Stedenbouw 738 by Louwers Mediagroep

EDITIE

738

T I J D S C H R I F T VO O R S T E D E N B O U W, ARC H IT E C T U U R E N M O N U M E N T E N I JA AR G A N G 70 I 2 016

Bouw Noord/Zuidlijn nadert het eindstation | Park15: duurzaam businesspark wordt verknoopt met omgeving | Bouw Lourdeskade nadert hoogtepunt | Historisch hof wordt museum | Appartementen in voormalige spijkerfabriek

Alles hangt samen

De ontwikkeling van een stad betekent meer dan alleen plannen maken. Ziut helpt u daarom niet alleen met het ontwikkelen van een masterplan, we verzorgen ook de uitvoering én we bieden u technologieën die uw mogelijkheden vergroten. Bijvoorbeeld onze City Control Room van waaruit we alle verlichting, verkeerslichten, camera’s en e-laadpalen in heel Nederland kunnen beheren en aansturen. Wilt u acuut al het licht aan? Dan doen we dat. We kennen slimme methoden om camera’s efficiënter in te schakelen en data draadloos te transporteren. Ook verkeersmanagement heeft voor ons geen geheimen. Bovendien weten onze experts door hun ruime ervaring niet alleen wat op papier mogelijk is, maar juist ook wat in de praktijk goed werkt.

www.ziut.nl

Specialist in de slimme openbare ruimte

JT BIOSCOOP IN HILVERSUM, IN OPDRACHT VAN VAN WIJNEN/BREEBAART KORVER BNA

‘Intal heeft er moeiteloos voor gezorgd dat het gewenste beeld is gerealiseerd’ Ir. Joost Breebaart, Breebaart Korver BNA

Aluminium kozijnen vliesgevelsystemen

ME ER I NFO RMATIE OV ER INTAL ? NEEM CONTA CT MET ONS OP : 0226 34 15 25

W W W.I N TAL .N L

The REDEFINITION of SANDWICHPANELS

C L A D D I N G P O I N T. N L

EDITIE

Voorwoord

738

‘VOLLE BAK NA DE BOUWVAK’ De bouwvak in Nederland is officieel ten einde. Lekker bijgetankt starten we weer aan een nieuwe periode, vol mooie nieuwbouw-, verbouw- en renovatieprojecten. In deze Stedenbouw editie hebben we een aantal van die projecten voor u verzameld. Zo besteden we uitgebreid aandacht aan de bouw van de Noord/Zuidlijn, die na jaren van ontwikkelen en (af)bouwen eindelijk haar eindstation nadert. De Noord/Zuidlijn zorgt straks voor een rechtstreekse verbinding tussen het noorden en zuiden van Amsterdam. De afstand van bijna tien kilometer kan dan in slechts zestien minuten worden afgelegd, via in totaal zeven nieuwe metrostations die deels boven- en deels ondergronds zijn gerealiseerd zodat de stad zoveel mogelijk wordt ontlast. Het afwerken van wanden, vloeren, plafonds en de afmontage van diverse installatiecomponenten zijn de voornaamste werkzaamheden die nog op de planning staan, evenals een groot aantal systeemkeuringen en -testen. Medio juli 2018 wordt het complete traject in gebruik genomen. Of wat dacht u van het nieuwe logistieke complex Distriport Waalhaven, dat de aanzet geeft tot de revitalisering van de meer dan honderd jaar oude Waalhaven in Rotterdam en dat tegemoet komt aan alle moderne logistieke eisen? Ook zeer interessant is de artikelserie over het nieuwe fulfilment centrum voor bol.com in Waalwijk, waarbij optimaal rekening wordt gehouden met duurzaamheid en energiezuinigheid. Na het behalen van het BREEAM-NL ‘Outstanding’ ontwerpcertificaat wordt nu gestreefd naar het bijbehorende oplevercertificaat, onder andere door afval op de bouw strikt te scheiden en door zoveel mogelijk te werken met duurzame materialen. In het pand worden energiezuinige installaties voor de verwarming, koeling, ventilatie en verlichting gemonteerd. Een WKO-installatie met drie bronnen voorziet in de verwarming en koeling van het pand. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van de windenergie van de windmolens direct naast het bedrijventerrein. Andere projecten die in deze Stedenbouw editie aan bod komen, zijn de uitbreiding van SnowWorld Zoetermeer, de nieuwbouw van de Dekamarkt in Apeldoorn en Park15 in Arnhem-Nijmegen, dat duurzame gebiedsontwikkeling combineert met een toekomstig multimodaal knooppunt. Ik wens u weer veel leesplezier.

Lieke van Zuilekom

738

SINDS 1946

Vaktijdschrift & website voor stedenbouw, architectuur en monumenten Jaargang 70 | 2016 Verschijnt 8 x per jaar ISSN 0165-3997

UITGEVER

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 495 45 00 95 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

REDACTIEADRES

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 495 45 00 95 E redactie@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

REDACTIECÖORDINATOR Lieke van Zuilekom – Bousema

REDACTIETEAM

Patricia van der Beek, Jac Buchholz, Martijn van den Bouwhuysen, Henk Geist, Fiona de Heus, Marjolein Meppelink, Sjoerd Meuleman, Richard Stegers, Liliane Verwoolde, "Het Tekstbureau", Jan-Kees Verschuure, Lieke van Zuilekom – Bousema.

BLADMANAGERS

Tim van den Dungen E t.vandendungen@louwersuitgevers.nl Randy van den Hoek E r.vandenhoek@louwersuitgevers.nl Sander van Hout E s.vanhout@louwersuitgevers.nl

BLADMANAGER

BOUWEN AAN MONUMENTEN

Randy van den Hoek E r.vandenhoek@louwersuitgevers.nl

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

ADVERTENTIES Online aanleveren: www.wetransfer.com E traffic@louwersuitgevers.nl o.v.v. naam en project

ABONNEMENTSPRIJS

€ 81,- per jaar excl. BTW Buiten Nederland: € 129,00 per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Stedenbouw magazine Informatie over abonnementen: T +31 495 45 00 955

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

UTILITEITSBOUW AMSTERDAM Noord/Zuidlijn..................................................................................................................................................................................................................................................8 WAALWIJK bol.com.......................................................................................................................................................................................................................................................................... 26 ZOETERMEER SnowWorld........................................................................................................................................................................................................................................................ 40 APELDOORN Dekamarkt........................................................................................................................................................................................................................................................... 45 AMSTERDAM Distributiecentrum Fokker.......................................................................................................................................................................................................... 48 ALMELO Woonzorgcentrum Eugeria......................................................................................................................................................................................................................... 50 TILBURG Distriport............................................................................................................................................................................................................................................................................ 52 NIJKERK Nieuwbouw hoofdkantoor Vreugdenhil Dairy Foods......................................................................................................................................... 54 ARNHEM-NIJMEGEN Park15.............................................................................................................................................................................................................................................. 57 AMSTERDAM Zuidblok Stadionplein....................................................................................................................................................................................................................... 60 UTRECHT Van der Valk Hotel............................................................................................................................................................................................................................................ 62 BEEK Uitbreiding winkelcentrum Makado....................................................................................................................................................................................................... 65 DEN HAAG Parkeergarage Tournooiveld........................................................................................................................................................................................................... 68 ROTTERDAM Distriport Waalhaven............................................................................................................................................................................................................................74 HOORN Habbeké Shipyard.................................................................................................................................................................................................................................................... 76 GRONINGEN-HOOGKERK Van der Valk Hotel......................................................................................................................................................................................... 78

DOELGROEP

Verspreiding vindt plaats via abonnementen en via gerichte distributie aan architecten, aannemers, opdrachtgevers, project-ontwikkelaars, zorginstellingen, woningbouwverenigingen en andere opdrachtgevers,(semi-)overheidsinstellingen, brancheorganisaties, toeleveranciers en verwante organisaties.

VORMGEVING/ART DIRECTION E studio@louwersuitgevers.nl

DRUKWERK

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd 6 | zijn op deze informatie.

OVERIGE RUBRIEKEN BEDRIJFSPRESENTATIE ASK Romein..................................................................................................................................................................................................................... 82

CO2-Prestatieladder.............................................................................................................................................................................................................................................................................. 84 Asbestverwijdering hand in hand met zonne-energie........................................................................................................................................................................ 86 Wie Doet Wat.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 135

68 74

102 82

108 122

WONINGBOUW

EDITIE

738

T I J D S C H R I F T VO O R S T E D E N B O U W, ARC H IT E C T U U R E N M O N U M E N T E N I JA AR G A N G 70 I 2 016

TILBURG Lourdeskade.................................................................................................................................................................................................................................................................. 88 ROTTERDAM Melissantstraat............................................................................................................................................................................................................................................. 92 NIEUWEGEIN Revitalisatie De Driften.................................................................................................................................................................................................................. 95 AMERSFOORT Jeruzalembuurt......................................................................................................................................................................................................................................... 97 HOOGEVEEN Krakeel................................................................................................................................................................................................................................................................ 100 AMSTERDAM Wonen in 1018...................................................................................................................................................................................................................................... 102 RIJSWIJK Mgr. Bekkerslaan ........................................................................................................................................................................................................................................... 105 AMSTERDAM At Amstel....................................................................................................................................................................................................................................................... 108 HILLEGOM Ringoevers............................................................................................................................................................................................................................................................. 110 GRONINGEN Studentenhuisvesting Zonnelaan................................................................................................................................................................................... 113 UTRECHT Transformatie Nijenoord........................................................................................................................................................................................................................ 116 ROOSENDAAL Transformatie Corneliusflat................................................................................................................................................................................................ 119

BOUWEN AAN MONUMENTEN TIEL Vinkenhof.................................................................................................................................................................................................................................................................................... 122 ZUTPHEN Hof van Heeckeren...................................................................................................................................................................................................................................... 128 Bouw Noord/Zuidlijn nadert het eindstation | Park15: duurzaam businesspark wordt verknoopt met omgeving | Bouw Lourdeskade nadert hoogtepunt | Historisch hof wordt museum | Appartementen in voormalige spijkerfabriek

UTRECHT Spijkerfabriek........................................................................................................................................................................................................................................................ 132

Coverbeeld | Noord/Zuidlijn Vijzelgracht Beeld | Jannes Linders

| UTILITEITSBOUW PLAATSNAAM Projectnaam

Tekst | Irene Teunissen Beeld | Jannes Linders Renderingen | Benthem Crouwel Architects

BOUW NOORD/ZUIDLIJN nadert het eindstation

De Noord/Zuidlijn zorgt straks voor een rechtstreekse verbinding tussen het noorden en het zuiden van Amsterdam. De afstand van bijna tien kilometer wordt dan in zestien minuten afgelegd. Van begin tot eind telt het traject zeven nieuwe metrostations. Het tracĂŠ begint en eindigt bovengronds. Er tussenin loopt de metrolijn 7,1 kilometer onder de huidige grachten, straten en het IJ door. In opdracht van de gemeente Amsterdam is VIA NoordZuidlijn (VIA) hoofdaannemer en hiermee verantwoordelijk voor de gehele afbouw van dit gigantische project.

Centraal Station

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

De Noord/Zuidlijn zal naar verwachting medio juli 2018 opengaan voor reizigers. Vanaf dan moet deze metrolijn het openbaar vervoer in de Amsterdamse binnenstad ontlasten en de stad beter bereikbaar maken. Het project loopt al jaren. De afbouw van het project is gestart in 2012 en het einde is nu in zicht. VolkerWessels onderneming Visser & Smit Bouw is verantwoordelijk voor de afbouw van de zeven nieuwe metrostations met alle daarbij horende voorzieningen (zoals roltrappen en liften, verlichting en tal van andere installaties), de nieuwbouw van een voorzieningen- en een SET-gebouw, evenals het realiseren van het spoorsysteem. Ze opereert daarbij onder de handelsnaam VIA NoordZuidlijn.

Rokin

LOGISTIEK Er is en wordt bij de afbouw van de Noord/Zuidlijn gebruikgemaakt van een bijzondere bouwlogistiek: deze speelt zich namelijk grotendeels af in de tunnel, zodat de stad zoveel als mogelijk ontlast wordt. Tijdens de afbouwfase worden twee logistieke terreinen gebruikt: één in de Sixhaven (Noord) en één in de middenberm van de A10 in Zuid. Op deze logistieke punten wordt materiaal aangeleverd voor de afbouw van de Noord/Zuidlijn. In Zuid gaat de logistiek via de tunnelopening, bij de Sixhaven zit een gat in het tunneldak. Met behulp van een vaste kraan wordt hier alles op de speciale tunneltransportvoertuigen gehesen en daarmee naar het juiste station of tunneldeel gereden. ›

Station Noord Station Noord In Amsterdam-Noord is een slank vormgegeven bovengronds station. Het perron krijgt twee ingangen. Per dag worden hier zo'n 42.500 passagiers verwacht. Het station heeft een transparante glazen kap met scherp geknikte hoeken, die op een stalen frame rust. Onder een gedeelte van het gebouw is een busstation in aanbouw.

Station Noorderpark Ook dit is een buitenstation. Dagelijks zullen hiervan circa 21.000 passagiers gebruikmaken. In de volksmond wordt dit station ook wel de Cobra genoemd, vanwege de golvende glazen kap.

Centraal Station De Noord/Zuidlijn loopt onder de middelste voetgangerstunnel van het CS door. Het metrostation bevat drie ondergrondse lagen. Op de onderste laag (-3) op 19 meter diepte liggen het spoor en de zijperrons. Vanwege de compacte vorm zijn op laag -2 tussenbordessen voor de roltrappen aangebracht. Pal onder het Stationsplein ligt op laag -1 de nieuwe centrale verdeelhal, met drie toegangen. Deze verdeelhal sluit aan op de bestaande metrolijn (Oostlijn). Dagelijks zullen zo’n 80.000 mensen via dit metrostation reizen.

Station Rokin Station Rokin heeft ingangen aan de kant van de Dam en het Spui. De entrees hebben loopbruggen van glas die de passagiers naar de liften brengen om zo verder naar de perrons te kunnen worden gebracht. De sporen hebben een middenperron en liggen op laag -2. Het metrostation bevindt zich op 21,5 meter onder de grond. Per dag worden er zo'n 52.500 passagiers verwacht.

Station Vijzelgracht Station Vijzelgracht is een langgerekt station waarvan dagelijks 40.000 reizigers gebruik gaan maken. Het beschikt over de langste roltrappen (47 meter!) van de Benelux. Die lopen van verdeelniveau -1 naar de sporen met een middenperron.

Station De Pijp Station De Pijp is het diepste (26,5 meter onder de grond) en smalste van al deze metrostations. Het loopt onder de smalle Ferdinand Bolstraat door en heeft twee toegangen in de plinten van appartementencomplexen. Het station bevat twee perrons die boven elkaar liggen. In totaal zijn er tien roltrappen van twee verschillende hoogtes. Dagelijks gaan 42.500 passagiers dit station gebruiken.

Station Europaplein Ceintuurbaan

Station Europaplein is langgerekt en ligt onder het Europaplein bij congrescentrum RAI. Er is een ingang aan de zuiden noordzijde. Het ligt 10 meter onder de grond. Daarmee is dit het minst diepe ondergrondse station van de Noord/Zuidlijn. Per dag worden 20.000 passagiers verwacht.

Veiligheidsglas met vrijheid in design Brandwerend-, in- en uit-braakwerend, kogelwerend- en explosiewerend glas van Vetrotech beschermt uw meest waardevolle bezit.

Voor meer informatie over ons gamma veiligheidsglas, bezoek www.vetrotech.nl

Automatische zonne-/lichtregulering Electronisch getint glas: Optimaal comfort in uw gebouw. Volledig uitzicht van binnen naar buiten. Verhoogde energiezuinigheid. sageglass.com

Deze producten zijn verkrijgbaar bij: Vetrotech Saint-Gobain Benelux, a branch of Vetrotech Saint-Gobain International AG, Switzerland, Hulsenweg 21, NL-6031 SP Nederweert; Tel +â&#x20AC;&#x2030;31 495 57 44 35; vetrotech.benelux@saint-gobain.com

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

Rokin

Bas van Straten, Projectmanager bij VIA: “Het is logistiek een complexe klus en alles wordt justin-time aangeleverd. Ons logistieke terrein in de Sixhaven wordt nu gedemobiliseerd, het hijsgat gaat begin september dicht. De bevoorrading voor de laatste maanden loopt dan alleen nog via het logistiekterrein in Zuid.”

AFBOUW & TESTEN, TESTEN EN TESTEN Het eind van de afbouw is in zicht en dit betekent dat de stations steeds meer hun definitieve vorm krijgen. Toch staan er nog genoeg afbouwwerkzaamheden op de planning voor de komende maanden. Van Straten: “Het afwerken van wanden, vloeren, plafonds en de afmontage van diverse installatiecomponenten zijn nog de voornaamste werkzaamheden op de verschillende stations. Naast deze afbouwwerkzaamheden en de systeemkeuringen en -testen die hierbij horen, moet er nog veel meer getest worden voordat de metro daadwerkelijk kan rijden. Deze testen worden uitgevoerd door andere opdrachtnemers waarmee wij nauw samenwerken.” Zo’n zes tot acht maanden rijden er metro’s over het spoor om de treinbeveiliging te testen en gedurende een jaar vinden de testen van de centrale besturingsinstallatie plaats om straks de veiligheid in de stations en in de tunnel te kunnen garanderen. Van Straten: “Hierbij worden al onze installaties getest met de centrale besturingsinstallatie. Na de testen volgt het proefbedrijf waarbij de exploitant en beheerder gedurende een half jaar hun eigen werkprocessen (o.a. de dienstregeling) testen.”

UITDAGINGEN Dit omvangrijke project ging afgelopen jaren gepaard met veel uitdagingen. “Neem bijvoorbeeld CS waar de passagiers tijdens de bouw gebruik bleven maken van een deel van het station en waar de veiligheid van de passagiers altijd gewaarborgd moest worden. Daarnaast heb je op CS te maken met de dagelijkse drukte. Naast de enorme hoeveelheid reizigers die hier dagelijks rondlopen, zijn er veel andere partijen op en rondom CS tegelijkertijd aan het werk. Bouwen in zo’n drukke omgeving is een fikse uitdaging.” ›

Projectinfo BRANDWERENDE EN LETSELVEILIGE BEGLAZING Wat als een brandende metro één van de zeven stations van de Noord/Zuidlijn binnenrijdt? Dan is het zaak dat ook de glazen bekleding op de wanden en gevels blijft hangen, om verder letsel te voorkomen. Als wereldwijd marktleider op het gebied van brandwerende beglazing heeft Vetrotech Saint-Gobain de toegepaste beglazing ontwikkeld en getest op een rookgastemperatuur van 300 graden Celsius. Een uitdaging als je bedenkt dat normaal gehard glas versplintert bij een temperatuurverschil van 250 graden Celsius. “Ruim tien jaar geleden werden we door Benthem Crouwel Architects benaderd om de brandwerendheid van vooral station De Pijp te bekijken”, zegt Mark van Tilborg van Vetrotech Saint-Gobain. “Het spoor loopt hier namelijk over twee niveaus, die dankzij diverse vides optisch met elkaar in contact staan. We hebben destijds een structurele beglazing voorgesteld als brandwerende scheiding voor de vides in combinatie met een rookscherm tussen de roltrappen en de perrons. Een jaar of vier geleden, op het moment dat Saint-Gobain door VIA NoordZuidlijn bij de afbouw werd betrokken, kwam het project opnieuw op ons bordje.” Specifiek glaspakket Saint-Gobain heeft voor de Noord/Zuidlijn een glaspakket ontwikkeld met een door de architect beoogde ‘unfocusable’ uitstraling, dat voorwerpen, objecten of personen niet laat weerspiegelen. Het glaspakket bestaat uit twee lagen gehard en gelaagd glas, verlijmd met een PVB-folie en voorzien van een zeefdruk in een grijze emaille in combinatie met een zeefdruk met een stippenpatroon in een witte tint. “Aan dit specifieke glaspakket werden de nodige eisen gesteld”, zegt Van Tilborg. “Het moet letselveilig zijn, hufterproof en gedurende dertig minuten blijven hangen bij een rookgastemperatuur van 300 graden Celsius. Aanvankelijk was het idee de glaspakketten op te hangen met bedhaken aan de staalconstructie, maar later kwam er een aanvullende eis in de vorm van een mechanische borging. We hebben het totale glaspakket in ons eigen testlaboratorium IFTS in het Duitse Herzogenrath uitvoerig aan een brandtest onderworpen, onder toeziend oog van onafhankelijk onderzoeksbureau Efectis. Zij hadden op dat moment namelijk zelf nog niet de beschikking over een oven die computergestuurd een rookgastemperatuur van 300 graden Celsius kon simuleren.” Kunstwerken Behalve de glazen wandbekleding heeft Vetrotech Saint-Gobain ook de verschillende kunstwerken in glas in de stations mede geëngineerd. "De kunstwerken moeten immers voldoen aan dezelfde hoge eisen, inclusief die van dertig minuten brandwerend bij 300 graden Celsius”, weet Van Tilborg. “We zijn al meer dan dertig jaar actief op het gebied van de ontwikkeling en productie van brandwerende beglazing. Daarnaast hebben we ook de ontwikkeling van alle inbraakvertragende, kogel- en explosiewerende beglazing van Saint-Gobain onder onze hoede. In ons moderne testlaboratorium in Herzogenrath verrichten we jaarlijks ongeveer driehonderd brandtesten. Voor de Noord/Zuidlijn leveren we in totaal 20.000 m² aan beglazing, waaronder opvallend veel modelruiten. De stations hebben namelijk allemaal een specifieke vormgeving met afwijkende detailleringen en voorzieningen.”

| 11

Bouwen begint met staal Vic Obdam Staalbouw BV is een staalbouwbedrijf gevestigd in het gelijknamige Obdam in de kop van Noord-Holland. Gespecialiseerd in het ontwerpen, produceren, conserveren en monteren van staalconstructies gericht op zowel renovatie, utiliteitsbouw en alles daar tussenin. Bij een samenwerking wordt Vic Obdam Staalbouw BV uw partner tijdens het gehele bouwproces. De wensen vanuit opdrachtgever, architect en constructeur worden vertaald naar een op maat gemaakte staalconstructie. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van Tekla Structures. Met Tekla en onze jarenlange ervaring in het werken met verschillende 3D software systemen kunnen wij u ondersteunen bij het realiseren van uw BIM projecten. Vic Obdam Staalbouw BV is in het bezit van een VCA* certificaat en heeft het fabrieksprocesbeheersingsysteem (FPC-systeem) gecertificeerd volgens de eisen gesteld in NEN-EN1090-1. Hiermee kan Vic Obdam Staalbouw BV het eindproduct voorzien van CE certificaat tot en met uitvoeringklasse (executie klasse) 3 .

VIC OBDAM STAALBOUW BV Braken 14 1713 GC Obdam Telefoon 0226 453044 info@vicobdam.nl

www.vicobdam.nl

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

Vijzelgracht

genomen”, besluit Van Straten. “Het Noord/Zuidlijn project bestaat uit meerdere deelcontracten die apart zijn aanbesteed: VIA (afbouw), Alstom (treinbeveiliging), Siemens (centrale besturingsinstallatie en stationsystemen) en Thales (Netwerk en OV-chippoortjes en -verkoopautomaten). Nu de exploitatie steeds dichterbij komt, zijn we in een nieuwe fase beland – de integratiefase – waarbij

de vier opdrachtnemers en de opdrachtgever goed moeten samenwerken. De werkzaamheden van deze vier opdrachtnemers worden in deze fase namelijk gelijktijdig uitgevoerd. Zo vinden er in de integratiefase testen met de metro en testen van installaties in de stations plaats. Daarnaast wordt er nog afgebouwd. Een complexe fase waarbij continue afstemming noodzakelijk is.” ❚

Noorderpark

Ook het smalle en diepgelegen station De Pijp vereist volgens Van Straten oplossingsgericht denken. “Vanwege het gebrek aan ruimte werden de twee spoorbuizen al boven elkaar aangelegd in plaats van naast elkaar. Het station is zo smal en hoog dat je er vaak lastig bij kunt om alle werkzaamheden uit te voeren.” Naast deze voorbeelden ligt er de komende periode ook nog een uitdaging in de systeemtesten die VIA zelf uitvoert. Deze testen worden uitgevoerd door een speciaal opgezet team binnen VIA: het keur- en testteam. Van Straten: “Zij testen alle systemen in de stations als het ware voor. Op station Europaplein zijn deze testen al gestart. De andere stations volgen hierna. Voor het keur- en testteam, ligt hier een grote uitdaging.”

Europaplein

DE INTEGRATIEFASE “Behalve onze afbouwwerkzaamheden en systeemtesten moet er ook nog integraal getest worden, voordat de Noord/Zuidlijn in gebruik kan worden

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Gemeente Amsterdam ONTWERP Benthem Crouwel Architekten HOOFDAANNEMER VIA NoordZuidlijn, een handelsnaam van Visser & Smit Bouw bv. BOUWPERIODE medio 2012 – medio 2017 INGEBRUIKNAME medio juli 2018

Centraal Station

| 13

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

Tekst | Roel van Gils Beeld | Maickel van Dokkum

SPECIALE VLUCHTLUIKEN EN LAMELLENWANDEN Voor de renovatie van de vluchtwegen in één van de metrostations van de RET in Rotterdam ontwikkelde Storax een speciaal type vluchtluik. Die ontwikkeling is ook in Amsterdam niet onopgemerkt gebleven. Reden voor VIA NoordZuidlijn om Storax te betrekken bij het enorme ondergrondse project in onze hoofdstad. En van het één komt het ander, zo blijkt maar weer. Ook grote oppervlakten aan functionele en esthetische lamellenwanden met geïntegreerde trafodeuren op de stations komen bij Storax vandaan. De vluchtluiken staan in verbinding met de tunnelbuis en bevinden zich tussen de stations in. Ze zijn bedoeld om bij eventuele calamiteiten in de tunnelbuis het vluchtend publiek op een veilige manier naar het maaiveld te leiden. Het Storax NES vluchtluik is speciaal ontwikkeld voor vluchtwegen van ondergrondse ruimtes zoals tunnels, parkeergarages en metrostations. “In geval van een calamiteit in de tunnelbuis wordt het vluchtluik door middel van een signaal vanuit de brandmeldcentrale aangestuurd en geopend”, vertelt Kees Korsten, directeur van Storax. “Dat gebeurt elektrisch/hydraulisch en het proces neemt slechts dertig seconden in beslag. Al na vijftien seconden is de doorgang groot genoeg om te kunnen vluchten. Op het moment dat het luik opent, wordt tevens de leuning van de trap verlengd, zodat het vluchtend publiek op een veilige manier kan uitstappen.”

HANDMATIG Het Storax NES vluchtluik heeft volgens Korsten een extra ingebouwde veiligheid. “Mocht de hoofd- en noodstroomvoorziening volledig wegvallen, dan kunnen de luiken met een gewicht van tussen de 1.500 en 2.000 killogram met een simpele handbeweging van binnenuit handmatig geopend worden dankzij ons gepatenteerde noodenergiesysteem. De hydrauliek is bovendien overgedimensioneerd. Mocht er zich een auto of motor op het vluchtluik bevinden – op het Scheldeplein is bijvoorbeeld de bestrating doorgelegd over het luik – dan nog opent het luik zich zonder problemen. Daarnaast is voorzien in een tracing rondom het luik om te voorkomen dat het luik onder winterse omstandigheden vastvriest.”

VENTILATIE-EISEN In de metrostations ter plaatse van de publiek toegankelijke ruimtes is veelvuldig gebruikge-

maakt van de lamellenwanden met geïntegreerde trafodeuren, volgens eisen van het nutsbedrijf, van Storax. “De wanden dienen enerzijds te voldoen aan bepaalde ventilatie-eisen van het nutsbedrijf, maar anderzijds ook esthetisch verantwoord te zijn conform de eisen van de architect”, zegt Patrick Diepstraten, mededirecteur van Storax. “Met onze ST-033 Close serie beantwoorden we aan beide eisen; we combineren een functionele luchtdoorlatendheid met esthetica en zijn erin geslaagd om door middel van een speciale bevestigingsmethodiek de lamellen ook vandalismebestendig te maken. De lamellenwanden zijn bovendien verlengd daar waar ze niet hoeven te ventileren om een uniforme uitstraling te garanderen. De ventilerende lamellen zijn tevens voorzien van een insectenwerende perforatie aan de achterzijde. Door de combinatie van ventilatie en insectenwering in een lamel wordt een tijdwinst gerealiseerd bij de montage.” ❚

| 15

SYSTEMS SPECIAL

SPIDER GLAS CONSTRUCTIES

Project: Parkeergarage Hoog Catharijne, getest tot 3.800 mm hoog in E30.

Project: Entree parkeergarage van Heekplein | Foto: Hans Oude Luttikhuis fotografie - Rossum

Project: Brandhangend getest glas in kunstuitingen in de stations van de Noord/Zuidlijn.

INTERIOR GLASSOLUTIONS BV is de expert in speciale glastoepassingen en constructies. Denk bijvoorbeeld aan de brandwerende geschroefde glasconstructies bij de stations van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam.

Interior GLASSOLUTIONS BV Wageningselaan 42 â&#x20AC;¢ 3903 LA Veenendaal T +31 (0)318 - 246 000 E info@sgg-igs.com www.interiorglassolutions.com

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

Tekst | Roel van Gils Beeld | Glassolutions BV

GLASTECHNISCH UITDAGEND De stations van de Noord/Zuidlijn zijn straks na oplevering stuk voor stuk heuse glaspaleizen. Volgens Rob Helmons van Interior Glassolutions BV uit Veenendaal is het project glastechnisch behoorlijk uitdagend te noemen. Samen met de leverancier van het glas – Vetrotech Saint-Gobain – wordt op de zeven stations in totaal liefst 20.000 m² aan beglazing geleverd en gemonteerd. De afwerking van de wanden van de perrons, de 45 graden brandhangende gevels boven de stijgpunten, een groot aantal rookschermen en alle liftschachten worden bekleed met glazen delen in verschillende samenstellingen. “In de afbouw van metrostation Centraal Station komen vrijwel alle voor het project geselecteerde glassamenstellingen voor”, zegt Helmons. “Zo beglazen we de liftschachten met een extra heldere veiligheidsbeglazing door middel van SPIDER-bevestigingselementen aan de staalconstructie. Het bekleden van de liftschachten vraagt bovendien om een inventieve montagemethodiek, want een groot aantal schachten is moeilijk bereikbaar. In totaal gaat het toch om 3.500 m² aan beglazing voor de liftschachten op alle zeven de stations.”

SPECTACULAIR Interior Glassolutions werd volgens Helmons al in het voortraject betrokken bij het maakbaar maken van de door de architect bedachte afwerkingen. “Destijds zijn keuzes gemaakt die

met de techniek van toen niet eens uitvoerbaar waren”, zegt hij. “Nu weten we wel beter. Het is met recht een zeer uitdagend project te noemen, op alle fronten. Maar het resultaat is dan ook zeer spectaculair.” ❚

BRANDHANGENDE GEVELS Bijzonder uitdagend zijn volgens Helmons ook de zogenaamde 45 graden gevels boven de stijgpunten. “Deze brandhangende gevels dienen minimaal dertig minuten een rookgastemperatuur van 400˚C te doorstaan. Dit om bij een eventuele brand de mensen veilig te kunnen laten vluchten. Samen met Vetrotech Saint-Gobain hebben we Systems Structure Spider E30 met succes in de praktijk getest in het testlaboratorium van Vetrotech. De minimale eis werd ruimschoots behaald. Systems Structure Spider E30 is een extra heldere rookwerende beglazing met classificatie E-klasse 30 die wordt opgehangen in combinatie met het specifieke ophangsysteem, eveneens voorzien van Spiderbevestigingselementen.” Interior Glassolutions is ook verantwoordelijk voor het aanbrengen van de rookschermen in metrostation De Pijp. “Ter plaatse van de vide brengen we een rookbarrière aan uit E30-beglazing. Daarnaast verzorgen we de levering en montage van de beglazing voor de verschillende kunstwerken in de diverse stations, waaronder de Tulpen Palepai van Jennifer Tee, het portret van Ramses Shaffy van Marjan Laaper en de aquarel glaswand van Amalia Pica.”

| 17

ÂŠ Photo Credits: Photo Galery Soletanche Freyssinet - 2016

Foreva, een turn-key service voor beheer en onderhoud van constructies Met Foreva bieden wij u hoogwaardige oplossingen voor de reparatie, bescherming en versterking van constructies, van engineering tot en met realisatie.

www.tebecon.nl info@tebecon.nl @TebeconNL

Repair by Freyssinet

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

Tekst | Roel van Gils Beeld | Tebecon

BRANDWERENDE BESCHERMING Op basis van de temperatuurcriteria en Eureka-brandkromme zijn per deelstation van de Noord/Zuidlijn (Centraal Station, Rokin, Vijzelgracht, De Pijp en Europaplein) ontwerpnota’s samengesteld voor de brandwerende bescherming van de vijf hoofddraagconstructies, alsmede de diverse overige bouwdelen. De applicatie van deze brandwerende bekleding is uitgevoerd door Tebecon BV, een specialistisch onderhoudsbedrijf op het gebied van betononderhoud en bescherming, dat sinds 2013 onderdeel is van de wereldwijd opererende Soletanche Freyssinet groep.

men en anderzijds om het gewicht per plaat te beperken. Op sommige locaties is de brandwerende beplating ter plaatse van de details zelfs aanvullend voorzien van vier lagen 18 millimeter Promatect H-T. Het spuitwerk ter bescherming van de staalconstructie is ook in verschillende laagdiktes aangebracht en varieert van 25 tot 83 millimeter.

In totaal gaat het om een behandeld betonoppervlakte van maar liefst 55.000 m² en is er ruim 110.000 m² Promatect H-T beplating aangebracht. Daarnaast heeft het bedrijf uit Oud Gastel ook nog eens de stalen stempelconstructies brandwerend ingepakt met een minerale brandwerende mortel en zijn alle technische details brandwerend bekleed. Tevens zijn er reparaties uitgevoerd door middel van ‘droge spuitbeton’ in de dwarsverbindingen van de boortunnel.

Tebecon is ongeveer anderhalf jaar bezig geweest met de montage en applicatie van de verschillende soorten brandwerende bekleding. “Inmiddels zie je ook daar niets meer van. Alle stations zijn voorzien van een definitieve afwerking met glaspanelen, keramische wanden en aluminium voorzetwanden, enz.. Alleen op sommige delen van de boortunnel en in een enkele caisson is ons werk nog zichtbaar.” ❚

details bijvoorbeeld is de hoofddraagconstructie ingepakt met een brandwerende beplating en zijn de speciale steunen ten behoeve van de voorzetwanden afzonderlijk brandwerend ingepakt om thermische geleiding bij brand te voorkomen.” De brandwerende beplating varieert in totale dikte van 15 tot 36 millimeter, ook weer afhankelijk van de locatie. Er wordt altijd een dubbele laag aangebracht, enerzijds om naden te voorko-

PROEFSTUKKEN Tebecon is al sinds 2006 betrokken bij de aanleg van de Noord/Zuidlijn. “Destijds werden we door de hoofdaannemer van de ruwbouw ingeschakeld om betonreparatiewerkzaamheden uit te voeren in het tracé, alsmede voor het afdichten van lekkages en doorvoeringen door middel van gel- of PU-injectie”, begint William van Lissum van Tebecon. “Na een tenderprocedure en een gezamenlijke uitgebreide onderzoekprocedure ten behoeve van de bepaling van de juiste bouwkundige oplossing hebben we van VIA NoordZuidlijn de opdracht ontvangen om het hele tracé, vallend binnen de Eureka-brandkromme, te voorzien van brandwerende bekleding. VIA NoordZuidlijn en Efectis hebben per onderdeel en locatie de brandeis bepaald en samen met Tebecon en Promat zijn er aanvullende proefstukken gemaakt en getest. Voor elke locatie is dus apart een ontwerpnota opgesteld en een vlamboogberekening gemaakt om te beoordelen welke brandwerende bescherming aangebracht zou moeten worden en in welke laagdikte. Aan de hand daarvan is een Plan van Aanpak opgesteld en zijn de definitieve werktekeningen gemaakt.”

HITTEGELEIDING VOORKOMEN Het brandwerend beschermen van de Noord/ Zuidlijn is grotendeels gebeurd met een brandwerende beplating. Tebecon heeft echter ook gebruikgemaakt van spuitwerk met een brandwerende minerale mortel. “Afhankelijk van de locatie is daarbij ook een combinatie gemaakt”, zegt Van Lissum. “Ter plaatse van de technische

| 19

Rookbeheersingssystemen

Klimaattechniek Industrie

Klimaattechniek Utiliteit

Zonwering

Buitenluchtroosters

Service en onderhoud

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

Tekst | Roel van Gils Beeld | Colt International

INVENTIEVE ROBUUSTE BRANDVEILIGHEIDSSYSTEMEN BEVEILIGEN REIZIGERS NOORD/ZUIDLIJN De Noord/Zuidlijn bevindt zich grotendeels onder de grond. Om de nooduitgangen, stations, trappenhuizen en vluchtwegen te vrijwaren van rook en warmte bij een calamiteit heeft Colt International een groot aantal rook- en warmteafvoersystemen, overdruksystemen en stuwdrukventilatoren geëngineerd, geleverd en geplaatst. Daarbij zijn volgens Erik Peeters van Colt International zeer specifieke installaties ontwikkeld met behulp van geavanceerde simulatieprogramma’s en met ventilatoren groter dan een volwassen man.

De meeste trappenhuizen en nooduitgangen in de Noord/Zuidlijn zijn voorzien van overdruksystemen, zodat reizigers veilig kunnen vluchten. Peeters: “Het systeem houdt de nooduitgangen op overdruk door lucht in te blazen. Voor een deel van de trappenhuizen en nooduitgangen hebben we echter een heel specifieke installatie ontwikkeld, omdat de reguliere overdruksystemen hier niet of nauwelijks in konden voorzien. Hetzij vanwege de beperkte ruimte, hetzij vanwege het ontbreken van een verbinding met buiten voor het aanzuigen van schone buitenlucht. In plaats van overdruk creëren, hebben we een installatie bedacht die met hoge snelheid de lucht verplaatst van de veilige ruimte naar de ruimte waar de brand wordt verwacht.” Hierdoor wordt er als het ware een muur van lucht gecreëerd. Belangrijk hierbij is dat de luchtsnelheid niet te hoog mag zijn, want de reizigers moeten tegen deze luchtstroom in kunnen vluchten.

CFD-SOFTWARE De genoemde oplossing is uniek binnen de Nederlandse regelgeving en dat betekende dat Colt International op voorhand moest bewijzen dat het systeem in de praktijk zou functioneren. “We hebben met geavanceerde simulatieprogramma’s het systeem nagebootst”, licht Peeters toe. “Daartoe is de betreffende ruimte driedimensionaal in de CFD-software ingeladen. De ruimte werd verdeeld in kleine cellen (grids) waarbij de computer per cel heeft doorgerekend wat er gebeurt bij rookontwikkeling en wat de invloed is op de naastgelegen cel. Het ging soms wel om modellen van miljoenen cellen, waaraan de computer tot maximaal twee weken (!) rekende om de simulatie in kaart te brengen. Inmiddels zijn we

ook in staat geweest om een aantal simulaties in de praktijk testen. Daaruit blijkt dat de simulaties een uitstekende weergave geven van de werkelijkheid. Alle installaties worden overigens door een onafhankelijke inspectie-instelling gekeurd. Zij verlenen vervolgens een certificaat voor een jaar dat na aantoonbaar onderhoud en beheer steeds met een jaar wordt verlengd.”

GROOT EN ROBUUST Een aantal installaties van Colt International valt op door hun grootte en robuustheid. “Zo hebben we stuwdrukventilatoren in de tunnelbuizen geplaatst welke een stuwkracht leveren van 500 N om er bij calamiteiten voor te zorgen dat de ruimte stroomafwaarts niet verrookt en

zijn ten behoeve van de stations ventilatoren voorzien met een vermogen tot wel 75 kW in een diameter groter dan een volwassen man. Zij verzetten meer dan 110.000 m³ lucht per uur. Alle 39 installaties die we hebben geleverd, worden gevoed door een eigen schakelkast en zijn aangesloten op de centrale besturingsinstallatie.” De installaties kunnen elk moment van de dag worden gemonitord. Colt International is wereldwijd actief op het gebied van klimaattechniek, brandveiligheid en service en onderhoud binnen de industrie, utiliteit en infra. Het creëren van een gezonde, veilige en productieve werken leefomgeving staat centraal. ❚

| 21

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

‘VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSRISICO’S IN KAART BRENGEN’ Het tracé van de Noord/Zuidlijn loopt dwars door het hart van Amsterdam, met alle uitdagingen van dien. Denk alleen maar eens aan de veiligheid die te allen tijde gewaarborgd moet blijven. De veiligheids- en gezondheidsrisico’s spelen niet alleen een rol tijdens de realisatie van een bouwwerk, bijvoorbeeld een metrostation of tunnel, maar ook na oplevering in de beheerfase. Aboma brengt in opdracht van VIA NoordZuidlijn (VIA) de veiligheids- en gezondheidsrisico’s in kaart in een V&G-dossier dat gedurende het project voortdurend wordt aangepast aan de actualiteit.

22 |

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

liseren. Dat maakt dit project mede zo complex. Als je bedenkt dat er alleen op het stationseiland al achttien opdrachtgevers aan het werk zijn, dan kun je je voorstellen hoe complex de veiligheidscoördinatie op het totale project is.”

Voor Eric Hess, adviseur bij Aboma, is er een schone taak weggelegd. Hij is ten tijde van het project fulltime gedetacheerd bij VIA als V&G-coördinator ontwerpfase en uitvoeringsfase. Zijn missie is een veilige oplevering van het project aan Metro en

A boma bv Maxwellstraat 49 a

Tram, die op hun beurt weer opleveren aan GVB, de openbaar vervoerder van Amsterdam. Hess: “De omgeving is prioriteit nummer één. Het is de kunst om de overlast voor het publiek tot een minimum te beperken en de veiligheid te optima-

Bas van Straten, projectmanager uitvoering VIA NoordZuidlijn: “Aboma heeft op dit project een overkoepelende rol op veiligheidsgebied. Eric Hess voert de coördinatie over verschillende veiligheidsteams, houdt het overzicht en is daarmee de cruciale verbindende factor.” Erics collega Remco van Noordenne is verantwoordelijk voor het samenstellen en actualiseren van het dossier met bouwkundige en technische kenmerken die van belang zijn voor de veiligheid en gezondheid van werknemers die latere werkzaamheden aan het bouwwerk verrichten. “Het dossier vermeldt onder meer structurele maatregelen en informatie betreffende risicovolle werkzaamheden in de beheerfase, zoals reinigen, inspectie, onderhoud en kleine reparaties”, zegt Van Noordenne. “Ook beschrijft het dossier voorzieningen en maatregelen voor een goede en veilige bereikbaarheid van bijvoorbeeld kabelkelders en voor het betreden van bepaalde ruimten of voorzieningen om de glazen liftschacht te bewassen.” ❚

Hoe veilig is uw ontwerp?

6716 BX Ede Postbus 141 6710 BC Ede T

0318 691920 info@aboma.nl www.aboma.nl

DUURZAAM BOUWEN AAN VEILIGHEID EN KWALITEIT. | 23

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

Projectinfo LED-GELEIDEVERLICHTING MET EEN INTERNATIONAAL TINTJE De perrons van de ondergrondse stations van de Noord/Zuidlijn zijn extra veilig want ze worden voorzien van LED-geleideverlichting om bij calamiteiten de reizigers de juiste vluchtrichting te wijzen. De pulserende lichtlijnen van Hefas Branddetectie hebben een internationaal tintje, want het vloerprofiel is afkomstig uit Oostenrijk en de LED-strips uit Finland.

ren, behalve tijdens onze periodieke testen en onderhoud.” Overigens is deze techniek ook te gebruiken als continuverlichting, design verlichting of werklicht in diverse soorten tunnels, gebouwen, stations, etc.

Hefas Branddetectie B.V. werd al in een vroeg stadium door Dienst Metro van de gemeente Amsterdam gevraagd om de LEDgeleideverlichting mede te engineeren. “De lichtlijnen zijn geïntegreerd in de tegelvloer op de perrons en lopen via de roltrappen en het verdeelniveau naar het maaiveld”, zegt Jeroen Pastoor, Projectmanager van Hefas Branddetectie. “In totaal gaat het om ca. 2,5 kilometer aan LED-lichtlijnen. De lichtlijnen zijn 28 millimeter breed en worden over de gehele lengte van het perron toegepast. Soms tot wel 150 meter per perronzijde.”

Hefas Branddetectie is gespecialiseerd in het engineeren, leveren en onderhouden van branddetectie- en ontruimings systemen. “We leveren vanuit een selectief merkenbeleid degelijke systemen en componenten, we verrichten diverse projectmanagementtaken en doen tevens de inbedrijfstelling. De montage besteden we uit aan één van onze partners, in dit geval aan Kremer uit ’s-Heerenberg”, zegt Pastoor tot besluit.

Ook de besturingskast, voeding en drivers zijn door Hefas Branddetectie geleverd. Pastoor: “Er is daarbij tevens een aantal zekerheden ingebouwd. Zo is de voeding gekoppeld aan de noodstroomvoorzieningen van elk station en zijn de lichtlijnen om en om ‘verbonden’ met noodstroomvoorzieningen 1 en 2. In het allerslechtste geval functioneert dus altijd de helft nog. Bij een calamiteit wijzen de lichtlijnen door middel van pulserende blokjes de richting waarin de reizigers kunnen vluchten. We hopen natuurlijk dat ze nooit hoeven te functione-

Voor meer informatie www.hefas.nl

Waarmee kan Hefas U van dienst zijn? Opleveren van BMI/OAI

Hefas is een BMI2011 Erkend bedrijf - opstellen PVE- ontwerpen/projecteren BMI/OAI - levering van diverse merken; o.a. Bosch, NSC, Securiton en Siemens! - engineering en autocad tekenen - ingebruikstelling BMI/OAI - certiﬁceren BMI/OAI Wij installeren zelf niet maar werken samen met de beste installateurs!

24 |

738037_Hefas Branddetectie 1-2.indd 1

Nazorg en ondersteuning

Minstens net zo belangrijk! - wij verlenen gekwalificeerde service op diverse merken: Bosch, NSC, Securiton, Firas, Brinkman&Germeraad, Cooper, Notifier, Hertek en Siemens! - gecertificeerd onderhoud - Hefas SafetyLog (digitaal logboek) t.b.v. alle te inspecteren installaties en maatregelen in een gebouw - 24/7 storingsdienst- landelijke dekking - onderhoud en levering Noodverlichting - onderhoud en levering Brandblusmiddelen - onderhoud en levering LED geleideverlichting …..zie ons interview inzake LED in de Noordzuidlijn

19-08-16 15:59

AMSTERDAM | Noord/Zuidlijn

‘Korte doorlooptijd dankzij prefab bouwoplossing’ In opdracht van de gemeente Amsterdam is Vic Obdam Staalbouw bv gevraagd twee RWA-schachten (rookwarmteafvoerschachten) te realiseren voor de Noord/Zuidlijn locatie metrostation De Pijp. De schachten hebben als functie dat in het geval van calamiteiten de vervuilde lucht wordt afgevoerd en verse lucht wordt toegevoegd. De schacht is in totaal 26 meter hoog, waarvan 16 meter boven maaiveld, met een doorsnede van 2,7 x 4 en een gewicht van ca. 78 ton.

partijen. Niet alleen de locatie maakte dit werk tot een complex project, maar ook de planning was uiterst krap. Van het verkrijgen van de opdracht tot en met het opleveren heeft maar zestien weken geduurd.”

TECHNIEK De RWA schachten bevinden zich in de binnentuin van de woningen aan de Albert Cuypstraat en de Ceintuurbaan. De Ferdinand Bolstraat is een uiterst drukke straat met veel verkeer en winkelend publiek. Dit maakt dat het gegeven bouwterrein uiterst krap was voor het werken met meerdere partijen. “Tijdens de bouwperiode hadden we te maken met Era Contour die volop bezig was met het afbouwen van de appartementen”, aldus Vic Opdam. “Om ervoor te zorgen dat de beschikbare ruimte optimaal werd benut, is er zeer nauw samengewerkt met de betrokken

In het originele ontwerp is uitgegaan van een staalconstructie opgebouwd uit losse liggers en kolommen, waaraan betonnen omkleding is bevestigd. Doordat het pand ernaast op slechts 30 mm afstand ligt, werd montage van dit ontwerp onmogelijk. “Omdat we te maken hadden met deze eisen/uitdagingen hebben we het project ingestoken met de gedachte om het prefab te bouwen. Hierdoor hadden we de volledige controle over het proces, in een gecontroleerde omgeving waarin alle stappen konden worden gemonitord. Het idee was om elementen

te maken van circa 1,5 meter hoogte, opgebouwd uit een stalen skelet met een binnenbak van stalen beplating en een betonnen omkleding. Deze elementen zijn volledig opgebouwd in de werkplaats, inclusief rubbers, roosters en isolatie, waarna ze als compleet element van circa 8,5 ton op locatie zijn geplaatst.”

RESULTAAT De keuze voor de prefab bouwgedachte en het aanpassen van het bestaande ontwerp heeft er uiteindelijk toe geleid dat er twee weken eerder is opgeleverd dan de uiterste opleverdatum. De totale bouwtijd van de schachten op de betonnen kern heeft plaatsgevonden in slechts vier montagedagen per RWA-schacht. “Mede dankzij de geweldige inzet van ons team in het gehele traject is dit project tot een succesvolle oplevering gekomen.” ❚

| 25

WAALWIJK | bol.com

Tekst | Lieke van Zuilekom Beeld | Van Wijnen Zuid BV

‘Fulfilment centrum bol.com gaat voor BREEAM-NL ‘Outstanding’ oplevercertificaat’ In Waalwijk wordt druk gebouwd aan het nieuwe fulfilment centrum voor bol.com. De nieuwbouw – die tevens een portiergebouw, entreegebouw en loopbrug omvat – is nodig om ook de komende jaren het omvangrijke assortiment en diensten zoals ‘Vandaag Ophalen’ en ‘Logistiek via bol.com’ te kunnen blijven uitbreiden, zonder in te boeten aan gemak, kwaliteit en service. Daarnaast biedt het fulfilment centrum de mogelijkheid om verder te innoveren in een nog snellere en betrouwbaardere levering en service. Bij de bouw wordt optimaal rekening gehouden met duurzaamheid en energiezuinigheid. Na het behalen van het BREEAM-NL ‘Outstanding’ ontwerpcertificaat wordt nu gestreefd naar het bijbehorende oplevercertificaat. Maar dit is niet de enige uitdaging in het project….

26 |

“Niet alleen de kwaliteit van de nieuwbouw, maar ook het bouwtempo ligt zeer hoog”, vertelt Pieter Lammé, projectleider bij hoofdaannemer Van Wijnen Zuid BV uit Rosmalen. “We hebben ongeveer een jaar de tijd om het fulfilment centrum – met een footprint van 50.000 m² grondoppervlakte – te realiseren. Eind dit jaar moeten we het gebouw al functioneel opleveren, inclusief alle gebouwgebonden installaties. Daarna is nog een aantal

WAALWIJK | bol.com

maanden nodig voor de inrichting van het pand en het afstellen van alle techniek; werkzaamheden die door nevenaannemer TGW worden uitgevoerd. Naar verwachting wordt het pand eind december 2017 in gebruik genomen. In opdracht van bol. com zal TGW onder andere de montage van de transportinstallaties verzorgen. Daar moeten wij met onze planning op inspelen.” En dat is bepaald geen sinecure, vertelt hij. “Op dit moment (juli, red.) zijn we nog druk bezig met het winden waterdicht maken van het gebouw.”

COMBINATIE VAN BETON EN STAAL Het fulfilment centrum is opgebouwd uit een combinatie van prefab beton en staal, vertelt Lammé. “Hier is heel bewust voor gekozen vanwege de bestemming van het pand. Op de verdiepingsvloeren komen straks zware inpak- en sorteermachines te staan, wat hoge eisen stelt aan de draagconstructie. De prefab kolommen- en balkenstructuur in combinatie met de kanaalplaatvloeren kunnen hier perfect in voorzien.” In het gedeelte waar de staalconstructie wordt toegepast, worden straks stellingen direct op de begane grondvloer gemonteerd. "Daarnaast worden in dit deel mezzaninevloeren met een geringe tussenafstand voorzien, die ook richting de begane grondvloer afdragen.” De gebouwschil wordt afgewerkt met een sandwich gevelbeplating, vertelt hij, die rechtstreeks tegen het stalen skelet wordt gemonteerd. “Het betonnen geraamte wordt eerst nog voorzien van stalen regels.” ›

Projectinfo EEN VEILIGE TOEGANG TOT GEBOUWEN EN TERREINEN Van het eerste plan tot en met de budgettering, projectuitvoering, nazorg en training van gebruikers: Cystac, specialist op het gebied van elektrisch hangen sluitwerk, ontzorgt haar klanten van A tot Z. Zowel bij nieuwbouw- als renovatieprojecten neemt het bedrijf de complete projectbegeleiding uit handen. Hoe eerder aan tafel wordt gezeten met ontwikkelaars, hoe beter de dienstverlening van Cystac tot haar recht komt. Dit geldt niet alleen voor het elektronische hangen sluitwerk maar ook voor een ander specialisme van Cystac: vluchtwegtechniek. Cystac levert de grote Amerken binnen deurconfiguratie en loopt voorop in de verschuiving op dit terrein van hardware en software.

‘FULFILMENT CENTRUM KRIJGT SPRINKLERINSTALLATIES OP MAAT’ Voor het nieuwe fulfilment centrum van bol.com worden door Unica Automatic Sprinkler sprinklerinstallaties op maat geëngineerd, geproduceerd en gemonteerd, inclusief de bijbehorende reinwatertank, een pompkamer met twee dieselpompen en alle hoofd- en sprinklerleidingen. Om een hoge kwaliteit te garanderen én het bouwtempo hoog te houden, is ervoor gekozen zoveel mogelijk installaties te prefabriceren, vertelt Projectleider Sprinkler Peter Visser. “Allereerst worden alle daknetten beveiligd”, vertelt hij. “Vervolgens brengen we een sprinklerinstallatie aan onder de tussenvloeren, in de kantoren en onder de transportbanden. In het hoogbouwmagazijn wordt een ESFR (Early Suppression Fast Response) blusinstallatie aangebracht. Daarnaast wordt een groot deel van het pand beveiligd met ELO-sprinklers. Het postsorteercentrum wordt uitgevoerd met een OH1-installatie, die een eventuele brand detecteert, signaleert, controleert en beheerst. Hierdoor wordt gevolgschade voor bol. com, de medewerkers en het milieu tot een minimum beperkt.” Just-in-time “Omdat we niet hoefden te wachten tot het pand winden waterdicht was, lopen we voor op onze installatiepartners”, vertelt Visser. “Om het bouwtempo hoog te houden, leveren we onze prefab installaties steeds justin-time op de bouw aan, inclusief het benodigde montage- en beugelmateriaal.”

| 27

Dakkoepels van Koepellux:

BINNEN EN TOCH BUITEN Een dakkoepel betekent ‘licht’. Dat willen we allemaal maar dan wel zo optimaal mogelijk. De dakkoepel moet een hoog comfort met maximale isolatie waarde hebben. Hoge geluidsisolatie en ook nog duurzaam. Onze dakkoepels hebben dat! Daarom is ons motto ‘binnen en toch buiten’! Voordelen van de dakkoepels van Koepellux: • Breeam-certificatie optie afgestemd op de eisen anno nu; • Hoog innovatie niveau voor het beste product; • HR++, HR3 en HR4 gelaagd glas in een thermisch gescheiden beglazing system; • Hoge mate van veiligheid, optie gelaagd glas, vliegvuurbestendig, 30 en 60 minuten brandwerend, inbraakwerend weerstandklasse 2 maximaal niveau P4A; • U ontvangt een DOP prestatie verklaring.

Koepellux

Meer info? www.koepellux.nl 0226 343333

Dakkoepels, glaslichtkoepels, lichtstraten en glascontructies

dakkoepels, glaslichtkoepels, lichtstraten en glasconstructies

160823.1 stedenbouw BOL v01.indd 1

05-09-16 12:50

WAALWIJK | bol.com

Rondom het pand komt een gekleurde band, in de huisstijlkleur van bol.com. Daarnaast wordt op het entreegebouw de bedrijfsnaam groot aangebracht. In de nieuwbouw zullen vanaf eind van 2017 dagelijks tussen de zeshonderd en duizend mensen werkzaam zijn. “Alle voorzieningen worden hierop ingericht”, vertelt Lammé. “Zo zal er voorzien worden in een groot aantal kantoren, inclusief sanitaire voorzieningen, kantines en lockerruimtes. Buiten komt een parkeerplaats voor personenauto’s. Vanaf de parkeerplaats krijgen medewerkers via het entreegebouw en een luchtbrug toegang tot het fulfilment centrum. Deze route is bewust zo gemaakt, om de veiligheid van alle medewerkers te kunnen garanderen. Onder de luchtbrug loopt namelijk de transportroute voor alle vrachtwagens.”

'Eind dit jaar moeten we het gebouw al functioneel opleveren, inclusief alle gebouw gebonden installaties' BREEAM-NL ‘OUTSTANDING’ Bij het ontwerp en de uitvoering wordt strikt rekening gehouden met de BREEAM-ambitie van bol. com, vertelt Lammé. “Om – in navolging van het BREEAM-NL ‘Outstanding’ ontwerpcertificaat – ook het ‘Excellent’ ontwerpcertificaat te behalen, wordt een keur aan maatregelen genomen. Zo wordt afval op de bouw strikt gescheiden en werken we met duurzame materialen. In het pand worden energiezuinige installaties voor de verwarming, koeling, ventilatie en verlichting gemonteerd. Een WKO-installatie met drie bronnen voorziet in de verwarming en koeling van het pand. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van de windenergie van de windmolens direct naast het bedrijventerrein. Voor het spoelen van toiletten en urinoirs maakt bol.com straks gebruik van opgevangen regenwater, dat tevens wordt gebruikt voor de gevelkranen.”

LEAN-BOUWTREINTJE Naast bovengenoemde installaties draagt Van Wijnen Zuid BV ook zorg voor de sprinklerinstallaties en alle elektrotechnische voorzieningen in de nieuwbouw, evenals voor de installatie van de dockdeuren, personenen goederenliften en brandwanden. Om het bouwtempo hoog te houden, is het project volgens Lammé opgedeeld in vier modules die gefaseerd vrijkomen voor een volgende bewerking. “De werkzaamheden kunnen hierdoor parallel in een soort lean-bouwtreintje worden uitgevoerd.” ❚

Bouwinfo: OPDRACHTGEVER bol.com HOOFDAANNEMER Van Wijnen Zuid BV, Rosmalen BETONCONSTRUCTIE Willy Naessens Industriebouw Nederland STAALCONSTRUCTIE GS Staalwerken ICOPAL DAKBEDEKKING ZND dak SANDWICH GEVELBEKLEDING ZND Nedicom E-INSTALLATIES Unica projecten Zuid, Eindhoven SPRINKLERINSTALLATIES Unica automatic sprinkler, Hoevelaken W-INSTALLATIES Van Delft Installatie, Drunen i.s.m. Gawalo, Nieuwkuijk GOEDERENLIFTEN Lödige Benelux PERSONENLIFTEN Otis, Utrecht DOCKDEUREN EN LEVELLERS Loading Systems INFRAWERKZAAMHEDEN bc BAM/Elshout de Bont, Waalwijk

| 29

BOUWT VOOR BOL.COM

Anera engineert, produceert en installeert systeem vloeren bestaande uit een lichtgewicht staalconstructie en houten vloerdek bedoeld om de netto vloeroppervlakte van uw magazijn te vergrootten.

BEKIJK HOE WE TE WERK GAAN!

ANERA B.V. - Korhoenweg 12, 4791 RM Klundert WWW.ANERA.EU - T. 0168 745 600

WAALWIJK | bol.com

Tekst: Lieke van Zuilekom | Beeld: Anera B.V.

Vrijdragende systeembouw verdiepingsvloeren bieden bol.com flexibiliteit voor de toekomst De drie verdiepingen van het nieuwe fulfilment centrum van bol.com zijn voorzien van vrijdragende systeembouw etagevloeren. In totaal heeft Anera B.V. hiervoor 58.000 m² vloeren geëngineerd, geproduceerd, geleverd en gemonteerd, conform de BREEAM-NL ‘Outstanding’- en FSC-eisen. Alle materialen zijn duurzaam ingekocht en grotendeels recyclebaar.

De lay-out – waaronder het ontwerp, de inrichting en de koppeling van de vloeren aan het gebouw – is in nauw overleg met bol.com en bouwkundig aannemer Van Wijnen Zuid BV bepaald, vertelt Paul van Rijen, Project Engineer bij Anera B.V.. “Gekozen is voor vloeren met een natuurstenen look, om een aangename werksfeer te creëren voor alle orderpickers. Het ontwerp en de constructieve berekeningen zijn voorgelegd aan de gemeente Waalwijk en de brandweer. Na hun goedkeuring zijn we gestart met de productie en montage.”

HART Iedere etagevloer is opgebouwd uit kolommen, trappen, leuningen, systeemprofielen en een houten vloerplaat, vertelt hij. “Het hart wordt gevormd door een systeemprofiel, waarin vooraf alle gaten voor koppelingen en doorvoeren zijn

gemaakt ten behoeve van onder andere de verlichting, sprinklerinstallaties, transportbanen, et cetera. In de toekomst kunnen – dankzij het systeemprofiel – eenvoudig delen van de etagevloeren worden aangepast, zonder dat hiervoor geboord, geslepen of gelast hoeft te worden. Ook het op termijn verkleinen of vergroten van de vloeren is geen enkel probleem. Dat maakt de indeling van het fulfilment centrum zeer flexibel.”

GROTE AFMETINGEN De montagewerkzaamheden voor de vloeren zijn begin augustus gestart en nemen ongeveer negen weken per module in beslag, vertelt Van Rijen. “In totaal zijn we ongeveer achttien weken

werkzaam op de bouw.” De werkzaamheden tot nu lopen heel flexibel, vertelt hij. “Maar uitdagingen zijn er absoluut. De montagetijd is zeer kort. Bovendien zijn de afmetingen van de vloeren groot. De etagevloeren die in Waalwijk gemonteerd worden, zijn één van de grootste vloeren in heel Europa.”

OVER ANERA B.V. Anera B.V. is in 1987 opgericht als een kleine handelsorganisatie voor etagevloeren en palleten legbordstellingen. In de loop der jaren heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in de verkoop, levering en montage van etagevloeren met bijhorende producten. Als één van de weinige producenten in Europa heeft het bedrijf bovendien een eigen, uniek ontworpen bouwsysteem ontwikkeld, op basis van het eigen Euro-profiel. Anera B.V. beschikt over een eigen engineeringsafdeling met goed opgeleide ingenieurs, een constructiewerkplaats, een walsstraat en een lakstraat. Door alles in eigen huis te hebben, worden de kwaliteit, betrouwbare leveringen en een juiste ondersteuning gewaarborgd. Kijk voor meer informatie op www.anera.eu ❚

| 31

Insul ation

Unidek Platinum Kameleon UNIVERSEEL TOEPASBARE THERMISCHE DAKISOLATIE

B-end use

98% LUCHT

BELOOPBAARHEID

www.kingspanunidek.nl

WAALWIJK | bol.com

Tekst | Lieke van Zuilekom Beeld | Kingspan Unidek BV

Dakbedekking fulfilment centrum bol.com komt tegemoet aan hedendaagse eisen

Maximale isolatiewaarde, minimale milieubelasting Aan de bouw van het nieuwe fulfilment centrum voor bol.com in Waalwijk liggen strenge BREEAM-eisen ten grondslag. In het project wordt zoveel mogelijk gewerkt met duurzame en milieuvriendelijke materialen, ook op het dak. In opdracht van ZND Nedicom, verantwoordelijk voor de dakbedekking en de gevel van het fulfilment centrum, produceert en levert Kingspan Unidek BV circa 50.000 m² Kingspan Unidek Platinum Base onderlegplaten en Kingspan Unidek Platinum Kameleon bovenlegplaten, waarmee een zeer hoge isolatiewaarde wordt behaald.

“De EPS Airpop Platinum dakisolatie is in nauw overleg met dakaannemer ZND Dakbedekkingen, bouwkundig aannemer Van Wijnen en FKG architecten aan de zaan geselecteerd”, vertelt Jurrian Hilberts, salesmanager Flat Roofs bij Kingspan Unidek BV. “Naast de hoge isolatiewaarde was het milieuprofiel van dit type dakisolatie hierin doorslaggevend. Onze onderen bovenlegplaten hebben namelijk een

minimale milieu-impact. De honderd procent recyclebare platen zijn opgebouwd uit Platinum© styreen korrels die worden geëxpandeerd met stoom. Maar liefst 98 procent van het eindproduct bestaat uit stilstaande lucht; een zeer goede isolator. Doordat in de styreen korrels grafiet wordt toegevoegd, worden bovendien infraroodstralen geblokt. Een Lamdawaarde van 0,031 W/m·K is het resultaat.”

De dakbedekking van het fulfilment centrum wordt in halfsteens verband gemonteerd. Kingspan Unidek BV levert hiertoe alle benodigde materialen just-in-time aan. Vanuit de fabriek in Gemert vertrekken wekelijks tientallen vrachtwagens, vertelt Hilberts. “Bijzonder bij de montage is dat dit type dakisolatie weinig bevestigingsmateriaal vraagt. De onderen bovenlegplaten kunnen met slechts één werkparker worden vastgezet, dankzij een zeer hoge dimensionele stabiliteit. Op het dakvlak van bol.com scheelt dit al gauw honderden kilo’s schroeven, evenals kostbare installatietijd. Het aantal thermische lekken in het dak, door geringe bevestigers, wordt zo gereduceerd. Doordat alle naden op het dak worden afgedekt, gaat nergens meer warmte verloren, met als resultaat een zeer hoge RC-waarde (7).” Met een gewicht van circa twintig kilo per m³ zijn de isolatieplaten zeer licht, vertelt Hilberts, die ook de brandklasse van de producten roemt. “Met de dakopbouw wordt een end-use brandclassificatie behaald van B-S2-D0, conform de norm EN 13501. Daarnaast beschikken de producten over een KOMO-kwaliteitsverklaring. Als organisatie voldoen wij – conform de projecteisen – aan de ISO 14001 (milieumanagement), ISO 9001 (kwaliteitsmanagement) en OHSAS 18001 (arbeid en veiligheid) certificeringen.” ❚

| 33

· DEURAUTOMATISERING · TOEGANGSCONTROLE · ZORG EN TOEGANG

Fulfilment centrum krijgt sprinklerinstallaties op maat Voor het nieuwe fulfilment center van Bol.com worden door Unica Automatic Sprinkler sprinklerinstallaties op maat geëngineerd, geproduceerd en gemonteerd, inclusief de bijbehorende reinwatertank, een pompkamer met twee dieselgedrevenpompen en alle hoofd- en sprinklerleidingen. Om een hoge kwaliteit te garanderen én het bouwtempo hoog te houden, is ervoor gekozen zoveel mogelijk installaties te prefabriceren, vertelt Projectleider Sprinkler Peter Visser. “Allereerst worden alle daknetten geïnstalleerd”, vertelt hij. “Vervolgens brengen we een sprinklerinstallatie aan onder de tussenvloeren, in de kantoren en onder de transportbanden. In het hoogbouwmagazijn wordt een ESFR (Early Suppression Fast Response) installatie aangebracht, welke geschikt is om direct te blussen. Daarnaast wordt een groot deel van het pand beveiligd met ELO-sprinklers. Het postsorteercentrum wordt uitgevoerd met een OH1-installatie, die een eventuele brand detecteert, signaleert, controleert en beheerst. Hierdoor wordt gevolgschade voor Bol.com, de medewerkers en het milieu tot een minimum beperkt.” Omdat we niet hoefden te wachten tot het pand winden waterdicht was, lopen we voor op onze installatiepartners, vertelt Visser. “Om het bouwtempo hoog te houden, leveren we onze prefab installaties steeds just-in-time op de bouw aan, inclusief het benodigde montage en beugelmateriaal.”

www.unica.nl

Stepvelden 16, Roosendaal · T. 0165 526100 E. info@cystac.nl

UNIEKE TURN-KEY INDUSTRIEBOUW IN PREFAB BETON

■ ■ ■ ■ ■

TURN-KEY BEDRIJFSPANDEN / BEDRIJFSHALLEN DISTRIBUTIECENTRA OPSLAG GEVAARLIJKE STOFFEN KANTOORRUIMTES

www.willynaessens.nl 5040283_Adv Industriebouw_190x137_01.indd 1

Christiaan Huygensweg 21, 5151 DM Drunen, Nederland, 085 273 72 30

21-12-15 13:19

WAALWIJK | bol.com

Projectinfo LIFTINSTALLATIES BOL.COM OP MAAT GEËNGINEERD De goederenliften en goederenheffers in het nieuwe orderpickmagazijn van bol.com in Waalwijk worden geëngineerd, geleverd en gemonteerd door Lödige Benelux uit Den Bosch, een zelfstandige dochteronderneming van Lödige Industries. In totaal gaat het om twee OLYMPUS® hydraulische liften waarmee zowel personen als goederen vervoerd kunnen worden. De liften hebben een hefvermogen van 4.000 kilo en worden in de bouwkundige schachten tussen de vier modules geplaatst, vertelt Wim Kolsters, Sales Engineer bij Lödige Benelux. “De lift wordt volledig naar wens van bol.com geëngineerd en geproduceerd in onze fabriek in Duitsland.” In het orderpickmagazijn worden twee ESCORTA® goederenheffers voorzien, waarvoor Lödige Benelux ook de zelfdragende stalen schacht levert en monteert, vertelt Kolsters. “Deze heffers – met een afmeting van 1,45 meter diep en 2 meter breed – hebben een hefvermogen van 1.500 kilo per stuk en een hefhoogte van 9,60 meter, met vier stopplaatsen. Dankzij een putdiepte van slechts 70 mm zijn de bouwkosten gering. Bovendien is geen afzonderlijke machinekamer benodigd.” De ESCORTA® goederenheffers worden begin september in het orderpickmagazijn geïnstalleerd. De OLYMPUS® liften volgen enkele weken later. Zowel de liften als de zelfdragende schacht worden in modules op het project aangeleverd, wat de installatie aanzienlijk vergemakkelijkt, aldus Kolsters. “Alle onderdelen kunnen gewoon via de deur naar binnen.” Naar wens neemt Lödige Benelux straks ook het periodieke onderhoud van de liftinstallaties voor zijn rekening. Voor meer informatie, zie elevator-solutions.lodige.com

‘HUZARENSTUKJE IN PREFAB BETON’ Terwijl andere partijen nog druk bouwen aan het nieuwe fulfilment centrum van bol.com in Waalwijk, mag Willy Naessens Industriebouw Nederland al terugkijken op een geslaagd project. Begin juli leverde de betonbouwer haar werkzaamheden op de dag nauwkeurig op. “In totaal hebben we ruim 21.500 m² prefab beton geëngineerd, geleverd en gemonteerd ten behoeve van de constructie en de vloervelden in het fulfilment centrum”, vertelt directeur Paul Zijlmans. Het project betrof een Design & Build project, vertelt hij. “We waren niet alleen verantwoordelijk voor de productie, levering en montage van de

prefab betondelen, maar zijn ook nauw betrokken bij de engineering en werkvoorbereiding. We hebben alle betonwerk uitgewerkt in BIM, waarbij ook gevisualiseerd is welke onderdelen wanneer op de bouw aangeleverd en gemonteerd zouden worden. Belangrijk, want in het project waren veel disciplines op hetzelfde moment werkzaam, wat een goede afstemming vraagt.” De constructie van het fulfilment centrum betreft een combinatie van beton, staal en gasbeton, vertelt Zijlmans. “Al die elementen moesten naadloos op elkaar aansluiten. Niet alleen qua engineering, maar ook qua details, logistiek en engineering. Door zowel vooraf als tijdens de bouw veelvuldig met elkaar te overleggen, zijn we hier goed in geslaagd.” Gekozen is om alle elementen te prefabriceren, vanwege de korte doorlooptijd, omvang en complexiteit van het project, vertelt hij. “Het Programma van Eisen voorzag in een niet-alledaagse constructie met voorgespannen betonbalken met naspanning, van wel 45 ton per stuk. Om hier optimaal invulling aan te geven, hebben we veel tijd gestoken in de engineering, die we deels samen met Holcon hebben opgepakt. In onze fabriek in België en in de Holcon-fabriek in Duitsland zijn alle betonelementen geprefabriceerd en in eigen beheer just-in-time geleverd en gemonteerd. Verticale integratie noemen we dat. Als onderdeel van de Willy Naessens Group zijn wij in staat alle essentiële aspecten van het bouwproces te beheren en begeleiden. Van het ontwerp tot en met de prefabricage, transport en montage. Dit project is daar een mooi voorbeeld van.”

| 35

Waterdichte duurzame dakoplossingen waarmee u het verschil kunt maken!

Voor elk dak heeft Icopal een oplossing voorhanden die méér dan waterdicht is. Dakbedekking die zijn gelijke niet kent op het gebied van milieuvriendelijkheid en duurzaam bouwen. Met Icopal Universal heeft u zeker 30 jaar geen omkijken naar het dak. Deze dakbedekking heeft de hoogste DuBo milieuscore en is ook ideaal voor groendaken en leefdaken. De lage levensduurkosten en waardestijging van het gebouw maken de investering meer dan waard. Duurzaamheid loont! Daarom onderbouwen we uw investering graag met een exploitatiebegroting. Wat houdt u nog tegen? Bel 050-5516333 of kijk op onze website www.icopal.nl

CREATIEF IN LITENBOUW Lödige Benelux is een zelfstandige onderneming en specialist op het gebied van lifttechnieken zoals personenen goederenliften, goederenheffers, vloerluikheffers en speciaalbouw. Naast een totaal programma en klantspecifieke producten biedt Lödige service, onderhoud en renovatie. Niet alleen voor de eigen liften, maar ook aan liften van derden. Ook dat betekent dat de opdrachtgever nog slechts te maken heeft met één aanspreekpartner. Alles verzorgd door eigen monteurs, die de installaties op en top kennen. CERTIFICERING Lödige Benelux is gecertificeerd volgens ISO 9001, module H Richtlijn Liften, ISO 14001, NEN EN 13015, de machinerichtlijn 2006/42/EG, VCA** dit alles ten behoeve van de eigen productontwikkeling, montage en service.

LÖDIGE BENELUX Kasteleinenkampweg 14 | Postbus 3057 NL-5203 DB `s-Hertogenbosch Telefoon: +31 (073) 624 93 00 Telefax: +31 (073) 624 93 10 E-mail: lodige@lodige.nl

TECHNOLOGY IN MOTION

www.lodige.nl

WAALWIJK | bol.com

Projectinfo ‘GROENSTE’ DAKBEDEKKING VAN NEDERLAND KOMT TEGEMOET AAN BREEAM-EISEN BOL.COM Het dak van het fulfilment centrum van bol.com in Waalwijk wordt gedicht met behulp van vakwerkspanten. Daar overheen wordt door onderaannemer ZND Dakbedekking BV een dampdichte EPS isolatielaag aangebracht, evenals een Icopal Universal dakbedekking die voldoet aan de hoogte eisen op het gebied van duurzaam bouwen. Icopal Universal bestaat uit een POCB-compound (Polyolefine Copolymerisaat Bitumen) versterkt met polyester/glasvlies en P/G versterkingsdraden, vertelt Koen Geloudemans, Commercieel technisch adviseur bij Icopal. “Het resultaat is een ijzersterk, beloopbaar, flexibel en zeer stabiel éénlaags dakbedekkingssysteem dat tevens zeer UV- en weersbestendig is. Door de geringe laagdikte van slechts 3,2 millimeter is het grondstoffengebruik per vierkante meter minimaal.”

door de lage massa, lange levensduur en schone grondstoffen, voldoet Icopal Universal aan de hoogste normen van duurzaam bouwen. Het systeem staat dan ook als meest duurzame keuze op de lijst van producten met DUBOkeur. Certificatie volgens ISO 14001:2015 is onmiskenbaar de volgende stap voor Icopal. De nulmeting is inmiddels gestart.”

Bij het aanbrengen van het materiaal is geen open vuur nodig, vertelt hij. “Daarmee kan eenvoudig aan de NEN 6050 worden voldaan. In het geval van bol.com is gekozen voor een mechanische bevestiging met overlappen van 130 mm, die worden bevestigd met behulp van tules. Vervolgens worden alle dakbanen middels hete lucht aan elkaar gelast.” Icopal Universal komt volgens Geloudemans perfect tegemoet aan de BREEAM-NL ‘Outstanding’-eisen van het fulfilment centrum. “Mede door dit dakbedekkingssysteem voldoet Icopal aan de eisen van niveau 4 van de CO2-Prestatieladder. Aan het eind van de levensduur wordt het volledige product door ons teruggenomen en in eigen huis gerecycled. Hierdoor, en

Toonaangevend in Staal De GS Staalwerken Groep legt de nadruk op de samenwerking tussen een aantal grotere en kleinere staalconstructie bedrijven. Deze uitzonderlijke samenwerking tussen onderlinge bedrijven garandeert een zeer scherpe levertijd. Bovendien kent elk bedrijf zijn specialisme waardoor een uitstekende kwaliteit gewaarborgd is. De staalbouw bedrijven van de GS Staalwerken Groep zijn al jaren een betrouwbare partner voor veel gerenommeerde projectontwikkelaars, bouwbedrijven en aannemers. In heel Europa worden toonaangevende staalbouwprojecten gerealiseerd, gericht op verschillende markten: • • • •

Utiliteitsbouw Stalen trappen Infra Energy

2.100 TON STAAL VOOR FULFILMENT CENTRUM BOL.COM Aan de Kloosterheulweg in Waalwijk wordt druk gebouwd aan het nieuwe fulfilment centrum van bol.com. De staalconstructie van het 50.000 m² grote gebouw inclusief het entreegebouw, het portiergebouw en de loopbrug is getekend, berekend en geproduceerd door GS Staalwerken Groep, dat ook de levering en montage op locatie verzorgt. “In totaal verwerken we circa 2.100 ton staal”, vertelt projectleider Michel Leijs. “Eind september moet de constructie worden opgeleverd.” Alle staaldelen worden geprefabriceerd op de productielocaties in Helmond, Bladel en Vlissingen en met meer dan honderd vrachtwagens naar Waalwijk getransporteerd, vertelt hij. “Dit vraagt om een goede logistieke planning.” In het project worden alle onderdelen als een Meccanopakket met elkaar verbonden, waardoor snel gebouwd kan worden. “Alleen de hoofdspanten aan het einde van de hal en bij de opvang van de mezzaninevloeren vragen extra tijd en aandacht”, vertelt Leijs. “Deze spanten zijn namelijk zeer zwaar uitgevoerd. Per spant is bijna een week lastijd nodig.” De helft van de constructie betreft een combinatie tussen staal en beton. “De samenwerking met Willy Naessens Industriebouw verloopt hier voorspoedig en naar tevredenheid.”

www.gsstaalwerken-groep.nl | 37

WAALWIJK | bol.com

'We ondersteunen onze klanten vanaf de aanbesteding tot aan de levering en montage'

Tekst | Lilian Heijmans Beeld | Piet Hoebe en Lilian Heijmans

Nieuw fulfilment centrum bol.com voorzien van duurzame dakkoepels Op bedrijventerrein Haven Acht in Waalwijk bouwt bol.com aan een nieuw fulfilment centrum. Het centrum krijgt een oppervlakte van 50.000 m2 en wordt volledig voorzien van duurzame koudebrugvrije dakkoepels. Deze dakkoepels hebben een hoge isolatiewaarde en zorgen daarmee voor een lager energieverbruik, met behoud van voldoende daglicht.

“Wij zijn al ruim vijf jaar leverancier van onder meer Lamilux koudebrugvrije dakkoepels”, aldus Piet Hoebe, eigenaar van Koepellux in Langedijk. “Daarnaast zitten we al meer dan 25 jaar in het vak, waardoor we veel kennis en kunde hebben opgedaan. De Lamilux-dakkoepels zijn van een technisch hoogwaardig niveau en voldoen aan

38 |

de meest innovatieve eisen volgens onder andere de BREEAM-specificaties. We kunnen de opbouw op daken in combinatie met het ontwerp zo maken dat we zogenaamde ‘koudebruggen’ kunnen voorkomen. De optimale isolatie levert dan een lager energieverbruik op. Voor het fulfilment centrum van bol.com zijn exemplaren

geleverd met afmetingen van 1.80 bij 1.80 meter. Er is gekozen voor 3- en 4-wandige beglazing. Deze wordt omsloten door een robuust pvc-frame dat tevens UV-bestendig is. Dit zorgt ervoor dat de kwaliteit van de koudebrugvrije dakkoepels gewaarborgd is en de beglazing ook op langere termijn afdoende beschermd blijft.”

WAALWIJK | bol.com

VLIEGVUURBESTENDIG

Koudebrugvrije dakkoepel voor nieuw fulfilment center BOL in Waalwijk.

Koepellux levert en plaatst degelijke Duitse producten, die in vele maten verkrijgbaar zijn. Iedere gewenste beglazing is leverbaar voor de kunststof of glazen koudebrugvrije dakkoepels Van kunststof tot HR++, HR3 en HR4 gelaagd glas. Tevens zijn zowel ronde, vierkante, rechthoekige, platte of piramidevormen leverbaar, evenals vliegvuurbestendige dakkoepels en 30 en 60 minuten brandwerende glasdakkoepels WBDBO met certificaat. Dit zorgt ervoor dat het vuur bij brand begrensd wordt en daardoor niet snel om zich heen kan grijpen. “Bij bol.com hebben we vliegvuurbestendige dakkoepels geplaatst”, vervolgt Hoebe. “Het nieuwe gebouw is in diverse veiligheidscompartimenten verdeeld. Onze koepels vormen hierbij één van de veiligheids aspecten. In totaal zijn er in het gehele dak 136 koudebrugvrije dakkoepels opgenomen; 29 daarvan zijn vliegvuurbestendig met een 3-wandige beglazing. De overige dakkoepels zijn voorzien van een 4-wandige beglazing.”

GEDEGEN EINDPRODUCT Hoebe vertelt dat Koepellux zowel voor utiliteitsen woningbouw werkt, als ook voor particuliere opdrachtgevers. “Daarbij is ons uitgangspunt dat we echt willen samenwerken met onze klanten. We willen een gedegen eindproduct leveren dat voor langere tijd meegaat. Hoewel onze dakkoepels geheel geassembleerd worden aangeleverd, zien we er altijd op toe dat ze precies op de goede manier worden gemonteerd. De juiste montage is een essentieel onderdeel van de lange levensduur van onze koudebrugvrije dakkoepels. Tevens leveren we op verschillende manieren ondersteuning en advies aan onze klanten. We verstrekken altijd duidelijke werktekeningen met heldere beschrijvingen en zijn uiteraard ook bereid vragen te beantwoorden of ter plaatse te assisteren.”

WENSEN OPDRACHTGEVER

Piet Hoebe naast een tweetal dakkoepels

“Bij ieder opdracht verplaatsen we ons in de wensen van de opdrachtgever. Uiteraard leveren we daarnaast een ijzersterk product. We ondersteunen onze klanten al vanaf de aanbesteding tot aan de levering en montage. We denken mee over de beste oplossingen voor de desbetreffende projecten. Uiteraard vergeten we daarbij ook de nazorg niet. Zo bieden wij tevens advies over het onderhoud van de koudebrugvrije dakkoepels. Het is een megaproject, maar door de goede samenwerking kan bol.com straks volgens planning het nieuwe fulfilment centrum met duurzame en koudebrugvrije dakkoepels betrekken”, besluit Hoebe. ❚

| 39

ZOETERMEER | SnowWorld

Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink Beeld | ASK Romein

Uitbreiding derde skibaan brengt SnowWorld Zoetermeer naar ongekende hoogte Wie het hele jaar door op de lange latten wil staan, kan bij SnowWorld zijn hart ophalen. Met verschillende indoor pistes, verdeeld over twee accommodaties in Landgraaf en Zoetermeer, is er zowel voor de beginnende, gevorderde als voor de professionele skiĂŤr meer dan genoeg te beleven. Zeker nu SnowWorld Zoetermeer zijn huidige derde skibaan met ruim 100 meter gaat verlengen naar een totale baanlengte van 300 meter. De uitbreiding van deze baan wordt in een tijdsbestek van een klein half jaar uitgevoerd door ASK Romein, die tevens op innovatieve wijze de bouwconstructie van de skibaan in balans gaat houden.

40 |

ZOETERMEER | SnowWorld

Reeds vanaf het eerste idee voor de uitbreiding van de derde skibaan in Zoetermeer is ASK Romein betrokken bij dit project. “De aard van de opdracht is Design en Construct, wat inhoudt dat wij zowel het ontwerp, de engineering als het bouwen voor onze rekening nemen”, aldus Rob Reintjens, projectleider bij ASK Romein.

FUNDATIE Met name de fundatie van de verlengde skibaan vergde een bijzondere aanpak. “Normaal gesproken worden bouwwerken van deze omvang op palen gefundeerd. Gezien de aard van de ondergrond, die vroeger diende als puinstortplaats, mogen er echter geen heiwerkzaamheden worden uitgevoerd en hebben we een andere oplossing bedacht.” Gekozen is voor het storten van dertig grote poeren waarbij, met behulp van een geavanceerd continu meetsysteem, tot op een tiende millimeter nauwkeurig de zetting van de fundatie wordt gemeten. “In combinatie met een innovatief nastelbaar schuifsysteem in de staalconstructie kan, wanneer nodig, direct worden ingegrepen en wordt voorkomen dat de skibaan zelf in de loop der jaren gaat zakken.”

PRACHTIG UITZICHT Om de skibaan in een strakke lijn naar boven te kunnen bouwen, is allereerst gestart met het afbreken van de kop van de bestaande derde piste. SnowWorld gaat ruim zeventig meter boven NAP de lucht in. Bovenaan de piste komt een panoramaplatform dat niet alleen vanaf de piste, maar ook vanuit het Buytenpark bereikbaar is en een prachtig uitzicht biedt over het Groene Hart.

VRIESCONDITIES Het dak van de verlengde skibaan wordt opgebouwd met stalen dakplaten en een tweelaagse dakisolatie. “Aangezien we te maken hebben met vriescondities is het project optimaal geïsoleerd met behulp van geïsoleerde sandwichpanelen. Ook worden er, ›

Projectinfo ‘PANORAMAPLATFORM BIEDT ADEMBENEMEND UITZICHT’ In opdracht van ASK Romein levert Intal in recordtijd de aluminium vliesgevels voor het project SnowWorld Zoetermeer. Met de verlenging van de huidige derde baan krijgt SnowWorld Zoetermeer niet alleen de langste indoorpiste op palen, maar ook de steilste van Europa. De huidige derde skipiste van zo’n honderd meter wordt verlengd tot driehonderd meter. In opdracht van aannemer ASK Romein realiseert Intal op grote hoogte – met IT55 vliesgevels uit de eigen Intaltherm profielserie – een panoramaplatform, wat een adembenemend uitzicht zal bieden over het Groene Hart. De keuze voor de Intaltherm 55 vliesgevel (met een aanzichtbreedte van 55 mm) is niet voor niets. Door gebruik te maken van dit hoogisolerende systeem in combinatie met triple beglazing wordt het grote temperatuurverschil tussen binnen en buiten opgevangen. Met stijl- en regeldieptes tot wel 275 mm is het systeem ook geschikt voor zeer grote overspanningen. Doordat Intal uitsluitend met eigen ontwikkelde series werkt, voorraadhoudend is en alle processen volledig lean heeft ingericht, wordt ook voor dit project een doorlooptijd van slechts enkele weken behaald. De goede samenwerking tussen Intal en ASK krijgt hiermee een mooi vervolg, na eerdere succesvolle gezamenlijke projecten zoals de distributiecentra DC2 (Eindhoven) en DC6 (Venlo).

GOEDE WISSELWERKING In september moeten de eerste skiërs vanaf zeventig meter hoogte naar beneden kunnen razen, op de vernieuwde driehonderd meter lange piste van Snowworld in Zoetermeer. De baan krijgt een slanke en sterke constructie die voor een groot deel wordt afgewerkt met sandwichpanelen van Cladding Point. Die levert het bedrijf in opdracht van ASK Romein, vertelt Marketing and Sales Manager Alwin Verdult. “Zij kwamen op basis van hun constructieve berekeningen uit op sandwichpanelen voor de afwerking van de constructieve vloer en voor de isolatie van de zijgevels van de overdekte baan. Daarvoor worden dakpanelen met een dikte 160/202 uit ons assortiment gebruikt als vloerpanelen.” Ook het hoog-isolerend vermogen van de sandwichpanelen was een belangrijk aspect, geeft Verdult aan. “Het is tenslotte een gekoelde ruimte. Om die reden worden ook de zijgevels uitgevoerd met onze sandwichpanelen. Meer specifiek: met de Premium Design+ carrier panelen als constructief element waarop omega’s en een mooie afwerking worden bevestigd. Die leveren we just-in-time aan.” Verdult wijst tot slot op de prettige samenwerking tussen ASK Romein en Cladding Point. “Om tot een optimaal resultaat te komen, is een goede wisselwerking belangrijk: het onderling uitwisselen van de juiste specificaties, technische ondersteuning en berekeningen verloopt snel en efficiënt. Daar heeft iedereen baat bij.”

| 41

ASK ROMEIN GAAT ALS GERENOMMEERDE STAAL- EN TOTAALBOUWER GEEN UITDAGING UIT DE WEG. Van bedrijfsruimten tot uiterst complexe bouwwerken: Wij ontwikkelen en realiseren graag ambitieuze projecten. Ook voor Design en Build hebben wij een sterke reputatie opgebouwd. Vanuit onze vestigingen in Roosendaal (NL), Vlissingen (NL) en Malle (B) bedenken, ontwikkelen, ontwerpen, optimaliseren en realiseren wij projecten voor marktsegmenten waaronder industrie, kantoren en bedrijfspanden, offshore, logistiek en distributie, hoogbouw en specials, infra en transport, sport en food. Door onze kennis als civiele hoofdaannemer en staalconstructiebedrijf te combineren, ontstaat de kracht die ASK Romein uniek maakt. Met optimale constructies en een groot oplossend vermogen realiseren wij projecten binnen de door de klant gestelde voorwaarden van tijd, kwaliteit en budget.

ASK ROMEIN BV Belder 101, 4704 RK Roosendaal info@ask-romein.com www.ask-romein.nl

Heremeijesteeg 11 - 6718 VH Ede - Tel 0318-484855 - Fax 0318-574811 - info@vandezandschulp.nl - www.vandezandschulp.nl 738055_Van de Zandschulp grond- en Sloopwerken.indd 1

22-08-16 12:32

ZOETERMEER | SnowWorld

Projectinfo DEMONTEREN LASTIGER DAN MONTEREN Bij het uitbreiden van de derde piste van Snowworld Zoetermeer komt heel wat kijken. Een deel van de bestaande piste wordt gesloopt en het gebied moet worden afgestemd op de verlenging van de piste. Voor die werkzaamheden is Van de Zandschulp Grond- en Sloopwerken ingeschakeld.

nadat de vloerplaten aan elkaar zijn gelegd, koelleidingen op de vloer bevestigd voor de koeling van de sneeuw. Al deze maatregelen tezamen zorgen voor een constante temperatuur op de skipistes van -5 ℃.” Ook het begrip duurzaamheid speelt een belangrijke rol bij dit project. De nieuwe koude-installatie gebruikt maar liefst dertig procent minder energie dan de oorspronkelijke installatie. Op de daken van SnowWorld zullen tevens zonnepanelen geplaatst worden. Ook de nieuwe LED-verlichting draagt bij aan het duurzame karakter van de uitbreiding van de skibaan.

BIJZONDER RESULTAAT De verlenging van de huidige derde baan zorgt er niet alleen voor dat SnowWorld binnenkort de langste indoor piste op palen heeft, maar ook de steilste van Europa. Wim Moerman, financieel directeur van SnowWorld, vertelt: “Deze uitbreiding biedt niet alleen meer mogelijkheden voor onze recreatieve bezoekers, maar ook voor het houden van officiële indoor skiwedstrijden. Een bijzonder resultaat dat we, in goede samenwerking met ASK Romein, hebben bereikt.” ❚

Directeur Ger van de Zandschulp legt uit dat het sloopwerk wordt uitgevoerd ten behoeve van een goede aansluiting van de verlenging op de bestaande constructie. Verder worden er grondwerkzaamheden verricht voor de aanleg van de nieuwe fundering. “We brengen onder meer een tijdelijke verzwaring aan en verzorgen andere aanpassingen, zoals het aanleggen van een transportweg. Het sloopwerk is een uitdaging, vanwege de hoogte en de omvang. Sowieso is demonteren vaak lastiger dan monteren. Je moet bijvoorbeeld uitzoeken hoe de constructie in elkaar zit. Vanwege de locatie, een natuurgebied, hebben we met nogal wat papierwerk te maken. Het grondwerk is voor ons regulier, dat doen we vaker. Aan het eind van het project komen we daarvoor weer in beeld. Dan moeten we de verzwaring weer verwijderen en nog wat andere zaken aanpassen.”

EFFICIËNTE DAK- EN GEVELSYSTEMEN

Bouwinfo

Het platte-daksysteem – zoals toegepast bij SnowWorld bestaat uit een zelfdragende onderdakplaat, een isolatielaag en een waterdichting in de vorm van een bitumen, PVC of EPDM. “Met de zelfdragende onderdakplaten van Joris Ide kunnen platte daken relatief snel en eenvoudig worden gedicht”, licht Willem van Rootselaar van Joris Ide toe. De dakplaten worden op maat, geprofileerd en gecoat aangeleverd op de bouwplaats.

OPDRACHTGEVER SnowWorld Leisure NV ARCHITECT Algra & Marechal Architecten BV HOOFDAANNEMER ASK Romein Bouw BV CONSTRUCTEUR Arcade Logistiek en Industrie bvba

Voor SnowWorld betekent dit 4.500 m² zelfdragende onderdakplaten in twee profielen: een 158- en een 106-profiel, exact volgens de specificaties van ASK Romein. De dakplaten worden bij Joris Ide koud gewalst. Het materiaal komt op grote rollen in de fabriek aan en wordt zonder verhitting met rolvormers geprofileerd. Naast technische profielen en accessoires produceert en levert de Joris Ide Group sandwichpanelen voor hellende daken en gevels in PIR en steenwol. Van Rootselaar: “Het brede productgamma werkt voor onze klanten in het voordeel. Zij kunnen nu gemakkelijk verschillende producten combineren.”

| 43

ZOETERMEER | SnowWorld

Projectinfo ONBEKENDE ONDERGROND Snowworld in Zoetermeer is voor een belangrijk deel gebouwd op een voormalige vuilstortplaats. Dat levert bij de huidige verlenging van de derde piste weer een uitdaging op, geeft projectingenieur Isabelle Valaert van het Belgische ingenieursbureau Arcade aan. Het bureau is verantwoordelijk voor het ontwerp van de funderingen en heeft een controlerende functie wat betreft de staalconstructie van de rest van het gebouw. Valaert: “Wij hebben een funderingsontwerp gemaakt op basis van het programma van de opdrachtgever en het ontwerp van de architect. Normaal gesproken maakt bodemonderzoek onderdeel van de voorbereidingen uit, maar dat kon hier niet.” Dus, zegt ze, is er bij het ontwerpen uitgegaan van bepaalde aannames, met ingebouwde reserves, en de kennis van soortgelijke ondergrond. “Vergelijk het met veengrond, die klinkt in. Dat is bij Snowworld eveneens het geval, door de natuurlijke afbraak van het stortmateriaal. We gebruiken vijzels om die zetting – die per pijler kan verschillen – op te vangen. Dat kan tot zestig centimeter.” De fundering wordt voorzien van een permanent monitorsysteem, aldus Valaert, om de zetting te kunnen controleren. Daarnaast is Arcade dus verantwoordelijk voor het controleren van de staalconstructie van de piste. Dat gebeurt volgens Valaert tweeledig. “We kijken de uitgangspunten waarop de constructie is gebaseerd na en voeren daarnaast controleberekeningen uit.” Het bureau, stelt ze tot besluit, zal tot het eind van de werkzaamheden bij het project betrokken blijven. “Onze belangrijkste werkzaamheden zitten er nagenoeg op, maar we zijn geregeld ter plekke om te kijken of alles goed verloopt en voor overleg.”

EUROPESE PRODUCENT VAN DAK- EN GEVELSYSTEMEN

JORIS IDE NV/SA

Stedenbouw 2016.indd 1

•

HILLE 174

•

8750 ZWEVEZELE

•

BELGIË

T +32 (0)51 61 07 77 • F +32 (0)51 61 07 79 • WWW.JORISIDE.COM

19/08/2016 15:30:59

STUDIES STABILITEIT & SPECIALE TECHNIEKEN | INDUSTRIEEL DESIGN

Arcade Groep

APELDOORN | Dekamarkt

NIEUWBOUW DEKAMARKT APELDOORN:

‘IN DE EENVOUD ZIT EEN BEPAALDE GROOTSHEID’ Tekst | Jac Buchholz Beeld | GSG Architecten

De nieuwbouw van de Dekamarkt in Apeldoorn is geen alledaags supermarktgebouw. Eén van de opvallende aspecten: het gebouw staat op poten zodat eronder kan worden geparkeerd. Het ontwerp werd gemaakt door Gert Grosfeld en Anet Schurink van GSG Architecten. De nieuwbouw van de Dekamarkt in Apeldoorn wordt vrijwel naast het bestaande gebouw aan de Vlijtseweg gerealiseerd. Dat bracht wat uitdagingen met zich mee, vertelt Gert Grosfeld. “De Dekamarkt is gewoon open tijdens de bouwwerkzaamheden. De nieuwbouw wordt echter op het parkeerterrein gebouwd. Daar moest dus een oplossing voor worden gevonden. Bovendien wordt de beschikbare ruimte vrijwel geheel voor het gebouw gebruikt. Daar moet je tijdens de bouw, bijvoorbeeld wat opslag en aan- en afvoer betreft, wel rekening mee houden. Het was nogal eens puzzelen om alles in goede banen te leiden.” Vanwege die beperking, zegt Grosfeld, werd ook besloten het gebouw op poten te plaatsen. Vanuit de parkeerplaats loopt een tapis roulant naar de verdieping erboven.

dakoverstekken, onder andere om zonbelasting te voorkomen, en het toepassen van sandwichpanelen – op het dak liggen kanaalplaten die eveneens moeten bijdragen aan een koel binnenklimaat. ›

OPEN KARAKTER Het gebouw, dat nagenoeg klaar is, heeft een voor een supermarkt ongebruikelijke hoogte van elf meter gekregen. Daarmee is het heel zichtbaar. Het ligt op wat Grosfeld noemt een bedrijventerrein in transitie. “De bedrijven die hier nu liggen, zullen ooit verhuizen zodat er een terrein met een ander karakter ontstaat. Daar hebben we met het ontwerp op geanticipeerd. Geen doos, geen bouwwerk met alleen aandacht voor functionaliteit, maar een pand met een open karakter, onder andere door veel glas toe te passen. Verder is er sprake van grote

| 45

APELDOORN | Dekamarkt

Qua kleur is er voor een frisse witte teint gekozen. Ook is er sprake van vliesgevels met verhoogde profielen. De nieuwe Dekamarkt opent zich naar het kanaal en zal in de toekomst één van de blikvangers op het terrein worden.” Behalve het ontwerp verzorgde GSG Architecten eveneens het bestek.

VEILIGHEID Veiligheid was een uitdagend onderdeel van de werkzaamheden, geeft Grosfeld aan. Hij wijst onder meer op de brandveiligheid. In het gebouw, dat is voorzien van een prefab betonstructuur, is een sprinklerinstallatie aangebracht, evenals brandwerende voorzieningen. Het aspect veiligheid kreeg ook aandacht bij de parkeerplaats onder het gebouw. Een ander aandachtspunt, zegt Grosfeld, was de hygiëne. “Daar moet je bij ieder detail rekening mee houden. Het is een omgeving met voedselproducten en daarin moeten bijvoorbeeld knaagdieren worden geweerd. Alles moet zo veel mogelijk dicht.” En dan was er het logistieke proces buiten het gebouw, merkt hij op. “Voor de bevoorrading van de Dekamarkt hebben we een zo efficiënt mogelijke routing bedacht.” Op die manier is er, besluit Grosfeld, een opmerkelijk gebouw ontstaan. “Een gebouw dat in zijn eenvoud ook een bepaalde grootsheid heeft. Het ontwerp sluit aan bij de wensen van de Dekamarkt maar doet tevens recht aan de toekomstplannen van het omliggende gebied.” ❚

Projectinfo ZESWEEKSE PLANNING De nieuwe Dekamarkt in Apeldoorn wordt voorzien van gevel- en dakbeplating. Die wordt in opdracht van Aannemingsbedrijf Draisma geleverd en gemonteerd door Olthof Beplating, aldus projectleider Jan Visscher. “Vanwege het fraaie ontwerp maken we gebruik van Kingspan sandwichpanelen in drie verschillende profielen en breedtes.” Het bedrijf begon in april met de werkzaamheden. De gevels en daken zijn voor de bouwvak afgerond, geeft Visscher aan, daarna wordt de luifel gerealiseerd. Bijzonder aspect van het werk is volgens hem dat ook voor de hoekstukken sandwichpanelen worden gebruikt. “Dat komt niet zo vaak voor. Verder is het apart dat we de platen vastzetten in beton in plaats van staal, zoals vaak het geval is.” Visscher vertelt dat de werkzaamheden op schema liggen. “Er zit een specifieke volgorde in. Daar wordt steeds een zesweekse planning voor gemaakt. Het weer is uiteraard een factor, maar indien nodig passen we het aantal monteurs aan.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Ekoma O.G. bv ARCHITECT GSG Architecten AANNEMER Aannemingsbedrijf Draisma bv

‘WIJ DOEN GEEN CONCESSIES AAN VEILIGHEIDSEISEN’ Tijdens de renovatie van het DekaMarktfiliaal aan de Vlijtseweg in Apeldoorn zijn onder andere een nieuwe lift plus twee rolpaden geplaatst. Een opdracht die veel tijd, overleg en een nauwkeurige samenwerking tussen betrokken partijen vereiste. De keuze om met Schindler Liften B.V. in zee te gaan, is volgens productmanager Frank Eijking eenvoudig te verklaren. “Binnen de supermarktbranche heb je te maken met een relatief kleine wereld. De meeste partijen die bij nieuwbouw en renovatie betrokken zijn, kennen elkaar wel. Je groeit als het ware naar elkaar toe. De gunfactor is hier dan ook bijzonder sterk. Omdat wij al eerder bij projecten van DekaMarkt met dezelfde eigenschappen betrokken waren, klopte de adviseur ook deze keer weer bij ons aan.”

Olthof dak-, wanden gevelbeplating e:

Vooral het veiligheidsaspect stond bij de aanvraag voor de lift plus twee rolpaden centraal. “Natuurlijk zijn ook zaken als kleur, licht en materiaalkeuze van belang, maar alles heeft toch met de huidige weten regelgeving te maken. Bij de wensen van de liften is het voor een supermarkt natuurlijk belangrijk om te weten of er sprake is van een specifieke omvang. Dit in verband met zaken als de grootte van winkelwagens et cetera. Als Schindler hebben wij een uitgebreid programma en kunnen met alle wensen rekening houden, al doen wij nooit concessies aan richtlijnen en veiligheidsnormen. Daarom gaat het bij projecten als deze meestal puur over omvang en snelheid. Wil de opdrachtgever standaard of bredere deuren? En wil hij twee of drie stops bij de liften? Hoe robuust moet het worden? Is de lift puur functioneel of is ook het esthetischr aspect van belang? Aan de hand van deze vragen is ook dit project door ons succesvol gerealiseerd.”

| 47

AMSTERDAM | Distributiecentrum Fokker

Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink Beeld | Sprangers Bouwbedrijf

Bouw nieuw distributiecentrum Fokker Logistics vordert in snel tempo

Op het voormalige fabrieksterrein van vliegtuigfabrikant Fokker in Amsterdam is Sprangers Bouwbedrijf momenteel druk bezig met de bouw van Distributiecentrum 11-12. Het nieuwe distributiecentrum, dat wordt gebouwd in opdracht van industrieel vastgoedverhuurder Prologis en onderdeel gaat uitmaken van het zogenaamde Fokker Logistics Park, is gelegen naast de Luchthaven Schiphol. In minder dan acht maanden tijd zal het complete distributiecentrum worden opgeleverd.

48 |

De opdracht is door Sprangers Bouwbedrijf aanvaard op basis van Construct & Build. “Dit houdt in dat wij niet alleen uitvoeringstechnisch verantwoordelijk zijn, maar ook de volledige engineering op ons hebben genomen”, aldus Richard Koopman, projectleider bij Sprangers Bouwbedrijf. “Een belangrijk onderdeel van dit project is bovendien het behalen van het BREEAM ‘Very Good’ certificaat.”

OMVANG EN CONSTRUCTIE De omvang en constructie van het nieuwe distributiecentrum zijn volgens Koopman bijzonder te noemen. Zo worden er bijvoorbeeld bijna vijfduizend HSP palen onder de halvloer geplaatst. De halvloer zelf bestaat uit ongeveer 5.666 kubieke meter beton. “Om een nog beter beeld te krijgen van de omvang van het nieuwe distributiecentrum: het complete vloeroppervlak staat gelijk

aan de oppervlakte van zes voetbalvelden en de staalconstructie van het gebouw bedraagt 1,5 miljoen kilogram.” Het distributiecentrum zal in totaal zo’n 29.200 vierkante meter beslaan, naast de 2.800 vierkante meter aan kantoorruimtes en 4.000 vierkante meter aan mezzanine vloeren. Daarnaast zullen er bij het distributiecentrum veertig loading docks worden aangelegd, waar de open overslag van goederen kan plaatsvinden.

KORTE BOUWTIJD Naar verwachting zal het complete distributiecentrum in nog geen acht maanden tijd worden opgeleverd. “Deze korte bouwtijd vormt voor ons de grootste uitdaging. Mede omdat we ook diverse tussentijdse opleverdata hebben afgesproken

AMSTERDAM | Distributiecentrum Fokker

met onze opdrachtgever, waarbij we toekomstige huurders de gelegenheid geven om, in de vorm van early access, alvast wat voorbereidende werkzaamheden uit te voeren.”

KLANTGERICHTE AANPAK

NO-NONSENSE MENTALITEIT Sprangers Bouwbedrijf is één van de oudste bouwbedrijven in Nederland en houdt zich, met haar vier vestigingen, voornamelijk bezig met woningbouw, nieuwbouw en utiliteitsbouw. “Binnen ons bedrijf geldt een echte no-nonsense mentaliteit waarbij het

meedenken met de klant centraal staat. Met diverse grote projecten in uitvoering, waaronder het PRIMARK Distributiecentrum (80.000 m²) in Roosendaal en het Distributiecentrum Miles (40.000 m²) in Vianen, zijn wij dagelijks bezig om voor onze klanten een mooi eindresultaat neer te zetten”, aldus Koopman. ❚

Deze klantgerichte aanpak van Sprangers Bouwbedrijf gaat echter nog een stapje verder. “Dankzij onze intensieve samenwerking met de opdrachtgever en de toekomstige huurders kunnen wij de huurderswensen al grotendeels tijdens de bouwfase uitvoeren. Zo brengen wij bijvoorbeeld voor een huurder een verlaagd geïsoleerd plafond aan in één van de hallen met een oppervlakte van 7.000 vierkante meter en ook passen wij de kantoren aan.”

TOEKOMSTGERICHT BOUWEN Uiteraard wordt met het behalen van het BREEAM ‘Very Good’ certificaat een belangrijke bijdrage geleverd aan de hedendaagse eisen en ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid. “Om dit nog extra te versterken, voorzien wij het dak van het distributiecentrum van een witte PVC dakbedekking. Hiermee zijn alle voorbereidingen getroffen om, indien gewenst, in de toekomst pv-panelen op het dak te plaatsen.”

Project: DC 11 en 12

Fokkerpark, Oude Meer Hardeman | van Harten monteert de dakplaten en gevelbeplating bij DC 11 en 12 op het Fokkerpark te Oude Meer. Ook voorzien wij de ‘cockpits’ van ronde sandwichpanelen en de kaders van aluminium composiet beplating. Het dak bestaat uit ca. 28.500m2 stalen dakplaten type 137R/930. Ca. 6.500 m2 gevels zijn uitgevoerd in een 100 mm RW driekroon paneel en ca. 1.450 m2 gevel is voorzien van een 100mm micro paneel.

Specialisten in daken wandbeplating! Volg ons ook via: T 0318 46 15 51 | E info@hardeman-vanharten.nl

www.hardeman-vanharten.nl METALEN OPBOUWSYSTEEM | PREFAB SYSTEEM | DUURZAAM | RECYCLEBAAR | 49

ALMELO | Woonzorgcentrum Eugeria

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Trebbe Oost & Noord

Nieuwbouw woonzorgcentrum Eugeria vervangt bestaand complex

Sociale contacten en beweging staan centraal

De vervangende nieuwbouw van Woonzorgcentrum Eugeria, onderdeel van zorginstelling Carintreggeland, wordt in twee fases gerealiseerd. De eerste fase werd al eerder afgerond, de tweede is nagenoeg klaar. De nieuwbouw bestaat uit vier woongebouwen en een hoofdgebouw. Ook zijn er tuinen aangelegd en is er een parkeervoorziening gecreëerd. De uitvoering is in handen van Trebbe Oost & Noord BV.

In de nieuwbouw, waar alle cliënten beschikken over een eigen zit-/slaapkamer, een gemeenschappelijke huiskamer en waar ook de werkruimtes komen, is plaats voor 156 bewoners met verschillende achtergronden. Voor dementerenden, mensen met psychiatrische problemen, mensen met een lichamelijke beperking en voor revalidatie. Het nieuwe complex is gebouwd conform de visie ‘zo gewoon mogelijk wonen’. Een visie die is doorontwikkeld in het landschapsplan en waarin sociale contacten en beweging centraal staan. Trebbe verzorgde al eerder soortgelijke projecten voor Carintreggeland, vertelt adjunct-directeur Jeroen Gietema, onder andere in Delden. Voor dit project

50 |

werd het bedrijf zo’n twee jaar geleden als bouwpartner geselecteerd, zegt hij. “We hebben onder meer een adviserende rol gehad bij het samenstellen van het bouwteam en vanuit onze expertise een plan opgesteld waarmee we binnen het beschikbare budget konden blijven. Dat was inclusief de sloop van de oude huisvesting. Dat is gefaseerd gebeurd om onnodige verhuizingen en tijdelijke huisvesting voor bewoners te minimaliseren.” Het is een project, aldus Gietema, dat bouwtechnisch weliswaar een aantal uitdagingen had, maar geen heel lastige. “Zoals gezegd, we hebben dit vaker gedaan. We hebben natuurlijk wel volop rekening moeten houden met de omstandigheden ter plekke.”

ALMELO | Woonzorgcentrum Eugeria

Dat had onder meer betrekking op de bewoonde toestand van de oude gebouwen en het gepland verhuizen van de bewoners. Maar vooral op de prikkelgevoeligheid van een deel van de bewoners, merkt Gietema op. “Dat betekent bijvoorbeeld maatregelen nemen om de geluidsoverlast zoveel mogelijk te beperken. Tijdens de bouwwerkzaamheden, maar onder andere ook door zorgvuldig naar de aan- en afvoerroutes te kijken. Die liggen zodanig dat de bewoners niet te veel last hebben van het verkeer.” Een andere uitdaging was volgens Gietema de veranderende weten regelgeving tijdens de ontwikkelfase van het project. “Er waren diverse zaken waar we op een gegeven moment flexibel mee om moesten gaan. Dat meebewegen met de ontwikkelingen betekende dat we, samen met de opdrachtgever en architect, hier en daar het programma moesten bijstellen of bepaalde aspecten tijdelijk open moesten laten, ook tijdens de bouw.” Hij wijst vervolgens op de duurzame installaties die, in tegenstelling tot wat gebruikelijk is, een decentraal karakter hebben. “Elke wooneenheid kan zelfstandig worden aangestuurd. Daarmee gaan de energielasten omlaag en is het energie- en waterverbruik per wooneenheid te meten.” De werkzaamheden zijn nu nagenoeg afgerond. De nieuwbouw, zo besluit Gietema, is een eigentijds zorgen wooncomplex dat aansluit bij de huidige maatschappij. “Het is een mooi complex in een groene omgeving met veel ruimte voor privacy en behoud van de eigen regie.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Carintreggeland Hengelo ARCHITECT Jorissen Simonetti Rijssen AANNEMER Trebbe Oost & Noord BV CONSTRUCTIES Bartels Ingenieurs Enschede INSTALLATIES Alferink Installatietechniek Groenlo (W), Van Dam Groep Rijssen (E)

Projectinfo ‘ZONWERING AFGESTEMD OP DE WENSEN VAN DE KLANT’ De werkzaamheden aan woonzorgcentrum Eugeria in Almelo zijn zo goed als afgerond. “Het was voor ons een mooi project waar we graag bij betrokken wilden zijn”, vertelt Martijn van Dijk, directeur van Schellekens & Schellekens, specialist in projectmatige zonwering en licht- en warmteregulering. “Mede omdat we eerder op een prettige manier met de opdrachtgever hebben samengewerkt bij een soortgelijk project in Delden.” Schellekens & Schellekens leverde en monteerde bij Eugeria 350 screens, vier knikarmschermen en 71 zonneroosters. “Producten uit onze vaste collectie”, zegt Van Dijk, “die we afstemmen op de specifieke wensen van de klant. Die verschillen per project zodat we eigenlijk steeds maatwerk leveren.” Schellekens & Schellekens, geeft hij aan, staat voor vijftig jaar kennis en ervaring in de grootschalige utiliteitsbouw en is het enige bedrijf in haar soort in Nederland dat zelf produceert. “We doen alles in eigen huis, van productie, montage en ontwerp tot en met service. Daardoor kunnen we een continue kwaliteit garanderen en zijn we flexibel. Dat wordt door onze opdrachtgevers als een groot pluspunt gezien. In de praktijk kunnen bepaalde aspecten net iets anders zijn dan op papier en daar kunnen we snel op inspelen.” Van Dijk noemt de logistieke afstemming bij dit project een uitdaging. “Onder meer omdat gefaseerd werd gebouwd en de nodige klimmaterialen zijn gebruikt. Dankzij goed overleg en veel afstemming in het voortraject is de planning gehaald. Het resultaat is een tijdig gemonteerde zonwering die een grote bijdrage levert aan het klimaat in het gebouw, waardoor bewoners verzekerd zijn van een prettige leefomgeving.”

| 51

TILBURG | Distriport

Duurzaamheid Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Pro Delta

is het kernbegrip

Distriport Tilburg voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van duurzaamheid. Het EDC is opgebouwd met duurzame materialen en daarmee blijven de exploitatiekosten laag. Hoogtes, belastbaarheid, kwaliteit en flexibiliteit zijn zo hoog als mogelijk. Mocht de huidige huurder verhuizen, dan kan ProDelta het gebouw zonder ingrijpende wijzigingen verhuren aan een andere gebruiker.

Opdrachtgever van Distriport Tilburg is ProDelta Real Estate, dat als ontwikkelaar en belegger gespecialiseerd is in logistiek en industrieel vastgoed. Het zwaartepunt van haar vastgoedactiviteiten ligt in de havengebieden van Rotterdam en Antwerpen. Maar als in Tilburg een barge terminal wordt aangelegd, waardoor deze Brabantse stad zich ontwikkelt tot een levendige, logistieke kern met multimodale bereikbaarheid, groeit de interesse in de provincie Noord-Brabant. Op Industrieterrein Vossenberg-West bouwt ProDelta – gefaseerd – een logistiek centrum. De eerste fase is gerealiseerd en sinds eind 2015 in gebruik. Fase 2 is inmiddels gestart en wordt begin 2017 opgeleverd; deze fase is verhuurd. Met fase 3 zal op risico worden gestart in oktober 2017.

DUURZAAMHEID IN DE BREDE ZIN VAN HET WOORD De eerste fase omvat zo’n 27.000 m². Bij de bouw van het distributiecentrum is duurzaamheid het kernbegrip. “Dit strekt verder dan het beperken van de

52 |

exploitatiekosten van het pand”, vertelt Peter Gorter, adjunct-directeur Vastgoed - Techniek van ProDelta. “Zo is het centrum er nu al op ingericht dat er mogelijk ooit andere gebruikers in komen, die de ruimte ook maximaal kunnen benutten. De kolommenstructuur is zo ontworpen, dat brede en smalle gangen er precies inpassen.”

SUPER VLAKKE VLOEREN Het volledige EDC is voorzien van een super vlakke industrievloer, speciaal ontwikkeld voor hoogstapelmagazijnen in de logistieke industrie. Dankzij de super vlakke vloer halen gebruikers het maximale rendement uit de ruimte en met name uit de hoogte. De industrievloer is bestand tegen extreem hoge statische en dynamische belastingen en voldoet aan de hoogste vlakheidseisen. De lage spanthoogte – om de ruimte onder de overspanning zo groot mogelijk te kunnen maken – vereist een slimme dakconstructie. “Hiervoor hebben

TILBURG | Distriport

Sprangers Bouw en de constructeur hun krachten gebundeld”, vertelt Gorter. “Dankzij hun samenwerking beschikken de gebruikers – nu en in de toekomst over een maximale vrije stapelhoogte.”

'Dankzij de super vlakke vloer halen gebruikers het maximale rendement uit de ruimte' Maar het oog wil ook wat. Al valt er aan de langgerekte gevels van de distriport weinig architectonische eer te behalen, de gevelbekleding van het kantorengedeelte maakt dit goed. De architect heeft hier niet gekozen voor haakse hoeken, maar voor hoeken die ‘zuiver’ rond zijn. De warme metallic kleur van de gebogen gevelbekleding bezorgt het pand – in combinatie met het staalblauw van de sandwichpanelen – een fraaie uitstraling. Sinds november 2015 is XPO Logistics de gebruiker van het pand. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ProDelta Real Estate, Rotterdam ARCHITECT & HOOFDCONSTRUCTEUR DENC, Oisterwijk UITVOERDER Sprangers Bouwbedrijf, Breda INSTALLATIES Van Bon Installaties -Technisch Beheer, Heesch (W), Van Loon Installaties, Dongen (E) BREEAM-ADVISEUR Smits van Burgst, Zoetermeer

Projectinfo ‘HYBRIDE BEDRIJFSVLOER MET EEN HOGE VLAKHEID’ Europa’s grootste specialist in industrievloeren combineert de technologie van optimaal gewapende betonmortel met die van de best mogelijke oppervlakte afwerking. Staalvezel en / of traditioneel gewapend, Twintec biedt altijd de mogelijkheid om de vloer te laten voldoen aan de hoogst haalbare vlakheidsklasse.

Pascalweg 25D 4104 BE Culemborg Nederland T: +31 345 53 28 78 e-mail: info@twintec.nl

Aansluitend op de bouw van het Warehouse Distriport Forever 21 in Bergen op Zoom werkt Twintec nu opnieuw samen met Sprangers Bouwbedrijf en ProDelta Real Estate aan het vervolg van het logistieke centrum Distriport Tilburg. Jos Rossen, bedrijfsleider bij Twintec, vertelt: “Bij de bouw van nieuwe distributiecentra is het steeds meer van belang dat elke vierkante meter zo goed mogelijk wordt benut. De uitdaging hierbij is dat wij een ontwerp maken dat goed aansluit bij de ondergrond en het gebruik van de hal. Belangrijk is dat de stellingen op een supervlakke vloer komen te staan zodat heftrucks sneller en veiliger kunnen manoeuvreren in de hal.”

Twintec biedt een totaalpakket aan van het ontwerp tot aan het leveren en verwerken van de benodigde materialen. Zij is voortdurend op zoek naar vernieuwingen om aan de eisen van de toekomst, de klanten en de professionele partners te blijven voldoen.

Hoge vlakheid “De hybride bedrijfsvloer die wij maken bij dit project is een Twintec Ultimate vloer in een bijzonder hoge vlakheid. Om dit te kunnen bereiken, zetten wij onze Somero Laserscreed in. Ook voorzien wij de vloer van een slijtlaag met behulp van onze Toppingspreader. Wederom een prachtig project”, aldus Rossen.

Twintec kiest graag voor zekerheid. Uw zekerheid

www.twintec.nl | 53 738080_Twintec Nederland BV 1-4.indd 1

15-08-16 14:40

NIJKERK | Nieuwbouw hoofdkantoor Vreugdenhil Dairy Foods

Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink

Beeld | Bas Stoffelsen

MARKANTE EN STRAKKE UITSTRALING DOOR BIJZONDERE GEVELBEGLAZING Bij de bouw van het nieuwe hoofdkantoor voor Vreugdenhil Dairy Foods in Nijkerk heeft Saint-Gobain GLASSOLUTIONS Gevelbouw de complete gevelbeglazing geleverd.

54 |

NIJKERK | Nieuwbouw hoofdkantoor Vreugdenhil Dairy Foods

“Tijdens een intensief voorbereidingstraject met onze opdrachtgever Wijnveen Aluminium hebben wij alle details rondom dit complexe project besproken”, aldus accountmanager René Goossen. “Wat dit project voor ons zo bijzonder maakt, is de toepassing van gebogen zonwerend glas dat tevens voorzien is van een zeefdruk: SGG CLIMAPLUS ST150 SERALIT EVOLUTION. Deze combinatie zorgt ervoor dat het glas zowel gelaagd als gehard moet worden. Bij gehard glas zie je echter vaak dat de ruiten onvoldoende vlak zijn en dat de rondingen niet honderd procent egaal zijn. Dit resulteert in een haperend patroon.”

OPVALLEND PATROON Omdat de markante uitstraling van het gebouw een belangrijke rol speelt bij dit project, was het van groot belang dat het patroon zonder haperingen doorloopt. “Samen met Wijnveen Aluminium

hebben we daarom een ontwerp gemaakt met een opvallend patroon, waardoor het effect van de zeefdruk en het verlooppatroon erg mooi is.

'Aangezien het pand is gesitueerd langs de A28 in Nijkerk is het voor de vele passanten een ware eyecatcher' Daarnaast hebben we veel aandacht en zorg besteed aan de kwaliteit, zodat er zo min mogelijk vertekening in de ruiten en in de zeefdruk zit.”

EYECATCHER Inmiddels is het project opgeleverd en in gebruik genomen en het resultaat is volgens Goossen verbluffend te noemen. “Aangezien het pand is gesitueerd langs de A28 in Nijkerk is het voor de vele passanten een ware eyecatcher. Wij hebben ontzettend veel complimenten gekregen over het pand, waar we natuurlijk erg trots op zijn.”

ADVIES EN LEVERING GLASSOLUTIONS Gevelbouw, dat onderdeel uitmaakt van SaintGobain Building Glass Nederland, levert haar kwaliteitsproducten al tien jaar aan bijna alle grote en middelgrote gevelbouwers. “Wij houden ons niet alleen bezig met de levering van de ruiten, maar richten ons ook op het geven van advies tijdens het voortraject. Met name de moeilijke en uitdagende projecten zijn ons op het lijf geschreven, waarvan dit project een prachtig voorbeeld is”, aldus Goossen. ❚

| 55

CLIMAPLUS COOL-LITE ST150 SERALIT® SGG

Zonnewarmtewerende gebogen én gezeefdrukte gevelbeglazing Nieuwe hoofdkantoor van Vreugdenhil Dairy Foods te Nijkerk, één van de duurzaamste kantoorgebouwen van Nederland. 5 sterren BREEAM-NL Nieuwbouw Ontwerpcertificaat, anders genoemd ‘BREEAM Outstanding’. Maas Architecten B.V. BNA SOM= Wijnveen Aluminiumbouw B.V. Nieman Raadgevende Ingenieurs Saint-Gobain GLASSOLUTIONS Gevelbouw

Meer info? www.saint-gobain-glass.com

ARNHEM-NIJMEGEN | Park15

De eerste opstallen in aanbouw

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | GiesbersGroep

PARK15: DUURZAAM BUSINESSPARK WORDT VERKNOOPT MET OMGEVING In het hart van de stadsregio Arnhem-Nijmegen ontwikkelt GiesbersGroep Park15, een bedrijvenpark met een netto omvang van 85 hectare geïntegreerd met een groengebied van in totaal ruim 200 hectare. Onderdelen zijn de aanleg van een groene buffer met het nabijgelegen Oosterhout, de uitbreiding van een boomgaard, een windmolenpark en een vernieuwde aansluiting op de A15. “Park15 combineert duurzame gebiedsontwikkeling met een toekomstig multimodaal knooppunt”, vertelt Bart Franssen.

Het businesspark in de gemeente Overbetuwe is in 2010 ontwikkeld met als uitgangspunt een ‘zorgvuldige landschappelijke inpassing’ op basis van

de aangrenzende woongebieden zoveel mogelijk beperkt. Landschappelijke en recreatieve waarden worden uitgebreid in samenwerking met overheden

'Park15 wordt alzijdig geïntegreerd met het cultuurlandschap van Overbetuwe'

Aan alle zijden komen groene buffers

een ‘doordacht stedenbouwkundig ontwerp’, vertelt Franssen, ontwikkelingsmanager bij Giesbers. “In nauw overleg met stakeholders als milieuorganisaties, overheden, omwonenden en andere belanghebbenden wordt de invloed van het bedrijvenpark op

en Park15 genereert daartoe zelf de financiële middelen. De gebruikers worden vertegenwoordigd in een VvE die gaat toezien op de duurzame exploitatie; Park15 wordt alzijdig geïntegreerd met het cultuurlandschap van Overbetuwe.” ›

| 57

Industriële sectionaaldeuren

Europa’s grootste gamma industriedeuren • Europa’s nr. 1 met meer dan 75 jaar ervaring in de productie van deuren • Uitstekende warmte-isolatie: U-waarde van max. 0,51 W/(m²•K)* • 24-uurs service: dag en nacht voor u bereikbaar Dockequipment

* bij de industriële sectionaaldeur SPU 67 Thermo met ThermoFrame

06-16 B (industriële eindverbruikers) Maximale brandveiligheid met prefab Hebel cellebeton wandplaten.

Hebel® is a registered trademark of the Xella Group.

Hebel is hét merk in de utiliteitsbouw dat toe gevoegde waarde biedt wanneer het gaat om brandveiligheid. Hebel platen zijn gemaakt van cellenbeton en beschikken hierdoor over uitstekende eigenschappen op het gebied van verwerkbaarheid, geluidsisolatie, warmteaccumulatie én brandwerendheid. Door com partimenten te scheiden met brandwanden van Hebel krijgt vuur geen kans om over te slaan. Maar ook dakplaten en buitenwanden van Hebel zorgen ervoor dat brandschade beperkt blijft.

738040_xella 1-2.indd 1

Meer weten? Bel 0183 – 67 12 34. www.xella.nl

Xella Nederland BV Postbus 23, 4200 AA Gorinchem Mildijk 141, 4214 DR Vuren +31 (0)183 67 12 34 info@xella.nl www.xella.nl

05-09-16 10:32

ARNHEM-NIJMEGEN | Park15

NATUURLIJKE ROLVERDELING Aan de westzijde van Park15 wordt de boomgaard Betuwse Bongerd in ere hersteld en met drie hectare uitgebreid; aan de zuidzijde komt een groene buffer in de vorm van een coulisselandschap met dijken en hagen – een natuurlijke afscheiding met de bestaande en nieuwe bebouwing van Oosterhout. Langs de snelweg A15 wordt een dijklichaam aangelegd dat de onderbouw van de toekomstige opstallen als een groene plint langs de snelweg aan het zicht onttrekt. De A15-aansluiting Elst/Oosterhout wordt uitgebreid met een directe afrit vanuit de richting Rotterdam, gefinancierd door de gebiedsontwikkelaars en de gemeente. “De gemeente Overbetuwe faciliteert de aanleg van dit duurzame bedrijvenpark binnen vastgestelde ruimtelijke randvoorwaarden; wij zoeken daar het juiste businessmodel bij als gebiedsontwikkelaars. Dat werkt erg goed vanuit de natuurlijke rolverdeling.”

EERSTE OPSTALLEN Park15 mikt op logistieke dienstverleners, verladers, retailers en beleggers, met kavels van 3.000 m² tot 27 hectare. Eind 2015 werden de contracten getekend met de gebruikers van de eerste opstallen. Een Europees distributiecentrum van bijna 62.000 m² voor logistiek dienstverlener Nabuurs, met Goodman als investeerder en Kraft Heinz, Nutricia, SCA en Mars als gebruikers, staat gepland voor begin 2017. Daarnaast is supermarktketen Lidl met Park15 tot overeenstemming gekomen over de realisatie van een distributiecentrum op een 16 hectare grote kavel. In de eerste fase wordt circa 50.000 m² gebouwoppervlak gerealiseerd. Lidl streeft ernaar met dit distributiecentrum volledig in de eigen energiebehoefte te voorzien. De vier windmolens die in lijn met de A15 worden geplaatst, zullen naar verwachting voor een deel van de energievoorziening zorgen. Een aantal kleinere kavels bij de entree van het park zijn in optie genomen; het park komt geleidelijk tot wasdom. Met de aanleg van de Betuweroute is reeds een groot rangeerterrein aangelegd. De Provincie Gelderland ontwikkelt daar samen met marktpartij Dutch European Railterminals plannen voor de aanleg van een containerterminal. Daarnaast is nabij Park15 reeds de bargeterminal BCTN aan de Waal gerealiseerd. Tot slot wordt de A15 in 2021 doorgetrokken richting A12/Duitse grens. Gefaseerd en geactualiseerd op basis van de duurzaamheidswensen van vandaag, komt er na jaren van planvorming alsnog een multimodaal knooppunt, ondersteund door een breed gedragen Park15. ❚

Bouwinfo ONTWIKKELING EN REALISATIE Park15 Logistics, een onderdeel van GiesbersGroep STEDENBOUWKUNDIG PLAN Op ten Noort Blijdenstein (2010)

Park15 mikt op logistieke dienstverleners, verladers, retailers en beleggers

Projectinfo ‘ENERGIE-EFFICIËNTE EN RUIMTEBESPARENDE OPLOSSING’ Door de monteurs van Hörmann wordt hard gewerkt aan de nieuwbouw van EDC park 15 te Oosterhout. In opdracht van Giesbers Ontwikkelen en Bouwen te Wijchen verzorgt het bedrijf kwalitatief hoogwaardige industriële deursystemen. In totaal levert en monteert Hörmann zestig complete docksets, bestaande uit voorzetsluizen, dockshelters en sectionaaldeuren. De voorzetsluizen worden vóór de hal aan de noorden zuidzijde van het gebouw geplaatst en zorgen zo voor een energie-efficiënte en ruimtebesparende oplossing. De ruimte binnenin de hal kan hierdoor volledig worden benut. De voorzetsluizen worden onder een hoek van 60° resp. 45° geplaatst. Vrachtwagens hebben op die manier meer ruimte om bij het aandocken te manoeuvreren. Doordat meerdere voorzetsluizen aan elkaar worden gekoppeld, zorgt dit voor een strak vormgegeven geheel. Naast de docksets worden door Hörmann aan de binnenzijde van het gebouw twee snelloopdeuren en acht brandwerende roldeuren geplaatst. Een mooie opdracht, waarbij samen zij samen met de klant tot een efficiënte en esthetische oplossing zijn gekomen.

BRANDWANDEN MET EEN WEERSTAND VAN 240 MINUTEN VOOR EDC NABUURS Op Park15 worden verschillende distributiecentra gebouwd, zoals het nieuwe Europese DC voor logistiek dienstverlener Nabuurs, met als gebruiker onder meer Kraft Heinz. Ontwikkeling vindt plaats volgens de strenge richtlijnen van verzekeringsmaatschappij FM Global. Zo moeten de Hebel-brandwanden van Xella aan de uitzonderlijke eis van 240 minuten brandwerendheid voldoen. “Specifiek aan dit project is dat er een dubbele cellenbeton brandmuur wordt geplaatst”, vertelt Bianca van Vugt van Xella. Giesbers Bouw realiseert de ontwikkeling van het DC in opdracht van Goodman; Nabuurs zal het gebouw van Goodman huren zodra de werkzaamheden zijn afgerond. De oplevering staat gepland voor begin 2017. De uitzonderlijke eis van 240 minuten brandwerendheid voor de brandwanden is mede van belang vanwege de omvang van de brandcompartimenten. Van Vugt: “In het EDC is een gescheiden staalconstructie opgenomen; daartussen bevinden zich de dubbel geplaatste cellenbeton brandwanden in een dikte van 150 millimeter.” Xella levert en monteert de 5.000 m² Hebel-brandwanden zelf en geeft daarop een KOMO-garantie van tien jaar. “Cellenbeton, een combinatie van kalk, zand, cement, water en luchtcellen, heeft een optimale thermische isolatie en straalt daarom geen hitte door; de elementen zijn volledig verlijmd. De brandwanden hebben daardoor ook geen rookdoorslag. Opvallend voor dit project is dat de prefab cellenbeton wanden voldoen aan een zogeheten Hose Stream Test, waarbij aangetoond moet worden dat de wand tijdens en na een calamiteit bestand is tegen hittestraling en niet deformeert door de kracht van blusstralen. Het resultaat is een distributiecentrum dat voldoet aan zeer hoog gestelde brandveiligheidseisen.”

| 59

AMSTERDAM | Zuidblok Stadionplein

Tekst en beeld | Henk Geist

Culinair Centrum en hotel naast Olympisch Stadion

Opvallend Zuidblok laatste fase vernieuwd Stadionplein

Op een voormalig parkeerterrein aan het Amsterdamse Stadionplein, pal tegenover het Olympisch Stadion, is het project Zuidblok in uitvoering. Het opvallende gebouw herbergt na oplevering een Culinair Centrum in combinatie met een hotel. Na jarenlang getouwtrek over wat op het Stadionplein moet komen, verrijst nu een nieuw stuk stad vóór het Olympisch Stadion. Dat gebeurt in twee etappes. De nieuwbouw op het noordelijke pleindeel is inmiddels opgeleverd, op de tegenover gelegen kavel ontwikkelt de combinatie Vink Bouw/IQNN Vastgoed het project Zuidblok. In het door Kollhoff Architecten ontworpen gebouw komt op de begane grond en de eerste verdieping het Culinair Centrum. Dat omvat een food museum, een kooktheater, een kookschool en een proeflokaal. Bij het Culinair Centrum hoort ook een daktuin. Het hotel op de tweede en derde verdieping heeft 56 kamers. Ondergronds wordt een parkeergarage met 221 parkeerplaatsen verdeeld over twee lagen gerealiseerd. De architectuur van het gebouw sluit aan bij de omliggende bebouwing en vormt ook een stedenbouwkundig ensemble met de monumentale Citroën garages aan de overzijde.

60 |

AMSTERDAM | Zuidblok Stadionplein

PROMINENTE LUIFEL Uniek aan het ontwerp is dat de twee hotelverdiepingen ruim zestien meter uitkragen, zonder ondersteuning en daarmee het gebouw een heel prominente luifel geven. Dat werd mogelijk dankzij de bijzondere staalconstructie die bij de hotelverdiepingen is toegepast, vertelt projectleider Mac Polhuijs van Vink Bouw. “Deze constructie wordt gedragen door twee enorme vakwerkspanten van 6,5 meter hoog en 32 meter lang. Deze spanten rusten in het midden op een stalen drukkolom van zeventig bij zeventig centimeter en worden in balans gehouden door een trekkolom aan de achterzijde van de luifel. De druk- en trekkolommen staan op forse poeren in de fundering van het gebouw. Deze poeren hebben een afmeting van 6,7 bij 6,7 meter en zijn onderheid met negen palen.” De zware liggers van deze staalconstructie hadden een kromming tot in totaal 26 centimeter; deze toog moest de belasting van vloeren en wanden opvangen. Polhuijs: “Nadat de vloeren en wanden waren aangebracht, is de constructie perfect tot de juiste hoogte gezakt. We hebben de hele staalconstructie stap voor stap in werkplannen uitgezet en tijdens elke fase van de uitvoering de zetting gemonitord. De werkzaamheden moesten ook zodanig worden uitgevoerd dat de luifel continu in balans was.”

PARKEERKELDER

Projectinfo ‘STERK STAALTJE WERK’ De complete staalconstructie voor het Zuidblok aan het Stadionplein te Amsterdam is gerealiseerd door Buiting Staalbouw in Broekland/Almelo. Het betreft een circa 530 ton wegende staalconstructie met in het bijzonder twee vakwerkspanten à 90 ton per stuk met een afmeting van circa 8 x 32 meter, die de vrije overkraging van 16 meter mogelijk maken. Deze spanten zijn opgebouwd uit HD-profielen met een gewicht van 744 kg/m¹ met in het midden een zware scharnierende ondersteuning en twee uit 30 mm plaatmateriaal samengestelde drukkolommen met een afmeting van 750 x 750 mm. De kolommen zijn bovendien met beton gevuld waardoor een belastingafdracht van ruim 20.000 kN per kolom mogelijk is. Om wegtransport mogelijk te maken, zijn de spanten in delen geproduceerd en in de nachtelijke uren onder begeleiding en verkeersmaatregelen naar de bouwplaats getransporteerd. Buiting Staalbouw heeft hiermee wederom een complexe en zeer uitdagende klus geklaard die perfect past binnen de scope van werkzaamheden, onder een hoogstaand kwaliteitsniveau.

Een uitdaging lag er ook bij de grote parkeerkelder die niet alleen onder het gebouw maar ook onder een deel van het Stadionplein is aangebracht. “Deze kelder meet vijftig bij zeventig meter en reikt tot negen meter diep. Dat is in de slappe Amsterdamse bodem met veel water een uitdaging, waarbij we ook retourbemaling moesten toepassen”, zegt uitvoerder Iwan Buckens van Vink Bouw. “We hielden met onze bouwpartners zogenoemde kuipbesprekingen

Buiting Machinebouw en Staalconstructie B.V. is een jong, snel-groeiend en modern geoutilleerd machinebouw- en staalconstructiebedrijf. Vanuit onze vestigingen in Broekland en Almelo werken ruim 90 goed opgeleide medewerkers aan de productie en montage van machinedelen en staalconstructies voor de utiliteitsbouw, woningbouw, hallenbouw en de industrie. Voor meer informatie kunt u ook terecht op onze website:

www.buitingstaalbouw.nl

De specialist voor al uw staal- en machinebouwwerk

Utiliteitsbouw • Woningbouw • Trappen/bordessen • Hallenbouw • Milieutechniek • Tunnelbekisting Wij beschikken over een breed team van specialisten en een jarenlange internationale ervaring

Flexibiliteit is onze sterkte Buiting Machinebouw & Staalconstructie B.V. Vestiging Broekland:

Van Dongenstraat 42, 8107 AG Postbus 129, 8100 AC Raalte Tel: (0570) 53 10 10 Fax: (0570) 53 10 12

Vestiging Almelo:

Darwin 13, 7609 RL Postbus 205, 7600 AE Almelo Tel : (0546) 53 65 20 Fax: (0546) 53 65 21

tot en met Exc3

om te bepalen hoe we de kuip zouden bouwen. Het pand is onderheid met 312 fibropalen van 24 meter lang en we hebben bij de wanden gebruikgemaakt van groutankers, waardoor we tijdens de bouw over een vrije bouwput konden beschikken. Van die werkwijze hebben alle betrokkenen veel profijt gehad; we konden zo efficiënt mogelijk bouwen waardoor de kelder in 21 weken tijd al klaar was.” Vink Bouw neemt ook het inbouwpakket voor haar rekening, de oplevering is voorzien begin 2017. ❚

Bouwinfo ONTWIKKELAARS Vink Bouw, Nieuwkoop/IQNN Vastgoed, Den Haag BOUW Vink Bouw, Nieuwkoop ARCHITECT Kollhoff Architekten, Den Haag CONSTRUCTEUR Pieters Bouwtechniek, Amsterdam INSTALLATIEADVISEUR Techniplan Adviseurs, Rotterdam HUURDER HOTEL ID Suites Zuid, Amsterdam HUURDER CULINAIR CENTRUM Het Amsterdams Proeflokaal, Amsterdam BOUWPERIODE mei 2015 – begin 2017

E-mail: info@buitingstaalbouw.nl

| 61

UTRECHT | Van der Valk Hotel

'Verschillende bouwstromen lopen hier in verschillende snelheden door elkaar heen'

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Wessels Zeist

Hoogste Van der Valk Hotel van Nederland vertrouwd beeld op excellente locatie

Op de voorgrond de cascobouw ten behoeve van de 'Winthont Loft Offices'.

62 |

UTRECHT | Van der Valk Hotel

Wie ter hoogte van het Amsterdam-Rijnkanaal over de A12 rijdt, ziet de zandkleurige metselwerkgevel al boven de Utrechtse bebouwde kom oprijzen; hier kan geen twijfel over bestaan: een nieuw Van der Valk Hotel is op komst. In het eerste kwartaal van 2017 opent de 185 kamers tellende vestiging Utrecht de deuren, gebouwd door Wessels Zeist in een casco plus-variant. “Op dit moment loopt 130 man personeel rond op de bouwlocatie”, vertelt Marien Brand. De bouw van het negentien verdiepingen hoge congreshotel, dat vergezeld gaat van een kantoorontwikkeling (in totaal 45.000 m²) begon in december 2014 aan de Utrechtse Winthont laan, vlakbij de afslag Jaarbeurs aan de A12. Het heiwerk voor de half verdiepte, bemaalde parkeerkelder nam enkele maanden in beslag, de in gietbouw uitgevoerde onderbouw (kolommen en breedplaatvloeren) kent verschillende verdiepingshoogten en vloerdikten, waardoor moest worden doorgestempeld tot aan de vierde verdiepingsvloer; het getunnelde, zeventig meter hoge beddenhuis wordt net als de onderbouw volledig handmatig gemetseld en op de plint bevindt zich nog een apart kantoordeel (16.000 m² ‘De Winthont Loft Offices’), dat zal worden voorzien van een aluminium vliesgevel. “De totale bouw neemt zo’n twee jaar in beslag, op een logistiek ingewikkelde postzegellocatie”, vertelt Brand, die bezig is met de laatste maanden richting oplevering. “Verschillende bouwstromen lopen hier in verschillende snelheden door elkaar heen. Om een voorbeeld te geven: de cascobouw van het beddenhuis was ongeveer even snel klaar als het kantoordeel van zeven verdiepingen.” Dan is het zaak dat je her en der vaart maakt. “Wij hebben bijvoorbeeld tijd gewonnen door het steigerwerk voor de tunnelwerkzaamheden te combineren met dat voor het metselwerk; een volledige omloop zorgt bovendien voor extra veiligheid tijdens het tunnelen.”

ZWEMBAD OP NEGENTIENDE VERDIEPING

voor de verschillende aannemers die hier op de bouwplek rondlopen en die wij coördineren. Lean bouwen is bij ons geen kwestie van stickertjes plakken, het is goed communiceren. ‘Wat heb jij nodig?’, is de hamvraag tussen de partijen.”

BEPROEFD CONCEPT

Bij de ontwikkeling van het hotel zijn meerdere regiepartijen betrokken. Onis Vastgoed ontwikkelt de bouwvlek aan de Winthontlaan met Reggeborgh (een private investeerder gelieerd aan het VolkerWessels-concern). Brand: “Het Van der Valk-concern is zoals bekend proactief in de ontwikkeling en schakelt zelf partijen in als installateurs, afbouwers en de binnenhuisarchitect.” Wessels Zeist, onder meer bekend van de verglaasde gevel van MVRDV in de Amsterdamse P.C. Hooftstraat en gespecialiseerd in gestapelde betonbouw, nam de cascobouw aan, later uitgebreid met een deel van de afbouw en fungeert als coördinerend aannemer. Paradepaardje van het nieuwe hotel wordt de skybar op de bovenste verdieping, met een uitzicht over de stad Utrecht. Ook komt er een zwembad op de negentiende verdieping, waartoe bovenop het getunnelde beddenhuis in een later stadium nog een maatwerkverdieping werd geëngineerd. “Dat kon goed omdat de samenwerking met de mensen van Van der Valk uitstekend is; zij zijn erg betrokken, snappen hoe het bouwproces werkt en er wordt goed gecommuniceerd. Dat geldt ook

Van der Valk maakt in Utrecht gebruik van een beproefd concept. Het congreshotel met vergaderzalen, fitness-/wellnessvoorzieningen en een uitgebreid restaurant met live cooking-faciliteiten, is gemodelleerd naar de vestiging Houten die enkele jaren geleden langs de A27 verrees en eveneens opvalt door de hoge beddentoren. Het Van der Valk-concern beoogt de energievoorziening in elk project verder te verduurzamen. In Utrecht wordt gebruikgemaakt van LED-verlichting en een WKO-installatie. Er zijn daartoe twee bronnen aangebracht. Daarnaast is er veel aandacht voor het toepassen van hoogwaardige isolatie in de gebouwschil (o.a. tripleglas). Het nieuwe hotel krijgt een gedeelde managementstructuur met de nabijgelegen vestigingen Houten en Vianen; Van der Valk Hotel Utrecht is alweer het derde concernhotel in de Utrechtse stadsregio, maar het eerste in de stad zelf en bovendien het hoogste Van der Valk Hotel in Nederland. “Er wordt veel van deze vestiging verwacht, gezien de perfecte bereikbaarheid en de nabijheid van de Jaarbeurs en het Utrechtse stadscentrum. Naar verwachting kan het hotel in het eerste kwartaal van 2017 openen”, besluit Brand. ❚

Van der Valk Hotel Utrecht vanaf de A12.

Op de voorgrond de cascobouw ten behoeve van de 'Winthont Loft Offices'

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Onis Vastgoed i.s.m. Reggeborgh ONTWERP OZ architecten TECHNISCH ONTWERP pr8 architecten CONSTRUCTIE Van Rossum Raadgevende Ingenieurs, Van der Vorm Engineering ADVIES BOUWFYSICA EN BRAND Deerns Nederland bv ADVIES KANTOOR EN PARKEERHUIS Innax Installatie adviseurs bv INSTALLATIES Benschop (E), Linthorst (W/S) UITVOERING Wessels Zeist BOUWPERIODE eind 2014 – eerste kwartaal 2017

De bovenbouw is geheel in de steigers gezet voor het metselwerk.

| 63

UTRECHT | Van der Valk Hotel

Groots in houten en stalen trappen Voor particuliere en professionele opdrachtgever

Projectinfo ‘MORTEL OP MAAT’ VOOR GEMETSELDE GEVEL De gevel van het Van der Valk Hotel Utrecht wordt volledig gemetseld, in een harde, gladde baksteensoort. Het metselwerk is uitgevoerd met Remix Uitbloeiingsarme doorstrijkmortel. Het gevelaanzicht wordt door de kleurafstemming van de mortel op de roodgetinte metselsteen minimaal beïnvloed voor een optimaal gevelaanzicht, aldus marketingmanager Jan Jousma van Remix Droge Mortel. Ook de voegwijze en de metselsnelheid spelen een rol in de mortelsamenstelling. “Ons Mortel-Op-Maat-systeem bewijst zich wederom.” ‘Mortel op maat’ houdt in dat ontwikkelaar en producent Remix Droge Mortel in samenspraak met opdrachtgever, architect en uitvoerende partijen de beste oplossing kiest voor de uitstraling van de metselwerkgevel; het onderhoud, maar ook de hechting, voegwijze, metselsnelheid en bouwplaatsomstandigheden spelen mee. “De keuze van de mortel is echt maatwerk: een uitgebalanceerde samenstelling van de mortel zorgt voor een presterende gevel. In Utrecht wordt gebruikgemaakt van de doorstrijkmethode, wat inhoudt dat gemetseld en gevoegd wordt op één dag, in dit geval met een vijf millimeter terugliggende voeg die ‘gepointerd’ wordt. De gekozen metselsteen is bijzonder hard, glad en heeft een specifieke roodtint. In de mortelsamenstelling nemen wij alle aspecten mee die van belang zijn, zoals de kleur, porositeit en wateropname van de metselsteen, maar ook het stapeltempo. Een mortel op maat sluit zo goed mogelijk aan bij de metselsteen en de gekozen toepassingsmethode, waarbij mag worden vermeld dat al onze mortels uitbloeiingsarm zijn, waardoor kalkafzettingen – de witte uitslag die je weleens ziet op gevels – vrijwel altijd worden voorkomen.”

Trappenfabriek Vermeulen BV Lokkerdreef 14 4879 ND Etten-Leur, Nederland Postbus 82 4870 AB Etten-Leur, Nederland T: (+31) 76 508 80 00 E: info@vermeulen-trappen.nl I: www.vermeulen-trappen.nl

Showroom met ruim 35 trappen openingstijden: ma t/m vrij van 08:00 - 17:00 za van 10:00 - 16:00

Leveringsprogramma: houten en stalen trappen en hekwerken voor woningen utiliteitsbouw, voor nieuwbouw, verbouw en renovatie, van enkelstuks tot seriematig, van eenvoudig tot exclusief

Uitbloeiingsarme mortels en? bouw et m a za Duur mortels m Neem

Geen witte uitslag meer op metselwerk

• • • •

Remix Uitbloeiingsarme mortels, de enige echte

Tel. 0599 - 287 360

www.remix.nl

Metselmortels Voegmortels Doorstrijkmortels Dunbedmortels

• Voorzien van uitgekiend pakket uitbloeiblokkers. • Optimaal metseltempo met het Remix Mortel-Op-Maat systeem® • ER (Earthquake Resistance) mortels voor aardbevingsbestendiger metselwerk • Enige metselmortelfabrikant met Dubokeur op vrijwel het gehele assortiment.

BEEK | Uitbreiding winkelcentrum Makado

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Makado Beek

Uitbreiding Winkelcentrum Makado in Beek

Van cirkel naar ellips Het is een begrip in het Zuid-Limburgse Beek en omgeving, een ‘rondje Makado’ doen. Het is een verwijzing naar de cirkelvormige bouw van het aan de rand van Beek gelegen Winkelcentrum Makado. Door een uitbreiding wordt die cirkelvorm nu doorbroken. In totaal komen er 7.500 m² winkelruimte en 15.000 m² parkeerruimte bij. De uitvoering is in handen van Smeets Bouw. ›

| 65

BEEK | Uitbreiding winkelcentrum Makado

Het in de jaren zeventig gebouwde Makado is nog altijd een succes (geen leegstand), maar ook wat verouderd. Vandaar dat er met de uitbreiding ook werkzaamheden zijn gepland om het gebouw een meer eigentijdse uitstraling te geven. De uitbreidingswerkzaamheden zijn momenteel in volle gang en worden uitgevoerd door Smeets Bouw, zoals dat ook bij eerdere verbouwingen het geval was, vertelt projectleider Albert Brouwer. “We werken al ruim twintig jaar voor Syntrus Achmea, eigenaar van Makado. Bij dit project hadden we eerst een adviserende rol, vanwege het verzoek om het in BIM uit te werken. Vorig jaar juni vond de aanbesteding plaats, in november zijn we met de bouwwerkzaamheden begonnen.”

rage en zijn de liften en een tapis roulant voorzien.” Hij legt uit dat de bouwwerkzaamheden zijn verdeeld in twee fases. De eerste fase is de uitbreiding en de verplaatsing van de al in Makado actieve Albert Heijn naar het nieuwe gedeelte. Daarna wordt de plek waar Albert Heijn zat aangepakt. Daar komt onder andere een Lidl en er is ruimte voor andere winkels en horeca. “Albert Heijn wil in november van dit jaar de deuren openen, het hele project moet april 2017 klaar zijn.” De oppervlakte van de uitbreiding is 7.500 m²; erboven

'Door de aanbouw wordt de ronde vorm die het gebouw vanaf de begindagen had, doorbroken' ELLIPS Door de aanbouw wordt de ronde vorm die het gebouw vanaf de begindagen had, doorbroken. Het heeft ook consequenties voor de passage. Brouwer: “Die was tot nu toe rond. Daarmee heeft iedere winkel dezelfde waarde. Dat blijft weliswaar, maar het ‘rondje’ krijgt een ellipsvorm omdat de wandelroute naar de uitbreiding wordt doorgetrokken. Daar is de aansluiting met de parkeerga-

Vestigingsadres Business Park Stein 408 6181 MD Elsloo Tel: +31 (0)46 - 428 81 80 tel 077 - 389 55 55 website www.enckevort.com De Van Enckevort Groep Venlo l Heerlen l Sittard l Roermond l Maastricht l Venray l Weert Helmond l Son en breugel l Eindhoven l Veldhoven l Nederweert

66 |

Postadres Postbus 9 6170 AA Stein Website: www.cuijpersgroep.nl E-mail: info@cuijpersgroep.nl

BEEK | Uitbreiding winkelcentrum Makado

komen twee lagen om te parkeren met dezelfde omvang. Behalve met de uitbreiding is Smeets Bouw bezig met de gevels. Die krijgen met behulp van lamellen van cortenstaal boven een plint van stucwerk een meer eigentijdse uitstraling. Ook dat wordt gefaseerd aangepakt. Over een upgrade van de bestaande entrees en andere verbeteringen wordt gesproken. Brouwer vertelt dat één van de uitdagingen van het project was om een vertaalslag te maken van BIM naar de uitvoering. “BIM is veel meer dan werken in het traditionele 3D. Vooral de input vanuit de verschillende disciplines moet zorgvuldig gebeuren. Ook de planning vroeg om een efficiënte aanpak – er moeten veel meters in korte tijd worden gerealiseerd. Dan is het voortdurend kijken waar ruimte is en waar zaken juist op korte termijn moeten worden gerealiseerd.” Hij wijst dan op de gekozen oplossing voor de vloer van de parkeergarage. In eerste instantie was er sprake van een betonvloer met een epoxycoating om het geheel waterdicht te maken. “Na overleg met de constructeur en leverancier zijn we uitgekomen bij een waterdichte betonvloer. Die kost minder omdat er geen epoxy toplaag nodig is, die bovendien onder klimatologisch ideale omstandigheden zou moeten worden aangebracht. Daarnaast is er minder onderhoud nodig.” Tijdens de dag van de bouw begin juni werd gevierd dat het hoogste punt was bereikt. Momenteel wordt toegewerkt naar de afronding van de eerste fase. De ruwbouw is nagenoeg klaar. “Daarmee hebben we een miljoen kilo staal in het gebouw verwerkt”, aldus Brouwer. “In relatief korte tijd. Dit is voor ons dan ook in meer opzichten een bijzonder project.” ❚

Projectinfo NIEUW CONCEPT Het is een totaalconcept dat inmiddels bij diverse projecten met succes werd toegepast. Ook bij de uitbreiding van Makado werpt het zijn vruchten af, vertelt Willem van Riet, commercieel directeur van Van Enckevort, groothandel in onder andere hangen sluitwerk, toegangscontrolesystemen en bouwbenodigdheden. Met dat concept bedoelt hij Vevic BV, een samenwerking tussen zijn bedrijf en Victoria Bouw, leverancier van onder andere deuren. “Wij leveren bij veel projecten het hangen sluitwerk, net zoals hier, voor de binnen- en buitendeuren. Deuren en hangen sluitwerk zijn nauw met elkaar verbonden. Daarom hebben we dat samengebracht.” Daar heeft de klant baat bij, zegt hij. “Nog maar één aanspreekpunt, een deskundige begeleiding gedurende het gehele traject, een totaalprijs en zes jaar projectgarantie, om maar enkele voordelen te noemen.” Van Enckevort levert daarnaast bij Makado alle bouwbenodigdheden en loopt dus al vanaf het begin van het traject mee, aldus Van Riet. “In het beginstadium hebben we ook geadviseerd over de toe te passen deuren en het hangen sluitwerk. Nu leveren we conform de planning van de aannemer. We zijn in de buurt gevestigd, dus dat verloopt prima.”

PERFECTION IN PROTECTION Met deskundig stralen en conserveren zorgt de Cuijpers Groep voor behoud, besparingen en een professionele uitstraling van ieder project. Binnen de industriële, (petro)chemische, maritieme en infrastructurele omgeving worden mobiele en stationaire straalwerken, coatingwerken, applicatie van fireproofing en ultra-hogedruk watersnij- en reinigingstechnieken uitgevoerd door Cuijpers Services BV.

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ARCHITECT AANNEMER HOOFDCONSTRUCTEUR MV-INSTALLATIES SPRINKLERINSTALLATIE E-INSTALLATIE LOODGIETER/SANITAIR WATERDICHTE BETONVLOEREN

Syntrus Achmea N Architecten Smeets Bouw Goudstikker-de Vries Roodenburg installatiebedrijf Trigion Brandpreventie BV Steegman Installatietechniek BV Hoogendoorn BV ABT

De bouwkundige en utiliteitsprojecten worden binnen de groep met vakmanschap en veel ervaring uitgevoerd door Smeets Schilderwerken Stein BV welke ook verantwoordelijk was voor de vakkundige applicatie van ruim 1.900 m² brandwerend schilderwerk voor de uitbreiding van Makado in Beek. “Door innovatieve processen en het structureel toepassen van de laatste ontwikkelingen in nieuwe producten en diensten, bieden wij onze klanten meerwaarde en zijn wij toonaangevend in onze branche”, aldus het bedrijf. De Cuijpers Groep zet in op groei door de beste te zijn als totaalaanbieder en specialist en maakt haar visie waar: Perfection in Protection.

| 67

DEN HAAG | Parkeergarage Tournooiveld

Tekst | Irene Theunissen Beeld | Ontwikkelcombinatie PVT / Peter van Oosterhout

HOOGWAARDIGE, DUURZAME PARKEERGARAGE OP EEN UNIEKE PLEK

Op het Tournooiveld, in het hart van historisch Den Haag realiseert ontwikkelcombinatie PTV, bestaande uit SENS real estate en Dura Vermeer Divisie Infra de meest hoogwaardige en duurzame parkeergarage van de stad. Tussen monumentale panden, musea en het Binnenhof. De oplevering is gepland voor begin 2017.

68 |

DEN HAAG | Parkeergarage Tournooiveld

'Behalve dat er historische gebouwen op zo’n zes meter afstand van de bouwlocatie staan, is het grondwaterpeil in Den Haag met circa één meter onder maaiveld, relatief hoog' “Het wordt een hoogwaardige parkeergarage op een unieke plek”, vertelt Gert Jan Smit, projectontwikkelaar bij SENS real estate. “Een aanwinst voor de binnenstad, waardoor niet meer geparkeerd wordt op het Tournooiveld en het Voorhout zelf. Ruim opgezet, 24/7 open, licht, veilig, duurzaam en klantvriendelijk. De garage is voorzien van innovaties, zoals laadpunten voor elektrische auto’s, online-reserveren en een intern parkeergeleidingssysteem. Er is bewaking, sanitair en het geheel ziet er fraai uit. De ambitie is om van het Tournooiveld weer de historische poort naar Den Haag te maken zoals dit vroeger ook het geval was.”

DRAAGVLAK Het was al lange tijd de wens van de gemeente om op deze bijzondere locatie door private partijen een parkeergarage te laten realiseren. Eerdere plannen stuitten op verzet van belanghebbenden, zoals omwonenden, ondernemers en monumentenzorg. Zij vreesden aantasting van onder meer de aangrenzende monumentale panden en het beschermd stadsgezicht. Uiteindelijk kwamen SENS real estate en Dura Vermeer met een totaal andere benadering. Smit: “Nog voordat we enig plan hadden uitgewerkt, zijn we gaan praten met alle belanghebbenden. Om draagvlak te creëren en ieders inbreng te vragen. Dat hielp, gezamenlijk kwamen we tot de beste oplossing en konden de plannen gemaakt en uitgevoerd worden. Dit heeft geleid tot een stukje binnenstedelijke herontwikkeling in optima forma.”

UITGANGSPUNTEN Momenteel zijn de bouwwerkzaamheden in volle gang. Daarbij vormt inpassing in de omgeving een belangrijke uitdaging. Het betreft immers een drukke en krappe plek, waar de garage geïntegreerd moet worden tussen de bestaande bebouwing. Vanwege de cultuurhistorische situatie mag zo min mogelijk boven maaiveld te zien zijn. Bovendien moeten de monumentale bomen in de historische context ingebed blijven. Eveneens moeten de vele evenementen in dit deel van Den Haag ongehinderd doorgang vinden. Dit heeft consequenties voor ontwerp, bouw, logistiek en techniek.

ONTWERP Volgens Olivier Graeven, directeur-architect bij Braaksma en Roos, is het bijzondere hier om synergie te creëren tussen de functionele oplossingen, zware eisen en het behoud van de historische kenmerken van de locatie. “Omdat de maten passend moesten zijn, hebben we de garage een rechthoekige, compacte vorm gegeven en meet deze 97,5 bij 34 meter. Met drie lagen en een diepte van twaalf meter is er plaats voor 320 auto’s. De in- en uitritten zijn zo ver mogelijk buiten het historische beeld gepositioneerd. De twee voetgangerspaviljoens met betaalautomaat en trappenhuis sluiten er door hun vormgeving, materiaalgebruik en transparantie juist mooi op aan.”

BOUW Eveneens bijzonder aan dit project is dat de evenementen die regelmatig rond de bouwput plaatsvinden tijdens de bouw gewoon moeten doorgaan. Daarom is een goede afstemming tussen Dura Vermeer en de omgeving vereist. Daarnaast heeft het ondergronds bouwen op deze kwetsbare locatie een bepalende invloed op de bouwmethodiek. Harbert van der Wildt, projectmanager bij Dura Vermeer Beton en Waterbouw: “Behalve dat er historische gebouwen op zo’n zes meter afstand van de bouwlocatie staan, is het grondwaterpeil in Den Haag met circa één meter onder maaiveld, relatief hoog. Om waterdicht te kunnen bouwen en de bouwkuip trillingsvrij aan te leggen, hebben we CSM-wanden toegepast. Hierna is de bouwkuip de eerste meters ontgraven in den droge, waarna we verder zijn gegaan in den natte, tot de uiteindelijk diepte van -11 m beneden maaiveld. Afgelopen maart is de onderwaterbetonvloer gestort om de bouwkuip af te sluiten. Nadat deze vloer was uitgehard, hebben we de bouwkuip gefaseerd leeggepompt. Na tien maanden werk was de droge bouwkuip eind april gereed. Sindsdien zijn we bezig met de opbouw en wordt alle techniek aangelegd. Het is een complexe puzzel in een complexe omgeving en dat maakt dit project een mooie uitdaging.”

TECHNIEK Dat boven maaiveld zo min mogelijk gebouwd mag worden, leidt eveneens tot strenge eisen aan de techniek. ›

Projectinfo NAADLOZE AFDICHTING Kimmenade houdt zich bezig met afdichten van daken en betonnen ondergronden van kelders tot bruggen. Hiervoor gebruikt het bedrijf onder andere Novacell; een uniek en eigen koud gespoten afdichtingsmiddel dat voor de permanente afdichting van onder meer kelderwanden, parkeergarages, forten, bruggen en daktuinen de grootste zekerheid biedt. Het product is vierhonderd procent elastisch, naadloos, honderd procent verkleefd – zelfs op een vochtige ondergrond, wortelwerend, dooizoutbestendig en snel toepasbaar tot 1.500 m² per dag. Dura Vermeer koos voor deze oplossing op het parkeerdek om zekerheid in te bouwen. Want lekkende dekken van parkeergarages en de daaraan verbonden faalkosten worden dankzij Novacell gegarandeerd tot een minimum beperkt. Kimmenade werd in 1905 opgericht en staat bekend als gerenommeerd dakbedekkingsbedrijf. In de loop der jaren heeft de onderneming zich ontwikkeld tot een full service-organisatie op het vlak van daken betonafdichtingen voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten. Naast waterdichting is Kimmenade ook sterk in het uitvoeren van service en onderhoud aan daken.

| 69

HOLCON BV is de juiste partner voor de realisatie van uw project in Utiliteitsbouw, GWW en Woningbouw. We leveren niet alleen duurzame producten met een uitstekende kwaliteit, ook de engineering en montage van uw ruwbouwproject is bij HOLCON in vertrouwde handen.

Optimaliseren van gebouwprestaties

SPIE Nederland B.V. e-fficient buildings Vestiging Schiedam: De Brauwweg 74-82 NL-3125 AE Schiedam www.spie-nl.com

DEN HAAG | Parkeergarage Tournooiveld

Alle technische installaties liggen ondergronds. Daarom zijn bijvoorbeeld geen schoorstenen, maar luchtroosters op maaiveldniveau naast de voetgangerspaviljoens aangebracht. Cor Groeneweg, projectmanager bij SPIE Nederland: “Het inkoopstation van Stedin bevindt zich eveneens in de garage en voedt onder meer de klanttransformator en de brandmeldinstallatie. Deze laatste is gekoppeld aan ventilatoren die bij brand zorgen voor overdruk in de trappenhuizen zodat hier geen rook binnenkomt. Ook is ondergronds een noodstroomvoorziening aanwezig. Voor een hoogstaand verblijfsklimaat hebben we een CO/LPG detectiesysteem aangebracht. Sensoren registreren een teveel aan schadelijke gassen, die via de ventilatoren meteen worden afgezogen.”

delijk.” Behalve de oplaadpunten voor elektrische auto’s is er overal LED-verlichting en daglichtregeling. Om het voor elektrische auto’s extra aantrekkelijk te maken, krijgen zij van eindbelegger en exploitant Interparking korting op de parkeertarieven. Dat geldt ook voor auto’s met energielabel A. En wat de bomen op het Tournooiveld betreft, enkele moesten verdwijnen, andere zijn verplaatst. Ontwikkelcombinatie PTV zal conform het inrichtingsplan van Ingenieursbureau Den Haag nieuwe bomen terugplaatsen. ❚

DUURZAAMHEID Om die schadelijke gassen tot een minimum te beperken, is de garage compact ontworpen. Smit: “Het lijkt tegenstrijdig, maar duurzaamheid staat centraal. Daarom is een hellingbaan als een wokkel gecreëerd, waardoor de verkeersbewegingen in de garage afnemen en bestaat elke laag uit twee kolomvrije helften met parkeerplaatsen. Alleen in het midden van elke laag staat een rij kolommen. Dit is overzichtelijk en gebruiksvrien-

Projectinfo ‘BIJZONDER ONTWERP MET DE NODIGE UITDAGINGEN’ Bij de bouw van de ondergrondse parkeergarage Tournooiveld in Den Haag produceert, levert en monteert Holcon B.V. uit Markelo de prefab betonelementen voor de binnenbouw. Zusterbedrijf Holterman levert en monteert het wapeningsstaal. Martijn Benard, projectleider bij Holcon, vertelt: “Wij kregen twee jaar geleden van onze opdrachtgever Dura Vermeer een uitnodiging om een offerte te maken voor dit project. Samen met Bartels Ingenieurs voor Bouw en Infra uit Utrecht en Mammoet Montage uit Etten-Leur hebben we uitvoerig bekeken hoe we dit werk het best konden aanpakken. Nadat we gezamenlijk met Dura Vermeer en andere projectbetrokkenen het definitieve ontwerp hadden gemaakt, zijn we eind 2015 begonnen met de productie van de verschillende elementen. In juni van dit jaar zijn we vervolgens gestart met de binnenbouw van de parkeergarage.” Qua bouwconstructie is gekozen voor een bijzonder ontwerp met de nodige uitdagingen. In de drielaagse rechthoekige bouwkuip wordt namelijk een zogenaamde wokkel (een halfronde hellingbaan) aangebracht waarover je van het ene parkeerniveau naar het volgende kunt rijden. “Het heeft behoorlijk wat tijd en aandacht gekost om alles passend te krijgen in het ontwerp, zodat ook alle 320 parkeerplaatsen gerealiseerd konden worden”, aldus Benard.

Bouwinfo BOUWINFO OPDRACHTGEVER Ontwikkelcombinatie PTV (SENS real estate en Dura Vermeer Divisie Infra EINDBELEGGER EN EXPLOITANT Interparking Nederland ARCHITECT Braaksma en Roos Architectenbureau HOOFDAANNEMER Dura Vermeer Beton en Waterbouw OPENBARE RUIMTE INRICHTING Ingenieursbureau Den Haag CONSTRUCTEUR Royal HaskoningDHV

Daar waar Holcon aan de ene zijde van de bouwput de complete binnenconstructie voor zijn rekening neemt, bouwt hoofdaannemer Dura Vermeer tegelijkertijd de buitenwanden van de parkeergarage op. Benard: “Omdat we niet alleen binnenstedelijk bouwen maar ook met meerdere verschillende bedrijven tegelijkertijd bezig zijn, is het heel belangrijk dat de transporten goed op elkaar worden afgestemd. Door alle materialen just-in-time te leveren en door te werken aan de hand van een gedegen lean-planning verlopen de bouwwerkzaamheden gestroomlijnd.”

| 71

Betonconstructies 100% waterdicht afsluiten? Dat is gegarandeerd door gebruik van Novacell: een koud gespoten en dus naadloze bedekking van betondelen die 100% verkleefd ook op vochtige ondergronden. Betondelen zoals parkeergarages, kelderwanden, daktuinen, reinwaterkelders en kunstwerken. Een product van het hoogste niveau. Wenst u meer informatie bezoek dan onze website of neem telefonisch contact met ons op.

Kimmenade Nederland B.V. T +31 (0)492 53 31 22 F +31 (0)492 52 80 95 E info@kimmenade.nl W www.kimmenade.com

Doppelhaus Brannenburg

Vossenbeemd 9 5705 CL Helmond Postbus 144 5700 AC Helmond Nederland

Enrico Schirmer, uitvoerder Mayer Hoch- und Tiefbau GmbH, Ruhpolding Door het gebruik van de speciale MAXIMO ankertechniek, welke vanaf één zijde door één man te bedienen is zijn er maar 3 mensen nodig op de bouwplaats. Hiermee wordt de bouwtijd verkort van 4 naar 3 dagen. Het betonoppervlak met het anker en voegpatroon heeft schoonwerk betonkwaliteit en komt overeen met de hoge eisen. De PERI MAXIMO is de betere van de systemen. “Ik ben enthousiast en volledig overtuigd”.

NL PERI/11.202

MAXIMO Wandbekisting Wanden sneller in hogere kwaliteit bekisten

Bekisting Steigers Engineering www.peri.nl

Inleven . Realiseren. Beleven.

Bij Van Mierlo Bouw & Ontwikkeling zijn we al 85 jaar trots op wie we zijn en wat we maken. We werken vanaf het eerste stadium samen met onze co-makers en luisteren naar onze klanten om het beste resultaat te behalen. Dit in combinatie met ons vakmanschap, zorgt ervoor dat wij de wensen van de klant optimaal kunnen vormgeven. Door op een professionele en resultaatgerichte manier onze middelen en kennis in te zetten, leveren wij toekomstbestendige gebouwen waarin de gebruikers zich thuis voelen.

Bouw & Ontwikkeling Aartsdijkweg 1, Maasdijk, Postbus 218, 3140 AE Maassluis, T: 0174-522300, E: info@vmierlo.nl

www.vmierlo.nl

ROTTERDAM | Distriport Waalhaven

Tekst | Henk Geist Beeld | Distriport Waalhaven

Eerste fase nieuw logistiek complex

Distriport geeft aanzet tot revitalisering Waalhaven

Het Rotterdamse havenbedrijf zet zich al geruime tijd in voor de revitalisering van de meer dan honderd jaar oude Waalhaven. Het nieuwe logistieke complex Distriport Waalhaven, een ontwikkeling van ProDelta, vormt een belangrijke aanzet tot de uitvoering van die plannen en moet een nieuwe impuls geven aan het gebied. Het distributiecomplex komt tegemoet aan alle moderne logistieke eisen. Binnen Nederland is de Rotterdamse haven voor veel bedrijven een gewilde locatie van waaruit zij hun opslag- en distributie-activiteiten ontplooien. De Waalhaven, het grootste gegraven havenbassin ter wereld, vormt door de ligging binnen de ruit van Rotterdam en de goede bereikbaarheid een goede uitvalsbasis voor havengerelateerde bedrijven. Het ligt vlakbij de A15, de belangrijkste verkeersader in het Rotterdamse haven- en industriegebied dat onlangs is verbreed tot aan het Vaanplein met als doel: minder files en een betere doorstroming. Nadat de Hilligersweg wordt opgeheven zal de huidige bebouwing aan beide zijden plaatsmaken voor een nieuw ‘state of the art’ distributiecentrum van ruim 31.000 m². Fase 1 is inmiddels in uitvoering. De bouw is in handen van Bouwbedrijf Van de Ven uit Veghel, dat al tal van distributiecentra op zijn naam heeft staan. Frank Smits, hoofd bedrijfsburo bij Van de Ven: “Voor de ontwikkeling van de Waalhaven is dit project ideaal. Het is het begin van hopelijk een succesvolle herontwikkeling. De eerste fase betreft drie units met een totaal oppervlak van 11.200 m², de oplevering is voorzien in november 2016. In fase 2 gaat het om nog eens vijf units met een totaal oppervlak van 19.500 m² met een uiterlijke start in het 4e kwartaal van 2019.”

74 |

ROTTERDAM | Distriport Waalhaven

Het gebouw krijgt een vrije stapelhoogte van 12,20 meter en een stalen kolomstructuur van 16,2 x 18 meter. De gevel bestaat uit sandwichpanelen met een betonnen gevelplint met een hoogte van 2,5 tot 3,5 meter. De vlakheid van de betonvloer is warehouse conform en een maximale vloerbelasting van 5.000 kg/m² en een maximale puntlast van 9.000 kg is mogelijk. Per unit zijn er vier loadingdocks met elektrisch bedienbare overheaddeuren op perronniveau en een maaivelddeur. De docklevellers (elektro-hydraulisch) hebben een draagvermogen van 6.000 kg. Elke unit kent naast de bedrijfsruimte een kantoorruimte en een entresolvloer boven de laad- en loszone. Het complex zal conform BREEAM-NL Nieuwbouw worden gecertificeerd, waarbij het certificeringsniveau minimaal 'Very Good' wordt. Het goed geïsoleerde pand wordt uitgerust met energiezuinige installaties en een gecertificeerde sprinklerinstallatie. De compartimentering en schaalgrootte geven huurders de flexibiliteit om te groeien en te krimpen waardoor de huisvesting voor de lange termijn kan worden gewaarborgd. Voor ontwikkelaar en belegger ProDelta is het belangrijk om grootschalig te investeren op goede logistieke locaties met voldoende kritische massa. De Rotterdamse haven is volgens de ontwikkelaar voor veel bedrijven nog steeds een gewilde locatie van waaruit zij hun opslag- en distributieactiviteiten

ontplooien. Temeer daar de markt weer aantrekt en er veel behoefte ontstaat aan hoogwaardige distributiecentra in de Rotterdamse haven met voldoende arbeidspotentieel in de directe nabijheid. De ontwikkelaar heeft de eerste unit al weten te verhuren aan een Rotterdams bedrijf. ProDelta verwacht nog voor de oplevering meerdere huurders te hebben gecontracteerd. ❚

Projectinfo COMPLETE DOCKSETS VOOR DISTRIPORT Op Distriport Waalhaven worden de eerste contouren zichtbaar van het nieuwe distributiecentrum. Voor het distributiecomplex, dat tegemoetkomt aan alle moderne logistieke eisen van nu, is in opdracht van Bouwbedrijf Van de Ven uit Veghel gekozen voor de innovatieve producten van Hörmann. Eind augustus zijn twaalf complete docksets, bestaande uit docklevellers, sectionaaldeuren en shelters en drie sectionaaldeuren op het project afgeleverd. Eigen, goed opgeleide monteurs van Hörmann zorgen voor een vakkundige montage. De Hörmann adviseurs begeleiden dit project vanaf de planning, via de technische uitwerking tot de oplevering. Naast het leveren en monteren houdt de service niet op bij de deur. Hörmann richt zich ook op het onderhoud van haar producten. De eigen servicedienst staat dag en nacht voor haar klanten klaar.

Bouwbedrijf van de Ven bouwt voor:

Distriport Waalhaven

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ProDelta, Rotterdam UITVOERING Bouwbedrijf Van de Ven, Veghel ONTWERP DENC, Oisterwijk CONSTRUCTEUR ABT, Velp Installaties Van Bon Installaties, Heesch (W) Van Loon Elektrotechniek, Dongen (E)

| 75

HOORN | Habbeké Shipyard

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Ooms Bouw & Ontwikkeling

Eerste bedrijven vestigen zich op Nautisch bedrijventerrein Hoorn

Vanwege ruimtegebrek besloot scheepsbouwer Habbeké Shipyard van Volendam naar Hoorn te verhuizen. Daar vestigt het bedrijf zich in een nieuw, groter gebouw op het Nautisch bedrijventerrein aan de Schelphoek. Op deze plek liggen meerdere kavels met ruimte voor soortgelijke bedrijvigheid. De ontwikkeling van het terrein en de realisatie van het bedrijfspand zijn in handen van Ooms Bouw & Ontwikkeling.

Op het Nautisch bedrijventerrein in Hoorn zullen in de toekomst allerlei bedrijven te vinden zijn die op één of andere manier affiniteit hebben met water, aldus projectleider Peter Sijm van Ooms Bouw & Ontwikkeling. Hij noemt scheeps- en jachtenbouwers, maar bijvoorbeeld ook bedrijven die zich richten op de afbouw, het coaten, zeilmakerijen, scheepsreparatie en -onderhoud. “Er zijn in totaal dertien kavels gecreëerd, waarvan er al enkele zijn verkocht. De kavels hebben allemaal een omvang van circa 2.000 m², maar kleiner of groter is eveneens bespreekbaar. Er is een gezamenlijke hellingbaan die toegang geeft tot het Markermeer en het terrein is bouwrijp. Dat betekent dat er direct met bouwactiviteiten kan worden begonnen.”

76 |

Eén van de eerste bedrijven die zich op het Nautisch bedrijventerrein vestigt, is Habbeké Shipyard. Habbeké, dat precies een halve eeuw geleden werd opgericht, werkt onder meer voor de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). Omdat het huidige gebouw in Volendam te klein werd, is besloten te verhuizen naar nieuwbouw met een omvang van 1.365 m² in Hoorn. Peter Sijm: “Dat gebouw is vier keer zo groot en biedt dus veel meer mogelijkheden.” Als één van de bijzonderheden van de nieuwbouw noemt hij de grote roldeur. “In verband met het volume van de te bouwen boten komt er een deur van elf bij negen meter in. Verder heeft het gebouw voor ons geen echt lastige aspecten. Er komt een verhoogde loods in voor de grotere

HOORN | Habbeké Shipyard

boten en daarnaast een kleinere loods. In de loodsen brengen we diverse kraanbanen aan. Het gebouw krijgt tevens een kantoorgedeelte met uitzicht op het water. Bij die kantoren komt een dakterras. Klanten hebben daar de mogelijkheid toe te kijken als de boten die ze hebben besteld worden getest.” Het terrein, zegt Sijm, lag voor de infra vrij afgelegen en wordt afgesloten door een dijk. “Daar moest een doorgang doorheen worden gemaakt. Dat heeft nogal wat voeten in de aarde gehad. Maar uiteindelijk hebben we aan alle voorwaarden kunnen voldoen.” Hij geeft aan dat het gebouw van Habbeké, waarmee in februari werd begonnen, na de bouwvak wordt opgeleverd. “Die kunnen dan op deze nieuwe locatie weer heel wat jaren vooruit.” Daarnaast wordt er inmiddels gewerkt aan de bouw van een ander nieuw bedrijfspand, vertelt Sijm. “Van de dertien kavels zijn er vier verkocht. We werken hier zo stap voor stap aan de invulling van een bijzonder bedrijventerrein.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ARCHITECT AANNEMER INSTALLATIES CONSTRUCTIE

STERK IN STAAL

Habbeké Shipyard EWP Purmerend bv Ooms Bouw & Ontwikkeling Gebr. KOK Installatietechniek bv Siem Steur Staalconstructies

Projectinfo PRODUCTIECAPACITEIT OPGESCHAALD Zo’n 115 ton staal is er verwerkt in de nieuwe loods met kantoren van Habbeké Shipyards in Hoorn. Een project met een behoorlijke omvang, zegt projectleider Michel Tol van Siem Steur dat de complete staalconstructie leverde en monteerde. Het bedrijf begon in week 5 van dit jaar met het tekenwerk en andere voorbereidingen. In week 12 startte de productie en van week 16 tot en met 19 vonden de levering en montage plaats. Daarna volgden nog enkele afbouwwerkzaamheden zoals het plaatsen van stalen trappen en balustrades.

Siem Steur Staalconstructies is al 60 jaar gespecialiseerd in het in eigen beheer ontwerpen, construeren, produceren en monteren van staalconstructies. De projecten worden afgeleverd en gemonteerd als totaalproduct. Kiest u voor Siem Steur, dan kiest u voor betrokkenheid, vakmanschap, korte lijnen en een bedrijf dat actief met u meedenkt richting een optimaal eindresultaat.

“Zoals zo vaak tegenwoordig was de planning één van de uitdagingen”, vertelt Tol. “Alles moest in relatief korte tijd worden uitgevoerd. Om aan die wens tegemoet te kunnen komen, hebben we de productiecapaciteit opgeschaald. Verder hebben we de logistiek tijdens de montage goed voorbereid omdat er ook andere partijen aan het werk waren die van onze kraan gebruik moesten maken. Dat betrof onder meer de leverancier van de brandscheidende wanden en het bedrijf dat verantwoordelijk was voor het plaatsen van de grote hefdeuren, inclusief het bijbehorende verenpakket. Van tevoren hebben we zorgvuldig bekeken hoe we dat alles op een zo efficiënt mogelijke manier op elkaar konden afstemmen.” Tot slot wijst Tol nog op de drie bovenloopkranen die Siem Steur in de loods heeft aangebracht. “Voor ons was dit een omvangrijk maar vooral mooi project dat we naar tevredenheid hebben kunnen afronden.”

siemsteur.nl • 0299 399900 • Volendam

jaar | 77

GRONINGEN-HOOGKERK | Van der Valk Hotel

Tekst | Henk Geist Beeld | Van der Valk

Hotel met allure langs de A7

Langs de westelijke invalsweg van Groningen, de A7, is ter hoogte van P+R Hoogkerk een nieuw Hotel Van der Valk in aanbouw. Het hotel telt acht bouwlagen en krijgt 125 kamers. De kamers zijn gegroepeerd rond de bijzondere vide, die zich in het hart van het gebouw uitstrekt van de tweede tot en met de zesde verdieping. De begane grond van het viersterren hotel, dat zich met name op de zakelijke markt in Groningen richt, is bestemd voor ontvangst, het restaurant, een brasserie, de keuken en de opslag. De eerste verdieping wordt ingericht met elf multifunctionele zalen die flexibel zijn in te delen en een grote foyer. De hotelkamers liggen op de bovengelegen verdiepingen. Iedere verdieping telt 25 kamers in acht verschillende types en met een variatie in

78 |

grootte. Alle kamers beschikken over open badkamers. De gemiddelde kamer heeft een oppervlakte van 34 m² en de grootste hotelkamer die zich op de zesde verdieping bevindt, heeft een oppervlakte van circa 62 m². Het grootste gedeelte van de installaties zal op de zevende verdieping komen te staan. In de kern van het gebouw zijn drie liften en een trappenhuis geplaatst. Een uitbreiding met vijftig kamers is in de toekomst nog mogelijk en

ook een verdubbeling van de zaalruimte behoort tot de mogelijkheden. Het hotel krijgt de beschikking over 225 parkeerplaatsen.

VRIENDELIJKE UITSTRALING “We waren op zoek naar een zichtlocatie bij Groningen. De ligging langs een uitvalsweg en bij een P+R station met veel parkeergelegenheid is ideaal”, verzekert vestigingsmanager Stijn Langebeek. “Moderne

? uwen m bo met els mort

Geen witte uitslag meer op metselwerk GRONINGEN-HOOGKERK | Van der Valk Hotel

• Metselmortels • Voegmortels • Doorstrijkmortels zinken omlijsting en aluminium kozijnen. De bouw • Dunbedmortels Bouwinfo

Remix Uitbloeiingsarme

wordt uitgevoerd door Rottinghuis’ AannemingsOPDRACHTGEVER bedrijf bv, dat sinds 1931 in Groningen is geves• Voorzien uitgekiend pakket Van der van Valk Hotel tigd en onderdeel uitmaakt van Koninklijke Volker UITVOERING Wessels. Het bedrijf heeft zich in de loop van deuitbloeiblokkers. Rottinghuis’ Aannemingsbedrijf,met het jaren ontwikkeld tot een toonaangevend allround • Optimaal metseltempo Groningen bouwbedrijf, dat opereert in het noorden van het Remix Mortel-Op-Maat systeem® ONTWERP land. Het hotel wordt gerealiseerd in een bouw• ER (Earthquake Resistance) team, waarbij Van der Valk zelf een grote mate Maarten van der Breggen, voor aardbevingsvan betrokkenheid heeft. “Het gaat immers om demortels Rotterdam/Drachten uiteindelijke beleving van hun klant en de uitstra-bestendiger INSTALLATIES metselwerk ling van het hotel”, vertelt hoofduitvoerder Harm Linthorst, Apeldoorn • Enige metselmortelfabrikant Pruim. “De communicatielijnen zijn hierdoor kort BOUWPERIODE op vrijwel het en we helpen op deze manier Van der Valk metmet Dubokeur oktober 2015 – januari 2017 onze kennis, kunde en ervaring in het bouwen van gehele assortiment. mortels, de enige echte een hotel met allure aan de A7 bij Groningen.”

Tel. 0599 - 287 360

www.remix.nl

Het Hotel Van der Valk vormt een onderdeel van de plannen voor het gebied Kranenburg Zuid. Naast een groter transferium is ook de vestiging van kennisintensieve bedrijven en kantoren in de toekomst hier mogelijk. ❚

hotels hebben vaak iets weg van kantoren, wij hebben ons gebouw een andere, vriendelijke uitstraling willen geven met onder meer een licht hellende kap.” Het hotel ligt langs het Eelderdiepje, waar terrassen kunnen worden aangelegd.

BOUWTEAM Het hotel is ontworpen door architect Maarten van der Breggen, die ook het interieur van het nabijgelegen Van der Valk Hotel in Drachten voor zijn rekening heeft genomen. Het alzijdige gebouw wordt opgetrokken uit grotendeels prefab betonnen vloerplaten en wanden. De gevels worden bekleed met zandkleurige keramische geveltegels,

| 79

GRONINGEN-HOOGKERK | Van der Valk Hotel

Projectinfo

In opdracht van Rottinghuis verzorgt Heigro de complete afbouw voor de nieuwbouw van het Van der Valk Hotel in Groningen.

Innovatief vakwerk

Tot de werkzaamheden behoren onder andere het aanbrengen cementdekvloeren en anhydriet gietvloeren, stucwerkzaamheden, het leveren en plaatsen van metalstudwanden en systeemplafonds, spackwerkzaamheden en schilderwerkzaamheden. De aannemer heeft hierbij slechts te maken met één aanspreekpunt en wordt volledig ontzorgd.

Nieuwbouw Van der Valk - Groningen

AFBOUWWERKZAAMHEDEN VAN A TOT Z

Om de aanvoer en verwerking van materialen op de bouwplaats zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, is door Heigro het systeem van het zogenaamde pakketteren van gipsplaten ontwikkeld. Dit houdt in dat de benodigde gipsplaten per kamer worden verpakt. De verpakte gipsplaten worden al ingebracht tijdens de ruwbouw. Op deze manier wordt arbeidsintensieve aanvoer van gipsplaten voorkomen, hetgeen Arbotechnisch gezien een groot voordeel biedt. Heigro | Compleet in afbouw is een gespecialiseerd bedrijf dat een compleet aanbod van afbouwwerkzaamheden levert. Momenteel zijn er circa 65 medewerkers werkzaam voor het bedrijf, dat in 1992 is opgericht. De ruime ervaring binnen de afbouw en aanverwante gebieden zorgen voor een hoge kwaliteit van de dienstverlening.

www.heigro.nl T (0591) 316 735 | info@heigro.nl

Afbouw Stucwerk Schilderwerk

Timeco Emmen B.V. is een gespecialiseerd tegelen metselbedrijf. Wij zijn zeer vereerd om samen met onze opdrachtgever het nieuwe Van der Valk Hotel in Groningen (Hoogkerk) te realiseren. Door onze jarenlange ervaring, expertise en kwaliteit zullen wij ook dit project tot een referentiekader maken. Onze mensen zullen ook aan door Van der Valk gestelde eisen een kwaliteitsproduct afleveren. Wij zijn als Timeco Emmen B.V. al jaren een betrouwbare partner voor vele bedrijven en kunnen dan ook met trots zeggen dat wij gespecialiseerd zijn in tegelen metselwerken. Mocht u interesse hebben in een samenwerking met ons kunt u contact met ons opnemen.

doordenkers in de bouw

www.rottinghuis.nl

Henry Hudsonstraat 10 | 7825 AG EMMEN telefoon 0591-624625 | info@timeco-emmen.nl

WWW.TIMECO-EMMEN.NL 80 | 738083_timeco 1-4.indd 1

23-08-16 15:29

STERK IN STAAL

Bouwen met toegevoegde waarde! geluidwering • akoestiek energietechiek • brandveiligheid verpakt in een esthetisch verantwoord jasje!

www.schelpbouw.nl siemsteur.nl • 0299 399900 • Volendam

jaar

BOUWEN IS MEEDENKEN

Benieuwd wat we voor ú kunnen betekenen?

PLEIJSIERBOUW.NL

BEDRIJFSPRESENTATIE | ASK Romein

Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | ASK Romein

‘Technische expertise

in staal-, beton- en houtconstructies’ ASK Romein is autonome ontwerper én aannemer met vestigingen in Roosendaal, Vlissingen en het Belgische Malle. Het bedrijf biedt technische expertise in staal-, beton- en houtconstructies en werkt met eigen teams voor verkoop, engineering, productie en uitvoering. Vanuit de vestigingen in Roosendaal en Malle werkt ASK Romein bouwprojecten uit van A tot Z en realiseert zij complexe staalconstructies in binnen- en buitenland. In de vestiging te Vlissingen worden hoogwaardige staalconstructies geproduceerd, die – door de ligging aan open water – ook zeer groot kunnen zijn. Waar nodig versterken de zusterbedrijven elkaar. De organisatie telt op dit moment zo’n driehonderd medewerkers en maakt een sterke groei door. ASK Romein is een betrouwbare partner met een innovatieve, efficiënte en kostenbesparende uitwerking voor elk project. Dankzij een professioneel projectmanagement en een deskundige handelswijze neemt het bedrijf risico’s bij de klant weg. “We zijn een uit-de-kluiten-gewassen bedrijf met veel ervaring”, zegt CEO Ivan Vinck. “Wij richten ons op projecten waarbij wij onze ervaring en knowhow kunnen inbrengen vanaf het eerste ontwerp tot en met de realisatie op de bouwplaats. Hoe eerder wij kunnen instappen in het proces en kunnen meedenken met de klant, des te groter is onze toegevoegde waarde.”

LASROBOT In de productielocaties van Roosendaal beschikt het bedrijf over een zeer geavanceerd machinepark inclusief een gerobotiseerde assemblage- en

82 |

lasproductielijn. “Vanaf 2014 is onze samenstel- en lasrobot operationeel”, vertelt Vinck met trots. “Het effect hiervan is tweeledig. Enerzijds is het een aanzienlijke besparing op de fabricagekostencomponent en anderzijds maakt deze robot ons minder afhankelijk van handmatige productie. Zodra het laswerk geprogrammeerd is, gaat de robot aan de slag met een uiterste precisie; snel en met een zeer hoog kwaliteitsniveau.”

OFFSHORE ASK Romein Offshore te Vlissingen fungeert al decennia lang als toeleverancier voor de offshore olie- en gassector alsmede voor de offshore windindustrie. “Onze vestiging in Vlissingen levert complexe staalconstructies die meestal ook een arbeidsintensiever karakter hebben”, verduidelijkt

BEDRIJFSPRESENTATIE | ASK Romein

Vinck. “De Zeeuwse haven is daarbij een uitgekiende locatie. Van daaruit kunnen we zeer zware componenten transporteren via open water. Daarnaast wordt onze vestiging in Vlissingen ingeschakeld voor de meer arbeidsintensieve onderdelen van projecten die vanuit Roosendaal of Malle verworven worden.”

EEN BEDRIJF MET AMBITIE Met driehonderd medewerkers, een productiecapaciteit van circa 50.000 ton staal en een jaaromzet van meer dan € 175 miljoen in 2016, behoort ASK Romein tot de top van de staalbouwers van de Benelux. Toch heerst er binnen het bedrijf een opvallend platte organisatiestructuur. De lijnen tussen de opdrachtgevers en professionals van ASK Romein zijn kort en hetzelfde geldt

voor het contact tussen de medewerkers onderling. Vinck: “Achter de schermen maken de zusterbedrijven veelvuldig gebruik van elkaars knowhow. We gaan voor de beste oplossing, zonder de opdrachtgever hiermee te belasten.” Ambitie en groei zijn kenmerkend voor de spirit binnen ASK Romein. Ervaren medewerkers blijven continu zoeken naar innovatieve oplossingen. Schoolverlaters krijgen er de kans om op uiteenlopende afdelingen mee te draaien om op die manier de functie te vinden waarin zij hun talenten optimaal kunnen inzetten. “We willen als bedrijf op een gezonde manier groeien. Groeimogelijkheden bieden aan je medewerkers is daar onlosmakelijk mee verbonden. Wie bij ons blijk geeft van enthousiasme en ambitie, kan rekenen op ondersteuning in de vorm van relevante opleidingen en een passende functie.” ❚

| 83

CO2-Prestatieladder

Tekst | Lieke van Zuilekom Beeld | Ziut

‘EEN CO2-REDUCTIE VAN MINIMAAL TIEN PROCENT PER JAAR IS ONZE AMBITIE’

Duurzaamheid krijgt een steeds grotere rol binnen de maatschappij en wordt door veel opdrachtgevers geëist. Ziut, specialist in openbare verlichting, verkeersregeling en camerabewaking is zich hier terdege van bewust en heeft verschillende initiatieven ontwikkeld om haar CO2-uitstoot te reduceren. Door zoveel mogelijk energie te besparen, interne én externe bedrijfsprocessen te optimaliseren en efficiënter gebruik te maken van duurzame energie en materialen, wordt een jaarlijkse reductie van minimaal tien procent gerealiseerd. Deze inspanningen zijn onlangs beloond met het certificaat voor CO2-Prestatieladder niveau 5.

84 |

CO2-Prestatieladder

procent van de oude armaturen”, vertelt Ten Broeke. “Daarnaast beschikken we over een eigen R&D afdeling, waar continu wordt gewerkt aan nieuwe, duurzame(re) toepassingen. Zoals onze ‘TeleController’; een telemanagementsysteem gekoppeld aan het landelijk dekkende KPN LoRa-netwerk, waarmee verlichting efficiënter – op afstand – kan worden aangestuurd en waarmee een flinke energiebesparing gerealiseerd kan worden. Onlangs hebben we een succesvolle pilot met dit systeem afgerond.” Aan de ‘TeleController’ kunnen naar wens een zevental additionele sensoren gekoppeld worden, waaronder een fijnstofsensor en een bewegingsmelder, om een efficiënter ruimtebeheer mogelijk te maken en daarmee de maatschappelijke faalkosten te verlagen.

BESPARING OP ENERGIE EN ONDERHOUD Ziut is marktleider op het gebied van openbare verlichting. Van de 3,2 miljoen lichtmasten in Nederland beheert het bedrijf er zo’n 1,35 miljoen, waarvan steeds meer armaturen worden vervangen door duurzame LED’s. “Hierdoor wordt – naast energie – ook flink bespaard op onderhoud”, vertelt Ten Broeke. “Een win-winsituatie dus voor beheerders én het milieu.” Naast haar ambitie om de grootste in de markt te zijn, wil Ziut vooral ook de vooruitstrevendste verlichting-, verkeersregeling- en camerabewakingsspecialist zijn, vertelt hij. “Niet alleen als het gaat om productontwikkelingen, maar vooral ook op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen én duurzaamheid. Hier zetten wij dan ook hoog op in.” ❚

©Eenhoorn Fotografie Hans ten Broeke, regiomanager bij Ziut Noord Oost en verantwoordelijk voor het MVO- en CO2-beleid binnen de organisatie.

Ziut heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Enkele jaren geleden startte het bedrijf met een MVO-beleid, waarin onder andere people, planet en profit centraal staan. “Echter merkten we dat overheden – onder andere als gevolg van de klimaatdoelen richting 2020 – meer en meer focusten op CO2-reductie”, vertelt Hans ten Broeke, regiomanager bij Ziut Noord Oost en verantwoordelijk voor het MVO- en CO2-beleid binnen de organisatie. “Hoewel dit onderdeel uitmaakt van ons MVO-beleid – waarvoor we inmiddels het certificaat MVO prestatieladder niveau 4 hebben behaald – besloten we ons ook op specifiek CO2-gebied te willen certificeren, conform de CO2-Prestatieladder. We hebben hierbij hoog ingezet. Niveau 4 was onze doelstelling; een jaarlijkse CO2-reductie van ten minste tien procent ons streven.” Om hieraan te voldoen, wordt onder andere het wagenpark geoptimaliseerd, vertelt Ten Broeke. “Bij vervanging van oude(re) leaseauto’s kunnen medewerkers slechts kiezen uit een beperkte selectie auto’s met een lage CO2-uitstoot. De gemiddelde norm-uitstoot van het wagenpark is hierdoor in 2015 met vijftien procent verlaagd ten opzichte van 2013. Daarnaast hebben we in de afgelopen twee jaar negentien hybride hoogwerkers aangeschaft, waarbij de dieselmotor tijdens montagewerkzaamheden overschakelt op een elektromotor. Dit levert niet alleen een flinke CO2-besparing op, maar scheelt ook in de geluidsoverlast en fijnstof.”

Op de vestiging in Apeldoorn is een eigen sociale werkplaats opgericht waar oude armaturen vanuit de regio Noord-Oost worden ontmanteld.

ONTWIKKELING VAN DUURZAME(RE) TOEPASSINGEN Op de vestiging in Apeldoorn is een eigen sociale werkplaats opgericht waar oude armaturen vanuit de regio Noord-Oost (Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland en delen van Utrecht en Flevoland) worden ontmanteld. “Hiermee bieden we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kans om weer deel te nemen aan het arbeidsproces én recyclen we ruim 98

| 85

Stallenbouw

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Kingspan

Asbestverwijdering hand in hand met zonne-energie De verwijdering van asbest uit bestaande gebouwen dringt zich op. In Nederland gaat het vooral om agrarische gebouwen. Kingspan heeft hiervoor een oplossing ontwikkeld, die de financiële kosten voor landbouwers en veetelers en andere agrarische ondernemingen sterk kan verzachten. Hoewel het gebruik ervan al jaren verboden is, bevatten heel wat gebouwen in Nederland en België nog altijd het kankerverwekkende asbest. Zolang de asbestvezels gebonden blijven in andere bouwmaterialen leveren ze geen gevaar op. Maar het risico dat ze vrijkomen bij brand of andere incidenten blijft bestaan. De Nederlandse overheid heeft hierom de – voorlopig – strengste wetgeving van Europa uitgevaardigd. Tegen 2024 moet al het asbest uit bestaande gebouwen zijn verdwenen. Bij brand breekt de cementmatrix en verbrokkelt het bouwmateriaal waarin het asbest is verwerkt.

86 |

Dit bedrijf in Winterswijk beet mee de spits af met het nieuwe concept.

De asbestvezels zitten nog altijd in de brokjes cement, die zich door de wind over grote afstanden kunnen verspreiden. Gevaarlijk wordt het pas echt wanneer de stukjes cement verpulveren en de vezels vrijkomen. Tegen asbest bestaat er dan ook slechts één remedie: verwijderen.

VEEL WERK VOOR DE BOEG Naar een schatting van enkele jaren geleden lag er in Nederland nog een oppervlakte van ongeveer 100 tot 150 miljoen m² daken waarin asbest is verwerkt, waarvan bijna twee derde op landbouwgebouwen. Het is een enorme klus om die tegen

Stallenbouw

2024 te vervangen én voor veel landbouwers een financieel zware dobber, ook al subsidieert de overheid de renovatie van dergelijke daken. “Voor veel agrariërs blijft het een complex dossier”, zegt commercieel directeur Pieter Snelder van Kingspan. “Wij bieden een totaaloplossing aan, die hen niet alleen materieel, maar ook financieel en administratief ontzorgt.” Die totaaloplossing omvat, naast de secure verwijdering van de oude dakbedekking met asbest ook de plaatsing van een nieuw dak in Kingspan-panelen, het aanbrengen van PV-panelen voor elektriciteitsproductie op die nieuwe daken en het uitwerken van een financieel plan. “De combinatie met PV-panelen vertrekt vanuit een praktische situatie: dergelijke panelen komen het best tot hun recht op hellende daken en asbest is historisch vooral in hellende daken verwerkt.”

plaatselijke activiteiten, die besparing sterk kan verschillen van bedrijf tot bedrijf. "We kunnen de afbetalingstermijn verkorten of verlangen. De landbouwer kan ook beslissen om toch zelf een deel van de investering meteen te dragen."

BRANDBESTENDIGHEID EN ISOLATIE In de nieuwe dakbedekking biedt Kingspan diverse esthetische keuzes aan, met zowel vlakke

als golvende afwerkingen. "We gebruiken hiervoor de zelf ontwikkelde sandwichpanelen met een recent nieuw ontwikkelde isolatiekern, IPN QuadCore. Die heeft een hogere isolatiewaarde en is brandbestendiger dan het traditionele PIR. Voor de verwijdering van de oude daken en de montage van de PV-panelen werken we samen met gespecialiseerde onderaannemers, waarbij wij zelf wel instaan voor de coördinatie van de werken.” ❚

Het financiële kader komt erop neer dat de betrokken agrarische ondernemers de renovatiekosten voor hun dak op termijn afbetalen, met het geld dat ze uitsparen door hun – dankzij de lokale elektriciteitsproductie – lagere stroomfactuur. Kingspan houdt er rekening mee dat door de dakoppervlakte de oriëntatie ten opzichte van de zon en de energienood van de

Bekijk uw asbestdak eens van de zonnige kant Van asbestsanering tot zonnepanelen in 6 stappen 1

Veilig & duurzaam asbest verwijderen

Aanbrengen geïsoleerde dakpanelen

Plaatsing duurzame zonnepanelen

Verruil uw asbestdak voor een innovatief daksysteem dat licht, lucht en energie toevoegt aan uw bedrijfsvoering. Kingspan biedt u een praktisch totaalprogramma van zeer veilige asbestsanering tot en met financiering via operational lease. Daarbij wordt de energieopbrengst van de zonnepanelen verrekend. Zo betaalt de zon mee aan uw nieuwe dak én een gezondere toekomst. Meer weten? Kijk op futureproofdak.nl

Installeren intelligente ledverlichting

Onderhoud & garantie

Financiering van A tot Z

KINGSPAN FUTURE PROOF

| 87

WONINGBOUW

PLAATSNAAM | Projectnaam

Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Van de Ven Bouw & Ontwikkeling

BOUW LOURDESKADE NADERT HOOGTEPUNT

88 |

Van verouderd binnenstedelijk industriegebied naar nieuwe, levendige woonwijk aan het water. Dat is de transformatie die het plan Lourdeskade, gelegen nabij het centrum van Tilburg, sinds enkele jaren doormaakt. Met de realisatie van een appartementengebouw met tien verdiepingen nadert de wijk letterlijk zijn hoogtepunt.

keling. “De eerste en tweede fase zijn inmiddels opgeleverd. In fase 1 bouwden we vijftien traditioneel uitgevoerde gezinswoningen. Fase 2 omvatte de realisatie van 27 MorgenWoningen.”

Lourdeskade is een eigen ontwikkeling van VolkerWessels-onderneming Van de Ven Bouw & Ontwikkeling BV, in samenwerking met de

MorgenWonen is een concept van VolkerWessels, waarbij woningen fabrieksmatig in onderdelen geproduceerd worden. Die onderdelen worden in één dag op locatie geassembleerd tot een

gemeente Tilburg. “In totaal realiseren we hier zo’n 135 woningen in vier fasen”, vertelt Sander Kuijs, projectleider bij Van de Ven Bouw & Ontwik-

TILBURG | Lourdeskade

'De ruime, lichte appartementen sluiten aan op het open karakter van de wijk'

Plan Lourdeskade in vogelvlucht

Projectinfo HOOGWAARDIG SANITAIR IN APPARTEMENTEN LOURDESKADE

hoogwaardige woning. De MorgenWoningen zijn energienotaloos en speciaal ontwikkeld als beleggershuurwoningen boven het segment van sociale woningbouw.

KNIPOOG NAAR HET VERLEDEN Momenteel wordt gebouwd aan fase 3 en 4, bestaande uit zestien woningen op de zogenoemde ‘strip’ van het woonplan en 77 luxe appartementen. Kuijs is verantwoordelijk voor de realisatie van het appartementengebouw. Hij vertelt: “Samen met DAT Architecten gaven we binnen de stedenbouwkundige kaders invulling aan het ontwerp. De ruime, lichte appartementen sluiten aan op het open karakter van de wijk. Het gebouw zelf oogt industrieel, als knipoog naar het verleden. Dit komt tot uiting in robuuste materialen als beton, donker gevelmetselwerk en aluminium kozijnen. Hemelwaterafvoer en ›

Terwijl de bouw van het appartementencomplex op project Lourdeskade het hoogste punt nadert, voorziet Van Rijn Products de eerste appartementen al van sanitairinrichting en douchecabines. De specialist in onder meer badkamerinrichting heeft een kleine vier maanden nodig om alle 77 appartementen te voorzien van zijn hoogwaardige producten. Voor opdrachtgever Reggeborgh Vastgoed bv en aannemer Van de Ven Bouw & Ontwikkeling bv is Van Rijn Products een totaalpartner. Directeur Peter van Rijn licht toe: “We adviseren in het sanitairbestek, vervolgens leveren en monteren we de producten en we bewaken het traject. Zo brengen we de kwaliteit van de badkamerinrichting op hoog niveau en stijgt de waarde van het project. Kortom: de opdrachtgever krijgt meer zekerheden en meer waar voor zijn geld.” Uitsluitend kwaliteitsproducten Aansluitend op het hoogwaardige karakter van het project en het hoge ambitieniveau van de opdrachtgever levert Van Rijn Products uitsluitend kwaliteitsproducten. “We werken samen met A-merken Villeroy & Boch en Hansgrohe”, aldus Van Rijn. “Met dergelijke betrouwbare partners bieden we optimale service en garantie richting de opdrachtgever.” Om aan te sluiten op de bijzondere bouwstijl van het appartementengebouw, die doet denken aan het industriële verleden van het gebied, is gekozen voor modern vormgegeven sanitair met strakke vormen. Positieve samenwerking Begin september startte Van Rijn Products met de levering en installatie van de douchecabines en sanitaire inrichting in de appartementen. De samenwerking met de opdrachtgever en aannemer verloopt zeer positief. “Daar streven wij ook naar”, aldus Peter van Rijn. “Met elkaar gaan we de oplevering, die naar verwachting eind dit jaar plaatsvindt, met vertrouwen tegemoet.”

| 89

BADKAMER

VAN RIJN PRODUCTS

GLASHELDERE OPLOSSINGEN

WOONRUIMTE

VOOR BADKAMER, WOONRUIMTE, UTILITEIT EN VASTGOED

UTILITEIT

VASTGOED

VANRIJNPRODUCTS.NL

Piushaven

27 MorgenWoningen 77 luxe appartementen 15 traditionele gezinswoningen

16 drie laagse industriÃ«le eengezinswoningen

Van de Ven Bouw en Ontwikkeling BV maakt van een verouderd binnenstedelijk gebied een nieuwe levendige woonwijk aan het water.

Haya van Somerenstraat 4-01 5032 MK Tilburg T 013 542 2063 vandevenbv.nl

TILBURG | Lourdeskade

bevestigingsmaterialen blijven bewust in het zicht.” Ter afwisseling worden de balkonhekken en hun hoge plinten uitgevoerd in een lichte, contrasterende kleur. De galerijen worden voorzien van aluminium gevelpanelen.

HOOG- EN LAAGBOUW Het appartementencomplex bestaat uit twee met elkaar verbonden bouwdelen van respectievelijk vijf en elf bouwlagen. Op 1 december 2015 ging de bouw van start. “In tegenstelling tot wat gebruikelijk is, heeft het gebouw geen parkeerkelder”, aldus Kuijs. “In plaats daarvan bevindt de parkeerruimte zich op de begane grond en eerste verdieping. Deze twee bouwlagen voerden we uit als betonnen casco. Vanaf de tweede verdieping bouwen we het appartementencomplex op met breedplaatvloeren en kalkzandsteen wanden. Zo gaan we door tot de tiende verdieping, die we eind oktober zullen bereiken. Het gevelmetselwerk, dat in volle gang is, volgt daarop. Het laagbouwdeel was eind juli winden waterdicht.” Torenkraan Lourdeskade

'Het gebouw oogt industrieel, als knipoog naar het verleden' Om de kwaliteit van het werk tijdens de uitvoering te bewaken, werkt Kuijs met ED Controls: een app voor het eenvoudig registreren en efficiënt afhandelen van ‘mankementen’ of opleverpunten.

VOLGENS PLANNING

Vanaf de 2e verdieping wordt het appartementencomplex opgebouwd met breedplaatvloeren en kalkzandsteen wanden.

Bouwinfo ONTWIKKELING EN REALISATIE Van de Ven Bouw & Ontwikkeling BV, Tilburg in samenwerking met de gemeente Tilburg EXPLOITATIE Reggeborgh Vastgoed Management BV, Rijssen ARCHITECT DAT Architecten, Tilburg BOUWPERIODE december 2015 – eerste kwartaal 2017

De realisatie van de appartementen is een logistieke uitdaging. De bouwplaats heeft een beperkte omvang en wordt tevens gebruikt voor de realisatie van de zestien eengezinswoningen. Pal naast de bouwplaats wordt bovendien de oude ijzergieterij van de Piushaven herontwikkeld. Kuijs: “Ruimte om spullen op te slaan, is hier nauwelijks. We laten zo veel mogelijk materialen just-in-time leveren. Om de planning te beheersen, werken we volgens de lean-methode. Dagelijks nemen we met alle betrokkenen de stand van zaken en werkzaamheden door. Elke partij neemt hierin zijn verantwoordelijkheid en de bereidheid om elkaar te helpen is groot. Dat werkt prettig, het voorkomt faalkosten en houdt de voortgang in het werk. We liggen op koers om, geheel volgens planning, in het eerste kwartaal van 2017 op te leveren.” ❚

| 91

PLAATSNAAM| |Melissantstraat ROTTERDAM Projectnaam

Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Slokker Bouwgroep

Van ‘compleet gehavend’ naar ‘modern, comfortabel en energiezuinig’

De karakteristieke waarde van Pendrecht in ere hersteld

De eerste twee flats in Pendrecht hebben een diepgaande renovatieslag ondergaan. De woningen zijn van het casco tot het tegelwerk vernieuwd. Hiermee is een monumentaal stukje Rotterdam-Zuid bewaard gebleven. Het monumentale karakter van de flats in Pendrecht schuilt in de ‘stempelverkaveling’. Het is één van de eerste flats waarin de woonmodule – het zogenaamde ‘stempel’ – gespiegeld of ongespiegeld steeds wordt herhaald. Om de woningen weer up-to-date te maken, heeft A3 Architecten in de woningen meer ruimte gecreëerd en deze qua energie, techniek en comfort verbeterd. Hiertoe wordt het woningenaantal in elk blok teruggebracht van zestig naar 57. De buitenzijde krijgt een flinke opfrisbeurt en er worden nieuwe balkons aangehangen.

'Alle woningen krijgen nieuwe kozijnen, deuren, beglazing en balkons' 92 |

VOORBEREIDINGEN IN DE RUWBOUW Ter voorbereiding op de renovatieslag wordt het flatgebouw volledig gestript. Het aanwezige asbest wordt verwijderd en de constructie wordt klaargemaakt voor de nieuwe verdeling. “Nu op de begane grond van drie woningen twee woningen worden gemaakt, wordt de dragende scheidingswand aangetast”, legt Danny de Wijs, projectcoördinator van Slokker Bouwgroep uit. “Hiervoor moet de constructie op dit punt worden versterkt. Dat is gebeurd met een portaalconstructie in de kelder.” Tegelijkertijd wordt aan de buitenzijde de gevel gereinigd en waar nodig hersteld. Dan kan het echte renovatiewerk beginnen. Alle woningen krijgen nieuwe kozijnen, deuren en beglazing. Op de begane grond krijgen de samengevoegde woningen een eigen entree met trapje en veranda aan de straat. Ook het inpandige balkon, dat wordt vervangen ›

ROTTERDAM | Melissantstraat

Projectinfo GIETVLOEREN ZORGEN VOOR VERHOOGD COMFORT IN RENOVATIEPROJECT Vloerenbedrijf van Rijbroek produceert al meer dan veertig jaar dekvloeren voor de woningen utiliteitsbouw. Duurzaam bouwen en maatschappelijk verantwoord ondernemen maakt als sinds de jaren ‘90 deel uit van de bedrijfsfilosofie, met de bewuste keuze voor calciumsulfaat gebonden gietdekvloeren. De dunne constructievloer van 120 mm beton is voorzien van 6 mm FonoFive geluidwerende isolatie met een 35 mm hoogwaardige gipsgebonden gietdekvloer (brandklasse A1). Hierdoor voldoen de appartementen op het gebied van contactgeluid aan het Bouwbesluit. Dit ondanks de geringe beschikbare vloerdikte. Milieuvriendelijk Het toegepaste bindmiddel calciumsulfaat betekent een verantwoord gebruik van industriële reststoffen, zoals rookgasontzwavelingsgips, dat vrijkomt bij het reinigen van rookgassen. Doordat met mobiele mortelcentrales wordt gewerkt hoeft het water niet mee met het transport naar de bouwplaats. Dit alles zorgt voor een significante reductie op de CO2-uitstoot.

‘VERBETERING BEGINT AL BIJ DE VOORDEUR’ Aan de Melissantstraat in Rotterdam zijn circa vijftig woningen gerenoveerd. Het aanbrengen van nieuwe ramen in de bestaande kozijnen, nieuwe balkondeuren en voordeuren werd in handen gegeven van Weekamp Raam en Deur Concept. Volgens accountmanager Roeland Delis was het een redelijk regulier project met enkele bijzondere aspecten. “Zo hebben we een extra, gecontramalde lat in de dagkant van de kozijnen aangebracht omdat daar sprake was van een schuine detaillering. Op die manier is een goede tocht- en geluidafdichting gegarandeerd.” Een andere uitdaging was volgens Delis het inmeten van de kozijnen, elk met een unieke maatvoering. “De ramen en deuren hebben we vervolgens vooraf met CNC-machines op maat gemaakt in de eigen moderne fabriek.” Hij wijst verder op de in TriComfort® uitgevoerde voordeuren. Kenmerkend voor deze deuren is de dekplaat van Medite® Tricoya®. “Dat is een toplaag met de hoogste duurzaamheidsklasse”, legt Delis uit. “Die bestaat uit samengeperste houtvezels die zijn verduurzaamd door middel van acetyleren zoals dat ook bij Accoya® het geval is. Het resultaat is extreem duurzaam MDF, standaard FSC® gecertificeerd met een hoge vormstabiliteit en een glad oppervlak, terwijl een hoge isolatiewaarde wordt bereikt door een hoogwaardige schuimvulling. De verbetering van de woningen begint dus al bij de voordeur.”

| 93

ROTTERDAM | Melissantstraat

door een balkon aan de buitenkant, levert extra ruimte op. Deze komt ten goede aan een extra kamer, een moderne badkamer en ruimte voor de wasmachine. Om ook voor deze aanpassing de constructie geschikt te maken, worden de balkons met een staalconstructie opgehangen aan de bestaande betonconstructie.

ALS EEN TREIN Om de renovatiewerkzaamheden naadloos op elkaar te laten aansluiten, werkt Slokker Bouwgroep met een strak schema. “Iedereen werkt van boven naar beneden en van links naar rechts”, wijst De Wijs. “Bovendien verricht elke onderaannemer zijn werkzaamheden in twee appartementen per dag. Als iedereen zich hieraan houdt, verloopt het werk probleemloos.” Dat lukt nog niet helemaal in het eerste blok. Hier blijkt het dak slechter dan het rapport deed vermoeden, waardoor het toch vernieuwd moet worden. Er blijkt ook meer asbest aanwezig te zijn dan verwacht. Maar na het eerste blok kan Slokker zich tot in detail op haar taak voorbereiden en verloopt het renovatiewerk als een trein. Het tweede blok wordt met nul opleverpunten opgeleverd.

KARAKTERISTIEKE WAARDE “Het is een project om trots op te zijn”, vindt De Wijs. “Fase 1 en 2 zijn nu volledig gemoderniseerd. De zwevende dekvloeren en geïsoleerde wanden hebben de woningen geluidstechnisch verbeterd. Moderne CO2-gestuurde installaties zorgen voor comfort. De donkere trappenhuizen hebben daglichtinval gekregen en zelfs kunst met gekleurd glas. Ik moet bekennen dat ik bij de eerste aanblik dacht ‘Wat moet dit worden?’, maar de nieuwe bewoners geven regelmatig aan dat het geweldig is om hier te wonen. De karakteristieke waarde van Pendrecht is in ere hersteld.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Woonstad Rotterdam ARCHITECT A3 architecten, Rotterdam AANNEMER Slokker Bouwgroep B.V., vestiging Breda ADVIES IMd Raadgevende Ingenieurs Rotterdam INSTALLATIEADVIES Quantem engineering BOUWFYSICA GM adviseurs Dordrecht BOUWKOSTEN PER BLOK € 3 miljoen BOUWPERIODE FASE 1 EN 2 januari 2015 – juli 2016

VAN RIJBROEK VLOEREN TOONAANGEVEND SINDS 1976

Renotrack®

een 100% beheersbaar renovatietraject • • • • •

Projectadvies Bewonerskeuze trajecten Bewonerscommunicatie Inmeet- en montageservice Eigen raam- en deurproductie

Gietvloeren ww w. rij br

TriComfort®

oe kv lo er

en .n l

De nieuwe standaard voor vlakke houten deuren • • • • • •

weekamprdc.nl

94 |

Extreem duurzaam Hoge vormstabiliteit Laag gewicht Glad oppervlak Hoge isolatiewaarde Standaard FSC®

info@weekamprdc.nl

0413-265055 info@rijbroekvloeren.nl ®

Gietdekvloeren t. 0523-625 475

Zandcementvloeren

Zwevende vloeren

NIEUWEGEIN | Revitalisatie De Driften

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Mitros/Salverda Bouw

Bewonersgerichte renovatie met korte doorlooptijd en prefab gevels Groot onderhoud van corporatiebezit wordt steeds vaker gepland op basis van ketenintegratie. De 117 sociale huurwoningen in de Nieuwegeinse Rijtuigenbuurt (De Driften) worden door eigenaar Mitros en hoofdaannemer Salverda Bouw tussen mei en december op basis van zes dagen per woning voorzien van nieuwe gevels, inclusief asbestsanering. Verwarming en ventilatie worden vernieuwd, het sanitair wanneer nodig. Salverda Bouw ontwikkelde in eigen beheer duurzame prefab gevels voor De Driften. geeft dit meer rust en duidelijkheid, omdat zij direct weten waar zij aan toe zijn en de werkzaamheden op korte termijn uitgevoerd gaan worden.” Casco en dakbedekking van de rijwoningen bleken nog in goede staat, vertelt hij. “Een noodzakelijke bouwkundige ingreep is het verwijderen van de asbestleien van de gevels; tevens waren er klachten met betrekking tot vocht en tocht. Naast de vervanging van de gevels wordt de gehele centrale verwarming vernieuwd en de mechanische ventilatie CO2-gestuurd. Door de ingrepen maken de woningen een labelsprong van F/G naar B en wordt het Politiekeurmerk Veilig Wonen verkregen.”

CIRCULAIRE GEVELBEPLATING “De betrokkenheid van bewoners is vanzelfsprekend essentieel bij renovatie in bewoonde staat”, vervolgt Lekkerkerker. “In dit geval zijn de bewoners met een relatief grote, enthousiaste klankbordgroep betrokken vanaf de ontwerpfase, zodat deze groep een ambassadeursfunctie kan vervullen. Er zijn naast de gebruikelijke optiemogelijkheden op sanitair gebied ook optionele gevelindelingen mogelijk gemaakt.” › De bestaande gevels worden aan de voor- en achterzijden gesaneerd en vervangen.

De eengezinswoningen aan de woonerven in ‘bloemkoolwijk’ Batau-Zuid zijn gebouwd in 1970 en toe aan een revitalisatie. Door het aanwezige asbest op de gevels en de regelgeving op dat gebied was het voor Mitros niet meer mogelijk de buitenzijde van de woningen te onderhouden. Met Salverda heeft Mitros verschillende scenario’s bekeken ten aanzien van de gevels, evenals welke kosten daarmee gepaard zouden gaan. Besloten is de complete gevels te vervangen en moderne, goed geïsoleerde en onderhoudsarme gevels terug te plaatsen. “In de stichtingskosten valt dit hoger uit, maar doordat de exploitatiekosten lager zijn over de komende veertig jaar is dit de beste investering op de lange termijn”, vertelt projectmanager Jan-Willem Lekkerkerker van Mitros.

'Betrokkenheid van bewoners gaat voor de techniek uit'

START UITVOERING VERVROEGD Doordat opdrachtgever en hoofdaannemer vroeg in het proces samen optrokken kon een korte doorlooptijd worden gerealiseerd. “Wij wilden van start met alle seinen op groen. Uiteraard voor de bewoners, maar ook omdat je zo de capaciteit van de projectteams, waaronder die van de architect en het woonbedrijf, op peil kunt houden. Wij hebben met Salverda referentieprojecten bezocht, opnames gedaan, bepaald wat nodig was en wat optioneel mogelijk, en daarna het budget vastgesteld. In het traject met de aannemer en architect werd ook duidelijk dat we konden versnellen in de planning. Met ieders inspanning is de start uitvoering vervroegd van 2017 naar mei 2016. Ook voor bewoners

| 95

NIEUWEGEIN | Revitalisatie De Driften

DAGINDELING GROOT ONDERHOUD DE DRIFTEN Dag 1: voorbereidende werkzaamheden waaronder verwijderen gevel, loskoppelen keuken en plaatsen van stofschotten en tijdelijke keuken. Dag 2: verwijderen voorgevel en asbestsanering, plaatsen van nieuwe voorgevel met kozijnen, ramen en deuren. Dag 3: herstel toilet en badkamer, terugplaatsen van keuken. Dag 4: verwijderen achtergevel en asbestsanering, plaatsen nieuwe achtergevel met kozijnen, ramen en deuren; huis winden waterdicht maken, verwijderen van stofschotten; keuken en toilet weer in gebruik. Dag 5 en 6: afwerking gevels en laatste afwerking sanitair; badkamer weer in gebruik; controle van de woning. Voor meer informatie: www.mitros.nl/dedriften De nieuwe gevels afgewerkt met Resysta-gevelbeplating.

Goede ervaringen met een eerder gezamenlijk project in Nieuwegein (A Capella) dragen bij aan het vertrouwen tussen Mitros en Salverda Bouw, dat met de woningcorporatie de bewonerscommunicatie verzorgt en een uitvoeringsketen samenstelde met vaste partners. “Betrokkenheid van bewoners gaat voor de techniek uit; dat laatste lukt meestal wel met de juiste logistiek”, zegt projectleider René Bosch van Salverda Bouw. “Wij hebben voor De Driften in eigen beheer HSB prefab gevels ontwikkeld; de elementen worden in één dag per gevelzijde geplaatst, inclusief asbestsanering, verwijdering van de oude gevel en montage van kunststof kozijnen, ramen en deuren met HR++ glas; de variabele kozijnindeling is feitelijk een soort legpuzzel

binnen een vastgesteld kader. De gevel wordt na plaatsing afgewerkt met Resysta-gevelbeplating – een circulair product gemaakt van biologische restproducten – en aluminiumbeplating, als de woning al winden waterdicht is. Transport en montage van de gevelelementen is in handen van één partij. Hierdoor kunnen wij een woning in zes dagen tijd opleveren.” In de buurt zijn twee rustwoningen ingericht met WiFi en televisie en waar nodig is tijdelijk sanitair voorzien. Opdrachtgever en hoofdaannemer blijven het gehele proces richting oplevering samen optrekken, aldus Lekkerkerker en Bosch. “Elke uitdaging heeft zogezegd een ‘eigenaar’ nodig en uitdagingen pakken we waar nodig gezamenlijk op.” ❚

Projectinfo ‘VERNIEUWING TECHNISCHE INSTALLATIES UNIEK QUA INTENSITEIT’ De technische installaties in renovatieproject De Driften worden vernieuwd door Boer en Van Veen Kampen. In hechte samenwerking met hoofdaannemer Salverda wordt elke woning in vijf dagen installatietechnisch vernieuwd met vraaggestuurde vervanging van het sanitair. “Voor de bouwvak zijn de eerste veertig woningen opgeleverd”, vertelt projectleider Klaas Dunnink.

loodgieterswerk verwarming electra airconditioning daken zinkwerk

Boer en Van Veen werkt in bewoonde staat aan de vernieuwing van het cv-systeem en legt mechanische ventilatie aan op basis van CO2-sturing; ook worden de schoorsteenkappen vervangen en buitenverlichting gemonteerd. In het project zit veel leidingenwerk, zegt Dunnink. “De cv gaat van een 1-pijpssysteem naar een 2-pijpssysteem, omdat het bestaande systeem sterk was verouderd. Incidenteel, wanneer Mitros daarvoor kiest, worden ook badkamer, toilet en keuken vervangen. Qua intensiteit is het een unieke klus, waarbij we beogen dat de woning na vijf aaneengesloten dagen weer volledig gebruikt kan worden. Voor het engineeringswerk wordt gebruikgemaakt van onze holding Van der Sluis Technische Bedrijven uit Genemuiden; het uitvoerende werk wordt stand alone uitgevoerd. In week 20 zijn we begonnen; medio november moet het werk klaar zijn.”

Installatiebedrijf Boer en Van Veen Kampen B.V. is een allround installatiebedrijf dat werkzaam is in de regio rond Kampen. Met een team van 25 vaste medewerkers is alle kennis en ervaring in huis om in elke discipline binnen de installatietechniek van dienst te kunnen zijn.

Ambachtsstraat 25a 8263 AJ Kampen

96 |

Telefoon 038 - 331 28 00 Fax 038 - 332 69 17

Bouwinfo

Email info@boerenvanveen.nl Website www.boerenvanveen.nl

OPDRACHTGEVER ONTWERP UITVOERING UITVOERINGSPERIODE

Mitros WE architecten Salverda Bouw mei – december 2016

AMERSFOORT | Jeruzalembuurt

Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink Beeld | Nijhuis Bouw

Verduurzaamde woningen met behoud van de karakteristieke gevel Sinds begin juli is Nijhuis Bouw druk bezig met het opknappen van de naoorlogse betonwoningen in Amersfoort die gezamenlijk de Jeruzalembuurt vormen. De in totaal 223 huizen zijn eigendom van De Alliantie en vormden de laatste jaren vaak het onderwerp van gesprek. Ondanks het feit dat de woningen een tijd lang op de sloopnominatielijst hebben gestaan is, tot grote opluchting van veel bewoners, uiteindelijk door De Alliantie besloten de woningen niet te slopen, maar grondig te renoveren. Een belangrijk doel bij de renovatie is het upgraden van de woningen naar energielabel B. Om deze doelstelling te bereiken, wordt door woningcorporatie De Alliantie op intensieve wijze samengewerkt met bouwbedrijven Nijhuis Bouw en Rutges vernieuwt, onder de noemer E-Sequent. William Vlug, projectleider voorbereiding bij Nijhuis Bouw, vertelt: “Deze bijzondere manier van ketensamenwerking omvat niet alleen een uniek verduurzamings- en verbeterprogramma voor de woningen,

maar stelt ons ook in staat om op een snelle en zeer efficiënte wijze gezamenlijk te werk te gaan.”

VERTROUWEN Ondanks het uiteindelijke besluit om de woningen te renoveren, heeft de langslepende procedure over het wel of niet slopen er bij de bewoners van de Jeruzalembuurt behoorlijk ingehakt. Vlug: “Wij wilden de bewoners laten zien dat we, met behulp van een intensief voorbereidings- en samenwerkingstraject, een goede oplossing voor deze wijk zouden vinden. ›

| 97

AMERSFOORT | Renovatie Jeruzalembuurt

EEN BUNDELING VAN

VAN TECHNIEK Projectinfo ‘GEZOND BINNENKLIMAAT DANKZIJ CO2-VRAAGGESTUURDE MECHANISCHE VENTILATIE’ Bij de renovatiewerkzaamheden van de 223 woningen in de Jeruzalembuurt in Amersfoort speelt Van der Sluis Technische Bedrijven een belangrijke rol op installatietechnisch gebied. “In opdracht van hoofdaannemer Nijhuis Bouw brengen wij in alle woningen CO2-vraaggestuurde mechanische ventilatie aan”, aldus projectleider Arjan Sarelse. “Ook verzorgen wij voor iedere woning een APK-keuring. Hierbij wordt, aan de hand van een checklist, de complete woning nagekeken. Daarnaast plaatsen wij in de woning, indien nodig, rookmelders die op het lichtnet worden aangesloten.” Dankzij een jarenlange goede samenwerking met Nijhuis Bouw heeft Van der Sluis Technische Bedrijven reeds vanaf het begin mogen meedenken met dit project. “Ook hebben wij onszelf, samen met de andere onderaannemers, mogen presenteren op een informatiemarkt die specifiek bestemd was voor de bewoners. Deze klantgerichte aanpak van Nijhuis Bouw spreekt ons enorm aan en verdient zeker een compliment”, aldus Sarelse.

Bezoekadres: Kamperzeedijk 107 8281 PD Genemuiden

Van der Sluis Technische Bedrijven heeft alles in huis om zich een totaalinstallateur te mogen noemen.

T: 038 - 344 65 55 E: info@vd-sluis.nl W: www.vd-sluis.nl

Deskundigheid, een zeer brede ervaring en een no-nonsense mentaliteit garanderen dat al uw installatieactiviteiten bij ons in zeer goede handen zijn.

VDS_adv_95x130_06_2015_WT.indd 1

98 |

INSTALLATIE TECHNIEK

Postadres: Kamperzeedijk 57 8281 PB Genemuiden

30-06-15 11:14

AMERSFOORT | Jeruzalembuurt

geven aan de bewoners over de werkwijze, het materiaal en de producten die zij tijdens het renovatieproces zouden toepassen. Ook is er een modelwoning beschikbaar gesteld. Deze grondige voorbereidende aanpak heeft ertoe geleid dat uiteindelijk negentig procent van de bewoners heeft ingestemd met de beoogde plannen.

WERKZAAMHEDEN

Eens per drie weken zijn we daarom om tafel gaan zitten met de bewonerscommissie en we hebben stap voor stap de renovatietechnieken verder afgestemd op en gecommuniceerd naar de bewoners.” Een belangrijk onderdeel van de voorbereidingsfase was het houden van een informatiemarkt voor de bewoners. Tijdens deze informatiemarkt konden alle onderaannemers voorlichting

De werkzaamheden die moeten worden verricht tijdens de renovatie zijn veelomvattend. Arie Nijkamp, projectleider uitvoering bij Nijhuis Bouw, vertelt: “Wij vullen bijvoorbeeld niet alleen de bestaande spouw, maar vervangen ook de buitenkozijnen van de woningen. Onder het zolderdak brengen wij isolatie aan, evenals onder de begane grondvloer. Ook plaatsen wij een mechanisch CO2-gestuurd ventilatiesysteem. Om er zeker van te zijn dat de woningen voldoen aan de eisen voor het verkrijgen van energielabel B, wordt iedere woning voorzien van zes pv-panelen op het dak.”

KARAKTERISTIEKE UITSTRALING Over het wel of niet in tact houden van de gevels van de woningen is veel te doen geweest. Aangezien de woningen inmiddels zijn aangemerkt als beschermd stadsgezicht binnen de gemeente Amersfoort, en zowel Monumentenzorg als belan-

genvereniging Cuypersgenootschap zich hebben ingezet voor het behoud van de bestaande gevel, is aan dit verzoek gehoor gegeven. Gezien de slechte staat waarin de gevels verkeren, is echter wel besloten om zowel de voegen als de gevelpanelen op te knappen. Naar verwachting zal het gehele project in juni 2017 worden opgeleverd. “Als echte renovatiespecialist vinden wij niet alleen het eindresultaat erg belangrijk, maar hebben wij ook een sociaal oog voor de bewoners. Deze klantgerichte aanpak wordt gelukkig breed gewaardeerd”, aldus Nijkamp. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Stichting De Alliantie ARCHITECT YOUR Architecten HOOFDAANNEMER Nijhuis Apeldoorn B.V. ADVIES IB Deuring CONSTRUCTEUR Aveco de Bondt ingenieursbedrijf

| 99

HOOGEVEEN | Krakeel

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Aannemersbedrijf Bramer

‘Korte lijnen en snel beslissen dankzij eerdere samenwerking’ In de Hoogeveense wijk Krakeel is onlangs de laatste hand gelegd aan het Woonservicegebouw. Daarin zijn onder meer een Lidl, het Jannes van der Sleedenhuis (een woonzorgcomplex) en achttien huurappartementen ondergebracht. Het bouwteam dat eerder in de wijk een Brede School en multifunctioneel centrum realiseerde, was grotendeels ook voor dit project verantwoordelijk, waaronder Aannemersbedrijf Bramer. Het Woonservicegebouw is in twee fasen opgeleverd, vertelt projectleider Koen Wierts van Aannemersbedrijf Bramer. Op 1 juni moesten de 1.600 m² voor Lidl klaar zijn. “Dat bedrijf is vanaf die datum begonnen met het inrichten van de winkel.” De werkzaamheden aan de rest van het gebouw werden in de loop van juni afgerond, zegt hij. Behalve Lidl is er op de begane grond ruimte voor de

100 |

hoofdentree van zowel de huurappartementen als de hoofdentree van het Jannes van de Sleedenhuis met kortdurende opvang, kantoor- en recreatieruimte. Het Woonservicegebouw heeft een speels uiterlijk doordat onder meer gebruik is gemaakt van verschillende hoogtes. Zo zijn de huurappartementen onderverdeeld over zes woonlagen en heeft het deel voor het woonzorgcomplex drie bouwlagen.

HOOGEVEEN | Krakeel

FLEXIBILITEIT Het project is gerealiseerd in bouwteamverband, veelal door partijen die bij eerdere opdrachten in de wijk ook al samenwerkten. Dat was een voordeel, geeft Wierts aan. “Dit project kent een lange voorgeschiedenis en heeft vanwege de crisis een tijd ‘in de ijskast’ gelegen. Tot de Lidl in beeld kwam. Toen zijn de voorbereidingen weer opgepakt. De wens van Lidl om op 1 juni van dit jaar in het gebouw te kunnen, zorgde ervoor dat we op een gegeven moment met de uitvoering moesten beginnen terwijl nog niet alle voorbereidingen klaar waren. Dat was in maart 2015. Al het tekenwerk van zowel architect als constructeur was nog niet afgerond, maar de werkvoorbereiding en uitvoering waren wel al gestart. Dit was een grote uitdaging en vroeg om een grote mate van flexibiliteit in de aanloop. Maar mede door de eerdere samenwerking verliep dit goed. Via korte lijnen konden we snel beslissingen nemen. We wisten wat we aan elkaar hadden, hebben steeds nauw overleg gevoerd, onder andere met de architect en constructeur. Als je in een situatie als deze terecht komt, ga je prioriteiten stellen. Dat heeft goed gewerkt.”

DOELSTELLINGEN De aanpak leidde tot het vaststellen van enkele deadlines. Doelstellingen, noemt Wierts ze. Essentiële momenten in het traject, waarop bepaalde werkzaamheden afgerond moesten zijn. “Zo hadden we ons tot doel gesteld dat de vloer van de eerste verdieping voor de bouwvak van 2015 gestort moest zijn. Dat is gelukt. Het volgende doel was om voor het eind van het jaar de bovenste laag te storten, zodat na de jaarwisseling met het optrekken van het metselwerk en de afbouw kon worden begonnen. Ook dat lukte.” Bijzonder aandachtspunt was volgens Wierts het opvangen van de balkons. Doordat de muurdammen tussen de kozijnen wat verder terug liggen, was er sprake van een grotere overspanning. De krachten van de balkons zijn opgevangen met dubbele geveldragers. “Dat is een oplossing waar we samen met de architect zorgvuldig naar hebben gekeken, al vroeg in het voortraject. Terugkijkend hebben we, net als bij de eerdere opdrachten hier, op een plezierige manier samengewerkt en zo opnieuw een project naar wens afgerond.” ❚

Beheer - en Exploitatiemaatschappij Projectontwikkeling Aannemersbedrijf

Hoofdvestiging: Almeloseweg 36 Postbus 53 7670 AB Vriezenveen

Tel. 0546 - 562555 Fax. 0546 - 565505 www.bramerbv.nl info@bramerbv.nl

Bouwinfo OPDRACHTGEVER WVG Ontwikkeling ARCHITECT HJK Architecten AANNEMER Aannemersbedrijf Bramer DIRECTIE WVG Ontwikkeling CONSTRUCTEUR Goudstikker-de Vries

| 101

PLAATSNAAM| |Wonen AMSTERDAM Projectnaam in 1018

Met een knipoog naar de historie Tekst | Jac Buchholz Beeld | Architectuurfotografen / Fedde de Weert

In de Amsterdamse Czaar Peterbuurt, niet ver van de Dappermarkt, Artis en het Oosterpark, wordt momenteel de bouw van twee nieuwe wooncomplexen afgerond. Het project – dat luistert naar de naam ‘Wonen in 1018’ – omvat in totaal 132 woningen en is een ontwikkeling van VoF Cruquiuskade N43 (M.J. de Nijs Projectontwikkeling en Hoorne Vastgoed).

102 |

AMSTERDAM | Wonen in 1018

‘Wonen in 1018’ bestaat uit 88 koopappartementen (die inmiddels allemaal zijn verkocht), 24 vrije sectorwoningen (die turn-key worden opgeleverd) en twintig sociale huurwoningen. In de beide complexen is daarnaast zo’n 3.000 m² bestemd voor commerciële activiteiten zoals een supermarkt (Vomar Voordeelmarkt) en een grand café. De uitvoering is in handen van Bouwbedrijf M.J. de Nijs. Planontwikkelaar Koos Vriend vertelt dat de eerste voorbereidingen in 2011 plaatsvonden. Op dat moment was de betreffende locatie een rangeerterrein van NS en stond er een tankstation. Nu staan er twee in het oog springende klassieke gebouwen met gedraaide koppen die naadloos in de historische omgeving passen.

LEGPUZZEL “Het is een bijzondere plek, aan de uitlopers van 17e-eeuws Amsterdam”, aldus Vriend. “Een complexe ook. Onder andere omdat het een archeologisch interessante locatie is.” Ooit, zegt hij, stond er het bolwerk Jaap Hannes, één van de 17e-eeuwse verdedigingswerken. “We wisten dus dat we rekening moesten houden met archeologisch onderzoek. Maar het is eveneens een lastig punt vanwege de drukte. De Cruquiuskade komt er uit op de Czaar Peterstraat, een heel drukke straat met veel fietsers en de drukke lijn 10 naar IJburg. We wisten dat het een legpuzzel zou worden om dat alles in goede banen te leiden. We zijn daarom in overleg gegaan met de gemeente en hebben een logistiek plan gemaakt dat de afgelopen twee jaar bepalend was voor de situatie ter plekke; een bijltje waarmee we overigens vaker hebben gehakt. In dat plan hebben we rekening gehouden met een goede

aan- en afvoerroute; daarvoor is gebruikgemaakt van de Cruquiuskade. Onder andere in verband met de nabijheid van een basisschool hebben we verkeersregelaars ingezet. Een plan dus dat nogal wat creativiteit en inventiviteit vroeg.” In 2011 was er al sprake van een eerste opzet van het project, geeft Vriend aan. Met onder meer een tweelaagse parkeergarage met 180 plekken. Die is er in de definitieve planopzet, die in 2013 gereed was, echter uitgehaald. De gebouwen zijn ontworpen door architect Hans Kollhof die ze van een duidelijke signatuur heeft voorzien door een knipoog naar de historische omgeving te maken. Zo is er veel natuursteen toegepast, zijn de gevels voorzien van spekranden en is er gebruikgemaakt van smeedijzeren sierhekwerk. Vriend: “Er is een verwijzing naar de historie, maar verder zijn het uiteraard moderne, comfortabele woningen in een buurt die nadrukkelijk in opkomst is. Dat bleek ook wel uit de interesse voor de koopappartementen toen die in 2014 in de verkoop gingen. Die zijn inmiddels allemaal verkocht.”

LEAN-PLANNING Vriend merkt op dat behalve aan de logistiek rondom de bouwlocatie ook veel aandacht is besteed aan de planning gedurende de bouw, met name in de laatste fase. “In zo’n afbouwfase zijn er veel partijen tegelijk actief. Om ervoor te zorgen dat die allemaal zo efficiënt mogelijk hun werkzaamheden kunnen uitvoeren, hebben we een lean-planning opgesteld. We mogen wel stellen dat door zowel de planning als de logistiek goed voor te bereiden, deze lastige aspecten van het project probleemloos zijn verlopen.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER VoF Cruquiuskade N43 ARCHITECT Hans Kollhof Architecten CONSTRUCTIE Van Rossum Raadgevende Ingenieurs INSTALLATIES DWA AANNEMER Bouwbedrijf M.J. de Nijs & Zonen

| 103

AMSTERDAM | Wonen in 1018

Projectinfo ADVISERING EN MILIEUKUNDIGE BEGELEIDING Wareco Ingenieurs heeft V.O.F. Cruquiuskade N43 geadviseerd over de bodemaspecten, zowel in de voorbereiding als tijdens de uitvoering van het project. Vanwege een voormalig spoorwegemplacement en de oudstedelijke ophooglaag is de bodem op de locatie verontreinigd. Wareco heeft milieuhygiënisch bodemonderzoek uitgevoerd en geadviseerd over de aanpak van de bodemverontreiniging. Onderdeel daarvan was de afstemming met de gemeente Amsterdam, het verkrijgen van de benodigde (sanerings-)vergunningen en de advisering over veiligheidsmaatregelen. De ontgraving en scheiding van de verschillende partijen grond en de afstemming van de bodemsanering op de nieuwbouwlocatie is uitgevoerd op aanwijzing van de gecertificeerde milieukundig begeleider van Wareco. Ook de milieukundige aspecten van het archeologisch onderzoek en het opschonen van het damwandtracé vielen onder zijn verantwoordelijkheid. Na afloop is door Wareco een evaluatierapport opgesteld, waarop goedkeuring van het bevoegd gezag is verkregen.

Van onderzoek naar oplossing

specialisten in bodem, water en funderingen

w w w.wareco.nl

Vakmanschap en kwaliteit tot in het kleinste detail M.J. de Nijs en Zonen Warmenhuizen 0226 - 39 70 00 info@denijs.nl www.denijs.nl Wonen in 1018 Amsterdam

104 |

www.fsc.org FSC®C031342

ONTWIKKELING - BOUWEN - ONDERHOUD

RIJSWIJK | Mgr. Bekkerslaan

Tekst | Irene Theunissen Beeld | Smits Vastgoedzorg

Grootonderhoud flat Mgr. Bekkerslaan in volle gang De galerijflat aan de Mgr. Bekkerslaan in Rijswijk krijgt momenteel een grote opknapbeurt. Het gebouw moet nog zeker veertig jaar mee en wordt toekomstklaar gemaakt. Vooral omdat het complex bij huurders erg in trek is, maakt woningcorporatie Rijswijk Wonen er haast mee. De helft van de 93 woningen is al gerenoveerd. Het andere deel is direct na de bouwvakantie opgestart. De woningcorporatie vond het belangrijk dat de aannemer die met het grootonderhoud aan de slag ging, bekend is met resultaatgericht samenwerken. Dit betekent dat het onderhoudsbedrijf nauw samenwerkt met de opdrachtgever en vanaf de planvorming en ontwikkeling tot en met de realisatie en oplevering verantwoordelijk is voor het project. Smits Vastgoedzorg heeft daar ruime ervaring mee. Ewout van Oordt, projectleider bij Smits: “Wij coördineren het hele proces. Ons doel is samen met alle partijen de woningen en het flatgebouw op te knappen, zodat ze nog jaren

meegaan. Het gaat om het verbeteren van de leefbaarheid, veiligheid en energieprestaties. Dit moet leiden tot meer wooncomfort en energiebesparing voor de bewoners.”

GROTE INGREPEN Het blok aan de Mgr. Bekkerslaan dateert uit begin jaren zeventig van de twintigste eeuw. Het bestaat uit twee delen, van zes en van acht bouwlagen. In totaal gaat het om 93 woningen. Omdat er zoveel vraag naar is, komen er volgens Wendy Scherpenisse, projectontwikkelaar bij Smits, ›

Projectinfo VOLLEDIG RISICOLOOS ASBEST VERWIJDEREN In de Mgr. Bekkerslaan blijkt asbest aanwezig te zijn. Het isolatiemateriaal werd aangetroffen in de kit van gevels en privacyschermen en in borstweringspanelen en vloerafwerking. Dit moet vakkundig verwijderd worden. MSHW Support is gespecialiseerd in asbestsanering in renovatieprojecten. Behalve de vereiste certificaties is het bedrijf sterk in de communicatie met bewoners en opdrachtgevers. “Zeker bij projecten die bewoond blijven tijdens de renovatie is dit een belangrijk aspect”, vertelt Ron de Kievith van MSHW Support. “In renovatieprojecten komen we soms onverwachte situaties tegen. Daar kunnen we mee uit de voeten. We zijn gewend aan omstandigheden die vragen om snel schakelen, oplossinggericht denken en duidelijk communiceren.” MSHW Support verricht ook het sloopwerk in de bergingen, entreegebieden, badkamers, keukens en toiletten. Zij maakt deze ruimtes bouwklaar voor de aannemer. De Kievith betreurt dat slopers soms nog worden gezien als de rouwdouwers in de bouw. “Asbestsanering en sloopwerk is verantwoordelijk en milieubewust werk. Dit vooroordeel past niet meer bij de huidige manier van werken.”

| 105

MINIMALE INGREEP – MAXIMAAL RESULTAAT Mgr Bekkerslaan – Leveren en plaatsen van HR++ dubbel glas inclusief susroosters. Alhra Glas heeft meegewerkt aan het schitterende project Mgr Bekkerslaan om beter te isoleren terwijl een goede ventilatie altijd belangrijk is gebleven. Om beter te isoleren is het goed isolerende HR++ glas geplaatst. Deze glassoort zorgt ervoor dat de warmte goed binnen blijft en er dus kan worden bespaard op de stookkosten. Hiernaast zijn de woningen voorzien van susroosters. Deze roosters zorgen voor een goede ventilatie terwijl ze tegelijkertijd rekening houden met geluidsisolatie. KIES VOOR

KWALITEIT KIES VOOR

ALHRA

Tel. 010 – 477 75 96 Strickledeweg 120 E-mail: Info@alhra.nl 3044 EL ROTTERDAM Website: www.alhra.nl Bedrijventerrein

738057_Alhra.indd 1

01-09-16 12:05

TEGELS IN AT, E L K FO R M A VERLIJMD OP DE EL BUITENGEV

Grote en kleine sloopwerken Asbestsanering Boren en zagen met diamant Bouwhulp

Tegels plakken op de mat met Ceravent Een geweldige combinatie van design, innovatie en techniek!

- Ventilerend en ontkoppelend systeem voor keramisch tegelwerk - Ook toepasbaar in combinatie met een natuursteen afwerking - Direct op bestaande gevelbekleding, geen sloopwerk vooraf - Geen thermische lengteveranderingen en spanningen - Ook geschikt voor grotere tegelafmetingen - Eenvoudig schoon te houden, nauwelijks hechting van vuil of mosgroei op de tegels - Verzekerde all-in projectgarantie voor 5 jaar.

MSHW Support b.v. Breevaartstraat 67 • 3044 AG • Rotterdam Tel.: 010 – 262 19 29 • e-mail: info@mshwsupport.nl De samenwerkende partners: www.gutjahr.com

738062_MSHW Support.indd 1

15-08-16 10:38

www.PCI-Afbouw.nl

www.schalkwijktegelwerken.nl

RIJSWIJK | Mgr. Bekkerslaan

Projectinfo MINIMALE INGREPEN, OPTIMAAL RESULTAAT Het momenteel in uitvoering zijnde groot onderhoud aan een flat aan de Mgr. Bekkerslaan in Rijswijk heeft onder meer als doel de leefbaarheid, veiligheid, energieprestatie en het wooncomfort van de woningen te verbeteren. De energiebesparende maatregelen moeten leiden tot energielabel B, oftewel energie-index 1,4. Alhra Glas plaatst er isolatie glas met roosters.

twee appartementen op de begane grond bij. “Daarvoor moeten wel enkele fietsenbergingen wijken. Zo’n grootscheepse renovatie maakt dit nu mogelijk.” Daarnaast vinden nog meer opvallende ingrepen plaats. Er komt een nieuwe hoofdentree die transparant en duidelijk zichtbaar is vanaf de straat. Het plafond van aluminium lamellen met LED-lichtlijnen moet voor nog meer licht zorgen. Vanuit veiligheidsoogpunt wordt het complex alleen toegankelijk voor bewoners met een sleutel en melden bezoekers zich via de videofoon. Er komen verder een ruimte voor scootmobielen en een cycle-up voor fietsen. En op de verdiepingen aan de galerijzijde vervangen gekleurde glazen windschermen de bestaande ‘bootjes’ (polyester windvangers).

TEVREDEN BEWONERS Ondanks de overlast zijn de bewoners tevreden. Hun woonlasten gaan omlaag, terwijl ze er meer comfort voor terugkrijgen. “Sommige huurders krijgen zelfs een nieuwe keuken, badkamer of toilet”, vertelt Scherpenisse. “Dat hangt af van de staat waarin deze verkeren. Echt maatwerk. De bewoners zijn heel betrokken, soms kritisch. Toch verloopt alles naar verwachting, mede dankzij het werk van onze bewonersconsulent, de inzet van de bewonersprojectcommissie en de nauwe samenwerking met Rijswijk Wonen. En natuurlijk de speciale app die de huurders continu over het verloop van het onderhoud informeert.” ❚

TEGELEN MET MINIMALE OVERLAST IN BEWOONDE SITUATIE

ENERGIEBESPARING, VEILIGHEID EN DUURZAAMHEID Bij de renovatie staan vooral energiebesparing, veiligheid en duurzaamheid centraal. “Zo verruilen we de collectieve verwarmingsketel voor individuele HR-combiketels”, vertelt Van Oordt. “De nieuwe rookgasafvoerkanalen aan de galerij zijde hebben we weggewerkt achter de gevel. Voor de bewoners is het prettig dat ze de verwarming zelf kunnen regelen. Dat geldt ook voor de CO2-gestuurde mechanische ventilatie, die door de collectieve unit op het dak wordt aangestuurd. In de woonkamer plaatst de aannemer daarvoor een CO2-sensor. En in de keuken een bedieningspaneel, waarmee de huurder de ventilatie ook zelf kan instellen.” Verder worden het dak en de borstweringen onder de raamkozijnen geïsoleerd. Per woning worden klepraampjes vervangen door ruiten met roosters, waardoor ze inbraakwerend zijn en wordt HR++ dubbel glas geplaatst waar dit nog niet was gebeurd. Natuurlijk worden overal overwegend duurzame, onderhoudsvriendelijke materialen toegepast.

“Het gaat om zo’n tweehonderd ramen”, vertelt projectleider René Caumo, die vervolgens uitlegt dat in de voorbereiding de grootste uitdaging lag. “De opzet is om met minimale ingrepen een optimaal resultaat te bereiken. We zijn onder meer op zoek gegaan naar ventilatieroosters met voldoende ventilatiecapaciteit. Op basis van de informatie van leveranciers hebben we daarvoor berekeningen uitgevoerd, om zo tot de gewenste waardes te komen.” Ook, zegt hij, werden er voor aanvang van de werkzaamheden proeven gedaan. Een ander aspect waar volgens Caumo in het voortraject veel aandacht aan werd besteed, is de planning. Hij geeft aan dat er wordt gewerkt volgens een lean planning. “Alle werkzaamheden zijn nauwkeurig op elkaar afgestemd. Wij zijn bijvoorbeeld één keer in de één à twee weken actief, doen dan een hele streng woningen in één keer. Dat betekent wel dat al die woningen op dat moment beschikbaar moeten zijn.” Dat loopt, aldus Caumo, goed. “We zijn in juli, vlak voor de bouwvak begonnen. In de loop van september verwachten we het werk te kunnen afronden.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Rijswijk Wonen ONTWERP Nieuwe Architecten ADVIES INSTALLATIES EN ENERGIEBESPARING Nieman Raadgevende Ingenieurs HOOFDAANNEMER Smits Vastgoedzorg, Rotterdam CENTRALE VERWARMING Feenstra MECHANISCHE VENTILATIE Bevico ELEKTRA Hinfelaar LOODGIETER Zondervan BOUWPERIODE april – november 2016

De badkamers, keukens en toiletten in de Mgr. Bekkerslaan worden gerenoveerd indien nodig. Aan de hand van een criteriumlijst bepaalt woningstichting Rijswijk Wonen wat er moet gebeuren. Voor Schalkwijk Tegels en Natuursteen betekent dit dat zij in zeventig van de 95 woningen actief is. Om hierbij minimaal overlast te veroorzaken, bekleedt zij het oude tegelwerk met luxplaat en brengt zij hierop de nieuwe tegellaag aan. “Tegelwerk verwijderen veroorzaakt geluidsoverlast, trillingen en schade in de omliggende ruimtes”, vertelt Marc Schalkwijk, directeur van Schalkwijk Tegels en Natuursteen. “Luxplaat is van dragend hardschuim en speciaal ontwikkeld om te ontkoppelen en aansluitend te betegelen. Het is mooi vlak en lost eventuele spanningen tussen het oude en nieuwe tegelwerk op. Bovendien zijn de scheidingswanden in de Mgr. Bekkerslaan slechts 7 cm dik. Door deze toepassing worden de wanden niet verzwakt.” De sfeer in de Mgr. Bekkerslaan is goed, vertelt hij. “We hebben voor dezelfde opdrachtgever de Martin Kampslaan gerenoveerd. We kennen bijna alle partijen op de bouw.”

| 107

AMSTERDAM | At Amstel

Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink Beeld | Van Wijnen

NIEUWBOUWAPPARTEMENTEN

AT AMSTEL

Op een unieke locatie in de wijk Amstelkwartier te Amsterdam is in vlot tempo een luxueus appartementencomplex gebouwd dat een weids uitzicht biedt over de Amstel. Doordat het complex grotendeels is gebouwd op kolommen wordt een zwevend effect gecreëerd. Naast de bijzondere uitstraling en unieke ligging beschikt het complex ook over een parkeerkelder en diverse woninggebonden bergingen. Het appartementencomplex biedt in totaal ruimte aan 44 appartementen, verdeeld over zeven verdiepingen. De appartementen hebben een vloeroppervlak van 63 tot 159 m². Op de bovenste verdieping zijn drie luxe penthouses gebouwd met een vloeroppervlak variërend van 160 tot 198 m².

LANGE VOORBEREIDING De voorbereidingsfase speelde zich af ten tijde van de crisis, waardoor het financiële aspect van het project een belangrijke rol innam. Ton van Sprang, projectleider bij Van Wijnen Harderwijk B.V., vertelt: “Hoewel het ontwerp er vanuit een eerder stadium al lag, moesten we samen met de constructeur, architect, adviseurs, onderaannemers en makelaar opnieuw bekijken hoe we de allure en kwaliteit van het gebouw konden bewaren en tevens een efficiënt en betaalbaar project konden neerzetten. Hierdoor hebben we een redelijk lange voorbereidingstijd gehad.” Om het project uitvoeringstechnisch zo goed mogelijk te laten verlopen is het complete gebouw uitgewerkt in een driedimensionaal BIM-model. “Het werken in een BIM-model zorgt er niet alleen voor dat de kans op fouten aanzienlijk wordt verkleind, maar heeft ons tevens diverse bouwtechnische oplossingen geboden waar we anders, in een later stadium, tegenaan waren gelopen.”

UITDAGINGEN Tijdens de uitvoering moest met meerdere uitdagingen rekening worden gehouden. Het appartementencomplex staat op een bestaande kelder die, met

108 |

diverse aanpassingen, wordt ingezet als parkeerkelder annex woninggebonden bergingen. Verder lopen onder het gebouw de rioleringen van de gemeente Amsterdam. “Voordat we uiteindelijk konden bouwen hebben we diverse voorzieningen moeten treffen om de leidingen niet te beschadigen.”

PLAATSNAAM AMSTERDAM| Projectnaam | At Amstel

Zoals bij de meeste bouwprojecten in Amsterdam was ook hier sprake van een zeer beperkte bouwruimte, wat een goede voorbereiding en afstemming vergde. “Door just-in-time te leveren en slechts kleine hoeveelheden bouwmaterialen tegelijkertijd te laten komen, konden we dit probleem ondervangen. Alle aangeleverde bouwmaterialen zijn, met behulp van een torenkraan, vrijwel direct vanaf de vrachtwagen naar de juiste plek vervoerd.” Om de overlast voor omwonenden zoveel mogelijk te beperken, is in overleg met de gemeente gekozen om de aanvoerroute aan de achter-

kant van het gebouw te situeren. “Hierdoor kon het bouwverkeer over het oude NUON-terrein worden geleid en werd hinder tot een minimum beperkt.”

UITZICHT Het complete project is net voor de bouwvakvakantie opgeleverd. Bewoners kunnen nu vanaf hun balkon genieten van het uitzicht over de Amstel. “Dit mooie uitzicht maakte het project echt uniek, ook voor ons als bouwer”, aldus Van Sprang. ❚

Projectinfo STALEN GEVELPANELEN Bij de nieuwbouw van de 44 appartementen ‘At Amstel’ te Amsterdam leverde en monteerde VPT Versteeg de stalen gevelpanelen die zijn toegepast bij de fietsen bergingslocaties. Gekozen is voor weervast staal, ook wel cortenstaal genoemd, dat gedeeltelijk is voorzien van een reliefpatroon. Het andere gedeelte van de wandbeplating, waar enige doorkijk gewenst is, werd voorzien van een perforatiepatroon. Peter Moser, directeur bij VPT Versteeg, vertelt: “Bij alle projecten, maar zeker ook bij dit project, is een goede afstemming tussen de meewerkende partijen gewenst. Dit bereiken wij onder meer door te werken met het driedimensionale BIM-model.” Met behulp van een eigen gedreven specialistenteam richt VPT Versteeg zich voornamelijk op unieke projecten met bijzondere details. Dit heeft inmiddels geresulteerd in diverse toonaangevende projecten in België en Nederland. “De details die wij hierbij toepassen, kunnen uiteenlopend zijn: van een afbeelding in combinatie met LED-verlichting tot grillige 3D-vormen, bij ons is alles mogelijk.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ARCHITECT HOOFDAANNEMER CONSTRUCTEUR

VOF-verband Maarsen Groep en Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. De Architekten Cie B.V. Van Wijnen Harderwijk B.V. Ingenieursburo Bartels B.V.

| 109

HILLEGOM | Ringoevers

Tekst en beeld | Henk Geist

BUILDINGTWENTY4 REALISEERT RUIM DRIEHONDERD WONINGEN

HILLEGOMSE NIEUWBOUWWIJK RINGOEVERS ERG IN TREK

Wonen aan de Ringvaart.

Op het terrein van een voormalige betonfabriek is Hillegoms laatste uitbreidingswijk Ringoevers in aanbouw. Het gaat voor dit bollendorp om een toplocatie dankzij de ligging langs het water van de Hillegommerbeek en de ringvaart van de Haarlemmermeer, het vele groen en de nabijheid van veel voorzieningen. Het project Ringoevers werd in 2014 overgenomen door de bouwcombinatie BuildingTwenty4, een samenwerkingsverband van de Heemsteedse ontwikkelaar en bouwer HBB Groep, De Geus Bouw en K_Dekker bouw&infra. Aanvankelijk zouden ontwikkelaar AM en corporatie Ymere op het braakliggende terrein een woonwijk met zo’n 320 woningen realiseren. AM en Ymere trokken zich echter terug, onder meer omdat Ymere zich gaat richten op het kerngebied Amsterdam en omstreken. De bouwcombinatie BuildingTwenty4 ontwikkelde een nieuw plan voor de wijk. Zo werd een geplande woontoren van zeven verdiepingen met appartementen geschrapt, omdat voor die woningen te weinig belangstelling bestond. Ringoevers wordt in vijf fasen ontwikkeld, waarbij het nog steeds in totaal om zo’n 320 woningen gaat. Het aangepaste plan kan rekenen op grote belangstelling van woningzoekenden, verzekert Marco Kock, projectleider namens de HBB Groep. “Wij zagen voldoende kansen om hier een mooie wijk neer te zetten.

110 |

HILLEGOM | Ringoevers

Wonen aan de laan.

Het is eigenlijk bizar, de woningen gaan als zoete broodjes over de toonbank. Honderden belangstellenden kwamen af op de inloopmiddag voor de eerste fase van 95 woningen. Het gaat vooral om mensen uit Hillegom of om oud-Hillegommers die willen terugkeren naar hun geboortegrond. De vele geïnteresseerden hebben hun woonwensen middels een enquête laten weten.” Dat heeft geresulteerd in een grote diversiteit aan te bouwen woningen. De eerste twee deelplannen kennen verschillende sferen, zoals Wonen aan het park, Wonen op zuid, Wonen aan de Ringvaart, Wonen aan het hof en Wonen aan de laan. Het gaat om vrijstaande woningen, twee-onder-een-kappers en rijtjeswoningen, waarbij elke woning dankzij onder andere een gevarieerd kappenplan toch een individuele uitstraling heeft. Naast koopwoningen komen er ook woningen in de sociale sector, koop dan wel huur. Ook seniorenwoningen met een slaapgelegenheid op de begane grond behoren tot het aanbod. ›

Projectinfo GRONDSANERING EN BOUW- EN WOONRIJP MAKEN Voor deelplan 1 en 2 van het project Ringoevers voert AW Groep uit Lisse de grondsanering en het bouwrijp maken van het terrein uit. En ook het woonrijp maken wordt door het bedrijf uitgevoerd. Op het terrein van de voormalige betonfabriek was en is veel puin aanwezig, evenals oude funderingsrestanten. In het verleden is ook een voormalige haven gedempt met puin. Al die steenresten zijn met een mobiele breker verwerkt tot granulaat, dat is gebruikt als voorbelasting om toekomstige zakking op het terrein te voorkomen. Deze voorbelasting is vervolgens vervangen door een leeflaag van een meter en het granulaat wordt weer toegepast in de wegenbouw. Verontreinigde grond, met name door olie, is verwijderd en afgevoerd naar erkende verwerkers. Het werk omvat verder onder meer het aanbrengen van het rioleringsstelsel en een pompgemaal, grondwerkzaamheden ten behoeve van kabels en leidingen, het aanbrengen van verhardingen, groen en hekwerken en het plaatsen van het straatmeubilair. “Het project kent een ingewikkelde fasering”, vertelt projectleider Jan van der Knijff. “Dat komt omdat diverse partijen tegelijkertijd op het terrein bezig zijn. Zo zijn er verschillende bouwers, maar ook nutsbedrijven aan het werk. En uiteraard willen de bewoners de sleutel van hun nieuwe woning op de vastgestelde datums overhandigd krijgen. De coördinatie en het op elkaar afstemmen van de verschillende werkzaamheden nemen wij voor onze rekening.”

| 111

HILLEGOM | Ringoevers

Verantwoordelijk voor het stedenbouwkundig plan én het ontwerp van de woningen tot nu toe is ENZO architectuur & interieur. Hierbij hebben de toekomstige bewoners veel keuzemogelijkheden. Kock: “Daar hebben veel mensen gebruik van gemaakt, vooral als het gaat om uitbouwen, dakkapellen of vloerverwarming.” Deelplan 1 in de hoek van de Ringvaart en de Hillegommerbeek is inmiddels volop in aanbouw. De woningen hebben een casco van in het werk gestort beton, de toppen zijn van prefab beton, de gevelvullende elementen zijn uitgevoerd in houtskeletbouw inclusief kozijnen. Vooral de sanering van de grote hoeveelheid puin in de grond als restant van de betonfabriek vormde volgens Kock een grote uitdaging. Dat puin was onder meer gebruikt om twee oude insteekhavens te dempen. De sanering vindt per deelplan plaats. Van de 54 woningen van deelplan 2 is al negentig procent verkocht, de bouw van dit deelplan zal nog dit jaar van start gaan. De bouwcombinatie verzorgt ook alle onderen bovengrondse infrastructuur. Zodra de eerste 150 woningen zijn opgeleverd, legt de bouwcombinatie een rotonde aan waarmee de nieuwe wijk een goede aansluiting krijgt op het bestaande dorp. ❚

Wonen aan het hof.

Bouwinfo OPDRACHTGEVER BuildingTwenty4, Heemstede, een consortium bestaande uit de ontwikkelende bouwers HBB Groep (o.a. Huib Bakker Bouw), De Geus Bouw en K_Dekker bouw&infra. ONTWERP Enzo architectuur & interieur, Burgerveen. UITVOERING HBB Groep, Heemstede, De Geus Bouw, Broek op Langedijk, K_Dekker bouw&infra, Warmenhuizen. CONSTRUCTEUR Berkhout Tros INSTALLATIES Loodgieterswerk en sanitair De Graaf Installaties BV ELEKTRA Smit Elektra BV CENTRALE VERWARMING Comfort Partners SANERING, BOUW- EN WOONRIJP AW Groep, Lisse BOUWPERIODE DEELPLAN 1 november 2015 – tweede kwartaal 2017

Wij geven ruimte aan de ontwikkeling van mensen T 0252 - 41 29 46 E info@awgroep.nl www.awgroep.nl

AW Groep is een brede dienstverlener in de grond-, weg- en waterbouw. Wij bouwen aan een goede infrastructuur in Nederland omdat wij mobiliteit en een leefbare omgeving belangrijk vinden. Daarbij hebben we aandacht voor mens én natuur. Onze kernwaarden AANDACHT ▪ AMBITIE ▪ ANDERS geven richting aan onze manier van denken en werken. De klant en het realiseren van zijn ambities staan hierbij centraal. Zo verrichten wij voor onze opdrachtgever Buildingtwenty4 bij het nieuwbouwproject Ringoevers saneringsen oeverwerkzaamheden en maken we het terrein bouwen woonrijp. AW Groep bestaat uit

112 |

Foto: Sebastiaan van der Knijff

Leidsevaart 25 2161 AS Lisse Postbus 109 2160 AC Lisse

GRONINGEN | Studentenhuisvesting PLAATSNAAM | Projectnaam Zonnelaan

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Van Wijnen

Dichtbij Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen en Winkelcentrum Paddepoel wordt (in juni red.) de laatste hand gelegd aan Campus Zonnelaan, een studentenwooncomplex met 284 studio’s, elk 24 m² groot en voorzien van een eigen badkamer en keuken. De realisatie van de studio’s, die gestoffeerd worden opgeleverd, gebeurt door Van Wijnen Groningen.

Feitelijk was de hele voorbereiding voor de bouw van Campus Zonnelaan zo goed als klaar toen besloten werd dat het gebouw aardbevingsbestendig moest worden. Dat had nogal een impact, vertelt Arend Wiering, projectleider namens Van Wijnen. “Op de planning en op de logistiek. Het had onder meer tot gevolg dat de palen voor de fundering tot de tweede zandlaag moesten reiken en dat er gebruik is gemaakt van groutinjectie. Bovendien is er veel meer wapening in het gebouw verwerkt dan gepland. In plaats van houtskeletbouw is hier sprake van staalskeletbouw om zo een hogere verankeringssterkte voor het gevelmetselwerk te verkrijgen.”

POSTZEGEL Dat extra materiaal moest allemaal aangevoerd worden naar een plek die Wiering omschrijft als een ‘postzegel’. Met daarnaast onder andere ook prefab badkamers, zegt hij. “Alleen al voor de badkamers zijn er veertig vrachtauto’s onderweg geweest vanuit België. We hebben dan ook een heel secure planning gemaakt en hebben buiten de stad een wachtplek voor vrachtauto’s ingericht. Er lag een uitgebreid draaiboek met alle aanlevermomenten tot in het detail uitgewerkt.” Wiering geeft aan dat de oorspronkelijke planning, ook vanwege invloed van het weer, niet helemaal wordt gehaald. “We verwachten net voor de bouwvak te kunnen afronden. De studio’s worden compleet gestoffeerd opgeleverd; de studenten hoeven alleen eigen meubels mee te nemen.” Hij merkt op dat de belangstelling groot was. “We hebben, voor het eerst, de verhuur zelf geregeld en er waren fors meer inschrijvingen dan studio’s.” ›

| 113

PLAATSNAAM GRONINGEN ||Studentenhuisvesting Projectnaam Zonnelaan

Verkoopadres:

Marie Curieweg 9-13, 4389 WB Vlissingen Postbus 32, 4380 AA Vlissingen T +31 (0)118 - 69 00 25 F +31 (0)118 - 46 81 60

Productie adres:

Bosstraat 185 3930 Hamont - Achel BelgiĂŤ T +32 (0)11 - 818087 F +32 (0)11 - 818080

E info@logusprefab.com

www.logusprefab.com 114 |

738088_Logus.indd 1

29-08-16 13:30

GRONINGEN | Studentenhuisvesting Zonnelaan

Ruim 2.000 inschrijvingen, bevestigt Kiki Ongering. Samen met nog enkele andere studenten regelde zij het verhuurtraject. “Als stageproject voor mijn opleiding Vastgoed en makelaardij. Ik begon mijn stage op het moment dat bij Van Wijnen werd nagedacht over hoe de verhuur aan te pakken. Dat doen ze normaal niet zelf. Nu besloten ze dat wel te doen onder de noemer ‘student verhuurt aan student’.” Ongering vertelt dat de studio’s vanaf het moment dat ze in de verhuur kwamen, op enthousiaste reacties konden rekenen. “Dat zie je wel aan de belangstelling.” Het was voor haar dan ook een drukke tijd met veel bezichtigingen en daarnaast de administratieve afhandeling. “We hebben het principe ‘wie het eerst komt…’ gehanteerd, maar wel met als voorwaarde dat de kandidaat een bepaald inkomen moet hebben en geregistreerd staat als student.” Ze geeft aan dat de definitieve oplevering gepland staat voor 28 juli. Tot dan blijft ze werken aan het project, ook al heeft ze haar opleiding inmiddels afgerond. “Daarna treed ik in dienst bij Van Wijnen.”

MOOI, STRAK GEBOUW Nu het gebouw nagenoeg klaar is, kijkt Arend Wiering terug op een intensief project dat volgens hem een “mooi, strak gebouw” heeft opgeleverd. En Kiki Ongering? “De eerste steenlegging en het bereiken van het hoogste punt vond ik twee bijzondere momenten waarbij ik met mijn neus vooraan stond. Verder heb ik er af en toe rondgekeken en veel overleg gehad met de projectleider. Dus ik heb de nodige praktijkervaring opgedaan.” ❚

Projectinfo BADKAMERS VAN HOGE KWALITEIT De badkamers in studentenhuisvesting Zonnelaan worden kant-en-klaar aangeleverd. De specialist op dit gebied is Logus Prefab, dat de badkamers ontwerpt, participeert in het BIM-model en vervolgens de badkamers pasklaar aanlevert.

'De studio’s worden compleet gestoffeerd opgeleverd'

Met ‘pasklaar’ is geen woord teveel gezegd. Op het moment van aflevering zijn de badkamers voorzien van wanden, vloeren, plafonds, tegelwerk, kitwerk, sanitair, deuren en kozijnen. “Studentenhuisvesting Zonnelaan is bij uitstek een project voor Logus Prefab”, vertelt adjunct-directeur John Vette. “Het gaat hier om een groot aantal badkamers (284) en de repetitie is hoog. We hebben hier enkel een beeld en een spiegelbeeld. Dan komt onze kracht optimaal naar boven en kunnen we de klant maximaal ontzorgen. Voor de Zonnelaan hebben we de badkamers aangeleverd in een tempo van veertig stuks per week. Deze capaciteit maakt Logus Prefab ook interessant voor woonzorgcentra, studentenhuisvesting, hotels en recreatie.” De geprefabriceerde badkamers zijn maatvast en van hoge kwaliteit. De wanden zijn vakkundig betegeld, de wandcontactdozen zitten op de kruisingen van de voegen en het sanitair en de kranen zijn van gerenommeerde merken. Buiten de bouw en de inrichting van de badkamers is Logus Prefab een kennispartner op het gebied van geluidsisolatie en brandwerendheid. De badkamers kunnen aan uiteenlopende eisen voldoen. Vette: “Het enige dat nog moet gebeuren na de aflevering, is de aansluiting op elektra, water en riolering. Daarna zijn de badkamers klaar voor gebruik.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Van Wijnen Projectontwikkeling Noord B.V. ARCHITECT AAS Groningen, Groningen AANNEMER Van Wijnen Groningen B.V. CONSTRUCTIES ABT Wassenaar seismisch advies bv, Haren ADVIES IAG adviesgroep (installaties), Landstra (bouwfysica)

| 115

UTRECHT | Transformatie Nijenoord

Tekst | Marjoleine Meppelink (Scripturum) Beeld | Martily-Media

Transformatie van kantoorgebouw naar wooncomplex

Energiezuinig wonen in kant-en-klare woonstudio’s Na zes succesvol afgeronde transformatieprojecten in Eindhoven verzorgde Groenen Bouw & Onderhoud uit Veldhoven onlangs voor de zevende keer een bijzonder transformatieproject voor opdrachtgever Foolen & Reijs Vastgoed/City Pads, deze keer aan de Nijenoord 2-4 in Utrecht. Het voorheen leegstaande kantoorgebouw is, na herontwikkeling, in 24 weken getransformeerd tot een industrieel wooncomplex met 115 volledig ingerichte studio’s voor zogenaamde ‘Young Professionals’. Op 8 augustus vond de oplevering van het pand plaats.

116 |

UTRECHT | Transformatie Nijenoord

De gebouwde studio’s variëren niet alleen qua afmeting maar ook qua indeling. Sommige woningen hebben bijvoorbeeld een aparte slaapkamer. Tevens beschikt het pand over twee luxe penthouses. Omdat de woningen veelal worden verhuurd aan internationale studenten zijn de studio’s compleet ingericht zodat, bij wijze van spreken, de nieuwe bewoner alleen nog maar een koffertje met kleding hoeft mee te brengen.

NIEUWE GEVEL Een bijzonder kenmerk van het wooncomplex is de nieuwe traditioneel gemetselde gevel. In combinatie met de koperkleurige, aluminium kozijnen (die eigenlijk dienstdoen als schuifpuien) heeft het pand, volgens Erik de Loijer, projectleider bij Groenen Bouw & Onderhoud, een bijzondere uitstraling gekregen. “Ondanks het feit dat de studio’s niet over een eigen balkon beschikken kan met behulp van de schuifpui buiten toch worden binnengelaten. Hierdoor staan bewoners, indien gewenst, meer in contact met hetgeen zich buiten afspeelt.”

‘ALL ELECTRIC’ Installatietechnisch is bij dit project gekozen voor een ‘All Electric’ systeem (Inventum A-label) met ventilatie/warmtepomp. Hierbij wordt de warmte uit de retourlucht teruggewonnen voor afgifte aan tapwater en cv. In combinatie met elektrische vloerverwarming, HR++ glas en zonnepanelen ontstaat een uiterst energiezuinig gebouw. Het pand kan prima functioneren zonder gasaansluiting, transportleidingen met leidingverliezen en individuele energiemeters.

hagelbuien maakten het zeer lastig om de vooraf afgesproken planning te halen. Maar door de flexibele instelling van onze partners, die verschillende keren op zaterdag hebben gewerkt en de vele vergaderingen die wij hebben gehad, is het ons toch gelukt om het pand op tijd op te leveren”, aldus De Loijer.

KELDER Een extra uitdaging tijdens het bouwproces vormde de kelder van het pand. Deze leek in eerste instantie in prima staat, maar na het extreme weer van de afgelopen periode bleek dit niet het geval te zijn. “Na diverse renovatiewerkzaamheden is de kelder uitgebreid getest en 100% waterdicht bevonden.”

KERNWAARDE Duidelijk is dat bovengenoemde tegenslagen Groenen Bouw & Onderhoud er niet van weerhouden om de gemaakte afspraken na te komen. “Integendeel, wij zoeken juist naar een oplossing om het gestelde doel wél te behalen. Dit is een belangrijke kernwaarde van ons bedrijf. Wij gaan steeds weer op de stoel van de opdrachtgever zitten. Zijn belang is ons belang.” Met ruim 86 jaar ervaring heeft Groenen Bouw & Onderhoud een behoorlijke orderportefeuille opgebouwd. Hierbij staat een hechte en vertrouwde samenwerking met de opdrachtgever centraal. “Door voortdurend te evalueren en te verbeteren streven wij naar een steeds hogere kwaliteit”, aldus De Loijer. ❚

BOUWPROCES Om de korte bouwtijd die geëist werd te kunnen halen, was een grondige voorbereidingsfase en een strakke lean-planning van groot belang. Tijdens het bouwproces gooide het Nederlandse weer echter roet in het eten. “De hevige regen- en

Projectinfo ZWARE EISEN, STRAKKE PLANNING EN GÉÉN FAALKOSTEN Het voormalig Bureau Jeugdzorg aan de Nijenoord in Utrecht wordt getransformeerd naar appartementencomplex met 114 woningen. Het in transformaties gespecialiseerde Trend, Trap- en Deurtechniek levert en monteert er circa 150 inpandige voordeuren, tussendeuren en kozijnen, beglaasd en afgestemd op de eisen van geluidsreductie (40 dB) en brandwerendheid (30 minuten). “Onze kozijnen zijn tijdens de ruwbouwfase al aangebracht, de deuren plaatsen we met behulp van digitaal inmeten in de dagen vóór oplevering”, vertelt directeur/eigenaar Rick Waterschoot. “Ons concept, dat wij specifiek hebben ontwikkeld voor transformaties, is concurrerend, ontzorgt en draagt vooral bij in efficiëntie op locatie.” Zijn bedrijf doet dit soort projecten regelmatig, zegt Waterschoot, en vaak is de planning een uitdaging. “In dit geval is er sprake van een lean planning – in overleg hebben alle betrokken partijen de werkzaamheden op elkaar afgestemd. Zodra we de deuren kunnen plaatsen, gaat dat volgens een vast schema. Dat betekent één verdieping oftewel veertig deuren per dag. Met vier dagen zijn we dan klaar.”

| 117

UTRECHT | Transformatie Nijenoord

Projectinfo FLEXIBEL INSPELEN OP DE PLANNING Een kantoorpand transformeren naar appartementencomplex betekent verandering in zowel het interieur als aan de gevels. Bij het voormalig Bureau Jeugdzorg aan de Nijenoord in Utrecht is dat eveneens het geval. Thermo Konstrukties speelde daarin een belangrijke rol.

Albert Derks is nu zo’n tien jaar directeur van Thermo Konstrukties, terwijl het bedrijf alweer dertig jaar bestaat, vertelt hij. Kwaliteit bieden staat voorop, vandaar dat er binnen de organisatie niet alleen een eigen calculatie maar tevens een eigen voorbereiding actief is. “Zo hebben we zicht op het hele traject; we houden graag alles in eigen hand om een hoogwaardige kwaliteit te kunnen garanderen.” Flexibel Naast kwaliteit is flexibiliteit een kenmerkend aspect. Dat bleek ook tijdens de werkzaamheden bij het project Nijenoord. Daar moest, legt Derks uit, ingespeeld worden op een uitlopende planning. “Gevolg van onder meer slecht weer. Doordat wij achteraan zitten in het traject, zijn wij bovendien vaak afhankelijk van anderen.” Bij Nijenoord, zegt hij, kon de oorspronkelijke planning vanwege de diverse omstandigheden niet worden gehaald. “Maar we hebben de uitloop beperkt weten te houden door meer

118 |

mensen op het werk te zetten en het organisatorisch wat anders aan te pakken. Om die flexibiliteit staan we bekend.” Kozijnen, beplating en vliesgevels Bij Nijenoord leverde en monteerde Thermo Konstrukties kozijnen, beplating en vliesgevels. Die werden in de eigen fabriek gemaakt met het Reynaers-systeem. Derks: “Dat passen we veel toe. Bij dit project is gekozen voor een brons geanodiseerde uitvoering. Zag je vroeger regelmatig, maar tegenwoordig niet meer. Al komt het wel terug. Het zorgt voor een luxe, pure uitstraling. We hebben alles CNC uitgewerkt, geproduceerd en gemonteerd. Voor het verticale transport hebben we vanwege het gewicht en de omvang een kraan gebruikt.” Door mee te denken en in te spelen op veranderende omstandigheden zijn de werkzaamheden naar tevredenheid afgerond, stelt Derks tot besluit. “Ieder project kent zo zijn uitdagingen. Daar goed mee omgaan is voor ons steeds weer een mooie uitdaging.”

ROOSENDAAL | Transformatie Corneliusflat

Tekst | Marjoleine Meppelink Beeld | Bouwbedrijf Vrolijk BV – De Reclamekamer

‘SPRAAKMAKENDE TRANSFORMATIE VAN VOORMALIG KANTOORPAND NAAR WOONCOMPLEX MET ZORGFACILITEITEN’ Op vrijdag 1 april van dit jaar is Bouwbedrijf Vrolijk officieel begonnen met de transformatie van De Corneliusflat in Roosendaal. Het leegstaande pand, dat in het verleden onder andere heeft gediend als kantoorpand voor de Belastingdienst, wordt in een klein half jaar omgebouwd tot een wooncomplex met 33 huureenheden voor jong-senioren. Als extra service aan de nieuwe bewoners bestaat de mogelijkheid om gebruik te maken van de zorgfaciliteiten van het nabijgelegen Woonzorgcentrum St. Elisabeth.

Samen met Koninvest Vastgoed werkt Bouwbedrijf Vrolijk op basis van een Design & Build concept. Met verschillende parkeervoorzieningen op de begane grond, twee liften, diverse algemene facilitaire ruimtes en 33 appartementen (variërend van 50 tot 100 vierkante meter), telt het wooncomplex in totaal vijf verdiepingen. Ook kent het gebouw enkele leuke details zoals Franse balkons en ruime dakterrassen.

LEAN-PLANNING Om het bouwproces zo goed mogelijk te laten verlopen, is ervoor gekozen om samen met alle meewerkende partijen een lean-planning op te stellen. Mark Demand, projectleider bij Bouwbedrijf Vrolijk, vertelt: “Door gebruik te maken van een planningsmethode volgens de lean-filosofie zijn wij van mening dat we het hoogste rendement uit een project kunnen halen.” Alvorens gestart kon worden met de opbouw van het pand zijn er diverse sloopwerkzaamheden uitgevoerd, waaronder het strippen van de bestaande kozijnen en deuren en het slopen ›

| 119

ROOSENDAAL | Transformatie Corneliusflat

Projectinfo ‘STREVEN NAAR EEN PERFECT EINDRESULTAAT’ Bij de transformatie van de Corneliusflat in Roosendaal verzorgt Jos Boeren Schilders al het schilder- en spuitwerk aan het pand. “Ook plaatsen wij het glas en behangen wij, waar nodig, diverse ruimtes aan de binnenzijde van het gebouw”, aldus eigenaar Jos Boeren. Omdat de grindplaten van de bestaande buitengevel het pand een sombere uitstraling geven, is besloten om hier trapsgewijs banen op te spuiten. Deze banen geven het pand een speelse en aantrekkelijke uitstraling. De werkzaamheden die Jos Boeren Schilders aan het pand verricht worden in totaal in ruim elf weken uitgevoerd. “Zowel service als kwaliteit staan bij ons hoog in het vaandel. Wij vinden het belangrijk dat onze projecten zonder opleverpunten worden overgedragen aan de klant en streven dan ook naar een perfect eindresultaat. Ook als dat betekent dat wij nog even wat langer moeten doorwerken om de laatste puntjes op de i te zetten”, aldus Jos Boeren.

Uw Bouwpartner

van ontwerp tot oplevering

Bouwbedrijf Vrolijk B.V. Zevenbergen

Bouwen zonder dat u er een dagtaak aan heeft! www.bbvrolijk.nl

0168 - 40 55 55

info@bbvrolijk.nl

ROOSENDAAL | Transformatie Corneliusflat

“Naarmate je langer samenwerkt, weet je wat je aan elkaar hebt. Hierdoor wordt niet alleen het risico op fouten geminimaliseerd, je kunt ook veel sneller en efficiënter samenwerken, waarbij eventuele risico’s of aandachtspunten reeds in een vroeg stadium getackeld kunnen worden.”

van de wanden en vloeren. Demand: “Omdat het pand bestaat uit een betonconstructie met nagespannen vloeren, hebben we besloten om de wapening in te scannen zodat we, daar waar risicovlakken waren, alle standleidingen konden boren en hakken.” De appartementen in het pand worden opgebouwd met metselstudwanden, waarbij elke verdieping over vier tot acht woningen beschikt. De complete installatietechnische werkzaamheden in het gebouw worden uitgevoerd door Barth Installatietechniek, één van de vaste bouwpartners van Bouwbedrijf Vrolijk.

MODERNE UITSTRALING Omdat het oorspronkelijk leegstaande pand vrij donker en somber oogde, is veel aandacht besteed aan de uitstraling van het gebouw. Demand: “Ondanks het feit dat de bestaande gevel in tact blijft, brengen wij wel een nieuwe boei aan. Ook voorzien we de gevel van diverse kleuraccenten, waardoor een moderne uitstraling wordt gecreëerd die beter aansluit bij de rest van de omgeving.”

VASTE BOUWPARTNERS Bij de realisatie van hun projecten werkt Bouwbedrijf Vrolijk graag samen met vaste partijen.

Tijdens de landelijke Dag van de Bouw op 4 juni jongstleden werd De Corneliusflat opengesteld voor (potentiële) huurders en andere geïnteresseerden. “Met een opkomst van bijna driehonderd bezoekers bleek er een grote belangstelling te zijn voor dit bijzondere project. Wij hebben tijdens deze dag met veel enthousiasme verteld over de werkzaamheden die wij uitvoeren en hoe het pand is opgebouwd. Een zeer geslaagde dag die, wat ons betreft, zeker voor herhaling vatbaar is”, aldus Demand. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Koninvest Vastgoed ARCHITECT Consort architects HOOFDAANNEMER Bouwbedrijf Vrolijk CONSTRUCTEUR Martens en De Koning

| 121

BOUWEN AAN MONUMENTEN Tekst | Jac Buchholz Beeld | Vastbouw

‘JE MAG ‘GEDURFD’ ZONDER MEER HET KERNWOORD VAN DIT PROJECT NOEMEN’ De in 1923 gebouwde arbeiderswoningen in voormalig tuindorp Vinkenhof in Tiel boden niet meer het woongenot dat tegenwoordig standaard is. De karakteristieke huizen – die op de nominatie staan om als gemeentelijk monument te worden aangewezen – konden dankzij een inventieve oplossing worden gered van de sloop. De aangezichtsgevels, inclusief de oude dakoverstekken/gevelbetimmering blijven behouden, erachter komt nieuwbouw.

122 BOUWEN AAN MONUMENTEN

TIEL | Vinkenhof

Het was woningstichting St. Jozef, voorloper van de huidige eigenaar SCW Tiel, die de ruim tachtig woningen als arbeiderswoningen voor de Daalderop fabriek liet bouwen, in diverse ensembles rondom een plein met toegangsweg. In de loop der jaren werden er diverse aanpassingen doorgevoerd, maar de kwaliteit was niet meer optimaal. “Dat was al enkele jaren bekend”, vertelt Manager Projecten Ben Giesbers van SCW. “Wij hebben in 2008 een eerste onderzoek in de wijk gedaan en dat hebben wij rond 2011 opnieuw opgepakt.” Met als vraag, zegt hij, hoe pakken wij het aan?

TOCHTIG EN VOCHTIG “De woningen waren tochtig en vochtig, hadden onder meer last van optrekkend grondwater”, aldus architect Pieter Wagter van Krijger & Wagter Architecten. “Ze waren niet goed geïsoleerd en vanwege de houten vloeren gehorig. Karakteristieke woningen dus, maar niet meer van goede kwaliteit: dan is de vraag welke kant je opgaat.” Uiteindelijk, geeft hij aan, is ervoor gekozen om alleen de aangezichtsgevels te handhaven, evenals de goten en overstekken. Hans Nijman, Vestigingsmanager bij Vastbouw, legt uit dat vanuit de totale duurzaamheidsdiscussie naar de woningen is gekeken. “Je stelt dan de vraag: hoe goed zijn de casco’s? Zo zijn wij bij de gekozen oplossing uitgekomen. Niet de gemakkelijkste keuze, maar zo waren er wel meer gedurfde beslissingen. ‘Gedurfd’ mag je zonder meer het kernwoord van dit project noemen.” Pieter Wagter knikt. “Wij hebben een stedenbouwkundige analyse gemaakt en gekeken waar de kernwaarden van deze wijk liggen. In de structuur, de landschapsarchitectuur. Dat leidde onder meer tot de beslissing om het centrale plein weer zijn oorspronkelijke, groene uitstraling te geven. Dat betekent wel dat er parkeerruimte verdwijnt. Die moest op een andere plek terugkomen. Uiteindelijk heeft dat, na een lange discussie, geleid tot de sloop van zes (minder bepalende) woningen. Wij hebben zorgvuldig gekeken op welke plek dat het minste inbreuk had op het geheel.” ›

Projectinfo MEER NIEUWBOUW DAN RENOVATIE Achter de oude gevels van de woningen in de wijk Vinkenhof in Tiel worden feitelijk nagenoeg nieuwe woningen gerealiseerd. “Dat maakt het voor ons meer een nieuwbouw- dan een renovatieproject”, stelt Adriaan Uithol, directeur/eigenaar van Berg Electro. Het bedrijf verzorgt in alle woningen de complete E-installaties. Dat gebeurt gefaseerd, aldus Uithol, van begin 2015 tot begin 2017. Het is geen lastig project, zegt hij vervolgens. “Dit doen we regelmatig. Het bijzondere hier is dat de woningen aan de buitenzijde hun authentieke uitstraling behouden en binnen eigentijds comfort gaan bieden. Leuk aspect is de terugkeer van een vroeger torentje. Daar brengen wij de verlichting en bliksembeveiliging in aan.” De meeste uitdaging zat volgens Uithol in de beperkte ruimte op de bouwplaats. “Dan zoek je in goed overleg met andere partijen naar hoe je dat zo efficiënt mogelijk oplost. Ieder project heeft zo zijn specifieke uitdagingen, maar wij hebben kennis en ervaring genoeg om daar op een juiste manier invulling aan te geven.”

BOUWEN AAN MONUMENTEN 123

NIEUWBOUW ONTWIKKELING ONDERHOUD RENOVATIE RESTAURATIE

www.vastbouw.nl

TIEL | Vinkenhof

Bouwinfo

Na een gedegen voorbereiding begonnen de werkzaamheden in januari 2015. In die eerste fase werden de zes woningen gesloopt. Daarna volgde de gedeeltelijke sloop van de eerste, te handhaven woningen. Hans Nijman: “Dat vraagt om de nodige aandacht vanwege het overeind blijven van de gevels. Die hebben wij in bokken gezet.” Hij merkt op dat er gefaseerd wordt gewerkt. Het hele project omvat vijf fases. “Wij pakken steeds zes, acht of tien woningen tegelijk aan. Momenteel loopt fase 3 – in september 2017 moet alles klaar zijn. Vanwege de logistiek hebben wij eveneens één van de gevels van de poortgebouwen gesloopt, maar die wordt herbouwd. Net zoals de jaren geleden afgebroken toren op het gebouw aan het plein. Een markeringspunt dat wij terugbrengen.”

OPDRACHTGEVER SCW Tiel ARCHITECT Krijger & Wagter Architecten B.V. AANNEMER Vastbouw INSTALLATIES Installatiebedrijf Werkendam (IBW), De Werkendamse Verwarmings Industrie en Werkendamse Verwarmings Centrale (“De Werkendamse”) CONSTRUCTIES Adviesburo Bekendam & Partner

TUINDORP De woningen krijgen hun oude contouren terug, maakt Ben Giesbers duidelijk, maar wel met een wat andere indeling. Bewoners kunnen bijvoorbeeld kiezen of zij de keuken voor of achter willen en de badkamer op de begane grond of eerste verdieping. “Achter iedere woning komt bovendien een uitbouw, over de gehele breedte. Die kan variëren van 1,30 tot 3 meter; dat is aan de bewoners.” Met die bewoners, zegt hij, werd en wordt uitvoerig gecommuniceerd. Er is een klankbordgroep en er zijn regelmatig informatiebijeenkomsten. “Het is een heel ingrijpend project dat vraagt om een goede informatie-uitwisseling.” Hans Nijman merkt tot slot op dat niet alleen de woonkwaliteit sterk verbetert, maar eveneens de kwaliteit van de gehele buitenruimte. “Vinkenhof krijgt weer het karakter van een tuindorp. SCW heeft aangegeven het onderhoud te gaan uitvoeren. Zo weet je zeker dat de kwaliteit blijft, niet alleen nu, maar ook in de toekomst.” ❚

BOUWEN AAN MONUMENTEN 125

TIEL | Vinkenhof

U VRAAGT. WIJ BOUWEN.

Projectinfo TRADITIONEEL VAKWERK Op de zichtgevels na worden de woningen in de wijk Vinkenhof in Tiel vrijwel geheel vernieuwd. Aan de buitenzijde moeten ze er echter nog net zo uitzien als vroeger. Daarom werd besloten authentieke detailleringen terug te brengen. Bijvoorbeeld in het dak, met onder meer overstekken. De dakconstructies worden gemaakt door het Duitse bedrijf Terhalle Zimmerei GmbH, breed gespecialiseerd in het werken met hout en houten producten. “We zijn vaker in Nederland actief”, vertelt werkvoorbereider en calculator Christoph Rader. “Zeker als het traditioneel vakwerk betreft, zoals in Vinkenhof. Dat wordt sowieso in Duitsland meer toegepast dan in Nederland. Terhalle is een modern bedrijf dat ook het ouderwetse vakmanschap nog beheerst.” Raber vertelt dat het bedrijf de werkzaamheden in fases uitvoert. Zodra de situatie het toelaat, gaat men aan de slag, zegt hij. “We meten ieder dak apart met de laser in. Vervolgens produceren we de houten onderdelen met behulp van CNC-schrijnwerkmachines. Als die klaar zijn, hebben we twee dagen per dak nodig om de constructie aan te brengen.”

Houtbouw • Timmerwerk • Dakbedekking Houtskeletbouw • Restauratie Interieurbouw • Deuren & Kozijnen Sleutelklaarbouwen • Serres

Volgens Raber verlopen de werkzaamheden voorspoedig. “De bereikbaarheid is goed en we overleggen regelmatig met de aannemer. Dat blijven we doen tot mei 2017, wanneer het project definitief wordt afgerond.”

Elektrotechnisch Installahebedrijf BERG-ELECTRO B.V.

Solmsstraße 46 D-48683 Ahaus-Ottenstein

Tel. +49 2561 9823-0 www.terhalle.de

Bouwers met hart voor uw belangen Aannemersbedrijf grond-, weg en waterbouw

Latensteinse Rondweg 4-02 4005 EH Tiel tel.nr. 0344-614711 email: info@berg-electro.nl website: www.berg-electro.nl

van

ESSEL Rijnstraat 76a Postbus 62 4190 CB Geldermalsen

Ook voor aanleg van bijvoorbeeld (led)-verlichhng en elektrische oplaadpunten voor voertuigen bent u bij ons aan het juiste adres

Telefoon: (0345) 57 41 36 Fax: (0345) 57 70 60 www.vankesselwegenbouw.nl info@vankesselwegenbouw.nl

Flexibel Deskundig Gemotiveerd 126 BOUWEN AAN MONUMENTEN Berg-Electro.indd 1

18-08-16 16:35

TIEL | Vinkenhof

'Vanwege de logistiek hebben wij één van de gevels van de poortgebouwen gesloopt, maar die wordt herbouwd'

Projectinfo ‘WE VOLGEN DE AANNEMER IN ZIJN PLANNING’ Vinkenhof moet weer het tuindorp van weleer worden. Dat betekent een flinke ingreep in de openbare ruimte. Die werkzaamheden worden uitgevoerd door Van Kessel Wegenbouw BV. Directeur Barend van Kessel vertelt dat het bedrijf momenteel gefaseerd al actief is, maar dat het zwaartepunt voor hen ligt aan het eind van het project. “We werken nu vooral bij de woningen. We saneren vervuilde grond en maken rioolaansluitingen en toegangspaden, aansluitend op de werkzaamheden van de bouwkundige aannemer. Wij zijn dus volgend in hun planning. Dat vergt enige flexibiliteit en dat hoort erbij. Zodra de woningen klaar zijn, beginnen wij aan de herinrichting van het openbaar gebied. Dat betekent onder andere het aanleggen van een gescheiden rioleringsstelsel, een infiltratieriool voor het hemelwater en riolering voor het huishoudelijke water. Daarnaast komt er een geheel nieuwe lay-out van de straten, trottoirs, verlichting en het groen.” Het werk, zegt hij, gebeurt in bouwteamverband. Dat betekent dat er al vanaf de voorbereiding veel overleg is met alle stakeholders. Van Kessel Wegenbouw brengt hierbij haar expertise in. “In een vroeg stadium kunnen hierdoor problemen worden voorkomen en ook al-

ternatieven worden besproken. Verder is er aandacht voor duurzaamheid. Bijvoorbeeld door zoveel mogelijk met producten uit de regio te werken. Maar onder andere ook door ons materieel daar op af te stemmen. Zo lopen onze dieselmotoren op GTL, een nieuwe brandstof die zeventig procent minder zwavel en roetuitstoot heeft en hebben we voertuigen met hybride elektrische toepassingen. Op dat vlak blijven we continu vernieuwen.”

BOUWEN AAN MONUMENTEN 127

PLAATSNAAM ZUTPHEN | Hof|van Projectnaam Heeckeren

Tekst | Fiona de Heus (Zutphens Persbureau) Beeld | Léontine van Geffen-Lamers

HISTORISCH HOF WORDT MUSEUM De barokke schelpenkoepel uit 1697 op het archeologische rijksmonument ’s-Gravenhof vormt straks de publiekstoegang tot de Musea Zutphen. In de tuin achter de koepel bevindt zich behalve een glazen paviljoen een historisch gebouw waarvan de delen gebouwd zijn in de late dertiende tot achttiende eeuw. “Eigenlijk is het helemaal niet geschikt als museum”, vindt Bas Franken van Dijkhof Bouw, maar toch slaagt de aannemer erin om de historische panden op Zutphens oudste plein om te turnen tot een modern museum. In maart 2017 verhuizen het Stedelijk Museum Zutphen en Museum Henriette Polak, samen met de archeologische dienst van de gemeente naar het gebouw.

128 BOUWEN AAN MONUMENTEN

ZUTPHEN | Hof van Heeckeren

'Voor het behoud van de collectie is in het gehele gebouw een geavanceerd systeem geïnstalleerd waarvan de buizen en roosters vernuftig zijn weggewerkt'

Het complex bestaat uit drie vleugels van twee verdiepingen plus een zolder en een kelder. In de tuin aan de voorzijde wordt een glazen paviljoen gerealiseerd met de entree, museumwinkel en multifunctionele ruimte. De nieuwbouw, met veel glas en scherphoekige, ranke kolommen van staal wordt als laatst gerealiseerd. Omdat de bouwers maar een halve meter de grond in mochten vanwege de archeologie in de bodem, twijfelden zij aan de gronddruk. De angst bestond dat de speciale ronde delen van de glazen gevel door eventuele verzakking zouden scheuren. Uiteindelijk is besloten om de onder-

grond daarom extra te wapenen. Het was niet de enige wijziging waarvoor tijdens de uitvoering werd gekozen. “Niets is recht”, merkt Franken op. Een muur in de oudbouw die gesloopt zou worden, bleek monumentaal te zijn en moest toch blijven staan. Grote delen van de houten vloeren en balken moesten worden opgeknapt en ook sporen van vorige verbouwingen moesten worden weggewerkt. Al bij een verbouwing in de jaren negentig waren delen van de houten vloeren voorzien van stalen profielen. Omdat de museummedewerkers met karretjes met kunstwerken – soms wel 700 kilo

– rondrijden, is daarom gekozen om toch extra vloerplaten aan te brengen. “De bestaande vloerplaten waren niet draagkrachtig genoeg.”

KOELCEL De musea tellen straks zestien zalen. De gewelvenkelder en de eerste verdieping herbergen het Stedelijk Museum. Op de volgende verdieping komt Museum Henriette Polak en de zolderverdieping wordt ingericht met kantoren en een depot. Om het klimaat in het depot te stabiliseren en lekkage te allen tijde te voorkomen, is het als een doos op de bovenste verdieping ingebouwd. ›

BOUWEN AAN MONUMENTEN 129

ZUTPHEN | Hof van Heeckeren

Projectinfo NIEUW SYSTEEM In een museumomgeving zoals Hof van Heeckeren worden hoge eisen gesteld aan de klimatologische omstandigheden. Daar lag voor Alferink Installatietechniek in het monumentale bouwdeel een mooie uitdaging, vertelt technisch manager Arthur Peppinck. “De collecties worden in dit deel ondergebracht. Dat betekent onder meer dat de luchtvochtigheid stabiel moet zijn; dat er geen sprake mag zijn van condensvorming. Dat wordt nu bewaakt met behulp van balkkopmonitoring, met in de balkkoppen geplaatste voelers.” Dat de techniek niet tot nauwelijks zichtbaar mag zijn, was eveneens een uitdaging, geeft Peppinck aan. “Daarom hebben we gebruikgemaakt van een relatief nieuw, nog niet vaak toegepast systeem, het baOpt systeem, ontwikkeld in Zwitserland. Dat zorgt voor een goede vermenging van de lucht zonder dat er gebruik wordt gemaakt van een luchtverdeelsysteem. Daardoor is er geen sprake meer van tocht of koudeval bij de ramen. Bovendien zijn er minder roosters nodig. Ook is het energiebesparend.”

De makers van het Hof van Heeckeren Alferink Installatietechniek Industrieweg 15

En dan was er nog de verlichting, zegt hij, eveneens een belangrijk onderdeel in een museum. “We hebben het Dali-systeem gebruikt, waarmee het licht kan worden afgestemd op de objecten van de wisselende tentoonstellingen.” Alferink, merkt hij op, bracht ook het beveiligingssysteem aan. Het bedrijf gaat binnenkort eveneens aan de slag in de nieuwbouw.

7141 DD Groenlo +31 (0)544 476 200 info@alferink.nl www.alferink.nl

Woon-Zorg is het totaalinstallatie waar de particulier terecht kan voor al het installatiewerk in en rond zijn woning.

Sloopwerk binnen kleine en besloten ruimtes; Sloopwerk woningen, schuren e.d.; Bestrating en tuininrichting; Grondverzet.

Vooral bij renovatie en onderhoud vormen technische installaties de grootste kostenpost. Met onze brede technische kennis kunnen wij optimaal adviseren en bouwkundige projecten uitvoeren. Onze dienstverlening kenmerkt zich door klantgerichtheid. • Wij geven deskundig en objectief advies over de aanschaf van installaties. • Bij de verkoop gaan we uit van de wensen en mogelijkheden van de klant. • Onze service is professioneel en klantvriendelijk.

Kijk eens op onze website:

www.slijkhuissloopwerken.nl

738039_Slijkhuis Sloop-en Grondwerken 1-4.indd 1

738041_Ten 15-08-16 11:54 Hove 1-4.indd 1

15-08-16 13:50

ZUTPHEN | Hof van Heeckeren

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Gemeente Zutphen ARCHITECT Bierman Henket architecten BOUWKUNDIG AANNEMER Dijkhof Bouw INSTALLATIEADVISEUR Volat BV BOUWFYSISCH ADVISEUR DGMR INSTALLATIETECHNIEK Alferink installatietechniek CONSTRUCTEUR Alferink-Schieveen BOUWSOM (BOUWKUNDIG) ca 2,5 mln.

De wanden zijn opgetrokken uit koelcelplaten en zowel rondom als boven het depot is ruimte vrijgehouden. Voor het behoud van de collectie is in het gehele gebouw een geavanceerd systeem geïnstalleerd waarvan de buizen en roosters vernuftig zijn weggewerkt. Zelfs in de houten balkenplafonds zijn de luchtkanalen nauwelijks zichtbaar. “De architect wil zo min mogelijk in het zicht hebben”, legt Franken uit. Onderdeel van de installatie is de monitoring van de balkkoppen. “Als er rondom de balkkoppen teveel vocht komt te zitten, dan kan de installatie daarop worden aangepast.”

JUST-IN-TIME-PLANNING De grootste uitdaging zit volgens Franken in de afstemming. De logistiek op de krappe binnenstedelijke locatie vraagt om een nauwe planning. “Er zit bijvoorbeeld al wel een trailer aan gipsplaten in het project.” Ook de afstemming over de werkzaamheden gebeurt in nauwe samenspraak met de betrokkenen. “We hebben een just-in-time planning gemaakt”, vertelt hij. Daarmee wordt voorkomen dat teveel mensen tegelijk op dezelfde plek aan het werk zijn en gezorgd dat ondanks de onvoorziene wijzigingen de deadlines worden gehaald. ❚

Projectinfo GEEN VAKANTIE Of de werkzaamheden aan het Hof van Heeckeren tijdens de bouwvak konden plaatsvinden? Dat was medio 2015 het verzoek aan Slijkhuis Sloop en Grondwerken. “Dat kon”, vertelt directeur Maarten Slijkhuis. “We hebben het één en ander aangepast en zijn bij het begin van de vakantie aan de slag gegaan. Dat had als voordeel dat er verder geen andere partijen actief waren – rustig dus. Daardoor konden we op de binnenplaats een container plaatsen en efficiënt gebruikmaken van de smalle eenrichtings-toegangsweg. Dat was allemaal heel lastig geweest als er ook andere partijen werkzaam zouden zijn.” De werkzaamheden betroffen het volledig strippen van het gebouw. Nadat dit was afgerond, moesten er sparingen in de dertig tot zeventig centimeter dikke, oude muren worden gemaakt, aldus Slijkhuis. “Voorafgaand aan het maken van de sparing hebben wij het stucwerk afgebikt. Hierna heeft de archeoloog de muren geïnspecteerd waarna wij konden beginnen met het maken van de sparingen. De fase erna, het afgraven van de tuin ten behoeve van de fundering van de nieuwbouw, gebeurt eveneens ‘onder archeologie’. We graven steeds enkele centimeters af, tot we op anderhalve meter zitten. Het is een historische plek en er is al veel gevonden, onder andere een muur van rond 330.”

ONZICHTBAAR VAKMANSCHAP De bouwwerkzaamheden aan en bij Hof van Heeckeren in Zutphen worden in twee fases uitgevoerd: fase 1 betreft het monumentale pand, fase 2 de nieuwbouw. Installatiebedrijf Ten Hove mocht in het monument één van haar specialiteiten tonen: het bekleden van de zijwanden van de luchtbehandelingsruimte met zink. Dat gebeurde met behulp van de felstechniek, vertelt bedrijfsleider Fred Exterkate. “Dat is een ambachtelijke wijze van verwerken die we regelmatig toepassen in monumentale omgevingen. We hebben de kennis en ervaring daarvoor in huis, dus het is voor ons niet lastig.” Met de felstechniek worden de wanden, zegt hij, op de oorspronkelijke wijze bekleed. “Zoals dat hoort in een monument. Het is alleen jammer dat niemand het ziet – het is een ruimte waar niet vaak iemand komt.” De grootste uitdaging van het project noemt hij de logistiek. De ruimte was beperkt, geeft hij aan, en de materialen moesten binnendoor worden aangeleverd. “Normaal gesproken gebeurt dat buitenlangs, dan heeft niemand er last van. Maar in goed overleg zijn we er uitgekomen.”

BOUWEN AAN MONUMENTEN 131

UTRECHT | Spijkerfabriek

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Lithos bouw & ontwikkeling

APPARTEMENTEN IN VOORMALIGE SPIJKERFABRIEK

AUTHENTIEKE GEVELS GEÏNTEGREERD IN NIEUWBOUW

De in 1915 gebouwde fabriek van onder meer NV Draadindustrie Neerlandia en lompen- en metaalhandel Prozee in Utrecht werd onlangs afgebroken. De twee gezichtsbepalende gevels bleven echter behouden. Die gaan onderdeel uitmaken van het appartementencomplex dat op de plek van de fabriek wordt gerealiseerd. De ontwikkeling en bouw is in handen van Lithos bouw & ontwikkeling uit Amersfoort. Op het voormalige fabrieksterrein is in de afgelopen jaren een nieuwe wijk met 139 woningen ontstaan. De herontwikkeling van gebouw Neerlandia is een volgende stap in het proces. Projectleider Jan van de Kamp van Lithos bouw & ontwikkeling legt uit dat in de exploitatieovereenkomst met de gemeente Utrecht

132 BOUWEN AAN MONUMENTEN

is vastgelegd dat de gezichtsbepalende west- en zuidgevel zouden blijven staan en dat de voormalige fabrieksschoorsteen teruggeplaatst moest worden. Dat was meteen één van de uitdagingen van het project, zegt hij, die twee gevels overeind houden. “Een paar maanden geleden zijn we begonnen met de sloop van enkele

UTRECHT | Spijkerfabriek

restanten en de restsanering – het overgrote deel van het terrein was al gesaneerd. De gevels – waaraan we herstelwerkzaamheden gaan uitvoeren – hadden we eerder al met zorg geschoord. Nu gaan we die verbinden met de nieuwbouw die erachter komt.”

DIMENSIONERING Dat laatste is niet lastig voor Lithos, maakt Van de Kamp duidelijk. “Dat kunstje kennen we, dat hebben we vaker gedaan.” Wat wel aandacht vroeg, zegt hij, is de dimensionering van de nieuwbouw, of meer precies: de afstemming van het gebouw op de gevels. “In die gevels zitten kleine ramen op grote hoogte. Die trekken we verticaal door naar beneden. Omdat de hoofdvorm van de gevel wordt geprojecteerd in de bouw erachter, hebben we wat moeten puzzelen met de verdiepingen. De tweede verdieping komt daardoor wat hoger te liggen.” Hij geeft aan dat het voormalige fabriekspand een basilieke hoofdvorm had; in de nieuwbouw komt die vorm terug. Eén van de zijbeuken wordt echter een schijnbeuk. “Dat gebeurt aan de kant van de woningen, dus weinig zichtbaar. Daar plaatsen we oude stalen spanten uit de fabriek zodat wel het silhouet van een beuk ontstaat. Maar het wordt een soort binnenstraat.”

VERWIJZINGEN NAAR HET VERLEDEN De spanten zijn volgens Van de Kamp niet de enige onderdelen die aan de oude fabriek doen herinneren. Zo komt, vertelt hij, de opzichtersloge in zijn vroegere vorm terug boven de entree. “Een aardigheidje van de architect.” Ook zullen enkele oude lampen in het appartementencomplex (met 66 appartementen) worden teruggebracht. En ook de schoorsteen keert terug. “We handhaven

verder de authentieke dubbele deuren in één van de gevels en op de zijwand van de oostbeuk plaatsen we bovendien geperforeerde aluminium panelen met daarop een afbeelding van de fabriekshal zoals hij ooit was.” Diverse verwijzingen naar het verleden, glimlacht Van de Kamp, maar de appartementen krijgen uiteraard eigentijds comfort. Omdat de bouwwerkzaamheden in een bewoonde omgeving plaatsvinden, was en is er veel aandacht voor communicatie met de bewoners. Nu, tijdens de bouw, wordt bovendien geprobeerd overlast tot een minimum te beperken. Qua logistiek zijn er geen echte obstakels, aldus Van de Kamp. “Het is alleen lastig dat er even verderop wegwerkzaamheden worden uitgevoerd aan wat deels onze toevoerweg is. Maar dat levert niet veel problemen op. Als alles volgens planning verloopt, zijn de we aan het eind van het eerste kwartaal van 2017 klaar.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Lithos Projectontwikkeling VOF BELEGGER Altera Vastgoed ARCHITECT Zeep Architects and Urban Designers AANNEMER Lithos bouw & ontwikkeling CONSTRUCTIE Brons Constructeurs & Ingenieurs B.V. Oldenzaal INSTALLATIES Rouweler Installatietechniek, Zelhem (W), Elektrotechnisch Installatieburo Schalkwijk B.V., IJsselstein (E)

BOUWEN AAN MONUMENTEN 133

Historische uitstraling, moderne toepassing Ultra dun isolatieglas vanaf 10 mm dik U waarde vanaf 1.7 Leverbaar in verschillende uitstralingen Madridstraat 919 | 1175 RK Lijnden | T: +31 (0)20 616 43 31 | F: +31 (0)20 683 96 95 www.oldstyle.nl | info@oldstyle.nl Old Style™ is een gedeponeerd merk van de A&A Group. OldStyle_Advertentie_197x130.indd 1

19-07-16 14:14

Of het nu gaat om een woonhuis, een utiliteitsgebouw, een bedrijfspand of gebiedsontwikkeling… bouwen is het waarmaken van een ambitie, het realiseren van een droom. Maar bouwen is ook een complex proces. Alle stappen daarin - ontwikkelen, ontwerpen, bouwen, exploiteren, onderhouden - bepalen uiteindelijk sámen het succes van een bouwproject. Bouwen is daarom méér, de KlaassenGroep biedt u die meerbouwwaarde.

www.klaassen.com

WIE DOET WAT HIER VINDT U GERENOMMEERDE TOELEVERANCIERS VOOR STEDENBOUW, ARCHITECTUUR EN MONUMENTEN ‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Vanaf € 595,- per jaar weet uw doelgroep wat u doet! Bel of mail Randy van den Hoek voor alle informatie over een vermelding in Stedenbouw: T +31 495 45 00 95 - E r.vandenhoek@louwersuitgevers.nl

WWW.STEDENBOUW.NL STEDENBOUW IS HÉT PLATFORM OVER NEDERLANDSE BOUWPROJECTEN

Staat u nog niet op www.stedenbouw.nl? Neem dan voor meer informatie contact op met Sander van Hout: s.vanhout@louwersuitgevers.nl of info@louwersuitgevers.nl

WIE DOET WAT Aannemers

Adviebureaus

BUREAU BOUWKUNDE NEDERLAND BV AANNEMINGSMAATSCHAPPIJ HEGEMAN

Groenendaal 25 B

G. v.d. Muelenweg 16

3011 SK ROTTERDAM

7440 AJ NIJVERDAL T +31 548 61 10 00 F +31 548 61 03 95 E info@hegeman-nijverdal.nl

T +31 10 41 77 714 E info@bureaubouwkunde.nl W www.bureaubouwkunde.nl

Afbouw

Automatisering

GEFRAN BENELUX N.V. ENA 23 Zone 3, nr. 3910 Lammerdries-Zuid 14A, B-2250 OLEN T +32 14 24 81 81 F +32 14 24 81 80 W www.gefran.com

Beton

W www.hegeman-nijverdal.nl

Lingewei 15 4004 LK TIEL T +31 344 61 56 25

Amphoraweg 1, 2332 ED LEIDEN

E info@cbatiel.com

Postbus 140, 2300 AC LEIDEN

W www.cbatiel.com

T +31 71 53 22 405 E bouwbedrijf@burgy.nl W www.burgy.nl

Aluminium ramen, deuren en gevels

BOUWBEDRIJF VAN SCHAIK BV

T +31 346 26 23 44 F +31 346 26 40 64 E info@bouwbedrijfvanschaik.nl W www.bouwbedrijfvanschaik.nl

BUDOBOUW Katwolderweg 8a 8041 AD ZWOLLE T +31 38 72 00 810 E info@budobouw.nl W www.budobouw.nl

RED BETONBOUW Rรถntgenstraat 1 3261 LK OUD-BEIJERLAND T +31 85 87 71 491 E info@redbetonbouw.nl W www.redbetonbouw.nl

INTAL BV De Veken 103 1716 KG OPMEER T +31 226 34 15 25 E info@intal.nl W www.intal.nl

Architecten

Gevelreiniging

Admiraal Banckertweg 23, 2315 SR Postbus 2309, 2301 CH LEIDEN T +31 71 52 22 919 F +31 71 52 22 224

VAN HOOGEVEST ARCHITECTEN Westsingel 9 3811 BA AMERSFOORT T +31 33 46 31 705

E info@duprie.nl

F +31 33 46 10 854

W www.duprie.nl

E bureau@vanhoogevest.nl W www.vanhoogevest.nl

Asbest

BREMAN HARDERWIJK B.V. Postbus 48, 3840 AA HARDERWIJK T +31 341 4 148 44 F +31 341 41 68 46 E harderwijk@breman.nl W www.breman.nl

BETONMONTEUR BV Ondernemingsweg 107 1422 DZ UITHOORN T +31 20 64 02 401 E info@betonmonteur.nl W www.betonmonteur.nl

DU PRIE BOUW & ONTWIKKELING B.V. LEIDEN

BETONMONTEUR BV Ondernemingsweg 107 1422 DZ UITHOORN T +31 20 64 02 401 E info@betonmonteur.nl W www.betonmonteur.nl

Electro techniek

Betonrestauratie

Poeldijk 1, 3621 CZ BREUKELEN Postbus 11, 3620 AA BREUKELEN

VIANEN BOUWADVIES De Pinckart 54, 5674 CC NUENEN T +31 40 26 31 162 E info@vianenbouwadvies.nl W www.vianenbouwadvies.nl

Dilatatievoegen

CBA TIEL B.V.

BURGY BOUWBEDRIJF BV

Constructie

ORION SOECIALE TECHNIEKEN Broekakkerstraat 7, 4709 PE NISPEN Postbus 3551, 4800 DN BREDA T +31 76 579 74 30 E info@orionspecialetechnieken.nl W www.orionspecialetechnieken.nl

GEVELMEESTERS Anti-Graffiti-Coatings, Hydrofobering & Reiniging Leuvert 8, 5437 AG BEERS T +31 485 31 23 27 E info@gevelmeesters.nl W www.gevelmeesters.nl

Gevelrenovatie

Bouwmaterialen

KONINKLIJKE WOUDENBERG Voorstraat 7 4233 EA AMEIDE Postbus 3 4233 ZG AMEIDE T +31 183 60 66 00 F +31 183 60 26 67

136

ARIE HOLLENBERG BV Vredenburghweg 1 1461 GT ZUIDOOSTBEEMSTER T +31 299 43 34 16 F +31 299 47 07 57

E info@koninklijkewoudenberg.nl

E info@ariehollenberg.nl

W www.koninklijkewoudenberg.nl

W www.ariehollenberg.nl

BOUWEN AAN MONUMENTEN

VAN WIJNGAARDEN + CO BV Sluisjesdijk 38 3087 AH ROTTERDAM T +31 10 42 81 444 E info@vanwijngaardenenco.com W www.vanwijngaardenenco.com

VAN DER HAAR GEVELRENOVATIE & ONDERHOUD Beurtschipper 10 3861 SC NIJKERK Postbus 1019 3860 BA NIJKERK T +31 33 24 56 289 F +31 33 24 58 228 E info@vanderhaargroep.nl W www.vanderhaargroep.nl

WIE DOET WAT g

drij

Walter Verhoeven BV Prefab Beton loodgieters& leidekkersbedrijf Walter Verhoeven BV Bezoekadres Nieuwkuijksestraat 103

Houthandel

Stoffering

loodgieters& leidekkersbedrijf loodgieters& leidekkersbedrijf 5253 AE Nieuwkuijk Bezoekadres Bezoekadres

Postadres Nieuwkuijksestraat 103

Bezoekadres

Nieuwkuijksestraat 103 5253 AE NieuwkuijkNieuwkuijksestraat

Postadres

Postbus 14103 5253 AE Nieuwkuijk 5253 AE Nieuwkuijk 5253 ZG Nieuwkuijk Postadres

Postbus 14 Postadres 5253 ZG Nieuwkuijk Telefoon

oper-, zinkwerken Koper-,loodlood- en en zinkwerken Telefoon

“Wij zijn een landelijk opererende houthandel en kenmerken ons door onze grote voorraad, brede assortiment, eigen zagerij/schaverij, droogkamers en transport. Wij helpen u dan ook graag bij de levering van het juiste hout!”

WILLEM DE ZWIJGERLAAN 1 WADDINXVEEN T 0182 – 615933 | INFO@HOUTEX.NL

WWW.HOUTEX.NL

Hoveniers

WENCOP HOVENIERS Wencopperweg 64 3771 PP BARNEVELD T +31 342 41 65 01 E wencop@wencop.nl W www.wencop.nl Wencopperweg 64

Barneveld

0342 - 416 501

073 - 513 00 49 073 - 511 76 73

Internet

www.walterverhoeven.nl

E-mail

info@walterverhoeven.nl

Liftdemontages www.wencop.nl

Grondtechniek

24-02-14 10:24

FRANKI GRONDTECHNIEKEN B.V. Trondheim 8, 2993 LE BARENDRECHT T +31 180 64 19 98 F +31 180 64 19 99 E info@franki-grondtechnieken.nl W www.franki-grondtechnieken.nl

B.V.

VAN DEN BEEMD B.V. De Leest 5, 5107 RC DONGEN T +31 76 59 34 010 E info@vandenbeemd.nl W www.vandenbeemd.nl

BLONKSTAAL SCHOONHOVEN BV Broeikweg 27 2871 RM SCHOONHOVEN T +31 182 38 21 30 F +31 182 38 71 18 E info@blonkstaal.nl W www.blonkstaal.nl

Staalconstructies

BENTSTAAL BV Industrieweg 8 3401 MA IJSSELSTEIN T+31 30 68 81 600 F+31 30 68 88 816 Einfo@bentstaal.nl Wwww.bentstaal.nl

Stukadoors

STUKADOORSBEDRIJF GENNISSEN BV De Bouterhoek 1a, 3985 AK WERKHOVEN T +31 343 55 14 26 F +31 343 55 16 86

Timmerfabrieken SMEDERIJ BOSMAN Industrieweg 11, 7102 DX WINTERSWIJK T +31 6 20 42 77 28 E info@smederij-bosman.nl W www.smederij-bosman.nl

Metaalbewerking

Leidekkers

LOODGIETERS- EN LEIDEKKERSBEDRIJF VAN WELY BV Kerkakkers 46, 6923 BZ GROESSEN T +31 316 52 40 50 F +31 316 52 69 50 E info@vanwelyleidekkers.nl W www.vanwelyleidekkers.nl

KAMPERT BOUW BV Oud Willinkhuizerweg 3, 6733 AK WEKEROM T +31 318 45 65 83 F +31 318 45 62 56 E info@kampertbouw.nl W www.kampertbouw.nl

Smederijen

B.V.

STURKA De Geer 4 4004 TL TIEL T +31 344 68 23 14 F +31 344 63 45 13 E info@sturka.nl W www.sturka.nl

Restauratie Aannemers

Liftschachtaanpassingen

Kozijnen

THERMO KONSTRUKTIES BV Provincialeweg 7 5835 CZ BEUGEN T +31 485 36 30 36 F +31 485 36 23 74 E info@thermobv.nl W www.thermobv.nl

5253 ZG00 Nieuwkuijk 073 - 513 49

Telefax

VAN KEULEN LOODGIETERS- EN LEIDEKKERSBEDRIJF BV Postbus 1, 4640 AA OSSENDRECHT T +31 164 67 23 87 F +31 164 67 20 69 E info@vankeulen-loodgieters.nl W www.vankeulen-loodgieters.nl

WENCOP_logo_advertenties_v4.indd 2

Postbus 14

5253 ZG Nieuwkuijk WALTER VERHOEVEN BV Telefoon Lei bedekkingen Telefax loodenzinkwerken zinkwerken Telefoon Koper-, looden LeiKoper-, bedekkingen 073 - 513 00- 49 073 - 51376 0073 49 LOODGIETERS& LEIDEKKERSBEDRIJF 073 511 Loodgieters werken Telefax Telefax Lei bedekkingen Internet Nieuwkuijksestraat 103, 5253 AE Lei bedekkingen 073 - 511 76 73 Loodgieters werken 073 511 76 73 www.walterverhoeven.nl Internet NIEUWKUIJK Loodgieters werken Internet www.walterverhoeven.nl E-mail Loodgieters werken www.walterverhoeven.nl E-mail Postbus 14, 5253 ZG NIEUWKUIJK info@walterverhoeven.nl info@walterverhoeven.nl E-mail T +31 73 51 30 049 HOLCON B.V. E info@walterverhoeven.nl Industrieweg 8, 7475 NH MARKELO W www.walterverhoeven.nl Postbus 81, 7475 ZH MARKELO T +31 547 35 73 15 F +31 547 35 23 88 E info@holcon.com W www.holcon.com

WEBO KOZIJNEN & HSB ELEMENTEN Postbus 10 7460 AA RIJSSEN T +31 548 51 80 11 E info@webo.nl W www.webo.nl

Verzekeringen

SMEDERIJ OLDENHAVE BV Bedrijvenweg 6 7251 KX VORDEN T +31 575 55 14 28 F +31 575 55 17 14 E info@smederijoldenhave.nl W www.smederijoldenhave.nl

Stalen panorama liftschachten

DONATUS VERZEKERINGEN Hoff van Hollantlaan 8, 5243 SR ROSMALEN Postbus 500, 5240 AM ROSMALEN T +31 73 52 21 700 F +31 73 52 21 717 E info@donatus.nl W www.donatus.nl

Vochtwering

Montage B.V.

VAN DE KIMMENADE BV Hof Bruheze 404, 5704 NR HELMOND T + 31 492 51 21 64 F + 31 492 55 88 67 E info@leiendaken.nl W www.leiendaken.nl

BUDOBOUW Katwolderweg 8a 8041 AD ZWOLLE T +31 38 72 00 810 E info@budobouw.nl W www.budobouw.nl

VAN DEN BEEMD B.V. De Leest 5, 5107 RC DONGEN T +31 76 59 34 010 E info@vandenbeemd.nl W www.vandenbeemd.nl

KOSTER AFDICHTINGSSYSTEMEN B.V. Overveld 15, 3848 BT HARDERWIJK T +31 341 46 70 90 E info@koster-afdichtingssystemen.nl W www.koster-afdichtingssystemen.nl

BOUWEN AAN MONUMENTEN

137

Hoe bouwt u aan de toekomst?

O | 2-gebouw, Amsterdam

Toekomstvast rendement ontstaat door toekomstvast gebruik. VBI bouwt daarom mee aan duurzame, flexibele en comfortabele woon- en werkomgevingen die steeds aan te passen zijn aan de wensen van de eindgebruiker. Flexibel comfort noemen we dat. Meer weten? Bel +31 (0)26 379 79 79 of volg ons via @flexibelcomfort

www.vbi.nl

â&#x20AC;&#x153;In de middeleeuwen had Eymerick een verdedigingsfunctie als centrum van de vrije heerlijkheid Heeze, Leende en Zesgehuchten. Nu is het middeleeuwse slot onderdeel van kasteel Heeze. Sinds 1760 is de naam van onze familie hieraan verbonden. Zelf ben ik hier drie tot vier dagen per week aanwezig om van alles te regelen. Er is veel te doen. Een deel wordt bewoond door mijn vader, de museale stijlkamers zijn toegankelijk voor publiek en het slot en het koetshuis worden verhuurd voor evenementen. Gelukkig wordt de stichting bijgestaan door veel vrijwilligers. Heeze is een van de weinige kastelen in Brabant die nog authentiek zijn ingericht. Mijzelf spreekt het geheel van het complex aan. De gebouwen, de inrichting, de omgeving met grachten en landerijen, de geschiedenis, ze vormen een uniek samenhangend geheel.â&#x20AC;? S.E. baron van Tuyll van Serooskerken bestuurslid van de Stichting Kasteel Heeze

onatus verzekert vertrouwd

sinds 1852

www.donatus.nl tel. 073 - 5221700

Monumenten worden met veel zorg omgeven door eigenaren en beheerders. Dat is belangrijk en nodig. Net als het kiezen van de juiste verzekering. Al sinds 1852 heeft Donatus ervaring in het verzekeren van monumentale kerken en gebouwen. Als onderlinge maatschappij werken wij zonder winstoogmerk. Wij hebben dan ook geen klanten, maar leden. Maak vrijblijvend kennis met Donatus. Onze expertise zal u verbazen en verrassen, evenals onze jaarlijkse premierestitutie.