คานา ผลงานนวัตกรรม การจัดการขยะมูลฝอยที่ต้นทาง เครื่องรีดเส้นไม้กวาดจากขวดพลาสติก เล่มนี้ได้ นาเสนอ ความเป็นมาในการจัดทาเครื่องรีดเส้นไม้กวาดจากขวดพลาสติก วัตถุประสงค์ในการจัดทานวัตกรรม รวมทั้งแนวคิดในการจัดทาผลงานนวัตกรรม เพื่อหาทางบริหารจัดการขยะที่เป็นขวดพลาสติกสีที่ขายไม่ได้ โดยมี การนามารีไซเคิล เป็นไม้กวาดที่มีสีสันสวยงาม มีความคงทน และมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่าไม้กวาดทั่วไป และมุ่งหวังที่จะดาเนินการในเชิงธุรกิจต่อไป
ผลงานนวัตกรรมการจัดการขยะมูลฝอยที่ต้นทาง เครื่องรีดเส้นไม้กวาดจากขวดพลาสติก ๑. ความเป็นมา จากการจัดตั้งธนาคารขยะในชุมชน เพื่อรับซื้อขยะรีไซเคิลจากสมาชิก แล้วนามาคัดแยก ประเภทขยะอีกครั้งก่อนจาหน่ายให้กับร้านรับซื้อของเก่า และเมื่อขยะรีไซเคิลไปจาหน่ายปรากฏว่ามีขวด พลาสติก(PET) ที่มีสีต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นสีเขียว สีม่วง สีส้ม สีชมพูเป็นต้น ทางร้านรับซื้อของเก่าจะไม่รับซื้อขวด พลาสติกดังกล่าวทางกลุ่มธนาคารขยะในชุมชนต้องนากลับมาทาลายที่องค์การบริหารส่วนตาบลเหล่าโพนค้อ ทาให้เกิดปัญหาในการจัดการกับขวดพลาสติกที่ขายไม่ได้ทางผู้นาเสนอได้มีความพยายามในการที่จะจัดการกับ ขวดพลาสติกที่ขายไม่ได้หลายวิธีไม่ว่าจะเป็นการเผา โดยมีการสร้างเตาเผาขยะลดมลภาวะในชุมชน การทาเตา ผลิตน้ามันจากขวดพลาสติกที่ขายไม่ได้และถุงพลาสติก แต่กลับพบว่า การเผาทิ้งหรือเผาเพื่อผลิตน้ามัน นั้น ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศส่งกลิ่นเหม็นรบกวนผู้ที่อยู่ในบริเวณนั้นแม้จะเป็นเตาแบบลดกลิ่น ลดเขม่าควันแล้วก็ ตาม และได้ปรึกษากับกลุ่มธนาคารขยะในชุมชน ว่าขยะพลาสติกดังกล่าวน่าจะมีวิธีการในการจัดการที่ดีกว่านี้ โดยยึดหลักการ 3Rs คือ Reduce (การลดปริมาณการใช้) Reuse (การนากลับมาใช้ซ้า) Recycle (การแปรรูป นากลับมาใช้ใหม่) ทางผู้นาเสนอจึงได้สืบค้น หาข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต ในการจัดการขยะประเภทขวดพลาสติก พบว่า ขวดพลาสติก (PET) สามารถนามารีดเป็นเส้นใช้เป็นวัตถุดิบทดแทนไม้กวาดทั่วไปได้ จึงได้นามาทดลอง ประดิษฐ์เครื่องแบบ ง่ายๆ รีดเส้นจากขวดพลาสติก ปรากฏว่าสามารถทาได้และได้นาเส้นที่รีดจากขวดพลาสติก มาเป็นวัตถุดิบในการแปรรูปเป็นไม้กวาดที่ทามาจากการรีดเส้นจากขวดพลาสติก เพื่อใช้ทดแทนวัตถุในการทาไม้ กวาดทางมะพร้าว หญ้าดอกอ้อได้ นาไปสู่การคิดค้นต่อยอดในการประดิษฐ์เครื่องมือรีดเส้นจากขวดพลาสติก โดยเน้นที่อุปกรณ์ที่หาง่าย ประหยัด สะดวกสบาย และทนทาน คุ้มค่าต่อการใช้งาน หลังจากนั้นได้นาเอาเส้นที่ รีดจากขวดพลาสติก ไปผ่านขบวนให้ความร้อนเพื่อยืดเส้นที่รีดจากขวดพลาสติกให้ เป็นเส้นตรง แล้วนาไปให้ ผู้สูงอายุที่มีภูมิปัญญาในการจักสานไม้กวาดทางมะพร้าว และไม้กวาดดอกอ้อ ในชุมชน ทดลองสานออกมาเป็น ไม้กวาดจากขวดพลาสติก ที่มีความสวยงาม ทนทาน ใช้งานได้จริง ทั้งกวาดฟื้น ปัดฝุ่ น ใช้ไล่ น้า ขัดพื้น ขัด ห้องน้า ปัดกวาดหยากไย่ โดยทดลองใช้และมอบให้กับเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบล พบว่าเกิด ความประทับใจเมื่อได้ใช้ไม้กวาดดังกล่าว โดยไม้กวาดที่ทาจากเส้นรีดจากขวดพลาสติกมีคุณสมบัติพิเศษคือมี ความเหนียว ทนทานและมีอายุการใช้งานสูง คุ้มค่า สามารถกวาดขยะ ฝุ่น เศษใบไม้ กวาดน้าท่วมขังได้ และ สามารถดัดแปรงเป็นแปรงไม้กวาดขัดพื้นหรือคราบสกปรกในห้องน้าได้ด้วย เมื่อใช้งานเสร็จแล้วสามารถนาไป ล้างน้าทาสะอาด ตากแดด และนามาเก็บไว้ในที่ร่ม อีกทั้งเป็นการนาวัสดุเหลือใช้มาแปรรูปเป็นอุปกรณ์เครื่องใช้ ในครัวเรือน และสามารถนาไปเผยแพร่ต่อยอดผลิตเป็นผลิตภัณฑ์สินค้าอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม จาหน่าย จ่ายแจก และส่งเสริมอาชีพรายได้ให้กับชุมชนได้อีกด้วย ดังนั้นทางผู้นาเสนอได้เล็งเห็นถึงประโยชน์ดังกล่าวจึงได้พัฒนาต่อยอดและคิดประดิษฐ์เครื่องมือในการ จัดการขยะประเภทขวดพลาสติกขึ้น โดยได้ประดิษฐ์เครื่องรีดเส้นไม้กวาดจากขวดพลาสติก เพื่อเป็นนวัตกรรม ต้นแบบในการจัดการขยะมูลฝอยที่ต้นทาง ต่อไป
๒. วัตถุประสงค์ เพื่อหาวิธีบริหารจัดการขยะมูลฝอยที่ต้นทางประเภทขวดน้าพลาสติก โดยมุ่งเน้นให้เกิดการนามาใช้ ประโยชน์ให้มากที่สุด ตามหลักการ ๓Rs คือ Reduce (การลดปริมาณการใช้) Reuse (การนากลับมาใช้ซ้า) Recycle (การแปรรูปนากลับมาใช้ใหม่) ลดปัญหามลพิษและสิ่งแวดล้อม โดยใช้นวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์ “เครื่อง รีดเส้นจากขวดพลาสติกเพื่อทาไม้กวาด” ๓. แนวคิดในการจัดทาผลงานนวัตกรรม ภายใต้แนวคิด”คิดช่วยชาติ” (ขยะไม่มีในโลก คนเท่านั้นที่ก่อให้เกิดขยะ) ภายใต้มุมมองขยะทุก ชนิด คือ ทรัพยากรที่มีค่า สามารถนากลับมาใช้ใ หม่ได้ ไม่รูปแบบใดก็รูปแบบหนึ่งเมื่อเกิดปัญหาขยะประเภท ขวดพลาสติก ((PET) จึงนาไปสู่การศึกษาทดลอง พัฒนาต่อยอดและคิดประดิษฐ์เครื่องมือในการจัดการขยะ ประเภทขวดพลาสติกขึ้น ตามหลักการ ๓Rs เพื่อให้เกิดการลด นากลับมาใช้ใหม่ และแปรรูป จนก่อเกิดเป็น ผลงานนวัตกรรม “เครื่องรีดเส้นไม้กวาดจากขวดพลาสติก” ช่วยลดมลพิษ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ที่คาดว่าจะ แก้ปัญหาจัดการขยะมูลฝอยที่ต้นทางประเภทขวดน้าพลาสติก รวมทั้งสร้างรายได้เสริมสร้างอาชีพให้กับกลุ่มสตรี กลุ่มผู้สูงอายุที่ว่างงาน ได้มีรายได้เสริมจากการทาไม้กวาดจากขวดพลาสติก ขั้นตอนการจัดทาผลงาน ๑. ขวดพลาสติกที่คัดแยกแล้วมาตัดก้นขวดออก ด้วยเครื่องตัดก้นขวด
๑. นาขวดพลาสติกใส่ในเครื่องรีดเส้นพลาสติก โดยให้เส้นพลาสติกที่รีดได้มีความกว้างประมาณ 0.25 เซนติเมตร
๓. นาเส้นพลาสติกที่รีดได้มาพันใส่กับกรงเหล็ก
๔. นาเส้นพลาสติกที่พันใส่กรงเหล็กหรือแผ่นไม้แล้ว มาเป่าด้วยลมร้อน เพื่อทาให้เป็นเส้นตรง
๕. นาเส้นพลาสติกที่รีดเป็นเส้นตรงแล้วมาตัดเพื่อทาเป็นมัดๆละประมาณ ๔๐ เส้น
๖. นาเส้นพลาสติกที่มัดแล้วไปประกอบใส่บล็อก หรือด้ามไม้ไผ่เพื่อถักให้แน่น
๗. ใช้เส้นเชือกหรือเส้นพลาสติกถักยึดให้เส้นพลาสติกยึดกันเป็นแผง
๘. นาไม้กวาดที่ถักจนยึดกันเป็นแผ่นแล้วมาตัดปลายเส้นพลาสติกให้ตรงเสมอกัน
ชุดอุปกรณ์เครื่องมืออุปกรณ์ เครื่องรีดเส้นจากขวดพลาสติก (ต้นแบบ)
เครื่องรีดพลาสติก แบบมือถือ รุ่น ๑
แบบยึดติดกับขาโต๊ะ รุ่น ๑
แผ่นไม้สาหรับยืดพลาสติกให้เป็นเส้นตรง รุ่น ๑
เครื่องรีดเส้นพลาสติกพร้อมเครื่องตัดก้นขวด รุ่น ๒
ชุดโครงเหล็กสาหรับยืดพลาสติกให้เป็นเส้นตรงรุ่น ๒
ภาพการอบรม เผยแพร่ ผลงานนวัตกรรม
ภาพการอบรมให้ความรู้การทาไม้กวาดจากขวดพลาสติก แก่ครู และนักเรียน ชั้น ป. ๔ – ม. ๓ โรงเรียนเหล่าโพนค้อแหล่าราษฎร์วิทยา ต.เหล่าโพนค้อ อ.โคกศรีสุพรรณ จ.สกลนคร
ภาพการอบรมให้ความรู้การทาไม้กวาดจากขวดพลาสติก แก่ครู และนักเรียน ชั้น ป. ๔ – ม. ๓ โรงเรียนบ้านห้วยยาง ต.เหล่าโพนค้อ อ.โคกศรีสุพรรณ จ.สกลนคร
ภาพการอบรมให้ความรู้การทาไม้กวาดจากขวดพลาสติกแก่อสม. ในเขตตาบลเหล่าโพนค้อ อ.โคกศรีสุพรรณ จ.สกลนคร
ภาพการจัดแสดงไม้กวาดจากขวดพลาสติกซึ่งเป็นนิทรรศการ ผลงานการจัดการขยะที่ต้นทางและการถอดบทเรียนโครงการสร้างเสริมสุขภาพขนาดเล็ก
๓ – ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๑ ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร
ภาพการจัดแสดงไม้กวาดจากขวดพลาสติก ซึ่งเป็นนิทรรศการ ผลงานการจัดการขยะที่ต้นทางสู่ฐานการเรียนรู้แบบพอเพียง ระหว่างวันที่ ๒๗ – ๒๙ กันยายน ๒๕๖๐ ณ โรงแรมอิมพิเรียล จังหวัดสกลนคร