Bouwen aan Vlaanderen 05 2014 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

5 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 15 I NUMMER 5 2014 I NOV-DEC-JAN

Up-site kleurt skyline Brussel Gent van Loop tot Loft Genk-Antwerpen: Shop(ping) op nieuwe wegen Spanning op Boerentoren Nieuwpoort frist WO1-monument op

SCAN WITH

DucoSlide Aluminium schuifpanelen

DucoSlide is een permanent extern zonweringsysteem met schuifpanelen. Ze combineren optimale zonwering met behoud schuifpanelen zijn beschikbaar met ‘LuxFrame’ of ‘SlimFrame’ kaderprofielen met vaste of verstelbare lamellen. Toepasbaar in een enkelvoudig, symmetrisch, telescopisch of BiFold schuifsysteem.

We inspire at www.duco.eu

info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67

HOME OF OXYGEN

van daglicht en bieden zo een maximum aan privacy! DucoSlide

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

w w w.ftbremmers.com

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

UITGAVE

Voorwoord

5 Snelle en trage evoluties

Terwijl hun sectorverenigingen steen en been klagen over de economische en fiscale toestand blijven de Vlaamse bouwbedrijven opmerkelijke gebouwen optrekken en opmerkelijke renovaties en restauraties uitvoeren. In dit blad tonen we er weer een ruime waaier van. Vlaanderen bouwt zowel aan de toekomst –verschillende gebouwen voor onderwijs en opleiding– als voor en aan het verleden –historische gebouwen en seniorenverblijven. Maar het bouwt ook en vooral voor het heden. En naast comfort en functionaliteit is er ook veel oog voor het oog. Het mag allemaal weer wat mooier, kleurrijker en esthetisch vindingrijker zijn. Ook kantoor- en bedrijfsgebouwen moeten niet noodzakelijk cool meer zijn. Toepassingen die amper tien jaar geleden nog zeldzaam waren of als voorbijgaande modetrend werden afgedaan zijn nu schering en inslag. Hier en daar leggen stedenbouwkundige regels het aanleggen van zichtdaken als groendaken op. Beo-velden voor ondiepe geothermie zijn stilaan schering en inslag. Geparkeerde wagens worden bij nieuwe woningen en kantoren meer en meer naar kelders verwezen, zodat de open ruimte een zacht recreatieve en vooral groene bestemming kan krijgen. Dit is zelfs een stille revolutie, parkeergelegenheid à volonté op straat is in Vlaanderen zo'n hardnekkige traditie dat heel wat mensen en handelszaken de straatkant voor hun woning als hun privé-parkeergelegenheid beschouwen. Terwijl de zichtbare bouw mooier wordt, wordt de onzichtbare bouw belangrijker. Systemen voor verwarming, koeling, ventilatie en datacommunicatie worden almaar complexer, performanter, en efficiënter, maar zitten doorgaans keurig weggestopt. Waar sommige ontwikkelingen pijlsnel verlopen, lijkt bij andere het hoogtepunt toch langer dan vermoed op zich te laten wachten. Toegegeven, in heel wat nieuwe gebouwen zorgen led's voor de verlichting, maar de extra mogelijkheden die deze techniek in zich draagt zijn buiten het labo nog lang niet bereikt. Over de al dan niet volledige uitbouw van slimme elektriciteitsnetten is nog geen beslissing gevallen. Slimme netten, individueel of per wijk, zijn nuttig om het netevenwicht te bewaren bij de onregelmatige stroomproductie met zonnepanelen op woning- of bedrijfsdaken. Maar dit probleem kan ook al grotendeels opgelost raken wanneer er betaalbare opslagbatterijen voor elektriciteit op de markt komen.

Veel leesplezier tijdens de eindejaarsperiode,

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift voor de bouw Jaargang 15 • nummer 5 • 2014 Sinds 1999 • Verschijnt 5 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Autobaan 22, 8210 Loppem Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

REDACTIEADRES

Koen Mortelmans, eindredacteur Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

REDACTIE

Max Dedulle, Henri Gielen, Jan Hoffman, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Desiree Pennings, Bram Souffreau, Jeroen Schreurs en Bert Verbeke

BLADMANAGEMENT

Philippe Bourda T +32 (0)11 605540 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 (0)11 605540 M +32 (0) 475 281464 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

ADVERTENTIES

http://louwersmediagroep.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

ABONNNEMENTPRIJS

€ 54,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

VORMGEVING/ART DIRECTION E studio@louwersmediagroep.be

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

6 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

WOON- EN WERKGEBOUWEN Brussel: UP-site kleurt skyline Brussel: Batibouw 2015 Gent: Zwevend gebouw zet architecturale toon in The Loop Bilzen: Woon- en winkelcomplex geeft stadscentrum nieuw gezicht Bedrijfspresentatie: Euro Rent met verdubbeld machinepark naar Sint-Niklaas… Waregem: Nieuw logistiek centrum van Renson Leuven: Ogenschijnlijke nieuwbouw is voor de helft vernieuwbouw Brussel: Builty staat op de kaart Journaal Febe bekroont mooiste betonconstructies De Pen: Marnix Galle, CEO Allfin Group Aalst: Colora opent nieuwe verfwinkel Leuven: Studentenresidentie op plaats van voormalig marmerbedrijf Genk: Oudste shopping center van België omgetoverd tot iconisch winkelmekka Bedrijfspresentatie Kreapaint: Ondernemen tegen oneerlijke concurrentie Beveren-Waas: Nieuw gildenhuis blikvanger in dorpscentrum Bedrijfspresentatie: Speciale aspecten van Televic Bedrijfspresentatie: Sortimo meer dan een inrichting Brussel: Passiefkantoor voor Group S in hartje Brussel Hasselt: Bouwkundig hoogstandje symboliseert innovatiedrang op Corda-campus Turnhout: Wooncentrum De Kraker woont zelf in 't nieuw Bedrijfspresentatie Fihuma: Superveilig werken nabij ondergrondse leidingen Hamme: Nieuwe productiehal en kantoren voor De Verffabriek Merksem: Onderhoudsvrij door aluminium Heusden-Zolder: ‘De Verdieping’: herbestemming met knipoog naar het verleden Gent: Loft 20 in de voetsporen van Emile Braun Gierle: Peeters-Govers groeit als kool Bedrijfspresentatie DCA: "Klanten als dynamische partners"

8 13 14 20 27 29 32 37 38 40 42 44 46 48 55 57 61 62 64 66 70 75 76 79 81 84 85 90

Inhoud

Bedrijfspresentatie: Coopman Liften heet voortaan Coopman Orona Sint-Niklaas: Residentieel Vastgoedcongres brengt sector samen

128 92 93

DAK & GEVELTECHNIEKEN Bedrijfspresentatie Derbigum: Duitse kunststoftechnologie completeert dakaanbod Bedrijfspresentatie Dejond: Litefront voor een perfecte glazen balustrade

94 96

ONDERWIJSPROJECTEN Antwerpen: ICT-gebouw sluitstuk Middelheimcampus Universiteit Antwerpen: universiteitsstudenten eten in koloniale stijl Sint-Agatha-Berchem: Passiefaanpak maakt school Sint-Niklaas: Opleidingscentrum Den Azalee biedt arbeidskansen Bonheiden: Voormalig gemeentehuis als ingang kleuterschool Antwerpen: Van bestaand magazijn naar nieuw seminariecentrum

98 102 106 108 110 113

ZORGPROJECTEN Wetteren: Den Binder bindt nursingtehuis aan sociale appartementen Boechout: Psychiatrisch centrum combineert oud en nieuw Hamme: Woonzorgcentrum Meulenbroek volop in beweging Sint-Denijs-Westrem: Serviceflats Zonnehove neigen naar klassiek appartement Brussel: Verscheidenheid in de zorgen welzijnsmarkt

117 119 122 125 127

BOUWEN AAN MONUMENTEN

UITGAVE

5 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 15 I NUMMER 5 2014 I NOV-DEC-JAN

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLA ANDEREN.BE

Nieuwpoort: Bezoekerscentrum Westfront Nieuwpoort onder Albert I-Monument Antwerpen: Scheepsherstellers geschiedenis, Shop zelf 'hersteld' Bazel: Achttiende-eeuwse hoeve getransformeerd tot comfortabele gezinswoning Diest: Ingrijpende restauratie voor begijnhofkerk Antwerpen: Boerentoren permanent onder spanning

128 134 138 141 143

Up-site kleurt skyline Brussel Gent van Loop tot Loft Genk-Antwerpen: Shop(ping) op nieuwe wegen Spanning op Boerentoren Nieuwpoort frist WO1-monument op

SCAN WITH

5 2014091 BAVL 05.indd 1

16-12-14 16:20

Coverbeeld: Up-site in Brussel (foto Tom Dâ&#x20AC;&#x2122;Haenens)

PARTNERS EN RUBRIEKEN CIB Nieuws BVA Nieuws VCB Nieuws Wie Doet Wat

146 147 148 150

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

BRUSSEL

UP-SITE

Tekst | Bram Souffreau Beeld | Tom D’Haenens en Atenor Group

SCAN WITH

UP-SITE KLEURT

SKYLINE BRUSSEL De 140 meter hoge woontoren UP-site langs het kanaal Brussel-Charleroi vormt een nieuw herkenningspunt aan de skyline van de hoofdstad. Het vastgoedpromotiebedrijf Atenor Group bouwde in de noordwijk langs de Willebroekkaai een kantoor- en wooncomplex dat vlot bewoners vindt. De hoogste woontoren van België vormt slechts één onderdeel van de UP-site. Naast de 42 verdiepingen tellende woontoren bevinden zich immers ook vier kantoorgebouwen langs de Willebroekkaai en zes zogenaamde 'villa's' aan de waterkant. Op de begane grond is hier ook ruimte voor handelszaken en horeca. "Met UP-site brengen we de waterfront-beleving naar Brussel", legt William Lerinckx, executive officer bij Atenor Group, uit. "We merkten het succes van ontwikkelingsprojecten langs waterpartijen in het buitenland, zoals in Londen en Parijs, maar stelden vast dat er in Brussel bijna niets op dat vlak gebeurde. UP-site ligt recht tegenover de zwaaikom Vergote, de grootste wateroppervlakte in Brussel, en langs het kanaal Brussel-Charleroi."

acht minuten wandelen", weet Lerinckx. "Bovendien werkt het Brussels gewest volop aan de ontwikkeling van de kanaalbuurt en wordt het een kwalitatieve leefomgeving." UP-site ligt op een steenworp van Tour & Taxis dat momenteel ontwikkeld wordt en binnenkort een park krijgt. Brussel neemt zich ook voor de nabijgelegen Citroën-garage tot een museum voor moderne en hedendaagse kunst om te bouwen. Stadsdynamiek Atenor Group voelt zich in deze stadsdynamiek thuis. "We gaan voor grote, gemengde stadsprojecten waar werk en wonen worden samengebracht. Daardoor weeft het project zich steevast in het stadsweefsel. Bewust kiezen we niet

Maar niet enkel water vormde een belangrijk aandachtspunt. "Onze projecten bevinden zich steeds nabij een groot openbaar vervoerspunt. Naar het Brusselse Noordstation is het vanaf UP-site amper

(Foto Tom D’Haenens)

8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BRUSSEL

UP-SITE

Brussel gezien vanop de 27ste verdieping van de woontoren. (Foto Atenor Group)

(Foto Tom D’Haenens)

het vastgoedpromotiebedrijf heeft intussen de handen vol met het ontwikkelen van 650.000 m² andere projecten in België, Luxemburg en de Centraal Europese landen Hongarije en Roemenië. De portefeuille bestaat voor 46% uit kantoren, 49% uit residentiële projecten en 5% commerciële initiatieven. ❚ De 140 meter hoge woontoren met op de voorgrond de villa's. (Foto Atenor Group)

om monofunctionele, alleenstaande bouwprojecten uit te voeren." Het concept achter UP-site past in deze filosofie en Atenor Group wil dit ook toepassen in het Victor-project aan het Brusselse Zuidstation of City Docks in Anderlecht. De keuze slaat wat betreft UP-site duidelijk aan. Het project is ook qua verkoop een succesverhaal. De kantoren zijn al volledig ingenomen. Unizo, Smals, het Gemeenschapsonderwijs en de Rijksdienst voor de Sociale Zekerheid van Zelfstandigen vonden er een onderkomen. 80% van de 251 appartementen in de woontoren hebben eveneens een eigenaar gevonden. De helft ziet het als een investering, maar de andere helft gaat er ook zelf wonen. En de 106 appartementen in de villa's gingen ook vlot over de toonbank. "Er was duidelijk vraag naar zo'n kwaliteitsvol project met toegevoegde waarde", zegt Lerinckx. Twee architectenbureaus

groot succes gaat worden, dan werken we het uiteraard zo snel mogelijk af", aldus Lerinckx. Hoofdaannemer BPC Valens zorgde voor de uitvoering van de werkzaamheden. Atenor Group werkte voor het project ook met twee architecten samen. "Dat liep zeer vlot. Het Parijse Ateliers Lion Architectes-Urbanistes heeft ervaring met residentiële hoogbouw. A2RC Architects uit Brussel speelde dan weer de lokale kennis uit. De twee architectenbureaus samen vormden een perfecte match", weet Lerinckx.

De bouw van de drie onderdelen werd in één keer afgewerkt. "Als we aanvoelen dat het project een

Voor het beursgenoteerde Atenor Group vormt UPsite in de thuisstad een belangrijke referentie. Maar

"Duurzaamheid vormde een belangrijk aspect van het complex. Alle gebouwen samen hebben een energieprestatie van ongeveer E-54. Een WKK-centrale zorgt voor de warmte. Op de daken bevinden zich ook 350 m² zonneboilers. En tijdens de bouw zelf werd 10.000 ton bouwmaterialen via het nabijgelegen kanaal vervoerd.

TECHNISCHE FICHE Projectontwikkelaar Atenor Group, Terhulpen

Architect

Ateliers Lion Architectes, Parijs en A2RC Architects, Brussel Studiebureau VK Engineering, Brussel Hoofdaannemer THV BPC Valens, Brussel Elektriciteit Imtech, Brussel Gevelisolatie Sto, Asse Start werken Afbraak in 2008, start bouw in juli 2010 Einde werken juni 2012 (kantoren), juni 2014 (residentieel deel) Vloeroppervlakte woontoren: 37.000 m²; villa's: 13.000 m² woonruimte en 1.650 m² handelszaken; kantoren: 30.000 m² Investering 180 miljoen euro SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

HVAC (verwarming, ventilatie, koeling) Sanitair Elektriciteit Brandbeveiliging

Care & Cure Industrie Kantoren Sport- & evenementenhallen Scholen Openbaar

Imtech Belgium nv Industrielaan 28 1070 Brussel T: +32 2 558 59 00 Info.be@imtech.com â&#x20AC;&#x201C; imtech.com

14900570_Imtech.indd 1

15-12-14 09:50

Oneindig veel mogelijkheden Het is verbazingwekkend wat er in een Sto-emmer zit: meer dan 800 kleuren, duizenden sierpleisters, patronen, materialen en vormen. Voor eindeloze designmogelijkheden. Traditioneel, klassiek of modern. Wat u ook in gedachten hebt, Sto komt tegemoet aan uw wensen! Gevelisolatiesystemen Vloercoatings Verven Betonherstellingsystemen www.sto.be

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Bouwen aan Monumenten? Bel of mail ons! T +32(0) 11 605540 Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

BRUSSEL

(Foto Atenor Group)

UP-SITE

(Foto Atenor Group)

Participanten aan het woord IMTECH LOOPT MARATHON IN WOONTOREN UP-SITE Imtech Belgium nam in het Brusselse Up-Site alle elektriciteitswerkzaamheden op zich. "De grootste uitdaging vormde het verzoenen van de strakke timing met de hoge kwaliteitseisen en het afgemeten budget," herinnert projectleider Thierry de Moro zich. "We hebben op de Up-Site een marathon gelopen. Van de start van de werkzaamheden in 2012 tot de oplevering in september 2014 hadden we altijd een uitgebreid team ter plaatse. Voor hen geen pauze, want hoofdaannemer BPC-Valens had een strak tijdschema uitgewerkt", zegt de Moro. "Eens de kantoren en de residentiĂŤle 'villa's' afgewerkt waren, moesten we onmiddellijk de toren uitrusten. De verschillende fases volgden elkaar in sneltempo op." Stevig doorwerken, dus, maar net daar kwamen de troeven van Imtech naar boven, weet de projectleider. Het bedrijf is niet louter een installateur, maar heeft ervaring met project management, het werken in bouwteams en het kan ook terugvallen op een eigen uitgebreide ploeg van ingenieurs, tekenaars, aankopers en technici. "Imtech kan een groot project van A tot Z uitvoeren. We leggen ons toe op elektriciteit, HVAC, sanitair, elektrotechniek en automatisering. Bovendien kunnen we als grotere speler op de Belgische markt ook de schaalgrootte laten werken", legt de Moro uit. Dat kwam bij de bouw van Up-Site goed van pas. Door de strikte timing en het budgettair kader moest Imtech bij de leveranciers de beste prijs bedingen ĂŠn de garantie hebben dat de leveringstijden mooi gerespecteerd werden. "Marge inbouwen was er deze keer niet bij", weet de Moro. "Een falend leverancier kon dit project zich niet veroorloven. Vandaar dat we samengewerkt hebben met grotere ondernemingen, zoals Schneider

Electric. Zij kennen ons en dat is een belangrijke troef als je bij hen aanklopt voor een kwaliteitsvol product met een strikte leveringstijd aan een scherpe prijs. Daar hebben we zeker genoten van ons schaalvoordeel. Een kleinere installateur werkt misschien goedkoper, maar kan zo'n service niet bieden." Meedenken Imtech werkte tijdens de bouw nauw samen met studiebureau VK Engineering en controleorganisatie AIB International. "We dachten ook met hen mee, reikten hen oplossingen aan en verhielpen dankzij onze expertise plotse problemen vaak ter plaatse", geeft de Moro aan. "Zo hebben we de plaatsing van de hoogspanningscabines aangepast en hebben we ook oplossingen gevonden voor de elektriciteitstoevoer naar de kantoren en de villa's." Alle elektriciteitswerken waren voor Imtech: van de aansluiting op het net tot de stekkers in de woonkamers. "We hebben het volledige elektriciteitsplaatje uitgevoerd, zowel inzake hoogspanning, middenspanning als laagspanning. Daarnaast stonden we ook in voor de plaatsing van de veiligheids- en communicatiesystemen, het telefoniegedeelte en het trekken van de televisiekabel. De technische specificaties waren duidelijker 'premium' dan in andere projecten", herinnert de Moro zich. Voor Imtech is Up-Site een mooi visitekaartje. "We hebben er ook goede contacten aan overgehouden", weet de projectleider. "Onlangs sprak aannemer Valens ons onverwacht aan om snel in te springen voor een failliete installateur. Hij verwees toen naar onze aanpak in Up-Site om zijn keuze te staven. Zo'n referentie doet deugd."

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

BRUSSEL

UP-SITE

Tekst | Bram Souffreau Beeld | Sto SCAN WITH

GEVELISOLATIESYSTEEM VOOR UP-SITE Het gevelisolatiebedrijf Sto heeft de buitengevels van de laagbouw appartementen en de kantoren in het UP-site-project geleverd. In de 140 meter hoge woontoren zelf zorgde Sto voor de isolatie van de terrassen. stand tegen mechanische belastingen. Die elasticiteit zorgt ook voor een sterk verhoogde scheurvastheid." Sto plaatste 6.000 m² gevels die met witte en grijze sierpleister werd afgewerkt. Pauwels stipt aan dat in de systemen polystyreen isolatieplaten type EPS Top 32 werden gebruikt. "Deze plaat heeft, in vergelijking met conventionele EPS-platen, een 20% lagere warmtegeleidingscoëfficiënt wat uitmondt in beduidend minder warmteverlies.”

WOONTOREN Voor de inpandige terrassen in de woontoren zelf leverde Sto het StoTherm Mineral-systeem. "Dit is een volledig onbrandbaar gevelisolatiesysteem", legt Pauwels uit. "Omwille van de zeer strenge eisen inzake brandveiligheid voor de woontoren kozen de architecten en studiebureaus voor minerale wol als isolatiemateriaal."

"De architectenbureaus schreven uitdrukkelijk Sto-gevelisolatiesystemen voor", vertelt Bram Pauwels, communicatieverantwoordelijke bij het bedrijf uit Asse. "Zij selecteerden ons StoTherm Classic-systeem omdat de

12 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

kwaliteit hoog is en het diverse voordelen heeft. Ons systeem biedt een organische, cementvrije oplossing voor gevelisolatiewerken. Anders dan de cementhoudende systemen is StoTherm Classic daardoor goed be-

Sto België kan terugvallen op de jarenlange ervaring van het Duitse moederhuis. Het bedrijf heeft zich in gevelisolatie gespecialiseerd, maar biedt daarnaast ook binnenisolatiesystemen, gevelverven, interieurverven, sierpleisters, vloercoatings en betonherstellingssystemen aan. "Onze technische dienst werkt vaak nauw samen met architecten en plaatsers om hen te adviseren en te ondersteunen. Zo ook voor het mooie project UP-site ", geeft Pauwels nog mee. ❚

BRUSSEL

BATIBOUW 2015

Tekst | Jeroen Schreurs

Batibouw 2015

Kostenoptimaal bouwen, ‘start to renovate’ en het digitale huis Op 26 februari strijkt Batibouw weer neer in Brussels Expo. De grootste bouwbeurs van het land verwelkomt op zijn 56ste editie honderden exposanten die hun nieuwste producten voorstellen. Geert Maes, algemeen directeur van Batibouw, geeft een voorsmaakje. Er zijn weer drie thema’s dit jaar: start to renovate, kostenoptimaal bouwen en het digitale huis. “Dat eerste is een beetje zoals 'start to run',” zegt Maes. “Mensen

weten vaak niet waar eerst te beginnen bij een renovatie. Beglazing, verwarming of toch eerst isolatie? Onze boodschap: begín er gewoon aan. Het bestaande patrimonium vormt de hoofdbrok van de energieproblematiek. Producenten moeten dus gemakkelijke energiebesparende oplossingen voorstellen waar de consument zijn of haar woning mee kan verbeteren.” “Het tweede thema is kostenoptimaal bouwen. Iedereen slaat ons om de oren met energiepeil, EPB en speciale premies. Daarom denkt iedereen dat een energieneutrale woning dé oplossing is, maar op een bepaald moment weegt de kostprijs van nog meer te isoleren niet meer op tegen de energiewinst. Daarom: bouw of verbouw efficiënt, probeer als het ware je winkelkar zo vol mogelijk te laden voor een zo laag mogelijke prijs.”

Geert Maes, algemeen directeur van Batibouw.

Het digitale huis is een thema dat voortbouwt op de vroegere ‘domotica’, maar zonder al de draden en het

boren. “Het digitale huis is kabelvrij geconnecteerd, zoals Nest, de thermostaat die de gewoontes van bewoners aanleert en het water al opwarmt voor hun dagelijkste douche om zeven uur. Batibouw wil tonen wat er op dit vlak allemaal mogelijk is.”

BATIBOUW IS EEN MONUMENT De bouwbeurs gaat voor hetzelfde aantal bezoekers als vorig jaar: 300.000, waarvan 75.000 professionelen. “Die laatste groep vinden we heel belangrijk,” zegt Maes. “We hebben bijvoorbeeld 4.250 leden van de Orde van Architecten over de vloer gehad, meer dan sommige gespecialiseerde beurzen. Daaraan zie je dat Batibouw een monument is. “Bovendien,” vervolgt Maes, “zijn het bijna allemaal kwalitatieve bezoekers, ze hebben vaak een concreet project. Dat in tegenstelling tot bijvoorbeeld het autosalon, waar meer toeristen komen. Batibouw blijft dus enorm belangrijk in de sector.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

GENT

BRANDSANDPATENTS

Tekst | Bert Verbeke

Beeld | Koen Vandamme

Zwevend gebouw Brandsandpatents zet architecturale toon in The Loop The Loop is een totaal nieuw stadsdeel in Gent dat ontwikkeld wordt als een economisch gebied met retail- en leisurefuncties, kantoren en kantoorachtigen en expofuncties aangevuld met kortverblijf- en permanent wonen. Wie u Gent in- of uitrijdt via The Loop kan niet om een bijzondere blikvanger: het gloednieuwe kantoorgebouw van Brandsandpatents. Bontinck Architecture and Engineering ontwierp een 'zwevend' kantoorgebouw met een centrale voet die het gebouw lijkt op te tillen. Daarmee is de architecturale toon gezet voor de overige locaties die binnenkort het uitzicht van The Loop zullen veranderen. “Voor de ontwikkeling van de site werd The Loop ingedeeld in achttien 'velden.' Brandsandpatents bevindt zich op veld 07 van Take Off, het eerste in een rij van zeven à acht gebouwen van vergelijkbare grootte op dit veld. Veld 7 wordt ontsloten door een nieuwe weg die een aparte kleine lus vormt binnen het gebied tussen veld 7 en 8. De doelgroep voor dit veld zijn gebruikers met een 650 m² tot 2.000 m² vloeroppervlakte, die een stand alone-gebouw met een eigen identiteit wensen. In dit veld beschikken alle gebouwen bovendien over een aantal privéparkeergelegenheden. Het gebouw van Brandsandpatents telt drie bouwlagen en heeft een footprint van 315 m² en een totale vloeroppervlakte van 658 m². De totale bouwhoogte bedraagt 11.30 m. Op maaiveldniveau zijn vijftien parkeerplaatsen aangelegd,” vertelt Tom Tastenhoye van Bontinck.

14 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

REPRESENTATIEVE UITSTRALING REFLECTEERT BEDRIJFSFILOSOFIE “De opstart van octrooi- en merkenbureau Brandsandpatents vond plaats in 2011. Het eerste kantoor stond in een bedrijvenpark in Merelbeke, maar Brandandpatents keek altijd uit naar alternatieven. Het wenste uitdrukkelijk geen standaard gebouw, wel een representatieve uitstraling die de bedrijfsfilosofie reflecteert. Dat vulden we in door het creëren van een zwevend gebouw met een balkvormig volume, uitgewerkt als een stalen vakwerkstructuur op een centrale voet. Hierdoor heeft de balkvorm langs beide zijden een overkraging, wat het gebouw zijn specifieke sculpturale vorm geeft. De stalen constructie zorgt voor voldoende stabiliteit. Omwille van het hoge grondwaterpeil is er een paalfundering aangebracht.

GENT

De grote overkraging bedraagt circa 11 m en de kleine circa 5.60 m, ze bieden tegelijk een prachtig conceptueel evenwicht. De centrale voet zorgt voor de verbinding van het hoofdvolume met het maaiveldniveau en de fundering en omvat de inkom en een technische ruimte. De centrale voet is doorgetrokken in de twee bovenliggende bouwlagen, en bevat er de verticale circulatie evenals de gesloten gebouwgebonden ruimtes zoals sanitair, berging, archiefruimte en kitchenette.”

BRANDSANDPATENTS

ervaren als schaduwvoeg en maakt de achterliggende gevelstructuur onzichtbaar. Het gebouw voldoet ruimschoots aan de huidige isolatienormen. Zowel de keuze van de materialen als de intekening van de individuele kantoren zijn weldoordacht en symboliseren de transparantie van Brandsandpatents,” besluit Tastenhoye. ❚

INDIVIDUELE KANTOREN “Dankzij de vakwerkstructuur heeft de rest van het gebouw een open plan zonder kolommen. Op die manier kan Brandsandpatents de ruimtes vrij en flexibel inrichten. De zestien medewerkers hebben elk hun eigen specialiteit en expertise, en daarom werd geopteerd voor individuele kantoren waar men zich in alle rust kan concentreren. De hoogte van de kantoorruimtes bedraagt 2.80 m.”

VAKJES EN DIAGONALEN “De oost- en westgevels aan de lange zijden zijn uitgerust met grote verdiepingshoge raampartijen die de kantoren voorzien van een overvloed aan licht. Door de transparantie van de gevel werd het stalen vakwerk een belangrijk visueel element in de gevel. Het toont duidelijk hoe Bontinck de structuur van het gebouw opvat. De zijgevels worden gestructureerd door de vakjes en de diagonalen van het vakwerk. De kopse gevels accentueren de grote structuurloze overspanning tussen de twee vakwerken door middel van grote gesloten of open vlakken. De kopse zuidgevel is volledig gesloten en vormt hierdoor een krachtig vlak als beëindiging van de gebouwenstrip.”

MATERIALEN SYMBOLISEREN TRANSPARANTIE “De gevel uitgevoerd in padoek en aluminium zorgt voor de finishing touch van het gebouw. Concreet bestaat de gevelbekleding uit padoek-platen, waarbij de voeg tussen de planken opgevuld is met een antraciet gelakt aluminium. Dit wordt

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

HOOG KWALITATIEVE GEPREFABRICEERDE SYSTEEMOPLOSSINGEN IN HOUT

www.pxp.be

WANDELEMENT :

1. 2. 3. 4.

Gegarandeerd water-, wind- en luchtdicht! Buitenschrijnwerk gemonteerd in atelier. Tot 13.5m lange wanden mogelijk Passief mogelijkheden (KVH/I-profielen)

VLOERELEMENT :

1. Integratie van service- en ventilatiekanalen 2. Tot 12m lange elementen mogelijk 3. Overspanningen mogelijk tot +9m

PLAT DAKELEMENT :

1. EPDM of TPO reeds aangebracht in atelier 2. Integratie van service- en ventilatiekanalen 3. Dampschermen en isolatielagen voorzien

HELLEND DAKELEMENT :

5. Gevelafwerking in atelier aangebracht  tot 80% crepi  tot 95% steenstrips,  tot 95% vele houten afwerkingen

4. Eigen intern studiebureau oa. stabiliteit 5. Geluidseisen mogelijk tot +65dB

4. Overspanningen tot +9m mogelijk 5. Tot 12m lange elementen mogelijk 6. Garantie wind-, water- en luchtdichtheid

1. Binnenafwerking tem de panlat in atelier 4. Overspanningen tot +10m mogelijk 2. Integratie van service– en ventilatiekanalen 5. Standaardelementen tot 4m bij 12m 3. Alle damp-, regenschermen en isolatieslagen 6. Garantie wind-, water- en luchtdicht in atelier

PREFAB DAKKAPPEL :

1. Alle maatwerk mogelijk 2. Dak enkel voor een zeer korte tijd open aan weersinvloeden! 3. Buitenschrijnwerk gemonteerd in atelier

VLIESGEVEL :

1. Direct aansluitend met ruwbouw (volledige voorbereiding in atelier) 2. Garanties wind-, water en luchtdichtheid 3. Buitenschrijnwerk gemonteerd in atelier

ZAAGWERK :

4. Gevelafwerking in atelier aangebracht 5. EPDM of TPO reeds aangebracht in atelier 6. Alle aansluitingen aanwezig voor verdere afwerking

4. Wanden tot +12m hoog in één keer 5. Passief mogelijkheden

1. Balkenbewerkingsmachine WBZ 160 * secties : van 20/50 tot 200/420 * bijna alle mogelijke verbindingen * zeer grote nauwkeurigheid * alles genummerd volgens plan en element

2. Platen CNC Biesse Rover A * Alle plaatwerk

PLAATSING :

PLAN- & STUDIEBUREAU :

1. Eigen gemotiveerde plaatsingsdienst! 2. Mogelijkheden tot binnenafwerking naar keuze

1. Planvoorbereiding en -ondersteuning voor architecten (van ontwerp tot realisatie) 2. Alle detail- en productieplannen tot op 0.5mm nauwkeurig

PxP Projects bvba—Boskouter 13—B-9620 ZOTTEGEM info@pxp.be—www.PxP.be—+32 9 335 02 80

GENT

BRANDSANDPATENTS

Participanten aan het woord PREFAB GORDIJNGEVELS TEGEN STAALSTRUCTUUR “Voor Brandsandpatents realiseerden we een geprefabriceerde gordijngevel tegen een staalstructuur met inbegrip van de gevelbekleding, buitenschrijnwerk, volledig water-, wind-, en luchtdicht met afwerking aan de binnenzijde met Fermacell, dit alles voorbereid in atelier. Voor de gevelbekleding adviseerden wij Woodface, met padoek in variabele secties,” vertelt Pieter Vrijsen van PxP (Zottegem). “De opdrachtgever vroeg om een unieke gevelbekleding, waarop wij Woodface adviseerden. De uitdaging was onder meer om tien verschillende padoek houtsecties gescheiden door een alu profiel in een vooraf bepaalde volgorde te plaatsen, om wederkerende patronen te vermijden in een zeer repetitieve gevel. Hiervoor en om dit te communiceren met de arbeiders heeft ons studiebureau een programma geschreven. Het is een gevelbekleding die vraagt om prefabricatie, ze op de bouwplaats maken is bijna onbegonnen werk. Tevens hebben wij alle details en alu profileringen ontworpen, de materialen gekozen en dit ter goedkeuring voorgelegd aan architect en bouwheer. Om de wanden te plaatsen hebben we ze met een telescopische kraan opgetild. De wandelementen lagen horizontaal afgewerkt op de trailer gestapeld. Bij het optillen mocht de onderliggende wand niet beschadigd worden. Het vergde uitzonderlijke vaardigheid van de kraanman en onze plaatsers om de wand op het juiste moment de lucht in te trekken om geen krassen te maken. Bijkomend wou de opdrachtgever een naadloos plafond. Hiervoor stelden we voor om H2O-platen te gebruiken, wat na schilderwerken, een zeer mooi resultaat gaf. Onnodig te benadrukken dat deze schil sterk isolerend werkt. Gezien alles werd geprefabriceerd is het van groot belang dat de arbeiders de details nauwkeurig volgden. Dit resulteerde in een zeer hoge fabricage snelheid/plaatsing en afwerkingsgraad, wat klant en bouwheer sterk apprecieerden. In de wedstrijd voor de 'Schrijnwerkers Awards' behaalden we met dit project de derde plaats in onze categorie,” besluit Vrijsen.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Brandsandpatents, Gent Architect Bontinck Architecture and Engineering, Gent Projectmanager Probam, Erembodegem Gevel PXP Projects, Zottegem Ramen en deuren Luckx, Sint-Pieters-Leeuw Koelplafonds Interalu, Wilrijk Projectontwikkelaar ECPD, Gent Start werken augustus 2013 Einde werken april 2014

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

| 17 BOUWEN AAN VLAANDEREN 13-03-2006 14:06:59 ��

Ramen

Deuren

Gordijngevels

Glasbouw

VENTIL ATION SUNPROTECTION

Bergensesteenweg 797 1600 St-Pieters-Leeuw T 02/363 00 90 info@ luckx.be www.luckx.be

GENT

BRANDSANDPATENTS

Participanten aan het woord BUITENSCHRIJNWERK MET GROTE GLASRAMEN Luckx (Sint-Pieters-Leeuw) leverde en plaatste het buitenschrijnwerk, de zonwerende beglazing, de aluminium kaderen dorpelprofielen, en de buitenzonwering. "De totale oppervlakte van het buitenschrijnwerk bedroeg 205 m², met 26 vaste ramen met buitenzonwering, twee inkomdeuren en twee schuiframen. Het totale gewicht van de ramen bedroeg circa 11.750 kg,” vertelt Tim Plantefève-Castryck, projectverantwoordelijke bij Luckx. “De keuze viel op de profielreeksen Sapa Avantis 70 SHI en Sapa Confort 160 SHI, vooral vanwege de thermische eigenschappen van deze profielreeksen. Gezien de strenge isolatiewaarden werkten we met superisolerende profielen. In het ontwerp van de architect viel ons ook onmiddellijk op dat het grote schuifraam één van de opvallende kenmerken van het gebouw was. Daarom opteerden we om het schuifraam zo minimaal mogelijk te bouwen. We kozen voor het schuifraamprofiel Confort 160 van Sapa, ontworpen voor het hogere segment schuifdeuren met grote glaspartijen en een minimale aanzichtbreedte. Aangezien we op het vaste gedeelte van het schuifraam de beglazing structureel plaatsten zonder tussenstijl, wordt het doorkijkeffect op de terreinen van The Loop maximaal en respecteerden we maximaal het ontwerp van de architect.” Warmte blijft grotendeels buitenshuis “De beglazing AGC Ipasol Ultraselect 62/29 kozen we om zijn uitstekende zonregulerende eigenschappen met doorlaat van zonne-energie, lichttransmissie, thermische isolatie, transparantie en kleurneutraliteit. De gebruikte coatings op de Ipasol-beglazing zijn bijzonder selectief en reflecteren het merendeel van de langegolfstralen van de zon terwijl ze zoveel mogelijk kortegolfstralen (daglicht) doorlaten. De warmte blijft daardoor grotendeels buitenshuis, maar niet het licht. In feite komt de Ipasol-beglazing optimaal tegemoet aan de schijnbaar onverenigbare eisen van dit moderne architecturale ontwerp. De buitenzonwering Renson FixScreen 100 EVO MS7, aangeleverd via Van Langendonck, werd geplaatst op de 26 grote vaste ramen. Fixscreen is een warmte- en lichtcontrolerende screen die dankzij een intelligent geleidingssysteem de screendoek in iedere positie windvast houdt. De zijgeleiders vatten we hier tevens op als een bijkomend esthetisch accent om de grote vaste aluminium ramen extra in de verf te zetten,” besluit Plantefève-Castryck.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

BILZEN

WINKEL- EN WOONCOMPLEX DE COMMANDERIE

Tekst | Tom Mondelaers

Residentie de Commanderie in hartje Bilzen

Woon- en winkelcomplex geeft nieuw gezicht aan stadscentrum Sinds mei 2012 onderging het centrum van Bilzen niets minder dan een metamorfose. Dit is volledig te wijten aan Residentie de Commanderie, een winkelen wooncomplex met een oppervlakte van 3.800 m², goed voor zeventien winkelruimtes, 64 appartementen en 160 parkeerplaatsen. De voorzijde van het project vormt een winkel-wandelstraat in het hart van de stad, terwijl de achterzijde rust en kalmte biedt. Ook het ontwerp gooit hoge ogen: voor passanten, maar vooral voor de nieuwe bewoners. De meesten onder hen waren al in een zeer vroege fase betrokken bij het bouwproject, waardoor ze hun appartement helemaal naar hun hand konden zetten. Zoals veel binnenstedelijke projecten werd ook de Commanderie mogelijk dankzij de visie van het stadsbestuur. “Het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Rombout’ voorzag in een groot winkelen wooncomplex aan de markt van Bilzen”, vertelt architect Bram Nickmans van d&d architecten (Drieskens & Dubois). “Bovendien moest er een nieuwe verkeersvrije winkelen wandelstraat komen. Aan de marktzijde lagen een oude superette, een woning en twee appartementen. De andere kant, de huidige achterzijde van de residentie, was een wat verloederd terrein met garageboxen. De stad wilde die ruimte middenin de stad niet alleen opwaarderen, maar ook het aantal parkeerplaatsen uitbreiden.”

Door de appartementen in terrasvorm aan elkaar te schakelen en bovenliggende appartementen telkens 1,5 meter naar achter te halen, garandeert het ontwerp zon voor elk terras.

20 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Commanderie bevat 91 privé- en 73 gratis publieke parkeerplaatsen. De kelder bestaat uit een waterdichte kuip, terwijl de gevels werden opgetrokken als spouwmuur. Plaatselijk bestaat de gevelbekleding uit sierpleister of natuursteen. Woningscheidende wanden werden uitgevoerd als ontdubbelde wand of halfzware blokken met tussenvoeging van een zacht en veerkrachtig isolatiemateriaal.

STRAK MAAR LOKAAL “We zijn voor ons ontwerp vertrokken vanuit het idee van een winkelwandelstraat”, zegt Bram Nickmans. “We wilden echt het gevoel creëren van een winkelcentrum, vandaar de keuze om te werken met

Aan de voorzijde geeft de residentie uit op een drukke winkelwandelstraat in het hart van de stad, terwijl bewoners aan de achterzijde genieten van rust en kalmte.

etalages van 4,5 meter hoog. Deze creëren niet alleen hoogte, maar dienen ook als borstwering voor de achterliggende appartementen. Bovendien zorgen ze voor privacy. Vanuit je appartement heb je wel een mooi zicht op de winkelstraat, maar niet andersom.” Aan de marktzijde telt de Commanderie drie verdiepingen met appartementen. Aan de Romboutstraat zijn dat vier verdiepingen. “De appartementen zijn in terrasvorm aan elkaar geschakeld. Elke verdieping springt 1,5 meter naar achter, zodat elk terras veel zon krijgt.” Ook de rest van de architectuur is weloverwogen. “Net als de etalages hebben we ook de gevels strak

Residentie de Commanderie geeft een sterke impuls aan het winkelcentrum van Bilzen, mede dankzij de 73 gratis publieke parkeerplaatsen in de ondergrondse parking.

BILZEN

WINKEL- EN WOONCOMPLEX DE COMMANDERIE

opgevat, maar wel met lokale producten, zoals Maaslandse blauwe steen”, weet Nickmans. “De terrassen zijn afgewerkt in architectonisch beton met glazen leuningen. De terugspringende appartementen kregen een afwerking van witte sierpleister.”

COMPACT EN FLEXIBEL Ook inzake energieprestaties werd een hoog niveau nagestreefd. “Het ontwerp is zo compact mogelijk”, legt Nickmans uit. “En de warmteverliesoppervlakken zijn zeer degelijk geïsoleerd.

'Vanuit een appartement heb je wel een mooi zicht op de winkelstraat, maar andersom niet'

De kelder van de Commanderie bestaat uit een waterdichte kuip, terwijl de gevels werden opgetrokken als spouwmuur.

Achter de oppervlakken uit gevel- en natuursteen zit 10 cm PUR. De met sierpleister afgewerkte oppervlakken zijn geïsoleerd met 15 cm dikke XPS-isolatieplaten. De ventilatie gebeurt op basis van een systeem C+.” Hoewel de appartementen standaard uitgerust werden met radiatoren, kozen toch zeer veel kopers voor vloerverwarming. “Dat was in dit geval ook perfect mogelijk. In september 2011 was de meerderheid van de 64 appartementen al verkocht. Veel mensen waren er bijgevolg snel genoeg bij om samen met ons na te denken over de afwerking. Dat betekende meer werk voor ons als architect, maar de toegevoegde waarde voor de klanten is groot. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21

130

197

LUIKERSTEENWEG 233/1, 3500 HASSELT 011 22 24 80

INFO@DRIESKENSENDUBOIS.BE

WWW.DRIESKENSENDUBOIS.BE

BE 451 530 149

BILZEN

WINKEL- EN WOONCOMPLEX DE COMMANDERIE

Participanten aan het woord DEXTERS RAMEN –RAMEN, PROFILERINGEN EN BUITENSCHRIJNWERK De bouw van 'De Commanderie' vereiste een gevarieerd gamma aan profileringen, van traditionele raamstructuren over hefschuifraamgehelen tot meer dan driehonderd lopende meter winkelpuien waarbij –in aansluiting met de buitenstraatnivellering en de bovenliggende terrassen en borstweringen– zeer specifieke profielbewerkingen werden uitgevoerd. Voor Dexters Ramen (Nieuwerkerken) een ideale gelegenheid om zijn ultramoderne zaag- en bewerkingsrobot in te zetten. “We hebben custom made onderbouwelementen voor de diverse winkeldeuren ontwikkeld, die volledig ingebouwd zijn in de totale gevelstructuur,” vertelt zaakvoerder Marco Dexters. “Al van bij de ontwikkeling van deze winkelpuien is er verstandig omgegaan met de maatvoering van de beglazingen die, gezien de jumbomaten, in functie van standaard glasplateaus zijn geconcipieerd. Ondanks de zware glasvlakken, zijn we erin geslaagd om de slanke opbouw van gevelprofielen te respecteren en de nodige stabiliteit te verzekeren. De luchtdichtheid van het aluminiumschrijnwerk is geoptimaliseerd door het gebruik van verlengde rubbers en het aanbrengen van perifere luchtdichte folies. Dankzij duidelijke afspraken en een strikte planning volgden de ruwbouw en de plaatsing het aluminium buitenschrijnwerk (in totaal 3.000 m²) zich in elke fase van het bouwproces zeer snel op.”

'Verschillende kopers hebben me twee of zelfs drie keer bezocht om het ontwerp naar hun hand te zetten' Wie van in het begin mee kan beslissen over allerlei zaken, krijgt uiteindelijk een project dat volledig aan zijn wensen voldoet. Verschillende kopers zijn twee of zelfs drie keer bij mij geweest om het ontwerp bij te sturen en naar hun hand te zetten. Dat ging dikwijls over de berging die wat groter mocht, maar ook over ingrijpendere zaken, zoals het verwisselen van bepaalde ruimtes of de plaatsing van het toilet en de badkamer. Dat was in dit ontwerp ook geen probleem. Alleen de zijwanden van de appartementen en de scheidingswanden tussen slaap- en leefgedeeltes zijn vast, dus alle overige wanden waren vlot aanpasbaar in functie van de wensen van de klant”, aldus Nickmans. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

DE COMMANDERIE, GELEGEN AAN DE GROTE MARKT VAN BILZEN, IS EEN PROJECT VAN: vestio® staat voor ‘Vangronsveld & Somers, thuis in ontwikkeling’ en is actief in de realisatie van residentiële vastgoedprojecten op toplocaties in het binnenland en aan de Belgische kust.

Als projectontwikkelaar van vastgoedprojecten, zowel commercieel, residentieel als industrieel, is Group GL uitgegroeid tot één van de belangrijkste spelers in België.

Als klant voel je je onmiddellijk thuis bij vestio® , van bij de ontvangst tot de uiteindelijke afhandeling van de koop of verkoop. Al de stukjes van de puzzel kloppen: een professionele kennis, een gedreven team en vooral een passie voor vastgoed.

Met de uitgebreide know-how waarover wij beschikken zijn wij meer dan ooit vastberaden om de uitdaging aan te gaan om projecten in al hun complexiteit te realiseren en zo een meerwaarde te creëren voor het Belgisch vastgoedlandschap.

Havermarkt 22 • 3500 H asselt • 011 800 000 www.vestio.com

Centrum-Zuid • 3500 Houthalen • 011 398 200 www.group-gl.be

Aannemingen Janssen NV Van Doornelaan 2, B – 2440 Geel T + 32 14 590999 F + 32 14 590302 info@janssen.be www.janssen.be

BILZEN

WINKEL- EN WOONCOMPLEX DE COMMANDERIE

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Vestio, Hasselt en Group GL, Houthalen

Architect

d & d architecten (Drieskens & Dubois), Hasselt & LVJ Architecten, Bilzen Studiebureau Stabiliteit B.T.A. Ingenieurs, Hasselt

Veiligheidscoördinatie en EPB-verslaggeving Steto, Tessenderlo

Hoofdaannemer Janssen Aannemingen, Geel RWA Colt, Mechelen

Berliner & Secanspalen

CVR, Beringen

Ventilatieroosters

Renson, Waregem

Buitenschrijnwerk

Dexters, Kozen

Start werken mei 2012

Einde werken najaar 2014

Participanten aan het woord COLT INTERNATIONAL –ROOK- EN WARMTEAFVOER PARKEERGARAGE Met de Commanderie kreeg Bilzen naast De Klokke een extra ondergrondse parking. Onder het winkelen wooncomplex is ruimte voor maar liefst 91 private en 73 publieke parkeerplaatsen. Een belangrijke wens van het stadsbestuur, dat zo het winkelcentrum nog toegankelijker wil maken. De parking is bereikbaar via de Romboutstraat, maar inrijden gebeurt via de Korenstraat. Een voorsorteerstrook zorgt dat het binnenrijden veilig en vlot verloopt. Niet alleen verkeerstechnisch is de veiligheid van de parking gewaarborgd. Ook op het vlak van rook- en warmteafvoer (RWA) is niets aan het toeval overgelaten. Colt International in Mechelen was verantwoordelijk voor het ontwerp en de opbouw van de RWA-installatie. Het concept van Colt International, met zo’n vijftig vestigingen wereldwijd, voorziet zowel in dagelijkse ventilatie als in rookventilatie. Voor het afvoeren van uitlaatgassen kan gekozen worden voor een continue viervoudige ventilatie of voor een ventilatie gebaseerd op CO-detectie. In dat laatste geval wordt het systeem ingeschakeld bij een overschrijding van de waarden of naar gelang de behoefte. In geval van brand stuurt een rookdetectiesysteem automatisch de ventilatoren aan op hoge toeren op het niveau waar de brand zich bevindt. “Technisch was de Commanderie voor ons niet uitzonderlijk, aangezien we gespecialiseerd zijn in dit vakgebied,” vertelt productmanager Patrick Janssens. “Wel zeer belangrijk waren hier de sturing en signalisatie, omdat er twee mogelijke invalswegen zijn. Daarom is de Commanderie voor ons een belangrijke referentie.” Colt International werd in 1931 opgericht in Engeland en is ondanks de omvang nog een familiale onderneming. De Belgische vestiging telt dertig medewerkers.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

Colt EcoVision: Energie gaat niet verloren Natuurlijke ventilatie zorgt voor ventilatie en afkoeling tijdens de nacht van het gebouw

Caloris warmtepomp verwarmt, maakt gebruik van de restwarmte

ZUIDKANT

NOORDKANT

Glazen lamellen in strukturele beglazing energiezuinige luchttoevoer en luchtafvoer met behoud van licht en doorzicht

Ringleiding met water optimaal gebruik van energie

Caloris warmtepomp koelt, restwarmte gaat in watercircuit

Energiebuffer

Advies, ontwerp en levering Colt biedt u het gehele concept.Van advies tot ontwerp tot en met installatie. Op zichzelf staand of als onderdeel van een

Rook- en Warmteafvoersysteem, een klimaatsysteem binnen-in het gebouw of zonwering buiten aan de gevel.

www.coltinfo.be Tel. (015) 28 60 80

BEDRIJFSPRESENTATIE

EURO RENT MET VERDUBBELD MACHINEPARK NAAR SINT-NIKLAAS Het voorbije jaar heerste er bij Euro Rent een meer dan gewone interne drukte. Dat had alles te maken met een gevoelige uitbreiding: in de loop van januari opent de specialist in de verhuur van bouwmaterieel een tweede vestiging, op een nieuwe KMO-zone in Sint-Niklaas. "Intussen hebben we ook ons digitaal aanbod verder uitgebreid," licht bedrijfsleider Kris Coppens toe. "We zijn erg actief geworden op Facebook en het aantal demofilmpjes op Youtube is gevoelig uitgebreid. Die filmpjes en de technische fiches, handleidingen en andere informatie over het materieel dat we aanbieden kan je oproepen, via de QR-code in onze catalogus." De drukte beperkte zich niet tot de bouwwerf in Sint-Niklaas en het 'worldwide web', maar was ook in Deurne voelbaar. "We hebben diverse nieuwe medewerkers aangeworven in Sint-Niklaas. Maar omdat we willen dat ze vanaf het eerste openingsuur alle klanten een volledige service en uitgebreide toelichting kunnen bieden, hebben onze anciens in Deurne hen grondig opgeleid." De vestiging in Sint-Niklaas moet immers een spiegelbeeld van Deurne worden. "Toch wat betreft het aanbod en onze basisprincipes. We brengen geen machines of ander materieel over naar Sint-Niklaas, maar hebben sterk geïnvesteerd in een verdubbeling van de stock. Al wat je in Deurne kan vinden, zal je ook in Sint-Niklaas kunnen vinden. De stock is groot genoeg om iedereen meteen het gewenste gereedschap te kunnen meegeven. De routines van Deurne –zoals de dubbele controle bij het afhalen en terugbrengen van het materieel plus een extra nazicht door een technieker– gaan we ook in Sint-Niklaas strikt handhaven. De betrouwbaarheid en veiligheid van de machines zijn namelijk van het grootste

belang." Euro Rent beschikt dan ook al sinds jaar en dag over een VCA-veiligheidscertificaat.

TOPLOCATIE Alleen het nieuwe gebouw wordt geen Kantoren, magazijn en atelier onder één dak. spiegelbeeld van Deurne. "De site in Deurne is organisch gegroeid, langs een drukke bestaande baan. De vestiging in Sint-Niklaas krijgt een meer homogeen karakter, met het eerste gebouw op de nieuwe KMO-zone Heidebaan. Door zijn ligging vlabij de afrit Haasdonk-Steendorp van de E17 is het een toplocatie. Die ligging speelde ook sterk mee bij de keuze voor Sint-Niklaas. Als een aannemer dringend materieel nodig heeft is een vlotte bereikbaarheid essentieel." Van het in totaal 8.000 m² grote terrein is 3.000 m² bebouwd. Een sober, rechthoekig gebouw bevat zowel de magazijnen als het technische atelier en, gespreid over twee niveaus, de kantoren. Langs de kant met de laadzones houdt een 70 m lange en 10 m brede luifel de klanten droog. Daarnaast is er ook veel parkeer- en manoeuvreerruimte. "We leggen met haagbeukbomen, beukenhagen en moeraseik ook een groene buffer aan, wat groter zelfs dan de stedenbouwkundige voorschriften oplegden, omdat dit het totaaluitzicht sterk ten goede kwam."

Sober en functioneel materiaalgebruik.

Ledverlichting aan het plafond en polibeton op de vloer van het magazijn.

TOEKOMSTGERICHT Euro Rent heeft waar economisch verantwoord de recentste duurzame technieken geïmplementeerd. " De doorgedreven isolatie, de optimalisatie van daglichtinval, het hoogrendementsglas, de led-verlichting –met lichtplan van Zumtobel– vergden een hogere basisinvestering, maar houden het energieverbruik op lange termijn heel laag. In de werkruimten en de inkomhal gebruiken we vloerverwarming, omdat die op lage temperatuur kan draaien. Het regenwater dat op het dak valt vangen we op in een tank van 20.000 liter en gebruiken we om het rijdend materieel te wassen en de toiletten te spoelen. Na de huurperiode worden de machines ter plaatse bijgetankt in een tankstation gebouwd door Tokheim. Aannemer De Pelsmaecker (Westerlo) stond in voor de industriebouw. Eurodal legde de open ruimte aan, op een ondergrondse Hydrops-regenwaterbuffering met vertraagde afvoer. Kortom: alles zonder tierlantijntjes, maar ecologisch verantwoord en heel functioneel. " ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

Comfort by design Healthy Residential Concept ® De hedendaagse woningbouw wordt gekenmerkt door een strakke,

Wens je meer info? Download onze brochure op: www.renson.be

pure en open architectuur met aandacht voor energiezuinigheid en hernieuwbare energiebronnen. Bovendien heeft de consument nood aan comfort in de woning, maar ook buiten op het terras. Ontdek hoe u uw ontwerp esthetisch en functioneel nog verder kan optimaliseren. Dankzij een intelligente combinatie van ventilatie, zonwering en outdoor solutions zorgt RENSON ® voor een gezonde en comfortabele leefomgeving. Bovendien wordt daarbij het energieverbruik tot een minimum beperkt.

design Comfort by Healthy

ntial ResideConcept België

WAREGEM

LOGISTIEK CENTRUM RENSON

NIEUW LOGISTIEK CENTRUM VAN RENSON IN WAREGEM Renson blijft fors investeren in de uitbouw van zijn faciliteiten. De specialist in ventilatie, zonwering en terrasoverkappingen kiest daarbij bewust voor een verdere verankering in Waregem. Hij nam onlangs een nieuw logistiek centrum met een oppervlakte van 12.000 m² in gebruik.

'Geslaagde combinatie van beton en aluminium in een doordacht concept'

Renson blijft groeien. Zo oversteeg de omzet in 2013 voor het eerst de kaap van 100 miljoen euro. Dit jaar zal de firma een omzetcijfer van 125 miljoen euro bereiken en voor 2015 verwacht de directie een verdere groei. Ook het aantal medewerkers is fors gestegen. Renson heeft de voorbije twee jaar zowat 140 nieuwe mensen aangeworven en ook dit jaar ging het op zoek naar nog eens tachtig nieuwe werknemers. Vandaag telt de onderneming zowat 650 medewerkers, van wie het merendeel ook in Waregem werkt. Dit is een nieuwe uitbreiding van de faciliteiten, nadat de voorbije twee jaar al een showroom en meeting center, een R&D afdeling annex testcentrum en een productie-uitbreiding met 1000 m² werden gerealiseerd. Architect Wim Embo tekende het ontwerp en coördineerde een werf met verschillende aannemers, bij wie Industriebouw Willy Naessens voor de funderingen en de betonconstructie en Habemo voor de aluminium gevelbekleding en de installatie van de zonwering.

De hoofdzetel langs de E17-autosnelweg tussen Kortrijk en Gent is de laatste jaren dan ook gevoelig uitgebreid. Het originele gebouw met een oppervlakte van 22.000 m², een ontwerp van wijlen architect Jo Crepain uit 2001, werd in 2008 al uitgebreid met een nieuwbouwvolume van 26.000 m² (productie en kantoren). “Vorig jaar openden we dan ons experience & meeting center Exit 5, waardoor we de markt nog sneller kunnen informeren over onze innovaties en onze partners nog efficiënter kunnen opleiden,”

zegt communication officer Johan Debaere. “Dit jaar volgden opnieuw een aantal bouwprojecten. Zo kreeg de R&D zijn nieuwe afdeling naast het bestaande landschapskantoor. We hebben inmiddels bijna zestig R&D-medewerkers in dienst, die dagelijks bezig zijn met de ontwikkeling van nieuwe oplossingen en de optimalisatie van bestaande systemen. Innovatie staat immers centraal bij ons. Nu werken we nog aan de uitbouw van een eigen testcentrum. We breidden ook onze productie uit met 1.000 m², een ruimte waarvoor we investeerden in een aantal hypermoderne bewerkingscentra.” Tot slot besliste de directie om de service naar zijn klanten nog te verbeteren door de bouw van een nieuw logistiek centrum.

BETONCONSTRUCTIE Het nieuwe logistieke hart van Renson heeft een oppervlakte van 12.000 m² en omvat de verpakking, de verzending en het magazijn. “Het gebouw, een betonnen structuur, bestaat uit een raster van 24 x 12 m, dat wij optimaal uitwerkten in functie van de werking ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

WWW.BETOCOR.BE

ARCHITECTENBURO

SUPERVLAKKE BETONVLOEREN VAN DE HOOGSTE KWALITEIT DES SOLS ULTRA PLANS DE LA PLUS GRANDE QUALITÉ

BETONVLOEREN OP MAAT GEGOTEN SOLS EN BÉTON COULÉS SUR MESURE Diksmuidesteenweg 17 A B-8830 HOOGLEDE T +32 (0)51 20 99 90 • F +32 (0)51 20 99 94 info@betocor.be • www.betocor.be

ARCHITECTUUR Embo Wim Architectenburo BVBA T 056 61 55 06

F 056 61 26 88

T 09.388.81.94

COÖRDINATIE

Jan Bouckaertstraat 6 info@emboarch.be

8790 Waregem www.emboarch.be

WAREGEM

van de laadkaaien,” zegt architect Wim Embo. “Ook de opstelling van de stapelrekken bepaalde mee de structuur van dit gebouw.” Mathias Geeraert, projectleider bij Industriebouw Willy Naessens, vult aan: “Dit gebouw is eigenlijk een schoolvoorbeeld van wat we met een betonconstructie allemaal kunnen realiseren. Zo bestaat de dakopbouw met liggers en spanten uit voorgespannen beton, geïsoleerd met pur-platen en bedekt met een pvc-dakhuid. De geïsoleerde betonwanden, kolommen en balken van het gebouw zijn dan weer in gewapend beton.”

ALUMINIUM GEVELBEKLEDING EN ZONWERING Deze betonwand is aan de buitenzijde bekleed met aluminium platen en het administratief gedeelte en de sectionale poort zijn uitgerust met aluminium lamellen van Renson. “Onze partner Habemo installeerde ook een zonweringsysteem dat aluminium lamellen type Sunclips combineert met dynamische klapluiken op basis van hetzelfde type lamel.” Deze

LOGISTIEK CENTRUM RENSON

aluminium afwerking en de integratie van overdekte laadkaaien versterkt de boogvorm op de kop van het gebouw, een opvallend architecturaal kenmerk in functie van het driehoekig terrein.

DOORDACHT CONCEPT Architect en bouwheer besteedden veel aandacht aan het concept van dit gebouw in functie van zijn werking als logistiek centrum. “Zo moest dit gebouw perfect aansluiten op het productieproces in de bestaande gebouwen en werden de afmetingen van en de ruimte tussen de verschillende stapelrekken vooraf duidelijk vastgelegd,” licht de architect toe. “De inplanting van de poorten moet zorgen voor een vlotte circulatie op het terrein. Bovendien hebben we gezorgd voor een goede mix van laadkaaien en poorten voor vrachtwagens en specifieke poorten voor bestelwagens.”

INNOVATIEVE TECHNIEKEN Uiteraard integreerde Renson ook zijn eigen innovatieve technologieën voor een gezonde en comfortabele werkomgeving. Naast de al vermelde zonwering is het administratief gedeelte van het logistieke centrum ook uitgerust met het nieuwe systeem E+ van de firma, dat vraaggestuurde ventilatie combineert met warmtepomptechnologie voor ruimteverwarming en de productie van sanitair warm water. Een overgedimensioneerd rioleringsstelsel zorgt voor de opvang van het hemelwater en de hall is ook voorzien van een systeem voor de afvoer van rook en warmte.

STRAKKE TIMING De bouwheer opteerde om de verschillende loten van zijn nieuwbouwproject niet door één hoofdaannemer

Participanten aan het woord BETOCOR – BETONVLOEREN Betocor (Hooglede), met meer dan vijfendertig medewerkers, is gespecialiseerd in op maat gegoten industriële betonvloeren. De firma groeide in 2007 uit bouwonderneming Alheembouw en heeft heel wat ervaring en expertise in het segment van de industriële vloeren. “Met een afzet van zowat 500.000 m² per jaar besloot de directie van de bouwonderneming in 2007 om deze specialiteit apart te profileren,” legt bedrijfsleider Yves Flokman uit. “We staan niet alleen garant voor de levering van kwaliteitsproducten, maar dragen zorg voor het volledige project, van ontwerp tot afwerking. We denken mee met de klant om binnen het vooropgestelde budget een geschikte oplossing te bieden.” De betonvloer in het nieuwe logistieke centrum van Renson is één van de meest recente projecten van Betocor. Een team van tien mensen was in verschillende fasen op de werf actief voor het gieten en polieren van de betonvloeren zowel in het magazijn met een oppervlakte van 12.000 m² als buiten. “Zoals bij alle projecten werkten we nauw samen met de bouwheer en architect om een optimaal resultaat te bereiken,” zegt de bedrijfsleider. “Uiteindelijk kozen we voor een supervlakke, naadloze betonvloer op basis van staalvezelbeton.” Andere recente referenties van Betocor zijn onder meer Coca-Cola (Gent), Decospan (Menen), TVH (Waregem), Recticel (Wetteren), Arcelor Mittal (Gent), Unilin (Oostrozebeke), Vandemoortele (Izegem, Seneffe en Eeklo).

te laten uitvoeren, maar koos voor diverse aannemers. Architect Embo en zijn team tekenden niet alleen de plannen, maar coördineerden samen met de verantwoordelijke van Renson ook de opeenvolging van de verschillende bouwfasen en de werking van de uitvoerders. “Dit project werd binnen een zeer krappe timing gerealiseerd,” getuigen alle betrokken partijen. “Na de drainage van het terrein begon Industriebouw Willy Naessens eind december 2013 met het plaatsen van de paalfunderingen. Eind maart 2014 was de volledige betonconstructie al af. Op bepaalde piekmomenten was de aannemer uit Wortegem-Petegem met drie eigen montageploegen op de bouwplaats actief. Na het storten van de betonvloer eind april nam Renson zijn logistiek centrum begin juli al in gebruik. Het administratief gedeelte is sinds midden oktober ook volledig operationeel.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Renson, Waregem

Architect

Architectenburo Wim Embo, Waregem

Aannemer ruwbouwwerken (betonconstructies)

Industriebouw Willy Naessens, Wortegem-Petegem Zonwering & gevelbekleding Renson, Waregem (uitvoering Habemo, As) Ventilatie Renson, Waregem Betonvloeren Betocor, Hooglede Dakwerken Tijtgat, Zulte Start werken december 2013 Einde werken juni 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

LEUVEN

AKTIEFINVEST

Tekst | Henri Gielen Beeld | Ar-Te

OGENSCHIJNLIJKE NIEUWBOUW IS VOOR DE HELFT VERNIEUWBOUW Tussen twee andere gebouwen van de Boerenbondgroep in heeft Aktiefinvest, de vennootschap die het gebouwenpatrimonium van deze groep beheert, aan de Diestsevest in Leuven een kantoorgebouw opgetrokken dat er langs de buitenkant als een nieuwbouw uitziet, maar dit slechts ten dele is. Op de plaats waar er tot voor kort twee woningen stonden, werd een nieuwbouw opgetrokken. Het naastliggende gebouw werd gestript en vormt samen met het nieuwe gebouw één harmonisch geheel.

32 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

LEUVEN

Architectenvennootschap Ar-Te werkte het gelijkvloers van de veertig meter lange voorgevel transparant uit, met in het midden de inrit van de ondergrondse garage (drie niveaus, 92 staanplaatsen). Links daarvan bevindt zich de hoofdingang en rechts een hellende toegang voor mindervaliden en voor leveringen. Architect-bestuurder Kris Loix: “We hebben de voorgevel gelijkvloers uitgewerkt met schrijnwerk in accoyahout, in warm contrast met de massieve lichtgrijze aluminium cassettegevel van de zes verdiepingen erboven. Verticaal geritmeerde raamopeningen, eveneens met houten schrijnwerk, zijn erin verwerkt volgens een modulemaat van 1,2 meter. Het vooruitspringende volume in donkergrijs aluminium is een knipoog naar de erkers van het behouden gebouw en zorgt tevens voor een naadloze overgang tussen de twee verschillende kroonlijsthoogtes van de aanpalende gebouwen.” De zij- en achtergevel kregen een gelijkaardige uitvoering als de voorgevel. Het bestaande gedeelte had een achterbouw van twee verdiepingen, die behouden is en zo kantoorruimtes van 40 bij 40 meter biedt (40 x 20 meter elders). Bovenop deze achterbouw is er een terras en een groendak. De bestaande

AKTIEFINVEST

buitennoodtrap is opgetrokken tot op de vijfde verdieping en volledig verstopt achter houten lamellen. Ook op de zesde verdieping van het nieuwe gedeelte is er een terras. In de sobere inkomhal met onthaalbalie valt dadelijk de lange, verdiepinghoge houten wand met ingewerkte deuren op. Kris Loix: “Voor het binnenschrijnwerk kozen we essenhout dat op dezelfde manier afgewerkt is als het accoyahout en daardoor ook hetzelfde uitzicht heeft. Het warme hout contrasteert mooi met de in zichtbeton uitgevoerde kokers ertegenover. Twee inpandige patio’s, afgewerkt in glas en hout, zorgen voor lichtinval in de 40 meter diepte kantoorverdiepingen en maken interne relaties mogelijk.”

BODEMENERGIEOPSLAG Om een E-peil beneden 50 te halen zijn de raamopeningen in aantal beperkt (maar verdiepinghoog uitgevoerd zodat voldoende licht binnenkomt), is de gebouwschil doorgedreven geïsoleerd met 14 cm resol en hebben de houten ramen (in accoyahout) drievoudige beglazing. De ramen springen 25 cm in en bieden zo plaats aan een dynamische zonwering. “Een belangrijke bijdrage tot het lage E-peil levert ook de techniek van de bodemenergieopslag (beo)”, vult Loix aan. “Na de uitgravingswerken hebben we op zestig plaatsen gaten tot vijftig meter onder het maaiveld geboord. Daarlangs brengen buizen de warmte die in de zomer wordt afgezogen om het gebouw te koelen, naar de grondlagen onder het gebouw. Daartoe zijn de kantoren uitgerust met koelplafonds. In het koude seizoen brengen bodemwarmtewisselaars deze opgeslagen warmte weer naar boven om het gebouw te verwarmen, met mogelijkheid tot bijverwarming op aardgas.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

Wij bouwen op innovatieve en duurzame wijze aan projecten in Vlaanderen

AKTIEFINVEST

LEUVEN

Participanten aan het woord

DEVIS –VERWARMING EN KOELING

HOUT VAN STEENBERGE – ACCOYA

Sindsdien haar oprichting in 1954 installeert de firma Devis centrale verwarming en sinds 1970 ook onderhoudsen herstellingsdiensten voor HVAC-installaties, onder de naam Deservis. Sinds 1989 is er ook Devinoxs, bedreven in de verwerking en behandeling van roestvrij staal. Devis bouwde ook een atelier uit om de bouwplaatsen te ondersteunen. In augustus 2013 nam de Groep SPIE Belgium Devis over. SPIE is gespecialiseerd in elektrotechniek, mechanica, klimaatbeheersing, energie, communicatienetwerken en infrastructuren.

Hout van Steenberge (Zottegem) leverde voor Aktief Invest circa 20 m³ gelamineerd en gevingerlaste Accoya hout. " Accoya is een gemodificeerde houtsoort in duurzaamheidsklasse 1, met als uitzonderlijke eigenschap dat het nagenoeg stabiel is. De gegarandeerde levensduur bedraagt minstens vijftig jaar," zegt algemeen directeur Jean-Pierre Noël. "Wij verdelen Accoya en Tricoya in België, Luxemburg en Frankrijk." Van Steenberge had drie weken nodig voor het lamineren en vingerlassen van het hout. Ondanks het vertrouwde materiaal was deze opdracht toch ongewoon. "Het is de eerste en vooralsnog enige dergelijke vliesgevel van deze omvang in België."

De kantoren van Aktiefinvest worden verwarmd en gekoeld via klimaatplafonds. De warmte- en koudeproductie is er heel specifiek, op basis van een warmtepomp die warmte of koelte onttrekt uit een BEO-veld. Het leidingsysteem in de funderingspalen is gevuld met een mengsel van water en glycol. Omdat het gebouw noord–zuid is georiënteerd kan de warmtepomp in eerste instantie, als er warmteoverschot is aan de zuidkant, de warmte transporteren naar de noordzijde. In tweede instantie wordt het BEO-veld ingezet en pas daarna de klassieke condenserende gasketel. De koelvraag wordt op dezelfde manier opgevangen, met als derde stap een klassieke koelmachine.

Houtimport van Steenberge kwam in 1903 tot stand in Zottegem. Het is nog altijd een familiebedrijf, waar nu de vierde generatie de leiding heeft. "Wij zijn actief in drie sectoren. In bekistinghout en bekistingplaten zijn we de Belgische nummer 1, goed voor 75% van de markt. Daarnaast zijn we houthandelaar, met als rechtstreekse klanten de houthandel, doe-het-zelf- en bouwmaterialenzaken. Verder leveren we ook hout en platen aan de industrie, vooral verpakkingshout." DEVIS Pub Kantoor N zonder elecbel 2014.pdf

09-12-14

09:31

& C O N

Bezoek voor meer informatie

www.accoya.com

Opdrachtgever Aktiefinvest , Leuven

Ontwerper

Architectenvennootschap Ar-Te, Leuven

Studiebureau stabiliteit en technieken Stabo, Leuven

Hoofdaannemer Cordeel, Hoeselt HVAC Devis, Geel

Gevelbeplating Limeparts, Genk

Accoyahout

Van Steenberge, Zottegem

Oppervlakte

7.250 m² bovengronds, 4.120 m² ondergronds Start werken april 2013 Einde werken november 2014 Investering 8,6 miljoen euro

C E P T

E N G IN E E R IN G

hout is de toekomst, hout is Accoya® Accoya® wordt van hout uit duurzame bronnen gemaakt, is volledig gifvrij en heeft een revolutie op het gebied van houttechnologie ontketend.

TECHNISCHE FICHE

CONSTRUCTION

Ve r w a r m in g K lim a K o e lin g B r a n d le id in g e n W a r m te r e c u p e r a tie S a n ita ir In d u s tr ië le p ip in g Te c h n is c h b e h e e r e n O n d e r h o u d

Voor

Hout-Bois van Steenberge N.V., dé specialist in naaldhout en plaatmateriaal, is vanaf heden uw officiële distributeur voor Accoya® in België en het Groothertogdom Luxemburg Steenweg op Aalst 27 B-9620 Zottegem T +32 (0)9 360 00 24 www.vansteenberge.be

DEVIS nv • Herentalseweg 48 • B-2440 Geel • Tel 014 58 89 61 • Fax 014 58 66 02 • www.devisgroup.be DEVIS NV, DESERVIS NV, DEVINOXS NV EN THERMOFOX NV S

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

Eén aanspreekpunt voor uw totaalprojecten: • Gyprocwerken • Kantoorinrichting • Maatwerkmeubilair • Schilderwerken

1491034_dmv 1-2.indd 1

DMV Afwerking bvba Lindenstraat 304C 2070 Zwijndrecht M +32 488 17 17 69 T +32 3 569 27 98 info@dmvafwerking.be www.dmvafwerking.be

19-11-14 09:29

BRUSSEL

BUILTY BEURS

BUILTY STAAT OP DE KAART De eerste uitgave van Builty, het nieuwe B2B-innovatieplatform voor grote aannemers in Tour & Taxis (Brussel), is op 8 en 9 oktober 2014 succesvol afgerond. Het gros van de exposanten liet verstaan dat het event veel potentieel heeft. Pascal Vandelannoote van Cellumat, was alvast laaiend enthousiast over de kwaliteit van de bezoekers en engageert zich opnieuw voor de volgende editie. Yves Verdickt, van HeidelbergCement had graag nog wat meer opkomst gezien, maar was onder de indruk van het professionalisme van het Builty-team. Hij blijft, mits wat sleutelwerk, sterk geloven in het concept. Ook het team van Hauff-Technik, met als drijvende kracht Fred Frensch, liet zich zeer positief uit over het concept en de communicatie rond het netwerkevent. Dat de formule hier en daar nog wat aanpassingen zal krijgen spreekt voor zich. Er werd dan ook al flink gediscussieerd over mogelijke verbeterpunten voor de volgende editie.

KLEINSCHALIG EN OMKADERD Weg van het traditionele beursconcept werd Builty georganiseerd in een aangename, kleinschalige en informele vorm. Ontvangst in een mooi bouwkundig kader, met een snelle en efficiënte registratie. Toegankelijke open structuren met een persoonlijke design voor relaxe contacten. Gedetailleerde technische uitleg in demozones met toetsing van de materialen en innovaties aan de praktijk. Presentaties met focus op techniek.

De twee dagen samen telde Builty 892 bezoekers, ruimschoots boven verwachting. "We hadden gemikt op 600," zegt organisator Helen Mortier (Artexis). "Dat we zoveel technisch directeuren, projecten werfleiders, aankoopmanagers en calculatoren van de grootste aannemersbedrijven mochten verwelkomen, hadden we nooit durven dromen!" Deelnemers aan het netwerkforum gingen niet met een lege maag naar huis! De bouwsector waardeerde het gevarieerd buffet enorm. ❚

BUILTY 2015 DE VOLGENDE BUILTY VINDT PLAATS OP WOENSDAG 18 EN DONDERDAG 19 NOVEMBER 2015, OPNIEUW IN TOUR & TAXIS. DE BEURS BLIJFT GRATIS VOOR MEDEWERKERS VAN BOUWBEDRIJVEN KLASSE 5 TOT EN MET 8. ANDEREN BETALEN 175 EURO. MEER INFO: WWW.BUILTY.BE

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

Journaal Regenwaterbuffering en -infiltratie van Artstone in Dessel De titel van het kaderstuk over de regenwateropvang, -buffering en -infiltratie op bedrijfsterrein Oudemolen in Dessel in ons vorige nummer deed het hier toegepaste systeem van Artstone niet volledig tot z'n recht komen. Artstone (Puurs)

natuurlijke manier beheersbaar te houden. Het bestaat uit twee essentiële onderdelen. Langs de buitenkant schermt een raamrooster met geperforeerde lamellen die als insectenwering fungeren de DucoGrille NightVent af. Een RVS-insectenwering van 2,3 x 2,3 mm is optioneel. Het is ook mogelijk om het buitenrooster in een vandalismeveilige of inbraakwerende uitvoering te verkrijgen. Zo kan het luik op eender welk tijdstip geopend worden, ook al is er niemand aanwezig. Dankzij het grote debiet (tot 369 l/s/m²) leent de NightVent zich uitstekend voor de efficiënte koeling van eender welk gebouw. Een intelligente sturing op basis van CO2- en temperatuurmeting kan het ventilatieluik openen en sluiten wanneer nodig. Het kan ook gekoppeld worden aan een gebouwbeheersysteem.

Nieuwe bestemming voor Belvedère Sorghvliedt en schrijverswoning Roelants Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA), tevens bevoegd voor onroerend erfgoed, kent een premie van 286.000 euro toe aan het stadsbestuur van Antwerpen voor de restauratie en herbestemming van het Belvedèrepaviljoen in kasteelpark Sorghvliedt in Hoboken."Na restauratie moet het Belvedèrepaviljoen een herbestemming krijgen," meent Bourgeois. "Het zou dienst kunnen doen als bood hier zijn esthetische waterdoorlatende verharding met onderliggend infiltratieraster –dat tevens een vervangende funderingslaag is– aan. De infiltrerende bufferblokken met een capaciteit van 80 l/m² dragen de naam Fluvio. "Een perfecte oplossing om het regenwater lokaal en gespreid op te vangen, te bufferen en het zachtjes in de bodem te laten infiltreren. Een bijkomend voordeel is dat hiervoor geen riolering of pompen nodig zijn, wat een aanzienlijke besparing opleverde," aldus gedelegeerd bestuurder Ann De Schutter.

Frankrijk bekroont glasvervangend ventilatieluik Duco De toonaangevende Franse vakbeurs MétalExpo/Equip’Baie heeft de DucoGrille NightVent uitgeroepen tot één van de tien meest innovatieve producten die er werden voorgesteld. Dit glasvervangend ventilatieluik van Duco is een perfect alternatief om het binnenklimaat van een gebouw via ‘ventilatieve koeling’ op een

Belvedère in het Sorghvliedtpark in Hoboken. (foto: Agentschap Onroerend Erfgoed)

een vertelpaviljoen voor kinderen, een kunstenaarsatelier of als multifunctioneel parkelement." Met die laatste optie kan Antwerpen nog alle richtingen uit. De restauratiewerken zullen de oorspronkelijke negentiende-eeuwse parkfolly herstellen in relatie tot de historische parkomgeving. Dichte gevelopeningen worden weer vrijgemaakt en er komt een nieuwe laag kalkbepleistering. Het koepeldak en het schrijnwerk krijgen een hedendaags tintje. Bourgeois trekt ook 155.000 euro uit voor de volledige restauratie en herbestemming van de modernistische woning (1962) van schrijver Maurice Roelants in Lennik. Ze krijgt ook een nieuwe bestemming, als kantoorruimte voor een ontwerpbureau. De structuur van de woning bestaat uit twee geïsoleerde, gewapende betonschalen met daarop een dak dichting. De betonschalen vertonen betonrot. De dakdichting werd al eens vernieuwd, maar is opnieuw in slechte toestand. De restauratie van de betonnen schalen omvat het grootste deel van de werken. Daarnaast wordt het houten en stalen schrijnwerk gerestaureerd en opnieuw voorzien van dun, dubbel glas

38 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Journaal Restauratie en herbestemming voor landloperskolonie Merksplas Geert Bourgeois (N-VA) trekt ook EUR 1.869.000 uit toe voor de voormalige landloperskolonie van Merksplas. Dat geld gaat naar het gemeentebestuur Merksplas en de vzw Kempens Landschap. Die gaan de site omvormen tot een toeristisch ankerpunt in de streek, met een combinatie van zowel cultuurtoerisme als recreatieve vrijetijdsbesteding en woongelegenheid. Bourgeois bestemt het geld voor de herbestemming van de paardenstallen als fietsenservicepunt en woonbergingen. Op de verdiepingen komen er ook drie woongelegenheden. Het binnenplein en de omgeving worden heraangelegd. Hiervoor wordt ook nieuwe beplanting aangekocht. Volgens de minister zijn restauratie en herbestemming zijn de ideale manier om waardevolle gebouwen een toekomst te geven. In 2012 werd een meerjarige subsidiëringsovereenkomst afgesloten tussen de Vlaamse overheid, het gemeentebestuur Merksplas en de provincie Antwerpen voor de restauratie en herbestemming van de voormalige landloperskolonie. Het hele dossier telt tien restauratiefasen, gespreid over tien jaar. De Rijksweldadigheidskolonie van Merksplas (1824) is een intact voorbeeld van de praktische uitvoering van de sociale wetgeving in negentiende eeuw. Landlopers werden beroofd van hun vrijheid en tewerkgesteld op de boerderij en in verschillende ambachten. Vandaag wordt het hoofddeel van de gebouwen gebruikt als gevangenis.

Pleidooi voor behoud verlaagd BTW-tarief op renovatie. (foto Hippo Architecten)

euro gefactureerd voor werken uitgevoerd onder het verlaagde btw-tarief van 6%. Het is volgens de Confederatie Bouw dus een belangrijke hefboom voor de sector. De toepassing van een BTW-tarief van 21% betekent dat de particulier bovenop de kostprijs nog eens een vijfde aan belastingen moet betalen. In de bouw leidt dit al gauw tot zeer hoge bedragen. Voor de renovatie zou de toepassing van 21% BTW volgens de aannemersorganisatie leiden tot een daling van de activiteit met 25% en met 7% voor de bouwsector als geheel. "Wanneer we het gewicht van de renovatiesector binnen de bouw in rekening brengen, zal het wegvallen van de verlaagde BTW-tarieven leiden tot veel meer zwartwerk. Dit zorgt op zijn beurt voor een daling van het BBP tot 1%, wat tot 50.000 banen kan kosten."

(foto: Agentschap Onroerend Erfgoed)

Confederatie Bouw wil verlaagde BTW betonneren Het afschaffen van de verlaagde BTW-tarieven voor de bouw in België zou desastreuze gevolgen hebben. Dat zegt Robert de Mûelenaere, topman van de aannemerskoepel Confederatie Bouw. Daarmee gaat hij dwars tegen de Europese Commissie in. Die stelde eerder dat het afschaffen van de verlaagde BTW-tarieven in België kan leiden tot 9 miljard euro extra inkomsten. Maar volgens de Mûelenaere zou deze maatregel net leiden tot meer zwartwerk, nog meer verloren jobs en faillissementen in de bouw en uiteindelijk gemiste inkomsten voor de staat. In de bouw bestaan verschillende verlaagde btw-tarieven. Het bekendste is het tarief van 6% op renovatie, maar er bestaat ook een verlaagde btw voor sociale woningbouw of afbraak-heropbouw. In 2011 werd in de bouwsector voor 12,3 miljard

"De afgelopen tweeënhalf jaar gingen in de bouw al 12.400 jobs verloren. Tegen eind volgend jaar zullen naar schatting nog 6.000 banen verdwijnen. De verlaagde BTW-tarieven afschaffen, lijkt een gemakkelijke manier om inkomsten te genereren, maar doet uiteindelijk meer kwaad dan goed," besluit de Mûelenaere.

Vlaamse doping voor wielermuseum Roeselare Met een premie van 1.195.000 euro pompt Geert Bourgeois de banden van het 'Nationaal' Wielermuseum in Roeselare weer op. Het ' WieMu 2.0' wil zich profileren als een bezoekers-, erfgoed- en belevingscentrum. Het museum is gehuisvest in een voormalige brandweerkazerne annex stedelijke jongensschool uit 1902-1903, een ontwerp van stadsarchitect Desiré Denys-Carbonez en zijn zoon Hilaire. De restauratiewerken aan het gebouw omvatten naast een algemene restauratie ook het herstel van de historische interieurs. Ze moeten afgerond zijn tegen de honderdste verjaardag van de Ronde van Vlaanderen, in 2016. Twee jaar geleden trok Bourgeois al 725.000 euro uit voor het wielermuseum.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

FEBE AWARDS 2014

FEBE BEKROONT MOOISTE BETONCONSTRUCTIES Met de Febe Awards 2014 bekroonde De Federatie van de Betonindustrie de opmerkelijkste prefab betonrealisaties in de periode van september 2013 tot oktober 2014, met nadruk op techniek, esthetiek en functionaliteit. De Awards moeten de veelzijdigheid van prefab beton illustreren.

BEDRIJFSGEBOUW ENJOY CONCRETE De prijs 'Precast in Buildings' gaat naar een gebouw dat volledig is opgetrokken in prefab beton of gebruik maakt van een belangrijk aandeel prefab betonelementen. De jury bekroonde dit jaar het bedrijfsgebouw Enjoy Concrete in Veurne. Het is tegelijk een showcase voor klanten en volledig opgetrokken uit prefab beton. Het belangrijkste aandeel van het gebouw is de loods, die ook de kantoorruimte bevat. De raampartijen van 6 op 3 meter zijn net zo groot als een prefab gevelelement. Om een contrast te bekomen met de loods is bovenaan een uitkragend volume geplaatst. Deze blikvanger doet dienst als boardroom. Architect Govaert & Vanhoutte Aannemer Valcke Studiebureau Cobe/Studiebureau Wittouck Prefab producten Enjoy Concrete

40 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

FEBE AWARDS 2014

KOEPELS VOOR AMBASSADE VAN QATAR De prijs 'Outstanding Precast' gaat naar een studie, ontwerp of idee dat de prefab betonsector ten goede komt in esthetisch, innovatief of technisch opzicht. Op de ambassade van Qatar liggen vijf prefab koepels. Hun kleur moest perfect overeenstemmen met de gekozen marmerkleur en -textuur. Het gaat om een dubbele koepel –in segmenten– met een diameter van 12,36 m en een hoogte van 4,63 m voor het hoofdgebouw, een dubbele koepel –in segmenten– met een diameter van 5,29 m en een hoogte van 1,70 m voor de VIP-onthaalruimte en een monolitische koepel met een diameter van 3,8 en een hoogte van 1 m voor de 'guards.' Architect Jaspers-Eyers Algemeen Aannemer Louis Dewaele Studiebureau Engitop Prefab producten Prefadim

RADARTOREN OOSTENDE De prijs 'Precast in Infrastructure' gaat naar een infrastructuurproject dat gedeeltelijk of volledig is gerealiseerd met prefab beton. Voor de verbreding van de haventoegang van Oostende was het noodzakelijk om de bestaande onbemande radartoren aan de voet van het oude oosterstaketsel af te breken. De nieuwe toren maakt deel uit van een gemeenschappelijke radarketen met Nederland, om zo het scheepvaartverkeer op de Noordzee en in het Scheldegebied effectief te kunnen begeleiden. De toren is samengesteld uit 23 prefab elementen met een hoogte van elk ongeveer 2 m en een gewicht van 25 ton. Architect E+W Eggermont Algemeen Aannemer West Construct Studiebureau Technum-Tractebel Engineering Prefab producten Loveld

VIRAGE Nieuw dit jaar is de 'Small Scale Precast,' een prijs voor een project waarin kleinschalige elementen een belangrijke rol spelen als bouw- of decoratief element. Winnaar de waterdoorlatende tegel Virage van Marlux. Afhankelijk van hoe de tegels worden geplaatst, ontstaat een totaal ander eindresultaat. De opvulling van de openingen kan gebeuren met een grasdalmengsel of met een split in een contrasterende kleur. Concept en productie Marlux

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

DE PEN

42 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE PEN

Marnix Galle, CEO Allfin Group

Reconversie, het nieuwe jargon van de vastgoedwereld De reconversie van kantoren naar woningen, rusthuizen, scholen, studentenhuisvestiging en hotels is de laatste jaren een belangrijk onderwerp geworden. Het overaanbod, de hardnekkige leegstand, het onzeker economisch klimaat, de dalende bezettingsgraad, telewerken,… hebben in Brussel geleid tot een structurele leegstand. Gecombineerd met de schaarste aan gronden en de nood aan bijkomende huisvestiging deden promotoren het geweer van schouder veranderen. In zekere mate kan je stellen dat de markt een belangrijke regulerende rol heeft gespeeld.

Daarnaast bots je bij reconversie van bestaande gebouwen op allerhande technische beperkingen. De structuur van een gebouw bepaalt de planindeling, de bruto-netto verhouding, brandweerstand,… Vanaf 2015 zal je in Brussel ook verplicht worden passief te bouwen. Allemaal factoren die de bouwkost in dergelijke projecten verhoogt.

Maar een herbestemming vraagt meer dan een traditionele nieuwbouw, waar gestart wordt van een schone lei. Binnen een bestaand volume moet een marktconform product worden ontworpen. Dit heeft twee belangrijke gevolgen.

Logisch dat het voorbereidend traject duur en tijdrovend wordt, terwijl je tijdens de uitvoering van de ene verrassing in de andere valt. Voeg daar nog aan toe dat onroerende voorheffing en kantoorbelasting tijdens het bouwproces verschuldigd blijven en de financiële haalbaarheid komt al snel in het gedrang. Toch blijft reconversie een duurzame oplossing en kan je op de nodige goodwill van de publieke instanties rekenen.

Vooreerst is de locatie bepalend voor de toekomstige invulling. In een bestaand stadsweefsel is er, mits wat creativiteit aan de dag te leggen, een leuke bestemming te bedenken. Wat je met gebouwen in de periferie kunt doen is eerder nog een raadsel. Moeten we hier niet onze fout erkennen en de bluts bij de buil nemen?

Moeten daarom alle kantoren een andere bestemming krijgen? Zeker niet! Op absolute toplocaties blijft de vraag naar moderne kantoren bestaan. Maar denk ook aan het stedelijk weefsel als je ontwikkelt, want kantoren zijn doorgaans een dode vlek in de stad! Als de opportuniteit zich voordoet, kan een gezonde mix van kantoren, retail en wonen een buurt terug leven inblazen. ❚

Ik geef de Pen door aan Stephane Verbeeck, CEO bij Gands in Antwerpen

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

AALST

COLORA

Ontwerp houdt rekening met zichtbaarheid

Colora opent nieuwe verfwinkel in Aalst Colora opende onlangs op de hoek van de Gentsesteenweg en de Zeeldraaierstraat in Aalst een nieuwe verfwinkels. Architect Dominiek Depoortere tekende een ontwerp in lijn met de unieke huisstijl van de Colorawinkels, maar moest wel rekening houden met de overheidsvoorschriften, waardoor het gebouw geen toegang mocht krijgen vanaf de drukke Steenweg. Colora is een Belgische formule van verfwinkels, waar particulieren en professionele schilders terecht kunnen voor de verven van Boss paints, maar ook voor uitgebreid kleuren technisch advies en inspiratie. De nieuwe verfwinkel in Aalst ligt in de buurt van een drukke verkeersas. “De vroegere Aalstse colora-verfwinkel was even verderop gevestigd. In tegenstelling tot de meeste andere winkels startten we hier niet van een braakliggend stuk grond of een bestaand gebouw, maar moesten we eerst een voormalige dancing afbreken,” legt architect Depoortere uit. “Omdat het terrein niet orthogonaal was, week de voorgevel schuin naar achteren ten opzichte van de drukke Gentsesteenweg. Om de visibiliteit te verhogen, integreerden we aan de ingang een driehoekige luifel met de naam van de winkel.”

44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DUIDELIJK WINKELCONCEPT Recent koos colora ervoor om het concept van zijn winkels aan te passen. Centraal komt nu een balie met een klantenzone, waarrond kassa, adviesmeubel en diverse stalen geïntegreerd zijn. Om die kleurstalen maximaal tot hun recht te laten

AALST

COLORA

komen, kiest de verfspecialist bewust voor zwarte wanden, vrij donkere vloeren en witte plafonds. “Deze lijn trokken we door naar de buitenzijde van het gebouw, waardoor er eigenlijk een zwart doosje met één bouwlaag ontstond,” vult de architect aan. “Dankzij de grote glaspartijen kunnen de kleurstalen op dubbelzijdige panelen gemonteerd worden, zodat ze zowel binnen als buiten zichtbaar zijn.”

ENERGIEBEWUST Depoortere zorgde ook voor een energie-efficiënt ontwerp met een doorgedreven isolatie van wand (14 cm), dak (12 cm) en vloer (8 cm) en een beglazing met een U-waarde van 1,0. Een lucht/lucht-warmtepomp zorgt voor de zuinige verwarming in het gebouw. “Om bij regen overstroming van het terrein te vermijden, kozen we voor een oplossing met bufferklinkers,” sluit de architect af. “Die betonblokjes hebben centraal een opening (buffer) en zijdelingse afvoerkanalen, waarlangs het water uiteindelijk in de grond infiltreert. ❚

Participanten aan het woord

FLUVIO INFILTRATIE -EN BUFFERBLOK REGENWATER INFILTREERT LOKAAL EN SPREIDT ZICH HORIZONTAAL ZONDER RIOLERING = BESPARING! Bodeminfiltratie buffering 80 L/M2

Betonnen infiltratieraster te plaatsen onder een esthetische afwerkingslaag

TIP: vraag vrijblijvend naar een bespreking over dimensionering, toepassing, kostprijs en inplanting in het licht van de verordeningen regenwaterbeheer.

ARTSTONE –FLUVIO-INFILTRATIESYSTEEM Artstone is al twintig jaar een sterk merk in de tegel- en bestratingswereld. Dit bedrijf met hoofdzetel in Puurs en een productie-afdeling in Heusden-Zolder produceert allerlei bestratingsmaterialen in beton. Bovendien is Artstone ook expert in waterdoorlatende en infiltrerende materialen. “Ingenieur-architect Dominiek Depoortere deed een beroep op ons voor een fluvio-infiltratiesysteem met bufferblokken, deels onder en naast de nieuwe vestiging van Colora en voor een bovenlaag uit waterdoorlatende klinkers voor de parking,” zegt zaakvoerder Bob Verbruggen. “Na de berekening en het inplantingsplan integreerden we onder het gebouw een horizontaal infiltratieveld in beton, dat eenvoudig op een waterdoorlatende ondergrond geplaatst is. Dankzij het fluvio-systeem met een reservevolume van 80 liter/m² blijft de grondwaterspiegel onder het gebouw en de omgeving gelijk. Het regenwater wordt lokaal en gespreid opgevangen in de bodem. Daar het infiltratiebekken ongeveer 20 cm onder het maaiveld geplaatst is, was dit de ideale oplossing voor deze toepassing. Op deze locatie is er namelijk een hoge grondwaterstand. Dit project toont de mogelijkheden van het systeem bij gebouwen met een beperkte parking.” Een dergelijk fluvio-infiltratiesysteem werd recent onder meer ook geplaatst in de school Immaculata (Malle), Immo Emy (Zonhoven), Garage Deckx (Turnhout), bij een verkaveling in Deerlijk en op het bedrijfsterrein Oudemolen in Dessel (zie BAVL 2014-4).

www.bufferklinker.be • www.artstone.be Tel. +32 (0)11 560 000 • +32 (0)3 889 64 00 BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45 Ad-95x130mm-bouwenaanvlaanderen-24112014.indd 1

26/11/14 15:53

LEUVEN

STUDENTENRESIDENTIE ‘DE MARBRERIE’

Tekst | Henri Gielen Beeld | Comodoarchitecten

STUDENTENRESIDENTIE OP PLAATS VAN VOORMALIG MARMERBEDRIJF Op de hoek van de Naamsestraat en de Verkortingsstraat in Leuven is onlangs de bouw van studentenresidentie De Marbrerie voltooid, genoemd naar het voormalige marmerbedrijf dat er gevestigd was. Samen met de vervallen bedrijfsgebouwen moesten ook enkele aanpalende arbeidershuisjes onder de slopershamer.

De inplanting op het spievormig terrein was geen gemakkelijke klus.

De ontmoetings- en ontspanningsruimte op niveau -1 sluit aan op de binnentuin.

In- en uitrit van de parkeergarage waar de gevel in de Verkortingsstraat terugplooit.

Het project past in de doelstelling van de stad om tegen 2015 3.500 kwaliteitsvolle studentenkamers te realiseren. De Marbrerie telt negentig kamers, één studio en één appartement. De grotere schaal maakte het mogelijk een aantal collectieve ontmoetingsruimten, fietsenstallingen en parkeerplaatsen in het project op te nemen.

De verwevenheid van de twee vleugels stelde bovengronds geen probleem, maar ondergronds vergde de uitvoering van de parkeerniveaus daardoor wel een erg complexe betonstructuur.”

“De inplanting op het spievormige terrein was geen gemakkelijke klus”, getuigt ingenieur-architect Kiri Vivathanavej, zaakvoerder van Comodo Architecten. “We hebben dat opgelost door met twee vleugels te werken en de vleugel in de Verkortingsstraat te laten terugplooien voor een T-vormige aansluiting tussen beide vleugels. Samen met de wegverbreding brengt dit meer licht en ruimte in de Verkortingsstraat. Waar de gevel terugplooit bevindt zich de in- en uitrit van de ondergrondse parkeergarage (14 garageboxen en 36 staanplaatsen op de niveaus -2 en -3), wat een goede zichtbaarheid garandeert. Beide vleugels hebben bovengronds een bouwdiepte van 12 meter, de garageverdiepingen 17 meter. Door het afbreken van een studio kwam er op het pleintje achteraan in deze straat ruimte voor groenaanplanting en een fietsenstalling.” Werken op een beperkte ruimte in het stadscentrum stelde bouwonderneming Haex voor een aantal moeilijkheden. “Vooreerst organisatorisch, dat is nogal evident”, zegt zaakvoerder Joeri Haex. “Maar ook technisch. Zo moesten we speciale beschoeiingstechnieken aanwenden, zoals een berlinerwand en secanspalen.

46 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

LEEFUNITS De vleugel kant Verkortingsstraat telt twee verdiepingen, die kant Naamsestraat drie met bovenop nog een duplexappartement (110 vierkante meter met dakterras). De gevels zijn uitgevoerd in baksteenmetselwerk (de hoekgevel in lichte tint, de andere donkerder), de hoofdingang aan de Naamsestraat in natuursteen, van op straatniveau tot aan de nok. De ramen zijn in aluminium en hebben driedubbele beglazing. Projectarchitect Liesbet Feyaerts: “De studentenkamers zijn georganiseerd in leefunits van twaalf tot vijftien kamers, met elk een volledig uitgeruste gemeenschappelijke keuken van circa 25 vierkante meter. Ze zijn minimum 15 vierkante meter groot en ingericht met kwaliteitsvolle meubels en een kleine koelkast. De meeste hebben een eigen badkamer met douche, lavabo en WC, vijftien kamers hebben een lavabo en beschikken over gemeenschappelijke sanitaire ruimte. Het gebouw is volledig toegankelijk voor rolstoelbezoek. Dankzij het niveauverschil hebben we op niveau -1 een grote ontmoetings- en ontspanningsruimte (circa 150 vierkante meter) kunnen inrichten aansluitend op een binnentuin, plus een grote fietsenstalling die langs de Naamsestraat toegankelijk is.” ❚

LEUVEN

STUDENTENRESIDENTIE ‘DE MARBRERIE’

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Projectontwikkelaar Ontwerper Algemene aannemer Aannemer ruwbouw Paalfundering Start werken Einde werken Investering

Immo Seagull – André en Patrick Moureau, Leuven Vivinvest, Leuven Comodo Architecten, Leuven Jansen Finishings, Meeuwen-Gruitrode Algemene Bouwonderneming Haex, Meeuwen CVR, Beringen maart 2013 december 2014 8 miljoen euro

Participanten aan het woord CVR – BOUWPUTBESCHOEIINGEN CVR (Beringen) stond bij de Marbrerie in voor het aanbrengen van de bouwputbeschoeiingen. "We hebben hiervoor verankerde berlinerwanden gebruikt langs de straatkant en een verankerde CVR C-Mix palenwand langs de belendende gebouwen," verklaart projectingenieur Jeroen Tijsen. "We passen het gebruik van zowel berlinerwanden als CVR C-Mix palenwanden erg veel toe. Hiermee houdt het echter niet op. CVR beschikt over een zeer uitgebreid gamma aan funderingstechnieken en bouwputbeschoeiingen, waardoor we voor iedere uitdaging een oplossing kunnen voorstellen. We zetten hiervoor uitsluitend eigen mensen en eigen machines in." "Door de grote grondkeringen –tot circa 11 m– en de zeer specifieke ondergrond –zeer drainerende zandgrond met zeer veel zandstenen– moesten we voor diverse technische uitdagingen een oplossing vinden. Maar daardoor konden we ook tonen wat we zoal kunnen. Onze uitgebreide studiedienst ziet overigens in ieder funderings- en bouwputbeschoeiingsvraagstuk een uitdaging. Door de vrij grote niveauverschillen vanwege de hellende straten was het hier noodzakelijk een flexibele techniek te gebruiken die toelaat deze niveauverschillen eenvoudig te overwinnen. Dit maakte de keuze voor berlinerwanden aan de straatzijde de meest geëigende keuze."

De vergrijzing heeft een mooie toekomst! De toenemende vergrijzing: ook voor de bouwsector is het een uitdaging. Bouwonderneming Haex ontwikkelde al meer dan 300 serviceflats. Daarbij legt ze de focus op alle aspecten van het bouwproces. Van ontwerp tot uitvoering en indien nodig zelfs de prefinanciering. Een gedroomde en ervaren partner voor de uitvoering van uw bouwprojecten. Zeker in combinatie met het brede servicepallet en Limburgse waarden zoals openheid én enthousiasme. Haex is ook gespecialiseerd in schoolinfrastructuur, utiliteitsgebouwen en de herbestemming van kerkelijk erfgoed.

H a ex B ouw ondernemi ng

| Kl ei n-Hei des traat 25

3670 Meeuwen- Gr uitr ode | Tel. 011/79.21.82

| www. haex. be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

GENK

SHOPPING CENTER

Tekst | Tim Janssens

Oudste shopping center van het land omgetoverd tot iconisch winkelmekka

Shopping 1 in Genk opende in 1968 zijn deuren en is daarmee het oudste shopping center van het land. Hoewel het qua omvang en reputatie inmiddels overvleugeld werd door het Wijnegem Shopping Center en andere consoorten, maakt het complex nog steeds indruk, zeker nu het volledig vernieuwd en uitgebreid is. Dankzij een opvallende nieuwe gevelbekleding in champagnekleurig strekmetaal, de integratie van een centrale patio en een grondige modernisering van gebouwstructuur en technieken vormt Shopping 1 opnieuw het onbetwiste epicentrum van het Genkse winkelgebeuren. De vernieuwing en uitbreiding van Shopping 1 in Genk kadert in een herontwikkelingsplan van de stad Genk, dat ook andere winkelbuurten als het Stadsplein en het Sint-Martinusplein omvat. De verbouwing van het shopping center vormt het sluitstuk van dit plan. Shopping 1 moest en zou opnieuw uitgroeien tot het enige echte winkelhart van Genk, en dus waren er ingrijpende werkzaamheden nodig om het integraal te moderniseren. Na 25 maanden hard labeur werd het vernieuwde shopping center op 12 november definitief voor geopend verklaard.

HERINRICHTING ÉN CAPACITEITSUITBREIDING Shopping 1 wil opnieuw een trendsetter worden en

48 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

dat zullen we geweten hebben. De winkeloppervlakte werd nagenoeg verdubbeld –van 15.600 m² tot 27.100 m². Waar het voorheen plaats bood aan 54 winkels en 720 parkeerplaatsen, zijn dit nu honderd winkels en 1.250 parkeerplaatsen. De gelijkvloerse parking aan de voorkant het shopping center (tussen de Europalaan en de voormalige voorgevel van het gebouw) is opgebroken en vervangen door een parkeergebouw met negen halve verdiepingen, dat in verbinding staat met de dakparking op het bestaande complex. De winkelinfrastructuur is doorgetrokken tot onder dit nieuwe parkeergebouw. Voorts is een deel van de achterkant van het bestaande complex afgebroken en vervangen door een nieuwe Carrefour. Via deze grondige capaciteitsuitbreiding hoopt

ontwikkelaar Wereldhave Belgium “concurrentieel” te blijven en in te spelen op de nieuwste trends in shoppingland. Anderzijds is het Shopping 1-complex ook grondig vernieuwd. De plafonds, de vloerbekleding, de shopfronten: allen werden ze door aannemersconsortium THV Cit Blaton – Willemen General Contractor in een nieuw kleedje gestoken. De vroegere fontein, jarenlang hét symbool van het shopping center, maakte plaats voor een groot atrium dat zich uitstrekt over twee niveaus. “Dit waren toch wel ingrijpende werkzaamheden, en dat terwijl het shopping center gewoon openbleef en de winkels continu bereikbaar moesten zijn. We hebben dan ook vaak ’s nachts

GENK

SHOPPING CENTER

Shopping 1 wil opnieuw een trendsetter worden en dat zullen we geweten hebben. De winkeloppervlakte werd nagenoeg verdubbeld.

Grote glasdaken zorgen voor een rijkelijke natuurlijke lichtinval en een gevoel van ruimtelijkheid.

moeten werken, zeker bij het uitbreken en vernieuwen van vloeren en plafonds,” aldus projectleider Vaast Wouters (Willemen General Contractor). “Het gedeelte dat ingenomen werd door de vroegere Carrefour hebben we gestript en heringericht als nieuwe winkelruimtes, inclusief de bouw van nieuwe traphallen en liften. Het mag duidelijk zijn dat dit voor ons een erg mooi en uitdagend project was.”

STERKE IDENTITEIT Het minste wat je kan zeggen, is dat het vernieuwde Shopping 1-gebouw een bijzonder voorkomen heeft. De vernieuwde gevel –een samenspel van geperforeerd, champagnekleurig strekmetaal en een sokkel die bestaat uit een afwisseling van glazen vitrines

De vroegere fontein, jarenlang hét symbool van het shopping center, maakte plaats voor een groot atrium over twee niveaus.

en een gevelbekleding in travertijn– zuigt meteen alle aandacht naar zich toe. “We wilden het gebouw een sterke identiteit geven, zodat het winkelgegeven in Genk opnieuw ‘een gezicht’ zou krijgen,” vertellen Evert Crols en Sven Grooten van B-architecten, dat instond voor het basisontwerp. “Het eerste shopping center van België moest opnieuw een iconisch gebouw worden. De interactie tussen de massieve sokkel en de gelaagde huid verwijst naar de stijl van grote Italiaanse koophuizen. Omdat het

gebouw zo’n grote schaal heeft, verkrijgt het een wezenlijke tactiliteit in het stedelijk landschap.” B-architecten ging in zee met uitvoerend architect Jaspers-Eyers & Partners om het project verder uit te werken. “Het was vooral de bedoeling om een coherent geheel te creëren,” vertelt architect Steven Hendrickx (Jaspers-Eyers & Partners). “De parkeervoorzieningen, die de omgeving van het Shopping 1-gebouw vroeger ietwat ontsierden, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

GENK

SHOPPING CENTER

Participanten aan het woord RODECA –POLYCARBONAAT VOOR DAKEN EN WANDEN TECHNIEKEN EN INSTALLATIES Zoals het een hedendaags gebouwencomplex betaamt, blinkt Shopping 1 ook uit op technisch en ecologisch vlak. De verouderde technieken zijn vervangen door nieuwe installaties die beantwoorden aan de huidige normen. Condenserende hoogrendementsketels en koeltorens verzorgen de verwarming en koeling van het gebouw en voeden de centrale ringleiding voor het hele gebouw. Vier verspreid opgestelde luchtgroepen staan in voor de ventilatie in het complex. Alle luchtgroepen, warmeluchtgordijnen en winkels zijn via warmtepompen aangesloten op de centrale ringleiding. Voorts is alle verlichting en noodverlichting vernieuwd en zijn de publieke zones en de gevel uitgerust met (directe en indirecte) ledverlichting.

maken voortaan integraal deel uit van het complex. Het samenspel tussen de massieve plint en de gelaagde bovenstructuur is geslaagd. Ook in het shopping center zelf is het aangenamer toeven. Samen met het centrale binnenplein zorgen een aantal nieuwe koepels op het dak voor een rijkelijke natuurlijke lichtinval en een gevoel van ruimtelijkheid. De winkels zijn georiënteerd rond dat nieuwe binnenplein, dat dankzij de aanwezigheid van terrassen en horecafaciliteiten zal floreren als een centrale ontmoetingsplaats. Het is een gebouw dat zeker gezien mag worden.”

Tot slot zijn in het gebouw ook een camerabewakingen inbraakdetectiesysteem, een sprinklerinstallatie (inclusief ondergrondse buffertank van 560 m³), een RWA en een branddetectie- en alarmsysteem geïntegreerd. Een ondergrondse regenwaterbuffertank van 525 m³ zorgt ervoor dat het opgevangen regenwater maximaal hergebruikt wordt in de koeltorens en de publieke sanitaire voorzieningen. “Het was niet eenvoudig om al deze nieuwe zaken te implementeren en aan te sluiten op de bestaande voorzieningen, vooral omdat het shopping center gedurende al die tijd gewoon in gebruik bleef,” vertelt projectdirecteur Gerdy Vanderdonck (Cit Blaton). “Dit vereiste uiteraard een doordachte planning en coördinatie. ›

Zowel het exterieur als het interieur van het Shopping 1-complex in Genk ziet er na de grootscheepse vernieuwingsoperatie helemaal anders uit. Dit is onder meer te danken aan de polycarbonaatsystemen van Rodeca Systems Belux (Muizen, Mechelen). “Rodeca biedt verschillende plaattypes voor daken wandtoepassingen aan, in combinatie met een gamma aluminiumprofielen. Zo komen we tot totaaloplossingen voor diverse in- en exterieurtoepassingen,” licht directeur Alain Kockelkoren toe. “Voor dit dak in Gent hebben we 500 m² van het nieuwe plaattype 2600-40-7 met aluminium ankerprofielen geleverd en geplaatst, met het oog op de creatie van een thermisch performante, vrije overspanning van 4.500 mm. Hierdoor was er geen extra onderconstructie nodig, wat een aanzienlijke besparing heeft opgeleverd. De verticale wandtoepassing is gerealiseerd met plaattype 2540-6, een 40 mm-plaat (ca. 100 m²). Dit plaattype is langs beide zijden vlak en biedt op die manier een esthetische meerwaarde. Beide plaattypes zijn transparant uitgevoerd. Shopping 1 was een uitzonderlijke opdracht omdat er heel wat extra rekenwerk aan te pas kwam. De plaat die we gebruikt hebben voor de daken was nieuw, en ook de ankerprofielen moesten extra berekend worden gezien de gevraagde overspanning. Uit deze berekeningen is gebleken dat er een extra inner tube nodig was om de overspanning te kunnen realiseren. We zijn echter gespecialiseerd in het oplossen van zulke moeilijke vraagstukken. Door onze jarenlange samenwerking met architecten beschikken we over een uitgebreide technische bibliotheek waarin we voor quasi elk probleem wel een oplossing vinden.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

S.air n.v. Industriezone Noord 1 Nijverheidslaan 4 B-9308 Gijzegem (Aalst) T. +32 53 21 63 17 F. +32 53 78 13 11 info@sair.be www.sair.be

Smoke & Heat exhaust systems CFD system design Smoke- & firescreens Skylights & domes Fire- & gasdetection Solar shading Service & Maintenance

SAIR14_ADV_197X130_DRUK.indd 1

5/12/14 14:51

specials AKS Specials BV Uw partner voor duurzame en innovatieve glasdakconstructies en volglazen gevels.

Mercurius plein 4 AKS SPECIALS WAS ONDERAANNEMER BIJ DE 5971 LW Grubbenvorst PROJECTEN Postbus 8534 LEASEPLAN, KPMG YPENBURG 5970 AA Grubbenvorst Telefoon +31 (0)77-30 30 480 info@aksspecials.nl www.aksspecials.nl

GENK

We zijn erin geslaagd om de vele tussentijdse timings te respecteren en hebben uitstekend samengewerkt met onze collega’s van Willemen General Contractor. Het was niet zo dat één aannemer instond voor de ruwbouw en de ander voor de afwerking. We hebben de taken verdeeld en hebben gewerkt met een gemengde ploeg, wat al bij al uitstekend verlopen is. Het resultaat van ons werk mag zeker gezien worden!” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Wereldhave Belgium (Vilvoorde) Architect THV B-architecten - Jaspers-Eyers (Antwerpen-Hasselt)

Technieken Technum (Hasselt) Interieur Creneau International (Hasselt) Hoofdaannemer THV Cit Blaton – Willemen General ConGrondwerken PC Panelen Dakkoepels Brandbeveiliging Afrastering fietsenberging en perscontainer Parkeerdak Start werken Einde werken

tractor (Schaarbeek-Mechelen) De Coster Dominique (Helchteren) Rodeca Systems Belux, (Muizen, Mechelen) AKS Specials (Grubbenvorst, Nederland) S Air (Gijzegem, Aalst) Troax (Mechelen) Foamglas (Tessenderlo) september 2012 november 2014

SHOPPING CENTER

Participanten aan het woord AKS SPECIALS –GLASDAKEN OP MAAT Een belangrijk onderdeel van de vernieuwing van het Shopping 1-complex in Genk was de plaatsing van grote glazen daken boven het atrium en de winkelpassages. Deze zorgen voor een ongebreidelde natuurlijke lichtinval, wat het ruimtegevoel en de winkelbeleving van de bezoekers sterk ten goede komt. Het plaatsen van de glazen daken was een kolfje naar de hand van AKS Specials (Grubbenvorst, Nederland), dat ook gespecialiseerd is in de installatie van structurele glasgevels, fotovoltaïsche panelen in glasdaken en rook- en warmteafvoersystemen (RWA) in glasdaken. “Het glasdak boven het atrium is 400 m² groot, de zes kleinere glasdaken en de 52 meter lange lichtstraat boven de winkelpassages alles samen 275 m²,” licht technisch directeur John Derkx toe. “Ze zijn vrijdragend (met een overspanning van bijna vijf meter), opgebouwd met een Schüco FW60-profielsysteem en uitgerust met zonwerende veiligheidsbeglazing. De glasdaken zijn ontworpen op basis van de vereiste karakteristieken van de stalen onderconstructie en de wensen van de architect. Omwille van de veiligheid zijn ze ook uitgerust met een RWA-systeem. Aangezien dit onze eerste opdracht in België was, was het voor ons toch wel een uitzonderlijk mooi project.” AKS Specials werd in 2013 opgericht en legt zich specifiek toe op de engineering, de productie en de montage van glasdaken. Het maakt deel uit van de AKS Groep. De AKS Groep heeft zes vestigingen, waaronder drie productiebedrijven in Duitsland. Daar worden ook de producten van AKS Specials gefabriceerd (aluminiumprofielen en aluminium plaatwerk). Zusterbedrijf AKS Bouw, dat opgericht werd in 1995, is gespecialiseerd in gordijngevels, ramen en deuren in aluminium.

PALEN-, BERLINER- & SOILMIXWANDEN MICROPALEN – GRONDANKERS, PAALFUNDERING – ONDERSCHOEIINGSWERKEN

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

S M A R T & S U S TA I N A B L E I N F R A S T R U C T U R E

DUURZAAMHEID: WIJ MAKEN HET VERSCHIL... Technum ontwerpt en beheert uw grote infrastructuur- en bouwprojecten. Onze totaalaanpak biedt u duurzame en vernieuwende oplossingen waarbij technologie en rentabiliteit op elkaar afgestemd worden. De ruime ervaring van onze multidisciplinaire teams staat garant voor een optimale operationele ondersteuning. Wij geven vorm aan de stedelijke en landelijke leefomgeving en dragen zorg voor de mobiliteitsvoorzieningen van de steden van de toekomst. Dankzij onze kennis en ervaring, wordt uw visie op een duurzame toekomst werkelijkheid.

TECHNUM - Arianelaan 7 - 1200 Brussel -Tel. +32 2 773 78 70 Technum heeft kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt, Namen en Oostende. E-mail : info@technum-tractebel.be www.technum.be

BEDRIJFSPRESENTATIE

Tekst | Kevin Moens

“Actie ondernemen tegen oneerlijke concurrentie in de sector”

Ondernemers bestempelen het huidige klimaat op lange termijn als onhoudbaar. Bij de KMO Kreapaint uit Beringen weerklinken dezelfde grieven. Het bedrijf dat zich toespitst op schilderen decoratiewerken, biedt werkgelegenheid aan 38 arbeiders en zes bedienden, wat volgens afgevaardigd bestuurder Rob Vandezande geen sinecure is in deze tijden. “De orderportefeuille komt onder druk te staan door talloze factoren,” klinkt het. In 2004 zag Kreapaint het levenslicht en twee jaar later nam het bedrijf zijn intrek in een knap gebouw naast de E313 in Beringen. “Op jaarbasis brengen we gemiddeld 350 opdrachten tot een goed einde,” legt Vandezande uit. “Deze situeren zich in hoofdzaak in de hotel-, zorgen kantoorsector. Binnenschilderwerk is goed voor 95 % van onze werkzaamheden, buitenschilderwerk zit in de overige 5%. Daarnaast behoren het leggen van soepele vloeren en raamgarneringen ook tot onze activiteiten.”

Carbon hotel Genk.

MOORDENDE CONCURRENTIE Het is een harde tijd, vindt Vandezande. “Diversifiëren is de boodschap, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Als bedrijf moet je nu al je tijd en energie aanwenden om een project binnen te halen tegen een haalbare prijs, waardoor er geen tijd voor diversificatie overblijft.” Toch probeert Kreapaint zich te onderscheiden door niet te werken met onderaannemers, maar uitsluitend met eigen mensen. Desondanks staat de orderportefeuille

onder druk. “De laatste jaren kwam een enorme buitenlandse concurrentie de kop opsteken. Op grote bouwplaatsen worden we al dan niet eerlijk beconcurreerd met dumpingprijzen die de helft bedragen van de onze en dus die niet haalbaar zijn. De eenheidsprijs ligt nu zelfs lager dan in 1989. Gedurende een lange periode hebben we als schilderbedrijven hard gewerkt om de prijs op een normaal niveau te krijgen. Al dat werk is op twee jaar tijd teniet gedaan.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

BEDRIJFSPRESENTATIE

Wetstraat Brussel.

Coovi Anderlecht.

Molen in Geel.

geduurd, maar de verven van de gekende merken staan op punt. Dergelijke topverven blinken uit in levensduur en reinigbaarheid, maar zijn tegelijkertijd minder belastend voor mens en milieu,” stelt Vandezande. Een dergelijk product dat Moedertje Natuur genegen is, krijgt een EU Ecolabel toebedeeld. Toch stelt Vandezande zich vragen bij dit label. “De praktijk leert ons dat ondanks het feit dat producten nauwelijks veranderen, ze toch een Ecolabel ontvangen. Op die manier schets je de klanten een verkeerd beeld.” Kreapaint werkt ook met natuurverf, maar dat is eerder uitzondering dan regel volgens Vandezande. “Er is een lastenboek waar we ons aan moeten houden, wij kiezen de producten niet. Dergelijke keuzes liggen in het kamp van de bouwheer of de architect. Zo kiest bijvoorbeeld de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening voor natuurverf in al haar kantoren.”

Rustoord Triomant te Velm.

REFERENTIES

Hotel Petit Rouge Blankenberge.

EVOLUTIES IN DE SECTOR Duurzaam is het modewoord, zo ook binnen de verfsector. “Qua producten was en is er een positieve evolutie merkbaar. Het heeft enkele jaren

56 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De North Galaxy Towers in Brussel, de vijf KBCgebouwen nabij het spoorwegstation in Leuven en het Cegeka-gebouw in Hasselt: een greep uit de referentielijst van de KMO uit Beringen oogt indrukwekkend. “Cegeka was de grootste uitdaging in het nog relatief jonge bestaan van ons bedrijf,” vertelt Vandezande. “De combinatie van verschillende behangen schildertechnieken stond garant voor een hoge moeilijkheidsgraad.” Maar ook werkzaamheden in de hotelsector vereisen volgens Vandezande de nodige dosis inzicht en vakkennis. “Binnen een uiterst beperkt tijdsbestek moet je hoge kwaliteit afleveren. Ieder uur dat je een hotelkamer inpalmt, maakt het hotel immers verlies. Daarnaast zijn hotelprojecten uitermate divers: muren behangen, plafonds schilderen, tapijten of linoleum plaatsen en trappen bekleden.” ❚

Plopsa Indoor Hasselt.

North Galaxy Brussel.

BEVEREN-WAAS

GILDENHUIS

Tekst | Koen Mortelmans

Nieuw gildenhuis blikvanger in dorpscentrum Beveren-Waas Einde 2011 werd het gildenhuis van Beveren-Waas gesloopt om plaats te maken voor een nieuw, eigentijds complex, dat ook woongelegenheden en sociale infrastructuur bevat.

Het gebouw staat in het hart van de gemeente. De bouw ervan vormde dan ook een strategische ingreep in het straatbeeld. Het bundelen van verschillende publieke programma’s vergrootte de slagkracht van het lokale vernieuwings- en inbreidingsproject en biedt een samenhangend antwoord worden geboden op de er bestaande vraag naar betaalbare woningen. Het nieuwe 'gildenhuis' is het resultaat van een Europese offerteaanvraag in de vorm van een architectuurwedstrijd. In 2008 selecteerden de opdrachtgevers het ontwerp van Meta. Naast 28 sociale huurappartementen en 18 privé-koopappartementen met ondergrondse parkeergarage is er een campus voor sociale dienstverlening voor de Christelijke Mutuali-

teiten, ACV Waas & Dender en Assist Thuiszorg. Er zijn ook een café en polyvalente ruimten. Deze voorzieningen bevinden zich gelijkvloers, de appartementen zijn op de vier verdiepingen ingeplant.

BALUSTRADES De helft van de sociale appartementen beschikt over één slaapkamer, de andere helft over twee. Het concept van de appartementen is gebaseerd op de ‘design for all’ontwerpstrategie, die rekening houdt met de noden en mogelijkheden van gebruikers met fysieke beperkingen. Die flexibiliteit moet waarborgen dat ze er levenslang kunnen blijven wonen. De balustrades van de terrassen vormen een weergave van de plattegrond van de site, uitgewerkt in geperforeerde aluminium platen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57

FASADE

THE ONLY

ARCHITECTURAL FAÇADE PANEL WITH

SAINT-GHISLAIN ARCHITECTEN ABSCIS ARCHITECTEN BVBA

www.steni.nl

NATURAL STONES ULITIMATE FINISH WITH CORNER ELEMENTS

BEVEREN-WAAS

De parkeergarage telt 65 plaatsen. Ze neemt een flink deel van de parkeerdruk op de omgeving weg en maakte het mogelijk het binnengebied, dat eerder werd ontsierd door blinde gevels en opslagplaatsen een groen karakter te bezorgen. De draagstructuur van het gebouw, een betonnen rasterwerk, is goed zichtbaar in de gevelcontouren. De open gevelstructuur maakte een vrije invulling van het gelijkvloers mogelijk. Zo kon er ook een rechtstreekse verbinding tot stand komen tussen de straat en het groene binnengebied.

OPMERKELIJKE GEVELBEKLEDING

De montage van Steni is ‘zichtbaar’ geschroefd op een houten achterconstructie. "Het natuurstenen decor verdoezelt wel de schroeven, zodat het zichtbare systeem nagenoeg onzichtbaar is. Wij mochten deelnemen aan het hele proces, van ontwerp tot oplevering. Bij het ontwerp konden wij Meta technisch ondersteunen en bemonsteren om tot het gewenste gevelbeeld te komen. Bij de uitvoering van de werken hebben we samen met onze partner Vink Cleys Interieur & Meubilair ondersteund bij de montage. We leverden de panelen en elementen keurig op maat gezaagd en individueel gemerkt." Steni biedt hierbij een veertigjarige garantie aan. ❚

GILDENHUIS

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgevers PPS van gemeente Beveren-Waas, Gewestelijke Maatschappij voor Huisvesting van Beveren en Kruibeke (GMH), Christelijke Mutualiteiten, ACV Waas & Dender, Assist Thuiszorg, Dekenale Werken, BeverenWaas Ontwerp Meta, Antwerpen Gevelbekleding Steni, ’s-Hertogenbosch (Ned.) Bruikbare oppervlakte 10.214 m² Start werken 9 maart 2012

Einde werken

zomer 2014

De gevelbekleding, goed voor een totale oppervlakte van 1.300 m², is uitgevoerd in Steni Nature in de kleuren wit en zwart. Dit verleent het geheel een strakke en functionele uitstraling. "Wij mochten in totaal circa 800 m² Steni Nature Coarse gevelpanelen in de kleur Carbon (SN305) en 500 m² gevelpanelen en prefab L-elementen in de kleur Hvit (SN100) leveren. Het natuurstenen granulaatdecor van de Steni Nature panelen paste uitstekend bij de betonvolumes van het gebouw," vertelt Patrick Klijnjan, managing director bij Steni. "De detailleringen met prefab L-elementen aan de raamaansluitingen benadrukt het massieve uiterlijk, hoewel er toch snel en op een lichte manier kon worden gebouwd."

STENI

Steni kwam bijna vijftig jaar geleden tot stand in Noorwegen en is nog altijd deels een familiebedrijf. In de loop der jaren leverde het al meer dan 25 miljoen vierkante meter gevelplaten. Internationaal telt het nu zowat 120 medewerkers, verspreid over het productiecentrum in het Noorse Lardal (Vestfold) en verkoopkantoren in Noorwegen zelf, Zweden, Denemarken, Finland, Nederland en Groot-Brittannië.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

ISOTEC® LINEA is een speciaal ontworpen paneel dat dienst doet als geïsoleerde draagstructuur voor metalen bekledingen op gevel en dak. Uniek aan ISOTEC® LINEA is de geïntegreerde metalen lat met speciale schroefuitsparing waardoor de panelen zonder voorboren kunnen worden vastgeschroefd. De metalen bekleding kan vervolgens meteen op het isolatiepaneel worden aangebrcht. ISOTEC® LINEA maakt zo de isolatie van gevels en daken efficiënter en goedkoper.

Mr. F.J. Haarmanweg 46, 4538 AS Terneuzen Telefoon +31 (0) 115 69 59 51 e-mail info@jurryprojects.nl www.jurryprojects.com

BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING

HOFLEVERANCIER

BEDRIJFSPRESENTATIE

SPECIALE ASPECTEN VAN TELEVIC In 2014 nam Televic in Izegem een nieuw hoofdkantoor in gebruik, naar een gezamenlijk ontwerp van Architectenbureau Naert & Declerck en Daels Architecten, met Cordeel als hoofdaannemer. Daarover berichten we in het vorige nummer. Hier geven we nog wat extra info over enkele opvallende aspecten van deze nieuwbouw. TEGELS MET BETONUITZICHT

BESTAND TEGEN ZON EN WIND

Televic en zijn architecten kozen voor een keramiekvloer met beton look, omdat die nauw aansluit bij het industriĂŤle karakter van het gebouw. De bvba Cornillie Luc uit Izegem leveren en plaatste deze betegeling. "We zijn een familiebedrijf in de derde generatie. Intussen werkt ook mijn zoon mee in het bedrijf, waardoor ook de vierde generatie verzekerd is," zegt zaakvoerder Luc Cornillie, die een team van zes medewerkers leidt. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in de betegeling van kantoorgebouwen, winkelpanden en particuliere projecten. "Drie van hen waren bij Televic actief," geeft Cornillie aan. "Dit is geen uitzonderlijk groot project voor ons, maar de internationale uitstraling van Televic, de architectuur van het gebouw en de ligging in de buurt maken het toch een belangrijke referentie voor ons." Cornillie zorgde onlangs ook voor de betegeling in Rusthuis Waterdam in Roeselare, de Sint-Jozefkliniek in Pittem en het kantoorgebouw van Belgomilk in Langemark.

Familiebedrijf Renson, opgericht in 1909, is een specialist in ventilatie, zonwering en outdoor solutions. Door een intelligente combinatie van ventilatie en zonwering streeft Renson naar gezonde en comfortabele leef- en werkomgevingen. "We leverden windvaste screens type Fixscreen voor de glasgevel van het nieuwe Televic-kantoorgebouw in Izegem," zegt communicatieverantwoordelijke Johan Debaere. "Met deze Fixscreen ontwikkelden we de eerste screen ooit, die windvast is en insecten buiten houdt. Dankzij continue optimalisaties garandeert dit systeem vandaag een windvastheid tot 130 km per uur. Bovendien kunnen we dankzij de verschillende montagewijzen perfect inspelen op de installatievereisten van een gebouw." Deze screens houden de zonnestralen tegen vooraleer ze het gebouw binnen raken en voorkomen zo oververhitting van de ruimtes en storende reflecties in de computer- of andere beeldschermen. â?&#x161;

30 KILOMETER DATABEKABELING Mahieu Cabling Services (Waregem) is uitgegroeid van een algemeen elektrotechnische onderneming tot een specialist in gestructureerde databekabeling (glasvezel en koper). Het stond bij Televic in voor de volledige databekabeling. Het installeerde de bekabeling tussen de dataracks en de individuele werkposten, maar zorgde ook voor de koppeling van de verschillende racks met glasvezel en de aansluiting van het nieuwe aan het bestaande netwerk. "Er zijn weinig projecten van dergelijke grootte. Dit gebouw omvat ongeveer zevenhonderd data-aansluitingen, goed voor 30 km kabel. We hebben gedurende twee maanden met een viertal personen aan dit project gewerkt," legt zaakvoerder Wim Mahieu uit. "Omdat Televic een toonaangevende en innoverende fabrikant van verpleegsteroproep- en conferentiesystemen is, vormt dit project een belangrijke referentie voor ons." Mahieu vernieuwde recent ook het conferentiesysteem en de bekabeling in twaalf conferentiezalen van het Europees Parlement in Brussel.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61

BEDRIJFSPRESENTATIE

MEER DAN EEN INRICHTING Al jaar en dag is Sortimo de marktleider op het gebied van bedrijfswageninrichtingen. En dat met recht en reden. Een groot aanbod aan mogelijkheden, goede prijzen, fantastische kwaliteit en vooral een gedegen service vormen de basis van het succes. Maar Sortimo doet meer dan enkel uw wagen inrichten. Een overzicht. Sortimo is pionier in zijn vakgebied. De Duitse firma is al meer dan veertig jaar actief in de branche en staat bekend om zijn kwalitatieve bedrijfswageninrichtingen. Maar het bedrijf vergeet ook de uitrusting in en rond de bestelwagen niet. Zo kunnen klanten onder andere genieten van een breed aanbod van signalisatie, dakdragers, glasrastelen, omvormers en belettering. Een goede eerste indruk is belangrijk, maar een blijvende indruk nog veel meer. Daarom draagt Sortimo kwaliteit hoog in het vaandel. In de hoofdvestiging in Zusmarshausen werken meer dan vijfhonderd werknemers aan het complete gamma. Vanuit deze Duitse heimat worden alle producten met de hand gemaakt. Na transport installeert Sortimo ze in de eigen ateliers. De klant kan ook beslissen om dit zelf te doen.

UITDIJNEND Sortimo bestaat meer dan veertig jaar en blijft groeien. De firma is marktleider in Europa en breidt gestaag uit naar andere continenten. Ondertussen heeft Sortimo negen vestigingen en meer dan dertig partners in Duitsland. Internationaal doet ze er nog een schepje bovenop: een groot aantal dochterondernemingen, verspreid over Europa, Amerika en Azië, bieden wereldwijd raad en daad. In Vlaanderen zijn er drie inbouwstations met atelier en showroom: Sortimostation Centrum in Vilvoorde, Sortimostation West in Sint-Eloois-Vijve en Sortimostation Oost in Tessenderlo. In Wallonië werken erkende montagestations in Ath, Wanze en Waver de wagens van de klanten af. Door deze gedecentraliseerde ligging kunnen de vertegenwoordigers van

Sortimo is gespecialiseerd in hoogwaardige inrichtingssystemen voor bedrijfswagens.

62 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Sortimo hun klanten snel bedienen. Ze zijn slechts één telefoontje verwijderd. Met hun demowagen komen ze tot bij de klant thuis, op de werf of naar eender welke andere plek die de klant het best uitkomt. Ter plaatse tekenen ze de inrichting van de wagen en geven ze een gedetailleerde prijsofferte. De klant kan tevreden toekijken, zonder enige verplichting.

VEILIGHEID Vakmannen zijn zelfstandige mensen die weten wat ze willen. Soms maken ze hun eigen opbergsysteem. Een mooi initiatief dat echter desastreuze gevolgen kan hebben. Bij een ongeluk kunnen de schappen en het bijhorende gereedschap door de wagen vliegen, recht door de ingebouwde wand, tot in de be-

BEDRIJFSPRESENTATIE

stuurderscabine. Het is dan ook belangrijk dat het geïnstalleerde systeem stevig is, maar ook dat het zo ontworpen werd dat het de schok bij een ongeval opvangt. De Sortimo-inrichtingen zijn gemaakt met pvc, aluminium, staal en composiet. Door een aangepaste vloerplaat geeft de hele installatie mee zonder echter los te vliegen. De veiligheid van de inzittenden is gegarandeerd. Bij onafhankelijke crashtesten is het verschil tussen een Sortimo-installatie en een doehet-zelfinrichting duidelijk te merken.

MODULAIRE MEERWAARDE Een beginnend bedrijf kent de noden van haar werknemers nog niet zo goed en wil later misschien enkele aanpassingen doorvoeren. Het modulaire systeem van Sortimo biedt kansen voor kleine en grote bedrijven. Kleine bedrijven kunnen genieten van het flexibele systeem. Klein beginnen en groot eindigen is perfect mogelijk. Grote bedrijven kunnen dan weer rekenen op de blijvende inzet van Sortimo. Een uitgebreid gamma aan opslagboxen en accessoires biedt de vakman een ongezien aanbod aan inrichtingsmogelijkheden. Elke vakman heeft zijn eigen opslagmethode en gereedschap. Sortimo probeert

Sortimo heeft een uitgebreid aanbod aan accessoires en opbergsystemen.

zo goed mogelijk te voldoen aan de wensen van elke klant. De kasten worden op maat gemaakt. Hoewel de meerwaarde van een Sortimo-inrichtingssysteem onbetaalbaar is, kost een gemiddelde in-

Ook kleinere wagens kunnen genieten van de flexibele inrichtingssystemen.

stallatie zo’n 3000 à 3500 euro. Wat mensen echter vaak vergeten, is dat de installatie te leasen is. Zo krijgt de klant alle voordelen van het systeem, zonder de volledige investeringskost. ❚

De inrichtingen worden op maat gemaakt.

ONTDEK ONZE NIEUWE PRODUCTEN

KOM ONS BEZOEKEN TIJDENS HET

AUTOSALON IN HAL 2

EN VRAAG NAAR ONZE SALONCONDITIES!

VRAAG UW GRATIS “ZAKMES MET NOODHAMER EN AUTOGORDELSNIJDER”, ZODAT OOK U EEN HELD KAN ZIJN IN NOODSITUATIES! MAX. 1 PER PERSOON OP VERTOON VAN DEZE ADVERTENTIE. ZOLANG DE VOORRAAD STREKT.

VILVOORDE

Autosalon_BE_Nov2014_Heroes_197x61_flem.indd 1

SINT-ELOOIS-VIJVE

TESSENDERLO // INFO@SORTIMO.BE

GRATIS TEL.: 0800 85759

26.11.14 15:06

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

BRUSSEL

NEW URSULINES

Tekst | Bram Souffreau Beeld | Wen-Chi Su

PASSIEF KANTOORGEBOUW VOOR GROUP S IN HARTJE BRUSSEL Sociaal secretariaat Group S neemt in het voorjaar 2015 zijn gloednieuw kantoorgebouw New Ursulines aan het Brussels treinstation Kapellekerk in gebruik. Group S bouwde passief en integreerde in het complex een crĂ¨che en een aantal flats. Jarenlang had Group S zijn maatschappelijke zetel langs de Ursulinenstraat, in het hartje van Brussel. "Maar het oude gebouw was niet meer aangepast aan de hedendaagse kantoornoden", vertelt HR-directeur Mart Cuypers. "We verhuisden enkele jaren geleden het hoofdkantoor naar de Fonsnylaan aan Brussel-Zuid en beslisten het oude pand in de Ursulinenstraat af te breken en te vervangen door een nieuwbouw. Renovatie kwam ook ter sprake, maar nieuwbouw bleek uiteindelijk de beste optie." Group S sprak voor het project architectenbureau A2RC Architects aan. Deze architecten ontwierpen langs de Noord-Zuid spoorlijn een passiefkantoor. Langs de spoorwegkant bevat de indrukwekkende negen verdiepingen tellende gevel geen onderbrekingen. Aan de zijkanten en aan de achterkant van het gebouw speelden de architecten met volumes en openingen. Zo zorgen ze met terrassen en een bijgebouw van slechts drie bouwlagen voor een zachte overgang van het hoge kantoorgebouw naar de veel minder hoge omliggende woningen. De gevelbekleding in aluminium, glas en natuursteen valt op. Het gebouw van Group S is met een vliesgevel uitgerust. Die schil is wind- en waterdicht en houdt

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ook het geluid tegen. Hermans & Co uit Tienen nam de bekleding in aluminium en glas op zich. "Het aluminium schrijnwerk is licht en heeft een slanke profilering", zegt Marc Velleman, projectleider bij Hermans & Co. "Voor de ramen kozen we Schuco-profielen, zodat we grote afmetingen konden realiseren. De vliesgevels bestaan uit Reynaersprofielen. Onze eigen studiedienst werkte de aluminium afgeronde gevelbeplating uit. Klassieke cassettesystemen vergden te veel plaats en pasten niet in de hoeken van het gebouw. We hebben daarop zelf een ultradunne buitenbekleding uitgedokterd."

PASSIEF GEBOUW "De keuze voor passiefbouw was een logische", vult Cuypers aan. "Group S bestaat 75 jaar. We willen er graag nog eens 75 jaar bijdoen. Het kantoor moet dan ook tientallen jaren meegaan. Met een passief gebouw bouwen we op de toekomst." Het sociaal secretariaat nam ook nog andere maatregelen inzake duurzaamheid. Op het dak liggen fotovoltaĂŻsche zonnepanelen en de koeltechniek steunt op het principe van 'free chilling' waarbij de buitenlucht rechtstreeks gebruikt wordt om

BRUSSEL

NEW URSULINES

het gebouw te koelen zonder eerst langs een koelmachine te passeren. Extra geluidsisolatie zorgt voor een hoger comfort voor de bedienden. Zij horen de treinen op de nabijgelegen spoorweg niet meer voorbij denderen. Ook de bereikbaarheid van de locatie nabij de Brusselse stations speelde een rol in de keuze voor het behoud van het kantoor in de Ursulinenstraat. Group S brengt in het hoofdgebouw van het complex diensten van het sociaal verzekeringsfonds en het kinderbijslagfonds onder. De verhuis is voor het voorjaar 2015 gepland. Het bijgebouw heeft een residentieel karakter. Het lagere gebouw telt een aantal appartementen, een crèche en ruimte voor handelszaken. De gemengde bestemming van het gebouw vloeit voort uit de Brusselse bouwvoorschriften. Hoewel het kantoorgebouw en het residentiële deel fysiek aan elkaar vasthangen, is er geen passage van het ene gebouw naar het andere mogelijk. ❚

NL.indd 1

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Gedelegeerd opdrachtgever Architect Hoofdaannemer Aluminium buitenschrijnwerk Verlaagde plafonds

Group S – Sociaal Secretariaat, Brussel Widnell Europe, Brussel A2RC Architects, Brussel CFE Brabant, Oudergem J. Hermans & co, Tienen Interalu, Wilrijk

BOUWEN AAN17:34:16 VLAANDEREN | 65 9/08/2013

HASSELT

CORDA1-COMPLEX

Tekst | Tim Janssens Visuals | ELD partnership

Structureel-bouwkundig hoogstandje symboliseert innovatiedrang op technologiecampus Hasselt is sinds kort een spraakmakende realisatie rijker. Het Corda Campus-gebouw is met zijn sterk hellende dakstructuur en transparante gordijngevel een architecturaal kunststukje geworden. De bouw van deze onbetwiste blikvanger was dan ook een behoorlijk complexe aangelegenheid. Hierbij het relaas van een ambitieus bouwproject dat de Corda Campus op de kaart zet als een broeihaard van innovatie. Dat een campus zoals Corda, met spitstechnologie, hightech, ICT-oplossingen en nieuwe media smeekt om een ‘state-of-the-art’ service center, was vanaf het prille begin duidelijk. Een knap, iconisch gebouw huisvest er ondernemingen en instellingen die hun honger naar vooruitgang dagelijks stillen via de ontwikkeling van nieuwe producten en concepten. Het Corda1-complex omvat 14.000 m² kantoorruimte en

66 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

gemeenschappelijke voorzieningen zoals vergaderzalen, een loungecafé, een restaurant en een centrale receptie. Het telt zeven verdiepingen en torent op zijn hoogste punt dertig meter boven de omgeving uit.

LANDSCHAPSCONCEPT Het ontwerp van het service center vloeide voort uit een masterplan dat ELD Partnership en Corda

Campus ontwikkelden voor de herinrichting van de oude, gesloten Philipssite. Dit moest en zou een groene, toegankelijke campus worden, met het Corda1-complex als topper. Landschap en architectuur lopen in elkaar over door het hellend groendak van het nieuwe gebouw, dat niet enkel fungeert als een groene long, maar ook als extra thermische isolatie en hemelwaterbuffer.

HASSELT

“Het parkgegeven staat centraal op de Corda Campus: de gebouwen gedijen in een groene parkomgeving en mogen deze zeker niet overheersen,” legt Geert De Clerck van ELD Partnership uit. “Vandaar dat we het idee kregen om het gras 'op te liften' en onder de vrijgekomen ruimte een gebouw te plaatsen. We gingen dus eerder uit van een landschapsconcept dan van een gebouwconcept.” Een ander opvallend aspect is de transparante gordijngevel, die het gebouw een zeer strak uiterlijk geeft. “We wilden de overgang tussen groendak en gebouw zo zacht mogelijk houden en hebben daarom geopteerd voor een quasi volledig beglaasde gevel. Het was zoeken naar een balans tussen de vooropgestelde transparantie en de thermischenergetische eisen. We hebben geopteerd voor beglazing die voldoende licht binnenlaat, maar ook oververhitting verhindert. Om een zo clean en uniform mogelijk uiterlijk te bekomen hebben we op de ‘vaste’ elementen, die van binnenuit zichtbaar zijn als muren, een speciale coating aangebracht.

CORDA1-COMPLEX

Deze zorgt voor een gelijkaardige kleurbeleving en reflectie als de lichtdoorlatende elementen.”

COMPLEXE BOUWKNOPEN De unieke structuur van het gebouw resulteerde in een veelheid aan complexe bouwknopen, aansluitingen en details. “Het ontwerp ging initieel uit van prefab betonkolommen en -balken met aangestorte knopen, maar gezien de speciale vorm van het gebouw zou dit een tijdrovende klus worden,” vertelt Brian Torfs van aannemer Democo. “Samen met Ergon hebben we een alternatieve studie uitgevoerd die uitging van voorgespannen betonliggers, ter plaatse gestorte kolommen en opgietbare pen-gatverbindingen (isostatische knopen), wat de montage uiteindelijk toch een stuk vlotter heeft doen verlopen. De wanden van het bovengrondse gedeelte zijn uitgevoerd als premuren.” Naast de eigenlijke gebouwstructuur vormde vooral de aanleg van het steil hellende groendak een grote uitdaging, zeker in combinatie met het specifieke

©ELD partnership.

ELD Architects ging uit van een landschapsconcept. Zo ontstond het idee om het gras op de site op te liften en onder de vrijgekomen ruimte een gebouw te plaatsen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

Democo, Van Den Briele, AEW en Deholi bouwen samen aan Corda Campus Hasselt Democo Group, build to work together

BOUWPROJECTEN

HVAC & SANITAIR

ELEKTRICITEIT

INTERIEURBOUW

Democo nv Herkenrodesingel 4b 3500 Hasselt democo@democo.be www.democo.be

Van Den Briele nv Diepenbekerweg 11 3500 Hasselt vandenbriele@vandenbriele.be www.vandenbriele.be

AEW nv Diepenbekerweg 11 3500 Hasselt info@aew.be www.aew.be

Deholi nv Centrum-Zuid 2607 3530 Houthalen deholi@deholi.be www.deholi.be

HASSELT

CORDA1-COMPLEX

©ELD partnership.

Het Corda1-complex is met zijn markante, ‘hellende’ vormgeving de absolute blikvanger van de nieuwe Corda Campus in Hasselt.

grondplan van het gebouw –het gros van de buitenwanden is namelijk schuin gepositioneerd. “Alle aansluitingen en details waren anders en moesten vooraf dan ook zeer goed bestudeerd worden. Dit was vooral het geval bij de overgang tussen de horizontale verdiepingsvloeren en de hellende dakstructuur en de overgang tussen de structurele beglazing en de dakrandprofielen in wit architectonisch beton. Door gebruik te maken van een 3D-model hebben we onaangename verrassingen gelukkig wel kunnen uitsluiten. Een ander complex gegeven was het aanbrengen van de dakbegroeiing. De dakhelling bedraagt 37%: te steil om te kunnen terugvallen op de normen die het WTCB heeft geformuleerd. Het was dan ook niet eenvoudig om de stabiliteit en het vochtgehalte van het substraat op peil te houden. Gelukkig hadden we ons op elke stap van het bouwproces uitstekend voorbereid en konden we het Corda1-gebouw zonder al te veel grote problemen realiseren. Projecten als deze, waarin we voor onze partners echt een meerwaarde kunnen betekenen, zijn een kolfje naar onze hand.” ❚

Participanten aan het woord FRANKI FOUNDATIONS – GRONDVERDRINGENDE SCHROEFPALEN Een groot gebouw vraagt om een meer dan behoorlijke fundering. Franki Foundations (Saintes) plaatste 328 grondverdringende schroefpalen om het Corda1complex te ondersteunen. “De schroefpalen zijn van het type Omega,” vertellen algemeen directeur Wim Claesen en business unit manager piles Piet Kindt. “Hun afzonderlijk draagvermogen varieert van 1.000 tot 1.700 kN. We zijn gespecialiseerd in oplossingen voor omvangrijke gebouwconstructies. Ons ruim gamma aan funderings- en beschoeiingstechnieken laat ons toe om voor elk project een passend voorstel uit te werken. Binnen de gegeven randvoorwaarden zoeken we steevast naar het technisch en economisch optimum. Dit bewezen we al in tal van andere recente opdrachten: windmolenpark Wind aan de Stroom in Beveren, het ROG-project bij raffinaderij Total in Antwerpen, de werkhuizen van Infrabel in Melle, woonproject Het Laere in Roeselare, het studenthome in de wijk Nieuw Zuid in Antwerpen, …"

Solid future, strong foundations TOTAL ‘Optara’ project

Paalfunderingen

Diepwanden Piles en geboorde palen Micropalen, ankers Piles en kerende wanden

Antwerpen

Nieuwe spoorlijn (bypass) Mechelen

‘Docks Bruxsel’ shopping center Brussel

Piles Utilities

Franki Foundations biedt een compleet gamma van geoptimaliseerde funderingsoplossingen aan, puttend uit een enorme bron aan ervaring sinds de oprichting in 1909.

FRANKI FOUNDATIONS BELGIUM N.V. 2, Avenue E. Frankignoul 1480 Saintes, België T. +32 2 391 46 46 F +32 2 391 46 47 mail@ffgb.be WWW.FFGB.BE

LANDMEETKUNDE-EXPERTISEBURO TEUGELS – OPMETINGEN EN UITZETTING GEBOUWEN Uit het niets een gebouw optrekken, het is geen evidentie. Om aannemer Democo te ondersteunen bij het bouwen van het Corda1-complex en de vooropgestelde precisie te kunnen garanderen, deed Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels (Temse) de nodige opmetingen en verzorgde het de ‘uitzetting’ van het gebouw. “We hebben de aannemer geassisteerd bij het uitzetten van het gebouw, van de piketten voor het grondwerk over het uitzetten van de hoofdassen van de kelder tot de bovenste verdieping en het uitzetten van referentiehoogtes. We hebben ook de opmetingen gedaan die nodig waren voor het maken van prefabelementen,” aldus bestuurder Steven Buytaert. “Twee personen, een landmeter en een meetassistent, voerden het uit. Zij hebben de werf van begin tot eind opgevolgd. Voor ons is dit een uitzonderlijk project, vooral door zijn omvang. De speciale vorm van het gebouw en het sterk hellende dak maakten dat we onze opmetingen extra moesten controleren."

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Studiebureau stabiliteit en technieken Aannemer Paalfundering Landmeter Start werken Einde werken

Corda Campus, Hasselt ELD Architects, Antwerpen ELD Partnership, Antwerpen Democo, Hasselt Franki Foundations Belgium, Tubize Teugels, Temse 26 november 2012 30 september 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69 FRANKI_3527_Adv_tijdschrift__Je-3.indd 1

27/11/14 15:16

TURNHOUT

DE KRAKER

Tekst | Koen Mortelmans

WOONCENTRUM DE KRAKER WOONT ZELF IN 'T NIEUW Wooncentrum De Kraker heeft zijn winkelruimte langs de Ring van Turnhout gevoelig uitgebreid. De nieuwbouw, opgetrokken door ASK Romein, biedt ook plaats aan onder meer een vestiging van Media Markt. Het geheel kadert in een breder streven van de stad Turnhout om de commerciële aantrekkelijkheid van deze omgeving te vergroten.

"Wij hadden eerder al meermaals en uitstekend samengewerkt met de familie Vermeer, de eigenaren van De Kraker," blikt gedelegeerd bestuurder Ivan Vinck van hoofdaannemer ASK Romein terug. "Daarom werden wij ook uitgenodigd om deel te nemen aan deze beperkte aanbesteding." Deze aannemer bouwde ook al heel wat winkel(bouw)ervaring op bij onder meer Gamma, Dreamland en Albert Heijn. De Kraker was aanvankelijk een meubelzaak, maar breidde zijn assortiment geleidelijk uit tot een totaal woonaanbod, waarvan ook Lichtstad en Slaapcomfort deel uitmaken. Op de begane grond worden naast multimedia allerlei spullen voor de badkamer, verlichting, gordijnen, tapijten en kleinere decoratie-

70 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

artikelen aangeboden, op de verdieping –waar ook een cafetaria is ingericht– meubels. De ondergrondse parkeergarage biedt ruimte aan 450 auto’s. Met de zowat verviervoudiging van de bestaande winkeloppervlakte breidt De Kraker hier ook het aantal arbeidsplaatsen flink uit. "De bestaande winkel was niet alleen te klein, maar ook gedateerd en al herhaaldelijk verbouwd. Afbreken en vervangen door een nieuwbouw bleek de beste oplossing. Een recent magazijn bleef wel behouden." Vinck is er erg trots op dat zijn team de al krappe opgelegde bouwtijd met nog anderhalve maand kon inkorten. "Op die manier kon De Kraker ook al zoveel eerder van huurinkomsten genieten."

De kelder –onder het hele gebouw– en de begane grond bestaan uit een betonstructuur, de verdieping is een staalconstructie. ASK Romein fungeerde niet uitsluitend als uivoerend aannemer, maar zorgde in het kader van een Design & Build-opdracht ook voor de optimalisatie van het ontwerp. "Noem het maar meedenkende aannemer," aldus de gedelegeerd bestuurder. "Onze eigen ingenieurs hebben de basisassen en de overspanningen zo uitgerekend dat het aantal kolommen minimaal is. Als De Kraker ooit een herinrichting zou overwegen, kan die zonder problemen worden uitgevoerd. Het gebouw is erg flexibel." De gevelbekleding bestaat uit sandwichpanelen, die in de meest zichtbare hoek geplooid zijn afwerkt en

TURNHOUT

DE KRAKER

er een rode accentkleur kregen, om het logo Van De Kraker in de kijker te zetten. Het dak is een steeldeck, met PVC-dakdichting. Op het dak staan alleen de technische installaties voor de HVAC. ASK Romein coĂśrdineerde ook de afwerking van deze en andere technische installaties, zoals de roltrappen, sprinklers, elektra en HVAC en legde de omgevingswerken, de toegang tot de parkeergarage, de ventwegen voor leveranciers en de rondweg voor de brandweer aan. De rotonde op de site van De Kraker ontsluit niet alleen het Wooncentrum, maar tegelijk ook de nabije, nog te bouwen Decathlon en tuinen vijvercentrum Pelckmans. "De technische installaties zijn klassieke merken en combinaties, zodat hun budgettaire impact beperkt blijft. De materialenkeuze gebeurde trouwens heel doelbewust: De Kraker wil zich blijven profileren als laagdrempelige winkelomgeving, een gebouw met veel franjes zou een ander signaal geven." â?&#x161;

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

ASK Romein is een partner voor opdrachtgevers bij het ontwikkelen en realiseren van eenvoudige bedrijfsruimten in BelgiĂŤ en Nederland, maar ook bij het uitvoeren van zeer grote en uiterst complexe bouwwerken in deze landen en over de hele wereld. Vanuit de vestigingen in Malle (B), Roosendaal (NL) en Vlissingen (NL) berekent, ontwerpt, optimaliseert en realiseert ASK Romein projecten voor haar klanten uit onder meer Transport en Logistiek, Sport en Recreatie, Utiliteitsbouw, Industrie, Parkings en Offshore markten.

Ambachtsstraat 33 2390 Malle West Tel: +32 (0)3 320 24 00 Fax: +32 (0)3 320 24 99 info.be@ask-romein.com

www.ask-romein.com

TURNHOUT

DE KRAKER

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Hoofdaannemer Architect Start werken Einde werken Vloeroppervlakte

Familie Vermeer / Wooncentrum De Kraker, Turnhout ASK Romein, Malle Louis Caron, Turnhout september 2013 einde augustus 2014 circa 12.000m²

Participanten aan het woord JEROEN VRINTS BVBA – REGENWATERAFVOER "Wij leverden en plaatsten het HDPE-systeem voor regenwaterafvoer in onderdruk," zegt Jeroen Vrints, zaakvoerder van de gelijknamige BVBA uit Brecht. "Werken voor de industrie is onze specialiteit, zowel voor sanitair als voor verwarming. De voorbije tien jaar hebben we heel wat mooie referenties tot stand gebracht en goede relaties opgebouwd met de fabrikanten van warmeluchtblazers en stralingspanelen. Samen met hen maken we een studie van de meest optimale verwarming per project. Elk dossier wordt administratief behandeld door één enkele medewerker, die het dossier dan ook door en door kent." Een onderdruksysteem biedt belangrijke voordelen in vergelijking met een conventioneel systeem: "Méér en sneller afvoeren van het regenwater met minder leidingen, kleinere diameters, zonder helling en een groot zelfreinigend vermogen. Onze installateurs zijn specifiek geschoold voor dergelijke werken en behaalden het certificaat om installaties te kunnen plaatsen 'Gekeurd voor PE-druksystemen, electro-, zadel- en stuiklassen,' voor zowel water als voor gas." Het achtkoppige team van Vrints installeerde al onderdruksystemen in onder meer de Topsportschool in Wilrijk, bij netbeheerder Eandis in Sint-Niklaas en in de Mini Garage in Sint-Denijs-Westrem . Voor ThyssenKrupp zorgde het in Mechelen voor de magazijnverwarming magazijnen met stralingspanelen.

Sanitair centrale verwarming ventilatie HernieUwBare energie Jeroen Vrints BVBA Vaartdijk 15 B1 B-2960 Brecht

T: 03 664 26 50 E: info@jeroenvrints.be www.jeroenvrints.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind

• • • • • • •

Grondzuiger NIEUW in gamma Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23 Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuigen blaaswagens

Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail: info@fihuma.be

‘Bouwen aan Vlaanderen’ beschikt opnieuw over business seats bij Gent Hawks (basket 2de nationale) voor het seizoen 2014-2015 en nodigt haar klanten uit om een wedstrijd naar keuze bij te wonen. Heeft u interesse? Mail naar Philippe Bourda: p.bourda@louwersmediagroep.be en vermeld welke wedstrijd u graag wenst bij te wonen. We nemen dan spoedig contact met u op.

VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRUCTUUR, RUIMTELIJKE IJKE INRICHTING, CIVIELE- EN OPENBARE WERK WERKEN

VAKTIJDSCHRIFT

Staal

Complete constructies op maat van de klant

VERSCHIJNING THEMA’S

Nr 1 februari

(van engineering t.e.m. montage)

Halffabricaten in een geautomatiseerd proces

Nr 2 april

Betonwanden

Nr 3 juni

Geïsoleerde of volle wandpanelen (Gladde beton, Uitgewassen silex, Steenstrips of Grindbaksteen motief)

Nr 4 september

Schrijnwerk

Nr 5 oktober

Hout

Nr 6 december

GWW: SPECIAL Beton/Software/Offshore/Bestrating BOUWMAT: Stroomgroepen/Werfbeveiliging/ Sloop & Recycling/Rupsgravers GWW: Staalbouw/Funderingstechnieken/Riolering/Railinfra BOUWMAT: Brandstoffen/Wielladers/Motortechniek/ Machinebesturingssystemen GWW: Asfalt/Hout in Infra/Tunnelbouw BOUWMAT: MATEXPOSPECIAL, Banden/ Uitrustingsstukken/Verreikers GWW: Waterbouw/Bruggenbouw/Hulpstoffen/Geotextiel BOUWMAT: Breken en zeven/Verhuur-koop en lease/ Compact Machinery/Track en Trace GWW: Riolering/Grondwerken/Milieu/Afwatering BOUWMAT: Heien en funderen/Graafmachines/ Vracht – en bestelwagens/Betonmaterieel GWW: Opleidingen/Signalisatie/Markeringen/Cement BOUWMAT: Wegenbouwmaterieel/ Dumpers/ Boorapparatuur/Veiligheid

VASTE ITEMS

Journaal, Projecten, Voor- en nabeschouwing beurzen, Interviews, katern Bouwmaterieel.

Voor informatie:

VAKTIJDSCHRIFT JAARGANG 3

OVER INFRAST RUCTUU

I NUMMER 3 2014 I

JUNI - JULI

R, RUIMTELIJKE INRICHTING, CIVIELEEN OPENBARE WERKEN WWW.GW W-BOUW

KE INRICHTIN G, CIVIELE- EN

CTUUR, RUIMTELIJ OPENBARE WERKEN I WWW.GWW-BOUW.BE

Weg op Bree 125 - 3670 Meeuwen - T +32 11 79 02 02 - info@lgproducts.be

Pascal Op de Beeck E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be T +32 (0)11 605540 M +32 (0)475 281464

.BE

VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRU

BLADMANAGEMENT Wim Fierens E w.fierens@louwersmediagroep.be T +32 (0)11 605540 M +32 (0)476 676555

SCAN WITH

2014095_GWW

Samengevoegd

v3.indd 1

08-07-14 11:16

GWW BE eigen 2015.indd 1

15-12-14 12:44

BEDRIJFSPRESENTATIE

SUPERVEILIG WERKEN NABIJ ONDERGRONDSE LEIDINGEN Ook het voorbije jaar heeft Fihuma zijn slagkracht gevoelig versterkt. Het bedrijf uit Schilde kan nu nog beter inspelen op de vragen vanuit de markt in openbare werken. Bepalend daarvoor is een nieuwe grondzuiger, die het in Zwitserland aankocht. Coolkens verwacht dat grond wegzuigen in plaats van weggraven een trend zal worden in openbare werken. Toch zijn er in heel België voorlopig hooguit vier machines zoals de zijne operationeel. "Via Internet vonden we de meeste informatie over het bestaan en de beschikbaarheid van de machine, die op een vrachtwagen is gemonteerd. Daarna gingen we haar ter plaatse inspecteren en testen. Vervolgens is één van onze medewerkers naar Zwitserland gevlogen en met die vrachtwagen teruggekeerd."

GOLFEN OP HET DAK Op de palmares van Fihuma prijkt sinds kort ook een golfterrein in Brussel. Niet zomaar een golfterrein, want het bevindt zich op het dak van een statig gebouw, vlakbij de Wetstraat. "Op vraag van de architect hebben we langs de randen van het terrein –en van het dak– een elegante boord in witte marmergrind aangelegd, in totaal goed voor 700 m²." Sinds zijn oprichting in 2003 is Fihuma actief in het zuigen en blazen van grind en andere droge stoffen, tot 80 meter hoog en 150 meter ver, op daken en in kelders, in silo's en bekkens. Die service vormt nog altijd de kernactiviteit van het bedrijf, al blaast het ook straalgrit voor roestverwijdering en legt het groendaken en extensieve daktuinen aan. Het hele team telt momenteel zeventien mensen. ❚

"Sinds de gasramp in Gellingen in 2014 zijn bouwbedrijven en beheerders van pijpleidingen veel gevoeliger geworden voor de risico's van grondwerken op terreinen waar ondergrondse gas- en andere nutsleidingen liggen. Er bestaat intussen wel een ondergronds kadaster, maar dat is nog niet volledig en ook niet tot op de centimeter nauwkeurig," legt bedrijfsleider Peter Coolkens uit. "Onze nieuwe machine maakt klassieke graafwerken overbodig. We kunnen haar overal inzetten, behalve in erg zware kleigronden. Ze brengt vocht in de grond en zuigt daarna de natte brei weg. De leidingen blijven netjes liggen en zijn dan goed zichtbaar. We gebruiken haar ook om bijvoorbeeld kelders uit te graven of te verdiepen onder bestaande gebouwen."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

HAMME

DE VERFFABRIEK

Tekst | Jeroen Schreurs

Nieuwe productiehal en kantoren voor De Verffabriek Sinds januari 2014 staat op industriepark ‘Zwaarveld’ in Hamme een gebouw met een opvallende oranje voorgevel. Het is de nieuwe vestiging van De Verffabriek, die in januari 2014 het gebouw in gebruik nam als kantoorruimte en productiehal. Met die investering voldoet het bedrijf aan alle wettelijke normen en is de toekomst van het bedrijf gegarandeerd. De Verffabriek maakt er een groot assortiment aan verf en verkoopt er verfbenodigdheden. De werken startten in maart 2013 en eindigden in december 2013. Een maand later trokken de werknemers van de Verffabriek hun nieuwe werkplaats in. Een verhuis was nodig, volgens Paul Borms, bedrijfsleider van De Verffabriek. “Ons bedrijf heeft groeipotentieel, we moesten het volume dus vergroten als we klaar wilden zijn voor de toekomst. Dat is de belangrijkste bestaansreden van onze nieuwe productiehal, maar we grepen die gelegenheid ook aan om ons bedrijf meer zichtbaarheid te geven. Dat realiseren we onder andere door de opvallende oranje gevel in polycarbonaat. We hebben ook specifiek voor

nieuwbouw gekozen om een stap vooruit te zetten op vlak van milieuvriendelijkheid. Voor de kantoren hebben we bijna uitsluitend gewerkt met gerecupereerde materialen. De bureaus zijn gemaakt uit samengeperste houtsnippers en de wanden van de vergaderzalen bestaan uit een wirwar van houten planken. Dat geeft de ruimtes een warmere stemming, maar is ook goed voor het milieu.”

BESPAREN OP ENERGIE EN VERLICHTING Sandro Paglia, die de werf leidde voor aannemer Mathieu Gijbels, bevestigt de nadruk op het groene

karakter van het gebouw: “Zo zorgen sandwichplaten met vijftien centimeter dikte en gevuld met PIR-schuim voor een sterke isolatie. Meestal zijn die platen maar zes tot acht centimeter dik. Op het gebouw zijn ook groendaken aangelegd." Borms: “Die zorgen voor een lagere behoefte aan airconditioning in de zomer en minder stookkosten in de winter.” Op vlak van verlichting koos de bouwheer voor 45 lightcatchers in het dak. Dat zijn slimme lichtkoepels die met spiegels zijn uitgerust. Die spiegels draaien dankzij sensoren mee met de zon en weerkaatsen het zonlicht maximaal naar binnen. Op die manier is er minder kunstlicht nodig.

Het nieuwe gebouw van de Verffabriek heeft een oranje voorgevel uit polycarbonaat.

76 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

HAMME

Een van de andere grote uitdagingen was de grote oranje gevel in polycarbonaat. Het geeft het gebouw een opvallende uitstraling, maar de aansluiting aan de rest van het bouwwerk had wel wat voeten in de aarde. Paglia: “De gevel komt, zeker met verlichting, heel goed tot zijn recht. We hebben er wel veel aandacht aan moeten besteden, zowel

DE VERFFABRIEK

bij ontwerp als uitvoering. De aansluiting van de dakbekleding met de polycarbonaatgevel was bijvoorbeeld zo’n aandachtspunt. We hebben ook enkele keren samengezeten met de leveranciers over de achterliggende structuur van de platen. Zij hebben gedetailleerd uitgewerkt waar er bijvoorbeeld kokers moest komen.” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever De Verffabriek, Hamme

Architect

MW Architecten, Hasselt Hoofdaannemer Mathieu Gijbels, Opglabbeek

Oranje Gevelbekleding

Rodeca, Muizen

Lightcatchers Econation, Gentbrugge

Betonvloeren Lenaers, Puurs

PANTONE 281 CV PANTONE 334 CV PANTONE 313 CV

FULL COLOR

Rodeca Systems Belux uw partner voor:

Schilderwerken

aGevelbekleding aKlimaatscheidende gevel met PaneelankersPANTONE 281 CV

PANTONE 300 CV

aKlimaatscheidende gevel met ankerprofielen aDaklicht aDaglichtrenovatie aBinnenwanden Schuifdeuren

ZWART/WIT

RODECA –POLYCARBONAAT GEVELS

aBelettering en prints aAanlichting en verlichting PANTONE 281 CV

aPanelen met ramen

SUPPORT aVentilatievoorzieningen BV en doorvoeren FULL COLOR

SUPPORT aDubbele BV gevels

Arch Bur Jaspers Eyers

ZWART/WIT

aTrappenhuizen

aLiftomkledingen aSporttoepassingen aSchermen aThermoclick systemen aRecycling aLandmarks aTechnische ruimten aSmartSkin aPasserelles

Gijmacon Aluminium Constructies Begin werken maart 2013 Einde werken december 2013

ZWART/WIT

aKleur en effecten

SUPPORT aIndustriele BV deuren

Vak en Deco, Halen

Buitenschrijnwerk

Participanten aan het woord

aLuifels en overkappingen

aPlafonds

PANTONE 281 CV PANTONE 334 CV PANTONE 313 CV

“Voor de kantoren hebben we bijna uitsluitend gewerkt met gerecupereerde materialen.”

Bij De Verffabriek springt de oranje gevel in polycarbonaat in het oog. Rodeca Systems Belux (Muizen, Mechelen), fabrikant van polycarbonaat-kliksystemen, leverde die platen en begeleidde de klant bij het project. Alain Kockelkoren, directeur van Rodeca Systems Belux: “Wij hebben voor dit project twee plaattypes geleverd, 400 m² vijftig millimeterplaten voor het magazijn en 350 m² veertig millimeterplaten voor de gevelbekleding van de kantoren. Die eerste soort was nodig voor de hoge isolatiebehoefte van het magazijn. Voor de kantoren was dat niet nodig, alleen moest de kleur van de twee types wel exact hetzelfde blijven. Naast de levering boden we De Verffabriek en de architect ook de nodige ondersteuning op vlak van detaillering. De uitdaging hier was dat onze platen zowel gevelbekledend als gevelscheidend element moesten dienen, en daarnaast ook als plafondtoepassing. Het geslaagde resultaat maakt van dit gebouw een mooi referentieproject.” Rodeca Systems Belux is opgericht in 2012 en heeft één vestiging in België. Het kan rekenen op de ervaring van Rodeca Systems in Nederland. Die firma heeft al vijftien jaar ervaring met levering en plaatsing van polycarbonaatsystemen. De materialen zelf worden gefabriceerd in Duitsland. Andere recente projecten met de platen van Rodeca Systems Belux zijn chemiebedrijf Christeyns in Gent en de fietsenberging van de basisschool van Oevel.

Rodeca Systems Belux bvba Wupstraat 37 - 2812 Muizen/Mechelen +32 46 81 37 677 | info@rodeca.be | www.rodeca.be

FULL COLOR

PANTONE 281 CV

PANTONE 300 CV

ZWART/WIT

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77 Rodeca Advertentie november 2014.indd 1

29/11/14 13:23

Tectum Aluminium is specialist in het plaatsen van aluminium balustrades, muurafdekprofielen, boordbekledingen, zichtschermen en trapleuningen. We zijn werkzaam in heel Vlaanderen en Brussel, dit voornamelijk voor de residentiële nieuwbouw- en renovatiesector, waarbij we specifiek op maat werken. Samen met u zoeken we de beste oplossing voor uw probleem of wens, zowel op technisch als financieel vlak. Tectum Aluminium staat voor flexibiliteit, standvastigheid, creativiteit en zekerheid op de ons toevertrouwde werken. Onze balustrades zijn geanodiseerd of gemoffeld in de gewenste RAL-kleur. We hebben een gevarieerd aanbod van onder andere spijltjesleuningen (ronde of lamellen), perfoplaten, strekmetaal, klassieke glasbalustrades of balustrades met ingeklemd glas.

Tectum Aluminium is een bedrijf van Tectum Group.

Meer info? Stuur een mailtje naar frank.vandewyer@tectumalu.be Tectum Aluminium bvba I Boombekelaan 6 I 2660 Hoboken I Tel 03/889 66 03 I Fax 03/889 79 94 I www.tectumaluminium.be

Adv-Tectum alu-197x130.indd 1

1/12/14 15:06

WOODSTOXX MENEN

WOODSTOXX KORTRIJK

WOODSTOXX ROESELARE

Hogeweg 245 8930 Menen België/Belgique T +32 (0)56 51 79 60

Noordstraat 5 8500 Kortrijk België/Belgique T +32 (0)56 32 86 87

Westlaan 142 8800 Roeselare België/Belgique T +32 (0)51 20 69 02

www.woodstoxx.be

MERKSEM

LEIEBOS

Tekst | Marjoleine Meppelink Beeld | Tectum Aluminium

Onderhoudsvrij door aluminium Tectum Aluminium heeft appartementencomplex Leiebos in Merksem uitgerust met nieuwe balustrades -in aluminium- met geïntegreerde terrasboord. Het typische Amelinckx flatgebouw telt vijftienverdiepingen en kenmerkt zich door terrassen met een specifieke opstaande betonrand. Door weersinvloeden waren de silexboord en balustrades dringend toe aan renovatie.

Renovatie-aannemer Renotec had Tectum Aluminium opdracht gegeven om deze taak uit te voeren. Er is voor gekozen om de silexboord te verwijderen en een nieuwe boord te plaatsen, deze keer in aluminium. Dit concept biedt meerdere voordelen. De nieuwe aluminium boord en balustrades zijn zeer solide, licht in gewicht en aangezien aluminium niet gevoelig is voor weersinvloeden en niet opnieuw geschilderd hoeft te worden, onderhoudsvrij. Daarnaast is de aluminium boord niet alleen geïntegreerdin de leuning maar er ook mee uitgelijnd, waardoor een zeer strakke horizontale terrasrand ontstond. Bovendien zorgt de aluminium boord ervoor dat de golvende betonplaten en de doorhangende hoeken van de terrassen niet langer zichtbaar zijn.

dien de totale hoogte van de balustrade verlaagd worden. Frank Van de Wyer, manager bij Tectum Aluminium, legt uit: “De verplichte veiligheidsnorm voor leuningen bij hoogbouw bedraagt 1.20 m boven de opstand. Bij oudere flatgebouwen zoals deze is de opstand al snel 15 tot 25 cm hoog. Wanneer hierbij de veiligheidsnorm van 1.20 m opgeteld wordt, krijg je een leuning die de meeste bewoners als veel te hoog ervaren. Met dit nieuwe concept wordt de hoogte niet berekend vanaf de opstand maar vanaf de terrasvloer. Dit is voor de bewoners een prettige bijkomstigheid.”

VASTE PRIJS

HOGE WINDBELASTING

In tegenstelling tot de meeste bedrijven biedt Tectum Aluminium de werkzaamheden aan tegen een vaste prijs. Onverwachte meerkosten die vaak gepaard gaan met het herstellen van een betonboord zijn met dit unieke concept dan ook niet aan de orde. Door het aanbrengen van de nieuwe aluminium boord kon boven-

Omdat dit appartementencomplex onderhevig is aan een extra hoge windbelasting zijn, in overleg met Renotec en de stabiliteitsingenieur, alle voorgeschreven druk- en trekproeven uitgevoerd. Hierdoor voldoet het complex aan de strengst geldende normen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

De grote ketel die nergens te groot voor is

De staande condenserende gasketels van Remeha zijn toonaangevend in het segment van de hogere vermogens. De gietaluminium warmtewisselaar, de premix verbrandingstechniek, de handige transportwielen: het zijn succesfactoren die er voor hebben gezorgd dat deze Remeha ketels het warm kloppend hart vormen van talloze hotels, zorginstellingen, scholen, kantoren en andere grote gebouwen. De Remeha Gas 310 en 610 Eco PRO worden op specificatie gebouwd. Naast de techniek zijn ook het installatiegemak en de toegankelijkheid voor service en onderhoud erg vooruitstrevend. Remeha Gas 310 en 610 Eco PRO ketles zijn voorzien van de nieuwe Remeha Comfort Master besturingselektronica.

Remeha Gas 310/610 Eco PRO

De Remeha Gas 310 Eco PRO voldoet ruimschoots aan de eisen van gasrichtlijn 2009/142/EC en rendementsrichtlijn 92/42/EEG. Ook leverbaar in duo-uitvoering: Remeha Gas 610 Eco PRO, met onder andere een gecombineerde rookgasafvoeraansluiting. Warmtewisselaar uit corrosiebestendige gietaluminium leden. Premix verbrandingstechniek met gas-/luchtkoppeling. De ketels worden compleet gemonteerd en vooringesteld geleverd. Voorzien van transportwielen en verstelbare ketelpoten.

Meer informatie over deze of andere producten ? Scan de QR-code hiernaast met uw smartphone of ga naar www.remeha.be Remeha nv, Koralenhoeve 10, B-2160 Wommelgem T +32 (0)3 230 71 06 F +32 (0)3 354 54 30 E info@remeha.be

HEUSDEN-ZOLDER

DE VERDIEPING

‘De Verdieping’: Herbestemming met knipoog naar het verleden

Het cortenstaal heeft een natuurlijke uitstraling door de oxidatie.

In 1992 sloot in Heusden-Zolder de laatste productieve steelkoolmijn van België. Een van de relieken van het mijnverleden is het oude ophaalmachinegebouw. Omdat dit bouwwerk langzaam begon te zwichtten voor de tand des tijds startte de gemeente in 2010 met een reconversie van het gebouw tot een centrum voor volwassenenonderwijs en een bedrijvencentrum. Die werken zijn nu bijna afgerond, het resultaat is een bouwkundige parel: De Verdieping. DRIE NIEUWE INVULLINGEN De reconversie van het ophaalmachinegebouw omhelst drie delen: een cascogedeelte voor kantoren, ateliers en commerciële ruimtes; het Atrium, een ontmoetingscentrum en toeristische uitvalsbasis waar bezoekers kunnen kennismaken met het rijke verleden en een verhuis van het Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) van Heusden-Zolder, waarvoor het gebouw ook extra klaslokalen krijgt.

De naam van het gebouw, ‘De Verdieping’, verwijst zowel naar die ‘kennisvergaring’ van het CVO als naar de vroegere verdiepingen in de mijnschachten.

INTENSE SAMENWERKING De combinatie van nieuwbouw, renovatie en een deel restauratie van de oude site maakte het project erg complex. Peter Moser van VPT Versteeg, de leverancier van de gevelbekleding: “We hadden een

intense samenwerking met de architect en de aannemer. Dat moest ook wel, de lijnen van onze panelen liepen onmiddellijk door in de belijning van de platen, wat belangrijk is bij het maatvoeringsplan.”

CORTENSTAAL Om het industriële karakter van het gebouw te behouden, opteerden architect en bouwheer voor cortenstaal. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

Argexkorrels bieden dankzij hun veelzijdigheid een oplossing op maat van elk project. Zo worden ze gebruikt voor thermovloeren, lichtbeton, lichte aanvullingen, Topargex bouwblokken, waterbeheersing maar ook groentoepassingen! Ontdek vandaag nog hoe de lichte granulaten van Argex voor uw project het verschil kunnen maken. Surf naar www.argex.eu voor meer info.

Argex nv - Kruibeeksesteenweg 162 - 2070 Burcht www.argex.eu - info@argex.be - 03 250 15 15

Advertentie Pieter groen nov 2014.indd 1

18/11/2014 11:29:58

HEUSDEN-ZOLDER

DE VERDIEPING

middellijk zien dat het om ijzer gaat. Nog een voordeel is dat cortenstaal geen oppervlaktebehandeling nodig heeft, het is dus een betaalbaar materiaal.” “Het was een uitdagend werk,” zegt Moser, “maar met onze machines en expertise hebben we van ‘De Verdieping’ een mooie hommage aan het mijnverleden gemaakt.” ❚

TECHNISCHE FICHE De lijnen van de panelen liepen onmiddellijk door in de belijning van de platen, wat belangrijk is bij het maatvoeringsplan.

De roestbruine kleur die dat staal na een tijdje krijgt door het oxidatieproces past perfect bij het uitzicht van de oude mijnsite. Moser: “Het cortenstaal had enkele belangrijke troeven bij dit project. De oxidatief geeft het een natuurlijke uitstraling. De kleur evolueert en is dynamischer dan een gelakte structuur. Daarnaast past zo’n gevelbekleding ook goed bij de geschiedenis van het gebouw en de omgeving. Het is een materiaal waarbij bezoekers on-

Opdrachtgever gemeentebestuur Heusden-Zolder Ontwerp TV A.A.Q. : Architectuur Atelier, Herentals, Axis Ingenieurs, Hasselt Q-BUS Architectenbureau, Heusden-Zolder Hoofdaannemer bouw TV Houben, Hasselt – Vanderstraeten, Lummen Restaurateur Group Monument, Ingelmunster Gevelbekleding VTP Versteeg, Heusden (Nederland) Platte dak Foamglas, Tessenderlo Automatisatie HVAC Belo Electrics, Opglabbeek Start werken november 2012 Einde werken november 2014

Participanten aan het woord REMEHA –VERWARMINGSINSTALLATIE De restauratie van ‘De Verdieping’ is een evenwicht tussen het behoud van de historische waarde en de integratie van duurzame, nieuwe technologieën. In dat kader leverde Remeha er de verwarmingsinstallatie. De fabrikant, die actief is op zowel de huishoudelijke verwarmingsmarkt als op de projectmarkt voor grootvermogens, voorzag ‘De Verdieping’ van de Remeha Gas 310 Eco Pro. Stephanie Collin van Remeha: “Installateur Karremans uit Zonhoven plaatste de verwarmingsinstallatie in het bestaande deel van het gebouw, het zorgt zowel voor de verwarming van de luchtgroepen als voor het sanitair warm water. We hebben genoeg ervaring in het uitwerken van zulke grote projecten. We hebben recent nog de verwarmingsinstallatie geleverd voor kantoorgebouw ‘Black Pearls’ in Brussel, samen met installateur Borzee die gespecialiseerd is in kantoorgebouwen met speciale technieken. Dit gebouw was het eerste in België waaraan de verplichting was opgelegd om een ‘excellent’-certificaat van Breeam te behalen, bovenop de standaard EPB-regelgeving. Het zal daarom een referentie zijn voor alle volgende projecten in België die aan zulke strenge normen moeten voldoen.” Remeha werd opgericht in 1935 te Apeldoorn als fabriek voor gietijzeren kachels. Het bedrijf maakt deel uit van de groep BDR Thermea, de derde grootste speler Verwarmingsinstallatie voor kantoorgebouw ‘Black Pearls’ op de Europese verwarmingsin Brussel. markt, maar de thuisbasis ligt nog altijd in Nederland. Vandaag is het bedrijf actief in verschillende landen als producent van centrale verwarmingsproducten voor de woningen utiliteitsbouw. In België is Remeha sinds 2009 actief als fabrikant met een vestiging te Wommelgem, waar het 63 werknemers tewerkstelt. Recente projecten waar Remeha ook bij betrokken was zijn het theater van Plopsaland in De Panne, Wijnegem Shopping Center, de renovatie van de kathedraal van Antwerpen en het Coca Cola-kantoorgebouw in Anderlecht.

De Remeha Gas 310 Eco Pro bij De Verdieping.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

GENT

LOFT 20 IN LOODS 22

Tekst | Bert Verbeke

LOFT 20 IN LOODS 22:

IN DE VOETSPOREN VAN EMILE BRAUN Loft 20 staat in de Muide, een voormalig havenkwartier van Gent, dat momenteel heropleeft. Emile Braun ontwierp de uitbreiding van de Gentse haven in 1882. De toenmalige stadsingenieur en burgemeester verdubbelde de havencapaciteit en bouwde zes toen prestigieuze havenloodsen voor het katoengekke Gent. Na een periode van verval en sloop van enkele loodsen, werd de site in 1996 beschermd als grootste stadsgezicht. Dit luidde een nieuwe toekomst met talrijke renovatieprojecten in. Jonge en creatieve geesten voelen zich aangetrokken door de nostalgische charme van deze havenbuurt en vinden er een nieuwe stek. Bij hen ook ingenieur-architect Francis Delacroix. Sinds 2007 is zijn studiebureau stabiliteit Less Is More Engineering (Lime) hier gevestigd op een binnenschip. Vanuit z’n interesse in industriële archeologie verhuisde hij recent naar zijn ‘loft 20’ in loods 22, in de directe nabijheid van het schip. Op een hoek van loods 22, kijkt de loft uit op de pittoreske havenbuurt en de oude Gentse dokken. De bouw van de loods 22 in 1885 was een innovatief ontwerp en resulteerde in het eerste geklinknagelde stalen gebouw van Gent. Met de inrichting van loft 20 wou de eigenaar en ontwerper op zijn minst het vooruitstrevende ontwerp van Braun evenaren, waarbij techniek en design het ‘less is more’ principe versterken. De loft heeft een oppervlakte van 16 x 16 m en een dubbel mezzanine verdieping, waardoor de bruikbare vloeroppervlakte meer dan 400 m² bedraagt.

MEZZANINE MET ZWEVEND EFFECT De constructie van de mezzanine resulteert in een volledig ‘zwevend ‘ effect. Het gebruik van voldoende tegengewicht maakt kolommen en ophangkabels overbodig. Op deze manier heeft de tussenvloer een vrije uitkraging van 4 m. Met een doordachte interpretatie van de vaste belasting binnen het historisch monument, konden binnenwanden in snelbouw en betonsteen worden opgetrokken. Door deze massieve muren kon de binnentrap met ingeklemde geprefabriceerde betontreden gemaakt worden. Francis Delacroix trok de strakke lijnen van de constructie verder door in het interieur. Daarbij contrasteren wit en zwart met de authentieke polonceau spanten.

DAKTUIN MET VIJVER De buitenruimte van 64 m² is deels aangelegd als terras, deels als daktuin met vijver. Gezien de vaste belasting beperkt moest blijven en drainage voor de tuin van primordiaal belang is, is de aangevuld met Argex. De Argexkorrels zijn hier zowel in de drainagelaag als in het substraat gebruikt. De specifieke eigenschappen van Argex zorgen voor een uitstekende vochtregeling en bodembeluchting. ❚

84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

GIERLE

NIEUWE VERSCENTRALE

Tekst | Koen Mortelmans

Peeters-Govers

groeit als kool

Op zijn historische thuisbasis in Gierle heeft Groep PeetersGovers een nieuwe verscentrale met een oppervlakte van 5.000 m² in gebruik genomen. Zowat 3.000 m² daarvan is bestemd voor de opslag en verwerking van groenten en fruit, de overige ruimte voor de vleesafdeling. Nieuw is eveneens 750 m² kantoorruimte. "We investeerden in deze nieuwbouw om onze recente en toekomstige groei te kanaliseren en om het kwaliteitsniveau in de beste omstandigheden te handhaven,", vertelt Jan Peeters, die samen met zijn neef Wim de zaak leidt, die hun grootouders kort na de Tweede Wereldoorlog oprichtten. Aanvankelijk was het puur een groothandel in verse groenten en fruit, maar vanaf 1956 gingen ze naast winkels ook eindklanten beleveren met winkelwagens. Nog wat later kwamen er zes eigen supermarkten in de provincie Antwerpen. Sinds einde jaren zeventig versnijdt Peeters-Govers in een afzonderlijke afdeling vers vlees en bereidt het er de vleeswaren. Die activiteit zit nu in een afzonderlijke NV, Vleba. Vandaag telt de hele groep ongeveer 300 medewerkers. "De voorbije jaren hebben we enkele andere bedrijven in de sector overgenomen en geïntegreerd. Dit leidde tot plaatsgebrek en maakte een uitbreiding en herschikking noodzakelijk. We kwamen al vlug tot de vaststelling dat het praktischer was het oudste bestaande gebouw af te breken en door een nieuwbouw te vervangen dan het te renoveren. ›

Het slooppuin is ter plaatse verwerkt en dient nu als funderingsmateriaal voor de naburige KMO-units. Deze aanpak vermeed het heen en weer rijden van honderden vrachtwagens.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

INDUSTRIEBOUW IJZERSTERK IN VAKWERK

Goirleweg 3 2382 Poppel

Tel. 014/65.11.62 Fax. 014/65.11.63

info@verhoeven-contracting.be www.verhoeven-contracting.be

GIERLE

Een nieuw gebouw, met de recentste duurzame technieken, toont ook beter aan dat we als derde generatie hierop sterk inzetten en vergroot onze uitstraling. Dat is meegenomen, want we plannen in de nabije toekomst niet alleen de opening van vier extra winkels, maar willen ook meer institutionele afnemers zoals scholen, rust- en ziekenhuizen en cateringbedrijven gaan beleveren."

NIEUWE VERSCENTRALE

een wadi van 220 m² tussen onze gebouwen en de rand van de nabije woonzone. We gaan die vijver trouwens een mooi groen kader geven, zodat onze buren niet te klagen hebben over het uitzicht." ❚

SOKKEL De nieuwbouw verrees op een betonnen sokkel en heeft zijn vloerniveau op 1,20 m boven straatniveau. "Op die manier moesten we geen losputten uitgraven langs de zeventien loskaden en kunnen daar ook geen plassen ontstaan. De sectionaalpoorten van die kaaien zakken wel tot op straatniveau, zodat er ook geen problemen kunnen ontstaan aan de sluitranden en vermijden we hier mogelijke warmte- of koudeverliezen." Het gebouw is een staal- en betonconstructie. "Bij de keuze voor beton woog de brandcompartimentering door. Ook voor voedselveiligheid hanteren we een strikte compartimentering. Zo mag er geen verbinding of migratie zijn tussen de afdeling fruit en groente en de vleesafdeling. Daarom gebruiken we bij de toegangscontrole ook vingerafdrukscanners." De vleesafdeling omvat onder meer een steriele snijkamer, een rijpingskamer voor rundvlees, een pekelruimte, een warme en koude keuken en een diepvriescel.

PIEKVERBRUIK AFTOPPEN Op het dak staat een PV-installatie met een capaciteit van 295 kWh. "Daarmee vullen we nu ruim 50% van onze elektriciteitsbehoefte in. Bovendien dekken we zo onze verbruikspieken af, want we hebben vooral koeling nodig in de maanden met de meeste zonneschijn," licht Peeters toe. Drie dieselgeneratoren fungeren als back-up. Voor de vloerverwarming in de kantoren en inkom, waterverwarming en ontdooiing van diepvriesverdampers is er een warmtepomp, maar die zal hoogst zelden in actie moeten komen. "We verwarmen eerst en vooral met de restwarmte uit de koelprocessen." Peeters-Govers vangt het regenwater op in enorme tanks, samen goed voor 180.000 liter. "Daarmee bevoorraden we de wasstraat voor onze 22 vrachtwagens en talrijke bestelwagens. Het gezuiverde afvalwater loopt naar

De volledige verlichting gebeurt met led's.

Participanten aan het woord VERSCENTRALE MOET BASIS VORMEN VOOR 'FOOD VALLEY'

Peeters-Govers (Delidis) had Verhoeven Contracting (Poppel/Ravels) aangesteld als hoofdaannemer voor het wind- en waterdicht optrekken van het gebouw, het aanleggen van de binnenvloeren, de laaddocks, de buitenverharding en groenzone. "We stonden ook in voor de afbraak van de bestaande gebouwen. Het afbraakmateriaal recycleerden we met mobiele breekinstallatie op de site zelf," blikt afgevaardigd bestuurder Eddy Verhoeven terug. "We hebben in totaal acht maanden op deze bouwplaats gewerkt. De staalconstructie berekenden en maakten we in onze eigen ateliers, waar we ook een coating met brandwerende verven aanbrachten." "Deze nieuwbouw draagt flink bij aan ons imago en prestige. We zijn immers zeer actief in de voedingsindustrie en willen ons daarin nog extra profileren. We hebben al verschillende bakkerijen, chocoladebedrijven, koekjesfabrieken en –in Nederland– zelfs de enige Europese snoekbaarskwekerij gebouwd. De gevoeligheid en eisen voor kwaliteit en afwerking in deze sector ligt erg hoog. Delidis staat in de verre omstreken bekend als een uitstekende leverancier van versproducten en klanten komen ook regelmatig ter plaatse producten afhalen en zien dan duidelijk de kwaliteiten van het gebouw en zijn afwerking. We zijn zelf eigenaar van het terrein ernaast. Daar gaan we bedrijfsunits optrekken en die dan te koop aanbieden aan voedinggelieerde bedrijven." Omdat in de omgeving al meerdere voedingsbedrijven gevestigd zijn, durft Verhoeven al gewagen van een 'Food Valley.'

Als koeltechnisch gecertificeerd bedrijf plaatste Peeters-Govers zelf de elektrische en koeltechnische installatie.

Verhoeven Contracting ging in 1986 van start als eenmanszaak en telt nu veertien medewerkers. "We begonnen met het authentiek smeden van poorten en hekken, maar zijn, wegens de vraag naar bedrijfshallen, al gauw overgeschakeld naar utiliteitsbouw.De voorbije jaren hebben we veel bouwprojecten met prefab beton uitgevoerd. We hebben ook veel geïnvesteerd in grondbewerkingsmachines en in machines om sloopmateriaal ter plaatse, zonder nodeloos transport, te breken en te sorteren voor hergebruik."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

Een moderne kantooromgeving is veel meer dan enkel een bureau, kast en stoel. Projectatelier ontwikkelt al 8 jaar creatieve kantoorinterieurs voor onze klanten, met de nadruk op sfeer. We ontwerpen niet enkel, maar verzorgen ook de volledige uitvoering. Een doorgedreven kennis en constante bijscholing op het vlak van verlichting, akoestiek en materialen brengen ons steeds tot prachtige en vernieuwende resultaten. Onder het label Office Lab zoeken onze interieurarchitecten constant naar nieuwe, innovatieve en duurzame materialen voor onze kantoorconcepten. Onze interieurs hebben daardoor dat ietsje meer, waar onze klanten zich in thuisvoelen.

CREATIEVE KANTOORPROJECTEN PROJECTATELIER BVBA Oostmallebaan 95c 2980 Zoersel T +32 (0)3 321 13 00 F +32 (0)3 321 61 00 E info@projectatelier.be

GIERLE

NIEUWE VERSCENTRALE

Participanten aan het woord PROJECTATELIER –INTERIEURCONCEPT EN INTERIEURINRICHTING Projectatelier (Zoersel) ontwikkelde het interieurconcept voor Peeters-Govers en stond ook in voor de volledige uitvoering ervan: kantoorinrichting, sociale ruimtes, ontvangstruimtes, inkombalie, vergaderzalen, vaste bemeubeling, losse kantoormeubelen, verlichting, vloerbekleding… "En dat alles in de geest van het bedrijf," onderstrepen de zaakvoerders Chris Huybrechts en Peter Monden, die het bedrijf in 2006 oprichtten. "We gebruikten hiervoor vooral Belgische producten: zo komen alle kantoormeubelen van het Turnhoutse Robberechts, de vloerbekleding van Desso, het maatwerk uit onze eigen meubelmakerij. Jan Peeters gaf de voorkeur aan Belgische producten, liefst gemaakt in de eigen streek. Ook de waarborg van vijf jaar en de nalevergarantie van tien jaar speelden mee bij de keuze." Projectatelier pakte hier ook uit met enkele hoogstandjes, zoals een zelfonderhoudende moswand uit rendiermos in de ontvangstzone. "Die verbetert fel de akoestiek in die ruimte. Verder hebben we zowel in de directievergaderzaal als in het bedrijfsrestaurant houten plafonds geplaatst samengesteld uit gerecycleerde houten blokjes en latjes." ¨Projectatelier zette hiervoor in het nieuwe Peeters-Goversgebouw twee weken lang een tiental medewerkers in. " In volume is dit voor ons geen uitzonderlijk groot project. Maar het was wel een erg leuke opdracht, omdat Peeters-Govers ons toeliet onze creativiteit volop uit te spelen. Het is ook een belangrijke referentie, want het gebouw ligt niet ver van Kasterlee, waar we binnenkort een nieuwe 2.000 m² grote belevingsshowroom openen langs de Turnhoutsebaan." Andere opvallende referenties in de streek zijn het interieur van het EU-research center IRMM in Geel en, vanaf februari 2015, dat van het vernieuwde gemeentehuis van Oud-Turnhout.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Vloeroppervlakte Aannemer gebouw en parking Beveiliging Kantoorinrichting Glaswerk Start werken Ingebruikname

Groep Peeters-Govers, Gierle 5.000 m² Verhoeven Contracting, Poppel DNCS, Gierle Projectatelier, Zoersel OMD Glaswerken, Herentals 8 november 2013 5 september 2014

Participanten aan het woord OMD GLASWERKEN –GLAZEN DEUREN, WANDEN EN BALUSTRADES

DEUREN

DOUCHEWANDEN BALUSTRADES GLASWANDEN BELOOPBAAR GLAS GELAKT GLAS SPIEGELS MEUBELS BUITENBEGLAZING

Burchtstraat 11 - 2200 Herentals T 014 28 54 40 - F 014 21 32 74

OMD Glaswerken (Herentals) leveren en plaatste de veiligheidsbalustrades in gelaagd glas, deuren in gehard glas met vaste vitrinepanelen, een scheidingswand met doorvalbeveiliging en een baliewand in gelaagd glas en scheidingswanden in enkel floatglas. "Overal is geopteerd voor heldere beglazing, om een zo groot mogelijke transparantie en lichtinval te bekomen," legt projectleider Wim Dierckx uit. "In het kader van de veiligheid gebruikten we volgens de norm respectievelijk floatglas (scheidingswanden, circa 45 m²), gehard glas (deuren en vaste panelen, circa 15 m²) en gelaagd glas (vitrinewanden tot op de vloer, balustrades enkel in profiel op de vloer ingeklemd, balie met gedeeltelijk ingeklemd en verlijmd glas, circa 36 m²). Wij voeren zulke werken frequent uit. Bovendien zijn wij gespecialiseerd alle interieuruitvoering op maat en in werken met superisolerende beglazingen met hoge moeilijkheidsgraad. Peeters-Govers is dan ook een uitstekende referentie, omdat hier talrijke glasvormen en uitvoeringen aan bod komen." De voorbereidingen in eigen atelier namen ongeveer twee dagen in beslag voor twee mensen–glas snijden en bewerken, aluminiumprofielen op maat verzagen–, de levering en plaatsing vier dagen voor vijf mensen." OMD Glaswerken is gesticht in 1929 en renoveert momenteel het eigen gebouw. Dat wordt begin 2015 heropend. De 45 medewerkers waren recent ook aan de slag bij afvalintercommunale IOK in Geel, bij Hemixveer in Hemiksem en in de residentiële Regattagebouwen in Antwerpen.

www.omd-glaswerken.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89 6222_offline_marketing_dtp_project_2014_advertentie_bouwen_aan_vlaanderen_vs01.indd 1

24/11/14 11:35

BEDRIJFSPRESENTATIE

“ WE SCHUIVEN ONZE KLANTEN NAAR VOOR ALS DYNAMISCHE PARTNERS”

DCA, een bouwen wegengebouwbedrijf uit Beerse, is zowel actief op de openbare als de private markt. Dankzij zo’n 45 jaar aan ervaring kan DCA een zeer breed takenpakket aan. Het voornaamste stokpaardje blijft echter hetzelfde: communicatie met de klant is een vereiste om een goed resultaat te bereiken. Het takenpakket van DCA steunt op drie pijlers. Ten eerste realiseert het bedrijf jaarlijks een aantal infrastructuurprojecten voor de openbare en de private sector. “Dit is een zeer competitieve markt, waarin we een goeie positie hebben verworven door ons toe te leggen op de technisch moeilijkere projecten”, aldus Isabelle Huybrechts van DCA. “Zo werken we regelmatig in stadskernen. Dit kunnen we verwezenlijken door onze knowhow en ervaring.” Om dezelfde reden heeft de bouwafdeling van de firma een grote groei verwezenlijkt op de openbare en de private markt. Momenteel voert DCA sterk uiteenlopende projecten uit, gaande van de bouw van een woonzorgcentrum over sociale woningen tot een grote residentiële villa met kantoren en winkelruimtes. “We zijn niet alleen

90 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

gespecialiseerd in nieuwbouw, maar ook renovatie en remodelling behoren tot onze activiteiten”, klinkt het. De derde en nieuwste divisie binnen DCA gaat over de projecten met wooneenheden die het bedrijf zelf ontwikkelt. Isabelle Huybrechts: “We voeren deze projecten zelf uit. Hierdoor wordt elk aspect van het project, van de aankoop van de grond tot de oplevering aan de klant, met de grootste zorg aangepakt. Hiermee mikken we onder meer op bouwpromotoren.”

TOTAALCONCEPT “Wanneer een potentiële klant ons benadert, bekijken we in eerste instantie of we het project kunnen realiseren”, gaat onze gesprekspartner verder. “In een

volgende fase kunnen we indien nodig onze klant assisteren bij het verbeteren en optimaliseren van het ontwerp, zodat er meteen een raakvlak is met de uitvoeringsfase. Eens het concept definitief uitgewerkt is, kan de uitvoering beginnen. Ook hier organiseren we voldoende overlegmomenten, zodat de bouwheer of de klant steeds op de hoogte blijft van de vooruitgang van het project. Op die manier willen we bij DCA onze klanten naar voor schuiven als een dynamische, innovatieve en betrouwbare partner.” Omdat het bedrijf actief is in verschillende sectoren, kan DCA zijn opdrachtgevers een totaalconcept aanbieden, gaande van de bouw van het complex tot de bijhorende riolerings-, wegenwerken en omgevingsaanleg.

BEDRIJFSPRESENTATIE

“Met onze ervaring en knowhow proberen we ook onze opdrachtgevers te ondersteunen bij het ontwerpen en realiseren van hun projecten”, aldus Huybrechts. “Door een proactieve benadering kunnen mogelijke problemen bij uitvoering op tijd opgespoord worden en kan de uitvoering als een continu proces blijven doorgaan.”

OMZETGROEI Een andere prioriteit van DCA heeft te maken met kwaliteit en prestaties. “Duurzaamheid en creativiteit

staan hoog aangeschreven, zowel in ontwerp als in uitvoering. Elke keer streven we naar een kwaliteitsvol, uniek en leefbaar project, met respect voor mens en milieu.” In de toekomst hoopt het bedrijf hun activiteiten in de wegenbouw en de burgerlijke bouwkunde te consolideren. Op het vlak van de woonzorgcentra en de scholenbouw verwacht Huybrechts nog groei. “En ook van onze afdeling woonprojecten, die momenteel in volle uitbouw is, verwachten we dat ze zal bijdragen tot een omzetgroei”. ❚

Woonproject Oude Vaert te Antwerpen

Woonproject De Poort Van Berlaar

Een persoonlijke aanpak voor maximaal wooncomfort DCA Woonprojecten realiseert woonprojecten waarbij kwaliteit en duurzaamheid centraal staan. Elk aspect van het bouwproces wordt met de grootste zorg aangepakt, met respect voor mens en milieu. Kenmerkend voor DCA Woonprojecten is de unieke kopersbegeleiding. Een persoonlijke kopersbegeleider ondersteunt de koper gedurende het hele bouwproces. Een extra troef is het feit dat DCA zelf de aannemer is. Dat heeft als grote voordeel dat de koper met raad en daad wordt bijgestaan in de uitvoering van de bouwwerken.

DCA Woonprojecten | Lilsedijk 50 | 2340 Beerse T 014 62 22 09 | woonprojecten@dca.be

428368 DCA advertentie Bouwen aan Vlaanderen v3.indd 1

www.dca-woonprojecten.be

| 91 BOUWEN12/09/14 AAN VLAANDEREN 09:54

COOPMAN LIFTEN HEET VOORTAAN COOPMAN ORONA

Een goed gevuld orderboekje, extra workcenters, meer aanwervingen en een nieuwe naam en huisstijl... Coopman Orona ziet dit als de aanzet tot een goed jaar.

Liften en roltrappen

Verleent service volledig naar uw wens Van elke 10 nieuwe liften die in Europa worden geïnstalleerd, is er één van Orona. Wereldwijd zijn er 250.000 liften met Orona-technologie. Eerste liftfabrikant ter wereld met certificaat voor milieuvriendelijk ontwerpen (ISO 14006).

Dezelfde professionals, nieuwe naam. www.coopman.orona.be

Coopman Orona Hoofdzetel : Mannebeekstraat 3, 8790 Waregem Tel +32 56 358 580 Brussel : Tel +32 2 569 62 49 Antwerpen : Tel +32 3 501 35 54 info@coopman.orona.be

92 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Coopman Liften gaat vanaf 1 januari 2015 verder onder een nieuwe naam: Coopman Orona. Het Waregemse bedrijf kiest er duidelijk voor om Orona als 'company brand' in de Belgische markt te zetten. "Orona is de grootste liftenproducent van Spanje met exportactiviteiten naar meer dan honderd landen. De overname van de aandelen in december 2010 heeft duidelijk vruchten afgeworpen. Onze omzet is dankzij de grotere productiecapaciteit, schaalvoordelen en vele innovaties gestaag gestegen. Het is dus een logische stap om Orona nu ook als company brand in de Belgische markt te zetten", vertelt commercieel directeur Christof Van Heddegem.

LIFTEN IN METRO Het vertrouwen van de Belgische markt in de combinatie Coopman Orona blijkt ook uit het goedgevulde orderboekje. Het Brusselse gewest heeft afgelopen najaar voor ongeveer 20 miljoen euro liften besteld bij Coopman Orona. Het gaat om een raamovereenkomst voor productie, levering en plaatsing van meer dan vijftig liften voor het Brusselse metronet. Veertien ervan zijn bestemd voor het nieuwe multimodale knooppunt station Schuman. De opdracht kadert in het al langer lopende project om de Brusselse metro toegankelijker te maken voor mensen met mobiliteitsbeperkingen. Een tweede recente order is de raamovereenkomst met de Brusselse openbaar vervoermaatschappij MIVB over het onderhoud van de huidige en nieuwe liften in de Brusselse metrostations. Dit contract omvat alle bestaande liften en alle bijkomende nieuwe liften. Coopman Orona zal instaan voor maandelijkse preventieve onderhoudsbeurten, depannage en herstellingswerken. Beide nieuwe opdrachten zijn gespreid over een periode van vier jaar.

NIEUWE AANWERVINGEN "De vooruitzichten voor Coopman Orona zijn dus uitstekend. We hebben al een aantal aanwervingen gedaan, maar er zullen er zeker nog volgen. We zoeken nu onder meer techniekers, vooral voor onderhoud en installatie. Dit voor onze hoofdvestiging in Waregem, maar ook voor onze workcenters dicht bij de klant in Brussel en Antwerpen. Wie interesse heeft, mag ons altijd contacteren," aldus Van Heddegem. ❚

SINT-NIKLAAS

RESIDENTIEEL VASTGOEDCONGRES BELGIË

Beeld | Management Producties

1ste editie Residentieel Vastgoedcongres brengt sector samen Op 18 november vond in Sint-Niklaas het eerste ‘Residentieel Vastgoedcongres België’ plaats. Ongeveer 140 vastgoedprofessionals uit de sector kwamen er samen om de recente trends en ontwikkelingen in residentieel vastgoed te bespreken. Management Producties, de organisator van het congres, had enkele prominente sprekers uitgenodigd voor deze eerste editie. Johan Van Gompel, hoofdeconoom bij KBC, besprak de vastgoedmarkt en de waarderingen van het woningpatrimonium in België. Volgens de traditionele maatstaven zijn de woningprijzen in België immers sterk overgewaardeerd, een gevoel dat ook in de sector leeft na de aanhoudende prijsstijgingen van de voorbije jaren. De jongste tijd zijn er inderdaad signalen dat de markt verslapt, maar een crash lijkt wel onwaarschijnlijk. Een meer omvangrijke econometrische berekening van KBC toont zelfs aan dat de markt eerder correct geprijsd

Ongeveer 140 vastgoedprofessionals kwamen samen om de trends in de sector te bespreken.

is. De schrapping van de woonbonus begin 2015 kan de prijzen wel negatief beïnvloeden, maar als de lage rente en de sterke gezinsvorming steun blijven bieden is zo’n daling geen probleem.

SAMENWERKING NOODZAKELIJK Naast die economische analyse kwamen er een aantal andere vastgoedprojecten aan bod waar de

De eerste uitgave van het Residentieel Vastgoedcongres België vond plaats in Sint-Niklaas.

nadruk sterk lag op samenwerking. In België kunnen ontwikkelaars immers steeds moeilijker grote projecten realiseren door de overvloed aan wetten en regels. De enige manier om dat te doorbreken is een intensieve samenwerking tussen alle partijen. Ingrid Baggerman van Management Producties: “Veel projecten lopen vertraging op omdat ze geen vergunningen krijgen. Wij proberen de sector concrete handvaten te bieden om problemen aan te pakken.” In dat kader kwam Nicolas Bearelle zijn bedrijf Revive voorstellen, dat inzet op sociale verbondenheid met de omgeving om brownfieldsites te revitaliseren. Die sociale binding heeft succes, zoals de projecten Den Draad in Gent en Den Indruk in Brugge aantonen. Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen, was ook aanwezig. Hij stelde in zijn presentatie een aantal pilootprojecten voor, onder meer over collectief wonen. Dat concept biedt mooie kansen, zoals een vernieuwing van de woningmarkt, een versterking van het stadsweefsel en lagere kosten voor bewoners en maatschappij. Swinnen deed ook een oproep aan de markt om vooral te blijven investeren in zulke pilootprojecten en overheden te overtuigen van het nut van die innovaties. Zulke vernieuwingen zijn immers de bouwvormen van morgen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

COMPLEMENTAIR DAKAANBOD DANKZIJ DUITSE KUNSTSTOFTECHNOLOGIE Door zijn naambekendheid als voorloper en trendsetter in innovatieve bitumengebaseerde dakdichtingen en groendaken is het een beetje in de schaduw gebleven dat Derbigum sinds 2012 ook een breed gamma kunststofoplossingen voor daken aanbiedt. Dat jaar nam Derbigum het Duitse Vaeplan over.

"Deze overname strookte perfect met onze groeistrategie," zegt Derbigumwoordvoerster Els Trio. "Ze opende markten waarin Derbigum tot dan toe nog niet aanwezig was. De keuze voor Vaeplan was niet toevallig, omdat het net als de Derbigum zelf kon bogen op een uitstekende kwaliteitsreputatie." Eerder had Vaeplan in eigen land gedurende vele decennia een stevige reputatie opgebouwd als producent van VAE-membranen, waarvan de duurzaamheid zich in de praktijk ruimschoots bewees. De eerste VAE-producten kwamen al in 1960 op de markt. Onderzoek van VAE-daken van twintig tot 36 jaar oud door het onafhankelijke instituut MPA Braunschweig, de Duitse tegenhanger van het WTCB, wees op een levensverwachting van vijftig jaar.

94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

VOORDELEN GECOMBINEERD VAE combineert de voordelen van PVC, EPDM en TPO. Dit is te danken aan de speciale mix van copolymeren, waarbij acrylaatpolymeren chemisch gebonden worden op een vinylstructuur, wat leidt tot een extreem flexibel en stabiel resultaat, met op heel lange termijn gegarandeerde elasticiteit. Daardoor zijn slechts zeer kleine hoeveelheden weekmakers nodig voor een perfecte bewerking. Bijgevolg zijn de sporen weekmakers, die eventueel zouden kunnen migreren, zo verwaarloosbaar dat ze geen veroudering kunnen veroorzaken. Vaeplan is ook zonder scheidingslaag toepasbaar op bestaande bitumineuze of PVC-dakbedekkingen. Het is ook compatibel met PIR, PUR, EPS en andere isola-

DUURZAAM MATERIAALGEBRUIK Hun grote dampopenheid verkleint in vergelijking met veel andere kunststofmembranen sterk het risico op condensatieproblemen. Ze zijn bestand tegen onder meer oliën en vetten en tegen een lange lijst met chemische producten. Dat is voor lang niet alle andere kunststofmembranen het geval. Verdere zijn alle Vaeplanmembranen wortelbestendig volgens de Duitse FLL-normen. Naast diverse brandattesten –Broof (t1), (t2) en (t3)– is ook de zelfdovende eigenschap een niet te onderschatten voordeel. Verder zijn VAE-membranen volledig recyclebaar. Zo wordt het productieopstartmateriaal volledig hergebruikt in de nieuwe producties en kan ook snijmateriaal op een bouwplaats worden ingezameld en teruggenomen. ❚

De dakbedekking van het Porsche-museum in Stuttgart is uitgevoerd met VAE-membranen.

tiematerialen. Naast de hoge chemische resistentie biedt het een uitstekende mechanische weerstand. Hun homogene samenstelling en hun polyesterwapening verlenen de membranen een hoge weerstand tegen stootbelastingen en andere mogelijke beschadigingen. Dit komt extra van pas bij het plaatsen of herstellen van technische installaties op een dak.

Naast standaard grijs en wit zijn de VAE-dakbanen ook in diverse andere kleuren verkrijgbaar.

GEMAKKELIJKE PLAATSING Vaeplan is één product met zes varianten. Belangrijk bij de keuze is het eenvoudige assortiment van membranen en de gemakkelijke plaatsing: zelfklevend, mechanisch bevestigd of verlijmd. Het lassen van de synthetische membranen gebeurt snel en tegelijk efficiënt. Bovendien is de plaatsing weinig afhankelijk van de weersomstandigheden. Dit levert een aanzienlijke tijdswinst op. Een groot voordeel bij reparaties, verbouwingen of uitbreidingen is dat het lassen van oudere Vaeplan-waterdichtingsmembranen lang mogelijk blijft, zelfs na meer dan dertig jaar. Bovendien zijn de lasnaden even sterk als het materiaal zelf: bij het lassen, zowel met hete lucht als met koude lasvloeistof, vindt een moleculaire samensmelting plaats in de overlap.

De witte versie van de dakbanen reflecteert de zonnestralen optimaal, wat een energiebesparing op de airco oplevert.

Derbigum werkt alleen met gecertificeerde plaatsers, die bij Derbigum een volledige opleiding kregen om het dakmateriaal op een correcte en kwaliteitsvolle manier te kunnen plaatsen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

BEDRIJFSPRESENTATIE

Litefront voor een perfecte glazen balustrade Litefront is een nieuw profielsysteem, verdeeld door Dejond. Het is geschikt voor glaspanelen van 21 en 25 mm. Zijn uitgekiende eigenschappen maken het een ideale oplossing om hedendaagse glazen balustrades te realiseren. De hedendaagse smaak geeft immers de voorkeur aan eenvoudige vormen en strakke lijnen. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend, in combinatie met een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving.

96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BEDRIJFSPRESENTATIE

Het systeem bestaat uit het eigenlijke profiel en de nodige toebehoren voor bevestiging. Dit maakt dat er verschillende plaatsingsmogelijkheden bestaan: langsheen de binnen- of buitenkant van een betonnen dakrandwering, vrij op het waterlijnoppervlak of geĂŻntegreerd in de thermische isolatie. Ondanks die veelzijdigheid blijft het een eenvoudig te monteren systeem, dat bovendien beantwoordt aan de hoogste architectonische eisen. De glasplaten zelf worden met een klassieke rubber dichting in de profielen geschoven en daarna met een vulmassa afgekit. Het innovatieve aspect zit in de bevestiging. "Door de in het profiel aangebrachte zwaluwstaartgleufjes kunnen de bevestigingen op elke gewenste hoogte worden geschoven en daar gefixeerd worden. Gaatjes in de profielen boren is daarmee verleden tijd," zegt Luc Hermans van Dejond, die ook onderstreept dat Litefront daarmee voorsprong neemt op de rest van de markt. Ook van ongemakkelijke onderboringen is er geen sprake meer, de nodige gaten zijn al vooraf in de verankeringselementen aangebracht. Dit alles betekent een grote tijdwinst bij het installeren van de balustrades. Door de vele aangepaste bevestigingsstukken heeft het systeem een sterk modulair karakter, heel nuttig bij bijvoorbeeld geknikte balkon- of dakterrasranden. De profielen en toebehoren zijn corrossiebestendig en in hun geanodiseerde versie ook geschikt voor zwembaden. â?&#x161;

De perfecte glazen balustrade Het Litefront systeem met zijn geraffineerd bevestigingssysteem dat in de hoogte regelbaar is opent nieuwe perspectieven voor moderne glazen balustrades. De hedendaagse architectuur geeft de

voorkeur

aan

eenvoudige

vormen en strakke lijnen. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend en zorgt tegelijkertijd voor een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Hoewel polyvalent en eenvoudig te plaatsen beantwoordt het toch aan de hoogste architectonische eisen.

DEJOND NV. Terbekehofdreef 55 - 59 2610 Wilrijk (Antwerpen)

TEL: +32 (0) 3 820 34 43 FAX: +32 (0) 3 820 35 43 dbs@dejond.com

www.dejond.com www.litefront.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

ONDERWIJS

ANTWERPEN

CAMPUS MIDDELHEIM

Tekst | Koen Mortelmans

ICT-GEBOUW SLUITSTUK VAN MIDDELHEIMCAMPUS UNIVERSITEIT ANTWERPEN Op de Middelheimcampus van Universiteit Antwerpen liggen de werken aan gebouw I grotendeels achter de rug. Dit gebouw vormt het sluitstuk van een ruimer concept om het campuskarakter van het domein te versterken.

Langs één kant loopt de gevel uit in een spits.

Gebouw I sluit de campus en het middenplein –met nieuwe restaurant– af langs de kant van het Middelheimziekenhuis. De ongewone vorm, met in een spitse punt uitlopende gevelpartijen, ligt aan de nog beperkte beschikbare oppervlakte langs die kant van het terrein. Je zou hier studenten architectuur of kunst verwachten, maar het zijn interne diensten van de universiteit –infrastructuur, ICT, preventie en bescherming en milieu– die hier hun intrek nemen.

98 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Gebouw I –studenten bedenken hopelijk een meer poëtische naam– moet plaats bieden aan 108 werkplekken, vier vergaderzalen, een teleconferenceroom en een serverlokaal. In dit lokaal zal de universiteit haar centrale server opstellen. In de nieuwbouw is ook plaats voorzien voor kunstwerken: het wandtapijt Hibiscus van Frieda Van Dun, een sculpturaal werk van Nadia Naveau en een conceptueel werk van Arne Quinze. "En let vooral op de in het spanplafond geïntegreerde

ANTWERPEN

CAMPUS MIDDELHEIM

ONDERWIJS

Zichtbeton als bepalend bouwmateriaal.

structuren van Christine Deboosere," merkt architect Johan Bosschem (SAR) op. "Die passen heel goed bij een ICT-gebouw. Bovendien kan de Middelheimcampus terugblikken op een lange traditie van kunstbezit." Het opvallendste kenmerk is de uitvoering in zichtbeton. "Bij traditionele betonbouw wordt eerst het binnenblad aangebracht, vervolgens de isolatie, dan het buitenblad en finaal de gevelsteen," vertelt Chris Denyft, directeur projecten bij hoofdaannemer Antwerpse Bouwwerken. "Hier hebben we binnen- en buitenblad in zelfverdichtend beton in één fase geplaatst. Daarbij fungeerde de isolatielaag als blijvende bekisting. Dit levert een enorme tijdbesparing op, maar vergt ook een uitgekiende timing en houdt een risico op fouten in. En naast technische fouten mocht er ook esthetisch niets mislopen, omdat het beton in strak design permanent zichtbaar was. De uitdaging was dan ook groot." De buitenvloer versterkt het betonkarakter. "Eerst dachten we aan betondalles, maar de aannemer suggereerde om de hele vloer in één stuk ter plaatse te gieten en er daarna naden in aan te brengen," aldus de architect. "Dat was een uitstekend idee, want zou konden de naden heel smal blijven en kwam het strakke design nog sterker tot zijn recht." In zijn ontwerp heeft Bosschem de binnenruimten sterk opengetrokken. "We wilden vooral geen allemaal eendere kantoren langs monotone gangen, maar een omgeving met veel plaats voor informele ontmoetingen en voor kunst." Het gebouw sluit langs de punt visueel goed aan bij faculteitsgebouw G uit 1995 –eveneens een ontwerp van Bosschem– en aan de andere kant bij de oude directeurswoning in koloniale stijl. "Langs die kant hebben we ook de ruimste raampartijen aangebracht. Alle ramen bevatten driedubbel glas, een metalen omkasting fungeert als zonwering, omdat het licht vooral zijdelings invalt."

Kunstwerk van Christine Deboosere geïntegreerd in het plafond.

Een deel van de daken is uitgevoerd als extensief groendak, een ingevuld met schansen met PV-panelen. "De elektriciteitsproductie volstaat om het eigen verbruik te dekken. Vanuit de hoogbouw van het Middelheimziekenhuisblijven de PV-panelen onzichtbaar, maar bieden de sedumdaken een groen panorama. Omgekeerd onttrekt het gebouw als geheel het sombere ziekenhuis aan het zicht vanuit de universiteit, wat het campuskarakter vergroot." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp Stabiliteit en technische uitrusting Hoofdaannemer Leverancier isolatiematerialen Schroefpalen Start werken Einde werken Vloeroppervlakte Bouwbudget

Universiteit Antwerpen, Antwerpen Johan Bosschem, SAR architecten, Gent De Klerck Engineering, Sint-Andries-Brugge Antwerpse Bouwwerken, Borgerhout Deschacht, Gent De Waal Palen, Lokeren 1 juni 2012 4 september 2014 2.676 m² 4,394 miljoen euro

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

Wij bieden u:

• Producten op maat, aangepast aan uw specifieke eisen en behoeften • Persoonlijke service en verkoop in heel België Riolering Dak, Gevel • Tormax dienst Foliesna verkoop in heel België, 24 u.- 7/7 & Afvoer

& Isolatie

Gontrode Heirweg 186 - 9090 Melle T. +32 (0)9 272 72 72 - com@tormax.be

SUPERFAÇADE,

waterdichte dampdoorlatende gevelfolie

NIEUW IN GAMMA

 Unieke bescherming voor gevels met open voegen  Voorzien van waterafstotende hydrofobische lijm UV bestendig > 12 maand  Niet-gewoven polyester en polymer bedekking  Dubbel geïntegreerde kleefstrook  Private label Deschacht  Uitstekende prijs-kwaliteit

www.deschacht.eu Ontdek ze nu. Meer info: 09 355 74 54 of info@deschacht.eu

Wij staan klaar om samen te werken.

ANTWERPEN

CAMPUS MIDDELHEIM

ONDERWIJS

KINGSPAN ISOLATIE HOUDT CAMPUS MIDDELHEIM WARM Voor de levering van isolatiematerialen voor gebouw I op de Middelheimcampus van Universiteit Antwerpen sprak hoofdaannemer Antwerpse Bouwwerken Deschacht aan. "Voor de levering van pvc-rioleringsmaterialen en isolatiematerialen. De prijzen en service van Deschacht gaven daarbij de doorslag," zegt de tevreden projectmanager Herman Reyniers van Antwerpse Bouwwerken. "Met Deschacht komen we nooit voor verrassingen te staan. Het is een gedroomde leverancier." Kooltherm K15 vliesgevelplaat • voor renovatie en nieuwbouw • duurzaam en milieuverantwoord (Nibe gecertificeerd) • eenvoudig te verwerken • ideaal voor vliesgevels met een open structuur • geen kans op verzakken Thermawall TW50 • vormvast • snel en gemakkelijk te verwerken • geen detailaanpassingen • hoge isolatiewaarde

KINGSPAN INSULATION Voor Campus Middelheim viel de keuze op de Kingspan-producten Kooltherm K15 en Thermawall TW50, wegens hun uitzonderlijke isolatiewaarden. Kooltherm K15 is een performante resolhardschuim vliesgevelplaat, met de beste isolatiewaarde die de markt momenteel kent. Thermawall TW50 is een PIR spouwisolatieplaat. Ze is hier gebruikt voor de thermische isolatie van de spouwmuren. Bepalend voor deze keuze was de prijs-kwaliteitverhouding van het product. De Thermawall TW50 is hier tussen twee betonnen muren geplaatst, waarbij de drie delen (binnenmuur, buitenmuur en isolatielaag) tegelijkertijd werden opgetrokken. Die werkwijze kreeg de voorkeur op de traditionele aanpak van binnen naar buiten toe omwille van de aanzienlijke tijdsbesparing. "De contacten met Deschacht verlopen vlot en aangenaam, zijn producten beantwoorden aan de vooropgestelde eisen, hij hanteert concurrentiële prijzen én denkt mee bij het zoeken naar de geschikte oplossing. Wat wil je nog meer?",

glimlacht Reyniers bevestigend. Doordat isolatiematerialen veel ruimte innemen stond Antwerpse Bouwwerken tijdens de uitvoering van de werken voor een stockageprobleem. "Deschacht heeft meteen een deel van de materialen in zijn depot opgeslagen en leverde telkens op afroep. Een service die je niet overal vindt en die ons werk een stuk makkelijker maakt." ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101

ONDERWIJS

ANTWERPEN

STUDENTENRESTAURANT MIDDELHEIMCAMPUS

Tekst | Koen Mortelmans

ANTWERPSE STUDENTEN ETEN IN KOLONIALE STIJL Het nieuwe studentenrestaurant ligt heel centraal op de Middelheimcampus van Universiteit Antwerpen. Qua architectuur sluit het zowel aan bij het recente bibliotheek- en het nog recentere informaticagebouw als bij de voormalige Koloniale Hogeschool in neobyzantijnse stijl, maar vooral bij de vroegere directeurswoning in koloniale stijl.

Parketvloer in donker eikenhout (foto Bouwbedrijf Jos Dejongh).

Om voldoende plaats te verkrijgen voor het restaurant moest er wel een bestaand gebouw voor studentenhuisvesting uit de jaren vijftig tegen de vlakte. Dit is in eerste instantie slechts half gesloopt, omdat het oude restaurant in dat gebouw was ondergebracht en de Antwerpse studenten en professoren tijdens de werken geen honger of, erger nog, geen dorst mochten lijden. Zodra de andere helft eveneens is verdwenen kan het restaurant een slanke, witte stalen luifel helemaal rondom krijgen, die het (neo)koloniale cachet vervolledigt. Het gebouw met studentenkamers, in een soort DDR-stijl, was overigens erg slecht ge誰soleerd. Zo bestonden de raamkaders uit beton. "Het terrein achter de voormalige Koloniale Hogeschool was in de loop der jaren ondoordacht volgebouwd, waardoor de buitenomgeving gedegradeerd raakte tot een restruimte zonder kwaliteit of identiteit," meent architect Jan Meersman (DMT

102 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

architecten). Zijn bureau sleepte de ontwerpopdracht in de wacht na een wedstrijd in beperkte kring. "Met het nieuwe restaurant introduceren we een campusmodel van gebouwen rond een grasplein, vergelijkbaar met de 'common green' van de Angelsaksische colleges." Het restaurant telt vijf evenwijdige beuken. De structuur van draagwanden en kolommenrijen resulteert in een helder strokenplan met dienende en bediende ruimtes. De zaal en de free-flow bediening hebben een overspanning van 9 m, maar voor de keuken, nutsruimten en kantoren is ze smaller. Om de daglichtinval optimaal te houden bevinden bijna alle functies zich op de begane grond. Het hoogtecontrast tussen de beuken zorgt voor veel daglicht in de keukens en de kantoren. Verticale uitsnijdingen boven in de gesloten zuidgevel werpen lichtstrepen op de vloer van de zaal.

ANTWERPEN

STUDENTENRESTAURANT MIDDELHEIMCAMPUS

ONDERWIJS

Participanten aan het woord GOOSSENAERTS-JANSSEN – INTERIEURAFWERKING

(foto Bouwbedrijf Jos Dejongh)

ONDERHOUDSARM EN CHIQUE Het restaurant heeft wel een centrale oost-westas, maar geen strikte voor- of achterkant. De buitenafwerking bestaat uit metselwerk in een verband met horizontaal reliëf, in gebroken wit en uit geanodiseerd aluminium buitenschrijnwerk. In de verbruikzaal blijft het betonskelet zichtbaar, maar voor het akoestisch comfort zijn, naast betonstenen met sleufprofielen in de wanden, ook geluidsabsorberende heraclietmatten aangebracht tussen de T-liggers. Door haar hoogte refereert ook deze zaal naar de Angelsaksische scholenbouw. "De ramen hebben we vooral langs de noordkant ingetekend, omdat het door de performante isolatie sneller kan nodig zijn om te koelen dan om te verwarmen. We hebben waar mogelijk ook gekozen voor materialen die weinig onderhoud vergen en voor goedkope ruwbouwmaterialen. Maar de eindafwerking is dan weer verfijnd." Zo ligt er een donkere, eikenhouten parketvloer in de verbruikzaal en zijn de vestiaire en het sanitair, tot het interieur van de toiletten toe afgewerkt met een houten wandbekleding.

Goossenaerts-Janssen (Kapellen) voerde het merendeel van de interieurwerken in het UA-restaurant uit. "Zoals de raamafkastingen en de zowat 2,6 m hoge glaspartijen," verklaart zaakvoerder Bruno Goossenaerts. "We plaatsten ook de binnendeuren, inclusief branddeuren, met HPL-toplaag en eiken kantlatten met ingewerkte verluchtingsroosters, ingewerkte glasopeningen en opgewerkte inox stootplaten." De volkernplaten die de binnenwanden van de toiletten vormen zijn deels op het achterliggende lattenwerk verlijmd, deels vastgeschroefd. "De muren van de inkom van het sanitair én de deuren van de toiletten zijn bekleed met watervaste 18 mm dikke platen waarop zwarte formica (HPL) bevestigd is. Daarop zijn vertikaal gerookte en geoliede eiken latjes aangebracht, doorlopend op de ingebouwde deuren van de toiletten. Alles is gelijkliggend uitgevoerd. De wand van de vestiaire in het restaurant is bekleed met zwarte akoestische vliespanelen met daarop ook de gerookte en geoliede eiken latjes bevestigd." Goossenaerts-Janssen stond eveneens in voor de gelaagde heldere beglazingen boven de deuren, de burelen met open en gesloten kasten met verstelbare leggers en de lockers. "Toch zijn interieurwerken zijn niet onze specialiteit. Onze hoofdactiviteiten zijn houten buitenschrijnwerk, zoals ramen en deuren voor nieuwbouw, renovatie en vooral restauratie en algemeen binnenschrijnwerk zoals binnendeuren, plinten, gordijnkasten en in mindere mate ingebouwde kasten. Te vermelden zijn ook tuinpoorten en houten terrassen." De diversiteit van de werken en de moeilijkheidsgraad lagen hier vrij hoog, maar Goossenaerts gaat prat op de fijne afwerking die zijn medewerkers in de vingers hebben.

Het dak, met EPDM-dichting, is gedeeltelijk groendak en biedt ook plaats aan de technische groepen. "De gevel is hier en daar strategisch wat hoger opgetrokken, om die groepen aan het oog te ontrekken," vertelt projectleider Tom Brughmans van bouwbedrijf Jos Dejongh. "Waar het niet in het zicht ligt van de hogere verdiepingen van de nabije gebouwen kreeg het een ballastlaag in grind. Hier vangen we regenwater op, om er de toiletten mee te spoelen. De watertank kan 30.000 liter bevatten, want in een restaurant met plaats voor 250 eters wordt er flink wat gespoeld." › (foto DMT architecten)

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Universiteit Antwerpen, Antwerpen Ontwerp DMT architecten (Jan Meersman, Jan Aerts, Marc Sobry,

(foto Universiteit Antwerpen)

Studies technieken Hoofdaannemer Binnenschrijnwerk Plafond- en gyprocwerken Parketwerken Pleisterwerken Luifel Start werken Ingebruikname Einde werken fase 2 Vloeroppervlakte

Katrien Van Doren), Antwerpen studiebureau r boydens, Brussel en Brugge Jos Dejongh Bouwonderneming, Kalmthout Goossenaerts-Janssen, Kapellen ADB Finish, Hoboken Van Looveren Parket, Wuustwezel AAB, Schoten Martens Constructies, Hoogstraten 8 april 2014 3 november 2014 9 maart 2015 1.629 m²

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103

Uw parketspecialist Brekelen 44 2990 Wuustwezel info@vanlooverenparket.be www.vanlooverenparket.be

( +32 (0)3 669 89 86

@ info@vanlooverenparket.be

14900583_looveren.indd 1

15-12-14 11:44

  

  Interieurafwerking op maat... Interieur Afwerking - Systeemplafonds Systeemwanden - Gipskartonwerken Uit het goede hout gesneden... ADB Finish nv Congobootstraat 20 2660 Hoboken T F G E W

+32 (0)3 336 32 40 +32 (0)3 336 32 19 +32(0)486 39 29 79 info@adb-finish.be www.adb-finish.be

Veranda’s Ramen Deuren Maatkasten Terrassen Bijgebouwen Tuin- en garagepoorten

Energielaan 7

2950 Kapellen

www.goossenaerts-janssen.be

T 03 663 17 09

F 03 663 19 60

goossenaerts.janssen@skynet.be

ANTWERPEN

STUDENTENRESTAURANT MIDDELHEIMCAMPUS

ONDERWIJS

Participanten aan het woord

ONGEWONE TAKEN Dejongh schrijft dikwijls in op aanbestedingen voor dit type opdrachten. Het aannemingsbedrijf voert dan zelf vooral de ruwbouwwerken uit en delegeert andere taken aan onderaannemers. "Dit was in vergelijk met andere opdrachten een vrij ingewikkeld gebouw, met veel detaillering, zoals die van de deuren, die bijna onzichtbaar verwerkt zijn in de eikenhouten bekleding van de binnenwanden. Erg delicaat was de coördinatie van de nevenaannemers en onze eigen onderaannemers voor de keuken. De universiteit wou een gesofisticeerde grootkeuken en had daarvoor zelf een keukeninstallateur aangesteld. Er waren ook afzondrlijke nevenaannemers voor de dampkappen en koelcellen. Wij moesten al die werken en aspecten op elkaar afstemmen, zoals de debieten van de ventilatie en de aansluiting van de luchtkanalen op de keukenuitrusting." ❚

ADB FINISH –BINNENAFWERKING ADB Finish (Hoboken-Antwerpen) stond in voor de binnenafwerking van de ruwbouw. Het plaatste onder meer de wanden en plafonds. " De architect had ervoor gekozen om te werken met de composietgebonden houtvezelplaten Heradesign Superfine. We plaatsten in de verbruikzaal 270 m² van deze akoestische plafonds en de nodige rotswol tussen de naakte betonbalken van de dakconstructie," vertelt gedelegeerd bestuurder Andy Debaere. "Daardoor ontstonden geluidsabsorberende eilandjes. Samen met de uitgekiende plaatsing van de pendelverlichting zorgt dit voor een mooi en speels geheel, dat tegelijk functioneel is. Ongewoon was de werkhoogte: 8 m." In de keuken bestaat het plafond uit 160 m² Eurocoustic Altes. Dat is goed afwasbaar en heeft ook antibacteriële eigenschappen. Recent werkte ADB Finish ook voor machinebouwer Perdean-Dhooghe, kinderdagverblijf Sloeberkoveken, heropvoedingsinstituut Baken en kringloopcentrum Azalee in Sint-Niklaas, in het Huis van de Student in Antwerpen, kinderdagverblijf Peutershuisje in Zwijndrecht, het nieuwe gemeentehuis van Tielt-Winge, woonzorgcentrum Zonnehove in Sint-Denijs-Westrem, de Heilig Hartschool (Scholen van Morgen) in Jette en aan de inkomloges van Audi in Vorst.

VAN LOOVEREN PARKET (VPARKET) –VLOER IN KERNGEROOKTE LAMEL (foto Universiteit Antwerpen)

Bezettings-en gipskartonwerken - Pleisterwerken

- Gyprocwerken - Buitenpleister - Renovatie Paul: 0478/97.63.63 Peter: 0475/52.79.60 Tony: 0474/97.63.26

- schilderwerken

Van Looveren Parket, of kortweg VLParket (Wuustwezel) zorgde voor de plaatsing van een kerngerookte lamel op kant in de verbruikzaal, over een oppervlakte van ongeveer 360m². "In vergelijking met klassieke vloeren is het een massieve 10 mm dikke vloer. Dit betekent dat hij echt heel veel geschuurd kan worden. Voor een veelbetreden publieke ruimte is dit zeker een juiste keuze," zegt zaakvoerder Liesbet Van Looveren. "Het plaatsen van houten vloeren is onze specialiteit. Lamel op kant hoort daarbij. En het is echt een specialiteit, omdat er veel schuurwerk aan te pas komt en er vakkennis en ervaring vereist zijn. We plaatsen uiteraard ook andere motiefvloeren, zoals visgraat of Hongaarse Punt, maar ook plankenvloeren behoren tot ons aanbod." VLParket plaats regelmatig lamel op kant. "Maar de houtkeuze van de Universiteit was toch wel uitzonderlijk. Kerngerookt hout wordt vrij zelden geplaatst. Het is dan ook een mooie referentie voor toekomstige projecten met hetzelfde of gelijkaardig hout. We hebben hieraan tien dagen lang gewerkt met drie mensen." Het bedrijf, dat in 1989 werd opgericht door Liesbets vader, telt vijf medewerkers. Recent werkte het ook mee aan de restauratie van het Zwartzustersklooster in Assen en het hoofdkantoor van het Wit-Gele Kruis in Antwerpen.

AAB –PLEISTERWERKEN

AAB (Schoten) voerde met Knauf de bepleisteringswerken uit. "Pleisterwerken en is gipskartonwerken zijn onze specialiteiten," stelt zaakvoerder Tony Lenders. "We hebben voor deze opdracht drie weken lang twee medewerkers ingezet." AAB kwam einde 2001 tot stand. Het familiebedrijf –vader en twee zonen staan in de zaak– telt momenteel 26 medewerkers. Het werkte in eigen omgeving al mee aan onder meer RVT Christine in Ekeren (Antwerpen), maar was ook actief bedrokken bij in het oog springende projecten, zoals de bouw van de nieuwe gevangenis in Beveren-Waas en bij de grondige renovatie van het spoorwegstation van Brugge.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105

ONDERWIJS

SINT-AGATHA-BERCHEM

KASTERLINDEN-DE POOLSTER

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Poponcini & Lootens en BOB 361

KASTERLINDEN-DE POOLSTER

PASSIEFAANPAK MAAKT SCHOOL In een DBFM- (Design, Build, Finance, Maintain), PPS- en bouwteamproject hebben Interbuild, zusterbedrijf en projectontwikkelaar Kairos en dochterbedrijf BAM FM de bestaande school Kasterlinden-De Poolster in Sint-Agatha-Berchem volgens passiefprincipes en op een zo duurzaam mogelijke manier heropgebouwd, naar een ontwerp van Poponcini & Lootens en BOB 361. VK, dat eveneens deel uitmaakte van het bouwteam, voerde de technische en stabiliteitsstudies uit. Hun opdracht omvat de realisatie van sportterreinen, omgevingswerken, een zintuigentuin, verschillende schoolgebouwen, een sporthal, een internaat, een revalidatiecentrum voor slechthorende, slechtziende en autistische kinderen en een ondergrondse parking. Kenmerkend waren de doorgedreven isolatie, de PVpanelen, zonneboiler en warmtepomp en het gebruik van regenwater. Kairos zal de komende 27 jaar ook instaan voor het onderhoud van de gebouwen. Tijdens de bouwwerken, die tot de zomer van 2015 duren, blijft de school in gebruik. Dit impliceerde uitgebreide en nauwgezette veiligheidsmaatregelen en een strikte werforganisatie. Omdat de oude schoolgebouwen gesloopt zijn, moest Interbuild niet alleen extra containerklassen installeren, maar ze wegens de verschuiving van de werfzone over het terrein ook herhaaldelijk verplaatsen. De permanente nabije aanwezigheid van nieuwsgierige en misschien avontuurlijke jongeren maakte dat een klassiek hekwerk onvoldoende afsluiting bood. De afsluiting is met toegangscodes beveiligd, zodat alleen bevoegde personen toegang verkrijgen.

106 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DIKKE BETONPLAAT "Passiefbouw is nog altijd vrij jong," vertelt Dirk Goelen, directeur werken bij aannemer Interbuild. "Het betekent dikwijls werken met nieuwe materialen en met aangepaste detailleringen. Daarom leken de werken in het begin wat trager te verlopen. Intussen zijn we al aan het vierde gebouw toe en konden we al heel wat nuttige routine opbouwen. Zo hebben we nu een funderingsplaat van 50 cm gegoten, veel dikker dan onder de eerste gebouwen. Dit kost ons wat meer beton, maar verkort ook de werktijd. De passiefaanpak maakte dat we de vloerisolatie onder deze plaat moesten aanbrengen en daarmee heel wat detailwerk hadden waar zich de paalkoppen en draagbalken bevonden. Met een dikkere funderingsplaat moesten we ons daar niet langer om bekommeren." "De vloerisolatie bestaat uit EPS en, in zones waar contact met grondwater mogelijk is, uit XPS," preciseert Mieke De Vos, project manager bij VK. "Door de isolatie onder de vloerplaat aan te brengen voorkomen we koudebruggen."

SINT-AGATHA-BERCHEM

KASTERLINDEN-DE POOLSTER

ONDERWIJS

DOORDACHTE KEUZES "De –objectieve– duurzaamheidsmeter van de Vlaamse overheid en de EPB-waarde waren bepalend bij de keuze van diverse materialen en concepten, zoals de gevelbekleding met baksteen, het dragend metselwerk met kalkzandsteen, het beton voor de vloerplaten en de gespoten PUR-isolatie op het dak van de ondergrondse parkeergarage," stelt Mieke De Vos. "De luchtdichtheid, de drievoudige beglazing in de ramen en de doordachte zonwering maken dat de gebouwen heel weinig energie vragen. De zonneboiler in het internaat is vanzelfsprekend, omdat de vraag naar warm water in de douches erg groot is. Omdat ook het waterverbruik in de toiletten hoog ligt hebben we geen groendaken aangelegd. Zo kunnen we hiervoor meer regenwater gebruiken." ❚

'TRADITIONEEL MOETEN WE UITBLOEIING OP DE GEVELSTENEN VOORKOMEN, HIER MOESTEN WE DIT NET TOT STAND BRENGEN' GESPOTEN COATING Interbuild gebruikte hier in primeur een gespoten coating, om de luchtdichtheid tussen vloer en wanden te verzekeren. "Vroeger gebeurde dit met slabben en tape tot in de chape. Onze nieuwe aanpak verkleint het risico op foutjes sterk," aldus Dirk Goelen. De bouwvakkers moesten ook contra-intuïtief tewerk gaan. "Traditioneel moeten we erop letten dat er vooral geen uitbloeiing ontstaat op de gevelstenen. Hier was het net de bedoeling dit wel te verkrijgen, om esthetische redenen. We gebruikten een steen van Wienerberger, die speciaal was behandeld om uitbloeiingen te vormen, voor het speelse visuele effect." "We hebben het metselwerk van het recentste gebouw niet gevoegd, maar verlijmd," 'voegt' Interbuild-projectleider Sven Matthyssens eraan toe. "Naast het strakke uitzicht van de gevels was dit erg voordelig voor de planning van de werken, omdat we de steigers meteen na het optrekken van de gevels definitief konden demonteren."

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Opdrachtgever Architecten Studies stabiliteit en technieken Riolering Oppervlakte bovengronds Oppervlakte ondergronds E-peil K-peil Start werken Einde werken

Kairos Residential Properties, Antwerpen Vlaamse Gemeenschapscommissie, Brussel Poponcini & Lootens, Antwerpen; BOB 361, Anderlecht VK Engineering, Roeselare Schockaert, Zele 16.543 m² 3.000 m² E 40 K 20 juli 2013 augustus 2015

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107

ONDERWIJS

SINT-NIKLAAS

DEN AZALEE

OPLEIDINGSCENTRUM BIEDT ARBEIDSKANSEN In Sint-Niklaas opent ‘Den Azalee’, een sociaal economiebedrijf, in samenwerking met het OCMW een nieuw opleidings- en oriëntatiecentrum. Hier krijgt onder meer de dienst arbeidszorg van ‘Den Azalee’ een nieuw onderkomen. De organisatie richt zich hiermee op personen die moeilijk de weg naar de arbeidsmarkt vinden. VZW Den Azalee vervult meerdere functies in Sint-Niklaas. Naast onder meer kringwinkels, een poetsploeg en een sociaal restaurant behoren ook sociale tewerkstellingsprojecten tot het aanbod. Via oriëntering en opleiding van langdurig werklozen kan Den Azalee de kansen van deze mensen op een job verhogen. Tijdens hun werkuren krijgen ze daarom een trajectmatige begeleiding en opleiding, zodat deze nieuw opgeleide werkzoekenden later kunnen doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt. Het nieuwe oriënterings- en opleidingscentrum is een compact gebouw met twee bouwlagen, dat in het verlengde van het bestaande gebouwencomplex werd ge-

Asib bracht de brandwerende verf aan op de dragende structuur.

108 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

bouwd. Het resultaat van deze rug-aan-rug configuratie is een gebouwencluster waarbij zowel de kringwinkel als het nieuwe opleidingscentrum over een volwaardige voorgevel beschikken. De nieuwbouw beschikt over sociale werkplaatsen en kantoren. Een gevolg van deze uitbreiding is dat Den Azalee zijn diensten kan samenbrengen en zich nog efficiënter kan organiseren. Volgens het ontwerp van het Gentse architectenbureau Weysen & De Baere zijn de ateliers en de magazijnen zoveel mogelijk aan de oostzijde van het gebouw ingeplant. De opvallende overkraging aan deze zijde doet dienst als overdekte laad- en losruimte. Aan de andere zijde vinden we de kantoren en de cafetaria. Hier is een

SINT-NIKLAAS

DEN AZALEE

ONDERWIJS

'DEN AZALEE BEWIJST DAT EFFICIËNTIE EN CREATIVITEIT HAND IN HAND KUNNEN GAAN' zuidwest-georiënteerd terras voorzien. Een ruime groenstrook ten zuidwesten van het gebouw zorgt voor een afscheiding van de industriezone waar het zich in bevindt.

ATYPISCHE INPLANTING Dankzij de atypische inplanting en volumetrie biedt het nieuwe opleidingscentrum een antwoord op het traditionele verkavelingsplan van eenzijdige gebouwen met

Het nieuwe oriënterings- en opleidingscentrum is een compact gebouw met twee bouwlagen.

zogenaamde ‘minderwaardige’ achterkanten. ‘Den Azalee’ maakt deel uit van een bedrijventerrein, maar dit ontwerp bewijst dat efficiëntie en creativiteit hand in hand kunnen gaan. Het brandwerende verfsysteem werd aangebracht door Asib. Dit bedrijf is gespecialiseerd in verschillende werken, zoals schilderen, stralen en spuittechnieken, maar ook in brandvertragende coating en industriële herstellingen. “We brachten de verf aan op de dragende structuur,” vertelt zaakvoerder Ozen Halil. “Dit was immers de vraag van de klant.” ❚

ASIB BVBA INDUSTRIELE / ALGEMENE SCHILDERWERKEN SCHILDERWERKEN • STRAALWERKEN • METALLISATIEWERKEN SPRUITWERKEN • BRANDVERTRAGENDE COATINGS

14900380_asib.indd 1

| 109 BOUWEN03-07-14 AAN VLAANDEREN 11:01

ONDERWIJS

BONHEIDEN

GEMEENTELIJKE KLEUTERSCHOOL GEKKO

OUD EN NIEUW PERFECT GECOMBINEERD

VOORMALIG GEMEENTEHUIS ALS INGANG KLEUTERSCHOOL De kleuters van gemeenteschool ’t Kranske in Bonheiden krijgen een heel mooi nieuwjaarsgeschenk. Op 5 januari gooien ze de deur van het vroegere gemeentehuis open op weg naar hun nieuwe, ruime klaslokalen, polyvalente ruimte en sporthal. Het gemeentebestuur van Bonheiden realiseerde dit schoolproject naar een ontwerp van Moke Architecten (Nederland), dat oud en nieuw perfect combineert, en een technisch ontwerp van studiebureau r boydens, dat dankzij innovatieve technieken een energie-efficiënt gebouwencomplex realiseert.

Gekko (gemeentelijk kindergericht kleuteronderwijs) luidt de naam van de nieuwe kleuterschool in het centrum van Bonheiden. De kinderen komen er binnen via het voormalige gemeentehuis en spelen op een binnenplein, dat omgeven is door oude kloostergangen. Terwijl het aangrenzende gebouw van de lagere school behouden blijft, worden de kleuters na Nieuwjaar opgevangen in negen ruime klaslokalen met een plafondhoogte tussen 3 en 5 m. Zo ontstaat ruimte voor insteekverdiepingen, die als extra leer- en speelplekken kunnen worden gebruikt. Het geheel omvat ook een polyvalente ruimte en een nieuwe sporthal, die buiten de schooluren ter beschikking staat van de lokale verenigingen.

BODEMGEKOPPELDE WARMTEPOMPINSTALLATIE Bij het ontwerp hebben architect en bouwheer veel aandacht besteed aan het milieu en de energie-efficiëntie van het gebouw. Zo bleven de oude bomen rond de gebouwen staan en integreerde de architect op strategische plaatsen nieuwe groenzones, die de kenmerkende groenstructuur van de gemeente met het schoolterrein moeten verbinden. Studiebureau r boydens werkte het technische concept voor deze school uit en volgde ook de duurzame technieken en

110 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BONHEIDEN

GEMEENTELIJKE KLEUTERSCHOOL GEKKO

ONDERWIJS

EPB nauwlettend op. “Naast een goede isolatie van zowel ramen, muren als daken en innovatieve installatietechnieken voor de toevoer van verse lucht en de realisatie van een comfortabel binnenklimaat in de lokalen integreerden we een bodemgekoppelde warmtepompinstallatie,” legt branch manager Brussels Wim Dieltjens uit. “Deze warmtepomp levert energie voor de vloerverwarming in de nieuwe klaslokalen, de polyvalente ruimte en de sporthal én voor de naverwarmingsbatterijen in de luchtgroep van het complex. De verwarmingsketel is er enkel voor het voeden van de radiatoren in de nieuwbouw en het bestaande gebouw.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Studiebureau technieken Start werken Einde werken

Gemeentebestuur Bonheiden Moke Architecten, Amsterdam (Nederland), Gianni Cito studiebureau r boydens, Brussel en Brugge mei 2013 oktober 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

Edward Sorgeloose Architecture bvba

Architectuur en Interieur | A.: Helenalei 16b - 2018 Antwerpen | E.: info@edwardsorgeloose.be | T.: +32 (0) 483.08.36.03 | W.: www.edwardsorgeloose.be

ANTWERPEN

MULTIFUNCTIONEEL GEBOUW

ONDERWIJS

Het nieuwbouwvolume is sober en semitransparant.

Tekst | Koen Mortelmans

VAN BESTAAND MAGAZIJN NAAR NIEUW SEMINARIECENTRUM Langs de rand van Antwerpen is een magazijngebouw uit het einde van de negentiende eeuw omgevormd tot een multifunctioneel gebouw, dat zich nu uitstekend leent voor onder meer seminaries en netwerkevenementen. De eigenaar beidt het daarvoor dan ook te huur aan. Edward Sorgeloose Architecture tekende de plannen, die zowel renovatie als nieuwbouw omvatten. Specifiek aan het bestaande gebouw zijn de bakstenen gevelarchitectuur, het dakspant en de bakstenen gewelven. "Deze elementen hebben we dan ook gerestaureerd," vertelt architect Sorgeloose. De werken vonden allemaal plaats tijdens de herfst van 2013. "De oude buitengevel bestaat uit een charmante combinatie van gele baksteen en blauwe hardsteen. Een flinke reinigingsbeurt volstand eigenlijk om hem zijn oude elan terug te geven. Van het houten buitenschrijnwerk hebben we de kroonlijst en de verrotte delen vervangen door nieuw hout, naar oorspronkelijk model. De metselde gewelven op het gelijkvloers waren in stalen profielen vervat. Dit geeft hen een speciale, eigen sfeer. De belangrijkste behandeling die we hier uitvoerden was het zandstralen ervan. Op de verdieping zandstraalden we de houten gordingen." Het oorspronkelijke gebouw was L-vormig. "In het open gedeelte van de L hebben we een nieuw volume geplaatst, een staalstructuur. Daarmee is het grondplan van het gebouw nu een rechthoek. Door het optrekken van dit stalen volume kon het magazijn niet alleen bewaard blijven, maar wint

het ook aan functionaliteit. Zo kunnen we de poorten van het oude volume, die uitgeven op het nieuwe volume, allemaal tegelijk openen, zodat er desgewenst één grote ruimte tot stand komt, met de oude buitengevels als intern decor." Het hele gebouw heeft nu een vloeroppervlakte van 500 m². Sorgeloose liet eveneens een nieuwe thermische schil aanbrengen. "Een deel van die isolatie zit in de nieuwbouw. Waar het oude volume nog altijd de buitenkant van het gebouw vormt, brachten we binnen een laag rotswol aan achter Gyprocplaten. Daarmee verloren we slechts weinig nuttige binnenruimte. Op die manier bekwamen we dat niet alleen de nieuwbouw, maar ook het gebouw als geheel voldoet aan de huidige EPB-eisen." De nieuwe draagstructuur is opgetrokken uit staal, met buitenschrijnwerk en gevelpanelen in aluminium. Ze vormen samen een dubbelhoog volume, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113

Emmery Fire: Een modern concept voor automatische brandbeveiliging (lees: sprinklersystemen) voor de Bouw en Industrie. Emmery NV’s filosofie is een logische vormgeving aan complete en effectieve brand-en veiligheidsbescherming, gebaseerd op een professionele gevaren-evaluatie van het te beschermen gebied. Moderne vernieuwingen en verbeteringen van de systemen en haar componenten worden op de voet gevolgd door ons intern proces van onderzoek, ontwikkeling en testen van installaties. Door volledige analyse van de gevaren van brand en veiligheidsrisico’s verzekeren wij op onze manier de toevoeging van de essentiële veiligheidscomponenten in de installaties. Deze grote aandacht voor detail verzekert uitermate veilige en blus-zekere systemen. Onze aktiviteiten: • ontwerp alle blussystemen volgens CEA – VdS – APSAD – NFPA – LPCB • Sprinklersystemen • Detectie • Blusgas • Ondergrondse brandleidingen • Haspelinstallaties • Brandbluspompgroepen • 24/24 operationele onderhoudsdienst en interventiedienst

Kantoren: Maatschappelijke zetel: Boombekelaan 7, B-2660 Hoboken • Tel.: 00 32 (0)3 233 57 27 • Fax: 00 32 (0)3 226 35 17 • E-mail: info@emmerynv.be • www.emmerynv.be BTW 0450.669.423 • RPR Antwerpen • Fortis bank 220-0902595-46 Bijkantoren: 231, rue Saint Honoré • 75001 Parijs – Frankrijk • Tel. : 0033 01 42 60 09 36 • N° INSSE SIRE FR 52.429.757.511 Ul. A.Mickiewicza 1B • 77-300 Czluchow – Polen • Tel.: 0048 60 73 52 714 • Fax: 0048 59 83 24 305 • NIP 843-14-98-196 • Regon 771550812 Konto PKO Bank Polska • 10201853-1106080-270-01 J a k a r ta – I n d o n e s I ë • L a g o s – n I g e r I a • J e d d a h – s a u d I a r a b I ä

ANTWERPEN

dat hart van het 'seminariecentrum' moet zijn. Deze ruimte is uitgerust met een projectiescherm, geluidsversterking en verduistering, zodat diverse toespraken en opleidingen hier kunnen plaatsvinden. Bij de keuze voorstaal in plaats van beton speelde ook de aanwezigheid van een bestaande parkeerkelder mee. Die ligt grotendeels onder de nieuwbouw, daarom was een lichtere bovenconstructie de gemakkelijkste oplossing. De site telde ook al een vijftigtal buitenparkeergelegenheden. De twee nieuwe trappen in wit beton zijn ter plaatse gestort. Het nieuwe dak is afgedekt met een ballastlaag in grind. "Omdat de nieuwbouw geen zuidoriëntatie heeft was de plaatsing van PV-panelen niet opportuun. om dezelfde reden was het ook niet nodig een zonwering te plaatsen. Het volstond glas te kiezen met een gepaste zontoetredingsfactor."

MULTIFUNCTIONEEL GEBOUW

ONDERWIJS

De nieuwe rode vloertegels in heel het gebouw refereren naar de oorspronkelijke cementvloertegels in het magazijn. "We hebben de nieuwe vloer wel aangelegd in keramische tegels, omdat het onderhoud daarvan veel gemakkelijker is," stelt de architect. De technische infrastructuur –verwarming, koeling en ventilatie– is subtiel en nagenoeg verscholen geïntegreerd door onder de nieuwe vloer en in een technische ruimte op de verdieping aan te brengen. Haar visuele impact blijft zo tot een minimum beperkt. Het interieur, dat de architect mee ontwierp, herneemt de sobere lijnvoering en de gevelopbouw. Minimalistische lichtarmaturen en wit gelakt maatwerk ondersteunen het ontwerp. Houten meubilair, zoals de eiken 'Copenhague' stoelen en tafels van Hay in de vergaderzalen en refter zorgt voor een warme toets. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 115

Boeckx & De Vloed

BOECKX architecture & engineering

Torhoutsesteenweg 52 , BE-8400 Oostende +32 (0)59 808 804 | info@boeckx.be | www.boeckx.be

SAMEN VORM GEVEN AAN EEN DUURZAME SAMENLEVING

Architektenburo DE VLOED

Laarnebaan 106a , BE-9070 Heusden-Destelbergen +32 (0)9 252 11 22 | info@devloed.be | www.devloed.be

Alles onder controle?

HOOFDELIJKE AANSPRAKELIJKHEID

WINSTMARGE PER PROJECT

BOUWPLAATS ONLINE

KWALITEITSCONTROLE ONDERAANNEMERS

Bent u op zoek naar een ERP-software met daarin alles wat u nodig heeft om uw projecten integraal te beheren? Maak kennis met UltimAX Construction, de nieuwste, meest complete en meest gebruiksvriendelijke ERP software voor bouwbedrijven. www.adultimagroup.com/bouw

AdUltima_advertentie_finaal_197x130.indd 1

17/03/14 12:06

WETTEREN

DEN BINDER

Tekst | Koen Mortelmans

Den Binder bindt nursingtehuis aan sociale appartementen In Wetteren trekken MPI Sint-Lodewijk en sociale huisvestingsmaatschappij Eigen Dak samen een nieuwbouw met zowel een nursingtehuis voor volwassenen met motorische beperkingen als sociale appartementen. Die combinatie binnen één gebouw is een primeur voor Vlaanderen. "De vragen van beide opdrachtgevers sloten zowel mooi op elkaar aan als op de huidige maatschappelijke richtlijnen inzake wonen," vertelt architect Joris Delesie van Architektenburo De Vloed, die de plannen tekende. "Omwille van de privacy worden sociale appartementen in woonstraten bij voorkeur niet op de begane grond ingeplant, terwijl voor nursing dit niveau de voorkeur geniet, wegens de mobiliteitsvoordelen." Het nursingtehuis telt 24 woongelegenheden, de twee verdiepingen erboven samen twintig appartementen, waarvan vier aangepast voor bewoners met beperkingen die, gebruik makend van assistentie vanuit het nursingtehuis, zelfstandig kunnen wonen. "Zo kunnen we hier levenslang wonen combineren met een mix van generaties en moeten personen met een beperking niet op een geïsoleerde site leven" stelt Delesie. De toekomstige bewoners van het gelijkvloers verblijven nu nog in andere gebouwen van Sint-Lodewijk in de omgeving, die niet aangepast zijn voor deze doelgroep. "Toch was één en ander niet vanzelfsprekend. Beide bouwheren worden op een andere manier gesubsidieerd, volgen andere procedures en bestekken, hebben andere materiaal- en afwerkingseisen en moeten in een afzon-

derlijk wettelijk kader werken. Door toch samen te bouwen konden beiden niet alleen een sterker project neerzetten maar ook flink besparen op heel wat kosten." De complexe puzzel omvatte naast het in elkaar vlechten van de verschillende noden en programma’s ook een economische en structurele optimalisatie. Vier zorgkamers komen overeen met één appartement erboven. Op die manier konden we de muren op de verdiepingen op dezelfde plaats bouwen als op het gelijkvloers, die op hun beurt zijn afgestemd op de plaats van de kolommen in de ondergrondse parking.

GAANDERIJ MET GROEN UITZICHT Het gebouw is opgevat als een compacte sokkel met erbovenop een luchtige doos met perforaties voor inpandige –privacy bevorderende– terrassen. De tuinen aan de buitenzijde van het L-vormig volume hebben een privékarakter, terwijl het binnengebied fungeert als publieke interactieruimte. "De terrassen liggen langs de straatkant. Langs het binnenplein kozen we een gaanderijconcept. De optimale organisatie van het onderliggende nursingtehuis blijft structureel on gehinderd doordat we de lift, trappen en verbindingsgang, noodzakelijk voor de toegang tot de sociale appartementen, los van het gebouw koppelden." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgevers Ontwerp Start werken Einde werken Vloeroppervlakte Investering

Eigen Dak, Wetteren; vzw Sint-Lodewijk, Wetteren Architektenburo De Vloed, Heusden-Destelbergen 1 maart 2014 zomer 2015 4.397 m² 4,99 miljoen euro (excl. BTW en algemene kosten)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117

Bouwheer: Provincialaat der Broeders van Liefde Architect: Osar Architecten

Mensen maken het verschil. Samen met onze honderden bouwspecialisten realiseren wij bouwprojecten in diverse sectoren, van woningbouw, kantoren, scholen en verzorgingsinstellingen tot infrastructuur, industriebouw en milieubouw. Ervaren en gedreven medewerkers bewaken en begeleiden zorgvuldig elke fase van het bouwproces, vanaf de start tot en met de oplevering. Onze aanpak? Wij luisteren en denken met u mee, in openheid, eerlijkheid en vertrouwen.

www.vanroey.pro Van Roey Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 Rijkevorsel T +32 3 340 17 11 F +32 3 340 18 99 info@vanroey.pro

BOECHOUT

DE BROEDERS ALEXIANEN

Tekst | Koen Mortelmans

PSYCHIATRISCH CENTRUM BOECHOUT COMBINEERT OUD EN NIEUW De Broeders Alexianen hebben hun psychiatrisch centrum langs de baan Antwerpen-Lier in Boechout in een nieuw kleedje gestoken. Daarbij gingen de meeste bestaande bijgebouwtjes tegen de vlakte, maar het hoofdvolume uit 1876 herwon niet alleen zijn oude uitstraling, maar kreeg zelfs wat extra. De architecten van Osar Architects (Antwerpen) tekenden de plannen en de medewerkers van bouwbedrijf Van Roey (Rijkevorsel) stonden in voor de uitvoering.

Het middendeel van de gerenoveerde voorgevel. Het gebouw is niet beschermd, maar wel opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed.

De voorgevel van het hoofdgebouw bepaalde na bijna anderhalve eeuw nog altijd het straatbeeld, maar in en vooral achter het gebouw was veel van de oorspronkelijke uitstraling en functionaliteit verloren gegaan. In de loop van de twintigste eeuw waren er heel wat bijgebouwtjes opgetrokken, zonder architecturale kwaliteit. In het hoofdvolume wogen ouderdomskwalen door, zoals de lekken in het dak. "Onze opdracht bestond erin het hoofdgebouw in ere te herstellen, met integratie van hedendaagse normen en eisen en zonder in te boeten aan uitstraling," vertelt architecte Els Kuypers van Osar. "Dit past helemaal in onze visie op architectuur voor de zorgsector. Goede architectuur werkt helend voor de patiĂŤnt en zijn directe omgeving. Door hieraan 'zorg' te besteden, krijgen alle gebruikers meer eigenwaarde. Dit is essentieel voor een psychiatrisch ziekenhuis." Bij de keuze voor renovatie speelde ook een zeer praktische overweging mee: om van Vipa-subsidies te genieten mag een renovatieproject maximaal 75% kosten van wat een nieuwbouw vergen. Dit was onmogelijk en daarom werd er gebruik gemaakt van FOD-subsidies." â&#x20AC;ş

Historisch metselwerk met sporen van de bouwgeschiedenis blijft zichtbaar.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 119

14900398_cruise travel zonder actie.pdf

15-12-14

12:19

Elegantie en stijl op zee Laat je meevoeren met Oceania Cruises

OVER HET SCHIP: De Marina, vanaf 2011 in de vaart, is een schip van gemiddelde grootte. Zij biedt plaats aan 1258 gasten en is twee maal zo groot als de overige drie schepen van de rederij. De Receptie springt direct in het oog met een statige, door Lalique ontworpen, trap. De inrichting straalt elegantie en stijl uit mede door het gebruik van materialen als kristal, dure houtsoorten, marmer en graniet. De lounges zijn voorzien van wollen tapijten en lederen stoelen. Het schip heeft diverse mooi ingerichte bars en lounges. Hier kunt u genieten van het entertainment aanbod onder het genot van een drankje. De uitgebreide Canyon Ranch Spa en fitness center is de aangewezen plaats voor een ontspannende massage- of schoonheidsbehandeling. Boek een privé cabana op het zonnedek voor een rustig dagje op zee. In het Bon Appetit Culinary Center kunt u zich bekwamen in het zelf bereiden van gerechten.

Cofely Axima creates a better climate

Er zijn tien verschillende eetgelegenheden, waarvan zes een open zitting bieden en waar fijnproevers hun hart kunnen ophalen. De rederij staat niet voor niets bekend om het hoogstaand niveau van haar maaltijden. De Grand Dining Room heeft een ruim vier meter hoog plafond en een prachtige kristallen kroonluchter die bijna de gehele ruimte beslaat. Naast fraaie standaard hutten biedt de Marina schitterend ingerichte suites, de Owner’s suites zijn ontworpen en ingericht door Ralph Lauren Home.

Ook voor alle andere bestemmingen en cruiserederijen kan u steeds bij ons terecht. Contacteer ons voor meer info of een vrijblijvende prijsofferte op maat.

  

HVAC: luchtbehandeling, ventilatie, koeling en verwarming Energie-efficiënte oplossingen Brandbeveiliging en sprinkler



Sanitaire installaties

 

IJswater, oververhit water en stoom Clean room technologie, afzuigsystemen en ontroking

PLUSPUNTEN AANRADER: PRIMA PRIJS/ KWALITEIT !

VAN DEZE REDERIJ

• Elegante, middelgrote schepen, met de faciliteiten van grote schepen • Elegant casual, smoking en galajurk zijn niet nodig • De beste keuken op zee, geserveerd in vier tot acht verschillende restaurants met open zitting • Geen toeslag in de specialiteitenrestaurants (m.u.v. La Reserve en Privée)

Vluchtenburgstraat 5 – 2630 Aartselaar Tel + 32 3 870 72 00 – fax +32 3 877 22 10 vlaanderen@cofelyaxima-gdfsuez.be

Info en reservatie

tel. 03-236 89 39 • info@cruisetravel.be • of bij uw reisagent

www.cofelyaxima-gdfsuez.be BAV-297x230-Oceania.indd 1

GROND- & AFBRAAKWERKEN – INDUSTRIELE SLOOPWERKEN ASBESTVERWIJDERING – RENOVATIESLOOP CONTAINERDIENST – REC YCLING

5/06/14 14:26

BOECHOUT

EXTRA TOEGANGEN Het oude gebouw heeft nu weer een onthaalfunctie en is daarmee opnieuw het hoofdgebouw. Het onthaal bevindt zich vlakbij de centrale inkom, waar nu een doorgang met doorzicht is aangebracht naar de achtertuin. In de voorgevel zijn extra toegangsopeningen gemaakt, zoals voorzien in de oorspronkelijke plannen uit de negentiende eeuw. "Ze zorgen ervoor dat de functies in de zijvleugels –zoals onderhoud, apotheek en ICT– autonoom kunnen werken na sluitingstijd van onthaal en administratie," licht de architecte toe. "Alle toegangen zijn bereikbaar via brede hellingen."

VIDE De kantoren van de administratie bevinden zich vooral langs de vide die langs de U-vormige gevel is gecreëerd door het wegnemen van een deel van de vloer van de verdieping. Een sterk visueel kenmerk is hier het vrijmaken, zonder herbepleistering, van de oorspronkelijke baksteenmuur, met bouwsporen uit het verleden. "Om aan de bouwtechnische, brandtechnische en functionele eisen te voldoen was het eenvoudiger het gebouw intern helemaal te strippen en zo duurzaam mogelijk te herinvullen. Om het karakter niet kwijt te raken en om voldoende lucht en licht binnen te brengen behielden we, naast de kapel en de sacristie, toch enkele oorspronkelijke muren en brachten ze in het zicht. Hun dragende functie is wel overgenomen door metalen liggers." Het klooster blijft op de eerste verdieping, in de oostvleugel. Op de begane grond bevindt zich hier een polyvalente ruimte met bijhorende keuken. Deze kan gebruikt worden voor seminaries, ook door externen. "Eraan gekoppeld is een afzonderlijke buitenruimte." De bijgebouwen zijn stuk voor stuk gesloopt. Van Roey optimaliseerde de bouwkundige schil. "Langs de binnenkant van het 35 cm dikke baksteenmetselwerk brachten we een isolatielaag van 12 cm Multipor aan," zegt projectleider Jan Rombouts. "Dit kon omdat er langs binnen geen waardevolle decoratieve elementen aanwezig waren. We maakten ook de gevel vorst- en regendoorslagbestendig en behandelden ze tegen opstijgend vocht. Het houten buitenschrijnwerk is integraal vervangen door aluminiumprofielen, met glas met een U-waarde van 1,1 W/m²K."

DE BROEDERS ALEXIANEN

DAK Van Roey herstelde de lekken, isoleerde het dak en maakte het luchtdicht. De aannemer verving ook de leien. "Aanvankelijk leek het erop dat we het hele dak zouden moeten vervangen," blikt Rombouts terug. "Maar na grondig onderzoek bleek de bestaande constructie, mits ingrijpende herstellingen, te voldoen. Dit maakt veel verschil in 'droog' werken. Het renoveren van het dak kwam ook de timing en het budget ten goede. De werken moesten binnen een jaar uitgevoerd zijn, terwijl er weinig voorkennis voorhanden was over de bouwkundige toestand en de sonderingsmogelijkheden beperkt waren. Verrassingen waren dus niet uitgesloten. Maar uiteindelijk is dit één van de boeiendste opdrachten uit mijn dertigjarige loopbaan geworden, deels door het karaktervolle gebouw zelf, deels omdat opdrachtgever, architect en aannemer helemaal op dezelfde lijn zaten, in zowel ambitie,visie als creatieve inbreng." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Psychiatrisch Centrum Broeders Alexianen, Boechout; Broeders Ontwerp Hoofdaannemer Omgevingswerken Vast meubilair Start werken Einde werken Vloeroppervlakte Bouwbudget

van Liefde, Gent Osar Architects, Antwerpen Van Roey, Rijkevorsel Hertsens Wegenwerken, Burcht Vanhout.pro, Turnhout januari 2013 december 2013 3.420 m² 6,6 miljoen euro

Participanten aan het woord COFELY AXIMA –HVAC

Cofely Axima (Aartselaar) installeerde de HVAC. Cofely Axima, een onderdeel van de groep GDF Suez, telt in België 400 medewerkers, van wie 200 –in vast dienstverband– in Aartselaar. Dit gemotiveerde team plaatst technische installaties voor HVAC, sanitair en sprinklersystemen in ziekenhuizen en andere gebouwen, op industriële installaties, in cleanrooms, … Wanneer nodig doet het voor specifieke taken zoals isolatie- en elektrowerken ook een beroep op onderaannemers. De installatie van de Broeders Alexianen in Boechout is opgebouwd met vloerverwarming en radiatoren voor de verwarming en drie luchtgroepen met warmterecuperatie –via een warmtewiel– voor de ventilatie. De productie van warm CV-water gebeurt in (herbruikte) condenserende ketels. Alle verbruikers aangesloten op het CV-warmwatercircuit zijn geselecteerd voor een lage watertemperatuur, zodat de CV-ketels altijd condenserend kunnen werken en er een optimaal rendement van ± 108 % wordt behaald op de warmwaterproductie. De gecontroleerde (systeem D) ventilatie installatie zorgt voor een continue toevoer van verse lucht in de verschillende lokalen van het gebouw, meestal met een geregeld constant debiet. In lokalen met wisselende bezetting verhoogt een luchtkwaliteitssensor bij aanwezigheid van meerdere personen automatisch het ventilatiedebiet. Zo wordt een goede luchtkwaliteit gecombineerd met een minimaal energieverbruik. Aangezien er geen mechanische koeling is, wordt in zomerregime ’s nachts een gecontroleerde free cooling toegepast. BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121

HAMME

WOONZORGCENTRUM MEULENBROEK

WOONZORGCENTRUM MEULENBROEK VOLOP IN BEWEGING In januari 2014 namen de bewoners van woonzorgcentrum Meulenbroek in Hamme hun intrek in hun nieuwe ‘woningen’. Het nieuwe WZC van de hand van Abetec architecten en ingenieurs en hoofdaannemer Vanhaerents telt 164 bedden en steunt op een betonstructuur met een schil in metselwerk en veel glas. In een volgende fase werd het bestaande rusthuis afgebroken voor de bouw van onder meer een inkom en een dagverzorgingscentrum. De infrastructuur van rusthuis Meulenbroek voldeed niet meer om de senioren een aangepaste huisvesting te bieden. “De kamers en de leefruimtes waren te klein en veel te donker en voor mensen in een rolstoel was een hele uitdaging om van het sanitair gebruik te maken. Daarom investeerden we in nieuwe faciliteiten,” vertelt directeur Bart D’hanis. “In de eerste fase bouwde de aannemer een nieuw woonzorgcentrum, links naast de bestaande hoogbouw van het bestaande rusthuis. Dit nieuwbouwvolume met vier bovengrondse bouwlagen bestaat uit een V-vorm, waarbij de ruime woongelegenheden zich in de benen bevinden en de gemeenschappelijke ruimten in de basis aan de straatzijde. Per afdeling hebben we leefgroepen van een twintigtal bewoners gevormd. Die beschikken over een eigen living en eetruimte. De kelderverdieping omvat een keuken, bergingen, kleedruimten voor het personeel, de was- en strijkplaats en een ruimte voor de technische installaties.”

OPNIEUW VOLDOEN AAN DE VOORSCHRIFTEN Hoofdaannemer Vanhaerents bouwde een nieuw woonzorgcentrum dat opnieuw voldoet aan de voorschriften van vandaag en morgen. “We waren verantwoordelijk voor de ruwbouw en de volledige afwerking van het gebouw,” vertelt projectleider Fernand Vanhooren. “We startten met een betonstructuur voor de kelder. Daarna voerden we het metselwerk voor de opgaande verdiepingen uit, bestaande uit kalkzandsteen en een buitenparament in gevelsteen. Vervolgens zorgden we ook voor de volledige afbouw: dakafwerking, aluminium buitenschrijnwerk, binnenschrijnwerk, bevloeringen, verlaagde plafonds en schilderwerken en de buitenaanleg en groenvoorzieningen op de site.”

'WOONZORGCENTRUM MEULENBROEK NOG ALTIJD VOLOP IN BEWEGING' Woonzorgcentrum Meulenbroek is nog altijd volop in beweging. Na de verhuis van de bewoners naar hun nieuwe kamers brak aannemer Fidabo het bestaande rusthuis integraal af. Na deze sloopwerken startte de bouw van een nieuwe inkom en administratie, een polyvalente zaal en tien verblijfseenheden voor dagverzorging. ❚

122 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

HAMME

WOONZORGCENTRUM MEULENBROEK

Participanten aan het woord FIDABO –AFBRAAK-, GROND- EN RIOLERINGSWERKEN EN BUITENAANLEG Fidabo (Lokeren) is een familiebedrijf met vijfenvijftig medewerkers, gespecialiseerd in afbraakwerken, van kleine particuliere afbraak tot het grotere werk in opdracht van bouwpromotoren en architecten. “We slopen woningen, maar nemen ook de afbraakwerken bij fabriekshallen en grotere gebouwen met meerdere verdiepingen voor onze rekening,” legt gedelegeerd bestuurder Boudewijn Wulteputte uit. “Daarnaast staan we ook in voor gronden rioleringswerken, wegenis- en omgevingswerken en voor planning en groeninrichting.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer OCMW Hamme Architect Abetec architecten & ingenieurs, Dendermonde/ Gent

Aannemer Bouwonderneming Vanhaerents, Torhout Afbraak- en grondwerken Fidabo, Eksaarde, Lokeren Start werken eind 2011 Einde werken december 2013 (volgende fase nog in uitvoering)

Fidabo was verantwoordelijk voor het uitgraven van de kelder van het nieuwe woonzorgcentrum Meulenbroek. Het voerde er ook de rioleringswerken en buitenaanleg uit. Uiteindelijk stond Fidabo ook in voor de afbraak van het bestaande rusthuis op de site. “Dergelijke afbraakwerken zijn dagelijkse kost, maar het is toch nog steeds geen sinecure om een omvangrijk gebouw met zes verdiepingen vakkundig plat te leggen,” zegt de gedelegeerd bestuurder. “We hebben twee jaar aan dit project gewerkt. Voor het eerst zetten we ook een montagekraan in, die grote rubbermatten tegen het bestaande gebouw drukte om beschadigingen tijdens de werken te voorkomen.” Fidabo stond recent ook in voor de afbraak van rusthuis Mariatroon in Dendermonde en van de voormalige school De Hagewinde in Lokeren.

Grond-, wegenis-, en omgevingswerken Alsook afbraakwerken! Wulteputte Boudewijn Bvba Industriezone E 17 – 1073 • Zoomstraat 12 • B-9160 Lokeren Tel. +32 (0) 9 346 72 35 • Fax. +32 (0) 9 345 83 50 • evelien@wulteputtebvba.be

www.wulteputtebvba.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 123

SURF NAAR DE MEEST COMPLETE STARTPAGINA VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be? Neem dan contact op met: Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be Philippe Bourda p.bourda@louwersmediagroep.be Of bel: telefoon: +32 (0)50 36 81 70

VAN WELLEN BOUW WORDT ATRO

zelfde mensen

zelfde vakmanschap

zelfde service

zelfde topkwaliteit

nieuwe naam

Ontdek meer over Atro op www.atro.be

BAVL web eigen.indd 1

HET VOORMALIGE VAN WELLEN BOUW

SINT-DENIJS-WESTREM

WZC ZONNEHOVE

Tekst & Beeld | Bram Souffreau

SERVICEFLATS ZONNEHOVE LEUNEN DICHT AAN BIJ KLASSIEK APPARTEMENT Woonzorgcentrum Zonnehove in Sint-Denijs-Westrem, nabij Gent, heeft een nieuwbouw met een dagverzorgingscentrum en 27 assistentiewoningen in gebruik genomen. De serviceflats staan in ontwerp bewust dicht bij een klassiek appartementsgebouw. De nieuwbouw, gedoopt 'De Drie Linden', maakt deel uit van een masterplan. "Met de bouw van de assistentiewoningen hebben we de tweede fase van dit langetermijnplan uitgevoerd," legt algemeen directeur Tine T'Kindt van het woonzorgcentrum (WZC) uit. De assistentiewoningen staan apart van het zorgcentrum. "Een bewuste keuze", geeft Luc Dierick, architect bij AMV Architecten, aan. "De flats in het woonzorgcentrum onderbrengen zou de drempel te hoog maken. De huurders voelen zich immers nog fit genoeg om alleen te wonen. De vormgeving van de serviceflats heeft daarom meer weg van een klassiek appartementencomplex dan van een

woonzorgcentrum. De bewoners wonen zelfstandig, hebben een comfortabel appartement met eigen keuken, balkon of op de gelijkvloerse verdieping een terras aansluitend op de tuin," aldus Dierick. De nieuwbouw telt drie bouwlagen. Het oorspronkelijke zadeldak werd door een extra, teruggetrokken bouwlaag met plat dak vervangen. Een kelder is er niet. De oppervlakte van de flats schommelt tussen 61 m² en 90 m².

SAMENWERKING Aannemer Atro –de nieuwe naam van de bouwafdeling van Aannemingen Van Wellen– voerde de werken uit. "We namen alles voor onze rekening, met uitzon-

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125

SINT-DENIJS-WESTREM

WZC ZONNEHOVE

Inkijk in een ruime assistentiewoning van WZC Zonnehove.

Participanten aan het woord METAALCONSTRUCTIES COUWENBERG EN SCHELLENS –SPECIALE PLOEG VOOR PLAATSING SLABBEN' Zicht op de assistentiewoningen.

dering van de technieken, maar inclusief de afwerking, de schilderwerken en een deel van de tuinaanleg", geeft algemeen directeur Walter Leyssens mee. Atro begon in augustus 2013 met de grondwerken op het braakliggend terrein en leverde het gebouw in november 2014 op. "De bouw verliep zo goed als probleemloos," getuigt T'Kindt. Volgens Leyssens heeft de aanpak van Atro daar heel wat mee te maken. "Er was altijd iemand van het werfteam op de bouwplaats aanwezig", legt hij uit. "Het team volgde de planning nauwgezet op en kan snel ingrijpen wanneer er zich een probleem voordeed. Onderaannemers hebben ook een aanspreekpunt waar ze met hun vragen terecht kunnen. Zo'n werforganisatie heeft een kostprijs, maar het loont om met zo'n aanpak te werken", aldus Leyssens. Atro maakt er overigens een punt van om deze aanpak op alle bouwplaatsen door te voeren. De verschillende fases in de oplevering vormden een tweede reden waarom alles vlot verliep, stipt architect Dierick aan. "Dankzij de tussentijdse opleveringen duiken problemen sneller op en kan de aannemer ze ook sneller aanpakken. En bij de eindoplevering krijgt de aannemer ook geen lange lijst met opmerkingen meer." Hoewel dit bouwproject niet in bouwteam werd opgezet, introduceerden de bouwheer en het architectenbureau een aantal bouwteam-principes in de zoektocht naar de geschikte aannemer. "De aannemer kreeg een zeg in de selectie van de materialen en optimaliseerde ook het gebouw," herinnert Dierick zich. "Zo beïnvloedde Atro de look and feel van het gebouw en zorgde de aannemer voor een besparing bij de bouw van de kruipkelder." Leyssens stipt aan dat Atro ervaring heeft met bouwteamopdrachten en met de design and build-aanpak. ❚

126 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Metaalconstructies Couwenberg en Schellens (C&S, Weelde) heeft het aluminium buitenschrijnwerk met bijhorende zonweringen gerealiseerd in serviceflatgebouw 'De Drie Linden'. De zonwering beschikt over een geïntegreerde verluchting. "Voor De Drie Linde hebben we overal luchtdichtheidsslabben aangebracht," geeft projectleider Martin Hoefnagels mee. "Enkele maanden geleden hebben we voor dergelijke opdrachten een speciale ploeg samengesteld. Gebouwen moeten steeds vaker aan strengere eisen voldoen inzake energieprestaties. Het belang van luchtdichtheid neemt hierdoor toe en met deze ploeg spelen we daar op in. Nu kunnen de ploegleden zich daarin verder specialiseren." C&S werkte anderhalve maand aan het woonzorgcentrum Zonnehove. Ondertussen realiseert de bouwonderneming het aluminium buitenschrijnwerk voor onder meer AZ Sint-Maarten in Mechelen, WZC Oase in Meise en de appartementcomplexen Gasfabriek in Lier, Hardenvoort in Antwerpen en Lempereur in Tervuren.

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever vzw Zorg-Saam Zusters Kindsheid Jesu, Architect Hoofdaannemer Schrijnwerkerij Start werken Einde werken Oppervlakte terrein Vloeroppervlakte Investering

Sint-Denijs-Westrem AMV Architecten, Wetteren Atro, Kapellen Couwenberg & Schellens (C&S), Weelde augustus 2013 november 2014 2.880 m² 2.950 m² 3,9 miljoen euro (exclusief btw)

BRUSSEL

HEALTHCARE 2014

VERSCHEIDENHEID IN DE ZORG- EN WELZIJNSMARKT Begin oktober vond in Brussels Expo de achtste uitgave plaats van HealthCare, dé vakbeurs voor zorg en collectiviteiten. Dit jaar lag de focus op de verscheidenheid die de zorgen welzijnsmarkt kenmerkt. Naast klassieke zorg had HealthCare ook oog voor de wereld van care & hospitality, facility services, bouwprojecten en management & IT. Ook domotica en smart living kregen de veel aandacht. Probis trad in 2014 voor de laatste keer op als organisator van HealthCare. Het heeft de vakbeurs werd, samen met Expo60+, verkocht aan Artexis Benelux. Healthcare 2014 bood plaats aan 250 exposanten en verwelkomde meer dan 6.000 bezoekers. Een rondgang bij de exposanten leverde overwegend positieve reacties op. De meeste exposanten waren verheugd omdat ze er waardevolle contacten legden en contracten afsloten. Ook het uitgebreide seminarieprogramma met gerenommeerde sprekers kon op heel wat bijval rekenen. Bovendien werden voor de zevende keer de I2C-awards uitgereikt. I2C staat voor Innovation to Care en is hét innovatieplatform geworden voor de zorg. Dit jaar waren er acht winnaars, in drie categorieën. In de categorie innovatieve concepten waren dit ZC De Maasmeander (Maasmechelen), AZ Jan Palfijn (Gent) en UZ Gasthuisberg (Leuven). Voor de meest innovatieve tools gingen de awards naar WZC Lindelo (Lille, met het Zorro-project) en naar AZ Turnhout campus Sint Elisabeth (met blijde gedachten: wat maakt me blij?).

hét jaarlijks trefpunt voor de brede zorgsector. Veel bedrijven raakten er gelanceerd en werden er groot, ontelbare projecten kregen er vorm en invulling, bezoekers genoten er van duizenden uren gratis vorming en intense momenten. Artexis Benelux verzekert de toekomst en de verdere ontwikkeling van HealthCare. De nieuwe eigenaar maakt deel uit van de internationale groep Artexis-easyFairs. Dit is een belangrijke organisator van verschillende publieksbeurzen, vakbeurzen en evenementen met sterke business-to-business en consumer events zoals Art Brussels, Bis, Belgian Boat Show, Bois & Habitat, Countryside, Energie & Habitat, Eurantica, Green Expo en Realty. Hij beheert ook een netwerk van expohallen en congrescentra, waaronder Flanders Expo, Namur Expo, het Antwerp Expo en de Nekkerhal in Mechelen. Elk jaar organiseert Artexis-easyFairs een 400-tal beurzen en evenementen, die samen meer dan 15.000 standhouders en 2 miljoen bezoekers aantrekken.

MET ARTEXIS NAAR DE TOEKOMST VAN HEALTHCARE

Onder het motto ‘Visit the future’ wenst Artexis aan elke bezoeker een unieke beleving te bieden. Het werkte de voorbije maanden intensief aan een sterke intrede in de Belgische zorgsector, met onder meer de lancering van Soins et Santé in Namen, participatie in Dentex en nu ook de overname van HealthCare en Expo60+. Artexis wil zijn beurzen afstemmen op het veranderende Belgische institutionele landschap en op de behoeften van woonzorgcentra, ziekenhuizen en de andere beursbezoekers. ❚

In 1990 startte Probis als jong bedrijf met Expo60+, een vakbeurs voor de zorgsector. Nu een evidente keuze, toen gedurfd en innovatief. In 2000 volgde de overname van HealthCare Brussel. Sindsdien groeiden deze beurzen uit tot

Meer info: www.health-care.be of www.artexis.be

In de categorie 'industry' mochten Signtouch (met zijn touchscreentoepassing voor WZC's zn ziekenhuizen, Signburo), V!GO D!NA Sleep (een dynamische ligorthese voor personen met een centraal neurologische aandoening) en Safedon de awards in ontvangst nemen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127

NIEUWPOORT

BEZOEKERSCENTRUM WESTFRONT

Nieuwe toeristische trekpleister voor Nieuwpoort

Bezoekerscentrum Westfront Nieuwpoort onder Albert I-Monument

Midden oktober opende het nieuwe bezoekerscentrum Westfront onder het bekende Albert I-Monument aan de Ganzepoot in Nieuwpoort. Deze site speelt immers een belangrijke rol in het Herinneringspark 2014-2018, een cultuur-toeristisch project van de Vlaamse Overheid in het kader van ‘100 jaar Groote Oorlog’. In 2010 schreef het stadsbestuur van Nieuwpoort een architectuurwedstrijd voor dit nieuwbouw- en restauratieproject uit. De tijdelijke vereniging Antwerps Architecten Atelier en Architectenbureau Rob Geys tekende het winnende ontwerp. Hoofdaannemer Artes Depret coördineerde het volledige bouwproject, dat in december 2013 van start ging en tien maanden in beslag zou nemen. Het sluizencomplex de Ganzepoot speelde een cruciale rol bij het stabiliseren van het Belgische front door het inunderen van de IJzervlakte in 1914. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat de overheid besloot net daar het monument ter ere van Koning Albert I te laten bouwen. Het monument met aanpalend sluizencomplex – intussen beschermd erfgoed– was in het laatste decennium zijn rol als toeristische aantrekkingspool echter helemaal kwijtgeraakt.

128 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ARCHITECTUURWEDSTRIJD Het stadsbestuur van Nieuwpoort besloot om in het kader van ‘100 jaar Groote Oorlog’ de ‘vergeten’ site nieuw leven te blazen en schreef daarom in 2010 een architectuurwedstrijd uit voor de restauratie van de sokkel van het monument, de bouw van een bezoekerscentrum en de heraanleg van de buitenomgeving. Een jaar later besloot Nieuwpoort het winnende ontwerp van de tijdelijke vereniging Antwerps Architecten Atelier en Architectenbureau Rob Geys te laten uitvoeren. “Het monument met zijn uitgeschreven assenstelsel en centraal een cirkel met middenin het ruiterstandbeeld is een zeer dominant bouwwerk. Daarom besloten we in ons basisconcept om het nieuwe bezoekerscentrum volledig in de bestaande sokkel te integreren,” licht architect Bruno Dekoning het ontwerp toe. “Datzelfde assenkruis zorgt ook binnenin voor een duidelijke indeling met een middencirkel,

NIEUWPOORT

BEZOEKERSCENTRUM WESTFRONT

Beeld | Toon Grobet / Lumicore

omgeven door vier zijvleugels. Omdat er in de sokkel ook een schietclub actief was, hebben we in ons ontwerp de schietstand een nieuw locatie onder de noordelijke trappenpartij gegeven.”

BEZOEKERSCENTRUM De westelijke zijvleugel doet dienst als inkom van het bezoekerscentrum. In deze grote lege ruimte kunnen groepen verzamelen, vooraleer ze zich naar de balie en de tentoonstellingen of evenementen begeven. De drie andere zijvleugels, die op dezelfde vloerpas liggen, zullen plaats bieden aan de permanente en tijdelijke tentoonstellingen. Grote raampartijen zorgen ervoor, dat de aanwezigen tijdens hun bezoek aan de tentoonstellingen of andere activiteiten steeds een zicht op het sluizencomplex van de Ganzepoot behouden en zo het verhaal van de oorlog en de onderwaterzetting nog nauwer mee beleven. “Tussen de kolommen van de betonstructuur, op een lager gelegen vloerpas, integreerden we een multifunctionele ruimte, die vooral voor presentaties, workshops, voordrachten en recepties gebruikt zal worden,” geeft architect Rob Geys aan. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 129

Studiebureau Tecnobel is multidisciplinair, onafhankelijk ingenieursbureau zowel voor de privaat als openbare sector met als vakgebieden en specialisaties: • • • • • • • • • • • •

HVAC in alle toepassingen Energierecuperatie Duurzame technieken zoals zonne-energie en warmtepompen Renovatie en rendementsverbetering van bestaande installaties Sanitaire installaties Brandbestrijding Industriële koeling Elektrische installatie Zwakstroom, data-infrastructuur,domotica Liften Speciale installaties schouwburgen, zwembaden, laboratoria, e.a. Renovatietechnieken voor beschermde gebouwen

De engineering voor het project WESTFRONT werd opgemaakt door Tecnobel. STUDIEBUREAU TECNOBEL NV

Technische uitrusting gebouwen – expertises Hilda Ramstraat 55 2600 Berchem Tel.: 03/218.80.25 Fax.: 03/218.57.57 Email :info@tecnobel.be www.Studiebureau–Tecnobel.be

Westfront Nieuwpoort ism Antwerps Architecten Atelier

ROB GEYS ARCHITECTEN BVBA ISABELLALEI 13 - 2018 ANTWERPEN - T 03/232 75 53 - rob.geys@telenet.be

NIEUWPOORT

BEZOEKERSCENTRUM WESTFRONT

Participanten aan het woord AMV –PLAATSEN STALEN SCHRIJNWERK AMV biedt sinds 1995 totaaloplossingen in stalen ramen, deuren en gevels. Staal is immers een solide en vormvast materiaal, dat architecten en bouwheren toelaat om grotere glaspartijen te integreren. “We maken stalen schrijnwerk, maar leveren het ook met brandwerende, beloopbare of kogelwerende beglazing,” legt zaakvoerder Wauter Kindt uit. “We richten ons niet alleen op de projectbouw, maar plaatsen ook ramen in privéwoningen, met of zonder geïsoleerde beglazing en zelfs met gekleurde, bedrukte en reliëf-beglazing. Tot slot hebben we ook een aluminium plaatafdeling, waar we stukken tot 4 m lang snijden en plooien.” “Uniek element in ons concept is de integratie van het doek met het IJzerpanorama, dat de slagen aan de IJzer en rond Ieper afbeeldt. Na een bezoek aan Westfront kunnen de bezoekers immers ook de lift of trap nemen om 30 meter hoger, bovenop het monument, te ervaren, hoe diezelfde zone er vandaag uitziet.”

EEN UITDAGING VOOR DE AANNEMERS Het bouwteam dacht goed na over de integratie van het bezoekerscentrum in het monument. “We maakten gebruik van de oorspronkelijke zandvlakte en de dominante betonskeletstructuur,” geeft projectleider Jan Dumon van Artes-Depret aan. De granieten vloer verbergt een betonplaat, bedekt met een isolatielaag en de vloerverwarming, verbonden met een bodemgekoppelde warmtepomp (beo-veld). Verdringingsventilatie met afvoer via de houten akoestisch dempende lattenwanden zorgt voor een goede luchtkwaliteit in het gebouw.” ›

AMV plaatste het stalen buiten- en binnenschrijnwerk in bezoekerscentrum Westfront. De firma plaatste vier dubbele paniekdeuren en twee dubbele schuifdeuren, uitgerust met vaste beglazing en deurautomaten. “Voor dit project gebruikten we thermisch onderbroken stalen profielen van het type Jansen, die we zelf in ons atelier samenstelden. We monteerden ook de hoogrendementsbeglazing in de raamkaders,” zegt Kindt. “Verder leverden en plaatsten we de brandwerende stalen deur van de hoogspanningscabine. Alle teken-, productie-, plaatsing- en beglazingswerk zijn door onze medewerkers uitgevoerd.” Andere recente projecten van AMV zijn de musea ‘Ten Bogaerde’ (Koksijde) en ‘Eperon D’Or’ (Izegem), de lounge Brussels Airlines Topaz (Luchthaven Zaventem) en RVT Engelendaele (Brugge).

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 131

i.s.m Architectenbureau Rob Geys bvba

ANTWERPS ARCHITECTEN ATELIER BVBA Lange Lobroekstraat 201 te 2060 Antwerpen - t 03 226 37 32 - info@architectenatelier.be - www.architectenatelier.be

AMV Stalen deuren, ramen en gevels Beglaasde scheidingswanden Brandwerende loopvloeren • Niet-geisoleerd • Geisoleerd • Inbraakwerend • Kogelwerend • Brandwerend RF30-RF60-RF120 ( erkende plaatsers)

Bureaustudies

Prospecties

Opgravingen

Terrein op de schop? U kunt fluks aan de slag én ons erfgoed is bewaard voor de toekomst! Het Vlaams Erfgoed Centrum verzorgt archeologisch onderzoek efficiënt, vakkundig en tegen een goede prijs. Krekelstraat 125 - 8870 Izegem T +32 051 74 88 34 - F +32 051 74 88 35 info@amvbvba.be

Talrijke referenties op onze website

www.amvbvba.be

VEC

Vlaams Erfgoed Centrum

www.vlaamserfgoedcentrum.be

NIEUWPOORT

BEZOEKERSCENTRUM WESTFRONT

Restauratie en nieuwbouw namen slechts tien maanden in beslag. “Een dergelijk huzarenstukje was enkel mogelijk door de goede samenwerking tussen architecten, studiebureaus en aannemer, het stadsbestuur en de initiatiefnemers. Ook de contacten en de communicatie met Onroerend Erfgoed verliepen zeer positief,” geeft architect Geys aan. “Binnen dit project zorgden we ook nog voor de herlocalisatie van de bestaande schietstand, waarbij nu een voormalige bunker als ingang dienst doet.” Architect Dekoning sluit af: “Het nieuwe bezoekerscentrum zorgt voor een opleving van de site. Sinds de opening midden oktober tekenden al meer dan tienduizend bezoekers present.” ❚

Participanten aan het woord TECNOBEL –STUDIES TECHNIEKEN

De bouwpartners stemden ook het interieur en de buitenaanleg af op de bezoeker en de toegankelijkheid van het centrum. Zo kozen ze voor binnen meubilair, waarrond elke bezoekers, zelfs een rolstoelgebruiker, zonder problemen kan bewegen en studiebureau Madoc zorgde voor een overzichtelijke indeling van de tentoonstellingsruimten. “Buiten leidt een licht hellend vlak de bezoekers vanaf de kustweg naar de inkom van het bezoekerscentrum aan de westzijde van het gebouw,” zegt Bruno Dekoning. “Vanaf hetzelfde punt kunnen bezoekers via een brede helling naar het standbeeld. We behielden trouwens ook de oorspronkelijk toegang via de noordzijde. Hier en daar is een verhoging in beton voorzien om de mensen te laten zitten.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer stadsbestuur Nieuwpoort Architect TV Antwerps Architecten Atelier (Bruno Studiebureau technieken Buitenschrijnwerk Paalfunderingen Start werken Einde werken

Dekoning) & Architectenbureau Rob Geys, Antwerpen Tecnobel, Berchem AMV, Izegem De Waal Palen, Lokeren december 2013 oktober 2014

Studiebureau Tecnobel is een onafhankelijk multidisciplinair ingenieursbureau, opgericht in 1972. Het telt zes vakkundige medewerkers en heeft een portfolio van meer dan duizend tweehonderd studieprojecten in diverse sectoren, zoals kantoren, woonzorgcentra, schoolgebouwen, theater, sportzalen, sociale woonprojecten, … “We voerden de studies uit voor de volledige technische uitrusting van bezoekerscentrum Westfront,” zegt zaakvoerder ingenieur Gilbert Verbeeck. “Naast de integratie van technieken hielden we rekening met de duurzaamheid, het comfort en de energie-efficiëntie.” Een bodemgekoppelde warmtepomp (BEO-veld) zorgt voor de verwarming en koeling van het gebouw, terwijl de ventilatie gebeurt via een luchtgroep met warmterecuperatie. Voor de spoeling van de toiletten wordt regenwater gebruikt. Tecnobel nam ook de volledige elektrische installatie, de verlichting en de sturing ervan voor zijn rekening. Het gebouw is ook uitgerust met een geluidsinstallatie, een brand- en inbraakdetectie alsook camerabewaking. Een gebouwbeheersysteem zorgt voor het beheer en het onderhoud van het gebouw, ook vanuit een dispatching op afstand. “Dit belangrijke project was vooral door de strikte timing en het speciale karakter van het project, om een bestaande ondergrondse ruimte als museum in te richten, een grote uitdaging voor ons bureau,” zegt de zaakvoerder. “Ons team bestond uit twee projectingenieurs, twee tekenaars en een administratief medewerker. Zij waren gedurende twee maanden met deze opdracht bezig. Tecnobel voert op dit ogenblik ook studies uit voor het gemeentelijk sport- en recreatiecentrum van Boechout, de restauratie van de Sint-Jacobskerk in Antwerpen en de renovatie van drieduizend appartementen voor verschillende sociale woonprojecten in Antwerpen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 133

ANTWERPEN

DE SHOP

Tekst | Koen Mortelmans

IN OUDE HAVENBUURT ANTWERPEN

SCHEEPSHERSTELLERS GESCHIEDENIS, SHOP ZELF 'HERSTELD' De 'Shop' in de oude Antwerpse havenbuurt 't Eilandje heeft een nieuwe bestemming gekregen. Het voormalige aanwervingslokaal voor scheepsherstellers is ook een beschermd monument. De verzoening van het beschermde statuut en de oorspronkelijke architectuur vormde een grote uitdaging voor de architecten en aannemers. De renovatie en restauratie van de Shop kaderen in een totale herwaardering van de bestaande havenarchitectuur op het Eilandje. In 1937 stond hier al een aanwervingsbureau voor scheepsherstellers. Het bestaande gebouw dateert echter pas uit 1960-1963. Het werd toen bewust opgetrokken in de toen populaire Expo58-stijl, om het gebouw en de omgeving enige uitstraling te bezorgen. Het deed dienst tot 1994, maar stond daarna leeg. Dat deed geen goed. "Zo waren er heel wat ruiten ingegooid. Maar het gebouw was ook vrij haastig opgetrokken. Dat werkte betonrot in de hand," zegt architecte Murielle Van der Meulen van Architectuurgroep Jo Peeters, die de plannen voor de renovatie tekende.

NIEUWE BESTEMMING De kelder is nu ingericht als dansruimte met een dansvloer voor maximum 590

134 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

personen en een lounge van 80 m². In het visueel opvallendste deel, het ronde kopgebouw, is op de begane grond een café en op de verdieping Cielo 101, een restaurant met een honderdtal plaatsen ondergebracht. De oorspronkelijke ‘roepzaal’ in het midden van het gebouw is nu een evenementenhal met een capaciteit tot 3.000 bezoekers,. Daarachter liggen nu drie lagen kantoren. Die combinatie moet zorgen dat de omgeving altijd levendig blijft. Om de aanwerving –op dagbasis– van scheepsherstellers efficiënt te doen verlopen was de Shop heel functioneel ingericht. Patroonsafgevaardigden namen op een loopbrug de legitimatiekaarten van de arbeiders in ontvangst. Aan één kant ervan, bekleed met groen geglazuurde tegels, stonden de erkende scheeps-

ANTWERPEN

DE SHOP

herstellers met een groene kaart, aan de andere kant, met roze tegels, stonden de reservemannen met een roze kaart. De brug is nu gedeeltelijk opgebroken om de zaal als één geheel te kunnen gebruiken, maar de roepmuurtjes en hun tegels bleven behouden.

GRONDIG RESEARCH "De keuze van technieken en materiaal is sterk wetenschappelijk onderbouwd met onderzoeken, testen en proefrestauraties," getuigt Wouter Callebaut, zaakvoerder van Callebaut-Architecten. "Het behoud van de historische gelaagdheid vormde een belangrijk uitgangspunt. Een goed voorbeeld hiervan is het gebouchardeerde zichtbeton. De typerende kleur en textuur daarvan en de strakke randafwerklijsten waren erg beeldbepalend voor De Shop. Daarom keerden we, ook al verkeerde het beton in een zeer slechte toestand, maximaal naar het originele uitzicht." De voorstudie omvatte het klassieke bouwkundige en cultuurhistorische onderzoeken met kleurenanalyse op verschillende wandoppervlakken, op het houten schrijnwerk en op de buitengevels. "Omdat het sterktebeeld van De Shop in het beton zit, hebben we ook een schadebeeld opgesteld voor de algemene en specifieke toestand van het beton." Dit leidde tot het vermoeden dat in 1963 in plaats van Rijnzand ook wel duinzand en zavel was gebruikt, wat de kwaliteit van het beton niet ten goede kwam. Voor de gevels in gele baksteen, leisteen en breuksteen voerde IBT lokale tests uit met diverse reinigingsmiddelen. "Na evaluatie hiervan kozen we voor een licht zure reiniging voor de parementmuur –na voorbehandeling van de graffiti met décapant– en een reiniging met warm water onder matige druk voor het zichtbeton en de natuursteen," verklaart Philiep Demeulenaere, gedelegeerd bestuurder bij restauratie-aannemer IBT. De kwaliteit van het originele voegwerk bleek niet erg hoog. "De voegen zijn vervangen door een technisch verantwoorde opofferingsvoeg met identiek cementuitzicht als het origineel." IBT ging intensief op zoek naar een soortgelijke, commercieel beschikbare baksteen, die in tegenstelling tot de originele vorstbestendig en ATG-gekeurd is. "Om het bestaande metselverband te behouden zijn de nieuwe stenen manueel ingekort." Ook de betonrestauratie verliep met veel oog voor detail, van de punthamering tot en met randaflijning en stortnaden. Dit vergde diverse tests, onder meer om de beste keuze van granulaten te vinden en de ideale manier van bekisten en timing van ontkisten, om het visuele eindresultaat zo weinig mogelijk te doen verschillen met het oorspronkelijke uitzicht. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 135

ANTWERPEN

Participanten aan het woord VDM/QUIRIJNEN LUC –RUWBOUWWERKEN Bouwonderneming VDM (Sint-Lenaarts) bestaat al sinds 1998, maar is in de Antwerpse Kempen beter bekend onder de naam (Algemene Renovatiewerken) Quirijnen Luc. "In de Shop voerden we verschillende ruwbouwwerken uit, zoals het uitgraven en betongieten van nieuwe kelders, het plaatsen van draagbalken, het metselen van muren en het aanleggen van de riolering," blikt zaakvoerder Luc Quirijnen terug. Zijn team bestaat uit zes medewerkers op de bouwplaatsen en één kantoorbediende. "Het plaatsen van draagbalken is onze specialiteit. We doen dit zowel in grote gebouwen als bij particulieren. In de Shop waren we gedurende zestien maanden met gemiddeld drie mensen aan de slag. Puur technisch was dit een vrij routineuze klus, maar toch beschouwen we het als een interessante en boeiende opdracht. Omdat het een echt renovatieproject was met alle aspecten vandien, maar ook vanwege het artistieke karakter van het gebouw en de uitstraling die het heeft. Daarom is dat we dit mochten doen ook een fantastische referentie." Toch was er soms meer nodig dan vertrouwde routines. "Bij het uitgraven en gieten van de kelders was er permanent een risico op grondwaterinsijpeling. Met droogzuigen bleek dit niet te verhelpen, daarom moesten we grachtjes aanleggen om het water af te voeren."

DE SHOP

MEER KELDERRUIMTE Voor ons was het een grote uitdaging om tijdens het uitgraven van de kelder onder het bestaande gebouw en het gieten van de betonnen vloerplaat en wanden de waterdruk te weerstaan, ook al omdat de toegankelijkheid beperkt was en we daardoor het zwaarste rollend materieel niet konden inzetten," aldus Van der Meulen. "Door het verdiepen van de kelder moesten we twee extra draagbalken aanbrengen om het gebouw te stabiliseren. Ook hogerop moesten we schoringswerken uitvoeren en om de zwevende mezzanine te realiseren moesten we een extra betonmuur en draagbalk aanbrengen." "Omdat we de ingegooide ruiten ter plaatse konden vervangen konden we de kitranden erg smal houden en een fijner resultaat bekomen," blikt Callebaut terug. "De typische glasdalles van de vroegere fietsenberging bleven echter slechts gedeeltelijk behouden. Na grondig overleg met de erfgoeddiensten mochten we ze deels vervangen door doorzichtig glas, omdat langs de binnenkant nu de horeca is ondergebracht." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Expo 62, Antwerpen Ontwerp Architectuurgroep Jo Peeters (renovatie), Antwerpen; Hoofdaannemer restauratie Start werken Einde werken Vloeroppervlakte Volume

Callebaut-Architecten (restauratie), Drongen IBT, Wetteren december 2011 oktober 2014 3.650 m² 19.990 m³

QUIRIJNEN LUC www.quirijnen-luc.be

Kraaienhorst 2b B-2960 Sint-Lenaarts gsm nr 0476 290 734 www.quirijnen-luc.be vdm-quirijnen@telenet.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 137

BAZEL

DE HOEVE

Tekst | Bert Verbeke

Achttiende-eeuwse hoeve getransformeerd tot comfortabele gezinswoning Het pittoreske Bazel, deelgemeente van Kruibeke, staat in de lijst van de vijftig mooiste dorpen van Vlaanderen met tal van beschermde monumenten en dorpsgezichten. EĂŠn van deze beschermde gebouwen, buiten het centrum, is hoeve Philip Vermeulen uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. De huidige eigenaars gaven bouwbedrijf PIT de opdracht om de vervallen hoeve te transformeren tot een comfortabele eengezinswoning inclusief een transparant nieuwbouwgedeelte met een weids uitzicht op het polderlandschap. Het resultaat is magnifiek dankzij een grondige restauratie met respect voor het verleden in combinatie met het gebruik van nieuwe technieken.

138 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BAZEL

DE HOEVE

Het beschermingsverslag uit 1981 vermeldt dat van de oorspronkelijke hoeve enkel het woonhuis was behouden. Het betrof een dubbelhuis met verankerde witgekalkte gevel van zes traveeën en één bouwlaag onder een zadeldak (de nok loodrecht op de straat, met riet aan de voorzijde en golfplaten aan de achterzijde), met twee dakvensters met rechthoekig licht onder houten latei. Boven de kelder bevond zich een opkamer. De witgekalkte achtergevel bezat twee getraliede houten kloosterkozijnen. In de linkerzijgevel bevonden zich zoldervensters met gewitte omlijsting.

NIEUWE FUNDERING “De restauratiewerken namen ongeveer een jaar in beslag, de hoeve was in een zeer slechte bouwkundige staat bij de aanvang,” vertelt Yoni Vandecappelle, projectleider bij PIT. “Daarom dienden we belangrijke stabiliteitswerken uit voeren via het inwerken van een nieuwe fundering, vertand in de oude muren. Vervolgens bouwden we nieuwe binnenmuren op om de constructie van het dak te dragen met nieuwe muurplaten en dit zowel op de nieuwe als oude muren, die dan ook onderling verbonden werden. Daarnaast bleven de spanten behouden en brachten we volledig nieuwe kepers aan. Voor het hoofdgebouw werd een 30 cm dik rieten dak aangebracht, voor de aanpalende garage realiseerden we een nieuwe dakconstructie. De bestaande dakkapellen zijn afgebroken en heropgebouwd.”

SLAAPRUIMTES MET MEZZANINE “De restauratie van de hoeve resulteerde voor de eigenaars in extra beschikbare slaapruimtes met mezzanine door de omvorming van de –ongebruikte– hooizolder. De dakconstructie is hier zichtbaar. Doorheen het hele gebouw werd het schrijnwerk gerealiseerd naar oud model (eik). Voor het bekomen van een oud effect voerden we de schilderwerken uit met de kwast. De hoeve bezit drie monumentale haarden die nauwgezet gerestaureerd werden, één van de haarden zal nog worden gebruikt voor bijkomende verwarming. De Boomse tegeltjes recupereerden we zoveel mogelijk. Voorts werd geopteerd voor ambachtelijk vervaardigde klampendeuren die het interieur een natuurlijke uitstraling geven.”

NIEUWE TECHNIEKEN “Ten slotte werden alle nieuwe technieken ingewerkt. Het betreft hierbij vloerverwarming op het gelijkvloers en vlakke paneelradiatoren op de verdieping. Als kers op de taart werd een nieuwbouwgedeelte gebouwd, met een eiken parketvloer. Via grote glaspartijen over de ganse breedte stroomt het daglicht hier volop binnen,” besluit Vandecappelle. ❚

TECHNISCHE FICHE Restauratiewerken PIT, Kapellen

Aanvang werken

oktober 2013

Oplevering werken

december 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 139

‘Restauratie Hoeve te Bazel’ PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen Telefoon (03)605 14 33 Fax (03)605 14 76 E-mail: info@pit.eiffage.be www.pitantwerpen.be

DIEST

HET BEGIJNHOF

Tekst | Tim Janssens

Ingrijpende restauratie voor Diestse begijnhofkerk

Sterk aangetaste gevels in ijzerzandsteen vernieuwd met speciaal ontwikkelde herstelmortel

De Sint-Catharinakerk ondergaat een grondige restauratie.

Het Begijnhof in Diest is een van de dertien Vlaamse begijnhoven op de Unesco-werelderfgoedlijst. Het werd in 1253 gesticht op drassig terrein aan de rand van de stad. Het pronkstuk van het Diestse Begijnhof –de statige Sint-Catharinakerk– staat al een tijdje in de steigers. De restauratie van de kerk was een complexe aangelegenheid en vereiste dan ook heel wat creatieve bouwkundige oplossingen. Zo werd er voor de gelegenheid een speciale herstelmortel ontwikkeld om de gevel uit ijzerzandsteen in eer te herstellen. De Sint-Catharinakerk is een typische begijnhofkerk uit de dertiende en veertiende eeuw. Karakteristiek is de gevel uit Diestiaanse ijzerzandsteen, een fragiele, lokale steensoort die tegenwoordig nog zeer moeilijk te vinden is. De kerk vertoonde ernstige structurele gebreken en was dus dringend toe aan een grondige opknapbeurtbeurt. Hoewel ze al veel langer op de agenda stond –het eerste ontwerp dateert al van 24 jaar geleden– ging de restauratie pas van start op 15 januari 2013.

STABILITEITS- EN CONSTRUCTIEPROBLEMEN De vernieuwing van de kerk was geen sinecure. Architect Ronald Verspreeuwen, studiebureau Arcadis en aannemer Renotec stuitten op heel wat stabiliteits- en constructieproblemen. “De vloerpas van de kerk lag destijds 1,2 meter lager. Om-

dat de ondergrond te drassig was, is de vloer opgehoogd, maar dat nam niet weg dat de kerk slecht en ondiep gefundeerd was. Dit leidde tot allerhande verzakkingen en scheuren,” legt Verspreeuwen uit. “We hebben het gebouw dan ook op tal van plekken moeten stabiliseren. De hoofdbeuk en de twee zijbeuken hebben we onderschoeid met een dertigtal VHP-palen (diameter 1,4 meter, acht tot tien meter diep). De houten dakstructuur is volledig hersteld en de dakbedekking in natuurleien is integraal vervangen. Bovendien is de dakstructuur van het schip en de zijbeuken verstevigd met een ingenieuze stalen structuur, ontworpen door Arcadis. Ook de scheefgezakte toren vroeg extra ondersteuning, wat we hebben opgelost door al het aangetaste hout te vervangen en een intern stalen vakwerkskelet te plaatsen dat de lasten van de bewaarde houtconstructie opvangt.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 141

DIEST

HET BEGIJNHOF

KLEURVASTE HERSTELMORTEL Voorts ging er heel wat aandacht naar het herstel van het muurwerk en de gevels, opgebouwd met klassieke Diestiaanse ijzerzandsteen. Heel wat stenen waren sterk verpulverd onder invloed van erosie, opeenvolgende vorstdooicycli en vraatgangen van bijen. Het kwam er dan ook op aan om elke aangetaste steen zorgvuldig te behandelen of te vervangen. “We zijn gevel per gevel te werk gegaan,” licht Marc Smets (Renotec) toe. "Eerst hebben we de gevels ontmost en gereinigd met stoom. Vervolgens is elke steen individueel onderzocht en gaf de architect aan of hij vervangen, verhard of hersteld diende te worden. Het herstellen van de stenen gebeurde met een nieuwe versie van de Lithos Arteherstelmortel van FTB-Remmers. Deze is –specifiek voor deze bouwplaats– ontwikkeld op basis van het succesrecept van de Lithos Arte, vermengd met de gemalen ijzerzandsteen die we uit de muur van de kerk hebben gehaald. Zo zijn we tot een mortel gekomen die zijn specifieke kleur beter behoudt en minder onderhevig is aan de invloed van uv-stralen en weersomstandigheden. Daarna hebben we de gevel opgevoegd met kalkmortel en hebben we op alle stenen een steenverharding aangebracht (drie lagen). Zes weken later –toen de steenverharding volledig uitgehard was– konden we de gevel kaleien met een hydraulische kalkpleister (Kalei) en schilderen met een natuurlijke kalkverf (Historic)."

COMPLEX GEBEUREN De restauratie van de Sint-Catharinakerk vroeg een grote verscheidenheid aan (creatieve) bouwkundige oplossingen en ingrepen. Kunnen we dit dan beschouwen als een complex project? "Zeker weten," bevestigt Smets, "er kwam heel wat bij kij-

De restauratie van de Sint-Catharinakerk vereiste grootschalig dakwerk. De dakbedekking in natuurleien is helemaal vervangen.

ken: grootschalig dakwerk, versteviging en/of vervanging dakstructuren, stabilisatie van gebrekkige funderingen, herstel van gevels in een delicate steen, complex opgebouwde glas-in-loodramen die we momenteel nog aan het vernieuwen zijn, … Kortom: een van de moeilijkere werven, maar net daarom ook heel mooi. Eens het opnieuw beter weer is, kunnen we ook de laatste geveldelen kaleien en alles finaal afwerken. De restauratie zal definitief klaar zijn in april 2015." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever stad Diest

Architect Ronald Verspreeuwen (Antwerpen) Studiebureau Arcadis Belgium (Hasselt) Aannemer Renotec (Geel)

Leverancier gevelrestauratieproducten FTB-Remmers (Grobbendonk)

Start werken 15 januari 2013

Bij de restauratie ging heel wat aandacht naar het herstel van het muurwerk en de gevels, opgebouwd uit Diestiaanse ijzerzandsteen.

142 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Einde werken april 2015

ANTWERPEN

KBC-TOREN

Tekst | Koen Mortelmans

Kathodische bescherming tegen betondegradatie

Boerentoren permanent onder spanning Na de kathedraaltoren is de Boerentoren het meest iconische torengebouw van Antwerpen. De toren onderging het voorbije jaar een innoverende behandeling om het roesten van de onderliggende staalstructuur een halt toe te roepen. In 1914, tijdens het beleg van Antwerpen, voerden de tropen van de Duitse keizer de 'nodige' sloopwerken uit om plaats te maken voor de toren, al was dit niet hun bedoeling. Ze schoten een compleet bouwblok in het hartje van de stad van straat tot straat in puin. Het terrein bleef jaren desolaat, tot de Algemeene Bankvereeniging de grond opkocht en architecten en aannemers aanstelde om er een prestigieus gebouw op te trekken, de eerste wolkenkrabber op het Europese vasteland. Meer vredelievende Duitsers, van Demag, trokken vanaf 1929 de staalconstructie op, die nog altijd het geraamte van de toren vormt. De Algemeene Bankvereeniging, die later opging in wat nu KBC is, was sterk gelieerd met de Boerenbond. Dit leverde de toren zijn alombekende bijnaam op. Aanvankelijk was het vooral een woontoren, wat nog altijd goed te merken is aan de geĂŤrkerde gevelprofilering. In 1932 nam de bank er zelf haar intrek en werd de toren stilaan een pure kantooromgeving, waarvan de bank het grootste deel zelf gebruikte. De stalen draagstructuur van het gebouw zit ingekapseld in baksteen. Langs de buitenkant is de baksteenmuur afgewerkt met een gevelbekleding in natuursteen. Die bekleding onderging in 1992-94 al een restauratiebeurt. De nood aan de huidige herstellingswerken kwam aan het licht tijdens de zesmaandelijkse gevelinspecties door medewerkers van Monumentenwacht. Monumentenwacht stelde bovenaan de zijvleugels van het complex afbrokkelingsproblemen vast. Als oorzaakaanpakkende oplossing stelden architecten-

kantoor Steenmeijer en studiebureau Triconsult kathodische bescherming voor. Deze methode omvat het aanbrengen van een netwerk van anodes in het te beschermen object. Die worden onder een lichte stroom gezet. Dat dwingt de staalstructuur in de rol van kathode en stopt de ionisatie en daarmee ook de verdere corrosievorming. De hoge zuurtegraad van mortel, zoals in metselwerk en natuursteen, beschermt staal tegen corrosie. Op termijn verlaagt die zuurtegraad â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 143

Fotografielaan 28 2610 Wilrijk

www.cpbel.be

ANTWERPEN

echter door inwerking van CO2 en kan het staal gaan corroderen. De bij de corrosie gevormde producten hebben een aanzienlijk groter volume dan het oorspronkelijke staal. Hierdoor ontstaan in de constructie spanningen waarbij plaatselijk de treksterkte van de materialen wordt overschreden, waardoor scheurvorming optreedt.

rentoren is voor CPbel het allereerste dergelijke project in België."

PLAN EN WERKELIJKHEID

Daarna staan er principieel nog twee methodes open om de duurzaamheid van staalprofiel te herstellen: het vervangen van de mortel en kathodische bescherming. De eerste oplossing moet wel regelmatig herhaald worden, wat bij de Boerentoren al meermaals plaatselijk gebeurde. Om die cyclus te doorbreken is er in 2011 gekozen voor kathodische bescherming. Aan de toepassing op de staalstructuur van de Boerentoren ging een grondig vooronderzoek vooraf, met tests van vier verschillende types anode.

Om de natuursteenbekleding zoveel mogelijk te ontzien heeft CPbel de anodes en de elektrodes zoveel mogelijk in de structuur aangebracht via gaten, die het in de voegen boorde. Daarna hebben we die gaten opgevuld met grout, om de geleiding te optimaliseren." "De perfectie uitvoering van die taak was niet vanzelfsprekend. Want de anodes mochten in geen geval de wapening zelf raken. In het Antwerpse Stadsarchief en de archieven van KBC zelf hebben we wel de oorspronkelijke bouwplannen teruggevonden, maar de realiteit strookte niet overal of helemaal met die plannen. Zo zijn bijvoorbeeld in de zijvleugels andere stalen profielbalken gebruikt dan voorzien op de bouwplannen."

"De anodes staan permanent onder stroom, maar toch bedraagt het verbruik op jaarbasis niet meer dan dit van één enkele PC," licht Sander Peters, toe, projectleider bij restauratieaannemer Verstraete | Vanhecke. "CPbel, staat vanop afstand in voor de permanente monitoring van het systeem. Om die monitoring mogelijk te maken hebben we tachtig referentie-elektroden ingeplant. Die meten de elektrische weerstand van het gebouw. De Boe-

De Ebonex-anodes bestaan uit keramisch titaniumoxide. "Dit maakt ze inert en sleetvrij," onderstreept Peters. Maar keramisch betekent ook kwetsbaar. Daarom moest de plaatsing van de anodes met grote zorg worden uitgevoerd. "De software daarentegen zal wel regelmatig een upgrade nodig hebben, omdat de achterliggende elektronica in de loop der jaren nog zal evolueren. De kasten met schakelapparatuur in het gebouw bevinden zich op goed bereik-

KBC-TOREN

bare plaatsen. Drie jaar geleden, tijdens een proefprojectje, gebruikten we nog kabels om de gegevens te centraliseren, maar nu gebeurt dit draadloos." Verstraete | Vanhecke verving waar nodig ook de beschadigde witte natuursteen door nieuw materiaal. "Oorspronkelijk was er alleen Jaune de la Forge gebruikt, maar toen de radiostudio op de top van de toren in de jaren zestig werd vervangen door de huidige panoramazaal, is de geologisch identieke pierre de Coulmiers gebruikt. Die hebben we nu ook gekozen, omdat de huidige uitbating van de groeve van de Jaune de la Forge alleen steen met een lagere kwaliteit oplevert." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Studies Hoofdaannemer Kathodische bescherming Start werken Einde werken Perceeloppervlakte Hoogte Stalen geraamte Betonijzer

KBC, Brussel Steenmeijer Architecten, Antwerpen Triconsult, Lummen Verstraete | Vanhecke, Wilrijk/Antwerpen CPbel, Wilrijk/Antwerpen maart 2014 december 2014 2.125 m² 87,5 m (1931-), 95,75 m (nu) 3.400 ton 500 ton

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 145

CIB NIEUWS

CIB ONDERSTEUNT VASTGOEDPROFESSIONALS OP ALLE VLAKKEN Meer dan 300 actuele modeldocumenten, juridisch advies van topspecialisten, informaticatools die het opvragen van documenten eenvoudiger maken, ledenconsulenten die elke dag ter beschikking staan, een studiedienst die in de Wetstraat met de vuist op tafel durft kloppen. Dat is (zeer) kortweg de ondersteuning die een vastgoedprofessional anno 2014 kan gebruiken. En laat CIB Vlaanderen die ondersteuning net allemaal in huis hebben. 1. AANSPREEKPUNT IN DE BUURT

4. BELANGEN IN DE WETSTRAAT

Het rechtstreeks contact met haar leden is van groot belang. Daarom toeren de CIB-ledenconsulenten dagelijks door Vlaanderen om de vastgoedmakelaars te bezoeken. Zij brengen hen op de hoogte van de laatste nieuwe voordelen en gaan na hoe de dienstverlening nog beter kan.

Wist je dat de overheid met plannen rondliep om op alle verkoopsborden stickers te kleven die bijvoorbeeld meer info moesten geven over de overstromingsgevoeligheid van het pand? Onwerkbaar! We lieten het de politiek weten en zaten constructief rond de tafel om andere werkbare suggesties naar voren te schuiven. Suggesties waar de consument z’n voordeel uithaalt, maar waarmee ook de sector kan werken. Dat is wat heet 'belangenbehartiging.'

2. GRATIS JURIDISCH ADVIES Stel: een consument met een niet zo eenvoudig dossier wil een eerste oriënterend juridisch advies? Dan kan de vastgoedmakelaar gratis info inwinnen bij de CIB-huisadvocaten. Elke provinciale afdeling heeft zijn eigen advocaten, die gespecialiseerd zijn in vastgoedmateries.

3. MEER DAN 300 MODELDOCUMENTEN Alles begint bij de juiste, actuele modeldocumenten. Hoe vaak de regels ook wijzigen, de CIB-modeldocumenten worden constant aangepast en kunnen worden gedownload op www.CIBweb.be. Intussen zijn er meer dan 300 modeldocumenten, waaronder ook de gekende verkoopovereenkomst die minutieus tot stand kwam door een samenwerking tussen CIB en het Vlaams Notariaat. Ook de modeldocumenten met daarin de nieuwste regels rond bemiddelingsopdrachten zijn terug te vinden op www.CIBweb.

5. INFORMEREN EN COMMUNICEREN Wat zijn de laatste wetswijzigingen die voor de vastgoedmakelaar van groot belang zijn? Welke nieuwe opleidingen zijn er? Of welke syllabi liggen er weer op de plank? Elke week opnieuw informeren we de sector uitgebreid met een digitale nieuwsbrief. CIB-leden kunnen alle documenten uitgebreid lezen. Maar daar stopt het niet mee: we laten ook de overheden en betrokken ambtenaren geregeld digitaal weten dat we bestaan en een visie hebben. Net zoals ook de consument gestimuleerd wordt om met een CIBmakelaar samen te werken. ❚

Op zoek naar een vastgoedmakelaar? KWALITEIT VIND JE OP www.cibweb.be Lid worden? Voor meer informatie over deze en andere ledenvoordelen, contacteer ons of surf naar www.CIBweb.be.

Een CIB vastgoedmakelaar wordt professioneel ondersteund door CIB Vlaanderen, de beroepsorganisatie van vastgoedmakelaars. Onze leden staan dagelijks klaar om je te helpen.

Partn er van 146 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BVA NIEUWS

ABSCIS ARCHITECTEN WINT BVA ARCHIGOLDCUP GENT 2014 De teams Coussée & Goris / DBDS en Abscis Architecten, die vorig jaar respectievelijk op de tweede en derde plaats waren geëindigd, hadden hun favorietenrol waargemaakt en stonden op 22 september tegenover mekaar in de finale van de vijfde Gentse editie van de BVA Archigoldcup. De match verliep aanvankelijk erg gelijkopgaand. Pas in de tweede helft kon Abscis het verschil forceren, door twee doelpunten voorsprong op te bouwen en deze voorsprong niet meer los te laten. Eerder op de avond had de ploeg van ASA de kleine finale gewonnen van Buro II & Arch+I in een doelpuntenkermis die eindigde op een 15-10-stand. De fairplay beker werd dit jaar toegekend aan het team Boeckx Architecture & Engineering. Met bijzondere dank ook aan de sponsors: Foamglas, Reynaers, Bulex, Nelissen, Holcim, Derbigum, Kubus en Holcim, die er voor zorgden dat BVA de infrastructuur kon ter beschikking stellen en spelers en supporters een drankje kon aanbieden. ❚

OPLEIDINGSSESSIE VOOR ARCHITECTEN: PRAKTIJKERVARING MET BAMBOE

BVA BEZOEKT NIEUWE CAMPUS ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL

Wie benieuwd was naar de mogelijkheden van bamboe in hedendaagse architectuur, kon, in de reeks ‘Handen uit de Mouwen’ van BVA, bamboe als constructiemateriaal in ruwbouw- en afwerkingsfase ontdekken op zowel theoretisch als praktisch niveau. Eerst gaf bamboe-expert dr. ir. Pablo van der Lugt, hoofd duurzaamheid & innovatie bij Moso een overzicht van de toepassingsmogelijkheden van industrieel verwerkte bamboe, voorgesteld als het nieuwe snelgroeiende alternatief voor hardhout. Hij ging daarbij dieper in op het productieproces, de duurzaamheid en op de laatste innovaties met bamboe. Dit werd allemaal geïllustreerd met voorbeelden in internationale architectuurprojecten.

Op 10 oktober organiseerde BVA een bezoek aan de bouwwerf van Campus Spoor Noord, de nieuwe campus van de Artesis Plantijn Hogeschool in Antwerpen. Het markante campusgebouw op de kop van Spoor Noord vormt, samen met de fietsersbrug, een nieuwe poort tot de stad en wordt zo de noordelijke tegenpool van het nieuwe justitiepaleis aan de zuidelijke kant van de Leien.

Vervolgens kwam het uitgebreide praktisch gedeelte aan bod. Verdeeld in kleinere groepen en onder professionele begeleiding kreeg iedereen de kans om mee te werken aan een bamboeconstructie en een industriële vloer in bamboe. Jan Detavernier van Baboom zorgde voor de begeleiding van de opbouw van een bamboeconstructie. Hierbij vertelde hij over zijn praktijkervaring in Brazilië en België, waarbij zowel de sterkte van het materiaal in een structuur als de buigzaamheid van het materiaal in een sculptuur goed benut worden. Onder leiding van Moso kregen de deelnemers tevens de kans om de verschillende stappen van de plaatsing van een industrievloer uit te voeren. Met dank aan EcoStore voor het ter beschikking stellen van de locatie en de catering en alle sprekers, begeleiders en deelnemers voor hun enthousiasme. Gezien het grote aantal inschrijvingen en de enthousiaste reacties, werd besloten om deze workshop begin volgend jaar te herhalen. ❚

Na een inleidende situering door Dirk De Cuyper, directeur patrimonium en faciliteiten van de hogeschool, kwam ontwerper, Patrick Lootens (Poponcini & Lootens, ir. architecten) aan het woord. Hij vertelde over de uitgangspunten van het ontwerp en de factoren die wellicht maakten dat zijn wedstrijdinzending werd gekozen. Vervolgens toonde ingenieur Geert Devolder, (stabiliteitsbureau Group D) het concept van de structuur die hij voor het ontwerp, met ondermeer een 26 m uitkragende vloerconstructie, had uitgewerkt. Tenslotte was er het verslag van Jef De Saeger, projectleider van Interbuild over de wijze waarop één en ander werd omgezet in een gebouw van staal en beton. Na de voordrachten werden groepen gevormd die onder begeleiding van vertegenwoordigers van bouwheer, aannemer en architecten door de werf geleid werden. Er werd afgesloten met een netwerkmoment, waarbij ook een bezoek kon gebracht worden aan de infostanden van de sponsorende bedrijven Febe, KA Construct, Polypane, Kone en Verheyen Beton. ❚

LIDMAATSCHAP BVA

Architecten en uitoefenaars van aanverwante beroepen kunnen lid worden van de Bond van Vlaamse Architecten. U kunt alle info hierover terugvinden op www.bondvlaamsearchitecten.be en er online het aanvraagformulier invullen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 147

VCB NIEUWS

VERNIEUWENDE VISIE OP DE ONTWIKKELING

VAN GENT TOT METROPOOL

Voor de achtste editie van het Vastgoedevent

bracht

prof.

Alexander D’Hooghe, directeur van het MIT Center for Advanced Urbanism, een vernieuwende toekomstvisie op Gent en omgeving. Het Vastgoedevent stond dan ook in het teken van het thema ‘Ghent 2030’. Alexander D’Hooghe, keynote speaker op het achtste Vastgoedevent op het stadhuis van Gent.

D’Hooghe ging uit van de prognose dat het arrondissement Gent 37.000 inwoners extra gaat tellen. Maar de huidige bebouwing verloopt wars van elke afbakening: van gemeentegrenzen of stedelijke afbakening. De suburbane groei deint steeds verder uit. Dit probleem kan Gent niet alleen oplossen. Een gemeente-overschrijdende visie op metropolitane schaal dringt zich op met als uitgangspunt de risico’s en kwetsbaarheden voor het Gents (rand)stedelijk gebied. Het risico op overstromingen neemt almaar toe. Voor Gent komt de bedreiging niet alleen vanuit de zee maar ook van een onvoldoende afwatering bij overvloedige regenval. Op het vlak van mobiliteit valt vooral het gebrek aan kwaliteit van het secundaire wegennet op. Het suburbane gebied rond Gent is bovendien onvoldoende verdicht om investeringen in vertramming te ondersteunen. De nieuwe mobiliteit met zelfrijdende auto’s kan hiervoor een oplossing bieden. Een bijkomend probleem is de toenemende polarisatie tussen de verschillende wijken. De ruimte in en rond Gent brengt arm en rijk, autochtoon en allochtoon onvoldoende samen.

DRIE LANGETERMIJNSCENARIO’S Eerst bepleitte D’Hooghe een nieuwe aanpak voor wijkontwikkeling: naar (overstroombaar) parkgebied gericht in plaats van weg van parkgebied. Nieuwe bebouwingen worden opgericht in hoefijzervorm rond park- en natuurgebieden. Het gebied binnen het hoefijzer wordt dan publieke groene ruimte. Omheen het hoefijzer komt nieuwe multimodale wegeninfrastructuur. D’Hooghe heeft concreet berekend dat een ‘parkwijkband Zuid-Oost’ van Blaarmeersen tot Sint-Martens-Latem ongeveer 5.700 extra wooneenheden kan omvatten. Uiteindelijk zijn omheen Gent drie à vier dergelijke ‘parkwijkbanden’ realiseerbaar voor in totaal ongeveer 23.000 bijkomende wooneenheden.

148 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Voor de verdere industriële ontwikkeling van Gent denkt hij voornamelijk aan een uitbreiding van de haven in de richting van Frankrijk van ongeveer 11,5 km². Ten noorden van de stad komt op die manier een belangrijk verlengstuk voor de haven in westelijke richting tot stand. Daarnaast lanceerde D’Hooghe de idee van een ‘Kruispunt Vlaanderen’ (Flanders Crossing) voor de verdere ontwikkeling ten zuiden van Gent. Hij verbindt hiervoor een brede band van gebieden van The Loop langs de Ghelamco-arena tot Merelbeke. Omwille van de nabijgelegen kruising van E40 en E17 is hier meer in het bijzonder plaats voor groothandel, arbeidsintensieve kennisindustrie en grootschalige evenementen, kortom voor activiteiten met een zeer brede voetafdruk die belangrijke mobiliteitsstromen aantrekken.

GENT ALS EEN STER Tenslotte pleitte D’Hooghe ervoor om rond de stad, naast de R4, een ‘stadsboulevard’ te creëren. Een autoringweg, zoals de R4, biedt geen mogelijkheid voor multimodaal vervoer (want staat alleen autoverkeer toe) en maakt het niet mogelijk onmiddellijk daarrond nieuwe activiteiten te ontwikkelen. Een multifunctionele stadsboulevard maakt dit juist wel mogelijk. Door al de ontwikkelingen samen te brengen die D’Hooghe schetst, gaat Gent eruit zien als een ster met uitstekende bebouwde tentakels en daartussen diep indringende groene gebieden. In dit verband pleitte hij voor een duidelijke stadsgrens. De volledige presentatie van professor D’Hooghe staat op www.vastgoedevent.be, net als de reacties vanuit het publiek. ❚

Partn er van

VCB NIEUWS

VLAAMSE CONFEDERATIE BOUW VRAAGT GROEIPLAN VOOR VLAAMSE BOUW Door de lagere bouwactiviteit dreigt Vlaanderen geen 2%-groei te halen, het minimum voor de handhaving van ons welvaart- en welzijnsniveau. De VCB bepleit in haar laatste visierapport een groeiplan voor de bouw. Door de toenemende economische impact van de bouw zal dit groeiplan de volledige Vlaamse economie opnieuw op een hoger niveau tillen. Op uiteenlopende domeinen krijgt de Vlaamse bouw rake klappen. Het aantal overheidsopdrachten vanwege gemeenten is van 2011 tot 2013 met bijna 40% gedaald en in 2014 slechts licht opnieuw gestegen met 12%. De meerjarenplanning van de gemeenten tot en met 2019 wijst op een blijvende achteruitgang. Vooral de wegenbouwers zijn daarvan het slachtoffer. Door het almaar kleiner aantal m² kantoorruimte per bediende kan de kantorenmarkt niet verder groeien. E-commerce zorgt voor onzekerheid op de markt van het retailvastgoed. Bijkomend dreigt een stop in de bouw van nieuwe ziekenhuizen en rustoorden door de uitputting van de middelen van het Vipa (Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden). De uitdagingen zijn nochtans enorm. Om de stijgende bevolking op te vangen moet de bouw van nieuwe woningen op een hoog peil blijven. Daarnaast moet circa 20% van het bestaande woningpatrimonium grondig worden gerenoveerd en circa 40% licht worden gerenoveerd. Het huidige renovatieritme moet op termijn meer dan verdubbelen. Ongeveer 20% van de bestaande woningen kunnen niet op een rendaChristophe Maes, voorzitter van de VCB, met minister-president Bourgeois bij de voorstelling van het visierapport. bele wijze energiezuiniger worden gemaakt. Die moeten worden afgebroken en vervangen door vernieuwbouw. Daarnaast is er de Tenzij er voor de bouw op korte termijn een groeiplan kan komen. Het visierapport blijvende vraag naar ouderenvoorzieningen maar ook naar schoolgebouwen. Op van de VCB bevat de elementen voor zo’n groeiplan. In belangrijke mate komt het vlak van infrastructuur is het belangrijk de onderhoudsachterstand te blijven de bouwcluster zelf met oplossingen voor de realisatie van duurzame en tegelijk inhalen en tegen 2020 de belangrijkste missing links te hebben gerealiseerd. betaalbare bouwprojecten. De VCB verwijst daarbij naar het toenemend belang van bouwteams, de verdere digitalisering van het bouwproces en de groeiende TOENEMENDE IMPACT OP DE VLAAMSE ECONOMIE aandacht voor het onderhoud op lange termijn en de beheersing van de lifecyclekosten voor gebouwen. Het bouwbedrijf fungeert meer en meer als integrator van Het aandeel van de bouwcluster in de Vlaamse economie is de laatste jaren getechnologieën uit andere sectoren. groeid van 23% tot 25%. Nieuwe milieu- en energie-activiteiten, onder meer op het vlak van recyclage, sanering en hernieuwbare energie, hebben daartoe in beOVERHEIDSSTEUN BLIJFT CRUCIAAL langrijke mate bijgedragen. De productiemultiplicator van de bouw is toegenomen tot 2,16. Door deze toegenomen impact geldt meer nog dan voorheen dat het in Maar tegelijk blijft overheidsondersteuning cruciaal, met name om duurzame de economie goed gaat als het goed gaat in de bouw. Tot 2013 groeide de bouw projecten te helpen financieren. Op de voorstelling van het visierapport versneller dan de Vlaamse economie en heeft zij de economische groei in Vlaandewees Vlaams minister-president Geert Bourgeois met name naar Eurostat die ren sterk ondersteund. Maar vanaf 2013 en ook de komende vijf jaar dreigt de het almaar moeilijker maakt om PPS-projecten buiten de begroting te houden. bouw trager te groeien en daardoor de groei van de totale Vlaamse economie Het visierapport van de VCB kan gratis worden besteld via de publicatielijst af te remmen. op www.vcb.be. ❚

Partn er van

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 149

www.bouwenaanvlaanderen.be www.bouwenaanmonumenten.be

Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be?

Bel dan 011 605540

De meest complete overzichten van leveranciers online Wie doet wat zijn servicepaginaâ&#x20AC;&#x2122;s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de (monumenten)bouw

Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet! Bel voor meer informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen en Bouwen aan Monumenten met nummer 011 605540

WIE DOET WAT

ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN

AANNEMERS

GROEP VAN ROEY NV

ALGEMENE BOUW MAES NV Toemaattragel 1 9000 GENT T +32 (0)9 2400130 F +32 (0)9 2229191 E info@maes.pro W www.vanroey.pro

Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 RIJKEVORSEL T +32 (0)3 3401711 F +32 (0)3 3401899 E info@vanroey.be W www.vanroey.pro

J. HERMANS & C째 N IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 3300 TIENEN T +32 (0)16 820300 F +32 (0)16 821461 E info@hermansco.be W www.hermansco.be

A LBRIMA

Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 W www.vkgroup.bebo

ARCHITECTONISCH BETON

N.V.

VANHOUT.PRO NV

ASK-ROMEIN NV Ambachtstraat 33 2390 MALLE T +32 (0)3 3202400 F +32 (0)3 3202499 E info.be@ask-romein.com W www.ask-romein.com

Everdongenlaan 6 2300 TURNHOUT T +32 (0)14 420081 F +32 (0)14 422938 E info@vanhout.pro W www.vanroey.pro

Oostrozebeekstraat 54 8770 INGELMUNSTER T +32 (0)51 316080 F +32 (0)51 302237 E info@monument.be W www.monument.be

Pulse Steenweg 17 2280 GROBBENDONK T +32 (0)14 710500 E albrima@telenet.be W www.albrima.be

DECOMO NV

Industrielaan 96 7700 MOESKROEN T +32 (0)56 850711 F +32 (0)56 850711 E info@decomo.be W www.decomo.be

AUDIOVISUEEL MATERIAAL

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK VERSTRAETE | VANHECKE NV

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE

ALBRIMA NV

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

ADVOCATEN

www.monument.be/companies/2-altritempi

RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 (0)50 362820 F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

nv PLAY AV

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T +32 (0)9 3818640 F +32 (0)9 3818649 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

AUTOMATISCHE DEUREN

ARCHITECTEN Aalter | Eeklo | Oostkamp

TORMAX BELGIUM

HERBRANT & PARTNERS ADVOCATEN PELLIKAAN BOUW NV Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T +32 (0)2 7205845 F +32 (0)2 7213470 W www.pellikaan.be

PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27 2950 KAPELLEN T +32 (0)3 6051433 F +32 (0)3 6051476 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be

Steenweg op Deinze 43b 9880 AALTER T +32 (0)9 3746204 F +32 (0)9 3746473 E info@herbrantpartners.be W www.herbrantpartners.be

AFWERKING

ARCHITEKTENBURO DE VLOED BVBA Laarnebaan 106 a 9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN T +32 (0)9 2521122 F +32 (0)9 2521125 E info@devloed.be W www.devloed.be

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING

CONVENTS PRODUCTS NV Laakstraat 53 3582 KOERSEL T +32 (0)11 458100 F +32 (0)11 424680 E receptie@conventsgroup.com W www.conventsgroup.com

Torhoutsesteenweg 52 8400 OOSTENDE T +32 (0)59 808804 F +32 (0)59 709818 E info@boeckx.be W www.boeckx.be

Gontronde Heirweg 186, 9090 MELLE T +32 (0)9 2727272 F +32 (0)9 2524224 E com@tormax.be W www.tormax.be

BEDRIJFSWAGENINRICHTING

SORTIMO

Schaarbeeklei 207 1800 VILVOORDE T +32 (0)2 3550370 F +32 (0)2 3550371 E info@sortimo.be W www.sortimo.beBetonwerken

BETON NWWerfzeilValcke600x200.pdf

RENOTEC NV Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

PROMAT INTERNATIONAL NV Bormstraat 24 2830 TISSELT T +32 (0)15 718100 F +32 (0)15 718109 E info@promat-international.be W www.promat-international.com

BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV Ottergemsesteenweg Zuid 808-A31 9000 GENT T +32 (0)9 2250174 F +32 (0)9 2256414 E studiegroep@bontinck.biz W www.bontinck.biz

16-12-14

11:07

VALCKE PREFAB BETON Rodenbachtstraat 72 8908 VLAMERTINGE T +32 (0)57 202501 F +32 (0)57 203814 E info@valcke-prefab.be W www.valcke-prefab.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 151

WIE DOET WAT

BETONWERKEN

BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS

EMMERY NV KRUISBETON DE SLOOVERE NV Stokstraat 14 9770 KRUISHOUTEM T +32 (0)9 3883315 F +32 (0)9 3883277 E info@kruisbeton.be W www.kruisbeton.be

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +32 (0) 3 2335727 F +32 (0) 3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

GEVELBEKLEDING

HOUTEN PREFABCONSTRUCTIES

ISOCAB NV

PXP PROJECTS BVBA

Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T +32 (0)56 734311 F +32 (0)56 734322 E info@isocab.be W www.isocab.be

Boskouter 12 9620 ZOTTEGEM T +32 (0)9 335 0280 F +32 (0)9 361 0228 E info@pxp.be W www.pxp.be

GIETVLOEREN

CHAPE & VLOERISOLATIE

HVAC

BOUWMATERIALEN LIQUIDFLOORS DEFRAEYE BOB BVBA BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA Weststraat 8 8340 MOERKERKE T +32 (0)50 209 024 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be

Bergstraat 2b 8680 KOEKELARE T 32 (0) 51 589862 F +32 (0) 51 583361 E bob@bobdefraeye.be W www.bobdefraeye.be

DIEPVRIESBOUW

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

BRANDWERING

ISOCAB NV Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T +32 (0)56 734311 F +32 (0)56 734322 E info@isocab.be W www.isocab.be

ELECTRONISCHE BEVEILIGING

Gentsesteenweg 204 8500 KORTRIJK T+32 (0)56 241 390 W www.liquidfloors.be

FEYS-PATTYN AKF BVBA

GLASRESTAURATIE

INBRAAKWERING RENOTEC NV

Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

ONGELOOFLIJK STRAKKE AALBERS | WICO Molenstraat 18 GIETVLOEREN NL-3927 AC Renswoude

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

BRANDWERENDE DEUREN

T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nlIn

VERSTRAETE | VANHECKE NV Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T+32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 E info@v-v.be 100% naadloos W www.v-v.be

INBRAAKWERENDE DEUREN Overal toepasbaar

www.liquidfloors.be HANG- EN SLUITWERK

AALBERS | WICO

Oostkaai 82 8900 IEPER T +32 (0)57 42 94 94 F +32 (0)57 42 94 95 E info@feys-pattyn.be W www.feys-pattyn.be

GET NV

Duurzaam

Onderhoudsvriendelijk

• algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

INDEKO HOLLAND

Antwerpsesteenweg 107

Everdenberg 11B

2390 MALLE T +32 (0)3 3129230 F +32 (0)3 3117290 E info@get.be W www.get.be

EXPLOSIEWERING

DORMA FOQUIN N.V. Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T +32 (0)50 451570 F +32 (0)50 319505 E info@dorma.be W www.dorma.be

• algemene elektriciteit 4902 TTinstallaties OOSTERHOUT • elektrische in de industrie T +31 (0)162 455240 • privé-installaties

F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

• airconditioning en ve

Abutriek

HOUTEN DAKCONSTRUCTIES

INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T +31 (0)162 455240 F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

152 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

ABUTRIEK WOODLAM

Chaussée de Liège 160c 6900 MARCHE-EN-FAMENNE T +32 (0)84 323386 F +32 (0)84 323380 E info@woodlam.com

• CV-ketels, stoomket en thermische olieke

INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN • warmeluchtgenerato en stralingspanelen

Jagershoek 8 8570 VICHTE T +32 (0)56 772165 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

114

WIE DOET WAT

KOGELWERING

INGENIEURSBUREAU

METAALMAATWERK

PAALFUNDERING

de waal

PERFECT AAN DE BASIS

AALBERS | WICO

VK Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 W www.vkgroup.be

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

SECLA NV

DE WAAL PALEN NV

Nijverheidslaan 1596

E info@secla.be

Voshol 6a 9100 LOKEREN T +32 (0)9 340 55 00 F +32 (0)9 340 55 18 E info@dewaalpalen.be

W www.secla.be

W www.dewaalpalen.be

3660 OPGLABBEEK T +32 (0)89 8554 11 F +32 (0) 89 858637

LIFTEN

STUDIEBUREAU R. BOYDENS Autobaan 13 8210 LOPPEM - ZEDELGEM T +32 (0)50 831320 F +32 (0)50 831329 E boydens@boydens.be W www.boydens.be

INTERIEUR

PLATTE DAKEN

MOBIELE WANDEN

COOPMAN LIFTEN NV

www.roofworkx.be

Heirweg 123

FDS N.V.

ROOFWORKX

8520 Kuurne

Industriepark Drongen 11 A

Noordlaan 29-8

T +32 (0)56 358580

9031 DRONGEN

8520 KUURNE

F +32 (0)56 355865

T +32 (0)9 2808430

T +32 (0)56 37 29 37

E liften@coopman.be W www.coopman.be

F +32 (0)9 2808439

E info@roofworkx.be

E info@fds.be

W www.roofworkx.be

W www.fds.be

POORTEN NATUURSTEEN

VANHOUT.PRO NV Everdongenlaan 6 2300 TURNHOUT T +32 (0)14 420081 F +32 (0)14 422938 E info@vanhout.pro W www.vanroey.pro

INTERIEURAFWERKING

RDL ENGINEERING Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 (0)51 313524 E info@rdl-engineering.com W www.autolift.be W www.goederenlift.net

MATERIAAL VOOR AANNEMERS

NV DAS NATUURSTEEN

DAS NATUURSTEEN Reppelsebaan 85 3294 MOLENSTEDE-DIEST T +32 (0)13 780540 F +32 (0)13 778073 E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be

INDEKO HOLLAND Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T +31 (0)162 455240 F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

PROJECTONTWIKKELING

MUREX-STONE BVBA DMV AFWERKING BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 5692798 F +32 (0)3 2949107 E kurt@dmvafwerking.be W www.dmvafwerking.be

KANTOORINRICHTING

JOYE NV Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK T +32 (0)56 70 70 00 F +32 (0)56 7010010 E info@joyekantoor.be W www.joyekantoor.be

EURORENT N.V. Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE T +32 (0)3 3254300 F +32 (0)3 3259903

Jozef Huysmanslaan 60 1651 LOT E info@murex-stone.be W www.murex-stone.be

OMGEVINGSWERKEN

EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T +32 (0)2 2370820 F +32 (0)2 2370821 W www.extensa.be

W www.eurorent.be

METAALCONSTRUCTIES

COUWENBERG & SCHELLENS N.V. Meir 45, 2381 WEELDE T +32 (0)14 654510 F +32 (0)14 658329 E info@cs-alu.be W www.cs-alu.be

HERTSENS WEGENWERKEN NV

VAN ROEY VASTGOED NV

Oeverkant 38 2070 BURCHT T +32 (0)3 2534040 F +32 (0)3 2534040 E helena@hertsens.be W www.hertsens.be

Sint-Lenaartsesteenweg 7 2310 RIJKEVORSEL T +32 (0)3 3401870 F +32 (0)3 3401879 E info@vanroeyvastgoed.be W www.vrwonen.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 153

WIE DOET WAT

RESTAURATEURS

SCHRIJNWERKEN RAMEN, DEUREN EN TRAPPEN

ZONWERING

NV STAALBETON SA

HBS&C Winkelomseheide 223a 2440 GEEL

SCHRIJNWERKERIJ BORRA NV

T +32 (0)474 691537 E info@hbsc.be

Nijverheidstraat 24 8650 HOUTHULST T +32 (0)52 70 33 70 F +32 (0)51 70 38 30 E info@borra.be W www.borra.be

Oostmalsesteenweg 269 2310 Rijkevorsel T +32 (0)3 3128540 F +32 (0)3 3128549 E info@staalbeton.be W www.vanroey.pro

STAALSCHRIJNWERK

SILICAATSTENEN

FDS N.V. Industriepark Drongen 11 A 9031 DRONGEN T +32 (0)9 2808430 F +32 (0)9 2808439 E info@fds.be W www.fds.be

ZONWERING & VENTILATIE

RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE

DEJOND NV

T +32 (0)50 362820

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN)

F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

RIOLERINGEN

ZUIDLAND LIJMWERKEN BV Noordhoeksestraat 7 4751 TM OUD GASTEL E info@zuidlandlijmwerken.nl W www.zuidlandlijmwerken.nl

T +32 (0)3 8203411 F +32 (0)3 8203511 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

SPORTINFRASTRUCTUUR

DESCHACHT Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T +32 (0)9 3557454 F +32 (0)9 3557679 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

World Trade Center - Tower 1 Koning Albert II-laan, 30 - b.28 1000 Brussel T 0800/63.111 E info@sportoase.be W www.sportoase.be

SPRINKLERS

EMMERY MAPLE AND FOX NV

Bredastraat 112

SOFTWARE

T +32 (0) 3 3368264 F +32 (0)3 3368231 W www.asib.be

2800 MECHELEN T +32 (0)15 286080 F +32 (0)15 270828

DECOTRAP Mijnwerkerslaan 42 3550 HEUSDEN-ZOLDER T +32 (0)11 360460 F +32 (0)11 360461 E info@decotrap.be W www.decotrap.be

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

DUCO “VENTILATION & SUN CONTROL” Handelsstraat 19 8630 VEURNE T +32 (0) 58 330033 F +32 (0) 58 330044 E info@duco.eu W www.duco.eu

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +32 (0)3 2335727 F +32 (0)3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

B - 2060 ANTWERPEN

E info@asibbvba.be

Zandvoortstraat 1

GROEP SPORTOASE NV

SCHILDERWERKEN

ASIB BVBA

TRAPPEN

COLT INTERNATIONAL NV

AD ULTIMA GROUP NV Beneluxpark 7 8500 KORTRIJK T +32 (0)56 740 740 F +32 (0)56 740 700 E info@adultima.be W www.adultima.be

REMEHA NV Koralenhoeve 10, 2160 WOMMELGEM T +32 (0)3 2307106 F +32 (0)3 3545430 E info@remeha.be W www.remeha.be

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

RENSON WAREGEM Maalbeekstraat 10 B - 8790 WAREGEM T +32 (0)56 627111 F +32 (0)56 602851 E info@ renson.be W www.renson.be

ZUIGEN EN BLAZEN VAN DROGE STOFFEN

STAALCONSTRUCTIES

PRORENO BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 2983073 F +32 (0)3 2949107 E info@proreno.be W www.proreno.be

154 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

METAALCONSTRUCTIES COUWENBERG & SCHELLENS Meir 45, 2381 WEELDE T +32 (0)14 654512 F +32 (0)14 654758 E info@cs-alu.be W www.cs-alu.be

DAENS KITVOEGWERKEN Ambachtstraat 58 3530 HELCHTEREN T +32 (0)495-254155 F +32 (0)11 96 49 63 E kitvoegwerkendaens@telenet.be W kitvoegwerkendaens@telenet.be

FIHUMA Turnhoutsebaan 129 2970 SCHILDE T +32 (0)3 3142903 F +32 (0)3 3151903 E info@fihuma.be W www.fihuma.be

Exclusief voor vaklui op donderdag 26 februari 2015 van 10u tot 18u30 en vrijdag 27 februari 2015 van 10u tot 21u.

BATIBOUW

U ontdekt er de meest recente nieuwigheden en trends en kan deelnemen aan rondetafelgesprekken, seminaries en andere randmanifestaties. Om wachtrijen aan de ingang te vermijden, kan u zich best preregistreren op www.batibouw.com met de code op uw uitnodigingskaart.

Batibouw groot publiek: van 28/2 t.e.m. 8/3 van 10u tot 18u30. Nocturne donderdag 5/3 tot 23u.

www.batibouw.com

Als financieel verantwoordelijke wilt u dat iedereen in uw stad of gemeente het goed heeft …

Maak samen met uw ING Relationship Manager uw missie waar. Om het welzijn van de bewoners in uw stad of gemeente te

die uw geldstromen optimaliseren en uw liquiditeitsbeheer en

garanderen, is efficiëntie voor u een topprioriteit. Bij ING beseffen

betalingen nog vlotter laten verlopen, bijvoorbeeld. En vergeet het

we dat. Daarom kunt u rekenen op een ING Relationship Manager

elektronisch bankieren niet, speciaal afgestemd op uw situatie en

die uw behoeften begrijpt. Ook bieden we u een aantal financiële

organisatie. Zo maken we u het leven gemakkelijker. Maak gerust

oplossingen die u perfect ondersteunen in uw taak. Diensten

een afspraak met uw ING Relationship Manager.

ing.be/business Aanbod van bankdiensten onder voorbehoud van aanvaarding door ING België en wederzijds akkoord. De voorwaarden en modaliteiten (reglementen, tarieven en andere aanvullende informatie) zijn beschikbaar bij uw ING Relationship Manager of op www.ing.be/business.ING België nv – Bank/Kredietverlener – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.