ziekenhuisspecial inleiding
Wij gaan graag naar het ziekenhuis Met heel veel trots presenteren wij u onze ziekenhuis-special. Zonder ook maar enige afbreuk te doen aan de vele interessante journalistieke en commerciële producties, die wij over andere onderwerpen hebben mogen schrijven, verheugen wij ons altijd in het bijzonder op de ziekenhuisspecial. We gaan graag naar het ziekenhuis. Want, het is inspirerend om te zien hoeveel er is veranderd in de wijze waarop tegen de zorg wordt aangekeken. Alle aspecten rondom de zorg zijn aan grote veranderingen onderhevig. De Look and Feel van ziekenhuizen verandert helemaal mee met de tijdgeest. Er lijkt écht meer te worden nagedacht over hoe de patiënt – de klant! – moet worden benaderd en hoe we hem of haar toch zo veel mogelijk comfort en geruststelling kunnen geven als een ziekenhuisbezoek moet worden gedaan. Vorig jaar schreven we al in ons voorwoord voor de ziekenhuisspecial dat ‘er écht iets moois aan de hand is in ziekenhuisland’. Dat klopt helemaal. En we mogen hopen dat deze ontwikkelingen blijven doorgaan. Door de toenemende transparantie tussen patiënt en zorg, onder andere door het internet en de talloze blogs die mensen over hun dagelijkse leven bijhouden, wordt iedere stakeholder in de zorg continu op scherp gezet om die ‘beleving’ zo optimaal mogelijk op de wensen van de gebruikers af te stemmen. Niemand zit te wachten op slechte kritieken op Twitter, Facebook, Hyves of andere Social Media. Dat is een goede zaak. We weten dat die verbeterde Look and Feel een essentiële bijdrage levert. En precies daarom kijken wij altijd met veel genoegen uit naar het maken van deze special. Want wij vinden het van belang om over die positieve ontwikkelingen te communiceren. Veel leesplezier! n
Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-Hertogenbosch
Maasziekenhuis Pantein, Boxmeer
Bouwen aan de zorg
23
Tekst en foto’s Jerry Helmers
Hester Schuyl en Mariska Ek ronden interieurstyling en inhuizing Maasstadziekenhuis af
‘Project bleek flinke logistieke klus, maar het eindresultaat telt’ Vanaf het moment dat op 17 mei het nieuwe Maasstad ziekenhuis in gebruik is genomen, lopen Hester Schuyl (35) en Mariska Ek (32) plots met een onwennig gevoel rond. Niet omdat ze zich er niet thuis voelen, maar vooral omdat ‘de klus’ met de ingebruikname van het Maasstad ziekenhuis officieel is afgelopen. De twee waren als onderdeel van het projectteam respectievelijk verantwoordelijk voor de ‘inventaris’ en de interieurstyling van het ziekenhuis. “Als je dan alles hebt afgerond en afscheid neemt van de collega’s met wie je een aantal jaren intensief hebt samengewerkt, dan breekt er vanzelfsprekend een moment van reflecteren aan,” zegt het tweetal bijna in koor. “Maar…. als we terugkijken, dan kunnen we niet anders dan tevreden zijn: het Maasstad ziekenhuis is een trefpunt geworden voor uitstekende zorg in een unieke omgeving.”
Centrale hal Maasstad Ziekenhuis
24
Bouwen aan de zorg
maasstad ziekenhuis, rotterdam
En met dat laatste is eigenlijk niets te veel gezegd. Het ziekenhuis is weliswaar nog steeds een ziekenhuis maar de Look and Feel zijn wel degelijk als ‘anders’ te beschouwen en daar is het tweetal mede verantwoordelijk voor. Hester hield zich bezig met alle processen rondom de aanschaftrajecten met bijbehorende budgetverantwoordelijkheid. Mariska stippelde de lijnen voor het interieur uit aansluitend bij de ontwerpen van de vaste inrichting van de architecten. Van de werkplekken, de stoffering tot aan de verlichting en de aanwezigheid van kunst. En dat alles uiteraard binnen het concept van het Programma van Eisen, dat bij aanvang van de werkzaamheden op de bureaus van Hester en Mariska werd neergelegd.
Hester Schuyl en Mariska Ek hebben een prachtig project in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam afgerond. Tijd om te reflecteren!
“Dat programma was samen te vatten als het kiezen voor milieuvriendelijk, duurzaam en groen bouwen, waarbij de bezoekers – om welke reden ze dan ook in het ziekenhuis zijn – het bezoek als een ‘prettige ervaring’ voelen,” zegt Hester. ➤
Wachtkamer
Bouwen aan de zorg
25
Duurzame techniek onze zorg 1.
3.
2.
Elektrotechnische installaties Werktuigbouwkundige installaties Sprinkler, data en medisch technische inrichting Technisch beheer en onderhoud
Labradordreef 18 Postbus 2405 3500 GK Utrecht T 030 26 50 500 F 030 26 20 895 E info@ulcgroep.nl aan de zorg 26 Bouwen I www.ulcgroep.nl
4.
1. St. Antonius Ziekenhuis, Utrecht 2. Groene Hart Ziekenhuis, Gouda 3. Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam 4. Erasmus MC, Rotterdam
maasstad ziekenhuis, rotterdam
“Natuurlijk hangt het welbevinden van de patiënten ook van de kwaliteit van de geboden zorg af. Maar, de patiënt mocht zich vooral geen nummer voelen. En daar tellen veel andere aspecten dus ook in mee.”
Kinderafdeling
Volgens Mariska zijn de wachtkamers een voorbeeld geworden van hoe ‘patiëntvriendelijkheid’ kan worden ingekleed. “Dus niet standaard drie in een dozijn. Het mocht iets aparts worden. Tegelijkertijd wel functioneel. En, er mocht toch ook enige nuchterheid in terugkomen. We hebben immers wel met Rotterdammers te maken. Die kloppen zichzelf niet zo op de borst. Om de wachtkamers vorm te geven hebben we bijvoorbeeld vele soorten bankjes en stoelen laten testen. Dat hebben we in een echte wachtruimte gedaan op de oude locatie. Daar zijn veel nuttige kritieken op gekomen. Natuurlijk hebben we ook gekeken naar de kleurstellingen, materiaalkeuze en arbotechnische aspecten. Het is een complex proces geweest. De zorg blijft
centraal staan, maar toch val je altijd terug op de visie hoe je gezondheidszorg wil inkleden.” Natuurlijk is de budgettering altijd een knelpunt. “Hoe je het ook wendt of keert; het was elke dag zoeken naar een evenwicht. Als financiële middelen onbeperkt beschikbaar zijn, heb je ontzettend veel mogelijkheden, maar zo is de realiteit natuurlijk niet. Kwaliteit stond voor ons wel op de eerste plaats, het betekent dat je sommige keuzes niet kunt maken, maar we stonden wel altijd achter de besluiten. Bovendien ontstond enkele jaren geleden nog een ander knelpunt. Door de kredietcrisis was het plots niet meer zeker of onze leveranciers wel zouden blijven bestaan. Je hebt er niets aan als leveranciers omvallen terwijl het proces van bouwen en inrichten wel verder gaat. Er is immers een deadline te halen; het ziekenhuis moest wel op de afgesproken datum in gebruik kunnen worden genomen.” “Er was dus ook sprake van enige tijdsdruk,” erkent Hester. “Het was flink doorwerken. Ik beschouw dit toch echt wel als een gecompliceerde logistieke klus. Je hebt rekening te houden met doorlooptijden en van allerlei externe factoren waar je uiteindelijk niet zo veel invloed op hebt. Ja, flexibiliteit in dit soort projecten is dus een must.” ➤
Tarkett Nederland: vloerenspecialist in de gezondheidszorg
In de patiëntenkamer ook aandacht voor kleur in de gordijnen
Milieuvriendelijk, duurzaam en groen bouwen, zijn wensen van het ziekenhuis waar Tarkett zich volledig bij kon aansluiten. Gekozen werd de iQ Optima, een homogene vinyl met een extreem slijtvaste toplaag in onder andere de kleur groen. Een 'groene' vloer die duurzaam wordt geproduceerd in Zweden met aandacht voor het gebruik van natuurlijke en hernieuwbare grondstoffen, het toepassen van gerecycled materiaal in het product en het verminderen van het gebruik van energie en water. De vloer is voorzien van een speciale PUR afwerking die ervoor zorgt dat de vloer geen was of polish nodig heeft voor het onderhoud. En niet alleen bij oplevering maar gedurende de gehele levensduur. Ook het verwijderen van zwarte strepen van bijvoorbeeld schoenen is geen enkel probleem dankzij de unieke zelfherstellende eigenschap van de vloer. Na een eenvoudige behandeling ziet de vloer er weer als nieuw uit en daar heeft iedereen profijt van. Profijt heeft ook het personeel van de gekozen vloer op het gebied van arbotechniek omdat de vinylvloer een zeer lage rolweerstand heeft. Dit vergemakkelijkt het verrijden van bedden en rolstoelen en verlaagt dan ook de fysieke belasting. Het eindresultaat is een ziekenhuis dat nú, maar ook over 20 jaar als prettig ervaren zal worden door zowel de patiënt als de medewerker
Zithoekje voor de medewerkers
Bouwen aan de zorg
27
Veelzijdig inzetbaar
Casala is waar mensen samen komen. Veelzijdigheid, functionaliteit en design is waar Casala voor staat. Onze meubelen zijn uitvoerbaar in kunststof, hout, gestoeerd, met of zonder armleggers. Daarnaast is er een uitgebreid pakket aan opties
voor handen. Door een scala aan mogelijkheden en combinaties zijn onze meubelen breed inzetbaar. Hierbij kunt u onder andere denken aan; restaurants, ontvangstruimten, spreekkamers, wacht- en vergaderruimten.
www.casala.com
maasstad ziekenhuis, rotterdam
Mariska vertelt dat er ook in andere ziekenhuizen is gekeken. “Daar doe je uiteraard inspiratie op. Maar je ziet vooral ook hoe je het eigenlijk niet wilt hebben. We zagen nog te vaak dat er niet is gedacht aan het gebruikersgemak bij veel te gebruiken producten als stoelen of banken. Of wat te denken van vloeren, die na een paar weken al definitieve zwarte strepen vertonen. Maar ook de manier van wachten waren aandachtpunten tijdens de diverse werkbezoeken, wanneer er leestafels aanwezig waren had dat duidelijk de voorkeur voor de bezoekers. Het ging ook om unieke producten die we konden aanschaffen. Niet voor niets zijn wij er bijna 3 jaar mee bezig geweest om dit project tot een goed einde te brengen.” De twee zeggen dat het ziekenhuis vanaf dag één overigens zéér heeft opengestaan voor nieuwe verfrissende input. “Barend Staal, projectmanager van de nieuwbouw en Simone Zeddeman, programmamanager ingebruikname nieuwbouw, hebben er geen top-down benadering op los gelaten. Ze hebben het bottom-up aan ons overgelaten. Natuurlijk waren er kaders – logisch! – maar men liet het écht ‘ons’ project worden. Daarnaast zie je dat het ziekenhuis ook veel meer als ondernemer of als bedrijf is gaan denken. Aan marketing en communicatie is extreem veel aandacht besteed. Er waren en zijn nog steeds genoeg mensen die écht konden aanjagen. Ook de rol van inkoop wordt steeds belangrijker in dergelijke projecten. Het gaat uiteraard niet alleen om het behalen van financieel inkoopvoordeel, maar dit aspect weegt altijd mee in de besluitvorming.”
Toch zijn er leermomenten. “Het is de hoeveelheid partijen waar je mee moet samenwerken,” zegt Hester. “Daardoor is het soms lastig om grip te hebben op alle processen die lopen. Zo waren er bijvoorbeeld keuzes gemaakt voor bepaalde kleuren. Maar eigenlijk was niet meer te herleiden hoe die keuzes tot stand waren gekomen. Als je in een nog eerder traject in zou stappen, dan kun je dat misschien voorkomen, maar ik zeg heel eerlijk dat dit soort knelpunten altijd blijven. Ik denk ook dat je moet accepteren dat het soms zo loopt. De truc blijft wel om de helicopterview te blijven houden en het écht met een team te doen. Ik heb gemerkt dat er in de loop der jaren een bepaalde chemie onder alle betrokkenen ontstond. En dán kun je veel aan!” Wat Hester en Mariska betreft, mag de volgende uitdaging nu op hun pad worden neergelegd. “Ik heb met dit project zo’n bom ervaring opgedaan die ik graag bij andere projecten weer wil inzetten,” zegt Hester. “Ik twijfel er ook niet aan dat er weer een dergelijk project in mijn agenda komt te staan.” Mariska ziet het ook zo. “Dit project heeft mij persoonlijk een enorme boost gegeven. Ik heb ontdekt dat het écht fantastisch is om projecten van A tot Z te mogen doen. Het is het resultaat van wat je een aantal jaren geleden hebt bedacht. En daar trekken de bezoekers en patiënten van het Maasstad ziekenhuis nu volop profijt van. Het was een megaklus, natuurlijk is en blijft het een ziekenhuis, maar we hebben dit op nu een andere manier vormgegeven. Dat is fantastisch om over te reflecteren!” n
FEITEN EN CIJFERS
PROJECT: Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam Opdrachtgever: Maasstad Ziekenhuis Rotterdam Zorgverlener: Maasstad Ziekenhuis E-W installatie: ULC, Utrecht Aangepast sanitair: Lopital, Oisterwijk Hoog-laag baden: Arjo Huntleigh, Tiel Vloer: Tarkett, Oosterhout Bouwtijd: • Start nieuwbouw juli 2007 – dec. 2010 • Oplevering 1e fase sept. 2010/ 2e fase dec 2010 • Totale investering € 210 mln, incl. BTW • Aantal bedden: 572
Kunst in de gangen op de kinderafdeling
Bouwen aan de zorg
29
Tekst: Mark van Seggelen Foto’s: EGM architecten
Een niet klinische, maar warme en sfeervolle inrichting Na jaren van voorbereiding konden eind april van dit jaar de eerste patiënten naar het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Zij treffen een warm en kleurrijk ziekenhuis aan met veel daglicht. Een proefkamer werd volledig ingericht om de kinderziekten er uit te halen en de inrichting te perfectioneren. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) telt 730 bedden en is 121.000 vierkante meter groot, waarvan 104.000 m2 aan nieuwbouw. Het ziekenhuis diende als vervanging voor de ziekenhuizen Groot Zieken Gasthuis, Carolus en Willem Alexander. Het JBZ is liefst een derde ofwel 50.000 m2 kleiner dan het vloeroppervlak dat de drie Bossche ziekenhuizen in gebruik hadden. Het ziekenhuis bestaat uit vier langgerekte bouwdelen die verbonden zijn door een boulevard. De bouwdelen zijn 21 meter breed, waardoor veel daglicht binnenvalt. Tussen de bouwdelen liggen de binnentuinen. Elke binnentuin heeft een andere beplanting en bestrating. Omdat het hoofdmateriaal van de gebouwen bestaat uit vier kleuren baksteen oogt het complex niet massief.
Kleur Aanpasbaar, behapbaar, flexibel, scheiding backen frontoffice en goed bereikbaar, stonden in het programma van eisen. “Het is patiëntvriendelijk en gemakkelijk in onderhoud”, vult Ignace Cordier aan. Hij is projectmanager nieuwbouw van het JBZ. Hij herinnert zich nog dat in de eerste ontwerpen van zo’n acht jaar geleden. De grote balies van de poli’s waren verscholen achter glazen wanden. “Omdat we kozen voor een papierarm ziekenhuis, zijn die balies geschrapt uit
30
Bouwen aan de zorg
jeroen Bosch ziekenhuis, den bosch
het uiteindelijke ontwerp. Daarvoor in de plaats kwamen digitale zuilen. Voordeel is dat de poli’s nu groot ogen, waardoor het prettig aanvoelt voor de bezoekers. Het wachten is aangenamer, omdat alle wachtruimtes grenzen aan de binnentuinen.” Het exterieur en het interieur zijn ontworpen door EGM architecten. Binnenhuisarchitect Nelleke Lagerwerf adviseerde over het interieur van de nieuwbouw. Ze laat weten dat comfort en privacy hoog op de lijst stonden. “Dat hebben we gecreëerd met banken, grote leestafels en
kanten leverden uiteindelijk de stoelen, banken en het andere meubilair.
privacyhoekjes. Kuipstoeltjes ontbreken in het ziekenhuis. De wachtkamers zijn aangebracht in een nis. Dat biedt voor de patiënten veel privacy.”
Tien kleuren
“Voor de meubels, stelden we ons de vraag; wat willen we hebben in plaats van wat hebben fabrikanten in het assortiment,” laat ze weten. Het pakket van eisen voor de leestafels was groot, robuust en ze moesten van hout zijn gemaakt. Nadat de keuze voor het meubilair werd gemaakt, ging het JBZ niet over een nacht ijs. Al het meubilair werd uitvoerig getest. Verschillende fabri-
In het hele ziekenhuis is een palet van tien kleuren aangebracht. De standaardkleuren zijn oker, groen en oranje. “We scheppen daardoor eenheid en tegelijkertijd diversiteit. Afdelingen krijgen een eigen sfeer en kleurbeeld dat past in het kleurpalet,” zegt Lagerwerf. De patiëntenkamers zijn te bereiken via zogenaamde nissen. De kleuren van de nis komen terug in de kamer en gang. ➤
Casala luistert naar de wensen van de klant’ Ruim 2.000 eenheden aan stoelen en tafels leverde Casala aan het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ). Casala - afkorting van Carl Sasse Lauenau – heeft vestigingen in Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en in ons land. Het hoofdkantoor is gevestigd in Culemborg. Het bedrijf ontwikkelt de modellen zelf. “We luisteren goed naar de wensen van de klant. En we gaan ver om die wensen te vervullen,” zegt René Wulterkens. Hij is managing director van Casala. Het zijn geen loze woorden. “Het JBZ wilde als basis een stoel met een kunststof zitschaal die stapelbaar en koppelbaar moest zijn. Daarnaast in hetzelfde designbeeld een draaibare stoel op een spindelvoet. Speciaal voor het ziekenhuis hebben we die laatste uitvoering ontwikkeld. We hebben gebruik gemaakt van de zitschaal van de Lynx en Onyx modellen - deze zijn optioneel ook gestoffeerd leverbaar - en hebben hier een onderstel aan toegevoegd. De modellen staan onder meer in het kenniscentrum en zijn nu als standaard opgenomen in de collectie. Het ziekenhuis heeft deze stoel met kunststof zitschaal in diverse kleuren toegepast in het restaurant en in het kenniscentrum. “Het JBZ koos daarnaast in het restaurant voor de veelzijdige (58 modellen) Casala Parker. In dit geval met een houten onderstel. “Alle stoelen zijn functionele designstoelen die stapelbaar en koppelbaar zijn.” Casala leverde aan het ziekenhuis tevens tafels, zoals de Tavo (uitgerust met vier poten) en de Centre (kolomvoet). Naast zorginstellingen levert Casala ook aan universiteiten, scholen, zorginstellingen, kantoren, congres centra en overheden.
Bouwen aan de zorg
31
g n i v e g m o e E lk g n i v e l e b n e zijn eig
Lensen Projectinrichters biedt u verrassende aan de praktijk getoetste oplossingen, waarin de mens altijd centraal staat. De mens moet zich thuis voelen en volledig opgaan in zijn of haar omgeving. Laat u omringen door de jarenlange expertise van Lensen Projectinrichters en ervaar onze resultaatgerichte werkwijze. Wij beginnen met goed luisteren en stemmen daarna uw project volledig af op de wensen, met smaak uitgevoerd en volledig aangepast aan de eisen van de gezondheidszorg. Onze ďŹ losoďŹ e is niet voor niets Lensen Surrounds You!
T +31(0)88 599 05 99
WWW.LENSEN.NL
jeroen Bosch ziekenhuis, den bosch
Links Nelleke Lagerwerf binnenhuisarchitect/EGM Rechts Ignace Cordier projectmanager nieuwbouw
“Nis en kamer worden één geheel. Oranje, groen en oker zijn willekeurig verdeeld over de nissen. Er ontstaat daardoor een prettig geheel. De inrichting is niet klinisch, maar warm en sfeervol en open. Functionaliteit en schoonheid lopen in elkaar over.”
Proefkamer Het Jeroen Bosch Ziekenhuis heeft goed nagedacht over de keuze voor de inrichting en kleurgebruik. Nadat de eerste paal de grond in ging, werd een heuse proefkamer gebouwd. “In de proefkamer vonden we de oorspronkelijke kleur oranje net iets te fel. Die kleur is afgezwakt. De kleuren moeten voor patiënten binnen aanvaardbare prikkels blijven,” zegt Cordier. “We gebruiken echt wit. Vaak zie je dat ziekenhuizen geligwit gebruiken. Dat ziet er uit alsof er gerookt is, een beetje viezig. Bij JBZ is wit echt wit,” vult Lagerwerf aan.
Lensen Projectinrichters brengt 25 kilometer gordijnenstoffen aan Zo’n 35 jaar is Lensen Projectinrichters actief in de zorg. De stoffering van het Jeroen Bosch Ziekenhuis was zelfs voor Lensen een bijzonder grote, maar goed uitvoerbare opdracht. “Bij het ziekenhuis brachten we gordijnenstoffen aan met een totale lengte van 25 kilometer. Er zijn niet veel bedrijven die qua logistiek en uitvoering in de bouwfase een dergelijk klus aankunnen,” zegt Robbie Bertens. Hij is teammanager stoffering bij Lensen. De overgordijnenstoffen van Artimo Textiles zijn specials; speciaal gemaakt voor het JBZ. “De kwalitatief hoogstaande overgordijnen hebben een warme uitstraling die het welzijn van de patiënten ten goede komt.” Opvallend is dat niet één kamer met de overgordijnen er hetzelfde uitziet. “De banen hebben geen vast kleurenpatroon en zijn random opgehangen.” Bertens merkt op dat de toegepaste inbetween ‘Topic Soft’ van Artimo een luxe uitstraling heeft. “Door deze inbetween, de overgordijnen en de kleuren aangebracht op de wanden en vloeren, is het eindresultaat een prachtige eenheid geworden.” Ook alle raamfolies, lamellen, binnenscreens en privacywanden zijn aangebracht door het Brabantse bedrijf.
De proefkamer haalde de kinderziekten er uit. “We hebben in deze kamer stoffering aangebracht, verlichting opgehangen en een bed, wastafel, wanden, panelen, wastafel, kranen, en dergelijke geplaatst. Omdat de verpleegafdelingen geen vensterbanken hebben – ramen lopen door tot de vloer – was het niet mogelijk een vaas te plaatsen. Dat is opgelost door een voorziening hiervoor te maken boven de tafels,” merkt Cordier op. “Het oorspronkelijke idee van banen in de vloerbedekking, haalde het niet. Voor sommigen leken de banen op een trap. Dat risico wilden we niet nemen.” Voor de inrichting van binnentuinen en de familiekamers zocht het ziekenhuis samenwerking met fondsen, bedrijven en particulieren. “De animo was groot,” laat Cordier weten. “Het zijn bedrijven die het ziekenhuis een warm hart toedragen of mensen die ooit in het ziekenhuis hebben gelegen, die ons financieel steunden. De familiekamer is een plek voor familieleden, even weg van het ziekenhuis, waar ze hun emoties kwijt kunnen. Het voelt niet dat je in een ziekenhuis bent; het lijkt op hun woonkamer. We zijn er zeer tevreden mee.” n
Bouwen aan de zorg
33
n e w u o b Voor in de zorg! MAASZIEKENHUIS PANTEIN
info@vdstad.nl www.vdstad.nl JEROEN BOSCH
...van advies tot oplevering Van der Stad, Bijsterhuizen 30-03 (hoofdkantoor) Wijchen
T. 024 - 345 44 44
jeroen Bosch ziekenhuis, den bosch
Operatiekamers Op de derde bouwlaag zijn de zestien operatiekamers gesitueerd. Opvallend aan het OK-complex is daglichttoetreding. “Chirurgen en operatiemedewerkers zijn enthousiast over de operatiekamers. Verduistering en zonwering voorkomt dat mensen van buiten naar binnen kunnen kijken. Het personeel kan er wel naar buiten kijken,” zegt Lagerwerf. Ze laat weten dat ze in de operatiekamer terughoudender zijn geweest in het kleurgebruik. “In de OK’s is veelal okerwit toegepast.” Het JBZ is een van de weinige ziekenhuizen in ons land met een interventie OK. Een interventie OK is de unieke combinatie van een steriele, conventionele operatiekamer en hoogwaardige röntgentechnologie De röntgenapparatuur is een onderdeel van de operatiekamer. De operatiekamer biedt daardoor veel mogelijkheden voor zowel de conventionele als de endovasculaire chirurgie met een steriele omgeving en de modernste beeldvormingsapparatuur. Het snel van methode switchen is er beter mogelijk zonder dat de patiënt naar een andere ruimte overgebracht hoeft te worden of langer opgenomen hoeft te worden. Een ander verschil is dat de technologie in deze operatiekamer zo veel mogelijk geïntegreerd is in de wanden en in het plafond. Verder is de ruimte twee keer zo groot als gebruikelijk.
Uw partner voor werkende deuroplossingen in de zorg In het driejarentraject, van planning tot realisatie van het Jeroen Bosch Ziekenhuis, heeft vd Stad al vanaf begin aan een belangrijke functie vervuld. Vd stad was verantwoordelijk voor de functionaliteit van alle 5500 deuren van het ziekenhuis. Hiervoor heeft vd Stad het totale hang- en sluitwerk inclusief mechanische sluitplan uitgetrokken en geleverd. Het vd stad projectbureau heeft dit uitdagende project in intensieve samenwerking met de opdrachtgever en bouwer tot een succes weten af te ronden.
Bouwen aan de zorg
35
Product Programma
Medische gasseninstallatie: - Centrales - Leidingnet - Afsluiterkasten - Signalering en monitoring - Afnamepunten
Product Programma
Inrichting verzorgingseenheden: - Plafondzuilen - Balksystemen - Operatie- en onderzoekslampen - Bedwandpanelen - Accessoires (insteekapparatuur)
Dräger Medical Netherlands B.V. Postbus 874 2700 AW Zoetermeer Tel. +31 79 34 64 800 www.draeger.nl medisch@draeger.com
wiesner hager
Wolter & Dros feliciteert het Jeroen Bosch Ziekenhuis met de opening van haar prachtige nieuwe gebouw
macao.
Het bewijs dat men schijnbaar tegenstrijdige eigenschappen met elkaar in harmonie kan brengen: ondanks zijn robuuste constructie heeft dit programma een rustige en lichte uitstraling. Meer op www.wiesner-hager.com of via: +31 475 410222
Als er iets is, wil je kunnen rekenen op een zorgzame partner. Niet iemand die meepraat, maar meedenkt. Die vierentwintig uur per dag klaar staat om te helpen. Iemand die komt met kostenefficiĂŤnte oplossingen die passen binnen het beschikbare budget. Wolter & Dros ontwerpt, installeert, onderhoudt en beheert integraal en complementair technische installaties. Gemotiveerde mensen vormen de toegevoegde waarde van ons product. Voor het Jeroen Bosch Ziekenhuis realiseerde Wolter & Dros de werktuigkundige installaties.
wolterendros.nl
HR_Adv. Zorg FC 95x130.indd 1
Wolter & Dros. Techniek met karakter.
09-06-11 11:19
jeroen Bosch ziekenhuis, den bosch
Specialistische ziekenhuis installaties De gezondheidszorg is een specialistische sector. Om het primaire proces 24 uur per dag te kunnen continueren worden er hoge eisen gesteld aan het binnenklimaat en de medisch technische voorzieningen. Wolter & Dros onderscheidt zich in deze markt door een coöperatieve opstelling, aantoonbare kostendeskundigheid, engineeringsvaardigheid, relevante referenties, beschikbaarheid van productiecapaciteit en enthousiast, gekwalificeerd en vaardig personeel. Wolter & Dros heeft als nevenaannemer in 3 jaar de werktuigbouwkundige installaties van het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis gerealiseerd. Een vaste 7-koppig projectteam was op de locatie in een kantoorpand gehuisvest. Zij hebben onder meer specialistische ziekenhuisinstallaties en een warmte- en koudeopslag installatie aangebracht in een logistiek complexe situatie. In intensieve samenwerking met de bouwkundige en elektrotechnische partners is in een zeer korte bouwtijd met minimaal 5 bouwstromen tegelijk gebouwd aan de nieuwbouw van 168.000 m2. Aansluitend wordt de komende tien jaar het beheer en onderhoud van de gebouwgebonden installaties verricht.
FEITEN EN CIJFERS
PROJECT: Nieuwbouw Jeroen Bosch Ziekenhuis Den Bosch
Lensen levert grote hoeveelheid losse meubelen aan JBZ Losse meubelen, raamdecoraties en vloerbedekking. Lensen Projectinrichters biedt al deze drie onderdelen van het interieur aan. “Als projectinrichter zijn we hiermee uniek in ons land. Dat we alles in één hand hebben, maakt ons een tot een volwaardige gesprekspartner bij een totale inrichting,” zegt directeur Edwin van der Waal. Als grootste projectinrichter in zorg en welzijn, is het dan ook niet verwonderlijk dat het Jeroen Bosch Ziekenhuis bij het unieke bedrijf aanklopte. Bijvoorbeeld alle wachtbanken in de openbare ruimten, 600 stuks patiëntstoelen, 1.200 bureaustoelen, 1.600 klapstoelen en 400 tafels werden door Lensen geleverd. “Door de grote opdracht konden we een scherpe prijs op tafel leggen.” De 270 stuks wachtbanken van COwerk zijn speciaal ontworpen voor het JBZ. “De ruime banken zijn klassiek in een moderne jas. Ze zijn uitgevoerd met stoffen lamellen over de stalen beugels. In het JBZ staan banken in zes tinten groen.” Voor de patiëntstoelen van is het JBZ niet over een nacht ijs gegaan. “Ruim een jaar zijn verschillende stoelen getest. Totdat de keuze viel op de Aluform-3 van Wiesner Hager. Het zijn functionele, duurzame stoelen met een erg goed zitcomfort. Omdat de kamers kleurrijk zijn, viel de keuze op een witte stoel.”
Opdrachtgever: Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch Revalidatiecentrum Tolbrug Reinier van Arkel Groep,Den Bosch Architect: EGM architecten, Rotterdam Bouwmanagement: PTG advies, Amersfoort Adviseur installaties: Deerns Raadgevende Ingenieurs, Rijswijk W-installatie: Wolter & Dros, Amersfoort Luchtbehandeling: Carrier Holland, Hazerswoude-Rijndijk Buispostsystemen: Swisslog-Ergotrans, Apeldoorn Hang- en sluitwerk: van der Stad, Wijchen (onderdeel Polvo BV) Operatiekamers: DrägerMedical, Zoetermeer Landschapsarchitect: MTD landschapsarchitecten, Den Bosch Interieurarchitect: EGM architecten, Rotterdam Vast-interieur: Varwijk interieurbouwers, Ulft Los-meubilair: Casala Meubelen, Culemborg, WiesnerHager, Echt, Lensen Projectinrichters, Zaltbommel Gordijnen: Lensen Projectinrichters, Zaltbommel, Artimo Textiles, Roosendaal Bedpanspoelers: Arjo Huntleigh, Tiel (48 stuks) Vloer: Mosa, Maastricht IC Bedden: wissner-bosserhoff, Dordrecht Bedden Ziekenhuis: 730 bedden Waarvan Intensive Care: 26 bedden Waarvan Cardiac Care: 27 bedden Bedden Revalidatiecentrum: 36 Operatiekamers: 16
Bouwen aan de zorg
37
Tekst: Rob Buchholz Foto’s Hans Vos Fotografie
Maasziekenhuis Pantein kiest bij nieuwbouw voor licht, ruimte en sfeer
‘Beleving en
menselijke maat’
Voor een ziekenhuis is het belangrijk dat het past bij de sfeer en cultuur van de bewoners uit de directe omgeving. De potentiële patiënten dus. Deze gedachte was ook van belang bij de ontwikkeling van het nieuwe Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer. Op 22 april vond de verhuizing plaats naar deze nieuwe locatie. Zo behield deze Brabantse regio zijn eigen streekziekenhuis waarin alle belangrijke basisspecialismen zijn terug te vinden en dat een patiëntvriendelijke sfeer centraal staat. Bij de ontwikkeling van het nieuwe ziekenhuis keken architect, adviseurs, bouwonderneming en organisatie naar verschillende aspecten waarbij het belang van de patiënt voorop staat. “Het ging om de vraag: wat voor ziekenhuis willen wij zijn,” zo laat Ruud Verreussel, Raad van Bestuur, weten. “Een streekziekenhuis waarin de voor de regio belangrijke basisspecialismen samenkomen. Mensgerichte zorg staat hierbij voorop. Daarmee is met het ontwerp en ontwikkeling van het ziekenhuis rekening gehouden. Daarbij zijn zaken als rust, service, privacy en comfort belangrijke uitgangspunten.”
38
Bouwen aan de zorg
Kiezen De keuze voor nieuwbouw stond niet van meet af aan op de planning. Doordat het voormalige ziekenhuis na veertig jaar was afgeschreven en niet meer voldeed aan de eisen van de moderne zorg, bestond in eerste instantie het idee om te renoveren. “Op de oude locatie kon de zorg, zowel verplegend personeel als artsen, niet meer efficiënt functioneren. Daarnaast was de routing voor de patiënten niet meer optimaal. Bovendien was de fysieke capaciteit voor de gewenste zorgvraag toegenomen.” Uit onderzoek bleek dat nieuwbouw meer voordelen zou opleveren
dan renovatie. “In de oude situatie werkten we steeds vaker met compromissen. Dat maakt het kostenplaatje bij een eventuele renovatie alleen maar hoger. Daarbij bleek dat de ligging van het voormalige ziekenhuis niet gunstig was voor de patiënten en het ambulanceverkeer. Deze nieuwe locatie ligt direct aan de snelweg A77. Daardoor is het veel beter bereikbaar.”
Concept Bij de nieuwbouw werd PTG advies in de arm genomen (zie kadertekst). Het bureau dacht samen met het ziekenhuis en de architect na over
maasziekenhuis Pantein, boxmeer
Professionele schuifdeuren voor de totale gezondheidszorg
Ruud Verreussel, Raad van Bestuur
het concept van het nieuwe gebouw. Centraal punt bij de nieuwe locatie is het plein aan de voorzijde van de hoofdingang. Daaromheen bevinden zich het hoofdgebouw, waar de reguliere zorgfuncties zijn ondergebracht, en het aparte diensten- en kantorengebouw: Pantein Plaza en de parkeergarage die allemaal enigszins rond lopen waardoor het plein op een heel natuurlijke manier ontstaat. Verreussel: “Door de ligging van deze gebouwen rondom het centrale plein ontstaat een levendige sfeer en krijgt het plein intimiteit. Het hoofdgebouw is bijzonder doordat, dankzij de twee buitenste pijlers van het gebouw, vanzelf een straat in het midden is ontstaan. Deze is met een glazen overkoepeling overdekt en waardoor er veel daglicht in de ruimtelijke centrale hal, het atrium, binnenstroomt. Het ziekenhuis is compact en de looplijnen zijn kort. Alle poliklinieken en onderzoeksafdelingen zijn rond het atrium gesitueerd. De bereikbaarheid van de verschillende functies binnen het ziekenhuis heeft bij het ontwerp centraal gestaan.”
Een essentieel onderdeel bij de inrichting van een ziekenhuis is de keuze voor de juiste deuren. In het gebouw van het Maasziekenhuis in Boxmeer zijn diverse types geplaatst die allemaal voldoen aan de huidige wet- en regelgeving. De keuze voor de leverancier viel in het voordeel van Metaflex uit. Een relatie die ook in het voormalige onderkomen de partner was op dit gebied. “Die eerdere samenwerking en onze kennis van zaken binnen de gezondheidszorg waren de redenen om ons bij de architect voor te stellen,” zo vertel Marcel Schoppers, commercieel technisch adviseur bij Metaflex. “Bovendien voldoen onze producten aan alle moderne eisen. Zaken als brandveiligheid en luchtdichtheid waren voor de opdrachtgever belangrijk.” Het Maasziekenhuis koos voor het type MF-5 Medicare. Een deur die zowel luchtdicht, brandvertragend als stralingswerend uitgevoerd kan worden. De verscherpte eisen binnen de gezondheidszorg, met name de brandveiligheid, zijn bij de laatste tests van deze specialist meegenomen. In totaal leverde Metaflex zestig schuifdeuren. Voor het Brabantse ziekenhuis speelde ook de esthetiek mee bij de keuze. “Klopt, zo moest de omranding van het glasblad gelijk zijn met het deurblad. Daarmee was de uitstraling van de brandwerende deuren gelijk aan die van de normale deuren. Het was namelijk de wens van het ziekenhuis om eenheid te creëren.” Een ander belangrijk aspect was de aanwezigheid van een automatisch deurtelsysteem. “De deuren op de O.K. zijn voorzien van touchscreens. Hier wordt het totale aantal deurbewegingen tijdens een operatie geregistreerd. Registratie van het aantal deurbewegingen tijdens een operatie is verplicht. De chirurg kan na de operatie het systeem resetten zodat het systeem telkens opnieuw het juiste aantal bewegingen vastlegt. Hiermee worden de aanbevelingen van de door de Inspectie voor de Gezondheidzorg opgestelde ‘Observatielijst Toezicht Operatief Proces 2, peroperatief’ in praktijk gebracht.”
Ook aan de logistiek in het ziekenhuis is bijzondere aandacht besteed. Bezoekers- en goederenstromen kruisen elkaar niet. Verder was ook duurzaamheid en flexibiliteit een belangrijk uitgangspunt, niet alleen in gebruik van materiaal, maar ook in de structuur van het gebouw. ➤
Bouwen aan de zorg
39
Huisvesting met zorg
Wij feliciteren het Maasziekenhuis Pantein van harte met de nieuwbouw voor het ziekenhuis, als onderdeel van het Zorg- en Leerpark Sterckwijck. Wij zijn trots dat wij deze toonaangevende nieuwbouw van het begin tot en met de oplevering hebben mogen vormgeven. Dit door – in nauw overleg met Maasziekenhuis Pantein – de basisfilosofie, het programma van eisen, de huisvestingsconcepten en het ontwerp te ontwikkelen en de contractering, engineering en realisatie procesmatig en financieel te begeleiden. Wij willen Maasziekenhuis Pantein bedanken voor het vertrouwen dat wij reeds vele jaren als huisvestingsadviseur en projectmanager genieten.
www.ptg-advies.nl
maasziekenhuis Pantein, boxmeer
Sfeer De rol van Schellekens & Schellekens bij de realisatie van dit prachtige project bestond uit het leveren en monteren van de zonwering aan de buitenzijde. Maar liefst 353 verticale screens zijn op de gevels aangebracht. Toegepast is het type V85 met rechte voorlijst en elektrische bediening.
Volgens Verreussel was bij de realisatie van de bouwplannen alles erop gericht dat patiënten zich op hun gemak voelen. “Door het creëren van veel licht, ruimte en passende inrichting is een rustige en toegankelijke sfeer ontstaan. Het gaat om de beleving op elke schaal. De mensgerichte zorg staat bij het totale idee centraal.” Om deze sfeer te ondersteunen zijn de afdelingen zeer ruim opgezet en zijn gangen aan het einde verbreed waardoor er een leefgebied voor patiënten ontstaat met zithoekjes, veel transparantie en daglicht.
Hotelfunctie Voor patiënten die in het Maasziekenhuis verblijven is de hospitalityfunctie belangrijk. Behalve eerdergenoemde aspecten als licht en ruimte is tevens gekozen om vriendelijk, natuurlijk materiaal te gebruiken zoals hout, steen en glas. Om zoveel mogelijk privacy te waarborgen zijn zoveel mogelijk eenpersoonskamers met eigen sanitair gerealiseerd. Daarnaast is er voldoende ruimte voor familie en vrienden. De patiënt kan samen met het bezoek op diverse plaatsen binnen de eigen afdeling verblijven. De afdelingen zijn ruim opgezet, met zitjes en een lounge. “We hebben open bezoekuren zodat familie en vrienden net als thuis vrij zijn om, in overleg met de patiënt, op bezoek te komen. Bovendien heeft de partner van een patiënt de gelegenheid om mee te eten en zelfs te overnachten.”
Basiszorg Zoals gezegd is bij de realisatie van het nieuwe Maasziekenhuis Pantein gekozen voor zorg die past bij de regio. “Voor ingewikkelde en grote ingrepen verwijzen we de mensen graag door naar het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen.” Toch is de in Boxmeer beschikbare zorg uitgebreid. Zo heeft Pantein de beschikking over een dialyse- en oncologisch centrum. Deze vallen officieel onder de hoede van het Radboud Ziekenhuis. Verder zijn afdelingen als de O.K., het laboratorium en radiologie uiteraard voorzien van hoogwaardige apparatuur. “Het comfort dat wij de patiënt bieden, is uniek voor Nederland. Diverse collega’s zijn dan ook al een kijkje komen nemen. De bewoners uit de omgeving zijn enthousiast en trots dat het hun ziekenhuis is gebleven, maar dan wel in een modern jasje. Het is praktisch, klantvriendelijk en ingesteld op de zorg voor de mensen uit Boxmeer en omgeving.” n
Bouwen aan de zorg
41
Op dit moment genieten diverse opdrachtgevers uit de zorgsector Uitbreiding Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp
Nieuwbouw Westwijk Amstelveen
Nieuwbouw ziekenhuis MCRZ Rotterdam
Verbouwingen Catharina Ziekenhuis Eindhoven
Nieuwbouw gezondheidscentrum Heemskerk
Nieuwbouw verpleeghuis Regina Pacis Arnhem
Nieuwbouw Somatiek verpleeghuis Zevenaar
Nieuwbouw zorgcomplex Prinsenbeek
van de expertise van onze medewerkers op het gebied van bouwen bij deze projecten
Verbouwing UMC Utrecht
Nieuwbouw dr. Bernard Verbeeten Instituut Breda
Nieuwbouw woonzorgcomplex Ameide
Nieuwbouw verslavingskliniek Utrecht
Nieuwbouw Insula Dei Arnhem
Uitbreiding/verbouw Rijnstate Arnhem
Ecustraat 9, 4879 NP Etten-Leur t +31 (0)76-5035265 f +31 (0)76-5034643 info@bbcbouwmanagement.nl Nieuwbouw verpleegappartementen Breda
Nieuwbouw verpleegtehuis Amstelveen
www.bbcbouwmanagement.nl
Wij willen ook graag bij uw project onze kwaliteit bewijzen
Voor meer informatie neem geheel vrijblijvend contact met ons op Nieuwbouw Maasziekenhuis Boxmeer
Renovatie/verbouw Radiologie Haga Ziekenhuis Nieuwbouw verzorgingstehuis, Arnhem Amstelveen
maasziekenhuis Pantein, boxmeer
BBC Bouwmanagement: Specialist voor bouwprojecten in de zorgsector BBC Bouwmanagement is een projectmanagement bureau met meer dan 20 jaar ervaring. “Ons team van projectmanagers, directievoerders, installatiespecialisten, opzichters en afbouwcoördinatoren, heeft ruime ervaring met nieuwbouw, verbouw en uitbreiding van zieken- en verpleeghuizen. Ook specifieke kennis van laboratoria, stralingsbunkers, radiologie, IC-, CSA-, MRIscanruimten e.d. is ruimschoots aanwezig. Momenteel hebben we meer dan 10 ziekenhuisprojecten in uitvoering.” “Met meer dan 30 medewerkers hebben we landelijke dekking en garanderen we klanten continuïteitsborging. Dit betekent, wanneer een medewerker door onvoorziene omstandigheden niet actief kan zijn voor het project er (in overleg met de klant) binnen 3 werkdagen een vervanger van gelijk kaliber ingezet kan worden. Bovendien gaat de vervanger doelgericht te werk. Omdat we onze medewerkers intensief begeleiden, weten we wat zich afspeelt op het project. Tevens beschikken we over een helpdesk waarbij specialistische kennis tussen medewerkers onderling gedeeld wordt. Dit is een van de vele services die wij bieden. Middels het praktische kwaliteitshandboek worden alle GOTIK elementen online proactief bewaakt en aangestuurd.”
Bouwen aan de zorg
43
maasziekenhuis Pantein, boxmeer
Verkerk Groep: veelzijdig, modern en innovatief De Verkerk Groep is een modern en innovatief elektrotechnisch installatiebedrijf dat als veelzijdig specialist sterk is in elektrotechnische dienstverlening. Vanuit de vestigingen Zwijndrecht en Hoevelaken verzorgt men met 375 enthousiaste medewerkers elektrotechnische installaties in heel Nederland. Naast het uitvoeren van de klimaattechnische installaties heeft de Verkerk Groep zich gespecialiseerd in industriële en utilitaire installaties, alsmede gebouwautomatisering. Beheer, onderhoud en inspectie van alle denkbare elektrotechnische installaties horen hier ook bij. In de gezondheidszorg is het bedrijf tevens een zeer sterke partner met eigen ontwikkelde zorgoplossingen die inmiddels in meer dan 800 zorginstellingen in werking zijn gesteld. De Verkerk Groep is onder andere erkend Branddetectiebedrijf, BORG Beveiligingsbedrijf en installateur van complete ICT infrastructuren waardoor het is uitgegroeid tot een zeer veelzijdige organisatie, die de klant ontzorgt. Voor het Maasziekenhuis Pantein bestonden de werkzaamheden uit het verzorgen van de bekabeling, regel- en besturingspanelen, software, een gebouwbeheersysteem voor de klimaatinstallatie en inbedrijfstelling van de installaties. Tijdens de uitvoering van het project is ook het schakelen van de verlichting en het melden van de storingen vanuit de E-installatie aan het gebouwbeheersysteem toegevoegd. Via een Modbus-koppeling is tevens de visualisatie van de medische gassen in het gebouwbeheersysteem gerealiseerd. Net als in vele andere ziekenhuizen zorgt de Verkerk Groep ook in het Maasziekenhuis Patein voor een aangename klimaatbeheersing voor patiënt en personeel.
Goed advies voor het nieuwe ziekenhuis Ptg advies staat bekend om haar deskundige visie bij huisvestingsvraagstukken in de zorg. Omdat bij het Maasziekenhuis in Boxmeer een sterke behoefte was aan concrete hulp bij de nieuwbouwplannen is de samenwerking ontstaan. Bert Jan Grevink, partner/adviseur bij ptg advies stelde als eerste de vraag: wat willen we samen bereiken? “Uitgangspunt is om te weten welke type ziekenhuis je wilt neerzetten. Daarbij let je op zaken als functionaliteit, zorgconcepten en ambities, zoals het centraal stellen van de beleving van de patiënt. Je wilt hét ziekenhuis van de regio zijn. Dan is het essentieel dat de primaire zorg optimaal gegarandeerd is en dat patiënten voor alle zorgvragen bij je terecht kunnen.” Het hele plan voor nieuwbouw is grondig door het team van ptg advies in beeld gebracht. Gelijktijdig met het bepalen van de nieuwe locatie, ontwikkelde het adviesbureau een gedegen plan van aanpak. Naast de ontwikkeling van het ziekenhuis heeft tevens de ontwikkeling van het zorg- en leerpark centraal gestaan. Ook werd het planetree concept ingepast. “Je borgt als adviesbureau dat de zorgorganisatie hoogwaardige en mensgerichte zorg kan gaan geven.” Ptg advies heeft zich op drie vlakken met dit project bezig gehouden. Grevink: “Ten eerste zorgden we voor een heldere vertaling van ambities en zorguitgangspunten naar huisvesting. Vervolgens verzorgden wij ook het projectmanagement. Dan is het zaak goed op te letten dat elke betrokkene in het totale project het juiste werk verricht. Tenslotte ontwikkelde ptg advies samen met betrokken partijen het zorg- en leerpark. Daarbij waren wij de strategisch adviseur voor de totale ontwikkeling van het park. Als adviseur geef je vorm aan de ambities van betrokken partijen.”
FEITEN EN CIJFERS
PROJECT: Maasziekenhuis Pantein, Boxmeer Opdrachtgever: Maasziekenhuis Pantein, Boxmeer Zorgverlener: Architect:Bonnema, Hurdagaryp Adviseur: PTG, Amersfoort Bouwmanagement: BBC Bouwmanagement, Etten-Leur Constructeur E-installatie: Verkerk groep, Zwijndrecht Deuren: Mondoor, Zaltbommel Hang- en sluitwerk: van der Stad, Wijchen (onderdeel Polvo BV) Elektrische schuifdeuren: Metaflex Isosystems, Aalten Screens: Schellekens & Schellekens, Beuningen Ok-complex: Lavero Medical, Aarschot Bouwtijd: van 2008 tot eind 2010 Totale oppervlakte gebouw: 22.000 m2
Bouwen aan de zorg
45
Kent u ons niet ergens van?
1 2 3 4
Goede kans dat u ons al eens bent tegengekomen in het Nederlandse stadslandschap. Onze openbare ruimte telt tal van aansprekende bouwprojecten waarin het vakmanschap van Heijmerink tot uiting komt. Van grote kantoorprojecten tot kleinschalige woningbouw en van nieuwbouw tot renovaties. Stuk voor stuk gerealiseerd met de toewijding, creativiteit en expertise die u mag verwachten van een bouwonderneming met meer dan 115 jaar ervaring. Kijk voor meer imposante voorbeelden van ons werk op www.heijmerink.nl.
HET JUISTE KLIMAAT
DÉ OORSPRONG VAN LEVEN
Woonzorgcomplex , ”Berkenstede”, Diemen Verpleeghuis ”De Hogeweijk”, Weesp Verpleeghuis ”Oudtburgh”, Bergen The Red Apple, Rotterdam
Heijmerink Bouw B.V. Schoudermantel 2a, Postbus 126 3980 CC Bunnik. Telefoon 030-656 66 66 info@heijmerink.nl
www.heijmerink.nl
SCHELLEKENS & SCHELLEKENS PROFESSIONALS IN ZONWERING • Screens • Uitvalschermen • Valarmschermen • Buitenjaloezieën • Zonneroosters • Schoepenzonwering • Binnenzonwering • Verduistering • Service & Onderhoud
vangalen.com Energiebesparing en duurzaamheid zijn verantwoordelijkheden die Van Galen Klimaattechniek niet uit de weg gaat, wij maken daarom gebruik van vernieuwende technieken en wij willen onze mening en visie hierover graag met anderen delen.
GALEN0017 ADV_STANDAARD_95x130.indd 1
27-05-2011 09:59:38
Meer informatie? Kijk ook eens op www.schellekens.com
ikazia ziekenhuis, rotterdam-zuid Tekst: Margot Visser Impressies: EGM architecten
Ikazia Ziekenhuis krijgt nieuwe entreehal en SEH Het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam-Zuid kampte met een fors ruimtegebrek. Een groei van het aantal patiënten van vijf procent per jaar, nieuwe functies en onderzoeksmethoden en een toename van het aantal specialisten dwongen het ziekenhuis na te denken over uitbreiding en renovatie. De eerste prioriteit lag bij de SEH. Ook werd de gedateerde entreehal aangepakt. Jannes Aman, Hoofd Ondersteuning, is vanuit Ikazia verantwoordelijk voor de bouwprojecten. De nieuwe entreehal en SEH zijn de meest in het oog springende projecten, maar er wordt nog meer aangepakt. “Er wordt momenteel ontzettend veel verbouwd,” vertelt hij, “We zijn begonnen met de realisatie van een nieuwe polikliniek KNO heelkunde, een uitbreiding en renovatie van de polikliniek Oogheelkunde en de realisatie van een Moeder en Kindcentrum. De Maag- Darm- en Leverafdeling wordt verbouwd en binnenkort ook de polikliniek Chirurgie.” Een Jannes Aman, Hoofd Ondersteuning enorm project, wat in zo kort mogelijke tijd wordt doorlopen. “De overlast is even heel groot, maar dan is alles ook klaar.”
Ruimte, licht en warmte Op de plek van de oude hoofdingang verrijst de nieuwbouw waarin de entreehal en de SEH gevestigd zullen worden. Er wordt hard gewerkt om de oplevering in september te kunnen realiseren. Het gebouw, een ontwerp van architectenbureau EGM, wordt gekenmerkt door ruimte, licht en warmte. “De oude entreehal was erg gedateerd,” licht Aman toe. “Ook was de toegankelijkheid onvoldoende, het ziekenhuis is op verschillende niveaus gebouwd waardoor mensen veel trappen moesten lopen. We wilden toegang op de begane grond, op maaiveld.” Patiënten en bezoekers komen nu op de begane grond binnen in een kleine hal, waarna ze met de roltrap of de lift de centrale hal kunnen bereiken. Deze is duidelijk ruimer van opzet dan de oude situatie, en sfeervoller. “De ambiance is meer die van een hotel dan van een ziekenhuis,” schetst Aman. ,,Dat komt tot uitdrukking in de gekozen materialen. De vloeren zijn van natuursteen, met een inlay van hout, er staan gerieflijke banken omheen met een lounge-uitstraling en we hebben gekozen voor warme verlichting. Ook is er veel daglichtinval, door daklichten en glas rondom.” Bezoekers zullen gemakkelijker hun weg kunnen vinden dan vroeger. “We hadden op twee locaties registratie van patiëntengegevens, dat wordt nu één balie.
Direct ernaast is de afdeling Opname, zodat patiënten maar naar één loket hoeven. Verder kiezen we voor digitale bewegwijzering, die we op elk moment kunnen aanpassen aan de situatie die dan speelt.”
Grotere en up to date SEH Onder de centrale hal, op de benedenverdieping, is de SEH gesitueerd, bereikbaar via een aparte ingang. De nieuwe afdeling zal veel groter in omvang worden. Dat was hard nodig, vertelt Aman. “De huidige SEH bestaat uit drie behandelkamers, een traumakamer, een kleine balie en een ontvangstruimte. Met het aantal patiënten dat we nu hebben en de verwachte groei is dat veel te weinig.” Hij laat de schetsen zien van de nieuwbouw. “We gaan van drie naar tien behandelkamers (waarvan twee geschikt als MRSA-kamers), van één naar twee traumakamers, we krijgen twee poliklinische operatiekamers, een familiekamer en een grote centrale post van waaruit we alle plaatsen kunnen bekijken. Er komt een grote ambulancehal die afgesloten kan worden, zodat patiënten niet meer in de kou uitgeladen hoeven te worden. En we hebben de mogelijkheid om patiënten met chemische besmetting op te vangen.” De nieuwe afdeling voldoet aan de landelijk vastgestelde normering. “We kunnen voorlopig dus blijven groeien en zijn up to date.” Extra aandacht is besteed aan de inrichting van de kamers. “Dit zijn meestal heel steriele witte kamers. De nieuwe kamers krijgen één wand met een foto van Rotterdam en de Hoeksche Waard, onze verzorgingsgebieden. Daar gaat een stuk herkenning en rust vanuit.” Een groot voordeel van het ontwerp vindt hij de situering van de beveiliging bij de ingang. ➤
Entreehal en SEH
Bouwen aan de zorg
47
De moderne vinylvloeren van Tarkett zijn de nummer 1 keuze voor ziekenhuizen. De collecties zijn niet alleen fraai qua kleur en dessin maar voldoen ook aan de technische eigenschappen die vereist zijn in een ziekenhuis. De vloeren zijn eenvoudig schoon te maken en dankzij het principe “no wax, no polish for life� bespaart u aanzienlijk op uw onderhoudskosten. Voor elke ruimte in het ziekenhuis; operatiekamer, wachtruimte, laboratorium of verpleegafdeling heeft Tarkett de juiste vloer.
www.tarkett.nl
Tarkett, vloerenspecialist in de gezondheidszorg Verdien met Tarkett vinyl!
Scan deze QR-code met uw smartphone en ga direct door naar onze website voor meer informatie.
ikazia ziekenhuis, rotterdam-zuid Interieur entreehal en SEH
Van Galen voorziet Ikazia van alle werktuigbouwkundige installaties Het Ikazia Ziekenhuis was geen onbekende opdrachtgever voor Van Galen Klimaattechniek uit Rotterdam. “Wij hebben tijdens een eerdere renovatie al voor Ikazia gewerkt,” vertelt projectleider David Hoogstad van Van Galen. “Nu zijn we voor de nieuwe SEH weer in beeld gekomen.” Van Galen realiseert alle sanitaire, medische gassen,- CV-, koel-, luchtbehandelings- en de bijbehorende regeltechnische installaties, niet alleen in de SEH maar ook voor het nieuwe Moeder- en Kind Centrum. Bijzonder vindt Hoogstad de oplossing die Van Galen heeft bedacht voor het wegwerken van de luchttoevoervoorzieningen in de hal/cafe. Hoogstad: “De luchttoevoer loopt via kokers die zijn opgebouwd aan de gevelprofielen en wordt in de leefzone ingeblazen Doordat ze in dezelfde kleur zijn gespoten, vallen ze nauwelijks op. Dat vind ik erg mooi geworden.”
Tarkett Nederland: vloerenspecialist in de gezondheidszorg Ziekenhuizen krijgen meer en meer de uitstraling van een hotel in plaats van een steriel ziekenhuis. Dit geldt zeker voor een Moeder en Kind centrum waar het van belang is dat de vrouw zich voelt zoals thuis. Er is daarom gekozen voor een healing environment waarin gastvrijheid vanzelfsprekend is. Deze ‘helende omgeving’ draagt bij aan het complete welbevinden van de cliënt en een sneller herstel na de bevalling. Bovendien vermindert het stress. Want dat is wel het laatste wat je kunt gebruiken bij een bevalling. Dat een healing environment niet saai hoeft te zijn, bewijst de gekozen vloer van Tarkett, de Acczent Excellence 80 Fragmentation. Een trendy streepmotief dat het centrum een moderne uitstraling geeft. Het dessin doet echter geen afbreuk aan de kwaliteit. Het compact vinyl is extreem duurzaam en goed bestand tegen krassen en slijtage. De vloer bestaat voor 52% uit natuurlijke grondstoffen en is 100% recyclebaar. Uniek is dat de Acczent collectie voor 30% uit gerecycled materiaal bestaat. Hierdoor beperken we het gebruik van nieuwe grondstoffen voor de productie. Ten slotte heeft de vloer een zeer lage emissie van VOS wat het binnenluchtklimaat ten goede komt.
“We krijgen helaas steeds vaker te maken met agressieve patiënten. Zij komen nu eerst langs de beveiliging. Die kan de deur dichtlaten zodat ze niet verder de SEH op kunnen.”
Oplevering eind 2012 De bouw loopt op schema, alle werkzaamheden zijn op tijd begonnen. De geplande oplevering van de nieuwbouw in september lijkt dan ook goed haalbaar. Maar de bouwwerkzaamheden zullen daarna nog wel even doorgaan. Na de zomervakantie zal worden gestart met de nieuwe polikliniek Chirurgie en voor 2012 staat de tweede fase van het Moeder en Kindcentrum gepland. Eind 2012 zal het totale project naar verwachting zijn afgerond.
Nieuwe parkeergarage Een nieuwbouwproject wat al is afgerond, is de parkeergarage. Sinds begin 2010 is deze Q-Park garage operationeel. Het twaalf parkeerlagen hoge gebouw heeft 435 parkeerplaatsen. Hiermee is de parkeergelegenheid direct naast het ziekenhuis flink vergroot. Dat was hard nodig, stelt Aman. “We zien een groeiend aantal poliklinische patiënten en bezoekers. En de zorg verandert, er gebeurt meer in dagverpleging, wat een grotere bedrijvigheid geeft. Bezoekers kunnen altijd al parkeren in winkelcentrum Zuidplein, aan de overkant, maar dat doen ze om de één of andere reden niet gemakkelijk. De facto-
ren samen hebben ons doen besluiten een eigen parkeergarage te bouwen.” De garage is eigendom van Ikazia, maar is verhuurd aan QPark, die de exploitatie verzorgt. Het ziekenhuis huurt een gedeelte van de plaatsen terug voor het personeel. De parkeerproblematiek is sinds de opening van de garage verleden tijd volgens Aman. “We zien uit de statistieken dat er nu voldoende parkeergelegenheid is.” Bezoekers met grotere auto’s moeten wel zorgvuldig manoeuvreren om de bochten te kunnen maken. “Mensen ervaren de opgangen inderdaad als krap, hoewel ze voldoen aan de normen die hiervoor zijn vastgesteld. Wel ervaren ze de plekken als heel ruim.” Om het de bezoekers gemakkelijker te maken om omhoog te rijden, zijn sinds kort rijbegeleiders bevestigd. De garage is, net als de nieuwbouw van de SEH en de entreehal, ontworpen door EGM Architecten. Aan het gebouw vast zit een nieuwe polikliniek van vijf verdiepingen. Doordat de uitstraling goed aansluit op het bestaande ziekenhuis, lijkt het één geheel te zijn. Een knappe prestatie van aannemer Dura Vermeer en architect Arnold Sikkel. n
FEITEN EN CIJFERS
PROJECT: Hoofdingang/SEH Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam Opdrachtgever: Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam Zorgverlener: Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam Architect: EGM architecten, Rotterdam Aannemer: Heijmerink Bouw, Bunnik Bouwmanagement: EGM architecten, Rotterdam W-installatie: Van Galen Klimaattechniek, Rotterdam Klimaatbeheersing: Van Galen Klimaattechniek, Rotterdam Gordijnen: Artimo Textiles, Roosendaal Vloer: Tarkett, Oosterhout Parkeergarage: Q-Park, Maastricht Totale bouwkosten: € 12.800.000
Bouwen aan de zorg
49
ParkeeroPlossingen op maat voor medische centra
Q-park, met 240 parkeerfaciliteiten marktleider in Nederland,
onze internationale ervaring van meer dan 30 gerealiseerde
is hét kennis- en expertisecentrum op het totale gebied
parkeerprojecten bij medische centra wordt ook in Nederland
van bereikbaarheid, mobiliteit en parkeren. op basis
ingezet om parkeervoorzieningen bij ziekenhuizen ‘state of the
van onze bewezen kennis en ervaring realiseren wij de
art’ te realiseren. Waarbij Q-park een effectieve, bemiddelende
unieke combinatie van onderscheidende architectuur en
rol kan spelen bij het interesseren van risicodragende partijen.
innovatieve oplossingen. Q-park weet als geen ander dat parkeerfaciliteiten bij
❙ parkeeroplossingen op maat als verlengstuk van medische centra.
ziekenhuizen om een specifieke aanpak vragen. met speciale
❙ Gespecialiseerde partner met ruime (internationale) ervaring.
tarifering en een parkeersysteem dat al naar gelang het
❙ renovatie van bestaande en ontwikkeling van nieuwe
gebruik flexibel ingezet kan worden. En voorzieningen als extra brede parkeerplaatsen voor mindervaliden, betaal-
parkeerfaciliteiten. ❙ Kwaliteit en duurzaamheid staan bij elk project voorop.
automaten op rolstoelhoogte, vlakke parkeervloeren en speciaal geselecteerde en getrainde parking Hosts.
voor meer informatie ga naar www.q-park.nl.
ikazia ziekenhuis, rotterdam-zuid
Medische centra vragen om specifieke parkeeroplossingen De tijden dat we bezoekers in de wijk of een nabij gelegen grasveld lieten parkeren, liggen ver achter ons, als het aan Mark van Haasteren, algemeen directeur van Q-Park Nederland ligt. “Parkeren bij ziekenhuizen vraagt om hele specifieke en flexibele oplossingen.” Q-Park heeft het parkeren bij medische centra al een aantal jaren tot speerpunt verheven. En niet zonder resultaat. Inmiddels verzorgt de onderneming het parkeren bij de Gelre Ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen, het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp, het Rijnland Vierzicht in Leiderdorp, het St. Antonius in Nieuwegein, het Ikazia in Rotterdam en het Academisch Ziekenhuis en de Maastroclinic in Maastricht. De negende locatie wordt de Zorgboulevard in Rotterdam, die binnenkort geopend zal worden.
3 uur ‘s nachts Van Haasteren: “Parkeerfaciliteiten bij ziekenhuizen vragen om een specifieke aanpak. Betaalautomaten op rolstoelhoogte, extra brede parkeerplaatsen voor mindervaliden en vlakke parkeervloeren voor ouderen zijn maar enkele aspecten.” Maar het zit niet alleen in de voorzieningen. “Tarifering is belangrijk. Je hebt te maken met relatief veel kort parkeerders, die even bezoek komen afzetten of iets willen afgeven. Daar moet je rekening mee houden. Daarnaast
Mark van Haasteren
moet het hele parkeersysteem flexibel ingezet kunnen worden. Overdag is het een komen en gaan van vaak duizenden patiënten en hun bezoekers. Die wil je graag dichtbij de ingang laten parkeren. Dan kunnen de medewerkers wel wat verder weg staan. Maar om 3 uur ‘s nachts is het toch fijn als het personeel dicht bij het ziekenhuis kan staan.”
Karakter In Nederland is Q-Park marktleider met 240 parkeerfaciliteiten, maar in Europa beslaat het portfolio van de Nederlandse onderneming meer dan 800.000 parkeerplaatsen. Daaronder is een groot aantal plaatsen bij meer dan 30 medische centra in onder andere Groot-Brittannië, Frankrijk en Noorwegen. Die internationale kennis en ervaring wordt ook in Nederland ingezet om het aanbod van parkeervoorzieningen bij ziekenhuizen state of the art te houden. Zo hanteert Q-Park een speciaal selectiebeleid voor medewerkers, Parking Hosts geheten, die bij de medische parkeervoorzieningen aan de slag gaan. “Vanzelfsprekend zijn ze BHV getraind en weten ze hoe ze met een AED moeten omgaan, maar veel belangrijker is hun karakter,” aldus Van Haasteren. “Behalve op de kraamafdeling is er doorgaans toch veel verdriet en zorg bij patiënten en hun familie. Dat betekent dat we onze Parking Hosts speciaal selecteren en trainen in hoe daar mee om te gaan.” n
Bouwen aan de zorg
51
Superschoon visitekaartje in AMC De apotheek van het Academisch Medisch Centrum (AMC) beschikt over splinternieuwe productiefaciliteiten. Interflow realiseerde in recordtijd de bereidingsruimten. De productieafdeling van de Apotheek AMC is verantwoordelijk voor de bereiding van geneesmiddelen voor de individuele patiënten. Het gaat dan bijvoorbeeld om Totale Parenterale Voedingen, maar ook om zogenaamde cystostatica. Dit zijn medicijnen die bij de behandeling van kanker worden gebruikt tijdens chemokuren. “De bereidingsruimten van de oude apotheek voldeden niet langer aan de normen. Vandaar dat elders in het ziekenhuis een kantorengebied is vrijgemaakt voor de huisvesting van de nieuwe bereidings-
Één van de nieuwe productieruimten. .
52
Bouwen aan de zorg
ruimten. Na de nodige sloopwerkzaamheden konden wij half februari 2011 de eerste wanden plaatsen,” vertelt Menno den Boer, projectleider Elektrotechniek van Interflow. De in cleanrooms gespecialiseerde dochteronderneming van BAM Techniek was verantwoordelijk voor het complete ontwerp, de coördinatie en de uitvoering, inclusief alle bouwkundige, elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties. Den Boer: “Daarvoor werkten wij nauw samen met onze collega’s van BAM Techniek regio Amsterdam, die een deel van de werkvoor-
Menno den Boer.
bereiding en uitvoering voor hun rekening hebben genomen. Het project omvat productieruimten met voorbereidingsruimten. De ruimten zijn uitsluitend toegankelijk via luchtsluizen waar de medewerkers zich moeten omkleden. Aan- en afvoer van producten en van afval gebeurt ook via speciale sluizen. De drukhiërarchie tussen de diverse ruimten vereist uitgebreide regeltechniek. In de cystostaticaruimte waar wordt gewerkt met zeer gevaarlijke stoffen moet bijvoorbeeld een onderdruk heersen, die lager is dan in de aangrenzende ruimte. Een interlocksysteem voorkomt dat meerdere deuren tegelijkertijd worden geopend.’
Recirculatie Dertig keer per uur wordt de lucht in de ruimten volledig ververst en gefilterd. Daarbij wordt deels de lucht gerecirculeerd (m.u.v. de cytostatica-ruimten), het overige wordt van buiten aangevoerd. Conform de zogenoemde GMP-Z richtlijnen (Good Manufacturing Practice) worden allerlei gegevens (on-line) gelogd, zoals de luchtdruk in de ruimten, maar ook de luchtvochtigheid en de temperatuur, zowel in de ruimten als in de koelkasten. Interflow heeft eveneens alle meubels in de ruimten geleverd, zoals ladeblokken en de microbiologische veiligheidskasten. De laatste fase voor opleve-
interflow De Stek 15, 1771 SP Wieringerwerf T +31 (0)227 602844 F +31 (0)227 603165
ring van het project betreft de validatie. Den Boer: “Door middel van metingen moet worden aangetoond dat de luchtzuiverheid in de ruimten voldoet aan de normen.” De projectleider kijkt tevreden terug op het project. “Dankzij de inzet van vele collega’s en de prettige samenwerking met diverse specialisten in het AMC hebben wij in zeer korte tijd dit relatief grote project succesvol kunnen afronden. Dit is een mooi visitekaartje.” n
info@interflow.nl www.interflow.nl
Bouwen aan de zorg
53
Creatieve ontwikkeling, perfecte realisatie Academisch ziekenhuis, Maastricht Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht/Sliedrecht Amphia ziekenhuis, Breda Catharina-ziekenhuis, Eindhoven Faculteit der Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Franciscus Ziekenhuis, Roosendaal Het Oogziekenhuis, Rotterdam Jeroen Bosch Ziekenhuis, ‘s-Hertogenbosch Lievensberg ziekenhuis, Bergen op Zoom Maasziekenhuis Pantein, Boxmeer Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amsterdam Orbis Medisch Centrum, Sittard/Geleen Psychiatrisch ziekenhuis Reinier van Arkel, ‘s-Hertogenbosch Sint-Anna ziekenhuis, Oss Sint-Joseph ziekenhuis, Veghel St. Antonius Ziekenhuis, Utrecht Leidsche Rijn TweeSteden ziekenhuis, Waalwijk UMC St Radboud, Nijmegen Universitair Medisch Centrum, Utrecht Vlietland Ziekenhuis, Schiedam Willem-Alexander Ziekenhuis, ‘s-Hertogenbosch Ziekenhuis Bernhoven, Uden
Sint-Michielsgestel T (073) 5 58 75 55 - info@hurksvanderlinden.nl - www.hurksvanderlinden.nl
Kernactiviteit
Reputatie in zorgsector
Hurks van der linden heeft als kernactiviteit het bouwen van middelgrote tot grote, complexe, utilitaire projecten, veelal voor markante opdrachtgevers en met een bijzondere architectuur. Met ongeveer 135 medewerkers realiseren we een omzet van ruim 65 miljoen euro per jaar in het midden, westen en zuiden van het land. We zijn actief in de volgende sectoren: • zorg • onderwijs • kantoor- en bedrijfsgebouwen • wonen en winkelen • overheid • sport, recreatie en cultuur
Hurks van der linden heeft een reputatie hoog te houden in de zorgsector. Projecten uit deze sector vertegenwoordigen het grootste deel van onze omzet. De afgelopen tien jaar kregen we maar liefst 51 zorggerelateerde bouwopdrachten, van 750 m² renovatie tot 120.000 m² nieuwbouw. Onlangs hadden we vijf ziekenhuizen tegelijkertijd in uitvoering, een unicum in Nederland.
De nadruk ligt op zorg en onderwijs; onze orderportefeuille is voor 80% opgebouwd uit projecten in deze twee sectoren.
Organisatiekenmerken Langetermijndenken met oog voor mens en maatschappij is al bijna een eeuw lang een intrinsieke kernwaarde. Mede daardoor werkt bijna 60% van de medewerkers langer dan tien jaar bij Hurks van der linden. Productdenken staat bij ons centraal, ondersteund door een degelijke en professionele procesbeheersing.
links: Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht (opgeleverd december 2010). onder: Ziekenhuis Bernhoven, Uden (oplevering september 2012) onder rechts: Jeroen Bosch ziekenhuis, 's-Hertogenbosch (opgeleverd november 2010)
Hurks van der linden bv Schijndelseweg 15 5271 BK Sint-Michielsgestel
T +31 (0) 73 558 75 55 F +31 (0) 73 558 75 99
St. Antonius ziekenhuis, Utrecht (oplevering maart 2013)
We koesteren de volgende organisatiekenmerken: •K orte lijnen, een up-to-date kennisniveau en een direct aanspreekbare en direct bij het project betrokken directie; • E en bindende cultuur van een familiebedrijf met goed gemotiveerde en verantwoordelijk ingestelde medewerkers; • E en structuur van een flexibel en slagvaardig opererende middelgrote bouwer met tegelijk de professionele aanpak van de grote utiliteitsbouwers.
Meerwaarde Hurks groep Hurks van der linden maakt onderdeel uit van Hurks groep uit Eindhoven. Met 15 werkmaatschappijen heeft Hurks alle disciplines in huis om in de totale bouwkolom te acteren. De drie subgroepen Vastgoedontwikkeling, Projectrealisatie en Bouwcomponenten en engineering wisselen onderling kennis en kunde uit en versterken zo elkaar. Verder staat Hurks groep met een solvabiliteit van bijna 60% borg voor een stevige financiële zekerheid. n
info@hurksvanderlinden.nl www.hurksvanderlinden.nl
Bouwen aan de zorg
55
Tekst: Irene Teunissen Foto’s Hans Oostrum Fotografie
HagaZiekenhuis neemt nieuwe dialyseafdelingen in gebruik In februari en mei opende het HagaZiekenhuis in Den Haag twee nieuwe dialyseruimtes op de locaties Leyweg en Sportlaan. Hierdoor beschikt het ziekenhuis nu over het grootste Dialysecentrum van Nederland. Beide ultramoderne afdelingen maken deel uit van de (ver)nieuwbouw van het HagaZiekenhuis die naar verwachting in 2015 gereed zal zijn. Bij de bouw en inrichting van de nieuwe afdelingen is op alle fronten rekening gehouden met de wensen van de nierpatiënten en de medewerkers. Geprobeerd wordt het verblijf voor de patiënten zo aangenaam mogelijk te maken en de medewerkers een prettig en veilig werkklimaat te bieden. “De nieuwe dialyseruimtes zijn voorproefjes van de kwaliteitsverbetering en de topzorg die de komende jaren nog verder door het hele ziekenhuis worden doorgevoerd. Dankzij deze nieuwe afdelingen beschikt het HagaZiekenhuis samen met de dependance in Zoetermeer nu over het grootste Dialysecentrum van Nederland,” zegt integraal projectmanager, Martijn Oude Luttikhuis.
Planetree De uitgangspunten bij de bouw en inrichting van de nieuwe dialyseafdelingen waren het Planetree concept en de Vernieuwd Werken methode. De cliënt, papierarm werken en healing environment staan hierin centraal. Unithoofd Dialysecentrum Esther van der Stel geeft enkele voorbeelden: “Dat betekent onder andere dat de dialyseruimtes een huiselijke uitstraling hebben gekregen met veel licht, houtkleurige linoleumvloeren en warme kleuren, zoals rood en geel.
De nierpatiënten komen hier gemiddeld drie keer per week en dan is het prettig als zij zich er thuis kunnen voelen. Overigens hebben de (chronische) patiënten en de medewerkers zelf de uitgangspunten voor de bouw mede kunnen bepalen en hebben ze zo in het proces kunnen participeren.” Vernieuwd werken betekent hier onder andere dat specialisten dichter bij elkaar zitten en dat de zaal zodanig ingericht is dat mensen gemakkelijk met elkaar in contact komen. Dat geldt zowel voor patiënten onderling als patiënten en verpleegkundigen. Van der Stel: “De verpleegkundigen hebben faciliteiten middenin de zaal. Hierdoor kunnen ze de patiënten altijd in het oog houden en andersom, wat een geruststellend idee is. Ze zitten zoveel mogelijk in het zicht in drie
Kenmerken Planetree / Vernieuwd Werken De ziekenhuisomgeving wordt lichter, kleurrijker en huiselijker. Patiënten, bezoekers en medewerkers voelen zich op hun gemak. De wens van de patiënt staat centraal. Vriendelijke bejegening, veel service en keuzevrijheid. Ruime bezoektijden, logés zijn welkom en patiëntgegevens zijn veilig digitaal opgeslagen. Medewerkers kunnen hun werk nog beter doen dankzij computers, draadloze telefoons, een praktisch ingerichte werkplek en flexibel werken.
56
Bouwen aan de zorg
haga ziekenhuis, den haag
Dialyseafdeling Leyweg (1e verdieping) Richt zich op acute en complexe zorg van nierpatiënten (nachtdialyse is mogelijk) en bevat: • 19 dialysestations op dialysezaal • 2 dialysestations isolatie • 3 trainingskamers voor buikspoelingen • 2 vierbedskamers voor ernstig zieke patiënten • 3 dialysestations acute kamer • Backoffice • Spreekuuromgeving • Waterzuiveringsinstallatie
Dialyseruimte Sportlaan (dak JKZ) Richt zich op ongecompliceerde en stabielere nierpatiënten en degenen die in de buurt op vakantie zijn. De afdeling bevat hetzelfde als locatie Leyweg, maar: • 12 dialysestations op dialysezaal • 3 dialysestations op vakantiedialyse/startstation • Iets andere sfeer • Veel licht, extra zonweringen binnen en buiten • Telefonie over IP (computernetwerk) • Beeldschermen met laptops, geen patiëntenterminals.
‘cockpits’ (half ronde muurtjes), drinken koffie aan een tafel in het midden van de zaal en zijn dus gemakkelijk aan te spreken.” De patiënten zitten daaromheen in comfortabele stoelen in een aangenaam klimaat zonder tochtverschijnselen.
Digitale voorzieningen Er wordt gebruik gemaakt van de nieuwste digitale toepassingen. Oude Luttikhuis: “Boven iedere dialysestoel hangt een beeldscherm met toetsenbord, de HagapatiëntenPC. Hiermee heeft de patiënt toegang tot tv, internet en webcam, en kan deze in de toekomst ook het eigen digitale dossier inzien.” Medewerkers worden in hun werk eveneens steeds meer ondersteund door ICT-oplossingen. Middels de virtuele werkplek is het mogelijk om centraal opgeslagen informatie vanuit elke gewenste plaats te benaderen. Hierdoor kan er activiteitgericht en papierarm worden gewerkt. Het activiteitgericht werken is tevens integraal in de bouw en werkprocessen ingebed, een belangrijke voorwaarde om het concept te laten slagen. Artsen en verpleegkundigen voeren straks, vanaf eind dit jaar, patiëntgegevens direct in het elektronisch patiëntendossier in. “Dankzij een verrijdbare pc (Computer On Wheels, COW) kan dat zelfs naast het bed van een patiënt en zullen de actuele gegevens altijd meteen beschikbaar zijn. Met die COW kan medisch personeel het werk op verschillende plaatsen doen. Ach-
ter de spreek-/onderzoekskamers bijvoorbeeld is de backoffice met werkplekken waar men kan inloggen en alle benodigde gegevens kan voorbereiden, alvorens de patiënt te zien,” aldus Oude Luttikhuis. ”Ook hebben de verpleegkundigen allemaal een draadloze telefoon (IP) bij zich waarmee de patiënt direct contact kan krijgen via het verpleegoproepsysteem.”
Goede afspraken Het (ver)nieuwbouwproces op beide locaties is goed verlopen. Lastig was wel dat beide afdelingen in een bestaand gebouw moesten komen dat volledig in bedrijf bleef tijdens de (ver)bouw. Oude Luttikhuis: “(Ver)nieuwbouw geeft natuurlijk overlast, zoals lawaai, stof en trillingen. Dat betekende dat we goede afspraken moesten maken, bijvoorbeeld over wanneer met sloop kon worden begonnen. Bovendien kom je in een veertig jaar oud gebouw behoorlijk wat niet ingecalculeerde knelpunten tegen. We hebben de bouw hier dan ook regelmatig moeten stilleggen.” Dat kan Dick van Erk van Bouwbedrijf De Vries en Verburg uit Stolwijk beamen. Hij was als projectleider Bouw betrokken bij de dialyseafdeling Sportlaan. “ ➤
Bouwen aan de zorg
57
haga ziekenhuis, den haag
Die is bovenop het dak van het Juliana Kinderziekenhuis neergezet. Dat veroorzaakte ook hier overlast, waardoor we continu moesten blijven communiceren met onze benedenburen. Maar dankzij deze afspraken konden de afdelingen gewoon ‘doordraaien’, is de zorg aan de patiënten niet in het geding geweest en hebben we hier slechts een kleine vertraging opgelopen.”
Chapeau!
FEITEN EN CIJFERS
De gebruikers van beide locaties zijn tevreden. De afdelingen zijn volledig in de bestaande bouw geïntegreerd, hoewel de dialyseruimte op het dak van het JKZ wat prominenter aanwezig is. “De dakopbouw waarin de dialyseafdeling gehuisvest is, volgt de ronding van een deel van het bestaande gebouw. Dit zorgt ervoor dat het nieuwe gedeelte mooi past en een geïntegreerd onderdeel uitmaakt van de rest van het pand. De architect heeft goed werk verricht!” besluit Van Erk. n
PROJECT: Dialyse Leyweg en Sportlaan, Den Haag Opdrachtgever: HagaZiekenhuis, Den Haag Architect: Architecten aan de Maas, Maastricht Aannemer: de Vries en Verburg, Stolwijk Bedden: wissner-bosserhoff, Dordrecht Bouwmanagement: Haga Vernieuwt Bouwtijd: (april 2010 – maart 2011)
(Advertentie)
Bouwbedrijf D E V R I E S E N V E R B U R G O N D E R D E E L
‘t Vaartland 8 2821 LH Stolwijk Postbus 59 2820 AB Stolwijk Telefoon 0182 - 34 17 41 Telefax 0182 - 34 24 75 info@devriesverburg.nl www.devriesverburg.nl
U W
58
Bouwen aan de zorg
V A N
D E
B U R G L A N D
Stolwijk
G R O E P
Kennis en daadkracht Bouwbedrijf De Vries en Verburg bouwt kantoren, zorginstellingen, scholen, bedrijfsobjecten en woningen. Al 25 jaar maakt Bouwbedrijf De Vries en Verburg het verschil door betrouwbaarheid, degelijkheid en vakmanschap.
V O O R T V A R E N D E
P A R T N E R
B I J
B O U W E N
+
thema: ziekenhuis
Zweefdeursystemen van Mondoor Hoe kunnen we het verplegend personeel een handje helpen en het de patiënten makkelijker maken? Met die gedachten in het achterhoofd bedacht Mondoor het unieke zelfontwikkelde en gepatenteerde zweefdeurconcept. Want dat de techniek van de traditionele schuifdeuren en draaideuren voor verbetering vatbaar was, is duidelijk. Inmiddels heeft de gezondheidszorg massaal voor Mondoor Zweefdeuren gekozen. “Ruimtewinst, bedieningsgemak, bedrijfszekerheid en hygiëne. Er zijn tal van argumenten waarom de ziekenhuizen voor Mondoor Zweefdeuren kiezen,” vertelt Patrick Snijders, verkoopleider bij Mondoor Zweefdeuren. “Onze zweefdeuren zijn uniek door hun gepatenteerde systeem van magnetische geleiding. De deuren hangen aan magneten en ‘zweven’ daardoor binnen het kozijn. Dat maakt ze zeer soepel en comfortabel in het gebruik (drempelloos). Er is geen deur die zo gemakkelijk opent en sluit. Zweefdeuren zijn bovendien onderhoudsarm, kennen nauwelijks slijtage en de kans op storingen is miniem. Mondoor geeft levenslange garantie op de magnetische werking. Zweefdeursystemen zijn zeer innovatief, ruimtebesparend, hygiënisch en kunnen zowel vóór als in de wand schuiven. Ze zijn er met handbediening, automatisch en in een brandwerende uitvoering. Op onze website is een compleet productoverzicht van Mondoor Zweefdeuren te vinden, inclusief technische informatie, CAD-tekeningen en downloads. Mondoor stelt haar kennis en kunde graag ter beschikking van opdrachtgevers, architecten (constructeurs) en aannemers.” Voor meer informatie: www.mondoor.nl
Eigentijds alternatief voor bedgordijnen Met de nieuwe kleuren en afmetingen die Silentia sinds kort op de markt brengt wordt het nog eenvoudiger om deze schermen in te passen in een nieuw interieur van een zorginstelling. Ze zijn op elke plek inzetbaar: bij kleinschalige projecten komen ze net zo goed tot hun recht als in de allergrootste ziekenhuizen. Silentia brengt overal privacy op maat en schermt af zonder de bewoner of de patiënt een opgesloten gevoel te geven. Tegelijkertijd kunnen medewerkers overzicht over een ruimte en oogcontact met elkaar houden. Het systeem vormt een eigentijds alternatief voor bedgordijnen. Niet alleen door het strakke design, maar ook vanwege de hygiënische eigenschappen. De schermen zijn immers veel makkelijker schoon te maken en te ontsmetten. Daarmee sluiten ze perfect aan op de toenemende aandacht voor patiëntveiligheid. Bovendien zijn ze heel flexibel. De uitvoering op wielen is direct verrijdbaar naar een andere ruimte. De wand- en vloerschermen zijn snel los te klikken en op een andere plek te bevestigen. Gebruikers zijn vaak verbaasd dat de schermen zich zo soepel en licht laten bewegen. Toch zijn ze – door de weldoordachte constructie – uiterst stabiel. Qua afmetingen is er keuze uit een reeks lengtematen (van 1,25 tot 3,75 meter of nog langer) en hoogtematen (van 1,35 tot 1,95 meter). Verder is Silentia leverbaar in een groot aantal kleuren en in een (geheel of gedeeltelijk) mat transparante uitvoering die licht doorlaat. Er zijn zelfs varianten voor gebruik in natte ruimten en met X-ray bescherming. Voor meer informatie: www.silentia-schermen.nl
Bouwen aan de zorg
59
HET SILENTIA SCHERMEN SYSTEEM
• • • • • • •
Privacy zonder opgesloten gevoel Een hygiënisch alternatief voor bedgordijnen Mobiel, maar ook aan de muur of in de vloer te monteren Een uitermate flexibel systeem Makkelijk en licht in het gebruik In allerlei verschillende lengte- en hoogtematen Ruim assortiment eigentijdse kleuren, inclusief een lichtdoorlatende uitvoering
Silentia Nederland B.V. ● Nijverheidsweg 8 ● 5071 NK Udenhout ● Tel. 013-5119302 ● Fax 013-5112324 info@silentia-schermen.nl ● www.silentia-schermen.nl
+
thema: ziekenhuis
Abet Laminati levert plaatmateriaal voor bereidingsruimten apotheek AMC Afgelopen april is in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam een splinternieuwe apotheek geopend. Interflow, fabrikant van onder andere cleanrooms, operatiekamers, steriele bereidingsruimten en laminar flow units, realiseerde het project. Daarbij werd voor de inrichting van de bereidingsruimten gebruik gemaakt van Stratificato massief HPL-plaatmateriaal van het in IJsselstein gevestigde Abet Laminati. Directeur Rutger de Jong vertelt dat met deze levering Abet Laminati bewijst dat het in staat is om het juiste materiaal te leveren in ‘bedrijfskritische situaties’. “Onze rol in de gezondheidszorg groeit daardoor,” zegt hij. “Voor ons is dit een belangrijk referentieproject geworden.” “Het mooie van dit materiaal is dat het niet alleen sterk plaatmateriaal is, maar ook dat het een gesloten oppervlakte heeft. Met andere woorden: er zijn geen open poriën, een essentiële factor in een cleanroom-omgeving. Mede daarom zijn de platen goed te onderhouden en schoon te maken en verwerkt Interflow ons HPL in haar wand- en plafondsysteem alsmede in de laminar flow units.” De Jong legt uit dat de platen zijn afgestemd op de gebruikersomgeving. “Deze is uitgevoerd in onder meer glas en roestvrijstaal. Onze platen leveren dan een bijdrage aan de juiste uitstraling. Je ziet ook steeds meer dat ziekenhuizen geen witte steriele gebouwen meer zijn. Men ziet de patiënt als klant, er is marktwerking ontstaan en dus realiseert men zich dat het welbevinden van de patiënt – maar ook die van de werknemer – op een hoger niveau moet worden gezet. Dat betekent dat er meer aandacht is voor de huisstijl en de identiteit van de zorginstelling. Daar kunnen wij met ons plaatmateriaal een bijdrage aan leveren, zonder afbreuk te doen aan de hoge eisen die worden gesteld aan de inrichting van bijvoorbeeld cleanrooms en operatiekamers.” Voor meer informatie: www.abet.nl
Dometic Medical Systems wendt haar jarenlange ervaring op koeltechnisch gebied aan om een optimale kwaliteit en veiligheid te garanderen. Deze basis is nodig voor een goed, juridisch conform koelcircuit voor vitale en temperatuurgevoelige levensbehoudende preparaten. Dometic’s inspanningen op dit gebied resulteerden in het concept 'Technology for life', die de basis vormt van de voortdurende vooruitgang van alle productlijnen binnen 'Medical Systems'. Momenteel wordt er een laatste hand gelegd aan de inrichting van een compleet medisch microbiologisch laboratorium bij het Westfries Gasthuis in Hoorn. Meer informatie over onze oplossingen vindt u op www.dometic.lu.
Warmtekrachtkoppeling optimaal benut in Waterlandziekenhuis Het Waterlandziekenhuis in Purmerend werkt sinds 2000 met een warmte- en koudeopslag, (een waterreservoir dat 180 meter onder de grond zit). Echter door de zachte winters en de warmere zomers van tegenwoordig, raakte het ziekenhuis meestal snel door de capaciteit van deze duurzame bron heen. Dit is de reden waarom het ziekenhuis voor een extra systeem koos: een Carrier absorptiekoelmachine, type 16LJ21, met warmtekrachtkoppeling: Zo kan optimaal gebruik worden gemaakt van de warmtekrachtcentrale. De warmtekrachtkoppeling werkt volgens Arthur Biesheuvel, manager technische zaken bij het ziekenhuis, als een motor met een dynamo. “Je stopt er aardgas in, dat drijft de dynamo aan en wekt daarmee elektriciteit op. De vrijgekomen warmte wordt gebruikt om stoom te maken, welke we voor warm water gebruiken en waarmee onze centrale sterilisatieafdeling medische instrumenten steriliseert. Met Carriers absorptiekoelmachine kunnen we water koud maken waarmee we de IC’s, operatiekamers en computerkamers het hele jaar door kunnen koelen.” Voor meer informatie: www.carrier.nl
Bouwen aan de zorg
61
Vertrouw de zorg voor een gezond klimaat toe aan de specialist. Ziekenhuizen en zorginstellingen zijn er in tal van variaties. Maar ze hebben allemaal één ding gemeen: een zo optimaal mogelijke welzijnstoestand van de patiënt. Carrier heeft hetzelfde doel. Een goed klimaatbeheersingssysteem kan immers het welzijn van een patiënt beïnvloeden. Gezonde lucht voor een gezond klimaat. Carrier is ’s werelds grootste expert. Als uitvinders van de airconditioning zijn we altijd een stap verder in technologie, om u in iedere situatie de optimale oplossing te bieden. Klimaatbeheer op afstand bijvoorbeeld, dat doen we al in ruim 20% van alle Nederlandse ziekenhuizen. Dus, voor élke klimaatoplossing: turn to the experts. Carrier Airconditioning. Do you turn? T (071) 341 71 11, www.carrier.nl
turn to the experts CAR 2910029 AD Zorg en welzijn NW A4.indd 1
8-3-10 14:34:35
+
thema: ziekenhuis
Kwaliteit en sfeer in nieuwe hartcatheterisatiekamers
Bundeling van techniek en bouwkennis Medio mei opende het Rotterdamse Maasstad Ziekenhuis een deel van de nieuwbouw. In deze nieuwe gebouwen zijn alle poliklinieken bij elkaar gesitueerd op de zogeheten ‘hot floor’. Denk daarbij aan intensive care, hartbewaking, brandwondencentrum en operatiekamers. Bij deze nieuwbouw is er veel aandacht voor optimale kwaliteit en een prettige inrichting. Het belang van de patiënt staat meer dan ooit centraal. Rooms For Care zorgde, in opdracht van Philips Healthcare / Medical Systems voor de inrichting van drie hartcatheterisatiekamers, kortweg HCK’s. “Het was een uitdagend en complex project”, zo laat Michael Simon van Rooms For Care weten. “Er waren veel partijen bij betrokken, waardoor een goede coördinatie een eerste vereiste was.”
Basiskennis De samenwerking tussen Rooms For Care en Philips Healthcare is niet nieuw. De bouwer van patiëntenkamers heeft een gedegen basiskennis van de technische voorzieningen. Simon: “De opdrachtgever en Philips Healthcare hadden een duidelijk programma van eisen samengesteld. Het was onze taak om te zorgen voor een optimale coördinatie en uitvoering van alle werkzaamheden zoals het leveren en aanbrengen van vloeren, loodwanden, interieur, geïntegreerde Philips Ambient verlichting, plafonds en bedieningswerkplekken. Tevens heeft Rooms For Care de voor het Philips-systeem benodigde E- en W-werkzaamheden gecoördineerd en uitgevoerd. Bij dit alles geldt dat je op een relatief klein oppervlak veel details en disciplines moet
implementeren en coördineren. Hierbij dient het functioneren van de geleverde apparatuur gewaarborgd te zijn.”
Inrichting Volgens Simon klinkt dat eenvoudiger dan het is. “Je krijgt als bouwer van zorgruimtes te maken met veel nieuwe eisen, met name in hartcatheterisatiekamers. Dat is overigens terecht. De patiënt wacht in deze ruimtes een spannende ingreep waarbij men middels contrastvloeistof en een speciaal catheteronderzoek van de aderen, via de aderen bij het hart kan komen. Zaken als luchtbehandeling, omgevingstemperatuur, verlichting, hygiënische aspecten maar bovenal veiligheid voor patiënt en behandelteam zijn daarbij van essentieel belang. Alles dient op de juiste wijze volgens geldende normeringen te zijn uitgevoerd.”
lichting naar eigen wens aan te passen om zo de sfeer binnen de kamer te veraangenamen.” Reacties van personeel en patiënten op de nieuwe ruimtes zijn positief. Ook over het Ambient Light aspect. “Het is een prettige manier om de kamer meer sfeer te geven. Wie zich bij ingrepen als deze op zijn gemak voelt, zal sneller en beter herstellen.” Voor meer informatie: www.rooms-for-care.nl
Sfeer Niet alleen hygiëne en een juiste technische afstemming zijn bij de inrichting van deze ruimtes van belang. Steeds vaker kiezen ziekenhuizen voor een sfeervolle inrichting. Zo zijn deze hartcatherisatiekamers voorzien van Philips Ambient Light, eveneens door Rooms For Care ingebouwd. “De patiënt heeft zo de mogelijkheid om uit diverse thema’s te kiezen en de ver-
ArjoHuntleigh ArjoHuntleigh draagt bij aan verbetering van kwaliteit en efficiency van de zorg en is wereldwijd marktleider in geïntegreerde zorgoplossingen voor mensen met verminderde mobiliteit en daaraan gerelateerde condities. ArjoHunteigh heeft bij onderstaande projecten een aantal zorgoplossingen
weten te realiseren, waardoor zorgprocessen efficiënter uitgevoerd kunnen worden. Uiteraard stopt de begeleiding niet bij het leveren van de hulpmiddelen. ArjoHuntleigh begeleid de invoering van werkmethodes en gebruik van hulpmiddelen en garandeert door onderhoud continue beschikbaarheid. Alleen hierdoor zal de beoogde efficiëntie kunnen worden behaald.
• Jeroen Bosch Ziekenhuis te Den Bosch 48 bedpanspoelers , type Typhoon. • Bernhoven Ziekenhuis Uden 13 bedpanspoelers , type Typhoon, reeds geleverd in de bestaande ziekenhuizen. De bedpanspoelers zorgen er voor dat de reiniging én desinfectie van urinalen en ondersteken effectief wordt gemaakt, om zodoende kansen op kruisinfectie sterk te reduceren. • M aasstad Ziekenhuis Rotterdam 3 hoog-laag baden, type Rhapsody en bijbehorende liftbadwagens, type Bolero t.b.v. brandwondencentrum. • Beth Shalom Amstelveen 2 hoog-laag baden, type Primo en Rhapsody met een bijbehorende plafondtillift, type MaxiSky, t.b.v. welness badkamer. Voor meer informatie: www.arjohuntleigh.com
Bouwen aan de zorg
63
‘Mijn team heeft de perfecte werkomgeving’ In een operatiekamer moet alles perfect zijn. Het klimaat, de verlichting, de stroomvoorziening. Alles moet optimaal functioneren: nu en in de toekomst. Deerns adviseert steeds meer ziekenhuizen over installaties en medisch technische inrichtingen. Altijd vanuit het perspectief van de gebruiker en met de
Gezonde leef- en werkomgeving Bedrijfskritische faciliteiten Duurzaamheid en energie Nieuwe techniek Veiligheid
toekomst in het vizier. Zo facilieert Deerns ook bij het opstellen van meerjarige onderhoudscontracten en het aanbesteden daarvan. 64 Bouwen aan de zorg
www.deerns.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... De meubelen gordijnstoffen van De Ploeg staan bekend om de hoge kwaliteit in samenstelling en stofeigenschappen. ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. ..De .. .. ..firma .. .. .. .. verwerkt .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... uitsluitend hoge kwaliteit wol en Trevira. Ook werken ze aan nieuwe, schone productieprocessen en hergebruik. Desalniettemin zijn ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . .. .. er.. ..bin. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . nen de collectie toch .verschillen. De ene stof is. duurzamer dan de andere en belast het milieu minder. Om dat duidelijk te maken laat. De ... .... .. .. ..Ploeg .. .. .. ............. .. .. beoordelen. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. De .. .. ..Greencode .. .. .. .. .. .. .. .. ..wordt ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. al zijn producten daarvoor als standaard gebruikt. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. ..Met .. .. ..de ............. .. .. ..De .. .. Ploeg .. .. .. .. ..verantwoor.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Greencode neemt ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. delijkheid voor het product en de manier waar... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... op het wordt gemaakt. Op deze manier wordt ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... inzichtelijk gemaakt op welke punten een stof ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... goed scoort en waarop minder. Ook geven de ... .... .. .. ..criteria .. .. .. ............. . .. .. .. .. .. ..aan .. .. .. de .. .. ..product.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. van Greencode.richting ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ontwikkeling van De Ploeg. Ze maken duidelijk ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. ..hoe .. .. ..de ............. .. .. .. worden .. .. .. .. .. .. ..ingericht .. .. .. .. .. .. ..om.. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. productie moeten ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. verantwoord om te gaan met mens, grondstof... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... fen, energie en milieu. Greencode kijkt naar de ... .... .. .. .. .. .. .. ............. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... hele levenscyclus, dus.. ook naar het transport, ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... gebruik en afvoer of .hergebruik van het pro... .... .. .. ..duct. .. .. .. ............. . .. .. .. ..niveaus: .. .. .. .. .. ..van .. .. .. ..groen .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Greencode kent .vier ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. (goedgekeurd) via zilver en goud naar platinum ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. ..(het .. .. .. ............. .. .. ..minst .. .. .. .. ..belastend .. .. .. .. .. .. .. ..voor .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. allerduurzaamst en ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. het milieu). Op het productsheet kan men in. één ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... oogopslag zien welk product van De Ploeg het ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... meest bijdraagt aan duurzaamheid van een ge... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... bouw en past in een duurzaam inkoopbeleid. ... .... .. .. ..Voor .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. meer informatie: www.deploeg.com ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... Jan van Megen RM is per 1 april jl. in dienst getreden. .van ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ArjoHuntleigh in de functie van Sales & Marketing Director. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ArjoHuntleigh .. .. .. ................................................... . .. .. het .. .. .. comfort .. .. .. .. .. .. ..voor .. .. .. ..de.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ontwikkelt zich meer en meer men op de zorgvraag .en ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. tot een partner in zorg. patiënt en gebruiker te vergroten." ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . . . . ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. "We .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..dan .. .. .. kiest .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. stellen ons ten doel om onze klanten opti- Als de klant kiest voor ..ArjoHuntleigh ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. maal met onze hulpmiddelen te laten werken, hij voor een totaal pakket aan hulpmiddelen ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . de processen rondom onze hulpmiddelen te en diensten die het beste uit de zorg weten ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... optimaliseren, de ruimtes optimaal af te stem- te halen. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... ... .... .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. ..Bouwen .. .. .. .. ..aan.. ..de.. ..zorg .. .. .. 65 .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... ............. ................................................... ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .... . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Greencode: open over duurzaam textiel
In dienst
3 X daags naar buiten! ‘Green Health Environment’ , oftewel een groene, aantrekkelijke buitenruimte is al geruime tijd een hot-issue in de zorgsector. Naast het bewezen effect op de gezondheid van de mens en versnelde genezingsprocessen draagt een aantrekkelijke, groene buitenruimte ook bij aan het imago en de uitstraling van gezondheidszorg organisaties en -instellingen. Investeren in een groene, aantrekkelijke en hoogwaardige buitenruimte leidt zodoende tot een ‘win-win’ situatie. Een goed voorbeeld is de inrichting van de buitenruimte rondom het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch, waarvoor MTD landschapsarchitecten het ontwerp heeft gemaakt. In nauwe samenwerking met de architect (EGM architecten) is een integraal ziekenhuisconcept ontwikkeld waarbij de interacties tussen gebouw en omgeving een belangrijke rol hebben gespeeld.
66
Bouwen aan de zorg
Zowel vanuit de ‘openbare’ Boulevard, waarmee alle bouwdelen met elkaar worden verbonden, als vanuit de behandel- en verblijfsruimten is in grote mate visueel contact met het omringende landschap en de binnentuinen. Thema’s als beleving van de seizoenen, door het toepassen van beplantingen met uitgesproken bloeimomenten, herfsttinten, fraaie wintersilhouetten en afwisselende kleurstellingen en vormen van de tuinontwerpen bieden het hele jaar door een aantrekkelijk uitzicht, en helpt de patient en bezoeker zich te orienteren in het grote ziekenhuiscomplex.
Foto's van de inrichting van de buitenruimte rondom het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch en Orbis Medical Centrum in Sittard
Langs de gehele zuidzijde grenst het ziekenhuisterrein aan een natuurgebied, de Gement, en hier kunnen zowel patienten, bezoekers als personeel recreeren in een natuurlijk landschap met water, natuurlijke oevers, bloemenweiden en inheemse bomen als elzen, wilgen en berken. Het voorplein daarentegen is een echt ontvangst- en ontmoetingsplein. Ook hier is echter sprake van een, reeds bij aanleg, mooie en volwassen groene pleininrichting met meerstammige Hemelbomen en groene graseilanden. Reeds bij aankomst is hierdoor het groene en rustgevende karakter van het ziekenhuis herkenbaar. De afwikkeling van autoverkeer, taxi’s, bussen en fietsers is zodanig dat dit niet ten koste gaat van de verblijfskwaliteiten en veiligheid van het plein. Een grote fontein midden op het plein versterkt de prettige sfeer en dempt de geluiden van het omringende verkeer. De filosofie van de ‘Green Health Environment’ past MTD landschapsarchitecten ook toe bij andere projecten in de gezondheidszorg, zoals tuinen en omgevingen van verpleeghuizen, ouderenzorg, revalidatiecentra en GGZ- en verstandelijkgehandicapteninstellingen. Het is hierbij van belang dat al in een vroeg stadium wordt samengewerkt tussen opdrachtgever, architect en landschaparchitect zodat het integrale effect tussen gebouw, mens en omgeving optimaal gestalte kan krijgen. n
MTD Landschapsarchitecten
Zuid-Willemsvaart 142 5211 NW ‘s Hertogenbosch T +31 (0)73 6125033 F +31 (0)73 6136665
mtd@mtdlandschapsarchitecten.nl www.mtdlandschapsarchitecten.nl
Bouwen aan de zorg
67
Tekst: Peter de Koning Impressies: EGM architecten
Verbouw ‘Beatrix’ boeiend schuifproces naar topkwaliteit De datum 1 januari 2014 staat dik genoteerd in de agenda van Mirjam Lormans, directeur van Rivas Zorggroep. Die dag eindigt de omvangrijke en complexe verbouwing en nieuwbouw van het Beatrix Ziekenhuis in Gorinchem (onderdeel van Rivas). “Het vernieuwde ziekenhuis met moderne werkprocessen ademt straks rust, sfeer en eenheid. Een toonbeeld van hoe mooi je een nieuw ziekenhuis kunt maken in een bestaand gebouw.”
Rob Kraan en Mirjam Lormans
Vogelvlucht van het Beatrix Ziekenhuis.
68
Bouwen aan de zorg
beatrix ziekenhuis, gorinchem
Centrale hal
Omvang: • Operatie centrum met 6 OK's (nieuwbouw) • Verkoever met 14 plaatsen • Centrale sterilisatie afdeling • Polikliniek met 80 spreek/onderzoekskamers • Dagbehandeling met 60 plaatsen • Spoedeisende hulp / Centrale huisartsenpost • Ondersteunende diensten (keuken, repro, goederenontvangst, technische dienst, piketkamers) • Kenniscentrum met 75 werkplekken • Centrale hal met ontvangst, wachtgelegenheid, restaurant, informatiecentrum, koffieshop, gezondheidswinkel, kadowinkel De zorg verandert en blijft altijd veranderen. Het gebouw waarin de zorg plaatsvindt, moet voortdurend meeveranderen, vertelt directeur Lormans. “Dit pand is nu 20 jaar oud, we lopen tegen de grenzen aan. De verbouw/nieuwbouw biedt ruimte aan een hogere capaciteit en een moderner werkproces. Veel meer dan vroeger zien we de patiënt nu als een klant met een zorgbehoefte. En in het belang van de klant en het ziekenhuis is zijn verblijf hier zo kort mogelijk. De focus verschuift daarom van kliniek naar polikliniek en dagbehandeling.”
Karakter Toen Lormans een jaar geleden directeur werd van Rivas, wachtte haar in Gorinchem een fikse klus. “Een complex en boeiend proces waarin iedereen zijn taak kent en een zinvol radertje is. Echt teamwork.” Illustratief is het getekende stroomschema in het kantoor van hoofd vastgoed Rob Kraan. In het midden een tijdbalk voor het totale proces in hoofdlijnen. Eromheen tientallen ‘wolken’ met aandachtspunten die het proces beïnvloeden. “Die lijsten we in na oplevering,” lacht Kraan. “Het wordt een schuifproces in zeventien hoofdfases.
‘Communicatie is cruciaal’ Aannemer Heerkens van Bavel Bouw B.V. is ervaren in de ziekenhuissector. Toch is het Beatrix Ziekenhuis een bijzondere klus voor het Tilburgse bedrijf. “Dit concept met e- en w-installaties in één consortium is geen dagelijkse kost voor ons. Dat vergt veel overleg, afstemming en coördinatie. Dat is in dit project enorm doorgevoerd en vraagt veel energie”, vertelt hoofd voorbereiding Wim Mathijsen. Samen met projectleider Jaap Brugmans en vijftien tot twintig mensen op locatie leidt Mathijsen alle werkzaamheden in goede banen. Het meest lastige onderdeel volgens hem? “De inpandige renovatie in combinatie met het complete verhuisplan. Dat zetten we dusdanig in elkaar dat de medewerkers van het ziekenhuis maar één keer hoeven te verhuizen. De overlast willen we beslist tot een minimum beperken. De werkzaamheden voeren we gefaseerd uit en dat is bouwkundig en installatietechnisch heel lastig. We schuiven het zo in elkaar dat de faseringen op de juiste momenten plaatsvinden. Overleg, afstemming en communicatie binnen het bouwteam zijn daarbij cruciaal. We zijn afhankelijk van elkaar.” Heerkens van Bavel is zojuist begonnen met het nieuwe OK-complex inclusief centrale sterilisatieafdeling en verkoeverruimte (waar patiënten bijkomen uit de narcose). Mei 2012 staat de oplevering van dit onderdeel gepland. In het derde kwartaal van 2011 start de aannemer met de centrale hal, dat loopt ruim een jaar. Daarnaast en tussendoor lopen allerlei kleinere werkzaamheden. “Dit omvangrijke project is ook een nieuwe ervaring voor het ziekenhuis zelf”, beseft Mathijsen. “We stoppen er samen veel energie in om de trein op de rails te krijgen en op snelheid te houden.”
We winnen ruimte door uitplaatsingen en zorgen ervoor dat telkens één tot anderhalve verdieping leeg is, voor voldoende lucht voor de werkzaamheden.” Het uiteindelijke resultaat is een beter ziekenhuis, niet een ander ziekenhuis, benadrukt Lormans. “Wij zijn een streekziekenhuis met een eigen karakter. Dat blijft zo, want het is een sterk punt. Een breed basisziekenhuis dat goed en snel werkt en waar nodig snel doorverwijst naar gespecialiseerde partners.”
Planetree De centrale hal wordt het visitekaartje, met een gezondheidswinkel, infocentrum en nachtapotheek. Kraan: “Uitstraling mag je niet onderschatten; dat past in onze ‘planetree’-benadering: een mensgerichte zorg die de cliënt voorop plaatst, met als doel het verbeteren van de zorg en het welzijn vanuit de belevingswereld van de cliënt. Eenvoudig gezegd: mensen herstellen sneller in een omgeving waarin ze zich op hun gemak voelen.” De andere veranderingen kort op een rij: • Meer ruimte voor de frontoffice, minder voor de ondersteuning. De ondersteunende functies worden zoveel mogelijk verkleind of buiten het gebouw gehuisvest om extra vierkante meters te creëren voor het primaire proces. • Een nieuw operatiecomplex met een nieuwe centrale sterilisatieafdeling. De capaciteit blijft gelijk. Wel wordt het een algemenere OK voor meer en efficiënter gebruik. “Een forse investering, maar dit is het hart van de organisatie, daarin nemen we geen risico,” aldus de directeur. ➤
Bouwen aan de zorg
69
beatrix ziekenhuis, gorinchem
Entree van het ziekenhuisterrein
Tarkett Nederland: vloerenspecialist in de gezondheidszorg
•D e aanpassing van de poliklinieken zit vooral in de omvorming van de spreekwerkkamers tot multifunctionele spreekonderzoekkamers voor meer gebruikers. Door een betere logistiek kunnen de wachtruimten kleiner. Gastvrouwen verzorgen de ontvangst. • E en nieuw kenniscentrum: een soort back-office voor de medisch specialisten en secretariaten. •D e dagbehandeling is veel te klein. Forse uitbreiding is beslist noodzakelijk. •D e spoedeisende hulp en de huisartsenpost komen bij elkaar met één ingang en een op elkaar aansluitende triage. Voor de patiënten is dat veel prettiger en logischer. Het bewaken van de planning wordt volgens Kraan de moeilijkste klus. Het primaire proces in het ziekenhuis moet altijd op volle kracht doorgaan. Tot nu toe gaat dat goed. “De uitvoerder is een gerenommeerd consortium met ervaring in de ziekenhuisbouw. De installateur le-
vert de projectmanager. Dat lijkt vreemd maar is logisch. Immers, een ziekenhuis is een installatie met een schil erom, daar hangt zoveel van af. Tweederde van de investering zit in de installaties.”
Flexibiliteit Het project duurt lang en is complex. De inzichten in de zorg blijven ondertussen veranderen. Een oorspronkelijk inzicht aan het begin van het proces kan bij de oplevering gepasseerd zijn door een voortschrijdend inzicht. “En ja, dat is lastig,” weet Lormans. “Gaan we telkens een nieuw traject in? Dat bekijken we van geval tot geval waarbij we een vaste lijn voor de langere termijn aanhouden.” Kraan vult aan: “Een ziekenhuis blijft zichzelf voortdurend wijzigen. Bij oplevering ligt de eerste verbouwingsaanvraag al klaar. Daarom bouwen we flexibiliteit in om ruimten te kunnen blijven aanpassen, om te blijven voldoen aan de verwachtingen van de moderne zorgconsument.” n
Een goede vloer is voor elk segment van belang maar zeker in de gezondheidszorg. Eisen voor wat betreft hygiëne, schoonmaak/onderhoud en uitstraling spelen hierbij een belangrijke rol. De nadruk van het Beatrix ziekenhuis lag heel sterk op het neerzetten van een modern ziekenhuis waarbij de cliënt centraal staat. Rust, sfeer en eenheid moet het gevoel zijn als je binnenkomt en daarbij past een kleurgebruik die mensen op hun gemak stelt. Ook het loopcomfort, zowel voor de cliënt als het personeel is van belang. Daarom is gekozen voor de iQ Megalit vloer, een homogene vinyl vloerbekleding die tegemoet komt aan al deze eisen. De speciale toplaag voorkomt de aangroei van bacteriën en maakt het schoonmaken van de vloer een gemakkelijke taak wat weer een positief effect heeft op de binnenluchtkwaliteit. De rolweerstand bij de iQ Megalit is erg laag waardoor het verrijden van bedden en rolstoelen fysiek veel minder zwaar is voor het personeel. Tenslotte heeft de vloer een uniek patroon met een bijzondere dieptewerking dat vooral EGM architecten erg aansprak en perfect aansloot bij de wens om rust uit te stralen in het gehele gebouw.
FEITEN EN CIJFERS
PROJECT: Verbouwing/nieuwbouw Beatrix Ziekenhuis Gorinchem Opdrachtgever: Rivas Zorggroep / Beatrix Ziekenhuis Zorgverlener: Beatrix Ziekenhuis Architect: EGM architecten, Dordrecht Aannemer: Heerkens van Bavel Bouw. Tilburg Bouwmanagement: Rivas Zorggroep Gordijnen: Artimo Textiles, Roosendaal Vloer: Tarkett, Oosterhout Totale investering: € € 40 mln incl. BTW Oppervlak: ca. 15.000 m2
Bouwen aan de zorg
71
DESIGNED BY ANNEKOOS LITTEL CO-CREATED BY KEIJSERS
Keijsers interior projects is de ‘ultimate co-creator’ als het gaat om de productie van kwalitatief hoogstaande zorginterieurs zoals voor Westwijk in Amstelveen. Zij zet al haar vakmanschap, materiaalkennis, budgeten planningbewaking in om een passend, onderscheidend en exclusief interieur te maken. Daarbij pro-actief meedenkend met opdrachtgever en interieurdesigner. Want dat is wat een ‘co-creator’ doet. www.keijsers.nl Venrayseweg 141, NL-5961 NS Horst a/d Maas, P.O. box 6025, NL-5960 AA Horst a/d Maas, T +31 77 397 41 00
vaccins veilig opgeslagen TWEESTEDEN ZIEKENHUIS
REGIONAAL CENTRUM WEST
MAXIMA MEDISCH CENTRUM
De voordelen van de Dometic vaccin koelkasten:
CATHARINA ZIEKENHUIS
≥ Zeer laag energieverbruik
Bouwen met ‘zorg’ BEATRIX ZIEKENHUIS
≥ Zeer laag geluidsniveau ≥ Dometic elektronica ≥ Standaard ingesteld op +5 ºC ≥ Classificatie GMP Clean room
INSTITUUT VERBEETEN
≥ DIN 58345 goedkeuring
dometic medical systems Innovatieve en betrouwbare koeloplossingen ≥ Zeer laag energieverbruik ≥ Koelen van +2 ºC tot + 15 ºC, vriezen tot - 86ºC ≥ Alarmsysteem met reserve voeding voor 48 uur bij stroomuitval VEELZIJDIG
≥ Automatische diagnoseregeling
FLEXIBEL
≥ RS 485 interface, controle
BETROUWBAAR COÖPERATIEF 100
JAAR
ERVARING
Prof. Cobbenhagenlaan 35, Tilburg Postbus 35, 5000 AA Tilburg Telefoon 013 - 4 666 999 Telefax 013 - 4 666 900 Email: info@hvbbouw.nl www.heerkensvanbavel.nl
software ≥ Hoofdschakelaar met sleutel ≥ DIN 58345 goedkeuring BC C • 1 1047
KWALITEIT
Dometic Benelux B.V. Ecustraat 3 4879 NP Etten-Leur T. 076 50 29 010
INSPIRED BY COMFORT
Bouwen aan de zorg juni 2011.indd 1
15-06-11 09:56