebouw is rolstoeltoegankelijk, van demoruimte tot atelier.

'Onze techniekers liggen vaak onder een wagen voor montage. De vloerverwarming maakt het voor hen aangenaam'

TECHNISCHE FICHE Bouwheer All-Connects (Christophe en Philippe Minne, Kontich) Architect LV-Architecten (Wuustwezel) Hoofdaannemer Martens Constructies (Hoogstraten)

Participanten aan het woord ELEKTRICITEIT VOCHTEN – ELEKTRICITEIT, TOEGANGSCONTROLE, BEVEILIGING EN DOMOTICA Bij All Connects werd de hoogste afwerkingsgraad nagestreefd, ook in de productieruimtes. Vandaar dat zelfs het eisenpakket voor de elektrische installateur erg hoog lag. Kurt Vochten van Elektriciteit Vochten uit Merksem ging de uitdaging aan: “De bouwheer wilde alle mogelijke vergetelheden van een werknemer bij het betreden of verlaten van het gebouw, en zelfs tijdens zijn werkzaamheden, uitsluiten. Vandaar dat wij zowel een toegangscontrole-, beveiliging- als domoticasysteem hebben geïmplementeerd en deze bovendien ook nog eens met elkaar hebben geïntegreerd. Wanneer de laatste persoon het pand verlaat, dooft alle verlichting, vallen de productiemachines zonder spanning ...”. Daarnaast zorgde Elektriciteit Vochten voor alle bekabeling en gewone elektriciteitswerken. Tevens implementeerde de onderneming ledverlichting in het hele gebouw. Kurt Vochten: “In de productie gebruikten we de ledlijnsystemen van Philips. Deze hebben een terugverdientijd van minder dan vier jaar. Om een optimaal resultaat te behalen, werden de kantoren en productie van aanwezigheidsdetectoren voorzien.” Elektriciteit Vochten werd eind jaren 60 opgericht door René Vochten. Intussen is de zaak in handen van de tweede generatie en telt ze achttien medewerkers. De firma profileert zich als elektrisch installateur in de brede zin van het woord, en dit voornamelijk in de tertiaire sector.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121

MOLENBEEK | GBS De Knipoog ONDERWIJS

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Urban Platform

PASSIEFBOUWSCHOOL MET EEN GROEN TINTJE Sinds vorig jaar kunnen vierhonderd Nederlandstalige leerlingen van het kleuter- en lager onderwijs uit Sint-Jans-Molenbeek naar GBS De Knipoog. Op zich is het al een unicum dat er een volledig nieuwe school gecreëerd wordt. Maar deze onderwijsinstelling is ook een toonbeeld van duurzaamheid. Ze werd immers gebouwd volgens passiefhuisstandaard en met een maximum aan groene ruimtes. GBS De Knipoog werd gebouwd op een publiek terrein van 3.850m², waar bewoners voorheen moestuintjes hadden. Architecte Céline Sauvage van Urban Platform: “Om een maximum aan groene ruimtes te vrijwaren, kozen we voor een compact en eenvoudig ontwerp. Het gebouw bestaat uit drie lagen, met een semiondergrondse sportzaal en gemeenschappelijke ruimtes op het gelijkvloers. De sectie van de kleuters bevindt zich op de eerste verdieping, gescheiden van de lagere school die op de tweede verdieping werd ondergebracht. De structuur is op zo’n manier ontworpen dat functionele en structurele wijzigingen op termijn eenvoudig te verwezenlijken zijn.”

122 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

GROEN ALS KLOPPEND HART VAN DE SITE Doordat slechts de helft van het terrein bebouwd werd, kon de doorgang voor de voetgangers doorheen de site behouden worden. Architecte Céline Sauvage: “Op die manier konden we ook de toegang van de omwonenden tot het openbaar vervoer en de commerciële zone vergemakkelijken. We konden eveneens een deel van de bestaande moestuinen behouden. Deze zijn intussen omgevormd tot gemeenschappelijke tuinen met een didactisch doel. De rest van de groene ruimtes is aangelegd als publieke tuin en fungeert als een ontmoetingsplaats die de sociale cohesie van de wijk moet bevorderen.”

MOLENBEEK | GBS De Knipoog ONDERWIJS

ECOLOGIE, ECONOMIE EN SOCIALE ONTWIKKELING Het schoolgebouw bestaat uit een betonconstructie die voornamelijk met buitenbepleistering op isolatie is afgewerkt. Een systeem van zonweringslamellen speelt hierbij een kleurrijk rol. “Belangrijk is dat dit passiefbouwproject de drie pijlers van duurzaamheid integreert: ecologie, economie en sociale ontwikkeling”, besluit Céline Sauvage. ❚

Steengoed in Geluidsabsorptie! Soundblox: akoestische betonblokken voor binnen- en buitentoepassingen

Participanten aan het woord SOUNDLESS ACOUSTICS – OPTIMALE AKOESTIEK Het creëren van een prettige leer- en speelomgeving liep als een rode draad doorheen het ontwerp van de GBS De Knipoog Sint-Jans-Molenbeek. Vandaar dat er grote aandacht aan akoestiek werd besteed. Om het geluidscomfort in de klaslokalen te optimaliseren, zijn ongeveer 850 m² akoestische Soundblox-betonblokken en bijhorende zichtblokken geplaatst. Dankzij het hoge absorberende vermogen van deze oplossing wordt de nagalm in de ruimte gereduceerd. De Soundblox zijn geleverd door Soundless Acoustics Intl uit het Nederlandse Amstelveen. Zaakvoerder Eugénie van der Kleij: “Een slecht akoestisch klimaat beïnvloedt in hoge mate de verstaanbaarheid van de leerkrachten en het concentratievermogen van de leerlingen. Het is wetenschappelijk aangetoond dat een slecht akoestisch klimaat in een ruimte resulteert in gedragsproblemen, vermoeidheid, ziekteverzuim, concentratieproblemen, een verminderde motivatie en een afname van het denkniveau.” Soundless Acoustics leverde de ‘Soundblox’ intussen voor diverse scholen binnen het Scholen Van Morgen-programma.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Gemeente Sint-Jans-Molenbeek Architect Urban Platform (Brussel) Hoofdaannemer Ondernemingen Jacques Delens (Watermaal-

www.soundlessacoustics.com

Bosvoorde)

De Warren 6 - 1187 LL Amstelveen - +31 (0) 203697050

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 123

TURNHOUT | De Talentenschool ONDERWIJS

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Anders Vranken

Er werd gekozen voor een langgerekt volume met ‘inhammen’ aan de kant van de bestaande speelplaats.

SCHOOL VAN MORGEN VOOR DE KOKS EN HOTELIERS VAN MORGEN Ook Turnhout telt nu een ‘School van Morgen’, want op de Boomgaard-campus werd onlangs een nieuwe hotelschool volgens het principe van ‘passief bouwen’ neergepoot. Deze nieuwe vleugel kenmerkt zich door een sobere en functionele architectuur met een herkenbare en uitnodigende gevel. De nieuwe hotelschool, die aan de secundaire school werd aangebouwd, is een rechthoekige vleugel van 26 x 80 meter met drie bouwlagen. Architect Christian De Haas van De Bouwerij: “We kozen voor een langgerekt volume met ‘inhammen’ aan de kant van de bestaande speelplaats, waar een meer besloten terras en de inkom van het restaurant gesitueerd zijn. Op de kop van het gebouw, aan de straatzijde van het gelijkvloers, is de gevel volledig ingenomen door de professionele keukens en voorzien van een inoxbekleding. Op die manier wordt het belangrijkste deel van het pedagogische project letterlijk geëtaleerd als een visueel actief visitekaartje.” De eerste en tweede verdieping zijn ietwat teruggetrokken aan de kant van de speelplaats om een ruimtelijke overgang met de open ruimte te creëren. Centraal in de schikking van de functies op de eerste en tweede verdieping staan de begrippen ‘open leercentrum’ en ‘agora’, die als kernbegrippen in het pedagogische programma zijn opgenomen. Een passerelle tussen de nieuwe vleugel en het bestaande gebouw zorgt op de verdiepingen voor de ruimtelijke en functionele verbinding. Deze eyecatcher markeert ook de hoofdingang van het nieuwe gebouw en de bestaande speelplaats. 124 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

PASSIEF GEBOUW De vleugel bestaat uit een betonconstructie, aangekleed met gevelsteen en volkernpanelen. Het is een passief gebouw, wat onder meer betekent dat de nettoenergiebehoefte voor verwarming minder dan 15kWh/m² per jaar bedraagt en dat er een maximaal E-peil van E55 is. Om de passiefstaat te realiseren, werd het gebouw

'De grootste uitdaging bestond erin de talrijke ventilatiekanalen en dakdoorvoeren te combineren met passiefbouw'

TURNHOUT | De Talentenschool ONDERWIJS

Een passerelle tussen de nieuwe vleugel en het bestaande gebouw zorgt op de verdiepingen voor de ruimtelijke en functionele verbinding.

ontworpen als een compact volume, met een isolatieschil van 20 cm PUR. De luchtdichtheid werd gerealiseerd met behulp van een gespoten rubber aan de buitenzijde van de dragende constructie. Om mogelijke oververhitting op een eenvoudige manier te voorkomen en het gebruik van mechanische screens te beperken, werden de meeste lokalen noord-zuidelijk georiënteerd.

'De nieuwe hotelschool, die aan de secundaire school werd aangebouwd, is een rechthoekige vleugel met drie bouwlagen' VAN A TOT Z Het project werd gerealiseerd door B&R Bouwgroep uit Arendonk, die intussen zeventien gespecialiseerde ondernemingen overkoepelt en meer dan zeshonderd medewerkers telt. Algemeen directeur Sam Daems: “We profileren ons als een onestop-shoporganisatie. Dit betekent dat we onze opdrachtgevers adviseren en van a tot z begeleiden. Hierbij gaan we voor een combinatie van excellente organisatie en uitzonderlijke klantenrelaties, met innovatie, communicatie en synergieën als speerpunten van onze activiteit. Bij het project van deze hotelschool waren we verantwoordelijk voor de totale aanneming, inclusief omgevingsaanleg. De ruwbouw hebben we met ons eigen team uitgevoerd, terwijl de technieken en afwerking in handen van onderaannemers gegeven werd. De grootste uitdaging in deze opdracht bestond erin een ‘hotelschool’ in passiefbouw te realiseren. Want zo’n school heeft natuurlijk veel ventielatiekanalen en dus ook dakdoorvoeren omwille van de talrijke dampkappen in haar keukens. Het was trouwens de eerste passiefbouw die dochterfirma Hooyberghs op haar naam schreef, en dit dan ook nog eens voor Scholen van Morgen. Vandaar dat dit een uitermate belangrijk project was, dat we echter naar ieders tevredenheid tot een goed einde hebben gebracht.” ❚

Participanten aan het woord PETER MOESKOPS – ALUMINIUM SCHRIJNWERK De Talentenschool koos ervoor om alle ramen en buitendeuren in aluminium te laten uitvoeren. Deze werden geplaatst door Peter Moeskops, een bvba uit Ravels die alles in eigen atelier produceert. Medewerker Jelle Moeskops: “Onze geschiedenis startte eind jaren negentig met de eenmanszaak die mijn vader opstartte na jarenlang in de sector te hebben gewerkt. Intussen telt de firma negen personeelsleden en specialiseren we ons in het produceren en plaatsen van aluminium ramen, deuren, schuifdeuren en gordijngevels. Dit zowel in privéwoningen als in appartementscomplexen, scholen, handelsruimtes ... Onze belangrijkste troef is de flexibiliteit die we aanbieden. Door onze eigen productie en plaatsingsploegen zijn we immers van niemand afhankelijk. Daarnaast hanteren we een concurrentiële prijs en bestaat ons team uit mensen die al jarenlang bij ons werken, perfect op elkaar zijn ingespeeld en heel goed beseffen welk eindresultaat we beogen.” Intussen heeft Peter Moeskops al een mooie referentielijst opgebouwd, waaronder de Mercedes Garage in Turnhout, de Edugo Arena in Oostakker, Dijledal (dertig sociale woningen en handelsruimte) in Leuven, Fase 2 van Stuyvenberg in Hoboken, twintig woningen in Zonhoven ... En nu is daar dus ook De Talentenschool bijgekomen. Jelle Moeskops: “De hoofdaannemer koos voor ons omdat we al meermaals tot onze grote tevredenheid met elkaar hebben samengewerkt. In totaal plaatsten we 124 ramen en deuren met profielen voor passiefbouw en driedubbele beglazing. Daarnaast hebben we enkele screens en een vijftigtal raammotoren geïnstalleerd. De grootste uitdaging lag in de luchtdichte afwerking, want in een passief gebouw vormt het schrijnwerk altijd de achillespees. Een minutieuze plaatsing in combinatie met de beste materiaalkwaliteit is de enige manier om de opdracht tot een goed einde te brengen. De Talentenschool is voor ons dan ook een project waarmee we bewijzen dat we de trein van passief bouwen niet gemist hebben!”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125

HEIST OP-DEN-BERG | Koninklijk Technisch Atheneum ONDERWIJS

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Architektenburo Jef Van Oevelen

KTA- LEERLINGEN HEIST-OP-DEN-BERG KRIJGEN LES IN RUIMTELIJKE ORDENING Het optrekken van een nieuwbouw heeft het Koninklijk Technisch Atheneum (KTA) in Heist op-den-Berg de gewenste samenhang bezorgd. Een uitgekiende combinatie van oud en nieuw verbeterde ook de samenhang en de functionaliteit van de gebouwen, lokalen en open ruimtes. Het KTA deelt de campus Hof Van Riemen met Kinderdagverblijf 't Riemenhofje, een GO!-basisschool, een centrum voor deeltijds en één voor volwassenenonderwijs. Zoals bij veel schoolgebouwen was er in de loop der jaren nogal wat bijgebouwd en verbouwd. Naast een modernisering drong zich ook een rationalisering op. GO!, de inrichtende macht van het gemeenschapsonderwijs, schreef via de Vlaamse Bouwmeester een wedstrijd uit voor een DBFM-project. Met hun voorstel haalden Architektenburo Jef Van Oevelen en bouwbedrijf Reynders, onderdeel van de Eiffagegroep, de opdracht binnen.

SCHRAPPEN EN AANVULLEN Jef Van Oevelen schrapte de bijgebouwen, maar liet het hoofdgebouw intact en combineerde het met een nieuwbouw. "De bestaande beton- en baksteenarchitectuur is hier sterk aanwezig en heeft ook een duidelijke eigenheid", zegt de architect. "Maar de ruimtelijke ordening op de site was helemaal zoek. Door de nieuwbouw in een L-vorm op het bestaande gebouw te oriënteren en ze aan de derde zijde met een stalen passerelle te verbinden, creëerden we een nieuwe, afgeschermde, vierkante

126 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

speelplaats. Dankzij de passerelle volstaat ook de bestaande lift voor beide volumes samen." De linkerkant van het terrein en de nieuwbouw is gereserveerd voor alle logistieke diensten. Alle leveringen kunnen voortaan langs deze kant plaatsvinden, zodat dit verkeer de speelplaats, noch de routes van de leerlingen verstoort.

GLAZEN UITBOUW De gevel van de nieuwbouw is afgewerkt met baksteenmetselwerk, naar analogie met de bestaande volumes. Alleen aan de kopzijde is hij afgewerkt met vezelcementplaten. Langs de Boudewijnlaan is wel een glazen uitbouw aangebracht. "Die moet als een soort uithangbord fungeren. Langs deze straat hebben we ook de parkeerruimte voor de schoolbussen ingetekend. Naast de bestaande speelplaats hebben we een nieuwe ruime fietsenstalling geplaatst, zodat fietsende en bromfietsende leerlingen niet langer de speelplaats moeten kruisen." Van Oevelen onderstreept het belang van de open ruimte aan de straatzijde. "Het is de pleisterplaats voor leerlingen die voor of na schooltijd nog even willen rondhangen, niet in de school zelf en ook niet in het verkeer."

HEIST OP-DEN-BERG | Koninklijk Technisch Atheneum ONDERWIJS

' De ruimtelijke ordening op de site was helemaal zoek' GEFASEERDE BOUW- EN SLOOPWERKEN De gevel van de nieuwbouw is afgewerkt met baksteenmetselwerk, naar analogie met de bestaande volumes.

"De oude gebouwen waren relatief diep gefundeerd. Dit bracht met zich mee dat we ook de nieuwbouw diep moesten funderen, op onaangeroerde grond. Toch kostte de afbraak van de bestaande paviljoentjes ons niet veel moeite. Het waren houten gebouwen. Er zat wel wat asbest in, zoals in bijna alle oude gebouwen. Het verwijderen daarvan is een delicate aangelegenheid, daarom hebben we hiervoor een beroep gedaan op een onderaannemer met de nodige kwalificaties en attesten. We moesten er wel op letten dat we eerst alleen die paviljoentjes afbraken waar de nieuwbouw moest komen. De andere konden we pas slopen zodra de nieuwbouw er stond, omdat ze nog in gebruik waren als leslokalen." ❚

Participanten aan het woord MERFORD SPECIAL DOORS – AKOESTISCH GEÏSOLEERDE DEUREN

Door de nieuwbouw in een L-vorm op het bestaande gebouw te oriënteren en ze aan de derde zijde met een stalen passerelle te verbinden, creëerde de architect een nieuwe, afgeschermde, vierkante speelplaats.

Merford Special Doors België (Mechelen), onderdeel van de Merford groep NL, leverde en plaatste de akoestisch geïsoleerde deuren voor de technische ruimtes en ateliers. "Onze deuren type MN41", preciseert account manager voor België Gerd Buelens. "Deze deuren zijn uitgerust met een vluchtfunctie, zodat bij nood altijd een snelle evacuatie mogelijk is. De geluidsisolatie is van belang, omdat ze ervoor zorgt dat lawaai de mensen in de lokalen en de buitenomgeving niet kan storen." Buelens wijst erop dat akoestisch geïsoleerde deuren het speerpunt van het deurenassortiment vormen. "Dertig jaar geleden lagen ze aan de basis van het ontstaan van Merfords deurendivisie. In het KTA moesten ze ook in het gevelbeeld passen. Er lag dan ook een sterke focus op het lakwerk en op de inbouwsituatie." Merford Special Doors levert totaaloplossingen voor situaties met speciale eisen voor deuren en roosters, bijvoorbeeld op het vlak van geluidsisolatie, branden explosieweerstand, inbraak- en kogelwerendheid en ventilatie. Bij Merford Special Doors, dat al tien jaar actief is in België, werken ongeveer veertig mensen, bij de hele Merford-groep 180. Recente ontwikkelingen zijn de uitbreiding van het assortiment met diverse types brandwerende deuren, zoals roldeuren en overheaddeuren, en een uitbreiding van het assortiment met akoestische geïsoleerde, brandwerende houten deuren. "Onlangs hebben we ook Alrema overgenomen. Dit bedrijf maakt deuren en ramen met slanke profielen en veel glas. Daarmee kunnen we perfect inspelen op de vragen van Scholen van Morgen."

Deze maand nemen circa zeshonderd leerlingen van het KTA hun nieuwe schoolgebouw in gebruik. "De opdracht was een totaalproject, dat naast de bouwwerken ook een dertigjarige onderhoudsperiode inhield. Het meest ongewone was dat de werken hier ook de inrichting van de praktijklokalen omvatte, tot en met het plaatsen van de lasinfrastructuur", blikt projectleider Jeroen Smeets van hoofdaannemer Reynders terug.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127

architektenburo jef van oevelen bvba

HOFSTADE | 't Hofje ONDERWIJS

Tekst en Beeld | Deschacht

SPECIFIEKE ROOFING GARANDEERT WATERDICHTE KLASSEN IN SCHOLEN VAN MORGEN Op vrijdag 16 oktober 2015 werd de eerste steen gelegd van de nieuwbouw van stedelijke basisschool ’t Hofje aan de Zijpstraat in Hofstade, een project dat kadert in het programma ‘Scholen van Morgen’. Het gaat deels om renovatie en deels om nieuwbouw. De Supergum Plus-roofing zorgt ervoor dat het plat dak van het nieuwbouwgedeelte uitstekend afgedicht is. In het groene Hofstade, nabij Aalst, wordt momenteel het scholencomplex SBS ’t Hofje onder handen genomen. De stad Aalst besliste immers in 2011 om toe te treden tot het DBFM-programma van de nv ‘Scholen van Morgen’, een publiek-private samenwerking van de Vlaamse overheid die een inhaalbeweging in de scholenbouw mogelijk maakt. De vennootschap staat in voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het dertigjarig onderhoud van de nieuwe schoolgebouwen. Het nieuw te bouwen deel van de school is in handen van de tijdelijke handelsvennootschap Reynders B&I –Antwerpse Bouwwerken – Valens. Tom Declercq, werfleider van Antwerpse Bouwwerken: “De schoolgebouwen van ’t Hofje waren ruim honderdvijftig jaar oud en niet meer aangepast aan de huidige noden en behoeften. De nieuwbouw voorziet plaats voor achttien klassen, een mooie sportzaal, een ruime keuken, een aangepaste opvangruimte en een groene, veilige speelplaats. Ook de renovatie van twee bestaande gebouwen die in het nieuwe project worden geïntegreerd nemen we voor onze rekening.”

EERSTE IN RIJ In tegenstelling tot Lumco kent Antwerpse Bouwwerken Deschacht al langer – het rekent immers al jaren op Deschacht als leverancier. Tom Declercq zegt waar het op staat: “Bij iedere werf is Deschacht een leverancier die ik als eerste contacteer. Ze zorgen voor een correcte begeleiding doorheen het traject, een goede opvolging, vlotte bestelling en levering volgens de gemaakte afspraken. Bovendien zijn de vertegenwoordigers altijd bereikbaar in geval van vragen of problemen. Voor dit project loopt alles opnieuw op wieltjes. We hebben onder meer rioleringsmaterialen, spouwen dakisolatie en dakdichting besteld. De ruwbouwwerken zijn zo goed als klaar, de dakdichting is ook bijna rond, we zijn begonnen met de technieken en het plaatsen van de binnenwanden. Voor het bouwverlof is het buitenschrijnwerk nog geplaatst en erna zijn we gestart met PUR en chape in het gebouw zelf. Ook de aanleg van de buitenriolering en de speelplaats staan nog op de agenda.” ❚

WATERDICHTE GARANTIE Specifiek voor de afwerking van het plat dak werd gekozen voor de Supergum Plus-roofing, een privatelabelproduct van Deschacht. Stephan Tuytschaever van Lumco, specialist in platte en hellende daken: “Supergum Plus doet dienst als bovenlaag voor het waterdicht maken van platte daken. Het verschil met de gewone Supergum is dat Supergum Plus een ATG-keuring heeft (12/2906). Dat maakt het geschikt voor grote werven zoals deze, waar de producten aan specifieke normen en wetgevingen moeten voldoen. Superuno, het dampscherm, is dan weer BENOR-gekeurd. Het is de eerste keer dat we samenwerken met Deschacht en materialen bij hen bestellen. Maar sinds dit project is opgestart, zijn er al twee andere werven bij gekomen. We ervaren de samenwerking dan ook als heel positief voor beide partijen.” Als alles volgens plan verloopt, wordt het gebouw eind december 2016 opgeleverd en zal de school in het voorjaar van 2017 in gebruik kunnen worden genomen. De bouwkost van het project, inclusief btw, bedraagt 6,4 miljoen euro. Daarnaast is er een jaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding inclusief de onderhoudskost.

De ATG-gekeurde Supergum Plus-roofing doet dienst als bovenlaag voor het waterdicht maken van platte daken.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 129

Building Works

w w w. d e ny s . c o m

LEUVEN | Flint ONDERWIJS

Tekst | Koen Mortelmans

COMFORTABELE STEKKEN

VOOR LEUVENSE STUDENTEN In hartje Leuven is onlangs een nieuw gebouw met 205 studentenverblijven opgetrokken. 'De Flint', zoals het complex heet, dankt zijn naam aan zijn adres, langs de Frederik Lintsstraat. Het ontwerp voorziet in een expressief gevelbeeld met een geïntegreerd ruitvormig patroon. "We hebben de richtlijnen inzake studentenhuisvesting van de universiteit gevolgd", vertelt architect Kiri Vivathanavej, zaakvoerder van Comodo Architecten. "Daarom is het gebouw opgedeeld in leefunits met tien tot vijftien studentenka-

mers, met telkens een gemeenschappelijke living en keuken." Comodo schakelde de units rondom een centrale patio. De terrassen geven uit op die patio. Daarmee zorgden de architecten ervoor dat de omwonenden weinig tot geen last kunnen ondervinden van eventuele geluidshinder.

DIVERSITEIT Twee inkomhallen met traphal bieden elk toegang twee leefunits per verdieping. "In totaal zijn er 205 kamers, waarvan 187 met eigen sanitair. Drie units hebben enkel gemeenschappelijk sanitair. Dit diversifieert het aanbod. Op de topverdieping krijgt een inwonende conciërge een appartement en zijn er zeventien studio's opgetrokken." Behalve de studio's – met dubbel bed – en het appartement gaat het om eenpersoonskamers. Al leert de geschiedenis dat studenten dit concept, niet alleen in Leuven, creatief kunnen invullen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 131

Liften en roltrappen

Verleent service volledig naar uw wens Van elke 10 nieuwe liften die in Europa worden geïnstalleerd, is er één van Orona. Wereldwijd zijn er 250.000 liften met Orona-technologie. Eerste liftfabrikant ter wereld met certificaat voor milieuvriendelijk ontwerpen (ISO 14006).

Dezelfde professionals, nieuwe naam.

ELECTRO CORBEELS

www.coopman.orona.be

de vakman voor uw comfort

Coopman Orona Hoofdzetel : Mannebeekstraat 3, 8790 Waregem Tel +32 56 358 580

Alg. elektriciteitswerken

Brussel : Tel +32 2 569 62 49

Ook alle kleine herstellingen

Antwerpen : Tel +32 3 501 35 54 info@coopman.orona.be

Bordenbouw Industrie - privé - signalisatie laag- & hoogspanning telefonie aarding - domotica

Ook verkoop van alle elektrisch materiaal

PEETERS & ZONEN NV Uw vakman sinds 1945 Verwarming Sanitair Airco Luchtbehandeling Warmtepompen

Industrieterrein Kanaal Noord 1423 3960 Bree tel. 089 46 13 24 fax 089 46 80 61 info@peeterscv.be www.peeterscv.be

peeters&zoon.indd 1

23/06/16 13:53

Leuvensebaan 78 - 3220 Holsbeek Tel. 016/23.87.11 - Fax 016/22.10.14 E-mail : info@corbeels.be

www.corbeels.be

LEUVEN | Flint ONDERWIJS

‘Uitgekiend gevelmetselwerk vergde veel aandacht en nauwkeurigheid van de bouwvakkers’ De studenten kunnen de ramen, die tot op de vloer doorlopen, volledig openen. Als valbeveiliging is er een glazen borstwering. "We hebben de ramen gelijkgetrokken met het binnenspouwblad. Hierdoor liggen ze erg diep in het gevelvlak. Samen met de aluminium raamkaders geeft dit een expressief gevelbeeld."

GEVELTEKENING Bouwtechnisch is De Flint een traditionele structuur in beton en silicaatstenen.

Het gevelmetselwerk heeft de bouwvakkers van hoofdaannemer Denys echter heel wat zweet gekost en meer tijd dan verwacht. Projectleider Ken Smet is wel erg tevreden over het resultaat. "Het gebruik van twee types baksteen, een gladde en een ruwe, zorgt samen met het ruitvormige patroon voor een mooi uitzicht, dat verandert naargelang de lichtinval. Hiervoor moesten we wel het metselverband om de andere laag laten verspringen." Bepalend voor het geveluitzicht is ook de afscherming van de fietsenstalling met een wand in cortenstaal. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 133

LEUVEN | Flint ONDERWIJS

"Het optrekken van de draagstructuur – met betonnen kolommen, silicaatsteen en breedplaatvloeren – verliep dan weer eerder routineus", blikt Smet terug. "Dat klinkt sober, maar de binnenafwerking oogt wel speels, vooral dankzij het gebruik van tegels met verschillende kleuren." De ondergrondse parkeergarage biedt ruimte aan 66 wagens. Daarmee blijft de lokale parkeergelegenheid op peil, want voor de bouwwerken van start gingen was het terrein in gebruik als parking. "We mogen de bestaande inrit van het aanpalende OCMW-gebouw delen, zodat er op het eigen perceel geen autoverkeer nodig is", aldus de architect. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheren Ion (Waregem) en Immobel (vroeger Allfin, Brussel)

Architect

Comodo Architecten (Leuven)

Hoofdaannemer

THV Denys (Wondelgem) en Louis Dewaele (Brussel)

Participanten aan het woord COOPMAN ORONA – PERSONENLIFTEN

Het gebruik van twee types gevelbaksteen zorgt voor een subtiel licht- en lijnenspel.

Participanten aan het woord ELECTRO CORBEELS – ELEKTRICITEIT, ELEKTRONICA EN BRANDDETECTIE Electro Corbeels (Holsbeek) stond in De Flint in voor de uitvoering van de elektriciteitswerken, met inbegrip van de verlichting, de veiligheidsverlichting annex signalisatie, de parlofonie, de databekabeling en -kasten, de telecom, de video- en geluidsdistributie en de branddetectie. "We installeerden ook de PV-panelen voor lokale elektriciteitsproductie met zonneenergie", zegt afgevaardigd bestuurder Fanny Corbeels. Dat is samen een groot aantal gespecialiseerde klussen, maar volgens Corbeels was het geen uitzonderlijke opdracht. "We realiseerden al dikwijls zulke werken. In dit geval hebben we er vier tot zes van onze dertig medewerkers ingezet, van oktober 2015 tot augustus 2016. De Flint is voor ons een mooie referentie, omdat het in onze eigen kernregio staat." Andere opvallende regionale referenties zijn de vestiging van De Lijn in Tielt-Winge, de afdeling nucleaire geneeskunde van het UZ in Leuven en de nieuwbouw van woonzorgcentum Onze-Lieve Vrouw in Erps-Kwerps. Electro Corbeels viert dit jaar zijn 71ste verjaardag. Het is een familiebedrijf, waar intussen de vierde generatie aan het werk is.

134 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

In De Flint werden drie personenliften met telkens zeven stopplaatsen geïnstalleerd. De bouwheer deed daarvoor een beroep op Coopman Orona uit Waregem, een bedrijf dat diverse oplossingen aanbiedt om verdiepingen in gebouwen toegankelijk te maken. De firma telt tweehonderd personeelsleden die in vier afdelingen werken: nieuwe installaties, service, modernisatie en comfortlift (trapliften en hefplateaus). Naast de installatie zorgt Coopman Orona ook voor het onderhoud en de service van deze oplossingen. De liften in De Flint hebben een hefvermogen van 630 kilogram of acht personen. De kooien zijn afgewerkt met neocompact-panelen van 8 mm, een erg solide wandafwerking in volkern materiaal. Er werd gekozen voor uitvoeringen zonder machinekamer (kortweg MRL). De aandrijving gebeurt door middel van een energiezuinige motor en de snelheid bedraagt 1 m/s. Een frequentieregeling zorgt voor een soepel ritverloop en houdt eveneens het elektriciteitsverbruik onder controle.

CENTRALE VERWARMING PEETERS – HVAC Dat studentenkoten heel wat HVAC vereisen, is evident. Bij De Flint werden al deze werken door Centrale Verwarming Peeters uit Bree gerealiseerd. Deze firma, die in 1945 werd opgericht, telt intussen 48 werknemers en specialiseert zich in verwarming, sanitair, airco, ventilatie en warmtepompen. In concreto installeerde Centrale Verwarming Peeters in De Flint maar liefst driehonderd radiatoren en een ketelhuis van 700 kW. Projectleider Bert Fransen: “In de lounge en de fitnesszaal voorzagen we vloerverwarming en luchtbehandeling. De achttien studio’s op de vijfde etage kregen dan weer satellietstations voor de opwekking van warm water en de aandrijving van de radiatoren. Anders dan bij een klassieke installatie is dat elke studentenflat, studio en gemeenschappelijke ruimte over een individuele energiemeter beschikt, wat overeenkomt met 210 toestellen. Daarnaast zorgden we ervoor dat de volledige HVAC-installatie in de stookplaats te monitoren is via het gebouwbeheersysteem.”

OVERIJSE | Gito ONDERWIJS

Tekst en Beeld | Bram Souffreau

De renovatie van het schoolgebouw was zeer ingrijpend. Renotec werkte de gevel af met kleurrijke volkernpanelen en bakstenen.

NIEUW HOOFDSTUK VOOR BOOGGEBOUW GITO OVERIJSE Het zogenaamde Booggebouw van het Gemeentelijk Instituut voor Technisch Onderwijs (Gito) in hartje Overijse is grondig gerenoveerd. “Je zou de werkzaamheden bijna als een nieuwbouw kunnen omschrijven,” geeft projectleider Tom Van Doorn mee. “Zo ingrijpend waren de aanpassingen.” Het oude Booggebouw was al een hele tijd aan renovatie toe. De klassen in de vleugel waren afgeleefd en de isolatie verdiende een opwaardering. Het Gito koppelde de verbouwing aan de bouw van een nieuwe trappenhal en een lift, de inrichting van een nieuwe refter en de uitbreiding van het aantal klassen. Met de renovatie van het Booggebouw heeft de gemeente Overijse intussen alle vleugels van de school aangepakt. Enkel een aantal ateliers, die deel uitmaken van de Markthal, verdienen nog een opsmuk. Het gemeentebestuur buigt zich momenteel over de toekomst van dat gemeentegebouw, dat dateert uit de jaren vijftig.

GESTRIPT EN OPNIEUW AANGEKLEED “We hebben het Booggebouw volledig opgeschoord, gestript en opnieuw bekleed”, vat Tom Van Doorn, projectleider bij aannemer Renotec, de werkzaamheden samen. “Enkel de dragende buitenstructuur hebben we behouden, net als het dak. Onze dakwerkers moesten wel een aantal noodzakelijke herstellings- en isolatiewerken doorvoeren, waaronder het plaatsen van extra dakdichtingen. Zo goed als alle dragende binnenmuren hebben we uitgebroken en vervangen door een nieuwe betonstructuur, bestaande uit balken en kolommen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 135

Als hoofdaannemer focust Renotec bewust op gespecialiseerde renovatie- en restauratiewerken in en rond gebouwen, bouwconstructies en monumenten. Uitdagende projecten die ambachtelijke kennis vragen zijn een kolfje naar onze hand. Met know-how, innovatieve technieken en logistieke kracht lost Renotec elk complex en buitengewoon renovatieproject op.

Waar een alledaagse aannemer stopt, daar begint RENOTEC. Renotec houdt vakmanschap bewust onder eigen vleugels. Met 600 medewerkers maken we van kwaliteit dagelijks ons handelsmerk.

RENOTEC NV • Acaciastraat 14c - 2440 Geel • T 014 86 60 21 - F 014 86 60 16 • www.renotec.be • info@renotec.be

OVERIJSE | Gito ONDERWIJS

'We hebben het Booggebouw volledig opgeschoord, gestript en opnieuw bekleed'

Renotec bouwde alle klassen van nul terug op. Ze kregen een hedendaags jasje aangemeten. Door die wijzigingen in de draagstructuur moesten we ook de fundering gericht versterken. De bestaande betonnen vloeren kregen waar nodig een versterking met gelijmde wapening en een behandeling tegen betonrot. In deze twee activiteiten vervullen we trouwens een leidinggevende rol in België”, geeft de projectleider van Renotec mee. Op enkele locaties in het gebouw werkte Renotec overigens met zelfverdichtend beton. “Dat type beton is vloeibaarder en vereist extra aandacht bij de bekisting, maar was ideaal voor de constructie van de nieuwe betonbalken onder de bestaande betonvloeren.”

MAKE-OVER De buitenschil kreeg extra isolatie en een nieuwe gevel, bestaande uit een combinatie van blauwe volkernplaten en een klassieke bakstenen gevel. Aan de binnenkant onderging de school een totale make-over. “De volledige binnenbekleding hebben we opnieuw geïnstalleerd”, zegt Van Doorn. “We legden nieuwe vloeren, zorgden voor de bepleistering van de schoollokalen en plaatsten nieuwe plafonds in het gebouw. Ook de elektriciteitsinstallatie, het schrijnwerk en het sanitair staken we in het nieuw.” Renotec werkte de klassen voorts af met onder meer interactieve schoolborden.

NIEUWE STOOKKETEL Gito vernieuwde eveneens de verwarmingsinstallatie. Vroeger voedde de stookketel het Gito-gebouw en de nabijgelegen basisschool. Na de werken beschikt Gito in het Booggebouw over een afzonderlijke, eigen verwarmingsinstallatie, inclusief zuinige condenserende cv-ketel. In de stookplaats plaatste Renotec ook een

tweede performante stookketel voor de basisschool. Het bouwbedrijf rustte het gebouw voorts uit met enkele luchtgroepen, met het oog op een betere ventilatie. De renovatie nam een schooljaar in beslag. Dat vergde een grondige aanpassing van de schema’s van leerlingen en leraren. In augustus 2014 vatte Renotec de werkzaamheden aan. Een jaar later, in september 2015, leverde het de school, mooi binnen de vastgestelde timing, op. “Tijdens de bouwwerken doken geen grote problemen op”, herinnert Van Doorn zich. “Alles verliep feilloos, hoewel de schoring uitgebreid en het gevonden asbest niet voorzien was.” De projectleider schrijft de vlotte werkzaamheden toe aan de ervaring van Renotec met grootschalige en complexe verbouwingen. Het bedrijf focust bewust op gespecialiseerde werken in en rond gebouwen, bouwconstructies en monumenten. Renotec probeert daarbij zoveel mogelijk kennis over hun nicheactiviteiten in eigen huis te houden en investeert dan ook resoluut in de verdere uitbouw van zijn knowhow. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Aannemer

Gemeente Overijse Essa (Diest) Renotec (Geel)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 137

ANTWERPEN | Karel de Grote Hogeschool ONDERWIJS

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Willemen General Contractor

CAMPUS ZUID VAN KAREL DE GROTE HOGESCHOOL AANWINST VOOR ANTWERPEN De nieuwe campus van de Karel de Grote Hogeschool ten zuiden van de stadskern van Antwerpen combineert transparante nieuwbouw met respect voor het historische metselwerk in de omgeving. Terwijl u dit artikel leest, nemen de studenten en docenten hem in gebruik. De Hogeschool kocht in 2010 de site van de voormalige Biscuiterie Parein en later de hoofdzetel van Axa-bank schuin tegenover het nieuwe Antwerpse gerechtshof. Campus Zuid moet vanaf het huidige academiejaar plaats bieden aan zowat 5.500 studenten en vijfhonderd docenten. KDG bundelt er orthopedagogie, sociaal werk, lerarenopleidingen, pedagogie van het jonge kind, verpleegkunde, vroedkunde, verschillende bachelor-na-bacheloropleidingen in het onderwijs en de gezondheidszorg, de hogeschooldiensten en de dienst studentenvoorzieningen. De bouw kaderde in een strategisch huisvestingsplan waarbij de Hogeschool ook op haar andere campussen investeringen plant. Ze opteerde voor een kernenscenario, waarin de veertien bestaande campussen stilaan worden vervangen door een drietal grote en dicht bij elkaar liggende sites. De Campus Zuid groepeert de 'social profit'-opleidingen, op beide andere campussen staan respectievelijk kunst en technologie centraal.

35.000 M² "Alles samenbrengen op één enkele campus was geen optie", verklaart directeur infrastructuur en ICT Paul Deckers. "Het zou bijna onmogelijk zijn om binnen de Ring zo’n omvangrijke site te vinden. Bovendien zag het stadsbestuur zo'n grote concentratie van studenten niet leiden tot een leefbare buurt."

Veel glas langs het binnenplein.

138 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Voor de sloop-, nieuwbouw- en renovatiewerken – KDG herbruikt een deel van de bestaande gebouwen van Parein – sloegen de aannemers Willemen en Van Laere en de architectenkantoren Stramien en RAU de handen in elkaar. Nieuwbouw en renovatie samen gaat het om een vloeroppervlakte van ongeveer 35.000 m². Die omvat een centrale onthaalruimte, een brede waaier aan multi-inzetbare onderwijs- en praktijklokalen, een hedendaagse mediatheek en studielandschap, meerdere aula’s, ICT-ondersteunde flexibele werkruimten voor docenten en medewerkers, een sporthal, een cafetaria, een boekhandel, parkeerplaatsen en fietsenstallingen.

ANTWERPEN | Karel de Grote Hogeschool ONDERWIJS

De binnenruimten vertonen speelse, organische vormen.

BREEAM Karel de Grote streeft naar een BREEAM Excellent-label. Dat is ongewoon voor een opdrachtgever die niet van plan is zijn gebouw te verkopen of te verhuren. "Toch is het een doelbewuste en principiële keuze", aldus Deckers. "We hanteren een duurzame aanpak in de brede zin van het woord. Dat is echter een vage benadering. Met BREEAM, een erkende referentie in de bouwsector, boden we de aannemers een gekend referentiekader waarop ze hun offerte konden baseren. Het label bevestigt ook onze duurzame keuzes tegenover onze studenten en tegenover de buitenwereld." Het dak van Campus Zuid is bedekt met PV-panelen. De eigen stookinstallatie op aardgas kan op termijn mee ingeschakeld worden in het nog aan te leggen lokale warmtenet. "We kunnen daarin zowel leverancier als consument zijn, door onze eigen installatie als reserve te laten fungeren, naast de groene warmte die de hoofdbron van het net zal zijn." Binnen de gebouwen is de verwarming fijnmazig uitgebouwd, met 250 individueel regelbare zones. Met een dik isolatiepakket, slimme ledverlichting, nachtventilatie en zelfsturende zonweringen mikken we op een laag energieverbruik", zegt projectdirecteur Dirk Vande Cauter van Willemen

KLUIZEN "Sommige sloopwerken waren niet van de poes", blikt projectarchitecte Tine Durnez van Stramien terug. "Zo moesten we uit de Axa-periode twee grote kluizen met dubbele betonwanden met een dikte van 50 à 60 cm uitbreken." ›

De baksteenstrips op de buitengevels zorgen voor harmonie met de omgeving.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 139

ANTWERPEN | Karel de Grote Hogeschool ONDERWIJS

Participanten aan het woord INSIDE PROJECTS – HOUTEN GRADINS EN BINNENDEUREN Inside Projects (Peer) is een familiebedrijf met momenteel tachtig medewerkers, dat in 2004 van start ging en in 2012 verhuisde naar de huidige, veel ruimere locatie. Dat was nodig, onder meer om er het groeiende schrijnwerkersatelier te vestigen. Op de Campus Zuid van de Karel de Grote Hogeschool waren de medewerkers van Inside Projects een half jaar aan de slag. Ze trokken alle gradins op. "Deze bestaan integraal uit hout, dat een behandeling onderging om het de vereiste brandweerstand te geven", licht oprichter en bestuurder Erwin Vandael toe. "Wij leverden en plaatsten ook de binnendeuren." "De gradins ogen indrukwekkend en zijn daarom een mooi uithangbordje voor ons. Een andere belangrijke referentie is De Meander, het nieuwe kantoorgebouw van de Vlaamse overheid op Tour & Taxis in Brussel. Wat we voor de Hogeschool deden, is slechts een deel van ons aanbod. We voeren ook alle mogelijke gipskarton-, plafond- en schilderwerken uit en plaatsen buitengevelbekleding en vast meubilair. Op die manier heeft een bouwheer voldoende aan één enkel aanspreekpunt voor al deze werken."

Inside Projects

Ambachtslaan 1012 3990 Peer Tel +32 11 60 41 71 Fax +32 11 60 41 72 info@inside-projects.be www.inside-projects.be 140 | BOUWEN AAN VLAANDEREN 16900493_inside.indd 1

15-09-16 17:05

ANTWERPEN | Karel de Grote Hogeschool ONDERWIJS

ERFGOEDWAARDE Parein is een historisch bekende naam in de koekjeswereld. Het bracht met Tuc ooit het allereerste gezouten aperitiefkoekje in Europa uit. De koekjesfabriek had zich in 1895 op het 'Zuid' gevestigd. De oudste nog bestaande gebouwen dateren uit 1921. Er is nog wel een gevelsteen met het jaartal 1899 te zien, maar gebouwen ouder dan 1921 werden tijdens de Tweede Wereldoorlog door bommen vernietigd en zijn daarna heropgebouwd. Ze zijn niet officieel beschermd, maar worden wel beschouwd als bouwkundig erfgoed. Daarom zijn de interessantste oude constructies in de nieuwe campus geïntegreerd.

De Hogeschool bundelt hier de 'social profit'-opleidingen.

(Foto: Agentschap Onroerend Erfgoed)

HERKENBAARHEID

"Bij de graafwerken stootten we op soms eeuwenoude, bestaande funderingen", aldus Vande Cauter. "We moesten ook rekening houden met de stabiliteit van de aanpalende gebouwen. Op niveau -2 hadden we bovendien af te rekenen met een slappe ondergrond. Daarom moesten we een uitgekiende bouwputbeschoeiing aanbrengen." De natte winter van 2014-2015 vertraagde het aanleggen van de nieuwe funderingen, zodat de bouwvakkers ook tijdens de bouwverlofperiodes moesten doorwerken om het gebouw tegen september gebruiksklaar te krijgen.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Karel de Grote Hogeschool (Antwerpen)

Architect Stramien (Antwerpen) en RAU (Amsterdam, Nederland) Hoofdaannemer THV Willemen General Contractor (Mechelen) – Van Laere (Zwijndrecht)

De centrale binnenplaats is heel transparant aangelegd, met brede toegangen en ruime doorkijken. De talrijke glasgevels zijn er contrastrijk afgewisseld met gevelbekledingen in volkernplaten en aluminiumcompositie plooiwerk. Langs de straatkant sluiten de gevels dan weer aan bij het metselwerk in de omgeving. Ze zijn afgewerkt met baksteenstrips in staand en halfsteens verband. Hier zorgen de afwisseling van verticale en horizontale stroken en het gebruik van verschillende kleuren voor visuele contrasten. "Ook het aluminium plooiwerk draagt hieraan bij", stelt Vande Cauter. "Het aanbrengen daarvan was allesbehalve een sinecure, maar geeft wel extra cachet."

'BREEAM fungeert als referentiekader voor ons streven naar duurzaamheid' "In de buitengevel hebben we ervoor gezorgd dat de ook voor de buurtbewoners toegankelijke doorgangszones duidelijk herkenbaar zijn", merkt Durnez op. "De visuele afwerking van het binnenplein was dan weer een evenwichtsoefening tussen een schaal op mensenmaat en de voor een hogeschool nodige grandeur." ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 141

PLAATSNAAM DE HAAN | WZC| Zilverduin Projectnaam

'De bewoners kunnen maximaal van het landschap met polders, duinen, zee én het golfterrein genieten'

Tekst | Els Jonckheere

LUXUEUS OUDE DAG SPENDEREN IN DE HAAN In De Haan kunnen welgestelde hulpbehoevende senioren van een luxueus en comfortabel verblijf in ‘Golf by Zilverduin’ genieten. Vlakbij de Royal Ostend Golf Club bouwde Orpea immers een zorgcentrum met de allures van een sterrenhotel. ION stapte mee in de boot en investeerde in de realisatie van een complex met zeventig assistentiewoningen. Beide eigenaars kozen voor één gezamenlijk ontwerp in H-vorm dat op een standingvolle manier duurzaamheid en transparantie ademt. ‘Golf by Zilverduin’ telt 91 erkende bedden (op een totaal van 108) en een beschermde eenheid voor dementerende residenten. Er zijn kamers vanaf 20 m² tot zelfs suites van 65 m². De hulpbehoevende bejaarden kunnen genieten van talrijke zit- en leefruimtes, een snoezelruimte, relaxatiebaden, een bar en bibliotheek en zelfs een restaurant met een chef die begeleid wordt door Yves Mattagne. Aan de bouw van het zorgcentrum hing een prijskaartje van 38 miljoen. Daarnaast zijn er ook zeventig assistentiewoningen die zo’n 20 miljoen euro kostten. Beide vleugels hebben vier bovengrondse niveaus en een ondergrondse parkeergarage,

142 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

telkens met een dertigtal plaatsen. De ‘brug’ tussen het woonzorgcentrum en de assistentiewoningen wordt geslagen door een gebouw met twee bouwlagen waarin de ontvangstruimte en de administratie zijn ondergebracht.

De inplanting op het perceel werd grotendeels bepaald door de grens van het duinendecreet.

DE HAAN | WZC Zilverduin

'Het project werd van a tot z gerealiseerd, inclusief opstartbegeleiding en opleidingen voor het personeel van de exploitant' mene ontmoetingsplaats, zowel voor de residenten als mensen uit de buurt. Met andere woorden: het geheel is een oase van rust voor alle in- en omwonenden.”

VAN BOUW TOT OPLEIDING VAN PERSONEEL ibens bouw en ontwikkeling uit Antwerpen trad voor het hele complex op als ‘Design & Build’-aannemer. ibens NV is gespecialiseerd in gemeenschappelijke huisvestingsvormen waaraan een zorgaspect is gekoppeld. Tom Van Put: "Beide bouwheren/investeerders, Orpea en ION, hebben de volledige projectrealisatie bij ons gelegd. Tot en met de ingebruikname door de bewoners en het verzorgend en technisch personeel. Wij hechten veel belang aan de ontzorging van onze klanten. Vandaar dat we dergelijke projecten van a tot z realiseren en hierbij ook de opstartbegeleiding en nodige opleidingen van het personeel van de exploitant voor onze rekening nemen."

Woonzorgcentrum en assistentiewoningen zijn aan elkaar gekoppeld door een administratief blok.

OASE VAN RUST Het geheel bestaat uit een betonstructuur die is afgewerkt met witte sierbeton en een maximaal beglaasde gevel (kamerbrede ramen en glazen balkons) met aluminium schrijnwerk. Sebastiaan De Mey van Arcas: “De inplanting op het perceel is grotendeels bepaald door de grens van het duinendecreet. In combinatie met de vele glaspartijen zorgt dit ervoor dat de bewoners maximaal van het landschap met polders, duinen, zee én het golfterrein kunnen genieten. Om de band met de lokale bewoners te bevorderen, is op de kruising van de Vossenslag en de Driftweg een plein gecreëerd dat dienst doet als alge-

LEAN, FAALKOSTBEPERKING EN RESULTAATGARANTIES Het werk werd door de eigen projectleiders en werkvoorbereiders van ibens gecoördineerd, gecontroleerd en geoptimaliseerd. Het is evident dat deze mensen dan ook permanent op de werf aanwezig zijn. Tom Van Put: “Belgische leveranciers en onderaannemers nemen als vakspecialisten deeltaken op zich. Het geheel wordt aangestuurd met behulp van BIM, waardoor planning, prijs en kwaliteit een harde garantie worden. ibens zet in op LEAN-bouwen, faalkostenbeperking en resultaatsgaranties. Onze klanten merken het verschil en smaken onze aanpak. En dat was ook het geval in dit project, dat we met trots aan onze referentielijst toevoegen.” ❚

solid future, strong foundations Motel One - Royale 120 Brussel / Bruxelles

FRANKI FOUNDATIONS – FUNDERINGSPALEN

Piles Up Site

Brussel / Bruxelles

Diaphragm walls Piles & bored piles

Micropiles, anchors Piles & retaining walls

Lighthouses - Bel View Brussel / Bruxelles

Piles Utilities

Franki Foundations Belgium biedt een compleet gamma van geoptimaliseerde funderingsoplossingen aan, puttend uit een enorme bron aan ervaring sinds de oprichting in 1909.

Participanten aan het woord

Franki Foundations Belgium offre une gamme complète de solutions optimisées en matière de fondations, en faisant appel à son énorme expérience accumulée depuis sa création en 1909.

Om WZC Zilverduin de benodigde stabiliteit te bezorgen, kreeg het gebouw een fundering met een driehonderdtal atlasschoefpalen die op een diepte van zeven meter werden geplaatst. Dit werk werd gerealiseerd door Franki Foundations uit Koekelare. Deze diepfunderingsspecialist, die in 1909 door Edgard Frankignoul werd opgericht en sinds 2008 een 100% dochter van BESIX is, voert projecten uit in zowel de woningbouw als de industriebouw en het infrastructuurwezen. Hierbij maakt de firma gebruik van een ruime vloot aan paalmachines van verschillend gabariet. Zaakvoerder Piet Kindt: “In Vlaanderen zijn we actief in de industrie bij onder meer Arcelor Mittal Gent, BASF, Alpro, Agristo ... Dit zijn natuurlijk maar enkele voorbeelden. Voor projecten als WZC Zilverduin is een goede voorbereiding het halve werk. Dankzij een goed werkplatform en duidelijke afspraken met de aannemer konden we de klus op twaalf werkdagen klaren met amper twee arbeiders.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheren Orpea (Brussel) en ION (Waregem) Architect Arcas (Knokke-Heist) Hoofdaannemer ibens bouw & ontwikkeling (Antwerpen)

FRANKI FOUNDATIONS BELGIUM S.A. 2, Avenue Edgard Frankignoul - 1480 Saintes, Belgique T. +32 2 391 46 46 - F. +32 2 391 46 47 mail@ffgb.be - www.ffgb.be www.ffgb.be

FRANKI_2494_Adv_L Architecture__Js.indd 2

21/03/13 11:34

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 143

SCHELLE | Muydenhof

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Dimitri Janssens / De Vloed Architects

MUYDENHOF LOOPT VOOR OP ENERGIEREGELGEVING Het Muydenhof in Schelle is een BEN-gebouw met 36 assistentiewoningen. De bouw ervan draagt bij aan de doelstellingen van de gemeente Schelle op het vlak van energie-efficiĂŤntie en duurzame ontwikkeling.

Vormelijke verschaling van de gevels in de omgeving door de rode plint en witte terraskaders.

144 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

SCHELLE | Muydenhof

Het Muydenhof is een van de eerste gebouwen die in België tot stand kwamen in het Smart Cities & Sustainable Development-programma van Belfius en de Europese Investeringsbank (EIB). Bij de lancering van het programma diende Schelle een financieringsdossier in voor de bouw van nieuwe assistentieflats voor het OCMW. Qua energie-efficiënte voldoet het gebouw, dat eind 2015 werd voltooid, al aan de wettelijke verplichtingen die pas in 2019 van kracht worden.

BEN Doordat de kostprijs van het gebouw niet veel verschilt van die van een traditioneel gebouw, bewijst Schelle dat de bouw van bijna-energieneutrale assistentiewoningen (BEN) perfect haalbaar is voor een openbaar bestuur. "Toch is het pas in de loop van het bouwtraject een BEN-project geworden, door de precieze combinatie van diverse keuzes in functie van het budget", legt projectarchitecte Yannick Gillis (De Vloed Architects) uit. "Er lagen verschillende scenario's op tafel. De exploitatiekosten zijn geëvalueerd binnen energetische haalbaarheidstudies." "Dit traject was alleen mogelijk doordat we met architect, aannemer, studiebu-

'Dit was alleen in bouwteam mogelijk' reaus, veiligheidscoördinator en EPB-verslaggever in bouwteam konden werken", legt Herman Bernaerts, gedelegeerd bestuurder bij hoofdaannemer Ibens, uit. "Bij traditionele opdrachten schrijven de aannemers in met hun scherpst mogelijke prijzen, op basis van het bestek van de architecten. Maar wanneer de bouwheer tijdens de werken zaken wil toevoegen of veranderen, kan het prijskaartje hem afschrikken. Bij werken in bouwteam kan dit probleem zich niet voordoen. De leden van het bouwteam zijn dan mee verantwoordelijk voor de haalbaarheid van het bouwproject." Ibens heeft in de loop der jaren zoveel ervaring opgebouwd op het vlak van zorggebouwen dat het niet meer inschrijft op traditionele aanbestedingen. "Daarin kunnen we onze knowhow onvoldoende valoriseren. In bouwteams kunnen we dat wel." Het Muydenhof bereikte het BEN-niveau onder meer door zonnepanelen voor elektriciteitsproductie op het dak te plaatsen, door zoveel mogelijk gebruik te maken van leds voor verlichting, door de verlichting in de circulatieruimtes aan te sturen met bewegingssensoren, door de verlichting in de polyvalente ruimte dimbaar te maken en door wastafels met drukknoppen en een douche met spaarkoppen te installeren.

Ruime polyvalente zaal met bar.

3D-BIM "Dit is gelukt zonder belangrijke extra budgettaire inspanningen", licht Bernaerts toe. "We hebben het Muydenhof eerst virtueel gebouwd, met 3D-IM Daarna hebben we alle onderdelen van het bestek opnieuw bekeken en hun kosten geëvalueerd. Om de meerkosten voor BEN te compenseren, hebben we voor diverse functies kostenbesparende alternatieven gezocht, zonder in te boeten aan comfort of functionaliteit. Via het virtuele model hebben we dan voorstellen gedaan om de optimale combinatie te bereiken." De aanpassingen betroffen in het Muydenhof onder meer de gekozen techniek voor toegangscontrole en de vloerbedekking.

PRIVACY Bij het ontwerpen moest De Vloed zorg dragen voor de inpassing in de omgeving. "Voldoende afstand met de aanpalende woonwijk garandeert ieders privacy. Op het eigen perceel kon het Muydenhof ondanks het zware programma op een evenwichtige manier open ruimte bewaren", aldus Gillis. Daartoe zijn ondergronds twintig parkeerplaatsen voor de bewoners en een ruime fietsenberging ingeplant. Voor de bezoekers zijn er enkele bovengrondse plaatsen voorzien. ›

Verdiepingshoge ramen, ook in de verbrede, centrale gang.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 145

EEN AN DERE AAN PAK

Resultaatsverbintenissen met prijsgarantie Meerwaardecreatie door vermijden faalkosten Lean bouwen met 3D-BIM Ontzorging Samenwerking op basis van partnering dat mag u van ons verwachten!

Uw specialist in zorghuisvesting

DETOO DESIGN TO OPERATE

Ibens nv - Marialei 11 bus1, 2018 Antwerpen - T+32 (0)3 287 65 00 - F+32 (0)3 286 45 00 www.ibens.be - info@ibens.be

Johan Cogge • Albaan Tas • Jan De Vloed • Serge Lefevere

Boeckx en De Vloed, twee architectenbureaus die zich steeds hebben gespecialiseerd in onderwijs en de zorg, engageren zich nu om samen toonaangevende projecten te realiseren die het leef- en werkcomfort van de 21ste eeuw mee bepalen. Die nieuwe entiteit heeft een naam gekregen die de gemeenschappelijke kracht en ambitie perfect onderstreept: DETOO ARCHITECTS. / www.detoo.com

Torhoutsesteenweg 52, BE-8400 Oostende T +32 59 808 804 info@boeckx.be, www.boeckx.be

Laarnebaan 106a, BE-9070 Heusden-Destelbergen T +32 92 521 122 info@devloed.be, www.devloed.be

SCHELLE | Muydenhof

Petanque en andere recreatiemogelijkheden in de binnentuin.

Ruime polyvalente zaal met bar.

BAKSTEENSCHAKERINGEN

De ruime polyvalente zaal met bar is bereikbaar via de centrale inkom met brievenbussen. Deze zaal kan opengesteld worden voor activiteiten van externen waarop de bewoners ook welkom zijn. Hierdoor vervult deze ruimte een soort brugfunctie met de buurt om sociale relaties te bevorderen en onderhouden.

"De combinatie van rode en donkerbruine baksteen heeft als doel de gevels te verschalen aan de kant van de wijk. Zo krijgt de gelijkvloerse bouwlaag het uitzicht van een plint." Uitspringende witbepleisterde terrassen zorgen voor verticale differentiatie en versterken de lichtreflectie naar binnen toe. "Daarom ook zijn de gevels langs de schaduwtuin volledig wit bepleisterd." De verdiepingshoge ramen garanderen zittende mensen een goed uitzicht naar buiten. Geen enkele woning is noordgericht. "Hiermee streven we naar een maximale gelijkwaardigheid in de beleving van de bewoners. Het resultaat is een U-vormig volume met drie bouwlagen, rondom een half omsloten binnentuin." De centrale gang tussen de liftkernen verbreedt op elke verdieping tot zit- en ontmoetingsruimtes met zicht op deze tuin. Deze ruimte bevordert niet alleen de oriĂŤntatie binnen het gebouw, maar ook de sociale contacten tussen de bewoners, zodat ze een effectieve hulp biedt om sociaal isolement tegen te gaan. Op de begane grond geven grote schuiframen uit op de private binnentuin. "Dit laat de bewoners toe om samen te genieten van de ontspanningsfaciliteiten die er kunnen worden ingericht."

REGENWATERBUFFERING Het regenwater dat op het dak valt loopt door technische kokers via een onderdruksysteem naar watertanks in de kelder. Het wordt deels gebruikt om er de toiletten mee te spoelen. De overloop is net als de goot van de verharding verbonden met een wadi die zorgt voor een vertraagde afvoer via de openbare riolering. â?&#x161;

TECHNISCHE FICHE Bouwheer OCMW Schelle Architect De Vloed Architects (Destelbergen) Hoofdaannemer Ibens (Antwerpen)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 147

ZOTTEGEM | Ter Deinsbeke

'Het concept is eenvoudig: drie rechthoekige blokken die telkens aan één kant met elkaar verbonden zijn'

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Boeckx Architects

OCMW ZOTTEGEM OPENT

NIEUW WOONZORGCENTRUM Sinds november vorig jaar beschikt het OCMW van Zottegem over een gloednieuw woonzorgcentrum. ‘Woonzorgcentrum Egmont’ moet twee gebouwen van het vroegere rusthuis Ter Deinsbeke vervangen. Een derde, recenter blok wordt dit jaar gerenoveerd en in het nieuwe pand geïntegreerd. Het nieuwe Woonzorgcentrum Egmont heeft een oppervlakte van 11.7730 m² en telt drie bouwlagen (plus een ruimte voor de technieken). In de kelder bevindt zich de keuken, het lokale dienstencentrum en een dagverzorgingscentrum voor vijftien personen. Dankzij een Engelse koer geniet dit deel van de kelder van heel wat daglicht, waardoor het eigenlijk als een volwaardige verdieping kan worden beschouwd. In het gedeelte waar geen daglicht binnenvalt, bevinden zich de technische- en opslagruimtes met een los- en laadkade. Het gelijkvloers heeft twee ingangen die via een ‘binnenstraat’ met elkaar verbonden zijn. Daar zijn alle gemeenschappelijke diensten gelokaliseerd: onthaal en receptie, cafetaria en restaurant, kapsalon, manicure en de administratieve ruimtes. De rest van de oppervlakte is ingevuld met

148 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

45 kamers die in kleinere ‘leefgroepen’ van vijftien opgedeeld zijn. Per twee leefhoeken is er ook een ontspanningszaal én een verpleegpost. De eerste verdieping borduurt voort op dit concept en telt eveneens 45 kamers met bijhorende ontspanningszalen en verpleegposten, alsook kortverblijffaciliteiten met zes kamers.

EENVOUDIG CONCEPT Qua inplanting is een vrij eenvoudig concept nagestreefd. Het gaat om drie rechthoekige blokken die telkens aan één kant met elkaar verbonden zijn. Op de gelijkvloers is er ook een verbindingsgang tussen de behouden, gerenoveerde vleugel en het achterste blok van de nieuwbouw. Boven de ‘binnenstraat’ van het

ZOTTEGEM | Ter Deinsbeke

gelijkvloers werd met een terugspringende gevel en een groendak gewerkt, zodat er sprake is van rechtstreeks contact met ‘groen’. Om de brug te slaan met de behouden oude vleugel koos de architect voor een betonconstructie die voornamelijk met donkerbruine bakstenen (gelijmd metselwerk) is ingevuld. Daarnaast zijn tussen de ramen enkele accenten in wit, geprefabriceerd achitectonisch beton aangebracht. Waar mogelijk werden groendaken voorzien, de rest zijn EPDM-daken. Binnen zijn alle tussenwanden afgewerkt met gyproc, terwijl de dragende wanden bestaan uit metselwerk. De woongelegenheden zelf hebben een vierkante vorm en meten 28 m². Ze zijn opgedeeld in vier zones: een inkom met een ruime ingebouwde kast waar zelfs een rolstoel in past, een zitkamer, een slaaphoek én een badkamer.

VOLGENDE FASES In fase twee, die in oktober dit jaar start, worden de twee bestaande blokken afgebroken en het overblijvende gebouw gerenoveerd. Architect Steven Declerck van Boeckx Architects: “Structureel verandert er weinig. Alle ruimtes krijgen een esthetische opknapbeurt. Tevens bouwen we vooraan nog een extra volume dat plaats biedt aan drie dagzalen met een leef- en eetruimte. In totaal zal deze vleugel zestig kamers huisvesten. We verwachten dat deze werken tegen half 2018 klaar zullen zijn, waarna de aanleg van een centraal inkomplein en een bovengrondse groene parking zal starten.” ❚

Dankzij een Engelse koer genieten het dienstencentrum en het dagverzorgingscentrum van heel wat daglicht.

‘Er werd gekozen werd voor een optimale benutting van de ruimte in combinatie met een maximaal comfort en een aangename huiselijke sfeer’

Een van de vele leefruimtes in Woonzorgcentrum Egmont.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 149

ZOTTEGEM | Ter Deinsbeke

Participanten aan het woord STIMA METAALCONSTRUCTIE – TRAPLEUNINGEN OP MAAT In WZC Ter Deinsbeke zijn alle traphallen voorzien van trapleuningen in gelakt staal. Op zich misschien niet zo revolutionair, ware het niet dat geen enkele trede gelijk was. Vandaar dat de trapleuningen gedetailleerd en op maat moesten worden gemaakt. Een kolfje naar de hand van Stima Metaalconstructie uit Torhout. Zaakvoerder Stijn Maertens: “Sinds 2005 specialiseer ik me in dit soort opdrachten. Eerst in bijberoep, en vanaf 2010 met een volwaardig bedrijf dat intussen vier werknemers telt. Om tot een exact passend resultaat te komen, meten we alles nauwkeurig op, om het ontwerp dan uit te tekenen in een 3D-pakket. Vervolgens maken we het gevraagde product in ons eigen atelier.” Bij WZC Ter Deinsbeke leverde Stima Metaalconstructie ook 800 meter inox handgrepen voor de wandelgangen, 230 meter buitenborstweringen in aluminium, 300 meter plinten in gelakt aluminium en een vluchttrap in gegalvaniseerd staal.

OLIVIER FUNDERINGSTECHNIEKEN – BERLINERWAND Omwille van de noodzakelijke uitgraving voor een ondergrondse kelderverdieping tot vlak tegen het voetpad had Woonzorgcentrum Egmont nood aan een berlinerwand van 38 meter voor een uitgravingsdiepte van 3,5 meter. Een opdracht die door Olivier Funderingstechnieken uit Oostende werd uitgevoerd. Als onderdeel van de Willemen Groep is deze specialist inzake beschoeiingstechnieken (zoals berliner-, secanspalen- en soilmixwanden) samen met De Waal Palen en Wig Palen een sterke partner voor alle funderingstechnieken. Verantwoordelijke Tim Van Langehove: “Met een dertigtal werknemers voeren we projecten in heel België uit, van particuliere woningen over appartements- en kantoorgebouwen tot infrastructuurwerken, zoals de 650 meter lange stormkeermuur in Wenduine. Om de hoogste kwaliteit te koppelen aan de snelste service, beschikken we over zes recente funderingsmachines. Bij Woonzorgcentrum Egmont was de voornaamste uitdaging het grote aantal aanwezige nutsvoorzieningen dicht tegen de wand. Maar dankzij onze jarenlange expertise was dit een kolfje naar onze hand.”

trappen en balustrades / hekkens en poorten / staalconstructie op maat STIMA Metaalconstructie BVBA Atelierstraat 14 • 8820 Torhout • T 050 69 44 41 info@stimametaalconstructie.be

www.stimametaalconstructie.be

EDWARD VLIETINCKSTRAAT 22 • 8400 OOSTENDE

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Belfius (Brussel) Architect Boeckx Architects (Oostende) Hoofdaannemer Artes Depret (Zeebrugge)

150 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BRUGGE | Restauratie Christus Koningskerk

Tekst | Niels Willaert

Beeld | Aquastra

Hemelse renovatie in de Breydelstad Een goddelijke ingreep: dat is de restauratie van de Christus Koningkerk in Brugge. Het renovatie- en restauratiebedrijf en de architect legden samen een serieus renovatieparcours af. “Via solide stellingen en een moderne akoestische renovatie zorgden we voor optimale kerkdiensten”, legt projectleider Karel Holemans uit. Zo’n twintig jaar geleden stippelde architect Peter Goes de fases voor de restauratie van de Christus Koningkerk in Brugge uit: van voorbereidende werken, vloerwerken en schilderwerken tot sanitaire voorzieningen. Na de renovatie van de buitengevel en de dakwerken was het tijd voor de laatste twee grote ingrepen. Ook daarbij demonstreerde Aquastra zijn kennis en expertise. “Onlangs pakten we het interieur en de akoestiek grondig aan”, vertelt Karel Holemans. De Brugse kerk is architecturaal gezien een hoogstandje: een neoromaanse koepelkerk met Byzantijnse elementen. “Hierdoor krijg je binnenin een enorme open ruimte zonder pilaren.”

VERBETERING VAN DE AKOESTIEK De grote bewegingsvrijheid bood zowel voor- als nadelen. “Er stonden geen obstakels in de weg en we plaatsten een torenhoge, vaste stelling van ruim 80 ton. Maar we kregen te maken met een groter oppervlak.” Binnen wachtte meer dan 2.000 vierkante meter binnenmuren met een beduidend mindere akoestische kwaliteit het West-Vlaamse restauratieteam op. “We kapten eerst het oorspronkelijke pleisterwerk los. Vervolgens plaatsten we nieuwe spuitpleister, die we voorbereidden op de akoestische werken.” ›

Het was geen sinecure om de akoestiek in de Christus Koningkerk op peil te krijgen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 151

BRUGGE | Restauratie Christus Koningskerk

Een onderaannemer werkte de wanden af met speciale minerale wol en gekleurde vlokken, die voor een betere geluidssturing zorgen. “Want in een kerk gelden strenge akoestische eisen.”

BIDDEN ZONDER NAGALM De omvangrijke, Byzantijnse koepel van de Christus Koningkerk springt meteen in het oog: een oosters element in het Venetië van het noorden. “Hier was op akoestisch vlak geen ruimte voor fouten”, weet Karel Holemans. Op basis van duidelijke richtlijnen na een studie door een extern akoestisch bureau werd de koepel aangepakt met Vibrasto, akoestische isolatie in de vorm van speciale matten met zachte mousse, afgewerkt met blauw textiel. Op de pendentieven werd akoestische spuitpleister aangebracht. De andere muren werden bewerkt met minerale wolplaten met extra akoestische spuitpleister. Bovendien werden alle overige muren bepleisterd met gips. “Voordien verstond je door de vreselijke nagalm eigenlijk niemand. Nu begrijpt iedereen klaar en duidelijk het evangelie.”

GROTE OPPERVLAKTES De volledige restauratie bleek een werk van lange adem en zit nu in haar laatste fase.

pub aquastra.indd 1 152 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Brugse kerk is architecturaal een hoogstandje: een neoromaanse koepelkerk met Byzantijnse elementen.

15-5-2011 19:43:05

BRUGGE | Restauratie Christus Koningskerk

Projectleider Karel Holemans: “De uitdaging schuilde vooral in de grote oppervlaktes.”

'Voordien verstond je niemand door de vreselijke nagalm. Nu begrijpt iedereen klaar en duidelijk het evangelie' “Door de jaren heen kregen we al te maken met dergelijke, grote projecten. Maar hier schuilde de uitdaging in de grote oppervlaktes.” De renovatiefirma voerde het meeste werk zelfstandig uit, maar kon rekenen op een solide samenwerking met andere onderaannemers. “Zowel voor de akoestische elementen in de kerk als de elektriciteit.” De Christus Koningkerk opende onlangs opnieuw haar deuren voor de gelovigen. Nu is het een kwestie van de laatste afwerkingen te integreren, zoals een toegangsweg voor rolstoelgebruikers. “We blikken terug op een serieuze, maar leuke uitdaging. Dankzij de stiptheid en de neus voor planning van Peter Goes, zorgden we voor een volledige restauratie, van a tot z”, besluit Karel Holemans. ❚

Participanten aan het woord ICOUSTIC – NAADLOZE AKOESTISCHE PLAFONDS De renovatie van de Christus Koningkerk beoogde ook een verbetering op akoestisch vlak. Door hun specifieke vormgeving, hebben veel kerken immers een probleem met galmeffecten. Om die te reduceren, werd een expert ter zake ingeschakeld. Icoustic uit Geel specialiseert zich sinds 2014 in het aanbrengen van akoestische isolatie in diverse vormen, en dit in scholen, zorgcentra, restaurants, cafés, kantoorcomplexen en dus ook speciale gebouwen. Akoestisch adviseur Erik Laporte: “Het grote verschil is dat wij een echt naadloos plafond aanleveren. In de Christus Koningkerk installeerden we 130 m² op de zuidgevel van het schip en 230 m² op de tamboer. Vooral dat laatste was een uitdaging omdat de overgangen naar de pendentieven in grijs moesten worden uitgevoerd, terwijl de tamboer in het wit is. Uiteindelijk slaagden we erin om het eindresultaat met contrasterende kleuren te realiseren zoals iedereen het vooraf voor ogen had.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Kerkfabriek Christus Koning (Brugge) Architect Peter Goes (Wondelgem) Hoofdaannemer Aquastra (Wevelgem)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 153

BOSVOORDE

Tekst | Bram Souffreau

| Hippodroom

Beeld | Tim Van de Velde Photography

HIPPODROOM BOSVOORDE SCHITTERT MET BAKSTEENIMITATIE De hippodroom van Bosvoorde straalt opnieuw. De grote en kleine tribune uit het einde van de negentiende eeuw kregen een fikse restauratiebeurt, net als het weeggebouw uit begin vorige eeuw en de modernistische starttoren, ontworpen door architect Breydel. Na de laatste paardenwedstrijd in 1995 takelde de hippodroom van Bosvoorde danig af. Pas onlangs vond het Brussels Gewest een nieuwe bestemming voor de laatste nog overblijvende hippodroom van de hoofdstad. De site wordt een recreatiedomein met aandacht voor sport, cultuur, natuur en ontspanning, genaamd Droh!me. In de zomer van 2018 zal het zogenaamde ‘melting park’ alle registers opentrekken. Tot dan bouwt de uitbater van de 32 hectare groene long naast het Zoniënwoud de site alvast gestaag uit met de bestaande golfbaan en onder andere sportvelden, een boerderij, een schaatsbaan en een brasserie. De oude infrastructuur van de hippodroom maakt deel uit van het Droh!me-project. In het weeglokaal zal bijvoorbeeld de brasserie worden ondergebracht. De voorbije twee jaar heeft Monument Vandekerckhove de tribunes, het weeglokaal en de starttoren grondig gerestaureerd in opdracht van het Brussels Gewest.

PITTORESK KARAKTER “Bij het uittekenen van de restauratie wilden we het pittoreske karakter van de gebouwen benadrukken”, legt architecte Julie Scandolo van het Brussels bureau Origin Architecture & Engineering de filosofie achter de werkzaamheden uit. “Voorts hebben we de functies van de gebouwen beter leesbaar gemaakt. Alle bijgebouwen en minderwaardige aanpassingen hebben we daarom weggewerkt.” “De grote tribune dateert uit 1875 en de nabijgelegen kleine tribune werd in 1878 gebouwd. De toenmalige eclectische stijl van Edouard Keilig is nog steeds zichtbaar, hoewel het houten gebouw later met staal, baksteen en beton werd verbeterd”, geeft Scandolo mee. “Bij de restauratie van de tribunes gingen we vooral uit van de situatie in de jaren twintig van vorige eeuw. Het weeglokaal werd in 1900 gebouwd en kreeg in 1951 een modernistische uitbreiding. Die uitbreiding, ontworpen door architect Breydel, hebben we behouden omdat het in lijn ligt met de nabijgelegen starttoren en de trappen waarmee Breydel de tribunes heeft uitgebreid. Oorspronkelijk zat de betonnen starttoren niet in de te restaureren gebouwen, maar gelukkig hebben we dat gebouw opgevist.”

154 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

UITGEBREIDE RESTAURATIEWERKEN “De restauratie- en herstellingswerken waren uitgebreid”, stipt projectleider Timothy Messiaen van Monument Vandekerckhove aan. “De gebouwen bevonden zich in een zeer slechte staat. Regen, wind en vandalen hadden jarenlang vrij spel gekregen. Van augustus 2014 tot mei 2016 hebben we op de site gewerkt. Ik schat dat een op vijf medewerkers van Monument Vandekerckhove aan het project heeft bijgdragen.” De meest opvallende restauratie vormden de schilderwerken van namaakbaksteen op de pleisterbezetting. “Vanop afstand lijken de grote en kleine tribunes baksteengebouwen, maar dat klopt niet”, zegt Messiaen. “Op het pleisterwerk hebben we minutieus bakstenen en voegen geïmiteerd. Het stucwerk zelf rust op een bakstenen muur. Een familie restaurateurs heeft de imitaties aangebracht, waarna Altritempi, een dochterbedrijf van Monument Vandekerckhove, de schilderwerken heeft uitgevoerd. Om de juiste kleurnuances te vinden, hebben we samen met Origin heel wat tests uitgevoerd. De echte bakstenen muren van het weeglokaal vormden overigens de inspiratie voor de baksteenimitaties van de tribunes. Ook de restauratie met ter plaatse gloeiend gestookte klinknagels springt in het oog. De klinknagels werden in de uitgebreide staalstructuur van de grote tribune vastgeklonken. “Alle zichtbare klinknagels hebben we op de traditionele, ambachtelijke manier opnieuw aangebracht”, geeft Scandolo mee.

GROTE TRIBUNE Aan die grote tribune had Monument Vandekerckhove overigens heel wat werk. “Na het strippen van de niet-originele elementen, een doortastende reiniging en de opmaak van het schadebeeld hebben we de betonnen tribuneplatformen en Breydel-trappen hersteld met bewapening en behandeld tegen betonrot. Voorts voerden we metselwerk uit, herstelden we de treden in natuursteen en restaureerden we de metalen tribune en de dakstructuur”, aldus Messiaen. Net als vroeger zal het dak van de grote tribune opnieuw voor het grote publiek toegankelijk zijn. Het 750 m² grote terras kreeg daarom een vloeibare dichting (Alsan PMMA) en de authentieke balustrade werd nauwkeurig gerestaureerd. Het decoratief schrijnwerk, de witstenen lijsten en ornamenten karakteriseren het gebouw. “De naastgelegen kleine tribune bestaat voornamelijk uit houtwerk”, legt de projectleider verder uit. “Onze schrijnwerkers hebben met alle versieringen, zoals friezen en frontons, hun handen vol gehad.” Aan het weeglokaal heeft Monument Vandekerckhove

BOSVOORDE

ook stabiliteitswerkzaamheden uitgevoerd. Het gebouw had na heel wat verzakkingen immers een nieuw evenwicht gevonden. Met micropalen heeft de restaurateur de situatie versterkt. Het weeglokaal kreeg eveneens een volledig in het atelier gerestaureerde lantaarntoren, een vernieuwing van de leien dakbekleding, gerestaureerde houten raamprofielen en een restauratie van de metalen aanplakborden.

| Hippodroom

'De bakstenen en de voegen zijn minutieus op het pleisterwerk geschilderd, met ruime aandacht voor de vele kleurschakeringen'

GROEPSWERK De diverse specialisaties van Group Monument kwamen in dit project aan bod. “We hebben verschillende zusterbedrijven ingeschakeld voor de restauratiewerken”, zegt Messiaen. “Monument Vandekerckhove verzorgde de algemene restauratiewerkzaamheden. De steenkapperij leverde niet enkel de natuursteen, maar de stielmannen herstelden ook de bestaande natuursteen ter plaatse. Monument Hainaut stond in voor de restauratie en de reproductie van het schrijnwerk. De specialisten van MRT pakten de beschadigde betonnen elementen aan en voerden de stabiliteitswerken uit. Altritempi, ten slotte, werkte de vele decoratieve schilderwerken uit.”

Voor het bedrijf uit Ingelmunster vormt de hippodroom een mooie referentie. “Omdat zo veel medewerkers aan het project gewerkt hebben, hebben we er zelfs een bezoekdag voor de medewerkers en hun familie georganiseerd”, besluit Messiaen met een anekdote die de band van Group Monument met het project in de verf zet. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Maatschappij voor de Verwerving van Vastgoed MVV (Brussel) Architect Origin Architecture & Engineering (Brussel) Aannemer Monument Vandekerckhove (Ingelmunster)

Restauratie, renovatie en nieuwbouw Steenhouwerij en marmerbewerking Dak-, zink- en loodwerken Schrijnwerkerij, glas-in-lood, smeedwerk Decoratief stuc- en staffwerk en restauratieschildertechnieken Speciale restauratie- en renovatietechnieken Steigers, stut- en schoringwerken Archeologisch onderzoek

Renovatie Hippodroom Watermael-Bosvoorde

Projectontwikkeling en herbestemmingen

Group Monument nv Oostrozebekestraat 54 B-8770 Ingelmunster

T +32 51 31 60 80 F +32 51 30 22 37 info@monument.be

monument.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 155

CIB NIEUWS

BIZLOCATOR BREIDT STEEDS VERDER UIT Na Gent als pilootgemeente vorig jaar lanceerden het Agentschap Innoveren en Ondernemen, de Stad Kortrijk, de intercommunale Leiedal, CIB Vlaanderen, Oris nv en V-ICT-OR eind juni het online platform voor bedrijfsvastgoed bizLocator in de regio Kortrijk. Het lanceringsmoment werd massaal bijgewoond door vastgoedmakelaars en ondernemers Op termijn is het de beurt aan Oostende, Lokeren, Brugge, Aalst, Wetteren en Vlaanderen.be om bizLocator verder uit te rollen. CIB Vlaanderen stelde het BizLocator-concept voor het eerst voor aan de West-Vlaamse centrumsteden in september 2014. Na de lancering in Gent en de nodige bijsturingen ten gevolge van de ervaringen die werden opgedaan, heeft Kortrijk er alles aan gedaan om bizLocator als tweede stad te kunnen lanceren. “Samen met de intercommunale Leiedal werden we dan ook de trekker voor Zuid-WestVlaanderen”, onderstreept de Kortrijkse schepen van Ondernemen en Economie Rudolf Scherpereel.

HANDIGE TRAJECT BEGELEIDINGSTOOL De Stad Kortrijk en intercommunale Leiedal begeleiden ondernemers bij hun zoektocht naar fysieke ruimte om te ondernemen. Ze creëren evenzeer mentale ruimte om te ondernemen door ondernemerschap te stimuleren, bedrijven intensief te begeleiden en samenwerkingsverbanden tussen diverse sectoren en spelers te faciliteren. Het bizLocator-project werd met de ondersteuning van het Agentschap Innoveren en Ondernemen ontwikkeld in nauwe samenwerking met de vastgoedsector en met name CIB Vlaanderen. Deze samenwerking met de vastgoedsector is zeker niet nieuw, maar dankzij bizLocator wordt deze relatie nog verstevigd. bizLocator resulteert in een efficiënt en gebruiksvriendelijk online platform voor bedrijfsvastgoed in en rond Kortrijk.

GECENTRALISEERD OVERZICHT Schepen Rudolf Scherpereel: “In navolging van Kortrijk Zaait lanceren we nu dit online platform dat vraag en aanbod van bedrijfsvastgoed samenbrengt. Hierdoor realiseren we precies wat we beogen: het verder optimaliseren van de ondernemersvriendelijke dienstverlening van de Stad Kortrijk. Dankzij bizLocator is er nu één gecentraliseerd en vooral actueel overzicht van beschikbare

ruimte om te ondernemen in onze stad en in de regio. Deze informatie is uiteraard vlot toegankelijk en permanent raadpleegbaar en draagt bij tot minder administratieve werklast en vereenvoudiging voor ondernemers, vastgoedeigenaars en de overheid. Dankzij bizLocator kunnen we effectiever en efficiënter een accurater antwoord bieden aan de ruimtevragen van ondernemend Kortrijk, jaarlijks zo’n 250-tal. Dit is niet zomaar een zoveelste initiatief dat vraag en aanbod samenbrengt. Nee, bizLocator is een gezamenlijk initiatief dat op een hedendaagse, efficiënte en neutrale wijze ruimte aanbiedt. Een unicum dat met de ingrediënten die ik zopas opnoemde echte meerwaarde biedt, zowel voor aanbieders als ondernemers die op zoek zijn naar ruimte in het Texas van West-Vlaanderen ”

bizlocator Vind ruimte in uw gemeente om te ondernemen

EXTRA TOOL VOOR VASTMAKELAARS Vastgoedmakelaars kunnen op hun beurt hun aanbod gratis plaatsen op bizLocator. Jan Jassogne, afgevaardigd bestuurder van CIB Vlaanderen: “Als beroepsorganisatie zetten wij in op een maximale ondersteuning van de vastgoedmakelaars en een voortdurende professionalisering van het vastgoedberoep. bizLocator past perfect in dit plaatje. Vastgoedmakelaars die bedrijfsvastgoed aanbieden via deze tool kunnen hun aanbod op een vlotte en gebruiksvriendelijke manier kenbaar maken aan de juiste doelgroep.”

GRATIS CONSULTEREN EN REGISTREREN Ondernemers kunnen het aanbod op hun beurt gratis consulteren, 24 uur op 24 en 7 dagen op 7. Via de zoekmodule kan je gericht zoeken naar een pand of bedrijfsgrond. Wil je de detailinformatie over een bepaald zoekertje en wil je contact opnemen met de vastgoedmakelaar in kwestie, dan wordt er gevraagd om te registreren. Ook deze registratie is volledig gratis. Meer info: www.bizlocator.be

156 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE DERDE LONG

DE RUIMTES IN EEN GEBOUW FUNCTIONEREN ALS EEN DERDE LONG DE DERDE LONG IS EEN KENNISCENTRUM ROND EEN DUURZAAM WOON- EN WERKCOMFORT, VEILIGHEID EN EEN GEZOND BINNENKLIMAAT. Honderd jaar research naar een gezond binnenklimaat, werken leefcomfort, en toch hebben we de belangrijkste parameters nog niet onder controle. Meer nog, we worden ziek op het werk en de laatste tien jaar worden we geconfronteerd met nieuwe aandoeningen. Wanneer je de wetenschappelijke uitkomsten bekijkt, lijkt het alsof het verblijf in gebouwen niet gezond is voor onze productiviteit, creativiteit en gezondheid, zelfs wanneer de condities comfortabel genoeg lijken. De invloed van ons leef- en werkcomfort als ‘derde long’ is dus niet te onderschatten. Om deze problematiek op een duurzame manier onder de aandacht te brengen, werd eind 2014 het communicatie- en kennisplatform ‘De Derde Long’ opgericht. De Derde Long richt zich tot architecten, ingenieurs, studiebureaus, professionele bouwheren, binnenhuisarchitecten, aannemers, bedrijfsleiders en eigenaars van gebouwen, om zo de brede uitdagingen rond een duurzaam woon- en werkcomfort met een gezond binnenklimaat een plaats te geven in de discrepantie tussen wat eindgebruikers (bewoners) willen/nodig hebben en wat ze uiteindelijk krijgen.

Een academisch team en een selecte groep experts uit de industrie delen hiervoor hun kennis en expertise. In die zin heeft De Derde Long een labofunctie van waaruit een gezamenlijke visie wordt ontwikkeld en een substantiële bijdrage wordt geleverd aan een duurzaam leef- en werkcomfort met gezonde klimatologische omstandigheden. Samen met onze partners Daikin, Knauf, Interalu/LCC, Multiline, Tarkett, Vitra, Boss Paints, Harol, Grohe, Lumac Signs en Miele wil men een beter inzicht in de bestaande complexiteit ontwikkelen en nagaan hoe bestaande en te verwerven kennis efficiënt over de gehele levenscyclus van een gebouw kan worden toegepast. Ben je graag op de hoogte van onze activiteiten, stuur dan even een bericht naar info@dederdelong.be of surf naar www.dederdelong.be ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 157

JURIDISCH ADVIES

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Deinze

Tekst | Hans Herbrant (Herbrant Partners ADVOCATEN)

GARANTIEVERPLICHTINGEN TEN AANZIEN VAN DE CONSUMENT (1)

Zoals aangekondigd in de vorige bijdrage zou ik terugkomen op de garantieverplichting(en) van de aannemer of plaatser van een toestel in een bouwwerk wanneer hij niet te maken heeft met een andere ondernemer, maar met een consument. De verschillen zijn niet gering. De consument heeft meerdere wetgevingen tot zijn beschikking om de aannemer/verkoper aan te spreken voor een gebrekkig product. In dit eerste deel behandelen we het Wetboek Economisch Recht.

vanaf de levering en indien de consument het gebrek op het ogenblik van de contractsluiting niet kende noch behoorde te kennen.

1. Conform de Wet Consumentenverkoop, thans opgenomen in Boek VI van het Wetboek Economisch Recht, moet de verkoper aan de koper een zaak leveren die in overeenstemming is met de overeenkomst. Dit betekent dat de zaak conform moet zijn aan wat gevraagd is én dat het tevens deugdelijk moet zijn of vrij van gebreken. Wordt geacht in overeenstemming met de overeenkomst te zijn, het goed dat:

3. De consument heeft de keuze tussen vier ‘remedies’: - Kosteloze herstelling behalve als dat onmogelijk of buiten verhouding zou zijn - Kosteloze vervanging behalve als dat onmogelijk of buiten verhouding zou zijn

- In overeenstemming is met de door de verkoper gegeven beschrijving en de eigenschappen bezit van de goederen die de verkoper als model of monster heeft getoond; - Geschikt is voor elk door de consument gewenst gebruik dat aan de verkoper is meegedeeld bij de contractsluiting en dat door hem is aanvaard; - Geschikt is voor het gebruik waartoe goederen van dezelfde soort gewoonlijk dienen; - De kwaliteit en de prestaties biedt die voor goederen van dezelfde soort normaal zijn en die de consument redelijkerwijs mag verwachten, gelet op de aard van de goederen en op de eventuele door de verkoper, producent of diens vertegenwoordiger publiek gedane mededelingen over bijzondere kenmerken ervan, met name in reclame of etikettering. 2. Conform de Wet Consumentenverkoop bedraagt de aansprakelijkheidstermijn twee jaar. De verkoper zal slechts aansprakelijk zijn wanneer het gebrek zich voordoet binnen een termijn van twee jaar

158 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Manifesteert het gebrek zich binnen de zes maanden na de levering van het goed, dan geldt ten voordele van de consument het weerlegbaar vermoeden dat het gebrek bestond op het tijdstip van de levering. De garantietermijn kan worden herleid naar één jaar wanneer het om tweedehandsgoederen gaat. De termijn kan worden geschorst wanneer onderhandelingen gevoerd worden tussen de partijen of tijdens de periode van herstelling of vervanging van het goed. Na de vervanging van het goed begint dus geen nieuwe garantietermijn te lopen, maar begint de oorspronkelijke termijn weer. De termijn om een vordering in te stellen is zeer kort: één jaar vanaf de dag waarop de koper het gebrek aan overeenstemming heeft vastgesteld, zonder dat die termijn voor het einde van de garantietermijn van twee jaar na de levering mag verstrijken.

De verkoper kan weigeren deze remedies uit te voeren wanneer de herstelkosten bijvoorbeeld onredelijk en niet in verhouding zijn. Hij kan dan subsidiaire remedies aanbieden: - De passende prijsvermindering met behoud van het goed - De ontbinding. Bij een geringe niet-conformiteit is de ontbinding wel uitgesloten. Daarbovenop kan de consument nog een bijkomende schadevergoeding eisen. ❚ Wordt vervolgd in volgende editie.

Hans Herbrant Advocaat HERBRANT PARTNERS ADVOCATEN

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Deinze

VCB NIEUWS

KLASSIEK ROLLENPATROON VERSUS VERSTERKTE SYNERGIE Bundelen van kennis en expertise, enkel zo kan de bouwwereld inspelen op de toenemende druk op zijn projecten. Denk maar aan de comfort- en kwaliteitseisen van de klant en de wetgever op het vlak van energiezuinigheid, akoestiek, brandveiligheid, luchtdichtheid, enzovoort. De bijhorende technische complexiteit zorgt bovendien voor coördinatie- en planningsproblemen op de bouwplaats. Het preventief aanpakken van mogelijke knelpunten door al in de ontwerpfase een partnership op te zetten, biedt een antwoord. Of het nu gaat om een sleutel-op-de-deuroplossing of de bouwteamformule: de focus ligt op het kwalitatief afronden van het project, binnen het vooropgestelde tijdsbestek en de budgettaire grenzen. Sleutel-op-de-deurbedrijven kunnen vanuit hun routine in de woningbouw bogen op een leercurve-effect, waardoor ze hun klanten de beoogde kwaliteit en kostprijs beter kunnen garanderen en de risico’s tot een minimum weten te herleiden. Bouwteams zijn op hun beurt weggelegd voor complexe projecten die vanaf nul worden opgestart en die steeds opnieuw heel wat studiewerk en risicoberekening vergen.

DOORBREKING ROLPATROON Hoewel de toebedeling van de verantwoordelijkheden onder de bouwpartners in een dergelijke formule gericht is op hun specifieke competenties, zijn de klassieke rollen van de opdrachtgever, de ontwerper(s) en de uitvoerder(s) niet langer houdbaar. Een geïntegreerde aanpak impliceert een heuse breuk met de traditionele opeenvolging van ontwerpen uitvoergingsfase. Vanaf de conceptuele fase zitten ze samen aan tafel om de wensen van de klant, ervaringen en uitvoerbaarheid aan te kaarten, met het oog op een strakke planning, een korte doorlooptijd en een lagere foutenlast. Deze synergie, die enkel mogelijk is bij duidelijke afspraken over aansprakelijkheden en engagementen, houdt grote voordelen in aangezien de betrokkenheid en de verantwoordelijkheden van elke partner het klassieke patroon overstijgen. Zo kan de aannemer zijn expertise omzetten in de uitvoeringsplannen; dit in alle complementariteit met – en met alle respect voor de onafhankelijkheid van – de architect.

BIM Communicatie en transparantie zijn basisvoorwaarden om zulke synergiën te doen renderen. Een waardevol instrument is een ICT-toepassing zoals BIM (Bouw Informatie Model). Van bij de ontwerpfase worden alle gegevens immers verzameld in een centrale database die alle partijen kunnen benutten en aanvullen. Vervolgens kan de opdrachtgever er tijdens de exploitatiefase een beroep op doen in functie van bijvoorbeeld onderhoud of renovatie. De Vlaamse Confederatie Bouw zet al geruime tijd in op zowel bouwteams als BIM, aangezien beide met elkaar verbonden zijn. Tijdens workshops en ervaringsgroepen delen collega-aannemers ervaringen, knelpunten en opportuniteiten. ❚

Wat houdt een bouwteam precies in? De nieuwe pocket ‘Werken in bouwteam – een innovatief bouwproces’ maakt u wegwijs. Met steun van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen en samen met de architecten en studiebureaus, zet de Vlaamse Confederatie Bouw haar schouders onder een sensibiliseringsproject rond bouwteams. De pocket ‘Werken in bouwteam’ is binnen dit project ontwikkeld. Surf naar www.vcb.be voor meer info.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 159

BVA NIEUWS

TRIP LANDSCHAP & ARCHITECTUUR Op vrijdag 27 mei organiseerden de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP), de Beroepsvereniging Voor Architecten (BVA) en de vereniging voor landschapsarchitecten Kubiekeruimte (Ruimte³) samen een trip onder de noemer “Landschap & Architectuur”. Het opzet was een zoektocht naar architectuur die een statement maakt in haar omgeving en tegelijk een meerwaarde creëert voor het omliggende landschap. Gedurende de trip gingen de deelnemers na welke functies de open ruimte ten opzichte van de bebouwing in kwestie kan opnemen – vandaag en in de toekomst – en hoe daar in de ontwerpplannen rekening mee kan worden gehouden. De impact van architectuur op het landschap, en omgekeerd, kwam hierbij op verschillende schaalniveaus aan bod. Op drie sites kwamen telkens zowel de ontwerpers van de architectuur als van de landschapsontwikkeling aan het woord.

TOELICHTINGEN EN BEZOEK Bij het station in Sint-Niklaas, de verzamelplaats, gaf Jean-François Van den Abeele (Fris in ’t Landschap) toelichting over het ontwerp voor de Clementwijk en het lobbenstadmodel voor Sint-Niklaas, gevolgd door een uiteenzetting van Luc Eeckhout (evr-Achitecten) over het beeldkwaliteitsplan voor het architecturaal ontwerp en de duurzaamheidsbewaking van de Clementwijk. Daarna toonden beide sprekers de groep bij het bezoek aan de wijk hoe een en ander in de praktijk omgezet werd. De bus voerde de groep vervolgens naar de Lt. Coppenskazerne in Brasschaat. Inge Struyven (medewerkster van Jan Moreels van de gemeente Brasschaat) vertelde over het ontstaan en de uitwerking van het project, waarna zijzelf en Pieter-Jan Verschooren (POLO Architects) de rondleiding verzorgden. Op de busrit naar Gent gaf Maarten Moers (OMGEVING) tekst en uitleg bij de ontstaansgeschiedenis van het Zeemanstuinproject Gent. Bij aankomst ter plaatse werd deze aangevuld met een toelichting door Ingeborg Pauwels (sogent) over de rol die de stad in dit verhaal speelde en de wijze waarop ze architecturale kwaliteit en diversiteit tracht te waarborgen.

160 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

MULTIFUNCTIONELE PASSIEFZAAL Op 3 juni bracht BVA een bezoek aan de multifunctionele passiefzaal bij basisschool Dijkstein in Sint-Katelijne-Waver, met toelichting en rondleiding door de ontwerper, architect Edward Weysen van architectenbureau WE-S. Na de inleiding door Nathalie Poppe, Projectcoördinator van BVA, bracht Joris De Pauw, schepen van Huisvesting, openbare werken en ruimtelijke ordening van Sint-Katelijne-Waver, de visie van de opdrachtgever naar voor. Vervolgens gaf architect Edward Weysen van toelichting bij het ontstaan en de evolutie van het bureau en de uitwerking van het ontwerp. Nadien bracht Pascal Vandelannoote, sales & marketing director van Cellumat Benelux, een technische presentatie over de gebruikte PASSIFBLOC. Tot slot kregen de aanwezigen een rondleiding van Edward Weysen. ❚

WIE DOET WAT VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET!

‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Bel of mail voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen: T +32 50 36 81 70 - E info@louwersmediagroep.be

WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VOOR GERENOMMEERDE TOELEVERANCIERS VOOR DE BOUW

Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be? Neem dan voor meer informatie contact op met Kevin Desender: k.desender@louwersmediagroep.be

SCHRIJF U NU IN VOOR ONZE ONLINE NIEUWSBRIEF!

WIE DOET WAT

AANNEMERS

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK NV VANDENBUSSCHE

ASK-ROMEIN NV Ambachtstraat 33 2390 MALLE

Groendreef 21 9880 AALTER T +32 9 325 75 75 F +32 9 325 75 80 E info@nvvandenbussche.be W www.nvvandenbussche.be

ARCHITECTONISCH BETON

www.monument.be/companies/2-altritempi

RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 50 36 28 20 F +32 50 50 00 19

T +32 3 320 24 00

E ruben@rubenwillaert.be

F +32 3 320 24 99

W www.rubenwillaert.be

E info.be@ask-romein.com

ARCHITECTEN

W www.ask-romein.com

DECOMO NV Industrielaan 96 7700 MOESKROEN T +32 56 85 07 11 F +32 56 34 48 91 E info@decomo.be W www.decomo.be

AUDIOVISUEEL MATERIAAL

VERSTRAETE | VANHECKE NV

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 3 829 04 00 F +32 3 829 08 06 E info@v-v.be W www.v-v.be

Oostrozebeekstraat 54

ADVOCATEN

8770 INGELMUNSTER

nv PLAY AV

DE VLOED ARCHITECTS Laarnebaan 106 a 9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN

T +32 51 31 60 80

T +32 9 252 11 22

F +32 51 30 22 37

F +32 9 252 11 25

ADVOCATEN

E info@monument.be W www.monument.be

Aalter | Eeklo | Oostkamp | Deinze

E info@devloed.be W www.devloed.be

PELLIKAAN BOUW NV Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T +32 2 720 58 45 F +32 2 721 34 70

AFWERKING

W www.pellikaan.be

BOECKX ARCHITECTS 8400 OOSTENDE T +32 59 80 88 04 E info@boeckx.be W www.boeckx.be

PROMAT INTERNATIONAL NV

Starrenhoflaan 27

Bormstraat 24

2950 KAPELLEN

2830 TISSELT

T +32 3 605 14 33

T +32 15 71 81 00

F +32 3 605 14 76

F +32 15 71 81 09

E info@pit.eiffage.be

E info@promat-international.be

W www.pitantwerpen.be

W www.promat-international.com

ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN

BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV

Gontronde Heirweg 186 9090 MELLE T +32 9 272 72 72 F +32 9 252 42 24 E com@tormax.be W www.tormax.be

BEDRIJFSWAGENINRICHTING

9000 GENT T +32 9 225 01 74 F +32 9 225 64 14 E studiegroep@bontinck.biz W www.bontinck.biz

J. HERMANS & C° N

Acaciastraat 14e

IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20

2440 GEEL

3300 TIENEN

Brugsesteenweg 210

T +32 14 86 60 21

T +32 16 82 03 00

8800 ROESELARE

F +32 14 86 60 16

F +32 16 82 14 61

T +32 51 26 20 20

E info@renotec.be

E info@hermansco.be W www.hermansco.be

F +32 51 26 20 21

162 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TORMAX BELGIUM

Ottergemsesteenweg Zuid 808-A31

RENOTEC NV

W www.renotec.be

AUTOMATISCHE DEUREN

Torhoutsesteenweg 52

F +32 59 70 98 18

PIT ANTWERPEN NV

SOVILUX BVBA Donkerstraat 68 9870 MACHELEN - ZULTE T +32 9 324 08 69 E info@sovilux.be W www.sovilux.be

HERBRANT & PARTNERS ADVOCATEN Steenweg op Deinze 43b 9880 AALTER T +32 9 374 62 04 F +32 9 374 64 73 E info@herbrantpartners.be W www.herbrantpartners.be

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T +32 9 381 86 40 F +32 9 381 86 49 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

W www.vkgroup.be

SORTIMO BVBA Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE T +32 2 355 03 70 F +32 2 355 03 71 E info@sortimo.be W www.sortimo.be

SORTIMO WEST Gentseweg 749 8793 SINT-ELOOIS-VYVE

SORTIMO CENTRUM

Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE

SORTIMO OOST Industrieweg 49/7 3980 TESSENDERLO

WIE DOET WAT

BETONWERKEN

BRANDWERING

AALBERS | WICO KRUISBETON DE SLOOVERE NV Stokstraat 14 9770 KRUISHOUTEM T +32 9 388 33 15 F +32 9 388 32 77 E info@kruisbeton.be W www.kruisbeton.be

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

GIETVLOEREN

HOUTEN PREFABCONSTRUCTIES

KUNSTSTOFVLOEREN

BOGAERT KUNSTSTOFVLOEREN Bosdreef 78 9080 LOCHRISTI T +32 9 355 13 56 F +32 9 356 94 33 E info.bogaert@telenet.be W www.bkv-nv.eu

PXP PROJECTS BVBA Boskouter 12 9620 ZOTTEGEM T +32 9 335 02 80 F +32 9 361 02 28 E info@pxp.be W www.pxp.be

BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS

BINNENZONWERING

HVAC EMMERY NV

JURRY PROJECTS TERNEUZEN Mr. F.J. Haarmanweg 46 4538 AS TERNEUZEN T +31 115 69 59 51 F +31 115 69 59 53 E info@jurryprojects.nl W www.jurryprojects.nl

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +32 3 227 36 30 F +32 3 227 36 31 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

Gentsesteenweg 204 8500 KORTRIJK T +32 56 24 13 90 W www.liquidfloors.be

SA NV

GLASRESTAURATIE

Rue de France 1 4280 HANNUIT T +32 19 65 92 70 F +32 19 65 92 79 E info@tvc-hvac.be W tcv-hvac.be

RENOTEC NV AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

GESPECIALISEERDE VAKKRACHTEN

Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 14 86 60 21 F +32 14 86 60 16 E info@renotec.be W www.renotec.be

INBRAAKWERING

ONGELOOFLIJK STRAKKE GIETVLOEREN AALBERS | WICO • algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

Molenstraat 18

VERSTRAETE | VANHECKE NV Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 3 829 04 00 F +32 3 829 08 06 E info@v-v.be W www.v-v.be 100% naadloos

F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Overal toepasbaar

Erkenningsnummer: Bouw: PC124 VG 1668/BC, Algemeen: VG 1668/BUC - Erkenning van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, nummer 00580-406-20160524 Industriepark 25 NL 6603 BE WIJCHEN T +31 24 645 31 85 E e.vandam@ems-construct.nl W www.ems-uitzendgroep.nl www.ems-construct.nl

GEVELBEKLEDING

• algemene elektriciteit NL-3927installaties AC Renswoude • elektrische in de T industrie +31 318 57 14 11 • privé-installaties

Duurzaam

Onderhoudsvriendelijk INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN

GRONDSTOFFENwww.liquidfloors.be

EMS CONSTRUCT BV

Industriezone Noord 1 - Nijverheidslaan 4 9308 GIJZEGEM (AALST) T +32 53 21 63 17 F +32 53 78 13 11 E info@sair.be W www.sair.be

T.C.V.

EXPLOSIEWERING

BRANDBEVEILIGING

S.AIR NV

TCV

LIQUIDFLOORS

ORCEM

Postbus 6067 4780 LX MOERDIJK T +31 168 74 50 40 F +31 168 38 23 31 E info@orcem.nl W www.orcem.nl

HANG- EN SLUITWERK

• CV-ketels, stoomkete en thermische olieket • warmeluchtgenerator en stralingspanelen • airconditioning en ven

Abutriek Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

ABUTRIEK Jagershoek 8 8570 VICHTE T +32 56 77 21 65 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

114

INGENIEURSBUREAU

COLT INTERNATIONAL NV Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T +32 15 28 60 80 F +32 15 27 08 28 E info@be-coltgroup.com W www.coltgroup.com

VPT VERSTEEG PERFOREERTECHNIEK Bakkersdam 3 5246 PK HEUSDEN T +31 416 66 25 07 E info@vptversteeg.nl W www.vptversteeg.nl

DORMA FOQUIN N.V. Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T +32 50 45 15 70 F +32 50 31 95 05 E info@dorma.be W www.dorma.be

VK ARCHITECTS & ENGINEERS Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 51 26 20 20 F +32 51 26 20 21 W www.vkgroup.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 163

WIE DOET WAT

KOGELWERING

ARCADE ENGINEERING BVBA

AALBERS | WICO

Groeningenlei 132 2550 KONTICH T +32 3 239 58 75 F +32 3 239 35 60 E info@arcade-eng.com W www.arcade-eng.com

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

INNOVATIE LICHTKOEPELS

LUCHTDICHTING

EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE Havenlaan 86c b 316

ORYE CONSTRUCT

1000 BRUSSEL

Elzenstraat 8 bus 4 3500 HASSELT M +32 468 183686 E thomas.orye@hotmail.com

T +32 2 237 08 20

Chaussée de Dinant 13 5537 Anhée T +32 82 64 78 68 F +32 82 64 78 67 E info@sobemo.be W www.sobemo.be

INTERIEURAFWERKING

Singelken 1 9980 SINT-LAUREINS T +32 9 259 20 25 F +32 9 259 00 64 E info@dluxdaylight.be W www.dluxdaylight.be

LIFTEN

F +32 2 237 08 21 W www.extensa.be

RESTAURATEURS

MATERIAAL VOOR AANNEMERS

D-LUX DAYLIGHT

SOBEMO

PROJECTONTWIKKELING

PATRIMOON Winkelomseheide 223a 2440 GEEL

EURORENT NV Bisschoppenhoflaan 631

T +32 474 69 15 37

2100 DEURNE

E info@patrimoon.be

T +32 3 325 43 00

W www.patrimoon.be

F +32 3 325 99 03 W www.eurorent.be

NATUURSTEEN RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 NV DAS NATUURSTEEN

DMV AFWERKING BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 3 569 27 98 F +32 3 294 91 07 E kurt@dmvafwerking.be W www.dmvafwerking.be

COOPMAN ORONA Mannebeekstraat 3 8790 WAREGEM T +32 56 35 85 80 F +32 56 35 58 65 E sales@coopman.orona.be W www.coopman.orona.be

ISOLATIETECHNIEKEN

8340 SIJSELE

DAS NATUURSTEEN

T +32 50 36 28 20

Reppelsebaan 85 3294 MOLENSTEDE-DIEST T +32 13 78 05 40 F +32 13 77 80 73 E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be

F +32 50 50 00 19 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

RIOLERINGEN

PAALFUNDERING

de waal

PERFECT AAN DE BASIS

DESCHACHT Antwerpsesteenweg 1068

RDL ENGINEERING GT - FOAM BVBA Nijverheidsstraat 8 2381 WEELDE T +32 14 88 34 45 E info@gt-foam.be W www.gt-foam.be

Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 51 31 35 24 E info@rdl-engineering.com W www.autolift.be W www.goederenlift.net

STROBBE MOBILITY SOLUTIONS BVBA Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK T +32 56 70 70 00 F +32 56 70 70 10 E info@joyekantoor.be W www.joyekantoor.be

164 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

9041 GENT-OOSTAKKER

Voshol 6a 9100 LOKEREN T +32 9 340 55 00 F +32 9 340 55 18 E info@dewaalpalen.be W www.dewaalpalen.be

T +32 9 355 74 54 F +32 9 355 76 79 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

SANITAIR

POORTEN

KANTOORINRICHTING

JOYE NV

DE WAAL PALEN NV

Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 51 92 09 08 E info@strobbemobility.be W www.strobbemobility.be W www.parkeersysteem.be

INDEKO HOLLAND

DELABIE BENELUX

Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T +31 162 45 52 40 F +31 162 42 91 60 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

Kommenstraat 20 B-1070 BRUSSEL T +32 2 520 16 76 E info@delabiebenelux.com W www.delabiebenelux.com

WIE DOET WAT

SCHILDERWERKEN

SOFTWARE

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

ZONWERING & VENTILATIE

AD ULTIMA GROUP NV ASIB BVBA Bredastraat 112 2060 ANTWERPEN T +32 3 336 82 64 F +32 3 336 82 31 E info@asibbvba.be W www.asib.be

Beneluxpark 7 8500 KORTRIJK T +32 56 74 07 40 F +32 56 74 07 00 E info@adultima.be W www.adultima.be

STAALBETONCONSTUCTIES

REMEHA NV Koralenhoeve 10

COLT INTERNATIONAL NV

2160 WOMMELGEM

Zandvoortstraat 1

T +32 3 230 71 06

2800 MECHELEN

F +32 3 354 54 30 E info@remeha.be

T +32 15 28 60 80

W www.remeha.be

F +32 15 27 08 28

VLOEREN (FLEXIBEL)

PRORENO BVBA

PEIKKO BENELUX

Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 3 298 30 73 F +32 3 294 91 07 E info@proreno.be W www.proreno.be

Leemansweg 51 6827 BX ARNHEM T +31 (0)26 384 38 66 E info@peikko.nl W www.peikko.be

SCHOONMAAK

STAALCONSTRUCTIES

DUCO JURRY PROJECTS TERNEUZEN

“VENTILATION & SUN CONTROL”

Mr. F.J. Haarmanweg 46

Handelsstraat 19

4538 AS TERNEUZEN T +31115 69 59 51

8630 VEURNE

F +31115 69 59 53

T +32 58 33 00 33

E info@jurryprojects.nl

F +32 58 33 00 44

W www.jurryprojects.nl

VOEGWERKEN

E info@duco.eu W www.duco.eu

NV STAALBETON SA

Brusselsesteenweg 493 9090 MELLE T +32 9 232 04 32 F +32 9 210 02 97 info@alcyon.be www.alcyon.be

STAALSCHRIJNWERK

SILICAATSTENEN

DAENS KITVOEGWERKEN

RENSON WAREGEM

Ambachtstraat 58

Maalbeekstraat 10

3530 HELCHTEREN

DEJOND NV Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T +32 3 820 34 11

ZUIDLAND LIJMWERKEN BV Noordhoeksestraat 7 4751 TM OUD GASTEL E info@zuidlandlijmwerken.nl W www.zuidlandlijmwerken.nl

F +32 3 820 35 11 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

T +32 495 25 41 55 F +32 11 96 49 63

T +32 (0)56 627111

E kitvoegwerkendaens@telenet.be

F +32 (0)56 602851

W www.kitvoegwerkendaens.be

WEGDEKVERWARMING

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +31 3 227 36 30 F +31 3 227 36 31 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

E info@ renson.be W www.renson.be

VAST MEUBILAIR

SPRINKLERS

EMMERY NV

B - 8790 WAREGEM

EB PROJECTS N.V. Toekomstlaan 41A B-2200 HERENTALS T +32 14 28 55 20 F +32 14 21 11 88 E info@EBprojects.be W www.EBprojects.be

HEATING SOLUTIONS INTERNATIONAL Postbus 47 5258 ZG BERLICUM T +31 88 130 02 00 E info@hsi-heating.com W www.hsi-heating.com www.youtube.com/user/HSIBV2010

VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRUCTUUR, RUIMTELIJKE INRICHTING, CIVIELE- EN OPENBARE WERKEN

ALCYON

Oostmalsesteenweg 269 2310 Rijkevorsel T +32 3 312 85 40 F +32 3 312 85 49 E info@staalbeton.be W www.vanroey.pro

Voor informatie: Wim Fierens w.fierens@louwersmediagroep.be

M +32 476 67 65 55

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 165

“HET PRAKTISCHE EN ESTHETISCHE GECOMBINEERD IN EEN PARKEERGEBOUW”

“Door de parking te splitsen in twee gebouwen met verschillende hoogtes, wordt het kleinschaliger en niet zo massief”.

Parkeergebouw AZ Sint Lucas speelt in op de groene omgeving Het parkeergebouw van AZ Sint Lucas in Gent biedt plaats aan maar liefst 1.450 auto’s, maar vanaf de buitenkant van het markante gebouw is praktisch geen wagen te herkennen. En dat was precies de bedoeling, zegt architect Soﬁe Eggermont van ABSCIS Architecten. “Dat is een aangenamer beeld vanuit het ziekenhuis en het rust- en verzorgingstehuis dat ernaast ligt.” Wie op de ring rijdt, ziet het ziekenhuis en dus ook het parkeergebouw duidelijk staan. De architect koos bewust voor twee aparte gebouwen. “De moeilijkheid bij het ontwerpen van een parking met deze omvang, is dat het al snel te massief wordt. Daarom hebben wij het gesplitst in een hoger en een lager gebouw. Zo worden er twee kleinschaliger gebouwen gecreëerd, wat binnen de ruimtelijke context en de korrelgrootte van de ziekenhuiscampus wenselijk is.” Het hoogste gebouw van 8 verdiepingen is sinds januari in gebruik en aannemer Antwerpse Bouwwerken levert het laagste gebouw van 4 verdiepingen eind juli op. Symbiose Voor de vormentaal en expressie koos de architect voor een open parkeergebouw, bestaand uit een betonconstructie. Tegenover het strakke raster van de parkeerplaatsen staan uitwaaierende vloerplaten met groenaanplantingen “voor een vermenselijking van een functioneel concept”. De borstweringen zijn ontworpen om te worden uitgevoerd in geperforeerde aluminium platen, die een contrast vormen met de massiviteit van het project.

“Het maakt het gebouw lichter.” De vorm van de perforaties is tegelijk de vorm van de pleintegels, exclusief ontworpen door ABSCIS architecten. Voor de wayfinding binnenin het gebouw is er beroep gedaan op een grafisch vormgever. ‘Die heeft ook ingespeeld op de vorm van de perforatie’, legt de architect uit. Het parkeergebouw staat op een verkeersarm plein waar nog bomen en bankjes worden geplaatst. “Het is een symbiose geworden van de landschapsarchitect, de architect en de grafisch vormgever.” Inspelen op perforatie De parkeerdaken worden voorzien van een gewapend afdichtingsysteem van Triflex, die als fabrikant van begin tot einde meedacht over over een correcte uitvoering. “Een mooi product om het dak mee waterdicht te maken en af te werken. Hiermee hebben wij het praktische met het esthetische kunnen combineren.” Applicateur Meekelenkamp Kunststof Techniek nam, in onderaanneming van Albitum, de klus voor zijn rekening om de daken waterdicht te maken en met een duurzame antisliplaag af te werken. Voor een heldere signalisatie voor bezoekers kregen de markeringen een opvallende groene kleur, een afgeleide van de huisstijlkleur van AZ Sint Lucas. Leuk effect Overdag laat de perforatie in de gevelbekleding daglicht naar binnen en zijn de perforaties als het ware zwart en ‘s nachts is dat net andersom. Dan schijnt het licht in het gebouw naar buiten en dat geeft een leuk effect. “Als ik het nu zie, zie ik eigenlijk amper een auto staan. En dat was precies de bedoeling.”

Diamantstraat 6c, B-2200 Herentals | T +32 (0)14 75 25 50 | F +32 (0)14 75 26 14 | info@triﬂex.be | www.triﬂex.be

WIJ GEVEN VORM AAN DE SAMENLEVING VAN MORGEN. Justitiepaleis Brussel Herbestemmingsonderzoek via PPS-formule.

Meer w gebo eten ove r uwen expe onze rtise? Bezo www ek onze w .swe cobe ebsite lgium .be

Sweco is Europa’s toonaangevend ingenieurs-, advies- en ontwerpbureau Binnen de Division Buildings van Sweco Belgium, voorheen Grontmij Belgium, bieden onze ingenieurs, architecten en consultants een unieke en uitgebreide zienswijze in het ontwerp van de gebouwen voor onze klanten. Hiervoor combineren we onze erkende expertise met een brede waaier van operationele diensten, zoals ontwerp en studie van structuren en technieken, projectmanagement en diverse consultancy diensten. Wij verenigen pragmatische oplossingen met creativiteit vanaf de start van elk project en focussen op de creatie van ideale omgevingen om in te leven, te werken en te vertoeven. Wij zetten hierbij de noden van onze klanten om naar geïntegreerde oplossingen en garanderen de juiste expertise voor iedere situatie. Welke uitdaging u ook heeft, Sweco Belgium staat voor u klaar!

www.swecobelgium.be

LIFTEN TE HUUR VOOR BOUW EN INDUSTRIE

dan

r 00 40a.c0hines!

Mee m

uur Machineverh Industrie voor Bouw &

eurorent.be

2016 | 2017

GRA cata TIS logu 2 016/ 2017 s