کارناوال های انتخاباتی

‫کارناوالهای انتخاباتی‬ ‫علی عبدالرضایی‬

‫نشرکالج شعر‬ ‫‪www.kalejsher.com‬‬

‫‪..........................................................‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی‬ ‫علی عبدالرضایی‬

‫طرح جلد‪ :‬امیرحسین جاویدمهر‬ ‫صفحه آرا‪ :‬فاطمه قهرمانی‬ ‫سال انتشار‪9316 :‬‬ ‫چاپ اول‬ ‫کلیه حقوق این اثر برای نویسنده و نشر کالج شعر محفوظ است‪.‬‬

‫فهرست‬

‫چرا نباید در انتخابات شرکت کرد؟‪5 ...........................................................................‬‬ ‫کارناوالهای انتخاباتی در ایران‪93 ................................................................................‬‬ ‫اپیدمی سانسور و سرطان انتخابات ‪33 ..........................................................................‬‬ ‫انتخابات و سیطرهی کیچها‪33 ......................................................................................‬‬ ‫دریا آرام نمیگیرد مگر لکهی خمینی پاک شود از ماه‪53 .............................................‬‬ ‫قدرت و سلطه ‪55 .........................................................................................................‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪5 /‬‬

‫چرا نباید در انتخابات شرکت کرد؟‬

‫انتخابات در ایران به سببب‬

‫ایران معمول اسببت‪ .‬معمولن ی‬

‫عکس معمولی را با‬

‫رنگها و کیفیتهای مختلف کپی میکنند و بعد از همه میخواهند یکی را انتخاب‬ ‫کنند‪ .‬این انتخاب را که اسبباسببن تبعیت از اجبار میکند هم امام و هم رهبر ایران‬ ‫مقدس شببمردهاند و آنانکه فکر میکنند‪ ،‬برای اینکه از این مقدس ی‬ ‫نهایت ی‬

‫معمولی و در‬

‫مهمل بسببازند‪ ،‬راهی ندارند مگر رفتن از راهی دیگر و بدل به دیگری‬

‫شبدن‪ .‬دیگریت ترم تازهایسبت که حا در تمام فرهنگهای پیشبرو چشم و گو‬ ‫دارد و دیگریگری اقدامی نوروشبنفکرانه در ررب محسببوب میشود که حتی یکی‬ ‫مثل اسپیواک بنگالی را از خود به خود تنیتر میداند!‬ ‫متاسبفانه دیگری در فرهنگ سبیاسبی ایران دیگر فقن آن دیگریا سبابس نیست بلکه‬ ‫کاملن مطرود اسبت‪ .‬دیگران آن دسته از ایرانیهایی هستند که خوب فکر میکنند اما‬ ‫در اقلیت مطلساند‪ .‬مدیاها آنها را نادیده میگیرند چون مطابس خواسببتشببان رفتار‬ ‫نمی زنند‪ .‬حا دیگر حفظ اسبببتقفل فکری برای ی‬

‫ایرانی که میخواهد تاثیرگذار‬

‫باشد تقریبن ریرممکن است‪ .‬معمو لن وقت انتخابات‪ ،‬آنان که صدای فراگیری دارند‬ ‫همبه مثبل هم فکر میکننبد و مثبل هم حرف میزنند‪ ،‬اما اقلیتی که من نامشبببان را‬ ‫دیگران می گذارم در داخل و خارج با شبببیوههای مختلف حذف میشبببوند تا ج‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪6 /‬‬

‫صبدای مسبلن به گو‬

‫نرسبد‪ ،‬اما دیگر نباید گوشه گرفت‪ .‬وقتش رسیده که دیگر‬

‫فکر‪ ،‬جای مهمفت ژورنالیستی را که مثل مگس تولید مثل میکند بگیرد‪ .‬حا دیگر‬ ‫اندیشببیدن ورای معمول اهمیت دارد‪ .‬حقیقت این اسببت که انتخابات در هیچ کجا‬ ‫دیگر چاره نیسبت‪ .‬سالهاست که انتخاب ریرممکن شده و تن دادن به این بیهودگی‬ ‫ج نیهیلیسببمی انفعالی عاید نمیکند‪ .‬حا دیگر انتخابی وجود ندارد مگر انتخاب‬ ‫نکردن‪ .‬وقتی که نای مبارزهات نیسببت اقل آب به آسببیاب بفهت نری ! همیشببه در‬ ‫طول تاریخ‪ ،‬اکت و عمل‪ ،‬اقدامی انقفبی بود و خیابان را انقفبیها اداره میکردند‪،‬‬ ‫حا ولی بیعملی و خانهنشبینی در روزا منتظر‪ ،‬از همهجور اقدامی کارسبازتر است‪.‬‬ ‫دمکراسبی حتی در مهد دمکراسی حا دیگر به ضدِ خود بدل شده و خروج بریتانیا‬ ‫از اتحادیه اروپا و انتخاب ترامپ در آمریکا نشبان میدهد که انتخاب در شرایطی که‬ ‫حتی لیبرالی م خود را لیبرالی ه کرده دیگر ریرممکن اسببت‪ .‬سببالهاسببت دمکراس بی‬ ‫تکینهگی خود را بطور کامل از دسبت داده در حالی که انسان امروز راهی ندارد مگر‬ ‫پذیر‬

‫همین تکینهگی و تن دادن به نوبردهگی‪ .‬بردهگیا کاپیتالیسببمی که حتی در‬

‫کشببورهای کمونیسببتی ثمثل چین ارباب اسببت‪ .‬دنیایی که در آن دارایی هشببت نفر‬ ‫بیش از مال و منال ی‬

‫میلیارد نفر است‪ ،‬ج جهنم هیچ مقصدی نمیتواند که داشته‬

‫باشبد‪ .‬نیل به برابری در شبرایطی که الیگارشی بیداد میکند تقریبن ریرممکن است‪،‬‬ ‫پس چرا باید باور کنیم همه از حس برابر در انتخاب برخوردارند؟ دمکراسببی ظاهری‬ ‫دارد زیبا‪ ،‬دیکتاتوریا اکثریت حا دیگر حتی در چین و شببوروی جای دیکتاتوری‬ ‫پرولتاریا را گرفته اما این اکثریت ج سایههای آن هشت نفر نیستند‪.‬‬ ‫بفهت است اگر خیال کنیم میشود دولتی در ایران تشکیل داد که مختار باشد‪ .‬دیگر‬ ‫هیچ دولتی در دنیا وجود ندارد که آزادیا عمل داشببته باشببد‪ ،‬همه تحت فرمان‬ ‫کاپیتالیسم جهانیاند‪ .‬از دولت کمونیستی چین و روسیه گرفته تا دولت سوسیالیستی‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪3 /‬‬

‫فرانسه و دولتهای اسفمی در خاورمیانه همه ناچارند پیروی از اندیشههای درختیا‬ ‫کاپیتالیسببم کنند و تا وقتی که صببندوق بینالمللی پول خن و مشببی سببیاسببی تعیین‬ ‫میکند‪ ،‬فکرهای رای ومی در هیچ رویداد سیاسی کارگردانی نخواهد کرد‪ .‬سردرگمی‬ ‫و ناچاری و نیهیلیسبمی انفعالی حا دیگر کم و بیش بر مردم تمام دنیا سیطره دارد‪.‬‬ ‫نوعی از نیهیلیسبم انفعالی که اتاقهای فکر کاپیتالیسم تولید‬

‫کرده و در نهایت ج‬

‫به سببیطرهی جهانیا فاشببیسببم منجر نخواهد شببد‪ .‬خامنهای و احمدینژاد نمونهی‬ ‫وطنیاند و پوتین و بشبار اسد نوع روسی و سوری و این اواخر ترامپ‪ ،‬یعنی جنس‬ ‫ناب آمریکایی فاشببیسببم نی وارد بازار سببیاسببت شببده‪ .‬بهقول آلن بدیو‪ ،‬فاشببیس بم‬ ‫دمکراتی‬

‫دنیا را برداشببته و حا تنها چی ی که کم داریم جنگ جهانیا آخر اسببت‪.‬‬

‫نوفاشبیسبم دمکراتی ه شده شرق و ررب نمیشناسد‪ ،‬همهجا در حال پیشرویست‪.‬‬ ‫نوفاشببیسببتهای دمکرات دیگر وقاحت را از حد گذراندهاند و ج اختفل در زبان‬ ‫ایجاد نمیکنند‪ .‬آنها دقیقن وقتی که چی ی میگویند‪ ،‬هیچ نمیگویند و اگر بگویند‬ ‫ج دروغ نیسبت چون در چشمبههم زدنی خفف آن عمل میکنند‪ .‬موضعگیریهای‬ ‫ضبببد ونقی‬

‫خبامنهای دربارهی برجام را بهخاطر آورید‪ ،‬حرفها و کردار اخیر‬

‫احمدینژاد را در همین انتخابات‪ ،‬یا گفتار و عمل ترامپ را طی ماهِ گذشببته با هم‬ ‫قیاس کنید! نوفاشیستهای دمکرات همه تاثیرگذارند چون بیهیچ واهمهای مثل آب‬ ‫خوردن دروغ میگویند و ریاکاری را که حیلهی بازار است‪ ،‬شیوه کردهاند‪ .‬حا دیگر‬ ‫کاپیتالیسم دستِ خود‬

‫را رو کرده چون دیگر جهانی شده و از آنجایی که بی ینس‬

‫از سببیاسببت درورگوتر اسببت‪ ،‬سببرمایهدارها از سببیاسببتمدارها بطور کامل سبببقت‬ ‫گرفتهاند‪ .‬حا دیگر در قیاس با ترامپ کبیر‪ ،‬حتی سبارکوزی فرانسوی ج ی‬

‫نوی‬

‫از مُد افتاده نیسبت‪ .‬از اینلحاظ ایران از فرانسبه حتی جلوتر است چون نوفاشیستی‬ ‫مثل احمدینژاد‪ ،‬دوازده سببال پیش رییس جمهور‬

‫بوده تازه بعد از او روحانیا‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪5 /‬‬

‫درورگو را رو کرده و وقت اسببت یکی در ایران بیاید که روی دسببت ترامپ بلند‬ ‫شبود‪ .‬بیشب‬

‫رییس جمهور انتصابیا بعدی در ایران‪ ،‬باید خصوصیاتی داشته باشد‬

‫که از رلظت درورگوییا فاشببیسببتیا با تری برخوردار باشببد‪ .‬آیا نقاب روحانی را‬ ‫عوض خواهند کرد؟ یا ورژنا تازهای از احمدینژاد روی کار خواهد آمد؟ شبباید هم‬ ‫ابراهیم رییسبی همان رولیست که باید از چراغا جادو سردربیاورد‪ .‬اینها سه کپی از‬ ‫همان عکسا یکهاند که بیشب‬

‫به تعدادشبان اضافه خواهد شد تا نقشها بینشان با‬

‫دقتِ تمام تقسیم شود‪ .‬به این بالماسکه با ج ئیات کامل در بخشهای بعدی این متن‬ ‫خواهم پرداخت و روی هر کدام از این کاندیداها مکث طو نی خواهم داشببت اما‬ ‫اول باید به این سببوال بپردازم که چرا این سببالها انتخابات در تمام کشببورهای دنیا‬ ‫عفقه دارد فردی نوفاشببیسببت یا نژادپرسببت را بهعنوان لیدر یا رییسجمهور معرفی‬ ‫کند؟ اردوران در ترکیه دارد چکار میکند؟ چرا توصببیه آتاتورک که گفته بود ج از‬ ‫رویکردهبای رربی پیروی نکنید و حتی آنتیآتاتورکیسبببتها از آن تبعیت میکردند‬ ‫ناگهان فرامو‬

‫میشبود و قرائتی از اسبفم سبیاسی را سرلوحه قرار دادهاند؟ اصلن‬

‫چرا ترکیه!؟ چند روز دیگر یعنی سوم اردیبهشت‪ ،‬انتخابات ریاست جمهوری فرانسه‬ ‫این کشبوری که مهدِ ستی با نژادپرستی بوده برگ ار خواهد شد‪ .‬همهپرسی میگوید‬ ‫که مارین لوپن این زامبیا مونث از شببانس با یی برخوردار اسببت و ممکن اسبت از‬ ‫نخسبت وزیر فرانسبوا فیون‪ ،‬سببقت بگیرد و رییسجمهور شود‪ .‬او شش سال پیش‬ ‫جانشبین پدر‬

‫ژان لوپن شد و در حال حاضر رهبر جبههی ملی فرانسهست‪ .‬لوپن‬

‫را زامبی خطاب کردهام چون با دستآوردهای مدرنیته مشکل دارد‪ ،‬مثلن ضد پذیر‬ ‫مهاجران در فرانسببهسببت‪ ،‬ازدواج دگرباشببان را برنمیتابد و مخالف اُتانازیسببت و‬ ‫گرایش به ارتجاع و نژادپرسبتی دارد‪ .‬راستی چه اتفاقی افتاده که چنین شخصیتی در‬ ‫کشبوری چون فرانسبه اینهمه طرفدار دارد؟ چرا لهستانیهای فرهنگساز یکی مثل‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪1 /‬‬

‫آندری دودا را که ناسببیونالیسببتی شببدیدن محافظهکار اسببت بهعنوان رییسجمهور‬ ‫انتخاب کردهاند؟ چسبفو میلو‬

‫کجاسبت که ببیند؟ هالینا پوشبویاتوسکا‪ ،‬تادئو‬

‫بوروفسببکی شببدیدن شبباعر‪ ،‬شببیمبورسببکا یا زیگمونت کراشببینسببکی که کلمات‬ ‫پولیششبان پایههای جهان را میلرزاند کجایند تا بر این بفهت سبیاسبی در لهستان‬ ‫بشببورند؟ زمین دارد زیر پای دیکتاتورها میلرزد‪ .‬ادریس دبی در چاد‪ ،‬نظربایف در‬ ‫ق اقستان‪ ،‬عمر البشیر در سودان یا اسفم کریموف در ازبکستان که بیست و پنج سال‬ ‫آزگار خون ازب ها را مکید و شبش ماه پیش هفک شد‪ .‬اصلن عالیجناب هون سن‬ ‫از جان کامبوج چه میخواهد که سبی و هفت سبال است مثل زالو خون مردمش را‬ ‫میمکد؟ مدرنیسببم که توپا‬

‫را در نهایتِ دقت به پسببتمدرنیسببم پاس داده مگر‬

‫نمیخواسببت از دنیا دیکتاتورزدایی کند‪ ،‬پس چه شببد؟ این هر دو که ماهیتی ضببد‬ ‫فاشبیسبتی و بشبردوسبتانه داشبتند چه شبد که آشویتس و هولوکاست اینقدر زود‬ ‫فرامو‬

‫شببد و حا دارند برای سببیطرهی فاشببیسببم ایفای نقش میکنند؟ وقتی که‬

‫مدیاها فقن برای جذب مخاطب بیشببتر رقابت میکنند و ج کیچ تبلیغ نمیکنند و‬ ‫فقن حشبریها فعال حقوق بشبر میشبوند‪ ،‬وقتی که رُلا گرامشیا کبیر را به شومنی‬ ‫تلوی یونی میدهند و روشبنگری از صبحنه به حاشبیه تبعید میشود‪ ،‬طبیعیست که‬ ‫دروغ ظهور کند و دمکراسببی علیه خود‬

‫بشببورد تا کاپیتالی م که نام دیگر بفهت‬

‫است سرتاسری شود‪ .‬انتخابات که میتوانست بهترین شیوهی انتخاب باشد حا فقن‬ ‫منشی انتصابی دارد که تنها سرمایه آن را اعمال میکند‪ .‬کاپیتالی م کاری کرده که حا‬ ‫دیگر تنها حس شببهروند در هر انتخاباتی‪ ،‬عدم شببرکت در انتخابات اسببت‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی که سرمایه در هر بالماسکهی انتخاباتی حرف اول را میزند و کاندیداها تنها‬ ‫در دروغگویی با هم رقابت دارند و ریاکاری رم موفقیت هر کاندیداست و تفاوتها‬ ‫فقن انت اعیسبت و ژورنالیستها هم ج برای پول بیشتر قلم نمیزنند‪ ،‬مسلم است‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪93 /‬‬

‫که قوهی تمی شبایسبته از ریر آن کار نکند و هر انتخابی کنشی ضد انتخاباتی داشته‬ ‫باشببد‪ .‬نیمنگاهی به اسببامی کاندیداهای همین انتخابات ریاسببت جمهوری ایران‬ ‫کافیسبت تا دریابیم که همه علیررم مخالفتهای ظاهریشبان از ذهنیت سیاسی ‪،‬‬ ‫فرهنگی و اقتصببادی یکسببانی برخوردارند‪ .‬همه از زیر دسببتگاه زیراکسببی که نامش‬ ‫شببورای نگهبان اسببت میگذرند تا حتی اگر فرق اندکی با عکس دلخواه داشببتند از‬ ‫دور خارج شببوند‪ .‬ژورنالیسببتهای وطنی همه دلشببان با الکی خو‬

‫اسببت‪ ،‬حتی‬

‫مینیممی از تفاوت درکار نیسببت‪ ،‬پرزیدنت روحانی اگر مثل رییسببی یا احمدینژاد‬ ‫قاتل نباشببد‪ ،‬رییس قاتل دیگریسببت که در حال حاضببر یکی از وزیران منتخبا‬ ‫اوست‪ .‬میگویند که رییس جمهور روحانی در برجام موفس بوده اما هرگ نمیگویند‬ ‫که این موفقیت ج سببوخت به نیروگاه از کار افتادهی حکومت خامنهای نرسببانده و‬ ‫مطلقن نه تنها سببودی برای بهبود وضببع معیشببت مردم و آزادی نداشببته بلکه به‬ ‫دیکتاتور جانی تازه بخشببیده‪ .‬مینویسببند که احمدینژاد آمده تا تابوی اتوریتهی‬ ‫خامنهای را بشبکند اما انگار یادشبان رفته برای گرم کردنا تنور انتخابات و مشارکت‬ ‫حداکثری مردم همیشبه در تمام انتخابات تاریخ جمهوری اسفمی چنین بالماسکهای‬ ‫راه انداختهاند و حتی اگر فقهای شببورای نگهبان به او مجوز حضببور در انتخابات‬ ‫ندهند‪ ،‬احمدینژاد و گروهش‪ ،‬ماموریتشببان را تا همین حا در نهایت موفقیت به‬ ‫انجام رسباندهاند و ذخیرهی محبوبیت در بالماسبکهی بعدی کردهاند‪ .‬ابراهیم رییسی‬ ‫هم در این انتخابات رویکردی چندمنظوره اتخاذ کرده و همهچی دارد حسببابشببده‬ ‫اتفاق میافتد‪ .‬نویسبش دقیس درباره ت ت‬

‫این کاندیداها و رلشبان در بالماسکهی‬

‫فعلی‪ ،‬فعلن زود اسببت‪ .‬باید اینها را بهطور کامل زیر ذرهبین برد و از کلیگویی‬ ‫دوری کرد‪ .‬من بیشببتر در این دوره از انتخابات ایران کنجکاوم ببینم اتاقهای فکر‪،‬‬ ‫چگونه سوبژهای را در اختیار هرکدام از این ابژههای انتخاباتی قرار میدهند یا تا کجا‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪99 /‬‬

‫به ابتذال سبیاسبی دامن میزنند‪ .‬هدف اصلی هر انتخاباتی در ایران اجرای کارناوالی‬ ‫قرون وسبطاییسبت و ج برای تخلیه عقدهها و سرخوردهگیهای طبقهی متوسن و‬ ‫فرودست اجرا نمیشود‪ .‬مشارکت گستردهی مردم در انتخابات باعث میشود‪ ،‬پخش‬ ‫گوشببههایی از چنین کارناوالی در مدیاهای مطرح دنیا‪ ،‬به حکومت ایران وجاهت‬ ‫جهانی بدهد و اهالی بیت رهبری همه کار میکنند تا جمعیت بیشبببتری در این‬ ‫بالماسکهی ضد ایرانی شرکت کنند‪.‬‬ ‫حا بسببیار کنجکاوم بدانم کپیا چپ خامنهای یعنی موسببوی خوئینیها‪ ،‬این بار‬ ‫چگونه خطی دسببت خاتمی این ظاهرن رهبر آپوزیش بنا حکومتی و اصببفحطلبها‬ ‫میدهد‪ .‬این طیف از حکومت ایران طی سالهای اخیر با بهترین شیوهها ظاهرسازی‬ ‫کرده خود را بهعنوان تنها آلترناتیو حکومت ایران به ررب معرفی کردهاند‪ ،‬طوری که‬ ‫تمام مدیاهای فارسبیزبان خارجی دستشان است و این اواخر یعنی بعد از ریاست‬ ‫جمهوری ترامپ شبباهدیم که تلوی یون صببدای آمریکا تغییر رویه داده و برخفف‬ ‫سببایر مدیاهای خارجی دارد از دسببترس اصببفحطلبها خارج میشببود‪ .‬ترامپ و‬ ‫سببیاسببتمداران جدید آمریکا دنبال آلترناتیوی واقعی در ایراناند و انگار دسببت‬ ‫آپوزیشبن حکومتی و اصبفحطلبها برای آنها رو شده‪ ،‬باید دید حکومت ایران در‬ ‫شببراین جدید‪ ،‬چه آلترناتیو تازهای رو میکند؟ آیا تصببمیم دارد با اعطای اجازهی‬ ‫ویراژ‪ ،‬از احمدینژادِ سببالوس ی‬

‫نوخاتمی بسببازد یا سببراغ مهدی خ علی این‬

‫آقازادهی مثلن شبجاع میرود که ظاهرن چند سال است از پستان حکومت جدا شده‬ ‫و دار و دستهای زنداندیده هم دورها‬

‫کردهاند؟‬

‫همیشبه خوانش حواشبی انتخابات در ایران برایم جذابتر از متن بوده و در صحنه‬ ‫رالبن همان اتفاق می افتد که پیش تر افتاد‪ .‬خیلی ها فکر می کنند بهتر اسبببت در‬ ‫انتخابات آتی شرکت کنند تا از بین بد و بدترینها همان بد انتخاب شود و بعدها از‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪91 /‬‬

‫این بیش به آنها بد نگذرد و متاسببفانه این ایده ج خیالی خام نیسببت‪ .‬مشببس‬ ‫رییسجمهور بعدی پیشباپیش نوشته شده‪ ،‬مثلن در دورهی قبل هر که جای روحانی‬ ‫میآمد راهی نداشببت مگر انجام قرارداد برجام‪ ،‬وگرنه کار حکومت ایران حا دیگر‬ ‫تمبام شبببده بود‪ .‬پیشتر هم احمبدینژاد را ببه موسبببوی ترجید دادنبد چون که‬ ‫میخواسبببتند کمی راحتتر چپاول کنند! عدم شبببرکت مردم در انتخابات نه تنها‬ ‫برخوردی منفعفنببه نیسببببت بلکببه تبباثیرگببذارترین اقببدام برای رهببایی از این‬ ‫دیکتاتوریسببت‪ ،‬مثلن باعث میشببود ررب دیگر اصببفحطلبها را که روی دیگر‬ ‫حکومت ایراناند به عنوان آلترناتیو و آپوزیشبنا داخلی به رسبمیت نشبناسد و تمام‬ ‫مدیاهای فارسببیزبان خارجی را در اختیارشببان قرار ندهد که همان سببیاسببتهای‬ ‫حکومت ایران را پیش ببرند‪ .‬گفتنی بسببیار اسببت‪ ،‬درباره فواید عدم شببرکت در‬ ‫انتخابات پیش رو مفصبل خواهم نوشبت و این نوشبتار را بصبورت سریالی تا روز‬ ‫انتخابات پیش خواهم برد‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪93 /‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی در ایران‬

‫اینکه بعد از ریاسببت جمهوری ترامپ‪ ،‬پیروان بسببیاری از ایسببمهای سببیاسببی‪ ،‬از‬ ‫انتخابات اعفم بی اری میکنند و ظهور نوفاشببیسببم را تنها به لیبرال دمکراسببی و‬ ‫انتخبابباتش ربن می دهنبد‪ ،‬بیانگر عدم دید تاریخی و تاخیر ذهنیشبببان در فهم‬ ‫رویدادهای سبیاسبیسبت‪ .‬وقتی آنارشیستها فریاد میزدند که انتخابات ج اعمال‬ ‫دیکتاتوری اکثریت بر اقلیت نیسبببت‪ ،‬اینها کجا بودند؟ آیا انتخابات آمریکا‪ ،‬در‬ ‫دورههای قبل‪ ،‬با رعایت برابری و عاد نه برگ ار میشبد؟ همیشه از هر انتخاباتی در‬ ‫هر کجای جهان‪ ،‬بوی ریا و دروغ و فسادی کاپیتالیستی بلند بوده‪ .‬اینکه در انتخابات‬ ‫آمریکا‪ ،‬مدام دوآلیسببمی موکد میشببود و مردم ناگ یرند بین این یا آن به مثابهی دو‬ ‫فرق که تنها با هم اختفف انت اعی دارند‪ ،‬یکی را انتخاب کنند تا الیگارشببی منحن با‬ ‫پشببتوانهی آرای کور مردم‪ ،‬بر خودِ مردم اعمال اتوریته کند آیا عاد نهسببت؟ چرا‬ ‫دمکراسببی که اختراعی بود برای مقابله علیه فاشببیسببتها چنین ابلهانه دارد به‬ ‫فاشیستها خدمت میکند؟ دیروز ترامپ‪ ،‬امروز اردوران و فردا خامنهای!‬ ‫به هر کجای جهان که بنگری بالماسببکهای که نامش را هم گذاشببتهاند کارناوال‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬در حال برگ اریسبت! باید خصبیصهها و نشانههای کارناوال واقعی را که‬ ‫امروزه کاپیتالیسم دارد به طرز فجیعی از آن سوءاستفاده میکند‪ ،‬از نو شناسایی کرد‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪91 /‬‬

‫«میخائیل باختین» در نظریهی کارناوال که در آن به آثار "رابله" میپردازد‪ ،‬هویت‬ ‫افرادی را که در کارناوال شببرکت میکنند‪ ،‬وابسببته به جمع میداند و هیچکس را‬ ‫نسبت به دیگری برتر نمیداند؛ درواقع او با همین برابرسازیست که به سازمانهای‬ ‫اقتصببادی و سببیاسببیا مسببلن حمله میکند؛ یعنی رابله را که چند قرن قبل از او‬ ‫مینوشبت‪ ،‬احضار و طبعن بازخوانی میکند تا علیه «دیکتاتوری موجود در شوروی‬ ‫سببابس» قد علم کرده باشببد‪ ،‬در حالیکه رابله دو رمانش را علیه «حکومت فئودالیا‬ ‫فرانسبه» نوشته بود‪ .‬گرچه «خندهی آزادی یا آزادیا خنده»‪ ،‬نکتهی بارز ی‬

‫کارناوال‬

‫است؛ اما کارناوال تنها برای مسخره کردن نیست که برگ ار میشود بلکه آدمها در آن‬ ‫ایفای نقش میکنند تا خودشببان هم مسببخره شببوند؛ یعنی هرکس که در کارناوال‬ ‫شبرکت میکند‪ ،‬هم بازیگر است و هم تماشاچی؛ درواقع در کارناوال‪ ،‬کهنه تخریب‬ ‫میشود تا از نو ساخته شود‪.‬‬ ‫مردم در قرون وسبطا و دورهی حکومت کلیسا‪ ،‬در روزهای خاصی اجازه داشتند‪ ،‬از‬ ‫قانون سببرپی ی کنند‪ .‬در این روزها دیگر کسببی مجبور نبود از آیین کلیسببا و نظم‬ ‫مذهبی پیروی کند‪ .‬کشببیشها و حکومت کلیسببا نی با برپاییا این کارناوالها موافس‬ ‫بودند‪ ،‬زیرا تصببور میکردند از این طریس مردم عقده و ان جارشببان از حکومت را‬ ‫تخلیه میکنند؛ درسببت مثل کاریکه امروزه گردانندگانا حکومت اسببفمی‪ ،‬وقت‬ ‫انتخابات در ایران انجام میدهند؛ مثلن در همین دورهی انتخابات ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫صبحنهی کارناوال از قبل گسبتردهتر شبده و هماکنون حتی در وزارت کشبور‪ ،‬یعنی‬ ‫محلی که بیش از ه ار نفر در آن اعفم کاندیداتوری کردهاند در حال برگ اریسببت‪.‬‬ ‫اینکه شببخصببی از کف خیابان میآید و بعد از نامنویسببی در پاسببخ به پرسببش‬ ‫خبرنگاری میگوید که آمده تا ب اپد و با بکشد‪ ،‬فقن ی‬ ‫گروتسب‬

‫شوخی نیست بلکه ی‬

‫است! یا بازیگری تلوی یونی که ادعا میکند همه شغلی را امتحان کرده و‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪95 /‬‬

‫به پول نرسبیده و حا میخواهد رییس جمهور شود تا به مال و منال برسد! یا آنکه‬ ‫شببغلش پرور‬

‫شببترمرغ اسببت و ادعا کرده به تمام جوانان‪ ،‬زمینی خواهد داد تا‬

‫شببترمرغ پرور‬

‫دهند یا‪ ...‬اینها همه گوشببههایی از کارناوال ب رگ انتخاباتی ایران‬

‫اسببت که پیشتر آراز شببده و تا چند هفته دیگر ادامه خواهد داشببت‪ .‬چندی پیش‬ ‫احمدی نژاد هرچه دلش خواسببت بهطور ریرمسببتقیم به خامنهای گفت و در ادامه‬ ‫احتمالن طرفدارهای کاندیدای اصببفحطلب‪ ،‬روسببریشببان را کنار خواهند زد تا به‬ ‫قانون مذهبی دهنکجی کرده باشببند و بیشبب‬

‫هرچه به روز انتخابات ن دی تر‬

‫شبویم‪ ،‬دامنهی این انتقادات‪ ،‬به مردم و طرفدارهای هر کاندیدِ ریاست جمهوری نی‬ ‫سبببرایت خواهد کرد! در روزهای انتخابات‪ ،‬کاندیداها همه از آزادی میگویند و‬ ‫سببیاسببتهای حکومت را نقد میکنند‪ .‬طن پردازها دسببت بهکار میشببوند و «مهران‬ ‫مدیری» به دولت تیکه میاندازد‪ ،‬حجم سببریالهای «طن ا سببیاسببی» زیاد میشببود و‬ ‫ادارهی سانسور راحتتر به کتابها مجوز میدهد؛ انگار در این مدت‪ ،‬همهی رجالا‬ ‫حکومتی نقاب میگذارند و هیچکدامشببان خودشببان نیسببتند‪ ،‬در حالیکه مردم‬ ‫نقابشان را برمیدارند و تازه خودشان میشوند‪.‬‬ ‫کارناوالهای انتخاباتی ایران‪ ،‬بیشتر منشی سوبجکتیو دارند؛ یعنی نقاب و نمایهها در‬ ‫این کارناوالها مشببهود نیسببت‪ ،‬اما تغییر گاردها معلوم اسببت و همین باعث ت ریس‬ ‫هیجان و امید کاذب به مردم میشببود‪ .‬مردم با تشببکیل و راهاندازیا کارناوالهای‬ ‫خیابانی‪ ،‬حکومت را به سببُخره میگیرند؛ اما متأسببفانه در این کارناوالها هیچکس‬ ‫همزمان تماشباچی و بازیگر نیست‪ ،‬بازیگرها خودشان را نمیبینند و تماشاچیها نی‬ ‫بازی نمیکنند؛ مردم انتقاد میکنند اما باز میروند و رأی میدهند‪ ،‬حکومتیها نی‬ ‫انتقادها را میشنوند اما باز به کارشان ادامه میدهند‪ .‬درواقع این سیکل خراب است‪،‬‬ ‫نامش کارناوالا خیابانیست‪ ،‬اما در آن خبری از اهدافِ کارناوالی نیست‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪96 /‬‬

‫در کارناوالهای واقعی اویی در کار نیسببت؛ فقیر و رنی یا حاکم و محکوم‪ ،‬هر دو‬ ‫در این کارناوالها به ی‬

‫نسبت شرکت میکنند؛ یعنی همه ی‬

‫نفرند و هیچ انتقادی‬

‫فقن متوجه حکومت نیست‪ ،‬بلکه بفهتِ آن محکوم یا فرد فرودست نی در کارناوال‬ ‫زیر سباال میرود‪ .‬چندصدایی و دمکراسی در ی‬

‫کارناوالا واقعی‪ ،‬اجرایی نصف و‬

‫نیمه ندارد؛ درواقع ما در کارناوالهای انتخاباتی ایران خنده و شببادی نداریم‪ ،‬در‬ ‫عوض تا دلتان بخواهد گروتسب‬

‫داریم؛ بیشب‬

‫کسبی که این حجم از بفهت را‬

‫تماشببا میکند‪ ،‬باید از هجمهی بفهتِ مردمی وحشببت کند‪ .‬در ی‬

‫کارناوالا واقعی‬

‫هر چی ا مقدسببی‪ ،‬بدل به معمولی میشببود و مرگ در آن معنایی ج تولد ندارد‪ .‬در‬ ‫حالیکه در کارناوالهای انتخاباتیا ایران‪ ،‬فرهنگِ مرگ دوباره تایید میشببود‪ ،‬چون‬ ‫مردم باز رأی میدهند و اینگونه به نیروگاهِ حکومت سببوخت میرسببانند؛ یعنی این‬ ‫بازیها در انتخابات ایران اتفاق میافتد تا فقن حکومت به مردم بخندد و هیچ سهمی‬ ‫از این شببادی به مردم نمیرسببد‪ ،‬زیرا حکومت تغییری در سبباز و کار‬

‫ایجاد‬

‫نمیکنبد‪ .‬باختین در تحلیل خندهی کارناوالی نشبببان میدهد که چطور مردم به‬ ‫خودشبان میخندند و از خودشان انتقاد میکنند‪ .‬خندهی کارناوالی با عوامل فرهنگ‬ ‫مسلن درمیافتد‪ ،‬با سرمایهداری مخالفت میکند و زمختی و جدّیتِ فرهنگِ مسلن و‬ ‫مذهبی را با تمسخر و لودهبازی زیر ساال میبرد؛ درواقع سنت را رد میکند و آینده‬ ‫را به گذشببته ترجید میدهد‪ ،‬آیندهای که در آن ج تغییر و انقفب دائمی هیچ چی‬ ‫ارز‬

‫رائی ندارد؛ در کارناوال چی ی ج تقواسبببتی یا مذهبی اتفاق نمی افتد و‬

‫ریاکاری و ریاضببتِ دینی از بین میرود‪ .‬در متن کارناوالی‪ ،‬بدن جایا کلمه قرار‬ ‫میگیرد و ما در آن نمایش و اکرانا انسان را داریم! بفهت در کارناوال لُخت میشود‬ ‫تا همه خودشببان را خوب ببینند‪ ،‬زندگی و مرگ در کارناوال اینهمان میشببوند و‬ ‫معاد معنای خود‬

‫را از دست میدهد و دیگر کسی نیست که با قضاوتش آدمها را‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪93 /‬‬

‫به دو دستهی بهشتی و جهنمی تقسیم کند‪ .‬احضار چندصدایی و برابری در کارناوال‪،‬‬ ‫باعث میشبود که دیگر با یی و پایینی وجود نداشته باشد‪ .‬خنده در «متنا کارناوالی»‬ ‫حضور واقعی دارد و صدای قاهقاه در آن‪ ،‬تنها اکرانا شادی نیست‪ .‬خیلی از افراد فقن‬ ‫وقتی که حس کنند از دیگری برترند شاد میشوند‪ ،‬در حالیکه خندهی کارناوالی در‬ ‫برابری اتفاق میافتد و کسببی در متن کارناوالی از «آندیگری» برتر نیسببت‪« .‬هاب »‬ ‫احساسی را که وقت خندیدن به کسی دست میدهد «جفل ناگهانی» مینامد که من‬ ‫البته با این گ اره مخالفم! اسباسن شادی در کارناوال بر ارلب کمدیها سیطره دارد؛‬ ‫چرا که در کمدی باید یکی یا چی ی تحقیر شبببود تا بقیه بخندند‪ ،‬اما در خندهی‬ ‫کارناوالی همه به خودشببان میخندند زیرا همزمان‪ ،‬هم بازیگرند و هم تماشبباگر!‬ ‫درواقع در کارناوالا واقعی‪ ،‬جانهای آزادی که تحت سببلطه و سببیطرهاند‪ ،‬برای رها‬ ‫شدن از بند‪ ،‬با تمسخر و دلق بازی از سلطهگر انتقام میگیرند‪.‬‬ ‫باختین معتقد است که نرخ شادی در عصر مدرن نازل است و در کارناوال‪ ،‬شادی و‬ ‫خنده از حاشببیه وارد متن میشببود تا به سببلطهگر دهنکجی کند‪ .‬در کارناوال عدم‬ ‫قطعیت وجود دارد؛ یعنی همانقدر که به فرهنگ مسببلن دهنکجی میکنیم‪ ،‬خودمان‬ ‫را نی به سببخره میگیریم؛ و این اتفاقیسببت که در کارناوالهای انتخاباتیا ایران‬ ‫نمیافتد! ماسبب‬ ‫واقعیا افراد را فا‬

‫در انواع بازیها‪ ،‬چهرهها را پنهان میکند؛ اما در کارناوال‪ ،‬ماهیتِ‬ ‫میکند‪« .‬روسبو» ماس‬

‫اما باختین معتقد است که ماس‬ ‫بهطور علنی ماسب‬ ‫دارند اما این ماس ب‬ ‫ماس‬

‫را پوششی درورین و ریاکارانه میداند‪،‬‬

‫در کارناوال‪ ،‬آدمها را همسان میکند؛ یعنی کسیکه‬

‫میگذارد‪ ،‬ریاکار نیسببت‪ .‬درواقع در زندگیا عادی‪ ،‬همه ماسب‬ ‫را کتمان میکنند‪ ،‬در حالیکه در کارناوال‪ ،‬افراد داد میزنند که‬

‫دارند! مثلن آن آقایی که پریروز خود‬

‫را کاندیدای ریاست جمهوری معرفی‬

‫کرد و گفت آمده اسببت که ب اپد‪ ،‬از ماس ب‬

‫ریاسببت جمهوری به شببیوهای دقیقن‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪95 /‬‬

‫کارناوالی بهره برد تا طن را بدل به گروتسب‬

‫کرده باشد‪ .‬اینکه همهجور آدمی طیا‬

‫چند روز گذشببته‪ ،‬خود را کاندیدای ریاسببت جمهوری کردهاند برخفف ادعای‬ ‫حکومت‪ ،‬نه بیانگرا آزادی‪ ،‬بلکه امر سلطه و دیکتاتوری را موکد میکند‪ .‬انگار اعفم‬ ‫کاندیداتوری تنها فرصتیست که همه میآیند تا اعتراض کنند‪ .‬درواقع همه واقفاند‬ ‫که هرگ از فیلترا شبببورای نگهبان نمیگذرند؛ اما میآیند که در مهمترین بخش‬ ‫کارناوالا انتخاباتی‪ ،‬قدرت را به سبخره بگیرند و دمکراسبیشبان را زیر ساال ببرند‪.‬‬ ‫آنها باز برخفف ادعای خیلیها‪ ،‬نمیآیند که معروف شببوند‪ ،‬بلکه میآیند و نقاب‬ ‫رییس جمهور میگذارند تا بقیه یاد بگیرند که نامها را فرامو‬ ‫برخفف «ژان ژاک روسو»‪ ،‬گذاشتن ماس‬

‫کنند‪« .‬ژولیا کریستوا»‬

‫در کارناوال را باعث گُمنامی و رسیدن به‬

‫هویت جمعی میداند‪ .‬منطسا تحلیلی باختین بر اسبباس توجه به آندیگری و برابری‬ ‫صبداها شکل میگیرد و معتقد است که تنها در این صورت‪ ،‬اثر به «دمکراسیا متنی»‬ ‫میرسد‪ .‬درواقع باختین با طرح کارناوالیسم در آثار «رابله»‪ ،‬بیشتر به گفتوگوگرایی‬ ‫توجه داشبته اسبت وگرنه چندصبدایی پیشتر هم وجود داشت؛ ما در همین مراسم‬ ‫نامنویسببی برای ریاسببت جمهوری‪ ،‬صببداهای بسببیاری میشببنویم‪ ،‬اما آیا تمام این‬ ‫کاندیداها از حسا یکسانی برخوردارند؟ ما صداها را که قطعهقطعه شدهاند میشنویم؛‬ ‫اما گفتوگویی در نمیگیرد و اگر مخالفتی هست‪ ،‬ج در بینا کپیهای همان عکسا‬ ‫واحد‪ ،‬که از آنا مقام معظم رهبریسبت‪ ،‬نیسبت! کپیهایی که میآیند تا در سبیاست‬ ‫قربانی شوند‪ .‬ظاهرن تمام کاندیداهای ریاست جمهوری‪ ،‬و یتمدارند‪ ،‬برای اطاعت‬ ‫از رهبریست که داوطلب ریاست جمهوری شدهاند و این در حالیست که همهشان‬ ‫میدانند ریاسبت جمهوری در ایران‪ ،‬تنها منصبیست که آنها را از رهبر دور میکند‬ ‫و تمام رییس جمهورهای قبلی بعد از انجام ماموریتشببان‪ ،‬بیهیچ مفحظهای از‬ ‫صبحنهی سبیاست حذف شدهاند‪ .‬رهبر در جمهوری اسفمی مقدس است؛ جانشین‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪91 /‬‬

‫خداست‪ ،‬پس مثل خدا ستایش میشود‪ ،‬خدایی پُرخطا که مدام دخالت بیجا در انجام‬ ‫وظایف رییسجمهور میکند‪ ،‬یکیثرهبر خود‬

‫را فقن پاسخگوی خدا ثمتافی ی‬

‫میداند و دیگری ثرییس جمهور ماظف اسببت به مردم ثفی ی‬ ‫مردم و خبدا‪ ،‬فی یب‬

‫جواب پس بدهد‪.‬‬

‫و متافی ی ‪ ،‬از جنس هم نیسبببتند‪ ،‬اولی واقعی و بعدی‬

‫برواقعیسبت و همین تضباد باعث شبده طی چهل سال‪ ،‬تمام سیاستهای حکومت‬ ‫ایران شبکسبت بخورد‪ .‬ایران طنابیست که مدام توسن رهبر و رییس جمهور به دو‬ ‫سببوی مخالف زمین و آسببمان کشببیده میشببود‪ ،‬برای همین نه تنها هرگ در هیچ‬ ‫سبیاسبتی پیشبرفتی حاصل نمیشود بلکه برعکس‪ ،‬تا وقتیکه این چیدمان حکومتی‬ ‫عوض نشبود‪ ،‬کشبور در حال سقوط آزاد خواهد بود‪ .‬تاکنون تنها «رییس دولتی» که‬ ‫در صببحنهی حکومت باقی مانده خود خامنهایسببت که پیش از پایان ریاسببت‬ ‫جمهوری رهبر شد‪ ،‬وگرنه همه از صحنه به حاشیه پرتاب شدهاند و حا دیگر آنکه‬ ‫رییسجمهور میشبود‪ ،‬خوب میداند که در این فرصتِ چهار ساله‪ ،‬باید بار خود را‬ ‫ببندد‪ ،‬برای همین هرچه که بیشتر میگذرد‪ ،‬دامنهی فسباد در ایران بیشتر میشود‪.‬‬ ‫واقعن شبرکت در انتخابات کشوری شاهنشاهی‪ ،‬که در آن مفشاه از تقدسی آسمانی‬ ‫نی برخوردار اسببت و در تمام امور ج ئی نی دخالت میکند‪ ،‬فایدها‬

‫چیسببت؟‬

‫رییس جمهور در ایران‪ ،‬حتی بهقدر معاون اجرایی شاه قدرت ندارد؛ اما حکومت هر‬ ‫چهار سبال با شیوههای مختلف‪ ،‬مردم را تشویس میکند برای تغییری که محال است‬ ‫اتفاق بیفتد در انتخابات شبرکت کنند‪ ،‬چون در اینصبورت مردم هنوز امیدوار باقی‬ ‫میمانند و حکومت به دنیا اثبات میکند که سببیاسببتها ‪ ،‬نتیجهی خواهش و‬ ‫خواسبت مردم است و این مردم ایراناند که بهجان ملت بی ارهی سوریه افتادهاند و‬ ‫میلیونها نفر را در دنیا آواره کردهاند‪ .‬واقعن سبیاستگذاری روحانی در سوریه‪ ،‬طی‬ ‫چهار سبال گذشته چه فرقی با احمدینژاد داشته؟ اصلن آیا پرداخت ه ینهی سالها‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪13 /‬‬

‫«جنگ چریکی» در کشببورهای دیگر‪ ،‬ج تنفر چی ی نصببیب مردم ایران کرده؟ چرا‬ ‫باید مردم افغانستان که همزبانا ملت ایراناند‪ ،‬اینقدر از ایرانیها ان جار داشته باشند؟‬ ‫تاوانا تنفر سببوریها را در آینده‪ ،‬آیا ج مردم ایران خواهند داد؟ چرا باید تمام منافع‬ ‫مادی و معنوی ایرانیان‪ ،‬برای ترویج مهملی به اسببم «اسببفم سببیاسببی» در خطر قرار‬ ‫بگیرد؟ اینها را همه سببالهاسببت که میدانند‪ ،‬اما باز برای تحقس هیچ در انتخابات‬ ‫شبرکت میکنند تا اثبات کنند «نیهیلیسم کاپیتالیستی»‪ ،‬بهطور کامل فراگیر شده و ج‬ ‫تن دادن به انفعال‪ ،‬از کسبی کاری سباخته نیست‪ .‬خامنهای این خدای کوچ‬

‫که از‬

‫گذشته به حا پرتاب شده‪ ،‬ج ابژه ای مرتجع نیست و کاپیتالیسم این خدای ب رگ‪،‬‬ ‫خوب میداند زامبیها را با توجه به فرهنگ کشببورها‪ ،‬از کجای زمان احضببار کند!‬ ‫سبرمایهداری خدای قهاریسببت که حتی کپی خدای ادیان نیسببت که اقل بشببارت‬ ‫بهشبت میداد‪ ،‬بلکه خدایی سراسر کیفرساز است‪ ،‬البته وقتی کسی کم‬ ‫بیشبب‬

‫به او کم‬

‫میکند‪ ،‬اما تنها کم‬

‫میکند که در گور‬

‫میخواهد‪،‬‬

‫آرام بگیرد‪ .‬ایران‬

‫اسبفمی نی زیرمجموعهای از همین جهانا سرمایهداریست‪ ،‬با این تفاوت که در آن‬ ‫صبببنعبت تحمیس نقش اول را ایفا می کند‪ .‬اگر در جهان ررب همه چی با یاری‬ ‫پسبتمدرنیسبم به سرعت در آینده پرتاب میشود‪ ،‬ایران با تقدیسا سنّت و جدال با‬ ‫امر نومدرن‪ ،‬ج در گذشته پیش نمیرود‪ .‬ایران آزمایشگاهِ ارتجاعی سرمایهداریست‪،‬‬ ‫که توسن ایدههای سنتی و خرافی به عقب رانده میشود و «بیت رهبری» با تدابیری‬ ‫که اتخاذ میکند‪ ،‬در اینباره رُلی مرک ی دارد‪ .‬جهان امروز زیر سیطرهی زامبیهاست‪،‬‬ ‫با این فرق که رهبران کشببورهای رربی‪ ،‬زامبی انسببان امروز و فردایند و زمامدارانا‬ ‫کشببورهایی چون ایران‪ ،‬زامبیهایی هسببتند که از ته تاریخ‪ ،‬برای مأموریت احضببار‬ ‫شبدهاند‪" .‬برواقعیت" پارادایم تازهایست که نقشی بنیادی در تعیین شراین فرهنگیا‬ ‫ایران دارد و قادر اسببت جلوی شببناخت را گرفته‪ ،‬آن را فریب داده و مدام چند‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪19 /‬‬

‫وانهادهی بدل در برابر‬

‫قرار دهد‪ .‬پیشتر در جایی نوشببته بودم که انتخابات در‬

‫ایران تنها نیروگاهیسببت که الکتریسببیتهیا مصببرفی سببردخانههای فکری را تولید‬ ‫میکند‪ .‬سبردخانهای که در آن‪ ،‬تنها از جسبدِ ایدئولوژیا اسفمی نگهداری میشود و‬ ‫اگر برسببد آن روز که به این سببردخانه برق نرسببد‪ ،‬کار خففت اسببفمی دیگر تمام‬ ‫اسبت‪ .‬چهار سال پیش‪ ،‬خیلیها به دلیل تنگنای معیشتی و اقتصادی فکر میکردند با‬ ‫انتخاب کسبی مثل روحانی میتوانند خود را از مخمصهی اقتصادی نجات دهند‪ ،‬در‬ ‫صورتیکه تجربهی سی و چند سال گذشته نشان داده‪ ،‬جمهوری اسفمی در عرصهی‬ ‫کفن‪ ،‬همیشبه مجبور بوده تابع سبیاسبتگذاری اقتصباد جهانی باشد و این دسته از‬ ‫مردم رافلاند‪ ،‬هر که بیاید در عرصههای کفن اقتصادی کاری از دستش برنمیآید و‬ ‫مجبور اسبت تابع رهنمودهای صندوق بینالمللی پول باشد‪ .‬درواقع مرگ جمهوری‬ ‫اسبفمی پیشتر اعفم شده‪ ،‬جسد‬

‫در سردخانهی ایدئولوژی منتظر تشییع است و‬

‫تنها شببرکت گسببتردهی مردم در انتخابات میتواند این تشببییع جنازه را به تأخیر‬ ‫انداخته و فرصببت بیشببتری به ظلم و چپاول بیت رهبری بدهد‪ .‬خفصببه اینکه‬ ‫انتخابات ریاسبت جمهوری‪ ،‬یکی از مهمترین بالماسبکههاییست که هر چهار سال‬ ‫ی‬

‫بار در ایران اجرا میشبود تا شبناخت و شعور اجتماعی دوباره تست شود‪ .‬حا‬

‫خامنهای چند ابژهی زیردسببتی را به میدان فرسببتاده و در نمایشببگاه انتخابات‪ ،‬در‬ ‫معرض فرو‬

‫گذاشببته‪ ،‬مردم هم ماندهاند از این حراجی خرید کنند یا نه! در واقع‬

‫کاندیداهای ریاسببت جمهوری ابژههایی هسببتند که نقش کا یی واحد با برندها و‬ ‫مارکهای مختلف را ایفا میکنند‪ .‬برخی از این برندها ممکن اسبت چشمنواز باشند‪،‬‬ ‫اما بیش ب‬

‫هیچکدام به کار دولت که قرار بود خانهی ب رگ ملت باشببد‪ ،‬نمیآید و‬

‫ج تخریب کامل خانه‪ ،‬کاری از دست هیچکدام ساخته نیست‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪11 /‬‬

‫«ژان بودریار» متأثر از مارکس و «ژرژ باتای»‪ ،‬پنج نوع ارز‬ ‫بود‪ .‬اول «ارز‬

‫برای اشیاء و ابژهها قائل‬

‫مصرفی» که به نیازا ویژهای پاسخ میدهد و بهایی معادل فایدهای که‬

‫هر کا میرسباند‪ ،‬دارد‪ .‬دوم «ارز‬

‫معاوضبهای» که همان قیمت شبیء است و کار‬

‫داد و سببتد در بازار را آسببان میکند‪ .‬سببوم «ارز‬

‫نمادین» که قیمت در آن نقشببی‬

‫ندارد؛ مثل شباخهی گل رُزی که به معشوق تقدیم میشود‪ .‬چهارم «ارز‬

‫نشانهای»‬

‫که در آن فایده و وجه مصببرفیا شببیء چندان مهم نیسببت‪ ،‬بلکه در ی‬

‫جامعهی‬

‫مصرفی به شخص من لتی اجتماعی میدهد؛ مثل برند و مارک لباسهایی که خیلیها‬ ‫میپوشببند تا به آن پُ بدهند! و آخرین «ارز‬

‫رم ی» اسببت‪ ،‬که این روزها نقشببی‬

‫مسببلن دارد و عفوه بر نقش نمادین‪ ،‬رُلی «آنجهانی» نی ایفا کرده‪ ،‬به شببیء ماهیتی‬ ‫«برواقعی» میدهد‪ .‬اگرچه بین کاندیداهای این دورهی انتخابات ایران‪ ،‬روحانی و‬ ‫رییسبی و احمدی نژاد‪ ،‬تعداد بیشتری از این ارز ها را به خود اختصاص میدهند‪،‬‬ ‫با اینهمه محال است خامنهای‪ ،‬احمدی نژاد را وارد دستگاه خففت خود کرده‪ ،‬برای‬ ‫مجتبای جوان رقیب بسبازد‪ ،‬پس باز مثل سال ‪ 11‬وانهادهای چون روحانی یا رییسی‬ ‫را‪ ،‬از صندوق انتخاباتش بیرون خواهد کشید‪ .‬اما اینکه روی ابژههایی چون روحانی‬ ‫و رییسی انگشت گذاشتهام‪ ،‬بیشتر بهخاطر این است که هر دو‪ ،‬عفوه بر اینکه مثل‬ ‫بقیهی کاندیداها از ارز های مارکسبیا مصرفی و معاوضهای برخوردارند‪ ،‬برخفف‬ ‫دیگر کبانبدیبداهبا‪ ،‬ارز هبای تبازهای را نی مبال خود کردهانبد‪ .‬روحانی ی‬ ‫«نورفسبنجانی» واقعیسبت و از اوان حکومت اسبفمی‪ ،‬در عرصههای مختلف نظام‬ ‫فعال بوده‪ ،‬پس برای تمام دلبستهگان واقعی جمهوری اسفمی‪ ،‬ارزشی نمادین دارد و‬ ‫عفوه بر آن به خاطر حمایت خاتمی‪ ،‬مارک اصفحطلبی بر آن الصاق شده‪ ،‬از ارز‬ ‫نشبانهای نی برخوردار اسبت‪ .‬رییسی فاقد ارز‬

‫نمادین است؛ اما به دلیل شاگردی‬

‫رهبر و پشببتیبانی سببپاه و پشببتوانهی مالی با ‪ ،‬میتواند حمایت قشببر فقیر جامعه را‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪13 /‬‬

‫جلب کند‪ ،‬پس او نی بدون برند به بازار نمیآید و از این بابت ارزشی نشانهای دارد‬ ‫و از اینها مهمتر‪ ،‬مثل احمدی نژاد‪ ،‬طی سالهای اخیر با ماکد کردن «امام زمان» در‬ ‫گفتمانش‪ ،‬و تولیتِ امام رضبا طی سال گذشته‪ ،‬توانسته خود را بهمثابهی ی‬ ‫«مهدی» به ماوراء گره ب ند و بهعنوان ی‬

‫کپی از‬

‫«برواقعیت» مطرح کند‪ .‬از این لحاظ او نی‬

‫مثل احمدی نژاد‪ ،‬ابژهای در فروشگاه انتخاباتیست که از ارز‬

‫رم ی نی برخوردار‬

‫اسببت‪ .‬رییسببی و احمدی نژاد‪ ،‬در فضببای خرافهپرسببت ایران‪ ،‬توانسببتهاند خود را‬ ‫ن دی ترین فامیل امام زمان جا ب نند‪ ،‬در حالیکه حتی کپیا او نیستند‪ ،‬بلکه ی‬

‫نمود‬

‫از چی ی هسبتند که اصل آن وجود ندارد؛ بااینهمه بهمثابهی دالی که از معنای خود‬ ‫سبقت گرفته‪ ،‬مردم آنها را از دور تماشا میکنند و برایشان ارز‬

‫رم ی قائلاند‪.‬‬

‫در ارلب کشببورهای رربی‪ ،‬ایدئولوژیها و اح اب‪ ،‬معنا را سبباخته‪ ،‬از طریس مدیاها‬ ‫به مردم اعفم میکنند و اینگونه تودهی مردم در دسببتهبندیهای فکری قرار گرفته‪،‬‬ ‫در انتخابات معنای دلخواه خود را انتخاب میکنند‪ .‬اما حکومت سببنت در ایران‪ ،‬با‬ ‫ت ریس بفهت طی سبالها موفس شده‪ ،‬اکثریت ملت را معنازده و منگ کند‪ ،‬در نتیجه‬ ‫حا که پُل ارتباطیا مردم با معنا خراب شببده‪ ،‬ارلب پی رم میگردند و تنها رم گان‬ ‫را میگیرند‪ .‬این بخش از مردم‪ ،‬که اکثریت جامعهی مصببرفی را تشببکیل میدهند‪،‬‬ ‫تمایل عجیبی به مصرف سیاست دارند و چپ و راست برایشان فرقی نمیکند‪ ،‬بلکه‬ ‫تنها نگاهی لذتجویانه به مناظرههای انتخاباتی و تبلیغات خیابانی دارند و فقن رم‬ ‫و «برواقعیت» است که به آنها خن میدهد و رییسی با اشراف بر این نکته‪ ،‬طی چند‬ ‫ماه اخیر با پخش «برنج و آرد و رذای متبرک»‪ ،‬توانسته تمام مداحان‪ ،‬این بلندگوهای‬ ‫رم گان را تطمیع و برای تبلیغ خود بسببیج کند‪ .‬از طرف دیگر چنین مردمی‪ ،‬با فکر‬ ‫کردن بیگانهاند و آن را بلد نیستند‪ ،‬پس ترجید میدهند به دستگاههای تبلیغاتی تکیه‬ ‫کنند که در این صببورت نی رییسببی با توجه به حمایت صببدا و سببیما‪ ،‬از قدرت‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪11 /‬‬

‫بیشتری برخوردار اسببت‪ .‬امروزه در ایران ابژهها عوض شببدهاند؛ اما سببوژهها هنوز‬ ‫دسبت نخورده باقی ماندهاند و از لحاظ عینی کمترین ربن را به ایران دههی شصت‬ ‫دارند‪ ،‬با اینهمه هنوز درون همان اسببت که بود‪ .‬عفقهی روزاف ون زنان ایرانی به‬ ‫عمل زیبایی‪ ،‬بهترین تمثیل برای اوضاع ایران است؛ زنها بینیشان را عوض کردهاند‪،‬‬ ‫زیر گونهها تیله کاشتهاند‪ ،‬پستانها باد کرده‪ ،‬پوستها دیگر چروک ندارد و ارلب در‬ ‫باشبگاههای بدنسازی مشغولاند‪ ،‬اما ماهیت هنوز همان است‪ .‬زن امروز‪ ،‬زن تازهای‬ ‫را جانشببین بیرون خود کرده‪ ،‬اما هنوز همان سببیرت و همان ذهنیت را داراسببت‪ .‬تا‬ ‫دیروز شبصبت ساله بوده‪ ،‬اما حا سی سال کم کرده‪ ،‬ولی کافیست لمسش کنی تا‬ ‫بفهمی که با ی‬

‫بدل طرفی؛ او حا نه امروزیسببت نه دیروزی! حکومت اسببفمی‬

‫ایران نی همین وضع را دارد‪ .‬نه دیگر از آن شعارهای دیروزین خبریست‪ ،‬نه ربطی‬ ‫ببه آن چبه کبه ادعبا می کنبد دارد‪ .‬این «برواقع» ایدئولوژی ‪ ،‬عروسببب‬

‫تازه ی‬

‫سبرمایهداریسبت و با کمی دسبتکاری‪ ،‬کمکم دارد به دیگر کشورهای مسلمان نی‬ ‫صادر میشود‪« .‬مدرنی یشن باسمهای ایرانی» تمام مرزها را برداشته‪ ،‬دیگر همهچی در‬ ‫ایران اقتصبادی و سبیاسبیسبت و تشخیص مرزهای بین تصنع و اصیل دیگر محال‬ ‫اسببت‪ .‬امر خیالی و واقعی چنان دچار اینهمانی شببده‪ ،‬که حا بهترین نام برای‬ ‫پدیدههای تازهای که در مرز بین خیال و واقعیت زندگی میکنند‪« ،‬برواقعی» اسببت‪.‬‬ ‫آنها ربطی به «فراواقعیت» و تخیل ندارند‪ ،‬چون درونشببان هنوز قدیمیسببت اما‬ ‫بیرونشببان عوض شببده؛ ربطی به قدیم ندارد و بیرون دیگری جانشببین عینیت قبلی‬ ‫شبده؛ یعنی بر امر واقع‪ ،‬نمودی قرار داده شده و نمودار این قراردادها هر چهار سال‬ ‫ی بار‪ ،‬به رؤیتی سرتاسری میرسد‪.‬‬ ‫در انتخابات پیشرو‪ ،‬بیشبب‬

‫طیف اصببفحات جار خواهد زد که روحانی عوض‬

‫میشبود‪ ،‬در حالیکه او فقن عوضیتر خواهد شد‪ .‬آنها خوب میدانند که بسیاری از‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪15 /‬‬

‫وعدههای روحانی عملی نشببده‪ ،‬آمار اعدامها با تر رفته و فضببای فرهنگی اگر بدتر‬ ‫نشببده باشببد هنوز همان اسببت که بود‪ .‬حتی خود خاتمی هم میداند که دیگر برای‬ ‫حکومت مهرهای سوخته محسوب میشود‪ ،‬با اینهمه میداند که میتواند درصدی از‬ ‫مردم را پای صندوق بکشاند‪ .‬زامبی خامنهای هم گرچه پیشتر مرگ سیاسی خود را‬ ‫اعفم کرده؛ اما اتاقهای فکر جمهوری اسفمی‪ ،‬زبدهتر از آن است که اجازه دهد آقا‪،‬‬ ‫فریب نقاب تازهی اصببفحات را بخورد‪ .‬با اینهمه زامبی خوب میداند‪ ،‬که نیروگاه‬ ‫اسببفمی از انرژی تهی شببده‪ ،‬حا تنها عنصببر نجاتبخش‪ ،‬مقبولیت‬

‫ایدئولوژی‬

‫مردمیسبت و تنها از طریس انتخاباتی آزاد و پرشور است که میتواند به جهان اعفم‬ ‫کند عمر‬

‫سبرنرسیده‪ ،‬پس وانهادههایی چون رهامی و جهانگیری و محمد هاشمی‬

‫را دُم روحانی کرده‪ ،‬هر سبه را در هیئتی واحد که «نورفسنجانی» نام دارد‪ ،‬برای گرم‬ ‫کردن تنور انتخابات وارد صببحنه کرده؛ اینگونه به بالماسببکهی انتخاباتی‪ ،‬شببوری‬ ‫مضباعف میبخشد‪ .‬به زودی ایران برای چند هفته بدل به «دی نی لند» خواهد شد و‬ ‫مردم مجال پیدا خواهند کرد به دوران کودکی برگشببته‪ ،‬بازی دلخواهشببان را داشببته‬ ‫باشبند‪ ،‬در فضبای کودکانهای که حاصبل میشود‪ ،‬همه به امید دوباره درود خواهند‬ ‫فرسببتاد و فرامو‬

‫خواهند کرد که در میانهی فیلم قبلی‪ ،‬تنها تی ری سببی ثانیهای که‬

‫سبینمای دیگری را تبلیغ خواهد کرد‪ ،‬پخش خواهد شبد و فیلمی که طی این سالها‬ ‫در حال اکران بوده‪ ،‬راهی ندارد مگر خود را تا مرگ کامل ادامه دهد‪ .‬پیشبتر روحانی‬ ‫برای اجرای پروژهی ایران مُرده‪ ،‬که زامبی خامنهای کارگردان دسببت نشبباندهی آن‬ ‫اسببت بیش ب‬

‫بهترین انتخاب بوده‪ ،‬حا نی باید روحانیا دیگری نقش او را دنبال‬

‫کند‪ ،‬که اگر تغییر گارد ندهد‪ ،‬ش‬

‫دارم خود روحانی باشد‪.‬‬

‫خفصه اینکه باید اتفاقی ب رگ در ادبیات سیاسی ایران بیفتد تا لودههای ژورنالیست‪،‬‬ ‫بیش از این سببیاسببت را به ابتذال نکشببند و ترس را اپیدمی نکنند‪ .‬اکثریت قریب به‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪16 /‬‬

‫اتفاق مردم خواهان تغییر رژیم سیاسی ایراناند اما محال است کلمات ترسناکی چون‬ ‫براندازی نظام را بر زبان بیاورند‪ .‬مردم در هر انتخاباتی تحقیس میکنند که دریابند‬ ‫کدام کاندیدا بیشببترین مخالفت را با ولیفقیه که شببالودهی حکومت اسببفمیسببت‬ ‫داراست و سپس به او رأی میدهند‪ .‬تجربهی انتخابات سال ‪ 36‬باعث شده حکومت‬ ‫اسببفمی دریابد که برای جذب مشببارکت حداکثری مردم‪ ،‬ناگ یر اسببت تا جایی که‬ ‫میشببود تخممرغهای متنوع و رنگارنگی را در سبببد انتخابات بگذارد‪ .‬تخممرغهای‬ ‫گندیدهای که ت ت شان ج مسمومیت به بار نمیآورند اما بیش‬

‫م هشان متفاوت‬

‫اسببت‪ .‬عدهی ب رگی از مردم به تنگ آمدهاند و نمیدانند چه کار کنند‪ .‬آنها میدانند‬ ‫که هرچه زودتر چی ی باید از اسبباس عوض شببود‪ ،‬اما باز با انتخابهای معتدل به‬ ‫نیروگاههای از کار افتادهی نظام سبوخت میرسانند‪ .‬اینکه روحانی بهتر از ففنیست‬ ‫ج گ ارهای ابلهانه نیست‪ ،‬کار از اساس خراب است! چند روز دیگر مدیاهای داخلی‬ ‫و خارجی بسیج خواهند شد و باز به تبلیغ این یا آن خواهند پرداخت‪ ،‬چپ و راست‬ ‫کفسببی‬

‫ب ودی متحد خواهند شببد و هوایی روحانی همهجا را برخواهد داشببت و‬

‫اینگونه چهار سببال دیگر سببریال جمهوری اسببفمی را کش خواهند داد‪ .‬در دورهی‬ ‫جدید انتخابات‪ ،‬گردانندگان بیت رهبری‪ ،‬برای اینکه از باتفق این روزها خفص‬ ‫شبوند‪ ،‬راهی ندارند مگر جلب بیشترین مشارکت مردمی در تاریخ انتخابات! حضور‬ ‫گسببتردهی مردم در انتخابات‪ ،‬باعث اف ایش مشببروعیت و ثبات جهانی حکومت‬ ‫خامنهای خواهد شببد و اینگونه بر ه ینهی حملهی نظامی آمریکا به ایران خواهد‬ ‫اف ود و عملن آن را ریرممکن میکند‪ .‬برای رهبر ایران حضببور حداکثری مردم در‬ ‫انتخابات‪ ،‬طبس گفته خود‬

‫از هر چی ی مهمتر اسببت‪ ،‬در نتیجه تایید کاندیداتوری‬

‫کسی که بتواند به شکلی تاثیرگذار نقش ی‬

‫ساختارشکن را بازی کند باعث میشود‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪13 /‬‬

‫تمام مخالفان شببرکت در انتخابات به صببندوقهای رأی هجوم بیاورند و اینگونه‬ ‫بیهیچ ه ینهی گ افی خامنهای به هدفش خواهد رسید‪.‬‬ ‫اگر در تمام دورههای انتخابات‪ ،‬تنها چپ و راسببت حکومتی مقابل هم صببفآرایی‬ ‫میکردند و مشبکلی با سبیاستهای کفن و ساختار حکومت اسفمی نداشتند‪ ،‬حا‬ ‫ناگ یرند به تعدای از اصبولگراها و اصفحطلبهای سابس وجههی رادیکال بدهند تا‬ ‫اینگونه کاندیدایی ساختارشکن نی وارد میدان انتخابات کرده باشند که گفتمانی تازه‬ ‫راه بیندازد و طیف خاکسبببتری را به طور کامل وارد بازی انتخابات کند‪ .‬از میان‬ ‫اصبولگراها کسانی چون احمدینژاد‪ ،‬بقایی و مهدی کلهر نشان دادهاند جهت ایفای‬ ‫این نقش‪ ،‬نسبببت به بقیه از اسببتعداد بیشببتری برخوردارند‪ .‬اعظم طالقانی‪ ،‬قاسببم‬ ‫شبعلهسبعدی و مهدی خ علی نی کسبانی هستند که تازه از پستان اصفحطلبی جدا‬ ‫شدهاند و نسبت به احمدینژادیها از امتیاز باورپذیری با تری برخوردارند‪ .‬از طرفی‬ ‫هوشببنگ امیراحمدی نی این توانایی را دارد که تولید هیجان کاذب کند‪ .‬حضببور هر‬ ‫کدام از این هفت نفر میتواند به فضای کفسی‬

‫انتخابات خاتمه داده آن را از حالت‬

‫دوقطبی خارج کند و اینگونه درصببد ب رگی از مردم را که ان جار از حکومت دارند‬ ‫وارد گود انتخابات کند‪ .‬اینکه نظام اسفمی به کدامشان تا کجا اجازهی ویراژ میدهد‬ ‫نسبببت مسببتقیم دارد با حد ریسبب پذیری حکومت و قدرت ادارهی مردم بعد از‬ ‫انتخابات‪ .‬احمدینژاد گرچه میداند تنها برای بازی فراخوانده شده و محال است باز‬ ‫پایش به پاسبتور برسببد‪ ،‬با این وجود تا همین حا بیهیچ نقصببی از عهدهی اجرای‬ ‫نقشا‬

‫برآمده و اگر از گلوی شببورای نگهبان عبور کند‪ ،‬تنها سببیثانیه به طول آن‬

‫تی ر تبلیغاتی خواهد اف ود و این فقن برای آن اسببت که نشببان دهند‪ ،‬دمکراسببیا‬ ‫مسبلمان شده در ایران واقعیت دارد‪ .‬در واقع احمدینژاد بهترین بازیگر برای تشویس‬ ‫عوام است که تنها برای دریافت رم گان بلین سینما میخرند‪ .‬بیش‬

‫هم روحانی و‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪15 /‬‬

‫هم رییسببی‪ ،‬بازیگران اصببلی فیلم انتخاباتی پیش رو خواهند بود که اولی برای اینکه‬ ‫عبودیت به درگاه زامبی ب رگ را به اثبات برسبباند‪ ،‬دارد مدام دم از اطاعت میزند و‬ ‫دومی هم احمدینژادی متافی یکی را نمایش خواهد داد‪ .‬بیش‬

‫این فیلم انتخاباتی‪،‬‬

‫به شببدت دیدنی خواهد شببد‪ .‬باید دید که روحانی را چطور روتو‬

‫میکنند‪ ،‬یا چه‬

‫بفیی بر سببر و روی امام زمان میآورند تا رییسببی از آن ب ند بیرون! افسببوس که‬ ‫پردهی دوم این فیلم دوباره مردم را مأیوس خواهد کرد‪ ،‬چون کارگردان این سینمای‬ ‫درپیتی ناچار اسبت احمدینژاد و «خ علی» را با لگد از صحنه بیرون کرده‪ ،‬رُلش را‬ ‫به یکی از سبیاهی لشکرهای سابس بیت رهبری که تاکنون در پستوهای سیاست قدم‬ ‫میزده بدهد‪ .‬درک این نکته خیلی سببخت نیسبت که خامنهای به تنها چی ی که فکر‬ ‫میکند‪ ،‬حکومتی خانوادگیسببت و دوسببت ندارد مار در آسببتین مجتبای جوان‬ ‫بیاندازد‪ .‬متأسفانه خیلیها دولت احمدینژاد را سکو ر میدانستند‪ ،‬چون طی هشت‬ ‫سبال ریاسبت جمهوری موفس شبده بود روحانیت را دور زده‪ ،‬بهطور مستقل با امام‬ ‫زمان رابطه برقرار کرده‪ ،‬اینگونه مراجع دینی را از عر‬

‫به پایین کشیده‪ ،‬جایگاهشان‬

‫را نادیده بگیرد و رمالها را جانشین مفها کند‪ .‬درست است همهی اینها در دورهی‬ ‫ریاسببت جمهوری احمدینژاد اتفاق افتاده‪ ،‬اما بیشبب‬ ‫خواسبتههای زامبی ب رگ و بیت درباریا‬

‫او در اینباره‪ ،‬ج مجری‬

‫نبوده اسببت‪ .‬خامنهای خوب میداند که‬

‫بعد از او‪ ،‬مراجع تنها رقبای س بنّتی مجتبای جوان خواهند بود و پروژهی به حاشببیه‬ ‫راندن روحانیت‪ ،‬در واقع از زمان خاتمی با حمله به امثال رفسببنجانی‪ ،‬و با هنرنمایی‬ ‫کسانی چون «اکبر گنجی» کلید خورده بود و تنها به سرعت آن در دورهی احمدینژاد‬ ‫اف وده شبد و این خیالی واهیسبت که فکر کنیم دولت او توانسته اصل اسفمیت را‬ ‫در حکومت ایران تخریب کند‪ ،‬زیرا این خواست خامنهای بوده که خود حا علیررم‬ ‫اینکه عنوان آیت اهلل را یدک میکشد‪ ،‬باوری به اسفم ایدئولوژی‬

‫ندارد و تجربهی‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪11 /‬‬

‫جنبش سببب نشببان داده که زامبی ب رگ برای بقای حکومت خود‪ ،‬قادر اسببت تمام‬ ‫اصول اسفم و اخفق را زیر پا بگذارد‪ .‬اینکه این روزها کسانی مثل «نوریزاده» همه‬ ‫جا جار میزنند که خامنهای باز دارد میمیرد بیهوده نیست‪ ،‬مرگ او همه را نه نگران‬ ‫مرگ او‪ ،‬بلکه تشبویس میکند در انتخابات شبرکت کنند و نگذارند یکی مثل رییسی‬ ‫که گنجی به او لقب آیتاهلل قتلعام بخشبیده‪ ،‬رهبر شود! در روزهای آینده این خبر‬ ‫را آنقدر ورز خواهند داد تا باز طبقهی متوسببن به روحانی دخیل ببندد و شببرکتی‬ ‫گسترده در انتخابات که معنایی ج بیعت با رهبری ندارد‪ ،‬داشته باشد‪ .‬در واقع مرگ‬ ‫و میر رهبری و انتخاب روحانی یا رییسبی‪ ،‬هیچکدام تغییری در وضع موجود ایجاد‬ ‫نخواهد کرد اگر باز مردم مثل همیشه در انتخابات شرکت کنند‪.‬‬ ‫کاپیتالی م ج به ثروت بیشتر فکر نمیکند‪ ،‬و خاورمیانه هنوز انبار پول اسببت‪ ،‬اگر‬ ‫داعش و سبلیمانی‪ ،‬اگر حکومت ایران و هفل شبیعی نباشبد‪ ،‬آیا عربستان و قطر باز‬ ‫اینهمه تسلیحات جنگی خواهند خرید؟ با خره ی‬

‫جوری باید جیب شیوخ عرب‬

‫خالی شبببود‪ ،‬اگر جنگی ب رگ در خاورمیانه درنگیرد‪ ،‬ترامپ چگونه میتواند به‬ ‫وعدههای انتخاباتیا‬

‫عمل کرده و آمریکای شدیدن بدهکار را نجات دهد؟‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪33 /‬‬

‫اپیدمی سانسور و سرطان انتخابات‬

‫همبهى فرهنبگهبا گذر از راههایى را قدرن کردهاند‪ ،‬اما تعداد این راهها در فرهنگ‬ ‫اسفمی بسیار است‪ .‬متاسفانه ناما واقعىا شجاعت در زبان فارسى ج انحراف نیست‪.‬‬ ‫اگر از راهى بروى که دیگران نرفتهاند‪ ،‬قانون خطاکارت می خواند و دین گناهکار! در‬ ‫زبان فارسى دو واژهى خطا و گناه تقریبن مترادفاند! بدون سعى و خطا تقریبن هیچ‬ ‫پیشببرفتى حاصببل نمىشببود اما ما از خطا مىترسببیم چون گناهکاران در نهایت مقیما‬ ‫جهنم مىشبوند! البته روشبنفکرىا چپا ایرانى ی‬

‫قدم از روشبنفکرىا مثلن مسلمان‬

‫جلوتر اسببت‪ ،‬چون اعتقادى به گناه ندارد اما بففاصببله ی‬

‫قدم عقب مىرود‪ ،‬زیرا‬

‫خطا را ی کاره با خیانت اینهمان مىکند‪.‬‬ ‫اگر قصبد دارى حرکتى ب نى و کارا تازه اى بکنى اما دو دلی! سرا جات بتمرگ! تکان‬ ‫نخور! چون اگر خطا کنى خیانتکارت مىخوانند! براى همین ما در ایران روشببنفکر‬ ‫رادیکال نداریم‪ ،‬در عوض ی‬

‫مشببت سببوسببولا فکرى داریم که تنها با عشببوههاى‬

‫رادیکالیستى خودشان را شی‬

‫کردهاند؛ اینها خطر نمىکنند‪ ،‬به زندان مىروند چون‬

‫مشبهورتر مىشوند؛ همهشان هم مدام سنگ آزادى را به سینه مىزنند اما فقن آنقدر‬ ‫آزادت مىگذارند که مثل آنها بروى‪ ،‬مثل آنها باشببى و در نهایت خروج از رسببوما‬ ‫خود را خیانت مىدانند‪ .‬براى همین اسببت که معتقدم اینها آزاد نیسببتند چون خطا‬ ‫نمىکنند و تنها به همین دلیل مطلقن روشبببنفکر نیسبببتند‪ .‬کسبببى که خود هیچ کار‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪39 /‬‬

‫نمىکند اما مدام ضبببر مىزند حتى اگر کراوات ب ند مُفسبببت! اینها حتى درکى از‬ ‫درسبت ندارند‪ ،‬فقن آن را طوطىوار از بر شبده اند چون سنّت یادشان داده به سنّت‬ ‫وفادار بمانند‪ .‬متاسبببفانه ارلب رافلاند که جاى بد و خوب مدام عوض مىشبببود‪،‬‬ ‫بسبیارىشبان هم آدمهایى هستند درست و اخفقى! اما هم درست و هم اخفقشان‬ ‫دراپیتی سببت‪ ،‬چون فکر نمىکنند؛ مدام همان قبلى هسببتند و تازه نمىشببوند‪ ،‬یکى‪،‬‬ ‫دوتا‪ ،‬ه ارتا!؟ تقریبن همهشبان اینگونهاند‪ ،‬مشهورترینشان مذهبىتر از گمنامترین!‬ ‫بسبیارىشبان براى پاسبدارى از همین سبنت سیاسى‪-‬اسفمی بارها رفتهاند زندان و‬ ‫قهرمان آزاد شبدهاند‪ .‬ایرانىها تخصص دارند تنها بفهت را مشهور کنند چون تفکر‬ ‫خطرناک اسببت؛ متفکر مثل آنها فکر نمىکند؛ متفکر اصببلن از آنها نیسببت‪ ،‬پس‬ ‫تنها‬

‫مىکنند و در نهایت حلقهى این تنهایى آنقدر تنگ مىشود که «خلیل ملکى»‬

‫دق مىکنببد؛ هببدایببت از بیف فرار کرده مىرود بوف ا‬

‫را در هنببد کور کرده و‬

‫دربیاورد‪ ،‬آن هم فقن بیسبت‪ -‬سبى نسبخه! مسخره نیست!؟ اگر آزاد نیستیم که آزاد‬ ‫باشیم‪ ،‬اگر آزاد نیستیم که اشتباه کنیم پس آزاد نیستیم‪ ،‬نخواهیم شد‪.‬‬ ‫انتخاب یکی از فرآوردههای اختیار است که ج در آزادی تعریف نمیشود‪ .‬اگر آنجا‬ ‫آزادی نیست پس چه انتخاباتی!؟ انتخابات تابلوی سردرا دمکراسیست نه رم ورود‬ ‫به خانهی دیکتاتور برای بیگاری! اینروزها همه دارند برای بیعت با جناب دیکتاتور‬ ‫آماده میشبوند‪ .‬انتخابات ن دی‬

‫اسبت‪ ،‬اما باز کسی نمیخواهد ریس‬

‫کند‪ ،‬تحریم‬

‫انتخابات را ارلب خطا میدانند‪ ،‬همه از اشبتباه میترسند و کسی نمیخواهد رویکرد‬ ‫تازهای را امتحان کند‪ .‬اینروزها چپ و راسبببت حکومتی‪ ،‬هر دو از ردال صبببفحیت‬ ‫احمدینژاد خوشحالاند‪ .‬هر دو حذف را‪ ،‬سانسور را جشن گرفتهاند‪ ،‬پس اگر بوفالو‬ ‫جنتی مطابس میل شان عمل کند خیلی هم خوب است! تنها تفاوت بین ی‬

‫اصولگرا‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪31 /‬‬

‫و اصبفحطلب این اسبت که اولی ابایی ندارد خود‬

‫باشد و میدانی با چه بفهت‬

‫توام با خشونتی طرفی! دومی اما ریاکار است‪ ،‬گرگ است در لباس میش!‬ ‫انتخابات ن دی‬

‫اسبببت‪ ،‬انتخاباتی که در آن برای تحقس دمکراسبببی اسبببفمی حتی‬

‫خودشان را سانسور میکنند! اینروزها حذف یکی از خودشان‪ ،‬همهشان را خوشحال‬ ‫کردهسببت‪ ،‬همه از حذف خوشببحالاند‪ ،‬کسببی از اعداما صببدا دلخور نیسببت‪ ،‬همه‬ ‫سبانسبورچیاند‪ ،‬حتی آن دسبته از خودشان که بعد از جنبش یشمی‪-‬پشمی از ایران‬ ‫خارج شبده و جای اینکه عوض شبوند عوضبیتر شبدهاند! این بسبیجیهای سابس‬ ‫علیررم مخالفتشبان با جمهوری اسبفمی هنوز بسبیجیاند‪ .‬اینکه میگویند دشمنا‬ ‫دشمنا من‪ ،‬دوست من است‪ ،‬جملهای بشدت کثیف و عهد بوقیست! اینکه خیلیها‬ ‫به قدرت سبانسبورشبان پُ میدهند و به آن میبالند چند آور اسبت‪ .‬سانسورچی‪،‬‬ ‫سبانسبورچیست‪ ،‬و این یعنی که سانسورچیست‪ ،‬سانسورچی هم بسیجیست‪ ،‬هم‬ ‫حقیر و هم قاتل! هیچ قتلی فجیعتر از قتل فکر نیست‪ ،‬وقتش رسیده ایرانیها اپیدمی‬ ‫سببانسببور را جدی بگیرند‪ ،‬ما کثیفترین شببیوهی سببانسببور را در دور دوم ریاسببت‬ ‫جمهوری خباتمی داشبببتیم‪ ،‬خیلی هبا وقبت ریاسبببتِ همین ملیج‬

‫خندان‪ ،‬تن و‬

‫وطنشبببان را از دسبببت دادند‪ ،‬من یکی از آنهایم! اصبببفحطلبها همهشبببان از دم‬ ‫سبانسبورچیاند‪ ،‬مشبتی بیسوادِ پوپولیست که تنها در فن سانسور خبرهاند‪ .‬حا هم‬ ‫نصفشان در اروپا و آمریکا فعال حقوق حشر و دارندهی رادیو و تلوی یوناند‪ ،‬یعنی‬ ‫حوالی هر سبببوراخی که از آن بوی پول به مشبببام برسبببد مثل مو‬

‫کور جمعاند!‬

‫سانسورچی عوض نمیشود‪ ،‬بسیجی تا ابد بسیجی میماند‪.‬‬ ‫بسببیجیها حتی خودشببان را سببانسببور میکنند مبادا که اشببتباه کنند‪ ،‬دیکتاتوری‬ ‫علنیست اما لباس پوشیده‪ ،‬خود‬

‫را پوشانده تا کسی فکر نکند! فکر اینها را خلع‬

‫سبفح میکند؛ همه از فکر‪ ،‬از شبعف فراریاند! همه مف شدهاند‪ ،‬دو شدهاند پشت‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪33 /‬‬

‫عببا! همه از تن‪ ،‬از تنانگی‪ ،‬از تماشببباى عریانى شبببرم میکنند‪ ،‬کوس را شبببرمگاه‬ ‫نامیدهاند‪ ،‬کیر را کردهاند آلتِ شبکنجه و عشسبازى را درست صرف نمىکنند‪ ،‬از آن‬ ‫مىترسبند و برایش چندین مترادف ساختهاند تا لذت را طرد کنند‪ ،‬براى همین کردن‬ ‫و گاییدن حا دیگر بارى دارد شببدیدن مردانه و تهاجمى! درحالىکه خش بونت فقن‬ ‫در عشقبازىست که با مهربانى اینهمان مىشود‪ ،‬بیش‬

‫خدایی هم اگر درکار باشد‬

‫ج در مهربانى و خشونتِ توأمان تعریف نمیشود‪ ،‬خدا لذت است‪ ،‬آدرنالین است و‬ ‫تنها در ارگاسبببم اسبببت که حضبببورى رایى دارد‪ .‬مفها خدا را نمىفهمند‪ ،‬خود را‬ ‫نمىشبببناسبببند و به من ایراد مىگیرند «چرا چنین مىنویسبببى؟ چرا دائم از کلمات‬ ‫کافدار کار مىکشببى؟» و تأکید دارند من هم این کلماتِ ع ی را از صببفحاتم تبعید‬ ‫کنم‪ .‬آنها هرگ تبعیدى نبودهاند‪ ،‬نمىدانند چه دردى دارد دورى از زبان‪ ،‬از مادر‪ ،‬از‬ ‫وطن‪ .‬آنها شکنجهگرند؛ زن و مرد‪ ،‬چپ و راست هم ندارد‪ ،‬همه مىخواهند کیر در‬ ‫متون فارسببى نباشببد‪ .‬از کوس شببرم مىکنند‪ ،‬کون را باسببن مىخواهند و اینگونه‬ ‫تبعید‬

‫کردهاند‪ .‬براى همین سببانسببورا لعنتیسببت که دائم به این سببه کلمه فکر‬

‫مىکنند‪ .‬مىگویند عبدالرضبببایى مدام پردهدرى مىکند درحالىکه من فقن پردهها را‬ ‫کنبار زدهام تبا نسبببیمى بیباید و زندگى بیاورد‪ .‬آنها معاصبببرا مرگاند! من زندگى‬ ‫مىخواهم؛ یب‬

‫زنبدگى براى همبه‪ ،‬براى نسبببل تبازهاى که دارد در عنفوانا جوانى‬

‫مىمیرد‪ .‬من حتى براى طلبهاى که در حجرها‬

‫ج به خودارضایى اشتغال ندارد دلم‬

‫مىسبببوزد‪ .‬هیچ حورىای در کتبا مقدس حجاب ندارد؛ تنا هیچ رلمانى شبببورت‬ ‫نکردهاند‪ .‬آنها اینجا بهشت را مىکشند تا به بهشت برسند و این ج بفهت نیست‪.‬‬ ‫من لخت مىنویسم تا ریا‪ ،‬تا مخفىکارى بیش از این تبلیغ نشود‪ .‬آنها که نمىخواهند‬ ‫این کلمات باشد‪ ،‬مجرى سانسورند‪ .‬آنها که اخفق را سانسور معنا مىکنند بویى از‬ ‫اخفق نبردهاند‪ .‬چندی پیش ایرانیانى را مفقات کردم شبببدیدن ندیدبدید! پسبببران‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪31 /‬‬

‫خو رویى که از آداب رقص هیچ نمی دانستند و چون ورزایى حشرى زده بودند به‬ ‫کفبها و دیسکوهاى آنتالیا! اول از رفتارى که ترکها با آنها مىزدند بدم آمده بود‪،‬‬ ‫بعد بهشبان حس دادم؛ سانسور آن فرهنگ ب رگ را فلج کردهست‪ ،‬من دلم مىسوزد‪.‬‬ ‫سانسور ی‬

‫ملت ب رگ را کشتهست‪ ،‬من رمگینم! در ترکیه پسران جوان ایرانى همه‬

‫مف بودند‪ ،‬واقعن رم انگی است! جوانانا خوشروى کشورم ج عربده‪ ،‬ج شیهه‪ ،‬ج‬ ‫خشببونتِ جنسببى حرفى براى گفتن نداشببتند‪ .‬عشببس ورزیدن را یاد نگرفتند‪ .‬دلم‬ ‫سببوخت براى دختران وطنم که مجبورند ی‬

‫عمر زیر اخفقى چنین بدوى بخوابند‪،‬‬

‫پس ناچارم چنین بنویسبم‪ .‬عشقبازى طبیعىست‪ ،‬سکس بدیهىست‪ .‬دشمن من حا‬ ‫دیگر فقن مف و اخفق اسبفمی نیسبت‪ ،‬از مثلن روشبنفکرهایى که اخفق را حذف‬ ‫طبیعى و طبیعتِ انسان معنا مىکنند بیشتر ان جار دارم‪.‬‬ ‫آنهایى که مى خواهند آوانگارد بنویسبند‪ ،‬بدانند که دیگر ور رفتن با شکل و شمایل‬ ‫کلمات کفسی‬

‫شده‪ ،‬باید به درون زد‪ ،‬به درونا متن! صفحه خیابان است‪ ،‬و خیابان‬

‫مدام سبیاسبی سبت! حا دیگر سبیاستِ شعر ج در شعرا سیاسی تعریف نمیشود‪.‬‬ ‫انتخابات ن دی‬

‫اسببت‪ ،‬تمام هنرمندانی که هنر را سببیاسببی نمیخواهند و در برابرا‬

‫فجیعترین ستمها سکوت میکنند‪ ،‬دقیقن اینروزها سیاسی شدهاند! به طرفدارانشان‬ ‫التماس می کنند که در انتخابات شبببرکت کنند تا اوضببباع از این خرابتر نشبببود‪،‬‬ ‫جمباعبت حمس فکر میکنند بهتر اسبببت در انتخابات شبببرکت کنند تا از بین بد و‬ ‫بدترینها همان بد انتخاب شببود و بعدها از این بیش به آنها بد نگذرد و متاسببفانه‬ ‫این آرزو ج خیالی خام نیست‪ .‬مشس رییسجمهور بعدی پیشاپیش نوشته شده‪ ،‬مثلن‬ ‫در دورهی قبل هر که جای روحانی می آمد راهی نداشبببت مگر انجاما برجام‪ ،‬وگرنه‬ ‫کار دیکتاتور حا دیگر تمام شده بود‪ .‬پیشتر هم عالیجناب سرسیاه‪ ،‬احمدینژاد را‬ ‫به موسوی ترجید داد چون که میخواست کمی راحتترچپاول کند!‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪35 /‬‬

‫عدم شبرکت مردم در انتخابات نه تنها برخوردی منفعفنه نیست بلکه تاثیرگذارترین‬ ‫اقببدام برای رهببایی از این دیکتبباتوری سبببت‪ ،‬مثلن ببباعببث می شبببود ررب دیگر‬ ‫اصبببفحطلب ها را که روی دیگر حکومت ایراناند به عنوان آلترناتیو و آپوزیشبببنا‬ ‫داخلی به رسمیت نشناسد و تمام مدیاهای فارسیزبان خارجی را در اختیارشان قرار‬ ‫ندهد که همان سیاستهای حکومت ایران را پیش ببرند‪.‬‬ ‫دیکتاتورا سرسیاه‪ ،‬از اواسن دهه هفتاد دارد اعتراضات مردمی را با میانجیگری باند‬ ‫اصبفحات کنترل میکند‪ .‬مردم بیسبت سال است که دارند فریب آپوزیشنا حکومتی‬ ‫را می خورند‪ .‬حداقل سبود عدم شرکت در انتخابات این است که دیکتاتور میفهمد‬ ‫دیگر نمی توانبد ببا پبادرمیبانی امثال خاتمی‪ ،‬مردم را کنترل کرده آنها را مثل گلهی‬ ‫گوسبفند به هر طرف که دلش خواسبت رهبری کند‪ .‬شرکت در انتخاباتِ دیکتاتور‪،‬‬ ‫فقن خیانت نیسببت بلکه تندادن به جندهگیا فرهنگیسببت‪ .‬سببال هفتاد و شببش‪،‬‬ ‫حکومت اسبفمی ایران‪ ،‬اقل از لحاظ سیاسی در جهان من وی بود‪ ،‬خاتمی آمد و با‬ ‫پشتوانهی رأی با و طرح گفتگوی تمدنها‪ ،‬حاکمیت را از ان وای جهانی نجات داد‪.‬‬ ‫بعد هم که خرشان از پل گذشت‪ ،‬احمدینژاد را آوردند و باز قمهکشی مثلن انقفبی‬ ‫آراز شد و در پایان هشت سال ریاست جمهوری ‪ ،‬عفوه بر اینکه از لحاظ سیاسی‪،‬‬ ‫ایران در ان وایی فجیعتر از سال هفتاد و شش قرار گرفت‪ ،‬اوضاع اقتصادی نی آنقدر‬ ‫بد شبد که تداوم حکومت اسبفمی ممکن نبود اگر در سال نود و دو‪ ،‬جای روحانی‬ ‫یکی مثل و یتی رییس جمهور میشبد‪ .‬روحانی با انجام برجام‪ ،‬هم از لحاظ سیاسی‬ ‫و هم از لحاظ اقتصببادی حکومت خامنهای را نجات داد و بیش ب‬

‫حاکمیت چهار‬

‫سال دیگر به او نیاز دارد تا به مأموریت خود مثل خاتمی خاتمه دهد‪.‬‬ ‫هم خاتمی و هم روحانی ب رگترین خدمت را به جمهوری اسببفمی کردند با این‬ ‫تفاوت که در دورهی خاتمی اقل نرخی از آزادی بصببورت حداقلی وجود داشببت‪،‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪36 /‬‬

‫مثلن ملیج‬

‫خندان مینیممی از آزادی مطبوعات را تهیه دید‪ ،‬طوری که فضبببای‬

‫فرهنگی کشبور‪ ،‬قابل قیاس با دورهی ریاست جمهوری رفسنجانی نبود‪ .‬روحانی اما‬ ‫مثل رفسبنجانی فضای فرهنگی و سیاسی را بسته نگه داشت و کاری به اعدام فعا ن‬ ‫سبیاسبی و سبانسور و معیشت مردم نداشت‪ .‬این روزها هستند کسانی که نگرانند با‬ ‫تحریم انتخابات‪ ،‬رییس بی رییس جمهور شببود‪ .‬ماندهام اینها چرا باز فریب اراجیف‬ ‫دمدهی اصبفحطلبها را میخورند؟ اصبفحطلبها باید نگران باشبند که دست در‬ ‫کاسبه دارند نه مردمی که در هر صورت اوضاع زندگیشان فجیعتر میشود‪ .‬درست‬ ‫است که اگر حسن بماند کمتر به مردم سخت میگذرد اما در این صورت جمهوری‬ ‫اسبفمی هم بیشبتر میماند و عمر‬

‫بیمه میشبود‪ .‬درحالی که اگر رییسببی بیاید‪ ،‬با‬

‫توجه به وضع موجود‪ ،‬احتمال نابودى حکومت به مراتب با تر است اگرچه باز مردم‬ ‫مجبورند کمی بیشتر سیطرهی مدیاییا مشتی درلا عمامهبهسر را تحمل کنند‪.‬‬ ‫بىشبب‬

‫تحریم انتخابات بازوی راسببت حکومت یعنی اصببفحطلبها را از کار‬

‫میاندازد و مردم را با خودِ حکومت اسببفمی روبرو خواهد کرد که اوضبباع خوبی‬ ‫ندارد و مجبور اسببت عقبنشببینی کند‪ .‬با اینکه ی‬

‫دسببت خامنهای درسببت کار‬

‫نمیکند اما هر هشبت سبال‪ ،‬کشور را این دست و آن دست میکند‪ ،‬آنجا همه ذوب‬ ‫در رهبریاند‪ ،‬چپ و راسببت هم ندارد‪ ،‬اصببولگراها بدتر از اصببفحطلبها و‬ ‫میانهروها‪ ،‬و این هر دو فجیعتر از اصولگراها!‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪33 /‬‬

‫انتخابات و سیطرهی کیچها‬

‫کشببورهایى که دولتى دیکتاتور دارند به طرز فجیعى سببیاسببتزدهاند؛ یعنى در چنین‬ ‫جوامعی‪ ،‬کی ی از سبببیاسبببت خود را در تمام امور دخالت مىدهد و همین دخالت‬ ‫باعث مىشببود که بیمارى پارانوئید ابتدا به شببخصببیتها و رفته رفته به آحاد مردم‬ ‫سبببرایبت کند‪ .‬سبببوءظن و بدبینى‪ ،‬عدم اعتماد به نفس و از همه مهمتر بفهت‪ ،‬از‬ ‫نشانههاى بارز این بیمارىست که این روزها ارلب ایرانیها به آن دچارند‪.‬‬ ‫متأسفانه طىا دو دهه اخیر‪ ،‬تمام سیاستهاى فرهنگىا اتاقهاى فکر جمهورىا اسفمى‬ ‫در نهایتِ تی هوشبى به اجراى کامل درآمده‪ ،‬طورى که حتى روشببنفکرهاى شعورىا‬ ‫ایران نی متر و می انا از دست داده‪ ،‬فاقدِ قدرتِ تشخیصا سره از ناسرهاند‪ .‬تازه حتی‬ ‫اگر مطمئن باشببند سببرهای در کار نیسببت‪ ،‬از ناسببره ی‬

‫کاره سببره میسببازند تا به‬

‫دوآلیسبما موروثی وفادار مانده باشند و اینگونه شرّی را بدل به خیر کرده برابر آنکه‬ ‫شبببرّتر ببه نظر میرسبببد علم میکننبد‪ .‬حا دیگر تمام مراک میکروسبببکوپی‬ ‫ماکروسبکوپی‬

‫و‬

‫روشنفکرى که پیشترها توانا تاثیرگذارى داشتند‪ ،‬رویکردى انفعالى‬

‫دارنبد و در برابر هر حرکتِ تازهاى که اتفاق مىافتد ج رُلى بازدارنده ایفا نمىکنند‪.‬‬ ‫کسبى از اوضباعا روز راضبى نیست‪ ،‬همه مىنالند اما هیچکس کارى نمىکند‪ ،‬همین‬ ‫ناتوانى در تصمیمگیرى و ابرازا وجود‪ ،‬باعث شده تا ارتجاع پیشروی کند‪ .‬حا دیگر‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪35 /‬‬

‫هم آنچه که روشنفکران مىگویند «عالىست»‪ ،‬محصول سیاستگذارىا قدرت است‪،‬‬ ‫مىکننبد‪ ،‬هیچکس هم خود‬

‫هم آنچبه طرد‬

‫را در مواجهبه ببا این «والذاریات»‬

‫مسبئول نمىداند‪ .‬این توپ لعنتى دیگر با پاى هیچکس جفتوجور نیست؛ هر که آن‬ ‫را ی کاره پاس مىدهد به دیگرى تا شباید هرج و مرج رایى شده‪ ،‬سوشیانتى ظهور‬ ‫کند! امید در واقع کلیدیسبت که چنین روشنفکرانی دست روحانی دادهاند تا مهدی‬ ‫موعود را از حبس و حصر دربیاورد!‬ ‫بیشببتر از دو هفته مانده تا انتخابات ریاسببت جمهورى و کمکم صببداى پاى ترامپ‬ ‫ایرانى دارد ببه گو‬ ‫سخنرانىا‬

‫میرسبببد‪ .‬گرچه یکى بیلیونر اسبببت و با رول روی در محل‬

‫حاضر مىشود و دیگرى که پیشتر با کاپشن کهنه و پیکان قراضه ظهور‬

‫کرده بود‪ ،‬حبا دارد وعبدهى یبارانبهى دویسبببت و پنجباه ه ار تومانى مىدهد اما‬ ‫هردوشببان فراوردهاى کاپیتالیسببتىاند و محصببول رلبهى بفهت اکثریت بر شببعور‬ ‫اقلیت! هم دونالد ترامپ هم این نواحمدىنژاد‪،‬اُپورتونیسببتهایى رویابینند و ظاهرن‬ ‫روى تحقسا رویاهاى مستضعفان فوکوس کردهاند‪ .‬متاسفانه بان ها‪ ،‬این مراک قدرت‬ ‫جهبانى‪ ،‬براى اینکبه مبال مردم را بگیرنبد فقن حالشبببان را نمىگیرند! با بد قرنى‬ ‫معاصببریم؛ بفهت شببرق و ررب ندارد؛ همه جا دارد اپیدمى میشببود‪ .‬خلسهایى که‬ ‫عمرى براى تحقسا دمکراسبى جنگیدند حا باید خودشبان را جر بدهند تا از شرّ‬ ‫خفص شببوند‪ .‬کاپیتالیسببم وبا نیسببت که واکسببنش کشببف شببده باشببد؛ تا شببعور‬ ‫سبرتاسرى نشود محال است دست از سرا ساکنانا زمین بردارد‪ .‬مسترهاى کاپیتالیستى‬ ‫با دو شبعارا متضباد از شرق و ررب دارند سرمىرسند و مدیاها این کارگ ارانا مراک‬ ‫بانکى که نب‬

‫اکثریت دسبتشبان است چنان دارند بفهتشان را رواج مىدهند تا‬

‫هر معناى ضد انسانى از بس که تکرار مىشود طبیعى به نظر برسد‪ .‬کاپیتالیسم خداى‬ ‫جبّارىست‪ ،‬محال است که بگذارد ترامپا ایرانی رئیس جمهور شود یا قدرت دست‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪31 /‬‬

‫رئیسببی و قالیباف بیفتد؛ این شببیاطین را علم میکند تا مردم بی اره از شببرّشببان به‬ ‫آپوزیشنا حکومتی که ظاهر فرشته دارد پناه ببرند‪ .‬گیرم که مردم به قول شاملو حافظه‬ ‫تباریخی ندارند اما از همین دیروزا ن دی‬

‫که باید سبببردربیاورند‪ ،‬پس چرا جشبببن‬

‫مىگیرنبد برای روحبانی!؟ چرا قباتلى را ببه قاتلا دیگر ترجید مىدهند!؟ منظورم از‬ ‫مردم نه فقن ففن رمّال و بقالا سبرا کوچه‪ ،‬بلکه همین روشنفکر‪ ،‬همین شاعر است‪،‬‬ ‫همین نویسببنده که هر سبباله مرثیهاى براى مرگ مختارى مىنویسببد‪ ،‬او روشببنفکرى‬ ‫مبارز اسببت‪ ،‬فکر مىکند که سببالهاسببت دارد علیه حکومت مىجنگد و انتظار دارد‬ ‫تاریخ از این توّهمى که او دارد قدردانی کند‪ .‬در حالى که خود از تاریخ هیچ نمىداند‬ ‫یا عمد دارد که فرامو‬

‫کند‪ .‬او مدیر و متفکر نیسبت‪ ،‬چون عمدن بهخاطر نمىآورد‬

‫و حکومت اسببفمى از همین ضببعف او اسببتفادهها کرده و از روشببنفکرى ظاهرن‬ ‫مستقل‪ ،‬بى که بداند یا بخواهد سربازى جان بر کف مىسازد‪ .‬تعداد این م دوران کم‬ ‫نیست؛ کم نیستند تعداد آنهایى که خوشحالند‪.‬‬ ‫درى نجف آبادى قاتل روشنفکران دهه هفتاد یا مفى شکنجهگر محمدى رى شهرى‬ ‫از زمره هفت نفر اولى هستند که انتخاب کردهاند تا بروند خبرگان و باز نقشهى قتل‬ ‫بکشند‪ .‬مدیاها همه خوشحالند که جاى قاتلها عوض شده‪ ،‬نجف آبادى جاى ی دى‬ ‫نشسته‪ ،‬رى شهرى جانشین مصباح شده‪ .‬واى این گروتس‬

‫را تاریخ چه نام مىدهد‬

‫ج بفهت!؟ دارم به شعور و شجاعت پوینده فکر مىکنم وقتى که فریاد برمیداشت‬ ‫بیشبتر ما از زمره ناباورانیم پس چرا باید اسباسنامه ى کانون نویسندگان را خدا آراز‬ ‫کنبد!؟ دارم ببه مختارى که مرگ او دارد هى ب ه مىکند فکر میکنم‪ ،‬به سبببامى‪ ،‬به‬ ‫سببیرجانى‪ ،‬به دو بطرىا خالى مشببروب که روى مرگ مترجم بورخس‪ ،‬پاز‪ ،‬ملویل و‬ ‫کنراد و کونبدرا انداختند‪ ،‬به احمد میرعفئى فکر مىکنم‪ ،‬به زالزاده و تفضبببلى‪ ،‬به‬ ‫رفار حسببینى که صببدایش هم در خارج و هم داخل خفه شببد‪ .‬دارم به دادگاهى که‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪13 /‬‬

‫هرگ علیه رى شببهرى و نجف آبادى تشببکیل نشببد فکر مىکنم‪ .‬یعنى روشببنفکر‬ ‫امروزینا ایرانى کسببىسببت که جان مىگذارد تا جاى دادگاه‪ ،‬قاتل روشببنفکران را بر‬ ‫کرسبىا مجلس خبرگان بنشاند!؟ حا هم بین دو قاتل یعنی روحانی و رئیسی‪ ،‬اولی‬ ‫را ترجید میدهد چون انکار میکند که آدمکش اسببت و دومی را نمیپسببندد چون‬ ‫هنوز سببکوت کرده اسببت! ما معاصببر عجب آدمهایی هسببتیم‪ ،‬مردمانی کیچمحور و‬ ‫کیچپیشببه! بیخود نیسببت که ترجید میدهم در این سببریال جای انتخابات به کیچ و‬ ‫سیطره آن در ایران بپردازم‪.‬‬ ‫چند روز پیش‪ ،‬یکی طی کامنتی زیر سبریال دوم این مطلب نوشته بود ففنی پراکنده‬ ‫مینویسبببد! من نه پراکنده بلکه قطعه قطعه مینویسبببم! به این اوضببباع قطعه قطعه‬ ‫آدمهای شبقه شقه شده ج در قطعهنویسی نمیشود پرداخت! ی‬

‫عده هم پرسیدند‬

‫چرا با چنین قطعیتی انتخابات را تحریم میکنی؟ من باوری به حرام ندارم که چی ی‬ ‫را تحریم کنم! از طرفی کار من طرح این را بکن آن را نه! نیست‪ ،‬اما چه کنم که باور‬ ‫دارم اگر اتفاقی نیفتد هیچ حقیقتی آشبکار نمیشببود‪ ،‬پس تنها برای رونماییا حقیقت‬ ‫است که معدود مخاطبانم را تشویس میکنم به طرح نه! آلن بدیو حقیقت را از طریس‬ ‫دانش قبابل درک نمیداند‪ ،‬از طرفی معتقد نیسبببت که حقیقت هرگ اتفاق نمیافتد‬ ‫بلکه اصرار دارد وقت هر رویدادی میتوانید آن را به تماشا بنشینید‪ .‬مثلن تاکنون هر‬ ‫انقفبی کبه در هر کجبای جهان روی داده باعث احیای هر چند کوتاه مدتِ حقایقی‬ ‫مثبل برابری و آزادی بوده! متباسبببفانه کشبببورهایی مثل ایران که بیشبببتر جمعیت‬ ‫تاثیرگذارشان را طبقه متوسن تشکیل میدهد جوامعی ریرسیاسیاند و از آنجایی که‬ ‫تضباد و ن اع بین طبقات را موجد حقیقت سیاسی می دانم معتقدم در چنین جوامعی‬ ‫سببیاسببت اتفاق نمیافتد چون نگرانی مهم طبقه متوسببن نه تحقس آزادی بلکه حفظ‬ ‫معیشبت و تداوم زندگی بخور نمیر اسبت‪ .‬برای همین است که کاندیداهای ریاست‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪19 /‬‬

‫جمهوری ایران جهت جذب آرای این طبقه‪ ،‬مدام وعده اقتصادی میدهند! چند روز‬ ‫پیش با اینکه موضبوع مناظره شبش کاندید ریاست جمهوری مسائل اجتماعی بود‪،‬‬ ‫ج درباره اقتصباد بحثی طرح نشبد! پس آنجا ما با سیاست طرف نیستیم‪ ،‬بی ش‬ ‫اگر موضبوع مناظرهشبان فرهنگ یا خودِ سبیاست بود باز درباره مشکفت اقتصادی‬ ‫بحث میکردند‪ .‬میخواهم بگویم رقابتهای انتخاباتی در ایران هرگ سبیاسی نبوده‪،‬‬ ‫سال ‪ 11‬کارنامه بدِ اقتصادی جناح راست باعث شد که جناح چپ حکومتی‪ ،‬ریاست‬ ‫دولت را در دسبت بگیرد تا به اوضباع اقتصبادی سبر و سامان دهد‪ .‬اساسن بحث و‬ ‫جدل درباره مشکفت اقتصادی و فساد مالی ربطی به سیاست ندارد‪ ،‬سیاست فعالیتی‬ ‫فکریسبببت که منجر به تولید حقیقتهای تازه میشبببود و مردم از طریس آن تغییر‬ ‫سببرنوشببت میدهند‪ ،‬در حالی که در ایران ما مدام نه با تغییر سببیسببتم بلکه با تنظیم‬ ‫سببیسببتم دیکتاتوری طرفیم! معمولن هر چه نابرابری در کشببوری از حد خود فراتر‬ ‫برود دمکراسببی بیشتر از پیش معنا از دسببت میدهد‪ .‬طبس آمار جهانی ن دی‬ ‫پنجاه درصببد منابع موجود تنها در اختیار ی‬

‫به‬

‫درصببد از جمعیت جهان اسببت‪ ،‬کمی‬

‫کمتر از نود درصببد منابع را فقن ده درصببد از سبباکنان زمین در اختیار دارند! طبس‬ ‫همین آمار نیمی از مردم دنیا هیچ ندارند و کمی بیشببتر از ده درصببد ثروت جهان از‬ ‫آنا چهل درصد بعدیست که طبقهی متوسن نام دارد‪ .‬طبقه متوسن در کشوری مثل‬ ‫ایران شهرنشین است و چون از حداقل استانداردهای زیستی برخوردار است توجهی‬ ‫ویژه به روند اقتصادی کشور دارد تا منافع بخورنمیر خود از دست ندهد‪ ،‬و بر اساس‬ ‫همین درک اسببت که کاندیدایی مثل قالیباف با حمله به جمعیت چهاردرصببدی و‬ ‫طرح وعدهی مبارزه با سرمایهداری سعی دارد عفوه بر جذب آرای طبقهی فرودست‪،‬‬ ‫نگرانی اقتصببادی طبقهی متوسببن را هم رفع کرده از این طریس آنها را نی با خود‬ ‫همراه کند! بیخود نیسبببت که هی کدام از کاندیداهای حاضبببر در انتخابات با هم‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪11 /‬‬

‫کوچ ترین اختفف سبیاسبی ندارند‪ ،‬بلکه تنها رویکردهای اقتصبادیشبان متفاوت‬ ‫اسبت‪ ،‬یعنی هر شبش کاندیدا تنها به شیوههای مختلف‪ ،‬چپاول میکنند و نوع فساد‬ ‫مالیشبان با هم فرق دارد و تنها به همین دلیل ما در چنین نشبستهایی نه با مناظره‬ ‫بلکه با کی ی از مناظره طرفیم! سیاست و سیاستمدار کیچ‪ ،‬فرهنگ و فرهنگسازا کیچ‬ ‫و در نهایت روشببنفکریا کیچ همه جا را محاصببره کرده! در چنین والذاریاتی چگونه‬ ‫میشبود به چی ی ج تغییر زیربنایی بسبنده کرد؟ جهان کیچ‪ ،‬جهان وانمودههاست؛‬ ‫جهانی که در آن اسببتعاره جانشببین واقعیت میشببود‪ .‬سببیطرهی نشببانهها‪ ،‬ایماژها و‬ ‫بازنماییها در جهان کیچ‪ ،‬چنان فراگیر اسبببت که امر واقع به طور کلی محو شبببده‪،‬‬ ‫نشبانهها نقاب واقعیت میشبوند؛ طوری که دیگر کسببی قاد ر نخواهد شد فرع را از‬ ‫اصبل تشبخیص دهد؛ مثلن صبنعت چینی وانمودهی صنعت رربیست‪ ،‬برای همین‬ ‫انطباق بیشتری با جهان کیچ امروزین دارد‪ .‬اگر طبیعیسازی را خصیصهی اصلی هنر‬ ‫اففطونی یا کفسبببی‬

‫بدانیم و خفقیت را به هنر مدرن ربن دهیم بیشبب‬

‫حا با‬

‫حکومبت وانمودههبا و حباکمیبتِ کُد طرفیم‪ .‬دمکراسبببی اسبببفمی وانمودهی ی‬ ‫وانموده ی دیگر اسبت که دمکراسی کاپیتالیستی آن را به خاورمیانه حقنه کرده و کار‬ ‫اتاقهای فکر در ایران ایجادِ همین اینهمانیست‪.‬‬ ‫کیچ‪ ،‬سبرطان معاصبر ما ایرانی هاست؛ همه در هر صنفی به آن دچاریم و من اینجا‬ ‫اصببرار دارم دوباره آن را گوش ب د کنم‪ .‬کیچ در اسبباس واژهای آلمانیسببت که یعنی‬ ‫باسبببمهای‪ ،‬آبکی! «هرمان بروخ» برای اولین بار کیچ را به جای هنر پسبببت آورده و‬ ‫«میفن کوندرا» متن سبباده و پیش پاافتاده را کیچ نامیده اسببت‪ ،‬اما حا دیگر فقن با‬ ‫متن و هنر کیچ طرف نیسبببتیم! حبا آدم کیچ و رفتار کیچ و دیدگاه کیچ هم داریم‪.‬‬ ‫بروخ به جایی از کیچ میزند و کوندرا آن را در فکرهای نوشببتار‬

‫بسببن میدهد‪.‬‬

‫«ماتیو تینو» کیچ را به سبببانتیمانتالیسبببم متنی ربن میدهد و «سبببرا راتس» آن را به‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪13 /‬‬

‫کامیونیسبم ب کی ‪ -‬کرداری مرتبن میداند‪ .‬در جامعهی ایرانی ولی کیچ به شدت در‬ ‫حال تولید اسبت و کسبی را با آن کاری نیسببت! دیکتاتوری کیچ از شعر و شعور و‬ ‫ژورنالیسم گرفته تا سیاست و دیانت دارد بیداد میکند‪.‬‬ ‫دمکراسببی به این صببورتی که ایران دارد تجربها‬

‫میکند ج دسببتگاه کیچسببازی‬

‫نیسبت! در هر انتخاباتی ما با کیچهای شخصیتی طرفیم! پای آرا‪ ،‬پای رأی‪ ،‬پای آری‬ ‫و نه را برای رفع تردید وسن میکشند‪ .‬آری و نه فلسفهبازند‪ ،‬فلسفهساز نیستند‪ .‬علم‬ ‫را همیشبببه تردیبد تولید کرده در حالی که آری و نه را برای اینکه عدهای دور ی‬ ‫هیچ‪ ،‬پشببت ی‬

‫پوج جمع شببوند به کار گرفتهاند! من در این حلقهها شببخصببیت‬

‫نمیبینم‪ .‬تنها تردید اسبببت که به آدمی فردیت میدهد؛ برای همین اسبببت که از هر‬ ‫انتخابی‪ ،‬از هر انتخاباتی در ایران متنفرم‪ ،‬از این ماشبینی که آزادی را میکشد تا رای‬ ‫جمع کند‪ .‬تو خورشبید را میشبناسبی‪ ،‬کهکشبان راه شبیری را میشناسی‪ ،‬تو ماه را‬ ‫میشناسی‪ ،‬تو اینهمه را میشناسی اما اینها تو را نمیشناسند‪ ،‬پس تو ب رگ است‪،‬‬ ‫تو خطرناک اسبببت‪ ،‬چون میتواند فکر کند؛ برای همین‪ ،‬سبببیاسبببت میخواهد که‬ ‫نابودت کند و دیانت میخواهد از هستی ساقطت کند‪ .‬به فرد میگوید کافر! در حالی‬ ‫که او انکار نمیکند؛ او تردید میکند! همیشبه تردید‪ ،‬سیاست و دیانت این هر دو را‬ ‫خلع سببفح کرده اسببت‪ .‬تردید نمیدانمیسببت که میخواهد بداند‪ ،‬پس راه میرود‬ ‫سبوال میکند و سبوال تنها چی یست که دین را‪ ،‬دیانت را ناکار میکند! این روزها‬ ‫فرد در ایران کمیاب است‪ ،‬چون صنعت کیچ فرد نمیخواهد‪ ،‬گله میخواهد‪.‬‬ ‫متاسفانه ارلب دولتهای اکنونی تولید دایه مهربانتر از مادری به نام دمکراسیست‬ ‫که چی ی ج دیکتاتوری اکثریت نیسببت‪ .‬اگرچه دمکراتها‪ ،‬این کشببیشببان مدرن‪،‬‬ ‫معتقدند که خواسبببت و ارادهی مردم خن مشبببی دولتها را تعیین کرده و آنها را‬ ‫کنترل میکند اما این تنها موعظهای با ی منبر اسبت و افسانهای بیش نیست‪ .‬ارادهی‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪11 /‬‬

‫مردمی دائم دچار تغییر اسبت و مدیاها این فرمانبران مراک بانکی با کیشببی به فیشی‬ ‫میتواننبد مثل موم آنها را به هر شبببکلی که میخواهند درآورند‪ .‬از طرفی در طول‬ ‫تاریخ همیشبه عدهای که در اقلیت بودند از بقیه آگاهی بیشتری داشتند اما دمکراسی‬ ‫کمب‬

‫میکند که دائم جماعت نادان تصبببمیم گرفته‪ ،‬آن اقلیت مفلوک در برابر ی‬

‫انتخاب ابلهانه قرار بگیرد و از زور و اجبار پیروی کند‪ .‬آزادی اولین شبببرط رشبببد‬ ‫فردیسببت و عدالت و برابری آن را بیمه میکند‪ .‬دمکراسببی رربی در آراز آزادی را‬ ‫اپیدمی کرده بود اما چون توجهی به برابری نداشت در نهایت آن را تنها به عدهای که‬ ‫در برج هیرارشبی اسبتقرار داشبتند هدیه کرد‪ .‬امروزه در کشورهای رربی‪ ،‬آزادی به‬ ‫طرز فجیعی وجود دارد اما تنها طبقهی کوچکی آزاد است چون همه نمیتوانند آن را‬ ‫بخرند‪ .‬حا قفده از دور گردن بردهها باز شده و جای آن ظاهرن کراوات بسته شده‪،‬‬ ‫ببا این وجود بردهی قبلی هنوز کبارگر و کبارمنبدیسبببت که از عهده خرید آزادی‬ ‫دلخواهش برنمیآید‪ .‬پس آزادی هرگ نمیتواند در ی‬

‫جامعه طبقاتی که هیرارشببی‬

‫در آن بیداد میکند تحقس پیدا کند‪ .‬بدون برابری‪ ،‬آزادی‪ ،‬شببوخی دنبالهداریسببت که‬ ‫سالهاست به صورت سریالی از تلوی یون ررب دارد پخش میشود‪ .‬امروزه رربیها‬ ‫بدون آنکه بخواهند آزادند اما بدون آنکه بدانند فقن آزادند که ارباب خود را انتخاب‬ ‫کنند و همین دمکراسبی در بسبتههای نازلتری به کشبورهای جهان سببوم نی صادر‬ ‫میشبببود‪ .‬اگر در بریتانیا قدرت مدام بین محافظهکارها و لیبرها دسبببت به دسبببت‬ ‫میشببود‪ ،‬اگر در امریکا همین دو گروهِ تغییر نام داده به صببورت پریودی‬

‫رنایم را‬

‫بین خود تقسیم میکنند اقل ظاهری اختیار کردهاند که قتل فردیت و آزادی همگانی‬ ‫را عمده نمیکند‪ ،‬اما همین مدل وقتی به کشوری مثل ایران میرسد در دو بستهی به‬ ‫ظاهر جدا از هم مثل اصبولگرایی و اصبفحطلبی تعریف میشببود که طی چند سال‬ ‫اخیر حتی خودشبببان را تحمل نکردهاند و دیکتاتوری تا بدانجا پیش رفته که جنگ‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪15 /‬‬

‫انتخاباتی در بیت رهبری آراز و همانجا به پایان میرسد‪ .‬در ررب مردم اقل آزادند‬ ‫که ارباب خود را انتخاب کنند اما در جامعه بازمانده از رشبدِ ایران‪ ،‬سیطره استبداد و‬ ‫ظلم و چپاول تا بدان حد پیش رفته که اکثریت ابتدا خامو‬

‫و سببپس سببنگسببار و‬

‫حا در ارمای کامل به سبر میبرند‪ .‬این وسن ژورنالیسم که پیشتر خود را وجدان‬ ‫آگاه مردم میدانسببته‪ ،‬جنازهایسببت که در داخل و خارج تنها نقشببی را که به آنها‬ ‫دیکته میشبود ایفا میکند‪ .‬رهبر کنونی ایران پیشتر در بهترین وضعی که داشته تنها‬ ‫ی‬

‫کیچ سببیاسببی بود‪ .‬بسببیاری از مدیاها طی این سببالها به بهانههای مختلف خبر‬

‫بیماریا این وانهادهی خمینی را در بوق کرده و در انتظار مرگش نشببسببتند‪ .‬خامنهای‬ ‫برای اینها مهم بود چون هنوز عروسکیست که جای رهبری سیاسی نشسته‪ ،‬مدیاها‬ ‫هنوز منتظر مرگ جسببمی اویند و رافلند که خامنهای پیشتر مرگ سببیاس بیا خود را‬ ‫اعفم کرده‪ .‬بین تمام رجال اسبفمیست‪ ،‬موسوی تنها رهبر حاشیهنشین بود که اقل‬ ‫بیش از بیسببت سببال تحمل کرده بود پشببت پرده بنشببیند و علیررم اینکه تفاوت‬ ‫چندانی با خامنه ای نداشت اما رهبر مری‬

‫ایران او را نی به زندان انداخت و دقیقن‬

‫با حبسا او‪ ،‬خامنهای مرگ سبیاسی خود را اعفم کرده‪ ،‬اما مدیاها از این مرگ ب رگ‬ ‫ننوشتند و نگفتند‪.‬‬ ‫در حبالی کبه برخی از شببباگردان مکتبی خبامنهای حا خارجنشبببینند و ارلب در‬ ‫بیبیسبی و صدای امریکا و ‪ ...‬به کار گمارده شدهاند‪ ،‬اما نشریات به ظاهر مستقل و‬ ‫ظاهرن تی هو ‪ ،‬هرگ پی به مرگ سببیاسببی او نبردهاند‪ .‬طی این مرگ سببیاسببی‪،‬‬ ‫خامنهای فرصببت نکرد چی ی را که بقیه نفهمیدهاند بفهمد و هنوز توی فیلمی که در‬ ‫سبینمای ایران در حال اکران است بازیگری مردهست که رُل اصلی دارد و دوربینها‬ ‫هنوز روی جنبازهی در حال تشبببییع او زوم کردهاند‪ .‬سبببیاسبببتمداران قمی ایرانی‬ ‫سبببالهباسبببت که در ارمایند اما خامنهای به طور کامل مرده و بعید اسبببت بتواند‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪16 /‬‬

‫خطاهایش را رفع و رفو کند‪ .‬این جسد فکری بی آنکه بداند دارد پای جنازه انقفب‬ ‫اسببفمی به جای گریه قاهقاه میخندد اما مدیاها چشببم ندارند که ببینند‪ .‬همانطوری‬ ‫که خامنهای نمایهی مرگ ایدئولوژی اسببفمیسببت هر رئیس جمهوری که در ایران‬ ‫انتخاب میشود هم ون حجاب‪ ،‬مرگ آن ایدئولوژی را برای چهار سال دیگر مخفی‬ ‫نگه میدارد و برخی با شببرکت در این بالماسببکهها کم‬

‫میکنند که بوی گندشببان‬

‫دیرتر فراگیر شببود‪ .‬انتخابات در ایران تنها نیروگاهیسببت که الکتریسببیته مصببرفی‬ ‫سبردخانههای فکری را تولید میکند‪ .‬سردخانه ای که در آن تنها از جسد ایدئولوژی‬ ‫اسفمی نگهداری می شود و اگر برسد آن روز که به این سردخانه برق نرسد کارشان‬ ‫دیگر تمبام اسبببت‪ .‬اینب‬

‫در ریاب آزادی و برابری‪ ،‬جامعه ایران تبدیل به ی‬

‫هرم‬

‫رقابت طبقاتی شببده که بر پایهی تسببلن طبقه با یی بر طبقات پایینی تشببکیل ش بده‬ ‫است‪ .‬بیش‬

‫تا زمانی که ایران ی‬

‫جامعهی «بکش تا کشته نشوی» و «هرکس برای‬

‫خود » اسبت‪ ،‬هیچ جنبشبی در آن حتی اگر خود‬

‫را سب و بنفش کرده باشد راه‬

‫به جایی نخواهد برد‪ .‬متاسبببفانه هنوز مردم در تظاهرات خیابانی شبببعار میدهند «یا‬ ‫مرگ یبا آزادی» و ببدین ترتیب‪ ،‬مرگ را کنار آزادی تبلیغ میکنند‪ ،‬در حالی که باید‬ ‫برای آزادی فقن زندگی کرد‪ .‬اصبلن علت شکست نهضت صدساله آزادیخواهانهی‬ ‫مبا این بوده کبه جبای زندگی دائم مرگ را تبلیغ میکردیم‪ .‬ما برای آزادی به زندان‬ ‫رفتیم و اعدام شبدیم اما هرگ به خاطر آزادی زندگی نکردیم‪ ،‬آن را به بغلدستیمان‬ ‫آموز‬

‫ندادیم؛ برای همین دمکراسبی هم در کشور ما قیافهای ج دیکتاتوری مطلس‬

‫پیدا نکرد‪ .‬تا آنجا که من شببناخت دارم هنوز ارلب اح اب و دسببتهجات کوچ‬

‫و‬

‫ب رگ سیاسی‪ ،‬پیا منافع و ایدههای اسقاطی خودشانند‪.‬‬ ‫وقتی سبابینا‪ ،‬یکی از شخصیتهای اصلی رمان «بار هستی» کوندرا‪ ،‬همراه سناتوری‬ ‫آمریکایی و چهار دختر و پسبر‬

‫به گرد‬

‫می رود‪ ،‬سناتور با دست‪ ،‬کودکان را که‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪13 /‬‬

‫سببرگرم بازی بودند نشببانش میدهد و میگوید‪« :‬معنی خوشبببختی همین اسببت»‪.‬‬ ‫اینجاسبت که سبابینا میتوانسبت از او بپرسد اگر حا یکی از ب هها آن دیگری را‬ ‫کت‬

‫ب ند باز بازی آنها خوشبببختی را تداعی میکند؟ وقتی قلب‪ ،‬لب به سببخن باز‬

‫میکنبد‪ ،‬کسبببی دوسبببت نبدارد که خرد اعتراض کند‪ .‬در قلمرو «کیچ» دیکتاتوریا‬ ‫احساس همیشه حرف اول را میزند‪ .‬آدمها همه پیش از آنکه فرامو‬

‫شوند‪ ،‬هیئت‬

‫«کیچ» میگیرند‪ .‬متاسبفانه «کیچ» ایستگاه ارتباطی میان هستی و فراموشیست‪« .‬کیچ»‬ ‫پردهای اسببت که کم‬

‫میکند هر چی ی را که با مذاق عاطفیمان سببازگار نیسببت‬

‫مخفی کنیم‪ .‬کیچسبازی و کیچاندیشبی وباییست که در ایران اپیدمی شده! وضعیت‬ ‫مردم ایران در مواجهه با حکومت مثل اوضباع زنیست که سالهاست با همسر خود‬ ‫مشکل دارد و در حالی که آرزومند طفق است از او جدا نمی شود و مدام این گ اره‬ ‫کیچ را برای همبه تکرار میکنبد‪« .‬من فقن ببه خباطر ب بههبایم ببا این مرد زندگی‬ ‫میکنم»؛ این جمله «کیچ» است چون اگر ب های وجود نداشت تا به خاطر‬ ‫که نمیخواهد زندگی نکند باز با همسر‬

‫آنگونه‬

‫زندگی میکرد‪ .‬او پیش از آنکه زن باشد‪،‬‬

‫دارد سبیاسبی کاری میکند‪ .‬در واقع هیچکس بهتر از ی‬ ‫کیچ پی نبرده است‪ .‬برای همین است که تا سر و کلهی ی‬

‫سبیاستمدار به تاثیرگذاری‬ ‫عکاس در ن دیکی خانم‬

‫می نخسبت وزیرا بریتانیا پیدا میشبود‪ ،‬با شبتاب سبوی اولین کودکی که دم دستش‬ ‫باشبد میرود‪ ،‬او را در آرو‬

‫میگیرد و می بوسد تا مخاطب با تماشای کیچ تازهای‬

‫به ادراک زیبایی برسببد‪ .‬در یکی از اولین خطابههای جمارانی‪ ،‬پسببرب های از با ی‬ ‫سرها دست به دست پیش برده می شود تا خمینی او را ببوسد؛ خامنهای که به رشت‬ ‫میرود پیشبانی پیرمردی کشباورز را میبوسبد؛ در یکی از سبفرهایش به خوزستان‪،‬‬ ‫احمبدینژاد هم نبان کبه بر فراز وانتی ایسبببتباده از کیسبببه خلیفه درمیآورد و به‬ ‫دخترب های فقیر میبخشبد و همین نمایش را طی چند روز اخیر‪ ،‬روحانی و رئیسی‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪15 /‬‬

‫هر دو تکرار کردهاند! این تصباویر همه کیچاند! ی‬

‫دروغ زیبا برای پوشاندن زشتی‪،‬‬

‫بی عدالتی و ظلم مدام بازتولید میشود اما کسی درک نمیکند که فقن کیچ و کیچ و‬ ‫کیچ همان دشمن اصلیست‪ .‬هر جامعه یا کشوری که زیر سیطرهی کیچ باشد توتالیتر‬ ‫اسببت‪ .‬در واقع اینجاهاسببت که آدمها رفته رفته بدل به کیچ میشببوند‪ .‬خمینی ی‬ ‫کیچ است‪ ،‬خامنهای کیچ و روحانی و رئیسی کیچهایی دیگر! فمنیسم هم که مسلمان‬ ‫شببود به مثابهی نگرشببی کیچ عمل میکند‪ ،‬چون تاثیر آن دیگری را که میتواند بی‬ ‫اثر‬

‫کند برنمیتابد‪ ،‬چون ارلب از خرد د ور اسببت و رفتاری احساسی دارد‪ .‬ارلب‬

‫روشنفکران ایرانی با پدیده فمنیسم و برابری و زن‪ ،‬برخوردی کیچمحور دارند‪ .‬اینها‬ ‫زن را و حقوقش را نمیشبناسند‪ ،‬فقن حاضرند بخشی از حس مردانهی خود را به او‬ ‫ببدهنبد‪ .‬زنان ایرانی هم به دلیل فقدان تجربه قدرت با اسبببتتیکی مردانه پی برابری‬ ‫هسبتند و کیچهای رفتاری و ب کهای زنخواهانه به سبرعت دارد بازتولید میشببود‪.‬‬ ‫حا دیگر زن جای کودک را گرفته و سببیاسببتپیشببهگان جای کودک به زن میدان‬ ‫میدهند و ناگهان یکی مثل جمیله رئیسبیثعلمالهدی سر از مطبوعات درمیآورد و‬ ‫این تصببویریسببت که هر روزه مدیاها بازتولید‬

‫میکنند‪ .‬بیشببتر اح اب سببیاسببی‬

‫ایرانی‪ ،‬رویکردی عقفنی نببدارنببد و بر کیشهببا و الگوهببا متکیانببد‪ ،‬پس کیچانببد!‬ ‫راه پیمایی میلیونی جنبش سبب هم ی‬ ‫اندیشههای مختلف را زیر ی‬ ‫ی‬

‫کیچ سیاسی بود‪ ،‬چون مردمی متعلس به آرا و‬

‫علم برده بود‪ .‬در واقع همهشان را ی‬

‫شعار ارتجاعی‪،‬‬

‫اهلل اکبر که مانعا اصبببلی بود راه میبرد! آنها را خرد به پیش نمیبرد بلکه ررور‬

‫نقشآفرینی میکرد‪ ،‬تنفر و ان جار رهبری می کرد؛ که هر دو از نشانههای کیچ است‪.‬‬ ‫در واقع در آن روز ب رگ کسی راهپیمایی نمیکرد بلکه هر که راه خود‬

‫را میرفت‪.‬‬

‫مخالفت با دیکتاتوری یا تقدیس دمکراسی!؟ هیچکدام تعیینکننده نبود بلکه جذابیت‬ ‫احسباسبیا کیچ بود که همه را به صف کرده بود‪ .‬حا هم در ایران کسی نمیخواهد‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪11 /‬‬

‫برای تعیین سبرنوشببت در انتخابات شببرکت کند‪ ،‬بلکه انتقام از خامنهای یا کی ی به‬ ‫اسم رو کمکنی دارد همه را تحری‬ ‫خرد هنوز هیچ کارهست‪.‬‬

‫میکند پای صندوقهای رای حاضر شوند! آنجا‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪53 /‬‬

‫دریا آرام نمی گیرد مگر لکهی خمینی پاک شود از ماه‬

‫من اول شببباعرم‪ ،‬دوم شببباعرم‪ ،‬سبببوم نویسبببنبدهام‪ ،‬چهبارم منتقد ادبیاتی که کار‬ ‫نظریهپردازی میکند و بعد هم یکی که خود‬ ‫آنارشببیسببم ن دی‬

‫را از لحاظ سببیاسببی به سببوسببیال‬

‫میداند آن هم فقن برای اینکه آنارشببیسببم ضببد رییس و لیدر و‬

‫درنهایت دولت است‪ .‬اگر هم این سالها سیاسی مینویسم نه به دلیل اشرافم بر روندِ‬ ‫سبیاسبت در ایران و جهان بلکه زیسبتن در زمانهای سبت که سبیاستمدارها آل ایمر‬ ‫گرفتهاند و گم شببدهاند‪ ،‬یا ژورنالیسببت ها جای وجدان مدام چشببم به جیب خود‬ ‫دارند‪ .‬برای همین سبالهاسبت که بخشبی از وقت خود را صرف این فقدان میکنم‪.‬‬ ‫گاهی فکرهایی به سبرم میزند‪ ،‬نظریاتی دارم که در هیچ مقالهی سیاسی نمیخوانم‪،‬‬ ‫خبرهایی میگیرم که در هیچ نشبببریهای نمی بینم و اینها همه باعث شبببده مرزهای‬ ‫کاریم به هم بری د و به کارهایی بپردازم که در حوزه کارم نیسببت‪ .‬من اقرار میکنم‬ ‫که چندان تخصبصبی در سیاست ندارم اما بیش‬

‫از اینهایی که خودشان را سیاسی‬

‫میدانند و ناگهان چون علف هرز در تمام مدیاها سبب شببدهاند هم بیشببتر سببیاست‬ ‫میفهمم هم سببیاسببیترم! با طرح این تناق‬

‫در همین چند سببطر میخواهم بگویم‬

‫درد اسبت که مرا مینویسبد وگرنه تاکنون حتی با ی‬

‫آنارشبیست همگروه نشدم و‬

‫اگر هم جایی کار گروهی کردم ج در حوزه روشنگری و ادبیات نبوده‪ ،‬پس نه دنبال‬ ‫هوادار سیاسی میگردم نه دوست دارم حتی ی‬

‫نفر تنها به خاطر ادبیاتم از ففن نظر‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪59 /‬‬

‫سببیاسببیم پیروی کند‪ .‬من هرگ در هیچ انتخاباتی شببرکت نکردهام‪ ،‬اگر فردا تقی به‬ ‫توقی بخورد و حکومبت ایران عوض شبببود و یکی از دوسبببتان ن دی‬

‫و همنظرم‬

‫کاندیدِ انتخابات شبببود باز هم در آن شبببرکت نخواهم کرد و پیشتر د یلش را در‬ ‫کتاب « آنارشببیسببتها واقعیترند» به تفصببیل توضببید دادم‪ .‬خب با این وجود نباید‬ ‫کاری به انتخابات ایران داشته باشم‪ ،‬واقعیت این است که من کاری با انتخابات ندارم‬ ‫بلکه این انتخابات است که دست از سرا امثال من برنمیدارد‪ .‬در هر انتخاباتی رلظت‬ ‫بفهت در ادبیات سبیاسی میرود با و روی اولین چی ی که تاثیر میگذارد فرهنگ‬ ‫و در نهایت زبان فارسیست‪ .‬ادبیات هم اتفاقیست که در زبان میافتد‪ ،‬زبانی که بعد‬ ‫از هر انتخاباتی ریاکارتر میشبببود‪ .‬ما در عصبببر ارتباطات زندگی میکنیم و در این‬ ‫عصر‪ ،‬تمام عرصهها روابطی تنگاتنگ با هم دارند‪ ،‬اگر چرخ ی‬

‫عرصه خوب نگردد‬

‫و دچار ارتجاع شود‪ ،‬عرصههای دیگر هم راهی ج تمایل به ارتجاع نخواهند داشت‪.‬‬ ‫بیخود نیسبت که شبعر فارسی باز دچار بازگشت شده و بعد از آنهمه جنگ و دعوا‬ ‫سبببرا کهنبه و نو و در نهبایت پیروزی نیما‪ ،‬حا حکومت مفها با برگ اری شبببب‬ ‫شعرهای بیت رهبری و شارژ مالی بنگاههای شع ری موفس شده شعر تازه را از میدان‬ ‫خارج کند‪ .‬این مقدمه شاید ساده باشد اما سرراستترین پاسخ است به آنها که مدام‬ ‫می پرسبند چرا ی‬

‫شباعر آوانگارد باید سیاسی بنویسد؟ مرزها دیگر کنار رفتهاند و‬

‫حا دیگر هر که هر متن خفقی به فارسبی بنویسبد سیاسی است‪ .‬حکومت اسفمی‬ ‫طی چهل سببال موفس شببده زبان فارسببی را از معنا تهی کند‪ .‬کاری کردهاند که حتی‬ ‫کلمات میترسبببند و معنای خود از دسبببت دادهاند‪ ،‬مثلن همین کلمهی «براندازی»!‬ ‫قریب به اتفاق جمعیت ایران از جمهوری اسفمی ان جار دارند و نمیخواهند که این‬ ‫حکومبت بمباند اما هی کس خود‬ ‫ریاکاریست‪.‬‬

‫را برانداز نمی داند و این تازه منطقیترین نوع‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪51 /‬‬

‫دو هفتهایسببت که ذوبیها‪ ،‬اصببفحطلبها و ژورنالیسببتهای دکاندار دارند تف‬ ‫میکنند به مردم بفهمانند عدم شببرکت در انتخابات یعنی رأی دادن به رییسببی! یکی‬ ‫هم نیسببت از قول گیل ها به اینها بگوید که چی!؟ سببگ سببگه‪ ،‬سبباکوته زاک هم‬ ‫سبگ! همه با هم دارند خودشبان را جر میدهند که روحانی این سرفرماندهی گروه‬ ‫فشببار در رویداد کوی دانشببگاه را از صببحنهی قتل دور کنند و رییسببی این قاتل‬ ‫خردهپای تابستان شصتوهفت را تابلو!‬ ‫کى بهتر از روحبانى!؟ خبامنبه ای بباید مغ خر خورده باشبببد اگر نخواهد روحانی‬ ‫رییسجمهور باقی بماند! ایندفعه دارند رییسیا خردهپا را خونخوار جلوه میدهند نه‬ ‫برای اینکبه بازی را ببازد‪ ،‬فقن برای اینکه مردم حضبببوری حداکثری در انتخابات‬ ‫داشبته باشبند‪ ،‬وگرنه خودشان بهتر از همه مى دانند که تاکنون هیچ رییس جمهوری‬ ‫مثل روحانی مجری بیچون وچرای اوامر دیکتاتور نبوده‪ ،‬اساسن اینبار سوپریم لیدر‬ ‫خامنهای هوس کرده پری یدنت را دربست در اختیار داشته باشد‪ .‬بعد از معرفی شش‬ ‫کاندیدای ریاسببت جمهوری‪ ،‬معلوم شبببد که چرا دیکتاتور نمیخواسببت فضبببای‬ ‫انتخابات دوقطبی شببود‪ ،‬حسببن و اسببحاق که ی نفرند‪ ،‬باقر و ابراهیم هم ی‬ ‫دیگر که با آن دو نفر سرجمع باز هم میشوند ی‬

‫نفر‬

‫نفر! أن وسن دو تا مصطفا را هم‬

‫سبر پیرى سرکار گذاشتهاند برای جوری بار! لعنتىها با انتخاب این شش رفم حلقه‬ ‫ببه گو ‪ ،‬زیر بار کمترین ریسببب‬

‫هم نرفتهاند‪ ،‬دقیقن شبببش نفر را که ی‬

‫نفرند‬

‫انتخاب کردهاند تا نیازی به انتخاب مردم نباشبد و کسی فردا نگوید که تقلب کردند!‬ ‫اگر تا سبال ‪ 55‬انتخابات کمی جنبهی رخدادی داشبت و میتوانست حقیقت تازهای‬ ‫را بر همه آشکار کند و یا مهندسی در انتخابات و تقلب در شمار‬

‫آرا باعث میشد‬

‫مردم ببه خیابان بری ند و اعتراض کرده اینگونه حقیقت خود را پیدا کنند‪ ،‬حا چنان‬ ‫چیدمانشان حسن حسینیست که هر کدام انتخاب شوند انتخاب مردم خواهد بود و‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪53 /‬‬

‫رهبر را خشببنود خواهد کرد‪ .‬این بار چنان خصببلت رخدادی را از انتخابات سببلب‬ ‫کردهانبد کبه محال اسبببت طی آن حقیقت تازهای بر همه آشبببکار شبببود‪ ،‬پس چه‬ ‫انتخاباتی؟ ی‬

‫عده نگرانند‪ ،‬میگویند اگر رییسی بیاید و جای روحانی بنشیند‪ ،‬ففن‬

‫و بهمان میشبببود! در حالی که تنها تفاوت روحانی در اجرا‪ ،‬فقن و فقن حفظ ظاهر‬ ‫اسبت‪ ،‬روحانی طی چهار سال گذشته کارنامه چندان متفاوتی با احمدینژاد نداشت‪،‬‬ ‫خامنهای هم از لحاظ اقتصبادی در سبال ‪ 11‬به بنبسبت خورده بود و راهی نداشت‬ ‫مگر انجام برجام! پس روحانی و ظریف در اینباره تنها مجری امر بودند‪ ،‬باید دوباره‬ ‫پولی دست و پا میشد تا کمر ارتش دیکتاتور در سوریه و عراق و یمن و افغانستان‬ ‫نشببکند‪ .‬ماه گذشببته یعنی اول آپریل در سببمپوزیومی شببرکت کردم که در دانشببگاه‬ ‫«سبوآز» لندن برگ ار شبد‪ .‬موضبوع سخنرانیام «پساسانسور» بود و درباره شیوههای‬ ‫سبببانسبببور بعد از تبعید حرف زدم و توضبببید دادم چگونه مدیاهای فارسبببی زبان‬ ‫برون مرزی کبه ارلبب در همین لنبدن بنگاه خبری زدهاند‪ ،‬به سبببانسبببور و حذف‬ ‫روشنفکران مستقل میپردازند و نمایی منفعل از تبعید به دست میدهند‪ .‬پیش از من‬ ‫نویسبندهای سبوری نی سبخنرانی کرده بود‪ ،‬وقتی بحث من تمام شبد سرارم آمد و‬ ‫گفت کا‬

‫همه ایرانیها مثل تو بودند و در ظلمی که ایران به مردم سبببوریه میکند‬

‫دست نداشتند‪ .‬البته برایش توضید دادم که سیاستهای حکومت ایران در منطقه هیچ‬ ‫ربطی به مردم ایران ندارد اما معلوم بود که روشببنفکران سببوری تمام ایرانیها را با‬ ‫حکومت خامنهای که در کشبورهای منطقه کشبتار میکند همدست میدانند‪ .‬بیش‬ ‫یکی از فواید عدم شبرکت مردم در انتخابات‪ ،‬میتواند اعفم مخالفت با سیاستهای‬ ‫جمهوری اسفمی در خاورمیانه باشد‪ .‬سوریها باید بدانند که مردم ایران خود ن دی‬ ‫به چهار دههسببت قربانی و گروگان این حکومت ارتجاعیاند‪ .‬شببرکت در انتخابات‬ ‫یعنی تایید سببیاسببتهای جمهوری اسببفمی یعنی اعفم جنگ به ملتهای مظلوم‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪51 /‬‬

‫سبوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬افغانسبتان‪ ،‬یمن و ‪ ...‬بنا به اعفم مسبئولین دفاع مدنی سوریه از آراز‬ ‫درگیریها در این کشبور که پس از سرکوب خونین قیام مردمی توسن رژیم اسد در‬ ‫مارس ‪ 1399‬شبدت گرفت تا اواخر سبال ‪ 1395‬یعنی تا ی‬

‫سبال و نیم پیش‪133 ،‬‬

‫ه ار نفر کشته‪ 3 ،‬میلیون نفر بیخانمان‪ ،‬حدود پنج میلیون نفر به خارج پناهنده‪395 ،‬‬ ‫ه ار باب خانه ویران و ‪ 533‬ه ار باب خانه دیگر نیمه ویران شده است‪.‬‬ ‫بر اسباس این گ ار ‪ 13 ،‬بیمارسبتان به کلی نابود‪ 133 ،‬کادر پ شکی کشته‪ ،‬ه اران‬ ‫پ ش‬

‫مجبور به ترک سوریه و ‪ 1333‬پرسنل پ شکی نی توسن رژیم اسد بازداشت‬

‫شببدهاند‪ .‬هم نین در همین دوره زمانی‪ 5333 ،‬مدرسببه مورد حمفت نیروهای رژیم‬ ‫اسبببد قرار گرفته و حدود ‪ 61‬ه ار کارخانه نی در نتیجه این حمفت آسبببیب دیده‬ ‫است‪ .‬فقن تا پایان سال ‪ 1395‬دو میلیون و ‪ 533‬ه ار سوری به ترکیه‪ ،‬ی‬ ‫‪ 933‬ه ار نفر ببه لبنبان‪ ،‬ی‬

‫میلیون و‬

‫میلیون نفر به اردن‪ 333 ،‬ه ار نفر به عراق و ‪ 133‬ه ار‬

‫نفر به مصر پناهنده شدهاند‪.‬‬ ‫اصبفحطلبهایی که همهشان خود را فعال حقوق بشر معرفی میکنند و سالهاست‬ ‫کم‬

‫مالی از سبازمانهای حقوق بشری میگیرند‪ ،‬چرا در اینباره سکوت کردهاند؟‬

‫از اوایل سبال ‪ 1393‬آیا کسی ج رییس جمهور دلخواهشان یعنی پرزیدنت روحانی‬ ‫در این قتلعام دسبت داشبته است؟ پول هنگفت نفت طی این سه سال و اندی کجا‬ ‫رفتهسبت؟ حفاظت از گورها و تکرار شبعار مدافعان حرم شوخی کثیفیست که هر‬ ‫روزه در مدیاها تکرار میشببود و جماعت متدیّن را ل میکند‪ .‬کسببی هم نیسببت‬ ‫بپرسبد چرا باید دفاع از چند گور میلیونها نفر را آواره کند؟ این چه مذهبیست که‬ ‫برای حفاطت از چند سببنگ قبر‪ ،‬فرمان قتل کودک میدهد؟ بی شبب‬

‫در آینده تنها‬

‫مردم ایران تباوانا کینبه تاریخی سبببوریها را خواهند داد‪ .‬این چه جور فعال حقوق‬ ‫بشبری است که از گرانی شیر خش‬

‫در ایران مینالد اما در برابر قتلعام کودکان در‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪55 /‬‬

‫سبوریه سبکوت میکند؟ عدم شبرکت در انتخابات یعنی اعفم مخالفت با کشتار در‬ ‫سبوریه در لبنان‪ ،‬در یمن و عراق! چرا ایرانیها باید این فرصبت را از دست بدهند؟‬ ‫این روزها کدام جناح مثلن سبیاسی با طرح و توطئهی ژورنالیستی و تحمیس تودهها‬ ‫دارد این فرصبببت تاریخی را از مردم ایران میگیرد و آنها را تشبببویس میکند که در‬ ‫انتصابات شرکت کنند؟‬ ‫مدیاهای فارسببی زبان‪ ،‬مجتمع قهرمانان پوشببالیسببت! صببنعت چگواراسببازی دارد‬ ‫کو ک می کند در ایران‪ ،‬مشبببتی قاتل یکی دو سبببال حبس میکشبببند و چند روز‬ ‫اعتصباب رذا میکنند و بعد در بیبیسببی و صببدای امریکا از مواهب آقازادگی بهره‬ ‫برده‪ ،‬داد و قال راه میاندازند و میشوند صدای مردم! تا چند هفته پیش کدام ی‬ ‫جماعت اصبفحطلب حتی ی‬

‫از‬

‫جمله دربارهی کشتار تابستان ‪ 63‬نوشته بود که حا‬

‫دست به قلم شدهاند و اینگونه صف شان را از رییسی جدا کرده و تنها او را مجرم و‬ ‫قاتل معرفی میکنند؟ از رییسببی ج اجرای فرمان خمینی که روحانی برای اولین بار‬ ‫امامش خواند چه خبطی سببرزده؟ آیا اگر روحانی‪ ،‬میرحسببین موسببوی‪ ،‬خاتمی یا‬ ‫کروبی جای رییسی بودند تن به چنین فرمانی نمی دادند؟ آیا ندادند؟ نمیدهند؟ چرا‬ ‫اصبفحطلبها مردم را عاری از شبعور سبیاسی فرض میکنند؟ چرا فقن اینها می‬ ‫توانند از قدرت انتقاد کنند و مصببون بمانند؟ چرا محمد مختاری برای ی‬

‫مقاله در‬

‫مباهنبامبه تکباپو‪ ،‬یبا پوینده برای ادای جملهای آن هم در جمع هیئت دبیران کانون‬ ‫نویسبندگان که نوار کاسبت ا‬

‫با اهمال گلشببیری دسببت سعید امامی افتاد‪ ،‬در جا‬

‫کشبته میشود اما کسی کاری به مخالفخوانی کسانی مثل تاج اده و خ علی ندارد؟‬ ‫آقازادهی دجالی مثل زم که سببالها در حوزه هنری ریاسببت کرد و حذف بسببیاری از‬ ‫هنرمندان و نویسبندگان مسبتقل را در دستور کار داشت از کجا شارژ خبری میشود‬ ‫کبه حبا بنگاه خبرپراکنی آمدنیوز اینهمه مخاطب دارد؟ اصبببلن چرا هی کدام از‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪56 /‬‬

‫اصفحطلبها تاکنون طعمهی قتلهای زنجیرهای نشدهاند؟ چرا در ایران معاصر‪ ،‬فقن‬ ‫جانیها قهرمان میشبوند؟ توبهی سبیاسبی‪ ،‬دستگاه تطهیرسازی اصفحطلبان است‪.‬‬ ‫لیدرهای این جناح چه کسببانیاند؟ چگونه تغییر ماموریت دادهاند؟ اگر سببعید امامی‬ ‫واجبیخور نمیشببد و از سببال هشببتاد منتقد کذایی حکومت میشببد حا آیا مثل‬ ‫تاجزاده محبوب نمیشبد؟ رفسبنجانی‪ ،‬موسویخوئینیها‪ ،‬میرحسین موسوی‪ ،‬محمد‬ ‫خاتمی‪ ،‬کروبی‪ ،‬عبداهلل نوری‪ ،‬عارف و در نهایت فاطی کماندویی چون زهرا رهنورد‪،‬‬ ‫تنها فرقشبان با خامنهای این اسبت که کمکم از قدرت کنار گذاشببته شدند و سپس‬ ‫توبهی سببیاسببی کردند تا قهرمان شببوند‪ .‬مردم چقدر درباره شببیوهی ریاسببت زهرا‬ ‫رهنورد در دانشگاه ال هرا میدانند‪ ،‬چرا این فاطی کماندو آنهمه دانشجوی روشنفکر‬ ‫را از دانشگاه اخراج کرد؟ آیا رییسی پلیدتر از حجاریان است؟ مردم چقدر دربارهی‬ ‫بیوگرافی سبیاسبی این شهید زندهی اصفحات میدانند؟ قاتل مشهور‪ ،‬محتشمی این‬ ‫فامیل ن دی‬

‫تاجزاده کجاسبت؟ حسن روحانی چگونه حسن روحانی شد؟ مفسدتر‬

‫از عبارف و خانوادها‬

‫آیا داریم؟ چرا آقازادههای عقبماندهای چون مهدی خ علی‬

‫ناگهان تغییر رویا دادند؟ چگونه در مدیاها قهرمان شدهاند؟ پاسدار اکبر گنجی چطور‬ ‫سباخته شد؟ مأموریت حکومتی او در تبعید چیست؟ چرا روحانی فقن در هنگامهی‬ ‫انتخبابات چگوارا میشبببود و اینهمه دم از آزادی بیان میزند؟ این چه جور رییس‬ ‫جمهوریسبت که نمیتواند جلوی ادارهی سبانسور در وزارت ارشاد بایستد؟ اصلن‬ ‫چرا حتی ی‬

‫اصفحطلب پیدا نمی شود انتصابات را که نام انتخابات بدان دادهاند به‬

‫قول خودشان تحریم کند؟ یعنی ارتش اصفحات حتی ی‬ ‫اصبفحطلبها‪ ،‬کوچ‬

‫سرباز طاری ندارد؟‬

‫و ب رگشبان خوب میدانند که حیات سیاسیشان بسته به‬

‫دوام جمهوری اسبفمیسبت‪ .‬بیشب‬

‫اگر جمهوری اسببفمی ای در کار نباشد حتی‬

‫میرحسبین موسبوی باید در دادگاه پاسخگو باشد! شکمگندهى کاخنشینى مثل حسن‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪53 /‬‬

‫خمینی تا کی باید خون کوخنشینها را بخورد؟ نگاه کنید به علی ریجانی سفاک که‬ ‫در حال توبهی سببیاسببیسببت! حا دارند او را برای انتخابات بعدی آماده میکنند!‬ ‫دسبتان تمام اصبفحطلبها آلوده به خون مختاریست! جمهوری اسفمی ج تولیدِ‬ ‫قاتل نمیکند! مف عوضبشبو نیست‪ .‬پاسدار‪ ،‬پاسدار میماند حتی اگر خونش عوض‬ ‫شود‪ ،‬برای اصفحطلبها در واقع هیچ فرقی نمی کند که رییسی رییس جمهور شود یا‬ ‫روحانی‪ ،‬آنها فقن میخواهند جمهوری اسفمی بماند تا نوبت حکومت به آنها برسد‬ ‫وگرنه خوب میدانند که سریال قهرمانیشان دوام نخواهد داشت‪.‬‬ ‫هیچکس مثل روحانی ذوب در رهبری نیست! طی چهار سال گذشته‪ ،‬روحانی که باز‬ ‫اینروزها دم از آزادی بیان میزند ج اسبتحکام هر چه بیشترا سانسور چه کار کرد؟‬ ‫از بیشببعوری این مف همان بس که فرقی بین شببعر و شببعار قائل نیسببت‪ ،‬در فیلم‬ ‫انتخاباتی‬

‫فریاد میزند که مملکت با شببعر و شببعار اداره نمیشببود! او در نهایت‬

‫بفهت‪ ،‬شعر را کنار شعار میگذارد و به همه اثبات میکند که عاری از شعور است‪.‬‬ ‫خفصبببه اینکه تنها هدف حکومت خامنهای شبببرکت حداکثری مردم در انتخابات‬ ‫است‪ ،‬وگرنه رییسی و روحانی هر دو ی‬

‫نفرند! جمهوری اسفمی خوب میداند که‬

‫گند زده و با انتخابات دارد شببعور مردم را تسببت میکند‪ .‬شببرکت در انتخابات ج‬ ‫تایید ظلم و قتل و چپاول جمهوری اسببفمی و ارمای بیش از پیش مردم هیچ ثمری‬ ‫نخواهد داشبت! جمهوری اسبفمی ترسبیده و باز از مردم فرصت میخواهد‪ ،‬دوباره‬ ‫مردم نببایبد جانیها را به جانا خود بیندازند‪ .‬دریا آرام نمیشبببود مگر اینکه خمینی‬ ‫بهطور کامل از چهرهی ماه پاک شود‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪55 /‬‬

‫قدرت و سلطه‬

‫قدرت تعاریف کفسبببیکی دارد؛ به عنوان مثال «ماکس وبر» قدرت را فرصبببتی‬ ‫میدانست که به فرد این امکان را میدهد تا خواست و ارادها‬

‫را بر خواست جمع‬

‫تحمیل کند‪ .‬در این تعریف مولفههای بسیاری مثل توان نظامی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫یا گاهی سبوقالجیشی هم نقش ایفا میکنند‪ .‬عفوه بر آن‪« ،‬وبر» سلطه داشتن بر ی‬ ‫کشبور و یا منطقهای را از نشبانههای مهم قدرت میدانست‪ .‬اما تحو تی که در قرن‬ ‫بیسبتم رخ داد‪ ،‬مولفههای سنتی را کمکم به حاشیه برد و مولفههای تازه را وارد متن‬ ‫کرد‪ .‬یکی از این تحو ت‪ ،‬برخورداری از نظامی مردمسبا ر یا دموکراتی‬

‫در کشور‬

‫اسببت‪ :‬معمولن رهبر چنین کشببوری در تصببمیمات جهانی از نقش تعیینکنندهای‬ ‫برخوردار اسبت‪ .‬برای اینکه وارد بحث شوم اجازه دهید بگویم قدرت سختاف اری‬ ‫چیسبت؟ برای اینکه درکی درسبت از این نامیده داشببته باشبیم ابتدا باید اسببتعارهی‬ ‫قدرت را بشبناسبیم‪ .‬اسبتعاره ترجمهی متافور است که کلمهای یونانیست؛ استعاره‬ ‫جنبهای از ی‬

‫موضوع را طرح میکند که متعلس به موضوع دیگریست و از موضوع‬

‫دوم طوری میگوید که انگار همان موضوع اول است‪ .‬به نظر من درک هر چی ی به‬ ‫فهم و درک درسبت از اسبتعارهی آن بستگی دارد؛ استعاره کم‬

‫میکند که موضوع‬

‫اصببلی را آسببانتر درک کنیم‪ .‬در این چارچوب؛ اسببتعارهی قدرت مفهومیسببت که‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪51 /‬‬

‫کنارههای قدرت را هدف قرار میدهد و رالبن پارادایم و آن فضبای معرفتیست که‬ ‫قدرت را محاط میکند و یا به نمایش میگذارد‪ .‬این فضببا با توجه به زمان و مکان‬ ‫مدام تغییر میکند‪ ،‬بنابراین قدرت‪ ،‬مفهومی سببیال اسببت‪ .‬به عبارت دیگر اسببتعارهی‬ ‫قدرت فاکتوریسبت که دستیابی به آن میتواند تولید قدرت کند؛ بهطور مثال ثروت‬ ‫یکی از مهمترین اسبتعارههای قدرت است‪ .‬اگر به ماهیت سختاف اری قدرت توجه‬ ‫بیشتری داشته باشیم‪ ،‬به نگاه کفسیکی میرسیم؛ به طور مثال «ماکس وبر» قدرت را‬ ‫«عاملیت» تعریف میکند؛ «برتراند راسبل» قدرت را قبول وجود گسبسبت بین عامل‬ ‫قدرت و موضببوع قدرت میداند؛ از نقطهنظر «توماس هاب » و «ماکیاولی»‪ ،‬قدرت‪،‬‬ ‫توانایی اعمال سببلطهی ی‬

‫بازیگر اسببت که به باقی بازیگران تحمیل میشببود‪ .‬اما‬

‫نظریهپردازان پستمدرن در تقابل یا تکمیل پروژهی قدرت ثدر بخش سختاف اری ‪،‬‬ ‫قدرت نرم را طرح میکنند؛ به عنوان مثال آنها معتقدند در جامعهی امروز‪ ،‬دیگر‬ ‫گسبسبتی بین عامل قدرت و موضبوع قدرت وجود ندارد و این خفف نظر «راسل»‬ ‫اسببت‪ .‬آنها معتقدند قدرت در فضببایی که بر اسبباس رابطهی متقابل شببکل میگیرد‪،‬‬ ‫وجود دارد؛ یعنی عامل و موضوع قدرت را متاثر از یکدیگر میدانند و قدرت از این‬ ‫نظر ی‬

‫کل محسبوب میشود که از ترکیب مولفههای محیطی و اجتماعی به وجود‬

‫میآید‪ .‬اما نظرگاه پسببتمدرنیسببتها و مدرنیسببتها ی‬

‫وجه مشببترک با یکدیگر‬

‫دارند؛ مسببئلهی هر دو‪ ،‬مسببئلهی انسببان و زندگی اوسببت؛ برای مثال با اینکه‬ ‫پسبتمدرنها در هئیت فلسبفیشان زبانمرک ی و زبانخدایی را مطرح میکنند ولی‬ ‫مشاهده میکنیم در نظریاتی که در باب قدرت ارائه میدهند‪ ،‬باز انسان در مرک قرار‬ ‫دارد و این برخفف تعریف فراانسببانی و فرامادی اسببفم اسببت که از قدرت ارائه‬ ‫میدهد‪ .‬از نظر اسفم تنها مسئلهی مفهومساز قدرت‪ ،‬خداست‪ ،‬چرا که قرآن تنها خدا‬ ‫را قادر میداند و هرکس و هرچی تنها کارمند و کارگ ار خدا محسببوب میشببود‪ .‬به‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪63 /‬‬

‫همین دلیل اسببت که حکومت اسببفمی‪ ،‬رم موفقیت جامعه را جاری شببدن قدرت‬ ‫خدا در جامعه میداند؛ مثلن بارها دیده شبببده که رهبران جهموری اسبببفمی در‬ ‫سبببخنرانیهبا‪ ،‬خود را کبارگ ار خداوند بر زمین معرفی کردهاند و اینگونه اکثر‬ ‫اشتباهاتشان را به نام خدا سند میزنند‪ .‬برای آنکه درکی تاریخی از استعارهی قدرت‬ ‫ارائه دهم به چند نشانهی قدرت در تاریخ اشاره میکنم که بعضی از آنها هنوز هم در‬ ‫قدرت موثرند‪ .‬گاهی در تاریخ قدرت نظامی حرف اول را میزد‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬آن‬ ‫کشبوری که قدرت نظامی بیشتری داشت‪ ،‬بیشتر مطرح بود‪ .‬گاهی تعلس به قومیت و‬ ‫قبیله یا خانوادهای خاص تولید قدرت میکرد؛ به طور مثال در دورهی صببدر اسببفم‬ ‫تعلس داشببتن به قبیلهی بنیهاشببم در مکه برای کسببب قدرت مهم بود‪ .‬هنوز هم در‬ ‫ایران کسانی را به نام «سید» میشناسیم که در به دست آوردن قدرت ارجحیت دارند‪.‬‬ ‫خمینی‪ ،‬خامنهای‪ ،‬خاتمی و موسبوی و ‪ ...‬همه سیّدند‪ .‬یا در عربستان میبینیم که آل‬ ‫سبعود حتی نامشبان را پسبوند اسم کشورشان کردهاند! گاهی هم ی‬

‫مذهب یا ی‬

‫مکتب‪ ،‬نقش مهمی در به دست آوردن قدرت ایفا کرده است‪.‬‬ ‫مسبئلهی دیگر‪ ،‬علم و تکنولوژیست که چه در گذشته و چه در امروز‪ ،‬نقش مهمی‬ ‫را در کسبب قدرت دارد؛ یعنی جامعهای که از علم و دانش بیشتری برخوردار باشد‪،‬‬ ‫قدرتمندتر محسبوب میشبود و این همان نکتهایست که رهبران جمهوری اسفمی‬ ‫اخیرا روی آن تمرک دارند و با تبلیغات و ب رگنمایی میخواهند از این طریس سهم‬ ‫بیشتری در اعمال قدرت در صحنههای جهانی داشته باشند‪.‬‬ ‫در جهان امروز‪ ،‬یکی از نشببانههای قدرت‪ ،‬تولید گفتمان تازه و خلس معنای جدید‬ ‫اسبت‪« .‬الوین تافلر» کشبوری را در قرن بیست و یکم حائ قدرت میداند که بتواند‬ ‫عفوه بر ثروت‪ ،‬قدرت نظامی و تکنولوژی‪ ،‬گفتمان تازهای را مطرح کند‪ .‬شببباید‬ ‫خاتمی متاثر از همین گ ارهی «تافلر» اسببت که طرح گفتگوی تمدنها را ارائه داده‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪69 /‬‬

‫بود‪ ،‬یا احمدینژاد که مدام از ادارهی جهان دم میزد و نشببانههای قدرت تازه را‬ ‫حداقل به شبکلی صبوری نمایش میداد‪ .‬طی این سالها در اتاقهای فکر جمهوری‬ ‫اسفمی‪ ،‬مدام در رابطه با این گ ارهها تصمیمگیری میشود و حداقل خود را با سطد‬ ‫گ ارههای جهانی اینهمان میکنند‪ .‬حال قصببد دارم بحث خود را با مقدمهای درباره‬ ‫میشبل فوکو ادامه دهم‪ .‬فوکو را به عنوان پسر حرام ادهی ساختگرایی میشناسند و‬ ‫از لحاظ رو شببناسببی‪ ،‬اندیشببهی فوکو را حوالی سبباختگرایی‪ ،‬هرمنوتی‬

‫و‬

‫پدیدارشناسی دنبال میکنند‪.‬‬ ‫سباختارگراها از «سببوسببور» تا «اشببتراوس» در درک جامعه و روابن اجتماعی‪ ،‬برای‬ ‫زبان نقش کلیدی قائل بودند‪ .‬البته آنان زبان را سباختهی انسان و محصول فرهنگها‬ ‫نمیدانسبتند؛ بلکه زبان را نظام مستقل و خودمختاری میدانستند که پیش از آنکه به‬ ‫طبیعت و انسبان بپردازد‪ ،‬به اندیشهها‪ ،‬رفتارها و واقعیتهای بیرونی‪ ،‬عینیت میدهد؛‬ ‫به عنوان مثال فوکو تاکیدی بر سببوژه و ذهنیت ندارد و در اندیشببههایش عوامل و‬ ‫هنجارهای اجتماعی را موکد میکند‪ .‬در نتیجه با رویکردی سبباختگرایانه میتوانیم‬ ‫آن را یکی از مولفههای اصببلی انسببانگرایی و عقلمرک ی دوران مدرن قلمداد کنیم؛‬ ‫مثلن در کتاب «نظم اشبیا» مینویسبد‪« :‬دیرینهشبناسی اندیشه‪ ،‬به ما نشان میدهد که‬ ‫انسببان‪ ،‬در دوران اخیر تولید شببده اسببت و رفته رفته به پایان خود دارد ن دی‬ ‫میشبود‪ ».‬خفصبه اینکه فوکو مدعیست که برای همیشه از شر سوژه خفص شده‬ ‫اسبت‪ ،‬چراکه او انسبان را موضببوع زبان میداند و معتقد اسبت که ذهن‪ ،‬معمولن از‬ ‫فرهنگ‪ ،‬جامعه و زبان تغذیه میکند‪ .‬همانطور که میدانید اسباسبن جامعهی انسانی‬ ‫شکل ثابتی ندارد و این گفتمانها و نظریههای مسلطند که در هر دورهای‪ ،‬فرم دلخواه‬ ‫خود را به دنیا تحمیل میکنند و این در مورد هر کشببوری مصببداق دارد‪ .‬در نتیجه‬ ‫وقتی قدرت شببکل عوض میکند‪ ،‬گفتمانهای دلخواه خود را طرح میکند و به این‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪61 /‬‬

‫شببکل جهان را تغییر میدهد‪ .‬فوکو عمل گفتمان را مجموعهای از قضبباوتهای‬ ‫تباریخی میدانبد که ی‬

‫دورهی تاریخی خاص را معرفی میکند و معمولن هر‬

‫گفتمانی را عفوه بر خصبیصههای اقتصادی یا اجتماعی‪ ،‬از ویژگیهای جغرافیایی یا‬ ‫زبانی نی برخوردار میداند‪ .‬بنابراین هر گفتمانی از سباختاری پیروی میکند که خود‬ ‫این سباختار دارای ضوابطیست که قدرت را تعریف میکند‪ .‬فوکو این زیرساختها‬ ‫را که پشت هر فکر و عملی حضور دارد‪« ،‬صورتبندی دانایی» نامیده است‪ .‬در اصل‬ ‫این صبورتبندی پسزمینهی همهی اندیشبمندانیسبت که در عصبر حاضر زندگی‬ ‫میکنند و محصببول ناخودآگاه معرفتی همین دورهاند‪ .‬همین پسزمینههاسببت که با‬ ‫اسببتفاده از آنها‪ ،‬قدرت تعیین میکند چه میتواند باشببد و چه نمیتواند باشببد و‬ ‫اینجاسببت که سببانسببور مدنظر خود را اعمال میکند‪ .‬معمولن بین نظام دانایی و‬ ‫قدرت همیشببه رابطهای وجود دارد که وظیفها‬ ‫اسببت‪ .‬به عبارت دیگر ی‬

‫گفتمان مسببلن مثل ی‬

‫کنترل جهتگیری افکار اجتماع‬ ‫قدرت عمل میکند‪ .‬اگر با فکر‬

‫تازهای ن دیکی داشته باشد آن را به سلیقهی خود ‪ ،‬ترویج میدهد و تحت پوشش‬ ‫حقیقتی که به آن معتقد اسببت درمیآورد و با این تغییر‪ ،‬تمام هویتها تغییر شببکل‬ ‫میدهند‪ .‬گاهی با تغییر گفتمان‪ ،‬نوع نگاه به انسبان و اجتماع عوض میشود‪ ،‬بنابراین‬ ‫گفتمان مسبلن‪ ،‬مردم را تحت سلطه قرار میدهد و افکار و اندیشههای دلخواه خود‬ ‫را تحمیل میکند و با اعمال سبانسور‪ ،‬اندیشههای دیگر را حذف میکند‪ .‬البته اواخر‬ ‫قرن بیسببتم‪ ،‬نظریهی سبباختگرایی جای خود را به نگر‬

‫تبارشببناسببانه داد‪ .‬در‬

‫اندیشبهی فوکو‪ ،‬معنای تبارشناسی تاثیر مستقیمی از کتاب «تبارشناسی اخفق» نی ه‬ ‫گرفته اسبت‪ .‬در تبارشبناسبی هیچگونه اصل ثابتی وجود ندارد‪ ،‬هیچگونه اصل رایی‬ ‫متافی یکی وجود ندارد که تاریخ را ادامه بدهد‪ .‬تبارشببناسببی قصببد ندارد که نمودار‬ ‫تکامل تدریجی را رسببم کند‪ ،‬در حالی که میبینیم در برخورد با ی‬

‫رویداد‪ ،‬در‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪63 /‬‬

‫دورههای زمانی مختلف‪ ،‬با گاردهای متفاوت وارد میشببود و تاویل را وارد میدان‬ ‫میکند‪ .‬خفصه اینکه تبارشناسی به دنبال مرک زدایی از تولید نظریه است تا شورشی‬ ‫مهیا کند‪ .‬در رویکرد تبارشببناسببانه‪ ،‬اندیشببهی سببیاسببی در قالب الگوهای سببنتی‬ ‫طبقهبندی نمیشببود‪ .‬رالبن وقایعی را که در ی‬

‫دورهی زمانی خاص اتفاق میافتد‪،‬‬

‫مورد تحلیل سباختاری قرار میدهد‪ .‬به عنوان مثال فوکو‪ ،‬گسست معرفتشناسانه را‬ ‫مطرح میکند‪ :‬او اندیشببه را رویدادی میبیند که هرگ تکرار نمیشببود و هربار که‬ ‫اتفاق میافتد وجوه تازهای پیدا میکند‪ .‬به عبارت دیگر ریشببههای اندیشببه را پیدا‬ ‫میکند و در دورههای زمانی مختلف‪ ،‬به آن هویت تازهای میبخشببد‪ .‬در مورد تاریخ‬ ‫هم معتقد اسبت که نمیتوان حد و مرزی برای آن قائل شد و این انسان است که به‬ ‫آن سلسله مراتب میدهد‪ .‬بنابراین همهی رویدادهای تاریخی ارزشی یکسان دارند و‬ ‫این انسانها هستند که ارز‬

‫بیشتری را به برخی رویدادها میدهند ‪.‬‬

‫وقتی مورخی به تاریخ میپردازد‪ ،‬آن را بر اسبباس عفیس فعلی و تحت سببیطرهی‬ ‫گفتمان مسلن مینویسد‪ .‬به عبارت دیگر اگر امروز بخواهیم تاریخ پریروز را بنویسیم‬ ‫با تاریخی که دیروز نوشبته شبده قطعن تفاوت خواهد داشبت‪ .‬حال چرا تبارشناسی‬ ‫فوکو؟ زیرا او نشان میدهد چه طور آدمها در دل شبکهی قدرت قرار میگیرند و به‬ ‫عنوان سبوژه و ابژه از آنان کار کشیده میشود‪ .‬با استفاده از تبارشناسی فوکو میتوان‬ ‫در ارتباط با زندان و مجازات‪ ،‬زندگی و خطر‪ ،‬بیمارستان و بیماری‪ ،‬مدرسه و آموز‬ ‫و ‪ ...‬بحث کرد و تکنی های دیگر گفتمان مسلن را ردیابی کرد‪ .‬میخواهم بگویم که‬ ‫فوکو در بررسببی ماهیت قدرت‪ ،‬از پدیدارشببناسببی هم تاثیر گرفته اسببت‪ .‬رویکرد‬ ‫پدیدارشبناسی معتقد به سوژه و ابژه بودن انسان‪ ،‬به طور همزمان است‪ .‬هم موضوع‬ ‫شبناسبایی و هم فاعل شناساییست‪ .‬در پدیدارشناسی‪ ،‬جهان قبل از اینکه موضوعی‬ ‫برای شبناخت باشبد‪ ،‬تجربهایست که در آن زندگی میکنیم‪ .‬به عبارت دیگر بیشتر‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪61 /‬‬

‫ذهنیست تا عینی‪ ،‬چراکه شکل جهان از هر دیدی با توجه به اطفعات ایدوئولوژی‬ ‫یب‬

‫آدم خاص تغییر می کند و نمای ثابتی ندارد‪.‬به این معنا که ذهن و عین را‬

‫نمیتوانیم به عنوان ی‬

‫واقعیت یا آگاهی در کل فرض کنیم؛ مثلن در پدیدارشناسی‬

‫هایدگر‪ ،‬هر ایده ای به عنوان فاعل شببناسببا‪ ،‬با توجه به تاریخ و فرهنگی که در آن‬ ‫رشد کرده‪ ،‬تعریف میشود‪ .‬هایدگر با خلس تاویل به عنوان معنای نهفته در رفتارهای‬ ‫اجتماعی در کتاب «هسببتی و زمان»‪ ،‬به هرمنوتی‬ ‫هرمنوتی‬

‫منش تازهای میبخشببد؛ مثلن‬

‫هایدگری برای درک هر واقعیت اجتماعی‪ ،‬ابتدا به تحلیل زمان آن واقعیت‬

‫میپردازد و ریشبببهی معنا و مفهوم را در رفتارها و کردارهای اجتماعی آن دنبال‬ ‫میکند‪ .‬فوکو در برخورد با هایدگر‪ ،‬هرمنوتی‬

‫رادیکال را مطرح میکند و مینویسد‪:‬‬

‫«حقیقتی وجود ندارد و تاویل انسبانها‪ ،‬به حقیقت شکل میدهد‪ ».‬او جهان خارج را‬ ‫دارای اشبیای بیمعنایی میداند که ما با استفاده از زبان به آنها نگاه میکنیم‪ .‬در واقع‬ ‫فوکو‪ ،‬خوددرگیریها و خودفهمیهای خودمان را زبان میداند و معتقد است گفتمان‬ ‫به واقعیت شکل میدهد و جهان خارج فقن از طریس زبان وجود دارد‪ .‬خفصه اینکه‬ ‫معتقد اسبت چی ی که وجود دارد نمیتواند حقیقت باشد و بیشتر تاویلیست که در‬ ‫هر حال تغییر میکند و سبلطهی آن به گفتمانی که قدرت طرح میکند‪ ،‬بستگی دارد‪.‬‬ ‫یعنی کاملن به خواست قدرت مربوط است ‪.‬‬ ‫قدرت‪ ،‬عملیسببت که باعث تغییر دادن و جهتگیری در رفتار دیگران میشببود؛‬ ‫مجموعه اعمالیست که روی اعمال دیگران تاثیر میگذارد؛ به عبارت دیگر‪ ،‬قدرت‪،‬‬ ‫عملیسببت که موجب تغییر‪ ،‬چرخاندن و یا جهت دادن به رفتار دیگران میشببود‪.‬‬ ‫سبباختارا اعمالیسببت که روی رفتار دیگران تاثیر میگذارد و آنها را اروا میکند‪،‬‬ ‫کارشببان را راحت‪ ،‬سببخت یا محدود و ممنوع میکند‪ .‬به طور کلی‪ ،‬قدرت شببیوهی‬ ‫اعمال عمل‪ ،‬بر روی فاعل عمل اسببت و در این نگاه‪ ،‬مفعولی وجود ندارد‪ .‬از همین‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪65 /‬‬

‫رو میتواند معرف رابطهی میان قدرت و آزادی باشببد‪ .‬در ی‬

‫جامعه مدرن و در‬

‫ارلب کشببورهای رربی‪ ،‬قدرت طراح نوعی بازی اسببتراتژی‬

‫میان آدمها و آزادی‬

‫اسببت‪ .‬البته از نظر فوکو‪ ،‬میان رابطهی ارباب و برده و رابطهی میان قدرت و مردم‪،‬‬ ‫تفاوت وجود دارد‪ ،‬چراکه در رابطهی میان ارباب و برده نوعی از اجبار جسببمی‬ ‫وجود دارد؛ مانند سببلطه و سببیطرهای که نظام حکومتی ایران بر جسببم و بدن مردم‬ ‫دارد‪ .‬در واقع سلطه به رقابت نامتقارن قدرت اشاره دارد که در آن «بنده» تابع مح‬ ‫است؛ خداست که دستور میدهد و مقام معظم رهبریست که حکم میکند‪.‬‬ ‫اصببلن به این دلیل اسببت که در ایران حاشببیهای برای آزادی وجود ندارد و یا اگر‬ ‫هسبت آنقدر باری‬ ‫حالی که قدرت در ی‬

‫اسبت که فضبایی برای مانور در اختیار انسان قرار نمیدهد‪ .‬در‬ ‫جامعه مدرن‪ ،‬متحرک و منعطف اسببت‪ ،‬چندگانه اسببت و‬

‫اعمال خشبونت بدنی نمیکند؛ به عبارتی این قدرت نمیتواند شبکنجهگر باشد‪ .‬اما‬ ‫سلطه‪ ،‬با اعمال خشونت بر بدن‪ ،‬مردم را به سمت اجبار و منفعل بودن میبرد‪ .‬سلطه‬ ‫ویرانکننده است؛ مثل همان وضعیتی که در ایران شاهد هستیم‪.‬‬ ‫در یکی از رسببانههای ایرانی‪ ،‬ویدئویی دربارهی دختری که قربانی تجاوز شببده بود‪،‬‬ ‫دیدم که از زبان بازپرس پرونده روایت میشببد‪ .‬در تمام روایتی که با فرض درسبت‬ ‫بودن آن‪ ،‬از این خانم نقل شببده بود‪ ،‬حتی ی‬

‫گ اره وجود نداشببت که ارتباطی با‬

‫اعتقادات او داشبته باشد‪ .‬تمام گ ارهها در هیئت بدن‪ ،‬در باب جسم بود که به نوعی‬ ‫نشان دهندهی سلطهی حاکم بر بدن در ایران بود و این در حالی است که در جوامع‬ ‫مدرن‪ ،‬آزادی انکار نمیشبود‪ ،‬بلکه مردم با تاکتی های درسبت به سمت آن هدایت‬ ‫میشوند‪ .‬در این جوامع آزادی و قدرت نه مقابل هم‪ ،‬بلکه در کنار هم و در همکاری‬ ‫با هم قرار دارند‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪66 /‬‬

‫تحت این رویکرد تازه اسببت که نظرگاه فوکو‪ ،‬مقابل نظریههای کسببانی مثل «ماکس‬ ‫وبر»‪« ،‬مارکس» یا «هابس» قرار میگیرد؛ چراکه در نگاه او‪ ،‬قدرت مفهومی اسببت که‬ ‫باید به آن ماهیت داد و حتی اگر این ماهیت وجود نداشببته باشببد‪ ،‬باید چگونگی‬ ‫کسببب آن را آموز‬

‫داد‪ .‬از همین روسببت که برخفف اعتقاد فوکو‪ ،‬خیلیها او را‬

‫پسبتمدرنیسبت دانسبتهاند‪ ،‬چراکه ایدههایش در تقابل با نگاه گذشتهگراییست که‬ ‫قدرت را دیوی پلید میدانسببت و مردم را بردگان بسببته به زنجیر آن میپنداشببت؛‬ ‫همان نگاهی که در ادبیات سیاسی ما‪ ،‬مدام در حال تولید و ترویج است‪ .‬به طور کلی‬ ‫از نظر فوکو‪ ،‬قدرت‪ ،‬رابطهی میان دولت و اح اب در کشورهای مدرن اروپایی است‪.‬‬ ‫در کشورهای دیکتاتوری‪ ،‬رابطه بین دولت و مردم از جنس سلطه است‪ ،‬در حالی که‬ ‫این رابطه در کشببورهای مدرن‪ ،‬از جنس قدرت اسببت‪ .‬فوکو این نوع نگاه قدیمی به‬ ‫قدرت و بسببن دادن قدرت به پادشبباهی را‪ ،‬ضببعفی میداند که در نقد نظریات‬ ‫مدرنیسببتهایی چون «وبر»‪ ،‬به آن اشبباره میکند‪ .‬در عصببر مدرن‪ ،‬قدرت ریشببه در‬ ‫جامعه دارد و در واقع این مردماند که تاج قدرت را تقدیم دولت میکنند‪ .‬بنابراین در‬ ‫این مفهوم‪ ،‬قدرت از حالت تحمیلی و بخت گونهی خود خارج شببده و در تقابل با‬ ‫آزادی و مردم نیست و آن را میتوان در تار و پود جامعه مشاهده کرد‪.‬‬ ‫باید عمیقن باور کنیم که جامعه قدرتمند است‪ ،‬حا دیگر قدرت جامعه آنچنان مهم‬ ‫و تاثیرگذار اسبت که حتی جمهوری اسببفمی‪ ،‬در هر انتخاباتی‪ ،‬پی کسببب رضببایت‬ ‫جامعه و مردم اسبت‪ .‬فوکو در مباحث خود به مفهوم قدرت بسیار پرداخته است اما‬ ‫آن را موضببوع اصببلی تحقیقاتش نمیداند‪ ،‬بلکه مسببئلهی اصببلیا‬

‫را چگونگی و‬

‫چرایی ساخته شدن انسان به عنوان سوژه میداند؛ مثلن او هرگ جنسیت را به منظور‬ ‫تولید مثل و ایجاد لذت مورد تحلیل قرار نمیدهد بلکه جنسببیت را مجموعهای از‬ ‫رفتار و گفتار میداند که انسانها را در دایرهی مناسباتی که با هم دارند قرار میدهد؛‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪63 /‬‬

‫یعنی جنسببیت از نگاه او راهبردی برای نظارت‪ ،‬تولید و ادارهی اندام مردم در روابن‬ ‫اجتماعی آنهاسببت‪ .‬در اینجا میتوان به چند سببوال سبباده اما حیاتی در حیطهی‬ ‫اجتماعی ایران اشباره کرد‪ :‬اینکه قدرت‪ ،‬توسبن چه کسبی اداره میشبود؟ کسی که‬ ‫برای دیگران تصبمیم میگیرد کیسبت؟ چه کسببی فعالیتهای دیگران را برنامهری ی‬ ‫میکند و اساسن تصمیم گیریها چهطور صورت میگیرد؟‬ ‫فوکو میگوید‪« :‬قدرت همه جا هسببت‪ ،‬نه برای اینکه همه جا به چشبم میآید‪ ،‬بلکه‬ ‫برای اینکه از همه جا سبرچشمه میگیرد‪ ».‬او معتقد است که قدرت اساسن از پایین‬ ‫به با حرکت میکند‪ ،‬اما در جوامع اسفمی‪ ،‬قدرت از با و از آسمانها به پایین‪ ،‬به‬ ‫مردم تحمیل میشببود و ی‬

‫انسببان نقش خدا را ایفا کرده و در راس قدرت قرار‬

‫میگیرد‪ .‬در چنین جامعهای طرح نظریاتی از سببوی روشببنفکران مذهبی که هنوز‬ ‫معتقدند قوانین اسبفمی درسبت اجرا نمیشبود و اگر اجرایی شبود آرمان شهرشان‬ ‫تحقس پیدا میکند‪ ،‬واقعا مضح‬

‫است‪.‬‬

‫با این تفاسببیر‪ ،‬چه طور میتوان فاصببلهی میان قدرت در ایران و قدرت از نظرگاه‬ ‫فوکو را از بین برد؟ تعریف فوکو از قدرت‪ ،‬ماحصل تجربیات تاریخیست که از قرن‬ ‫هفدهم تا به امروز بر جوامع رربی گذشبته است‪ .‬در حالی که سیستم حکومتی ایران‬ ‫در حال تجربهی همان وضعیتیست که اروپا در قرون وسطی پشت سر گذاشته و به‬ ‫طور کامل شکست خورد‪ .‬در جوامع مدرن‪ ،‬قدرت عملگراست‪ ،‬امتیازی برای ح ب‬ ‫حاکم محسببوب نمیشببود و حتی اگر اینطور باشببد‪ ،‬هرگ امری مطلس نخواهد بود‪،‬‬ ‫چراکه قدرت‪ ،‬مجموعهای از شبکههای به هم مرتبن است و هرگ نمیتواند ی‬

‫کل‬

‫واحد محسوب شود‪ .‬در کشورهای رربی با قدرت به شکل محلی آن‪ ،‬یا به عبارتی با‬ ‫مفهوم میکروفی ی‬ ‫میکروسببکوپی‬

‫آن مواجه هسبببتیم که به آسبببانی قابل تحلیل و بررسبببی‬ ‫اسببت‪ .‬در واقع قدرتهای کوچ‬

‫تشببکیل دهندهی ماهیت کلی‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪65 /‬‬

‫قدرت هسببتند و نمیتوان آن را در ی‬

‫فرم کلی و واحد متمرک کرد‪ ،‬چراکه قدرت‬

‫در این جوامع نوعی از تکنولوژیسببت که نقشببی انضببباطی را بر عهده دارد؛ این‬ ‫تکنولوژی در قالب نهادهای کوچکی مثل کارخانه‪ ،‬دانشببگاه‪ ،‬بیمارسببتان‪ ،‬مدرسببه‪،‬‬ ‫زندان و ‪ ،...‬تکنی های مراقبت و نگهداری خاصی را اعمال میکند‪.‬‬ ‫همانطور که گفتم‪ ،‬کشببورهای رربی طی پشببت سببر گذاشببتن سببلطهی حاکمان در‬ ‫قرنهای هفده و هجده‪ ،‬هدفشببان تامین رفاه و سببفمت مردم بود و پس از آن در‬ ‫قرن نوزده‪ ،‬با موکد کردن تکنولوژی انضباطی‪ ،‬آناتومی سیاسی بدن را به میان آوردند‪.‬‬ ‫این جوامع طی تجربه و اصفح و رلنخوانیهای مکرر‪ ،‬در نهایت به ماهیت امروزی‬ ‫قدرت دسبت پیدا کردند‪ ،‬در حالی که هیچکدام از تجربیات پشت سرگذاشته شدهی‬ ‫این جوامع در شرق و به خصوص در ایران اتفاق نیفتاده است‪ ،‬به طوری که مردم در‬ ‫ایران هنوز در حال تجربهی مراقبت و تنبیه‪ ،‬آن هم در قالب شکنجه و در ژانر نمایش‬ ‫عمومی مثل اعدام و سببنگسببار در مف عاماند‪ .‬فوکو دگرگونی و تحول در شببیوهی‬ ‫اعمال قدرت را با گذر از ی‬

‫جامعهی نمایشببی به ی‬

‫جامعهی مبتنی بر مراقبت‬

‫توضببید میدهد و در گ ارهای نی مینویسببد‪ :‬جامعه ما دیگر جامعه نمایش نیسببت‬ ‫بلکه جامعه مراقبت است‪ .‬در زیر سطر تصاویر‪ ،‬بدنها در محاصرهاند‪.‬‬ ‫همین گ اره را میتوان از چند جهت مورد تحلیل سبباختاری قرار داد و سببیسببتم‬ ‫سببلطهای را که در ایران به فجیعترین شببکل آن صببورت گرفته مبتنی بر خصببلت‬ ‫تعذیری دانسبت و آن را تکنولوژی سیاسی بدن نامید‪ .‬در این سیستم سلطه‪ ،‬بدن در‬ ‫ابتدا محاصبره و سپس زخمی و داغ میشود تا به مثابه حیوانی وحشی‪ ،‬رام و تربیت‬ ‫شبود‪ .‬در جوامع اسبفمی سیستم سلطه‪ ،‬تمرک مطلس دارد و نقش مغ جامعه را ایفا‬ ‫کرده‪ ،‬کنترلی واحد را برقرار میکند و جامعه نی ‪ ،‬مانند اعضای دیگر بدن تنها مجری‬ ‫دستورات این مغ هستند‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪61 /‬‬

‫در حالی که در جوامع مدرن‪ ،‬قدرت مثل ماشبینیسبت که ه اران موتور در سرتاسر‬ ‫آن کار گذاشبته شده و در قالب قدرتی مستقل مشغول فعالیت است؛ مثلن در آلمان‪،‬‬ ‫توی هر شببهری موتوری کار گذاشببته شببده که دارای جایگاه و کاراکتر خاص خود‬ ‫اسبت؛ به عنوان مثال فرانکفورت مرک اقتصادی آلمان است‪ ،‬هامبورگ مرک تجارت‬ ‫و برلین مرک سیاست‪ ...‬در کشورهای رربی‪ ،‬قدرت به وسیلهی علوم انسانی تعریف‬ ‫میشببود‪ ،‬چراکه همین علوم انسببانی و اجتماعی ج ئی از فرایند اعمال قدرت به‬ ‫حسبباب میآیند و این علوم هسببتند که گفتمانهای مختلف را در قالب روابن و‬ ‫ساختار قدرت اعمال میکنند‪ .‬درحالیکه حکومت اسفمی ایران‪ ،‬سعی در نابود کردن‬ ‫علوم انسبانی دارد‪ ،‬به طوری که رهبر معتقد اسببت بسبباط علوم انسببانی باید از تمام‬ ‫دانشبگاهها برچیده شود و بفهت مح‬

‫اینجاست که در کشوری که رئیس جمهور‬

‫و نظام سیاسی و اجتماعی مشخص دارد‪ ،‬نهادی مثل بخش علوم انسانی دانشگاه‪ ،‬به‬ ‫نظریهپردازی جهت چگونگی ادارهی کشور میپردازد و سعی میکند سیستم آموزشی‬ ‫کشببور را به اسببفمگرایی بر اسبباس قوانین حوزهی علمیه پیوند دهد‪ .‬چنین اعمال‬ ‫قبدرت هبایی نیباز ببه مقاومت دارد‪ .‬این مقاومت در برابر قدرت را می توان در‬ ‫زیرسیستمها اعمال کرد؛ مانند ایستادگی زن در مقابل مرد‪ ،‬ایستادگی کودک در مقابل‬ ‫والدین یا مانند عصببیان بیماران روانی علیه روانکاوها‪ .‬این نگاه اعتراضببی باید در‬ ‫زیرسببیسببتمهای جامعه ت ریس و ایجاد شببود‪ ،‬چراکه بهترین راه برای مقابله با ی‬ ‫سیستم دیکتاتوری وسیع‪ ،‬ت ریس مقاومت و اعتراض در نهادهای کوچ‬

‫و بخشهای‬

‫زیرین جامعه است‪.‬‬ ‫فوکو سبوژه را مخلوق قدرت میداند؛ یعنی سوژه مخلوق ساختارهای میکروفی ی‬ ‫قدرت اسبت‪ ،‬چون فرد انسانی را ی‬

‫واقعیت میداند که محصول و پرور‬

‫یافتهی‬

‫قدرت در قالب تکنی هاییسببت که به عنوان تکنی های انضببباطی مطرح میکند‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪33 /‬‬

‫اگرچه او بیشتر از قدرت در جوامع مدرن و تحول یافته و پیشرفته میگوید که در آن‬ ‫روندهای دموکراتی‬

‫اجرا شبده و قدرت مرک ی در قالب دولت کمرنگ شده باشد‪،‬‬

‫اما نگاه فوکو را با کمی تغییر میتوان با شراین امروز ایران تطبیس داد‪ ،‬چراکه میبینیم‬ ‫حکومت ایران به خود‬

‫نام جمهوری داده و هر چهار سببال بالماسببکهای به نام‬

‫انتخابات برگ ار میکند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬از صورت مدرن استفاده میکند اما آن را با‬ ‫سبوءاسبتفاده از دین و اعتقادات مردم‪ ،‬بدل به سبلطه میکند‪ .‬ما در دهکدهی جهانی‬ ‫مارشال م‬

‫لوهان زندگی میکنیم؛ در این دهکده قدرت دیگر ت‬

‫قطبی و از با به‬

‫پایین تحمیل نمیشببود‪ .‬امروزه در تمام کشببورهای مدرن‪ ،‬قدرت مجموعهای از‬ ‫گ ارههاسبت که به طور مسبتقل در همهی نهادها تولید میشود‪ .‬درحالیکه در ایران‬ ‫فقن خامنهای فکر میکند‪ ،‬فقن او تصمیم میگیرد‪.‬‬ ‫خفصببه اینکه میشببود به گ ارهسببازی و روشببنگری در نهادهای کوچ‬

‫مثل خانه‪،‬‬

‫مدرسببه‪ ،‬کوچه و‪ ...‬پرداخت و حرکتی از پایین به با را آراز کرد‪ .‬معتقدم تنها راه‬ ‫مبارزه این اسببت که جای میکروفنها را عوض کنیم و تریبونهای تازهای را مطرح‬ ‫کنیم و نمایههای تازهی قدرت را شبناسایی کرده‪ ،‬آن را در اختیار همه قرار دهیم‪ .‬در‬ ‫اینباره فضباهای مجازی مثل فیسببوک‪ ،‬اینستاگرام‪ ،‬تلگرام و‪ ...‬میتوانند نقش مهمی‬ ‫ایفا کنند‪ .‬میتوان با ایجاد ی‬

‫فضبای میکروسبکوپی‬

‫در صورتبندی سلطه دست‬

‫برد و قواعد تازهای را به مراک سببلطه تحمیل کرد و تکنی های انضببباطی قدرت را‬ ‫جایگ ین سرکوب کرد و یا با انکار ساختار دولت‪ ،‬آن نقشی را که باعث هویتسازی‬ ‫دولت میشبود از آن سبلب کرد؛ به عنوان مثال رهبر هر کشوری نمایه و نماینده آن‬ ‫بفد است‪ ،‬باید کاری کنیم که این نمایندگی از رهبر یا از رییس جمهور سلب شود‪.‬‬ ‫بیش‬

‫میتوان با تربیت ژورنالیستهای مجازی‪ ،‬تکنولوژی قدرت را جانشین نظام‬

‫سلطه کرد و این ج با روشنگری و کار تئوری‬

‫در تمام عرصهها امکانپذیر نیست‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪39 /‬‬

‫تجربهی صد سالهی ما نشان میدهد که نمیشود بدون انهدام جهل‪ ،‬بر سلطهی جهل‬ ‫پیروز شببد‪ .‬با نگاه به تجربهی انقفب پنجاه و هفت‪ ،‬میبینیم که جهلی را از سببکو‬ ‫پایین آوردند و چون نیروی مخالف از شببعور سببیاسببی کافی برخوردار نبود‪ ،‬جهل‬ ‫مضباعفی جانشبین شد‪ .‬سوءاستفاده از جهل و استفاده از تکنی‬

‫جعلسازی در طی‬

‫سی و سه سال اخیر باعث شده‪ ،‬جمهوری اسفمی آلترناتیو خود‬

‫را برای روز مبادا‬

‫در بایگانی ذخیره کند‪ .‬حتی بدون آنکه بفهمیم در اندیشبهها نی دست ببرد و تمامی‬ ‫این فعالیتها با پول نفت که متعلس به همهسبت انجام میشبود و این مسئله به هیچ‬ ‫عنوان مسئلهی کوچکی نیست‪ .‬ما نمیتوانیم انکار کنیم که مدرنی یشن در ایران اتفاق‬ ‫افتاده اسببت‪ .‬ی‬ ‫بتواند خود‬ ‫از استتی‬ ‫تنها با تعوی‬

‫حکومت دیکتاتوری بعضببی از نشببانههای جهان مدرن را گرفته تا‬ ‫را مدام بازتولید کند‪ .‬نباید فرامو‬

‫کرد که برای برخورد با ابلیس باید‬

‫ابلیس برخوردار بود‪.‬‬ ‫جای میکروفنها و تخریب سببلسببله مراتب تحمیلی میشببود جلوی‬

‫ارتجاع ایسبتاد‪ .‬اصبلن هدف اصبلی «ژیل دلوز» از طرح تفکر رای ومی‪ ،‬نمایش ضد‬ ‫هیرارشبی فکر جدید بود و اینگونه میخواست عدم وجود مرک و سلسله مراتب را‬ ‫در هیئتهای رای ومی نشببان دهد‪ .‬اگر تا دههی آخر قرن بیسببتم‪ ،‬تحقس آرمانهای‬ ‫آنارشبیسببتی بیشببتر به ی‬

‫رویا میمانسبت‪ .‬هجوم تکنولوژیهای جدید و مدیاهای‬

‫اینترنتی کار را برای کاپیتالیسم کمی مشکل کرده‪ ،‬انقفب رای ومی طوری که در مصر‬ ‫آن را شباهد بودیم دیگر ریر قابل تصبور نیست‪ ،‬حا بماند که کاپیتالیسم در نهایت‬ ‫موفس شبد در مصبر نیّت کثیف خود‬

‫را به سرانجام برساند که این البته دلیلی ج‬

‫فقر فرهنگی کشبورهای مسبلمان ندارد‪ .‬شبوربختانه دمکراسبیا کاپیتالیستی در چنین‬ ‫کشببورهایی‪ ،‬همیشببه کار دیکتاتورها را آسببانتر کرد و به چپاول طبقات فرودسببت‪،‬‬ ‫چهرهای موجه بخشیده است‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪31 /‬‬

‫وانمودهایی از دمکراسبی را ما در ایران نی داریم که در پیوند با فرهنگی سنگ شده‬ ‫بیش از سببی و سببه سببال اسببت به حکومتی ریرانسببانی مجال حضببور داده‪ .‬در این‬ ‫فرهنگ هر تجربهای ذوب میشود و به قول شاملو حافظهی تاریخی محلی از اعراب‬ ‫ندارد‪ .‬ما کی ی مثل هاشبمی رفسبنجانی را از اوان حکومت اسفمی تجربه کردیم و‬ ‫در سبالهای دهه هفتاد تمام سیاهکاریهایش برای همه رو شد اما دوباره بعد از چند‬ ‫سبال داریم از این کیچ اسقاطی‪ ،‬منجی و قدّیس میسازیم‪ .‬انگار این ویژگی فرهنگیا‬ ‫ماسببت که از گذشببته عبرت نگیریم و در نهایت بفهت باز آن را تکرار کنیم‪ .‬تاریخ‬ ‫سببیاسببی ما از ژانر کمدی پیروی میکند که در آن تکرار اشببتباه سببببسببازا خنده و‬ ‫اسبته ا میشود‪ .‬انقفب مشروطه مثل انقفب ‪ 53‬و این انقفب دوباره در دوم خرداد‬ ‫‪ 36‬و سبپس سبال ‪ 55‬تکرار میشود اما ما چون گلهای که در طویلهی خود به دام‬ ‫افتاده دیگر قبول کردهایم که مدام مجبوریم بین بد و بدتر انتخاب کنیم‪ ،‬در حالی که‬ ‫تاریخ سبیاسی ررب فرم تراژدی دارد و اینان هیچ اشتباه سیاسی را تکرار نکردهاند و‬ ‫انقفب فرانسببه هرگ مکرر نشببد‪ .‬وقت اسببت که از زیرزمین زیسببتی خود به زمین‬ ‫برگردیم و از قرنطینهی فرهنگی و سبیاسبی خارج شده‪ ،‬بپذیریم که ما نی بخشی از‬ ‫دهکدهی جهانی مارشبال م‬

‫لوهان هستیم‪ .‬حا تکنولوژی به جایی رسیده که نیاز‬

‫نیسببت برای آزادی بمیریم‪ ،‬کافیسببت درسببت زندگی کرده از امکانات در دسببت‬ ‫درسببت بهرهبرداری کنیم‪ .‬اگر اجازهمان نمیدهند اعتراض کنیم‪ ،‬اگر جایی نداریم که‬ ‫راهپیمایی کنیم‪ ،‬میتوانیم جا را بدل به بیجایی کرده‪ ،‬فریاد برداریم‪.‬‬ ‫دوباره بالماسببکهای تازه به نام انتخابات در راه اسببت‪ .‬سببی و سببه سببال اسببت که‬ ‫حکومت از این بالماسکههای انتخاباتی به مثابهی سوخت‪ ،‬بهرهبرداری کرده تا هنوز‬ ‫به خود بقا داده اسبت‪ .‬آیا ما نمیتوانیم از این فرصبت به نفع فردا استفاده کنیم؟ آیا‬ ‫چنان راضبی به خودکشبی و انتحاری همگانی شببدهایم که باید مثل آن دو نویسببنده‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪33 /‬‬

‫پیشبکسبوت و ابله همه جا بیانیه بدهیم که بوی نجات از مستراحی چون رفسنجانی‬ ‫میآید!؟ یکی از خصبیصبههای جهان مجازی بیزمانی و بیمکانیست و در آن هیچ‬ ‫سمتی یکّه نیست و ما در واقع با ه ار جهت طرفیم و همین‪ ،‬کار را برای سرمایهداری‬ ‫که عفقه وافری به تمرک قدرت و اطفعات دارد مشکل کرده است‪.‬‬ ‫در اینترنت شناختهای گروهی و خرده اطفعات‪ ،‬همهجا پخش است و این فضای‬ ‫فاقد هیرارشبی‪ ،‬جهانی خفق و رای ومی و در نهایت آنارشیستی ایجاد کرده‪ ،‬طوری‬ ‫کبه حتی فکرهبای نباهمخوان به راحتی کنار هم قرار می گیرند‪ ،‬حا این همانی‬ ‫فرهنگها‪ ،‬جهان مسطحی پدید آورده که نمایهای از برابری مجازیست‪ .‬حقیقت این‬ ‫اسببت که سبباختارهای متمرک یا آن دسببته از دسببتگاههای فکری که از مدل درختی‬ ‫تبعیت میکنند‪ ،‬دیگر نمیتوانند در فضای مجازی اینترنت عرض اندامی داشته باشند‬ ‫و همین عمل سببانسببور را به حداقل رسببانده و دیگر ژورنالیسببم و مدیاهای‬ ‫ماکسبیمالیسبتی تنها سیستمهای اطفعرسانی نیستند‪ .‬با اینهمه این فقن آراز داستان‬ ‫اسببت و اگر مدلهای روشببنگری و روشببنفکر ایرانی نخواهد از برج عاجش بیاید‬ ‫پایین‪ ،‬دوباره ی‬

‫فرصت ب رگ را از دست خواهد داد‪.‬‬

‫نتیجهی صد سال مبارزهی ما نشان میدهد که فضا را باید به سمت مبارزهی شعوری‬ ‫برد‪ .‬من با جنبشبی موافقم که همراه با شعور باشد‪ .‬در رسانههای بیبیسی و صدای‬ ‫آمریکا چه کسبانی مشبغول فعالیتاند؟ دقیقن همان کسانی که پرور‬

‫یافتهی همان‬

‫گفتمان مسبلن هسبتند‪ .‬بحث گفتمان مسبلن واقعیتیست که در ایران در حال اتفاق‬ ‫افتادن اسبت‪ .‬در سبی و چند سال حکومت جمهوری اسفمی‪ ،‬گفتمان شکل عوض‬ ‫نکرده است‪ .‬من نشان میدهم که این گفتمان چگونه تغییر شکل میدهد و ما چگونه‬ ‫مجبوریم برای تغییر گفتمان‪ ،‬آگاهی بدهیم‪ .‬به نظر من «فوکو» تنها کسببیس بت که به‬ ‫ج ئیات قدرت میپردازد‪ .‬او هرگ «مارکس» و «ماکس وبر» را رد نمیکرد‪ ،‬بلکه‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪31 /‬‬

‫بازیهای تازهای را به وجود میآورد‪ .‬باید قبول کنیم که تنها جریان فکرسبباز در‬ ‫جامعهی ما همان جنبش چپ ماست‪ .‬حتی دوم خردادیها نی در بخشی از مسائل از‬ ‫جنبش چپ‪ ،‬خن فکری میگیرند‪ .‬با اینهمه معتقدم که حتی باید در اندیشببههای‬ ‫آپوزیشن تبعیدی دست برد و بنای فکریشان را از نو ساخت‪.‬‬ ‫اینجا در این بحث‪ ،‬کارکرد سلطه را از کارکرد قدرت منف‬

‫کردم و قدرت مدرن در‬

‫جهان مدرن را تعریف و به نشببانههای سببلطه نی اشبباره کردم‪ .‬رهبران جمهوری‬ ‫اسبفمی از سبیسبتم سبلطه پیروی میکنند اما با رویه قدرت بیگانه نیستند و نهایت‬ ‫سبوءاستفاده از آن را می کنند؛ به عبارت دیگر‪ ،‬ما با ی‬

‫دوآلیسم طرف هستیم؛ آنها‬

‫مدام صببف عوض میکنند‪ .‬باید کاری کرد که دیگر نتوانند ریا کرده ت ویر را در‬ ‫سبیسبتم اجراییشبان موکد کنند‪ .‬چی ی که طی سبی و چند سال حکومت جماعت‬ ‫مرتجع شاهد بودیم ج شعار نبود‪ .‬جمهوری اسفمی از رویکردهای کنونی جامعهی‬ ‫مدرن نهایت سبوءاسبتفاده را میکند که یکیشبان مسبئلهی معناسازیست‪ .‬در واقع‬ ‫نمیتوانیم بگوییم که جمهوری اسبفمی معناسازی نمیکند‪ ،‬بلکه با استفادهی اب اری‬ ‫از دین‪ ،‬معناهای منحن خود را تولید میکند‪ .‬باید برای قرنی هم که شببده به خدا‬ ‫مرخصبی داد‪ ،‬برود کمی هوا بخورد‪ ،‬شباید مهربانتر برگشبت‪ .‬وقت است که دنبال‬ ‫پیامبرانی زمینی بگردیم تا کم‬

‫کنند ایرانیها از شببرِّ آن زندگی زیرزمینی خفص‬

‫شبوند و باز به زمین برگردند‪ .‬دیگر دین و حس دینخواهی‪ ،‬مردم را فرسوده کرده؛‬ ‫متاسفانه این هر دو موجب شده هنوز در ایران طبقات اجتماعی قابل تفکی‬

‫نباشند؛‬

‫یعنی کفسهای طبقاتی آنطوری که در فرانسه و بریتانیا وجود دارد در ایران مشهود‬ ‫نیست و مدام صف عوض میکنند و این یکی از د یل اصلی عدم تحقس مدرنیته در‬ ‫ایران اسبت؛ مثلن طبقه متوسبن که نمایه شبهری مدرن اسبت هرگ در ایران شکل‬ ‫نگرفته و هر وقت آمد هیئتی به خود‬

‫بدهد تکانههای سیاسی و اقتصادی دفرمها‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪35 /‬‬

‫کرده‪ .‬به همین نسببت ما تعریف درسبتی از طبقات فرادست و فرودست نی نداریم‪،‬‬ ‫پس دیدمانی از طبقه کارگر نی در دسببت نیسببت‪ ،‬چون هنوز مرزهای بین فئودال و‬ ‫بورژوا از بین نرفته و ارلب در هم ادرام شدهاند‪ .‬بیخود نیست که ساختارهای سنتی‬ ‫هم نان در جامعه شهری ما دارای کارکردند و طبقات‪ ،‬شفافیت خاص خود را هم به‬ ‫لحاظ سببیاسببی و هم به لحاظ مدنی و فرهنگی نیافتهاند‪ .‬بنابراین شببراین اجتماعی‬ ‫جامعه ایران طوری نیسببت که از پایان مدرنیته حرف ب ند و بورژوازی برآمده از‬ ‫سببرمایهداری را نقد کند‪ .‬اینها را نگفتم که مثل برخی بگویم ما به دلیل عدم تجربه‬ ‫مدرنیته نمیتوانیم رویکردی پسبتمدرنیستی داشته باشیم‪ ،‬بلکه میخواهم بگویم که‬ ‫اتفاقن به دلیل وضعیت و تجربهی خودویژهای که داریم میتوانیم سنگِ نومدرنیسمی‬ ‫را که ویژهی جهان رای ومیا خودمان باشد به سینه ب نیم‪.‬‬ ‫خفصه وقت است روشنفکر ایرانی کمی بجنبد و عین ِ مکش مرگ مایش را بردارد‬ ‫که اگر چنین نکند رفتهرفته کل کشور اوین خواهد شد‪ .‬روشنفکر اسمیا ما باید بداند‬ ‫که در جدال بین مینیمالی م اینترنتی و ماکسبیمالیسم کاپیتالستی پیروزی وقتی حاصل‬ ‫میشبود که اتحاد گروههای مینیمالیسبتی میسبّر شود‪ .‬بی ش‬

‫فلسفهای که تا امروز‬

‫تولید شببده‪ ،‬همین زمان خطی که تا حا کش آمده و حتی عقفنیت از پا افتادهی‬ ‫امروزین‪ ،‬همه و همه به دلیل برخورداری از سبباختار درختی‪ ،‬از خفقیت باز مانده و‬ ‫عقیم شببده‪ ،‬پس راهی نمانده مگر تولید زندگی در یههای دیگری از هسببتی که‬ ‫فضبای اینترنتی یکی از آنها را محقس کرده است‪ .‬تجمع خرده فرهنگها و همبستگی‬ ‫شعورهای فردی میتواند همهی اینها را از گوشههای کور هستی ثحاشیه به صحنه‬ ‫پرتاب کند‪ .‬اتفاقاتی که طی سبالهای اخیر در چند کشبور اسبفمی روی داده نشان‬ ‫میدهد‪ ،‬کنترل اطفعات و اعمال سبانسبور گسترده دیگر از هیچ دیکتاتوری ساخته‬ ‫نیست‪ .‬در اتفاقات بعد از انتخابات سال ‪ 55‬دیدیم که وقتی مکان و فضای تظاهرات‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪36 /‬‬

‫اعتراضی از مردم گرفته شد‪ ،‬آنها به بیمکانی پناه آوردند و در فضای مجازی یوتیوب‬ ‫و توییتر و فیسبوک اعتراضشان را جهانی کردند‪ .‬از آنجایی که دستگاههای اطفعاتی‬ ‫ایران بر اساس مدلهای درختی طراحی شده حکومت ایران قادر نبود جلوی خروج‬ ‫اطفعات را از مرزهای ایران بگیرد و در مواجهه با فضببای رای ومی مجازی عاقبت‬ ‫شکست خورد‪.‬‬

‫کارناوالهای انتخاباتی ‪33 /‬‬