Campus Beveren AZ Nikolaas by Louwers Mediagroep

NIEUWBOUW

CAMPUS BEVEREN

NIEUWBOUW

CAMPUS BEVEREN

VOORWOORD

Veelzijdig en toekomstgericht Twee jaar en zes maanden nadat er met de eerste afbraakwerkzaamheden werd gestart, is de nieuwbouw voor AZ Nikolaas campus Beveren klaar. Campus Beveren staat voor een zeer uitgebreid aanbod poliklinische zorg, met consultatiemogelijkheid bij meer dan twintig medische disciplines. Er starten ook een aantal nieuwe disciplines op, zoals medische oncologie, hematologie, dermatologie en kinder- en jeugdpsychiatrie. De gezondheidszorg evolueert voor veel ingrepen steeds meer naar kortere verblijfsduren, waardoor veel operaties momenteel in een dagziekenhuis uitgevoerd kunnen worden. Vanuit deze invalshoek werden ook de mogelijkheden uitgebreid om binnen het dagziekenhuis van campus Beveren een ingreep te ondergaan. Drie operatiezalen, zestien bedden en zes zetels in het dagziekenhuis staan dagelijks ter beschikking van onze chirurgen (abdominale heelkunde, orthopedie, mond-, kaak- en aangezichtsheelkunde, gastro-enterologie, oftalmologie, plastische heelkunde, neurochirurgie, thorax- en vaatheelkunde en urologie). Het nierdialysecentrum, tot op heden in een apart gebouw gesitueerd, wordt eveneens ondergebracht in het nieuwe ziekenhuis. Het dialysecentrum werd uitgerust met de nieuwste dialysetoestellen en werd uitgebreid met zes extra posities, wat het totaal op zestien brengt. Het revalidatiecentrum komt op de eerste verdieping, samen met beide verblijfsafdelingen SP locomotorische revalidatie. Zowel verblijvende als ambulante patiĂŤnten kunnen rekenen op de begeleiding van een uitgebreid team van artsen en therapeuten (kinesisten, ergotherapeuten, logopedisten en psychologen). Naast de beide verblijfsafdelingen en de polikliniek geriatrie, is er ook ruimte om in de toekomst een dagziekenhuis geriatrie op te starten op de campus in Beveren. De palliatieve eenheid blijft behouden, maar krijgt een verbinding met het nieuwe ziekenhuis. Nu de verhuis van de verschillende diensten achter de rug is, kan er gestart worden met de afbraak van het oude gebouw. Daarna kan de ondergrondse parkeergarage in gebruik worden genomen.

Koen Michiels gedelegeerd bestuurder

AZ NIKOLAAS - CAMPUS BEVEREN Uitgave ter gelegenheid van de nieuwbouw van CAMPUS BEVEREN, april 2016 Oude Zandstraat 99, 9120 Beveren T +32 3 760 60 60 www.aznikolaas.be/campus-beveren OPDRACHTGEVER AZ Nikolaas Moerlandstraat 1 9100 Sint-Niklaas T +32 3 760 60 60 www.aznikolaas.be

Voorwoord Koen Michiels

Geschiedenis van de ziekenzorg in Beveren

Delta X Architecten aan de basis van nieuwe AZ Nikolaas

Compacte opbouw met knipoog naar jaren ‘60

Ingenieursbureau BEC: ‘Modelproject’ op vlak van stabiliteit

Studieburo De Klerck: Wederzijds respect basis voor goede samenwerking

Van gebouw naar zorg

Cordeel: Vertrouwen en coördinatie zorgen voor vlotte ruwbouw

THV EEG en Van Maele: Samenwerking levert voorbeeldproject op

Facq: Sanitaire toestellen op maat van de zorgsector

Hansa Medipro: Kraanwerk specifiek voor de zorgsector

S.air: Rook- en warmteafvoer voor een brandveilige parking

Villeroy & Boch: Antibacteriële toiletten met open spoelrand

Beddeleem: Klimaatplafonds geven hygiënische temperatuurregeling

Cofely Fabricom: Uitdagingen op het vlak van elektriciteit

ABB: Minimalistische noodverlichting met handige tabletbediening

AutroSystems: Zelfcontrolerende brandbeveiliging

Televic: Van verpleegoproepsysteem naar uitgebreid communicatieplatform

EM Group: Elektronische toegangscontrole met aandacht voor esthetiek

Bobinindus Power Systems: Noodgeneratoren meer dan noodvoeding

Coopman Orona: Liften op maat met een slimme bediening

Drukkerij Hendrix, Peer

Kunstwerk ‘Summertime’ van Djos Janssens rust opwekkend

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke

THV Jansen: Binnenafwerking op maat van de zorgsector

Armstrong: Duurzame plafondtegels met hoge akoestische kwaliteiten

Fermacell: Gipsvezelplaten voor sterkere wanden

UITGEVER & REALISATIE

Domein De Herten, Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp Postbus 85, B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be PROJECTMANAGER LOUWERS MEDIAGROEP Patty Ros E p.ros@louwersmediagroep.be PROJECTMANAGER AZ NIKOLAAS Bart Schelfhout E bart.schelfhout@aznikolaas.be EINDREDACTIE Jeroen Schreurs REDACTIETEAM Kaylie Lemmens, Natalie Nevelsteen (AZ Nikolaas,) Jeroen Schreurs, Dimitri Verbraecken (AZ Nikolaas), Frie Van der Planken, Richard Willems FOTOGRAFIE Alex Deyaert, Fotoclub Beveren, Marc Sourbron VORMGEVING E studio@louwersmediagroep.be DRUKWERK

toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

INHOUD

COVER Centrale hal Campus Beveren, foto Marc Sourbron

NIEUWBOUW

CAMPUS BEVEREN

FSB: Kwaliteitsdeurkrukken die langer meegaan

De Coene Products: Technische deuren ideaal voor de zorg

Kordekor-Sanakor: Lichtplafondsvermijden schaduw en reflectie

Wycotec: Telescopische metalen deuromlijstingen

OBM: Specialist in soepele vloeren

Ri.Pa. Tegelimport: Karaktervolle keramische tegels in Beverse campus

Seghers Setisol : Vloeivloeren zijn de chapes van de toekomst

Latexfalt: Duurzame dekvloer voor ondergrondse parking

Tarkett: Onderhoudsvriendelijke vloer met pictogrammen

Sigma Coatings: Onderhoudsvriendelijke en bacteriedodende verf

Alcomel: Vast meubilair in volkern en turnkey-oplossingen voor badkamers

MPI: Mooie en makkelijk te reinigen wastafels

Tadashi Kawamata: Menselijk brein

Art Nivo: Interieurbedrijf richt ziekenhuis in volgens ‘healing environment’

Kusch+Co: Nieuw tijdloos meubilair voor campus Beveren

Vanerum Sign & Display: Routesysteem maakt weg vinden gemakkelijk

Vescom: Gordijnen als belangrijk kleurelement in het ziekenhuis

Fujifilm: Nieuwe medische beeldvorming met efficiëntere workflow

Distrac: Zorgmeubilair, afgestemd op de noden van de zorgmarkt

100

Hertsens Wegenwerken: Strakke planning voor omgevingsaanleg

102

Soltech: Glazen luifels krijgen nieuwste zonneceltechnologie

104

Afbreken - opbouwen - afwerken

106

Bouwteam

109

Participant gegevens

110

Tekst: Richard Willems Beeld: Archief Richard Willems en AZ Nikolaas

Geschiedenis van de ZIEKENZORG in BEVEREN Sinds de vijftiende eeuw mogen we in Beveren spreken over ‘zorg’ voor armen en zieken. Het godshuis dat in de vijftiende eeuw ontstond, is daarvan een goed voorbeeld.

Witwassen van zonden aan de basis van eerste gasthuis Even terug naar de veertiende eeuw. Nicolaas Vijt en Amelberga vander Elst woonden in de veertiende eeuw op het waterslot van Singelberg. Nicolaas Vijt beheerde als kastelein de goederen van het Land van Beveren voor rekening van graaf Lodewijk van Male. Hij verrichte verdienstelijk inpolderingswerk en bevorderde de turfontginning. Een zeer lucratieve bezigheid, waardoor hij zijn persoonlijke bezit enorm vergrootte. In de geest van de laatmiddeleeuwse gods-

8 | CAMPUS BEVEREN

dienstige opvattingen, was Nicolaas ermee begaan om ‘tijdelijke goederen om te ruilen tegen geestelijke’ en zich zo van een plaats in de hemel te verzekeren. Daarom stichtte en steunde hij vele werken van barmhartigheid. De stichting van een kapelanie in het jaar 1378 in de Sint-Martinuskerk te Beveren was daarvan een voorbeeld. Zijn zoon Judocus Vijt, die met Isabella Borluut was gehuwd, behoorde tot de rijkste burgers van hun tijd. Judocus was mecenas van de schone kunsten, zo was

Gravure van het oud-Wilhelmietenklooster in Beveren-Waas. Copyright: KIK cliché B 78603

hij bijvoorbeeld de opdrachtgever voor het beroemde schilderij Het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck. Maar evenals zijn ouders had hij ook dezelfde bezorgdheid over zijn zielenheil. Hij vatte het plan op tot oprichting van een hospitaal om, volgens de woorden van de stichtingsoorkonde, aardse bezittingen bij wijze van ruil om te zetten in hemelse goederen. Judocus en Isabelle stierven kinderloos en bij het uitvoeren van het testament werd hun wens om een hospitaal op te richten tot uitvoering gebracht door hun erfgenamen. Deze deden een beroep op de Trinitariërs, een monnikenorde die de regel van de heilige Augustinus volgde. Deze orde stichtte in 1445 in Beveren het eerste godshuis.

Van Trinitariërs naar Wilhelmieten Na zestien jaar verdwenen de Trinitariërs om een nog onbekende reden uit Beveren. De erfgenamen van Judocus Vijt, met name de families Triest en Vilain, deden een beroep op de orde van de heilige Willem van Malevala: de Wilhelmieten. Deze contemplatieve orde zou de taak van de Trinitariërs verder voortzetten. In het jaar 1461 werd de stichtingsbul van de Beverse Wilhelmie-

tenpriorij ondertekend door Joos Triest en Christoffel Vilain en namen de eerste zes monniken hun intrek in de gebouwen van de Trinitariërs. De monniken verplichtten zich ertoe de doelstelling van de oorspronkelijke fundatie van zestien jaar voordien te respecteren. In de kapel van de Wilhelmieten werd rondgegaan voor de armen van Beveren en in hun gasthuis moesten zij ‘pellegrims, siecken ende diensgelycken’ opnemen die er om verzochten. Toen na meer dan drie eeuwen het klooster in 1783 werd gesloten, richtte het dorpsbestuur, gesteund door notabelen en gegoeden, een schrijven aan keizer Jozef II om de instelling te redden. Het klooster was sinds zijn stichting een gasthuis geweest dat veel betekende voor armen en zieken. Daarom stelde het dorpsbestuur voor om het in zijn oorspronkelijke functie te herstellen en het te laten bewonen door kloosterzusters of ‘siecke diensters’ om de arme zieken te verzorgen. Het voorstel werd goed bevonden, maar men moest de keizer ervoor betalen. Omdat men hiervoor geen middelen had, verdween het klooster uit Beveren en vertrokken de Wilhelmieten naar Huybergen (Nl).

›

CAMPUS BEVEREN | 9

Burgerlijke instellingen Niet enkel de kerk bekommerde zich om armen en zieken. Ook het dorpsbestuur trof de nodige maatregelen. Naast het bepalen van preventieve maatregelen ter voorkoming van epidemische ziekten, bezat het dorpsbestuur ook het benoemingsrecht van chirurgijns en geneesheren. Wanneer een persoon zich aanbood om in het dorp chirurgijn te worden, werd hij onderworpen aan een test die werd afgenomen door een geneesheer - doctor in de medicijnen en een andere chirurgijn. De geneesheer moest eerst zijn diploma voorleggen om als zodanig erkend te worden. De armen en zieken, onderhouden door de Heilige Geesttafel, konden gratis een beroep doen op de aangestelde chirurgijn. Er werd eveneens een vroedvrouw door het dorpsbestuur aangesteld. Zij was verplicht om arme vrouwen gratis te helpen bij de bevalling. De vroedvrouw ontving hiervoor een jaarlijkse vergoeding van het dorpsbestuur. In dorpen en steden werd brood uitgedeeld en waren de armen afhankelijk van de rijken. Epidemieën en ziekten waartegen men machteloos stond, eisten vele slachtoffers. Veel mensen stierven aan pokken, tyfus, cholera, lepra, zweetziekte, stijfkramp en wat al niet meer. Krankzinnigen kregen bijzondere aandacht, omdat zij een bedreiging vormden voor de gemeenschap door hun opzienbarende of kwaadaardige gedrag. Omdat men niet wist hoe men geesteszieken moest behandelen, werden ze dikwijls geboeid opgesloten in de gevangenis. In de achttiende eeuw veranderde gelukkig de houding ten opzichte van de krankzinnigen en werd ze meer humaan. Men zond hen meer en meer naar gespecialiseerde instellingen. In archiefstukken komen de namen voor van plaatsen waar krankzinnigen uit Beveren werden ondergebracht: onder andere in Geel, Antwerpen, Brugge en Sint-Niklaas. De kosten hiervoor nam het armbestuur van de gemeente ten dele op zich.

Bureau van Weldadigheid Het armbestuur was een college of instelling dat was belast met de zorg voor de armen en zieken. Ten gevolge van de Franse Revolutie ontstond er een concurrentie tussen de kerk en de staat inzake hulpverlening. Het resultaat daarvan was de wet van 1796 die voorzag in het oprichten van ‘les bureaux de Bienfaisance’. De gemeenten kregen onderhoudsplicht opgelegd ten behoeve van de armen. Zo ontstonden overal weldadigheidsbureaus waarin ook de burgerlijke overheid zeggenschap had. De inkomsten van deze weldadigheidsbureaus - in Beveren ‘Het Werk van den Armen’ of ook ‘het Armbureel’ genoemd - werden vergaard door dotaties, collectes in de kerk, opbrengsten van offerblokken en door schenkingen van charitatieve en verzuilde organisaties. In 1895 richtte de Belgische Staat een commissie op voor hervorming van de bestaande armenzorg. Maar pas op 10 maart 1925 werd de Commissie van Openbare Onderstand (COO) opgericht om op nationaal vlak de taak van hulpverlening aan de armen te regulariseren. Zo ontstond in elke gemeente een lokale COO, onder het gezag en toezicht van het plaatselijk schepencollege en van de Bestendige Deputatie van de provincie. Op 8 juli 1976 ging de COO op in het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW), dat een breder en meer maatschappelijk draagvlak nastreeft.

Stichting van het hospitaal Toen pastoor Cools zijn intrek nam in Beveren, werd hij geraakt door het droevige lot van de vele armen, zieken en noodlijdenden. Er was een hoge graad van bedelarij. In een kroniek van het moederklooster lezen we het volgende: “Nauwelijks begon hij zijn bediening als pastoor der parochie te vervullen of hij werd bewogen door het droevig lot van zoovele noodlijdenden en ongelukkigen, die door de bedelarij verplicht waren in hunnen onderhoud te voorzien en

10 | CAMPUS BEVEREN

Pastoor Jan Frans Cools (1787-1866) Joannes Franciscus Cools werd op 9 november 1787 geboren te Ninove. Hij ging naar het Grootseminarie te Gent en werd er in 1810 tot priester gewijd. Achttien jaar later, op 19 mei 1828, benoemde de bisschop van Gent Cools tot pastoor te Beveren. Cools was toen 41 jaar oud. Beveren was in die tijd nog geen dekenij. Pastoor Cools was 78 jaar oud toen hij op 18 november 1865 ontslag nam als pastoor van de Sint-Martinusparochie. Hij wilde graag worden opgenomen in het hospitaal dat hijzelf had mogen oprichten. Hij kreeg een kamertje tot zijn beschikking en woonde er als arme, oude man tussen de zieken en de armen. die uiteindelijk door iedereen verlaten, hunne laatste uur afwachtten in de eene of andere hut der gemeente, waar zij alle ontbeeringen naar ziel en lichaam hadden te doorstaan…” In de tijd dat het klooster van de paters Wilhelmieten nog bestond, klopten bedelaars en landlopers uit de omgeving ’s avonds bij de kloosterpoort aan. Ze werden er opgenomen voor de nacht, kregen te eten en trokken ’s morgens vroeg weer op zwerftocht. Maar na de afschaffing van de kloosters door keizer Jozef II van Oostenrijk en door het vertrek van de paters uit Beveren, bestond er geen vangnet meer voor deze groep mensen. Cools nam een besluit: “Er moet een schuiloord voor hen worden opgericht.”

In 1840 organiseerde pastoor Cools, met toelating van koning Leopold I, een tentoonstelling en zamelde hij geld in om zijn plan te kunnen uitvoeren. Hij ging zelf op bedeltocht bij de adel en de rijken en stak heel zijn persoonlijke vermogen in het project dat hij zo snel mogelijk wilde starten. Cools bleef echter niet van tegenslagen gespaard en het scheelde weinig of al zijn werk was verloren gegaan door een dreigend faillissement en door openbare verkoop van het pas voltooide hospitaal.

De zusters voor het hospitaal

Sint-Annakliniek in de jaren twintig.

Tijdens de bouw van het hospitaal begon men te vrezen dat pastoor Cools geen personeel zou vinden dat zich ten dienste zou stellen van de armen en zieken die hun intrek zouden nemen in het hospitaal. En inderdaad, pastoor Cools zat met een probleem: aan wie kon hij de verzorging van de armen en zieken toevertrouwen? Met lekenpersoneel was pastoor Cools niet tevreden. Hij droomde van een congregatie van kloosterzusters die zich totaal wilden toewijden: arm zijn met de armen in totale dienstbaarheid. Pastoor Cools moet zich hebben afgevraagd of de dochters van het ‘Geestelijk Hof’ van Beveren, gesticht door Anna Piers, niet in aanmerking konden komen. Ze waren echter niet talrijk en hadden de handen vol aan hun eigen weeshuis en hun school. De zusters waren uitstekende religieuzen die onlangs nog tot ‘Zusters van O.-L.-Vrouw Presentatie’ waren hervormd. Maar pastoor Cools achtte ze minder aangewezen om onvoorwaardelijk en uitsluitend ten dienste te staan van armen en zieken. Cools verkreeg de toelating van de Gentse bisschop Mgr. Delebecque om een nieuwe congregatie op te richten. Op 14 oktober 1844 begonnen zeven zusters, die zich de zusters van de Heilige Vincentius a Paulo noemden, aan hun taak in het hospitaal van Beveren.

Het hospitaal groeit Sint-Annakliniek in 1945.

Na de beginjaren van stoffelijke zorgen en ‘zwarte sneeuw’ waren de financiële beslommeringen van het hospitaal voorbij. De uitvoering van het testament van burgemeester Everaert, die in 1854 een deel van zijn erfenis aan het hospitaal schonk, betekende dat het ‘Bureau van Weldadigheid’ aan de verdere uitbouw van het hospitaal kon beginnen. In 1856 werd een school voor arme jongens en meisjes bij het hospitaal gevoegd. De zusters zorgden voor het onderwijs. In 1868 werd er een groot huis met een tuin voor de geestelijke directeur van de zusters aangebouwd. In 1869 verrees naast het directeurshuis een kantschool, in 1870 verrezen een boerderij met stallingen op de weiden achter het hospitaal en in 1874 een bakkerij, een washuis en een strijkkamer.

Sint-Annakliniek in 1951.

Sint-Annakliniek in 1960.

In 1880 werden nog enkele lokalen bijgebouwd om mannen en vrouwen afzonderlijk te huisvesten en een jaar later werd in de achtertuin een Sint-Rochuszaal gebouwd voor besmettelijke zieken. In 1885 werd aan de vrouwenkant een refter voor de meiden en de helpsters van de kantschool bijgebouwd en hetzelfde voor de knechten aan de mannenkant. In 1895 werden een nieuwe keuken, slaapkamers, een ziekenkamer en een zitkamer voor zieke en oude zusters bijgebouwd en in 1912 werd de nieuwe kapel gebouwd. Ondertussen groeide de congregatie van de zusters van de Heilige Vincentius a Paulo gestadig en in het jaar 1869, bij het zilveren jubileum van de congregatie, zat men aan de feesttafel met negentien zusters en één novice. Er waren ondertussen reeds drie stichteressen overleden en één zuster was uitgetreden. Gezien de grote uitbreiding van het hospitaal dat steeds meer zieken en armen opnam, hadden de zusters dag en nacht hun handen vol. De roepingen bleven stijgen. Omstreeks de eeuwwisseling telde de congregatie 36 zusters en novicen.

›

CAMPUS BEVEREN | 11

De Sint-Annakliniek Door het snel toenemende aantal roepingen was de ruimte die voor de kloosterlingen in het hospitaal beschikbaar was, te klein geworden. Er waren zelfs te veel zusters voor de dienst in het hospitaal. Ook de kapel, waar zij meerdere keren per dag samenkwamen, was te klein geworden. Er ontstonden kleine wrijvingen tussen de commissie en de congregatie. De commissie weigerde nog personen op te nemen wegens gebrek aan ruimte. Ervan uitgaande dat men geen behoeftigen op straat laat staan, verbouwden de zusters in 1902 het oude huis dat in 1879 had gediend als eerste school, tot ziekenhuis voor ooglijders. De blinden en ongeneeslijk zieken die in het hospitaal verbleven, werden er ondergebracht. Ze noemden hun nieuwe ziekenhuis dat aan de overkant van het hospitaal lag ‘Sint-Annagesticht’, vernoemd naar de school die ernaast lag. Het ooglijdersinstituut werd geen succes en de zusters besloten er een rusthuis van te maken voor bejaarden en kostgangers. Deze omvorming werd een groot succes. Eén jaar later werd het gesticht al uitgebreid en in 1904 bouwde men een eigen kapel. Maar weer was er ruimte tekort en diende er bijgebouwd te worden. In 1927 nam men een nieuwbouw in gebruik waarin een kleine kliniek en het noviciaat werden ondergebracht. Het noviciaat telde toen 22 aspirant-kloosterlingen. In 1930, een jaar later, verhuisden alle zusters van het hospitaal naar de overkant van de straat. Dagelijks verzorgden nog twaalf zusters de dienst in het hospitaal: ze hoefden de straat maar over te steken. De kliniek kwam tot stand op initiatief van de jonge chirurg Gerard De Paep, die er in 1927 al operaties uitvoerde, nog voor er een operatiekamer ter beschikking was. Tussen 1931 en 1933 werden achtereenvolgens een operatiekamer, een materniteit en een kindertehuis in gebruik genomen. In 1932 stichtte dr. De Paep een aan de kliniek verbonden verpleegstersschool die bleef bestaan tot het begin van de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast werd in 1938 de eerste steen gelegd van een kapel in art deco-stijl. De pioniersjaren waren voor alle betrokkenen hard en moeilijk. De Sint-Annakliniek moest het de eerste jaren stellen zonder steun van de lokale overheid, omdat die niet geloofde in de haalbaarheid van het project. Ze verwees naar de oogkliniek die had moeten sluiten. Dat de Sint-Annakliniek een succes werd, is vooral te danken aan de gedrevenheid van dr. De Paep en aan de medewerkers van het eerste uur. In de eerste plaats de zusters van de congregatie van de

Campus Sint-Anna Beveren fusie.

12 | CAMPUS BEVEREN

De kapel in art deco-stijl.

Heilige Vincentius a Paulo, die dag en nacht ten dienste stonden van de patiënten. Het dient gezegd dat de kliniek beslist geen onpersoonlijke instelling was, er heerste een familiale sfeer, waar zowel dokters, verpleegsters als patiënten zich thuis voelden. Na de moeilijke oorlogsjaren werd in 1950 weer aan uitbreiding gedacht. In 1954 werden de oudste gebouwen afgebroken om plaats te maken voor een volledig nieuwe vleugel. Tussen 1963 en 1966 werd achter de bestaande gebouwen een volledig nieuwe vleugel gebouwd, die werd verbonden met de bestaande gebouwen. Deze uitbreiding maakte van Sint-Anna een moderne kliniek. Aan de ingang werd het bronzen borstbeeld van dr. De Paep geplaatst. Beveren telde destijds vijftienduizend inwoners en was fier op zijn kliniek die hoog stond aangeschreven. De materniteit, de pediatrie en vooral de orthopedie verwierven bekendheid in het Waasland. Het personeelsbestand breidde uit met zes artsen die voltijds en zes artsen die deeltijds werkten. In totaal 27 zusters werkten in de verpleging en in de administratie. Het lekenpersoneel ten dienste van de patiënten telde 42 verpleegsters en assistentes en een 30-tal werknemers zorgden er voor het onderhoud. Het dient gezegd dat geestelijk directeur Siegfried Huygens, die tussen 1960 en 1984 de directeursfunctie uitoefende, bergen werk heeft verzet. Op zijn initiatief kwam de oprichting tot stand van een beheerscomité en van een Raad van Beheer die ervoor zorgden dat in 1983 de zware verantwoordelijkheid van de zusters kon worden overgeheveld naar een vereniging zonder winstoogmerk (vzw). Op 12 januari 1984 werd de stichtingsakte ondertekend van de vzw ‘Algemeen Ziekenhuis Sint-Anna’, waardoor de uitbating van het ziekenhuis los kwam te staan van de congregatie. Op 18 augustus 1985 overleed dr. Gerard

Radiografiezaal vroeger.

De Paep in de kliniek die hij zo liefhad. Dr. Raymond Goethuys volgde Gerard De Paep op als chirurg. Om meer plaats te maken in het ziekenhuis verhuisden de zusters naar een nieuw klooster in de Cretenborchlaan. De vrijgekomen plaats gebruikte men om de kliniek verder uit te breiden. Deze aanpassingswerken die in 1987 voltooid waren, werden met eigen middelen betaald. De Sint-Annakliniek telde toen 150 bedden, waarvan 60 voor heelkunde, 30 voor interne geneeskunde, 40 voor pediatrie en 20 voor materniteit. De kliniek beschikte over een breed gamma van goed werkende diensten, waaronder een afdeling radiografie, echografie, reanimatie, een laboratorium en een spoeddienst. Samen met de aanpassing en de vernieuwing van de infrastructuur werden ook organisatorische wijzigingen doorgevoerd om een betere service aan de patiënten te kunnen verlenen. De belangrijkste moderniseringen waren zonder twijfel de nieuwe verloskamers van de materniteit. De combinatie van een gemoderniseerde materniteit en de aanstelling van een jonge gynaecoloog, deed het aantal bevallingen dermate stijgen dat men op korte termijn mocht spreken van een grote materniteit die later gemakkelijk de vereiste quota zou halen. Omdat het duidelijk werd dat alleenstaande klinieken geen toekomst meer hadden, kwam in de jaren tachtig een ziekenhuisgroepering met AZ MariaMiddelares in Sint-Niklaas, Sint-Helena in Sint-Gillis-Waas en Sint-Jozef in Bornem tot stand. Als gevolg daarvan plande men in Beveren een nieuwbouw en grote renovatiewerken aan de bestaande gebouwen. Initieel werd hiervoor het licht op groen gezet door de toenmalige Vlaamse minister van gezondheidszorg Weckx. Maar Wivina De Meester, zijn opvolger, besliste er anders over. Op 9 december 1995 vernietigde de Raad van State de beslissing van Weckx en volgde het standpunt van de Raad van Bestuur van AZ Maria-Middelares, die de voorkeur gaf aan één fusieziekenhuis op één campus. Deze koerswijziging werd in Beveren niet in dank afgenomen. Het verzet werd aangevoerd door toenmalig burgemeester Marcel Van der Aa en Guy Tindemans, secretaris van de vereniging ‘Sint-Anna moet blijven’. Het protest bereikte een hoogtepunt op 20 januari 1996, toen in Beveren een betoging werd georganiseerd met als slogan ‘Beveren laat de kliniek nooit los’. Het gemeentebestuur, gevolgd door een delegatie van artsen en van het personeel van de Sint-Annakliniek, namen samen met meer dan tweeduizend betogers deel aan de optocht. Na maandenlange discussies en heen en weer geschrijf, werd een bemiddelaar aangesteld en kwamen beide partijen tot een overeenkomst. In maart 1997 werd een document ondertekend waarin stond dat in 2002 de acute hospitaalfunctie van Beveren zou verhuizen naar Sint-Niklaas en dat er

Diathermie vroeger.

in Beveren een dagziekenhuis zou blijven bestaan. In het steeds evoluerende landschap van de ziekenzorg was het efficiënter en medisch beter verantwoord om alles op één plaats uit te rusten. Budgettair was het onmogelijk om alle lokale ziekenhuizen te voorzien van de nieuwste en tevens peperdure apparatuur die de moderne geneeskunde vereist. Dit ten behoeve en ten voordele van de patiënten: de patiënt die steeds centraal moet staan.

Subacute campus Na 1997 werd stap voor stap vorm gegeven aan de nieuwe bestemming van de campus in Beveren. Eerst werd een aantal noodzakelijke brandbeveiligingswerken uitgevoerd, en werd de basisenergievoorziening vernieuwd. In 2001 werden de afdelingen heelkunde en inwendige ziekten verhuisd naar Sint-Niklaas. Daarvoor in de plaats kwam eerst één en vervolgens een tweede afdeling geriatrie, later nog gevolgd door een revalidatieafdeling (voluit SP locomotorische en neurologische revalidatie). Ook het ambulante centrum voor revalidatie met kinesitherapie, ergotherapie, psychologie en logopedie werd fors uitgebouwd. De twee operatiezalen bleven na een verfraaiing in gebruik voor patiënten die na een dagopname weer naar huis konden. De vroegere kinderafdeling werd volledig omgebouwd, waardoor de polikliniek kon verhuizen van de kelderruimte naar de tweede verdieping. De nieuwe bestemming als subacute campus werd verder uitgebouwd door de integratie van de Low-care nierdialyse. Nog later werd een apart gebouw ontwikkeld om de palliatieve eenheid een eigen ruimte te geven. In 2006 werd uiteindelijk definitief een aanvraag ingediend bij het VIPA voor nieuwbouw op de site. Deze aanvraag werd in 2010 goedgekeurd, met het bekende gevolg.

•

CAMPUS BEVEREN | 13

14 | CAMPUS BEVEREN

Operatiezaal vroeger.

Gerard De Paep.

Dr. Gerard De Paep Gerard De Paep werd geboren te Melsele op 22 november 1898 als elfde kind in het landbouwersgezin van Jan Frans De Paep en Anna Verbeke. Gerard liep college aan het Kleinseminarie in Sint-Niklaas. De lessen werden er in het Frans gegeven en de Vlaamsgezinde Gerard stelde zich regelmatig revolutionair op als het over de Vlaamse zaak ging. Na heel wat moeilijkheden bij het inschrijven aan de universiteiten van Gent en Leuven, liet hij zich onder een valse naam inschrijven aan de Franstalige U.L.B. te Brussel, waar hij zijn diploma in 1925 behaalde. Gerard keerde uit Brussel terug als chirurg en vestigde zich in Beveren. In een periode waarin er nog geen medische specialisatie bestond in het Waasland en de medische infrastructuur nog weinig betekende, startte Gerard met het leggen van de grondvesten van een moderne medische infrastructuur. Het was zijn droom in Beveren een modern en goed uitgerust ziekenhuis op te richten. Gerard nam contact op met de toenmalige directeur Z.E.H. Behiels en met moeder Antonia van de zusters van de Heilige Vincentius a Paulo, en kreeg de toelating te starten in het kloostergebouw. Van twee ruimten werd ĂŠĂŠn voorlopige operatiekamer gemaakt en op 3 september 1927 deed dr. De Paep er zijn eerste chirurgische ingreep. Gerard was een bijzonder knap geneesheer en chirurg, maar tevens een sociaal voelend mens die velen hielp zonder er iets voor te vragen. Daarnaast was hij ook een pragmatisch Vlaams-nationalistisch politicus. Hij was gemeenteraadslid in Beveren van 1932 tot 1936, provincieraadslid van 1929 tot 1945 en zetelde in de senaat van 1965 tot 1974 voor de Volksunie. Na de oorlog spaarde de repressie hem niet en werd hij veroordeeld tot twaalf jaar cel. Dit lokte in Beveren een ware storm van protest uit en in korte tijd werden maar liefst dertienduizend handtekeningen verzameld voor zijn vrijlating. De toenmalige minister van justitie Lilar hield er echter geen rekening mee: Gerard moest een derde van zijn straf uitzitten. Later heeft de rechtbank hem volledig vrijgesproken en witgewassen van alle blaam. Helaas konden vier jaar gevangenis niet ongedaan worden gemaakt. De situatie na de oorlog had ook het vreemde gevolg dat er naast de Sint-Annakliniek een tweede hospitaal kwam: de Sint-Martinuskliniek, geleid door dokter G. Eyckerman. Dr. Gerard De Paep, arts, chirurg, senator en vooral sociaal bewogen volksvriend, overleed op 18 augustus 1985.

CAMPUS BEVEREN | 15

DELTA X ARCHITECTEN aan de basis van nieuwe AZ NIKOLAAS 16 | CAMPUS BEVEREN

www.devloed.be

Jan De Vloed.

Delta X Architecten, een dochterbureau van De Vloed Architects, ontwierp het concept voor het nieuwe Beverse ziekenhuis. Zaakvoerder Jan De Vloed, de derde generatie die het kantoor leidt, vertelt over de drijfveren van zijn architectenbureau. Waarom zijn De Vloed Architects en Delta X Architecten gespecialiseerd in zorgen onderwijsarchitectuur? “Dat had vooral te maken met de Zusters Van Liefde, in de tweede helft van de vorige eeuw de belangrijkste klant van ons kantoor. Toen ik in 1978 bij mijn vader en oom als stagiair aan de slag ging, liep het aandeel projecten voor de Zusters van Liefde in Vlaanderen op tot driekwart van onze activiteiten. Het zijn de zusters die ons de kans hebben gegeven om onze specifieke expertise uit te bouwen. De zorgsector is heel breed: van diverse types ziekenhuizen tot gehandicaptenzorg, revalidatiecentra, psychiatrie, bijzondere jeugdzorg en ouderenzorg. Wij onderscheiden ons van andere kantoren doordat onze ervaring het volledige spectrum van de zorgsector dekt, wat uniek is in Vlaanderen. Bovendien zijn we actief op alle raakvlakken van zorg en onderwijs, zoals buitengewoon onderwijs of therapeutische kinderdagverblijven. Daarnaast voeren we ook een groot aantal restauratieprojecten uit, gezien de historische context van waaruit de zusters hun activiteiten ontplooiden.”

Het credo van De Vloed Architects: creativiteit in dienst van functionaliteit. Kunt u dit concreter maken? “Gebouwen zijn er om een ruimtelijk antwoord te bieden op een functioneel vraagstuk. De architectuur dient daarom de functie te volgen en niet andersom. Wij ontwerpen dan ook steeds in functie van het dagelijkse comfort van de - in de zorgsector vaak minder mobiele - gebruikers. Het gevelconcept zal bijvoorbeeld steeds ten dienste staan van en in relatie staan tot de achterliggende functies. Architectuur die louter het ‘mooie’ architectuurplaatje tot doel stelt, of erger nog, die juist door haar vormentaal de functionaliteit nadelig beïnvloedt, vinden wij onverantwoord. Zeker voor projecten gefinancierd door de gemeenschap.” Welke eigenschappen moet een werknemer van De Vloed zeker hebben? Welke waarden moeten zij en het bureau zelf uitstralen naar de buitenwereld?

“Wij mikken op leergierige creatievelingen met een hoge proces- en luisterbereidheid, die voor elk project het beste van zichzelf willen geven. Ze moeten verantwoordelijkheidszin hebben en er zich van bewust zijn dat het een voorrecht is om mede vorm te mogen geven aan infrastructuur voor de samenleving.” Vorig jaar is DETOO Architects ontstaan uit een fusie van De Vloed en Boeckx. Waarom die nieuwe structuur? “Door de samenwerking is er ruimte ontstaan om actief in te zetten op onderzoek en innovatie. We hebben een centraal kenniscentrum opgericht om onze specialisaties te bundelen en onze pioniersrol te versterken. Het is ons doel om voor complexe bouwprojecten de breedste expertise aan te bieden, ook internationaal. Ondertussen zijn we van start gegaan met een kantoor in Singapore en helpen we mee aan een stadsuitbreiding in Namibië.”

•

CAMPUS BEVEREN | 17

Compacte opbouw met knipoog naar jaren 60 Ook over de interieurarchitectuur van het ziekenhuis valt heel wat te vertellen. Het kleurenplan is bijvoorbeeld erg minutieus uitgedacht.

18 | CAMPUS BEVEREN

www.devloed.be Achter dat kleurenplan schuilt een bijzondere filosofie. Het thema: serviesgoed van eind jaren 50, begin jaren 60. De kopjes van dat servies waren aan de binnenkant romig wit en hadden aan de buitenkant iets donkerdere pasteltinten in varianten van rood, groen, blauw en geel. “Voor veel van de patiënten van het ziekenhuis - die in die periode erg actief waren - zijn die kleuren heel herkenbaar”, zegt projectleider Veerle Wijffels. “Bovendien zijn het kleuren die regelmatig terugkeren. Ook nu nog zie je nieuwe serviezen met diezelfde kleuren, waardoor ze een soort tijdloze status hebben verworven.”

Geel als bindkleur Vanuit een palet met basiskleuren - met telkens één tint voor het schilderwerk en één tint voor het vaste meubilair - kozen de medewerkers van het ziekenhuis zelf de kleurencombinatie voor hun afdeling. De manier waarop die in de patiëntenkamers en de algemene delen verwerkt werden, was dan weer een keuze van de architecten. De kleurideeën voor de verpleegafdeling van De Vloed dienden als basis voor de keuzes van het personeel. Wijffels: “We opteerden om geel niet te gebruiken als afdelingskleur, maar te laten fungeren als algemene bindkleur voor centrale ruimtes, zoals de verpleegbalies en de zithoeken. Wie binnenkomt ervaart zo meteen de algemene accentkleur, die verderop overgaat in een specifieke, typerende kleur die de desbetreffende afdeling markeert. Op die manier zorgen we voor een duidelijke eenheid in het interieurconcept voor de gehele verdieping, en beantwoorden we tegelijk aan de vraag om de afdelingen een herkenbare eigenheid te bieden.” Het centrale gedeelte binnen de verpleegvloeren bestaat uitsluitend uit diverse dienstlokalen. Die kregen een onopvallende donkergrijze tint, in tegenstelling tot de kleurrijke en dominerende gangzijde, met daarachter de kamers. Op die manier is de gangzijde beduidend attractiever voor patiënten en bezoekers. Zij worden zo naar de kamers begeleid en geweerd van de ruimtes bestemd voor het personeel. De verblijven liggen trouwens allemaal aan de buitengevels, zodat patiënten maximaal kunnen genieten van licht en uitzicht.

Vast en los meubilair Naast dat kleurgebruik kozen de architecten ervoor om hout als natuurlijk materiaal te verwerken in het vaste meubilair, om zo tot een warm geheel te komen. Dat hout komt terug in zowel de patiëntenkasten als de tabletten van de baliemeubels in het gebouw en wordt telkens gecombineerd met wit. Ook het witte of grijze losse meubilair past in dat kleurverhaal. “Die worden sneller gewisseld”, zegt Wijffels. “En met een aantal meubels in felle kleuren kan dat voor minder geslaagde kleurcombinaties zorgen. De bouwheer krijgt zo wat speling op het vlak van vervangingsmogelijkheden.”

Kleur als hulpmiddel De vier basiskleuren worden niet gebruikt als bewegwijzering door het gebouw, maar zijn op de ambulante diensten wel een hulpmiddel om de mensen naar de juiste wachtzaal te leiden. Zo zijn er kleurlinken tussen de wachtzaal en de bijhorende kleedhokjes op de begane grond. Op de derde verdieping - de polikliniek - helpen kleuren om de grote centrale open wachtzaal in een aantal zones op te delen. Bij de ingang krijgen de patiënten de juiste kleur mee, zodat ze weten waar ze in die grote ruimte moeten plaatsnemen. “In erg drukke periodes is het enkel van belang om de eigen kleur in het oog te houden. Iemand met een rood briefje weet bijvoorbeeld zeker dat een arts die door een ‘blauwe’ deur komt, niet voor hem of haar bedoeld is”, zegt Wijffels. “Zo hoeft niemand zich zorgen te maken over de volgorde.” Binnen het concept is er trouwens ook veel aandacht voor natuurlijk daglicht op alle afdelingen, bijvoorbeeld door de gangen door te trekken tot aan de gevel.

Knus en afgeschermd Ook al is het restaurant een open onderdeel van de ontvangstruimte, toch zorgen wandjes ervoor dat bezoekers knus en afgeschermd kunnen eten. De kleurige, L-vormige elementen bij de entree komen ook terug op de kamers, maar dan als grijze L-vormige bedbalken. Het restaurant krijgt in de vide bovendien een kunstwerk van Tadashi Kawamata.

Loopafstanden verkleinen De architecten besteedden bijzondere aandacht aan de compactheid van het ziekenhuis door loopafstanden voor het personeel zo kort mogelijk te maken, bijvoorbeeld ook tussen het operatiekwartier en dagziekenhuis. “We zorgen ervoor dat de meeste patiënten rechtstreeks van de wachtzaal naar het operatiekwartier kunnen gaan, zelfs al wandelend”, zegt Wijffels. “Dat is een groot verschil met de klassieke operatiekwartieren. In nauwe samenspraak met de artsen en andere gebruikers zijn we daarin geslaagd, terwijl we ook een maximaal overzicht voor de verpleegkundigen konden realiseren.”

•

CAMPUS BEVEREN | 19

‘Modelproject’

op vlak van stabiliteit

Ingenieursbureau BEC werkt al lang samen met AZ Nikolaas. Ook voor het nieuwe Beverse ziekenhuisgebouw waren ze verantwoordelijk voor de stabiliteitsstudies. Christine Biermans, afgevaardigd bestuurder van BEC, noemt het een ‘modelproject’.

Bekisting wand van de parkeergarage.

20 | CAMPUS BEVEREN

er immers vaak verbouwd en gereorganiseerd of worden lokaalwijzigingen doorgevoerd. Biermans: “Daarom werkten we met vlakke plaatvloeren. Onze draagstructuur bestaat enkel uit een rij kolommen en de betonplaten, zodat alle binnenwanden makkelijk verplaatst kunnen worden. Zo vermijden we dat er balken doorhangen en is de volledige ruimte in het verlaagde plafond vrij voor technieken. Als de indeling van het gebouw wijzigt, kunnen ook de tracés van bijvoorbeeld de luchtkanalen in andere richtingen worden gelegd. Een traditionele draagstructuur van doorhangende betonbalken en metselwerk laat dat niet toe.”

Goede ritmiek

Christine Biermans, afgevaardigd bestuurder van BEC.

Voor AZ Nikolaas is dit grote nieuwbouwproject met een ondergrondse parking (twee niveau's) en vier bovengrondse bouwlagen, erg belangrijk. Een van de belangrijkste eisen van de bouwheer: flexibiliteit inbouwen voor de toekomst. In ziekenhuizen wordt

Ondanks de specifieke vorm van het gebouw, realiseerde het ziekenhuis de werken op erg korte termijn, met dank aan BEC. “We kozen voor een grote eenvoud en repetitie in de opbouw van het ziekenhuis”, zegt Biermans. “Dat laat de aannemer toe veel werk uit te voeren in een korte periode. Als het over vlakke plaatvloeren gaat, bestaan er wel wat mythes over lange plaatsingstijden, maar als je een goede ritmiek in die opbouw legt, gaat het eigenlijk wel snel.”

Palenwand Een andere uitdaging was de Wase kleigrond, waar ondergrondse bouwlagen niet evident zijn. Tegelijkertijd was ook de geringe afstand tot de bestaande

gebouwen een extra moeilijkheidsfactor. De activiteiten in die gebouwen mochten immers geen hinder ondervinden van de werken; de uitvoering moest dus erg strak worden georganiseerd. Biermans: “Dat losten we op met een verankerde palenwand, waardoor men in een open bouwput kon werken en waarbij we de standzekerheid van de bestaande ziekenhuisgebouwen optimaal konden garanderen.” Daarnaast moest BEC zorgen dat de mogelijkheid open bleef om een derde lob aan het gebouw toe te voegen. De wanden voor de palenwand moesten dus doorgangen kunnen worden bij een eventuele volgende fase.

Lange relatie BEC is gespecialiseerd in projecten voor zorginstellingen, wat ook de lange relatie met AZ Nikolaas verklaart. BEC en het ziekenhuis kennen elkaar goed en zijn op elkaar ingespeeld. “We weten dus wat het ziekenhuis, maar ook de architect en het ingenieursbureau technieken van ons verwachten en staan altijd open voor vragen of behoeften die ze hebben”, zegt Biermans. “We kennen natuurlijk ook de gebouwen en structuren, soms beter dan de medewerkers van het ziekenhuis zelf. Dankzij een goede vergaderstructuur, een open communicatie en een degelijke ontwerpcoördinatie, is dit uiteindelijk een erg vlot project geworden. Voor ons een echt modelproject.”

•

CAMPUS BEVEREN | 21

Wederzijds respect basis voor goede samenwerking

Studieburo De Klerck, SDK, was verantwoordelijk voor de studie van de technische uitrustingen in het nieuwe gebouw van AZ Nikolaas. Het bureau, met een vijftigtal gespecialiseerde medewerkers, zette in op duurzame technieken, zoals photovoltaïsche panelen en een BEO-veld. Het nieuwe Beverse ziekenhuis is een klein ziekenhuis, gericht op poliklinische ingrepen. De technische uitrusting en de uitrusting van de medisch-technische installaties, zoals de implementatie van het operatiekwartier, lagen volledig in handen van het studiebureau uit Brugge.

Groene energie Samen met het ziekenhuis koos het bedrijf voor duurzaamheid en alternatieve technieken, zoals een boorgatenergieopslag-systeem - een BEO-veld - om het gebouw te klimatiseren. In dat ondergrondse geothermische vat wordt met een warmtepomp

22 | CAMPUS BEVEREN

koude ingepompt, om deze dan tijdens de zomer te recupereren. In tegenstelling tot een KWO-systeem (koude/warmte-opslag) is zo’n BEO-veld een gesloten systeem. Jaren geleden heeft SDK die BEO-technologie trouwens zelf in de Belgische markt gezet. Koen De Klerck, eigenaar SDK zegt: “Dat deden we samen met Terra Energy, een spin-off van VITO, het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek. Vooral in de zomer winnen we met zo’n BEO-veld enorm veel energie. Dat zie je ook aan het hoge rendement van de warmtepomp. Omdat die grondgekoppeld

is, bereiken we bij verwarming een COP van 3 tot 6. In de zomer wordt de opgeslagen koude gerecupereerd en is er enkel pompenergie nodig om koeling te leveren. Bij een klassiek systeem is voor zowel verwarming als voor koeling compressorenergie noodzakelijk." Daarnaast plaatste SDK ook een zonneboiler, photovoltaïsche panelen om elektriciteit op te wekken en ging het bedrijf enorm ver in de toepassing van ledtechnologie.

Flexibel en binnen budget Een van de redenen waarom het ziekenhuis voor SDK koos, is de grote mate van flexibiliteit die het

de organisatie al voor AZ Nikolaas, nu ook voor het Beverse nieuwbouwproject. “Dat doen we al die tijd al in een duurzame relatie en met wederzijds respect. De aanpak van AZ Nikolaas draagt daar veel toe bij. Ook voor dit project betrekt het ziekenhuis alle deelnemers zo goed mogelijk, wat een enorm saamhorigheidsgevoel en een echte drive creëert. We werken dan ook erg graag met hen samen", besluit De Klerck.

•

Koen De Klerck, eigenaar SDK.

www.sdke.be

bedrijf aan de dag legt bij haar projecten. SDK is bereid om in een intensief proces te stappen, waarbij alle partijen hun mening kunnen geven, zaken kunnen doorpraten en nieuwe initiatieven mogen lanceren. De Klerk zegt: "Daarnaast zijn onze dossiers - in 3D - kwalitatief goed en volledig, iets wat de installateurs kunnen beamen. Bestekken zijn juist en meetstaten kloppen, ze hoeven dus niets in twijfel te trekken en kunnen makkelijk uitvoeren. We tonen ook al decennia aan dat we ons heel goed

aan het vooropgestelde budget kunnen houden, erg belangrijk in een gesubsidieerde sector. Ook bij AZ Nikolaas hebben we perfect binnen budget aanbesteed, mét marge. Dat maakt dat het wederzijds vertrouwen echt gegroeid is door de jaren heen, en dat versterkt je als bedrijf.”

Wederzijds respect SDK bestaat al sinds 1973 en is ook al zo lang gespecialiseerd in de zorgsector. Sinds 1993 werkt

Enkele technische cijfers over het ziekenhuisproject: Verwarming/koeling: • Conventioneel 3 x 370 kW condenserende ketels met vraaggestuurde afname (variabel debiet). • Naverwarming, ontvochtiging en aanmaak sanitair warm water op hoge temperatuur verwarming (HTV - 70/50 °C). • Verwarming door lage temperatuur verwarming (LTV - 45/35 °C) met prioritair gebruik van de warmtepomp (+/- 150 kW) op laag regime. • Conventionele koeling 2 x 250 kW. • Koeling door BEO (max. 190 kW). • Tijdens de winter aanmaak LTK via freecooling (drycoolers zorgen voor de aanmaak van koelwater in plaats van koelmachines, max 170 kW). • Zonneboilerinstallatie (100 kW). Elektrisch: • Fotovoltaïsche cellen: 80 kW piek. • Noodstroomaggregaat: 800 kVA comfort - 250 kVA vitaal. • Lengte duo datakabel +/- 60 km.

CAMPUS BEVEREN | 23

Van gebouw naar zorg Lintje knippen, notabelen verzamelen voor een receptie, een speech, een rondleiding… De officiële opening van een nieuw gebouw is een herkenbare gebeurtenis. Een aantal genodigden beseft heel goed dat dit nieuwe gebouw er niet vanzelf is gekomen. De grote uitdaging is nu om dit unieke project in warme zorg om te zetten. Het nieuwe ziekenhuis in Beveren is er gekomen dankzij de zeer goede samenwerking tussen aannemers, architecten, studiebureaus, leveranciers en ons eigen technisch-bouwkundige team. De creativiteit in de beginfase, om alles op plan te krijgen en vorm te geven, is des te meer nodig in de eindfase om

alles tijdig op te leveren. De samenhang tussen materialen, kleuren en licht vormt een mooi geheel waarin het prettig verblijven én werken is. Een quasi oneindige reeks van gemaakte keuzes is wat u nu ziet in het gebouw en in dit boek. Geduld, doorzettingsvermogen, klantgerichtheid en samenwerking; het zijn de competenties die nodig zijn om een dergelijk project rond te krijgen. Medewerkers hebben deze goede eigenschappen en daardoor zal dit succes een verlengstuk krijgen in de zorgzame organisatie die we zijn. Het resultaat van dit project is een warm, toegankelijk gebouw waarin we topzorg kunnen aanbieden.

24 | CAMPUS BEVEREN

Koen Neve, facilitair directeur

OPENING 17 maart 2016 werd de nieuwbouw campus Beveren officieel ingehuldigd in aanwezigheid van o.a. Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen en burgemeester Marc Van de Vijver.

CAMPUS BEVEREN | 25

Beeld: ArtitecFotografie/F.Bogaert

De ruwbouw voor de nieuwbouw in Beveren lag in handen van bouwbedrijf Cordeel. De algemene aannemer uit Temse, al tachtig jaar een onafhankelijk familiebedrijf, heeft door de jaren heen heel wat zorgprojecten verwezenlijkt, ook voor AZ Nikolaas. Dankzij die expertise verliepen zowel uitvoering als oplevering op een vlotte, aangename manier.

26 | CAMPUS BEVEREN

VERTROUWEN EN COÖRDINATIE ZORGEN VOOR VLOTTE RUWBOUW

CAMPUS BEVEREN | 27

'Continue bijscholing en feedback vanuit de gerealiseerde projecten zorgen ervoor dat we onze klanten de meest economische oplossingen kunnen blijven aanbieden'

28 | CAMPUS BEVEREN

buitenschil realiseren inclusief ramen en dakdichting, en zo een waterdicht geheel afleveren. In het begin kom je natuurlijk wel wat onverwachte dingen tegen in de grond, maar desondanks zijn de grondwerken uitgevoerd volgens de planning en het lastenboek. De grondwerken tot een diepte van ongeveer zeven meter voerden we uit in een beschoeide bouwput door middel van de soilmix-techniek. Buiten de bouwput zijn enkele paalfunderingen gevormd voor de ondersteuning van de luifel.”

Vertrouwensband De coördinatie van het project verliep erg vlot en zonder hindernissen. Cordeel werkte samen met de bouwheer van AZ Nikolaas, architectenbureau De Vloed en studiebureau BEC. “Met elk van deze partijen hadden we trouwens al eerder samengewerkt. Hierdoor vonden we elkaar snel. Dankzij die vertrouwensband ontstond er een goede samenwerking, een leuke ervaring”, zegt Malfroy.

Dirk Verschueren, diensthoofd bouwprojecten van AZ Nikolaas.

De sectoren waarin Cordeel actief is, liggen zeer sterk uiteen. Zowel industriële als residentiële gebouwen, infrastructuurprojecten, kantoren, zwembaden en renovaties kan Cordeel volgens de regels van de kunst verwezenlijken. Zeker op het vlak van zorginstellingen heeft het bedrijf erg veel ervaring. Katrien Lambot van de commerciële dienst van Cordeel: “In de zorgsector wordt veel belang gehecht aan een kwaliteitsvolle dienstverlening en die begint uiteraard met een gepaste infrastructuur. Cordeel denkt hierin graag mee en voerde dan ook al tal van projecten uit in of gerelateerd aan de zorgsector. Enkele voorbeelden: de renovatie van het AZ Jan Palfijn in Gent, de nieuwbouw van AZ Groeninge in Kortrijk en het OLV Ziekenhuis in Aalst. In Gent zijn we nog bezig met de renovatie van de poliklinieken voor het Universitair Ziekenhuis. Ook voor UZ Leuven realiseerde Cordeel al diverse projecten. In Kortrijk bouwt Cordeel een woonzorgcentra in opdracht van Heilig Hart vzw.”

Het diensthoofd bouwprojecten van AZ Nikolaas, Dirk Verschueren, beaamt dat. “Dit is voor ons een belangrijk en groot project, het was dus erg belangrijk dat de timing en het budget binnen de gestelde limieten zouden blijven. We hadden hoge verwachtingen van het projectmanagement van Cordeel. Over die coördinatie, onder leiding van Bruno Malfroy, kunnen we niet anders dan tevreden zijn. Tijdens de werfvergaderingen kwamen we, zoals in alle projecten, wel wat onvoorziene omstandigheden tegen. Maar Cordeel dacht altijd heel goed mee over oplossingen

binnen de tijd en het budget. Als er eens een extra inspanning nodig was, kwam dat ook zonder morren in orde. Kortom: het vertrouwen was er.”

Eigen productie Cordeel rekent op meer dan 1.000 gemotiveerde medewerkers en een groepsomzet van ongeveer 450 miljoen euro. Het bedrijf heeft vestigingen in België (Cordeel zetel Temse, Cordeel zetel Hoeselt en Bernard Construction), Nederland (Zwijndrecht, Vlissingen en Geelen Vastgoed en Bouw), Duitsland (Cordeel GmbH), Frankrijk (Baticor) en Bulgarije (Cordeel Bulgaria A.G.). Dankzij eigen productieafdelingen - waardoor het bedrijf onafhankelijk is van derden - kan Cordeel scherpe prijzen hanteren en flexibel inspelen op vooropgestelde planningen. Bovendien kan er door die snelle productiemogelijkheden in geval van constructieve wijzigingen kort op de bal gespeeld worden. Cordeel beschikt in alle vestigingen ook over een studiedienst met een team hoogopgeleide ingenieurs die instaan voor de calculatie, het ontwerp en de werkvoorbereiding van bouwprojecten in de verschillende sectoren. Lambot: “Continue bijscholing en feedback vanuit de gerealiseerde projecten zorgen ervoor dat we onze klanten de meest economische oplossingen kunnen blijven aanbieden, conform de steeds evoluerende normen en bouwtechnieken. Onze vastgelegde kwaliteitsdoelstellingen bereiken we door middel van vakmanschap, traditie en een moderne infrastructuur.”

•

www.cordeel.eu

Ruwbouw in Beveren Voor AZ Nikolaas voerde Cordeel diverse projecten uit. Onder andere het logistiek platform waarin de grootkeuken van het ziekenhuis gevestigd is, maar ook kleinere projecten zoals het bouwen van een voetgangersverbinding en de renovatie van verschillende afdelingen. Vorig jaar rondde Cordeel de ruwbouw van het ziekenhuis op de campus Beveren af. De projectcoördinatie was in handen van Bruno Malfroy, die voor Cordeel de werken opvolgde. “De opdracht omvatte een betonconstructie met vier repetitief opgebouwde lagen. We moesten de

CAMPUS BEVEREN | 29

Samenwerking voor HVAC en sanitair levert voorbeeldproject op De tijdelijke handelsvereniging tussen EEG, divisie Van Braeckel, en installateur Van Maele, was verantwoordelijk voor de HVAC- en sanitaire installatie. Deze samenwerking en de samenwerking met de bouwheer resulteerden in een mooie oplevering. Van Braeckel, dat in Beveren de HVAC-kant voor zijn rekening nam, fuseerde deze zomer met het bedrijf Electro Entreprise tot EEG nv. De organisatie wil zich op die manier nog meer op de kaart zetten als partner voor de integratie van alle gebouwentechnieken. Die zullen in de toekomst immers een steeds grotere toegevoegde waarde leveren aan bouwprojecten, zeker in de zorgsector. Maarten Nuytten, algemeen directeur en bestuurder van EEG, divisie Van Braeckel: “We willen ons profileren naar onze klanten als integrator van complexe technische oplossingen. Die fusie, maar ook de overnames van de bedrijven Electrolyse, Marechal, Leroy, Heyer en Building-IQ, helpen ons daarbij.”

Bijzonder project De sanitaire installatie viel onder de verantwoordelijkheid van Van Maele. Het familiebedrijf uit Varsenare, dat met Joséphine Van Maele nu aan zijn

30 | CAMPUS BEVEREN

vierde generatie toe is, kan terugvallen op heel wat ervaring binnen de branche van zowel sanitair- als HVAC-projecten. “We hebben ons door de jaren heen verdiept in de rusten verzorgingssector en hebben de eer gehad in het verleden te mogen meewerken aan de realisatie van talrijke nieuwbouwprojecten van ziekenhuizen in Vlaanderen, zoals recent bij AZ Damiaan in Oostende, AZ Groeninge in Kortrijk, AZ Maria Middelares en AZ Alma", zegt zaakvoerder Philippe Van Maele. “Dat maakt dat wij onze kennis, knowhow en ervaring kunnen inzetten, een solide partner kunnen zijn voor de bouwheren en dat we steeds met de nodige fierheid voor het vak projecten opleveren. Aandacht voor de specifieke behoeften van de sector is daarbij een must. Voor AZ Nikolaas hebben we dan ook al verschillende nieuwbouw- en renovatieprojecten gerealiseerd, zoals de renovatie van diverse vleu-

gels en de nieuwbouw van de spoedafdeling. Om in dezelfde sfeer en verstandhouding het project in Beveren uit te mogen werken, is dan ook een grote eer. Een nieuw ziekenhuis is trouwens altijd bijzonder gezien de omvang van dergelijke projecten, de intensiteit die er heerst op de bouwplaats zelf en de coördinatie met andere nevenaannemers.”

Technische totaaloplossingen Ook EEG richt zich specifiek op de zorgsector, waar het in Oost- en West-Vlaanderen al langer sterk staat. Het bedrijf werkt bijvoorbeeld mee aan AZ Groeninge Kortrijk, AZ Zeno in Knokke, AZ Alma in Eeklo en AZ Maria Middelares in Gent. “Omdat we zo actief zijn in de zorgsector, was dit project in Beveren voor ons erg belangrijk. Het is ook een nieuwbouw, gelinkt aan AZ Nikolaas. De mensen daar kennen we al goed via onze collega’s”, zegt Nuytten. “Het is ook een erg mooi project om de lead in te nemen, want wij willen

www.van-maele.eu www.vanbraeckel.be

High-endtoepassingen Op technisch vlak gebruikte EEG een aantal vooruitstrevende technieken. Het bedrijf installeerde bijvoorbeeld meer dan 1.000 vierkante meter zonegeregelde klimaatplafonds van Beddeleem. “Die sturen we volledig, met gecombineerde tweewegsturing”, zegt Nuytten. “Een echte high-endtoepassing op het vlak van klimaatbeheersing. De primaire energieopwekking gebeurt door middel van een warmtepomp - Pverwarming = 125 kW / Pkoeling = 86 kW - die is aangesloten op een beo-veld. De condenserende ketels worden enkel bijgeschakeld indien het beoveld onvoldoende energie kan leveren.” De koeling wordt gelijkaardig aangestuurd door een combinatie van beo-veld en warmtepomp, twee drycoolers van elk 325 kW en twee ijswatermachines van elk 250 kW. In het tussenseizoen wordt freecooling toegepast. Zowel de verwarming als de koeling gebeurt op verschillende regimes. Vijftien luchtgroepen zorgen voor een evenwichtige luchtverdeling en de nabehandelingsbatterijen zorgen voor een aangepast binnenklimaat. De volledige regeling en het gebouwenbeheersysteem worden door Building-IQ geïmplementeerd met de Schneider StruxtureWare.

een betrouwbare partner zijn voor de ziekenhuizen, een grote totaaltechnieker die technische totaaloplossingen aanbiedt. We hebben daar ook enorm veel ervaring in. Dat geeft het ziekenhuis ook meteen voldoende vertrouwen.”

Minder dan anderhalf jaar Dat vertrouwen was nodig, want de planning voor de bouw van het ziekenhuis was erg strak. Het

ziekenhuis werd in minder dan anderhalf jaar tijd volledig afgewerkt. De bouw startte in oktober 2014, en EEG-Van Maele rondden het in februari 2016 af. “Om dat te bereiken is een vlotte samenwerking nodig met de bouwheer, iets wat hier zeker het geval was. AZ Nikolaas werkt heel gestructureerd, met een specifieke projectdienst en regelmatige vergaderingen om bottlenecks of blokkeringen op te sporen”, zegt Nuytten.

Nuytten: “Building-IQ is als systeemintegrator de ideale partij om alle technieken met elkaar te laten communiceren. Zo worden verlichting, bewegingsmelders en zonnewering via KNX gekoppeld met het HVAC-gebouwenbeheersysteem. De klant heeft daarmee een volledig geïntegreerde installatie die voortdurend gemonitord wordt, zodat ze te allen tijde ook energie-efficiënt is.”

Vertrouwen Ook de samenwerking tussen EEG en Van Maele verliep erg goed. “We doen regelmatig samen aan projecten mee, altijd in de beste verstandhouding”, zegt Nuytten daarover. Van Maele bevestigt dat: “We kennen elkaar goed en het vertrouwen is er. Daardoor verliep de samenwerking erg vlot.”

•

CAMPUS BEVEREN | 31

Beeld: Jef Peelman

Sanitaire toestellen op maat van de zorgsector Groothandelaar Facq leverde alle sanitaire toestellen voor het nieuwe ziekenhuis. Kurt Vannecke, die bij Facq zorggerelateerde projecten opvolgt, stelde het kwalitatieve aanbod samen op maat van het ziekenhuis. “Tegen de laagste prijs verkopen is eenvoudig. Leveren wat de bouwheer wil, dát is de kunst.” Facq kan rekenen op de expertise van projectteams die voor grote werven ingezet kunnen worden. Ze maken gedetailleerde prijsoffertes op basis van een lastenboek. Kurt Vannecke, die deel uitmaakt van dat projectteam van Oudenburg, heeft met zijn collega’s dit project opgevolgd. “De zorgsector ‘boomt’ al jaren, kijk ook maar naar de woonzorgcentra. Daarom zetten we daar sterk op in, samen met een aantal geselecteerde partners.” In Beveren leverde Facq de sanitaire toestellen. Ze reageerden op het lastenboek met producten van Villeroy & Boch, Duravit, Hansa en Grohe. "Facq houdt het gamma heel strak ten opzichte van andere bedrijven", zegt Vannecke. “We slagen daar in door sterke partnerships met de beste merken van de markt aan te gaan. Op die manier kunnen we ook kwaliteitsproducten garanderen, de enige manier om ons staande te houden in een erg competitieve markt. Dienst na verkoop, goede service, correcte levertermijnen, die dingen kun je enkel op hoog niveau aanbieden als je, als grote speler op de markt, ook een sterke relatie hebt met de beste leveranciers. Dat zorgt voor een intensieve samenwerking met een goede communicatie.”

32 | CAMPUS BEVEREN

Kurt Vannecke.

Producten met meerwaarde

Toonzaal in Oudenburg

“Tegen de laagste prijs verkopen is eenvoudig”, vervolgt Kurt. “Leveren wat in het lastenboek staat beschreven en wat de bouwheer wil, dát is de kunst. De toestellen die wij leveren, moeten immers dagelijks gebruikt worden.” Facq gaat daarom op zoek naar producten met meerwaarde, zoals toiletten met een antibacteriële laag. “Het lastenboek liet ons dat toe. De firma Van Maele, aannemer technieken, vroeg een offerte op conform het lastenboek. Door de nauwe samenwerking met onze partners, hebben we deze vraag kunnen beantwoorden. Die leveranciers bieden producten aan die specifiek zijn uitgewerkt voor de zorgsector.”

Sanitaire toestellen verkoop je volgens Vannecke op een andere manier dan verwarmingsproducten. “Dat zijn 'gebruiksvoorwerpen' die iedereen wil testen. Mensen willen ze vasthouden en uitproberen. Daarom beschikken we over een projectentoonzaal in Oudenburg, waar we alle producten die we aanbieden in de handen van de gebruikers kunnen leggen.” Beschikbaarheid, flexibiliteit en snelheid zijn van uiterst belang voor onze klanten, zegt Kurt nog. Die troeven speelt Facq uit met meer dan twintigduizend producten in stock, snelle leveringen - ook op zaterdag - en een sterk projectteam. “Dat blijkt ook weer bij het project in Beveren”, besluit Vannecke.

•

www.facq.be

CAMPUS BEVEREN | 33

HANSA MEDIPRO: kraanwerk specifiek voor de zorgsector Voor het kraanwerk koos AZ Nikolaas voor 96 Medipro-toestellen van Hansa. De Duitse producent fuseerde twee jaar geleden met Oras, en combineert daardoor nu de technisch hoogstaande kraantechnologie van Oras met de designkranen van Hansa. Hansa Medipro, een onderdeel van het Care-gamma van Hansa, is specifiek gemaakt voor de zorgsector. Dat zie je ten eerste al aan het materiaalgebruik. Marc De Backer, verkoopverantwoordelijke bij Hansa: “De Medipro bestaat uit een specifieke messing met hoogwaardig koper en is ook zinkvrij. Bij veel andere kranen vind je na een tijd zink terug in het gebruikte water, bij deze kraan niet. Het water komt nergens met zink in contact. Daarnaast is de

34 | CAMPUS BEVEREN

Medipro nikkelvrij en bevat de kraan maar 0,3 procent lood. Dat is de minimale hoeveelheid - je hebt altijd een beetje lood nodig - maar onze concurrenten zitten op dat vlak nog op 0,6 procent lood of meer. We verwachten echter dat zo’n laag loodgehalte in de toekomst toch de norm wordt. Onze concurrenten zullen dus moeten volgen, maar AZ Nikolaas krijgt op dat vlak nu al de beste kwaliteit.”

www.hansa-belgium.be

Sequentiële kraan Nog een voordeel van de Medipro: het is een sequentiële kraan - het debiet wordt ook horizontaal gestuurd en gebruikers hoeven de hendel dus niet eerst omhoog te trekken - die makkelijk met de ellebogen te bedienen is. Gebruikers hoeven de kraan enkel naar links te draaien voor een hoger debiet én een hogere temperatuur. Het voordeel van zo’n sequentiële kraan is dat de patiënt hem nooit foutief kan bedienen, omdat er altijd eerst koud water uit de kraan komt. Zo wordt het risico op brandwonden tot een minimum herleid. Ook de positie van de kraan is bijzonder. Die is beter bereikbaar voor minder mobiele patiënten en belemmert ook het zicht in de spiegel niet. Waar andere producenten vaak een gewone kraan met een ergonomische hendel gebruiken, staat bij Hansa het product op zich. “Resultaat: de afwerking is beter dan die van onze concurrenten”, zegt De Backer. “Een groot probleem bij kranen in ziekenhuizen is dat het agressieve schoonmaakproduct dat de schoonmaakdienst gebruikt, makkelijk in het binnenwerk terechtkomt en daar de bediening van de kraan hindert. Bij ons product is dat geen probleem door de goede aansluiting van de hendel op de kraan.” De Medipro is verkrijgbaar in verschillende hoogtes en is duurzaam door de besparing op warm water.

Jaren van onderzoek De hygiënerichtlijnen in Duitse ziekenhuizen zijn strikter dan die in België. En in dat land staat Hansa met het Care-gamma bekend om z’n kwaliteitsproducten. Aan de verspreiding van Hansa Care gingen dan ook jaren van onderzoek vooraf. “Maar van die expertise wordt in België nog niet voldoende geprofiteerd”, vindt De Backer. “Behalve hier in AZ Nikolaas. Daarom zijn we zo blij met dit project. Je vindt altijd wel ergens producten die goedkoper zijn, maar als je een ziekenhuis bouwt dat aan de top wil staan en ook in de toekomst aan de moeilijkste eisen moet blijven voldoen, moet je voor een kwaliteitsproduct zoals de Medipro kiezen.”

•

CAMPUS BEVEREN | 35

Rook- en warmteafvoer voor een brandveilige parking Hete rookgassen vormen bij brand een groter gevaar dan het vuur zelf. Om die reden is een kwalitatieve rook- en warmteafvoer van groot belang, zeker in ondergrondse parkings. Om de parkeergarage van de nieuwe campus brandveilig te maken, deed AZ Nikolaas een beroep op de sterk georganiseerde diensten van S.air.

S.air biedt complete oplossingen aan op verschillende vlakken Persoons- en schadebescherming in gebouwen, parkings en tunnels is er daar één van. Elk project wordt daarbij op maat behandeld en is afgestemd op de behoeften van de klant en de ruimte. Als Belgische onderneming haalt S.air voordeel uit haar verticale structuur. “Ons bedrijf werkt volledig in eigen beheer: we merken dat dat een groot pluspunt is voor onze klanten. De communicatie met de klant verloopt vlot en we hebben het volledige project van begin tot einde in handen: van de uitwerking op papier tot de uitvoering en het onderhoud achteraf. We denken ook nog steeds als een kmo en stellen klantgerichtheid voorop”, zegt Olivier Dons, managing director bij S.air NV.

Eigen studie- en installatiedienst S.air beschikt over een eigen studiedienst en kan op die manier steeds tot flexibele oplossingen komen. Dons: “Aangezien de uitvoering van het project van AZ Nikolaas geregeld gewijzigd moest worden, is het zowel voor ons als de klant handig dat we de nodige kennis in huis hebben. Zo slagen we erin om mee te denken met de klant en zonder veel problemen tot een oplossing te komen die praktisch haalbaar is zonder de economische zijde uit het oog te verliezen.” “Ook het feit dat we ook specialist zijn voor de beveiliging van gebouwen en

36 | CAMPUS BEVEREN

tunnels, helpt ons om doeltreffende oplossingen te bedenken”, vervolgt Dons. “Dat stelt ons in staat flexibel te zijn. Onze gestructureerde organisatie en eigen montage- en servicediensten onderscheiden ons dan ook van andere spelers .”

24/24 uur service S.air biedt dan ook de mogelijkheid aan om na installatie een volwaardige partner te blijven met betrekking tot het onderhoud en bijhorend beheer van installaties die tot hun vakgebied behoren. De bestaande 24/24-service is daarbij één van de mogelijkheden voor de klanten. Aangezien de installaties geplaatst en onderhouden worden door eigen personeel, heeft S.air ook een VCA**certificaat. Daarmee verliest het bedrijf de veiligheid en bijkomende procedures zelfs in moeilijke omstandigheden niet uit het oog.

Extra aandacht In principe zijn de eisen voor rook- en warmteafvoer voor elk project hetzelfde. Elk product moet steeds aan dezelfde criteria voldoen. Gezien de aard van de omgeving hebben ziekenhuizen echter hogere verwachtingen en eisen dan andere klanten, vooral op het vlak van comfort. “Daarom besteden we bij dergelijke projecten extra aandacht aan de uitwerking, kwaliteit en levensduur van onze installaties”, besluit Dons.

•

www.sair.be

CAMPUS BEVEREN | 37

Antibacteriële toiletten met open spoelrand De toiletten in het nieuwe ziekenhuis komen van Villeroy & Boch. Het O.Novo toilet, met een open spoel-rand en een antibacteriële laag, is een erg hygiënisch toilet en bovendien makkelijk te reinigen. Traditionele toiletten hebben vaak een gewone spoelrand. In de gleuf die zo’n spoelrand vormt, nestelen zich snel bacteriën. “Uit ervaring weten we dat het voor de onderhoudsploeg erg arbeidsintensief en tijdrovend is om die klassieke spoelrand goed schoon te maken”, zegt Philippe Van Houcke, salesmanager bij Villeroy & Boch. “Aangezien hygiëne bij publieke gebouwen – en zorggebouwen in het bijzonder – op een hoger niveau moet staan dan op andere plaatsen, denken we dat de tijd van de gewone spoelrand voorbij is.” Daarvoor in de plaats komen toiletten met een open spoelrand - zonder binnenzijde. Zo zijn er geen verborgen zones meer waar bacteriën zich tegenaan kunnen zetten. Die open spoelrand, met de naam DirectFlush, is nog maar enkele jaren oud. Toch past Villeroy & Boch het principe al toe op 22 modellen, van toiletten voor mindervaliden tot kinderwc’s. Eén collectie bestaat zelfs enkel uit toiletten met open spoelrand en nieuwe modellen zullen alleen maar met DirectFlush worden uitgerust. “We zien zelfs dat in bijna 70 procent van de lastenboeken om een open spoelrand wordt gevraagd, zoals in het AZ Nikolaas. We hadden die evolutie wel verwacht, maar het is toch sneller ingeburgerd dan we hadden ingeschat.” Een open spoelrand doet ook niets af aan de efficiëntie van de spoeling. Die gaat in beide richtingen tot vooraan. Daar komen de twee stralen elkaar tegen en zakken naar beneden, samen met de achterstraal. De DirectFlush slaagde zonder problemen voor een zaagmeeltest - waarin een spoeling al het zaagmeel moet verwijderen - en een test voor spetterend water. Alle EN-normen worden dus vlot behaald.

Antibacterieel Wat echt nieuw is voor AZ Nikolaas: de antibacteriële laag op de keramiek. Naast de vuilafstotende

38 | CAMPUS BEVEREN

www.villeroy-boch.be

Philippe Van Houcke, salesmanager bij Villeroy & Boch.

eigenschappen van de toiletten waardoor je minder onderhoudsproducten nodig hebt, zorgt de antibacteriële laag met zilverionen voor de afstoting van ziekteverwekkers. De AntiBac-laag is getest en gecertificeerd en overtuigde ook de bouwheer van het Wase ziekenhuis. Ook de zitting van het toilet kan een AntiBac-laag krijgen. Die zijn daarnaast ook aangepast aan rolstoelgebruikers. Van Houcke: “In ziekenhuizen maken rolstoelpatiënten vaak horizontaal gebruik van de toiletten, in plaats van verticaal. Dat betekent een links-rechtse torsie, waardoor traditionele zittingen snel los komen te zitten. Door de scharnieren te verbinden, vermijden we dat probleem. O.Novo heeft bij dit project trouwens ook een zachtsluitende zitting.”

Installatiegemak Ondanks die nieuwigheden hebben de toiletten een traditioneel bevestigingssysteem. Daardoor kunnen installateurs de toestellen makkelijk plaatsen. “En die installateurs hebben onze toiletten ook erg vlot aanvaard”, besluit Van Houcke.

•

CAMPUS BEVEREN | 39

Klimaatplafonds

geven aangename en hygiënische temperatuurregeling De kamers van het nieuwe AZ Nikolaasgebouw zijn uitgerust met JB COOL klimaatplafonds van Beddeleem. De techniek van klimaatplafonds is de laatste twintig jaar in ontwikkeling en is erg geschikt voor ziekenhuizen. Hendrik Daneels, gedelegeerd bestuurder van Beddeleem, legt uit waarom.

40 | CAMPUS BEVEREN

Ziekenhuizen richten hun kamers zo efficiënt en energiezuinig mogelijk in met de nodige ventilatie- en verwarmingsinstallaties. Ze kiezen daarbij steeds vaker voor een klimaatplafond. Dat systeem creëert een aangenaam klimaat op het vlak van temperatuur, vochtigheid en luchtversheid.

www.beddeleem.be Natuurlijke convectie Bij een JB COOL klimaatplafond wordt de hele oppervlakte van de kamer voorzien van een metalen, demonteerbaar plafond, dat bestaat uit metalen cassettes voorzien van polypropyleenregisters. Koelwater stroomt door die registers en laat ze afkoelen, wat ook de hele plaat en de nabije lucht afkoelt door straling. Die lucht daalt dan door natuurlijke convectie, waardoor ‘nieuwe’ warme lucht wordt afgekoeld. Op die manier kan men koude en warmte makkelijk en volledig naar wens in beide richtingen regelen. “Dat biedt tal van voordelen”, zegt Daneels. “Zo is er geen circuit dat lucht van de ene kamer naar de andere kan verplaatsen, wat belangrijk is om bacterieverspreiding in ziekenhuizen tegen te gaan. Dat is bijvoorbeeld wel zo bij ventilatiemonden. Nog een belangrijk voordeel is dat de luchtverversing én het koelen en verwarmen op één plaats gebeuren. Dat bevrijdt de bouwheer van andere storende elementen, zoals bijvoorbeeld een airco. Meer en meer ziekenhuizen kiezen dan ook voor klimaatplafonds als klimaatbeheersingstechniek”.

Toegang tot plenum Het JB COOL klimaatsysteem van Beddeleem is ook erg flexibel. Het is demonteerbaar en het plenum waarin de technieken boven het plafond zijn opgebor-

gen, is vlot toegankelijk. “Hierdoor heeft de technische dienst altijd toegang tot het plenum, zonder het systeem te moeten deactiveren. De koelregisters zijn te allen tijde los te koppelen van de zichtbare plafondplaten”, voegt Daneels toe.

Ervaren producent en plaatser Beddeleem is een afwerkingsbouwbedrijf dat in 2010 het zestigjarig bestaan vierde en ongeveer tweehonderd vaste medewerkers heeft. Daarnaast staat een vierhonderdtal ervaren plaatsers in voor de installatie van de producten. Beddeleem is gespecialiseerd in de levering en plaatsing van verplaatsbare scheidingswanden, verlaagde plafonds, deursystemen, systeemmeubilair en in de totale afbouw van kantoorgebouwen, ziekenhuizen en gebouwen in de zorgsector in het algemeen. Beddeleem had een goede samenwerking met het studiebureau, dat echt in het product van het bedrijf gelooft. “Beddeleem bouwde in het verleden een solide reputatie op als producent en plaatser van klimaatplafonds”, zegt Daneels. “Wij ontwikkelen alle standaardonderdelen in eigen beheer en verzorgen het volledige plafond van A tot Z. Hierdoor kunnen wij steeds op maat en naar wens van de klant werken. Ook hier in AZ Nikolaas gaf dat een kwaliteitsvol eindresultaat.”

•

CAMPUS BEVEREN | 41

UITDAGINGEN op het vlak van ELEKTRICITEIT Voor de elektrische installaties legden de verantwoordelijken van AZ Nikolaas hun lot in handen van Cofely Fabricom. De technische specialist staat sterk in de zorgsector en toont dat ook in Beveren. Frederik Bernaers, projectleider bij het bedrijf: “De uitdaging bij dit project was vooral de korte doorlooptijd.”

Bernaers zorgt samen met werfleiders Gert Verswijvel en Sven Van Moer en onder toezicht van sectiemanager Kurt Cortebeeck voor het goede verloop van de werken in Beveren. “Bij dit project nemen we het hele elektriciteitspakket sterkstroom en zwakstroom voor onze rekening. Voor de sterkstroom starten we aan de basis met de hoogspanningsinstallatie, via een buitencabine lussen we in op het hoogspanningsnet. In de kelder zorgen twee hoogspanningstransformatoren van 630 KvA voor de voeding van de hoofdborden en vanaf daar

42 | CAMPUS BEVEREN

verdelen we het vermogen naar de onderverdeelborden op de verschillende afdelingen. Daar bekabelen we met kleinere kabels de ledverlichting en de stopcontacten.” Cofely Fabricom voorziet daarnaast in een KNXbesturing in de verdeelborden voor het regelsysteem en het gebouwbeheer. Op het vlak van zwakstroomtoepassingen zorgt het bedrijf voor de branddetectie, de gebouwbeveiliging, de verpleegoproep, de gestructureerde bekabeling en de toegangscontrole.

Korte doorlooptijd Opvallend aan dit project was de korte doorlooptijd. De werken startten in januari 2015 en zijn begin 2016 afgerond; dat is erg snel voor een ziekenhuisproject. Het uitgebreide gebouwbeheersysteem maakte het er niet makkelijker op. “Nog een uitdaging: er was geen vlotte inrit naar de kelder, terwijl we daar veel moesten plaatsen, zoals de hoogspanningscabine”, voegt Bernaers toe. “Daar kwamen dus de nodige kranen aan te pas. Vanuit die kelder moesten we trouwens een bekabelingstraject naar

www.cofelyfabricom-gdfsuez.com

buiten maken, waarvoor we kabels door muren van 1,2 meter dik moesten aanleggen. Ook interessant om te vermelden: de bekabeling is halogeenvrij volgens de nieuwe norm, en de verlichting is volledig uitgevoerd met led-armaturen.”

Stuurbord met KNX In de kamers zorgt Cofely Fabricom samen met leverancier Televic voor de handset aan de bedbalken. Vanaf dat toestel kunnen patiënten het tv-toestel en de zonnewering bedienen, telefoneren en de kamer

verlichten. Daarnaast dient het toestel natuurlijk ook als verpleegoproepsysteem. “Er is veel stuurapparatuur nodig om die combinatie te verwezenlijken”, zegt Bernaers. “Daarom plaatsten we stuurborden in iedere kamer die we in onze bordenafdeling in Aartselaar lieten maken. Een voordeel van KNX is immers dat we de stuureenheden decentraal in de verschillende kamers kunnen zetten, waardoor er minder bekabeling nodig is. Dat is een van de redenen waarom we hier voor KNX kozen, naast het voordeel dat KNX leveranciersonafhankelijk is.

Brandveiligheid Nog een uitdaging voor Cofely Fabricom: de recent aangescherpte ziekenhuisnorm. “‘Artikel 104’ over brandveiligheid geldt voor moeilijk ontruimbare publieke gebouwen zoals ziekenhuizen”, zegt Bernaers. “Het ziekenhuis moet de vitale circuits in functiebehoud aanleggen. Vroeger moesten we daarvoor enkel rf-bekabeling voorzien, nu is ook de kabelophanging van belang. Zo moeten we bijvoorbeeld altijd de hoogste kabelbaan gebruiken.

Uitstervend ras Bernaers benadrukt ook de uitstekende relatie met het studiebureau, maar het project is voor hem om nog een andere reden speciaal. “Ik ben zelf geboren in dit ziekenhuis. Tegenwoordig is een bevalling in een Bevers ziekenhuis niet meer mogelijk. Wij zijn dus een uitstervend ras!”

•

CAMPUS BEVEREN | 43

MINIMALISTISCHE NOODVERLICHTING MET HANDIGE TABLETBEDIENING De noodverlichting die door ABB in de nieuwbouw te Beveren werd geplaatst, behoort esthetisch en technisch duidelijk tot de nieuwste generatie verlichting. Dankzij het strakke design en het slimme besturingssysteem vormen de 546 ledarmaturen een stijlvol en efficiĂŤnt verlichtingsmechanisme.

44 | CAMPUS BEVEREN

'De eerste twaalf jaar hoef je een ledlamp normaal gezien niet te vervangen. Dat maakt de lampen zeer geschikt om iedere nacht te laten branden'

Jooris Christophe, general manager EP Benelux.

www.abb.com In samenwerking met een studiebureau stelde AZ Nikolaas vast dat een adresseerbaar systeem van ledarmaturen de beste keuze zou zijn voor de noodverlichting van de nieuwe campus. ABB is fabrikant en leverancier van energie- en automatiseringstechnologieën en heeft ook kennis van KNX-gebouwbeheersystemen. Voor de nieuwbouw werd het bedrijf gevraagd om de armaturen aan te leveren. In totaal gaat het om 546 stuks die zich onderscheiden door een lange levensduur, een minimalistisch ontwerp en een functionele tabletbediening.

Lange levensduur Ledlampen hebben een laag energieverbruik en een lange levensduur. Christophe Jooris, verantwoordelijke bij ABB, licht dit nader toe: “De eerste twaalf jaar hoef je een ledlamp normaal gezien niet te vervangen. Dat maakt de lampen zeer geschikt om iedere nacht te laten branden. Bij tl-lampen zit je door het veelvuldig in- en uitschakelen al snel met een levensduur van slechts anderhalf jaar.”

Minimalistisch ontwerp Ook het strakke ontwerp is een groot voordeel van dit type verlichting. “Waar noodverlichting vroeger vaak bestond uit robuuste lichtbakken, maken we nu graag gebruik van ronde lichten met een diameter van maar 9 centimeter. Daarmee gaan we in op de wensen van de architect én de installateur. Zo krijgt die eerste een esthetisch aantrekkelijk product en de tweede een systeem dat eenvoudig te installeren is”, zegt Jooris.

Slimme tabletbediening Het meest opmerkelijke aspect aan de ledarmaturen is wellicht het adresseerbare systeem, waardoor de lichten op afstand gecontroleerd en gestuurd kunnen worden. Jooris: “De lichten kunnen zowel ter plaatse als via tablet en smartphone bediend worden. Daarbij is het ook mogelijk om maar één armatuur te doen oplichten. Dat is zeker handig bij werken of vervangingen in een ruimte, waardoor een bepaald armatuur wordt weggenomen of verplaatst.”

De tabletbediening biedt ook mogelijkheden voor de service en het onderhoud van de lampen. “Uniek aan onze systemen is dat we werken met een soort shopping list. Zo kunnen we voor alle defecte onderdelen automatisch het juiste artikel en het juiste type opgeven. Die lijst kan dan meteen worden doorgestuurd naar de aankoopdienst of naar de servicefirma waarmee we samenwerken, om een snel herstel te garanderen. Wanneer het gaat om producten die instaan voor de veiligheid van mensen, is zoiets in feite onmisbaar”, rondt Jooris af.

•

CAMPUS BEVEREN | 45

ZELFCONTROLERENDE BRANDBEVEILIGING

vermindert onderhoudskosten Brandbeveiliging in ziekenhuizen is geen koud kunstje. Daarom ging AZ Nikolaas in zee met AutroSystems, een uiterst betrouwbare partner op het vlak van branddetectie. Het nieuwe ziekenhuis is uitgerust met een netwerk van brandcentrales en meer dan achthonderd detectoren. Dankzij het overkoepelende systeem AutroMaster, kan de Bewakingscel van AZ Nikolaas eventuele brandhaarden nauwgezet opsporen, opvolgen en blussen.

www. autrosystems.be 46 | CAMPUS BEVEREN

Bert Decock, salesmanager van AutroSystems.

Pieter Van Delm, netwerkbeheerder bij AZ Nikolaas.

Werkt een bepaalde detector plots niet meer naar behoren, dan krijgt de centrale een melding en kan het probleem onmiddellijk opgelost worden. Het spreekt voor zich, dat deze functie de onderhoudskosten van de detectoren erg laag houdt.”

Brand opsporen en monitoren via pc

AutroSystems is gespecialiseerd in grotere branddetectie-installaties. Denk daarbij aan industriële bedrijven, distributiehallen, woonzorgcentra, en dus ook ziekenhuizen. Het Lokerse bedrijf is verdeler van het merk Autronica, een Noorse fabrikant van hoogkwalitatieve brandveiligheidssystemen en pionier op het gebied van adresseerbare branddetectie.

Detectoren testen zichzelf Eén van de grote voordelen van de Autronica-brandbeveiliging is de unieke ‘SelfVerify’-functie. Bert Decock, salesmanager van AutroSystems, verduidelijkt: “Volgens de norm moet iedere detector jaarlijks getest worden. Een medewerker zou dan elk toestel in het ziekenhuis moeten controleren met een spuitbus met testgas. SelfVerify maakt dat overbodig: de detectoren testen zichzelf elke dag opnieuw.

De volledige brandbeveiliging van AZ Nikolaas is gekoppeld aan AutroMaster, een stabiel beheersysteem dat de gehele campus beveiligt. Pieter Van Delm, netwerkbeheerder bij AZ Nikolaas: “AutroMaster werd oorspronkelijk ontwikkeld voor cruiseschepen. Zo’n schip met honderden kajuiten kun je op het vlak van brandbeveiliging vergelijken met ons ziekenhuis. Dankzij AutroMaster kan de bewakingscel in Sint-Niklaas elke brandhaard volgen op het scherm. Het systeem detecteert waar de brandmelding vandaan komt en hoe die zich ontwikkelt. Zo kunnen ze het verplegend personeel heel precies vertellen waar de brandhaard zich bevindt.” Concreet kunnen de detectoren in het systeem verschillende kleuren krijgen. Een kamer waar rookontwikkeling wordt gedetecteerd, kleurt bijvoorbeeld geel. Bij vooralarm wordt dat oranje. Slaat de detector echt alarm, dan wordt hij rood. Een paarse kleur duidt op een temperatuur van meer dan 50 °C. De kleuren in het systeem duiden dus de omvang van de brand aan en laten zien hoe de brand zich ontwikkelt. Achteraf kan het hele scenario opnieuw afgespeeld worden. Het team kan dus makkelijk bekijken wat er precies gebeurd is en wat in de toekomst beter kan. De unieke combinatie van SelfVerify en AutroMaster staat garant voor een kwalitatief en betrouwbaar branddetectiesysteem, ideaal voor AZ Nikolaas.

•

CAMPUS BEVEREN | 47

Van verpleegoproepsysteem naar uitgebreid communicatieplatform Televic is met zijn verpleegoproepsystemen kind aan huis in bijna 90 procent van de Vlaamse ziekenhuizen. De zorgcommunicatiespecialist is eveneens aanwezig op de nieuwe campus in Beveren, waar het 140 volledig geïntegreerde handsets installeerde. AZ Nikolaas koos voor het Televic I-Tec-platform, een ‘full-option’-bussysteem op kamerniveau. De handset voor iedere patiënt bezit daarbij natuurlijk het verpleegoproepsysteem, maar onder andere ook de muzieksturing, tv-afstandsbediening en telefonie. “Wij zijn dan ook geëvolueerd van verpleegoproepsys temen naar geïntegreerde systemen die alle communicatie omvatten”, zegt Tom Van Acker, salesverantwoordelijke voor Televic Healthcare. “Het ziekenhuis kiest dus voor een comfortabele omgeving voor zijn patiënten en verzorgers. Zeker voor die eerste groep is dat belangrijk, vooral als ze al wat ouder zijn. Patiënten voelen zich niet meteen op hun gemak in zo’n nieuwe omgeving, en dat verbetert als ze zien dat alles in hun kamer goed geregeld is.”

48 | CAMPUS BEVEREN

Tom Van Acker, salesverantwoordelijke voor Televic Healthcare.

www.televic-healthcare.com

Integratie heeft voordelen “Die integratie is een van de grootste pluspunten van Televic”, zegt Pieter Van Delm, netwerkverantwoordelijke van de technische dienst van AZ Nikolaas. “Losse afstandsbedieningen ‘krijgen pootjes’ en telefoons op een nachtkastje vallen makkelijk op de grond. Dankzij de handset van Televic nemen die problemen sterk af. Die zit bijvoorbeeld via een magneet in de bedbalk geconnecteerd en gaat dus niet stuk bij een plotselinge ruk, bijvoorbeeld wanneer de set vasthangt aan het bed en de verpleegkundigen snel met dat bed naar het operatiekwartier moeten. Er gaat ook een alarm af in de verpleegpost als de connectie onderbroken is. Handig bij diefstal of als er iemand in paniek de kabels heeft uitgetrokken.”

Geen externe hulpmiddelen Het verpleegoproepsysteem blijft natuurlijk de belangrijkste schakel. Als er op het rode knopje wordt gedrukt, komt dat meteen op de DECT-toestellen terecht. Het moet dan ook meteen duidelijk zijn hoe dringend de oproep is. “Die alarmering werkt altijd zonder externe hulpmiddelen. Televic wil niet afhankelijk zijn van een telefooncentrale of een wifi-netwerk van een andere leverancier”, zegt Van Acker. “Zo zijn we zeker dat alles blijft werken zoals wij het willen. In de verpleegposten is er ook een overzichtsbord dat niet afhankelijk is van een pc. Dat moet immers blijven werken, los van welk softwarepakket dan ook.”

Prisma’s en gangdisplays Aan de kamerdeuren zijn prisma’s bevestigd in drie kleuren. De verzorger ziet daardoor meteen visueel waar zich dringende problemen voordoen. Van Acker: “Hoe traditioneel dat ook is, verzorgers drukken mij op het hart dat dat voor hen het makkelijkst blijft. Op drukke momenten kijken ze zelfs enkel naar de lampjes.” Ook over de plaats van de prisma’s is nagedacht. Aan elke kamerdeur

zit een paneeltje waar ook het kamernummer op staat en waar speciale mededelingen of instructies voor isolatie op aangebracht worden. Het prisma wordt daar, helemaal bovenaan, netjes in geïntegreerd. Bijkomend zijn er ook gangdisplays geïnstalleerd, twee per afdeling. Die geven extra verduidelijking aan de verzorgers. Op de gangdisplays verschijnen ook de oproepcodes, zelfs in de volgorde waarin ze zijn gedaan door de patiënten.

Duidelijk en simpel “Het hele systeem is achter de schermen erg uitgebreid, maar voor de verzorgers is het belangrijk dat alles duidelijk en simpel is, zodat zij zich met hun job kunnen bezighouden. Die luxe biedt Televic aan”, sluit Van Acker af.

•

CAMPUS BEVEREN | 49

Elektronische toegangscontrole met aandacht voor esthetiek

50 | CAMPUS BEVEREN

'Die lezers zijn niet enkel esthetischer, maar ook gebruiksvriendelijker'

Peter Vanhuffel, managing partner EM Group.

De elektronische toegangscontrole van AZ Nikolaas is al sinds begin jaren 2000 in handen van EM Group uit Sint-Niklaas, een vooruitstrevend bedrijf op dat vlak in België. Voor de nieuwbouw in Beveren voegden ze vijftig nieuwe badgelezers toe aan de ongeveer vijfhonderd die al in de rest van het ziekenhuis aanwezig zijn. EM Group produceert en ontwikkelt al zijn producten in Sint-Niklaas. Dat onderscheidt het bedrijf van andere spelers op de markt. Peter Vanhuffel, managing partner bij EM Group: “Een aantal dingen, zoals camera’s, kopen we in en integreren we in onze systemen. Meer dan 90 procent van ons gamma, zowel hardware als software, is echter eigen ontwikkeling en productie. Eén van onze sterktes is dan ook dat we beter in kunnen gaan op specifieke wensen van onze klanten, in plaats van alleen maar standaardoplossingen te bieden.” Die stelling brengt het bedrijf in de praktijk in Beveren. In het nieuwe gebouw breidde EM Group het bestaande toegangssysteem uit. De applicatie en software bestonden dus al, het bedrijf zette er in Beveren nieuwe interfaces en kaartlezers bij. Het ziekenhuis bepaalt vervolgens wie waar in welke omstandigheden binnen mag en communiceert dat met de concentrators en interfaces van het systeem. EM Group maakt in Beveren trouwens gebruik van MIFARE-technologie, een type van proximity. Een toegangsbadge of -kaart hoeft enkel in de buurt van een lezer te komen om gegevens uit te wisselen. “MIFARE is bovendien een internationale en open standaard”, zegt Vanhuffel. “Gekend en ondersteund door alle spelers in de markt. Tal van toepassingen werken op basis van deze kaarten.”

Mooiere modellen Voor de nieuwbouw koos Pieter Van Delm, netwerkverantwoordelijke van de technische dienst van AZ Nikolaas, niet voor de bestaande zwarte deurstijllezers, maar voor meer esthetische modellen. “Die zwarte blokvormen zijn vandaalbestendig en waterdicht, maar ogen niet zo mooi. Binnen zijn die voordelen ook niet echt van toepassing. De vraag voor mooiere modellen kwam dus van het ziekenhuis zelf en EM Group kwam ons daarin erg tegemoet. Ze hebben hun lezers geïntegreerd in de afdekplaten die we hier in het ziekenhuis al gebruikten.” Die lezers zijn niet enkel esthetischer, maar ook gebruiksvriendelijker. Een witblauw schermpje licht immers groen of rood op, afhankelijk van de toegang die je krijgt. Bij de zwarte deurstijllezers zagen gebruikers dat enkel aan een klein ledlichtje.

Vlotte integratie Van Delm is erg tevreden met het werk van EM Group. “Wij zijn al jaren klant en zijn erg positief over de samenwerking. Ook nu liep de integratie van de nieuwe toestellen zonder problemen. De technologie die EM Group aanbiedt evolueert bovendien voortdurend, zodat ook wij bijblijven. De programmatie van de nieuwe lezers deden we zelf, maar voor de ingebruikname rekenden we ook op de steun van het bedrijf.

•

www.emgroup.be

CAMPUS BEVEREN | 51

NOODGENERATOREN DIE MEER ZIJN DAN EEN NOODVOEDING

Noodgeneratoren die een eventuele stroomuitval kunnen opvangen, zijn essentieel voor een feilloze werking van een ziekenhuis. Ook de nieuwbouw in Beveren moest dus voorzien worden van de nodige stroomaggregaten. Bobinindus Power Systems nam die taak op zich en installeerde twee noodgeneratoren die in staat zijn voldoende vermogen te leveren om de activiteiten in het ziekenhuis ongewijzigd voort te kunnen zetten. Bobinindus Power Systems werd opgericht in 1957 als familiebedrijf en specialiseert zich in de bouw, levering en installatie van noodgeneratoren die de stroomvoorziening overnemen in geval van storin-

52 | CAMPUS BEVEREN

gen op het net. Aangezien het bedrijf eerder al generatoren aanleverde voor andere afdelingen van AZ Nikolaas, was een samenwerking voor de campus te Beveren een logische keuze.

Daar werd gekozen voor één generator van 800 kVA om het comfortgedeelte van het ziekenhuis op te vangen en één generator van 250 kVA die instaat voor het vitale gedeelte. De generator van 800 kVA

'Door onze generatoren echter buiten het gebouw te plaatsen, slagen we erin de installatiekosten te beperken en de bereikbaarheid te vereenvoudigen' kan bovendien parallel worden geschakeld met het net, om op eenvoudige wijze een belaste test uit te voeren zonder de werking van het ziekenhuis te verstoren.

Buitenopstelling

www.bobinindus.be

Marc De Pauw, directeur bij Bobinindus Power Systems, verklaart hoe de buitenopstelling de installatie en het onderhoud vergemakkelijkt. “Vaak worden generatoren binnen opgesteld, waarbij de koelers op het dak worden geplaatst. Door onze generatoren echter buiten het gebouw te plaatsen, slagen we erin de installatiekosten te beperken en de bereikbaarheid te vereenvoudigen. Ook voor het onderhoud is dat een groot voordeel. Omdat we ook machines verhuren, kunnen we in geval van problemen de defecte generator onmiddellijk vervangen door een ander exemplaar.”

Producten én diensten Marc De Pauw merkt op hoe de behoeften van de zorgsector veranderd zijn ten opzichte van vroeger. “Toen diende een generator louter als noodvoeding. Tegenwoordig krijgen we de vraag naar generatoren met veel grotere vermogens die goed gedempt moeten zijn en eenvoudig belast kunnen worden. Een correcte supervisie is daarbij belangrijk. Bobinindus Power Systems levert daarom niet enkel generatoren, maar ook diensten: klanten werken met ons samen omdat ze weten dat ze te allen tijde op onze diensten kunnen rekenen. We volgen de werking van de generatoren zorgvuldig op en staan altijd klaar voor onze klanten met vervangende toestellen, technici en antwoorden op elke vraag.”

•

CAMPUS BEVEREN | 53

Liften op maat met een slimme bediening

Coopman Orona, gespecialiseerd in het ontwerp en onderhoud van mobiliteitsoplossingen, installeerde eerder al de liften in de oudere gebouwen van AZ Nikolaas. Voor de nieuwe campus deed het ziekenhuis wederom een beroep op de diensten van het bedrijf. Het resultaat is een nieuwe generatie liften, die uitblinkt door de gedetailleerde afwerking en doordachte besturing. Coopman Orona heette aanvankelijk Coopman Liften en is ontstaan uit een kmo die in 2010 werd overgenomen door de Spaanse groep Orona. AZ Nikolaas vroeg het bedrijf vijf liften te creëren voor de nieuwbouw in Beveren. Die liften bestaan uit een triplex van drie liften die toegang verlenen tot de verschillende verdiepingen in het ziekenhuisgebouw, en twee liften die leiden naar de parking.

54 | CAMPUS BEVEREN

Afwerking op maat Christof Van Heddegem, commercieel directeur bij Coopman Orona, licht toe dat de liften zich kenmerken door de nauwgezette afwerking op maat. “Voor de afwerking van de liften maakten we gebruik van drie verschillende materialen. Het gaat daarbij om Trespa-panelen in de vorm van horizontale stroken, inox in een linnen reliëfstructuur om krassen en vette vingers tegen te gaan en tot slot

www.coopman.orona.be

een spiegelwand. Dat is zeker geen standaardaankleding.” Ook over de besturing van de liften werd grondig nagedacht. “We hebben de liften uitgerust met een soort ‘vip-bediening’. Zo krijgen dringende oproepen via badgebediening of sleutelcontact de hoogste prioriteit. Alleen met de badge kan personeel de hoogste verdieping bereiken, waarbij de lift geen onderbrekingen maakt op andere etages. Het sleutelcontact is een handig middel voor nooddiensten als de brandweer”, geeft Van Heddegem aan.

kader een interessant kenmerk: bij stroomuitval verplaatst de lift zich automatisch naar de dichtstbijzijnde verdieping.”

Slagader van het gebouw

Aandacht voor energieverbruik

Ann-Sophie Elegeert van AZ Nikolaas, onder andere verantwoordelijk voor de opvolging van de liftwerken, benadrukt dat Coopman Orona voor een grote uitdaging stond. “Omdat de liften ook als werfliften zouden dienen, was het noodzakelijk dat de plaatsing op zeer korte termijn kon worden afgerond. Dankzij de goede omkadering en korte communicatiekanalen van Coopman Orona, was dat geen enkel probleem."

“Ons bedrijf hecht ook belang aan het energieverbruik van de liften: wanneer niemand de liften gebruikt, gaan ze in de besparingsmodus. Hierbij gaat de verlichting van de liften en de displays uit. Ook het autorescue device is in dit

Van Heddegem besluit: “In feite is een lift de slagader van een gebouw. Zonder die slagader heb je een probleem.”

•

CAMPUS BEVEREN | 55

Beeld: Jef Peelman.

Kunstwerk Summertime ‘The Beach’ van Djos Janssens moet rust opwekken bij bezoekers Het kunstwerk dat het nieuwe ziekenhuisgebouw siert, ontsproot aan het brein van de Luikse kunstenaar Djos Janssens. Het werk ‘Summertime’ is een metafoor voor het licht en de warmte die we vaak missen in pijnlijke of moeilijke omstandigheden en moet mensen in een ziekenhuiscontext welkome afleiding bieden. Djos Janssens wil beelden van het strand en de zee naar de wachtruimte van de polikliniek brengen. Door die neutrale gemeenschappelijke ruimte anders in te richten, probeert hij de bezoekers op andere gedachten te brengen en emoties van rust op te wekken. Ook al is het maar voor even. “Mijn bedoeling is zeker niet decoratief”, zegt Janssens. “De installatie werkt in op de psychologie van de waarnemer door middel van een weloverwogen combinatie van kleuren, beelden en woorden. Het gekozen beeldmateriaal verwijst expliciet naar verschillende aspecten van de zee, het strand, mensen en legendes.”

Spelen met kleur en licht Voor het grote publiek is hij misschien minder bekend, maar in de artistieke wereld geniet Janssens al jarenlang bekendheid. Dat zegt Julie Bawin, professor Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Namen. “Vanuit het verlangen de bezoeker te interpelleren met een ongewoon visueel en zintuiglijk experiment, speelt hij vooral met kleur en licht. Zo ontstaan installaties die de perceptie verwarren en tegelijkertijd gebaseerd zijn op een veeleisend en geëngageerd discours. Ook al lijken de creaties van Janssens eerst heel eenvoudig, toch hebben ze een bewust verhulde complexiteit. Je moet letterlijk in het werk stappen om de kritische noten te ontdekken en de verschuivingen en overlappingen van betekenis te ontwaren.”

56 | CAMPUS BEVEREN

www.djosjanssens.be

Kunstwerk voorontwerp.

Pixels

Stereotypes aan het wankelen

Net als bij grote publiciteitsaffiches print Janssens zijn beelden met grote pixels. De zichtbaarheid hangt daardoor af van de afstand tussen de kijker en het beeld. Van ver is het beeld scherp zichtbaar, dichterbij ziet men grote stippen in verschillende kleuren. De kijker die zich in de ruimte verplaatst krijgt zo het oorspronkelijke beeld mee, maar ervaart ook een abstracter kleurenspel dat zijn verbeelding prikkelt.

Claude Laurent, kunstcriticus, vertelt wat meer over de evolutie in het werk van Janssens. Volgens hem evolueert dat steeds meer naar driedimensionale werken, naar de creatie van auditieve en visuele omgevingen, waarbij hij rekening houdt met de architectuur en de context van de ruimtes waarin hij werkt. “Twee constanten komen naar voren in zijn werk”, zegt Laurent. Het gebruik van kleur vertrek-

kende van het licht (een plastisch gegeven) en het belang van zinnen met meerdere betekenissen (een semantisch gegeven). Uit de relatie tussen die twee ontstaan vraagstellingen, kritische klemtonen, verschuivingen en overlappingen van betekenissen, die de werken een complexiteit geven die je niet meteen verwacht. Door ogenschijnlijk eenvoudige interventies brengt de kunstenaar de meest standvastige stereotypes aan het wankelen. Hij vernietigt gemeenplaatsen door onze blik en ons begrip te veranderen.”

Staat van kritische verwarring "Janssens is zich bewust van de codes die in onze maatschappij heersen”, voegt Bawin toe. “Hij probeert telkens een staat van kritische verwarring op te wekken. Daarbij voorziet hij zijn kunst van een plastische kracht en een expressiviteit die hem duidelijk onderscheiden van een zekere conceptuele orthodoxie.”

•

CAMPUS BEVEREN | 57

BINNENAFWERKING OP MAAT VAN DE ZORGSECTOR Sinds 1973 heeft Jansen Finishings zich weten te ontwikkelen tot een specialist in binnenafwerking voor projecten in verscheidene sectoren. Zo heeft het bedrijf ook binnen de zorgsector de nodige knowhow en ervaring verzameld. AZ Nikolaas kon dan ook rekenen op een aannemer die de behoeften van een modern ziekenhuis kent, en die precies weet hoe eraan te voldoen. Als vooruitstrevende speler in de bouwmarkt is Building Group Jansen actief in verschillende marktsegmenten van de bouwsector. Jansen Finishings is het grootste bedrijf binnen de holding en staat in voor de volledige binnenafwerking van projecten.

Een brede dienstverlening Ook in AZ Nikolaas leverde Jansen Finishings de finishing touch: “Omdat we als bedrijf in de loop der jaren zodanig geëvolueerd zijn, konden we AZ Nikolaas in heel wat zaken bijstaan. Zo plaatsten

58 | CAMPUS BEVEREN

we onder andere plafonds, brandwerende deuren en rolluiken, wanden met volkern wandbekleding en ook de handgrepen in de traphallen. Daarnaast installeerden we een voorlopige tunnel om de verhuis van de oude afdeling naar de nieuwe vlot te laten plaatsvinden. Dat vlotte verloop was erg belangrijk, aangezien het hele project een race tegen de klok was. Tot slot namen we zowel binnen als buiten ook de werfinrichting voor onze rekening,” legt Peter Clijsters uit, projectleider bij Jansen Finishings.

www.jansenfinishings.be De juiste partners Dankzij de jarenlange ervaring van het bedrijf weet Jansen Finishings welke fabrikanten en leveranciers de juiste prijs-kwaliteitsverhouding bieden en de beste service verlenen. Clijsters: “Bij Jansen Finishings weten we met wie we moeten samenwerken. We kunnen dan ook rekenen op de nodige kwaliteit, en op producten die steeds binnen de afgesproken termijn worden aangeleverd. Zo kunnen ook wij correct te werk gaan op de werf en eventuele problemen zoveel mogelijk vermijden.”

Open Wervendag Naast de binnenafwerking van AZ Nikolaas stond Jansen Finishings ook in voor de organisatie van de Open Wervendag, samen met het bestuur van het ziekenhuis. “De Open Wervendag in oktober was een unieke kans voor lokale bewoners en geïnteresseerden om alvast een voorsmaakje te krijgen van de nieuwe ziekenhuisafdeling. We stippelden een volledig parcours uit, waarlangs mensen de hele dag een kijkje konden nemen op de werf. Het werd een groot succes: zo’n 2200 bezoekers, en een hoop positieve reacties”, aldus Clijsters.

•

CAMPUS BEVEREN | 59

Duurzame plafondtegels met hoge akoestische kwaliteiten Voor het nieuwe ziekenhuis gebruikt AZ Nikolaas Cradle to Cradle-plafondtegels van Armstrong. De Perla OP is een duurzame tegel, zowel op het vlak van productiewijze als in de toepassing. Lisette Bouman, marketingcoördinator Benelux voor Armstrong: “Onze tegel is ideaal voor ziekenhuisomgevingen.” In totaal plaatsten installateurs zo’n 4.500 vierkante meter van de Perla OP in het ziekenhuis. AZ Nikolaas zocht bij de start van het project naar een duurzame

60 | CAMPUS BEVEREN

oplossing voor het plafond, en kwam bij Armstrong uit. “Wij bieden als enige plafondproducent in Europa Cradle to Cradle-plafondsystemen aan”, zegt Bouman

trots. “Vroeger enkel onze Perla OP 0.95, nu een heel portfolio. Daarnaast hebben we een plafond recyclingprogramma, waarbij we oude minerale tegels terug-

varianten. De gewone Perla scoort goed op beide akoestische waardes, de OP is extra sterk op het vlak van de geluidabsorptie en de Perla dB haalt een hoge score op overlangsgeluidisolatie. “Die laatste is bijvoorbeeld uitermate geschikt voor privégesprekken en voor vertrouwelijke gesprekken. Over het algemeen is met ons Perla-portfolio voor elke ruimte een juiste akoestische oplossing te vinden.”

Eindoplevering De gezondheidszorg heeft veiligheid, hygiëne en binnenklimaat hoog in het vaandel staan. Het comfort van patiënten en medewerkers moet immers worden gewaarborgd. Armstrong biedt hiervoor specifieke en duurzame oplossingen: plafonds die de gewenste prestaties en comfort leveren”, aldus Bouman.

•

www.armstrongplafonds.be

Lisette Bouman, marketingcoördinator Benelux. brengen naar de fabriek en ze tot nieuwe plafonds verwerken. Daarin zijn we ook uniek. Armstrong steunt actief project-erkenningsprogramma's zoals Breeam en HQE. Hierdoor kunnen architecten en ontwerpers de vergelijkende milieu-invloed van hun productbeslissingen verwerken.”

Hoge densiteit Armstrong zet ook op andere vlakken in op duurzaamheid. Lisette Bouman: “Wij leveren plafonds met een hoge densiteit, die zorgen voor een uitstekende thermische isolatie voor optimale energiebesparing in gebouwen. Plafonds die geen stofdeeltjes doorlaten, goed reinigbaar zijn. Hierdoor verbeteren ze de luchtkwaliteit en zorgen voor een besparing op onderhoudskosten. Energiebesparing wordt ook gestimuleerd door de hoge lichtreflectie van plafonds, zodat het daglicht tot diep in de gebouwen kan doordringen en er zo minder verlichting nodig is. Voor het ziekenhuis komt daar nog bij dat het product een ISO 5-certificaat heeft, zodat het zelfs direct in Clean Rooms kan worden gebruikt. Echt gemaakt voor ziekenhuisomgevingen dus. De Perla OP gaat lang mee en daardoor kunnen we ook dertig jaar systeemgarantie geven op deze plafonds.”

Akoestiek Nog een voordeel van de Perla OP: de hoge akoestische absorptiewaarde, getest door een onafhankelijk bureau tot Aw 0.95 (95% geluidabsorberend). Daarnaast heeft de tegel ook een relatief hoge overlangsgeluidisolatie. Bouman: “Het Perla-portfolio biedt een scala aan akoestische mogelijkheden aan.” Om dat in de verf te zetten, heeft de Perla verschillende

CAMPUS BEVEREN | 61

GIPSVEZELPLATEN voor sterkere wanden Voor de nieuwe campus wilde AZ Nikolaas steviger materiaal voor de wanden dan gipskartonplaten. Het ziekenhuis koos daarom voor gipsvezelplaten van Fermacell, die zwaarder zijn en betere akoestische eigenschappen hebben. â&#x20AC;&#x153;Fermacell zet al een tijdje in op de zorgsector, omdat de kwaliteitseisen daar hoger liggenâ&#x20AC;?, zegt Hendrik Thys, rayonmanager bij Fermacell.

www.jansenfinishings.be

62 | CAMPUS BEVEREN

Hendrik Thys, rayonmanager bij Fermacell.

Joep Debie, ruwbouwtechnisch verantwoordelijke voor het ziekenhuis.

termijn resulteert in minder stootborden. Op middellange termijn zijn ze handig voor de inrichting van een lokaal. Je kunt immers overal een kast ophangen, terwijl je bij gipskarton niet flexibel kunt zijn bij aanpassingen in de toekomst. Dan moet je de muur openbreken en de versteviging verplaatsen. Op lange termijn is het handig dat je een stevigere muur hebt, maar toch nog altijd gipswand die flexibel blijft als je de indeling van het ziekenhuis wilt aanpassen.”

Flexibel voor aannemer De platen van Fermacell zijn universeel toepasbaar voor wanden, vloeren en plafonds. In Beveren was echter maatwerk nodig. De gevraagde wanden waren immers hoger dan de standaardplaten van Fermacell. Maar in samenspraak met de aannemer en het ziekenhuis, zorgde het bedrijf voor de juiste afmetingen. Thys: “Dat kunnen we, omdat we onze platen in een groot moederbord van bijna zes meter maken. Van daaruit zagen we ze dan op maat. We zijn dus heel flexibel. Voor de aannemer betekent dat minder zaagwerk en afval op het werk. Is er toch restmateriaal op de werf, dan halen we dat op en recyclen we het tot nieuwe Fermacell Gipsvezelplaten. De aannemer was dan ook erg tevreden over ons product, ook omdat de leveringen altijd stipt op tijd gebeurden. Het was een erg nauwe samenwerking.” Het nieuwe ziekenhuis krijgt zo’n 30.000 vierkante meter gipsvezelplaat van Fermacell, een dochter van de XELLA-groep. “Het ziekenhuis zocht naar materiaal dat beter aan de eisen van een moderne zorginstelling voldeed dan gipskarton”, zegt Hendrik Thys. “Daardoor kwamen ze uit bij Fermacell. Onze gipsvezelplaten bevatten de eigenschappen van alle gipskartonplaten in één. Ze zijn branden waterwerend, sterker dan gipskarton, toepasbaar in droge en natte ruimtes en kunnen makkelijk betegeld worden.” Dat komt onder andere doordat Fermacell een homogene plaat is en geen sandwichpaneel zoals bij gipskarton. Dat materiaal is weinig stootvast en mist massa. “Daardoor geeft zo’n gipskartonplaat

ook beperkingen”, zegt Thys. “Er is bijna altijd een dubbele plaat nodig en je moet een achterconstructie maken om er dingen aan op te hangen, of verstevigingen aanbrengen. Ook gaan alle gaten die je daarvoor moet maken, bijvoorbeeld om het houtwerk te verstevigen, ten koste van de geluidsisolatie. Bij Fermacell kun je echter zonder probleem hoge lasten tot 50 kilo per punt ophangen.”

Voordelen op korte en lange termijn Volgens Joep Debie, die de werf op ruwbouwtechnisch vlak opvolgt voor het ziekenhuis, hebben de Fermacell-platen drie grote voordelen. “Ze zijn steviger dan een gewone gipskartonwand, wat op korte

Onderhoudskosten dalen Fermacell zet al een tijdje in op de zorgsector. Daar wordt voor een hoger kwaliteitsniveau gekozen dan in andere projecten, omdat de eisen er hoger zijn. De wanden moeten bijvoorbeeld botsingen met ziekenhuisbedden kunnen verdragen. De akoestiek moet ook alsmaar beter, want patiënten horen niet graag wat er in naburige kamers gebeurt. Daarnaast worden de brandeisen zwaarder en zwaarder. Met een brandweerstand van 60 minuten is dat bij Fermacell geen probleem. “De onderhoudskosten van kapotte wanden zijn enorm hoog. Met Fermacell dalen die langetermijnkosten aanzienlijk”, besluit Thys.

•

CAMPUS BEVEREN | 63

www.fsb.de/be

Kwaliteitsdeurkrukken die langer meegaan Fabrikant FSB leverde de deurkrukken uit roestvast staal voor de vijfhonderd deuren van het nieuwe gebouw. Daarmee zet het ziekenhuis de trend door van verschillende merken naar ĂŠĂŠn kwalitatieve deurkruk-standaard voor de hele organisatie.

64 | CAMPUS BEVEREN

Johan Van den Abeele, coördinator en planner op de technische dienst van het AZ Nikolaas.

ker. Van den Abeele: “Technici weten bijvoorbeeld meteen welke krukken ze moeten meenemen naar een andere campus, zonder tijdsverlies. We worden ook snel en adequaat geholpen door FSB. Als je kiest voor goedkope producten uit Aziatische landen, hoef je op die service echt niet te rekenen.”

Continuïteit Deurkrukken in ziekenhuizen worden zwaar belast. De gebruiksintensiteit ligt er veel hoger dan in andere gebouwen; de bevestiging moet dus ook veel steviger zijn. Wat er achter de kruk zit, is daarom minstens even belangrijk als wat je aan de buitenkant ziet. Om die reden koos AZ Nikolaas voor de deurkrukken van FSB. “Een Duitse fabrikant die al meer dan 140 jaar kwaliteitsvolle krukken maakt”, zegt Didier Baert, de salesmanager voor België en Luxemburg. “De meeste krukken die bij dit project worden gebruikt, zijn klassieke U-vormige modellen uit roestvast staal met een metalen onderconstructie en automatische vastzetting. Dat betekent dat je de kruk niet van de deur kunt trekken, zelfs als het vijsje los komt te zitten. Die kruk blijft stevig zitten tot het afdekplaatje eraf gaat.”

Besparing op lange termijn En ook dat plaatje is erg duurzaam. “Als een afdekplaatje stuk gaat, moeten we ook de kruk vervangen. Minder kwaliteitsvolle plaatjes hebben ons daardoor al veel last bezorgd”, zegt Johan Van den Abeele, coördinator en planner op de technische dienst van het AZ Nikolaas. “Dat probleem heb je bij FSB niet. Dat merk je al aan het gewicht van de plaatjes - ze wegen tot de helft meer - maar ook aan de stevigere krukken. Ze plooien zelden en zijn dus onderhoudsvriendelijk. Die besparing op de lange termijn, daar hebben we bewust voor gekozen.”

Geen tijdsverlies Eén enkele fabrikant voor het hele ziekenhuis maakt ook het werk van de onderhoudsploeg makkelij-

De continuïteit en service van het bedrijf is een andere troef. Van den Abeele: “De grote sterkte van FSB is dat ze een permanent lopend gamma hebben. FSB garandeert dat de gekozen producten de komende tien jaar nog ter beschikking blijven, ook op het vlak van afwerking. Daarnaast heb je natuurlijk de functiegarantie, die je kunt inroepen bij eventuele problemen.” Deurkrukken in ziekenhuizen moeten natuurlijk ook aan bepaalde normen voldoen. Zo moeten krukken een U-vorm hebben om te vermijden dat mensen blijven haken met hun mouw. Afgeronde hoeken zorgen daarnaast voor minder kwetsuren. Voor bepaalde deuren voorziet FSB ook vaste knoppen, die enkel met een sleutel of een badge geopend kunnen worden.

•

CAMPUS BEVEREN | 65

TECHNISCHE DEUREN

IDEAAL VOOR DE ZORG Fabrikant De Coene Products maakt houten binnendeuren met een technische meerwaarde. Dat deden ze ook voor het nieuwe gebouw van AZ Nikolaas in Beveren. Met de PUREafwerking en een hoge brandweerstand, voldoen hun producten perfect aan de eisen van het ziekenhuis. Ongeveer 700 van de 125.000 deuren die De Coene Products jaarlijks produceert, hebben hun weg gevonden naar de AZ Nikolaascampus in Beveren, hoofdzakelijk voor de patiëntenkamers. Het bedrijf produceert deuren die technisch vooruitstrevend zijn, bijvoorbeeld door verbeterde akoestische eigenschappen of inbraak- en uitbraakwerende toepassingen. AZ Nikolaas koos echter vooral voor de sterke brandweerstand van de producten. “Wij hebben een heel arsenaal aan brandattesten voor onze deuren”, zegt Dries Vercauteren, salesverantwoordelijke bij De Coene Products. “Die kunnen enkel verkregen worden door middel van een brandweerstandsproef in een erkend labo. De deur in kwestie moet slagen voor testen op het vlak van vlamdichtheid - er mogen geen vlammen doorkomen - en thermische isolatie (de temperatuur aan de buitenzijde van het deurblad moet onder de 180 graden blijven om zelfontbranding in andere kamers te vermijden). In AZ Nikolaas koos men voor deuren met een minimale brandweerstand van 30 minuten.” De Coene Products produceert altijd houten binnendeuren, in AZ Nikolaas komen die tegen metalen omlijstingen te staan. Het Beverse ziekenhuis koos voor HPL-deuren, met een laminaatlaag van 0,8 millimeter dik op de deur gekleefd, als afwerking

66 | CAMPUS BEVEREN

van het deurvlak. Daarnaast wilde het ziekenhuis ook een van de innovaties van De Coene Products: de PURE-afwerking, een polyurethaanrand die het bedrijf tegen het deurblad giet. Vercauteren: "Normaal is de afwerking van de kopse kant in hout, dat dan vernist moet worden. Dat kan een zichtbare of onzichtbare lat zijn. Onze polyurethaan-oplossing heeft echter een aantal voordelen ten opzichte van hout."

Slagvast en zonder nabewerking Ten eerste is polyurethaan een heel slagvaste kunststof. Dat is belangrijk in ziekenhuizen, waar deuren vaak met het bed of een grote kar worden opengeduwd. Op die manier raken deuren makkelijk beschadigd. “De kopse kant van het deurvlak wordt met polyurethaan verstevigd, zodat ziekenhuizen die beschadiging kunnen vermijden. Dat tonen we zelfs aan onze klanten door met een hamer de deur te bewerken”, zegt Vercauteren.

'De Coene Products kan als eerste fabrikant in België die PUREkant ook brandwerend - 30 en 60 minuten uitvoeren' “Nog een voordeel ten opzichte van hout: PURE heeft een gesloten structuur, dus nabewerken is niet nodig. Ook de aansluiting tussen deurblad en HPL gebeurt naadloos, wat de hygiëne bevordert. Daarom kozen we ook voor de merknaam PURE: niet alleen om polyurethaan in de verf te zetten, maar ook om de puur- en zuiverheid van het product te benadrukken. Dat is erg belangrijk in ziekenhuisomgevingen. Wij kunnen trouwens als eerste fabrikant in België die PURE-kant ook brandwerend - 30 en 60 minuten - uitvoeren.”

Talloze kleurmogelijkheden In AZ Nikolaas is er voor witte deuren gekozen. Esthetisch zijn er echter veel meer mogelijkheden: omdat De Coene Products de polyurethaan tegen de deur giet, kan het bedrijf ook kleurpigmenten toevoegen en met kleuren spelen. “Zo kunnen we alle kleuren gieten die de klant vraagt”, voegt Vercauteren toe.

•

www.decoeneproducts.be

CAMPUS BEVEREN | 67

Lichtplafonds

vermijden schaduw en reflectie AZ Nikolaas koos voor lichtplafonds van Kordekor-Sanakor in 96 kamers van het ziekenhuis. De op maat gespannen zolderingen van 2,2 meter bij 1,6 meter bieden heel wat voordelen voor patiënten, werknemers én technici. Kordekor-Sanakor biedt al 35 jaar Barrisol®lichtplafonds aan. Het bedrijf is pionier op dat vlak en is ook marktleider in Vlaanderen. KordekorSanakor werkte ook al samen met AZ Nikolaas bij vorige interieurprojecten, en hanteert een scherpe prijs. Daarom kwam interieurspecialist KordekorSanakor als uiteindelijke winnaar uit de bus. Bart Debuf, eigenaar en CEO van Kordekor-Sanakor: “We leverden hier onze verlaagde gespannen lichtplafonds, die erg populair worden in ziekenhuizen. Ze bieden dan ook tal van voordelen ten opzichte van traditionele verlichting of tl-armaturen.”

Voordelen voor iedereen De voordelen zijn er bijvoorbeeld voor de patiënt. Die krijgt geen gelokaliseerd lichtarmatuur, maar een

68 | CAMPUS BEVEREN

volledige lichtoppervlakte. Resultaat: een plafond dat er strak geschilderd uitziet, een bijzondere optimalisatie biedt inzake akoestiek en perfect egaal licht verspreidt. Direct licht dus, maar met de sfeer van indirect licht. Dat zorgt voor een aangename en rustgevende lichtbeleving. “Patiënten kunnen ook zonder verblinding met het blote oog in het lichtplafond kijken. Er is ook geen lichtreflectie, belangrijk voor wie in bed bijvoorbeeld op een tablet wil lezen”, zegt Debuf. Ook voor het verpleegkundig personeel en de artsen zijn er alleen maar voordelen. Het lichtplafond geeft minder reflecties en dankzij het grote lichtoppervlak krijg je geen schaduwen, ook niet als de verpleegkundige zich over de patiënt buigt. De kleurtempera-

kwam er, mede omdat Kordekor-Sanakor als enige installateur de hoogst mogelijke kwaliteit en de juiste brandattesten kon aanleveren.

Wondverzorging Frederik De Decker, adjunct-diensthoofd revalidatie in het AZ Nikolaas, bevestigt de voordelen van de

lichtplafonds. “Er hangt al geruime tijd een spanplafond met ledverlichting in onze oefenzaal. Die verlicht de hele ruimte erg goed en vermindert de schaduwvorming. Het licht is daarnaast witter dan de huidige tl-verlichting en de installatie oogt ook moderner en professioneler. Zeer goed voor bijvoorbeeld wondverzorging.”

•

Bart Debuf, eigenaar en CEO van Kordekor-Sanakor.

tuur - 4000 Kelvin - is overal dezelfde, wat belangrijk is voor artsen, bijvoorbeeld als ze patiënten met een huidaandoening onderzoeken. Ten slotte is ook het onderhoudspersoneel gediend bij het product van Kordekor-Sanakor. Het plafond oogt niet alleen zeer ‘clean’, maar is het ook. Er kunnen geen onzuiverheden naar beneden dwarrelen en het heeft een erg gladde oppervlaktestructuur, wat ook eventuele desinfectering inzake ziekenhuishygiëne makkelijk maakt. Omdat de installatie vlot toegankelijk en hermonteerbaar is, kan de technische dienst ook makkelijk optreden bij eventuele problemen boven het lichtplafond.

www.sanakor.com www.kordekor.com

Opbouw Het Barrisol®-systeem bestaat uit een dubbele gespannen folie, waarvan de bovenste folie dienst doet als reflectievlak. Die folie is tegelijk ook de afdichting van het plenum. “Tussen de folies zitten dan ledlijnen die een vermogen van 165 watt halen en onderaan wordt er een tweede folie gespannen die het licht mooi over het oppervlak verdeelt. Resultaat: een lichtopbrengst boven het bed van meer dan 700 lux”, zegt Debuf. “Ook belangrijk: ons lichtplafond is in harmonie met de Europese wetgeving: onbeperkt demonteerbaar, antistatisch, een A+ label en een hoge brandklasse.” Zeker die hoge brandklasse was belangrijk, want om het spanplafond te kunnen toepassen in een patiëntenkamer, moest AZ Nikolaas uitdrukkelijk de toelating vragen van de brandweer. Die toelating

CAMPUS BEVEREN | 69

TELESCOPISCHE METALEN deuromlijsting voor AZ Nikolaas

70 | CAMPUS BEVEREN

Wycotec is een toonaangevend bedrijf op vlak van metalen deuromlijstingen, metalen deuren, metalen schrijnwerk en volledige afwerking van gebouwen en kantoren. AZ Nikolaas koos Wycotec als leverancier van de deuromlijstingen. Een aantal deurkaders zijn ook uitgevoerd als dubbele deur, specifiek voor patiënten met dementie.

www.wycotec.eu

Het bedrijf specialiseert zich in drie productcategorieën: metalen deuromlijstingen, metalen deuren en metalen schrijnwerk. Alles wordt op maat ontwikkeld. Dat is volgens Wim Meneve, algemeen directeur van Wycotec, ook één van de grote sterktes van het bedrijf: “We kunnen een volledig gamma

aanbieden en produceren maatwerk met korte leveringstermijnen.” De productie gebeurt volledig binnenshuis. Zo worden alle metalen deuromlijstingen bij Wycotec bijvoorbeeld op maat ontwikkeld binnen de afdeling Engineering. CAD-CAM-systemen sturen de geautomatiseerde productie aan.

Flexibel werken Voor het project AZ Nikolaas koos Wycotec voor een telescopische metalen omlijsting, model T. “Dit model wordt gekenmerkt door de regelbare muurdikte, wat garant staat voor flexibel werken en een eenvoudige plaatsing,” aldus Wim Meneve. De tweedelige omlijsting van ‘model T’ bestaat uit twee halfschalen die in elkaar geschoven worden en zonder opgieten geplaatst kunnen worden, ook voor brandwerende toepassingen. De omlijstingen zijn bij Wycotec steeds in verstek en worden zonder (duur) multiplex houten voorkader geplaatst. Een groot voordeel daarvan is dat de plaatsing later in de afwerkfase gebeurt, waardoor de kans op beschadigingen veel kleiner is. De muurdikte is telescopisch regelbaar tot 2 centimeter. Alle deurkaders werden gepoedercoat. Wycotec heeft trouwens ook de mogelijkheid om de deuromlijstingen bicolor te lakken. Het bedrijf leverde ongeveer 350 deurkaders aan AZ Nikolaas. Group Jansen nam de plaatsing voor zijn rekening.

Unieke deurkaders voorkomen wegloopgedrag Een aantal deurkaders zijn ook uitgevoerd als dubbele deur. Bart Schelfhout, stafmedewerker bouwprojecten van AZ Nikolaas, legt uit: “Specifiek gaat het hier over deurgehelen voor patiëntenkamers, voorzien van scharnieren aan beide zijden. Aan de kamerzijde is er een ‘gewone’ kamerdeur geïnstalleerd. Aan de kant van de gang zijn er extra scharnieren aangebracht. Hieraan kan een ‘halve’ deur vastgemaakt worden die een passende oplossing biedt voor patiënten die wegloopgedrag vertonen door dementie.” De halve deur zorgt er voor dat de patiënten contact hebben met de hele verpleegafdeling, maar toch niet gaan dwalen op de gang. Het is een uniek en brandwerend geheel.

Dochterbedrijf Wycotec maakt deel uit van de Wycor-groep, met meer dan 220 werknemers. Wycor biedt een totaalaanbod op vlak van renovatie, binnen- en buitenafwerking. De volledige uitvoering, coördinatie en opvolging wordt in eigen beheer georganiseerd.

•

CAMPUS BEVEREN | 71

SPECIALIST IN SOEPELE VLOEREN De vloeren in het ziekenhuis zijn geplaatst door OBM, een tijdelijke handelsvereniging van Egalo - het vroegere Bourgeois Deco - en Oxfloor. Beide bedrijven zijn gespecialiseerd in soepele projectvloeren en werken voor veel grote projecten samen. Ook in Beveren zorgde die samenwerking voor een mooi eindresultaat. OBM koopt en plaatst de pvc-vloeren van leverancier Tarkett rechtstreeks als aannemer voor het ziekenhuis. Laurent Verhelst, zaakvoerder van Egalo: “In de bouwsector is de vloerbekleding dikwijls onderwerp van een ketting van onderaannemers, zodat de bouwheer geen enkele controle meer heeft wie zijn soepele vloeren plaatst, en de uitvoering dikwijls wordt overgelaten aan uitvoerders die niet beschikken over voldoende kennis en kunde. Wij zijn op

72 | CAMPUS BEVEREN

dat vlak een witte raaf, want wij werken zelden met onderaannemers. Als er teveel werk is, kijken Egalo en Oxfloor in eerste instantie naar elkaar.” Die aanpak zorgt voor veertig vakbekwame, goed opgeleide vaklui die kunnen werken met linoleum, pvc-vloeren, rubbervloeren en de meest diverse tapijtsoorten. Ze hebben een lange opleiding achter de rug, die hen toelaat om deskundig om te

gaan met de moderne materialen van vandaag en morgen. “Zeker voor ziekenhuizen, waar een kwalitatieve plaatsing en onderhoudsgemak van de vloer belangrijke eisen zijn, is dat cruciaal”, zegt Verhelst. “Zachte vloerbedekkingen zijn bedoeld om er vanaf de eerste dag schitterend bij te liggen, en dat een leven lang. OBM maakt van het kwalitatief plaatsen een erezaak en verstrekt als dat nodig is ook het juiste materiaaladvies.”

www.oxfloor.com/egalo.be bouwproject voor AZ Alma in Eeklo. Ook in Beveren verliep alles erg vlot, al was de beperktere schaal van het ziekenhuisproject wel speciaal. Verhelst: “Op een beperkte oppervlakte moet je samenwerken met hetzelfde aantal aannemers als bij een groot project. Dat maakt van de planning en de coördinatie een uitdaging.”

Alliantie voor grote projecten

Ervaren plaatsers “De ervaring van de plaatsers is bijzonder groot, net als hun betrokkenheid bij het project”, zegt Bart Schelfhout. “Dat maakt een vlotte samenwerking met de bouwheer mogelijk. Af en toe is er binnen zo’n project ook een echte uitdaging. In Beveren was dat de realisatie van een zone met een

bijzonder patroon en bijzondere kleur, waardoor een saaie wachtruimte tot een kunstwerk omgetoverd werd.”

Planning en coördinatie De samenwerking tussen Oxfloor en Egalo leverde al heel wat referentieprojecten op, zoals het nieuw-

Volgens Verhelst is België te klein om een bedrijf uit te bouwen met veertig plaatsers van soepele vloeren. Daarvoor zijn er te weinig grote projecten. “Daarom besloten Egalo en Oxfloor elk hun eigenheid te behouden, maar voor grote projecten een alliantie te smeden. We proberen op die manier al meer dan vijftien jaar om samen een aanzienlijk marktaandeel te behalen in de zorgsector, bij voorkeur rechtstreeks voor de bouwheer. OBM participeert ook het liefst in een project dat uitgaat van een bouwteamformule, waarin elke hooggespecialiseerde aannemer zijn rol voluit mag spelen onder leiding van de bouwheer of het architectenbureau. Op die manier komen we tot het beste eindresultaat.”

•

CAMPUS BEVEREN | 73

Unieke en karaktervolle keramische tegels in Beverse campus Voor de keramische tegels deed AZ Nikolaas, samen met de architect, een beroep op Ri.Pa. Tegelimport. Het bedrijf is al 46 jaar actief in de distributie en opvolging van projecten met keramische vloeren en wandtoepassingen, en heeft in die tijd van zorgtoepassingen een hoofdactiviteit gemaakt.

74 | CAMPUS BEVEREN

www.ripa.be In het nieuwe Beverse ziekenhuisgebouw werd voor de inkomruimte en enkele zijruimtes de Back Grey, een volkeramische tegel van hoge kwaliteit, gebruikt. Met ongeveer 1.600 vierkante meter in tegels van 60 op 60 centimeter is dat product van het Italiaanse bedrijf Keope goed vertegenwoordigd op de ziekenhuisvloer. De Back Grey is een perfecte imitatie van de traditionele Belgische blauwe hardsteen, tot in de kleinste details. Carlo De Schutter, managing director van Ri.Pa. Tegelimport: “Bij het versnijden van blauwe hardsteen heb je voor- en achteraan altijd een gezaagde kant. Keope is erin geslaagd om die kant ook bij zijn tegels aan te brengen. Dat doet het bedrijf door digital printing, waarmee het de authenticiteit van echte stenen op zo’n nauwkeurige manier na kan bootsen, dat je ze niet meer kan onderscheiden van het origineel. Dat maakt het een heel herkenbaar product met een grote vorm van originaliteit. Uniek en karaktervol ook, iets wat voor een grijze tegel niet evident is.” Voor de wanden van de sanitaire delen koos het architectenbureau trouwens ook voor Ri.Pa., met name voor de ‘architect’-collection, een reeks van Vitra. Die is modulair, zodat ze de verschillende formaten en voegen goed op elkaar kunnen afstemmen.

Bezieling Ri.Pa. Tegelimport doet meer dan aan- en verkoop van tegels. Het bedrijf stelt mee lastenboeken op en geeft technisch en esthetisch advies. “Bij elk project moet je als leverancier ook de bezieling en het verhaal achter het gebouw kennen,” zegt Carlo De Schutter. “Daarom is het heel belangrijk om met de bouwheer en de architect te praten en hun doelen te weten te komen. De esthetische meerwaarde van ons product is immers erg groot. Het bedraagt maar 1 à 2 procent van de kost, maar zorgt wel voor 75 procent van het uitzicht van een ruimte.”

Onverslijtbaar Ri.Pa. ondersteunt alle actoren in het bouwproces voor, tijdens – op vlak van logistiek bijvoorbeeld – en na de plaatsing. Ook dat laatste is erg belangrijk, onder andere voor onderhoud. “Dat is niet moeilijk, maar het is wel cruciaal dat het op de juiste manier gebeurt, bijvoorbeeld op vlak van gebruikte zeep. Wie daarmee rekening houdt, krijgt een enorm duurzaam product, dat bijna onverslijtbaar is. Als een klant dan toch eens aanpassingen wil doorvoeren, gaat het meestal om het esthetische concept dat niet meer populair is, zelden omdat de tegels versleten zijn.”

Wederzijds respect De Schutter werkte graag samen met een bouwheer die zoveel belang hechtte aan een duurzaam bouwproces en ook de tijd nam om er uitgebreid over te communiceren. “Dat getuigt van een erg grote betrokkenheid, maar ook van een wederzijds respect tussen bouwheer, architect en leverancier. Het kiezen van de juiste materialen met het oog op de toekomst, iets wat bij sommige projecten in het verdomhoekje terechtkomt, daar kan je niet genoeg op hameren.” Ook de projectleider van architectenbureau De Vloed, Veerle Wijffels, was enthousiast over Ri.Pa.: “Toen de bouwheer, in samenspraak met ons, voor een tegelvloer in het onthaal en de badkamers koos, was de keuze voor samenwerking met Ri.Pa. snel gemaakt. Ri.Pa. verdeelt immers een groot gamma aan zeer kwalitatieve vloertegels waaruit de bouwheer, binnen zijn budget, een keuze kan maken. Na een bezoek aan de toonzaal in Gooik werd een eerste reeks tegels geselecteerd door het ontwerpteam. Verdere evaluatie binnen het ziekenhuis en verder overleg met Ri.Pa. leidde tot de finale keuze voor een originele tegel die het onthaal een heel eigen karakter zal geven."

•

CAMPUS BEVEREN | 75

Vloeivloeren zijn de chapes van de toekomst Seghers Setisol is een familiebedrijf uit Beveren, gespecialiseerd in isolaties onder vloeren en alle soorten dekvloeren, chapes, betonvloeren en parketvloeren. Voor dit project koos AZ Nikolaas het bedrijf als partner voor de isolerende mortel, akoestische folie en anhydriet vloeivloeren. Deze vloeivloeren bieden heel wat voordelen, zoals een grotere druksterkte, een betere warmteverdeling en een hoger verwerkingsrendement.

'Anhydriet vloeivloeren zijn een variant op de klassieke cementgebonden chapes' AZ Nikolaas koos om verschillende redenen voor anhydriet vloeivloeren. Emiel Van Rumst, gedelegeerd bestuurder van Seghers Setisol: “Anhydriet vloeivloeren zijn een variant op de klassieke cementgebonden chapes. Die zijn immers heel arbeidsin-

76 | CAMPUS BEVEREN

tensief. Een vloeivloer kan daarentegen veel sneller gestort worden. Dat soort mortel is erg geschikt voor ziekenhuizen, omdat je in korte tijd een heel grote oppervlakte kunt afwerken. Een klassieke ploeg die cementchape plaatst, heeft een rende-

ment van 150 à 250 vierkante meter per dag. Wij kunnen met vloeichape tot 1.500 vierkante meter per dag afwerken, vijf tot tien keer meer dus dan bij een traditionele chapevloer. Bovendien kan er na 24 uur al over gewandeld worden.”

www.seghers-setisol.be

Emiel Van Rumst, zaakvoerder.

De chapewerken in AZ Nikolaas moesten heel kort voor het bouwverlof worden uitgevoerd. Dan is die plaatsingssnelheid uiteraard een groot voordeel: in twee weken werd maar liefst 10.000 vierkante meter vloeichape gestort.

Druksterkte en krimp Ook qua druksterkte is er een groot verschil. Een traditionele cementgebonden chapevloer heeft een druksterkte van 8 N/mm². Bij een vloeivloer van anhydriet is dat 30 N/mm². Cementgebonden dekvloeren worden vervaardigd met cement als bindmiddel, dat van nature een zekere krimp in zich heeft. Anhydriet krimpt echter veertig keer minder dan cement. Nog een voordeel: een vloeivloer is compacter en levert voor vloerverwarming meer rendement op een kleinere dikte. Emiel Van Rumst: “Bij traditionele chape heb je al snel 10 centimeter dikte nodig, bij vloeichape is dat maar 5 centimeter. Onderliggend wordt dan akoestische folie geplaatst en daaronder plaatsen we alle technische leidingen in een uitvulmortel. Als er in de toekomst dan om een of andere reden een bestemmingswijziging komt, dient enkel de chape-vloer te worden aangepast en blijven de leidingen in de onderliggende uitvullaag gevrijwaard. Het ziekenhuisproject in Beveren is niet het eerste project dat Seghers Setisol voor AZ Nikolaas uitvoert. Ook in Sint-Niklaas zelf werden reeds heel wat anhydriet vloeivloeren geplaatst. Daarnaast heeft het

bedrijf tal van referenties in andere ziekenhuizen. Zo realiseerden ze al 25.000 vierkante meter vloeivloer in Moeskroen, 35.000 in Kortrijk, 65.000 in Gent,

50.000 in Eeklo en 80.000 in Mechelen. “Vloeivloeren zijn de chapes van de toekomst”, aldus Emiel Van Rumst.

•

CAMPUS BEVEREN | 77

Beeld: Alex Deyaert

Duurzame dekvloer voor ondergrondse parking Onder de Beverse campus van AZ Nikolaas komt een ondergrondse parking. De betonvloer van die parking krijgt een naadloze afwerkingslaag van Latexfalt. Die is dunner, soepeler en eenvoudiger te plaatsen dan alternatieve vloeren.

De Latexfaltvloer is een binnenvloer met een hoge statische en dynamische belastingcapaciteit, die naadloos aangebracht kan worden op de dragende onderconstructie. In principe is iedere vaste ondergrond - nieuw of oud, in goede staat of beschadigd - geschikt voor dit product. De basis: een hydraulisch bindmiddel, cement, waar bitumen of een bitumenkunststof-emulsie en minerale toeslagstoffen aan worden toegevoegd. Samen vormt dat een Hydraulisch gebonden Bitumen Emulsie-vloer, of kortweg HBE-vloer. De gebruikte grondstoffen garanderen een milieuveilig eindproduct.

78 | CAMPUS BEVEREN

Centimeters winnen Het ziekenhuis koos om verschillende redenen voor Latexfalt. Het product is op een eenvoudige manier te plaatsen, de ruwbouwaannemer hoeft dus geen afgewerkte vloer, zoals een gepolierde betonplaat, af te leveren. Zo'n afgewerkte vloer raakt toch meestal beschadigd tussen ruwbouwfase en ingebruikname. “Door de geringe dikte van twee centimeter, win je voor dezelfde ruwbouw ook een vijftal nuttige centimeters in vergelijking met afwerkingen in beton of chape”, voegt Bart Schelfhout, stafmedewerker facilitaire diensten van het ziekenhuis, toe. “Die zijn

al snel zeven tot tien centimeter dik en wegen dus veel meer. Daardoor moet de dragende constructie sterker, zwaarder en dus duurder zijn. Dat is niet zo bij Latexfalt.”

Uitstekende combinatie Latexfalt is ook elastisch en scheuroverbruggend. Krimp en uitzetting zijn te verwaarlozen, waardoor ook zeer grote oppervlakken naadloos kunnen worden gelegd. “Dankzij de uitstekende combinatie van cement en gemodificeerde bitumen als bindmiddel, behoudt de Latexfaltvloer blijvend een zekere

mate van plasticiteit”, zegt Olivier De Walsche van Latexfalt. “Scheuren of beschadigingen ontstaan niet makkelijk en zullen in ieder geval niet verder uitslijten. Sterker nog, door intensief verkeer worden ze weer dichtgereden. Latexfalt garandeert de berijdbaarheid

bij temperaturen tussen -20° C en +60° C.” De prijs per vierkante meter van de Latexfaltvloer is daarnaast laag, zodat de investering snel wordt terugverdiend. “Op het vlak van prijs en kwaliteit zijn we dan ook de beste op de markt”, zegt De Walsche.

'Latexfalt bouwde in 2015 de ondergrondse parking van het Sint-Andriesziekenhuis te Tielt'

Geen piepende banden Voor een ziekenhuisgarage is Latexfalt ook om andere redenen het beste product. “Het oppervlak van de Latexfaltvloer is geschikt voor schilderwerken zoals lijnen en markeringen. Daarnaast is de vloer voldoende soepel, waardoor scheurtjes nauwelijks voorkomen. Ook heel goed: banden van auto's piepen niet op dit oppervlak. Het lawaai van die piepende banden komt immers angstaanjagend over bij de patiënten en bezoekers van ons ziekenhuis”, zegt Schelfhout.

Mooi ziekenhuisproject Voor Latexfalt is het de tweede samenwerking met AZ Nikolaas; ook in de parkeergarage op de campus van Sint-Niklaas ligt de dekvloer. Het Sint-Andriesziekenhuis in Tielt heeft ook een Latexfalt-dekvloer in de ondergrondse parking. Ziekenhuisprojecten zijn dus niet onbekend voor het bedrijf. “Latexfalt is gespecialiseerd in producten voor waterafdichting, gripverbetering, renovatie en reparatie van vloeren en parkeerdaken. Onze bedrijfsvloeren worden reeds decennialang in de bouw toegepast, en dus ook in mooie ziekenhuisprojecten zoals dit”, sluit De Walsche af.

•

www.latexfalt.be

CAMPUS BEVEREN | 79

ONDERHOUDSVRIENDELIJKE VLOER MET PICTOGRAMMEN In het nieuwe ziekenhuis Beveren heeft men bewust gekozen voor Tarkett-vloeren. Het bedrijf leverde ongeveer 11.000 vierkante meter pvc-vloerbekleding, die erg sterk scoort op onderhouds- en schoonmaakgemak. Tarkett maakte eveneens pictogrammen om in de vloer te verwerken.

80 | CAMPUS BEVEREN

www.tarkett.be diensthoofd schoonmaak, aan. “In de huidige collectie kozen we, in samenspraak met de ontwerpers, voor twee modellen. De Natural-serie wordt op de meeste plaatsen toegepast en bevat als een van de weinige op de markt natuurlijke weekmakers. De Eminent-serie wordt in de gang geplaatst, omdat de spikkels bij die serie minder gevoelig zijn voor vervuiling.”

Veel pvc, weinig vulstoffen De hoge kwaliteit vloeit voort uit de opbouw van de vloer. Scheldeman: “Onze homogene pvc bestaat uit drie ingrediënten: pvc, weekmaker en vulstoffen. De pvc is het kwalitatieve product. De vulstoffen zoals krijt en kalk - zijn kwetsbaarder. De verhouding tussen die twee bepaalt de kwaliteit, en onze IQ-vloeren bezitten een erg hoog pvc-gehalte.”

Pictogrammen in de vloer Dominique Scheldeman, segmentmanager gezondheidszorg voor Oost- en West-Vlaanderen bij Tarkett.

Christel Cerpentier, diensthoofd schoonmaak.

In de andere gebouwen van AZ Nikolaas ligt al veel langer pvc-vloer van Tarkett. Na enkele testen besloot het ziekenhuis om het product ook te gebruiken voor komende renovatie- en nieuwbouwprojecten, zoals in Beveren. “Ons concept voor zorginstellingen is dan ook erg sterk”, zegt Dominique Scheldeman, segmentmanager gezondheidszorg voor Oost- en West-Vlaanderen bij Tarkett. “Wij bekijken zo’n zorgproject immers eerst uit functionele hoek. Op het vlak van onderhouds- en schoonmaakgemak zijn er weinig producten die aan ons IQ-gamma kunnen tippen.”

laag krijgen. Die coating slijt echter snel door de zware belasting in een zorgomgeving. Niet alleen mensen, maar ook bedden en rolstoelen gebruiken de gang dag en nacht. Zonder die coating worden vloeren snel kwetsbaar en absorberen ze vocht en vuil dat niet meer verdwijnt. Opnieuw polieren is dan nodig, maar eerst moeten de resten van de vorige coating worden weggehaald, en nadien moet de vloer uitdrogen. In een ziekenhuis kun je een gang niet zolang afsluiten voor patiënten en bezoekers. “Het IQ-gamma is daarentegen gegarandeerd levenslang polishvrij: een belangrijke besparing”, stipt Scheldeman aan. “Dat die uitspraak klopt, zie je op de bestaande campus van AZ Nikolaas.” “Daar wordt de pvc-vloer van Tarkett met PU-toplaag al sinds 1997 toegepast”, vult Christel Cerpentier,

Polishvrij Hoe komt dat? De meeste andere soepele vloerbekledingen moeten nog een speciale beschermings-

In Beveren ging Tarkett nog iets verder. Het bedrijf maakte ook noodpictogrammen, die plaatsers in de vloeren verwerkten. Dat gebeurde op verzoek van AZ Nikolaas. Christophe Van Dorsselaer, preventieadviseur van het ziekenhuis: “Pictogrammen aan het plafond zie je bij een brand na een tijd niet meer door de rookvorming. De brandweer vroeg daarom om kleine pictogrammen onderaan de gangen. Dat vonden we niet zo mooi, dus kozen we voor verwerking in de vloer. Dat is ook functioneel, want bij rook moet je over de grond evacueren.” Die pictogrammen - een nooduitgang, maar bijvoorbeeld ook een brandblusapparaat - worden in de fabriek van Tarkett met sonisch mes, dus d.m.v trillingen op maat gesneden. Scheldeman: “Wij leveren de pictogrammen gebruiksklaar aan, de plaatser hoeft ze enkel in de vloerbekleding te passen. Alle uitgesneden delen worden dan vast verlijmd. Er kan geen vuil tussen de randen komen; de delen worden zo fijn gesneden dat de voeg te klein is voor vuilophoping. Die pictogrammen zijn trouwens in elke kleur te bestellen.”

•

CAMPUS BEVEREN | 81

Onderhoudsvriendelijke verf die bestand is tegen bacteriën De muren op de nieuwe campus krijgen een verflaag van Sigma Coatings. Sigmaresist Immun Matt, een makkelijk te onderhouden verf, die bestand is tegen bacteriën, zal die muren in verschillende kleuren sieren. Anthony De Vos, projectcoördinator bij Sigma, kreeg lucht van plannen van het nieuwe ziekenhuis in Beveren en nam er contact voor op met de medewerkers van AZ Nikolaas. “Ik stelde Sigmaresist Immun Matt aan het bestuur voor, omdat het een ideale verf is voor dit project. Ten eerste is dit soort product erg makkelijk te reinigen, wat vaak niet het geval is bij matte muurverven. Dat komt door de poreuze minerale vulstoffen die vocht, vuil en vet opzuigen, wat je er nadien moeilijk uitkrijgt. Onze verf gebruikt niet-absorberende selectieve vulstoffen en water- en vetafstotende additieven. Zo blijft niet alleen de vervuiling er bovenop liggen, maar wordt de verf ook ongevoelig voor polishing. De traditioneel gebruikte poreuze vulstoffen bij de klassieke matte muurverven zijn immers heel broos en breken snel af bij opwrijven. Resultaat: een andere structuur en een glansgraadverschil. Uiteindelijk bereiken we met onze nieuwe techniek een hygiënischer oppervlak, omdat vuil en bacteriën zich minder makkelijk kunnen hechten.”

Zilverionen maken de verffilm bestand tegen bacteriën Over hygiëne gesproken: Sigmaresist Immun Matt is ook bestand tegen bacteriën door de toevoeging van zilverionen aan het witte pigment. Dat past in het preventieplan van het ziekenhuis om de strijd aan te gaan met de ziekenhuisbacterie. De werking van die zilvertechnologie neemt trouwens niet af met de tijd. “De combinatie van een perfecte reinigbaarheid en de bacterie-resistentie, zorgt voor een uniek product,“ zegt De Vos.

82 | CAMPUS BEVEREN

www.sigma.be Serviesgoed Ook over de kleurkeuze van de verf is goed nagedacht. Achter het kleurenplan schuilt een bijzondere filosofie. Het thema: serviesgoed van eind jaren vijftig, begin jaren zestig. Die kopjes waren aan de binnenkant romig wit en hadden aan de buitenkant iets donkerdere pasteltinten in varianten van rood, groen, blauw en geel. Het ziekenhuis koos bewust voor die periode, omdat veel van haar patiënten in de komende tien tot vijftien jaar erg actief waren toen. Toch wordt het niet te opvallend. Er komt geen kleur in het plafond, de vloer of het meubilair. Het ziekenhuis wou ook tot een sterke eenheid komen en een lappendeken van kleuren vermijden. Toch moesten de gebruikers, de werknemers van AZ Nikolaas, betrokken worden bij de keuze. “We stelden daarom eerst het kleurenpakket samen waarbinnen de gebruikers een keuze konden maken. De ontwerpers pasten die kleuren dan toe op de verschillende diensten. Nu het project voltooid is, zien we dat die kleuren in de gekozen verf goed tot hun recht komen,” legt een medewerker van het ziekenhuis uit.

Ook de ontwerper zelf was erg tevreden over Sigma. Veerle Wijffels van architectenbureau De Vloed: “Vanaf het eerste contact met de firma Sigma was duidelijk, dat deze firma zeer kwalitatieve en duurzame producten kon aanleveren die pasten binnen ons concept voor het ziekenhuis van Beveren. Toen het kleurconcept werd uitgewerkt heeft de firma ons ook ondersteund met kleur stalen en advies omtrent de benodigde onderlagen om tot een zeer performant lastenboek te komen. Ook tijdens de werffase zette Sigma die goede service verder door de schilders te ondersteunen, maar ook naar de werfleider met staalkaarten voor onder- en toplaag, zodat het werk correct gecontroleerd kon worden.

Steentje bijdragen Voor Anthony De Vos was het een redelijk groot, maar vooral een heel mooi project. “Het ziekenhuis hield rekening met innovatie en koos voor een heel leuk concept. Daar dragen we met onze verven graag ons steentje aan bij.”

•

CAMPUS BEVEREN | 83

MAATWERK MEUBILAIR

IN VOLKERN EN TURNKEY-OPLOSSINGEN VOOR BADKAMERS Alcomel biedt een breed gamma aan oplossingen voor de vaste en losse inrichting van ziekenhuizen en zorginstellingen. Het bedrijf uit Tessenderlo - momenteel in bijna twintig zorgprojecten actief - was dan ook een logische keuze voor het vaste meubilair in de nieuwe Beverse campus.

Alcomel, samen met vloerplaatser Alcopro een onderdeel van de familiale holding Ravago, werkt uitsluitend voor de zorgsector. Het bedrijf ontstond ook uit een specifieke behoefte van ziekenhuizen en woonzorgcentra, die zochten naar meer hygiëne en slijtvaste materialen als alternatief voor de tot dan toe gangbare betegelde muuroppervlaktes. “Wij werken bijna uitsluitend met hoogwaardige materialen”, zegt Jan Van Eynde, gedelegeerd bestuurder van de twee bedrijven. “We zijn gespecialiseerd in massieve volkunststofplaten, beter bekend als volkern. Dat is van nature antibacterieel en antistatisch en vraagt weinig onderhoud. Volkern is bestand tegen chemicaliën en detergenten; de krasvrijheid en schokabsorberende kracht geven het materiaal een lange levensduur.”

‘Weten waarover we praten’ Alcomel spitst zich volledig toe op de zorgsector. “We weten dus waarover we praten”, zegt Van Eynde. “Dankzij onze innovatieve aanpak en kwalitatieve uitvoering, veroverden we zelfs het marktleiderschap voor de eindafwerking van operatiekwartieren in de Benelux. Een ander mooi voorbeeld is de ontwikkeling van volledig geprefabriceerde sanitaire cellen voor de verzorgingssector. We ontwikkelen zelf ook totaaloplossingen voor badkamers en gewone kamers van A tot Z.” Beide specialisaties zijn voor AZ Nikolaas bekende materie. Al in 1980 installeerde Alcomel de eerste operatiezalen in Sint-Niklaas en deze worden nog steeds gebruikt. In 1988 werd voor het eerst een prefab sanitaire ruimte voor een patiëntenkamer gebouwd, met geïntegreerde douchevloer en met een lavabo die vanuit het bed bereikbaar is. Gaandeweg verfijnde Alcomel dat concept, dat nu met

84 | CAMPUS BEVEREN

zo’n veertig stuks in het nieuwe gebouw in Beveren te zien is. “Het unieke aan onze oplossing is de opendraaiende wand met de wastafel. Die brengt de badkamer als het ware naar de patiënt toe en geeft het verplegend personeel op die manier ook veel gebruiksgemak”, zegt Van Eynde.

Maatwerk Alcomel is momenteel in zo’n twintig projecten actief. Elk project is echter anders, want Alcomel zorgt voor maatwerk. Het bedrijf spreekt eerst elk detail - kleuren, maten, juiste opstellingen - door met de architecten, bouwheer, verpleegkundigen en dokters. Daarna gaat het bedrijf aan de slag om de meubels te produceren en te plaatsen. “Alcomel heeft een eigen engineeringafdeling en denkt mee met architect en bouwheer. We werken ook met een aantal gerenommeerde producten, die we in honderden kleuren kunnen produceren. Geen standaardproducten dus, maar mogelijkheden op maat van onze klanten. Ook met AZ Nikolaas werken we al heel lang samen. In Beveren was vooral de timing en het beheer van de planning één van onze sterktes. De tijdspanne waarin we ons aandeel moesten realiseren was heel krap, maar Alcomel slaagde erin om daarbij mooi in de pas te lopen.”

•

www.alcomel.be www.alcopro.be

CAMPUS BEVEREN | 85

Mooie en makkelijk te reinigen wastafels MPI, Mineral Products International, produceerde de wastafels in het nieuwe ziekenhuis. Hun Solid Surface-reeks kwam er in 52 enkele en 26 dubbele exemplaren. Vooral wat het reinigingsgemak betreft zijn de wastafels een meerwaarde voor AZ Nikolaas. MPI maakt wastafels en douchebakken voor de projecten utiliteitsbouw. Het bedrijf verscheept vooral naar het buitenland, maar 20 procent van de producten blijft in België. Hier is MPI vooral actief in de hotelsector, maar het bedrijf produceert ook specifiek voor de zorgsector. Bij dit project fungeerde leverancier Alcomel als klant van MPI, maar toch had het bedrijf zelf contact met het ziekenhuis. “De mensen van

AZ Nikolaas zijn hier zelf geweest”, zegt René Alard, handelsvertegenwoordiger van MPI. “Ze hadden immers een eigen ontwerp gemaakt. Dat hebben onze tekenaars verder uitgewerkt tot een productieklaar model. Met dat voorbeeld tonen we aan hoe ver MPI kan gaan in maatwerk. Dat komt omdat we altijd alles zelf van A tot Z maken, ook de matrijzen en de mallen. Elke wastafel kunnen wij op maat zagen.”

Eén geheel, zonder naden Dat maatwerk was ook een van de dingen die Elke Van Geertsom van de schoonmaakdienst van AZ Nikolaas, aansprak. “We kunnen de wastafels perfect op onze eigen behoeften afstemmen. Daarnaast zijn ze ook erg makkelijk te onderhouden.

Elke Van Geertsom, schoonmaakdienst AZ Nikolaas.

86 | CAMPUS BEVEREN

René Alard, handelsvertegenwoordiger van MPI.

Omdat ze in één geheel komen, zonder naden, hoeft er niets te worden afgekit met siliconen. Resultaat: veel minder schimmel- en kalkvorming.” René Alard van MPI legt uit hoe dat komt. “We bakken al onze producten in specifieke ovens om optimale weerstandseigenschappen te bereiken. Nergens hoeft er te worden gelijmd, nergens zijn er hoeken en randen. Onze materialen hebben ook geen poriën: ze zijn dus makkelijk en snel te reinigen. Dat bewijzen we onze klanten ook proefondervindelijk in ons bedrijf, door vlekken te maken met iso-Betadine of eosine. Ook krassen en brandvlekken kun je heel gemakkelijk verwijderen.”

www.mpi.be

Schok- en zuurbestendig Enkele technische details van de Solid Surface-reeks: het product is onder andere samengesteld uit aluminiumtrihydroxide en polyesterkorrels samengebonden met polyesterhars. De buigweerstand bedraagt minimaal 38 Mpa, de rekking bij breuk 0,44 tot 0,57 procent en de drukweerstand is minimaal 110 Mpa. De Solid Surface is niet vorstgevoelig en neemt bij water aan omgevingstemperatuur of aan 65 °C minder dan 0,5 procent water op. De schokweerstand is hoog: bij een bol van 1 kilogram die vanaf 2,2 meter valt, breekt de wastafel niet. Ook op het vlak van zuurbestendigheid en brandweerstand scoort Solid Surface goed.

Warmere structuur Maar wat ook belangrijk is: het esthetische aspect van de wastafels spreekt aan. Van Geertsom: alles oogt veel mooier en strakker. De structuur van de wastafels voelt ook warmer en aangenamer aan dan bij andere producten. Veel leuker om mee te werken dus.”

•

CAMPUS BEVEREN | 87

MENSELIJK BREIN Voor het project in Beveren bedacht Kawamata een structuur die het menselijk brein voorstelt. De opbouw lijkt willekeurig, maar elk onderdeel zit onder spanning en is noodzakelijk voor de uiteindelijke vorm. Op die manier verwijst de kunstenaar naar de kwetsbaarheid van de mens. Door één enkel latje weg te nemen, verliest het kunstwerk zijn vorm en spanning, en dus zijn functie. Dit is een perfecte metafoor voor dementie. Het kunstwerk zweeft in de vide boven de cafetaria, en zorgt zo voor een perfecte balans tussen openheid en geborgenheid van deze omgeving. Op een zonnige dag levert het een mooi lijnspel op de tafels. Vanuit het revalidatiecentrum en enkele kamers heeft men een heel andere kijk op het werk.

Kunst en subsidie Het nieuwbouwproject in Beveren is gedeeltelijk gerealiseerd met financiële steun van de Vlaamse overheid (VIPA-middelen). Dit houdt onder andere in dat een klein deel van de middelen moet besteed worden aan een geïntegreerd kunstwerk. Op aangeven van een professionele jury koos de Raad van Bestuur van AZ Nikolaas voor het project van Tadashi Kawamata. Hij bouwde met zijn assistent het kunstwerk hier ter plaatse op in de loop van februari 2016. Daarbij werd gebruik gemaakt van speciaal behandeld hout, om aan de voorwaarden van de brandweer te voldoen.

•

88 | CAMPUS BEVEREN

www.tk-onthetable.com

Presentatie voorontwerp kunstwerk.

Tadashi Kawamata (* 1953 in Japan) leeft en werkt deels in Japan en deels in Parijs. Hij was in 1982 één van de jongste kunstenaars ooit die deel mocht nemen aan de Biënale van Venetië. Hij heeft sindsdien werken kunnen realiseren in Frankrijk, Nederland, Noorwegen, Duitsland, Spanje, Zwitserland, Japan, en op vele andere plaatsen in de wereld. In 2012 heeft hij deelgenomen aan “Track” in Gent met een opstelling in de zwaaikom van de Dampoort. In 2015 tijdens de Triënale in Brugge plaatste hij een 10-tal boomhutten, die lijken te waken over de bewoners en bezoekers van het Begijnhof.

Tadashi Kawamata.

“Track” in Gent.

10-tal boomhutten Triënale in Brugge.

CAMPUS BEVEREN | 89

Interieurbedrijf richt ziekenhuis in volgens ‘healing environment’ Art Nivo een interieuraannemer noemen is het bedrijf tekort doen. Het bedrijf ontwierp in samenspraak met de architect en de bouwheer de ‘look-and-feel’ van de meubelstukken van het ziekenhuis, en zorgde samen met zijn partners voor de juiste producten.

Begonnen als interieurzaak, groeide Art Nivo de laatste achttien jaar uit tot een inrichter van onder andere healthcaregebouwen, zoals woonzorgcentra, psychiatrische centra en ziekenhuizen. De onderneming heeft een raamcontract met AZ Nikolaas – ze verzorgden bijvoorbeeld ook de inrichting van woonzorgcentrum Grootenbosch, dat ook onder de ziekenhuiskoepel valt – maar werd toch via een nieuwe aanbesteding uitgedaagd door het ziekenhuis voor de nieuwe campus in Beveren. “Waar we als beste uitkwamen”, zegt Peter Bobeck, zaakvoerder van Art Nivo. “Een bewijs dat we ons mee blijven ontwikkelen met de sector en niet vastroesten.”

90 | CAMPUS BEVEREN

Functionaliteit en design De keuze voor Art Nivo had verschillende redenen. Zo werkt het bedrijf enkel met fabrikanten die kwalitatief, functioneel materiaal maken, maar ook oog hebben voor innovatie en design. Jan Van Havermaet, projectmanager bij Art Nivo voor AZ Nikolaas: “We zoeken partners die duurzame producten aanbieden, met onder andere hout dat uit duurzaam beheerde bossen komt en voldoet aan het PEFC-keurmerk.” Nog een reden: Art Nivo volgt bewust een concept – healing environment – dat de communicatie tussen werknemers, patiënten en bezoekers bevor-

dert. Dat gaat veel verder dan de levering van de meubelstukken. Bobeck: “Het gaat eveneens over vormentaal, geurbeleving, kunst en ruimte-invulling. In een ziekenhuis komen veel generaties en culturen bijeen en elke afdeling heeft haar eigen behoeften. Art Nivo heeft de ervaring en ideeën om voor elke groep de juiste oplossing uit te dokteren en zo voor het hele ziekenhuis een meerwaarde te creëren.” “Het ziekenhuis had een duidelijk idee over de ‘lookand-feel’ die het de nieuwe campus wou meegeven: vintage jaren 50 en 60, maar tegelijkertijd met een tijdloos gevoel”, vervolgt Van Havermaet. “Het

www.artnivo.be

Peter Bobeck, zaakvoerder Art Nivo.

Jan Van Havermaet, projectmanager Art Nivo voor AZ Nikolaas.

Foto: Jo de Rammelaere.

gebeurt niet vaak dat een bouwheer in de zorgsector zich daar zo duidelijk over uitspreekt. Het is erg leuk om met onze expertise op die duidelijke visie voort te kunnen bouwen.”

Cafetaria als uithangbord In het nieuwe gebouw levert Art Nivo zo’n 700 meubelstukken, maar de inrichting van de cafetaria is het visitekaartje van het bedrijf. Met deels warm natuurhout, aangevuld met sobere grijs-, wit- en zwarttinten, toont Van Havermaet zijn visie in de praktijk. “De sfeer moet huiselijk zijn en niet kil en koel, zoals je vaak in ziekenhuizen ziet. Zeker de cafetaria, het uithangbord van het ziekenhuis, moet er uitnodigend uitzien.”

Gebruiksklaar Foto: Bram Declerc.

Art Nivo scoorde niet alleen goed op inhoudelijke factoren, maar ook op de praktische afhandeling. Dat is één van de redenen waarom het bedrijf is uitgekozen. Bart Schelfhout, stafmedewerker facilitaire diensten: “De meubelstukken worden niet in de verpakking op de loskade gedumpt, maar volledig gebruiksklaar op de plaats neergezet. Daarnaast geeft Art Nivo ons met Jan Van Havermaet één vast aanspreekpunt. Achter Van Havermaet zit wel een heel team dat wordt gestuurd en dat zorgt voor de flexibiliteit. Maar één aanspreekpunt maakt de communicatie vlot en transparant, en dat is heel makkelijk voor de klant.”

•

Foto: Jef Peelman

CAMPUS BEVEREN | 91

Beeld: Frank Wiegand

Nieuw tijdloos meubilair voor campus Beveren Kusch+Co is een bekende naam op het vlak van meubilair in zorginstellingen. Het familiebedrijf - opgericht in 1939 - heeft enkele populaire producten voor die sector, zoals onder andere de Hola-stoel. AZ Nikolaas koos voor vernieuwing van dezelfde gekende kwaliteit, met de Arn en de Volpino. ‘Kwaliteit is onvervangbaar’. Dat is de slogan van Kusch+Co. Het bedrijf gaat daarin zo ver dat de interne kwaliteitsnormen de heersende Europese normen met 20 procent overtreffen. De meubelstukken gaan dan ook meer dan twintig jaar mee. “Zelfs in zware omgevingen, zoals psychiatrische instellingen, hebben onze producten zo’n lange levensduur”, zegt Eric Vermeiren, sales director van Kusch+Co Benelux. “Vaak worden onze stoelen zelfs pas vervangen als men een andere stijl wil, niet omdat ze stuk gaan. Daarom zetten wij ook sterk in op tijdloos design. Door die lange levensduur moeten onze meubelstukken de trends immers overleven.”

Volpino 8240/3.

92 | CAMPUS BEVEREN

Symbiose tussen kunststof en hout Dat tijdloze zie je terug in de Arn, een symbiose tussen kunststof en hout, die gebaseerd is op een stoel die Kusch+Co in 1939 ontwikkelde. “Maar dan natuurlijk aangepast aan de hedendaagse behoeften”, zegt Yolanda Lenaers, CEO van Kusch+Co in België en Luxemburg. “Arn is Oudnoors voor ‘arend’, het design van het chassis is gebaseerd op de structuur van vogelbotten: licht, maar toch sterk. Het dragende gedeelte van de stoel bestaat uit kunststof, waar alles dan aan wordt bevestigd. Eén van de specifieke kenmerken van onze stoel: aan de buitenzijde zie je nergens een bevestiging. Die

wordt van binnenuit gemaakt, waarna er een zitting opkomt. We kunnen de zitting ook inschuimen en bekleden.”

Geschikt voor zorgomgevingen Zeker in zorgomgevingen biedt de Arn, waarvan er in de kamers en vergaderzalen 345 stuks worden geplaatst, enkele voordelen. Het chassis is aan de onderzijde volledig gesloten, wat goed is voor de onderhoudsdienst. Eén beweging is voldoende om de stoelen schoon te maken. Alle onderdelen zijn daarnaast snel en ter plaatse vervangbaar, er hoeven geen stoelen terug naar de fabriek. De compleet

Eric Vermeiren, sales director en Yolanda Lenaers, managing drector.

onzichtbare verbindingen verminderen het risico op vandalisme en kwetsuren. Gebruikers zouden zichzelf kunnen bezeren aan zichtbare schroeven, moeren en bouten. Nog een pluspunt: de Arn kan in verschillende hoogtes worden geleverd, tot 55 centimeter. Dat is praktisch voor orthopedische toepassingen, bijvoorbeeld bij mensen die een nieuwe heup hebben gekregen. “Met die verschillende instellingen creëer je een uniforme look voor het hele ziekenhuis, maar bied je toch flexibiliteit voor de verschillende afdelingen”, zegt Vermeiren.

Volpino Naast de Arn koos AZ Nikolaas voor de Volpino, een brug tussen de Volpe- en de Uni_verso-lijn van Kusch+Co. Daarvan komen er zestig in de wachtruimten van het ziekenhuis. Beide ontwerpen kunnen tot 150 kilogram dragen en voldoen aan de nodige brandnormen. Britt Quintelier, projectverantwoordelijke bouw bij AZ Nikolaas: “Als ontwerper is het steeds opnieuw een uitdaging om het juiste meubilair op de juiste locatie te voorzien. Niet alleen de ‘lookand-feel’ van een meubel, maar ook de kwaliteit, duurzaamheid en ergonomie zijn belangrijk. Zeker

Arn 3600/4.

www.kusch.com in wachtzalen willen we dat patiënten en bezoekers de tijd zo aangenaam mogelijk kunnen doorbrengen. Daarom kozen we ook voor de Volpino. Die is zeer functioneel in onderhoud, is licht en voldoet aan de eisen die de ziekenhuissector stelt. De stoel is ook in diverse varianten verkrijgbaar, wat maakt dat je hem op verschillende locaties toe kan passen terwijl je toch een eenheid in het hele gebouw bewaart.”

Open voor de markt “Er is een grote interactie tussen Kusch+Co en het ziekenhuis”, voegt Bart Schelfhout, stafmedewerker bij de facilitaire dienst van het ziekenhuis, toe. “Het bedrijf staat echt open voor de markt en analyseert hoe ze de klant het best kunnen helpen. Daarom werken we zo graag samen met de mensen van Kusch+Co.”

•

Arn 3600/2.

CAMPUS BEVEREN | 93

ROUTESYSTEEM maakt weg vinden in ziekenhuis gemakkelijk Vanerum Sign & Display verzorgt al bijna veertig jaar signalisatie in België. Dat deed het bedrijf ook bij de nieuwe campus van AZ Nikolaas in Beveren. “Met ons routesysteem vindt iedereen makkelijk zijn bestemming, waar hij zich ook bevindt.” Vanerum Sign & Display was vroeger een onderdeel van het Vanerum-bedrijf, dat gespecialiseerd is in schoolmeubilair. Toen die onderneming zich ook begon in te zetten voor veiligheidssignalisatie in schoolgebouwen, was de stap naar signalisatie in de zorgsector snel gezet. “En in die sector staan we erg sterk”, zegt Carl Verlinden, projectmanager bij Vanerum Sign & Display. “Dat zie je ook aan de grote ziekenhuisprojecten die we al hebben mogen uitvoeren. Van het Universitair Ziekenhuis in Antwerpen, het UCL Saint-Luc in Sint-Lambrechts-Woluwe, het CHU Sart Tilman in Luik tot het UZ Jette. Ons systeem werkt dus écht.”

94 | CAMPUS BEVEREN

Ziekenhuizen zijn labyrinten Dat systeem, het routesysteem, zette Vanerum Sign & Display acht jaar geleden op poten. Dat was nodig, want de vraag om mensen vlot wegwijs te maken in een ziekenhuis, was heel groot. “Een ziekenhuis ontvangt van alle publieke gebouwen dagelijks de meeste bezoekers. Neem bijvoorbeeld Sart Tilman, daar komen per dag ongeveer 10.000 mensen over de vloer. Patiënt, bezoeker of vertegenwoordiger, die 10.000 aanwezigen moeten allemaal op een juiste locatie terechtkomen. Het grote nadeel van zulke publieke gebouwen is, dat ze

door de jaren heen zulke labyrinten zijn geworden. Weinig mensen vinden er hun weg nog in terug.”

Cijfer volgen Met het routesysteem van Vanerum Sign & Display komt daar dus een oplossing voor. Dankzij die aanpak kun je iemand vanaf de ingang of een bepaalde dienst tot aan een andere dienst leiden, gewoon door ze een cijfer te laten volgen. Elke dienst krijgt een nummer en bij de ingang hangt een grote legende met alle dienst-nummercombinaties. Binnen het ziekenhuis worden er wegwijzers opgehangen met pijltjes en cijfers in de vorm van reeksen. Bezoekers volgen hun cijfer tot aan het eindbord. Verlinden: “Waar men zich in het gebouw bevindt, weet men dan niet. Maar dat is ook niet nodig. Men weet wel dat men toegekomen is, en dat is wat telt.”

Eén hoofdweg Hoe wordt die route aangelegd? “We maken eerst een weg van het ene naar het andere punt in het ziekenhuis”, legt Verlinden uit. “Vaak kiezen we de twee punten die het verst uit elkaar liggen. We verbinden die dan en doorkruisen het volledige ziekenhuis tijdens dat proces, zonder een verdieping over te slaan. Die oefening levert één grote hoofdweg op, waardoor je je weg altijd vindt, waar je het ziekenhuis ook betreedt. Eén voorwaarde: je hebt je routenummer nodig.”

Flexibiliteit als groot voordeel Het routesysteem heeft een aantal voordelen. Flexibiliteit, want je kunt verhuisde diensten makkelijk een aangepast nummer geven. Die aanpassing kan ook

www.vanerumsd.be makkelijk op de legende, die digitaal is. Er wordt ook een reserve ingebouwd voor nieuwe diensten op een bepaalde gang, zodat die altijd een routenummer ter beschikking hebben. Je kunt een wachtkamer ook voor meerdere diensten gebruiken of flexibel vergaderingen plannen: geef degenen die aanwezig moeten zijn het juiste nummer, en het routesysteem leidt ze naar de juiste plek.

Straten in plaats van routes Bij de ontwikkeling van zo’n routesysteem komt wel wat kijken. Verlinden: “Je moet het ziekenhuis eerst goed bestuderen en de aanpassingen voorbereiden: hoe loopt de circulatie, waar zijn de diensten gevestigd, hoe wil het ziekenhuis dat alles loopt enzovoort. In Beveren liep dat erg vlot, ook omdat het een klein ziekenhuisgebouw is met maar één centrale liftkoker. Het enige verschil met andere projecten: het ziekenhuis koos hier niet voor ‘routes’, maar voor ‘straten’. Het blijft echter hetzelfde makkelijke systeem.”

•

CAMPUS BEVEREN | 95

Gordijnen als BELANGRIJK KLEURELEMENT in het ziekenhuis Kleuren spelen een onmiskenbare rol in de sfeer van een ziekenhuis. Ze hebben invloed op het gevoel van de patiënten en stralen daarom idealiter rust en vertrouwen uit. Omdat gordijnen een belangrijk kleurelement zijn in elke ziekenhuiskamer, koos AZ Nikolaas voor de producten van Vescom. Samen opteerden ze voor een zachte versie van de basiskleuren. Vescom BV maakt deel uit van Vescom Groep. Die combinatie van wereldwijd opererende ondernemingen is gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en distributie van hoogwaardige interieurproducten voor de projectmarkt, met name wandbekleding en interieurstoffen. Acht jaar geleden lanceerde Vescom ook een zelf ontworpen collectie gordijnen meubelstoffen, geproduceerd in eigen weverijen. De gordijnstoffen worden door de confectioneur op maat gemaakt. Het interieurontwerp gebeurt door de interieurarchitect of opdrachtgever zelf.

Serviesgoed uit de sixties Zo selecteerde ook AZ Nikolaas zelf de kleuren van de gordijnen. Er werd gekozen voor zachtgeel, -groen, -rood en -blauw. De inspiratiebron: het kleurige serviesgoed van eind jaren vijftig, begin jaren zestig. Rustige, maar toch levendige kleuren die mooi met elkaar combineren. Eigentijdse tinten ook, met een knipoog naar het verleden. Nancy De Vos, accountmanager van Vescom Belgium: “De afdelingshoofden kregen de kans om de kleur te kiezen die het best bij hun afdeling past. Zo werd er op de eerste en tweede verdieping gekozen voor een combinatie van zachtgroen, -blauw en -rood en opteerde men op de derde verdieping voor zachtgeel. Dankzij die werkwijze krijgt het hele gebouw een vast kleurpatroon, maar is er toch variatie per afdeling.”

96 | CAMPUS BEVEREN

www.vescom.com

Nancy De Vos, accountmanager van Vescom Belgium.

Speciale stoffen voor de zorg Naast de kleuren besteedden de partners ook veel aandacht aan de stoffen. Nancy De Vos: “We kozen heel bewust voor het type ‘Sindo’, een stof speciaal ontwikkeld en geproduceerd voor de zorgsector. Die stof is samengesteld uit 100 procent Trevira CS garen, waardoor ze de best denkbare brandwerende eigenschappen bezit. Op die manier is de stof ideaal voor toepassingen in ziekenhuizen en andere zorginstellingen.” Het type ‘Sindo’ is beschikbaar in 37 licht gemêleerde kleuren in een uni-kwaliteit, die combineren makkelijk maakt. Daarnaast is Sindo wasbaar op 70 °C, daar waar veel andere stoffen slechts op 30-40 °C mogen worden gewassen.”

Mooie harmonie Vescom was verantwoordelijk voor de levering van de gordijnstof voor alle ziekenhuiskamers en voor de separatiegordijnen in de dubbele kamers en de OK. De separatie- en overgordijnen kregen per kamer dezelfde kleur en creëren op die manier een mooie harmonie. In de vergaderzalen werden ook akoestische, transparante gordijnstoffen van Vescom geplaatst: glasgordijnen die de nagalmtijd in een ruimte verminderen, waardoor vergaderen aangenamer wordt. Vescom werkte dankzij dit project voor de tweede keer samen met AZ Nikolaas: op een andere afdeling in het ziekenhuis hangt reeds een digitale wandprint, custom made door het bedrijf geproduceerd.

•

CAMPUS BEVEREN | 97

Nieuwe medische beeldvorming met efficiëntere workflow De drie nieuwe digitale radiologietoestellen voor de nieuwe ziekenhuisafdeling zijn van Fujifilm, dat gespecialiseerd is in hedendaagse medische beeldvormingstechnieken. Die toestellen komen bovenop de uitbreiding van het beeldnetwerk dat ze zes jaar geleden in het ziekenhuis installeerden. Fujifilm heeft de laatste jaren - door de teloorgang van de klassieke film - grondig aan zijn businessmodel gesleuteld. Het bedrijf reikt nu beeldvormingsoplossingen aan, onder andere voor de medische sector, en is al bijna tien jaar leverancier van AZ Nikolaas. Tim Uytterhoeven, salesmanager voor België en Luxemburg, licht toe: “In de beginjaren verzorgden we al de evolutie van de klassieke ‘natte’ naar ‘droge’ film voor de campussen van de Medische Beeldvorming van het AZ Nikolaas. Zeven jaar geleden hebben we het geïnformatiseerde beeldnetwerk (PACS) van het ziekenhuis ingericht, waarbij de digitale beelden zowel in het hele ziekenhuis als extramuraal beschikbaar en te raadplegen zijn. Uiteraard

houden we daarbij steeds rekening met het juridische kader en de voortdurende nieuwe ontwikkelingen en trends binnen de zorgsector.”

Hypermoderne toestellen In Beveren installeerde Fujifilm drie beeldvormende toestellen van de nieuwste digitale generatie: één mammografie-apparaat, een klassieke radiologietafel met wandstatief en een telebediende doorlichttafel. Het ziekenhuis koos bewust voor die hypermoderne toestellen, die een divers aantal voordelen bieden voor de patiënten: een lage stralingsdosis, een hogere beeldkwaliteit, een ruim bereik van verschillende lichaamszones, een lage opstap waardoor ook minder mobiele patiënten gemakkelijk op de onderzoekstafel kunnen plaatsnemen en snellere opnames met kortere doorloop- en wachttijden. De beelden zijn bovendien in realtime beschikbaar in de zaal zelf. Zo kunnen de verpleegkundigen onmiddellijk aan kwaliteitscontrole doen zonder de zaal en de patiënt te moeten verlaten. Naast die praktijkvoordelen maken de nieuwe toestellen de organisatie ook gemakkelijker. De genomen beelden - inclusief de detailgereconstrueerde beelden - worden automatisch verwerkt en doorgestuurd naar het centraal archiverings- en communicatiesysteem PACS. Van daaruit zijn de geregistreerde patiëntenbeelden op een beveiligde wijze te raadplegen. De toestellen laten ook toe om te werken met optimale voorgeprogrammeerde programma’s voor de realisatie van accurate beeldopnames en doorlichting.

Projectondersteuning Voor de uitvoeringsfase van het nieuwe installatiegeheel was er een productieve verstandhouding tussen Fujifilm en AZ Nikolaas. Zowel het ziekenhuis als de betrokken firma hechten immers ook veel belang aan de projectondersteuning tijdens de uitvoeringsfase. Uytterhoeven: “Fujifilm doet de volledige en vakkun-

98 | CAMPUS BEVEREN

dige installatie en zorgt voor een bijhorende training van de eindgebruikers om het beste uit de toestellen te halen. Daarnaast staat de firma ook in voor een efficiënt georganiseerde dienst na verkoop, waar we het systematische onderhoud nauwkeurig hebben vastgelegd in een servicecontract met resultaatverbintenissen.”

Referentieproject De keuze voor Fujifilm kwam na een intensief doorlooptraject van de dienst Medische en Moleculaire Beeldvorming. Het resultaat berustte op een concurrentiële prijssetting op zowel investerings- als exploitatieniveau. Uytterhoeven is dan ook blij dat ze aan dit project mochten meewerken. “We staan al erg sterk in privépraktijken, nu groeien we ook steeds meer in de ziekenhuismarkt. AZ Nikolaas vormt voor ons dan ook een mooi referentieproject.”

•

Tim Uytterhoeven, Fujifilm salesmanager voor België en Luxemburg.

www. fujifilm.eu

CAMPUS BEVEREN | 99

ZORGMEUBILAIR, afgestemd op de noden van de zorgmarkt Voor de levering van elektrische zorgbedden, ergonomische nachtkastjes en Tempur matrassen koos AZ Nikolaas voor Distrac Group, specialist in zorgmeubilair. De aangekochte toestellen zijn afgestemd op de noden van de patiĂŤnt en zorgverleners.

www.distrac.com www.salens.be

100 | CAMPUS BEVEREN

Tot januari 2014 richtte Distrac Group zich vooral op de levering van kamermeubilair aan woonzorgcentra en ziekenhuizen. Dat productportfolio werd recent verruimd met een segment van zitmeubilair. “De Distrac Group slaagt er dankzij zijn ervaring in om de productkwaliteit hoog te houden binnen dat marktsegment,” klinkt het bij het ziekenhuis. “Bovendien garandeert de schaalgrootte van het bedrijf een competitieve prijszetting en goede servicegraad. De producten laten een ruime, flexibele en modulaire inzetbaarheid toe, en beantwoorden dan ook aan de noden van patiënt, gebruiker en beleid.”

Functionele zorgbedden Distrac Group levert zorgbedden en nachtkastjes van de Duitse fabrikant Stiegelmeyer, die jaarlijks 80.000 tot 100.000 zorggerelateerde bedden produceert. Als model koos AZ Nikolaas voor het model Seta, een ziekenhuisbed dat weldra in elke kamer van de nieuwe campus te vinden zal zijn. Kris Struyf, CEO van Distrac Group, benadrukt hoezeer de Seta-bedden voldoen aan de behoeften van de zorgmarkt op functioneel, technisch én esthetisch vlak: “De Seta-bedden ogen niet alleen mooi, maar beantwoorden ook aan de functionele noden van de patiënt en het zorgpersoneel, waardoor ze tijdens het gebruik naar waarde worden geschat. Voorbeelden hiervan zijn de intuïtieve

bedieningsmogelijkheden en het ergonomisch gebruiksgemak, het comfort en de functionele meerwaarde voor de patiënt. De constructie garandeert daarnaast de patiëntveiligheid, de hygiëne - dankzij de toegankelijkheid tijdens de schoonmaak – en het onderhoud – dankzij de bereikbaarheid van de modulaire componenten.”

Hoog comfort met preventie van doorligwonden Patiëntveiligheid is voor het ziekenhuis een kernwaarde waarop geen toegevingen mogelijk zijn. Vandaar de keuze voor Tempur-matrassen, waarvan wereldwijd onderzoek heeft aangetoond dat ze één van de meest effectieve hulpmiddelen zijn ter preventie van doorligwonden. Als Benelux-verdeler van Tempur-matrassen looft ook Distrac Group de kwaliteit van het materiaal: “Tempur berust op een visco-elastisch thermoactief polyurethaanschuim. Als het materiaal opwarmt, wordt het zachter, waardoor het zich naar het lichaam van de patiënt vormt en de druk herverdeeld wordt. Zo worden risicoplaatsen van het lichaam ontlast, want net die druk kan een oorzaak vormen van doorligwonden,” aldus Struyf. “Met de combinatie van de functionele zorgbedden en de comfortabele Tempurmatrassen levert de Distrac Group een actieve en innovatieve bijdrage aan het borgen van zorgkwaliteit, en de verdere uitbouw van zorgconcepten.”

•

CAMPUS BEVEREN | 101

Strakke planning voor OMGEVINGSAANLEG ZIEKENHUIS Hertsens Wegenwerken is verantwoordelijk voor de infrastructuurwerken. Dankzij de ervaring die het bedrijf al in andere ziekenhuisprojecten opdeed, is de strakke planning geen probleem.

102 | CAMPUS BEVEREN

Inplanting schets.

www.hertsens.be Hertsens startte het project met de aanleg van de logistieke ingang. Die moest immers klaar zijn om alle leveringen voor het nieuwe ziekenhuis vlot te bedienen. “Om de continuïteit van het ziekenhuis te verzekeren en aan de strakke planning van de bouwheer te blijven voldoen, kozen we voor ultrafast beton”, zegt Christophe Hertsens van het bedrijf uit Burcht. “De uithardingstijd bedraagt maar 72 uur, daarna kan het beton moeiteloos elk gewicht aan. Omdat we op een vrijdag gestort hebben, konden de vrachtwagens die het ziekenhuis aandeden maandag al gebruik maken van de ingang.” Het grote werk begint voor Hertsens echter pas na de opening. Dan gaat het oude ziekenhuis tegen de grond en legt het bedrijf de parking en de toegangswegen naar het ziekenhuis aan, inclusief de riolering met infiltratiebekkens, het straatmeubilair, de luifels

voor de afvalstraat, de ziekenwagenparking en de fietsenstalling. Die laatste wordt door Hertsens opgebouwd met zonnepanelen die licht doorlaten.

Bij ons krijgt de bouwheer de garantie dat die coördinatie vlot en flexibel verloopt, mét een kwalitatief eindresultaat.”

Voldoende ervaring

Diverse projecten

Ook al is de omgevingsaanleg van het Beverse ziekenhuis voor Hertsens een groot project met een strikte planning, de wegenwerkenspecialist heeft genoeg ervaring in huis om het werk tot een goed einde te brengen. Christophe Hertsens: “We werkten in het verleden al samen met AZ Nikolaas en voerden referentieprojecten uit bij onder andere AZ Jan Palfijn in Gent, Sint-Augustinus in Wilrijk, UZ in Edegem, Jan Palfijn in Merksem en AZ Monica in Antwerpen. Die ervaring met ziekenhuisomgevingen is belangrijk, want zulke projecten stellen uitdagingen die je op andere locaties niet vindt. Een ziekenhuis blijft immers voortdurend in werking, met patiënten, bezoekers en leveranciers op elk moment van de dag en in het weekend. Daarnaast moeten ziekenwagens het gebouw altijd vlot kunnen bereiken en ook de parking moet continu bereikbaar zijn.

Hertsens is een echt familiebedrijf. Professionaliteit, kwaliteit, eerlijkheid en vooral menselijkheid zijn dan ook de belangrijkste eigenschappen. “Als kmo zijn we er ons van bewust dat elke schakel in de onderneming even belangrijk is. We besteden dan ook veel aandacht aan de veiligheid en gezondheid van elke werknemer”, zegt Christophe. “Zeker omdat we veel verschillende activiteiten en diensten aanbieden, zoals grond-, wegen- en rioleringswerken en bijbehorende uitrustingswerken voor de aanleg van parkings, natuur- en speelparken, sportvelden, speelplaatsen, wandel- en fietspaden en omgevingen van gebouwen en woonprojecten. Bovendien beschikken wij over diverse machines die we enerzijds bij onze werkzaamheden inzetten en anderzijds verhuren. We kunnen dus de meest diverse projecten aan.”

•

CAMPUS BEVEREN | 103

Gemeenteplein Mortsel

Glazen luifels krijgen nieuwste

zonneceltechnologie De luifel van de fietsenstalling naast het nieuwe ziekenhuis wordt een glazen dak met geïntegreerde zonnecellen. Dat product, SolSky, is een innovatie van het Tiense Soltech, een spin-off van IMEC. “Onze zonneceldaken zijn onbeperkt aan te passen aan de wensen van de klant”, zegt Joseph Nyembo, sales- en productmanager bij Soltech. De SolSky is geen zonnepaneel, maar een bouwelement dat zonne-energie produceert. Dat maakt het product ook zo uniek. Tegelijk voldoet SolSky aan alle normen en voorschriften voor bouwelementen en glas; de veiligheid en stevigheid van de gebruikers is dus gegarandeerd. De glasmodule is gecertifieerd door TÜV Rheinland als functioneel PV-element (IEC 61215 en IEC 61730) en kan dienen als veiligheidsglas (EN12600, klasse 1B1). “Zonne-energie heeft een lange weg afgelegd”, zegt Joseph Nyembo. “Van de bekende rechthoekige blauwe panelen tot de nieuwste zonnecellen die op

104 | CAMPUS BEVEREN

architecturaal én technisch vlak veel verder zijn dan hun voorlopers. Die laatsten zetten zonne-energie onmiddellijk om in elektriciteit en kunnen geïsoleerd worden, wat ze geschikt maakt als bescherming tegen oververhitting.”

SolSky-zonnecellen In Beveren koos het ziekenhuis voor Soltech om de luifels boven de fietsenstalling te bedekken. Zo’n 250 vierkante meter aan SolSky-zonnecellen zal daar voor 25.000 kilowattuur aan elektriciteit per jaar zorgen, genoeg om acht Vlaamse gezinnen van energie te voorzien. Omvormers onder het dak zetten

www.soltech.be

Carreau du temple Paris.

de stroom van de zonnecellen om in 230 volt en koppelen de energie aan het ziekenhuisnet. Nog een reden om voor Soltech te kiezen: het bedrijf staat in voor het hele concept, niet enkel voor de productie. Soltech bouwt de module op volgens de wettelijke voorschriften en zorgt ook voor de aansluiting op het net. “Er zijn niet veel bedrijven in Europa, hooguit vijf, die zulke producten maken. Wij ontzorgen de bouwheer dan nog eens volledig door de plaatsing en koppeling voor onze rekening te nemen. Dat was voor het ziekenhuis een groot voordeel”, zegt Nyembo. De fietsenstalling is dankzij dit bijzondere dak ook heel aantrekkelijk voor de gebruikers. Overdekt, afgesloten en met veel daglicht. Dimitri Verbraecken, medewerker van het facilitaire servicepunt in AZ Nikolaas, beaamt dat. “Je kunt er met plezier je fiets achterlaten, in de gedachte dat dit echt een ‘groene’ oplossing is voor milieubewuste fietsers.”

Maatwerk Soltech levert maatwerk. Het bedrijf kan de SolSky-modules in alle mogelijke vormen en afmetingen produceren in zijn fabriek in Tienen, zodat elke architect ze kan toepassen voor zijn of haar specifiek project. Ook de grootte van de zonnecellen zelf en de onderlinge afstand zijn aan te passen, zodat ontwerpers kunnen spelen met de lichttransmissie. Door de brede waaier aan celkleuren kan de module daarnaast perfect geïntegreerd worden in elk gebouw. “Die extra esthetische dimensie is mooi meegenomen”, zegt Nyembo. “Ook op technisch vlak zijn er keuzemogelijkheden: het vermogen van de module, de keuze van connectoren, de celtechnologie: SolSky is onbeperkt aan te passen aan de wensen van de klant" •

Akzo Amsterdam.

CAMPUS BEVEREN | 105

AFBREKEN

106 | CAMPUS BEVEREN

OPBOUWEN CAMPUS BEVEREN | 107

AFWERKEN 108 | CAMPUS BEVEREN

NAWOORD Toen we in september 2010 van start gingen met de concrete voorbereidingen van dit nieuwe gebouw, was er door Nouch Gautot al een goede basis gelegd. Er was toen al een plan met twee volumes, identiek aan de buitenzijde, en binnenin elkaars spiegelbeeld. Middenin zat een vooruitstekende zone, als verbinding. Deze lay-out was goed en is altijd gebleven. Nouch Gautot.

Gedurende de hele periode erna werd aan het ontwerp geschaafd en werden er dingen gewijzigd en toegevoegd. Zo kwam er een verdieping extra; een vierde verblijfsafdeling werd ingepast. Ook werd er een ondergrondse parkeergarage voorzien. Een derde operatiezaal werd ingetekend, het aantal posities in het dagziekenhuis steeg van 20 naar 24. De Hemodialyse - Low-care vergrootte van tien naar zestien posities en de polikliniek met tien consultatieruimtes breidde uit, zodat er plaats kwam voor meer dan twintig artsen tegelijk.

Ann-Sophie Elegeert.

Luc De Roos.

Healing environment Tijdens de vele ontwerpbesprekingen was ‘healing environment’ belangrijk. Het werd op drie manieren concreet ingevuld : 1. Een aangenaam verblijf voor de patiënt staat voorop. 2. Een prettige, ergonomische werkomgeving voor elke medewerker is belangrijk. 3. Het gebouw is maximaal duurzaam, in bouw en exploitatie. Bij het ontwerpen in detail ging ook veel aandacht naar materialen, technieken en details. Veel van deze toepassingen komen samen in die ene ruimte, waar het in de ziekenhuisbouw nog steeds over gaat: de patiëntenkamer. Artsen, verpleegkundigen, medewerkers, bezoekers maar uiteraard in de eerste plaats de patiënt, brengen heel wat tijd door in deze ene, belangrijke ruimte.

Jeroen Beutels.

Dirk Verschueren.

Joep Debie.

Jan Vos.

Veerle Wijffels.

Bart Schelfhout.

Hoewel een patiëntenkamer op het eerste gezicht heel universeel is, wordt deze kamer in elk ziekenhuis anders vormgegeven. Het is dus zeker terecht, dat we veel tijd en moeite investeren in het ontwerp van deze ruimte. En evenzeer is het terecht, dat we de uitvoering ervan tot in de puntjes verzorgen. Onze uitgangspunten rond ‘healing environment’ krijgen net hier hun concrete toepassing. Het resultaat is bijzonder uniek en eigentijds sfeervol. Om dat mogelijk te maken, werd alle kennis en ervaring ingezet die we als ontwerpteam hadden. Er werden uitzonderlijke keuzes gemaakt. Zowel architecten, studiebureaus als de bouwheer brachten ideeën in. En niet in de laatste plaats kregen we veel ondersteuning en advies van de leveranciers en producenten van al deze materialen.

Samenwerking We vinden het erg belangrijk dat we blijven zoeken, blijven ontwikkelen, blijven verbeteren. Daarbij is de samenwerking tussen bouwheer, ontwerpers en indus trie erg noodzakelijk. Ook andere initiatieven, zoals de Prof-kamer, zoeken op een andere manier naar dezelfde toekomst. En ongetwijfeld zijn onze collega’s in Vlaanderen en ver daarbuiten evenzeer overtuigd van de keuzes die zij tijdens het bouwproces maken. Om de dialoog hierover gaande te houden, is ook het idee ontstaan voor dit boek. Waarom niet al deze materialen, technieken en details samenbrengen in één gebundelde uitgave? Op die manier laten we zien wat er anno 2016 allemaal mogelijk is. De toekomst zal uitwijzen of we met dit gebouw onze afspraak met de geschiedenis hebben, en waar de volgende mijlpaal zal liggen.

•

CAMPUS BEVEREN | 109

Participanten

AUTROSYSTEMS NV Brandstraat 4 9160 LOKEREN

ABB NV

T +32 9 340 40 70

Hoge Wei 27

F +32 9 340 40 79

1930 ZAVENTEM T +32 2 718 63 11 F +32 2 718 66 66

E sales@autrosystems.be W www.autrosystems.be

E info@be.abb.com W www.abb.be

ALCOMEL

Essenschotsestraat 9

STUDIEBUREAU BEC NV

3980 TESSENDERLO

Jubelfeestlaan 51

T +32 13 77 24 38

1080 BRUSSEL

F +32 13 77 64 43

T +32 2 424 07 95

E alcomel@alcomel.be

E bec@ingenieurs-bec.be

W www.alcomel.be

ARMSTRONG BUILDING PRODUCTS BV Postbus 3803 4800 DV BREDA (NL) T +32 2 223 00 72 E benelux-info@armstrong.com

BEDDELEEM NV Venecoweg 14a 9810 NAZARETH T +32 9 221 89 21 E info@beddeleem.be W www.beddeleem.be

W www.armstrongplafonds.be

ART NIVO

BOBININDUS POWER SYSTEMS NV

Onderbergen 76

Rijksweg 77

9000 GENT

2870 PUURS

T +32 9 233 30 53

T +32 3 86 09 130

E info@artnivo.be

E info@bobinindus.com

W www.artnivo.be

AUTRONICA FIRE & SECURITY Zwaarveld 67a

W www.bobinindus.be

BUILDING GROUP JANSEN

9220 HAMME

Eikenenweg 58

T +32 (0) 52 399110

3520 ZONHOVEN

F +32 (0)52 336135

T +32 11 79 92 00

E info@atsgroep.be

E info@groupjansen.com

W www.autronicafire.com

W www.groupjansen.com

110 | CAMPUS BEVEREN

Participanten

C COFELY FABRICOM NV Simon Bolivarlaan 34 1000 BRUSSEL T +32 2 370 31 11 E stefaan.devolder@cofelyfabricom-gdfsuez.com

DE VLOED ARCHITECTS Laarnebaan 106a 9070 HEUSDEN-DESTELBERGEN T +32 9 252 11 22 F +32 9 252 11 25 E johan.cogge@detoo.com W www.devloed.be

W www.cofelyfabricom-gdfsuez.com

DISTRAC NV COOPMAN ORONA Mannebeekstraat 3 8790 WAREGEM

Bleyveld 14 3320 HOEGAARDEN T +32 16 76 82 82

T +32 (0)56 358580

F +32 16 76 75 25

E info@distrac.com

+32 (0)56 355865

E sales@coopman.orona.be

W www.distrac.com

W www.coopman.orona.be

CORDEEL ZETEL TEMSE NV Eurolaan 7

9140 TEMSE

EEG NV

T +32 3 710 05 00

Kortrijksesteenweg 255

E info@cordeel.eu

9830 SINT-MARTENS-LATEM

W www.cordeel.eu

T +32 9 225 65 08 E vanbraeckel@eeg.be

D DE COENE PRODUCTS Europalaan 135 8560 GULLEGEM T +32 56 43 10 80 F +32 56 43 10 90 E info@decoeneproducts.be W www.decoeneproducts.be

W www.vanbraeckel.be

EM GROUP Entrepotstraat 33 9100 SINT NIKLAAS T +32 3 780 97 80 F +32 3 777 21 48 E info@emgroup.be W www.emgroup.be

STUDIEBURO DE KLERCK NV

FACQ

Oud-Strijderslaan 14

Industrieweg 12

8200 BRUGGE

9032 WONDELGEM

T +32 50 32 01 22

T +32 93 963102

E info@sdke.be

E wondelgem.showroom@facq.be

W www.sdke.be

W www.facq.be

CAMPUS BEVEREN | 111

Participanten

FERMACELL T 31 24 649 51 10 E verkoop-nl@xella.com W www.fermacell.be

FSB Brugsestraat 151 8020 OOSTKAMP T +32 50 822082 F +32 50 822028 E didier.baert@fsb.be W www.fsb.be

FUJIFILM MEDICAL SYSTEMS Westpoort 62 Unit 2 2070 ZWIJNDRECHT T +32 3 760 03 33 E info@fuijmsb.be W www.fuijmsb.be

H HANSA ARMATUREN BELGIUM NV Steenweg 3 (Unit 9) 3540 HERK-DE-STAD T +32 13 664686 E info@hansa-belgium.be W www.hansa-beglium.be

HERTSENS WEGENWERKEN NV Oeverkant 38 2070 BURCHT T +32 3 253 40 40 E +32 3 253 40 45 E helena@hertsens.be W www.hertsens.be

L LATEXFALT NV Zoomstraat 10 9160 LOKEREN T +32 9 340 40 80 E info@latexfalt.be W www.latexfalt.be

M MINERAL PRODUCTS INTERNATIONAL Champs De Tignee 1 4671 BARCHON T +32 43 77 40 81 F +32 43 77 33 11 E info@mpi.be W www.mpi.be

O TIJDELIJKE HANDELSVERENIGING OBM BVBA OXFLOOR & BVBA EGALO Aalstersestraat 92 A 9280 LEBBEKE T +32 498 92 02 40 E info@oxfloor.be W www.oxfloor.be

P PPG COATINGS BVBA/SPRL (SIGMA COATINGS) Genkersteenweg 311 3500 HASSELT T +32 11 27 87 01 E info@sigma.be W www.sigma.be

KUSCH + CO BVBA

Avenue Herbert Hooverlaan 4 1200 BRUSSEL T +32 2 735 20 00 F +32 2 735 08 00 E info@kusch.be W www.kusch.com

Dendermondsesteenweg 60-62 9270 KALKEN T +32 (0)9 367 92 12 E info@ripa.be W www.ripa.be

112 | CAMPUS BEVEREN

RI.PA. TEGELIMPORT Excellence in Tiles

Participanten

S.AIR NV

VANERUM SIGN & DISPLAY

Industriezone Noord 1 Nijverheidslaan 4 9308 GIJZEGEM (AALST) T +32 (0)53 21 63 71 F +32 (0)53 78 13 11 E info@sair.be W www.sair.be

Turnhoutsebaan 45 3290 DIEST T +32 13 39 39 98 E info@signdisplay.be W www.vanerumsd.be

SANAKOR

VAN MAELE NV

Vierschaarstraat 8 8500 KORTRIJK T +32 56 74 40 80 E info@sanakor.com W www.sanakor.com

Schoolstraat 12 8430 VARSENARE T +32 50 387 377 E info@van-maele.eu W www.van-maele.eu

SEGHERS SETISOL Leurshoek (BEV) 95 9120 BEVEREN T +32 3 750 90 50 F +32 3 755 14 40 E info@seghers-setisol.be W www.seghers-setisol.be

VESCOM BELGIE SA Sint Jozefstraat 20 5753 AV DEURNE (NL) T +32 (0)2 520 50 25 E belgium@vescom.com

SOLTECH NV/SA Walstraat 1A 3300 3300 TIENEN T +32 16 808 903 F +32 16 808 909 E soltech@soltech.be W www.soltech.be

T TARKETT BELUX BVBA Wingepark 27c 3110 ROTSELAAR T +32 16 35 98 80 F +32 16 57 12 81 E info@tarkett.be W www.tarkett.be

TELEVIC HEALTHCARE Leo Bekaertlaan 1 8870 IZEGEM T +32 51 30 30 45 W www.televic-healthcare.com/nl

W www.vescom.com

SOL TECH

VILLEROY & BOCH Bathroom & Wellness Division Populierstraat 1 8800 ROESELAERE T +32Â 51 26 40 40 E sales.benl@villeroy-boch.com W www.villeroy-boch.com

W WYCOTEC Rue des Technologies 9/04 4432 ANS/ALLEUR +32 4 361 01 65 E info@wycotec.eu W www.wycotec.eu

CAMPUS BEVEREN | 113