Дэлхийн Банкны итгэлцлийн сан болох Японы Нийгмийн Хөгжлийн Сангийн санхүүжилтээр Хүүхдийг Ивээх Сангаас Монгол улсын Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яамтай хамтран хэрэгжүүлж буй “Алслагдсан хөдөөгийн малчдын хүүхдүүдийн бага боловсролын үр дүнг сайжруулах нь” төслийн хүрээнд хэвлүүлэв.
Уг бүтээлийн агуулга, үзэл санааг зохиогчид хариуцах бөгөөд ямар ч нөхцөлд Дэлхийн Банк болон Хүүхдийг Ивээх Сангийн байр суурийг илэрхийлэхгүй болно.
Д.Гүндэгмаа
ЭХНИЙ ХИЧЭЭЛ МОНГОЛ ХЭЛ 1-1 Бага боловсрол нөхөн эзэмшиж буй хүүхдүүдэд зориулав.
Хянан тохиолдуулсан: Б.Лхамноржмоо
Улаанбаатар 2014
1
ТАНИХ ТЭМДЭГ АЖИГЛААРАЙ ОЛООРОЙ
ТУЛГУУР ДОХИО ЭХ
ӨГҮҮЛБЭР
БИЧЭЭРЭЙ ҮГ СОНСООРОЙ УНШААРАЙ БҮТЭЭГЭЭРЭЙ ЯРИЛЦААРАЙ
ҮГИЙН ЗААГ
ЭГШИГ
ГИЙГҮҮЛЭГЧ
БУДААРАЙ, ЗУРААРАЙ ТЭМДЭГ ҮСЭГ ХЭМНЭЛЭЭР УНШААРАЙ ТӨСӨӨЛӨН БОДООРОЙ
2
УРТ, ХОС ЭГШИГ
ГАРЧИГ 1. БИ ................................................... 4 2. АНХНЫ БҮТЭЭЛ ........................... 6 3. ХИЧЭЭЛ ......................................... 10 4. ХИЧЭЭЛИЙН ХЭРЭГЛЭЛ ............. 13 5. ДУУ АВИА ...................................... 16 6. ҮНЭЛГЭЭНИЙ ХУУДАС.................. 23
3
1. БИ
БИД НЭГ АНГИЙНХАН
4
Би
бол
Би
бол
аа
- вын
хүү
Би
бол
ээ
- жийн
хүү
Би
бол
эг
- чийн
дүү
√
Мон - гол
хүн
-
хэд
x
x 5
2. АНХНЫ БҮТЭЭЛ
6
Чулуутай танилцсан минь
?
?
?
1
2
?
3
?
4
?
5
6
7
1
8
Чулууны магтаал Ма
- най
нут - гийн
Ма - ши - ны
Айл - чин
А - лаг
үнэ
буу
- тэй
-
гаанс
гийч - ний - хээ
ма - нан
рал
хөөр - гөөр
өв
зуу
ам
-
-
даг
- рыг
там - хил
гөд
эрж
-
даг
9
3. ХИЧЭЭЛ
√
√
√
10
X
Амьтдын өглөөний дасгал
11
Өдрийн дэглэм
7
12
4. ХИЧЭЭЛИЙН ХЭРЭГЛЭЛ
13
?
? Харандаагаар зураарай.
Үзгээр. . . . .
Будгаар. . . . .
?
? ? Үзүүрлэгчээр. . . . .
Ж. Дашдондог
14
? Шугамаар. . . . .
Хайчаар. . . . .
Харандаа дэвтэр
?
Цавуугаар. . . . .
Норовын намтар
2
1
3 8 9
4 7 6
5
15
5. ДУУ АВИА
Ура аа аа
Хоолонд минь ойртов р- р –р Холдсон чинь дээр шүү р –р –р Манайх руу оров р –р –р Манаач нь би шүү р –р –р
?
16
Ижий хонь хургаа дуудна Мэ-э-э Эвий хурга нь ижийгээ дуудна Ма-а-а
?
?
?
?
?
?
17
Ажил хөдөлмөрийн дуу чимээ
18
Юу гэж хэлэх вэ?
?
?
?
? ?
19
?
?
Тойг - тойг - тойг
20
Манжин
21
Бид юу сурсан бэ?
22
Үнэлгээний хуудас 1
Сэдэв: БИ ... оны ... сарын ... №
1
ҮНЭЛГЭЭ
АСУУЛТ
Энэ таних тэмдгийг ойлгож байна уу? Үгээр хэлээрэй Дараах зураг дээрх хүүхдүүдийн тухай яриарай:
2
3
Чи өөрийгөө бусдад танилцуулж чадах уу?
4
Ц. Түвшингийн “Би” шүлгийн алга ташилтын хэмнэлийг зурж чадсан уу?
5
Ц. Түвшингийн “Би” шүлгийг чээжилсэн үү? Энэ зурлагыг хэр зэрэг зурсан бэ?
6
Энэ зурлагыг хэр зэрэг зурсан бэ? 7
8
Улаан, цэнхэр, хөх өнгө хэд байна, тоог бичээрэй
ТЭМДЭГЛЭГЭЭ, САНАМЖ: Аль өнгө олон байна гэдгийг тоолж, хүүхдээ болон өөрийгөө үнэлээрэй. сайн
дунд зэрэг
тааруухан
23
Үнэлгээний хуудас 2 Сэдэв: МИНИЙ АНХНЫ БҮТЭЭЛ ... оны ... сарын ... № 1 2 3 4 5 6 7 8 9
ҮНЭЛГЭЭ
АСУУЛТ
Таних тэмдгийг нэрлээрэй. Зааврын дагуу өөрийнхөө зургийн цомгийг хийсэн үү? Ямар болсон бэ? Чулуугаар дүрс бүтээсэн үү? Ямар болсон бэ? “Хорвоотой танилцсан түүх” туужийн хэсгийг сонсоод ойлгосон уу? Туужийн хэсгийг зургийн дарааллын дагуу ярьж чадах уу? Зургуудыг дарааллын дагуу дугаарлаж будсан уу? Үсэг, тоо үзэхээрээ дээр нь бичих хавтгай чулуу цуглуулж байна уу? “Чулууны магтаал” шүлгийг чээжилсэн үү? Уран тод уншиж чадах уу? Алга ташилтын зургийг хараад хэмнэлийг зурж, будаж чадах уу?
10 Гаанс гэж юу вэ, мэдэх үү? Энэ тэмдгүүд тус бүр хэдэн үетэй үгийг тэмдэглэснийг хэлээрэй
11
12
Энэ тэмдгээр
юуг тэмдэглэсэн бэ?
13
Эдгээр зурлагыг хэр зэрэг
зурсан бэ?
14 Улаан, цэнхэр, хөх өнгө хэд байна, тоог бичээрэй ТЭМДЭГЛЭГЭЭ, САНАМЖ: Аль өнгө олон байгааг тоолж, хүүхдээ болон өөрийгөө үнэлээрэй. сайн
24
дунд зэрэг
тааруухан
Үнэлгээний хуудас 3 Сэдэв: ХИЧЭЭЛ ... оны ... сарын ... №
1
ҮНЭЛГЭЭ
АСУУЛТ
Таних тэмдгийг нэрлээрэй.
2
Ширээ, сандалдаа зөв сууж байгаа юу?
3
Үзэг, харандаагаа зөв барьж сурсан уу?
4
Асуултын тэмдэг шиг бүү суу. Анхаарлын тэмдэг шиг цэх суу гэдгийг ойлгосон уу?
5
Гар, үзэг, бичиг, гэрийн тухай оньсогыг хэлээрэй
6
“Хичээл” оньсгон өгүүллэгийг тайлж ойлгосон уу? “Эсгий элсэн ёроолтой” гэж юуг хэлсэн бэ?
7
Эдгээр зурлагыг чи ямар
зурсан бэ? 8
Бөжин, бамбарууш хоёрыг будсан уу? Ямар болсон бэ?
9
Гараа угаах дарааллыг сурсан уу?
10
Өглөө хэдэн цагт босоод, хичээлээ хэзээ, бусад ажлаа хэзээ хийх талаар гэрийнхэнтэйгээ тохиролцсон уу? Хичээлээ цагт нь хийж байгаа юу?
11
А.Бартогийн “Амьтдын өглөөний дасгал” шүлгийг чээжилсэн үү? Биеийн чилээ гаргах дасгал хийж байгаа юу?
ТЭМДЭГЛЭГЭЭ, САНАМЖ: Аль өнгө олон байгааг тоолж, хүүхдээ болон өөрийгөө үнэлээрэй. сайн
дунд зэрэг
тааруухан
25
Үнэлгээний хуудас 4 Сэдэв: ХИЧЭЭЛИЙН ХЭРЭГЛЭЛ ... оны ... сарын ... №
ҮНЭЛГЭЭ
АСУУЛТ
1
Номынхоо таних тэмдгүүдийг ойлгож байна уу?
2
Баллуураар баллаарай Даллуураар даллаарай гэж зөв тод хэлж сурсан уу? Алга ташилтын хэмнэлийн зургийг хараад хэдэн үетэй үг болохыг хэлээрэй На - рийн
3
гоё ха – ран – даа
4 5 6 7
“Норовын намтар” зохиолыг ойлгосон уу? Норовын хичээлийн хэрэглэл яагаад эзнээсээ зугтсан бэ? Дэвтэр, харандаа, ном, цүнх нь Норовт юу гэж хэлсэн бэ? Норов тэдэнд юу гэж хэлсэн бэ?
8 ямар зурсан бэ? 9
Эдгээр зурлагыг чи
“Харандаа дэвтэр” шүлгийг уншиж үзүүлээрэй.
ТЭМДЭГЛЭГЭЭ, САНАМЖ: Аль өнгө олон байгааг тоолж, хүүхдээ болон өөрийгөө үнэлээрэй сайн
26
дунд зэрэг
тааруухан
Үнэлгээний хуудас 5 Сэдэв: ДУУ АВИА ... оны ... сарын ... № 1
ҮНЭЛГЭЭ
АСУУЛТ Номынхоо таних тэмдгүүдийг нэрлээрэй.
2
“Ижий хонь хургаа дуудна Мэ-э-э Эвий хурга нь ижийгээ дуудна Ма-а-а” шүлгийг үхэр болгож хувиргаж хэлээрэй.
3
Мал сааж байхад ирсэн хүн юу гэж хэлдэг вэ?
4
Хонь хяргаж байхад ирсэн хүн юу гэж хэлдэг вэ?
5
6
Ан - гир - Энэ зургаар юуг тэмдэглэдэг вэ? Ан-гир шу-вуу ир-лээ.
Энэ зургаар юуг тэмдэглэдэг вэ?
7
Зурлагаа хэр зэрэг зурсан бэ?
8
“Манжин” үлгэрийг зургийн дагуу ярьж чадах уу?
9
“Манжин” зурган номоо хийж байгаа юу?
10
Ботгоо голсон ингийг хөөсөлдөг үгийг чээжилсэн үү? Хөөсөлж үзүүлээрэй.
ТЭМДЭГЛЭГЭЭ, САНАМЖ: Аль өнгө олон байгааг тоолж, хүүхдээ болон өөрийгөө үнэлээрэй сайн
дунд зэрэг
тааруухан
27
АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ 1. Бигэрмаа Р., Оюунцэцэг Ш., нар Монгол хэл-I, ЕБС-ийн 12 жилийн сургуулийн I ангийн сурах бичиг, УБ., 2012 2. Гүндэгмаа Д., нар, “Билгийн нүд -1” УБ., 2008 3. Гүндэгмаа Д., нар, Эх хэл- эрдмийн түлхүүр, Өсөхөөс сурсан үндэсний хэл, Дүйцсэн сургалтын модулиуд, УБ., 2008-2010 4. Гүндэгмаа Д., XXI зууны малчин, багц модуль, УБ., 2013 5. Рибека Трейс, Дэлхийн хүүхдүүдийн тухай Оксфордын анхны ном, УБ., 2007 6. Очирхүү Т., Аргамжааны чулуу, УБ., 1990 7. Үндэсний цахим нэвтэрхий толь 8. Түдэв Л., Хорвоотой танилцсан түүх, УБ., 2007 9. http://www.mecs.gov.mn/data/Education/Zuvlumj_SUB/unisef_baga_nas.pdf
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40