GROND/WEG/WATERBOUW by Louwers Mediagroep

Vaktijdschrift over civiele techniek & infrastructuur Jaargang 3

WWW.GWW-BOUW.nl

I Nummer 8 I 2013

Verbreding A15 | Inventieve toepassingen in de nieuwe rondweg N348 | Park Wijhezicht opgewaardeerd Grootschalige civiele ingrepen station Nijmegen-Lent | Zevenhuizen: De veelzijdige Eendragtspolder

SOLIDE TOPPRODUCTEN OM ELKE KLUS

TE KLAREN De Flygt 2600 pompserie is nu veelzijdiger dan ooit. Ons assortiment is nu uitgebreid met duurzame sludgepompen die vloeistoffen met grotere vaste deeltjes met hetzelfde gemak en zekerheid verpompen als onze bekende drainageserie. Verwisselbare hydraulische uiteinden maken het mogelijk deze betrouwbare pompen voor vele applicaties in te zetten en beperken uw voorraad reserveonderdelen. Of u nu koopt of huurt voor permanente of tijdelijke toepassingen, u kunt rekenen op onze technische expertise, service en support. Reken op Flygt door dik en dun. Er is niets dat ons kan stoppen. www.xylemwatersolutions.com/nl www.flygt.com

voorwoord Innoveren Voor u ligt alweer de eerste editie van Grond/Weg/Waterbouw van het nieuwe jaar. Een jaar dat volgens kenners het uiterste vraagt van bedrijven om hun voortbestaan te waarborgen. Het is het jaar van innoveren, het onderscheid durven maken. Op de openingsdag van InfraTech 2013 in Ahoy werd alvast de aftrap gegeven. Op de Rotterdamse beursvloer werd voor de achtste maal de InfraTech Innovatieprijs uitgereikt. De vakjury kende de prijzen toe aan IV-Infra in de categorie ‘Toegepaste innovatie’ met de inzending ‘Sluisdeuren Panamakanaal’ en aan Tauw in de categorie ‘Geplande innovatie’ met ‘Recycling Light’. Heijmans Civiel ging met de ‘Halftime Award’ aan de haal voor de ‘Lichtgewicht hybride brug’ over de A27 bij Lunetten. Innoveren leidt vaak ook tot besparen. Zo is uit praktijkproeven van TNO bijvoorbeeld gebleken dat Rijkswaterstaat per jaar tot 16,3 miljoen euro zou kunnen besparen op brugonderhoud wanneer het al zijn bruggen voorziet van waarschuwingssensoren. De afgelopen jaren zijn tests uitgevoerd op de Hollandse Brug (145 sensoren) en de Martinus Nijhoffbrug, waar 48 rekstroken op lamelvoegen werden geplaatst. Scheurtjes of andere afwijkingen zijn daarmee direct te detecteren. Binnen een dag gaat een automatische melding uit. De wegbeheerder kan dan in een vroeg stadium ingrijpen. Net als in iedere uitgave hebben we ook voor deze editie een ‘special’ voor u in petto. Ditmaal zoomen we in op het materieel in alle soorten en maten. Wist u bijvoorbeeld dat behalve de aanschaf van materieel het ook mogelijk is om materieel te huren? Of dat u ‘overtollig’ materieel van de hand kunt doen op een veiling? Succes verzekerd. Op die veiling kunt u wellicht ook een mooie slag slaan door gebruikt materieel aan te schaffen. U leest alles over de aanschaf, verhuur, verkoop en het verzekeren van materieel in onze materieel special. Net voor het ter perse gaan van deze editie komt ons nog een enigszins zorgelijk bericht ter oren. Het kabinet schrapt waarschijnlijk tientallen plannen voor wegen en spoortrajecten, of stelt de aanleg ervan uit. Minister Melanie Schultz (Infrastructuur) heeft hiervoor voorstellen op tafel gelegd, zo schrijft het AD. De maatregelen zijn nodig om de bezuinigingsdoelstellingen van het kabinet te halen: 6,4 miljard euro tot 2028. Vooral de regio’s Amsterdam en Utrecht worden getroffen, maar ook elders in het land gaan projecten niet door of lopen vertraging op. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Roel van Gils

Plaatsnaam | Projectnaam Vaktijdschrift over civiele techniek & infrastructuur nummer 8 Jaargang 3 | 2013 Verschijnt 7 x per jaar ISSN: 2212-9979

Uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

redactieadres

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E redactie@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

coördinator en eindredactie Roel van Gils Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E redactie@gww-bouw.nl

redactiemedewerkers

Hilda Bosma Martijn van den Bouwhuijsen Roel van Gils Jan-Kees Verschuure Margot Visser e.a.

Bladmanagement

Robert Vermanen E r.vermanen@louwersuitgevers.nl

Mark de Lau E m.delau@louwersuitgevers.nl

Secretariaat

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

Advertenties

Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: gww-bouwnl, Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

Abonnementsprijs

€ 81,00 per jaar excl. BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Grond/Weg/Waterbouw Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

Adreswijzigingen

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

Opzeggingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Doelgroep

Directies en management van bedrijven uit de infraketen, betrokken ministeries en rijksdiensten, provinciale, gemeentelijke en andere betrokken overheden, landelijke, regionale en lokale organisaties, stichtingen en instellingen m.b.t. wegenbouw, aannemers, ingenieursbureaus en toeleveranciers actief in de wegenbouw, bestrating, grondwerk,

Vormgeving/Art Direction Logo Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie. 4|

Verbreding A15 maasvlakte - vaanplein Verbreding A15 op schema Funderingswerken van A tot Z Kunstwerken A-Lanes A15 grotendeels prefab uitgevoerd Grondonderzoek, bemalen en inspecteren Pijlers nieuwe Botlekbrug ‘niet’ gefundeerd

6 8 11 12 15

materieelspecial Bauma 2013 wereldpodium voor innovaties Specialistische machines ook te huur Van ijzer naar cash Moderne grondverzetmachines snel inzetbaar Incidenten met werkmaterieel goed te verzekeren Komatsu zet in op lage kosten Brancheorganisatie ‘De Vereniging BMWT’ aan het woord Alle mogelijkheden voor freesverhuur inclusief machinist Made in Holland

19 20 23 24 25 26 29 33 32

Inventieve toepassingen in de nieuwe rondweg N348 Trillingsvrij funderen met een helling van 45 graden interview Jacco Buisman, nieuwe directeur bij Movares P+R De Uithof stimuleert OV-gebruik

34 37 38 39

Journaal

Inhoud

52 76

59 83

Futuristische pijler siert ecoduct Zwaluwenberg Elastisch systeem ‘sluit’ dek ecoduct Zwaluwenberg Grond, grond en nog eens grond Nieuwe vaarverbinding verlevendigt kern Assen Bovengronds leidingviaduct bij Hoogvliet Bouw HOV2 versneld door korte lijnen en integrale planning Grootschalige civiele ingrepen station Nijmegen-Lent VAKTIJDSCHRIFT OVER CIVIELE TECHNIEK & INFRASTRUCTUUR Jaargang 3

Bergambacht: Grootse combibaan voor skeeleren en schaatsen WWW.GWW-BOUW.NL

72 86

46 49 50 52 56 59 62 66

I Nummer 8 I 2013

Zevenhuizen: De veelzijdige Eendragtspolder Duurzame afvalbakken voor Eendragtspolder Park Wijhezicht opgewaardeerd LED-verlichting accentueert landhuis Wijhezicht RWZI Oostvoorne: beter zuiveringsproces, minder energiekosten Vernieuwd Drachtsterplein creëert ruimte en overzicht aan zuidzijde Leeuwarden VERBREDING A15 | INVENTIEVE TOEPASSINGEN IN DE NIEUWE RONDWEG N348 | PARK WIJHEZICHT OPGEWAARDEERD GROOTSCHALIGE CIVIELE INGREPEN STATION NIJMEGEN-LENT | ZEVENHUIZEN: DE VEELZIJDIGE EENDRAGTSPOLDER

De Pen: Marcel Hertogh hoogleraar aan de TU Delft en managing partner Triple Bridge Coverbeeld | N348 Rondweg Zutphen

Honderdjarige stuwen in de Vecht doorstaan tand des tijds Gereviseerde en gemoderniseerde hydraulica voor precieze aansturing Wie doet Wat?

69 71 72 75 76 80 83 84 86 88

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: A-Lanes A15

Verbreding A15 op schema De verbreding van de A15 tussen de Maasvlakte en het Vaanplein verloopt volgens de projectdirecteuren Jan van de Meene en Harm Telder van consortium A-Lanes A15 voorspoedig. Het project zorgt straks niet alleen voor een betere doorstroming op de weg, maar ook het spoorwegverkeer en de scheepvaart profiteert mee. Voor het consortium een enorme klus -de grootste opdracht ooit door Rijkswaterstaat in ĂŠĂŠn keer aanbesteed- waarbij ze tevens de verantwoordelijkheid dragen voor 25 jaar onderhoud.

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

(foto: Mea-Lux, Jodie van Strien)

De A15 tussen Vaanplein en Europoort vormt een enorm knelpunt en staat ieder jaar trouw genoteerd in de file top tien. Van de Meene: “De aanleg van de Tweede Maasvlakte en aan de zuidkant van de A15 de nieuw tot ontwikkeling gekomen woonkern maken het (file)probleem alleen maar groter. Reden voor Rijkswaterstaat om de A15 eens grondig op de schop te nemen. De komende jaren wordt de snelweg verbreed van twee keer drie rijstroken nu naar twee keer vijf rijstroken. Ook wordt er een nieuwe Botlekbrug gebouwd, die voor een betere doorstroming zowel op het water als op de weg moet gaan zorgen. Daarnaast worden er nieuwe fly-overs op het Vaanplein gebouwd, worden er verbeteringen aangebracht aan de twee bestaande tunnels en wordt er een dynamisch verkeersmanagementsysteem aangelegd.

DBFM-contract Rijkswaterstaat is voor de aanbesteding heel vernieuwend te werk gegaan. Het gaat hier om een DBFM (Design, Build, Finance, Maintain) aanbesteding. Behalve voor de ‘verbouwing’ draagt de opdrachtnemer ook zorg voor 25 jaar onderhoud. De opdracht werd verworven door A-Lanes A15, een consortium bestaande uit Ballast Nedam, John Laing, Strabag en Strukton. Van de Meene: “Zo’n DBFM-aanbesteding is voor de opdrachtgever een krachtig middel om zowel kosten als kwaliteit goed te bewaken. Rijkswaterstaat betaalt ons straks een bepaald bedrag per kwartaal voor de beschikbaarheid van de rijstroken. Mocht om welke reden dan ook bijvoorbeeld een rijbaan buiten gebruik worden genomen om onderhoud te plegen, dan wordt er een kortingsmechanisme gehanteerd. In de ontwerpfase hebben we daarom de balans moeten zoeken tussen kwaliteit en onderhoud. We dienen het ‘goed genoeg’ te maken om niet tegen hoge onderhoudskosten op te lopen gedurende de 25 jaar. Anderzijds mocht uiteraard ook het budget niet worden overschreden. Een ingewikkelde, maar zeer zeker een uitdagende vorm van aanbesteden. Als consortium moeten we alles uit de kast halen en dat daagt uit om innovatief en creatief te zijn.”

Onderdoorgangen De werkzaamheden zijn in 2011 gestart. Over het gehele traject van 37 kilometer vinden werkzaamheden, al dan niet gelijktijdig plaats. “We zijn nu met name bij het Vaanplein druk bezig met de reconstructie ervan en de aanleg van diverse fly-overs,” vertelt Harm Telder. “Momenteel zijn we bezig met het inhijsen van prefab liggers ten behoeve van het dek van de fly-overs ter hoogte van het Vaanplein en bij het dek van het nieuwe Oudelandseviaduct. De onderdoorgang Verlengde Zuiderparkweg wordt gefaseerd gebouwd, waarbij steeds een deel van de onderdoorgang in het vrije veld wordt gemaakt. Op dit moment wordt het middendeel van de onderdoorgang gebouwd. Het eerste deel van de onderdoorgang is al gereed, en daar rijdt het verkeer al overheen. Ook zijn we bezig met de bouw van de nieuwe Botlekbrug, de eerste pijlers zijn inmiddels onder water gestort en de aanbruggen zijn volop in aanbouw.” De bouw van de nieuwe Botlekbrug is een operatie op zichzelf. Het is bouwen op de vierkante centimeter. Omdat de nieuwe brug vlak naast de bestaande brug wordt gebouwd, wordt de bestaande brug voortdurend gemonitord op eventuele verzakkingen.

Parallelrijbaan Tussen de Botlekbrug en knooppunt Vaanplein wordt ook volop gewerkt. “We hebben hier al een deel van de parallelrijbaan aangelegd, waarover het verkeer in oostelijke en westelijke richting wordt omgeleid,” vervolgt Van de Meene. “Op die manier kunnen we de bestaande rijstroken aanpakken en uiteindelijk het nieuwe asfalt uitrollen. Het doorgaande verkeer rijdt straks over de nieuwe hoofdrijbaan die drie rijstroken telt, het regionale en lokale verkeer rijdt over de parallelrijbaan (twee rijstroken) waar de open afritten aan gesitueerd zijn.. Een vergelijkbare situatie is reeds toegepast op de ring rond Eindhoven, Utrecht en Rotterdam.” De sleutel tot succes is volgens Van de Meene de samenwerking tussen alle partijen, niet alleen binnen de eigen organisatie, maar ook met externe stakeholders zoals het Havenbedrijf, de diverse gemeenten, de veiligheidsregio Rijnmond, het Waterschap, ProRail en de kabel- en leidingeigenaren. “Een fantastische uitdaging om de hele complexe operatie in een gebied dat vrijwel volledig is volgebouwd, zowel boven als ondergronds, in goede banen te leiden,” besluit Van de Meene. “Contractueel zijn de werkzaamheden eind 2015 afgerond. We hopen echter medio 2015 te kunnen opleveren. Een ambitieus plan, maar uiteindelijk voordelig voor alle partijen.” ❚

Bouwinfo Opdrachtgever Rijkswaterstaat Ontwerp Quist Wintermans architecten Uitvoering A-Lanes A15 Aanneemsom 1,5 miljard euro Bouwperiode 2011 - 2015

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Funderings Combinatie MaVa

Funderingswerken van A tot Z

Het enorme infrastructurele project verbreding A15 Maasvlakte Vaanplein uitgevoerd door A-Lanes A15 is straks gefundeerd op ruim 4.000 betonpalen ten behoeve van de kunstwerken, 4.000 betonpalen voor matrasconstructies en portalen, 1.500 Leka- en Tubex-palen, 1.500 meter gordingen en stempelramen, 500 m2 vernagelde wanden, 750 groutankersen 5.000 ton aan definitieve damwanden. Een mooi project voor Funderings Combinatie Maasvlakte Vaanplein (FC MaVa). FFC MaVa is een joint venture tussen Ballast Nedam Funderingstechnieken en Terracon Funderingstechniek,twee dochterbedrijven van de hoofdaannemer A-Lanes A15 die in opdracht van Rijkswaterstaat de verbreding uitvoert. “We dragen zorg voor de funderingswerken van ontwerp, levering

tot aanbrengen,” vertelt projectleider Floris van de Woestijne. “Als funderingsclub zijn we wel gewend aan een dynamisch proces, maar bij A-Lanes A15 wordt alles tot in het extreme getrokken. Op piekmomenten zijn we op wel 18 locaties tegelijk bezig met het uitvoeren van werkzaamheden. Desalniettemin

verloopt alles volgens schema. Deze zomer zijn 90 procent van de funderingswerken gereed.”

Grote uitdaging FC MaVa brengt zoals gezegd onder meer de damwanden, combiwanden, heipalen, buispalen, gor-

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

dingen verankeringen en injecties onder bestaande landhoofden aan binnen dit project. “Behalve 5.000 ton aan definitieve damwanden hebben we voor de verschillende kunstwerken ook nog eens 4.000 ton aan tijdelijke damwandconstructies aangebracht, verdeeld over een groot aantal poeren en landhoofden over het gehele tracé. De grote uitdaging voor ons zit hem vooral in de hoeveelheid aan funderingswerken die veelal ook nog eens gelijktijdig uitgevoerd moeten worden. Een enorm logistiek proces op een zeer beperkte ruimte in de nabijheid van de A15, die zo min mogelijk gehinderd mag worden. De bouw van de nieuwe Botlekbrug vormt binnen de scoop van FC MaVa feitelijk een opdracht op zich. De oude Botlekbrug kan de extra transportbewegingen vanuit de Tweede Maasvlakte niet meer verwerken. De intensiteit van transporteurs met gevaarlijke stoffen zal in de toekomst nog meer toenemen. Hierdoor is de realisatie van een nieuwe hogere brug onontbeerlijk geworden. Dagelijks staan voor de bestaande Botlekbrug lange files, ook omdat de brug vaak open is om grote schepen door te laten.De nieuwe brug wordt pal naast de bestaande brug gebouwd, is hoger en breder, waardoor deze minder vaak open hoeft en meer verkeer kan verwerken per etmaal.

Puzzel Voor het aanbrengen van de fundaties voor de nieuwe Botlekbrug heeft de funderingscombinatie volgens Van de Woestijne werkelijk alles uit de kast gehaald. “Zo hebben we bijvoorbeeld een uitloopbeveiliging aangebracht; de damwanden laten vouwen om daarmee de rondingen van de bouwkuip te maken. Hiervoor hebben we de damwanden van 30 meterlaten zetten.”Voor het realiseren van de grote bouwkuipen ten behoeve van de pijlers is FC MaVa zeer gedetailleerd te werk gegaan. “De damwandconstructie van de bouwkuip voor de pijler van de nieuwe Botlekbrug is opgebouwd uit 120 genummerde planken, die geprefabriceerd zijn op het bouwdok in Barendracht en die op locatie als een puzzel in elkaar vielen. Vervolgens zijn de dubbellaags stempelramen geprefabriceerd onder strenge lascondities en in positie gebracht op -12 meter NAP en net boven het wateroppervlak.” De damwandconstructie is aangebracht met een kraan vanaf een ponton. De gebruikelijke methode voorstabilisatie van het ponton bleek volgens Van de Woestijne niet toereikend. “We hebben in de Oude Maas te maken met een getijde, dat wil zeggen hoog en laag water en een serieuze stroming. Bovendien hadden we rekening te houden met doorgang van de zeer druk bevaren scheepvaartroute. De conventionele manier om het ponton te verankeren was sowieso geen optie gezien de aanwezigheid van tunnels, brugpeilers en kabels

Fly-over in aanbouw.

en leidingen op de bodem. We hebben met name vanwege de stroming een fixatie bedacht met behulp van vier spudpalen. Op de palen is een voorziening gemaakt, zodat ze de grond ingetrild konden worden. Het ponton werd hieraan verankerd en lag gepositioneerd op plusminus 2 centimeter afstand van de damwand, terwijl het ponton wel mee kon bewegen met het hoog en laag water. Dankzij deze

methode hebben we de inzet van een hefeiland kunnen voorkomen.” Nadat de funderingscombinatie de bouwkuip in gereedheid had gebracht, kon Combinatie Onderwaterwerken Botlek de kuip ontgraven en volstorten met onderwaterbeton. De funderingswerken aan de nieuwe Botlekbrug zijn inmiddels gereed. ❚

Aanbrengen damwandconstructie.

Samen werken aan een betere leefomgeving Ons specialistisch bedrijf Ballast Nedam Funderingstechnieken levert door innovatie, kostenleiderschap en inkoopsterkte een concurrentievoordeel aan onze oplossingen, zoals bij de verbreding van A15 tussen het Rotterdamse haven- en industriegebied en noordwest Europa.

Wensen, ideeën en ambities van onze klanten maken wij werkelijkheid. Voor huisvesting, mobiliteit, energie en natuur. Altijd vanuit een integrale benadering.

Foto: Consortium A-Lanes A-15

Realiseren van blijvende kwaliteit www.ballast-nedam.nl Adv_BNF Maastricht -Samen werken aan een betere leefomgeving b 197 x h130 mm Afl 3 mm D08 01 2013 U1346.indd 1

Colijn Aannemersbedrijf B.V. Vierlinghstraat 17 4251 LC Werkendam Postbus 66 4250 DB Werkendam + 31 (0)183 401011 + 31 (0)183 403583

Tensa B.V. Vierlinghstraat 17 4251 LC Werkendam Postbus 66 4250 DB Werkendam +31 (0)183 404655 +31 (0)183 403583

Molhoek Aannemingsbedrijf B.V. Vierlinghstraat 17 4251 LC Werkendam Postbus 66 4250 DB Werkendam +31 (0)183 301536 +31 (0)183 403583

8-1-2013 13:58:18

Terracon Funderingstechniek B.V. Vierlinghstraat 17 4251 LC Werkendam Postbus 49 4250 DA Werkendam +31 (0)183 401311 +31 (0)183 403583

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Haitsma Beton

Kunstwerken verbreding A15 grotendeels prefab uitgevoerd Op het traject tussen Maasvlakte en Vaanplein is A-Lanes A15 bezig met de verbreding van de A15. Op het traject van 37 kilometer wordt een groot aantal nieuwe kunstwerken gebouwd. De prefab betonconstructies worden berekend, gefabriceerd, geleverd en gemonteerd door Combinatie Prefab Mava, waarin Ballast Nedam Prefab (Haitsma Beton), Strukton Prefab en Ed. Züblin AG de participanten zijn. Bij de tenderfase is al bekeken op welke manier prefab bouwen kan bijdragen aan het verkorten van de bouwtijd. Het project verbreding A15 kent veel verschillende prefab objecten; van kleine objecten tot de enorme fly-over ter hoogte van het Vaanplein met pijlertafels van ruim 230 ton. Haitsma Beton is nauw betrokken bij het project verbreding A15 “Ten opzichte van in het werk gestorte beton heeft prefab bouwen een aantal voordelen, zoals een kortere bouwtijd (parallel bouwen), een gegarandeerde kwaliteit (bouwen in een geconditioneerde ruimte) en minder stremmingen op locatie,” stelt Karel Bus van Haitsma Beton.“In onze fabriek in Kootstertille worden de verschillende onderdelen geprefabriceerd, van heipalen en pijlercon-

zogeheten HIP-ligger. Bus legt uit: “Dit type ligger is efficiënter en sneller te produceren dan een standaard kokerligger, maar staat nog altijd borg voor een overspanning van 45 meter en een hoogte van 1,80 meter. Bijzonder aan het Groenedijk viaduct is de korte bouwtijd van het kunstwerk.. De onderbouw met 12 pijlers en 3 zware onderslagbalken én de bovenbouw met HIP-liggers worden allemaal in prefab beton uitgevoerd.” ❚

'Met twee mobiele kranen kan een dek voor een viaduct in één nacht ingehesen worden. Probeer dat maar eens met in het werk gestort beton' structies tot dekken en pergolabalken voor de nieuwe Botlekbrug. . We leveren daarbij bijzondere elementen. Zo zijn de pergolabalken48 meter lang, 2,80 meter hoog en wegen maar liefst 230 ton. De zwaarste pijlertafel voor de flyover bij het Vaanplein weegt ook 230 ton. Het gehele project behelst over het algemeen vele grote en zware elementen van rond de 200 ton.”

Eén nacht De zware prefab elementen worden vanuit Kootstertille per schip getransporteerd naar Schiedam, alwaar ze worden overgeslagen en naar de bouwlocatie worden vervoerd. “Dat laatste wordt voornamelijk in de nachtelijke uren gedaan om het verkeer zo min mogelijk tot last te zijn,” stelt projectleider Bert van den Berg van Haitsma Beton. “Met twee mobiele kranen kan een dek voor een viaduct in één nacht ingehesen worden. Probeer dat maar eens met in het werk gestort beton.” Voor een nieuw kunstwerk met drie overspanningen (kunstwerk Groenedijk viaduct) heeft Haitsma Beton zelfs een nieuw type prefab ligger ontwikkeld, de

Prefab bouwen verkort de bouwtijd.

| 11

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Mos Grondmechanica

Grondonderzoek, bemalen en inspecteren Voordat de tenderfase van het project verbreding A15 Maasvlakte Vaanplein werd opgestart, heeft Rijkswaterstaat Mos Grondmechanica ingeschakeld om indicatief grondonderzoek te verrichten. Inmiddels zijn de bouwwerkzaamheden in volle gang en voert Mos Grondmechanica parallel hieraan een kwaliteitscontrole uit op de aangebrachte heipalen. Mos Grondwatertechniek draagt zorg voor de aanleg en het functioneren van de talloze bemalinginstallaties rondom het traject.

12 |

Lozingspunt.

Aanbrengen bemalinginstallatie.

Mos Grondmechanica kent het gebied rondom de A15 als geen ander. Het bedrijf, gelegen in Rhoon, ligt pal tegen de A15 aan. “We hebben in het verleden voor diverse partijen grondonderzoek gedaan rondom het tracé,” vertelt Nils Mulder. “ Deze informatie konden we in het voortraject gebruik . Gezien onze ligging en het snel kunnen acteren, maakt het consortium A-Lanes A15 ook nu nog regelmatig gebruik van onze diensten. Zo kregen we onlangs om vijf uur ’s middags nog de vraag om diezelfde nacht plaatselijk grondonderzoek te verrichten. Ook hebben we recentelijk nog gronden labonderzoek en geotechnisch advies uitgevoerd ten behoeve van een bodeminjectie. Op basis van dit onderzoek kon worden geadviseerd of de aanwezige grondslag injec-

teerbaar is, zodat het talud, indien injecteerbaar, snel en efficiënt kon worden afgegraven zonder damwanden te hoeven toepassen’

Opbarsten Als geohydrologische adviseur heeft Marcel Jeurink samen met enkele collega’s van Mos Grondmechanica de bemalingadviezen opgesteld. “Daar waar een gat in de grond moest worden gegraven, hebben wij ons licht laten schijnen op de risico’s van eventueel opbarsten van de ondergrond onder invloed van de hoge stijghoogte van het grondwater,” zegt Jeurink. “En wel over een groot deel van tracé, van het Vaanplein tot aan de nieuwe Botlekbrug en bij

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

het Hartelkruis. Per onderdeel / kunstwerk is bekeken of en welk type bemaling noodzakelijk werd geacht. Zelfs bij de sloop van oude kunstwerken. Vooral het gebied ter hoogte van de onderdoorgang Verlengde Zuiderparkweg, het Vaanplein, het Beneluxplein en het gebied rondom de Botlekbrug vroeg de nodige aandacht, gezien de beperkte ruimte, de verre van homogene opbouw van de ondergrond en niet te vergeten de buisleidingenstraat van Europoort. De situatie is overal verschillend. Aan de hand van onze rapporten werd bij het waterschap een vergunningaanvraag ingediend, alvorens tot bemalen kon worden overgegaan. Parallel hieraan begon Mos Grondwatertechniekop basis van onze rapporten al met het schrijven van het specifieke bemalingplan. Op die manier kon Mos Grondwatertechniek na het verlenen van de vergunning direct starten met de uitvoering.”

Bemalen Mos Grondwatertechniek heeft de fysieke bemalinginstallaties verder uitgewerkt en aangebracht. “Per bouwput is een specifiek plan opgesteld,” stelt Jan in ’t Veld. “Het project is opgesplitst in deelprojecten, 36 in totaal. Dat betekent niet dat we ‘slechts’ 36 installaties hebben aangebracht, nee, alleen al bij het Vaanplein zijn 14 featische bemalingen aan het werk. We maken voor onze opdrachtgever A-Lanes A15 gebruik van twee typen bemalinginstallaties, een freatische- en een spanningsbemaling. In het eerste geval gaan we tot maximaal 6 meter diep en wordt het water geloosd in sloten en rivieren. Bij een spanningsbemaling wordt het water bovendien via een retourveld teruggebracht in de ondergrond. Elk lozingspunt, ongeacht het bemalingtype, is voorzien van een communicatiesysteem. Het bevoegd gezag, alsmede het Waterschap kan via een beveiligde website zien welk debiet er verpompt wordt. Eén van de eisen van het Waterschap overigens. Bij de freatische bemaling is

'Het project is opgesplitst in deelprojecten, 36 in totaal, maar dat betekent niet dat we ‘slechts’ 36 installaties hebben aangebracht' de capaciteit gering met een gemiddelde hoeveelheid van 5 m3/uur, terwijl bij een spanningsbemaling 100 m3/uur verpompt wordt.” Volgens planning is Mos Grondwatertechniek nog tot eind dit jaar bezig met bemalen.

Inspecteren Behalve het opstellen van de bemalingadviezen heeft Mos Grondmechanica ook de taak om de integriteit van de in de grond gevormde en geprefabriceerde betonnen heipalen te beoordelen. Mulder: “In totaal gaat het om 15.000 heipalen die we allemaal in het veld afzonderlijk akoestisch doormeten met behulp van de ‘hamertje-tik’-methode. De data wordt op kantoor direct uitgelezen en beoordeeld door onze geotechnisch adviseurs. Wordt een afwijkend meetsignaal geconstateerd, dan moet dat binnen vier uur gemeld worden.. Tevens controleert Mos Grondmechanica de invloed op de omgevingaan de hand van peilbuizen, als gevolg van de bemalingen. ❚

Bemalen.

| 13

Expert

op het gebied van grondboringen en bronbemaling Al meer dan 100 jaar is grondwater ons vak. • Bronbemaling • Ondergrondse Energieopslag (wko-systemen) • Brandputten • Waterputten • Pomp- en leidingsystemen • ExactFlowregeling • Zowel nationaal als internationaal Voor meer informatie: telefoon 0186 607100 of info@mos.nl

Verstand van grondwater

MOS Grondmechanica

Kleidijk 35

Postbus 801 3160 AA Rhoon

T + 31 (0)10 5030200

F + 31 (0)10 5013656

www.mosgeo.com

De bekendheid van het Stedelijk Museum aan de Paulus Potterstraat in Amsterdam heeft meer te maken met de klassiek moderne en hedendaagse kunst waarvan zij haar bezoekers laat genieten, dan met het gebouw waarin zij is gevestigd. Toch is dit neorenaissancegebouw – in 1895 ontworpen door architect Adriaan Willem Weissman – een bekend en historisch monument. De ingrijpende renovatie die in de periode 2007 – 2010 heeft plaats gevonden vroeg dan ook de grootste zorg. Rekenen en bewaken Om deze reden was MOS Grondmechanica van het begin tot het einde van de uitvoering betrokken bij de renovatie van het Stedelijk Museum. Het

“De metingen geven aan dat de bouwput tot de einddiepte mag worden ontgraven.”

bureau verzorgde het benodigde grondonderzoek en op basis van de resultaten hiervan de volledige geotechnische engineering van de bouwkuipen en funderingen. MOS bleef gedurende het bouwproces op de achtergrond aanwezig om te toetsen of de optredende vervormingen van het oude pand niet groter werden dan geoorloofd. Hiermee leverden de mensen van MOS een belangrijk aandeel aan het behoud van een markant stukje Nederlands erfgoed.

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Mea – Lux Fotografie en Quist Winterman Architekten.

Unieke fundatie gebruikt bij pijlers nieuwe Botlekbrug De realisatie van de nieuwe Botlekbrug is in fasen opgedeeld. Combinatie Onderwaterwerken Botlek (COB) is in opdracht van A-Lanes A15 verantwoordelijk voor het ontgraven en storten van de onderwaterbeton van de pijlers van de nieuwe Botlekbrug. Een unieke methode , aangezien de pijlers niet zoals gebruikelijk gefundeerd zijn op palen.

Nieuwe Botlekbrug. (Beeld: Quint Wintermans Architecten)

Combinatie Onderwaterwerken Botlek is ontstaan uit een samenwerking tussen Onderwater Techniek Nederland (OTN) en Ballast Nedam Specialistisch Grondverzet (BNSG), dochterbedrijven van de hoofdaannemer van het consortium A-Lanes A15. COB heeft, in opdracht van A-Lanes A15 samen met o.a FC MaVa , het grondwerk van de pijlers uitgevoerd, het onderwaterbeton aangebracht en duikassistentie verleend bij bijkomende werkzaamheden, zoals het aanbrengen van wapening.

Draadkraan met knijper De nieuwe Botlekbrug rust straks op drie grote pijlers. “We hebben de drie bouwkuipen (elk circa 8.000 m3) ontgraven met behulp van een 100 tons draadkraan met knijper op een ponton,” zegt Menno Kaandorp van BNSG. “Een hydraulische kraan bleek niet toereikend, daarvoor was de Oude Maas te diep. De bouwkuipen zijn tot een diepte van -20/-23 meter NAP ontgraven met als

‘afvalstroom’ voornamelijk zand en grond (klei en stortsteen). In totaal is er circa 23.000 m3 zand en grond ontgraven dat met schepen is afgevoerd. Het zand en de klei zijn hergebruikt elders in het project, en het stortsteen wordt later hergebruikt. Nadat het ‘grove’ materiaal met de knijper uit de bouwkuip was gehaald, is de kuip met een doppomp op maat gezogen; binnen de toleranties gebracht. Vervolgens is de kuip met duikers geïnspecteerd en stortklaar gemaakt. Op die manier is de buitenste pijler (pijler 30) en middenpijler (pijler 40) gerealiseerd. Pijler 50 aan de Oost kant van de wal vergde speciale aandacht. Op de kop van de pijler bleek bodemversterking noodzakelijk. Deze pijler is eerst tot een diepte van -23 meter ontgraven. Vervolgens volgestort met onderwaterbeton en daarna wederom ontgraven en stortklaar gemaakt. Die extra laag beton fungeert zodoende als stempel om te voorkomen dat de bestaande brug zou verplaatsen.” ›

| 15

Uitblinken onder de waterspiegel

Nederland en water horen bij elkaar. Op het gebied van onderwatertechnieken heeft ons land een naam hoog te houden. Hiervoor zorgt onder meer OTN, dat gespecialiseerd is in het werken onder water. Deskundige, ervaren en gedreven medewerkers van OTN werken dagelijks aan uiteenlopende uitdagingen. We verzorgen de engineering, voorbereiding en uitvoering van het gehele proces en kunnen een project ook op onderdelen uitvoeren. Met meer dan vijftig jaar ervaring op zak duiken wij graag naar een uitdaging. Kijk voor meer informatie op www.otn.nl Een onderdeel van

Wensen, ideeĂŤn en ambities van onze klanten maken wij werkelijkheid. Voor huisvesting, mobiliteit, energie en natuur. Altijd vanuit een integrale benadering.

Realiseren van blijvende kwaliteit

maasvlakte - vaanplein | Verbreding A15

Veiligheid hoog in het vaandel Het ‘legen’ van de bouwkuip en het storten van het onderwaterbeton is per pijler uitgevoerd. Volgens Niels Schellekens van OTN een waar spektakel, zowel op het water als op de weg en bij de betoncentrales. “De Oude Maas waarin we onze werkzaamheden uitvoerden is een druk bevaren vaarweg met grote zeeschepen. Tel daarbij onze pontons, duw- en sleepboten en ander drijvend materieel bij op, met de vernauwing van de oude en nieuwe pijlers van de Botlekbrug, en het is een drukte van jewelste. Tevens hadden we te maken met het getijde, hoog en laag water. De Oude Maas staat immers in directe verbinding met zee. Het kan er flink stromen. Veiligheid stond daarom te allen tijde hoog in het vaandel.” In totaal is er in de drie bouwkuipen ongeveer 46.000 m3 onderwaterbeton gestort. Niet alleen de pijlervoet, maar ook de pijlerhals zijn onder water gestort. Om het beton snel en efficiënt te kunnen verwerken is een leidingstelsel aangebracht vanaf het lospunt van de betonmixers naar de pijler over de oude Botlekbrug. Als back-up is er ook een reserveleiding aangelegd zodat de werkzaamheden ten allen tijden konden doorgaan. Schellekens: “We hebben

'De Oude Maas waarin we onze werkzaamheden uitvoerden is een druk bevaren vaarweg met grote zeeschepen'

Duiker gaat aan het werk. (foto: Mea-Lux, Jodie van Strien)

het onderwaterbeton per pijler gestort met 2 betonpompen op een ponton naast de kuip. Van hieruit liep een betonleiding van 200 tot maximaal 350 meter over de bestaande Botlekbrug naar de wal. Op de wal stonden eveneens 2 betonpompen die de beton verpompten naar het ponton.”

Dag en nacht Volgens Kaandorp zijn de pijlers volgens een unieke methode gerealiseerd. “De pijlers rusten niet zoals gebruikelijk op een fundering op palen, maar op de bodem, de harde zandgrond van de Oude Maas.” De betonstort nam per pijler gemiddeld 120 uur in beslag. Voor iedere pijler is immers zo’n 14.000 m3 onderwaterbeton gestort. Schellekens: “De werkzaamheden gingen dag en nacht door en zijn vooraf tot in het kleinste detail uitgedacht. Met de hulp van betontechnologen is een uitgekiende mengselsamenstelling gekozen. Het beton diende nat-in-nat gestort te worden om stortnaden in de pijler te voorkomen. Waar nodig is een ‘vertrager’ toegepast om het uitharden te vertragen. We hebben in totaal 16 lagen van 1 meter hoogte gestort tegen een snelheid van 120 m3/uur. Iedere vijf minuten reed er een betonmixer op en af. En dat 120 uur (!) lang. Een team van acht duikers heeft de stort onder de waterspiegel voortdurend gemonitord. Ze waren verantwoordelijk voor de verdeling van het onderwaterbeton tussen de 300 ton aan wapening en 2.000 vierkante meter bekisting.” Zowel Schellekens als Kaandorp kijken terug op een enorme operatie die door een optimale samenwerking tot een succes is gemaakt. Een enorme operatie, niet allen ter plekke, ook op de weg, bij de betoncentrales en de toeleveranciers van grondstoffen. Het betrof één van de grootste betonstorts van Nederland. En dat drie keer. De eerste pijler is in mei vorig jaar gestort, de tweede in oktober 2012 en de laatste in februari dit jaar.. ❚

Wapening. (foto: Mea-Lux, Jodie van Strien)

Betonstorten. (foto: Mea-Lux, Jodie van Strien)

| 17

De pionier in prefab

Pergola constructie over toeritten Botlektunnel

Barriers Bruggen & viaducten Heipalen Industriebouw Parkeergarages Prefab onderbouw Stadions & tribune elementen

www.haitsma.nl T 0512 - 33 56 78

Haitsma Adv. A5 liggend-012.indd 1

21-01-2013 15:58:24

LTL Woodproducts Continu誰teit door duurzaamheid. Leyenaar Taapken Lamaker B.V. Kamerlingh Onnesweg 7, 4131 PK VIANEN Postbus 191, 4130 ED VIANEN Nederland

Tel. +31 (0) 347 374 844 Fax. +31 (0) 347 377 908 E-mail: verkoop@ltl.nl Internet: www.ltl.nl

MATERIEEL

SPECIAL

Bauma 2013

wereldpodium voor innovaties

De verwachtingen voor Bauma 2013 zijn hooggespannen.

Enorme machines op een tentoonstellingsoppervlakte van 570.000 m2. Met 3.256 standhouders en 420.170 bezoekers in 2010 is Bauma de grootste en meest indrukwekkende vakbeurs ter wereld. De onbetwiste marktleider van de internationale vakbeurzen is ook boeiend, omdat Bauma zo volledig is. Geen enkele andere beurs toont een breder scala aan fascinerende technologieën en innovatieve bouwgerelateerde machines dan Bauma doet. De reden: de ontwikkeling van nieuwe producten van veel bedrijven komt overeen met de driejarige cyclus van de beurs. Het enorme presentatieplatform is voor veel bedrijven dé plek om innovaties (lees: nieuwe producten) te presenteren. Alle takken van de industrie zijn aanwezig, van machines voor transport van bouwmateriaal en bouwvoertuigen tot mijnbouwmachines.

Internationaal publiek Geen enkele andere beurs biedt haar standhouders een meer internationaal publiek. Bauma verbreekt record na record. De vorige editie in 2010 telde wederom meer exposanten, een grotere tentoonstel-

lingsruimte en meer bezoekers. De verwachtingen voor de komende editie -van 15 tot en met 21 april in de Messe München International- zijn dan ook hooggespannen. Als de grootste innovatieve beurs in de wereld werkt Bauma namelijk als een magneet op de gehele industrie. Om de drie jaar trekt Bauma bezoekers uit meer dan 200 landen, waarvan een groot deel beleidsmakers. De bouwsector lijkt zijn diepste punt te hebben bereikt. Vooral in markten buiten Europa wordt een enorme groei verwacht. Als exposant profiteert u van deze ontwikkelingen vanwege een groot aandeel internationale bezoekers op de Bauma. Het succesvolle concept van het focussen op een andere partnerregio elke editie onderstreept de internationale

oriëntatie van ‘s werelds toonaangevende beurs. Dit jaar richt de beurs zich op de snel groeiende markt van Indonesië. Profiteer van deze unieke kans om uw internationale activiteiten nog verder uit te breiden. Aanmelden als exposant kan nog tot 2 maart 2013. Van Ekeris Expo Service is uw Nederlandse partner voor exposeren in München. Ook bezoekers aan beurzen kunnen hier terecht. Voor het kopen van toegangskaarten tot een volledig arrangement. U kiest zelf uw reisdata, vliegmaatschappij en de lengte van uw verblijf. Tevens heeft Van Ekeris Expo Service in samenwerking met Anko zakenreizen een tweedaags arrangement samengesteld vanaf 589 euro per persoon met een overnachting in een 4-sterren hotel en een retourvlucht vanuit Nederland of Düsseldorf. ❚

| 19

MATERIEEL

SPECIAL Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Collé Rental & Sales

Specialistische machines ook te huur

Eén van de terreinen van Collé Rental & Sales.

Waarom kopen als je ook specialistische machines kunt huren? Dat stelt Frits Collé van Collé Rental & Sales. Het assortiment biedt een keur aan machines, van hoogwerkers met een werkhoogte tot 103 meter, verreikers met een hefvermogen van 22,5 ton tot een breed assortiment aan grondverzetmaterieel. Collé bouwt dan ook mee aan grote projecten, zoals de Noord-Zuidlijn, de Tweede Coentunnel en de A2 in Maastricht (Avenue 2). “We leveren machines, expertise en service voor deze projecten,” zegt Collé. Of het nu gaat om het inrichten van een bouwplaats, een shutdown van een volledige installatie binnen de energie-, petrochemische of industriële sector, de opbouw van een evenement of om enkele machines, het verhuurassortiment van Collé biedt voor ieder wat wils. Collé: “We zijn als familiebedrijf, met vestigingen in Nederland, België en Duitsland, al meer dan honderd jaar actief in de verhuur en verkoop van machines van gerenommeerde merken, zoals Manitou, Palfinger, Wacker Neuson, Kramer-Allrad, Gehl,

20 |

H.A.B., Genie en Aichi. Behalve de genoemde hoogwerkers, verreikers (met een hefcapaciteit tot 22,5 ton en hefhoogtes tot 30 meter), (ruwterrein)heftrucks en graafmachines verhuren we ook tijdelijke accommodaties, stroomvoorzieningen (aggregaten) en verlichting (lichtmastaggregaten). Onze dienstverlening gaat echter veel verder dan het leveren van machines. Zo hebben wij een bijdrage geleverd aan de RoSPA Silver Award, die uitgereikt is aan RWE/ Essent voor de vernieuwing van de Clauscentrale in

Maasbracht. Collé creëerde én onderhield met haar dienstverlening een veilige werkomgeving op de Claus-C locatie voor ruim 1200 mensen.”

Omvangrijke bouwprojecten Collé Rental & Sales bouwt mee aan omvangrijke bouwprojecten op (inter)nationaal niveau. Zo ook de Tweede Coentunnel, een van de grootste infrastructurele projecten van Nederland. “Als partner voor het rijdend materieel leveren we diverse machines, zoals

MATERIEEL

SPECIAL verreikers, hoogwerkers en heftrucks, en natuurlijk de daarbij behorende expertise,” vervolgt Collé enthousiast. “Voor de bouw van de tunnelelementen in het bouwdok in Barendrecht leverden we kniktelescoophoogwerkers, heftrucks, aggregaten en containers. Om de impact op het verkeer zoveel mogelijk te beperken werden de bouwwerkzaamheden aan de Coentunnel en de behorende aan- en afvoerwegen strak geregisseerd. Met een 100% beschikbaarheid van onze machines was de bouwcombinatie gegarandeerd van een perfect werkend machinepark. Diverse soorten (auto)hoogwerkers en verreikers werden voorafgaand aan de levering voorzien van een uitgebreide servicebeurt en gebruikerstest. Daarnaast stonden machines standby, die konden worden ingezet bij onverwachte omstandigheden.” Ook bij de bouw van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam is Collé volop betrokken. “We leveren voor het miljardenproject machines voor de bouw van de

montage van gevelelementen, geluidsschermen en bovengrondse pijpleidingen. We groeien zowel in het assortiment (nieuwe unieke producten, nieuwe leveranciers) als in het personeelsbestand en in filialen. Momenteel zijn we bezig met een nieuw pand in Groningen. Daarnaast zoeken wij nu gericht naar nieuwe locaties in Duitsland. Collé is als internationale speler meer en meer aanwezig op grotere projecten. We verhuren in heel Europa en zelfs daarbuiten. Het volledige assortiment is opgenomen in de nieuwe huurgids, aan te vragen via de website. Machines van Collé zijn jong, perfect onderhouden en gekeurd (BMWT, TÜV). De machines uit het verhuurassortiment zijn ook te koop, zowel nieuw als gebruikt. We zijn importeur en dealer van diverse gerenommeerde merken en bieden naast machines van topkwaliteit ook een uitgebreide aftersales service.”

Antarctica Tot besluit geeft Collé nog een voorbeeld van een uitdagend project buiten de landsgrenzen. Letterlijk. “We hebben meegewerkt aan de bouw van het Antarctisch onderzoeksstation Bharati. Een intensieve voorbereiding en aanpassingen aan de machines hebben een bijdrage geleverd aan de succesvolle realisatie van het poolstation. Diverse technische aanpassingen werden aan de machines uitgevoerd, zodat ze optimaal konden presteren in extreme weers- en werkomstandigheden. De motoren werden bijvoorbeeld geschikt gemaakt voor kerosine, de enige beschikbare bron van energie in dit gedeelte van de wereld. Een deel van het machinepark is inmiddels weer veilig en wel terug op de locatie van Collé in Sittard. Enkele machines zijn nog actief in Antarctica waar ze voor diverse werkzaamheden worden ingezet.” ❚

'Collé heeft diverse unieke machines in haar assortiment, waarmee we onze positie als specialist op het gebied van hoogwerkers benadrukken' Coentunnel (foto: Fotomix.nl)

stations, tunnelboringen en de montage van de tunnelwanden. Elke eis is specifiek bekeken en waar nodig passen we de machines aan. Diverse verreikers, schaarhoogwerkers en knik-telescoophoogwerkers zijn via de werkschachten naar beneden getakeld en voor een langere periode in gebruik genomen.”

Unieke machines Collé vervolgt: “Collé heeft diverse unieke machines in haar assortiment, waarmee we onze positie als specialist op het gebied van hoogwerkers benadrukken. Denk aan de Palfinger WT 1000 autohoogwerker met een werkhoogte tot 103 meter. Daarmee zijn we de enige in Nederland. Of de Mec Titan Boom, deze machine combineert de eigenschappen van 3 machines in één. Het hefvermogen van een verreiker (1800kg), de platformafmetingen van een megadekschaarhoogwerker (6,70 x 2,28m), het werkbereik en rotatie van een 14 meter telescoophoogwerker, maken de Mec Titan Boom uitermate geschikt voor de

Noord-Zuidlijn (foto: Fotomix.nl)

| 21

Openbare veiling zOnder vOOrbehOud

MOerdijk, nederland 21 & 22 Maart | 8:30

veilinglocatie

Mark S. Clarkelaan 21, Haven M530, Haven van Moerdijk, 4761 RK Zevenbergen U bent al vanaf 18 maart welkom op het veilingterrein om de machines te bekijken en te testen die tijdens de veiling verkocht zullen worden.

2008 CATERPILLAR D6N XL

CATERPILLAR 320C

KOMATSU PW170ES-6K

KUBOTA KX41-2

GROVE A80J 4x4x4

IVECO EUROTRAKKER 350 8x4

2007 STERLING 6x4

IVECO DAILY 50C15

www.rbauction.com | +31.168.392.200 Grond-Weg-Waterbouw 197x130 DUT Moerdijk Jan13.indd 1

1/10/13 10:43 AM

Compact Rent machineverhuur Bouwmachine verhuur door héél Nederland • • • • • • • • •

Mini/midigravers Rupskranen Mobiele kranen Wielladers Dumpers Walsen Trilplaten Compressors Vacuumunits

ZIE VOOR ONZE PRIJZEN WWW.COMPACTRENT.NL OF KOM LANGS OP ÉÉN VAN ONZE VESTIGINGEN

Hoofdkantoor Compact Rent Van Heemstraweg 39a 6658 KE Beneden Leeuwen www.compactrent.nl centrale telefoonnummer 088-0036333

MATERIEEL

SPECIAL Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Ritchie Bros. Auctioneers

Van ijzer naar cash

In deze economisch moeilijke tijden draait het machinepark van veel bedrijven maar op halve kracht. Het is maar de vraag of de piek van jaren geleden nog ooit gehaald zal worden. Jeroen Rijk, Senior Vice President Sales Europe van Ritchie Brothers Auctioneers, heeft een oplossing: “Breng een deel van het machinepark naar de veiling en zet ‘ijzer’ om in cash geld.” Ritchie Bros. Auctioneers is in 1958 opgericht als klein familiebedrijf in Canada en inmiddels uitgegroeid tot een beursgenoteerde wereldspeler met vestigingen op vrijwel elk continent. “De stap naar Europa werd in 1987 gemaakt,” vertelt Jeroen Rijk. “Ritchie Bros. heeft Nederland destijds gekozen als vestigingsplaats om Europa te bedienen, vanwege de strategische ligging op de wereldkaart. In Moerdijk vinden nu jaarlijks vijf veilingen plaats. In Europa staat de teller op ongeveer 30 veilingen per jaar, wat overeenkomt met jaarlijks zo’n 35.000 geveilde machines en trucks. We hanteren dan ook een security of sale. Een item dat bij ons wordt aangeboden, wordt gegarandeerd ‘verhamerd’ en binnen korte tijd omgezet in geld.”

Internationale marktplaats Het veilinghuis heeft een groot netwerk met bieders en aanbieders uit de hele wereld. Rijk: “We vormen een globale speler binnen een lokale markt. Een Nederlands bouwbedrijf dat op zoek is naar een specifieke machine of juist een of meerdere machines wil verkopen, vindt bij ons één internationale

‘marktplaats’ waar hij zijn voordeel uit kan halen. Onze consultants maken grote en kleine bedrijven bekend met het veilingproces, analyseren en inspecteren de vloot van de eigenaar. Ook eventueel gefinancierde machines kunnen ter veiling worden aangeboden, want wij kunnen alles afhandelen met de financiële dienstverlener en verkopen op de veiling aan de hoogste bieder in de wereldmarkt. Op een gemiddelde veiling in Moerdijk zijn zo’n 50 tot 60 landen vertegenwoordigd door bieders op locatie en online. Op een graafmachine afkomstig van een Nederlands bouwbedrijf kunnen zomaar partijen uit Frankrijk, Zimbabwe, Florida en India het tegen elkaar opnemen in de veiling. Degene die het meest geld ervoor over heeft, wordt de nieuwe eigenaar en binnen enkele weken heeft de verkoper de veilingopbrengsten op zijn rekening staan.” Ook voor bedrijven die materieel nodig hebben kan een veiling uitkomst bieden. Het aanbod op een veiling is enorm en zeer divers. Van diverse graafmachines, trucks en bedrijfswagens tot bulldozers, quads, hoogwerkers, diepladers, generatoren en compressoren. Rijk: “Er is vraag naar alle soorten kwaliteiten. Van een dertig jaar oude caterpillar tot een nagenoeg nieuwe machine. Op de website www.rbauction.com worden gemiddeld 50 gedetailleerde foto’s bij een item getoond. Tevens organiseren we kijkdagen. Vlak voor de veiling kunnen geïnteresseerden de machine inspecteren, eventueel met monteur. En voor bepaalde machines, jonger dan 7 jaar en met minder dan 5.000 draaiuren kunnen klanten een stukje extra zekerheid kopen in de vorm van een garantie.” ❚

| 23

MATERIEEL

SPECIAL

Moderne grondverzetmachines

snel inzetbaar

Compact Rent verhuurt allerlei grondverzetmachines. Dankzij de landelijke dekking, het moderne materieel en de flexibele instelling worden huurders op hun wenken bedient. Ook bij late aanvragen zorgt de verhuurder ervoor dat een (onder)aannemer de volgende ochtend gelijk verder kan. In 2013 viert Compact Rent haar 10 jarig bestaan. Vanuit het Gelderse Beneden Leeuwen groeide de verhuurder van grondverzetmachines door de aankoop van materieel, uitbreiding van het personeelsbestand en ingebruikname van nieuwe vestigingen. Nu wordt vanuit 3 eigen vestigingen en 9 dealers de Nederlandse markt bediend. Indien gewenst levert Compact Rent ook op locatie. Het machinepark behelst allerlei graafmachines, wielladers, dumpers, walsen, schranken rupsladers, compressoren, trilplaten en toebehoren. Klanten huren machines die passen bij het project. Daarom biedt Compact Rent bijvoorbeeld graafmachines die verschillen in afmetingen, grootte en hefkracht, voor verhard of onverhard terrein. Volgens mededirecteur – eigenaar Koen Voskuilen biedt huren veel voordelen ten opzichte van kopen, helemaal in deze tijd van recessie. “Door grondverzetmachines te verhuren, spelen we in op tijdelijke pieken in de vraag. Aannemers hoeven geen grote investeringen te doen en kunnen toch verder met een bouwproject.”

24 |

Flexibel en snel Regulier onderhoud aan de grondverzetmachines wordt door Compact Rent op de 12 verhuurlocaties uitgevoerd. In Beneden Leeuwen bevindt zich een uitgebreide werkplaats voor het groot onderhoud. “Na ongeveer drie jaar gebruik worden het materieel en de toebehoren verkocht en vervangen. Zo blijft het machinepark up-to-date”, zegt Voskuilen. Het materieel van Compact Rent wordt voor kleine en grote projecten ingezet, voor korte of langere perioden. Voorbeelden zijn de renovatie van het Randenbroekerpark in Amersfoort en de ontmanteling van oude Philipsgebouwen in Eindhoven. “Met name naar minigravers is op dit moment erg veel vraag. Deze graafmachines worden vaak ingezet bij werkzaamheden aan glasvezel en / of gasleidingen. Dikwijls gaat het om kleine klussen, waarbij een korte levertijd wordt gevraagd”, zegt Voskuilen. “Door onze landelijke dekking, flexibele houding en intelligente logistiek kunnen we snel leveren tegen een concurrerende prijs. Ook als een bestelling voor de volgende dag pas om vijf uur 's middags binnen komt, gaan we pas naar huis als we zeker weten dat de levering rond is.” ❚

MATERIEEL

SPECIAL

Tekst: Joyce Blacquiere, Broking Director bij Aon Risk Solutions

Incidenten met werkmaterieel goed te verzekeren Ondernemers in de bouw en GWW-sector (grond-, wegen waterbouw) zijn voor hun inkomsten afhankelijk van goed materieel. Schade aan dit materieel, maar ook incidenten of ongevallen met dit werkmaterieel kunnen een grote financiële impact hebben. Om niet voor verrassingen te komen staan, doen ondernemers in deze sectoren er goed aan om in kaart te brengen hoe zij zich tegen deze risico’s kunnen beschermen. Want schade met of aan werkmaterieel is goed te verzekeren. Kapotte kabels door graafwerkzaamheden of schade aan gebouwen door een omgevallen kraan. Het zijn incidenten en ongevallen die geregeld voorkomen. Met een werkmaterieelverzekering kan een ondernemer dergelijke risico’s in de meeste gevallen afdekken. Een werkmaterieelverzekering dekt schade die wordt toegebracht met eigen materieel, dat van combinanten, onderaannemers en gehuurd materieel. Denk aan graafmachines, kranen, shovels en aggregaten.

Naast de AVB zijn er nog andere bedrijfsverzekeringen, zoals de CAR-polis, waarop ondernemers aanspraak kunnen maken. Door in overleg met verzekeraars na te gaan welke dekking de lopende verzekeringen bieden, kunnen ondernemers een op maat gemaakte werkmaterieelverzekering sluiten. Dit zorgt voor een sluitende dekking, zonder dubbel verzekerd te zijn.

Schade aan materieel Naast schade aan derden kan ook schade aan het materieel ontstaan. Eigen schade in combinatie met schade aan derden, maar ook eenzijdige schade door bijvoorbeeld een gebrek in de machine zelf of een fout van eigen personeel. Daarnaast zijn er nog allerlei externe gevaren. Een passende werkmaterieelverzekering kan ook voor deze risico’s de benodigde bescherming bieden. ❚

Check de verzekeringsdekking Voor het zelfrijdende materieel, zoals kranen, bulldozers en graafmachines, biedt de werkmaterieelverzekering als eerste dekking. Bij incidenten met ander werkmaterieel kunnen ook andere bedrijfsverzekerin-

'Met een werkmaterieelverzekering kan een ondernemer risico’s in de meeste gevallen afdekken' gen uitkomst bieden. In sommige gevallen biedt de algemene bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering AVB dekking. De AVB kan daarnaast zodanig worden afgesloten dat deze aansluit op de gedekte aansprakelijkheidsrisico’s van de werkmaterieelverzekering.

| 25

MATERIEEL

SPECIAL

Kwaliteit, betrouwbaarheid, technologie en ecologie Komatsu is altijd van haar eigen waarden uitgegaan bij de ontwikkeling van haar machines. De essentie van alle Komatsu-machines, oftewel het ‘DNA’, bestaat uit kwaliteit, betrouwbaarheid, technologie en ecologie. Dat stelt BIA bv, officieel importeur van Komatsu grondverzetmachines voor de Nederlandse markt.

Komatsu WA380-7.

Eén van de grootste fabrikanten van grondverzetmachines wereldwijd levert compleet in eigen huis ontwikkelde en vervaardigde machines. Dankzij de innovatieve concepten en de hoogste kwaliteitseisen van Komatsu is de klant verzekerd van lage kosten, ultieme prestaties en maximale zekerheid, oftewel een zeer gunstige Total Cost of Ownership (TCO) gedurende de gebruiksduur van de Komatsu-machine(s). Met het oog op de ontwikkeling van de brandstofprijzen is het steeds belangrijker dat een machine zuinig met de brandstof omspringt. Komatsu’s nieuwe machines met EU Stage IIIB / EPA Tier 4 Interim-motoren zijn ontwikkeld om uitstoot te verminderen, vermogen te vergroten én het brandstofverbruik te verminderen.

26 |

Comfort Een belangrijke schakel in de prestaties van een machine is de machinist weet ook Komatsu. Comfort staat dan ook hoog in het vaandel. Neem nu bijvoorbeeld de nieuwe ‘streep 10-serie’ van de rupsgraafmachines. Het comfort voor de machinist van deze rupsgraafmachines is ontzettend goed. De zeer ruime en brede cabine is de stilste in haar soort waarbij het geluidsniveau te vergelijken is met die van luxeauto’s. De werkplek beschikt verder over een compleet nieuwe, luchtgeveerde, volledig instelbare stoel met verwarming, automatische airco en een MP3-aansluiting. De zeer gebruikersvriendelijke monitor met een zeer intuïtieve gebruikersinterface met het Equipment

MATERIEEL

SPECIAL

'BIA bv, gevestigd in Zutphen, maakt onderdeel uit van de BIA Group SA. Naast BIA bv maken ook ook BIA nv/sa en BIA Overseas onderdeel uit van deze groep. Gezamenlijk bedienen deze organisaties de gehele Benelux en 15 landen in Afrika van onder andere Komatsu-machines'

Komatsu PC490-10.

Management and Monitoring System (EMMS) zorgt ervoor dat er uiterst veilig, accuraat en soepel met de machine gewerkt kan worden. Dit alles betekent dat het werk minder vermoeiend is voor de machinist, wat ten goede komt aan de productiviteit. Garantie Omdat alle componenten door Komatsu in eigen huis geproduceerd worden, zijn deze perfect op elkaar afgestemd. Hierdoor zijn Komatsu-machines ongelofelijk betrouwbaar en levert de machine maximale prestaties. Daarom durft Komatsu ook een vergaande garantieregeling met afnemers af te spreken. Voor diverse modellen biedt BIA bv twee jaar of 2.000 uur gratis onderhoud aan. Dankzij het netwerk van 14 rijdende werkplaatsen is BIA bv zo ter plaatse om onverhoopte storingen snel op te lossen. Het monitoren van de machines voor serviceplanning kan de klant zelf, maar kan men ook met een gerust hart overlaten aan het Komcare-team van BIA bv. Dankzij het Machine Monitoring Systeem KomtraxTM wordt via de satelliet en internet een enorme hoeveelheid aan data in relatie tot de machine naar de klant en naar BIA bv gestuurd. Alle gegevens worden volledig automatisch geanalyseerd en in duidelijke presentaties verwerkt. Zo kan een klant dus anticiperen op het soort onderhoud en welke onderdelen mogelijk aan vervanging toe zijn. Maar het systeem kan meer. Dit ultramoderne controlesysteem van Komatsu is het meest vooruitstrevende in de markt. De klant kan zien wat de machine doet, waar deze zich bevindt en analyseren hoe de machine efficiënter kan worden ingezet en daardoor concreet geld kan besparen.

Toekomst Vervuiling beïnvloedt iedereen op de wereld. Ook hierin heeft Komatsu een leidende rol opgeëist met de introductie van de HB215LC-1, een 20-tons hybride rupsgraafmachine. De enige tweede generatie hybride rupsgraafmachine wereldwijd, die daarmee zijn technologie elke dag bewijst. Wereldwijd draaien er al meer dan 2.000 exemplaren en dit aantal groeit snel. Ten opzichte van de Komatsu PC210-8, die al zeer indrukwekkende prestaties levert, ligt het verbruik 25% tot 40% lager. Hierdoor ligt de koolstofuitstoot aanzienlijk lager dan bij vergelijkbare machines uit dezelfde klasse. Ter vergelijking, een hybride auto die 16.000 kilometer per jaar rijdt stoot 1,2 ton minder CO2 uit dan een conventionele auto. De Komatsu HB215LC-1 geeft bij 1.500 uren per jaar een emissiereductie gelijk aan 14 hybride auto's. Dit alles kan een gunstige invloed op de beoordeling ten aanzien van de CO2-prestatieladder opleveren.

Komatsu HB215LC-1.

Om de besparingen die dankzij deze technologie gerealiseerd worden in de praktijk te kunnen onderbouwen heeft BIA bv de laatste drie maanden van 2012 diverse klanten de gelegenheid geboden om de machine in de eigen productieomgeving te testen. Uit de demotour is een gemiddeld brandstofverbruik van 11,3 liter per uur gebleken. Ook in 2013 kan men zich inschrijven voor de demotour. Om de hybride rupsgraafmachine tijdens de demodagen ten volle te benutten zorgt BIA bv voor een gedegen instructie en inbedrijfstelling op locatie. Aan het einde van de demoperiode vindt vervolgens een evaluatie plaats met de klant. ❚

| 27

Call the experts© voor zeer productieve wielladers.

, lage kosten

aat 6 BIA b.v. · Skagerrakstr

ia-bv.nl · www.bia-bv.

. 0575-596799 · info@b

. 0575-596700 · Fax · 7202 BZ · Zutphen · Tel

– Hoge productiviteit

isen. EU Stage IIIB emissie-e tor die voldoet aan de lmo iese u-d ats Kom uwe e intelligente aanaangedreven door de nie ruik. Dankzĳ een vernieuwd 380-7 wiellader wordt erlĳk laag brandstofverb ond De nieuwe Komatsu WA uitz een t , zelfs op me , gen meer vermo rukwekkende rĳsnelheden ogie van Komatsu biedt -7 topproductiviteit en ind 380 WA de dt De nieuwe motortechnol bie r me vor rsized koppelom . lock-up functie van de ove en of het laden in V-vorm drĳﬂĳn en de verbeterde d & Carry werkzaamhed Loa r voo e chin ma te fec u WA380-7 is de WA380-7 de per ren combineert de Komats steile hellingen. Daarnaast ale productiviteit te realise xim ma Om . era fort. cam itrĳ en een achteru ongekend niveau van com t zicht, laag geluidsniveau e joystickconsole) met een erd gre nte geï f Een ruime cabine, perfec usie incl el g luchtgeveerde sto (standaard met een volledi veiligheid en ergonomie

A380-7 Nieuwe Komatsu W

MATERIEEL

SPECIAL

Brancheorganisatie ‘De Vereniging BMWT’ aan het woord De Vereniging BMWT is een brancheorganisatie van importeurs en/of fabrikanten van Bouwmachines, Magazijninrichtingen, Wegenbouwmachines en Transportmaterieel. De brancheorganisatie richt zich vooral op het behartigen van de collectieve belangen van de leden in markttechnische zaken. De BMWT -opgericht op 1 maart 1950- is geen werkgeversorganisatie. Zij richt zich zoals gezegd vooral op het behartigen van de collectieve belangen van de leden in markttechnische zaken. Ook gemeenschappelijke zaken voor wat betreft de bedrijfsvoering krijgen aandacht. Vanwege de brede verscheidenheid aan activiteiten van de leden heeft de BMWT haar taken verdeeld in acht secties, uit te voeren onder de kwaliteitssystemen BMWT-Keur voor het keuren van werkmaterieel, BMWT-Train voor trainingen, BMWT-Lock voor de beveiliging van werkmateriaal en BMWT-Cert voor VCA-gecertificeerde examens.

BMWT-Keur De BMWT telt ruim 125 leden, waarvan de meeste ook deelnemers zijn aan BMWT-Keur. Samen hebben deze Keurbedrijven in 2011 meer dan 220.000 keuringen uitgevoerd. De bedrijven die deelnemen aan BMWT-Train hebben in 2011 ruim 5.000 trainingen verzorgd. De BMWT richt zich vooral op het behartigen van de collectieve belangen van haar leden in markttechnische zaken, waaronder gemeenschappelijke zaken voor

'De BMWT telt ruim 125 leden, waarvan de meeste ook deelnemers zijn aan BMWT-Keur. Samen hebben deze Keurbedrijven in 2011 meer dan 220.000 keuringen uitgevoerd' wat betreft de bedrijfsvoering. Andere algemene activiteiten die BMWT uitoefent zijn onder meer regelgeving, Europese samenwerking, enquêtes en beurzen en evenementen. Binnen de BMWT zijn negen Colleges van Deskundigen (CvD) actief. Deze colleges fungeren als nationaal expertisecentrum voor een specifiek soort machine of installatie. Zij houden zich onder meer bezig met het volgen en beïnvloeden van de regelgeving en het voeren van periodiek overleg met gebruikersorganisaties. Binnen de geschillenprocedure van de BMWT-Keur fungeren deze CvD’s als onafhankelijke deskundigen.

Commissies en werkgroepen De Europese en daarmee de Nederlandse regelgeving is volop in beweging. BMWT participeert daarom ook actief in verschillende commissies en werkgroepen om adequaat te kunnen inspelen op de ontwikkelingen in normen en regelgeving rond de machines die haar leden leveren. Tevens wordt nauw contact onderhouden met diverse overheidsinstanties als de ministeries, alsmede de RDW en de Arbeidsinspectie. BMWT houdt zich ook actief bezig met normalisatie- en standaardisatieactiviteiten. Zo heeft zij zitting in de normalisatiecommissie Hoogwerkers van het NNI (Nederlands Normalisatie Instituut). De praktijkrichtlijn NPR 3299 van de NEN is door de BMWT geïnitieerd. Deze richtlijn is gericht op het veilig werken bij het laden van tractiebatterijen. Het bestaat uit een samenvatting van normen, voorschriften, wetgeving, veiligheidskeuringen en adviezen die door verschillende instanties worden gehanteerd. ❚

| 29

Tobroco Machines Beneluxstraat 4 5061 KE Oisterwijk Tel.: E-mail: Website:

013-521 12 12 info@tobroco.com www.tobroco.com

• Nederlands fabricaat • Klantspecifieke kniklader • Hoge kiplast • Robuuste bouwwijze Nederlands fabricaat Marktleider van Nederland Klantspecifieke kniklader Hoge kiplast Robuuste bouwwijze

MATERIEEL

SPECIAL

Alle mogelijkheden voor freesverhuur inclusief machinist

Wirtgen-freesmachine aan het werk.

Freesverhuur Ommen staat bekend om de hoogwaardige specialisaties asfaltfrezen, betonfrezen en cunetfrezen, veelvuldig ingezet ten behoeve van onderhoud, vernieuwing en uitbreiding van het Nederlandse wegennet. “Deze werkzaamheden worden steeds strakker ingepland om files en ander ongemak te voorkomen. Het werk moet op tijd gebeuren, binnen de tijdslimiet, veilig en vanzelfsprekend in één keer goed. En niet te vergeten: tegen een aangenaam tarief”, aldus Henk van Marum, directeur van Freesverhuur Ommen.

Freesverhuur Ommen heeft daartoe de beschikking over 15 Wirtgen-freesmachines met eigen vervoer en eigen machinisten, met werkbreedtes van 8 tot 220 centimeter, “zodat de juiste machine altijd beschikbaar is.” Recentelijk werkte Freesverhuur Ommen mee aan de bermverbreding van de N50 bij Kampen en de N35 Raalte - Nijverdal. “Bij de laatste 2 projecten hebben we met 4 cunetfrezen ten behoeve van grasbetonblokken in 1 dag en 2 nachten 30 kilometer werk geleverd.” ❚

| 31

MATERIEEL

SPECIAL Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Tobroco Machines

Made in Holland

Eindelijk eens positief nieuws vanuit de bouw. En ook nog uit eigen land. Tobroco Machines, fabrikant van de Giant knikladers en verreikers, is de afgelopen jaren explosief gegroeid. "Die groei zet de komende jaren gestaag door", zegt directeur Toine Brock. Hij neemt ons mee in de zeer gestructureerde wereld van Giant middels een uitgebreide rondleiding in de productiefaciliteit in het Brabantse Oisterwijk, die samen met TNO volledig lean is ingericht. Ruim elf jaar nu bouwt Tobroco Machines de Giant knikladers en verreikers. Giant is geboren en getogen bij Tobroco. In het eerste jaar werden er tien gebouwd, inmiddels staat de teller op 1.300 exemplaren per jaar. Het bedrijf heeft een explosieve groei doorgemaakt en is sindsdien drie keer verhuisd. In 2010 is het gloednieuwe pand aan de Beneluxstraat in Oisterwijk betrokken. “Het nieuwe pand is samen met TNO ingericht met als doel te komen tot het zogeheten lean manufacturing productieproces,” vervolgt Brock. Het nog jonge pand barst ook alweer uit zijn voegen. Een oplossing is nabij. Tobroco heeft inmiddels het pand van de buurman aangekocht, dat

32 |

de komende tijd volgens hetzelfde principe wordt ingericht en in eerste instantie als just-in-time-magazijn gaat fungeren. Daardoor kan op termijn in het bestaande pand een tweede productielijn gerealiseerd worden.

Marktleider De doelstellingen van Tobroco liegen er niet om. Brock: “We willen komend jaar de productie wederom flink opschroeven om over een paar jaar minimaal een verdubbeling van de capaciteit te verwezenlijken. Op die manier proberen we onze positie in de markt te versterken.” Giant is overigens met afstand

marktleider in het segment van knikladers in ons land. Het geheim? Volgens Brock de robuustheid, de prestaties (kan bijna zijn eigen gewicht tillen) en het innovatieve karakter van de machines, alsmede de prijs-/kwaliteitverhouding. “We werken uitsluitend met topcomponenten, zoals motoren van Kubota, wielmotoren van Poclain en hydraulische installaties van Bosch-Rexroth.” Giant heeft momenteel 25 verschillende knikladers en 2 modellen verreikers in het gamma, maar, zo geeft Brock aan, we zitten nooit stil. “Onze ontwikkelingsafdeling blijft voortdurend innoveren. De

MATERIEEL

SPECIAL samenstelling van de machines kan klantspecifiek worden aangepast. Voor gebruik in de wegenbouw/ bestrating hebben we bijvoorbeeld een speciale uitvoering in het programma. Het voorframe is hierbij compacter (lees: lager) uitgevoerd. Zodoende wordt een beter overzicht verkregen en kan er meer gewicht getild worden, alleen wel minder hoog. We verkopen eigenlijk nooit een ‘nee’ bij specifieke vragen vanuit de markt, mits zinnig uiteraard.”

Lokale partners Ondanks de vele optiemogelijkheden voor de knikladers en verreikers verloopt het productieproces in Oisterwijk uiterst gestroomlijnd. “Behalve het robuuste product is onze werkwijze via local sourcing tevens één van onze succesfactoren,” stelt Brock stellig. “Zo wordt het plaatwerk bij een van onze partners in de regio op maat gesneden, besteden we al het spuitwerk uit en bouwt weer een andere partner de huif. Onze partners zijn samen met ons groot geworden.” Het pand van Tobroco beslaat twee enorme ruimten, boven elkaar. Op de begane grond wordt de basis gelegd, hier wordt in feite de ‘ruggengraat’ van de machine opgebouwd met een tussenstop bij de lokale spuiter. Vervolgens wordt het kale, doch gekleurde chassis via een lift naar de verdiepingsvloer getransporteerd, alwaar de machine in de productielijn wordt ‘opgetuigd’ in 20 verschillende zones. In iedere zone verrichten de medewerkers gestandaardiseerde handelingen, als ware het een volledig geautomatiseerde robotlijn. De hydrauliek

De productielijn.

De lasserij.

wordt opgebouwd, de motor ingebouwd, de huif gemonteerd, et cetera. Onderdelen en specials worden vanaf de zijkant van de lijn just-in-time aangeleverd. De productielijn is zo ingericht dat de tijdsduur van de te verrichten handelingen in iedere zone gelijk is. Bovendien wordt in elke zone een controle uitgevoerd op de handelingen uit de vorige zone. Aangekomen in zone 20 vindt de bestickering plaats en rolt een compleet product uit de lijn. Prachtig.Gestandaardiseerd bouwen. Tobroco hecht grote waarde aan deze manier van fabrice-

ren. Als de machine eenmaal is opgebouwd, vindt er nog een vermogenstest op de testbank plaats, alsmede een eindcontrole. Vervolgens wordt de machine over een inpandige helling-/testbaan danig op de proef gesteld om uiteindelijk naar de dealer getransporteerd te worden. Tobroco werkt namelijk met een landelijk dealernetwerk. “Wij verkopen niet rechtstreeks aan de klant, maar via onze dealers. Wel nodigen we (potentiële) klanten van harte uit voor een bezoek aan onze productiefaciliteit in Oisterwijk,” besluit Brock. ❚

| 33

zutphen | Rondweg N348

Tekst: Hilda Bosma

Beeldmateriaal: Reef Infra

Inventieve toepassingen in de nieuwe rondweg N348 34 |

zutphen | Rondweg N348

De N348 door Zutphen-Noord en Eefde gaf problemen voor de leefbaarheid, veiligheid en doorstroming. De provincie Gelderland heeft daarom een nieuwe rondweg N348 om Zutphen-Noord en Eefde laten aanleggen. Op basis van een UAV-gc contract heeft Reef Infra eind december een deel van deze rondweg gerealiseerd. Door deze geïntegreerde contractvorm kreeg de aannemer veel vrijheid in het ontwerp, de constructie en de uitvoering. Dat heeft geresulteerd in creatieve en inventieve toepassingen in dit tracé. De provincie Gelderland heeft de gehele rondweg opgedeeld in drie bestekken. Daarvan voerde Reef Infra één van de UAV-gc bestekken uit. Projectmanager Jean-Paul Adema vertelt: “Op basis van EMVI-criteria en ons Plan van Aanpak met veel aandacht voor de ecologie kregen we de opdracht een deel van de nieuwe provinciale weg te realiseren. Daarin zat ook een aantal kunstwerken, zoals een nieuwe fietsbrug over het nieuwe tracé, een Eco-duiker en een kruispunt ter hoogte van de bestaande Mettayweg, waar veel regionaal verkeer langs komt. Daarnaast hebben we de nieuwe stalen verkeersbrug gerealiseerd over het Twentekanaal. Aan een zijde van de brug is een apart fietspad gerea-

liseerd. Spectaculair was het vervoer van de stalen brug op een ponton via de IJssel en het Twentekanaal.”

Ecologische aspecten In dit project hadden we te maken met veel ecologische aspecten. Een deel van het traject gaat door het natuurgebied de Eefse Enk. In dit gebied met veel akkerbouwgrond heb je te maken met onder ander dassen, beschermde vissen en vleermuizen. Vanwege deze ecologische aspecten hebben we een ecopassage van 12,5 meter breed en 80 meter lang en vier wildtunnels gemaakt. ›

| 35

zutphen | Rondweg N348

De stalen brug in aanbouw.

Langs de hele nieuwe weg zijn wildrasters van circa 1 meter hoog geplaatst. Deze zorgen ervoor dat klein wild, zoals reeën en hazen, niet de weg oversteken. Via de rasters komt het kleine wild bij de ecopassage en de wildtunnels. Het deel van de provinciale weg dat Reef Infra heeft gerealiseerd, begint bij de Zutphenseweg, met een rotonde. Adema: “We zijn begonnen met de rotonde die aansluit op de bestaande provinciale weg en hebben vervolgens 2,5 kilometer rondweg tussen Eefde en Zutphen-Noord aangelegd over de Eefse Enk. De weg gaat over de nieuwe brug over het Twentekanaal en eindigt op industrieterrein De Mars.”

Piepschuim Adema vervolgt: “Het UAG-gc contract nodigde uit onze creativiteit te gebruiken. Voor de architectonisch speciale ronde vorm van de toegang van de ecopassage hebben we iets nieuws bedacht. Deze is van piepschuim gemaakt en keihard en duurzaam gemaakt door er 3 millimeter (witte) epoxy op te spuiten. De firma Nedcam in Apeldoorn heeft het ontwerp in een 3D-programma gemaakt. In 3D kun je elke vorm maken. Het piepschuim wordt met een computergestuurde freesmachine in de vorm gefreesd zoals gewenst.”

AVI-bodemas Een ander opvallende toepassing is het gebruik van AVI-bodemas voor de opritten naar de brug. Het is bijzonder dat we dit afvalproduct van een vuilverbrandingsinstallatie toepassen. De overheid stimuleert het opnieuw gebruiken van secundaire bouwstoffen. Aan het gebruik van deze afvalstoffen kleven voorwaarden, aangezien ze enigszins milieubelastend zijn. Zo moet de bovenzijde

36 |

afgedekt worden met een folieconstructie waarop nog een meter grond of zand komt. Ook moet de AVI-bodemas een halve meter boven het grondwater zitten. Daarvoor moet grondig onderzoek worden gedaan en een vergunning worden aangevraagd.

Schuin boren Een noviteit is het schuin in de grond boren van Tubexpalen als fundering voor de stalen brug. Tubex is evenals Reef Infra een dochteronderneming van Strukton Civiel. “Daardoor hebben we de kennis van het boren van deze grondverdringende palen in huis,” aldus Adema. “Voor een optimale afdracht van de krachten uit de boogbrug hebben we gekozen om de Tubexpalen met een helling van 45 graden de grond in te boren. Door onze eigen creatieve inbreng in het ontwerp en de uitvoering konden we het project dan ook voor de scherpe aanneemsom realiseren. Het is een prettige manier van bouwen.”

Bouwinfo Opdrachtgever en (referentie)ontwerp Uitvoering Bouwperiode Aanneemsom

provincie Gelderland Reef Infra, Oldenzaal februari 2011 - december 2012 circa 14 miljoen euro

zutphen | Rondweg N348

Tekst: Hilda Bosma Beeldmateriaal: Tubex BV

Trillingsvrij funderen met een helling van 45 graden Voor de fundering van de nieuwe stalen brug over het Twentekanaal zijn 82 Tubex palen schuin in de grond aangebracht. Tubex BV bracht de palen met een helling van 45 graden trillingsvrij de grond in. De stalen buizen met een gietstalen boorpunt werden met compacte machines 42 meter de grond ingeboord. “De palen zijn in twee delen aangebracht, zodat per deel 21 meter in het werk is ingeboord,” aldus directeur Henk van der Waal van Tubex BV. Van der Waal: “De fundatie van het landhoofd van de nieuwe brug bracht met zich mee dat we met een palenboormachine in een schuine richting moesten boren. Het is ongebruikelijk om met een helling van 45 graden te boren. Dit was voor ons iets nieuws. Normaal gesproken boren we de palen loodrecht de

grond in. Het rijdek van de boogbrug mocht echter niet als trekband voor de boogbrug fungeren. Daardoor komen alle reactiekrachten uit de boog het landhoofd op. De horizontale component van de belasting moest in de fundering van het landhoofd worden opgenomen.” “In dit project hadden we in de uitvoering ook te maken met de eisen van de dijk,” aldus Van der Waal. “Door een injectie van grout, een mengsel van water en cement, hebben we ervoor gezorgd dat de ruimte rondom de buis in het dijklichaam ook helemaal waterdicht was. In dit prachtige project begaven we ons op het raakvlak van constructieve waterbouw en waterhuishouding.”

Voordelen Tubex BV, opgericht in 1972 is voor 50% dochteronderneming van Strukton Civiel en voor 50% van

Funderingstechnieken Verstraeten (Fundex) en werkt al jaren met Tubexpalen. Het voordeel van de Tubexpaal is dat deze absoluut trillingsvrij is. Daarnaast hebben Tubexpalen een hoog draagvermogen en een hoge veerstijfheid. De palen hebben een laag geluidsniveau, het inbrengen maakt veel minder lawaai dan heien. De boorunit is gemakkelijk te verplaatsen. Er is geen afvoer van uitkomende grond. De grond wordt zijdelings weggedrukt en daardoor verdicht. Omdat er geen grondtransport plaatsvindt, kunnen bestaande constructies niet ondermijnd worden. Van der Waal: “Tubex heeft zijn sporen in het trillingsvrij funderen verdiend door het succesvol uitvoeren van diverse projecten, waaronder de verbreding van de Westtunnel, Amsterdam CS en het vervangen van alle houten palen onder het Concertgebouw in Amsterdam.” ❚

Trillingsvrij Funderen! Tubex is gespecialiseerd in het trillingsvrij aanbrengen van palen in een eventueel beperkte ruimte. Tubex heeft zijn sporen in het trillingsvrij funderen verdiend door het succesvol uitvoeren van diverse projecten, waaronder de nieuwe brug over het Twentekanaal

Postbus 183, 4250 DD Werkendam | telefoon +31 (0)183 679 888 fax +31 (0)183) 501 822 | email info@tubexbv.nl

www.tubexbv.nl | 37

interview | Jacco Buisman nieuwe directeur bij Movares

Jacco Buisman nieuwe directeur bij Movares

Jacco Buisman (47) is met ingang van 1 november 2012 benoemd tot lid van de directie van advies- en ingenieursbureau Movares. Hij volgt Klaas Strijbis (60) op, die op eigen verzoek terugtreedt en het bedrijf eind dit jaar verlaat. Buisman is momenteel werkzaam als directeur Business Strategie. Daarvoor was hij onder meer directeur van de divisie Infrastructuur van Movares. Buisman wordt lid van de driehoofdige directie. Deze bestaat verder uit directievoorzitter Johan van den Elzen en financieel directeur Pieter de Roos. Klaas Strijbis werd in 2003 lid van de directie van Movares, toen nog Holland Railconsult. Daarvoor was hij één jaar directeur van AGV Verkeer- en Vervoersadviseurs in Nieuwegein, dat in 2000 werd overgenomen door Holland Railconsult. Voordien was hij werkzaam in diverse functies bij Oranjewoud, Arcadis en het ministerie van VROM. Terugkijkend stelt Strijbis vast: “Ik heb de afgelopen 35 jaar, in een periode van intensieve ontwikkeling van Nederland, met veel energie mogen bijdragen aan de milieukwaliteit, de ruimtelijke ontwikkeling en de infrastructuur in ons land. Daarbij kijk ik ook met plezier terug op de laatste negen jaar, waarin Movares zich tot een zelfstandige, stabiele marktpartij heeft ontwikkeld. Het bedrijf heeft zich, naast de

38 |

spoorse markt, als specialist op een aantal andere terreinen bewezen als een gerespecteerde businesspartner voor een keur aan opdrachtgevers. Daarnaast heeft Movares in die periode een MVO-beleid opgebouwd, waar het trots op kan zijn.” Gevraagd naar zijn toekomstplannen met Movares, meldt Buisman: “Movares staat al bekend als toonaangevend specialist met onze roots in rails. Mijn focus ligt op zoveel mogelijk waarde toevoegen voor de klant. We zijn bereid om daarvoor ook nieuwe rollen op ons te nemen. Daarnaast gaan we nog meer investeren in kennisontwikkeling, procesautomatisering en uiteraard in onze relaties met de klant.” Advies- en ingenieursbureau Movares behoort tot de

top 10 van ingenieursbureaus in Nederland. Movares Group had over 2011 een omzet van 158,5 miljoen euro. Het bedrijf telt 1.200 medewerkers. ❚

Terugtredend lid van de directie Klaas Strijbis (60)

UTRECHT | P+R De Uithof

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Ramon Mosterd

P+R De Uithof stimuleert OV-gebruik De gemeente Utrecht, Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht en het Universitair Medisch Centrum Utrecht hebben de opdracht geïnitieerd voor de bouw van een nieuwe parkeervoorziening aan de A28. Het nieuwe transferium P+R De Uithof heeft straks een tweeledige functie. Enerzijds een parkeervoorziening bieden voor de werknemers op het Utrecht Science Park en anderzijds om de parkeerdruk in de binnenstad te verlagen in de avonduren en weekenden. De infrastructuur wordt daartoe drastisch aangepast. Het project P+R De Uithof bestaat in feite uit twee delen, een parkeergarage met ruimte voor 2.000 auto’s en het aanpassen van de bestaande infrastructuur, zoals een betere verbinding tussen de Universiteitsweg en de rijksweg A28 en het realiseren van een OV-plein met eigen bus- en tramstation. Aannemerscombinatie Hurks van der linden, Dura Vermeer en Hurks Prefabbeton is verantwoordelijk voor de realisatie van P+R De Uithof. Volgens Ron van Ree, projectdirecteur van P+R De Uithof, verloopt de uitvoering voorspoedig en verwacht hij medio september 2013 te kunnen opleveren.

Volop in de prijzen Het ontwerp van het complex heeft het nodige stof doen opwaaien. In positieve zin. “Op het Utrecht Science Park staan vrij toonaangevende gebouwen. Dat gegeven heeft meegewogen in het uiteindelijke ontwerp van P+R De Uithof,” zegt Van Ree. “Het betreft een heel exclusief ontwerp, dat volledig 3D is vormgegeven. Met het 3D-ontwerp heeft de bouwcombinatie na de nationale Tekla BIM-award inmiddels ook de Global Tekla BIM-award gewonnen. Even om aan te geven hoe complex het ontwerp van de parkeergarage is. ›

| 39

UTRECHT | P+R De Uithof

Projectinfo Funderingswerkzaamheden TM Construction B.V. uit Nieuwegein heeft de funderingswerkzaamheden bij P+R De Uithof uitgevoerd. “We zijn reeds welbekend bij aannemer Hurks van der Linden door de succesvolle uitvoer van de ruwbouw voor een ander prestigieus project op de Uithof, de door Herman Hertzberger ontworpen ‘David de Wied’-gebouw’,” zegt Martin Mc Eneaney, directeur van TM Construction B.V. “Aangezien we met Hurks van de Linden op tal van projecten in het verleden hebben gewerkt, geloven wij dat wij gekozen zijn voor dit project vanwege onze vakkundigheid op technisch uitdagende projecten, die uiterste precisie en zorgvuldigheid vereisen.” De funderingswerkzaamheden waren met name interessant, niet alleen vanwege het strakke tijdschema van het werk, maar tevens omdat TM Construction B.V. in staat was een ‘all-in solution’ aan te bieden. “Dit pakket bestond niet alleen uit de bekisten, maar ook het voorzien van werkmateriaal als bouwkranen, betonpompen enzovoort. Dit systeem is met name interessant voor de hoofdaannemer daar zij op voorhand precies kan voorzien wat de kosten zijn bij aanvang van een fase in een project. Begin 2013 heeft TM Construction B.V. een vervolgopdracht gekregen van Hurks Prefab Beton tot het uitvoeren van diverse bekistingwerkzaamheden op de verdiepingen. Voor de toekomst kijken wij uit naar een productieve en prettige samenwerking met Hurks van der Linden en de andere bedrijven die deel uitmaken van de Hurks Bouw Groep.”

De elementen worden gefabriceerd bij Hurks Prefabbeton in Veldhoven. Van de vele elementen bedraagt het maximale repetitiegehalte acht, en dat voor een gebouw dat in totaal bijna anderhalf voetbalveld groot is, ofwel 150 bij 50 m2. De hoogte is ruim 30 meter.” Het negen lagen tellende complex onderscheidt zich door de zeskantige vorm, uitstekende vloerdelen en de natuurlijke lichtinval door middel van een atrium in het hart van het gebouw. “Het open en transparante ontwerp is ook goed voor het gewenste ‘sociale veiligheidsgevoel’,” vult Van Ree aan.

Knelpunt De toegang voor auto’s tot de parkeergarage wordt gemaakt vanaf de Universiteitsweg, in het verlengde van de zuidelijke afrit van de autosnelweg A28. Op deze hoogte rijden de auto’s op de eerste verdieping het gebouw binnen. Het parkeergedeelte start dan ook op de eerste verdieping. Van Ree: “De bestaande T-splitsing die momenteel toegang biedt tot het Utrecht Science Park wordt tijdens de spitstijden als een enorm knelpunt ervaren. Door het aanbrengen van extra rijstroken op de Universiteitsweg wordt de garage rechtstreeks op de afrit van de A28 aangekoppeld, en middels een brug kunnen de auto's op gelijk niveau rechtstreeks de garage in. De bedoeling is om straks het autoverkeer op het Science Park zo veel mogelijk te weren. Medewerkers

kunnen hun auto parkeren tegen een schappelijk tarief (4 euro per dag) om vervolgens met (gratis) openbaar vervoer hun weg te vervolgen. Onder de brug, die de auto’s de garage inleidt, wordt een vijverpartij gerealiseerd. Het oog wil immers ook wat.” Op de begane grondvloer komt het OV-plein en wordt een aantal ruimtes beschikbaar gesteld voor commerciële partijen. In de Universiteitsweg wordt een onderdoorgang gemaakt voor de Hoogwaardig Openbaar Vervoer-baan (HOV). Het huidige eindpunt van de busbaan achter het Wilhelmina Kinderziekenhuis wordt vervolgens verlegd naar P+R De Uithof. Ook de trambaan zal door deze tunnel gaan lopen. Doel is om uiteindelijk de Uithoflijn door te trekken. Dat zal overigens niet voor 2017 gebeuren.

Onderdoorgang Om de onderdoorgang in de Universiteitsweg te kunnen realiseren, heeft de aannemerscombinatie enkele keren het verkeer op de Universiteitsweg omgeleid. “We hebben in de eerste fase het verkeer van de Universiteitsweg (in beide richtingen) omgeleid over een versmalde middenbaan om zo beide zijden van de tunnel te kunnen realiseren. Vervolgens kon het verkeer over het nieuwe deel van het tunneldek worden geleid, waarna we het ontbrekende middendeel in uitvoering konden nemen,” zo legt Van Ree uit. “Dit om het toch

CONSTRUCTION B.V. Wij hijsen (bijna) alles Wij zijn gespecialiseerd in horizontaal en verticaal transport en de daaraan gerelateerde montage en demontage werkzaamheden. Wij nemen ook projecten aan waarbij wij u maatwerk kunnen leveren. Mocht u een bedrijfsverhuizing of een ander transportvraagstuk hebben dan bieden wij u ook daarvoor graag de juiste oplossing aan.

BEKISTING EN BETONWERK

T. Pater Groep | Energieweg 2 | 8084 GR ‘t Harde | Tel. 0525 651 826 | Fax 0525 653 200

Kraanbedrijf Huurdeman b.v. | De Zonnecel 33 | 3815 KN Amersfoort | Tel. 033 2535215 | Fax 033 2535215

Onze verhuurvloot bestaat uit circa 40 eenheden, waaronder mobiele hijskranen, mobiele torenkranen, rupskranen, roterende verreikers en transportcombinaties. Daarnaast kunnen wij u rijplaten en draglineschotten verhuren welke wij op iedere gewenste locatie voor u kunnen plaatsen.

Specialist in bekisting- en betonwerkzaamheden

Email: info@tmconstruction.nl Tel: 030-8200212 Mobiel: 06-29106823

www.tpatergroep.nl

T. Pater Groep | Energieweg 2 | 8084 GR ‘t Harde | Tel. 0525 651 826 | Fax 0525 653 200

Kraanbedrijf Huurdeman b.v. | De Zonnecel 33 | 3815 KN Amersfoort | Tel. 033 2535215 | Fax 033 2535215

40 |

WWW.TMCONSTRUCTION.NL

UTRECHT | P+R De Uithof

Projectinfo Droge bouwkuip door horizontale grondinjecties: verkorte bouwtijd De bouwkuip voor P+R De Uithof was met een oppervlakte van 2.200 m2 door de aannemerscombinatie Hurks/Dura-Vermeer opgedeeld in drie segmenten. De verschillende segmenten zijn door Soil-ID voorzien van waterremmende horizontale bodeminjecties.

Inspectie wapening onderdoorgang.

Overzicht parkeergarage vanaf Universiteitsweg

al zo drukke verkeer op het Science Park zoveel mogelijk te ontzien. Het aantal beschikbare rijstroken werd op die manier in principe op geen enkel moment beperkt. Wel werden de rijstroken enigszins versmald. De tunnel is overigens in tegenstelling tot de ‘prefab’ garage compleet in situ gestort.” De komende jaren zullen nog alleen de bussen gebruikmaken van de tunnel. Pas in 2017 wordt de aansluiting

met de trambaan van de Uithoflijn in gebruik genomen. Het achter de parkeergarage liggende opstelspoor wordt zodoende de uiteindelijke eindhalte van de trambaan die tussen IJsselstein en de Uithof rijdt. De P+R voorziening aan de oostzijde van de stad Utrecht beperkt zo de parkeer- en verkeersdruk in De Uithof en straks ook in de binnenstad van Utrecht. Dat is goed voor de bereikbaarheid, de leefbaarheid en verdere ontwikkeling van het gebied. ❚

Bouwinfo Opdrachtgever Gemeente Utrecht, Universiteit Utrecht, Hoge School Utrecht en het Wilhelmina Kinderziekenhuis.

Ontwerp KCAP en S+K Advies Ingenieurs bureau Utrecht Uitvoering Bouwcombinatie Hurks Dura-Vermeer Aanneemsom 25 Miljoen euro Bouwperiode Mei 2011 tot september 2013

Ir. Patrick Wolfs van Soil-ID legt uit: “We brengen een patroon van injectieslangen in de bodem. Daarvoor hebben we verschillende mogelijkheden in huis. In dit geval hebben we gebruik gemaakt van damwandplanken waarmee steeds twee slangen tegelijk tot de gewenste diepte worden ingebracht. Vervolgens worden de slangen in aantallen van 6, 16, 22 of zelfs 32 stuks aangesloten op injectiecontainers, die een mengsel van water, waterglas en harder de grond in brengen. Op de gewenste diepte leggen we zo een aaneengesloten ‘tapijt’ van waterglas in de bodem onder de kuip. Deze laag transformeert snel tot een gel die de bodem nagenoeg hermetisch afsluit voor opkomend water.” De injectieslangen kunnen kort na het injecteren mechanisch worden verwijderd, waarna de droge afgraving kan worden gestart. Het bemalingsdebiet wordt niet overschreden en deze methode levert volgens Wolfs ook nog een grote tijdwinst op. Ook in de voorbereiding: “De kuip kan droog worden ontgraven, er wordt nauwelijks grondwater aan de omgeving onttrokken. Er hoeft dus ook geen onttrekkingsvergunning te worden aangevraagd, een melding bij het bevoegd gezag volstaat. De kuip kan sneller worden gerealiseerd en in gebruik worden genomen. Dat zijn de grote voordelen van de waterremmende waterglasglasinjectie in het algemeen en die van ons in het bijzonder.” Waarin is Soil-ID dan bijzonder? “Onder meer door een grotere capaciteit waardoor de bouwtijd nog eens extra verkort wordt,” zo stelt Wolfs. “Het is niet voor niets dat we veel worden ingeschakeld bij spoorwegprojecten; dan telt iedere minuut.”

Ontzorgen is ons vak De T. Pater groep is sinds 1982 actief in het verticaal en horizontaal transport, waarbij een groot gedeelte van onze opdrachten zich afspelen binnen de bouwwereld. Wat in het verleden enkel het verhuren van een kraan was, is tot een volledige dienstverlening uitgegroeid met als voornaamste taak het ontzorgen van de opdrachtgever als het gaat om verticaal en horizontaal transport. Zo ook de kraanwerkzaamheden op het project P&R De Uithof te Utrecht. Deze bestonden voornamelijk uit bekisting draaien, wapening plaatsen en stortwerkzaamheden ten behoeve van de ontsluiting/onderdoorgang van het project die een goede aansluiting met het wegennet moet geven. “De ervaring die onze opdrachtgever in het verleden met ons heeft opgebouwd was reden dat zij ook graag voor dit project van onze diensten gebruik wilde maken. aast uiteraard het juiste materieel en transportmiddelen is met name ook de gemotiveerdheid van onze medewerkers een pluspunt van ons bedrijf. Van kraanmachinist tot planner, van werkvoorbereiding tot uitvoering, het ontzorgen van de klant is steeds ons uitgangspunt.”

| 41

Journaal Duurzaam asfalt op A2 Rijkswaterstaat en Heijmans passen in de verbreding A2 ’s-Hertogenbosch - Eindhoven voor het eerst een nieuwe vorm van duurzaam asfalt toe, genaamd Greenway LE. Door het unieke productieproces wordt dit asfalt geproduceerd bij een lagere temperatuur, waardoor een energiereductie van ongeveer 25% wordt bereikt.

geïnvesteerd om zo te kunnen inspelen op de toenemende vraag naar duurzaam beton en het uitvoeren van werkzaamheden in een korter tijdsbestek.” De compacte, hydraulisch bestuurde en zeer wendbare Curbmachine is in staat om met behulp van sensoren snel ter plaatse in het werk gestorte banden te maken. Cimitec beschikt daarvoor over een groot assortiment mallen. Door de flexibiliteit van de machine, zowel qua wendbaarheid als gewicht, is deze eenvoudig te transporteren. De Curbmachine kan dan ook worden ingezet door geheel Nederland, ook voor kleinere projecten.

Greenway LE is ontwikkeld door Heijmans. Door een innovatief productieproces kan het worden geproduceerd en verwerkt bij een lagere temperatuur (105°C in plaats van 160°C voor traditioneel asfalt). Dat levert een significante reductie op van CO2, NOx en andere emissies. Onderscheidend is ook dat bij deze lagere temperatuur tot wel 60% oud asfalt wordt hergebruikt zonder aan kwaliteit in te boeten. Het duurzame asfalt is uitgerold op een vluchtstrook ten noorden van Best-West over een lengte van ruim vier kilometer. Dit jaar doet Rijkswaterstaat langs de A2 een aantal tests om te kijken of het nieuwe asfalt aan de eisen voor zwaar belaste rijkswegen voldoet. Ook wordt gekeken of de verwachte energiereductie daadwerkelijk wordt gehaald. Als het aan de kwaliteitseisen voldoet, wordt Greenway LE een serieus alternatief voor traditioneel asfalt en levert het een bijdrage aan de CO2-reductie die Rijkswaterstaat wil bereiken. De ambitie van Heijmans is dat Greenway LE op termijn de standaard productiewijze voor asfalt wordt.

Video management systeem voor bruggen en sluizen Na een geslaagd pilotproject is Alphatron Security Systems in 2013 gestart met het project voor het leveren van een videomanagementsysteem ten behoeve van de brug- en sluisbediening in de Provincie Groningen. De provincie heeft vele vaarroutes die zijn voorzien van bruggen en sluizen; in totaal meer dan 80 locaties. Deze werden bediend vanuit 18 verschillende bedienlocaties. Na de modernisering zal dit worden teruggebracht naar vier centrale bedienlocaties.

Machinaal betonbanden storten Cimitec Infra & Milieu uit Drachten heeft in de Verenigde Staten een machine laten ontwikkelen voor het machinaal storten van betonbanden. Met deze Curbmachine is het mogelijk ter plaatse in het werk gestorte banden te maken. Tot nu toe moest dat handmatig gebeuren. “Het met de hand maken van betonbanden is een langdurig, intensief en ook zwaar karwei,” zegt directeur Arjan Blaauw van Cimitec. “Niet alleen gaat het met de Curbmachine veel sneller, Arbo-technisch is het ook een stuk vriendelijker de werkzaamheden door de machine te laten overnemen. Wij zien hiervoor grote mogelijkheden. Vandaar dat we ondanks de huidige moeilijke tijden stevig hebben

42 |

Journaal Het systeem is zo opgebouwd dat elke centrale bedienpost geheel autonoom en zelfstandig kan opereren. Dit geldt niet alleen voor het videomanagementsysteem, maar ook voor het gehele bedieningsnetwerk van de provincie. Een veel voorkomende klacht van operators in grote meldkamers is het grote aantal monitoren voor de verschillende toepassingen. Om dit tot een minimum te beperken heeft Alphatron een zoheten ‘intelligent display wall controller’ ontwikkeld, dat real-time DVI-signalen combineert met de weergave van cameranetwerkstreams.

Spectaculaire hijswerkzaamheden in Den Bosch ProRail heeft eind vorig jaar in Den Bosch de liggers voor de nieuwe spoorbrug over de Dieze op een tijdelijke plek gehesen. De huidige stalen brug wordt in de zomervakantie van 2013 vervangen door een nieuwe, stillere brug. De betonnen liggers zijn nu naast de brug gelegd, zodat ze in de zomer snel op hun plek kunnen worden geschoven.

Multifunctionele drukschotinstallaties Het in ‘s Gravendeel gevestigde bedrijf P. Ruizeveld heeft recent een meer dan multifunctionele drukschotinstallatie geleverd aan Koning en Drenth in Beerta (Groningen). Een drukschotinstallatie wordt toegepast wanneer men graag wil werken met weinig volumeverlies, waardoor een grote stabiliteit wordt verkregen omdat men niet behoeft te kippen. Het optimaliseren van het volumeverlies wordt verkregen middels de plaatsing van een speciale en zeer zwaar uitgevoerde hydraulische cilinder die de producten als het ware uit de bak drukt. Daardoor is men in staat om exact te bepalen waar men de lading wil hebben en dat kan heel secuur geschieden. Elke drukschotinstallatie van Ruizeveld wordt uitgevoerd met dubbelwerkende telescoopcilinders om uitval tot een minimum te beperken. Daarnaast zijn ze multifunctioneel, want naast vele toepassingen in de agrarische sector, kent het product ook toepassingen in de wegenbouw, asfalttransport en vervoer van zand en grind.

De klus werd uitgevoerd door bouwbedrijf Heijmans die voor het hijswerk de firma Mammoet heeft ingeschakeld. De zwaarste liggers zijn 55 meter lang, 6 meter hoog en wegen liefst 650.000 kilo. Om ze op hun plek te krijgen, werden meerdere kranen ingezet waaronder een drijvende bok met een mobiele kraan. Sporen in Den Bosch ProRail breidt het aantal sporen over de Dieze in Den Bosch uit van 2 naar 4. Dankzij een ongelijkvloerse kruising hoeven treinen uit verschillende richtingen straks niet meer op elkaar te wachten. Hierdoor kunnen er in de toekomst meer treinen rijden en wordt de kans op verstoringen kleiner.

Inregelen en testen Ketelbrug kost tijd Het inregelen en testen van de gerenoveerde Ketelbrug kost tijd. Dat stelt Rob Termaat, de nieuwe omgevingsmanager renovatie Ketelbrug van Rijkswaterstaat. Samen met de aannemer gaat Rijkswaterstaat ervoor zorgen dat de renovatie van de brug zo min mogelijk overlast oplevert voor de gebruikers. Binnen afzienbare tijd zullen de weggebruikers en de vaarweggebruikers de weg en vaarweg weer optimaal kunnen benutten. Er zijn twee perioden waarin een brug storingen kan vertonen. Aan het eind van de levensduur, maar ook aan het begin. Dat geldt voor veel machines en apparaten die ontwikkeld en gebouwd worden en zeker voor een complex object als de Ketelbrug. Het is daarom volgens Termaat belangrijk om nu al te melden dat het testen en inregelen van de gerenoveerde Ketelbrug nog enige tijd zal duren. De kinderziektes moeten eruit gehaald worden. Het testen en inregelen is zeker geen momentopname. De testen inregelperiode begint al in de constructiehal van aannemer BSB Staalbouw. ›

| 43

Journaal Cradle to Cradle is meer dan recyclen. Al tijdens het ontwerp en de productie wordt slim gewerkt. Neem het verven van de werkkleding. Dat gebeurt een stuk milieuvriendelijker dan gebruikelijk. Hierdoor bevatten de katoenvezels geen schadelijke stoffen waardoor het weer een geschikte grondstof vormt voor bijvoorbeeld nieuwe werkkleding. En dat is precies het idee achter Cradle to Cradle: afval is voedsel. Deze aanpak is een goed antwoord op de wereldwijde groeiende schaarste van grondstoffen. Waarom waardevolle grondstoffen als katoen weggooien als je ze goed kunt hergebruiken?

Boek over Hanzelijn Ter gelegenheid van de voltooiing van de nieuwe Hanzelijn tussen Lelystad en Zwolle is het boek verschenen 'Hanzelijn. Oude en Nieuwe Land verbonden'. Het boek is een uitgave van Uitgeverij Matrijs in Utrecht en is tot stand gekomen in samenwerking met spoorwegbeheerder ProRail, de bouwer van de Hanzelijn. Daar wordt gekeken of alles helemaal volgens de specificaties is gemaakt en of de onderdelen in orde zijn. De bediening en het besturingssysteem worden vooraf zorgvuldig getest, nog voordat de brugkleppen zijn geplaatst. Daarna zijn er acht testnachten. In deze testnachten wordt de brug ingeregeld en op verschillende manieren getest. De A6 is dan volledig afgesloten. Volgens Termaat kunnen er ook na de inregelperiode (na 15 maart) onverwacht storingen optreden. “Wij bereiden ons daar op voor. Als zich er een probleem voordoet, dan zullen we er alles aan doen om de overlast te beperken. Wij hebben er alle vertrouwen in dat de gerenoveerde Ketelbrug na de inregelperiode weer goed functioneert.”

Cradle to Cradle werkkleding Cradle to Cradle ‘goeroe’ Michael Braungart heeft zich onlangs in de eerste duurzame katoenen werkkleding gestoken. Hij lanceerde met zijn verkleedsessie het eerste Cradle to Cradle werkkledingmerk: REWORK. Het is werkkleding die uiteindelijk niet in de vuilnisbak belandt, maar in de toekomst juist uit ‘de vuilnisbak’ komt. REWORK Cradle to Cradle workwear is het resultaat van een samenwerking tussen bedrijfskledingproducent Van Puijenbroek Textiel, textieldienstverleners Berendsen en Lavans en afvaldienstverlener Van Gansewinkel. De bedrijfskleding is zo ontworpen dat alle onderdelen opnieuw kunnen worden gebruikt. Er worden nieuwe garens gesponnen of compost gemaakt van de oude werkkleding. Het is een innovatief én duurzaam concept met een herkenbare kwaliteit, voor een prijs die aansluit bij de prijs van gangbare werkkleding.

Het boek geeft inzicht in de complexiteit van het bouwen van een 50 kilometer lange spoorlijn. Het schetst een beeld van de totstandkoming van de Hanzelijn aan de hand van verschillende thema’s zoals organisatie, landschap, geschiedenis, architectuur en techniek. Het boek maakt verbinding tussen talrijke onderwerpen die met het bouwen van de spoorlijn hebben te maken: van de geschiedenis van de inpoldering van Flevoland tot de keuze van bijzonder functionele stationsarchitectuur. Interviews met een aantal bouwers van de Hanzelijn dragen bij aan een gevarieerd boek over deze voorlopig laatste grote nieuwe spoorlijn in ons land. Het boek is verkrijgbaar in de Hanzelijn-steden of via www.matrijs.com voor 24,95 euro.

Piet Oskam over InfraTech Wat brengt 150.000 bezoekers in een periode van 10 jaar naar de InfraTech, terwijl in de maand januari ook zoveel andere leuke dingen te doen zijn? Iedereen die naar de InfraTech is gekomen, heeft een keuze gemaakt. De keuze om een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de openbare ruimte, om het innovatiegehalte van de grond-, weg-, en waterbouw te vergroten. Dat stelt Piet M. Oskam, directeur Centrum voor Innovatie van de Bouwkolom (CIB) in Zeist.

De infrasector biedt volop uitdagingen en kansen, ook in 2013. Er zijn ook bedreigingen en moeilijkheden. “De beste uitweg uit de moeilijkheid is er dwars doorheen. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de leefbaarheid, de beeldkwaliteit en de duurzaamheid van publieke werken. Enorme uitdagingen, die niemand alleen en op eigen kracht met succes kan beantwoorden. Dat vraagt integrale

44 |

Journaal oplossingen, waarvoor samenwerking het parool is. Dat vraagt competenties, die niet vanzelfsprekend bij iedereen aanwezig zijn. Juist niet, omdat die competenties in de oude bouwcultuur niét werden gewaardeerd, niet in tel waren. Ouderwets marktgedrag wordt afgestraft, nieuw gedrag beloond. Dat leverde boeiende gesprekstof op bij ieder bezoek aan de standhouders van de InfraTech. Samenwerken. Hoe? Wat? Wanneer? Met Wie? Mensen die daarvoor nooit de tijd hebben, doen er het minst aan. Tien jaar InfraTech laten een kantelend beeld zien. Het gaat niet meer alleen om vaktechniek, doorslaggevend is de samenwerkingskwaliteit. We zullen in de infrabranche meer dingen tot stand brengen, als we er minder voor onmogelijk houden. Dat vraagt geen glad ijs, maar een stevig fundament onder onze ondernemersbeslissingen.”

Publicatie Maatregelen op autosnelwegen Tijdens Infratech in Ahoy Rotterdam heeft CROW de vernieuwde publicatie ‘Maatregelen op autosnelwegen’ gepresenteerd. In de publicatie zijn richtlijnen van CROW en Rijkswaterstaat op het gebied van werk in uitvoering gebundeld. Het werken rond autosnelwegen brengt risico’s met zich mee voor zowel weggebruiker als wegwerker. Verkeersmaatregelen vragen om goede afstemming, samenwerking en communicatie. De richtlijnen voor werk in uitvoering van Rijkswaterstaat en CROW bieden kaders en eisen om werk aan de weg op een veilige én soepele manier te laten verlopen. De publicatie ‘Maatregelen op autosnelwegen’ is tot stand gekomen in samenwerking met een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van Rijkswaterstaat, Bouwend Nederland en politie. CROW-publicatie ‘Maatregelen op autosnelwegen’ (artikelnummer 514) is onderdeel van de publicatiereeks Werk in Uitvoering (96a/96b) en is te bestellen via de CROW-site, www.crow.nl.

Railsector lanceert www.denderendebanen.nl De railsector heeft op 9 januari 2013 de nieuwe website ‘www.denderendebanen. nl’ gelanceerd. De komende jaren verwacht men in de railsector een groot tekort aan goed gekwalificeerd, technisch en rijdend personeel. Om het verloop uit de sector op te vangen en de aanwezige kennis te borgen willen de bedrijven in de railsector weer een aantrekkelijke werkgever worden. Een aantal koplopende bedrijven besloot daarom een gezamenlijke website te maken, als onderdeel van een arbeidsmarktgerichte imagocampagne. Deze bedrijven doen dit gezamenlijk binnen het kennisplatform Railforum. Met informatie over bedrijven in de railsector, enthousiaste verhalen van medewerkers, vacatures, opleidingen e.d. brengt men de sector op een positieve manier onder de aandacht. De website is voor het vinden van vacatures en stages, en wat je met verschillende opleidingen in de railsector kunt doen. De website richt zich voornamelijk op jonge mensen die nog niet werkzaam zijn in de sector en hun beroepskeuze nog gaan maken. Daarnaast verlaagt het de drempel om in contact te komen met railgerelateerde bedrijven.

Trots op de infrasector Vier dagen lang een beursvloer vol trotse exposanten en winnaars ‘Trots op de infrasector’ was dit jaar het thema van de tiende editie van InfraTech. Vanaf de eerste tot en met de laatste beursdag toonden 535 exposanten vol trots hun noviteiten en innovaties aan de 20.294 bezoekers. Tijdens de beurs ontving de organisatie ook de 150.000-ste bezoeker. Een bezoek aan InfraTech was dit jaar weer zeer aantrekkelijk door een omvangrijk kennisprogramma. In het Congres- en Vergadercentrum en op de stands van de exposanten vonden meer dan 100 kennissessies plaats. De strategische partners CROW, het kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte, CURNET en Bouwend Nederland hadden een groot aandeel in het kennisprogramma op de beurs. Ook het onderdeel carrière was weer belangrijk. Ondanks de crisis blijft het lastig om goed technisch personeel aan te trekken. Op de beurs was een Opleidingenplein en Carrièrebus voor matchmaking tussen werkzoekenden en vacatures van exposanten. Maar uiteraard blijft netwerken op de beurs zeer belangrijk. Exposanten hebben weer veel contacten opgedaan. Ook in deze tijd die bol staat van social media blijft elkaar persoonlijk ontmoeten belangrijk. De beurs bruiste van activiteiten. Bijvoorbeeld op het Rijkswaterstaat-Verbindingsplein met partners Vernieuwing Bouw, PIANOo en TenderNed en op het Stadsingenieursplein, waar zowel de uitreiking van het Manifest Stadsingenieurs door Dan Bekker als de ondertekening van de intentieverklaring over de samenwerking van 22 overheden in de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag en presentaties over diverse actuele onderwerpen plaatsvonden. De beurs werd druk bezocht door zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers. Zo vergaderde dit jaar voor het eerst het Bestuurlijk Platform Professioneel Opdrachtgeverschap (BPPO) bij InfraTech in huis en vond op het Provincieplein een discussie tussen gedeputeerden en bestuurders plaats. Bezoekers, exposanten en organisatie kunnen vol trots terugkijken op vier uitstekende en unieke beursdagen. ❚

| 45

a27 | Ecoduct Zwaluwenberg

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Combinatie H2Eco

Futuristische pijler siert ecoduct Zwaluwenberg ‘Project Negen Ecoducten’ van Rijkswaterstaat in samenwerking met ProRail en de provincie Gelderland nadert zijn voltooiing. Combinatie H2Eco is bezig met de laatste hand te leggen aan ecoduct Zwaluwenberg. Een ecoduct dat zowel het spoor als de rijksweg A27 overkluist en een eigen identiteit is aangemeten dankzij een zeer futuristische middenpijler.

Constructietechnisch zijn het volgens Mulder een vrij eenvoudige betonnen kunstwerken, al vergde de realisatie van de pijler in de middenberm van de A27 wel de nodige extra inspanning. Het betreft een driepoot met louter schuine kanten.

Vakmanschap Mulder: “De medewerkers in de timmerfabriek van Hegeman hebben zich naar hartelust kunnen uitleven op de bekisting van de futuristische middenpijler. Geen enkel vlak is recht. Hier kwam nog echt het authentieke vakmanschap van pas. De mal en contramal zijn grotendeels voorbereid in onze werkplaats

Computersimulatie nieuw ecoduct.

Door infrastructuur, zoals provinciale, spoor- en rijkswegen, zijn natuurgebieden van elkaar gescheiden en worden dieren in hun leefomgeving beperkt met als gevolg dat planten diersoorten steeds verder worden teruggedrongen tot kleine, geïsoleerde gebieden. Lokaal kan dit zelfs leiden tot het uitsterven van diersoorten. Door de aanleg van de negen ecoducten ontstaat een meer aaneengesloten netwerk van leefgebieden, zodat diersoorten zich zonder problemen kunnen verplaatsen tussen deze gebieden.

Welstandscommissie Combinatie H2Eco (Mobilis B.V./Hegeman Beton- en Industriebouw B.V.) is verantwoordelijk voor zowel ontwerp als uitvoering ‘verpakt’ in een Design & Construct contractvorm. “We zijn als combinatie verantwoordelijk voor het ontwerp, de constructie en de aankleding,” vertelt Roelof Mulder van Hegeman. “Voor het ecoduct Zwaluwenberg heeft de Mobilis Ontwerp Afdeling (MOA) in samenwerking met een architect de eisen van de welstandscommissie van de gemeente Hilversum vertaald naar het definitief ontwerp. In feite gaat het om twee aaneengesloten kunstwerken, één over de A27 en één over de spoorlijn tussen Utrecht en Hilversum.” Het kunstwerk over de rijksweg is 50 meter breed en 66 meter lang, de spooroverkluizing is eveneens 50 meter breed en 26 meter lang.

46 |

Bekisting futuristische pijler.

a27 | Ecoduct Zwaluwenberg

met genummerde schotten die op locatie werden geformeerd. In totaal zijn we een kleine twee maanden bezig geweest met de opbouw van de mallen.” Om de bekisting te kunnen plaatsen en het beton te storten, zijn beide ‘binnenste’ rijbanen van de A27 naar buiten toe verschoven. Vervolgens is de weg twee weekenden afgesloten geweest om de liggers te kunnen monteren. Bij de realisatie van het kunstwerk over het spoor had de combinatie te maken met de authentieke betonnen bogen. “Deze spoorlijn is één van de weinige in Nederland, misschien nog wel de enige, waarbij de bovenleiding nog is ‘opgehangen’ aan de kenmerkende bogen, die vallen onder de wet industrieelmonumenten,” vervolgt Mulder. “Een boog ertussenuit halen, mocht onder geen enkel beding. Het kunstwerk moest tussen de bogen geïntegreerd worden. Dat betekende letterlijk passen en meten, maar het is uiteindelijk allemaal goed gelukt. Het spoor heeft nagenoeg geen hinder van de werkzaamheden ondervonden en is slechts één weekend buiten dienst genomen om de liggers te kunnen monteren.”

De betonnen driepoot heeft louter schuine vlakken.

Projectinfo Onafhankelijke kwaliteitscontrole Voor de realisatie van het ecoduct Zwaluwenberg heeft opdrachtgever Rijkswaterstaat in samenwerking met ProRail de hulp ingeroepen van BouwQ voor een risicogestuurde, onafhankelijke controle op basis van Technical Inspection Service (TIS). Van ontwerp tot realisatie. Met als doel het risico op (het ontstaan van) verborgen gebreken en beperkingen in de functionaliteit te minimaliseren. Kunstwerk gesitueerd tussen authentieke betonnen bogen.

Aanvoer gronden Om de kunstwerken überhaupt te kunnen realiseren is liefst 150.000 m3 grond aangevoerd per as over de A27 en N417. Mulder: “Gezien de economische crisis een ware uitdaging, aangezien de gronden werden verworven uit voornamelijk bouwputten en depots. Een combinatie van onderaannemers (Bonneveld en Grondbalans) is erin geslaagd om de aanvoer van gronden tot een goed einde te brengen.” Het betonwerk is eind 2012 afgerond. Om het ecoduct voor het wild als een natuurlijke verbinding te laten fungeren tussen de twee natuurgebieden is de beplanting ook van wezenlijk belang. De ‘aankleding’ wordt volledig afgestemd op de omgeving en zal de komende maanden gebeuren. De ecologische inrichting van de ecoducten met reliëf, poelen, vijvers, faunavoorzieningen en rasters is volgens Mulder in nauw overleg met de uiteindelijke beheerder van het ecoduct ‘Gooise Natuurreservaten’ gedaan. “Gebiedseigen gronden en beplanting moeten ervoor zorgen dat de dieren straks geen idee hebben over een ecoduct te lopen.” ❚

Technical Inspection Service is volgens Ben Notenboom van BouwQ hét instrument voor onafhankelijke en deskundige kwaliteitscontrole van bouwwerken. “TIS richt zich op het analyseren van risico’s op (het ontstaan van) verborgen gebreken en beperkingen in de functionaliteit, het verzamelen en beoordelen van relevante gegevens en het doen van een solide uitspraak over de bouwtechnische kwaliteit van een bouwwerk op basis van deze informatie. Concreet betekent het dat we alle relevante risico’s benoemen. Wat kan er fout gaan, waardoor een bouwwerk niet slaagt? We hebben het ontwerp van de aannemer getoetst door middel van schaduwberekeningen en halen op die manier mogelijke denken rekenfouten uit het ontwerp. Zo is bijvoorbeeld het ontwerp van het talud aangepast, zodat de gewapende grondconstructie niet door een trein bij eventuele ontsporing aangereden kan worden.” Als eenmaal de bouwwerkzaamheden zijn opgestart is BouwQ ook aanwezig op de bouwplaats. “We controleren aan de hand van een door ons opgestelde risicolijst de cruciale punten, kijken letterlijk mee in de keuken. We zijn daarbij open in de communicatie, zowel naar de uitvoerder als naar de opdrachtgever. Ons doel is om fouten te constateren op een moment dat de fout nog gerepareerd kan worden. Hiermee worden ‘faalkosten’ voorkomen.”

| 47

specialist in grondstromen

SAMEN MOOIE PROJECTEN MAKEN Grondbalans is een full service handelsbedrijf in grond-, bagger- en minerale afvalstromen met als doel het perfect matchen van vraag en aanbod. Natuurbrug Zanderij Crailo, Hilversum

Hoofdkantoor: Galileistraat 67 | 1704 SE Heerhugowaard telefoon (072) 576 32 32 | fax (072) 576 32 42 | info@grondbalans.com

WWW.GRONDBALANS.COM

a27 | Ecoduct Zwaluwenberg

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Ardon Afdichtingsbedrijf

Elastisch systeem ‘sluit’ dek ecoduct Zwaluwenberg Alvorens de gebiedseigen grond en vegetatie op het ecoduct Zwaluwenberg aangebracht kon worden, heeft applicatiebedrijf Ardon BV uit Montfoort het betonnen dek eerst waterdicht gemaakt. “We hebben elastische afdichtingslagen aangebracht, die haarscheuren in de ondergrond kunnen opvangen,” zegt Jan van Dongen van Ardon Afdichtingsbedrijf.

Scheuroverbruggend afdichtingssysteem.

Elastische afdichtingslaag.

In opdracht van combinatie H2Eco heeft Ardon de dekken van alle negen ecoducten afgedicht. Ardon heeft de elastische afdichtingslaag op locatie aangebracht, terwijl zusterbedrijf Van Dongen Montfoort Bouwspecialiteiten de producten van Hahne (een Duitse fabrikant) heeft geleverd. Jan van Dongen legt uit hoe men te werk is gegaan: “Het betondek is eerst door de aannemer gereinigd door het te waterstralen onder hoge druk. Vervolgens is het betonnen dek winddroog gemaakt met trekkers en waterzuigers. De gebruikte producten mogen namelijk niet op een ‘natte’ ondergrond worden aangebracht. Wel op een licht vochtige ondergrond. We zijn erg afhankelijk van de weersomstandigheden en de temperatuur. Nadat het dek was ‘opgedroogd’ konden we de impregneerlaag en daarna de twee afdichtinglagen aanbrengen. Daartoe hebben we het product Imberal 2K van onze Duitse leverancier Hahne ingezet.”

Bitumen kunststofproducten.

Voegovergangen De Imberal2K afdichtinglaag is volgens Van Dongen totaal ongeveer 6 millimeter dik. Ter hoogte van de voegovergangen is een folie Imberal SK Bitumenbahn verlijmd met Imberal 2K. Afhankelijk van de weersomstandigheden kan men volgens Van Dongen ook het product Dakorit Butiflex aanbrengen, ook van dezelfde Duitse fabrikant. Zowel Imberal 2K als Dakorit Butiflex zijn bitumen kunststofproducten en zijn leverbaar in twee kwaliteiten, die een normale of snelle uitharding mogelijk maken. Van Dongen: “Bij Ecoduct de Zwaluwenberg is gekozen voor Imberal2KW. Binnen 2 tot 3 uur is het product regenvast.”

van de weersomstandigheden waren we genoodzaakt om met deze producten ook in het weekend te werken. In totaal hebben wij zo’n 4.800m2 Imberal afdichtingsysteem inclusief primer en aanverwante producten aangebracht op het Ecoduct Zwaluwenberg. De grootste problemen waren het droog maken van de uitgeharde eerste laag Imberal2K en het aanbrengen van de tweede laag die na zware regenval aangebracht moest worden. Dan zijn we afhankelijk van conventionele trekkers en waterzuigers. Het dek bijvoorbeeld tussentijds ‘droog branden’ is uit den boze. Het tast immers de reeds aangebrachte Imberl2K laag aan.”

In totaal is Ardon een kleine drie weken bezig geweest met het ‘sluiten’ (lees: waterdicht maken) van het betonnen dek, de voegovergangen en andere aansluitingen. “Aangezien we sterk afhankelijk zijn

Over het elastische, scheuroverbruggende afdichtingsysteem van Ardon / Hahne is door de combinatie H2Eco een drainage aangelegd, waarna het dek is aangevuld met gebiedseigen gronden en vegetatie. ❚

| 49

a27 | Ecoduct Zwaluwenberg

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Bonneveld-Grondbalans

Grond, grond en nog eens grond Met de aanleg van Ecoduct Zwaluwenberg is in totaal ruim 150.000 m続 grond gemoeid. Voor het verwerven en het verwerken van deze enorme hoeveelheid grond heeft combinatie H2Eco de hulp ingeroepen van Bonneveld. In totaal zijn er het afgelopen jaar ruim 7.000 vrachten gelost.

50 |

a27 | Ecoduct Zwaluwenberg

Als onderaannemer van H2Eco is Bonneveld gevraagd om vier gewapende grondconstructies te maken voor de fundatie van de landhoofden. “De grondconstructies zijn steeds in lagen van 50 centimeter opgebouwd,” vertelt Stefan Albers van Bonneveld. “Ieder laag bestaat uit een grondwapening aangevuld met zand en menggranulaat. Op deze wijze hebben we in stappen van 50 centimeter de gewapende grondconstructies opgebouwd naar een hoogte van 4,5 meter. Vervolgens kon H2Eco aan de slag met de betonbouw.

Ruim 150.000 m³ Voor het verwerven van de benodigde gronden heeft Bonneveld de firma Grondbalans ingeschakeld. “In de begroting werd 130.000 m³ grond gevraagd, uiteindelijk hebben we in een termijn van één jaar ruim 150.000 m³ grond geleverd,” zegt Dirkjan Reijersen van Buuren van Grondbalans. De grond is gebruikt voor het ophogen van het terrein van en naar het ecoduct, de aanlandingsgebieden.” Grondbalans is een full-service handelsbedrijf in grond -, bagger- en minerale afvalstromen met als doel het perfect matchen van vraag en aanbod. Reijersen van Buuren: “Voor Bonneveld zijn wij de partij geweest die het materiaal (lees: grond) uit de markt heeft gehaald. Elke week verlangde Bonneveld een vrijwel constante aanvoer van een ruime 3.000 m³ grond van maximale klasse industriekwaliteit. Aan ons de taak om hierin te voorzien. In totaal hebben we bij ruim honderd verschillende partijen grond verworven. Grotendeels uit de regio Utrecht, Amersfoort, Hilversum en Amsterdam. Normaal gesproken halen we grond bij veel bouwprojecten vandaan, maar in crisistijden is dat aanbod schaars. Een steeds kleiner percentage van de aangeboden grond is afkomstig uit bouwprojecten. Met dank aan bijvoorbeeld Ikea in Utrecht die ging uitbreiden hebben we toch nog mooie projecten gehad waar de grond direct uit de bouwput naar Ecoduct Zwaluwenberg is gegaan. Ook hebben we drie baggerdepots van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden leeggereden.”

Graafmachines uitgerust met GPS.

GPS rupsgraafmachines Grondbalans zorgt dat volgens de planning van Bonneveld de gronden tijdig worden aangeleverd. Albers: “Voor het grondverzet op locatie hebben we een divers machinepark ingezet. De grotere rupsgraafmachines hebben het meeste werk verricht. Deze machines zijn uitgerust met GPS. Door het inzetten van machines die zijn uitgerust met GPS konden wij nauwkeurig, efficiënt en snel te werk gaan.” De uit de regio verworven gronden zijn in opdracht van Grondbalans door de verschillende partijen en transporteurs allemaal per as aangeleverd. “Dat betekende tevens een logistieke uitdaging, gezien de vele vrachten per dag,” voegt Reijersen van Buuren eraan toe. “Via een speciale afrit aan de A27 kon het werkverkeer in- en uitvoegen, zonder al te veel overlast te veroorzaken voor het overige verkeer. Tevens heeft Grondbalans een grondstromenplan opgesteld. De herkomst van de grond werd rechtstreeks gemeld aan het bevoegd gezag. “Wij waren het aanspreekpunt voor het bevoegd gezag en verantwoordelijk voor de acceptatie van de grondstromen.” Het verweven van zo’n enorme hoeveelheid grond volgens een strak schema was volgens Reijersen van Buuren nog best een spannende klus. “Het is een ondoorzichtige markt, zeker in deze tijden. We weten vaak pas een paar weken van tevoren waar de benodigde grond vandaan komt. Tot nu toe lukt het ons nog altijd. Het is immers onze specialiteit.”

Aanleg gewapende grondconstructie.

Na het opleveren van het betonwerk van het ecoduct kwam Bonneveld weer in beeld. Zoals gezegd zijn de ‘open afritten’ gemaakt en is ook de aankleding van het ecoduct door Bonneveld verzorgd. Albers: “We hebben op het dek een drainagesysteem aangelegd, aangevuld met gebiedseigen zand dat ter plaatse is ontgraven. Ook is een laag wortelverankeringdoek aangebracht, waaraan de beplanting zich gaat hechten. Grondwallen op het ecoduct zorgen voor afscherming van licht en geluid. De grondwallen zijn opgebouwd uit EPS-blokken, dit om gewicht te besparen.” Bonneveld legt naar verwachting medio maart de laatste hand aan de natuurtechnische afwerking, waarna het ecoduct in gebruik kan worden genomen. ❚

| 51

assen | Blauwe As

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeldmateriaal: Van den Herik Sliedrecht

Nieuwe vaarverbinding verlevendigt kern Assen

In opdracht van de gemeente Assen werkt aannemer Van den Herik aan het bevaarbaar maken van de Blauwe As in het centrum van Assen. Dit behelst het ontwerpen, uitvoeren en onderhouden van een 325 meter lange waterloop met schutsluis, damwanden en oevers. De nieuwe vaarverbinding tussen Vaart en het Havenkanaal wordt in de loop van 2016 in gebruik genomen.

52 |

assen | Blauwe As

Assen wil de stad aantrekkelijker maken voor bewoners, bedrijven en toeristen. Met het programma FlorijnAs speelt de gemeente in op de groeiopgave van de stad. Eén van de hierbij behorende projecten is De Blauwe As. Dat is een 1,5 kilometer lange vaarverbinding die in ere wordt hersteld tussen Vaart en het Havenkanaaal. Eerder al werd de Vaart bevaarbaar gemaakt, zodat boten het centrum van Assen kunnen bereiken. Met het doortrekken en verbinden van het Kanaal wordt het straks mogelijk om een rondje Assen te varen.

Cultuurhistorische waarde “De opdracht voor de Blauwe As is opgeknipt in vijf delen. Wij zijn in eerste instantie verantwoordelijk voor het ontwerp en de uitvoering van het 325 meter lange gebied tussen Vaart en de Weierstraat/Nobellaan,” zegt regiomanager Jeroen Vermeer van Van den Herik Sliedrecht. “Het ontwerp van de 40 meter lange sluis met 125 meter lang bovenpand en 160 meter lang benedenpand onderscheidt

'Het ontwerp onderscheidt zich van een conventionele sluis door de combinatie van nieuwe, duurzame materialen' zich van een conventionele sluis door de combinatie van nieuwe, duurzame materialen met een beeldkwaliteit die past bij de cultuurhistorische waarden van het gebied en de wensen van de gemeente Assen.” Na voltooiing zal door Van den Herik het meerjarig onderhoud van de sluis voor een periode van twintig jaar worden uitgevoerd. Hiermee wil de gemeente Assen de aannemer stimuleren om te denken in levenscycluskosten in plaats van alleen initiële kosten. Een duurzaam ontwerp beperkt het benodigde onderhoud.

Veilige oversteek of doortocht De breedte van het Kanaal dient te worden vergroot tot de oorspronkelijke breedte van ongeveer 15 meter, waardoor in de toekomst schepen elkaar beter kunnen passeren. “Om het peilverschil van 4,80 meter tussen de Vaart en het Havenkanaal op te vangen worden twee sluizen gerealiseerd. ❚

Sluis wordt straks 40 meter lang.

| 53

EENVOUD BETROUWBAAR ROBUUST FLEXIBEL

EENVO OUD BETROUWBAAR ROBUUST FLEXIBEL O

passen in het concept dat de klant heeft gekozen. Indien nodig zal

maatwerk deze aansluiting garanderen. de wensen van de architect.

gebruiken in het ontwerpen van specials, op basis van

Machinefabriek Rusthoven BV Groot in onderhoud, reparatie en nieuwbouw van bruggen, bruginstallaties en afsluitboomkasten, maar ook in machinebouw en speciaal constructiewerk (staal, rvs, aluminium) Tevens • technisch advies • Engeneering (3D) • Technische inspecties • Montage • Onderhoud • Draaien/frezen/kotteren • Restauraties

‘Met Jaartsveld goed op weg’

EENVOUD BETROUWBAAR ROBUUST FLEXIBEL

Stockholmstraat 5 9723 BC Groningen Postbus 5144 9700 GC Groningen

Tel.: 050 - 318 18 77 Fax: 050 - 312 41 20 info@rusthoven.com www.rusthoven.com

WERKEN MET WATER

www.herik.nl Van den Herik Sliedrecht • Industrieweg 24 • 3361 HJ Sliedrecht T. 0184 - 412881 • F. 0184 - 419821 • E. sliedrecht@herik.nl

Sturriskolkweg 6a Postbus 119 7050 AC Varsseveld

T 0315 - 32 51 51 F 0315 - 32 88 71 E rasink@jaartsveld.nl

www.jaartsveld.nl

assen | Blauwe As

De eerste sluis maken wij,” zegt Vermeer. “Deze schutsluis, waar schepen doorheen kunnen met een diepgang tot 1,4 meter en een breedte van 4,0 meter, komt terug op de oorspronkelijke locatie ter hoogte van de Sluisstraat - Alteveerstraat.” Bijzonder is dat boven de waterlijn geen hout zichtbaar zal zijn. “De houten palen die de kunststof remmingswerken dragen staan onder water, wat de levensduur ten goede komt. Om trillingshinder te beperken bij het inbrengen van de damwandplanken ten behoeve van de schutsluis, wordt de bodem plaatselijk voorgeboord,” zegt Vermeer. “Naast duurzaamheid speelde veiligheid een belangrijke rol in het ontwerp. Het verval is met 2,5 meter groot. Daarnaast moet de sluis voorzien in een veilige oversteek voor voetgangers.”

Parkachtige omgeving “De nieuwe sluis moet volgens het beeldkwaliteitsplan van de gemeente Assen passen bij het bestaande sluiswachtershuis en de landelijke omgeving,” zegt Vermeer. “De oostelijke oever tussen de Alteveerstraat en de Nobellaan dient natuurvriendelijk te worden ingericht met een plas-dras berm die de overgang vormt naar de parkachtige omgeving. De bescherming van de overige oevers moet passen bij de groene sfeer van de omgeving. Op de westelijke oever tussen de sluis en de Nobellaan wordt een jaagpad aangelegd om een stukje historie terug te brengen. Er komen drie uittreedplaatsen, zodat fauna kan uittreden. Door de open verbinding kan het water uiteindelijk beter benut en beleefd worden en verbetert de waterkwaliteit. Naast varen kunnen Assenaren er straks vissen, schaatsen of een evenement organiseren.” ❚

Projectinfo Sluisontwerp inpassen in historische omgeving Samen met Van den Herik heeft MH Poly het aanbiedingsontwerp gemaakt voor het project ‘de Blauwe As’. De grootste uitdaging was om het sluisontwerp in te passen in de historische omgeving en om eveneens te voldoen aan de moderne sluisrichtlijnen. MH Poly heeft vervolgens alle engineering tot en met het uitvoeringsontwerp uitgevoerd, waardoor de Blauwe As weer bevaarbaar zal worden. Het team van MH Poly bestaat uit creatieve ingenieurs die continu op zoek zijn naar verbetering. Zij zijn vakspecialisten op het gebied van Waterbouw & Infra, Milieu & Ruimte en Industrie & Constructies. MH Poly streeft naar creatieve, klantspecifieke en praktijkgerichte oplossingen. De ingenieurs denken mee vanaf het eerste idee tot het ‘aandraaien van de laatste moer’ of tot het ‘ontgraven van de laatste korrel zand’.

Betonwerk voor schutsluisconstructie In opdracht van Van den Herik maakt zusterbedrijf Jaartsveld Infra BV de bovenbouw van de betonconstructie van de sluiskolk voor het project Blauwe As in Assen. Nadat Van den Herik de bouwkuip en de onderwaterbetonvloer realiseerde, begon Jaartsveld, na het schoonmaken van de onderwaterbetonvloer, op 13 november 2012 met het storten van de uitvullagen. Hierna is de onderaannemer verder gegaan met de bouw van de constructievloeren van het boven- en benedenhoofd van de sluis en vervolgens worden de wanden gemaakt. Volgens planning levert Jaartsveld in februari van 2013 op, waarna Van den Herik weer verder gaat met bouwwerkzaamheden voor sluis en omgeving. “Voor de sluiskolk moeten we eerst een ondersteuning / werkvloer in de kolk plaatsen omdat de wanden niet op de vloer staan, maar als het ware aan de damwanden hangen. De sluiskolk staat tijdens de bouwfase niet droog, dit is mogelijk omdat er in de sluiskolk ook geen constructievloer gemaakt hoeft te worden. Ter plaatse van de sluiskolk zit alleen de onderwaterbetonvloer. De bevestiging van de in het werk gestorte betonwanden aan de stalen damwand wordt gerealiseerd met stiftdeuvels,” zegt projectleider Wim Vorsteveld. “Het is bovenal een mooi project om samen met Van den Herik te doen. Zo kunnen we kennis delen en de onderlinge samenwerking versterken.”

Bouwinfo Locatie Tussen Vaart en Nobellaan /

Weierstraat, Assen Gemeente Assen (www.florijnas.com/blauweas) UAV-Gc contracten Grontmij, Assen Constructief ontwerp MH Poly, Bergen op Zoom Aannemer Van den Herik, Sliedrecht Uitvoering betonwerk sluis Jaartsveld, Varsseveld Onderhoud voor 20 jaar Van den Herik, Sliedrecht Bouwperiode juni 2012 - 2016 Aanneemsom 2.209.000 euro

Opdrachtgever

Twee sluizen overbruggen een peilverschil van 4,80 meter.

| 55

Hoogvliet | Leidingviaduct A15

Tekst: Jan Kees Verschuure Beeldmateriaal: Ippel Civiele Betonbouw.

Bovengronds leidingviaduct bij Hoogvliet

56 |

Hoogvliet | Leidingviaduct A15

Het leidingnetwerk in de Rotterdamse haven breidt nog altijd uit. Havenbedrijf Rotterdam bouwt langs de A15 bij Hoogvliet daarom een leidingviaduct van ongeveer 850 meter dat een knelpunt in het circuit moet wegnemen. In augustus 2012 startte de bouwcombinatie Mourik Groot-Ammers - Ippel Civiele Betonbouw VOF met de civiele en bouwkundige werkzaamheden van deze betonconstructie op stalen buispalen. “Als bovengrondse oplossing is dit viaduct uniek,” vertelt projectleider Bas Kerkhof van Ippel Civiele Betonbouw. Het Rotterdamse havengebied heeft voor 450 hectare aan leidingstroken, goed voor 1.500 kilometer aan pijpleidingen, 2.500 kilometer hoogspanningskabel en 800 kilometer nutsleidingen. Uit kwalitatieve overwegingen, en ook vanwege de aanleg van de Tweede Maasvlakte, is nieuwe capaciteit gewenst. In en naast de bestaande leidingstrook langs de A15 ten oosten van de Botlektunnel (tussen de knooppunten Digna Johanna-Vondeling) is geen ruimte voor uitbreiding in de ondergrond, de reguliere optie. Om die reden komt er op deze locatie bovengronds een leidingviaduct. Hiervoor was over de lengte van 850 meter een strook van 5 meter breed beschikbaar tussen de A15 en de Vondelingenweg. Kerkhof: “Een bovengrondse leidingstraat is niet gangbaar, zeker niet met een viaduct van deze omvang. Er wordt in totaal 1.430 kuub beton en 350 ton staal in verwerkt - trillingsvrij aangebrachte palen en damwanden, betonnen funderingsbalken, portalen en verbindingsbalken, prefab betonnen wandelementen, staalconstructies en roosterbekleding. De werkzaamheden worden uitgevoerd inclusief grondwerk en verhardingswerkzaamheden.”

… en 1.430 kuub beton.

462 buispalen Het parallel functioneren van de voor het vrachtverkeer uiterst belangrijke A15 is een extra uitdaging. Bovendien loopt de Betuweroute in de directe nabijheid van het nieuwe viaduct. Op de leidingstrook liggen dan ook veel in bedrijf zijnde kabels en leidingen die moeten blijven functioneren. Om al die kabels in kaart te brengen en er voor te zorgen dat de fundering zonder schade kan worden aangelegd, zijn voorafgaand aan de bouw meer dan 600 proefsleuven gegraven. Kerkhof: “In week 34 zijn we begonnen met het boren van de 462 buispalen. Over een lengte van ruim 850 meter komen twee assen van twee buispalen op 3,14 meter afstand van elkaar. De grond is met grout geïnjecteerd om verkleving te voorkomen en de palen worden met zand afgevuld. Daarbovenop komen in-het werk-gestorte deksloven en portaaltjes, bestaande uit kolommen en dwarsbalken, waardoor de leidingenkoker wordt gevormd. Die portaaltjes worden vanwege de vorm 'nietjes' genoemd door onze opdrachtgever. De onderzijde daarvan wordt voorzien van een looprooster. De totale constructiehoogte bedraagt ongeveer 6 meter.”

Lamellenconstructie Er wordt 350 ton staal in leidingviaduct verwerkt…

Bouwinfo Opdracht Havenbedrijf Rotterdam Ontwerp Benthem Crouwel Architecten Uitvoering Bouwcombinatie Mourik Groot-Ammers - Ippel Civiele Betonbouw VOF Bouwsom circa € 10 miljoen Bouwperiode augustus 2012 - april 2013 (oorspronkelijk bestek)

Havenbedrijf Rotterdam hecht grote waarde aan de uitstraling van het leidingviaduct. Benthem Crouwel Architekten heeft daarom advies gegeven over de vormgeving van de constructie en de afwerking. Onderdeel daarvan is de zogenoemde lamellenconstructie die de scheiding vormt met de A15. Deze esthetisch vormgegeven betonnen constructie is luchtdoorlatend, maar voorkomt ook dat het geluid van de snelweg via het leidingviaduct wordt weerkaatst richting de woonwijken van Hoogvliet. Kerkhof: “Het viaduct is nu al duidelijk te herkennen in het landschap. Je kunt het zien liggen vanaf het knooppunt Benelux.” Bouwkundig gezien is het voor de civiele betonbouwer uit Nieuwendijk geen bijzonderheid, “maar de combinatie van technieken op het gebied van kabels en leidingen - een specialisme van Mourik-Groot Ammers, voorbereidende werkzaamheden en veiligheidseisen maken het voor ons een bijzonder project. Het bouwterrein bestaat slechts uit een afgesloten stuk doorgaande weg over de gehele bouwlengte.” ❚

| 57

Ippel Civiele Betonbouw bv is een moderne onderneming, gespecialiseerd in de civiele betonbouw. Ippel kan worden ingeschakeld voor ontwerp en uitvoering van uiteenlopende werken in de betonbouw. Jarenlange ervaring, bewezen deskundigheid, hoge kwaliteit en de wil tot samenwerking is het fundament voor ons succes. Postbus 15 I 4255 ZG Nieuwendijk (N. Br.) Telefoon (0183) 40 11 55 I Fax (0183) 40 30 94 www.ippel.nl Een Janssen de Jong Groep onderneming

Ippel_ADV.indd 1

samenwerking is het fundament voor ons succes 31-05-2010 16:32:28

Nuenen Plaatsnaam eindhoven | Projectnaam | HOV2-Lijn

Projectinfo

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeldmateriaal: Martijn van den Bouwhuijsen en Heijmans Wegen BV Regio Zuid

Bouw HOV2 versneld door korte lijnen en integrale planning In opdracht van de gemeente Eindhoven werkt Heijmans Wegen BV Regio Zuid aan een deel van het tracé van de nieuwe Hoogwaardig Openbaar Vervoer-lijn in Eindhoven. De HOV2 wordt in 2015 in gebruik genomen. Dankzij een integrale planning en uitvoering loopt de aannemer ruim voor op schema. Ondanks enkele wegomleidingen zijn de omwonenden tevreden. De regio Zuidoost-Brabant maakte de laatste jaren een economische groei door. Om deze ontwikkeling te continueren moet de bereikbaarheid van de regio worden verbeterd. Vandaar dat het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven samen met de gemeenten Eindhoven en Nuenen werkt aan de realisatie van een netwerk van Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV). De komende jaren wordt gewerkt aan de HOV2, de as tussen Nuenen - winkelcentrum Woensel - NS station Eindhoven - High Tech Campus Eindhoven, die in 2015 gerealiseerd moet zijn. Heijmans Wegen BV Regio Zuid kreeg na een openbare aanbesteding in april 2012 de opdracht om een deel van het tracé van de HOV2 te realiseren. Het gaat om het stuk vanaf de Winston Churchilllaan tot en met de Sterrenlaan in Eindhoven. Het werk bestaat uit verschillende deelbestekken, waar-

› ❚

onder de reconstructie van wegen, de nieuwbouw van een viaduct, de bouw van geluidsschermen, de inrichting van openbare verlichting en verkeersregelinstallaties en uiteindelijk het aanbrengen van alle nieuwe groenvoorzieningen.

Integraal plannen Rob Janssens is namens Heijmans Wegen BV Regio Zuid werkzaam als projectleider van alle wegenbouwprojecten in Eindhoven en omgeving. Projectleider Janssens vormt samen met uitvoerder Thieu Slegers en werkvoorbereider Rob van Dun het projectteam voor de HOV2. Doordat ze eerder projecten samen aanstuurden, zijn ze goed op elkaar ingewerkt. Met het relatief kleine projectteam zijn de lijnen kort en kan er slagvaardig worden opgetreden, wat de bouwefficiency ten goede komt. ›

| 59

Nuenen eindhoven | HOV2-Lijn

Projectinfo Graven, breken en grond verzetten dwars door Eindhoven In opdracht van Heijmans Wegen werkt de Van Berkel Groep aan het 2,5 kilometer lange en 6 tot 24 meter brede tracé van de Hoogwaardige Openbaar Vervoer-lijn van Eindhoven naar Nuenen, de HOV2. Dit behelst onder andere het opbreken en afvoeren van bestaande wegen en funderingen, grondwerkzaamheden en leveren en verwerken van zand en funderingsmaterialen. De bestaande doorgaande weg blijft tijdens het project begaanbaar, wat het werk complex maakt. Dit vraagt om een haarfijne afstemming tussen bestuurders, ontwerpers en bouwers. Het 57-jarige familiebedrijf uit Schijndel ligt goed op schema. In januari van 2012 raakte de Van Berkel Groep betrokken bij het wegenbouwproject in Noord-Brabant. Heijmans Wegen kreeg één aanspreekpunt voor diverse grondgerelateerde werkzaamheden van de HOV2, terwijl er drie verschillende exploitatiemaatschappijen van de Van Berkel Groep bij betrokken zijn. Van Ber-

kel Landschap & Infra BV is verantwoordelijk voor het grondverzet. Van Berkel Bouwstoffen & Transport BV breekt het puin en bewerkt dit tot een bouwgrondstof, en Van Berkel Biomassa & Bodemproducten BV zorgt voor het verwerken van het gerooide groen en leveren van bomengrond.

Inmiddels zit ongeveer 85% van het werk er voor de Van Berkel Groep op. Ondanks de complexiteit van het werk -de doorgaande weg blijft bereikbaar- lukte het de onderaannemer om vooruit te lopen op schema. Naar verwachting zal het familiebedrijf medio 2013 de laatste onderdelen van het gefaseerde werk hebben uitgevoerd.

Asfalt opbreken.

Grond verzetten.

MRT 3050 • Lift height: 29.7 m • Max. reach: 25.5 m

Janssens verreiker verhuur

Aan het project 2e HOV lijn Nuenen – WCW werken mee: • Van Berkel Landschap & Infra • Van Berkel Bouwstoffen & Transport • Van Berkel Biomassa en Bodemproducten Deze bedrijven zijn onderdeel van de Van Berkel Groep.

Kaldersedijk 3, 5706 KD Helmond www.janssensverhuur.nl • info@janssensverhuur.nl Tel.: 0492-430052, mob.: 06-51200608

60 |

Van Berkel Groep Hoeves 10, 5482 NL Schijndel t +31 (0) 413 36 32 59 | f +31 (0) 413 36 24 65 e info@vanberkelgroep.eu | i www.vanberkelgroep.eu

Nuenen eindhoven | HOV2-Lijn

Projectinfo Lean gebruik van hijsmaterieel en personeel verhoogt efficiency

De bestaande doorgaande weg blijft tijdens het project begaanbaar.

Projectleider Janssens zegt over de HOV2 tussen de Sterrenlaan en de Winston Churchilllaan: “Diverse geledingen van Heijmans zijn bij het bouwproject betrokken, waaronder bijvoorbeeld Heijmans Techniek en Mobiliteit, Heijmans verkeerstechnieken en Heijmans Geluidsbeheersing. Gemiddeld werken er zo'n 20 tot 25 man dagelijks aan het project. Door integraal te plannen, samen met onderaannemers en stakeholders, kunnen we de kwaliteit borgen en de bouwtijd beperken. Inmiddels hebben we ongeveer 70% van het werk opgeleverd, waaronder de bouw van het nieuwe viaduct, de montage van geluidsschermen langs woonwijken en de reconstructie van fietspaden en rijwegen. In 2013 gaan we verder met het installeren van openbare verlichting en verkeerslichten. Hiernaast planten we allerlei struiken langs de weg en klimop tegen de geluidsschermen. Ten slotte brengen we het asfalt voor de HOV-lijn aan.”

Tevreden omwonenden en gemeente De eerste HOV-lijn in Eindhoven, de voorloper van de HOV2, heeft een betonnen wegdek. Bij de

HOV2 is gekozen voor een geasfalteerd wegdek met een 'betonnen uitstraling'. Janssens verklaart: “In de ontwerpfase is gekozen om asfalt aan te brengen in plaats van beton. Om de HOV2 te laten lijken op zijn voorganger gebruiken we asfalt met witte steenslag erin. Na de vorstperiode beginnen we met het asfalteren van de busbaan.” De noordelijke rijbaan van de Sterrenlaan en Churchilllaan is inmiddels weer open voor autoverkeer, het verkeer heeft enige tijd nodig gehad om te wennen aan de nieuwe verkeerssituatie, nu is de doorstroming veel beter. Janssens zegt tot slot: “We lopen tien weken voor op schema, waarmee we onze opdrachtgever gunstig stemmen. Daarnaast blijkt uit klankbordavonden dat omwonenden tevreden zijn met de gang van zaken. Ze tonen dikwijls begrip voor eventuele verkeershinder. We communiceren vanaf het begin duidelijk wat de bouwplanning is en wat de gevolgen zijn voor de omwonenden. Dat wordt gewaardeerd, ook door opdrachtgever.”

De planning van de werkzaamheden is te volgen via www.hov2.nl of via twitter: @hov2eindhoven. ❚

Janssens Verhuur is door Heijmans Wegen ingeschakeld voor diverse hijswerkzaamheden bij de bouw van de HOV2 in Eindhoven. Het familiebedrijf uit Helmond verhuurde roterende verreikers met hulpmaterieel. Door de machine en de machinist lean in te zetten wordt efficiënt gebouwd. “Wij zijn zowel in de woningbouw als de gww-sector actief,” zegt directeur Jan Janssens namens Janssens Verhuur. “Ondanks het moeilijke economische tij blijven wij een betrouwbare partner voor veel aannemers. Onze kracht zit in onze flexibiliteit. We bieden oplossingen voor allerlei uiteenlopende situaties. Dit wordt vaak gewaardeerd, waardoor we goede relaties opbouwen met opdrachtgevers.” Het bedrijf uit Helmond verhuurde voor het HOV2-project aan Heijmans Wegen een roterende verreiker, compleet uitgerust met lier en overig hulpmaterieel voor verticaal transport. De verreiker met een hijscapaciteit van 8 ton en een reikwijdte van 30 meter is telkens voor dagproducties ingehuurd om efficiënt te kunnen werken. Met dit materieel kon het complete geluidsscherm worden geplaatst, dat bestaat uit betonnen elementen met een gewicht tot 6,5 ton. Janssens kijkt terug en zegt: “Het was een leuk bouwproject om aan mee te werken, omdat er een goed tempo inzat, de werkzaamheden erg duidelijk waren en alles logistiek goed in elkaar zat. Ook vond ik het prettig dat de bouwplaats opgeruimd was. Wij probeerden om continu dezelfde machinist op het project te houden, omdat dit inhoudelijk makkelijker werkt voor de aannemer. Hierdoor werd bespaard op starten werkoverleg en zijn de verschillende werknemers goed op elkaar ingespeeld. Door lean te werken dragen we ons steentje bij.”

| 61

nijmegen | Station Lent

Tekst: Jan Kees Verschuure Beeldmateriaal: Strukton Infratechnieken

Grootschalige civiele ingrepen station Nijmegen-Lent Strukton Infratechnieken bouwt met vijf aangesloten Strukton-bedrijven aan het nieuwe station Nijmegen-Lent, 250 meter ten zuiden van het huidige station uit 2002. Behalve de aanleg van een nieuwe onderdoorgang wordt ook de doorgang onder het spoor naar de Graaf Alardsingel verbreed. Met die verbinding ontstaat een volwaardige aanrijroute richting de nieuwe tweede stadsbrug van Nijmegen. De route moet voltooid zijn voor de oplevering van de brug in november 2013. De ingebruikname van het station staat gepland voor medio 2013.

62 |

nijmegen | Station Lent

Bouwonderneming Strukton realiseert naast de onderdoorgangen ook de technische infrastructuur ten behoeve van de installaties, de afbouw van het station en de sloop van het oude. In opdracht van ProRail is in maart 2012 met de realisatie van Nijmegen-Lent begonnen. Ter hoogte van het nieuwe stationsplein komt een langzaamverkeerverbinding die het groeiende Lent aan de oostzijde van het spoor

delijke station, dat in 2002 werd geopend om de stadsuitbreiding in Nijmegen-Noord alvast van een goede bereikbaarheid te voorzien.

Onderdoorgangen De bouw van een nieuw station met onderdoorgangen op het druk bereden baanvak Arnhem-Nijmegen, in de directe nabijheid van een bestaand stati-

het nieuwe perron aan op het oude, dat in gebruik blijft tijdens de werkzaamheden maar ook gesloopt wordt. De kern van het werk is het aanleggen van de nieuwe onderdoorgangen in het dijklichaam. De bestaande wordt verbreed ten behoeve van de nieuwe verkeerscirculatie in Nijmegen-Noord en heet De Doorsnijding; De Passage is de nieuwe verbinding voor voetgangers en fietsers bij het station.”

Buitendienststelling

'We bouwen op en in een dijklichaam in de nabijheid van de Waal, wat bijzondere eisen stelt aan bewaking van het grondwaterniveau' (nu zevenduizend inwoners) verbindt met de nog te bouwen wijk De Citadel aan de westzijde. Behalve de hoofdingang bieden twee trapopgangen aan het einde van de twee perrons toegang tot het nieuwe station. Deze komen ter hoogte van het oude, tij-

on, vraagt om een zorgvuldige voorbereiding, vertelt projectleider Martijn van der Zon van Strukton. “We bouwen op en in een dijklichaam in de nabijheid van de Waal, wat bijzondere eisen stelt aan bewaking van het grondwaterniveau. Tegelijkertijd sluit

Een hele operatie voor een relatief klein station. Logistiek heeft het project daarom enkele sleutelmomenten. De grote sprong in de onderbouw werd gemaakt tijdens een grote buitendienststelling van 124 uur in oktober 2012, een spurt van vijf etmalen waarin alles goed moet gaan, van de buitendienststelling via het plaatsen van de viaducten tot het in gebruik nemen van de vernieuwde sporen. “Allereerst moet je de bouwlocatie veiligstellen (buitendienst stellen van de sporen), voordat je begint met het afbreken van bestaande sporen en de bovenleiding. Vervolgens zijn de dijklichamen afgegraven, is er grondverbetering toegepast alvorens de nieuwe, betonnen kunstwerken konden worden geplaatst. Toen moest de nieuwe spooropbouw nog worden gerealiseerd.” . ›

Betonnen kunstwerk geplaatst.

| 63

O P S P O R I N G VA N AC H T E R G E B L E V E N E X P L O S I E V E N UIT DE TWEEDE WERELDOORLOG

FASE 1 VOORONDERZOEK

FASE 2

FASE 3

DETECTIE

BENADEREN / VEILIGSTELLEN

ECG, een jong dynamisch bedrijf met jarenlange ervaring in het opsporen van explosieven. Met gekwalificeerde medewerkers, een innovatieve inslag en pragmatische aanpak kan ECG het totale opsporingsproces voor u begeleiden en uitvoeren.

VOOR MEER INFORMATIE, KIJK OP WWW.ECG-GROUP.NL

nijmegen | Station Lent

Afbouw Vermeldenswaardig is het gebruik van een oude spoorpijler uit 1900 voor het nieuwe spoorviaduct. Deze is tijdens de buitendienststelling 'gestabiliseerd' door middel van een betonnen sloof tussen de fundatie van de oude pijler en de fundatie van de nieuwe onderdoorgang. “Deze buitendienststelling is redelijk volgens planning verlopen,” aldus de nuchtere Van der Zon. “Bijzonder was het wel, omdat je met verschillende aannemers een aantal gecompliceerde werkzaamheden verricht, waarbij

je niets onverwachts mag tegenkomen.” Hoe het nu verder gaat? De opgangen en tijdelijke perronvoorzieningen worden gerealiseerd; het oude perron moet gesloopt worden en ruimte maken voor het nieuwe perron en de perroninrichting in de stijl van de recente sprinterstations in hout, staal en glas. De afbouw start in januari 2013, waarna de perronfuncties op 25 juli in gebruik moeten worden genomen. Strukton heeft vervolgens nog tot het voorjaar van 2014 om het oude station te slopen en het nieuwe definitief af te bouwen. ❚

Projectinfo Grondwerk Gedurende de buitendienststelling van het spoor ter hoogte van Lent, ten behoeve van het inschuiven van de twee tunnels door Strukton Infratechnieken, heeft Molhoek Aannemingsbedrijf uit Werkendam, zich bezig gehouden met het in goede banen leiden van het grondwerk. Op beide locaties dienden de spoorlichamen van ca. 8m boven maaiveld tot enkele meters onder maaiveldniveau te worden afgegraven. Vooraf zijn er per ontgravingsfase verschillende transportroutes afgesproken, welke gehanteerd zouden worden, zodat er een goed lopende stroom af- en aan te voeren grond zou ontstaan. De dumpers werden per locatie volgestort door twee 30- en 45tons kranen. Vervolgens werd er grondverbetering toegepast en konden de tunnels worden ingeschoven. Na het inschuiven van de tunnels diende er aan weerszijden van de tunnels weer aangevuld en verdicht te worden, zodat vervolgens het ballast weer terug aangebracht kon worden. In totaal is gedurende de 124-urige buitendienststelling op beide locaties tezamen ca. 40.000m3 zand en grond verzet.

Explosievenonderzoek Alvorens de twee tunnelelementen geplaatst konden worden heeft ECG vooruitlopend op deze werkzaamheden explosievenonderzoek uitgevoerd. Hierbij zijn twee vakken in de spoordijk onderzocht op de aanwezigheid van mogelijke explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. De uitvoering van het explosievenonderzoek heeft in verschillende fases plaatsgevonden, te weten de zeer steile taluds aan beide zijden van de spoordijk, de funderingspalen, gelegen naast het spoor en de bovenkant van de spoordijk. De steile taluds zijn op voorhand handmatig gedetecteerd, waarna de verkregen verstoringen met behulp van GPS werden vastgelegd. Deze verdachte objecten zijn op een later tijdstip benaderd.

Bouwinfo Opd r ac h t ProRail, gemeente Nijmegen On t wer p Strukton Infratechnieken; Movares U it vo er i n g Strukton Infratechnieken (civiele hoofdaannemer); Strukton

B ouwper i o d e

Rail Oost (spoorwerk); Strukton Systems Electric (bovenleiding); Strukton Systems Kabel (spoorgebonden kabel- en leidingenwerk); Strukton Systems (installaties); Strukton Engineering (deel van de engineering); Molhoek (grondwerk) maart 2012 - mei 2014 (juli 2013 ingebruikname)

Voor het onderzoeken van de locaties ten behoeve van de funderingspalen was een buitendienststelling van het treinverkeer noodzakelijk. De opsporingswerkzaamheden zijn uitgevoerd met behulp van een speciale spoorkraan, voorzien van een prikker/boorstelling, en een lorry. Het inzetten van deze speciale spoorkraan heeft als voordeel dat je flexibel bent om je op het spoor te kunnen verplaatsen en tegelijkertijd alle materialen bij de hand hebt op de lorry. Mede hierdoor verliep het werk voorspoedig en kon goed aan de tijdsplanning worden voldaan. De bovenkant van de spoordijk is gelijktijdig onderzocht met het verwijderen van de sporen en het ballastbed. Na het verwijderen van de spoorstaven en ballastbed heeft nog een detectieslag plaatsgevonden om het dijklichaam in zijn geheel vrij te geven. Tijdens het explosievenonderzoek zijn geen explosieven aangetroffen. Het onderzoeksgebied is derhalve vrijgegeven van explosieven, waardoor de overige geplande werkzaamheden verder ARBO-technisch veilig uitgevoerd konden worden.

| 65

Ammerstol | Combibaan

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeldmateriaal: Bouwbedrijf De Vries en Verburg B.V.

Grootse combibaan voor skeeleren en schaatsen

Eén van de grootste combibanen voor schaatsen en skeeleren van Nederland is in 2013 in gebruik genomen in Ammerstol. Bouwbedrijf De Vries en Verburg B.V., gevestigd te Stolwijk, realiseerde deze geïntegreerde 200- en 400-meter combibaan. De nieuwe skeeleren schaatsbaan is na het complex in Oudewater de tweede combibaan in Nederland op een paalfundering en is aangelegd op de bestaande veldijsbaan van IJsclub Vooruitgang Ammerstol. Uniek is de grootte van het complex met een 200-meterbaan binnenin een 400-meterbaan. De 400-meterbaan kent de internationale afmetingen van een schaatsbaan en kan als skeelerbaan recreatief gebruikt worden. De 200-meterbaan heeft een baanbreedte van 7,8 meter en biedt plaats voor nationale en internationale skeelerwedstrijden. De baanvloer ligt gelijk aan het polderpeil en wordt bij temperaturen onder nul met pompen onder water gezet. Dan ontstaat een stevige, 4 centimeter dikke ijsvloer direct op de betonvloer. “Omdat de ijsvloer niet kan scheuren kan de baan zeer snel worden opengesteld,” zegt projectleider Marco Pellikaan van Bouwbedrijf De Vries en Verburg. “Bovendien kan baanverzorging, zoals sneeuwruimen en dweilen, direct met machines worden uitgevoerd.” In het voorjaar van 2013 kunnen de skeeleractiviteiten in Ammerstol hun aanvang vinden. Ook na een regenbui kan er geskeelerd worden. Pellikaan verduidelijkt: “Hemelwater kan door het afschot van 1:200 van de baan lopen en wordt via het randdrainagesysteem afgevoerd. De drainage en het grondwerk is uitgevoerd door onderaannemer R&B Infrastructuren B.V.”

66 |

Vlakke vloeren “De 200- en 400-meterbaan hebben beide een 170 millimeter dikke, dilatatievoegloze betonvloer ondersteund door 543 betonnen heipalen van 5 of 15,5 meter. De baanvloeren zijn ingeklemd met een vloerverzwaring en schuivend opgelegd op de heipalen. De vloeren kunnen hierdoor vrij uitzetten en krimpen, maar niet 'weglopen' van de palen,” aldus de projectleider. “Bouwtechnisch adviesbureau ABT adviseerde een palenfundering vanwege de beperkte draagkracht van de veengrond. Betonnen heipalen van 180 bij 180 centimeter kregen de voorkeur boven andere alternatieven vanwege de prijs en duurzaamheid. In de grond gevormde palen, houten palen en een granulaatmatrasfundering bleken te kostbaar. Mini-heipalen vielen af omdat de slappe ondergrond op termijn horizontaal kan vervormen.” Het bleek voor Bouwbedrijf De Vries en Verburg een uitdaging om zeer vlakke vloeren te storten bovenop een tussenlaag van houtsnippers, geotextiel, menggranulaat en de zwakke veengrond. Het bestek vereiste een vlakheid volgens de NEN2747 met vlakheidsklasse 3. Pellikaan licht toe: “Na overleg met vloerenleverancier Van Berlo Bedrijfsvloeren B.V. kozen we voor een uitvoering in twee stortgangen, omdat er geen zekerheid was over het effect van het eigen gewicht

Ammerstol | Combibaan

van het beton (ongeveer 400 kg /m²) op de draagkracht van de slappe veenbodem. Om vervorming van de vloer tegen te gaan, is daarom eerst een onderlaag gestort. Na een aantal bewerkingen is hierop een bovenlaag aangebracht.” Om de hoge vlakheid te realiseren, zijn tijdens het storten de betonvloeren afgewerkt met een zogeheten rolscreed. Aan de ene zijde diende de randkist als geleiding en in het midden was een voorziening aangebracht op de wapening. Dit leidde tot de gewenste vlakheid.

Optimaal resultaat Wapening.

Gemeente Bergambacht heeft de bestaande verlichtingsinstallatie van IJsclub Vooruitgang Ammerstol vervangen door 4 stuks 18 meter hoge en onderheide verlichtingsmasten met halogeenlampen. Hierdoor kunnen sporters en publiek ook in de avonduren optimaal genieten van skeeleren en schaatsen. De lokale overheid legt binnenkort ongeveer 50 extra parkeerplaatsen aan, waarvan ook de nabijgelegen voetbalclub gebruik kan maken. In januari 2013 begint de gemeente met de bouw. Behalve parkeerruimte komen er een polderspeelplaats voor kinderen, wandelpaden en aparte vakken voor scooters en fietsers. Terugkijkend op de bouw van de combinaam concludeert Pellikaan: “Wij spreken onze waardering uit voor de prettige samenwerking met de gemeente Bergambacht en hun directievoerder bouwzaken La Piazza. Ook de inzet van de vrijwilligers van IJsclub Vooruitgang Ammerstol waarderen we, zowel vooraf als tijdens het bouwproces. Hierdoor is het optimale resultaat behaald en kunnen we positief terugkijken op een geslaagde bouw.” ❚

Betonstort opgesplitst in twee stortgangen.

› ❚

Betonvloer afgewerkt met rolscreed.

Betonpompinstallatie.

Bestek vereiste NEN2747 met vlakheidsklasse 3.

| 67

Bouwbedrijf D E V R I E S E N V E R B U R G O N D E R D E E L

â&#x20AC;&#x2DC;t Vaartland 8 2821 LH Stolwijk Postbus 59 2820 AB Stolwijk Telefoon 0182 - 34 17 41 Telefax 0182 - 34 24 75 info@devriesverburg.nl www.devriesverburg.nl

U W

VA N

D E

B U R G L A N D

Stolwijk

G R O E P

Kennis en daadkracht Bouwbedrijf De Vries en Verburg bouwt kantoren, zorginstellingen, scholen, bedrijfsobjecten en woningen. Al meer dan 25 jaar maakt Bouwbedrijf De Vries en Verburg het verschil door betrouwbaarheid, degelijkheid en vakmanschap.

V O O R T V A R E N D E

P A R T N E R

B I J

B O U W E N

Leidingsystemen van nodulair gietijzer

Duurzaam inkopen met natuurlijk ! gietijzer

Saint-Gobain Pipe Systems, uw leverancier van duurzame nodulair gietijzeren leidingsystemen voor drinkwater, afvalwater en bluswater. Denk met ons mee aan de t o e k o m s t e n kies voor natuurlijk ! gietijzer.

Saint-Gobain Pipe Systems B.V. Markerkant 10-17 1316 AB ALMERE

036 533 33 44 www.sgps.nl

Zevenhuizen | Eendragtspolder

Tekst: Hilda Bosma

De veelzijdige Eendragtspolder De herinrichting van de Eendragtspolder is 1 december 2012 afgerond. De polder, gelegen tussen Zevenhuizen en de Rotterdamse wijk Nesselande, is een unieke combinatie van waterberging, natuur, recreatie en (top)sport. Voor sporters ligt in dit gebied een internationale roeibaan en voor vogelliefhebbers is de groene buffer met veel bijzondere en zeldzame vogels een hotspot. GMB Civiel realiseerde vier betonnen verkeersbruggen, tien betonnen duikers en zes composiet fiets- en voetgangersbruggen in de laaggelegen polder. Daarnaast zorgde het bedrijf voor de detailengineering van een groot deel van de kunstwerken. Projectleider Erik Houtepen: “Voor de betonnen inlaat, doorlaat en uitlaat hebben we het bouwkundige ontwerp gemaakt. We hebben 10 kilometer aan fietsbaan en 10 kilometer aan rijbaan aangelegd. Voor GMB is dit het grootste grondwerk ooit. In totaal is er circa 2,4 miljoen m3 aan grond verzet.” De Eendragtspolder had ook een wereldprimeur. Een van de composietbruggen is uitgevoerd met een biohars op basis van maïs en daarmee extra duurzaam.

Groene waterbuffer In 1996 ontstonden de eerste plannen voor de herinrichting van de Eendragtspolder. Houtepen: “De komende tientallen jaren gaat het vaker en heviger

regenen. Daarom zocht het hoogheemraadschap naar een gebied waar water tijdelijk opgeslagen kan worden. Die plek is gevonden in de laaggelegen Eendragtspolder. De heringerichte polder kan tegelijkertijd dienst doen als groene buffer tussen Rotterdam en Zevenhuizen, met extra ruimte (300 hectare!) om te recreëren. Voor Rotterdam was het project een prachtige gelegenheid om een internationale roeibaan te realiseren en daarmee een impuls te geven aan top- en breedtesport.”

Engineering & Construct GMB heeft dit omvangrijke project op basis van Engineering & Construct aangenomen. “Het contract is een UAV-GC,” aldus Houtepen. “Deze contractvorm geeft de opdrachtnemer meer ruimte om met eigen ideeën te komen en ideeën in te vullen. Zo is er meer vrijheid in het ontwerpen en de realisatie.” ›

(Foto: Foto Service Nederland)

› ❚

'Een buitengebied voor waterberging, (top)sport, natuur en recreatie' | 69

Zevenhuizen | Eendragtspolder

Het project is een samenwerkingsverband tussen de provincie Zuid-Holland, gemeente Zuidplas, gemeente Rotterdam, hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en recreatieschap Rottemeren. Houtepen: “In het begin dachten we dat het samenwerken met zoveel overheden met verschillende belangen een bottleneck zou worden. Maar dat was allesbehalve het geval. Door de goede en constructieve samenwerking met de opdrachtgevers hebben we dit unieke buitengebied gerealiseerd. Mede hierdoor is het omvangrijke project vijf maanden eerder dan gepland opgeleverd.”

Planning Het weer heeft grote invloed gehad op de planning. Houtepen: “Zolang het fantastisch weer was, konden we in het veengebied doorwerken. Maar na twee dagen regen was de ondergrond heel slecht. In 2011 was het gelukkig mooi en droog weer. In dat jaar moest het meeste grondwerk worden uitgevoerd. Dat kwam goed uit. Voor het verplaatsen van 2,4 miljoen m3 grond hebben we een goed logistiek plan bedacht en hebben we gezocht naar de meest optimale oplossing. We hebben overigens nog wel een dagje oponthoud gehad vanwege de vondst van een Amerikaanse vliegtuigbom. Deze vijfhonderdponder is tijdens de Tweede Wereldoorlog gedropt. De werkzaamheden zijn direct stil gelegd en de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) heeft de bom op een veilige manier laten ontploffen.” Houtepen tot slot: “Rotterdam kan trots zijn op de internationale roeibaan: een icoon voor de Rotterdamse topsport. Er staan al diverse internationale wedstrijden op het programma, zoals de European University Games in 2014 en het WK voor niet-olympische roeiers in 2016. Maar ook voor breedtesport is volop gelegenheid op de baan." ❚

Boender Recreatie Afvalbakken

Het weer heeft grote invloed gehad op de planning.(foto: Eric Fecken Fotografie)

Bouwinfo Opdrachtgever Gemeente Rotterdam, gemeente Zuidplas, hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, provincie Zuid-Holland, recreatieschap Rottemeren. ontwerp Copijn Tuin- en Landschapsarchitecten, Utrecht

HoofdaannemerUitvoering: GMB Civiel B.V., Heerjansdam Adviseur GMB Royal Hashkoning, Rotterdam (constructies) Bouwkosten ca. 16 miljoen (aanneemsom) Bouwperiode januari 2011- december 2012

T (0181) 314 320 | E info@boenderbak.nl

Marconiweg 12d | 3225 LV Hellevoetsluis F (0181) 323 162 | I www.boenderbak.nl Afvalbakken B.V. oender Recreatie Afvalbakken B.V.

Bestel een Boenderbak op proef!

Begraafplaats produkten

Ballenlijn op maat

Afzinkbare verkeerspaal

70 |

Bomenstandaard

Betonvoet afvalbak

Palen

Afvalzakken

Zevenhuizen | Eendragtspolder

Beeldmateriaal: Boender Recreatie Afvalbakken

Duurzame afvalbakken voor Eendragtspolder Boender Recreatie Afvalbakken leverde 17 zwarte duurzame 120 liter afvalbakken voor de herinrichting van de Eendragtspolder. Heleen Boender: “Alle Boenderbakken zijn duurzaam, waardoor ze jarenlang meegaan. Bij eventuele schade zijn onderdelen eenvoudig te vervangen.” De Boender Recreatie Afvalbakken voor de Eendragtspolder hebben een omega profieldeksel van 3 millimeter. Daarmee wordt voorkomen dat het deksel gaat scheuren bij een vandalismepoging. De onderzijde van het deksel en de deur hebben een extra strip. Heleen: “Alle afvalbakken leveren we zonder afsluitbaar slot. Uit ervaring weten we dat afvalbakken zonder afsluitbaar slot niet aantrekkelijk zijn voor vandalen.” De Boenderbakken worden bevestigd aan palen van duurzaam hout of aan gerecyclede kunststofpalen. De bakken worden gemaakt uit zogenaamde ‘groene platen’. Heleen: “Door op tijd onze orders te plaatsen bij de lasersnijder kan hij zijn orders combineren, waardoor er in het productieproces weinig restmateriaal overblijft. Onze bakken zijn dus om meerdere redenen heel duurzaam.”

Vandalisme-arme afvalbak Het kleine familiebedrijf bestaat sinds 1993. Het idee van de Boender afvalbak is ontstaan in de jaren tachtig tijdens een familievakantie in Frankrijk. “Mijn vader heeft op basis van zijn ervaringen in de GWW- en Groensector een eigen papieren miniatuurafvalbak ontwikkeld. Deze bak is de basis geweest voor onze andere modellen: een vandalisme-arme afvalbak. Inmiddels heeft ons bedrijf opdrachtge-

vers in het hele land en ook over de grens. We opereren ook in Duitsland, België en Frankrijk. Onze opdrachtgevers zijn onder andere rijksoverheden, gemeenten, recreatieschappen, waterschappen en vakantieparken.”

Fietsstoppers Naast afvalbakken ontwikkelt en levert het bedrijf ook andere producten, zoals fietsstoppers en drijflijnen. Heleen: “Zo hebben we ook de afzinkbare verkeerspaal ontwikkeld. Dat zijn verkeerspalen die gezet worden op plaatsen waar autoverkeer tegengehouden moet worden. Door het gebruik van de speciaal ontwikkelde ontgrendelingsplug in de verkeerspaal kunnen bijvoorbeeld bewoners en hulpverleners wel toegang behouden tot de locatie. Alle producten ontwikkelen en maken we in nauwe samenspraak met de opdrachtgever. We werken efficiënt en zelfs de directeur heeft contact met alle opdrachtgevers. Tijdens een bezoek luisteren we naar wensen en knelpunten en dat nemen we mee in ons ontwerpproces. We voeren alles in eigen beheer uit: van ontwerp, las- en zetwerk tot montage en levering. Alleen het lasersnijden van het plaatmateriaal en het poedercoaten wordt door derden uitgevoerd.” ❚

Omega profieldeksel voorkomt scheuren bij vandalismepoging.

| 71

Olst-Wijhe | Park Wijhezicht

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Klink-Nijland

Park Wijhezicht opgewaardeerd De gemeente Olst-Wijhe heeft eind 2011 opdracht gegeven aan aannemer Klink-Nijland GWW uit Raalte om het voormalige gemeentehuisplein, het park inclusief park Weijtendaal en de straten Oranjelaan, Nieuwendijk en Wijhezicht te herinrichten. Aanvankelijk zouden de werkzaamheden volgens planning eind 2012 afgerond zijn, maar de aannemer heeft het werk versneld uitgevoerd en net voor de bouwvak van 2012 al kunnen opleveren. Doel van het project Park Wijhezicht is de versterking en modernisering van het gebied rondom het plein aan de Oranjelaan, het achterliggende park, de seniorenwoningen aan Wijhezicht en het appartementencomplex Paasweide. Het plein aan de Oranjelaan is enorm gegroeid, aangezien de aanbouw van het voormalige gemeentehuis is gesloopt. Dat kon, omdat de gemeenteraad is verhuisd naar een nieuw onderkomen aan het Raadhuisplein. Zodoende kon aannemer KlinkNijland vrijwel in één keer het complete gebied herinrichten.

Parallel Klink-Nijland is in februari 2012 gestart met de werkzaamheden op locatie. “We hebben diverse werkzaamheden parallel uitgevoerd,” zegt Herman Nijland van

72 |

Klink-Nijland GWW. “Zo is de riolering vervangen, de bestrating opnieuw gemaakt, en het park heringericht met nieuwe beplanting, twee nieuwe bruggen en een nieuw gegraven vijver. Het betrof een RAW-bestek. In totaal hebben we ruim een kilometer nieuw riool aangelegd, grotendeels dubbel uitgevoerd voor zowel schoon- als vuilwater. De riolering onder het plein, alsmede de riolering in de Oranjelaan (vanaf de Stationsweg tot de aansluiting met de Nieuwendijk) is vervangen. Dat laatste is in een aantal fases gebeurd, niet in de laatste plaats om de toegankelijkheid van de Albert Heijn, het parkeerterrein en de Langstraat te kunnen garanderen. Direct na het vervangen van de riolering hebben we de bestrating weer aangebracht. Ook weer om zo min mogelijk overlast te veroorzaken. Tevens is in de Oranjelaan een nieuwe duikerbrug gemaakt.”

Logische indeling In totaal heeft Klink-Nijland zo’n 10.000 m2 aan nieuwe bestrating gemaakt, waarvan het merendeel het nieuwe plein beslaat. “We hebben het plein eerst afgegraven, vervolgens de nieuwe riolering gelegd en opgevuld met puinfundering,” vervolgt Nijland. “Een immens plein, zo op het eerste gezicht, maar door gebruik te maken van verschillende kleuren bestrating van gebakken materialen is er een logische indeling gemaakt. Zo vormen de bruin gekleurde banen de rijbaan, de parkeervakken zijn met een zwarte kleur aangeven en de voetpaden

Olst-Wijhe | Park Wijhezicht

zijn geel gekleurd. Door deze indeling in de bestrating wordt het grote geheel weer opgedeeld in herkenbare zones. Diverse lijngoten en putkasten ten behoeve van de marktaansluiting zijn in de bestrating meegenomen.” Nijland kijkt terug op een intensieve periode. “Het betrof een grootschalig werk dat in zeer korte tijd is gemaakt. We hadden immers tot eind 2012 de tijd, maar hebben bijna vier maanden eerder opgeleverd. Op de beplanting na. De bomen zijn in het najaar geplant.” Volgens Nijland is die snelle oplevering het resultaat van een perfecte samenwerking met de gemeente Olst-Wijhe. Door de snelle oplevering kon het voormalige gemeentehuisplein ook eerder in gebruik worden genomen. Zo kon de weekmarkt van Wijhe al in september van het Marktplein naar de nieuwe locatie verhuizen. Op 9 oktober heeft het nieuwe plein officieel zijn nieuwe naam gekregen: het Van Dedemplein, vernoemd naar naar Frederik Gijsbert baron van Dedem. De provincie Overijssel heeft het project Park Wijhezicht financieel ondersteund met een bijdrage vanuit ‘Investeren met Gemeenten (IMG)’. ❚

Projectinfo Authentieke bestrating met een moderne Ecoton-touch Het plan Park Wijhezicht is wat de openbare ruimte betreft een voorbeeld van hoe in een nieuwe woonwijk het dorpse karakter behouden kan blijven. Dat stelt Dick van Brussel van v.d. Bosch Beton. “In het ontwerp is een zogenaamde ‘authentieke bestrating’ toegepast ofwel betonstraatstenen met een strakke, 100 procent kleurvaste deklaag.” Van Brussel licht het product toe: “De Nostalgica®-stenen die wij in Wijhe geleverd hebben, zijn opgebouwd uit natuurlijke materialen. Daarmee krijgt een straat de kleur die het gesteente van nature heeft en dat verschiet niet meer van kleur. De stenen zijn voorzien van DUBOkeur en daarmee duurzamer dan ‘ouderwetse’ klinkers of Chinees hardsteen.”

Boven: Vervangen riolering. Onder: Aanleg lijnafwatering

Daarnaast koos opdrachtgever Olst-Wijhe en Salland Wonen voor Ecoton Milieukeur. Hierbij worden oude bouwmaterialen, zoals dakpannen, stenen en betonvloeren in de onderbeton van de stenen verwerkt. “Onze Ecoton bestaat al sinds de jaren negentig, maar het is erg leuk dat het de laatste jaren weer in trek is,” vervolgt Van Brussel. “Niet alleen de stenen hebben zo’n gerecyclede onderbeton, maar ook de trottoirbanden zijn onder hun fijne deklaag voorzien van een duurzaam tintje. Projecten worden immers niet voor de komende tien jaar ontwikkeld, maar voor generaties.”

| 73

www.bouwatch.nl www.vdboschbeton.nl

Een lumineus concept!

Met de ACO Drain LedLine zijn twee ideeën samengebracht in één lumineus concept; een sleufgoot gecombineerd met LED verlichting. De sleufgoot zorgt voor de wateropvang. In de goot is een LED-staaf geïntegreerd van 3 centimeter breed. Deze ligt over de hele lengte in lijn met de sleufgoot. Hij kan worden toegepast op marktpleinen, winkelstraten en rond kantoorgebouwen.

www.aco.nl

Olst-Wijhe | Park Wijhezicht

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: ACO

LED-verlichting accentueert landhuis Wijhezicht Het aan het Van Dedemplein gelegen landhuis Wijhezicht wordt in de avond en nachtelijke uren op een bijzondere manier geaccentueerd. ACO heeft namelijk een lijnafwatering geleverd met ingebouwde LED-verlichting. Volgens Fabio van Olst van ACO staat de 78 meter lange ‘aanwijslijn’ lokaal ook wel bekend als de landingsbaan van Wijhe. De gemeente Olst-Wijhe had de wens om bij de realisatie van het nieuwe plein een mooie aanlooproute naar het landhuis op het park te verwezenlijken met een goede afwatering en sfeervolle verlichting. In opdracht van aannemer KlinkNijland heeft ACO deze wens ‘vervult’. “We hebben ervoor gezorgd dat enerzijds het water goed wordt afgevoerd en anderzijds dat er een met LED verlichte lijn over het plein loopt van de Dorpsstraat naar het landhuis. De lijnafwatering is opgebouwd uit cortenstaal, vanwege de klassieke uitstraling, terwijl het LED-licht is ondergebracht in een aluminium profiel.”

Plug and play ACO heeft in overleg met de aannemer en de gemeente vooraf een kabel- en legplan gemaakt. “Klink-Nijland heeft in eerste instantie de kabels ingegraven, vervolgens hebben we de goten geleverd en nadat de bestrating was gelegd, zijn de LED-lines geplaatst en aangesloten op de centrale schakelkast,” vervolgt Van Olst. “Je hoeft geen elektricien te zijn om het systeem te kunnen plaatsen en aansluiten. Het is ‘plug and play’.” In totaal zijn in het plein voor de afwatering 78 meter ACO Fineline strengen verwerkt en 130 meter aan ACO Smartline strengen. Van Olst: “De uit polymeer beton vervaardigde goten

hebben een v-vormige bodem, dat garant staat voor een ideale waterafvoer. De combinatie met LED-verlichting is in Nederland op deze schaal nog niet eerder toegepast. Het systeem bestaat zoals gezegd uit een aluminium profiel in lengtes van 1, 0,5 of 0,25 meter. In de langste lengte zijn 60 afzonderlijke LED’s verwerkt, die zijn aangegoten met een PU-hars. Je ziet de LED’s dus niet afzonderlijk branden, het gehele profiel licht op, waardoor een streep van licht ontstaat. Een ander voordeel is dat de PU-hars het systeem 100 procent waterdicht maakt. Bovendien voldoet het systeem aan belastingsklasse D400. Dat betekent dat auto’s en vrachtwagens er met gemak overheen kunnen rijden, zonder dat er beschadigingen ontstaan. De profielen zijn door de Duitse TÜV getest en gecertificeerd. Van oorsprong is ACO namelijk een Duits familiebedrijf.” De lichtkwaliteit van de speciale LED-lijnafwatering is volgens Van Olst erg goed. “In- en uitschakelen gaat automatisch door een astroklok. De LED-verlichting gaat een uur voor zonsondergang aan en een uur na zonsopkomst weer uit. Bij evenementen is het licht eenvoudig handmatig uit te schakelen via de centrale kast.” ❚ LED-licht in combinatie met lijnafwatering in cortenstaal.

| 75

Oostvoorne | RWZI

Tekst: Margot Visser Beeldmateriaal: Van der Horst Holding N.V.

RWZI Oostvoorne: beter zuiveringsproces, minder energiekosten Een nieuw ontvangen verdeelwerk en een verfijnder manier van beluchting zorgen ervoor dat het geloosde water van de rioolwaterzuiveringinstallatie Oostvoorne van betere kwaliteit is dan voorheen. Bovendien is de gerenoveerde installatie energiezuiniger. De werkzaamheden werden afgelopen jaar uitgevoerd zonder dat het zuiveringsproces werd stilgelegd. De renovatie en uitbreiding van de rwzi Oostvoorne, die het rioolwater van de gemeenten Rockanje en Oostvoorne zuivert, was noodzakelijk om een beter reinigingsproces te kunnen realiseren. De installatie, gebouwd in 1976, was verouderd en voldeed niet meer aan de huidige eisen. Daarnaast was een belangrijke eis van opdrachtgever Hollandse Delta dat de zuivering energiezuiniger werd.

Harkrooster In de oude situatie kwamen de influentleidingen binnen op de zandvanger, waar een fijnharkrooster de grove vuilresten uit het water filterde. In de nieuwe situatie

Zuiveringsproces blijft in werking tijdens de werkzaamheden.

76 |

is een tussenstap in het reinigingsproces gerealiseerd, door het bouwen van een nieuw ontvangen verdeelwerk. “Hierdoor is er meer controle mogelijk van het binnenkomende afvalwater,” vertelt directeur Berry van der Horst van aannemer Van der Horst Holding N.V. “Alle bestaande influentleidingen zijn omgeschakeld en komen nu binnen op dit nieuwe ontvangwerk. Daarna splitst dit zich naar de bestaande carrousel. Het Waterschap kan nu veel nauwkeuriger dan voorheen meten hoeveel water er binnenkomt en van welke kwaliteit het is.” Ook is er een nieuw harkrooster geplaatst wat veel verfijnder werkt dan het oude. Dit resulteert in een betere waterkwaliteit.

Oostvoorne | RWZI

Retourslibvijzel Meer energiezuinigheid wordt bereikt door het plaatsen van voortstuwers en een nieuwe retourslibvijzel. “Het water krijgt hierdoor meer snelheid, waardoor de puntbeluchters niet meer zo intensief gebruikt hoeven te worden. Deze staan nu de hele dag te draaien, terwijl ze straks alleen bij pieken in het seizoen, wanneer er veel recreanten zijn, voor extra capaciteit zorgen. Ze ondersteunen de nieuw geïnstalleerde plaatbeluchters.” Van der Horst zorgde ook voor het schoonmaken van de carrousel, wat hard nodig was, aangezien deze voor de helft vol zat met slib. In de nieuwe situatie zorgen de voorstuwers ervoor dat het slib niet meer kan bezinken en de tank schoon blijft. Op die manier wordt voortdurend de volledige capaciteit van de tank benut. Verdere energiebesparing komt voort uit de vervanging van de pompmotoren van het effluentgemaal. ›

Landustrie adv.GWW 197x130mm

10-01-2013

11:12

Pagina 1

Projectinfo Vijzel van Friese makelij Het mechanisch werk op de rzwi Oostvoorne is verdeeld over drie aannemers, waaronder Landustrie uit Sneek. Het Friese bedrijf heeft verschillende werkzaamheden verricht op het project, waaronder het leveren en installeren van de nieuwe retourslibvijzel. Bijzonder is dat deze in de eigen fabriek is gemaakt. Projectleider Zuiveringstechnische Installaties Redmer Bootsma: “Vijzelbouw is een specialisme wat maar weinig partijen in huis hebben. In Nederland zijn er twee of drie; wereldwijd maar vijf of zes. Wij maken al heel lang zelf vijzels en verkopen ze zowel nationaal als internationaal. Zo hebben we kort geleden nog een grote opdracht in het Midden-Oosten gekregen voor 22 vijzels en een groot aantal puntbeluchters, die wij ook zelf produceren. Maar wij kunnen ook het volledige mechanische werk op een waterzuivering doen. Op Sint Maarten bouwen we een nieuwe zuiveringsinstallatie en we hebben recent de order voor rwzi Everstekoog op Texel uitgevoerd.” Op het project in Oostvoorne is het werk voor Landustrie beperkt gebleven tot onderdelen van de installatie. “We hebben de overstortgoot van de nabezinktank aangepast, het gietijzeren leidingwerk voor het ontvangen verdeelwerk geleverd en geïnstalleerd, de onderwatermengers geleverd, evenals de nieuwe motoren voor de effluentpompen. Deze vervangen de oude motoren uit 1976, die destijds ook door ons zijn geleverd. De oude pompen blijven, deze zijn nog in prima staat. Tenslotte hebben we de bedrijfs- en drinkwatervoorziening aangepast.” 2013 is een feestelijk jaar voor Landustrie: het bedrijf bestaat 100 jaar. Bootsma: “We zijn een stabiel bedrijf. Het liefst besteden we zo min mogelijk werk uit, zodat we de kwaliteit kunnen waarborgen. Het voelt als een familiebedrijf.”

1 0 0 J A A R W AT E R T E C H N O L O G I E

www.landustrie.nl

| 77

DE JONGH PIPESYSTEMS B.V. Toonaangevend en de specialist De Jongh Pipesystems BV heeft zich gespecialiseerd als toonaangevend bedrijf van thermoplastische betonbeschermings-technologie, zoals PE-HD en PVC betonbeschermingsmaterialen, welke worden toegepast in diverse afvalwatersectoren.

Betonbescherming • De juiste keuze voor afvalwatertechniek is van groot belang BKU II, PE-HD T-grip beplating

• Grondwaterbescherming is in vele opzichten een fundamentele zaak.

BKU I, hard PVC T- grip beplating

Toepassingsgebieden: • Zuiveringsinstallaties, rioolgemalen en betonbuizen • Reinwaterreservoirs

PE-HD Noppenbeplating

Een duurzame en betrouwbare bescherming tegen corrosie. Vlakke PVC- en PE-HD renovatie beplating

Postbus 11 - 4670 AA Dinteloord Sluisweg 2 - 4794 SW Heijningen

Telefax E-mail

0031 (0) 167 521837 info@dejonghpipesystems.nl

Telefoon

Internet

www.dejonghpipesystems.nl

0031 (0) 167 521739

Oostvoorne | RWZI

Strakke planning De werkzaamheden moesten worden verricht terwijl het zuiveringsproces gewoon doorging. Vooral het omschakelen van de leidingen vereiste daarom een strakke planning. Van der Horst: “Een zuivering mag maximaal acht uur stilliggen. In die tijd proberen we zoveel mogelijk leidingen om te schakelen. In Oostvoorne hebben we medio november alle influentleidingen stapsgewijs overgenomen en aangesloten op het nieuwe verdeelwerk, waarna de bestaande zandvanger buiten werking is gesteld. Door een goede voorbereiding en een strakke planning is de omschakeling zonder problemen verlopen. We maken voor dit soort werk een gedetailleerd draaiboek en verzorgen de coördinatie.” Het nieuwe ontvangen verdeelwerk is inmiddels klaar en in gebruik genomen. Wat nu nog moet gebeuren is het één voor één aanpassen, dan wel verbeteren van de oude onderdelen. Vooralsnog is de planning dat het project eind februari wordt opgeleverd. Van der Horst Holding N.V. heeft een ruime ervaring opgebouwd in renovaties van rioolwaterzuiveringen. Van der Horst: “Wij zijn specialist op dit gebied. Ons bedrijf is er helemaal op toegerust, de benodigde knowhow is aanwezig.” Het bedrijf uit Varik is opgericht in 1968 en actief in betonbouw, wegen waterbouw, ondergrondse infra en data en beveiliging. In 2008 werd Van der Horst Holding N.V. overgenomen door Europa Leasing. ❚

Projectinfo Voorkeur voor BKU I lining Voor de bekleding van het betonwerk van de gerenoveerde rwzi Oostvoorne koos opdrachtgever Waterschap Hollandse Delta voor het product BKU I. “Een hard PVC materiaal, wat zich in het verleden heeft bewezen als kwalitatief goed product,” vertelt bedrijfsleider Gerjan Schreuders van leverancier De Jongh Pipesystems. Schreuder: “Het Waterschap had al eerder goede ervaringen opgedaan met dit materiaal en wilde het daarom ook hier toepassen. Wij zijn de enige die dit materiaal kunnen leveren en monteren. We hebben de matrijzen om deze beplating te maken en monteurs met de juiste opleiding. Nadat de aannemer het materiaal heeft aangebracht, komen onze monteurs op de bouwplaats voor het afwerken/ aflassen van de BKU I lining.” Druk op de ketel Naast de liningwerkzaamheden werd de Jongh Pipesystems in een later stadium ook benaderd voor laswerkzaamheden aan het leidingwerk. De bestaande leidingen moesten worden bevestigd aan het nieuwe ontvangen verdeelwerk. Arie Fase: “Ook dit werk kunnen wij doen voor opdrachtgevers, evenals het leveren van de benodigde materialen, wat in het geval van Oostvoorne echter niet aan de orde was. De samenwerking met aannemer Van der Horst is goed verlopen. Voorafgaand aan de omschakeling hebben we zoveel mogelijk voorbereid. Alleen tijdens de omschakeling kwam er meer druk op de ketel.” Volgens Schreuders wordt De Jongh Pipesystems in toenemende mate op het laatste moment voor dit soort werkzaamheden ingeschakeld. “Klanten bellen ons dat ze leidingen niet goed aangesloten krijgen, en of wij ze kunnen helpen. Dat moet dan liefst ook meteen de volgende dag. Wij spelen daarop in met een werkplaats, die we steeds verder uitbreiden. We zijn 24 uur per dag te bereiken en kunnen spoedleveringen verzorgen. Daarmee onderscheiden we ons in de markt.” De Jongh Pipesystems B.V. is een jong en dynamisch bedrijf, gespecialiseerd in PE-HD kunststofleidingsystemen voor gas- en waterdistributie, persriolering, druken vrijvervalbuizen, alsmede voor industriële toepassingen. Het bedrijf werkt op het gebied van PE-HD leidingen nauw samen met het Duitse Egeplast in Greven. Deze fabriek is toonaangevend en gespecialiseerd in de productie van PE-HD buizen t/m diameter 1.200 millimeter. De Jongh, gevestigd in het Brabantse Heijningen, bestaat reeds twaalf jaar. In 2001 werd gestart als handelsonderneming, maar inmiddels wordt een compleet dienstenpakket aangeboden.

| 79

leeuwarden | Drachtsterplein

Tekst: Jan Kees Verschuure, Beeldmateriaal: MNO Vervat

Vernieuwd Drachtsterplein creëert

ruimte en overzicht aan zuidzijde Leeuwarden

Als onderdeel van de projectenreeks Leeuwarden Vrij-Baan richt de gemeente Leeuwarden met de provincie Fryslân de Drachtsterweg opnieuw in. Later wordt nog een aquaduct gerealiseerd; het Drachtsterplein is al een compact, halfverhoogd kruispunt met verkeerslichten geworden, met halfverdiepte fietstunnels aan alle vier de wegvakken. De complete opdracht werd aangenomen door MNO Vervat, gefaseerd opengesteld en in februari officieel geopend.

MNO Vervat voerde de reconstructie van het Drachtsterplein ook vrijwel volledig zelf uit, inclusief grondsanering, archeologie en eindinrichting. Het nieuwe Drachtsterplein, waarop twee 2x2-wegen elkaar kruisen in de stadsring, ligt in een druk bebouwde omgeving, maar maakt niettemin een ruime, overzichtelijke en veilige indruk. “Ook tijdens de bouw was dat het geval”, vertelt projectleider Marcel Zuidema, die met zijn team de klus in vijfhonderd dagen klaarde. “Wij hebben een alternatieve fasering bedacht in de vorm van een sterrotonde, waardoor het werk veilig voortgang kon vinden zonder wegafsluiting. Ook zijn er diverse optimalisatiemaatregelen toegepast op het gebied van duurzaamheid. Op basis van DuboCalc, waarmee op het gebied van materiaal- en energiegebruik de normen van Rijkswaterstaat worden gehanteerd. Zo hebben wij ten behoeve van de fietstunnels geen damwanden en dekplaten gebruikt, maar in-situbouw toegepast. In plaats van prefab heipalen hebben we vibropalen toegepast, waarbij de palen in het werk worden gemaakt door middel van pulsen, waarna de

80 |

wapeningskorven worden aangebracht met beton. Dat scheelt bijvoorbeeld veel milieubelasting ten aanzien van transport en productie. Het beton kan immers door een lokale producent geleverd worden. Dit soort maatregelen staat bij MNO Vervat in hoog aanzien.”

Basalt In de bouwvak van 2011 werd begonnen met de aanleg van de tijdelijke sterrotonde, een systeem waarbij het kruispunt wordt teruggebracht tot een drietak. In februari 2012 werd gestart met het slaan van de 120 palen van vijftien meter waarop het plein is gefundeerd. “We bouwen voornamelijk op klei. De grondgesteldheid is hier normaal te noemen.” Vervolgens werden resten van een middeleeuwse boerderij in kaart gebracht, alvorens de graafwerkzaamheden definitief konden worden afgerond. Op en rond een vijf meter hoge zandophoging werd vervolgens gewerkt aan het hoofdkruispunt, de vier fietstunnels, de sloepentunnel

leeuwarden | Drachtsterplein

Onder de kop 'projectinfo' wordt de uitwerking van het VO Drachtsterplein omschreven. De uiteindelijk gebouwde tunnels zijn een alternatief van MNO Vervat in samenwerking met de gemeente Leeuwarden, mogelijk gemaakt door de alternatieve fasering van MNO Vervat. Dit leidde tot een CO2-reductie van 8,4 kiloton.

voor de recreatievaart en twee bruggetjes. Na asfalteringswerkzaamheden in juli 2012 kon een maand later het kruispunt voor autoverkeer in gebruik genomen worden. Eindwerkzaamheden aan tunnels, wegvakken en terreinrichting namen het najaar van 2012 in beslag, en medio januari dienden alleen de eenzijdig in de tunnels aan te brengen keramische tegels van kunstenaar Jan van der Ploeg nog te worden opgeleverd, terwijl op 4 februari de champagne moet knallen. “Wij zijn klaar. Het is een mooi ingepast, helder kruispunt geworden. Optisch is er geen verschil tussen de verschillende onderdoorgangen, die robuust zijn afgewerkt met basalt.”

van projecten in Noord-Nederland zorgt voor een gezonde orderstroom. Ik heb er inmiddels een aantal collega’s bijgekregen om hier goed op in te spelen”, besluit een tevreden Marcel Zuidema. ❚

'Ideale' oplossing De gemeente Leeuwarden spreekt van een 'ideale' oplossing voor het Drachtsterplein, dat in de buurt ligt van het Medisch Centrum Leeuwarden en het stadshart en als onderdeel van de Leeuwardense ring druk gebruikt wordt. “Wij hebben hier zelf ook prima kunnen functioneren. Wij hebben het gehele bouwterrein voor onszelf gehad, terwijl het verkeer met enige hinder gewoon doorgang kon vinden. Er is nooit een complete afsluiting nodig geweest. De noord-zuidroute voor fietsers kon in het kader van afspraken al in oktober worden opengesteld. Er is ook prima samengewerkt met andere stakeholders binnen Leeuwarden Vrij-Baan, zoals de provincie en Rijkswaterstaat.” MNO Vervat werkte en zal werken aan twee andere projecten binnen Leeuwarden Vrij-Baan. “In 2012 hebben wij een turborotonde met fietstunnel in de Julianalaan opgeleverd. En nu komt de aanleg van het aquaduct in het Van Harinxmakanaal eraan, waarvoor de voorbereidende werkzaamheden al zijn begonnen. Dat project is onderdeel van De Haak om Leeuwarden, waarmee het doorgaande verkeer om de stad heengeleid wordt. De optelsom

MNO Vervat bouwt aan de toekomst MNO Vervat, onderdeel van Boskalis, is als full service aannemer met meer dan 1.200 medewerkers actief op de markt van infrastructurele werken. MNO zoekt altijd naar creatieve, duurzame en economische oplossingen, waarbij

Bouwinfo Opdracht Ontwerp Uitvoering Contractsom Bouwperiode

wij sterk rekening houden met onze maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Gemeente Leeuwarden Gemeente Leeuwarden MNO Vervat € 7,5 miljoen 500 dagen

Kijk op www.mno.nl voor meer informatie, praktijkvoorbeelden of vacatures.

| 81

13-01-23 Drachtsterplein-1.indd 1

23-1-2013 12:33:21

leeuwarden | Drachtsterplein

Herkenbaar

beter

BAM Infratechniek Mobiliteit is een systeemonafhankelijk installateur èn adviseur binnen de markt van infratechniek. BAM Infratechniek Mobiliteit ontwikkelt, ontwerpt, installeert, beheert en onderhoudt complexe verkeerskundige systemen op het hoofd- en onderliggend wegennet en realiseert integrale oplossingen in de besturingstechniek voor bruggen, sluizen en tunneltechnische installaties.

Projectinfo Met innovatie en pragmatisch werken biedt BAM Infratechniek Mobiliteit complete oplossingen die bijdragen aan de veiligheid en doorstroming van wegen en waterwegen. Of het nu gaat om kleinschalige installaties of het hoofdaannemerschap van complexe, integrale projecten. De combinatie van lokale, persoonlijke aanpak met de landelijk sterke organisatie van BAM Infratechniek Mobiliteit biedt alle partijen voordeel.

Herkenbaar

13018

beter

BAM Infratechniek Mobiliteit bv

www.baminfratechniekmobiliteit.nl

‘Bij het Drachtsterplein hebben wij de verkeersregelinstallaties en de openbare verlichting gerealiseerd. Daarnaast hebben we de vier fietstunnels voorzien van LED-verlichting’, aldus projectleider Ton Smeeman van BAM Infratechniek Mobiliteit. De samenwerking met opdrachtgever MNO Vervat verloopt erg goed. ‘In de uitvoering zitten we op één lijn en alles is bespreekbaar. Er zijn aardig wat uitdagingen voorbijgekomen, maar het resultaat mag er zijn. Het is een werk om trots op te zijn!’

Engineering fietstunnels en onderdoorgang adviseurs in de bouw www.w2n.nl - 0512-544888

Royal HaskoningDHV is door de gemeente Leeuwarden benaderd om het VO-ontwerp van het Drachtsterplein verder uit te werken. Royal HaskoningDHV heeft W2N engineers uit Drachten de opdracht gegeven om de engineering van de vier fietstunnels en de sloepenonderdoorgang op zich te nemen. W2N engineers is de naam in het noorden als het gaat om rekenen tekenwerkzaamheden in de bouw. Het bureau geeft adviezen op het gebied van constructies, bouwkunde en civiele techniek. W2N engineers is als constructeur in de grond-, weg-, en waterbouw van oudsher de vaste constructeur van veel aannemers in deze branche. De laatste jaren weten ook meer ontwerpende partijen en overheden het bureau te vinden. De praktische benadering van de medewerkers op civiele vraagstukken speelt hierbij een grote rol. Door de flexibiliteit van de organisatie is het mogelijk snel in te spelen op wensen van de klant. W2N engineers wordt voor diverse civiele werkzaamheden ingeschakeld, zoals het berekenen en tekenen van damwandconstructies, onderdoorgangen, bruggen etc. De werkzaamheden variëren van een kleine houten beschoeiing tot de engineering van één van de belangrijkste toegangsaderen van een stad als Leeuwarden.

Dopheide 2 Drachten, Postbus 258 9200 AG Drachten 82 |

De Pen | Marcel Hertogh

Marcel Hertogh hoogleraar Integraal Ontwerp en Beheer aan de TU Delft en managing partner Triple Bridge

Infrastructuur niet weg te branden Waarom werd na ‘The Great Fire of London’ de stad in 1666 herbouwd volgens het oude stratenpatroon? Er werden namelijk nieuwe, aantrekkelijke ‘grand designs’ gemaakt met brede avenues en schitterende pleinen. Maar die leken niet realiseerbaar. Het bestuur wilde de stad snel herbouwen en het aanleggen van deze nieuwe wegen en pleinen dwars door de bestaande fundamenten en eigendomsgrenzen heen bleek te lastig. Bovendien was er een tekort aan arbeidskrachten. Infrastructuur lijkt niet weg te branden. Denk aan het karakteristieke, oude stratenpatroon van het centrum Napels dat teruggaat naar de Romeinen en de fraaie Amsterdamse grachtengordel. En wat te denken van de spoorlijnen die we sinds medio 19e eeuw hebben aangelegd? Infrastructuur heeft een hoge ‘permanentie’. Bij gebouwen is deze lager; die zijn gemakkelijker te vervangen en de inrichting van gebouwen helemaal. De hoogste permanentie heeft de ondergrond, waarin ook de ondergrondse infrastructuur, zoals rioleringen, nieuwe stratenplannen bemoeilijken. Wat kunnen ontwerpers met deze kennis? Word van bijziend, verziend. Infrastructuur is niet alleen een oplossing voor hedendaagse uitdagingen, maar toekomstige generaties zullen het er ook mee doen. We weten niet wat de toekomst ons

brengt, maar wees bewust van onze eigen identiteit en beducht voor mode. Voor Hoog Catharijne is veel Nederlands moois opgeofferd en een heuse stadssnelweg werd aangelegd: de Catharijnebaan. Hiertoe moesten we wel even de Catharijnesingel dempen. Dat water moet nu terugkomen. Stel toekomstscenario’s op voor een robuuster ontwerp, zoals bij onze rivieren gebeurt. Hier wordt gezocht naar maatregelen die het aanpassingsvermogen vergroten, bijvoorbeeld door het water meer ruimte te geven. En kijk naar een duurzame inpassing in de stad, zoals gebeurt bij de snelweg A2 door Maastricht via de dubbele tunnel en de integratie met gebiedsontwikkeling. Dimensioneer niet te krap. Bij de tunnels in de A73 in Limburg zijn tijdens het ontwerp de vluchtstroken eruit gehaald, waardoor extra installaties nodig waren. Waren die nou echt voordeliger? Zijn vluchtstroken niet veel simpeler en toekomstvaster? En tenslotte, wat kunnen bestuurders met deze kennis? Pas op met politiek bedrijven bij hoge permanentie. Natuurlijk wisten we dat de parkeernormen bij de aanleg van de VINEX-wijken te laag waren. Hierdoor staan de auto’s nu overal en nergens en belemmeren deze het zicht op fietsende en spelende kinderen. Leg infrastructuur aan met toekomstige generaties in gedachten. De tijd van snelle oplossingen is voorbij. ❚

| 83

MariĂŤnberg | Renovatie Vechtstuwen

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeldmateriaal: Waterschap Velt en Vecht

Honderdjarige stuwen in de Vecht doorstaan tand des tijds Twee ruim honderdjarige stuwen in de Overijsselse Vecht worden opgeknapt in opdracht van waterschap Velt en Vecht. Na de werkzaamheden aan de stuw bij MariĂŤnberg in 2012 neemt aannemer Heuvelman Ibis de stuw bij Hardenberg in het komende voorjaar onder handen. Het werk behelst onder andere het herstel van de gemetselde stuwconstructie en de revisie van de hydraulische installatie. Door toepassing van moderne technieken wordt de besturing van de stuwen bovendien betrouwbaarder en onderhoudsvriendelijker.

'Behalve dat de twee stuwen opgeknapt worden, vindt er ook een kleine modernisering plaats' 84 |

Mariënberg | Renovatie Vechtstuwen

metselwerk. Aannemer Heuvelman Ibis herstelt, waar nodig, het voegwerk en vervangt stenen. Ook worden de stalen kleppen bijgewerkt, de bijbehorende rubbers vervangen en de spoelgaten opgevuld. Bovendien vindt er een revisie plaats van de hydraulische installatie. “Behalve dat de twee stuwen opgeknapt worden, vindt er ook een kleine modernisering plaats,” legt Brink uit. “De oude hellingmeters die de stand van de kleppen weergaven, worden vervangen door een nieuw meetsysteem dat direct gekoppeld is aan de hydraulische cilinders. Met dit nieuwe, onderhoudsvriendelijker systeem zijn de metingen betrouwbaarder dan voorheen.”

Post onvoorzien

De oorspronkelijke stuwen in Mariënberg en Hardenberg stammen uit 1908. Deze stuwen werden

Het onderhoudswerk aan de stuwen in Mariënberg en Hardenberg is door het Waterschap Velt en Vecht Europees aanbesteed op basis van een bestek van adviesbureau Oranjewoud. Van de vijf inschrijvende waterbouwbedrijven bood Heuvelman Ibis de laag-

De volgorde van het onderhoud volgt de indeling van de stuw. Heuvelman Ibis zet telkens één van de drie vakken droog met schotbalken bij de in- en uitstroom. Na het wegpompen van het water kan er plaatselijk in den droge gewerkt worden, terwijl het water nog twee vakken heeft om doorheen te stromen. Als één van de drie vakken klaar is, gaat de aannemer op dezelfde manier verder met het volgende vak. “Voordat het daadwerkelijke onderhoud wordt uitgevoerd, vindt er op locatie inspectie plaats door duikers. Zij voelen en kijken in het troebele water,” zegt Brink. “Dankzij hun ervaring en opleiding kunnen ze de status van de stuwen redelijk goed onderzoeken. Maar zij kunnen niet alles nauwkeurig waarnemen. Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat de ingesleten boutgaten groter blijken. Hier houdt het Waterschap rekening mee door een ‘post onvoorzien’ te hanteren van 10%.” ❚

'Met tussenperiodes van acht jaar vindt afwisselend groot en klein onderhoud plaats aan de stuwen Mariënberg en Hardenberg' destijds met de hand bediend. Er waren geen kleppen aanwezig, alleen schotbalken in sponningen. In 1980 en 1984 werden de stuwen gemoderniseerd en voorzien van hydraulisch bedienbare kleppen. Dit kwam het bedieningsgemak ten goede. Tegenwoordig zijn de beide stuwen ook op afstand bestuurbaar. Waterschap Velt en Vecht is verantwoordelijk voor het onderhoud van deze stuwen in De Vecht. Projectleider Henk Brink legt uit: “Met tussenperiodes van acht jaar vindt afwisselend groot en klein onderhoud plaats aan de stuwen Mariënberg en Hardenberg. De werkzaamheden op locatie mogen alleen buiten het hoogwaterseizoen plaatsvinden van medio april tot en met medio oktober.

ste prijs. Deze aannemer is geen onbekende voor het Waterschap en deed veel ervaring op met renovatie van stuwen in de Vecht.

Na het werk aan de stuw in Mariënberg van augustus tot en met oktober 2012, zal in het voorjaar van 2013 onderhoud gepleegd worden aan de stuw in Hardenberg. Volgens planning zal het onderhoudswerk daar tot begin juni duren. Bijzonder is dat naast deze locatie een nieuwe sluis wordt gebouwd, in opdracht van de provincie Overijssel. Als de sluis gereed is wordt deze aan het waterschap overgedragen.”

Onderhoud én modernisering De twee, ruim 30 meter brede stuwen in de Vecht zijn nagenoeg identiek en kennen ieder drie stuwvakken, waarin zich 9 meter brede en 2,5 meter hoge stalen kleppen bevinden. De draagconstructies bestaan uit

| 85

Mariënberg | Renovatie Vechtstuwen

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeldmateriaal: FlexHydro

Gereviseerde en gemoderniseerde hydraulica voor precieze aansturing FlexHydro renoveert de hydraulische installaties van de stuwen in Hardenberg en Mariënberg. Dit bedrijf uit Winschoten neemt, in opdracht van aannemer Heuvelman Ibis, de bewegingswerken onder handen. Na de ombouw zijn de cilinders voorzien van een wegmeetsysteem, dat de beweging van de stuwkleppen nauwkeuriger weergeeft.

Stuw Mariënberg.

De onderaannemer uit Winschoten voert al sinds tien jaar allerlei reparatie- en onderhoudswerk uit voor Heuvelman Ibis. Halverwege juli 2012 kreeg FlexHydro de opdracht om de hydraulica van de stuwen in de Vecht de onderhouden. Beide waterkeringen hebben drie hydraulische cilinders voor het openen en sluiten van de stuwkleppen. Deze cilinders worden omgebouwd en voorzien van moderne elektronica.

Steiger Mariënberg.

86 |

“Met het nieuwe wegmeetsysteem kunnen bewegingen tot op de tiende millimeter worden gemeten. In het verleden waren de metingen veel onnauwkeuriger,” zegt Romke Groeneveld namens FlexHydro. “Met het meetsysteem kan het waterschap straks inzien of de stuwen echt helemaal sluiten en openen,

Mariënberg | Renovatie Vechtstuwen

Zuigerstang gestraald en gecoat.

om te beoordelen of er bijvoorbeeld vuil tussen de bewegingswerken zit. De precieze aansturing verhoogt het gebruiksgemak en beperkt het aantal storingen.”

Tien jaar vooruit Het onderhoudswerk wordt gefaseerd uitgevoerd. In 2012 nam FlexHydro de hydraulica van de stuw in Mariënberg onder handen. Dit voorjaar volgt de stuw in Hardenberg.

Zuigerstang uithijsen.

“De procedure is bij beide stuwen ongeveer gelijk,” zegt Groeneveld. “De onderdelen worden op locatie gedemonteerd en vervolgens in Winschoten vervangen of gereviseerd. Deze operatie neemt ongeveer zes weken in beslag per stuw. De onderaannemer boort gaten in de zuigerstangen, waarin de onderdelen van het meetsysteem passen. Ook worden de metalen onderdelen gestraald en gecoat.” Hoewel de stuwen op elkaar lijken zijn de hydraulische cilinders per stuw verschil-

lend. Ook waren er geen tekeningen voor handen. Dit maakte de modernisering complex. Groeneveld zegt: “Het halen van de tijdsplanning vormde een uitdaging. Om het nieuwe meetsysteem te implementeren, waren tekeningen nodig van de cilinders. We maakten deze vliegensvlug in Autocad. Hierna kon er voortvarend verder worden gewerkt. Helemaal na de succesvolle modernisering van de eerste stuw zie ik het resterende werk met alle vertrouwen tegemoet.” ❚

Standaard en Speciale Hydraulische Cilinders

Fabricage, modificatie, reparaties, en specifieke wensen van de klant

Engineering Nieuwbouw, onderhoud en revisie hydraulische cilinders Hydraulische componenten Industriële slangen

PBM Gereedschappen Pneumatiek Aandrijftechniek Service artikelen

www.flexhydro.nl

Productie: Lijnbaan 1 , 9672 BL Winschoten , Tel: (0597) 41 39 39 , Fax: (0597) 42 50 37 , Email: info@flexhydro.nl

| 87

Wat doet u eigenlijk? Laat dat ook uw klanten weten! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GROND/WEG/WATERBOUW...

Wie doet wat ADVIES EN ONTWERP

AGV Movares Leidseveer 10 3511 SB UTRECHT T ..............................................+31 (0)30 - 2655500 E info@agv-movares.nl W www.agv-movares.nl

BETONREPARATIE

Balm Uitwendige Wapening BV Eendrachtsweg 9 4131 NS VIANEN Postbus 345, 4130 EH Vianen T .............................................. +31 (0)347 - 374174

FUNDERINGSTECHNIEK

Altenburg Funderingstechniek BV Roggemole 12, 8531 WB LEMMER Postbus 26, 8530 AA LEMMER T ............................................... +31 (0)514 - 588820 F ................................................ +31 (0)514 - 588839 E info@altenburggroep.com W www.altenburggroep.com

F .............................................. +31 (0)347 - 370464 E info@balmbv.nl W www.balmbv.nlB

IPV Delft Oude Delft 39, 2611 BB DELFT T ............................................... +31 (0)15 - 7502575 E info@ipvdelft.nl W www.ipvdelft.nl

BETON

ETONSTAAL BETONSTAAL

MVM Betonstaal

Franki Grondtechnieken BV Trondheim 8 2993 LE BARENDRECHT T ................................................+31 (0)180 - 641998 F ................................................+31 (0)180 - 641999 E info@franki-grondtechnieken.nl W www.franki-grondtechnieken.com

HEKWERKEN

Brasem 10 4941 SE RAAMSDONKSVEER T ............................................... +31 (0)162 - 483333 Haitsma Beton BV Pinksterblomstrjitte 2, 9288 AG KOOTSTERTILLE Postbus 7, 9288 ZG KOOTSTERTEILLE T ............................................... +31 (0)512 - 335678 F ............................................... +31 (0)512 - 335666 E info@haitsma.nl W www.haitsma.nl

F ............................................... +31 (0)162 - 580830 E info@mvmbetonstaal.nl W www.mvmbetonstaal.nl

BRUGGENBOUW

Arfman Hekwerk BV Ondernemersweg 15 7451 PK HOLTEN T ...............................................+31 (0)548 - 362948 F ...............................................+31 (0)548 - 365042 E info@arfman.nl W www.arfman.nl

HOUT

MEERDINK BRUGGEN Leeghwaterweg 11 De Jongh Pipesystems BV Sluisweg 2 4794 SW HEIJNINGEN T ............................................... + 31 (0)167 - 521739 F ...............................................+ 31 (0)167 - 521837 E info@dejonghpipesystems.nl W www.dejonghpipesystems.nl

7102 JJ WINTERSWIJK T ............................................... +31 (0)543 - 513541 F .............................................. +31 (0)543 - 520935 E bruggen@meerdink.nl W www.meerdinkbruggen.nl

COMPOSIET

LTL WOODPRODUCTS Kamerlingh Onnesweg 7 4131 PK VIANEN Postbus 191 4130 ED VIANEN T ............................................... +31 (0)347 - 374844 F ............................................... +31 (0)347 - 377908 E info@ltl.nl W www.ltl.nl

HYDROLIEK

Betonfabriek Nigtevecht BV Vreelandseweg 10 1393 PG NIGTEVECHT T .............................................. + 31 (0)294 - 251343 F .............................................. + 31 (0)294 - 251699 E info@nigtevecht.com W www.nigtevecht.com

88 |

UTEC Composites Kitmanstraat 13 1812 PL ALKMAAR T ...............................................+31 (0)72 - 5403111 F .............................................+ 31 (0)72 - 5407020 E info@utec-composites.nl W www.utec-composites.nl

FLEXHYDRO Lijnbaan 1 9672 BL WINSCHOTEN T ................................................+31 (0)597 - 413939 F ............................................... +31 (0)597 - 425037 E info@flexhydro.com W www.flexhydro.com

STAALKABEL-, HIJS- EN HEFTECHNIEK

LANDMEETKUNDIGE APPARATUUR

Mennens Hengelo BV Geodirect BV Rendementsweg 20e, 3641 SL MIJDRECHT Postbus 176, 3640 AD MIJDRECHT T .............................................. +31 (0)297 - 769101 F .............................................. +31 (0)297 - 500672 E info@geodirect.nl W www.geodirect.nl

Oosterveldsingel 35, 7558 PJ HENGELO Postbus 670, 7550 AR HENGELO Constructiebedrijf CCW BV Speulmanweg 1-B, 4112 ND Beusichem T ............................................... +31 (0)33 - 2100119 E info@ccwbv.com W www.ccwbv.com

LEVERANCIERS

Breedveld Staal Parallelweg 4 2921 LE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL T ............................................. +31 (0)180 - 512933 T ............................................. +31 (0)180 - 514206

F ................................................+31 (0)74 - 2503514 E hengelo@mennens.nl W www.mennens.nlW

VERHUUR & VERKOOP

DJK Zuidbroek Industrieweg 5, 9636 DA ZUIDBROEK T .............................................. +31 (0)598 - 451945 F ...............................................+31 (0)598 - 452523 E info@djkzuidbroek.nl W www.djkzuidbroek.nl

E info@breedveldstaal.nl

COLLE RENTAL & SALES Nusterweg 100 6136 KV SITTARD T ............................................... +31 (0)46 - 4574100

W www.breedveldstaal.nl

PIJPLEIDINGEN

T .............................................. +31 (0)74 - 2503504

F ................................................ +31 (0)46 - 4521120 Staalbouw Weelde International NV Nijverheidsstraat 24, B-2381 WEELDE (RAVELS) Postbus 59, 5110 AB Baarle-Nassau T ................................................. +32 (0)14 - 655908 F ................................................ +32 (0)14 - 657653 E info@swi.be W www.swi.be

E info@colle.eu W www.colle.eu

EG- EN WATERBOUW WEG- EN WATERBOUW

SPECIALISTISCH GRONDVERZET De Jongh Pipesystems BV Sluisweg 2

Reef Infra

4794 SW HEIJNINGEN

Postbus 355, 7570 AJ OLDENZAAL

T ............................................... + 31 (0)167 - 521739 F ...............................................+ 31 (0)167 - 521837 E info@dejonghpipesystems.nl W www.dejonghpipesystems.nl

STAALBOUW

Wat doet u eigenlijk? Laat dat ook uw klanten weten! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GROND/WEG/WATERBOUW...

Wie doet wat

T ............................................... +31 (0)541 - 584111 W. Kool Grondverzet BV Bovendijk 16, 3648 NM WILNIS T ...............................................+31 (0)297 - 250215 F ...............................................+31 (0)297 - 250223 E wouter@wkool.nl W www.wkool.nl

E reef@reef-infra.com W www.reef-infra.com

SPOORBOUW Koninklijke Boskalis Westminster Nederland NV

BSB Staalbouw Postbus 4, 9250 AA BERGUM Solcamastraat 22, 9262 ND SUAMEER T .............................................. +31 (0)511 - 462525 E bsb@bsbstaalbouw.nl W www.bsbstaalbouw.nl

Safelines BV Bruistensingel 202, 5232 AD 'S-HERTOGENBOSCH T ...............................................+31 (0)73 - 6443658 F ...............................................+31 (0)73 - 6446384 W www.safelines.nl

Rosmolenweg 20, 3356 LK PAPENDRECHT T .............................................. +31 (0)78 - 6969000 F ...............................................+31 (0)78 - 6969555 E info@boskalis.nl W www.boskalis.nl

| 89

Wat doet u eigenlijk? Laat dat ook uw klanten weten! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GROND/WEG/WATERBOUW... 90 |

WEGDEKREFLECTOREN

Aan de Stegge Bouw & Werktuigbouw Van Hattum en Blankevoort Nieuwenkampsmaten 8, 7472 DE Goor

Korenmolenlaan 2

Postbus 93, 7470 AB Goor

3447 GG WOERDEN

T ..................................................+31 (0)547 - 286386

T ............................................... +31 (0)348 - 435100

F ..................................................+31 (0)547 - 286380 E info@aandestegge.org

F ................................................ +31 (0)348 - 435111 E info@vhbinfra.nl W www.vhbinfra.nl

W www.adsteggegoor.nl

wegdek-reflectoren Van Wylick Wegdek-reďŹ&#x201A;ectoren BV Postbus 120 5270 AC SINT MICHIELSGESTEL T ..................................................+31(0)73 - 5510155 F ..................................................+31(0)73 - 5511422 E post@wylick.nl W www.wegdekreflectoren.nl W www.wegwijsinwegdekreflectoren.nl

WEGVERHARDING (TIJDELIJK)

GWW Houtimport MNO Vervat BV

Bedrijfsweg 11, 3411 NV LOPIK

Postbus 185, 2150 AD NIEUW-VENNEP

Postbus 36, 3420 DA OUDEWATER

T ............................................. +31 (0)252 - 628628

T ............................................. +31 (0)348 - 550009

F ............................................. +31 (0)252 - 628600

F ............................................. +31 (0)348 - 553338

E info@mno.nl

E verkoop@gwwhoutimport.nl

W www.mno.nl

W www.gwwhoutimport.nl

Dynamostaal bv Dynamostraat 31 3903 LK VEENENDAAL Postbus 135 3900 AC VEENENDAAL T ................................................+31 (0)318 - 509300 F ................................................+31 (0)318 - 556141 E info@rijplaten.nl W www.dynamostaal.com W www.heuvelman.com

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Grond/Weg/Waterbouw?

Bel of mail ons T +31(0) 495 450095 Robert Vermanen r.vermanen@louwersuitgevers.nl Mark de Lau m.delau@louwersuitgevers.nl

Voor elk project uw partner Verhuur

V e r ko o p

www.colle.eu | +31 (0 ) 46 - 45 74 100

s e rV i c e

Snel, flexibel, kwaliteit en kostenbesparend frezen In toenemende mate vraagt het Nederlandse wegennet om onderhoud, vernieuwing en uitbreiding. Deze werkzaamheden worden echter steeds strakker ingepland om files en ander ongemak te voorkomen. Het werk moet op tijd gebeuren, binnen de tijdslimiet, veilig en vanzelfsprekend in één keer goed. En niet te vergeten…tegen een aangenaam tarief. Daarom bent u bij Freesverhuur Ommen aan het juiste adres voor asfaltfrezen en cunetfrezen!

U zoekt een betrouwbaar en flexibel bedrijf dat asfalt kan frezen?

U bent bij Freesverhuur Ommen aan het juiste adres.